Bereizketa Prozesuak Bereizketa Prozesuak

2. Nahaste diluituen xurgatzea

eta desortzioa
S. Alvarez S. Alvarez
Aurkibidea
2.1. SARRERA
2.2. NAHASTE DILUITUEN LIKIDO-GAS OREKA
2.3. ERABILITAKO EKIPAMENDUA
2.3.1. Platerezko zutabeak
2.3.2. Betegarrizko zutabeak
2.4. ETAPETAKO ERAGIKETA: PLATEREZKO
ZUTABEETAKOA
2.4.1. Absorbatzailearen emaria eta kontzentrazioak
2.4.2. Etapa teoriko-kopuruaren kalkulu grafikoa eta
analitikoa
2.4.3. Plateraren eraginkortasuna
2.5. BETEGARRIZKO ZUTABEETAKO OPERAZIOA
2.5.1. Betegarriaren altueraren kalkulua
2.5.2. HETP Plater teorikoaren altuera baliokidea
2. Nahaste diluituen xurgatzea eta 2. Nahaste diluituen xurgatzea eta desortzioa desortzioa
S. Alvarez S. Alvarez
2.1. Sarrera 2.1. Sarrera
S. Alvarez S. Alvarez
Xurgatzea
Ingeniaritza kimikoaren eragiketa non nahaste gaseosoaren osagai bat edo
batzuk bereizten diren, disolbatzaile likidora pasatuz
Solutua kanporatzeko: azpiproduktua (NH
3
-a, H
2
S-a, )
Solutua berreskuratzeko: produktu baliagarria (HCl-a, )
Likido absorbatzailea: ura, olioak, HCak,
Desortzioa (stripping)
Kontrako eragiketa, nahaste likidoaren osagai bat edo batzuk bereizten dira,
gas korrontera pasatuz
Gas desorbatzailea ur-lurruna oso merkea
Gehienetan absortzioa eta desortzioa jarraian egin absorbatzailea
berrerabiltzeko (ura denean destilazioaren bidez)
Disolbatzailearen ezaugarriak
1. Solutuaren disolbagarritasuna altua
P |, T+, egitura antzekoak eta erreakzio kimikoa gertatzeko ahalbidea
2. Hegazkortasuna txikia disolbatzailea ez galtzeko
3. Korrosioa ez korrosiboa materialak ez hondatzeko
4. Biskositatea txikia materia transferentzia handia izateko
5. Kostua merkea edota berreskuragarria
6. Beste batzuk ez toxikoa, ez sukorra, egonkorra, izozte-puntu baxua
Likido-gas oreka erlazioa
u: iheskortasun faktorea, (f/P x) : aktibitate koefizientea (a/x=f/f
o
x)
P, P
v
: P osoa eta lurrun presioa v: bolumen molarra
Kasu bereziak
Solutuaren kontzentrazio txikia, P altuegia ez (5-10 atm)
Henry-renekuazioa
Hidrokarburu nahasteak edo familia bereko osagaiak P altuetan
iv
=
il
: =1
Lewis-en eta Randall-enekuazioa
Nahaste idealak eta P altuegia ez (5-10 atm)
Raoult-enekuazioa
Nahaste likido ez ideala
o
i
: i osagaiaren zuzenketa faktorea
2.1. Nahaste diluituen likido 2.1. Nahaste diluituen likido- -gas oreka gas oreka
S. Alvarez S. Alvarez
P y =P exp
P
x
i
P,T
i i
v
vi i
P
v
,T
i
ol
vi
i i
l
u u
v

( ) P
RT

(
P y =f(T) x =H x
i i i i
= P
P y =P x
i
P,T
i vi i
P
v
,T
i
u u
P y =P x
i vi i
P y =P x
P x
i vi i
l
i
vi i
i

o
=
2.3.1. Platerezko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Zilindro bertikalak
Karkasa metalezko zilindroa, jariakin korrosiboak
beirazkoa edo plastikozkoa
Karkasaren barruan eskailerak
Garbitzeko eskuetarako edo gizonentzako sarrerak
Abantailak
Oreka etapa asko (plater bakoitzean 1)
Erabilera anitza
Bero trukea erraza
Desabantailak
Likido korrosiboak material bereziak
garestia
AP
gas
| potentzia | operazio-kostua |
Likidoaren erretentzioa |
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Platerezko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Platerak
Elementurik garrantzitsuenak materia
transferentzia
Metalezkoak
Osagaiak:
- Sarrerako urtegia nora likidoa
erortzen den
- Xafla horizontala non materia
transferentzia gertatzen den
- Isurtegia nondik likidoa jaisten
den
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Platerezko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Plater zulatuak
Platerek zuloak dituzte
Errazenak eta merkeenak
Karga galerarik txikiena
Platerik garrantzitsuenak
Gas
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Platerezko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Kanpain platerak
1950. urtean erabili ziren
Gas Gas
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Platerezko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Balbula-platerak
Nahiko berriak
Balbula mugikorrak
Gas
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Betegarrizko zutabeak
Gehienetan erabili
Zutabe bertikalak
Betegarriz beteta
Likidoa goiko aldera sartu grabitateagatik betegarrian
zehar erori
Gasa beheko aldera sartu eta igo
Abantailak
Eraginkortasun handia
Gasaren karga galera txikia
Likido korrosiboekin
Desabantailak
Betegarri eraginkorrak garestiak
Garbiketa zaila (hustu)
J ariakinen banaketa
Dorreko karkasa
Zilindrikoa
Materiala =f (korrosioa): egurrezkoa, metalezkoa,
beirazkoa, plastikozkoa, adreiluzkoa, portzelanazkoa
S. Alvarez S. Alvarez
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Betegarri materialaren baldintzak:
Azalera handia
Poroen bolumen handia
Kimikoki geldoa
Egitura fisiko gogorra
Merkea bolumen unitateko
a) Zorizko betegarria
Partikula handiak
Metalezkoa, plastikozkoa edo zeramikozkoa
Tamainua + azalera | kostua | d
optimoa
=D/15
b) Betegarri ordenatua edo erregularra
Ordenatuta garestiagoa
Porotasuna handiagoa
Karga galera txikiagoa
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Betegarrizko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
a) Zorizko betegarria
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Betegarrizko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
b) Betegarri ordenatua edo erregularra
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Betegarrizko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Betegarriaren
euskarria
Metalezko sarea
Hodi zulatua
S. Alvarez S. Alvarez
2.3.1. Betegarrizko zutabeak
2.3. Erabilitako ekipamendua 2.3. Erabilitako ekipamendua
Osagaiak
Likido
banagailua
Zulo mota Isurtegi mota
Isurtegi-kanala mota
Erretentzio
platera
Metalezko sarea
Likido
berbanagailua
Rosette mota Metalezkoa
2.4.1. Absorbatzailearen emaria eta kontzentrazioa
a) Pistoizko fluxua kontrakorrontean
Prozesu isotermikoa T=kte energia balantzeak ez beharrezkoak
Materia balantzeak korronteeen menpekoak
2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa 2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa
Materia balantzea M=S I +G
Egoera geldikorra M=0; Erreakzio kimikorik ez G=0 S=I
MB G
1
+L
2
=G
2
+L
1
SB G
1
y
1
+L
2
x
2
=G
2
y
2
+L
1
x
1
G, L : gasaren eta likikoarenemari molarra, mol/s m
2
x, y: gasaren eta likidoaren frakzio molarra
Zutabean zehar x, y aldatu G, L aldatu geldoaren emariak eta
kontzentrazioak definitu, operazio kurba lerro zuzena
G
s
=G (1 - y) mol geldo/s m
2
L
s
=L (1 - x) mol geldo/s m
2
Y=y/(1-y); X=x/(1-x) mol solutu/mol geldo
Y=Y/(1+Y); x=X/(1+X)
Y
1
Y
2 X
1
X
2
h
T
S. Alvarez S. Alvarez
L
1
,x
1
G
1
, y
1
L
s
, X
1
G
s
, Y
1
L
2
,x
2
G
2
, y
2
G
s
, Y
2
L
s
, X
2
L, x
G, y
L
s
,X
G
s
, Y
2.4.1. Absorbatzailearen emaria eta kontzentrazioa
a) Pistoizko fluxua kontrakorrontean
2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa 2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa
S. Alvarez S. Alvarez
Materia balantzea
G
s
Y
1
+L
s
X
2
=G
s
Y
2
+L
s
X
1
G
s
(Y
1
- Y
2
) =L
s
(X
1
- X
2
)
operazio-zuzenaren malda
Y -Y
X -X
L
G
1 2
1 2
s
s
=
Y
1
Y
2
X
1
X
*
1
Y

v
s

X
*
(
L
s
/
G
s
) m
i
n
X
2
(
L
s
/
G
s
)
m
a
x
(
L
s
/
G
s
)
Y
1
, Y
2
, X
2
jakinak (X
2
, Y
2
) puntu finkoa
L
s
(L
s
/G
s
)
max
= H
T
+ merkea, D
T
|, L
s
kostua |, solutuaren berreskurapena garestia C
osoa||
L
smin
(L
s
/G
s
)
min
orekaraino
H
T
| garestia, D
T
+ , L
s
kostua +, solutuaren
berreskurapena merkea C osoa||
(L
s
/G
s
)
op
=kte (L
s
/G
s
)
min
Y
1
Y
2
X
1
X
1
Y

v
s

X
*
(
L
s
/
G
s
) m
i
n
X
2
(
L
s
/
G
s
)
m
a
x
(
L
s
/
G
s
)
P
2.4.1. Absorbatzailearen emaria eta kontzentrazioa
b) Pistoizko fluxua korronte paraleloetan
2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa 2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa
L
2
,x
2
G
2
, y
2
L
s
, X
2
G
s
, Y
2
L
1
,x
1
G
1
, y
1
G
s
, Y
1
L
s
, X
1
Materia balantzea
SB G
s
Y
1
+L
s
X
1
=G
s
Y
2
+L
s
X
2
G
s
(Y
1
Y
2
) =- L
s
(X
1
X
2
)
operazio-zuzenaren malda
Y -Y
X -X
L
G
2 1
2 1
s
s
=
Y
1
Y
2
X
2
X
*
2
Y

v
s

X
*
(
-
L
s
/
G
s
)
m
i
n
X
1
(
-
L
s
/
G
s
)
m
a
x
(-L
s
/G
s
)
Y
1
Y
2
X
1
X
2
h
T
S. Alvarez S. Alvarez
Y
1
, Y
2
, X
2
jakinak (X
1
, Y
2
) puntu
finkoa
L
s
(L
s
/G
s
)
max
= H
T
+
merkea, D
T
|, L
s
kostua |,
solutuaren berreskurapena
garestia C osoa||
L
smin
(L
s
/G
s
)
min
orekaraino
H
T
| garestia, D
T
+ , L
s
kostua
+, solutuaren berreskurapena
merkea C osoa||
(L
s
/G
s
)
op
=kte (L
s
/G
s
)
min
(L
s
/G
s
)
op
kontra <(L
s
/G
s
)
min
para
Materia balantzea
G
s
Y
1
+L
s
X
2
=G
s
Y
2
+L
s
X
1
G
s
(Y
2
- Y
1
) =L
s
(X
2
- X
1
)
operazio-zuzenaren malda
2.4.1. Absorbatzailearen emaria eta kontzentrazioa
c) Desortzioa kontrakorrontean
2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa 2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa
L
1
,x
1
G
1
, y
1
L
s
, X
1
G
s
, Y
1
L
2
,x
2
G
2
, y
2
G
s
, Y
2
L
s
, X
2
L, x
G, y
L
s
,X
G
s
, Y
Y -Y
X -X
L
G
2 1
2 1
s
s
=
L
s
, X
1
, X
2
, Y
1
jakinak X
1
, Y
1
ptu finkoa
G
s min
(L
S
/G
S
)
max

orekaraino H
T
| garestia, D
T
+
merkea, G
s
kostua +
Cosoa ||
G
s
= (L
S
/G
S
)
min
=0
horizontala H
T
+ merkea, D
T
| garestia, G
s
kostua |
Cosoa ||
G
sopt
kte G
s min
Y
2
Y
1
X
1
Y

v
s

X
*
(L
s
/G
s
)
min
(
L
s
/
G
s
)
m
a
x
(
L
s
/
G
s
)
X
2
Y
2
S. Alvarez S. Alvarez
Y
1
Y
2
X
1
X
2
h
T
2.4.2. Etapa teoriko-kopuruaren kalkulua
Kalkulu grafikoa
2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa 2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa
L
s
, X
i
G
s
, Y
s
L
s
, X
s
G
s
, Y
i
L
s
, X
n
G
s
, Y
n+1
n
n+1
1
Materia balantzea n plateraino
G
s
Y
n+1
+L
s
X
s
=G
s
Y
i
+L
s
X
n
operazio-zuzena
i s n
s
s
1 + n
Y ) X - X (
G
L
Y + =
Y
s
Y
i
X
i
Y

v
s

X
*
X
s
(
L
s
/
G
s
)
1
3
2
4
X
1
X
2
X
3
X
4
Y
2
Y
3
Y
4
N
p
3 4
3 i
X - X
X - X
3 N + =
L
G
s
s
|
\

|
.
|

min
N
A
B
S. Alvarez S. Alvarez
Operazio- eta oreka-erlazioak lerro zuzenak
Soluzio diluituak Henry-ren legea Y* =m X
S. Alvarez S. Alvarez
2.4.2. Etapa teoriko-kopuruaren kalkulua
Kalkulu analitikoa
2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa 2.4. Etapetako eragiketa: platerezko zutabeetakoa
Kremser-en ek.
1 - A
A - A
mX Y
Y Y
1 + N
1 + N
o 1 + N
1 1 + N
=

1 - S
S - S
m / Y X
X - X
1 + N
1 + N
1 + N o
N o
=

m
/G L
A
s s
=
Kremser-en ek.
Absortzio faktorea
s s
/G L
m
A / 1 S = = Desortziofaktorea
Desortzioa
Absortzioa