VJEBA 2.

Zatitni sloj betona, pravila za armiranje, raspored armature u presjecima

1. O zatitnom sloju betona (lanovi 135-136 PBAB'87)
Debljina zatitnog sloja a
0
je rastojanje od povrine betona do prve armature u
poprenom presjeku.
Veliina zatitnog sloja zavisi od : - agresivnosti sredine;
- vrste elementa;
- marke betona;
- prenika armature;
- naina izvoenja.
Minimalna debljina zatitnog sloja a
0
u zavisnosti od agresivnosti sredine, MB i vrste
elementa za konstrukcije graene na licu mjesta data je u sljedeoj tabeli

MB < MB 25 MB 25
agresivnost
sredine
grede,
stubovi
ploe, ljuske,
zidovi
grede,
stubovi
ploe, ljuske,
zidovi
slaba 2,5 2,0 2,0 1,5
srednja 3,0 2,5 2,5 2,0
jaka 4,0 3,5 3,5 3,0

Najmanji zatitni slojevi betona koriguju se i to:
+ 0,5 cm - ako povrine elemenata konstrukije poslije betoniranja nijesu
dostupne kontroli;
+ 1,0 cm - ako se povrina betona obrauje postupkom koji izaziva oteenja
zatitnog sloja;
+ 1,0 cm - za konstrukcije izvedene u klizajuoj oplati;
- 0,5 cm - za montane elemente proizvedene u fabrikim uslovima.

Veliina a
0
moe se i posebno zahtijevati.
Ako je a
0
> 5 cm zatitni sloj se armira rabic mreom, koja se ne uzima u raun.
Zatitni sloj a
0
obezbijeuje se distancerima.

2. Pravila za armiranje (lanovi 137-169 PBAB'87)

2.1. Izbor armature

Izbor prenika armature i broja profila zavisi od:
- graninog stanja prslina;
- optimalnih uslova za izvoenje;
- obezbijeenja dobrog prijanjanja,
- nosivosti presjeka.
Prenik profila armature ne treba da bude vei od
10
b
greda, odnosno
10
p
d
ploe. Za
a
32 mm trebalo bi da je irina elementa b vea od 12 ili 15 .
Pogodan prenik profila u gredama je
25
1
do
35
1
visine grede.
Izbor manjih profila armature ima za posljedicu:
- manje prsline;
- otean smjetaj armature;
- oteano ugraivanje betona;
- manju otpornost armature na koroziju.

2.2. Raspored armature u presjeku

d
b
ah
a
0
a
v

u




Maksimalan zamjenjujui prenik svenja je
max

i
= 44 mm.
Najvei prenici pojedinanih profila u svenju su: - 32 za sveanj od dva profila
- 25 za sveanj od tri profila
- 22 za sveanj od etiri profila

Razmak podune armature u stubovima ne smije iznositi vie od 40 cm.
Armatura u presjeku mora biti rasporeena tako da :
3,0 cm
a
v
, a
h
(
i
)
0.8 d
max
, d
max
=3,2 cm
Slobodani razmak izmeu ipki odmjerava se od
stvarnih spoljanjih kontura profila u presjeku.
U sve djelove elementa mora se obezbijediti
prolazak igle pervibratora, rastojanje izmeu profila
armature u odreenoj zoni mora biti vee od 5 cm.

Potrebna armatura moe se gupisati u svenjeve

i



4
2

i
=A
a
=n
4
2
a

zamjenjujui prenik profila je
i
=
a n


< 40 cm
< 40 cm
< 40 cm
Na bonim stranama greda i greda "T" presjeka ija
visina je via od 50 cm rastojanje podunih ipki
armature moe iznositi najvie 30 cm. Prenik te
armature mora iznositi najmanje
0
= 8 mm.

d

>

5
0

c
m
min 8
Ako su presjeci razueni uzengija se mora prekinuti i usidriti u stub. Na mjestima
ukrtanja krajeva uzengija postavljaju se montane ipke prenika 6, 8 ili 10.


2.3. Oblikovanje armature (lanovi 139 - 147 PBAB'87)

Oblikovanje kuka

za GA
D
2
lk

4 4,0 cm


D
2
D
1
D
1

za RA
lk

8

c
m
D
2


Uzengije

od GA od RA
D
1
=15
6 za 20
D
2
=
8 za > 20

7 + 4,0 cm za 10
l
k
= 11 za 10 20
13 za > 20
D
1
= 15
D
2
= 10

3 + 8,0 cm za 10
l
k
= 11 za 10

2
5

6, 8 ili 10
2
5

6, 8 ili 10
6, 8 ili 10
8

8

c
m
4
5

1
0

u 8
c
m
9
0

- Najvei prenici armature koji se koriste za uzengije su: za GA 16, za RA
12;
- Prenik ipke uzengije, po pravilu, iznosi 6 mm, ako je prenik glavne
armature < 20;
- Za profile > 20, uzengije su
u
8;
- Minimalni prenik uzengije je
u
6.
2.4. Sidrenje armature (lanovi 148 - 159 PBAB'87)

Sidrenje predstavlja nastavljanje armature za odreenu duinu, dalje od
presjeka u kojem armatura prestaje da bude potrebna za prijem uticaja.

Duina sidrenja zavisi od:
- poloaja armature u presjeku, tj. od uslova athezije
- vrste elika
- marke betona
- prenika profila armature

Naponi prijanjanja
p
(MPa), (tabela 25, lan 149. PBAB'87)

vrsta elika marka betona MB
15 20 30 40 50 60
GA 0,6 0,67 0,76 0,85 0,92 0,98
RA 1,2 1,4 1,75 2,10 2,45 2,80

Armatura se sidri:
- pravo
- kukom
- petljom
- zavarenim poprenim ipkama


Za
p

l
s


=1 za sidrenje pravih ipki bez kuke napregnutih na pritisak ili zatezanje i
pritisnutih ipki sa kukom;
=
3
2
za zategnutu ipku sa kukom;

a(ef)
- naponi koji odgovaraju dejstvima u eksploataciji;

a
- doputeni naponi u armaturi tabela 23. lan 124

- Ako je >16mm na duini l
s (ef)
postavljaju se uzengije koje prihvataju 20% sile u
podunoj armaturi;
- Za ipke u svenju duina sidrenja se uveava: 1.2 puta za dvije ipke u svenju, 1.3
puta za tri ipke u svenju, 1.4 puta za etiri ipke u svenju. Na jednom mjestu sidre
se najvie dvije ipke;
- Glatka zategnuta armatura sidri se obavezno sa kukom;

- Rebrasta zategnuta armatura sidri se pravo ili sa kukom pod pravim uglom;
- Pritisnuta i Ga i Ra sidre se bez kuke.
- Duina sidrenja l
s
pravog dijela bez kuke
za GA i RA odreuje se izrazom:

v a u p
Z l


4
2
= = l
s
=
u
p
v

4

- Efektivna duina sidrenja zavisi od tipa
usidrenja i stvarnog (efektivnog) napona
u armaturi

( )
( )
a
ef a
s ef s
x xl l

= , l
s, min
= 0,5l
s
10 15 cm




Zadatak 1.

Usvojiti odgovarajui profil armature i njen raspored u zadatim poprenim presjecima
za proraunatu i konstruktivnu armaturu AB grede. Poprene presjeke nacrtati sa svim
kotama u razmjeri 1:10.

- vrsta armature: GA RA
- MB 20 25 30 35 40 45
- agresivnost sredine: jaka umjerena slaba

1.1. Pravougaoni jednostruko armirani popreni presjek
A
a
= 28.44 cm
2
b=40 cm d=100 cm

1.2. Pravougaoni dvostruko armirani popreni presjek
A
a
= 28.44 cm
2
A'
a
= 15.21 cm
2
b=40 cm d=65 cm

1.3. "T" jednostruko armirani popreni presjek
A
a
= 55,2 cm
2
b
0
=25 cm B=125 cm d=80 cm d
p
=12 cm

Rjeenje:

1.1. Pravougaoni jednostruko armiran presjek










40
100
RA 400/500
MB 35

umjereno agresivna sredina
zatitni sloj: a
0
= 2,0+0,5=2,5 cm

A
a
28.44 cm
2
Pretpostavka R19 a
a
(1)
=2,84 cm
2

n=
( )
84 . 2
44 . 28
1
=
a
a
a
A
=10,03 10


1.1.1. Armatura smjetena u jednom redu

e

= ( ) [ ] n a x b
u
+
0
2 / ( ) 1 n = ( ) [ ] 9 / 9 . 1 10 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + =1,6 < 3 cm
nije doputeno


1.1.2. Armatura smjetena u dva reda (5+5)
3 cm
e

= ( ) [ ] 4 / 9 . 1 5 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + 6cm >
a
=1,9 cm mogu raspored
0.8 d
max
=2,6 cm

1.1.3. Armatura smjetena u jednom redu sa svenjevima (u svenju dva profila)

i
= 2 x= 2 x1,9=2,69 cm
3 cm
e

= ( ) [ ] 4 / 9 . 1 10 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + 3,6cm >
i
=2,69 cm mogu raspored
0.8 d
max
=2,6 cm


1.1.4. Armatura smjetena u dva reda (8+2)
e

= ( ) [ ] 7 / 9 . 1 8 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + 2,6cm < 3 cm nije mogu raspored

1.1.5. Armatura smjetena u dva reda (6+4)
3 cm
e

= ( ) [ ] 5 / 9 . 1 6 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + 4,4 cm >
a
=1,9 cm mogu raspored
0.8 d
max
=2,6 cm

1.1.6. U uglovima tri u svenju u sredini etiri profila

i
= 3 x= 3 x1,9=3,29 cm
3 cm
e

= ( ) [ ] 5 / 9 . 1 8 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + 3,324cm >
i
=3,29 cm mogu raspored
0.8 d
max
=2,6 cm
1.1.7. Usvojeno R25 u jednom redu
a
a
(1)
=4,91 cm
2
n=
91 . 4
44 . 28
=5,79 usvojeno: 6R25

3 cm
e

= ( ) [ ] 5 / 5 . 2 6 8 . 0 5 . 2 2 40 x x + 3,68 cm >
a
=2,5 cm mogu raspored
0.8 d
max
=2,6 cm



Popreni presjeci (crtati u R 1:10)







2R19
4R8
10R19
u 8
40
10R19
40
u 8
4R8
2R19
1
0
0
1
0
0
1
0
0
10R19
40
u 8
4R8
2R19
6R25
1
0
0
10R19
1
0
0
1
0
0
10R19
40 40 40
u 8
4R8
2R19
u 8
4R8
2R19
u 8
4R8
2R19
1.2.
1.6. 1.5. 1.7.
1.3.1. 1.3.2.