PODSTAWY PROGRAMOWE

NETYSTÓW
MATERIAŁ DO DYSKUSJI

ALEXANDER SIKORA
24.11.2009
 Sens ten prezentacji?
• Prezentacja idei NETARCHII – oryginalnej koncepcji
połączenia idei społeczeństwa sieciowego, e-demokracji,
demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej.
• Prezentacja w miarę konkretnego mechanizmu E-
DEMOKRACJI
• Przedstawienie wzorcowych argumentacji
• Wszystko po to, aby wywołać DYSKUSJĘ na temat wizji
Polski z perspektywy 21 wieku.
DLACZEGO POTRZEBUJEMY
NOWYCH ROZWIĄZAŃ?
 OBECNY MODEL NIE DZIAŁA!
• Szczegółowa krytyka obecnego modelu politycznego - tutaj
• Nasz obecny model demokracji przedstawicielskiej przestał
działać! Widać to po niekończących się aferach, fatalnym rządzeniu
państwem, ignorowaniu opinii obywateli.
• Prawo uchwalane przez przedstawicieli jest bardzo dalekie od
interesów i zrozumienia zwykłych ludzi. Służy raczej koteriom
biznesowo-politycznym, a nie obywatelom.
• Zawodzi także proces kontroli sprawowania władzy przez
obywateli. System przedstawicielski wielokrotnie pokazywał, że ma
skłonność do ulegania wpływom i interesom organizacji
niewybieralnych (biznes, lobbyści, kościoły itp.). Proces kontroli
jest przy tym bardzo powierzchowny i sporadyczny, przez co
powszechnie powstają nadużycia, afery i marnowanie publicznych
pieniędzy.
 OBECNY MODEL NIE DZIAŁA!
• Istnieje dzisiaj ogromna „luka demokracji” (większa, niż
ta cyfrowa) – brak czasu, wiedzy i tradycyjna bierność
sprawiają, że większość procedur demokracji jest w
najlepszym razie pustym prawem.
• Ludzie powszechnie odrzucają uczestnictwo w mało
atrakcyjnych formach demokracji, np. spotkaniach
partyjnych, przedwyborczych itp. – co sprawia, że w
gruncie rzeczy demokracja jest fikcją!
• Zarazem jednak w sferze polityki panuje zadziwiający
brak chęci usprawniania procedur rządzenia oraz
profesjonalizacji umiejętności polityków i urzędników –
więcej tutaj
 NOWE MOŻLIWOŚCI
• Do tego dochodzą nowe możliwości - obecnie Internet
wyznacza nowy, dwukierunkowy trend -
• Następuje przejście od państwo-centrycznej ery rządów,
do ery rządów sieciowych. W niej odpowiedzialność w
polityce i usługach publicznych jest dzielona między
różnymi podmiotami publicznymi, oraz aktywnymi
obywatelami sieciowymi (= netystami).
• Oznacza to także zmianę roli państwa. Podczas gdy
tradycyjny model państwa opiera się na autorytecie i
hierarchii władzy, nowy typ państwa 21w. - opiera się na
otwieraniu możliwości, łączeniu przeciwieństw oraz
współpracy i partnerstwie.
 RESPONSYWNOŚĆ
• Powstaje idea RESPONSYWNEGO (z ang. responsiveness –
reaktywność, reagowanie, wyczulenia) RZĄDZENIA – czyli
rządzenia które 1. potrafi zidentyfikować i reagować na
nastroje i oczekiwania społeczne, 2. polega na podejmowaniu
decyzji pełnej symbiozie z oczekiwaniami społeczności,
zapewniającego zarówno nie tylko satysfakcję mieszkańcom –
klientom, ale w ogóle pełen ich dobro-byt.
• Idea RESPONSYWNEJ ADMINISTRACJI – polega na
budowaniu zdecentralizowanych interakcji pomiędzy
systemem administracji publicznej a podmiotami
społeczeństwa obywatelskiego oraz sprawności i
elastyczności administracji w stosowaniu instrumentów
polityki publicznej i responsywnego rządzenia.
OBECNY SYSTEM POLITYCZNY
 WNIOSKI
• System polityczny na obu poziomach – jest hierarchiczny
i centralistyczny – praktycznie nie przewiduje on realnego
odzwierciedlania realnego życia w społeczeństwie.
Decyzje stanowią permanentnie oderwane od wpływu
społecznego podmioty, podejmują także decyzje bez
konieczności jakiegokolwiek liczenia się z organizacjami
społecznymi, niezależnymi ekspertami, lokalnymi
działaczami społecznymi – w tym systemie, z natury,
życie przebiega swoim torem, a polityka swoim.
 WNIOSKI
• Społeczeństwo nie ma żadnych szans, aby kontrolować nie
tylko procedury pracy swoich przedstawicieli, ale nawet
efekty ich pracy. Korupcjogenność jest wewnętrzną cechą
tego systemu.
• Cały system jest zupełnie archaiczny – polega na faktycznym
blokowaniu się organów wykonawczych; władzy praktycznie
nie ma ani Premier ani Prezydent.
• Samorządność pełni marginalną funkcję – samorządy lokalne
nie mają ani możliwości prawnych ani finansowych na realne
decydowanie o miejscach formalnie podlegających ich
jurysdykcji
• Poraża fakt, iż w tym systemie przez 20 lat nie doszła do
skutku ani jednak inicjatywa ludowa.
FUNDAMENTALNE ZASADY NOWEJ
WIZJI PAŃSTWA I SPOŁECZEŃSTWA
 NOWA WIZJA
• Dla naszego pokolenia najważniejszym
wynalazkiem, który zmienił całą perspektywę
życiową jest:

• Internet
• Jego funkcjonowanie uświadomiło nam nowy
model pojmowania społeczeństwa –
• ideę społeczeństwa sieciowego

11/24/2009 14
 CZYM JEST SIEĆ?

11/24/2009 15
 CZYM JEST SIEĆ?
• Sieć składa się z węzłów (ludzie, grupy,
komputery, organizacje, firmy i inne
podmioty życia społecznego) i ich poziomych
powiązań.
• Sieć istnieje wtedy, gdy wiele węzłów łączy
się z wieloma innymi węzłami, poza kontrolą
stałych centrów.

11/24/2009 16
 SIEĆ
• NETYŚCI, czyli „sieciowcy” – wykorzystujemy
podwójność znaczenia „sieci”.
• Opowiadamy się za rozwojem sieci społecznych (co
oznacza autonomiczne społeczności lokalne) przy
pomocy powszechnych sieci komputerowych.
• Społeczności lokalne – mogą być realne, np. gminy,
dzielnice, miasta; oraz wirtualne, np. społeczności w
Internecie.
 OBECNY MODEL HIERARCHICZNY

11/24/2009 18
 MODEL SPOŁECZEŃSTWA SIECIOWEGO

Dominacja sieci – zdecentralizowanych,

otwartych, rozprzestrzeniających się relacji
11/24/2009 19
 CZYM JEST SIEĆ SPOŁECZNA?
• Relacje: powiązania horyzontalne biorą górę nad
wertykalnymi
• Relacje: zachodzą coraz częściej w poprzek
dawnych kategorii politycznych, ekonomicznych,
kulturowych i innych dotychczasowych granic
(np. współpraca w Internecie).
• Główna rolę pełni w niej przepływ informacji –
wiedza, technologie, ich kontrola, zarządzanie,
marketing, innowacje

11/24/2009 20
 CZYM JEST SIEĆ SPOŁECZNA?
• Relacje te powstają na miarę realnych potrzeb
węzłów, a nie nakazów płynących z centrów
• Często łączą elastycznie - konkurencje i kooperację
(kooperencja), zamiast dawnego bezwzględnego
antagonizmu (darwinizm społ.)
• Produkują efekt synergii, czyli współdziałanie
różnych czynników, którego efekt jest większy, niż
suma działań elementów składowych.

11/24/2009 21
 SPOŁECZEŃSTWO SIECIOWE
• Społeczeństwo sieciowe to jeden z
typów społeczeństwa, którego istotą jest powstająca w
sposób wolny sieć relacji społecznych oraz swobodny
dostęp do uczestniczenia w
różnych organizacjach i grupach społecznych czy kręgach
zainteresowań przez jednostkę. Za istotny czynnik
budowania relacji wewnątrz społeczeństwa sieciowego
uważa się rozwój nowoczesnych technologii
telekomunikacji oraz rozbicie tradycyjnych form interakcji
ludzkich.
 SPOŁECZEŃSTWO SIECIOWE
• Społeczeństwo sieciowe jest jednym z przejawów
społeczeństwa informacyjnego
• Organizacja kultury, gospodarki i innych sfer życia w
społeczeństwie sieciowym preferuje wykorzystanie
technologii komunikacyjnych, np. w postaci pracy na
odległość - telepracy, oraz znacznej roli organizacji
wirtualnych.
 SIECIOWA FILOZOFIA
POLITYCZNA

11/24/2009 24
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• Sieć wyraża nową holistyczną filozofię, według
której każdy jest (potencjalnie) połączony z całym
swoim otoczeniem i z tego czerpie tożsamość i
szanse rozwoju
• Ludzie dzisiaj coś znaczą tylko o tyle, o ile posiadają
swoje miejsce w ramach jakiejś struktury relacji,
poprzez którą mają dostęp do takich czy innych
zasobów: nade wszystko - informacyjnych (wiedza,
możliwości)

11/24/2009 25
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• A zatem, najważniejszą wartością w sieci jest
„być włączonym”.
• Społeczeństwo sieciowe musi więc zapewniać
dostęp do sieci (wszelkiego typu) – jak największej
ilości węzłów (ludzi, grup, firm, organizacji).
• Polityk 21 wieku – nie dąży do zawładnięcia innymi
węzłami; do bycia od nich „wyżej” w hierarchii, ale
do bycia „bramką sieci”
organizator współpracy
– dającej wszystkim korzyści.

11/24/2009 26
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• Rządzenie nie polega już na bezwzględnym
pokonaniu rywali i zajęciu pozycji w twardym
centrum, które rozdziela dobra i przywileje
(silnym, swoim) grupom.
• Rządzenie w 21w to – networking –
– budowanie społecznej sieci poparcia
– umożliwianie sieciom lokalnym dostępu do zasobów,
których potrzebują
– umożliwianie im samo-rządzenia – w ramach reguł
społeczeństwa sieciowego

11/24/2009 27
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• Podstawą decyzji politycznych jest deliberacja z
otoczeniem, czyli osiąganie konsensusu z partnerami
społecznymi, na podstawie „racjonalnej” oceny danych,
w świetle filozofii każdy wygrywa (win / win).
• Sieci, lokalne grupy – kształtują swoją tożsamość
(wartości, szczegółowe reguły itp.) samodzielnie.

11/24/2009 28
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• Decyzje ogólnospołeczne (centralne) dotyczą
tylko ramowych zasad współpracy społecznej +
programów wsparcia społecznego -
pozwalających sprawnie działać lokalnym grupom
/ sieciom
•
Nie blokujemy społeczeństwa nadmiarem
praw, zasad, regulacji itp. – definiujemy
precyzyjne ramy możliwości
• Nie narzuca się reguł, które nie wynikają z dialogu
w sieci, i nie zostały dobrowolnie przyjęte –
chyba, że negują inne sieci / grupy.
11/24/2009 29
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• Innymi słowy, ludzie i podmioty społeczne dla
swojego samookreślenia (tożsamości), dla pełnego
rozwoju i realizacji swoich interesów potrzebują być
włączeni do wolnej wymiany przepływów z
wybranymi sieciami: osobami, organizacjami,
firmami i innymi podmiotami społecznymi

tworzenie warunków do tego jest podstawą nowej
polityki 21 wieku.

11/24/2009 30
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• ZASADA RÓŻNORODNOŚCI – odchodzimy od filozofii
tworzenia prawa i podejmowania decyzji, opartej na idei
– każdemu jedno, takie samo rozwiązanie, na rzecz idei –
każdemu (człowiekowi, grupie) rozwiązanie, które mu
służy, które sam wybrał z katalogu rozwiązań służących
także całej wspólnocie.
• Przykładowo, zamiast tworzyć prawo, że wolno tylko
zakładać państwowe domy dziecka, tworzy się zasadę, że
społeczeństwo nie pozostawia dzieci bez opieki i ustala,
że dopuszczalne są: domy dziecka, rodzinne domy
dziecka, oraz inne formy opieki.
 PODSTAWY POLITYKI SIECIOWEJ
• Z tej idei wynika fundamentalna idea NETYSTÓW –
WSZYSCY WŁĄCZENI!
• Oznacza ona, że opowiadamy się za nową wizją
społeczeństwa, w którym dominują poziome, sieciowe
relacje; w ich ramach – jest możliwych wiele równie
dobrych rozwiązań (których społeczeństwo, państwo nie
ocenia) – każdy może znaleźć swoje, o ile nie czyni ono
jawnej szkody innym (osobom, grupom).
• Nową rolą społeczeństwa / państwa jest tworzenie
warunków, w których WSZYSTKIE TE ROZWIĄZANIA
ZGODNIE FUNKCJONUJĄ we wszelkich możliwych
sferach.
 MODEL SIECIOWEJ STRUKTURY PAŃSTWA

MINIMUM
PAŃSTWA

MAKSIMUM
SPOŁECZEŃSTWA
CZYM JEST E-DEMOKRACJA?
 NETARCHIA A e-DEMOKRACJA
e-DEMOKRACJA
– system rządzenia
NETARCHIA – (system polityczny) ,
ustrój (polityczny) czyli – ogół aktorów
nowego państwa, społecznych
opartego na idei uczestniczących w
społeczeństwa działaniach
sieciowego – czyli politycznych w
zespół zasad ramach państwa oraz
dotyczących ogół generalnych
władzy publicznej zasad i norm
w państwie, a regulujących
także metod jej wzajemne stosunki
wykonywania. między nimi -
wykorzystujący ICT i
partycypację
społeczną – w ramach
Netarchii
 e-DEMOKRACJA
• E-demokracja jest formą systemu politycznego,
odwołującego się do zasad demokracji.
• System ten jest jednak oparty na zaawansowanej
technice informacyjnej i komunikacyjnej (ICT)
• Zakłada także zwiększony poziom i częstotliwość
partycypacji politycznej społeczeństwa, które ma
możliwość zabierania głosu i podejmowania decyzji
w ważnych dla siebie sprawach. Robi to np. poprzez
glosowanie bezpośrednie, wybór przedstawicieli,
wybór członków grup eksperckich itp. - w
Internecie
 e-DEMOKRACJA
• Przedstawiciele narodu (posłowie, radni), eksperci,
członkowie administracji - na każdym etapie prac
podlegają kontroli społeczeństwa, które ma ostateczny
wpływ na podejmowanie decyzji i wytyczanie kierunku
swojego rozwoju.
• E-Demokracja charakteryzuje się także zwiększeniem
ilości niezależnych organizacji i instytucji działających w
różnych sferach życia, mających prawo
współdecydowania o tych sferach, poprzez uczestnictwo
w procesie podejmowania o nich decyzji na szczeblu
państwowym i lokalnym (realne działanie zasady: nic o
nas – bez nas!).
 e-DEMOKRACJA
• E-Demokracja jest praktycznym wcieleniem w życie idei
społeczeństwa sieciowego oraz społeczeństwa
informacyjnego.
• E-demokracja jest – z praktycznego punktu widzenia –
jedynym realnym sposobem połączenia dwóch tendencji.
1. braku czasu obywateli na aktywne uczestnictwo w
życiu społecznym, 2. dążeniem ludzi do głębszej
partycypacji w tym życiu.
• Bogate sieci komputerowe , oprogramowanie
obywatelskie oraz sieć wyspecjalizowanych instytucji,
obrabiających ogromne ilości informacji – czyni tę nową
fazę demokracji możliwą.
 e-OBYWATELSTWO
• Sensem istnienia e-demokracji
jest aktywna partycypacja
obywateli w procesach
politycznych i w całym sektorze
społecznym – za
pośrednictwem Internetu (ICT)
• czyli e-Obywatelstwo
 e-OBYWATEL
• E-obywatel - to jednostka w e-społeczeństwie. Jest to
paralelne pojęcie do „obywatela” w obecnym państwie i
społeczeństwie. Obywatel ma prawa i obowiązki
określone przez konstytucję oraz angażuje się w życie
publiczne. W tym przypadku, e-obywatel bardziej
funkcjonuje w cyberprzestrzeni, niż w realu.
• E-obywatel – załatwia sprawy w e-urzędzie, wykonuje e-
pracę, korzysta z e-banków, e-learningu itp. Nie chodzi
jednak tylko o sam zdalny element działania, ale TAKŻE o
przyjazny i partycypacyjny charakter oferowanych mu
usług.
 KORZYŚCI Z e-DEMOKRACJI
• Lepsza partycypacja ludzi – odpowiedzialność wszystkich
za podejmowane decyzje
• Oszczędność – znacznie lepsza kontrola sprawia, że
wydatki czynione są oszczędniej; struktura władz jest
także znacznie bardziej efektywna.
• Znacznie wzrasta kapitał społeczny – dzięki umiejętności
współpracy i odpowiedzialności
• Radykalny wzrost satysfakcji obywateli
• Wyrównywanie dostępu do wszystkich zasobów
społeczeństwa
MECHANIZMY E-DEMOKRACJI
DWA POZIOMY SPRAW
 DWA POZIOMY SPRAW
• We wszystkich rozważaniach przyjmujemy podział o
fundamentalnym znaczeniu – istnieje poziom spraw
centralnych (psc) i poziom spraw lokalnych (pslo).
• Na poziomie spraw centralnych:
– rozwiązuje się sprawy, które nie mogą być rozwiązane na
poziomie lokalnym.
– Uchwala się RAMOWE PRAWO – dla pslo
– tworzy się warunki do współpracy i szukania konsensusu w
sprawach funkcjonowania podmiotów na poziomie lokalnym,
np. wokół zmodernizowanego Senatu
 ZASADY OGÓLNE
• ZASADA POMOCNICZOŚCI (subsydiarności) - Zgodnie z
nią – realne sprawy załatwiamy na jak najniższym
poziomie; dopiero, gdy na tym poziomie nie da się
sprawy załatwić – regulujemy ją na poziomie wyższym.
• W praktyce, większość spraw życiowych, spraw, które
naprawdę nas interesują – można / trzeba załatwiać na
poziomie lokalnym – poziomie wioski (sołectwa),
dzielnicy, gminy.
• Po przezwyciężeniu obecnej bierności ludzi – trzeba ich
wyposażyć w REALNĄ zdolność SAMORZĄDZENIA,
zgodnie z zasadami: wszystko, co nie jest zabronione –
jest dozwolone; nic o nas bez nas!
 ZASADY OGÓLNE
• Jak z tego wynika, Netyści opowiadają się za radykalną
DECENTRALIZACJĄ PAŃSTWA.
• Oznacza to pozostawienie organom lokalnej władzy
publicznej (gminom, powiatom, województwom) z mocy
ustawy wszelkich zadań, kompetencji i środków, które
tylko mogą być przez nie załatwione.
• FEDERALIZM – zasada, że władza, i procesy decyzyjne są
podejmowane na tyle blisko danych społeczności, na ile
jest to możliwe. Centralizacji ulegają tylko te dziedziny
życia społecznego, które są konieczne. Są to przede
wszystkim: polityka zewnętrzna, obronna oraz polityka
gospodarcza.
 ZASADY OGÓLNE
• E-DOSTĘPNOŚĆ – wszyscy mają zagwarantowany
bardzo tani i powszechny dostęp do
szerokopasmowego internetu; liczne programy
społeczne – udostępniające komputery
• TRANSPARENTNOŚĆ ŻYCIA SPOŁECZNEGO I
POLITYCZNEGO – wszelkie instytucje w całości
prowadzą zapis swojej aktywności na swoich
portalach (z wyjątkiem tajnych służb).
 ZASADY OGÓLNE
• INFORMACJE STANDARYZOWANE – wszelkie instytucje
publikują informacje według zestandaryzowanych
zasad, w pełni zrozumiałych dla obywateli.
• POWSZECHNOŚĆ SZKOLEŃ – w społeczeństwie istnieje
ogromna ilość programów szkoleniowych dotyczących
zarówno podstaw obsługi komputerów, sieci, jak i
systemu społeczno-politycznego.
E-DEMOKRACJA NA POZIOMIE
CENTRALNYM
MODEL E-DEMOKRACJI - poziom centralny

• Istotą decyzji na tym poziomie jest:

– Regulacja zasad działania poziomów lokalnych
– Regulacja współpracy poziomów lokalnych
– Rozstrzyganie konfliktów między poziomami lokalnymi
• Pamiętać więc trzeba, że na tym poziomie będzie się
podejmowało znacznie mniej decyzji, niż obecnie.
• System powinien ewoluować w kierunku coraz
większego udziału obywateli w rozstrzyganiu spraw
państwa i społeczeństwa. Co powinno oznaczą
większą ilość e-referendów w podejmowaniu
kluczowych decyzji.
MODEL E-DEMOKRACJI - poziom centralny
FAZA DELIBERACJI –
• Podstawą systemu jest portal spraw publicznych (psp),
wokół którego toczy się cały proces.
• Wobec spraw zasadniczych – podmioty polityczne idą do
wyborów z określonym katalogiem spraw –
publikowanym na psp
• Wobec spraw bieżących - toczy się powszechna debata
co do tego, co wymaga załatwienia
• Wobec problemów, które powszechnie uważa się, że
powinny zostać uregulowane - rząd publikuje dane i
informacje dotyczące danej sfery.
• Informacje i wstępne projekty działań / ustaw
konfrontowane są z ocenami mediów
 MODEL E-DEMOKRACJI - poziom centralny
• W sprawie wypowiadają się eksperci z różnych opcji –
publikowane są obligatoryjnie oceny konsekwencji różnych decyzji
– oceny finansowe, oceny społeczne, oceny ekologiczne, oceny
antropologiczne (konsekwencje dla człowieka)
• W sprawie wydają swoje stanowiska samorządy właściwego
szczebla
• Wypowiadają się e-partie oraz parlamentarzyści
• Wypowiadają się partnerzy społ. – ngo, grupy mieszkańców, grupy
zawodowe, samorządy biznesowe itp. – szczególnie te, których
decyzje dotyczą
• Wypowiadają się e-obywatele – aktywiści – osoby o
zweryfikowanym dorobku społecznikowskim, posiadające na edo
przyznane punkty za aktywność społeczną.
• Toczy się debata – wszyscy ze wszystkimi mogą procedować on-
line; oceniane są wypowiedzi – system web. 2.0
 MODEL E-DEMOKRACJI - poziom centralny

FAZA DECYZJI
• Parlament uchwala ustawę / Rząd wydaje rozporządzenia
– ponoszą za nie konsekwencje prawne i polityczne
• Obligatoryjnie podają uzasadnienie podjętych decyzji, w
kontekście toczonej debaty
FAZA OCENY DECYZJI
• Konsekwencje podjętych decyzji oraz praktyka działania
są monitorowane przez wyspecjalizowane instytucje /
media / portale
• W przypadku problemów – proces zaczyna się od nowa.
 UZASADNIENIE eDP
• Jest to model ELEKTRONICZNEJ DEMOKRACJI
PRZEDSTAWICIELSKIEJ – eDP
• Jego istotą jest podejmowanie codziennych,
specjalistycznych decyzji przez przedstawicieli
społeczeństwa, jednak przy ogromnym współudziale
różnych grup społeczeństwa (a nawet aktywnych
obywateli – nazywanych netystami), za pomocą
transparentnych, podlegających kontroli procedur i
upowszechniających proces narzędzi ict.
 UZASADNIENIE eDP
• Model ten wydaje się być optymalny w obecnej sytuacji –
– zapewnia znaczne polepszenie jakości wybieranych przedstawicieli;
będzie ich mniej i będą to specjaliści, aktywiści społeczni, ludzie z
potwierdzonymi za pomocą procedur smart voting kompetencjami
(patrz: system wyborczy).
– system ich wyboru można wzmocnić ideą wyboru z
jednomandatowych okręgów wyborczych – wzmocnieniu ulegnie ich
lojalność wobec społeczeństwa, a znacznie osłabnie – wobec partii.
– Zapewnia udział aktorów społecznych (partycypacja) w zakresie, w
jakim nie-specjaliści mogą uczestniczyć w podejmowaniu decyzji
– Siłę aktorów społecznych wzmacnia postulat odwoływania
wybranych przedstawicieli, członków rządu oraz administracji – w
każdym czasie, po spełnieniu pewnych (umiarkowanie trudnych)
warunków.
 UZASADNIENIE eDP
– Zapewnia udział ekspertów, reprezentujących różne opcje, a
poprzez to różne punkty widzenia.
– Decyzje będą musiałby być racjonalne także z powodu
podejmowania ich w świetle obligatoryjnie przygotowywanych ocen
ich konsekwencji
• W rezultacie poprawie ulegną wszystkie strony procesu
politycznego: decydujący – procedury decyzyjne – znaczne
poszerzenie wpływu obywateli i grup społecznych (synergia
wiedzy i doświadczeń) – proces kontroli.
• Model ma dużą elastyczność, tzn. można go łatwo
rozbudowywać, czy przekształcać. Przykładowo, wraz ze
wzrostem obycia wszystkich stron procesu, można
rozbudowywać udział obywateli we współdecydowaniu,
poprzez rozbudowę e-referendów.
E-DEMOKRACJA NA POZIOMIE
LOKALNYM
 MODEL E-DEMOKRACJI - poziom lokalny
FAZA DELIBERACJI – na portalu spraw lokalnych (pslo) -
• Podstawą systemu jest portal spraw lokalnych (pslo),
wokół którego toczy się cały proces.
• Wobec spraw zasadniczych – podmioty polityczne idą do
wyborów z określonym katalogiem spraw –
publikowanym na pslo
• Wobec spraw bieżących - toczy się powszechna debata
co do tego, co wymaga załatwienia
• Wobec problemów, które powszechnie uważa się, że
powinny zostać uregulowane – samorząd lokalny
publikuje dane i informacje dotyczące danej sfery.
• Informacje i wstępne projekty działań / ustaw
konfrontowane są z ocenami lokalnych mediów
 MODEL E-DEMOKRACJI - poziom lokalny
• W sprawie wypowiadają się eksperci z różnych stron –
publikowane są obligatoryjnie oceny konsekwencji różnych decyzji
– oceny finansowe, oceny społeczne, oceny ekologiczne, oceny
antropologiczne (konsekwencje dla człowieka)
• W sprawie wydają swoje stanowiska inne samorządy – o ile
konsekwencje decyzji ich dotyczą
• Wypowiadają się lokalne e-partie oraz radni
• Wypowiadają się partnerzy społ. – ngo, grupy mieszkańców, grupy
zawodowe, samorządy biznesowe itp. – szczególnie te, których
decyzje dotyczą
• Wypowiadają się swobodnie wszyscy e-obywatele
• Toczy się debata na podstawie znanych wszystkim reguł – wszyscy
ze wszystkimi mogą debatować on-line przy użyciu wszelkich
dostępnych narzędzi z systemu web. 2.0
 MODEL E-DEMOKRACJI - poziom lokalny
W sprawach o kluczowym znaczeniu, np. o dużym obciążeniu
budżetu, o dużym wpływie na jakość życia – formułowane są
konkretne stanowiska w formie projektów uchwał / decyzji.
FAZA DECYZJI
• Samorząd uchwala lokalną ustawę / egzekutywa lokalna
wydaje rozporządzenia – ponoszą za nie konsekwencje
prawne i polityczne
• Obligatoryjnie podają uzasadnienie podjętych decyzji, w
kontekście toczonej debaty
• W sprawach o kluczowym znaczeniu – przeprowadza się e-
referendum dot. przygotowanych projektów uchwał / decyzji
– wyniki stają się obligatoryjne dla władz lokalnych
 MODEL E-DEMOKRACJI - poziom lokalny

System uzupełnia zasada, iż niewielka ilość obywateli może

zgłosić 1. swój projekt ustawy / decyzji, 2. projekt
referendum w danej sprawie – po ich przegłosowaniu,
staja się one obligatoryjne.

FAZA OCENY DECYZJI

• Konsekwencje podjętych decyzji oraz praktyka działania
są monitorowane przez lokalne instytucje / media /
portale
• W przypadku problemów – proces zaczyna się od nowa.
 INNE NARZĘDZIA
• Na wszystkich poziomach obywatele mogą zamawiać
interesujące ich informacje u przedstawicieli władz.
• Spersonalizowane i obrobione pod żądanym kątem
informacje otrzymują poprzez: e-maile, sms, itp.
• Grupa obywateli może wezwać przedstawiciela władz na
publiczne (video-konferencja) przesłuchanie w danej sprawie
• Wszelkie spotkania władz będą wcześniej ogłaszane, a także
nagrywane i ich przebieg będzie ogłaszany na portalu danej
instytucji.
• Istnieją publiczne portale monitorujące aktywność
przedstawicieli władz; rozsyłające info (e-mail, sms,
newsletter itp.) o podjętych decyzjach przez danego
przedstawiciela / członka władz
 UZASADNIENIE eDPP
• W istocie, na poziomie lokalnym, mamy system e-
DEMOKRACJI PARTYCYPACYJNO-PRZEDSTAWICIELSKIEJ
eDPP
• Jej istota polega na realizacji prawdziwej zasady lokalnej
samorządności, to znaczy podejmowania kluczowych
decyzji przez społeczności, przy współudziale
profesjonalistów – ekspertów, mediów, menedżerów
publicznych, stanowiących kadrę administracji lokalnej,
za pomocą transparentnych procedur i za
pośrednictwem upowszechniających całość procesu
politycznego narzędzi ict.
 UZASADNIENIE eDPP
• System ma cechy podobne, jak w przypadku poziomu
spraw centralnych.
• Dodatkowo, znacznie dalej posunięto ideę partycypacji
społecznej – obywatele mogą łatwiej uczestniczyć w
procesie podejmowania decyzji poprzez częstsze e-
referenda.
• Dzięki temu wzmocnieniu ulega współodpowiedzialność
obywateli za swoje otoczenie – da to trudne nawet
obecnie do oszacowania zyski – każdemu człowiekowi,
jak i całemu społeczeństwu.
MODEL E-GŁOSOWANIA
 MODEL e-GŁOSOWANIA
NOWY MODEL PARTII / GRUP POLITYCZNYCH
• System głosowania w e-demokracji musi zakładać nową
rolę partii politycznych. Nie mogą one już być – jak w
19w. – organizacjami reprezentującymi interesy danej
części społeczeństwa (klasy), ani, tym bardziej, interesy
samej tej partii.
• W społeczeństwie sieciowym partie to organizacje, które
są zdolne do kojarzenia rywalizacji o władzę i wpływy w
państwie i międzypaństwowych instytucjach, z
umiejętnością negocjowania, zawierania kompromisów,
współdziałania w kwestiach, w których interesy szerszych
odłamów społeczeństwa bądź całego narodu są zgodne.
 MODEL e-GŁOSOWANIA
• Dlatego muszą skupiać ekspertów od różnych sfer
społecznych, działaczy społecznych, negocjatorów
społecznych itp. Przy czym każdy reprezentuje siebie – w
ramach danej struktury partyjnej.
FAZA KAMPANII WYBORCZEJ
• Kampania i głosowanie odbywa się w oparciu o moduł psp /
psl
• Wybory odbywają się w ordynacji większościowej, w
okręgach jednomandatowych.
• Ważnym novum jest deklaracja wyborcza danej partii – jest
to zestaw konkretnych spraw, które partia będzie starała się
załatwić – ogłaszany obligatoryjnie w identycznej przez
wszystkich formie (jak obecnie bip).
 MODEL e-GŁOSOWANIA
• Na tym tle poszczególni kandydaci ogłaszają, także
obligatoryjnie, swoje szczegółowe zadania, które deklarują, że
załatwią.
• Każdy kandydat poddany zostaje obligatoryjnie ocenie (w
kontekście pozycji, na którą kandyduje) w zakresie:
– Zdolności intelektualnych
– Kompetencji w zakresie zarządzania sprawami publicznymi oraz
znajomości systemu e-demokracji
– Kompetencji moralnych
– Wyniki w postaci jednolitego PROFILU WYBORCZEGO publikuje się na
psp lub psl
• Kandydaci mogą prowadzić kampanię w zależy od siebie
sposób, jednak powinien być określony limit wydatków na
cele wyborcze.
 MODEL e-GŁOSOWANIA
• Dopuszcza się wszelkie formy aktywności kandydatów w
oparciu o narzędzia web.2.0 – debaty online,
publikowanie materiałów w sieci; e-mailingi, sms’y
wyborcze, blogi, weblogi itp.
• Kandydat musi się jednak liczyć z tym, że właściwe
organizacje będą zestawiać te dane i publikować w
zestandaryzowanej formie na psp i psl
• Odpowiednie grupy wyborców mogą wezwać
kandydatów na przesłuchania / chaty / panele
dyskusyjne itp. online.
 MODEL e-GŁOSOWANIA
FAZA GŁOSOWANIA
• Głosowanie w oparciu o w pełni bezpieczny chip zawarty
na edo.
• Głosowanie przez sms
 KOMENTARZ e-GŁOSOWANIE
• E-Głosowanie musi być pierwszym elementem spójnego
systemu politycznego. Zaproponowana forma racjonalizuje
wszystkie aspekty tego procesu.
• Deklaracja wyborcza w stałej formie – tworzy podstawę
porównywania ofert wyborczych, w tym także dla potrzeb
przetwarzania informacji przez systemy komputerowe.
Dopiero na tej podstawie będzie można racjonalnie
podejmować decyzje – poprzez porównanie ofert.
• Trzeba pamiętać, że wybieramy w ramach filozofii
zatrudniania specjalistów od rządzenia – do wykonania
konkretnych usług polityczno-administracyjnych (poziom
centralny) i administracyjnych (poziom lokalny).
 KOMENTARZ e-GŁOSOWANIE
• Elementy systemu smart voting zapewnią, iż będziemy
mieli znacznie lepszy, niż obecnie obraz kandydata – nie
będziemy głosować w ciemno.
• Ordynacja wyborcza będzie gwarantować, że będziemy
głosować na konkretnych kandydatów, a nie na
anonimowe listy partyjne, które przygotowali nam
wodzowie partyjni.
 Zasady wykorzystania dokumentu
• Dokument na licencji Creative Commons (CC)
• Zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i
użytkowanie dzieła i wszelkich jego pochodnych pod warunkiem
umieszczenia informacji o twórcy i poinformowanie go o tym –
alexander@netysci.pl
• Zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i
użytkowanie dzieła i wszelkich jego pochodnych tylko w celach
niekomercyjnych.
• Zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie tylko
dokładnych (dosłownych) kopii dzieła, niedozwolone jest jego
zmienianie i tworzenie na jego bazie pochodnych.
• Zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i
użytkowanie pochodnych dzieł, pod warunkiem że będą one
opublikowane na takiej samej licencji.