Professional Documents
Culture Documents
Maung Soe Chain
Maung Soe Chain
armifpk;d csdef
aoG;yifv,f
ESifh
tjcm;0wˆKwdkrsm;
1
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
pmtkyr
f w
S w
f rf;
armifpdk;csdef
aoG ; yif v ,f ES i h f tjcm;0wˆ K wd k r sm;
rlydkif
opP m awmf v S e f a &; pmaywk d u f
tkyfa&
1000
xkwfa0ESpf
2009 ck E S p f puf w if b m
yHkESdyf
xk d i f ; Ed k i f i H - rJ a qmuf
jzef@csd
opP m awmf v S e f a &; pmaywk d u f
2
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
ESifh
*syef - &SpDd t k u kd m
rS
opömtiftm;pk0if ESpOf ;D jzpfonfh
ukpd ikd ;f avmifred ;f ouf
uk0d if;jrihOf ;D
3
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
aus;Zl ; wif rS w f w rf ; v$ m
armifpdk;csdef
pma&;ol
-o*kwf 27/ 2009
4
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
armifpdk;csdef
wdkuf}uD;òrdŒe,f &if;wdkufuGif;wdkufe,f? acsmif;usKd;aus;&GmwGif tz
OD;csdef/ trd a':odkif;òcHwkd@u 1949/ rwfv 14 wGif arG;zGm;onf? trnf&if;
OD;atmifjrifhpdk;jzpfonf? awmfvSefa&;orm;/ EdkifiHa&;orm;jzpfcJhol/ ukefonf/
v,form;jzpfco hJ /l pmaytEkynm rsK;d aphcsay;cJoh /l zcifukd *k%ðf yaomtm;jzifh
tzemrnfudk,lum “armifpdk;csdef” uavmiftrnfudkwyfcJhonf? qif;&J
v,form;rS arG;zGm;vmcJo h ?l arG;csi;f av;a,mufteuf 'kw, d ? jynfwiG ;f ppfumv t&if;&Siaf cwfEiS hf
zufqpfppftkyfpkacwfwGif v,form;/ tvkyform;/ ausmif;q&m/ EdkifiHa&;orm;/ vufeufudkif
awmfvSefa&;wGif yg0ifcJhol? armifpdk;csdeftjyif zvHk- atmifjrifhpdk;/ oufudkudk/ pdk;jrifh=unf/
xGef;vif;atmif/ at;jrESif;&nf/ xl;wifh ponfh uavmifcGJrsm;ESifh pma&;cJhol æ
1973/ ar xkwf “±kyf&Siftðraw” r*~Zif;wGifazmfjycH&onfh “ tEkynmqdkonfrSm ”
tzGifhuAsmonf yHkESdyfpmvHk;jzifh pwifazmfjycH&onfh uAsmjzpfonf? aiGwm&D/ rdk;a0pmayr*~Zif;/ ±_r0/
aomif;ajymif;axGvm/ *Dwya'om/ [efopf/ tdyfrufzl; r*~Zif;wdk@wGif 0wˆKESifh uAsmrsm;a&;cJhonf?
79 ckESpfrsm;wGif tpOfwpdkufa&;cJhaom r*~Zif;rSm rdk;a0pmayr*~Zif; jzpfonf? xm;0,faumvdyf
r*~Zif;wGif t,f'Dwm/ xkwfa0oljzpfcJh?
ppftm%m&Sifpepf qef@usif ±kef;uefonfh 1974 ausmif;om;v_yf&Sm;r_/ 75 tvkyform;
v_y&f mS ;r_wiG yf g0ifco hJ ?l 1977 rS 1989 txd &efuek w f uUov kd (f yifr)/ vkyo
f m;rsm;aumvdy/f jrpf}uD;em;
'D*&DaumvdyfESifh xm;0,faumvdyfwdk@wGif '\eduaA'Xme q&mtjzpf pmoifcJhol? 88 ta&;
awmfyHkumv wuUodkvfESifh aumvdyfausmif;q&mrsm; or*~wGif tr_aqmiftzGJ@0if? vkyfom;rsm;
aumvdyf ausmif;om;or*~zGJ@pOfu yg0ifcJhol? Auo“vl@abmifopf 'Drdku&ufwpfygwD”udk xlaxmif
pOf EdkifiHa&; OD;aqmiftzGJ@Y tzGJ@acgif;aqmiftjzpf wifajr‡mufjcif;cH& (88-89)? vufeufudkif
awmfvSefa&;xJ yg0ifcJh (1989 Zlvdkif 27)
“pmayESifh tEkynm&Sifrsm;uvyf ” udk rme,fyavmwGif zGJ@pnf;=upOf taxGaxG twGif;
a&;rSL;tjzpf wifajr‡mufjcif;cH& (1991 azazmf0g&D 28)? pmayuvmyfu opPm&DAsL;xkwfa0pOf
wm0efcHt,f'Dwm/ t,f'DwmtzGJ@0iftjzpf aqmif&GufcJhol (1991-1992)? tar&duefodk@ a&muf
vmpOf(1994/ 'DZifbm) uAsm/ 0wˆK/ aqmif;yg;wdk@udk a&;om;xkwfa0cJh? a&;om;xkwfa0cJhonfh
uAsmpmtkyfrsm;rSm udk,fpm;ðy usnfzl;awG (1991)? vSyaom aoewfoH(1998)? rkefwdkif; rD;awmif
awG(1999 Zefe0g&D)? cHppfaEG xdktvS (1999 'DZifbm)? tcspfvrif; (2002 'DZifbm)? xdk@aemuf
opPm ysm;&nfpufawGEiS hf tjcm;0wWKrsm;(2003 rwfv)? aemuf qufvufxw k af 0rnfh pmtkyrf sm;rSm
aEGOD;xdk;ppf æ okd@ æ tvGrf; (uAsm)? Armjynf ajr,mjy\em (ppfwrf;)? 'Drdkua&pD ckcHawmfvSefppf
(aqmif;yg;aygif;csKyf) wdk@jzpfonf?
“ ArmjynftrsKd;om; vli,frsm;tzGJ@csKyf (tar&duef)” tzGJ@tpnf;wGif EdkifiHa&;tzGJ@/
tzGJ@acgif;aqmiftjzpf (2000 rS ,ck txd)/ opPmawmfvSefa&; pmayr*~Zif;wGif wm0efcHt,f'Dwm
(2004 rS ,ckxd)aqmif&GufqJ?
5
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
rmwd u m
'*kefwm&m æ 0wˆKoabmw&m;
armifpGrf;&nf æ trSm
pma&;ol. æ trSm
1? vdu k cf yhJ g&ap uku d dk æ
2? nrsm;ukd jzwfoef;jcif; æ
3? aoG;yifv,f æ
4? tcspw f @dk . aumuf±;kd tdrf æ
5? azazhtwGuf æ +yD;awmh æ
6? roef;. ppfa&;'Dru kd a&pD æ
7? ta&SŒbufurf;odk@ wifydk@jcif; æ
8? arSmv f ufyikd &f iS f æ
9? yGifhaºuGawmu yef;av;yGifh æ
10? wdrfwkdufawGxJu rD;v#H æ
11? tarSmifn. rD;yGifhrsm; æ
12? ol&aJ umif;. n æ
13? wap>trd rf uf æ
14? emwm&Snf æ
15? tarG æ
16? opPmysm;&nfpufawG æ
17? ESi;f 0wf&nf æ
6
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
'*kew
f m&m. 0wˆKoabmw&m;
(u)
pma&;q&mrsm; bma=umifh pma&;=uovJ[laom ykp>monf pdwf0ifpm;zG,f aumif;
ayonf? pma&;q&mrsm;. b0ukd avhvmv#if ,if;tajz vrf;a=umif;onf &Si;f vif;jywfom;
vmayrnf? pma&;q&m. b0qdk&mY vlr_qufqHa&;b0ukd qdkjcif;jzpfayonf?
aiGa=u;twGuf a&;om;=uoavm? tbd"rRmq&m}uD; um;vrwfu pma&;&ef
twGuf touf&iS &f efjzpfI touf&iS &f eftwGuf pma&;&ef r[kwaf y[k qdb
k ;l onf? pma&;v#if
aiGa=u;&&rnfjzpfaomfvnf; aiGa=u;&&eftwGuf pma&;&rnf r[kwaf y[k t"dyg` ,x f u
G o
f nf?
wu,f vufawG@rsm;ukd=unhfu pma&;q&mrsm;Y trsKd;rsKd;aom &nf&G,fcsufrsm;ukd awG@&
ayonf? pma&;q&mwdkif; aiGa=u;twGuf[k rqdkEkdifay?
Ú Ú Ú Ú Ú
(c)
pma&;q&monf pmayw&yfukd zGJ@EGJ@&mY ol.cHpm;r_/ ol.b0tawG@tóuH/ olae
aom ywf0ef;usif/ oljzwfoef;aom acwfwkd@ukd azmfjy+rJjzpfonf? cHpm;r_ukd azmfjyjcif;xuf
b0tawG@tóuHukd azmfjyjcif;u us,fjyef@onf? olaeaom ywf0ef;usifukd o±kyfazmfv#if
ydkI us,fjyef@onf? oljzwfoef;aom acwfukd azmfjyv#ifum; tus,fjyef@qHk; jzpfawmhonf?
acwfukdazmfjy&mY pma&;q&mwa,mufonf acwfwacwfvHk;ukd jynfhpHkatmif
jc,fa&;Ekid rf nf r[kwaf y? acwf. ta&;awmfyrkH sm;Y ud,
k w
f ikd u
f ,
dk u
f s yg0ifaom olwa,muf
jzpfonfxm;OD; olonf ta&;awmfy. kH ae&mtm;vH;k Y wòydief ufwnf; yg0ifEidk of nf r[kwaf y?
7
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
(*)
0wˆKukd tuJjzwf=u&mYum; b0 tawG@tóuHrsm;ESihf n‡d=unhf=u&onf? &mZ0if
acwfESihf qef;ppf=uonf? o±kyfazmfbufuvm;? pdwful;,OfuJovm;? obm0usvGef;
aeovm;? b,fvlwef;pm;bufu &yfwnfovJukdum; rarh=u? rnfonhftiftm;pkukd
tusKd;ðyovJ?
wcgw&H 0wˆKwyk'wf nf;ESifh tcsed u
f ek o
f mG ;awmhonf? 0wˆKrmS acwfux
dk if[yfay&m
u|efawmfwdk@onf tjyifbufrS tajctaeukd 0wˆKxJrSm &Sm=u&onf? wae@wae@ vkyfp&m
r&So
d jzihf pmukd txyfxyfzwfxm;rd=uonf? pmvH;k aemufrS tbd"rRmonf ajy;IrvGwaf wmh?
pma&;q&m. &ifckefoHukd pmvHk;rSwqifh prf;rd=uonf? pmzwfolukd vdrfIr&?
oZifoif;jyefawmh - pm 231
8
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
(C)
(i)
tEkynmonf wae&mwnf;Y wef@Irae/ &SifoefpD;qif;aom obm0&Sdonf?
0wˆKonfvnf; &Sifoefaeaom pmaytEkynmjzpfonf? acwf. vdktyfcsufrsm;ESihftnD
tEkynm yHko¿mefwdk@onf ajymif;vJvmp+rJ jzpfonf?
,ae@acwfY pmayonf awmfveS af &;. vufeufwckjzpfonf? 0wˆKonf ,Ofaus;r_
awmfvSefa&;Y vufeufpGrf;wck jzpfonf?
oZifoif;jyefawmh - pm 296
'*k e f w m&m
9
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
armif p G r f ; &nf
2008/ atmufwkdbm 20
11
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
pma&;ol\ trSm
pmayw&m;cGiq f o kd nfu &S+d y;D om;? pmayqdo k nfrmS trsK;d rsK;d ? txl;ojzihf cHpm;r_&oukd
ay;a0onfh &opmayjzpfonhf uAsm/ 0wˆK/ jyZmwf/ aqmif;yg;ponfwdk@ukd zwf±_cHpm;aom
pmzwfy&dowfonf pmayukd tqHk;tjzwfay;avonf? pmzwfy&dowfuvnf; trsKd;rsKd;?
ausmif;om;vli,f/ tvkyo f rm;/ v,form;/ v,fuv l v
D yk o
f m;rsm;/ Ekid if aH &;orm;/ awmfveS af &;
orm;/ ukeo f nfypJG m;/ acgi;f &Guzf syx
f ;kd aps;onf/ ±H;k 0efxrf;/ ysuH s a&$Œajymif;tvkyo f rm;/ ppfom;/
&efo@l ppfwyfrS a=u;pm;ppfom;/ tzdEydS cf H tkypf ;kd olvw l ef;pm;ESifh xdvk wl ef;pm;ukd ud, k pf m;ðyonfh
pmzwfy&dowf æ ponfjzihf trsKd;rsKd;tpm;pm;? ,ae@acwfwGif zdESdyfolppftkyfpkESihf ol.
tzGJ@0ifrsm;/ vufyg;ap vufudkif'kwfrsm;rSvGJI jynfolvlxkonf pmayukd tqHk;tjzwf ay;yg
onf? zdESdyftkyfpdk;olESifh ol.vufyg;aprsm;rSm vlxkb0wGif wnf&Sdaeonfh trSefw&m;ukd
jrifatmif r=unfEh ikd =f uay? jrifawG@v#iv f nf; ,if;trSew f &m;ukd azsmufzsuyf pfonf? od@k r[kwf
14
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
armifpdk;csdef
15
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
vdkufchJyg&ap ukdukd
ukdudku wcgwcg ar;wwfonfhar;cGef;? ar;pwkef;u &Suf&HGŒ&HGŒjzpfaewwfonf? +yD;awmh
“oGm; æ oGm;æ uku d dk raumif;bl;uGm” [kqu kd m uku d @dk &iftu
kH dk zGzo
G momav; xkypfvu kd +f yD;aemuf
ausmcdkif;aevdkufonf? xdktcg ukdudku rv_yfEkdifatmif odrf;ayG@xm;um em;em;ukduyf+yD; avoHjzifh
xyfqifhar;avonf? “yxrqHk; b,frSmerf;cJhwmvnf;? rSwfrd&JŒvm;/ nDrav;ajz&r,f æ”? &,foH
v$rf;aeonfh avoHjzpfaeonf? “[if;tif; æ rajzbl; ”[efaqmifpdwfqdk;/ a'gooHESihf udkukd@ukd
wkH@jyefonf? ukdukdu =um=umzufwG,fxm;&atmif wrifyJ a'gxxESihf jiif;onf? ukdukduvnf;
rv$wfawmh? ol@&ifcGifxJwGif zufacgif;tHk;wckvdk tdwGJ@òydusoGm;avonf?
ukdudk@"gwfyHkukd ai;pdkuf=unfhae&mrS "gwfyHkxJuukdukdu touf0ifvmum“nDrav;
ajz&r,f æ yxrqHk; b,frSmerf;cJhwmvJ? rodvdk@r&bl; æ/ rajzvdk@r&bl; æ ”[k &,foHoJhoJhESifh
ar;aeavonf? ukdkukdu "gwfyHkxJu xGufvmcJhavovm;? yxrqHk; terf;yef;yGifh a0qmcJhonfh
tif;vsm;uefa&pyfqo D @kd nDrav;vufo, G u
f q dk u
JG m a&mufvmcJ=h uonf? aqmif;ukeq f ;kH p qdak omf
vnf; ESif;ºuGif;ESif;aiG@awmif rawG@&awmh? [dk; æ cyfa0;a0; a&jyifjymvJhay:wGif aEG. jrLcdk;wkd@
a0pðyaeav+yD? urf;pyfrS v_dif;cwfoH/ opf&Gufa&mf0gwdk@ aºuGqif;usoH/ +yD;awmh O=oiSuf. aEGzGJ@
vGrf;aw;oHwdk@udk oJhoJh =um;ae&onf?
&if. teuf±_dif;qHk;t&yftxd v$rf;rdk;aeonfhtoHum; udkukd@tcspfbGJ@yif jzpfaeavonf?
&nf;pm;pmxJrSm a&;xm;wJh pum;vHk;awGu &ifukdv_yfcwfEkdifonfxufyif ukdukdukd,fwkdif cHpm;
ajymaomtcg &ifonf odrfhwkefum v_dif;xvmavonf? tcspfqdkwm tawmfqef;=u,f euf±_dif;
wmyguvm; æ vd@k cHpm;&avmufonft h xd æ? wvSyv f yS af rm&if; odjrifvmcJo h nf? yxrqH;k tcsp/f
yxrqH;k aom pdrw hf rd w
hf rd &hf w
S wtawG@u qef;awmhqef;=u,fonf? toJEv S ;kH onf tcspw f iG f pdr0hf if
nHhoufoGm;avawmhonf?
aEGO;D opfyifw@dk onf aºuGw0uf/ 0ga&$w0uf? opf&yd Zf myef;uGuw f @kd u a&GŒoGm;onf? yxr
awmh ukdukdESihf rdrdt&dyfu cyfa0;a0;vSrf;vSrf;? aemufawmh vl&dyfESpfckonf yl;uyfoGm;awmhonf?
uGmvSrf;aeaom t&dyfESpfckukd tcspfu pkpnf; aygif;pyfvdkufavonf? aemufawmh ukdukd@ykcHk;pGef;wGif
wG,frSDvdkuf&awmhonfyJ?
,ck ukdukd@"mwfyHkxJ ukdukdujyefa&mufoGm;um yxrqHk;erf;cJhpOfu tòyH;rsKd;ESihfyif òyH;I
=unfhaeonf[k awG;xifaeayonf? ukdukd=um;Ekdifyghrvm;? ukdukdar;cJhwJhar;cGef;awGukd tckyJ ajzjy
csifygw,fuG,f æ vdk@ pdwfxJrSm ajymrdonf? ukdukdu vlwrsKd;? b,fae&m b,fumvrSm terf;rdk;
pwif&GmapGcJhovJqdkwm ol@&ifrSm ur`nf;xdk;cJhowJh? puUef@utp pGJnd‡ rSwfrdxm;owJh? tpGJtvef;
}uD;rm;vSonfh rdefuav;wOD;xufyif ykdum ukdudku ykduJoGm;+yDvm;rod?
opfyifjrifhjrifh}uD;. ajcawmf&if;wGifxdkifum cspfpum;awG rarmwrf;ajymjzpf=uonf?
uku
d @dkudk uku
d v
kd @kd pwifac:cJo h nf[k rSwrf ad eao;onf? tdrrf mS wke;f u ol@emrnf&if;twdik ;f ukrd if;vGirf ;kd [lI
cyfpdrf;pdrf;ac:onf? wcgw&H tdrfua':av;wdk@ ac:ovdkrsKd;/ ukdukd@treJ@ tzGm;wdk@ac:ovdkrsKd; ukdrdk;[k
16
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
nrsm;ukd jzwfoef;jcif;
aoG;yifv,f
w,fvzD ek ;f xJuae “odcsiw f mawG&&dS if usrukd zke;f eJ@ xyfar;vd@k &ygw,fæ ar;yg æ uJ
'gyJaemf” [kE_wfqufum zkef;ukdcsvdkuf+yD;umrS wckckukd owd&vmonf? ajymvkduf&wmukd
tm;rvdt k m;r&jzpfomG ;wmvnf; jzpfEidk o f nf? jynfph ykH gh rvm;/ olaum tckajymwJt h csut f vuf
ta=umif;t&mawGukd wax&mxJ wxyfxJ wifjyEkdifyghrvm;?
tawG;xJwGif epf0ifoGm;onf? ajcvSrf;awG wvSrf;+yD;wvSrf; vSrf;vmcJhonfukd owd
r&awmh? tdrfa&SŒ{nfhcef; pm;yGJodk@ a&mufvmcJhonf? pm;yGJay:wGif wifxm;cJhaom aumfzDcGufukd
vSrf;+yD;prf;=unfhonf? w,fvDzkef;rvmcifu azsmfxm;cJhonfh aumfzDylylonf ,ckrl a&cJa&
jzpfaecJhonf? rdepfaygif;rsm;pGm urBmysuf}uD;ta=umif;ukd ajymjycJhonf? urBmysufxJu
aoG;yifv,fxJodk@ w,fvDzkef;ESifh oGm;=unfh=ujcif;jzpfonf? aoG;yifv,fESifh urBmysuf}uD;ukd
q,fEpS af usmu f usrwd@k &ifqidk jf zwfoef;cJ=h u&onf? xdpk Ofu ukpd ;kd csed v f nf; &Sad erSe;f rod/ od@k aomf
olu 'DaoG;yifv,f&ŒJ tpGet f zsm; 0ef;usiaf 'ouko d m a&muf&cdS jhJ cif;jzpfonf? ,ckrS w,fvzD ek ;f
xJuae ol@ukdac:oGm;cJh&wm/ vlawG&JŒaoG;awGeJ@ vkyfxm;wJh aoG;yifv,fxJrSm aoqHk;olawGeJ@
vkyfxm;wJh [kdwpk 'Dwpk u|ef;pkawGukd olawG@&SdoGm;cJhonf?
“q&mr a':wif&aD & æ usaemhaf cgi;f xJrmS aoG;n‡eD @H awG ±_u d ±f LS ae&+yD q&mr æ q&mr
ajymwm em;axmif&if; touf±z_ @kd awmif arhomG ;w,f æ 'Dwek ;f u q&mr aoG;rysub f ;l aemf æ
wu,fhukd csD;usL;ygw,f/ av;pm;ygw,fAsm æ”
aoG;rysufbl;vdk@ oluajymayr,fh wu,fu aoG;ysufp&m? aoG;ukdrjrif0Hhol/ pdwf"gwf
rcdkifrmonfholtwGuf aoG;ysufoGm;Ekdifwm trSefyif? odk@aomf xdkpOfu aoG;ysufzdk@ tcsdefr&
vdkufyg? olwdk@av;awG touf&Sifygapawmhvdk@qdk+yD; toufvkyGJawG wyGJ+yD;wyGJ &ifqdkifaecJh&
onfhtwGuf aoG;ysufzdk@tcsdef r&vdkuf?
tar&duefwGif udkpdk;csdefESihf vmqHkcJh=uonf? armfawmfum; pufypPnf;xkwfvkyfonfh
puf±HkwGif tvkyfvkyf&if; vmqHk=uonf? Armjynfukd vGrf;w&if; twdwfukd,fpDukd tvkyfxJwGif
ajymjzpf=uonf? aoG;yifv,fxJrS wdkufyGJawGta=umif; ajymjyonfhtcg ukdpdk;csdefu yg;pyf
ta[mif;om;ESifh &ifoyf±_arm em;axmifol? apmapmu w,fvDzkef;quf+yD; aoG;yifv,fxJu
tawG@tóuHawGukd xyf+yD;wl;qG az:,ljyefonf? 0wˆKa&;csifvdk@yg q&mr&,f[k qdkonf?
0wˆKukd b,fvdka&;rSmvJ? aoG;yifv,fxJu tjzpftysufawGudk jynfh0pHkvifatmif
az: jyEdkifyghrvm;?
xdak r;cGe;f rsm;u v_yEf ;kd vdu
k of nft
h wGuf tawG;awmeufxJ a&mufvmcJjh cif;jzpfonf?
usru 0wˆKra&;wwf? uAsmqdak 0;a&m? aqmif;yg;a&;rnfqv kd #if jzpfEidk af umif;yg&ŒJ ? txufwef;
31
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
39
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
tcspf w d k @
.
aumuf½;kd tdrf
oGm;onf? 'l;acgi;f ta&jym; vefomG ;onf? a&td;k oH;k vH;k u wvH;k uGo J mG ;onf? rdwifa&$u udw k ;kd pdeu
f kd
qGJxl&if; “a':av;okefa& æ tdk;wvHk;awmh uGJoGm;+yD æ &Sifenf;&m t*~vlxGuf æ El&wJhtxJ
0JpGJæ”wAspfawmufawmuf atmf[pfaeavonf? a':ESif;okefu &ifwkef&ifckef+yD; pOfhtdk; uGJoGm;
ovm; æ taraoawmh &vdkufwJhtarGav/ taraooGm;awmh bmrSrusefcJhbl; æ tJ'D
pOfhtdk;uav;yJ usefcJhwm æ 'ga=umifh tarh trSwfw&rdk@yg æ ”[k vSrf;ajymvdkufonf? q&m
OD;yef;v_id uf oufjyif;wcsucf svu kd o
f nf? rat;azgh pdwrf oufrom jzpfomG ;onf? od@k aomf [efrysuf
aevdkufonf? ukdwdk;pdefvnf; c%twGif; tdrfay:odk@a&mufvmonf? q&mu r*Fvmtcrf;tem;ukd
xdef;onfhtaejzifh ol@pum;udkol jyefpavonf?
“tckyJ awG@vdkuf& =um;vdkuf&w,fr[kwfvm; æ tck 'Dtdrfuav;[m csrf;om
ºuG,f0ol&JŒ ckdifcef@wJhtdrf/ 'grSr[kwf wdkufwm taqmuftOD; jzpfaew,fqdk&if a&ujyifusKd;usp&m
ta=umif;r&Sdbl; æ a':ESif;okef&JŒ tarqHk;yg;oGm;awmh a':ESif;okef&vdkufwJh pD;yGm;a&;tarG&,f æ
aemufwck tarG&vdkufwJh pOfhtkd;uav;wvHk;&,f/ 'gawG[m vlawG&JŒ b0tajctaeawGukd
&nfnGef;aewm æ EkdifiHa&;aygh? acwfpepfaygh æ 'DacwfpepfxJrSm jzpfaewJhb0qdkawmh pD;yGm;a&;
EkdifiHa&;eJ@udk rvGwfawmhbl; æ ”
acgif;&if; oHk;tdrfausmfwGif vli,fwodkufu r*FvmnpmtwGuf csufðywfae=uonf?
olw@kd . &,farmoHrsm; aemufajymifuspD ,forH sm;/ ac:iif[pfaºuG;oHrsm;u tdru f av;xJo@kd ±ku d cf wf
vmavonf? q&mOD;yef;v_difu ol@wynfh ESpfa,mufjzpfonfh owdk@om; owdk@orD;udk pl;pdkuf
=unfhvdkufonf?
“q&majymcsifwmukd a&mufvm+yD æ q&mwdk@wawGtm;vHk;rSm acwfwm0efawG&Sdw,f
æ owkd@om; owdk@orD;tygt0if tm;vHk;rSmwm0ef&Sdw,f æ rdom;pkb0rSm at;at;csrf;csrf;
vGwfvGwfvyfvyf vkyfukdif pm;aomufcsif=uw,f æ q&mwkd@wdkif;jynfu rat;csrf; rwnf+idrfawmh
yd+k yD; qif;&JwiG ;f eufvmw,f æ wwdik ;f jynfv;kH vlxuk awmif;qdw k hJ 'Dru
kd a&pDe@J vGwv
f yfrq
_ wkd mukd
igwdk@tpdk;&r[kwfwJh rw&m;zdESdyfaewJh ppftkyfpku csKyfcs,fxm;wkef;? ydwfyifxm;wkef;bJ? vlxkawG
a&G;cs,fxm;wJh vlxkukd,fpm;vS,fawGukd tpdk;&zGJ@pnf;cGifh vHk;0ray;bl;? aoewfeJ@ ydwfyifxm;jyef
w,f? 'Dawmh olwdk@ydwfxm;wmukd igwdk@tm;vHk;u zGifh=u&rSmyJ? igwkd@oGm;csifwJhvrf;udk ydwfvdk@
r&a=umif; xkwfjy&r,f? wcsufxJeJ@ xdatmifrdatmifajym&&if 'D ppftm%m&Sifpepfqdkwmukd
zsufodrf;ypfzdk@ tm;vHk;rSm wm0ef&Sdw,f? cgwdkif;vdkyJ v,fxJqif;vdkuf/ awmwufvdkuf/ v,fxGef
vdkuf/ xifaygufa&xrf; xrif;pm;a&aomuf tvkyfawGeJ@wif r+yD;awmhbl;? b0awGukd qif;&JwGif;
eufatmif/ rnDr#atmif/ rr#watmif vkyfaewJhpepfukd zsufodrf;ypfzdk@ wdkufyGJawGxJrSm yg0if=u&
ayvdrfhr,f? ”
OD;yef;v_dif toHtaetxm;u rmausmonfvnf;r[kwf jyif;xefonfvnf;r[kwf
wufºuGr_awmh &Sdaeonf? olajymvdkonfh t"dy`g,f yef;wkdifa&mufap&ef yHkazmfI ajymwwfol?
pum;ajymaumif;ol? =urf;&ifhonfh EkdifiHa&;pum;vHk;rsm;ukd o,faqmifvmcJhonfh [efyefavoHrSm
tdrftjyifu va&mifuJhodk@ acsmarG@ nufanmaeavonf? em;axmifol. &ifwGif;odk@ prf;acsmif;a&
uJhodk@ w+idrfh+idrfhpD;0ifavonf? tom;ndKndK/ rsufESm0dkif;0kdif;/ ESmwHay:ay:/ ar;±dk;u awmifhwif;um
47
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
*±krpdu
k af =umif; jyEkid zf @kd olw@kd u,
dk w
f idk f a&;qGx
J m;wJh zG@J pnf;tkycf sKyfyOkH ya'ukd twnfðyay;=uygqw
kd m
vmawmhr,f”[kqdkum &yfvkdufonf?
“owk@d om;eJ@ owd@k orD;u bmvkyrf vJ æ rdwifa&$w@kd ukb d at;wd@k uaum bmvky=f urvJ
æ ae0if;acwfuvdkyJ aoewfatmufrSm rJay;=urSmvm;? ”
armifjrrif;ESifh rat;a=umhu q&mhrsufESmukd armh=unfhae=uonf? u|efawmfwdk@ u|efrwdk@
bmvkyf&rvJq&m qdkonfh ar;cGef;ESifh xyfwlonfht=unfh? ukdwdk;pdefeJ@ rat;azghu wdkifyifxm;ovdk
a&SŒqifhaemufqifh ajzvdkuf=uonf? “b,fawmhrS raxmufcH=ueJ@? b,fvdkenf;eJ@rS axmufcHp&m
rJxnfhp&m ta=umif;r&Sdbl;? q&majymwJh Oya'qdkwm aoewfeJ@tkyfcsKyfaewJh vlwpku a&;qGJ&rSm
r[kwfbl;? ckeu ajymcJhwJh vlxkv$wfawmf æ u a&;qGJ&rSm?” q&mOD;yef;v_difu a&aEG;yk*Hukd vSrf;,l
um taiG@xaeonfh a&aEG;ukd wzl;zl; r_waf omufaeavonf?“uJ æ rdbawGuvnf; om;eJ@orD;ukd
bmrsm;qHk;rrSm=um;=urvJ æ ajym=uygtHk;”[k q&mu a&aEG;aomuf&if; wkdufwGef;avonf?
tzGm;rSefu vifh0wW&m;/ r,m;0wW&m;awGukd &Gwfjy/ tJh'Dacwfwm0efukdyg aus¹yGef&rwJh?
tzGm;wdk@acwfwkef;u tzGm;wkd@u 'gawG[m ukd,fhudpPqdkwm ukd,fhwm0efqdkwm rodcJhbl;? OD;EkukdyJ
rJay;cJhwm? olrsm;ukdyHkcs+yD; ,HkcJhwm? rJay;cJhwm? q&majymwm rSefvGef;vdk@ cufaewm æ ? tm;vHk;u
wm0ef,l=u&r,f/ ypfy,fxm;vdk@r&bl;qdkwm trSefyJ? tzGm;wdk@acwfu rif;avmif;ar#mfwJh acwfukd;
uGJ@ æ [k uGrf;òrHŒ&if;ajymavonf?
“vlawGu bmjzpfcsifwmvJ æ jzpfcsifwmukd vlawGukd,fwkdif zefwD;wJhacwfayghuG,f æ”
tzGm;rSefu ol@qHk;rpum;ukd tqHk;owfvdkufyHk&onf? c%=umawmh q&mOD;yef;v_difu
rat;azghukd yGJawmif;onf? &efukefrjyefrD nDrESifharmifukd bmrsm; ajymcJhcsifvJ qHk;rcsifvJ? ajymqkd
qHk;rcJhygtHk;av æ [kq&mu &,foHpGufI vrf;zGifhay;onf? tm;vHk;u v_yfv_yf&G&GjzpfoGm;um
“ [kwfw,f æ rdazghu ajymqdkvrf;jycJh&rSm æ ” rdwifa&$u ol@oli,fcsif;rukd awmif;qdkavonf?
tm;vHk;u [kwfw,f æ qdk+yD; axmufcH=uavonf? rat;azghu awmufawmufyy tvS jc,fr_ef;
rxm; yvGm;r_r&Sd? [dwfawG [efawGr&Sd? olr. yifudk,ftvSukd ,Of,Ofa=umha=umh jzpf±Hkavmuf
jc,fxm;onf? ol@nrD owd@k orD; rat;a=umhuadk wmh wifw h ,fvyS atmif jc,fre_ ;f ay;xm;avonf?
rdef;uav;b0u xHk;wrf;tpOfvmt& 'Dr*Fvmwckwnf;&Sdwm æ [lonfh a&S;±dk; rd±dk;zvmukd
=um;a,mif&if; nDrukd ykdI tvSjyifay;onf? tysKdb0&JŒ aemufqHk;nudk wo E_wfqufouJ@odk@
tvSjyifavonf? a=umha=umharmharmh vSaeonfh owdk@orD;u trbmajymrvJ iHhvifhum
owdk@om;ESihftwl armh=unfhonf?
“q&mqHk;roGm;wJhtxJrSm rnDr#r_awG/ rr#wr_awG rat;csrf;r_awG &Sdaew,fvdk@
ajymoGm;w,f? tJ'g wu,fh trSefw&m;yJ æ tJ'gukd xyf+yD;ajymcsifvdk@yg? 'Dn u|efrpdwfxJrSm
rauseyfr_awGvnf;jzpfrdw,f æ &ifxJrSmvnf; qdk@eifhaerdw,f æ bma=umifh ckvdkcHpm;&wmvnf;
qdkawmh rnDr#r_/ rr#wr_awGa=umifhygyJ æ 'DrSm&Sdae=uwJh atmufajc vlwef;pm;awGu qif;&J
jymusae=u/ iwfrGwfae=u/ tcGifhta&;bmwckrS r&=uayr,fhvnf; ppfAdkvfcsKyfawGrSmu csrf;om
ºuG,f0r_ rdk;xdatmif avScg;axmifwuf+yD; vlay:vlaZmfvkyfae=u vufn‡dK;nGef&m a&jzpfae=u/
avmupnf;pdrf t&omukd wjym;rav#mhatmif cHpm;pHpm;ae=u æ 'Dvdk rdk;eJ@ajrvkd uGmjcm;r_awGukd
49
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
51
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
{+yD 18 / 2005
opPmtrSwf (5) arv/ 2005
52
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
a azaztwG u f . . .
jyD;awmh .......
1
azazhtwGuf trSww f & vGr;f ol@yef;cdik ?f xdpk Ofu azazu wufºuaG eygvrd rhf ,f?
eDapG;vef;pGifhaeonfh ESif;qDyGifhawG? ar$;&eH@wdk@ rsufvHk;awGu pl;&Jawmufvufaeygvdrfhr,f?
oif;=unfaeonfh ESif;qDyGifhawG? azazhtwGuf? ol@rsufESmay:rSm vef;qef;wufºuGwJh t&dyf
+yD;awmhtm;vHk;twGuf? wdk;a0S@wufol/ qif;ol ta&mifawG ,Suo f ef;aeygvrd rhf ,f? aoyef;yGihf
awGEiS hf rxdcu kd /f '%f&mr&atmif/ ESi;f qDyef;pnf;udk onfh ae@&ufukd qdkufa&mufvmonf qdkwmudk
&ifciG x f wJ iG f ayG@zufumuG,+f yD; bwfpu f m;ay:rS od & if a wmif azazu b,f v d k r S wk e f v _ y f r S m
qif;vmcJo h nf? r[kwb f ;l ? *±kpu kd rf mS r[kwb f ;l ? azazu tJ'v D kd
ig;aowœmbl;xJu ig;rsm;uJo h @kd bwfpf vl[lI oD&du wD;wkd;zGzG ajym=unfhrdonf?
um; 0rf;acgif;xJwGif vlawGu tawmifhvdkuf oD&t d oufu q,fo h ;kH ESpcf ?GJ vGecf o
hJ nfh
tcJvdkuf? vltawmifh}uD;xJu xdk;cGJwdk;a0S@ qif; ukd;ESpfu zcifjzpfol a'gufwmoufarmifOD;ESihf
vmcJ&h ojzifh yvufazmif;ay: a&mufvmonft h cg aemufqHk;cGJcGmcJh&onfh puUef@/ rdepf/ tcsdefumv
oD&Od ;D rSm arm[ku d o
f mG ;avonf? =um=umarmcGihf rsm;qDo@kd jyefvnfa&muf&adS eavonf? ta&;ay:
r&? wc%yJ arm[kdufvdkuf&onf? ta&;ay: Xmeodk@ av#mufvSrf;oGm;aeaomfvnf; udk;ESpf
vlemXmeudk oGm;&rSmygvm;qdkonfh todu qDu twdwfukd jyefoGm;aeonfESifh wlaeav
0ifvmaeojzifh ajcvSrf;awGu cyfoGufoGuf onf? rSwrf w S &f & tjzpfq;kH uawmh oD&rd suEf mS udk
av#mufvSrf;rdvsufom; jzpfoGm;onf? azazu txyfxyf erf;±_dufcJhonfukdyJ jzpfonf?
bufpfum;*dwfESihf ta&;ay:Xmeu yg;/ ezl;/ ESmacgif;/ yg;pyf/ ar;zsm;/ rsufpd æ
odyfawmhra0;uGmvS? xdkt&yfa'oukdyJ a&muf azazu rsuf E S m ay:u tpd w f t yk d i f ; awG u d k
csiv f o S nfph w d uf xufoefum aZmuyfaeonf? wckjcif; erf;±_u d u f m &,farmavonf? a[m'DrmS
azazu tJ ' D t &yf a 'ou pwif x G u f c G m +yD ; ODacgi;f [kqu kd m i,fxyd u f kd zdIzdI erf;avonf?
aemufq;kH c&D;ukd csw D ufcwhJ m r[kwv f m;? aq;±Hk ,ckxdwkdif pdwfrsufvHk;xJwGif pGJ+rJjrifa,mifae
}uD; ta&;ay:Xmeodk@ oGm;&jcif;rSm azazhaemuf onfh v_yf&Sm;r_ ±kyfyHkum;csyfawGuawmh azazh
qH;k c&D;. tpukad jc&mcH+yD; c&D;qH;k onfah 'oqDo@kd vnfwikd u f dk [D;av;cdx k m;onfh ±kyyf v kH m$ / “azaz
tazuJhodk@ csDwufvdkIjzpfonf? tazhpdwf"mwf roGm;eJ@/ roGm;&bl;/ orD;eJ@twl upm;&r,f?”
ESifh ±kyfyHkv$mudk pdwfxJrSm b,fvdkrsm; jyefawG@& [kqu kd m azazhvnfwidk u f dk rvGww f rf; zufw, G f
rvJ? jyefawG@&atmif c&D;tp aq;±H}k u;D ta&;ay: xm;onfh ±kyyf v kH m$ ayg?h vufacsmif;uav;awGudk
Xmeodk@ a&mufvmcJhjcif;jzpfonf? ywWmqufum ukww f ,G f qkyn f p‡ x f m;avonf?
53
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
67
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
69
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
2
rif ; a&$ O D ; . rD ; v#H
rif;a&$OD;rSm pum;rajymEkdifawmh? ajcwvSrf;+yD;wvSrf; av#mufvSrf;aeonfukdyif owd
rxm;rdawmh? tjrif tm±Hrk sm;r&awmh? bmrSrjrifawmh? rsK;d aemif azsmif;zsajymqdw k mukad wmif oJoJ
uGJuGJr=um;&awmh? igwkd@bufu wenf;enf;eJ@ wHk@jyef&rSmayghuGm? tckavmavmq,frSm igwdk@
a'goawGukd vlawGrjrifapcsifbl;[k azsmif;zsonf? ac|;odyfjcif;vnf; jzpfEdkifao;onf? rsKd;aemif
bmawGajymaew,fqw kd mukyd if owdrxm;Ekid af wmh? “cl;azm&,f æ igt h onf;ESv;kH awG uGaJ =uuke+f yD/
a=urGukef+yD ”qdkonfh a0g[m&ukd xyfzefwvJvJajymaerdonf? ±l;oGyfaponfh tjzpftysufqdk;u
±kwfw&uf a&mufvmcJhonf? ar#mfvifhrxm;onhftjzpfqdk;? cl;azmao+yD? cl;azmukd awG@cGifhawmif
r&awmhbl;? cl;azmukd xm0& vrf;cGJvdkuf&+yD? rawG@rjrifEkdifonfh ae&ma'oqDodk@ cl;azm t+yD;
xGufcGmoGm;+yD æ ighukdodyfcspfwJhcl;azm/ tJ'DtcspfawGay;+yD; ighudkxm;oGm;cJh+yD? a=uuGJr_awGu ol@
E_wfcrf;ESpfvGmukd aumfap;rsm;jzpfapum ydwfqD;uyfxm;apaomfvnf; OD;aESmuf tonf;ESvHk;ESihf
aoG;a=um tm±Hak =umr#irf sm;xJwiG f cl;azmonf jyif;jycHpm;r_rsm;jzpfomG ;um ±du k cf wfywhJ if aeavonf?
cl;azmESihfESpfa,mufom; zefwD;vGrf;tkyfcJhonfh tcspfrdk;aumif;uifonf ,ckrl rD;awmuf
rD;v#H rd;k aumif;uif jzpfomG ;um ol@acgi;f ay:od@k wnfw h nfrh wfrwfyJ òydusaecJah vonf? xdk rD;awmuf
rD;v#Hu &ifwckvHk;ukd pGJavmif&mrS b0 wckvHk;ukdyg pGJavmifvmcJhonf?
“tdrf&SifolaX;qdkwJh vl±_yfvlayGu ighcspfolukd txyfxyfrk'def;usifhcJhwm æ 'DaumifyJ
owfwmjzpf&r,f æ”qdkonfh v#yfwjyuf tawG;0ifvmonf? a=uuGJaqG;ajrŒr_rsm;udk wHk@qdkif;oGm;
aponht f awG;? cl;azmraorDu cl;azmtdru f dk ra&mufa&mufatmif }uHzef óud;pm;cJb h ;l onf? ESp}f udrf
a&mufcJhonf? w}udrfwGif olaX;qdkol rk'def;aumifukd awG@cJh&onf? +yD;awmh ol@ZeD;udkyg awG@cJh&onf?
*k%foa&&Sd vl}uD;vlaumif;rsm;tjzpf eef;awmf}uD;ozG,f crf;em;aomtdrf/ taqmifta,mif
tcif;tusi;f [dw[ f efrsm;u axmufual y;xm;avonf? xdk taqmifta,mifrsm;. aemufu, G rf S
t"dy`g,frsm;onf ,ckrl ykdIjynfhpHk tao;pdyfoGm;onf?
ol&ma&. tcdk;taiG@rsm;/ txyfxyfavmifu|rf;cJhojzifh olaX;.rsufESmu eD=uef@=uefŒ?
rsufESmay:wGif zkxpf òAwfxaeaom 0uf+cHoD;rsm;u ae&mtESH@/ ESmacgif;jym;jym; ar;±dk;um;um;?
tvkyform;rsm;ukdf =unfhonhft=unfhrSm r_Hawawt=unfhrsKd;? rJhwJhwJht=unfhrsKd;? olaX;ruvnf;
xdkenf;wlpGm qif;&JrGJawolrsm;ukd rJhwJhwJh =unfhwwfavonf? tpdk;&t&m&Sd}uD;rsm;/ vkyfief;&Sifrsm;
tdrfodk@a&mufv#if c|Jypfypfajymavh&Sdonf? wcgw&HEGJ@vdkufao;onf? [efvkyfxm;onhf tðyHrsm;/
EGJ@oHrSmvnf; csLcsmoH/ rl,moHjzpfaeonf? yvDyvmtoHrsKd;? tvSjyifqdkifwGif r=umc% aygif;wif
xm;onfh rsufESmukd pdwfóuduftvScs,fum a=umharmhaewwfonf? rif;a&$OD;u olrukd ESpf}udrfpvHk;
awG@bl;onf? rif;a&GOD;udk rmrmwif;wif;=unfhojzifh rif;a&$OD;u ai:wl;wl; armh=unfhum vSrf;yuf
cJhbl;onf? xdktcg olr. jzLazG;azG;rsufESmay:wGif rJarSmifoGm;onf?
72
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
3
atmif r d k ; . yif h o uf t arm
vrf;ray:odk@ xdk;xGufaeonfh opfudkif;/ opfcuf/ opf&Gufwdk@=um;rS jzmqif;usvmaeonfh
aejcnf yef;p=umuGufrsm;udk eif;ausmfjzwfvmcJhonf? atmifrkd;tawG;rsm;uvnf; 0JvSnfhcsmvnf
aeonfh a&GŒvsm;yef;ZmuGufrsm;ES,f wzsyfzsyf ul;ajymif;aeonf? cl;azm? +yD;awmh vrf;ray:vGif
twlwuG vrf;av#mufaeqJ teD;wGifuyfygvmaeqJ rif;a&$OD;? udkrsdK;aemif? +yD;awmh &Gmutrdk;ESifh
zxD;? pdwftawG;xJwGif trdk;ESifhtzGm;udk xyfjyefwvJvJ awG@ae&onf? a&SŒoGm;awG wacsmif;rS
r&Sdawmhojzifh oGm;óud;rJhrJh wGef@vdyf±_HŒwGaeaom E_wfcrf;ESpfv$m=um;rS uGrf;aoG;rsm;u t+rJvdkvdk
pD;usaewwfonf? qHjzLu oef;p? vufjyifa=umawG ukef;p? trdk;udk jrifawG@&avonf?
“zdk;cGm;aemf æ atmifrdk;aemf æ eifhESr cl;azmudk apmifha&Smufaemfæ at; 'gyJajymr,f æ
aumifav; æ eifhESrudk tjrifrawmfwm&Sd&if qHk;raemf æ =um;vm; atmifrdk; æ ”
trdk;}uD;a& æ trdk;a&? usaemfb,fvdk ajym&rvJ trdk;&JŒ? [pfvdk@om atmfvdkufcsifw,f?
b,fvdkvkyf+yD; ajymjy&yghrvJ? &ifxJwGif v#HxGufqdk@wufvmonfh pum;vHk;awGu E_wfzsm;tpGef;xd
wd;k wdu
k f xGuv f maeonf? eifEh rS cl;azmudk ab;roD&efrc&atmif apmifah ±_mufvu kd yf gO;D qd+k yD; woo
wzGzG rSm=um;cJhonfh trdk;wdk@ zxD;wdk@udk b,fvdkajymjy&yghrvJ? ol@pdwfwGifxdcdkuf n‡dK;usvmae
avonf? aemufvqdkv#if trdk;}uD;u aomif&if;jrpf ta&SŒbufjcrf;&Sd Te,fpyf òrdŒuav;odk@
a&mufvmawmhrnf? ol@orD;axG;av; cl;azmudk vmawG@rnf[k vl}uKHESifh owif;yg;cJh+yD;jzpfonf?
trdk;a&;vdkufonfh xdkpmudk &&Sdxm;cJh+yD;jzpfonf? trdk;a&mufvmv#ifvnf; olwdk@oHk;a,mufaeonfh
tdrfrSmyJ wnf;ckdrSmjzpfonf? cl;azmu tdrf&Sif.cGifhjyKcsuf &v#if&ovdk trdk;udkvmawG@rSmjzpfonf?
rdom;pk jyefqHk=ucdkuf a&S;jzpfaemufa=umif;awG ajym=u/ &,farm=u/ wdkifyif=urnf?
trd;k }uD; q,fah v;ig;&ufaexdik pf Of tdycf ef;wGif trd;k wd@k om;trdukd tdyaf prnf? udrk sKd ;aemif/
rif;a&$O;D ESio
hf u
l tdraf &SŒtcef;wGif tdy=f urnf? pm;p&dwu f bmrSjy\emr&S?d oH;k a,mufom; Tok@d
pDpOfxm;+yD;om;? rif;a&$OD;u a,muQravmif;udk awG@&awmhrnf? cl;azmudkvnf; awG@&awmhrnf[k
jrL;aomhaomhajymum aysmfaecJhao;onf r[kwfvm;? udkrsdK;aemifuvGJv#if olwdk@tm;vHk;u we,f
xJom;awG? rcifwdk;ESifhcl;azmu w&GmxJom;awG? bef@ayG;ukef;&Gmom;awG? bef@ayG;ukef;&Gmu rkaemf
tysKd rawG? atmifr;kd u bef@ayG;uke;f &GmESihf uyfvsuo f m; ysO;f ryif&mG rSjzpfonf? rif;a&$O;D u vdi_ ;f bG@J u
jzpfonf? òrdŒe,fcsif;awmhrwlawmh? odk@aomf u&ifjynfe,frS u&iftrsdK;om;awG? udkrsdK;aemifu
ajrvwfom;? awmifwiG ;f }uD;e,fu? rwlnaD om e,fajra'orS a&mufvmcJ=h uum jrpf.ta&SŒbuf
urf;ajcay:&Sd e,fjcm;òrdŒuav;wGif qHkqnf;cJh=uonf? onfòrdŒuav;odk@ a&mufvmvdrfhrnf[k
tdyfrufawmif rrufcJhzl;? b,folurS óudwifedrdwfrzwfcJh?
75
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
vkyt f m;cukd bwfaiGw&mtpm; ajcmufq,fy&J onf? tvkyv f yk cf sed u f &Spef m&Dqakd omfvnf; uk;d em&D
vkyf&onf? xdkukd;em&DtwGif; vlESpfa,mufvkyf&onfh tvkyfudk vkyfcdkif;jcif;jzpfonf? rif;a&$OD;u
ulvDacgif;ukd r#r#wwvkyfzdk@ cdkif;apzdk@ arwWm&yfcHonf? uefx±dkufwmolaX;ukd tvkyform;
rsm;epfemr_ukd ajymqdkjyonf? rif;a&$OD;ajymonfukd atmfaigufarmif;xkwfum acszsufypfonf/
rif;a&$OD;ESifh atmifrdk;u tvkyfuxGufvmcJhonf? tvkyf&Sif vkyfief;&Sifwkd@tóudufyJ? w&m;r0if
tvkyform;u 'DòrdŒuav;wGif vufndK;xdk;rvGJ? tvkyform;aps;uvnf; aygonf? vkyftm;aps;
aygonf? vlpm;0ifum vkyfief;xJa&mufvmolrSm bwfaiGajcmufq,ftpm; ig;q,fyJ&onf? Todk@
jzifh tvkyf&Sif vkyfief;&Sifuav;rSm u|Ju qifjzpfvmcJhonf? tqrwefaps;E_ef;jzifh vkyftm;ukd
a&mif;pm;ae=u&onfh rif;a&$O;D wk@d vkd Armjynfvx l u
k w&m;cHzufqpfudk rke;f wD;pufqw k af omfvnf;
,dk;',m;vkyfief;&Sif t&if;&Sift}uD;pm; tao;pm;rsm;pGmu Armzufqpfukd cspfcifESpfouf
=uavonf? ArmjynfromtdrfrSm avmifrD;us rD;awmufav/ ,dk;',m; vkyfief;&SifawG zJvdrf±dkufvdk@
aumif;avav/ qlòzd;a0pnfav?
rif;a&$OD;/ cl;azmESifh atmifrdk;wdk@ wvausmfausmf tvkyfvufrJhjzpfae=upOf udkrsKd;aemifu
tm;vH;k . aexdik pf m;aomufr_ p&dwrf eS o f r#ukd wm0ef,cl o hJ nf? '%f&mwl b0wljcif; tepfemcHonhf
twGuf/ arwWmapwemrGef oef@onfhtwGuf ol@tm; tudk}uD;wa,mufuJhokd@ olwkd@ cspfcifav;pm;
cJh=uonf? udkaemifvdk@bJ ac:=uonf? cl;azmuawmh ukdaemifukd OD;aemifwJh/ OD;aemifu aemfcl;azm
trnfukd Armvdkw0ufbmomjyef+yD; “rryef;” [k &$wfaemufaemuf ac:wwfavonf? “rryef;&JŒ
anmifzl; wmvaygh[if;ukdawmh OD;aemifb,faomtcgrS arhEkdifrSm r[kwfa=umif;yg cifAsmæ” [lI
ajymwkdif; cl;azmu waomaom&,farmum “OD;aemifrdef;r,l&if u&ifr&Sm,l æ wmvaygh[if;
t+rJpm;&vdrfhr,f æ” jyefajymavh&Sdonf? cl;azmu toufti,fqHk;? ol@ukd 0dkif;+yD;p=u aemuf=u?
t=uifemESifh nDrav;vdkcspf=u? ol@toH qnf;vnf;oHjzifh omawmifhom,m&SdcJh=uonf? cl;azmu
wu,fvnf; yef;wyGifhe,f vSyvef;qwfaeavonf? rif;a&$OD;u “azm” [kqdkum xdkyef;yGifhukdf
&ifxJwGif yefqifxm;ol?
,ckolwdk@. &dyfòrHuav;onf ykdif;jywfòyduGJoGm;cJhav+yDaum? atmifrdk;&ifxJwGif tylvGef
tawG;rsm;u tyfzsm; wae&mpmrusefatmif zdpD;xm;av+yD? ajcrukdifrd vufrukdifrd? bmvkyfvkd@
vky&f rSe;f rodawmh? trd;k udk b,fvakd jymjy&rvJ? xdak r;cGeu f ol@ut dk xyfxyf ar;cJah vonf? tdru f dk
a&mufa&mufcsif; ukdaemifhukdwdkifyif&vdfrfhr,f?
'DòrdŒrSmzG@J xm;onfh u&iftpnf;t±H;k uaum bmulnED ikd rf mS vnf;? tm;rvkt d m;r&jzpfum
pdwfxJwGif ar;=unhfrdonf? bmvkyfay;EdkifrSmvJ? trSefw&m;ukd azmfxkwf+yD; vlowfaumif rk'def;
aumifudk qGx J w k af y;Edik rf mS vm;? rodusK;d u|eðf y+y;D aeomovdak erSmvm;? wu,fu 'DòrŒd &Sd u&iftrsK;d om;
tpnf;t±Hk;ukd,fwdkifu w&m;r0ifaexdkifoleJ@ zGJ@pnf;xm;wJh w&m;r0iftzGJ@tpnf;? ,dk;',m;ajr
ay:wGif ajz&Si;f ray;Ekid ?f u&iftrsK;d om; tcsi;f csi;f =um;wGif jzpfay:vmcJo h nhf vlra_ &;jy\em tao;
tr$m;uko d m =um;cHzseaf jzay;Ekid ±f u kH vGv
J @kd tjcm;pGr;f aqmifay;Ekid o
f nhf tajctae rsK;d r&S?d ru,fEidk /f rulEidk cf ?hJ
vrf;ray:wGif vrf;av#mufae&if; ol@&ifukd yifhoufarmatmif xdkar;cGef;rsm;u jrm;tjzpf
0ifpl;vmavonf? wcgw&H wdkif;a&;jynfa&; EkdifiHa&;aqG;aEG;=upOftckduf tawG;rsm;/ ar;cGef;rsm;
77
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
4
rsKd ; aemif . euf ± _ d i f ; tawG ;
“OD;aemifa& æ trdk;wkd@zxD;wdk@ukdvGrf;vS+yD æ &GmukdjyefcsifvS+yD æ wacgufavmufjyef&&if
tvGrf;ajyyg+yD æ u&ifjynfe,fukd vGrf;w,fOD;aemif&,f æ ajymprf;ygtHk; æ OD;aemifaumrvGrf;bl;
vm; æ ODaemif&JŒ taz/ tarawGuawmh OD;aemifudkvGrf;aerSmygyJ æ”
tenfxdkifaeaom tvGrf;ukd rkaemfu xdkokd@yifv_yfcgay;avh&Sdonf? ,ck rkaemf r&Sdawmh
onfhtcg rkaemf. &,farmajymqdkoHawGu &ifxJwGif udef;atmif;cdkwG,fae&mrS Edk;x vmcJhonf?
olw@kd o;kH a,mufEiS hf onftrd rf mS yJ qHak wG@=u&onf? b0wlpmemcHpm;r_u oHa,mZOf tcspu f kd arG;zGm;
ay;cJhum olwdk@av;a,mufukd pkpnf;aESmifcsnf &pfywfxm;cJhavonf?
rsKd;aemifu bk&m;oHk;qla'owGif zGJ@pnf;xm;onfh ausmif;om;wyfOD;u tzGJ@0if? trsKd;
tpm;aumif;onhf awmfveS af &;wyfwwyfudk wnfaqmufysK;d axmifvo kd nhf awmfveS af &; tiftm;pk
rsm;onf wyf&if;(101)rS cGJxGufvm=uum wyf&if;topfwck xlaxmifvdkuf=uonf? xdkpOfu
rsKd;aemifu twufºuGqHk;yg0ifcJhol? awmfvSefa&;wyf wnfaqmufonhf tcgwGifvnf; a&SŒwef;u
yg0ifco hJ nf&h aJ bmf? wifp;kd aemif/ wifp;kd armifEiS hf r=um;c%vlrmS ;cH&onf? xdn
k t D uku d wyf&if;a[mif;
wGif use&f pfc+hJ y?D olursK;d aemif? a&SŒwef;wGif zufqpfetzwyfudk txyfxyf wku d cf b hJ ;l onf?
wyfaumfrwDu &Jabmfo;kH OD;ukd a&G;cs,pf pD pfum vlx=k um;xJ apv$wcf o hJ nf? awmfveS af &;
wyfom;opf pkaqmif;&ef/ pnf;±Hk;a&;qif;&eftwGuf apv$wfcJhonf? wyfaumfrwDu vlyJcsay;onf?
aumfrwDOuUXESihf twGif;a&;rSL;u pdwfwdkif;us a&G;cs,fcJhjcif;jzpfonf? txl;ojzifh t&uf/ zJ/
78
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
{+yD 13 / 2004
opPmr*~Zif; trSwf (9) arv/ 2006
80
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
arSmf vu
vuff ydi
k f &Sif
1
onf ? wJ t d r f 0g;=urf ; jyif a wG u w*sd K ;*sKd ; &JŒ b0csi;f rwlawmhygvm;? vufawG ajcaxmuf
w*|wf*|wf jrnfoGm;pOf udkwdk;wdk@armifESr ESpf awG qHr#ifawGvnf; rwlawmhygvm;? =unfhprf;
a,mufu tr}uD;oif;rdk;udk vSrf;armh=unfh jzpf ygtHk; ighvufukd?
onf ? td r f c ef ; xJ u jyef x G u f v monf h t cg roif ; rd k ; u rD ; cG u f t vif ; a&mif eD
roif;rdk;vufxJwGif pmtkyfwtkyfygvmonf? =uifh=uifhatmufwGif ol@vufacsmif;/ vufz0g;/
tzHk;ESifh pmtkyfaxmifhrsm;wGif zGmvef=uJ pkwfjyJ vufcHkawGukd pl;pdkufjzef@=unhfonf? ukd,fhvuf
aeaom r*~Zif;a[mif;wtkyf? a&eHqDrD;cGuf ukd,foem;rdum yGwfoyfqkyfukdif=unfhonf?
a&SŒwGif jyefxdkifonf? r*~Zif;pmtkyfukd zGifhum xdk@aemuf vufta=umif; woD}uD; awG;aerd
vSefavSm&SmvdkufpOf vufonf;tvS vuftvS jyefonf? olr. vufacsmif;awGu wkwfcdkif
jyifay;aomqdkifudk jyefawG@&onf? roif;rdk;u rmwif;aeonf? aEGumv ajcmufaoG@&moDwGif
oufjyif;wcsuf csrdv#ufom;jzpfoGm;um ighES,f ol r vuf a wG u usm;v#mwyf x m;onf h E S , f
aemf æ [kpw d xf w
J iG &f ,farmoHjzifh a&&Gwv f u
kd f =urf ; I&S a eonf ? vuf z 0g;u eD n d K a&mif
rdonf? oef;um vufcHkbufjcrf;wGif ndK&if@rJarSmif
ol@oli,fcsif; at;rwdk@aqGrsKd;awGu aeonf? zm;cHkn‡if;ausmukef;uJhodk@ rJajymif+yD;
&efukefwGifaexdkif=uonf? at;rwdk@rdbawGu ta&mifvufaeonf? aumufpdkufr&JŒvuf? *kef
òrdŒawmfukd wacgufwusif; wufoGm;+yD; &Gmjyef av#maf v#m&f onfh tvkyo f rm;r&JŒvuf? oufu,f
vmv#if r*~Zif;ta[mif; oHk;av;tkyf ygvm (oufi,f)&dwo f nfv h uf? aumuf&w d o
f nfv h uf?
wwfonf? w&GmvH;k u xdpk mtkyaf wGudk vufqifh oref;qDwufum ta&cHG rma=umajymifwif;
urf;zwf=u t±kyf=unfh=uonf? xrif;uvnf; aomvufcHkukd aqmif;a&mufI oufu,f&dwf
iwf/ pmuvnf;iwfr[kwv f m;? pmtkyuf dk ,ckrS onfhtcg v$oGm;jzpfaeaom oufu,f&Gufu
roif ; rd k ; taotcsm iH k @ =unf r d o nf ? 2005 txyfxyf vSD;&Sqkwf+zJ cJhavonf? Todk@jzifh
Edk0ifbm o&zl txl;xkwfr*~Zif;wJh? ol r .vuf c H k o nf '%f & mrsm; xl x yf u m
wae@vHk;tvkyfvkyf? aumufpdkuf&m rJajymifrmwif;vmjyefonf?
u jyefvm? *kefav#mfav#mfjyefvm? tdrfa&muf *kefav#mfav#mf&onfh ae@&ufrsm;wGif
a&rdk;csKd;? pm;aomuf+yD;wmeJ@ tdyf,mxJ0if/ vufu ndKrJjymESrf;oGm;±Hkomru ta&jym;yg
r*~Zif;ukd vSefavSmzwf/ aumif;uifbHkay:rSm ae ndKrJpkwfvefoGm;ayvdrfhrnf? a&tdkifxJ/ a&uef
wJh vlxl;vlqef; vlcsrf;omawG/ +yD;awmh ±kyf&Sif xJwGif wveD;yg; a&pdrfxm;ESifhaom *kefav#mf
rif;orD; rif;om;awG&J@ owif;awG/ rif;orD; pnf;rsm;onf ykwyf n G Kd ru J m tykyef @H awG waxmif;
Adkuf}uD;wmawG/ rif;orD;rif;om; cspfóuduf=u axmif; xGufaecJhonf? tjr‡KyfawG blpDaygif;awG
wmawG/ tqdkawmfawG tvSjyifwmawGzwf/ wpDpDxaecJhonf? xdkndKrJ tykyfa&xJwGif *kef
tvkyf=urf;vkyf&vdk@ zwfzwfarm&wJhtxJ wdrf av#myf ifawGu av#maf wGucdk mG ,l a&aq;? txyf
wdkufxJu vlawGta=umif; zwf&awmh xyf+yD; xyfav#mfzGyfa&aq;? 0g;wef; awGay:wifvSrf;&?
zwfzwfarmawmhwmyJ? v,form;awG aºuG;xl *kefav#mfa&u eH@oma&rS r[kwfyJ? vuftvS
u|efjzpfaewm/ aumufpdkuforawG xrif;iwf ta&mifwifqrD rS [kwb f ?J *keaf v#maf &ykyaf &mifEiS hf
aewJhta=umif; r*~Zif;xJrSmygrvm? vlcsif;wlyg ta&mifwif&onfh vufonf ndKrJjymESrf;oGm;
83
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
ajymoifo h vm;? ajym&rSmvm;? rapmifEh idk af wmhbJ a&eH p uf r sm;u temjzpf a eonf h tom;uk d
r=umjzLukd vufxyfoGm;&ifaum? tJ'DtcgrSm usufoGm;apavonf? owWdra=umifbl;? owWd
cspo f &l ŒJ aemufausmbufrmS owWrd &Sw d hJ trsK;d orD; renf;bl;[kq+kd y;D tH}uw d xf m;cJah omfvnf; rr}u;D
tjzpfeJ@ usef&pfcJhzdk@twGufukdawmh owWd&Sdw,f yg;jyifay:wGif rsuf&nfawGu vdrfhqif; oG,fus
ayg?h udv k aS tmifukd b,fvakd jym&rvJ? tawG;v_id ;f vmonf? toHww d ef musijf cif;? t&Siv f wfvwf
rsm;u txyfxyf ±du k cf wfojzifh ylIarmvmw,f? ig;waumifukd qDyltdk;xJ ypfxnfhvdkufouJhodk@
“trav; æ emvdkufwm iwkd;&,f æ xGef@xGef@vl; oGm;onf?
[J@ æ ajz;ajz;vkyfyg[Jh æ” aumufpdkuforawG/ v,form;awG/
a,mif&rf;atmf[pf&if; armifav;iwk;d awG@aeus'u k ?Q vufp, G if yk of nfxuf ajcpG,if yk f
vufudk ðywfwluJhokd@ zrf;qkyfn‡pfrdv#ufom; onfu ydkIcH&cufonf? tvkyfvkyf&wm t
jzpfoGm;onf? ab;wbufwcsufwGif iwkd;ESihf aESmifht,Suf ay;aeojzifhrajzmihfawmh? 'kuQ
oif;rsKd;wkd@ a&mufvmaeonfudkyif rodvdkuf? 0efxkyfukd vG,fydk;xm;ae&onf? oref;uGuf
owdrxm;rd? v#ypf pfxufjrefaom tawG;pdwu f EGaH wmwGif ajcaxmufudk xd;k ESpx f m;or# v_yaf v
c&D;vrf;azmufum twdww f iG f vGiahf jrmaecJo
h nf? tonf;cdu k af v? xd@k a=umifh ajcpG,u f kd azmfxw k /f
nu rufcJhaom tdyfrufqDodk@ jyefoGm;=unhfcJh ajcpG,fukdvSD;xkwf/ tom;ukd avmifòrdufap+yD;
rd&mu tawG;uGef,ufxJwGif epfaecJhonf? usuf o G m ;ap&ef a&eH y l c s&onf ? ppf t wG i f ;
cspw f ohJ l ukv d aS tmifxH a&mufaecJo h nf? iwd;k u zufqpf*syefawGu vlxu k dk vuf onf;cGcH mG onfEiS fh
ol@vufxJu "m;OD;c|efjzihf tpfr roif;. ikyfae oGm;wlaeonf? xdk@aemuf oref;qDwufum
aom ajcpG,fukd qGJvSefvdkufpOf jynfykyfawG aoG; jruf&S/ xdu±kef;ql;&Sum tqdyfoifhaeaom
awGu pD;xGufvmonf? tonf;cdkufatmif ,m;emrsm;ukd a&Smufa&jzifh vdrf;&jyefonf?
emavonf? wcsKd@u ausmufcsOfa&jzifh vdrf;um ,m;emudk
“vufukdv$wfygrr}uD;&JŒæ n‡mn‡m uko=uonf? nDroif;rsKd;u ol@tr. ajcpHrk sm;
wmwmvkyfae&if b,fawmhrS ajcpG,fikyfwm udk a&Smufa&jzifh vdr;f ay;aeonf?
aysmufrSmr[kwfbl; æ temudk iHk@=unhfraeeJ@ “rr}uD;aysmufoGm;+yD; reuf aumuf
rsufESmv$Jxm;? emrSmudkvnf; a=umufvdkufwm pdkufqif;wJhtcg igharmifav;iwdk;a=umifh v,f
æ owWduvJeJ” qif;Ekdifw,fqkd+yD; aus;Zl;wifraeeJ@”?
iwd;k ucyfqwfqwfajymonf? ajcpG,f “tck x J u aus;Zl ; wif y gw,f & S i f ?
udk &Sjrc|efxufonfh "m;oGm;jzihf vSD;jzwfonf? trav;awmf/ 'DrSmjzifh cH&wmaoawmhr,f?
nDroif;rsKd;u ajymif;zl;zufukd vdyf,lxm;+yD; b,fvdk touf&SL&rSef;awmif rodawmhbl;”
om;? xkdajymif;zl;zufvdyfudk a&eHqDrD;cGufxJwGif armifav;iwdk; aq;ukay;ovdk "mwf
a&eHqDESpf+yD;om;? zufvdyfxJwGif a&eHawGu =urf;rudik If r&rSe;f odonf? 'Dae@ aumufpu kd &f
pkyf,l ygvm+yD;om;? zufvdyfxdyfudk rD;pGJavmif wm tqd;k qH;k yJ? oref;uGux f rJ mS ajcaxmufawG
atmifrD;±_d@vdkufonf? aoG;jynfrsm; xGufvmae epfðryfxm;&pOf ajcpG,if yk af eonfh nmajcaxmuf
cJah om ajcpG,if yk af eonft h emxJo@kd a&eHyl a&eHpuf u tpGr;f jyawmhwmyJ? ºuu G ef @J a=umifv/kd rd;k eJ@avu
rsm; wpufcsif; pD;usaponf? rD;pGJaeaom a&eHyl wae@vHk; eyrf;vHk; ae=u&wm? taemufawmif
86
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
avu w0kef;0kef; wa0ga0geJ@ vlukdajy;±dkuf vlu wcGuyf g ,lomG ;acs æ ,H, k =kH unf=unfe@J aomuf
vJòydrwwf ,drf;xdk;oGm; ajcaxmufu v_yfav vdk@ajymvdkuf? cav;arG;&wm vG,fvdrfh r,fvdk@
emav udu k cf aJ v/ ajcaxmufukd acgi;f ay:wifxm; æ”
vd@k &&if wifxm;csiw f ,f? aumufpu dk u f jyefvm “&xm;vuf r S w f a &pd r f aomuf & if
awmh oif;rsKd;ukd wGJ+yD;jyefcJh&w,f? atmf æ vnf; cav;arG;&wm vG,fw,fvdk@ajymw,f”
qif;&J yifyef;}uD;pGmeJ@ tvkyfvkyfwmawmif 0rf; a':aus;uOD;azpum;rqH;k rD =um;jzwf
r0 cg;rvSygvm;? 0ifajymvduk of nf? iwd;k ESihf oif;rsK;d u &,favonf?
“atmf orD;a&/ pdk;rif;eJ@awG@vdk@ rSm a&S;acwfu vlawGu bmawGrSef;vJrodbl;aemf
vd k u f w ,f ? ol @ rd e f ; rrd a omf Ad k u f e mae+yD w J h ? [k iwdk;uajymawmh xyfI&,favonf? olwdk@
rdoif;ukd ajymjyvdkufygwJh? [kwfyg&JŒ tJ'gajym twGufawmh txl;tqef;aygh?
rvkd@arhaevdkufwm æ orD;wdk@aumufpdkuf rjyef “tar&,fæ &xm;xufjrefwJh *suf
cif tar &Gmajrmufyikd ;f oGm;awmh pd;k rif;eJ@ vrf;rSm av,mOfawGay:ae+yD æ &xm;awmif usnfqef
qHkw,fav æ tarhrsufvHk;u rjrifrprf;eJ@ æ vdkjrefwJh usnfqef&xm;wJh æ 'Dwdkif;jynfu
n}uD;rif;}uD; oGm;vd@k vmvd@k raumif;awmh orD; &xm;vufrSwfudk a&pdrfaomufwmxufpm&if
oGm;rSjzpfr,f” usnfqef&xm;vufrSwfudk a&pdrfaomufwmrS
tarjzpfol a':aus;u 0g;ydk;0g;tdrf cav;arG;&wm jrefvdrfhtHk;r,f”
vufcHwkdifudkrSDI ajymif;zl;zuf aq;vdyfudk zGmae oif ; rsKd ; u ol o d x m;onh f t wk d i f ;
&if; pdk;rif;ukd owd&vmjcif;jzpfonf? OD;azu xyfajymjyefonf?
uGr;f òrHv#uf uGr;f aoG;ukd tdrt f jyifo@dk axG;xkwf iwd;k wd@k armifErS uawmh oabm usum
pOf tdru f av;u odrchf gomG ;onf? taemufawmif avSmif&,fae=uonf? iwdk;uwJ. 0g;=urf;cif;
rdk;oufavu cyf= urf;=urf ; zd w d k u f v d k u f p Of udk vufz0g;jzifh ±du k yf w
k af tmf[pf &,fvu kd o f nf?
wJtdrfuav; v_yf,drf;oGm;jcif; jzpfonf? iwkd; a':aus;uawmh olajymrnfph um;udk rajymawmhbJ
u æ "m;a[h æ "m; æ "m;[k xI atmfvdkuf odkodyfxm;vdkuf&onf? rdoif;rdk;wdk@arG;pOfu
onf? iwkd;u “bmrSef;vJ rodbl;aemf æ atmf a&S ; a[mif ; t,l t qtwd k i f ; "avh t wd k i f ; /
omatmfvdkuf&w,f ”[k &,farmvdkufonf? &xm;vufru S uf kd a&pdraf omuf/ a&ref;aomuf+y;D
rkefwdkif;vmv#if rkefwdkif;vm&mbufodk@ rsufESm ,Hk=unfcsufESifh rD;zGm;cJh&onf r[kwfvm;? 'gudk
rlum tdru f "m;r}u;D awGudk vufxu J ikd af jrmuf+y;D xyfo&d if iwd;k wd@k armifErS u &,f=uvdrt hf ;kH rnf?
"m;a[h æ "m; æ "m; æ qdk+yD; rkefwdkif;ukd +cdrf; oif;rd;k uawmh bmudrk rS ajymvdak wmh?
ajcmuf wm;qD;avh&Sdonf? &Gm"avh &yf"avh? pdk;rif;u *gxmwdk@ a&ref;wdk@udk ,HkrSmr[kwf? r,Hk
iwdk;tysif;ajy "m; æ "m;[k atmfumrS tdrfu a&;csr,Hk? tbajymwmudk od&&if iwdk;vdkawmh
av;rSm ykdIyif odrfhodrfhcgaeonf? &,frSmr[kwf?“tb,Hk=unfwmtb vkyfygap
“rdaomfvG,fvG,fulul cav;rD;zGm; [m” vdk@yJajymrSm? ol@ta=umif; aumif;aumif;
Ekdifatmif tE W&m,fuif;*gxm &Gwfay;aew,f od+yD;om;? i,fi,fxJu ESpfudk,fhwpdwf aygif;cJh
vdk@ rdaomfeJ@pdk;rif;udk ajymay;prf;yg orD;&,f æ wm? ewfwifwm/ &Gmcswm/ acgpm ypfwmawGudk
tb a&ref;ref;+yD; ay;vdkufr,fæ tJ'Da&ref; olu r,Hk=unfcJhayr,fh olrsm;,Hk=unfvdk@ ypf
87
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
vGef;vdk@ ajym&jcif;jzpfonf[k rdoif;pdwfxJu atmforH sm;u rd;k nudak w;zG@J usL;&ifah eavonf?
emusifpGmjzihf em;vnfvdkufonf? wu,fvnf; &Gmv,fausmif; Z&yftdk. trdk;oGyfjym;rsm;
pdwfxdcdkufrdavonf? ulnDapmifha&SmufcGifh&jcif; wcsyfESifhwcsyf ±dkufoHu n.aw;csif;ukd pnf;0g;
ukdyif aus;Zl;wifrqHk; jzpfaeonf? vkdufay;aeonf? avukdqef+yD; vSrf;avav
pdk;rif;&,f ighrSmESpfpHkyJ&Sdygw,f[,f? avuaqmifhI &ifbwfudkwGef;ojzifh ajcvSrf;u
tysKd j zpf v muwnf ; u aEG a wG / aqmif ; awG / wk H @ oG m ;avav? c&D ; rwG i f a wmh ? r=umrD
pyg;ay:csed af wGudk jzwfvmcJw h m odwt hJ wdik ;f ygy?J &G m v,f y d k i f ; apwD u k e f ; od k @ a&muf v monf ?
t0wftxnf r0,fEkdifcJhygbl;? ESpfpHkuvnf; tdrq f ufjywf oGm;onhf uGuv f yfae&m? pd;k rif;u
'g0wfbikd q f o kd vdk xyfwvJv0J wfcw hJ hJ ta[mif; oif;rdk; vufudkvSrf;qGJ&if; c%pum;ajym=u
ESppf ykH g[m? bmyJjzpfjzpf ESppf x kH uJ wpHu k dk rdaomf &atmif[k qdkum &yfvdkufonf?
twGuf zJhay;cGifh&vdk@ igu0rf;omaewm[? “rdoif; igwkd@wdkufyGJpzdk@eD;vm+yD æ
jyef0,fay;zd@k vH;k 0rpOf;pm;eJ@awmh? tif;av wck+y;D odyfta&;}uD;vm+yD æ tm;vHk;tHkºuG+yDqdkwmeJ@
wckay:vmwJh t0wftxnf topftqef;awG wòydifeuf æ tck&GmrSm&SdaewJh igwdk@ukdtkyfcsKyf
[m igw@kd vkd qif;&Jom; ausmrGaJ wGtwGuf r[kwf aewJh aus;&GmtzGJ@tpnf;awGudk csufcsif;yJ zsuf
bl;qdkwm eifu ydkodygw,f[m pdk;rif;&,f” odr;f +yD; æ aus;&Gmvlxt k yk cf sKyfa&;tzG@J xlaxmif
pd k ; rif ; &if x J w G i f eif h I aeavonf ? =u&vdrfhr,f æ aus;&GmtrsKd;orD;xkukd apmifh
emusnf;jcif;/ emusifjcif;ESifh =unfarmjcif;u a&Smufun l zD @kd æ olw@kd awGe@J twl vlxk aumfrwD
a&maESm&pfywfum ol@&ifukd ±dkufcwfavonf? xJrSm rdoif;yg0if&vdrfhr,f æ w&GmeJ@ w&Gm
bmrSjyefrajymwwfawmh? em;usn;f jcif; acsm&f nf qufpyf wnfrSDaew,f æ wòydifwnf; vkyEf idk zf @kd
ylrsm;ukd odr;f qnf;rsKo d yd cf &hJ ojzifh &ifonfvnf; igw@dk óu;d pm;aew,f æ jyifqifae=uw,f”
jynfah rmufvmum ayguu f v JG k rD;awmifjzpfaecJ+h y?D oif;rdk;u‘a[mhawmh’[k a,mif,rf;
,ckvnf; xyfI rsKdodyf xmayOD;aygh? oif;rdk;u jrnfaºuG;vdu k o f nf? ar#mv f ifrh xm;yJ ±kww f &uf
pdk;rif;vufarmif;udk qkyfudkifxm;&mrS qGJac: =um;vdkuf&ojzifh oif;rdk; tHh=ooGm;onf? pdk;rif;
vdkufonf? oif;rdk; vSrf;ay;aom t0wfwpHkudk u“eifhukd óudwiftoday;xm;csifvdk@yg? tao;
pdk;rif;u *sKdif;=um;wGif zdn‡yfxm;&if; ajcvSrf;p pdyuf adk wmh aemufraS jymr,f”[kqu kd m oif;rd;k ukd
vdkufonf? qGJac:vmcJhonf? at;at;vlvl &yf+yD; aqG;aEG;
rdi_ ;f ndK@aom rd;k wdrv f yd rf sm;u aumif;uif vdk@rjzpf? ESpfa,mufpvHk; odxm;+yD;om;? rdaomf
tjynfh [D;av;cdkvGifhajrmvsuf? ydkufuGefjzef@ uav;arG;zGm;zdk@u ta&;}uD;ae+yD r[kwfvm;?
vsu?f &Gmv,f vrf;rwav#muf opfyifopfuidk ;f avjyif ; av[k e f x J xd k ; cG J q ef w uf
rsm;u ,drf;xdk;um taemufawmif av±dkif;rsm; av#muf v S r f ; vmcJ h p Of oif ; rd k ; u vG e f c J h o nf h
xJwGif [pfatmfae=uonf? a&eHqDrD;cGuf rD; q,f h & S p f E S p f u k d c%jyef a &muf o G m ;onf ? 88
r+idrf;ap&ef rD;tkyfudk pdk;rif;u wapmif;ukdifxm; ta&;awmfyHk}uD; ay:xGufvmpOfu oif;rdk;u 6
&onf? em;xJwGif w&$D;&$D; avwdk;oHukdom =um; ESpf orD;t&G,f? ,ckuJhodk@tHh=o&rSef;yifrod?
ae&onf? a&tdkifxJu zm;vufwufatmfoH rcHpm;wwfao;? aus;&Gm v,form;xkawG
zm;cHknif;atmfoHESihf jruf&Snfyifrsm;xJrS yk&pf òrd@udkwuf+yD; tm%m&Sifukd jzKwfcsbdk@ qENjy
89
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
“rdef;ra& æ vGrf;w,fa[h æ ”
ròrdodyfEkdifawmhbJ v$wfceJ@a&&Gwfvdkufrdonf? &ifxJwGif tHkusif;zGJ@ cdkatmif;vmaeonfh
tvGrf;u a&wrH usKd;aygufonfhES,f t[kefjzifh ckefxGufvmonf? wu,ftvGrf;u wvGrf;xJ
r[kwf? ESpfvGrf;? om;uav;udkyg vGrf;onf? rdef;rudka&m om;udkyg touf±SLwdkif; vGrf;rdonf?
bwfaiGwaxmifudk rdoD b,fodk@&atmifacs;rnfenf;? uav;wzufESifh zwfzwfarmatmif aiG&Sm&
vdrfhrnf? oli,fcsif;rdwfaqGxH ajcz0g;rD;cdk;xGufatmif tajy;a&mufum acs;iSm; &SmazGaevdrfhrnf?
ESpf&uf=umcJh+yD? onftcef;wGif ESpfntdyfcJh&+yD? wwd,nudkyif acsmacsmarmarm a&mufvmonf?
aiGESifhtwl rdoDuawmh a&mufrvm? tcsKyfcef;xJa&mufcJhonfh &ufpGJudkawmh rSwfxm;vdkufonf?
1992 ZEM0g&D 20 &uf?
tvkyf&SifolaX;u 'DaiGwaxmifudk ulnDEkdif&if b,favmuf aumif;vdkufavrvJ?
xdktawG;a=umifh pdwfxJwGif tvGrf;armjzifhr_ef r_dif;ae&mrS vif;vufoGm;onf? [kwfw,f? olaX;u
ulnD&if b,favmufaumif;vdkufrvJ/ wpfESpftwGif;rSm ,dk;',m; vkyfief;&Sifuav;rS vkyfief;&Sif
olaX;}uD; jzpfvmapzdk@ olwdk@vkyftm;awGu t&if;tESD; ðyay;cJh&onf? vGefcJhonfhESpfu vkyfief;
uefx±kdufwmuav;? ,ck vkyfief;&Sif}uD; olaX;}uD;? vkyfief;&Sif}uD; jzpfvmap&ef Armtvkyform;
awGtm;vHk;u vkyftm;c tESdrfcH&avonf? xdkodk@ tjrwfxkwf aoG;pkyfcH&av vkyfief;&SifawGrSm
}uD;yGm;csrf;omavav? w&m;r0if aexdkifoltjzpf ykvdyfuzrf;qD;+yD; tcsKyfcef;xJydk@cJh+yD;+yD? olaX;u
u,fwifygrh vm;? vkyt f m;c tESrd cf +H yD; ac|;eJ@tvkyv
f yk cf o hJ nfukd axmuf±i_ n hJ m‡ +yD; u,fwifygrh vm;?
vlr_a&;odyghrvm;? u,fwifw,fqdkwm b0wljcif;rSu,fwifrSm? tjrwftpGef;&a&;twGuf
vljzpfaewJhvlawGu u,fwifvdkwJh vlr_a&;pdwf"mwf&Sdyghrvm;vdk@ ar;&wmudku rSm;oGm;+yD? tawmf
udk vGeu f |o
H mG ;+yD? igoh il ,fcsi;f ausmaf t;wd@k / oHv;kH wd@k / zd;k axmifw@dk u igjh y\emudk ausmckid ;f ae=urSm
r[kwfbl;? 'DaumifawGu ta&;}uD;+yD aoG;eD;=ur,fhaumifawG? ig,Hkw,f? rdoDawmh 'DaumifawGeJ@
oGm;awG@ae+yD?aiG&zdk@}uH=uzef=u vkyfae=u+yD;aygh?
rdow D @kd om;trdukd owd&vGr;f wonfh tvGr;f oDóud;wGif tawG;yGihf woD}uD;ygvmcJo h nf?
b0wlawGu aoG;eD;=urSmyg[k awG;vdkufpOfrSm tcsKyfcef;eH&Hudk jzef;ceJ ausmfa0 ±dkufrdvsufom;
jzpfoGm;onf? apmapmu armarmESifh EGrf;usaeaompdwfu a&xd=umyef;ES,f vef;ºuGvmcJhonf?
axmifusawmhvnf; wvcGJESpfvaygh? axmifxJaevdkuf±HkyJ? jr0wDwzufurf;txd trd_ufoGefwJh
txJ ygoGm;awmhvnf; vdkufoGm;&ao;wmaygh?
,d;k ',m;bufu tm%mydik af wGu xdu k ohJ @dk r=umc% trdu _ o f eG wf wfonf? jynfwiG ;f ppf
'%f/ pD;yGm;a&;'%f/ zdESdyfr_'%f/ '%f&mtxyfxyfESifh a&mufvmcJh=uonfh w&m;r0ifaexkdifol
Armwdkif;&if;om;awGukd zrf;qD;/ aiGn‡pf/ '%f±dkuf/ axmifcs+yD;awmhrS trd_ufoGefonf[kqdkum
92
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ð Ð Ð
Ð Ð Ð
Ð Ð Ð
tcsi;f aq;=u? a&$ay: jrwifxm;=u? a&$vrf;aiGvrf;/ ywWjrm;vrf;cif;+yD; av#mufcikd ;f =u? jrarmifw@kd vkd
uav;vli,fawG=uawmh a&epfou l dk xyf+yD;a&ESp=f u? olw@kd av#mufwv hJ rf;rSm vrf;cif; avSum;xpf
tjzpf zefwD;vdkuf=u? om;orD;csif; udk,fcsif;rpmemEkdifwJh aumifawG? ukd,fhom;orD;omqdk&if
jrarmifvkd taocH "m;pmcH axmufvrS ;f a&;vkycf idk ;f zd@k tdyrf ufawmifrrufb;l ? acG;rom;awG/ "m;pmcH
jrarmifb0ukd ausmfa0weHwvsm; pOf;pm; awG;awmaerdonf? jrarmifta=umif; pOf;pm;&if;
at;EkdifqDokd@ a&mufvmcJhonf? nDukd&Sm&if; jrarmifukdawG@um ,ck tcsKyfcef;xJ a&mufvmcJhonf?
“'DrSm ighnDat;Ekdif pdwf"mwfruseJ@uG? vlqdkwm tusOf;tusyfxJ a&mufae+yD; aorvm;
&Sifrvm; aoa&;&Sifa&; jzpfvm&if touf&SifvGwfajrmufzdk@twGuf tm;xkwf&awmhwmyJ? tiftm;
&Sdor# óud;pm;±kef;uef&awmhwmyJ? tJ'DrSm &Sdor#t&nftcsif;awG cGeftm;owWdawGukd vufeuf
ozG,x f w k +f yD; oH;k &awmhwmyJuG nD&? tcktcsed u f p+yD; tcsKyfcef;&JŒ tajctaeawG/ taetxm;awG
ukd avhvmrSwo f m; tvGwu f sux f m;? a[m'DtcsKyfcef;xJuae vGwaf jrmufatmif óud;pm;ayawmh?
a[m[kdu ,dk;',m;ESpfa,muf&,f ausmfoef;wkd@ ESpfa,muf&,fukd rsufajcrjywf =unfhae? olwdk@
awGe@J twl ±ke;f xGuEf idk af tmif óud;pm;ayawmh? rif;[m wku d yf x
JG aJ &mufaewJo h ?l ol&aJ umif;jzpfatmif
txyfxyfóud;pm;ayawmh? [kwfvm; æ tm;arG;xm;/ owWdarG;xm;/ tarhukdjyefawG@zdk@/ nDav;ukd
jyefawGzdk@/ tm;arG;xm;/ cGeftm;awGukd n‡pfxkwfuGm/ [kwfvm; 'g[m wdkufyGJyJ ”
ausmfoef;wdk@ rSmvdkufonfh usm;y±kyfqDbl;ukd axmif0ifpmvmawG@onhf bat;u
o,fvmcJo h nf? bGecf sKid ;f wd@k twGuw f bl;? aemufwbl; useaf eao;onf? ausmaf 0u ausmo f ef;xHrS
y±kyfqDbl;ukdawmif;,lonf? tdyf&mrS Edk;xvmonfh ausmfoef;onf ausmfa0&Sd&modk@ y±kyfqDbl;udk
,lum a&mufvmcJo h nf? at;Edik . f '%f&mxyfaeaom ajcaxmufrsm;ukd y±kyq f tD xyfxyf yGwu f m
qkyfe,fay;=uonf? t±dk;rusKd;ao;bl;uG ajcaxmuft±dk;awG rusKd;a=uor# ajy;vdk@&w,fuG[k
wwGwfwGwf&Gwfonf? at;Ekdif=um;Ekdifzdk@ &Gwfonf? at;Ekdifu tH}udwfwif;xm;onf?
pum;ajym&yfomG ;pOf wdwq f wd +f idro
f ufru _ kd vufeuf}uD; ayguu f o JG uH òzdcv
JG u
kd af vonf?
odyfr=umvdkuf vufeuf}uD;aygufuGJoH rdk;csKef;rnf[D;oHrsm;onf axmif. acgifrdk;oGyfcsyfrsm;udk
wcsrf;csrf;&dkufcwfaeavonf? tcsKyfcef;xJodk@ usnfqHzl;rsm; usvmum aygufuGJrnf[kyif xif&
onf? vufeuf}u;D wcsuf xkvu kd w f ikd ;f tcsKycf ef; eH&tH xyfxyfwiG f yJw h ifoH txyfxyf jzpfomG ;onf?
vufeuf}uD; aygufuGJoH=um;onfESifh ausmfa0odvdkuf+yD? 'g æ 0rf;cwdkufyGJ? awmfvSefa&;
&Jabmfwdk@a& wdkufxm;=ua[h? tckyJ ajy;vmcsifw,f[kajym&if; tm;rvkdtm;r& jzpfaerdonf?
“ausmfoef;eJ@ at;Edkif igar;r,f ajz=unhf=uprf;uGm? tcsKyfcef;xJrSm/ axmifxJrSm/
vlrdkufawG vl&rf;um;awG owfvdk@ aorvm;? igwdk@wkdif;jynf vGwfajrmufatmif tJ'DwkdufyGJawG
&Sd&moGm;+yD; wdkufrvm; ajzuGm”?
ausmfoef;u pdwfcsprf;yg aumif}uD;&m[k wkH@jyefonf? at;Ekdifuawmh tJ'DwdkufyGJawG
&Sd&mukd usaemfta&muf oGm;r,f? tarhudkygac:oGm;r,f? tarhudk aemufwef;rSmxm;cJh+yD; usaemf
a&S@wef;rSm oGm;wdkufr,f? b,fES,fhvJ tukd}uD;[k ajymonf?
rdoDaiG,lvm+yD; ausmfa0udk tcsKyfcef;xJrS a&G;xkwfoGm;rnfhtcsdefu eD;uyfvmaeonf?
ausmfa0u ausmfoef;wdk@ ESpfa,mufESifh at;Ekdifwkd@ESpfa,muftwGuf ylyefa=umifhusr_onf
101
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ð Ð Ð
onhu f m;? um;aemuf+rD;ykid ;f wGif wHcg;&So d nf? xdwk cH g;0wGif t&uform;ESpaf ,mufu tapmift h jzpf
vdu k yf gvmonf? ESpaf ,mufteuf wa,mufwiG f aoewfygvmonf? aoewfuadk wG@&cdS +hJ yD;jzpfonf?
aemufwa,mufwGif aoewf yg rygrod? 'gukdpl;prf;Ir&? um;acgif;cef;xJwGif um;armif;olESihf
aemufwa,muf?
wem&Dausmf=umonhftcg um;onf uwW&mvrf;ray:rS zJhqif;um vrf;=urf;awmwef;
wckxJodk@ 0ifvmonf? um;u v_yfcg,drf;xdk; ckefaygufvmonf? olwkd@twGuf tqifoifhjzpf&ef
uk,
d [ f eftaetxm;ukd jyifqif&ef xyfrt H cGit
hf a&; &&Svd u
kd jf cif;jzpfonf? rdepfEpS q
f ,fcef@t=umwGif
wduk yf pJG avawmhonf? ausmo f ef;ESiahf pmatmifu aorif;ESpaf ,mufudk cket f yk v
f u kd o
f nf? xd@k aemuf
av;a,mufESifhESpfa,muf vHk;axG;xdk;owfyGJ jzpfoGm;onf? wmplr&atmif t&ufrl;aeojzifh
xkdESpfa,mufonf tvpftidkuf cHvdkuf&onf?
aoewfoHwcsuf xGufvmonf? aoewfxdrSefoHESifhtwl wa,muf xdkifusoGm;onf?
aemufxyfqufwkduf aoewfoHrsm; xGufvmonf? um;u awmifwef;qifajcav#m wae&mwGif
wkH@ceJ@ &yfoGm;um um;acgif;xJrS vlESpfOD; [pfatmfqJqdk&if; xGufvmcJh=uonfukd =um;vdkuf&onf?
um;acgif;xJrS aoewfoHwcsuf xyf=um;&onf? um;xJu &efyGJ owfjzwfyGJukd owday; +cdrf;ajcmuf
vdkufonfhaoewfoH? um;t&SdefaoprSmyJ um;wHcg;u 0kef;ceJ yGifhxGufoGm;jcif;ESihftwl oHk;a,muf
om; ckefqif; xGufajy;vmcJJh=uonf? rJarSmifaeaom awmtkyf}uD;xJwGif ausmfoef;/ apmatmifESihf
at;Ekid w f @dk wr[kwjf cif; aysmufu,G o f mG ;cJo
h nf? jrarmif aoonf &Sio f nfrodawmh? aoG;tdik x f wJ iG f
vloHk;a,muf vJòydepfusefcJhavonf?
Ò Ò Ò
104
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
wdrfwkdufawGxJu rD;vSHs
1
wdrfwdkufawGu wrdk;vHk;ukd r_dif;n‡dK@ydwfqdk@xm;vdk@æ? w&dyf&dyf a&G@vsm;ajy;oGm;aewJh
wdrw f u kd af wG[m b,ftcsed u f srS +yD;qH;k oGm;rSmvnf;? ±ky&f iS jf ypuff rD;qvdu k x
f ;kd wJh jywif;ayguaf y:rSm
"mwfyu kH u G af wGu tqufrjywf jzwfoef; ay:xGuv f movdyk /J wdrwf u
dk af wGu tqufrjywf a&GŒvsm;
oGm;ae? yHkyef;o¿mefawG trsKd;rsKd; vSnfhajymif; ul;pufoGm;? wdrfESif;qDyGifhawGuae jrif;tkyfawG
jzpfoGm;? ArmjynfajryHkuae qHr#ifawG zm;vsm;csxm;wJh trsKd;orD;awG jzpfoGm;? eef;awmf jy\'f
awG[m rD;v#HrD;nGef@uae &ifom;rdk@armuf AD;eyf±kyfxkjzpfoGm;? tJ'DwdrfwdkufawGu ajymvdkufwJh
toHvm;/ wdrfwdkufawGxJu xGufusay:xGufvmwJh toHawGvm;/ pdwfem;xJrSm tJ'DtoHawGu
jrnfaewm? “tJ'Dvdk tEkdifusifhcH=u&wm”? ruef;uGuf wdrf&GufuGefawGu xdkjrnfaºuG;aewJh toH
awGukdrsm; o,f,lvmcJhavovm;? wdrfr#if wdrfvdyfawGu tjriftm±Hk rsufvHk;tdrfxJ 0ifa&muf
vm+yD; &ifwGif;ukd 0ifa&mufpD;qif;/ &ifxJrSm w'D;'D;0ifaewJh wdrfawGu [pfaºuG;aewmrsm;vm;?
“tJ'Dvdk tEkdifusifhae=uw,f” æ wJhvm;?
jywif;ayguf jrifuGif;xJu|HxGufvmwJh t±dk;òydif;òydif;opfudkif;awG=um;u aumif;uif
wcGifvHk;ukd armh=unhf? ausmufqpf±kyfjzpfaewJh cE<mukd,fxJu pdwftm±HkxJukd todawGu pD;qif;
vmcJw h m?
“usaemfwdk@u zsmyHkòrdŒe,fcGJ urmaus;&Gmuyg? usaemfwkd@ wHigavSpufavSawGukd t"rR
aiGawmif;aiGn‡pf tEkdifusifhwmukd cHae&w,fAsm? wpif;ukd aiGig;axmifay;&r,fwJh? usaemfwdk@rSm
cufcufcJcJ±kef;uef qif;&Jusyfwnf;aewJ@=um;u 'DaiGig;axmifay;zdk@ odyfcufcJygw,f? ”
xdktoHawGu oHvdkuf"mwf ygcJhavovm;rod? pdwfxJrSm pGJaeonf? ajymjyaeol. ±kyfyHk
oGifjyifukd pdwftawG;eJ@ rSef;q=unfhrdv#ufom; jzpfoGm;onf? owif;rsm; tydwfcHxm;cJh&onfh
twGuf jyifya&'D,dkXmeu ar;jref;vmor#/ zGifh[ ajymqdkvdkufpOfrSmyJ ol@rsufvHk;tpHku odrf;iSuf
rsufvHk;uJhodk@ eDjref;0if;vufaeayvdrfhrnf? vnfacsmif;a=umawGu tòydif;òydif; xaevdrfhrnf?
ajymqdkzGifh[zdk@ tcGifh&cdkuf t&JpGef@vdkufyHkvnf; &w,f?
tdy,f mab;rSm&Sw
d hJ 2006 r*~Zif;xJu zl;ul;,m;rm;&JŒ *vdb k ,fvu kd af Z;&Si;f aqmif;yg;ukd
,SO+f yD; apmapmuyJ zwfz@kd óud;pm;=unfch w hJ ,f? zl;ul;,m;rm;ukd xm;&pfc?hJ tm±Hu k wc%rSm &yfqikd ;f
aysmufuG,foGm;? pdwfu v#yfppftvif;vdkyJ? urmaus;&Gmu wHigonf vli,fwOD;&JŒ cHpm;r_qD
ul;pufa&muf&SdoGm;+yD? zl;ul;,m;rm; pmrsufESmukd cGmrd&ufom; jzpfaecJhonf? jywif;aygufukd jzwf
oef;=unhfrdv#ufom; jzpfaecJh? tdrfeJ@uyfv#ufom; opfyifxufu t0ga&mifaq;om; jc,fo
opf&Gufrsm;u jywif;aygufukd wzsyfzsyf±dkufcwfwdk@xd?
a':atmifqef;pk=unfu tEkid u f sichf aH e&wJh jynfovl x
l ak wGudk pdwyf al ewmvnf; 'ga=umifh
yJ? aiGn‡pfowJh? tEkdifusifhowJh? aoG;pkyfvSD;jzwf,lowJh? *rfbm&Du xdkif;owif;pm &Sif;vif;yGJrSm
ajymcJhwmyJ r[kwfvm;? jynfolvlxkawGukd a':atmifqef;pk=unfu pdwfyla=umif; ajymcJhwm?
105
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ú Ú Ú
Ú Ú Ú
Ú Ú Ú
Ò Ò Ò
(2006 atmuf w d k b m vl x k v _ y f & S m ;r_ wd k u f y G J r sm;uk d T0wˆ K uAsmzG J @ pnf ; r_ j zif h *k % f ð yvd k u f
ygonf ? )
Edk0ifbm 29 / 2006
opPm trSwf(12) azazmf0g&Dv/ 2007
111
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
tarSmifn . rD;yGir
hf sm;
ol&aJ umif;\ n
1
ta&;awmfyHk}uD;wck +yD;qHk;oGm;wdkif; ol&Jaumif; aoG;uGufrsm;um; ajrjyifwGif pGef;xif;
usefcJhonf? ordkif; rSwfwrf;wGifvnf; ol&Jaumif;pm&if;rsm; wdk;yGm;vmcJhonf? 2007 =o*kwf -
pufwifbm awmfveS rf o _ nf xdak oG;uGuEf iS hf ol&aJ umif;wd@k emrnfrsm; a&;xk;d rSww f rf;wif&m ta&;
awmfyHk}uD; jzpfvmcJhonf?
zufqpfppftkyfpk. &efòyzdESdyfr_atmufwGif qHk;±_H;aeaom pD;yGm;a&;/ EdkifiHa&;/ 'Drdkua&pD
tcGifhta&;rsm;udk awmif;qdkaeaomvlxktm; acsr_ef; owfjzwfypfaecJhonf? vlxkuvnf; xdkodk@
zdESdyftEdkifusifhvmojzifh xyfI wdkufyGJ0ifvm&onf? zdESdyfr_jyif;xefav wdkufyGJ0if&av? wdkufyGJ0if
&avav/ zdESdyfaomppftkyfpku acsr_ef;ypfcwfavav? zufqpf ppftkyfpk vufudkifwkwf ppfwyfwGif
vlxkudk ypfowfcGifhay;xm;onf? vufudkifwkwf }uHzGwfwdk@wGifvnf; vlxkudk ±dkufowfcGifh &xm;=u
onf? vlowfcGifhvdkifpif &xm;=uonf? ppftkyfpku xkdodk@ vlowfvdkifpifrsm; ay;xm;cJhonf?
vufeufrJhvlxku &efolvGwfuif;&modk@ xGufajy;=uonf? 0dkif;ywf acsr_ef;jcif; cH&aom
vlxrk mS ajy;IrvGwaf wmh? wcsK@d rmS acgi;f ay:vufajr‡muf+yD; xdik cf sum t±du k cf v
H ukd =f uonf? wcsK@d rmS
acgif;ay:vuf,Sufrdk;+yD; vrf;ray:wGifxdkifcsum ppfzdeyfjzifh tuefcHvdkuf=uonf? wcsKd@rSm eHygwf
wkwjf zifh txyfxyf±u kd of nfukd ausmaumhIcH=u&onf? vlxw k u
dk yf x
JG wJ iG f usn'f %f&mjzifh yufyuf
pufpuf usq;kH oGm;? axmifxrJ mS vnf; '%f&mtxyfxyfjzifh usq;kH cJ?h wcsK@d &&mwkw/f &&m tkwcf u J sK;d /
&&mcJv;kH jzifh jyefvnfcck aH wmfveS =f uonf? arwWmokwx f uf tkwcf u J sK;d u (vlxw k u dk yf x
JG rJ S ppfajrjyif
wGif) ydkI tusKd;&Sdxdcdkufa=umif; wdkufyGJ0ifoydwfwyfom; OD;yO…if;rsm;ESifh ausmif;om;vli,fwdk@u
od&SdcJh=uonf? wu,fhvufawG@wGif Todk@tm;jzifh awmfvSefonfhpdwf"mwfudk uGif;uGif;uGufuGuf
azmfjyEkdifcJhonf? zdESdyfacsr_ef;a&; &efol@ajcvSrf;udk tkwfcJusKd;u wkH@qdkif;apcJhonf? &yfwef@apcJhonf?
yckuULwGif vrf;av#muf arwWmydk@=uukefaom oHCmawmft&Sifjrwfwdk@udk óud;uGif;pGyf
zrf;qD;/ "mwfwdkifwGif csnfwkyfyg;±dkuf/ aoewf'ifESifhxkESuf/ ppfzdeyfESifhaqmifhuefcJhonf? xdkodk@
ppfwyfykvdyfvufeuf tiftm;ESifh acsr_ef;cH&+yD;onfhaemuf e,fajr}uHŒzGwfESifh ppftkyfpk acgif;aqmif
wdk@. um;av;pif;udk oHCmwdk@u rD;±d_@jymcsvdkuf=uonf? ckcHa&;vufeuf t&if;tjrpfjzpfonfh
rD;udk arwWmokwfae&mwGif tpm;xdk;um toHk;òyvdkuf=uonf? awmfvSefr_wGif rD;onf vufeuf
ud&d,m jzpfvmcJhonf? awmfvSefa&;pdwf"mwfudk jyo&m jy,k*fjzpfvmcJhonf?
acG;uwuf(acG;ckefwuf) opPmazmufavmufaumif wifarmifoef;(oifhb0r*~Zif; t,f'D
wma[mif;)u tm&ftufzfat a&'D,dkawG@qHkcef;rSaeI‘a[mif’avonf? yckuUL oHCmawmfwdk@.
&efol@ um;av;pD;udk rD;±_d@jymcsr_udk rSm;,Gif;a=umif;/ t=urf;zufwmrSm;a=umif; acgif;iHk@rcHwm
rSm;a=umif;/ &efoludk &efol[lI oabmxm;jcif;onf rSm;a=umif; xdk;a[mifavonf? tEkdifusifh
119
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
ÑÑÑ
120
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
“usaemfaum oli,fcsi;f awGyg vGwo f mG ;=uw,fæ olu a&SŒqH;k uae OD;aqmif+yD; wku d w f hJ
vlqdkawmh ol@ukdrJ+yD; ypfcwf=uw,f æ olwa,mufwnf; usnfqHxdrSefcJhwm”
rif;rif;u usaemhftdrfukd tajy;tv$m; a&mufvmcJhjcif;jzpfonf? tdrftjyef aemufus
aecJoh jzifh usaemfEiS fh vGo
J mG ;cJo h nf? 'kw,
d t}udrf vmac:pOf rif;rif;eJ@ awG@&jcif;jzpfonf? usaemfu h kd
awG@pOf rif;rif;uajymjyxm;cJhojzihf olwdk@wdkufyGJukd usaemf ajc&maumufrdoGm;onf?
88 ta&;awmfyHk}uD; ppjcif; oydwfwdkufyGJxJwGif oufwifrsKd;ESihf rif;rif;wdk@ vli,fwpk
yg0ifv_yf&Sm;cJhonf? 8 &ufae@nuyJ òrdŒawmfcef;ra&SŒwGif zufqpfwyfuacsr_ef;ojzifh olwdk@.
cspfoli,fcsif;armifarmifESifh rat;eENmwdk@rSm usqHk;onhfvli,fawGxJ ygoGm;=uonf? 'kwd,ae@
csDwufwdkufyGJxJwGif tcspfqHk;oli,fcsif; rdk;vGifusqHk;cJhjyefonf? aemufawmh zufqpfwyfu ypfcwf
owfjzwfr_udk b,fvdkwkH@jyef=urvJ? olwdk@ tpnf;ta0;xkdif=uonf? vufeufjzifhom wkH@jyef
&rnf[k oabmxm;usvmcJhonf? olwdk@toufawGu 14 - 15 ? Eke,fwufºuGaom vli,fawG?
rcHcsifawmh? rcHEkdifvGef;ojzifh aemufqHk;awmh ykvif;wvHk;xJ cJxnfh/ oJxnfh/ a&eHqD "gwfqDxnhf/
peufwHrD;pmwwf/ rD;n‡d/ rD;ul;um ppfum;ay: ypfwifonhftqifhodk@ a&mufvmcJhjcif;jzpfonf?
ckcHa&;twGuf vufeuf wDxGifvmcJh=uaomfvnf; ,rf;bDvl;ukd toHk;cswwfzdk@a0;I jrifawmif
rjrifbl;cJh?
taocH+yD; vufvkyfa&eHAHk;ukd azmufcGJrnfh ol&Jaumif;ukd;OD;u &Sd+yD;om;? oufwifrsKd;ESihf
rif;rif;wkd@u yGJOD;xGuf pGef@pm;wkdufckduf&ef wm0ef usa&mufvmcJhjcif;jzpfonf? vGefcJhonfh em&D
tenf;i,ftwGi;f u vlxt k ºkH uGqef@usirf u
_ kd vma&mufzEd ydS w
f u
dk cf u
kd o
f nfh ppfum;ay:od@k a&eHyvk if;
AHk; ypfwifcJhpOf zufqpfwyfom;rsm;u jyefvnfypfcwfcJhjcif;jzpfonf? rif;rif;u opfyif. tum
tuG,fjzihf vGwfoGm;onf? oufwifrsKd;rSm auG@0kdufa&Smifwdrf;ajy;/ +cHpnf;±dk; yef;yifòcHykwfuav;
rsm;ukd a&Smifwdrf;ajy;/ +cHpnf;±dk; yef;yif+cHKykwfuav;rsm;ukd ckefausmfajy;aomfvnf; rvGwfawmh?
ausmESihfwifyg;t=um; cg;wGif aoewfusnfqH xdrSefcJhjcif;jzpfonf?
ÑÑÑ
ÑÑÑ
ÑÑÑ
125
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
'DZifbm - 9 / 2007
opPmtrSwf (16)/ azazmf0g&D/ 2008
128
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
wapä tdyfruf
1
usaemfonf ESif;xkxJwGif ajy;aecJh&onf? ajrom;/ ajrv$mwckvHk;ukd ESif;xku zHk;v$rf;
odrf;ykdufxm;onf? wnvHk; r_dyGifh ESif;v$mawG tqufrjywf usqif;vmcJhojzifh ajray:wifaeaom
ESif;xkrSm q,fvufrcef@ &Sdaeayvdrfhrnf? xdkESif;xkxJwGif usaemf ajy;vdkufvmcJhjcif;jzpfonf? orD;
av;ukd awG@rS awG@&ygawmhrvm;? vGo J mG ;+yDvm;? ol@oil ,fcsi;f awGe@J rS awG@ygrh vm;? xkyd al vmifaom
aomua=umifh pdwfaZmt[kefonf }uD;rm;vmcJhum t&mcyfodrf;wkd@onf usaemhf aemufausm
bufwGif usef&pfcJhonf? tdrf+cHwckESihf um;vrf;ukdausmfvmcJhonf? orD;ukdrawG@&ao;? ykdI vd_ufzdk
armyef;vmonf? ylavmifoGm;onf? okn'D*&Datmuf a&muf&Sdaeaom a&cJtrSwf tat;"mwfu
usaemfhukd odrf;ydkufaeaomfvnf; odrf;ykdufrdzdk@aeaeomom xdka&cJtrSwfonf usaemhftyla=umifh
wHv#yftcdk;taiG@rsm; jzpfukef=uonf [kxifonf? tdrfuxGufvmcgeD; óuH&mtaEG;xnfwxnf
aumufumiifum0wfum ±SL;bdeyfw&Hukd aumufpGyfvmcJhojzifh acgif;pGyfOD;xkyfygrvmcJh? vuftdyf
rsm;pGyfrvmcJh&? a&cJESif;jyif}uD;ukd jzwfav#muf&if; orD;ukd&SmcJhonf?
yef;+cHtpyf&Sd opfyif}uD; oHk;av;yifukd ausmfvGefvkdufonfESifh jrifuGif;onf &Sif;ueJ
jzpfoGm;onf? [JvfrD(u,f=uygtHk;)qdkaomtoHu usaemfhcE<mukd,fwckvHk;ukd odrfhodrfhcgatmif
wkev f y_ f ypfvu dk o
f nf? usicf eJ cHpm;vdu k jf cif;ESit hf wl usaemhf ajcaxmuftpHo k nf a&SŒod@k vSr;f rxGuf
EkdifyJ wkH@&yfoGm;onf?
“ orD;av; æ azazvm+yD æ azazvm+yD ”
“azaz orD;wdk@ukdu,fygtHk; æ orD;wdk@ukdu,fyg”
“ a[@aumifawG æ cav;ESpfa,mufukd v$wfvdkufyg æ v$wfyg ”
ESif;xk}uD;xJuae usaemfckefxGufvkdufonf? ajrjyifay: av#mufvSrf;&ouJhodk@ r[kwf?
a&xJ ajy;&ouJhodk@ wkH@qdkif;aeonf? ESif;r_HxJwGif cyf0g;0g; awG@ae&aom orD;av;xHodk@ usaemf@
ajcvSrf;rsm;ukd qef@xkwf ±kef;qGJaerdonf? vlqdk;u ESpfa,muf? orD;ESihf orD;oli,fcsif;ukd odrf;ayG@
zrf;csKyfxm;onf? orD;oli,fcsif;awGxJu b,foljzpfrvJ? tjriftm±HkxJwGif r&Sif;vif;ao;? orD;
uav;rSm toufq,fhESpfESpfom &Sdao;onf? tysKdaygufb0ukdyif r&&Sdao;? t&yfu &Snfarsmarsm
jzpfaeonfuvGJI tysKdaygufp vuQ%m&yfrsm; orD;av;wGifr&Sd? bmrSr&Sd? cav;wa,muf
cav;t&G,fom jzpfonf?
“ a&SŒrwd;k cJeh @J æ &yfae æ igu h snq f efu rif;&JŒ cE<muk, d x
f J azmuf0ifz@dk toifjh zpfae+yD;om;
æ rif;a&SŒwvSr;f wd;k vku d w f meJ@ rif;&ifbwfxu J dk usnq f u
H a&mufomG ;r,fqw kd m igvh al &,Hak yawmh ”
touftE W&m,f usa&mufawmhrnfqdkonfh todw&m;u usaemfhajcvSrf;awGukd &yfwef@
apcJhonf? vlqdk;ESpfa,mufu t&yfjrifhjrifh/ Av aumif;aumif;? wa,mufu tjzL? wa,mufu
trJ? toufu oHk;q,f0ef;usifyJ &Sdvdrfhrnf? olwdk@um;qDodk@ orD;wdk@ukd t"rRayG@csKyf+yD; ac:oGm;
129
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
“ orD;av;a& æ orD;av; ”
orD;av;ukd atmf[pf ac:iifaeaom ta=umif;a=umifhyif usaemftdyf&mu ±kwfw&uf
Edk;xcJhyHk&onf? usaemf owd&aomtcsdefwGif tdyf&mab;wGif usaemf rwfwwf&yfrdvsufom; jzpfae
cJhonf? ouf tvkyfoGm;onfukdyif rodvdkuf? eHeufapmapm ig;em&Dig;q,fwGif tdrfuxGufaeus?
wu,fvdk@ oltvkyfroGm;rD tdyfaysmfaeqJY usaemfua,mifuwrf;jzifh ,QKuJhodk@ [pfatmf ac:iif
aernfqdkv#if “ukdukd æ bmawG tdyfrufrufaewmvJ ” [kqdkum usaemfhukd ykwfEdk;ayvdrhfrnf?
usaemfhukd ar;cGef;awGwoD}uD; ar;ayvdrfhOD;rnf? tckawmh oufu tvkyfukda&mufae+yD?
131
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
aemufausmzufwGif usefae&pfcJhavonf?
“usaemf cyfa0;a0;uae rSe;f q+y;D vSr;f =unfch w hJ m æ taumif;jrifrsuv f ;kH eJ@ =unfch rhJ w
d mvJ
jzpfygvdrhfr,f æ rsufESmay:u ausmufaygufrm trJpufawGukd rawG@&yJ vSygvm;vdk@ xifchJwmAs”
usaemfa&SŒrSm rdwaf qGEpS Of ;D pum;tcstD cs/ tajctwif ajymaeonfudk usaemfonf xH;k pH
twdkif; tòyH;jrjrESifh+yKH;vJhum emaxmif=unfhaecJhygonf?
“rif;u tawmfa&SmfwJhaumif æ avhvma&;rsufvHk; rSefbDvl;eJ@=unfh&w,f æ taumif;
jrifeJ@vJ r=unfheJ æ tqdk;jrifeJ@vJr=unfheJ@uG æ tcspf=unfh æ trkef;=unfhukda&Smifawmh yuwd
twdkif; awG@&SdwmayghuGm æ [kwfvm; æ rif;u tckrS ausmufaygufrm trJpufawGudk awG@w,f
ayghav æ ”
ajymremqdkrem Armjynfom; 'kuQonfrdwfaqGESpfOD;rSm waomaom &,foGrf; vdkuf=u
onf? t±kyq f ;kd tusn;f wefonfh ausmufaygurf mwkid ;f jynfo@kd tajctaet& a&Smifwrd ;f &ef usaemf
a&mufvmcJjh cif; jzpfonf? 'Da&mufvmcgrS &S±d ;kd &Spd Of'u k Q 0efxyk 0f efy;dk ay:od@k aemufxyf wif&v dS maom
'kurQ sm;ukd rcsrd qef@/ rcsw d ifuJ ±ke;f qGJ o,f,v
l mcJ&h jcif;yif jzpfonf? aygah pvkv d @dk a=umif±yk x f ;kd umrS
aq;a=umifyh if ykI d av;cJah vonf? usef 'kuQ okuaQ wGudk c%xm;vd@k &onfyJ xm;OD;awmh b0vHòk cHa&;/
toufvHkòcHa&;udpPukd rdepfESifhtr# &ifqdkifae&avonf? ab;z,fxm;vdk@ r&awmh? vHk;0r&Ekdifawmh?
vlowfr_/ vk,ufr_ /"m;jrwdkufr_/ ypfcwfr_/ cdk;r_/ azmufxGif;r_/ rxDav;pm; tEkdifusifhr_
rsm;u ae@a&mnyg vlwdk@ukd +cdrf;ajcmufaecJhonf? pdefac:aecJhavonf? ae@cif;a=umifawmif &yfuGuf
xJ vrf;av#mufvmonfh rGeftrsKd;orD;wOD;ukd tar&duef"m;jyu "m;jzifh&if0axmufum vufukdif
tdyfxJrSaiGukd xkwf,loGm;cJhavonf? wnY Armjynfom;wOD;ukd trJwtkyfu 0kdif;±dkuf vk,ufcJh
onf? wae@wGif vlrJ"m;jyu b%fxJ0ifvm+yD; b%fpma&;rukd aoewfjzifh a':vmwpfaomif;
awmif;qdkcJh&m b%fpma&;ru aiGwaomif; ay;vkduf&onf? xdk@aemuf b%fpma&;rrSm =urf;jyifay:
vJusoGm;um aoqHk;oGm;cJhonf?
ponfh xdkausmufaygufrm t&dyfrJ/ t&dyfqdk;rsm;onf usaemfESifh usaemfwdk@tm;vHk;.
aemufodk@ 0g;òrd&ef vdkufvmcJh=uonf? nzuf vrf;oG,f/ vrf;usOf;/ vrf;ray:odk@ a&mufvmonhf
vly*k Kd~ vf wOD;.aemufrS xdrk aumif;qd;k 0g; &mZ0wfr_ t&dyrf rJ sm;onf ajcoHr=um;&atmif xuf=uyf
ruGm vkdufvmcJhonf? vk,uf cH&jyefonf? wkdufcdkufr_ cH&jyefonf?
pmwkdufrsm;wGif a=umfjimoifykef;Y tom;ay; azmfjyxm;onfrSm aysmufqHk;oGm;aom
uav;rsm;. "mwfyHkESifh qufoG,f&ef vdyfpmrsm;jzpfonf? tjzLuav;rsm;/ trJuav;rsm;/ rufpDukd
uav;rsm;. oufEki,f±kyfyHkrsm;? xdka=umfjim oifykef;ukd vSrf;=unfhrdonfhtcg i,fxdyfukd rdk;óud;ypf
ovkd cHpm;&avonf? usaemfhom;uav; jzpfaecJhv#if usaemfhorD;av;/ usaemfhwlrav;rsm; jzpfaecJh
rSjzifh quf+yD;rpOf;pm;&J? 'Duav;rsm;rSm vlavmuxJwGif ouf&Sdxif&Sm;rS &Sd=uygOD;rvm;? a&mif;pm;
cHcJh=u&+yD;vm;? t"rR0g'Drsm; vufcsufjzifh toufawG qHk;±_H;cJh=u&+yDvm;? a&mif;pm;cHcJh=u&onfh
uav;rsm;rSm b,fwdkif;jynf/ b,fa'oodk@ a&mufae=u+yDvJ? urBmvHk;qdkif&m vlta&mif;t0,f
*dk%f;}uD;. *dk%f;acgif;aqmifrsm;ESifh *dk%f;csKyf}uD;onf Tausmufaygufrmwdkif;jynfrS yk*~dKvfrsm;
jzpfaecJh=uonf?
133
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
ÑÑÑ
3
xdkt&dyfqdk; t&dyfrJrsm;onf usaemhfxH ajy;vdkufvmcJh+yD; usaemfcE<mukd,fxJodk@ wdk;}udwf
0ifa&mufvmcJhonf? xdkausmufaygufrm ,Ofaus;r_ t&dyfrJrsm;onf "mwfajymif;tultnDjzifh
rD;v#Hrsm;jzpfvmcJhonf? xdkaomurD;v#Honf orD;av;twGuf edpP"l0 &ifxJwGif avmifu|rf;aecJh
avonf? b0ukd vkHòcHr_r&Sdonfh b0tjzpf cHpm;vm&avonf? orD;av;uJhodk@ rdef;uav;wdk@ b0rSm
rl ajymzG,f&mr&Sdawmh? vHk+cKHr_twGuf tmrcHcsufr&Sdawmh?
orD;av;twGuf ylavmifco hJ nfrh ;D v#o
H nf onfreuft±k%Of ;D wGif wap>tyd rf ufudk rufap
cJah vonf? rodpw d wf iG f odak vSmifxm;cJo
h nfh t&dyrf rJ sm;onf wap>tyd rf ufudk arG;zGm; ay;cJjh cif;jzpfonf?
rdbESpfyg;jzpfonfh usaemfESifhouf. ylyefr_ukd orD;av;tm; &Sif;jyxm;cJh+yD;jzpfonf?
b,fvdk }uKdwifumuG,f&rnfukdvnf; ajymjyxm;onf?
134
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
“ orD;av; ”
“ &Sif æ arar ”
“yef;+cHukd jzwf+yDqdkwmeJŒta&SŒ/ taemuf/ awmif/ ajrmufukd vSnfh=unfh æ vlawG&Sdr&dS
avhvmaemf æ orD;av;aemufu vlvkdufvmovm; æ 'grSr[kwf orD;av;a&SŒuae vlwa,muf
a,muf vmaeovm; æ vmaew,fqdk&ifawmh owdxm; æ tem;tuyfrcHeJ@ æ orD;udk aESmuf
,Sufzdk@ t&dyfta&mifawG@wmeJ@ vGwfatmifajy; æ &yfuGufxJukd ta&mufajy; æ tultnD
awmif;aemf orD; ”
orD;av;ukd ol@tar a':rroufu txyfxyfrSmaeus pum;awG? usaemfu orD;av;
ukd owd&Sdzdk@/ owWd&Sdzkd@/ owWdaoG;ukd &JapcJhonf? uav;t&G,fESifhtavsmuf pGrf;tifcGeftm;awG
&Sda=umif; yHkjyifawG ±kyf&SifZmwfum;awGESifh yHkaqmifI &Sif;jyonf? uav;ol&Jaumif;rsm;. awmufy
aom pdwf"mwfrsm;ukd xkwfjy&onf? pdwf"mwfukd ysKd;axmifvmcJh&m ajcmufESpforD;t&G,fwGif
tarSmifEiS w hf ap>udk a=umufwwfonfh orD;av;rSm tarSmifukd ra=umufonfu h av;/ r&So d nfh wap>
ukd ra=umufonfh/ ra=umufwwfonfh q,fhwpfESpf orD;av;jzpfvmcJhonf?
“orD;}uD;&if bmvkyfrvJ”
“awmfvSefa&;orm; yef;csDq&mr vkyfr,f ”
“'gyJuG æ [kwf+yD ”
orD;av;jzpfvdkonfh b0twGufaum jzwfoef;aeqJ ausmif;olav;b0rSmyg pdwf"mwf
cdkifrmzdk@/ raysmhnHhzdk@/ ZGJ owWd&Sdzdk@/ vdktyfa=umif; orD;av; pwifodvmcJhay+yD? ol. pdwftaqmuf
ttHx k w J iG f tajccH tkwjf rpfrsm;cscahJ v+yD? vlb0onf wku d yf EJG iS phf wifum wku
d yf x
JG rJ mS yif aemufq;kH
xGufoufukd vGwfcJh=u&onf r[kwfvm;? avmavmq,f q,ftxyfxyf0dkif;&H/ 0kdif;ywfxm;onfh
t&dyfrJrsm;tm; ckcHa&;wkdufyGJESifh orD;av; &ifqdkifae&av+yD??
ÑÑÑ
tdy,
f may:wGif ausmufcsxidk u f m apmapmu usaemfrufco hJ nfh wap>tyd rf ufudk jyefvnf
pOf;pm;&if; war#mfwac: awG;awmaerdonf? orD;av;u tdyfcef;wHcg;ukdwGef;zGifh+yD;“azaz æ orD;
ausmif;oGm;awmhr,f ” qdkrS tawG;rSvef@Edk;um xvmcJh&onf? orD;av;a& æ c%apmifhuGm[k
qdu k m taEG;xnfu0dk wf&onf? uokwu f &ufjzifh orD;av;ESit
hf wl tdrrf S xGuv
f mcJo h nf? tdyrf uf
xJutwdik ;f yif ESi;f v$mESi;f rHa_ wmxJ jzwfav#muf&avonf? orD;u ESi;f zH;k a&cJjyifxJ av#muf&onf
ukd aysmfaeavonf? orD;ukd yef;+cH[dkzufxdyftxd ydk@ay;r,fvdk@ usaemfu ajymvdkufojzifh orD;u
ykdI aysmfoGm;onf?
usaemfuawmh tdyfrufxJwGif aoewf'%f&m aoG;tvdrf;vdrf;ESifh usaemf vJusaoqHk;
cJhonfh ae&mtxd oGm;=unfh&efjzpfonf? xdkae&modk@ a&mufaomtcg a&cJjyifESif;v$mukdyif t&Sd
135
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
ar 22 / 2008
oPmtrSwf (18) =o*kwf 2008
136
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
emwm&Snf
1
&Gmwydik ;f vH;k udk xkt d oHu yJw h if ±duk cf wf pOf;pm;&if/ awG;awmae&if/ 0ufom;0,fpm;jzpfrmS
vduk o f nf? &Gmt h a&SŒbuf acsmif;usK;d &GmrS udw k ifjr r[kwfawmhbl; æ [? aorxl;aerxl;wJb h 0?
u 0ufay:+y;D a&mif;aeus? 0ufom;onf udw k ifjr 0ufom;0,frpm;vJ qif;&J+rJ qif;&Jpw k cf smaerSmyJ
. ‘AsK@d ’[pfonhf toHu=kd um;onfEiS hf OD;xGe;f &Sed f 'gu aocsm+y;D om; ”
ESifh a':aq;wkd@rSm wa,mufrsufESm wa,muf a':aq;u uav;udEk @kd wu kd &f mu uk, d f
vSr;f =unhv f u kd =f uonf? b,fvv kd aJ [h? 0ufom; ukw d csufvGef@um &SifhoabmyJ &Sifaumuf&dwf
wJG wwGJqGJvdkuf=u&if aumif;rvm;? [if;iwf Ekid &f if taºu;G 0,fpm;&wm vG,yf gw,f[k wH@k jyef
wmvnf ; =umcJ h + yD ? 0uf o m;rpm;&wmvnf ; onf? tom;rSm0ufqdkonfhtwdkif; 0ufom;ukd
ajcmufvxJ a&mufae+yrD [kwv f m;æ qdo k nhf tuJ b,fvdkyJóudufóuduf ol@a,mufsm; ukdxGef;&Sdef
prf;onfah r;cGe;f rsm; yg&o dS nfh t=unhrf sm;jzpfonf? aumuf&w d af y; óudwif,&l rnfh ta&;udk &ifav;
“b,fvdkvJAsKd@ OD;xGef;&Sdefwdk@ a':aq; aerdonf?
wdk@ tckyJvwfvwfqwfqwf 0ufay:cJhwmAsKd@? 0ufom;onf ukdwifjrukd vSrf;atmf
[if;iwfajyatmif 0,fxm;vdkuf=uavAsm” ac:vdkufonfh ol@a,mufsm;toHu ol@&ifxJwGif
OD;xGef;&Sdefu trdk;ukyfukyf wJtdrf rd;k óu;d ypfouJo h @dk pl;&Susipf ufomG ;onf? wu,fu
uav;xJuae vrf;rqDodk@ rsufESma=um±_HŒum aumuf&dwfay; aºuG;wifjyef+yD[Jh æ qdkonhf
vSrf;=unfhonf? yg;pyfuvJ ol.ra[oDa'0Dukd toHu usipf ufomG ;apcJjh cif;jzpfonf? aºuG;wif
wwGww f wG af wmif;qdo k nf? [kww f ,f[? waEG &Sib f &k ifqyfw?hJ &Dp&maumif;vdu k w f m? aºu;G wif&if
vHk; [if;csKdeJ@iyda&yJ avG;cJh&wm? uav;awGukd xGef;&SdefeJ@rdaq;yJ qyf&wm?
vnf; oem;w,fuGm? 0,fcsufygrdaq; qdk+yD; td r f E S i h f & G m vnf v rf ; u tvS r f ; a0;
a'0Docifudk v_@H aqmfonf? vSonfr[kwfojzifh OD;xGef;&Sdef vSrf;ac:vdkuf
“aumuf&w d af y; óudwif,x l m;wJh &Sihf onfEiS fh 0g;=urf;cif; tdru f yk u
f av;xJo@kd ukw d ifjr
taºu;G awGu rsm;ae+yu D x dk eG ;f &Sed ?f usKyf 'D uav;ukd a&mufvmonf? ESD;óud;jzifh csnfaESmifxm;aom
ypfxm;cJ+h yD; 'Dr;kd wGi;f rSmaumufpu kd vf @kd r&ao;bl; 0ufom;wGJrsm;ukd ig;ayausmf - ajcmufayeD;yg;
æ uav;u i,fao;w,f ” 0g;vHk;wGif oDcsdwf+yD; xrf;vmcJhjcif; jzpfonf?
“vmrJah umuf&w d cf sed rf mS eifvJ uav; ukw d ifjru ol@0ufom; b,fvv kd wf qwfa=umif;/
wzufeJ@ aumuf&dwfEkdifrSmyg[m udpPr&Sdygbl;? 0ufemusv@kd ay:wmr[kwaf =umif;/ tjrwfqv kd @kd
eifaumufr&dwfEkdifvnf; igyJ &dwf&rSmaygh[m? tdrfrSmpm;zdk@ 0ufacgif;eJ@t+rD;yJ usefcJha=umif;?
woufv;kH aumuf&w d cf &hJ wmyJ? raocif tvkyf tav;csdefcGifjynfha=umif;/ 0ufom;wyd\m ESpf
vkyzf @kd twGuf tvkyv f yk Ef idk af tmif wcgwavvJ axmifcsif;wltHk;awmh òrdŒrSm0,f&if a&xk;d xm;wJh
[if ; 0,f p m;&wmaygh ? 0uf o m;0,f p m;&wm 0ufom;yJ pm;&rSmjzpfa=umif; n$e;f onf?
wu,fhpGef@pm;cef;ygyJ? av#mufrpOf;pm;eJ@awmh? a':aq;u aps;av#mhcdkif;ao;onf?
137
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
axmif&h pS &f m&rvm;? ukw d ifjru ESpaf xmifu wjym; roGm;cJ?h a':aq;em;xJwiG f ±du k cf wf usecf ahJ vonf?
rSrav#mh? ckESpf&ufyJ taºuG;qdkif;onf? ckESpf&uf used pf mqefveG ;f onfh xdEk ;d_ aqmfou H olaX;uk, d f
ausm&f if ESpaf xmifih g;&may;&rnf[k cwfjywfjywf pm;vS,f OD;pdefatmiftdrfodk@ vSrf;csDºuGjref;&ef
ajymonf? ,lEidk rf , S al emf[o k wday;vdu k af o;onf? OD;xGef;&Sdefukd aphaqmfvdkufonf? toifhtwifh
a':aq;u 0ufom;wGrJ sm;ukd vSeaf vSm ºuG,f0csrf;om;aom v,form; OD;pdefatmifxH
=unho f nf? oH;k xyfom;xJu tqDrsm;rsm; oH;k xyf odk@ aumuf&dwfay; oGm;,l&ayOD;awmhrnfukd;?
om;ukd a&G;,l&ef [efjyifvdkufonf? “'Duav; ÑÑÑ
uvJ[,fæ Edk@yJpdk@aewmyJ”[k aigufirf;um
uav;ukd Ek@d jzwfvu kd o f nf? Ek@d uwef;vef;? a':aq; 2
. aemufa=umbufrS uav;u av;bufaxmuf
um tarhE@kd jyif;usudk vSr;f qG, J l aomufp@kd aejcif; rdom;pkxrif;0dkif;wGif tqD&$rf;aom
jzpfonf? &ifbwfay:wGif wGJvsm;usaeaom 0uf o m;[if ; wyG J u d k pm;&rnf h t a&;awG ; +yD ;
Edk@jyif;&Snfukd vdyf±kyfay:aeaom npfax;ax; aysmyf g;&$i=f unf&rSm jzpfaomfvnf; vufawG@wiG f
xrdeEf iS q hf zJG ;kH um &ifv#m;xm;vdu k o f nf? uav; raysmyf u dk Ef idk af wmh? rd;k OD;us rk;d a&ukad wG@omG ;aom
oHk;a,mufu 0ufom;pm;&awmhrnf[kqdkum bJrsm;uJodk@ raysmfyg;Edkif? uav;awGu rdk;OD;us
txyfxyf aw;oDu;Hk &if; [pfaºu;G &if; 0g;=urf;cif; bJawGuJhodk@ aysmfEkdifonf? remvdkp&m aumif;
ay:wGif ckeaf yguf aysmjf rL;ae=uonf? =urf;uGyrf sm; avmufatmif aysmfyg;EkdifcJh=uonf? bma=umifh
vGwfxGufum acsmif&GJ@aeaom 0g;=urf;cif;rsm; raysmfykdufEdkif&ef pOf;pm;awG;awmae&oenf;?
uvnf; jrnfcsiw f ikd ;f jrnfaeavonf? uav;wd@k OD;pdefatmifxH aumuf&dwfay; óudwifaiGacs;zdk@
xckefoavmuf jrnfaeavonf? Ekd@pdk@ uav; rsufESmrGJ rsufESmjymjzifh oGm;a&mufacs;iSm;&rnfh
uawmh =uL=uLnHatmif id, k qkd yl uG v f #u?f ta&;u olwkd@pdwfukd v$rf;xm;cJhavovm;?
a':aq;u tqDrsm;rsm; 0ufom;wGJ zvHjzLw0ufa&m ðiyfo;D awmifh vuf
wwGJukd 0g;wHydk;xJrS qGJc|wf,lvdkufonf? +yD; usef&Sdor#udk ðiyfoD;xnfhxm;onhf aumfAl;xJrS
aemuf rD;zdak csmifuav;xJo@kd iH@k 0ifum rD;zdak y:u qGJxkwfonf? oHk;av;awmifh xGufvmonf?
usyfcdk;pif0g;wef;tpGef;wGif csdwfxm;vdkufonf? yvyfpwpf =uufoeG t f w d x
f &J dS wjcrf;ykyf =uufoeG f
OD;xGef;&SdefuJhodk@ iwfwD;rGwfodyfvGef;aom Adkvf ao;ao;ESpfvHk;u a':aq;. rsufvHk;rsm;ukd
pkwf[lonfh tdrfuacG;‘av;vHk;’rSm 0ufom;wGJ wtHw h =o rjzpfapcJ?h 0ufom;tpdwo f m;avmuf
udk armh=unhfv#uf yg;pyfE_wfcrf;udk ol.v#mjzihf yJ [if;csufr,f? 'Dnpm;r,f? usefwJh0ufom;ukd
txyfxyf vdrf;Iaeavonf? ðyyfxm;r,f? cyfEl;El; ðyyfxm;r,f? aemufae@
vmrnfv h qef; q,fw h pf&ufrmS quf awGrSm wckckeJ@ a&maESmcsufr,f? xkdr#om pdwf
qufvmcJrh ,f? 0ufom;zd;k twGuf toifjh yifxm; a&mufonf? uyfqu kd u f m &Sm;yg;vGe;f vSonfh qD/
ay;yg[q k u kd m aºuG;pm&if;pmtkyw f iG f ukw
d ifjru qm;/ ðiyfo;D wd@k xrH S pdwu f cGcJ mG vmcJu
h m OD;pdeaf tmif
aw;rS w f v d k u f o nf ? wJ u k y f u k y f uav;xJ r S xH a&mufoGm;onf? aumuf&dwfay;aºuG;,lzdk@?
ukdwifjr iHk@xGufoGm;onfhwdkif ol. óudwifaºuG; ra[oD. tdrfOD;ewfurl oHacs;wuf
awmif;oHu iH@k xu G rf oGm;ay? ol@aemufo@kd uyfyg a&ZvHx k w J iG f 0ufom;wH;k ukd ESpI f ESpIf aq;a=um?
138
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
a&xnfo h ;kH aeonfh E_wcf rf;uGJ pOft h ;kd wGif "m;r. csmvnf/ oHo&mvnfco hJ nfy?J cg;vnfu t±du k f
toG m ;uk d b,f j yef n mjyef usif ; vd k u f o nf ? cHxm;&onfha¹rGuJhodk@ aºuG;xlajymr_ '%f&m
0ufom;vSD;&mwGif &Sxufap&ef "m;oGm;ukd zdI '%fcsujf zifh a&SŒrwd;k Ekid af wmh vl;Iom vGe@f c&hJ onfh
cwfaoG; aoG;vdu k &f onf? pOfw h w D ;kH ay:wGif 0uf toufr#if;r#if; r±SLomonfhb0?
om;wHk;uav;rsm;ukd vSD;jzwfvdkufonf? tpdwf a':aq;u [if;csuf&efjyifonf? Ekd@pdk@
om;avmufyJ [if;csufr,f? usefwJh ckESpfq,fh om; zd;k omatmifu rdcifa':aq;. ausmbufrS
ig;usyfom;ukd El;atmif jyKyfxm;&r,f? tm;vl; xkid u f m Ek@d jyif;rsm;ukd qG, J pl @kd onf? a':aq;pdwu f
eJ @ jzpf j zpf / [if ; &G u f e J @ yJ j zpf j zpf / aemuf a e@rS m OD;pdefatmifxHodk@ xyfa=umhum a&muf&Sd aeav
a=umfr,f/ csufr,f? xdkr#om pdwfa&mufonf? onf? xrif;tkd;a&aq;aeaom OD;xGef;&Sdefonf
rdom;pkESihf aysmfydkufzG,f&m 0ufom;[if; csnf ol.a'0Duo hJ @dk yif OD;pdeaf tmifxH a&muf&adS eav
wdik rf S vGwx f u
G vf mcJu h m aumuf&w d af y; aºu;G ,l onf? wu,fawmh OD;pdefatmifuvnf; òrdŒe,f
&rnfh ae&mXmeodk@ pdwfua&mufoGm;cJhonf? ±H;k pdu
k &f mwGif aexdik af om w±kwu f sipf xdG rH wS qifh
wcsed xf w J iG f olw@kd EpS Of ;D onfwòyid w f nf; aiGwdk;jzifh aiGacs;,lvm+yD; wqifh aiGwdk;cspm;jcif;
tawG;wlae=uonf? pdwfESpfpdwfrSm tawG;wl jzpfonfukdawmh OD;xGef;&Sdef &dyfpm;cJhyHk&onf?
aw;wyk'fjzifh òydifwl ,drf;uae=uonf? pdwf ÑÑÑ
ESppf w d u f OD;pdeaf tmifEiS phf um;ajymae=u&onf?
ESpu f ,kd whf pdwq f w kd m 'gyjJ zpfrnf? aumuf&w d cf sed f 3
wGif w{uukd pyg;&dwfc usyfaiG av;axmifih g;&m
&&SdrSmjzpfaomfvnf; aumuf&dwfa y;c w{u npmpm;t+yD;wGif &Gmta&S@ydkif;odk@
twGuf ESpaf xmify&J rnf? ESpaf xmifih g;&m uGmjcm; OD;xGef;&Sdef xGufvmcJhonf? aeavmifxm;ojzihf
rSmjzpfonf? qHk;±_H;rSmjzpfonfukd rodvdk@rS r[kwf aejzifu h suaf eaomtom;a&mifurJajymifaeonf?
bJ? vkyftm;cenf;enf; pm;p&dwfursm;rsm;? ausmrGJwdk@&GmwGif wqifxJ wyHkpHxJ ausmrGJrsm;
xkdr#ru aiGykdaiGv#Hqdkvdk@ qefwjynfpmr#yif pkpnf;aexdik &f m &yf0ef;a'o? Owko;kH yg;pvH;k t0wf
vufxJ rSmrusecf ?hJ userf aecJ?h wefc;kd tm%mr&S?d xnfuif;rJhaeaom ausmajymifajymiftwkdif;yif
aiGt&if;r&S?d vkyt f m;yJ&o dS ?l vkyt f m; a&mif;pm;& ypfxm;cJo h nfrmS vnf; =umcJ+h yD? wokeo f ek f wdu
k f
olrSm xkdodk@aiGtydkr&Sd? tvkyfvkyf&if;u aºuG; cwfaeaom avt[kejf zifh vuf=um;xJ&dS ajymif;
txyfxyf xlajymvmcJo h nfh ESpu f mvrSm ESpo f ;kH zl;zufaq;vdyfwdku rD;cdk;awG tlxGufvmonf?
q,fausmfcJh+yDyJ? ol@oil ,fcsi;f OD;wd;k tdro f @kd 0ifonf? OD;wd;k rdom;pk
aumuf & d w f a y;/ aumuf p d k u f a y;/ vnf; 'D0ufom;[if;ESihf npmavG;aeqJ? xd@k a=umihf
v,fxGefay;/ wvif;e,fay;/ jruf&dwfay;wdk@ukd OD;wd;k xrif;0dik ;f wGif acwWyx J ikd o f nf? OD;pdeaf tmifxH
óudwif,lpm;cJhonfrSmvJ ESpfaygif; oHk;q,fodk@ aumuf&dwfay;aºuG;,lr,f? rif;aum vdkuftHk;
a&mufvmcJhonf? aºuG;&SifrSmvnf; OD;pdefatmif rvm;[lI tazmfvmn‡djcif;jzpfonf? OD;wdk;u
omruawmh? OD;td/k OD;pHctxd ajymif;oGm;onf? aumuf&dwf ay;r,lawmh? v,f+yD;rdk;aESmif;rSm
aºuG;&Sifrsm;pm&if;wGif aºuG;pm&if;jzwfvdkuf jruf&dwfay;ESifh aiGóud,lrnf/ acs;rnf[kqdkonf?
aemufxyfaºuG;pm&if; xyfwdk;vdkuf? vHk;vnf olwdk@v,fulvDrsm;rSm rkd;ra&mufrD
139
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
tarG
“a[m æ trdk;jyefvm+yD æ b,fvdkvJtrdk; æ trdk;a,mufsm;eJ@ awG@cJh&JŒvm; æ ac:rvm
bl;vm; æ”
tdrf. wHpuf+rdwfatmufrS iHk@xGufvkdufonfESihf trdk;ukd rsufESmcsif;qdkif awG@vdkuf&onf?
[kwfom;yJ æ trdk;jyefvm+yD æ? pdwfxJrSm a&&Gwf&if; trdk;rsufESmukd tuJcwf=unfhrdonf? wHv#yf
v_dif;xaeaom aetyl&SdefxJwGifjzwfI jyefvmcJhojzifh trdk;rsufESmu eD&Jaeonf? ezl;ay:rS qHr#if
rsm;u ac|;&$J&$JwGif pdkepfaeonf?
aiGòrdifvnf; a&SŒqufroGm;Ekdifawmh? ajymajymqdkqdkESihfyif trdk;aemufrS vdkufvmum trdk;
ESifhtwl tdrfxJodk@ 0ifvdkufoGm;onf? xkd@twlyif usaemfvnf; tdrfuav;xJodk@ jyef0ifvmcJh&awmh
onf? trdk;. b0'%f&mu vGefcJhonfh &ufowWESpfywfu usaemhfxHodk@ wkduf±dkuf ul;pufvmcJh
onfyJ r[kwfvm;? xdka0'emu &ifukd wodrfhodrfh ckefjrnfvmap+yD; trdk;a,mufsm;ESihf ywfouf
I odcsiv f monf? ol@a,mufsm; &SEd idk o
f nfah 'ood@k trd;k rxGucf mG rDu trd;k &&Scd o
hJ nfh owif;uaum
rSefyghrvm;? rSefygap? cufonfu wqifhpum; wqifhem; owif;rSm;a=umifh te,fxdkifaeaom
a0'emu te,fxum ykdI emusif cHpm;vmwwfonf?
trd;k tdrx f aJ &mufonfEiS fh aiGòrdio
hf m;uav; zd;k cGm;u trd;k ukd ajy;Izufonf? trd;k vnf;
uav;ukd ol@&ifcGifxJ odrf;ayG@ zufxm;vkdufonf? usaemfu aiGòrdifESihftwl eH&HwGif rSDxdkif&if; trdk;
ajymvmrnfhtajzukd apmifhonf? zdk;cGm;ukd xdef;odrf; apmifha&Smufaeonfh uav;xdef;ESif;jzLyg
usaemfwkd@ESifhtwl vmxdkifonf?
wu,fu æ trdk;rsufESmay:rS a=uuGJ&dyfawGukd jrifvdkuf&pOfuwnf;uyif óudwifrSef;q
cJh+yD;jzpfonf? xifonfhtwdkifyif trdk;uvnf; Todk@ajymonf?
“ol@ukdrawG@chJygbl;[m æ rawG@cJh&wJhtjyif æ [kdwkef;u oleJ@ twlwuGaevmcJh=uwJh
vlawG ajymwmuawmh r,fp&D,ef;bufukd ajymif;oGm;wm aemufxyf ol@udk jyefrawG@&awmhbl;wJh
æ wcsKdŒuvnf; olaocJhwm=um+yDwJh æ wcsKdŒajymwmuawmh æ befaumufrSm tvkyfvkyfae
w,fwJh æ bmukd,Hk&awmhrvJ æ”
trdk;u ±_dufI idkonf? wodrfhodrfhidk&if; ol@rsufESmukd vuf0g;jzifh tkyfrdk;xm;vdkufonf?
rsuf&nfpufwkd@u olr vufz0g;atmufrS oG,fqif;pD;usvmonf? usaemfu trdk;ukd r}unfh&uf
awmh? olajymrnfh pum;awGukd r=um;&ufawmh?
trdk;a& æ 'DvdkyJaygh æ aysmufaomol &Sm&ifawG@ æ wJh æ wae@ae@ wcsdefcsdefrSm trdk; æ
ol@ukd &SmawG@&rSmaygh [kwv f m; æ bmrS tm;ri,fe@J trd;k æ uJ æ usaemfomG ;tH;k r,f æ [kwv f m; ”
trd;k ukd tm;ay;pum;ajymcJo h nfrmS ajym±k;d ajympOf pum;rsm; jzpfaervm;rod? wu,fu
b0wl cHpm;r_ wl=uolcsif; pmemem;vnfr_jzifh azsmif;zs ajymcJhjcif;omjzpfonf?
141
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
ys,v f iG o
hf mG ;awmhonf? r,fawmfo@kd omG ;&ef toifjh zpfaeaom bwfpu f m;ay:odk@ uokwfu&uf wuf
vdkufonf? rGef;wdrf;p rJaqmufaps;odrf;csdef/ jr0wDwbufurf;odk@ jyef=urnfh Armaps;onfrsm;/
aps;0,frsm;ESihf um;ay:rSmqHk=uonf? ukd,fhtawG;ESihfudk,f um;pD;cJhonf? trdk;/ trdk;&JŒa,mufsm;/
trdk;&JŒuav;awGæ aiGòrdif æ p=umrSefajymif;vSnfhovdk tawG;tdrfxJwGif ±kyfyHkawGu csmvnf
vSnfhywf ay:vmaeonf?
r,fawmf bkef;}uD;ausmif;a&SŒa&mufawmh bwfpfum;u tawmf=um=um&yfonf? qif;
rnfh c&D;onfuvnf; rsm;onf? usaemfw;kd a0S@+yD; um;ay:rS qif;vmum r,fawmf&mG xJo@kd ajreDvrf;
uav;twdkif; av#mufvmcJhonf? o&ufyifwef;/ tkef;yifwef;/ ozef;yifwdk@ESifh nd‡K@r_dif; tHk;qdkif;
aewwfonfh vrf;uav;? acsmif;tul; opfom;wHwm;tvGefwGif opf&dyfr&Sdawmh? aeylyl vGifwD;
acgif wHv#yftaiG@xJ jzwf&onf?
tawG;xJwGif trdk;wdk@rdom;pkukd zswfueJ owd&vmjyefonf? xdktawG;ukd aemufxyf
rdom;pk ±kyfyHkwcku zHk;v$rf;oGm;jyefonf? xdkrdom;pkum; ArmjynfwGif usef&pfcJhonfh usaemfhrdom;pk?
wcgw&H pdwfnpfavmufatmifyif rdom;pkukd vGrf;aerdwwfonf? owd&wrf;wwdkif; pdwfwGif
avmifu|rf;onf? wcgwcg a=uuGJr_rsm;u &ifodk@ qdk@eifhaponf? csKyfwD; arhazsmufxm;cJhaomfvnf;
,ckvdk wdkufqdkifr_awG &Sdvmonfhtcg cHpm;r_u tES,fjyefxvmonf?
awmcdk olykefvkyfzdk@twGuf awmfvSefa&;a'oodk@ xGufrvmrD&ufu oDoDu usaemfhukd
ajymonf? “&SifhorD; tysKdjzpfae+yDæ &Sifowdxm;ayawmh ”? oDoD ajymonfukd jyefvnf=um;a,mif
vmonf? orD;}uD; oD&pd ;kd ,ckqkd tysK}d uD; jzpfae+yDvm;? usaemfh cspaf rwWm&ifaiG@wiG f cdv k cH_ &hJ onfo h rD;/
usaemfh&ifcGifxJwGif }uD;jyif;cJh&onfhorD;? orD;}uD;u cHpm;em;vnfwwfonfh t&G,f? xdkt&G,frSmyJ
olw@kd udk usaemfxm;&pfc&hJ onf? orD;}uD; zatukd vGr;f aqG;wdik ;f b,favmuf idak ºuG;wrf;wvdu k af v
rvJ? usaemfh tawG;xJwGif orD;}uD;yHk&dyfukd jyefawG@&awmh pdwfxJwGif xdcdkuf a=uuGJrdawmhonf?
orD;ausmif;rS jyefvmwdkif; usaemfhukd orD;u &$ef;&$ef;aemufaemuf toHjzifhac:wwfonf?
“az}uD; æ az}uD;a&Œæ ”
xdkodk@yif orD;u ac:wwfonf? ,ck =um;a,mifaeaom toHrSm &,f&$ef;aemufajymif
onfh toHr[kwfawmh? usaemfhukd orD;}uD; ac:aeonfhtoHrSm idk±_duf ac:iifaeonfhtoH? reD;ra0;
ae&mwck æ rS [pfac: ajy;vdkufvmaeaom toHjzpfaeonf?
“azaz æ azaza& æ &yfaetHk; æ orD; vdkufvmaew,fav æ orD;ac:wmvnf;
r=um;bl;vm; rodbl; æ az}uD;a& æ ”
“ [,f æ orD;vdkufvmw,f æ orD;vdkufvmw,faemf æ ”
aoG;a=umawG &yfwef@oGm;/ ESvHk;ckefoHawG w'def;'def; jrnf[def;aeonfukdyif owdrxm;
Ekid af wmh? tH=h ojcif; +yD;awmh/ th=H ojcif;ESifh pdwaf jcmufjcm;r_? tjriftm±Hw
k @kd onf jyma0r_erf id_ ;f oGm;onf?
wma0; tajy;orm;wOD;. yef;0ifonfhtwdkif;yif usaemhfteD;tyg;txd orD;u t[kef
jzifh ajy;0ifvmcJhjcif;jzpfonf? tl,m;zm;,m;? armqdk@vd_ufzdkae+yD; æ
“[if æ azaz vnf;r[kwfygvm; ”
“ orD; ”
143
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
“æ æ æ ”
“ orD; ”
“rSm;oGm;w,f æ azazvnf; r[kwfjyefbl; æ ”
orD;cjrm idkygavawmhonf? ol@±_dufoHawGu qihfuJxGufvmonf? ±_dufoHu &ifudk
±dkufcwfemusifap&ef wr[kwfjcif; ul;pufysHŒESH@vmcJhonf? orD;av;u usaemhftyg;rS xGufcGm
oGm;ae+yDjzpfaomfvnf; ±d_ufoHoJhoJhr#ifr#ifu usaemfh&ifxJwGif v_dif;x yJhwifusef&pfcJhonf? orD;
av;. yg;jyifrS rsuf&nfpufrsm;onf usaemhfrsufvHk;tdrfxJ a&mufvmum wc%rSmyif yg;jyifay: Y
oG,fqif;usvmae+yD?
usaemfha&SŒuae orD;av;u tajy;w0ufESihf oGm;aeonf? usaemfu orD;av;udk rrDS
vdkufawmh? ydk+yD;&SufoGm; tm;i,foGm;Ekdifonf? xdk@a=umifhyif ajcvSrf;ukd av;av;wGJ@wGJ@vSrf;&if;
aemufrSm wrifcsef+yD; vdkufvmcJhonf? toufu q,fhwpfESpf/ q,fhESpfESpfr#om &SdayOD;rnf? tom;
u azG;azG;OO? pdrf;/ eD/ jym/ 0g yef;yGifhawGazmfxm;onfh puyfwdkav;ukd 0wfxm;onf? wD&Syf t0gEkEk?
cspfp&maumif;vdkufwJh orD;av;? wu,fh yef;yGifhuav;wyGifhyg? olajymor# pum;awGu u&ifoH
0Jaeonf?
usaemf[m orD;av;&JŒtazrsm;jzpfaecJ&h ifæ orD;av;uvnf; usaemf&h ŒJ ESv;kH aoG; jzpfaecJh
rSjzifæ
h urBmavmuxJwiG f usaemfw@kd om;tzavmuf jyefvnfqq kH nf;&onfh 0rf;omaysm&f iG f =unfE;l
r_ukd b,fcHpm;r_urS vdkufrSDEkdifrnf r[kwfawmh? ,ckawmh orD;av;uvnf; &ifemem a=uuGJuGJ?
usaemfh&ifvnf; emusif avmifu|rf;oGm;cJhav+yD?
orD;av;u tdrfwef;awGukd ausmfvGef+yD;onfESihf b,fbufodk@ csKd;auG@+yD; tpGefqHk;tdrfodk@
0ifvdkufonf? usaemfaeonfhtdrfu xdktdrf. acgif;&if;buf 'kwd,tdrf? usaemf tdrfay:odk@ a&muf
onfESifh tdrfaemufaz; a&ujyifodk@oGm;um rsufESmopfvdkufonf? rsuf&nfrsm;/ ac|;rsm;onf a&xJ
wGif pD;arsm ygoGm;ygapawmh?
tdraf &SŒbufqo D @kd xGuvf mawmh q&mcsr;f ukd toifah wG@&onf? usaemfu rdwaf qG&aJ bmf
}uD; q&mcsr;f tdrwf iG f rScD w
kd ,G u f yfaeonf? q&mcsr;f u ylvu kd w
f m vGeyf ga&m[kqu kd m a&aEG;=urf;ukd
wusKdufusKduf aomufaeavonf?
“q&mpd;k a&mufvmwmeJ@ tawmfyæ J a&aEG;=urf;eJ@ vufzufoyk u f q&mpd;k ukd apmifah r#mf
aecJhwm=umayghAsm? ”
usaemfu ol@a&SŒrSm 0ifxdkifvdkufonf? q&mcsrf;u usaemfhrsufESmukd tuJcwfonfh
t=unfhjzihf =unfhaeonf?
“q&mcsrf; æ [dkbufajc&if;tdrfrSm {nfhonfawG a&mufaeyHk&w,f? q&mcsrf; olwdk@ukd
odvm; æ ”
“odygw,f æ u&ifjynfe,fu xGufajy;vmcJhwJh u&if 'kuQonfawGyJav? rESpfu 'D
r,fawmfrSm olwdk@aeoGm;cJh=uw,f? 'DESpfxJrSmyJ befaumufukd olwdk@ajymif;oGm;=uwm?
ol@pum; jywfomG ;awmh apmapmu pdwx f cd u
kd pf &m tjzpftysuu f dk usaemfu ajymjyvduk of nf?
“[kwfw,f q&mpdk;a& æ tJ'Duav;u zataysmufvdk@ vdkuf&SmaewJh uav; æ
144
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
145
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
opP m ysm;&nf p uf a wG æ
òrdifhudkjyefawG@&onfESifh &ifxJwGif aEG;odrfh v_yfcwfoGm;onf? òrdifu ausmufovif;
avSum;xpftpGe;f wGif xdik &f if; wv_u d vf ud_ òf yH;aeonf? opfwykd if}uD;atmufudk a&mufaeonfh ol@udk
ai;=unf&h ,fòyH;&if; pum;awG vSr;f ajymaepOf wc%rSmyif tajy;w0ufEiS hf a&mufvmum opfwo kd ;D
awGukd tvkt,uf aumufaeawmhonf? òrid u f opfwo dk ;D aumufvu kd /f opfwo kd ;D awG pm;&awmhr,f
atmfvdkufESifh uav;wa,mufvdk jrL;&$ifaeonf? zm;vsm;wGJcdkaeonfh òrdifhqHr#ifawGukd avu wdk;zG
jrL;vGifhypfaeonf? onfwHk;u òrdifhukdvSrf;=unfh&if; pdwfnGwfEl;aysmf&GifcJhonf? armifa& æ vm/
opfwdkoD;awG trsm;}uD;&+yD? oGm;pdk@[kqdkum ol@xHa&mufvmonf? ol@ nmvufarmif;ukd òrdifu
wif;wif;wG,fzuf&if; ajy;w0ufESifh ESpfa,mufom; ausmufavSum;xpfodk@ a&mufvmcJh=uonf?
ESpfa,muf=um;wGif opfwdkoD;awGukd yHkvdkuf+yD; òrdifu wvHk;+yD;wvHk; tcGHcGmonf? òrdifu
tJ'D opfwdkoD;ukd odyfóudufwmyJarmif&JŒ æ ajymvdkuf pm;vdkuf/ ol@ukdvnf; au|;vdkuf/ opfwdkoD;
tr$mawGudk cG@H au|;aewJòh rdiu hf dk rsuaf wmifrcwfyJ =unfah eawmh òrdiu f yl;uyfw;kd 0ifvm+yD; rsuEf mS csi;f
qdkifvdkufonf? òrdifhE_wfcrf;zsm;u opfwdkoD;ukd E_wfcrf;csif; awhquf,lvdkufpOfrSmyJ òrdifhvufawGu
ol@vnfwdkifukd EG,fr#ifvdk &pfywfxm;onf? pGJ&pfapwJh terf;yGifhawG òrdifhukd,foif;&eH@awGutp
,ckwc%rSmyJ pdwrf mS jyefvnf owd&vmonf? òrdi&hf ŒJ woJo h hJ wEG@J E@JG &,foaH wGudk jyef=um;&onf?
wud, k vf ;kH v_yv f @kd / a&$Œvd@k r&avmufatmif usipf ufxu kH u dk rf a_ wGudk qGwyf sŒH r_awGu z,f&mS ;ypfvu kd f
ovdkyJ?
pdr;f nKd@a0aeonfh uef@aumfyifwef;atmufrmS qHr#izf m;vsm;cs/ uef@aumfuikd ;f awGukd wGe;f
z,f&if; twloGm;vmcJhpOfu òrdifhyHk&dyfaw/G tif;vsm;uefapmif; o&ufyiftdk}uD;atmufrSmxkdif&if;
ycH;k ay:rSm EG@J rx
DS m;wJh òrdiyhf &kH yd af wGu pdwt f wGi;f rSm wzswzf swf ay:vmaeonf? zwfcb hJ ;l onhf pmtkyf
awGxu J uAsmawG/ 0wˆKawG/ ordik ;f tjzpftysuaf wG/ Ekid if aH &; acgi;f aqmifawG&ŒJ twˆKy`wdW ta=umif;
awGukd aqG;aEG;jzpf=uonf? ol&Jaumif; *sL;vd,uf zl;cspfeJ@ ik,ifAefx±GdKif;ta=umif; ajym=uawmh
òrdifu odyfpdwf0ifpm;onf?
r=umc% zl;cspfta=umif; ajymjyckdif;wmawG/ +idrfouf em;axmifaeonfh ±kyfyHkawGukd
jyefawG@&awmh pdwfrSmaEG;vmonf?
òrdifu ordkif;t"du 'kwd,ESpfausmif;ol? ausmif;raeEkdifonfh &yfuGufxJrS uav;awGukd
tcrJh pmoifay;onfh q&mr òrdi?f xdu k av;awG. b0ukd emusiaf erdonfh q&mròrdiu f dk tcspaf wGEiS hf
av;pm;cJhonf r[kwfvm;?
q,fwef;rSm olususefcJhawmh òrdifu yxrESpf wuUodkvfausmif;ol jzpfae+yD? nDav;/
nDrav;eJ@ rdom;pktwGuf ausmif;qufrwufbJ qifrvdu k f txyfom;puf±rkH mS tvky0f ifvyk o f nf?
tvkyform;b0xJrSm b0udk jr‡Kyfxm;wmukd òrdifu bmrSrajymvdkayr,fh/ pmar;yGJawG qufrajz
wmukdawmh òrdifu pdwfraumif;jzpfonf? òrdifidkwJhae@ukd trSwf&vmjyefonf? wuUodkvf yHkEdSyfwdkuf
146
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
155
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
ESi;f 0wf&nf
('D0wˆKukd tm&SwdkufvGwfajrmufa&; a&'D,dkXme (RFA)a&'D,dk toHv$ifhZmwfvrf; twGufom
&nf&G,f+yD; Zmwf!$ef;oabmtjzpf a&;om;cJhjcif;jzpfw,f? ,ck bmrS rjyifqifawmhyJ 1999 ck ZGefv
xJwiG f (RFA)rS OD;cifarmifp;kd pDpOf xkwv
f i$ chf o
hJ nft
h wdik ;f 0wˆKwdt
k jzpf azmfjyvdu
k yf gw,f? pma&;ol)
Adv
k Of m%fvif;[m [dpk Ofwek ;f u rqv cJw,f? awmfveS af &;xJrmS yJ tuked @J vduk af er,f?
zuf q pf w yf u a=u;pm;wyf o m; wOD ; aygh ? tukdeJ@twl awmfvSefa&;vkyfr,f? nDrukd tjref
zufqpft&m&SdawG&JŒ rw&m;r_/ ,kwfrmyufpuf qH;k vmac:yg? rJaqmufaps;xJu OD;rGe}f u;D xrif;qdik f
r_/ vlxktay: zdESdyf&ufpufr_awGukd wyftwGif; ukd qufoG,f&if nDrb,frSm&Sdw,fqdkwm od&
rSm qef@usifykefuef&mrS ppfwyftcsKyfcef;xJukd ygvdrfhr,f?
r=umc% 0ifcJh&olvnf;jzpfw,f? ta&;awmfyHk cspfwJhtukd&JŒ
}uD; ay:xGufvmcsdefrSmawmh vlxkbufu &yf ESif;
wnfzdk@twGuf qHk;jzwfvdkufygawmhw,f? awmf azazmf0g&D(20)/ 1992 ck?
vSefa&;e,fajrudk a&mufvmpOf u&iftrsKd;om;
awmfveS af &;wyfx0J ifcw hJ ,f? ausmif;om;wyfO;D aEG O D ; ayguf rk e f w d k i f ; ppf q if a &;xJ
ay:vmwJhtcg ausmif;om;wyf&if;rSm 0ifa&muf a&mufaewJh AdkvfOm%fvif;[m ESif;0wf&nfxH
vmcJhw,f? ajymufusm; ppfwdkufpGrf;&nf tm; ta&mufroGm;Edik af wm?h aemufxyf oH;k vt=um
aumif;xufjrufwm&,f/ uk, d u
hf siw
hf &m; aumif; rSm ESi;f 0wf&nfxrH S pmwapmife@J ArmaiGEpS af xmif
wm&,f/ rdrdawmfvSefa&;wyfukd OD;aqmifuGyfuJ a&mufvmjyefw,f? aemufwvt=umrSm aiG
EkdifwJhtwGuf u&ifhawmfvSefa&;wyfrSmaum/ ig;axmifeJ@ pmwapmif? aemufxyf wvt=um
ausmif;om;wyfO;D rSmyg‘Adv k ’f tjzpf &mxl;wd;k jr‡ihf rSm pdwfwdkwdkeJ@ a&;om;xm;wJh pmwapmifeJ@ aiG
ay;cJ=h uw,f? awmfveS af &;wyfwiG ;f rSm awmfveS f oHk;axmif? ESif;0wf&nf ykd@ay;cJhwJhaiGa=u;[m
a&;orm;wdik ;f u ol@udk cifrifav;pm;=u/ tm;uk;d Ad k v f O m%f v if ; twG u f o mru awmf v S e f a &;
,Hk=unf=uw,f? twGuf &JabmfawGtwGuf axmufychH w hJ hJ aiGa=u;
ol[m a&SŒwef;rSmyJ taersm;w,f? jzpfw,f? &JabmfawGtm;vHk;u ESif;0wf&nfukd
AdkvfOm%fvif; a&SŒwef;ppfrsufESm a&mufaewkef; rjrifb;l ayrJh ol@pw d "f mwfe@J apwemukd av;pm;cJh
rSmyJ aemufwef;wyf&if;uae ay;ydk@vdkufwJh ESif; =uw,f? wu,fhukd aus;Zl; wifaecJh=uw,f?
0wf&nf&ŒJ pmukd vufc&H &Scd w hJ ,f? cspw f hJ ZeD;onf b0 tvSnfhtajymif;[m wcgw&H
ESif;0wf&nfeJ@ &ufaygif;/ vaygif;rsm;pGm a0;uGm tHh=op&m aumif;vSw,f? =unfh æ AdkvfOm%f
aecJ&h mrS rar#mv f ifb
h J 'Dpmukd &&dv S u kd pf OfrmS awmh vif; rJaqmufukda&mufvmawmh ESif;0wf&nfxH
AdkvfOm%fvif;&JŒ&if[m w'dwf'dwf ckefaeygawmh a&mufvmjcif;r[kwf? rJaqmufaq;±Hkukd a&muf
w,f? tHh=or_/ xl;qef;r_wdk@eJ@ a&m,SufaewJh vmcJhjcif;jzpfw,f? vufeuf}uD; usnfqHawGu
0rf;om=unfEl;r_wdk@u ESvHk;aoG;ukd ckefjrnf ajcaxmufawGrmS xdreS x f m;w,f? aoG;tm;enf;/
v_dif;x apcJhw,f? iSuzf sm;x/ owd&wcsu/f r&wcsu?f ESi;f 0wf&nf
tukdvif; u AdkvfOm%fvif; rJaqmufa&mufaewmukd
'Dpmukd rJaqmufuae a&;vdkufwm rodao;? Adv k Of m%fvif;ukd aq;±Hw k if+y;D wmeJ@ ol@
jzpfw,f? rJaqmufukd a&mufaewm wv&SdoGm; &Jabmfaumif;jrwfuawmh rESif;0wf&nfukd &SmyHk
+yD? tukd b,frSm&Sdw,fqdkwm od&atmifvdk@ awmf zGiyhf gawmhw,f? ESi;f 0wf&nfudk awG@r,fah wG@
ar;jref; pHkprf;&if;u =umoGm;w,f? rJaqmufrSm awmh jynfhwefqm±HkrSm jynfhwefqmtjzpfom
&yfwnf&rSm rvHkòcHbl;? pdwfrcs&bl;? odyf+yD;cuf awG@&ygawmhw,f?
157
armifpdk;csdef aoG;yifv,fEiS fh tjcm;0wˆKwdrk sm;
Ò Ò Ò
({+yvD (4)&uf/ 1999 ck naeykid ;f (7)em&DrmS ausmo f uf(rGetf rsK;d om;)&JŒ tdrf w,fvzD ek ;f vdik ;f uae
(RFA) a&'D,dkZmwfvrf;udk pDpOf xkwfv$ifhay;cJhwJh OD;cifarmifpdk;xH 'DZmwfvrf;ukd ay;ydk@cJhw,f?
yxrt}udrf Zmwfvrf; toHoGif; pOfu ESif;0wf&nftjzpf rrif;rif;axG;i,f/ AdkvfOm%fvif;
tjzpf armifausmfouf (rGeftrsKd;om;)/ &Jabmfaumif;jrwftjzpf armifpdk;csdef/ Zmwfvrf;a=umif;
jyefajymjyol pma&;oltjzpf aumif;jrwfwdk@u toHjzifh o±kyfaqmif=uw,f? aemifwGif RFA
tr_xrf;rsm;eJ@ o±kyaf zmftoHoiG ;f um xkwv f i$ chf w
hJ ,f?)
160