1

OSCILOSKOPI
teorija i primena teorija i primena
Click to edit Master subtitle style
Opte o osciloskopima
Analogni osciloskopi
Teme
Sadraj predavanja Sadraj predavanja
Analogni osciloskopi
Digitalni osciloskopi
Analogni propusni opseg
Odmeravanje
Memorija
Page 2
j
Digitalni kanali
Vrste trigerovanja
Povezivanje
2
Click to edit Master subtitle style
Oscilloscope - oscillos-scope
Instrument koji prikazuje talasne oblike signala na katodnoj cevi.
Od Latinske rei oscillum (njihanje) i Grke rei skopein (gledanje)
Osciloskopi Osciloskopi
Daleko najpopularniji i najkorisniji alat (instrument) za elektro
inenjere generalno (energetika, elektronika, telekomunikacije,
automatika, biomedicina...) u gotovo svim industrijama.
Prvi osciloskop napravljen 1939 sa 5MHz propusnim opsegom.
Dananji osciloskopi imaju propusni opseg 10MHz do 80GHz sa
Page 3
Dananji osciloskopi imaju propusni opseg 10MHz do 80GHz sa
cenom od 600 do preko 75.000!
Click to edit Master subtitle style
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
ta rade?
Kako rade?
K ji i d ti?
Page 4
Kojie su im prednosti?
Koji su im nedostatci?
Tipine primene.
3
Click to edit Master subtitle style
ta rade?
Analogni osciloskopi konvertuju elektrini ulazni signal u vizuelni
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
g p j g
prikaz oblika signala i vremenskih/amplitudskih karakteristika.
Amplitude
Page 5
Time
Click to edit Master subtitle style
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
Kako rade?
Page 6
4
Click to edit Master subtitle style
Kako rade?
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
Page 7
Click to edit Master subtitle style
Kako rade?
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
Page 8
5
Click to edit Master subtitle style
Koje su im prednosti?
Jednostavna primena
Veoma brz prikaz osveavanje 10 do 1000 puta u sekundi
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
p j p
Promena inteziteta mlaza ukazuje na anomalije signala
Niska cena
Page 9

Click to edit Master subtitle style

Koji su im nedostatci?
Propusni opseg ogranien katodnom cevi.
Ogranienje na 2 do 4 kanala
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
Ogranienje na 2 do 4 kanala.
Nema memorisanja signala.
Dokumentovanje snimka mogue samo uz pomo
kamere.
Ograniene opcije trigerovanja.
Automatska merenja i matematike operacije nad
signalima vrlo skromna
Page 10
signalima vrlo skromna
Ne mogu preneti podatke na raunar radi dalje
obrade i analize.
6
Click to edit Master subtitle style
Tipine primene
Opta namena
Analogni osciloskopi Analogni osciloskopi
Dijagnostiki alat za traenje greaka na ureajima
kao to su televizori ,video rekorderi, audio ureaji itd
Page 11
Click to edit Master subtitle style ta rade?
Digitalni osciloskopi takoe konvertuju elektrini ulazni signal u
vizuelni prikaz oblika signala i vremenskih/amplitudskih
Digitalni osciloskopi Digitalni osciloskopi
karakteristika.
Amplitude
+
Page 12
Time
7
Click to edit Master subtitle style
Kako rade?
Ulazni elektrini signal se digitalizuje pomou A/D konvertora
(uobiajeno 8 bitni) i dobijeni digitalni podaci se smetaju u
Digitalni osciloskopi Digitalni osciloskopi
(uobiajeno 8 bitni) i dobijeni digitalni podaci se smetaju u
memoriju.
Page 13
Brzina digitalizacije (odmeravanja) i propusni opseg pojaavaa
odreuju najbri signal koji se ispravno moe snimiti i prikazati.
Click to edit Master subtitle style
Kako rade?
Digitalni osciloskopi Digitalni osciloskopi
bandwidth Sample rate
Memory depth
Page 14
8
Click to edit Master subtitle style
ta znai propusni opseg i zato je znaajan?
Svi osciloskopi imaju specificiran propusni opseg koji predstavlja frekvenciju na kojoj
za prostoperiodini ulazni signal prikaz je za 3dB manji od amplitude signala.
Analogni propusni opseg Analogni propusni opseg
Page 15
Npr. ako se signal prikazan plavim oscilogramom snimi osciloskopom sa propusnim
opsegom jednakim frekvenciji signala tada e prikaz biti za 30% nii, kao to
prikazuje uti oscilogram.
Click to edit Master subtitle style
Analogni propusni opseg Analogni propusni opseg
Kako 50MHz pravougaoni impulsi izgledaju?
60MHz
100MHz
Osciloskop
Osciloskop
Page 16
350MHz
500MHz Osciloskop
Osciloskop
9
Click to edit Master subtitle style
P.O. osciloskopa utie na digitalne signale
Analogni propusni opseg Analogni propusni opseg
Uticaj na signal preko:
Uzroci:
j g
Usporenja vremena
uspona
Slabljenje amplitude
t
r
t
r
Page 17
Uzroci:
Ulazni pojaava
Atenuator
Osciloskopske sonde
Click to edit Master subtitle style
Najbri signal ima vreme uspona (pada) t
r
Tada se irina spektra signala rauna kao, BW
signal
Koliki propusni oseg je dovoljan?
Analogni propusni opseg Analogni propusni opseg
BW
signal
= 0.35/tr
Potreban propusni opseg je, BW
scope
BW
scope
= 1 * Bw
signal
(za ~41% greku)
BW
scope
= 3 * Bw
signal
(za ~5% greku)
Bw
scope
= 5 * Bw
signal
(za ~2% greku)
Page 18
Zapamtite propusni opseg osciloskopa je
specificiran za sinusoidalne signale i -3dB taku. Za
pravougaone signale iste uestanosti potreban je 5
puta veu propusni opseg.
10
Click to edit Master subtitle style
Koliki je P.O. dovoljan? Primer
Analogni propusni opseg Analogni propusni opseg
Elektroniar dizajner PC raunara treba da proveri signala na PCI magistrali koja radi
na 66MHz sa vremenom uspona signala od oko 3ns.
irina spektra signala(MHz) = 0 35/3ns = 116MHz irina spektra signala(MHz) = 0.35/3ns = 116MHz.
100MHz osciloskop e filtrirati otre ivice
pravougaonih signala i svi VF detalji e biti
izgubljeni
Page 19
500MHz osciloskop e propustiti otre
ivice pravougaonih signala i prikazan
signal e odgovarati snimanom
Click to edit Master subtitle style
Veina digitalnih osciloskopa ima 2 metoda digitalizacije ulaznih
signala, to su:
ta je brzina digitalizacije?
Odmeravanje Odmeravanje
Real time Poput digitalnog fotoaparata svaki odbirak se
deava samo jednom! Svi odbirci sa dobijaju u jednomprolazu.
Page 22
Brzina odmeravanja mora biti dovoljno velika da bi se uhvatili detalji.
11
Click to edit Master subtitle style
Odmeravanje Odmeravanje
Acq #1
Drugi metod kompletira prikaz ponavljanjem odmeravanja
signala u vie perioda signala.
Acq #2
Acq #3
Acq #200
Page 23
Korisno jedino kod
periodinih signala
Click to edit Master subtitle style
SR
scope
= 4 * Bw
scope
Kolika brzina odmeravanja (SR) je dovoljna?
Odmeravanje Odmeravanje
Za primer sa PCI magistralom, gde je vreme uspona
signala 3ns
t
r
= 3ns
BW
signal
= 0.35 / t
r
= 0.35 / 3ns = 116MHz
BW 5 * BW 5 * 116MH 580MH
Page 24
BW
scope
= 5 * BW
signal
= 5 * 116MHz = 580MHz
600MHz osciloskop odgovara
SR
scope
= 4 * BW
scope
= 2.4GSa/s
12
Click to edit Master subtitle style
Nema znaajne koristi od SR > 4 * BW
scope
Odmeravanje Odmeravanje
Ulazni
pojaava pojaava
A/D
SR = 4*BW
Page 25
A/D
SR > 4*BW
Glitch filtriran
pre digitalizacije
Click to edit Master subtitle style
Odmeravanje Odmeravanje
Ulazni signal: 1ns impuls sa 200ps vrem. uspona
BW=500MHz, SR=2GSa/s
Primer: Nema znaajne koristi od SR > 4 * BW
BW=2.25GHz, ET Sampling
BW=500MHz, SR=5GSa/s
,
Page 26
13
Click to edit Master subtitle style
Svaki odbirak mora biti smeten u memoriju
Dublja memorija prihvata vie odbiraka
Uloga memorije kod digitalnih osciloskopa
Memorija Memorija
Dublja memorija prihvata vie odbiraka
Snimanje dueg vremenskog intervala takoe znai
vie odbiraka za memorisanje ukoliko je brzina
odmeravanja nepromenjena
14 16 43 122 176 232 231 229 228
Page 27
6 3 6 3 3 9 8
Osciloskopska
memorija
Click to edit Master subtitle style
Omoguuje veliku brzinu odmeravanja pri snimanju
dueg vremenskog intervala
Znaaj dubine memorije
Memorija Memorija
g g
Velika brzina odmeravanja =
Tanija reprodukcija signala
Bolja rezolucija izmeu taaka
Vea verovatnoa snimanja glieva i anomalija
Page 28
14
Click to edit Master subtitle style
Snimanje dieg vremenskog intervala
Mogunost zumiranja i raspoznavanja detalja na zumu
Znaaj dubine memorije
Memorija Memorija
Mogunost zumiranja i raspoznavanja detalja na zumu
Posebno znaajna dubina memorije za
Meovite analogne i digitalne aplikacije
Aplikacije u vezi serijske komunikacije
Page 29
Click to edit Master subtitle style
Odnos brzina odmeravanja i vremenske baze
Memorija Memorija
2G
1G
s
)
100M
10M
1M
a
m
p
l
e

R
a
t
e

(
S
a
/
s
Page 30
100K
S
a
15
Click to edit Master subtitle style
Primer memorijske dubine Primer memorijske dubine
Izgled jednog impulsa
Page 32
Demo2
Click to edit Master subtitle style
Primer memorijske dubine Primer memorijske dubine
Izgled jedne periode
Page 33
16
Click to edit Master subtitle style
Primer memorijske dubine Primer memorijske dubine
Zumiran jedan impuls u periodi
Page 34
Demo 3
Click to edit Master subtitle style
Ako je zahtevana vremenska rezolucija izmeu odbiraka, T
r
1 / T
r
< brzine odmeravanja (Real Time Mode)
Ako je zahtevan vremenski interval u kom se vri snimanje signala T
Kolika dubina memorije je dovoljna?
Memorija Memorija
Ako je zahtevan vremenski interval u kom se vri snimanje signala, T
p
Izraunata potrebna dubina memorije je
Dubina memorije = T
p
/ T
r
Za primer sa predhodnih slajdova:
Potrebna rezolucija odbiraka = 2ns, brzina odmeravanja = 500Ms/s
Vremenski interval snimanja 6.5ms = ~7ms
Potrebna dubina memorije = 7ms/2ns = 3.5Mb
Page 35
Snimci nainjeni sa osciloskopom ija je brzina odabiranja 1Gs/s,
ali ima samo 10kpts memorije!
Demo 4
17
Click to edit Master subtitle style
Memorija Memorija
Primer: Tp = 2ms sa osciloskopom
2GSa/s i 4Mpts
Page 36
Click to edit Master subtitle style
Memorija Memorija
primer: Tp = 2ms sa osciloskopom
4MSa/s i 8kpts
Page 37
18
Click to edit Master subtitle style
Sporo osveavanje
S k i ik l d i
Mogue negativne posledice zbog
Memorija Memorija
duboke memorije
Spor korisnik-ulaz odziv
Poveavanje mrtvog vremena izmeu akvizicija
Proputanje glieva i anomalija u toku mrtvog
vremena
Page 38
Mrtvo vreme Prikazano
Prikazano
Click to edit Master subtitle style
Koliki je znaaj prikaza?
Kvalitet prikaza Kvalitet prikaza
Ekran osciloskopa je prozor izmeu ljudskog
oka i snimanog signala
Ekrani analognih osciloskopa
Prikazuju talasni oblik kom se moe verovati
Prikazuju svetlucave take na mestima anomalija
Beskonaan broj nivoa osvetljaja mlaza
oka i snimanog signala.
Page 40
Ekrani standardnih digitalnih osciloskopa
Zrnast prikaz, diskretan prikaz taaka
Gradacija inteziteta mala ili nikakva
19
Click to edit Master subtitle style
Gradacija inteziteta u 32 nivoa
Pikseli ee pogoeni imaju vei intezitet
Napredni digitalni osciloskopi
Kvalitet prikaza Kvalitet prikaza
Pikseli ee pogoeni imaju vei intezitet
Omoguuju trodimenzionalni pogled u signal
Velika brzina osveavanja
Inteligentni sistem zuma
Minimalno mrtvo vreme
Velika horizontalna rezolucija
Page 41
j
Rezultat je prikaz kom moete verovati ba
kao prikazu analognog osciloskopa.
Click to edit Master subtitle style
Napredni digitalni osciloskopi
Kvalitet prikaza Kvalitet prikaza
Page 42
20
Click to edit Master subtitle style
Jednostavna dijagnostika zahteva dva kanala
Kompleksna dijagnostika 4 ili vie kanala
Koliko kanala je dovoljno?
Broj kanala Broj kanala
Kompleksna dijagnostika 4 ili vie kanala
>70% dizajnera hardvera sree se sa meovitim
analognim i digitalnim projektima
Realni analogni ulazni i izlazni signali
Kompleksni digitalni signali za obradu
Povezivanje se postie sa:
Page 43
ADCs, DACs, MCUs, DSPs, etc.
Power
Output Input
MCU
Processing
Click to edit Master subtitle style
Meoviti Analog/Digital dizajn: primer
Broj kanala Broj kanala
S /O
I
2
C Comm.
Parallel Comm.
c
o
n
t
r
o
l
l
e
r
Page 44
PWM Output
Serial I/O
Analog Inputs
M
i
c
r
o
c
21
Click to edit Master subtitle style
Vrste trigerovanja Vrste trigerovanja
Ivino trigerovanje
Trigerovanje prema
Trigerovanje
serijskih signala
Koji tipovi trigerovanja su potrebni?
Trigerovanje prema
karakteristici signala
irina impulsa
Setup and Hold
Tranzijent
Paralelno logiko
serijskih signala
SPI
I
2
C
CAN
USB
Page 45
trigerovanje
Uzorak / stanje
Sekvenca
Click to edit Master subtitle style
Vrste trigerovanja Vrste trigerovanja
irina impulsa
Pronalaenje impulsa koji je
ui iri ili unutar podeenog
Trigerovanje prema karakteristikama signala
ui, iri ili unutar podeenog
opsega
Setup and Hold
Pronalaenje impulsa sa
neodgovarajuim t
s
i t
h
Page 46
Tranzijent
Pronalaenje ivice bre ili
sporije od definisane
22
Click to edit Master subtitle style
Vrste trigerovanja Vrste trigerovanja
Uzorak / stanje
Pronalaenje zadatog paterna paralelnog signala
Paralelno logiko trigerovanje
Pronalaenje zadatog paterna paralelnog signala
Sekvenca
Pronalaenje uzastopnih paterna paralelnog
signala
Page 47
Demo 6
Click to edit Master subtitle style
Brzina osveavanja
Kvalitet prikaza
ta utie na jednostavnu upotrebu?
Jednostavna upotreba Jednostavna upotreba
Odziv na korisnike komande
Matematike funkcije i automatska merenja
Intuitivni izgled panela i komandi
Povezivanje sa ostalim ureajima
Page 48
23
Click to edit Master subtitle style
Korisniki interfejs mnogih savremenih osciloskopa
Bazira se na PC platformi i Windows operativnom sistemu
Povezivanje osciloskopa Povezivanje osciloskopa
Mreni interfejs, upravljanje osciloskopom preko mree
Slanje E-mail pri detektovanju podeenog stanja
Upotreba mia
Potrebna raunarska snaga za kompleksnu
matematiku
Page 49
ate at u
Jednostavna razmena podataka: akvizicija na PC-u,
tampanje, prikaz na monitoru ili video projektoru
Click to edit Master subtitle style
Osciloskopske sonde Osciloskopske sonde
Konektor visokih performansi
Bez prekidanja Bez prekidanja
Visoka ulazna impedansa (10M)
Nevidljivi posmatra (ne optereuje kolo)
50 za snimanje VF signala
Pasivne i aktivne sonde
Page 50
24
Click to edit Master subtitle style
Sonde Sonde
Delovi
Page 51
Click to edit Master subtitle style
Pasivne sonde Pasivne sonde
10 slabljenje
Malo optereenje elektronskog kola (10M)
Pogodne za visoke frekvencije
Nepogodne za merenje malih signala ispod 10mV
1 slabljenje
Pogodne za male signale
Unose vie poremeaja u elektronsko kolo (1M)
20x slabljenje
N ij d t
Page 52
Novijeg datuma
Mala kapacitivnost
Tektronix P6158, 3GHz 20x
25
Click to edit Master subtitle style
Pasivne sonde Pasivne sonde
Propusni opseg i kapacitivnost
10MHz (100pF) and 500MHz (10pF)
20:1 high-speed passive probe 20:1 high-speed passive probe
Page 53
Click to edit Master subtitle style
Kompenzacija sonde Kompenzacija sonde
1 0.00s
200
us/
1 RU
N
1.00V
1
Vijak za kompenzaciju
sonde
Page 54
Default
Setup
Overshoot
Undershoot
26
Click to edit Master subtitle style
Aktivne sonde Aktivne sonde
1GHz (1 5pF) 1GHz (1.5pF)
Zahtevaju napajanje
Dobre za brze digitalne signale sa taktom
preko 100MHz (do 500ps vreme uspona/pada)
Page 55
Click to edit Master subtitle style
Strujne sonde Strujne sonde
Obuhvaaju provodnik i pretvaraju strujni signal kroz
provodnik u naponski koji se prikazuje na ekranu p p j p j
osciloskopa
AC strujne sonde
Princip rada je strujni transformator
Karakteristina donja granina uestanost
Pasivne ne zahtevaju napajanje
Page 56
AC-DC strujne sonde
Princip rada holova sonda
Aktivne zahtevaju napajanje
27
Click to edit Master subtitle style
Diferencijalne sonde Diferencijalne sonde
Omoguuju merenje diferencijalnih signala
Visok faktor CMRR Visok faktor CMRR
Mogu imati slabljenje i pojaanje ulaznog
signala
Aktivne sonde zahtevaju napajanje za svoj
rad
Page 57
Click to edit Master subtitle style
Industrial
Educatio
n
Portable
Industries
and
Applications
Designs
Medical
Aerospace
Defense
Portable
Auto
Industry
Consumer
Market Communications
Embedded
D i
Page 58
DSP designs
MCU based-designs
Serial data analysis
Wireless LAN
Wireless handsets
Broad industrial
New
Designs
28
Click to edit Master subtitle style
Pitanja i odgovori Pitanja i odgovori
Page 59
Click to edit Master subtitle style
TEST (10 poena) TEST (10 poena)
1. O kakvom instrumentu je re ako nosi sledeu oznaku
2. Kakva je skala: 2. Kakva je skala:
a) Ampermetra sa pokretnim kalemom
b) Voltmetra sa pokretnim gvoem
c) Elektrodinamikog vatmetra
d) Ommetra sa pokretnim magnetom
3. Pri merenju naizmenine struje potreban je ispravlja ako se koristi:
a) Instrument sa pokretnim gvoem
b) Instrument sa pokretnim kalemom
c) Instrument sa pokretnim magnetom
Page 60
c) Instrument sa pokretnim magnetom
d) Elektrodinamiki instrument
4. Koja je uloga NF filtra na ulazu digitalnog voltmetra?
5. Kakav je talasni oblik signala koji se dovodi na ploe za
horizontalno skretanje mlaza analognog osciloskopa?