LAN (L'ARTICOLO)

U italijanskom jeziku, za razliku od naeg, postoji lan koji slui za oznaavanje imenice po rodu i broju. Tako
razlikujemo dve vrste lana, odreeni i neodreeni.
Oblici odreenog lana
1ODREENI LAN articolo determinativo! oznaava blie predmet ili bi"e, kao ve" poznate ili tano odreene, i
slae se u rodu i broju sa imenicom.
#ednina primer$%noina primer$il il ragazzoi i
ragazzilo / l lo studente, l micogli gli studenti , gli amicila/ l la ragazza, l micaLe -
le le ragazze, le amiche
&rimeri$
'l ragazzo c(e vedi mio )ratello. Mladi kojeg vidi je moj brat ovaj ovde!.
'l libro di Umberto *co molto interessante. Knjiga Umberta Eka je veoma interesantna. ova knjiga, o kojoj smo
priali!
+o studente (a dimenticato il libro. Student je zaboravio knjigu malo pre pomenutu!.
+ mico vero un vero tesoro. Pravi prijatelj je pravo blago jedan jedini je pravi!
+a mamma di %aria molto gentile. Marijina mama je veoma ljubazna poznajemo mamu!
+ sola di ,apri bellissima. strvo Kapri je prelepo poznato svima!
' test sono di))icili. !estovi su teki - testovi pred nama!.
.li studenti al terzo anno sono molto bravi. Studenti na treoj godni su veoma dobri. nai studenti, poznati studenti!
+e amic(e mi scrivono spesso. Prijateljice mi piu "esto moje prijateljice, o kojima smo govorili!.
Oblici neodreenog lana
1NEODREENI LAN articolo indeterminativo! oznaava imenicu koja se blie odreuje sa znaenjem /jedan,
jedna, jedno/ ili imenicu sa neodreenim znaenjem /neki, neka, neko/. 0eodreeni lan se takoe slae u rodu sa
imenicom , ali se koristi samo za jedninu, u mnoini kao oblik ne postoji, pa moe da se izostavi, ili da se koristi
partitivni lan - predlog /di/ spojen sa odreenim oblicima lana.
#ednina primer$%noina primer$un un ragazzo, un anno1ei dei
ragazziuno uno studente ali un amicodegli degli studenti, degli amiciUna , un una ragazza, un
micadelle delle ragazze,delle amiche
l&rimeri$
l
l2o incontrato un ragazzo. Srela sam jednog #nekog $ mladia.
l2o visto un uomo sconosciuto. %idela sam jednog #nekog$ nepoznatog "oveka&
2o uno zio molto simpatico. 'mam #jednog$ veoma simpati"nog strica.
l2o trovato una matita. (ala sam jednu #neku$ olovku&
2o incontrato un mica. Sreo sam jednu #neku$ prijateljicu&
l
lUPOTREBA ODREENOG LANA
lOdreeni lan se redovno koristi ispred imenia! ali se u nekim sluajevima izostavlja.
l
l0ajvanija pravila o upotrebi lanova$
lIspred lini" imena lan se ne koristi
l 0. pr. 'o mi c(iamo %aria. %arco tuo )ratello.
l 3 #a se zovem %arija. %arko je tvoj brat. 3
l 4ko ispred li"nog imena stoji atribut, lan se upotrebljava$
0.pr. 'l buon .iovanni, la brava %aria 3dobri 5ovani, vredna %arija3

6 7lan ispred linog imena moe da se koristi ako se ime koristi u prenesenom smislu ili kada pominjeno izuzetno
poznatu linost, ili nekoga ko nam je blizak i svima poznat.
l0pr. 2o comprato un )ante , un *a++aello 8 un libro di 1ante 3 1ivina ,ommedia3, un 9uadro di :a))aello! ;upio
sam jednog 1antea, jednog :a)aela 8 kupio sam 1anteovu knjigu <oanstvena komedija, jednu :a)aelovu sliku! .
'l ,aravaggio (a lasciato molti dipinti. ;aravao je ostavio mnogo slika. 2o ascoltato la Madonna. 2o incontrato la
Maria. =luala sam poznatu pevaicu! %adonu. =rela sam nau! %ariju.
>;od prezimena upotreba lana je promenljiva. 0aje"e se izostavlja, a ako se koristi lan ispred prezimena to onda
oznaava da je linost poznata, ili da je mi poznajemo? takoe kada pominjemo porodice po prezimenu moemo da
koristimo lan u mnoini. ;od enski( lica, kada se pominje samo prezime a izostavlja ime, ispred prezimena se koristi
lan a.
&rimeri$
%erdi un celebre compositore italiano. @erdi je poznati italijanski kompozitor.
l%i (a c(iamato il Morandi. 0azvao me %orandi na poznanik!.
l-a )eledda e la )use (anno pubblicato molti romazi. =pisateljice! 1eledda i 1use objavile su mnoge romane.
l' Medici, gli S+orza e i .orgia sono )amose )amiglie medievali.
l %edii, =)orza e <ordija su poznate srednjevekovne porodice.
>'spred imena gradova lan se ne koristi, osim kada je to sastavni deo nji(ovog imena. 7lan se koristi ako ispred imena
grada stoji jedan ili vie atributa.
0pr. Milano una grande cittindustriale. %ilano je veliki industrijski
grad.
2o visitato -ondra e Parigi. &osetila sam +ondon i &ariz.
*oma la capitale dell talia. :im je glavni grad 'talije.
+a bella, )amosa e romantica cittdi %enezia. +ep, poznat i
romantian grad @enecija.
-a Spezia si trova in +iguria, mentre 'l ,airo la capitale dell gitto.
+a =pecija se nalazi u +iguriji, dok je ;airo glavni grad *gipta.
>'spred imena planina, reka, veliki( ostrva, kontinenata, zemalja i pokrajina stoje lanovi$
&rimeri$
+ tna *tna vulkan!
'l %onte <ianco %onblan planina!
.li 4ppennini 4penini planinski lanac!
'l Tevere, il &o, l rno Tibar, &o, 4rno reke!
+a =icilia, la ,orsica =icilija, ;orzika ostrva!
+ uropa, l )rica *vropa, 4)rika
'l ,anad +A'talia, la =erbia ;anada, 'talija, =rbija
'l &iemonte , la Toscana, lAUmbria &jemonte, Toskana, Umbrija
;ada su u pitanju imena kontinenata, zemalja i pokrajina enskog roda uz predlog /in/ i /di/ ne korsite se lanovi.
&r.$ @ado in 4)rica, in 4merica. 'dem u 4)riku, 4meriku. @ado in 'talia, in Brancia, in =vizzera. 'dem u 'taliju, u
Brancusku, Cvajcarsku. =ono stata in Toscana e in Umbria. <ila sam u Toskani i u Umbriji.
6 4li$=ono stata nel <elgio e nel ,anad <ila sam u <elgiji i u ;anadi.
@ado nel &iemonte. 'dem u &jemonte.
' vini di Toscana e i )ormaggi d talia sono molto buoni.
@ina iz Toskane i sirevi iz 'talije su veoma dobri.
>;ada imenica stoji kao predikat, po pravilu nema lana
&r.$ +oro sono amici dall talia. Oni su prijatelji iz 'talije.
+ui insegnate di scuola media. On je nastavnik u srednjoj koli.
0apomena$ upotreba lana u odgovorima
,(i 9uel ragazzo / ;o je onaj mladi"/
* il )iglio del dottore. To je doktorov sin.
,(e cos 9uel giovane/ Cta je onaj mladi"/
*studente di medicina. On je student medicine.
4ko je predikat blie odreen atributom, u jednini obino stoji neodreeni lan, dok se u mnoini lan izostavlja.
&rimeri$
Tu sei un bravo ragazzo. Ti si dobar deko.
*sse sono brave ragazze . One su dobre devojke.
@oi siete studenti universitari. @i ste studenti.
>'spred imenice u )unkciji apozicije ne stoji lan.
&rimeri$ :oma, capitale dell talia. :im, prestonica 'talije.
Boscolo, autore dei =epolcri. Boskolo, autor robova
D1ivina commedia opera di 1ante. oanstvena komedija
1anteovo delo.

>;ada nabrajamo neodreeni broj lica ili navodimo neodreene koliine predmeta, ispred imenice se lan se izostavlja$
&r.$ 'n 9uesto ristorante vengono spesso attori, scrittori, pittori e musicisti.
U ovaj restoran esto dolaze glumci, pisci , slikari i muziari.
'n 9uesto negozio ci sono bellissimi abiti, camicie, gonne e magliette.
U ovoj radnji ima prelepi( (aljina, bluza, sukanja e majica.
%angio volentieri la )rutta$ mele, arancie, ciliege, albicocche e uva.
:ado jedem vo"e$ jabuke, narande, trenje, breskve i groe.
>U nazivima dela i raznim natpisima lan se ne koristi
&r.$ 1izionario della lingua italiana :enik italijanskog jezika
&re)azione, ,apitolo &rimo - &redgovor, &rvo poglavlje
*ntrata Uscita - Ulaz izlaz
@ia .aribaldi Ulica .aribaldi

>'spred imena dana i meseca lan se ne koristi, osim u sluaju kada pret(odi atribut esto i kada sledi!
&r.$ Oggi marted 1E maggio. 1anas je utorak, 1E. maj.
%arco arriva giovedprossimo. %arko dolazi slede"eg etvrtka.
1omenica partiamo al mare. U nedelju polazimo na more.
'n agosto andremo in 'talia. U avgustu "emo i"i u 'taliju.
6 4li$ 'l primo sabato del mese si lavora. &rve subote u mesecu se radi
0el prossimo settembre vado in Bracia. 'du"eg septembra idem u Brancusku
*ra il triste novembre. <io je tuan novembar.
*A arrivato nel marzo del >FFF. 1oao je u martu >FFF.
>'spred pokazni( prideva GU*=TO34, GU*++O34 i u mnoini! nikada ne stoji lan, ni predlog sa lanom $
&r.$ Guesto libro molto interessante. Ova knjiga je veoma interesantna.
'n 9uella via abita .iovanna. U onoj ulici stanuje #ovana.
2o dato le borse a 9ueste ragazze. 1ala sam torbe ovim devojkama.
Ti (o parlato di 9uesti ragazzi. .ovorio sam ti o ovim mladi"ima.
2o preso il biglietto da 9uello studente. Uzeo sam kartu od onog studenta.
Guegli studenti sono italiani. Oni studenti su 'talijani.
0apomena$ Treba imati na umu da je u osnovi i odreeni lan il,lo,lo ...! pokazni pridev.
>7lan se ne koristi ispred imenice u odreenim predlonim izrazima kao to su na primer$
landare a casa, restare a casa i"i ku"i, ostati kod ku"e
landare in giardino i"i u batu
ltornare in albergo vratiti se u (otel
lstare in casa - biti kod ku"e
lvenire in macc(ina in treno! do"i kolima do"i vozom!
>7lan se izostavlja ispred atributa koji oznaava materiju, sastav, sredstvo
&r. $ Una casa di pietra. ;u"a od kamena kamena ku"a!
Un braccialetto dAargento. 0arukvica od srebra srebrna narukvica!.
'l vaso di vetro. @aza od stakla . =taklena vaza!.
Un uomo dAingegno . &ametan ovek.
'l mulino a vento. @etrenjaa.
4ndare in bicicletta. @oziti se biciklom.
>7lan se izostavlja ispred atributa koji oznaava svr(u.
&r.$ ,arte da giuoco karte za igranje.
,amera da letto spava"a soba
=ala da pranzo trpezarija
4bito da sera veernje odelo
=carpe da tennis sportske patike doslovno$ cipele za tenis!
>7lan se esto izostavlja u poslovicama i izrekama$
&rimeri$ ,(i pecora si )a lupo lo mangia. 0e budi med da se svet ne polie.
dosl. ;o se ponaa kao ovca, vuk ga pojede!
l=anite libertvalgon pid na citt Hdravlje i sloboda vrede vie od itavog grada.
,(i si pasce di speranza muore di )ame. ;o se nadom (rani, umire od gladi