MGA SULIRANING PANG-EKONOMIYA

Ang Suliranin ay bahagi ng ating buhay sapagkat ito ay isa sa mga dahilan kung
bakit kailangan nating mag-isip ng mga paraan upang malutas ang isang suliranin.
Kaya ang ating buhay ay nagiging masalimuot dahil sa iba't ibang suliranin at
nararanasan. Ang kakapusan ay pangunahing dahilan ng pagkakaroon ng mga
suliraning pang-ekonomiya dahil sa pagnanais na matugunan ang walang katapusang
pangangailangan at hilig ng tao, kailangang isipin ang mga paraan upang magamit
nang lubusan ang mga pinagkukunang-yaman. Samakatwid dalawang magkakaugnay
na suliranin ang kailangang harapin ng isang lipunan, suliranin sa produksyon at
distribusyon.
Sa produksyon, alamin ang pangangailangan ng lipunan.Tulad halimbawa sa
ating bansa, dapat alamin ang mga produkto o serbisyong kailangan ng tao at ng
ekonomiya. Bigas ba o mga elektroniks at makinarya? kotse o mga pagkaing
pangkalusugan? Kaya dapat piliin ang produktong ipoprodyus batay sa
pangangailangan ng nakararaming miyembro ng lipunan upang ito ay
mapakinabangan at makatulong sa pagtatamo ng hangaring mapanatiling buhay ang
bawat miyembro ng lipunan pagkat ito ang pangunahing layunin ng isang ekonomiya.
Kung gayon dapat na dumaan sa iba't ibang proseso ang paglikha ng mga
produkto upang maisaalang-alang ang mga bagay na makatutulong sa pagbuo ng
produkto. Samakatwid, gamitin ang labor-intensive technique kung mayaman sa lakas-
paggawa ang bansa sa mga produkto na makatutugon sa pangangailangan ng bansa.
Kaya napagpasyahan na lilikha ng mga produktong naaayon sa pangunahing
pangangailangan ng tao, tulad ng bigas. Alamin kung ilang porsyento ng mamamayan
ang higit na nagpapahalaga sa produktong ito upang masiguro na hindi magkakaroon
ng kakulangan ng produkto sa pamilihan.
Nagiging makabuluhan ang produksyon kung ang produkto ay maipamamahagi.
1. KAKAPUSAN ATKAKULANGANMga PangunahingSuliraninPangSuliranin Pang--ekonomiya
2. Kakapusan at KakulanganLahat ng bansa sa daigdig aynahaharap saisang suliranin na may
kinalaman sakalagayan ng mga pinagkukunang-yaman atang kakayahan ng mga ito na
matugunanang dumaraming pangangailangan at hiligng tao. Ang suliranin ng kakapusan ay
angkatotohanang hindi kayang matustusan nganumang bansa ang lahat ng mgapangangailangan
ng buong ekonomiya.
3. Ang kakapusan ay tumutukoy sa pagkakaroonng limitasyon sa mga pinagkukunang-yamanna
ginagamit sa paglikha ng mga produkto. Itoay isang kalagayan na kaakibat ng buhay ngtaona
naglalarawan ng pagtutunggalian sapaggamit ng yaman ng bansa upangmatugunan ang
mgapangangailangan.Dahilan ito ng paghahanapng ibat ibangparaan upang matamo ang
lubosnakapakinabangan sa paggamit ng mgayaman ng bansa.
4. Ang kakulangan ay isang kalagayanna panandalian lamang. Sinasabi na angkalagayang ito ay
maaaring gawa olikha ng tao. Ito ang nagaganap kungmay pansamantalang pagkukulang ngsupply
ng isang produkto. Angpagkakaroon ng artipisyal nakakulangan ay madalas na nangyayarisa isang
ekonomiya.
5. HalimbawaAng artipisyal na kakulangan ngbigas sapamilihan na nagaganapkapag itinatago
ngmganegosyante ang produktoupanghintayin ang pagtaas ngpresyo, o tinatawag na hoarding.
6. Ang hoarding ay pagtatagong mga supply na ginagawang mga kasapi ng rice cartelna nagiging
dahilanngpagkukulang ng bigas sapamilihan.
7. Kartelay pangkat ng mgamalalaking negosyanteng taonakumokontrol atnagmamanipula
ngdistribusyon, pagbili, atpagpepresyo ng mga
8. Ang kakulangan ay pansamantalalamang naibinubunga ng mgamaling gawain ng tao.
Kapagnaisaayosna ang supply, nawawalana ang kakulangan. Ibig sabihin,mas madaling bigyan ng
solusyonang kakulangan kaysa sakakapusan.
9. Mga Suliranin Pang-ekonomiyaAng kakapusan ang pangunahing dahilanng pagkakaroon ng mga
suliranin pang-ekonomiya.Dahil sa suliraning kakapusan,mahalagana pag-isipan ng isang bansa
kung anongprodukto at serbisyo ang gagawin atgaano karami. Mahalaga din na tukuyinkung para
kanino gagawin at paanoipapamahagi.
10. DayagramPRODUKSYON S DISTRIBUSYONAno ang U Para kanino anggagawin? L gagawin?
IPaano ito Rgagawin? A N Paano ipamamahagi I ang produkto?Gaano karamiang gagawin? N
11. Ang bawat bansa ay may mgalayuning pangkabuhayan nanais makamit. Sa pamamagitanng
pagsasaalang-alang sa mgakatanungan na nauukol saproduksiyon at distribusyon, itoay mabibigyan
ng pansin.
12. Ano ang Gagawin?Sa isang ekonomiya,mahalagangmabatid ang mga produkto atserbisyo na
kinokonsumo ng mgatao. Importanteng malaman angmga pangangailangan ng tao nabinibigyan ng
higit napagpapahalaga.
13. HalimbawaMas pinahahalagahan ng tao ang pagkainng kanin kaysa sa mais, kaya mas pipiliinang
paglikha ng maraming bigas kaysa samais. Ang ganitong sitwasyon ng pagpili ngproduktong
gagawin ay naiuugnay sakonsepto ng Production Possibilities-Frontier ng paglikha ng ibat
ibangprodukto mula sa tiyak nadami ngpinagkukunang-yaman sa isang takdangpanahon.
14. Ang paglikha ng mas maramingbigas ay nangangahulugang higitna malawak na lupain
angpagtataniman nito kaysa mais.Ang pagpili sa produktonglilikhain ay ibinabatay
sapangangailangan ngnakararaming kasapi ng lipunan.
15. Production PossibilityFrontier - PPF What Does Production Possibility Frontier - PPF Mean? A
curve depicting all maximum output possibilities for two or more goods given a set of inputs
(resources, labor, etc.). The PPF assumes that all inputs are used efficiently.
16. As indicated on the chart above, pointsA, B and C represent the points at whichproduction of Good
A and Good B ismost efficient. Point X demonstrates thepoint at which resources are not beingused
efficiently in the production of bothgoods; point Y demonstrates an outputthat is not attainable with
the giveninputs
17. Paano Ito Gagawin?Sa paglikha ng mga produkto aymay prosesona sinusunod. Isinasaalang-
alangang mgabagay na gagamitinsa pagbuo ngmgaprodukto. Ang bansa ba ay may sapatnasalik ng
produksiyon upang makalikhangmga produkto na kailangan ngekonomiya?Sa paggamit ng mas
maramingmanggagawakaysa sa makinarya?Makakamura ba angbansa sa paglikha ngbigas? Ito
aymahalagang isaisip kung paanogagawin angisang produkto.
18. Gaano Karami ang Gagawin?Ang dami ng produkto na gagawinaypagsasaalang-alang ng yaman
ngbansaat bilang ng mga mamamayannamakikinabang sa produktonggagawin.Kapag may
nagawang produktoangekonomiya, dapat itong ipamahagisamga mamamaya. Ang
distribusyonaykakambal ng produksyon. Itoangpamamahagi ng mga bagay-bagaysalahat ng sektor
ng ekonomiya.
19. Sinasabing ang produksiyon ay nagigingmakabuluhan kung ito ay maipapamahagi salahat ng
mamamayan na nangangailanganng mga produkto upang pantay-pantay namatamo ang kasiyahan
atkapakinabangan sa buhay. At kapag anglahat ng tao ay nakakabahagi sa mganilikhang produkto
ng bansa, ibig sabihinepisyenteng nagamit ang mga likas nayaman.
20. Para Kanino Gagawin?Isinasaalang-alang ang mgamamamayan na gagamit atmakikinabang sa
mga lilikhaingprodukto upang maging epektiboang mga pamamahaging mganasabing produkto.
21. Paano Ipamamahagi ang Produkto?Ang maging epektibo sa pamamahagi ngmga nagawang
produkto ay isang layuninng pamahalaan, kaya isinasagawa nito angibat ibang pamamaraan upang
makaratingsa kinauukulan ang mga nalikhangprodukto. Ang kalakalang lokal at mgapamilihan ay
mga mekanismonamakakatulong sa pamamahagi ng mgaprodukto.
22. Ang aralin na ito ay kung papaano matutugunanng isang ekonomiya ang mga suliranin ngkanilang
pinagkukunang-yaman.Kung saan ang ating mga pinagkukunang-yaman ay may limitasyon at ang
iba aypansamantalalang kung kulangin at ang iba ayang kakapusan nito .May mga salik na dapat
isaalang-alangkung gusto ng isang bansa na umunlad angisang ekonomiya.
23. Kailangan din ng kooperasyon ngmga mamamayan ng isang bansakung susundin ang mga
saliknanatukoy, dahil kahit nagawa naang mga nasabi ay wala itong silbikung ang mga
mamamayanmismo ay walang kooperasyon attiwala namakakamit nila angkaunlaran.