Primljen: 01.03.2011.

Struni rad
Prihvaen: 08.05.2011. UDK 005.96:159.9!.5
Upravljanje ljudskim potencijalima kroz motivaciju
Human Resources Management through motivation
"atija #ar$a
%ehni&a '&(la )a&(ve*
S+(rt,&a 5- 0000 )a&(ve*
e.mail: maavar$a/$mail.*(m
Saetak: Ovim radom prikazuje se upravljanje ljudskim potencijalima
kroz motivaciju na temelju praktinih primjera tvrtke i organizacija u privatnom
i dravnom vlasnitvu. Prikazane su teorije motivacije: Maslowljeva teorija
motivacije, erz!ergova dvo"aktorska teorija motivacije, Mac#regorova teorija
$ i teorija %, Mc&lellandova motivacijska teorija, te teorija pravednosti '.
(tac)ja *damsa i suvremeno shva+anje strategije motivacije. Metodologija
koritena za izradu ovog rada je razliita, te o!uhva+a metodu analize i sinteze,
metodu deskripcije, metodu intervjua, metodu apstrakcije i konkretizacije i
metodu promatranja.
Kljune rijei: motivacija, samomotivacija, teorije motivacije,
dvo"aktorska teorija motivacije, shva+anje strategije motiviranja, ekstrinzini,
higijenski "aktori, intrinzini "aktori-motivatori, pripadnost, postignu+e,
motivacijske tehnike, materijalne i nematerijalne kompenzacije, sustav nagrade
i kazne, kompetencije menadera, uspjeh.

Abstract: .his paper presents a human resource management through
motivation !ased on practical e/amples o" companies and organizations in the
private and state ownership. .he .heories o" motivation shown in the paper are:
Maslow0s theor) o" motivation, erz!erg .wo,1actor .heor) o" motivation,
Mac#regor .heor) $ and .heor) %, Mc&lelland motivational theor) and '.
(tac) *dams theories o" justice and modern understanding o" the motivation
strateg). .he methodologies used "or the preparation o" this paper are various,
and include anal)sis and s)nthesis methods, the method o" description,
interviews, method o" a!straction and concretization and method o" o!servation.
Ke !ords: motivation, sel",motivation, motivation theor), .wo,1actor
.heor) o" motivation, understanding o" motivation strategies, h)giene,e/trinsic
"actors, intrinsic "actors,motivators, a""iliation, achievement, motivational
techni2ues, material and immaterial compensation, reward and punishment
s)stem, competence o" managers, success.
"# Uvod
%ema 0U+ravljanje ljud,&im +(ten*ijalima &r(1 m(tiva*iju0 (da2rana je
12($ a&tualn(,ti +r(2lemati&e &(j(m ,e 2avi- te ima dva 1naajna a,+e&ta 3
u+ravljanje ljud,&im +(ten*ijalima (dn(,n( v(4enje i m(tiva*iju &a(
naj1naajniju +(lu$u u v(4enju &adr(va. %ema je nar(it( intere,antna ,
(21ir(m na a&tualnu ,itua*iju &(ju &ara&teri1ira $l(2alna re*e,ija i $(,+(dar,&a
&ri1a- a &(ja ,e u +(,l(vanju tvrt&e (ituje &r(1 +ad ,u,tava vrijedn(,ti-
dem(tiviran(,t i dem(rali1iran(,t 1a+(,leni&a. %vrt&e ,u u (v(j ,itua*iji
(&renute +rema +raenju tr5i'nih +r(mjena i +(&u'aju 1adr5avanja &lijenata- te
,e e,t( 1a2(ravlja na 1a+(,leni&e &(ji u tim uvjetima +(t+une ne,i$urn(,ti
(,taju 1anemareni- 't( je veli&a +($re'&a.
6ilj je u&a1ati na va5n(,t +re+(1navanja m(tiva*ije &a( ,red,tva
u+ravljanja ljud,&im +(ten*ijalima- a nar(it( +raviln($ (da2ira m(tivat(ra.
7,im 1naajn($ +itanja ljud,&e ,+(,(2n(,ti i 1nanja- dana, ,ve veu te5inu i
va5n(,t imaju intere,i +(jedina*a i m(tiva*ija. "enad5eri vrl( e,t(
1a2(ravljaju da i,+red ,va&($ ,tr(ja- raunala ili +r(i1v(da ,t(ji (vje& i
nje$(v( 1nanje.
Stru&tura rada ,e- (,im uv(dn($ dijela i 1a&lju&a- ,a,t(ji (d ,edam
(,n(vnih +($lavlja. U +rv(m je +($lavlju de8iniran +(jam m(tiva*ije- dru$i di(
(2uhvaa (2ja'njenje te(rija m(tiva*ije te njih(v ra1v(j &r(1 +(vije,t. %rei di(
je anali1a m(tiva*ij,&ih tehni&a u u+ravljanju ljud,&im +(ten*ijalima- te +eti
&(ji de8inira ,u,tav na$rade i &a1ne &a( ,red,tv( 1a m(tiviranje i 9ili:
dem(tiviranje 1a+(,leni&a. ;e,ti di( je (,vrt na va5n(,t &(m+eten*ija menad5era
u m(tiviranju 1a+(,leni&a- ,edmi di( de8inira 't( je t( u,+jeh- a (,m( i 1avr'n(
+($lavlje (+i,uje m(tiva*ij,&e tehni&e +rimijenjene u +ra&,i +(,l(vnih ,u,tava.
$# %ojam motivacije
<r(jni ,u ,e te(retiari i +,ih(l(1i tije&(m +(vije,ti 2avili i,tra5ivanjem
+(jma m(tiva*ije- nje$(vim de8iniranjem i (t&rivanjem 8a&t(ra &(ji m(tiviraju
ljude. Prije i1n('enja ,ame de8ini*ije- +(tre2n( je na$la,iti i (2ja,niti +(jam
mani+ula*ije &(ji ,e u +ra&,i e,t( +($re'n( nei1ravn( +(i,t(vjeuje ,a +(jm(m
m(tiva*ije. "(tiviranje u naju5em ,mi,lu m(5em( (2ja,niti &a( +(ti*anje ljudi
na (,tvarivanje *iljeva tvrt&e i (,(2nih *iljeva- a ti ,e *iljevi me4u,(2n(
i,+re+liu i e,t( reali1a*ija jednih nei1ravn(- ali i,t(d(2n( 1nai reali1a*iju
dru$ih. 0Svat&( 5eli vi'e m(tiva*ije- ali nije +(t+un( ,i$uran 't( je t(. P(jedin*i
2i re&li da 5ele 2iti vi'e m(tivirani. "enad5eri i v(4e 2i re&li da 5ele m(tiviraniji
tim 1a+(,leni&a ili $ru+u- a +(,l(dav*i 5ele 1a+(,liti m(tiviranu (,(2u. ;t(vi'e-
1ahtjevi +(,l(dava*a ,u j(' vei- na +rimjer (,(2u &(ju (ni tra5e i 5ele 1a+(,liti
tre2a 2iti ,am(m(tivirana0 9=i*hard- 2000.-15:. %ije&(m +(vije,ti mijenjala ,e
ideja menad5menta i ,hvaanje 1a+(,leni&a- (d re,ur,a &(ji tre2a ma&,imaln(
i,&(ri,titi- d( +(ten*ijala &(ji tre2a u,mjeravati i v(diti. Dana, ,e e,t( +(jam
m(tiva*ije i mani+ula*ije +(i,t(vjeuju ili ,e +($re'n( inter+retiraju.
"ani+uliranje na,+ram v(4enja i u+ravljanja ljud,&im +(ten*ijalima +utem
m(tiva*ije ra1li&uje ,e u ,itua*iji $dje ,e m(tivirani 1a+(,leni*i i menad5eri
0udru5uju0 i djeluju u i,t(m ,mjeru na (,tvarenju 1ajedni&($ *ilja. 0Prema
jedn(,tavn(m ,hvaanju- mani+ula*ija 2i 2ila nav(4enje ne&($a da uini ne't(
1at( 't( 5elim( da (n t( uini- d(& 2i m(tiva*ija 2ila nav(4enje ne&($a da uini
ne't( 1at( 't( (n t( 5eli. U t(me je ra1li&a 9=i*hard- 2000.- 15:0. U ,hvaanju
ra1li&e i1me4u ta dva +(jma 2itn( je na$la,iti dva +itanja &(ja ,e nameu:
. &a&av 2i,te ti+ menad5era 5eljeli da u+ravlja vama-
. je,te li vi ta&va (,(2a.

7,im mani+ula*ije- 2itan +(jam &(ji je ve1an u1 1a+(,leni&e i njih(vu
m(tiva*iju je u,+je'n(,t 1a+(,leni&a u radu i (2avljanju ,va&(dnevnih 1adata&a-
te +raenje- (*jenjivanje i ade&vatn( na$ra4ivanje njih(ve u,+je'n(,ti. S *iljem
+(di1anja (+e (r$ani1a*ij,&e ,+(,(2n(,ti i (,tvarivanja *iljeva tvrt&e-
menad5eri tre2aju ade&vatn( i &(ntinuiran( +ratiti i (*jenjivati radnu u,+je'n(,t
1a+(,leni&a. Praenje i +(ti*anje individualne u,+je'n(,ti 1a+(,leni&a va5na je
+ret+(,tav&a +raenja i +(2(lj'avanja u&u+ne (r$ani1a*ij,&e u,+je'n(,ti
+(,l(vn($ ,u,tava. 0Praenje i (*jenjivanje radne u,+je'n(,ti +ret+(,tav&a je
(2avljanja itav($ ni1a 1adata&a menad5menta ljud,&ih +(ten*ijala. %( je
&(ntinuirani +r(*e, vredn(vanja i u,mjeravanja +(na'anja i re1ultata rada u
radn(j ,itua*iji. Pret+(,tavlja ra1v(j ,u,tava- +(&a1atelja i met(da +raenja
radne u,+je'n(,ti ,va&($ +(jedin*a. Sa,tavni je di( u+ravljanja u,+je'n('u
9per"ormance management: &a( n(v($ i ,ve va5nije$ 1adat&a menad5menta0
9<ahtijarevi.;i2er- 1999.- 505:. Praenjem u,+je'n(,ti 1a+(,leni&a (t&riva ,e
,tu+anj njih(ve uin&(vit(,ti u (2avljanju 1adata&a- te ,tu+anj m(tiviran(,ti-
d(& (*jenjivanje u,+je'n(,ti ima ,vrhu ade&vatn( na$ra4ivanje ili &(re&*iju
(dn(,n( (t&rivanje i u&lanjanje 8a&t(ra &(ji utjeu na neu,+je'n(,t 1a+(,leni&a
u (2avljanju 1adan($ +(,la. 7,n(vna je +(djela ,trate$ije na$ra4ivanja na
materijalne i nematerijalne &(m+en1a*ije 1a rad.
Prije ,am($ de8iniranja +(jma m(tiva*ije +(tre2n( je na$la,iti u emu je
1a+rav( 2it i va5n(,t m(tiva*ije. 0%aj veli&i intere, 1a +r(2lem m(tiva*ije u
(,n(vi ima tri ra1l($a:
. +(2(lj'anje +r(i1v(dn(,ti- e8i&a,n(,ti i &reativn(,ti rada
. +(2(lj'anje &valitete radn($ 5iv(ta u (r$ani1a*ijama
. jaanje &(n&urent,&e ,+(,(2n(,ti i u,+je'n(,ti tvrt&e 9<ahtijarevi.
;i2er- 1999.- 555.556:.0
P(,tavlja ,e +itanje 1a't( je m(tiva*ija u(+e va5na 1a +(,l(vanje tvrt&e-
e,t( ,e $(v(ri ( ,+(,(2n(,tima i &(m+eten*ijama 1a+(,leni&a- n( (,im ta dva
1naajna im2eni&a i m(tiva*ija ima ,v(je i1ravne i nei1ravne utje*aje- te na taj
nain 2itn( utjee na u,+je'n(,t (2avljanja radnih 1adata&a- +(2(lj'anje radn($
uina&a 1a+(,leni&a- +r(du&tivn(,t i e8i&a,n(,t. 0"(tiva*ija ,e de8inira na vi'e
naina. %a&( +rimjeri*e u >e&,i&(nu +,ih(l($ije nala1im(: 0"(tiva*ija je
+(na'anje u,mjeren( +rema ne&(m *ilju &(ji +(2u4uje +(tre2e i1a1vane u
(vje&u- a ra1l($ +(na'anja je 1ad(v(ljenje +(tre2a0 91:. "athi, i ?a*&,(n
,matraju da ,e radi ( derivatu rijei 0m(tiv0- 't( 1nai em(*iju ili +(tre2u
(vje&a &(je $a +(tiu na a&*iju 92:. @a "(ndAa i B(e.a &(ji +rven,tven( mi,le
na tvrt&u t( je ,+remn(,t da ,e ,udjeluje u +(,ti1anju *iljeva tvrt&e 93: 9"aru'i-
2006.-318:C.
%ije&(m +(vije,ti ra1vile ,u ,e 2r(jne te(rije m(tiva*ije- te ,e (ne 1a,nivaju
na ra1liitim +ret+(,tav&ama i ,tavljaju na$la,a& na ra1liite dimen1ije ljud,&($
+(na'anja. @aetni&(m ra1v(ja te(rije m(tiva*ije ,matra ,e D2raham "a,l(E i
nje$(va +(1nata te(rija hijerarhije +(tre2a na temelju &(je ,u &a,nije 2r(jni
te(retiari F$radiliC d(+rin(, ra1v(ju +ri,tu+a m(tiva*iji- me4u &(jima m(5em(
nave,ti: Dlder8er(vu te(riju m(tiva*ije- Dt&in,(vu te(riju- "iner(vu te(riju
m(tiva*ije ul($a- #r((m(v &($nitivni m(del- P(rter.>aEler(v m(del- <. G.
S&inner(vu te(riju (,na5ivanja- =i*hard Ha*&man(vu i Ire$ 7ldham(vu te(riju
m(tiva*ije itd. S *iljem 2(lje$ ra1umijevanja m(dern($ ,hvaanja i +ri,tu+a
m(tiva*iji- u na,tav&u rada ,e detaljnije (2ra1la5u ,ljedee te(rije:
"a,l(Eljeva te(rija m(tiva*ije-
Her12er$(va dv(8a&t(r,&a te(rija m(tiva*ije-
"a*Ire$(r(va te(rija J i te(rija K-
"*6lelland(va m(tiva*ij,&a te(rija-
te(rija +ravedn(,ti ?. Sta*Aja Ddam,a-
,uvremen( ,hvaanje ,trate$ije m(tiva*ije.
$#"# Maslo!ljeva teorija motivacije
"e4u 1aetni*ima te(rije m(tiva*ije i,tie ,e D2raham "a,l(E- &(ji je
u ,v(j(j &nji1i 0"(tiva*ija i lin(,t0 ra1vi( te(riju 2a1iranu na te(riji +(tre2a.
0Prema "a,l(Eu- individualn( +(na'anje (vi,i ( 5elji da (vje& 1ad(v(lji jednu
ili vi'e (d +et (+ih +(tre2a- a t( ,u: 9a: 8i1i(l('&e- 92: ,i$urn(,ne- 9*: ,(*ijalne-
9d: +('t(vanje ,am($a ,e2e- 9e: reali1a*iju ,+(,(2n(,ti. P(tre2e $radiraju +(
&(n*e+tu hijerarhije (d ni5ih 98i1i(l('&ih: +rema najvi'im 9reali1a*ija
,+(,(2n(,ti:- 't( je "a,l(E +ri&a1a( u (2li&u ,te+eni*a 9"aru'i- 2006.- 321:.0
"a,l(Eljeva te(rija hijerarhije +(tre2a +(la1i (d +ret+(,tav&e da ljudi
1ad(v(ljavaju ,v(je 5elje i +(tre2e (dre4enim red(,lijed(m- te da je i,te m($ue
hijerarhij,&i de8inirati i +(,taviti. Sli&a 1 +ri&a1uje red(,lijed t( je,t hijerarhiju
+(tre2a.
Potre!e za realizaciju
Potovanje samoga se!e
(ocijalne potre!e
Potre!e za sigurnost
1izioloke potre!e
(lika 3. Maslowljeva hijerarhija potre!a
4zvor: Marui+, (veto 567789. :pravljanje ljudskim potencijalima, ;. izd.
<agre!, *=>&O, str. ?66.
U ,v(jim &a,nijim rad(vima "a,l(E un(,i (dre4enu d(1u 8le&,i2iln(,ti
na$la'avajui &a&( nema &(nan($ i +(t+un($ 1ad(v(ljenja (dre4ene +(tre2e-
ve da je ,va&( 1ad(v(ljenje relativn( i d(v(di d( n(ve +(tre2e- (n (,taje +ri
,tr($( de8iniran(j hijerarhij,&(j ,tru&turi 8un&*i(niranja +(tre2a. ?aina i
va5n(,t ,va&e +(tre2e (dre4ena je nje1in(m +(1i*ij(m u hijerarhiji i ,tu+njem u
&(jem ,u +(tre2e ni5e$ reda +rve 1ad(v(ljene. 0P(d utje*ajem 2r(jnih &riti&a
"a,l(E je &a,nije relativi1ira( +(jam 1ad(v(ljen(,ti +(tre2a ni5e &ate$(rije &a(
+ret+(,tav&e 1a a&tiviranje 0vi'ih +(tre2a0. "a,l(E , +rav(m i,tie da u
ra1umijevanju m(tiva*ije- individualnih i dru'tvenih ra1li&a u de8iniranju *iljeva
&(je 5ele +(,tii- tre2a imati na umu 8a&t(r (2je&tivnih m($un(,ti &a(
,v(jevr,ni re$ulat(r 9<ahtijarevi.;i2er- 1999.- 563:.0
<r(jni ,u aut(ri &a,nije m(di8i*irali "a,l(Eljevu te(riju m(tiva*ije.
7,im (dre4enih ned(,tata&a (na u&a1uje i na ne&e 2itne +(,tav&e. Primjeri*e-
na$la'ava va5n(,t i ra1n(li&(,t +(tre2a &(je ljudi 5ele 1ad(v(ljiti rad(m-
(dn(,n( 1ad(v(ljenje (,(2nih +(tre2a &r(1 d(dirnu t(&u (,(2nih i
(r$ani1a*ij,&ih *iljeva i njih(vu reali1a*iju. %a&(4er u+(1(rava da ljude
m(tivira- (,im 1ad(v(ljenja e$1i,ten*ijalnih +(tre2a i &(ntinuirani ra1v(j te 2i
(r$ani1a*ije ( t(me tre2ale v(diti rauna.
$#$# Herzbergova dvo&aktorska teorija motivacije
Her12er$(va dv(8a&t(r,&a te(rija m(tiva*ije 2a1irana je na dvije
temeljne +ret+(,tav&e: 0Prva +ret+(,tav&a je da 1ad(v(lj,tv( i ne1ad(v(lj,tv(
ni,u ,u+r(tni &rajevi jedna&($ &(ntinuuma- ne$( dva (dv(jena &(ntinuuma
+(ve1ana , ra1liitim 8a&t(rima. Prema t(me- ,u+r(tni &raj na &(ntinuumu
1ad(v(lj,tva , +(,l(m nije ne1ad(v(lj,tv(- ne$( (d,utn(,t 1ad(v(lj,tva- d(& je
&(d ne1ad(v(lj,tva ,u+r(tni &raj &(ntinuuma (d,utn(,t ne1ad(v(lj,tva.
Dru$a 2itna +ret+(,tav&a m(dela je,u dvije ra1liite &ate$(rije
m(tiva*ij,&ih 8a&t(ra: ekstrinzini ili hi$ijen,&i i intrinzini- (dn(,n( m(tivat(ri.
Prvi ,u situacijski ili kontekstualni 8a&t(ri- d(& ,u dru$i ve1ani u1 posao &(ji
(vje& (2avlja 9<ahtijarevi.;i2er- 1999.- 56:.0
>kstrinzini,higijenski "aktori
=adni uvjeti
"enad5eri
Si$urn(,t +(,la
<ene8i*ije
P(liti&a +(du1ea
4ntrinzini "aktori ,motivatori
L1a1(van +(,a(
P(,ti$nue i u,+jeh
7d$(v(rn(,t
"($un(,t ra1v(ja
Pri1nanje i na+red(vanje
(lika 6. erz!ergova dvo"aktorska teorija
4zvor: @ahtijarevi+ , Ai!er 1ikreta 53BBB9. Management ljudskih potencijala.
<agre!, #olden marketing, str. CDC.
#a5n( je na$la,iti &a&( Her12er$ ,v(j(m dv(8a&t(r,&(m te(rij(m +(,tavljajui
(dre4ene hi+(te1e im+li*ira ne+(,rednu +(ve1an(,t 1ad(v(lj,tva i radne
u,+je'n(,ti- (dn(,n( (,im 8a&t(ra 1ad(v(lj,tva nav(di i 8a&t(re m(tiva*ije 1a
rad i radn($ +(na'anja. %a&(4er- &ree &(ra& dalje na$la'avajui +(tre2u
+re(2li&(vanja rada ta&( da (m($ui individualni ra1v(j +(jedin*a unutar
+(,l(vne (r$ani1a*ije. P(la1ei (d (,n(vne hi+(te1e da ,u +(,a( i &ara&teri,ti&e
+(,la (,n(vni i1v(ri m(tiva*ije 1a rad- na m(tiva*iju je +(tre2n( djel(vati ta&(
da ,e djeluje na +(,a(- (dn(,n( da +(,a( &(ji 1a+(,leni*i (2avljaju 2ude 't(
&reativniji- da im+li*ira (d$(v(rn(,t i +(tie ra1v(j ,+(,(2n(,ti individue i
,am(+(tvr4ivanja. "(5em( 1a&ljuiti &a&( Her12er$ 1a+rav( ra1vija ideju (
(2($aivanju +(,la i radnih 1adata&a &a( najva5nije$ m(tiva*ij,&($ 8a&t(ra.
Motivatori koji vode
zadovoljstvu
Higijenski &aktori
sprjeavaju nezadovoljstvo
vi,(&(
ne1ad(v(lj,tv(
nema niti
ne1ad(v(lj,tva niti
1ad(v(lj,tva
vi,(&( 1ad(v(lj,tv(
$#'# Mc(regorova teorija ) i teorija *
D(u$la, "*Ire$(r ,v(ju te(riju m(tiva*ije 1a,niva na hi+(te1i da
+ret+(,tav&e ru&(v(ditelja (dre4uju m(tiva*iju 1a+(,leni&a i utjeu na +r(8it
tvrt&e.
0Pret+(,tav&e te(rije J ,u ,ljedee:
+r(,jeni 1a+(,leni& je +( +rir(di lijen- i radi 't( je m($ue manjeM
nema am2i*ije- i12je$ava (d$(v(rn(,t- 5eli da $a net&( v(diM
+r(,jeni 1a+(,leni& je e$(*entrian- indi8erentan 1a +(tre2e tvrt&eM
+( +rir(di +ru5a (t+(r ,va&(j +r(mjeniM
la&(vjeran je- ne +re+ametan- ima ,&l(n(,t dema$($iji 9"aru'i- 2006.-
326:.0
Pret+(,tav&e te(rije K ,u +(t+un( ,u+r(tne u (dn(,u na $(re navedene
+ret+(,tav&e te(rije J- te +red,tavljaju +(1itivnu te(riju +rema &(j(j ,u ljudi
&reativne- ,+(,(2ne i dinamine lin(,ti- a 1a njih(vu m(tiva*iju ,u (d$(v(rni
menad5eri.
FPret+(,tav&e te(rije K ,u ,ljedee:
+r(,jean 1a+(,leni& nije +( +rir(di ravn(du'an na +(tre2e tvrt&e.
"(5da ta&av +(,taje 12($ nemilih i,&u,tavaM
da+ae- m(tiva*ija- +(ten*ijal 1a ra1v(j- (d$(v(rn(,t- ,+remn(,t da radi
1a d(2r(2it tvrt&e 3 +ri,utni ,u u ,va&(m (vje&uM
1adaa je menad5era (r$ani1irati (&(linu ta&( da 1a+(,leni& m(5e
i,&(ri,titi te +(1itivne (,(2ine 9"aru'i- 2006.-326:.0
$#+# Mc,lellandova motivacijska teorija
David 6. "*6lleland 1960.ih $(dina daje +(,tav&e te(rije m(tiva*ije-
&(ja ,e na1iva "*6lelland(v(m te(rij(m ,teenih +(tre2a. Bavedena te(rija
na$la'ava tri ljud,&e +(tre2e &a&( ,lijedi:
1. 0P(tre2a 1a +(,ti$nuem 9need "or achievement 3 nD*h: 3 5elja da ,e
ne't( na+ravi 2(lje ili uin&(vitije ne$( i&ad +rije.
2. P(tre2a 1a m(i 9need "or power 3 nP(Eer: 3 5elja 1a &(ntr(l(m-
utje*ajem i (d$(v(rn('u 1a dru$e.
3. P(tre2a 1a +ri+adanjem 9need "or a""iliation 3 nD88: 3 5elja 1a
(dr5avanjem 2li,&ih- +rijatelj,&ih- (,(2nih (dn(,a 96ert( et al.- 2008.-
388:.0
P(tre2a 1a +(,ti$nuem +(la1i (d +ret+(,tav&e da +(jedin*e m(tivira 5elja-
(dn(,n( te5nja 1a +(,ti$nuem u radu- te ta&ve +(jedin*e &ara&teri1ira
+(,tavljanje vrl( vi,(&ih ali (,tvarivih *iljeva- ,+remni ,u na ri1i& ali $a (+re1n(
+r(*jenjuju- te +rihvaaju i1a1(ve i (d$(v(rn(,t. P(tre2a 1a m(i i,&a1uje ,e
&(d +(jedina*a &(je m(tivira 5elja da utjeu na dru$e- +reu1imaju (d$(v(rn(,t
1a +(na'anje +(dre4enih i d(ne,ene (dlu&e. P(tre2a 1a +ri+adanjem u&ljuuje
,&l(n(,t tim,&(m radu i ,uradnji &a( m(tiva*ij,&i im2eni&.
$#-# .eorija pravednosti /# Stacja Adamsa
#a5n(,t Ddam,(ve te(rije +ravedn(,ti je u na$la,&u na +er*e+*iji ljudi- na
t( da ,e , njima +(,tu+a 9ne:+ravedn( 2itn( utjee na njih(vu m(tiva*iju i radni
uina&- te m(5e d(ve,ti d( +r(mjena u +(na'anju. Prema Ddam,u- (,(2e &(je
,matraju da ,e , njima +(,tu+a ne+ravedn( u (dn(,u na ,uradni&e rea$iraju na
jedan (d ,ljedeih naina:
Be&i e radni*i +r(mijeniti ,v(j nain rada (vi,n( ( na$radama &(je 1a
taj rad d(2ivaju.
Be&i e +(&u'ati utje*ati na +r(mjenu na$rade 1a rad- te tra5iti +(vi'i*u-
2(nu,e ili a& +(&renuti ,ud,&i +(,tu+a&.
U ,itua*iji &ada +r(+adnu +(&u'aji da ,e ne+ravda &(ja je nane,ena
1a+(,leni&u i,+ravi- 1a+(,leni*i ,u ,+remni +r(mijeniti ,v(ju +er*e+*iju
ne+ravedn(,ti.
P(,t(ji (dre4eni di( ljudi &(ji na ne+ravdu ili ne1ad(v(lj,tv( nee
rea$irati- ne$( e radije dati (t&a1 i (tii a&( ,matraju da ,e njima
+(,tu+a ne+ravedn(.
7,n(vne +(,tav&e te(rije +ravedn(,ti m($u ,e +(dijeliti u dvije (+e
&ate$(rije- &(d &(jih ,e +rva (dn(,i na uvjete +er*e+*ije nejedna&(,ti- a dru$a
na rje'avanje +r(2lema nejedna&(,ti. %u ,itua*iju u,+(red2e (,jeaja i
+er*e+*ije jedna&(,ti ili nejedna&(,ti- m(5em( +ri&a1ati ,li&(vit( &a(:
Per*i+irani
in+uti
. ula$anja
1nanja
d(2
i,&u,tv(
vje'tine
,+(,(2n(,ti
+,ihi&a i
8i1i&a
ener$ija
1ala$anje
radni d(+rin(,
N
7,jeaj
jedna&(,ti
ili
nejedna&(,ti
Per*i+irani
in+uti i
(ut+uti
dru$ih
(lika ?. #lavne komponente teorije pravinosti
4zvor: @ahtijarevi+ , Ai!er 1ikreta, Management ljudskih potencijala,
#olden marketing, <agre!, 3BBB., str CE8.
@naaj Ddam,(ve te(rije 1a ra1v(j te(rije m(tiva*ije je,t u t(me 't(
u+(1(rava menad5ere na va5n(,t +er*e+*ija i ,tav(va- a +(,e2i*e +er*e+*ije
+ravedn(,ti na$ra4ivanja rada. 72ve1a je menad5era (2ra1l(5iti i ar$umentirati
,v(je (dlu&e ve1an( u1 +(djelu na$rada 1a rad- te davati 1a+(,lenima +(vratne
u usporedbi s
Per*i+irani
(ut+uti 3 i,h(di
+laa
2ene8i*ije
+(,ti$nua
1ad(v(lj,tv(
+re,ti5
+ri1nanje
na+red(vanje
u usporedbi s
in8(rma*ije ( njih(vu radu. "enad5eri m(raju 2iti ,+(,(2ni ,taln( +ratiti ,i$nale
1a+(,leni&a- (,(2it( ne$ativne &(ji im+li*iraju ne1ad(v(lj,tv( ljudi &a&( 2i
m($li umanjiti ili u&l(niti njih(ve u1r(&e- te time +(1itivn( djel(vati na
m(tiva*iju i radni uina& 1a+(,leni&a.
$#0# Suvremeno shva1anje strategije motiviranja
U ,uvremenim uvjetima +(,l(vanja menad5eri imaju na ra,+(la$anju ni1
te(rij,&ih i +ra&,(m +(tvr4enih i,tra5ivanja ,trate$ija m(tiviranja ljud,&ih
+(ten*ijala- &a( 't( ,u 8inan*ij,&a ,timula*ija- (2($aivanje +(,la- +arti*i+a*ija
1a+(,leni&a- 8le&,i2iln( radn( vrijeme- +ri1nanja i javne +(hvale- u,avr'avanje-
ra1v(j &arijere i dru$(. "(tiviranje i ade&vatn( na$ra4ivanje +(,tale ,u &ljuni
1ada*i i 8un&*ije menad5menta ljud,&ih +(ten*ijala- a +re,udan 8a&t(r u
m(tiviranju je,u u+rav( menad5eri. "(tivirani 1a+(,leni*i ,e identi8i*iraju i
ve1uju u1 (r$ani1a*iju- 1aintere,irani ,u 1a +r(nala5enje rje'enja (r$ani1a*ij,&ih
+itanja i +r(2lema- ra1v(j i u,+je'n(,t- 1aintere,irani ,u 1a &valitetu +r(i1v(da i
u,lu$a- te +rid(n(,e +r(i1v(dn(,ti i radn(j u,+je'n(,ti. 6iljeve i 8un&*ije
m(tiva*ij,&($ ,u,tava m(5em( +ri&a1ati ,li&(m.
(lika ;. &iljevi i "unkcije motivacijskog sustava
4zvor: @ahtijarevi+ , Ai!er 1ikreta 53BBB9. Management ljudskih potencijala.
<agre!, #olden marketing, str. 876.
Prema ,uvremen(m ,hvaanju u+ravljanja ljud,&im +(ten*ijal(m &r(1
m(tiva*iju- ,matra ,e da &valitetan m(tiva*ij,&i ,u,tav tre2a 1ad(v(ljiti
(dre4ene vr,te +(na'anja- +rimjeri*e m(ra +rivui i 1adr5ati naj&valitetnije ljude
u +(,l(vn(m ,u,tavu- te umanjiti ne$ativan utje*aj manje ,+(,(2nih ili
ne&valitetnih 1a+(,leni&a- tre2a +(ti*ati &reativn(,t i in(vativn(,t- te time
+rid(nijeti (,tvarenju *iljeva i ra1v(ja (r$ani1a*ije- a ta&(4er m(ra (,i$urati
identi8i&a*iju i (dre4eni ,tu+anj +(i,t(vjeenja 1a+(,lenih , (r$ani1a*ij(m- te
njih(vu 1aintere,iran(,t 1a nje1in ,talni ra1v(j i u,+je'n( +(,l(vanje.
'# Uporaba motivacijskih tehnika u upravljanju ljudskim potencijalima

"(tiva*ija 1a+(,leni&a jedna je (d tehni&a u u+ravljanju ljud,&im
+(ten*ijalima u ,vrhu (,tvarivanja *iljeva tvrt&e- a &(je e ,e tehni&e m(tiva*ije
+rimijeniti (vi,i ( (dlu*i menad5era 2a1iran(j na relevantn(j +r(*jeni met(de
m(tiviranja u ,vrhu +(,ti1anja najvee$ e8e&ta- (dn(,n( 1ad(v(ljn($
1a+(,leni&a , &rajnjim *iljem +(,ti1anja (r$ani1a*ij,&ih *iljeva. ?edan (d
$lavnih 1adata&a je de8iniranje (r$ani1a*ij,&ih *iljeva i ,u,tava na$ra4ivanja- a
uvjet 1a t( je d(2r( +(1navanje i ra1umijevanje naina m(tiva*ije 1a+(,leni&a-
te 1nanje i &(m+eten*ije ( v(4enju ljudi. %a&(4er- +(tre2n( je imati 1nanja i1
+,ih(l($ije. Su,tav na$ra4ivanja i m(tiviranja ne m(5e (vi,iti ( +(jedinan(m
+(na'anju i ,tav(vima menad5era- ne$( je ,a,tavni di( +(,l(vne i ra1v(jne
+(liti&e- de8iniranih +ravila i n(rmi +(,l(vn($ ,u,tava.
'#"# Aktivnosti na podruju materijalnih kompenzacija
U &(nte&,tu anali1e 8un&*i(niranja ,u,tava m(tiva*ije- +(tre2n( je
ra1li&(vati (,n(vu m(tiva*ij,&($ ,u,tava na ,u,tav 2a1iran na materijalnim
&(m+en1a*ijama i ,u,tav m(tiva*ija na 2a1i nematerijalnih &(m+en1a*ija.
0Kada ,e radi ( ,tu+nju i1ravn(,ti materijalnih (dn(,n( 8inan*ij,&ih +rimanja
u&u+nih &(m+en1a*ija 1a+(,lenih u ne&(j tvrt&i- m(5e ,e $(v(riti ( dvije
temeljne vr,te ili &ate$(rije 8inan*ij,&ih &(m+en1a*ija:
a: i1ravnim materijalnim- 8inan*ij,&im d(2i*ima &(je +(jedina* d(2iva Fu
n(v*uC i Fna ru&eC i
2: nei1ravnim materijalnim d(2i*ima &(je +rid(n(,e individualn(m materijal(m
,tandardu 9<ahtijarevi. ;i2er- 1999.- 613.61:.0
L1ravnim materijalnim- (dn(,n( 8inan*ij,&im d(2i*ima ,matra ,e ,u,tav
+laa- ali i (,tali 8inan*ij,&i +(ti*aji- &a( 't( ,u: 2(nu,i- ,timula*ije- n(vane
na$rade i ,lin(. %u je +(tre2n( ra1ja,niti ra1li&u i1me4u +lae i dru$ih
navedenih n(vanih na&nada- (dn(,n( vi,ina +lae (vi,i ( radn(m mje,tu i
+(1i*iji radn($ mje,ta unutar +latnih ra1reda +(jedine tvrt&e- a 2(nu,i ,u
d(datne 8inan*ij,&e na&nade &(je (vi,e ( radn(m mje,tu ali i ( (,tvarenju
,am($ 1a+(,leni&a. D(& ,e +(d +(jm(m nei1ravnih materijalnih d(2ita&a
+(dra1umijevaju ,ve (ne 2ene8i*ije- &(je ,e u +ravilu ,tjeu ,amim
1a+('ljavanjem u (dre4en(j tvrt&i- a ne d(djeljuju ,e +( &riteriju radn($ uin&a i
u,+je'n(,ti- &a( +rimjeri*e 1drav,tven( i mir(vin,&( (,i$uranje- +rehrana-
5iv(tn( (,i$uranje- +laanje ,eminara i '&(larina 1a edu&a*ij,&e +r($rame-
+laeni $(di'nji (dm(r i ,l(2(dni dani i ,lin(. %a&av je ,u,tav u +ravilu
djel(tv(ran u +rivlaenju i 1adr5avanju 1a+(,leni&a u tvrt&i- ali ne i 1a +(ti*anje
radn($ +(na'anja ili +(2(lj'anje radn($ uin&a. Kla,i8i&a*iju materijalnih
&(m+en1a*ija u na,tav&u em( +ri&a1ati ta2el(m- a u ,vrhu +ri&a1a &a&(
ra1vijen ,u,tav m(tiva*ij,&ih tehni&a djeluje i na ra1v(j ,trate$ije i u,+je'n(,t
*iljeva (r$ani1a*ije.
L@=D#BO
"D%O=L?D>BO
K7"POB@D6L?O
BOL@=D#BO
"D%O=L?D>BO
K7"POB@D6L?O
=
D
@
L
B
D
P
(
j
e
d
i
n
a
*
Plaa
<(nu,i i +(ti*aji
Ba&nade 1a in(va*ije
Ba&nade 1a 'irenje
1nanja i 8le&,i2iln(,t
Sti+endije i '&(larine
Studij,&a +ut(vanja
S+e*ijali1a*ije
Plaene (d,utn(,ti i ,l(2(dni
dan
Dut(m(2il &(m+anije
"enad5er,&e 2ene8i*ije
%
v
r
t
&
a
<(nu,i ve1ani u1
re1ultate i d(2ita&
(r$ani1a*ij,&e jedini*e
ili +(du1ea
Udi( u +r(8itu
Udi( u vla,ni'tvu
9di,tri2u*ija di(ni*a:
"ir(vin,&( (,i$uranje
@drav,tvena 1a'tita
Piv(tn( i dru$a (,i$uranja
Ba&nade 1a ne1a+(,len(,t
72ra1(vanje
I(di'nji (dm(r
<(5ini*a
.a!lica 3. Flasi"ikacije materijalnih kompenzacija za zaposlenike
4zvor: @ahtijarevi+, Ai!er 1ikreta, Management ljudskih potencijala 53BBB9. <agre!,
#olden marketing, str. 83;.
'#$# Aktivnosti na podruju nematerijalnih kompenzacija
Bematerijalne &(m+en1a*ije u ,vrhu m(tiviranja 1a+(,leni&a imaju ,ve
vei 1naaj &a( i ,vije,t ( +(tre2i njih(va uv(4enja- te ,e u tvrt&ama ,ve vi'e
uv(di 2ri$a ( &(ntinuiran(m ra1v(ju &arijere 1a+(,leni&a. =a1v(j &arijere
1a+rav( 1a+(inje ve tije&(m ,am($ '&(l(vanja i (da2ira ,mjera (2ra1(vanja-
te &r(1 natjeaj- (da2ir- ra1mje'taj na radna mje,ta- uv(4enje u +(,a(-
+remje'taj- te m(tiviranje i ,timuliranje- +a ,ve d( +ri+reme 1a umir(vljenje-
+rimjenjuje ,e +,ih(l($ija +raenja u,+je'n(,ti u ,vrhu 1ad(v(ljenja
individualnih +(tre2a 1a+(,leni&a &r(1 (r$ani1a*ij,&e +(tre2e- i (2rnut(. #a5n(
je na+(menuti da ,e 1a+(,leni&e m(5e m(tivirati i redi1ajniranjem njih(va
radn($ mje,ta- i t( +r('irenjem radn($ mje,ta ili r(ta*ij(m na n(v( radn(
mje,t(.
0@a+(,leni*i 5ele rad(m 1ad(v(ljiti ne ,am( e$1i,ten*ijalne +(tre2e ili
(ne materijaln($ ,tandarda. @a m(tiva*iju 1a+(,leni&a ,u va5ne- i ,va&im
dan(m +(,taju 1a veinu ljudi ,ve va5nije +(tre2e vi'e$ reda- (dn(,n( ra1v(j i
+(tvr4ivanje vla,titih ,+(,(2n(,ti i m($un(,ti aut(n(mije- uva5avanja-
(dre4en($ ,tatu,a i dru$(. Bematerijalne ,trate$ije m(tiviranja ,u: di1ajniranje
+(,l(va- ,til menad5era- u+ravljanje +(m(u *iljeva- 8le&,i2iln( radn( vrijeme i
+r($rami- +ri1nanja i +(vratna ve1a- u,avr'avanje i ra1v(j &arijere 9<ahtijarevi.
;i2er- 1999.- 66!.668:.0 Gle&,i2iln( radn( vrijeme ima ,v(je +redn(,ti i
ned(,tat&e- a +ri&a1uje ih ta2li*a 2 aut(ri*e Gi&rete <ahtijarevi.;i2er. Be&e (d
+redn(,ti ,u +(m( 1a+(,lenim r(diteljima &(ji na taj nain m($u v(diti 2ri$u (
,v(j(j dje*i &ada im je t( naj+(tre2nije- v(diti ih u '&(lu- vrti- ,manjuje ,e
nerv(1a tije&(m v(5nje i ,lin(. Bed(,tata& 8le&,i2iln($ radn($ vremena ,e
m(5e u(iti u +r(i1v(dnim tvrt&ama $dje je 1a+(,leni& Fve1anC u1 ,v(je radn(
mje,t(- te m(ra ne+re&idn( 2iti 2li1u ,tr(ja ili +r(i1v(dne tra&e. Bematerijalni
a,+e&t ,u,tava na$ra4ivanja u +ravilu ima vei uina& &a( m(tiva*ij,&i 8a&t(r
&(d vi,(&((2ra1(vanih 1a+(,leni&a- , (21ir(m na t( da ,u djelatni*i na ni5e
+(1i*i(niranim i jedn(,tavnijim radnim mje,tima vi'e u,mjereni na vi,inu +lae
i 1ad(v(ljenje e$1i,ten*ijalnih +(tre2a.
P=ODB7S%L BOD7S%D6L
1.
2.
3.
.
5.
6.
!.
8.
9.
P(2(lj'ati ,tav(ve i m(ral 1a+(,lenih
P(ma5e 1a+(,lenim r(diteljima
Smanjuje +r(metne $u5ve
P(veava djel(tv(rn(,t
P(veava +r(i1v(dn(,t
=je'ava 1a&a'njavanje
P(ma5e (nima &(ji 5ele raditi 2e1
(metanja
7la&'ava 1a+(,lenima d($(varanje
(2ve1a i1van rada
7la&'ava ,l(2(dne a&tivn(,ti
1a+(,lenih
Bed(,tata& nad1(ra tije&(m ,vih ,ati rada
Kljuni ljudi m($u 2iti ned(,tu+ni u (dre4en(
radn( vrijeme
"(5e u1r(&(vati da u (dre4en( vrijeme 2ude +re
mal( ljudi
Pr(2lem je u,&la4ivanje 1a+(,lenih iji (ut+ut je
in+ut 1a dru$e
Pr(2lem d($(varanja vremena ,a,tan&a
@a+(,leni*i m($u 1l(ra2iti +r($ram 8le&,i2iln($
radn($ vremena
%e'&( je +lanirati radn( vrijeme
Bem($un(,t &((rdiniranja +r(je&ata
@a2(ravljanje na +(,l(vne (2ave1e u tvrt&i
.a!lica 6. Prednosti i nedostaci "leksi!ilnog radnog vremena
4zvor: O!rada autora na temelju ta!lice 3;.B. Prednosti i nedostaci "leksi!ilnog radnog
vremena. @ahtijarevi+, Ai!er 1ikreta 53BBB9. Management ljudskih potencijala.
<agre!,#olden marketing, str. D76.
+# Sustav nagrade i kazne za motiviranje i demotiviranje zaposlenika
U ,uvremenim uvjetima +(,l(vanja ,matra ,e da ,u u+rav( 1a+(,leni*i
najvrjedniji C&a+italC tvrt&e- ,t($a je (,n(vna 1adaa menad5era +ratiti inten1itet
i +r(mjene m(tiva*ije 1a+(,leni&a u ,vrhu njih(va 1ad(v(ljenja- a ,ve , *iljem
u,+je'ne reali1a*ije *iljeva tvrt&e. U+rav( ,hvaanje m(tivat(ra &(ji ine
1a+(,leni&e 1ad(v(ljnima i +(tiu ih na u,+je'n( (2avljanje radnih 1adata&a ini
umijee u+ravljanja ljud,&im +(ten*ijalima. Dnali1a i ade&vatan ,u,tav +raenja
u,+je'n(,ti 1a+(,leni&a u radu- te d(2r( ra1ra4en i +ravedan ,u,tav na$rade i
&a1ne m(5e ,e &(ri,titi &a( 2itna +(lu$a 1a m(tiviranje 1a+(,leni&a. P(1itivan
,tav menad5era- v(4enje umje,t( nare4ivanja- &(re&tn(,t u (dn(,u +rema
ljudima- ,+(,(2n(,t +rihvaanja +($re'&e- ,ve ,u t( &valitete &(je ine lidera u
(dn(,u na 'e8a. Kvalitetn( ra1ra4en ,u,tav na$ra4ivanja &a( ,u,tav m(tiva*ije
1a+(,leni&a (2uhvaa detaljnu anali1u trenutn($ ,u,tava- te anali1u i +raenje
+(tre2a i +(na'anja 1a+(,leni&a- de8iniranje ,trate$ije i m(dela na$ra4ivanja-
anali1u i u,+(red2u ,a ,u,tav(m na$ra4ivanja dru$ih tvrt&i- evalua*iju
&(m+en1a*ij,&ih +r($rama- te &(nan( im+lementa*iju ,u,tava m(tiva*ije.
%ime +r(*e, m(tiviranja ne 1avr'ava- ve je na&(n nje$(ve +rimjene +(tre2n(
anali1irati n(v( ,tanje i (*ijeniti u,+je'n(,t +r(ved2e- (dn(,n( utje*aj na
1ad(v(lj,tv( 1a+(,leni&a- te +(2(lj'anje reali1a*ije (r$ani1a*ij,&ih *iljeva.
?edna&( &a( 't( je ,u,tav m(tiva*ije 2a1iran na ra1liitim (2li*ima
na$ra4ivanja i ,timuliranja u,+je'nih 1a+(,leni&a 1a njih(v i1vanredan rad- i,t(
ta&( tre2a 2iti ra1ra4en i ,u,tav &a5njavanja 1a+(,leni&a &(ji ne (dra4uju ,v(j
+(,a( ,avje,n( i (d$(v(rn(. Su,tav &a5njavanja- +rimjeri*e (+(men(m-
(du1imanjem ,timula*ije- d(djeljivanjem manje +laen($ i manje (d$(v(rn($
radn($ mje,ta u &rat&(m vremen,&(m ra1d(2lju i ,lin(- +(ne&ad m(5e
djel(vati +(1itivn( na 1a+(,leni&a- &(jem je &a1na namijenjena u1 uvjet da je
1a+(,leni&u ra1ja'njen( 1a 't( je &a5njen i u emu je 2ila nje$(va (d$(v(rn(,t.
U ,luaju da ta&av 1a+(,leni& +er*i+ira &a&( mu je tim nain(m nane,ena
ne+ravda- uina& e 2iti ,u+r(tan- (dn(,n( dem(tivirajui.
-# Kompetencije i djelotvornost menadera
U,+je'an menad5er m(ra +(,jed(vati (dre4ene &(m+eten*ije- te i ,am
2iti vi,(&(m(tiviran &a&( 2i &a( lider m($a( v(diti +(dre4ene 1a+(,leni&e i
(r$ani1a*iju u &(j(j djeluje. Bje$(v u,+jeh +rven,tven( (vi,i ( 'irini nje$(va
1nanja- vje'tinama i ,+(,(2n(,tima &(je je +(tre2n( &(ntinuiran( in(virati i
+ratiti trend(ve- &a&( u te(riji ta&( i u +ra&,i- a nar(it( i1 +(druja &(jim ,e
2avi. U,+je'n(,t menad5era ,e ($leda u nje$(v(j ,+(,(2n(,ti da ,v(ja 1nanja i
vje'tine tran,8(rmira u &(n&retne a&*ije , *iljem reali1a*ije (r$ani1a*ij,&e
,trate$ije i ,tvaranja vrijedn(,ti 1a tvrt&u. 7d te(retiara +(jm(m m(tiva*ije
menad5era +rvi ,e 2avi( "*6lelland- &(ji je detaljn( ra1radi( &(n*e+*iju
+(tre2e 1a m(i- (dn(,n( intere, 1a utje*anjem na ljude &a( m(tiv(m
+(,ti$nua i menad5er,&($ u,+jeha.
0L12(ru menad5er,&e &arijere i u,+jehu u menad5er,&im +(,l(vima
+rid(n(,e (dre4eni ,tav(vi i m(tivi- a t( ,u:
+(1itivni ,tav(vi +rema aut(ritetu i ljudima na tim +(1i*ijama-
+(tre2a 1a +(&a1ivanjem m(i nad dru$ima-
+(tre2a 1a (d$(v(rn('u i (,jeaj (d$(v(rn(,ti-
+(tre2a 1a i,ta&nut(m +(1i*ij(m i +(na'anjem-
+(tre2a 1a natje*anjem-
+(tre2a 1a d(&a1ivanjem i +(tvr4ivanjem 9Sam2(l- 2009.- 0:.0
@adaa je menad5era v(4enje +(,l(vanja i reali1a*ija (r$ani1a*ij,&ih *iljeva
a &a&( je jedan (d a,+e&ata v(4enje i m(tiviranje 1a+(,leni&a- (n tre2a- (,im
(+ih i ,trunih 1nanja- imati i (dre4ene &(m+eten*ije &a( 't( ,u ra1vijene
,+(,(2n(,ti 1a+a5anja- i1ra5ajne ,+(,(2n(,ti- ,+(,(2n(,ti analiti&($ +ri,tu+a
+r(2lemu i +rav(vremen($ d(n('enja (dlu&e- te d(n('enje +r(*jena.
P(1navanje i +('tivanje temeljnih naela eti&e i &ulture uvjet ,u reali1a*ije
u,+je'n($ i &(re&tn($ (dn(,a , djelatni*ima- ali i &lijentima- +artnerima i
(,talim ,tranama 1aintere,iranim 1a tvrt&u. U,+je'an menad5er 1na da ,v(ja
1nanja i vje'tine tre2a &(ntinuiran( nad($ra4ivati- ra1vijati i in(virati. 0U&u+ne
+ret+(,tav&e 1a +(,l(vnu u,+je'n(,t menad5era (2uhvaaju tri temeljne ,&u+ine
im2eni&a &(ji ,u u me4u,(2n(j intera&*iji i intera&*iji , radn(m (&(lin(m. %e
+ret+(,tav&e ,u: u&u+na radna ,+(,(2n(,t- m(tiva*ija i em(*i(nalna
inteli$en*ija. "enad5ment je umjetn(,t 9Sam2(l- 2009.- 1:.C
0# 2e&inicija uspjeha
P(tre2n( je na$la,iti &a&( je u,+jeh u +(,lu- +a (nda i u,+jeh u
+(,l(vanju ,u2je&tivan. Sva&i +(jedina* &reira ,v(ju +er*e+*iju i de8ini*iju
u,+jeha- a ,rea ili 1ad(v(lj,tv( u +(,lu e,t( ,u di( te de8ini*ije. U,+je'n(
(dra4en +(,a(- +a i 'ire- u,+je'n( +(,l(vanje 1nai 1ad(v(ljenje una+rijed
de8iniranih *iljeva +(jedin*a ili (r$ani1a*ije. U,+jeh +(jedin*a e,t( je de8iniran
unutar (r$ani1a*ije &a&( 2i ,e m($a( ade&vatn( +ri1nati i na$raditi- te na taj
nain djel(vati &a( u,+je'an m(tivat(r 1a +(jedin*a &(ji je u,+jeh +(,ti$a(- ali i
1a (,tale ,udi(ni&e unutar (r$ani1a*ije. U,+jeh 1a+(,leni&a naje'e ,e (ituje
na+red(vanjem- (dn(,n( &retanjem ili +remje'tajem , d(tada'nje$ radn($
mje,ta na 2(lje radn( mje,t( &(je ,e nala1i na vi'(j hijerarhij,&(j ra1ini- te
(2uhvaa i (2avljanje ,l(5enijih +(,l(va. U,+je'n( (2avljen +(,a( m(5e 2iti
na$ra4en javnim +ri1nanjem- te d(djel(m vi'e +lae- ali ,e m($u &(ri,titi i dru$i
(2li*i na$ra4ivanja (vi,n( ( intere,ima i m(tiva*ij,&im 8a&t(rima +(jedin*a
&(je$ ,e na$ra4uje- +rimjeri*e +laen( d(datn( (2ra1(vanje i u,avr'avanje-
2(nu,i i dru$(.
0De8ini*ija u,+jeha je 2r1( una+re4enje , jedn($ +(,la na dru$i- uvije&
na u1la1n(j liniji. Pr(2lemi &(je je i1r(dila de8ini*ija u,+jeha +(,tali ,u (iti &ad
,u ,e (r$ani1a*ije ,u(ile , (&ru5jem &(je je manje (+ra'tal( i $dje ra,t nije
m($a( ,a&riti +($re'&e &(je ,u +(,tajale ,ve ,&u+lje. 7r$ani1a*ije imaju
($r(mnu ,+(,(2n(,t (dre4ivanja u,+jeha 1a ,v(je lan(ve 96(llin,- 2002.- 190.
191:. CU,+jeh +(jedin*a tre2a 2iti javn( +ri1nat- te na taj nain +(,lu5iti &a(
m(tivat(r t(m +(jedin*u- ali i (,talima u (r$ani1a*iji. %vrt&e &(je 1naju
+re+(1nati i na$raditi trud- (d$(v(rn(,t- &reativn(,t i nat+r(,jen( 1ala$anje-
+(ti*anjem tih &valiteta i (,(2ina +utem na$ra4ivanja u,+je'n( (dra4en($ +(,la-
ula5u u ,am($ 1a+(,leni&a- te $a m(tiviraju 1a (,tana& u tvrt&i- ali je uina&
+(1itivan i 1a (,tale 1a+(,lene ili +rivlaenje n(vih talentiranih i &valitetnih
&adr(va.
3# %rimjeri primjene motivacijskih tehnika u praksi
Pra&,a +(&a1uje da &a( 't( +(,t(ji ni1 ra1liitih te(rija ( nainu i ra1radi
,u,tava m(tiva*ije- ta&( i tvrt&e ,va&a 1a ,e2e 1a,e2n( imaju ra1ra4eni
,+e*i8ini ,u,tav m(tiviranja i ,timula*ije 1a u,+je'n( (2avljanje +(,la i
(,tvarivanje *iljeva (r$ani1a*ije. Svim tvrt&ama je 1ajedni&( da ,hvaaju
+(tre2u de8iniranja ,u,tava m(tiva*ije &a( 1naajn($ im2eni&a +(ti*anja
+r(du&tivn(,ti i +(veanja &valitete rada- a time i +(veanje u,+je'n(
reali1iranih (r$ani1a*ij,&ih *iljeva- te &a( &rajnji re1ultat i +(veanje 8inan*ij,&e
&(ri,ti- (dn(,n( d(2iti. @a &(m+ara*iju ,u (da2rana dva ra1liita +rimjera i1
+ra&,e hrvat,&ih javnih (r$ani1a*ija- &(ji ,e ra1li&uju +( ,v(j(j ,tru&turi
vla,ni'tva- djelatn(,ti- (r$ani1a*ij,&(j ,tru&turi- i (,n(vn(j djelatn(,ti- te je
intere,antna u,+(red2a- &a&( te ra1li&e utjeu na 8un&*i(niranje u+ravljanja
(r$ani1a*ij,&im ,u,tav(m- v(4enje &adr(va i im+lementa*iju ,u,tava
m(tiva*ije.
3#"# %rimjer4 Upravljanje ljudskim potencijalima u tvrtki )
6ilj tvrt&e je &(ntinuiran( +(veavati 2r(j +(tr('aa- (dn(,n( &(liinu
+r(dan($ re,ur,a i u,lu$a. Strate$ija +(,l(vanja de8inirana je &a( +(veanje
+rih(da i ,manjenje tr('&(va +(,l(vanja. U+rava &(ri,ti +(liti&u ,u,tava
u+ravljanja &a( +(la1i'te 1a v(4enje tvrt&e +rema 't( veim uin*ima i
&(ntinuiran(m +(2(lj'anju. Pr(matrana tvrt&a ima uvedene LS7 ,tandarde
9001:2000 i 1001:200 &(je ne+re,tan( (2navlja. "i,ija +r(matrane tvrt&e je
(,i$urati +(tr('aima &(ri'tenje ener$enta- +r(i1v(da i u,lu$a u ra1liite ,vrhe.
#i1ija tvrt&e je +(,tati v(dea tvrt&a u +ru5anju ,v(jih u,lu$a- te +r(daji na
+(druju +et 5u+anija u Hrvat,&(j- ali i 'ire.
"(tiva*ija 1a+(,leni&a djel(min( je navedena u &(le&tivn(m u$(v(ru
u &(jem ,u de8inirana +rava 1a+(,leni&a +r(matrane tvrt&e- a (,im m(tiva*ij,&ih
8a&t(ra navedenih u &(le&tivn(m u$(v(ru u +ravilu ,e ne &(ri,te dru$i 8(rmalni
m(tivat(ri.
7ni (2uhvaaju ,ljedee:
a: L1ravne materijalne &(m+en1a*ije: red(vita i +rav(vremena mje,ena
+laa- d(datne ,timula*ije- +(veanje +lae (vi,n( ( $(dinama radn($
,ta5a.
2: Bei1ravne materijalne &(m+en1a*ije: ,ti+endije 1a '&(l(vanje na
O&(n(m,&(m 8a&ultetu- ,+e*ijali1a*ije ve1ane u1 +(jedina radna mje,ta
i ,trune ,eminare- ,lu52en( v(1il( 1a &(ri'tenje u ,vrhu d(la,&a na
+(,a( ili (dla1a& na d('&(l(vanje- +laen( mir(vin,&( i d(+un,&(
1drav,tven( (,i$uranje itd.
Da 2i uenje 2il( uin&(vit(- 1a+(,leni*i m(raju htjeti +(2(lj'ati ,v(ju
radnu u,+je'n(,t- &(ja e im (m($uiti da d(2iju una+re4enje i na+red(vanje.
@a+(,leni*i &(ji +ri5elj&uju una+re4enje i,&u,it e vee 1ad(v(lj,tv( +(ta&nut(
,udjel(vanjem u +r($ramu (2u&e ne$( (ni &(ji ,udjeluju 12($ ,traha (d (t&a1a.
#ee 1ad(v(lj,tv( +ru5a i veu m(tiva*iju 1a u,+jeh(m 9@ane- 2010.-1!0:.
3# $# %rimjer4 Upravljanje ljudskim potencijalima u odgojno5obrazovnoj
ustanovi
=ad u '&(lama &a( (2ra1(vn(.(d$(jnim in,titu*ijama m(5em( ra1matrati
i &(m+arirati , vi'e ra1liitih a,+e&ataM ta&( em( &(n&retn( rei da ,e u (v(m
+rimjeru radi ( dr5avn(j in,titu*iji- (dn(,n( '&(li. Bain rada i 8un&*i(niranja
'&(le ra1liit je u (dn(,u na rad u vi,(&(j '&(li- u (dn(,u na rad u +rivatn(j
'&(li- te u u,+(red2i , tvrt&(m 9dr5avn(m: ili a& +rivatn(m tvrt&(m.
7d$(v(riti na +itanje &a&( m(tivirati 1a+(,leni&e u '&(lama nije nimal(
la&(. Pitanje m(tiva*ije 1a+(,leni&a u '&(li &a( (d$(jn(.(2ra1(vn(j in,titu*iji
ve1an( je u1 m(tiva*iju +(jedin*a &r(1 (,(2n( 1ad(v(lj,tv( +r(i1a'l( i1
1ad(v(lj,tva rad(m i +(uavanja ueni&a- te m(tiva*iju ve1an( u1 im2eni&e
&(je '&(la &a( dr5avna in,titu*ija &(ri,ti 1a +(veanje 1ad(v(lj,tva ,v(jih
1a+(,leni&a. 7dre4eni ,u2je&tivni m(tivat(ri u (d$(jn(.(2ra1(vnim
in,titu*ijama je,u: (dla,*i na maturalna +ut(vanja i (r$ani1irane i1lete u +ravilu
na de,tina*ije unutar Hrvat,&e- (r$ani1irani +(,jeti mu1ejima- &a1ali'tima i
dru$im &ulturnim u,tan(vama- te 1ajedni&( dru5enje na &raju +rv($
+(lu$(di'ta. U (&viru ,u2je&tivnih m(tivat(ra 1naajn( je nave,ti i 8a&t(r
1ad(v(lj,tva rad(m &(ji ,e (ituje u u,+je'n(m i1v(4enju na,tavn($ ,ata-
u,+jehu ,amih ueni&a- (,(2it( na 5u+anij,&im ili dr5avnim natje*anjima- te
+(,e2n( i,ti*anje ,ame '&(le u (dre4enim a&tivn(,tima i +r(je&tima.
P(1itivan ,tav 1a+(,leni&a na u+ravlja&(m radn(m mje,tu- v(4enje
umje,t( nare4ivanja- &(re&tn(,t u (dn(,u +rema na,tavni*ima- ,+(,(2n(,t
+rihvaanja +($re'&e- i,&ren(,t- lju2a1n(,t- +(1itivna &(muni&a*ija- ,uradni&(
djel(vanje- +ravedna ra,+(djela radnih 1adu5enja ,trunim 1a+(,leni*ima- rad na
&(ntinuiran(m +r(8e,i(naln(m ra1v(ju na,tavni&a- (,i$uranje +(ti*ajne (&(line
1a uenje ueni*ima i i1v(4enje na,tave na,tavni*ima- t(leran*ija itd.M ,ve ,u t(
&valitete &(je ine lidera '&(le i &(je m($u utje*ati na m(tiviran(,t 1a+(,leni&a
na radn(m mje,tu na,tavni&a.

6# 7akljuak
U ,uvremenim uvjetima +(,l(vanja &adr(vi ,u +(,tali najva5niji
im2eni& +r(i1v(dnih ,na$a i +(,ti1anja &(n&urent,&e +redn(,ti. Pr(i1v(dne
,na$e &a( 't( ,u 1emlja- materijalni &a+ital i 8i1i&i rad &(je ,u u indu,trij,&(m
dru'tvu 2ili $lavni 8a&t(ri &(n&urentn(,ti- u ,uvremen( in8(rma*ij,&( d(2a ,ve
vi'e 1amjenjuju 1nan(,t- 1nanje- te ,+(,(2n(,t- &reativn(,t i intele&t ljudi. %i
8a&t(ri j(' uvije& e$1i,tiraju u tvrt&ama i ine 2itan di( +(,l(vnih +r(*e,a- n( 1a
+(,ti1anje &(n&urent,&e +redn(,ti nije vi'e d(v(ljn( imati najm(derniju (+remu
i ,tr(jeve- ve &reativne i (2ra1(vane ljude na ,vim ra1inama &(ji ,e t(m
(+rem(m 1naju ,lu5iti- te &(ji ,u ,+remni ,v(je 1nanje +ermanentn( u,avr'avati
i in(virati- te nauen( +rimijeniti u +ra&,i. =a1v(j tehn(l($ije- te 2r1e +r(mjene
u +(,l(vn(j (&(lini imale ,u 2itan utje*aj na +r(mjene u +(,l(vn(j 8il(1(8iji i
(&retanju (vje&a +rema 1nanju &a( najva5nijem +r(i1v(dn(m i ra1v(jn(m
re,ur,u. 72ra1(vanje i u,avr'avanje vi'e ni,u (2ve1a i +rivile$ija i,&ljuiv( t(+
menad5era- ve ih je +(tre2n( +r(v(diti na ,vim ra1inama (r$ani1a*ije. L,t(
ta&(- u ,uvremenim uvjetima (r$ani1a*ij,&e +iramide ,e +re(&reu- (dn(,n(
1a+(,leni*i +(,taju najva5niji im2eni& u tvrt&i i njih(v( 1ad(v(lj,tv( je na
+rv(m mje,tu. @nanje i m(tiva*ija &adr(va- te njih(v( +(du1etni'tv( i
&reativn(,t najvee ,u ,na$e i +(ten*ijal ( &(jem (vi,i i ra1ina +r(du&tivn(,ti
rada- a time i ,tu+anj u,+je'n(,ti +(,l(vanja. Be&i aut(ri ,matraju da 2i u+rav(
m(tiviranje tre2al( 2iti najva5niji i jedini 1adata& menad5menta ljud,&ih
+(ten*ijala- jer imati u (r$ani1a*iji m(tivirane &adr(ve 1nai imati ljude &(ji
&(ri,te ,v(j +uni +(ten*ijal da 2i i1vr'ili 1adat&e na naj2(lji m($ui nain- jer
m(tivirani &adr(vi 1nae 1ad(v(ljne 1a+(,leni&e.
#a5n( je da menad5eri ,hvate da je u ,uvremenim uvjetima +(,l(vanja-
&(ntinuiran( (2ra1(vanje i u,avr'avanje- te m(tiviranje 1a+(,leni&a jedan (d
najva5nijih (2li&a u+ravljanja i ra1v(ja ljud,&ih +(ten*ijala- te +retvaranja u
ljud,&i &a+ital &a( najvrjedniji &a+ital tvrt&e. Sva +(druja rada i djel(vanja u
dru'tvu (2ilje5ile ,u 2r(jne +r(mjene- &(je ,u ,e ujedn( (dra1ile i na +r(mjenu
mje,ta i ul($e (vje&a.1a+(,leni&a u +(,l(vn(m +r(*e,u. D(& u vrijeme
indu,trij,&e rev(lu*ije $lavnu ul($u u tvrt&ama imaju m(derni ,tr(jevi i (+rema-
te ,e u taj &a+ital tvrt&e najvi'e inve,tira- a 1a+(,leni*i ,u +(ti,nuti u +(1adinu te
,e njih(v +(ten*ijal ne in(vira i ne ra1vija d(v(ljn(- d(tle u ,uvremen( d(2a
vi'e nije d(v(ljn( imati najm(derniju (+remu ili ,tr(jeve- ve ,u u+rav( ljudi.
1a+(,leni*i +(ten*ijal &(ji najvi'e vrijedi- i &(je$ je- in(viranjem 1nanja i
vje'tina- te m(tiviranjem +(tre2n( ra1vijati i u,avr'avati- te +retv(riti u &a+ital
+utem &(je$ (r$ani1a*ija +(,ti5e &(n&urent,&u +redn(,t.
8iteratura
1. <ahtijarevi.;i2er- Gi&reta 91999:. "ana$ement ljud,&ih +(ten*ijala.
@a$re2- I(lden mar&etin$.
2. 6(llin,- I.6. Oli1a M Devanna- "arA Dnne 91999:. L1a1(vi menad5menta u
JJL. St(ljeu. @a$re2.
3. "aru'i- Svet( 92006:- U+ravljanje ljud,&im +(ten*ijalima. . i1d. @a$re2-
DDO67.
. %h(m+,(n- Drthur D. 92008:. Strate'&i menad5ment : u +(tra1i 1a
&(n&urent,&(m +redn('u : te(rija i ,luajevi i1 +ra&,e. @a$re2- "ate.
5. DenA- =i*hard 92000:- "(tivirani 1a u,+jeh- "enad5er,&e tehni&e 1a vea
d(,ti$nua- ".O.P. 6(n,ult- @a$re2.
6. 6ert( M 6ert( 92008:. "(derni menad5ment. 10. i1d. @a$re2- "ate.
!. Qui2le- @ane K. 92010:. "enad5ment ured,&($ +(,l(vanja. 8. i1d. @a$re2-
"ate.
8. 7d$(v(rn( +(,l(vanje na +(druju ljud,&ih +(ten*ijala- P(,l(vni ,avjetni&-
2r. 50- ,tr 56 9,ijeanj 2009:.
9. "(tiva*ija i &(m+eten*ije mana$era- P(,l(vni ,avjetni&- 2r. 50- ,tr 0
9,ijeanj 2009:.
10. %he O88e*t, (8 Om+l(Aee Sati,8a*ti(n (n 6(m+anA Ginan*ial Per8(rma*e-
"ar&etin$ Lnv(at(r, Lnternati(nal Ln*- 2005.-
htt+:RREEE.mar&etin$inn(vat(r,.*(m
11. D(Enl(ad,R%heO88e*t,.+d8- 921.1.2009.:.
12. Sam2(l Dar&(- >jud,&i +(ten*ijali- Svat&( ,e 5eli (,jeati vrijednim 3 't(
ljude m(tivira- P(,l(vni ,avjetni&- 2r. 50- 9,ijeanj 2009.:.