STANBUL TCARET ODASI

KALIPILIK
SEKTR ARATIRMASI









HAZIRLAYAN

Serap ALP


Ekim,2005







1






NDEKLER

1. RN TANIMI VE KAPSAMI

1.1. Kalpln Tarihi
1.2. Kalplkla lgili Tanmlar ve Kalp eitleri


2. SEKTRN GELM VE POTANSYEL

2.1. Trkiyede Kalplk Sektrnn Durumu ve Potansiyeli
2.2. rnlerin Gmrk Tarife statistik Pozisyon Numaralar


3. DI TCARET

3.1 hracat
3.2 thalat


4. SONU VE DEERLENDRME


KAYNAKLAR



















2




1.RN TANIMI ve KAPSAMI
1.1 KALIPILIIN TARH

nsanlk aslnda ilk alardan itibaren kalp ad verilen takmn farknda
olmutur. Tun devri ve Demir devri diye anlan tarih ncesi dnemlerde bile tatan
oyma kalplarn ve birtakm basit biimlendirme aralarnn kullanld
bilinmektedir.M. 4000 yllarnda ilk olarak dvlen malzemeler bakr, altn ve gm
olmutur.M. 1500-700 yllarnda da demir bronzdan silah, alet ve eitli donatmlar
yaplmtr.Antik Yunanllar, kalpl, evlerinde grsel bir ilgi yaratmak iin yzeyleri
daha kk paralara ayrarak kullandlar. Kalp grnleri genellikle elipslerden
parabollerden ve hiper parabollerden meydana geliyordu. Romallar, Yunanllarn
kalplarn basite indirgeyerek kresel ekilleri temel aldlar. Bu iki stil 8 klasik ekle
dald.

Resim 1. Yunanllarn Gelitirmi Olduklar Kalp Formatlar

Kaynak: http://www.sfvictoriana.com/details/pages/1.htm

Ancak kalbn fonksiyonlarnn ve neminin tam olarak anlalabilmesi iin
Endstri Devriminin ortaya kt ve gelitii dnemlerin; yani XVIII. Ve IXX
yzyllarn gelmesinin beklenmesi gerekmitir. Bugnk manada apak boluuna
sahip kalplar, ilk kez XVIII. Yzyln sonlarnda yaplmtr. Bu dnemlerde seri imalat
fikri olumu ve yaygnlamaya balamtr. Daha sonra 1945 ylndan itibaren, kalp
ekillendirmede otomasyon uygulamalarna balanmtr. Seri imalatn gerei,
sadece hzl ve belirli zaman biriminde yaplan ok sayda imalat deildir. Ayn
zamanda paralar arasnda l ve biim taml bata olmak zere tm zellikler
bakmndan eitliin salanmas ve yaplan imalatn ekonomik olmas da en az bunun
kadar nemlidir. u halde, tr ile biimlendirdii faz (kat veya sv) ne olursa olsun,
malzemeyi belirli biim ve boyutlar gsteren bir geometri iinde sktrmak suretiyle
i parasn oluturmak, mantkl ve pratik bir zm ekli olmaktadr. mal edilen
parann l ve biim tamlnn, en fazla kalp geometrisinin gsterebildii
hassasiyet derecesi kadar olabilecei: bunu hibir zaman aamayaca ak bir
3
gerektir. u halde, anlan geometrinin para iin talep edilecek maksimum l ve
biim tamlnda oluturulmasnn yannda; bu zelliklerini gerek ekillendirme srece
ve gerekse belirli bir imalat periyodu (says) esnasnda korumas gerekmektedir.
te, kalp iin uygulanan tasarm ve imalat evrelerindeki srekli gelitirme ve
iyiletirme abalarnn tmnn anlam bu son cmlede sakldr. Gelimi lkeler ile
bu alanda son yllarda gelime salayan lkeler bir yana, artk son birka yldr
nc Dnya lkeleri ve Eski Dou Bloku lkeleri, ya da bunlarn dnda kalan ve
adlar bugne kadar sanayileme ile birlikte hi anlmam olan baz lkeler bile
Kalpl malat Teknolojileri konusunda varlarn yoklarn ortaya koymaktadrlar.

1.2. KALIPILIK LE LGL TANIMLAR VE KALIP ETLER

Kalp ve Kalp genel olarak u ekilde tanmlanabilir:zde paralar istenilen
l taml snrlar ierisinde ve en ksa zamanda reten, malzeme sarfiyat ve
insan gcnn asgari dzeyde tutulmasna yardmc olan ve takm tezgahlar ile
alabilen aygta kalp denir. Bu aygtn tasarmn hazrlayan, yapmn
gerekletiren ve altrabilen kiiye de kalp denir. Bu aklamalardan sonra
kalplk meslei genel olarak aadaki ekilde tanmlanabilir:Seri retimi
gerekletirilecek herhangi bir kalbn tasarmna, yapmna ve altrlmasna olanak
salayan, uygulamal eitim ve retim yntemlerini bir btn olarak kabul eden
meslek dalna kalplk meslei denir.

Kalplk mesleini konu edinenler, en azndan basit matematik ve tasar
geometri kavramlarn, makine teknik resim izimini ve okunuunu, markaclk ve
lme bilgisini, btn takm tezgahlarnn kullann, s ve sertlik lme ilemlerinin
yapln, ayrca makine elemanlarnn montajn gerektiren bilgileri almak
zorundadr. Bu bilgileri alan ve pratik uygulamalar iyi deerlendirebilen bir kalp,
aadaki konularda bilgi ve beceri sahibi kiidir.

1) yi bir kalp tasarmcs olarak gze arpar.
2) Makine teknik resmini izme ve okuma yeteneine sahiptir.
3) Kalp konstrksiyonu hazrlamakta uzmandr.
4) Komple kalb oluturan elemanlarn hangi takm tezgahnda ve nasl
ilenebileceini organize etmede ustadr.
5) Komple kalb meydana getiren malzemeleri en iyi ekilde seebilen
uzmandr.
6) Kalp elemanlarnn sl ilemlerini ve sertlik lme tezgahn kullanarak,
paralarn sertlik deerlerini denetleyen kontrolrdr.
7) Kalb oluturan elemanlarn montajn yapandr.
8) Kalplanacak parann malzemesini hazrlayan, yapm bitmi olan kalb
imalat tezgahna emniyetle balayan ve doabilecek kazalar tasarlayarak
giderici tedbirleri alabilen kiiler, kendilerini bu meslee adam kiilerdir.

Gelimekte olan teknoloji anda, kalpln kolayca aklanamayaca bir
gerektir. nk kalplk, gnlk hayatmza girmi pek ok paralarn retimini
gerekletiren nemli sektrlerden biridir. Gnlk hayatmza giren bu paralarn
retiminde; zaman, kalite ve l taml, malzeme tasarrufu ve zdelik salayan,
ayrca iilik giderlerini asgari dzeye indiren kalplktr.

4
Kalplar ncelikle iiliklerine ve kalitelerine gre snflandrmak gerekmektedir.
Bunlar ksaca A tipi, B tipi ve C tipi kalplar olarak tanmlanabilir. Kalplarn hangi
tipinin nasl bir karakteristik zellik izdiini anlayabilmek iin ksaca bu trlerin
tanmlanmas gerekmektedir.

A Tipi Kalp

Ardk (Progresif) veya transfer kalb tipinde, otomatik transfer sistemine
sahip, ak veya kapal (iklimlendirilmi, haval soutmal) transfer sistemli ve yksek
hassasiyetteki kalplardr. Genelde , operasyonlar bir baskda tamamlanamayan ok
hassas paralar imal etmektedirler.

B Tipi Kalp

Genelde baskda biimlendirilen; nispeten byk boyutlu ve hassasiyetleri biraz
daha dk olan sac paralarnn imalatnda kullanlan kalplardr. zerlerinde, kaml,
maal, hidrolik ve pnmatik tahrik sistemleri yer alabilmektedir. Kalp ve makinenin
btnlk arz ettii (akple) seri ilem makineleri de bu gruba dahil ediebilir.

C ve D Tipi Kalplar

malat says 100.000in altnda olan, nispeten kaba tolerensl, dkm gvdeli ve
kilo ile satlabilen dk kalplardr.

Esas amac birbirinden farkl olmayan, ancak alma sistemi ve rettikleri
paralar bakmndan farkllklar gsteren kalpl aadaki ekilde snflandrmak
mmkndr;

Sac-Metal Kalplar

Sinterleme Kalplar,
Presle ekil Verme,
Enjeksiyon Kalplar,
Kokil Kalplar,
Ekstrzyon Kalplar,
Haddeler,

Plastik ve Kauuk Kalplar

Enjeksiyon Kalplar,
Ekstrzyon Kalplar,
iirme Kalplar,
Vakum kalplar,
Piirme Kalplar

Cam Kalplar




5


1.3 Kalplk Alanlar

Trkiye Kalplk Sektrnde birok firma eitli alanlarda faaliyetlerini devam
ettirmektedir. Bu eitlilik, her alan iin tamamen farkl bir uzmanlk konusu
yaratmaktadr. Bu sebeple, kalplk alanlarn tam manasyla kavrayabilmek iin bu
uzmanlk alanlarn derinlemesine incelemek gerekmektedir.

1.3.1 Sac Metal Kalplar

Trk Kalplk Sektrnde gerek yurtii, gerekse yurtd piyasada katma
deeri yksek olan sac metal kalplar zellikle ithalatmzda youn olarak talep
edilmektedir. Bu noktada yksek talep gren sac metal kalplarnn eitliliini
vurgulamak faydal olmaktadr.

1.3.1.1Sinterleme Kalplar

Sinterleme, toz halindeki malzemenin erime scakl altndaki bir scakla
belli bir sre maruz braklarak tozlarn birbirlerine dedikleri noktalardan balayarak
kaynamasna denir. Molekler ekim kuvvetleriyle parack kabuunda oluan
yzey geriliminin, scaklkla azaltlp birbirine kaynamas, bu ynyle eriterek
kaynamadan ok farkllk gsterir. Bu safhalarn tamamlanmas da Sinterleme yolu
ile kalbn olumasna olanak salamaktadr.

1.3.1.2 Presle ekil Verme

Presle ekil verme, metal kalplar iin ihtiyalara uygun olarak edinilmi pres
makineleriyle ekillendirme srecidir. Presle yaplan rnler, demirli metallerin
zelliklerine sahiptir. elikten ve karmlardan yaplabilirler; baist ekilde hzlca
retilebilirler. Presleme srecinde yaplabilecek ilemlerden bazlar;kesme ve
dilimleme ileri, ak kesme ve parsiyel kesme, sktrarak delme ve hassas delme,
apak alma, delik ama ve zmbalama, krpma, tralama ve kalibre etme, yzey
dzlemletirme ve tleme, bkme, grn, dkm, kenar kvrma, ak kalpta
dvme ve kapal kalpta dvme, serbest ekstrzyon, geriye, ters ekstrzyon veya
kalpta ekstrzyon, gerdirerek ekil verme.

1.3.1.3. Enjeksiyon Kalplar (MIM, Metal Injection Moulding)

Metal Enjeksiyon Kalplama ya da dier adyla MIM teknolojisi zellikle son
15-20 yl yl ierisinde alternatif bir imalat metodu olarak kendini gstermeye
balamtr. Greceli olarak kk, hassas ve karmak ekilli paralarn ekonomik
biimde retilmesine imkan tanyan MIM teknolojisi bugn itibariyle dnyada 1 milyar
$ tutarnda i hacmine ulamtr. El aletleri endstrisi, optik, tp ve medikal endstri,
ateli silahlar endstrisi, havaclk endstrisi, elektronik ve otomotiv endstrisi
gnmzn kitlesel imalat sektrlerine hizmet vererek srekli gelime gsteren MIM
endstrisinin, 2010 yl itibariyle 2 milyar $a varan bir Pazar byklne eriecei
tahmin edilmektedir.

6
MIM teknolojisi, aslnda nceden bilinen toz metalurjisi ve plastik enjeksiyon
teknolojilerinin bir arada kombine edilmesi ile gerekletirilmektedir. Ancak MIMin bir
retim metodu olarak uyarlanmas ve ticari olarak kullanlmaya balanmas 1990lara
dayanmaktadr. Bylece nispeten kark ekillere sahip paralar kolayca ve
milyonlarca retilebilmektedir.

ekil 1. Metal Enjeksiyon Kalplama Sreci

Kaynak: http://www.kalip.net/makale_detail


1.3.1.4 Kokil Kalplar

Madenin dklecei kalplar hazrlamak amac gden kalplama ileminde kokil
kalplar dkm kumundan veya madenden olumaktadr. Kokil dkm metalden
yaplan kokil kalpta veya kle kalbnda uygulanr. Kokil kalba dkm genellikle
dkme demir veya elikten imal edilmi ve birden fazla kullanlabilen kalplar iin
kullanlr. Parann boluk ksmlarn ekillendirmek iin metal maalar
kullanlabilecei gibi,kabuk maalarn da kullanm mmkndr. Dkm ilemi
yerekimi kuvvetinden yararlanlarak gerekletirilmektedir. Kokil kalb seri halde
alminyum, magnezyum, inko ve bakr alamlarn dkmne uygundur.

1.3.1.5 Ekstrzyon Kalplar

Ekstrzyon kalb zor koullar altnda alan bir nesnedir. inden geen metal
sanld gibi sv deildir. Metal, ancak ideal 7-8 ton/cm2lik basnlar altnda kalp
iinden adeta yrtlarak, zorla akar, bunun yannda scaklk ideal olarak 460-470
o
C
derecedir. (500
o
C ye kar). retim srasnda basn da zaman zaman fazlas ile
alr. Bu koullar altnda alan ekstrzyon kalb scak anma, kme, krlma, sl
yorulma gibi nedenlerden dolay,ekilen profilin gramaj artar ve sipariin bitimine
kadar kalbn deitirilmesi gerekebilir. te bu nedenlerle alminyum ekstrzyon
kalplar, ekstrzyon fabrikalarnda adeta bir sarf malzemesi gibidir, ok tketilir.
Kalplarda tasarm ve retiminde kullanlan dk seviyedeki otomasyonla kombine
olarak, kalplardaki sonu, deiken tasarm kalitelerinde ve ekinde, imalatta
reprodksiyon zellii (yeniden aynen imal edilebilirlii) zayfl olarak karmza
kmaktadr. Bu dk imalat reprodksiyon zellii, istenilen grntnn
ekilebilmesi iin, iyi tasarlanm kalplarn bile niin hala test ve lmleme
gerektirdiinin cevabnn ta kendisidir. Bu engellerin ortadan kalkmas iin daha ok
bilimsel yaklaml alma yaplmaldr. Bunu pratie geirmek iin, yeni kalp
tasarm destek sistemlerinin, son yllarda ok gelitirilmi 3 boyutlu CAD-CAM ve
FEA (Finite Element Anaysis) modelleme programlarnn yardm ile aratrlmas ve
gelitirilmesi gerekmektedir.
7

1.3.1.6. Haddeler

Malzemeleri eksenleri etrafnda ayn hzla ve birbirine zt ynde dnen iki
merdane arasna geirerek yaplan ekil verme ilemine haddeleme
denir.Haddeleme iki ekilde gerekletirmektedir.

Scak Haddeleme,
Souk Haddeleme


1.3.2 Plastik ve Kauuk Kalplar

Plastik ve kauuk kalplar sac metal kalplarna oranla daha az katma deer
yaratsa da Trkiyenin ihracatnda nemli bir yere sahip olduundan eitliliinin
vurgulanmas gerekmektedir.

1.3.2.1 Enjeksiyon Kalplar

Enjeksiyon kalb, erimi scak plastik malzemenin basnla enjekte edildii ve
burada souduu bir kalp sistemidir. Enjeksiyon kalbnn grevleri arasnda ergimi
plastie ekil vermek, kalplanan scak malzemenin rijit ve kat hale gelene kadar
soumasn salamak, iyi bir katlama meydana geldikten sonra, iki (veya daha
fazla) blme ayrlarak, paray kalp dna itmektir.

Para kalitesi tamamen kalp tasarmna, retimine ve kalpnn iilik
kalitesine baldr. Kalbn bykl ve enjeksiyon makinesi kapasitesi arttka
ortaya kan maliyetler de artmaktadr. rnek vermek gerekirse p kovas ve kapa
retiminde kullanlan kalbn maliyeti 25.000 $a kadar kabilmektedir. Bu maliyetler
dnda orijinal tasarm fikri, pazar aratrmas, parann prototipleri, gelitirme,
pazarlama gibi konular ikincil maliyetlerdir.

1.3.2.2. Ekstrzyon Kalplar

Ekstrzyon kalplarnn retimi srecinde ncelikle retim planlamas ile
birlikte kalp tasarm izimleri yaplr. retim resmine gre sertifikalandrlm elikler
testerede kesilir. Tornalama ilemi yaplr. CNC ileme merkezlerinde havuzlar
boaltlr, pim delikleri delinir, zvanalar ekillendirilir. Kalb oluturan tm paralar
ilgili ileme merkezlerinde ve tezgahlarda talal ekillendirildikten sonra montaj
yaplr. Kalp kalite kontrolden geirilir ve sl ileme gnderilir.Tm tel erozyon kei
ve tm finish (porthole) ilemleri sl ilemden sonra yaplr. Kalp ve rn Tasarmlar
boyutlu (3D) CAD programlaryla yaplmakta ve CNC ilemleri 5 eksenli CAM
programlar zerinden yaplmaktadr. Son kalite kontrol onayndan geen kalp
mteriye teslim iin hazrdr. Kusursuz numune alndktan sonra, nitratlama (tenifer
ilemi) uygulanr. Alminyum profillerin ekstrzyon yntemi ile retimi iin 3 esas
gereklidir.




8
Ktk (billet, biyet)
Ekstrzyon presi,
Ekstrzyon kalb.

1.3.3.3. iirme Kalplar

iirme kalp sistemleri, hzl bir retim srecine sahip, hafif tama giderleri
az, temiz yzeyler ve monolitik balantlar elde edebilen sistemlerdir. iirme
kalplara rnek olarak; bidon, pet ie vb. mamuller gsterilebilir.


1.3.2.4 Vakum Kalplar

Elektronik olarak da kontrol edebilme olana salayan Vakum kalplama
sistemleri pahal elik kalplara ihtiya duyulmakszn plastik prototipler retebilmek
iin kullanlrlar. Vakum kalplama sistemlerinde kullanlan reineler plastik, kauuk ya
da cam gibi hemen hemen btn malzemeleri taklit etmeye msaittirler. Vakum
dkm ileminin esasn; ABS, naylon ve kauuk paralarn retimini simule eden
poliretan paralar oluturmaktadr.

1.3.2.5 Piirme Kalplar

Piirme, tozlarn yksek scaklklara maruz braklarak bir araya gelip ba
kurmalar srecidir. Mikro yapsal temelde, bu birleme uygun boyun ekilleriyle
(kaynak balar) paracklar arasndaki temas noktalarnda oluur. Boyun
bymesine neden olan olaylar genellikle, difzyon ilemleri olan birka olas transfer
mekanizmalarna baldr. Difzyon s ile aktifletirilir. Piirmenin temel sebebi;
sertlik, mukavemet, yorulma mr, elektrik iletkenlii, sl genleme, manyetik
doygunluk veya korozyon direnci gibi para zelliklerini iyiletirmektir. Bu
zelliklerden her birinin piirme derecesine duyarll olduka farkl olabilir Ama
genellikle younlama derecesi ile artarlar.

1.3.3 Cam Kalplar

nceden tasarlanm cam mamuln modeline gre belirlenmi retim teknii
dorultusunda ,ergimi haldeki scak cam hamuruna bir takm aletler ve makineler
yardmyla ve elde ekil vererek cam eya meydana getirilmesi srecidir.

Sreler;

1) Cam hammaddelerinin, istenilen lde karmn yaparak 1475 derecelik cam
eritme frnlarna verilmesini salar.
2) Cam fleme borusunun ucuna ekillendirilecek eyaya yetecek kadar cam
frnndan ald bir top cam madenini fleyerek, ekerek veya direk otomatik veya
otomatik olmayan aralar yardmyla ekil verir.
3) Modele gre hazrlanm metal cam kalplarna veya dier otomatik kalp
tezgahlarna cam yerletirerek bir mddet bekler ve kalplar frna vererek camn
kalbn eklini almasn salar.
4) Kalplardan kard cam mamul, snn kademe kademe dt soutma
frnlarna brakr.
9
5) Soumas gerekleen cam mamul, zmparalayarak otomatik talama
makinesine brakarak przl yzeylerin dzeltilmesini salar.

1.4 KALIPILIK TEKNOLOJLER

Gnmz teknolojisinin nlenemez geliimi kalplk sektrnde de yeni
teknolojiler kullanlmasna olanak salamaktadr. Ksa vadede bakldnda maliyet
olarak gzken bu teknolojiler, uzun vadede sektre uzmanlk, kalite, hz, verimlilik
ve daha dk maliyetler getirmektedir. Gnmz kalplk teknolojilerini u balklar
altnda toplayabiliriz;

Hassas dkm teknolojisi,
Silikon kaplama teknolojisi,
Sinterleme teknolojisi,
Talal imalat teknolojisi,
CAD/CAM sistemi,
CNC.

1.4.1 Teknolojiler

1.4.1.1 Hassas Dkm Teknolojisi

Hassas dkm teknolojisi iin 2000 yllk bir gemiten sz edilebilmektedir.Bu
teknik sayesinde elde uygun malzemeden yaplm bir model olduu srece ok
detayl metal dkmler yksek hassasiyet ve yzey kalitesi ile yaplabilmektedir. Bu
zellii ile hassas dkm, birok talal imalat ileminin gereini ortadan
kaldrmaktadr. Hassas dkm teknikleri ikiye ayrlmaktadr;

Hassas Kabuk Dkm: Hassas dkm tekniinde, seramik kalbn, ince cidarl bir
biiminde modelin etrafn rmesi sz konusudur.

Hassas Fanus Dkm: Hassas fanus dkm tekniinde ise, bir kabn iindeki kalp
boluu dndaki tm hacim seramik/al malzeme ile doludur.

1.4.2.2. Silikon Kaplama Teknolojisi

Bir tr dnm teknolojisi olan silikon/kauuk kalplama sayesinde az
miktardaki retimler iin pahal ve uzun sren metal kalp imalat yerine bir master
model kullanlarak daha ucuz ve hzl bir ekilde plastik para imal edilebilir.

Silikon kaplama 4 aamada gereklemektedir.Bunlar;

1) Master bir model etrafna silikon dklerek oda scaklnda veya bir frnda
daha yksek scaklklarda silikonun daha hzl katlamas (vulkanize olmas)
salanr. Silikonda hava kabarc kalmamas iin bu ilem vakum altnda yaplabilir.
Model zerine hava k kanallar be esnada salanr.

2) Silikon kesilerek master model karlr. Modelin karmaklna gre ikiden
fazla silikon kalp paras oluabilir. Yeniden silikon paralar birletirilerek kalp
boluu (modelin negatif geometrisi) oluturulur. Sv haldeki silikonun her trl
10
detaya girmesi sayesinde model zerindeki parmak izleri kadar kk przle bile
mkemmel olarak kalba yansr.

3) Sv haldeki hammadde bu bolua dklr. Silikon esnek bir malzeme
olmasna ramen dkm ok dk basnlarda gerekletii iin kalpta hassasiyete
zarar verecek lde bir esneme veya deformasyon olmaz. Dkm sonras sertleme
kimyasal reaksiyonla veya souma ile gerekleir. kinci durumda, malzemenin erime
scaklnn silikona zarar vermeyecek ekilde dk olmas gerekir.

4) Silikon kalp alarak para karlr. Silikonun esneklii sayesinde ters aya
sahip bile olsa silikon kalp esnetilerek paradan kolaylkla ayrlabilir. Bylece maal
bir metal kalp ile retilecek bir parann prototipi maasz bir silikon kalpla rahatlkla
retilebilir.

Silikon Kalp Kullanmna Dair Bir rnek

Kaynak: http://www.turkcadcam.net/rapor/otoinsa/

1.4.2.3 Sinterleme Teknolojisi

Sinterleme toz halindeki malzemenin erime scakl altndaki bir scakla belli
bir sre maruz braklarak tozlarn birbirlerine dedikleri noktalardan balayarak
kaynamasna denir. Molekler ekim kuvvetleriyle parack kabuunda oluan
yzey geriliminin, scaklkla azaltlp birbirine kaynamas, bu ynyle eriterek
kaynamadan ok farkllk gsterir.

Sanayide uzun sreden beri metal ve seramik tozlaryla yaplan bulk(toptan)
sinterleme ileminde nce geici bir yaptrc ile kartrlp bir kalpta sktrlarak
birbirine balanan toz malzeme (gren state) sonradan sinterleme frnlarnda yksek
scaklklarda bekletilerek sinterlemenin gereklemesi salanr.

Resim 3. Sinterlemenin 4 Safhas






1.4.2.4 Talal malat Teknolojisi

11
Talal imalat, yeni bir parann veya kalbn retiminde en ok kullanlan, eski
bir imalat teknolojisidir. Hammadde olarak gelen paralarn kesilip yontularak veya
andrlarak ekillendirilmesi prensibine dayanr. Her ne kadar talal imalatn baz
temel kstlamalar olsa da son yllarda gelien baz teknikler sayesinde artk daha
kk detaylar daha hzl ve hassas bir ekilde ilenebilmektedir.

1.4.2.5 CAD/CAM Sisteminin Fonksiyonlar

Hassas Kalplama, Silikon Kalplama, Sinterleme, Talal malat teknolojileri
gibi birok teknolojinin merkezinde Cad/Cam teknolojisi yer almaktadr. Bu teknoloji
kalbn bilgisayar ortamnda olan tasarmn kalp imalat makinelerine elektronik yolla
aktarlmasn salayan bir kprdr.

CAD/CAM teknolojisi tasarm ve imalatn daha byk btnlemesi ynnde
gelimektedir. CAD, bilgisayar sistemlerinin primitifler kullanarak nesneler yaratma,
tanmlama, analiz ve tasarmn optimizasyonu gibi ilerde kullanlmasdr. Bu
sistemler yazlm ve donanm ksmlarndan oluur. Yazlm olarak, paralarn
gerilme-uzama analizinin yaplabildii programlar, mekanizmalarn dinamik cevaplar,
s transferi hesaplar ve NC para programlama gibi rnekleri verilebilir. CAM,
bilgisayar sistemlerinin planlama, ynetme ve bir imalat ileminin kontrolnn direkt
veya endirekt bilgisayar ara yzeyi kullanlarak yaplmas gibi ilemlerde
kullanlmasdr.

1.4.2.6 CNC

CNC takm tezghlarnn say, harf vb. gibi sembollerden meydana gelen ve
belirli bir manta gre kodlanm komutlar yardmyla ilenmesidir. Bilgisayarl
Nmerik Kontrol (Computer Numerical Control, CNC) tezgh kontrol nitesinin
kompterize edilmesi sonucu programlarn muhafaza edilebilmelerinin yannda para
retiminin her aamasnda program durdurma, programda gerekli olabilecek
deiiklikleri yapabilme, programa kalnan yerden tekrar devam edebilme ve
program son ekliyle hafzada saklama zelliklerine sahiptir. Programn tezgha
transferi delikli kt eritler (Punched Tapes), Manyetik transferi delikli kt eritler
(Punched Tapes), Manyetik Bantlar (Magnetic Tapes) vb. veri tayclar aracl ile
gerekletirilebilir.

1.4.2.7 Trkiye Kalplk Teknolojileri zerine Deerlendirmeler

Kalplk Endstrisi retim odakl bir alan olduundan teknoloji faktr byk
nem kazanmaktadr. Ayrca her sektr iin Kalplk teknolojilerinin farkllamas da
sz konusu olabilmektedir. Kalplk teknolojilerinin ileyiine yneldikten sonra,
Trkiyenin de bu teknoloji odakllk ve teknoloji eitlilii ortamnda AR-GE, kalite ve
hz konularnda nasl bir performans izdiinin tespitinin gerekletirilmesi nemlidir.




Ana sanayilerin ve byk lekli yan sanayilerin sektr ile ilgili ok
gelimi birtakm uygulamalar mevcuttur. Belirli sanayi kurulularn simlasyon gc
12
ok artmtr. Yalnzca biimlendirme ile ilgili olarak deil; ayn zamanda bakm ve
grup otomasyonu amal programlar da kullanlmaktadr. Yazlm pazarlamas yapan
firmalar da, pazarlamann tesinde ok fonksiyonel bir hale gelmiler ve sektrn
ksa sre ierisinde byk aamalar kaydetmesinde etkili olmulardr. Bu
kurulularn, zm ortakl, eitli trde modeller ve prototip kalp retme, kalp ve
fikstr projelendirme, danmanlk, yazlm eitiminin yannda kalp imalat ile ilgili
eitim verme, hatta para imalat vb. tahminleri aan etkin faaliyetleri vardr. Ana
sanayilerde ve byk lekli yan sanayilerde ise, e zamanl mhendislik, tersine
mhendislik (reverse engineering), CNC veri retme ve matematik model, enteraktif
lme ve kontrol, bilgisayar destekli ynetim ve planlama, just in time imalat vb. gibi
kavaramlar artk soyut birer kavram olmayp; az veya ok uygulamalar yaplan ve
giderek gelien srelerdir. Henz ad konmam ve lanse edilmemi sre ve
aralar yatrm programlarna alan kurulularmz mevcuttur. Ayrca, kalbn ve
parann l ve biim tamlnn kontrol iin bilgisayar destekli lmler yapan
koordinat lme cihazlar, hzl protatipleme (rapid prototyping) ynteminin eitli
uygulamalar ile model ve protatip imalat iin zel kalplarn hazrlanmas, hassas
kesme (fine blanking) basklar, hzl frezeleme tezghlar ve be eksenli lazer kesme
tezghlar ile ileme, ileri dzeyde ve byk yazlmlar ile srekli olarak gncellenen
bilgisayar sistemleri, lazer kontrol yolu ile eitli lme yrngelerini izleyebilen ve
iki veya boyutlu olarak erisel veya noktasal amal olarak alabilen lme
tezghlar, modellemeyi, imalat, lme ve kontrol ileri seviyelere kartmlardr.
Belirli noktalar alp (nokta bulutu) yzey geirme ve yzey gelitirme, CAM verisi
retip ileme atlyesine gnderme, teslimat prosedrlerini standardize etme, lme
yazlmlarndan referans alma, balama ve parametrik tasarmlar desteklemesi vb.
uygulamalar olaan almalar haline gelmi bulunmaktadr. Fakat btn bunlarn
sektr iindeki pilot uygulamalar halinde kalamayarak yaygnlatrlmas
gerekmektedir.

Tpk hzl talalama ilemi gibi, hzl talasz biimlendirme de gelime
gstermekte; bask hzlar giderek artmaktadr. Bu arada, basklara, alt l noktada
1,5 2 saniye bekletme, nc ve drdnc etkiler kullanma vb. ilave fonksiyonlar
getirilmektedir. Gnler alabilen kalp deitirme ilemi, artk dakikalara; hatta
saniyelere sdrlabilmektedir. Hassas kesme ve ekillendirme yaygnlamaktadr.
ten yanmal bask olarak adlandrlan yksek enerjili dvme makinelerinde,
mekanik, hidrolik ve pnmatik hareket mekanizmalarnn salayamad enerji
seviyelerine karlarak byk boyutlu paralar hzla dvlebilmektedir. Sanayide de
kullanlan, ancak henz ad yerlememi bulunan Seri lem Makineleri byk bir
imalat esnekliine sahiptir. Bu makinelerde, operasyonlar dairesel bir yrngeye
oturtulmu olup; gerektiinde makine zerinde diren kayna nitesi de yer
alabilmektedir.

Gelimi makine ve basklarn zerine konacak kalplarn da dierlerinden ok
farkl olmamas gerekmektedir. Bu kalplar, son derece hassas ve rijitlii arttrlm
elemanlardan olumakta; zerlerinde zel yalama devreleri bulunmakta ve ya
kullanlmakta; ayrca zel hava soutmal olarak ve klimatize ortamda alacak
ekilde retilmektedir.


2. SEKTRN GELM ve POTANSYEL

13
2.1 Trkiye Kalplk Sektrnn Durumu

Sektrn panoramas:
Firma says :5 bin
stihdam gc :20 bin
Pazar bykl :2 milyar dolar
hracat deeri :160 milyon dolar civarnda
thalat deer :1 milyar dolar civarnda
2004 yl byme oran :%24
2005 yl byme beklentisi :%10
retimin younlat iller :stanbul, Bursa, Adapazar, zmir, Ankara,Manisa,

Trkiye Kalp malat Sanayiinde, ncelikle, genel bir perspektiften
bakldnda i piyasada 2,5 milyar $ civarnda bir retimin meydana geldii ifade
edilebilir. Bu rakamn lkemizin mevcut kaynaklar ve potansiyeli gz nnde
bulundurulduunda yeterli olmad yorumu yaplabilir. Bunun nedenleri olarak; firma
yneticilerinin ynetsel becerilerinin belirli seviyeleri aamamas ve bu sebeple
sektrde yer alan firmalarn yeterince geliememesi, ksaca irketlerin Kk ve Orta
lekli irket (KOB) konumunda kalmalar, sektrde kresel odaklln olmamas,
eitim yaklamnn Kalplk alannda vasat amamas gibi konular sralanabilir.
htiya duyulan noktalarda gerekli admlar atlabildii takdirde sektrn 2,5 milyar $
rakamn ileri noktalara ekmesi zor olamayacaktr.

Sektrde u an iin faaliyet gsteren firma says Trkiye genelinde 5 bin
civarndadr. Bu firmalarn yarya yakn stanbulda faaliyetlerini srdrrken,geriye
kalan ise arlkl olarak Bursa, zmir, Ankara,Eskiehir, Kocaeli, ve Samsunda yer
almaktadr. zellikle Bursann otomotiv sanayinde ileri bir dzeyde olmas kalp
sektrnn burada younlamasna neden olmutur.

Dier taraftan sektrdeki firmalarn kann ihracat yaptnn rakamsal olarak
ifade edilmesi ve reel rakamlara ulalmas mmkn deildir. Ancak stanbul Ticaret
Odas Trk Yan Sanayi Borsas tarafndan yan sanayi kurulularna ynelik olarak
yaplan bir anket almasna gre, ankete katlan ve asl faaliyet alan kalplk
olmayan yan sanayi reticilerinin kalp retiyor musunuz? sorusuna verdikleri
cevaplar ilgintir. Firmalarn %49,2 sinin ana faaliyetlerinin yannda kalp da rettii
ortaya kmtr. Talal imalatlarn %48,7sinin, sac para ilemecilerin %48inin,
plastikilerin %24,1inin, dkmclerin %16,4nn elektronik/elektromekanikilerin
%13,8inin kalp retmekte olduklar belirlenmitir.

Yine firmalara kalplk asl faaliyet alannz m? sorusu yneltildiinde ise
oranlar byk lde dmektedir.Sac para ilemecilerin %16,7si, dvmecilerin
%11,3, elektronikilerin ise %7,2si asl faaliyet alanlarn kalplk olarak
belirtmilerdir. Bu rakamlar sektrdeki kalp reticilerinin net bir biimde realize
edilmesini engeller niteliktedir.

Sektrn nemli bir blmnn KOB statsndeki firmalardan olutuu
gzlenmektedir.Firmalar bu statnn getirdii artlarla, baka bir deile, az
gelimiliklerinin de etkisiyle daha ok B ve C tipi kalp retmektedirler. A tipi
kalplarda meydana gelen ak ise ithalatla karlanmakta ve doal olarak ithalat-
ihracat dengesini olumsuz etkilemektedir. Bu yzden KOBlerin gelitirilmesi
14
ncelikle ynelinmesi gereken olumsuz konulardan biri olarak karmza kmaktadr.
Bunun yannda sektrde yer alan gl ve nc firmalardan da bahsedilebilir. Kale
Kalp ve ALBA Kalp gibi sektrde lider olan kurum ve kurulularn daha yaygn hale
gelmesi gerekmektedir. Kale Kalp 309 alanyla ok eitli kalp rnlerini
retmekle birlikte, Savunma ve Havaclk Blm ile Trk Silahl Kuvvetleri Savunma
Sanayiinin bir alt yapmcs olarak karmza kmaktadr. Kale Kalp ana faaliyetlerini
toplam 19.000 m
2
lik retim tesislerinde gerekletirirken, Ukrayna ve Hollanday da
kapsayan 5 retim tesisine sahiptir. ISO ve six sigma gibi kalite odakl yaklamlar
bnyesine adapte eden Kale Kalp tm gncel ynetim fonksiyonlarn yapsyla
entegre hale getirmitir ve bu uygulamalaryla sektrde nc kurumlardan biri haline
gelmitir. ALBA Kalp ise 1191 ylnda 70 m
2
ile balad retimlerini bugn 5000
m
2
lik bir alanda srdrmektedir. Kale Kalpa oranla hassasl daha az olan rnler
retse de rn yelpazesinin genilii ile n plana kmaktadr. Plastik enjeksiyon
kalplar, metal enjeksiyon kalplar gibi ok eitli kalplk alanlarn bnyesinde
uygulayabiliyor olmas ALBA Kalp rekabette n plana kartmaktadr. Faaliyetlerini
yurt iinde yer alan 250 bayisi ile yurtdndaki lkelere odaklayan ALBA Kalp,
sektrn n planda olan kurumlarndan biridir.

Trk Kalp malat Sanayinde gze arpan gelimelerden biri de imalat
eksikliinin n plana kmasdr. Buna paralel olarak, kalplarn sk-tak ilemleri
artm, aylk retim miktarlarnn yerini haftalk programlar almtr. Otomotiv ana
sanayi,5-6 aylk bir srenin iinde ok miktarda kalp talep edebilmektedir.Ancak,
para saylar az olduundan, bunlar zorunlu olarak manuel kalplar eklinde
tasarlanabilmektedir.

Yan sanayilerde, yakn zamanlara kadar modelcilik yapan kalp; bunlarn
yardmclar da modelci olmutur. Halen kurulmu olan model atlyelerinde birtakm
zel model uygulamalar yaplmakta ve eitli konularda uzmanlk sahibi
olunmaktadr. Ancak, ilk yllarda ana sanayiciler tarafndan yan sanayicilere malzeme
destei verilebilirken ve dkmanlarn yan sanayicilerin kullanmlarna alabilirken,
bugn bu eit destekler grlememektedir.

Ekonomik kriz dnemleri, birok sektr arasnda belki de en ok kalp imalat
sanayini etkilemektedir.Belirli aylk ve yllk sat ortalamalarna gre programlanm
olan otomotiv, beyaz eya vb. sanayi dallarnn, ekonomik istikrarszlk nedeniyle
faaliyetlerini durdurmas veya ara vermesi hemen kalp sanayine yansmaktadr.
nk kalp tasarm ve imalat evreleri, yerine gre, en azndan 5-6 ay veya 10-12 ay
gibi dnemleri kapsayabilmektedir.Sz konusu sre, lkemiz ekonomisi asndan
bir istikrarszln yaanma riskini tayabilmek asndan yeterince uzun bir sredir.
Arlkl olarak otomotiv sanayine hizmet vermekte olan yan sanayicilerden
siparilerin kesilmesiyle, kalp imalat ile ilgili almalar bir anda atl kapasiteye
dnebilmektedir. Bu durumda elde kalan kalba alternatif bir kullanm alan yaratma
olasl da ok zayftr.

Sektrdeki yan sanayicilerin en byk sorunlarndan birisi, ana sanayicilerin
dayatmalardr. Kalpta ekillendirme teknii asndan, kalplarn herhangi bir para
zerinde deiiklik gerektiren durumlarda, ana sanayiciden kendilerine son sz
syleyebilecek yetkili muhatap bulmalar gtr.

15
Kamuoyunda, kurulular arasnda kolektif alma anlaynn bir trl
yerleemedii; kurulan ortaklarn devam ettirilemedii eklinde yaygn bir kan vardr.
Gerek yurt iine ve gerekse yurt dna nemli iler yapabilmek iin her adan gl
durmak gerekmektedir.Kk iletmelerin ounun kurulularndan beri ve uzun
srelerce mhendis altrmadklar bir gerektir. Bu seviyelerden CE belgeli
iletmeler haline gelmeleri iin destek beklenmektedir.

Hzl kreselleme ve gelien iletiim olanaklarnn etkileriyle, araylarn hzla
deiim gsterdii gnmz dnyasnda, otomotiv, beyaz eya vb. sanayi
sektrlerimizin bu olayn dnda kalmas mmkn deildir. Rekabet ortamnn
etkisiyle sk sk yeni modeller piyasaya srlmekte ve tasarm ortaya ktktan sonra
da bunun hzla hayata geirilmesi istenmektedir. Sz konusu durum, gelecekte gerek
i pazar, gerekse de d pazarda kalplk sektrne i olarak yansyacaktr.lk
zamanlarda 5 yllk bir zaman alan tasarm ve imalat sreci daha sonralar 3 yla
dmtr. Son yllarda ise yaklak olarak bir yllk bir sre ngrlmektedir.
Sektrde gzlenen rekabet ortamnn, bu ini trendini devam ettirecei
dnlmektedir. Sonu olarak, iinde bulunduumuz dnemde artk sadece kaliteyi
ve verimlilii yakalamak yeterli olmayp, ayn zamanda ok sayda ve byk
boyutlardaki kalplarn ksa bir sre iinde imalatnn salanabilmesi de
gerekmektedir.

2.2 Kalplk rnlerinin Gmrk Tarife statistik Pozisyon Numaralar

Trkiyede Kalplk Sektrnde ithalat ve ihracat rakamlarnn analizinden nce
kalplk alanlarnn snflandrlmas arttr.
Tablo 1: Kalplk rnlerinin Gmrk Tarife Numaralar
GTIP No Aklamalar
82072010 Metallerin ekilmesi, ektrzyonu iin hadde az, elmatan
8207209011 Metal haddelerin az, adi metallerden
8207209019 Metal haddelerin i gren ksmlar, dier metallerden
82073010 Delme, presleme, kesme kalplar
82073090 Dier delme, presleme, kesme kalplar
84804100 Metaller iin enjeksiyon kalplar
84804900 Metaller iin dier kalplar
84805000 Cam kalplar
84806000 Mineraller iin kalplar
84807100 Plastik ve kauuk enjeksiyon kalplar
84807900 Plastik ve kauuk iin dier kalplar
Kaynak:DTM








3. DI TCARET

3.1 hracat
Tablo 2. Trkiyenin Kalplk Sektr hracat, ABD $
16
G Tip No 2000 2001 2002 2003 2004
82072000 35.801 11.269 404.054 702.476 425.691
82073010 66.325 28.810 345.241 114.184 640.478
82073090 31.229 37.246 35.419 165.138 195.722
84802000 17.360 163.687 127.495 227.013 623.036
84804100 361.736 220.223 482.669 682.920 616.684
84804900 1.882.177 3.490.722 7.431.391 24.025.961 34.784.912
84805000 501.932 1.282.020 3.554.484 3.723.173 6.267.364
84806000 422.211 979.663 1.422.547 2.580.542 2.890.131
84807100 4.032.688 3.988.871 2.912.067 5.507.429 7.051.845
84807900 4.500.534 2.513.696 4.156.051 6.592.881 7.947.013
Toplam 11.851.993 12.716.207 20.871.398 44.321.717 61.442.876
Kaynak: TO

Trkiye Kalplk Sektr ihracatnda 2000-2004 yllar arasnda %41,8lik bir
art grlmtr. n planda olan kalplk alanlar ise; metaller iin dier kalplar,
plastik ve kauuk iin enjeksiyon kalplar olarak gze arpmaktadr. En byk
miktarda ihracat rakam ise metaller iin dier kalplarda 34.784.912 $ olarak
gereklemitir. Metaller iin dier kalp ithalatnda,2004 ylnda, Cezayir (878.872 $),
Bulgaristan (750.051$) Polonya (680.138 $), Rusya (469.124 $) ve Ukrayna (442.314
$) lkeleri n plandadr.

hracatmzda lke olarak daha ok gelimekte olan dou bloku Avrupa
lkelerine kanalize olunmutur. Ayn zamanda Kazakistan, Cezayir gibi lkelerde de
ihracatmzn gelimi olduu gzlenmektedir. talya, Fransa, Almanya gibi gelimi
olan AB yesi lkelerinin ithalatta olduu olduu gibi ihracatmzda da yer ald
vurgulanabilir.

Dier lkelerin d ticaretine bakldnda ise; Portekizin kalp, zel aparat ve
retim hatlarnn ihrac yoluyla elde ettii rakam, 19 milyar dolardr. Bu rakam Tayvan
iin 17, Kore iin 16, Hon Kong iin 14 milyar dolardr. En az ihra eden lkeler
arasnda Malezya, Endonezya, Pakistan, Hindistan ve Maltann da 3 ile 6 milyar
dolar dzeylerindedir.Trkiye beyaz eya,elektronik ve kahverengi eya retimine ait
kalplar iin, sadece Portekize 1,7 milyar dolar, otomotiv kalplar iinse talyaya 1,1
milyar dolar demektedir.lkemiz, yurtii teminlerde ise, yaklak olarak 2,5 milyar
dolarlk kalplk endstrisi retimi gerekletirmektedir.

Salanacak gayri maddi tevikler yoluyla, planl ve takip edilir bir program
erevesinde Trkiye, kalplk sektrnden 5 ile 7 milyar dolarlk ihracat getirisini iki
yl ierisinde gerekletirebilecek bir altyapya sahiptir.



3.2 thalat

Tablo 3: Trkiyenin Kalplk Sektr thalat, ABD $
17
GTIP No 2000 2001 2002 2003 2004
82072010 597.590 541.443 542.298 1.033.065 1.099.156
8207209011 219.176 220.798 409.642 409.491 652.003
8207209019 480.340 275.693 384.566 556.310 1.041.245
82073010 2.547.364 3.946.765 2.697.620 4.888.686 7.474.025
82073090 1.684.386 1.490.173 1.984.490 2.199.976 3.662.714
84802000 70.519 53.853 174.210 180.598 136.459
84804100 2.712.728 773.649 3.271.624 3.318.713 10.804.666
84804900 40.393.125 21.138.559 46.449.141 44.521.612 14.575.050
84805000 2.129.449 1.612.789 930.739 2.105.616 1.487.007
84806000 2.623.098 2.539.306 10.685.734 3.845.982 3.373.296
84807900 30.651.000 23.240.404 55.700.059 46.529.456 49.962.763
Toplam 84.078.775 55.833.432 123.230.123 109.589.505 94.268.384
Kaynak:TO

Trkiyenin Kalplk Sektr ithalatnda 2000-2004 yllar arasnda %12,1lik
bir art gzlenmektedir. 2002 ylna kadar gerekleen k trendinden sonra, 2004
yl da dahil olmak zere d trendine girilmitir. thalatta n plana kan kalplk
alanlar ise; plastik ve kauuk iin dier kalplar, metaller iin dier kalplar, metaller
iin enjeksiyon kalplar olarak gze arpmaktadr. En byk miktarda ithalat rakam
ise plastik ve kauuk iin dier kalplarda 49.962.763 $ olarak gereklemitir.

Plastik ve kauuk iin dier kalp ithalatnda, 2004 ylnda Avusturya
(16.591.190$), spanya (5.198.218 $), talya (5.270.755 $), Lksemburg (4.241.094
$), Almanya (3.631.609 $) ve in (3.445.731 $) lkeleri dikkati ekmektedir.

Metaller iin dier kalp ithalatnda ise 2004 ylnda, talya (3.979.880 $),
Kocaeli Serbest Blge (3.163.443 $), Gney Kore (2.659.367 $), Almanya (1.676.084
$) lkeleri n plana kmaktadr. Metaller iin enjeksiyon kalplar ithalatnda, 2004
ylnda, talya (8.680.983 $), Almanya (1.098.134 $) lkeleri n plandadr.

thalatmzda gelimi olan Avrupa Birlii ye lkeleri (zellikle talya) ile Uzak
Dou (zellikle in) etkisini, yukardaki bilgilere ek olarak belirtmekte fayda vardr.















4.SONU VE NERLER

18
Sektre Trkiye perspektifinden bakldnda, faaliyetlerini devam ettiren
imalatlarn nemli bir blmnn i tecrbelerinin 30 yl civarnda olduu
sylenebilir. Bu da sektrde uzmanlamann mevcut olduu anlamna gelmektedir.
Ancak mevcut olan uzmanlamaya oranla, sektrde kurumsallamay beraberinde
grememekteyiz.Kurumsallama konusunda, ciddi problemleri olduu gzlenen
sektrn, sz konusu problemleri zmek adna ncelikle eitime nem vermesi
gerekmektedir. Eitim profesyonel destek yoluyla salanmas ve gerekli olursa eitli
maddi desteklerin salanmas ve projelerin yrtlmesi, sektrn kurumsallamas
yolunda nemli admlar atmasn kolaylatracaktr. Ayrca eitim konusunda,sektre
ynelik olarak hazrlanan her dzeydeki rgn eitim ve meslek ii eitim programlar
hakknda sanayi kurulularnn gr ve nerileri alnmaldr.Alnan bilgilere gre,
sektrn bugne kadar istenilen seviyelere gelememesinin en byk nedeni; gerek
meslek liselerinde, gerekse niversitelerinde kalplkla ilgili blmlerin
oluturulamamasdr. Sektrn bugne kadar gsterdii gelime usta-rak ilikisi
dahilinde gereklemitir.

Kalp reten bir kurulu, eitli sorunlarn zmleyebilmek ve ayakta
kalabilmek iin gl olmak zorundadr. Kk firmalarn byk lekli iletme haline
dnerek gl hale gelebilmeleri iin birlemeleri ve aralarnda organize olmalar,
yani bir bakma yukarda da belirtildii zere kurumsallamalar gerekmektedir.

Trk Kalp malat Sektrnde fark yaratan uygulamalar gerekletirebilmek
amacyla, uzmanlam mhendislere ihtiya vardr. Ayn zamanda kalp konusunda
yksek seviyede tasarm ve analiz gerekletirebilecek mhendislik hizmetlerine de
ihtiya duyulmaktadr. Yetimi, nitelikli insan gc ok nemli bir lttr. Hatta
bakm iin sklm olan baz nemli kalplarda, kalp elemanlarn ykamak iin bile
kalifiye elemanlara ihtiya vardr.

lkemizde para adetlerinin az olmasndan dolay daha ok manuel kalplk
gelimitir. Ardk ve birleik kalplar retilmemektedir. Bu da sektrn gelimesini
bal bana etkilemektedir. Ayrca teknoloji ve makine seiminde maliyet kavram n
planda tutulmakta ve uzun vadeli dnlmemektedir.

Kalp imalatlarnn belirli imalat alanlar veya paralar seip bunlar zerinde
ihtisaslamalar, hem kendileri hem de lke sanayi asndan yararl olacaktr.

Kalp malat Sanayinde gelimelerin gecikmesi bir bakma avantaj olarak da
dnlebilir.nk sektrn riske edilebilecek boyutlarda nemli bir atl kapasitesi
bulunmamaktadr.

Yurtii piyasann ihtiyacn tam olarak karlayamayan kalp imalat sektrnde
yksek miktarda ithalat oranlar dikkat ekmektedir. Arlkl olarak beyaz eya ve
otomotiv sektrlerine hitap eden kalp sanayinde ithalatn toplam pazarda ald pay
1 milyar dolar olarak belirtilmitir. Toplam kalp pazarnn 2 milyar dolar civarnda bir
bykle sahip olmas, sektrn ithalata baml altngstermektedir.Yurtiinde
faaliyet gsteren 5 bin civarndaki kalp reticisinin genellikle kk ve orta lekli


kurululardan olutuu grlrken, yksek miktarda seri retim gerekletirebilecek
firma saysnn 10u gemedii grlmektedir. Ksaca katma deeri dk rnlerin
19
retildii ve katma deeri yksek rnlerin ithal edilmesi sektrn ithalat-ihracat
dengesine olumsuz yansmaktadr. Yukarda belirtilen fark yaratan uygulamalar
gerekletirilebilir hale getirildiinde bu sorun da alabilir hale gelebilecektir.

Yine lkemiz Avrupa Birliine kalp veya para satlmasn salayabilecekse,
yabanclarla stratejik ibirlii yaplmas ve ortaklk kurulmas en nemli ve geerli
zm yolu olarak karmza kmaktadr.

Kalplk Sektrnn gerekletirmi olduu ihracat rakamlar lke
potansiyeline ve benzer gelimekte olan lke rakamlarna gre yeterli
gzkmemektedir. Trkiye yaklak 3 milyar $ olan Kalp malat Sektr Hacmini iki
sene iersinde 7-8 milyar $ seviyelerine ekebilme potansiyeline sahiptir. hracatmz
gelitirmek iin sektrde kurumsallamaya nem vermek ve uluslar aras kalite
standartlarn salayabiliyor olmak gerekmektedir.

Gnmz i dnyasnda birok kesim faaliyet alanlarn bir veya daha ok
rgtle desteklemektedir. Bunun en nemli sebebi, rgt oluturan grupla rgt
arasnda etkileim kurularak konular ile ilgili deiimi ve geliimi tek at altndan
ynetme avantaj olarak ifade edilebilir.Kalplk sektrne gelindiinde ise, Trkiye
asndan ok ta olumlu bir resim grlememektedir. nk Trkiyede Kalplk
Sektrn temsil eden tek kurulu Uluslararas Kalp reticileri Birlii (UKB)dr.
Ancak sz konusu kurulu sektrn geliimi iin tek bana yeterli olamamaktadr.

Yine lkemizde kalp reticilerinin bir araya gelerek sanayiciyle bulutuu ilk
ve tek fuar stanbul Kalp Fuardr. lkemiz, kendi bnyesinde Kalplk Sektrn
temsil eden kurum veya kurulular kurup, organize edebilir,gerek yurt iinde gerekse
de yurtdnda sektr daha etkin hale getirip uluslararas alanda sektrn
pazarlamasn gl bir ekilde gerekletirebilir.






















20
KAYNAKLAR


-YURC, Mehmet Emin, TAMER, Muzaffer:Kalp malat Sektrnn Teknik Sorunlar
ve zm nerileri 2.b., stanbul Ticaret Odas Yaynlar, Yayn No:2002-
24,Temmuz 2002

-ALAR, Mtak, ALP, Serap:Trk Yan Sanayi Borsas ye Profili Aratrmas,
stanbul Ticaret Odas Yaynlar, Yayn No: 2004-63,2004

-Dnya Gazetesi Sektr Dosyalar

-Konuyla lgili Makale ve Gazete Haberleri

-Konuyla lgili web siteleri

-DE Yaynlar