V CC PHNG PHP CI BIN KIM NH PARK

P DNG TRONG M HNH HI QUI BI

PG!"T!" N#$%&' C() V*'
H K+', -. /$01 23' H4 '5+
Kim nh PARK l mt phng php kim nh hin tng phng sai ca
sai s thay i t!ng cc m" h#nh h$i %&y' (h ) *i+t, -y l mt phng php
kim nh ch! k+t %&. kh ch/nh 0c, t&y nhi1n h2n ch+ ca phng php ny l n3
ch4 p 56ng c i 78i m" h#nh h$i %&y n' 9i 7i+t ny : ngh mt s phng
php c.i *i1n kim nh ny khi p 56ng n3 ch! cc m" h#nh h$i %&y *i'
;<t m" h#nh h$i %&y n=
>
i
?
@
A
B
0
i
A C
i
D@E
(h ) *i+t, kim nh cFp gi. th&y+t=
G
H
= phng sai ca sai s ngI& nhi1n C
i
l $ng :&'
G
@
= phng sai ca sai s ngI& nhi1n C
i
thay i'
PARK ) gi. thi+t Jng n+& phng sai ca sai s thay i th# n3 l mt hm
ca *i+n gi.i th/ch, c6 th l hm s sa&=
KaDC
i
E ?
2
i

?
i 2
v
i 1
e X

L!ng 3
l
7
B
l cc h s h$i %&y, cMn K
i
l sai s ngI& nhi1n th!. m)n
mNi gi. thi+t ca phng php *#nh phng nhO nhPt th"ng thQng DRST U
R5inay lVast s%&aVE' W-y l mt gi. thi+t kh phX hp 78i phYn l8n cc m" h#nh
h$i %&y 7 i:& 3 gi.i th/ch ch/nh 0c ca! ca phng php kim nh ny s!
78i cc kim nh khc cXng l!2i'
Zi. thi+t t1n c3 th a 7: 52ng tng ng sa&=
SnD
2
i

E ? Sn
l
A
B
Sn;
i
AK
i
DBE
L[ 3 th t6c kim nh PARK nh sa&=
98c @' \Xng RST h$i %&y m" h#nh D@E t#m cc phYn 5 ]i
98c B' SPy
2
i
E
thay ch!
2
i

^ m" h#nh D@E 7 5Xng RST h$i %&y m" h#nh

sa&=
Sn
2
i
E
?
l
A
B
Sn;
i
A K
i
D_E
98c _' \Xng k+t %&. h$i %&y th& c ^ *8c B ti+n hnh kim nh L
78i cFp gi. th&y+t=
G
H
=
B
? H Dphng sai ca sai s ngI& nhi1n t!ng m" h#nh D@E $ng :&E
G
@
=
B
` H Dphng sai ca sai s ngI& nhi1n t!ng m" h#nh D@E thay iE
(h ) t#nh *y ^ t1n, kim nh ny ch! k+t l&an 78i ch/nh 0c ca! i
78i m" h#nh h$i %&y n' K# th+ cYn c3 nhbng phng php m^ ng n3 ch! cc
m" h#nh h$i %&y *i'
;<t m" h#nh h$i %&y *i sa&=
>
i
?
@
A
B
;
Bi
A c'
k
;
ki
A C
i
DdE
LhV! cheng t"i kim nh PARK c3 th m^ ng p 56ng ch! m" h#nh DdE
thV! *a phng php sa&=
Phng php 1= Li+n hnh kim nh thV! phng php ) t#nh *y ^ t1n
lYn lt 78i t[ng *i+n gi.i th/ch' L&y nhi1n h2n ch+ ca phng php ny l n+& k+t
%&. kim nh i 78i mNi *i+n gi.i th/ch :& ch! k+t l&an ging nha& Dh!Fc m"
h#nh c3 hin tng phng sai ca sai s thay i h!Fc kh"ngE th# m8i ch! ph<p a
a k+t l&an c&i cXng, cMn n+& cheng l2i ch! cc k+t l&an m-& th&In nha& th# kh"ng
th a a c mt k+t l&an ch&ng ch! c. m" h#nh'
Phng php 2= SPy kf 7Nng t!n ca *i+n ph6 th&c 2i 5in ch! tPt c. cc
*i+n gi.i th/ch, 7# *.n th-n kf 7Nng t!n ca *i+n ph6 th&c thV! gi. thi+t l mt
hm ca cc *i+n gi.i th/ch' Sec 3 gi. thi+t DBE c3 52ng sa&=
KaDC
i
E ?
B
i
?
@
( )
i 2
V
i
E ] Y E [

SnD
B
i
E ? Sn
@
A
B
Sng]D>
i
EhA K
i
DiE
Lh t6c kim nh nh sa&=
98c @' \Xng RST h$i %&y m" h#nh DdE t#m cc ]
i
7 cc gi t 8c lng
ca > l >jCi
98c B' SPy
2
i
E
7 >jC
i
thay ch!
2
i

7 ] D>
i
E t!ng m" h#nh DiE 7 5Xng
RST h$i %&y m" h#nh sa&=
SnD
2
i
E
E ?
@
A
B
Sn>jC
i
A K
i
DkE
98c _' \Xng k+t %&. h$i %&y th& c ^ *8c B ti+n hnh kim nh L
78i cFp gi. th&y+t=
G
H
=
B
? H Dphng sai ca sai s ngI& nhi1n t!ng m" h#nh DdE $ng :&E
G
@
=
B
` H Dphng sai ca sai s ngI& nhi1n t!ng m" h#nh DdE thay iE'
L&y nhi1n thV! cheng t"i phng php t1n ch4 ch! k+t %&. ch/nh 0c khi m"
h#nh DdE c nh 52ng eng' K# 7ay clng cha th tin cay h!n t!n 7! k+t l&an
ca n3'
Phng php 3= Zi. sm phng sai ca sai s ngI& nhi1n l mt hm ca tPt
c. cc *i1n gi.i th/ch, tnc l ta gi. thi+t Jng=
KaDC
i
E ?
B
i
?
i k 3 2
V
ki i 3 i 2 1
E X ... X X

Sn
B
i
? Sn
l
A
B
Sn;
Bi
A ''' A
k
Sn;
ki
A K
i
DoE
Sec 3 th t6c kim nh nh sa&=
98c @' \Xng RST h$i %&y m" h#nh DdE t#m cc ]i
98c B' SPy
2
i
E
thay ch!
2
i

7 5Xng RST h$i %&y m" h#nh sa&=

Sn
2
i
E
?
@
A
B
Sn;
Bi
A ''''' A
k
Sn;
ki
A K
i
98c _' \Xng k+t %&. h$i %&y th& c ^ *8c B ti+n hnh kim nh p
78i cFp gi. th&y+t=
G
H
=
B
?
_
? ''''?
k
? H Dphng sai ca sai s ngI& nhi1n t!ng m" h#nh DdE
$ng :&E
G
@
= q3 /t nhPt @ h s ` H Dphng sai ca sai s ngI& nhi1n t!ng m" h#nh
DdE thay iE'
qhe r Jng phng php t1n ch4 ch! k+t l&an ng tin cay khi gi. thi+t DoE l
eng, $ng thQi kh"ng c3 hin tng a cng t&y+n giba cc *i+n gi.i th/ch ca m"
h#nh'
K# th+ cc phng php kim nh n1& t1n cYn c k+t hp sm 56ng c3
th th& c mt k+t l&an ch/nh 0c 7: hin tng phng sai ca sai s thay i
t!ng m" h#nh gc'
Ta& -y l k+t %&. kim nh ch! mt tap s li& c6 th 7 s! snh 78i mt s
phng php th"ng 56ng khc'
Tm 56ng s li& ca n:n kinh t+ Kit (am 7: tng s.n phsm t!ng n8c
DZ\PE, tng gi t 0&Pt khs& D];E, tng gi t nhap khs& DtjE, tng s.n lng
c"ng nghip DZtPE, tng s.n lng n"ng nghip DZAPE t[ @uvH +n @uuk ta h$i
%&y m" h#nh gi. nh sa&=
Z\P
t
?
@
A
B
];
t
A
_
tj
t
A
d
ZtP
t

A
i
ZAP
t
A C
t
DvE
L8c h+t ta 5Xng mt 7i phng php th"ng 56ng t!ng thwc t+ kim
nh hin tng phng sai ca sai s thay i t!ng m" h#nh t1n'
(+& 5Xng phng php kim nh 5wa t1n *i+n ph6 th&c th# sa& khi h$i %&y
m" h#nh DvE t#m c cc phYn 5 ]
t
7 cc gi t 8c lng Z\Pjt, h$i %&y
2
t
E
78i
2
t
GDPM
sx ch! ta hai k+t %&. sa&=
2
qs

? H,doiiu gPU7al&V ? H,duh

pDl,@iE ? H,d_@oB gPU7al&V ? H,iB@h
(h 7ay c. hai kim nh :& ch! ph<p k+t l&an m" h#nh DvE c3 phng sai
ca sai s $ng :&'
(+& 5Xng kim nh GtL] th# sa& khi t#m c cc phYn 5 ]t ca m" h#nh
DvE ta h$i %&y
B
t
]
78i ];, tj, ZtP, ZAP, ];
B
, tj
B
, ZtP
B
,ZAP
B
, ];ytj, ];yZtP,
];yZAP, tjyZtP, tjyZAP, ZtPyZAP sx ch! ta k+t %&. l=
2
qs

? v, vuvid m
2
05 , 0

D@dE ? B_,kvdv
(h 7ay kim nh GtL] clng ch! k+t l&an m" h#nh DvE c3 phng sai ca
sai s $ng :&'
9-y giQ ta sm 56ng *a phng php n1& t1n ca kim nh PARK c.i *i1n
kim nh'
Phng php @'
A Kim nh i1ng 78i *i+n gi.i th/ch ]; ch! ta
L%s ? U@,H_kk gPU7al&V ? H,_@kh
A Kim nh i1ng 78i *i+n gi.i th/ch tj ch! ta
L%s ? U@,uoHd gPU7al&V ? H,Hkvh
A Kim nh i1ng 78i *i+n gi.i th/ch ZtP ch! ta
L%s ? U@,B@kd gPU7al&V ? H,Bd_h
A Kim nh i1ng 78i *i+n gi.i th/ch ZAP ch! ta
L%s ? U@,HkBB gPU7al&V ? H,_Hih
(h 7ay c. *n kim nh :& ch! ph<p k+t l&an m" h#nh DvE c3 phng sai
ca sai s $ng :&'
Phng php B'
Ta& khi h$i %&y m" h#nh DvE t#m c ]t 7 Z\Pjt ta h$i %&y Sn]
B
78i
SnZ\Pj, t[ 3 t#m c
L%s ? U@,@oB@ gPU7al&V ? H,Biuh
(h 7ay k+t %&. ny clng ch! ph<p k+t l&an m" h#nh DvE c3 phng sai ca
sai s $ng :&'
Phng php _'
Ta& khi h$i %&y m" h#nh DvE t#m c ]
t
ta h$i %&y Sn]
B
78i Sn];, Sntj,
SnZtP, SnZAP 7 ti+n hnh kim nh p ch! ta=
pDd,@BE ? @,vu@d gH,@ooh
Kay k+t %&. ny clng ch! ph<p k+t l&an m" h#nh DvE c3 phng sai ca sai s
$ng :&'
K8i tp s li& t1n th# mNi phng php kim nh :& ch! k+t %&. nh
nha&, s!ng t!ng nhi:& tQng hp thwc t+ cheng l2i ch! k+t %&. khc nha&, 7# 7ay
cYn 5Xng nhi:& kim nh khc nha& t8c khi a a k+t l&an c&i cXng
Ti liu tham kho:
@' Kl Lhi+&, (g&yzn {&ang \!ng, (g&yzn Kh|c jinh, Kinh t+ lng, (;9
kh!a hNc k} th&at U BHHB
B' \' Z&~aati, 9asic ]c!n!mVtics, jc' Za Gill U @uui
_' ja5ala' Z, tnt!5&cti!n t! ]c!n!mVtics, jacmilan, P&*lishing q!mpany,
(V y!k U @uuv
d' Pa&l (V*l!5, Ttatistics 9&sinVss an5 ]c!n!mics, p!&th V5iti!n, PVnticV
Gall, ]nglV!!5 qlis, (V VsVy Hok_B
i' Ram& Ram&nathan, tnt!5&ct!y ]c!n!mVtics ith applicati!ns, Lhi5
V5iti!n, thV \y5Vn pVss U @uvu'