- tui th v tui tr sng huyn Cm Giang - Hi Dng: ph huyn ngho c 1 ci ch, ga xp m m mt chuyn tu qua, l m my nh n hng ph, hng nc ch ti ... in m trong tm tr Thch Lam. V sau, ph huyn ngho ny l khng gian ngh thut tr i tr li trong sng tc ca Thch Lam. - TL thng minh, im m, trm tnh v tinh t. - Xut thn trong mt gia nh c truyn thng vn chng. L thnh vin ca T lc vn on nhng vn chng TL i theo hng ring: vit v nhng ngi lao ng c cc, b tc vi tm lng thng cm su sc. - TL s trng v truyn ngn - truyn khng c ct truyn m thin v tm trng, em cht th vo vn xui. Nhn vt ca TL l nhng nhn vt ca cm xc, tm trng nhiu hn l t duy. - c quan im ngh thut tin b, lnh mnh. c bit l khng nh chc nng cao qu ca vn chng i vi cuc sng. - Cc tc phm: Gi lnh u ma, Nng trong vn, Si tc, H Ni 36 ph phng ... - TL cn l 1 cy bt ph bnh vn hc xut sc.
II/ Phn tch
1/ Bc tranh ph huyn:
* Cnh ngy tn, ch tn: - Ting trng thu khng: th m thanh cht cha ni nim ca con ngi -> ting trng vang xa gi chiu v v gi c ni nim xao xc -> im nhp cho cuc sng nng n tri - Lm nn cho ting trng l "bn nhc dn d" quen thuc, bun b, rn r ca cn trng, ch nhi, mui, ting n u ri rc. => khng sc khuy ng khng kh lng l, t ng ca ph huyn * Thi gian: - "Chiu, chiu ri. Mt chiu m nh ru ... "," bng ti ngp dn ... gi khc ngy tn" ,"Tri nh nhem ti", "Tri bt u m ... ","m ti" -> miu t bc i ca thi gian rt c th, t m, chi li -> thi gian c s vn ng: chm ri, lng l -> nhp sng bun b, t nht ca ph huyn t chiu tn i dn vo m khuya. * Khng gian: thu hp dn - quang cnh ph huyn nh b, 1 phin ch tn, gc ch n s, qun hng lp xp -> yn tnh, t tng, cht hp. a/ Bng ti: - Ti ht c: ng ph, ng con ... - Trng cm canh: ngn, kh khan, chm ngay vo bng ti. -> bng ti ang lun lch, bm st vo mi cnh vt, mi hot ng m thm ca sinh vt, con ngi. b/ nh sng: - Khe nh sng, vt sng, qung sng, chm la, ht sng, ngn n con ca ch T (7 ln) -> l loi, him hoi, yu t, khng x rch mn m, lm cho m ti mnh mng hn. => tng phn: ng-tnh, nh sng-bng ti, nhp iu cu vn chm ri ... -> khung cnh ph huyn ngho m m, xao xc, ngp chm trong bng ti m c.
2/ Nhng kip ngi tn:
- My a tr nht rc bi ch - M con ch T: ban ngy m cua bt to, ti n dn hng nc, thp 1 ngn n leo lt. Chiu no ch cng dn hng t chp ti n m nhng "ch kim c bao nhiu ..." - Bng bc ph Siu chp chn trong m. - V chng bc xm gp chuyn bng my ting n bu bt trong yn lng. Thng con b ra ngoi manh chiu, nghch nht nhng rc bn. - B c Thi hi in li nghin ru vi ting ci khanh khch, gh s => Nhp sng c lp li 1 cch n iu, qun quanh, t nht, mn mi, bun chn ... Tuy vy, h vn hi vng- cho d hi vng rt m h:"Chng y ngi trong bng ti ang mong i mt ci g ti sng cho s sng ngho kh hng ngy ca h". Chnh s mong i m h ny cng t m thm tnh cm ti nghip ca nhng nhn vt trong truyn. => Tt c u hin ra trong ci nhn xt xa, thng cm ca TL qua li vn u u, chm, bun v nhng chi tit dng nh khch quan.
3/Nhn vt Lin v hnh nh on tu:
a/ Nhn vt Lin: - L a tr ngho, cuc sng cm o tri buc c vo chng hng, cp i nim vui v quyn li ca tui th. Lin sng mn mi i ch. - L a tr giu tnh thng: + i vi nhng a tr ngho nht rc " Lin ng lng thng nhng chnh ch cng khng c tin m cho chng" + i vi mi ngi: lun quan tm, lun i x n cn, l php v y tnh ngi (c Thi, ch T, bc Xm) + i vi em An: thng yu, lo lng, chm sc, n cn, "chic x tch ... ch l con gi ln v m ang" - L a tr c i sng tm hn v bit c m -> lm nn cht th cho truyn. - L ngi au kh nht trong cc nhn vt. V: + Lin bit th no l nh sng chn th thnh. + Lin nhy cm trc ni au con ngi. + Lin cm nhn c cnh ti tm m Lin v nhng ngi xung quanh ang sng v l ngi bit c m, kht khao nh sng. =>Hin thc bun t, t ng ca tc phm cng nng n v Lin thc c y v su sc v cuc sng . b/ Hnh nh on tu: - TL tp trung bt lc miu t mt cch t m, k lng theo trnh t thi gian, qua tm trng ch mong ca Lin v An. - Con tu mang n mt th gii khc: + N nh con thoi nh sng xuyn thng mn m ph huyn, mang theo nh sng xa l, rc r chn th thnh, t i nh sng m o, yu t ca ph huyn. + m thanh ca ci tu, bnh xe rt trn ng ray v ting n o ca hnh khch t i bun t, n iu ca ph huyn. + N l thi quen, l nim vui, l s ch i => tr thnh nhu cu thit yu ca con ngi nh cm n, nc ung hng ngy ca i sng tinh thn ngi dn ph huyn. - Ch em Lin i tu khng phi v mc ch tm thng l c khch mua hng m v: + Nhn thy ci g khc cuc sng hng ngy: mnh m, rc r nh sng, giu sang. + Nim say m + Mang n th gii k nim v H Ni -> nh thc k nim v H Ni p , thit tha. + Nhn tu l hnh ng tha mn th gic, t tng -> nhn thy r hn, su hn s t tng, ngng ng ca cuc sng c/ nh gi: - Ngh thut: + Truyn khng c ct truyn + Ngn ng sc tch, giu tnh biu cm, giu cht th + an xen yu t lng mn v hin thc + Miu t tm l su sc - Ni dung: TL th hin 1 cch nh nhng m thm tha nim xt thng i vi nhng kip ngi sng c cc, qun quanh, b tc ph huyn ngho trc cch mng. ng thi, ng cng th hin s trn trng i vi nhng mong c tuy cn m h ca h. Ch ngi t t _ Nguyn Tun
I/ Tc gi: Nguyn Tun (1910 - 1987) -Xut thn trong mt gia nh nh nho khi Hn hc tn -Trc CMT8, ng l i biu cui cng ca vn xui lng mn VN -Sau CMT8, ng n vi CM, dng ngi bt ca mnh phc v CM. -1948 1958, ng l Tng th k Hi Vn ngh VN -1966, nhn gii thng H Ch Mnh v Vn hc ngh thut -Nhng tc phm chnh + Trc CMT8: Mt chuyn i (1938), Vang bng mt thi (1939), Thiu qu hng (1940), Chic l ng mt cua (1941) + Sau CMT8: tp ty bt Sng (1960), H Ni ta nh M gii (1972), K (1976). {cc tc phm ca Nguyn Tun c tham kho thm trong Bi Nguyn Tun, SGK lp 12 Nng cao} * Truyn ngn Ch ngi t t c in trong tp Vang bng mt thi tp sch gm 11 truyn ngn
II/ Phn tch:
1/ Vin qun ngc: a/ Cnh ng: cai t, chng kin bao iu tn nhn, la lc gia mt ng cn b -> d y con ngi vo chn bn nh. b/ Din bin tm trng: -Trc khi Hun Cao b gii n: Ngh ngi, bn khon ngi bp thi dng day dt v chn nhm ngh v m c mt s nguyn p c c ch ng Hun Cao treo l mt bu vt trn i T nh s bit i ng Hun nhng li s tn th li co gic -Gp Hun Cao: + Lng kin n, mt hin lnh, khp np + Bit i Hun Cao v cc bn t ca ng + Xin lnh : nhn nhc v cam chu + Ti nht ngi i khi bit ngy mai Hun Cao b gii vo kinh + Khao kht xin ch -Khi c cho ch: khm nm, cm ng K m mui ny xin bi lnh -> li ha chn thnh ->tim n mt phm cht ng qu: coi trng, yu thch ci p, ci cao c, ti nng.
2/ Hnh tng Hun Cao a/ Cnh ng: k t t b/ Nhng phm cht phi thng, tuyt p: -Nho s ti hoa + Qua on i thoi ngn vi vin qun ngc (VQN) v thy th li + Lng king n, s thch ca VQN ->ci p c sc cm ha con ngi ->Nguyn Tun t lng luyn tic ci nh th vn ha c truyn ang li tn -> kn o gi gm trit l trng ngi ti -Thin lng trong sng + Ta nht sinh khng v vng ngc hay quyn th m p mnh vit cu i bao gi + Khi hiu c VQN: xc ng v vui mng cho ch Ta cm ci tm lng bit nhn lin ti
+ Khuyn VQN ->nhn cch chnh trc: trng ngha khinh li -Kh phch dng lit: + Thi im tnh, lnh lng, khng thm chp my li a ct, da dm ca my tn lnh p gii + Thn nhin nhn ru tht + n ci cnh cht chm ng cn chng s na l my ci tr tiu nhn th oai ny Nguyn Tun gi gm nim thn phc, bn lnh, c tnh c o ca mnh v kn o gi gm lng yu nc.
3/ Cnh cho ch: a/ Cnh xa nay cha tng c -Thi im: m hm y -Khng gian: ngc t (cht hp, m t, tng y mng nhn, phn chut, phn gin ) -Khng kh trang nghim, c knh, c phn b n: khi ta nh m chy nh, nh sng rc t mt b uc tm du -Ngi cho ch: t t c eo gng, chn vng xing t nt ch trn tm la trng tinh -Ngi nhn ch: vin qun ngc (khm nm), thy th li (run run) i lp: nh sng >< Bng ti Mu trng tm la >< Nh giam bn thu Ngi cho >< ngi nhn ->khng th cm t ni ci p. D bt c u, ci p cng ta sng. -> Ci p c sng to trn mnh t cht (nh t) bi mt ngi sp cht (Hun Cao) ->Gi tr ca ci p. y l s chin thng ca nh sng i vi bng ti; ca ci p, ci cao c, ci cao thng vi s phm tc, nh bn; ca tinh thn bt khut trc thi cam chu Hun Cao: ung dung, nh c, p trong t th ngi ngh s: lng lng, hin ngang ca 1 ngha s ->trt t ngi th o ln bi v p ca nhn cch Hun Cao ta sng gia m en ca x hi t ngc v nhn o Hun Cao VQN dy, 3 ngi nhn nhau ->Nguyn Tun to ra s ng cm gia nhng tm hn ng iu, xa nha ranh gii gip con ngi sng gn nhau hn v p hn Li khuyn ca Hun Cao: hi ha gia thin m, tm ti -> ngha: ci p c th sn sinh t ni c c ng tr nhng khng th sng cng ti c. Con ngi ch c th thng thc ci p khi gi c thin lng -K m mui ny xin bi lnh -> Cm ha c VQN -> Nng cao nhn cch Hun Cao, thng hoa tnh cch p ca VQN
4/ nh gi: a/ Ngh thut: -To tnh hung truyn c o -Khc ha tnh cch nhn vt -To khng kh c knh, trang trng -S dng th php i lp v ngn ng giu tnh to hnh -Giu cht nhc, cht ha b/ Ni dung: Nguyn Tun khc ha thnh cng hnh tng nhn vt Hun Cao Mt ngi ti hoa, c ci tm trong sng v kh phch hin ngang, bt khut. Qua , nh vn th hin quan nim v ci p, khng nh s bt t ca ci p v bc l thm kn lng yu nc. Hnh phc mt tang gia _ V Trng Phng
I/ Tc gi: V Trng Phng (1912 - 1939): - Qu Hng Yn nhng ng sinh ra, ln ln v mt ti H Ni. - Sinh ra trong mt gia nh "ngho gia truyn" - L ngi bnh d, mc thc, cn mn, lam l vi ngh vn - Cc tc phm chnh : + Tiu thuyt: Ging t (1936), S (1936), V (1936), Trng s c c (1938) + Phng s: Cm by ngi (1933), K ngh ly Ty (1934), Cm thy cm c (1936) - Sng tc ca ng tot ln nim cm phn mnh lit ci x hi en ti, thi nt ng thi - Quan im sng tc: "tiu thuyt l s thc i" * Hnh phc ca mt tang gia c trch t chng XV trong tiu thuyt S .
II/Phn tch - Ni dung: + nh thng vo ni cc ca x hi thc dn na phong kin VN trc CMT8 -> Tnh thi s v tnh chin u + Xy dng c mt lot chn dung bim ha xut sc - Ngh thut: Th hin mt trnh tiu thuyt gi dn, bt php chm bim c bit su sc -> Mt b tiu thuyt "gh gm, c th lm vinh d cho mi nn vn hc" (Nguyn Khi) - on Trch: * Nhan : tang gia >< hnh phc -> nghch l vi quy lut i thng -> git gn, hi hc, phn nh mt s tht ma mai, tn nhn
1/Tm trng - chn dung ca mi ngi trc ci cht ca c c t * Nim vui ln nht cho mt i gia nh bt hiu ny l t di chc ca c t th l n lc thc hin: - ng Phn mc sng: sung sng v t ho v ci gi tr i sng hu v hnh - C c Hng: m mng n ci lc c mc x gai ... cho thin h phi ngi khen -> in hnh cho loi ngi ngu dt v ho danh - ng Vn Minh: thch th v ci "chc th ... khng cn l l thuyt vin vng na" v m m chiu chiu suy ngh v n v ti ca Xun tc - Cu T Tn: in ngi ln v sn sng my ci my nh m mi khng c dng n - B Vn Minh: st c rut v mi khng c mc x gai tn thi - ng Typn: bc mnh v mi khng thy nhng ch to ca mnh ra mt cng chng - Cnh st: sung sng v c vic lm => ngha tro phng: tn nhn, ch k v ng tin. S tha ha, i bi ca lng tm
2/ Cnh a m: a/ Nghi thc - nghi l: - y , ph trng Ta - Tu - Ty - thu cnh st gi trt t - a tang : huyn no -> Ngh thut chm bim -> ph trng, rm i, l lng, kch cm, ua i li sng vn minh "Tht l mt m ma to tt c th lm cho ngi cht nm trong quan ti cng phi mm ci sung sng, nu khng gt g ci u" b/ Nhng ngi i a tang: - Tuyt: mc y phc Ngy th ... nhanh nhn mi khch, trn mt c v bun lng mn ng mt nh c tang. -> l lng, i try, tha ha - Bn thn c c Hng: ngc y hun chng >< "trng thy ln da trng thp th trong ln o voan trn cnh tay v ngc c Tuyt, ai ny u cm ng ..." - My trm "giai thanh gi lch" v bun ru ca nhng ngi i a ma ><chim nhau, ci tnh vi nhau, bnh phm nhau ... Ch qua tp hp nhng cu i thoi c v ln xn, vn vt -> lm r tnh cch v vn ha ca nhng ngi mang danh l tn thi, thanh lch - C c Hng ... mu mo ... ngt i - ng Phn mc sng ot ngi i: Ht ... ht ... ht - Cu T Tn: lum thum trong chic o thng ... to cnh chp nh k nim lc h huyt; bn hu ca bn rm r nhy ln nhng ngi m khc m chp nh ... c/ Xun tc xut hin: - m tang thm nh nhng - Bit t qung co ng ch, xut hin ng lc, p ng ng thch ca ngi m hn cn ly lng -> Ngoi bn cht dm v u, Xun tc cn bc l nng lc tinh qui, lu lnh d/ Mn kch nh: ng Phn ot ngi, khc ht ht >< di vo tay Xun tc t giy bc 5 ng gp t, Xun nm tay cho khi ci ngi trng thy -> bp bm, v lim s
3/ nh gi: T tnh hung tro phng c bn (hnh phc ca mt gia nh c tang), nh vn trin khai mu thun theo nhiu tnh hung khc nhau to nn mt mn i hi kch phong ph v rt bin ha. Mt trong nhng th php quen thuc l pht hin nhng chi tit i lp nhau gay gt nhng cng tn ti trong 1 s vt, 1 con ngi. Ngoi ra, cc th php cng iu, ni ngc, ma mai ... u c s dng an xen linh hot ... => Ph phn mnh m bn cht gi di v s l lng, i bi ca x hi "thng lu" thnh th nhng nm trc Cch mng Ch Pho _ Nam Cao I/ Tc gi: 1/Cuc i: - Nam Cao tn khai sinh l Trn Hu Tri - Qu qun: i Hong, L Nhn, H Nam -> Vng ng chim trng ngho i, cng ho nng n -> i vo sng tc ca Nam Cao vi tn Lng V i - Gia nh: c miu t nhiu ln -> gia nh trung nng, ngho, ng con; gia nh tri thc ngho lun tng thiu - Con ng i: C ngha tiu biu cho lp tri thc ng thi: xut thn t nng thn ngho kh -> vo i th va u vi hin thc tn nhn -> sng lay lt -> tham gia Cch mng l s chuyn bin tt yu. Nam Cao hi sinh v vang. 2/ Con ngi: - Tm trng bt ha su sc i vi x hi ng thi -> X hi tn bo, bt cng, bp nght s sng -> ni bi phn ca ngi tr thc c thc v s sng m khng c sng. - S gn b n tnh su nng, thit tha i vi b con nng dn rut tht qu hng ngho - Tinh thn u tranh trung thc t vt mnh, c khc phc tm l, li sng tiu t sn -> vn ti hon thin nhn cch, sng cuc sng c ngha 3/Quan im ngh thut - T gic v quan im ngh thut, suy ngh nghim tc v "sng v vit" -> Quan im sng tc tin b - Nh vn khng chy theo ci p m mng m quay lng vi hin thc ri vit ra nhng ci gi di, ph phim - Vn chng chn chnh l vn chng thm m l tng nhn o, mang ni au nhn tnh, tip sc mnh cho con ngi - Cuc sng phi t trn vn chng, vn chng phi v con ngi, nh vn chn chnh phi l con ngi chn chnh c tnh thng, nhn cch - Bn cht vn chng l sng to, khng chp nhn rp khun v s d gii: khng tm ti sng to th khng c vn chng - Ngi cm bt phi c lng tm -> vit cu th l bt lng tin. 4/S nghip vn chng: a/ Sng tc trc CMT8: tp trung vo 2 mng: cuc sng con ngi tr thc tiu t sn ngho v cuc sng ngi nng dn -> l ni au day dt ti au n ca nh vn trc tnh trng con ngi b xi mn v nhn phm, hy hoi nhn cch trong x hi ngt ngt, phi nhn cch b/ Sng tc sau CMT8: Nam Cao l cy bt tiu biu ca giai on vn hc chng Php vi "Nht k rng", "i mt", "Chuyn bin gii" c/ Ngh thut vit truyn: - Cch vit chn tht, c tm khi qut cao -> c ngha to ln, c mu sc trit l su xa. - Xy dng nhng nhn vt chn thc, sng ng, c nhng in hnh bt h - Kiu kt cu tm l va phng tng, linh hot, va nht qun, cht ch - S trng miu t, phn tch tm l - Ngn ng t nhin, sinh ng, gn li n ting ni nhn dn - Ging iu: bun chua cht, dng dng, lnh lng m y tnh thng II/ Tc phm 1/ Hon cnh sng tc v nhan : - Da vo nhng cnh tht, ngi tht m Nam Cao c chng kin v nghe k v lng qu mnh, bc xc trc hin thc tn khc ng vit thnh truyn nm 1941 - Nhan : Khi mi ra i tc phm c tn l "Ci l gch c", sau L Vn Trng i thnh "i la xng i". Khi in vo tp "Lung cy", Nam Cao i tn thnh Ch Pho 2/Hnh nh lng V i - hnh nh thu nh ca nng thn Vit Nam trc CMT8 1945: - Lng V i - l khng gian ngh thut ca truyn, ni cc nhn vt sng v hot ng - Lng dn "khng qu hai nghn, xa ph, xa tnh" - Ni mu thun giai cp din ra gay gt, m thm m quyt lit, gia nng dn v a ch, ngi nng dn phi c ngui bn a ch, phong kin, s hi, lnh mt bn cng inh ... -> Lng V i sng ng, tm ti, ngt ngt, khp kn. y chnh l hnh nh thu nh ca nng thn VN trc Cch mng 3/ Nhn vt B Kin: - ging qut rt sang, li ni ngt nht, ci ci To Tho - i vi Ch Pho trong on u tc phm: gii tn m ng, gi ging ng mt, gi y t c ca mnh bng anh, vn v mi Ch Pho vo nh ung nc, nhn h hng, git g, mua ru cho hn ung, i thm ng bc v ung thuc -> B Kin va tm dp tt la cm hn trong ngi ch Pho va chun b bin Ch Pho thnh tay sai li hi -> Bn cht: xo quyt, gia hng, lc la - L tn a ch dm ng, c thi ghen tung thm hi -> B Kin va mang bn cht chung ca giai cp a ch cng ho, va c nhng nt ring bit sinh ng =>Trnh xy dng nhn vt in hnh bc thy 4/ Hnh tng nhn vt Ch Pho a/ Trc lc vo t: - a tr b b ri ln ln nh vo s cu mang ca nhng ngi dn lng thin. - Ln ln lm anh canh in cho gia nh B Kin, m p c m rt gin d c mt mi m gia nh, chng lm thu cuc mn - B b Ba sai lm vic nh bn ch thy nhc nh ch yu thng g ... -> ngi rt c lng t trng - B gii ln huyn ri tng vo t khng r nguyn c b/ Sau khi ra t: - Ngoi hnh: ci u th trc lc, ci rng co trng hn, mt en ... mt gm gm ... y nhng nt chm tr rng phng... - Nhn tnh: vch mt n v, p ph, m thu, chm mn -> con qu d ca lng V i + "Hn va i va chi ... chi tri ... chi i, chi c lng V i ... chi cha a no khng chi nhau vi hn ... chi a cht m no ra thn hn ... " -> Ci say, ci tnh lun song song tn ti, chnh l s vt v, tuyt vng ca mt linh hn au kh, phn ng ca y vi ton b cuc i v s kht khao giao tip ha ng vi mi ngi -> ting chi, bi chi ... -> mt trong v vn m thanh v ngha l trong x hi, p li li hn "ch c ba con ch d" -> kip sng c c, l loi tt ca Ch Pho, cch bit vi th gii loi ngi + n nh B Kin v tr thnh tay sai c lc cho B Kin gy tai ha cho nhn dn =>B Kin v nh t thc dn hy dit nhn hnh ln nhn tnh ca Ch, bin con ngi lng thin thnh k lu manh, thnh con qu d -> Ch Pho l hin tng c tnh quy lut trong x hi ng thi, l sn3 phm ca tnh trng nn, p bc ca nng thn trc Cch mng -> Sc mnh t co, gi tr hin thc mi m, c o c/ Sau khi gp Th N * Bt ng gp Th N ... Th ri na m, Ch Pho au bng nn ma, Th N du hn vo trong lu -> Trn m: gp phn thay i hn v sinh l v tm l - Bng khung v m h bun - Nghe nhng m thanh ca cuc sng xung quanh "Ting chim ht ... ting ci ni ... anh thuyn chi g mi ... ". l nhng m thanh hng ngy vn c nhng y l ln u Ch Pho cm nhn c. -> m thanh ca ting gi tha thit t cuc sng - Nhn li cuc i trong qu kh, hin ti v tng lai. Nh li nhng c m gin d. C thc v hin ti bun v mnh na dc bn kia ca cuc i. Ngh v tng lai, s s c c. -> Ln u tin tr li lm ngi, suy ngh nh ngi nng dn lng thin v cng l lc nhn ra ci tnh trng bi t cu mnh. * Bt cho hnh ca Th N: Ch Pho i t ngc nhin n xc ng "mt hnh nh n t" -> git nc mt ca s cm n, tr n, kt qu ca s c n, au kh lu ngy; git nc mt vui sng ca mt k cha bit vui sng l g -> du hiu khp li chui ti li v lm sng dy bn cht lng thin vn c n su trong tim thc Ch -> Ch thm lng thin, thm lm ha vi mi ngi bit bao. Ch hi hp, mong mi c nhn tr li vi x hi loi ngi, tin tng Th N s m ng * Con ng tr li lm ngi ca Ch va m ra b chn ng li: B c Th N dt khot ngn chn. Ch ri vo bi kch tm hn au n, bi kch con ngi khng c cnn nhn l ngi -> qun qui, au kh tuyt vng ... "m mt khc rng rc" v "lun thy thong mi cho hnh" -> Khc chi s ut nghn, khc cho s phn, cuc i v vn khao kht tnh yu thng - "Tao mun lm ngi lng thin. Khng c, ai cho tao lng thin ..." tm trng cc k phn ut v b tc trc k th ca suc cuc i mnh, t hin bn cht ngi tt p, khao kht hng thin ca mt con qu d - Ch Pho git B Kin: lng cm th ln n tt nh khi nhn ra nguyn nhn chnh ca cuc i mnh. - Ci cht ca Ch : th nim nim kht khao tr v cuc sng lng thin cn cao hn c tnh mng, sc mnh cm th vng ln mt cch mnh m d c t pht manh ng -> T co x hi thc dn phong kin v xung t gay gt gia a ch v nng dn => T tng nhn o c o ca Nam Cao: pht hin, miu t phm cht tt p ca ngi nng dn ngay c khi b bin thnh th d 5/ nh gi: - Ngh thut: + Xy dng nhn vt in hnh trong hon cnh in hnh + Miu t v phn tch din bin tm l nhn vt + Kt cu linh hot, mi m, phng tng + Ngn ng t nhin, s dng khu ng, ging iu an xen, cch trn thut rt linh hot - Ni dung: + Gi tr hin thc: s phn bi thm ca ngi nng dn b p bc, bc lt nng thn VN trc CMT8, t co x hi thc dn na phong kin tn bo + Gi tr nhn o: su sc v mi m: pht hin, miu t phm cht tt p ca ngi nng dn ngay c khi b bin thnh th d Vnh bit Cu Trng i I/Tc gi: - Nguyn Huy Tng l nh vn c thin hng khia thc ti lch s v c ng gp ni bt th loi tiu thuyt v kch - ng khao kht vit nhng tc phm c quy m ln, dng nn c nhng bc tranh v lch s bi hng ca dn tc, ni ln nhng vn c tnh trit l v con ngi, cuc sng v ngh thut II/ Tc phm: - c im bi kch lch s: ly ti trong lch s, tn trng s tht lch s. Nhn vt bi kch: anh hng, ngh s, con ngi c kht vng ln lao, cao p, cng c khi sai lm phi tr gi
a/ Nhng mu thun, xung t c bn: * Mu thun, xung t gia nhn dn lao ng ngho kh, lm than vi bn hn qun bo cha v phe cnh ca chng sng xa hoa try lc. Mu thun ny vn c t trc, n khi L Tng Dc bt V Nh T xy Cu Trng i th mu thun cng gay gt, cng thng hn * Mu thun gia quan nim ngh thut cao siu thun ty mun i v li ch thit thc, trc tip ca nhn dn - Ngun gc su xa: Ngi ngh s thin ti y hoi bo, tm huyt cng khng th thi th ti nng ca mnh em li ci p cho i, cho t nc trong mt ch thi nt, nhn dn i kh lm than - VNT nghe theo li khuyn ca cung n an Thim - Ngi bn tri k - mn tin bc v uy quyn ca vua LTD thc hin hoi bo ln lao: xy dng cho t nc v dn tc mt ta nh nguy nga v i -> Mu thun gia mc ch chn chnh v con ng thc hin mc ch - Chnh khao kht y VNT vo tnh trng i nghch trc tip vi nhn dn - Mun thc hin l tng th s i ngc li quyn li trc tip ca nhn dn. Nu xut pht t li ch nhn dn th khng thc hin c l tng -> tn bi kch khng li thot ca ngh s thin ti VNT b/ Tnh cch v din bin tm trng ca ngi ngh s thin ti VNT: - VNT l 1 ngh s - kin trc s thin ti "sai khin vin gch nh vin tng cm qun" - Ngi c nhn cch ln, hoi bo ln, l tng cao c, ngh s chn chnh, gn b vi nhn dn. Khng khut phc trc uy quyn, kin quyt khng nhn xy i. C c m l tng ln lao nhng thot li khi hon cnh x hi v vy khng nhn ra Cu Trng i c xy dng bng m hi, nc mt v xng mu ca nhn dn - Kht vng ca ng l kht vng chnh ng ca ngi ngh s. ng ri vo bi kch v lm lc trong suy ngh v hnh ng. ng khng chu trn chy v vn tin vo vic lm chnh ng, quang minh v sng ngi chnh ngha ca mnh, vn cho rng mnh c cng hn c ti - Khi b dn ra php trng: "i mng ln ..." -> tm trng au xt tuyt vng, phn ut cng cc ca VNT c/ Nhn vt an Thim: - Trong mt mi ngi, an Thim l ngi ng b coi thng nhng trong lng VNT th nng l ngi tri k, tri m - L ngi m ci ti ci p. "Bnh an Thim chnh l bnh m m ti hoa siu Vit ca ngi ngh s sng to ci p" - Ngi lun tnh to trong mi trng hp, khun khon khuyn VNT b trn, sn sng i tnh mng ca mnh cu VNT. Khng cu c ngi ti vnh bit tt c III/ nh gi: a/ Ngh thut: - Ngn ng kch iu luyn, c tnh tng hp cao - Xy dng nhn vt sc nt, khc ha tnh cch, tm trng qua ngn ng v hnh ng. - Mu thun kch y n cao tro, nh im y kch tnh b/ Ni dung: - Qua tn bi kch ca VNT, tc gi t ra nhng vn sau sc, c ngha mun thu v mi quan h gia ngh thut vi cuc sng, gia l tng ngh thut cao siu, thun ty ca mun i vi li ch thit thc v trc tip ca nhn dn