‫کامیار مکارمی ماسوله‬

‫شبیه سازی انتقال حرارت سیستم گرمایش از کف و بررسي توزيع دماي كف واتاق‬
‫ويافتن بهترين مدل براي يك اتاق نمونه‬
‫چکیده ‪ -‬مساله انرژي و منابع محدود در جهان از چالشهاي عمده جوامع ص نعتي و جوامع رو به رشد است و به همين دليل دولتم ردان ض من‬
‫حمايت از طرحهاي توليد انرژيهاي تجديد پذير‪ ،‬از طرحهاي نو براي کاهش مصرف انرژي هر روز استقبال بيشتري به عمل مي آورند‪ .‬در اين‬
‫مقاله انتقال حرارت از طريق سیستم گرمایش از کف در یک اتاق نمونه م ورد بررسي ق رار گرفته و م دلی بهینه ب رای آرایش لوله ها و جنس‬
‫آنها ارائه می گردد‪ .‬براي شبیه سازی پارامترهای حاکم بر اين مساله از نرم افزار ‪ Fluent‬استفاده شده است‪ .‬پارامتره اي مهم در اين مس اله‪،‬‬
‫شیوه آرایش لوله ها‪ ،‬جنس و قطر لوله ها مي باشند‪ .‬پس از تحليل تمامی این پارامترها نتایج بدست آمده برای مقادیر مختلف این پارامترها با‬
‫هم مقایسه شده اند‪.‬‬

‫‪Fluent‬‬ ‫كليد واژه‪ -‬سیستم گرمایش کفی‪ ،‬انتقال حرارت‪ ،‬تفاضل محدود‪ ،‬جا به جایی آزاد‪،‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪5‬‬
‫تقريب ا ً ‪ 9‬درصد اف زايشميدهد ‪ .‬ه اروا‪ 4‬و ه اينبوچي‬ ‫مقدمه‬
‫درس ال ‪ 1998‬در مقاله اي به بررسي نح وه عملك رد‬ ‫گس ترش و توس عه شهرس ازي ن وين و به ره ج ويي از‬
‫سيس تمهاي گرم ايش از كفپرداخته ان د‪ .‬طبقنظر آنها‬ ‫تسهيالت و امكانات مدرن موجب پيشرفت سريع فن آوري‬
‫دريافت ابش از كفگ رم مي‬‫ت‬ ‫ابت دا س طوح داخليات اقبا‬ ‫سيستم هاي حرارتي و برودتي شده اس ت‪ .‬از ط رفي روند‬
‫شوند‪ ،‬سپس مكانيزم جابجاييباعث مبادله حرارتبين ه وا‬ ‫كاهشي منابع انرژي فسيلي‪ ،‬مصرف بهينه انرژي را بيش‬
‫و سطوح داخلياتاق‪،‬مكانيزم تابش به طور مس تقيم بر‬ ‫از پيش جدي نموده است‪ .‬اگر چه پيشرفته هاي مرب وط به‬
‫ه وايات اقاثر ن دارد و تنها ميتواند اختالفدما بين‬ ‫صرفه جويي در مصرف انر‍ژي قلمرو وس يعي دارد ولي‬
‫سطوح داخلياتاقرا كاهش دهد‪.‬‬ ‫ارزيابي راهكارها و روش هاي قابل اطمين ان اين قلم رو ‪،‬‬
‫در سال ‪ 2000‬ميالدي نيز آتينتيس‪ ،‬اثر ت ابش خورش يدي‬ ‫مستلزم مطالعات استقرائي ‪ ،‬ارزيابي ف ني و برآورده اي‬
‫ورودي از پنج ره را برعملك رد دين اميكي سيس تمهاي‬
‫‪7‬‬ ‫تقريبي اوض اع تج اري و اقتص ادي است‪ .‬بررسي و‬
‫هویلي‬ ‫گرمايش كفي بررسي نمود‪ .‬در سال ‪ ، 2001‬يو‪ 6‬و‬
‫تحقيقات انج ام ش ده در زمينه دم اي آس ايش و راح تي در‬
‫تمهاي گرمايشي از كفتابشی را با‬ ‫در مقاله ايسيس‬
‫س اختمانها و ام اكن عم ومي با در نظر گ رفتن ش رايط‬
‫رادياتورهايمعم وليبررسي و مقايسه نمودن د‪ ،‬نت ايج از‬
‫اقليمي ايران‪ ،‬بيانگر اين حقيقت است كه در ايران نياز به‬
‫اقتصاديتر بودن سيتسمهاي گرمايشي كفي حكايتدارد‪.‬‬
‫سيستمهاي گرم كننده به مراتب چش مگيرتر از سيس تمهاي‬
‫در س ال ‪ ،2002‬گلبيوس كي‪ 8‬وهمك ارانش به بررسي‬
‫سرمايشي است‪ ،‬كه در اكثر شهرها تقريبا ً دو م اه از س ال‬
‫توزيع دمايكفاتاقدر حالتسه بعدي و همچ نينپاسخ‬
‫نياز به سيستمهاي سرمايشي و در چهار م اه از س ال ني از‬
‫ديناميكيسيس تمهاي گرم ايش از كفالك تريكي پرداختن د‪.‬‬
‫به سيستمهاي گرم كننده احساس مي شود‪.‬‬
‫همچ نيناوسنو بج ارن در س ال ‪ 2002‬در م ورد كن ترل‬
‫يكي از راه ه اي بهينه س ازي وك اهش مص رف ان رژي‬
‫دمايسيستمهاي گرمايش از كفهي دروليكتحقيق اتي انج ام‬
‫اس تفاده از سيس تمهاي جديد گرمايشي مي باش د‪ .‬از‬
‫دادند‪.‬‬
‫م وثرترين سيس تمهاي گرمايشي كه در دو دهه اخ ير‬
‫نرم افزار ‪ FLUENT‬اوج هنر برنامه ريزي ب راي م دل‬
‫استقبال بي شائبه اي به خصوص در كشورهاي اروپايي و‬
‫كردن جريان سيال و انتقال حرارت درهندسه هاي پیچي ده‬
‫صنعتي از آن ش ده است سيس تم گرمايشي كفي (‪Under‬‬
‫مي باش د‪ ،‬اين ن رم اف زار امك ان تغي ير ش بكه به ص ورت‬
‫‪ )floor heating‬مي باشد‪.‬‬
‫كامل و تحليل جريان با شبكه ه اي غيرس اخت یافته ب راي‬
‫ام روزه اس تفاده از روش هاي ع ددي در محاس بات‬
‫هندسه هاي پيچيده را فراهم مي سازد‪ .‬هندسه و ش بكه را‬
‫ك امپيوتري اهميت زيادي داش ته و به عن وان اب زاري‬
‫مي ت وان توسط ن رم اف زار پيش پردازن ده ‪ Tgrid‬ب راي‬
‫كارآمد در ط راحی وس ايل مهندسي به ك ار مي رود‪ .‬علم‬
‫توليد مشهاي مثلثي و مش هاي حجمي چه اروجهي و شش‬
‫ديناميك سياالت محاسباتي (‪ )CFD‬به ص ورت يك اب زار‬
‫وجهی از مش هاي م رزي موج ود (كه توسط ن رم اف زار‬
‫توانا ب راي تحليل جريان س يال و انتق ال ح رارت در‬
‫‪ CAE/CAE‬به وجود آمده اند) استفاده كرد‪.‬‬
‫سيستمهاي با هندسه موزون يا هندسه ناموزون و معادالت‬
‫حاكم پيچيده برمحققان و مهندسان در آمده و دردهه گذشته‬
‫انتقال حرارت در سيستمهاي گرمايش از كف‬ ‫پيشرفته چشمگيري داشته است‪.‬‬
‫در سيس تمهاي گرمايشي از كف هي دروليك هر سه ن وع‬ ‫در م ورد سيس تمهاي گرم ايش از كف تحقيق ات نس بتا ً‬
‫شيوه انتقال حرارت يعني تابش‪ ،‬جابجايي و هدايت وج ود‬ ‫زيادي انجام ش ده اس ت‪ .‬اما اك ثر اين تحقيق ات مرب وط به‬
‫‪1‬‬
‫دارد‪ .‬تحقيق ات انج ام ش ده بر روي نح وه عملك رد‬ ‫سيستمهاي گرمايشي الكتريكي است‪ .‬در سال ‪ ،1980‬مي‬
‫سيستمهاي گرمايش از كف هي درونيك ح اكي از اين است‬ ‫در مقاله ايبه بررسي ت اثير س اختار هندسیكفات اق‬
‫كه سطوح داخلي اتاق با جذب تشعشع ناشي از ك ف‪ ،‬گ رم‬ ‫بر توزيع دما آنپرداخت ‪ .‬او ش رط م رزيرا درناحيه‬
‫مي ش وند‪ .‬مك انيزم جابج ايي ب اعث مبادله ح رارت بين‬ ‫كفات اقتنها به ص ورتجابج اييح رارتيبا ض ريب‬
‫سطوح داخلي و ه واي ات اق مي ش ود‪ .‬بخشي از ح رارت‬ ‫تبادل حرارتي كوچك‪ ،‬فرض نمود‪.‬‬
‫ن يز از طريق مك انيزم ه دايت ح راراتي به محيط ب يرون‬ ‫در سال ‪ 1997‬آتینتیس‪ 2‬به بررسي ب ازدهي سيس تمهاي‬
‫منتقل مي شود‪ .‬بطور كلي در اين سيستمها مكانيزم انتق ال‬ ‫گرمايش از كفبا اس تفاده از ان رژيخورش يد پ رداخت‪.‬‬
‫حرارتي غالب‪ ،‬تابش است‪ .‬بط وري كه اين سيس تمها در‬ ‫آتينتيسو چن‪ 3‬در سال ‪ ،1998‬با استفاده از يك م دلسه‬
‫زمره سيستمهاي گرمايش تابشی دما پ ايين طبقه بن دي مي‬ ‫بع دي اختالفمح دود به بررسي اث راتپوشش كفبر‬
‫شوند‪.‬‬ ‫توزيع دم ايكفو م یزانمص رفانر‍ژيدرسيس تمهاي‬
‫گرم ايش از كفالك تريكي پرداختن د‪ .‬آنها معتقدند كه‬
‫استفاده از ف رش مص رفان رژيرا در اينگونه سيس تمها‬
‫‪4‬‬
‫‪-Haruo‬‬
‫‪5‬‬
‫‪-Hanibuchi‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪-Yu‬‬ ‫‪-G.De mey‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪-Huili‬‬ ‫‪-Athienitis‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪- Golebiowski‬‬ ‫‪-Chen Y‬‬

‫‪2‬‬
 ‫در ش کل (‪ ،)2‬بجز در ناحیه ‪ AB‬و ‪ EF‬بقیه مرزها به‬
‫دلیل تقارن و یا به خاطر وجود عایق فیزیکی‪ ،‬به ص ورت‬
‫شرط مرزی عایق فرض می شوند‪ .‬در دی واره لوله یع نی‬
‫ناحی‪ ، EF‬شرط م رزی به ص ورت جابج ائی اس ت‪ .‬در‬
‫مرز باالئی میدان محاسباتی که در تماس مستقیم با فض ای‬
‫داخل اتاق است‪ ،AB ،‬شرط مرزی به صورت ترکیبی از‬
‫جابج ایی آزاد و ت ابش اس ت‪ .‬دم ای ه وا و دم ای متوسط‬
‫تابش از آنالیز ح رارتی فض ای ات اق بدست می آین د‪ .‬دبی‬
‫ج رمی و ض ریب انتق ال انتق ال ح رارت جابج ایی ب رای‬
‫‪D‬‬ ‫جری ان داخل لوله ه ای کف ن یز با توجه به ب ار ح رارتی‬
‫اعم ال ش ده به س اختمان و با در نظر گ رفتن این نکته که‬
‫مط ابق دس تورالعملهای ط راحی سیس تمهای گرم ایش از‬
‫کف هیدرونیک‪ ،‬افت دم ای س یال عامل در این سیس تمها‬
‫بین ‪ 6‬تا ‪ 9‬درجه سانتی گراد است‪ ،‬قابل محاسبه می باشد‪.‬‬
‫[‪]6‬‬
‫ض ریب انتق ال ح رارت جابج ایی س یال داخل لوله از‬
‫فرمولهای زیر بدست می آید‪]7[:‬‬
‫‪uN D  366‬‬ ‫‪.‬‬ ‫جریان آرام )‪(2‬‬
‫مدلسازی فرآیندهای تبادل حرارتی‬
‫بطور کلی ساختار حرارتی سیستمهای گرمایش از کف را‬
‫می توان به دو بخش عمده تقسیم نمود‪:‬‬
‫‪ ‬ناحیه کف ات اق‪ ،‬ش امل لوله ه ای آب گ رم و‬
‫پوشش واسطه (بتن)‬
‫‪ ‬فضای داخل اتاق‪ ،‬شامل سطوح داخلی و هوا‬
‫این دو بخش در ناحیه کف ات اق با هم در ارتب اط مس تقیم‬
‫هستند‪ .‬بن ابراین ش رایط م رزی الزم ب رای حل مع ادالت‬
‫حرارتی حاکم بر ناحیه کف اتاق‪ ،‬از حل فرآیندهای تب ادل‬
‫حرارتی حاکم بر فضای داخل اتاق به دست می آید‪ .‬ب رای‬
‫ارضا شرایط مرزی در کف اتاق‪ ،‬الزم است که مع ادالت‬
‫انتقال حرارت حاکم بر هریک از بخشهای فوق همزمان و‬
‫با هم حل شوند‪ .‬بن ابراین می ت وان با اس تفاده از یک حلقه‬
‫اصالح کنن ده و به کمک فرآیند تک رار‪ ،‬وابس تگی متقابل‬
‫میدانهای حل را از بین برد‪.‬‬

‫‪uN‬‬ ‫‪ 320‬‬

‫‪0 . eR‬‬ ‫‪2 /3‬‬
‫‪rP‬‬ ‫‪n‬‬ ‫جریان مغشوش(‪)3‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪D‬‬

‫که‪:‬‬
‫‪4m ‬‬
‫‪eR‬‬ ‫‪‬‬
‫‪. D‬‬
‫‪D‬‬
‫‪341‬‬
‫‪Q‬‬ ‫(‪)4‬‬ ‫شکل(‪ )1‬نمایی از ناحیه کف اتاق در یک سیستم گرمایش از کف‬
‫‪m ‬‬
‫‪C‬‬ ‫هیدرونیک‬
‫‪P‬‬

‫در این حالت چون دمای سطح لوله کمتر از دم ای متوسط‬

‫در ش کل (‪ )1‬نم ائی از ناحیه کف ات اق در یک سیس تم‬
‫س یال داخل لوله اس ت‪ n=0.3،‬می باش د‪ Q ]7[،‬ب ار‬ ‫گرمایش از کف هیدرونیک نش ان داده ش ده اس ت‪ .‬در این‬
‫حرارتی‪ TΔ ،‬افت دمای سیال داخل لوله‪ D ،‬قطر لوله و‬ ‫بخش از س اختار سیس تم‪ ،‬فرآیند تب ادل ح رارتی به ش یوه‬
‫‪ Cp‬گرمای ویژه سیال عامل است‪.‬‬ ‫هدایت و معادله حاکم بر آن‪ ،‬معادله انرژی است‪ .‬بااستفاده‬
‫برای مدلسازی فرآیندهای تبادل ح رارت در فض ای داخل‬ ‫از خاصیت تقارن می توان میدان حل را س اده تر نم ود و‬
‫اتاق‪ ،‬از مدل انتقال حرارت چندگانه‪ 9‬استفاده میشود‪]6 [.‬‬ ‫آن را به صورت شکل(‪ )2‬در نظر گرفت‪.‬‬
‫در ش کل (‪ )3‬نم ایی از یکدی وار تحت انتق ال ح رارت‬
‫چندگانه نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل(‪ )2‬میدان محاسباتی برای حل معادله انرژی در ناحیه کف‪ ،‬با‬

‫توجه به تقارن هندسی‬
‫شکل (‪ )3‬تبادل حرارت دریک دیوار تحت انتقال حرارت چندگانه‬
‫معادله حاکم بر این میدان حل در حالت پای دار به ص ورت‬
‫همانطور که در شکل دی ده می ش ود س طح داخلی دی وار‪،‬‬ ‫زیر است‪:‬‬
‫مق داری ان رژی به ص ورت ام واج الکترومغن اطیس‬ ‫) ‪ 2 (x ,y )  2 (x ,y‬‬
‫‪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫(‪)1‬‬
‫‪9‬‬
‫‪ 2x‬‬ ‫‪ 2y‬‬
‫‪-Multimodal Heat Transfer‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪h a h‬به ت رتیب ض ریب جابج ایی ح رارتی در‬
‫که ‪ ni‬و‬ ‫گرمایی ت ابش می کن د(‪ .)Eb ε‬مق داری از ان رژی تابیده‬
‫مس احت دی وار‪ ،‬ض ریب‬ ‫داخل و خ ارج ات اق‪A i ،‬‬ ‫ش ده از خ ارج را ن یز ج ذب می کند ‪ .) )aG‬از طریق‬
‫ص دور س طح‪F ji ،‬ض ریب دید و ‪T o‬‬
‫دم ای ه وای‬ ‫جابجایی با هوای اطراف نیز ان رژی مبادله می کند (‪qcon‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪ .)v‬مکانیزم هدایت حرارتی ن یز نقش تب ادل ان رژی را در‬
‫‪L‬‬ ‫‪R w ‬اس ت‪ .‬که‬ ‫ب یرون اس ت‪ .‬در این معادله‬ ‫ض خامت دی واره برعه ده دارد (‪ .)qcond‬بن ابراین معادله‬
‫‪K‬‬
‫ضخامت و ‪K‬ضریب هدایت حرارتی دیوار است‪ .‬الزم‬ ‫موازنه ان رژی را بر س طح داخلی دی وار می ت وان به‬
‫به ذکر است که در معادله (‪ ،)2-10‬فرض بر این است که‬ ‫صورت زیر نوشت‪]6[ :‬‬
‫‪Ga  E b  vnoc‬‬
‫‪q‬‬ ‫‪ dnoc‬‬
‫‪q‬‬ ‫‪0‬‬ ‫(‪)5‬‬
‫س طوح داخلی ات اق‪ ،‬س طوح پخش خاکس تری هس تند‪.‬‬
‫همچنین فرض شده که ‪a  ‬است‪.‬‬ ‫معادله ‪ )5‬را می توان به صورت ‪ )6‬نوشت‪:‬‬
‫از آنجا که در سیس تم گرم ایش از ک ف‪ ،‬منبع ح رارتی در‬ ‫‪  0‬‬
‫‪Ga   s4  h (ria   s ) s‬‬ ‫‪0‬‬ ‫(‪)6‬‬
‫کف اتاق قرار دارد‪ .‬ل ذا معادله موازنه ان رژی ب رای کف‬ ‫‪R ht‬‬
‫اتاق‪ ،‬به صورت (‪ )2-11‬نوشته می شود‪:‬‬ ‫که ‪ a‬ضریب جذب تابش‪ G ،‬تابش ورودی به س طح ناشی‬
‫از سطوح جانبی‪ TS ،‬دمای مطلق سطح داخلی دی وار‪σ ،‬‬
‫‪hniA i(Tria  T i)‬‬ ‫ثابت استفان بولتزمان‪ h ،‬ض ریب جابج ایی ح رارتی‪To ،‬‬
‫‪6‬‬
‫(‪)10‬‬ ‫دمای مطلق سطح خارجی دیوار‪ Tair ،‬دمای مطلق ه وا و‬
‫)}‪ (A{)i F 6 j(T 4j  T 6‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Q  0‬‬
‫‪ Rth‬مق اومت ح رارتی دی وار اس ت‪ .‬ب رای تع یین دم ای‬
‫‪j1‬‬
‫سطوح داخلی یک ات اق باید معادله ان رژی یع نی معادله (‬
‫‪Q‬‬ ‫‪ ،)6‬برای سایر سطوح نوشته شود‪.‬‬
‫شار حرارتی تولید شده توسط سیس تم گرم ایش از‬ ‫که‬
‫از آنجا که تم امی س طوح با ه وای داخل ات اق از طریق‬
‫کف می باشد‪.‬‬
‫همرفتی اندرکنش حرارتی دارن د‪ ،‬ل ذا ب رای ه وا ن یز باید‬
‫در نهایت باید موازنه انرژی برای هوا نیز صادق باشد‪.‬‬
‫معادله ان رژی نوش ته ش ود‪ .‬موازنه ان رژی ب رای ه وا به‬
‫‪6‬‬ ‫صورت معادله (‪ )7‬بیان می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪i1‬‬
‫‪h niA (T i Tria )  m fni‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Pria‬‬
‫‪,‬‬ ‫) ‪(Tria  Tfni‬‬
‫(‪)11‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪h (T i Tria )  0‬‬ ‫(‪)7‬‬

‫با توجه به اینکه مبادله انرژی بین سطوح داخلی و هوا از‬
‫طریق جابج ایی آزاد ص ورت می گ یرد و در این ن وع‬
‫جابج ایی‪ ،‬ض ریب انتق ال ح رارتی به دما وابس ته اس ت‪،‬‬
‫‪hni‬از رابطه زیر بدست می آید‪]10،6[ :‬‬
‫‪6‬‬
‫در صورتی که به خاطر تعویض هوا و یا نفوذ ناخواس ته‪،‬‬
‫مقداری هوا از فضای خارج وارد اتاق گ ردد‪ ،‬معادله (‪)7‬‬
‫به صورت (‪ )8‬در می آید‪:‬‬

‫‪hni  125‬‬
‫) ‪. (T S  Tria‬‬ ‫‪333‬‬
‫‪0.‬‬
‫‪)12( Ah (T i Tria )  m fni‬برای س طوح‬
‫‪C‬‬ ‫‪pria‬‬
‫‪,‬‬ ‫) ‪(Tria  Tfni‬‬ ‫(‪)8‬‬
‫‪i‬‬
‫عمودی‬
‫‪W‬‬
‫(‬ ‫); ‪/m 2K‬‬
‫‪h ni  113‬‬
‫‪. (T S  Tria )333‬‬
‫‪0.‬‬
‫(‪)13‬برای س طوح‬ ‫‪Tfni m‬به ت رتیب دبی ج رمی و دم ای مطلق‬ ‫‪ fni‬و‬
‫که ‪‬‬
‫افقی‬ ‫هوای نفوذی است‪.‬‬
‫‪W‬‬
‫(‬ ‫); ‪/m 2K‬‬
‫بنابراین معادالت حاکم بر فضای بس ته ات اقی که با سیس تم‬
‫گرمایش از کف گرم می شود را می توان به صورت زیر‬
‫تا کنون معادله موازنه انرژی را ب رای ‪ 6‬س طح داخلی‬
‫نوشت‪:‬‬
‫اتاق و همچنین برای هوا نوشتیم‪ .‬دمای سطوح داخلی اتاق‬
‫برای چهار دیوار جانبی و سقف‪ ،‬معادله موازنه انرژی به‬
‫و دم ای ه وا مجه والت مس اله هس تند که از حل همزم ان‬
‫صورت زیر است‪:‬‬
‫دس تگاه ‪ 7‬معادله غ یر خطی بدست آم ده از مع ادالت‬
‫موازنه ان رژی ب رای س طوح داخلی ات اق و ه وا‪ ،‬قابل‬ ‫‪6‬‬
‫محاسبه اند‪ .‬برای حل این دستگاه از روش عددی تصحیح‬‫)} ‪hniA i(Tria  T i)  (A{)i F ji (T 4j  T‬‬
‫‪i‬‬
‫‪4‬‬
‫‪‬‬
‫ضرایب با تکرار ساده اس تفاده ش ده اس ت‪ .‬در هر تک رار‬ ‫‪j 1‬‬

‫نیز‪(T‬دستگاه معادالت به کمک روش مستقیم تبدیل م اتریس‬ ‫‪i T o )A i‬‬ ‫(‪)9‬‬
‫‪ 1 , , i  1 ,2,...,‬ضرایب به حاصل ضرب ماتریس های ب اال مثل ثی و پ ایین‬ ‫‪3‬‬
‫‪,‬‬ ‫‪6‬‬
‫مثل‪(R‬ثی حل می ش وند‪ .‬به منظ ور جلوگ یری از واگ رایی‬‫‪w , i‬‬ ‫)‬
‫‪ha‬‬
‫جوابهای دستگاه معادالت‪ ،‬از ضریب زیر تخفیف اس تفاده‬

‫‪4‬‬
 ‫شکل(‪ )5‬آرایش لوله در کف اتاق (مدل موازی)‬ ‫می شود‪ .‬در این نوع مسایل ض ریب زیر تخفیف بین ‪2/0‬‬
‫تا ‪ 6/0‬مناسب است‪.‬‬

‫‪FLUENT‬تحلیل مدل به کمک نرم افزار‬

‫در ابت دا به كمك ن رم اف زار ‪ Gambit‬هندسه م ورد نظر‬
‫توليد شد‪ .‬اين هندسه شامل ‪ 2‬جزء است‪:‬‬
‫‪ ‬لوله های آب تعبیه شده در کف‬
‫‪ ‬فضای اتاق و سقف‬
‫لوله ه ای آب ش امل یک ورودی آب و یک خ روجی آب‬
‫می شود‪ .‬فضای اتاق نيز داراي سطوح ج انبی با پنج ره و‬
‫بدون پنجره می باشد‪ .‬بنابراين‪ 4‬نوع شرط مرزي به شرح‬
‫شکل(‪ )6‬آرایش لوله در کف اتاق (مدل رفت وبرگشتی)‬ ‫زير تعيين مي‌شود‪:‬‬
‫‪ : Mass flow inlet‬ورودي آب برای لوله ها‬
‫با توجه به اینکه سیس تم گرم ایش از کف هم اکن ون توسط‬ ‫‪ : Outlet flow‬خروجي آب برای لوله ها‬
‫شرکتهای مختلف تاسیس اتی نصب و اج را می گ ردد‪ ،‬این‬ ‫‪ :interior‬محل اتصال کف اتاق به فضای اتاق‬
‫ش رکتها به ط ور میانگین دبی ث ابت ‪ 3/1‬تا ‪5/1‬لیتر بر‬ ‫‪ :Wall‬كليه سطوح خارجي اتاق‬
‫دقیقه را ب رای م دارهای سیس تم تا ‪ 100‬م تر انتخ اب می‬ ‫بر روي س طوح ات اق مش سه ض لعي و بر روي س طوح‬
‫کنند و دمای آب ورودی به سیستم گرم ایش از کف ‪ 20‬تا‬ ‫لوله از مش دوبعدي چهار ض لعي‪ 10‬اس تفاده ش ده استو‬
‫‪ 25‬درصد کم تر از گرم ایش رادی اتوری می باشد که در‬ ‫بكار برده شده در فض ای ات اقمشحجمي‬ ‫همچنينمش‌هاي‬
‫سیستم رادیاتوری درجه ح رارت آب ورودی به رادی اتور‬ ‫‪11‬‬
‫ن وع غ ير س ازمان يافته چه اروجهي و در لوله از مش‬
‫معم والً ‪ 55‬تا ‪ 80‬درجه سلس یوس انتخ اب می ش ود که با‬ ‫حجمينوع س ازمان يافته شش وجهي‪ 12‬مي‌باش د‪ .‬تع داد‬
‫این درجه حرارت آب ورودی به سیس تم گرم ایش از کف‬ ‫گره‌هاي توليد شده برابر ‪ 3501156‬مي‌باشد‪.‬‬
‫‪ 35‬تا ‪ 55‬درجه سلسیوس معموالً انتخاب می گردد‪.‬‬
‫در این تحقیق‪ ،‬دبی ثابت ‪ 3/1‬لیتر بر دقیقه ب رای آرایش و‬
‫س ایز ه ای متف اوت لوله و درجه ح رارت آب ورودی به‬
‫سیس تم گرم ایش از کف ‪ 45 ، 35‬و ‪ 55‬درجه سلس یوس‬
‫در نظر گرفته شده است‪ .‬برای انتقال آب به کف گرمایشی‬
‫باید آب از درون لوله گرمایشی عبور کند‪ .‬آنچه در دنیا به‬
‫عن وان لوله گرمایشی ک اربرد دارد‪ ،‬لوله ه ای پلیم ری از‬
‫جنس ‪ Pex‬اس ت‪ ،‬به خص وص اگر بخ واهیم با حفظ تم ام‬
‫مزایا بر معضل انبس اط ط ولی لوله ‪ Pex‬غلبه ک نیم لوله‬
‫‪ Pex-Al-Pex‬مط رح می گ ردد‪ .‬در این تحقیق ‪ 3‬جنس‬
‫مختلف ‪ ،Pex-Al-Pex‬مس و آهن ب رای انتق ال آب به‬
‫کف گرمایشی انتخ اب ش ده‪ ،‬که محاس بات در ش رایط‬
‫یکسان برای این سه جنس انجام می شود‪ .‬ض ریب ه دایت‬ ‫شكل (‪ )4‬مش سه ضلعی سطوح اتاق‬
‫ح رارتی لوله ه ای مختلف طبق ج دول زیر انتخ اب می‬
‫شود‪.‬‬

‫جدول(‪ )1‬ضریب هدایت حرارتی انواع لوله‬

‫جنس و ضخامت دیوار‪ ،‬کف و سقف مدل‬

‫جنس دی وار م دل نمونه از یک الیه گچ به ض خامت ‪2‬‬
‫‪10‬‬
‫سانتی متر( ان دود داخلی) ‪ ،‬آجر فش اری به ض خامت ‪19‬‬ ‫‪Quadrilateral‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Tet-Hybrid‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Hexahedron‬‬

‫‪5‬‬
 ‫سانتی متر و ان دود خ ارجی به ض خامت ‪ 1‬س انتی م تر با‬
‫ضریب انتقال حرارت‪ 04/1‬لحاظ گردیده است‪.‬‬
‫جنس و ضخامت پنجره‬
‫جنس پنجره از آلومینیوم با شیشه دو جداره با ‪ 5‬میلی م تر‬
‫فضای خالی‪ ،‬ض خامت ‪ 13‬میلی م تر‪ ،‬با ض ریب ه دایت‬
‫حرارتی ‪ 0 /25‬انتخاب شده است‪.‬‬
‫شرایط دمای هوای بیرون‬
‫با توجه به ش رایط مس اله‪ ،‬مح دوده دم ایی بین ‪ 7‬تا ‪-14‬‬
‫درجه سلسیوس برای شرایط ط رح ه وای خ ارج انتخ اب‬
‫گردیده‪ ،‬که چهار دمای مختلف ‪ -14 ، -7 ، 0 ،7‬درجه‬
‫سلس یوس در ش رایط مختلف ب رای م دل نمونه منظ ور‬
‫شکل (‪ )8‬منحنی تغییرات دمای اتاق با دو پنجره نسبت به دمای‬ ‫گردیده است‪.‬‬
‫هوای بیرون در دمای آب ورودی ‪ 35‬درجه سانتی گرادبرای لوله‬
‫هایی به قطر ‪ 16‬و ‪ 20‬میلیمتر از جنس ‪ ،pex‬مس و آهن‬ ‫نتایج‬
‫اثر جنس لوله‬
‫اثر مدل آرایش لوله‬ ‫هم انطور که در ش کل (‪ )7‬و (‪ )8‬مالحظه می گ ردد‪،‬‬
‫با توجه به شکل (‪ )9‬و شکل (‪ ،)10‬منظور از ‪mod=1‬‬ ‫توزیع دما در ات اقدر ح الی که آرایش یا چیدمان لوله در‬
‫آرایش لوله به ط ول ‪ 100‬م تر بص ورت م وازی طبق‬ ‫کف بتونی اتاق بصورت موازی اس ت‪ ،‬در سه ن وع جنس‬
‫شکل (‪ )5‬و همچنین ‪ mod=2‬آرایش لوله به ط ول ‪100‬‬ ‫لوله تقریبا ّ به هم نزدیک می باش ند که با توجه به ض ریب‬
‫متر بص ورت رفت و برگش تی طبق ش کل (‪ )6‬می باش د‪.‬‬ ‫ه دایت گرم ایی ک امالّ متف اوت‪ ،‬به نظر می رسد ‪ ،‬در‬
‫در ح الی که ض خامت محیط واس طه (بتن) ‪ 10‬س انتیمتر‬ ‫شروع گرم شدن فضای نمونه‪ ،‬برای سه جنس لوله‪ ،‬زمان‬
‫است‪ ،‬با توجه به شکلها‪ ،‬توزیع دم ای کف در دو آرایش‪1‬‬ ‫متف اوتی را خ واهیم داشت که ب رای لوله ‪ Pex‬زم ان‬
‫و‪2‬خیلی به هم نزدیک می باش ند‪ ،‬یع نی ب رای دو آرایش‬ ‫بیشتری برای رسیدن به دمای آسایش احتیاج است و کمتر‬
‫متف اوت لوله ‪ ،‬ولی با ط ول یکس ان تغییر محسوسی در‬ ‫از آن آهن و ح تی کم تر از آن آرایش لوله از جنس مس‪.‬‬
‫توزیع دمای ات اق دی ده نمی ش ود‪ ،‬که می ت وان ب رای یک‬ ‫بط ور کلی می ت وان گفت که جنس آرایش لوله ها در کف‬
‫فضای نمونه ای‪ ،‬فاصله بین لوله ها را در نزدیکی پنج ره‬ ‫سیس تم گرم ایش از کف ت اثیر چن دانی در توزیع دم ای‬
‫ها کم تر نم ود یا از آرایشی اس تفاده نمودکه آب گ رم‬ ‫میانگین حالت پایدار سیستم ن دارد و فقط زم ان رس یدن به‬
‫ورودی در ابتدا از کنار پنج ره ها یا س طوح دارای انتق ال‬ ‫دمای آسایش ‪ ،‬متفاوت خواهد بود‪.‬‬
‫حرارت بگذرد‪.‬‬

‫شکل (‪ )9‬منحنی تغییرات دمای اتاق نسبت به دمای هوای بیرون در‬ ‫شکل (‪ )7‬منحنی تغییرات دمای اتاق با یک پنجره نسبت به دمای‬
‫دمای آب ورودی ‪ 35‬درجه سانتی گراد برای دو آرایش لوله به قطر‬ ‫هوای بیرون در دمای آب ورودی ‪ 35‬درجه سانتی گراد برای لوله‬
‫‪12‬میلیمتر از جنس ‪pex‬‬ ‫هایی به قطر ‪ 12‬و ‪ 16‬میلیمتر از جنس ‪ ،pex‬مس و آهن‬

‫‪6‬‬
‫‪ )11‬س لطانی – مجید‪ ،‬رحیمی اص ل‪-‬روح ا‪ ، ...‬دینامیک‬
‫سیاالت محاسباتی به کمک نرم افزار ‪ ،FLUENT‬چاپ س وم ‪،‬‬
‫تابستان ‪1385‬‬

‫شکل (‪ )10‬منحنی تغییرات دمای اتاق نسبت به دمای هوای بیرون‬

‫در دمای آب ورودی ‪ 35‬درجه سانتی گرادبرای دو آرایش لوله به‬
‫قطر ‪16‬میلیمتر از جنس ‪pex‬‬

‫نتیجه گیری‬

‫مراجع‬
‫‪ )1‬امیدوار‪ ،‬امید‪ ،‬تحلیل سیس تمهای گرم ایش از کف‬
‫هیدرونیک از نظر مص رف ان رژی و آس ایش ح رارتی‪،‬‬
‫پای ان نامه کارشناسی ارش د‪ ،‬دانش گاه ت ربیت م درس‪،‬‬
‫تابستان ‪1383‬‬
‫‪ )2‬س اروخانی‪ ،‬علی‪ ،‬ت اثیر سیس تم گرم ایش کفی در م یزان‬
‫مص رف ان رژی‪ ،‬مجموعه مق االت اولین هم ایش بهینه‬
‫سازی مصرف سوخت کشور‬
‫‪ )3‬طباطبایی پور‪ ،‬س ید علی‪ ،‬آش نایی با سیس تمهای گرم ایش‬
‫از کف نیو پ ایپ‪ ،‬مجموعه مق االت س ومین هم ایش بهینه‬
‫سازی مصرف سوخت در ساختمان‪،‬‬
‫‪ )4‬مرکز آم وزش و پ ژوهش گ روه ص نایع گیتی پس ند‪،‬‬
‫اطالعات جامع نیو پایپ‪ ،‬چاپ اول ‪ ،‬دیماه ‪84‬‬
‫‪ )5‬فران ک‪-‬پ‪-‬اینکروپ را ‪ ،‬دیوی د‪ -‬پ‪ -‬دویت‪ ،‬مقدمه ای بر‬
‫انتق ال گرم ا‪ ،‬جلد‪ 1‬و ‪ ، 2‬ترجمه علی اص غر رس تمی‪،‬‬
‫شهرام حمایت‪ ،‬چاپ دوم‪ ،‬اردیبهشت ‪1376‬‬
‫)‪6‬‬ ‫;‪Richard D. Watson, Kirby S. Chapman‬‬
‫‪Radiant heating and cooling handbook,‬‬
‫)‪McGraw-Hill, New York, (2001‬‬
‫)‪7‬‬ ‫‪J. P . Holman, Heat transfer, 8th ed,‬‬
‫)‪McGraw-Hill, NewYork, (1997‬‬
‫)‪8‬‬ ‫‪G. De Mey, Temperature distribution in‬‬
‫‪floor heating systems, Int. J. Heat Mass‬‬
‫‪Transfer, v23,(1980),1289-1291‬‬
‫)‪9‬‬ ‫‪Hanibuchi, Haruo; Basic study of radiative‬‬
‫‪and convective heat exchange in a room‬‬
‫‪with floor heating , ASHRAE Transactions,‬‬
‫‪v104, n Pt 1 B. SF-98-9-3,(1998),1098-1105‬‬
‫‪10) P.O.Fanger; Thermal comfort, analaysis‬‬
‫‪and application in environmental engineering,‬‬
‫)‪McGraw-Hill, NewYork, (1970‬‬

‫‪7‬‬