C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.

DASAR PROCESS PEMBENTUKAN STEAM

Untuk meru!" !#r $!n% erentuk &"!'e c!#r ke 'te!m (&"!'e u!&)* ener%# &!n!' d#t!m!"k!n untuk
!+!,n$! men!#k!n tem&er!tur d#'eut 'e!%!# sensible heat t#t#k d#d#" !#r &!d! tek!n!n !tmo'&"ere
!d!,!" 100
0
C (212
o
-) d!n !k!n n!#k #,! tek!n!n &!d! '$'tem d#n!#k!n.
.et#k! &eru!"!n !#r (,#/u#d) men0!d# 'te!m (u!&) mu,!# er0!,!n* tem&er!turn$! t#d!k eru!" ,!%#
den%!n &en!m!"!n &!n!'. -,u#d! mem&er,#"!tk!n "uun%!n !nt!r! tek!n!n d!n tem&er!ture 0enu"
'e+!ktu &eru!"!n d!r# !#r ke 'te!m. Ener%# &!n!' $!n% d#er#k!n untuk meru!" d!r# &"!'! c!#r ke u!&
den%!n tem&er!ture tet!& d#'eut latent heat d!r# &en%u!&!n. 1te!m $!n% 'e&enu"n$! men%u!& t!&#
e,um d#&!n!'k!n '!m&!# &!d! tem&!reture d#!t!' tem&er!ture 0enu"n$! d#'eut 'e!%!# dry saturated
steam.1te!m$!n% e,um 'e&enu"n$! d# u!&k!n d#'eut 2+et 'te!m3. Per'ent er!tn$! d!r# t#t#k !#r
(+!ter dro&,et) d#d!,!m +et 'te!m d#ket!"u# 'e!%!# 4 mo#'ture. Per'en /u!,#t!' d!r# +et 'te!m d#d!&!t
den%!n men%ur!n%k!n 4 mo#'ture d!r# 100 4
5um,!" tot!, &!n!' d!,!m 'e0um,!" 2dr$ '!tur!ted 'te!m3 term!'uk 'e0um,!" 'en'#,e "e!t d#!t!' 0
o
C
(62
o
C) d!n 2,!tent "e!t3 &en%u!&!n. Umumn$! #,! tek!n!n 2dr$ '!tur!ted 'te!m3 n!#k m!k! e'!rn$!
'en'#,e "e!t 0u%! n!#k d!n e'!rn$! ,!tent "e!t turun.
DASAR STEAM BOILER
P!d! %!m!r d#!+!" menun0uk!n !"+! 'u!tu o#,er terd#r# !t!' du! '$'tem $!n% ter&#'!". 1!tu '$'tem
!d!,!" steam water system $!n% #!'! d#'eut 'e!%!# sisi air dari boiler* &!d! '$'tem ter'eut !#r
d#m!'uk!n* 'e,!n0utn$! mem&ero,e" &!n!' $!n% d#k#r#m me,!,u# 'u!tu ,o%!m &!d!t &en%"!,!n%
d#&!n!'k!n* eru!" men0!d# 'te!m d!n men#n%%!,k!n '$'tem d!,!m entuk 'te!m.
1$'tem $!n% ,!#n !d!,!" uel ! Air ! lue "as #bahan ba$ar ! udara ! "as buan"% $!n% #!'! d#'eut
ire side o& Boiler ( '#'# &em!k!r!n d!r# o#,er ) 1#'# #n# men$ed#!k!n &!n!' $!n% d#k#r#m ke !#r. In&ut
untuk #n# !d!,!" -ue, (!"!n !k!r) d!n ud!r! $!n% d#&er,uk!n untuk mem!k!r !"!n !k!r. P!d!
'$'tem #n# !"!n !k!r d!n ud!r! d#c!m&ur* d#n$!,!k!n d!,!m d!&ur. H!'#,n$! &em!k!r!n $!n%
meru!" ener%# k#m#! d!r# !"!n !k!r men0!d# ener%$ &!n!'. D!&ur #!'!n$! erd#nd#n% den%!n
&ermuk!!n &em#nd!" &!n!' d!,!m entuk 2+!ter 1te!m c#rcu,!t#n% tue' (&#&! $!n% er#'# !#r 'te!m
$!n% er'#rku,!'# ) Tue/&#&! &#&! #n# mener#m! &!n!' r!d#!'# d!r# 7,!me (,#d!" !&#) 'e,!n0utn$! &!n!'
$!n% d#ter#m! o,e" d#nd#n% &#&! d#&#nd!"k!n 2+!ter '#de '$'tem3 ('#'# !#r). G!' $!n% d#"!'#,k!n d!r#
&em!k!r!n d#'eut 'e!%!# -,ue %!'(%!' u!n%). G!' u!n% #n# men#n%%!,k!n 7urn!ce (d!&ur ) me,!,u#
'u!tu !,!t t!m!"!n m#'!,n$! 'u&er "e!ter !t!u&un ekonom#'er* (d# Tr#&o,$t! t#d!k !d!) d#'#n# "!n$!
&er&#nd!"!n &!n!' kon8ek'#.

1te!m
9!ter (!#r) 1TEA:
;,o+ do+
;,o+ do+n

-ue, (!"!n !k!r) -ue, G -ue, %!' -,ue %!'
(G!' u!n (%!' u!n%)
. 1
STEAM & WATER SYSTEM
Campuran
bahan.
bakar dan
udara
-urn!ce
(d!&ur)
Heat
Transfer
Surface
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
Ud!r! Au Au

1te!m
< 1te!m Drum
::
.. 9!ter (!#r)
He!t
(&!n!')
R#'er Do+n comer

:ud drum
STEAM BOILER
-un%'# meru!" !#r men0!d# u!&* d#m!n! u!& d#%un!k!n 'e!%!# med#! d!'!r &em#nd!"!n ten!%!
(m#'!,n$! 'e!%# med#! &em#nd!" &!n!' &!d! reo#,er !t!u "e!ter* 8!&or#=er* &em#nd!" ener%# &!d!
me'#n u!&)
Pen$em&urn!!n de'#%n 'ud!" '!n%!t !n$!k d#,!kuk!n 'e"uun%!n e77#'#enc$ d!r# !,!t>!,!t &em!ntu.
:en!#k!n &en%%un!!n 2+!'te "e!t3 (&!n!' '#'!) !t!u men%em!,#k!n 'te!m conde'!te (u!& $!n% 'ud!"
eru!" entuk kem!,# men0!d# !#r).
:enurut tek!n!n o&er!'#n$! ;o#,er ter!%# !t!' t#%! entuk :
1. Lo+ &re''ure ;o#,er : ero&r!'# &!d! tek!n!n d#!+!" 100 &'#%
2. :ed#um Pre''ure ;o#,er : ero&er!'# &!d! tek!n!n 100 ?00 &'#%
6. H#%" Pre''ure ;o#,er : ero&er!'# &!d! tek!n!n ,e#" e'!r d!r# ?00 &'#%.
.emud#!n #'! d#!%# du! menurut t#&en$!:
1. 9!ter tue : !#rn$! men%!,#r &!d! tue d!n &em!n!' !d! d#,u!r tue
2. -#re tue : Pem!n!' men%!,#r &!d! tue d!n !#rn$! er!d! d#,u!r tue
.!ren! d# PT. Tr#&o,$t!* k#t! mem!k!# ;o#,er $!n% d#k,!'#7#k!'#k!n 'e!%!# 2H#%" Pre''ure ;o#,er3 d!n
t#&en$! !d!,!" 29!ter tue3* d#m!n! 'ud!" men0!d# ke+!0#!n untuk men%%un!k!n !#r Dem#n (Dem#n
+!ter) untuk !"!n o#,er +!tern$! 'e"uun%!n /u!,#t!'n$! $!n% mem!n% d#&er,uk!n .
. 2
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
DEAERATOR #alatnya disebut seba"ai Deaerator%
-un%'# d!r# !,!t #n# #!,!" untuk men%"#,!n%k!n %!'>%!' $!n% ter,!rut d!n mem!n!'k!n !#r den%!n kont!k
,!n%'un% !nt!r! 'te!m tek!n!n rend!" d!n !#r. P!d! 'u!tu tek!n!n tertentu* ke,!rut!n turun #,!
tem&er!turn$! n!#k den%!n mem!'uk!n 'te!m m!k! o@$%en !k!n teru'#r ke,u!r ,e+!t 8ent#n%.
1er#n% 'ek!,# #n,et !#r $!n% terd#r# d!r# Dem#n 9!ter d!n 1te!m Conden'!te m!'uk &!d! '!tu No==,e d#
D!er!tor !&!#,! &enc!m&ur!n ter0!d# d#,u!r De!er!tor* ,oc!,#=ed 7,u'"#n% 'er#n% k!,# men$e!k!n
koro'# &!d! &#&! ter'eut. Pem!n!'!n Dem#n m!ke u& ($!n% men%!ndun% A@#%en) den%!n conde'!te
0u%! #'! men%!k#!tk!n koro'# &!d! d!er!" &enc!m&ur!n. Den%!n dem#k#!n umumn$! $!n% &!,#n%
!#k !d!,!" !#r m!'uk ke De!er!tor den%!n c!r! ter&#'!" no==e,n$! !nt!r! Conde'!te &!n!' d!n Dem#n
9!ter.
S'STEM BLO( DO()
Pen%ert#!n ;,o+ do+n !d!,!" &emu!n%!n 'e0um,!" kec#, o#,er +!ter (!#r o#,er) den%!n m!k'ud
untuk men0!%! t#n%k!t m!@#mum d!r# &!d!t!n ter,!rut d!n terend!& &!d! t#n%k!t $!n% d##=#nk!n.
P!d! tekno,o%# o#,er '#k,u' concentr!'# er"uun%!n den%!n &en!m!"!n 2m!ke u& +!ter3 !t!u&un
7eed +!ter $!n% d#kon'entr!'#k!n d!,!m ;o#,er. 1e!%!# conto" #,! !#r den%!n k!ndun%!n &!d!t!n
ter,!rut 100 &&m kemud#!n d#u!&k!n B0 4 d!r# !#r ter'eut m!k! kon'entr!'# d!r# &!d!t!n men0!d#
200 &&m.
In# #'! d#tu,#' 'ec!r! m!tem!t#k
.% ,o+ do+n C k% m!ke u& +!ter
C$c,e 7eed +!ter
;,o+ do+n ter!%# !t!' 2 (du!) 0en#' :
1. Cont#nuou' ;,o+ Do+n : $!n% d#&!'!n% dek!t den%!n ,e8e, &ermuk!!n !#r &!d! 'te!m drum*
d#m!k'udk!n untuk men0!%! t#n%k!t &!d!t!n &!d! 1te!m drum* d#,!kuk!n 'ec!r! teru' meneru'.
2. Interm#tten ;,o+ do+n d#&!'!n% &!d! !%#!n !+!" (d# k#t! d#&!'!n% &!d! :ud Drum)
d#m!k'udk!n untuk men%"#,!n%k!n &!d!t!n $!n% men%end!&.
Cont#nuou' ;,o+ do+n !d!,!" c!r! &!,#n% ekonom#' d!n kon'#'ten untuk men%ontro, Tot!, D#''o,8ed
1o,#d (TD1)
1te!m ;o#,er Tr#&o,$t! terd#r# d!r# du! un#t $!n% k!&!'#t!'n$! m!'#n%>m!'#n% 1?
T
/
H
ero&r!'# &!d!
tek!n!n D2 k%/cm
2
G Produkn$! !d! 1te!m 1!tur!ted (u!& 0enu") $!n% !rt#n$! tem&er!turn$! !d!,!" t#t#k
d#d#" d!r# !#r ter'eut &!d! tek!n!n D1 k%/cm
2
$!#tu &!d! E2BDEE.
o
C
. 6
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
*+'SI,AL ,OMB-STIO) RE.-IREME)T
Comu't#on !d!,!" o@$d!'# d!r# 'u!tu c!m&ur!n !"!n !k!r d!n ud!r!. 1$!r!t &em!k!r!n !k!n
er,!n%'un% 'ec!r! 'em&urn! #,! T#me* tem&er!ture d!n Turu,ence d#ket!"u# 'e!%!# TRIPEL T d!r#
Comu't#on (&em!k!r!n)* Per#ode +!ktu (t#me)* Tem&er!ture t#n%%#.
Turu,en'# ,#d!" !&# $!n% t#n%%# menun0uk!n &em!k!r!n $!n% ce&!t. Turu,en'# !d!,!" meru&!k!n
'u!tu kunc# k!ren! !"!n !k!r d!n ud!r! "!ru' erc!m&ur 'e&enu"n$! #,! !"!n !k!r "!ru' ter!k!r
'ec!r! 'em&urn!. ;#,! !"!n !k!r d!n ud!r! erc!m&ur den%!n !#k d!n 'e,uru" !"!n !k!r ter!k!r*
tem&!r!ture ,#d!" !&# !k!n men0!d# t#n%%# d!n +!ktu &em!k!r!n !k!n ,e#" &endek. A&!#,!
&enc!m&ur!n !"!n !k!r d!n ud!r! t#d!k 'em&urn! m!k!* &em!k!r!n men0!d# t!k 'em&urn!*
tem&er!ture ,#d!" !&# ,e#" rend!" d!n !"!n !k!r memer,uk!n +!ktu $!n% ,e#" ,!m! untuk ter!k!r.
Turu,en'# $!n% kur!n% d!n &em!k!r!n $!n% ,e#" ,!m! !%!#m!n!&un untuk memu!t N#trou' A@$de
(No@). P!d! eer!&! k!'u' &em!k!r!n tertund! 'ec!r! d#'en%!0! untuk mem&ero,e" N#trou' A@$de
!t!u untuk mend!&!tk!n k!r!kter#'t#k 7,!me $!n% d##n%#nk!n.
;!"!n !k!r "!ru' 2d# %!' k!n (untuk !"!n !k!r G!' 'e&ert# :et"!n* Et"!n d'* 'ud!" memenu"#
'$!r!t keren! m!ter#!, t' &"!'!n$! %!'). Tet!&# untuk !"!n !k!r -ue, A#, "!ru' 2d#!tom#'e3 'e"#n%%!
den%!n tem&er!ture $!n% !d! d!&!t eru!" men0!d# %!' (conto" ke"#du&!n 'e"!r#>"!r# d#k!m&un% $!n%
m!'#" men%%un!k!n k!$u !k!r< #! !k!n memoton% k!$u !k!r men0!d# !%#!n>!%#!n $!n% ,e#" kec#,*
!rt#n$! ,u!' &ermuk!!n d!r# k!$u !k!r d#&ere'!r 'e"#n%%! &enc!m&ur!n den%!n ud!r! !k!n ,e#" !#k)
. D
;!"!n !k!r
d#entuk %!'
;erc!m&ur
&!d! r!n%e
-,!m!,e
Tem&er!ture
D#!t!'
I%n#t#ont
Po#nt
Comu't#on
T#me
Tem&er!ture
Turu,ence
Ud!r! $!n%
cuku&
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
Com&,ete Comu't#on (&em!k!r!n 'em&urn!)
HEAT
A#r -UEL
F
INCA:PLETE CA:;U1TIAN (Pem!k!r!n t!k 'em&urn!)
HEAT
A#r -UEL
F
E/,ESS AIR
P!d! &r!ktekn$! &em!k!r!n %!'* o#, m!u&un !tu !r! t#d!k ter0!d# 'ec!r! 'em&urn! +!,!u&un
&enc!m&ur!n ud!r! d!n !"!n !k!r &!d! kond#'# &!,#n% !#k $!n% d!&!t d#c!&!# den%!n turu,enc$.
Penc!m&ur!n #!' men0!d# m!k!n +!ktu den%!n dem#k#!n %!'>%!' me,!,u# 'u!tu tem&!t $!n%
tem&er!turn$! ,e#" rend!" 'e"#n%%! t#d!k cuku& untuk men$em&urn!k!n &em!k!r!n 'ee,um
&roce''n$! 'e,e'!#.
5#k! "!n$! 'e0um,!" t"eor#t#' ud!r! d#&!k!#* eer!&! !%#!n d!r# !"!n !k!r t!k ter!k!r* !rt#n$!
&em!k!r!n kur!n% 'em&urn! 'e"#n%%! &!n!' $!n% !k!n d#&ero,e" !"!n !k!r $!n% t!k ter!k!r
"#,!n%.
A%!r &em!k!r!n ,e#" 'em&urn! m!k! d#t!m!"k!n ud!r! 'ec!r! 'ed#k#t d#,e#"k!n.
Pen!m!"!n e@ce'' !#r $!n% ter,!,u er,e#" 0u%! t#d!k !%u' untuk &em!k!r!n k!ren! !k!n
menurunk!n tem&er!tur 7,!me (,#d!" !&#) 'e"#n%%! &er&#nd!"!n &!n!' &!d! o#,er men0!d# t#d!k e77ekt#7.
;#,! e@ce'' A2 (o@$%en) d!,!m 7,ue %!' d#ket!"u# !t!u d!&!t d#ukur d!n t!,e d!n kur7! t#d!k ter'ed#!*
er#kut !d!,!" 7ormu,! em&#r#' ( '!n%!t 'eder"!n! den%!n 2dr$ !'#'3* &er"#tun%!n $!n% d#d!'!rk!n
&!d! 29et !'#' ,e#" com&,e@)
E@ce'' A#r ( 4 ) C . ( GGG21GGGG > 1 ) 100
21 > 4 A
2
d#m!n! k C 0.H untuk %!'
0.HD untuk A#,
0.HI untuk !tu !r!
. B

A
2
H
2

(H$dro%en)
C (C!ron)
-LUE GA1
Product
H
2
A (+!ter)
CA
2
(C!ron D#o@$de)
A
2
H
2

(H$dro%en)
C (C!ron)
-LUE GA1
PRADUCT
H
2
A (+!ter)
CA
2
(C!ron D#o@$de)
CA (C!ron :ono@$de)
H
2
(H$dro%en)
C (C!ron)
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
E@ce'' A#r d#utu"k!n &!d! k!&!'#t!' &enu"

-ue,
4 A
2

&!d! -,ue %!'
4 E@ce'' A#r
m#n#mum
N!tur!,
-ue, A#,
;!tu !r!
1.B 6
0.? > 6
D > ?.B
I 1B
6 > 1B
2B > D0
BOILER (ATER TREATME)T #*en"olahan air boiler%
;o#,er 7eed +!ter* den%!n t#d!k men%#nd!"k!n 0en#' d!n ,u!'n$! &en%o,!"!n d#,u!r !#r ter'eut #'!
men%!ndun% cont!m#n!nt>cont!m#n!nt $!n% men$e!k!n &en%end!&!n* koro'# d!n c!rr$ o8er.
Pen%end!&!n 'ec!r! ,!n%'un% erk!#t!n den%!n menurunn$! e7ect#7#t!' &er&#nd!"!n &!n!' $!n% !k!n
men$e!k!n &en%%un!!n !"!n !k!r $!n% oro'* met!, er'u"u t#n%%# !"k!n #'! men%!k#!tk!n
keru'!k!n. Pen%end!&!n 0u%! meru&!k!n m!'!,!" $!n% &!,#n% 'er#u' &!d! ;o#,er* #'! 0u%!
men$e!k!n m!'!,!">m!'!,!" &!d! '$'tem 'ee,um d!n 'e'ud!" ;o#,er.
.oro'# (&en%k!r!t!n) t#d!k "!n$! men$e!k!n %!n%%u!n &!d! d!er!" $!n% ken! k!r!t* t!&# 0u%! #!
men%"!'#,k!n kont!m#n!n o@$d! ,o%!m $!n% &!d! t#n%k!t $!n% 'er#u' #'! t#mu, d#tem&!t ,!#nn$!.
.!ren! 'emu!n$! erk!#t!n den%!n &en%o,!"!n !#r* #,! ter0!d# &ementuk!n &en%end!&!n (de&o'#t) d!n
koro'# m!k! "!ru' d#korek'# d!n d#ce%!" !%!r "!'#, $!n% memu!'k!n terc!&!#.
O/'0E) S,A1E)0ER
A@$%en ter,!rut d!,!m !#r "!ru' d#"#,!n%k!n k!ren! men#mu,k!n koro'# d#d!,!m o#,er* 'te!m d!n
conde'!te '$'tem. .e"!d#r!n A
2
0u%! meru&!k!n 'u!tu kom&onen $!n% d#&er,uk!n d!r# mek!n#'me
koro'# ,!#nn$!. :ek!n#'me d!r# koro'# #n# 'e!%!# er#kut: met!, $!n% erkont!k (d!,!m "!, #n# !%#!n
d!,!m &#&!* !tu&un 'te!m drum) den%!n !#r !k!n ter0!d# re!k'#* 'e&ert# er#kut:
-e -e
2F
F 2e EEE..(1)
A@$%en ter,!rut d!,!m !#r mementuk re!k'# C!t"od#c
A
2
F 2H
2
A F De DAH
>
EE.(2)
Per'!m!!n (1) d!n (2) d#0um,!"k!n men0!d#
2 -e F A
2
F 2 H
2
A F De 2-e
2F
F De F DAH

2 -e F A
2
F 2 H
2
A 2 -e ( AH )
2
-erro H$dro@$de
. ?
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
Productn$! !d!,!" -errou' "$dro@#de $!n% men%end!& d!,!m ,!rut!n* !%!#m!n!&un 'en$!+! #n#
t#d!k,!" 't!#, d!,!m ,!rut!n $!n% m!'#" men%!ndun% A
2
* m!k! #! !k!n tero@$d!'#
2 -e ( AH)
2
F H
2
A F J A
2
2 -e ( AH )
6
-err#c "$dro@#de #n# d#ken!, 'e!%!#
k!r!t
Untuk men%"#,!n%k!n A
2
(o@$%en) d!,!m !#r 'ec!r! k#m#!+# '!,!" '!tun$! !d!,!" den%!n &en!m!"!n
H$dr!=#ne (N
2
H
D
) Re!k'#n$! ':
N
2
H
D
F A
2
N
2
F 2H
2
A %!' N#tro%en
P!d! tem&er!ture d#!t!' 2I0
o
C m!k! "$dr!=#ne !k!n eru!" men0!d# Ammon#! ( NH
6
) d!n N#tro%en
N
2
H
D
N
2
(n#tro%en) F D NH
6
(!mmon#!)
Re!k'# #n# ,!m!t #,! 0um,!" H$dr!=#nn$! kec#,* t!&# 'e!,#kn$! #! !k!n ce&!t #,! H$dr!=#ne e'!r.
Untuk me$!k#nk!n !"+! A
2
$!n% ter,!rut #tu "!#' m!k! d#tentuk!nn$! !"+! H$dr!=#ne #tu "!ru'
er,e#" (H$dr!=#ne r!'#du!,). P!d! umumn$! untuk ;o#,er $!n% tek!n!n o&er!'#n$! kur!n% d!r# F D0
k% / cm
2
G m!k! re'#du!, N
2
H
D
n$! erk#'!r !nt!r! 0.1 K 0.6 &&m (&!rt &er m#,,#on C &er '!tu 0ut!)*
untuk $!n% ertek!n!n ,e#" d!r# D0 k% / cm
2
G erk#'!r &!d! 0.0B K 0.1 &&m
#)AL,O ! 234%
N!,co>6B? meru&!k!n c!m&ur!n encer d!r# er!%!# !"!n d#!nt!r!n$! C$c,o"e@$,!m#ne d!n
mor&"o,#ne $!n% !"!n #n# memer,uk!n &en!n%!n!n $!n% "!t>"!t# 'e,!#n corro'#8e 0u%! menun0ukk!n
7,!'" &o#nt $!n% rend!".
Pen%o,!"!n !#r men%%un!k!n 'en$!+! 'en$!+! #n# d#'eut 'e!%!# 5olatile treatment !t!u =ero 'o,#d
tre!tment.t#d!k !d! !"!n 'od#um d#m!'ukk!n ked!,!m #ntern!, tre!tment #n# * m!k! d#&!k!#,!"
c"em#c!, $!n% mud!" men%u!& ( 8o,!t#,e c"em#c!,) * 'e&ert# !mmon#! / mor&"o,#ne !t!u c$c,o"e@$,
!m#ne. Untuk men%ontro, &H.. ;!"!n #n#d# #n0ek'#k!n ked!,!m ;o#,er +!ter er7un%'# untuk men0!%!
&H &!d! ;o#,er +!ter* !%!r cuku& t#n%%# untuk &ence%!"!n koro'#.
I)6E7SI *OS*+ATE # *O8 !2 %
In0ek'# (PAD ) d!n A,k!,# ( N!AH ) d#,!kuk!n 'ec!r! ,!n%'un% ke 1te!m Drum m!k'udn$! !d!,!" untuk
men%"#nd!r# men%end!&n$! %!r!m %!r!m C!,'#um Po'&"!te* :!%ne'#um 1#,#c!te* C!,'#um C!ron!te*
d'* 'ec!r! d#n# &!d! '$'tem 'ee,um 1te!m Drum (m#'!,n$! &!d! -eed 9!ter ,#ne)
6 C!
F2
F 2 PA
D

>6
C!
6
( PA
D
)
2

C!
F2
F2 HCA
6

>
F 2AH
>
C!( CA
6
)
2
F 2 H
2
A
:%
F2
F 2AH
>
:% ( AH )
2

. I
C:/ ADANG.P TECHNICAL TRAINING 2001 . doc.
:%
2F
F 2 AH
>
F 2 1# A
2

2
F H
2
A :% 1# A
6
:% ( AH )
2
. H
2
A
End!&!n ter'eut d#!t!' men#mu,k!n &en%er!k!n d#d!er!" &#&!>&#&! 7eed +!ter m#'!,n$! $!n% m!n!
t#d!k !d! met"od! untuk men%e,u!rk!nn$!* &!d!"!, d# 'te!m drum k#t! #!' memu!n% end!&!n>
end!&!n ter'eut den%!n me,!kuk!n ;,o+ do+n.
1e0um,!" A,k!,# ( N!AH ) &!d! !n%k! m#n#mum $!n% d#utu"k!n untuk men!#k!n &H 'ecuku&n$! untuk
men%end!,#k!n koro'#* !"!n ter'eut d#m!'uk!n er'!m! PA1PHATE ke 1te!m Drum.
. L