KTÜ İİBF FAKÜLTESİ EKONOMETRİ BÖLÜMÜ

MAT205 İERİ MATEMATİK I DERSİ

ARA SINAV SORULARI
Öğrenci No : Adı Soyadı : 09.11.2009
□ Cevaplamaya başlamadan önce alt kısımdaki kuralları okudum.
1 1 −1 −1 0
1) 𝐴 = −1 2 −3 ve 𝐵 = 5 4 matrisleri veriliyor.
1 −4 0 2 −3
a) 2𝐼3 − 𝐴 =? b) 𝐴𝐵 =? c) 𝐵 𝑡 𝐴𝑡 =?
0 1 2 1 1 1
2) 𝐴 = 1 1 1 ve 𝑏1 = −1 , 𝑏2 = 0 , 𝑏3 = 0 matrisleri veriliyor. 𝑋𝑖 = 𝐴−1 𝑏𝑖 ise
1 0 0 1 1 −1
𝑋1 , 𝑋2 , 𝑋3 matrislerini bulunuz.
𝑎 𝑏 𝑐
3) 𝐴 = 𝑑 𝑒 𝑓 matrisi için det 𝐴 = 3 dür. Verilen 𝐵, 𝐶, 𝐷 matrisleri için aşağıdakileri
𝑔 𝑕 𝑖
hesaplayınız.
2𝑎 2𝑏 2𝑐 𝑎 𝑏 𝑐 𝑎 𝑐 𝑏
𝐵= 𝑑 𝑒 𝑓 , 𝐶 = 𝑑 + 2𝑎 𝑒 + 2𝑏 𝑓 + 2𝑐 , 𝐷 = 𝑑 𝑓 𝑒
3𝑔 3𝑕 3𝑖 𝑔 𝑕 𝑖 𝑔 𝑖 𝑕
a) det 𝐵 =? b) det 𝐶 =? c) det 𝐷 =?
d) det 2𝐷 =? e) det 𝐶 𝐵𝐶 =? f) det 𝐶 4 =?
−1 𝑡

4 6 6 8
3 −9 6 3
4) =?
2 1 1 0
1 2 3 4
1 2 0 −3 0
1 2 1 −3 2
5) 𝐴 = ise 𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴 =?
1 2 0 −3 1
3 6 0 −9 3
𝑥1 − 𝑥2 + 𝑥3 = 0
6) 𝑥1 − 𝑥2 − 𝑥3 = 0 homojen lineer denklem sisteminin sıfırdan farklı çözümlerinin
−𝑥1 + 𝑎𝑥2 − 𝑥3 = 0
olması için 𝑎 ne olmalıdır? Bu 𝑎 değeri için çözümler nedir?

KURALLAR
 Sınav süresi 60 dakikadır.
 İlk 20 dakika dışarı çıkılmayacaktır.
 Sınav süresince tüm iletişim araçları kapalı
tutulacaktır.
 Hesap makinesi kullanılamaz.
 Soru kâğıdına karalama yapılmayacak ve
soru kâğıtları cevap kâğıtlarıyla birlikte iade
edilecektir.
 Soru kâğıdına yazılan cevaplar dikkate
alınmayacaktır.

Başarılar…
Öğr. Gör. Ahmet GÖKDOĞAN - KTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü
 KTÜ İİBF FAKÜLTESİ EKONOMETRİ BÖLÜMÜ
MAT205 İERİ MATEMATİK I DERSİ
ARA SINAV SORULARI
Öğrenci No : Adı Soyadı : 09.11.2009
CEVAPLAR

1 1 −1 −1 0
1) 𝐴 = −1 2 −3 , 𝐵 = 5 4
1 −4 0 2 −3
1 0 0 1 1 −1 1 −1 1
a) 2𝐼3 − 𝐴 = 2 0 1 0 − −1 2 −3 = 1 0 5
0 0 1 1 −4 0 −1 4 2
−1 0
1 1 −1 5 1 1 −1 4
2 −3
1 1 −1 −1 0 −1 0
b) 𝐴𝐵 = −1 2 −3 5 4 = −1 2 −3 5 −1 2 −3 4 =
1 −4 0 2 −3 2 −3
−1 0
1 −4 0 5 1 −4 0 4
2 −3
−1 + 5 − 2 0+4−3 2 7
1 + 10 − 6 0+8−9 = 5 17
−1 − 20 + 0 0 − 16 + 0 −21 −16
2 5 −21
c) 𝐵 𝑡 𝐴𝑡 = 𝐴𝐵 𝑡 =
7 17 −16
0 1 2 0 0 −1 0 0 1
2) 𝐴 = 1 1 1 ⇒ det 𝐴 = −1 ve 𝑎𝑑𝑗𝐴 = 1 −2 2 ⇒ 𝐴−1 = −1 2 −2
1 0 0 −1 1 −1 1 −1 1
0 0 1 1 1
𝑋1 = 𝐴−1 𝑏1 = −1 2 −2 −1 = −5
1 −1 1 1 3
0 0 1 1 1
−1
𝑋1 = 𝐴 𝑏1 = −1 2 −2 0 , 𝑏3 = −3
1 −1 1 1 2
0 0 1 1 −1
𝑋1 = 𝐴−1 𝑏1 = −1 2 −2 0 = 1
1 −1 1 −1 0
𝑎 𝑏 𝑐
3) 𝐴 = 𝑑 𝑒 𝑓 𝑣𝑒 𝑑𝑒𝑡𝐴 = 3
𝑔 𝑕 𝑖
2𝑎 2𝑏 2𝑐 𝑎 𝑏 𝑐
a) det 𝐵 = 𝑑 𝑒 𝑓 = 2∙3∙ 𝑑 𝑒 𝑓 = 6𝑑𝑒𝑡𝐴 = 18
3𝑔 3𝑕 3𝑖 𝑔 𝑕 𝑖
𝑎 𝑏 𝑐 𝑎 𝑏 𝑐
b) det 𝐶 = 𝑑 + 2𝑎 𝑒 + 2𝑏 𝑓 + 2𝑐 = 𝑑 𝑒 𝑓 = 𝑑𝑒𝑡𝐴 = 3
𝑔 𝑕 𝑖 𝑔 𝑕 𝑖
 KTÜ İİBF FAKÜLTESİ EKONOMETRİ BÖLÜMÜ
MAT205 İERİ MATEMATİK I DERSİ
ARA SINAV SORULARI
Öğrenci No : Adı Soyadı : 09.11.2009
𝑎 𝑐 𝑏 𝑎 𝑏 𝑐
c) 𝑑𝑒𝑡𝐷 = 𝑑 𝑓 𝑒 = − 𝑑 𝑒 𝑓 = −𝑑𝑒𝑡𝐴 = −3
𝑔 𝑖 𝑕 𝑔 𝑕 𝑖
d) 𝑑𝑒𝑡2𝐷 = 23 𝑑𝑒𝑡𝐷 = −24
1
e) det 𝐶 −1 𝐵𝐶 𝑡 = 𝑑𝑒𝑡𝐶 −1 𝑑𝑒𝑡𝐵𝑑𝑒𝑡 𝐶 𝑡 = 𝑑𝑒𝑡𝐵𝑑𝑒𝑡𝐶 = 𝑑𝑒𝑡𝐵 = 18
𝑑𝑒𝑡𝐶

f) det 𝐶 4 = 𝑑𝑒𝑡𝐶 4 = 3 4 = 81
𝑅1∗ =−4𝑅4 +𝑅 1
𝑅2∗ =−3𝑅4 +𝑅 2
4 6 6 8 0
𝑅3∗ =−2𝑅4 +𝑅 3
−2 −6 −8
−2 −6 −8 2 6 8
3 −9 6 3 0 −15 −3 −9
4) = = − −15 −3 −9 = 15 3 9 =
2 1 1 0 0 −3 −5 −8
−3 −5 −8 3 5 8
1 2 3 4 1 2 3 4
3 9 15 9 15 3
2 −6 +8 = −42 − 558 + 528 = −72
5 8 3 8 3 5
𝑅2∗ =−𝑅1 +𝑅2
𝑅3∗ =−𝑅1 +𝑅3
1 2 0 −3 0 𝑅4∗ =−3𝑅3 +𝑅4
1 2 0 −3 0
1 2 1 −3 2 0 0 1 0 2
5) 𝐴 = ~ = 𝐴′
1 2 0 −3 1 0 0 0 0 1
3 6 0 −9 3 0 0 0 0 0
𝐴′ basamak matris olduğundan 𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴 = 3(sıfırdan farklı satır sayısı) ve 𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴~𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴′
olduğundan 𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴 = 3 dür.
𝑥1 − 𝑥2 + 𝑥3 = 0 1 −1 1 𝑥1
6) 𝑥1 − 𝑥2 − 𝑥3 = 0 ⇒ 𝐴 = 1 −1 −1 , 𝑋 = 𝑥2 olmak üzere 𝐴𝑋 = 0
−𝑥1 + 𝑎𝑥2 − 𝑥3 = 0 −1 𝑎 −1 𝑥3
homojen sistem olduğundan sıfırdan farklı çözümü olması için 𝑑𝑒𝑡𝐴 = 0 olmalıdır.
1 −1 1
1 −1 −1 = 0 ⇒ 2𝑎 − 2 = 0 ⇒ 𝑎 = 1 olmalıdır.
−1 𝑎 −1
𝑅2∗ =−𝑅1 +𝑅2
1 −1 1 1 −1 1 𝑅3∗ =−𝑅1 +𝑅3 1 −1 1
𝐴= 1 −1 −1 = 1 −1 −1 ~ 0 0 −2 = 𝐴′ basamak matrisi
−1 𝑎 −1 −1 1 −1 0 0 0
elde edilir.
𝐴~𝐴′ olduğundan 𝐴 matrisinin temsil ettiği homojen sistem ile 𝐴′ matrisinin temsil ettiği
homojen sistemin çözümü aynıdır. 𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴 = 𝑟𝑎𝑛𝑘𝐴′ = 2 = 𝑘 olduğundan 𝑛 − 𝑘 = 3 − 2 = 1
parametreye bağlı sonsuz çözüm vardır.
1 −1 1 𝑥1 𝑥1 − 𝑥2 + 𝑥3 = 0 𝑥1 = 𝑡 1
𝐴′ 𝑋 = 0 0 −2 𝑥2 = − 2𝑥3 = 0 𝑥2 = 𝑡 𝑋 = 𝑡 1
0 0 0 𝑥3 0 = 0 𝑥3 = 0 0