STEFFENS ANDY AK.

SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013

1
PENGENALAN

Sangat banyak definisi tentang statistik, tetapi tidak ada definisi yang memuaskan.
Ini adalah kerana keluasan skop statistik. Untuk tujuan amali, statistik boleh ditafsirkan
dalam sempit dan luas.
Dalam erti kata yang sempit, statistik bermaksud data borang ringkasan nombor
(kuantitatif). Sebagai contoh: statistik penduduk, data dan maklumat adalah ringkasan
bentuk bermastautin nombor (bilangan, umur purata, pengedaran, peratusan buta
huruf).
Dalam erti kata yang luas, statistik bererti satu kajian bagaimana pengumpulan,
pemprosesan / kumpulan, membentangkan dan menganalisis data dan bagaimana
untuk menangkap kesimpulan umum yang tidak berdasarkan kepada kajian yang
menyeluruh. Definisi ini adalah berkenaan dengan urutan aktiviti dalam mendapatkan
data sehingga data yang berguna untuk asas membuat keputusan. Jadi jika seseorang
memerlukan data asas untuk membuat keputusan, maka data yang perlu dikumpul,
diproses dibentang dan dianalisis, dan kesimpulan yang disediakan.
Satu takrifan yang lebih bersifat teori, yang diambil dari buku: Teori Statistik dalam
Penyelidikan, ditulis oleh Anderson dan Bancrof, iaitu: statistik adalah sains dan seni
membangun dan melaksanakan kaedah yang paling berkesan untuk kemungkinan
kesimpulan dan anggaran boleh dianggarkan dengan menggunakan penaakulan
induktif berdasarkan kebarangkalian matematik. Definisi ini ditunjukkan dalam peranan
matematik dan kebarangkalian. Kebarangkalian daripada digunakan untuk mengukur
tahap kemungkinan sesuatu peristiwa, ia juga sangat berguna untuk mengukur unsur-
unsur ketidakpastian yang boleh membentangkan risiko dalam membuat keputusan.
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


2
Tugasan 1 : Regresi Linear Tugasan berkumpulan (2 atau 3 orang) 50%
i. Anda perlu memilih satu pasangan pembolehubah bebas dan pembolehubah
bersandar yang boleh didapati dalam alam pekerjaan sebenar (IPG, tadika, sekolah,
dan lain-lain)

Pendapatan bulanan Ibu bapa bagi 6 kategori pendapatan dan Pencapaian pelajar
SK Kampung Klid/Plajau, Dalat.
Pembolehubah bersandar = Pendapatan bulanan
Pembolehubah bebas = Pencapaian pelajar













Pendapatan bulanan (RM)

Pencapaian pelajar (Bilangan
menguasai, Gred A, B, dan C)
250 2
300 3
350 4
450 5
550 7
670 8
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


3


ii. Dengan menggunakan data yang dikumpul:
a. Lukiskan gambarajah serakan atas kertas graf untuk menunjukkan sebaran data
tersebut.












STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


4

b. Tentukan persamaan garis regresi kuasa dua terkecil y atas x.
x y x
2
y
2
xy
2 250 4 62500 500
3 300 9 90000 900
4 350 16 122500 1400
5 450 25 202500 2250
7 550 49 302500 3850
8 670 64 448900 5360
29

2570

x
2
= 167

y
2
= 1228900

y = 14260
Persamaan garis regresi kuasa dua terkecil y atas x;
Penyelesaian:

= 167 -

= 167

= 167 140.167
= 26.833

= y
2

= 1228900 -

= 1228900

= 1228900 1100816.667
= 128083.333

= 14260 -

= 14260

= 14260 12421.667
= 1838.333

b =

= 68.51

a = - b( ) =

) 428.33 331.13 = 97.20, maka

Model regresi linear ialah: y = 97.20 + 68.51.

STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


5
c. Lakarkan garis regresi linear tersebut atas gambarajah serakan di (a) atas.

d. Ulangi langkah-langkah di atas dengan menggunakan perisian Microsoft Excel.

Langkah 1:
Buat jadual ini di MS Excel 2007










Paksi-x: Pembolehubah bersandar
= Pencapaian pelajar
Paksi-y : Pembolehubah bebas = Pendapatan bulanan












Pendapatan
bulanan (RM)

Pencapaian
pelajar (Bilangan
menguasai, Gred
A, B, dan C)
250 2
300 3
350 4
450 5
550 7
670 8
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


6
Langkah 2:
a) Select jadual.
b) Tekan icon insert dan pilih insert chart.
c) Pilih chart jenis scatter.
d) Pilih scatter Scatter with only markers.
e) Tekan ok.












b)
a)
c)
d)
e)
Ini yang
akan
berlaku
setelah
tamat
langkah
2.

STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


7
Langkah 3:
a) Pilih icon chart layouts untuk memilih layout yang anda suka.
b) Taipkan nama pada paksi-x dan paksi-y.
c) Anda boleh delete bahagian ini agar chart lebih besar.











a)
b)
c)
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


8
Inilah hasilnya setelah kita copy dari MS Excel dan paste ke MS Words.

e. Bandingkan kedua-dua keputusan dan buat kesimpulan anda.

Saya telah menyelesaikan soalan ini secara manual iaitu menggunakan formula
dan kalkulator serta saya juga menggunakan Microsoft Excel untuk membandingkan
keputusan. Secara manual, saya mendapat persamaan garis regresi kuasa dua terkecil
y atas x; iaitu model regresi linear ialah: y = 97.20 + 68.51 dan dengan menggunakan
Microsoft Excel, saya telah mendapat y = 97.205 + 68.509 Kedua-dua jawapan ini
tidak jauh berbeza. Namun, jawapan yang diberikan dengan menggunakan Excel
adalah lebih tepat dan cepat berbanding membuat pengiraan secara manual.
Sesungguhnya penggunaan Microsoft Excel dalam penyelesaian masalah dalam
tugasan Regresi Linear amat berguna dan memudahkan para pengkaji untuk mendapat
keputusan kajian dengan cepat dan tepat tanpa ada masa yang dibazirkan.
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


9
Sekiranya menggunakan kalkulator, kita mungkin tersalah kira dan berlaku
banyak ralat yang mungkin akan mencacatkan keputusan akhir sesuatu permasalahan.
Namun, kedua-dua cara ini sama pentingnya untuk mendapatkan jawapan bagi
menentukan hubungan di antara pembolehubah.

f. Buat satu refleksi terhadap pengalaman anda dalam melaksanakan projek ini.
REFLEKSI
Pada mulanya, saya menghadapi beberapa masalah dalam mengumpul
maklumat yang berkaitan dengan Regresi Linear. Kebanyakan bahan rujukan yang
saya perolehi juga adalah dalam bahasa Inggeris dan ini agak menyukarkan saya untuk
menukarkannya ke dalam bahasa Melayu kerana khuatir setelah ditukarkan akan
menyukarkan orang lain untuk memahaminya. Namun demikian, berkat kesabaran dan
semangat tidak mudah putus asa, saya berusaha mencari seberapa banyak maklumat
yang berkaitan dengan Regresi Linear.
Melalui tugasan ini, saya telah memperoleh pengalaman secara langsung dan
saya berasa seronok menyelesaikan tugasan yang diberikan kerana telah faham
sepenuhnya. Saya juga telah menyelesaikan tugasan ini melalui dua cara seperti yang
dikehendaki iaitu penyelesaian secara manual (formula dan kalkulator) dan
penyelesaian menggunakan Microsoft Excel. Pengalaman saya semasa menggunakan
penyelesaian secara manual (formula dan kalkulator), ia nya mengambil masa yang
agak lama bagi saya untuk mencari Equation dan Symbol tertentu kerana saya jarang
menggunakan simbol sesuatu formula contohnya simbol seperti . Lebih setengah jam
saya memikirkan bagaimana caranya hendak meletakkan simbol tolak atas x.
Memang lucu rasanya. Berkat kesabaran, akhirnya terjumpa juga Equation ini

dalam
Accent.
Sesungguhnya, tugasan ini bukan sahaja mengukuhkan kefahaman saya
mengenai topik ini malah mengukuhkan juga kemahiran saya dalam menggunakan
Microsoft Excel untuk menyelesaikan Tugasan 1 : Regresi Linear. Tugasan ini secara
tidak langsung telah menambah ilmu di dada saya.
.
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


10
Tugasan 2: Khi Kuasa Dua & ANOVA Tugasan Individu (50%)
Dalam bahagian ini, anda dikehendaki menyelesaikan masalah yang berkaitan
kehidupan sebenar dengan menggunakan taburan Khi Kuasa Dua dan analisis varians
(ANOVA). Anda dikehendaki menyelesaikan masalah ini secara individu.

i Seorang Profesor Fakulti Sains Politik di sebuah universiti tempatan telah
mengendalikan satu tinjauan ke atas 100 orang pengundi di Bandar X bulan
lepas.

Jantina Parti Politik Yang Dipilih
A B C D
Lelaki 16 13 7 5
Perempuan 9 15 16 19

Uji sama ada wujud hubungan di antara parti politik yang dipilih dengan jantina
pengundi pada aras keertian 5%.

Penyelesaian masalah adalah seperti berikut;

Apa itu ujian Khi kuasa dua?
Untuk mengenalpasti situasi yang memerlukan perbandingan dua atau lebih min
dan kadar
Digunakan dalam pentakbiran statistik
Untuk melihat samada dua pengelasan data yang sama adalah bebas diantara
satu sama lain
Untuk memeriksa samada satu pengumpulan data tertentu diperihalkan dengan
baik oleh suatu taburan tertentu
Menggunakan taburan khi-kuasadua bagi selang keyakinan dan pengujian
hipotesis bagi satu varian populasi.
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


11
Ujian Khi Kuasa Dua juga adalah ujian untuk menentukan sama ada dua
pembolehubah adalah bersandar atau tidak bersandar. Oleh yang demikian, hipotesis
yang amat sesuai bagi soalan ini adalah;

= Hubungan di antara parti politik yang dipilih tidak bersandar kepada jantina
pengundi

= Hubungan di antara parti politik yang dipilih bersandar kepada jantina pengundi

Darjah Kebebasan (dk) atau Degree of Freedom (v).
dk = (bil lajur 1)(bil baris 1)
= (4-1) (2-1)
= 3 1
= 3

Nilai genting pada darjah kebebasan 3 jika dilihat pada CHI-SQUARE (

) TABLE
adalah ;
a) Aras keertian = 5% atau 0.05 ialah 7. 815

Jadual hubungan di antara parti politik yang dipilih dengan jantina pengundi
Jantina Parti Politik Yang Dipilih
A B C D Jumlah
Lelaki 16 13 7 5 41
Perempuan 9 15 16 19 59
Jumlah 25 28 23 24 100





STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


12
Kekerapan (O) Jangkaan (E) (O E) (O E)
2

16

16 10.25
= 5.75

(5.75)
2

= 33.0625

13

13 11.48
= 1.52

(1.52)
2
= 2.3104

7 9.43
= -2.43

(-2.43)
2

=5.9049

5 9.84
= -4.84

(-4.84)
2

= 23.4256

9 14.75
= -5.75

(-5.75)
2

= 33.0625

15

15 16.52
= -1.52

(-1.52)
2

= 2.3104

16

16 13.57
= 2.43

(2.43)
2

= 5.9049

19

19 14.16
= 4.84

(4.84)
2

= 23.4256

10.905
J
a
d
u
a
l

u
j
i
a
n

K
h
i

K
u
a
s
a

D
u
a
.

STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


13
Nilai genting pada darjah kebebasan 3 jika dilihat pada CHI-SQUARE (

) TABLE
adalah ;
a) Aras keertian = 5% atau 0.05 ialah 7. 815
Maka, melalui ujian statistik, Nilai = 10.905 Nilai genting, tolak

, maka kita
boleh membuat kesimpulan bahawa hubungan di antara parti politik yang dipilih
bersandar kepada jantina pengundi.





































STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


14
ii Satu kumpulan pengguna ingin menguji perbezaan jangka hayat bateri bagi tiga
jenis jenama yang berbeza. Enam biji bateri diambil sebagai sampel daripada
setiap jenama bateri kemudian digunakan pada satu alat elektronik yang sama.
Jangka hayat (jam) bateri-bateri tersebut dicatat dalam jadual berikut.

Jenama Jangka hayat (jam)
A 115.76 107.92 103.73 114.14 113.51 110.87
B 121.82 127.45 122.24 125.74 124.02 113.39
C 106.99 107.78 103.78 112.32 106.46 120.77

Pada aras keertian 5%, uji hipotesis bahawa min jangka hayat bateri adalah
berbeza mengikut jenama.

Hipotesis nol dan hipotesis altenatif bagi ujian ini.
H
o
:
1
=
2
=
3
(Tidak terdapat perbezaan min)
H
1
:
1

2

3
(Terdapat perbezaan min)

Darjah kebebasan (d.f) yang digunakan bagi ujian ini.
Darjah kebebasan
v
1
= 3 - 1
= 2
v
2
= 18 3
= 15

Nilai kritikal pada = 0.05, darjah kebebasan (2, 15) ialah 3.68






STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


15

A 115.76 13400.38 107.92 11646.73 103.73 10759.91 114.14 13027.94 113.51 12884.52 110.87 12292.16
B 121.82 14840.11 127.45 16243.50 122.24 14942.62 125.74 15810.55 124.02 15380.96 113.39 12857.29
C 106.99 11446.86 107.78 11616.53 103.78 10770.29 112.32 12615.78 106.46 11333.73 120.77 14585.39
344.57 39687.35 343.15 39506.76 329.75 36472.82 352.2 41454.27 343.99 39599.21 345.03 39734.84
Jumlah skor =

= 344.57 + 343.15 + 329.75 + 352.2 + 343.99 + 345.03
= 2058.69

Jumlah

skor =

+

+

= 39687.35 + 39506.76 + 36472.82 + 41454.27 + 39599.21 + 39734.84
= 236455.3

Mengira jumlah kuasa dua antara kumpulan , SSB, dimana N ialah jumlah () respondan dalam setiap kumpulan.
SSB =

..-

= 39576.16 + 39250.64 + 36245.02 + 41348.28 + 39443.04 + 39681.90 235455.81
= 89.23
STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


16
Mengira jumlah kuasa dua min SST menggunakan formula dibawah.
SST = -

=
=
Mengira nilai kuasa dua dalam kumpulan SSW menggunakan formula berikut.
SSW = SST SSB
=
=
Mengira nilai F, iaitu ialah bilangan sampel dan ialah jumlah respondan.
F =



MS bagi SSB (Min kuasa dua) =

=
MS bagi SSW (Min kuasa dua) =

=

=



=

=



STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


17
Keputusan pengiraan ujian ANOVA diatas diringkaskan dalam jadual dibawah.
SUMBER SS MS F F - kritikal
SSB 89.23 2 44.615 0.735 3.68
SSW 910.26 15 60.684
SST 999.49 17

Berdasarkan jadual diatas, nilai F kiraan (0.735) adalah lebih kecil daripada nilai F
kritikal (3.68). maka,

diterima.
Oleh yang demikian, tidak terdapat perbezaan jangka hayat bateri bagi tiga jenis
jenama yang berbeza.






























STEFFENS ANDY AK. SAIT MTE3105 STATISTIK SEMESTER 3, 2013


18
RUJUKAN
BUKU
Lu Cheng Soon. Tiong Leh Ling (DR) (2012). STATISTIK (MTE3105)
UNTUK PPG, IPG. DICETAK OLEH: Jinyin.copier@gmail.com

Field, A. P. (2000). Discovering statistics using SSPS for Windows : advanced
techniques for the beginner. London: Sage.
Mann, P. S. (2004). Introductory Statistics. United States of America: John Wiley
& Sons, Inc.
INTERNET
Pemboleh-ubah-variables-bersandar-tidak.
Diakses pada 5 mac 2013 daripada
http://www.cikgudahlia.com/2011/09/pemboleh-ubah-variables-
bersandar-tidak.html

Regresi Linear Dengan Microsoft Excel
Diakses pada 5 mac 2013 daripada
htpp:// my.ixarticle.com/articles/603245/

Pengurusan data kajian menggunakan Microsoft Excel
Diakses pada 5 mac 2013 daripada
http://161.142.92.104/excel/chitest.htm

regresi: Tugasan ANOVA Indana Zulfa (081342)
Diakses pada 5 mac 2013 daripada
http://kelompok4kelas3astatistikadasar.blogspot.com/2010/01/tugas-
anova-indana-zulfa-081342.html

Diakses pada 5 mac 2013 daripada
htpp://www.scrid.com