Cu 1: Mi quan h gia vn h tr pht trin chnh thc v u t trc tip nc
ngoi. Tr li: 1. ODA: K.nim: ODA (Official Development Assistance): ngun vn p.trin do cc t.chc quc t + c.ph nc ngoi cung cp: M tr gip cc nc ang pht trin. c im: - Tnh u i: thi gian n hn + hon tr di (hon tr: 25-40 nm, n hn: 8-10 nm). 1 phn: vin tr ko hon li. Phn hon li: li sut thp hn vay t.mi q.t. - Tnh rng buc: i km nhng rang buc: k.t, c.tr. + Nc cho vay: s.dng nh 1 cng c: k.nh vai tr ca mnh cc nc + k.vc tip nhn vn. + M s.dng: mi tha thun, hip c vay vn u dnh cho 1 lnh vc u t c th, nc nhn ko th ty tin thay i l.vc u t. - K.nng gy gnh nng n nn: t.gian u: .kin vay u i: yu t n nn cha xut hin + s.dng ko hiu qu + ko tr c li, vn => li gnh nng n nc ngoi cho th h sau. Vai tr ODA: - Ngun b.sung vn quan trng cho cc nc ang p.trin: CNH-HH cn vn - Tip cn thnh tu KHCN tin tin + pht trin ngun nhn lc: rng buc: s.dng dch v + hng ha. - Thu ht FDI + ngun vn u t khc: ODA: s.dng ch yu: XD c s h tng k thut + x hi.
2. FDI (Foreign Direct Investement): K.nim: h.thc: ch u t q.gia ny mang ngun lc cn thit sang 1 q.gia khc: t.hin h.ng u t. c im: - Ko pht sinh n cho cc nc tip nhn vn. 2
- C s dch chuyn t bn trong phm vi q.t: mang theo ti nguyn k.doanh vo nc nhn vn. - Ch u t: trc tip t.gia vo h.ng s.dng vn + q.l .tng u t. Vai tr FDI: - Thc y tang trng k.t, gp phn vao GDP ch nh: tng tit kim trong nc: tng thu nhp ngi lao ng + ti u t => thc y tng trng u t trong nc. - Chuyn giao + p.trin cng ngh: to ra mlh cung cp cc dch v CN t cc c s n.cu, ng dng trong nc. - Pht trin ngun nhn lc + vic lm: ngun nhn lc c o to, q.l tip cn cch q.l + l.vic tin tin. To LL l.ng trc tip + gin tip. - Thc y xut nhp khu: - Lin kt cc ngnh CN: - Thc y tnh cnh tranh sn xut trong nc: Mi lin h: C mlh nhn qu, ph thuc ln nhau: ODA: ci thin c s h tng k.t - x hi. FDI: m rng k.doanh, tng trng sx. - Vn ODA u t cho XD c s h tng k.t, to k thun li cho vic thu ht v s dng hiu qu ngun vn FDI. Ngnh T l (%) 1. Nng lng in 27,2% 2. Giao thng vn ti 26,8% 3. Tn dng iu chnh c cu 14,2% 4. Nng nghip 10,2% 5. Cp thot nc 7,1% 6. Lnh vc x hi 6,8% 7. Cc ngnh khc 7,8% Tng cng 100%
- Vn ODA u t cho pht trin ngun nhn lc, to ra i ng lao ng c trnh cao cho khu vc kinh t FDI. + S.dng trong lnh vc gio dc, o to, y t 3
- Ngun vn ODA ng vai tr nh hng cho ngun vn FDI u t vo nhng ngnh, nhng vng cn thit. STT Ngnh S d n Vn ng k 1 Cng nghip ch bin 7475 88579,5 2 Kinh doanh ti sn, t vn 1867 45505,7 3 Nh hng, khch sn 379 19402,8 4 Cng nghip khai thc m 130 10980,4 5 Vn ti, kho bi, thng tin LL 554 8435,3 6 Xy dng 521 7964,4 7 Nng nghip v lm nghip 575 3837,7 8 Hot ng vn ha th thao 129 2838 9 in, nc, kh t 72 2231,4 10 Ti chnh, tn dng 69 1103,7 11 Y t v hot ng cu tr XH 73 1033,3 12 Gio dc v o to 128 275,8 13 Thy sn 163 541,4 14 Cc ngnh khc 440 1699,9
Mi giai on: t ra trng tm, u tin p.trin ngnh k.t ph hp. M: VN: hn ch s mt cn i.
ng bng sng Hng 19% Trung du v min ni pha bc 1% Bc trung b v duyn hi min trung 27% Ty nguyn 1% ng Nam B 46% ng Bng Sng Cu Long 4% Du kh 2% C cu u t theo vng kinh t 4
- Cc d n FDI hot ng c hiu qu, hot ng xut khu c thc y s l ngun cung ngoi t ch yu trang tri nhng khon ODA n hn. + K.vc k.t FDI: tng trng nhanh hn: t. trung bnh nn k.t. G u: c.lc: thay th nhp khu. Gn y: t l XK: 54%.
- Qun l v s dng vn ODA c hiu qu to dng lng tin ca cc nh u t quc t v kh nng pht trin ca kinh t Vit Nam Hn ch Vit Nam: - Thiu nh hng r rng trong vic kt hp hai ngun vn - Ngun vn ODA vn cha pht huy c tt vai tr nh hng cho ngun vn FDI u t vo cc ngnh, cc vng cn thit. - C cu s dng vn ODA mc d dnh nhiu cho gio dc, o to nhng vn cha , hiu qu s dng cha cao. Kt qu chng ta vn thiu nhiu lao ng c trnh . - Cng tc nh gi, rt kinh nghim s dng vn ODA vn cha c tin hnh mt cch tng th.
23% 25% 32% 54% 55% 55% 55% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% 1996-2000 2000 2003 2004 2005 2006 2007 C NC T trng xut khu ca k.vc FDI so vi c nc 5
Cu 2: Phn tch: Vn h tr pht trin chnh thc v u t trc tip nc ngoi l ngun vn quan trng d b p s mt cn i trong cn cn tit kim v u t quc gia? Tr li: - Khi nim, c im, vai tr ODA, FDI . - Phn tch: Tng cu: Y = C+I+G+NX (1) Y: tng cu nn k.t (tng thu nhp) C: tiu dng I: u t G: Chi tiu chnh ph NX: Gi tr xut khu rng (chnh lch XK v NK) (1) => NX = Y C G - I = S - I (2) S: mc tit kim ca nn kinh t = tng thu nhp cc khon chi tiu ca c.ph v ngi dn. T (2) => s mt cn i: quan h mt thit vi mc XK rng hay khi mc tit kim ko p ng n.cu u t => nhp siu => Quc gia phi da vo cc lung vn t nc ngoi ti tr cho nhu cu u t ca nn k.t.
6
VN: t l tit kim: bin ng: nm 2008 gim cn 29% t mc 33% GDP nm 2000. 2010: 29,8%. Cao nht: 2007: 43,1%. T l u t trn GDP: vn cao + ln hn tit kim.=> Gy ra tnh trng thm ht thng mi VN. i vi VN: ngun vn nc ngoi chnh l ngun b p chnh cho chnh lch tit kim v u t trong thi gian qua, ngun vn bao gm: cc khon u t trc tip, u t gin tip v cc khon n nc ngoi ca c k.vc t nhn v c.ph. Vn FDI: - Yu t u tin - Nu: i km s lan ta CN: t vic NK cc ph tng t.b SX + CN tin tin, cng k nng qun l => h tr tng k.nng XK + cnh tranh, ci thin cn cn thanh ton, tng thu ngn sch v hn ch sc p gim gi ni t. - Nu ko mang c s lan ta CN tin tin m ch em li CN lc hu: ko ci thin k.nng SX, thm gnh nng nui dng CN lc hu + d ph thuc 1 chiu vo i tc nc ngoi. - hp th: nc tip nhn: b vn u t i ng => tng .t cao hn => nu i vo th trng s kch thch nn k.t bong bng, kch thch + tha mn nhng tiu th cao cp thay v gia tng SX. VD: 2010: vn FDI vo VN phc hi mnh m: 10,9 t, t trng vo BS: 36,8% => y mnh th trng ti sn, ko to thm XK cho nn k.t, lm tng NK, tng gi tr nhp siu. => tn dng FDI: + c c.sch q.l + Hng ngun vn vo ng k.vc SX ca nn KT + La chn cn thn cc d n u t tn dng ti a k.nng lan ta CN, p dng nhng CN tin tin tng k.nng cnh tranh ca FDI. Vn ODA: ti tr cho cc khon thm ht, k.vc t nhn trong nc v c.ph c th vay t nc ngoi. Nhng khon vay ny b p trc tip cho chnh lch gia tit kim v u t ca nn k.t. - Khon vay: nh u t t nhn + chi tiu c.ph, tc ng ln nhp siu tng ng vi cch s dng chng. 7
- nu c cu hp l + s.dng hiu qu: h tr p.trin k.t, gia tng SX, to ngun cung ngoi t, tr cc khon n. - Nu vay thng mi ngn hn, hoc vay i vo knh ti sn/ u t km hiu qu: l yu t tc ng gia tng NK, to vng xoy vay n cao hn, tng mc li sut i vay, gy kh khn trong tm ti ngun ti tr thm ht thng mi. Vn FII - Nm qua th trng chng khon cng chng kin s gia tng ca ngun vn gin tip. Cc nh u t mua rng lin tc trn th trng Vit Nam trong nhng nm qua. - Cc dng vn nng t Thi, Indo, Malay vo VN do t tng li sut cui nm. 2010: 800 triu USD. - Ngun vn ny: yu t tng mc nhy cm v bt n KT lin quan n nhn t nc ngoi bi tnh thanh khon cao ca th trng v tnh chuyn hng ca dng vn. - Vic chuyn i + rt vn u t gin tip ni trn theo kiu tho chy ng lot trn phm vi rng v s lng ln khi s dn n v v khng hong u t ti chnh tin t, lm pht cao, khng hong kinh t i vi nc tip nhn u t.
8
Cu 3: Phn tch gii php: to mi trng khuyn khch, nng cao hiu qu vn u t v p.trin th trng ti chnh huy ng v s.dng c hiu qu vn u t? Cu 4: Phn tch gii php: mi trng u t thun li v th trng ti chnh hon thin l iu kin cn thit huy ng v s.dng vn u t? Tr li:
9
Cu 5: Tc ng ca vn u t trc tip nc ngoi n tng trng v pht trin. Tr li: - Khi nim: FDI - Cc hnh thc FDI: nhiu: hp ng hp tc kinh doanh, doanh nghip lin doanh, doanh nghip 100% vn nc ngoi. - nh hng tch cc: + Ngun h tr pht trin: b p thiu ht vn ngoi t cc nc km p.trin. Vng lun qun: thu nhp thp => u t thp => thu nhp thp. Tr ngi ln nht: vn u t + k thut. Vn ni b: => d tt hu. FDI: khc phc thiu vn, ko gy n, thi hn tr linh hot. Nc km PT: 2 l hng: tit kim + thng mi. + Chuyn giao + p.trin cng ngh: FDI: CNKH h.i, k xo chuyn mn, trnh q.l tin tin. Khi u t: ch u t: chuyn vo: tin + phn cng + phn mm.=> thc y ngh: hm lng CN cao.=> t.dng .vi CNH, dch chuyn c cu k.t. Mang: k.nghim q.l, k nng KD, trnh k thut thng qua: chng trnh o to + qu trnh va hc va lm. Mang: k.thc SX phc tp, thc y nc nhn: c gng o to k s, nh qun l + Thc y tng trng k.t: gin tip tng tit kim trong nc. + Thc y qu trnh chuyn dch c cu k.t: t.gia vo q.trnh phn cng l.ng q.t. Hi nhp => thay i c cu k.t ph hp phn cng l.ng q.t. S dch chuyn to .kin: u t v ngc li v: u t: x.hin nhiu l.vc + ngnh k.t mi. p.trin KHCN nhiu ngnh=> tng nng sut + t phn trong nn k.t. kch thch hoc xa b 1 s ngnh. + To lng ln vic lm: trc tip + gin tip. + Thc y xut nhp khu: + Lin kt cc ngnh CN: trao i dch v, hng ha + Thc y tnh cnh tranh ca SX trong nc. - nh hng tiu cc: + Chuyn giao cng ngh lc hu: => kh tnh gi tr thc ca my mc chuyn giao. => Tn hi mi trng sinh thi. => SP ca nc nhn .t kh cnh tranh: cht lng, chi ph. 10
+ Ph thuc v k.t .vi cc nc nhn u t: vo vn, k thut, mng li tiu th ca cc c.ty xuyn q.gia. + Chi ph thu ht FDI v SX hng ha ko thch hp: thu ht: gim thu, min thu, gim tin thu t, nh xng, dch v, c bo h thu quanNT: tnh gi cao nguyn vt liu, my mc h nhp vo trn thu + Mt s NT hot ng tnh bo, gy mt an ninh trt t, tng s mt cn i cc vng, nh hng xu v xh: dn b mua chuc, thay i bn cht, li sng
11
Cu 6: Tc ng ca vn u t gin tip nc ngoi n tng trng v pht trin (ODA) Tr li: Tc ng tch cc: - Trc tip lm tng tng vn u t gin tip v gin tip lm tng tng vn u t trc tip ca XH: + Pht sinh h qu: gia tng dy chuyn n dng vn u t gin tip trong nc: NT trong nc noi gng NT NN b vn gin tip. + B.m + to ng lc cho NT ra q.nh .t trc tip mi ca mnh - Gp phn pht trin th trng t.chnh ni ring, hon thin cc th ch v c ch th trng ni chung. + Lm TTTC (TTCK) ng b, cn i, si ng => p.trin cc ch nh + dch v ti chnh - chng khon - Gp phn tng cng c hi v a dng p.thc u t, ci thin cht lng ngun nhn lc v thu nhp ca ng o ngi dn. + mang li c hi mi + s a dng ha trong la chn p.thc .t cho cc NT tim nng trong v ngoi nc. + C .kin c st, rn luyn, bi dng k.thc, k.nghim, k nng, bnh lnh u t, trnh bn thn, cht lng ngun nhn lc - Gp phn nng cao nng lc v hiu qu qun l nh nc theo cc nguyn tc v yu cu kinh t th trng, hi nhp quc t. + NT vo cc doanh nghip ng tin cy, ang v s c trin vng p.trin trong tng lai.=> cho php qu trnh chn lc n.to. + H thng PL, c quan, b phn, c nhn hon thin, nng cao, kin ton. Tc ng tiu cc: - Lm tng mc nhy cm v bt n v k.t c nhn t nc ngoi. + - Lm gia tng nguy c mua li, sp nhp, khng ch v lng on t.chnh i vi cc doanh nghip v t.chc pht hnh chng khon. + 12
- Lm tng quy m, tnh cht v s cp thit u tranh vi tnh trng ti phm kinh t quc t.