Yukarda ne varsa, aada da o vardr

Her gn yatamzdan uyanr, yzmz ykar, kahvaltmz yapar, ie gideriz. Etrafmza bakar
r ey ne kadar nettir, her ey ne kadar somuttur. Her ey ne kadar mekanik, ne kadar b
asit zerimize gelen bu somut imgelerden, maddelerden syrlp daha fazlasn dnmek ve ina
or bir eylem gibi grnyor. nk gnlk hayatta inanmaktan ok bilme eylemini gerekletiriy
alarda bir yerlerde bu somut maddelerin tesinde zamann ve entropinin ykc etkisinden k
urtulabilmi bir hayat olduuna inanmak bir peri masalna inanmaya benziyor. O nedenle
soyut felsefeyi brakp tekrar bilimsel gerekliklere dneceiz bu yazmzda. Bunun iin de h
at u an grdmz ekliyle deerlendirmeye devam edeceiz ama sadece biraz daha yaknlaaca
kastm maddenin en kk yap tann yani atomun da milyarlarca kat altnda bir kkle ine
nden atlayp kuantum dnyasna gireceiz
nsanolu kendi varolu tarihi boyunca bir eyleri anlamak iin en kaba yntemi yani paralama
y kullanmtr. lk atalarmz talar birbirine vurarak paralam ve daha kne ulamaya
kez bir bal kovanyla karlatnda onu paralayp iinde ne olduunu anlamak istemitir ve
areketiyle karnn doyurmutur. Gnmzde durum daha farkl deil. CERN labratuarlarnda atoml
fa kafaya k hznda birbirlerine arptrarak paralayp iinde ne var renmeye alyor
mekanizmann ileyi eklini anlamaya almak. inliler tersine mhendislik diye bir ey yapa
alum Yeni kan bir teknolojik rn paralayarak devrelerin nasl yapldn renip bir ko
n mal olarak piyasaya srerler Komple bilim dnyamzn da u an yapt ey bunun ayns. Ma
arak iinden kan verileri kopyalayp yeni teknolojiler retiyoruz. Mesela kuantum kilitl
enmesi diye atom alt paracklarn bir davran kefedildi ve bu kopyalanarak nesneleri hava
uurma teknolojisi gelitirildi. u an prototip aamasndaki alma 2 yla tamamlanm olaca
ecee Dn filmindeki Martinin uan kaykay gerek olacak. Zaten tm teknoloji denen ey do
yoluyla retilegelmitir. Sonar teknolojisinin yarasalarn gece uarken ses dalgalar yay
arak ynlerini bulma yeteneklerinden gelitirilmesi gibi
Peki bugn geldiimiz nokta nedir? Maddenin nasl ilediini zmeye baladk m? Kuantum teor
r ki; her ey birbiriyle balantldr. Her eyin z ayndr. Sanki ayn paralardan oluan s
ego parasnn oluturduu sonsuz olaslkl ekiller gibi. Dahas bunlar hem parack hem de
zelliine sahip. yle bir olgu ki bu zihinde tasavvur etmesi bile g. Bir mahallede otu
ran bir adamn hacmen tm mahalleyi kapladn sylemeye benziyor bu. Oysa adam sadece evinde
oturmaktadr ama iddia edilen ey tm mahalleyi kapladdr. Saduyu bunu idrakte glk ek
u dnmeye almak bile baz zihinsel tabular ykabilir.
armaya devam edelim. Bu yap sadece hem paraack hem de dalga davran gstermekle kalma
anda da yoktur :D aka yapmyorum, k hzndan daha hzl bir ekilde var olup yok olmaktad
n zn oluturan yap. Yani hem var, hem yok, hem bir demir bilye gibi parack hem de bir ra
dyo frekans gibi dalga olan absrt bir eyden bahsediyoruz. Bu yle bir yap ki evrenin h
er yanna homojen yaylm. Ayn boluk gibi. Boluk her yerde vardr. Kuantum teorisi der ki
uk diye bir ey aslnda yoktur. Gece yldzlara baktnzda grdnz o karanlk uzay bolu
ediimiz paracklar var olup yok olarak kuantum durumlar gelitirirler. yle bir hzdr ki b
yok olan bir kuantum durumlu paracn yerine ayn anda bir baka kuantum durumlu parack ge
r ve bylece bolua mahal vermeden yer deiimi gerekleir. Sadede geleyim Bu yap bu haliy
bsrt gelebilir ama etkileri byk hatta gzle grlrdr.
Kuantum dolanklk olgusu birbirlerinden tamamen ayr uzakta iki paracn birbirleriyle k
hzl bir ekilde iletiim kurmasna denir. Bu Einsteinin ktan hzl bir ey olamaz gr
steinin de en byk handikap buydu zaten. lm anna kadar bu konu zihnini kurcalamt. Asl
steinin grne u balamda uyumlu: Einstein madde k hznda var olamaz diyordu ki bu do
formunda bulunamaz o hzda. Ama k hzndan daha hzl hatta ayn anda hareket eden bu par
iin madde diyemeyiz zaten. Bu baka bir form Kuantum dolanklk bize birbirinden binlerc
e kilometre uzaktaki eylerin birbirleriyle ayn anda etkileime geebileceklerini syler.
Bu da pek ok arm yaratr zihnimizde Mesela kelebek etkisi! Dnyann bir ucunda kelebek
rpsa dier ucunda frtna kopabilir der kelebek etkisi teorisi. ok sevdiim Magnolia adl
de Meksikann cra bir kynde yumurta kaynatan bir adamn tenceresinden kan buhar sebebiyl
hassas bir denge durumunda olan havadaki nem durumunun ok az farkla deimesi sebebiy
le aslnda yamayacak olan yamurun nasl yad ok gzel anlatlr. Kuantum dolanklk davr
er. Hani u mehur aklnza biri gelince aramas ya da sizi ziyarete gelmesi fenomeni te bu
bile kauntum dolanklkla aklayabiliriz. Aslnda siz dndnz diye aramyor. Arkadanz
arar veriyor, aklndan geiriyor. Dnce de bir kuantum durumlu paracktr. Bu kuantum durum
u aranzdaki ba sayesinde ktan hzl bir ekilde size iletiyor farknda olmadan. Sizin de
durduk yerde siz dnmezken arkadanz geliyor ve biraz sonra da sizi aryor. Ben zmirdey
e Ankaradaki bir arkadama bir imge gndermitim zihnimden ve o da bilmiti. Bu parapsikol
oji deil, kuantum fizii
yle dnn Biraz soyut bir rnekleme olacak ama emin olun en iyi anlatm bu ekilde yapab
Sonsuz bir okyanus var. Bu okyanusta sudan baka hi bir ey yok. Su belirli bir nokta
da bilinleniyor ve sonsuz suyun iinde ufak bir ktle su belirli bir yne aknt yapmaya bal
or. Durgun suyun iinde sadece bir avu kadar olan su ktlesi ilerliyor. Daha sonra bu
su ktlesi atomlarn sklatrarak sertlemeye, bir buz ktlesine dnmeye balyor. Bylece s
e atyorum kp eklinde bir buz ktlesi meydana geliyor. Asln bu kat ktle sv suyun sadece
mlarnn sklam hali ama ondan farkl grnyor. Sanki ondan ayrym gibi.. Oysa z ayn.
lu paracklarn alma sistemi de byle. Kendilerini istedikleri eye dntrebilirler. Ama
ini kaybetmezler ve dier tm paracklarla etkileim iinde kalmaya devam ederler. nk asl
r parack diye bir ey yoktur. Sadece 1 tane vardr Ba dndrc ve mide bulandrc bir bi
yle bir teori gelitirebilir miyiz o zaman? Her ey birbiriyle etkileim ierisinde. O ned
enle bir paracan durumu belirlendiinde dierlerinin de durumu belirleniyor ve bu belir
leme kuantum fiziinin temel postlalarndan biri olan gzlemci sayesinde oluyor. Yani i
nsan gzlemleyince ya da o duruma karar verince sonsuz olaslkl durum tek bir gereklie i
ndirgeniyor ve olay gerekleiyor. Yani insan bilinci, insan kuantas, insan iradesi Adn
a her ne derseniz diyin, insan bu durumu belirleme kabiliyetine sahip. Dahas nasl
belirleyebileceini de seebiliyor. Yani dncelerimiz gereklii yaratyor. Daha dorusu ken
erekliini seebiliyor. Bir insan bir eyi kaybetmekten ok korkar, kaybedeceim diye kurun
tu yapar ve kaybeder. nk o kuantum durumuna odaklanm ve kendisi iin onu semitir. Ya da
am tersi olumlu eyler dnlerek olumlu etkileri de kendimize seebilriz.
Kuantuma giri niteliindeki bu yaz hakknda sorularnz olursa yazmaktan ekinmeyin, skmama
adna uzatmadm ama bu konu ok daha derinletirilebilir bir konu ve ileride kuantum dol
anklk ve ritel arasndaki iliki zerine bir yazyla bu konuyu demeye devam edeceiz.
Kendi gerekliinizi yaratrken ne istediinize dikkat edin, gerekleebilr :)