I

S
S
N

1
6
4
4
-
4
3
6
1
bezpatny magazyn dla mionikw zwierzt
J e s t e my z Wa m i j u 1 2 l a t !
lipiec-sierpie 7-8/2014 www.cztery-lapy.pl
Antoni Pawlicki
i jego flmowy
partner
KOMISARZ ALEKS
Lubicy wyzwania
labrador
Wyjtkowy hotel
Kudate Ranczo
D

id

i
3 o
d
redakcji
Miesicznik Cztery apy Kochamy Zwierzaki
Redaktor naczelna: Dorota Szulc-Wojtasik. Redaguje zesp: Anna Drozd, Grzegorz
Kopel, Agnieszka Lemaska.
Adres redakcji: ul. Sielecka 52 lok. 28, 00-738 Warszawa, tel./faks: (22) 840 30 62,
e-mail: redakcja@cztery-lapy.pl; www.cztery-lapy.pl, www.behawiorysci.pl.
Okadka: Antoni Pawlicki z komisarzem ALEKSEM, fot. Magda Winiewska-Krasiska. Druk: KF Partner Sp. z o.o.
Wydawca: APLA Agencja Wydawniczo-Reklamowa. Wydawca nie ponosi odpowiedzialnoci za tre zamieszczonych reklam.
Nakad i dystrybucja weryfi-
kowane przez Zwizek
Kontroli Dystrybucji Prasy
Drodzy Czytelnicy!
Lato w peni. Jak spdzaj wakacje znani ilubia-
ni aktorzy? Oczywicie w towarzystwie swoich
ukochanych psw. Na stronach: 6 i 7 Magdalena
Wjcik, Kazimierz Kaczor, oraz Dariusz
Jakubowski dziel si z nami informacjami, bar-
dzo praktycznymi, na temat podrowania ze
zwierzakiem w aucie, radzenia sobie ich pod-
opiecznych w nowym otoczeniu i ulubionych
wsplnych zajciach. Wszyscy s zgodni urlop
z psem daje obu stronom mnstwo radoci.
Jeli jednak kto z Was nie ma moliwoci urlo-
powania ze zwierzakiem, to przytulny hotel
z profesjonaln obsug daje gwarancj, e
nasz podopieczny przetrwa rozk bez stresu,
a my spokojnie bdziemy mogli rozkoszowa
si urokami wakacji. O takim niezwykym,
przestronnym, bezpiecznym, penym udogod-
nie i rozrywek miejscu piszemy na str.14.
W ramach bogiego lenistwa, niektrzy z nas
nadrabiaj telewizyjne zalegoci. Na str. 10 i11
zagldamy za kulisy serialu Komisarz Alex.
Antoni Pawlicki, odtwrca gwnej roli, opo-
wiada o wsplnych wyzwaniach z psem Rocky.
Wszystkich psiarzy na pewno zainteresuje jak
wyglda przygotowanie czworononego akto-
ra do wielogodzinnej pracy, pod okiem kame-
ry. Beata i Andrzej Krzemiscy zajmuj si
zwierztami, angaowanymi do flmu, ju od
ponad 20 lat. Ich dowiadczenie i profesjona-
lizm s widoczne w wielu produkcjach.
Mio do zwierzt, dotyczy wielu dziedzin
ycia. W cyklu Hodowcy z pasj (str. 4) o swo-
jej hodowli opowiada nam mioniczka labra-
dorw. Dowiemy si take, jaki jest wymarzony
waciciel dla psa, ktry uwielbia wyzwania
ijest niezmordowanym biegaczem.
W cyklu Wychowanie i pielgnacja psa, na str.
15, hodowca radzi, jak pielgnowa i odywia
przesympatycznego szpica miniaturowego.
Lekarz weterynarii udziela cennych informacji
dotyczcych schorze psw ras maych oraz
radzi, jak dba o zby.
Pies duy czy may musi si dobrze odywia.
S pewne rnice w karmieniu psw ras ma-
ych i ras duych, o ktrych opowiadamy
wPoradniku dietetycznym, na str. 13. Okazuje
si, e nie tylko zapotrzebowanie na skadniki
energetyczne powinno by zwikszone przy-
padku psw aktywnych, ale rwnie trzeba
zadba o niektre skadniki witaminowe.
W ostatnich latach rehabilitacja weterynaryjna
bardzo mocno si rozwija. Lekarz weterynarii
ma do dyspozycji szereg specjalistycznych
zabiegw, ktre mona zastosowa w post-
powaniu leczniczym. Na str. 8 dowiemy si, na
czym polega rehabilitacja psw po zabiegach
operacyjnych, ile czasu potrzebuje zwierz na
odzyskanie sprawnoci fzycznej i czy psy lubi
rehabilitacj. Otrzymujemy te cenne wska-
zwki, jak rol ma do spenienia waciciel
rehabilitowanego psa w domu oraz w gabine-
cie fzjoterapeutycznym.
Duo miejsca powicamy ochronie skry
i sierci psa. Wszystko o kpielach, czesaniu
i innych zabiegach pielgnacyjnych, ktre
warto stosowa regularnie, przeczytacie na str.
5. Specjalista opowie rwnie o pierwszych
objawach skrnych problemw, bdcych
dzwonkiem alarmowym, sygnalizujcym mo-
liwo powstania chorb, ktrym lepiej zapo-
biega, ni leczy.
Redaktor naczelna
Dorota Szulc-Wojtasik
Docz do nas na Facebooku
facebook.com/magazyn.czterylapy
Zgoszenia konkursowe zawierajce histori adopcji i zdjcie,
prosimy przesya poprzez formularz na stronie www.cztery-lapy.pl
FOTO
KONKURS
Zgoszenia konkursowe zawierajce zdjcie, imi psa
i krtki opis, prosimy przesya poprzez formularz na
stronie www.cztery-lapy.pl
KONKURS FOTOGRAFICZNY
Wyjtkowa wi
z moim psem
Co miesic wyonimy laureata, ktry otrzyma
nagrod od marki flexi VARIO. Wyjtkow wie-
lofunkcyjn, tamow smycz dopasowan do
wielkoci psa wraz z akcesoriami:
owietlenie ledowe
pojemnik na przysmaki lub worki na odchody
elastyczna tama (soft stop belt)
tama ledowa dla widocznoci w nocy
Jeli jeste posiadaczem przygarnitego psa lub kota, ktry trafi do
Ciebie ze schroniska lub znalaze go w innej sytuacji, zgo si do
nas. Wystarczy przesa histori adopcji Twojego czworonoga i Wasze
wsplne zdjcie. Co miesic wyonimy laureata, ktry otrzyma
nagrod niespodziank od firmy Dolina Noteci. Laureatem lipca
isierpnia jest zaadoptowana DIXI. - Izabela Kaszubowska z Gdaska
pomoga swojej suczce z pomoc zoopsychologa poradzi sobie
zlkiem separacyjnym. Teraz Izabela i Dixi w kady weekend jedz
na wycieczki do lasw. Zaczynaj wiczy agility i dogtrekking.
Czekamy na zdjcia portretowe Waszych psw
i krtki opis jaka wyjtkowa wi Was czy.
Laureatami lipca i sierpnia s: DIDI
i TIMON. Zdjcia przesay: Magorzata Bana
z Rzeszowa i Marta Kraso z Warszawy.
Timon
4
h
o
d
o
w
c
y
z pasj
Na pytania odpowiada Magorzata Gostyska
z hodowli psw rasy Labrador BOROWSKIE STAWY.
www.borowskiestawy.pl
NASZ
EKSPERT
Pasja do pracy i temperament
Legenda mwi, e labrador jest owocem
mioci wydry i psa, przez jego zamiowanie
do wody i umiejtnoci pywackie. Jest to
pies myliwski aporter, obdarzony wiel-
kim temperamentem i pasj do pracy.
Jak zacza si Pani przygoda z psami rasy
labrador retriever?
W 1996 r. po stracie 11-letniego owczarka nie-
mieckiego wraz z obecnym mem bolenie
odczuwalimy brak psa. Przypadek sprawi, e
obejrzaam amerykaski film o labradorach pracu-
jcych w orodku dla ociemniaych. Zafascynowa
nas charakter tej rasy i przypad do gustu taki
zwyczajny psi wygld. Posugujc si katalogami
z wystaw zwrcilimy uwag na nieistniejc ju
hodowl, gdzie psy byy traktowane jak czonkowie
rodziny. Zrobio to na nas ogromne wraenie. I tak
w 1997 roku przyby do nas Ofir Bard z Krywaldowej
Koliby. Obecnie yje z nami pi suczek i jeden
pies, w wieku od roku do 12 lat.
Jaka jest historia rasy?
W poowie XVIII wieku, kiedy Labrador przeszed
w rce Anglikw, nastpio wielkie oywienie han-
dlowe pomidzy Now Funlandi i Angli. Naj-
waniejsz rol odgrywa handel dorszami, ktre
przywoono z St. John's do portu rybackiego Poole,
w hrabstwie Dorset. Od 1800 roku zaczy przyby-
wa take psy kupowane od rybakw. Wrd nich
by nowofundland z St. John's lub inaczej pies
labradorski ukadany przez miejscowych rybakw
do aportowania z lodu lub wody ryb, ktre wyli-
zgny si z sieci lub do wyawiania z wody strze-
lonych ptakw morskich. Psy doskonale nadajce
si do polowania na ptactwo wodne szybko znala-
zy rzesze mionikw. Pod koniec XIX wieku wszy-
scy hodowcy prowadzili ju hodowle w czystych
liniach. Od samego pocztku najwaniejszym
celem byo zachowanie uytkowoci i odpornoci
psw. Labrador retriever mia pozosta psem
myliwskim.
Jaka jest misja Pastwa hodowli?
Hodowla jest nasz pasj. Zaley nam na potom-
stwie zdrowym, o doskonaej psychice i prawido-
wym eksterierze. Stale staramy si pogbia
nasz wiedz i poszerza kwalifikacje. Trenujemy
z naszymi psami, a m take organizuje i prowadzi
zajcia dla wacicieli labradorw i innych retrie-
verw. Labradory z naszym przydomkiem z powo-
dzeniem wystpuj na wystawowych ringach, ale
nas najbardziej ciesz sukcesy w innych dziedzi-
nach: konkursy myliwskie, dummy, working testy,
praca z osobami niepenosprawnymi oraz w Stray
Poarnej. Bardzo nam zaley, by szczenita z naszym
przydomkiem trafiay do ludzi rozumiejcych
i umiejcych zaspokoi ich potrzeby.
Czym rni si hodowla domowa od kenelowej?
Mwic oglnie przede wszystkim iloci psw.
Nie skupiaabym si jednak na podkrelaniu rnic.
O jakoci hodowli wiadczy to jak zwierzta s trak-
towane, czy hodowca zaspokaja ich potrzeby, czy
ma odpowiedni wiedz by prawidowo o nie dba,
a take czy sta go na ich utrzymanie. Wane jest
to, czy oprcz zaspokojenia potrzeb bytowych, dba
si o komfort psychiczny zwierzt, kontakty socjal-
ne, moliwo zabawy, wsppracy z czowiekiem.
Najlepszym wiadectwem s ufne i pozbawione
lku psy, yjce w zgodnej gromadzie.
Na czym polega socjalizacja szczenit przed
oddaniem ich do domu docelowego?
Socjalizacja przebiega dwutorowo: w obrbie
gatunku oraz z czowiekiem i wszystkim, co si z nim
wie. W fazie prenatalnej, czyli w okresie ciy
pilnujemy, by suka nie doznaa adnych negatyw-
nych odczu, a take regularnie gaszczemy jej
brzuszek, by przyzwyczai pody do ruchu i dotyku.
W okresie neonatalnym, czyli od urodzenia do otwar-
cia oczu, przeprowadzamy wczesn stymulacj
neurologiczn. W fazie przejciowej od otwarcia
oczu do ok. 3 tygodni kontynuujemy stymulacj
dotykow, wprowadzamy zabawki o rnej fakturze
oraz zapoznajemy maluchy z rozmaitymi dwika-
mi. Potem stosujemy, opracowany przez nas, sze-
roki program obejmujcy socjalizacj gatunkow,
midzygatunkow, wzbogacone rodowisko,
zabaw i wczesne szkolenie. Nasze szczenita
zapoznaj si z obcymi psami, rnymi zwierzta-
mi, z ludmi w rnym wieku. Biegaj po rnym
podou, poznaj wod. Osuchuj si ze wszystki-
mi dwikami i odgosami w domu i w ogrodzie.
Bawi si rozmaitymi zabawkami, maj mini tor
przeszkd z tunelu, kartonw, opon samochodo-
wych, etc. S przyzwyczajane do zabiegw piel-
gnacyjnych. W wieku ok. 6-7 tygodni zabieramy je
na przejadk samochodow. To tylko niektre
elementy naszego programu socjalizacji.
Jaki jest wymarzony waciciel dla psa, ktry
uwielbia wyzwania i sporo ruchu?
Wane by decyzja o przyjciu psa do rodziny bya
dobrze przemylana. By waciciel by wiadomy
potrzeb labradora, chcia i umia je zaspokoi.
eby mia czas dla niego, by aktywny i mobilny.
5
psw i kotw
Dermatologia
Zdrowe zwierz posiada mechanizmy obronne
skry zapobiegajce rozwojowi chorobotwr-
czych bakterii w jej obrbie. Pierwsz lini
obrony przed zakaeniem stanowi wosy.
Kolejn barier jest naskrek najbardziej
zewntrzna warstwa skry.
Jakie objawy wskazuj, e skra i sier zwie-
rzcia wymagaj pomocy lekarza weterynarii?
W przypadku uszkodzenia jednego z mechani-
zmw obronnych skry, dochodzi do namnoenia
si bakterii ropnych i rozwoju zakaenia. Na ropne
zapalenia skry zdecydowanie czciej choruj
psy, ni koty. Wynika to prawdopodobnie z rnic
anatomicznych. Naskrek psw jest cieszy, zawie-
ra mniej midzykomrkowej emulsji ochronnej.
Inna jest rwnie budowa mieszkw wosowych,
ktra uatwia wnikanie bakterii do ich wntrza.
Kolonizacji bakterii sprzyja take zasadowy odczyn
skry u psw. Za rozwj ropnych zmian skrnych
zarwno u psw, jak i kotw odpowiedzialny jest
przede wszystkim gronkowiec Staphylococcus
intermedius. Warunkiem namnoenia si chorobo-
twrczych bakterii i rozwoju procesu ropnego jest
zaburzenie ekosystemu skry. Pierwotnym r-
dem takich zaburze s najczciej choroby aler-
giczne, takie jak: atopowe zapalenie skry (np.
uczulenie na pyki rolin czy roztocza kurzu domo-
wego), alergia na pchy czy alergia pokarmowa.
Przyczyn mog by te zaburzenia keratynizacji
naskrka (czste u cocker spanieli, sznaucerw),
nadmierne fadowanie skry (shar-pei, buldog),
zaburzenia odpornoci skry (owczarki niemieckie)
oraz inwazje pasoytw, takich jak wierzb, nuyca
lub Cheyletiella. Ropne zapalenia skry wystpuj
rwnie w zwizku z zaburzeniami hormonalnymi
(nieprawidowym funkcjonowaniem tarczycy lub
nadnerczy). Najpopularniejszym podziaem rop-
nych zapale skry jest klasyfikacja na podstawie
gbokoci procesu ropnego. Wrd zapale
powierzchniowych (naskrnych), obejmujcych
najbardziej zewntrzn warstw naskrka, czsto
spotykanym schorzeniem jest ostre, sczce zapa-
lenie skry (tzw. hot spot). Jego objawem jest
mokra czerwona plama na skrze pozbawiona
wosw, przyczyn, uczulenie na pchy, atopowe
zapalenie skry lub alergia pokarmowa. Kolejn
grup s zapalenia powierzchowne. Zakaenie
obejmuje cay naskrek oraz zewntrzn cz
mieszkw wosowych. Typow cech tych zakae
jest obecno licznych grudek i krost ropnych,
zaczerwienienia, zuszczania naskrka oraz wyst-
powanie strupw. Najgbszym, bo obejmujcym
wszystkie warstwy skry a do tkanki podskrnej,
jest zapalenie gbokie. Poza zmianami typowymi
dla zapale powierzchownych obserwujemy
wystpowanie przetok ropnych, ropiejcych guzo-
watych naciekw, pogrubienia oraz zliszajowace-
nia skry. Wystpi mog nadmierne rogowacenia,
blizny po wygojonych czyrakach, a w przypadku
zakae bakteriami beztlenowymi obszary mar-
twicy. Pamitajmy, e odpowiedni form terapii
zleca lekarz weterynarii. Zwykle naley wystrzyc
wosy oraz za pomoc szamponw leczniczych
usun brud, j i martwy naskrek. W przypadku
zapale powierzchniowych stosuje si leki
zewntrzne i jednoczenie leczy chorob podsta-
wow, ktra zapocztkowaa rozwj procesu rop-
nego. Natomiast przy gbiej sigajcym procesie
chorobowym wymagana jest antybiotykoterapia.
Jakie problemy skrne moe wywoa niedo-
br skadnikw odywczych w psiej diecie?
Wosy ulegaj zmatowieniu, zaczynaj wypada,
moe wystpi zapalenie skry, ktre manifestuje
si zaczerwienieniem i brzydkim zapachem.
Pojawia si suchy lub tusty ojotok (upie).
Na czym polega profilaktyka wspomagajca
funkcjonowanie bariery skrnej?
Podstawowym elementem jest waciwie zbilan-
sowana dieta oraz odpowiedni dobr kosmety-
kw do pielgnacji wosw. Czstym bdem jest
stosowanie u psw i kotw szamponw i odywek
przeznaczonych dla ludzi, co nie oznacza, e
w produktach dla zwierzt nie mog wystpowa
podobne skadniki jak w produktach ludzkich np.
proteiny weny kaszmirskiej, ekstrakt z pokrzywy,
skrzypu, nagietka lub olejek z avocado.
Czy psy i koty maj takie samo pH jak ludzie?
Odczyn skry (pH), czowieka (kwany) rni si od
pH skry psa i kota. U wikszoci tych zwierzt
skra ma odczyn zasadowy. Kosmetyki dla ludzi
mog wywoa silne podranienie. Ponadto szam-
pony dla ludzi czsto zawieraj substancje zapa-
chowe, ktrych zwierzta nie toleruj. Narzd
wchu psa i kota jest zdecydowanie bardziej czuy
ni czowieka i takie substancje zapachowe moe
wywoa silny stres.
Czy regularne czesanie i pooddawanie psw
zabiegom pielgnacyjnym, takim jak kpiel czy
trymowanie, moe powodowa mniejsz skon-
no do wystpowania schorze skrnych?
Na ten temat jest wiele rnych obiegowych opi-
nii. W mojej ocenie te zabiegi pielgnacyjne mog
poprawi jako okrywy wosowej. W ostatnich
latach nastpi duy rozwj kosmetologii maych
zwierzt. Jako szamponw i odywek jest niepo-
rwnywalnie wysza, ni jeszcze kilkanacie lat
temu. Takie nowoczesne produkty pielgnacyjne
mona stosowa bez ryzyka nawet raz w tygodniu.
S rasy takie, jak yorkshirre terrier, u ktrych jest to
wrcz jest wskazane. Usuwanie podszerstka w okre-
sie letnim poprawia wentylacj skry i zapobiega
wtrnym zakaeniom. Pamitajmy o waciwym
doborze kosmetykw. Kosmetyki dla szczenit,
ktre maj delikatn skr, powinny by uywane
dedykowane dla tej grupy wiekowej. Przy kpieli
naley pamita, aby spuka dokadnie szampon
i odywk a woda bdzie czysta. Niedokadne
spukiwanie moe prowadzi do podranie skry
zwierzaka.
Jakie waciwoci powinny mie kosmetyki sto-
sowane do pielgnacji psiej sierci i skry?
Odpowiednie pH. Nie powinny podrania skry
zwierzcia i wywoywa jej, wywoywa przesu-
szeni skry i widu. Powinny by dedykowane dla
okrelonego gatunku, grupy wiekowej oraz rasy.
Dlaczego szampony do pielgnacji zwierzt nie
powinny zawiera barwnikw oraz soli?
Sl moe podrania skr i wysusza warstw
naskrka. Barwniki mog na dugi okres czasu
zabarwi zarwno naskrek jak i wos.
W jakim celu stosuje si szampony z biosiark?
W celu normalizacji funkcji naskrka. Tego rodzaju
szampony s uywane w przy zaburzeniach ojo-
tokowych takich, jak upie. W przypadku decyzji
zastosowania preparatw z biosiark, warto zasi-
gn opinii lekarza weterynarii.
W zdrowej skrze zdrowy pies
NASZ
EKSPERT
Na pytania
odpowiada
dr n. wet.
Zbigniew Blimke Prezes
Polskiego Stowarzyszenia
Lekarzy Weterynarii Maych
Zwierzt. Z przychodni
weterynaryjnej w Ustroniu.
6
wakacyjny
poradnik
Goldi, Misia, Bubek i Dziunia na wakacjach
Letnia kanikua, to wspaniaa okazja do podry i wypoczynku na onie natury. Okazuje si, e zwykle bardzo zapracowani aktorzy,
uwielbiaj spdza wakacje ze swoimi czworononymi przyjacimi. Nie potrafi wrcz sobie wyobrazi urlopu bez nich. Mamy
okazj dowiedzie si, jak sobie radz ze zwierzakami w aucie i w nowym otoczeniu.
Chtnie zabiera Pan swojego psiaka w podre.
Mamy okres wakacyjny, jakie s plany?
Bubek jedzie razem z nami na Mazury na Mistrzo-
stwa Polski Aktorw w eglarstwie. Bubek bdzie
w charakterze obserwatora. Kto wie, moe nawet
popynie, jako dowiadczony zaogant. Zamierza-
my z on wynaj dk i jeszcze tydzie zosta
na Mazurach. Po czym, na pewno pojedziemy do
Wilgi (niedaleko Warszawy), gdzie mamy domek w
lesie. To jest krlestwo dla Bubka tam czuje si
najlepiej na wiecie. Pniej s ju niezbyt sprecy-
zowane projekty. Ja mam trzytygodniowy rejs po
morzu, ale to ju bez psa (mam nadziej, e
wszystko da si pogodzi z moimi zobowizania-
mi zawodowymi).
Jak Bubek znosi podr?
Jedzimy samochodem. Bubek znosi to fenome-
nalnie. Nie powiem, e to lubi, ale go nie mczy.
Czy lubisz zabiera w podr swoje ukochane
suczki Goldi i Misi?
Bardzo lubi zabiera psy ze sob. Wyjazd bez nich
jest smutny. Lubi z nimi wypoczywa. A jeli
musz wyjecha bez nich, to si cay czas martwi,
co si z nimi dzieje. Z ma 3 kg Goldi, nie ma pro-
blemu mog j nawet zapakowa do torebki
i uwielbia jazd autem. Natomiast Misia way 20 kg,
boi si panicznie samochodu i cierpi na chorob
lokomocyjn. Musz jej podawa rodki uspokajajce
i wozi w specjalnym pojemniku (na rozoonym
fotelu), w ktrym czuje si bezpieczna.
Opowiedz nam o waszym ostatnim wyjtko-
wym wsplnym wyjedzie.
Byymy na majwce, na obozie dla joginw,
w Niechorzu, gdzie s pikne plae dostpne dla
zwierzakw. Moje psy pokochay morze i bardzo
dobrze si tam czuy. Codziennie rano wychodziy-
my wita soce. Wpaday w szalonym pdzie na
pla, rzucay si do wody prbujc apa fale.
A jak wyglday ich kontakty z ludmi, w tym
nowym dla nich otoczeniu? Czy twoje suczki s
otwarte na nowe dowiadczenia?
Dla nich to nowe doznania i nowe bodce. Goldi
ignoruje wszelkie przejawy zainteresowania ze
strony obcych osb. Uwaa, e i tak jest najm-
drzejsza i najpikniejsza (miech). Tylko ja moga-
bym istnie, nikt wicej to jej wystarcza. Misia
jest bardzo wraliwym pieskiem. Na pocztku bya
sposzona, ale szybko nawizaa bliskie relacje
z uczestnikami kursu. Nawet pozwalaa si gaska
po brzuszku. To by wspaniay wypoczynek
z moimi ulubienicami. Spdzaymy mnstwo
czasu na wielogodzinnych spacerach. Moje pieski
s bardzo wytrzymae, maj niespoyt energi
i uwielbiaj kontakt z natur. Kiedy byam z nimi
na Mazurach. Pyway w jeziorze i wida byo, e s
szczliwe.
Jak Goldi i Misi zachowuj si w orodku czy
hotelu? Jakie znaczenie ma fakt, e mog by
razem jak zostaj same?
Goldi zawsze dobrze si czuje, niczego si nie boi
i uwaa, e wszdzie jej wolno wej. Misia na
pocztku pobytu chodzi na ugitych nkach,
z ogonkiem pod siebie i pooonymi uszami. Ale
z godziny na godzin jest lepiej. Najwaniejsze dla
obu jest oczywicie, eby nie straci mnie z oczu.
Chodz za mn krok w krok. Im wicej czasu mija,
tym czuj si swobodniej i zataczaj coraz wiksze
krgi, oswajajc si z otoczeniem. A jeli musz
zosta same, to jest im razem raniej, weselej i s
spokojniejsze. Wanie dlatego mam dwa psy,
a gdybym moga, to miaabym jeszcze wicej.
KAZIMIERZ KACZOR
MAGDALENA WJCIK
MISNE BATONY DOG FOOD
wygodne do zabrania w podr.
Misny baton dog food Economy 900g.
Zawiera ok 70% misa (w tym min. 4% woowiny
lub kurczaka) i produkty pochodzenia rolinnego.
Misny baton dog food Super Premium
850g. z witaminami. Zawiera wie woowin
46%, wiey drb 31%, otrby pszenne i ry 7%,
marchew min. 1,5%, mineraly i witaminy.
Szczypce
do usuwania kleszczy
Bardzo wygodne,
samozaciskowe.
7
Czy czsto zabieracie Dziuni ze sob w podre.
Ona jedzi z nami wszdzie: na koncerty, na
wystpy. Ma w samochodzie ca kanap z tyu,
wycznie dla siebie. Jeli kto dosiada si i ona
musi zrobi troch miejsca jest bardzo zdziwio-
na. Trzeba jej wtedy tumaczy, negocjowa
i poczeka a si zgodzi. Zawsze przed wyjazdem
sprawdzamy czy hotel, ktry chcemy zarezerwo-
wa jest przyjazny dla psw. Teraz duo si
w naszym kraju pozmieniao. Wiele jest miejsc,
gdzie bez problemu moemy poby ze swoim
zwierzakiem.
Czy to si wie z jakimi kosztami?
Rnie. To zaley od sieci. Czasami w ogle nie
DARIUSZ JAKUBOWSKI
zwracaj na to uwagi. Czasami te dzikuj za
powiadomienie mwic, e przygotuj specjalny
pokj jest po prostu wikszy.
Dziunia zostaje w hotelu, kiedy pracujecie?
Zabieramy j ze sob na wystpy. Uwielbia garde-
roby i tam na nas czeka. Kiedy nawet wysza na
scen. To bya impreza plenerowa, w amfiteatrze
(mojego i ony autorstwa koncert-spektakl Deli-
beracje balansujcy na pograniczu muzyki, teatru
i performanceu; wykonawcy delektuj si w nim
archaicznym jzykiem polskim i mistrzostwem
interpretacji muzyki dawnej). Wtedy by straszny
upa. Dziunia spaa w garderobie, a drzwi byy
uchylone. W pewnym momencie przebudzia si.
Usyszaa piew swojej pani, gos pana, ktry co
opowiada na scenie i przysza do nas. Przywitaa
wszystkich, merdajc przyjanie ogonkiem. S
nawet zdjcia potwierdzajce to zdarzenie.
Publiczno ucieszya si, byo bardzo wesoo.
Czy wakacje Dziunia te spdza z Wami?
Na wakacje zawsze j ze sob zabieramy. Nie
wyobraamy sobie wypoczynku bez naszej suni.
Najczciej spdzamy wolny czas w Kazimierzu
Dolnym nad Wis i Mimierzu. Ona czuje si tam,
jak u siebie. Rozglda si, sprawdza wszystko
i robi obchd. Ma swoje miejsce, wszystko jest
powtarzalne i znajome dla niej. Kazimierz jest
bardzo przyjazny dla psw. Nie bez racji stoi tam
przy rynku pomnik kundelka. Na spacerach
w wwozie widziaem spotkania okolicznych
psw, ktre s pewnym rytuaem. Czuj si tam
bezpieczne i zawsze mog liczy na smakowite
kski, podrzucane im przez spacerowiczw.
Pamitam tak histori z Kazimierza bya bardzo
sroga zima. Po domach chodzia para wilkowatych
psw, bardzo piknych. Obserwowalimy je i przy-
gotowalimy dla nich, ktrego dnia, pen misk
kaszy, suto omaszczon sonin. Najpierw wszed
samiec. Rozejrza si, czy jest bezpiecznie. Pow-
cha jedzenie, czy si nadaje. Odsun si, a suczka
podesza i najada si do syta. Dopiero wtedy pies
zjad reszt. Wida byo, e s szczliwe i syte. To
bya dla nas bardzo wzruszajca i pouczajca
obserwacja. Zwierzta przecie odczuwaj nie
tylko emocje pierwotne (strach, rado), ale rw-
nie te wtrne, wanie takie, jak empatia poma-
gaj sobie w rodowisku naturalnym. Nie czsto
widzimy takie relacje wrd ludzi.
Rozmawiaa Dorota Szulc-Wojtasik
Transporter Black Elegance to bardzo wygodny transporter dla psw
maych i rednich raz oraz kotw. Wykonany jest z wysokiej jakoci mate-
riau, posiada solidne drzwiczki i praktyczny uchwyt. Produkt ten to
rewelacyjna oferta dla klientw cenicych sobie wysok jako, trwao
i funkcjonalno. Dziki niemu wyjazdy samochodem staj si wygodne
dla zwierzaka oraz bardzo bezpieczne. Wymiary: 48x28x30cm.
Szelki nylonowe
DOTS
Eleganckie i wygodne,
regulowane szelki nylo-
nowe dla psw i kotw.
Wystpuj w kolorach:
czerwonym i niebieskim.
Peen asortyment produktw na:
www.zooplaneta.pl
Exporter i importer artykuw zoologicznych
biuro@eldorado.sklep.pl
zamowienia@eldorado.sklep.pl
Tel. 71 3254074
Rozglda si, kadzie si na tylnym siedzeniu, troch
drzemie. adnych atakw histerii. Idealny pies
szczeglnie w porwnaniu z nasz poprzedni
suczk Bubulin, ktra nie znosia wrcz jazdy
autem. Ale za to, jak ju znalaza si na Mazurach
praktycznie nie wychodzia z wody. Potrafia
godzinami pywa. Wygldao to tak: ja pywaem
powoli i dostojnie, wok mnie robia kka moja
ona, ktra pywa wietnie, a dookoa nas krya
Buba. Woda to by jej ywio.
Jak Bubek odnajduje si w nowych miejscach?
Oczywicie zostawia lady i wszystko dokadnie
obwchuje, zapoznaje za pomoc nosa. Jeli jeste-
my w trjk, pies jest wtedy najszczliwszy.
Zgodnie z hierarchi, ona jest dla Bubka najwa-
niejsza, ja zajmuj drugie miejsce, a na trzecim jest
crka Kasia.
Jakie ulubione zajcia ma Wasz pies podczas
wyjazdw?
Na co dzie Bubek ma duo ruchu, wychodzi na
spacery kilka razy dziennie. Jest te duy trawnik
przed domem, do jego dyspozycji. Zabieramy go
na wycieczki rowerowe, ale z nich korzysta mniej
chtnie, bo nie moe wwczas penetrowa okoli-
cy. Zawsze najwaniejsza jest dla niego nasza
obecno, e jestemy razem z nim. To jest r-
dem jego wewntrznej radoci, okazywanej nam
nieustannie.
Na dce te umie si zachowa?
Jest profesjonalist. Zachowuje rwnowag, prze-
skakuje na t burt, co trzeba, eby balastowa
(ma przecie swoj wag). To bardzo zrwnowao-
ny i spokojny pies.
A jak Bubek reaguje na inne psy?
Jest typem samotnika, ale, gdy widzi jakiego psa,
natychmiast jego ogon idzie w ruch. Jest przyja-
nie nastawiony do wszystkich czworonogw.
W ogle nie ma wrogw. Podbiega, troszk si
pobawi. Oczywicie kontroluje cay czas, czy my
jestemy w pobliu.
Czy zabezpieczacie swojego psa przed klesz-
czami?
Oczywicie, jest zabezpieczany odpowiednimi
preparatami. ona kontroluje go systematycznie.
Nigdy na szczcie nie zdarzyo si, by kleszcz wpi
si w skr. Czasami jaki znajdowany jest w sierci
i szybko usuwany.
Bubek, to pies idealny. Czy ma jakie wady?
Niestety, ma jedn. Zjada wszystko, co napotka.
Absolutnie wszystko: od torby plastikowej, po
rolk papieru toaletowego, ktry jest jego jednym
z wikszych przysmakw. Bardzo musimy uwaa,
eby czego nie chapn, gdy jest na zewntrz.
W domu ma swoj ulubion karm, za ktr prze-
pada i j po prostu poyka. Jak tylko miska zostaje
napeniona, sycha szum i po 20 sekundach nic
w niej nie zostaje.
rehabilitacja
Po jakich zabiegach ortopedycznych wskaza-
na jest rehabilitacja fizjoterapeutyczna?
Waciwie po kadym zabiegu ortopedycznym
zabiegi fizjoterapeutyczne przynosz ogromne
korzyci. Istniej pewne ograniczenia: w przypad-
ku ruchw biernych konieczne czasowe unieru-
chomienie, w przypadku bieni wodnej szwy,
przy nowotworach pole magnetyczne itd.
Nowoczesne metody leczenia zerwania wizada
krzyowego przedniego czy te leczenia uszko-
dze chrzstki stawowej nie wymagaj unierucho-
mienia stawu. Pacjenci zaczynaj obcia opero-
wan koczyn waciwie od razu po zabiegu.
Z jednej strony jest to oczekiwany rezultat, jednak
niekontrolowany ruch moe prowadzi do reope-
racji. W tych sytuacjach fizjoterapia ma na celu nie,
jak najszybsze uruchomienie koczyny, a wzmoc-
nienie tkanek, zwikszenie przepywu krwi czy te
przyspieszenie procesw regeneracji. Bardzo istot-
na jest wsppraca z wyszkolonymi fizjoterapeuta-
mi znajcymi nowoczesne techniki operacyjne.
Czy rozpoznajc bl u psa powinno si natych-
miast uda do lekarza weterynarii?
W tych przypadkach, w ktrych bl u czworonoga
jest zwizany z ostrym stanem chorobowym, takim
jak np.: skrt lub rozszerzenie odka, niedrono
przewodu pokarmowego, uwinita przepuklina
czy niemono oddania moczu, trzeba jak najszyb-
ciej skontaktowa si z lekarzem weterynarii. W tych
sytuacjach o rokowaniach decyduj godziny. Inaczej
sytuacja wyglda wrd wacicieli psw ras duych
oraz olbrzymich. Psy te predysponowane s do roz-
wojowych chorb staww. Objawy blu s czsto
ignorowane, dua cz pacjentw trafia do lekarza
dopiero po kilkumiesicznym okresie kulawizny.
A przecie skuteczno leczenia uzaleniona jest od
wieku zwierzcia i czasu zdiagnozowania, bo im
wczeniej zacznie si terapi, tym rokowanie jest
bardziej pomylne.
Jakie badania diagnostyczne wykonuje si u psw,
ktre cierpi na dolegliwoci blowe?
Pytanie to jest bardzo wane, jeeli mamy na uwadze
badania dodatkowe, ktre powinny by wykonane
przed zastosowaniem lekw u starszych psw z choro-
b zwyrodnieniow. Jak wiadomo, leczenie to jest
dugotrwae i opiera si gwnie na niesteroidowych
lekach przeciwzapalnych. rodki te maj wysoki
indeks bezpieczestwa nawet przy kilkunastotygo-
dniowym stosowaniu. Terapia powinna by poprze-
dzona podstawowymi badaniami biochemicznymi
oraz morfologi krwi, co ma zwizek z ocen funkcji
narzdw biorcych udzia w ich metabolizmie.
Rehabilitacja psa w domu i w gabinecie
W ostatnich latach mocno rozwina si rehabilitacja weterynaryjna. Dostpne s praktycznie wszystkie zabiegi, ktre
wykonuje si w fizjoterapii czowieka. W zwizku z tym lekarz weterynarii ma do dyspozycji szereg specjalistycznych
terapii, moliwych do zastosowania w postpowaniu pooperacyjnym, co z pewnoci skraca czas rekonwalescencji
pacjenta, a w niektrych przypadkach umoliwia odzyskanie wikszej sprawnoci.
Na pytania
odpowiada
dr nauk wet.
Igor Bissenik,
z caodobowej
kliniki
weterynaryjnej
w Warszawie
Na pytania
odpowiada
rehabilitant
Adam Wrbel
z caodobowej
kliniki
weterynaryjnej
w Warszawie
Na czym polega rehabilitacja psw po zabie-
gach ortopedycznych?
Kinezyterapia, polega na wykonywaniu wicze
ruchowych, zarwno aktywnych jak i biernych.
Hydroterapia, to wiczenia wykonywane w
wodzie. Kolejne zabiegi, to masa i laseroterapia,
do ktrej wykorzystuje si wiato lasera, dziaaj-
ce biostymulacyjnie na komrki organizmu.
Magnetoterapia wpywa na szereg procesw
wewntrzkomrkowych. W elektrostymulacji,
przy pomocy prdu elektrycznego, w zalenoci
od jego parametrw, moe wzmacnia minie
lub dziaa przeciwblowo. Ultradwiki stanowi
swego rodzaju poczenie mikromasau z efektem
rozgrzewajcym tkanki, a w termoterapii stosuje
si leczenie zimnem lub ciepem.
Jak szybko, po zabiegu ortopedycznym, zwie-
rz dochodzi do siebie?
Czas rekonwalescencji pacjenta jest bardzo indy-
widualn spraw, na ktr ma wpyw cay szereg
czynnikw, poczwszy od cech osobniczych (wiek
pacjenta, stan oglny, rodzaj schorzenia, ktre jest
powodem operacji, zdolnoci regeneracyjne, etc.),
a koczc na tym, jaki rodzaj zabiegu by wykony-
wany, jak szybko bya podjta rehabilitacja. Okres
ten moe waha si od kilku dni do kilku miesicy.
Na pewno czas zdrowienia mona przypieszy
wdraajc w odpowiednim momencie rehabilita-
cj. Im wczeniej zostanie ona zaordynowana tym
lepiej. Terapeuta musi zaplanowa odpowiednie
postpowanie, indywidualnie dla kadego pacjen-
ta, jeszcze przed zabiegiem chirurgicznym.
Niektre procedury stosuje si od razu po zabiegu
lub w trakcie wybudzania pacjenta z narkozy, a
czasem terapi zaczyna si nawet przed zaplano-
wanym zabiegiem chirurgicznym (np.: bierne
ruchy). Inne zabiegi mona przeprowadzi dopie-
ro po upywie pewnego czasu od zabiegu (np.:
hydroterapia po zagojeniu si szwu chirurgicz-
nego.
Jak rol (w domu i w gabinecie) ma do spe-
nienia waciciel psa w czasie rehabilitacji?
Rola waciciela w procesie rehabilitacji jest niekie-
dy determinujca, szczeglnie, jeeli chodzi o
opiek w domu. To on, musi mu zagwarantowa
odpowiednie warunki. Najwaniejsze jest, by sto-
sowa si do zalece terapeuty, nawet z pozoru
bahych. Nieprzestrzeganie ich moe zniweczy
cay proces rehabilitacji. S to wiczenia fizyczne
(np.: bierne wiczenia zakresu ruchu), dozowanie
odpowiednie dawki ruchu (np.: ilo, dugo i
tempo spacerw) oraz utrzymywanie specjalnej
NASZ
EKSPERT
NASZ
EKSPERT
higieny (np.: zapobieganie otarciom i odleynom).
Wane s zalecenia innych specjalistw, ktre
porednio maj wpyw na przebieg rehabilitacji
(np.: stosowanie odpowiedniej diety, podawanie
lekw). W gabinecie, rola waciciela sprowadza
si gwnie do pomocy w przytrzymaniu pacjenta
w odpowiedniej pozycji, umoliwiajcej przepro-
wadzenie zabiegw fizjoterapeutycznych oraz
uwanego wysuchania zalece terapeuty.
Jakie wiczenia rehabilitacyjne, po zabiegach
ortopedycznych, waciciel wykonuje z psem?
W przypadku pacjentw po zabiegach ortope-
dycznych bd to, przede wszystkim, bierne wi-
czenia zakresu ruchu tzw. PROM, zachcanie do
obciania operowanej koczyny (co czasem
wymaga zastosowania rnych technik), masa
relaksacyjny z elementami drenau limfatycznego
i wiczenia ruchowe (np.: wchodzenie po scho-
dach, tzw. taczkowanie lub taniec). Prac z czwo-
ronogiem uatwiaj wacicielowi piki rehabilita-
cyjne oraz tzw. cold/hot pack. S to specjalne
elowe woreczki, dziki ktrym mona zrobi
okad rozgrzewajcy przed wiczeniami lub okad
schadzajcy po wiczeniach. wiczenia w domu
wykonuje si tylko po uzgodnieniu z terapeut.
Czy psy lubi rehabilitacj?
Na pewno tak, w sytuacji, gdy polubi terapeut,
a zabiegi nie sprawiaj im dyskomfortu. Wikszo
zabiegw fizjoterapeutycznych nie jest bolesnych
dla psa, wrcz nic si nie odczuwa (magnetotera-
pia). Niektre zabiegi powoduj agodne dozna-
nia (lekkie mrowienie przy elektrostymulacji).
Pewne procedury mog stwarza nieco wikszy
dyskomfort (wiczenia ruchowe, rozciganie).
Naley pamita, e kady organizm ma inny
prg reakcji na bodce fizyczne. Rehabilitacja
powinna by tak zaplanowana i przeprowadzona,
by nie powodowa silnych odczu blowych.
Warto zapewni psu jak najwikszy komfort pod-
czas wizyt rehabilitacyjnych. Moemy zabra
pupilowi jego kocyk i ulubion zabawk. Cz
wicze mona przeprowadzi w formie zabawy z
psem, nie zaszkodz te czue swka i gaskanie
w trakcie wizyty. Wanym punktem spotkania
(czasem nudnego dla psa) jest jaka forma nagro-
dy (np.: smakoyk, gaskanie, zabawa, zabawka)
tak, by pies kojarzy, e po wszystkim czeka go
co miego.
Czy kadego psa mona podda czynnociom
rehabilitacyjnym?
W zasadzie tak. Oczywicie istnieje cay szereg
przeciwwskaza do stosowania rnych terapii i
nie wszystko mona stosowa u kadego. S
grupy pacjentw z cikimi schorzeniami (np.:
pacjenci onkologiczni), u ktrych rehabilitacja jest
mocno ograniczona. Jednake chodzi o uspraw-
nienie chorego pacjenta cakowite lub moliwie
jak najlepsze. Zawsze, nawet w bardzo cikich
przypadkach), moemy poprawi pacjentowi
komfort ycia. Poza rodzajem schorzenia i stop-
niem jego zaawansowania naley wzi pod
uwag jeszcze temperament i usposobienie psa.
Niekiedy moe wystpi trudno z przeprowa-
dzeniem danej terapii ze wzgldu na nietolerowa-
nie jej przez pacjenta (np.: nieprzyjemne odczucia
przy elektrostymulacji, lub strach przed wod przy
hydroterapii). Wwczas naley rozway inne roz-
wizania.
8
9
PRODUKT OPRACOWANY
PRZY WSPPRACY
Z LEKARZAMI
WETERYNARII
ORTOPEDYCZNE LEGOWI SKO
DLA PSW
Z a p r a s z a my d o n a s z e g o s k l e p u www. s p i j - z d r o wo . p l
Wi c e j i n f o r ma c j i n a www. v a l d e . p l
Odcia krgosup i stawy antyalergiczne dostosowuje si do ana-
tomicznej budowy psa niweluje bolesnoci staww 2 lata gwarancji
10
psiarze i kociarze
znani
W duecie z komisarzem Alexem
Antoni Pawlicki - aktor filmowy, teatralny, a take telewizyjny. Zadebiutowa w roli Romea w Romeo i Julii w re. J. Winiewskiego
na scenie Teatru Nowego.Ma na swoim koncie wiele sukcesw aktorskich, m.in. Z odzysku, Jutro idziemy do kina, Katy, Drza-
zgi, Cudowne lato, Papusza. Oprcz tego pojawi si w ostatnich latach na planach kilkunastu seriali. Jego filmowym partnerem,
w serialu Komisarz Alex, jest Rocky, wyszkolony do tej trudnej roli przez niezwyk par: Beat i Andrzeja Krzemiskich, ktrzy od
25 lat zawodowo zajmuj si tresur koni na potrzeby filmu, a od kilku lat przygotowuj take psy i inne zwierzta (w tym we,
szczury, ptaki, koty, pajki i skorpiony).
NA PYTANIA ODPOWIADA ANTONI PAWLICKI:
Czy w swoim yciu miae jakie dowiadczenia
ze zwierztami?
Pochodz z rodziny, w ktrej zawsze byy psy.
Moja mama jest psiar. Uwaa, e psy s lepsze
ni ludzie. Z najmodszych lat pamitam jamnicz-
k o imieniu Ciupa. Nauczyem si od niej wielu
typowo psich cech takich, jak wierno i przywi-
zanie. Miaa bardzo silny charakter (to pies myliw-
ski), nieustannie na co polowaa. Przekopywaa
dziak dziadka w poszukiwania szczurw i myszy.
Podkrelaa swoj wadcz natur, obraajc si,
gdy czasem nadprogramowo zostawialimy j sam
w domu. Po powrocie z wieczornej wizy w kinie,
czy u znajomych zastawalimy zdemolowane miesz-
kanie i porozrzucane mieci. Bya bardzo radosna,
ale nienawidzia duych psw, szczeglnie suk.
Zawsze rzucaa si na nie z wielk zajadoci, cz-
sto z tego powodu bya mocno poturbowana. Cho
Ciupa bya maa, miaa charakterek. Okres pnego
PRL pamitam jako obraz rodziny z dwjk dzieci,
jadcych w maluchu razem z psem nad morze. Ja,
ze starszym bratem z tyu auta a pies midzy nami
lub na pce pod tylna szyb, warczcy i jazgoczcy
na kadego, kto si pojawi obok, nawet, jeli to by
inny samochd stojcy za nami na skrzyowaniu.
Ciupa odesza w wieku 20 lat, w nocy, przed moim
egzaminem do Szkoy Teatralnej. Potem mama
miaa shar peik i kolejno dwa buldogi francuskie.
Teraz ma znowu buldok francusk Magdalen.
Uwielbiam psy i faktycznie to prawda, e s najlep-
szymi przyjacimi czowieka. D do tego, eby
mie wasnego. Musz tylko ogarn si w tym
yciowym pdzie i osiedli gdzie na stae.
Dzisiaj spotykamy si z Twoim filmowym part-
nerem Alexem. Opowiedz jak to si zaczo?
Jak si poznalicie i jak wyglda praca z psem
na planie?
Z Rockym (tytuowy komisarz Alex) i z Waflem (jego
dublerem) poznalimy si tu przed rozpoczciem
produkcji. Spotykalimy si nad Wis, na spacerach.
Uczyem si, jak je prowadz i szkol Beata i Andrzej
Krzemiscy. Nie mona tego porwna do tresury
psa myliwskiego, obronnego czy przewodnika. To
jest co zupenie innego. Pies wykonuje bardzo nie-
typowe zadania w filmie. Z jednej strony musi by
otwarty na granie z partnerem, czyli ze mn (sodkie
sceny z przytulaniem, gaskaniem i zabaw). Musi
te umie wykonywa rne sztuczki, jak: otwiera-
nie szuflad, przewracanie si, udawanie, e pi, e
nie yje itd., a po sceny bardzo dynamiczne,
gdzie goni, apie, wskakuje czy gryzie. Wtedy tre-
ner wyzwala w nim agresj, bo zwierz musi np.
powali na ziemi jakiego bandyt. To odbywa
si w bardzo nietypowych dla psa warunkach
wrd ludzi, ekipy, ktra jest organizmem ywym
i bardzo mocno rozpraszajcym dwikowo
i zapachowo dla takiego aktora. Wszystko, co pies
tak wdzicznie prezentuje w scenach, jest zasug
filmowego profesjonalizmu i dowiadczenia w pracy
ze zwierztami Beaty i Andrzeja. Znaj specyfik
tej pracy, jak wyglda kadr, gdzie jest kamera,
a gdzie nie, jak wykona duble itd. Dziki ich talen-
tom otrzymujemy wietne efekty. Poza tym Rocky
jest bardzo mdrym psem, umie skoncentrowa
si na dugim ujciu, jest wytrzymay psychicznie.
Potrafi tak, jak ludzie pracowa 12 godzin na planie
i daje rad. Moja praca z psem to 15%, a 85% jego
efektw aktorskich jest udziaem tresera Andrzeja.
To warto podkreli.
NA PYTANIA ODPOWIADAJ BEATA I ANDRZEJ
KRZEMISCY:
Kiedy zacza si Wasza przygoda z przygoto-
wywaniem zwierzt do pracy w filmie?
Pracujemy w filmie ze zwierztami ju od ponad
20 lat. Wczeniej zajmowalimy si gwnie komi
i kaskaderk konn, ale z biegiem czasu produko-
wano coraz mniej filmw historycznych z udzia-
em koni. Byo jednak zapotrzebowanie na inne
zwierzta, a w naszej stajni zawsze byy jakie
kozy, psy i koty. W tej chwili mamy okoo 60 zwie-
rzt: od wy i egzotycznych jaszczurek, po ptaki,
gryzonie, owce i kozy. W razie potrzeby s te do
dyspozycji take lwy (od kolegi z Czech), z ktrymi
11
przygotowywalimy ju u nas reklam. Praca ze
zwierztami polega przede wszystkim na obser-
wacji. Waciwie, to one nas nauczyy swoich
zachowa, dziki czemu porozumiewamy si
z nimi czsto gestami czy po prostu za pomoc
mowy ciaa. Bardzo pomg nam znany amery-
kaski zaklinacz koni Monty Roberts, dla ktrego
organizowalimy i przygotowywalimy jedyny
pokaz w Polsce. Przyjmujemy zlecenia filmowe
z rnymi zwierztami, nawet z egzotycznymi,
jednak najczciej do filmw potrzeba psw.
Mamy wic swoje psy, ktre pracuj na stae
w ronych serialach. Jednym z nich jest wanie
Rocky, gwna gwiazda serialu Komisarz Alex, ale
wsppracujemy take z wacicielami innych pie-
skw. Kiedy reyser poprosi nas o konkretnie
wygldajcego psa, dobieramy go nie tylko pod
wzgldem wygldu, ale przede wszystkim charak-
teru i umiejtnoci, co jest wymuszone przez sce-
nariusz. Pozostae elementy mona doszkoli.
Na czym polega taka praca?
Szkolenie do filmu jest zupenie inne ni to
w szkkach dla psw. Pies filmowy musi mie
najpierw predyspozycje pod wzgldem charakte-
ru. Musi chtnie pracowa z rnymi osobami czy
przewodnikami, nie powinien by zapatrzony
tylko w jedn osob, ze wzgldu na stay kontakt
z wieloma aktorami. Musi by odwany i na tyle
zsocjalizowany, aby nie przeszkadzay mu wszyst-
kie nietypowe elementy, pojawiajce si na planie
(duy ruch wielu osb, sprzt, statywy, kamery,
wiato). Kolejna wana cecha czworononego
aktora, to zdyscyplinowanie kade ujcie, to
okrelona chwila, w ktrej zwierz wykonuje
swoje zadanie oraz powtarza to kilka razy (ujcie
zawsze skada si z kilku dubli). Tresura psa do
filmu zdecydowanie rni si, np. od przygotowa-
nia do zawodw, gdzie zwierz pokonuje wcze-
niej wyuczony tor przeszkd, czy zestaw elemen-
tw tresury. Tutaj pies zna tylko komendy, nato-
miast, kiedy wchodzi na plan, dopiero dowiaduje
si skd bdzie wychodzi, ktr tras musi
przej, gdzie si zatrzyma, gdzie usi. Moe
poda komu aport oraz czsto pracuje na planie
z ludmi, ktrych wczeniej nie zna.
Ile czasu zajo Wam znalezienie odpowiednie-
go psa do roli Alexa w serialu Komisarz Alex?
Kiedy producenci zgosili si do nas, z zamiarem
produkcji serialu Komisarz Alex, mielimy jednego
swojego owczarka. Ale nie by to pies, ktry posia-
da wszystkie cechy potrzebne do wykonania tak
trudnej roli jak ta. Postanowilimy poszuka psa
doskonaego :). Obejrzelimy ponad 80 owczar-
kw niemieckich, w wieku od roku do dwch lat.
Pojechalimy do Wrocawia, do duej hodowli,
gdzie byo ponad 30 psw. Tam, przez zdjcia
w internecie, upatrzylimy sobie dwa podobne
owczarki. Okazao si jednak, e nie speniay
naszych oczekiwa. W drodze powrotnej, spraw-
dzilimy jeszcze jeden anons i to by pies, jakiego
szukalimy. Od razu przybieg do nas, zapa aport
i pokona najbliszy tor drobnych przeszkd, jakie
znalelimy w okolicy. To by wanie Rocky, ktry
gra dzi rol Alexa. Rocky oczywicie ma duble-
rw, poniewa w tym serialu jest tak duo pracy,
e jeden pies nie podoaby. Ponadto czsto uzu-
peniaj si umiejtnociami. Dubler Wafelek ma
zupenie inny charakter ni Rocky. Jest mniej
odwany, ale gdy mielimy scen jak Alex boi si
wody, to Wafelek, podchodzcy do wody z rezer-
w, zastpi Rockyego.
Co zadecydowao o tym, e to wanie owczarek
niemiecki Rocky sta si psim aktorem? Czy ta
rasa ma jakie specjalne predyspozycje do
pracy w filmie? (Pamitamy Szarika i Cywila ze
znanych polskich seriali)
Serial jest formatem realizowanym na podstawie
serialu austriackiego, wykupionego przez naszego
producenta. Musi wic spenia kryteria serialu
Komissar Rex. Tam gra owczarek niemiecki, tyle
e krtkowosy. Policja na wiecie nie uywa
owczarkw dugowosych, u nas jednak jest to
moliwe i producenci zdecydowali, e nasz boha-
ter bdzie owczarkiem dugowosym.
Owczarki niemieckie, to psy o wspaniaym charak-
terze, atwo i szybko si ucz, s posuszne i cht-
ne do wykonywania polece przewodnika. Maj
niespotykan wytrzymao kondycyjn i spraw-
no fizyczn. S odwane sprawdzaj si, jako
psy strujce. Z tego powodu, czasem nam na
planie, pracuje si z nimi ciko, bo reaguj
natychmiast np. szczekaniem na dziwne zachowa-
nia naszych filmowych przestpcw. Nasze psy
nie s szkolone na typowa obron, jak psy policyj-
ne wtedy byyby niebezpieczne dla aktorw
i caej ekipy. Wszystkie sceny ataku i gryzienia
animujemy w formie zabawy, a nie agresji.
Jak motywujecie zwierzaka, do wykonania
zadania na planie filmowym?
Rocky uwielbia pracowa. Kupilimy go, od ju
drugiego waciciela, wic patrzc na jego charak-
ter przypuszczamy, e nie by to pies atwy do
wspycia w domu. Natomiast na planie filmo-
wym sprawdza si idealnie. Nie trzeba go specjal-
nie motywowa, aby wykona jakie zadanie on,
po prostu, na to czeka. Trudniej jest utrzyma go
w miejscu, a najgorsze s dla niego sceny lece.
Ile czasu trwao przygotowanie psa do roli?
Przygotowanie Rockiego do roli w filmie trwao
4 miesice codziennego treningu, po cztery
godziny dziennie. Przed serialem spotykalimy si
take z aktorem, aby poznali si nawzajem.
Prosz opowiedzie o wyjtkowo trudnych sce-
nach i sekwencjach, z ktrymi Rocky musia
sobie poradzi wystpujc w serialu. Czy mia
dublera?
Najtrudniejsze sceny, to np. nurkowanie, gdzie
pies musia odczy nurkowi rurk od butli.
Owczarki nie s psami typowo wodnymi i ich
budowa uszu nie jest przystosowana do dusze-
go przebywania pod wod. Ale mielimy psa,
o imieniu Ramzes, ktry uwielbia nurkowa i to
on wykona ta scen. W scenach z ogniem Rocky
wyciga z ogniska poncy obraz. To bya trudne
zadanie, jednak nie dla Rockyego. Wszystko byo
oczywicie przeprowadzone z zachowaniem bez-
pieczestwa, bo bezpieczestwo psa jest dla nas
najwaniejsze. Jeeli uwaamy, e jaka akcja prze-
biega w sposb, zagraajcy zdrowiu psa, natych-
miast j przerywamy. Wszystkie trudniejsze sceny
s wczeniej z nami omawiane i przygotowywane
wedug naszych wskazwek lub zmieniane tak,
aby nic zego si nie stao.
Rozmawiaa Dorota Szulc-Wojtasik
Fotografowaa Magdalena Winiewska-Krasiska
12
Studium
Kot: zachowania prawidowe i zaburzenia behawioralne padziernik 2014-czerwiec 2015
Maria Habrowska, Joanna Iracka i Agata Sowiska,
we wsppracy z Fundacj na Rzecz Wydziau Zarzdzania Uniwersytetu Warszawskiego,
zapraszaj na autorski, jedyny w Polsce tak szeroki,
specjalistyczny kurs powicony psychologii oraz modyfikacji zachowania kotw.
www.studiumkot.pl
13
dietetyczny
Poradnik
S pewne rnice w diecie psw ras
maych i ras duych. Znajomo zapotrze-
bowania energetycznego psa, wynikaj-
cego z jego aktywnoci, jest bardzo
wana. W przypadku wtpliwoci, moe-
my uzyska pomoc u lekarza weterynarii.
Czy dieta psw duych i rednich rni si od
diety psw maych?
Podstawowa rnica polega na gstoci energe-
tycznej diety/karmy, a z tym jest zwizana rna
zawarto skadnikw mineralnych i witamino-
wych w przeliczeniu na 1 kg karmy. Zapotrze-
bowanie energetyczne psw ras duych w przeli-
czeniu na 1 kg masy ciaa jest nisze, ni w przy-
padku psw ras maych. Dodatkowo, psy ras
duych do prawidowego funkcjonowania potrze-
buj karmy, ktra oprcz zapewnienia wszystkich
skadnikw odywczych, musi by wystarczajco
sycca, aby pies nie odczuwa godu. Osiga si to
poprzez zmniejszenie gstoci energetycznej
i odywczej. Z kolei psy ras maych musz mie
zapewniony dostp do karmy o wikszej gstoci
energetycznej, gwarantujcej pokrycie zapotrze-
bowania na pozostae skadniki odywcze.
Na czym polega rnica w odywianiu psa
aktywnego, od typowego kanapowca? Ktre
skadniki pokarmowe powinny by dostarcza-
ne w wikszej iloci?
Rnica polega na rnym zapotrzebowaniu nie
tylko na skadniki energetyczne. Pies aktywny
zuywa w cigu doby znacznie wicej energii i dla
zachowania staego bilansu energetycznego powi-
nien te straty energii rekompensowa w postaci
wysokoenergetycznych skadnikw odywczych:
gwnie w postaci tuszczw i wglowodanw.
Bdem jest take zaoenie, e tylko te skadniki
powinny znale si w wikszej iloci w diecie psa
aktywnego naley diet takiego psa zbilanso-
wa pod ktem zwikszonego zapotrzebowania
na skadniki witaminowe: witaminy z grupy B,
witamin E oraz skadniki mineralne.
Jakie zalety ma karma penoporcjowa?
W ywieniu psw waciciel moe wykorzystywa
(bez wzgldu na sposb produkcji karmy), karm
penoporcjow lub uzupeniajc. O ile karma
uzupeniajca stanowi dodatek do ywienia psa,
to kada karma penoporcjowa powinna zawiera
wszystkie skadniki odywcze w ilociach pokry-
wajcych 100% dziennego zapotrzebowania.
Dopiero dobr surowcw, wykorzystanych do
produkcji karm, moe stanowi czynnik warto-
ciujcy dan karm penoporcjow w odniesie-
niu do pozostaych.
Jak poradzi sobie z wiecznie godnym psem?
Problem wiecznie godnych psw (zdaniem wa-
ciciela) jest powany. Za interpretacja opiekuna,
dotyczca zachowania zwierzcia, moe dopro-
wadzi do przekarmienia i jest prost drog do
nadwagi i otyoci psa. Znajomo wielkoci zapo-
trzebowania energetycznego zwierzcia, bd
precyzyjne przestrzeganie zalece producenta
okrelajcych iloci podawanej karmy, daje gwa-
rancj, e spoywana jest odpowiednia jej dawka.
Jeeli mimo tego obserwowane s objawy godu
i nadmierna ch spoywania dodatkowej porcji
jedzenia, naley szuka przyczyn takiego zacho-
wania. Jedn z nich jest karma zej jakoci. Jej
warto odywcza jest niewielka (zbyt mao biaka
lub biako niepenowartociowe) lub brak w niej
wybranych skadnikw odywczych gwnie
witamin i skadnikw mineralnych. Na przykad
niedobr witamin z grupy B moe zaburza odczu-
cie aknienia. Kolejny powodem wzmoonego ak-
nienia s ze nawyki ywieniowe: karmienie przy
stole, dokarmianie pomidzy posikami, brak
wydelegowanego jednego czonka rodziny do
podawania karmy, stosowanie przeksek w formie
nagrd bez wyranego wskazania, itp. Nastpna
przyczyna, to zmiana sposobu ywienia przejcie
z karmy domowej/mokrej na karm such. Karma
sucha, o wikszej gstoci energetycznej, poda-
wana jest w mniejszej iloci. Warto te zwrci
uwag na fakt, e dodatkowe, nage zainteresowa-
nie dodatkowymi porcjami karmy, moe by przy-
czyn stanw fizjologicznych takich jak: zwikszana
aktywno fizyczna, zwikszona termogeneza
(wyrwnanie rnicy temperatur) lub cia.
Ile posikw dziennie powinien dostawa nasz
dorosy podopieczny?
Dorosy pies niezalenie od pory roku powi-
nien spoywa dwa posiki w cigu doby.
Proporcje pomidzy posikami powinny by
dostosowane do indywidualnych potrzeb czworo-
noga oraz jego aktywnoci. Pies umiarkowanie
aktywny moe spoywa dwa rwne posiki, nato-
miast pies aktywny fizycznie moe spoywa
wiksz cz posiku po aktywnoci fizycznej (po
zachowaniu odpowiednio dugiego czasu bezpo-
rednio po wysiku fizycznym). W okresie bezpo-
rednio po wysiku, karmienie zwierzcia jest nie-
wskazane, z powodu braku odpowiedniej aktyw-
noci wydzielniczej i trawiennej przewodu pokar-
mowego.
Dlaczego pies bywa godny?
Na pytania
odpowiada
dr Jacek Wilczak
z Katedry Dietetyki
SGGW w Warszawie
NASZ
EKSPERT
14
wakacyjny
Skd wzi si pomys na stworzenie Kudatego
Rancza?
Jako mionicy zwierzt i waciciele caej kudatej
sfory, wielokrotnie borykalimy si z problemem
pozostawienia zwierzt podczas naszych wyjaz-
dw. Hotele w naszym wojewdztwie nie spe-
niay naszych oczekiwa. Nie wyobraam sobie
zostawi, na przykad bernardyna, w maym bok-
sie na dwa tygodnie, z moliwoci wyjcia na
spacer na smyczy. Takie ciasne pomieszczenia, jak
boks czy kojec dla psa, ktry mieszka na co dzie
z rodzin mog by traum. Nasi przyjaciele cz-
sto podrzucali nam swoje zwierzaki na czas urlo-
pu z racji tego, e mieszkamy pod Bydgoszcz
i mamy duy ogrd. Na pocztku bya to tylko
nasza pasja i nawet si nie obejrzelimy, kiedy
ilo klientw zmusia nas do rozbudowania
hotelu. Obecnie prowadzimy hotel o wysokim
standardzie. Zwierzaki mieszkaj u nas w piknie
urzdzonych pokoikach. Do ich dyspozycji s
wygodne eczka, miseczki i mnstwo zabawek.
Jaka jest misja hotelu?
Chcemy, aby waciciele naszych goci mogli
Zapraszamy na Kudate Ranczo
W okresie wakacyjnym zdarza si, e nie moemy zabra ze sob ukochanego czworonoga. Jeli szukamy przytulnego
zaktka, ktry zapewni zwierzakowi bezpieczestwo, opiek i rozrywk, w czasie naszej nieobecnoci, to takie warunki
spenia Kudate Ranczo. To komfortowy hotel Spa dla zwierzt, znajdujcy si w maej, cichej miejscowoci Gzin zale-
dwie 16 km od Bydgoszczy i 26 km od Torunia. Na dwch hektarach powierzchni zogrodem, stawem, k i lasami psy
i koty mog wypoczywa w idealnych warunkach.
Na pytania
odpowiada
Dorota
Binkowska,
wacicielka
hotelu dla
zwierzt
KUDATE
RANCZO
spokojnie wyjecha wiedzc, e ich czworononi
przyjaciele zostaj w hotelu, w ktrym maj kom-
fortowe warunki i troskliw opiek. Dla zwierza-
kw pobyt u nas ma by urlopem od codziennoci
i czasem mile spdzonym w dobrym towarzystwie
i na onie natury.
Na czym polega opieka podczas pobytu zwie-
rzaka w Kudatym Ranczu? Kto zajmuje si
zwierztami?
Za naszych goci odpowiedzialna jest pani Magosia,
ktra jest kierownikiem hotelu. To z wyksztacenia
zootechnik, z wieloletnim dowiadczeniem w pracy
ze zwierztami. Kady zwierzak ma swj pokoik,
w ktrym wypoczywa i spoywa posiki. Pieski
okoo godziny 6.30-7.00 wychodz na spacer.
Nastpnie jedz niadanie, po ktrym obowizko-
wo musz chwilk poleakowa. Potem cay dzie
s ju na wybiegach, bawic si z innymi naszymi
gomi. Opiekunowie dobieraj je w zalenoci od
temperamentu, usposobienia i wielkoci. W cigu
dnia nasi gocie na czterech apach maj organi-
zowane zabawy. Nie ma czasu na nud i tsknot.
Do swoich pomieszcze id tylko wypoczywa
i co przeksi. W razie niepogody przygotowalimy
wewntrzny pokoik zabaw.
Jak czworononi gocie mog spdza czas?
Przede wszystkim jest to zabawa z innymi zwierza-
kami. Gdy polubi si nawzajem, harcom nie ma
koca. Biegaj, kopi dziury, przecigaj si sznu-
rami. Zwolennicy wody, mog si chodzi w base-
niku. Jeli nasz go nie znajdzie sobie odpowied-
niego kompana do zabawy, to opiekun dba o jego
rozrywk. S te leniuszki, ktre wol leakowa
w cieniu pod drzewem.
Czy gocie hotelowi czsto korzystaj z usug
SPA? Jakie zabiegi s dostpne o ofercie?
Kady chciaby, aby jego pupil by czyciutki,
wyczesany i pachncy tylko nie zawsze mamy
na to czas i warunki. Zazwyczaj, po zabiegach
NASZ
EKSPERT
kosmetycznych, salon spa jest peen wody i kacz-
kw. Wyobraam sobie, e w domowych warun-
kach caa azienka byaby wtedy do gruntownego
sprztania. W naszym hotelu pies oddawany jest
w rce profesjonalnego groomera. Zabiegi kosme-
tyczne przeprowadzane s w ostatnim dniu wizy-
ty tak, aby wrci do domu wypoczty, zrelakso-
wany i wypielgnowany. Najczciej waciciele
decyduj si na pakiet luksusowy: kpiel w luksu-
sowych kosmetykach z odywk, masa, suszenie,
rozczesywanie, strzyenie, jeli trzeba, trymowa-
nie, pielgnacja oczu, czyszczenie uszu, pielgna-
cja ap i obcicie pazurw. Jeli pies przyjeda na
same zabiegi Spa, jego pobyt trwa od 8.00 do
18.00. Jest wtedy czas na aklimatyzacj, zabaw
i pielgnacj.
Co zwierzak powinien mie w walizce, wybie-
rajc si do waszego hotelu?
Pokoiki s w peni wyposaone. Mile widziane s
natomiast: kocyk z zapachami domu, ulubiona
zabawka, gryzaki, wacze i inne ulubione smako-
yki. Dziki tym przedmiotom zwierzak bdzie
czu, z dala od bliskich, czstk swojego domu. Ze
wzgldw bezpieczestwa, wymagamy od opie-
kunw naszych goci okazania i pozostawienia
ksieczki zdrowia i zawiadczenia o aktualnych
szczepieniach. Zwierzta powinny by odrobaczo-
ne i zabezpieczone przed pchami i kleszczami
(obrka przeciwpchelna lub kropelki). Istnieje
moliwo zaaplikowania kropelek na miejscu za
dodatkow opat. Zwierzta z wraliwym uka-
dem pokarmowym powinny by zaopatrzone
w zapas karmy, ktr spoywaj na co dzie.
Pozwala to unikn problemw odkowych
i niepotrzebnego stresu.
Wicej informacji: www.kudlateranczo.pl
e-mail: hotel@kudlateranczo.pl
Kom. 668 205 337
p
o
r
a
d
n
i
k
Zabiegi w SPA
Pokj kpielowy
Recepcja
Relaks na trawie Korytarz
15
Na jakie schorzenia mog cierpie czciej psy
ras maych?
Faktycznie moemy zauway wyranie wiksz
zapadalno na pewne choroby u okrelonych ras
i tak np. dwurzdowo rzs, czyli podwjny rzd
rzs powodujcy podranienia spojwek, czciej
spotkamy u yorka, lhasa apso, maltaczyka, peki-
czyki czy pudla miniaturowego. Wodogowie wro-
dzone wyranie czciej wystpuje u pekiczyka,
chihuahua, yorka, maltaczyka i szpica miniaturo-
wego. Wntrostwo, czyli zaburzenie zstpowania
jder do moszny bywa kopotem u yorkw, mal-
taczykw i chihuahua. Niestabilno rzepek jest
nagminnym problemem u yorkw i pinczerw
miniaturowych.
Czy psy ras maych maj czciej problemy
z przyzbiem?
Niestety to prawda, e psy ras maych czciej
maj tendencj do odkadania si kamienia
nazbnego, co zwizane jest ze skadem liny.
Regularne mycie zbw u maych psw, to bardzo
skuteczne dziaanie profilaktyczne. W przeciwnym
przypadku, praktycznie raz do roku mona u nich
usuwa kamie nazbny. Czsto jednak pacjent
trafia do nas z wtrnym do kamienia nazbnego
zapaleniem dzise i przyzbia lub wrcz z rucho-
mymi zbami. Sytuacje pogarszaj nieleczone
wady zgryzu, nadmierne stoczenie zbw, szcze-
glnie u ras krtkoczaszkowych lub np. przetrwae
ky czy siekacze mleczne u yorkw.
Jakie zalecenia ywieniowe stosuje si do psw
tych ras?
Myl, e jeeli mamy do czynienia ze zdrowym
osobnikiem, to wystarczy w zupenoci stosowa-
nie dobrej jakoci gotowych karm suchych dla ras
maych lub miniaturowych. Wielu producentw
oferuje produkty z myl o potrzebach okrelonej
rasy. Naley te zwraca uwag na ilo podawa-
nej karmy. Dawki dla psw ras miniaturowych s
na tyle mae, e nie odmierzajc ich dokadnie,
atwo jest doprowadzi do przekarmienia psa, a w
konsekwencji do przyrostu wagi.
Czy pomeraniany maj skonno do konkret-
nych chorb?
Jednostk chorobow, czciej wystpujc u szpi-
ca miniaturowego, ni u innych ras jest m.in. der-
matoza, reagujca na hormon wzrostu. Ujawnia
si, w wikszoci przypadkw, do drugiego roku
ycia. Charakteryzuje si postpujcymi wyysie-
niami bokw ciaa, szyi, tylnej powierzchni ud
i maowin usznych. Pomeranian jest te zagroo-
ny wrodzonym wodogowiem, tendencj do zapa-
dania si tchawicy i szczliwie bardzo rzadko
wystpujcym wrodzonym zwichniciem okcia.
Jakie cechy maj psy rasy pomeranian?
Szpice czy to due wilcze, czy te najmniejsze minia-
turowe, inaczej zwane pomeranianami, maj roz-
winity instynkt strowania. Nie haasuj bez
powodu. Szczekaj tylko wtedy, kiedy sysz
dwiki, ktre je niepokoj. Czasami szczekaniem
potrafi wymusza zabaw, ale wystarczy powie-
dzie: fe, bd cicho i uciszaj si. Uwaam, e
w spokojnym domu na pewno nie stwarzaj ad-
nych problemw. To delikatne i wraliwe pieski. S
wspaniaymi czonkami rodziny, ale mae dzieci
poniej 3 lat mog nieumylnie zrobi im krzywd.
Lepiej jest, kiedy dzieci ju podrosn i wtedy mog
sprawowa opiek nad zwierzciem. Pomeraniany
to takie mae, puszyste kuleczki, ktrym si wydaj,
e drzemie w nich lew. Na spacerze potrafi by
zaczepne w stosunku do duo wikszych psw
(one czsto traktuj pomeraniany, jak zwierz
futerkowe, na ktre mona zapolowa), naley
wic bardzo na to uwaa. W domu pomy dosko-
nale dogaduj si z innymi domownikami czy to
psami czy kotami. S psami bardzo pojtnymi
przecie wystpoway w cyrkach. atwo je nauczy
porzdku, chodzenia przy nodze, przychodzenia
do czowieka. Trzeba tylko zwraca uwag, e may
piesek, jak si przestraszy, to w panice moe zacz
ucieka zupenie w przeciwn stron. Jeeli spusz-
czamy go ze smyczy, to w miejscach bezpiecznych,
najlepiej na ogrodzonym terenie. Polecam spacery
z pomeranianem i zabaw na wieym powietrzu,
ale jest to may piesek i nie mona go zbyt forso-
wa. Zim, mimo futra, marznie, (way ok. 2-3 kg),
a w lecie moe szybko si przegrza (nawet od
gorcego chodnika) i dosta udaru cieplnego.
Jak pielgnowa pomeraniana?
Wbrew pozorom nie jest to pies wymagajcy
codziennego wielogodzinnego szczotkowania
i kpieli co tydzie. Sier szpica jest dwuwarstwo-
wa. Skada si z gstego mikkiego podszerstka
i twardszego duszego wosa okrywowego nie
ma tendencji do zbijania si. Wystarczy psa szczot-
kowa 2-3 razy w tygodniu. Psy wystawowe kpie-
my czciej przygotowujc na wystaw, a te
domowe, w zalenoci od potrzeb. Powinno uy-
wa si do pielgnacji szamponw i odywek
przeznaczonych dla rasy. Wybr jest naprawd
duy. Psy te wymieniaj szat na wiosn i jesieni.
Wtedy gubi podszerstek i trzeba je czciej cze-
sa. Bardzo modne s strzyone pomeraniany na
pieska Boo, ktry ma rzesze fanw w internecie.
Kto moe by odpowiednim wacicielem dla
pomeraniana?
Kiedy byy pupilami krlw, poetw, malarzy
i ozdob dam. Zawsze trzeba mie na uwadze fakt,
e s to pikne i wraliwe pieski bardzo przywiza-
ne do swojego waciciela i mu bezgranicznie
oddane. Mog by wspaniaym towarzyszem dla
kadego odpowiedzialnego czowieka, ktry nie
ma alergii na psi sier.
Wychowanie
Puszysta kulka, w ktrej drzemie lew
NASZ
EKSPERT
Na pytania
odpowiada
Urszula Mendak
hodowczyni psw
rasy pomeranian
www.pomeraniany.eu
f
o
t
.

M
.

G
o
r
a
z
d
o
w
s
k
i
i pielgnacja psa
Szpic miniaturowy pomeranian, to rasa psa, naleca do grupy szpicw i psw pier-
wotnych, zaklasyfikowana do sekcji szpicw europejskich. Jedna z teorii pochodzenia
tej rasy mwi, e na poudniowo-zachodnie wybrzee Batyku, pomeraniany przybyy
z wonicami ze Skandynawii. Nazwapomeranian oznacza psa z Pomorza.
NASZ
EKSPERT
Na pytania
odpowiada
lek. wet.
Dominika Gutkowska
specjalista chorb
psw i kotw
z lecznicy
weterynaryjnej
w Warszawie