Professional Documents
Culture Documents
E 001
E 001
การใชเอทานอลเปนพลังงานทดแทน
1.1 สถานะการทั่วไปของเอทานอลของโลก
การใชเอทานอลในโลกในรูปบริสุทธิและที่ยังมิไดสกัดแยกน้ํา มีปริมาณรวมกัน 40000
ลานลิตร ตอปในป 2003 และมีแนวโนมเพิ่มถึง 70000 ลานลิตรในป 2010 เอทานอลทั้งหมดมีการ
ใชในอุตสาหกรรมหลัก 3 กลุม คือกลุมเครื่องดื่ม กลุมอุตสาหกรรมเครื่องสําอางค ยาและสี และ
กลุมวัสดุเชื้อเพลิงซึ่งมีปริมาณการใชมากที่สุดถึง 80 เปอรเซ็นต ของปริมาณรวมทั้งหมด มีการ
ผลิตกระจายอยูในทุกภูมิภาคของโลก ยกเวนเพียงประเทศกลุม อัฟริกา ตะวันออกกลาง และรัส
เซีย
ปจจัยหลักที่ขับเคลื่อนใหอุตสาหกรรมเอทานอลไดรับความนิยมและมีการเจริญเติบโตตอ
เนื่องอยางยาวนานมีหลายประการดังนี้
• เอทานอลสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอมของทองถิ่นและของโลกในฐานะที่เปนเชื้อเพลิงจาก
ธรรมชาติ
• ผลิตจากพืชจึงทําใหเกิดการกระจายรายไดสูประชากรในพื้นที่หางไกล
• ลดการพึ่งพาการนําเขาวัสดุเชื้อเพลิงจากปโตรเลียม
• มีสวนเสริมใหเกิดการศึกษาและพัฒนาขยายฐานความรูในวงกวาง
อนาคตของอุตสาหกรรมเอทานอลมีลูทางที่สดใสจากปจจัยบวก 3 ประการ
• มีความตองการใชเอทานอลเพิ่มขึ้นอยางนอเนื่อง
• โอกาสการวิจัยคิดคนและพัฒนาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและการใชงานยังเปด
กวาง
• เปนเทคโนโลยีที่ศึกษาทดลองไดดวยตัวเองทั้งระดับเล็กจนถึงระดับอุตสาหกรรมขนาด
ใหญ
การผลิตเอทานอลมีความสําคัญในเชิงมิติทางสังคม ดังนั้นการริเริ่มโครงการขั้นตนใหมีการจัด
การอยางยั่งยืนจําเปนตองมีความสนับสนุนจากรัฐเพื่อใหมีการพัฒนาเทคโนโลยีของทองถิ่นเองได
โดยปกติอุตสาหกรรมที่มีประโยชนตอสาธารณะสมควรไดรับความสนับสนุนที่จําเปนอยูในรูปของ
การอุดหนุนดานตาง ๆ เชนราคาตนทุนวัตถุดิบ คาเครื่องจักร ภาษีอัตราพิเศษ
1.2 โครงการใชพลังงานทดแทนจากเอทานอลในประเทศตาง ๆ
ในหลายประเทศไดกําหนดเปนวาระที่ตองจัดการในระยะยาวตามพันธกรณีสิ่งแวดลอม
โลก ตาม Kyoto Protocol 1997 เพื่ อ เพิ่ ม การใช พ ลั ง งานทางเลื อ กอื่ น นอกจากพลั ง งานจาก
ปโตรเลียม เชน กลุมประเทศสหภาพยุโรปไดตั้งเปาใหประเทศสมาชิกใชพลังงานทดแทนในอัตรา
สวนรอยละ 12 ของพลังงานทั้งหมดในป พ.ศ.2550 หรือเทียบไดกับ 127 ลานTOE (Ton of Oil
Equivalent) ซึ่งในสวนนี้เปนเปนพลังงานจากเชื้อเพลิงทดแทน ถึง 90 ลาน TOE ที่จะตองพัฒนา
ขึ้นจากการใชวัตถุดิบที่เปนพืชหลายชนิดเชน ขาวบาเลย ขาวสาลี หรือ ชูการบีท ในการนี้มีการ
ปรับมาตรการทางภาษีสรรพสามิตเพื่อสนับสนุนการผลิตและจําหนายเชื้อเพลิงจากพลังงานทด
แทน
ในประเทศบราซิลไดใชโอกาสคราวเกิดวิกฤติน้ํามัน ป 2517 จัดตั้งโครงการ Proalcohol
Program ขึ้นในป 2518 เพื่อศึกษาการใชเอทานอลผสมเชื้อเพลิงปโตรเลียม และในป 2522 ไดเกิด
วิกฤติราคาน้ํามันของโลกเพิ่มขึ้นอยางมาก ทําใหเกิดการตื่นตัวและมีการวิจัยขนานใหญโดยมีวตั ถุ
ประสงคจะนําเอทานอลบริสุทธิมาใชเปนเชื้อเพลิงจนในป 2523 โดยความรวมมือของบริษัทผู
ผลิตรถยนตและรัฐบาลไดจัดตั้งโรงงานผลิตเชื้อเพลิงเอทานอล และผลิตรถที่ใชเอทานอล บริ
สุทธิเปนเชื้อเพลิง โดยการสนับสนุนอยางจริงจังจากทุกภาคสวนในป 2530 มีรถใหมใชเอทานอล
96 (สวนผสมเอทานอล 96 เปอรเซ็นต) ถึง 4 ลานคัน และในป 2538 มีรถใหมที่ใช เอทานอล 22
(สวนผสมเอทานอล 22 เปอรเซ็น ต ) ถึง 5 ลานคัน สหรัฐอเมริก าเป นผูผลิตเอทานอลรายใหญ
ลําดับตนๆ และมีกฎหมายที่เข็มแข็ง Energy Policy Act เพื่อสนับสนุนการใชเชื้อเพลิงอื่นแทน
ปโตรเลียมใหได รอยละ 30 ภายในป พ.ศ.2553 สหรัฐอเมริกาผลิตเอทานอล ประมาณ 3,000
ลานแกลลอนตอป (10,000 ลานลิตร) มีโรงงานผลิต 60 โรงงานใช i ขาวโพดเปนวัตถุดิบ และยังมี
โรงงานผลิตเอทานอล อีก 47 แหง ที่กําลังกอสรางและกําหนดเสร็จในป 2548 ปจจุบันมีการผลิต
ใน 10 มลรัฐ และผลิตมากที่สุดในรัฐไอโอวา
ในประเทศอื่นๆไดเรงเพิ่มสัดสวนการใชพลังงานทดแทนน้ํามันจากปโตรเลียมโดยใชมาตร
การสนับสนุนจากรัฐดวยมาตรการที่ใหสิทธิพิเศษทางภาษีตามที่แสดงในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 แสดงมาตรการทางภาษีเพื่อสงเสริมการใชเอทานอลในประเทศตางๆ
1.3 สถานะการณพลังงานของประเทศไทย
1.3.1 ความเปนมาในการใชพลังงาน
1.3.2 การใชเอทานอลในประเทศไทย
** หากไมรวมคาแปรรูปเปนน้ําตาลเกล็ดจะมีมูลคาต่ํากวานี้ซึ่งทําใหความแตกตางมูลคาเปนบวก
** เมื่อราคาน้ําตาลในตลาดโลกสูงกวา 9 บาทตอกิโลกรัม จะไมมีความเหมาะสมที่จะใชน้ําออยเปนวัตถุดิบ
1.3.4 พืชอื่นที่มีศักยภาพใชเปนวัตถุดิบในการผลิตเอทานอล
ในการศึกษาของมหาวิทยาลัยขอนแกนมีรายงานวา ขางฟางหวานที่เปนพืชทนอากาศแหง
แลงไดดีปลูกไดในทุกสภาพอากาศสามารถนํามาเปนวัตถุดิบในการผลิตเอทานอลไดและมีตนทุน
ต่ํากวาการใชน้ําออย เนื่องจากเปนพืชอายุสั้นเพียง 100-120 วันจึงมีโอกาสปลูกหมุนเวียนไดปละ
2-3 รอบทําไหไดผลผลิตตอไรสูงกวาออยมากกวาเทาตัว ในขณะที่มีปริมาณน้ําตาลตอหนวยน้ํา
หนักใกลเคียงกันแตขาวฟางหวานมีสวนที่เปนแปงปนอยูทําใหมีความไมเหมาะสมที่จะใชผลิตน้ํา
ตาลโดยตรง ศักยภาพของขาวฟางหวานเมื่อเทียบกับพืชอื่น ๆ นั้นโดดเดนในแงของการเพิ่มกําลัง
การผลิตตอไรไดโดยทันทีโดยไมตองเพิ่มพื้นที่ปลูกพืชไรซึ่งมีอยูอยางจํากัดในปจจุบัน หากเทียบ
กับการเพิ่มผลผลิตตอไรในพืชไรอื่น ๆ เชน ออย หรือมันสําปะหลัง การที่เปนพืชอายุสั้นจึงมีระบบ
การจัดการในแปลงปลูกที่งายและสามารถปรับใหสอดคลองกับการผลิตระดับโรงงาน เชนชวง
เวลาการปลูก เก็บเกี่ยว และการจัดสงโรงงาน มีความจําเปนตองมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเพื่อให
ครอบคลุมวิธีการผลิตอยางมีประสิทธิภาพโดยครบวงจร ในสหรัฐอเมริกามีแผนเพิ่มการใชขาวฟาง
หวานในการผลิตเอทานอลและลดการใชขาวโพดลง โดยเหตุผลที่วาขาวฟางหวานมีความทนทาน
และใหผลผลิตตอพื้นที่สูงกวาขาวโพด
การผลิตเอทานอลโดยพืชอื่นในตางประเทศพบวาขาวฟางหวานมีผลผลิตเทียบไดกับการ
ใชออยพืชที่สําคัญและมีอัตราใหผลผลิตตอหนวยพื้นที่ปลูกอยูในระดับตนๆ คือ ออย ขาวโพด ขาว
ฟางหวาน มันสําปะหลัง เมล็ดขาวฟาง ตามที่แสดงในตาราง
ขอมูลการผลิตเอทานอลจากขาวฟางหวานเมื่อเทียบกับการใชออยที่แสดงไวในตาราง
ไดผลการผลิตตอพื้นที่สูงกวาและการมีผลผลิตตลอดทั้งปทําใหการจัดการสวนโรงงานผลิตมีความ
ตอเนื่องทั้งปเทียบกับการใชออยที่โรงงานเดินเครื่องเพียง 6-8 เดือนใน 1 รอบป
ตารางที่ 3 แสดงปริมาณการผลิตเอทานอลดวยพืชอื่นในตางประเทศ
ผลผลิตตอเฮกแตร ผลผลิตแอลกอฮอลตอเฮกแตร
ชนิดพืช
(ตัน) (ตัน)
ออยในประเทศบราซิล 54.2 3630
ขาวฟางหวาน (สหรัฐอมริกา) 46.5 3554
ขาวโพด (สหรัฐอเมริกา) 5.7 2200
มันสําปะหลัง (บราซิล) 11.9 2137
ธัญพืช (สหรัฐอเมริกา) 3.5 1362
ขาวสาลี (สหรัฐอเมริกา) 2.1 773