Frukogorski manastiri

Manastiri Fruke gore su jedinstvena grupa sakralnih objekata nastala u periodu od XV do XVIII veka. Od 35
izgraenih manastira do danas je sauvano 15. Kao kulturne i istorijske vrednosti nalaze se pod zastitom UNESCO-
a. Ti manastiri su kroz istoriju predstavljali simbol nacionalnog otpora Srba Turskoj imperiji i zatitnike velikog
nacionalnog blaga, olienog u sakralnoj umetnosti i arhitekturi, ouvanju duha i kolektivnog pamdenja naroda.
Danas su aktivni slededi manastiri: Kruedol, Petkovica, Rakovac, Velika Remeta, Diva, Novo Hopovo, Staro
Hopovo, Jazak, Mala Remeta, Grgeteg, Beoin, Privina Glava, iatovac, Kuveedin, i Vrdnik-Ravanica. Po
istorijskim izvorima ovi manastiri su nastali u prvoj polovini esnaestog veka, ali legende govore da su nastali u
periodu izmeu dvanaestog i petnaestog veka. Svi manastiri su locirani na podruju od 50 kilometara duine i 10
kilometara irine. Tokom pet vekova oni su bili kima duhovnog i politikog ivota Srba. Nastali u periodu velikih
seoba, manastiri su postali centri koji su negovali kult poslednje srpske despotske porodice Brankovida, po uzoru
na staru Nemanjidku dinastiju kao istorijski uzor. To objanjava razvoj duhovnih vrednosti u ovim manastirima kao
kult pojedinanih svetaca, iji se ostaci uvaju u njima. Manastiri iatovac, Novo Hopovo, Vrdnik-Ravanica, Beoin,
Privina glava i Jazak jo nose posledice bombardovanja NATO avijacije 1999.
Ravanica: sa crkvom VAZNESENJA GOSPODNJEG
U mestu Vrdnik na junim padinama Fruke Gore nalazi se ovaj manastir. Do njega se dolazi pratedi oznake. Jedini
je manastir ovih krajeva koji se nalazi u samom naseljenom mestu. Prvobitna stara crkva bila je posvedena Svetom
Jovanu Krstitelju o emu postoje zapisi. Nova sadanja crkva posvedena je Vaznesenju Gospodnjem. Prolost i
nastanak ovog manastira je nejasan. Prvi pomeni potiu iz 1589 god mada se smatra da je znatno stariji. Podignut
je tokom 15 i poetkom 16 veka. Ktitor je bio sremski mitropolit Serafim i ta crkva je bila posvedena Svetom Jovanu
Krstitelju. Malo se zna o njemu sve do 1697 god kada su ga naselili monasi manastira Ravanice iz Srbije beedi pred
Turcima. Tada su sa sobom doneli moti Kneza Lazara, obnovili su crkvu i posvetili je Vaznesenju kao to je i crkva
Ravanica kod Duprije posvedena Vaznesenju. Po njoj je i ovaj manastir nazvan Ravanica. Tredi dananji izgled crkva
i manastirski kompleks dobili su 1801-1811. Radove je izvodio majstor Kornelije iz Novog Sada. Interesantno je to
da su svi majstori i radnici morali biti Srbi. Manastir ine Crkva, tri krila konaka, ogradni zid sa ulazom u
manastirsku portu i baroknim zvonikom na dva sprata. Ikonostas je izrezbario Marko Vujatovid(1809-14)a pozlatio
ga je Petar ortanovid. Crkva je oslikana 1853 god a ikonostas izmeu 1851-1853.god.od strane Dimitrija
Avramovida. Ikonostas ima 42 ikone.U samoj crkvi sa desne strane oltara u kivotu su sve do 1989 god leale moti
Svetog Kneza Lazara kada su prenete u manastir Ravanicu kod Duprije u njegovu zadubinu. Danas je tu na istom
mestu kivot ali prazan. Pored kivota u staklenoj kutiji se nalazi deo kosti Kneza Lazara. U crkvi se nalaze i moti
Svete Velikomuenice Anastasije iz 3 veka kao i svetinje sa Hristovog groba. Manastirski konaci se ubrajaju meu
najlepe na Frukoj Gori. Manastir je aktivan, enski i o njemu brinu monahinje.
Privina Glava: sa crkvom SVETIH ARHANGELA
Nalazi se na krajnjim zapadnim obroncima Fruke Gore i do manastira se dolazi iz pravca ida, kroz Berkasovo do
Bikid Dola i putem do table za skretanje desno pa do manastira. Po legendi manastir je podigao lokalni vlastelin
Priba ili Priva u 12 veku po kome je manastir i dobio ime. Verovatnije je da ga je podigao Jovan Brankovid u 15 veku
kraj svoga vojnog utvrenja u Berkasovu. O tome pie i u starom rukopisu Psaltir koji je pisan u Carigradu i Svetoj
Gori a pripadao je Brankovidima. Prvi pisani pomen je iz 1566 u turskim dokumentima. Sadanji izgled crkva je
dobila 1741 god. Ima visoku osmougaonu kupolu ukraenu kolonetama. Graena je od raznobojnog kamena.
Crkva je slina onim u manastirima Jazak, Maloj Remeti i Hopovu. Crkva ima visoki zvonik. Manastirski konaci imaju
dva krila. U sklopu konaka je i kapela posvedena Pokrovu Presvete Bogoroduice. ivopis crkva je dobila 1791 god. a
slikao je Kuzman Kolarid. Slikao je i ikonostas koji ima 41 ikonu. Posebno je interesantna kapa ili kruna Despota
Jovana Brankovida koja se uva u manastirskoj riznici. Uraena je od zelene kadife, izvezena srebrnim i zlatnim
koncem. Manastir je vie puta obnavljan. U II svetskom ratu je opljakan. Danas je manastir u dobrom stanju i
trenutno se rade manji pratedi objekti. Manastir je aktivan, enski i o njemu brinu monahinje.
Diva: sa crkvom SVETOG NIKOLE
Nalazi se na jugozapadnim obroncima Fruke Gore u nenaseljenoj i prelepoj umovitoj dolini blizu Kuvedina i do
njega se dolazi putem Leimir - Vizid. U gustoj umi postoji oznaka za skretanje levo i manastir je veoma blizu.

Podigao ga je despot Jovan Brankovid krajem 15 i poetkom 16 veka to potvruje i opis istog iz 1753 god.
Najstariji pisani pomen manastira potie iz 1566 god u turskim knjigama. Dugo je bio metoh manastira Kuvedin i
vie puta je tokom godina pokuavao da povrati svoju samostalnost. 1753 god vrena je velika obnova crkve i
uraen je ikonostas.Oslikao ga je Todor Valjevac. Crkva je zidana od kamena i opeke. Konaci su sagraeni u 18
veku. Zvonik koji se i danas restaurira je dozidan 1764 god. U manastiru je iveo i umro veliki ktitor i u mnogome
zasluan za prosperitet manastira monah Matej. Njegov grob se nalazi u priprati crkve.Tokom II svetskog rata kao i
mnogi frukogorski manastiri opljakan je i oteden. Freske su otedene i vide se samo u delovima. Prvobitnog
ikonostasa nema. Manastirska crkva spada u manje i ima sedam visokih i uzanih prozora. Danas je spolja
omalterisana i okreena. Radovi na manastirskom kompeksu su u toku. Aktivan je, enski i o njemu ved 27 godina
zajedno brinu dve monahinje sa povremenom ispomodi.
Kuvedin: sa crkvom SVETOG SAVE
Na jugozapadu Fruke Gore blizu Divoa u mestu Kuvedin nalaze se ruevine ovog Svetosavskog manastira.Do
njega se dolazi putem Leimir - Vizid i skrene kod oznake na levo dole. Ide se oko 2-3 km i skrede levo na jedini
sporedan put. Put je lo ali kratak. Ili se doe iz pravca Divoa i skrene desno.Manastirska crkva je posvedena
Svetom Savi i njegovom ocu Stefanu Nemanji (Sv. Simeon) rodonaelniku loze Nemanjida.Manastir je podigao
srpski despot Stefan tiljanovid 1520 godine. Pominje se u rukopisnom mineju iz 1569 god. koji se danas uva u
manastiru Svete Trojice kod aka. Jeromonah Mojsej pie u zapisima da su manastir Kuvedin i Petkovica trebali
biti srueni od strane Sinan Bega ali je pladanjem velike godinje sume novca to spreeno. U njemu su boravili
monasi iz manastira Vine i Slanci kraj Beograda. Tada su sa sobom, beedi pred Turcima doneli brojne
dragocenosti izmedju ostalog knjige, mineje iz 1581 god,srebrnu kadionicu iz 1654 god. kao i au koljivau iz 1559
god. koju je ruski car Ivan IV Grozni darivao manastiru Mileeva. Godine 1744 patrijarh Arsenije IV akabenta
pokuava da Kuvedin i Divu ustupi kao metoh manastiru Hilandar ali biva osujeden. Stara manastirska crkva je
propala, pa je poetkom 19 veka poela obnova. Nov zvonik podignut je 1803 god.Tokom 1810 izgraeni su novi
konaci koji okruuju crkvu sa tri strane dok je sa etvrte podignut zatitni zid.1815 god. sagraena je nova crkva
pod baroknim uticajem. Kapela na manastirskom groblju podignuta je 1788 god.Crkva je ivopisana 1853 god od
strane Pavla Simida sa scenama iz ivota Sv.Save i Sv.Simeona. Oslikao je i ikonostas sa 46 ikona od kojih je
sauvano samo 20. Stari ikonostas iz 1772.god.koji je radio Janko Holkozovid sauvan je tako to je prenet u crkvu
u Opatovcu gde se i danas nalazi. Na litografiji M.Troha iz 1837/41 god. manastir deluje kao dvorac okruen
predivnim parkom i zelenilom. I danas, iako je u ruevinama nazire se njegova preanja lepota. Za vreme II
svetskog rata manastir je teko stradao. Ostale su samo ruevine. Danas su radovi u toku. Uredjen je konak sa
velikom trpezarijom. Obnavlja se kupola i barokni zvonik a potom i cela crkva. Nadamo se da de uskoro da dobije
svoj stari izgled.Manastir je zvanino muki. Ima jednog monaha trenutno dok je u izgradnji i nije aktivan.
Petkovica: sa crkvom SVETE PETKE
Na jugozapadu Fruke Gore kod Leimira, pored iatovca nalazi se ovaj manastir koji spada meu najstarije na
Frukoj Gori. Podigla ga je Jelena tiljanovid, udovica srpskog despota Stevana tiljanovida koja je tu provela svoje
poslednje dane. Prvi pisani pomen je iz 1561 god. Tokom 17 veka Sinan beg mitrovaki hteo je da ga srui ne bi li
od cigle i kamena sazidao dvor u Mitrovici. Zauzimanjem mitropolita Pajsija i pladanjem godinjeg danka Petkovica
je sauvana. Obnovljena je na inicijativu Arsenija arnojevida.Bila je filijala i metoh manastira iatovac. Izmeu
ova dva manastira uvek je postojalo rivalstvo i borba za samostalnodu. Crkva je zidana od kamena. Osnova crkve
je u obliku krsta. Manjih je dimenzija. Osmostrana kupola je na stubovima. U proelju priprate je barokni zvonik.
Fasada je ukraena. Obnavljana je vie puta. Freske su prilino unitene i ono to je ostalo danas je konzervirano.
ivopis je raen u duhu stare srpske umetnosti. Ikonostas je raen 1735 god. ali je od njega ostao samo veliki krst i
dve ikone i nalaze se u muzeju u Sremskoj Mitrovici. Obnova crkve uraena je 1950/52 god. pa 1981 god. i traju jo
danas. Porta sa crkvom i konakom i pratedim objektima lepo je ureena. Pored manastira je manastirski ribnjak.
Velika crkvena svetinja su moti Svete Petke, njena ruka, koja se nalazi u plavom kivotu pored levog stuba. Svete
moti se u Petkovici nalaze od pre dve godine. Manastir je aktivan, enski i o njemu veoma lepo brinu tri
monahinje.
iatovac: sa crkvom ROENJE PRESVETE BOGORODICE
Na jugozapadnim padinama Fruke Gore uz potok Remetu a blizu sela Leimir nalazi se ovaj manastir, u selu
iatovac. Podigli su ga monasi manastira ie 1520 god na temeljima stare crkve, a koji su tu prebegli iz Srbije od
Turaka, pod vostvom igumana Teofila, monaha Ilariona i Visariona. Turci su kasnije i tu crkvu sruili da bi se 1758
god. sazidala nova dananja crkva. Gradnja dananje crkve trajala je 20 god. Ono to privlai panju je njena
veliina koja prelazi u monumentalnost. Preovlauje barok a njenih 9 prozora je u gotskom stilu. Zidana je od
kamena i opeke. Zvonik je posveden Svetom oru a podigao ga je 1742 god. pukovnik Vuk Isakovid( glavni junak
"Seoba" M.Crnjanskog). Crkva je oslikana od strane Grigorija Davidovida Obida. Oslikao je i ikonostas koji je bio
zidan. Danas se o njemu malo zna. Sauvane su samo carske dveri. Tokom 18 i 19 veka manastir je imao svoj
istoriski i kulturni procvat. Posetili su ga: pedki patrijarh Paksije, patrijarh Maksim, Arsenije III arnojevid, episkop
temivarski Nikola i baki Sofronije, mitropolit Vientije Jovanovid, Arsenije IV, Lukijan Muicki,Vuk Karaid,
P.afarik, F.Mikloid, Jakov Gerid, Petar Kepen i drugi. Tu su od 1543 god. kada je i umro bile moti Svetog despota
Stefana tiljanovida koje su tokom 1942 god, da ne bi dolo do skrnavljenja prenete u SPC u Beogradu.U toku II
svetskog rata crkva i konaci su skoro uniteni. Gaani su artiljerijom. Danas je crkva obnovljena u graevinskom
smislu kao i konak. Predstoji joj unutranje ureenje. U manastirskoj porti je lep park.Iznad je manastirsko groblje
sa starom kapelom. Manastir je zvanino muki. O njemu brinu jedan monah i jedna monahinja.
Beenovo: sa crkvom SV.ARHANGELA
Ruevine manastira Beenovo nalaze se u Beenovakom Prnjavoru na Frukoj Gori uz potok iko. Manastir je
osnovao u 13 veku kralj Dragutin. Manastirska crkva je bila ivopisana. U njemu su jedno vreme boravili monasi iz
manastira Vitovnica kod Poarevca sa svim dragocenostima beedi pred Turcima.Crkva je bila graena od opeke sa
osnovom u obliku krsta i kupolom.Trostrani oblik manastirski konaci dobili su izmeu 1730 i 1771 god. Podaci o
ikonama i ikonostasu pominju se 1753 god. Zvonik je bio sagraen u 18 veku. Postojala je i bogata manastirska
riznica. Ovaj manastir je doiveo najtraginiju sudbinu od svih na Frukoj Gori. Prvo je bio u II svetskom ratu
opljakan i miniran da bi kasnije bio uniten bombardovanjem do temelja. Do danas manastir nije obnovljen i na
njegovim ruevinama postoji samo obeleje.Do ruevina manastira Beenovo dolazi se iz Rume pored sela
Stejanovaca i Beenova i samo pravo do B.Prnjavora. Tu se skrene levo i ide oko 100 metara.
Mala Remeta : sa crkvom POKROVA PRESVETE BOGORODICE
Na sredinjem delu Fruke Gore kod mesta Mala Rremeta u tiini i zelenilu nalazi se ovaj zasigurno najmanji a
moda i najlepi frukogorski manastir.Do njega se dolazi iz Vrdnika do centra Jazka gde je oznaka na desno,proe
se celo selo i na izlasku se skrene desno pre uzbrdice i pravo do manastira. Prema predanju manastir je osnovao
"sremski kralj" Dragutin. Najstariji podaci o Maloj Remeti ili Remetici sauvani su u turskim zemljinim knjigama iz
1545 god.Turci su manastir spalili i opustoili. Godine 1679, Arsenije arnojevid dozvolio je monasima manastira
Rae da se nasele u Malu Remetu i da je obnove. Mala Remeta je bila metoh manastira Beoin gde su monasi iz
Rae prvo doli. Nova velika obnova bila je 1739 god. Crkvu su sazidali majstori Todor i Nikola a ktitor je bio Stanko
Milinkovid. Iz iste godine potie zatitna povelja(salva gvardija) izdata od generala Valisa manastiru Beoin u kojoj
se pominje i titi Mala Remeta. Hram je zidan od pritesanog kamena sivkastoplavkaste boje i tesanih dekoracija.
Crkva ima krstobaznu osnovu u tradicionalnom vizantisko-srpskom stilu.Kube direktno izrasta iz krova i suava se
pri vrhu. Ima devet polukrunih prozora i dvoje ulaznih vrata. Sam izgled crkve je rustian i odie duhom starih
vremena. Imate utisak kao da je vreme stalo. Konak je podignut 1758 god. Crkva nema zidani zvonik. Srednji deo
crkve deli od priprate pregradni zid. Crkvu je islikao 1910 god. Kosta Vanelovid. Ikonostas je uraen 1757 god Ima
53 ikone koje je radilo vie majstora ali je prestone i najlepe uradio Janko Halkozovid. Manastir je posedovao
biblioteku sa 300 knjiga. Za vreme II svetskog rata sve je popljakano i uniteno. Na drvenim stubovima sa limenim
krovom je zvono pored crkve. Tu je i mala kapelica Svetog Ilije. Unutranjost crkve se trenutno renovira i kraj
radova je predvien za 14 oktobar na slavu hrama.Manastir je aktivan, enski i o njemu brinu monahinje.
Beoin: sa crkvom VAZNESENJA GOSPODNJEG
Na severnim padinama Fruke Gore u Beoinu nalazi se ovaj manastir iji je osniva nepoznat. Prvi pisani podaci su
iz turskih izvora 1566 god.Manastir je oigledno bio pljakan i opustoen jer 1697 god. Patrijarh Arsenije III
arnojevid daje dozvolu monasima manastira Rae na Drini da se nasele i obnove manastir Otada potie uveno
patrijarhovo "Otvoreno pismo"koje je on u Tabanu dao raanskim monasima.Posle te obnove ponovo je stradao u
Austrisko-Turskim ratovima da bi dananji izgled dobio 1731 god. a izgradio ga je ktitor Milivoje Milakovid iz
Futoga. Zidan je kamenom i opekom. Konaci koji su trostrani zavreni su 1741 god. kada je izgraen i zvonik na tri
sprata. Interesantan je ulazni portal iznad koga su sa leve strane izvajan Lav a sa desne Orao. Ikonostas je veoma
visok i veoma uzan uklopljen u arhitekturu visoke i uzane manastirske crkve. Ikonostas ima 62 ikone. Dva od etiri
visoka stuba koji pridravaju kube,zaklanjaju ikonostas tako da se ne moe sagledati u celosti. Ikone su radili u
razliitim periodima Janko Halkozovid,Dimitrije Baevid, Teodor Kraun i Georgije Zograf. Sama crkva je ivopisana
od strane Janka Halkozovida. Manastirska biblioteka je imala oko 780 starih knjiga i 63 Srbulje. Rukopisanih je bilo
41. To je sve u II svetskom ratu opljakano da bi kasnije bilo vradeno i nalazi se muzeju SPC u Beogradu. Manastir
ima lep park u kome se nalazi mala kapela posvedena Svetom oru iz 1905 god. Tu se nalazi mali izrezbareni
ikonostas sa sedam ikona.U crkvi jkod vrata desno nalazi se grob Svetog Vladike Varnave nedavno proglaenog za
sveca. Manastir je aktivan i o njemu brinu monahinje. Do manastira se dolazi iz centra Beoina do policijske stanice
pa desno i pravo do manastira koji se nalazi na levoj strani puta.
Rakovac: sa crkvom SVETI VRAI KUZMAN i DAMJAN
Do manastira se dolazi iz pravca Beoina do mesta Rakovac.Iz centra Rakovca pravo putem do manastira . Po
predanju podigao ga je Veliki komornik Despota Jovana Brankovida-Raka Miloevid po kome je manastir i dobio
ime. Za godinu se uzima 1498.Na zidu manastirske priprate sauvan je zapis iz 1533 god. Na srebrnom
manastirskom peatu je 1678 god. Bilo je vie obnova manastira. Ko je obnovio manastir ostaje tajna.Manastir su
inili: Hram,Konaci,Kapela i Isposnica. U II svetskom ratu manastir je teko stradao. Sama crkva je rekonstruisana
1958/59 god i izgraen je nov mali zvonik ispred ulaza u crkvu. Tek 2003/2004 god. grade se novi manastirski
konaci koji okruuju crkvu i ceo kompleks sa svih strana. U svoje vreme manastir je bio kulturno sredite i
prepisivaki centar. Tu je prepisan Duanov Zakonik a 1714 god. je zavren uveni rakovaki rukopisni Srbljak
napisan od strane monaha Maksima. U Srbljaku su sabrane sve pohvalne pesme Srbima Vladarima-Svetiteljima. Iz
manastira Rakovac( 18/ 19 vek) potiu uveni:Vientije Jovanovid, Pavle Nenadovid,Danilo Jakid,Mojsije
Putnik,Josif akabenta i dr. Na bakrorezu iz 1743 vidi se kako je manastir izgledao.Od fresaka je ostalo veoma malo
i one se u delovima mogu videti u kaloti i tamburi kubeta kao i na dva stuba. Crkva je graena od obraenog i
lomljenog kamena. Dananji ikonostas je mali i ikone su iz 18 veka. Radovi na manastirskim konacima su u
toku.Manastir je aktivan. Meovit je i o njemu brinu monasi i monahinje.
Jazak: sa crkvom SVETE TROJICE
Na junim padinama Fruke Gore blizu Vrdnika na kraju sela Jazak nalazi se istoimeni manastir. Dolazi se iz centra
banje Vrdnik desno - postoji putokaz i u centru sela Jazak skrene se desno i ide pravo do manastira. Pre sadanjeg
postojao je Stari Jazak koji je bio posveden Vavedenju. Ktitor Starog Jazka bio je Despot Jovan Brankovid u 15
veku.Stara crkva je bila oslikana. Godine 1705 u Stari Jazak donete su moti Cara Uroa nejakog poslednjeg iz loze
Nemanjida iz manastira Sudikove kod Nerodimlja na Limu. Moti su vie puta seljene i uvek vradane u Jazak. Kada
je inae mala crkva manastira Stari Jazak postala pretesna od posetilaca i poklonika motima Cara Uroa, na mestu
Gradac 1736 god nedaleko od Starog Jazka poela je gradnja dananjeg Novog Jazka. Stari Jazak je vremenom
sruen. Danas su tamo samo ostaci. Manastirski kompleks se sastoji od crkve sa zvonikom, konacima koji sa tri
strane okruuju crkvu, dok je sa etvrte strane zid i zasvoeni ulaz u manastirsku portu. U sredini porte je
manastirska crkva sa trospratnim zvonikom. Crkva je zidana crvenom ciglom i belim kamenom. Fasada je
dekorisana turskim dekorativnim elementima. Novi Jazak posveden je Svetoj Trojici. Unutranjost crkve je
ivopisana 1761 god. a ukraava je ikonostas koji je radio Dimitrije Baevid 1769 god.sa svojim uenicima
Teodorom Kraunom i Dimitrijem Popovidem. Ikonostas ima 58 ikona. Na vrhu se nalazi pozlaen krst. Dva
manastirska stuba koja pridravaju kube zaklanjaju ikonostas tako da se ne moe sagledati u celosti. Pod crkve je
pokriven mermernim ploama. Ispred tih stubova nalaze se dve ikone.Tron Bogorodice a na drugom desnom stubu
tron Cara Uroa. Ispred tog stuba i freske nalazi se kivot sa motima cara Uroa koji je umro 1347 god. Najvedi i
najdetaljniji radovi na manstirskom kompleksu uraeni su u periodu od 1926-1930 god. Manastir je aktivan i o
njemu brinu monahinje.
Staro Hopovo: obnavlja se
Izolovan i nepristupaan (ak su i okolni letnji putevi, zbog retkih prolaznika, skoro potpuno obrasli visokom
travom), udaljen je oko dva kilometra severoistono od Novog Hopova. Od manastirskog kompleksa ostala je
jedino crkva, dok su krilo konaka severno od nje i ekonomske zgrade u ruevinama. Samo sto metara uzvodno
potokom nalazi se ozidan izvor sa pitkom hladnom vodom. Ako se pree potok i poe nizvodno, posle 40 metara
nailazi se na jedanod retkih frukogorskih mineralnih izvora.Tu je i ulaz u polulunu, polukrunu pedinu
impozantnih dimenzija (zapravo re je o povedoj potkapini). Na njenom kraju ima kamenja i blokova, pa se nezna
da li je tu istinski kraj hodnika. Spada u red suvih pedina bez protonih i prokapnih voda. Prolost manastira je
prilino nepoznata. Narodna legenda, kao i za Novo Hopovo i Fenek, pripisuje osnivanje ovog manastira (1496-
1502) despotuoru Brankovidu, potonjem vladiki Maksimu. No, prvi pouzdani podatak potie iz 1546. i nalazi se u
najstarijem turskom popisu Srema (Sremski defter). Kroz ceo XVI vek pominju ga iskljuivo turski dokumenti (1566-
69, 1588, 1588-95). U XVII veku nema pisanih tragova o manastiru. Manastirska crkva, zidana kamenom, lepo i
nadahnuto, mala je jednobrodna graevina sa centralnom apsidom, spolja petostranom, iznutra polukrunom.
Skladnih je odnosa i arkatine dekoracije. U unutranjosti crkve jasno se izdvajaju tri dela: priprata, naos i oltar.
Presvedena je poluobliastim svodom, a nad naosom je podignuto veliko, spolja desetostrano kube, koje nose
pandantifi i koje dominira nad malom arhitektonskom masom crkve. Fasade i postolje kubeta ukraeni su nizom
slepih arkada. Na brodu su tri prozora i jedan ulaz (na zapadnoj strani), a na kubetu deset uskih prozora, to
obezbeuje dobru osvetljenost unutranjosti. Zvonik nikada nije podizan.
Novo Hopovo: sa crkvom SVETOG OCA NIKOLAJA
Na junim padinama Fruke Gore kod mesta Irig a na 3 km. od izletita Iriki venac nalazi se ovaj manastir. Do
manastira se dolazi novim putem koji nije na mapi,od manastira Grgeteg do sela Neradina a potom za Irig.Pred
Irigom znak desno oko 3 km do manastira Staro i Novo Hopovo. Manastir Novo Hopovo zajedno sa Kruedolom,po
svojoj arhitekturi, prosvetnoj ulozi, bogatoj istoriji, jedan je od najznaajnijih manastira u Vojvodini.U 17 veku
monatvo je odravalo veze sa Rusijom i Svetom gorom.Poetkom 18 veka postojala je ivopisaka kola koju su
vodili Arsenije Zograf i Nil. Manastir je teko stradao 1684 i 1688 god.od Turaka. Tada su monasi sa motima
Svetog Teodora Tirona beali u abac pa u manastir Radovanicu.Drugo svoje stradanje manastir je doiveo u
Drugom svetskom ratu .Sruen je zvonik i vie nije obnavljan.Arhitektura crkve ima sve odlike moravske kole.
Zidana je od tesanog kamena i opeke.Crkva je ivopisana u dva navrata:poetkom i polovinom 17 veka.
Pretpostavlja se da su ih radili ivopisci sa Svete gore. Najznaajnija je freska Pokolj Vitlejemske dece( nalazi se
iznad desne pevnice) koja je u potpunosti preuzeta sa freske u katolikonu crkve manastira Lavra na Svetoj gori.
Ovde se u manastiru 1750 god zamonaio Dositej Obradovid i tu bio 3 godine. Proitao je bogatu monaku
biblioteku i teoloki se obrazovao. Ikonostas je radio Teodor Kraun 1770 god. Sauvano je samo nekoliko ikona
koje se nalaze u galeriji Matice Srpske u Novom Sadu. U manastiru se nalaze i moti Svetog Teodora Tirona koje se
uvaju u kivotu u crkvi. Visoki manastirski konaci potpuno okruuju manastir. Nedaleko se nalazi i manastir Staro
Hopovo koje je otedeno, konzervirano, nije u funkciji i eka obnovu. Izmeu se nalazi i manastirski ribnjak. Bio je
nekada metoh manastiru Novo Hopovo. Manastir Novo Hopovo je aktivan, i o njemu brinu monahinje.
Grgeteg: sa crkvom SVETOG NIKOLE
Izmeu Beograda i Novog Sada, sedam km od Iriga na padinama Fruke Gore nalazi se manastir Grgeteg. Do
manastira se dolazi iz manastira Kruedol putem uzbrdo do oznake desno i odatle ima oko 4 km loeg puta do
manastira. Proe se beli krst i stari eram i dolazi do kapije. Po legendi manastir je podigao despot Vuk Grgurevid u
narodu poznat kao Zmaj Ognjeni,da bi tu smestio svog slepog oca Grgura Brankovida(hilandarskog monaha
Germana).Podignut je negde izmeu 1459-1521 ( pre turskog osvajanja Srema). Na manastirskom groblju vie
manastira na breuljku kod belog krsta sahranjen je izmeu ostalih i Arhimandrit Ilarion Ruvarac, istoriar i iguman
manastira koji je veoma mnogo uradio na obnavljanju istog. Dananji izgled manastir Grgeteg duguje Ilarionu
Ruvarcu. Godine 1899 dao je da se uradi novi ikonostas. Poseban je po tome to je zidan od kamena, mermera i
kovanog gvoa. Ikone je radio Uro Predid i ima ih samo 21 ali su zato velikih dimenzija. Podigao je prestone ikone
iznad carskih dveri( u drugu zonu) to nije obiaj. Od 12 praznika uradio je samo dva:roenje i vaskrsenje Hristovo.
Ikonostas pleni svojom lepotom. Unutranjost crkve nije ivopisana ali su zidovi, svodovi i unutranjost kupole
ukraeni floralnim ukrasima koji ostavljaju izuzetan utisak. Biva pevnica pretvorena je u manju kapelu i jo se
izvode radovi. Postoji i mala zimska crkva posvedena svetom Serafimu Sarovskom ruskom svecu. U svojoj istoriji
manastir je pruao utoite mnogima, tako da su i monasi iz manastira Slanci kod Beograda boravili jedno vreme
beedi pred najezdom Turaka. Visoki manastirski konaci ograuju crkvu u obliku pravougaonika. Novi zvonik, crkva
i konaci su povezani meusobno tako da ih moete obidi sve a da ne izlazite napolje. Manastir je aktivan i o njemu
brinu monasi i monahinje.
Velika Remeta: sa crkvom SVETOG DIMITRIJA
Severioistono od Iriga u umskom okruenju na padinama Fruke gore blizu izvora potoka elovrenac nalazi se
manastir Velika Remeta. Do manastira se dolazi putem Beograd - Novi Sad kada se skrene za Iriki venac. Prou se
oznake za Grgeteg i Kruedol i naie se na putokaz prema Velikoj Remeti. Po predanju podigao ga je kralj Dragutin
poznat kao "sremski kralj" u prvoj polovini 14 veka. Meutim verovatnije je da je manastir sa crkvom nastao u
drugoj polovini 15 veka i to 1509 god. Prvi pisani pomen je iz doba turskog sultana Sulejmana II iz 1541 god. Crkva
je sazidana od kamena i opeke sa samo jednim ulazom i 5 veoma lepih prozora koje je naeo zub vremena. Bila je
ivopisana.Od fresaka je ostalo malo, pretpostavlja se da su iz 1566-1568 god. Kao i ostali frukogorski manastiri i
Velika Remeta nije mogla izbedi ruenje. Zbog odmazde za izgubljenu bitku kod Petrovaradina 1716 god. u kojoj je
Eugen Savojski porazio Turke, spaljeni su skoro svi manastiri pa i Velika Remeta. Obnova je poela vrlo brzo, ved
1720 god. Bio je utoite za monahe manastira Rakovica kraj Beograda i monahe iz manastira Voljave. Manastirski
konaci opkoljavaju manastir sa sve 4 strane tako da lii na tvravu. I danas se u manastir moe udi samo kroz velika
zasvoena vrata. U manastiru dominira veliki zvonik podignut 1734/35 god.Jedan je od najstarijih i sigurno najvii
u Sremu sa svojih 38,60 m i 8 spratova. U manastirskom konaku uva se velika ikona udotvorna majka Boija
uokvirena medaljonima iz 1678 god. Takoe u konacima je osnovan muzej stare srpske crkvene muzike sa
eksponatima i notama iz srednjeg veka koje nisu bile istog oblika kao danas. Za vreme II svetskog rata manastir je
opljakan. Potrebna je detaljna restauracija cele crkve koja je spolja oronula to se vidi posebno po prozorima.
Manastir je aktivan i o njemu brinu monasi i monahinje.
Kruedol: sa crkvom BLAGOVESTI BOGORODICE
Na obroncima Fruke Gore kod mesta Irig u pitomoj okolini nalazi se ovaj drevni manastir okruen parkom i
stablima kestenova. Do manastira se moe dodi na vie naina. Starim putem Beograd - Novi Sad do skretanja za
Maradik i u centru skrenuti malo desno na dole i put (oko 5km) vodi do mesta Kruedol. Odatle pratite oznake do
manastira. Moete dodi i preko Irikog venca gde postoje vrlo uoljivi putokazi do manastira. Iznad vrata crkve na
spoljnom zidu je velika fresko kompozicija Stranog Suda kojom je ispripovedana pria o kraju i sudbini sveta.
Jedna od dragocenosti manastira je i njegov ikonostas.Sastoji se iz 36 ikona.Nisu raene istovremeno ved potiu iz
razliitih perioda i stilova. Ispod ikonostasa se nalazi kivot u kome su smeteni ostaci motiju svetih Brankovida
(Maksima,Stefana,Jovana i Angeline). Izlau se samo u vreme velikih praznika. U konaku manastira je i kapela Sv.
Maksima iz 1722 god. kao i zbirka ikona, slika,starih rukopisa, knjiga, nametaja i ukrasnih predmeta. Manastirski
konaci opkoljuju crkvu sa sve etiri strane. Danas manastir privlai panju i kao mauzolej. Tu su sahranjeni pored
Brankovida i Patrijarh Arsenije III arnojevid u pragu crkve a pored ulaznih vrata nalazi se nadgrobna ploa uzidana
u zid. Zatim tu su i Mitropolit Isaija akovid, Patrijarh Arsenije IV Jovanovid akabenta (u mermernom sarkofagu u
priprati sa desne strane),Grof ore Brankovid( u podu priprete sa leve strane), Vojvoda Stefan upljikac, knjeginja
Ljubica Obrenovid( u podu na sredini priprate) kao i kralj Milan Obrenovid (u knjeginjinoj grobnici). Levo od vrata
na zidu je nadgrobna ploda kralja Milana. Za vreme II Svetskog rata manastir je opljakan ali su dragocenosti
vradene i nalaze se u muzeju SPC u Beogradu. Manastir Kruedol je aktivan, enski i o njemu brinu monahinje. Blizu
manastira u selu Kruedol je i Sretenjska crkva zadubina Angeline Brankovid iz 1512.god. Angelina se zamonaila i
prvobitno je bila sahranjena u Sretenjskoj crkvi 1621 god. da bi kasnije bila preneta u Kruedol. To je prvobitno bio
enski manastir.Danas je to parohijska crkva. Zanimljiv je ikonostas koji je radio Teodor Kraun i Dimitrije Baevid
1763.god. Oko crkve su visoki konaci.

Manastir Krusedol - najveca svetinja na Fruskoj Gori
Na dvadeset kilometara od Novoga Sada, a na samo 5 kilometara od Sremskih Karlovaca, nalazi se najuticajniji
manastir na vojvoanskoj Svetoj gori.
Posetili smo manastir Kruedol sa crkvom Blagovesti Bogorodice na jugoistonoj strani Fruke gore.
Sa wikipedije moemo saznati da je manastir zadubina poslednjih srpskih despota u Sremu - Brankovida. Sagraen
je poetkom XVI veka izmeu 1509 i 1514. godine.
O vanosti ovog manastira za SPC, govori injenica, da su Brankovidi, dva patrijarha Srpske pravoslavne crkve i
kralj Milan Obrenovid sahranjeni u Kruedolu.
Na savet je da ovom manastiru date prioritet pri obilascima, jer po bogatstvu riznice, uvenom ikonostasu i
ivopisu, relikvijama i priama iz ivota ovo je najveca svetinja na Fruskoj gori. Detalje o fruskogorski
manastirima mozete pogedati na forumu.





Add Photo To Cart
Krusedol
Slika manastira Krusedol na Fruskoj Gori.












Add Photo To Cart
Krusedolski-
zvonik
Zvonik.
Date: 08/22/2011
Owner: Gallery
Administrator
Views: 512





Add Photo To Cart
Krusedolska-porta
Porta na ulazu u manastir Krusedol.
Date: 08/22/2011
Owner: Gallery Administrator
Views: 648





Add Photo To Cart
Krusedol-Novi-
konak
Novi konak koji ce
verovatno biti
prenociste
hodocasnicima.
Date: 08/22/2011






Add Photo To Cart
Manastirsko
zdanje-
Krusedol
Date: 08/22/2011
Owner: Gallery Administrator
Views: 560





Add Photo To Cart
Manastir-
Krusedol
Date: 08/22/2011
Owner: Gallery
Administrator
Views: 667
-
, .





.
.

.-
.


Vrdnika kula
Poseti Osovlje, tamo imas Naftagasovo odmaraliste gde verovatno mozes i da
spavas (Ako nije zauzeto od strane Naftagasa). Imaju i restoran. Mislim da je pun
pansion 1.000 - 1.500 din. Mir,tisina, pticice pevaju, odatle vodi staza do
manastira Beocin (2,5 km) putem prema Beocinu



Ran Platan
Fruka gora, Iriki Venac uz obilazak manastira Kruedol, Grgeteg i Hopovo

vonja auto-putem prema Rumi i Irigu, do manastira KRUEDOL, poseta i obilazak manastira sa (manastirskim kustosom), vreme zadravanja oko 60-min
Nastavak puta ka manastiru GRGETEG, poseta manastiru i razgledanje, sa (manastirskim kustosom), vreme zadravamja oko 60- min.

Sledei cilj je manastir NOVO HOPOVO. Poseta i razgledanje manastira sa (manastirskim kustosom), vreme zadravanja oko 60- min.



Manastir Hopovo se nalazi na junim obroncima Fruke gore, kod mesta Irig, a na 3 km. od izletita Iriki
Venac.Manastir je imao bogatu istoriju. Jedno vreme je u njemu bilo sedite episkopa, pa se po njemu Sremska
eparhija nazivala Hopovskom.Osim toga u njemu je postojala i monaka kola. U periodu od 1757. do 1760. tu je
boravio i Dositej Obradovi.
Manastir Kruedol se nalazi na jugoistonom delu Fruke Gore i zadubina je porodice Brankovi, poslednjih srpskih
deposta u Sremu. Sagraen je izmeu 1509. i 1514. godine. Crkva u manastiru posveena je prazniku Blagovetenja.
Mesto na kome se manastir nalazi, ponekim istraivaima je svetilite stare slovenske vere.
Manastir Grgeteg se nalazi na junim padinama Fruke gore, nedaleko od sela i manastiraKruedol. Po predanju,
osnovao ga je 1471. godine unuk ura Brankovia, Vuk Grgurovi, poznat u narodnim pesmama kao Zmaj Ognjeni
Vuk.
Sremski Karlovci je gradsko naselje u optini Sremski Karlovci u Junobakom okrugu, ali pripadaju istorijskoj oblasti
Srem, iji naziv stoji i u imenu naselja. I danas ovo pitoreskno mesto, smeteno na obroncima Fruke gore i obali
Dunava, ima svoje sinonime, koji su uglavnom nastali kao posledica njegove bogate i interesantne prolosti. A ona
je, ini se, ovde ostavila dubokog traga kao malo gde. U koji god deo grada da zakoraite nailazite na vekovne
ostatke jo dovoljno neistraene i neispitane istorije. Iz bilo kojeg pravca da se dolazi, Novog Sada ili Beograda, prvo
sa ime se putnik suoi je prelepa arhitektura. Stara monumentalna zdanja krase Karlovce jo od poetka ovog veka.