Emniyet Genel Mdrl

KOM Daire Bakanl

Konur Sk. No:40, 06640
Kzlay/ANKARA
Tel: 0312 412 72 50
Faks: 0312 417 06 21
http://www.kom.gov.tr

KOM Yaynlar
Yayn No: 78
Bask : Mart 2012 Ankara
Yayn Tr : Sreli

ISBN: 978-605-359-579-3

Kaaklk ve
Organize Sularla Mcadele

2011 Raporu

Bask
Aydodu Ofset
Tel: 0312 395 81 44
Faks: 0312 395 81 45
www.aydogduofset.com

Raporun tavsiye edilen referans ekli:

KOM Daire Bakanl. (2012). Kaaklk
ve Organize Sularla Mcadele 2011
Raporu, KOM Yaynlar: Ankara.

Tm yayn haklar KOM Daire Bakanlna

aittir. zinsiz oaltlamaz.

ANKARA - MART 2012

nsanlar daima yksek, temiz ve mukaddes hedeflere

yrmelidirler. Bu hareket eklidir ki insan olann
vicdann, diman ve btn insan kavramn tatmin
eder. Bu ekilde yryenler, ne kadar byk fedakrlk
yaparlarsa, ykselirler ve bu hareket ekli mutlaka ak
olur.
nk aln ak, dima ak, kalb ve vicdan ak
insanlar tarafndan idare olunabilen toplumlar
ancak bu mnada hareketlerin izleyicisi olabilirler.
Fikirlerini, duygularn ve teebbslerini gizli tutanlar,
gizli vastalar uygulamaya girienler mutlaka utanma
ve sklmay gerektiren, akl ve mantn haricinde
hareket edenler olabilirler. Bu gibi ilere girienlerin
sonu erge acdr.

1926 (Atatrkn SD. III, s.80-815)

www.kultur.gov.tr

NDEKLER
BAKAN SUNUU
dris Naim AHN / ileri Bakan

IX

NSZ
Mehmet KILILAR / Emniyet Genel Mdr

XI

TAKDM
Mehmet YELKAYA / KOM Daire Bakan

XIII

BLM I: OPERASYONEL FAALYETLER

1. MAL SULAR ve SU GELRLERYLE MCADELE

1. MAL SULAR VE SU GELRLERYLE MCADELEYE

GENEL BAKI................................................................................... 1
2. MAL SU TRLERNDE GRLEN TRENDLER............................. 2
3. MAL SULAR VE SU GELRLERYLE MCADELE
ALIMALARI................................................................................... 5
4. MCADELEYE YNELK DER ALIMALAR............................. 14
2. KAAKILIK SULARIYLA MCADELE

15

1. KAAKILIK SULARINA GENEL BAKI...................................... 15

2. KAAKILIK SU TRLERNDE GRLEN TRENDLER.............. 16
3. KAAKILIK SULARIYLA MCADELE ALIMALARI................ 19
3. NARKOTK SULARLA MCADELE

31

1. UYUTURUCU SULARINA GENEL BAKI..................................31

2. UYUTURUCU YAKALAMALARINDA GRLEN TRENDLER.......33
3. NARKOTK SULARLA MCADELE ALIMALARI......................48
4. ORGANZE SULARLA MCADELE

55

1. ORGANZE SULAR ve SLAH-MHMMAT KAAKILIIYLA

MCADELEYE GENEL BAKI......................................................... 55
2. ORGANZE SULAR ve SLAH-MHMMAT
KAAKILIINDA GRLEN TRENDLER..................................... 56
3. ORGANZE SULAR, SLAH-MHMMAT ve TEHLKEL
MADDE KAAKILII ile MCADELE ALIMALARI.................... 56
5. BLM SULARIYLA MCADELE

61

1. BLM SULARINA GENEL BAKI...............................................61

2. BLM SULARINDA GRLEN TRENDLER...............................61
3. BLM SULARI LE MCADELE ALIMALARI.........................63
4. MCADELEYE YNELK DER ALIMALAR..............................66

VII

BLM II: ETM - ARATIRMA ve DER

FAALYETLER
6. TRKYE ULUSLARARASI UYUTURUCU ve
ORGANZE SULARLA MCADELE AKADEMS
(TADOC) FAALYETLER

67

1. TADOC FAALYETLERNE GENEL BAKI....................................... 67

2. ULUSAL ETM PROGRAMLARI................................................... 67
3. ULUSLARARASI ETM PROGRAMLARI...................................... 71
4. BLGSAYAR DESTEKL ETM (BDEM)....................................... 75
7. KPEK ETM MERKEZ (KEM) FAALYETLER

77

1. KEM FAALYETLERNE GENEL BAKI........................................... 77

2. ETM FAALYETLER.................................................................... 78
3. MERKEZ YAPILANDIRMA FAALYETLER...................................... 79

8. TRKYE UYUTURUCU ve UYUTURUCU

BAIMLILII ZLEME MERKEZ (TUBM) FAALYETLER

81

1. TUBM FAALYETLERNE GENEL BAKI........................................ 81

2. TUBMN ULUSAL GREVLER..................................................... 81
3. TUBMN ULUSLARARASI GREV VE EMCDDAYA KATKISI...... 83
4. TUBM ALIMA GRUPLARI.......................................................... 84
5. TUBMN DER FAALYETLER.................................................... 84
9. ARATIRMA FAALYETLER

87

1. ARATIRMA FAALYETLERNE GENEL BAKI.............................. 87

2. MEVZUAT ALIMALARI................................................................ 88
3. ULUSLARARASI BRL FAALYETLER.................................... 89
4. AR-GE FAALYETLER..................................................................... 95
5. YAYINLAR........................................................................................ 96

VIII

BLM III: BASINDA KOM

97

TABLOLAR LSTES

107

EKLLER LSTES

108

KAYNAKA

111

KISALTMALAR LSTES
AGT
BDEM
BKA
BKM
CARICC
CARIN
DEA
EDDRA
EGM
ET
EMCDDA
EPDK
EPDEK
EUROPOL
EWS
HMRC
IMKB
INCB
INTERPOL
FIFA
DEM
KBRN
KE
KS
KOM
MASAK
NRC
OCTA-SEE
OECD
SYM
POLNET
SBS
SECI
SELEC
SMPSS
SOCA
SCAK
StAR
TADOC
TAEK
TCK
TKA
TUBM
KEM
UKBA
UNODC
TBTAK
UPEP

: Avrupa Gvenlik ve birlii Tekilat

: Bilgisayar Destekli Eitim Merkezi
: Almanya Federal Kriminal Polis Birimi
: Bankalararas Kart Merkezi
: Orta Asya Blgesel Bilgi ve Koordinasyon Merkezi
: Camden Varlklarn Geri Alnmas Kurumlararas Bilgi A
: ABD Uyuturucu ile Mcadele Birimi
: Madde Talep Azaltm Faaliyetleri Deiimi Bilgi Sistemi
: Emniyet Genel Mdrl
: Ekonomik birlii Tekilat
: Avrupa Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezi
: Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu
: Eylem Plan zleme ve Deerlendirme Kurulu
: Avrupa Polis Tekilat
: Erken Uyar Sistemi
: ngiliz Kraliyet Gelirler ve Gmrk daresi
: stanbul Menkul Kymetler Borsas
: Uluslararas Narkotik Kontrol Kurulu
: Uluslararas Polis Tekilat
: Uluslararas Futbol Federasyonlar Birlii
: ntranet Destekli Eitim
: Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nkleer Madde
: Karadeniz Ekonomik birlii rgt
: Kitle mha Silahlar
: Kaaklk ve Organize Sularla Mcadele
: Mali Sular Aratrma Kurulu
: NATO-Rusya Konseyi
: Gneydou Avrupa Organize Su Tehdit Deerlendirmesi
: ktisadi birlii ve Gelime Tekilat
: lme Seme ve Yerletirme Merkezi
: Polis Bilgisayar A
: Sahte Banknot zleme Sistemi
: Gney Dou Avrupa birlii Giriimi
: Gneydou Avrupa Kanun Uygulama Merkezi
: Sahte Madeni Para zleme Sistemi
: ngiliz (Birleik Krallk) Ar Organize Sular Birimi
: Suun nlenmesi ve Ceza Adalet Komisyonu
: alnm Mal Varlklarnn Geri Alm
: Trkiye Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi
: Trkiye Atom Enerjisi Kurumu
: Trk Ceza Kanunu
: Trk birlii ve Koordinasyon Ajans Bakanl
: Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezi
: Kpek Eitim Merkezi
: ngiltere Snr Birimi
: Birlemi Milletler Uyuturucu ve Su Ofisi
: Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu
: Uluslararas Polis Eitimi birlii Projesi

IX

Bakan Sunuu

dris Naim AHN

ileri Bakan

ileri Bakanl olarak her trl organize

su rgtnn ortaya karlmas ve bunlarla
kararl bir ekilde mcadele edilmesi en
nemli nceliklerimiz arasnda yer almaktadr. Btn
gayret ve almalarmz; effaf, demokratik ve huzurlu
bir toplum yapsnn tesis edilmesidir. Bu dorultuda,
organize sularla mcadeleyi sistematik ve etkin
klmak iin ilgili birimlerin katlmyla Organize Sularla
Mcadele Ulusal Strateji Belgesi gncellenmi, sz
konusu strateji belgesinin uygulanmasna ilikin
eylem plan hazrlanarak yrrle girmitir.
Organize su rgtlerine ynelik planl operasyonlarda,
toplumsal huzuru bozan su rgtleri etkisiz hle
getirilmi, halkmzn devlete olan gveni pekitirilmitir.
leni yntemleri ve eitlilii ile lkelerin ticari
faaliyetlerini ve ekonomik geliimini olumsuz ynde
etkileyen kaaklk ve organize sularla mcadele
erevesinde ulusal ve uluslararas kurum ve
kurulularla koordineli olarak nemli operasyonlar
gerekletirilmitir.
Organize su rgtleriyle mcadele kapsamnda,
uyuturucu kaakl yapan su rgtleriyle
mcadeleye zel bir nem ve ncelik verilmektedir.
Ayn zamanda genlerimizi uyuturucu kullanmna
ynelten uyuturucu sokak ebekelerine kar da zel
mcadele yntemleri gelitirilmi ve uygulanmtr.
Yaplan yasal dzenlemeler, ihtisaslama, kapsaml
ve youn eitim programlar, zverili almalar, ilgili
kurumlarla ulusal dier lke ve kurulularla uluslararas
seviyede yaplan mterek almalar ve ibirlii
neticesinde, Trkiyede kolluk kuvvetlerinin kaaklk
ve organize sularla mcadeledeki etkinlii 2011 ylnda
artarak devam etmitir. Trkiyenin bu alandaki kararl

XI

mcadelesi, uluslararas platformlarda

larn nne geilmitir. Bu kararl mca-

takdirle karlanmaktadr.

deleye bundan sonra da devam edile-

lkemizi her ynden olumsuz etkileyen

cektir.

akaryakt, sigara ve emtia kaaklna

Biliim teknolojilerinde yaanan hzl ge-

kar 2011 ylnda da baarl

operas-

limeler, yaammzn her aamasnda

yonlar gerekletirilmitir. Ayrca, ne-

getirdii kolaylklarn yannda, su ile-

mi her geen gn artan gmen kaak-

yen kiiler iin yeni su yntemlerini be-

l ve insan ticareti su faaliyetleri ile

raberinde getirmektedir. Gelien tekno-

mcadelede, uluslararas alanda faa-

lojinin doal sonucu olarak artan ve gn

liyet gsteren su organizasyonlarnn

getike yaygnlaan biliim sularna

deifre edilebilmesine ynelik operas-

kar kararl mcadelemiz etkin ve baa-

yonel almalara arlk verilmitir.

rl bir ekilde devam edecektir.

Kamu gcnn kiisel kar amacyla

Tm bu almalarda emei geen ve

kullanld yolsuzluk sularna kar sr-

fedakrca grev yapan gvenlik gle-

drlen mcadele sayesinde, kamusal

rimizi bu vesileyle yrekten kutluyor, ba-

kaynaklarmz hedef alan maddi kayp-

arlarnn devamn diliyorum.

dris Naim AHN

ileri Bakan

XII

nsz

K
Mehmet KILILAR
Vali
Emniyet Genel Mdr

aaklk ve organize sular, dier sulara

nazaran sayca az olsa da, topluma
ynelttii tehlike bakmndan ok daha
byk maliyet ve olumsuzluklara yol
amaktadr. Su rgtlerinde, paraya ve gce ulamak
iin her yolu meru sayan bir anlay bulunmaktadr.
Hukuk devletine ve kanun hkimiyetine meydan
okuyan bu anlay, toplumun huzur ve gvenliini
tehdit ederken bireylerin can ve mal emniyetini hie
saymakta, toplumun devlete olan itimadn ve gelecee
olan midini andrmaktadr.
Bu tr kanunsuz menfaat oluumlarna kar her trl
nleyici tedbiri almak, polis olarak bizim ncelikli
vazifemizdir. Bu vazifeyi hakkyla icra ederken, yetki
ve sorumluluk snrlar iinde su oluumlarnn zerine
sarslmaz bir kararllk ve grev bilinciyle gidilmektedir.
Son yllarda kendini her adan yenileyen ve gelitiren
Tekilatmz, yetimi insan gcyle, ileri teknolojiyi
gnlk ilerine hzla adapte etmesiyle ve profesyonel
polislik anlayyla her adan rnek bir dinamizm ve
verimlilik iinde vazifesini yapmaktadr.
Bu adan bakldnda, Kaaklk ve Organize Sularla
Mcadelede (KOM) Birimlerimizin byk baarlara
imza atmas asla tesadf deildir. 1999 ylnda ceza
usul hukukumuza dhil olan zel soruturma teknikleri,
su rgtlerini deifre etmede ve su dnyasndaki
gizli kar ilikilerini ortaya karmada bize ok nemli
kabiliyetler sunmutur. Herhangi bir su oluumunu
kuran ya da kurma niyetinde olanlarn artk ok daha
fazla riski gze almak zorunda kald aktr.
Bu baar grafiinin yakalanmasnda, kaaklk ve organize sula mcadelenin ayr bir uzmanlk dal olarak
kabul edilmesinin, bu alandaki teknik ve teknolojiye
nem verilmesinin ve personel eitiminde ulusal ve
uluslararas alanda rekorlara imza atlmasnn byk bir
rol bulunmaktadr. Devletimizin bu alana verdii ncelik, toplumun huzur ve gvenliine yaplan en kalc
yatrm olarak kendini gstermektedir.

XIII

Organize sula mcadelede yaanan

profesyonelleme sreci, 2007 ylnda
Babakanlk Makamnn onayyla yrrle giren Organize Sula Mcadele
Ulusal Strateji Belgesiyle yeni ve btncl bir perspektif kazanmtr. Bu belgeyi, 2010 ylnda kabul edilen gncel
hali ve eylem plan takip etmi, bylece
Trkiyenin organize sularla mcadeledeki bilgi ve tecrbesi, ulusal hedefler
etrafnda birletirilmitir.
Son 10 yllk sre zarfnda, mcadele
politikalarnn ekillenmesinde stlendii nc rol, ulusal ve uluslararas alanda
yapt baarl almalar, KOM Birimlerimizi Tekilatmzn ve lkemizin iftihar ettii ve gven duyduu bir noktaya
getirmitir. Son yllarda KOM isminin
adeta bir marka haline gelmesi duyulan
bu gven ve itimadn boa kmadn
gstermektedir.
Uyuturucuya kar yrtlen youn
mcadelenin sonular ortadadr. Yaplan
operasyon says dikkate alndnda,
Trkiyenin uluslararas uyuturucu
kaaklar iin riskli bir gzergh
haline geldiini rahatlkla syleyebiliriz.
Zaten son dnemde uyuturucu
trafiinin Balkan Rotasnn dnda yeni
alternatif rotalara da ynelmi olduu
vurgusu birok uluslararas raporda yer
almaktadr.
Dier taraftan, genlerimizi uyuturucu
kullanmna ynelten ve okul evrelerinde yuvalanan yurtii uyuturucu ebekelerine kar da etkili mcadele yntemleri gelitirilmitir. Bunlarn ker-

tilmesi sayesinde, ilenmesi muhtemel

birok suun da nne geilmitir.
Mcadelede
edindiimiz dier bir
tecrbe
de,
uyuturucu
madde
kaaklna indirilen her darbenin,
terrn finans yollarn tkamaya
da hizmet ettii gereidir. Yaplan
operasyonlar gstermektedir ki, PKK/
KCK terr rgtnn kaaklardan
hara ve koruma paras almakla snrl
kalmayan
narko-terr
faaliyetleri,
uyuturucunun uluslararas sevkiyat
ve datmn da kapsamaktadr.
Uyuturucu balantl su gelirleriyle
daha etkin mcadele edilebilmesi iin
youn bir aba sarf edilmektedir.
Kamu gcn kiisel menfaatler uruna
suiistimal edenlere kar srdrlen
mcadele artan bir ivmeyle devam
etmektedir. Halkmza hizmet iin var
olan kamusal kaynaklarn heba edilmesi,
devletin fakirlemesi, halkn ihtiya
duyduu yatrmlardan mahrum kalmas
ve daha fazla mali ykle yzlemesi
anlamna gelmektedir. Buna set ekmek
iin hem nleyici hem de cezai alanda
caydrc
tedbirlerin
uygulanmas
gerekmektedir. Bu alanda yaplan
operasyonlar, kamu kaynaklarna ynelik
hukuk ve vicdan d bir seenee
tevessl edilmemesi ynnde verilen
etkili bir uyardr.
Bu vesileyle, KOM Birimlerimizde alan
tm mesai arkadalarmz en kalbi
duygularla tebrik eder, uzun ve baarlarla
dolu bir meslek hayat dilerim.

Mehmet KILILAR
Vali
Emniyet Genel Mdr

XIV

Takdim

Mehmet YELKAYA
KOM Daire Bakan
1. Snf Emniyet Mdr

rgtl su kavram, bnyesinde onlarca

farkl su trn barndrabilen, son
derece geni yelpazeli ciddi bir gvenlik
problemine iaret etmektedir. Uyuturucu
madde kaakl, silah ve mhimmat kaakl,
gmen kaakl, adam karma, hara, tefecilik,
insan ticareti, gmrk kaakl, yolsuzluk ve su
gelirlerini aklama gibi yasad faaliyetler ounlukla
bu yelpazenin iinde yer almaktadr. Faaliyet alan ne
olursa olsun, su rgtleri maddi olarak glendike,
toplumun sosyo-ekonomik dokusuna nfuz etme ve
iinde bulunduu hukuksuzluu gizleme temaylleri de
artmaktadr.
Organize sularn sebep olduu maddi ve manevi
zararlarn bykl, topyekn mcadeleden asla
taviz verilmemesi gerektiini bize hatrlatmaktadr.
Halkmzn can ve mal emniyeti iinde, su maduru
olma korkusu duymadan, hayatn normal akna
devam edebilmesinde organize su tehdidine kar
verilen mcadelenin ok nemli bir pay bulunmaktadr.
Gnmzde, bir lkenin demokratikleme ve kalknma
seviyesinin llmesinde o lkenin organize su
durumu ve tehdit derecesinin de hesaba katld
unutulmamaldr.
Kaaklk ve organize sularla mcadelede Trkiye
genelinde vazife stlenmi olan KOM Birimlerimiz bu
manada hayati bir fonksiyon icra etmektedir. Grevlerini,
kanunlarn verdii yetkiler erevesinde, hukuka bal,
modern teknolojiyi bilen ve kullanan profesyonel polislik
anlayyla yerine getirmektedir. KOM; sua kar n
alc kapasitesini ve soruturma yeteneini en st
seviyede tutmak adna gnn artlarna ve ihtiyalarna
gre kendini yenilemekte ve bnyesine yeni uzmanlk
alanlar eklemektedir. Su rgtlerinin tm unsurlaryla

XV

tespit edilebilmesi byle bir esneklik ve

yenilenme ile mmkn hale gelmektedir.
Dier
taraftan, su
sonrasnda
bavurulan aratrma ve soruturma
imknlar kadar su ncesi alanda
yeterli istihbarat ve bilgiye sahip
olunmas da nemlidir. Bu balamda,
KOM Birimlerinin Emniyet Genel
Mdrl
stihbarat
Birimleriyle
gelitirdii ve glendirdii bilgi
paylam, kurum ii rnek bir ibirlii
uygulamasna dnmtr.
KOM Birimlerinin bir yllk faaliyetlerinin
bir zeti olan KOM 2011 Raporu, sadece
mcadele
performansn
lmekle
kalmamakta, ayn zamanda kaaklk
ve organize su trendlerinde meydana
gelen deiimleri, ne kan yeni su
tehditlerini ve muhtemel gelimeleri de
ortaya koymaktadr.
Raporda alt balklar halinde ele alnan
konulara birer cmleyle deinecek
olursak;
KOM Birimlerimiz;
kaaklk ve
organize sularla mcadelesini, artan bir
ivme ve kararllkla; personel eitimine,
uzmanla, risk analizine, teknik
donanma, planl operasyonlara, ulusal
koordinasyon ve uluslararas ibirliine
ncelik vererek srdrmektedir.
Mcadelenin kalc ve etkili olabilmesi
iin gerekli olan unsurlardan ulusal
koordinasyona bilhassa dikkatinizi
ekmek isterim. Mcadelede mevcut
kaynaklarn verimli kullanlabilmesi iin
ilgili tm kurumlarn yakn bir ibirlii
ve koordinasyon iinde bulunmas

XVI

gerekmektedir. KOM Daire Bakanl

asndan
bu
kavramn
tad
mana kendisini drt farkl seviyede
hissettirmektedir.
Bunlar
srasyla,
Trkiye genelinde KOM
Birimleri
arasnda var olan birlik ve beraberlik,
Emniyet Genel Mdrl iinde dier
birimlerle
salanan
koordinasyon,
dier kolluk birimleriyle yaplan ortak
almalar ve ilgili kamu kurum ve
kurulularyla salanan yakn ibirliidir.
Mcadelenin temel unsurlarna salanan
bu destek, olay ve pheli saysnda
meydana gelen artn da balca
sebepleri arasndadr. Su rgtlerini,
her trl faaliyetleri, balantlar ve su
unsurlaryla deifre etmeye ynelik planl
soruturmalara son yllarda arlk verilmesi
de bu artta nemli bir paya sahiptir.
Bugn lkemizde, Avrupa lkelerinin
tamamnn yakaladndan daha fazla
eroin maddesi ele geirilmekte, i
tketim pazarn hedef alan kokain ve
esrar maddesine ynelik rekor sayda
operasyona imza atlmakta, byk vergi
kaybna yol aan sigara ve akaryakt
kaaklna ar darbeler vurulmakta
ve silah kaakl ile mcadelede planl
operasyonel almalar ok olumlu
sonular vermektedir.
2011 ylnda uyuturucu madde kaaklna ynelik yaplan operasyon says
geen yla gre yaklak yzde 5 artmtr. pheli saysnn 40 bine yaklamasnda, ocuklarmz ve geleceimizi
tehdit eden sokak satclarna ynelik
yaplan operasyonel almalarn nemli
bir pay bulunmaktadr.

Yakalanan uyuturucu madde miktarna

Ulusal Politika ve Strateji Belgesi ile

baktmzda; 2011 ylnda 2010 ylna

bunun uygulanmasna ynelik Ulusal

gre eroin ve sentetik eczada d

Eylem Plannn tatbikinde koordinas-

grlrken esrar, kokain, ecstasy ve

yon grevini baaryla ifa etmektedir.

metamfetaminde

lke ekonomimize ciddi zararlar olan

meydana

ok

gelmitir.

ciddi

artlar

Bilindii

gibi,

uyuturucu maddelerin ele geirme

oranlarnda meydana gelen art ve
dler; uyuturucu rotalarnda, arztalep

piyasasnda

meydana

gelen

deiimlerden ve lkelerin mcadele

kapasitelerinden

bamsz

Bunlara

ayrntl

ynelik

deerlendirmeler

Raporun

deildir.
analiz

ve

Narkotik

Sularla Mcadele Blmnde yer

almaktadr.
PKK/KCK

kaaklk ve mali sularn zerine

kararllkla

gidilmektedir.

zellikle

organize yolsuzluun grld her

noktaya

ynelik

planl

operasyonel

almalar Trkiye genelinde artmakta,

bu konuda en kk bir bilgi dahi
deerlendirme

ve

analize

tabi

tutulmaktadr.
Mafya tipi su rgtlerine kar son yllarda kararl bir mcadele sergilenmi,
ulusal ya da blgesel seviyede faaliyet

asndan

gsteren mafya tipi su rgtlerinin

uyuturucu madde kaakl nemli

byk bir ksm cezaevine konulmu-

bir finansman kayna olmaya devam

tur. Bu rgtlerin yerini almaya alan

etmektedir. Hatrlanaca gibi, 2008

kk gruplarn da etkisiz hale getiril-

ylnda uyuturucu kaaks olduu

mesine ynelik operasyonel almalar

ABD tarafndan da tescil edilen terr

devam etmektedir. Nihai hedefim, bu

rgt, Trkiye ve Avrupa lkelerindeki

problemin artk kk iller de dhil hi-

mensuplar ve balantlar sayesinde,

bir yerde ve surette yaam alan bulma-

uluslararas uyuturucu kaaklnda

masdr.

nemli

terr

bir

rgt

aktr

olarak

kabul

edilmektedir.

Biliim sular yeni bir alan olmakla

birlikte

bu

sularla

mcadelede

KOM Daire Bakanlna bal Trkiye

nemli baarlara imza atlmtr. Su

Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll

soruturmalarnda

zleme Merkezi (TUBM) koordinesinde

ulalmasn

Trkiye genelinde halkmzn uyuturucu

alanna son dnemde byk yatrmlar

maddelerin zararlar hakknda bilinlen-

yaplmtr. Bu kapsamda kurulan Adli

dirilmesine ynelik faaliyetlerin icrasna

Biliim

devam edilmitir. TUBM ayn zamanda,

ele geirilen dijital veri tayclarn

uyuturucunun arz ve talep boyutuyla

incelemek

ulusal seviyede etkin ve koordineli m-

bnyesinde hizmet vermektedir.

cadeleyi hedefleyen Bamllk Yapc

Maddeler ve Bamllkla Mcadelede

nemli

salayan

adli

Laboratuvarlar,
zere

ipularna

KOM

biliim

aramalarda
Birimleri

Yukarda ana hatlaryla temas ettiim

mcadele alanlarn destekleyen, Trkiye

XVII

Uluslararas Uyuturucu ve Organize

Sularla Mcadele Akademisi (TADOC)
ve Kpek Eitim Merkezi (KEM) gibi iki
deerli eitim birimimiz bulunmaktadr.
Bu birimlerin sadece ulusal deil ayn
zamanda blgesel ve uluslararas eitim
merkezi haline dnm olmas,
lkemizin sula mcadelede salad
uluslararas ibirlii asndan nemli bir
kazanmdr.
Uluslararas ibirlii alannda KOM
Daire Bakanl, birok uluslararas
ve blgesel kuruluun, sula mcadele
faaliyetlerine katk salamaya devam
etmektedir. Bunun yannda, ikili ibirlii
kapsamnda irtibat grevlileri, dorudan

temas noktalar, ortak ibirlii toplantlar

ve INTERPOL gibi iletiim kanallar da
youn olarak kullanlmaktadr.
Kaaklk ve organize sula mcadelede
KOM Birimlerimizin ihtiya duyduu
Ar-Ge faaliyetlerine zel bir nem
verilmekte, ilgili paydalarmzn da
katlmyla tespit edilen sorunlara ynelik
ortak zm yollar aranmaktadr.
Bu baarl almalara hayat veren, KOM
ismini gven ve baar kelimeleriyle e
anlaml hale getiren ve sahip olduu
imknlara, fedakrlk ve zveriyle ayr bir
deer kazandran KOM personeline en
iten teekkrlerimle.

Mehmet YELKAYA
KOM Daire Bakan
1. Snf Emniyet Mdr

XVIII

MAL SULAR VE SU GELRLERYLE MCADELE

1. MAL SULAR ve SU GELRLERYLE MCADELEYE GENEL BAKI

ali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

alannda yaplan baarl almalarn,
lkemizin ekonomik ve sosyal yapsn olumlu
ynde etkiledii ve toplumun devlete olan
gveninin artmasnda nemli bir rolnn olduu
deerlendirilmektedir.

gun olarak yenilemitir. Bu erevede, su rgtlerine ynelik planl ve kapsaml operasyonel

almalara ncelik verilmitir.
Mali sularn her alannda yaplan youn
mcadele almalar sonunda ortaya kan
istatistiki tablo bu alandaki performansn en ak
gstergesi olmutur. Mali sular ve su gelirleriyle
mcadele alannda 2010 yl ierisinde 11.726
olay meydana gelmi ve 28.544 ahs hakknda
ilem yaplmtr. 2011 yl itibariyle ise 11.836
olay meydana gelmi ve 29.573 ahs hakknda
ilem yaplmtr.

Bu dorultuda mali sular ve sutan elde edilen

gelirlerin tespiti, takibi, aratrlmas, el konulmas,
msadere edilmesi ve bu gelirlerin aklanmas
suu ile daha etkin mcadele edebilmek amacyla
yeni bir yaplanmaya gidilmitir. Bu kapsamda
24.11.2010 tarihinde KOM Daire Bakanl
bnyesinde Mali Sular ve Su Gelirleriyle
Mcadele ube Mdrl kurulmutur.

Bununla birlikte, son be ylda yaplan planl

operasyonel almalarda, her yl bir nceki yla
oranla fark edilir derecede bir art salanmtr.
Buna gre, 2007 ylnda 175 olan planl operasyon
says ykselen bir trendle 2011 ylnda 386ya
ulamtr.

Kresel dzeyde yaanan tm gelimeleri yakndan takip eden birimlerimiz; yeni yaplanma ile
birlikte mali sular ve su gelirleriyle mcadele
yntemlerini ve stratejisini gelien zamana uy-

Harita 1.1: 2011 Yl llere Gre Mali Su Olay Saylar

KIRKLAREL
83
STANBUL

921

YALOVA
149

KOCAEL
482

182

BURSA
367

ANAKKALE

DZCE
39
BOLU
28

BLECK
47

BALIKESR
193

67

ZMR
180
AYDIN
258
MULA
152

UAK
106

ORDU
88

AMASYA
92

ORUM
77

TRABZON

GRESUN
70
GMHANE
7

TOKAT
114

ANKARA
688

K.KALE
27

YOZGAT
40

41

KONYA

DENZL
333

ISPARTA
117
BURDUR
67

458

AKSARAY
64

30

KAYSER

MALATYA

52

KARAMAN
47

479

MERSN
634
HATAY
405

IDIR 63

29

ARI
34

MU
35

21

VAN
59

BTLS
39
DYARBAKIR
66

ANLIURFA
OSMANYE
100

KARS
28

BNGL

ADIYAMAN
76

ADANA
ANTALYA
1206

ARDAHAN
10

ERZURUM

ELAZI
95

104
K.MARA
122

NDE
63

48

8
BAYBURT

TUNCEL
7

42
A.KARAHSAR
90

RZE
52

ERZNCAN
19

SVAS

KIREHR

74
MANSA
82

ARTVN
21

SAMSUN
180

ANKIRI
19

ESKEHR
126

KTAHYA

65

48
KARABK

NEVEHR

123
EDRNE

SNOP
4

KASTAMONU

12
BARTIN
74
ZONGULDAK
SAKARYA

TEKRDA
208

36
BATMAN

MARDN
49

SRT
35
IRNAK
88

HAKKAR
17

489

GAZANTEP
453
33
KLS

0-50

51-100

101-300

301-500

>500

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

Grafik 1.1: Mali Sular ve Su Gelirleri Planl

Operasyon Saylar

386
315

300

263
232

200

TRLERNDE

GRLEN

Gnmz dnyasnda kresel dzeyde birden

fazla lkeyi etkileyebilen mali sular ve su gelirleriyle ulusal ve uluslararas boyutta mcadele
byk nem arz etmektedir. Birimlerimizce lke
genelinde 2011 ylnda mali su trlerine ynelik
yaplan mcadele almalar neticesinde yeni
su trendlerinin ortaya kt grlmtr.

500

400

2. MAL SU
TRENDLER

175

2.1. Yolsuzluk Sular

100

0
2007

2008

2009

2010

2011

2011 yl ierisinde gerekletirilen operasyonlarda, sosyal gvenlik alanndaki yolsuzluk sular

bata olmak zere, tarm ve hayvanclk desteklemelerindeki usulszlkler, n deme dolandrcl, titan-saadet zinciri tr yaplanmalar, POS
tefecilii ve altn sahtecilii sularnn n plana
kt gzlenmitir. Ayrca, yaplan operasyonlar
neticesinde baz mali su trlerinin ayn zamanda terrn finansmanna kaynak tekil ettii grlmtr.
Dier yandan, yeni yaplanma erevesinde
2011 ylnda su gelirleriyle mcadele kapsamnda, Trk Ceza Kanununun msadere hkmleri
erevesinde yaplan el koymalara ilikin standart ve salkl bir istatistik tutulmas almalarna balanmtr. Buna gre 2011 yl ierisinde
gerekletirilen 482 el koyma ilemi neticesinde,
26.766.229 TL deerindeki paraya, 716 adet
araca ve 82 adet gayrimenkule el koyma tedbiri
uygulanmtr.
Grafik 1.2: Mali Sular ve Su Gelirleri Olay ve
pheli Saylar

Dnya
apnda
yolsuzlukla
mcadeleyi
amalayan Uluslararas Saydamlk rgt
(Transparency
International)
yolsuzluk
alglamalarnn
lmne
ynelik
yapt
saha almalar neticesinde her yl dzenli
olarak
Yolsuzluk Alg Endeksi raporlarn
yaynlamaktadr.
rgtn 2011 ylnda yaynlad raporun hazrlanmasnda; Hkmetlerin ve Kamu Sektrnn
effaflk, Aklk ve Hesap Verebilirlik Durumlarna Gre Yolsuzluk Alglar ile Dnya Genelindeki syanlar ve Ekonomik stikrarszlklar konular
etkili olmutur. Raporda, Trkiye 4,2 puanla
183 lke arasnda 61. srada yer almtr.
Tablo 1.1: Trkiyenin Saydamlk Notu ve
Sralamadaki Yeri
YIL

PUAN

LKE
SAYISI

SIRALAMADAK
YER

2007

4,1

179

64

2008

4,6

180

58

2009

4,4

180

61

2010

4,4

178

56

2011

4,2

183

61

Kaynak: www.seffaflik.org

40.000

30.000

28.544

29.573

25.377
20.304

20.000

pheli

15.906

10.000

Olay

8.029

8.483

2007

2008

10.697

11.726

11.836

2009

2010

2011

Ayrca rgt tarafndan 2011 yl ierisinde

Rvet
Verenler
konulu
bir
endeks
yaynlanmtr. Uluslararas ve blgesel ihracatta
nde gelen 28 lke ve bu lkelere ait firmalarn
yurtdnda i yaparken rvet verme derecesine
gre bir sralama yaplmak suretiyle oluturulan
endekste; Trkiye 7,5 puanla 28 lke arasnda
21. srada yer almtr. lkelerde i yapan firma
yetkililerine, kamu grevlilerine ne sklkla rvet
verdikleri sorularak yaplan ve cevaplara gre

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

0 ile 10 arasnda bir not verilen endekste,

Rusya ve in en fazla rvet veren firmalara sahip
lkeler iken, Hollanda ve svire en az rvet
veren firmalara sahip lkeler olarak grlmtr.
Tablo 1.2: 2011 Yl Rvet Verenler
Endeksinde Trkiyenin Sralamas ve Puan
LKE

PUAN

SIRALAMA

Hollanda

8,8

svire

8,8

Trkiye

7,5

21

in

6,5

27

Rusya

6,1

28

Kaynak: www.seffaflik.org
lkemizde 2011 yl ierisinde gerekletirilen
yolsuzluk operasyonlarna bakldnda; Yerel
Ynetimler, Sosyal Gvenlik Kurumu ve Tarm sektrlerinde meydana gelen haleye ve
Edimin fasna Fesat Kartrma ile Kamu Kurumu Dolandrcl sular n plana kmtr.
Yerel ynetimler alannda meydana gelen
ihaleye fesat kartrma sularnn, kamu
grevlilerinin ihaleyi almak isteyen firma
yetkilileriyle mterek hareket etmeleri suretiyle
gerekletirildii anlalmtr.
Ayrca yerel ynetimler tarafndan dzenlenen
ihalelere katlan firma yetkililerinin kendi aralarnda anlama yapmak suretiyle karlkl menfaat
temin ettikleri ve ihalelerin belirli firmalarda kalmasn saladklar belirlenmitir.
Bununla birlikte kamu kurumlar tarafndan
dzenlenen ihaleleri kazanan firma yetkililerinin
ihale szlemelerine aykr olarak eksik/kalitesi
dk mal teslim etmek suretiyle edimin ifasna
fesat kartrdklar da tespit edilmitir.
Sosyal Gvenlik alannda gerekletirilen
operasyonlara bakldnda, su rgtlerinin
illegal faaliyetlerinde; sigortal ii altran firma
yetkilileri, baz kamu/zel salk kurulular ile
SGK grevlileri, ila ve medikal cihaz sat yapan
baz firma alanlaryla mterek hareket ederek
Sosyal Gvenlik Kurumunu dolandrdklar
anlalmtr.

Ayrca su rgtlerince ve/veya art niyetli

kiilerce usulsz olarak zellikle pahal ila veya
medikal cihaz yazdrlarak ya da muayene ve
tetkik yaplm gibi gsterilerek Sosyal Gvenlik
Kurumunun zarara uratld belirlenmitir.
Dier yandan Salk Bakanlnca karekod
uygulamasna geilmesi sonrasnda, baz su
rgtlerince sahte raporlar ve reeteler ile alnan
ilalarn karekod okutularak
devlete fatura
edildii, karekod okutulmas yaplan ilalarn
ikinci kez devlete fatura edilmesi mmkn
olmadndan, bu ilalarn byk ksmnn
satlmak zere kaak yollarla yurtdna karld
grlmtr.
Tarm Destekleme demeleri konusunda
gerekletirilen operasyonlara bakldnda;
hayvan yetitiricileri, iftiler, birlik veya
kooperatif grevlileri, bu alanda faaliyet gsteren
baz firma yetkilileri ile banka grevlileri ve baz
kamu grevlilerinin su rgtleri ile mterek
hareket etmek suretiyle haksz destekleme
demeleri aldklar ve bu ekilde kamu zararna
neden olduklar belirlenmitir.
Usulsz olarak gerekletirilen bu tarm destekleme demelerinin ise daha ok sahte ifti belgeleri, sahte mstahsil makbuzlar, sahte tapular, geree aykr olarak dzenlenen faturalar ve
mracaat evrak ile yapld anlalmtr.
2.2. Ekonomik Sular
Ekonomik sular, KOM Daire Bakanlnn
mcadelesiyle grevli olduu sular arasnda,
5237 sayl Trk Ceza Kanununda yer alan
nitelikli dolandrclk, tefecilik, hileli iflas, fiyatlar
etkileme, kamuya gerekli eylerin yokluuna
neden olma, mal ve hizmet satmndan kanma
ile ekonomik, ticari, snai hayatmzda yer alan
ve zel kanunlarda adli ceza gerektiren sular
olarak snflandrlmaktadr.
2011 ylnda gerekletirilen operasyonlara
bakldnda, lkemizde en
ok grlen
ekonomik su eitleri aada belirtilmitir.
2.2.1. Nitelikli Dolandrclk
n deme Dolandrcl
Su rgtlerince seilen hedef ahslarla
elektronik posta, mesaj ya da telefon araclyla
iletiim kurmak suretiyle gerekletirilmektedir.
ahslarn, byk kazanlar (dl, miras,

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

otomobil, tatil vb.) elde edecekleri vaadiyle ikna

edilerek vergi, masraf vb. farkl sebeplerle n
deme yapmalar salanmaktadr.
Bulma Vaadiyle Dolandrclk
arayan vatandalarmzla eitli iletiim aralar
zerinden irtibat salanarak, ie alnacaklar
vaadiyle komisyon ad altnda para talep
edilmesi eklinde gerekletirilmektedir.
Grme Vaadiyle Dolandrclk
Baz kimselerin kamu grevlileriyle ilikisinin
olduundan veya onlar nezdinde hatr
sayldndan bahisle vatandalarn ilerinin
grlecei vaat edilerek gerekletirilmektedir.
Sigorta Dolandrcl
Gerekte olmayan bir hasar olmu gibi
gstermek veya olmu bir hasarn maliyetini
arttrmak suretiyle gerekletirilmektedir.
Saadet Zinciri Dolandrcl
Saadet zinciri yaplanmalar, piramit dzeninde
yelik sistemi ile alan organizasyonlardr.
Sz konusu yaplanmalar; yelerden zenginlik
vaadiyle para toplayarak ve sisteme yeni
ye kazandranlara yksek meblalarda para
kazanabileceklerini vaat ederek faaliyetlerini
gerekletirmektedir.
ek Dolandrcl
Kurulan paravan irketler adna bankalardan ek
talebinde bulunmak, bankalardan temin edilen
gerek eklerin sahtesini retmek veya ekler
zerinde bulunan rakamlar zerinde oynama
yapmak suretiyle elde edilen eklerin piyasaya
srlmesi eklinde gerekletirilmektedir.
Banka Dolandrcl
Bankalara sahte belgelerle mracaat etmek
suretiyle, kredi kullanmak ve/veya kredi kart
almak eklinde gerekletirilmektedir.
2.2.2. Tefecilik Suu
2011 ylnda meydana gelen Tefecilik sularna
bakldnda, su rgtleri tarafndan sklkla
ilendii tespit edilen tefecilik sularnn iki farkl
yntemle gerekletirildii grlmtr.
Klasik Yntemle Tefecilik (ek, Senet vb.)
Klasik yntemle tefecilik, maddi adan zor durumda
olan ahsa yaknlk gsterilerek faiz karl para

verme ilemidir. Bu ekilde tefeci; bor verdii

ahsn kendisine ek, senet veya ipotek vermesini
salayarak kendisini garanti altna almaktadr.
Birok olayda karmza kan bu durumda, madur
borcunu dese dahi, vermi olduu ek veya senet
icra ilemine konulmaktadr.
POS Tefecilii (Fiktif lemler)
Son yllarda tefecilik suunun ilenme ekli
bakmndan POS tefecilii olarak adlandrlan
yeni bir yntem ortaya kmtr. POS tefecilii
ynteminde, gerekte bir rn sat yaplmad
halde, bir rn sat yaplm ve sat creti ise
kredi kartndan denmi gibi gsterilmektedir.
Bu ilemin sonucunda, kredi kartndan ekilen
miktardan ortalama % 5 komisyon alnarak
kalan tutar nakit olarak kredi kart sahibine
verilmektedir. Sonu olarak POS cihazlar ve
kredi kartlar ara olarak kullanlmak suretiyle
tefecilik suu ilenmektedir.
2.2.3. Ekonomik, ticari, snai hayatmzda yer
alan ve zel kanunlarda adli ceza gerektiren
sular
Futbolda ike ve Bahis
2011 yl ierisinde futbolda ike ve bahis sularna ynelik KOM Daire Bakanl koordinesinde planl operasyonlara arlk verilmitir.
Ayrca, nterpol ile Uluslararas Futbol Federasyonlar Birlii (FIFA) tarafndan futbol ile ilikili
usulszlklerle mcadele kapsamnda eitim,
retim ve nleme programlar oluturmak ve
gelitirmek iin 2011 yl Mays aynda bir giriim balatlmtr. Bu kapsamda lkemizde irtibat noktas olarak KOM Daire Bakanl Mali
Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele ube Mdrl grevlendirilmitir.
Borsada Maniplasyon
2011 yl ierisinde Borsada Maniplasyon
sularna ynelik KOM Daire Bakanl
koordinesinde gerekletirilen operasyonlarda,
stanbul Menkul Kymetler Borsasnda ilem
gren hisse senetleri zerinde yapay ilemlerle
arz ve talep dengesine ynelik etkide bulunarak,
aktif bir piyasann varl izlenimini uyandrp,
fiyatlar artrmak amacyla alm ve satm yapan
ve bu suretle haksz kazan elde eden su
rgtleriyle mcadele edilmitir.
2.3. Sahtecilik Sular
Teknolojik gelimelere paralel olarak retilen
yksek kalitedeki matbaa ve dijital bask
makinelerinin, sahte para ve sahte belge

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

retiminde kullanlmas, sahtecilik sular ile

mcadeledeki zorluklarmzdan birisi olmaya
devam etmektedir.
2.3.1. Parada Sahtecilik
2011 ylnda meydana gelen sahte para
olaylarnda nceki yllarda olduu gibi sahte Trk
Liras, Dolar ve Euroya gre daha ok piyasaya
srlmtr. En ok piyasaya srlen banknot
deerinin Trk Lirasnda ve ABD Dolarnda
100lk, Euroda ise 500lk kupr olduu tespit
edilmitir. Sahte parann, zellikle alveriin
youn olduu yer ve zamanlarda vatandalarn
dikkatsizliinden
faydalanlarak
piyasaya
srld grlmektedir.
2011 ylnda lkemizde piyasaya srlen sahte
yabanc paralar ierisinde ABD Dolar miktarnda
art grlmtr. Sahte ABD Dolarlarnn belirli
bir ksmnn yurtdnda retilerek eitli yollardan lkemize sokulmak suretiyle piyasaya srld deerlendirilmektedir.
Dier taraftan, dnyada ve lkemizde artan altn
fiyatlarna paralel olarak su organizasyonlarnn
sahte altn retimine yneldii grlmtr.
Trk Ceza Kanununda Paraya eit saylan
deer olarak kabul edilen altnlarn sahtelerini
reterek piyasaya sren su organizasyonlarna
ynelik olarak KOM birimlerimiz tarafndan
gerekletirilen operasyonlarda (4) adet sahte
altn imalathanesi tespit edilmi ve (1.705) adet
farkl boyutlarda sahte altn ele geirilmitir.
Bunun yan sra, uluslararas literatrde black
money scam (siyah para dolandrcl) olarak
bilinen yntemin son yllarda lkemizde kk
apl su organizasyonlarnca kullanld
grlmtr. Genellikle Afrika kkenli ahslarn
kendilerini iadam ya da karapara aklayan
zengin ahslar olarak tantarak, Dolar ve Euro
grnml ktlar ve bu ktlar zerindeki
siyah boyay temizlemek suretiyle gerek paraya
dntrd iddia edilen kimyasal svlar
satmak suretiyle vatandalar dolandrdklar
tespit edilmitir.
2.3.2. Belgede Sahtecilik
2011 ylnda yaplan operasyonlarda Halk Eitim
Mdrlklerince uygulanan farkl branlardaki
eitimler neticesinde verilen sertifikalarn sahtelerinin dzenlenerek i bavurusunda ya da src belgesi mracaatnda bulunacak ahslara
satld tespit edilmitir.

2.4. Su Gelirleriyle Mcadele

kar amal sularla mcadelede kalc ve etkin
baar elde etmenin yolu, sutan kaynaklanan
gelirlerle mcadele edilmesidir. Bir lkeden baka
bir lkeye kuryeler ya da finansal arac kurulular
vastasyla transfer edilerek aklanabilen su
gelirlerinin; tespiti, takibi ve el konulmas ilemleri
ilgili lkelerle hzl ve etkin bilgi paylamn
gerektirmektedir.
Bu kapsamda, Birlemi Milletler ve Avrupa
Birlii lkeleri bnyesinde hzl bilgi paylamn
salayacak eitli informal yaplar oluturulmutur.
Europol bnyesinde CARIN (Camden Asset
Recovery Inter-Agency Network) ve Birlemi
Milletler bnyesinde StAR (Stollen Asset
Recovery) ad altnda oluturulan bu informal bilgi
paylam alarnn her ikisi iin de lkemiz irtibat
noktas olarak KOM Daire Bakanl Mali Sular
ve Su Gelirleriyle Mcadele ube Mdrl
belirlenmitir.

3. MAL SULAR ve SU GELRLERYLE
MCADELE ALIMALARI
3.1. Yolsuzluk Sular
Toplumun sosyal, ekonomik ve siyasi yapsn
olumsuz ynde etkileyen yolsuzluk sular ile
mcadele almalar kapsamnda; 2011 yl
ierisinde l KOM Birimlerince 207si planl olmak
zere 643 operasyon gerekletirilmi ve 7.829
pheli hakknda ilem yaplmtr.
Grafik 1.3: Yolsuzluk Sular Olay ve pheli
Saylar
10.000

7.829

7.500

5.000

4.580

4.694

pheli
Olay

2.500

1.999
1.103
117

209

2007

2008

363

435

643

0
2009

2010

2011

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

Tablo 1.3: 2011 Yl Yolsuzluk Sular Planl Operasyonlar (Sektrel Dalm)

PROJEL
ALIMA

SEKTR

PHEL

TUTUKLU

Kamu
Grevlisi

Dier

Toplam

Kamu
Grevlisi

Dier

Toplam

Salk

62

143

428

571

34

118

152

Yerel Ynetimler

51

224

345

569

63

123

186

Adli Hizmetler

21

84

182

266

33

49

82

Eitim

18

61

118

179

16

21

37

Tarm

16

42

301

343

11

73

84

Bayndrlk ve Tapu

38

72

110

13

Enerji

115

120

60

65

Ulatrma

30

31

15

16

Kamu Kurumu
Niteliindeki Kurulular

12

66

78

10

13

SGK

27

29

11

11

Maliye

16

19

Bankaclk

Orman

207

617

1712

2329

174

498

672

TOPLAM

3.1.1. Yerel Ynetimler Alannda lenen

Sular ve hale Yolsuzluu

3.1.2. Sosyal Gvenlik Alannda lenen Sular

Yerel Ynetimler
alannda gerekletirilen
operasyon saylarnda bir nceki yla gre
%37,8 art meydana gelmitir. Sz konusu
operasyonlar sonucunda, yerel ynetimler
alannda gerekleen su trlerinin ounlukla
haleye Fesat Kartrma, Edimin fasna Fesat
Kartrma ve Kamu Kurumu Dolandrcl
olduu anlalmtr.

Devlet btesinin byk miktarda zarara

uratlmasna sebep olan sosyal gvenlik ve
salk alanndaki yolsuzluk sularnn, nceki
dnemde olduu gibi 2011 yl ierisindeki
operasyonlarda da nemli bir yere sahip olduu
grlmtr. Bu alanda yaplan operasyon
saylar 2010 ylna gre %12,8 artmtr.

Grafik 1.4: Yerel Ynetimler Alannda Gerekletirilen

Planl Operasyonlar
60
52
45

ve Salk Yolsuzluu

Grafik 1.5: Sosyal Gvenlik ve Salk Sektrnde

Gerekletirilen Planl Operasyonlar
80
67
59

60
37

30

15

40

15

20

0
2009

36

2010

2011

2009

2010

2011

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

3.1.3. Tarm Sektrnde lenen Sular ve

Tarm Yolsuzluu
2011 ylnda n plana kan yolsuzluk su
trlerinden bir dieri ise Gda, Tarm ve
Hayvanclk Bakanlnca gerekletirilen tarm
destekleme demelerinde grlen usulszlkler
olmutur. zellikle son yllarda tarm destekleme
demelerindeki arta paralel olarak bu alanda
gerekletirilen operasyon saylarnda bir nceki
yla oranla %60 art meydana gelmitir.

Grafik 1.7: Nitelikli Dolandrclk Olay ve pheli

Saylar 1
5.000
4.370
4.000

3.584

3.000

2.631
pheli

2.065

Olay

2.000

1.000

Grafik 1.6: Tarm Sektrnde Gerekletirilen

Planl Operasyonlar

3.549

465

585

2007

2008

914

1.048

2009

2010

737

0
2011

20
16

3.2.2. Tefecilik

15

Tefecilik suu ile mcadele almalar

kapsamnda; 2011 yl ierisinde l KOM
Birimlerince 602 operasyon gerekletirilmi ve
1.532 pheli hakknda ilem yaplmtr.

10

10

Grafik 1.8: Tefecilik Olay ve pheli Saylar

1
0

2009

2010

2011

3.2. Ekonomik Sular

2.000

1.466

1.500

1.532

1.371

3.2.1. Nitelikli Dolandrclk Sular

Halkmzn maddi ve manevi zarar grmesine
sebebiyet veren nitelikli dolandrclk sular
ile mcadele almalar kapsamnda; 2011 yl
ierisinde l KOM Birimlerince 43 planl olmak
zere 737 operasyon gerekletirilmi ve 3549
pheli hakknda ilem yaplmtr.

1.000

pheli
Olay
548

500

578

587

602

431
183

248

0
2007

2008

2009

2010

2011

1ek Dolandrcl suu daha nceki yllarda Nitelikli Dolandrclk suu istatistikleri ierisinde gsterilmitir. Ancak, yeni dzenleme ile birlikte
2007-2011 yllar arasndaki Nitelikli Dolandrclk suu istatistikleri ierisindeki ek Dolandrcl suuna ilikin veriler karlarak istatistikler
yeniden oluturulmutur.

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

Harita 1.2: 2011 Yl llere Gre Tefecilik Olay Saylar

KIRKLAREL
6
45

YALOVA
11

KOCAEL
4

BURSA
3

ANAKKALE

DZCE
0
BOLU
0

BLECK
0

BALIKESR
6

ANKIRI
0

MULA
5

TOKAT
6

K.KALE
8

113

YOZGAT
1

A.KARAHSAR
3

KONYA
3

20

ISPARTA
7

AKSARAY
1

BURDUR
3

KAYSER

KARAMAN

22

OSMANYE
7

HATAY
45

Grafik 1.9: Tefecilik Sular Planl Operasyon

Saylar
75

69

ARI
2

MU
2

ELAZI
1

VAN
0

BTLS
2
DYARBAKIR
5

ADIYAMAN
11

2
BATMAN

MARDN
2

SRT
8

HAKKAR
1

IRNAK
2

21

GAZANTEP
10
0
KLS

Haritada 1.2.de grld zere, 2011

ylnda tefecilik sularnda zellikle Ankara ve
stanbul ile birlikte lkemizin gney kesimleri
ne kmtr. Bunun yan sra, Bat ve Dou
Karadeniz blgelerinde bulunan illerimizde
tefecilik su soruturmalarnn bulunmad
grlmtr.

IDIR 4

BNGL

ANLIURFA

MERSN
32

KARS
2
ERZURUM

0
BAYBURT

2
K.MARA
24

ADANA
ANTALYA
56

TUNCEL
1
MALATYA

NDE

ARDAHAN
0

RZE
1

ERZNCAN
1

SVAS

KIREHR

DENZL
6

AYDIN
10

TRABZON
GRESUN
4
GMHANE

ORDU
3

AMASYA
3

UAK
6

ZMR
10

ORUM
1

ANKARA

3
MANSA
1

ARTVN
0

SAMSUN
11

0
KARABK

ESKEHR
2

KTAHYA

NEVEHR

EDRNE

STANBUL

SAKARYA

TEKRDA
8

SNOP
0

KASTAMONU

0
BARTIN
2
ZONGULDAK

1-5

6-10

11-40

>40

etkin mcadele edebilmek adna, Ekonomik

Sular Bro Amirliinin kurulmu olmas,
l Birimlerimizin anlan su trne daha fazla
younlamas,
KOM
Daire Bakanl
koordinesinde
tefecilik suuna ynelik eitim faaliyetleri
dzenlenmesi,
Sula etkin mcadele edebilmek adna il
KOM birimlerimizle kurumsal a zerinden
yeni trendlerin paylalmas,
eklinde sralanabilir.
3.3. Sahtecilik Sular

50

3.3.1. Parada Sahtecilik

39

Parada sahtecilik sular ile mcadele kapsamnda 2011 yl ierisinde; 34 planl olmak zere 4.253 operasyon gerekletirilmitir. Yaplan
operasyonlarda 5.506 pheli ahs yakalanmtr.

31
25
11

14

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafikten 1.9dan da anlalaca zere,

zellikle 2011 ylnda; nceki yllara oranla
tefecilik sularna ynelik gerekletirilen planl
operasyonlarda ciddi oranda art yaanmtr.
Bu artn sebepleri;
KOM Daire Bakanl bnyesinde Mali
Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele ube
Mdrlnn altnda, anlan su tr ile

KOM birimlerimiz tarafndan yrtlen sahte

para ile mcadele almalar ncelikle sahte
parann basm, datm ve piyasaya srlmesi
aamalarna ynelik olarak srdrlmtr.
Bununla
birlikte,
halkn
youn
olarak
bulunduu ve sahte parann piyasaya srlmesi
bakmndan risk tayan yerlerde vatandan
bilinlendirilmesine ynelik olarak nleyici
nitelikte almalar yrtlmtr.
Sahte para ile mcadele kapsamnda KOM Daire
Bakanl tarafndan merkezden yrtlen
almalarda; meydana gelen her bir sahte

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

para olay (pheliler, yakalanan sahte paralar ve dier bilgiler), ihbarlar ve uluslararas polis ibirlii
kapsamnda edinilen bilgilerden hareketle analiz ve deerlendirme almalar yaplmtr. Sz konusu
almalarda KOM Daire Bakanl bnyesinde kullanlan sistem/veri tabanlar ile Merkez Bankas
bnyesinde kurulu bulunan Sahte Banknot zleme Sistemi (SBS) ile Darphane ve Damga Matbaas
tarafndan hazrlanan Sahte Madeni Para zleme Sisteminden (SMPSS) faydalanlmtr.

Grafik 1.10: 2011 Sahte Para statistikleri (lk 20 l) - Sahte Banknot ve Olay Says

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

3.857

ANKARA
2.710

ADANA

2.595

GAZ ANTEP

2.416

ZM R

2.228

ANTALYA

1.985

HATAY
1.478

TEK RDA

1.428

BURSA

1.177

KAYSER

977

KIR EH R

842

MERS N
AKSARAY

16.000

13.657

STANBUL

663

BALIKES R

590

KONYA

555

MU LA

490

KOCAEL

481

R ZE

469

NEV EH R

468

SAMSUN

437

50

100

150

200

250

300

350

STANBUL
ANTALYA
233
225

MERS N

173

KONYA

171

YALOVA

165

GAZ ANTEP

133

ADANA

122

DEN ZL

122

TEK RDA

116

AYDIN

114

HATAY

110

BALIKES R

105

ISPARTA

102

SAMSUN

102

ESK EH R
MU LA
ANAKKALE

Yaplan almalar su rgtlerinin deifre

edilmesine ynelik olarak il birimlerince yrtlen
operasyonel almalarda deerlendirilmitir.
Nitekim sz konusu analitik yaklamlarn
neticesinde 2011 ylnda KOM birimlerince,
sahte parann toplu datm aamalarnda
nemli yakalamalar gerekletirilmi, ayrca
sahte banknot, sahte madeni para ve sahte
altn imalathanelerine ynelik olarak toplam (10)
operasyon gerekletirilmitir.
lkemiz mevzuat gerei sahte para ile
mcadelede yerli ve yabanc para arasnda ayrm
gzetilmemekte olup, gerek komu lkelerle
gerekse ilgili uluslararas kurulularla sahte para
ile mcadele kapsamnda ibirlii faaliyetleri
srdrlmektedir.
stanbul, Ankara, zmir, Adana ve Gaziantep
bata olmak zere ekonomik canlln fazla
olduu illerin ve nemli gzerghlar zerinde
bulunan illerin sahte para yakalamalarnda ne
kt grlmektedir.

450

344

BURSA
KOCAEL

ED RNE

400
385

88
78
75
72

Grafik 1.11: 2011 Ylnda Ele Geirilen Sahte

Paralarn Para Birimine Gre Dalm (kupr
adedi)
Euro; 2.820
Dier; 6.150

ABD Dolar; 12.579

Trk Liras; 32.723

2011 ylnda ele geirilen sahte paralar arasnda

nceki yllarda olduu gibi sahte TL banknot ve
madeni paralarn ilk srada yer ald, sahte ABD
Dolarlarnn da nemli bir paya sahip olduu
grlmektedir.

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

Grafik 1.12: 2011 Ylnda Ele Geirilen Sahte TL

Paralarn Kupr Miktarna Gre Dalm
20 TL; 1.682

10 TL; 553
5 TL; 99

200 TL; 2.273

Grafik 1.14: Parada Sahtecilik Olay ve pheli

Saylar
6.000

5.570

5.000

50 TL; 7.916

100 TL; 11.624

4.000

3.000

1 TL; 8.576

3.975

3.949

2.948

2.981

4.154
3.157

4.299
3.880
3.131
pheli
Olay

2.000

1.000

Sahte parann piyasaya srlmesi esnasnda

kullanlan yntem, piyasaya srld yer ve
madurun bilgi dzeyine gre kupr miktar
farkllk arz etmekle birlikte, 2011 ylnda
lkemizde daha ok 100 TL ve 50 TL banknotlarn
sahtelerinin piyasaya srld grlmektedir.
Grafik 1.13: 2011 Yl Yakalanan Sahte Eurolarn
Kupr Miktarna Gre Dalm

20 Euro; 54
100 Euro; 247

2 Euro; 963

50 Euro; 32
200 Euro; 18
5 Euro; 5

500 Euro; 1.504

Sahte Euro baznda, 2011 ylnda lkemizde en

ok piyasaya srlmeye allan parann 500lk
banknotlar olduu grlmtr. Ayrca 2011
ylnda yaplan bir operasyonda tek seferde 963
adet sahte madeni Euro ele geirilmitir.
lkemizde piyasaya srlen sahte Euro ve Dolarlarn kaynann tespitine ynelik almalarda
uluslararas ibirliine byk nem verilmektedir.
Sahte para su organizasyonlarnn yurtd balantlarnn tespitine ynelik olarak yerli ve yabanc irtibat grevlileri ile INTERPOL, EUROPOL
ve SELEC gibi uluslararas kurulular nezdinde
bilgi paylamnda bulunulmutur. Sz konusu
almalar neticesinde elde edilen bilgiler sula
mcadele faaliyetlerinde kullanlm ve baarl
operasyonlar gerekletirilmitir.

10

0
2007

2008

2009

2010

2011

3.3.2. Belgede Sahtecilik

Genel olarak mali su trlerinin ilenmesi srecinde
basamak ilevi gren ve bu ynyle hedef sularn
ileniinde kolaylatrc nitelii ile n plana kan
belgede sahtecilik sular ile mcadelede 2011 yl
ierisinde; 26s planl olmak zere 5.217 operasyon
gerekletirilmitir. Yaplan operasyonlarda 10.384
pheli ahs yakalanmtr.
Son yllarda ilgili kurumlarla ibirlii ierisinde
yrtlen mcadele almalarna ve sahtecilie
konu eitli belgelerin gvenlik zelliklerine ilikin
nleyici mahiyetteki almalara arlk verilmitir.
Sahte belgelerin toplu bir ekilde retildii
matbaa ve imalathanelere ynelik olarak
yaplan operasyonlarda farkl kurumlara ait ok
sayda sahte belge, mhr, kae ve bandrol ele
geirilmitir. Ayrca, sz konusu operasyonlarda
baz lkelere ait iki ve sigara bandrolleri,
yemek kartlar, otobs biletleri ile farkl lkelerde
karayolu tamaclnda geerli olan sertifikalarn
sahteleri ele geirilmitir.
lke gndemini 2010 yl itibariyle megul eden
snavlarda sahtecilik/kopya olaylar ile mcadele
almalar kapsamnda KOM Daire Bakanl
tarafndan kurumlar aras ibirlii almalarna
arlk verilmek suretiyle snavlarda yaanan
sahtecilik/kopya olaylarnn nlenmesine ynelik
almalar yrtlmtr.
Bununla birlikte merkezi dzeyde snav yapma
yetkisine sahip kurumlardan lme Seme ve
Yerletirme Merkezi (SYM) tekilat kanununda
deiiklik yaplmtr. 2011 ylnda yrrle giren
6114 sayl lme, Seme ve Yerletirme Merkezi

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

Grafik 1.15: Belgede Sahtecilik Olay ve pheli

Saylar 2
12.000

7.500
6.445

2011

2.659
1.654
1.161

1.476

0
Ara Ruhsat

Nfus Czdan Src Belgesi

Pasaport

Grafik 1.17: 2011 Ylnda En ok Sahte Belge Ele

Geirilen lk 20 l

800

8.575

1.891

487

1.200

8.572

2.195

2.500

10.282
9.000

2010

5.000

1.028

Milli Eitim Bakanl tarafndan uygulanan

Motorlu Tat Src Adaylar snavlarnda ise
baz src kurslar ile birlikte hareket eden su
organizasyonlarnca kopya ekildii ve/veya
adaylarn yerine adaylara benzeyen ahslarn
snava girmesinin saland grlmektedir. KOM
birimlerimizce sz konusu su organizasyonlarna
ynelik planl operasyonel almalara arlk
vermek suretiyle mcadele almalar ve ilgili
kurumlarla ibirlii ierisinde nleyici nitelikte
faaliyetler yrtlmtr.

Grafik 1.16: 2010-2011 Yllarnda Ele Geirilen

Sahte Belgeler Arasnda Sklkla Sahtecilii
Yaplan Belgelerin Dalm (adet)

724

Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda

Kanunla snavlarda sahtecilik ve kopya olaylarna
ynelik etkin cezai yaptrmlar getirilmitir.

7.605

7.179

0
2007

2008

2009

2010

2011

Sahtecilie konu eitli belgelerin gvenlik zelliklerine ilikin nleyici mahiyetteki almalar
kapsamnda; gvenlik unsurlar itibari ile daha
donanml yeni pasaportlarn kullanlmaya balanmas ile pasaport sahteciliinde azalma meydana gelmitir. Ayrca, lkemiz ile baz lkeler
arasndaki vize uygulamasnn kaldrlmas, vize
ve vize mracaatnda kullanlan belgelerin sahteciliinde azalmaya neden olmutur. Dier yandan, zel bir firma tarafndan tutulan ara muayene verilerinin POL-NET zerinden sorgulanabilir hale getirilmesi de sahte ara muayenesi
olaylarndaki azalmaya neden olmutur.

42
I DIR

39

51

45

.URFA

TOKAT

51

ADANA

MU LA

57

53

AMASYA

60

57
AYDIN

MAN SA

73

65

93

88

KOCAEL

KONYA

104

103

G.ANTEP

BALIKES R

137

123

10

11

12 13 14 15 16 17 18 19 20

ADIYAMAN

BURSA

0
OSMAN YE

3.000

MERS N

Olay

148

4.043

HATAY

3.954

pheli

5.030

ANTALYA

3.524

4.275

STANBUL

6.000

DEN ZL

400

2011 ylnda sahte belgelerin genellikle yolcu

hareketliliinin fazla olduu havaliman/hudut
kaplarnn bulunduu ve/veya ticari hareketliliin
fazla olduu blgelerde ele geirildii
grlmtr.
3.3.3. Vergi Kaakl
213 Sayl Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde tanmlanan fiillerin ilenmesiyle oluan ve
ceza mahkemelerinde yarglanmay gerektiren
vergi kaakl sular ile mcadele kapsamnda 2011 yl ierisinde; 5i planl olmak zere 283
operasyon gerekletirilmitir. Yaplan operasyonlarda 530 pheli ahs ile birlikte ykl miktarda sahte fatura ele geirilmitir.
Genel olarak vergi kaakl, denmesi gereken verginin yasada belirtilen yntemlerle denmemesi veya eksik denmesi olarak nitelendirilmektedir. Bu kapsamda vergi kaakl sular

2 ek Sahtecilii suu daha nceki yllarda Belgede Sahtecilik suu istatistikleri ierisinde gsterilmitir. Ancak, yeni yaplanma ile birlikte
2007-2011 yllar arasndaki Belgede Sahtecilik suu istatistikleri ierisindeki ek Sahtecilii suuna ilikin veriler karlarak istatistikler yeniden
oluturulmutur.

11

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

hem devletin byk miktarda vergi kaybna hem

de ilgili sektrde legal olarak faaliyet gsteren
irketler aleyhine haksz rekabete neden olmaktadr.
Vergi kaakl sular ile mcadele kapsamnda KOM Birimlerine intikal eden her trl bilgi ve
ihbarlar titizlikle deerlendirilmekte ve kamunun
vergi kaybnn nlenmesi adna ilgili dier kurumlarla ibirlii ierisinde mcadele almalar yrtlmektedir. 2011 yl ierisinde vergi kaakl sular ile mcadele almalar kapsamnda
yrtlen soruturmalarda yaklak 1 milyar TL
deerinde sahte fatura ele geirilmitir.
Hayali ihracat, akaryakt kaakl ve ihaleye
fesat kartrma gibi sular ileyen su
organizasyonlarnn paravan irketlerden sahte
fatura temin ederek su faaliyetlerini gizlemeye
altklar grlmtr. Bu nedenle, piyasaya
sahte fatura sren su organizasyonlarna
ynelik mcadele almalar, sz konusu
faaliyetlerin vergi kaakl suunun yannda,
KOM birimlerinin grev alanna giren dier
su trleriyle ilikisi ynnden de gz nnde
bulundurularak yrtlmtr.
Grafik 1.18: Vergi Kaakl Olay ve pheli
Saylar
800
680
613

584

600

530

pheli

400

200

209

308

326

2009

2010

283

Olay

227

141

0
2007

2008

2011

3.3.4. rgtl Fikri ve Snai Mlkiyet Hak

hlalleri
Bilim, sanat ve endstriyel alanlarda bireylerin
belirli bir fikri gayretinin ya da kiisel becerisinin
sonucunda ortaya konulan her trl fikir ve sanat
eseri zerindeki maddi ve manevi haklarnn ihlali
bu sua vcud vermektedir.

12

2011 ylnda KOM birimlerince rgtl olarak

ilenen fikri mlkiyet hak ihlalleri ile mcadele
faaliyetleri yrtlm, bununla birlikte ilgili
dier birimlerin operasyonel almalarna teknik
destek salamak suretiyle nemli operasyonlarn
yaplmasna katk salanmtr.
3.4. Su Gelirleriyle Mcadele
Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele
ube Mdrl bnyesinde faaliyet gsteren
Su Gelirlerini Aratrma Bro Amirlii
tarafndan sutan elde edilen mal varlklarnn
aratrlmasna ynelik almalar yaplmtr.
Aklama Sular Bro Amirlii ise Trk Ceza
Kanununda dzenlenen aklama suu ile
mcadeleye ynelik almalar yrtm
ve bu konularda illerimize gerekli destei
salamtr.
Aklama suu soruturmalarnda en nemli unsur; ncl su ve bu sutan elde edilen gelirler
arasnda illiyet bann kurulmas ile ilgili delillendirmenin yaplabilmesidir. Su gelirlerinin aratrlmas, tespiti, takibi, el konulmas ve msadere
edilmesi aamalarnda dikkat edilecek hususlara
ilikin dokmanlar hazrlanm ve il birimlerimiz
ile paylalmtr. 2011 yl ierisinde su gelirlerinin aratrlmas el konulmas ve aklama suuna
ilikin KOM personelinin bilgi ve farkndalnn
artrlmasna ynelik eitli eitim faaliyetleri dzenlenmitir. Su gelirleri ile mcadelede tespit
edilen eksiklikleri KOM birimlerimizle paylamak
ve gerekli hatrlatmalarda bulunmak maksadyla
bilgilendirme yazlar il KOM birimlerine gnderilmitir. Yine, KOM Daire Bakanlnda alan
uzman personelimiz, ihtiya duyulmas halinde il
KOM birimleri tarafndan yrtlen soruturmalara yerinde destek vermek zere grevlendirilmitir.
Sutan elde edilen gelirlerin, zellikle farkl lkelerdeki banka hesaplarna aktarlarak ya da ahslarn bizzat zerinde tanarak, elde edildii su
ile irtibatn koparmak iin sklkla yer deitirdii
bilinmektedir. Bu sebeple sutan elde edilen gelirlerinin takibi iin uluslararas ibirlii nem arz
etmektedir. KOM Daire Bakanl, bu srete
aktif rol alarak, uluslararas boyutlara ulaan almalar ile ilgili yabanc irtibat grevlileri ile karlkl bilgi paylam faaliyetleri yrtmtr.

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

2011 yl ierisinde, KOM Birimlerinin yrtmekte

olduu su soruturmalar ile ilgili olarak,
Trk Ceza Kanununun msadere hkmleri
kapsamnda el konulan malvarlklarna ilikin
istatistiki bilgilerin oluturulmasna ynelik de bir
alma yrtlmtr.

Tablo 1.4: 2011 Ylnda l KOM Birimlerince

Yaplan El Koyma statistikleri

lke genelinde 2011 yl ierisinde KOM

birimleri tarafndan yrtlen su soruturmalar
kapsamnda el konulan kazan msaderesine
konu malvarlklar, su trlerine gre nakit
para, gayrimenkul ve aralar eklinde genel bir
snflandrma yaplarak oluturulan tablo yanda
gsterilmitir.

SU
TRLER

PARA (TL)

ARA

GAYR
MENKUL

Mali Sular

11.022.211

58

49

Narkotik
Sular

5.321.239

258

Organize
Sular

10.147.245

18

12

Kaaklk
Sular

275.533

382

21

TOPLAM

26.766.229

716

82

2011 yl itibariyle tutulmaya balanan bu

istatistiklerin, gelecekteki almalara yn
vermesi
amalanmaktadr. Ayrca, su
gelirleriyle mcadelede yeterli dzeyde etkinlii
bulunmayan illerimizin eksikliklerini belirleyerek,
bu eksikliklerin giderilmesi noktasnda gerekli
almalarn
yaplmas
da
nceliklerimiz
arasndadr.

Harita 1.3: 2011 Ylnda l KOM Birimlerince Yaplan El Koyma lemlerine Ait Olay Saylar

KIRKLAREL
1

BARTIN
117

ZONGULDAK
KOCAEL
21

YALOVA
3

BURSA

ANAKKALE

UAK

ANKIRI

BOLU

ORUM

AMASYA

TRABZON

GRESUN

K.KALE

YOZGAT

AKSARAY

DENZL

ISPARTA

KONYA

11

BURDUR
ANTALYA

KARAMAN

TUNCEL

MALATYA

IDIR 15

ARI

BNGL

MU
BTLS

47

SRT
11

K.MARA

NDE

115

BATMAN

ADIYAMAN

OSMANYE
50

HAKKAR

IRNAK

MARDN

ANLIURFA

15

VAN
56

ELAZI

DYARBAKIR

ADANA

MULA

KARS
ERZURUM

ERZNCAN

SVAS

KAYSER

BAYBURT

A.KARAHSAR

GMHANE

KIREHR

ZMR
AYDIN

ORDU
3

ANKARA
83

ARDAHAN

RZE

TOKAT

ESKEHR
1

KTAHYA
MANSA

DZCE

BLECK

BALIKESR

ARTVN
SAMSUN
2

KARABK

NEVEHR

EDRNE

SNOP

KASTAMONU

STANBUL

SAKARYA

TEKRDA

GAZANTEP
63

MERSN
KLS
HATAY

1-5

6-10

11-20

>20

13

Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele

4. MCADELEYE YNELK DER

ALIMALAR
Su trleri itibariyle soruturma nitelii nispeten
daha detayl olan, birbirinden farkl ve kapsaml
konular ierisinde barndran Mali Sular ve Su
Gelirleri soruturmalarnda grev alan merkez
ve l KOM birimlerinde alan personelin,
konusunda uzmanlamasna ynelik bir dizi
eitim faaliyetine devam edilmitir. Bu kapsamda
eitli toplantlar, uzmanlk eitimleri ve kurslar
dzenlenerek mcadeleye katk salanmtr.
Mali Sular ve Su Gelirleriyle Mcadele ube
Mdrlmz ve TADOC ube Mdrl
koordinesinde;
28 Mart - 09 Nisan 2011 tarihleri arasndaKOM
birimlerinden toplam 34 personelin katlm
ile I. Dnem Mali Soruturmalar Uzmanlk
Eitim program,
1223 Eyll 2011 tarihleri arasnda KOM
birimlerinden toplam 36 personelin katlm
ile II. Dnem Mali Soruturmalar Uzmanlk
Eitim program gerekletirilmitir.
Sz konusu eitim programlar kapsamnda;
KOM Daire Bakanl personeli ile birlikte Sermaye Piyasas Kurumu, Kamu hale Kurumu,
Maliye Bakanl (MASAK, Muhasebat Genel
Mdrl ve Vergi Denetim Kurulu Bakanl),
Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurumu,

14

Halk Bankas Genel Mdrl ve Kriminal Polis

Laboratuvar Daire Bakanlnn uzman personeli tarafndan eitim verilmitir.
Ekonomi Bakanl tarafndan 2011 ylnda
Yurtd Tekilatna atanan personele ynelik
dzenlenen kursta
Organize Sular
konusunda eitim verilmitir.
Maliye Bakanl Mali Sular Aratrma Kurulu
Bakanl tarafndan dzenlenen eitim
programnda MASAK grevlilerine 17 Mays
2011 tarihinde Tefecilik ve POS Tefecilii
konularnda eitim verilmitir.
Merkez Bankas tarafndan 02 Aralk
2011 tarihinde Ankara Eitim Merkezinde
dzenlenen Aklama ve Terrn Finansman
Sularna likin Dzenleme ve Uygulamalar
Seminerinde Aklama Sular ile Mcadelede
Kolluk Kuvvetlerinin Rol konusunda eitim
verilmitir.
Terrle
Mcadele
Dairesi
Bakanl
koordinesinde; 09-13 Aralk 2011 tarihleri
arasnda Merkez ve l Birimlerinden
41 personelin katlm ile Antalya ilinde
dzenlenen Terrizmin Finansman ile
Mcadele Kursunda Su Gelirlerinin
Tespiti, Takibi, Msadere Aamalarna ilikin
konularda eitim verilmitir.

KAAKILIK SULARIYLA MCADELE

1. KAAKILIK SULARINA GENEL BAKI

aaklk sularyla mcadelede uzmanlamann salanmas amacyla, 21.10.2010

tarihli Bakanlk onay ile, KOM Daire Bakanl
bnyesinde, 24.11.2010 tarihinde Kaaklkla Mcadele ube Mdrl kurulmutur. Kaaklkla Mcadele ube Mdrl, gmen
kaakl ve insan ticareti, akaryakt kaakl,
ttn mamulleri ve alkoll iki kaakl, eya
(emtia) kaakl ve kltr ve tabiat varlklar
kaakl sular ile mcadelede grevli klnmtr.
eitlilik ve ileni yntemleri asndan geni bir
yelpazeye sahip olan kaaklk sular, dk
maliyetle yksek kazan salamas sebebiyle
organize su ve terr rgtlerinin faaliyet alan
ierisinde yer almaktadr. Ayrca, kaaklk
sularndan elde edilen gelirler yasad
rgtlerin faaliyetleri iin finans kayna olarak
kullanldndan ileriki dnemlerde kaaklk
sularndan elde edilen su gelirlerine el
konulmasna ve terr rgtlerinin finansmannn
nlenmesine ynelik soruturmalara arlk
verilmesi planlanmaktadr.
2011 ylnda gerekletirilen almalarla lkemiz
ekonomisine ve toplum salna byk zararlar
olan gmrk kaakl (cep telefonu, ila,
ay, kaak et, elektronik eya, vb.) suu ile
mcadelede nemli baarlar elde edilmitir.
Bununla birlikte, 2011 yl ierisinde yakalanan
kaak sigara miktar 2010 ylna gre %60
art gstererek n plana kan sular arasnda
yer almtr. Ayrca ran ve Iraka snr olan
illerimizde gerekletirilen operasyonlarda, su
rgtleri tarafndan retilen ve depolanan kaak
sigaralarn snr tesinde bulunan terr rgtnn

kontrolndeki szde gmrk noktalarndan %10

civarlarnda vergi verilmesi suretiyle lkemize
giriinin saland bilgilerine ulalmtr.
Dier taraftan, lke ekonomisini olumsuz
etkileyen ve farkl pek ok yntem kullanlarak
icra edilebilen akaryakt kaakl sular
asndan 2011 ylnda nemli operasyonel
almalar, nitelikli denetimler ve eitim
faaliyetleri icra edilmitir.
Btn bu almalar neticesinde; kaak akaryaktn deniz yoluyla veya ithalat ilemlerinde
usulszlk (beyan d, farkl veya eksik rn
beyannda bulunmak suretiyle v.s) yaplmas suretiyle lkemize sokulmas yntemlerine ilikin
gerektii lde tespit ve yakalama faaliyetinin
bulunmad anlalmtr. Kontrol etkinlii salanamayan snr blgeleri ile baz snr kaplarndan lkeye kaak akaryakt giriinin belli lde
devam ettii ayrca Transit gei ve gnbirlik
ara giri - klarnn youn olduu snr kaplarnda aralara uygulanan akaryakt muafiyet
uygulamalarnn ktye kullanlarak temin edilen vergisiz akaryaktlarn sata sunulduu grlmtr. Dier taraftan standart d akaryakt
retiminde kullanlabilen solvent, madeni ya,
gaz ya, uak yakt v.b rnlerin i piyasaya
arznn belirgin bir ekilde art gsterdii ve
akaryakt istasyonlarnda gizli tank ve uzaktan
kumandal dzenek kullanmnn n plana kmaya balad tespit edilmitir.
Elde edilen haksz kazancn bykl ve su organizasyonlarnn fonksiyonel yaps dikkate alndnda, denetimler ve operasyonel faaliyetlerin
belirtilen alanlarda younlatrlarak mcadele
stratejisine bu dorultuda tekrar yn verilmesinin

15

Kaaklk Sularyla Mcadele

daha uygun olaca deerlendirilmektedir. Dier

taraftan Akaryakt
Kaakl ile Mcadele
Eylem
Plannn etkin bir ekilde uygulanmas
halinde kurumlar aras bilgi paylamnn ve koordinasyonun istenen seviyede gerekleecei,
ayn ekilde sula mcadelenin yapsna uygun
nitelikte ortak stratejilerin oluturulabilecei bir
mekanizmann hayata geirilebilecei dnlmektedir.
2011 ylnda gmen kaakl ile mcadele almalarnn, lkemize yasad girilerin olduu
dou ve gneydou snrlarmzda balatlmasna zen gsterilmitir. Ayrca, bat snrlarmzda
da gmen kaakl ve insan ticareti ile mcadele st seviyelerde gerekletirilmitir. lkemizde faaliyet gsteren gmen kaakl ve insan
ticareti su rgtlerinin uluslararas irtibatlarnn
ortaya konmasna ynelik mcadele almalar
2011 yl ierisinde baaryla yerine getirilmitir.
Bu erevede, KOM Daire Bakanl koordinesinde il KOM birimlerince gerekletirilen uluslararas operasyonlarda, Almanya, talya, Bulgaristan, Fransa, Hrvatistan ve Yunanistan makamlar ile bir dizi bilgi paylam gerekletirilmitir. Bu
almalar neticesinde, yurt dnda 4 tekne ve 1
gemi ile birlikte 678i Avrupa lkelerinde olmak
zere 1.152 yasad gmenin yakalanmas ve
17si Avrupa lkelerinde olmak zere 82 organizatrn tutuklanmas salanmtr.
Kltr ve tabiat varlklar kaakl, kltrel
mirasmzn yok olmasna neden olmakta ve
kltrel varlklarmzn geri iadesi konusunda
lke ekonomisine maddi klfetler getirmektedir.
zellikle sikke ve heykelciklerden oluan taklit/
imitasyon eserlerin dolandrclk amal olarak
piyasaya srlmesi sz konusu olmaktadr. Bu
kapsamda gerekletirilen planl almalar
neticesinde uluslararas bir su rgt deifre
edilmi ve sahte tarihi eserlerin retildii bir
imalathane ortaya karlmtr.
Kaaklkla Mcadele ube Mdrl grev
alanna giren sular kapsamnda 2010 ylnda
meydana gelen 13.896 olayda 25.030 pheli
ahs hakknda ilem yaplmken, 2011 ylnda
meydana gelen 17.776 olayda 32.584 pheli
ahs hakknda ilem yaplmtr. 2011 ylnda
2010 ylna gre olay baznda % 28 orannda art,
ilem yaplan pheli ahs baznda ise yaklak
% 30 orannda bir art meydana gelmitir.

16

2. KAAKILIK SU TRLERNDE GRLEN

TRENDLER
2.1. Akaryakt Kaakl
lkemizin
ekonomik
geliiminde
enerji
sektrnn nemi yadsnamaz bir gerektir.
Petrol piyasas ise, dorudan ya da dolayl
olarak etkileim iinde olduu sanayi alanlar
ve akaryakt piyasas asndan olduka
nemlidir.
Petrol piyasasnn hacmi, artan talebe bal olarak her geen gn genilemekte ve bu durum
ekonomik bymeyi ve istihdam olumlu ynde
etkilemektedir. Bununla birlikte sz konusu byme olgusu, petrol rnlerine (zellikle akaryakt rnlerine) ynelik taleplerin bir ksm illegal
yntemlerle karlanmasna ve rgtl su organizasyonlarnn haksz kazan elde etmesine sebebiyet vermektedir. Bu tr yasad faaliyetlerin
nitelik ve nicelik olarak art gstermesi, vergi gelirlerini olumsuz etkilemekte ve ekonomik kalknmay sekteye uratmaktadr. Dier yandan standart d pek ok rnn piyasaya girmesi insan
ve evre sal asndan bir takm skntlara
yol amaktadr. Belirtilen hususlara bal olarak
akaryakt kaakl ile etkin bir ekilde mcadele edilmesi, lkenin ekonomik kalknmasna,
petrol piyasasnn salkl bir ekilde bymesine
dorudan katk salayaca gibi insan ve evre
sal asndan da nemli bir rol oynayacaktr.
lkemize kara ve deniz snr komusu olan
baz lkeler ile lkemizde sata sunulan
akaryakt rnleri arasnda vergiye dayal fiyat
fark bulunduu bilinmektedir. Sz konusu
lkelerin akaryakt reticisi konumunda olduu,
akaryakttan alnan vergilerin genel itibariyle
dk olduu, bu durumun akaryakt kaakln
cazip hale getirdii deerlendirilmektedir.
2.2. Ttn, Ttn Mamulleri ve Alkoll ki
Kaakl
Ttn mamulleri ve alkoll iki kaakl ile
mcadele vergi kaybnn nlenmesi, insan
salnn korunmas, terr ve organize su
rgtlerinin finansmannn engellenmesi, haksz
rekabetin nne geilmesi ve kaytl istihdamn
temin edilebilmesi alarndan nem arz
etmektedir.

Kaaklk Sularyla Mcadele

lkelerin, ekonomik yaps ve toplum salna

kar nemli bir tehdit haline gelen ttn mamulleri kaakl su konusunda, lkemize ynelik
risk her geen gn artmaktadr. Ttn ve ttn
mamulleri kaakl ounlukla kara ve deniz
snrlarmzn ihlali eklinde gereklemektedir.
Son yllarda Akdenizde younlaan su organizasyonlarnn takibi sonucunda, lkemiz ve
Avrupaya ynelik gerekletirilmeye allan
yasa d sigara kaakl konusunda baarl
almalar yaplmtr.
2011 ylnda, Ucuz Beyaz olarak tabir edilen ve
Bulgaristan, in ve Birleik Arap Emirlikleri (Dubai)
kaynakl kaak sigaralarn; Suriye, Lbnan, Msr,
KKTC, Romanya, Grcistan, Irak ve randa
depolandktan sonra kara ve deniz yoluyla
lkemiz ve Avrupa lkelerine yasa d yollarla
sevk edildikleri belirlenmitir.
Balkanlar ve Dou Avrupa kaynakl kaak
sigaralarn
Dou
Akdenizdeki
limanlar
zerinden lkemiz ve Avrupaya yasa d
ticaretinin gerekletirildii, 2011 ylnda yaplan
operasyonlardan anlalmaktadr. Bu yndeki
almalara arlk verilmektedir.
2011 yl ierisinde KOM Daire Bakanl
koordinesinde
gerekletirilen
uluslararas
rgtl sigara kaakl su soruturmas
neticesinde Karadeniz kylarmzda kaaklk
faaliyetlerinde nispi bir azalma yaanmtr. 2011
yl son dnemlerinde ise Akdeniz kylarmzda
bir art olduu tespit edilmitir.
Ttn ve alkoll iki kaaklnda, olay ve
pheli saylarndaki art trendi 2011 ylnda
da devam etmitir. Buna ilaveten, ele geirilen
sigara miktarndaki art trendi devam ederken
ele geirilen iki miktar 2007 ylndan 2009 ylna
kadar art gstermi, 2009 ylndan itibaren ise
de gemitir.
Alkoll iki kaakl ve sahtecilii sularnda,
paravan olarak kurulmu irketlerce temin edilen
bandrollerin, kaak ve sahte retilen ikilerde
kullanld tespit edilmitir. 2011 ylnda iki
imalathanelerine ynelik gerekletirilen baarl
operasyonlar neticesinde, sahte alkoll ikilerin
yasa d ticaretinde azalma olduu, ancak
alkoll ikilerin kaaklnn arlk kazand
grlmektedir.

Ayrca, sigara kaakl ile kararl mcadele

sonucunda i piyasada yasa d kylm ttn
ve Makaron ticaretinde art olduu anlalarak,
Krklareli ilinde bulunan ve yasa d ticarete
nemli lde kaynak tekil eden bir firmaya
operasyon gerekletirilmi olup, bu yndeki
mcadeleye arlk verilmitir.
2.3. Eya (Emtia) Kaakl
Emtia kaakl lkemizi ekonomik olarak vergi
kaybna uratan, kimi zaman insan saln
tehlikeye sokan ve bu anlamda tm ynleriyle
etkin mcadele edilmesi gereken bir su
trdr. Nitekim, hijyenik olmayan ortamlarda
ve gerekli denetimlerden geirilmeksizin tanan,
depolanan, paketlenen ve piyasaya srlen
rnler insan hayatn ve toplum saln
tehlikeye sokmaktadr.
Gnmzde kaaklk suunun ilenmesinin en
nemli nedenlerinden birinin ekonomik etkenler
olduu grlmektedir. Bu durum ise kayt
d ekonominin artmasna, haksz rekabetin
olumasna ve yerli sermayenin zarar grmesine
neden olmaktadr.
lkemize kaak eya giriinin arlkl olarak
kara yolu ile ran, Irak, Suriye, Bulgaristan ve
Grcistandan, hava ve deniz yoluyla ise Birleik
Arap Emirlikleri (Dubai), in ve Kuzey Kbrs
Trk Cumhuriyetinden gerekletirildii yaplan
operasyonlardan anlalmaktadr.
Komu lkeler zerinden lkemize getirilen
kaak rnlerin (cep telefonu, elektronik eya,
ila, tekstil rnleri vb.) nemli bir ksmnn in
kaynakl olduu yaplan almalarda ortaya
kmaktadr. lkemizdeki yerli reticiyi korumak
amacyla inden ithal edilen baz rnlere kar
kota, gzetim ve anti-damping gibi dzenlemeler
getirilmitir.
Emtia (eya) kaaklnda, olay ve pheli
saylarnn son yllarda
art gsterdii
ve bu artn 2011 ylnda da devam ettii
gzlemlenmektedir. 2011 ylnda yaplan
almalarda, cep telefonu, ila, ay ve et
kaaklnn n plana kt grlmektedir.
ay kaakl kapsamnda kaaklk yapan
ahslarn, lkemiz ay ile benzerlik arz eden
ancak ucuz ran ayna yneldikleri tespit
edilmektedir.

17

Kaaklk Sularyla Mcadele

Dropshipping (Stoksuz Alveri)

2011 ylnda lkemizde e-ticaret sektrnn gelimesine paralel olarak dropshipping (Stoksuz
alveri) yntemiyle yaplan kaaklk olaylarnda art grlmektedir. Dropshipping yntemiyle
lkemize getirilen rnlerin fiyatlarnn mevcut
piyasa artlarna gre daha dk olmas, bu
yntemi daha cazip hale getirmektedir. Dropshipping yntemiyle, lkemize Dubai, in ve
Amerikadan arlkl olarak elektronik eya getirildii tespit edilmitir.
2.4. Kltr ve Tabiat Varlklar Kaakl
lkemizde bulunan tarihi eserlerin eitlilii
ve grsellii lkemizin uluslararas alanda
tantmna byk katk salamakta ve bu eserlerin
sergilendii mzelerimiz turizm iin nemli bir
tercih sebebi olmaktadr.
Tarihi eser kaakl su profili incelendiinde,
en bata kaak kazc gruplar kanalyla
hyk, ren yerleri ve tmlslerden kaak kaz
sonucu elde edilen tarihi eserler, Toplayclar
vastasyla byk kentlerde toplanmakta,
buradan da pazarlamac gruplar tarafndan
nakliye firmalar ve gemiler vastasyla yksek
mebla karlnda yurtdndaki mzayedelere,
galerilere ve koleksiyonculara satlmaktadr.
Halen lkemizden karlm birok tarihi eser,
dnyann nl mzeleri ile zel koleksiyonlarnda
sergilenmekte veya nl mzayede evlerince
sata sunulmaktadr.
Bu durum lkemizin
uluslararas alanda itibarn zedelemekle birlikte,
yurt dna karlan kltr varlklarmzn iadesi
konusunda lkemizi ekonomik ynden zarara
uratmaktadr. Nitekim lkemizden karlm bir
tarihi eserin mahkeme yoluyla iadesi srecinde
birok sorunla karlalabilmektedir. rnein,
alnan eserlerin lkemize ait olduunun
delillendirilebilmesi ve avukatlk cretleri
nemli sorun olarak karmza kmaktadr.
Bu nedenle, sz konusu olumsuzluklarn
nne gemek amacyla kaak kaz sonucu
karlan tarihi eserlerin uluslararas balantlar
bulunan pazarlamac gruplara ulamasnn
engellenmesi iin su rgtlerine ynelik planl
almalar gerekletirilmektedir. Dier taraftan,
koleksiyonerlerin faaliyetlerinin yeterince kontrol
altna alnamamas tarihi eser kaaklna ivme
kazandrmaktadr.

18

Kltr ve tabiat varlklar kaakl asndan

bakldnda, pazarlamac gruplarn, Anadolu
kkenli tarihi eserleri, galeri ve mzayedelerde
pazarlanmak zere Avrupaya gtrd yaplan
bir ksm operasyonlarla ortaya karlmtr.
Kltr ve tabiat varlklar kaakl suclarna
ilikin olay ve yakalam istatistikleri incelendiinde,
2007 ylndan bu yana dalgal bir seyir izledii,
ancak 2011 ylnda 2010 ylna gre bir art
olduu tespit edilmitir.
2.5. Gmen Kaakl ve nsan Ticareti
lkemiz corafi konumu itibariyle, gmen
kaakl faaliyetlerinde ounlukla transit
ayn zamanda hedef lke, zorla fuhu yaptrma
ve zorla altrma eklinde meydana gelen
insan ticareti faaliyetlerinde ise hedef lke
konumundadr.
Uluslararas irtibatlar bulunan su rgtlerince
organize edilen gmen kaakl ve insan
ticareti faaliyetleri, hem kamu saln hem de
kamu gvenliini tehdit etmektedir. Gmen kaakl ve insan ticareti suunun lkemiz zerinde birok olumuz etkisinin olduu sylenebilir.
rnein, gmen kaakl su rgtlerinin,
2011 ylnda yaklak 130 milyon dolar haksz
kazan elde ettikleri ve terr rgtnn gmen
kaakl faaliyetlerinden finansman salad
deerlendirilmektedir. Ayrca gmenlerin barnma, iae ve geri gnderilme masraflar iin kamu
kaynaklarndan son 5 yl ierisinde yaklak 28
Milyon TL harcanmtr. Dier yandan lkemiz
gmen kaakl konusunda uluslararas platformlarda haksz eletirilere maruz kalmakta ve
bu husus ABne yelik srecinde lkemiz aleyhine kullanlmaktadr. Bu nedenle, lkemize ekonomik, sosyal ve gvenlik ynnden zarar veren
gmen kaakl ve insan ticareti su faaliyetleri ile etkin mcadele edilmesi byk nem
tamaktadr.
lkemizde gmen kaakl faaliyetlerine
konu olan kaak gmenlerin arlkl olarak
Myanmar, Filistin, Afganistan, Eritre ve Pakistan
uyruklu olduklar ve lkemize genellikle ran,
Irak ve Suriye zerinden yasad giri yaptklar
grlmektedir.
Sz konusu gmenlerin geldikleri lkelerde
yaanan i karklklar, ekonomik ve siyasi sorunlar nedeniyle gmenlerin Avrupa lkelerine

Kaaklk Sularyla Mcadele

gitmeye altklar ve bu nedenle lkemizi transit olarak kullandklar grlmektedir. Bu durum,

lkemizin yasad g hareketlerinden olumsuz
etkilenmesine yol amaktadr. Dier yandan, lkemiz insan ticareti faaliyetlerinde, Karadeniz,
Gney Kafkasya ve Orta Asya lkelerinden gelen
vatandalar asndan hedef lke konumundadr.
Sz konusu lkelerin vatandalarnn ekonomik
ve sosyal nedenlerle lkemize geldikleri ve kaytd altklar grlmektedir.
Gmen kaakl ve insan ticareti faaliyetlerinin birden ok lkeyi olumsuz etkilemesi, bu
alanda uluslararas ibirliini zorunlu klmaktadr.
Bu erevede, lkemiz gmen kaakl ve
insan ticareti ile mcadelede etkinliin arttrlmas amacyla ilgili lkelerle Geri Kabul Anlamalar
ve birlii Protokolleri imzalamtr.

Akaryakt
kaakl
ile
mcadelenin
etkinletirilmesi amacyla mcadeleci kurumlarn
genel mutabakat ve Emniyet Genel Mdrl
KOM Daire Bakanlnn aktif katlm ile
hazrlanan Akaryakt Kaakl ile Mcadele
Eylem Plan 21.03.2011 tarihinde yrrle
girmi olup ksa, orta ve uzun vadeli planlanan
hedefler dorultusunda almalara devam
edilmektedir. Bu kapsamda gerekletirilen bir
dizi eitim, toplant ve altay faaliyetine ilgili
kurumlar ile birlikte katlm salanmtr.
Grafik 2.1: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak
Akaryakt Miktarlar (lt)
15.000.000

14.388.204

10.345.692
10.000.000

3. KAAKILIK SULARIYLA MCADELE

ALIMALARI
3.1. Akaryakt Kaakl
Akaryakt piyasasna ynelik denetimlerin
etkin bir biimde yrtlmesi amacyla ileri
Bakanl ile Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu
(EPDK) arasnda imzalanan Petrol ve LPG
Piyasasnda Yaplacak Denetimlere likin birlii
Protokol uyarnca 2011 ylnda idari denetimler
gerekletirilmitir. Dier taraftan, 2011 ylnda
meydana gelen 2.014 akaryakt kaakl
olayna ilikin gerekli yasal ilemler yaplm
ve hakknda adli ilem yaplan 3.964 ahsla
birlikte toplam 10.345.692 litre kaak akaryakta
el konulmutur. 2011 yl ierisinde akaryakt
kaakl faaliyetleri ile ilgili olarak 44 planl
alma gerekletirilmi ve blgesel ya da ulusal
apta faaliyet gsteren su organizasyonlarnn
faaliyetleri deifre edilmitir.

7.652.838

5.726.094
5.000.000
3.754.089

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafik 2. 2: Yllara Gre Akaryakt Kaakl Olay

ve pheli Saylar
5.000

4.000

3.964

3.000

2.785
pheli
2.014

2.000
1.434
1.000

1.482

715

756

2007

2008

1.495

Olay

1.392

776

0
2009

2010

2011

19

Kaaklk Sularyla Mcadele

Tablo 2.1: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak Akaryakt Trleri ve Miktarlar (lt.)
AKARYAKIT TR

2007

2008

2009

2010

2011

Motorin

3.770.373

2.265.798

7.929.749

4.251.300

4.928.451

Benzin

208.739

135.410

84.380

123.155

65.190

Fuel-Oil

288.870

148.120

4.636.691

111.518

236.021

Solvent

82.600

25.470

93.432

374.471

487.155

Bio-Dizel

45.740

29.170

8.000

39.760

460

Katkl Akaryakt

246.822

581.875

1.293.903

1.999.776

2.727.591

Ham Petrol

---

10.380

558

4.778

93.343

Madeni Ya

1.082.950

557.866

325.047

745.250

1.597.615

Lpg

---

---

10.444

---

---

Gazya

---

---

4.000

2.830

102.713

Jet Yakt

---

---

2.000

---

98.154

TOPLAM

5.726.094

3.754.089

14.388.204

7.652.838

10.345.692

Grafik 2.2de grld zere, akaryakt

kaakl konusunda, olay ve pheli
saylarndaki art trendi 2011 ylnda da devam
etmitir. Buna karn Tablo 2.1de ele geirilen
akaryakt miktarnn son 5 ylda dalgal bir seyir
izledii grlmektedir.

500.000

122.231

1.000.000

944.548
822.542
703.848
618.550
437.497
435.888
303.667
253.999
248.734
245.185
169.905
159.268
153.084
144.931
142.377
139.276
127.475

1.307.906

1.500.000

977.883

Grafik 2.3: 2011 Ylnda En ok Kaak Akaryakt

Ele Geirilen lk 20 l (lt)

ANKARA
STANBUL
ZMR
.URFA
SAMSUN
KOCAEL
HATAY
BURSA
G.ANTEP
KAYSER
MANSA
MERSN
BATMAN
SAKARYA
AYDIN
ANTALYA
NEVEHR
ORUM
AMASYA
KASTAMONU

6 7

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

2011 ylna ait akaryakt kaakl verileri

incelendiinde; ele geirilen akaryakt miktarnda
bir nceki yla gre % 35, olay saysnda %
45, pheli saysnda ise % 42 art yaand
grlmektedir. Bu noktada, en fazla kaakl
yaplan rnn motorin ya da bu rn yerine
ikame edilmek zere piyasaya srlen akaryakt
harici rnler olduu grlmektedir. Dier
taraftan gaz yalar, uak yaktlar, fuel oil ve
ham petrol yakalamalarnda nceki yllara gre
artlar olduu grlmektedir.

20

3.2.Ttn
Mamulleri
Kaakl

ve

Alkoll

ki

Sigara kaakl ile mcadelede etkinlii

artrmak amacyla, mcadeleci ulusal birimlerin
katlmlaryla Maliye Bakanl Gelir daresi
Bakanlnda bir toplant gerekletirilmitir.
Sz konusu toplantda, 2010-2015 Organize
Sularla Mcadele Ulusal Strateji Belgesi
kapsamnda Ttn ve Ttn Mamulleri
Kaakl ile Mcadele Eylem Pln (20112013) hazrlanm ve 27.10.2011 tarihli Resmi
Gazete de yaymlanarak yrrle girmitir.
Ayrca, sigara ve iki kaakl ile mcadele
eden kurum ve kurulularn katlmyla, kurumlararas ibirlii toplants gerekletirilmitir. Toplantya ileri Bakanl, Maliye Bakanl (Gelir
daresi Bakanl, Vergi Denetim Kurulu Bakanl, Mali Sular Aratrma Kurulu Bakanl), Sahil Gvenlik Komutanl, Jandarma Genel
Komutanl, Ttn ve Alkol Piyasas Dzenleme
Kurumu, Ekonomi Bakanl, Gmrk ve Ticaret
Bakanl, Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl ve
KHB Daire Bakanlnca katlm salanmtr.
Dier taraftan, sigara kaakl ile mcadele
kapsamnda uluslararas dzeyde almalar
yapabilmek,
uluslararas
gzergahlarda
sevkiyat gerekletirilen kaak sigaralarn
lkemize giriini engellemek ve sigara
kaakl ile mcadeleyi uluslararas seviyede

Kaaklk Sularyla Mcadele

Harita 2.1: 2011 Ylnda Ele Geirilen Kaak Sigaralarn Blgelere Gre Miktar (paket) ve Oranlar

Krklareli
Bartn
Tekirda
Yalova
Bursa

anakkale

Bilecik

Ankara
Eskiehir

Ktahya
Manisa

Isparta

Denizli

Ordu

Krkkale

Giresun

Nevehir
Konya

Ar

Tunceli
Kayseri

Bingl

Mu
Van

Elaz

Malatya

Bitlis
Diyarbakr

Nide

Karaman

K.Mara

Idr

Erzurum

Erzincan

Aksaray

Burdur
Antalya

Kars
Bayburt

Sivas

Yozgat

Ardahan

Rize

Trabzon

Tokat

Krehir

zmir

Mula

orum

Afyon

Uak

Artvin

Samsun
Amasya

ankr

Bolu

Balkesir

Aydn

Sinop

Kastamonu

Karabk

Adana

Siirt
Batman

Adyaman
anlurfa

Hakkari

Mardin

G.Antep

Mersin
Hatay

Karadeniz Blgesi
Marmara Blgesi 4.862.667
%7
5.065.859
%7
Anadolu Blgesi
6.156.000
%9
Akdeniz Blgesi
8.956.987
%13

Ege Blgesi
2.760.710
%4

Dou Anadolu Blgesi

22.556.575
%32

Gneydou Anadolu Blgesi

19.371.427
%28

gerekletirmek amacyla, ran irtibat grevlisi

ile ngiliz Ar Organize Sular Brosu (SOCA)
ve ngiliz Kraliyet Gelirler ve Gmrk daresi
(HMRC)
yetkililerinin
katlmyla
ibirlii
toplantlar gerekletirilmitir.
2011 ylnda lke genelinde yakalanan gmrk
kaa sigaralarn %32,3nn Dou Anadolu
Blgesinde, %27,8inin ise Gneydou Anadolu
Blgesinde ele geirildii grlmektedir. Gmrk
kaa sigaralarn %7si Karadeniz Blgesinde
ele geirilmektedir. Gmrk kaa sigaralarn,
deniz snrmz bulunan Bulgaristan, Romanya
ve Grcistan gibi lkelerde, depolandktan sonra balk tekneleri araclyla Karadenize kys
olan illerimize getirilerek i piyasaya srld
deerlendirilmektedir.
Gmrk kaa sigaralarn %12,8i Akdeniz
Blgesinde ele geirildii ve sz konusu
sigaralarn nemli bir ksmnn KKTC zerinden
Akdenize kys bulunan Adana, Antalya ve
Mersin illerimiz zerinden i piyasaya srld
tespit edilmitir.
Karadeniz ve Dou Akdeniz blgesindeki sigara
kaakl su faaliyetlerini arttran uluslararas
su kartellerinin; Romanya, Grcistan, Abhazya
zerk Blgesi, Msr, Lbnan, Suriye ve KKTC

limanlarndan lkemize ve Avrupaya ynelik su

faaliyetlerini 2011 ylnda younlatrdklar tespit
edilmitir.
Karadenize kys bulunan lkeler ile Dou
Akdenizde bulunan lkelere ait limanlardan
hareketle lkemize ve Avrupaya yasad
sigara ticareti gerekletirmeye alan iki
farkl uluslararas su grubuna ynelik 2011
ylnda iki ayr operasyon dzenlenmitir. Bu
operasyonlarda, 44 ahs tutuklanm, yaklak 4
milyon paket kaak sigara ve 44.000 ie alkoll
iki ele geirilmitir. Bu kapsamda 1 gemi, 2
tekne, 1 konteynr ve 7 kamyon ele geirilmitir.
2011 ylnda Ttn ve Alkol Piyasas Dzenleme
Kurumundan temin edilen yasal bandrollerin
sahte olarak retilen ikilerde kullanld ve bu
ekilde sahte ikilerin piyasaya srld tespit
edilmi ve bu kapsamda su rgtlerine ynelik
bir dizi operasyon gerekletirilmitir.
Dier taraftan; 2011 ylnda lke genelinde kargo
yntemi ile sevkiyat gerekletirilen 354 olayda
1.324.125 paket gmrk kaa sigara ele
geirilmitir. Kaak sigarann dou illerinden bat
illerine nakledilmesi ve bat blgesinde farkl illerde
piyasaya srlmesinde bahse konu yntemin
artan bir ivme ile kullanld tespit edilmitir.

21

Kaaklk Sularyla Mcadele

Grafik 2.4: Ttn Mamulleri ve Alkoll ki

Kaakl Olay-pheli Saylar
20.000

Grafik 2.6: Kaak Alkoll ki Yakalama Miktarlar

(ie iki)
1.500.000

19.477

1.215.108
14.733

15.000

1.000.000

12.925
10.264

10.000

pheli
Olay

500.000
5.000

3.407

3.767

2.307

384.278

4.368

2.406

362.731

2.699

291.577

116.993
0

2007

2011

Grafik 2.5: Kaak Sigara Yakalama Miktarlar

(paket)
75.000.000
69.730.125

50.000.000

4.000.000

2.000.000

11.854.292
10.149.605

.URFA
BTLS
HAKKAR
ADANA
VAN
DYARBAKIR
G.ANTEP
BATMAN
ARI
KOCAEL
MU
IRNAK
OSMANYE
ERZURUM
ANKIRI
STANBUL
DZCE
ZMR
SRT
HATAY

0
2010

2011

2011 ylnda gerekletirilen kaak sigara

yakalamasnda bir nceki yla gre %60lk
bir art meydana geldii grlmektedir. Sz
konusu yakalama oranndaki artn, sebepleri
olarak; evre lkelerde sigaraya uygulanan
dk vergi oranlar ve ilgili lkelerde sigara
ithalat miktarlarnn lke potansiyeline oranla
ok fazla olmas saylabilir. Bu durum lkemizin
sigara kaaklnda hedef lke konumuna
gelmesine neden olmutur. 2010 ylndan itibaren
il KOM birimlerimizin planl projeli almalarnda
meydana gelen artlar yakalanan kaak sigara
miktarna da yansmtr.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Grafik 2.8: 2011 Ylnda En ok Alkoll ki Ele

Geirilen lk 20 l (ie iki)
75.000

50.000

25.000

57.995

2009

35.411

2008

0
ZMR
ANAKKALE
MULA
ANTALYA
MERSN
HATAY
G.ANTEP
BURSA
KOCAEL
SAMSUN
STANBUL
ANKARA
AYDIN
YALOVA
MARDN
YOZGAT
ADANA
KLS
ORDU
ELAZI

2007

2011

Grafik 2.7: 2011 Ylnda En ok Sigara Ele

Geirilen 20 l (paket)
6.000.000

10.669.357

2010

2011 ylnda gerekletirilen kaak alkoll iki

yakalamasnda bir nceki yla gre %24lk
bir azalma meydana geldii grlmektedir.
Sz konusu yakalama oranndaki azalmann,
2011 ylnda 21 adet iki imalathanesine
gerekletirilen operasyonlarla sahte alkoll
ikilerin piyasaya srlmesinin nne geilmi
olmasndan kaynakland deerlendirilmektedir.

43.545.267

25.000.000

2009

1.236.702

2011 ylnda gerekletirilen olay saysnda

bir nceki yla gre %26lk bir art meydana
geldii, yakalanan pheli saysnda ise %32lik
bir art meydana geldii grlmektedir.

2008

2.996

2010

4.163.692
3.735.392
3.654.409
3.335.016
2.844.908
2.654.205
2.459.662
2.288.592
2.098.101
1.981.587
1.748.012
1.658.104
1.568.018
1.533.563
1.432.777
1.431.318
1.301.181

2009

5.622.824
4.341.518

2008

30.557
17.563
17.447
16.529
14.687
12.770
6.800
6.385
6.040
5.935
5.872
5.482
5.064
4.268
3.685
3.574
3.492

2007

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

22

Kaaklk Sularyla Mcadele

3.3. Eya (Emtia) Kaakl

Uyuturucu madde, silah, akaryakt rnleri, ttn mamulleri ve alkoll ikiler, kltr ve tabiat
varlklar ve insan dnda yer alan gmrk ilemine tabi her trl canl-cansz varlk eya (emtia)
kaakl kapsamnda deerlendirilmektedir.
Bu kadar geni bir alana sahip olan ve son yllarda nemli bir art gsteren emtia kaakl
suu ile etkin mcadele edilebilmesi amacyla
elde edilen tm bilgiler KOM Daire Bakanl tarafndan titizlikle incelenmekte ve yaplan analiz
almalaryla olaylarn kapsam geniletilerek il
KOM birimlerinin yrtm olduu almalara
yn verilmektedir.

2010 ve 2011 yllar arasnda olay ve pheli

saylar incelendiinde; 2010 ylnda 25i planl
olmak zere 1.480 adet operasyonel alma
gerekletirilmi olup, 2.903 ahs hakknda
ilem yaplmtr. 2011 ylnda ise 45i planl
olmak zere 2.050 operasyonel alma
gerekletirilmi, 3.623 ahs hakknda ilem
yaplmtr. Bu verilerden anlald zere olay
saysnda %39luk, pheli saysnda ise %25lik
bir art olduu grlmektedir.
Grafik 2.10: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak ve
Klonlanm Cep Telefonu Miktar (adet)
4.000
3.623

2011 ylnda yaplan operasyonel almalarda

zellikle cep telefonu, ila, gda (ay, badem
ve ceviz) kaaklnda byk bir art olduu,
et kaaklnda ise nispi bir art olduu
grlmektedir. Emtia kaakl suu ile daha
etkin mcadele edilebilmesi amacyla birok
eitim program ve toplantlar dzenlenmitir.
thalat rejimi erevesinde baz eyalarn
vergilerinin yksek olmas ve ticaret politikas
nlemlerine tabi tutulmas, dier lkelerden
alnan emtiann lkemize oranla daha ucuz
olmas, snrlardaki denetimlerin istenilen
seviyelerde olmamas ve kaaklk fiillerine
verilen cezalarn caydrc olmamas gibi
sebeplerin suu arttran nemli etkenlerden
olduu deerlendirilmektedir.

Grafik 2.9: Yllara Gre Eya (Emtia) Kaakl

Olay pheli Says
4.000

3.000

2.903
2.517
2.176

1.966

2.000

2.050
pheli
Olay

1.480
1.245

1.095

1.051

1.000

0
2007

2008

2009

2010

2011

2010 ve 2011 yllar arasnda ele geirilen kaak

cep telefonu verileri incelendiinde %201lik ciddi bir art olduu grlmektedir. lkemize hava,
kara ve denizyoluyla kaak cep telefonlarnn youn bir ekilde getirildii, daha ok rabet gren
cep telefonlarnn kaaklnn da giderek artaca deerlendirilmektedir. 2011 yl genelinde
yurda kaak yollardan sokulduu tespit edilen
toplamda 119.938 adet cep telefonundan 4894
adedinin klonlanm cep telefonu olduu ve
Mersin, Gaziantep ve Diyarbakr illerinin klonlanm cep telefonu yakalanmasnda n plana kt grlmektedir.

3.623

2.517
2.176

2.050
Olay

1.480
1.245

1.095

1.000

50.000

pheli

1.051

40.000
30.000

7.247
6.203
5.537
5.189
4.442
3.522
2.823
1.677
1.532
1.500
1.155
1.147
935
873
841
799
718

20.000
10.000

2007

2008

2009

2010

2011

ZMR
STANBUL
K.MARA
ANTALYA
ANKARA
DYARBAKIR
G.ANTEP
MERSN
BATMAN
HATAY
ADANA
KONYA
KOCAEL
KAYSER
ARI
BURSA
.URFA
UAK
ESKEHR
ELAZI

647

1.966

2.000

45.938

Grafik 2.11: 2011 Yl Kaak Cep Telefonu

Yakalamalarnda lk 20 l (adet)

2.903

17.574

3.000

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

23

Kaaklk Sularyla Mcadele

2011 yl ierisinde il birimlerimizce yaplan

operasyonlar neticesinde bata zmir ve stanbul
olmak zere Kahramanmara, Antalya, Ankara
illerinde yksek oranlarda kaak cep telefonu ele
geirilmitir.

Grafik 2.14: Yllara Gre Ele Geirilen la/Hap

Miktar (adet)
8.000.000
6.986.821
6.000.000

Grafik 2.12: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak ay

Miktar (kg)
2.500.000

4.000.000

2.352.769
2.000.000

2.000.000
1.277.896

1.500.000

228.994

79.120

2007

2008

0
1.000.000

782.569

2009

2010

2011

862.156

2010 ve 2011 yllar arasnda kaak ila/hap

verileri incelendiinde %447lik ciddi bir art
olduu grlmektedir.

383.264

500.000

382.677

108.875
0

1.250.000

1.110.336

Grafik 2.13: 2011 Ylnda Meydana Gelen Kaak

ay Yakalamalarnda lk 20 l (kg)

1.000.000

HAKKAR
BATMAN
RZE
IRNAK
BTLS
VAN
ADANA
STANBUL
MU
TRABZON
HATAY
.URFA
DYARBAKIR
OSMANYE
ARI
BURSA
ANTALYA
G.ANTEP
GMHANE
SVAS

9.000

250.000

170.310
134.744
113.110
108.428
107.452
63.276
62.476
47.000
38.351
29.949
29.204
26.909
25.736
21.317
14.936
13.785
10.190

500.000

202.870

750.000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

2011 ylnda yaplan operasyonlarda bata

Hakkri olmak zere Batman, Rize, rnak, Bitlis,
Van ve Adana illerinde yksek miktarlarda ay
yakalamas gerekletirilmitir.

24

4.000.000

3.000.000

2.000.000

1.000.000

la/Hap

8.016

2011 ylnda bir nceki yla gre ele geirilen

kaak ay miktarnda %173lk bir art olduu
grlmektedir. Bu artn temel nedeni olarak,
vergi oran nispeten yksek olan ayn, daha
ucuz fiyatlarla yurtdndan kaak yollardan
lkemize
getirildii
deerlendirilmektedir.
Dier yandan, salksz koullarda tanan,
depolanan ve paketlenen kaak ayn piyasaya
sunulmasnn toplum saln tehdit ettii
deerlendirilmektedir.

Grafik 2.15: 2011 Yl Kaak

Yakalamalarnda lk 20 l (adet)

546.000

2011

474.773
113.666
110.963
105.448
69.188
68.574
67.876
64.233
62.807
59.170
55.028
51.030
30.315
23.090
20.300
10.000

2010

3.148.653

2009

1.865.980

2008

STANBUL
ANKARA
ARTVN
KONYA
BALIKESR
EDRNE
.URFA
KOCAEL
ARI
MERSN
ZMR
HATAY
YOZGAT
ESKEHR
G.ANTEP
NDE
ADANA
IRNAK
MARDN
BURSA

2007

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

2011
yl
ierisinde
yaplan
almalar
neticesinde, bata stanbul ve Ankara olmak
zere Artvin/Hopa, Konya, Balkesir, Edirne ve
anlurfa illerinde yksek oranlarda kaak ila/
hap ele geirildii grlmektedir. Genellikle in
kaynakl ilalarn byk ksmnn, cinsel ierikli ve
zayflama haplar olduu deerlendirilmektedir.

Kaaklk Sularyla Mcadele

Grafik 2.16: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak Et

Miktar (kg)
100.000
82.503

Emtia Kaakl ile mcadele kapsamnda,

2011 yl genelinde yurda kaak yollardan
sokulduu tespit edilen toplamda 119.938 adet
cep telefonu, 2.352.769 kg. ay, 6.986.821
adet ila/hap ve 82.503 kg. krmz et yaplan
almalar neticesinde ele geirilmitir.

74.947

75.000

2011 ylnda gerekletirilen operasyonlarda

bata Kayseri olmak zere, Hakkri ve Mardinde
nemli miktarlarda krmz et yakalamalar
gerekletirilmitir.

50.000

25.000

3.4. Kltr ve Tabiat Varlklar Kaakl

0

710

2007

2008

4.585
2009

2010

2011

2010-2011 yllarnda et kaakl suunda

%10luk bir art gereklemitir. lkemizde
et fiyatlarnn, yurtd fiyatlarna oranla yksek
olmas, insan saln tehdit eden kaak etlerin
yurda giriini tetiklemektedir.

40.000

36.520

Grafik 2.17: 2011 Ylnda Meydana Gelen Kaak

Et Yakalamalarnda lk 10 l (kg)

Tarihi eser kaakln nlemek ve bu eserlerin

lkemizde kalmasn salamak amacyla KOM
Daire Bakanl ariv kaytlar deerlendirilerek,
zellikle Ege, Akdeniz ve Marmara Blgelerindeki
l birimlerine almalarnda destek olunmaktadr.
Bu kapsamda, 2010 ylnda oluturulmaya
balanan Eski Eser Takip ve Deerlendirme
programna ilerlik ve etkinlik kazandrlmtr.
Bununla birlikte, nterpol Genel Sekreterliince
oluturulan
www.interpol.int/public/workofart
internet adresi kanalyla uluslararas alanda
aranan alnt veya kayp sanat eserlerinin
bilgilerine ulalabilmektedir.
Grafik 2.18: Yllara Gre Kltr ve Tabiat Varlklar
Kaakl Olay ve pheli Saylar

1.000

950

MERSN

ARTVN

1.188

900

600

BATMAN

HATAY

IRNAK
4

KLS

DYARBAKIR

MARDN

HAKKAR

KAYSER

1.083

1.002
3.203

4.028

4.752

10.000

1.200
4.260

13.900

20.000

11.900

30.000

788

821

761

pheli
464
402

10

349
300

Olay

391

299

0
2007

2008

2009

2010

2011

25

Kaaklk Sularyla Mcadele

Grafik 2.19: 2011 Yl Tarihi Eser Yakalamalarnda Su Unsuru ve Olay Saylarna Gre lk 20 l

TARH ESER YAKALAMALARI LK 20 L (adet)

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

3.680
2.583

KASTAMONU
2.242

ZMR
1.983

KONYA
1.225

AFYON

1.200

TOKAT

768

G.ANTEP
546

BURDUR

506

KAYSER

445

KIRIKKALE
ANTALYA

414

BURSA

394

BOLU

371

AKSARAY

365

ISPARTA
MULA

TARH ESER OLAY SAYILARINA GRE LK 20 L

1.161

MANSA

MERSN

322
273
251
211

0
STANBUL
ANTALYA
ANKARA
ZMR
TEKRDA
KONYA
TOKAT
MULA
KAYSER
K.MARA
AYDIN
ORUM
MERSN
AFYON
ISPARTA
YOZGAT
MANSA
KOCAEL
BURSA
AKSARAY

Sz konusu istatistikte, kaak kazlar sonucu

elde edilen tarihi eserlerin toplanma merkezleri
ile bunlarn yurtdna karld liman kentlerinin
n plana kt grlmektedir.
Grafik 2.19da grld zere, tarihi eser
kaaklyla mcadele kapsamnda yaplan
almalar neticesinde ele geirilen tarihi eserlerin
genelde byk ehirlerde ortaya karld ve
ticarete konu edildii grlmektedir.
Kltr ve Tabiat Varlklar Kaakl ile
mcadelede, 2011 ylnda 20si planl olmak zere
toplam 464 operasyon gerekletirilmitir. Bu
operasyonlarda 1.083 pheli ahs yakalanm
ve toplam 25.273 adet kltr ve tabiat varl
ele geirilmitir. Buna paralel olarak; 2011
ylnda olay/pheli saysnda da nceki yllara
gre nispi bir art gzlenmitir. Ayrca 2011
ylnda dolandrclk amal olarak kurulan ve
taklit/imitasyon eser reten bir imalathane ele
geirilmitir.
3.5. Gmen Kaakl ve nsan Ticareti
Gmen kaakl ve insan ticareti su
rgtlerinin tm ynleri ile deifre edilebilmesine

26

5.000

4.332

ANKARA
STANBUL

YOZGAT

4.500

10

20

30

40

50

60
57

32
22
16
15
15
13
13
12
11
11
10
10
10
9
8
8
8
8
8

ynelik
yrtlen
mcadele
almalar
erevesinde; 2011 ylnda gerekletirilen 37
planl operasyonda, 281 organizatr, 148 insan
taciri ve 1.089 kaak gmen yakalanm, 143
organizatr ile 47 insan taciri tutuklanmtr.
2011 ylnda kaak gmenlerin transferlerini
bekledikleri
illegal
barnma
adreslerinde
gerekletirilen yakalamalarda, 11 farkl adreste
toplam 291 kaak gmen yakalanm ve
kaak gmenleri barndran 17 organizatr
tutuklanmtr.
2011 ylnda, gmen kaakl su rgtlerinin uluslararas irtibatlarnn ortaya kartlmas
amacyla KOM Daire Bakanl koordinesinde
il KOM birimlerince 6 planl operasyon gerekletirilmitir. Sz konusu operasyonlarda, Almanya, talya, Bulgaristan, Fransa, Hrvatistan
ve Yunanistan makamlar ile yaplan bilgi paylam neticesinde; 678i Avrupa lkelerinde olmak
zere 1.152 yasad gmenin yakalanmas ve
17si Avrupa lkelerinde olmak zere 82 organizatrn tutuklanmas salanmtr. Ayrca, KOM
Daire Bakanl tarafndan verilen bilgiler dorultusunda Yunan makamlarnca 1 adet gemi ve
talyan makamlarnca 4 adet tekne yakalanmas
salanmtr.

Kaaklk Sularyla Mcadele

Dier taraftan, gmen kaakl ve insan

ticaretiyle mcadele kapsamnda ileri
ve Dileri Bakanlklarnca koordine edilen
toplantlara aktif katlm salanmtr. Ayrca
Uluslararas ibirliini gelitirmek amacyla,
KOM Daire Bakanl koordinesinde ilgili
kurum temsilcilerinin katlmyla dzenli olarak
yaplan Gmen Kaakl ve nsan Ticareti ile
Mcadelede Ulusal Kurumlar ve rtibat Grevlileri
Toplantlar gerekletirilmitir.
Grafik 2.20: Yllara Gre Gmen Kaakl
Olay ve KOM Birimlerince Yakalanan Yasad
Gmen Saylar

Grafik 2.21: Yllara Gre Gmen Kaakl ve

nsan Ticareti Planl Operasyon Saylar
60

45
35

37

33

30

15

5,000

0
2007

2008

2009

2010

2011

3,831

4,000

3,000

37
32

Grafik 2.22: Gmen Kaakl ve nsan Ticareti

Olay Saylarnda lk 20 l

3,412

2,961
2,621

2,364

Immigrant
Operation

2,000

120
332

296

0
2007

2008

2009

2010

2011

2011 ylnda gerekletirilen mnferit yakalamalarda 2010 ylna oranla %11 azalma yaanrken,
yakalanan kaak gmen saysnda ise, %44lk
bir art gereklemitir. Gerekletirilen uluslararas operasyonlarda ve illegal barnma adreslerindeki toplu yakalamalarn bu artta etkili olduu deerlendirilmektedir.

90
60
30

305

22
11
9
8
8
7
7
5
5
4
4
4
3
3
3
3
2

317

0
EDRNE
STANBUL
HATAY
MULA
TEKRDA
BTLS
VAN
ARI
IDIR
AYDIN
KIRKLAREL
ANKARA
HAKKAR
ZMR
ANTALYA
ERZURUM
MERSN
IRNAK
MARDN
SRT

375

56

1,000

125

150

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

2011 ylnda yaplan planl operasyonlarn says,

2010 yl ile ayn seviyede gereklemitir. Dier
yandan, gmen kaakl ve insan ticareti
olay saylarnda ilk 20 ilde yaplan yakalamalara
bakldnda, lkemizin giri ve k noktalarnda
bulunan snr illerimizin n plana kt
grlmektedir.
Ayrca, 2010 ylnda 1 adet uluslararas
operasyon gerekletirilmiken, 2011 ylnda 6
adet uluslararas operasyon gerekletirilmitir.

27

Kaaklk Sularyla Mcadele

Grafik 2.23: Yllara Gre lkemiz Genelinde

Yakalanan Yasad Gmen Saylar1
80.000
64.290

62.459

ruklu gmenlerin saysnda %116lk art, Grcistan uyruklu gmenlerin saysnda %97lik
art ve Suriye uyruklu gmenlerin saysnda ise
%80lik art yaand grlmektedir.
Grafik 2.25: Yllara Gre nsan Ticareti Madur
Saylar3

60.000
44.415
40.000

200

34.345

32.667

148

150

20.000

120
102

100

0
2007

2008

2009

2010

82

2011

58

Grafik 2.24: lkemizde Yakalanan Yasad

Gmenlerin Uyruklarna Gre Dalm2

50

0
2007

9.800

12.000

2008

2009

2010

2011

9
4

3
1

KIRGIZSTAN

FAS

RUSYA FEDERASYONU

GRCSTAN

SURYE

MOLDOVA

KAZAKSTAN

ERMENSTAN

10

AZERBAYCAN

10

20

ZBEKSTAN

SURYE
8

20

TRKMENSTAN

RUSYA FEDERASYONU

BULGARSTAN

GRCSTAN

SOMAL

PAKSTAN

ERTRE

AFGANSTAN

FLSTN

MYANMAR
1

30

30

40

10

11

2011 ylnda lkemiz genelinde yakalanan

yasad gmenlerin saysnda 2010 ylna
oranla %36lk bir art yaanmtr. Bu artn
nedenleri arasnda mcadele almalarnn yan
sra, lkemizde yaanan ekonomik iyilemeler
ile birlikte, lkemizin hedef lke konumunun
n plana kmas, vize muafiyetinin suiistimali,
kaynak lkelerde yaanan i karklklarn ve
siyasi sorunlarn devam etmesi yer almaktadr.
2011 ylnda lkemiz genelinde yakalanan yasad gmenlere bakldnda Myanmar uyruklu
gmenlerin n plana kt grlmektedir. Dier yandan, 2011 ylnda yakalanan gmenlerin
2010 yl ile mukayesesinde, Eritre uyruklu gmenlerin saysnda %969luk art, Myanmar uy-

2011 ylnda lkemiz genelinde tespit edilen

insan ticareti maduru saysnda 2010 ylna
oranla %41lik bir art olmutur. nsan ticareti
faaliyetlerinde, lkemizin Orta Asya, Karadeniz
ve Gney Kafkasya lkeleri vatandalar
asndan hedef lke konumunda olduu
grlmektedir. Tespit edilen madurlarn
uyruklarna bakldnda ise, toplam madur
saysnn %73n Orta Asya lkeleri
vatandalar oluturmaktadr.

1 Veriler Emniyet Genel Mdrl Yabanclar Hudut ltica Daire Bakanlndan temin edilmitir.
2 Veriler Emniyet Genel Mdrl Yabanclar Hudut ltica Daire Bakanlndan temin edilmitir.
3 Veriler Emniyet Genel Mdrl Yabanclar Hudut ltica Daire Bakanlndan temin edilmitir.
4 Veriler Emniyet Genel Mdrl Yabanclar Hudut ltica Daire Bakanlndan temin edilmitir.

28

Madurlarnn

1.270

Grafik 2.26: nsan Ticareti

Uyruklarna Gre Dalm4
1.293

1.648

1.649

1.966

2.226

3.000

2.749

6.000

3.843

5.357

9.000

Kaaklk Sularyla Mcadele

2010-2011 Kaaklk Sularnn Karlatrmas

Tablo 2.2: Olay ve pheli Saylar Mukayesesi
SU TR

2010
OLAY

2011
OLAY

Mukayese

2010
PHEL

2011
PHEL

Mukayese

Akaryakt Kaakl

1.392

2.014

% 45

2.785

3.964

% 42

Ttn Mamulleri
ve Alkoll ki
Kaakl

10.264

12.925

% 26

14.733

19.477

% 32

Eya (Emtia)
Kaakl

1.480

2.050

% 39

2.903

3.623

% 25

Kltr ve Tabiat
Varlklar Kaakl

391

464

% 19

821

1.083

% 32

Gmen Kaakl
(Organizatr)

332

296

-% 11

990

703

-% 29

nsan Ticareti
(Tacir)

23

15

-% 35

331

169

-% 49

Organ-Doku Ticareti
(Organizatr)

14

12

-% 14

20

88

% 340

13.896

17.776

% 28

25.030

32.584

% 30

TOPLAM

Tablo 2.3. Balca Delil Say/Miktarlar Mukayesesi

DELL TR

2010

2011

Mukayese

Akaryakt (litre)

7.652.838

10.345.692

% 35

Sigara (paket)

43.545.267

69.730.125

% 60

ki (ie)

362.731

291.577

-% 20

Tarihi Eser, Sikke (adet)

32.612

25.273

-%23

Cep Telefonu (adet)

39.809

119.938

% 201

ay (kg)

862.156

2.352.769

% 173

1.277.896

6.986.821

% 447

74.947

82.503

% 10

5.609.993

3.152.715

-% 44

la / Hap (adet)
Kaak Et (kg)
Muhtelif Emtia (adet)

2011 ylnda lke genelinde meydana gelen 17.776 olayda 32.584 pheli hakknda ilem yaplm, ele
geirilen su unsurlarnn tahmini maddi deerinin 557.223.590 TL. olduu ve tahmini 356.713.688 TL.
vergi kaybna engel olunmutur.

29

Kaaklk Sularyla Mcadele

Harita 2.2: 2011 Ylnda Trkiye Genelinde Meydana Gelen Kaaklk Olaylarnn llere Gre Saysal
Dalm

ZONGULDAK

YALOVA

30
59

BURSA
356

ANAKKALE
BALIKESR
118

BLECK
28

ZMR
386
AYDIN
285
MULA
140

UAK
91

20

SAMSUN
59

ANKIRI
49

BOLU
17

ORUM
72

ORDU
54

AMASYA
33
TOKAT
46

478

K.KALE
64

YOZGAT
40

A.KARAHSAR
74
KONYA
ISPARTA
52

576

AKSARAY
100

43

KAYSER
233

BURDUR
25

TUNCEL
2
MALATYA
336

K.MARA
193

1.021

OSMANYE
302

MERSN
1.255

51-100

101-250

251-500 501-1.000

313

500

702
631
583
576
478
409
398
387
386
361
356
345
336
321
316

1.000

1.255

1.500

1.021
901

2.000

1.645

Grafik 2.27: En ok Kaaklk Olaynn Gerekletii 20 l

HATAY
MERSN
ADANA
G.ANTEP
.URFA
DYARBAKIR
ANTALYA
KONYA
ANKARA
STANBUL
KOCAEL
IRNAK
ZMR
TEKRDA
BURSA
ARI
MALATYA
BATMAN
ELAZI
VAN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

30

IDIR 131

195

>1.000

BNGL
104

ARI
345

MU
141

VAN
313

BTLS
300
DYARBAKIR
631

ANLIURFA
702
GAZANTEP
901
KLS
184

HATAY
1.645

1-50

KARS
106

ELAZI
316

ADIYAMAN
71

ADANA
KARAMAN
45

ANTALYA
583

ARDAHAN
30

ERZURUM

120

NDE
86

ARTVN
199

ERZNCAN
94

SVAS

KIREHR
24

DENZL
98

RZE
219
TRABZON
GRESUN
75
42
GMHANE
15
BAYBURT

ANKARA
ESKEHR
115

KTAHYA
73
MANSA
215

103 DZCE
48

SNOP
3

KASTAMONU

KARABK
31

31
KOCAEL
398

13
BARTIN

NEVEHR

TEKRDA
361

STANBUL
409
SAKARYA

EDRNE

248 KIRKLAREL
122

MARDN
297

321
BATMAN

SRT
93
IRNAK
387

HAKKAR
146

NARKOTK SULARLA MCADELE

1. UYUTURUCU SULARINA GENEL BAKI

aporun narkotik sularla mcadele blm

Emniyet Genel Mdrl (polis) grev
sahasnda yer alan uyuturucu olaylarn
kapsamaktadr. Bu blmde, 2011 yl ile son
be yl ierisindeki gelimeler ve operasyonel
almalarn analizi yer almaktadr. Narkotik
blmnde temel uyuturucu maddelere ilikin
u hususlar incelenecektir:
1) Yakalamalardaki deiimler
2) Yakalamalardaki art/azaln nedenleri
3) Operasyon ve pheli saysndaki
dnmler
4) Yakalamalarn younlat blgeler
5) Uyuturucu madde kaakl
gruplarn zellikleri ve dalm

yapan

6) Uyuturucu maddelerin rotalar

Yaplan analizlerin ardndan
KOM Daire
Bakanl tarafndan yrtlen mcadele
allmalarna ilikin zet bilgiler verilmektedir.
KOM birimleri tarafndan, 2011 ylnda
18.024 uyuturucu operasyonu yaplm ve
38.534 pheli ahs yakalanmtr. Yaplan
operasyonlarda 46.918 kg esrar, 6.412 kg eroin,
106 kg afyon, 589 kg kokain, 3.434 litre asetik
anhidrit, 8.321 adet krmz/yeil reeteye tabi
hap, 1.047.338
adet captagon (amfetamin
tablet), 1.335.326 adet ecstasy, 10 kg bonzai
(sentetik cannabiod), 48 kg khat ve 152 kg
metamfetamin ele geirilmitir.
Trkiye, 2011 ylnda da Afganistan kaynakl
afyon ve trevleri (opiatlar) kaaklna maruz
kalmaya devam etmitir. Trkiyede yakalanan
opiatlarn yaklak %98i eroin formundadr. 2010
ylnda olduu gibi 2011 ylnda da bazmorfin
yakalamas olmamtr. Afyon yakalamalarnda

ise son be ylda %80 orannda azalma meydana

gelmitir. Trkiyede eroin yakalamalarnda ve
eroinin piyasada bulunabilirliinde son be yllk
srete ok nemli deiimler gzlemlenmitir.
2009 ylnda grlen zirveden sonraki iki yllk
srete eroin yakalamalar %47 orannda
azalmtr. 2011 ylndaki azalmann oran ise
%29dur. Trkiyede eroin operasyonu says ve
bu operasyonlarda yakalanan ahslar 2010 ylna
kadar srekli olarak artmtr. Ancak 2011 ylnda
eroin olaylarna karan phelilerin says %23,
eroin operasyonlarnn says ise %26 orannda
azalmtr.
Trkiyenin son yllarda giderek daha az miktarda
asetik anhidrit (asetik anhidrit) kaaklna
maruz kald grlmektedir. KOM birimleri
tarafndan 2011 ylnda sadece 3.434 litre asetik
anhidrit yakalanmtr. Bir nceki yla gre asetik
anhidrit yakalamalarnda % 69 orannda gerileme
grlmtr. 2010 ylnda olduu gibi 2011
ylnda da sadece 3 asetik anhidrit olay meydana
gelmitir. Son be yllk srete asetik anhidrit
olaylar says 8i gememitir.
Dnya genelinde olduu gibi Trkiyede de esrar
en fazla kullanlan ve yakalanan uyuturucu
olmaya devam etmitir. 2011 ylnda KOM birimleri
yakalamalar bir nceki yla gre % 50,4 orannda
artarak 46.918 kga ulamtr. Son be yl
ierisinde esrar yakalamalarnda grlen toplam
artn oran yaklak %250dir. Yakalamalarn
paralelinde son be yl ierisinde KOM birimleri
tarafndan yaplan esrar operasyonlar srekli art
gstermitir. 2007-2011 yllar arasnda yaplan
operasyonlardaki toplam art oran %77dir.
Ayn srete, esrar olaylarnda yakalanan ahs
says da %75 orannda ykselmitir. Trkiye
genelinde esrar yakalamalarnda Diyarbakr,

31

Narkotik Sularla Mcadele

Gaziantep, stanbul, Van, Adana, anlurfa ve

zmir n sralarda yer alr. Son be yl ierisinde
sokak operasyonlarnda yakalanan esrar
orannda nemli bir art yaanmtr. 2011
ylnda KOM birimleri tarafndan yaplan sokak
operasyonlarnda toplam 3.155 kg esrar ele
geirilmitir. Bu durum Trkiyede esrar pazarnn
giderek bydn gstermektedir. Trkiyede
yakalanan esrar lokal olarak retilmekle birlikte
ran ve Suriyeden lkemize toz esrar girii de
olmaktadr.
Trkiye ecstasy asndan nihai pazar
konumundadr. lkemizde yakalanan ecstasy
tabletler genel olarak Bat Avrupa meneilidir.
Belika ve Hollanda bata olmak zere
Avrupa lkelerinden hava, deniz ve karayolu
ile lkemize gelen ecstasy, kullanclara
ulamaktadr. Ancak 2011 ylnda Hakkariden
rana gtrlmek zere 9 kilo 250 gram
(37.000 tablet) ecstasy ele geirilmitir. Bu
yakalama ile ilk defa lkemizden yurtdna
ecstasy sevkiyat gerekletirildii tespit
edilmitir. Trkiyede yakalanan ecstasy
miktar son be ylda dalgal bir trend izlemitir.
2007 ile 2009 yllar arasnda %61 orannda
daralan ecstasy yakalamalar sonraki iki yllk
periyotta %214 orannda genilemitir. Son
be yl ierisinde KOM birimleri tarafndan
yaplan operasyonlar ve yakalanan phelilerin
benzer bir trend gsterdii grlmektedir.
2007-2009 dneminde %76 orannda azalan
operasyon says, 2010-2011 dneminde %208lik
art gstermitir. Ayn ekilde 2007-2009
dneminde %78 orannda azalan pheli
says, sonraki iki yllk srete %234 orannda
artmtr. Bu artta KOMun son yllarda yurtii
uyuturucu ebekelerine kar yrtlen
operasyonlara arlk vermesinin nemli rol
olduu deerlendirilmektedir.
Corafi
konumu
itibariyle
captagon
kaaklndan transit olarak etkilenen lkemiz,
son yllarda nihai pazar haline de gelmitir.
Captagon logolu tabletlerde genelde etken
madde olarak amfetamin bulunmaktadr. Ayrca
son dnemde ele geirilen ecstasy logolu
tabletlerin ieriinde de amfetamine rastland
gzlenmektedir. Son be yl ierisinde
captagon yakalamalarnda ok nemli bir
d grlmtr. Polis blgesi captagon
yakalamalar %86 orannda azalm ve 2011

32

ylnda yaklak 1 milyon tablete dmtr.

Yaplan tahkikatlar Trkiyenin captagon
kaaklar iin riskli bir konuma geldiini ve
captagon
retimi/kaaklnn
Ortadou
lkelerine kaydn gstermektedir. Ancak son
be yl ierisinde yaplan captagon operasyonu
says % 530, yakalanan pheli says ise
%77 orannda artmtr. Son yllarda zellikle
sokak operasyonlarnda yakalanan captagon
miktarnda nemli artlar grlmektedir.
2009
ylndan
itibaren
metamfetamin
yakalamalar srekli ykselen bir grafik izmitir.
KOM birimleri tarafndan 2009-2011 srecinde
yaplan metamfetamin yakalamalar yaklak
%100 orannda artmtr. Ayn srete pheli
says % 157, operasyon says ise % 266
orannda artmtr. 2011 ylnda Jandarma Genel
Komutanl ve Gmrkler Muhafaza Genel
Mdrl tarafndan yaplan yakalamalar
eklendiinde toplam rakam 351 kga kmaktadr.
Bu durum lkemizin metamfetamin kaakl
konusunda giderek artan bir younlua ulatn
gstermektedir.
Genel
olarak
lkemizde
yakalanan metamfetamin ran meneilidir.
randan temin edilen metamfetamin, Trkiye
zerinden kuryeler araclyla; Malezya, Tayland,
Japonya, Endonezya ve Avustralya gibi AsyaPasifik lkelerine tanmaktadr.
Kokain ticaretinden lkemiz hem transit hem
de hedef lke olarak etkilenmektedir. Kokain
yakalamalarnn 2009 ylndan sonra dzenli
olarak artt grlmektedir. 2007 ylnda 113.650
gr olan yakalama miktar yaklak be kat
artarak, 2011 ylnda 589 kga ulamtr. 20102011 yllarnda yaplan kokain operasyonlarnn
saysnda %57 orannda bir art yaanmtr.
2011 ylnda operasyon ba yakalanan
ortalama kokain miktarnn nemli lde artt
grlmtr. nceki yllarda kokain genellikle
hava kuryelerinde yakalanmasna ramen, 2011
ylnda iki olayda toplam 363 kg kokain deniz
yolu sevkiyat sonrasnda yakalanmtr. Ayrca
baz eroin organizasyonlarnn son yllarda kokain
kaakl yapmaya balad grlmtr.
Son be yl ierisinde yaplan sokak
operasyonlarnn
saysnda
%86,
bu
operasyonlarda yakalan ahs saysnda ise %93
orannda art grlmtr. 2011 ylnda KOM
birimleri tarafndan yaplan sokak operasyonlar
neticesinde; 3.155 kg esrar, 95 kg eroin, 1 kg

Narkotik Sularla Mcadele

afyon, 3 kg kokain, 46.207 adet captagon,

165.899 adet ecstasy, 129 gr amfetamin, 397 gr
metamfetamin, 1 kg bonzai ve 6136 adet krmz/
yeil reeteye tabi tablet yakalanmtr.
KOM Daire Bakanl tarafndan uluslararas ibirliine byk nem verilmekte ve ok sayda
lke/kurulula operasyonel/stratejik ibirlii projeleri yrtlmektedir. 2007-2011 yllar arasnda
27 farkl lke ile 107 operasyon gerekletirilmitir. Bu operasyonlar sonucu 585 kii ile beraber
2,2 ton eroin, 35 kg kokain, 110 kg esrar, 15 kg
afyon sakz, 657.815 taler ecstasy, 14.942.218
tablet captagon, 22.960 lt asetik anhidrit, 217 kg
amfetamin 19 kg metamfetamin, 783 gram bonzai ele geirilmitir.
Kontroll teslimat uygulamalar uluslararas
ibirliinin
en
somut
olarak
yaand
platformlardan
biridir.
1993-2011
yllar
arasnda KOM birimleri tarafndan toplam 166
kontroll teslimat operasyonu yaplmtr. Bu
operasyonlardan 96 adedi uluslararas seviyede
19 lke ile ibirlii ierisinde gerekletirilmitir.
Bu operasyonlar neticesinde 3.102 kg esrar,
2.650 kg eroin, 98 kg esrar, 268 kg bazmorfin,
69 kg kokain, 39,5 ton asetik anhidrit, 152.000
adet ecstasy ve 5.612.000 adet captagon ele
geirilmitir.
KOM Daire Bakanl terrizmin finansmanna
kar da nemli almalar yrtmektedir.
Yrtlen analiz almalar esnasnda zellikle
PKK/KCK terr rgtnn uyuturucudan
nemli miktarlarda finansman salad ve
uyuturucu ticaretinin her aamasnda etkin
olduu grlmtr. Gvenlik gleri tarafndan
yaplan tespitlerde, 1984-2011 yllar arasnda
yaplan 365 operasyonda terr rgtlerinin
uyuturucu olaylarna kart tespit edilmitir.
Bu olaylarda toplam 842 kii yakalanmtr.
Yaplan almalarda PKK/KCKya ait 60 hcre
evi ve snakta yksek miktarlarda uyuturucu
yakalanmtr. PKK/KCKya kar yrtlen
operasyonlarda bu gne kadar 4.253 kg eroin,
22.878 kg esrar, 2.484.003 kk kenevir bitkisi,
4305 kg bazmorfin, 8 kg afyon sakz, 710 kg
kokain, 337.412 adet sentetik uyuturucu,
26.190 lt asetik anhidrit ve 2 adet imalathane ele
geirilmitir. Narko-terr konusunda 2009-2011
yllarnda gerekletirilen 10 operasyonda ise
923 kg esrar ve 157 kg eroin ile birlikte 37 ahs
yakalanmtr.

2. UYUTURUCU YAKALAMALARINDA
GRLEN TRENDLER
2.1. Afyon ve Trevleri
2.1.1. Afyon, Bazmorfin ve Eroin
UNODC raporlarna gre dnya genelinde
12-21 milyon aras afyon ve trevi kullancs
bulunmaktadr.1 Afyon ve trevleri arasnda ise
en ok kullanlan uyuturucu madde eroindir
(%75). 2009 ylnda dnya genelinde 12-14
milyon eroin kullancsnn, 375 ton eroin tkettii
tahmin edilmektedir.2 UNODC tarafndan yaplan
Afganistan Afyon Anketinde, 2011 ylnda
Afganistanda afyon retiminin %61 orannda
artt ve piyasalarda eroinin bulunabilirliinde
ksmi bir ykseli yaanaca rapor edilmitir.3
Sz konusu kurulu tarafndan 2009 ylnda 460480 ton eroinin kaakla konu olduu tahmin
edilmitir.
Trkiye 2011 ylnda da Afganistan kaynakl afyon
ve trevlerine (opiatlar) maruz kalmaya devam
etmitir. Snraan organize su gruplar tarafndan
Balkan Rotas aktif olarak kullanlmakta ve afyon
ve trevleri Trkiyeye genellikle ran zerinden
gelmektedir.
Trkiyede yakalanan opiatlarn yaklak %98i
eroin formundadr. 2010 ylnda olduu gibi
2011 ylnda bazmorfin yakalamas olmamtr.
Afyon yakalamalarnda ise son be ylda %80
orannda bir azalma meydana gelmitir (bkz.
Grafik 3.1). Trkiyenin i pazarnda afyon
talebi yok denecek kadar azdr. 2010 ve 2011
yllarnda yakalanan afyonun neredeyse tamam
kargo ile sevk edilirken yakalanmtr. Afyonun
genellikle ranl organize su gruplar tarafndan
ABD ve Kanadaya gnderildii tespit edilmitir.
Afyon, olaylarna karan Trk kaaklarn
says ise olduka dktr. Uyuturucu
organizasyonlarnn, eroin
maddesini afyon
retim blgelerine yakn yerlerde retmesinden
dolay Trkiyede bazmorfin yakalamalar
olduka dktr (bkz.Grafik 3.1).

1 UNODC, World Drug Report 2011

2 a.g.r
3 UNODC, Afghanistan Opium Survey 2011

33

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.1: Afyon ve Bazmorfin Yakalamalar (kg)

600

Grafik 3.3: Eroin Yakalamalar (kg)

15.000

519

9.000

12.234

9.078

9.053

Afyon

300

Bazmorn
202

29
2007

0
2008

16
2009

3.000

106

94

2010

2011

0
2007

Grafik 3.2de grld zere son be ylda

sadece 4 bazmorfin operasyonu yaplmtr.
2010 ve 2011 yllarnda ise hi bazmorfin olay
vuku bulmamtr. Afyon maddesi operasyonlar
saysnda da son be yllk srete de %31
orannda azalma meydana gelmitir.
Grafik 3.2: Afyon ve Bazmorfin Yakalamalar Olay
Saylar
60
51
46

46

45
38

35
Afyon

30

Bazmorn

15

0
2007

2
0

2008

6.412
6.000

189

150

2009

2010

2011

Grafik 3.3de grld gibi Trkiyede

eroin yakalamalarnda ve eroinin piyasada
bulunabilirliinde son be yllk srete ok
nemli deiimler gzlemlenmitir. 2009
ylnda grlen zirveden sonraki iki yllk
srete eroin yakalamalar %47 orannda
azalmtr. 2011 ylndaki azalmann oran ise
%29dur.
Afganistanda afyon retiminde
grlen azalmann Avrupa pazarlar gibi Trkiye
pazarnda da eroin ktlna yol at tespit
edilmitir.
4 A.g.r syf. 45
5 UNODC, The Global Afghan Opium Trade: A Threat Assessment,
2011

34

10.332

12.000

450

2008

2009

2010

2011

Ancak eroin yakalamalarndaki d tamamen

Afganistanda grlen retim azalmasna
balamak doru deildir. Son yllarda kaaklk
organizasyonlarnn rota ve yntemlerinde
grlen deiiklikler yakalamalara dorudan
yansmaktadr. Bu deiiklerden bazlar aada
sralanmtr.
Afganistan kaynakl eroin,
ran ve
Pakistandan havayolu kargosu ile dorudan
Bat Avrupaya gnderilmektedir. Bu gelime
KOM birimleri tarafndan yaplan operasyonel/istihbari almalarda aka grlm
ve uluslararas kurulular tarafndan yazlan
raporlarla teyit edilmitir.
Kaaklk rotalarnda ksmi deiiklikler
gzlemlenmitir. Uyuturucu kaaklar,
Balkan Rotasnda zellikle ran ve Trkiyenin
mcadele kapasitesinin yksek olmas
nedeniyle, yakalanma riskinin arttn
fark ederek alternatif kaaklk rotalarna
ynelmilerdir.
Deniz yolu ile eroin kaakl ykselie
geen tehditlerden biridir. Konteyner sevkiyat
uluslararas organizasyonlar tarafndan artan
oranlarda kullanlmaktadr. 2009 ylnda dnya
genelinde deniz trafiine kan 420 milyon
konteynrn sadece %2si aramaya tabi
tutulmutur.4 Kasm 2010dan itibaren SOCA
ve UKBA (ngiltere Snr Birimi) tarafndan
gerekletirilen 37 ayr yakalamada, 5
konteynrdan toplam 650 kg Pakistan eroini
ele geirildii bunun da zellikle konteynerden
yaplan yakalamalarda kayda deer bir art
yanstt bildirilmitir5.

Narkotik Sularla Mcadele

UNODC 2011 Uyuturucu Raporuna gre

2009 ylnda Afganistan ve Pakistandan 145
ton eroinin rana nakledildii, rana giri yapan
eroinin ise drt ana koldan dald eklinde bir
deerlendirme yaplmtr.6

1-lkenin ortasn takip ederek Trkiye snrna

ulaan gzergh,

2-Limanlar ve ky eridi gzergh,

3-Irak snrna ulaan gzergh,

4-Azerbaycan snrna ulaan gzergh olduu

bildirilmitir.

Afyon maddesinin Afganistandaki tarla k

fiyatnn ykselmesi ve afyon retimindeki
d, eroin fiyatlarna yansmtr. Artan
fiyatlar kk eroin organizasyonlarn
daha krl olan esrar, akaryakt ve sigara
kaaklna yneltmitir. Bahsi geen
maddelerin kaaklna uygulanan cezai
meyyideler uyuturucu sularna nispeten
daha hafiftir. Sigara ve akaryakt kaakl
sularndan yakalanan ahslara hapis cezas
yerine idari para cezas verilmesi, bu tr
sular cazip hale getirmektedir. Bu durum ise
uyuturucu maddelerin lkemize giri yapt
yerlerde faaliyet gsteren su gruplarn sigara
ve akaryakt kaaklna ynlendirmektedir.
Bu hususla ilgili yaplan deerlendirme ve
tespitlerde, 2010 ve 2011 yllar ierisinde
sigara kaaklna kartklar tespit edilen
51 ahsn gemi dnemde 50 gr ve zeri
eroin olayna kart grlmtr.7
Teknik
takip
destekli
yaplan
projeli
almalarda,
uyuturucu
organizasyonlarnn randan temin ettii
uyuturucu maddeleri Irak zerinden
Suriyeye, oradan da Lbnana getirdikleri
tespit edilmitir. Lbnana gelen eroinin de
deniz yolu ile Avrupa lkelerine nakliyesinin
gerekletirildii
deerlendirilmitir.
UNODC tarafndan hazrlanan Afyon
ve Trevleri Hakknda Kresel Tehdit
Deerlendirmesi Raporuna gre, ranl
yetkililer ran-Irak arasnda son yllarda eroin
kaakl yapldn, Irak snrna yakn
blgelerde nemli yakalamalarn olduunu
belirtmilerdir.

Trkiyede
eroin
operasyonu
ve
bu
operasyonlarda yakalanan ahs says 2010
ylna kadar srekli art gstermitir (bkz. Grafik
3.4). Ancak 2011 ylnda eroin olayna karan
phelilerin says %23, eroin operasyonlarnn
says ise %26 orannda azalmtr. Son be
yllk srete operasyon says ile yakalanan
ahs orannda yksek oranda korelasyon
grlmektedir. Her iki unsurda grlen azalmann
en nemli etkenlerinden biri eroin kaaklarnn
dier maddelerin kaaklna ynelmesidir.
Bir dier nemli etken ise i piyasada eroinin
bulunabilirlik orannn dmesidir.
Grafik 3.4: Eroin Yakalamalar Olay ve pheli
Saylar
6.000
5.417
5.000
4.164

4.140
4.000

3.000

3.016
2.579

pheli

2.619

Olay
2.000

1.925

1.743
1.329

1.000

951

0
2007

2008

2009

2010

2011

Gemi yllarda olduu gibi 2011 ylnda da

polis blgesinde eroin yakalamalarnn dou
snrndaki illerimiz de ve Avrupaya sevk
gzerghnda bulunan illerimizde younlat
grlmektedir. stanbul tek bana lke geneli
eroin yakalamalarnn %47sini gerekletirmitir. stanbul, Van, Hakkri, Gaziantep, Mersin,
Kocaeli, Aksaray ve Konyada gerekletirilen
yakalamalar, toplamda ulusal yakalamalarn
yaklak %90na tekabl etmektedir. Grafik
3.5de grld zere olay says asndan
illerimizin sralamas deimektedir. Adana,
Antalya ve Mersin eroin olaylarnda ba ekmektedir. Bu olgunun en nemli sebeplerinden
biri bahsi geen ilde sokak operasyonlarnda grlen arttr (Grafik 3.5).
Trkiyeye eroin genel olarak randan giri
yapmaktadr. 2011 yl ierisinde yurt genelinde
gerekletirilen 27 ayr operasyonda ele
geirilen 1 ton 137 kilo 627 gram eroinin randan
getirildii tespit edilebilmitir.

6 UNODC, The Global Afghan Opium Trade: A Threat Assessment, 2011

7 Bu konudaki deerlendirmeler iin Kaaklk Sularyla Mcadele blmne baklabilir.

35

Narkotik Sularla Mcadele

Ancak son zamanlarda yaplan operasyonlarda

uyuturucu organizasyonlarnn, Irak da
alternatif bir gzergah olarak kullanmaya
baladklar grlmektedir. Resmi istatistiklere
gre, gnde ortalama 2500 byk ve 1200
kk ara Habur Snr Kapsndan lkemize
giri yapmaktadr.
2011 ylnda, 3 ayr operasyonda 306.928
kg eroinin Kuzey Iraktan lkemize getirildii
anlalmtr. 29.01.2011 tarihinde KocaeliGebze KOM Grup Amirliince Gebzede bir
TIRda 323 paket halinde 168 kilo 500 gram eroin
ele geirilmitir. Ele geirilen eroinin lkemize
Kuzey Iraktan giri yapt tespit edilmitir.
stanbul Narkotik Sularla Mcadele ube
Mdrlnce 30.03.2011 tarihinde rnakSilopide gerekletirilen operasyonda ele
geirilen 75 kilo 200 gram eroinin, 23.12.2011
tarihinde Mersin ele geirilen 63 kg eroinin
Kuzey Iraktan lkemize giri yapt tespit
edilmitir.
2011 yl ierisinde KOM birimlerimizce
gerekletirilen 1 kg ve zeri 191 olayda tespit
edilebilen hedef lkelere bakldnda Hollanda
14 olay ile ilk srada yer almaktadr. Hollanday 6
olay ile Almanya ve Yunanistan takip etmektedir.
KOM birimlerince yaplan soruturmalarda
yaklak 740 kg eroin Hollandaya, 412 kg eroin
ise Almanyaya gnderilmeden yakalanmtr
(Bkz. Grafik 3.6).
stanbul Emniyet Mdrl Narkotik Sularla
Mcadele ube Mdrl grevlilerince,
24.11.2011 tarihinde stanbul ilinde yaplan
operasyonda, Yunanistan plakal bir otomobilin
arka koltuk taban ksmna gizlenmi vaziyette, 41
kilo 600 gram eroin ele geirilmi, konuyla ilgili
2si Yunan uyruklu toplam 5 ahs yakalanmtr.
Operasyonda ele geirilen uyuturucunun
gzergahnn
Balkesir/Ayvalktan
feribotla
Midilliye, buradan da Yunanistan zerinden
Hollandaya gidecei, daha nceki sevkiyatn
zmir/emeden Midilliye, buradan da yine
Yunanistan zerinden Hollandaya olduu tespit
edilmitir.
Daha nceki yllardaki yaplan soruturmalara
bakldnda, organizasyonlarn daha ok tek

36

tip madde kaakl zerinde uzmanlatklar

ve sadece bu maddelerin kaakln yaptklar grlmtr. rnein eroin kaakl yapan
organizasyonlarn yine eroin kaakl, kokain
kaakl yapan organizasyonlarn da yllarca
kokain kaakl ile urat bilinmektedir. Ancak 2011 ylnda yaplan almalar neticesinde
ortaya kan tablo, bu trendin farkl bir boyuta
tandn, su gruplarnn farkl trden uyuturucu maddelerin ticaretini beraberce yrttklerini ortaya karmtr. 2011 ylnda 6 olayda
eroin ve esrar, 1 olayda eroin, esrar ve bonzai,
1 olayda eroin, esrar ve ecstasy, 1 olayda eroin
ve ecstasy, 1 olayda ise eroin, sigara ve kaak
iki beraber yakalanmtr.
Grafik 3.5de grld zere stanbul Narkotik
Sularla Mcadele ube Mdrl Trkiye
geneli eroin yakalamalarnn yaklak %7sini
gerekletirmitir. stanbulun ardndan %14.1
ile Van, %6.7 ile Hakkari, %6.4 ile Gaziantep,
%5.4 ile Mersin ve %4.4 ile Kocaeli illerimiz
gelmektedir. Ancak olay saylar asndan
lke geneli sralamas deimektedir. Srasyla
Adana, Antalya, Mersin, Konya, Gaziantep ve
stanbul illerimiz olay saysn en youn olduu
blgelerimizdir.
Getiimiz 10 yl boyunca, Trkiyede eroin
olaylarnda yakalanan yabanclar arasnda
ranllar ba ekmitir. 2011 ylnda da bu
durum deimemi ve 19 olayda 35 ran
vatanda yakalanmtr. Bu olaylarda ran
uyruklulardan toplam 787 kg eroin maddesi
ele geirilmitir. ranllar dnda Yunanistan,
Arnavutluk, Hollanda, Grcistan, Makedonya
ve Kosova vatandalarnn Trkiye zerinden
yaplan eroin kaaklnda kayda deer rol
oynad deerlendirilmektedir. zellikle 2004
2005 yllarndan sonra Arnavut su gruplar
Afganistan, ran ve Trkiyeden eroin temini
konusunda dorudan balantlar kurmaya
balamlardr.
Arnavut
gruplar
yksek
miktarlardaki eroin kaakl konusunda
etkili olmakta ve Trk kaaklar ile rekabet
etmektedir. 31.03.2011 tarihinde stanbulda
bir TIRda 250 kg eroin yakalanmas, olayla
ilgili olarak belirlenen 15 hedef ahstan 7sinin
Arnavut uyruklu olmas dikkatleri tekrar bahse
konu grup zerine ekmitir.

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.5: 2011 Yl Eroin Yakalamalar Miktar ve Olay Saysna Gre lk 20 l

ERON YAKALAMALARI LK 20 L (kg)

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

STANBUL (%47,1)
904

VAN (14,1)
430

HAKKAR (%6,7)

ERON YAKALAMALARI OLAY SAYILARINA GRE LK 20 L

412

GAZANTEP (%6,4)
324

MERSN (%5,4)

285

KOCAEL (%4,4)

KONYA (%2,3)

100

150

200

99

307

KONYA

183
182

STANBUL

93

ARI (%1,3)

81

HATAY

ADANA (%1,2)

78

OSMANYE

109

ANKARA

79
79
54

ANLIURFA

53

KAHRAMANMARA

41

ANKARA (%0,8)

51

KLS (%0,6)

40

ANTALYA (%0,6)

36

KLS

DZCE (%0,5)

31

EDRNE

17

SAKARYA (%0,4)

23

ELAZI

16

KAYSER

14

KAYSER (%0,3)

21

IRNAK (%0,3)

18

VAN

34

HAKKAR

31

ISPARTA

DYARBAKIR
KOCAEL

31

Makedonya; 14.220

Arnavutluk; 250.000

28

14
10

Grafik 3.6:
2011 Ylnda KOM Birimleri
Tarafndan Ele Geirilen Eroinin Tespit Edilebilen
Hedef lkeleri (kg)

Suriye; 19.460
Belika; 26.723
Moldova; 50.500
Avusturya; 72.878
Yunanistan; 88.727
Slovenya; 96.200

350

232

GAZANTEP

ANKIRI (%1,5)

300
307

MERSN

54

250

ANTALYA

148

EDRNE (%1,5)

50

ADANA

193

AKSARAY (%3,0)

ERZURUM (%0,8)

3.500

3.017

Kosova; 5.080
Lbnan; 2.880
talya; 2.800
Nijerya; 1.770
rlanda; 1.199
Kbrs; 1.002

Hollanda; 739.880

Almanya; 412.429

2.1.2 Asetik Anhidrit

Endstri alannda yaygn olarak kullanlan asetik
anhidritin lkemizde retimi yaplmamaktadr.
Ulusal sanayinin talebi, yurtdndan yasal olarak
ithal edilen asetik anhidrit ile karlanmaktadr.
Ayn zamanda asetik anhidrit eroin retiminde
kullanlan nemli bir kimyasal maddedir. Dnya
genelinde yasad eroin retiminin byk bir
ksm, Gneybat Asyada gerekletiinden,

yasad yollarla temin edilen asetik anhidrit bu

blgeye ulatrlmaktadr. Son yllarda Gneybat
Asyadaki eroin laboratuvarlarnda kullanlan
asetik anhidritin, temel olarak Avrupa, in,
Hindistan, Kore, Japonya ve Rusyadan blgeye
transfer edildiine dair nemli bilgiler mevcuttur.8
Irak, nemli bir kaaa kayma noktas olarak
ortaya kmtr. INCB yetkilileri Iraka ynelik
yaklak 600 ton asetik anhidrit maddesinin
pheli sevkiyattan dolay durdurulduunu
belirtmitir. 9
Grafik 3.7de grld gibi Trkiye yasad
asetik anhidrit kaaklndan transit lke
olarak etkilenmektedir. Son yllarda lkemizde
yakalanan asetik anhidritin ounlukla Orta
Avrupa
lkelerinden
kaaa
kaydrlarak
lkemize yasad yollarla getirildii tespit
edilmitir. 2011 ylnda sadece 3.434 litre asetik
anhidrit yakalanmtr. Bir nceki yla gre asetik
anhidrit yakalamalarnda %69 orannda gerileme
grlmtr. Yaplan soruturmalardan Trkiyede
yakalanan asetik anhidritin Gneybat Asyadaki
laboratuvarlar hedefledii anlalmaktadr.

8 UNODC, The Global Afghan Opium Trade: A Threat Assessment, 2011

9 INCB Yetkilileri Tarafndan 54. Uyuturucu Maddeler Komisyonu Toplantsnda yaplan sunumda belirtilmitir.

37

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.7: Asetik Anhidrit Yakalamas (lt)

art, maddenin arz boyutuna da yansmtr.

Trkiyede son 5 ylda gerekletirilen esrar yakalamalarndaki %249luk art, lkemize ynelik
esrar tehdidinin boyutlarn ortaya koymaktadr.
2011 ylnda Trkiye genelinde bir nceki yla
oranla %50,4 lk bir artla yaklak 47 ton esrar
ele geirilmitir. (Grafik 3.8)

15.000
13.303

13.000

12.000

11.104

9.000
4.417

6.000

Grafik 3.8: Esrar Yakalamalar (kg)

3.434

3.000

50.000

0
2007

2008

2009

2010

2011

46.918

40.000
31.197

2010 ylnda olduu gibi 2011 ylnda da sadece 3 asetik anhidrit olay meydana gelmitir. Son
be yllk srete asetik anhidrit olaylar says 8i
gememitir. Ancak 2011 ylnda asetik anhidrit olaylarnda yakalanan ahs saysnda %325
orannda art grlmtr. 2011 ylnda daha az
miktarda asetik anhidrit yakalanmasna karn,
daha kapsaml soruturmalar yrtld grlmektedir. stanbul Narkotik ube Mdrl
ekiplerince 21.03.2011 tarihinde Bakrky ilesinde 3250 litre asetik anhidrit ele geirilmi olay
kapsamnda 15 ahs yakalanmtr.
2.2. Esrar ve Trevleri
Dnya genelinde en ok kullanlan uyuturucu
tr esrar ve trevleridir. UNODC 2011 Dnya
Uyuturucu Raporunda, 2009 ylnda esrar kullanclarnn saysnn 125-203 milyon aralnda
olduu tahminine yer verilmektedir.10 Esrar, ayn
zamanda en ok retimi ve kaakl gerekletirilen uyuturucu maddedir. Kenevir ekimi dnyann pek ok lkesinde ak ve kapal alanlarda
gereklemekle beraber, kresel retim miktar
hakkndaki bilgiler tahmin nitelii tamann tesine geememektedir. Dnyada kanun uygulayc birimler tarafndan en ok yakalanan maddenin de esrar olduu rapor edilmektedir. UNODC
Dnya Uyuturucu Raporuna gre, 2009 ylnda
dnya genelinde 6,000 tondan fazla esrar reinesi yakalanmtr.11
lkemizde de en ok kullanlan uyuturucu
madde esrardr. Dnya genelinde olduu gibi
lkemizde de son yllarda esrar talebinde art
gzlemlenmektedir. Talepte meydana gelen bu
10 UNODC, 2011, a.g.r., 175
11 UNODC, 2011, a.g.r.

38

30.000

25.778
20.575

20.000
13.439
10.000

0
2007

2008

2009

2010

2011

Esrar yakalamalarndaki srekli artn birka

temel nedeni olduu deerlendirilmektedir.
Bunlardan birincisi,
planl operasyonlar
srecinde
ok
sayda
organizasyonun
kertilmesidir. kinci neden risk analizine dayal
almalardr. 2011 yl ierisinde iller arasndaki
koordinasyon ve etkili profilleme almalar
neticesinde, 23.027 kg esrar ele geirilmitir.
Bu rakam 2011 yl toplam yakalamasnn
%50sini tekil etmektedir. nc neden, KOM
birimlerine ulaan ihbarlarn deerlendirilmesi
ve operasyona dntrlmesidir. hbarlarn
deerlendirilmesi neticesinde yaklak 10,5 ton
esrar ele geirilmitir.
Yakalamalarn paralelinde, son be yl ierisinde
KOM
birimleri tarafndan yaplan esrar
operasyonlar srekli bir art gstermitir. 20072011 yllar arasnda yaplan operasyonlardaki
toplam art oran %77dir. Ayn srete, esrar
olaylarnda yakalanan ahs says da %75
orannda artmtr. 2011 ylnda KOM birimleri
tarafndan Trkiyenin hemen her blgesinde
esrar operasyonu yaplmtr. 2011 ylnda sokak
satclarna ynelik yrtlen almalarda, en
fazla yakalanan uyuturucu esrar olmutur. 2007
ylnda 2.067 kg olan esrar yakalamas 2011
ylnda %100lk bir artla 3.155 kgye kmtr.

Narkotik Sularla Mcadele

Ayn dnem ierisinde meydana gelen olay

says 444 den %90lk artla 824e ulamtr.
Yakalanan pheli says ise 4.892den yaklak
2 kat artarak 9.341 olmutur (Grafk 3.9).
Grafik 3.9: Esrar Yakalamalar Olay ve pheli
Saylar

Grafik 3.10: 2011 Yl Esrar Yakalamalarnda

Kullanlan Yntemler
hbar
10.451
%23

Projeli alma
12.307
%27

Risk Analizi
23.027
%50

40.000

31.299
30.000
25.896

20.000

20.368
pheli

17.864
12.290

10.000

28.625

8.361

9.303

2007

2008

13.586

14.194

Olay

0
2009

2010

2011

lkemizde retilen esrar i tketimi karlamaya

yneliktir. Bunun yan sra i pazara ynelik
olarak yurtdndan esrar ithali de sz konusudur.
2011 yl ierisinde KOM birimleri tarafndan
gerekletirilen operasyonel/istihbari almalar
neticesinde ran ve Suriyeden lkemize nemli
miktarlarda esrar girii tespit edilmitir. Bunlarn
da tesinde 2011 yl Ocak ay ierisinde
gerekletirilen operasyon neticesinde Hollanda
uyruklu bir ahsn beraberinde Lbnan meneili
olduu tespit edilen esrar ele geirilmitir.
2011 ylnda lke genelinde mcadeleci birimler
tarafndan 75,7 ton esrar yakalanmtr. Bahse
konu miktarn %62si KOM birimleri tarafndan
ele geirilmitir. 2011 ylnda, gemi yllarn
aksine jandarma blgesinde gerekletirilen
yakalamalarda bir azalma meydana gelmitir.
2011 yl ierisinde esrar yakalamalarnn %50si
risk analizi ve profillemeye dayal almalar
neticesinde gerekletirilmitir. Planl/projeli
almalar neticesinde ele geirilen esrar toplam
yakalamalar ierisinde 12.307 kg ile %27lik
dilimi tekil etmektedir. Yakalamalarn % 23 ise
alnan ihbarlarn deerlendirilmesi neticesinde
gerekletirilmitir (Grafk 3.10).

Esrar maddesinin format ve miktar nakliyede

tercih edilen yntemi belirleyebilmektedir. Esrarn
blgesel ve yurt geneli datmnda en ok binek
otolar tercih edilmektedir. 2011 ylnda binek
otolara ynelik gerekletirilen 1984 operasyonda
24.789 kg esrar ele geirilmitir. Olay says baz
alndnda binek otolar, otobsler, miktar baz
alndnda ise kamyonetler takip etmektedir.
Son dnem gelimelerinden biri de kara ulamnn yan sra havayolunun da kullanlmaya
balanmasdr. 2011 yl Ksm aynda Sabiha
Gken Havalimannda bir kuryeden 22 kg esrar
ele geirilmitir. Gnderici ve alc asndan yakalanma riskini azaltan kargo yntemi de tercih
edilen yntemler arasndadr. 2011 yl ierisinde
26 operasyonda kargo yntemiyle kaakl
yaplan 518 kg esrar maddesi ele geirilmitir.
Esrar kaaklnda kk miktarlarn para
para tanmas en yaygn metotdur. Ancak son
yllarda 50 kg ve zeri yakalamalarn saysnda
dzenli bir art olmutur. 2011 ylnda 50 kg
ve zeri esrarn ele geirildii operasyonlarda
toplam 28.860 kg esrara el konulmutur.
Son 5 yl ierisinde lkemizde esrar kaakl ile
ilgili olarak 121.037 Trk ve 392 yabanc uyruklu
ahs hakknda yasal ilem gerekletirilmitir.
Bahse konu ahslarn nfusa kaytl olduklar
illere bakldnda, lke genelinde homojen
bir yapdan veya bu ahslarn younlat bir
blgeden bahsetmek mmkn deildir. Dank
bir grnt arz eden ahs dalm esrarn
lke geneline yaylm bir sorun olduunu
gstermektedir.
lkemizde esrar konusunda ilem gren yabanc
uyruklu ahslarn genel itibariyle komu lkelerden
olduu gze arpmaktadr. ran, Grcistan, Azerbaycan ve Suriye vatandalar lkemizde en ok
yakalanan yabanc uyruklu ahslar olarak n plana
kmaktadr. Bu durum esrar kaaklnn sadece
yurtiini etkileyen bir problem deil ayn zamanda
blgesel bir sorun olduunu gstermektedir.

39

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.11 : 2011 Yl Esrar Yakalamalar Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 20 l

ESRAR YAKALAMALARI MKTARA GRE LK 20 L (kg)

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

DYARBAKIR (%21,7)

10.204

GAZANTEP (%8,8)

4.129

STANBUL (%8,8)

4.128

VAN (%6,5)

3.064

ADANA (%6,1)

ESRAR YAKALAMALARI OLAY SAYILARINA GRE LK 20 L

2.903

ANLIURFA (%5,6)

2.625

ZMR (%3,6)

1.683

AKSARAY (%3,4)

1.590

KAYSER (%2,9)

1.358

200

300

400

500

600

ADANA

805

BURSA

628

ANKARA

553
550

OSMANYE (%1,8)

862

MALATYA (%1,5)

698

BURSA (%1,4)

682
608

HATAY (%1,1)

507

ORUM(%1,0)

496

ERZNCAN (%0,8)

416

ANTALYA

507

KOCAEL

505

MANSA

478

HATAY

463

STANBUL

445

AYDIN

438

KONYA

405

SAMSUN

391

KAYSER

339

DENZL

307

MULA

260

ELAZI

255

2.3. Sentetik Uyuturucular

2.3.1. Ecstasy
Dnya genelinde ecstasy tabletler ounlukla
MDA, MDMA ve TMA gibi etken maddeler
iermektedir. Ancak lkemizde ele geirilen
tabletlerinin, laboratuvar analizlerinde zaman
zaman amfetamin ve MCPP gibi etken maddeler
ierdii grlmektedir. Buna paralel olarak
satc ve kullanclara ulaan ecstasy tabletlerde
farkl etken maddelere rastlanmaktadr. Dou
ve Gneydou Asya lkelerinden temin edilen
safrol zengini ya (SRO) ile MMDMG (Metil3(metilidindioxy)fenil 2-metil glycidate) PMKnn
yerine kullanlan balca kimyasallar olmutur.

12 UNODC, 2011, a.g.r., 39

504

ANLIURFA

Grafik 3.11de grld gibi 2011 ylnda esrar

yakalamalarnda Diyarbakr ilimiz %21,7 ile ilk
srada yer almtr. Diyarbakr ilini Gaziantep,
stanbul, Van, Adana ve anlurfa illerimiz takip
etmektedir. Ancak olay says bakmndan Trkiye
geneli sralama farkl biimde ortaya kmtr.
zellikle zmir, Mersin, Gaziantep ve Adana
illerinde yaplan youn sokak operasyonlar
nedeniyle esrar olaylar bu blgelerde
younlamtr.

1.000

932

DYARBAKIR

1.047

900

837

1.316

KOCAEL (%2,3)

800

MERSN
GAZANTEP

1.311
1.233

700

938

ELAZI (%2,8)

ANKARA (%2,6)

40

100

ZMR

MERSN (%2,8)

ANTALYA (%1,3)

12.000

UNODC 2011 Dnya Uyuturucu Raporunda,

ecstasy retiminin son yllarda Avrupa dnda
gerekletirilmeye balad ifade edilmektedir.
Dou ve Gneydou Asya, Kuzey Amerika,
Okyanusya ve Latin Amerika dier retim
merkezleri olarak belirginlemektedir. Ancak
son yllarda Avrupann ecstasy yakalamalarnda
byk dler gzlemlenmektedir. 1996 ylnda
kresel ecstasy yakalamalarnn %90 Avrupada
gerekletirilmiken, bu oran 2009 yl itibariyle
%18e dmtr.12
Avrupadaki
yakalamalarda
gerekleen
dlerin bir yansmas olarak, Trkiyede
de ecstasy yakalamalarnda 2007-2009 yllar
arasnda kademeli bir d yaanmtr. Bu
dn temelinde piyasaya alternatif sentetik
tablet srlmesine bal olarak ecstasy talebinin
azalmas yatmaktadr. Ancak son iki ylda
gerekletirilen operasyonlarda ele geirilen
ecstasy miktarnda bir art yaanmtr.
Trkiye, ecstasy asndan nihai pazar konumundadr. lkemizde yakalanan ecstasy tabletler genel olarak Bat Avrupa meneilidir. Belika
ve Hollanda bata olmak zere Avrupa lkelerinden hava, deniz ve karayolu ile lkemize gelen ecstasy kullanclara ulamaktadr. lkemize

Narkotik Sularla Mcadele

uzanan kara yolu gzergahnda, gemi yllarda

Bulgaristan youn olarak kullanlrken, son yllarda Yunanistandan ecstasy girileri olduu da
tespit edilmitir.
2011 ylnda Hakkariden rana gtrlmek zere
9 kilo 250 gram ecstasy tablet ele geirilmitir.
Bu yakalama ile ilk defa lkemiz zerinden
rana ecstasy sevkiyat gerekletirildii tespit
edilmitir.
Grafik 3.12de ecstasy yakalamalar miktar verilmitir. Buna gre Trkiyede yakalanan ecstasy
miktar son be ylda dalgal trendler gstermitir. 2007 ile 2009 yllar arasnda %61 orannda
daralan ecstasy yakalamalar, sonraki iki yllk
periyotta % 214 orannda genilemitir. zellikle 2010 yl sonras Trkiyenin Avrupa ecstasy
yakalamalarnda nemli bir paya sahip olduu
gzlemlenmektedir. Son yllarda yakalamalarda
grlen artn en nemli sebebinin, artan i talep olduu deerlendirilmektedir.
Grafik 3.12:
(adet)

Ecstasy Yakalamalar Miktarlar

1.500.000
1.335.326

1.000.000

1.007.557
894.990
826.164

500.000
391.770

0
2007

2008

2009

2010

2011

Son be yl ierisinde KOM birimleri tarafndan

yaplan operasyonlar ve yakalanan phelilerin
benzer bir eri gsterdii grlmektedir.
2007-2009 dneminde %76 orannda azalan
operasyon says 2010-2011 dneminde toplam
% 208 art gstermiti (bkz. Grafik 3.13). Ayn
ekilde 2007-2009 dneminde %78 orannda
azalan pheli says, sonraki iki yllk srete
%234 orannda artmtr. Bu artta KOM
birimlerince son yllarda yurtii uyuturucu
ebekelerine kar yrtlen operasyonlarna
arlk vermesinin nemli rol olduu
deerlendirilmektedir. Nitekim yaplan ecstasy
operasyonlarnn byk ounluunun sokaa
ynelik olduu grlmektedir. KOM birimleri
tarafndan yaplan sokak operasyonlarnda
2011 ylnda 165.899 adet ecstasy tablet
yakalanmtr.

Grafik 3.13: Ecstasy Yakalamalar Olay ve pheli

Saylar
2.500

2.346

2.000

1.891

1.769
pheli

1.500

Olay

1.024

1.000
687
510

500

533
167

2007

2008

2009

545
297

2010

2011

Ecstasy operasyonlarnda yakalanan ahslarn byk ounluu Trk vatandadr. Yaplan

uyruk analizleri, 2011 ylnda yakalanan ecstasy
maddesinin %18inin yabanc uyruklu ahslar
tarafndan lkemize sokulduunu ortaya koymutur. Ecstasy olaylarnda yakalanan yabanclarn yaklak %25i, Bulgaristan uyrukludur. Bulgar vatandalarnn yansra Fas, Grcistan, Hollanda, Irak, ngiltere, ran, Polonya ve Romanya
vatandalarnn da yakalandklar grlmektedir.
Ecstasy organizasyonlar, havayolu kurye
sistemini de aktif olarak kullanmaya devam
etmektedirler. 2011 ylnda havalimanlarnda
283.000 adet ecstasy ele geirilmitir. 2010 yl
ubat aynda, stanbul Atatrk Havalimannda
Hollandadan getirilen bir valiz ierisinde 14.900
adet ecstasy tablet ele geirilmitir. Kuryeler
iin ana giri noktas stanbul olmasna ramen
zaman zaman gneydeki turistik blgelerimizde
giri noktas olarak seilmektedir. 2010 ylnn
ubat aynda Antalya Hava Limannda Hollanda
uyruklu bir kuryenin valizinde 20.000 adet ecstasy
tablet yakalanmtr. 2011 yl Kasm aynn ilk 10
gn ierisinde, stanbul Atatrk Havalimannda
4 farkl olayda, Belika ve Hollandadan geldii
anlalan toplam 478.000 adet ecstasy tablet
yakalanmtr.
Ecstasy kaaklnda hava trafiinin yan sra
kara aralar da yaygn olarak kullanlmaktadr.
2011 ylnda 88 kara aracnda 713.746
adet ecstasy tableti yaklanmtr. Ayrca,
organizasyonlarn kargo ve posta yntemi
kullanarak ecstasy kaakl yapmaya devam
ettikleri grlmtr. 2011 ylnda yaplan 2 posta/
kargo operasyonunda 13.530 adet ecstasy ele
geirilmitir.

41

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.14: 2011 Yl Ecstasy Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna gre lk 20 l

ECSTASY YAKALAMALARI LK 20 L (adet)

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

800.000

STANBUL (%61.1)

815.783

KAYSER (%8.2)

109.931

ZMR (%7.2)

96.567

GAZANTEP (%5.7)

75.571

EDRNE (%3.8)

ECSTASY YAKALAMALARI OLAY SAYILARINA GRE LK 20 L

0

50.595

BURSA (%2.5)

32.965

ANKARA (%2.3)

30.596
24.454

ADANA
STANBUL

11.335

60

35
31
26
23
22

AYDIN

5.656

SAMSUN

ANTALYA (%0.4)

5.568

AKSARAY

VAN (%0.4)

5.212

MERSN (%0.4)

4.946

YALOVA (%0.3)

3.679

MALATYA (%0.2)

3.025

ANLIURFA (%0.2)

2.564

21

DENZL

18
17
14

MERSN

13

KAYSER

11

MALATYA

10

EDRNE

ANTALYA

BTLS

KONYA
ANLIURFA

70

53

TEKRDA

DENZL (%0.4)

9
7

2011 ylnda bir olayda Hollandadan temin

edilen ecstasy tabletleri ncelikle karayolu ile
Almanyadan talyaya tanmtr. Daha sonra
talyadan denizyolu ile Mersine getirilmi ve
buradan karayolu ile nihai olarak Kayseriye
ulatrlmtr. Ayrca Hollandadan temin edilerek
havayolu ile Kayseriye oradan da Aksaraya
getirilen ecstasy tabletler de ele geirilmitir.
Yukardaki Grafik 3.14de grld zere
,lke genelinde KOM birimlerince yaplan
ecstasy yakalamalarnn %61ini stanbul
Narkotik Sularla Mcadele ube Mdrl
gerekletirmitir. stanbulda gerekleen
ecstasy
operasyonlar
byk
oranda
uluslararas organize su gruplarna ynelik
olarak yaplmtr. stanbul ilini Kayseri, zmir ve
Gaziantep takip etmitir. Olay says asndan
Bursa, Ankara, zmir ve Adanann n plana
kt grlmektedir. Anlan illerimizde yaplan
ecstasy operasyonlar byk oranda sokak
datm ebekelerini hedef almtr.
2.3.2 Captagon
lkemizde
captagon
olarak
adlandrlan
sentetik tabletler, amfetamin tr uyuturucular
grubundandr ve uyarc nitelik tamaktadr.
Corafi
konumu
itibariyle,
captagon

42

50

44

KOCAEL

6.278

2.279

40

62

GAZANTEP

AKSARAY (%0.5)

AYDIN (%0.2)

30

ZMR

21.161

ADANA (%0.8)

20

ANKARA

KOCAEL (%1.8)

11.912

10

BURSA

SAKARYA (%1.6)
TEKRDA (%0.9)

900.000

kaaklndan transit olarak etkilenen lkemiz,

son yllarda ayrca pazar haline de gelmitir.
Captagon logolu tabletlerde genelde etken
madde olarak, amfetamin bulunmaktadr.
Ancak son dnemde ele geirilen ecstasy
logolu tabletlerin ieriinde de amfetamine
rastland gzlenmektedir. Dier bir sylemle
captagon tabletler, piyasaya ecstasy logosuyla
srlmektedir.
Grafik 3.15de grlecei zere, son be yl
ierisinde captagon yakalamalarnda ok
nemli bir d grlmtr. Polis sorumluluk
blgesinde
captagon
yakalamalar
%86
orannda daralmtr. Trkiye geneli captagon
yakalamalarnda grlen d daha keskindir.
2007 ylnda Trk uyuturucuyla mcadele
birimleri tarafndan yaklak 7,6 milyon tablet
yakalanrken, bu rakam 2011 ylnda yaklak 1
milyon tablete dmtr. zellikle 2007-2009
yllarnda KOM birimlerinin yakalamalarnn ok
yksek olmasnn en temel sebebi, geni apl
operasyonlardr. 2007 ylnda Hatayda 4.250.000,
2008 ylnda Adanada 2.145.000 ve 2009 ylnda
stanbulda 2.122.080 adet captagon yakalamas
gerekletirilmitir. 2010 ve 2011 yllarnda byk
lekte yakalamann gereklememesinin
temel sebebi olduu deerlendirilmektedir.

Narkotik Sularla Mcadele

nceki yllarda captagon tabletler Gney

Avrupa lkelerinden (Bulgaristan, Romanya
vb.) temin edilerek lkemiz zerinden
Ortadou ve Arap lkelerine sevk edilirken,
son yllarda Gney Avrupadan captagon
giriinin olduka dt gzlenmektedir.
KOM birimleri tarafndan yaplan operasyonlar
neticesinde, ok sayda captagon ebekesi
kertilmitir. Bu ebekelerin piyasadan
silinmesi
captagon
ticaretini
aaya
ekmitir.
Trkiye KOM birimleri tarafndan yaplan
operasyonlar
neticesinde
captagon
kaaklar ve reticileri iin riskli bir konuma
gelmitir. Son yllarda captagon retiminin
Ortadouya kayd grlmektedir. 2009
ylnda Suudi Arabistan tarafndan 13,4 ton,
Suriye tarafndan 22 milyon tablet ve Katar
tarafndan 29,1 milyon tablet captagon
yakalanmtr.13 Bu lkenin dnda
Birleik Arap Emirlikleri, Yemen ve randa da
nemli miktarlarda captagon yakalanmtr.
Yrtlen almalarda, zellikle Lbnan,
Suriye ve rdn gibi lkelerde retilen
sentetik uyuturucularn direkt olarak Suudi
Arabistan gibi tketim blgelerine sevk
edilmesi, captagon yakalamalarndaki d
sebepleri arasndadr. Baka bir deyile daha
nceden captagon temininde da baml
olan Ortadou son yllarda blgesel retim
faaliyetlerine sahne olmaktadr.
Grafik 3.15: Captagon Yakalamalar (adet)
8.000.000

7.453.720

6.000.000

4.000.000
2.742.571

2.798.770

2.000.000
1.050.366
1.047.338
0
2007

2008

2009

2010

lke genelinde captagon yakalamalarnda

grlen keskin dn aksine, captagon
operasyonlarnn ve phelilerinin saysnn
giderek artt grlmektedir. Grafik 3.16da
grld gibi son be yl ierisinde yaplan
captagon operasyonu says % 530, yakalanan
pheli says ise %77 orannda artmtr (bkz.
Grafik 3.16). Bu durum captagon maddesine
ynelik sokak operasyonlarnn saysnda ciddi
oranda art yaandn gstermektedir. 2007
ylnda yaplan sokak operasyonlarnda yakalanan
captagon adedi sadece 334 iken 2011 ylnda bu
rakam 46.207ye kmtr.
Grafik 3.16: Captagon Yakalamalar Olay ve
pheli Saylar
400

389

300

300
234

pheli

200

Olay

138
120

111

114

100
63
18

30

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafik 3.17de grld zere, captagon yakalamalar stanbul ve Gaziantep evresinde

younlamtr. 2011 ylnda Gaziantep KOM
ube Mdrl tarafndan 645.833 adet captagon tableti ele geirilmitir. Gaziantep KOM
birimlerince gerekletirilen yakalamalar Trkiye genelinin %62sini tekil etmektedir. stanbul narkotik birimleri tarafndan 287.950 adet
captagon yakalanmtr. stanbul yakalamalar
toplam KOM birimleri yakalamalarnn %27sine
tekabl etmektedir. stanbul ve Gaziantep yakalamalar toplam polis blgesi yakalamalarnn
%89una denk dmektedir. Bu iki ilimiz dnda Tekirda, Van, zmir, Hatay, Hakkari, Ankara,
Kilis ve anlurfada nemli miktarda captagon
tableti ele geirilmitir.

2011

13 UNODC, Amphetamines and Ecstasy: Global Threat Assessment

43

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.17: 2011 Yl Captagon Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 10 l

2.3.3. Metamfetamin
Metamfetamin bir amfetaminin trevidir. Kulanm
sonras etkileri asndan amfetaminden daha
tehlikelidir. ABD, Dou ve Uzakdou Asya
lkelerinde ve Avrupann baz blgelerinde uzun
sredir revatadr. Metamfetamin halen dnyada
en ok retilen amfetamin tr uyarcdr (ATS).
2009 ylnda dnya genelinde ele geirilen
metamfetamin imalathanesi saysnda %22lik
bir art meydana gelmitir. 2008 ylnda 8.300
metamfetamin imalathanesi ele geirilmiken, 2009
ylnda ele geirilen imalathane says 10.200e
kmtr.14 UNODC tarafndan yaplan analizler,
metamfetaminin zellikle Asya-Pasifik blgesinde
giderek popler hale geldiini gstermektedir.
Komumuz randa ilk metamfetamin yakalamas
2005 ylnda gereklemitir. UNODC 2011 ATS
Deerlendirme Raporunda 2005ten gnmze
kadar rann Asya pazarnda hem retim hem
de kaaklk balamnda nemli bir konuma
ykseldii, randa retilen metamfetaminin
Kuzey Bat Asya, Gney Bat Asya ve Bat
Avrupaya sevk edildii ifade edilmitir.
Bu balamda 2010 ylnda 1.289 kg, 2011
ylnda 3.659 kg metamfetamin yakalamas

14 UNODC, 2011, a.g.r., 146

44

gerekletirilmitir. Bunun da tesinde randa

metamfetamin retiminde kullanlan efedrin
isimli kimyasal maddenin de zaman zaman
yakaland grlmektedir. 2010 ylnda 2.735
kg efedrin yakalanrken, 2011 ylnda bu rakamn
3.809 kga ykseldii grlmektedir.
randaki gelimelerin paralelinde lkemizde
de
metamfetamin
yakalamalarnda
art
gzlemlenmektedir. Grafik 3.18de grld
zere 2009 ylndan itibaren metamfetamin
yakalamalar artan bir grafik izmitir. 20092011 srecinde metamfetamin yakalamalar
yaklak %100 orannda artmtr. Ayn srete
pheli says %157, operasyon says ise
% 266 orannda artmtr. 2011 ylnda jandarma
ve gmrk tarafndan yaplan yakalamalar
eklendiinde toplam rakam 300 kga kmaktadr.
Bu durum lkemizin metamfetamin kaakl
konusunda giderek artan bir younlua ulatn
gstermektedir. Sokak operasyonlarnda sadece
397 gr metamfetamin ele geirilmitir. Bu durum
metamfetamin kaakl konusunda Trkiyenin
transit konumunun devam etmesinin yan sra,
kk apta i pazarn da lkemizde olumaya
baladn gstermektedir.

Narkotik Sularla Mcadele

Grafik 3.18: 2011 Yl Metamfetamin Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 5 l

METAMFETAMN YAKALAMALARI LK 5 L (adet)

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

STANBUL (%89,5)

136.011

AKSARAY (%6,3)

9.565

METAMFETAMN YAKALAMALARI OLAY SAYILARINA GRE LK 5 L

0

10

STANBUL

HAKKAR (%3,9)

KOCAEL (%0,1)

15

20

25

23

5.925
KAYSER

VAN (%0,1)

160.000

197

162

HAKKAR

KOCAEL

NEVEHR

Polis blgesinde meydana gelen metamfetamin

olaylar stanbul (%53), Kayseri (%20), Hakkari
(%7), Kocaeli (%4,5), Nevehir (%4,5), Sivas
(%2), Erzincan (%2) ve Aksarayda
(%2)
younlamtr (bkz. Grafik 3.18). Ancak
metamfetamin yakalamalarnn yaklak % 90
stanbulda meydana gelmitir. stanbulda
yaplan yakalamalarn ok nemli bir ksm
Atatrk Havalimannda gerekletirilmitir.
Genel
olarak
lkemizde
yakalanan
metamfetamin ran meneilidir. randan temin
edilen metamfetamin, Trkiye zerinden hava
yolu kuryeleri ve kargo gnderileriyle Malezya,
Tayland, Japonya, Endonezya ve Avustralya
gibi Asya-Pasifik lkelerine tanmaktadr. ran
ile Uzakdou lkeleri arasnda metamfetamin
fiyatlar asndan byk bir fark mevcuttur.
Kaaklk organizasyonlar bu fiyat farknn yol
at yksek kar marjndan nemli gelirler elde
etmektedirler.
Trkiyede yakalanan metamfetamin kuryelerinin
yaklak %80i ran uyrukludur. ran uyruklu
ahslar srasyla Nijerya, Almanya, Belika,
Grcistan, Fransa, talya, Romanya, ngiltere,
Japonya, Trkiye ve zbekistan uyruklu ahslar
izlemektedir.

2.3.4. Sentetik Kannabinoid (Bonzai)

Sokak dilinde bonzai olarak bilinen ve bonzai
isimli aacn yapraklarna emdirilen 1-naphthalenyl (1-pentyl-1H-indol-3-yl) methanone veya
dier adyla JWH-18 grubu sentetik kannabinoidler, esrar gibi yeil renkli bitki krntlarndan
olumaktadr.
lkemizde uyuturucu madde kapsamna
dahil edilen bonzai, ilk olarak 2010 ylnda
yakalanmtr. Bonzai lkemize ounlukla
Avrupa, KKTC ve inden getirilmektedir. 2011
ylnda gerekletirilen 77 operasyonda 223 ahs
ile birlikte 48 kg sentetik kannabinoid (bonzai)
ele geirilmitir. Yakalamalarn byk blmnn
lkemizin bat illerinde gerekletii tespit
edilmitir. nmzdeki srete lkemizde bonzai
tketiminin artabilecei deerlendirilmektedir.
2.4. Kokain
UNODC 2010 Dnya Uyuturucu Raporuna gre
dnya apnda yaklak 16 milyon insan kokain
kullanmaktadr.15 En byk pazar olan Kuzey
Amerikada toplam 6.2 milyon kokain bamlsnn
olduu ve yaklak 196 ton kokain tketildii
tahmin edilmektedir.16 kinci byk pazar olan
Avrupada 2008 yl itibariyle yaklak 4,5 milyon

15 UNODC, World Drug Report, (Dnya Uyuturucu Raporu).New York: United Nations, 2010
16 UNODC, WDR, 2010

45

Narkotik Sularla Mcadele

kokain kullancs bulunmaktadr. Avrupada yllk

kokain talebinin 130 ile 150 ton arasnda olduu
tahmin edilmektedir.17 nceki dnemlerde temel
olarak Gney Amerikadan Kuzey Amerikaya
doru seyreden kokain kaaklnda nemli
gzergh deiiklikleri yaanmtr. Uyuturucu
organizasyonlar, ortaya kan ikinci byk
pazar olan Avrupaya, eitli gzerghlar
zerinden kokain kaakl yapmaktadr. Bu
srete Afrika kokain kaaklnda nemli bir
gzergh ve depolama merkezi haline gelmitir.
Avrupada artan kokain talebi, Bat Afrikal
uyuturucu organizasyonlar iin nemli bir alan
oluturmutur.

Grafik 3.19: Kokain Yakalamalar (kg)

Son yllarda Avrupada kokain pazarnn

genilemesine paralel olarak, Trkiye de artan
oranda kokain kaaklna maruz kalmaktadr.
Kokain ticaretinden Trkiye hem transit
hem de hedef lke olarak etkilenmektedir.
Trkiyeyi hedefleyen kokain Kolombiya, Peru
ve Bolivyadan direkt olarak gelmemektedir.
Kaaklk organizasyonlar risk azaltmak iin
farkl gzerghlar ve yntemler kullanmaktadr.
Gney Amerikada kokainin Arjantin, Brezilya,
Ekvator ve Venezueladan k yapt
grlmektedir. Bunun yan sra birok olayda
kokainin, ncelikle Bat Afrikaya ulat daha
sonra Trkiyeye sevk edildii grlmektedir.
lkemize gelen kokainin bir ksm i pazarda
tketilirken bir ksm da Bat Avrupa lkelerine
sevk edilmektedir.

Grafik 3.20de grld zere 2007-2009 yllar

arasnda KOM birimlerince gerekletirilen kokain
operasyonlarnda ksmi bir d yaanmtr.
Ancak sonraki iki yllk srete operasyon
saysnda %39 orannda bir art grlmtr.
KOM
tarafndan
gerekletirilen
kokain
operasyonlarnda yakalanan ahs saysnda da
benzer bir trend grlmtr. 2007-2009 yllar
arasnda grlen keskin dn ardndan son
iki yldr %57 orannda bir art yaanmtr. 2011
ylnda yaplan operasyon bana yakalanan
pheli says 2,78 olmutur. 2011 ylnda
operasyon ba yakalanan ortalama kokain
miktarnn da nemli lde art grlmtr.
Bu trendin yaanmasnda stanbulda 28 Ocak
2011 tarihinde yaplan 281 kg kokain yakalamas
ve Mersinde 19.07.2011 tarihinde yaplan 82 kg
kokain yakalamasnn nemi byktr.

Son yllarda Trkiye geneli kokain yakalamalarnn

dzenli olarak artt grlmektedir. 2007 ylnda
113 kg olan yakalama miktar yaklak be kat
artarak 2011 ylnda 589 kga ulamtr (bkz.
Grafik 3.19). Yakalamalar artsa da Trkiye
asndan kokain ncelikli bir uyuturucu
tehdidi konumuna gelmemitir. Bununla birlikte
nmzdeki yllar ierisinde de lkemizde kokain
pazarnn daha da genileyecei ve Trkiye
zerinden Bat Avrupaya olan sevkiyatn artarak
devam edecei deerlendirilmektedir.

750

589
500

277
250
114

85

85

0
2007

2008

2009

2010

Grafik 3.20: Kokain Yakalamalar Olay ve pheli

Saylar
1.000
886

886
813

750
564

588

500

pheli
343

Olay

341

319
229

250

263

0
2007

17 UNODC, World Drug Report, (Dnya Uyuturucu Raporu).New York: United Nations, 2010

46

2011

2008

2009

2010

2011

Narkotik Sularla Mcadele

zerinden yaplmtr. Olay says asndan

Antalya, Ankara ve zmirin de n plana kt
grlmektedir (bkz. Grafik 3.21). Bu illerimizde
yakalanan kokainin byk bir ksm sokaa
ynelik yaplan operasyonlarda yakalanmtr.

Uyuturucu organizasyonlar kokain retim

blgelerinden tketim blgelerine sevkiyatlar
esnasnda birok farkl yntem ve rotalar
kullanmaktadrlar. Kokainin Gney Amerikadan
Trkiyeye tanmas srasnda, temel olarak iki
ynteme bavurulmaktadr. Bunlardan birincisi,
kokainin konteynrlar ierisine yklenerek
deniz yoluyla yaplan sevkiyattr. kincisi ise,
kuryeler vastasyla havayolu zerinden yaplan
sevkiyattr. Bunlarn dnda kokainin Avrupa
ve Ortadou ana karalarna ulatktan sonra
i blgelere doru kara yolu vastalaryla nakli
yaplabilmektedir. lkemizde yaplan kokain
yakalamalar genellikle havalimanlarnda kuryeler
zerinden gerekletirilmektedir.

Trkiyede 2011 ylnda toplam 886 kii hakknda

kokain bulundurma veya ticareti yapmak
suundan ilem yaplmtr. Bu ahslardan 129u
yabanc uyrukludur. 2011 ylnda meydana gelen
319 kokain olaynn 112sine yabanc uyruklu
ahslarn kart grlmektedir. Yabanc
ahslarn kart olaylarda 132 kg kokain ele
geirilmitir. Yabanc uyruklular arasnda Nijerya
(29), Gney Afrika (14), Suriye (10), Ruanda (9),
Dominik Cumhuriyeti (8), Jamaika (7), Ekvador
(7) ve Hollanda (5) vatandalarnn yer ald
grlmektedir. Son be yllk srete Trkiyede
toplam 101 Nijerya vatanda kokain olaylarnda
yakalanmtr. Nijerya vatandalarnn hem
kurye hem de organizatr olarak uyuturucu
sevkiyatlarnda grev ald tespit edilmitir.
Bat Afrikal organize su gruplarnn zaman
zaman Gney Amerikal ve Avrupal kuryeleri
de istihdam ettii grlmektedir. Son be yllk
srete 34 Bolivyal, 13 Brezilyal, 13 Paraguayl
ve 12 Dominik Cumhuriyeti vatanda kokain
olaylarnda yakalanmtr.

Polis
blgesi
kokain
yakalamalarnda
stanbul Narkotik Sular ubesi % 75 ile ba
ekmektedir. stanbulun ardndan Mersin,
Hatay, Gaziantep ve Adana illerimizde kayda
deer kokain yakalamas yaplmtr (bkz. Grafik
3.21) stanbul ve Mersinin toplam yakalamas
lke genelinde KOM birimlerince gerekletirilen
yakalamalarn yaklak %91ini tekil etmektedir.
stanbulda kokain yakalamalarnn yksek
olmas sadece 281 kg kokain yakalamas
olayna bal deildir. Bu olay dnda 161 kg
kokain daha yakalanmtr. Bu yakalamalarn
byk bir ksm Atatrk Havalimannda kuryeler

Grafik 3.21: 2011 Yl Kokain Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 10 l

KOKAN YAKALAMALARI LK 10 L (kg)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

STANBUL (%75,2)

500

443

MERSN (%15,6)

92

KOKAN YAKALAMALARI LK 10 L (OLAY SAYISI)

GAZANTEP (%3,2)

19

ADANA (%2,6)

15

20

40

STANBUL

TEKRDA (%0,7)

10

1,8

ANKARA (%0,2)

1,5

MARDN (%0,2)

1,1

ZMR (%0,1)

0,5

120

140

34

ZMR

28
15

ADANA

KONYA

ELAZI

KOCAEL
GAZANTEP

100

42

ANKARA

MERSN

ANTALYA (%0,3)

80

117

ANTALYA

HATAY (%1,7)

60

7
5

47

Narkotik Sularla Mcadele

Avrupa ve Trkiyede yaanan talep dnmleri

organize su gruplarnn faaliyetlerinde
de
deiiklie yol amtr. Gemite eroin
kaakl yapan baz byk organizasyonlarn
ksmi dnm gstererek kokain kaakl
yapmaya
baladklar
grlmektedir.
Bu
organizasyonlar eroin kaaklnda klasik
Afganistan, ran ve Trkiye balantlar yerine,
Gney Amerikadaki kokain salayclar ile
irtibata gemektedir. zellikle son iki ylda yaplan
operasyonlar byk apl organizasyonlarn
Gney Amerikadan dorudan kokain temin
ettiini ortaya koymutur.

3. NARKOTK
ALIMALARI

SULARLA

MCADELE

3.1. Uyuturucu Arzyla Mcadele Stratejisi

Trkiyenin uyuturucu arzyla mcadelesi
kararllkla devam etmektedir. Ulusal kurumlarn
arzla mcadelesi Babakanlk tarafndan
imzalanan strateji belgeleri ve ileri Bakanl
tarafndan imzalanan eylem planlar ile formle
edilmektedir. lk kez 2006-2012 yllarn
kapsayan Ulusal Strateji ve Politika Belgesi 20
Kasm 2006 tarihinde Babakanlk Makamnca
imzalanarak somutlatrlmtr. Strateji ve
Politika Belgesi kapsamnda bugne kadar iki
Ulusal Uyuturucu Eylem Plan hazrlanmtr.
9 Kasm 2010 tarihinde imzalanarak yrrle
giren 2. Eylem Plan hem uyuturucu kaakl
hem de uyuturucu madde bamll ile etkin
bir ekilde mcadele etmek amacyla ortaya
konulan hedefleri ve nlemleri iermektedir.
KOM Daire Bakanlnn uyuturucu arzna
kar mcadelesi ana hedef dorultusunda
yrtlmektedir.
Birincisi,
toplumumuzun
uyuturucudan direk olarak etkilenmesini

48

nlemek iin yurtiinde faaliyet gsteren

sokak satclaryla mcadele etmektir. kincisi,
uluslararas alanda faaliyet gsteren uyuturucu
ebekelerinin tm unsurlaryla deifre edilerek
faaliyetlerine son vermektir. ncs ise, terr
rgtlerinin uyuturucu kaakl ve ticaretinden
finansman salamasnn nne gemektir.
3.2. KOM Operasyonlarn ve phelilerin
Genel Dalm
KOM uyuturucu ile mcadele alannda son
yllarda ykselen bir grafik sergilemitir. Mcadele
iradesinin bir uzants olarak her yl operasyon
ve pheli saysnda artlar gereklemitir.
Son be yl ierisinde KOM operasyonlar says
%70 orannda, pheli says ise %64 orannda
artmtr. 2011 ylnda ise operasyon saysnda
%5,5, pheli saysnda 7lik bir art sz konusu
olmutur. Yaanan bu artta 2011 ylnda
gerekleen rekor esrar yakalamalarnn katks
byktr.
2011 ylnda Trkiye genelinde 18.024
uyuturucu operasyonu gerekletirilmitir. Bu
operasyonlarn %82sinde esrar ve trevleri
yakalanmtr. Esrar %11 ile eroin takip
etmektedir. 2011 yl olay younluk haritas ile
esrar yakalamalarna ait younluu gsteren
harita arasnda paralellik grlmektedir.
Madde miktar baz alndnda stanbul ve
Diyarbakr illerimiz ba ekmektedir. Ancak
Harita 3.1de grld zere zmir, Mersin,
Adana ve Gaziantepte daha fazla olay
olduu grlmektedir. Bahse konu iller esrar
yakalamalarnda da ilk drd oluturmaktadr.
Drt ilde gerekletirilen 3.512 operasyonda,
6.480 ahsla birlikte 10.026 kg esrar ele
geirilmitir. Drt ilde gerekletirilen esrar
operasyonu says genel saynn % 24n tekil
etmektedir.

Narkotik Sularla Mcadele

Harita 3.1: 2011 Yl Uyuturucu Olay Saylarnn llere Gre Younluu

Krklareli
Edirne

Bartn
Tekirda
Yalova
Bursa

anakkale

Bilecik

orum

zmir

Tunceli

Bingl

Mu
Van

Elaz

Bitlis
Diyarbakr

K.Mara

Siirt
Batman

Adyaman

Adana

Karaman

Antalya

Malatya

Nide

Burdur

Mula

Ar

Aksaray

Konya

Isparta

Idr

Erzurum

Erzincan

Sivas

Kayseri

Ardahan
Kars

Bayburt

Krehir
Afyon

Denizli

Giresun

Tokat

Yozgat

Eskiehir

Uak

Ordu

Rize

Trabzon

Ankara

Ktahya
Manisa

Artvin

Samsun
Amasya

ankr

Bolu

Balkesir

Aydn

Sinop

Kastamonu

Karabk

Hakkari

Mardin

anlurfa
G.Antep

Mersin
Hatay

<20

21-100

101-500

501-1.000 >1.000

Harita 3.2: 2011 Yl Uyuturucu Suundan Yakalanan phelilerin llere Gre Dalm

Krklareli
Edirne

Bartn
Tekirda
Yalova
Bursa

anakkale

Bilecik

Giresun

Kars
Bayburt

Tunceli

zmir
Isparta

Kayseri
Konya

Ar
Bingl

Mu
Van

Elaz

Aksaray

Bitlis
Diyarbakr

Burdur
Antalya

Malatya

Nide

K.Mara

Siirt
Batman

Adyaman

Adana

Karaman

Idr

Erzurum

Erzincan

Sivas

Krehir
Afyon

Denizli

Ordu
Tokat

Yozgat

Eskiehir

Uak

Mula

orum

Ardahan

Rize

Trabzon

Ankara

Ktahya
Manisa

Artvin

Samsun
Amasya

ankr

Bolu

Balkesir

Aydn

Sinop

Kastamonu

Karabk

Hakkari

Mardin

anlurfa
G.Antep

Mersin
Hatay
<100

Adana, Antalya, Mersin, Konya ve Gaziantep

illeri eroin olaylar baz alndnda ilk be sray
oluturmaktadr. Bu be ilin toplam eroin
yakalamas 998,5 kg iken, olay baznda 6. srada
yer alan stanbul tek bana 3.017 kg eroin
yakalam ve Trkiye yakalamasnn % 47sine
imza atmtr. Ayn durum 550 olayda 10.203
kg esrar ele geirilen Diyarbakr iin de sz
konusudur.
2011 ylnda KOM birimleri tarafndan Trkiye
genelinde uyuturucu sularna karan 38.534
ahs yakalanmtr. Bu ahslarn %81i esrar, %
%13 ise eroin sularna karmaktan gzaltna
alnm ve mahkemeye sevk edilmitir.

101-500

501-1.000

1.001-2.000

>2.000

Harita 3.2de stanbul, Ankara, Adana, Mersin ve

Gaziantep illeri dikkat ekmektedir. Bahse konu
iller esrar yakalamalarnda il bazl sralamada
da ilk yedi il ierisinde bulunmaktadr.
Haritada dikkat eken bir dier husus ise, pheli
saysnn youn olduu illerin ayn zamanda,
sokak satclarna ynelik baarl operasyonlarn
gerekletii iller olmasdr. rnein 2011
ylnda Ankarada sokak satclarna ynelik
gerekletirilen 43 operasyonda 858 pheli
yakalanmtr. Bu durum sokak satclar ile
mcadelede planl almalarn nemini bir kez
daha ortaya koymaktadr.

49

Narkotik Sularla Mcadele

10.000

9.341
7.541

7.500

5.000

4.842

5.271

5.425
pheli
Olay

2.500

444

429

437

2007

2008

2009

629
2010

824
2011

Sokak satclarna ynelik giriilen alma ve

alma gerekletirilen il saysnda ksa srede
nemli mesafe kaydedilmitir. 2011 ylnda bir
nceki yla oranla operasyon saysnda % 31lik
bir art meydana gelmitir.

79

78

2010

2011

77

73
66

60

54

40

20
10
0
2005

2006

2007

2008

2009

Grafik 3.22de grld zere 2005-2011

yllar arasnda gerekletirilen operasyonlarda
yakalanan pheli saysnda da byk artlar
meydana gelmitir. 2011 ylnda bir nceki
yla oranla pheli saysnda %24lk bir art
meydana gelmitir.
statistiklere yansyan bu artn temelinde
iki neden yatmaktadr. Birincisi, son yllarda
uyuturucu madde talebinde meydana gelen
artla beraber arz boyutunda da artlar sz
konusu olmutur. Talebin artmas uyuturucu
ebekelerinin genilemesine ve oalmasna
neden olmutur. Buna paralel olarak yakalanan
pheli saysnda da artlar grlmtr. kincisi,
KOM birimleri tarafndan alnan stratejik karar
dorultusunda yurtii uyuturucu ebekeleriyle
mcadeleye farkl bir nem verilmesidir. l
KOM birimlerinde sokak satclarna ynelik
operasyonlarda grev yapan personel saysndaki
art operasyon saysnda grlen ykselite rol
oynayan nemli faktrlerdir.
Grafik 3.24: Yurtii Sokak Satclarna Ynelik En
ok Planl Operasyon Gerekletiren 20 l
60

45

30

15

50

KOCAEL

ANAKKALE

G.ANTEP

SAMSUN

BURSA

.URFA

MANSA

K.MARA

ADANA

ANTALYA

MULA

MERSN

ZMR

STANBUL

KONYA

AYDIN

ANKARA

HATAY

MALATYA

ZONGULDAK

Grafik 3.22: Yurtii Sokak Satclar Olay ve

pheli Saylar

80

17
17
17
17
16
15
15

Grafik 3.23de grld zere 2005 ylnda

sadece 10 il birimi sokak satclarna ynelik
operasyon gerekletirmitir. 2011 ylna
gelindiinde ise neredeyse tm il birimlerinin
sokak seviyesinde arzla mcadele operasyonlar
yrtt grlmektedir.

100

34
34
33
33
31
29
27
25
23
23
23

Uyuturucu kaakl genel olarak snraan

bir sutur. Trkiye eroin, sentetik uyuturucular
ve ara kimyasallar kaaklnda transit-lke
konumundadr. Ancak, son yllarda lkemiz
zellikle esrar, sentetik uyuturucular ve kokain
asndan nihai pazar konumuna gelmitir.
Snraan organize su gruplarnn artk byyen
i pazarmz hedefledii yadsnamaz bir
gerektir. Bu durumun farknda olan KOM Daire
Bakanl yapsal ve fonksiyonel geliimlerle
artan uyuturucu datm problemine mdahale
etmektedir. Yapsal olarak sokak datmyla
mcadele iin yeni birimler kurulmutur.
Fonksiyonel olarak uluslararas kaaklnn yan
sra, lke ii datma odaklanlarak entegre bir
mcadele politikas takip edilmeye balanmtr.
l KOM Birimlerinin almalar istihbari ve
stratejik analizlerle desteklenerek mcadele
kapasitelerinin artrlmas salanmaktadr.

Grafik 3.23: Yurtii Sokak Satclarna Ynelik

Operasyon Gerekletiren l Saylar

43
42

3.3. lke i Uyuturucu ebekelerine Ynelik

Operasyonlar

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Narkotik Sularla Mcadele

l KOM birimlerimiz tarafndan 2011 yl ierisinde Yurt i Sokak Satclarna ynelik gerekletirilen
planl operasyon saysna gre ilk 20 ilimiz Grafik 3.24de verilmitir.
Tablo 3.1: Yurtii Sokak Satclarna Ynelik Operasyonlarda Ele Geirilen Uyuturucu Tr ve Miktarlar
UYUTURUCU TR

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Esrar (kg)

65

736

2067

2.378

2.039

2.458

3.155

Eroin (kg)

0,015

63

63

46

131

48

95

Afyon (gr)

16

141

344

61

57

1.000

Kokain (kg)

11

11

Captagon (adet)

2.902

85.353

344

79

811

12.051

46.207

Ecstasy (adet)

25.318

908.340

627.591

266.277

45.202

49.604

165.899

6.316

Sentetik Ecza (adet)

Bonzai ((kg)

Amfetamin (gr)

129

Metamfetamin (gr)

397

Tablo 3.1de 2005-2011 yllar arasnda yurtii

sokak satclarna ynelik operasyonlarda ele
geirilen uyuturucu
miktarlar
verilmitir.
zellikle sokak seviyesinde esrar, ecstasy,
captagon ve eroin yakalamalarnda nemli
artlar grlmektedir. 2011 ylnda ilk defa
sokak operasyonlarnda bonzai, amfetamin ve
metamfetamin yakalanmtr.
3.4. Uyuturucuyla
Uluslararas birlii

Mcadele

Alannda

Uluslararas bir sorun olan uyuturucu madde

kaakl ile mcadelede, kanun uygulayc
birimler arasnda ikili/ok tarafl ibirlii ve bilgi
deiimine ihtiya duyulmaktadr. Uluslararas
ibirlii organize su gruplarnn tm yelerinin
deifre edilebilmesi anlamnda byk neme
sahiptir. Uyuturucu madde kaaklnda hem
transit hem de hedef lke olan lkemiz retim ve
tketim blgelerinde yer alan lkelerle ibirliini
gelitirerek organizasyonlarn faaliyetlerine son
vermeye almaktadr.
KOM Daire Bakanlnn gelitirdii ibirlii iki
boyutta yrtlmektedir. Birincisi, KOM Daire
Bakanl uyuturucuyla mcadele alannda
faaliyet gsteren uluslararas organizasyonlarla
hem operasyonel hem de analitik projeler
yrtmektedir. Bu organizasyonlara rnek
olarak UNODC, SELEC, AGIT, Interpol, INCB,
CARIC ve EIT (ECO) gsterilebilir. Uluslararas
kurulular koordinesinde yrtlen White Flow,
Cohesion, Tarcet gibi projelere KOM tarafndan
aktif olarak destek verilmekte ve bilgi/istihbarat

paylam
yaplmaktadr.
Bunun
yansra
uluslararas kurulular tarafndan dzenlenen
stratejik toplantlara aktif katlm salanarak
kresel uyuturucuyla mcadele politikalarnn
oluturulmasna destek verilmektedir.
kincisi, lkelerin ulusal mcadele birimleriyle
olan dorudan karlkl ibirliidir. Gerek ilgili
kurumlar arasnda yaplan dorudan bilgi/
istihbarat alverii, gerekse irtibat grevlileri
araclyla yaplan bilgi/istihbarat aktarmlar,
operasyonel ibirliinin temelini oluturmaktadr.
KOM Daire Bakanlnca son be yl ierisinde
2007-2011 yllar arasnda 27 farkl lke ile 107
operasyon gerekletirilmi, bu operasyonlar
585 kii ile beraber 2,2 ton eroin, 35 kg kokain,
110 kg esrar, 15 kg afyon sakz, 657.815 tablet
ecstasy, 14.942.218 tablet captagon, 22.960 lt
Asetik anhidrit, 217 kg amfetamin 19 kg meth,
783 gram bonzai ele geirilmitir.
3.5. Kontroll Teslimat
Kontroll teslimat uygulamalar uyuturucu
ebekeleri ierisindeki temin edici, nakliyeci,
kurye, organizatr ve alclarn tespit edilerek
su organizasyonlarnn tm unsurlaryla birlikte
kertilmesini
amalamaktadr.
Kontroll
teslimat operasyonlar uyuturucunun hem
yurtii hem de yurtd sevkiyatlarna ynelik
olabilir. KOM Daire Bakanl CMK 250 madde
ile Yetkili Ankara Cumhuriyet Basavc Vekillii
ile koordinasyon ierisinde yurtii ve yurtd
kontroll teslimat operasyonlar dzenlemeye
devam etmektedir.

51

52

3.102.216 2.650.608 97.410

166

1770117

TOPLAM

512100

1065000

70

YUNANSTAN

YURT

400

267.700

69.186

39.497

4387

5262000
152.000

5.612.000

2.016

503

244

33

14

4
311.000 Euro
250.000
17
Sterlin
11

8150

152000

2016

20

10000

350000

75

53

AHIS

4000

12960

267700

59081

300

57520

SLOVAKYA

66560

5938

8000

2000

34

87376

SAFROL

ROMANYA
8
RUSYA
3
FEDERASYONU
SLOVENYA
1

MAKEDONYA

RAN

TALYA

17160

138391

57000

NGLTERE

1506

1230

SRAL

HOLLANDA

263000

1000000

3378

10966

AFYON BAZMORFN KOKAN

MKTAR (AD)

KARAPARA
ASETK
ECSTASY CAPTAGON SUBUTEX
ANHDRT

MKTAR (LT)

lkemizde kontroll teslimat uygulamasna

ilikin mevzuatn oluturulduu 1997-2011
yllar arasndaki periyodda 70i yurtii ve 96s
yurtd olmak zere 166 kontroll teslimat
operasyonu gerekletirilmitir. Operasyonlarn
%42si yurtiinde l KOM birimleri arasnda,
%58i ise dier lkelerin uyuturucuyla mcadele
tekilatlaryla koordinasyon ierisinde yaplmtr.

KANADA

11

BULGARSTAN

BELKA

FRANSA

AVUSTURYA

GRCSTAN

22

ABD

27463

23

ALMANYA

764900

KONTROLL MKTAR (GR)

TESLMAT
ESRAR
ERON
SAYISI

LKELER

Tablo 3.2: 1997-2011 Yllarna Ait Kontroll Teslimat statistikleri

Narkotik Sularla Mcadele

Son yllarda yurtii ve yurtd kontroll

teslimat operasyonlarnda bir azalma sz
konusudur. Bu durumun lkelerin kontroll
teslimat yasalarndaki farkllktan ve uyuturucu
maddenin yurtdna knn makul bir sre
ncesinden tespit edilemeyiinden kaynakland
deerlendirilmektedir.

Narkotik Sularla Mcadele

3.6. Narkoterr
Terr rgtleri eylemlerini devam ettirebilmek
iin byk apta finansal kaynaa ihtiya
duymaktadr. Uyuturucu kaakl deikenlik
gstermekle birlikte baz terr rgtleri iin
en nemli gelir kaynaklarndan biridir. Kresel
bazda yllk 350-400 milyar dolar bulan
uyuturucu kaakl terr rgtleri iin ok
cazip bir ekonomik kaynaktr.
Dnyada
terr rgtlerinin uyuturucu
ticaretinden gelir elde ettii bilinmekle birlikte
net olarak deliller ortaya konmamtr. KOM
Daire Bakanl tarafndan 2003 ylndan
itibaren
lkemizdeki
terr
rgtlerinin
uyuturucu finansman yakn takibe alnm
ve nemli delillere ulalmtr. Bu balamda
yaplan almalar neticesinde PKK/KCK terr
rgtnn uyuturucu kaaklarndan komisyon
almak, Dou ve Gney Dou blgemizde
kenevir ekimini kontrol altna almak, uyuturucu
kaakln koordine etmek, Avrupada
uyuturucu kaakln ve datmn koordine
etmek ve uyuturucu parasn aklamak gibi
kaakln btn aamalarnda rol oynad
tespit edilmitir.
Gvenlik gleri tarafndan 1984-2011 yllar
arasnda yaplan 365 operasyonda terr
rgtlerinin
uyuturucu
olayna
kart
tespit edilmitir. Bu olaylarda toplam 842
kii yakalanmtr. Deiik gvenlik kuvvetleri
tarafndan PKKya ait 60 hcre evi ve snakta
yksek miktarlarda uyuturucu yakalanmtr.
PKK/KCK terr rgtne kar yrtlen
operasyonlarda bu gne kadar 4.253 kg eroin,
22.878 kg esrar, 2.484.003 kk kenevir bitkisi,
4305 kg bazmorfin, 8 kg afyon sakz, 710 kg
kokain, 337.412 adet sentetik uyuturucu,
26.190 lt asetik anhidrit ve 2 adet imalathane
ele geirilmitir. Narko-terr konusunda 20092011 yllarnda gerekletirilen 10 operasyonda
ise 923 kg esrar ve 157 kg eroin ile birlikte 37
ahs yakalanmtr. Gncel rnekler vermek
gerekirse;
Ekim 2010 tarihinde, Kocaeli, stanbul, Van ve
Hakkri KOM ube Mdrlklerince yaplan

e zamanl operasyonlarda 142 kg eroin

yakalanmtr. Bu kapsamda, PKK/KCK terr
rgt mensuplarnn Afganistandan rana,
oradan da Trkiye snrlarna kadar uyuturucu
maddeyi bizzat kendilerinin getirdii, Trkiye
snrnda deiik organizasyonlara teslim ettii
anlalmtr. Sevkiyatta kimin ne kadar para
alacann, nakliyeciye ve zulacya ne kadar
para verileceinin PKK/KCK Terr rgtnn
st kademesinde bulunan ahslar tarafndan
belirlendii tespit edilmitir.
Kasm 2011 tarihinde Kayseride bir arata
yaplan arama neticesinde eyalarn altna
gizlenmi 433 kilo 060 gram toz esrar
maddesi ele geirilmitir. Olayla ilgili olarak
4 ahs yakalanmtr. Yakalanan ahslarn
zel eyalarnn arasnda terr rgtne ait
rgtsel dokman ele geirilmi ve PKK/KCK
sempatizan olmaktan haklarnda ikinci bir kamu
davas almtr. Konuyu TEM ube Mdrl
tarafndan takip edilmektedir.
Terrizmin
uyuturucudan
finansmannn
nlenmesi konusunda, KOM Daire Bakanl
rgtn uyuturucu balantsnn uluslararas
kamuoyu tarafndan tannmas ve rgte kar
ekonomik tedbirler konulmasna ynelik birok
giriimde bulunmaktadr. Bu giriimlerden en
nemlisi ABD Makamlar ile Kingpin yasas
kapsamnda yrtlen almalardr. Kingpin
Yasas temel olarak nemli uyuturucu
organizasyonlarn ve kaaklarn belirleyerek
bunlarn mal varlklarna ilikin sert ekonomik
yaptrmlar uygulamay amalamaktadr. KOM
Daire Bakanl tarafndan Amerikan Hazine
Bakanl ve Uyuturucuyla Mcadele Tekilat
(DEA) ile yaplan almalar neticesinde 2008
yl Haziran aynda PKK/KCK terr rgt ABD
Devlet Bakan tarafndan Birinci Derece
nemli Uyuturucu Madde Kaaks rgt
olarak ilan edilmitir.
2010 ve 2011 ylnda KOM Daire Bakanl ve
DEAin PKKnn uyuturucudan finansmanna
kar yrtt ortak almalar sonucunda
Amerikan Hkmeti be PKK yneticisini 20
Nisan 2011 tarihi itibariyle Kingpin yasas
kapsamnda Mal Varlklar Kontrol Ofisi (OFAC)

53

Narkotik Sularla Mcadele

listesine almtr. 2011 yl sonu itibariyle OFAC

listesine toplam 9 PKK yneticisi alnmtr.
u aamada nemli PKK/KCK yneticilerinin
OFAC listesine alnmas ynndeki almalar
devam etmektedir.

KOM Daire Bakanl ve DEAnin yrtt ortak

almalar PKKnn uluslararas kamuoyunda
uyuturucu kaaks olarak tanmlanmasn
salam ve rgtn finansmanna da nemli
darbeler indirmitir.

Tablo 3.3: KOM Uyuturucu Yakalamalar 2010-2011 Mukayesesi

KOM UYUTURUCU YAKALAMALARI

2010

2011

DEM
(%)

OPERASYON SAYISI

17.124

18.723

9,3

PHEL SAYISI

36.010

39.409

9,4

Esrar

31.197.000

Gram

46.917.660

Gram

50,4

Eroin

9.053.000

Gram

6.411.718

Gram

-29,2

Afyon

94.000

Gram

105.947

Gram

12,7

Kokain

277.000

Gram

588.815

Gram

112,6

80.545

Adet

8.319

Adet

-89,7

1.050.366

Adet

1.047.338

Adet

-0,3

826.164

Adet

1.335.326

Adet

61,6

Sentetik Ecza
Captagon
Ecstasy
Bonzai

54

264

Gram

10.339

Gram

3816,3

Khat

Gram

47.689

Gram

47689,0

Amfetamin

Gram

1.412

Gram

-----

Metamfetamin

122.169

Gram

151.937

Gram

24,4

Asetik Anhidrit

11.104

Litre

Litre

-69,1

3.434

ORGANZE SULARLA MCADELE

1. ORGANZE SULAR ve SLAH-MHMMAT KAAKILIIYLA MCADELEYE GENEL BAKI

rganize su, halkn huzur ve barn,

hukuk devleti ilkesini, devletin gvenliini
olumsuz ynde etkileyen, bu nedenlerle ilgili
tm kurumlarn desteiyle mcadele gerektiren
rgtl bir su trdr. Bu kapsamda, korkutma
ve sindirme gcn elinde bulunduran, ilemi
olduu su faaliyetlerinde tehdit, cebir, iddet
uygulayabilen, su ilemeyi sreklilik haline
getirmi, belirli bir iblm erevesinde
hiyerarik yapya sahip olan su gruplar,
organize su rgt olarak tanmlanmaktadr.
Haksz kar salamak amacyla kurulan bu
rgtler, oluum dnemlerinde byk oranda
illegal yaplanmaya sahip olmakla birlikte, belirli
bir aamadan sonra legal alandaki faaliyetlerini
arttrmaktadrlar.
Organize sularn yozlatrd en nemli
husus, devlet ile vatanda arasndaki gven
ilikisidir.
lkemizde
organize
sularla
mcadelenin etkin yrtlmesi sonucu
kaydedilen gelimeler, vatandamzn devlete
kar gven duygusunu pekitirmi, kamu
vicdann rahatlatmtr.
Rant alan olarak grlen sektrlerin youn
olduu, ekonomik adan gelimi ehirlerimizde,
operasyon saylarnn fazla olduu grlmektedir.
Bununla beraber, zellikle akrabalk bayla
oluan organize su rgtlerinin, nfus ve
ekonomik adan daha az gelimi ehir ve
blgelerimizde de faaliyet gsterdikleri yaplan
almalar neticesinde anlalmtr.

Silah ve mhimmat kaakl, hem rgtlerce

hem de bireysel olarak birok suta kullanlan,
dolaysyla toplum huzurunu bozan ve lkemizin
genel gvenliini tehlikeye atan bir sutur. Silah
ve mhimmat kaakl ayn zamanda farkl
sular besleyen bir nitelik arz etmektedir. Bu
sula yaplan mcadele dier pek ok suun
nlenmesine de katk salayacaktr.
Trkiyede ateli silah kullanlarak ilenen sulara
ilikin veriler incelendiinde, gerek organize su
operasyonlarnda gerekse asayi olaylarnda
ele geirilen silahlarn byk ounluunun
ruhsatsz silah olduu grlmektedir. Bu veriler
nda son ylda (2009-2011) ahsa kar
ilenen sularda kullanlan 7.314 adet ateli
silahn % 73nn, mala kar ilenen sularda
kullanlan 571 adet ateli silahn ise % 70inin
ruhsatsz silah olduu tespit edilmitir.
Tehlikeli madde kaakl konusunda 2011
ylnda herhangi bir olay meydana gelmemitir.
Ne var ki, Trkiye, corafi adan nkleer ve
radyoaktif maddelere kaynaklk eden lkelere
yakn bir blgede bulunmaktadr. Bu nedenle,
lkemiz kimyasal, biyolojik, radyoaktif, nkleer
(KBRN) maddelerden zellikle nkleer ve
radyoaktif maddelerin kaakl ile mcadele
asndan nemli bir konuma sahiptir. Meydana
gelen somut olaylara ilikin yapm olduumuz
deerlendirmeler dorultusunda, lkemizin
bu maddeler asndan kaynak veya hedef
lke olmad, ancak bulunduu blge ve
corafi konumu nedeniyle nemini koruyaca
deerlendirilmektedir.

55

Organize Sularla Mcadele

2. ORGANZE SULAR ve SLAH-MHMMAT

KAAKILIINDA GRLEN TRENDLER
Organize
sular,
dnyada
20.
yzyln
son eyreine kadar nitelii tam olarak
belirlenemeyen bir su tr olarak grlm
ve mcadele yntemi olarak zel soruturma
stratejileri ortaya konulamamtr. Ancak bu
tip sular ileyenlerin su ileme yntemlerini
srekli gelitirdikleri ve bu ekilde adli
soruturmalardan kurtulduklar grlmtr.
zellikle
serbest
piyasa ekonomisinin
imknlarn istismar ettikleri ve eylemlerini
yasal erevede gerekletirdiklerinden dolay,
1980lerden itibaren rgtl sularla mcadele
iin byk aba gsterilmeye balanmtr.
Yakalama, tutuklama, arama, el koyma gibi
geleneksel koruma tedbirlerinin, zellikle bu
sularn soruturmasnda yetersiz kalmas,
devletleri amaca uygun yeni tedbirler ve
yntemler aramaya yneltmitir. Bu balamda,
bu sularn belirlenmesi, delillerin toplanmas,
koruma tedbirleri ve yarglama yntemine ilikin
zel ceza yarglamas kurallar kabul edilmitir.
Globalleen dnyada, bilginin serbest dolam
ve su rgtlerinin birbirleriyle olan temas
neticesinde, yurt dnda haksz kar salamak
iin kullanlan yntemlerin lkemizde de kullanld
grlmektedir. Uluslararas alanda faaliyet
gsteren organize su rgtlerinin yurt iindeki
sektrlere ynelik ilgileri devam etmektedir.
Soruturma ve kovuturma srecinde, su rgt
lider ve yneticilerinin herhangi bir problem
yaanma ihtimaline kar gvenli bir liman olarak
algladklar lkelere katklar grlmektedir.
Her sene olduu gibi, 2011 ylnda da yurtdna
firar eden rgt lider ve yneticilerine ynelik
yakalama almalar yaplm ve baarl sonular
elde edilmitir.
Silah ve mhimmat kaakl i siyasi
ekimeler, sava ve terr gibi olaylarnn
trmand dnemlerde ortaya kan ve etkileri
uzun sre devam eden bir kaaklk trdr.
Yalnzca atmalarn yaand lkeleri deil,
evre lkeleri de etkilemesiyle blgesel bir sorun
olarak karmza kmaktadr.

Her yl 740.000den fazla insan, dorudan veya

dolayl olarak silahl iddet olaylarna maruz
kalarak hayatn kaybetmektedir.2 Dnyada
875 milyondan fazla silahn bulunduu ve
bunlarn %75inin sivillerin elinde olduu
deerlendirilmektedir.3 Ayrca her yl 8 milyon
civarnda yeni kk ateli silah ile 10-15 milyon
kadar mermi retilmektedir.4
lkemizce 2004 ylnda onaylanm olan
Snraan rgtl Sulara Kar Birlemi
Milletler Szlemesine Ek Ateli Silahlar,
Paralar ve Aksamlar ile Mhimmatnn Yasad
retimine ve Kaaklna Kar Protokol
uyarnca; ateli silahlar ve mhimmatlara ait
kaytlarn on yl boyunca muhafaza edilmesi ile
ateli silahlarn tehisi ve izlerinin srlebilmesi
iin, ayrt edilebilecek zelliklerde iaretlenmesi
zorunluluu getirilmitir. Bu sayede, kaak
silahlarn
hangi
yollar
kullanarak
son
kullancsna ulatna ilikin iz srme almalar
yaplabilmektedir. Bu kapsamda KOM Daire
Bakanlnca yrtlen almalarda gnmze
kadar 14 lkeye ait 20 ayr markada 2.294 adet
yabanc meneli fabrikasyon silahn iz srme
almalar yaplm, elde edilen bilgiler ilgili
makamlarla paylalmtr.
3. ORGANZE SULAR, SLAH-MHMMAT
ve TEHLKEL MADDE KAAKILII LE
MCADELE ALIMALARI
3.1. Organize Sular
lkemizde, zellikle son yllarda sergilenen
mcadele yntem ve stratejileri, organize
su rgtlerinin henz oluum aamasnda
belirlenmesinde ve etkisizletirilmesinde nemli
rol oynamaktadr. Bu noktadan hareketle ulusal
manada faaliyet gsteren su rgtlerinin yerini,
marjinal kk gruplar almlardr. Halen yerel
bazda faaliyet gsteren su gruplarnn etkisiz
hale getirilmesi iin almalar srdrlmektedir.
2011
ylnda
organize
su
rgtlerine
ynelik 33 ilimizde toplam 102 operasyon
gerekletirilmitir.

2 Geneva Decleration on Armed Violence and Development, Global Burden of Armed Violence 2008 www.genevadeclaration.org
3 Small Arms Survey 2007. www.smallarmssurvey.org
4 Small Arms Survey 2007.

56

Organize Sularla Mcadele

Grafik 4.1: 2011 Ylnda Organize

Operasyonlarnn En ok Yapld lk 10 l

Su

Grafik
4.4:
2011
Yl
Organize
Su
Operasyonlarnda Yakalanan phelilerin Eitim
Durum Oranlar

25
20

nlisans, lisans
%5

21

okur-yazar
%2

okur-yazar olmayan
%2

ortaokul
%24

15
11

10

10

ilkokul
%42

9
lise
%25

STANBUL

ANKARA

ZMR

ADANA

DYARBAKIR

SVAS

BURSA

KOCAEL

KONYA

SAMSUN

10

Grafik 4.2: Organize Sulara Ait Olay ve pheli

Saylar (2007-2011)

Grafik 4.5: Organize Su Operasyonlarnda

Yakalanan pheliler ile Kamu Grevlilerinin
Saylar (2007-2011)
3.000

2.463

2.239

2.200

2.588
2.252

2.000
Toplam

4.000

Kamu

1.000
3.000

2.588

2.463
2.239

2.200

2.252

2.000

pheli
Olay

133

138

154

121

167

2007

2008

2009

2010

2011

1.000

167

118

119

112

102

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafik 4.3: 2011 Ylnda Organize Su

Operasyonlarnda Yakalanan phelilerin Yaa
Gre Dalm
61 ya ve st
%2

Organize su rgtlerinin kamu grevlileri ile

balant kurarak su faaliyetlerine ortak ettikleri,
hatta baz kamu grevlilerinin su rgt
lider ve yneticisi olduklar, devletin imkn
ve kabiliyetlerini bu ynde kullanabildikleri
bilinmektedir. Bu kapsamda, 2011 ylnda 167
kamu grevlisi hakknda birimlerimizce adli ilem
yaplmtr.

15-18 ya
%1

46-60 ya
%15
31-45 ya
%43
19-30 ya
%39

57

Organize Sularla Mcadele

Harita 4.1: 2011 Ylnda Yaplan Organize Su Operasyonlarnn llere Gre Dalm

Krklareli
Edirne

Bartn
Tekirda
Yalova
(1)

anakkale
(2)

Balkesir
(2)

zmir(10)
Aydn

Bilecik

Ktahya
(1)

Eskiehir
(1)

Ankara
(11)

orum

Krkkale

Denizli
(1)

Isparta

Antalya (1)

Nevehir

Tunceli
Kayseri

Malatya
(1)
K.Mara
(2)

Karaman

2011 ylnda gerekletirilen 229 silah kaakl

operasyonu incelendiinde, yakalanan silahlarn
yabanc meneli fabrikasyon silahlar, el yapm
silahlar ve kurusk tabir edilen ses ve gaz
tabancalarndan evrilme silahlar olduu
grlmektedir.
Grafik 4.6: 2011 Ylnda Yakalanan Silahlarn
malat Trlerine Gre Dalm

Kuru Skdan
evrilme Silah
%17

Fabrikasyon Silah
%58

Yabanc meneli fabrikasyon silahlar genellikle

Irak ve Suriyeden lkemize sokulmaktadr.
Yasad yollardan lkemize getirilen bu silahlar,
kaaklar veya arac ahslar marifetiyle pazar
illerimizde piyasaya srlmektedir. 2011 ylnda
yaplan operasyonlarda ele geirilen silahlar
ierisinde ek Cumhuriyeti yapm CZ-75 P-07
ve Srbistan yapm CZ 999 Zastava marka
tabancalar ile modifiye edilmi Kalashnikov
marka uzun namlulu silahlarn ne kt tespit
edilmitir. Yaplan iz srme almalarnda,

Adana
(9)

Os

ma
n
(2) iye

Hatay
(2)

G.Antep
(2)

Idr

Erzurum
(2)

Ar

Erzincan

Sivas (4)

Nide

3.2. Silah ve Mhimmat Kaakl

58

Kars
Bayburt

Aksaray

Konya
(3)

Mersin
(1)

El Yapm Silah
%25

Giresun
(1)

Tokat

Yozgat

Burdur

Mula (1)

Ordu (1)

Rize

Trabzon

Krehir

Afyon

Uak (1)

Artvin (1) Ardahan

Samsun
(3)
Amasya

ankr

Bolu

Bursa (3)

Manisa
(2)

Sinop

Kastamonu

Karabk

Bingl

Mu
Van

Elaz

Bitlis
Diyarbakr
(4)

Adyaman
(1)

Hakkari

Mardin

anlurfa
(1)

Siirt
Batman

1-5

6-10

11-20

>20

CZ 75 P-07 ve CZ 999 Zastava marka silahlarn,

Irak Ynetimi tarafndan retici firmalardan satn
alnd ve sonrasnda kaaa kayd tespit
edilmitir.
El yapm silahlar, Dou Karadeniz Blgesinde
bu ii meslek edinmi ahslar tarafndan,
el aletleri ve basit tezghlarn bulunduu
yasad imalathanelerde retilmektedir. Bu
imalathanelerde retilen silahlar araclar vastas
ile lkemizin her blgesine gnderilebilmektedir.
Kuruskdan evrilme silahlar ise, silah ve
mhimmat
kaakl
operasyonlarnda
karmza kan dier bir silah trdr. lkemizde
kurusk tabanca reten 7 firma bulunmaktadr.
Bu firmalar, yurt iine sat ve ihra kaydyla
farkl model ve zelliklerde retim yapmaktadr.
5729 sayl Ses ve Gaz Fiei Atabilen Silahlar
Hakknda Kanun ile yurt iine sat iin
retilecek kurusk tabancalara, ateli silaha
dntrlmeyecek ekilde retim zorunluluu
getirilmitir. Ancak, 2011 ylnda yaplan baz
operasyonlarda halen kuruskdan evrilme ateli
silahlar ele geirilmektedir.
Silah ve mhimmat kaaklna ynelik olarak
2011 ylnda yrtlen operasyon saylar
deerlendirildiinde, nceki yllara benzer bir
tablo ortaya kmaktadr. Fabrikasyon silahlara
kaynaklk eden Gneydou Anadolu Blgesi
ile el yapm silahlara kaynaklk eden Karadeniz
Blgesinde yer alan illerin n plana kt
grlmektedir.

Organize Sularla Mcadele

Grafik 4.7: 2011 Ylnda Silah-Mhimmat Kaakl Miktar ve Operasyon Saylarna Gre lk 10 l

SLAH MHMMAT YAKALAMALARI LK 10 L (adet)

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180
169

MARDN

108

DYARBAKIR

63

DZCE

SLAH MHMMAT KAAKILII

OPERASYON SAYILARINA GRE LK 10 L

55

IRNAK

36

STANBUL

10

15

20
15

GRESUN

24

13

BURSA

12

RZE

23

IRNAK
RZE

10

KAYSER

23

ANLIURFA

10

KASTAMONU

22

KOCAEL

Grafik 4.8: Silah Mhimmat Kaakl

Yakalamalarnda Olay, pheli ve Silah Adedi
Saylar (2007-2011)

bir art grlmtr. Tabanca yakalamalarndaki

% 48lik artn yan sra bir nceki yl 26 olan
uzun namlulu silah says 2011 ylnda 160a
ulamtr.
Grafik 4.9: Kolluk Kuvvetlerince Ele Geirilen
Ruhsatsz Silah Saylar (2007-2011)
30.000

1.500

20.000

17.694
16.147

900

792
638
598

300

19.099

1.258

600

144

619

576
569

139

134

2008

2009

pheli
775

509

Olay

15.515

15.267

10.000

Silah (adet)

453
149

229

0
2007

0
2007

10

10

STANBUL

l KOM birimleri tarafndan 2011 ylnda 229 silah

kaakl operasyonu gerekletirilmitir. Bu
operasyonlarda uzun ve ksa namlulu olmak zere
toplam 792 silah ele geirilmitir. Operasyon
bana yaklak 3 pheli yakalanarak toplamda
775 pheli hakknda yasal ilem yaplmtr.

1.200

25
22

MARDN
TRABZON

BURSA

20

DYARBAKIR

30

GRESUN

2010

2008

2009

2010

2011

2011

2007 ylndan gnmze kadar gerekletirilen

silah
kaakl
operasyon
saylarna
bakldnda 2010 ylna kadar belirgin bir art
veya azal grlmemektedir. Ancak 2011de
yaplan operasyon saysnda bir nceki yla gre
% 54, ele geirilen silah saysnda ise % 75lik

Kolluk kuvvetlerimizce ele geirilen ruhsatsz

silah saylar incelendiinde, 2007 ylndan
gnmze kadar her geen yl nispi bir azalma
olduu grlmektedir.

59

Organize Sularla Mcadele

3.3. Tehlikeli Madde Kaakl

lkemiz
zerinden
yaplabilecek
KBRN
kaaklnn hem lkemizin genel gvenliine,
hem de toplum ve evre salna olumsuz
etkileri olabilecei bir gerektir. Bu maddelerin
topluma kar silah yapmnda kullanlmas
ise ulusal gvenliimiz asndan daha byk
nem arz etmektedir. Bu yaklamla, Kitle mha
Silahlar (KS) ve KBRN maddelerin yaylmasnn
nlenmesine ynelik KOM Daire Bakanl
koordinesinde KOM birimlerimizce gerekli
almalar yrtlmektedir.
Emniyet Genel Mdrl ile Trkiye Atom
Enerjisi Kurumu Bakanl (TAEK) arasnda
imzalanan protokol uyarnca TAEK Aratrma
Merkezleri Laboratuvarlarnda retilen 150 adet

60

radyasyon lm cihaznn 81 l ve 32 le KOM

Birimlerimize datm gerekletirilmitir.
1993 ylndan gnmze kadar tehlikeli madde
kaakl konusunda ok sayda soruturma
yaplm
ancak
yaplan
soruturmalarn
kapsamnda, 13 olayda nkleer ve radyoaktif
madde ele geirilmitir.
Ele geirilen nkleer madde veya radyoaktif
kaynak olduklar anlalan maddelerin TAEKten
alnan analiz raporlarnda, bu maddelerin
ekonomik deerlerinin bulunmad ve herhangi
bir nkleer silah yapmnda kullanlabilecek
miktar ve niteliklerde olmadklar anlalmtr.
2006 ylndan 2011 yl sonuna kadar sorumluluk
blgemizde KBRN madde kaakl ile ilgili
olarak herhangi bir olay meydana gelmemitir.

BLM SULARIYLA MCADELE

1. BLM SULARINA GENEL BAKI

nmzde biliim sistemlerinin kullanmnn

birok alanda art gstermesi biliim
sularn da 21. Yzyln en hzl artan su
trlerinden biri haline getirmitir. Gelien
teknolojiye paralel olarak srekli deiim
srecinde olan biliim sular, ileni yntem ve
metotlar asndan 2011 yl ierisinde de farkllk
ve eitlilik gstermitir. Bu deiimler, biliim
sular ile mcadele eden birimlerin kendilerini
yenilemelerinin nemini bir kez daha ortaya
koymutur. Ayrca, biliim sularnn ileni
yntemlerinin ve siber saldrlarn snr aan
boyutu, bu sularla mcadelede uluslararas
ibirliinin nemini daha da artrmtr.
2011 ylnda biliim sular alannda telefon ve
tablet pc gibi mobil cihazlarn su ilemek amacyla kullanmnn yaygnlamas bu alanda grlen nemli gelimelerdendir. Ayrca, interaktif
bankaclk hizmeti veren bankalar, lkemizde
kullanm zorunlu olan SMS onay gibi hizmetler
sunmaya balamalarna ramen, biliim sulularnn zararl yazlmlar vastasyla bu nlemleri

2. BLM SULARINDA GRLEN

TRENDLER
2.1. Uluslararas Durum ve Trendler
Biliim sular uluslararas alanda her geen
gn yeni yntemlerle ilenmektedir. 2011 ylnda
biliim sularnn ilenmesinde yaygn olarak
kullanlan zararl yazlmlarn blgesel hedefler
iin zelletirilmeye baland gzlenmitir.
Ayrca akll telefonlarn ve mobil uygulamalarn
bankaclk gibi ilemlerde artan bir ekilde
kullanlmasyla bu tr uygulamalar da hedef
olmaya balamtr. Hacktivizm ad verilen ve

atklar gzlenmitir. 2011 ylnda yaanan bir

dier gelime ise, ( kamu ve zel sektr tarafndan yrtlen baz hizmetleri) protesto etmek
amacyla kamu kurumlarnn ve irketlerin internet sitelerine ynelik gerekletirilen saldrlar olmutur. Bu kapsamda biliim sularnn tespiti ve
faillerinin yakalanmasna ynelik olarak bir dizi
operasyonel alma yrtlmtr.
Dier taraftan, biliim sular ile ilgili olarak
trendleri belirlemek, yeni yntemleri paylamak
ve sorunlar mercek altna almak amacyla 2011
yl ierisinde Biliim Sular altay dzenlenmitir. Ulusal ve uluslararas ibirliini gelitirmeye ynelik olarak da proje almalar yaplmtr. Bu kapsamda, Biliim Sularna Kar
Kapasitenin Glendirilmesi Eletirme Projesine balamak zere son aamaya gelinmitir.
Cybercrime@IPA-Gneydou Avrupada Siber
Sulara Kar Blgesel birlii Avrupa Konseyi
Projesi kapsamnda farkl balklarda 5 altaya katlm salanmtr.

doru eilimlerin biliim sularyla ilenerek

yaplmas eylemi de yine 2011 yl ierisinde
gze arpan hususlardan olmutur.
2.1.1. Zararl
Geliim

Yazlmlardaki

Deiim

ve

Truva at ve benzeri zararl yazlmlardan korunmaya

ynelik olarak gvenlik yazlm firmalar tarafndan
almalar yaplmaktadr. Ancak zararl yazlmlar
reten ahslar da bu gvenlik duvarlarn amak iin
eitli yntemler gelitirmektedirler. 2011 ylnda bu
tr yazlmlarn sadece belli bir blgedeki hedeflere
ynelik hazrland grlmtr. Rusyada bulunan

61

Biliim Sularyla Mcadele

bankalar hedef alarak hazrlanan Shiz isimli Truva

At buna rnek olarak verilebilir. Zararl yazlmlarn
paylald alanlarda truva at trnden yazlmlarn
nceki yllara oranla daha dk fiyatlara temin
edilebildikleri tespit edilmitir. Bu durum, biliim
sularn ilemeye ynelen yeni sulularn iini
kolaylatrmakta ve hedeflerine daha kolay
ulaabilmelerini salamaktadr.
Akll telefonlar zararl yazlm kullanmnda bir
dier ara olarak karmza kmaktadr. Akll telefonlar, klasik telefon zellikleri ile birlikte kiisel
bilgisayarlar aracl ile yaplabilecek ilemleri
de gerekletirebilen mobil iletim sistemleri bulunduran cihazlardr. Akll telefonlarn tanabilir
bilgisayar halini almalar, bu tr cihazlarn su
ilemek amacyla kullanlmasn yaygnlatrmtr. Ne var ki bilgisayarlardaki zararl yazlmlara
kar oluan bilin, akll telefonlar veya tablet
bilgisayarlarn kullanmnda henz yeteri kadar
olumamtr. Bu durum, sulularnn bu alanda
daha kolay hareket etmelerine olanak salamaktadr.
2.1.2. Yeni Nesil Aktivizm: Hacktivizm
Hacktivizm, toplumsal veya siyasi olarak deiiklik
amacyla yaplan aktivist eylemlerin biliim
alanndaki ifadesidir. Hacktivizmin temel amac,
belirli bir politik veya sosyal gndeme dikkat
ekmek amacyla korku, tehdit veya rencide
edici bir ortam oluturmaktr. 2011 ylnda birok
rnei yaanmtr. rnein, dnya apnda
destekileri bulunan byk aktivist gruplar,
lkemizde bulunan baz kamu kurumlar da dhil
olmak zere, birok lkedeki kamu kurumlarna
veya zel irketlere ait web sitelerinin DDoS tr
saldrlar aracl ile ulalamaz hale gelmesine
sebep olmu, bu sitelerden hizmet alnmasn
engellemilerdir. Bu tr saldrlarn ayn anda ve
farkl lkeden gerekletiriliyor olmas, bu sula
mcadelede uluslararas ibirliinin hzl ve etkili
olmasn gerektirmektedir.
2.2. Ulusal Durum ve Trendler
Biliim
sular
alannda
ulusal
durum
deerlendirildiinde zellikle banka ve kredi
kartlarnn ktye kullanlmas amacyla el
terminallerinin maniple edilmesi yaygn olarak
bavurulan bir teknik olarak karmza kmaktadr.
ATMleri maniple eden dzeneklerin kullanlmas
2011 ylnda deikenlik arz etmeye balamtr.

62

Ayrca mobil deme sistemleri, ilem kolayl ve

kendini gizleme motivasyonlarndan dolay sulular
tarafndan tercih edilen bir yntemdir. Klasik
bir teknik olan oltalama ynteminin baz kamu
kurumlarnn isimleri kullanlarak yapld da yine
2011 yl ierisinde gzlemlenen eilimlerdendir.
Ayrca bilginin paraya evrilebildii gnmzde bu
gerein sulular da motive ettii ve baz sosyal
medya sitelerinde profil ele geirme sularn
tetikledii gzlenmitir.
2.2.1. Bankamatik Dzeneklerindeki Deiim
Kart bilgilerinin kopyalanmas amacyla sulular
tarafndan kullanlan yntemlerden biri olan ATM
cihazlarna dzenek yerletirilmesi ile ilgili olarak
2011 ylnda yeni gelimeler meydana gelmitir.
Sulular tarafndan yerletirilen dzeneklerin ilk
rnekleri dardan fark edilebilecek zelliklerde
ve boyutlarda iken gnmzde hazrlanan
dzeneklerin ok daha profesyonel ve boyut
olarak fark edilmeyecek kadar kk hale geldii
grlmtr. Daha nceden kart ifrelerinin
kaydedilmesi amacyla kullanlan kameralarn
ok daha profesyonelleri ile deitii, tek para
zerinde hem kart bilgilerini kopyalayan hem de
kart ifresi iin grnt kaydeden dzeneklerin
bir arada olacak ekilde hazrland grlmtr.
Ayrca dzeneklerin, ATM cihazlarnn gvenlik
sistemlerini de devre d brakacak ekilde yeni
teknik zelliklerle donatlm rnekleri de tespit
edilmitir.
2.2.2. Bankaclk Hizmetlerinde Kullanlan
Ksa Mesajlarn Ynlendirilmesi
nteraktif bankaclk ilemleri iin tm dnyada
olduu gibi lkemizde de kullanm yaygnlaan
SMS mesaj ile onaylama ilemlerinin yaplmas,
bu alandaki dolandrclk ve maduriyet oranlarnn azalmasn salamtr. Ancak gelitirilen bu
gvenlik nlemi ve kullanmnn yaygnlamasna
karlk, SMS mesajlarnn ynlendirilmesini salayan truva at trevi zararl yazlmlarda da byk
bir art meydana gelmitir. Bilgisayarlara ynelik olarak hazrlanm olan truva at trevi birok
zararl yazlm modifiye edilerek akll telefonlarn
etkilenmesini salayacak hale getirilmitir.
Bu zararl yazlmn sulular tarafndan kullanm
sreci bilgisayar kullanclarna bankadan gelen
izlenimi verilmi e-postalar gnderilmesiyle
balamaktadr. Bu e-posta aracl ile cep

Biliim Sularyla Mcadele

telefon numara ve modellerini belirtmeleri

istenilmektedir.
Kullanc
tarafndan
bu
bilgiler verildii takdirde; telefona, bankaclk
ilemlerinin gerekletirilebilmesi iin bir dijital
sertifikann yklenmesi gerektiini belirten ve
yazlmn yklenecei linki ieren SMS mesaj
gnderilmektedir. Kullanc tarafndan bu yazlmn
yklenmesi sonucunda kullancya ulaan SMS
mesajlar, daha nceden belirlenen baka bir
cihaza ynlendirilmektedir.

biliim sularyla etkin mcadele edebilmek iin

KOM Daire Bakanl bnyesinde almalar
arttrlarak suu en aza indirme hedeflenmitir.
2011 yl ierisinde Biliim Sularyla Mcadele
kapsamnda; 16 ilde toplam 43 planl operasyon
gerekletirilmi, bu operasyonlarda 577 ahs
yakalanm, 308 ahs da tutuklanmtr.
Tablo 5.1: 2011 Yl Olay pheli Saylar
OLAY
SAYISI

PHEL
SAYISI

1.819

1.503

148

348

Biliim Sistemlerine
Kar lenen Sular

1.791

1.898

nternet Araclyla
Nitelikli Dolandrclk

112

285

Dier

31

123

3.901

4.157

SU TR

2.2.3. Mobil deme Sistemlerinin Kullanm

Biliim teknolojilerinin ve internet kullanmn

yaygnlamasyla birlikte bu alanda ilenen su
oranlarnda da art olmu, buna paralel olarak

2.500
2.000
1.500

299

1.000
175

158

132

118

108

89

75

KOCAEL

MERSN

ANTALYA

ADANA

AYDIN

ANAKKALE

500

ANKARA

MCADELE

Grafik 5.1: 2011Yl Biliim Sular Olay Saylarnda

lk 10 l

246

LE

Tablo 5.1de grld zere, yl ierisinde

toplam 3.901 olay meydana gelmi, 4.157
pheli ahs hakknda ilem yaplmtr.

ZMR

3. BLM SULARI
ALIMALARI

TOPLAM

BURSA

Biliim sistemlerinde uygulanan gvenlik sistemlerinin aklarndan faydalanabilme ou zaman

st dzeyde teknik bilgi gerektirmektedir. Bu
zorluun farknda olan biliim sulular, sosyal
medya, sohbet ve bankaclk gibi hizmetler ile
ilgili olarak kullanclarn giri bilgilerini elde edebilmek amacyla genellikle kullanc dalgnlklarndan ve tedbirsizliklerinden faydalanmaktadrlar. Bu amala, 2011 ylnda oltalama yntemiyle,
kamu kurum ve kurulularnn isim, logo gibi bilgileri kullanlarak kullanclarn bilgileri toplanmaya
allmtr. rnein, kolluk kuvvetlerinin logo ve
bilgileri kullanlarak baz sosyal paylam sitelerine ait profillerin gvenlik altna alnaca eklinde
oluturulan oltalama siteleri 2011 ylnda tespit
edilen yeni yntemler arasndandr.

nteraktif Banka
Dolandrcl

2.001

2.2.4. Oltalama Yntemlerinin Geliimi

Banka ve Kredi Kart

Dolandrcl

STANBUL

Mobil deme sistemi ksaca, yaplan alveriin

veya
alnan
hizmetin
karlnn
onay
mekanizmalar kullanlarak, GSM abonesinden
tahsil edilmesidir. Bu sistem ile firmalar, verilen
hizmet veya rn karlndaki denmesi
gereken miktar, mterinin sadece cep telefonu
numarasn alarak mteri onay prosedrn
tamamladktan sonra tahsil edebilmektedir. Bu
sistemin, birok alanda kolaylklar getirmesi
ve kullanmnn yaygnlamaya balamasyla
birlikte yeterli bilincin olumamas, dolandrclk
amal kullanmn da beraberinde getirmektedir.
Sulularn,
sosyal
paylam
sitelerindeki
kullanclara ait hesaplar ele geirerek bu yntemi
kullandklar tespit edilmitir.

10

Grafik 5.1de sralanan biliim sular alanndaki

ilk 10 il incelendiinde ise bu suun nfus
younluu fazla olan ve ekonomik anlamda
gelimi illerimizde daha youn ilendii
gzlenmektedir.

63

Biliim Sularyla Mcadele

Tablo 5.2: 2011 Ylnda Ele Geirilen Su

Unsurlar

Grafik 5.2: Biliim Sular Olay ve pheli

Saylar
5.000

4.670

MADDE CNS

4.363
4.157

Pos Cihaz

4.000
3.901

pheli
2.357

1.743

1.441

Decoder - Encoder

2.905
2.871

2.724
2.000

73

CD-DVD-Disket

2.992
3.000

ADET

Olay

Kredi Kart - Banka Kart

643

Bilgisayar -Laptop -Hard Disk

398

Manyetik eritli Kart

1.000

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafik 5.2de gsterilen son 5 yla ait olay

ve pheli istatistikleri incelendiinde; 2009
ylna kadar bu alandaki sularda art olduu
gzlenmitir. 2010 ylndaki dten sonra,
trend, 2011 ylnda yeniden ykselie gemitir.

1.153

Sim Kart

245

Flash Disk

64

Hafza Kart

76

Cep Telefonu

188

Slip - Dekont

619

Sahte Kredi K -Sahte Banka K.

115

Imei no deitirilmi cep tel.

61

Biliim sular alannda yaplan tahkikatlar ve

gerekletirilen operasyonlarda ele geirilen
deliller genellikle elektronik ve dijital olmaktadr.
Bu delillere ilikin 2011 ylna ait istatistikler Tablo
5.2de verilmitir.

Harita 5.1: 2011 Yl Biliim Sularnn llere Gre Younluk Haritas

Krklareli
Bartn
Tekirda
Yalova
Bursa

anakkale

Kastamonu

Bilecik
Eskiehir

Krkkale

Ktahya
Manisa
zmir

Mula

Isparta

Denizli

Giresun

Burdur
Antalya

Malatya

Bingl

Mu
Van
Bitlis

Diyarbakr
K.Mara

Siirt
Batman

Adyaman

Adana

Karaman

Ar

Elaz

Aksaray
Nide

Idr

Erzurum

Erzincan
Tunceli

Kayseri
Konya

Kars
Bayburt

Sivas

Yozgat

Ardahan

Rize

Trabzon

Tokat

Krehir
Afyon

Uak

Ordu

Amasya
orum

Ankara

Artvin

Samsun

ankr

Bolu

Balkesir

Aydn

Sinop

Karabk

Hakkari

Mardin

anlurfa
G.Antep

Mersin
Hatay
0

64

1-100

101-200

201-400

>400

Biliim Sularyla Mcadele

3.1. Banka ve Kredi Kart Dolandrcl

3.2. nteraktif Banka Dolandrcl

Grafik 5.3: Banka ve Kredi Kart Dolandrcl

Olay-pheli Saylar

Grafik 5.4: nteraktif Banka Dolandrcl Olaypheli Saylar

2.500

2.500
2.176

2.114

2.000

1.819

1.500
1.511
1.000

2.000

907

1.132

1.500

1.503
pheli

991

1.177

Olay
1.000

1.005

pheli

1.113

1.187

Olay

830
500

594

500

642

550

300
151

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafik 5.3 incelendiinde, 2007 ylnda 594

olan su saysnn, 2011 ylnda % 226 artarak
1819a kt grlmektedir. lgili kurulularla
yaplan almalarla bu tr dzeneklerin
kurulmasna karn yeni tedbirler gelitirilmeye
allmakta ve vatandalarmzn da daha dikkatli
olmalar hususunda bilinlendirme faaliyetleri
dzenlenmektedir.

148

0
2007

lkemizde banka ve kredi kart kullanm,

gelimi ve gelimekte olan lkelere paralel
olarak son yllarda olduka yaygnlamtr.
Bankalararas Kart Merkezinden (BKM) alnan
bilgilere gre, 2003 ylnda 19.863.167 olan kredi
kart says 2007 ylnda 37.335.179 olmu, son
drt ylda %36 orannda artarak 2011 ylnda ise
50.781.602 saysna ulamtr. Hzla artan kredi
kart kullanm beraberinde yeni su trlerinin
ortaya kmasna neden olmutur. Kredi kart
bilgilerini elde etmek amacyla sulular, iyerleri
ve ATM cihazlar gibi kart sahibinin kartn
kulland yerlere eitli dzenekler kurarak kart
bilgilerini elde etme yoluna gitmilerdir. Banka
ve kredi kart kullanmnn artmasyla birlikte son
yllarda bu alanda ilenen su oranlarnda da
byk artlar yaanmtr.

348

2008

2009

2010

2011

nternet kullanmnn yaygnlamasyla birlikte

lkemizde e-ticaret ilemlerinde ve interaktif
bankaclk hizmetlerinin kullanmnda byk artlar
yaanmtr. BKMden alnan bilgilere gre, mektup
ve telefonla sipari ve e-ticaret ilemlerinde 2008
ylnda 15,7 milyar TL olan ilem hacmi, 2011 ylnda
%124 orannda artarak 35,3 milyar TLye ulamtr.
Kullanclara ynelik gelitirilen gvenlik tedbirleri
(interaktif bankaclk hizmeti veren kurulularn cep
ifre ve SMS ifre gibi uygulamalar) ve bu alandaki
bilinlendirme faaliyetleri sayesinde 2007 ylnda
642 olan su saysnn 2011 ylnda %77 azalarak
148e dt grlmektedir (Grafik 5.4).
3.3. Biliim Sistemlerine Kar lenen Sular
Grafik 5.5: Biliim Sistemlerine Kar lenen
Sulara Ait Olay-pheli Saylar
2.000

1.898
1.791

1.500
1.351

1.000

pheli

975

Olay

534

500
325
210

224

353

161

0
2007

2008

2009

2010

2011

65

Biliim Sularyla Mcadele

Sanal ortamn, yrtlen i ve hizmetlerde,

elence sektrnde ve iletiimdeki pay gn
getike artmaktadr. 2000 ylnda lkemizde
yaklak 2 milyon kullanc saysyla nfusun
yaklak % 3 internet kullanrken, 2011 ylnda
bu oran %45lere karak yaklak 35 milyona
ulamtr. nternet kullanc saysndaki artla
beraber biliim sistemlerine girme, engelleme,
bozma, verileri yok etme ve deitirme
sularndaki art 2011 ylnda da devam etmitir.
Bu yl ierisinde kamu kurumlarnn internet
sitelerine ve zel irketlerin internet zerindeki
biliim sistemlerine yetkisiz eriim, verileri ele
geirme, bozma sularnn, protesto ve antaj
gibi amalarla da ilendii tespit edilmitir.
nternetin kullanc saysndaki arta paralel
olarak lkemizde sosyal paylam sitelerinin
kullanc saysnda da yksek art meydana
gelmektedir. Bu sitelere rnek olarak Facebook
sitesinin lkemizdeki kullanc says 2009da 16
milyon, 2010da 24 milyon iken 2011 yl itibariyle
30 milyonu amtr. Sosyal paylam sitelerini
kullananlarn gvenlik tedbirleri konusunda
dikkatli hareket etmemeleri sonucu kiisel
bilgilerin ve hesaplarn alnmas, bu alanda
ilenen sulardaki art tetikleyen bir dier faktr
olarak karmza kmaktadr (Grafik 5.5).
4.
MCADELEYE
ALIMALAR

YNELK

DER

4.1. Biliim Sularyla Mcadele altay

Biliim sularyla mcadele almalar kapsamnda 31 Ocak 4 ubat 2011 tarihlerinde
Antalyada KOM Daire Bakanl ve il birimlerinden personelin katlmyla Biliim Sularyla
Mcadelede Etkinlii Artrma altay dzenlenmitir. Temel amac, dnyada ve lkemizde
biliim sularnn durumunu deerlendirerek
farkndalk oluturma olan altayda lkemizde
biliim alannda ilenmekte olan su trleri ve
oranlar yllara gre grafikler zerinde incelenmitir. Ayrca biliim suu soruturmalarnda yaanan genel skntlar ve zm yollar deerlendirilerek, Biliim Sular Soruturma Eitimi ve

66

Adli Biliim Eitimi ile ilgili eitim programlar

hazrlanmtr.
4.2. Ulusal ve Uluslararas Projeler
Dnya apnda yaklak 200 bilgisayarn geen
her dakikada zararl yazlmlar tarafndan
etkilendii gerei gz nnde bulundurulursa,
biliim sular ile mcadelede kurumlar aras
ve uluslararas ibirliinin ne kadar nemli
olduu ortaya kmaktadr. Bu amala ulusal
ve uluslararas kurumlar arasnda ibirlii
mekanizmalarnn artrlmasna ynelik olarak
yeni almalar balatlmtr.
KOM Daire Bakanl tarafndan biliim sular
ile mcadele ile ilgili eitli almalar ve projeler
yrtlmektedir. Balkan lkeleri arasndaki
ibirliinin artrlmas amacyla Avrupa Konseyi
tarafndan yrtlen Cybercrime@IPA-Gney
Dou Avrupada Siber Sulara Kar Blgesel
birlii balkl projede lkemiz adna KOM Daire
Bakanl aktif ekilde yer almaktadr. Projede
Arnavutluk, Bosna Hersek, Hrvatistan, Karada,
Kosova, Makedonya, Srbistan ve Trkiye
yararlanc olarak yer almaktadr. Her lkeden kolluk
kuvvetleri, adalet bakanlklar, adalet akademileri
ve savclk birimleri projede yer almaktadr.
Projenin al konferans ubat 2011de lkemizde gerekletirilmitir. Proje kapsamnda,
yararlanc olarak yer alan lkelerde nternet
zerinden Para Ak, Kolluk Kuvvetleri Eitim
Stratejisi, Kolluk Kuvvetleri-Servis Salayclar Aras birlii, nternet Veri Trafiinin ve eriinin Tespiti, Biliim Sular Alanndaki Uzman
Kolluk Ve Savclk Birimleri Aras birlii konulu
alma toplantlar gerekletirilmitir. Bu toplantlar neticesinde ilgili lkeler ile ibirliinin gelitirilmesi hedeflenmitir.
Proje kapsamndaki alma toplantlar ve
eitimler 2012 ylnda da srdrlecektir. Dier
taraftan, ulusal alandaki ibirliini gelitirmek
amacyla KOM Daire Bakanl tarafndan
hazrlanan ve yrtlecek olan Biliim Sularyla
Mcadele
Kapasitesinin
Glendirilmesi
eletirme projesinin almalar da 2012 ylnda
devam edecektir.

TRKYE ULUSLARARASI UYUTURUCU VE ORGANZE SULARLA

MCADELE AKADEMS (TADOC) FAALYETLER
1. TADOC FAALYETLERNE GENEL BAKI

rkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize

Sularla Mcadele Akademisi (TADOC),
Emniyet Genel Mdrl KOM Daire Bakanl
bnyesinde yer alan, uyuturucu ve organize
sularla mcadele konularnda ulusal, uluslararas
ve blgesel uzmanlk eitimleri dzenleyen bir
hizmet ii eitim akademisidir.
TADOC, ulusal ve uluslararas dzeyde
uyuturucu maddelerin yasad retim, kullanm
ve kaaklna kar eitim vermek ve organize
su gruplaryla mcadeleyi bilimsel veriler
nda srekli ve salkl klabilmek amacyla
kurulmutur. TADOC ayn zamanda blgesel ve
uluslararas ibirliinin kurulmas, srdrlmesi
ve gelitirilmesi iin uygun bir zemin oluturmak,
lkemiz ve dier lkelerden farkl mcadeleci
kurumlardan gelen kursiyerleri kaynatrma
yoluyla sula mcadele alannda sosyal bir
network kurmak, bu sayede uluslararas
ibirliinin glenmesine katkda bulunmak gibi
amalara ynelik almalar da yrtmektedir.
TADOCta, kaaklk ve organize sularla
mcadele eden kanun uygulayc birimlerimize
ynelik eitimler verilmektedir. Getiimiz 11

2. ULUSAL ETM PROGRAMLARI

Uyuturucu madde sular ve organize sular,
hzl bir deiim ve geliim gsterdiinden,
sula mcadele eden kurum personelimiz
de bu deiim ve geliime ayak uydurmak
durumundadr. Grevli personelimiz yalnzca
kendi bireysel abalar ile gndemi yakalamakta
yetersiz kalabilmekte mcadele iin profesyonel
yardma ihtiya duyabilmektedir. Sunulan eitim
hizmetlerinin, grevli personelin ihtiyalarna

yllk sre ierisinde gerekletirilen 597 ulusal

eitim programna 19.269 kanun uygulama
grevlisi katlm salamtr. TADOC bnyesinde
bulunan ve eiticisiz eitim salayan Bilgisayar
Destekli Eitim (BDEM) modllerinden imdiye
kadar 10.512 personel faydalanmtr.
TADOC bnyesinde, lkemizle ikili gvenlik ibirlii
anlamas imzalayan lkelerin kanun uygulayc
birimlerine ynelik eitimler de verilmektedir.
Bunun yansra, Avrupa Gvenlik ve birlii
Tekilat (AGT), UNODC, NATO-Rusya Konseyi
(NRC), Trk birlii ve Koordinasyon Ajans
Bakanl (TKA), nterpol, ABD Uyuturucu
ile Mcadele Birimi (DEA), ngiliz Ar Organize
Sularla Mcadele Birimi (SOCA), Almanya
Federal Kriminal Polis Birimi (BKA), Colombo
Plan gibi ok sayda kurulu ve organizasyon
ile eitim ibirlii faaliyetleri yrtlmektedir.
Bugne kadar, TADOC tarafndan arlkl olarak
Balkanlar, Ortadou ve Orta Asya lkelerine
ynelik olmak zere toplam 320 adet uluslararas
eitim program gerekletirilmi ve bu eitim
programlarna 84 farkl lkeden 4.541 kanun
uygulama grevlisi katlm salamtr.
cevap verebilecek nitelikte ve teori ile pratii
birletirmede personele yol gsterici zellikte
olmas nemlidir.
TADOC eitim programlar, gncel bilgileri
yanstmas asndan, srekli yenilenmektedir.
Ayrca yeni durumlara ayak uydurabilmek iin
yeni eitim programlar da oluturulmaktadr. Yeni
oluturulan eitim programlarnn gelitirilmesi
iin katlmclar ve program yneticilerinin
grleri alnmakta ve programlar yeniden
oluturulmaktadr.

67

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

Teori ve pratiin bir araya getirildii uygulamal

eitim programlar ile personelimiz, grevini
yerine getirirken yapmas ya da gstermesi
gereken mesleki davranlar, geree birebir
uyarlanm bir snf ortamnda deneme imkn
bulmaktadr.
Doru zamanda, doru yerde, doru kiiye
eitim felsefesi kapsamnda; blgesel eitim
faaliyetlerinin uygulanmasna arlk verilmektedir.
Bylelikle sula mcadelede ayn ya da benzer
problemlerle karlamas muhtemel l Birimlerinin
ayn eitimde bir araya gelmeleri salanmaktadr.
Bu yolla, ortak hareket ve birimler arasnda
ibirliinin gelitirilmesine allmaktadr.
Ayrca; dzenlenen tm eitim programlarndan
tm personelin istifade etmesini salamak
amacyla eitim programlar, POLNET (Polis
ntraneti) ortamnda canl olarak yaynlanmakta
ve eitime ilikin kaytlar dijital ortamda
arivlenmektedir. Ayrca, TADOC eitimlerine
ilikin yazl kaynaklarn oluturulmas iin
yrtlen almalar devam etmektedir.
2011 yl ierisinde kaaklk ve organize
sularla mcadeleye ilikin uzmanlk, temel,
taktik ve teknik konularda 3.352 kanun uygulama
grevlisine ynelik olarak toplam 116 ulusal
eitim faaliyeti gerekletirilmitir. Bu eitimlerin
65i TADOC Eitim Merkezinde, 51i ise TADOC
mobil eitim timleri tarafndan dier illerde
gerekletirilmitir. Konularna gre snflandrlan
ulusal eitim faaliyetleri aadaki blmlerde ele
alnmtr.

Tablo 6.1: 2009 2011 Yllar Ulusal Eitim

Faaliyet Saylar
YIL

PROGRAM
SAYISI

KATILIMCI
SAYISI

2009

60

1.500

2010

60

1.901

2011

116

3.352

2.1. Temel Eitim Programlar

Kaaklk ve Organize Sularla mcadele
birimlerinde grevlendirilmesi dlen personele
ynelik olarak dnemler halinde KOM Temel
Eitim Programlar dzenlenmektedir. 2011
yl ieresinde gerekletirilen 5 adet Temel
Eitim Kursuna toplam 809 personel katlm
salamtr.
Tablo 6.2: 2011 Yl Temel Eitim Programlar
KURSUN ADI

DZENLENME KATILIMCI
ADED
SAYISI

KOM Temel
Eitim Program

775

Yneticiler iin
KOM Temel
Eitim Program

34

TOPLAM

809

2.2. Uzmanlk/Seminer Programlar

2011 yl ierisinde TADOC koordinesinde
toplam 54 eitim etkinlii gerekletirilmi, bu
programlardan 1.370 kanun uygulama grevlisi
yararlanmtr.

68

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

Tablo 6.3: 2011 Yl Ulusal Uzmanlk/Seminer Programlar

DZENLENME
ADED

KATILIMCI
SAYISI

Adli Biliim ve lk Mdahale ve maj Alma Kursu

20

Akaryakt Kaakl ile Mcadele altay

35

Akaryakt Kaakl ile Mcadele htisas Kursu

17

Alan Bilgisi ve Yneticilik Yeteneini Gelitirme Eitim Program

93

Analiz Sistemleri ve Veri Girii Eitim Program

76

Bilgi Teknolojileri Gvenlik Sistemleri Eitim Program

17

Bilgi ve fade Alma Stratejisi Eitim Program

154

Biliim Sularyla Mcadele Etkinlii Artrma altay

32

Canl Veri Adli ncelemesi ve Bilgisayar Adli nceleme lk

Mdahale Kursu

55

Dijital Delillere lk Mdahale Kursu

97

Eiticilerin Eitimi Program

12

Mali Soruturmalar Uzmanlk Eitim Program

69

Muhbir Eitimi Kursu

27

Organize Sularla Mcadelede Planl alma Yntem ve

Stratejileri Eitim Program

89

Oryantasyon Eitim Program-3

83

rgtl Su Soruturmalar Eitim Program

251

rgtl Sularla Mcadelede Liderlik Ynetimi Kursu

20

zel Soruturmac Adaptasyon Eitimi Program

12

Soruturma Mlakat ve fade Analizi Eitim Program

44

Soruturma Mlakat ve fade Analizi altay

13

Su stihbarat Analizi Eitim Program

29

Su ve Sulu Profilinin Belirlenmesinde Bilgi Paylam

Program (MATRA Projesi)

16

Ttn Mallleri ve Alkoll kiler Kaakl Kursu

29

Uyuturucu Su Soruturmalar altay

43

Veri Girii Eitim Program

13

Ynetici Semineri

15

zel Teknik Cihazlar Eitim Program

TOPLAM

54

1.370

PROGRAMIN ADI

69

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

2.3. Taktik ve Teknik Eitim Programlar

2011 yl ierisinde TADOC tarafndan taktik ve
teknik mcadele konularn ieren toplam 57
eitim program gerekletirilmi ve bu eitim
programlarna 1.138 kanun uygulama grevlisi
katlm salamtr. Sz konusu eitimlerin, 16s

KOM Daire Bakanl tarafndan Almanya e

ortaklnda yrtlmekte olan Organize Sularla
Mcadelede Trk Polisi ve Jandarmasnn
Soruturma Kapasitesinin Glendirilmesi adl
Avrupa Birlii eletirme projesi kapsamnda
gerekletirilmitir. Eitimlere, 241 grevli
tarafndan katlm salanmtr.

Tablo 6.4: 2011 Yl Taktik ve Teknik Eitim Programlar

DZENLENME
ADED

KATILIMCI
SAYISI

Risk Analizi ve Arama Teknikleri Eitim Program

156

Operasyonel Polis Taktikleri Eitim Program

112

Blgesel Cihaz Eitimi Program

15

letiimin Denetlenmesi Eitim Program

21

IP Tabanl Veri Aktarm Eitim Program

25

Temel Dzey Takip Teknikleri Eitim Program

10

157

Teknik Takip Temel Eitimi Program

100

Teknik Aralar Eitim Program

31

Temel Elektrik ve Elektronik Eitim Program

124

UFED (Fiziksel)Eitim Program

35

Havaalanlar Risk Analizi ve Profilleri Eitim Program

17

TOPLAM

41

793

PROGRAMIN ADI

Tablo 6.5: 2011 Yl Avrupa Birlii Eletirme Projesi Kapsamnda Gerekletirilen Eitimler
DZENLENME
ADED

KATILIMCI
SAYISI

Teknik Cihazlar Eitim Program

20

Mobil Telefon Adli ncelemesi Eitim Program

28

Teknik Aralar Eitim Program

16

Yasal Dinleme Eitim Program

20

leri Dzey Teknik Aralar Eitim Program

16

Teknik Takip Temel Eitim Program

60

MAC OS Adli nceleme Eitim Program

Canl Veri Adli ncelemesi Eitim Program

20

Video Sistemleri Eitim Program

10

Video Sistemleri Temel Eitim Program

10

Win-7 Adli ncelemesi Eitim Program

15

Elektronik Takip Teknikleri Program

20

TOPLAM

16

241

PROGRAMIN ADI

70

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

Tablo 6.6: 2011 Yl Ulusal Kanun Uygulama Birimlerinin Katlmyla Gerekletirilen Kurslar
TARH

KATILIMCI
SAYISI

YER

Uyuturucu Su Soruturmalar Eitim Program

(JGK, SGK, GMRK, EGM)

14 - 18 ubat 2011

20

TADOC

rgtl Su Soruturmalar Eitim Program

(JGK, SGK, GMRK, EGM)

11 - 15 Nisan 2011

20

TADOC

Soruturma Mlakat ve fade Analizi Eitim

Program (JGK, SGK, GMRK, EGM)

05 - 09 Eyll 2011

19

TADOC

20 - 24 Haziran 2011

20

TADOC

PROGRAMIN ADI

Risk Analizi ve Arama Teknikleri Eitim Program

(JGK, SGK, GMRK, EGM)

Tablo 6.7: 2011 Yl Ulusal Eitim Faaliyet

Saylar
MOBL TADOCDAK
TOPLAM
ETMLER ETMLER
Uzmanlk/
Seminer
Eitimleri

19

40

59

Taktik ve
Teknik
Eitimler

32

25

57

TOPLAM

51

65

116

Tablo 6.8: 2011 Yl Ulusal Eitim Faaliyetleri

Katlmc Saylar
MOBL TADOCDAK
TOPLAM
ETMLER ETMLER
Uzmanlk/
Seminer
Eitimleri

1.337

877

2.214

Taktik ve
Teknik
Eitimler

670

468

1.138

TOPLAM

2007

1345

3.352

3. ULUSLARARASI ETM PROGRAMLARI

TADOC, uyuturucu ve organize sularla mcadele
konularnda eitim veren dnyada nde gelen
eitim merkezlerinden birisidir. TADOC, blge
lkeleri kanun uygulayc birimlerinin, kaaklk
ve organize sularla mcadele alannda
gereksinim duyduu eitim ihtiyalarn karlama
ve uzman personel yetitirme misyonunu yerine

getirmektedir. stlendii nc rol ile blge

lkeleri operasyonel kurumlar arasndaki mevcut
iletiim ve ibirliinin geliimine katk salayarak
gven ortamnn olumasn temin etmekte ve
bunun bir sonucu olarak, uluslararas alanda,
sula mcadelede ortak bir dilin olumasna
destek olmaktadr. TADOC tarafndan bilimsel
veriler nda gelitirilen zel soruturma
teknikleri, baz lkelerde standart uygulamaya
dntrlmtr.
Teori ve pratiin bir arada yer ald TADOC
eitimleri, lkemizde veya eitim talep
eden lkelerde mobil eitim timleri ile
gerekletirilebilmektedir. Uluslararas eitim
programlar yle sralanabilir:
1. Eiticilerin Eitimi Program
2. Gizli Soruturmac ve Muhbir Kullanm Eitim
Program
3. Gizli Laboratuarlar ve Sentetik Uyuturucular
Eitim Program
4. Su Gelirleri ve Karaparann Aklanmas ile
Mcadele Eitim Program
5. Operasyonel Polis Taktikleri Eitim Program
6. Uyuturucu
Program

Kanun

Uygulama

Eitimi

7. rgtl Su Soruturmalar Eitim Program

8. Soruturma Mlakat ve fade Analizi Eitim
Program
9. Su stihbarat Analizi Eitim Program
10. Takip Teknikleri Eitim Program
11. Uyuturucu Talep Azaltm Eitim Program

71

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

12. Gmen Kaakl ve nsan Ticareti ile

Mcadele Eitim Program
13. Risk Analizi ve Uyuturucu Arama Teknikleri
14. Kriz Ynetimi ve Rehine Mzakereleri
15. Kontroll Teslimat Uygulamalar
3.1. 2011 Yl Uluslararas Eitim Faaliyetleri
TADOC tarafndan 2011 yl ierisinde 30 farkl
lkeden 695 kanun uygulama grevlisine
ynelik olarak toplam 46 uluslararas eitim
program gerekletirilmitir. Bu eitimlerin 25i
TADOC Eitim Merkezinde, 21i ise TADOC
mobil eitim timleri sayesinde ilgili lkelerde
gerekletirilmitir. Ayrca, eitli platformlarda
gerekletirilen toplant, seminer ve eitim
faaliyetlerine katk salanmtr.
TADOCtaki eitim programlar, lkelerden gelen
talepler, dzenlenen eitim ihtiya analizi almalar ve proje ieriklerine gre belirlenmektedir.
Su stihbarat Analizi Uyuturucu Su Soruturmalar ve Soruturma Mlakat ve fade Analizi eitimleri 2011 ylnda en ok dzenlenen
eitim programlar olmutur. Orta Asya lkeleri,
toplam 14 eitim program ile blgesel bazda en
fazla eitim alan lkeler durumundadrlar. Ardndan, Afganistan, Pakistan, Balkan ve Ortadou
lkeleri gelmektedir. Afganistan, 116 katlmc ile
yl ierisindeki TADOC eitimlerinden en fazla
yararlanan lkedir.
3.2. 2011 Yl Uluslararas Eitimlerde birlii
Yaplan Platformlar
3.2.1. kili Gvenlik birlii Faaliyetleri
Uyuturucu madde kaakl ve organize sularla mcadele alannda nemli baarlar gsteren KOM Daire Bakanl, uluslararas balantlara sahip organize su gruplaryla etkin mcadelenin ancak blgesel ve uluslararas ibirlii
ve bu alanda edinilen bilgi ve tecrbelerin eitim
yoluyla paylalmasyla mmkn olaca inancn
benimsemitir. Bu dorultuda, TADOC tarafndan
2011 yl ierisinde, ikili gvenlik ibirlii faaliyetleri kapsamnda, Azerbaycan, Gambiya, Krgzistan, KKTC, Kosova, Sudan ve Suudi Arabistan
birimlerinden 230 kanun uygulama grevlisine
ynelik olarak toplam 18 eitim program gerekletirilmitir. Dier taraftan, 15 Temmuz 2011- 06
Ocak 2012 tarihleri arasnda Sivas Polis Meslek

72

Yksekokulunda Japonya, Afganistan ve NATO

Afganistan Eitim Misyonunun katklaryla 491
Afgan polis adayna ynelik olarak temel polislik
eitimi gerekletirilmitir. 6 aylk eitim kapsamnda, TADOC eiticileri tarafndan, 4 periyod
halinde, bir hafta sreli Temel Narkotik ve rgtl Su Soruturmalar konusunda eitim verilmitir.
3.2.2. NATO Rusya Konseyi (NRC)
2002 ylnda kurulmu olan NRC, NATO
mtteki lkelerle Rusya Federasyonu arasnda
siyasi diyalog ve ibirliinin gelitirilmesini
amalamaktadr. NRC, 25 lkenin bir araya
gelmesi ile oluturulmu bir platformdur. Bu
platform erevesinde, Afganistan, Pakistan ve
Orta Asya lkeleriyle eitim ibirlii olanaklarnn
gelitirilmesi hedeflenmi olup 2006 ylndan
itibaren bahse konu lkelerin uyuturucuyla
mcadele kapasitelerinin artrlmasna ynelik
eitimler ieren bir proje yrtlmektedir.
lkemiz adna Emniyet Genel Mdrl sz
konusu projeye, bandan itibaren etkin bir
biimde katk salamaktadr. TADOC, Rusya
Federasyonunun Moskovadaki Domodedovo
Akademisiyle birlikte, projenin iki yerleik eitim
kurumundan biridir. 2011 yl ierisinde, TADOC
tarafndan TKA desteinde, NRC bnyesinde 7
eitim program gerekletirilmi ve bu eitimlere
Afganistan, Kazakistan, Krgzistan, zbekistan,
Tacikistan, Trkmenistan ve Pakistan kanun
uygulama birimlerinden toplam 197 grevlinin
katlm salanmtr.
Bahse konu eitim programlarnn yansra,
NRC donr ve faydalanc lkeleri, NATO ve
UNODCden 30 grevlinin katlmyla 09-11
Mays 2011 tarihleri arasnda ilk NRC Hizmetii
Eitim
Akademileri
altay
TADOCta
gerekletirilmitir. Eitim birimlerinden ynetici
ve uzmanlarn katlm salad altayda,
lkelerin eitim birimlerindeki faaliyetlerinin ve
farkl uygulamalarn grlmesi, bilgi ve tecrbe
paylamnn salanmas ve bu dorultuda
projeden faydalanc lkelerin geliimine katkda
bulunulmas amalanmtr. Eitim ihtiya
analizi, program gelitirme, program lme ve
deerlendirme, eitici gelitirme, eitici deiimi,
mobil eitimler ve ortak eitimler gibi konular
ayrntsyla ele alnarak bir toplant bildirisi
hazrlanmtr.

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

3.2.3. SOCA (ngiltere Organize Sular Birimi)

TADOC-SOCA ibirliiyle TADOC tarafndan,
Afganistan ve Pakistan uyuturucu ile mcadele
birimlerine ynelik olarak eitim programlar
gerekletirilmektedir. Bu kapsamda, SOCA
Afganistan Ofisi tarafndan belirlenen Afgan
personele ynelik 2011 yl ierisinde toplam 6
eitim program gerekletirilmitir. Buna ek
olarak, SOCA Pakistan Ofisi ibirliiyle, Pakistan
kanun uygulama birimlerinden 6 grevliye
TADOCta, uyuturucu ve organize sularla
mcadeleye ilikin uzmanlk eitimi verilmitir.
3.2.4. Avrupa Gvenlik ve birlii Tekilat
(AGT)
TADOC, kurulduu gnden bu yana, AGT
tarafndan eitimleri tercih edilen akademiler
arasnda yer almtr. Bu dorultuda, 2011 ylnda
TADOC-AGT ibirliiyle Afganistan, Karada,
Makedonya ve Kosovadan 60 kanun uygulama
grevlisinin katlmyla toplam 5 eitim program
gerekletirilmitir.
3.2.5. Birlemi Milletler Uyuturucu ve Su
Osi (UNODC)
TADOC tarafndan, UNODC ibirlii ile
bugne kadar ok sayda eitim etkinlii
gerekletirilmitir. 2011 yl ierisinde TADOC
ve UNODC Trkmenistan ve Tacikistan Osleri
ibirliinde dzenlenen 4 eitim etkinliine
Trkmenistan, Tacikistan ve zbekistan kanun
uygulama birimlerinden toplam 50 kanun
uygulama grevlisi katlm salamtr.
3.2.6. Polis Akademisi Uluslararas Polis
birlii Projesi
Polis Akademisinde rencisi bulunan lkeler
ile gvenlik ibirliinin artrlmas, blge gvenlik
sorunlarna ada zm yollar retilmesi
ve Polis Akademisinden mezun olan misafir
renciler ile iletiimin srekli olarak salanmas
amacyla Polis Akademisi Bakanl tarafndan
gelitirilen ve TKA tarafndan desteklenen
UPEP projesine TADOC tarafndan aktif katk
salanmaktadr. Proje kapsamnda TADOC
tarafndan 2011 ylnda, Bosna Hersek, Krgzistan

ve zbekistandan 58 kanun uygulama

grevlisinin katlmyla toplam 4 eitim program
gerekletirilmitir.
3.2.7. Colombo Plan
Colombo Plan for Cooperative Economic and
Social Development in Asia and Pacic adl
rgt, Asya ve Pasik blgesinde 26 lkenin
yesi olduu ve sz konusu blgede ekonomik
ve sosyal kalknma ve ibirliini hedeeyen
1951 ylnda kurulmu blgesel bir kurulutur.
Colombo Plannn Drug Advisory Program
bnyesinde, ye lkeler arasnda yasad
uyuturucu retimi, kaakl ve uyuturucu
talep azaltm konularnda eitim ve ibirlii
faaliyetleri gerekletirilmektedir. Bu kapsamda
TADOC, 2010 ylndan itibaren Colombo lkeleri
ile eitim ibirlii faaliyetleri srdrmektedir.
Bu erevede, 06 10 Haziran 2011 tarihleri
arasnda Colombo Plan yesi 16 farkl lkeden
(Afganistan, Butan, Endonezya, Filipinler, Gney
Kore, Hindistan, ran, Malezya, Maldivler,
Myanmar, Nepal, Pakistan, Sri Lanka, Singapur,
Tayland, Vietnam) 23 grevliye ynelik olarak
TADOC tarafndan Soruturma Mlakat ve
fade Analizi Eitimi verilmitir. Ayrca Colombo
Plan erevesinde 09 13 Mays 2011 tarihleri
arasnda Singapurda gerekletirilen 2. Blgesel
Uyuturucu Kanun Uygulama Eitim Programna
TADOC eiticileri davet edilmi ve bu kapsamda
Uyuturucu ile Mcadelede Sorgulama ve fade
Alma ve Uluslararas Uyuturucu ile Mcadele
konularnda ders vermek zere TADOCtan iki
eitici grevlendirilmitir.
Tablo 6.9:
Programlar

2011

Yl

Uluslararas

Eitim

ETM
PROGRAMI

KATILIMCI
SAYISI

TADOCtaki
Programlar

25

309

Mobil
Programlar

21

386

TOPLAM

46

695

73

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

Tablo 6.10: 2011 Yl birlii Kapsamna Gre Uluslararas Eitim Programlar

PROGRAM
SAYISI

BRL KAPSAMI

KATILIMCI
SAYISI

kili Gvenlik birlii Faaliyetleri

18

230

NRC

197

SOCA

77

AGT

60

Polis Akademisi TKA (UPEP Projesi)

58

UNODC

50

Colombo Plan

23

TOPLAM

46

695

Tablo 6.11: 2011 Yl lkelere Gre Eitim Programlar ve Katlmc Saylar

LKE

KATILIMCI
SAYISI

LKE

KATILIMCI
SAYISI

Afganistan

116

Makedonya

22

Azerbaycan

Maldivler

Bosna Hersek

14

Malezya

Butan

Myanmar

Endonezya

Nepal

Filipinler

zbekistan

78

Gambiya

15

Pakistan

37

Gney Kore

Singapur

Hindistan

Sri Lanka

ran

Sudan

66

Karada

11

Suudi Arabistan

18

Kazakistan

31

Tacikistan

16

Krgzistan

71

Tayland

Kosova

52

Trkmenistan

59

KKTC

63

Vietnam

TOPLAM

74

695

Trkiye Uluslararas Uyuturucu ve Organize Sularla Mcadele Akademisi (TADOC) Faaliyetleri

4. BLGSAYAR DESTEKL ETM (BDEM)

TADOC bnyesinde, taktik ve snf ii eitimlerin
yan sra, narkotik, mali sularla mcadele,
istihbarat ve teknik konular ieren 83 farkl
konuda, eiticisiz eitim salayan bilgisayar
destekli eitimler verilmektedir. Sz konusu
eitimlerin verildii merkez (BDEM), 2004
ylnda UNODC ile TADOC arasnda yaplan
ibirlii neticesinde kurulmutur. lke genelinde
bilgisayar destekli eitimlerden EGM, Jandarma
Genel Komutanl, Gmrk Mstearl ve Sahil
Gvenlik Komutanl tekilatlarnn uyuturucu
ve kaaklkla mcadele eden kanun uygulama
personeli faydalanmaktadr. Bugne kadar
BDEM eitimlerinden toplam 10.512 personel
yararlanmtr. Trke, Rusa ve ngilizce eitim

modllerinden uluslararas eitimlerde istifade

edilmektedir. TADOC bnyesindeki BDEM
eitimleri, UNODC tarafndan dier lkelere, en
iyi rnek uygulama olarak gsterilmektedir.
TADOC-UNODC ibirliiyle 2010 ylnda balatlan ve dnyada ilk olma zelliini tayan ntranet Destekli Eitim (DEM) projesi kapsamnda,
BDEM Modlleri, Trke olarak Polis ntraneti (POLNET) ortamna aktarlmtr. E-renme
sistemiyle personelimiz, yer deitirmeksizin,
POLNET ortamndaki BDEM modllerine, iyeri bilgisayarlarndan ulaabilmektedir. Bylece
igcnden ve eitim masraflarndan tasarruf
edilmesi salanmtr. 2011 yl ierisinde, toplam
515 KOM personeline BDEM eitimi verilmitir.

75

KPEK ETM MERKEZ (KEM) FAALYETLER

1. KEM FAALYETLERNE GENEL BAKI

pek Eitim Merkezi (KEM), 1997 ylnda

Birlemi Milletler Uyuturucu Kontrol
Program (UNODC) ve Trk Polis Tekilatn
Glendirme Vakfnn katklaryla kurulmutur.
Kurulduu gnden bugne kadar KEMde 1600n
zerinde kpek ve idarecisine eitim verilmitir.
Eitimler, sadece Emniyet Tekilatnda kullanlacak
grev kpei ve idarecileriyle snrl kalmam,
ulusal dzeyde, Jandarma Genel Komutanl,
Hava Kuvvetleri Komutanl, Gmrkler Muhafaza
Genel Mdrl, TBTAK, Ankara Bykehir
Belediyesi tfaiye Daire Bakanl, Sivil Savunma
Genel Mdrl kurumlarna, uluslararas
dzeyde de gvenlik ve eitim ibirlii anlamalar
imzalanan Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti, Filistin,
Cezayir, Belarus, Karada, Makedonya, Irak, rdn
ve Trkmenistan gvenlik birimlerine verilmitir.
KEMde, aadaki branlarda temel eitimler
verilmektedir.

Merkezde, grev kpeklerinin idarecileri ile

birlikte eitimlerini tamamlayarak greve sevk
edilmeleri, faaliyet ve performans takipleri
ve yeterlilik testlerinin yaplmas konularnda
almalar yaplmaktadr. Ayrca grev kpekleri
ile ilgili kayt, dm, transfer, salk ve retim gibi
tm ilemlerin yaplmas ile grev kpeklerinden
fayda salanan alanlarn artrlmasna ynelik
Ar-Ge faaliyetlerinin srdrlmesi almalar da
srdrlmektedir.
KEM, eitim hizmetlerini, gnn modern artlarna
uygun, son teknoloji ile donatlm tesislerinde,
kpeklerin salk, bakm, barnma ve beslenme
imknlarnn en st dzeyde saland, yurt ii
ve yurtdnda rnek gsterilebilecek nitelerde
gerekletirmektedir.
Tablo 7.1: Emniyet Genel Mdrl Bnyesinde
Kaytl Grev Kpeklerinin 2011 Yl tibaryla
Branlara Gre Dalm

Narkotik Arama
Patlayc Arama

BRANLAR MERKEZ

Canl nsan Arama

Narkotik/
Banknot
Detektr
SilahMhimmat

Ceset Arama

ay-Ttn

Silah-Mhimmat Arama
Koku Tehis

TOPLAM

139

142

43

43

72

72

Asayi Devriye

Patlayc
Detektr
Asayi
Devriye
Koku Tehis

ay ve Ttn Arama

Ceset Arama

Ayrca, ehir ii insan ve iz takibi ile ilgili eitim

program ve mfredat almalar ise devam
etmektedir.

zel
Operasyon

14

266

280

Banknot Arama
zel Operasyon

TOPLAM

77

Kpek Eitim Merkezi (KEM) Faaliyetleri

2. ETM FAALYETLER
KEMde 2011 ylnda dzenlenen eitim programlaryla; branlara ynelik grev kpei ihtiyacnn
karlanmas, kpek saylarnn arttrlmas, salk ve ya itibariyle grev srelerini tamamlayan kpeklerin
yeni eitilen kpeklerle deitirilmesi salanmtr.
Tablo 7.2: 2011 Yl Eitimlerinin Program Tr, Kurum/lke ve Katlmc Saylarna Gre Dalm

ETM PROGRAMI
Narkotik/Banknot Detektr Kpei
ve darecisi Temel Eitim Kursu

KURUM/LKE

KATILIMCI
SAYISI

EGM

41

Gmrk

10

Trkmenistan

EGM

66

Gmrk

EGM

Gmrk

EGM

52

Gmrk

EGM

45

EGM

21

Gmrk

EGM

230

Gmrk

33

Trkmenistan

Yeterlilik, Hatrlatma ve
Adaptasyon Eitimi
ay - Ttn Detektr Kpei
ve darecisi Temel Eitim Kursu
Eiticilerin Eitimi ve
Eitmen Asistanl Kursu
Asayi Devriye Kpei ve
darecisi Temel Eitim Kursu
Yavru ve Gen Kpek Eitim Program

TOPLAM

2.1. Temel Eitim Programlar

Temel eitim programlar, btn branlarda idareci ve aday kpein greve hazrlanmalarna
ynelik tm eitim faaliyetlerini kapsamaktadr.
Bu eitim programlarnda, detektr kpeklerin
her trl ortam ve koulda (hava ve deniz liman
ile snr kaplar gibi farkl mekanlar, ak ve kapal alanlar, deiik iklim artlar ve kalabalk insan
gruplar ierisinde) grev yapabilmeleri amalanmaktadr. Ayrca, canl insan ve ceset arama
kpeklerine enkaz eitim alanlar ve ormanlk
alanlarda, zel operasyon ile asayi devriye kpeklerine ise binalar ve dier meknlarda kayp
insanlar arama-bulma rehine kurtarma ve toplumsal olaylarda mdahale teknikleri gibi senaryolu eitimler yaptrlmaktadr.

78

TOPLAM

53

71

11

59

45

26

265

2.2. Yeterlilik, Hatrlatma ve Adaptasyon

Eitim Programlar
Yeterlilik ve hatrlatma eitim programlarnda,
temel eitim programlarn tamamlayarak
greve sevk edilmi olan grev kpekleri ve
idarecilerinin, grev sresince performanslarnn
deerlendirilmesi, bu srete kpek ve idarecide
oluabilecek
eksikliklerinin
tamamlanmas
amalanmaktadr. Bununla birlikte salk ve ya
gibi nedenlerle grev yetisini kaybettii anlalan
kpeklerin de dm yaplarak yeni eitim
planlar oluturulmaktadr. Bu eitimler, temel
eitim programlarn tamamlayarak greve sevk
edilen tm grev kpekleri iin en ge 2 ylda bir
tekrarlanmas gerekmektedir.

Kpek Eitim Merkezi (KEM) Faaliyetleri

2.3. Eiticilerin Eitimi Programlar

Eiticilerin eitimi programlar; halen grev
yapmakta olan ve belirli bir bilgi ve tecrbe
birikimine sahip, istekli idareciler arasndan
yeni eitmenlerin yetitirilmesine ynelik olarak
yaplan eitimlerdir.
2.4. Yavru ve Gen Kpek Eitim Programlar
Greve uygun kpek temini, KEMde gerekletirilen eitimlerin sreklilii asndan en nemli
hususlardandr. Bu erevede, merkezde retilen yavru ve gen kpeklerin eitimlere hazrlanmas ayr bir nem arz etmektedir. Yavru ve gen
kpek eitim programlar, temel eitim programlarna uygun kpek hazrlanmas amacyla, tara
birimlerimizde grev yapan kpek idarecisi personele ikier haftalk olarak verilen eitimlerdir.
Merkezdeki uzman eitmenlerin gzetim ve eitimi altnda bulunan yavru kpekler, 2,5 aylk olduklarnda, tara birimlerimizde grev yapan ve
bu eitimi alm kpek idarecilerine verilir. Bire
bir ilgi salanan yavru ve gen kpeklerin her ay
geliim raporlar alnmakta ve uzman eitmenlerce deerlendirilerek idareci personel aracl ile
kpein eitim hazrlk sreci ynlendirilmektedir. Bylece grev kpei idarecilerinin i gc
destei ile eitime uygun kpek temininde retim paynn artrlmas salanmaktadr.

ekilde yrtlmesi byk nem arz etmektedir.

Bu erevede; Samsun l Afet ve Acil Durum
Mdrl ile Ankara Bykehir Belediyesi
Bakanl tfaiye Daire Bakanlnn Canl nsan
Arama Kpei ve darecisi Kursu talepleri 2012
akademik takvimine dahil edilmitir.
Bu erevede eitim program mfredat
ierisinde yer alan almalarn sorunsuz bir
ekilde yaplmas iin, ube Mdrlmz
kamps ierisinde bulunan Canl nsan
Arama nitesi (enkaz eitim alan) ihtiyalar
dorultusunda dizayn edilmitir. Eitim alannn
evre dzenleme almalar devam etmektedir.
Grafik
7.1:
Detektr
Kpek
Kullanlan
Operasyonlarda Ele Geirilen Uyuturucu Madde
Tr ve Miktarlar (kg)

15.000

120
12.000
195
9.000

6.000

7.748

26
4.018

4
3.336

Kokain
Esrar
Afyon

76

Eroin

1.780
185
3.000

89

79
3.995

4.521

3.093

31
2.119

3. MERKEZ YAPILANDIRMA FAALYETLER

3.1. Yavru retim ve Eitim nitesi
Tekilatmzn detektr kpek ihtiyac, satn alma,
hibe ve retim yntemleriyle karlanmaktadr.
Her geen gn artan bu ihtiyacn kendi z
kaynaklarmzla karlanabilmesi, yavru retimi ve
eitiminin nemini artrmaktadr. Bu kapsamda
gelitirilen bir proje ile ncelikle damzlk kpekler
tespit edilerek uygun nitelikli yavrularn retilmesi
ve yeterli sayda grev kpei yetitirilmesi
planlanmaktadr.
3.2. Canl nsan Arama Eitim nitesi
lkemiz depremden fazlaca etkilenen ve yksek
risk tayan bir corafyada bulunmaktadr.
Bu nedenle lkemizde meydana gelen ykc
depremler gz nnde bulundurulduunda, acil
mdahale ve kurtarma almalarnn etkin bir

10.664

83
1.872

0
2007

2008

2009

2010

2011

Grafik 7.2: 2011 Yl Esrar - Eroin - Kokain

Yakalamalarnda Detektr Kpeklerin Rol (kg)
50.000

46.918

40.000
30.000
20.000
10.664; %23
10.000

6.412
1.872; %29

0
Esrar
Genel Yakalama

Eroin

589 120; %20

Kokain

Kpekli Yakalama

79

TRKYE UYUTURUCU VE UYUTURUCU BAIMLILII ZLEME

MERKEZ (TUBM) FAALYETLER
1. TUBM FAALYETLERNE GENEL BAKI

UBM, Avrupa Uyuturucu ve Uyuturucu

Bamll zleme Merkezinin (EMCDDA)
Trkiyedeki irtibat noktas olarak 2002 ylndan
beri faaliyetlerini srdrmektedir. TUBM, kendisine verilen grevin gerei olarak, yasa d bamllk yapc maddeleri sadece kolluk boyutuyla
deil, salk, sosyal alanlar ve nleme faaliyetleri
bata olmak zere tm ynleriyle izleme grevini yerine getirmektedir. TUBM uyuturucu alannda kurumlar aras koordinasyonu salamakta ve bu koordinasyonun yerel dzeyde de tesisine nclk etmektedir. Buna ilaveten TUBM,
bamllk yapc maddelerle en etkili mcadelenin insanlarn bilinlenmesi ve bu maddeleri hi
kullanmamas gereinden hareketle, nleme
faaliyetlerini desteklemekte, bu alann aktrlerine eitimler vermektedir.
2002 ylndan 2011 ylna kadar yaplan
almalarda byk mesafeler alnmtr. Bu
dnemde, madde bamll konusunda bireysel
ve kurumsal farkndalk nemli lde arttrlm,

2. TUBMN ULUSAL GREVLER

TUBM, grevlerini zleme, Koordinasyon ve
nleme olarak zetlenebilecek ana balkta
yrtmektedir.
2.1. zleme
TUBM, yasa d bamllk yapc maddelerle ilgili
olarak arz, talep azaltm, tedavi ve rehabilitasyon
boyutundaki gelimeleri takip etmektedir.
TUBM, ilgili tm ulusal kurum ve kurulular ile
ibirlii ierisinde, uyuturucuyla mcadelede
lkemizin risk profilini ortaya koyacak verileri
toplamaktadr.
TUBM, toplad verileri kullanarak bamllk

Ulusal Uyuturucu Strateji Belgesi ve Eylem

Planlar hazrlanm, Trkiye Uyuturucu
Raporlar dzenli olarak yaymlanmtr.
Ayrca, iki AB eletirme projesi de baaryla
tamamlanmtr.
20.11.2006 tarihinde yrrle konulan Ulusal
Uyuturucu Politika ve Strateji Belgesi, 20062012 yllar arasnda gerekletirilmesi gereken
hususlar hedeflemitir. Bu belge, uyuturucu ve
bamllk yapc dier maddelerle mcadelede
yrrlkte olan en kapsaml belgedir. Bu belge
dorultusunda oluturulan Ulusal Uyuturucu
Eylem Planlar da TUBM koordinesinde hazrlanmaktadr. 2009 yl sonunda sresi dolan 1.
Ulusal Uyuturucu Eylem Plan, kurum ve kurululardan gelen deerlendirmeler dorultusunda,
2010 ylnda yenilenerek 2. Ulusal Uyuturucu
Eylem Plan hazrlanm ve 9 Kasm 2010 tarihinde yrrle girmitir.

yapc
maddelerin;
kaaklk,
tedavi,
rehabilitasyon, nleme, kullanm boyutlar
ile
ilgili
Trkiye
Uyuturucu
Raporunu
hazrlamaktadr. Her yl Ekim aynda hazrlanan
bu rapor, ilgili ulusal makamlar ve EMCDDA ile
paylalmaktadr. Ulusal Rapor ile Trkiyedeki
madde ve madde bamllnn tm boyutlar
ve ilgili kurumsal kapasite net bir ekilde
grlebilmekte ve bu sayede mcadeleye nemli
katk salanmaktadr.
2.2. Koordinasyon
Uyuturucu ve uyuturucu bamll alannda
ok sayda kurum ve kurulu mcadele faaliyetleri
srdrmektedir. Bu kurum ve kurulular

81

Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezi (TUBM) Faaliyetleri

arasnda salanacak koordinasyon, sistemli

almay beraberinde getirmektedir. 2006-2012
yllarn kapsayan Ulusal Uyuturucu Strateji
Belgesinde, EMCDDA Trkiye Ulusal Temas
Noktas (TUBM), dier kurumlar arasndaki
ibirlii ve egdm salamakla sorumludur.
hkm yer almaktadr. Eylem Plannn Egdm
bal altnda ise, Ulusal Koordinasyon Kurulu
kurulacak ve almalarn gerekletirecektir
ifadesi yer almaktadr.
Madde ve madde kullanm ile mcadele alannda ulusal ve uluslararas almalarda ibirliinin
arttrlmas amacyla ilgili tm kurum ve kurulularn temsilcilerinden oluan Ulusal Uyuturucu Koordinasyon Kurulu, 2006 ylnda TUBM
tarafndan oluturulmu ve bu tarihten itibaren
dzenli olarak toplantlarn gerekletirmeye devam etmektedir. Koordinasyon Kurulu hlihazrda
ylda 3 defa toplanmaktadr. Toplant sonucunda
alnan kararlar, uygulamaya geirilmesi amacyla
ilgili kurum ve kurulularla paylalmaktadr. 2011
yl sonu itibariyle Ulusal Koordinasyon Kurulu 13
kez toplanmtr.

bulunan Madde Kullanmn zleme ve nleme

Bro Amirliklerinde grevli l rtibat Grevlileri
tarafndan ifa edilmektedir.
2011 yl itibariyle 81 ilimizde, TUBM
koordinesinde Madde Kullanm ile Mcadele
Eitim Program alm, toplam 142 personel
grev yapmaktadr. Bu grevliler, blgelerinde
madde kullanm ve zararlarna kar farkndalk
arttrc eitim, seminer, konferans ve panel
gibi etkinlikler dzenlemektedirler. Alnan
stratejik bir kararla, bu personelin projeli
almalara arlk vermeleri, bu almalara
dier kurum ve kurulular da dahil etmeleri
tavsiye edilmitir. 2011 ylnda l rtibat Grevlileri
tarafndan gerekletirilen faaliyetler aada yer
almaktadr:

Tablo 8.1: l rtibat Noktalar

Gerekletirilen Faaliyet Saylar

Konferans

Yrtlecek mcadele faaliyetlerine bilimsel

destek salamak amacyla kurulan TUBM Bilim
Kurulu da, ylda 3 defa toplanmaktadr. Koor
dinasyon Kurulu almalar ve lke gndeminin deerlendirildii Bilim Kurulu toplantlarnda
Koordinasyon Kurullar iin bilimsel erevede
tavsiye kararlar alnmaktadr. 2011 yl sonu itibariyle Bilim Kurulu 13 toplant gerekletirmitir.

Dier

2.3. nleme
Madde bamll ile mcadelede en etkili
yol, bireylerin bilinlenmesi ve uyuturucu
maddeleri kullanmaya hi balamamasdr.
Bu noktada nleme faaliyetleri byk nem
tamaktadr. Bu faaliyetler, ilgili pek ok kurum
ve kurulularn da grevi olmakla beraber, TBMM
Uyuturucu Komisyonu Raporunda da ifade
edildii zere, lke apnda en etkili ve srekli
nleme faaliyetleri, TUBMde gerekli eitimi
alan ve KOM ube Mdrlkleri bnyesinde

82

FAALYET YILI

FAALYET

Bakanlklar arasnda salanan bu koordinasyon

yapsnn illerimizde de salanabilmesi amacyla
Ulusal Uyuturucu Strateji Belgesi ve Eylem Plan
dorultusunda, 81 l Valiliinde l Uyuturucu
Koordinasyon Kurullar kurulmutur.

Tarafndan

2007

2008

2009 2010

2011

1.125

1.466 1.859 2.416 2.192

Tiyatro/Film

110

182

95

139

179

Basn yolu ile

bilgilendirme

64

59

74

47

16

13

132

TOPLAM

1.299

1.707 2.028 2.615 2.519

Grafik 8.1: l rtibat Noktalar Tarafndan

Gerekletirilen Faaliyetlere Katlan Grup ve
Katlmc Saylar
600.000

469.716
450.000

397.966

388.666
347.924
300.000

292.649

150.000

0
2007

2008

2009

2010

2011

Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezi (TUBM) Faaliyetleri

Tablo 8.2: l rtibat Grevlileri Tarafndan Gerekletirilen Faaliyetlere Katlan Katlmc ve Grup Saylarnn
Yllara Gre Dalm
FAALYET YILI

FAALYET

2007

2008

2009

2010

2011

189.781

243.263

271.466

359.685

320.504

retmen

9.035

11.717

20.233

19.137

17.613

Aileler

45.256

19.467

15.891

26.552

23.267

Basn Mensuplar

179

163

245

448

118

Kamu Kurumlar

25.554

14.573

32.523

37.409

18.175

zel Sektr

1.725

1.972

3.120

2.597

3.703

S.T.K

3.352

2.193

12.030

5.880

2.243

Dier

17.767

54.579

33.158

18.008

12.343

TOPLAM

292.649

347.924

388.666

469.716

397.966

renci

Grafik 8.2: l rtibat Noktalar

Gerekletirilen Faaliyet Saylar

Tarafndan

4.000

Grafik 8.3: 2011 Ylnda En Fazla Faaliyet

Gerekletiren ller
750
612

3.000
2.615

2.519

500

2.028

2.000

1.707
1.299

1.000

250
152

110 99

92

89

87

82

76

73

0
2007

2008

2009

2010

2011

3. TUBMN ULUSLARARASI GREV VE

EMCDDAYA KATKISI
Trkiye, EMCDDA almalarna, Avrupa
Topluluu ve Trkiye Cumhuriyeti arasnda 30
Ekim 2007 tarihinde imzalanan uluslararas bir
anlama ile resmi olarak katlmtr. 09.03.2009
tarihinde EMCDDA almalarna Trkiye
Cumhuriyetinin Katlm ile lgili Olarak Avrupa
Topluluu ve Trkiye Cumhuriyeti Arasnda

STANBUL

MERSN

HATAY

KONYA

AYDIN

K.MARA

BURSA

ADANA

G.ANTEP

ZMR

10

Yaplan Anlamann Onaylanmasnn Uygun

Bulunduuna Dair Kanun Tasars Babakanlk
tarafndan Trkiye Byk Millet Meclisine
gnderilmi, anlama 2011 ylnda TBMM
Dileri Komisyonundan geerek Genel Kurul
gndemine alnmtr.
TUBMin EMCDDAya katks ve temel grevleri
aada belirtilmitir:
lkemizin

uyuturucu

ve

uyuturucu

83

Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezi (TUBM) Faaliyetleri

bamll ile mcadele alannda yapt

almalar EMCDDAe bildirmek,
Trkiye Ulusal Uyuturucu Raporunu her yl
Ekim ay sonunda EMCDDAe gndermek,
EMCDDA ulusal uzmanlar toplantlarna
katlm salamak/salanmasn koordine
etmek,
Ulusal uzmanlarn almalarn tevik ederek
gerekli destei salamak,
EMCDDAden gelen yaynlar ulusal dzeyde
mcadele alannda alan kurum ve
kurulularn istifadesine sunmak.
4. TUBM ALIMA GRUPLARI
TUBM bnyesinde, aada yer alan balklar
altnda ve EMCDDA yaplanmasna paralel olarak,
uyuturucu kullanm ve bamll kapsamnda
ilgili kurum ve kurulularn temsilcilerinin de
katlmyla alma gruplar oluturulmutur.
Bu gruplar faaliyetlerini, TUBM tarafndan
EMCDDAya bildirilen Ulusal Uzmanlarn
koordinesinde gerekletirmektedir. TUBM
bnyesinde aadaki ulusal alma gruplar
kurulmutur:
Genlerde ve Genel Nfusta Madde Kullanm
Yaygnl Gstergesi alma Grubu,
Problemli Madde
alma Grubu,

Kullanm

Gstergesi

Madde Kullanm Balantl Bulac Hastalklar

Gstergesi alma Grubu,
Madde Kullanm Balantl lmler ve lm
Oranlar Gstergesi alma Grubu,
Tedavi Talep Gstergesi alma Grubu,
Arz ile Mcadele alma Grubu
nleme alma Grubu
Erken Uyar Sistemi alma Grubu (EWS)
EDDRA (Madde Talep Azaltm Faaliyetleri
Deiimi Bilgi Sistemi) alma Grubu.
alma grubu toplantlar TUBM koordinesinde
ylda en az bir kez dzenlenmektedir. Bu
toplantlarda alma grubu ile ilgili veriler ve
ulusal raporda yer almas gereken konular ele
alnmaktadr.

84

Erken Uyar Sistemi (EWS)

TUBM bnyesinde kurulmu olan Erken Uyar
Sistemi (EWS) alma Grubu 2006 ylndan
itibaren ylda iki defa toplanmakta ve almalar
yapmaktadr. EWS kapsamnda yer alan kurumlar
lkede yeni bir madde ile karlatklarnda Yeni
Psikoaktif Maddeler in Hazrlanan Rapor
Formunu doldurarak TUBMe gndermektedir.
Tm bu veriler dorultusunda TUBM tarafndan
EWS alma Grubu resmi yaz ile toplantya
arlmaktadr. Toplant sonucunda alnan
kararlar, TUBM tarafndan Salk Bakanlna
tavsiye niteliinde bildirilmektedir.
Bu kapsamda son olarak Bakanlar Kurulunun
13 ubat 2011 tarihli ve 27845 sayl Resmi
Gazetede yaymlanan 07.01.2011 tarihli ve
2011/1310 sayl karar ile 2313 sayl Uyuturucu
Maddelerin Murakabesi Hakknda Kanun
hkmlerine tabi olarak aadaki maddeler yasa
kapsamna alnmtr:
1- Fenetilamin grubu maddelerden:
a) 2C-B (4-Bromo-2,5-dimethoxyphenethylamine)
b) 2C-P
2- Sentetik kannabinoidlerden:
JWH-018, CP 47, 497, JWH-073, HU-210, JWH200, JWH-250, JWH-398, JWH-081, JWH-073
methyl derivate, JWH-015, JWH-122, JWH-203,
JWH-210, JWH-019
3- Cathinone
4- Cathine
5- Catha Edulis isimli bitki
5. TUBMN DER FAALYETLER
5.1. TUBMin nternet Faaliyetleri
www.tubim.gov.tr web adresi TUBMin kurumsal
web sayfasdr. Bu adres sayesinde, TUBMin
alma alanna giren konular vatandalarmza
ok daha hzl bir ekilde duyurulmakta, ilgili
rapor ve yaynlara ulalabilmektedir. Ayrca
KOM Daire Bakanl intranet sayfas zerinden
de web hizmetleri verilmektedir. TUBM l rtibat
Grevlilerinin
iletiimlerinin
glendirilmesi
amacyla da gerekli almalar yaplmtr.

Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezi (TUBM) Faaliyetleri

5.2. TUBM Yaynlar

TUBM 2011 ylnda da madde bamll ile mcadeleye katk salayacana inand yaynlarn
hazrlanmasna verdii destei srdrmtr. Bu
kapsamda 4 yeni eser almas gerekletirilmitir. Bunlar, EDDRA El Kitab, Be Temel Gsterge El Kitab, Madde Bamll ile Mcadele
Edenler in Rehber ve TUBM Nedir isimli brordr.
5.3. Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu
Bamll zleme Merkezinin Glendirilmesi
AB Eletirme Projesi (2009-2011)
Trkiyenin
uyuturucu
ile
mcadeleye
kar yasal, kurumsal ve teknik kapasitesini
glendirmek amacyla 20092011 yllarn
kapsayan Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu
Bamll zleme Merkezinin Glendirilmesi
AB Eletirme Projesi EGM-KOM Daire
Bakanl koordinesinde srdrlerek 8 Mart
2011 tarihinde tamamlanmtr. Toplam 78

aktivitenin gerekletirildii proje, Avrupa

Birlii Genel Sekreterliinin tespitiyle, baar ile
tamamlanan projeler arasndaki yerini almtr.
5.4. TUBM Uyuturucu
Konferans (TUK 2011)

le

Mcadele

Trkiyede uyuturucu ile mcadelede gelinen

noktay tespit etmek, bu alanda yaplanlar ve yaplmas gerekenleri ortaya koymak amacyla geni katlml bir konferans dzenlenmitir. TUBM
Uyuturucu ile Mcadele Konferans (TUK 2011)
16-18 ubat 2011 tarihleri arasnda Antalyada
gerekletirilmitir. Konferansa; ileri Bakanl
Mstear Yardmcs, 22 Vali Yardmcs, 2 l Emniyet Mdr, 38 KOM ube Mdr, 6 l Salk
Mdr, Bakanlk temsilcileri, niversite retim
grevlileri ve sivil toplum kurulularndan toplam
390 kii katlm salamtr. Konferansta, madde
bamllnn arz azaltm, nleme ve tedavi/rehabilitasyon alanlarnda 3 ayr altay dzenlenmitir.

85

ARATIRMA FAALYETLER
1. ARATIRMA FAALYETLERNE GENEL BAKI

OM birimleri asndan Aratrma Faaliyetleri genel olarak balk erevesinde deerlendirilmektedir. Bunlar; mevzuat almalar,
uluslararas ilikiler, Ar-Ge ve ulusal koordinasyon faaliyetleridir. Aratrma faaliyetleri 2011 yl
ierisinde, operasyonel soruturma ve eitim faaliyetlerinin yan sra, dnyada ve lkemizde deien ve gelien artlar dikkate alnarak kaaklk ve organize sularla mcadelenin baarl bir
ekilde yrtlmesinde nemli bir rol stlenmitir.
Kaaklk ve organize sularla mcadelenin
temel enstrmanlarndan birisi olan mevzuat
almalar kapsamnda, zellikle uyuturucu,
mali, biliim, kaaklk ve organize sularla
mcadele esnasnda mevzuattan kaynaklanan
sorunlar tespit edilerek, mcadelenin daha etkin
ve verimli ekilde yrtlebilmesi iin bir dizi
kanun ve ynetmelik almalar yaplm ve
halen yaplmaya devam edilmektedir.
Uluslararas ilikiler kapsamnda, zellikle
kresel su ekonomisinin ne kan sektrleri
olan uyuturucu kaakl, insan ticareti ve
gmen kaakl, yolsuzluk ve biliim sular
KOM Daire Bakanlnn ncelikleri arasnda
yer almaktadr. KOM Daire Bakanl, ulusal
snrlarla bal kalmayan ve faaliyetlerini snr
telerine tayan su rgtlerine kar ilgili kurum
ve kurulularla etkin ibirlii faaliyetlerini 2011
ylnda da kararl bir ekilde devam ettirmitir.
Bu erevede, KOM Daire Bakanl, 2011
ylnda uluslararas ve AB platformunda, ikili
seviyede 176, ok tarafl dzeyde 152 olmak
zere toplamda 328 faaliyete itirak etmitir.
Bu faaliyetler genel olarak operasyonel, stratejik

ve AB uyum almalar kapsamnda yerine

getirilmitir. zellikle 26 lkenin lkemizde
bulunan irtibat grevlileri ile 22 lkede bulunan
Trk Emniyet Mavirleri, lkeler arasnda
snraan sularla mcadelede ikili ibirliinin
etkin ve verimli olmasna katk salamaktadrlar.
Dier taraftan KOM Daire Bakanl, birok
uluslararas kurulula ibirlii ierisinde eitli
projeler yrtmekte, toplant, seminer ve eitim
faaliyetleri dzenlemekte ve bu tr faaliyetlere
aktif katlm salamaktadr. 2011 yl ierisinde
Birlemi Milletler, Avrupa Konseyi, Avrupa
Birlii ve Ekonomik birlii Tekilat bnyesinde
yaplan almalar n plana kmtr.
Avrupa Birlii projeleri kapsamnda, Trkiye
Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme
Merkezinin Glendirilmesi Projesi 03 Mart
2011
tarihinde
baaryla
sonulanmtr.
Bununla birlikte, 2010 ylnda rgtl Sularla
Mcadelede Trk Polisi ve Jandarmasnn
Soruturma
Kapasitesinin
Glendirilmesi
Projesi uygulanmaya balanm ve bu proje
kapsamnda 2011 yl ierisinde proje orta
Almanyaya 6 alma ziyareti gerekletirilmitir.
12 Ekim 2011 tarihinde yaymlanan Trkiye
2011 Yl lerleme Raporunda KOM Daire
Bakanl grev alanna giren konulara ilikin
deerlendirmelerin genel itibariyle olumlu olduu
kaydedilmitir.
Ar-Ge faaliyetleri kapsamnda, merkez ve il KOM
birimleri arasnda iletiim ve koordinasyonun
etkin bir ekilde yerine getirilmesi iin ylda
iki defa dzenlenen Stratejik Aratrmalar
Kurulu Toplantsnn Aralk 2011de yaplan
son toplantsna ileri Bakan, Emniyet Genel

87

Aratrma Faaliyetleri

Mdr ve Emniyet Genel Mdr Yardmcs

tarafndan da katlm salanmtr. Ayrca blgesel
deerlendirme toplantlar kapsamnda 2011 yl
ierisinde 7 toplant gerekletirilmitir.
Dier taraftan, KOM Daire Bakanlnca yl
ierisinde meydana gelen kaaklk ve organize
sulara ait istatistikleri, deerlendirmeleri, su
trendleri ve sula mcadele faaliyetlerini ieren
yllk raporlar yaynlanmaktadr. Ayrca kurumsal
bilinci glendirmek ve farkndal arttrmak
iin 2011 yl ierisinde 3 adet faaliyet blteni
hazrlanarak, ilgili birimlerle paylalmtr.

2. MEVZUAT ALIMALARI
2.1. Yrrle Giren Mevzuat
Kontroll Teslimat Uygulamas Esas ve Usulleri
Hakknda Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna
Dair Ynetmelik 04.03.2011 tarihli Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.
2.2. Yrrlk
Mevzuat

almas

Devam

Eden

2.2.1. 2313 Sayl Uyuturucu Maddelerin

Murakabesi Hakknda Kanunda Deiiklik
Yaplmasna Dair Kanun Tasla
Uyuturucu maddelerin grev kpeklerinin
eitiminin yan sra, uyuturucu madde sularyla
mcadele eden kolluk birimlerin eitimlerinde
kullanlmasna imkn salanmas ve bu kanun
kapsamndaki sular ihbar edenlerin kimliklerinin
aklanmas konusunda 5607 sayl Kanunda
yer alan ilgili hkmn uygulanabilmesi amacyla,
KOM Daire Bakanl tarafndan hazrlanan
2313 sayl Uyuturucu Maddelerin Murakabesi
Hakknda Kanunda Deiiklik Yaplmasna Dair
Kanun Tasla zerindeki almalar EGM Hukuk
Mavirlii koordinesinde devam etmektedir.
2.2.2. 5607 Sayl Kaaklkla Mcadele
Kanununda Deiiklik Yaplmasna Dair
Kanun Tasla
Uyuturucu madde kaakl ve zellikle
kenevir ekimi ile mcadelede, kolluk birimlerinin
motivasyonu ve vatandalarmz nezdinde
duyarlln artrlmas amacyla, yakalanan
kenevir bitkileri iin el koyan ve ihbar edenlere
ikramiye denebilmesi ve bu kanunda yer alan

88

kaaklk sularn ihbar edenlerin kimliklerinin

aklanmamasna ilikin dzenlemenin dier
kanunlarda yer alan kaaklk sularn ihbar
edenler hakknda da uygulanabilmesi maksadyla
5607 sayl Kaaklkla Mcadele Kanununda
Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Tasla
zerindeki almalar EGM Hukuk Mavirlii
koordinesinde yrtlmektedir.
2.2.3. 5607 Sayl Kaaklkla Mcadele
Kanununa Gre Muhbir ve El Koyanlara
kramiye denmesi Hakknda Ynetmelik
Tasla
4733 sayl Ttn ve Alkol Piyasas Dzenleme
Kurulu Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun
8 inci maddesinin drdnc fkrasnda;
Bu fkrada belirtilen rnlere el konulmas,
muhafazas ve tasfiyesi ile bunlar ihbar edenlere
ve yakalayan kamu grevlilerine ikramiye
denmesi hususlarnda 5607 sayl Kaaklkla
Mcadele Kanununda kaak eya iin ngrlen
usuller uygulanr hkm bulunmaktadr.
Bu erevede, kaak ttn mamul ve alkoll
iki yakalamalarnda el koyan kolluk birimleri
ile bunlar ihbar edenlere ikramiye denmesi
amacyla, KOM Daire Bakanlnca hazrlanan
ynetmelik tasla Resmi Gazetede yaymlanmak
zere Babakanla gnderilmi olup, yakn
zamanda yrrle girmesi beklenmektedir.
2.2.4. Bakanlar Kurulu Karar Tasla
5607 Sayl Kaaklkla Mcadele Kanununa
Gre Muhbir ve El Koyanlara kramiye denmesi
Hakknda Ynetmeliin Babakanlk tarafndan
Resmi Gazetede yaymlanmasndan sonra,
ynetmelik almasnn ikinci aamas olan
ikramiyenin hesaplanmasnda kullanlacak olan
Bandrolsz veya Sahte Ttn/Alkol rnleri
Yakalamalarnda denecek kramiyelere Esas
Tekil Etmek zere, Her Trl Bandrolsz veya
Sahte Ttn/Alkol rnlerinin Birim Miktar in
Uygulanacak Sabit Rakamlarn Tespit Edilmesine
likin Bakanlar Kurulu Karar Tasla hazrlanm
olup, yrrlk ilemleri ileri Bakanlnda
devam etmektedir.
2.2.5. Bakanlar Kurulu Karar Tasla
23.03.2005 tarih ve 2005/8647 sayl Resmi
Gazetede yaymlanan Uyuturucu Madde
Yakalamalarnda denecek kramiyelere Esas

Aratrma Faaliyetleri

Tekil Etmek zere, Her Trl Uyuturucu

Maddenin Birim Miktar in Uygulanacak Sabit
Rakamlarn Tespit Edilmesine likin Bakanlar
Kurulu Kararnda yer alan baz uyuturucu
maddelerin sabit rakamlarnn artrlmas ve yeni
uyuturucu madde trlerinin de Karara eklenmesi
amacyla taslak oluturulmu olup, yrrlk
ilemleri ileri Bakanlnda devam etmektedir.
2.2.6. Emniyet Genel Mdrl Kaaklk ve
Organize Sularla Mcadele Daire Bakanl
Merkez ve l Tekilat Kurulu, Grev ve
alma Ynetmelii Tasla
Gnn gelien artlar ve ihtiyalar lsnde
hizmetin daha etkin ve verimli bir ekilde
yrtlmesini teminen, KOM Daire Bakanl
bnyesinde yeni kurulan birimlerin Ynetmelikte
yer almas ve tara tekilatlanmasnda deiiklik
yaplmas amacyla merkez ve il KOM Birimlerinin
gr ve nerileri paralelinde hazrlanan
Ynetmelik Tasla zerinde almalar devam
etmektedir.
2.2.7. Emniyet Hizmetleri Snf Mensuplar
Kaaklk ve Organize Sularla Mcadele
Branl Personel Ynergesi
KOM Daire Bakanlnn da katklaryla
hazrlanarak yrrle giren Emniyet Hizmetleri
Branl Personel Ynetmeliine uyum salamak
amacyla, Emniyet Hizmetleri Snf Mensuplar
Kaaklk ve Organize Sularla Mcadele
Branl Personel Ynergesi zerinde gerekli
dzenlemeler yaplarak yrrlk ilemleri iin
Hukuk Mavirliine gnderilmitir.
2.2.8. Organize Sularla Mcadele Eylem
Plan Kapsamnda Mevzuat Deiiklii
Sayn Babakanmz tarafndan imzalanarak
yrrle konulan Organize Sularla Mcadele
Strateji Belgesinin uygulanmasn salayan
Organize Sularla Mcadele Eylem Plan
kapsamnda, KOM Daire Bakanl grev
sahasyla ilgili mevzuattan kaynaklanan sorun
ve aksaklklarn zm adna; 5237 sayl
TCK; 5271 sayl CMK; 5607 sayl Kaaklkla
Mcadele; 2313 sayl Uyuturucu Maddelerin
Murakabesi; 5015 sayl Petrol Piyasas; 3628
sayl Malvarl Bildirimi; 5651 sayl nternet
Ortamnda Yaplan Yaynlarn Dzenlenmesi
Hakkndaki Kanunlar ile Adli ve nleme Aramalar;
Yakalama, Gzaltna Alma ve fade Alma; nternet

Ortamnda Yaplan Yaynlarn Dzenlenmesi

Hakkndaki Ynetmeliklere ilikin hazrlanan
toplamda 47 farkl deiiklik nerisi Adalet
Bakanlna iletilmitir.
3. ULUSLARARASI BRL FAALYETLER
Kresellemenin etkisiyle hzla artan ulam
ve iletiim imknlar, birok ynden hayat
kolaylatrmakta; farkl corafyalar birbirine
balamakta, toplumlar arasnda sosyo-ekonomik
ve kltrel etkileimi glendirmektedir. Her
trl bilgiye ve rne ulamay kolaylatran bu
sistem, yasad mal ve hizmet tedarik eden su
rgtlerine de yeni suiistimal alanlar, frsatlar ve
metotlar sunmaktadr.
Uyuturucu kaakl, insan ticareti ve gmen
kaakl, yolsuzluk ve biliim sular kresel
su ekonomisinin ne kan sektrleri arasndadr. Bu yasad faaliyetlerin icrasnda, lkelerin
hukuksal dzenlemeleri, sosyo-ekonomik ve siyasal artlar ve zellikleri arasndaki farkllklar,
teknoloji ve kresellemenin insan, mal ve para
transferinde salad kolaylklar ve geirgen
ulusal snrlar, su rgtlerinin suiistimal alanna
girmektedir.
Ulusal snrlarla bal kalmayan ve faaliyetlerini
snr telerine tayan su rgtlerine kar
lkelerin ellerindeki tm imknlarla kar
koymalar, ortak ve kararl bir tutum dhilinde
birbirleriyle etkin ibirliine gitmeleri gnmzde
bir tercih olmaktan km adeta bir zorunluluk
haline dnmtr.
Bu bakmdan son 20 yllk dnemi nceki
dnemlerden ayran nemli bir fark bulunmaktadr.
O da, Dou Blounun yklmasna ahitlik eden
bu dnemde, snr aan su faaliyetleriyle
mcadelenin, siyasal bir platform olarak deil,
ibirlii yaplmas gereken bir uzmanlk alan
olarak grlmeye balamasdr.
3.1. birlii Alannda Yaanan Deiim ve
Geliim
Bu yeni anlay, Birlemi Milletler ats altnda
Uyuturucu Maddeler Komisyonu ve Uluslararas Uyuturucu Kontrol Kurulu gibi yasad
uyuturucu ekimi, retimi ve kaakl ile mcadeleyi amalayan birimlere ilave yeni ihtisas
organlarnn kurulmasna yol amtr. 90l yllarn banda Suun nlenmesi ve Ceza Adalet

89

Aratrma Faaliyetleri

Komisyonu (SCAK) ve BM Uyuturucu Kontrol

Program (1997 ylnda grev alanna terrizm ve
dier snraan sular da ekleyerek BM Uyuturucu ve Su nleme Ofisi-UNODC adn almtr)
dhil olmutur. Sonraki yllarda buna zellikle Afganistan kaynakl eroin retimi ve kaakl ile
mcadeleyi hedefleyen Paris Pakt ve Orta Asya
Blgesel Bilgi ve Koordinasyon Merkezi (CARICC) gibi konu bazl blgesel BM inisiyatifleri
de eklenmitir.
Ayrca, balangta ekonomik ve siyasi istikrar
iin kurulan blgesel tekilatlarn snraan
sularn nlenmesi olarak zetleyebileceimiz
yeni grevler stlenmesi ve bu kapsamda
polisiye ibirliini gerekletirmek zere alt
birimler kurmas da bu yeni ibirlii dneminin
en belirgin zellikleri arasndadr.
Avrupa Konseyi, ktisadi birlii ve Gelime
Tekilat (OECD), Ekonomik birlii Tekilat
(ET), Avrupa Gvenlik ve birlii Tekilat (AGT),
Karadeniz Ekonomik birlii rgt (KE), AB
stikrar Pakt ve Gneydou Avrupa birlii
Giriimi (SECI) bu ynde adm atan blgesel
tekilatlara rnek olarak verilebilir.
Uluslararas ve blgesel kurulular nezdinde artan bu ibirlii giriimlerine paralel olarak lkeler ikili ibirlii mekanizmalarn da artrm; ikili
seviyede imzalanan gvenlik ibirlii metinlerinin
salad hukuki zeminde karlkl polisiye ibirlii uygulamalarn devreye sokmutur. Bunlarn
en etkilisi, ilgili lkeye atanan ve o lkeyle operasyonel polisiye ibirliinin icrasn bizzat gerekletiren polis irtibat grevlileridir.
Snraan su ve suluya ynelik ibirliinin yan
sra, lkelerin ilgili birimlerinin sula mcadele
kapasitelerinin gelitirilmesine odaklanan ibirlii
uygulamalarnda da art gzlenmektedir.
Afganistan ya da Kolombiya rneinde olduu
gibi, yeterli dzeyde ekipman, uzman personel
ya da idari ve hukuki alt yapya sahip olmayan
lkelere, bu imkanlara sahip lkelerce dorudan
ya da BM ve blgesel kurulular kanalyla yardm
ve destek salanmaktadr.
Snraan sulara kar tesis edilen ibirliinin
temel icraclar olan polis tekilatlarnn son
dnemde uzmanla ve yabanc dile, birbirlerini
tanmaya nem vermeleri ve sula mcadelede
profesyonel bir yaklam benimsemeleri,
ibirliinin kalitesini her geen gn artrmaktadr.

90

KOM Daire Bakanl uluslararas ibirliine bu

bilinle bakmakta; blge lkeleri bata olmak
zere kresel apta snraan sula mcadeleyi
hedefleyen ikili ve ok tarafl ibirlii vastalarna
kendi grev alanyla snrl kalarak en etkin ekilde
dhil olmaktadr.
Bu erevede KOM Daire Bakanl, 2011
ylnda snraan organize su faaliyetlerine kar
uluslararas alanda operasyonel ve stratejik
ibirlii almalar ve Avrupa Birlii uyum
faaliyetleri kapsamnda yurt ii ve yurtdnda,
ikili seviyede 176, ok tarafl dzeyde 152 olmak
zere toplamda 328 faaliyete itirak etmitir.
Aada, 2011 ylna ait uluslararas ibirlii
faaliyetlerine ilikin ksa bir deerlendirme
yaplacaktr.
3.2. kili birlii Faaliyetleri
Gnmz dnyas, deien ve srekli gelien kresel gvenlik dinamiklerine uygun bir evrimden
gemektedir. Bu olaanst sre, farkl gvenlik dinamiklerinin kesime noktalarndan birinde
bulunan lkemizin gvenlik alannda ikili ibirlii
faaliyetlerini de etkilemektedir.
ada kamu diplomasisi anlayna uygun
olarak KOM Daire Bakanl, snr aan organize
sularla mcadele faaliyetlerinin etkinliini
artrmak amacyla birok lkenin kanun uygulayc
birimleriyle ok boyutlu stratejik ve operasyonel
ibirliine gitmektedir.
kili ibirliinin hukuki zeminini 86 lke ile imzalanan gvenlik ibirlii metinleri oluturmaktadr.
Bu hukuki metinler erevesinde kurulan ortak
komisyon toplantlar mekanizmasyla ikili ve blgesel ilikiler eitlenmekte ve kresel gvenlie
katk salanmaktadr.
26 lkenin lkemizde bulunan irtibat grevlileri
ile 22 lkede bulunan Emniyet Mavirlerimiz,
lkeler arasndaki ikili ibirliinin hzl ve verimli
olmasna hizmet etmektedir.
lkelerin kanun uygulayc birimleriyle ikili ibirlii
kapsamnda gerekletirilen faaliyetler blgesel
deerlendirmeler eklinde aada zetlenmitir.
Avrupa
Avrupa Trkiyenin siyasi, ekonomik, ticari
ve kltrel alanlarda en nemli ortaklarnn
bulunduu bir corafyadr. Avrupa lkelerinde

Aratrma Faaliyetleri

yaayan youn Trk nfusu da Avrupa lkeleriyle

Trkiye arasndaki ilikilerde nemli bir yere
sahiptir.
lkemiz Avrupa ile Orta Dou lkeleri arasnda
yasad insan hareketleri ve uyuturucu madde
kaakl rotas zerinde bulunmaktadr. Bat
Avrupa lkeleri ile lkemiz, Avrupa, Gneybat
Asya ve Arap Yarmadas gzerghlar
arasndaki doal ve sentetik uyuturucu madde
kaaklndan etkilenmektedir. Bu nedenle
lkemiz ile Avrupa lkeleri arasnda gvenlik
alanndaki ibirlii faaliyetlerinin artrlmas ve
derinletirilmesi byk nem tamaktadr.
AB Polis Tekilat EUROPOLn 2011 yl Organize Su Tehdit Deerlendirmesi Raporunda, su
gruplarnn son dnemde Afganistandan ABye
getirdikleri eroin maddesini lkemiz zerinden
deil de, Kuzey Rotas zerinden getirmeyi tercih
ettikleri belirtilmektedir. Bu durum, lkemizdeki
uyuturucu madde kaaklyla mcadele faaliyetleri ve AB lkeleriyle yrtlen ikili gvenlik
ibirlii faaliyetlerinin son dnemdeki etkinliinin
bir sonucudur.
2011 yl ierisinde Almanya, Avusturya,
Bulgaristan, ek Cumhuriyeti, Finlandiya, Fransa,
Hollanda, ngiltere, spanya, talya lkelerinde
dzenlenen organize sularla mcadele ierikli
faaliyetlere katlm salanmtr.
7 Ekim 2011 tarihinde Fransa ileri
Bakan ve beraberindeki heyetin lkemize
gerekletirdikleri ziyaret esnasnda, terrizm
ve organize sulara kar birlikte tavr almay
salayacak Gvenlik Alannda birlii
Anlamas
imzalanmtr.
Bu
anlama
ncesinde iki lke arasnda snr aan organize
sularla mcadele alannda ikili gvenlik ibirlii
anlamas bulunmamaktayd. Bu anlama sz
konusu alanda ilk hukuki zemini oluturmutur.
Birleik Krallk ileri Bakannn 25-27 Ekim
2011 tarihleri arasnda lkemizi ziyareti erevesinde, ileri Bakanmz ile grmesinin ardndan, iki lke arasnda g ynetimi alanndaki
ibirliinin gelitirilmesini teminen, 26 Ekim 2011
tarihinde G Konusunda birliine Dair Ortak
Beyanat imzalanmtr.
Sz konusu Ortak Beyanat ile; dzensiz g,
gmen kaakl, insan ticareti ve dier
balantl sularla mcadelede ulusal ve

uluslararas hukuka bal kalarak ibirliine

gidilecei hususunda mutabakata varlmtr.
KKTC kanun uygulayc makamlar ile 2011 yl
ierisinde 31 Ocak-2 ubat, 19-21 Nisan, 20-26
Haziran ve 28 Ekim tarihlerinde bir araya gelinerek snr aan organize sularla mcadele alannda karlkl bilgi alveriinde bulunulmutur.
Dou Avrupa
Dou Avrupa lkelerindeki mevcut ekonomik,
sosyal ve siyasi koullar blgedeki su
faaliyetlerini nemli lde etkilemektedir. Dou
Avrupa blgesinin, lkemizin Kta Avrupasna
giri noktas olmas nedeniyle, bata gmen
ve uyuturucu madde kaakl sular olmak
zere, kaaklk sularyla mcadele alannda
ibirliimiz bulunmaktadr.
Moldova, Ukrayna, Rusya, Romanya gibi
lkelerden kadnlarn yasad yollarla lkemize
fuhu amacyla getirilmesi, insan ticareti
suuyla mcadelede bu lkelerle yaplacak
olan ibirlii faaliyetlerinin nemini artrmaktadr.
Bu kapsamda, Rusya Federasyonu, Ukrayna,
Belarus ve Romanya ile 2011 yl ierisinde
gvenlik ibirlii faaliyetlerimiz karlkl olarak
srdrlm, dzenlenen sula mcadelede
ibirlii ierikli faaliyetlere katlm salanmtr.
Balkanlar
Balkanlar, corafi, siyasi, ekonomik adan
olduu kadar, tarihi ve kltrel balar bakmndan
da lkemiz iin ncelik tamaktadr.
Balkanlar hem lkemizin Avrupaya giri noktas
olmas hem de iinde bulunduu Balkan rotas
ile snr aan organize sularn nlenmesinde
ibirlii konusunda n plana kmaktadr.
Bu corafyada bata uyuturucu madde kaakl olmak zere, gmen kaakl, karapara ve
yolsuzluk gibi snr aan nitelikteki sularla mcadelede blge lkeleriyle ibirlii faaliyetleri srdrlmektedir. Bu erevede, 10 Mart 2011 tarihinde
lkemiz ile Srbistan arasnda rgtl Sularla
Mcadele Anlamas imzalanmtr.
Bununla birlikte Yunanistan, Karada, Kosova,
Bosna-Hersek, Makedonya, Hrvatistan ve
Bulgaristan ile ikili gvenlik ibirlii faaliyetleri
2011 yl ierisinde de devam etmi ve snr aan
organize sularla mcadele alannda ilerlemeler
kaydedilmitir.

91

Aratrma Faaliyetleri

Ortadou

Orta Asya

Tarihi ve kltrel balar ile stratejik konumu

nedeniyle Trkiye, Ortadouda yaanan
gelimeleri her zaman yakndan takip etmi,
blge lkeleri ile birok alanda yapt ibirlii
faaliyetleri ile blgenin gvenlik ve istikrarnn
gelitirilmesine katkda bulunmutur.

Afganistan mahreli uyuturucu maddelerin Rusyaya geiinde rota olarak kullanlan

Kazakistan, Tacikistan ve Krgzistan hatt
nemli bir rol oynamaktadr. zellikle Kazakistan, Rusyaya sevkiyat gerekleen eroin maddesi asndan vazgeilmez bir k kaps niteliindedir. Krgzistan ve zbekistan ise dier
alternatif gei rotalardr. Bu bakmdan 2011
yl ierisinde gvenlik ibirlii kapsamnda, lkemiz ile blge lkelerinden Kazakistan, Krgzistan, zbekistan ve Trkmenistan arasnda
eitli eitim etkinlikleri, toplant, seminer gibi
faaliyetler dzenlenmitir. zellikle blge lkeleri narkotik polisine; rgtl ve uyuturucu su
soruturmalar, su istihbarat analizi, sorgulama ve mlakat teknikleri gibi alanlarda eitimler
verilmitir.

Bu erevede KOM Daire Bakanl, blge

lkeleriyle 2011 yl ierisinde gvenlik ibirlii
faaliyetleri kapsamnda, kaaklk, karapara
aklanmas, uyuturucu madde kaakl ve
biliim sularyla mcadele gibi konularn yan
sra, eitim alannda blge lkeleri emniyet
tekilatlarna, polis eitimi ve uzman personel
yetitirilmesi alanlarnda eitli toplant, seminer
ve etkinlikler dzenlemitir.
Blge lkelerinden Birleik Arap Emirlikleri ile
lkemiz arasnda gvenlik ibirlii faaliyetleri
erevesinde, 20-24 ubat 2011 tarihleri
arasnda
Dubaide
Uluslararas
Yasal
Dinleme ve Su Soruturmas Fuarna katlm
salanmtr.
23 Nisan - 04 Mays 2011 tarihleri arasnda Suudi Arabistan Emniyet Tekilat personeli Takip
Teknikleri Eitim Kursundan yararlanmtr.
Yine Naif Arap niversitesi tarafndan karapara ve terrizmin finansman konusunda 22-26
Ocak 2011 tarihleri arasnda eitim semineri
verilmitir. Ayrca, Bahreyn, Filistin ve rdn
kanun uygulayc birimleri 2011 yl ierisinde
KOM Daire Bakanl birimlerini ziyaret etmilerdir.
Gney Kafkasya
Karadeniz zerinden Avrupa lkelerine uzanan
uyuturucu rotasnn zerinde bulunan Gney
Kafkasya lkeleri ile yrtlen gvenlik ibirlii
faaliyetleri, bata uyuturucu madde kaakl
olmak zere, insan ticareti ve gmen kaakl
alanlarnda artarak devam etmektedir.
2011 yl ierisinde operasyonel bilgi deiimi
ve teknik ibirlii konularnda grme yapmak
zere, KOM Daire Bakanlndan bir heyet
Azerbaycana resmi bir ziyarette bulunmutur.
Ayrca, 29-30 Mart 2011 tarihlerinde lkemiz
ile Grcistan arasnda Tifliste gerekletirilen
Ortak Komisyon 2. Toplantsna katlm
salanmtr.

92

Gney Asya
KOM Daire Bakanl, Gney Asya lkeleriyle
ilikilerini ve ibirliini, snr aan organize sularla mcadele alannda daha da gelitirme ynnde her trl ikili, blgesel ve uluslararas giriime aktif olarak destek vermektedir. zellikle
Afganistan kaynakl uyuturucu madde kaakl sorunu yalnzca blge lkelerini deil ayn
zamanda tm dnyay gvenlik ve istikrar asndan olumsuz ynde etkilemektedir.
ran ise, blgede tpk lkemiz gibi Afgan
kaynakl uyuturucu sorunu ile mcadele
eden bir dier lkedir. Pakistan ile birlikte ran,
Afganistana komu lkeler olmalar sebebiyle
uyuturucu madde yakalamalarnda nde gelen
lkelerdendir.
lkemiz ile Afganistan ve Pakistan arasnda 1-11
Kasm 2011 tarihinde stanbul da dzenlenen 6.
l Zirve Koordinasyon Toplantsnda Eitim
birlii Protokol imzalanmtr. Sz konusu
protokol, taraf lkelerin polis tekilatlar arasnda, polis eitimi dhil olmak zere ibirliini
artrmak ve gvenlik alannda var olan ibirliini
glendirmek amacn tamaktadr.
lkemiz ile ran slam Cumhuriyeti arasnda
srdrlen ikili gvenlik ibirlii faaliyetleri
erevesinde, 14 Austos 2008 tarihinde
stanbulda imzalanan Uyuturucu Kaakl,
Organize Sular ve Terrizmle Mcadele
birlii Anlamasnn ran tarafnca onay

Aratrma Faaliyetleri

sreci tamamlanmtr. Ayrca, ranla tarihi eser

kaakl ile mcadele konusunda bir anlama
imzalanmas sreci halen devam etmektedir.
Bunlarn yan sra 2011 yl ierisinde 16-24 Ekim
2011 tarihleri arasnda Pakistana gvenlik ibirlii
erevesinde gerekletirilen eitim ierikli
alma ziyaretine KOM Daire Bakanlnca st
dzey katlm salanmtr.
Kuzey ve Sahraalt Afrika
lkemiz ile Afrika lkeleri arasndaki ok ynl
ibirlii 1998 ylnda Afrikaya Alm Eylem
Plan ile balam ve son dnemde bu eylem
plannn sonular alnmaya balanmtr. 2008
ylnda stanbulda Birinci Trkiye Afrika birlii
Zirvesi gerekletirilmi ve zirve sonunda Ortak
Bir Gelecek in birlii ve Dayanma balkl
stanbul deklarasyonu ile Trkiye-Afrika Ortakl
in birlii ereve Belgesi kabul edilmitir.
Bu belgeler Trkiye ile kta lkeleri arasnda
hkmetleraras gvenlik ibirlii almalarn
da iermektedir.
Afrika Alm erevesinde terrizmle ve
korsanlkla mcadele, uyuturucu madde
kaakl, gmen kaakl, insan ticareti,
kk ve hafif silahlarn illegal ticareti ve kara
para aklanmas gibi sularla mcadelede
Afrika
lkeleriyle
ibirliinin
gelitirilmesi
amalanmaktadr.
Afrika lkeleri ile yrtlen gvenlik alannda
ibirlii faaliyetleri erevesinde 2011 yl
ierisinde Sudan kanun uygulayclara rgtl
su soruturmalar ve gmen kaakl ile
mcadele eitim programlar verilmitir.
lkemizin ABD ile birlikte ebakanln
yrtt Terrizmle Mcadele Kresel Forumu
altnda oluturulan alma gruplarndan birisi
de Sahel alma Grubudur. Sahel blgesinde
(Senegal, Moritanya, Mali, Burkina, Faso, Nijer,
ad, Sudan ve Eritre) gvenlik durumu ve
terrizm tehdidi, snr gvenlii, hukuki ve adli
ibirlii, terrizmin finansman, organize sular ve
polisiye ibirlii konu balklarnda gr alverii
bu alma grubu altnda salanmaktadr.
lkemiz tarafndan bata polis tekilatlar olmak
zere, eitim ve donanm destei salanmas,
operasyonel irtibat ve egdmn salanmas
ve teknik yardm verilmesi balca ncelikler

olarak belirlenmitir. KOM Daire Bakanl

tarafndan zellikle rgtl sularla mcadele
teknikleri alannda yaplan katklarn, lkemizi de
tehdit eden Bat Afrika orijinli uyuturucu madde
kaaklnn nlenmesine katkda bulunmas
beklenmektedir.
Amerika
Gnmzde snr aan organize sularla
mcadele yalnzca birbirine komu lkeler
arasnda ibirlii ile deil ayn zamanda
ktalararas ortak alma ve ibirliini de
gerektirmektedir. Bu balamda Kuzey Amerika
ktasnda zellikle ABD ile 2011 yl ierisinde
bata yasad uyuturucu madde kaakl ve
biliim sular olmak zere snr aan organize
sularla mcadele konusunda birok faaliyet
gerekletirilmitir. Bata uyuturucu madde
kaakl olmak zere snraan organize
sularla mcadelede ikili ibirlii faaliyetleri
erevesinde ABD ile Peru, Kolombiya gibi
Latin Amerika lkeleriyle ibirlii faaliyetlerimiz
karlkl olarak srdrlmektedir.
Dou Asya ve Pasifik
Geni bir corafyaya yaylm bulunan ve
homojen bir yapya sahip olmayan blge lkeleri
ile Asya-Pasifik Blgesine Alm kapsamnda
organize sularla mcadele alanndaki ilikiler
son dnemde hz ve derinlik kazanmtr.
Blge lkelerine verilen bu nem dorultusunda
snr aan organize sular ve terr alannda ibirlii faaliyetlerimiz art gstermi, zellikle ykselen ekonomisi ile nemli bir lke haline gelen
in Halk Cumhuriyeti ile olan ilikiler bu noktada
ne kmtr. in meneli cep telefonu, elektronik eya, sigara, kozmetik, ila, optik ve oyuncak gibi kaak rnlerin eitli illegal yntemler
kullanlarak lkemiz i piyasasna srlmesi lke
ekonomisine zarar vermekte ve halk saln
olumsuz ynde tehdit etmektedir. 30 Mart 1
Nisan 2011 tarihleri arasnda in ile gerekletirilen Ortak Komisyonun 1nci Toplantsyla karlkl bilgi paylamnda bulunulmutur.
Ayrca Trk kkenli vatandalarmzn yaad
Avustralya ile teknik ve ekonomik anlamda nemli
bir gce sahip Japonya ve Tayvan ile gvenlik
alannda gerekletirilen ikili ibirlii faaliyetleri
lkemiz asndan nem arz etmektedir.

93

Aratrma Faaliyetleri

Tablo 9.1: 2011 Ylnda kili birlii erevesinde

Yurtiinde veya Yurtdnda Katlm Salanan
Faaliyet Says
BLGE
Avrupa
Amerika
Ortadou
Balkanlar
Dou Asya ve Pasifik
Orta Asya
Gney Asya
Kuzey ve Sahraalt Afrika
Gney Kafkasya
TOPLAM

FAALYET
SAYISI
90
17
15
12
11
10
10
6
5
176

3.3. ok Tarafl birlii Faaliyetleri

KOM Daire Bakanl, grev ve faaliyet alan
kapsamnda birok uluslararas kurulula ibirlii
ierisinde eitli projeler yrtmekte, toplant,
seminer ve eitim faaliyetleri dzenlemekte ve
bu tr faaliyetlere aktif katlm salamaktadr.
2011 yl ierisinde uluslararas kurulular
balamnda yaanan gelimelerden ne kan
hususlar unlardr;
Birlemi
Milletler
Snraan
rgtl
Sularla Mcadele Szlemesi (SASMUS)
ve Ek Protokollerinin Gzden Geirilmesi
Mekanizmasna son hali verilmektedir.
2012 ylnda yaplacak olan Taraf Devletler
Konferansnda bu mekanizmann kabul
edilmesi beklenmektedir.
Avrupa Konseyi (AK) bnyesinde hazrlanan
ve 23 Kasm 2001 tarihinde imzaya alan ve
01 Temmuz 2004 tarihinde yrrle giren
Avrupa Konseyi Sanal Ortamda lenen Sular
Szlemesi 10 Kasm 2010 tarihinde Dileri
Bakanmz tarafndan Fransada imzalanmtr.
Sz konusu szlemenin onaylanmasna
ynelik almalar takip edilmektedir.
Ekonomik birlii Tekilat (ET) bnyesinde
kurulmas planlanan ET Polis Biriminin
(ECOPOL) kurulu stats ran/Tahranda
dzenlenen Uzmanlar Grubu Toplantsnda
ele alnmtr. Henz hangi lkede kurulaca
belli olmayan birime ET yesi lkeler (Trkiye,

94

Afganistan, Azerbaycan, ran, Kazakistan,

Krgzistan, zbekistan, Pakistan, Tacikistan
ve Trkmenistan) bata olmak zere isteyen
dier blge lkeleri de ye olabileceklerdir.
Bu almalarn Trkiyeyi ilgilendiren ksmna,
KOM Daire Bakanl aktif olarak katlm
salamaktadr.
Avrupa
Konseyi
Uyuturucu
Madde
Kullanm ve Kaaklyla Mcadele
birlii (Pompidou) Grubu Bakan ve cra
Direktr, 22-23 Eyll 2011 tarihlerinde KOM
Daire Bakanlnda temaslarda bulunmu
ayrca, anlan heyet 23 Eyll 2011 tarihinde
ileri Bakanmz tarafndan da kabul
edilmitir. Anlan ziyaret esnasnda zellikle,
Trkiyenin uyuturucu madde kaakl
ile mcadelede sergiledii baarl grafik ile
eitim alanndaki almalar ve TADOCa
zel bir vurgu yaplmtr.
SECI Merkezinin, Gneydou Avrupa
Kanun Uygulama Merkezine (SELEC)
dnm sreci tamamlanmtr. SECI
Merkezi, 13 lkeden 9unun i hukuk onay
srecini tamamlamasnn ardndan 07
Ekim 2011 itibariyle Gneydou Avrupa
Kanun Uygulama Merkezine (Southeast
European
Law
Enforcement
Center)
(SELEC) dnmtr. 19 Ekim 2011 tarihli
ve 6238 sayl Kanunla onaylanmas uygun
bulunan SELEC Szlemesi, 01 Kasm 2011
tarihli ve 28102 sayl Resmi Gazetede
yaymlanmtr.
Ayrca, SELEC tarafndan
hazrlanan Gneydou Avrupa Organize
Su Tehdit Deerlendirmesi (OCTA-SEE)
2010 Raporuna Trkiye katks, KOM Daire
Bakanl tarafndan hazrlanmtr.
Uyuturucuyla ilgili BM szlemelerine ilikin
hkmlerin uygulanmas, bu konuda alnan
yasal tedbirler, idari dzenlemeler, karlalan
glkler ve edinilen tecrbeler hakknda
bilgi almak amacyla, Uluslararas Narkotik
Kontrol Kurulu (INCB) heyeti, 28 Kasm 2011
tarihinde KOM Daire Bakanlini ziyaret
etmitir. Bu ziyaret esnasnda, lkemizin
uyuturucu kontrol ve yasad ticaretiyle
mcadele faaliyetlerine ilikin aklayc
bilgiler verilmitir.

Aratrma Faaliyetleri

3.4. Avrupa Birlii ile birlii Faaliyetleri

Bugne kadar AB lkeleriyle ortaklaa
yrtlen 4 ayr eletirme projesi baaryla
tamamlanmtr. Son olarak, 2009 ylnda
balayan Trkiye Uyuturucu ve Uyuturucu
Bamll zleme Merkezinin Glendirilmesi
Projesi 03 Mart 2011 tarihinde baaryla
sonulanmtr. Bununla birlikte, 2010 ylnda
rgtl Sularla Mcadelede Trk Polisi ve
Jandarmasnn
Soruturma
Kapasitesinin
Glendirilmesi Projesi uygulamaya balanm
ve bu proje kapsamnda 2011 yl ierisinde e
lke seilen Almanyaya 6 ayr alma ziyareti
gerekletirilmitir.
2011 yl ierisinde Avrupa Birlii kapsamnda
gerekleen
nemli
faaliyetlere
ksaca
deinirsek;
Trkiyenin uyuturucu ile mcadelesinde
AB mktesebat ile uyumunu pekitirmek
amacyla yasal, kurumsal ve teknik
kapasitesinin gelitirilmesi ve glendirilmesi
hedefine ynelik olarak, KOM Daire
Bakanl ile Almanya Federal Salk
Bakanl, IFT Terapi ve Aratrma Enstits
ve Yunanistan REITOX Temas Noktas
arasnda 2009 ylnda balayan Trkiye
Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme
Merkezinin
Glendirilmesi/Gelitirilmesi
Projesi 03 Mart 2011 tarihinde baaryla
sonulanmtr. Be (5) ayr bileeni bulunan
proje ile lkemizin uyuturucuya kar
mcadele kapasitesi artrlm, TUBMin
veri toplama kapasitesi gelitirilmi ve
lkemizin uyuturucu profili daha net ortaya
karlmtr.
lkemiz ile EUROPOL arasnda imzalanan
Teknik ve Stratejik Dzey birlii Anlamas
erevesinde
ibirliinin
gelitirilmesi
amacyla, EUROPOL Gneydou Organize
Su A Birimi yetkililerince 12 Nisan 2011
tarihinde KOM Daire Bakanlna bir ziyaret
gerekletirilmitir.
12 Ekim 2011 tarihinde yaymlanan Trkiye
2011 Yl lerleme Raporunda KOM Daire
Bakanl grev alanna giren konulara ilikin
deerlendirmelerin genel itibariyle olumlu
olduu grlmtr.

Avrupa Birlii Bakanl tarafndan KOM Daire

Bakanl dahil olmak zere ilgili birimlerin
katklaryla Organize Sularla Mcadele Alt
Sektr Uyum Stratejisi hazrlanmtr.
Babakanlk Makamnn 19 Temmuz 2010 tarihli
onay ile yrrle giren Organize Sularla
Mcadele Eylem Plan uyarnca oluturulan
ve 2011 yl ierisinde iki defa dzenlenen
Eylem Plan zleme ve Deerlendirme Kurulu
(EPDEK) toplantlarna katlm salanmtr.
Emniyet Genel Mdrlmzn ilgili
Daire Bakanlklar tarafndan eylem plan
kapsamnda yaplan almalar, KOM
Daire Bakanlnn koordinesinde ileri
Bakanlna bildirilmektedir.
Tablo 9.2: 2011 Ylnda Uluslararas Kurulular
Bnyesinde Yurtiinde veya Yurtdnda Katlm
Salanan Faaliyet Says
ULUSLARARASI
KURULULAR

FAALYET SAYISI

Avrupa Birlii

77

Birlemi Milletler

13

Interpol

11

NATO

10

Avrupa Konseyi

SELEC

Dier Kurulular

28

TOPLAM

152

4. AR-GE FAALYETLER
Sula mcadeledeki baar, KOM Birimlerinin,
ortak bir alma kltr ierisinde, profesyonel,
sistemli ve geliime ak bir bak asyla
hareket etmesine ve yeterli teknik donanmla
grev yapmasna baldr. Bu hususlarn eksiklii
ya da yetersizlii halinde, kalc ve sonu alc
bir baardan bahsetmek mmkn deildir. Bu
bakmdan, KOM Daire Bakanl, merkez ve
il KOM birimleri arasnda kurum ii iletiim ve
koordinasyona byk nem vermektedir. Bunun
salanmasnda kullanlan etkin aralarn banda
ise farkl ierik ve seviyede dzenlenen planl
toplantlar gelmektedir.
Bu erevede ylda iki defa dzenlenen Stratejik
Aratrmalar Kurulu Toplantlarnda alnan
kararlar, organize sularla mcadelenin etkinliini

95

Aratrma Faaliyetleri

artrmaya ynelik olarak KOM Birimlerinin

izleyecei yol ve yntemleri belirleyen bir
nitelie sahiptir. Toplantlarda bir nceki genel
toplantda alnan kararlar deerlendirilmekte ve
bir sonraki yla ilikin hedefler tespit edilmektedir.
Bu toplantlara bazen st dzey katlmlar da
gerekletirilmektedir. Nitekim 2011 yl Aralk
aynda yaplan son toplantya, Sayn ileri
Bakan, Sayn Emniyet Genel Mdr ve Sayn
Emniyet Genel Mdr Yardmcs tarafndan da
katlm salanmtr.
Bununla birlikte, KOM Birimleri arasnda bilgi
deiimi ve ibirliini artrmak, mcadele metotlarndaki yeni gelimeleri tespit etmek, mevcut
sorunlara mterek zmler retmek amacyla
Kaaklk ve Organize Sularla Mcadele Daire
Bakanlnn koordinasyonunda, l KOM Birimlerinin katlmyla blgesel toplantlar dzenlenmektedir. Bu toplantlardaki temel hedef, blgenin sularla ilgili fotorafn ekmek, risk analizleriyle zenginletirilen stratejik deerlendirmeler
yapmak, bunu yaparken de su tehditlerinin dzeylerini, mcadelede zayf ve gl ynleri ve
blgesel dzeyde yeni ibirlii alanlarn tespit
etmeye almaktr. Bu erevede, 2011 yl ierisinde 7 toplant gerekletirilmitir.
Sula mcadelede baarnn salanabilmesi
ve l KOM Birimlerinin kendi aralarndaki
ibirlii ve koordinasyonunun salkl ve hzl bir
ekilde yrtlmesinin bir dier yntemi, yerel
dzeyde komu illerin katlmyla toplantlar
dzenlenmesidir. Bu erevede, komu iller,
belirlenen gruplar ierisinde ylda iki defa bir
araya gelmektedirler.
Buna ilaveten, stratejilerin belirlenmesi, yrtlen
i ve ilemlerin daha etkin hale getirilmesi ve
zm bulunmas gereken konulara ortak aklla

96

yaklalmas amacyla KOM Daire Bakanlnca

aylk toplantlar yaplmaktadr. Uygulamaya
konulan bu yeni mekanizmayla, KOM Birimleri,
i ve ilemlerini ilgilendiren her trl konuyu
gndeme getirebilmekte, sorunlarn tespit ve
zm noktasnda bilgi ve tecrbe birikimini
mcadele hizmetlerine sunabilmektedirler.
5. YAYINLAR
Kaaklk ve Organize Sularla Mcadele Daire
Bakanlnca gerek merkez ve il birimlerini
gerekse de kamuoyunu bilgilendirmek amacyla
eitli yaynlar hazrlanmaktadr.
Yl ierisinde meydana gelen kaaklk ve
organize sulara ait istatistikleri, sz konusu
sularla ilgili uluslararas ve ulusal durum ve
trendleri, sula mcadele faaliyetlerini, ayrca
KOM Daire Bakanlnca yrtlen eitim,
aratrma ve dier faaliyetleri ieren yllk raporlar,
Trke ve ngilizce olarak yaymlanmaktadr.
Bununla birlikte, kaaklk ve organize sularla
mcadele faaliyetlerinin gerekletirilmesinde
personelin moral ve motivasyonunu artrmak,
yaplan operasyonlar ve verilen hizmetlerle ilgili
olarak farkndal dolaysyla da kurumsal bilinci
glendirmek ve Emniyet Tekilatnn dier
birimlerinin de KOM faaliyetlerinden haberdar
olmasn salamak amacyla periyodik olarak
faaliyet bltenleri hazrlanmaktadr. 2011 yl
ierisinde 3 adet faaliyet blteni yaymlanmtr.
Dier yandan Trkiye Uluslararas Uyuturucu
ve Organize Sularla Mcadele Akademisi
(TADOC)
tarafndan
eitim
dokmanlar,
ayrca birimlerce, kendi konular ile ilgili tespit,
deerlendirme ve analiz bilgilerinin yer ald
kitaplar hazrlanmaktadr.

Basnda KOM

97

Basnda KOM

98

Basnda KOM

99

Basnda KOM

100

Basnda KOM

101

Basnda KOM

102

Basnda KOM

103

Basnda KOM

104

Tablolar Listesi

TABLOLAR LSTES
MAL SULAR VE SU GELRLERYLE MCADELE
Tablo 1.1: Trkiyenin Saydamlk Notu ve Sralamadaki Yeri................................................................ 2
Tablo 1.2: 2011 Yl Rvet Verenler Endeksinde Trkiyenin Sralamas ve Puan.............................. 3
Tablo 1.3: 2011 Yl Yolsuzluk Sular Planl Operasyonlar (Sektrel Dalm).................................... 6
Tablo 1.4: 2011 Ylnda l KOM Birimlerince Yaplan Elkoyma statistikleri......................................... 13
KAAKILIK SULARIYLA MCADELE
Tablo 2.1: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak Akaryakt Trleri ve Miktarlar (lt.)................................... 20
Tablo 2.2: Olay ve pheli Saylar Mukayesesi................................................................................ 29
Tablo 2.3. Balca Delil Say/Miktarlar Mukayesesi............................................................................ 29
NARKOTK SULARLA MCADELE
Tablo 3.1: Yurtii Sokak Satclarna Ynelik Operasyonlarda Ele Geirilen Uyuturucu
Tr ve Miktarlar................................................................................................................. 51
Tablo 3.2: 1997-2011 Yllarna Ait Kontroll Teslimat statistikleri...................................................... 52
Tablo 3.3: KOM Uyuturucu Yakalamalar 2010-2011 Mukayesesi.................................................... 54
BLM SULARIYLA MCADELE
Tablo 5.1: 2011 Yl Olay pheli Saylar........................................................................................... 63
Tablo 5.2: 2011 Ylnda Ele Geirilen Su Unsurlar........................................................................... 64
TADOC FAALYETLER
Tablo 6.1: 2009 2011 Yllar Ulusal Eitim Faaliyet Saylar ............................................................ 68
Tablo 6.2: 2011 Yl Temel Eitim Programlar ................................................................................... 68
Tablo 6.3: 2011 Yl Ulusal Uzmanlk/Seminer Programlar................................................................ 69
Tablo 6.4: 2011 Yl Taktik ve Teknik Eitim Programlar.................................................................... 70
Tablo 6.5: 2011 Yl Avrupa Birlii Eletirme Projesi Kapsamnda Gerekletirilen Eitimler............ 70
Tablo 6.6: 2011 Yl Ulusal Kanun Uygulama Birimlerinin Katlmyla Gerekletirilen Kurslar............ 71
Tablo 6.7: 2011 Yl Ulusal Eitim Faaliyet Saylar............................................................................. 71
Tablo 6.8: 2011 Yl Ulusal Eitim Faaliyetleri Katlmc Saylar.......................................................... 71
Tablo 6.9: 2011 Yl Uluslararas Eitim Programlar........................................................................... 73
Tablo 6.10: 2011 Yl birlii Kapsamna Gre Uluslararas Eitim Programlar................................. 74
Tablo 6.11: 2011 Yl lkelere Gre Eitim Programlar ve Katlmc Saylar...................................... 74
KEM FAALYETLER
Tablo 7.1: Emniyet Genel Mdrl Bnyesinde Kaytl Grev Kpeklerinin
2011 Yl tibaryla Branlara Gre Dalm ....................................................................... 77
Tablo 7.2: 2011 Yl Eitimlerinin Program Tr, Kurum/lke ve Katlmc
Saylarna Gre Dalm..................................................................................................... 78
TUBM FAALYETLER
Tablo 8.1: l rtibat Noktalar Tarafndan Gerekletirilen Faaliyet Saylar.......................................... 82
Tablo 8.2: l rtibat Grevlileri Tarafndan Gerekletirilen Faaliyetlere Katlan Katlmc ve Grup
Saylarnn Yllara Gre Dalm.......................................................................................... 83
ARATIRMA FAALYETLER
Tablo 9.1: 2011 Ylnda kili birlii erevesinde Yurtiinde veya Yurtdnda Katlm
Salanan Faaliyet Says.................................................................................................... 94
Tablo 9.2: 2011 Ylnda Uluslararas Kurulular Bnyesinde Yurtiinde veya Yurtdnda
Katlm Salanan Faaliyet Says........................................................................................ 95

107

ekiller Listesi

EKLLER LSTES
MAL SULAR VE SU GELRLERYLE MCADELE
Grafik 1.1: Mali Sular ve Su Gelirleri Planl Operasyon Saylar........................................................ 2
Grafik 1.2: Mali Sular ve Su Gelirleri Olay ve pheli Saylar.......................................................... 2
Grafik 1.3: Yolsuzluk Sular Olay ve pheli Saylar.......................................................................... 5
Grafik 1.4: Yerel Ynetimler Alannda Gerekletirilen Planl Operasyonlar ................................................ 6
Grafik 1.5: Sosyal Gvenlik ve Salk Sektrnde Gerekletirilen Planl Operasyonlar .................... 6
Grafik1.6: Tarm Sektrnde Gerekletirilen Planl Operasyonlar . ................................................... 7
Grafik 1.7: Nitelikli Dolandrclk Olay ve pheli Saylar ................................................................... 7
Grafik 1.8: Tefecilik Olay ve pheli Saylar......................................................................................... 7
Grafik 1.9: Tefecilik Sular Planl Operasyon Saylar.......................................................................... 8
Grafik 1.10: 2011 Sahte Para statistikleri (lk 20) - Sahte Banknot ve Olay Says.............................. 9
Grafik 1.11: 2011 Ylnda Ele Geirilen Sahte Paralarn Para Birimine Gre Dalm (Kupr Adedi).... 9
Grafik 1.12: 2011 Ylnda Ele Geirilen Sahte TL Paralarn Kupr Miktarna Gre Dalm............... 10
Grafik 1.13: 2011 Yl Yakalanan Sahte Eurolarn Kupr Miktarna Gre Dalm............................. 10
Grafik 1.14: Parada Sahtecilik Olay ve pheli Saylar..................................................................... 10
Grafik 1.15: Belgede Sahtecilik Olay ve pheli Saylar .................................................................. 11
Grafik 1.16: 2010-2011 Yllarnda Ele Geirilen Sahte Belgeler Arasnda Sklkla
Sahtecilii Yaplan Belgelerin Dalm (adet).................................................................. 11
Grafik 1.17: 2011 Ylnda En ok Sahte Belge Ele Geirilen lk 20 l.................................................. 11
Grafik 1.18: Vergi Kaakl Olay ve pheli Saylar...................................................................... 12
Harita 1.1: 2011 Yl llere Gre Mali Su Olay Saylar......................................................................... 1
Harita 1.2: 2011 Yl llere Gre Tefecilik Olay Saylar.......................................................................... 8
Harita 1.3: 2011 Ylnda l KOM Birimlerince Yaplan El Koyma lemlerine Ait Olay Saylar............. 13
KAAKILIK SULARIYLA MCADELE
Grafik 2.1: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak Akaryakt Miktarlar (lt)................................................... 19
Grafik 2. 2: Yllara Gre Akaryakt Kaakl Olay ve pheli Saylar.............................................. 19
Grafik 2.3: 2011 Ylnda En ok Kaak Akaryakt Ele Geirilen lk 20 l (lt)........................................ 20
Grafik 2.4: Ttn Mamulleri ve Alkoll ki Kaakl Olay-pheli Saylar..................................... 22
Grafik 2.5: Kaak Sigara Yakalama Miktarlar (paket)........................................................................ 22
Grafik 2.6: Kaak Alkoll ki Yakalama Miktarlar (ie iki).............................................................. 22
Grafik 2.7: 2011 Ylnda En ok Sigara Ele Geirilen 20 l (paket)...................................................... 22
Grafik 2.8: 2011 Ylnda En ok Alkoll ki Ele Geirilen lk 20 l (ie iki))..................................... 22
Grafik 2.9: Yllara Gre Eya (Emtia) Kaakl Olay pheli Says................................................. 23
Grafik 2.10: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak ve Klonlanm Cep Telefonu Miktar (adet).................. 23
Grafik 2.11: 2011 Yl Kaak Cep Telefonu Yakalamalarnda lk 20 l (adet)....................................... 23
Grafik 2.12: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak ay Miktar (kg)........................................................... 24
Grafik 2.13: 2011 Ylnda Meydana Gelen Kaak ay Yakalamalarnda lk 20 l (kg)......................... 24
Grafik 2.14: Yllara Gre Ele Geirilen la/Hap Miktar (adet)............................................................ 24
Grafik 2.15: 2011 Yl Kaak la/Hap Yakalamalarnda lk 20 l (adet)............................................... 24
Grafik 2.16: Yllara Gre Ele Geirilen Kaak Et Miktar (kg).............................................................. 25
Grafik 2.17: 2011 Ylnda Meydana Gelen Kaak Et Yakalamalarnda lk 10 l (kg)............................ 25
Grafik 2.18: Yllara Gre Kltr ve Tabiat Varlklar Kaakl Olay ve pheli Saylar.................... 25
Grafik 2.19: 2011 Yl Tarihi Eser Yakalamalarnda Su Unsuru ve Olay Saylarna Gre lk 20 l....... 26
Grafik 2.20: Yllara Gre Gmen Kaakl Olay ve KOM Birimlerince Yakalanan

Yasad Gmen Saylar............................................................................................... 27
Grafik 2.21: Yllara Gre Gmen Kaakl ve nsan Ticareti Planl Operasyon Saylar................ 27
Grafik 2.22: Gmen Kaakl ve nsan Ticareti Olay Saylarnda lk 20 l...................................... 27

108

ekiller Listesi

Grafik 2.23: Yllara Gre lkemiz Genelinde Yakalanan Yasad Gmen Saylar........................... 28
Grafik 2.24: lkemizde Yakalanan Yasad Gmenlerin Uyruklarna Gre Dalm........................ 28
Grafik 2.25: Yllara Gre nsan Ticareti Madur Saylar..................................................................... 28
Grafik 2.26: nsan Ticareti Madurlarnn Uyruklarna Gre Dalm.................................................. 28
Grafik 2.27: En ok Kaaklk Olaynn Gerekletii 20 l............................................................... 30
Harita 2.1: 2011 Ylnda Ele Geirilen Kaak Sigaralarn Blgelere Gre Miktar (paket) ve Oranlar..... 21
Harita 2.2: 2011 Ylnda Trkiye Genelinde Meydana Gelen Kaaklk Olaylarnn

llere Gre Saysal Dalm............................................................................................... 30
NARKOTK SULARLA MCADELE
Grafik 3.1: Afyon ve Bazmorfin Yakalamalar (kg) . ............................................................................ 34
Grafik 3.2: Afyon ve Bazmorfin Yakalamalar Olay Saylar................................................................. 34
Grafik 3.3: Eroin Yakalamalar (kg)...................................................................................................... 34
Grafik 3.4: Eroin Yakalamalar Olay ve pheli Saylar...................................................................... 35
Grafik 3.5: 2011 Yl Eroin Yakalamalar Miktar ve Olay Saysna Gre lk 20 l.................................. 37
Grafik 3.6: 2011 Ylnda KOM Tarafndan Ele Geirilen Eroinin Tespit Edilebilen Hedef lkeleri (kg) . ... 37
Grafik 3.7: Asetik Anhidrit Yakalamas (lt)........................................................................................... 38
Grafik 3.8: Esrar Yakalamalar (kg)...................................................................................................... 38
Grafik 3.9: Esrar Yakalamalar Olay ve pheli Saylar...................................................................... 39
Grafik 3.10: 2011 Yl Esrar Yakalamalarnda Kullanlan Yntemler.................................................... 39
Grafik 3.11 : 2011 Yl Esrar Yakalamalar Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 20 l............................. 40
Grafik 3.12: Ecstasy Yakalamalar Miktarlar (adet)........................................................................... 41
Grafik 3.13: Ecstasy Yakalamalar Olay ve pheli Saylar................................................................ 41
Grafik 3.14: 2011 Yl Ecstasy Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna gre lk 20 l................... 42
Grafik 3.15: Captagon Yakalamalar (adet)......................................................................................... 43
Grafik 3.16: Captagon Yakalamalar Olay ve pheli Saylar............................................................ 43
Grafik 3.17: 2011 Yl Captagon Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 10 l................ 44
Grafik 3.18: 2011 Yl Metamfetamin Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 5 l........... 45
Grafik 3.19: Kokain Yakalamalar (kg)................................................................................................. 46
Grafik 3.20: Kokain Yakalamalar Olay ve pheli Saylar................................................................. 46
Grafik 3.21: 2011 Yl Kokain Yakalamalarnda Miktar ve Olay Saylarna Gre lk 10 l..................... 47
Grafik 3.22: Yurtii Sokak Satclar Olay ve pheli Saylar.............................................................. 50
Grafik 3.23: Yurtii Sokak Satclarna Ynelik Operasyon Gerekletiren l Saylar.......................... 50
Grafik 3.24: Yurtii Sokak Satclarna Ynelik En ok Planl Operasyon Gerekletiren 20 l........... 50
Harita 3.1: 2011 Yl Uyuturucu Olay Saylarnn llere Gre Younluu............................................ 49
Harita 3.2: 2011 Yl Uyuturucu Suundan Yakalanan phelilerin llere Gre Dalm................... 49
ORGANZE SULARLA MCADELE
Grafik 4.1: 2011 Ylnda Organize Su Operasyonlarnn En ok Yapld lk 10 l............................ 57
Grafik 4.2: Organize Sulara Ait Olay ve pheli Saylar................................................................... 57
Grafik 4.3: 2011 Ylnda Organize Su Operasyonlarnda Yakalanan phelilerin

Yaa Gre Dalm............................................................................................................ 57
Grafik 4.4: 2011 Yl Organize Su Operasyonlarnda Yakalanan phelilerin

Eitim Durum Oranlar...................................................................................................... 57
Grafik 4.5: Organize Su Operasyonlarnda Yakalanan pheliler le Kamu Grevlilerinin Saylar...... 57
Grafik 4.6: 2011 Ylnda Yakalanan Silahlarn malat Trlerine Gre Dalm..................................... 58
Grafik 4.7: 2011 Ylnda Silah-Mhimmat Kaakl Operasyon Saylarna Gre lk 10 l................ 59
Grafik 4.8: Silah Mhimmat Kaakl Yakalamalarnda Olay, pheli ve Silah Adedi Saylar........ 59
Grafik 4.9: Kolluk Kuvvetlerince Ele Geirilen Ruhsatsz Silah Saylar.............................................. 59
Harita 4.1: 2011 Ylnda Yaplan Organize Su Operasyonlarnn llere Gre Dalm........................ 58

109

ekiller Listesi

BLM SULARIYLA MCADELE

Grafik 5.1: 2011Yl Biliim Sular Olay Saylarnda lk 10 l............................................................... 63
Grafik 5.2: Biliim Sular Olay ve pheli Saylar . .......................................................................... 64
Grafik 5.3: Banka ve Kredi Kart Dolandrcl Olay-pheli Saylar............................................... 65
Grafik 5.4: nteraktif Banka Dolandrcl Olay-pheli Saylar....................................................... 65
Grafik 5.5: Biliim Sistemlerine Kar lenen Sulara Ait Olay-pheli Saylar................................ 65
Harita 5.1: 2011 Yl Biliim Sularnn llere Gre Younluk Haritas.................................................. 64
KEM FAALYETLER
Grafik 7.1: Detektr Kpek Kullanlan Operasyonlarda Ele Geirilen Uyuturucu Madde
Tr ve Miktarlar (kg).......................................................................................................... 79
Grafik 7.2: 2011 Yl Esrar - Eroin - Kokain Yakalamalarnda Detektr Kpeklerin Rol (kg).........79
TUBM FAALYETLER
Grafik 8.1: l rtibat Noktalar Tarafndan Gerekletirilen Faaliyetlere Katlan Grup ve
Katlmc Saylar .............................................................................................................. 82
Grafik 8.2: l rtibat Noktalar Tarafndan Gerekletirilen Faaliyet Saylar......................................... 83
Grafik 8.3: 2011 Ylnda En Fazla Faaliyet Gerekletiren ller .......................................................... 83

110

Kaynaka

KAYNAKA
Geneva Decleration on Armed Violence and Development (2011) Global Burden of Armed Violence,
Geneva, (www.genevadeclaration.org) Eriim Tarihi 02.02.2012.
Graduate Institute of International Studies (2007) Small Arms Survey 2007, Geneva,
www.smallarmssurvey.org Eriim Tarihi 02.02.2012.

UNODC (2010) World Drug Report, (Dnya Uyuturucu Raporu), Birlemi Milletler Uyuturucu ve
Su Ofisi (UNODC), New York.
UNODC (2010) Afghanistan Opium Survey, United Nations Office on Drugs and Crime, Vienna.
UNODC (2011) The Global Afghan Opium Trade: A Threat Assessment, Vienna.
UNODC (2011) Amphetamines and Ecstasy: Global Threat Assessment, Vienna.
UNODC (2011) World Drug Report (Dnya Uyuturucu Raporu) Birlemi Milletler Uyuturucu ve Su
Ofisi (UNODC), New York.
www.seffaflik.org
www.kultur.gov.tr

111

Basnda KOM

113