\

f -

I G,=D -4

.E.TD I
-

I -

I -
-

-
E <t
<
-. ---i

I {E=D <1 lq
G=D -
r.l -r

t |E= E

GIED
'a rrl
22
t < .gt rrl
.viD =, s) trf
.4
c) =ur
t e|, 4
.v!, ,L'r :j..=
EB
uto
I - .*
z' -r
o u,l

t
,4
er
-

=
<i
lft
-.i.
-;
;3*
coan z
!- n6
t -4
-

<
k
,Ct
**l
r-
9r E
-J
t G.=D
=)
L)
fitr E
I
<
lE-
Et-O
oE l!

<t6
t Eq i3
ilo. xz
t EE=A
I
I
|.
wry
#{ffi

I
 ANG MAAYONG PAMAAGI SA PAGTANUM
UG
PAG-ATIMAN SA SAGINGBONGAN

II .fti1"" saYutangaTamnan
sasagingBongan
l.
Klasesayuta-balason[sandyloari.soil]"sandong
fshaded. arealhabogngaIugarlhighelevationt. ann Uun_
ongablingalunao yutamaoyiabingmaayo
drn;; ;;
saging. bongan. Ang soilph otemplidasayutane;
grKrnananglan sasaging4.5_ 7.5ph.
1.2.Sitwasyon sanahimutangan si yuta[TopographyJ_
p arag
-[tlat], hinayhay[roI Iing], bakili d [mounti-inous1.
sapatagmagranum
kinahanglan
Uutungon
ug
,,]:1;,:5r1"*
Kanalngakaagl_an satubigpanahon sating_ulan arondili
malunopan anglugar.
.2.2.Kungsahinayhayug sabakilidka magranum
.l
,krnahanglan
magbutang ka ug contourarondili mabanlas
angyutapanahonsating-ulan.
1.3.Temperatura- angsagingmoangay sabugnawnga
lugar..25 - J5 degreescentigrade anglalniro;' rnuoy'.ouyo
sasaging.45 degreescentigrade pataasdili nu ^uuyo
lamryn sabongan,latundanug lakatan.
1.4.Rainl-all requirement- 20_22 cm deepkadabulan.
1.5.Gikusgonsahangin[windvelociq,]_'*ggikur;;n
,u
nangmngamagtuyoktuyok saiyangpalibotdili moiubrasa
40 km./hr.
l.6.Duo1satinubdansatubig_paraadunaykakuhaan
ug
ibubupanahon satins-init.
F
F
F
F
F
H
h
F
F
F 2.Paghimo ug semilyahanan [Nurseryestablishment]_
mgagulangngaampongol[bull corm]maoygamitonsa
pagpadaghan sasemilya.pabarogon
ang

Ir ug composto dagame
pagbutangbutangan
palibotsaampongol parangdalira

Ir moturokangmgasaha.Inig panahanasamgaampongol
lugitonsahait ngakutsilyoangmgasahangi mituroknga

h maygamotna ngamigawas.

I
h
I
Ir
!
 I
F
I
I #,#ffiffi
tI {t',

ff+
F,.4 r-,

s t:rt'l
\lp
r(,iri
F#,1
i&l
.+,
f'!14
l.l:':.,.,/
q.s;lz

t .i,ur r,,t:.i
;.i r:1,lii'js1v,

l
I
I
t
t h3
E,:I
I
t 'i.i. ',,

:
2.1.Mag-andam ug yutangamaoygamitonsapagpotting:
t a. Composto dagame,
b. Balassasuba
taesahayop

c. Yuta
:

rl
:

:
!
T
T
T
I F t\ ^5 5t] 5r'*^

T
T
I l{ i,.-..I a\\4
r :tJl1:\)
_t
Sagulonangtulo compost,
I sapagsagol.
balasug yuta I is to I angratio

I 2.2. Mag-andwnug plasticbagparasapagpotting6 by l0

I inchesangsukud.
2.3.Mag-andam ug toldao palandong
adtoipahilunaaag
I pinatingngasemilya.Bubuankadaadlawangsemilyapag
abotug 2 ka bulangikansapagpatingpwedena itanumang
I semilya.

I
I
I
I
I 4
I
F -t
F ?t\ a, t i'..,r,a
1-r
\

I
T i r )1. '$, dl,"V
I = j\-r
t
l.lFd E @v
s{".w
,-.-;-qr'-d;
\\i. \Yrvr

Il| !
I rt {t
'

| \ 1t,r1t\ e't1 \ nri'

I
r\r'{.r1,*
atr'li,ti r
lr i/l rl,il
I i-.

I 2...,a.,Magtanurn
ug parasemilyahanan
dili lalomngapagkatanum
[stocksuckerfarm] _
arondali ra mosaha.clili
I pabungahon putlonangpusokungmobunga
modagkoangmgasaha.I ka metrosaxggitas_on
na arondalira
sasaha
pwedena itanum.
I
I
I
I
t
I
I
I
 _t
spha;i1h" !".j .'

t*uwt !

''ri/i
r'- "-lli
il'l
.-rr[* .,J,lh"1$=
i l li{r ii
I *ft
j
3. Pag-anadamsaTamnanan[Panahonsating-init]
3.1.Paghinlo-hagbasan
ug limpyohananglunangamaoy
planongatamnansasagingbongan.

t
ft, .'
ql
i(lr) t,lio, \,.,1\nal,..'c,,n

tr2

t)
F 3.2.Pagdaro-
darohonanglunangagilimpyohanpara

F talnnansasaging2 o 3 ka beses.

F
F
F
ts
h
h
L
rt
h 3.3.Pagsukud satamnanan[layout]-sukdonanggilay_on
nratagpunuanug anggilay_onmatagtuclling.Ang gilay_on
t sasukoddcpendcsaklascsasagingngaitanurn. In'g
elsaktoug parehongasukodmakaiabing,u n uuyorig
t tinubuansatanum,equalangsunlightngamadawat
tanumug equalusabangair circulation
sa
saiyangpalibot.
t
t
t
r|
r|
T
 -,...r .,.r. $to n.<;, q' ille rt,, :,,r,..j!-
lnilrl
a . I i \ t l . ' . \ i . ( c . ; , , , 1 1 {. ., it i ; ; ; , . , r - . . . : j . . r .
tt...''*.r: I'rr1-rr! \-l -,'r.1nt., !,aLL,a.,
ll.r ! ! - { I,.,f
\^ I |w\fl\ acr(,- ;.}.|ltr. ._M(t,!
'-'l t,F.t-i/J I
yr.l). ..,] .l ,

h
I 1rl"r*irna1i'rei,,rNci,'.', -lj
1*q--.,'1)"t;"
t1"1lL;
I r,
tl6,^{i|y1 :
{ r6r16rfs;1,.i gr ,',1r1

I tir?.in.] ltu.k"u, {-
Lrlr*\cJhr_ r'c'hI
nd.t,..t .
lrruli.1ic..
rl Iu
i\"
i "1'-r,*o+,,r,
il
r!. la1-L ' r i ..'cr-)
- le \i:t- c,Mit
)-\rrtt
tl. ,z{
1,<_r"'l

rl .1.1{-r114 r z- ,i-"
f l4 vi'rr vL,r\1.151lvl
'i rr.,pLr4[ir.r'
j4ll"r,,u1 r..f.d"r,rr
I ,
D oe.-.4nr$rr{
'lri.n,1.,riq-
t4Jhcu
cr,,lDla{..

I
rl 3.3.a.Mga kiasesadesignsapaglay out:

rl 3.3.a.l. Singlerow

rl
t
I
F Srngl" R.w
v- -,, q---,-9
!1
--
Y V- .{2
v,-_
ii
-__-(tr-.
*
&- d"- -. {z
E *t' I I
d2,-----$2.---s$2
5lr1,

3.3.a.2.Doublerow

t--

T
II J.J. a.J. bquaresvstem
I

-;
h i-- >4L'4re

Y--4€
J-95'l'dw\
-ir- ry-_#*+_ry
r'

t lrl:;i
vi Y
!
-v v- *.
I i I
-*-a
T-1

t *VVS4Y-{es'4
a il "m4 ' I:
g_
V. -S-
4'r"
S S_-
P d4{4 .de__€4
I|
d4 -{i4 -ap
_sB
I1 ; i ;

t .. (
Np: --
-
tJ7 - N;'nb<r af pto,nl5
L - Are4 ,Y1s4 vvl
- l1uryr":Jfuls14s:
,i
T
F
h 3.3.a.4.Triangularsystem
h
h
,

|]1-)-l{,Mb€f
.4 .ranl-l
a'-,,; i;
il ':ia,,rqrt
ra,ia,"-tfr,\rih
f;ff:ry;1;;1'p"":'"
ii+,,!-t'.

3.4.Pagbuho satamnanan- anggiladmonsabuho30-40

I
cm. or l2-16 inches.Ang gidak-onsabuhokungdinaroug
I
humokangyutapwedera ngaigo nasulodangsemilya.
h I(ungdili dinarokay bakiliddakoangbuhodili momimnus
samedial1/21metrosanggilapdonperomaora gihapon
E anggiladmon.

E
t
;

T
T
;

t
t0
;
 t.

h
h
F sD:,\
F
I
l!' .rdJriif
lr;f ,rrrr., ,\);ilri

t
I Itrfu,:ffi
I 4. Pagpilisasemilyangaitanum-3 ka klaseangsemilya
I ngaigtatanum.
4.a.Swordsucker[sahao sinaging]- kungduolra ang
t tamnananmaayoangsahangagamitonsapagtanumdili
moubossa 1 ka metrosanggitas-on.
I
I
I
I
I
I
1t
 e'ivrl: 1
I ot,l .:'"lcf'r'I
1:;r,r

t
r| 4.b.Bull corm [ampongol]-kunglayoangtamnanan
maayogamitonangampongolarondili mabun-og
paghakut.
sa
4-5 inchesangdiametrosagidak-onug 4-5
I inchesanggitas-onsaiyangbani.

h
h 1'''
"
'

t ,; +,
"J,

I {tI.-r,.r.- i
I ,.,"t1c..nr
',

t
t
I
||

I I

t 12
4. c. Plantletsor tissueculture-kunggustoka ug semilya
ngadiseasefree,virus freeo walayinpeksyonsasakit
tissuecultureanggamiton.

't

A1-t"qol
'ztttt.itS'

fla'rf,!
"r
le-s11s
4r\leau

5. Pagbutangug organikongaabuno-alangsadali ug
maayongtinubuansatanum.Sadili pa itanumangsemilya
butanganunaangbuhoug organicdili mominussa3 ka
kilo kadapunuan.Himoonkini ngapag-abunosaorganic
kada3 ka bulan.Ikaduhangapagaplaysaorganicikubkub
palibotsapunuan.Sapanahonngamagsuckercontrolkana
e half moonangpagaplaypaborsasemilyangaimong
sibilin.
t
|r
I
I
I
t
t
I
i
I
I
r 6. Pagtanum-kinahanglan basapa ang)uta panahonsa
pagtanum.Sadili pa itanumangsemilyatam-awonunaang
plastadasamatasasahaaronusara angdireksyonsa
I pagpadagan sasah4arondili magubaanglinya ug tudling,.

I
sapagtanumug arcndili magubaangdistansyasa
pagtanum.Kinahanglanpinigon sapagtanumgikan sa
dagkongadtosadagkodagko ngasemilya.Tan-awonang
gitas-onug gidagkuonsasemilya.

t;',1,.ro r,/,jjl -;l;:. ;i-;-

i.1 " ;; .1 1ny - r Ml\
r rl,fs.l.d
r^w'nr iri "r/,,Arc

, r. rr1,
,.rrdr.^rfr,., {
rtrt'!,,.,r ri !1rjrrl
I'rj:J rA._, i.-rl i, r if.

.i: ir.tltr'r.:.rfo. 1,-.rr...r,i

.edir.i.!, $ 4r sL..,,rl.
:r h,li'! t:i,ill!,rrd,nl;
)i4 r!!.;i $,'] ..i,,,,,,,,,,,,,,,,,r4
L. i.r
,Br" f !.\ s4. Itrl La

t5
t
I
I t. lt.
i-l A'ri"'''t'
S".f;''n|.o,:
I ilrl., i *l*;.
\,'r tl
I i
aiq ,Jili?, rfe,riL.ri'
t"r{1
I ?",/,t},rt,ltirtl. qrrnrl f,!4
P\ndit lirn :r.t,r,Vr_.1tir F4tuI4,
)it !oi,14trlri i+.ai,rqw1 !:nrt
I ' ' . r t ,I s r c . l
i
, r r; .r(t-
1,\.1'].t!\li
i.fril,rirq
t ,irr, ..lr[q.Iti. Jiri"rl',r

I
il
T
I
l,l
rl
uvl ti ,j:,lf"=1p
t, iil
a\ll-l

-
1r\ ;*
fl ii
ri
(s!11i.' ;1 1il
I
I
lri
T!
\IZ'
_[ Yi|:["
I
I 7. Pagpuliug tanumsanangamatay [replanting]-kung
I plantletso tissuecultureanggigamitngasemilyasa
pagtanumunyamamataykinahanglan pulihandayon.pero
I kung swordsuckeranggigamitngasemilyaunyamamatay
paabutaunaug I ka bulanbasinnaaysahangamoturok.
I I(ung ampongolanggigamitsapagtanum,3 ka semana

I t6
 gikansapagtanumwalapay mitubopaabutaunaangI ka
bulanbasinnaaysahangamoturoko mogawas.

] ' =.,a a ;,-,1.

'";.-,n
' ' . ,"1 '!'r. '-, !wH-*.- ,
r.l. .r..j;,,1 ,v,11* , r.l
qnr. I ,!1,,$\+(r, ' I ,.,":,,.,
,,
)'
l L \ l l ' r _ t, I . 1 . , , , r r 1 -

I
t

,.,:.

T
F i-

E
I

h :

I i

I
t 8. SanitationandMaintenance:

t 17
8.1.Drainagecanal-kungpataganggitamanansasaging
kinahanglanbutanganug kanal aronadunaykaagiansa
tubig panahonsating-ulanarondili malunopanang
kasagingan.Preventionkini arondili malataangsagingug
arondili hugpaansasakitangkasagingan.

18
I|-
F 8.2.Deleafing pagkuha
or LeafPruning- aslayaug
h dautngadahonngamayinpeksyon
diseases
samasa:
samgaleaf

I
8.2.a.Yellowsigatokao Dalagsigatoka-
ang
I hinungdan samaongsakitmaoangfungusnga
ginganlanug Mycosphaerella
musicola.Kining
maong
I sakitsadahonmahimong masumpo sa
makanunayong pag-inspekyon
sakasaginganug
I pagkuha niini.Angdeleaflng
makausa kadasemana,
Angpagpanguha sadahondilipasubraan
kayang
I dahonmaoykusina satanum.
I
It
I
I
I
I
I
I Angdagwaysadahonngagiatakiug dalagnga
sigatoka.
I
19
t
t
F
F 8.2.b.Black
niining
o itumngasigatoka-anghinungdan
maongsakitmaofugusngaginganlan ug
Mycosphaerellafijensis
masdalingkiningmokatap

F kaysadalagsigatoka.
makanunayong pag-inspeksyon
kinipinaagi
Makontrol
sakasagingan
sa
ug
F pagpanguhasadautngadahongumikan sasigatoka.

E
h
||

I
t Angdagway
sigatoka
sadahonnganasakit
saitumnga

t
t 8.2.c.Freckleo talumtum-anghinungdan
maongsakitmaoangfungusngaginganlan
niining
ug
r| Phyllostictina
gulang
musarum.
dahon. Gitawag
Sagad kiningMakitasamga
kiniug itumngapuntik-puntlk
t o [blackspot].Anggrabenapag-ataki satalumtum
moresultasapagpangatagk sadahonngamaporma
I usabkinipalwasadahon.
silhig.Makita Ang
pagsumpo niinimaoangmakanunayong pag-
I
rt 20
I
-

I
 inspeksyon ug pagkuha
sakasagingan sana inpeKed
ngadahon.

I
I
sadahonngagrabeangpag-ataki
Anghitsura sa
I freckle
I
I
I 8.3.Ablipuno[roundweeding-
usa[1] kametrospalibot.
paglimpyo
Himoon
sapunuan
kinikausa[1]
I kadabulan.

t
t
T
I
27
I
t
 8.4.Paghagbas sakasagingan kinahanglan
[slashing]- ma
I maintainangkalimpyosakasagingan.
sagbotdili molapas
Kinahanglan
sa6 ka pulgadaanggitas-on.
ang
Himoon
I kini ka usa[1] sulodsa2 kabulan

I
F
I 22

T
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I Maokinianghulagway ngagiatiman
sakasagingan
Angmgapunuan
ug limpyo. ngamayx gipatay
kay
I walasainsakto
ngalugar.
I 9. Pagkontrol
sasahaug paglimpyosalindogsa
I saging[suckercontrolandpruning]-
angpagkontrol
sapopolasyon ngadilimosubraugdilimakulangAng
r| pagkuha sasahao pagtangal
henerasyonsapagtanum
sasahasaunang
kinahanglan
ngakasagaran
rl ngagitas-onsamgasahamoabot sa[kneehlgh]

rl
I
23
I
f
t
t tupongsatuhodor [bolohigh]tupongnasaguna
maoni ensaktonga panahon sapagpanguha ug sana
I ngasubranasaunanghenerasyon. Himoon kinikada
60 kaadlawo kada2 ka bulan.Adunay upat[4] ka
I o basihanan
criteria sasahangaibilinngamaoy
1l produksyon,2l direksyon,3l
sunodngamobunga
I 4l spacing
distancia, o lugar.Kining4 kabasihanan
ug
maoni angmaghatag ug maayong tubosasaging
t paglahutayo maluntarong produksyon.Kinahanglan
usara angdireksyon sapagpadagan sasahaaron
I dilimaguba anglinyao tudlingug iyangdistancia.
Kinahanglan mamaintain angsuccession formatsa
I saging mother,duagther, granddaugther finahan,
I anak,apoll isto I ratiosasahangaibilin'

t
t
I
t
I
Sawalapa makuhaiug laya sanakuhaannaug
I ngadahon,bani,sagbotug layangadahon,bani
sana sagbotug mgasaha
t
I
I
I
I
I
,*.)ri 1i:,:r in'N+,.ir, ri..i
n:

F
F Production

Ang punu-annga may6 kabooksaha,kinahanglan

T nga.patyonang 3 ug ang 2 maoylukatonparasa

T similya,Ang mga saha nagtotoysa nanaynga

punoan.Kungdaghanang saha,mag niwangang

T
T
llllun
n ilnt.
ngapuno-an
ug minusangkatidad
sa brnga

t 25

I
I
I
Niiningahulagway Makrtangaangsahangamayy'
I mao ang mga saha nga nabutangsa insaKong
direksyon.
AngmgasahangamayX maoangmga
I sahangangapatyon-o'lokaton kaywalasa insaKong
I direksyon.
may
Samtang salaingbahin,angmgasahanga
ngailhananmaoang mgasahangawala
I saInsaKong direksyon,peroangayipabilin
produksonsa bunga nga panginahanglan
tungodsa
aron
I makwaftahan pa kini.Apandilina kinipasanayon
pa
humankini makapamunga paradili magubaang
I insaKongdireksyonsasaha.
I
t
t
I
I
t Spacing
Sa kanunayi-maintain
ang mother,daughterug
I grand daughternga succession format aron sa
kanunayhimsog
angtubosasaging ug maymaayong
I kalidad
sabunga.
Samtang angpag
salaingbahin,
I
I 26

I
+
+
t controlsasahangaipabilin
maoangpagmaintain
sa
sa gidaghanon
t kanunay
ngarequirement.
sa puno-an
basisa standard

Il Ang1 ka heKarya tamnanlamang ug 1,200ka puno-

t an. Gikansa pagsugod sa pagtanumug saging
hangtudsa pilaka mgakatuigan ang puno-an nga
|l sagingsa 1 ka heKaryamagpablin
ratlosa puno-an
nga 1,200.Ang
ug sa saha1:1 foneis to one].Ang
|l usaka punoan mayusalamang ka sahangaipabiilin
paramagpabilinang saldonglugarug distansya sa
Il kadapunoan niini.
|l
Distance
ll
Angsaktongadistansya sa pagtanum sasagingmao
I ang 3 ka metrossa kadapuno-anug 3 ka metros
kadatudling.Ang panagdasok sa puno-ansa mga
I sagingmoresulta sa niwangnga punoanug minus
I angkalidadsa bungatungodkayangkainitsaadlaw
dilina maangaypaglagbasngadtosamgadahonniini
r Ang panagdasok
usasa hinungdan
sa puno-an,sa laingbahin,maoy
nga masakitang sagingkayang
ll kainitsaadlawdilinamakalagbasngadto sapuno-an
I
r 27

||
F I

l.
I
I kini nga umognga maoypuy-ansa
ug magpabilin
kagawugmgainseKos.
t
I
I
I
I
I
I
I
I
I Patyonang punoannga walana makaabot sa 3 m. aron malikayan
paqdasoksa punoanuq mamintinar
anq kahimsuqsa tubosa Kada
ang
punoan.

I
I
I 28
I
I
I
I*

ll
t
I|
t
t
t
t
l|
ngagiputolkaywalasasaktong
sasaging
Punoan aron
distansya
t mabalik sukodanggilay-on
sainsaktong
ngadto sakadapuno-an
niini.

t grand
daughter,
samother,
Maonianghulagway
r| format:
succession
daughter
t
t
t
!
t 29
I|
I
t
I
r| Niiningasuccession
kahamugaway
formatmagpabilin
salunaugangmaayo
ang
ngaproduksyon
r sasaging.Sahigayonngama-harvest
naang
inahan/mother,dakunaanganak/dauqhternga
I sahangamosunod sapagbunga.Sapanahonnga
ma-harvestnaangbungasaanak/motherdaku
I-
napudangapo/oranddauqhterngamosunod sa
r| pagpabunga nganagdala
napudugsaha.

10.FruitcareandManagement
I
l0.1.Propping sapunuan]-angpagtuko
I punuan
[pagtuko
sasaging
himoon kinipanahon
sa
ngamagbitay
I naangpuso.Proteksyon
ngaulanug hangin
kinipanahon
arondilimatumba
ngamaykusog
angsaging
I proteksyon
saging
usabkiningadilimabali
sapanahonngamodagko
angpunuan
naangbunga
sa

I tungodsakabug-atsabulig.Himoonkinikausa[1]
kadasemana.
I
I
I
I
I
r| 30

I
l.
I
T
I|
t
rt
t
I
I
I
Maoni anghulagway
sasagingngagitukuran
I kinahanglan
mag-andam
ug hagdanan.
I
10.2.Fruitobstacle
removal sa
I makabababg sabungal-
lpagkuha
angtananngamakababag
I| ug makatakdol
kinahanglan
sabungasamtang
kuhaon
ngatubo
angpormasa
arondilimadaut
I sipiugarondilimagasgas
hamis,
angmgadawinaron
limpyoug nindotangpormasabunga,
I Himoon kinikaduha[2] kadasemana.
I 5l

I
I
r|
I
I
I
I
I
I
I
I
I JNR
I
sabunga
Niini ngahulagwayMakitangawalaymakababag
I samtang kini nagatubo
I
10.3.Delloweringandlingertrimming[pagkuha sabulak
I tumoysadawinug pagkuha usabsamgalingkitnga
dawinl- angpagkuhasamgabulaktumoysadawin
I proteksyonkini sarottenfingero pagkalatasadawinug
I aronmaayo"nindotug hamisangpagtubosamgadawin.

I
32
I
I
l
r|
t
I
I
I liil
i*,r
I
I
I
I JNR
I
I Niiningahulagway
Makitangawalanaymgabulak
I tumoysadawingikuhaansa mgabulak

t 10.4.Debudding
[paghimuso]
puso/pagmaynus
- angpagputolsa
sasipingaibilinsausa[1] kabulig
I ug pagbutang
ugfruitguardsakatapusang sipi.
Paggawassakatapusangsipiflastfalsehand]ang
I sunodngamogawas pinongamgabulako dawin
panahon
maoni anginsakton sapaghimuso. Sa
I
33
I
I
tI
l
I katapusangsipiadtoka magbilinug fruito guardia
bunga.KungLuneshangtodMerkules
sa
ka maghimuso
I binlisa katapusangsipiug usa[1] ka dawinngafruit
guardmaoni angunangpassing, kungHuwebes
I hangtod Sabadoka maghimuso
dawinsakatapusang
binliug duha[2] ka
sipingafruitguardmaoni ang
I ikaduhang passing.Gikansafruitguardpataasadto
ka magsugod ug maynusug duha[2] ka sipiaron
I dagkoug tag-asangmgadawin.puwede podnga
anggidaghanon sa sipingaimongibilinsa usaka
I buligibasisa nahabilin
ngamgadahonngamaayo
walayinpeksyon sa leafdiseases.
I [2] kadasemana.
Himoonkinikaduha

I
I b'.

I ,li,
;ii
I i,1'
..,'. "$\
]KA
r| l'\ &+

r| Niiningahulagway
buliggimaynusan
ngagihimusoan
Makita naang
naanggidaghanon
sasipiug
I gibutangan
naugfruitguard.
I
r| 34

r|
r
I
I - pagbutang
10.5.Tagging/Bagging ugtagging strip
I o coloredribbonhumansapagputol sapuso.Adto
italiangribbondapitsafruitguardpuwede poditalic
I salindogsasaging kanang dilimaabotsamgabata.
Angribbonmaoni angbasihan panahon sa
I pagharvest. Pinaagi
saribbonmailhan kungpilana ka
semana angbungagikansapagputos. Pgkahuman ug
I butang saribbonbaloton o puston angbungao bulig
sasilopino polyethylene
bagngamaygitas-on nga
I 1.1m.to 1.5m.. Proteksyon kinisamgapesteug
I inseKongamoataki sabunga. Human ug putose
record angtanangnaputos nianang semanaha.
I Himoon kinikaduha
[2] kadasemana.

I
I
'1:'1
I {',.1
nti"
fir.
I iiil h
,i\
I ' $+ JUR

Niiningahulagway makitanganaasalindogsa
I saginggitaliangribbon.
I
t 35

I
t
I
I
I
rl a

I
I
I
I
I
rl
Il Niiningahulagway
Makitangahumana
ug putosang
I buligsasaging
sasilopin.

rl
I
I 36

I
t
I pagsanggi
I l. Han'est[pag-ani, 9-10ka semana
o kosetsa]-
I _eikan sapagputosugll-I2 ka semanagikansapaggawas
sapusomaharvest na angbunga.
I 11.1.Pamaagi sapagharvest:
I 1.1. a. Himoonangpagharvestsayosabuntag
I 11.1.b. Pamutlon ang katunga sa dahon aron walay
maigo sa silingan nga punuan aron dili mangabali ang
I dahon sa silingan nga punuan.

I
I
I ,./:
.''.'.'.-'
|,

I ,l

I li
.)

I ,]

I
I
I 11.1.c. Balion ang saging diha dapit sa tunga ug
I ihinayhinay pagpaubos nga dili matakdo ang bulig sa
]-uta.
I
I
I 3',7
F
I
I !--

I "l
ili'.':r r,orr4
.'X
I ,:.,ir'. ,r' i

I
I
I
I i

I
I 11.1.d. Putlon ang pungango gikan sa unang slPl nga
may igo kagunitan ang bulig panahon sa paghakut.
I
I
I
t
t
I
t
I
38

-
t
I
I
I
I
I
t
I
I
I
I
I
I I

t I

t
n I
39
 r:; ----."-"-:-**'1
: . ;-
ll d\in;J Le 'r1;u 6' ,*,"r' jl,i., r,- J , u ,. i rr,.,.,
i ,,J .t , . ' -"'I
"'*'
'L,t( ,i1,),riL.i
,,u-'.-',,
,1,,r*-,^,, ,r.ll,;;;r,
,".*=__-
--:.
...,,,i-q-T- :,__.S:;*.*G;-$=
,..+.*
_\_>\ i

-3: -
_. ",.".i
t--
i:--- . . -:.r'_::,->:., -.,:_-....

[ | i-r r te

tr:c,l:f rAJ uryrD 5rfci.,i'l

I

11.1.e. Mogamit ug padding/lining nga ihapin sa bulig

samtang hakuton padulong sa sip-anan

40
t
I
I
I
I
t i l , t i:- .. '. ; - . , , ,
" " ".
n

I
I 11.2.Pagsipe:
11.2.a,Siguroon nga ang lugar nga adto magsipe dili

t direkta mainitan ug maulanan.

11,.2.h.Hapinan ang yuta sa presko nga umbak o dahon
r| nga igo makaprotekta sa saging nga dili madaut.
71.2.c.Moganit ug hait nga kutsilyo o dehander nga
r| pangsipe ug likayan nga dili masamad ang bunga.
11.2.d,Ibutang ang sinepe sa may hapin nga magkulob

I aron makatulo ang taguk ug ayaw ipatongpatong ang

sipe aron dili matuloan sa taguk ang ubang sipe nga
r| maoy makaingon sa pagkamansa.
11.2.e.Pilion alngm^ayo ug dili maayo nga bunga:

I 11.2.e,1,
or 14 cm.
Ang gitas-on sa dawin dili moubos sa 5.5 inches

I 11.2.e.2.Ang diametro sa dawin dili moubos sa 1.07

inches or 2.7 cr:a.

I 11.2.e.3.Ang maturity o kagulangon sa bunga 80-85%

Ircrsento .
I 112.e.4. Ang mga gasgas ug bun-og dili molabaw sa 10o%
pofsento.

I 112.e.5.Walay advancecutting.

I 4l
F
l lZ?ost Harvest fhuman sa pag_ani]
I l2L Paghakut
lLL t llain ug markahan ang saging nga
naharvest nga
I linutos o IB-OB.
lZl. b. Ibutang ang bunga sa hakutanan
nga may igong
I hapin.
72.1. c-.Likayan nga masubr aar anggibug_aton
sa sulod
I sa bakutanan ug pagkabundak niini,
I I : I:l-rron sagitakdanga btryingcenrer.
I ?,']:!._l:!'!:rool.u"*
purchaser
prnaagrsa pagpakitasa Growers
sarE-oBngasaging
scheduletn]On i.orm.
I

42
t
t
t z
t -,7
<v
t -tr'
<v
I Z7;
I <= z
>&
I KO
I
p
I .rz
<Y
I
t )z
<.D
ar
t|
zj
|| <a
F<
l| ea
i* z 6
a
(J (€

I ail
3
c)
tr
cc

I >Z p
4
CC cg
ca
Qtn Fl
I <z
--'
ar;
o0, "' a

:-
c.)

I rn t-i
l-
Ei)-e'E
.i
6J
v!
a
b!

rt z
E
(E .F

(-.l
a) h0 0r
'c) c.1 n
c.; c.; ca cr) ca
n+ +J;
")
tI
T
T
T
t
II
:

bl)
)-
li rs hn
.= = >, --r. - =
'-
3f 9._VE i s
:o rJ - tr n e'o oo - !
:-^
E q 6€ A Xi
(E
tr
30=
aa ca
ftE E F ft'E
E =E+
roJgE E soaH
a)
oo .. cJ
.r(D
(g

C€
-oL)i=a)=-
(tr .) A
v.1()bJ ;
Eq::hoTo-E
-*- I >,= ?E YgpS
boa Ffi='=;'=^=l-
==
-oF g E; #a:
Li'q=i-cs!
tsF^
F a'=
. Cq (,';
= d., =
'-- :
U)E .3 @ 1 A
t
I
X X
I X X
I
I
t
I
I
t
t
t
t
o
(s
(,a.?,
.r .; H ooi
+-

,i9= dZor Y.' YJZ C€

^Y'.=
oO er l4 \J -.v o. -
C6
Or r. JZ -i
= An cD .)^ i =-:Z
-:- \ = .A E -:z :<
(.) \./
d
! - * :' v- .- L J = = +rV q g
H \-/ (g
' CJ '- rv
--.J ;; :Y C.l OIJ :
/.'\
- + r =;- -
oo -v 6
E

I
I
II
t
I
I
r
I
t
I
t
I '=- Cg
(6

t =A-* C€ .i9G
5n

.r
G

I t-.=
bn..
;
orj .o Cd
r.-
(g
;
>r.i .!r ii
t
C)
9troF
-:r-= t-
ri h^ ia Cd
F ':r
. ! : . : - c ) r- F E
I !
XF
tS-s
JZ c') n!c!
Fi:E
(s
lt
Eb: H < f bo: tr-'
': OJJ H
(d oJ
".; .t--r,l
\, .-- s z-\ ,i- tl -!_ X
- l-J- c, a.l