Trung tm nghin cu ti nguyn v mi trng Lun vn ThS. ngnh: Mi trng trong pht trin bn vng Ngi hng dn: PGS.TS. Trn Ym Nm bo v: 2012
Abstract. Nghin cu v nh gi c: tnh hnh pht sinh cht thi rn; khi lng v thnh phn cht thi rn v cc bin php thu gom, vn chuyn v x l cht thi rn trn a bn thnh ph Nng. xut c cc bin php thu gom, vn chuyn v x l cht thi rn trn a bn thnh ph Nng. xut mt s nh hng cho thnh ph Nng trong vn qun l cht thi rn.
Keywords. Qun l cht thi; Cht thi rn; Mi trng; Pht trin bn vng; Nng
Content M U Bo v mi trng tr thnh vn trng yu mang tnh ton cu, ngy cng c nhiu quc gia trn th gii t thnh quc sch v tr thnh ni dung quan trng trong chin lc pht trin kinh t - x hi. Bc vo thi k cng nghip ho, hin i ho t nc, trong cc nm qua kinh t v x hi nc ta pht trin v
i tc cao. i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn c
ci thin v nng cao mt bc , song ng
i dn cu
ng v ang phi i mt vi nhng vn
mi trng rt bc xc din ra hng ngy hng gi. Ti Vit Nam, s thiu ng b trong qun l cng vi s gia tng nhanh chng ca cc loi cht thi rn pht sinh nh: cht thi rn sinh hot, cht thi rn cng nghip v cht thi nguy hi cc a phng v ang t ra nhiu thch thc i vi cng tc bo v mi trng hin nay. Nguy c nhim mi trng do cc cht thi gy ra v ang tr thnh mt vn cp bch trong cng tc bo v mi trng nc ta hin nay ni chung v thnh ph Nng ni ring. Nguyn nhn ca tnh trng trn mt phn l do cc ngnh chc nng cha thc s quan tm n vn qun l, x l cht thi, bo v mi trng m ch tp trung pht trin kinh t v p ng nhu cu ca cuc sng trc mt. Mt phn l do cng tc d bo xu hng v tnh hnh pht sinh cht thi cha c quan tm ng mc. Cc ngnh chc nng trong cng tc BVMT khng theo kp xu hng bin i nhanh chng ca mi trng. Thnh ph Nng l th ln ca khu vc min Trung, c 6 qun v 02 huyn. Din tch t nhin 1.256,2km 2 , trong din tch t lin l 951,2km 2 . Hin nay, dn s Nng khong 930.000 ngi. Thi gian qua, thnh ph Nng c nhng bc pht trin vt bc v kinh t - x hi, xy dng c s h tng, chnh trang th to cho thnh ph c s thay i ln v din mo th v nn kinh t pht trin. Cng vi s pht trin ca thnh ph, lng cht thi rn sinh hot khng ngng tng ln (tng 10%/nm). Nm 2011, trung bnh mt ngy c khong 650-670 tn. Tuy nhin, cng tc thu gom, vn chuyn bt u xut hin nhng bt cp, xut hin cc im nng mi trng do cht thi rn m nguyn nhn chnh l: thng rc xung cp h hng, gy mi hi thi, phn cm, mt m quan th; ngi dn cht thi rn ba bi khng ng ni quy nh; nhim mi hi t cc trm trung chuyn,... t c thnh ph thn thin mi trng vo nm 2020, p ng yu cu pht trin ca thnh ph trong nhng nm n, vic xut cc gii php tng cng cng tc qun l cht thi rn ti thnh ph Nng gp phn pht trin bn vng v phn u n nm 2020 tr thnh thnh ph Mi trng tiu biu ca c nc l mt vic ht sc c ngha. Xut pht t tnh hnh thc tin trn, chng ti la chn ti nghin cu nh gi hin trng v xut cc nh hng qun l cht thi rn ti thnh ph Nng lm lun vn cao hc. Kt qu nghin cu ca lu n vn ny s xut c cc nh hng qun l cht thi rn ti thnh ph Nng. Lun vn c trnh by theo cc chng, phn nh sau: - Chng 1. Tng quan vn nghin cu; - Chng 2. i tng, ni dung v phng php nghin cu; - Chng 3. Kt qu nghin cu v Tho lun; - Kt lun v kin ngh; - Ti liu tham kho.
CHNG 1: TNG QUAN VN NGHIN CU
1.1. Tng quan chung v cht thi rn 1.1.1 Khi nim v cht thi rn: CTR c hiu l tt c cc cht thi pht sinh do hot ng ca con ngi v ng vt tn ti dng rn, c thi b khi khng cn hu dng hay khng mun dng na. (theo Gio trnh Qun l cht thi rn v cht thi nguy hi). 1.1.2. Phn loi cht thi rn: a) Theo v tr hnh thnh b) Theo thnh phn ha hc v vt l c) Theo bn cht ngun to thnh - CTR c phn thnh cc loi: - CTR sinh hot - CTR cng nghip - Cht thi nng nghip d) Theo mc nguy hi - CTR c phn thnh cc loi: - Cht thi nguy hi - Cht thi khng nguy hi 1.2. Tng quan v ngun pht sinh cc loi CTR 1.2.1. Ngun pht sinh cht thi rn sinh hot CTRSH pht sinh t cc ngun chnh sau: - CTRSH t cc h gia nh - Cht thi rn ng ph - Cht thi t cc khu vc ch - CTRSH pht sinh t cc trung tm thng mi, khch sn, trung tm dch v - Cht thi t cc c quan, cng s 1.2.2. Ngun pht sinh cht thi rn cng nghip Ngun pht sinh CTRCN a dng v chng loi (sn xut cng nghip nng, cng nghip nh,), tnh cht cht thi rt khc nhau (nguy hi, khng nguy hi) gy kh khn trong cng tc thu gom, vn chuyn v x l. 1.2.3. Ngun pht sinh cht thi rn nguy hi 1.2.3.1. Cht thi rn y t nguy hi: 1.2.3.2. Cht thi rn cng nghip nguy hi 1.3. Tng quan v tnh hnh pht sinh, x l v qun l cht thi rn trn th gii cc nc ang pht trin, trong c Vit Nam phi i mt vi nhng kh khn trong vic qun l cht thi vi n lc ht sc gim khi lng cht thi v ginh kinh ph cho vic qun l cht thi. Nu hu ht cc cht thi c th chuyn thnh nguyn vt liu v ti nguyn c phc hi th s gim c ng k khi lng cht thi cui cng v nhng nguyn vt liu c phc hi v ngun ti nguyn tn dng c ny s to ra doanh thu phc v cho vic qun l cht thi. 1.4. Cc vn bn quy phm php lut lin quan n qun l cht thi rn - Lut Bo v mi trng nm 2005; - Ngh nh s 59/2007/N-CP ngy 9/4/2007 ca Chnh ph v qun l cht thi rn; - Quyt nh s 152/1999/Q-TTG ngy 10 thng 7 nm 1999 v vic ph duyt chin lc qun l cht thi rn ti cc th v khu cng nghip Vit Nam n nm 2020. - Ngh nh s 174/2007/N-CP ngy 29 thng 11 nm 2007 ca Chnh ph v ph bo v mi trng i vi cht thi rn; - Quyt nh s 1466/Q-TTg ngy 10 thng 10 nm 2008 ca Th tng Chnh ph ban hnh Danh mc chi tit cc loi hnh, tiu ch quy m, tiu chun ca cc c s thc hin x hi ha trong lnh vc gio dc - o to, dy ngh, y t, vn ha, th thao, mi trng; - Quyt nh s 1440/Q-TTg ngy 06 thng 10 nm 2008 ca Th tng Chnh ph ph duyt Quy hoch khu x l cht thi rn 3 vng kinh t trng im Bc b, min Trung v pha Nam n nm 2020; - Ngh nh s 04/2009/N-CP ngy 14 thng 01 nm 2009 ca Chnh ph v u i, h tr hot ng bo v mi trng; 1.5. Tng quan v thnh ph Nng Thnh ph Nng - n v hnh chnh trc thuc Trung ng - bao gm 6 qun ni thnh, 1 huyn ngoi thnh v 1 huyn o vi tng din tch 1.256,2km 2 , trong , cc qun ni thnh chim din tch 213,05 km 2 , cc huyn ngoi thnh chim din tch 1.042,48km 2 , dn s 930.000 ngi (s liu thng 12 nm 2008).
CHNG 2: I TNG V PHNG PHP NGHIN CU
2.1. i tng nghin cu Tnh hnh pht sinh cht thi rn ti thnh ph Nng (ngun pht sinh cht thi rn, thnh phn cht thi rn khi lng); Tnh hnh qun l cht thi rn ti thnh ph Nng (thu gom, vn chuyn, lu gi v x l cht thi rn, cc vn bn quy phm php lut lin quan n qun l CTR ti thnh ph Nng); 2.2. Ni dung nghin cu - Tng hp cc ti liu lin quan n tnh hnh pht sinh v qun l CTR ti thnh ph Nng; - Ti n ha
nh kha
o sa
t th c t tnh hnh pht sinh v qu n l cht thi rn ti thnh ph
Nng; - nh gi v d bo c din bin tnh hnh pht sinh cht thi rn ti thnh ph Nng n nm 2020; - nh gi thc trng tnh hnh phn loi, thu gom, vn chuyn v x l cht thi ti thnh ph Nng; - nh gi nhng bt cp, thiu ht v chnh sch, php lut trong hot ng qun l cht thi rn (thu gom, vn chuyn, lu gi v x l), xut cc gii php hu ch nhm qun l cht ch c hiu qu hot ng qun l cht thi rn ca thnh ph Nng. 2.3. Phng php nghin cu - Phng php k tha: - Phng php iu tra, kho st thc t - Phng php tng hp, thng k - Phng php phn tch, nh gi - Phng php chuyn gia - Phng php d bo tnh hnh pht sinh cht thi rn: Cc bc tin hnh d bo tnh hnh pht sinh CTR thng thc hin theo trnh t sau: - Bc 1: Nghin cu, phn tch d n quy hoch ca thnh ph Nng. Nghin cu k hoch pht trin kinh t - x hi ca thnh ph Nng giai on 2010 - 2020. Trn c c cc s liu thu thp v nghin cu s xc nh c tc th ha, xc nh quy m dn s, quy m cng nghip v cc loi hnh cng nghip d kin s pht trin, cc c s y t, cng trnh cng cng. - Bc 2: Nghin cu, phn tch, xc nh hiu qu ca cc d n tng cng qun l CTR ca thnh ph Nng t nm 2010 n 2020. - Bc 3: p dng phng php d bo cc ngun pht sinh CTR. D bo tnh hnh pht sinh CTR t nm 2010 n 2020.
CHNG 3: KT QU NGHIN CU V THO LUN
3.1. nh gi hin trng, d bo din bin tnh hnh pht sinh cht thi rn ti thnh ph Nng 3.1. Cht thi rn sinh hot 3.1.1.1. Hin trng pht sinh cht thi rn sinh hot ti thnh ph Nng Bng 3.1. Tnh hnh pht sinh cht thi rn sinh hot ti TP Nng CTR pht sinh (tn) 2005 2006 2007 2008 2009 CTRSH th 204.066 218.235 186.055 188.956 203.516 CTRCN sinh hot 4.189 4.481 3.820 3.880 4.500 CTYT sinh hot 1.257 1.344 1.146 1.164 1.257 Tng s 209.512 224.060 191.021 194.000 654.773 Ngun: Cng ty TNHH MTV MTT Nng, 2010
3.1.1.2. Thnh phn v tnh cht cht thi rn sinh hot ca thnh ph Nng
Bng 3.2: Thnh phn rc thi sinh hot thnh ph Nng Loi cht thi T l % Loi cht thi T l % Giy v ba carton 5,16 Bao b nylon 11,58 Thc phm tha v cht thi t qu trnh lm vn 74,65 Nha a thnh phn 0,42 G 0,67 Kim loi en 0,18 Vi v cc sn phm dt may 3,18 Kim loi mu 0,01 Da 0,83 X bn 0,55 Cao su 1,29 Thy tinh 0,74 Nha PET 0,07 Cht thi nguy hi dng trong gia nh (pin, bnh c quy, bnh xt mui, bng n ) 0,03 Nha PVC 0,62 Cht thi y t (kim tim, thuc qu hn s dng...) 0,02 Ngun: Cng ty TNHH MTV MTT Nng, 2010
3.1.1.3. Hin trng thu gom, vn chuyn cht thi rn sinh hot ti thnh ph Nng Nh vy, rc thi sinh hot ca thnh ph a phn thu gom bng xe chuyn dng, ch c 17% khi lng rc qua 10 trm trung chuyn. Nh vy, cc vn mi trng pht sinh ti cc trm c gim thiu rt nhiu. Ngoi ra, lng rc thi dc cc bi bin, khu im du lch pht sinh ti khu vc ny khong 6.000 tn/nm, thu gom trung bnh t 86,6% (tng ng 5.200 tn/nm), dch v p ng ton b, song mt s khu vc thu gom cha trit do cng tc t hng.
Hnh 3.2: Quy trnh thu gom rc thi bi bin, sng h
Bng 3.3. Thu gom rc thi sinh hot khu dn c STT Phng thc thu gom Khi lng thu gom (T/ngy) T l % theo phng thc Ghi ch 1 Thu gom qua thng tiu chun 240, 660L 496 86% 2 Thu gom qua thng tiu chun a v trm trung chuyn 322 65 11 trm trung chuyn 3 Thu gom qua thng tiu chun v nng gp bng xe chuyn dng 174 35 4 Thu gom trc tip bng xe chuyn dng 81 14% Cc x vng ven Tng cng 577 100 85% t l pht sinh Rc thi bi bin Thng rc Lao ng th cng - my sn ct Xe nng Bi rc
3.1.1.4. Hin trng x l cht thi rn sinh hot ti thnh ph Nng Cht thi rn sinh hot ca thnh ph Nng c x l bng phng php chon lp. Hin nay, thnh ph Nng c 2 bi chn lp cht thi rn c quy hoch phng Ha Khnh Nam, qun Lin Chiu ca thnh ph. 3.1.2. Cht thi rn cng nghip 3.1.2.1. Hin trng pht sinh cht thi rn cng nghip ti thnh ph Nng
Hnh 3.3: Biu lng CTR cng nghip c thu gom
Qua hnh 3.3 v tnh hnh pht sinh CTR cng nghip trn a bn thnh ph trong cc nm qua c xu hng gia tng. Nguyn nhn ca s gia tng CTR cng nghip ny l do trong cc nm qua, thnh ph Nng c nhiu ch trng, gii php thu ht u t, t l cc d n u t trong cc nm tng cao.
3.1.2.2. Thnh phn v tnh cht cht thi rn cng nghip ca thnh ph Nng
Bng 3.4: Thnh phn ca cht thi cng nghip thnh ph Nng TT Ngnh cng nghip Cht thi 1 Ha cht, phn ha hc, nha tng hp, dc Cc cht hu c v v c, bi ha cht, bi kinh loi, cc kh c 2 Cc ha cht c bn Cc cht hu c v v c, cc axit, kim, cc cht kh 3 Sn v mc in VOC: xng, xylen, toluen ... bi v c v hu c 4 Sn xut thy tinh Bi, cc cht hu c bay hi nh AS 2 O 3 , HF, B 2 O 3 , Sb 2 O 3 v cc cht v c 5 Pin Bi kim loi, cc cht bay hi, Hg 6 Phn ha hc Kh HF 7 Thuc bo v thc vt Kh xylen, Clo hot tnh, cacbonat, dung mi 8 Da v cc sn phm da Kh axit, dung mi, H 2 S, NH 3 , Cr 3+
9 in v in t Bi kim loi, kh hn, kh ha cht, dung mi, ty ra 10 C kh Bi kim loi (Cu, Fe, Al ...), kh hn, kh ha cht, dung mi, cht ty Ngun: Cng ty TNHH MTV MTT Nng, 2010 3.1.2.3. Tnh hnh thu gom, vn chuyn cht thi rn cng nghip ti thnh ph Nng
Hnh 3.4: Quy trnh thu gom rc thi cng nghip 3.1.2.4. Tnh hnh x l cht thi rn cng nghip Ton thnh ph c 01 l t cht thi nguy hi t ti bi rc Khnh Sn vi cng sut 200kg/h phc v vic x l cht thi nguy hi y t. Ty theo tnh cht ca tng loi cht thi nguy hi, n v trc tip thu gom v x l theo cc hnh thc nh ng rn chn lp hoc tiu hy theo ng quy nh hin hnh.
Hnh 3.5: Quy trnh thu gom rc thi thy sn Cht thi nguy hi c n v c chc nng thu gom, vn chuyn v x l ti bi rc.
3.1.3. Cht thi rn y t
3.1.3.1. Tnh hnh pht sinh cht thi rn y t ti thnh ph Nng
Bng 3.5: S lng c s y t Nng TT Khm cha bnh VT 2005 2009 1 Tng s c s y t C s 69 80 Bnh vin C s 19 21
Trm y t x/phng C s 47 56 2 Tng s ging bnh ging 3.270 3.819 3 S lng khm cha bnh Nghn lt 1.852 2.650 Ngun: Cc Thng k Nng, 2009
Bng 3.6: Lng rc thi y t tnh ton c Nng TT C s y t S ln g H s pht thi kg/c s/ngy Tng s (kg) 1 Phng khm t nhn 638 0,2 127,6 Rc thi cng nghip Rc thi Nguy hi Rc thi sinh hot Phn loi ti nh my Bi rc Khnh Sn Xe chuyn dng Cht thi thu hi sn ca cc CSSX, ch bin X l S b Xe Chuy n dng Bi rc Khnh Sn Cht thi cng, bn c Cht thi cc ch c
Thu gom thng thng Bi rc Khnh Sn
Ngun: S TN & MT, 2011
3.1.3.2. Thnh phn ca cht thi rn y t ti thnh ph Nng Bng 3.7: Thnh phn cht thi rn y t Nng Thnh phn T l (%) Giy cc loi 3,00 Kim loi, v hp 0,70 Thy tinh, ng tim, chai l thuc, bm kim nha 3,20 Bng bng, bt b gy xng 8,80 Chai, ti nha cc loi 10,10 Bnh phm 0,60 Rc hu c 52,57 t v vt rn khc 21,03
3.1.3.3. Tnh hnh thu gom, vn chuyn cht thi rn y t
Hnh 3.6: Quy trnh thu gom rc thi y t
Hnh 3.7: Cc loi cht thi y t
3.1.3.4. Tnh hnh x l cht thi rn y t ti thnh ph Nng Ton thnh ph c 01 l t cht thi nguy hi t ti bi rc Khnh Sn vi cng sut 200kg/h phc v vic x l cht thi nguy hi y t. Ty theo tnh cht ca tng loi cht thi nguy hi, n v trc tip thu gom v x l theo cc hnh thc nh ng rn chn lp hoc tiu hy theo ng quy nh hin hnh. 2 Trm y t phng x 56 0,3 16,8 Cng 144,4 Rc thi bnh vin Rc thi Nguy hi Rc thi sinh hot Phn loi ti bnh vin
Thu gom thng thng Bi rc Khnh Sn Xe chuyn dng
3.2. D bo lng pht sinh cht thi rn n nm 2020 3.2.1. C s d bo tnh hnh pht sinh cht thi rn n nm 2020 ca thnh ph Nng 3.2.1.1. Cc yu t nh hng Cc yu t nh hng n tnh hnh pht sinh CTR v d bo nguy c nhim c trnh by hnh 3.8 nh sau:
Hnh 3.8. S nguyn tc d bo nguy c nhim
3.2.1.2. Xy dng kch bn trong cng tc d bo 3.2.1.2.1. CTRSH gia nh, c quan, cng s, ch, trng hc a. c tnh khi lng pht sinh CTRSH 2010- 2020 da trn: * C s d bo dn s ca tnh n nm 2010 v nh hng n nm 2020; * Khi lng CTR pht sinh theo u ngi theo chin lc qun l CTR ti cc th v KCN Vit Nam n nm 2020 c Th tng chnh ph ph duyt ti quyt nh s 152/1999/Q-TTg ngy 10/07/1999; * Quyt nh 04/2008/Q-BXD B Xy dng v Quy chun k thut Quc gia v Quy hoch xy dng, c tnh n phng hng ch yu pht trin kinh t - x hi ca tnh t 2010 n 2020 cng nh hin trng pht sinh CTR trn a bn. b. La chn nh mc pht sinh CTR sinh hot cho a phng 3.2.1.2.2. Cht thi rn cng nghip Tc pht trin cng nghip trung bnh ca thnh ph Nng t nm 2005 2009 vo khong 13%/nm. Mc tiu pht trin cng nghip theo hng chuyn dch c cu nn kinh t: 40% GDP nm 2015, 45% GDP nm 2020. 3.2.1.2.3. Cht thi rn y t Mc pht sinh CTR ca mi ging bnh thnh ph ln ln hn thnh ph nh v cc th x; th ln hn nng thn. D bo CTR y t trn c s d bo s ging bnh (da vo Quy hoch pht trin ngnh y t) v lng CTR pht sinh trn mi ging bnh. n nay, TP. Nng c 69 c s trong 12 bnh vin (tuyn Trung ng, thnh ph, qun/huyn v t nhn), 56 trm y t x. Ngoi ra trn a bn thnh ph cn c cc c s y t khc (trung tm chuyn ngnh, c s y t t nhn, trm y t) c s lng ging bnh kh ln. 3.2.2. Kt qu d bo xu th pht sinh cht thi rn 3.2.2.1. Kt qu d bo xu th pht sinh cht thi rn sinh hot
Hnh 3.9: Biu d bo xu th pht sinh CTRSH trn TP. Nng n nm 2020
Hnh 3.10: Biu d bo xu th pht sinh CTR sinh hot thng thng v CTR sinh hot nguy hi thnh ph Nng n nm 2020
3.2.2.2. Kt qu d bo xu th pht sinh cht thi rn cng nghip Bng 3.8: Lng pht thi CTR cng nghip Nng n nm 2020 Nm 2010 Nm 2015 Nm 2020 K 31 - 0.105 0.105 K 32 - 0.065 0.065 i (nm) - 5 5 Tng lng CTR cng nghip pht sinh (tn/ngy) 636.86 749.75 882.64 T l CTR Cng nghip nguy hi (%) 0,13 0,17 0,17 Lng CTR cng nghip thng thng (tn/ngy) 553.79 622.29 732.59 Lng CTR cng nghip nguy hi (tn/ngy) 83.07 127.46 150.05
3.2.2.3. Kt qu d bo xu th pht sinh cht thi rn nguy hi Cht thi rn y t thng thng Tng lng CTRYT thng thng nm 2010 l khong 2771 kg/ngy, nm 2015 l 3828 kg/ngy, d bo nm 2020 khong 4941 kg/ngy. Nh vy trong vng 10 nm t nm 2010 n nm 2020, lng CTR y t thng thng trn a bn TP Nng tng khong 1,8 ln. Cht thi rn y t nguy hi 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Tn/ngy CTRSH th CTRSH nng thn 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Tn/ngy Cht thi y t nguy hi Cht Thi y t thng thng
Hnh 3.11: D bo lng CTRYT pht sinh trn a bn TP. Nng
Hnh 3.12: D bo lng CTR nguy hi pht sinh trn a bn TP. Nng
3.3. xut gii php nhm nng cao hiu qu qun l cht thi rn n nm 2020 3.3.1. Nghin cu, xy dng v ban hnh cc chnh sch lin quan n qun l cht thi rn 3.3.1.1. Xy dng cc chnh sch gim thiu cht thi v ti s dng ti ngun 3.3.1.2. Xy dng cc quy nh v hot ng t nguyn nhm gim thiu cht thi v ti s dng ti ngun 3.3.2. xut cc bin php nhm tng cng cng tc phn loi CTR tai ngun Hi n nay, thnh ph Nng cha thc hin thnh cng phn loi rc thi ti ngun nn cha a
p du ng va
tri n khai ma nh. Do o
, thnh ph nhn thc rng:
Rc thi sinh hot khng c phn loi ti ngun s gy kh khn cho vic x l rc Rc thi sinh hot khng c phn loi s lm tn hao ng k ngun ti nguyn qu gi ca con ngi Rc thi hu c sinh hot s rt kh c tn dng ti ch thnh phn hu c nu khng c phn loi ti ngun V vy, cng tc x l CTR ti thnh ph Nng c hiu qu nht thit phi Ban hnh quy nh ca thnh ph Nng v thc hin phn loi cht thi ti ngun. Cc i tng c lin quan bao gm: h gia nh, c s cng nghip, cc c s du lch dch v, c s y t. 3.3.3. Truyn thng, nng cao nhn thc cng ng v bo v mi trng ni chung v qun l CTR trn a bn thnh ph Nng ni ring - Tuyn truyn thc hin, t chc li v nhn rng m hnh Phn loi rc thi h gia nh do ph n thc hin; - Tuyn truyn rng ri, thng xuyn trn cc phng tin thng tin i chng, hng dn d lun trong vic khuyn khch, c v cc hot ng bo v mi trng; tuyn truyn, gio dc thng qua sinh hot thng k ca cc t chc qun chng c s, to phong tro thi ua, xy dng np sng mi trong khu dn c; - a chng trnh gio dc mi trng vo cc cp hc mm non, ph thng, i hc v cc loi hnh o to, bi dng nghip v ca cc t chc chnh tr, x hi, cc hi ngh nghip; - Nng cao nhn thc (trc tip, gin tip); tng cng phi hp gia nhn dn v nh cung cp dch v trong thu gom, vn chuyn; khuyn khch cng ng v cc bn lin quan tham gia hot ng tnh nguyn; - Tng cng cng tc truyn thng cng ng, ci thin iu kin v sinh h gia nh, thc hin phong tro Ngy Ch nht Xanh, Sch, p gp phn thc hin thng li Chng trnh "Ba c" ca thnh ph- trong c ni dung " C np sng vn minh th". 3.3.4. Xy dng cc chnh sch nhm hon thin cng tc thu gom v vn chuyn cht thi ti thnh ph Nng - Xy dng chnh sch huy ng s tham gia ca t nhn vo quy trnh thu gom - ct gi - ra thng - t thng trn cc tuyn ph nhm gim chi ph u t v duy tr thc hin thu gom rc theo gi; - Chnh sch thu ht cc thnh phn kinh t t nhn phi kt hp u t thu gom cc thnh phn rc thi c th ti ch bng cch phn loi ngay ti khu thu gom; - Xy dng chnh sch nhm x hi ha cng tc thu gom v vn chuyn cht thi rn; - a cc quy nh v thc hin rc theo gi vo cc hng c, quy c ca dng tc, lng/x, thn/t. 3.3.5. Gii php v khoa hc v cng ngh - Kt hp vic thc hin m hnh thu gom rc thi theo gi vi vic thc hin phn loi rc thi ti ngun; - Kt hp phn loi th cng ti ngun v phn loi bng cc thit b c gii ti cc nh my ti ch, x l rc thi; - a vo vn hnh nh my ch bin rc thi thnh phn Compost v ti ch rc thi thnh sn phm c th ti s dng; - Quy hoch khu cha rc thi y t, rc cng nghip v c phng thc x l ph hp; - Tn dng cht thi xy dng ph lp rc thay th vic o t lm nhim v nh hng n cnh quan mi trng; - Tn dng ngun kh Mtan pht sinh t rc thi to nng lng phc v vn hnh bi rc; - p dng nhn rng cc cng ngh sn xut sch, thn thin mi trng; pht trin cc cng ngh x l v ti ch, ti s dng cht thi; cc cng ngh x l CTR bng cc bin php hn ch chn lp; nghin cu, nh gi, xy dng v nhn rng cc m hnh v sn xut sch hn, cc m hnh/cng ngh x l CTR sinh hot, y t v cng nghip tin tin; - p dng cc gii php khoa hc, cng ngh nhm gim thiu ti a lng cht thi rn phi chn lp, m bo phn u n nm 2020 lng CTR ca thnh ph t l chn lp di 10%; - Ban hnh quy nh khng khuyn khch l t cht thi y t, thm ch cm u t mi, chuyn sang cc bin php x l thn thin vi mi trng l kh khun (hp, vi sng...). 3.3.6. u t ti chnh cho cng tc thu gom, vn chuyn, x l v qun l CTR ti thnh ph Nng - Vic thu gom, x l CTR ni chung v CTR cng nghip nguy hi ni ring ti thnh ph Nng hin nay cha c u t tha ng v cng ngh v vn. u t cho cng tc qun l CTR cn hn ch, cha p ng c nhu cu thc t. Cho n nay ngun kinh ph u t ch yu t ngn sch nh nc v cc ngun vn ODA. Trong khi , mc ph thu gom, x l CTR cn tng i thp, v vy vic thu gom, vn chuyn v x l CTR cn manh mn, t pht v khng hiu qu. V vy, trong thi gian ti thnh ph cn nghin cu xy dng mc thu ph, l ph ph hp v u t thm phng tin thu gom rc thi m bo thu gom v vn chuyn rc thi ng thi gian quy nh v m bo l trnh ra. u t xy dng cc trm trung chuyn nhm xo b vic thu gom rc bng xe lu ng, gim tn sut xe hot ng trn ng ph gy nhim cc b. 3.3.7. Tng cng hp tc quc t trong lnh vc qun l CTR Nghin cu, trao i, hc tp kinh nghim ca nc ngoi trong qun l CTR p dng cho ph hp vi iu kin ca thnh ph Nng; tip nhn h tr k thut, chuyn giao cng ngh x l CTR. 3.3.8. Tng cng thanh tra, kim tra mt cch ton din X l nghim m bo vic tun th quy nh php lut v qun l CTR i vi cc t chc, c nhn trong hot ng sn xut, kinh doanh, dch v.
KT LUN V KIN NGH 1. Kt lun Cng tc qun l cht thi rn thnh ph Nng t nhng thnh tu quan trng trong 10 nm qua, tnh trng mi trng ci thin hn trc, to c cnh quan chung cho thnh ph. Hot ng qun l cht thi rn sinh hot ca Thnh ph c thc hin kh tt v ng b (i vi khu thu gom, lu gi v vn chuyn), t l thu gom hin nay t hn 92%, trang thit b c u t kh hin i, hon ton p ng vi nhu cu thc t. Tuy nhin so vi cc Thnh ph khc, Nng vn cha c phng cch qun l tng hp, l: huy ng ngun lc tham gia qun l cht thi rn t cng ng v t nhn nhm gim lng CTR phi chn lp vo bi rc mt cch ti a thng qua cc bin php: Phn loi ti ngun, ti ch v ti s dng rc thi trong nhn dn. Cht thi nguy hi, cng nghip v y t cha c bin php x l thch hp v u t tng xng. Vic x l cht thi rn bng phng php chn lp bi rc Khnh Sn mi tuy c thit k v xy dng c hin i hn so vi bi rc Khnh Sn c nhng mi i vo vn hnh nn bc l nhng hn ch nht nh. V lu di, cng tc ny cn c nhng nghin cu k lng x l mt cch c hiu qu lng cht thi rn ca thnh ph ang ngy cng gia tng. 2. Kin ngh gp phn nng cao nng lc qun l cht thi rn v x l cht thi rn ca thnh ph Nng, gp phn phn u xy dng Nng - Thnh ph mi trng vo nm 2020 v trin khai cc xut trong nghin cu ca lun vn, kin ngh cn thit phi thc hin ng b cc gii php sau: 2.1. Xy dng K hoch qun l tng hp cht thi rn cho thnh ph Nng nhm qun l cht thi rn mt cch bn vng thng qua vic tng cng gim thiu ti ngun; ti ch v ti s dng hp l v thn thin mi trng. 2.2. Thc hin thu gom rc thi theo gi trn ton a bn thnh ph Nng nhm hn ch trn 50% s lng cc thng rc t trn cc ng ph khu ni th v hn ch ti a 80% vic t thng rc trn ng ph chnh. 2.3. Xy dng v kin ton cc chnh sch, vn bn php lut v qun l cht thi rn thc hin ti thnh ph Nng. 2.4. Xy dng v trin khai m hnh phn loi cht thi ti ngun, tuyn truyn, vn ng 100% ph n ti 6 qun/huyn tham gia vo m hnh phn loi rc thi ti ngun. 2.5. M rng mng li thu gom, c bit i vi khu vc huyn Ha Vang ngoi thnh ph; 2.6. Nng cp v m rng cc trm trung chuyn t yu cu k thut v p ng nhu cu hin ti v trong tng lai. Xy dng, a vo vn hnh cc nh my ti ch, x l cht thi rn bng cng ngh hin i. Tng cng ti ch, ti s dng cht thi rn (v d x than, v ht iu). Xy dng khu x l rc tp trung, p ng quy m ln v quy m v c cng ngh ng b, hin i. 2.7. Th im thc hin phn loi rc ti ngun v v thu gom rc theo gi ti 6 qun ni thnh v ti cc c s cng nghip v c s y t. 2.8. Xy dng v pht trin m hnh T dn ph khng rc ti 7 qun/huyn ca thnh ph Nng. Lng ghp tuyn truyn vic thc hin m hnh vo chng trnh xy dng nng thn mi. 2.9. Nng cao nhn thc cng ng: v 3R, bo v mi trng, Gim thiu pht thi CTR ti ngun, c bit l ti Nylon 2.10. Huy ng mi ngun lc tham gia vo cng tc u t xy dng h thng QLTHCRT (NGOs, cng ng.): trang b cc phng tin phc v cng tc thu gom theo gi kt hp vi phn loi ti ngun.
References 1. Thnh ph Nng. Bo co Hin trng mi trng thnh ph Nng giai on 2005 - 2010 v nh hng n nm 2015. 2. TS. Trn Vn Quang, i hc Bch Khoa - i hc Nng. xut phng n t chc phn loi rc ti Nng. 3. B Ti nguyn v Mi trng, 2010. Bo co Mi trng Quc gia 2010: Tng quan Mi trng Vit Nam, Phn CTR. 4. Bi Vn Ga, L Th Hi Anh, Cao Xun Tun, Trn Hng Loan. Trung tm nghin cu Bo v Mi trng i hc Nng. (Kt qu nghin cu giai on 2 d n th nghim Kinh t cht thi ti Nng). Nng cao Hiu qu thu gom v phn loi rc ti thnh ph Nng. 5. B Xy dng, 2009. Bo co Xy dng chin lc quc gia v Qun l tng hp CTR n nm 2025, tm nhn n nm 2050. 6. Lut Bo v Mi trng. Quc hi, 2005. 7. Cng ty TNHH MTV Mi trng th Nng. Bo co Kt qu phn tch mu rc thi ca Cng ty TNHH MTV Mi trng th thnh ph Nng nm 2008, 2009 v 2010. 8. PGS.TS. Lu c Hi, Vin nghin cu T & PTHT (2010). Chin lc th ha Vit Nam v nhng chnh sch lin quan n ci to cc khu th c. 9. Bo co din bin mi trng Vit Nam nm 2004. 10. Jica, 3/2011. Bo co Nghin cu Qun l CTR ti Vit Nam. 11. Jica, 5/2011. Nghin cu Qun l mi trng th ti Vit Nam Tp 6. Nghin cu v Qun l CTR ti Vit Nam. 12. Tng cc Thng k, 2011, Nin gim thng k nm 2010.