Thiet Ke Bai Giang Toan 6 - Tap 2

http://tuhoctoan.
net
1
Hong NGc Dip (Ch bin) - Nguyn Th Thnh
L Thy Nga - m Thu Hng - L Th Hoa

Thit k Bi ging
ton 6
Trung hc c s

Tp hai
(Ti bn c sa cha, b sung)

Nh xut bn H Ni
http://tuhoctoan.net
2

Chu trch nhim xut bn:
Gim c Nguyn Vn Tha
Tng bin tp Nguyn Thin Gip
Bin tp v sa bi:
xun Ngc
Trnh by ba:
Nguyn Tun
Trnh by v ch bn:
Hng Thy

Thit k bi ging: Ton 6 - Tp 2
M s: H2002 -
In 1000 cun, kh 17 x 24 cm, ti Nh in
S xut bn: /CXB. S trch ngang /KH/XB
In xong v np lu chiu Qu I nm 2003.
3

A. S hc (Tip theo)
Chng II. S nguyn (Tip theo)
Tit 59 9. quy tc chuyn v
A. Mc tiu
HS hiu v vn dng ng cc tnh cht ca ng thc:
Nu a = b th a + c = b + c v ngc li
Nu a = b th b = a.
HS hiu v vn dng thnh tho quy tc chuyn v: khi chuyn mt s
hng ca mt ng thc t v ny sang v kia, ta phi i du ca s
hng .
B. Chun b ca gio vin v HS
GV: + Chic cn bn, hai qu cn 1 kg v hai nhm vt c khi lng
bng nhau.
+ n chiu v phim giy trong (hoc bng ph) vit cc tnh cht
ca ng thc, quy tc chuyn v v bi tp.
HS: Giy trong v bt vit giy trong (hoc bng nh).
C. Tin trnh dy hc
Hot ng ca thy Hot ng ca tr
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
GV nu cu hi kim tra:
- HS1: Pht biu quy tc b du ngoc
ng trc c du "+", b du ngoc
ng trc c du "-".
Hai HS ln kim tra:
- HS1: Pht biu quy tc b ngoc.

4
Cha bi tp 60 trang 85 SGK

- HS2: Cha bi tp 89(c, d) trang 65
SBT (ch thc hin theo cch vit
gn tng i s).

Nu mt s php bin i trong tng
i s.

Cha bi tp 60 SGK
a) 346.
b) -69.
- HS2: Cha bi tp 89 SBT.
c) (-3) + (-350) + (-7) + 350 =
= -3 - 7 - 350 + 350 = -10.
d) = 0
Nu 2 php bin i trong SGK.
Hot ng 2
1. Tnh cht ca ng thc (10ph)
GV gii thiu cho HS thc hin nh
hnh 50 trang 85 SGK:
- C 1 cn a, t ln 2 a cn 2 nhm
vt sao cho cn thng bng.
- Tip tc t ln mi a cn 1 qu
cn 1 kg, hy rt ra nhn xt.
- Ngc li, ng thi b t 2 a cn
2 qu cn 1 kg hoc 2 vt c khi
lng bng nhau, rt ra nhn xt.
HS quan st, trao i v rt ra nhn
xt:
- Khi cn thng bng, nu ng thi
cho thm 2 vt c khi lng bng
nhau vo 2 a cn th cn vn
thng bng.
- Ngc li, nu ng thi bt 2 vt
c khi lng bng nhau 2 a
cn th cn vn thng bng.
- GV: Tng t nh cn a, nu ban
u ta c 2 s bng nhau, k hiu:
a = b ta c 1 ng thc. Mi ng
thc c 2 v, v tri l biu thc
bn tri du "=", v phi l biu thc
bn phi du"=".
T phn thc hnh trn cn a, em
c th rt ra nhng nhn xt g v
tnh cht ca ng thc?
- HS nghe GV gii thiu khi nim
v ng thc.

- HS nhn xt: Nu thm cng mt
s vo 2 v ca ng thc, ta vn
c 1 ng thc:
a = b a + c = b + c.
5
Nu bt cng mt s...
a c = b c a = b.
- Nu v tri bng v phi th v phi
cng bng v tri:
a = b b = a.
- GV nhc li cc tnh cht ca ng
thc (a kt lun ln mn hnh).
p dng cc tnh cht ca ng thc
vo v d.

Hot ng 3
2. V d (5ph)
Tm s nguyn x bit:
x - 2 = -3.
- GV: lm th no v tri ch cn x?
- Thu gn cc v?

- GV yu cu HS lm ?2

HS: thm 2 vo 2 v ca ng thc
x - 2 + 2 = - 3 + 2
x + 0 = -3 + 2
x = -1.
- HS lm ?2 . Tm x bit:
x + 4 = -2
x + 4 - 4 = -2 - 4
x + 0 = -2 - 4
x = -6.
Hot ng 4
3. Quy tc chuyn v (15ph)
- GV: Ch vo cc php bin i trn:
x - 2 = -3 x + 4 = -2
x = -3 + 2 x = -2 - 4
v hi: Em c nhn xt g khi
chuyn mt s hng t v ny sang
v kia ca mt ng thc?
- GV gii thiu quy tc chuyn v
trang 86 SGK.
- GV cho HS lm v d SGK
a) x - 2 = - 6; b) x - (-4) = 1.
- HS tho lun v rt ra nhn xt:
Khi chuyn mt s hng t v ny
sang v kia ca mt ng thc ta
phi i du s hng .

V d b) x - (-4) = 1
x + 4 = 1
x = 1 - 4
x = -3.
6
- GV yu cu HS lm ?3
Tm x bit: x + 8 = (-5) + 4.

Nhn xt:
GV: Ta hc php cng v php
tr cc s nguyn. Ta hy xt xem 2
php ton ny quan h vi nhau nh
th no?
Gi x l hiu ca a v b.
Ta c: x = a - b.
p dng quy tc chuyn v
x + b = a.
Ngc li nu c: x + b = a theo quy
tc chuyn v th x = a - b.
Vy hiu (a - b) l mt s x m khi
ly x cng vi b s c a hay php
tr l php ton ngc ca php
cng.

- HS:
x + 8 = -5 + 4
x = -8 - 5 + 4
x = -13 + 4
x = -9.

- HS nghe GV t vn v p dng
quy tc chuyn v theo s hng
dn ca GV rt ra nhn xt: hiu
a - b l mt s m khi cng n vi
s tr (b) ta c s b tr (a).
Hot ng 5
Luyn tp - Cng c (6ph)
- GV: yu cu HS nhc li cc tnh
cht ca ng thc v quy tc
chuyn v.
- Cho HS lm bi tp 61, 63 trang 87
SGK.

- Bi tp "ng hay Sai?". Nu sai
hy sa li cho ng.
a) x - 12 = (-9) - 15
x = - 9 + 15 + 12.
b) 2 - x = 17 - 5
- x = 17 - 5 + 2.
- HS pht biu cc tnh cht ng
thc v quy tc chuyn v.

- Bi tp 61:
a) 7 - x = 8 - (-7) b) x = -3
7 - x = 8 + 7.
- x = 8
x = -8.
- HS: bi tp "ng hay Sai"
a) Sai. b) Sai.
Sa l Sa l
x = -9 - 15 + 12 -x = 17 - 5 - 2
x = -12 -x = 10
x = -10
7
Hot ng 6
Hng dn v nh (2 ph)
Hc thuc tnh cht ng thc, quy tc chuyn v.
BT s 62, 63, 64, 65 SGK (trang 87).
Tit 60 10. Nhn hai s nguyn khc du
A. Mc tiu
Tng t nh php nhn hai s t nhin: thay php nhn bng php cng
cc s hng bng nhau, HS tm c kt qu php nhn hai s nguyn
khc du.
HS hiu v tnh ng tch hai s nguyn khc du
Vn dng vo mt s bi ton thc t.
GV: n chiu v phim giy trong ghi quy tc nhn hai s nguyn khc
du, v d trang 88 SGK, bi tp 76, 77 SGK (hoc bng ph).
HS: Giy trong v bt vit giy trong. Bng con hot ng nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (5 ph)
GV nu cu hi kim tra.
- HS: Pht biu quy tc chuyn v.
Cha bi tp s 96 trang 65 SBT:
Tm s nguyn x, bit:
a) 2 - x = 17 - (-5).
b) x - 12 = (-9) - 15.

- 1 HS kim tra.
Cc HS khc theo di v nhn xt.

8
Hot ng 2
1. Nhn xt m u (10 ph)
GV: Chng ta hc php cng, php
tr cc s nguyn. Hm nay ta s
hc tip php nhn s nguyn.
Em bit php nhn l php cng
cc s hng bng nhau. Hy thay
php nhn bng php cng tm
kt qu
GV: Qua cc php nhn trn, khi nhn
2 s nguyn khc du em c nhn
xt g v gi tr tuyt i ca tch?
v du ca tch?
HS thay php nhn bng php cng
(gi HS ln lt ln bng)

3.4 = 3 + 3 + 3 + 3 = 12
(-3).4 = (-3) + (-3) + (-3) + (-3) = -12
(-5).3 = (-5) + (-5) + (-5) = -15
2.(-6) = (-6) + (-6) = -12
HS: Khi nhn 2 s nguyn khc du,
tch c:
+ gi tr tuyt i ca tch bng tch
cc gi tr tuyt i.
+ du l du "-".
GV: Ta c th tm ra kt qu php
nhn bng cch khc, v d:
(-5).3 = (-5) + (-5) + (-5)
= - (5 + 5 + 5)
= -5 . 3
= -15.
Tng t, hy p dng vi
2 . (-6)

HS: gii thch cc bc lm.
+ thay php nhn bng php cng.
+ cho cc s hng vo trong ngoc c
du "-" ng trc.
+ chuyn php cng trong ngoc
thnh php nhn.
+ nhn xt v tch.
Hot ng 3
Quy tc nhn hai s nguyn khc du (18 ph)
a) Quy tc (SGK)
- GV yu cu HS nu quy tc nhn 2
s nguyn khc du.
- a quy tc nhn ln mn hnh v
gch chn cc t "nhn hai gi tr
tuyt i" "du -".
- Pht biu quy tc cng 2 s nguyn
khc du - So snh vi quy tc nhn.
- HS nu quy tc.
- Nhc li quy tc nhn 2 s nguyn
khc du.

- Quy tc cng 2 s nguyn khc du:
+ tr 2 gi tr tuyt i.
9
+ du l du ca s c gi tr tuyt
i ln hn (c th "+", c th "-").
- GV yu cu HS lm bi tp 73, 74
trang 89 SGK.

- HS lm bi tp 73, 74 SGK
-5.6 = -30; 9 . (-3) = -27;
-10.11 = -110; 150.(-4) = -600
...
b) Ch : 15 . 0 = 0
(-15) . 0 = 0
vi a Z th a . 0 = 0.

- HS nu kt qu ca php nhn mt
s nguyn vi 0.
- GV cho HS lm bi tp 75 trang 89. - Bi 75 SGK: So snh
-68 . 8 < 0.
15 . (-3) < 15
(-7) . 2 < (-7).
c) V d: (SGK trang 89)
GV a bi ln mn hnh yu cu
HS tm tt .
Gii: Lng cng nhn A thng va
qua l:
40 . 20000 + 10 . (-10000)
= 800000 + (-100000) = 700000 ()
- GV: cn c cch gii khc khng?
- HS: tm tt :
1 sn phm ng quy cch: +20000
1 sn phm sai quy cch: -10000.
Mt thng lm: 40 sn phm ng
quy cch v 10 sn phm sai quy
cch. Tnh lng thng?
- HS nu cch tnh.
- Cch khc (tng s tin c nhn
tr i tng s tin b pht):
40 . 20000 - 10 . 10000 = 800000
- 100000 = 700000.
Hot ng 4
Luyn tp cng c (10 ph)
- GV pht biu quy tc nhn 2 s
nguyn tri du?
- Hai HS nhc li quy tc.
x 5 -18
y -7 10 -10 -25
- GV yu cu HS lm bi tp 76 trang
89 SGK.
in vo trng (thay cui cng).
- GV cho HS lm bi tp: x.y -180 0
10
"ng hay sai? Nu sai hy sa li
cho ng".
a) Mun nhn hai s nguyn khc du,
ta nhn hai gi tr tuyt i vi nhau,
ri t trc tch tm c du ca
s c gi tr tuyt i ln hn.
HS hot ng nhm.
p n:
a) Sai (nhm sang quy tc du ca
php cng 2 s nguyn khc du).
Sa li: t trc tch tm c du
"-".
b) Tch hai s nguyn tri du bao gi
cng l mt s m.
c) a . (-5) < 0 vi a Z v a 0.

d) x + x + x + x = 4 + x.
e) (-5) . 4 < (-5) . 0.

- GV kim tra kt qu 2 nhm.

b) ng.

c) Sai v a c th = 0.
Nu a = 0 th 0 . (-5) = 0.
Sa li: a.(-5) 0 vi a Z v a 0.
d) Sai, phi = 4 . x.
e) ng v (-5) . 4 = -20
-5 . 0 = 0
Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
- Hc thuc lng quy tc nhn 2 s nguyn khc du - So snh vi quy tc
cng hai s nguyn khc du.
- Bi tp v nh bi 77 trang 89 SGK. Bi 113, 114, 115, 116, 117 trang
68 SBT.

11
Tit 61 11. Nhn hai s nguyn cng du
A. Mc tiu
HS hiu quy tc nhn hai s nguyn cng du, c bit l du ca tch hai
s m.
Bit vn dng quy tc tnh tch hai s nguyn, bit cch i du tch.
Bit d on kt qu trn c s tm ra quy lut thay i ca cc hin
tng, ca cc s.
GV: n chiu v phim giy trong (hoc bng ph) ghi ?2 , kt lun
trang 90 SGK, cc ch trang 91 v bi tp.
HS: Giy trong v bt vit giy trong. Bng con hot ng nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
GV nu yu cu kim tra HS:
- HS1: Pht biu quy tc nhn hai s
nguyn khc du. Cha bi tp 77
trang 89 SGK.
- HS1: Pht biu quy tc.
Cha bi 77 SGK.
Chiu di ca vi mi ngy tng l:
a) 250 . 3 = 750 (dm)
b) 250 . (-2) = -500 (dm) ngha l
gim 500 dm.
- HS2: Cha bi 115 trang 68 SBT:
in vo trng
- HS2:
Cha bi 115 trang 68 SBT.
m 4 -13 -5
n -6 20 -20
m.n -260 -100
Hi: Nu tch 2 s nguyn l s m th
2 tha s c du nh th no?
Tr li: Nu tch 2 s nguyn l s
m th 2 tha s khc du nhau.
12
Hot ng 2
1) Nhn 2 s nguyn dng (5 ph)
- GV: nhn 2 s nguyn dng chnh
l nhn 2 s t nhin khc 0.
GV cho HS thc hin ?1

Vy khi nhn hai s nguyn dng,
c tch l mt s nh th no?
- GV: T cho v d v nhn hai s
nguyn dng v thc hin php
tnh.

- HS: lm ?1
a) 12 . 3 = 36.
b) 5 . 120 = 600.
- HS: tch hai s nguyn dng l
mt s nguyn dng.
- HS: ly 2 v d v nhn 2 s
nguyn dng.

Hot ng 3
2) Nhn 2 s nguyn m (12 ph)
- GV: Cho HS lm ?2
Hy quan st kt qu bn tch u,
rt ra nhn xt, d on kt qu hai
tch cui.
GV vit ln bng: 3 . (-4) =
2 . (-4) =
1 . (-4) =
0 . (-4) =
(-1) . (-4)
(-2) . (-4)
- GV: Trong 4 tch ny, ta gi nguyn
tha s (-4), cn tha s th nht
gim dn 1 n v, em thy gi tr
cc tch nh th no?
- GV: Theo quy lut , em hy d
on kt qu 2 tch cui.
- GV khng nh: (-1) . (-4) = 4
(-2) . (-4) = 8.

- HS in kt qu 4 dng u:
3 . (-4) = -12
2 . (-4 = -8
1 . (-4) = -4
0 . (-4) = 0.

- HS: Gi tr cc tch tng dn 4 n
v (hoc gim (-4) n v).

(-1) . (-4) = 4
(-2) . (-4) = 8.
13
l ng, vy mun nhn 2 s nguyn
m ta lm th no?
V d: (-4) . (-25) = 4 . 25 = 100
(-12) . (-10) = 120.

- GV: Vy tch ca 2 s nguyn m l
mt s nh th no?
- GV: Mun nhn 2 s nguyn dng
ta lm th no?
Mun nhn 2 s nguyn m ta lm
th no?
Nh vy mun nhn 2 s nguyn
cng du ta ch vic nhn hai gi tr
tuyt i vi nhau.
- HS: mun nhn hai s nguyn m,
ta nhn hai gi tr tuyt i ca
chng.
- HS thc hin theo s hng dn ca
gio vin.
- HS: Tch ca 2 s nguyn m l
mt s nguyn dng.
- HS: Mun nhn 2 s nguyn dng
ta nhn 2 gi tr tuyt i vi nhau.
Mun nhn 2 s nguyn m ta nhn
hai gi tr tuyt i vi nhau.
Hot ng 4
3. Kt lun (14 ph)
- GV yu cu HS lm bi s 7 trang 91
SGK.
thm f) (-45) . 0

- GV: Hy rt ra quy tc:
Nhn mt s nguyn vi s 0?
Nhn 2 s nguyn cng du?

Nhn 2 s nguyn khc du?

- Kt lun: a . 0 = 0 . a = 0.
Nu a, b cng du: a. b = | a | . | b |.
Nu a, b khc du: a . b = - | a |. | b |.
- HS lm bi s 7 trang 91 SGK:
a) (+3) . (+9) = 27.
b) (-3) . 7 = -21.
c) 13 . (-5) = -65.
d) (-150) . (-4) = 600.
e) (+7) . (-5) = -35.
f) (-45) . 0 = 0.
- HS:
Nhn mt s nguyn vi 0 kt qu
bng 0. Nhn hai s nguyn cng
du ta nhn 2 gi tr tuyt i vi
nhau. Nhn hai s nguyn khc
du, ta nhn 2 gi tr tuyt i ri
t du "-" trc kt qu tm c.
14
- GV: Cho HS hot ng nhm. Lm
bi tp 79 trang 91 SGK. T rt
ra nhn xt:
- HS hot ng theo nhm lm bi
tp 79 trang 91 SGK.
+ quy tc du ca tch.
+ khi i du mt tha s ca tch
th tch nh th no? khi i du
hai tha s ca tch th tch nh
th no?
27 . (-5) = -135.
(+27) . (+5) = + 135.
(-27) . (+5) = -135.
(-27) . (-5) = +135.
(+5) . (-27) = -135.
Rt ra nhn xt nh phn ch
SGK trang 91.
- Kim tra bi lm ca 2 hoc 3
nhm.
GV: sau khi kim tra bi lm ca cc
nhm, a phn "Ch " ln mn hnh.
- GV cho HS lm ?4
Cho a l mt s nguyn dng. Hi
b l nguyn dng hay nguyn m
nu:
a) Tch ab l s nguyn dng.
b) Tch ab l mt s nguyn m.

- HS lm ?4

a) b l s nguyn dng.
b) b l s nguyn m.

Hot ng 5
Cng c ton bi (5 ph)
- GV: Nu quy tc nhn 2 s nguyn?
So snh quy tc du ca php nhn
v php cng. Cho HS lm bi tp
82 trang 92 SGK.
- HS: Mun nhn 2 s nguyn ta
nhn hai gi tr tuyt i vi nhau,
t du "+" trc kt qu tm c
nu 2 s cng du, t du "-"
trc kt qu nu 2 s khc du.

Hot ng 6
Hng dn v nh (2 ph)
- Hc thuc quy tc nhn 2 s nguyn. Ch : (-) . (-) (+).
- Bi tp 83, 84 trang 92 SGK; bi tp 120 125 trang 69, 70 SBT.
15
Tit 62 Luyn tp
A. Mc tiu
Cng c quy tc nhn 2 s nguyn, ch c bit quy tc du
(m m = dng)
Rn luyn k nng thc hin php nhn 2 s nguyn, bnh phng ca
mt s nguyn, s dng my tnh b ti thc hin php nhn.
Thy r tnh thc t ca php nhn 2 s nguyn (thng qua bi ton
chuyn ng).
GV: n chiu v cc phim giy trong hoc bng ph ghi bi tp. My
tnh b ti.
HS: Giy trong, bt d, my tnh b ti.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
- GV a cu hi kim tra ln mn
hnh.
- HS1: Pht biu quy tc nhn 2 s
nguyn cng du, khc du, nhn
vi s 0.
Cha bi tp s 120 trang 69 SBT
(kim tra trc tip quy tc).
- HS2: So snh quy tc du ca php
nhn v php cng s nguyn. Cha
bi tp s 83 trang 92 SGK.
Hai HS ln bng kim tra bi c.

- HS1: Pht biu thnh li 3 quy tc
php nhn s nguyn.

Cha bi 120 trang 69 SBT.

- HS2:
Php cng: (+) + (+) (+)
(-) + (-) (-)
(+) + (-) (+) hoc (-).
16

Gi tr ca biu thc (x-2).(x + 4) ti
x = -1 l s no trong 4 p s di
y.
A : 9; B : -9; C : 5; D : -5.

Php nhn: (+) . (+) (+)
(-) . (-) (+) (+) . (-)
(-). Cha bi 83 trang 92
SGK. B ng.
Hot ng 2
Luyn tp (30 ph)

Gi HS in ct 3, ct 4:
(1) (2) (3) (4)
Du ca
a
Du ca
b
Du ca
ab
Du ca
ab
2
+
+
-
-
+
-
+
-
+
-
-
+
+
+
-
-
Dng 1: p dng quy tc v tm tha
s cha bit.
Bi 1 (bi 84 trang 92 SGK)
in cc du "+" "-" thch hp vo
trng.
- Gi in ct 3 "du ca ab"
trc.
- Cn c vo ct 2 v 3, in du ct
4 "du ca ab
2
".

Cho HS hot ng nhm.
Bi 2 (Bi 86 trang 93 SGK)
in s thch hp vo trng.

(1) (2) (3) (4) (5) (6)
a -15 13 9
b 6 -7 -8
ab -39 28 -36 8
- HS hot ng theo nhm lm bi 86
v 87 trang 93 SGK.
Bi 86:
+ Ct (2): ab = -90
+ Ct (3), (4), (5), (6): xc nh du
ca tha s, ri xc nh GTT
ca chng.
Bit rng 3
2
= 9. C s nguyn no
khc m bnh phng ca n cng
bng 9.
Bi 87:
3
2
= (-3)
2
= 9.

17
- GV yu cu mt nhm trnh by bi
gii ca mnh, ri kim tra thm mt
vi nhm khc.
- M rng: Biu din cc s 25, 36, 49,
0 di dng bnh phng ca mt s
nguyn.

Nhn xt g v bnh phng ca mi
s?
- Mt nhm trnh by li gii, HS
trong lp gp kin.

- HS: 25 = 5
2
= (-5)
2

36 = 6
2
= (-6)
2

49 = 7
2
= (-7)
2

0 = 0
2

Nhn xt: bnh phng ca mi s
u khng m.
Dng 2: So snh cc s.
Bi 4 (bi 82 trang 92 SGK). So snh:
a) (-7) . (-5) vi 0.
b) (-17) . 5 vi (-5) . (-2).
c) (+19) . (+6) vi (-17) . (-10).
Cho x Z.
So snh: (-5) . x vi 0.
- GV: x Z, vy x c th nhn nhng
gi tr no?

- HS lm bi tp 82 SGK.
a) (-7) . (-5) > 0.
b) (-17) . 5 < (-5) . (-2).
c) (+19) . (+6) < (-17) . (-10).

- HS: x c th nhn cc gi tr:
nguyn dng, nguyn m, 0 x
nguyn dng: (-5) . x < 0. x
nguyn m: (-5) . x > 0. x = 0 :
(-5) . x = 0.
Dng 3: Bi ton thc t.
GV a bi 133 trang 71 SBT ln
mn hnh hoc bng ph.
bi: ........................................ Hy
xc nh v tr ca ngi so vi 0.
- GV gi HS c bi.
- GV hi:
+ qung ng v vn tc quy c
th no?

- HS: c bi 133 trang 71 SBT.

- HS: qung ng v vn tc quy
c.
chiu tri phi: +
chiu phi tri: -
18
+ thi im quy c th no?

a) v = 4; t = 2 b) v = 4; t = -2
c) v = -4; t = 2 d) v = -4; t = -2
Gii thch ngha cc i lng ng
vi tng trng hp.
Thi im hin ti: 0
Thi im trc: -
Thi im sau: +.
HS gii thch:
a) v = 4; t = 2 ngha l ngi i
t tri phi v thi gian l sau 2h
na.
V tr ca ngi : A.
(+4) . (+2) = (+8)
b) 4 . (-2) = -8.
V tr ca ngi : B.
c) (-4) . 2 = -8.
V tr ca ngi : B.
d) (-4) . (-2) = 8.
V tr ca ngi : A.
Vy xt v ngha thc t ca bi
ton chuyn ng, quy tc php
nhn s nguyn ph hp vi ngha
thc t.
Dng 4: S dng my tnh b ti.
Bi 89 trang 93 SGK.
- GV yu cu HS t nghin cu SGK,
nu cch t s m trn my.
- GV yu cu HS dng my tnh b ti
tnh:
a) (-1356) . 7
b) 39 . (-152)
c) (-1909) . (-75).

- HS: t c SGK v lm php tnh
trn my b ti.

a) - 9492.
b) -5928
c) 143175.
Hot ng 3
Cng c ton bi (6 ph)
- GV: Khi no tch 2 s nguyn l s
dng? l s m? l s 0?
- HS: Tch 2 s nguyn l s dng
nu 2 s cng du, l s m nu 2
s khc du, l s 0 nu c tha s
bng 0.
B
-8
D
-4
0
0
C
+4
A (km)
+8
19
- GV a bi tp. ng hay sai HS
tranh lun:
a) (-3).(-5) = (-15)
b) 6
2
= (-6)
2
c) (+15).(-4) = (-15)(+4)
d) (-12).(+7) = -(12.7)
e) Bnh phng ca mi s u l s
dng.

- HS hot ng trao i bi tp:
p n:
a) Sai; (-3).(-5) = 15
b) ng
c) ng
d) ng
e) Sai, bnh phng mi s u
khng m.
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
- n li quy tc php nhn s nguyn. - n li tnh cht php nhn trong N.
Bi tp: 126 131 trang 70 SBT.

Tit 63 12. tnh cht ca php nhn
A. Mc tiu
HS hiu c cc tnh cht c bn ca php nhn: giao hon, kt hp,
nhn vi 1, phn phi ca php nhn i vi php cng. Bit tm du ca
tch nhiu s nguyn.
Bc u c thc vn dng cc tnh cht ca php nhn tnh nhanh
gi tr biu thc.
GV: n chiu, phim giy trong hoc bng ph ghi cc tnh cht ca
php nhn, ch v nhn xt mc 2 SGK v cc bi tp.
HS: n tp cc tnh cht ca php nhn trong N; giy trong, bt d hoc
bng nhm.
20
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (5 ph)
- GV nu cu hi kim tra: Nu quy
tc v vit cng thc nhn 2 s
nguyn. Cha bi tp s 128 trang
70 SBT. Tnh:
a) (-16) . 12. b) 22 . (-5)
c) (-2500) . (-100) d) (-11)
2

- GV nu cu hi chung c lp: Php
nhn cc s t nhin c nhng tnh
cht g? Nu dng tng qut.
(GV ghi cng thc tng qut vo
gc bng):
a . b = b . a
(ab) . c = a (bc)
a . 1 = 1 . a = a.
a (b + c) = ab + ac.
Php nhn trong Z cng c cc tnh
cht tng t nh php nhn trong N
ghi bi.

- 1 HS ln bng pht biu quy tc
thnh li. Cng thc: SGK trang
90.
Cha bi tp:
a) - 192 b) -110
c) 250000 d) 121
- HS tr li: php nhn cc s t
nhin c tnh cht giao hon, kt
hp, nhn vi 0, nhn vi 1, tnh
cht phn phi ca php nhn vi
php cng.
Hot ng 2
1. Tnh cht giao hon (4 ph)
- GV: Hy tnh 2 . (-3) = ?
(-3) . 2 = ?
(-7) . (-4) = ?
(-4) . (-7) = ?
Rt ra nhn xt
- Cng thc: a.b = b.a
2 (-3) = -6
(-3) . 2 = -6
(-7) . (-4) = 28
(-4) . (-7) = 28
Nu ta i ch cc tha s th tch
khng thay i.

2.(-3) = (-3).2
(-7).(-4) = (-4)(-7)
21
Hot ng 3
2. Tnh cht kt hp (17 ph)
- GV: Tnh [9 . (-5)] 2 =
9 . [(-5) . 2] =
Rt ra nhn xt
[9 . (-5)] 2 = (-45) . 2 = -90
9 . [(-5) 2] = 9 . (-10) = -90
[9 (-5)] . 2 = 9 . [(-5) . 2].
Mun nhn mt tch 2 tha s vi
tha s th 3 ta c th ly tha s
th nht nhn vi tch tha s th 2
v th 3.
- Cng thc: (a . b) . c = a . (b . c)
Nh tnh cht kt hp ta c tch ca
nhiu s nguyn.
Lm bi tp 90 trang 95 SGK.
Thc hin php tnh:
a) 15 . (-2) (-5) . (-6).

b) 4 . 7 . (-11) . (-2)

HS lm bi 90 SGK:

a) = [15 . (-2)] . [(-5) . (-6)]
= (-30) . (+30)
= (-900).
b) = [4 . 7] . [(-11) . (-2)]
= 28 . 22 = 616.
- GV yu cu HS lm bi tp 93(a)
trang 95 SGK: Tnh nhanh
a) (-4) . (+125) . (-25) . (-6) . (-8)

a) = [(-4) . (-25)] [125 . (-8)] (-6)
= 100 . (-1000) . (-6)
= + 600000.
Vy c th tnh nhanh tch ca
nhiu s ta c th lm th no?
- HS: ta c th da vo tnh cht giao
hon v kt hp thay i v tr
cc tha s, t du ngoc nhm
cc tha s mt cch thch hp.
- Nu c tch ca nhiu tha s bng
nhau, v d: 2 . 2 . 2 ta c th vit
gn nh th no?

- Ta c th vit gn di dng ly
tha
2 . 2 . 2 = 2
3

22
- Tng t hy vit di dng ly tha:
(-2) . (-2) . (-2) = ?
- GV a phn "ch mc 2" ln mn
hnh v yu cu HS c.
- GV ch vo bi tp 93a) SGK lm
trn v hi: trong tch trn c my
tha s m? kt qu tch mang du
g?
- Cn: (-2) . (-2) . (-2) trong tch ny
c my tha s m? kt qu tch
mang du g?
- GV: yu cu HS tr li ?1 v ?2
trang 94 SGK
- Ly tha bc chn ca mt s
nguyn m l s nh th no? v d:
(-3)
4
= ?

(-2) . (-2) . (-2) = (-2)
3

- HS c "ch mc 2" ghi nh
kin thc.
- HS: Trong tch trn c 4 tha s m,
kt qu tch mang du dng.

- HS: Trong tch c 3 tha s m,
kt qu tch mang du m.

- HS: tr li nh "nhn xt mc 2"
trang 94.
- HS: Ly tha bc chn ca mt s
nguyn m l mt s nguyn dng
(-3)
4
= 81.
Ly tha bc l ca mt s nguyn
m l mt s nh th no?
V d: (-4)
3
=
Ly tha bc l ca mt s nguyn
m l mt s nguyn m.
(-4)
3
= -64.

Hot ng 4
3. Nhn vi 1 (4 ph)
GV: Tnh (-5).1 =
1. (-5) =
(+10).1 =
Vy nhn mt s nguyn a vi 1, kt
qu bng s no?
GV ghi: a . 1 = 1. a = a
GV: Nhn mt s nguyn a vi (-1),
kt qu th no?
a.(-1) = (-1).a = (-a)
HS: (-5).1 = (-5)
1. (-5) = (-5)
(+10).1 = (+10)
HS: Nhn mt s nguyn a vi 1, kt
qu bng a.

HS: Nhn mt s nguyn a vi (-1),
kt qu bng (-a).
23
Hot ng 5
4. Tnh cht phn phi ca php nhn i vi php cng (8 ph)
- GV: Mun nhn mt s vi mt tng
ta lm th no?
- Cng thc tng qut:

a (b + c) = ab + ac

- Nu a . (b - c) th sao?

- Ch : a (b - c) = ab - ac

- GV: yu cu HS lm ?5

- HS: Mun nhn mt s vi mt tng
ta nhn s vi tng s hng ca
tng ri cng cc kt qu li.

- HS: a . (b - c)
= a [b + (-c)]
= ab + a (-c)
= ab - ac
- HS lm ?5
Tnh bng hai cch v so snh kt
qu
a) (-8) (5 + 3).

b) (-3 + 3) . (-5).

a) (-8) . (5 + 3) = -8 . 8 = -64.
(-8)(5 + 3) = (-8) . 5 + (-8) . 3
= -40 + (-24) = -64.
b) (-3 + 3) . (-5) = 0 . (-5) = 0
(-3 + 3) (-5) = (-3) . (-5) + 3 . (-5)
= 15 + (-15) = 0.

Hot ng 6
Cng c ton bi (5 ph)
- Php nhn trong Z c nhng tnh cht
g? Pht biu thnh li.
- Tch nhiu s mang du dng khi
no? mang du m khi no? bng 0
khi no?
- HS: Php nhn trong Z c 4 tnh
cht: giao hon, kt hp...
- HS: tch nhiu s mang du dng
nu s tha s m l chn, mang
du m nu s tha s m l l,
bng 0 khi trong tch c tha s
bng 0.
- Tnh nhanh: bi 93b) trang 95 SGK.
(-98) . (1 - 246) - 246 . 98

- HS lm bi tp 93b) SGK
= -98 + 98 . 246 - 246 . 98
= -98.
24
Khi thc hin p dng tnh cht
g?
HS: p dng tnh cht phn phi
ca php nhn vi php cng.

Hot ng 7
Hng dn v nh (2 ph)
- Nm vng cc tnh cht ca php nhn: cng thc v pht biu thnh li.
- Hc phn nhn xt v ch trong bi.
- Bi tp s 91, 92, 94, 94 trang 95 SGK v 134, 137, 139, 141 trang 71, 72 SBT.
Tit 64 luyn tp
A. Mc tiu
Cng c cc tnh cht c bn ca php nhn v nhn xt ca php nhn
nhiu s, php nng ln ly tha.
Bit p dng cc tnh cht c bn ca php nhn tnh ng, tnh nhanh
gi tr biu thc bin i biu thc, xc nh du ca tch nhiu s.
GV: n chiu v cc phim giy trong (hoc bng ph) ghi cu hi kim
tra v bi tp.
HS: Giy trong, bt d hoc bng nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
- GV a cu hi kim tra ln mn
hnh.

25
- HS1: Pht biu cc tnh cht ca
php nhn s nguyn. Vit cng
thc tng qut.

Cha bi tp 92a) <95> SGK.
Tnh: (37 - 17).(-5) + 23.(-13 - 17).
- HS1: Php nhn c cc tnh cht:
giao hon, kt hp, nhn vi 1 v
tnh cht phn phi ca php nhn
vi php cng.
Cng thc: a.b = b.a....
Cha bi tp 92a) <95> SGK
(37 - 17) . (-5) + 23 (-13 - 17)
= 20 . (-5) + 23 . (-30)
= -100 - 690
= -790.
- HS2: Th no l ly tha bc n ca
s nguyn a?
- HS2: Ly tha bc n ca s nguyn
a l tch ca n s nguyn a.
Cha bi tp s 94 <95> SGK.
Vit cc tch sau di dng mt ly
tha:
a) (-5) . (-5) . (-5) . (-5) . (-5)
b) (-2) . (-2) . (-2) . (-3) . (-3) . (-3)
Cha bi tp 94 SGK

a) (-5) . (-5) . (-5) . (-5) . (-5) = (-5)
5
b) (-2) . (-2) . (-2) . (-3) . (-3) . (-3)
= [(-2).(-3)].[(-2).(-3)] . [(-2) . (-3)]
= 6 . 6 . 6 = 6
3

Hot ng 2
Luyn tp (35 ph)
Dng 1: Tnh gi tr biu thc
Bi 92b) <95> SGK:
Tnh (-57) . (67 - 34) - 67 . (34 - 57)
GV hi: Ta c th gii bi ny nh th
no?
Sau gi 1 HS ln bng lm.

- HS: C th thc hin theo th t:
trong ngoc trc, ngoi ngoc sau.
= -57 . 33 - 67 . (-23)
= -1881 + 1541
= -340.
GV: c th gii cch no nhanh
hn? gi HS2 ln bng. Lm nh
vy l da trn c s no?
Cch 2:
= -57.67 - 57.(-34) -67.34 - 67(-57)
= -57 (67 - 67) - 34 (-57 + 67)
= -57.0 - 34.10
= -340.
26
Bi 96 <95 SGK>. Tnh

a) 237 (-26) + 26 . 137
GV: lu HS tnh nhanh da trn
tnh cht giao hon v tnh cht phn
phi ca php nhn v php cng.
b) 63 (-25) + 25 (-23)
HS c lp lm bi tp, gi 2 HS ln
bng lm 2 phn
a) = 26.137 - 26.237
= 26 (137 - 237)
= 26 (-100)
= -2600
b) = 25 (-23) - 25.63
= 25 (-23 - 63)
= 25 (-86)
= -2150.
Bi 98 <96 - SGK>
Tnh gi tr biu thc
a) (-125) . (-13) (-a) vi a = 8.
- GV lm th no tnh c gi tr
biu thc?
- Xc nh du ca biu thc? Xc
nh gi tr tuyt i?

- HS: Ta phi thay gi tr ca a vo
biu thc
= (-125) . (-13) . (-8)
= - (125 . 8 . 13)
= - 13000
b) (-1).(-2).(-3).(-4).(-5).b vi b = 20 Thay gi tr ca b vo biu thc:
= (-1).(-2).(-3).(-4).(-5) . 20
= - (3.4.2.5.20)
= - (12.10.20)
= -2400.
Bi 100 <96 - SGK>
Gi tr ca tch m.n
2
vi m = 2;
n = -3 l s no trong 4 p s:
A: (-18) B: 18
C: (-36) D: 36

HS: thay s vo ri tnh.

B: 18.
Bi 97 <95 - SGK> So snh:
a) (-16).1253.(-8).(-4)(-3) vi 0.
Tch ny so vi 0 nh th no?
b) 13 (-24).(-15).(-8).4 vi 0.

HS: Tch ny ln hn 0 v trong tch
c 4 tha s m tch dng.
HS: Tch ny nh hn 0 v trong tch
c 3 tha s m tch m.
27
Bi 139 <72 - SBT> a bi ln
mn hnh.

a) S m d) S m
b) S dng e) S dng
c) S dng
Vy du ca tch ph thuc vo s
tha s m nh th no?
HS: Du ca tch ph thuc vo s
tha s m trong tch.
Nu s tha s m l chn tch s
dng. Nu s tha s m l l tch
s m.
Dng 2: Ly tha
Bi 95 <95 - SGK>
Gii thch ti sao (-1)
3
= (-1)? C
cn s nguyn no khc m lp
phng ca n cng bng chnh n
khng?
Bi 141 <72 - SBT>.
Vit cc tch sau di dng ly tha
ca mt s nguyn:
a) (-8).(-3)
3
.(+125)
GV: vit (-8) v (+125) di dng
ly tha.

HS: (-1)
3
= (-1).(-1).(-1) = (-1).
Cn c: 1
3
= 1
0
3
= 0.

= (-2)
3
.(-3)
3
.5
3

= [(-2).(-3).5].[(-2).(-3).5].[(-2).(-3).5]
= 30 . 30 . 30
= 30
3
.
b) 27.(-2)
3
.(-7).49
Vit 27 v 49 di dng ly tha?

27 = 3
3
; 49 = 7
2
= (-7)
2
.
Vy: 27 (-2)
3
. (-7) . 49
= 3
3
. (-2)
3
.(-7) . (-7)
2

= [3.(-2).(-7)][3.(-2)(-7)].[3.(-2).(-7)]
= 42 . 42 . 42
= 42
3
.
Dng 3: in s vo trng, vo dy s.
GV a bi ln mn hnh hoc in
bi ln giy trong ri pht cho cc
nhm.
HS : hot ng nhm.
Cc nhm HS trao i, vit bi vo
giy trong hoc bng ph.
28
bi:
Bi 99 <96 - SGK>
p dng tnh cht:
a (b - c) = ab - ac
in s thch hp vo trng:

a) (-13) + 8.(-13) = (-7 + 8). (-13)
=
b) (-5).(-4) - ) = (-5).(-4)-(-5).(-14)
=

Bi 147 <73 - SBT>. Tm hai s tip
theo ca dy s sau:
a) -2; 4; -8; 16; ...
b) 5; -25; 125; -625; ...
Sau 5 pht, yu cu mt nhm ln
bng trnh by bi 90, mt nhm
khc trnh by bi 147. HS trong
lp nhn xt v b sung.

a) -7 . (-13) + 8(-13) = (-7+8).(-13)
= -13
b) (-5)(-4 - -14 ) = (-5)(-4)-(-5)(-14)
= 20 - 70
= -50 .

Bi 147:

a) -2 ; 4 ; -8 ; 16 ; -32 ; 64 ...
b) 5; -25; 125 ; -625 ; 3125 ;
-15625;...
Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
- n li cc tnh cht ca php nhn trong Z.
- Bi tp v nh: 143, 144, 145, 146, 148 trang 72, 73 SBT.
- n tp bi v c ca s t nhin, tnh cht chia ht ca mt tng.
Tit 65 13. Bi v c ca mt s nguyn
A. Mc tiu
HS bit cc khi nim bi v c ca mt s nguyn, khi nim chia ht
cho.
HS hiu c ba tnh cht lin quan vi khi nim chia ht cho.
Bit tm bi v c ca mt s nguyn.
29
B- Chun b ca Gio Vin v Hc sinh
GV: n chiu v cc phim ghi bi tp, cc kt lun ca SGK (khi nim
bi v c, ch , cc tnh cht).
HS: n tp bi v c ca s t nhin, tnh cht chia ht ca mt tng.
Giy trong, bt d hoc bng ph.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1: Kim tra bi c (7 ph)
GV a cu hi kim tra ln mn hnh:
- HS1: Cha bi 143 <72-SBT>
So snh:
- HS1
a) (-3).1574.(-7).(-11).(-10) vi 0

b) 25 (-37) . (-29) . (-154).2 vi 0

Sau GV hi: du ca tch ph
thuc vo s tha s nguyn m nh
th no?
a) (-3) . 1574 . (-7).(-11).(-10) > 0
v s tha s m l chn
b)

0
2 ). 154 ).( 29 ).( 37 ( 25
<
> 0
Tr li: tch mang du + nu s
tha s m l chn. Tch mang du
- nu s tha s m l l.
- HS2: Cho a, b N, khi no a l bi
ca b, b l c ca a?

Tm cc c trong N ca 6.
Tm 2 bi trong N ca 6.
Sau GV t vn vo bi mi
- HS2: Nu c s t nhin a chia ht
cho s t nhin b th ta ni a l bi
ca b, cn b l c ca a.
c trong N ca 6 l: 1; 2; 3; 6
Hai bi trong N ca 6 l: 6; 12; ...
Hot ng 2
Bi v c ca mt s nguyn (17 ph)
- GV yu cu HS lm ?1
Vit cc s 6, -6 thnh tch ca 2 s
nguyn.
HS:
6 = 1.6 = (-1).(-6) = 2.3 = (-2).(-3)
(-6) = (-1).6 = 1.(-6) = (-2).3 = 2.(-3)
30
- GV: Ta bit, vi a, b N; b 0,
nu a b th a l bi ca b, cn b l
c ca a. Vy khi no ta ni: a chia
ht cho b?
- HS: a chia ht cho b nu c s t
nhin q sao cho a = bq.
- GV: Tng t nh vy:
Cho a, b Z v b 0. Nu c s
nguyn q sao cho a = bq th ta ni a
chia ht cho b. Ta cn ni a l bi
ca b v b l c ca a.

GV yu cu HS nhc li nh ngha
trn.
- HS nhc li nh ngha bi v c
ca mt s nguyn.
- Cn c vo nh ngha trn em hy
cho bit 6 l bi ca nhng s no?
(GV ch vo kt qu bin i trn:
6 = 1.6 = (-1).(-6) = ...
- HS: 6 l bi ca: 1; 6; (-1); (-6); 2;
3; (-2); (-3).
+ (-6) l bi ca nhng s no?

(-6) l bi ca: (-1); 6; 1; (-6); (-2);
3; 2; (-3).
+ GV vy 6 v (-6) cng l bi ca:
1; 2; 3; 6

+ GV: yu cu HS lm ?3
Tm hai bi v hai c ca 6; ca
(-6)
- HS: bi ca 6 v (-6) c th l 6;
12 ...
c ca 6 v - 6 c th l 1; 2...
+ GV: gi 1 HS c phn Ch
trang 96 SGK, ri t cu hi gii
thch r hn ni dung ca ch .

- Ti sao s 0 l bi ca mi s nguyn
khc 0?
- HS: v 0 chia ht cho mi s nguyn
khc 0.
- Ti sao s 0 khng phi l c ca
bt k s nguyn no?
- HS: theo iu kin ca php chia,
php chia ch thc hin c nu s
chia 0.
- Ti sao 1 v (-1) l c ca mi s
nguyn?
- HS: v mi s nguyn u chia ht
cho 1 v (-1).
- Tm cc c chung ca 6 v (-10). - Cc c ca 6 l; 1; 2; 3; 6.
31
Cc c ca (-10) l: 1; 2; 5;
10.
Vy cc c chung ca 6 v (-10)
l: 1; 2.

Hot ng 3
Tnh cht (8 ph)
- GV yu cu HS t c SGK v ly v
d minh ha cho tng tnh cht. GV
ghi bng:
a) a b v b c a c
VD: 12 (-6) v (-6) (-3)
12 (-3)
b) a b v m Z am b
VD: 6 (-3) (-2) 6 (-3)
c) a c v b c (a + b) c
(a b) c
VD: 12 (-3) (12 + 9) (-3)
9 (-3) (12 9) (-3)

- HS sau khi t c SGK, s nu ln
lt 3 tnh cht lin quan n khi
nim chia ht cho. Mi tnh cht
ly 1 v d minh ha.
HS c th ly cc v d khc minh
ha.
Hot ng 4
Luyn tp Cng c (10 ph)
GV: Khi no ta ni a b?
Nhc li 3 tnh cht lin quan n
khi nim chia ht cho trong bi.
HS: cho a, b Z v b 0. Nu c s
nguyn q sao cho a = bq th ta ni
a b.
GV: Yu cu HS lm bi 101 SGK v
bi 102 SGK.
- HS: lm bi 101 SGK.
Nm bi ca 3 v (-3) c th l 0;
3; 6.
Sau gi 2 HS ln bng lm. HS
khc nhn xt, b sung.
- HS lm bi 102 SGK:
Cc c ca 3 l: 1; 3.
Cc c ca 6 l: 1; 2; 3; 6.
Cc c ca 11 l: 1; 11.
Cc c ca (-1) l: 1.
32
GV: Cho HS hot ng nhm lm
bi tp s 105 <97 SGK>
a 42 -25 2 -26 0 9
b -3 -5 -2 |-13| 7 -1
a:b -14 5 -1 -2 0 -9
HS hot ng nhm trong khong 4
pht ri gi mt nhm ln trnh by
cch lm. Kim tra thm vi nhm
khc.
Hot ng 5
Hng dn v nh (3 ph)
- Hc thuc nh ngha a b trong tp Z, nm vng cc ch v 3 tnh cht
lin quan ti khi nim chia ht cho.
- Bi tp v nh s 103, 104, 105 <97 SGK> v bi 154, 157 trang 73 SBT.
- Tit sau n tp chng II, HS lm cc cu hi n tp chng II trang 98
SGK v 2 cu hi b sung:
1. Pht biu quy tc du ngoc, quy tc chuyn v.
2. Vi a, b Z, b 0. Khi no a l bi ca b v b l c ca a.
Lm bi tp s 107, 110, 111 trang 98, 99 SGK.
Tit 66 n tp chng II (tit 1)
A. Mc tiu
n tp cho HS khi nim v tp Z cc s nguyn, gi tr tuyt i ca
mt s nguyn, quy tc cng, tr, nhn hai s nguyn v cc tnh cht ca
php cng, php nhn s nguyn.
HS vn dng cc kin thc trn vo bi tp v so snh s nguyn, thc
hin php tnh, bi tp v gi tr tuyt i, s i ca s nguyn.
B. Chun b ca gio vin v Hc Sinh
GV: n chiu v cc phim giy trong hoc bng ph ghi:
+ Quy tc ly gi tr tuyt i ca mt s nguyn.
33
+ Quy tc cng, tr, nhn s nguyn.
+ Cc tnh cht ca php cng, php nhn s nguyn.
v mt s bi tp.
HS: Lm cu hi n tp v bi tp cho v nh. Giy trong, bt d.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
n tp khi nim v tp Z, th t trong Z (20 ph)
- GV:
1) Hy vit tp hp Z cc s nguyn.
Vy tp Z gm nhng s no?
- HS vit:
Z = {...; - 2; -1; 0; 1; 2 ...}
Tp Z gm cc s nguyn m, s 0
v cc s nguyn dng.
2) a) Vit s i ca s nguyn a - S i ca s nguyn a l (-a).
b) S i ca s nguyn a c th l
s nguyn dng? s nguyn m?
s 0 hay khng?
Cho v d.
- S i ca s nguyn a c th l s
nguyn dng, l s nguyn m, l
s 0.
S i ca (-5) l (+5)
S i ca (+3) l (-3)
S i ca 0 l 0. Vy s 0 bng s
i ca n.
3) Gi tr tuyt i ca s nguyn a l
g? Nu cc quy tc ly gi tr tuyt
i ca mt s nguyn.
- Gi tr tuyt i ca s nguyn a l
khong cch t im a n im 0
trn trc s.
Cc quy tc ly gi tr tuyt i:
+ Gi tr tuyt i ca s nguyn
dng v s 0 l chnh n.
Sau khi HS pht biu, GV a Quy
tc ly gi tr tuyt i ca mt s
nguyn ln mn hnh.
+ Gi tr tuyt i ca s nguyn
m l s i ca n.
- Cho v d. V d: | + 7 | = + 7
| 0 | = 0
| -5 | = +5
34
- Vy gi tr tuyt i ca mt s
nguyn a c th l s nguyn
dng? s nguyn m? s 0 hay
khng?
+ | a | 0.
gi tr tuyt i ca s nguyn a
khng th l s nguyn m.
- GV yu cu HS cha bi tp 107
<trang 98 SGK>
- HS ln bng cha cu a, b
|b| |a|
| | | | | | | | | | |
a -b 0 b -a
|-b| |-a|
hng dn HS quan st trc s ri
tr li cu c.
c) a < 0; -a = |a| = |-a| > 0.
b = |b| = |-b| > 0; -b < 0.
- GV cho HS cha ming bi 109 trang
98 SGK.
+ 1 HS c bi 109 SGK
+ 1HS khc tr li:
- 624 (Ta lt); -570 (Pitago)
- 287 (c Simt); 1441 (Lng Th
Vinh); 1596 ( Cc) 1777
(Gaux) 1850 (Cvalpxkaia)
- Nu cch so snh 2 s nguyn m, 2
s nguyn dng, s nguyn m vi
s 0, vi s nguyn dng.
+ HS: Trong 2 s nguyn m s no
c gi tr tuyt i ln hn th s
nh hn. Trong 2 s nguyn
dng s no c gi tr tuyt i
ln hn th s ln hn.
S nguyn m nh hn s 0; s
nguyn m nh hn bt k s
nguyn dng no.

Hot ng 2
n tp cc php ton trong Z (22 ph)
- GV: Trong tp Z, c nhng php ton
no lun thc hin c?
- HS: trong Z, nhng php ton lun
thc hin c l: cng, tr, nhn,
ly tha vi s m t nhin.
35
- Hy pht biu cc quy tc:
Cng 2 s nguyn cng du.
Cng 2 s nguyn khc du.
Cho v d.
- HS pht biu quy tc cng 2 s
nguyn cng du, khc du v t
ly v d minh ha.
Cha bi tp 110(a,b) SGK. Bi 110 SGK
a. ng b. ng
Hy pht biu quy tc tr s nguyn
a cho s nguyn b. Cho v d.
- HS:
a b = a + (-b) v ly v d.
- Pht biu quy tc nhn 2 s nguyn
cng du, nhn 2 s nguyn khc
du, nhn vi s 0. Cho v d.
- HS pht biu cc quy tc nhn 2 s
nguyn, ly v d minh ha.
Cha bi tp 110(c, d) SGK. Bi 110 SGK
c) Sai d) ng
GV nhn mnh quy tc du:
() + () = ().
() . () = (+)

Cha bi tp 111 <99-SGK> - Hai HS ln bng cha bi 111.
a) (-36) c) 279
b) 390 d) 1130
- GV yu cu HS hot ng nhm.
Lm bi tp s 116, 117 SGK.
- HS hot ng theo nhm. Cc nhm
c th lm theo cc cch khc
nhau.
Bi 116 trang 99 SGK: Tnh
a) (-4) . (-5) . (-6)
b) (-3 + 6) . (-4).

a) (-4) . (-5) . (-6) = (-120)
b) Cch 1: = 3 . (-4) = (-12)
Cch 2: = (-3) . (-4) + 6 . (-4)
= 12 24 = -12.
c) (-3 5).(-3 + 5)
d) (-5 13) : (-6).
c) = (-8) . 2 = -16
d) = (-18) : (-6) = 3 v 3 . (-6) = (-18).
Bi 117. Tnh:
a) (-7)
3
. 2
4

b) 5
4
. (-4)
2

a) = (-343) .16 = -5488
b) = 625 . 16 = 10000
GV a ra bi gii sau:
a) (-7)
3
.2
4
= (-21) . 8 = -168
HS:
Bi gii sai v ly tha l tch cc
36
b) 5
4
. (-4)
2
= 20. (-8) = -160.
Hi ng hay sai? Gii thch?
tha s bng nhau, y nhm
cch tnh ly tha: ly c s nhn
vi s m!
GV: Php cng trong Z c nhng
tnh cht g? Php nhn trong Z c
nhng tnh cht g? Vit di dng
cng thc.
- HS tr li cu hi, sau 2 em ln
bng vit cc tnh cht di dng
cng thc.
Tnh cht
php cng
Tnh cht
php nhn
a + b = b + a a.b = ba
(a + b) + c = a + (b + c) (ab) c = a(bc)
a + 0 = 0 + a = a a.1 = 1.a = a
a + (-a) = 0

a (b + c) = ab + ac
- GV: yu cu HS lm bi tp 119
<100 SGK>. Tnh nhanh

a) 15 . 12 3.5.10

b) 45 9 (13 + 5)
c) 29 . (19 13) 19 (29 13)
a) = 15.12 15.10
= 15 (12 10) = 15 . 2 = 30
b) = 45 117 45 = -117
c) = 29 . 19 29.13 19.29 + 19.13
= 13.(19 29)
= 13. (-10) = -130

Hot ng 3
Hng dn v nh (3ph)
n tp quy tc cng tr nhn cc s nguyn, quy tc ly gi tr tuyt i
ca mt s nguyn, so snh s nguyn v tnh cht ca php cng, php
nhn trong Z. n tip quy tc du ngoc, chuyn v, bi c ca s nguyn.
Bi tp s 161, 162, 163, 165, 168 <75, 76 SBT>
115, 118, 120 <99, 100 SGK>
Tit sau tip tc n tp.

37
Tit 67 n tp chng II (tit 2)
A. Mc tiu
Tip tc cng c cc php tnh trong Z, quy tc du ngoc, quy tc
chuyn v, bi c ca mt s nguyn.
Rn luyn k nng thc hin php tnh, tnh nhanh gi tr biu thc, tm
x, tm bi v c ca mt s nguyn.
Rn tnh chnh xc, tng hp cho HS.
B. Chun b ca gio vin v Hc Sinh
GV: n chiu v cc phim giy trong ghi: quy tc du ngoc, quy tc
chuyn v, khi nim a chia ht cho b v cc tnh cht v tnh cht chia
ht trong Z; bi tp.
HS: Giy trong, bt d.
n tp kin thc v lm cc bi tp trong n tp chng II.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c v cha bi tp (8 ph)
GV: a cu hi ln mn hnh ri gi
HS kim tra
- HS1: Pht biu quy tc cng 2
s nguyn cng du, cng 2
s nguyn khc du.
Cha bi tp 162a,c trang 75 SBT.
Tnh cc tng sau:
a) [(-8) + (-7)] + (-10)
c) -(-229) + (-219) - 401 + 12

- HS1: Pht biu cc quy tc cng 2
s nguyn ri cha bi tp 162
SBT.

a) = (-15) + (-10) = (-25)
c) = 229 - 219 - 401 + 12 = -379

38
Khi HS1 cha bi tp th gi tip
HS2.
- HS2: Pht biu quy tc nhn 2 s
nguyn cng du, nhn 2 s nguyn
khc du, nhn vi s 0.
Cha bi tp 168(a,c) (76 SBT)
Tnh (mt cch hp l)
a) 18.17 - 3.6.7

c) 33.(17 - 5) - 17 (33 - 5)
- HS2: Pht biu cc quy tc nhn 2
s nguyn.
HS trong lp nhn xt, b sung.
Cha bi tp 168 SBT.

a) = 18.17 - 18.7 = 18 (17 - 7)
= 180
c) = 33.17 - 33.5 - 17.33 + 17.5
= 5 (-33 + 17) = -80
Hot ng 2
Luyn tp (30 ph)
Dng 1: Thc hin php tnh (tip)
Bi 1. Tnh :
a) 215 + (-38) - (-58) - 15

b) 231 + 26 - (209 + 26)

c) 5.(-3)
2
- 14.(-8) + (-40)

a) = 215 + (-38) + 58 - 15
= (215 - 15) + (58 - 38)
= 200 + 20 = 220
b) = 231 + 26 - 209 - 26
= 231 - 209 = 22
c) = 5.9 + 112 - 40
= (45 - 40) + 112 = 117
Qua cc bi tp ny cng c li th
t thc hin cc php ton, quy tc
du ngoc.
Bi 114 trang 99 SGK.
Lit k v tnh tng tt c cc s
nguyn x tho mn
a) -8 < x < 8

b) -6 < x < 4

Bi 114 SGK

a) x = -7; -6; -5; ...; 6; 7.
Tng = (-7) + (-6) + ... + 6 + 7.
= [(-7) + 7)] + [(-6) + 6] +... = 0
b) x = -5; -4; ...; 1; 2; 3.
Tng = (-5)+(-4) + ... + 2 + 3.
= [(-5) + (-4)] + [(-3) + 3] + ...
= (-9)
39
Dng 2: Tm x
Bi 118 <99. SGK>
Tm s nguyn x, bit :
a) 2x - 35 = 15
Gii chung ton lp bi a.
- Thc hin chuyn v -35
- Tm tha s cha bit trong php
nhn.
b) 3x + 17 = 2 ;
c) |x-1| = 0.
Cho thm cu d) 4x - (-7) = 27

a) 2x = 15 + 35
2x = 50
x = 50 : 2
x = 25
Gi 3 HS ln bng gii tip:
b) x = -5 ;
c) x = 1.
d) x = 5
Bi 115 <99.SGK>
Tm a Z bit:
a) |a| = 5 ;
b) |a| = 0
c) |a| = -3 ;

d) |a| = |-5|
e) -11.|a| = -22

a) a = 5;
b) a = 0
c) khng c s a no tho mn. V
|a| l s khng m.
d) |a| = |-5| = 5 a = 5
e) |a| = 2 a = 2.
Bi 112 <99.SGK>. vui
GV yu cu HS c bi v hng
dn HS cch lp ng thc:
a - 10 = 2a - 5.

Cho HS th li: a = -5 2a = -10
a - 10 = -5 -10 = -15
2a - 5 = -10 -5 = -15
Vy hai s l: (-10) v (-5)

a - 10 = 2a - 5
-10 + 5 = 2a - a
-5 = a.
Bi 113. trang <99.SGK>
Hy in cc s: 1; -1; 2; -2; 3; -3
vo cc trng hnh vung bn
sao cho tng 3 s trn mi dng,
mi ct hoc mi ng cho u
bng nhau.

2 3 -2
-3 1 5
4 -1 0
40
GV gi : - Tm tng ca 9 s
- Tm tng 3 s mi dng in s.
- Tng ca 9 s l:
1 + (-1) + 2 + (-2) + 3 + (-3) + 4
+ 5 + 0 = 9.
- Tng 3 s mi dng hoc mi ct
l: 9 : 3 = 3
- T tm ra trng dng cui l
(-1), trng ct cui l (-2), ri
in cc cn li.
Dng 3: Bi v c ca s nguyn
Bi 1: a) Tm tt c cc c ca (-12)

b) Tm 5 bi ca 4.
Khi no a l bi ca b, b l c
ca a.

a) Tt c cc c ca (-12) l: 1; 2;
3; 4; 6; 12.
b) 5 bi ca 4 c th l: 0; 4; 8

b
-
a

-2

4

-6

8
3 -6 12 -18 24
-5 10 -20 30 -40
7 -14 28 -42 56
Bi 120 <100.SGK>
Cho hai tp hp A = {3; -5; 7}
B = {-2; 4; -6; 8}
a) C bao nhiu tch ab (vi a A;
b B)
b) C bao nhiu tch > 0; < 0.

c) C bao nhiu tch l bi ca 6.
d) C bao nhiu tch l c ca 20.
a) C 12 tch ab.
b) C 6 tch ln hon 0 v 6 tch nh
hn 0.
c) Bi ca 6 l: -6; 12; -18; 24; 30;-42
d) c ca 20 l: 10; -20
- GV: Nu li cc tnh cht chia ht
trong Z.
Vy cc bi ca 6 c l bi ca (-3);
ca (-2) khng ?
HS nu li 3 tnh cht chia ht trong
Z (trang 97 SGK).
- Cc bi ca 6 cng l bi ca (-3),
ca (-2) v 6 l bi ca (-3), ca (-2)
Hot ng 3
Cng c (6 ph)
- Nhc li th t thc hin cc php
tnh trong mt biu thc (khng
ngoc, c ngoc).
HS: - Nu biu thc khng c ngoc,
ch c cng v tr hoc ch c nhn
v chia lm t tri sang phi.
41
- C nhng trng hp, tnh nhanh
gi tr biu thc ta khng thc hin
theo th t trn m bin i biu
thc da trn cc tnh cht ca cc
php ton.
- Nu biu thc khng ngoc m c
cc php ton cng, tr, nhn, chia,
lu tha th tnh lu tha trc ri
n nhn chia, ri n cng tr...
- Xt xem cc bi gii sau ng hay
sai ?
1) a = - (-a)
2) |a| = -|-a|
3) |x| = 5 x = 5
4) |x| = -5 x = -5

5) 27 - (17 - 5) = 27 - 17 - 5
6) -12 - 2(4-2) = -14.2 = -28
7) Vi a Z th -a < 0
Bi gii:

1) ng.
2) Sai v |a| = |-a|.
3) Sai v |x| = 5 x = 5
4) Sai v khng c s no c
GTT < 0.
5) Sai quy tc b ngoc.
6) Sai th t thc hin php ton.
7) Sai v (-a) c th ln hn 0, = 0,
nh hn 0.
Hot ng 4
Hng dn v nh (1 ph)
n tp theo cc cu hi v cc dng bi tp trong 2 tit n va qua.
Tit sau kim tra 1 tit chng II.

Tit 68 Kim tra chng II
1
Bi 1 (2 im)
a) Pht biu quy tc cng hai s nguyn cng du, quy tc cng hai
s nguyn khc du.
b) p dng tnh: (-15) + (-40)
(+52) + (-70)
42
Bi 2 (2,5 im) Thc hin cc php tnh :
a) (-5) . 8 . (-2) . 3.
b) 125 - (-75) + 32 - (48 + 32)
c) 3. (-4)
2
+ 2 (-5) - 20

Bi 3 (2 im)
a) Tm : |32| ; |-10| ; |0|
b) Tm s nguyn a bit : |a| = 3 ; |a + 1| = -1

Bi 4 (1,5 im) Tm x Z bit :
a) x + 10 = -14
b) 5x - 12 = 48

Bi 5 (1 im)
a) Tm tt c cc c ca (-10)
b) Tm 5 bi ca 6.

Bi 6 (1 im)
Tnh tng tt c cc s nguyn x tho mn: -10 < x < 11

2
Bi 1 (2 im)
a) Pht biu cc tnh cht ca php nhn trong Z.
a) p dng tnh nhanh: (-4) . 33 . (-25)

Bi 2 (2,5 im) Thc hin php tnh :
a) 127 - 18 . (5 + 4).
b) [93 - (20 - 7)] : 16
c) 4.5
2
- 3 (24 - 9)

Bi 3 (2 im)
a) Sp xp cc s nguyn sau theo th t tng dn:
-12; 137; -205; 0; 49 ; -583.
b) So snh tch sau vi 0:
(-42).(-89).58.(-47)
43
Bi 4 (2 im) Tm x Z bit :
a) 2x - 32 = 28;
b) |x - 2| = 3.
Bi 5 (1,5 im)
in ng (), sai (S) vo trng :
a) a = -(-a)
b) |a| = |-a|
c) Cho a N th (-a) l s nguyn m

44

Chng III. Phn s
Tit 69 1. M rng khi nim phn s
A. Mc tiu
HS thy c s ging nhau v khc nhau gia khi nim phn s hc
Tiu hc v khi nim phn s hc lp 6.
Vit c cc phn s m t v mu l cc s nguyn.
Thy c s nguyn cng c coi l phn s vi mu l 1.
Bit dng phn s biu din mt ni dung thc t.
B. Chun b ca gio vin v hc sinh
GV: n chiu v cc phim giy trong hoc bng ph ghi bi tp, khi
nim phn s.
HS: Giy trong, bt d. Bng ph nhm.
n tp khi nim phn s tiu hc.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
t vn v gii thiu s lc v chng III (4 ph)
- GV: Phn s c hc Tiu hc.
Em hy ly v d v phn s?
Trong cc phn s ny, t v mu
u l cc s t nhin, mu khc 0.
Nu t v mu l cc s nguyn th
- HS: V d ... ;
3
1
;
4
3
...
45
d:
4
3
c phi l phn s khng?
Khi nim phn s c m rng
nh th no, lm th no so snh
hai phn s, cc php tnh v phn
s c thc hin nh th no. Cc
kin thc v phn s c ch g vi
i sng ca con ngi. l ni
dung ta s hc chng ny.
- GV ghi bi.

- HS nghe GV gii thiu v chng
III.

Hot ng 2
Khi nim phn s (12 ph)
46
- Em hy ly mt v d thc t trong
phi dng phn s biu th.
- Phn s
4
3
cn
c th coi l
thng ca php
chia 3 chia cho 4.
Vy vi vic dng
phn s ta c
th ghi c kt
qu ca php
chia hai s t
nhin d rng s
b chia c chia
ht hay khng
ht cho s chia
(vi iu kin s
chia khc 0).
Tng t nh vy, (-3) chia cho 4 th
thng l bao nhiu?
- HS: V d c mt
ci bnh chia
thnh 4 phn
bng nhau, ly
i 3 phn, ta ni
rng " ly
4
3

ci bnh".

47
- GV:
3
2
l thng
ca php chia
no?
- GV khng nh:
cng nh
4
3
;
4
3
;
3
2

u l cc phn
s..
Vy th no l mt phn s?

- GV: So vi khi
nim phn s
hc Tiu hc,
em thy khi nim
phn s c
m rng nh th
no?

- HS: (-3) chia cho
4 th thng l
4
3
.
- HS:
3
2
l thng
ca php chia
(-2) cho (-3).

48

Cn iu kin g
khng thay i?

- GV yu cu HS
nhc li dng
tng qut ca
phn s.
- GV a khi nim
"Tng qut" ca
phn s ln mn
hnh, khc su

- HS: phn s c
dng
b
a
vi a, b
Z, b 0.
- HS: tiu hc,
phn s c dng
b
a
vi a, b N, b
0.
Nh vy t v mu ca phn s
khng phi ch l s t nhin m l
s nguyn.
iu kin khng i l mu phi
khc 0.
49
iu kin: a, b Z,
b 0.
Hot ng 3
V d (10 ph)
- GV: Hy cho v
d v phn s?
Cho bit t v
mu ca cc
phn s .
GV yu cu HS ly v d khc dng:
t v mu l 2 s nguyn khc du,
l 2 s nguyn cng du (cng
dng, cng m), t bng 0.
- GV yu cu HS
lm 2? .
Trong cc cch vit sau, cch vit
no cho ta phn s:
a)
7
4
b)
3
25 , 0
c)
5
2

- HS: T ly v d
v phn s ri
ch ra t v mu
ca cc phn s
.

50
d)
4 , 7
23 , 6
e)
0
3
f)
3
0

h)
1
4
g)
a
5
vi a Z (b sung
thm: f, h, g).
- GV hi :
1
4
l mt
phn s, m
1
4
= 4.
Vy mi s
nguyn c th
vit di dng
phn s hay
khng? Cho v
d?
- GV : S nguyn a
c th vit di
dng phn s
1
a
.

- HS tr li
trc lp, gii
thch da theo
dng tng qut
ca phn s.
Cc cch vit l
phn s
a)
7
4
c)
5
2
f)
3
0

h)
1
4
g)
a
5
vi a Z; a 0.

51

HS: Mi s
nguyn u c
th vit di
dng phn s.
V d : 2 =
1
2
; -5 =
1
5
.
Hot ng 4
- GV: a bi tp 1
<5-SGK> ln bng
ph, yu cu HS
- HS ni cc
ng trn hnh
ri biu din cc
52
gch cho trn
hnh.

- GV yu cu HS
hot ng nhm,
lm bi trn giy
trong in sn
:
Bi 2(a, c) 3(b, d) 4 <6 SGK>
phn s:
a)
3
2
ca hnh ch nht.
b)
16
7
ca hnh vung.

- HS hot ng
nhm:
Bi 2. a)
9
2
c)
4
1

Bi 3. b)
9
5
d)
5
14

Bi 4. a)
11
3
b)
7
4

c)
13
5
d)
3
x
vi xZ.
- HS nhn xt bi
lm ca cc
nhm.
- HS suy ngh v
53

- GV kim tra bi
lm ca mt s
nhm.
pht biu trc
lp:

5
7
v
7
5
.
- Vi hai s 0 v (-
2) ta vit c
phn s:
2
0
.

- HS lm bi tp,
GV gi 2 HS ln
bng cha.
a) 23 cm =
100
23
m;
54
Bi 5 <trang 6 -
SGK>.
Dng c hai s 5 v 7 vit thnh
phn s (mi s ch c vit mt
ln).
Cng hi nh vy vi hai s 0 v
(-2)

Bi 6 <trang 4 -
SGK>.
Biu th cc s sau y i dng
phn s vi n v l:
a) Mt: 23 cm; 47 mm.

b) Mt vung : 7 dm
2
; 101 cm
2
.

Bi 8 <trang 4 -
47 mm =
1000
47
m
b) 7 dm
2
=
100
7
m
2
;
101 cm
2
=
10000
101
m
2
.
HS lm v pht
biu trc lp :

a) n 3 n - 3 0
(n Z ) th B l
phn s.
55
SBT>
Cho B =
3 n
4
vi n Z.
a) n phi c iu
kin g B l
phn s.
b) Tm phn s B
bit n = 0; n = 10;
n = -2.

b) n = 0 th B =
3
4

n = 10 th B =
7
4

n = -2 th B =
5
4
.
- HS dng tng
qut ca phn
s l
b
a
vi a, b Z , b
0.
56

- GV: Dng tng
qut ca phn
s l g?

57
Hot ng
Hng dn v nh (2 ph)
- Hc thuc dng tng qut ca
phn s.
Bi tp s 2(b,d) <trang 6-SGK> v bi 1, 2, 3, 4, 7 <trang 3, 4-SBT>
- n tp v phn s bng nhau (
Tiu hc), ly v d v phn s bng
nhau.
- T c phn "C th em cha
bit".
Tit 70 2. Phn s bng nhau
A. Mc tiu
58
HS nhn bit c th no l hai phn s bng nhau.
HS nhn dng c cc phn s bng nhau v khng bng nhau, lp c
cc cp phn s bng nhau t mt ng thc tch.
B. Chun b ca Gio Vin v hc sinh
GV : n chiu, phim giy trong ghi cu hi kim tra, bi tp, phiu hc
tp, bng ph t chc tr chi.
HS : Giy trong, bt d.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (4 ph)
- GV a cu hi
ln mn hnh.
Th no l phn s?
Cha bi tp s 4 <4-SBT>
Vit cc php chia sau di dng
phn s:
a) -3 : 5 b) (-2) : (-7)

c) 2 : (-11) d) x : 5 vi xZ.
- Mt HS ln bng kim tra.
Tr li cu hi.
Cha bi tp s 4 SBT.

a) =
5
3
b) =
7
2

c) =
11
2
d) =
5
x
vi x Z.

Hot ng 2
nh ngha (12 ph)
59
- GV a hnh v
ln mn hnh: C 1
ci bnh hnh ch
nht
Ln 1
Ln 2
(phn t
m l phn ly
i)
Hi mi ln ly i bao nhiu
phn ci bnh?
Nhn xt g v gi tr 2 gi tr phn
s tm c trn? V sao?
- GV : lp 5 ta
hc hai phn
s bng nhau.

- Ln 1 ly i
3
1

ci bnh.
- Ln 2 ly i
6
2

ci bnh.
- HS :
6
2
3
1
=
Hai phn s trn bng nhau v cng
biu din mt phn ca ci bnh.

60
Nhng vi cc
phn s c t v
mu l cc s
nguyn, v d
4
3

v
8
6
lm th no
bit c 2
phn s ny c
bng nhau hay
khng? l ni
dung bi hm
nay, Sau , GV
ghi bi.
- Tr li v d
trn :
6
2
3
1
= .
Nhn cp phn s ny, em hy pht
hin c cc tch no bng nhau?
- HS: C 1.6 = 3.2.

- HS: gi s ly:
10
4
5
2
= .
C 2.10 = 5.4.
- HS: phn s
d
c
b
a
=
nu ad = bc.

61
- Hy ly v d
khc v 2 phn
s bng nhau v
kim tra nhn xt
ny.

- Mt cch tng
qut phn s:
d
c
b
a
= khi no?
iu ny vn ng vi cc phn s
c t, mu l cc s nguyn.
- GV yu cu HS

- HS c nh
ngha SGK.
d
c
b
a
= nu ad = bc.
62
c nh ngha
SGK.
- GV a nh
ngha ln mn
hnh.
Hot ng 3
Cc v d (10 ph)
- GV: Cn c vo
nh ngha trn
xt xem
8
6
v
4
3
c
bng nhau
khng?
- Hy xt xem cc
cp phn s sau
- HS :
8
6
4
3
v (-3).(-
8) = 4.6

(= 24)

63
c bng nhau
khng?

7
4
v
5
3
;
12
3
v
4
1
.

- GV yu cu HS
lm cc bi tp:
a) Tm x Z bit
6
x
3
2
=

b) Tm phn s bng phn s
5
3
.
c) Ly v d v 2 phn s bng nhau.

- GV yu cu HS
hot ng nhm
- HS :
12
3
4
1
=
v (-1). 12
= 4.(-3)

(= -12)
7
4
5
3
v 3.7 5.(-4)
HS lm bi tp
a) -2.6 = 3.x x = -4.

b) ...
15
9
10
6
5
3
=

c) HS t ly v d v 2 phn s
bng nhau.
- HS hot ng
theo nhm.
64
lm
?1 v ?2 v
tm x bit
21
6
7
x
= .

1?
12
3
4
1
= v 1.12 =
4.3

8
6
3
2
v 2.8 3.6

15
9
5
3
v (-3).(-15) = 5.9

9
12
3
4
v 4.9 3.(-12)
2?
5
2
5
2
v -2.5 5.2
Tm x bit
21
6
7
x
= x.21 = 6.7
x =
21
7 . 6
x = 2.
Hot ng 4
Luyn tp - Cng c (18 ph)
- Tr chi: GV c
2 i trng.
Ni dng: Tm cc cp phn s bng
nhau trong cc phn s sau:
16
8
;
10
5
;
5
2
;
2
1
;
3
1
;
10
4
;
4
3
;
18
6
Lut chi: 2 i mi i 3 ngi,

2 i trng HS thnh lp i.
HS: Hai i tham gia tr chi, mi
i 3 ngi (c th ly 1 i nam, 1
i n hoc ly i theo t, trn
tinh thn xung phong)
Kt qu :
3
1
18
6
=

5
2
10
4
=

10
5
2
1
=
.

65
mi i ch c 1 bt (hoc phn)
chuyn tay nhau vit ln lt t
ngi ny sang ngi khc. i no
hon thnh nhanh hn v ng l
thng.
- Bi 8 <trang 9
SGK>
Cho a, b Z (b 0). Chng minh
rng cc cp phn s sau y lun
bng nhau:
a)
b
a
v
b
a
; b)
b
a
v
b
a

Rt ra nhn xt?

p dng: Bi 9
<trang 9 SGK>
Vit mi phn s sau y thnh mt
phn s bng n v c mu dng:
10
11
;
9
2
;
7
5
;
4
3
.

a)
b
a
b
a
=
v a.b = (-a).(-b)
b)
b
a
b
a
=
v (-a).b = (-b). a.
Nhn xt: Nu i du c t v
mu ca mt phn s th ta c
mt phn s bng phn s .
HS lm bi tp:

7
5
7
5
;
4
3
4
3
=

10
11
10
11
;
9
2
9
2
=
.

- HS c lp lm
bi trn phiu
hc tp.
Kt qu :
66
- GV rt ra nhn
xt: Vy ta c
th vit phn s
c mu m thnh
mt phn s
bng n c mu
dng.
- GV yu cu HS
lm trn phiu
hc tp bi 6 v
7(a,d) <trang 8
SGK>
1) Tm x, y Z bit:
1) a) x = 2; b)
y = -7.

2)
a)
12
6
2
1
= ; d)
24
12
6
3

- HS t c bi 10
SGK ri tm cc
cp phn s
67
a)
21
6
7
x
= ; b)
28
20
y
5
=
.
2) in s thch
hp vo vung
a)
12 2
1
= ; d)
24
12 3
=
Bi tp: Th tr
thng minh
T ng thc : 2.(-6) = (-4).3 hy
lp cc cp phn s bng nhau.
GV gi HS t nghin cu bi 10
<trang 9 SGK>.
bng nhau.
Kt qu :
6
4
3
2
;
6
3
4
2

2
4
3
6
;
2
3
4
6
=
.
Hot ng 5
Hng dn v nh (1 ph)
- Nm vng nh ngha hai phn s bng nhau
- Bi tp s 7(b,c), 10 <trang 8, 9 SGK>
Bi 9, 10, 11, 12, 13, 14 <trang 4,5 SBT>
- n tp tnh cht c bn ca phn s.
68
Tit 71 3. Tnh cht c bn ca phn s
A. Mc tiu
Nm vng tnh cht c bn ca phn s.
Vn dng c tnh cht c bn ca phn s gii mt s bi tp n
gin, vit c mt phn s c mu m thnh phn s bng n v c mu
dng.
Bc u c khi nim v s hu t.
B. Chun b ca Gio Vin v Hc sinh
GV : n chiu, cc phim giy trong ghi tnh cht c bn ca phn s v
cc bi tp.
Bng ph nhm, bng t v cc ch lm bi tp 14 <11-SGK>.
HS : Giy trong bt d
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
+ HS1: Th no l
2 phn s bng
nhau? Vit dng
tng qut.
+ HS1 ln bng
kim tra
- Tr li cu hi.
Vit
d
c
b
a
= nu ad = bc.
69

in s thch hp vo vung:
6 12
4
;
3
2
1
=

+ HS2: Cha bi
tp 11, 12 trang 5
SBT.
- Bi 11 SBT: Vit
cc phn s sau
di dng phn
s c mu
dng:
- Lm bi tp: (
li kt qu
ging bi mi).
6
2
12
4
;
6
3
2
1
=

+ HS2 cha bi
tp v nh.

- Bi 11:
71
52
71
52
=

12
4
12
4
=

70

12
4
;
71
52

.

- Bi 12 SBT.
Lp cc cp phn s bng nhau t
ng thc 2.36 = 8.9.

- GV cho HS nhn
xt, cho im 2 HS
c kim tra.
( li kt
qu ging
bi)
- Chun bi 12 SBT
T : 2.36 = 8.9, ta c
.
2
8
9
36
;
2
9
8
36
;
36
8
9
2
;
36
9
8
2
= = = =
Hot ng 2
Nhn xt (10 ph)
GV ch vo bi
tp HS1 v bi
HS nghe ging.
71
tp 11 HS2
cha nu vn
: Da vo nh
ngha hai phn s
bng nhau, ta
bin i mt phn
s cho thnh
mt phn s
bng n m t v
mu thay i.
Ta cng c th
lm c iu
ny da trn tnh
cht c bn ca
phn s Ghi .
GV: C
6
3
2
1
.
Em hy nhn xt: ta nhn c t v
mu ca phn s th nht vi bao
nhiu c phn s th hai?

72
GV ghi .(-3)

6
3
2
1

.(-3)
Rt ra nhn xt:
GV: thc hin
tng t vi cp
phn s :
:(-2)

6
2
12
4
=

:(-2)
GV: (-2) i vi (-4)
v (-12) l g?
Rt ra nhn xt.

GV : Da vo

- HS: Ta nhn
c t v mu
ca phn s
2
1

vi (-3) c
phn s th hai.

73
nhn xt trn
lm ?1 Gii thch
v sao:

2
1
10
5
;
2
1
8
4
;
6
3
2
1
=

=

- HS: Nu ta nhn
c t v mu...
- HS: Ta chia
c t v mu
ca phn s
12
4

cho (-2) c
74
GV yu cu HS
lm ming ?2
phn s th hai.

- HS: (-2) l mt
c chung ca (-
4) v (-12).
- HS: Nu ta chia
c t v mu
ca mt phn
s...
- HS gii thch:
.(-3) :(-4)
6
3
2
1
;
2
1
8
4

75
.(-3)
:(-4)
:(-5)

2
1
10
5
=
;
:(-5)
Hot ng 3
Tnh cht c bn ca phn s (16 ph)
- GV: Trn c s
76
hc Tiu hc,
da vo cc v
d trn. Em hy
rt ra tnh cht
c bn ca phn
s.
- GV: a "Tnh
cht c bn ca
phn s" <trang
10 SGK> ln mn
hnh.
Nhn mnh iu kin ca s nhn,
s chia trong cng thc
m . b
m . a
b
a
= vi m Z, m 0.
n : b
n : a
b
a
= vi n C(a,b).

- HS pht biu
tnh cht c bn
ca phn s nh
SGK trang 10.
77
tp 11 HS2
cha lc u hi:
T
71
52
71
52
=
, ta c th gii thch
php bin i trn da vo tnh cht
c bn ca phn s nh th no?
- GV nhn mnh:
Vy ta c th
vit mt phn s
bt k c mu m
thnh phn s
bng n v c
mu dng bng
cch nhn c t
v mu ca phn
s vi (-1).
- GV: yu cu HS

- HS: Ta c th
nhn c t v
mu ca phn s
vi (-1)
78
hot ng nhm.
Ni dung:
Lm ?3 Vit mi
phn s sau y
thnh mt phn
s bng n v c
mu dng
) 0 b ; Z b , a (
b
a
;
11
4
;
17
5
<

Vit phn s
3
2

thnh 5 phn s
khc bng n.
Hi c th vit
c bao nhiu
.
71
52
) 1 ).( 71 (
) 1 ).( 52 (
71
52
=

=

- HS hot ng
theo nhm.
Bi lm:

11
4
11
4
;
17
5
17
5
=

b
a
b
a
= vi a, b Z, b < 0.

79
phn s nh vy?
(C th tham kho cui trang 10
SGK).

Sau khi HS
trnh by bi .
- GV hi thm:
php bin i
trn da trn c
s no?
Phn s
b
a
c tho mn iu kin
c mu dng hay khng?
- GV mi i din

...
9
6
6
4
3
2
6
4
3
2
=

C th vit c v s phn s nh
vy.

- Mi i din
ca mt nhm
ln trnh by bi
.

80
ni r s nhn
tng trng hp.
- GV: Nh vy mi
phn s c v s
phn s bng n.
Cc phn s
bng nhau l
cc cch vit
khc nhau ca
cng mt s m
ngi ta gi l
s hu t.
- Gi HS c SGK.
i trn da
trn tnh cht
c bn ca phn
s, ta nhn
c t v mu
ca phn s vi
(-1).
b
a
c mu l -b > 0, v b < 0.

81

- GV: Em hy vit
s hu t
2
1
di
dng cc phn
s khc nhau.
Trong dy phn s bng nhau ny,
c phn s c mu dng, c phn
s c mu m. Nhng cc php
bin i c thc hin d dng
ngi ta thng dng phn s c
mu dng.

HS c SGK 3
82
trang 10.
- HS : vit ni tip
nhau
...
6
3
6
3
4
2
4
2
2
1
2
1
=
= =
= =
=
(c th gi 3 em vit ni tip nhau
c dy phn s bng nhau).
Hot ng 4
- GV yu cu HS
pht biu li tnh
cht c bn ca
phn s.
- Cho HS lm bi
tp: "ng hay
sai?"
- HS pht biu
tnh cht c bn
ca phn s.
- Bi tp "ng
hay sai?". Kt
qu:
83

6
2
39
13
=

6
10
4
8

4
3
16
9
=

15 pht =
ng v
= =
3
1
6
2
39
13

Sai v
3
5
6
10
1
2
4
8
=

:3
Sai v
4
3
16
9

:4
ng.

Cc nhm HS hot ng. Mi
84
gi
4
1
gi
60
15
= .
- GV yu cu HS
hot ng nhm
lm bi tp 14 <11
SGK>
: ng khuyn chu iu g?
Gi mt nhm HS ln bng lm trn
bng t (bng c kh nng ht st)
hoc lm trn bng ph.
nhm 4 HS, mi HS trong nhm
tnh 1 dng (3 ch ci ng vi 3
bi) khp li c nhm s c cu tr
li.
Cc ch in vo trng l
CO CONG MAI SAT
CO NGAY NEN KIM

Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
Hc thuc tnh cht c bn ca phn s, vit dng tng qut.
Bi tp v nh s 11, 12, 13 <11-SGK> v s 20, 21, 23, 24 <6,7-SBT>
n tp rt gn phn s.
Tit 72 4. Rt gn phn s
A. Mc tiu
HS hiu th no l rt gn phn s v bit cch rt gn phn s.
HS hiu th no l phn s ti gin v bit cch a phn s v dng ti gin.
Bc u c k nng rt gn phn s, c thc vit phn s dng ti
gin.
85
GV: n chiu v phim giy trong (hoc bng ph) ghi quy tc rt gn
phn s, nh ngha phn s ti gin v cc bi tp. Bng hot ng
nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
GV nu cu hi
kim tra:
- HS1 : Pht biu
tnh cht c bn
ca phn s. Vit
dng tng qut.
Hai HS ln bng
kim tra
- HS1: Tr li cu
hi.
Vit:
m . b
m . a
b
a
= vi m Z, m 0.

n : b
n : a
b
a
= vi n C(a,b).
Cha bi tp 12 <SGK>
86

Cha bi tp s 12 <trang 11 SGK>
in s thch hp vo vung.

a) :3 b)
.4

2
1
6
3

=

28
8
7
2
=
:3
.4
c) : 5 d)
. 7

5
3
25
15

=

63
28
9
4
=
87

- HS2: Cha bi
tp 19 v 23(a)
trang 6 SBT
:5
. 7
- HS2 cha bi
tp.

- Bi 19 SBT.
Mt phn s c th vit di dng
mt s nguyn nu c t chia ht
cho mu (hoc t l bi ca mu).
V d :
3
12
= -4
88
Bi 19 SBT : (tr
li ming)
Khi no mt phn s c th vit di
dng mt s nguyn. Cho v d.

Bi 23(a) SBT: Gii
thch ti sao
cc phn s sau
bng nhau
a)
52
39
28
21
=

- Bi 23(a) SBT
:7
4
3
28
21
=

13 :
7 :

52
39
28
21
=

4
3
52
39
=

=
4
3

:13
Hot ng 2
Cch rt gn phn s (10 ph)
- GV: Trong bi
tp 23(a), ta
- HS: nghe GV t
vn .
89
bin i phn s
28
21
thnh phn s
4
3
, n gin hn
phn s ban u
nhng vn bng
n, lm nh vy
l ta rt gn
phn s. Vy
cch rt gn
phn s nh th
no v lm th
no c phn
s ti gin, l
ni dung bi hm
nay.
- GV ghi bi.
V d 1 : Xt phn s
42
28
.

90
Hy rt gn phn s
42
28
.
- GV ghi li cch
lm ca HS.

- HS: (C th rt
gn tng bc,
cng c th rt
gn ngay mt
ln)
: 2 : 7
91

Trn c s no em lm c nh
vy?
- GV : vy rt
gn mt phn s
ta phi lm th
no?

V d 2: Rt gn phn s
8
4
.
- GV yu cu HS
lm ?1 .
Rt gn cc phn s sau :

3
2
21
14
42
28
= =
: 2 : 7
:14

3
2
42
28
=
:14
C s: da trn tnh cht c bn ca
phn s.
- HS: rt gn
mt phn s ta
phi chia c t
v mu ca phn
92
a)
10
5

b)
33
18

c)
57
19

d)
12
36

- GV: Qua cc v
d v bi tp
trn hy rt ra
quy tc rt gn
phn s.
- GV yu cu HS
nhc li quy tc
.
s cho mt c
chung 1 ca
chng.
- HS:
2
1
4 : 8
4 : ) 4 (
8
4
=
.
- HS lm ?1
Gi 1 HS ln bng lm cu a, b;
1HS khc lm cu c,d.
a)
2
1
5 : 10
5 : 5
10
5
=
.
b)
11
6
3 : 33
3 : 18
33
18
33
18
=

c)
3
1
19 : 57
19 : 19
57
19
= =
d) 3
1
3
12 : 12
12 : 36
12
36
12
36
= = = =

- HS nu quy tc
rt gn phn s
93
- GV a "Quy tc
rt gn" ln mn
hnh.
(trang 12 SGK).
Hot ng 3
Th no l phn s ti gin (15 ph)
- GV: cc bi
tp trn, ti sao
dng li kt
qu: .
3
1
;
11
6
;
2
1

- Hy tm c
chung ca t v
mu ca mi phn
s.
- HS : V cc phn
s ny khng
rt gn c
na.

- c chung ca
t v mu ca
mi phn s ch
l 1.
94
- l cc phn
s ti gin. Vy
th no l phn
s ti gin?

- GV yu cu HS
lm ?2
Tm cc phn s ti gin trong cc
phn s sau:
63
14
;
16
9
;
12
4
;
4
1
;
6
3

- Lm th no
a mt phn s
- Phn s ti
gin (hay phn
s khng rt
gn c na)
l phn s m t
v mu ch c
c chung l 1
v (-1).
- HS lm bi tp,
tr li ming:
Phn s ti gin l :

16
9
;
4
1

- HS : ta phi tip
95
cha ti gin v
dng phn s ti
gin?
Yu cu HS st gn cc phn s
63
14
;
12
4
;
6
3
n ti gin.

- Khi rt gn
2
1
6
3
= ,
ta chia c t
v mu ca phn
s cho 3. S chia:
3 quan h vi t
v mu ca phn
s nh th no?
- Khi rt gn
3
1
12
4
=
, ta chia
tc rt gn cho
n ti gin.

2
1
3 : 6
3 : 3
6
3
= =
3
1
4 : 12
4 : 4
12
4
=

9
2
7 : 63
7 : 14
63
14
= =
- HS : 3 l
CLN(3;6) s
chia l CLN ca
t v mu.

96
c t v mu ca
phn s cho 4. S
chia : 4 quan h
vi gi tr tuyt
i ca t v
mu l |-4| v |12|
nh th no?
- GV : Vy c
th rt gn mt
ln m thu c
kt qu l phn
s ti gin, ta
phi lm th no?
- Quan st cc
phn s ti gin

- HS : |-4| = 4 ; |12| =
12
4 l CLN(4;12) s chia l
CLN ca gi tr tuyt i ca t
v mu.
- HS: Ta phi chia
c t v mu
ca phn s cho
CLN ca cc
gi tr tuyt i
ca chng.
97
nh
9
2
;
3
1
;
2
1
... em
thy t v mu
ca chng quan
h th no vi
nhau.
- Ta rt ra cc
ch sau, khi rt
gn mt phn s.
Gi 1 HS c ch trang 14 SGK.

- Cc phn s ti
gin c gi tr
tuyt i ca t
v mu l hai s
nguyn t cng
nhau.

-1 HS c phn
"Ch " SGK.
Hot ng 4
- GV yu cu HS HS hot ng
98
hot ng nhm
lm bi tp 15 v
17(a,d) trang 15
SGK.
- GV quan st
cc nhm hot
ng v nhc
nh, gp . HS c
th rt gn tng
bc, cng c
th rt gn mt
ln n phn s
ti gin.
- GV yu cu 2
nhm trnh by
ln lt 2 bi.
theo nhm.
- Bi 15 : Rt gn
cc phn s.
a)
5
2
11 : 55
11 : 22
55
22
= =
b)
9
7
9 : 81
9 : 63
81
63
=

c)
7
1
7
1
20 : 140
20 : 20
140
20
=

d)
3
1
25 : 75
25 : 25
75
25
= =

Bi 17(a,d)
a)
64
5
3 . 8 . 8
5 . 3
24 . 8
5 . 3
= =
d)
2
3
2 . 8
) 2 5 ( 8
2 . 8
2 . 8 5 . 8
=

- HS : Rt gn nh
vy l sai v cc
99

biu thc trn
c th coi l
mt phn s,
phi bin i t,
mu thnh tch
th mi rt gn
c. Bi ny sai
v rt gn
dng tng.
100

Bi 17(d) a ra
tnh hung :
3
1
8 5
2 . 8
2 . 8 5 . 8
16
2 . 8 5 . 8
=

Hi rt gn ng hay sai? Sai u?
Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
Hc thuc quy tc rt gn phn s. Nm vng th no l phn s ti gin
v lm th no c phn s ti gin.
Bi tp v nh s 16; 17(b,c,e), 18, 19, 20 trang 15 SGK. Bi 25, 26 trang
7 SBT.
n tp nh ngha phn s bng nhau, tnh cht c bn ca phn s, rt
gn phn s.

101
Tit 73 Luyn tp
A. mc tiu
Cng c nh ngha phn s bng nhau, tnh cht c bn ca phn s,
phn s ti gin.
Rn luyn k nng rt gn, so snh phn s, lp phn s bng phn s
cho trc.
p dng rt gn phn s vo mt s bi ton c ni dung thc t.
GV : n chiu v cc phim giy trong (hoc bng ph) ghi cu hi v
bi tp.
Phiu hc tp ca hc sinh.
n tp kin thc t u chng.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
GV nu cu hi
kim tra :
Hai HS ln bng kim tra
- HS1: Nu quy tc
rt gn phn s
<trang 13 SGK>.
102
- HS1 : Nu quy
tc rt gn mt
phn s? Vic rt
gn phn s l
da trn c s
no?

Cha bi tp
25(a,d) <trang 7
SBT>
Rt gn thnh phn s ti gin
156
26
) d ;
450
270
) a

Vic rt gn
phn s da trn
tnh cht c bn
ca phn s.
Cha bi tp 25
SBT.
Kt qu :
6
1
156
26
) d ;
5
3
450
270
) a =

- HS2: Nu nh
ngha phn s
ti gin <trang
14 SGK>.
Cha bi tp 19
SGK
103
- HS2: Th no l
phn s ti gin?

Cha bi tp 19
<trang 15 SGK>
i ra mt vung (vit di dng
phn s ti gin)
25 dm
2
; 36 dm
2
; 450 cm
2
; 575 cm
2

- GV : yu cu HS
ni r cch rt
gn cc phn s.
Hi : 1 m
2
bng bao nhiu dm
2
,
bng bao nhiu cm
2
.
Cho im HS.
25 dm
2
=
2 2
m
4
1
m
100
25
=
36 dm
2

2 2
m
25
9
m
100
36
= =
450 cm
2
=
2 2
m
200
9
m
10000
450
=
575 cm
2
=
2 2
m
400
23
m
10000
575
=
HS nhn xt bi ca bn.
Hot ng 2
Luyn tp (35 ph)
104
Bi 20 <trang 15
SGK>
Tm cc cp phn s bng nhau
trong cc phn s sau y :
95
60
;
3
5
;
19
12
;
11
3
;
9
15
;
33
9

- GV : tm c
cc cp phn s
bng nhau, ta
nn lm nh th
no?
Hy rt gn cc phn s cha ti
gin. (GV gi HS ln bng)

Ngoi cch ny, ta cn cch no
khc?

- HS : Ta cn rt
gn cc phn s
105

Nhng cch ny khng thun li
bng cch rt gn phn s.
- GV yu cu HS
hot ng nhm
lm bi tp 21
<trang 15 SGK>
Trong cc phn s sau, tm phn s
khng bng phn s no trong cc
phn s cn li :
20
14
;
15
10
;
54
9
;
18
3
;
18
12
;
42
7

n ti gin ri
so snh.
- HS ln bng rt
gn :
11
3
11
3
33
9

3
5
9
15
=
19
12
95
60
95
60
=

Ta cn c th da vo nh ngha 2
phn s bng nhau.
11
3
33
9
v (-9).(-
11)=33.3 (= 99)
3
5
9
15
= v 15.3 = 9.5
(=45)
106

GV Kim tra thm
vi nhm khc.

- HS hot ng
theo nhm, t
trao i tm
cch gii quyt.
Bi gii :
Rt gn cc phn s :
3
2
18
12
;
6
1
12
7
=

6
1
54
9
;
6
1
18
3
18
3
=

=

10
7
20
14
;
3
2
15
10
= =

Vy :
54
9
18
3
42
7
=

v
15
10
18
12
=
Do phn s cn tm l .
20
14

107
- Bi 27 <trang 7
SBT>
Rt gn :
a)
32 . 9
7 . 4
d)
18
3 . 9 6 . 9

b)
15 . 14
21 . 3
f)
49
49 . 7 49 +

GV hng hn HS cng lm phn a
v d.
Phn b v d, HS chun b ri gi 2
em ln bng gii, mi em lm 1
phn.

Mt nhm trnh by bi gii.

a)
72
7
8 . 9
7
8 . 4 . 9
7 . 4
32 . 9
7 . 4
= = =
d)
2
3
2 . 9
) 3 6 ( 9
18
3 . 9 6 . 9
=

b)
10
3
5 . 3 . 7 . 2
7 . 3 . 3
15 . 14
21 . 3
= =
f) . 8
49
) 7 1 ( 49
49
49 . 7 49
=
+
=
+

GV nhn mnh: trong trng hp
phn s c t, mu l mt tng phi
bin i t, mu thnh tch th mi
rt gn c.
Bi 22 <trang 15
SGK>.
in s thch hp vo vung
60 4
3
;
60 3
2
= =
60 6
5
;
60 5
4
= =

Hc sinh lm vic c nhn v cho
bit kt qu
60
45
4
3
;
60
40
3
2
= =
60
50
6
5
;
60
48
5
4
= =

V d :
Cch 1: 40
3
60 . 2
x
60
x
3
2
= = =
Cch 2:
60
40
20 . 3
20 . 2
3
2
= =
108
GV yu cu HS
tnh nhm ra kt
qu v gii thch
cch lm.
- c th dng nh ngha 2 phn s
bng nhau.
- hoc p dng tnh cht c bn ca
phn s.
Bi 26 <trang 7
SBT> Ton
GV a ln mn hnh. Yu cu
HS c tm tt :
Tng s : 1400 cun
Sch ton : 600 cun
Sch vn : 360 cun
Sch ngoi ng : 108 cun
Sch tin hc : 35 cun
Cn li l truyn tranh.
Hi mi loi chim bao nhiu phn
ca tng s sch?

- HS : S truyn
tranh l :
1400 - (600 + 360 + 108 + 35) =
297 (cun)
S sch Ton chim :
7
3
1400
600
=
tng s sch
S sch Vn chim :
35
9
1400
360
=
tng s sch.
S sch ngoi ng chim:
350
27
1400
108
= tng s sch
S sch tin hc chim
40
1
1400
35
=
tng s sch.
S truyn tranh chim
1400
297
tng
109
- GV : Lm th no
tm c s
truyn tranh?
- S sch ton chim bao nhiu phn
ca tng s sch?
Tng t vi cc loi sch khc.
Gi 2HS ln bng
lm tip.

- 1 em tnh s
phn ca sch
Vn v Ngoi
ng.
s sch.
- HS : 297 = 3
3
.11
1400 = 2
3
.5
2
.7
Vy t v mu nguyn t cng
nhau nn phn s
1400
297
l ti gin.
- HS : Lm nh vy
l sai v rt
gn dng
tng, phi thu
gn t v mu,
ri chia c t v
mu cho c
chung 1 ca
chng.
110

- 1 em tnh s
phn ca sch
Tin hc v
truyn tranh.

- GV hi ti to
phn s
1400
297

khng rt gn
c na?
Hy phn tch t v mu thnh nhn
t.

4
3
20
15
10 10
5 10
= =
+
+

111
Bi 27 <trang 16
SGK>
: Mt hc sinh "rt gn" nh
sau:
2
1
10
5
10 10
5 10
= =
+
+

ng hay sai?
- Hy rt gn cho ng
Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
n tp li tnh cht c bn ca phn s, cch rt gn phn s, lu
khng c rt gn dng tng.
Bi tp v nh s 23, 25, 26 trang 16 SGK v s 29, 31, 32, 34 trang 7, 8
SBT.

112
Tit 74 Luyn tp
A. Mc tiu
Tip tc cng c khi nim phn s bng nhau, tnh cht c bn ca phn
s, phn s ti gin.
Rn luyn k nng thnh lp cc phn s bng nhau, rt gn phn s,
chng minh mt phn s cha ch l ti gin, biu din cc phn on
thng bng hnh hc.
Pht trin t duy HS.
GV: n chiu v cc phim giy trong (hoc bng ph) ghi bi tp.
Bng ph hot ng nhm.
HS: Bt d, giy trong, my tnh b ti.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
GV nu bi tp
kim tra:
Hai HS ln kim
tra.
113
- HS1: Cha bi
tp 34 trang 8
SBT.
Tm tt c cc phn s bng phn s
28
21
v c mu l s t nhin nh
hn 19.
- GV hi thm: ti
sao khng nhn
vi 5? Khng
nhn vi cc s
nguyn m?

- HS1: Cha bi
tp 8 SBT.
Bi lm :
Rt gn phn s
4
3
28
21
= .
Nhn c t v mu ca
4
3
vi 2; 3;
4 ta c :
16
12
12
9
8
6
4
3
= = =
- HS2: Cha bi
tp.

Lng nc cn phi bm tip cho
y b l:
5000 lt - 3500 lt = 1500 lt
Vy lng nc cn bm tip bng
10
3
5000
1500
= ca b.

114
- HS2: Cha bi
tp 31 trang 7
SBT ( bi a
ln mn hnh).

Hot ng 2
Luyn tp (35 ph)
Bi 25 <trang 16
SGK>.
Vit tt c cc phn s bng
39
15
m
t v mu s l cc s t nhin c
hai ch s.

115
- GV: u tin ta
phi lm g?
Hy rt gn.

Lm tip th no?

Nu khng c iu kin rng buc
th c bao nhiu phn s bng phn
s
39
15
?
chnh l cc cch vit khc nhau
ca s hu t
13
5
.
Bi 26 <trang 16
SGK>
a bi ln mn hnh.

- HS : Ta phi rt
gn phn s
39
15
.
Rt gn :
13
5
39
15
= .
- HS : Ta phi
nhn c t v
mu ca phn s
13
5
vi cng mt
s t nhin, sao
cho t v mu
ca n l cc
s t nhin c
116
- GV hi: on
thng AB gm
bao nhiu n v
di?
CD = AB
4
3
. Vy CD di bao nhiu
n v di? V hnh.
Tng t tnh di ca EF, GH,
IK. V cc on thng.

Bi 24 <trang 16
SGK>
Tm cc s nguyn x v y bit

84
36
35
y
x
3
= =
Hy rt gn phn s
84
36
.
Vy ta c :
7
3
35
y
x
3
= =
Tnh x? Tnh y?

hai ch s
91
35
78
30
65
25
52
20
39
15
26
10
13
5
= = = = = =
C 6 phn s tho mn bi.
- HS : C v s
phn s bng
phn s
39
15
.

117

- GV pht trin
bi ton trn: Tm
x v y bit :
35
y
x
3
=
Th x v y tnh nh th no?
GV gi cho HS lp tch xy ri tm
cc cp s nguyn tho mn
xy = 3.35 = 105
Bi 23 <trang 16
SGK>
Cho tp hp A = {0; -3; 5}.
Vit tp hp B cc phn s
m
n
m
m, n A (nu c 2 phn s bng
nhau th ch vit mt ln).
- GV: Trong cc
s 0; -3; 5 t s m
c th nhn

- HS : on thng
AB gm 12 n v
di.
CD = = 12 .
4
3
9 (n v di)
EF = 12 .
6
5
= 10 (.v di)
GH = 12 .
2
1
= 6 (.v di)
IK = 12 .
4
5
= 15 (.v di)
118
nhng gi tr
no? mu s n c
th nhn nhng
gi tr no?
Thnh lp cc
phn s. Vit tp
hp B.
- GV lu : . 0
5
0
3
0
= =
. 1
5
5
3
3
= =
Cc phn s bng nhau ch vit 1 i

din.
Bi 36 <trang 8
SBT>
Rt gn
- HS v hnh vo
v.

- HS :
7
3
84
36
=
.
119
35 10290
14 4116
A
=
404 1919 . 2
101 2929
B
+
=
- GV: Mun rt
gn cc phn s
ny, ta phi lm
th no?
Gi HS tm c tha s chung
ca t v mu.

Gi 2 nhm HS ln trnh by bi
Bi 39 <trang 9
SBT> Bi nng
cao. Chng t
rng
2 n 30
1 n 12
+
+
l phn
s ti gin (n N).
7
) 3 (
7 . 3
x
7
3
x
3
=
=
. 15
7
) 3 .( 35
y
7
3
35
y
=
=
- HS : xy = 3.35 =
1.105 = 5.21
= 7.15 = (-
3).(-35) = ...
... ;
105 y
1 x
;
35 y
3 x
=
=
=
=

(c 8 cp s
tho mn).

120
- GV: chng t
mt phn s c
t, mu N l
phn s ti gin,
ta cn chng
minh iu g?
- GV: Gi d l c
chung ca 12n + 1
v 30n + 2.
Hy tm tha s nhn thch hp vi
t v mu sau khi nhn ta c s
hng cha n hai tch bng nhau.
BCNN(12;30) l bao nhiu?
Vy d cng l c chung ca cc
tch .

lm mt n, ta lp hiu hai tch,
kt qu = 1 d l c ca 1 d = 1.
Vy (12n + 1) v (30n + 2) quan h
th no vi nhau?

121
- GV lu : y l
mt phng php
c bn chng
minh mt phn s
cha ch l ti
gin.

- HS : t s m c
th nhn : 0; -3; 5,
mu s n c th
nhn -3; 5.
Ta lp c cc phn s :
5
5
;
3
5
;
5
3
;
3
3
;
5
0
;
3
0

B =
5
5
;
3
5
;
5
3
;
5
0

- GV yu cu HS
hot ng nhm.

122

- HS : Ta phi phn tch t v mu
thnh tch
.
5
2
) 1 294 ( 35
) 1 294 ( 14
35 10290
14 4116
A =
=
) 2 19 .( 101 . 2
) 1 _ 29 ( 101
404 1919 . 2
101 2929
B
+
=
+
=
.
3
2
21
14
21 . 2
28
= = =

- HS: Ta cn
chng minh phn
s c t v
mu l hai s
nguyn t cng
nhau.

BCNN(12; 30) = 60
123
(12n + 1)5 = 60n + 5
(30n + 2).2 = 60n + 4
(12n + 1)5 - (30n + 2).2 = 1.
Trong tp N, s 1 ch c 1 c l 1
d = 1.
(12n + 1) v (30n + 2) nguyn
t cng nhau
2 n 30
1 n 12
+
+
l phn s
ti gin.

Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
n tp tnh cht c bn ca phn s, cch tm BCNN ca hai hay nhiu
s tit sau hc bi "Quy ng mu nhiu phn s".
Bi tp v nh s 33, 35, 37, 38, 40 trang 8, 9 SBT.

Tit 75 5. Quy ng mu nhiu phn s
A. Mc tiu
HS hiu th no l quy ng mu nhiu phn s, nm c cc bc tin
hnh quy ng mu nhiu phn s.
C k nng quy ng mu cc phn s (cc phn s ny c mu l s
khng qu 3 ch s).
Gy cho HS thc lm vic theo quy trnh, thi quen t hc.
124
GV: n chiu v cc phim giy trong ghi bi tp, quy tc quy ng mu
nhiu phn s. Phiu hc tp. Bng ph t chc tr chi.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (5 ph)
- GV: a yu cu
kim tra ln mn
hnh. Gi 2HS ln
lt ln in vo
bng ph.
Kim tra cc php rt gn sau ng hay
sai? Nu sai th sa li

HS1 : lm bi 1; 2
HS2 : lm bi 3; 4.
Bi lm Kt
qu
Cch
lm
Sa
li
Kt
qu
Cch
lm
Sa
li

4
1
64
16
64
16
= =
ng Sai
4
1
16 : 64
16 : 16
64
16
= =

1
1
21
12
21
12
= =
Sai Sai
7
4
3 : 21
3 : 12
21
12
= =

2
3
3 . 14
21 . 3
3 . 14
21 . 3
= =
ng ng
125
=
+
13
13 . 7 13

= 91
13
13 . 7 13
=
+

Sai

Sai
=
+
13
13 . 7 13

= 8
13
) 7 1 ( 13
=
+

Hot ng 2
Quy ng mu hai phn s (12 ph)
GV: t vn
Cc tit trc ta bit mt ng dng
ca tnh cht c bn ca phn s l rt
gn phn s. Tit ny ta li xt thm
mt ng dng khc ca tnh cht c bn
ca phn s, l quy ng mu s
nhiu phn s.
GV: Cho 2 phn s :
7
5
v
4
3
.
- Em hy quy ng
mu hai phn s
ny. Nu cch lm.

126
(HS bit tiu
hc).
- Vy quy ng
mu s cc phn
s l g?

- HS :
28
21
7 . 4
7 . 3
4
3
= = .
28
20
4 . 7
4 . 5
7
5
= = .
- HS : Quy ng
mu s cc
phn s l bin
i cc phn
s cho
thnh cc
phn s tng
127
- Mu chung ca
cc phn s quan
h th no vi mu
ca cc phn s
ban u.

- GV: Tng t, em
hy quy ng mu
hai phn s:
8
5
v
5
3
.

ng bng
chng nhng
c cng mu.
- HS : Mu
chung ca cc
phn s l bi
chung khc 0
ca cc mu
ban u.
- HS pht biu :
40
24
8 . 5
8 . 3
5
3
=
.
40
25
5 . 8
5 . 5
8
5
=
.
- HS : Ta c th
128
- GV: Trong bi lm
trn, ta ly mu
chung ca 2 phn
s l 40; 40 chnh
l BCNN ca 5 v 8.
Nu ly mu chung
l cc bi chung
khc ca 5 v 8
nh : 80; 120; ... c
c khng? V
Sao?
- GV yu cu HS lm
?1 <17 SGK>
Hy in s thch hp vo vung

80 8
5
;
80 5
3
=

120 8
5
;
120 5
3
=

ly mu chung
l cc bi
chung khc
ca 5 v 8 v
cc bi chung
ny u chia
ht cho c 5
v 8.

- HS lm ?1
Na lp lm trng hp (1)
Na lp lm trng hp (2)
Sau 2 em ln bng lm

80
48
16 . 5
16 . 3
5
3

=

80
50
10 . 8
10 . 5
8
5

=

120
72
24 . 5
24 . 3
5
3

=

129
- GV chia lp lm 2
phn, mi phn lm
1 trng hp, ri
gi 2 i din ln
trnh by.

- GV: C s ca
120
75
15 . 8
15 . 5
8
5

=

- HS : C s ca
vic quy ng
mu cc phn
s l tnh cht
c bn ca
phn s.
130
vic quy ng mu
cc phn s l g?

- GV: Rt ra nhn
xt : khi quy ng
mu cc phn s,
mu chung phi l
bi chung khc 0
ca cc mu s.
cho n gin
ngi ta thng
ly mu chung l
BCNN ca cc mu.
Hot ng 3
Quy ng mu nhiu phn s (15 ph)
V d: Quy ng
mu s cc phn

131
s:
8
5
;
3
2
;
5
3
;
2
1
.
- Vi cc phn s
trn, ta nn ly
mu s chung l
s no?
- Hy tm BCNN(2;
3;5;8)

- HS : Mu
chung nn ly
l BCNN(2; 5; 3;
8)
2 = 2
3 = 3, BCNN
(2,3,5,8)
= 2
3
.3.5
5 = 5 = 120
8 = 2
3

120: 2 = 60; 120:50 = 24
120:3 = 40; 120:8 = 15.
Nhn t v mu ca phn s
2
1

vi 60, nhn t v mu ca
phn s
5
3
vi 24,...

132

- Tm tha s ph
ca mi mu bng
cch
ly mu chung chia ln lt cho tng
mu.
GV hng dn HS
trnh by :
8
5
;
3
2
;
5
3
;
2
1
. MC:120
<60> <24> <40> <15>
- HS nu c
ni dung c
bn ca 3 bc
:
+ Tm mu chung (thng l
BCNN ca cc mu)
+ Tm tha s ph.
+ Nhn t v mu ca mi phn
s vi tha s ph tng ng
133
Q :
120
75
;
120
80
;
120
72
;
120
60

- Hy nu cc bc
lm quy ng
mu nhiu phn s
c mu dng?
(GV ch vo cc bc lm v d trn
gi cho HS pht biu).
- GV a "Quy tc
quy ng mu
nhiu phn s" ln
mn hnh (SGK
trang 18).
134
- GV yu cu HS
hot ng nhm
lm
?3 theo phiu
hc tp (hoc
bng nhm).
135
Nhm trng ......
Bi tp: Quy ng mu cc phn s :

30
7
v
12
5
Tm mu chung
Tm TSP <...> <...> 12 = ...
Nhn Q ___ v ___ 30 = ...
BCNN
(12,30)
= ...

Nhn
xt bi
lm
ca
mi
nhm
136
Hot ng 4
Luyn tp - Cng c (12 ph)
GV : Nu quy tc
quy ng mu
nhiu phn s c
mu dng.
- Yu cu HS lm
bi tp 28 trang 19
SGK.
Quy ng mu cc phn s sau
56
21
;
24
5
;
16
3

Trc khi quy ng mu, hy nhn xt
xem cc phn s ti gin cha?

Hy rt gn, ri quy ng mu cc phn
s.

HS nhc li quy
tc.

137

- Tr chi : Ai
nhanh hn.
Quy ng mu cc phn s :
3
1
;
25
13
;
30
12

Lut chi: Mi i gm 3 ngi, ch c
1 bt d (hoc 1 vin phn), mi ngi
thc hin mt bc ri chuyn bt cho
ngi sau, ngi sau c th cha bi cho
ngi trc.
i no lm ng v nhanh l thng.
- HS : cn phn
s
56
21
cha ti
gin.
8
3
56
21
=
.
Quy ng mu:
8
3
;
24
5
;
16
3
. MC:48
<3> <2> <6>

48
18
;
48
10
;
48
9
.
Hai i ln chi 2 bng ph.
Cc nhm cng lm thi ua vi
cc bn trn bng. Nhn xt, b
xung.
Bi gii :
5
2
30
12
=
3
1
;
25
13
;
5
2
. MC: 75
<15> <3> <25>

75
25
;
75
39
;
75
30
.

138
Hot ng 5
Hng dn v nh (1 ph)
Hc thuc quy tc quy ng mu nhiu phn s.
Bi tp s 29, 30, 31 trang 19 SGK. s 41, 42, 43 trang 9 SBT.
Ch cch trnh by cho gn v khoa hc.

139
Tit 76 luyn tp
A. Mc tiu
Rn luyn k nng quy ng mu s cc phn s theo 3 bc (tm mu
chung, tm tha s ph, nhn quy ng). Phi hp rt gn v quy ng
mu, quy ng mu v so snh phn s, tm quy lut dy s.
Gio dc HS thc lm vic khoa hc, hiu qu, c trnh t.
GV : n chiu v cc phim giy trong ghi cu hi v bi tp.
Phng to hai bc nh SGK trang 20 v bng ph (hoc bng t) gii
bi " vui".
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
GV nu yu cu
kim tra:
- HS1: Pht biu
Hai HS ln bng
kim tra.
- HS1: Pht biu
140
quy tc quy
ng mu nhiu
phn s dng.
Cha bi tp 30(c) <trang 19 SGK>
Quy ng mu cc phn s :

40
9
;
60
13
;
30
7

- HS2: Cha bi 42
<trang 9 SBT>
Vit cc phn s sau di dng phn
s c mu l 36.
5 ;
24
6
;
2
1
;
3
2
;
3
1

quy tc quy
ng mu
<trang 18 SGK>
Bi tp :

40
9
;
60
13
;
30
7
30 =
2.3.5

<4> <2> <3>
60 = 2
2
.3.5
141

40 = 2
3
. 5
Quy ng mu :
MC = 2
3
.3.5
120
27
;
120
26
;
120
28
=
120

142
- HS2:
Vit cc phn s di dng ti
gin, c mu dng
1
5
;
4
1
;
2
1
;
3
2
;
3
1
. MC : 36
<12> <12> <18> <9> <36>
Quy ng mu :

36
180
;
36
9
;
36
18
;
36
24
;
36
12
.
Hot ng 2
Luyn tp (35 ph)
Bi 1: Quy ng
mu cc phn s
sau (bi 32, 33
trang 19 SGK)
a)
21
10
;
9
8
;
7
4

GV lm vic cng HS cng c li
cc bc quy ng mu. Nn a ra
cch nhn xt khc tm mu
chung.
Nu nhn xt v hai mu : 7 v 9.
BCNN (7,9) l bao nhiu ?

143
63 c chia ht cho 21 khng ?
Vy nn ly MC l bao nhiu ?

Gi 1 HS ln bng lm tip.

b)
11 . 2
7
3 . 2
5
3 2
=

c) .
28
3
;
180
27
;
35
6

GV lu HS trc khi quy ng
mu cn bin i phn s v ti gin
v c mu dng.

- HS : 7 v 9 l 2
s nguyn t
144
cng nhau.
BCNN (7, 9) = 63.
63 c chia ht c 21
MC = 63
Ton lp lm vo v, 1 HS ln bng
lm.

21
10
;
9
8
;
7
4
. MC : 63

<9> <7> <3>

63
30
;
63
56
;
63
36

HS ton lp lm bi tp, gi hai HS
ln bng lm phn b, c.
b)
11 . 2
7
;
3 . 2
5
3 2
. MC: 2
3
.3.11

<22> <3>
= 264
.
264
21
;
264
110

c) .
28
3
;
20
3
;
35
6

35 = 5.7

<4> <7> <5>
20 = 2
2
.5
145

140
15
;
140
21
;
140
24

28 = 2
2
.7

MC: 2
2
.5.7
= 140
HS nhn xt, b sung cc bi lm
trn bng.
Bi 2: Rt gn ri
quy ng mu
cc phn s (bi
35 trang 20 SGK
v bi 44 trang 9
SBT)
a)
150
75
;
600
120
;
90
15

- GV yu cu HS rt gn phn s.
a) HS ton lp
lm bi tp.
1 HS ln bng rt gn phn s :

2
1
;
5
1
;
6
1
.
Mt HS khc tip tc quy ng
mu : MC : 6.5 = 30.
Tm tha s ph ri quy ng mu:

30
15
;
30
6
;
30
5
.

146
- Quy ng mu v phn s.

b)
119 3 . 63
17 . 2 9 . 6
v
9 5 . 6
7 . 3 4 . 3
+
+

- rt gn cc phn s ny trc
tin ta phi lm g ?
GV yu cu 2 HS ln rt gn hai
phn s.

Gi tip 1 HS tip tc quy ng mu
2 phn s.
HS: Ta phi bin i t v mu
thnh tch ri mi rt gn c.
9 5 . 6
7 . 3 4 . 3
+
+

119 3 . 63
17 . 2 9 . 6

=
) 3 10 ( 3
) 7 4 ( 3
+
+
=
) 17 27 ( 7
) 17 27 ( 2

=
13
11
=
7
2

7
2
;
13
11
MC = 13.7

<7> <13>
= 91
Q :
91
26
;
91
77
.
Bi 3: vui (bi
36 trang 20 SGK)
GV a ra bng ph c 2 bc nh
trang 20 SGK phng to v bi ln
bng.
GV chia lp lm 4 dy, HS mi dy
bn xc nh phn s ng vi 2 ch
ci theo yu cu ca bi (c nhn
HS lm bi trn giy trong a
ln mn hnh kim tra).

Sau gi mi dy bn 1 em ln
in ch vo trn bng ph.

HS lm bi theo 4
dy bn.
Kt qu :
12
5

9
5

2
1

40
11

10
9

H O I A N M Y S O N

10
9

40
11

12
11

18
7

2
1

147

Bi 4 (bi 45
trang 9 SGK)
So snh cc phn s sau ri nu
nhn xt :
a)
2323
1212
v
23
12

b)
41
34
4141
3434
=

Bi 5 (bi 48
trang 10 SBT)
Tm phn s c mu bng 7, bit
rng khi cng t vi 16, nhn mu
vi 5 th gi tr phn s khng
i.
N :
=
10
5
2
1
M:
12
11

H:
12
5
S:
18
7

Y:
40
11
A:
14
11

O:
=
20
18
10
9
I:
=
18
10
9
5

148
GV : Gi t s l
x. (x Z).
Vy phn s c dng nh th no ?
Hy biu th bi bng biu thc ?
Hai phn s bng nhau khi no ?
) bc ad nu
d
c
b
a
( = =
Thc hin cc php bin i
tm x.

HS hot ng theo nhm (gi cc
em hy rt gn trc, lu :
12.101 = 1212)
149
Bi gii :

2323
1212
101 . 23
101 . 12
23
12
= =

4141
3434
101 . 41
101 . 34
41
34
=

Nhn xt :
cd . cd
ab . ab
cd
ab
=
V :
cdcd
abab
101 . cd
101 . ab
cd
ab
= =

HS : phn s c dng
7
x
.

35
16 x
7
x +
=
35.x = 7(x + 16)
35x = 7x + 112
35x - 7x = 112
28x = 112
x = 112 : 28
x = 4 ( Z)
Vy phn s l :
7
4
.
Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
150
n tp quy tc so snh phn s ( Tiu hc) so snh s nguyn, hc li
tnh cht c bn, rt gn, quy ng mu ca phn s.
Bi tp s 46, 47 trang 9, 10 SBT.
Tit 77 6. So snh phn s
A. Mc tiu
HS hiu v vn dng c quy tc so snh hai phn s cng mu v
khng cng mu, nhn bit c phn s m, dng.
C k nng vit cc phn s cho di dng cc phn s c cng mu
dng, so snh phn s.
GV : n chiu v cc phim giy trong (hoc bng ph) ghi bi, quy
tc so snh phn s.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
151
GV yu cu HS1
cha bi tp 47
trang 9 SBT.
So snh 2 phn s :
5
2
v
7
3
.
Lin :
5
2
7
3
> v
35
15
7
3
= v
35
14
5
2
= ;
m
35
14
35
15
> nn
5
2
7
3
> .
Oanh :
5
2
7
3
> v 3 > 2 v 7 > 5.
Theo em, bn no ng ? V sao.
Em c th ly mt v d khc
chng minh cch suy lun ca Oanh
l sai khng ?

HS2 : in du > ;
< vo vung :
HS1 : (tr li
ming)
Bn Lin ng v theo quy tc so
snh 2 phn s hc, sau khi quy
ng mu hai phn s, ta c 15 >
14
35
14
35
15
>

5
2
7
3
>

Bn Oanh gii thch sai.
HS: c th ly mt v d no , v
d:
2
1
v
10
3
c 3 > 1; 10 > 2 nhng
2
1
10
3
< .
HS2 : in
vung
(-25) <
(-10)
152
(-25) (-10)
1 (-1000)
1 >
(-1000)
Nu qui tc so snh 2 s m, quy tc
so snh s dng v s m.
Pht biu quy tc so snh s
nguyn (2 s m, s dng v s
m).
Hot ng 2
So snh 2 phn s cng mu (10 ph)
Trong bi tp trn ta c
35
14
35
15
> .
Vy vi cc phn s c cng mu
(t v mu u l s t nhin) th ta
so snh nh th no ?
Hy ly thm v d minh ho.
i vi hai phn s c t v mu l
cc s nguyn, ta cng c quy tc.
HS : Vi cc phn s c cng mu
nhng t v mu u l s t nhin,
phn s no c t ln hn th phn
s ln hn.

HS ly thm 2 v d minh ho.

153
"Trong hai phn s c cng mt
mu dng, phn s no c t ln
hn th ln hn".
V d : So snh
4
1
v
4
3

So snh
8
1
v
8
5
.
- Yu cu HS lm
?1
in du thch hp (< ; >) vo
vung :
3
2
3
1
;
9
7
9
8

11
0
11
13
;
7
6
7
3

- Nhc li quy
tc so snh 2 s
nguyn m ? quy
tc so snh s
nguyn dng
vi s 0, s

HS
4
1
4
3
<
v (-3) < (-1) v 4 > 0

8
1
8
5
> v 5 > (-1) v 8 > 0
HS lm bi tp ?1

3
2
3
1
;
9
7
9
8
>

<

11
0
11
13
;
7
6
7
3
<

>
HS : Trong 2 s nguyn m, s no
c GTT ln hn th s nh hn.
Mi s nguyn dng ln hn s 0.
Mi s nguyn m nh hn s 0.
S nguyn dng ln hn mi s
nguyn m.
HS : Bin i cc phn s c cng
mu m thnh cng mu dng ri
so snh.
154
nguyn m vi s
0, s nguyn
dng vi s
nguyn m.
GV : So snh :

7
4
v
7
3
;
3
2
v
3
1

.

Hot ng 3
So snh hai phn s khng cng mu (15 ph)
GV : Hy so snh
phn s
4
3
v
5
4
.
GV yu cu hc sinh hot ng
nhm t tm cu tr li. Qua
hy rt ra cc bc so snh hai
phn s khng cng mu.
Sau khi cc nhm lm 5 pht GV
HS hot ng theo nhm.
So snh
4
3
v
5
4
.
So snh
> <
5
4
3
v
> <
4
5
4
. MC : 20
So snh
20
15
v
20
16
.
C
20
15
>
20
16

4
3
>
5
4
.
Cc bc lm (pht biu li)
- bin i cc phn s c mu m
thnh mu dng.
155
yu cu mt nhm ln trnh by bi
gii ca mnh.
Cho cc nhm khc gp kin.
Sau cho HS t pht hin ra cc
bc lm so snh hai phn s
khng cng mu.

- GV yu cu HS
nu quy tc so
snh hai phn s
khng cng mu
?
- GV a quy tc
ln mn hnh
nhn mnh.
- Gv cho HS lm
- qui ng mu cc phn s.
- so snh t ca cc phn s quy
ng, phn s no c t ln hn
th ln hn.
- HS pht biu
quy tc <SGK tr
23>.

- HS c lp lm
156
?2 so snh cc
phn s sau :
a)
18
17
v
12
11

b)
72
60
v
21
14

?2
Sau 2 HS ln bng lm
a)
18
17
v
12
11
. MC : 36

<3> <2>

36
34
v
36
33

36
34
36
33
>

18
17
12
11
>
.
Em c nhn xt g v cc phn s
ny?
Hy rt gn, ri quy ng phn
s c cng mu dng.

- GV yu cu 1 HS
c ?3
GV hng dn HS so snh
5
3
vi 0.
Hy quy ng mu ? Vit s 0 di
dng phn s c mu l 5. So snh
hai phn s.
Tng t hy so snh :
HS : Cc phn s ny cha ti gin.

6
5
72
60
;
3
2
21
14
=

Quy ng mu :
> < > <
1 2
6
5
;
3
2
.

6
5
;
6
4

C
6
5
6
4
<

72
60
21
14
<
.
HS : 0 =
5
0

0
5
3
5
0
5
3
> > .
HS : 0
3
2
3
0
3
2
3
2
>
> =

0
5
3
5
0
5
3
<
<

0
7
2
7
0
7
2
7
2
<
<

HS : Nu t v mu ca phn s
cng du th phn s ln hn 0.
Nu t v mu ca phn s khc
du th phn s nh hn 0.

157

7
2
;
5
3
;
3
2
vi 0.
- GV : Qua vic so
snh cc phn s
trn vi s 0, hy
cho bit t v
mu ca phn s
nh th no th
phn s ln hn
0 ? nh hn 0 ?
GV yu cu 1 HS
c "Nhn xt"
trang 23 SGK.
p dng : Trong cc phn s sau
phn s no dng? phn s no m?

3
0
;
8
7
;
49
41
;
5
2
;
16
15

HS : phn s dng l :
49
41
v
5
2

phn s m l :
8
7
v
16
15
.
Hot ng 4
158
Bi 38 (trang 23
SGK)
a) Thi gian no di hn :
. h
4
3
v h
3
2

b) on thng no ngn hn :
m
4
3
hay m
10
7
.

Bi 40 <24 SGK>
Li no sm
nht.
GV a bi ln mn hnh.

HS lm bi tp.
a) . h
4
3
v h
3
2
MC : 12.
<4> <3>
. h
12
9
v h
12
8

C h
12
8
h
12
9
> hay
4
3
h di hn
3
2
h
b) m
4
3
v m
10
7
. MC : 20.
<2> <5>
m
20
15
v m
20
14

C m
20
15
m
20
14
< hay m
10
7
ngn
hn m
4
3
.
HS hot ng
nhm :
Kt qu :
a) A:
6
2
; B :
12
5
; C :
15
4

<10> <5> <4>
D:
20
8
; E:
30
11
.
<3> <2>
b) MC : 60.

60
22
;
60
24
;
60
16
;
60
25
;
60
20

159

Bi 57 trang 11
SBT
in s thch hp vo vung

15
7
40 15
8
< <

GV : tm c s thch hp
vung, trc ht ta cn lm g ?
Tm mu chung v cc tha s ph
tng ng ?

- Quy ng mu
cc phn s.

12
5
20
8
30
11
6
2
15
4
< < < <
Vy li B sm nht.

HS : cn phi quy ng mu cc
phn s.
120 5 . 3 . 2 MC
5 . 2 40
5 . 3 15
3
3
= =
=
=

15
7
40 15
8
< <

<8> <3> <8>

120
56
120
3 .
120
64
< <

-64 < . 3 < -56.
( . 3) l -63; -60; -57
l -21; -20; -19.
160
- Suy ra quan h
gia cc t thc.
T tm ra s
cn in
vung.
Hot ng 5
Hng dn v nh (3 ph)
Nm vng quy tc so snh hai phn s bng cch vit chng di dng
hai phn s c cng mu dng.
Bi tp v nh s 37, 38(c,d), 39, 41 trang 23, 24 SGK
Bi s 51, 54 trang 10, 11 SBT.
Hng dn bi 41 SGK : Dng tnh cht bc cu so snh hai phn s :
nu
q
p
d
c
v
d
c
b
a
> > th
q
p
b
a
> .
V d : So snh
10
11
v
7
6
. C
10
11
1
7
6
< <
10
11
7
6
<
Tit 78 7. Php cng phn s
A. Mc tiu
HS hiu v p dng c quy tc cng hai phn s cng mu v khng
cng mu.
161
C k nng cng phn s nhanh v ng
C thc nhn xt c im ca cc phn s cng nhanh v ng (c
th rt gn cc phn s trc khi cng).
B. Chun b
GV: Bng trc nghim (my chiu + giy trong hoc bng ph) ghi bi
44, 46 <26, 27 SGK>.
HS: Bng nhm, bt vit bng
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
- HS1: Mun so
snh hai phn s
ta lm th no?
Cha bi 41 <24 SGK> cu a,b.

+ Mun so snh
hai phn s ta
vit chng di
dng hai phn
s c cng mu
dng ri so
snh cc t vi
nhau :
Phn s no c t ln hn l phn
s ln hn.
162

- GV: Em no cho
c bit quy tc
cng 2 phn s
hc tiu
hc. Cho v d.

Cha bi 41 (a,b)
a)
10
11
v
7
6

c
10
11
7
6
1
7
6
1
10
11
<
<
>
.
b)
7
2
v
17
5

c
7
2
17
5
0
7
2
0
17
5
<
>
<

- HS : * Mun cng
2 phn s c
cng mu s ta
cng 2 t s vi
nhau cn gi
nguyn mu s.
* Mun cng hai phn s khc mu
s ta vit hai phn s c cng mu,
ri cng hai t s gi nguyn mu
s.

V d:
5
6
5
4 2
5
4
5
2
=
+
= +
4
5
4
3
4
2
4
3
2
1
= + = + .
163

- GV: Ghi ra gc
bng dng tng
qut pht biu
ca hc sinh.
m
b a
m
b
m
a +
= +
(a, b, m N; m 0)
bd
bc ad
bd
bc
bd
ad
d
c
b
a +
= + = +
(a, b, c, d N; b, d
0)
- GV: Quy tc
trn vn c p
dng i vi cc
phn s c t v

164
mu l cc s
nguyn. chnh
l ni dung bi
hm nay.
Hot ng 2
Cng hai phn s cng mu (12 ph)
GV cho HS ghi li
v d ly trn
bng.
Yu cu hc sinh ly thm mt s v
d khc trong d c phn s m t
v mu l cc s nguyn.

- GV: Qua cc v
d trn bn no
nhc li quy tc
cng 2 phn s
a) V d :
5
6
5
4 2
5
4
5
2
=
+
= +
3
1
3
1 2
3
1
3
2
=
+
= +

9
5
9
) 7 ( 2
9
7
9
2
9
7
9
2
=
+
=
+ =
+
HS pht biu nh SGK (25)
b) Quy tc : SGK
<25>
c) Tng qut :
165
c cng mu s.
Vit tng qut.

GV cho HS lm ?1
gi 3 HS ln bng
lm.
m
b a
m
b
m
a +
= +
(a, b, m Z; m 0).

HS1:
a) . 1
8
8
8
5
8
3
= = +
HS2:
b) .
7
3
7
) 4 ( 1
7
4
7
1
=
+
=
+
HS3 :
21
14
18
6
+
166

GV: Em c nhn
* C 2 phn s
u cha ti
gin.

* Nn rt gn v
phn s ti gin.
HS3 :
.
3
1
3
) 2 ( 1
3
2
3
1
21
14
18
6
=
+
=
+ =
+

167
xt g v cc
phn s
18
6
v
21
14
.
* Theo em ta nn
lm nh th no
trc khi thc
hin php cng.
* Em hy thc
hin php tnh.
GV : ch trc
khi thc hin
php tnh ta nn
quan st xem
cc phn s

HS: Cng 2 s
nguyn l
trng hp
ring ca cng
hai phn s v
mi s nguyn
u vit c
di dng phn
s c mu bng
1.
V d : -5 + 3 =
1
3
1
5
+

= . 2
1
2
1
3 5
=
=
+

HS1:
168
cho ti gin
cha. Nu cha
ti gin ta nn
rt gn ri mi
thc hin php
tnh.
GV cho HS lm
?2 <25 SGK>.

a)
25
) 8 ( 7
25
8
25
7
25
8
25
7 +
= +

= .
5
3
25
15
=

HS2 :
.
3
2
6
4
6
) 5 ( 1
6
5
6
1
=
=
+
=
+
169

Cng c GV cho HS lm bi 42 cu
a,b <26>
a)
25
8
25
7
+
.

b)
6
5
6
1
+
GV : Ch rt gn kt qu.
Hot ng 3
Cng hai phn s khng cng mu (12 ph)
170
* Mun cng 2
phn s khng
cng mu ta lm
th no?
* Mun quy ng
mu s cc phn
s ta lm th
no?
- GV ghi tm tt
cc bc qui
ng vo gc
bng HS nh.
* Ta phi quy
ng mu s
cc phn s.
HS : Pht biu li
qui tc qui ng
mu s cc phn
s.

171
- GV cho v d :
7
3
5
2
+
Gi HS ng ti ch nu cch lm.

GV cho HS c lp lm ?3 sau
gi 3 HS ln bng.

HS :
. 35 : MSC .
35
15
35
14
7
3
5
2
+ =
+
<7> <5>
.
35
1
35
) 15 ( 14
=
+
=
?3 HS1:
a) . 15 : MSC .
15
4
15
10
15
4
3
2
+
= +

<5>
.
5
2
15
6
15
4 10
=
=
+
=
HS2:
b)
10
9
15
11
10
9
15
11
+ =
+ .

172
GV : Qua cc v
d trn em hy
nu quy tc
cng hai phn s
khng cng mu
s.
GV gi vi HS
pht biu li.
Cng s : GV cho HS lm bi 42
cu c,d <26>
Gi 2 HS ln bng.

<2> <3>
MSC: 30
30
) 27 ( 22
30
27
30
22 +
=
+ =
.
6
1
30
5
=
=

HS3:
c) 7 : MSC . 3
7
1
3
7
1
+
= +

.
7
20
7
21
7
1
= +
=

* HS pht biu
nh SGK <26>

173

HS1 :
c)
39
14
39
18
39
14
13
6
+ =
+
.
39
4
39
) 14 ( 18
=
+
=
174
HS2 :
d)
) 5 ( ) 9 (
9
2
5
4
18
4
5
4
18
4
5
4
+ =
+ =
+
45
26
45
) 10 ( 36
45
10
45
36
=
+
=
+ =
Hot ng 4
Cng c (12 ph)
Bi 44 (26 SGK)
in du (<, >, =) vo trng
a) 1
7
3
7
4

b)
11
8
22
3
22
15
+

c)
5
1
3
2
5
3
+
d)
7
4
14
1
4
3
6
1
+
+
HS hot ng
theo nhm:
Kt qu:
a) 1
7
3
7
4
=

b)
11
8
22
3
22
15
<

c)
5
1
3
2
5
3
+ >
d)
7
4
14
1
4
3
6
1
+ <
+
GV yu cu HS:
175
thc hin php
tnh, rt gn, so
snh.
GV a bng
trc nghim
(bng ph) ghi bi
46 <27>
Cho x =
3
2
2
1
+ . Hi gi tr ca x l
s no trong cc s sau : (hy n n
vo gi tr m em chn)
a)
6
1
) c ;
5
1
) b ;
5
1

d) .
6
7
) e ;
6
1

Yu cu HS gii thch ti sao chn
gi tr x l .
6
1

176

HS chn .
6
1

Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
Hc thuc quy tc cng phn s.
Ch rt gn phn s (nu c th) trc khi lm hoc kt qu.
Bi tp v nh : Bi 43, 45 (26 SGK)
Bi 58, 59, 60, 61, 63 SBT <12>.

Tit 79 Luyn tp
A. Mc tiu
Hc sinh bit vn dng qui tc cng hai phn s cng mu v khng cng
mu.
C k nng cng phn s nhanh v ng.
C thc nhn xt c im ca cc phn s cng nhanh v ng (c
th rt gn phn s trc khi cng, rt gn kt qu).
GV : 2 bng ph (my chiu, giy trong) ghi bi 62(b) SBT hc sinh
chi tr chi.
177
HS: Bng nhm, bt vit bng.
c. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
Kim tra HS1:
1. Nu quy tc
cng 2 phn s
c cng mu s.
Vit cng thc
tng qut.
2. Cha bi 43 (c,
d) <26 SGK>
Tnh tng
HS1: Pht biu quy tc. Vit cng thc
tng qut, c lp nhn xt.

2. Cha bi tp :
c) . 0
7
1
7
1
42
6
21
3
= +
= +

d)
28 : MSC .
7
5
4
3
21
15
24
18
) 4 ( ) 7 (

28
41
28
20
28
21
=
= .
178
c)
42
6
21
3
+

d) .
21
15
24
18

Kim tra HS2:
1. Nu quy tc
cng hai phn s
khng cng mu
s.
2. Cha bi 45 <26
SGK>.
Tm x bit
a)
4
3
2
1
x +
=
b) .
30
19
6
5
5
x
+ =

HS2 : Pht biu
quy tc, c lp
nhn xt.

a)
4
1
4
3
4
2
4
3
2
1
x = +
= +
=
b) .
30
19
6
5
5
x
+ =
30
19
30
25
5
x
+ =
30
6
5
x
=
5
1
5
x
=
x = 1.

179
Hot ng 2
Luyn tp (28 ph)
Bi 1: Cng cc
phn s sau:

a)
5
2
6
1
+
b)
4
7
5
3
+
c) (-2) +
6
5

Bi 2 (Bi 59 SBT)
Cng cc phn
s
Gi 3 HS ln bng lm ng thi 3
cu a, b, c.
HS1 : a) .
30
17
30
12
30
5
5
2
6
1
) 6 ( ) 5 (
= + = +
HS2: b)
20
23
20
35
20
12
4
7
5
3
) 5 ( ) 4 (
+ =
+
HS3:
c) (-2) +
6
5
=
6
17
6
5
6
12
=

Gi 3 HS ln bng lm ng thi 3
cu a, b,c.
HS1 : a)
8
5
8
1
8
5
8
1
+

=
4
3
8
6
=

HS2 : b)
39
12
13
4
+ =
13
4
13
4
+ = 0.
HS3: c)
28
1
21
1
+
=
84
3
84
4
+

=
12
1
84
7
=
.

* HS c bi
v nhn xt.
* Trc khi lm
180

a)
8
5
8
1
+

b)
39
12
13
4
+
c)
28
1
21
1
+
.
Qua bi ny lu HS rt gn kt
qu nu c.

Bi 3 (Bi 60 SBT):
Cng cc phn
s.
Yu cu HS c bi v nhn xt
trc khi thc hin php cng ta nn
lm th no? V sao?

a)
58
16
29
3
+

b)
45
36
40
8
+

php cng ta
nn rt gn
phn s a
v phn s ti
gin v khi qui
ng mu s s
gn hn. Sau
gi 3 HS ln bng
lm theo nhn
xt.
HS1: a)
29
5
29
8
29
3
58
16
29
3
= +
= +

HS2: b)
.
5
3
5
4
5
1
45
36
40
8
=
+ =
+
181
c)
27
15
18
8
+

HS3:
c)
. 1
9
9
9
5
9
4
27
15
18
8
=

Bi 4 (Bi 63 SBT).
Ton .
GV gi 1 HS c
bi v tm tt
bi.
GV gi : Nu lm
HS c bi, tm tt bi.
Tm tt : Nu lm ring.
Ngi th nht lm mt 4 gi
Ngi th hai lm mt 3 gi
Nu lm chung th mi gi lm
c bao nhiu phn cng vic
HS : 1 gi c hai
ngi cng lm
c
4
1
+
3
1
cng
vic.
182
ring th mt gi
mi ngi lm
c my phn
cng vic?
GV: Nu lm
chung mi gi c
hai ngi cng
lm s c bao
nhiu phn cng
vic.

GV: Gi 1 HS ln
bng.

Mt HS ln bng gii cn HS c
lp lm vo v.
Bi gii
Mt gi ngi th nht lm c
4
1
cng vic.
Mt gi ngi th 2 lm c
3
1

cng vic.
Mt gi c hai ngi cng lm
c
12
7
12
4
12
3
3
1
4
1
= + = + (cng vic)

HS hot ng
183

* Em hy trnh
by hon chnh
bi ton.

nhm.

24
3
8
1
;
21
3
7
1
=

=

8
1
24
3
23
3
22
3
21
3
7
1
=
<
<
<

Tng cc phn s l :
506
135
506
66
506
69
23
3
22
3
) 22 ( ) 23 (

184

185

Bi 5 (Bi 64 SBT)
GV cho HS hot
ng nhm.
GV gi : Phi tm
c cc phn
s
b
a
sao cho
8
1
b
a
7
1
< <
c t bng
-3.
186

- Bin i cc
phn s
8
1
v
7
1

c t bng -3, ri
tm cc phn s
b
a
GV kim tra, cho
im cc nhm
lm bi tt, trnh
by r rng.
Hot ng 3
Cng c (8 ph)
* GV gi HS nhc
Mt vi HS nhc li.

187
li quy tc php
cng phn s
cng mu v
khng cng mu.
T chc cho HS "Tr chi tnh
nhanh" bi 62(b) SBT. bi ghi
sn 2 bng ph. Cho 2 i chi
gm i nam v 1 i n. Mi i
c 5 bn. Mi bn c quyn in
kt qu vo 1 ri chuyn bt cho
ngi tip theo, thi gian chi trong
vng 3 pht.
Khi cc i phn cng xong GV cho
hiu lnh cc i bt u thc
hin.
Hon chnh bng sau:

HS: c 2 pht c v phn cng, 2
i ln bng xp theo hng dc.
2
1

3
2

6
5

4
3

-1
+
12
1

12
7

12
7

4
3

6
5

12
13

Kt thc GV cho HS c lp nhn xt
v thng cho i no thng cuc.

Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
Hc thuc quy tc
Bi tp 61, 65 SBT <12>
n li tnh cht c bn ca php nhn s nguyn
c trc bi tnh cht c bn ca php cng phn s.
188

Tit 80 8. Tnh cht c bn
ca php cng phn s
A. Mc tiu
HS bit cc tnh cht c bn ca php cng phn s : giao hon, kt hp,
cng vi s 0.
Bc u c k nng vn dng cc tnh cht trn tnh c hp l,
nht l khi cng nhiu phn s.
C thc quan st c im cc phn s vn dng cc tnh cht c
bn ca php cng phn s.
n chiu v cc phim giy trong.
GV chun b cc tm ba (hnh 8) trang 28 SGK. 2 bng ph chi "Tr
chi ghp hnh"
HS: bng nhm, bt vit bng, mi HS mang 4 phn ca tm ba c ct
ra nh hnh 8, bn knh 10 cm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
189
GV nu cu hi
kim tra:
HS1: Em hy cho
bit php cng
s nguyn c
nhng tnh cht
g? Nu dng
tng qut:

Hai HS ln bng
kim tra.
- HS1: Php cng
s nguyn c
cc tnh cht:
+ Giao hon: a + b = b + a
+ Kt hp: (a + b) + c = a + (b + c)
+ Cng vi s 0: a + 0 = 0 + a = a
+ Cng vi s i: a + (-a) = 0.
Bi tp:

15
1
15
9
15
10
5
3
3
2
=
+ =
+

15
1
15
10
15
9
3
2
5
3
= +
= +

Nhn xt: Php cng phn s c
tnh cht giao hon.
- HS2:
a)
4
3
6
3
6
2
4
3
2
1
3
1
+

+ = +

+
190

Thc hin php tnh:

3
2
+
3
2
5
3
v
5
3
+

Rt ra nhn xt.

- HS2: Thc hin
php tnh:
a)
4
3
2
1
3
1
+
+
4
3
2
1
3
1

Rt ra nhn xt.

=
12
7
12
9
12
2
4
3
6
1
= +
= +
+ =
+
4
3
4
2
3
1
4
3
2
1
3
1

=
12
7
12
3
12
4
4
1
3
1
= + = +
Php cng phn s c tnh cht kt
hp.
b)
5
2
5
0
5
2
0
5
2
= +
= +

HS nhn xt bi lm ca bn.

191
b) 0
5
2
+

GV nhn xt, cho im HS.
Hot ng 2
Cc tnh cht (10 ph)
GV: Qua cc v d
v tnh cht c
bn ca php
cng s nguyn
bn va pht
biu. Em hy nu
cc tnh cht c
bn ca php
cng phn s
(Pht biu v nu
cng thc tng
qut).

192

HS : a) Tnh cht
giao hon
b
a
d
c
d
c
b
a
+ = +
b) Tnh cht kt
hp
+ + = +
+
q
p
d
c
b
a
q
p
d
c
b
a

c) Cng vi s 0.
b
a
b
a
0 0
b
a
= + = +
193

GV a "Cc tnh
cht" ln mn
hnh.
* Mi tnh cht em
hy cho 1 v d :
Ch : a, b, c, d,
p, q Z; b,d, q 0.
* HS v d :
a)
+ = +
6
1
2
1
3
2
3
2
2
1

b)
+ +
= +
2
1
2
1
3
2
2
1
3
1
3
2
2
1

194

c) .
7
5
7
5
0 0
7
5
= + = +
HS : Tng ca
nhiu phn s
cng c tnh
giao hon v
kt hp.
HS: Nh tnh cht
c bn ca phn
s khi cng
nhiu phn s ta
c th i ch
hoc nhm cc
phn s li theo
195

GV : Theo em tng
ca nhiu phn
s c tnh giao
hon v kt hp
khng?
GV : Vy tnh
cht c bn ca
php cng phn
s gip ta iu
g?
bt c cch no
sao cho vic
tnh ton c
thun tin.
Hot ng 3
p dng (18 ph)
196
GV : Nh nhn xt
trn em hy tnh
nhanh tng cc
phn s sau
7
5
5
3
4
1
7
2
4
3
A + +
+ +
=

GV cho HS lm ?2
HS c lp lm
vo v.
Gi 2 HS ln bng lm 2 cu B, C.
Gi 1 HS ng ti
ch tr li. GV
ghi trn bng
5
3
7
5
7
2
4
1
4
3
A + + +
=
(tnh cht giao hon)
5
3
7
5
7
2
4
1
4
3
A +
+ +
=
(tnh cht kt hp)
A = (-1) + 1 +
5
3

A = 0 +
5
3

A =
5
3
(cng vi 0).
HS1:
B =
23
8
19
4
17
15
23
15
17
2
+ +
+ +

B =
19
4
23
8
23
15
17
15
17
2
+ + +

(tnh cht giao hon)
197

B =
19
4
23
8
23
15
17
15
17
2
+
+ +

(tnh cht kt hp)
B = (-1) + 1 +
19
4

B = 0 +
19
4

B =
19
4
(cng vi 0).
HS2:
C =
30
5
6
2
21
3
2
1
+
+ +

C =
6
1
3
1
7
1
2
1
+
+ +

C =
7
1
6
1
3
1
2
1
+

(tnh cht giao hon v kt hp)
C =
7
1
6
1
6
2
6
3
+

C = (-1) +
7
1

C =
7
6
7
1
7
7
= +
.

198

p n:
a)
4
1
12
2
12
1
= +
b)
12
4
12
2
2
1
12
1
12
5
+ = = +
c)
12
7
12
4
12
2
12
1
12
2
12
5
= + + = +
d)
3
2
12
2
12
1
12
5
= + +

199

200

201
Bi 48 <28 SGK>
GV: a 8 tm ba
ct nh hnh 8
<28 SGK>
T chc cho HS chi "Ghp hnh".
Thi ghp nhanh cc mnh ba
tho mn yu cu ca bi.
a)
4
1
hnh trn.
b)
2
1
hnh trn.
c)
12
7
hnh trn.
d)
3
2
hnh trn.
C th t chc cho HS thi theo 2 i.
Mi i gm 4 ngi. Chn ming
ba thch hp ghp theo yu cu
ca bi. Mi ngi ghp mt hnh
vo bng ca i. i no nhanh v
ng s c thng im.
Mi cu ng c 1 im v thi
202
gian nhanh hn c 2 im.
(Mi HS khi ln mang theo 4 phn
ca tm ba c ct ra t mt hnh
trn c bn knh 10 cm).

Hot ng 4
Cng c (8 ph)
- GV: Yu cu vi
HS pht biu li
cc tnh cht c
bn ca php
cng phn s.
- Bi 51 <29 SGK>
Tm nm cch chn ba trong 7 s
sau y khi cng li c tng
l 0.
6
1
;
3
1
;
2
1
; 0 ;
2
1
;
3
1
;
6
1

(cn thi gian cho HS lm bi 50
(29 SGK)

Mt vi HS nhc
li.

203

- in s thch hp vo trng.

HS: c k bi
v t tm cch
gii.
5 cch chn l
a) 0
6
1
3
1
2
1
= + +

b) . 0
6
1
0
6
1
= + +

c) 0
2
1
0
2
1
= + +

d) 0
3
1
0
3
1
= + +

e) . 0
6
1
3
1
2
1
=
+

5
3
+
2
1
=
10
1

GV gi tng HS
ng ti ch tr
li.
+ + +
204
4
1
+
6
5
=
12
13

= = =
20
17
+
3
1
=
60
71

GV kt qu ghi
vo bng.

Hot ng 5
Hng dn v nh (1 ph)
Hc thuc cc tnh cht vn dng vo bi tp tnh nhanh
Lm bi tp 47, 49, 52 (SGK). Bi 66, 68 (SBT <13>)
Tit 81 Luyn tp
A. Mc tiu
205
Hc sinh c k nng thc hin php cng phn s.
C k nng vn dng cc tnh cht c bn ca php cng phn s tnh
c hp l. Nht l khi cng nhiu phn s.
bn ca php cng phn s.
GV chun b bng ph (giy trong, n chiu)
Ghi bi tp 53, 54, 55, 56 <30, 31 SGK>
HS: bng nhm, bt vit bng.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
HS1: Pht biu
cc tnh cht c
bn ca php
cng phn s v
vit dng tng
qut.
Cha bi 49 <29 SGK>.
HS1: ln bng
pht biu v vit
tng qut.

206

Bi 49 <29 SGK>.
Sau 30 pht Hng i c qung
ng l:
36
8
36
9
36
12
9
2
4
1
3
1
+ + = + +

36
29
= (qung ng).
HS2: Cha bi 52 <29 SGK>
in s thch hp vo trng
a
27
6

23
7

5
3

14
5

3
4

5
2

b
27
5

23
4

10
7

7
2

3
2

5
6

207
a + b
27
11

23
11

10
13

14
9

2
5
8

Hot ng 2
Luyn tp (30 ph)
Bi 53 <30 SGK>
"Xy tng".
GV a bng ph
hoc giy trong
c ghi sn bi 53.
Em hy xy bc tng bng cch
in cc phn s thch hp vo cc
"vin gch" theo qui tc sau:
a = b + c

a

b c

Bi 53 <30 SGK>

17
6

17
6
0

17
6
0 0

17
2
17
4
17
4

17
4

17
1
17
1
17
3
17
7

17
11

208

GV : Hy nu cch
xy nh th no?
GV gi ln lt
hai HS ln in
vo bng. (HS1: 2
dng di; HS2: 3
dng trn)
Sau cho c lp nhn xt kt qu.

Bi 54 <30 SGK>

209
* GV a bng
ph (giy trong)
ghi bi 54 HS c
lp quan st,
c v kim tra.
Sau gi tng
HS tr li, cn
sa ln bng sa
li cho ng.

210

HS: Trong nhm 3
: a, b, c; nu bit
2 s suy ra
th 3.
HS: Ln lt hai
em ln in, c
lp lm vo v.
211
Bi 55 <30 SGK>
T chc tr chi :
GV a 2 bng ghi bi 55 (30 SGK).
Cho 2 t thi tm kt qu, in vo
trng. Sao cho kt qu phi l phn
s ti gin. Mi t c mt bt
chuyn tay nhau ln in kt qu.
Ht gi, mi in ng c 1
im, kt qu cha rt gn tr 0,5
im mt .
T no pht hin c nhng kt
qu ging nhau (do giao hon) in
nhanh s c thng thm 2 im.
GV cng c lp cho im, khen
thng t thng.
Bi 56 <31 SGK>
GV a ln mn hnh, yu cu c
lp cng lm.
Sau 2 pht, gi 3 HS ln bng lm
ng thi.

* Bi 54:
HS1: a)
5
4
5
1
5
3
= +
(sai)
Sa li
5
2
= +
5
1
5
3

HS2: b)
13
12
13
2
13
10
=

(ng)
HS3: c)
2
1
6
3
6
1
6
4
6
1
3
2
= =
+ =
+
212
(ng)
HS4:
5
2
3
2
5
2
3
2
+

15
4
15
6
15
10
=
=
(sai)
Sa li:
5
2
3
2
5
2
3
2
+

15
16
=
=
15
6
15
10

Bi 55 <30 SGK>
Hai t thi in nhanh trng:
213

214

HS ton lp cng lm kim tra.

HS c lp lm bi tp, 3 HS trnh
by trn bng.
215
HS1: a)
= 1
11
6
11
5
A
1
11
6
11
5
A +
=
A = -1 + 1 = 0
HS2: b)

+ + =
3
2
7
5
3
2
B
7
5
3
2
3
2
B +

+ =
B =
5
7
=
HS3:
8
3
8
5
4
1
C

+
=
8
5
8
3
4
1
C +
=
. 0
8
5
8
5
C = +
=
Bi tp 72 <14

18
11
9
10
18
1
12
7

9
11

216
SBT>
Bi 1. Phn s
15
8

c th vit c
di dng tng
ca 3 phn s c
t bng -1 v mu
khc nhau.
Chng hn :
30
) 1 ( ) 5 ( ) 10 (
30
16
15
8 + +
=

=
30
1
6
1
3
1
+

Em c th tm c cch vit khc
khng?

HS:
60
) 5 ( ) 12 ( ) 15 (
60
32
15
8 + +
=

=
60
5
60
12
60
15
+

=
12
1
5
1
4
1
+
.
Hot ng 3
Cng c (5 ph)
217
* Gi HS nhc li quy tc cng
phn s.
* Tnh cht c bn ca php cng
phn s.
Bi tp trc nghim
Trong cc cu sau. Hy chn cu ng
Mun cng hai phn s
3
2
v
5
3
ta lm nh sau :
a) Cng t vi t, cng mu vi mu. (Cu sai)
b) Nhn mu ca phn s
3
2
vi 5, nhn mu ca phn s
5
3
vi 3 ri
cng hai t li. (Cu sai)
c) Nhn c t v mu ca phn s
3
2
vi 5, nhn c t v mu ca phn s
5
3
vi 3, ri cng hai t mi li, gi nguyn mu chung (Cu ng).
d) Nhn c t v mu ca phn s
3
2
vi 5, nhn c t v mu ca phn s
5
3
vi 3 ri cng t vi t, mu vi mu. (Cu sai)
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
1. Bi tp 57 (31 SGK)
Bi 69, 70, 71, 73 <14 SBT>
2. n li s i ca 1 s nguyn, php tr s nguyn
3. c trc bi: Php tr phn s.
218
Tit 82 9. php tr phn s
A. Mc tiu
HS hiu c th no l hai s i nhau.
Hiu v vn dng c qui tc tr phn s.
C k nng tm s i ca mt s v k nng thc hin php tr phn s.
Hiu r mi quan h gia php cng v php tr phn s.
B. Chun b ca Gio vin v Hc sinh
Bng ph (giy trong, n chiu) ghi bi 61 <33> SGK v quy tc Tr
phn s.
HS bng nhm, bt vit bng.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (5 ph)
GV: gi 1 HS ln bng:
Pht biu qui tc php cng phn s
(cng mu, khc mu)
p dng: Tnh
HS: pht biu qui tc nh SGK.

p dng:
a)
5
3
5
3
+
b)
3
2
3
2
+

c)
18
4
5
4
+
GV gi HS nhn xt kt qu v nh
gi cho im.
GV: Trong tp hp Z cc s nguyn
ta c th thay php tr bng php
a) 0
5
) 3 ( 3
5
3
5
3
=
+
=
+
b) 0
3
2
3
2
3
2
3
2
= +
= +

c)
9
2
5
4
18
4
5
4
+ =
+
45
26
45
10
45
36
=
+ =
219
cng vi s i ca s tr.
V d: 3 5 = 3 + (-5).
Vy c th thay php tr phn s
bng php cng phn s c
khng? chnh l ni dung bi
hm nay.
Hot ng 2
1. s i (12ph)
GV: ta c 0
5
3
5
3
=
+
Ta ni
5
3
l s i ca phn s
5
3
v cng ni
5
3
l s i ca phn s
5
3
.

GV:
5
3
v
5
3
l 2 s c quan h
nh th no?
GV yu cu HS lm ?2 gi 1 HS
ng ti ch tr li
HS:
5
3
v
5
3
l hai s i nhau.

HS: Ta ni
3
2
l s i ca phn s
3
2
;
3
2
l s i ca phn s
3
2
;
Hai phn s
3
2
v
3
2
l hai s i
nhau.
GV: Tm s i ca phn s
b
a
.
GV: Khi no 2 s i nhau.
GV: chnh l nh ngha hai s
i nhau.

GV: Tm s i ca phn s
b
a
?
V sao?
HS:
b
a
l s i ca phn s
b
a
.
HS: Hai s i nhau nu tng ca
chng bng 0.
HS nhc li nh ngha hai s i
nhau.
HS: S i ca phn s
b
a
l
b
a
.
220

GV: Gi thiu k hiu:
S i ca
b
a
l
b
a
.
V 0
b
a
b
a
b
a
b
a
= +
= +
.
Vy
b
a
=
a a
b b
?

Cng c: GV cho lm bi 58 SGK
(33)
GV gi ba HS ln bng lm.

Qua cc v d trn bn no nhc li
ngha ca s i trn trc s.
Bi 58 SGK (33)
HS1:
3
2
c s i l
3
2
3
2

-7 c s i l 7
5
3
c s i l
5
3

HS2:
7
4
7
4
=
c s i l
7
4

11
6
c s i l
11
6
11
6

HS3: S 0 c s i l 0.
112 c s i l -112.
HS: Trn trc s, 2 s i nhau
nm v 2 pha ca im 0 v cch
u im 0.
Hot ng 3
2. php tr phn s (12ph)
GV cho HS lm ?3
Cho HS hot ng theo nhm.
Qua ?3 rt ra qui tc php tr phn
s.
Cc nhm lm vic v treo bng
nhm.
9
1
9
2
9
3
9
2
3
1
= =
9
1
9
2
9
3
9
2
3
1
=
+ =
+ =
9
2
3
1
9
2
3
1

221
GV cho HS nhn xt bi cc nhm
v yu cu pht biu li qui tc.
Qui tc: SGK
GV a quy tc Tr phn s ln
mn hnh v nhn mnh bin tr
thnh cng.

GV: Em no c th cho v d v
php tr phn s.
C th gi vi HS cho v d GV ghi
ln bng.
GV: Em hy tnh:
a)
4
1
7
2

b)

+
4
1
28
15

Gi 2 HS ln bng lm
a)
28
15
28
7 8
4
1
7
2
4
1
7
2
=
+
= + =

b)
7
2
28
8
28
7
28
15
4
1
28
15
= =

+ =

+
GV:
28
15
4
1
7
2
=

, m
7
2
4
1
28
15
=

+ . Vy hiu ca 2 phn
s:
d
c
b
a
l mt s nh th no?

Vy hiu

d
c
b
a
l mt s khi
cng vi
d
c
th c
b
a
.
GV kt lun: Vy php tr (phn s)
l php ton ngc ca php cng
(phn s)

GV cho HS lm ?4
Gi 4 HS ln bng lm.

HS1:
2
1
5
3
2
1
5
3
+ =

=
10
11
10
5
10
6
= +
HS2:
3
1
7
5
3
1
7
5
+

21
22
21
) 7 ( 15
=
+
=
HS3:
4
3
5
2
4
3
5
2
+

20
7
20
15 8
=
+
=
222

GV lu HS: Phi chuyn php tr
thnh php cng vi s i ca s
tr.
HS4:
1 1
5 5
6 6
= +

6
31
6
1 30
=

=
Hot ng 4
cng c (14ph)
GV: Gi HS nhc li
- Th no l 2 s i nhau?
- Quy tc tr phn s.
GV: Cho HS lm bi 60 <33 SGK>.
Tm x bit: a)
2
1
4
3
x =
HS tr li cu
hi ca GV.

HS lm bi tp, 2
HS ln bng
HS1:
a)
2
1
4
3
x =
223
x =
4
3
2
1
+
x =
4
3 2 +

x =
4
5

b)
3
1
12
7
x
6
5
+ =
HS2: b)
3
1
12
7
x
6
5
+ =

12
) 4 ( 7
x
6
5 +
=

12
3
x
6
5
=

12
3
6
5
x
=

12
3
6
5
x

+
=

12
3
12
10
x

+
=

12
13
x

= .
GV a bng ph
ghi bi 61 <33
SGK>. ng hay
sai?
Cu 1: Tng ca hai phn s l mt
phn s c t bng tng cc t, mu
bng tng cc mu.
Cu 2: Tng ca hai phn s cng
HS tr li cu hi bi 61.

Cu 1: Sai.

Cu 2: ng.

224
mu l mt phn s c cng mu
v c t bng tng cc t.
Yu cu lm cu b (61)
HS: Hiu ca hai
phn s cng
mu l mt phn
s c cng mu
v c t
bng hiu cc t
GV cho HS lm bi
62 <34 SGK>
HS c bi.
Yu cu HS c bi v tm tt
ni dung bi ton.
Tm tt:
di
4
3
km a) Tnh na chu vi
rng:
8
5
km b) Chiu di hn chiu
rng bao nhiu km.
225
GV: Mun tnh na
chu vi ta lm th
no?
HS: Mun tnh na
chu vi ta ch cn
ly chiu di
cng chiu
rng.
Mun bit chiu di hn chiu rng
bao nhiu km ta lm php tnh g?
HS: Tm hiu ca
4
3
v
8
5
.
GV: Em hy trnh by c th bi
ton.
Gi 1 HS ln bng
lm.
HS: Na chu vi
khu t hnh ch
nht l:
8
11
8
5 6
8
5
4
3
=
+
= + (km)
Chiu di khu t hn chiu rng
l:
226
8
1
8
5 6
8
5
4
3
=
= (km)
Hot ng 5
Hng dn v nh (2 Ph)
Kin thc:
Nm vng nh ngha hai s i nhau v quy tc tr phn s.
Vn dng thnh tho quy tc tr phn s vo bi tp.
Bi tp: 59 <33 SGK>, bi 74, 75, 76, 77 <14, 15 SBT>.

Tit 83 luyn tp
A. Mc tiu
HS c k nng tm s i ca mt s, c k nng thc hin php tr phn
s.
Rn k nng trnh by cn thn, chnh xc.
GV: Bng ph (giy trong + my chiu) ghi bi 63, 64, 66, 67 <34, 35
SGK>.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (10 ph)
227
HS1: Pht biu
nh ngha hai s
i nhau. K hiu.
HS1: Hai s gi l
i nhau nu
tng ca chng
bng 0.
Cha bi 59 (a, c, d) Cha bi 59:

a)
8
3
8
) 4 ( 1
2
1
8
1
2
1
8
1
=
+
=

+ =
c)
30
7
30
25
30
18
6
5
5
3
=

+ =
d)
240
31
240
16
240
15
15
1
16
1
=
.
HS2: Pht biu qui
tc php tr
phn s. Vit
cng thc tng
qut.
HS2: Mun tr
mt phn s cho
mt phn s, ta
cng s b tr
vi s i ca
s tr.
Tng qut:
+ =
d
c
b
a
d
c
b
a

228
Cha bi tp 59
(b, c, g) trang 33
SGK

GV: Yu cu HS c lp nhn xt v
nh gi cho im.
Cha bi 59 SGK
b)
12
1
12
12
12
11
) 1 (
12
11
= +

e)
72
43
72
21
72
22
24
7
36
11
= + =

g)
36
5
36
15
36
20
12
5
9
5
= +

Hot ng 2
Luyn tp (26 Ph)
GV a bng ph
ghi bi tp 63 <34
SGK>
HS hon thnh
bi tp.
Bi 63 <34 SGK>
GV hi
Mun tm s hng cha bit ca mt
a)
3
2
4
3
12
1
=
+
b)
5
2
15
11
3
1
= +

229
tng ta lm th no?
a)
3
2
12
1
= +
12
1
3
2
=
- Trong php tr,
mun tm s tr
ta lm th no?
c)
20
1
4
1
=
20
1
4
1
=
Sau gi HS ln thc hin php
tnh ri in vo trng.
c)
20
1
5
1
4
1
=
d) 0
13
8
13
8
=

+ GV cho HS lm
tip bi 64 (c, d)
Lu HS rt gn ph hp vi t
hoc mu c ca phn s cn tm.
Bi 64 (c, d)
c)
14
3
7
4
14
11
=

d)
21
5
3
2
21
19
=
Bi 65 <trang 34

HS: c bi v tm tt bi.
230
SGK>
GV a bi ln mn hnh
Thi gian c: T 19 gi21 gi 30 ph.
Thi gian ra bt:
4
1
gi.
Thi gian qut nh:
6
1
gi.
Thi gian lm bi: 1 gi
Thi gian xem phim: 45ph =
4
3
gi
GV: Mun bit
Bnh c thi
gian xem ht
phim hay khng
ta lm th no?
HS: Phi tnh
c s thi
gian Bnh c v
tng s thi
gian Bnh lm
cc vic, ri so
snh 2 thi gian
.
GV: Em hy trnh HS: Bi gii.
S thi gian Bnh c l.
231
by c th bi
gii
21 gi 30 ph 19 gi = 2 gi 30 ph
=
2
5
gi.
Tng s gi Bnh lm cc vic l
12
9 12 2 3
4
3
1
6
1
4
1 + + +
= + + +

6
13
12
26
= =
gi.
S thi gian Bnh c hn tng thi
gian Bnh lm cc vic l.
3
1
6
13 15
6
13
2
5
=
= (gi).
Vy Bnh vn c thi gian
xem ht phim.
Bi 66 <34 SGK>
GV cho HS hot ng nhm

HS hot ng nhm.
Bng nhm (phiu hc tp)

b
a

4
3

5
4

11
7

0 Dng 1
-
b
a

4
3

5
4

11
7

0 Dng 2

b
a

4
3

5
4

11
7

0 Dng 3
Nhn xt: S i ca s i ca mt s bng chnh s .
b
a
b
a
=

232
GV cho HS c lp
nhn xt cc
nhm lm bi.
Bi 67 <35 SGK>

GV yu cu HS
nu li th t
thc hin php
tnh ca dy tnh
nu ch c php
cng v tr.
p dng: lm bi 67 <35 SGK>
HS: Nu dy tnh
ch c php
cng v tr ta
thc hin t tri
sang phi.
GV gi 1 HS ln
bng lm
Lu HS; phi a phn s c mu
m thnh phn s bng n v c
HS:
4
3
12
5
9
2
+
=
4
3
12
5
9
2
+
+
36
9 . 3
36
3 . 5
36
4 . 2
+
+ =
36
27 ) 15 ( 8 + +
=
9
5
36
20
= = .
233
mu dng.
p dng bi 67 gi HS ln bng lm
bi 68 (a, d) <35 SGK>.
Bi 68 <35 SGK>
HS1:
a)
20
13
10
7
5
3
a)
20
13
10
7
5
3

20
13
10
7
5
3
+ + =
20
39
20
13 14 12
=
+ +
=
d)
6
1
4
1
3
1
2
1
+
+ d)
6
1
4
1
3
1
2
1
+
+
6
1
4
1
3
1
2
1
+ +
+ =
12
7
12
2 3 4 6
=
+ +
= .
Bi tp b sung Bi tp b sung
a) Tnh
4
1
3
1
;
3
1
2
1
;
2
1
1
6
1
5
1
;
5
1
4
1

HS:
a)
2
1
2
1
1 =
6
1
6
2 3
3
1
2
1
=
=
12
1
12
3 4
4
1
3
1
= =
20
1
20
4 5
5
1
4
1
=
=
30
1
30
5 6
6
1
5
1
=
=
b) S dng kt qu cu a tnh nhanh
tng sau:
30
1
20
1
12
1
6
1
2
1
+ + + +
HS2;
b)
30
1
20
1
12
1
6
1
2
1
+ + + +
6
1
5
1
5
1
4
1
4
1
3
1
3
1
2
1
2
1
1 + + + + =
6
5
6
1 6
6
1
1 =
= = .
234
Hot ng 3:
Cng c (7 ph)
1) Th no l 2 s i nhau?
2) Nu qui tc php tr phn s
3) Cho
=
24
7
2
1
24
19
x
Hy chn kt qu ng trong cc kt
qu sau:
2
3
x ; 1 x ;
24
25
x = = =
HS pht biu nh ngha s i v
quy tc tr phn s.

3) Kt qu ng
x = 1.
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
Nm vng th no l s i ca mt phn s.
Thuc v bit vn dng qui tc tr phn s.
Khi thc hin php tnh ch trnh nhm du.
Bi tp v nh:
Bi 68 (b, c) <35 SGK>
Bi 78, 79, 80, 82 <15, 16 SBT>

235

Tit 84 10. php nhn phn s
A. Mc tiu
HS bit v vn dng c qui tc nhn phn s.
C k nng nhn phn s v rt gn phn s khi cn thit.
GV: Bng ph (hoc giy trong, n chiu)
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (5 ph)
GV: * Pht biu
qui tc tr phn
s? Vit dng
tng qut.
* Cha bi 68(b, c) <35 SGK>
HS ln bng pht
biu qui tc v
vit di dng
tng qut.
Cha bi 68 (35
236
SGK)
b)
36
10
36
12
36
27
18
5
3
1
4
3
+
+ =
+
36
5
36
10 12 27
=

=
c)
2
1
8
5
14
3
2
1
8
5
14
3
+ + =

56
28
56
35
56
12
+ + =
56
19
56
28 35 12
=
+
=
GV cho HS nhn
xt bi trn bng
nh gi cho
im.

Hot ng 2
Quy tc (18 ph)
237
GV: tiu hc
cc em hc
php nhn phn
s. Em no pht
biu qui tc php
nhn phn s
hc?
HS: Mun nhn
phn s vi phn
s ta nhn t vi
t v mu vi
mu.
V d: Tnh
7
4
.
5
2

GV yu cu HS
lm ?1
HS:
35
8
7 . 5
4 . 2
7
4
.
5
2
= = .
Hai HS ln bng lm bi tp
HS1:
a)
28
15
7 . 4
5 . 3
7
5
.
4
3
= =
HS2:
b)
28
5
14 . 2
5 . 1
42 . 10
25 . 3
42
25
.
10
3
= = =
238
GV: Quy tc trn
vn ng i vi
cc phn s c
t v mu l cc
s nguyn.

GV yu cu HS
c quy tc v
cng thc tng
qut trang 36
SGK.
HS c quy tc
SGK.
Ghi: Quy tc (SGK)
d . b
c . a
d
c
.
b
a
=
(vi a, b, c, d Z. b, d 0)

V d:
a)
35
6
35
6
) 5 ( . 7
2 . ) 3 (
5
2
.
7
3
=

GV cng lm vi HS
b)
24
15
.
3
8

239
Gi HS ln bng lm, lu HS rt
gn trc khi nhn.
a) HS lm di s
hng dn ca
GV.

b) HS c lp lm,
1 HS ln bng
3
5
3 . 1
5 . 1
24 . 3
15 . 8
24
15
.
3
8
=

GV cho HS lm
C lp lm ?2
2 HS ln bng lm ?2
240
?2
HS1:
a)
143
20
13 . 11
4 . 5
13
4
.
11
5
=

HS2:
b)
54 . 35
) 49 ( . ) 6 (
54
49
.
35
6
=

9 . 5
) 7 ( . ) 1 (
=
45
7
= .
HS hot ng
nhm lm ?3 .
Tnh

a)
4
3
.
33
28

b)
45
34
.
17
15

c)
2
5
3

HS hot ng
nhm.
Bi lm
a)
4 . 33
) 3 ( . ) 28 (
4
3
.
33
28
=

11
7
1 . 11
) 1 ( . ) 7 (
=

=
b)
45
34
.
17
15
45
34
.
17
15
=

3
2
3 . 1
2 . ) 1 (
45 . 17
34 . ) 15 (
=
=
241
Kim tra bi lm ca vi nhm
c)

5
3
.
5
3
5
3
2

25
9
5 5
) 3 ( . ) 3 (
=

= .
Hot ng 3
2. Nhn xt (7 ph)
GV cho HS t c
phn nhn xt
SGK (36). Sau
yu cu pht
biu v nu tng
qut.
HS: Mun nhn
mt s nguyn
vi mt phn s
(hoc mt phn
s vi mt s
nguyn) ta nhn
s nguyn vi t
ca phn s v
gi nguyn mu.
Tng qut: a .
c
ab
c
b
=
(a, b, c Z, c 0)
GV cho HS lm ?4

242
(36 SGK) c lp
lm vo v v 3
HS ln bng.
HS1:
a)
7
6
7
) 3 ( . ) 2 (
7
3
. ) 2 ( =

=

HS2:
b)
11
5
11
) 1 ( . 5
33
) 3 ( . 5
) 3 ( .
33
5
=
=
HS3:
c) . 0
31
0
31
0 . ) 7 (
0 .
31
7
= =

Hot ng 4
Cng c (13 ph)
GV t chc cho
HS chi tr chi
chy tip sc bi

Hai i tham gia tr chi. Cc bn
khc kim tra kt qu, theo di v
c v.
243
69 SGK (36).
Th l chi: Thi ua gia hai i,
mi i bn i trng c 6 bn,
mi bn th hin 1 php tnh, ngi
th nht ln bng lm xong chuyn
phn (hoc bt) cho ngi th 2, c
tip tc cho n ht. Ngi sau c
quyn sa sai cho ngi trc. i
no nhanh v ng s c thng.
Bi 69 (36 SGK) Bi
lm
a)
12
1
3 . 4
1 . 1
3
1
.
4
1
=

b)
9
2
9 . 5
) 5 ( ). 2 (
9
5
.
5
2
=

=

c)
17
12
17 . 4
16 ). 3 (
17
16
.
4
3
=

d)
3
5
24 . 3
15 . ) 8 (
24
15
.
3
8
=

e)
3
8
15
8 . 5
15
8
. ) 5 (

=
=
g)
22
5
18 . 11
5 . 9
18
5
.
11
9
=

Bi tp 70 (37 SGK)
GV yu cu HS c bi SGK v
tm cc cch vit khc.
HS:
5
2
.
7
3
5
3
.
7
2
5 . 7
3 . 2
35
6
= = =

5
6
.
7
1
5
1
.
7
6
= =
244
Bi tp b sung (ghi trn bng ph)
Hon thnh s sau thc hin
php nhn (-20).
5
4

:5
.4
-20
:5
.4

HS thc hin

-80 :5 -16
.4
-20
:5
- 4
.4 -16
T cch lm trn, hy in cc t
thch hp vo cu sau.
Khi nhn mt s nguyn vi mt
phn s, ta c th:

245
- Nhn s vi
.... ...ri ly kt
qu ...... hoc
- Chia s cho
...... ri ly kt
qu .......
- Nhn s vi
t ri ly kt
qu chia cho
mu hoc
- Chia s cho
mu ri ly kt
qu nhn vi t.
GV yu cu HS pht biu li quy tc
nhn phn s.
HS pht biu quy tc.
Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
Hc thuc quy tc v cng thc tng qut ca php nhn phn s.
Bi tp 71, 72 (34 SGK)
Bi 83, 84, 86, 87, 88 (17, 18 SBT)
n li tnh cht c bn ca php nhn s nguyn.
c trc bi Tnh cht c bn ca php nhn phn s.
246
Tit 85 11. tnh cht c bn ca php
nhn phn s
A. Mc tiu
HS bit cc tnh cht c bn ca php nhn phn s: giao hon, kt hp,
nhn vi s 1, tnh cht phn phi ca php nhn i vi php cng.
C k nng vn dng cc tnh cht trn thc hin php tnh hp l,
nht l khi nhn nhiu phn s.
bn ca php nhn phn s.
GV: Bng ph (giy trong, my chiu) ghi bi 73, 74, 75 <38, 39 SGK>.
HS: Bng nhm, bt vit bng, n li tnh cht c bn ca php nhn s
nguyn.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
- HS1: Cha bi
tp 84 (17 SBT)
HS1: Cha bi tp
84 SBT.
247
- Sau GV yu
cu HS pht biu
tnh cht c bn
ca php nhn s
nguyn. Vit
dng tng qut
(ghi vo gc
bng)

HS: Pht biu tnh
cht c bn ca
php nhn s
nguyn.
Tng qut:
* a . b = b . a
* (a . b) . c = a . (b . c)
* a. 1 = 1 . a = a
* a . (b + c) = a . b + a . c.
GV: Php nhn phn s cng c cc
tnh cht c bn nh php nhn s
nguyn.

Hot ng 2
1. Cc tnh cht (7 ph)
GV cho HS c
SGK (37, 38) sau
gi HS pht
biu bng li cc
HS1: Tnh cht
giao hon.
Tch ca cc phn s khng i
nu ta i ch cc phn s.
248
tnh cht , GV
ghi dng tng
qut ln bng.
Tng qut:
b
a
.
d
c
d
c
.
b
a
=
(a, b, c, d Z; b, d 0)
HS2: Tnh cht
kt hp.
Mun nhn tch 2 phn s vi phn
s th 3 ta c th nhn phn s th
nht vi tch ca phn s th hai v
phn s th ba.
Tng qut:
q
p
.
d
c
.
b
a
q
p
.
d
c
.
b
a

(b, d, q 0)
HS3: Nhn vi s
1.
Tch ca mt phn s vi 1 bng
chnh phn s .
Tng qut:
b
a
b
a
. 1 1 .
b
a
= =
(b 0)
249
HS4: Tnh cht
phn phi ca
php nhn vi
php cng.
Mun nhn mt phn s vi mt
tng ta c th nhn phn s vi
tng s hng ca tng ri cng cc
kt qu li.
Tng qut:
q
p
.
b
a
d
c
.
b
a
q
p
d
c
.
b
a
+ =
+
GV: Trong tp
hp cc s
nguyn tnh cht
c bn ca php
nhn s nguyn
c p dng
trong nhng
HS: Cc dng bi
ton nh:
- Nhn nhiu s.
- Tnh nhanh, tnh hp l.
250
dng bi ton
no?
GV: i vi phn
s cc tnh cht
c bn ca php
nhn phn s
cng c vn
dng nh vy.

Hot ng 3
2. p dng (11 ph)
GV cho HS c v
d trong SGK (38)
sau cho HS
lm ?2
1 HS c to trc lp v d. Cc HS
khc t nghin cu v d SGK.
251
7
11
.
41
3
.
11
7
A

=
GV gi HS ln
bng lm yu
cu c gii
thch.
HS1:
7
11
.
41
3
.
11
7
A

=
41
3
.
7
11
.
11
7
A

=
(tnh cht giao hon)
41
3
.
7
11
.
11
7
A

=
(tnh cht kt hp)
41
3
. 1 A

=
41
3
A

= (nhn vi s 1)
HS2:
9
4
.
28
13
28
13
.
9
5
B
=
9
4
.
28
13
28
13
.
9
5
B
=
9
4
9
5
.
28
13
B
252
(tnh cht phn
phi)
) 1 ( .
28
13
B =
= 1 .
28
13
B (nhn 2
s khc du)
28
13
B

= (nhn vi s
1)
Hot ng 4
3. Luyn tp, cng c (17 ph)
253
GV a bng ph
(giy trong) ghi
bi 73 (38 SGK) yu
cu HS chn cu
ng.
HS: Cu ng l
cu th hai.
Tch ca hai phn s bt k l mt
phn s c t l tch ca hai t v
mu l tch ca hai mu.
GV a bng ph
(giy trong) ghi
bi 75 (39 SGK) yu
cu HS ng ti
ch tr li in
vo trng (GV
ghi).
HS lm php nhn
phn s vo
nhp, rt gn
nu c th.
a
3
2

15
4

4
9

8
5

5
4

15
4
0
19
13

11
5
0
b
5
4

8
5

3
2
15
4

3
2
1
13
6
1 0
43
19
a.b
15
8

6
1

2
3
6
1

15
8
15
4
0
19
13
0 0
254

Kt qu cc nhm

3
2

6
5
12
7

24
1

3
2

9
4

9
5
18
7

36
1

6
5
9
5
36
25

72
35

144
5

12
7

18
7

72
35
144
49

288
7

Bi 75 (39 SGK)
GV cho HS lm phiu hc tp theo
nhm
GV lu HS p dng tnh cht giao
hon ca php nhn tnh cho
nhanh.
24
1
36
1
144
5
288
7

576
1

GV cho HS nhn
xt v nh gi.
GV cho HS lm bi
76 (a)
Tnh gi tr biu thc mt cch hp
l.
19
12
11
3
.
19
7
11
8
.
19
7
A + + =
Mun tnh hp l biu thc trn em
phi lm nh th?

255

HS: p dng tnh
cht phn phi
ca php nhn.
Em hy thc hin php tnh:

GV yu cu HS nhc li cc tnh
cht c bn ca php nhn phn s.
HS:
19
12
11
3
.
19
7
11
8
.
19
7
A + + =
19
12
11
3
11
8
.
19
7
A +
+ =
19
12
1 .
19
7
A + =
19
12
19
7
A + =
A = 1.
HS pht biu cc tnh cht ca php
nhn.

Hot ng 5
Hng dn v nh (3 ph)
256
Vn dng thnh tho cc tnh cht c bn ca php nhn phn s vo
gii bi tp.
Lm bi tp 76 (b, c SGK trang 39)
Bi 77 (SGK trang 39)
Hng dn bi 77: p dng tnh cht phn phi ca php nhn v php
cng a v tch ca mt s nhn vi mt tng.
Bi 89, 90, 91, 92 (18, 19) sch bi tp.

257
Tit 86 Luyn tp
A. Mc tiu
Cng c v khc su php nhn phn s v cc tnh cht c bn ca php
nhn phn s.
C k nng vn dng linh hot cc kin thc hc v php nhn phn
s v cc tnh cht c bn ca php nhn phn s gii ton.
GV: Bng ph (giy trong, my chiu) ghi bi 79 <80 SGK> t chc
Tr chi.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
cha bi tp v nh (15 ph)
- HS1: Cha bi
tp 76 (39 SGK)
13
3
.
9
5
13
9
.
9
5
13
7
.
9
5
B + =

HS1:
+ =
13
3
13
9
13
7
.
9
5
B
258
+ =
12
1
4
1
3
1
.
117
15
33
2
111
67
C
9
5
1 .
9
5
B = = .
+ =
12
1
4
1
3
1
.
117
15
33
2
111
67
C
+ =
12
1 3 4
.
117
15
33
2
111
67
C
0 .
117
15
33
2
111
67
C
+ =
C = 0.
GV hi thm: cu HS: Cn cch
259
B em cn cch
gii no khc
khng?
gii thc hin
theo th t php
tnh.
* Ti sao em li
chn cch 1
HS: p dng tnh
cht phn phi
th cch gii
hp l hn.
* Em hy nu
cch gii cu C.
HS: Quan st biu
thc em nhn
thy ngoc th
2 cho ta kt qu
bng 0. Nn C c
gi tr bng 0.
260
HS2: Cha bi 77
(39 cu a, e) SGK.
a)
4
1
. a
3
1
. a
2
1
. a A + =

HS2 ln bng
4
1
. a
3
1
. a
2
1
. a A + =
vi
5
4
a

=
+ =
4
1
3
1
2
1
a A
+
=
12
3 4 6
. a A
12
7
. a A =
15
7
12
7
.
5
4
A

=
=
e)
12
19
. c
6
5
. c
4
3
. c C + =
vi
2003
2002
c =

12
19
. c
6
5
. c
4
3
. c C + =
+ =
12
19
6
5
4
3
. c C
+
=
12
19 10 9
. c C
C = c . 0 = 0
GV hi thm:
* bi trn em cn cch gii no
khc?

* Em cn cch gii thay gi tr ca
ch vo, ri thc hin theo th t
php tnh.
* Ti sao em li chn cch trn. * V gii cch nhanh hn
261
GV: Vy trc khi
gii mt bi ton
cc em phi c
k ni dung, yu
cu ca bi ton
ri tm cch gii
no hp l nht.

Hot ng 2
Luyn tp (25 ph)
GV yu cu HS
lm bi tp sau:
Tnh gi tr ca biu thc sau:
=
4
3
3
1
. 12 N
GV cho HS c

HS: Bi ton c 2
cch gii.
262
ni dung bi
ton.
GV hi: Bi ton
trn c my
cch gii?
l nhng cch gii no?
C1: Thc hin
theo th t php
tnh.
C2. p dng tnh
cht phn phi.
GV gi 2 HS ln
bng lm theo 2
cch.
HS1:
C1:
=
4
3
3
1
. 12 N

=
12
9 4
. 12 N
5
12
5
. 12 N =

=
HS2: C2:
=
4
3
3
1
. 12 N
263

4
3
. 12
3
1
. 12 N =
N = 4 9 = -5
GV: a bng ph
(giy trong) ghi
bi tp.
Hy tm ch sai trong bi gii sau:

+
13
8
13
3
.
2
1
5
4

+ =
13
5
.
2
1
5
4

130
79
130
25 104
26
5
5
4
=
+ =
HS: c k bi
gii v pht hin.
Dng 2: Sai v b qun ngoc th
nht, dn ti bi gii sai.

GV cho HS lm bi
83 (41 SGK)

HS: Bi ton c 3
i lng l cc
i lng vn
264
GV gi HS ng
ti ch c bi
v tm tt ni
dung bi ton.
GV: Bi ton c
my i lng?
l nhng i
lng no? Cc
i lng
quan h vi nhau
nh th no?
tc (v) thi gian
(t) qung ng
(s). S = v.t.
GV: C my bn
tham gia chuyn
HS: C 2 bn
tham gia chuyn
265
ng?
GV v s bi ton.
A C B
| | |
| |
Vit Nam

Hy tm tt ni dung bi ton vo
bng (GV k bng v, t, s).
ng.
v t s
Vit 15km/h 40ph =
3
2
h
AC

Nam 12km/h 20ph =
3
1
h
BC
AB = ?
* GV: Mun tnh
qung ng AB
ta phi lm th
no?
HS: Phi tnh
qung ng AC
v qung ng
BC.
* Mun tnh
qung ng AC
HS: Tnh c
thi gian Vit i
266
v BC ta lm th
no?
t A n C v
thi gian Nam i
t B n C.
* Em hy gii bi
ton trn.
HS: Trnh by bi
gii trn bng.
Thi gian Vit i t A n C l
7h30ph 6h50ph = 40 ph =
3
2
h.
Qung ng AC l
10
3
2
. 15 = (km)
Thi gian Nam i t B n C l
7h30 ph 7h10ph = 20ph =
3
1
h.
Qung ng BC l
4
3
1
. 12 = (km)
Qung ng AB di l
10 km + 4 km = 14 km
GV a 2 bng
ph ghi bi 79 (40
SGK).

267
T chc 2 i mi i 10 HS thi
ghp ch nhanh.
Lut chi:
- Cc i phn cng cho mi thnh
vin ca i mnh thc hin 1 php
tnh ri in ch ng vi kt qu
va tnh c vo trng sao cho
dng ch c ghp ng tn, v
vi thi gian ngn nht.
- Ngi th nht v ch ngi th
hai tip tc ln, c nh vy cho n
ht. Bn cui cng phi ghi r tn
nh Bc hc.
GV cho hiu lnh "Bt u". HS2 i ln lt ln in khn
trng:
T.
2
1
4
3
.
3
2
=

.
7
6
1 .
7
6
=
E.
2
1
32
17
.
17
16
=

H. 1
13
19
.
19
13
=

G.
49
36
35
84
.
49
15
=

.
3
1
9
8
.
4
3
.
2
1
=

N.
8
9
5
18
.
16
5
=

I. 0
29
3
. 0 .
7
1
.
11
6
=

V. 3
14
36
.
6
7
=
L.
5
1
3
1
.
5
3
=

268

5
1

3
1

49
36

-1 3
8
9

L U O N G T H E V I N H

7
6

8
9

2
1

2
1
0 -1
Nh ton hc Vit Nam ni ting th k XV l Lng Th Vinh.
Bi tp b sung
(bi 94 trang 19
SBT)
Tnh gi tr biu thc:
5 . 4
4
.
4 . 3
3
.
3 . 2
2
.
2 . 1
1
A
2 2 2 2
= .

Yu cu HS c k bi v nu cch
gii.
HS nhn xt.
1
2
= 1.
2
2

= 2 . 2
3
2
= 3 . 3
4
2
= 4 . 4.
269
GV yu cu HS
gii c th
5 . 4
4
.
4 . 3
3
.
3 . 2
2
.
2 . 1
1
A
2 2 2 2
=
5
4
.
4
3
.
3
2
.
2
1
A =
5
1
A = .
Tng t tnh
6 . 4
5
.
5 . 3
4
.
4 . 2
3
.
3 . 1
2
B
2 2 2 2
=
Gi HS ln bng lm.
6 . 4
5
.
5 . 3
4
.
4 . 2
3
.
3 . 1
2
B
2 2 2 2
=
6 . 5 . 4 . 4 . 3 . 3 . 2 . 1
5 . 5 . 4 . 4 . 3 . 3 . 2 . 2
B =
3
5
6
10
B = = .
Hot ng 3
Hng dn v nh (5 ph)
Trnh nhng sai lm khi thc hin php tnh.
Cn c k bi trc khi gii tm cch gii n gin v hp l nht.
Bi tp SGK: Bi 80, 81, 82 (40, 41)
Bi tp SBT: Bi 91, 92, 93, 95 (19).

Tit 87 12. php chia phn s
A. Mc tiu
HS hiu khi nim s nghch o v bit cch tm s nghch o ca mt
s khc 0.
270
HS hiu v vn dng c qui tc chia phn s.
C k nng thc hin php chia phn s.
GV: Bng ph (hoc giy trong, mn chiu) ghi bi ?5 <42 SGK>, bi
84 (43 SGK).
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra (5 ph)
Gi 1 HS ln bng tr li.
Cu hi:
a) Pht biu qui tc php nhn phn
s? Vit cng thc tng qut?

b) p dng: Tnh

+
22
12
11
2
.
2
7
4
3

HS: ln bng
pht biu quy
tc nhn phn
s v vit dng
tng qut.

+
22
12
11
2
.
2
7
4
3

271

+ =
11
6
11
2
.
4
14
4
3

2
11
8
.
4
11
=
=
GV: Cho HS c lp
nhn xt v nh
gi.
GV: i vi phn
s cng c cc
php ton nh
cc s nguyn.
Vy php chia
phn s c th
thay bng php
nhn phn s
c khng?
Chng ta tr li

272
c cu hi
trn qua bi hc
hm nay.
Hot ng 2
1. S nghch o (8 ph)
GV cho HS lm
?1
Lm php nhn
8
1
. 8

4
.
7
4
7

Gi 2 HS ln
bng, c lp lm
vo v.
HS1:
8
1
. 8
= 1
HS2:
4
.
7
4
7
= 1.
GV: Ta ni:
8
1
l
s nghch o

273
ca -8, -8 l s
nghch o ca
8
1
.
* Hai s -8 v
8
1
l
hai s nghch
o ca nhau.
GV: gi 1 HS ng
ti ch lm ?2
HS:
7
4
l s
nghch o ca
4
7
;
4
7
l s
nghch o ca
274
7
4
.
Hai s
7
4
v
4
7
l hai s
nghch o ca nhau.
GV: Vy th no
l 2 s nghch
o ca nhau?
HS: Pht biu
nh ngha.

Gi vi HS nhc li nh ngha
GV cho HS lm ?3
Hai s gi l nghch o ca nhau
nu tch ca chng bng 1.
HS1:
S nghch o ca
7
1
l
1
7
= 7.
HS2:
S nghch o ca -5 l
5
1
.
275
HS3:
S nghch o ca
10
11
l
11
10
.
HS4:
S nghch o ca
b
a
(a, b Z,
a 0, b 0) l
a
b
.
GV lu HS cch
trnh by trnh
sai lm khi vit
s nghch o
ca
7
1
:
1
7
7
1
= .

Hot ng 3
2. Php chia phn s (12 ph)
276
GV cho HS chia
lm 2 nhm thc
hin 2 php tnh
sau:
Nhm 1 tnh
4
3
:
7
2

(theo cch
hc tiu hc).
Nhm 2 tnh
3
4
.
7
2

* Kt qu nhm 1.
21
8
3 . 7
4 . 2
4
3
:
7
2
= =
* Kt qu nhm 2:
21
8
3 . 7
4 . 2
3
4
.
7
2
= = .
277
GV cho HS so
snh kt qu 2
php tnh.

HS so snh.

= =
21
8
3
4
.
7
2
4
3
:
7
2

GV: Em c nhn
xt g v mi
quan h gia
phn s
4
3
v
phn s
3
4
.
HS: Phn s
4
3
v
3
4
l hai s
nghch o ca
nhau.
GV: Ta thay
php chia phn
HS: Ta thay
php chia
7
2
cho
278
s
4
3
:
7
2
bng php
tnh no?
4
3
bng php nhn
7
2
vi s nghch
o ca
4
3
l
3
4
.
GV: Tng t
thc hin php
tnh:
5
3
: 6
GV: -6 c th vit
di dng phn
s c khng?

HS: -6 =
1
6

Em hy thc hin HS:
5
3
:
1
6
5
3
: 6

=
279
php tnh trn.
10
3
5
.
1
6
=
=
GV: Vy chia mt
s nguyn cho
mt phn s
cng chnh l
chia mt phn s
cho phn s.
GV: Qua 2 v d
trn em hy pht
biu qui tc chia
mt phn s cho
mt phn s.

HS pht biu quy
tc nh SGK.
GV gi 1 HS ln HS: Tng qut.
280
bng vit dng
tng qut ca
qui tc.
c . b
d . a
c
d
.
b
a
d
c
:
b
a
= =
c
d . a
c
d
. a
d
c
: a = =
(a, b, c, d Z, b, d, c 0)
GV gi vi HS
pht biu li qui
tc. Nu c mn
chiu s a qui
tc ln mn
chiu HS khc
su.
GV cho HS lm ?5
GV a ln bng
ph c bi ?5
gi 4 HS ln lt
ln bng in.

HS ln bng
281
HS1:
GV b sung thm
cu
d)
....
2
:
4
3
2 :
4
3
=

. . .
. . .
.
4
3
=
= . . . .
a)
3
4
1
2
.
3
2
2
1
:
3
2
= =
HS2:
b)
15
16
3
4
.
5
4
4
3
:
5
4
=

HS3:
c)
2
7
4
7
.
1
2
7
4
: 2

=
=
HS4:
d)
8
3
2
1
.
4
3
1
2
:
4
3
2 :
4
3
=

GV: Qua v d 4 em HS: Mun chia
282
c th nu nhn
xt: Mun chia
mt phn s cho
mt s nguyn
khc 0 ta lm
th no?
mt phn s cho
1 s nguyn khc
0 ta gi nguyn
t ca phn s
v nhn mu vi
s nguyn.
* Em c th vit
dng tng qut.
GV cho HS lm ?6
GV gi 3 HS ng
thi ln bng
lm 3 cu a, b, c
HS c lp lm
HS: ) 0 c , b (
c . b
a
c :
b
a
=
?6
HS1:
a)
7
10
7
10
7
12
.
6
5
12
7
:
6
5
=

283
vo v.

HS2:
b)
2
3
14
3
. 7
3
14
: 7

= =
HS3:
c)
21
1
9 . 7
3
9 :
7
3
=

284
GV: Lu HS ch
rt gn nu c
th.
Hot ng 4
3. Luyn tp (13 ph)
GV: T chc cho
HS chi tr chi
tip sc bi 84 (43
SGK).
Bi 84 gm 7 php
tnh yu cu cc
t phn cng 7
bn thi tip sc
mi bn thc hin

285
1 php tnh.
Nu t no ng
v thi gian
ngn nht l t
thng.
GV cho hiu lnh
cc t thc hin.
GV c th ghi bi
84 ra 2 bng ph
2 t thi.

Hai i chi tr chi gii ton tip
sc. HS cn li cng lm bi tp
kim tra.
Kt qu ca bi
286

84.
a)
18
65
3
13
.
6
5
13
3
:
6
5
=

b)
7
44
1
11
.
7
4
11
1
:
7
4
=

=

c) 10
3
2
. 15
2
3
: 15 = =
d) 3
3
5
.
5
9
5
3
:
5
9
=

e)
3
1
5
3
.
9
5
3
5
:
9
5
=

g) 0
7
11
. 0
11
7
: 0 =

h)
12
1
12
1
) 9 ( . 4
3
) 9 ( :
4
3
=
=
287

288
* Yu cu khi tnh
phi thay php
chia thnh php
nhn.
GV cho cc t
nhn xt bi ca
nhau v nh
gi.
GV cho HS c
bi 85 (43 SGK),
yu cu tm cch
vit khc.

289
C th HS tm
c nhiu cch
vit.

HS ln bng:
*
6
7
:
5
1
7
6
.
5
1
7 . 5
6 . 1
35
6
= = =
*
6
7
:
5
1
7
6
.
5
1
7 . 5
) 6 ( 1
35
6
=

=

=
* 7 :
5
6
7 . 5
1 . 6
35
6
= =
*
3
5
:
7
2
5
3
7
2
5 . 7
3 . 2
35
6
= = =
290

C th cho v
nh tm thm cc
cch.
Hot ng 5
Cng c (5 ph)
291
1) Pht biu nh ngha 2 s nghch
o ca nhau.
2) Pht biu qui tc chia phn s.
Hot ng 6
Hng dn v nh (2 ph)
292
- Hc thuc nh ngha s nghch
o, qui tc chia phn s.
- Lm bi tp 86, 87, 88 (SGK 43).
Bi 85 tm thm nhiu cch vit
khc.
Bi 96, 97, 98, 103, 104 SBT (19, 20).
Tit 88 luyn tp
A- Mc tiu
HS bit vn dng c qui tc chia phn s trong gii bi ton.
293
C k nng tm s nghch o ca mt s khc khng v k nng thc
hin php chia phn s, tm x.
Rn luyn cn thn, chnh xc khi gii ton.
B- Chun b ca Gio vin v Hc sinh
GV: Bng ph (giy trong, n chiu)
C- Tin trnh dy hc
Hot ng 1
GV gi 3 HS ln
bng cha bi 86,
87, 88 (43 SGK)
HS1: Cha bi 86
<43 SGK>
HS1: Cha bi 86:
Tm x bit
a)
7
4
x .
5
4
=
294

5
4
:
7
4
x =

4
5
.
7
4
x =

7
5
x = .
b)
2
1
x :
4
3
=

2
1
:
4
3
x =

1
2
.
4
3
x =
295

2
3
x =
HS2: Cha bi 87
<43 SGK>. Trnh
by cu a trn
bng.

HS2: Bi 87 (43
SGK)
a) Tnh gi tr
mi biu thc
7
2
1 .
7
2
1 :
7
2
= =
21
8
3
4
.
7
2
4
3
:
7
2
= =
35
8
5
4
.
7
2
4
5
:
7
2
= =
b) So snh s
chia vi 1.
1 = 1 ; 1
4
3
< ; 1
4
5
> .
296

Cu b v c tr li ming.
c) So snh kt
qu vi s b
chia.
* Trong qu
trnh HS cha bi
trn bng, di
HS i v bi tp
cho nhau v kim
tra ln nhau,
pht hin ch sai
ca bn.

7
2
35
8
;
7
2
21
8
;
7
2
7
2
< > =
Kt lun:
* Nu chia mt
phn s cho
mt, kt qu
bng chnh phn
s .
* Nu chia mt
297
GV lu : nhn
xt 2 v 3 ch
ng vi cc
phn s dng.

phn s cho mt
s nh hn 1, th
kt qu ln hn
phn s b chia.
* Nu chia mt
phn s cho mt
s ln hn 1, th
kt qu l s
nh hn phn s
b chia.
HS3: Cha bi 88
(43 SGK).
Chiu rng ca
298

Yu cu HS cha
bi 88 <43 SGK>

hnh ch nht l:
7
3
2
3
.
7
2
3
2
:
7
2
= = (m)
Chu vi hnh ch
nht:
21
46
2 .
21
23
2 .
7
3
3
2
= =
+ (m)
299

GV cho HS c lp
nhn xt nh
gi bi ca 3 bn
trn bng, cha
bi sai (nu c)
Hot ng 2
Luyn tp (20 ph)
GV cho HS lm bi
300
90 (43 SGK) HS c
lp lm vo v.
Sau GV gi 3
HS ln bng ng
thi mt lt t
HS yu trung
bnh kh. (Mi
HS lm 1 bi).
HS1: a)
3
2
7
3
. x =

7
3
:
3
2
x =

3
7
.
3
2
x =

9
14
x = .
HS2: b)
3
11
11
8
: x =

301
11
8
.
3
11
x =

3
8
x =
HS3: c)
4
1
x :
5
2
=

4
1
:
5
2
x

=

1
4
.
5
2
x
=

5
8
5
8
x

=
=
302
Trong khi HS lm bi tp, GV i
quan st, xem v HS v nhc nh.
HS4: d)
5
1
3
2
x .
7
4
=

3
2
5
1
x .
7
4
+ =

15
13
x .
7
4
=

7
4
:
15
13
x =

4
7
.
15
13
x =
303

60
91
x = .
HS5: e)
3
1
x .
8
7
9
2
=

3
1
9
2
x .
8
7
=

9
1
x .
8
7
=

304
8
7
:
9
1
x

=

7
8
.
9
1
x

=

63
8
x

=
HS6: g)
6
1
x :
7
5
5
4
= +

5
4
6
1
x :
7
5
=

305
30
19
x :
7
5
=

30
19
:
7
5
x

=

19
30
.
7
5
x
=

133
150
x

=
GV yu cu HS
cha bi.

Bi 92 <44 SGK>.
GV gi HS ng
ti ch c
bi.
GV: bi ton ny
l bi ton dng
no ta bit?

306
HS: Dng ton
chuyn ng.
Ton chuyn ng gm nhng i
lng no?
HS: Gm 3 i
lng l qung
ng (S), vn
tc (v), thi gian
(t).
3 i lng c mi quan h nh
th no? Vit cng thc biu th mi
quan h .

HS: Quan h 3 i
lng l:
S = v . t.
307
GV: Mun tnh
thi gian Minh i
t trng v nh
vi vn tc 12
km/h, trc ht
ta cn tnh g?
HS: Trc ht
phi tnh c
qung ng
Minh i t nh
ti trng. Sau
mi tnh thi
gian t trng
v nh.
GV: Em hy trnh
by bi gii.
1 HS ln bng gii
bi.
Qung ng
Minh i t nh
ti trng l:
308
2
5
1
. 10 = (km)
Thi gian Minh i
t trng v nh
l:
6
1
12
1
. 2 12 : 2 = = (gi).
GV c th cho HS
hot ng nhm
bi 93 (44) nu
cc cch lm
(nu c)
Kt qu bng
nhm bi 93
a)
35
8
:
7
4
7
4
.
5
2
:
7
4
=

=
8
35
.
7
4

309

2
5
= .
C2:
7
4
.
5
2
:
7
4
5
2
:
7
4
:
7
4
=

5
2
: 1 =

2
5
2
5
. 1 = = .
b)
9
8
5 :
7
5
7
6
+
310

9
8
5
1
.
7
5
7
6
+ =

9
8
7
1
7
6
+ =

9
1
9
8
1 = = .
Hot ng 3
Cng c (8 ph)
Bi 1: Tnh
1 1
3 4
, ri
xc nh s
nghch o ca
kt qu.
HS: Cu ng
B: 12
311
A: -12; B: 12: C:
1
12
: D:
3
4

Bi 2: Bi gii sau
ng hay sai
3
1
:
7
4
3
2
:
7
4
3
1
3
2
:
7
4
+ =
+

1
3
.
7
4
2
3
.
7
4
+ =

7
4
7
6
+ =

HS quan st v
pht hin bi gii
l sai.
Php chia khng c tnh cht phn
phi.
312

7
10
=
GV: Theo em gii
ng nh th
no?
HS: ln bng gii
li.
+
3
1
3
2
:
7
4
1 :
7
4
=

7
4
= .
GV: Cht li:
Khng c
nhm ln tnh

313
cht php nhn
phn s sang
php chia phn
s.
Php chia phn s l php ton
ngc ca php nhn phn s.
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
Bi tp SGK: Bi 89, 91 (43, 44 SGK).
Bi tp SBT: 98, 99, 100, 105, 106,
107 SBT (20, 21).
c trc bi, Hn s - S thp phn - phn trm.

Tit 89 13. Hn s. s thp phn. phn trm
A. Mc tiu
Hc sinh hiu c cc khi nim v hn s, s thp phn, phn trm.
C k nng vit phn s (c gi tr tuyt i ln hn 1) di dng hn s
v ngc li, bit s dng k hiu phn trm.
314
GV : Phn mu, bng ph (my chiu)
HS: Bt vit bng ph.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
- Em hy cho v
d v hn s, s
thp phn, phn
trm c
hc tiu hc?
(Mi loi cho 2 v
d?)

Hn s :
5
2
3 ;
2
1
1 .
S thp phn: 0,5; 12,34
Phn trm: 3%; 15%.
- Mun vit 1
phn s ln hn
1 dng hn s
(gm phn
nguyn km theo
phn s nh hn
1) bng cch:
chia t cho mu,
thng tm c
315
- Em hy nu cch
vit phn s ln
hn 1 di dng
hn s.

- Ngc li, mun
vit mt hn s
di dng mt
l phn nguyn
ca hn s, s
d l t ca
phn s km
theo, cn mu
gi nguyn.
- Mun vit mt
hn s di
dng mt phn
s ta nhn phn
nguyn vi mu
ri cng vi t,
kt qu tm
c l t ca
phn s, cn
mu vn l mu
cho.
316
phn s em lm
nh th no?
- GV nhn xt cho
im kim tra ca
hc sinh.
- GV t vn .
Cc khi nim v hn s, s thp
phn, phn trm cc em c bit
Tiu hc. Trong tit hc ny
chng ta s n tp li v hn s, s
thp phn, phn trm v m rng
cho cc s m.
Hot ng 2
1. Hn s (8 ph)
GV cng HS vit
phn s
4
7
di

HS ghi bi.
317
dng hn s nh
sau :
- Thc hin php
chia:
4
7
= 7 : 4.
- Vy
4
3
1
4
3
1
4
7
= + =
(c l mt ba phn t).
GV hi HS u l
phn nguyn?
u l phn phn
s? (dng phn
mu vit phn
nguyn).
Cng c: lm ?1
Vit cc phn s sau di dng hn
s:

7 4
3 1
d thng
Vy
4
7
= 1 +
4
3
= 1
4
3
.
phn nguyn
phn phn s

4
1
4
4
1
4
4
17
= + =
5
1
4
5
1
4
5
21
= + =

Khi phn s ln hn 1 (hay phn
s c t s ln hn mu s)

318
5
21
;
4
17
.

GV hi: Khi no em
vit c mt
phn s dng
di dng hn
s?
GV: Ngc li ta
cng c th vit
mt hn s di
dng phn s.
Lm ?2 vit cc hn s sau di
dng phn s:
7
4
2 ;
5
3
4 .
7
18
7
4 7 . 2
7
4
2 =
+
=
5
23
5
3 5 . 4
5
3
4 =
+
=

Ta c
7
18
7
4
2 n n
7
18
7
4
2

= =
.
5
23
5
3
4 n n
5
23
5
3
4

= =
319
- GV gii thiu
cc s ;
5
3
4 ;
7
4
2 ...
cng l hn s.
Chng ln lt
l s i ca
cc hn s
5
3
4 ;
7
4
2 .
- GV a ln my
chiu "Ch ":
Khi vit mt phn s m di dng
hn s, ta ch cn vit s i ca n
di dng hn s ri t du "-"
trc kt qu nhn c. V d:
4
3
1
4
7
n n
4
3
1
4
7
=
= .
v ngc li: .
4
7
4
3
1

=
p dng : vit cc hn s sau di
dng phn s :
5
3
4 ;
7
4
2 .
320
Hot ng 3 (8 ph)
2. S thp phn
* Em hy vit cc
phn s
100
152
;
10
3
;
1000
73

thnh cc phn
s m mu l lu
tha ca 10?
Cc phn s m
em va vit c
gi l cc phn
s thp phn.
Vy phn s thp
phn l g?
nh ngha (SGK) - GV gi HS pht
biu li.
* Cc phn s
thp phn trn
3 2 1
10
73
;
10
152
;
10
3
.

Phn s thp phn l phn s m
mu l lu tha ca 10.

321
c th vit di
dng s thp
phn :
. 52 , 1
100
152
; 3 , 0
10
3
=
=
GV yu cu HS
lm tip vi 2
phn s thp
phn
1000
73
v
10000
164

v nhn xt v
thnh phn ca
s thp phn?
Nhn xt v s
ch s ca phn
thp phn so vi
s ch s 0
mu ca phn s
thp phn?

1000
73
= 0,073;
10000
164
= 0,0164.
S thp phn gm hai phn :
- Phn s nguyn vit bn tri du
phy.
- Phn thp phn vit bn phi du
phy.
S ch s ca phn thp phn ng
bng ch s 0 mu ca phn s
thp phn.

0,27 ; -0,013; 0,000261

1000
2013
;
100
7
;
100
121

322

GV nhn mnh v
s thp phn nh
SGK (c th a
ln my chiu
hoc bng ph).
Cng c lm ?3
Vit cc phn s sau y di dng
s thp phn
1000000
261
;
1000
13
;
100
27

?4 Vit cc s thp phn sau y
323
di dng phn s thp phn : 1,21;
0,07; -2,013.
Hot ng 4
3. phn trm (7 ph)
GV ch r: Nhng
phn s c mu
l 100 cn c
vit di dng
phn trm, k
hiu % thay cho
mu.
V d:
100
3
= 3%;
100
107
= 107%.
Cng c lm ?5 Vit s thp phn
sau y di dng phn s thp phn
v di dng dng k hiu %:
3,7 =
100
370
10
37
= = 370%
p dng vit tip 6,3 = ...

0,34 = ...

324

6,3 = % 630
100
630
10
63
= =
0.34 = %. 34
100
34
=

Hot ng 5
Luyn tp <15 ph>
Bi 94. Vit cc
325
phn s sau di
dng hn s :
11
16
;
3
7
;
5
6
.
Bi 95. Vit cc
hn s sau di
dng phn s:
13
12
1 ;
4
3
6 ;
7
1
5 .

Bi 96. So snh
cc phn s :
11
34
v
27
22
.
11
5
1
11
16
;
3
1
2
3
7
;
5
1
1
5
6
= = =

13
25
13
12
1 ;
4
27
4
3
6 ;
7
36
7
1
5

= = = .

=
=
11
1
3
11
34
7
1
3
7
22
v
11
1
3
7
1
3 >
.
11
34
7
22
>
Sai; sa l

+ =
4
1
3
4
1
3 .
ng

ng
ng
Sai. Sa l -4,5 = -4 + (-0,5)

3dm = m 3 , 0 m
10
3
=
326
* BT trn bng
ph (hoc phiu
hc tp).
Nhn xt cch vit sau (ng hoc
sai; nu sai hy sa thnh ng)
a)
4
1
3
4
1
3 + =
b)

+ =
2
1
2
2
1
2
c) 10,234 = 10 + 0,234
d) -2,013 = -2 + (-0,013)
e) -4,5 = -4 + 0,5
Bi tp 97. i ra
mt (vit kt qu
di dng phn
s thp phn ri
di dng s
thp phn)
3dm; 85cm; 52mm

85cm = m 85 , 0 m
100
85
=
52 mm = m 052 , 0 m
1000
52
=

HS:
4
1
2
4
9
= = 2,25 =
327
GV cht li cu hi u gi: Qua
tit hc ny ta thy vi mt phn s
ln hn 1 c th vit c di dng
hn s, di dng s thp phn v
phn trm.
Em hy tr li cu hi trong khung
di u bi: "C ng l

4
1
2
4
9
= = 2,25 = 225% khng.
225% l ng.
= = = = %. 225
100
225
25 , 2
100
25
2
4
1
2
Hot ng 5
Bi tp v nh
Hc bi
Lm bi trong SGK : 98; 99
Lm bi trong SBT : 111; 112; 113.
Tit 90 Luyn tp
A. Mc tiu
HS bit cch thc hin cc php tnh vi hn s, bit tnh nhanh khi cng
(hoc nhn) hai hn s.
HS c cng c cc kin thc v vit hn s di dng phn s v
ngc li: vit phn s di dng s thp phn v dng k hiu phn trm
(ngc li: vit cc phn trm di dng s thp phn).
Rn tnh cn thn, chnh xc khi lm ton. Rn tnh nhanh v t duy sng
to khi gii ton.
B. Chun b ca gio vin v hc sinh:
GV: Bng ph (hoc my chiu, phim giy trong).
HS: Bt vit bng nhm.
C. Tin trnh dy hc
328
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
HS1:
- Nu cch vit
phn s di
dng hn s v
ngc li.
- Cha bi tp 111
(SBT)
Vit cc s o thi gian sau y
di dng hn s v phn s vi n
v l gi: 1h 15ph; 2h20ph; 3h12ph.
HS2:

1h 15ph =
4
1
1 h =
4
5
h
2h 20ph =
3
1
2 h =
3
7
h
3h 12ph =
5
1
3 h =
5
16
h

% 40 4 , 0
10
4
5
2
= = = .
% 15 15 , 0
100
15
20
3
= = = .
329
- nh ngha phn
s thp phn?
Nu thnh phn
ca s thp
phn?
- Vit cc phn
s sau di dng
phn s thp
phn, s thp
phn v phn
trm:
20
3
;
5
2
.
Hot ng 2
Luyn tp (37 ph)
Dng 1: Cng hai

330
hn s.
Bi 99 (SGK trang
47)
GV cho HS quan st bi 99 trn my
chiu:
Khi cng hai hn s
5
1
3 v
3
2
2 bn
Cng lm nh sau:
15
13
5
15
88
15
40
15
48
3
8
5
16
3
2
2
5
1
3
= =
+ = + = +

a. Bn Cng
tin hnh cng 2
hn s nh th
no?
b. C cch no
HS: Bn Cng vit hn s di
dng phn s ri tin hnh cng hai
phn s khc mu.
HS tho lun trong nhm hc tp.
Tr li:
15
13
5
15
13
5
3
2
5
1
) 2 3 (
3
2
2
5
1
3
= + =
+ + + = +

331
tnh nhanh
khng? cu hi
b gio vin cho
hc sinh hot
ng nhm, kim
tra vi nhm
trc lp.
Dng 2: Nhn,
chia hai hn s.
Bi 101. Thc hin
php nhn hoc
chia hai hn s
bng cch vit
hn s di dng
phn s.

a)
8
5
20
8
165
4 . 2
15 . 11
4
15
.
2
11
= = = =
b)
2 . 1
3 . 1
38
9
.
3
19
9
38
:
3
19
= = =

2
1
1
2
3
= = .
332
a)
4
3
3 .
2
1
5
b)
9
2
4 :
3
1
6
Bi 102 GV cho HS
c bi 102 <SGK
trang 47>
Bn Hong lm php nhn 2 .
7
3
4
nh sau:
7
6
8
7
62
1
2
.
7
31
2 .
7
3
4 = = =
C cch no tnh nhanh hn khng?
Nu c, hy gii thch cch lm ?

HS lm bi tp, nu cch lm:

7
6
8
7
6
8
2 .
7
3
2 . 4 2 .
7
3
4 2 .
7
3
4
= + =
+ =
+ =

Dng 3: Tnh gi
tr biu thc:

HS c lp lm bi, 2 HS ln bng
lm ng thi:
A =
9
4
3 4
9
4
3
7
2
4
7
2
8 =

9
5
9
4
3
9
9
3 = =
B =
5
3
2 4
5
3
2
9
2
6
9
2
10 + = +

333
Bi 100 <47 SGK>

A =
+
7
2
4
9
4
3
7
2
8

B =
9
2
6
5
3
2
9
2
10
+

5
3
6 = .
Nhn xt bi lm ca bn.
GV gi 2 em ln
bng lm ng
thi.
Bi 103 <47 SGK>
GV cho HS c bi 103(a). Khi chia
mt s cho 0,5 ta ch vic nhn s
vi 2.

HS: a : 0,5 = a : 2 . a
2
1
=
334
V d: 37 : 0,5 = 37.2 = 74
102 : 0,5 = 102.2 = 204
Hy gii thch ti sao li lm nh
vy?
V 37 : 0,5 = 37:
2
1

= 37 . 2
= 74.
102 : 0,5 = 102 :
2
1

= 102.2 = 204.
Sau khi HS gii thch GV nng ln
tng qut: Vy a : 0,5 = a.2.

Tng t khi chia a cho 0,25; cho
0,125 em lm nh th no?
a : 0,25 = a : 4 . a
4
1
=
a : 0,125 = a : 8 . a
8
1
=
Em hy cho v d minh ha? V d: 32 : 0,25 = 32 . 4 = 128
124 : 125 = 124.8 = 992
GV cht li vn
: Cn phi nm
vng cch vit
mt s thp phn

335
ra phn s v
ngc li.
GV nu 1 vi s
thp phn
thng gp m
c biu din
di dng phn
s l:
8
1
125 , 0 ;
4
3
75 , 0
;
2
1
5 , 0 ;
4
1
25 , 0
= =
= =

thnh tho cc bi tp v vit cc
phn s di dng s thp phn ri
dng k hiu % v ngc li.
GV yu cu c
lp cng lm 2
bi tp 104; 105

336
<47 SGK>.
GV t chc cho 2
dy trong lm
bi 104 xong ri
lm bi 105. 2 dy
ngoi lm bi 105
xong ri lm bi
104.
- HS lm bi trn
giy trong
- Hai em HS ln
bng cha 2 bi
ng thi.
GV hi: vit
mt phn s di
dng s thp
phn, phn trm
em lm th no?
HS: Ta c th
vit phn s
di dng phn
s thp phn,
ri chuyn di
dng s thp
phn, phn trm.
337
GV gii thiu
cch lm khc:
chia t cho mu.
28 , 0 25 : 7
25
7
= =

Bi 104 (SGK)
Vit cc phn s di dng s thp
phn v dng k hiu %:
% 28 28 , 0
100
28
25
7
= = =
% 475 75 , 4
4
19
= =
% 40 4 , 0
65
26
= = .

Bi 105
Vit cc phn trm sau di dng
s thp phn:
07 , 0
100
7
% 7 = =
45 , 0
100
45
% 45 = =
16 , 2
100
216
% 216 = =
GV cho HS nhn
xt v chm im

338
bi lm ca 2 em.
Kim tra bi lm trn giy trong t
1 3 em.
Hot ng 3
Hng dn v nh (1 ph)
n li cc dng bi va lm.
Lm bi 111, 112, 113 (SGK trang 22)
HS kh: BT 114, 116 (SBT trang 22).
339
Tit 91 Luyn tp cc php tnh
v phn s v s thp phn
vi s tr gip ca my tnh (Tit1)
A. Mc tiu
Thng qua tit luyn tp, HS c rn k nng v thc hin cc php tnh
v phn s v s thp phn.
HS lun tm c cc cch khc nhau tnh tng (hoc hiu) hai hn s.
HS bit vn dng linh hot, sng to cc tnh cht ca php tnh v qui tc
du ngoc tnh gi tr biu thc mt cch nhanh nht.
GV: Bng ph (giy trong) gii cc bi tp 106, 108 (SGK tr 48).
Bt mu, my chiu
HS: Bng nhm.
C. Tin trnh bi dy
Hot ng 1
Luyn tp cc php tnh v phn s (33 ph)
GV a bi tp
106 (SGK tr 48) ln
mn hnh hoc

340
trn bng ph:
Hon thnh cc php tnh sau:
36
... . 3
36
... 5
36
4 . 7
4
3
12
5
9
7
+ = +
=
36
... ... 28 +

=
36
16

=
. . .
. . .

HS quan st nhn xt.
GV t cu hi:
thc hin bi
tp trn bc
th 1 em phi lm
cng vic g? Em
hy hon thnh
bc qui ng
mu cc phn s
ny
(GV vit bt mu vo ch du ...)
Thc hin php tnh:

HS: phi quy ng mu cc phn
s.

4
3
12
5
9
7
+ . MC: 36

<4> <3> <9>
Qui ng mu nhiu phn s.
=
36
. 3
36
. 5
36
4 . 7 9 3
+
Cng (tr cc phn s c cng mu
s.
36
28 27 15 +
=
9
4
= =
36
16

341

Kt qu rt gn n ti gin.
- GV a ln n
chiu bi trnh
by mu:
4
3
12
5
9
7
+ MS: 36
<4> <3> <9>
36
27
36
15
36
28
+ =
36
27 15 28 +
=
9
4
36
16
= =

Em hy da vo cch trnh by mu
bi tp 106 lm bi tp 107
(SGK tr 48).
Tnh a)
2
1
8
5
14
3
) b ;
12
7
8
3
3
1
+
+
c)
18
11
3
2
4
1
d)
8
7
13
1
12
5
4
1
+

Bi tp 107 (SGK tr 48)

Sau GV gi 4 HS ln bng cha.
a)
12
7
8
3
3
1
+ ; MC: 24
342

<8> <3> <2>
24
14 9 8 +
=
8
1
24
3
= =

b)
2
1
8
5
14
3
+
; MC: 56
<4> <7> <28>
56
28 35 12 +
=
56
5
=
c)
18
11
3
2
4
1
; MC: 36

<9> <12> <2>
36
1
1
36
37
36
22 24 9
=
=

=

d)
8
7
13
1
12
5
4
1
+ ; MC: 8.3.13

<78> <26> <24> <39>
= 312

312
273 24 130 78 +
=
312
89
=
Bi tp 108 (SGK
tr 48)
- GV a bi tp
ln my chiu
Cho HS hot ng nhm bi 108
(SGK). Kt qu:
a. Tnh tng:
9
5
3
4
3
1 +
Cch 1:
9 4 9
5
3
4
3
1
32 7
+ = +
36 36
63 128
+ =
36
11
5
191
= =
36

Cch 2:
36
3
36
1
9
5
3
4
3
1
20 27
+ = +

36
4
47
=
36
5
11
=
b) Tnh hiu:
10
9
1
6
5
3
343
- Yu cu HS
nghin cu
- Sau tho
lun trong nhm
hc tp hon
thnh BT 108.

Cch 1
10
19
=
6
23
10
9
1
6
5
3
30 30
57 115
=
15
14
1
30
28
1
30
58
= = =
Cch 2:
30
27
1
30
25
3
10
9
1
6
5
3 =
15
2
30
55
2
27
=
15
14
1 1 = =
30
28

344

345

346

- Cc nhm c i
din trnh by bi
lm ca nhm
mnh. Mi nhm
trnh by mt
cu (2 cch)
Nhn xt: hai
cch lm u
cho kt qu duy
347
nht.

Bi tp 110 <SGK
tr 49> A, C, E
p dng tnh cht cc php tnh v
qui tc du ngoc tnh gi tr cc
biu thc sau:
+ =
13
3
5
7
4
2
13
3
11 A

HS c lp chun b, sau gi 3 HS
ln bng lm ng thi.
Bi gii:
+ =
13
3
5
7
4
2
13
3
11 A
=
7
4
2 6
7
4
2
13
3
5
13
3
11 =

7
3
3
7
4
2
7
7
5 = =
7
5
1
11
9
.
7
5
11
2
.
7
5
C +
=
7
5
1
11
9
.
7
5
11
2
.
7
5
C +
=
7
5
1
11
9
11
2
7
5
+
=
7
5
1
11
11
.
7
5
+
=
1
7
5
1
7
5
= + +
= .
+ =
12
1
25 , 0
3
1
.
.
97
36
2
9
5
3 17 , 6 E

+ =
12
1
25 , 0
3
1
.
97
36
2
9
5
3 17 , 6 E

348
+ =
12
1
4
1
3
1
.
97
36
2
9
5
3 17 , 6
+ =
12
1
12
3
12
4
.
97
36
2
9
5
3 17 , 6
. 0 0 .
97
36
2
9
5
3 17 , 6 =
+ =
Hot ng 2
Dng ton tm x bit
Bi 114 (SBT tr 22)
a) Tm x bit

12
7
x
3
2
x 5 , 0 =
Em hy nu cch lm?
GV ghi li bi gii trn bng.

Bi 114 (SBT tr 22)
a)
12
7
x
3
2
x 5 , 0 =

12
7
x
3
2
x
2
1
=
12
7
x
3
2
2
1
=

12
7
x
6
4 3
=

12
7
x
6
1
=

6
1
:
12
7
x

=
) 6 ( .
12
7
x =
5 , 3 x = .
d)
28
1
) 4 ( : 1
7
x 3
=
+ d) ) 4 ( .
28
1
1
7
x 3
+
349
GV Gi HS ln bng trnh by

7
1
1
7
x 3
= +
1
7
1
7
x 3
=

7
6
7
x 3
=

7
3
:
7
6
x

=

3
7
.
7
6
x

=
x = -2.
Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
Xem li cc BT cha vi cc php tnh v phn s.
SGK: lm bi 111 (tr 49)
SBT 116, 118, 119 (23)
GV hng dn bi 119(c)
Nhn c t v mu ca biu thc vi (2. 11. 13) ri nhn phn phi.
Tnh hp l:
13 . 11 . 2 .
2
3
11
2
13
4
13 . 11 . 2 .
2
1
13
3
22
5
2
3
11
2
13
4
2
1
13
3
22
5
+
=
+
+

Tit 92 luyn tp cc php tnh
v phn s v s thp phn (Tit2)
A. Mc tiu
350
Thng qua tit luyn tp hc sinh c cng c v khc su cc kin thc
v php cng, tr, nhn, chia s thp phn.
C k nng vn dng linh hot kt qu c v tnh cht ca cc php
ton tm c kt qu m khng cn tnh ton.
Hc sinh bit nh hng v gii ng cc bi tp phi hp cc php tnh
v phn s v s thp phn.
Qua gi luyn tp nhm rn cho hc sinh v quan st, nhn xt c im
cc php tnh v s thp phn v phn s.
B- chun b dy hc
GV : Bng ph (giy trong), my chiu
HS : Bng nhm, bt vit bng nhm.
C- tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra kin thc c (5 ph)
1. Khoanh trn
vo kt qu
ng.
S nghch o ca -3 l :

p s :
3
1
.
V -3.
3
1
= 1.
S nghch o ca
7
3
l
3
7
.
S nghch o ca
3
1
6 (hay
3
19
)
351

3
1
;
3
1
; 3
.
2. Cha bi tp 111
(GSK tr 49).
Tm s nghch o ca cc s sau:
. 31 , 0 ;
12
1
;
3
1
6 ;
7
3

l
19
3
.
S nghch o ca
12
1
l -12
S nghch o ca 0,31 (hay
100
31
)
l .
31
100

Hot ng 2
Luyn tp (39 ph)
Bi 112 <49 SGK>
GV a ni dung
bi tp ln my
chiu.
Hy kim tra cc php cng sau y
ri s dng kt qu ca cc php

HS c k bi.

352
cng ny in s thch hp vo
trng m khng cn tnh ton.
a) 2678,2 b) 36,05
+ +
126 13,214

2804,2 49,264

c) 2804,2 d) 126
+ +
36,05 49,264

2804,25 175,264

e) 678,27 g) 3497,37
+ +
2819,1 14,02

3497,37 3511,39

(36,05 + 2678,2) + 126 =
(126 + 36,05) + 13,214 =
(678,27 +14,02) + 2819,1 =
3497,37 - 678,27 =
GV t chc hot
ng nhm cho
HS vi yu cu.
- Quan st, nhn

HS tho lun theo nhm hc tp.
Kt qu tho lun nhm
(36,05 + 2678,2) + 126
= 36,05 + (2678, 2 + 126)
= 36,05 + 2804,2 (theo a)
= 2840,25 (theo c)
(126 + 36,05) + 13,214
= 126 + (36,05 + 13,214)
= 126 + 49,264 (theo b)
= 175,264 (theo d)
(678,27 + 14,02) + 2819,1
= (678,27 + 2819,1) + 14,02
= 3497,37 + 14,02 (theo e)
= 3511,39 (theo g)
3497,37 - 678,27 = 2819,1 (theo e)
353
tnh cht ca
cc php tnh
ghi kt qu vo
trng.
- Gii thch ming
tng cu (mi
nhm c 1 em
trnh by).
GV cho cc nhm nhn xt ln nhau
rt kinh nghim.
GV nhn xt chung v nh gi cho
im cc nhm lm nhanh v ng.
Bi 113 (SGK tr 50)
GV a ni dung bi tp ln my
chiu :
Hy kim tra cc php nhn sau y
ri s dng kt qu ca cc php
nhn ny in s thch hp vo
trng m khng cn tnh ton :
a) 39.47 = 1833

354
b) 15,6.7,02 = 109,512
c) 1833.3,1 = 5682,3
d) 109,512.5,2 = 569,4624
(3,1.47).39 =
(15,6.5,2).7,02 =
5682,3 : (3,1.47) =
GV : em c nhn xt v bi tp ny?
Hy p dng phng php lm nh
Bi tp 112 in s thch hp vo
trng m khng cn tnh ton.
GV gi ln lt 3 em ln in kt
qu vo trng v gii thch?
GV kim tra bi lm t 1 - 3 em trn
giy trong ri cho in.

Tng t nh bi 112.
HS c lp lm bi trn giy trong.
Kt qu :
(3,1.47).39 = 3,1.(47.39)
= 3,1.1833 (theo a)
= 5682,3 (theo c)
(15,6.5,2).7,02 = (15,6.7,02).5,2
= 109,512.5,2 (theo b)
= 569,4624 (theo d)
5682,3:(3,1.47) = (5682,3:3,1) : 47
= 1833 : 47 (theo c)
= 39 (theo a)
Bi114 (SGK tr 50)
Tnh ( )
3
2
3 :
15
4
2 8 , 0
64
15
. 2 , 3
Em c nhn xt g v bi tp trn ?

Em hy nh hng cch gii ?

GV yu cu 1 em ln bng lm bi.

Bi tp trn gm cc php tnh
cng, tr, nhn, chia s thp phn,
phn s v hn s. Biu thc bn
cn c du ngoc (.).
i s thp phn v hn s ra phn
s ri thc hin php tnh.
C lp lm bi vo v :
3
2
3 :
15
4
2 8 , 0
64
15
). 2 , 3 (

=
3
11
:
15
34
10
8
64
15
.
10
32
+

=
3
11
:
15
34
5
4
4
3
+
355
=
3
11
:
15
22
4
3
+
=
11
3
.
15
22
4
3
+
=
20
8 15
5
2
4
3
=
+
=
20
7
.
GV cho 1 HS nhn xt cch trnh
by v ni dung bi lm ca bn.
Ch khc su cc kin thc :
+ Th t thc hin php tnh.
+ Rt gn phn s (nu c) v dng
phn s ti gin trc khi thc
hin php cng (tr) phn s.
+ Trong mi bi ton phi ngh n
tnh nhanh (nu c).
GV : ti sao trong bi tp 114 em
khng i cc phn s ra s thp
phn ?
GV kt lun : Quan st bi ton, suy
ngh v nh hng cch gii ton l
mt iu rt quan trng khi lm bi.
Bi 119 (SBT tr 23)
Tnh mt cch
hp l:
b)
61 . 59
3
...
9 . 7
3
7 . 5
3
+ + +
Em hy nhn dng bi ton trn?
Em hy p dng tnh cht c bn

p : V trong dy tnh c 2
15
4
v
3
2
3 khi i ra s thp phn cho ta
kt qu gn ng. V vy khng
nn s dng cch ny.

y l bi ton tnh tng dy s
vit theo qui lut.
C t s ging nhau l 3.
C mu l tch hai s l lin tip.
61 . 59
3
...
9 . 7
3
7 . 5
3
+ + +
=
+ + +
61 . 59
2
...
9 . 7
2
7 . 5
2
.
2
3

356
ca phn s v cc tnh cht ca
php tnh tnh hp l tng trn ?
=
+ + +
61
1
59
1
...
9
1
7
1
7
1
5
1
2
3

=
305
84
305
56
.
2
3
61
1
5
1
2
3
= =

Hot ng 3
Hng dn v nh (1 ph)
n li cc kin thc hc t u chng III.
n tp kim tra 1 tit.
Tit 93 kim tra 1 tit
A. Mc tiu
Cung cp thng tin nhm nh gi mc nm vng 1 cch h thng v
phn s (Phn s bng nhau, rt gn phn s, cng, tr nhn chia phn
s). Nm vng v hiu khi nim phn s, hn s, s thp phn, phn
trm.
Cung cp thng tin v mc thnh tho k nng tnh ng, nhanh; vn
dng linh hot cc nh ngha, tnh cht vo gii ton nht l gii ton v
phn s. Rn luyn tnh kin tr, linh hot, cn thn, chnh xc cc phn
on v la chn phng php hp l.
B- kim tra
I
Cu 1 (2) : in s thch hp vo vung:
a)
20 5
2
= ; b)
15
4
3
=
; c)
18
25 35
21 3
= =
=
Cu 2 (0,5) : S nghch o ca
5
1
l:
357
A)
5
1
; B) 1 ; C) 5 ; D) -5
Hy khoanh trn vo ch ci ng trc kt qu ng.
Cu 3 (1,5) : Rt gn cc phn s:
5 . 14 . 2
8 2 . 7
;
35 . 9
6 . 5
;
81
63 +

Cu 4 (2) : Tm x
a) 13 x :
7
4
5 = ; b)
12
5
x
2
1
x
3
2
=
Cu 5 (2) . Tnh gi tr biu thc:
= 2
5
2
5
3
A
4
1
:
5
3
1
8
1
3 .
5
4
2 6 B
= .
Cu 6 (2) : Mt ngi i xe my on ng AB vi vn tc 36 km/h ht
2
1
3
gi. Lc v ngi y i vi vn tc 40 km/h. Tnh thi gian lc
v ca ngi y.
2:
Cu 1 (2) : in du > , <, = vo trng

4
3

4
1
;
5
2

15
6
;
6
7
0 ;
2
1

100
1

Cu 2 (0,5) : Khi i
3
1
5 ra phn s ta c
A)
3
14
B)
3
16
C)
3
5

Hy khoanh trn vo ch ci ng trc kt qu ng.
Cu 3 (1,5) : Rt gn cc phn s
6 . 5 . 4
6 . 2 3 . 12
;
56 . 17
34 . 7
;
125
25

Cu 4 (2) : Tm x
a)
12
1
1
15
1
3 : x = ; b) 1 x
5
2
x
4
3
= +
Cu 5 (2) : Tnh gi tr biu thc:
358
A =

+ +
7
3
5
1
7
3

B =
+ +
8
1
2 :
12
7
75 , 0
24
5

Cu 6 (2) : Lc 6g 30' bn Quang i xe p t A n B vi vn tc 10
km/h. Lc 6g 40' bn Vinh i xe p t B n A vi vn tc 12
km/h. Hai ngi gp nhau ti C lc 7 gi (C nm trn qung ng
AB). Tnh qung ng AB.
359
Tit 94 14. tm gi tr phn s
ca mt s cho trc
A. Mc tiu
HS nhn bit v hiu quy tc tm gi tr phn s ca mt s cho trc.
C k nng vn dng qui tc tm gi tr phn s ca mt s cho
trc.
C thc p dng qui tc ny gii mt s bi ton thc tin.
GV: n chiu (hoc bng ph). My tnh b ti.
HS: Bng nhm, giy trong, bt d, my tnh b ti.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
cng c quy tc nhn mt s t nhin vi mt phn s
(5 ph)
GV s dng n chiu (hoc bng
ph). Hon thnh s sau thc
hin php nhn
5
4
. 20

HS 1 ln bng in trn giy trong
(hoc bng ph) vo trng.

. 4 :5

20
:5 .4

. 4 80 :5 16

20
:5 4 .4 16

360
T cch lm trn, hy in cc t
thch hp vo trng:
Khi nhn mt s t nhin vi mt
phn s ta c th:

- Nhn s ny vi
. . . ri ly kt
qu
. . .
Hoc

HS 2 ln bng in vo ch trng
- Nhn s ny vi
t s ri ly kt
qu chia cho
mu s.
Chia s ny cho . . . ri ly kt qu
....
Chia s ny cho mu s ri ly kt
qu nhn vi t s.
Hot ng 2
Tm ti pht hin kin thc mi (15 ph)
361
1. V d: (SGK)
GV gi HS c v
d.
bi cho ta bit iu g v yu cu
lm g?
1. V d:
HS c v d.
bi cho bit tng s HS l 45 cm.
Cho bit
3
2
s HS thch bng,
60% thch cu.
9
2
thch chi bng bn
15
4
thch chi bng chuyn.
Yu cu tnh s HS thch bng
cu, bng bn, bng chuyn ca
lp 6A.
GV dn dt HS:
Mun tm s HS
lp 6A thch
bng, ta phi tm
3
2
ca 45 HS.

Li gii
S HS thch bng ca lp 6A l:
30
5
2
. 45 = (HS)
362
Mun vy, ta phi nhn 45 vi
3
2
,
hy s dng 1 trong 2 cch lm
hot ng 1.
Ta chia 45 cho 3 ri nhn kt qu
vi 2.
Hoc nhn 45 vi 2 ri ly kt qu
chia cho 3.
Tng t GV yu cu HS lm cc
phn cn li.
S HS thch cu l:
27
100
60
. 45 % 60 . 45 = =
(HS)

S HS thch chi bng bn l:
10
9
2
. 45 = (HS)
S HS thch chi bng chuyn l:
12
15
4
. 45 = (HS)
Sau khi HS lm xong, GV gii thiu
cch lm chnh l tm gi tr phn
s ca mt s cho trc.
Vy mun tm phn s ca mt s
cho trc ta lm th no?

GV: Mun tm
n
m

ca s b cho

363
trc ta lm th
no?
HS: Mun tm
phn s ca mt
s cho trc, ta
ly s cho
trc nhn vi
phn s .
HS: Nu nh quy
tc SGK trang
51.
2. Quy tc:
GV gi HS c

HS c hai quy
364
qui tc trong
SGK v gii thch
k cng thc b .
n
m
v nu nhn
xt c tnh thc
hnh:
n
m
ca b
chnh l
n
m
. b (m, n
N;
n 0).
GV lu HS: Bi
ton trn cng
nhc nh chng
ta: ngoi vic
hc tp cn
tham gia TDTT
kho hn.
tc.
365
Hot ng 3
Luyn tp vn dng quy tc (16 ph)
Cho HS lm ?2
a) Tm
4
3
ca 76 cm

b) 62,5% ca 96
tn

c) 0,25 ca 1 gi
?2
a) 57
4
3
. 76 = (cm)
b)
1000
625
. 96 % 5 , 62 . 96 = =
60 (tn)
c) 1 . 0,25 = 0,25 =
4
1
(gi).
366
Bi 115 (SGK tr 51)
Tm
a)
3
2
ca 8,7 ;
b)
7
2
ca
6
11

c)
3
1
2 ca 5,1;
d)
11
7
2 ca
5
3
6
Bi 115

S a) 5,8

b)
21
11

c) 11,9

d)
5
2
17
Bi 116 (SGK tr 51)
Hy so snh 16% ca 25 v 25%
ca 16. Da vo nhn xt tnh
nhanh:
a) 84% ca 25

Bi 116.
367

b) 48% ca 50.
16% . 25 = 25% . 16.

a) 25 . 84% = 25% .
84 = 21 84 .
4
1
=
b) 50 . 48% = 50% .
48 = 24 48 .
2
1
=
Hot ng 4
S dng my tnh b ti (8 ph)
GV hng dn HS HS t nghin cu
368
s dng my tnh
b ti tm gi
tr phn s ca
mt s cho
trc.
cng GV v s
dng my tnh.
Bi 120.
Php tnh Nt n Kt qu
Tm 9% ca 70
Tm 6% ca 87
7 0 9 %
8 7 6 %
6,3
5,22
Tm 12%, 26%,
35% ca 1500
1 5 0 0 1 2 %
2 6 %
3 5 %
180
390
625
Tm 28% ca 1200
ca 4500 ca 6800
2 8 1 2 0 0 %
4 5 0 0 %
6 8 0 0 %
336
1260
1904
p dng tnh a, b
bi 120 (SGK tr 52)

369
Hot ng 5
Hng dn v nh (1 ph)
- Hc l thuyt.
- Lm bi tp 117, 118, 119, 120 (c, d),
121.
- Nghin cu cc bi tp phn
luyn tp.
Tit 95 Luyn tp
A. Mc tiu
HS c cng c v khc su quy tc tm gi tr phn s ca mt s cho trc.
C k nng thnh tho tm gi tr phn s ca mt s cho trc.
Vn dng linh hot, sng to cc bi tp mang tnh thc tin.
370
b - chun b ca gio vin v hc sinh
GV : n chiu (hoc bng ph)
Phiu hc tp, My tnh b ti
HS: Bng nhm, bt d, my tnh b ti.
c- tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (cha bi tp) (8 ph)
GV kim tra ng
thi 2 em HS.
HS 1: Nu quy tc tm gi tr phn
s ca mt s cho trc.
Cha bi 117 <SGK
tr 51>
Bit rng 13,21.3 = 39,63 v
39,63 : 5 = 7,926.
Tm
5
3
ca 13,21 v
3
5
ca 7,926
m khng cn tnh ton.
HS 2: Cha BT 118 <SGK tr 52>.
Tun c 21 vin bi. Tun cho Dng

HS 1 : Tr li quy tc nh trong SGK

Bi 117:
13,21.
5
3
=(13,21.3):5=39,63:5=7,926
7,926.
3
5
=(7,926.5):3=39,63:3=13,21

HS 2: Cha bi tp 118 <SGK tr 52>

a) 9 vin

b) 12 vin
Bi tp 119 <SGK tr 52>
An ni ng v
2
1
2
1
. 1
2
1
.
2
1
:
2
1
2
1
:
2
1
.
2
1
= =
.
HS nhn xt bi lm ca bn.
371
7
3
s bi ca mnh. Hi:
a) Dng c Tun cho bao nhiu
vin bi?
b) Tun cn li bao nhiu vin bi?
Cha bi 119
<SGK>
: An ni : "Ly
2
1
ca
2
1
ri
em chia cho
2
1
. S c kt qu l
mt phn hai". em, bn An ni
c ng khng ?
GV cho im 2 HS
ln bng kim
tra.
Hot ng 2
Luyn tp (26 ph)
1) GV pht phiu
HS nhn phiu hc tp v suy ngh
lm bi.

Ct A Ct B
1)
5
2
ca 40
2) 0,5 ca 50
3)
6
5
ca 4800
4) 4
2
1
ca
5
2

5)
4
3
ca 4%
a) 16
b)
100
3

c) 4000

d) 1,8

e) 25
372
hc tp cho HS.
Hy ni mi cu ct A vi mi
cu ct B c mt kt qu
ng v d (1 + a).

GV kim tra trn giy trong t 1 - 3
em v chm im.
2) in kt qu
vo trng

Kt qu :
(1 + a)
(2 + e)
(3 + c)
(4 + d)
(5 + b)

S gi

2
1
gi
3
1
gi
6
1
gi
4
3
gi
5
2
gi
12
7
gi
15
4
gi
i ra
pht
30 pht 20 pht 10 pht 45 pht 24 pht 35 pht 16 pht
GV t chc cho HS in nhanh (thi
ua gia cc nhm hc tp).

Bi 121 <SGK tr 52>
373
Bi 121 <SGK tr
52>
GV gi HS tm tt bi.

GV gi 1 em HS trnh by li gii.

Bi 122 <SGK tr
53>
Nguyn liu mui da ci gm : rau
ci; hnh ti; ng v mui. Khi
Tm tt :
- Qung ng HN - HP : 102 km
- Xe la xut pht t HN i c
5
3
qung ng.
Hi : Xe la cn cch HP ? km.
Li gii
Xe la xut pht t H Ni i
c qung ng l :
102 .
5
3
= 61,2 (km)
Vy xe la cn cch Hi Phng
102 - 61,2 = 40,8 (km)
p s : 40,8 km.
Bi 122

374
lng hnh, ng v mui theo th
t bng 5%;
40
3
v
1000
1
khi
lng rau ci.
Hi nu mui 2 kg rau ci th cn
bao nhiu kg hnh, ng v mui.
GV : tm khi
lng hnh em
lm nh th no ?
Thc cht y l bi ton g ?
Xc nh phn s v s cho trc ?

Tng t gi 2 HS tnh khi lng
ng v mui ?

375

Tm 5% ca 2 kg.
Tm gi tr phn s ca mt s cho
trc.
Phn s 5% =
100
5
.
S cho trc 2.
2.5% = 2.
100
5
= 0,1 kg (hnh)

p s : cn 0,002 kg ng
0,15 kg mui.
Hot ng 3
S dng my tnh b ti (10 ph)
V d : Mt quyn sch gi 8000.
Tm gi mi ca quyn sch sau
khi gim gi 15%.
GV t chc cho

Kt qu tho lun.
- Gi mi ca quyn sch sau khi
gim gi 15% l :

Nt n
Kt
qu
8 0 0 0 1 5 % - = 6800
376
HS nghin cu
SGK v tho lun
theo nhm hc
tp vi yu cu
sau :
- Nghin cu s
dng my tnh b
ti vi v d trn
trong <SGK tr
53>
- p dng kim
tra gi mi ca
cc mt hng
trong bi tp 123.

Vy gi mi ca quyn sch l
6800.

p s :
Cc mt hng B, C, E c tnh
ng gi mi

A : 31500
D : 405000
377

Bi tp 123 <SGK
tr 53>
Nhn dp l Quc khnh 2-9, mt
ca hng gim gi 10% mt s mt
hng. Ngi bn hng sa li gi
ca cc mt hng y nh sau:

35000 120000 70000
33000 108000 60300
A B C

450000 240000
420000 216000
378
D E
Em hy kim tra xem ngi bn
hng tnh gi mi c ng khng?
GV hi thm : Em
hy sa li cc
mt hng A, D h
ch bn hng?
Hot ng 4
Hng dn v nh (1 ph)
n li bi
Lm bi tp 125 <SGK tr 53>; 120; 121; 122; 124. <SBT tr 24>
Tit sau (tit 96) tip tc luyn tp
Tit 96 Luyn tp
A. Mc tiu
Tip tc cng c quy tc tm gi tr phn s ca mt s cho trc.
Rn k nng i n v o thi gian, k nng gii bi ton tm gi tr phn
s ca mt s cho trc.
GV: n chiu, giy trong (hoc bng ph).
My tnh b ti.
379
HS: n tp quy tc tm gi tr phn s ca mt s cho trc.
Bng nhm, bt d, my tnh b ti.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
GV nu yu cu kim tra. Hai HS ln bng kim tra.
HS1: Pht biu quy tc tm phn
s ca mt s cho trc.
HS1: Pht biu quy tc tm
m
n

ca s b cho trc (tr 51 SGK).
Cha bi tp 120 tr 23 SBT Cha bi tp 120 SBT.
( bi a ln mn hnh)
a)
2
5
ca 40 l: =
2
. 40 16
5
.
b)
5
6
ca 48000 ng l:
=
5
. 48000 40000
6
(ng)
c)
1
4
2
ca
2
5
kg l:
= = =
1 2 9 2 9 4
4 . . 1
2 5 2 5 5 5
(kg)
HS2: Mt gi c bao nhiu pht? HS2: Mt gi c 60 pht.
Cha bi tp 121 (a, b, c) v 122
(a, b, c) tr 23 SBT.
Cha bi 121 SBT.
( bi a ln mn hnh)
a)
1
6
gi =
1
. 60
6
ph = 10 ph

b)
1
3
gi =
1
. 60
3
ph = 20 ph

c)
3
4
gi =
3
4
.60 ph = 45 ph
Cha bi 122 SBT

a) 3h30ph =
30
3 h
60
= 3,5 h
380

b) 2h15ph =
15
2 h
60
= 2,25 h

c) 0h45ph =
45
h
60
= 0,75 h
GV nhn xt, cho im HS lp nhn xt bi lm ca cc bn.
Hot ng 2
Luyn tp (35 ph)
Bi 123 (tr 23 SBT).
Biu th cc s o thi gian sau
bng gi v pht.

a) 5,25 h b) 10,5h
c) 3,75h d) 2,1h
e) 4,6h.

GV hng dn HS lm cu a v b. HS lm di s hng dn ca GV.

a) 5,25h = =
25 1
5 h 5 h
100 4

= 5h15ph.

b) 10,5h = =
5 1
10 h 10 h
10 2

= 10h30ph.
Sau , GV yu cu HS t lm tip
cc cu cn li, ri gi 3 HS ln
bng trnh by.
Ba HS ln bng trnh by
HS1. c) 3,75h =
75
3 h
100

= =
3
3 h
4
3h45ph.

HS2. d) 2,1h = =
1
2 h 2h6ph
10

HS3. e) 4,6h = =
6
4 h 4h36ph
10
.
Bi 126 (SBT)
( bi a ln mn hnh)
GV yu cu HS c v tm tt
bi.
HS c v tm tt bi:
Lp c 45 HS.

S HS trung bnh chim
7
15
s HS
lp.
381

S HS kh bng
5
8
s HS cn li.
Tnh s HS gii?
GV yu cu HS lm bi c nhn, sau
5 ph gi 1 HS ln trnh by bi.
Bi gii:
S HS trung bnh ca lp l:
=
7
45. 21(HS)
15

S HS cn li l:
45 21 = 24 (HS)
S HS kh l:
=
5
24. 15(HS)
8

S HS gii l:
24 15 = 9 (HS)
Bi 127 (tr 24 SBT)
( bi a ln mn hnh) Hai HS ln trnh by 2 cch gii.
GV yu cu HS nu tm tt cch
lm.
Cch 1
Phn s ch s thc thu hoch
tha th t l:
GV hng dn HS c th lm theo
hai cch.

+ +

1
1 0, 4 15%
4

=

+ +

1 2 3
1
4 5 20

=
+ +
5 8 3
1
20

= =
4 1
20 5
.
Khi lng thc thu hoch c
tha th t l:
1000 kg . =
1
200 kg
5

Cch 2
S thc thu c tha 1 l:
1000kg . =
1
250 kg
4
.
382
1000 kg . 0,4 = 400 kg.
1000kg
15
.
100
= 150 kg.
1000 (250 + 400 + 150) = 200
(kg)
HS lp nhn xt, cha bi.
Bi tp b sung:
GV a bi ln mn hnh hoc
in pht cho cc nhm, yu cu HS
hot ng nhm.

HS hot ng theo nhm.
bi: Bi lm ca cc nhm.
Ba lp 6 ca mt trng PTCS c
120 HS. S HS lp 6A chim 35%
s HS c khi. S HS lp 6B bng
20
21
s HS lp 6A. Cn li l HS
lp 6C. Tnh s HS mi lp.
Bi lm ca cc nhm.
S HS ca lp 6A l:
=
35
120. 42(HS)
100

S HS ca lp 6B l:
=
20
42. 40(HS)
21

S HS ca lp 6C l:
120 (42+40) = 38 (HS)
Bi tp trc nghim
Khoanh trn ch ci ng trc
kt qu ng.
HS lm bi c nhn.
Kt qu
a)
5
6
ca 30 bng:
A. 36 ; B. 18 ; C. 25 ; D.
5
30
6

a) C . 25
b)
2
5
gi bng:
A. 20 ph ; B. 24 ph
C. 40 ph ; D. 150 ph
b) B . 24 ph
c) 25% ca 60 kg l: c) D . 15 kg
383
A. 15 ; B. 25 kg.
C. 24 kg ; D. 15 kg
d) 0,3 ca 1 gi 30 ph l:
A. 27 ph ; B. 4,5 gi
C. 0,39 gi ; D. 39 ph
d) A . 27 ph
Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
Bi 125 (tr 24 SBT).
Bi tp b sung: Lp 6B c 48 HS, s HS gii bng
1
6
s HS c lp. S HS
trung bnh bng 250% s HS gii, cn li l HS kh. Tnh s HS mi loi ca
lp 6B.
Tit 97 15. Tm mt s bit gi tr
mt phn s ca n
A. Mc tiu
HS nhn bit v hiu quy tc tm mt s bit gi tr mt phn s ca n.
C k nng vn dng quy tc tm mt s bit gi tr mt phn s
ca n.
Bit vn dng quy tc gii mt s bi ton thc tin.
b- chun b Ca gio vin v hc sinh
GV : My chiu (bng ph), giy trong, phiu hc tp.
HS : Bng nhm, bt d.
c- tin trnh dy hc
384
Hot ng 1
Kim tra bi c (5 ph)
Pht biu quy tc tm gi tr phn s
ca mt s cho trc ?

Cha BT 125 <SBT
tr 24>

GV nhn xt cho im HS.

HS ln bng lm bi.
C lp theo di v nhn xt.
- Tr li: Mun
tm gi tr phn
s ca mt s
cho trc ta
ly s nhn
vi phn s.
Tm
n
m
ca s b cho trc ta tnh
b.
n
m
(m, n N; n 0).
Bi 125 <SBT tr
24>
Hnh n : 6 qu
Hong n : 8 qu
Trn a cn : 10 qu.
385
Hot ng 2
Tm ti pht hin kin thc mi (15 ph)
1. V d : (<SGK 53>
5
3
s HS ca lp 6A l 27 bn.
Hi lp 6A c bao nhiu HS.
GV dn dt HS gii v d trn nh
trong SGK.

GV: Nh vy
tm mt s bit
5
3

ca n bng 27.
Ta ly 27 chia
cho
5
3
.

HS c v d trong SGK.

Nu gi s HS lp 6A l x theo
bi ta phi tm x sao cho
5
3
ca x
bng 27. Ta c :
x .
5
3
= 27
Vy x = 27 :
5
3

x = 27.
3
5

x = 45
Tr li : lp 6A c 45 HS.

2. Quy tc :
Mun tm mt s bit
n
m
ca n
bng a, ta tnh a :
n
m
(m, n N
*
)

386
GV: Qua v d
trn, hy cho
bit mun tm mt
s bit
n
m
ca n
bng a em lm
nh th no
2) Quy tc :
Gi t 1 - 3 HS pht biu quy tc.

Cng c ?1
a) Tm mt s, bit
7
2
ca n
bng 14.
GV phn tch cng HS :
7
2
l phn s
n
m
(trong quy tc)
14 l s a (trong quy tc)
b) Tm mt s, bit
5
2
3 ca n
bng
3
2
.
a) Vy s l :
a :
n
m
= 14 :
7
2
= 14.
2
7
= 49.

b) i
5
2
3 =
5
17
.
S l
51
10
17
5
.
3
2
5
17
:
3
2
=
=
HS c bi.

350 (lt)
20
7
20
13
1 = (dung tch b)
Vy a :
n
m
= 350 :
7
20
. 350
20
7
=
= 1000 (lt).
387

Cng c ?2
Mt b cha y nc, sau khi dng
ht 350 lt nc th trong b cn li
mt lng nc bng
20
13
dung tch
b. Hi b ny cha c bao nhiu
lt nc ?
GV : Cho HS phn
tch tm 350 lt
nc ng vi
phn s no ?
Trong bi a l s no ?
Cn
n
m
l phn s no ?
Hot ng 3
Luyn tp (24 ph)
Bi 1: GV dng
HS lm bi trn "Phiu hc tp".

a) a .
y
x
.
388
bng ph hoc
a bi tp ny
ln my chiu
(phiu hc tp).
in vo ch ...
a) Mun tm
y
x
ca s a cho trc,
(x, y N; y 0) ta tnh ....
b) Mun tm ..... ta ly s nhn
vi phn s.
c) Mun tm mt s bit
n
m
ca n
bng a, ta tnh ...
d) Mun tm .... ta ly c :
b
a
(a, b N*)
GV : Yu cu HS phn bit r hai
dng ton trn.
Bi tp 126 <SGK
tr 54>
Tm mt s bit:
a)
3
2
ca n bng 7,2.
b)
7
3
1 ca n bng -5.

b) Gi tr phn s ca mt s cho
trc.
c) a :
n
m
(m, n N*)

d) Mt s bit
b
a
ca n bng c.

HS lm bi vo v.

a) 10,8

b) -3,5

Kt qu tho lun nhm bi tp 127

a) S phi tm l :
3
24 , 93
3
7
. 32 , 13
7
3
: 32 , 13 = = (theo 1)
= 31,08 (theo 2)
b) S phi tm
389
Bi tp 127 <SGK
trang 54>
GV yu cu HS tho lun nhm HT
(vit trn bng nhm).
Bit rng 13,32.7 = 93,24 (1)
v 93,24: 3 = 31,08 (2)
Khng cn lm php tnh, hy
a) Tm mt s, bit
7
3
ca n bng
13,32.

b) Tm mt s, bit
3
7
ca n bng
31,08.

Bi tp 128 (SGK
tr 55)
Trong u en nu chn, t l cht
7
24 , 93
7
3
. 08 , 31
3
7
: 08 , 31 = = (suy
t 2)
= 13,32 (suy t 1)

S kg u en nu chn l :
1,2 : 24% = 5 (kg)

Lng sa trong chai l :
18 : 4,5% = 400 (g).
390
m chim 24%. Tnh s kg u en
nu chn c 1, 2 kg cht m.
Bi tp 129 <SGK
tr 55>
Trong sa c 4,5% b. Tnh lng
sa trong 1 chai, bit rng lng b
trong chai sa ny l 18g.

Hot ng 4
Hng dn v nh (1 ph)
Hc bi : So snh 2 dng ton 14 v 15.
Lm bi tp 130, 131 (SGK tr 35)
Bi tp 128, 131 (SBT tr 24).
Chun b my tnh b ti.

Tit 98 luyn tp
A. Mc tiu
HS c cng c v khc su kin thc v tm mt s bit gi tr mt
phn s ca n.
C k nng thnh tho khi tm mt s bit gi tr phn s ca n.
391
S dng my tnh b ti ng thao tc khi gii bi ton v tm mt s bit
gi tr phn s ca n.
B. Chun b ca Gio vin v HC SINH
GV: My chiu (hoc bng ph). My tnh b ti.
Hnh v 11 phng to;
HS: My tnh b ti.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
kim tra bi c (7 ph)
HS1: Pht biu quy
tc tm 1 s khi
bit
n
m
ca n
bng a.
Cha bi tp 131
(SGK tr 55)
75% mt mnh vi di 3,75m. Hi
HS1: Pht biu
quy tc.

392
c mnh vi di bao nhiu m?
Cha bi 131 SGK.
Mnh vi di 3,75 : 75% = 5 (m)
HS2: Cha bi tp
128 (SBT tr 24)
Tm mt s bit
a) %
5
2
ca n bng 1,5
b) %
8
5
3 ca n bng -5,8
HS 2 ln bng
cha bi 128 SBT.
Kt qu

a) 375

b) -160.
HS nhn xt bi lm ca bn v
ngh cho im.
Hot ng 2
Luyn tp (36 ph)
Dng 1: Tm x
393
Bi tp 132 (SGK
tr 55) Tm x bit
a)
3
1
3
3
2
8 x .
3
2
2 = +
b)
4
3
2
8
1
x .
7
2
3 =
GV: (Phn tch
chung ton lp)
cu a, tm c x em phi lm
th no?

HS: u tin ta
phi i hn s
ra phn s:
3
10
3
26
x
3
8
= +
Sau tm x
3
8
bng cch ly tng
tr i s hng bit (hoc p
dng quy tc chuyn v i du).
Ri tm x bng cch ly tch chia
cho tha s bit.
a)
3
1
3
3
2
8 x .
3
2
2 = +
394

3
10
3
26
x
3
8
= +

3
26
3
10
x
3
8
=

3
16
x
3
8
=

3
8
:
3
16
x

=

8
3
.
3
16
x

=
395
x =
-2
GV: Cu b cng
gii tng t. GV
yu cu c lp
lm bi tp, gi 2
HS ln bng lm
bi.
b)
4
3
2
8
1
x .
7
2
3 =

4
11
8
1
x .
7
23
=

8
1
4
11
x
7
23
+ =

8
1
8
22
x
7
23
+ =
396

8
23
x
7
23
=

7
23
:
8
23
x =

23
7
.
8
23
x =

8
7
x =
Dng 2: Ton .
Bi 133 (55 SGK) (GV HS tm tt :
397
a bi ln
mn hnh).
Yu cu HS c v tm tt bi
(GV ghi ln bng).
Mn "da kho
tht".
Lng tht =
3
2
lng ci da.
Lng ng = 5% lng ci da.
C 0,8 kg tht.
Tnh lng ci da? Lng ng?
GV: Lng tht
bng
3
2
lng ci
da, c 0,8kg
tht hay bit
0,8kg chnh l
3
2

lng ci da.
Vy i tm lng
ci da thuc
dng bi ton
no?

398
HS: l bi
ton tm mt s
khi bit mt gi
tr phn s ca
n.
Hy nu cch tnh lng ci da?
HS: Lng ci
da cn kho
0,8kg tht l:
0,8 :
3
2
= 0,8 .
2
3
= 1,2 (kg)
bit lng ci da l 1,2kg,
lng ng bng 5% lng ci
da. Vy tm lng ng thuc
dng bi ton no?
Nu cch tnh?
HS: l bi
ton tm gi tr
phn s ca mt
s cho trc.
Lng ng cn dng l:
399
1,2.5% = ) kg ( 06 , 0
100
5 . 2 , 1
=
GV nhn mnh li
2 bi ton c bn
v phn s.

Bi tp 135 (56
SGK)
GV gi HS c bi.
Tm tt bi.
- GV phn tch HS hiu c: th
no l k hoch (hay d nh) v
trn thc t thc hin c
9
5
k hoch l nh th no.

Tm tt :
X nghip thc hin
9
5
k
hoch, cn phi lm 560 SP.
Tnh s SP theo k hoch?
400
GV gi : 560 SP
ng vi bao nhiu
phn k hoch?
GV yu cu HS
lm bi tp vo
v, ri gi 1 HS
ln bng trnh
by hoc vit
trn giy trong,
kim tra bng
n chiu.
Li gii:
560 sn phm ng vi
9
4
9
5
1 =
(k hoch).
Vy s sn phm c giao theo k
hoch l:
1260
4
9
. 560
9
4
: 560 = = (sn
phm)
Dng 3: S dng
my tnh b ti.

401
Bi 134 <55 SGK>
GV yu cu HS t c v thc hnh
theo SGK.

HS c v thc
hnh theo sch
gio khoa.
Bi ton: Nt n Kt
qu
Tm mt s bit 60%
ca n bng 18. 1 8
6 0 %
30

Vy s phi tm l
30.

402
GV yu cu HS s
dng my tnh
kim tra li p
s ca cc bi
tp 128, 129, 131.
: Bi 136 (SGK tr
56)
GV treo hnh v 11
phng to, c
bi SGK
Cn ang v tr thng bng.
em vin gch nng bao nhiu kg?

403

Vin gch nng 3
kg.
Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
Hc bi
Lm bi 128, 129, 130 (SBT tr 24)
Chun b my tnh b ti, tt nht l loi CASIO fx-220.
Tit sau tip tc luyn tp chun b kim tra 15'. n hai quy tc (tm gi
tr phn s ca mt s cho trc v tm mt s bit gi tr phn s ca
n).

Tit 99 LUyn tp
A. Mc tiu
404
Tip tc cng c quy tc tm mt s bit gi tr mt phn s ca n.
Rn k nng thnh tho tm mt s bit gi tr phn s ca n.
Rn k nng phn tch bi gii cc bi ton .
Kim tra giy 15 ph nh gi kin thc HS.
GV: My chiu, bt d (hoc bng ph)
My tnh b ti.
HS:
n tp quy tc tm gi tr phn s ca 1 s cho trc v tm 1 s bit gi tr
mt phn s ca n.
My tnh b ti. Chun b giy kim tra.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
GV nu yu cu kim tra. Hai HS ln bng kim tra.
HS1: Pht biu quy tc tm mt s
bit
m
n
ca n bng a.
HS1: Pht biu quy tc tr 54
SGK.
Cha bi tp 128 tr 24 SBT Cha bi tp 128 SBT.
( bi a ln mn hnh) a) S l:
=
2 2
1, 5 : % 1, 5 :
5 500

= =
500
1, 5. 375
2
.
b) S l:
=
5 29
5, 8 : 3 % 5, 8 :
8 800

405
= =
800
5, 8. 160
29
.
HS2: Cha bi s 130 tr 24 SBT. HS2: Cha bi 130 SBT.
S tui ca Mai cch y 3 nm l:
= =
2 3
6 : 6. 9
3 2
(tui)
GV nhn xt, cho im. S tui hin nay ca Mai l
9 + 3 = 12 (tui)
HS lp nhn xt bi ca bn.
Hot ng 2
Luyn tp (27 ph)
Bi 131 (tr 24 SBT)
( bi a ln mn hnh)

GV hng dn HS phn tch theo s
:
C cun sch
Ngy 1 c
Ngy 2 c
Ngy 3 c

90
trang
HS c bi.
Nghe GV hng dn v v s .
Hy tm phn s ch 90 trang sch
c ngy th ba.
HS: Phn s ch 90 trang sch
c ngy th ba l:
=
5 3
1
8 8
(s trang cn li sau
ngy th 1).
Vy s trang cn li sau ngy th
nht tnh th no?
S trang cn li sau ngy th nht
l:
= =
3 8
90 : 90. 240
8 3
(trang)
Tm phn s ch s trang cn li
sau ngy th nht.
Phn s ch s trang cn li sau
ngy th nht l:
406
=
1 2
1
3 3
(s trang sch)
Hy tm s trang ca cun sch. S trang ca cun sch l:
= =
2 3
240 : 240. 360
3 2
(trang)
Bi 133 (tr 24 SBT)
( bi a ln mn hnh)
GV hng dn HS v s . HS v s bi ton.
S trng:
Bn :
2 qu
Cn :
28 qu

Hy tm phn s ch 30 qu trng
(2q + 28q = 30q).
HS: phn s ch 30 qu trng l:
=
4 5
1
9 9
(s trng)
Tnh s trng mang i bn. S trng mang i bn l:
= =
5 9
30 : 30. 54
9 5
(qu)
Bi 134 (tr 24 SBT)
( bi a ln mn hnh) Mt HS c bi.
GV: Lc u s sch ngn A
bng
3
5
s sch ngn B, em hiu
iu y nh th no?
HS: Lc u s sch ngn A
bng
3
5
s sch ngn B ngha l
ngn A c 3 phn bng nhau th
ngn B c 5 phn bng nhau.
Lc u c hai ngn c 8 phn
bng nhau, vy khi y s sch
ngn A bng bao nhiu phn s
sch c hai ngn?
Khi y s sch ngn A bng
3
8

s sch c hai ngn

=

+

3 3
8 3 5
.
Sau khi chuyn 14 quyn t ngn
B sang ngn A th s sch ngn A
Sau khi chuyn, s sch ngn
407
bng
25
23
s sch ngn B, vy sau
khi chuyn s sch ngn A bng
bao nhiu phn s sch c hai
ngn?
A bng =
+
25 25
25 23 48
s sch c
hai ngn.
Hy tnh phn s ch 14 quyn
sch chuyn t ngn B sang ngn A.
Phn s ch 14 quyn sch l:
= =
25 3 25 18 7
48 8 48 48 48
(tng s
sch)
Tng s sch hai ngn l bao
nhiu?
Tng s sch hai ngn l:
= =
7 48
14 : 14. 96
48 7
(quyn)
Tnh s sch lc u mi ngn. S sch lc u ngn th nht
l:

96 =
3
. 36
8
(quyn)
S sch lc u ngn th hai
l:
96 36 = 60 (quyn)
Bi 135 (tr 25 SBT)
( bi a ln mn hnh) Mt HS c to bi.
GV hng dn HS phn tch .
Hy tnh t s ca HS lp 6A so
vi s HS c 4 lp.
S HS lp 6A bng =
+
9 9
25 9 34

s HS c 4 lp.
Tng t, hy tnh s HS lp 6B,
lp 6C so vi s HS c 4 lp.
S HS lp 6B bng
=
+
21 21
64 21 85
s HS c 4 lp.

S HS lp 6C bng =
+
4 4
13 4 17

s HS c 4 lp.
Vy phn s ch s HS lp 6D
tnh th no?
Phn s ch s HS lp 6D l:
408

+ +

9 21 4
1
34 85 17

+ +
= =
45 42 40 127
1 1
170 170

=
43
170
(s HS c 4 lp)
T , tnh ra s HS c 4 lp v s
HS tng lp. Cng vic ny GV
giao cho HS v nh lm tip.

Hot ng 3
Kim tra (10 ph)
GV pht in sn cho HS.
bi
Cu 1 (4 im): Bi tp trc nghim.
Khoanh trn ch ci ng trc kt qu ng.
a)
3
5
ca 15 kg l:
A. 25 kg; B. 24kg; C. 9kg; D. 10kg.
b) Bit 25% ca mt s l 16. S l:
A. 4; B. 64; C. 32; D. 8.
Cu 2 (6 im): Bn Bnh c mt cun sch trong 3 ngy.
Ngy th nht Bnh c c
3
7
cun sch. Ngy th hai Bnh c c
1
4

cun sch. Ngy th ba Bnh c nt 18 trang. Hi cun sch c bao nhiu
trang?
Hot ng 4
Hng dn v nh (1 ph)
Hon thnh bi tp 135 tr 25 SBT.
c trc bi 16. Tm t s ca hai s.

409
Tit 100 16. tm t s ca hai s
A. Mc tiu
HS hiu c ngha v bit cch tm t s ca hai s, t s phn trm, t
l xch.
C k nng tm t s, t s phn trm, t l xch.
C thc p dng cc kin thc v k nng ni trn vo vic gii mt s
bi ton thc tin.
B. Chun b ca gio vin v HC Sinh
GV: n chiu v cc phim giy trong ghi nh ngha t s, quy tc tm t
s phn trm, khi nim v t l xch v cc bi tp. Bn Vit Nam.
HS: Giy trong, bt d hoc bng ph hot ng nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
1. T s hai s (20 pht)
V d: Mt hnh ch nht c chiu
rng 3 m, chiu di 4 m. Tm t s gia
s o chiu rng v s do chiu di
ca hnh ch nht (GV a bi
ln mn hnh)
- GV: Vy t s gia hai s a v b l
g?
- GV a nh ngha t s ca 2 s ln
mn hnh v nhn mnh: iu kin
ca b (s chia) phi khc 0.
K hiu:
b
a
hoc a: b.
- Hy ly v d v t s.
HS: T s gia s o chiu rng v s
o chiu di ca hnh ch nht l
3: 4 =
4
3
= 0,75.
- HS: T s gia hai s a v b (b 0)
l thng trong php chia s a cho
s b.

- HS ly 1 s v d v t s.
410
GV c th a thm mt s v d v
t s thy tnh a dng ca a v b,
ch yu cu b 0.
Vy t s
b
a
v phn s
b
a
khc
nhau nh th no?

VD:

2
1
;
7
3
;
85 , 3
7 , 1
;
5
4

- HS: t s
b
a
vi b 0 th a v b c
th l cc s nguyn, c th l phn
s, l s thp phn...
Cn phn s
b
a
(b 0) th a v b
phi l cc s nguyn.
Bi tp 1: Trong
cc cch vit
sau, cch vit
no l phn s?
Cch vit no l
t s:
7
2
3
0
;
9
4
;
4
3
75 , 2
;
5
3

- GV: v d u, ta tm t s gia s
o chiu rng v s o chiu di ca
hnh ch nht, hai i lng cng
loi (o di) v cng 1 n v
o.
Xt v d sau:
VD: on thng AB di 20 cm,
- HS:
Phn s:
9
4
;
5
3

T s: c 4 cch vit.

- HS: AB = 20 cm
CD = 1 m = 100 cm
T s di ca on thng AB v
on thng CD l:
5
1
100
20
=
411
on thng CD di 1m. Tm t s
di ca on thng AB v on
thng CD
Bi tp 2 (bi 137 trang 57 - SGK)
Tm t s ca: a)
3
2
m v 75 cm

b)
10
3
h v 20 pht
HS lm vic c
lp ri hai em
ln bng cha.
a) 75 cm = m
4
3
m
100
75
=

9
8
3
4
.
3
2
4
3
:
3
2
= =
b) 20 pht = h
3
1
h
60
20
=

10
9
1
3
.
10
3
3
1
:
10
3
= =
Bi tp 3 (bi 140 trang 58 SGK)
Chut nng hn voi!
GV gi HS c bi trong SGK
HS hot ng theo nhm.

HS: Bi lm sai ch khi tnh t s
khng a v cng mt n v. M t
s gia khi lng ca chut v voi
phi l:
i 5 tn = 5 000 000g.

500000
3
5000000
30
=
T s c ngha nh th no ? T s cho bit khi lng ca
chut ch bng
500000
3
khi lng
ca voi.
Qua bi ton ny, em ghi nh iu
g?
HS: ta ch lp c t s gia hai
i lng cng loi v phi i v
412
cng 1 n v.
Hot ng 2
T s phn trm (10 ph)
GV: Trong thc hnh, ta thng
dng t s di dng t s phn trm
vi k hiu % thay cho
100
1
.

V d: Tm t s phn trm ca hai
s: 78,1 v 25.
- lp 5, tm t s phn trm ca
hai s, em lm th no ?
- p dng: T s phn trm ca
78,1 v 25 l:

100
1
. 100 .
25
1 , 78
25
1 , 78
=
=
25
100 . 1 , 78
% = 312,4%

- HS: tm t s phn trm ca hai
s ta cn tm thng ca 2 s, nhn
thng vi 100 ri vit thm k
hiu % vo kt qu.
- HS: pht biu cch gii, GV ghi li
bi gii
- GV: Mt cch tng qut, mun tm t
s phn trm ca 2 s a v b, ta lm
th no ?
- HS: Mun tm t s phn trm ca
hai s a v b ta nhn a vi 100 ri
chia cho b v vit k hiu % vo
kt qu.
- GV: a quy tc ln mn hnh, gii
thch cch lm ny v cch lm
tiu hc cng tng t.
- GV yu cu HS lm ?1
Tm t s phn trm ca:
a) 5 v 8.

b) 25 kg v
10
3
t.

- HS lm ?1 , GV gi 2 HS ln bng
cha:
a) %
8
100 . 5
8
5
= = 62,5%
b) i
10
3
t = 0,3 t = 30 kg
%
3
1
83 %
30
100 . 25
30
25
= =
413
Hot ng 3
T l xch (8 ph)
- GV: Cho HS quan st 1 bn Vit
Nam v gii thiu t l xch ca bn
.
V d:
2000000
1

- GV: Gii thiu khi nim t l xch
ca mt bn v (hoc mt bn
(SGK)
K hiu: T: t l xch
a: khong cch gia 2 im trn
bn v
b: khong cch gia 2 im tng
ng trn thc t
T =
b
a
(a, b c cng n v o)
- HS: C lp quan st bn Vit
Nam, 1 HS ln c t l xch ca
bn .

HS nghe v ghi bi.
- Gi HS c v d SGK trang 57 yu
cu gii thch.

Cho HS lm ?2
T l xch ca bn l
000 000 10
1
em hiu iu nh th no?
- HS: a = 1 cm
b = 1 km = 100 000 cm
T =
000 100
1
b
a
=
- HS: a = 16,2 cm
b = 1620 km = 162 000 000 cm
T =
000 000 10
1
000 000 162
2 , 16
b
a
= =

Hot ng 4
Cng c luyn tp (5 ph)
GV:
- Th no l t s gia 2 s a v b
(vi b 0).

HS: Pht biu li nh SGK

414
- Nu quy tc chuyn t t s
b
a
sang t s phn trm
- Cho HS lm bi tp: Bin i t s
gia 2 s v t s ca hai s
nguyn:

20
7
1
75 , 0

Bi tp 4: Lp 6B c 40 HS.
Kt qu kho st Ton u nm c
14 em di im trung bnh.
a) Tnh t s phn trm kt qu kho
st Ton t trung bnh tr ln.

b) Em c suy ngh g v kt qu
trn.

HS:
9
5
27
20
.
100
75
20
27
100
75
20
7
1
75 , 0
= = =

HS:

a) S HS lp 6B c im kho st
Ton t trung bnh tr ln l:
40 - 14 = 26 (HS)
T s phn trm kt qu kho st
Ton t trung bnh tr ln l:
= = %
40
100 . 26
40
26
65%
b) Kt qu ny cn thp.
Chng em phi c gng hc tp
nhiu na.
Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
Hc bi: Nm vng khi nim t s ca 2 s a v b phn bit vi phn s
b
a
, khi nim t l xch ca 1 bn v hoc 1 bn , quy tc tnh t s
phn trm ca 2 s a v b.
Bi tp v nh s 138, 141 <trang 58 - SGK>
143, 144, 145 <59 SGK>
s 136, 139 <25 - SBT>
415
Tit 101 Luyn tp
A. Mc tiu
Cng c cc kin thc, quy tc v t s, t s phn trm, t l xch.
Rn luyn k nng tm t s, t s phn trm ca hai s, luyn ba bi ton
c bn v phn s di dng t s phn trm.
HS bit p dng cc kin thc v k nng v t s, t s phn trm vo
vic gii mt s bi ton thc t
B. chun b gio vin v Hc Sinh
GV: Bng ph hoc n chiu v cc phim giy trong ghi cu hi, bi tp.
nh "Cu M Thun" hnh 12 trang 9 SGK phng to.
HS: Giy trong, bt d. Bng ph hot ng nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
HS 1:
- Mun tm t s
phn trm ca
HS1:
+ Pht biu quy tc nh SGK trang
57.
Cng thc: %
b
100 . a
.
+ Cha bi tp
a)
34
21
.
7
17
21
34
:
7
17
21
13
1 :
7
3
2 = =
416
hai s a v b ta
lm th no? Vit
cng thc.
- Cha bi tp s
139 <trang 25
SBT>
Tm t s phn trm ca
a)
7
3
2 v
21
13
1 .
b) 0,3 t v 50
kg.
% 150 %
2
100 . 3
2
3
= = = .
b) i: 0,3 t = 30
kg.
% 60 %
50
100 . 30
50
30
= = .
HS2:
- Cha bi tp 144 <59 SBT>.
Bit t s phn trm nc trong da
chut l 97,2%.
Tnh lng nc trong 4 kg da
chut.
HS2: Cha bi tp
Lng nc cha trong 4 kg da
chut l:
4 . 97,2% = 3,888 (kg)
3,9 (kg).
C % p . b a % p
b
a
= =
417
Hy gii thch
cng thc s
dng.
GV: Nhn xt v cho im.
HS nhn xt bi lm ca bn
Hot ng 2
Luyn tp (27 pht)
Bi 1 (Bi 138 trang 58 - SGK)
Vit cc t s sau thnh t s gia
cc s nguyn:
a)
15 , 3
28 , 1
b)
4
1
3 :
5
2

c) 24 , 1 :
7
3
1 d)
7
1
3
5
1
2

- Hai HS ln bng cha bi tp:
HS1(a, c) HS2(b, d)
a)
315
128
b)
65
8

c)
217
250
d)
10
7

Bi 2 (bi 141 trang 58 - SGK)
T s ca hai s a v b bng
2
1
1 .
Tm hai s bit rng a - b = 8.
GV yu cu HS
tm tt .
Hy tnh a theo b, ri thay vo
a - b = 8.
HS:
b
2
3
a
2
3
2
1
1
b
a
= = =
a - b = 8
Thay b
2
3
a = , ta c
2
3
b - b = 8
418

2
b
= 8 b = 16
C a - b = 8 a = 16 + 8
a = 24.
Bi 3 (Bi 142 trang 59 SGK)
Khi ni n vng ba s 9 (999) ta
hiu rng: Trong 1000g "vng" ny
cha ti 999g vng nguyn cht,
ngha l t l vng nguyn cht l
%. 9 , 99
1000
999
=
Em hiu th no khi ni n vng
bn s 9 (9999).

HS: Vng bn s 9
(9999) ngha l
trong 10000g
"vng" ny cha
ti 9999g vng
nguyn cht, t
l vng nguyn
cht l:
%. 99 , 99
10000
9999
=
419
Bi 4 Luyn tp ton lp.
a) Trong 40 kg
nc bin c 2 kg
mui. Tnh t s
phn trm mui
c trong nc
bin.

HS nu cch lm
a) T s phn
trm mui trong
nc bin l:
%. 5 %
40
100 . 2
=
b) Trong 20 tn
nc bin cha
bao nhiu mui?
Bi ton ny thuc dng g?

y l bi ton tm gi tr phn s
ca mt s cho trc.
b) Lng mui cha trong 20 tn
nc bin l:
20 . 5% = 20 . 1
100
5
= (tn).
420
c) c 10 tn
mui cn ly bao
nhiu nc bin?

Bi ton ny thuc dng g? Bi ny thuc dng tm mt s khi
bit gi tr 1 phn s ca n.
c) c 10 tn mui th lng nc
bin cn l:
200
5
100 . 10
100
5
: 10 = =
(tn)
GV hng dn HS
xy dng cng
thc lin h gia
3 bi ton v
phn trm.
a = b . p%.
% p
b
a
=
b = a: p%.
Bi 5 (bi 146 trang 59 - SGK)
Trn mt bn v k thut c t l
xch 1: 125, chiu di ca mt chic
my bay B-inh 747 l 56, 408 cm.
Tnh chiu di tht ca chic my
bay .
HS c bi,
421
GV: Nu cng
thc tnh t l
xch?
T cng thc suy ra cch tnh
chiu di thc t nh th no?
tm tt :
125
1
T =
a = 56,408 cm
Tnh b?

HS:
b
a
T =
vi a l khong cch gia hai im
trn bn .
b l khong cch gia hai im
tng ng trn thc t.
T
a
b =
Chiu di tht ca my bay l:
b = 125 . 408 , 56
125
1
408 , 56
= .
b = 7051 (cm) = 70,51 (m)
GV treo nh "Cu M Thun" (hnh
12 trang 59) phng to, yu cu HS
c bi SGK v tm tt .

- HS quan st nh "Cu M Thun".
Tm tt :
b = 1535 m;
000 20
1
T =
Tnh a (cm)?
Gii:
T . b a
b
a
T = =
a = 1535 .
000 20
1

422
- Nu cch gii?

GV gio dc
lng yu nc v
t ho v s pht
trin ca t
nc cho HS.
a = 0,07675 (m)
a = 7,675 (cm).
423
Hot ng 3
Cng c (8 pht)
Bi 7 (bi 147
trang 26 SBT)
Lp 6C c 48 HS. S HS gii bng
18,75% s HS c lp. S HS trung
bnh bng 300% s HS gii. Cn li
l HS kh.
a) Tnh s HS mi
loi ca lp 6C.
b) Tnh t s phn
trm s HS trung
bnh v s HS kh
so vi s HS c
lp.
HS hot ng theo nhm.
a) S HS gii ca lp 6C l:
48 . 18,75% = 9 (HS).
S HS trung bnh ca lp 6C l:
9 . 300% = 27 (HS).
S HS kh ca lp 6C l:
48 - (9 + 27) = 12 (HS).
b) T s phn trm ca s HS trung
bnh so vi s HS c lp l:
% 25 , 56 %
48
100 . 27
=
T s phn trm ca s HS kh so vi
424
HS c lp l:
% 25 %
48
100 . 12
= .
Cc nhm lm vic khong 6 pht
th dng li.
GV nhn mnh li cch lm.

i din mt nhm trnh by bi gii.
HS trong lp gp kin.
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 pht)
n tp li cc kin thc, cc quy tc v bin i quy tc v t s, t s
phn trm, t l xch.
Bi tp v nh s 148 <trang 60 SGK>
s 137, 141, 142, 146, 148 <trang 25, 26 SBT>
Tit sau c lp mang my tnh b ti hc "Thc hnh ton hc trn
my tnh".
Tit 102 17. Biu phn trm
A. Mc tiu
HS bit c cc biu phn trm dng ct, vung v hnh qut.
C k nng dng cc biu phn trm dng ct v vung.
C thc tm hiu cc biu phn trm trong thc t v dng cc biu
phn trm vi cc s liu thc t.
GV: n chiu v cc phim giy trong (hoc bng ph) ghi bi, cch
v biu phn trm dng ct, vung.
Tranh phng to hnh 13, 14, 15 trang 60, 61 SGK. Ti liu thc t v kt
qu hc tp, hnh kim ca trng (hoc lp), mc tng trng kinh t,
thnh tu v y t, gio dc... ca a phng hoc c nc.
425
HS: Thc k, ke, com pha, giy k vung, giy trong, bt d, my
tnh b ti.
C- Tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (7 ph)
HS1: Cha bi tp
cho v nh.
Mt trng hc c 800 HS. S HS
t hnh kim tt l 480 em, s HS
t hnh kim kh bng 7/12 s HS
t hnh kim tt, cn li l HS t
hnh kim trung bnh.
HS ln bng cha bi tp
a) Tnh s HS t hnh kim kh, hnh
kim trung bnh.

b) Tnh t s phn trm ca s HS t
hnh kim tt, kh, trung bnh so
snh vi s HS ton trng (GV a
bi ln mn hnh).
a) S HS t hnh kim kh l:
280
12
7
. 480 = (HS)
S HS t hnh kim trung bnh l:
800 (480 + 280) = 40 (HS)
b) T s phn trm ca s HS t
hnh kim tt so vi s HS ton
trng l;
% 60 %
800
100 . 480
=
S HS t hnh kim kh so vi s
HS ton trng l:
% 35 %
800
100 . 280
=
426
(GV b tr bng cc s liu cu b
c gi li trn bng).
S HS t hnh kim trung bnh so
vi s HS ton trng l
100% - (60% + 35%) = 5%.
Hot ng 2
Biu phn trm (30 ph)
GV t vn : nu bt v so
snh mt cch trc quan cc gi tr
phn trm ca cng mt i lng,
ngi ta dng biu phn trm.
Biu phn trm thng c
dng di dng ct, vung, hnh
qut. Vi bi tp va cha, ta c th
trnh by cc t s ny bng cc
dng biu phn trm sau:
HS ghi bi v nghe GV t vn .
1) Biu phn trm dng ct.
GV a hnh 13 trang 60 SGK ln
HS quan st.
HS quan st hnh 13 SGK, tr li
cu hi v v hnh vo v di s
hng dn ca GV.

80

60

40
35

20

5
0
Cc loi hnh kim

biu hnh ct ny, tia thng
ng ghi g? tia nm ngang ghi g?
Trn tia thng ng, bt u t gc
0, cc s phi ghi theo t l.
- HS: biu hnh ct, tia thng
ng ghi s phn trm, tia nm
ngang ghi cc loi hnh kim.
Cc ct c chiu cao bng t s phn
trm tng ng (dng ngang), c
mu hoc k hiu khc nhau biu th
cc loi hnh kim khc nhau.

S

p
h
n

t
r
m

Tt
Kh
Trung bnh
427
- GV yu cu HS lm ? trang 61
SGK ( bi a ln mn hnh)
- HS tm tt bi:
Lp 6B c 40 HS
i xe but: 6 bn
i xe p: 15 bn
Cn li i b.
Cu a) HS ng ti ch c kt qu,
GV ghi li:
S HS i xe but chim:
% 15
40
% 100 . 6
= (s HS c lp)
S HS i xe p chim:
% 5 , 37
40
15
= (s HS c lp)
S HS i b chim:
100% - (15% + 37,5%) = 47,5% (s
HS c lp)
Sau gi 1 HS ln bng v.
a) Tnh t s phn trm ca s HS i
xe but, i xe p, i b so vi s
HS c lp.
b) Biu din bng biu ct. HS
ton ln lm bi tp vo v, 1 HS
c bi gii cu a, sau 1 em ln
bng v biu ct (cu b)

60

47,5

37,5

30

15

0
i xe i xe i b
but p
S HS

2) Biu phn trm dng vung
GV a hnh 14 trang 60 SGK
HS quan st.
- GV t cu hi:
Biu ny gm bao nhiu vung
nh? (100 vung nh) 100
vung nh biu th 100%. Vy s
HS c hnh kim tt t 60% ng
vi bao nhiu vung nh?
Tng t vi hnh kim kh v hnh
kim trung bnh.

HS quan st hnh 14 SGK

S

p
h
n

t
r
m

428

- GV yu cu HS dng giy k
vung lm bi tp 149 SGK.
Gi 1 HS ln bng v biu
vung trn bng ph c k sn
vung.
- HS v biu vung.
Bi tp 149 SGK
S HS i xe but: 15%
S HS i xe p : 37,5%
S HS i b : 47,5%
3) Biu phn trm dng hnh qut
GV a hnh 15 trang 61 SGK,
hng dn HS c biu

Tt
5% Kh
Trung bnh

35% 60%

HS c:
S HS t hnh kim tt 60%
S HS t hnh kim kh 35%
S HS t hnh kim TB 5%
GV gii thch: hnh trn c chia
thnh 100 hnh qut bng nhau, mi
hnh qut ng vi 1%.

- GV yu cu HS c tip 1 biu
hnh qut khc.
Kt qu xp loi vn ha 1 lp:

Gii
15% Kh
: Trung bnh

35% 50%

60%
tt

5
%

T
B

429

Hot ng 3
Cng c (5 ph)
GV a ra hai biu phn trm biu th t s gia s dn thnh th, s dn
nng thn so vi tng s dn (Theo kt qu iu tra ngy 1/4/1999 ca
Tng cc thng k).
C nc H Ni
S dn thnh th, s dn nng thn trn tng s dn

GV yu cu HS c hai biu
phn trm ny.

80

57,6

42,4

20

0
S dn
Hot ng 4
Hng dn v nh (3 ph)
S

p
h
n

t
r
m

Thnh th
Nng thn

76,52%
Nng thn

23,48%
Thnh th

430
HS cn bit c cc biu phn trm da theo s liu v ghi ch trn
biu .
HS bit v biu dng ct v biu vung.
Bi tp s 150, 151, 153 trang 61, 62 SGK.
Thu thp s liu: Trong tng kt hc k I va qua lp em c bao nhiu
HS t loi gii, loi kh, loi trung bnh, loi yu. Tnh t s phn trm
mi loi so vi tng s HS c lp. V biu hnh ct biu th.

Tit 103 Luyn tp
A. Mc tiu
Rn luyn k nng tnh t s phn trm, c cc biu phn trm, v
biu phn trm dng ct v dng vung.
Trn c s s liu thc t, dng cc biu phn trm, kt hp gio dc
thc vn ln cho HS.
GV: n chiu v cc phim giy trong (hoc bng ph) ghi bi v cc
s liu thc t. Phiu hc tp. Mt s biu phn trm cc dng, biu
dng ct hnh 16 trang 61 SGK.
Bng ph c k vung, my tnh b ti, phn mu.
431
HS: Giy trong, bt d, giy k vung, my tnh b ti thu thp s
liu iu tra theo yu cu ca GV.
C- Tin trnh dy hc
Hot ng 1
GV a cu hi
ln mn hnh:
HS ln bng kim
tra.
HS1: Cha bi tp
151 <61 SGK>.
HS1:
Mun btng, ngi ta trn 1 t
ximng, 2 t ct, 6 t si.
a) Khi lng ca btng l:
1 + 2 + 6 = 9 (t)
a) Tnh t s phn trm tng thnh
phn ca btng.
b) Dng biu vung biu din
cc t s phn trm (trn bng
ph c k vung, dng phn
mu).
T s phn trm ca ximng l
% 11 % 100 .
9
1

T s phn trm ca ct l:
% 22 % 100 .
9
2

T s phn trm ca si l:
% 67 % 100 .
9
6

HS dng phn khc mu v 3 phn

Ximng 11%
Ct 22%
Si 67%
432

phn bit.

HS2: Cha bi tp 150 <61 SGK>
GV a hnh 16 ln HS c biu
.

40

32

20

8

0
6 7 8 9 10
Loi im

- HS2: tr li
a) C 8% bi t im 10.
b) im 7 l nhiu nht, chim 40%.
c) T l bi t im 9 l 0%.
d) C 16 bi t im 6, chim 32%
tng s bi. Vy tng s bi l:
50
32
100
. 16
100
32
: 16 = = (bi)
HS nhn xt, b sung bi lm ca
bn.
Hot ng 2
Luyn tp (30 ph)
Bi 1: c biu .
GV a mt s biu khc dng
(dng ct, dng vung, dng hnh
qut) phn nh mc tng trng
kinh t, nhng thnh tu v y t,
HS c biu v nu ngha ca
cc s liu .
S

p
h
n

t
r
m

433
gio dc, vn ha, x hi hoc biu
v din tch, dn s (a l)
HS c.
Bi 2: (bi 152
trang 61 SGK)
Nm hc 1998 1999 c nc ta c
13076 trng Tiu hc, 8583 trng
THCS v 1641 trng THPT. Dng
biu hnh ct biu din t s phn
trm cc loi trng ni trn trong
h thng Gio dc ph thng Vit
Nam.

GV hi: Mun dng c biu
biu din cc t s trn ta cn lm
g?
- HS: ta cn tm tng s cc trng
ph thng ca nc ta, tnh cc t
s ri dng biu .
GV yu cu HS thc hin, gi ln
lt HS ln tnh.
- HS: Tng s cc trng ph thng
ca nc ta nm hc 1998 1999
l:
13076 + 8583 + 1641 = 23300
Trng Tiu hc chim:
% 56 % 100 .
23300
13076
.
Trng THCS chim:
% 37 % 100 .
23300
8583
.
Trng THPT chim:
% 7 % 100 .
23300
1641
.
434
GV yu cu HS ni cch v biu
hnh ct (tia thng ng, tia nm
ngang...)

60
56

40
37

20

7

0
Tiu hc THCS THPT

Bi 3: Bi tp thc t.
V d: Trong tng kt hc k I va
qua, lp ta c 8 HS gii, 16 HS kh,
2 HS yu, cn li l HS trung bnh.
Bit lp c 40 HS. Dng biu
vung biu th kt qu trn.

- HS hot ng nhm.

Bi gii
S HS gii chim: % 20
40
8
= .
S HS kh chim: % 40
40
16
= .
S HS yu chim: % 5
40
2
= .
S HS trung bnh chim:
100% - (20% + 40% + 5%) = 35%.
Sau cc nhm v biu trn
giy k vung.
Bi 4: Phiu hc tp
Kt qu bi kim tra ton ca 1 lp - HS lm bi c nhn trn phiu hc
S

p
h
n

t
r
m

435
6 nh sau:
c 6 im 5; 8 im 6; 14 im 7;
12 im 8; 6 im 9; 4 im 10. Hy
dng biu hnh ct biu th kt
qu trn.
HV kim tra vi bi, thu 1 s bi
chm.
tp.
Kt qu bi lm
im 5 chim 12%
im 6 chim 16%
im 7 chim 28%
im 8 chim 24%
im 9 chim 12%
im 10 chim 8%.

Hot ng 3
Cng c (3 ph)
GV: v cc
biu phn
trm ta phi lm
nh th no?
HS: - Phi tnh cc t s phn trm.
- V biu .
- Nu li cch v biu hnh ct,
biu vung.

Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
Tit sau n tp chng III. HS lm cc cu hi n tp vo v, nghin cu
trc bng 1 Tnh cht ca php cng v php nhn phn s. Bi tp 154,
155, 161 trang 64 SGK.
436
Tit 104 n tp chng III (tit 1)
A. Mc tiu
HS c h thng li cc kin thc trng tm ca phn s v ng dng.
So snh phn s.
Cc php tnh v phn s v tnh cht.
Rn luyn k nng rt gn phn s, so snh phn s, tnh gi tr biu
thc, tm x.
Rn luyn kh nng so snh, phn tch, tng hp cho HS.
GV: n chiu, phim giy trong hoc bng ph ghi:
- Tnh cht c bn ca phn s.
- Quy tc: cng, tr, nhn chia phn s.
- Tnh cht ca php cng v php nhn phn s v bi tp.
HS: Lm cc cu hi n tp chng III v bi tp cho v nh.
Giy trong, bt d, bng ph nhm.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
n tp khi nim phn s.
Tnh cht c bn ca phn s (18 ph)
1) Khi nim phn
s:
HS: Ta gi
b
a
vi
a, b Z, b 0 l 1
437
- GV: Th no l
phn s? Cho v
d mt phn s
nh hn 0, mt
phn s bng 0,
mt phn s ln
hn 0.
phn s, a l t
s, b l mu s
ca phn s.
V d:
2
1
;
3
0
;
3
5
.
- Cha bi 154
<trang 64 SGK>.
a)
3
x
< 0 x < 0.
b)
3
x
= 0 x = 0.
c)
3
3
3
x
3
0
1
3
x
0 < < < <
0 < x < 3 v x Z
x {1; 2}.
d) 3 x
3
3
1
3
x
= = = .
e) 1 <
3
6
3
x
3
3
2
3
x
<
3 < x 6 x {4; 5; 6}.
2) Tnh cht c

- HS: Pht biu
438
bn v phn s.
- Pht biu tnh
cht c bn v
phn s? Nu
dng tng qut.
Sau GV a
ln mn hnh "Tnh
cht c bn ca
phn s" (trang
10 SGK).
tnh cht c bn
ca phn s, nu
dng tng qut.
V sao bt k mt phn s c mu
m no cng vit c di dng
mt phn s c mu dng.
- C th vit mt
phn s bt k
c mu m thnh
phn s bng n
v c mu
dng bng
439
cch nhn c t
v mu ca phn
s vi (-1).
Bi tp 155
<trang 64 SGK>
in s thch hp vo vung:
21
12
6
16
12
=

Yu cu HS gii thch cch lm.
- HS gii bi tp
155 SGK
28
21
12
9
8
6
16
12
4
3
8
6

Ngi ta p dng tnh cht c bn
ca phn s lm g?
- HS: p dng tnh
cht c bn ca
phn s rt
gn phn s,
quy ng mu
s cc phn s...
440
Bi 156 <trang 64
SGK>. Rt gn:

a)
21 24 . 7
49 25 . 7
+

b)
) 26 . ) 5 ( . 4 . ) 3 (
10 . 9 . ) 13 ( . 2

- HS lm bi tp
156 SGK, gi 2 HS
ln bng cha:
3
2
27
18
) 3 24 ( . 7
) 7 25 ( . 7
21 24 . 7
49 25 . 7
) a
= =
+
=
+

2
3
) 2 ( . ) 13 ( . ) 3 ( . ) 5 ( . 4
) 3 ( . ) 3 ( . ) 13 ( . 10 . 2
) b
=

=

- GV: Mun rt
gn mt phn s
ta lm th no?
- HS: Mun rt
gn mt phn
s, ta chia c t
v mu ca phn
s cho mt c
chung (khc 1 v
441
-1) ca chng.
- GV: Ta rt gn
n khi phn s
l ti gin. Vy
th no l phn
s ti gin?
- HS: Phn s ti
gin l phn s
m t v mu ch
c c chung l
1 v (-1).
Bi 158 <trang 64
SGK> So snh hai
phn s:
a)
4
3
v
4
1

b)
17
15
v
27
25
.

so snh hai phn s, ta lm th
no?

442

- HS: Mun so
snh 2 phn s:
+ Vit chng di dng 2 phn s
c cng 1 mu dng.
+ So snh cc t vi nhau.
Phn s no c t ln hn th ln
hn.
- GV yu cu HS
lm bi tp ri
gi 2 HS ln cha.
GV nhn mnh; nu 2 phn s c
cng mu m phi bin i c
a)
4
1
4
3
1 3 Vi
4
1
4
1
4
3
4
3
<
<

443
cng mu dng.

4
1
4
3
<

b) Cch 1: lm
theo quy tc.
27
25
17
15
459
425
459
405
459
425
17 . 17
17 . 15
27
25
459
405
27 . 17
27 . 15
17
15
<
<
= =
= =

- Em no c cch
khc so snh
hai phn s ny?
Cch 2:
17
2
1
17
15
=

27
2
1
27
25
= .
V
27
2
1
17
2
1
27
2
17
2
< >
hay
27
25
17
15
< .
Hot ng 2
Cc php tnh v phn s (20 ph)
444
1) Quy tc cc
php tnh v phn
s
- Pht biu quy
tc cng 2 phn
s trong trng
hp: cng mu,
khng cng mu.
- Pht biu quy
tc tr phn s,
nhn phn s,
chia phn s.

- HS tr li cc
cu hi.

445
- GV a ra 1
bng ph, yu
cu HS in tip
cc cng thc:
Cc php tnh v phn s
a) Cng 2 phn s cng mu s:
= +
m
b
m
a

b) Tr phn s: =
d
c
b
a

c) Nhn phn s: =
d
c
.
b
a

d) Chia phn s: =
d
c
:
b
a

HS in cng thc:

m
b a +
= .
+ =
d
c
b
a
.
d . b
c . a
= .
) 0 c (
c . b
ad
c
d
.
b
a
= = .
2) Tnh cht ca
php cng v
php nhn phn
s.
GV a ra bng "Tnh cht ca php
cng v php nhn phn s (trang 63
SGK).

- HS pht biu
cc tnh cht
446
Yu cu HS pht biu thnh li ni
dung cc tnh cht .
ca php cng,
php nhn phn
s thnh li.

Php tnh
Tnh cht
Cng Nhn
Giao hon

b
a
d
c
d
c
b
a
+ = +
b
a
.
d
c
d
c
.
b
a
=
Kt hp

+ + = +
+
q
p
d
c
b
a
q
p
d
c
b
a

q
p
.
d
c
.
b
a
q
p
.
d
c
.
b
a

Cng vi s 0

b
a
b
a
0 0
b
a
= + = +

Nhn vi s 1
b
a
b
a
. 1 1 .
b
a
= =
S i
0
b
a
b
a
=
+

S nghch o
( ) 0 b , a 1
a
b
.
b
a
=
Phn phi ca php
nhn i vi php cng q
p
.
b
a
d
c
.
b
a
q
p
d
c
.
b
a
+ =
+
Bi 161 (trang 64
SGK)
Tnh gi tr ca biu thc
A = -1,6:
+
3
2
1
HS tr li cu
hi ri lm bi
tp.
447
B = 1,4 .
5
1
2 :
3
2
5
4
49
15
+
2 HS ln bng
lm:
A=
25
24
5
3
.
5
8
3
2
3
3
:
10
16
= =

B =
21
5
.
- Nu th t thc
hin cc php
ton trong tng
biu thc A, B
- Yu cu HS lm
bi tp.

Nhn xt, b sung bi gii.
Bi 151 (trang 27 - HS hot ng
448
SBT) v bi 162a
(trang 65 SGK)
theo nhm.
Bi 151 (SBT): Tm x
Z bit:

4
3
2
1
3
1
.
3
2
x
2
1
6
1
3
1
4
Bi 151 SBT
1 x
18
11
x
9
4
1 = .
Bi 162a) SGK. Tm
x bit:
(2,8x - 32): 90
3
2
= .
Bi 162 SGK:
2,8x - 32 = -90.
3
2

2,8x - 32 = -60
2,8x = -28
x = -10.
GV yu cu 1 nhm ln bng trnh
by bi gii ca mnh.
GV kim tra thm vi nhm na.

Hot ng 3
Cng c (7 ph)
449
Bi tp 1. Khoanh
trn vo ch
ng trc cu
tr li ng:
1)
9
4
3
=

S thch hp trong trng l:
A: 12; B: 16; C: -12
2)
2 5
2
<

S thch hp trong trng l:
A: -1; B: 1; C: -2.
Bi tp 2: ng
hay sai
1)
7
7
15
4
15
11
=

2) 4
1
1 3
12
1 3 . 12
=
+
=
+

3) 3
2
3
. 2
2
1
2
2
3
2
1
= =
+ .
Bi gii

1) C : -12

2) B : 1

1) ng v:
7
7
1
15
15
15
4
15
11
= =
.
2) Sai v rt gn dng tng.

3) Sai th t thc hin php ton.
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
450
n tp cc kin thc chng III, n li ba bi ton c bn v phn s.
Tit sau tip tc n tp chng.
Bi tp v nh: 157; 159; 160; 162b); 163 (65 - SGK) 152 (27-SBT).
Tit 105 n tp chng III (tit 2)
A. Mc tiu
Tip tc cng c cc kin thc trng tm ca chng, h thng ba bi
ton c bn v phn s.
Rn luyn k nng tnh gi tr biu thc, gii ton .
C thc p dng cc quy tc gii mt s bi ton thc tin.
GV: n chiu, phim giy trong (hoc bng ph) ghi 3 bi ton c bn v
phn s v cc bi tp.
HS: n tp chng III, lm cc bi tp cho.
C. Tin trnh dy hc
Hot ng 1
GV a cu hi
ln mn hnh.
Hai HS ln bng
kim tra.
451
HS1: Phn s l g?
Pht biu v vit dng tng qut tnh
cht c bn ca phn s.
Cha bi tp 162b) (65 SGK)
Tm x bit:
(4,5 - 2x) .
14
11
7
4
1 = .
- HS1: Tr li cu
hi v ghi:
=
0 m
Z m
vi
bm
am
b
a

n : b
n : a
b
a
= vi n C (a, b)
Cha bi 162(b) SGK
x = 2.
HS2: Nu quy tc php nhn phn
s? Vit cng thc.
Php nhn phn s c nhng tnh
cht g?
HS2: Tr li cu hi v ghi:
d . b
c . a
d
c
.
b
a
= .
Cha bi tp s
152 (trang 27 SBT).
Cha bi tp.
3 :
13
12
3
47
24
. % 25
195
104
75 , 0 .
15
13
1
+
3
1
.
13
51
47
24
.
4
1
15
8
4
3
.
15
28

+ =
13
17
47
24
.
60
15 32
5
7

+
=
13
17
5
2
5
7
=
13
17
1 =
13
4
= .
452

Sau khi HS 2 cha bi, GV hi li
HS v cch i STP, s phn trm,
hn s ra phn s, th t thc hin
php ton...
Cho im hai HS.
HS tr li cu hi ca GV, nhn xt
bi lm ca bn.
Hot ng 2
n tp ba bi ton c bn v phn s (25 ph)
Bi 164 (trang 65
SGK)
Khi tr tin mua mt cun sch theo
ng gi ba, Oanh c ca hng
tr li 1200 v c khuyn mi

Tm tt:
453
10%. Vy Oanh mua cun sch
vi gi bao nhiu?
- GV yu cu HS
tm tt bi.
10% gi ba l 1200.
Tnh s tin Oanh tr?

- tnh s tin
Oanh tr, trc
ht ta cn tm g?
Hy tm gi ba ca cun sch (GV
lu HS: y l bi ton tm mt s
bit gi tr phn trm ca n. nu
cch tm).
tnh s tin Oanh tr trc ht
ta cn tm gi ba.
Bi lm:
Gi ba ca cun sch l:
1200: 10% = 12000 ()
S tin oanh mua cun sch l:
12000 - 1200 = 10800
(hoc: 12000.90% = 10800()).
- GV: nu tnh
bng cch:
12000 . 90% = 10800() l bi ton
tm gi tr phn trm ca mt s,
nu cch tm.

HS quan st v
ghi nh.
454
GV a bng Ba
bi ton c bn
v phn s
trang 63 SGK ln
trc lp.
Bi tp 2 (a bi ln mn hnh).
Mt hnh ch nht c chiu di bng
125% chiu rng, chu vi l 45m.
Tnh din tch ca hnh ch nht ?
- GV yu cu HS
tm tt v phn
tch bi.
- Nu cch gii.
Tm tt: hnh
ch nht.
Chiu di =
100
125
chiu rng
=
4
5
chiu rng
Chu vi = 45m.
Tnh S?
Bi gii
Na chu vi hnh ch nht l:
45 m: 2 = 22,5 m.
Phn s ch na chu vi hnh ch
nht l:
4
9
4
4
4
5
= + chiu rng.
Chiu rng hnh ch nht l:
10
9
4
. 5 , 22
4
9
: 5 , 22 = = (m)
Chiu di hnh ch nht l:
5 , 12
4
5
. 10 = (m).
Din tch hnh ch nht l:
12,5 . 10 = 125 (m
2
).
455
Bi 166 (trang 65,
SGK)
Hc k I, s HS gii ca lp 6D
bng
7
2
s HS cn li. Sang hc k
II, s HS gii tng thm 8 bn (s
HS c lp khng i) nn s HS gii
bng
3
2
s cn li. Hi hc k I lp
6D c bao nhiu HS gii?
- GV c th dng
s gi
cho cc nhm.

HS hot ng
theo nhm.
Bi gii
Hc k I, s HS gii =
7
2
s HS
cn li =
9
2
s HS c lp.
Hc k II, s HS gii =
3
2
s HS
cn li =
5
2
s HS c lp.
Phn s ch s HS tng l:
Hc k I:
HS gii | | |
45
8
45
10 18
9
2
5
2
=
=
s HS c lp.
S HS c lp l:
45
8
45
. 8
45
8
: 8 = = (HS).
S HS gii hc k I ca lp l:
10
9
2
. 45 = (HS)
Mt nhm ln bng trnh by cc
nhm khc nhn xt, gp .
456
HS cn li | | | | | | | |
HS c lp 9 phn
Hc k II:
HS gii | | |
HS cn li | | | |
HS c lp 5 phn

GV kim tra bi lm ca mt vi
nhm khc.
457
Bi 165 (trang 65
SGK)
Mt ngi gi tin tit kim 2 triu
ng, tnh ra mi thng c tr li
11200. Hi ngi y gi tit
kim vi li sut bao nhiu phn
trm mt thng?
10 triu ng th mi thng c li
sut bao nhiu tin? Sau 6 thng
c li bao nhiu?
HS lm bi tp, 1
HS ln bng gii:
Li sut mt thng l:
% 56 , 0 % 100 .
000 2000
11200
= .
Nu gi 10 triu ng th li hng
thng l:
000 56
100
56 , 0
. 000 000 10 = ()
Sau 6 thng, s tin li l:
56 000 . 3 = 168000 ()
Bi 5: (a bi
ln mn hnh).
Khong cch
gia hai thnh
ph l 105 km.
Trn mt bn ,
khong cch
di 10,5 cm.
HS tm tt :
Khong cch thc t:
105 km = 10500000 cm
Khong cch bn : 10,5 cm
a) Tm TLX ?
b) Nu AB trn bn = 7,2 cm th
AB thc t = ?
Kt qu:
a) TLX =
000 000 1
1

b) AB thc t = 72 km.
458
a) Tm t l xch ca bn .
b) Nu khong cch gia hai im A
v B trn bn l 7,2 cm th trn
thc t khong cch bao nhiu
km?
Hot ng 3
Bi tp pht trin t duy (8 ph)
Bi 6: Vit phn
s
15
14
di dng
tch ca 2 phn
s, di dng
thng ca 2
phn s.
Vit di dng
tch 2 phn s
...
3
1
.
5
14
3
7
.
5
2
5
7
.
3
2
5 . 3
7 . 2
15
14
= = = =
Vit di dng
thng 2 phn
s
3 :
5
14
7
3
:
5
2
7
5
:
3
2
15
14
= = = ...
459
Bi 7: So snh hai
phn s:
a)
47
23
v
49
25

b) A =
1 10
2 10
8
8
+
v B =
3 10
10
8
8

(bi 154 trang 27 SBT)
a)

49
25
2
1
47
23
2
1
50
25
49
25
2
1
46
23
47
23
< <
= >
= <

b)
1 10
3 1 10
1 10
2 10
A
8
8
8
8
+
=
+
=

1 10
3
1
8
+ =

3 10
3 3 10
3 10
10
B
8
8
8
8
+
=
=

3 10
3
1
8
+ =

C: 10
8
1 > 10
8
3

3 10
3
1 10
3
8 8
<

460
1 +
3 10
3
1
1 110
3
8 8
+ <

. B A <
Bi 8: (Bi 155
trang 27 SBT)
Chng minh:
+ + + + =
15
1
14
1
13
1
5
1
S
2
1
63
1
62
1
61
1
< + +

Bi gii:
C:
4
1
12
1
12
1
12
1
15
1
14
1
13
1
= + + < + +
20
1
60
1
60
1
60
1
63
1
62
1
61
1
= + + < + +
2
1
20
10
20
1
4
1
5
1
S = = + + <
2
1
S < .
Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
n tp cc cu hi trong n tp chng III, hai bng tng kt (trang
63 SGK).
n tp cc dng bi tp ca chng, trng tm l cc dng bi tp n
trong 2 tit va qua.
Chun b n tp v kim tra cui nm.
461
Tit 106 - 107 Kim tra cui nm
(Thi gian 90 pht)
i
Bi 1 (1,5 im)
a) Pht biu quy tc nhn mt phn s vi mt phn s. Vit cng thc.
Cho v d.
b) V tam gic ABC bit AB = 3 cm
BC = 5 cm
AC = 4 cm
Dng thc o gc, o gc BAC.

Bi 2 (2 im)
Mi bi tp sau c km theo cc cu tr li A, B, C. Em hy khoanh
trn ch ng trc cu tr li ng.
a) Kt qu rt gn phn s
80
24
n ti gin l:
A:
20
6
; B:
10
3
: C ;
10
3
.
462
b) Trong cc phn s:
60
1
;
15
14
;
12
11

phn s nh nht l:

60
1
: C ;
15
14
: B ;
12
11
: A

c)
5
) 4 (
2
bng

5
16
: C ;
5
8
: B ;
25
16
: A

d)
+ +
3
2
2
1
4
3
4
1
bng
.
4
1
: C ;
8
3
: B ;
6
1
: A

Bi 3 (2 im)
Thc hin php tnh (tnh nhanh nu c th)
a) M =
7
5
1
11
9
.
7
5
11
2
.
7
5
+

b) N =
2
) 2 ( .
16
3
5 :
8
5
7
6
+
Bi 4 (1 im)
Tm x bit:

3
1
5
3
2
2 . x 2
2
1
3 =
+
463
Bi 5 (2 im)
Mt lp hc c 40 HS gm 3 loi: gii, kh v trung bnh. S HS gii
chim
5
1
s HS c lp. S HS trung bnh bng
8
3
s HS cn li.
a) Tnh s HS mi loi ca lp.
b) Tnh t s phn trm ca s HS trung bnh so vi s HS
c lp.
Bi 6 (1,5 im)
Trn mt na mt phng b c cha tia Ox, v hai tia Oy v Oz sao cho
xOy = 100
o
, xOz = 20
o
.
a) Trong ba tia Ox, Oy, Oz tia no nm gia 2 tia cn li ? V sao.
b) V Om l tia phn gic ca yoz. Tnh xOm.

II
Bi 1 (1,5 im)
a) Pht biu quy tc so snh hai phn s khng cng mu. Cho v d.
b) Th no l hai gc ph nhau ?
Hy v hai gc ph nhau.
464
Bi 2 (2 im)
Cc bi gii sau "ng hay sai" ? Nu sai hy sa li cho ng.

ng Sai
a) T s ca 60 cm v 1,5 m l
5
2

b)
3
2
ca x l 30 th x = 50
c) BCNN(12;15) = 120
d)
3
1
3
2
<
.

Bi 3 (2 im)
Thc hin php tnh
a) P = 50%. 75 , 0 .
35
7
. 10 .
3
1
1
b) Q =
12
7
:
6
5
9
4
3
1
3
2
+ +
Bi 4 (1 im)
Tm x bit:
25 , 13
4
3
16 x
3
1
3 = +
465
Bi 5 (2 im)
lp 6A, s HS gii hc k I bng
9
2
s HS c lp. Cui nm c thm
5 HS t loi gii nn s HS gii bng
3
1
s HS c lp. Tnh s HS ca
lp 6A.
Bi 6 (1,5 im)
Cho gc bt xOy. V tia Oz sao cho yOz = 60
o
.
a) Tnh s o zOx
b) V Om, On ln lt l tia phn gic ca xOz v zOy. Hi hai gc zOm v
gc zOn c ph nhau khng? Gii thch?
Tit 108 n tp cui nm (tit 1)
A. Mc tiu
n tp mt s k hiu tp hp: , , , , .
n tp v cc du hiu chia ht cho 2; 3; 5; 9
S nguyn t v hp s. c chung v Bi chung ca hai hay nhiu s.
Rn luyn vic s dng mt s k hiu tp hp. Vn dng cc du hiu
chia ht, c chung v bi chung vo bi tp.
B. Chun b ca Gio vin v Hc Sinh
GV: n chiu v cc phim giy trong ghi cu hi v bi tp.
Phiu hc tp ca HS.
466
HS: Lm cc cu hi n tp cui nm phn S hc (trang 65, 66 SGK) v
bi tp 168, 170 (trang 66, 67 GSK).
c- tin trnh dy hc
Hot ng 1
n tp v tp hp (12 ph)
GV nu cu 1 n
tp:
a) c cc k hiu: , , , , .

b) Cho v d s dng cc k hiu
trn.
HS tr li ng v ly c v d
ng, hay, GV nn cho im.
GV gi HS ln
bng cha bi
tp 168 (66 SGK).
in k hiu (, , , ) thch hp
vo vung:

4
3
Z ; 0 N

a) HS c cc k hiu: : thuc;
: khng thuc; : tp hp con; :
tp rng; : giao.
b) V d: 5 N; -2 Z;
2
1
N;
N Z; N Z = N.
Cho A l tp hp cc s nguyn x
sao cho: x.0 = 4; A = .
HS cha bi 168 SGK:

4
3
Z ; 0 N
3,275 N ; N Z = N
N Z

HS gii: C L =
467
3,275 N ; N Z = N
N Z

- Cha bi tp 170
(67 SGK)
Tm giao ca tp hp C cc s chn
v tp hp L cc s l.
Hy gii thch.

- GV yu cu HS
hot ng nhm
lm bi tp "ng
hay sai"
a) |-2| N
b) (3 - 7) Z
c)
3
6
Z.
d) N* Z.
e)
(5)
B
(5)
=
f) UCNL(a,b) UC(a,b) vi a,bN.

HS: Giao ca tp
hp C v L l 1
tp rng v
khng c s no
va l s chn,
va l s l.
HS hot ng
nhm.
p n:
a) ng v |-2| = 2 N
b) ng v 3 - 7 = -4 Z
c) Sai v
3
6
= -2 Z
d) ng.
e) Sai v
(5)
B
(5)
= {5}
f) ng.
468
mt vi nhm
khc.
GV gi mt nhm
ln bng trnh
by bi lm.
HS c lp nhn
xt, gp .
Hot ng 2
n tp v du hiu chia ht (12 ph)
GV yu cu HS
tr li cu hi 7
n tp cui nm.
- Pht biu cc
du hiu chia ht

- HS pht biu
469
cho 2; 3; 5; 9.
- Nhng s nh
th no th chia
ht cho c 2 v 5
? Cho v d.

- Nhng s nh
th no th chia
ht cho c 2; 3; 5
v 9. Cho v d.

cc du hiu
chia ht (SGK).
- HS: nhng s
tn cng l 0 th
chia ht cho c
2 v 5.
V d: 10; 50; 200,...
- HS: nhng s c
tn cng l 0 v
c tng cc
ch s chia ht
cho 9 th chia
ht cho c 2; 3; 5
v 9.
V d: 270; 4230.
470

Bi tp 1. in
vo du *
a) 6 * 2 chia ht cho 3 m khng
chia ht cho 9
b) * 53 * chia ht cho c 2; 3; 5 v 9.
c) * 7 * chia ht cho 15.

Bi tp 2:
a) Chng t rng tng ca 3 s t
nhin lin tip l mt s chia ht
cho 3.

b) Chng t tng ca mt s c 2
ch s v s gm 2 ch s y vit
theo th t ngc li l 1 s chia
ht cho 11.
GV gi cho HS vit s c 2 ch s
l ab = 10a + b. Vy s gm 2 ch
s vit theo th t ngc li l
- HS lm bi tp:
a) 642; 672

b) 1530
c) * 7 * 15 *7 * 3, 5
375; 675; 975; 270; 570; 870

- HS: Gi 3 s t
nhin lin tip l:
n; n + 1; n + 2.
Ta c: n + n + 1 + n + 2= 3n + 3
= 3 (n + 1) 3

S c hai ch s cho l
ab = 10a + b.
S vit theo th t ngc li l
ba = 10b + a.
Tng 2 s:
ab + ba = 10a + b + 10b + a
= 11a + 11b
= 11(a + b) 11.
471
g?
Lp tng 2 s ri bin i.

Hot ng 3
n tp v s nguyn t, hp s, c chung, bi chung (14 ph)
- GV yu cu HS
tr li cu 8 n
tp cui nm.
Trong nh ngha s nguyn t v
hp s, c im no ging nhau,
im no khc nhau ? Tch ca hai
s nguyn t l mt s nguyn t
hay hp s.

- GV: CLN ca hai
hay nhiu s l
g ?
HS tr li:

S nguyn t v hp s ging nhau
u l cc s t nhin ln hn 1.
Khc nhau:
S nguyn t ch c 2 c l 1 v
chnh n.
Hp s c nhiu hn 2 c.
Tch ca 2 s nguyn t l hp s.
V d: 2.3 = 6.
6 l hp s.
472

- GV: BCNN ca hai hay nhiu s l
g ?

- GV yu cu HS lm cu hi (s 9
trang 66 SGK).Hy in cc t thch
hp vo ch (....) trong bng so snh
cch tm CLN v BCNN ca hai hay
nhiu s.

- HS: CLN ca hai
hay nhiu s l
s ln nht
trong tp hp
cc c chung
ca cc s .
- HS: BCNN ca hai
hay nhiu s l
s nh nht
khc 0 trong
tp hp cc bi
chung ca cc
s .
473
- Mt HS ln bng
in vo ch (....).

Bi lm
Cch tm CL
N
BCN
N
C
LN
BCN
N
Phn tch cc s ra tha s nguyn t

Chn ra cc tha s nguyn t
... ... ch
un
g
chu
ng
v
rin
g
474
Lp tch cc tha s chn, mi
tha s ly vi s m

...

...
nh

nh
t
ln
nh
t

GV yu cu HS
lm bi tp 4.
Tm s t nhin x, bit rng:
a) 70 x; 84 x v x > 8

b) x12; x25; x30 v 0 < x < 500
GV kim tra thm
vi nhm.

HS hot ng
theo nhm.
Kt qu:
a) x C(70, 84) v x > 8
x = 14.

b) x BC(12,25,30) v 0 < x < 500
x = 300.
i din 1 nhm HS ln bng trnh
by - HS khc gp , nhn xt.
Hot ng 4
475
GV pht phiu hc tp cho HS.

HS lm bi trn
phiu hc tp.
Phiu hc tp
H v tn: .............

Bi gii
Bi lm ng Sai

a)
4
3
N a) Sai
476
b)
3
15
Z b) ng v
3
15
= -5 Z
c) 5 N c) Sai v 5
khng phi
l tp con
ca N.
d) { } Z 2 ; 0 ; 2 d) ng.
e) 2610 chia
ht cho 2; 3; 5;
9
e) ng
477
f) 342 18 f) Sai v 342
18.
g)
UCLN(36;60;84)
= 6
g) Sai v
CLN(36;
60; 84) = 12
h)
BCNN(35,15,105)
= 105
h) ng.

GV kim tra mt

478
vi bi lm ca
HS
Hot ng 5
Hng dn v nh (2 ph)
n tp cc kin thc v 5 php tnh cng, tr, nhn, chia, lu tha trong
N, Z, phn s; rt gn, so snh phn s.
Lm cc cu hi 2, 3, 4, 5 trang 66 SGK.
Bi tp s 169, 171, 172, 174 trang 66, 67 SGK.
A. Mc tiu
n tp cc quy tc cng, tr, nhn, chia, nng ln lu tha cc, s
nguyn, phn s.
n tp cc tnh cht ca php cng v php nhn s t nhin, s nguyn,
phn s.
Rn luyn cc k nng thc hin cc php tnh, tnh nhanh, tnh hp l.
Rn luyn kh nng trnh by bi khoa hc, chnh xc, pht trin t duy
cho HS.
B. Chun b ca Gio vin v Hc Sinh
GV: n chiu v cc phim giy trong ghi cc bng n tp cc php tnh
s nguyn, phn s, tnh cht ca php cng v php nhn, cc bi tp.
HS: Lm cu hi v bi tp n tp cui nm.
Giy trong, bt d. Bng con hot ng nhm.
c- tin trnh dy hc
479
Hot ng 1
n tp quy tc v tnh cht cc php ton (18 ph)
GV: Yu cu HS
tr li cu hi 3
n tp cui nm
SGK.
So snh tnh cht c bn ca php
cng v php nhn s t nhin, s
nguyn, phn s.

GV: Cc tnh cht
c bn ca php
cng v php
HS: php cng v
php nhn s t
nhin, s nguyn,
phn s u c
cc tnh cht:
- giao hon
- kt hp
- phn phi ca php nhn vi php
cng.
Khc nhau:
a + 0 = a; a . 1 = a; a . 0 = 0
Php cng s nguyn v phn s
cn c tnh cht cng vi s i:
a + (-a) = 0
HS: Cc tnh
cht ny c ng
480
nhn c ng
dng g trong
tnh ton.
GV yu cu HS
cha bi tp 171
trang 65 SGK
Tnh gi tr cc biu thc sau

A = 27 + 46 + 70 +
34 + 53

B = -377 - (98 - 277)

dng tnh
nhanh, tnh hp
l gi tr biu
thc.
Gi 3 HS ln cha bi tp 171
SGK.
HS1 cu A, B. HS2 cu C, D. HS3
cu E.
A = (27 + 53) + (46
+ 34) + 79
= 80 + 80 + 79
= 239
B = -377 - 98 + 277
= (-377 + 277) - 98
= -100 - 98
= -198.
C = -1,7 (2,3 + 3,7 +
481
C = -1,7 . 2,3 + 1,7 . (-
3,7) - 1,7 . 3
- 0,17: 0,1

D = 2
4
3
.(-0,4)- 1
5
3
.
2,75 + (-1,2):
11
4

E =
2 2
3 2 3
) 7 . 5 . 2 (
) 7 . 5 ( . ) 7 . 5 . 2 (

3 + 1)
= -1,7 . 10
= -17.
D =
4
11
.(-0,4) - 1,6.
4
11

+ (-1,2).
4
11

=
4
11
.(-0,4 - 1,6 - 1,2)
=
4
11
.(-3,2)
= 11.(-0,8)
= -8,8.
E =
4 2 2
4 3 3
7 . 5 . 2
7 . 5 . 2

= 2.5
= 10.
HS nhn xt bi gii, sa li cho
ng.

HS tr li:
Hiu ca hai s t nhin cng l s
482

GV yu cu HS
tr li cu hi 4
trang 66 SGK.
Vi iu kin no th hiu ca hai s
t nhin cng l s t nhin? Hiu
ca hai s nguyn cng l s
nguyn? Cho v d.

t nhin nu s b tr ln hn hoc
bng s tr.
V d: 17 - 12 = 5
25 - 25 = 0
Hiu ca hai s nguyn bao gi
cng l 1 s nguyn
V d: 12 - 20 = -8

HS: Thng ca
hai s t nhin
(vi s chia 0)
l 1 s t nhin
nu s b chia
chia ht cho s
chia.
V d: 15: 5 = 3.
Thng ca 2 phn s (vi s chia
0) bao gi cng l 1 phn s.
V d:
3
4
2
3
.
9
8
3
2
:
9
8
=

483

Cu 5 trang 66
SGK.
Vi iu kin no th thng ca hai
s t nhin cng l s t nhin ?
Thng ca hai phn s cng l
phn s ? Cho v d.

Cha bi tp 169
trang 66 SGK.
in vo ch trng:

HS ln bng in:

a
n
=

s tha n
a . . . a . a vi n 0.
Vi a 0 th a
o
= 1.
b) Vi a, m, n N
a
m
. a
n
= a
m+n

a
m:
a
n
= a
m-n
vi a 0; m n.

484
a) Vi a, n N
a
n
=

s tha . . .
a . . . a . a vi .....
Vi a 0 th a
o
= .....
b) Vi a, m, n N
a
m
. a
n
= . . .
a
m
: a
n
= . . . vi . . .

Hot ng 2
Luyn tp v thc hin php tnh (15 ph)

Bi tp 91 (trang
19 SBT)
p dng cc tnh cht ca php
nhn phn s tnh nhanh
M =
92
19
. 10 .
8
3
.
5
2
.
3
8

N =
11
14
.
7
5
11
2
.
7
5
11
5
.
7
5
+

GV yu cu HS gii thch khi bin
i p dng nhng tnh cht g?

M =
92
19
. 10 .
5
2
.
8
3
.
3
8

= 1 . 4.
23
19
92
19
=
N =
+
11
14
11
2
11
5
.
7
5

= .
11
5
11
7
.
7
5
=

485
Bi 176 <trang 67
SGK> Tnh
a) 1
24
23
1 :
60
19
1
15
8
3 . ) 5 , 0 ( .
15
13
2
+
i hn s, s thp phn ra phn s.
Th t php ton ?
Thc hin.

b) B =
6
1
3 25 , 37
12
1
01 , 0 : 415 , 0
200
11
2
+
+

GV hng dn HS c th tnh ring
t, mu.
B =
M
T
vi T l t, M l mu.
Gi 2 HS ln tnh T v M.
HS c th tnh theo s thp phn,
cng c th tnh theo phn s.

a) =
24
47
:
60
79
15
8
3 .
2
1
.
15
28
2

=
24
47
:
60
79 32
3 .
4
1
.
15
28
+
=
47
24
.
60
47
5
7
+
=
5
2
5
7
+
= . 1
5
5
=
Hai HS ln bng tnh
T = 01 , 0 : 415 , 0
200
11
2
+
=
100
1
: 415 , 0
200
121
+
= (0,605 + 0,415) . 100
= 1,02 . 100 = 102.
M =
6
1
3 25 , 37
12
1
+
= 25 , 37
12
2
3
12
1
+
= 25 , 37
4
1
3
= 3,25 - 37,25
= -34.
B = . 3
34
102
M
T
=
=
486
GV yu cu HS
kim tra vic tnh
T v M ca 2 HS,
ri tnh B.
Lu HS, nhng biu thc phc tp,
nhiu tng nn tch ra tnh ring t,
mu. Sau mi tnh gi tr biu
thc.
Hot ng 3
Ton tm x (10 ph)
Bi 1: 125 , 0
8
9
x
7
4
=
- GV: i s thp
phn ra phn s,
thu gn v phi.
Tnh x?
8
1
8
9
x
7
4
=
1 x
7
4
=
x = 1:
7
4

x =
4
7
.
4
7
v
7
4
l 2 s nghch o ca
nhau.
HS: t x l nhn
t chung
x(1 - 0,25) = 0,5
0,75 x = 0,5
487
C
7
4
. x = 1
Mun tm x lm th no:
4
7
v
7
4
l 2 s c quan h g ?

Bi 2: x - 25%x =
2
1
.
V tri bin i nh th no ?
Gi HS ln bng lm tip.

4
3
x =
2
1

x =
4
3
:
2
1

x =
3
4
.
2
1

x = .
3
2

Bi 3:
6
17
3
2
.
4
1
2 x % 50 =
+

3
2
:
6
17
4
9
x
2
1
=
+

2
3
.
6
17
4
9
x
2
1
= +

4
17
4
9
x
2
1
= +

4
9
4
17
x
2
1
=
4
26
x
2
1
=

2
1
:
4
26
x

=
x = -13.
488

Bi 3:
6
17
3
2
.
4
1
2 x % 50 =
+
GV phn tch cng HS tm ra
hng gii:
- xt php nhn trc, mun tm
tha s cha bit ta lm th no ?
- sau xt tip ti php cng ... T
tm x.
Yu cu c lp t gii, gi 1 HS ln
489
bng lm.

Hot ng 4
Hng dn v nh (2 ph)
n tp tnh cht v quy tc cc php tnh, i hn s, s thp phn, s
phn trm ra phn s. Ch p dng quy tc chuyn v khi tm x.
Lm bi tp s 173, 175, 177, 178 <67, 68, 69 SGK>
Nm vng ba bi ton c bn v phn s
- Tm gi tr phn s ca mt s cho trc
- Tm 1 s bit gi tr mt phn s ca n
- Tm t s ca 2 s a v b
Xem li cc bi tp dng ny hc.
A. Mc tiu
Luyn tp cc bi ton c ni dung thc t trong trng tm l ba
bi ton c bn v phn s v vi dng khc nh chuyn ng, nhit ...
Cung cp cho HS mt s kin thc thc t
Gio dc cho HS thc p dng kin thc v k nng gii bi ton vo
thc tin.
490
GV: n chiu v cc phim giy trong ghi bi tp. Hnh 17, hnh 18 trang
68, 69 SGK, phng to. Phiu hc tp ca HS.
HS: n tp ba bi ton c bn v phn s.
Lm cc bi tp trong n tp cui nm.
Bng ph hot ng nhm.
c- tin trnh dy hc
Hot ng 1
Kim tra bi c (8 ph)
GV yu cu HS
lm bi vo phiu
hc tp.
bi:
1) in vo ch trng trong cc cu
sau:
a) Mun tm
n
m
ca s b cho trc,
ta tnh ... (vi m, n ...)

Bi lm:
1) in vo ch trng:

a) Mun tm
n
m

ca s b cho
trc, ta tnh b.
n
m
(vi m, n N; n
0)
491
b) Mun tm mt s khi bit
n
m
ca
n bng a, ta tnh ... (vi m, n ...)

b) Mun tm mt
s khi bit
n
m
ca
n bng a ta
tnh a:
n
m
(vi m,
n N*).
2) Bi gii sau ng hay sai ? 2)

ng Sai
a)
5
4
ca 120
l 96.
a) ng
492
b)
3
2
ca x l
(-150) th
x = -100

b) Sai, v x = -150:
3
2

x = -225.
c) T s ca
25cm v 2m
l
8
1
.
c) ng, v 2m = 200cm

8
1
cm 200
cm 25
=
d) T s
phn trm
ca 16 v 64
l 20%.
d) Sai, v
%. 25
64
% 100 . 16
4
16
= =
HS lm xong, GV thu bi, kim tra
v cha bi ca 2 HS trn mn hnh.

Hot ng 2
Luyn tp (35 ph)
493
Bi 1. (GV a
bi ln mn hnh)
Mt lp hc c 40 HS gm 3 loi:
gii, kh v trung bnh.
S HS trung bnh chim 35% s HS
c lp. S HS kh bng
13
8
s HS
cn li.
a) Tnh s HS kh, s HS gii ca
lp.
b) Tm t s phn trm ca s HS
kh, s HS gii so vi s HS c lp.
GV hng dn HS
phn tch bi
tm hng
gii:
tnh c s HS kh, s HS gii
ca lp, trc ht ta cn tm g? Hy
tnh.
Vy HS kh v gii ca lp l bao
nhiu ?

494
Hy tnh s HS kh, s HS gii ca
lp.

Mun tm t s phn trm ca s HS
kh so vi s HS c lp ta lm th
no?

Tng t tnh t s phn trm ca s
HS gii so vi s HS c lp.

495

HS tr li cc
cu hi gi
ca GV.
HS: trc ht ta
cn tm s HS
trung bnh ca
lp.
S HS trung bnh ca lp l:
40.35% = 40.
100
35
= 14 (HS)
S HS kh v gii ca lp l:
40 - 14 = 26 (HS)
S HS kh ca lp l:
26 .
13
8
= 16 (HS)
S HS gii ca lp l:
496
26 - 16 = 10 (HS).
T s phn trm ca s HS kh so
vi s HS c lp l:
40
16
.100% = 40%.
T s phn trm ca s HS gii so
vi s HS c lp l:
40
10
.100% = 25%.
Bi 2 (Bi 178
trang 68 SGK) "T
s vng".
GV yu cu HS c bi v treo
tranh phng to hnh 17; hnh 18
<68, 69 SGK> HS xem.
Sau yu cu HS hot ng nhm
lm bi tp.
a) Hnh ch nht c t s vng
=
618 , 0
1
Rng
Di

Chiu rng = 3,09 m
Tnh chiu di.

b) a = 4,5 m. c t s vng th
b = ?

497
c) a = 15,4 m
b = 8 m.
Khu vn c t "t s vng" khng?

Bi 3 <bi 177
trang 68 SGK>
C v F.
GV gi HS c SGK v tm tt :
F =
5
9
C + 32.
a) C = 100
o
. Tnh F ?
b) F = 50
o
. Tnh C ?
c) Nu C = F. Tm nhit ?
GV hng dn HS thay s vo ng
thc tm s cha bit.

HS hot ng
nhm theo 3 dy,
mi dy lm 1
cu.
a) Gi chiu di l a(m)
v chiu rng l b (m).
C
618 , 0
1
b
a
= v b = 3,09 m
a =
618 , 0
09 , 3
618 , 0
b
= = 5 (m)
b)
618 , 0
1
b
a
= .
b = 0,618.a = 0,618.4,5
= 2,781 2,8 (m)
c) Lp t s 519 , 0
4 , 15
8
a
b
=

618 , 0
1
519 , 0
1
b
a
=
Vy vn ny khng t "t s
vng"
GV yu cu i din cc nhm
trnh by bi.
498
HS nhn xt, gp .

a) F =
5
9
. 100 + 32
F = 180 + 32 = 212 (
o
F)
b) 32 C
5
9
50 + =

5
9
C = 50 - 32

5
9
C = 18
C = 18:
5
9

C = 18 .
9
5
= 10 (
o
C)

c) Nu C = F = x
o
.
x =
5
9
x + 32
x -
5
9
x = 32
-
5
4
x = 32
x = 32: (-
5
4
)
x = 32 .

4
5

x = 40 (
o
).
499
Bi 4 <bi 173
trang 67 SGK>.
Tm tt ?

Vn tc ca n xui, vn tc ca n
ngc quan h vi vn tc dng
nc th no ?
Vy v
xui
- v
ngc
= ?
Ca n xui 1 khc sng ht 3h th 1h
ca n i c bao nhiu phn khc
sng ?

Ca n ngc khc sng ht 5h th
1h ca n i c bao nhiu phn
khc sng ?

Ca n xui ht 3h
Ca n ngc ht 5 h.
v
nc
= 3 km/h
Tnh s
khc sng
?

HS: v
xui
= v
can
+ V
nc

v
ngc
= v
can
- v
nc

v
xui
- v
ngc
= 2v
nc

Gi chiu di khc sng l s (km)
HS: Ca n xui dng 1h c
3
1

khc sng =
3
s
.
Ca n ngc dng 1h c
5
1
khc
sng =
5
s
.
3 . 2
5
s
3
s
=
. 6
5
1
3
1
s =

. 6
15
3 5
s =

6
15
2
. s =

15
2
: 6 s =

2
15
. 6 s =
s = 45 (km)

500

Bi 5 <bi 175
trang 67 SGK>
GV gi HS c bi, yu cu tm
tt .
GV hi: Nu chy
mt mnh y
b, vi A mt bao
lu ? vi B mt
bao lu ?
Sau GV a bi gii ln mn
Tm tt: Hai vi
cng chy vo
b. Chy
2
1
b, vi
A mt 4
2
1
h
vi B
mt 2
4
1
.
Hi hai vi cng chy bao lu y
b.
HS: Nu chy mt
mnh y b,
vi A mt 9h.
vi B mt 4
2
1
h =
2
9
h.
Vy 1h vi A chy c
9
1
b
501
hnh HS tham kho.
1h vi B chy c:
9
2
b
1h c 2 vi chy c:

3
1
9
3
9
2
9
1
= = + b.
Vy 2 vi cng chy sau 3h th y
b.

Hot ng 3
Hng dn v nh (2 ph)
Tit sau kim tra mn Ton hc k II (thi gian 2 tit)
Ni dung gm c l thuyt v bi tp nh trong n tp cui nm. Cn
n li cc dng bi tp v cu hi n tp k c cc bi tp trc
nghim ng sai (S v Hnh)

502
Mc lc
Trang
A. S hc (Tip theo)
Chng II. S nguyn (Tip theo)
Tit 59 9. Quy tc chuyn v ........................................................................ 5
Tit 60 10. Nhn hai s nguyn khc du ................................................... 7
Tit 61 11. Nhn hai s nguyn cng du ................................................. 11
Tit 62 Luyn tp........................................................................................... 15
Tit 63 12. Tnh cht ca php nhn......................................................... 19
Tit 64 Luyn tp........................................................................................... 24
Tit 65 13. Bi v c ca mt s nguyn................................................. 28
Tit 66 n tp chng II (tit 1) .................................................................. 32
Tit 67 n tp chng II (tit 2) .................................................................. 37
Tit 68 Kim tra chng II ........................................................................... 41
Chng III. Phn s
Tit 69 1. M rng khi nim phn s....................................................... 44
Tit 70 2. Phn s bng nhau..................................................................... 48
Tit 71 3. Tnh cht c bn ca phn s.................................................... 53
Tit 72 4. Rt gn phn s.......................................................................... 58
Tit 73 Luyn tp........................................................................................... 64
Tit 74 Luyn tp........................................................................................... 69
Tit 75 5. Quy ng mu nhiu phn s ................................................... 73
Tit 76 Luyn tp........................................................................................... 79
Tit 77 6. So snh phn s .......................................................................... 83
Tit 78 7. Php cng phn s...................................................................... 89
Tit 79 Luyn tp........................................................................................... 96
Tit 80 8. Tnh cht c bn ca php cng phn s............................... 100
Tit 81 Luyn tp......................................................................................... 106
Tit 82 9. Php tr phn s ..................................................................... 111
Tit 83 Luyn tp......................................................................................... 117
Tit 84 10. Php nhn phn s................................................................. 123
Tit 85 11. Tnh cht c bn ca php nhn phn s ............................ 128
Tit 86 Luyn tp......................................................................................... 133
Tit 87 12. Php chia phn s................................................................... 139
503
Tit 88 Luyn tp......................................................................................... 146
Tit 89 13. Hn s. S thp phn. Phn trm......................................... 152
Tit 90 Luyn tp......................................................................................... 158
Tit 91 Luyn tp cc php tnh v phn s v s thp phn vi s tr
gip ca my tnh (Tit1)............................................................... 163
Tit 92 Luyn tp cc php tnh v phn s v s thp phn (Tit 2) .... 168
Tit 93 Kim tra 1 tit ................................................................................. 174
Tit 94 14. Tm gi tr phn s ca mt s cho trc ............................ 176
Tit 95 Luyn tp......................................................................................... 180
Tit 96 ......................................................................................... Luyn tp
185
Tit 97 15. Tm mt s bit gi tr mt phn s ca n ......................... 190
Tit 98 Luyn tp......................................................................................... 194
Tit 99 Luyn tp......................................................................................... 199
Tit 100 16. Tm t s ca hai s................................................................. 204
Tit 101 Luyn tp......................................................................................... 209
Tit 102 17. Biu phn trm................................................................. 214
Tit 103 Luyn tp......................................................................................... 220
Tit 104 n tp chng III (tit 1) ............................................................... 224
Tit 105 n tp chng III (tit 2) ............................................................... 230
Tit 106-107......................................................................... Kim tra cui nm
236
Tit 108 n tp cui nm (tit 1).................................................................. 239
Tit 109 n tp cui nm (tit 2).................................................................. 244
Tit 110 n tp cui nm (tit 3).................................................................. 250
B. Hnh hc (Tip theo)
Chng II. Gc
Tit 16 1. Na mt phng ......................................................................... 257
Tit 17 2. Gc............................................................................................. 263
Tit 18 3. S o gc ................................................................................... 268
Tit 19 4. Khi no xOy + yOz = xOz ....................................................... 274
Tit 20 5. V gc cho bit s o................................................................ 280
Tit 21 6. Tia phn gic ca gc .............................................................. 285
Tit 22 Luyn tp......................................................................................... 291
Tit 23 - 24 ............................................... 7. Thc hnh o gc trn mt t
295
504
Tit 25 8. ng trn................................................................................ 299
Tit 26 9. Tam gic.................................................................................... 305
Tit 27 n tp chng II............................................................................. 309
Tit 28 Kim tra chng II (1 tit) ............................................................. 314
Tit 111 29 Tr bi kim tra cui nm (Phn S Hnh hc)..316

Thiet Ke Bai Giang Toan 6 - Tap 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thiet Ke Bai Giang Toan 6 - Tap 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

http://tuhoctoan.

Lut chi: 2 i mi i 3 ngi,

Cc phn s bng nhau ch vit 1 i

v (-3) < (-1) v 4 > 0

You might also like