Siemens NX 5 CAD Türkçe Eğitim Kitabı

HAZIRLAYANLAR
BERL AKKK
.
KADRYE ARTAN
.
CEML AYKA
.
ENGN BAYRAM
.
PINAR Y. BAYRAM
.
TMUN DEMR
.
ENDER KAHRAMAN
.
VEYSEL KARAN
.
ZAFER KESKN
.
MEHMET SVRTEPE
.
HAKAN SNMEZLER
.
HASAN YAVUZ

www.bogaziciyazilim.com
w w w . b o g a z i c i y a z i l i m . c o m 2

Boazii Yazlm A.. kurulduu 1991 ylndan bu yana dnya apnda yazlm
firmalarn Trkiye temsilcisi olarak, zellikle retim ve hizmet sektrlerine zm
sunmak amacyla hizmet vermektedir.

Bugn Bilgi Teknolojileri sektrnn en nde gelen yazlm ve danmanlk
firmalarndan biri durumundadr. 1000i aan mteri says, 50yi aan personeli,
stanbul ve Ankara ofisleri, zm odakl bayi yaps, konusundaki lider yazlm
zmleri, ve baarl projeleri tamamlayan tecrbeli danmanlk kadrosu, Boazii
Yazlm kurumsal pazarda gvenilir klmaktadr. 2004 ylnda kurduu DELL Sat
Merkezi operasyonu ile, Trkiye apnda kapya teslim DELL rnleri sunmaktadr.
Detayl bilgi iin:
www.4443355.com

Boazii Yazlm, UGS Solutions tan NX ve I-deas CAD/CAM/CAE zmleri,
SolidEdge, Teamcanter PLM zmleri, MRO Software den MAXIMO Kurumsal Bakm
Ynetim Sistemi, MAXIMO ITSM Servis Ynetimi Sistemi, Adonixten Adonix ERP
sistemi ve Tecnomatixten dijital retim zmlerini bnyesinde bulundurmaktadr.

Boazii Yazlm, yazlm, hizmet ve donanm olarak toplam zm gerektiren
projeler iin, anlamal olduu donanm irketlerinin rnleri ile anahtar teslimi
zmler retmekte ve sunduu zmlerle ilgili sat, eitim, servis, danmanlk,
destek, uygulama ve uyarlama hizmetleri vermektedir.

Bu dkman Boazii Yazlm A.. tarafndan hazrlanm olup, cretsizdir.

NX KOLAY KULLANIM PULARI VE PF NOKTALARI

Giri

NXin kullanmn daha kolay hale getirebilmek ve bu sayede kullancnn verimini artrabilmek iin
eitli aralar bulunmaktadr. Komutlarn kullanmnn anlatlmas esnasnda, ok sk kullanlan
ksayollar gsterilmiti. Bu blmde, ksayollarn zelletirilmesi, ikonlarn zelletirilmesi,
programn daha hzl alabilmesi iin gerekli ayarlarn yaplmas, irket dahilinde kullanlan teknik
resim standartlar ve ortak parametrelerin genelletirilmesi gibi zelletirmeye dayal rnekler
vereceiz.
Klavye ksayollarnn zelletirilmesi

Kullanm en ok kolaylatran aralardan bir tanesi de klavye ksayollardr. NX4 versiyonundan
itibaren
1
, Tools -> Customize mensnde yer alan Keyboard... penceresinde menlerde yer alan her
komuta bir ksayol tanmlamak mmkndr.

1. st ksmda bulunan listelerden ilgili komutu bulun

2. Press new shortcut key ksmndaki kutuya tklayp ksayol olarak kullanacanz tua basn.
Eer bu tu nceden tanmlanm ise belirtilecektir.

3. Ksayolun sadece mevcut uygulama ierisinde mi yoksa tm uygulamalarda m geerli
olduunu belirleyin. rnein, Trim Body komutu iin belirleyeceiniz ksayolun Modeling
uygulamas dnda tanml olmasna gerek olmad iin Use new shortcut in Application
diyebilirsiniz.

4. Assign ile ksayolu kaydedin.

(
1
: NX3 ve ncesinde, bu ksayollar .men dosyalar ile deitirebilirsiniz.)

Men ve Toolbar zelletirmeleri

Kullandnz men ve ikonlar dilediiniz gibi yerletirebilir, hatta kendinize zel Toolbarlar ya da
menler yaratabilirsiniz.

rnein, sadece Modeling ve Shape Studio uygulamalarnda grnmesini istediiniz bir toolbar
yaratalm:

1. Tools-Customize komutunu verin.
2. Sa ksmdaki New... dmesi ile yeni bir toolbar yaratn. Sadece Modeling ve
ShapeStudioyu seerek bu toolbarin dier uygulamalarda grnmemesini salayn.
3. Customize penceresi ak olduu iin, ekranda grdnz tm ikonlar ve men elemanlar
tanabilir haldedir. rnein Insert ->Design Feature -> Extrude komutunu menden bulup
CTRL tuu basl iken yeni toolbarnzn iine srkleyip brakn. (CTRL basl olarak
tamazsanz, ilem bittiinde Insert mensnn altndan artk Extrudea ulaamazsnz.)
4. Menlerde ya da toolbarlarda bulunmayan komutlara ulamak isterseniz, Customize
penceresindeki Commands sekmesini kullanabilirsiniz. (rnein, Variable Offset komutunu
ancak burada bulabilirsiniz)
5. Commands sekmesinin en altnda, New Dropdown ve New Menu gibi eitli kullanc
arabirimi elemanlar bulunuyor, bunlar kullanarak komutlarnz gruplayabilirsiniz. Bu tr bir
rnek ekil 1de grlmektedir.

ekil 1

ekil 2
letim Sisteminin Ayarlar

NXi en iyi verimle kullanabilmek iin, iletim sisteminizde de baz ayarlar deitirmeniz gerekebilir.
Bunlardan bazlar aada listelenmitir.

Visual Effects

zellikle Windows XP ile standart olarak ak halde gelen bu grsellik aralar, performans kaybna
yol aabilmektedir. Tavsiye edilen ayarlar aadaki gibidir:

Virtual Memory

Windows altndaki sanal hafza miktarn mmkn olduunca fazla tutmak tavsiye edilmektedir.
Burada belirtilen sanal hafzann yetmedii durumlarda, Windows bu sanal hafzay geniletme yoluna
gidecei iin geici olarak yavalk yaayabilirsiniz. Bu yzden, buradaki deerleri

Initial Size:2048
Max Size:2048 MB

Olarak ayarlarsanz, windows 2GBlik ksm nceden kullanma ayarlayacak ve boyut
deitirmeyecektir. Bu sanal hafza dosyasnn sistemdeki en hzl diskte bulunmas ve bu diskin sk
sk birletirilmesi (defrag) kesinlikle ok nemlidir.

Sanal hafza, fiziksel RAMe gre ok daha yava olduu iin, bilgisayarnzdaki RAM miktar NXin
hzn dorudan etkileyecektir. Tavsiye edilen minimum RAM 1GBdir.
32 bit sistemlerde, tek bir threadin 2 (zel parametrelerle 3) GBden daha fazla hafza (fiziksel ya da
sanal) tketmesi mmkn deildir. Bu kstlamalar NX iin de geerlidir, dolaysyla daha fazla RAM
ihtiyac olan almalar yapyorsanz, 64 bit sistemleri deerlendirmenizi neririz.

Herhangi bir anda, NXin ne kadar hafza tkettiini anlamann bir yolu, CTRL+ALT+ESC tularna
basarak ulalan Task Manager penceresidir.
rnein, yukardaki pencereye gre NX 193 MB hafza tketmektedir.

NX altnda yazc tanmlama

Plotter kurulumu admlar ksaca u ekilde zetlenebilir:

1. Printer Group yaratlr
2. Yaratlan Printer Grouptaki printeri kullanarak File/Plot ile kt alnr.
Grup Tantm

1. Sisteme Admin yetkilerine sahip bir kullanc ile girin.
2. NX3 altnda, File!Utilities!Printer Administrationa tklayn.
3. Create and Editi seip alta uygun bir dizin yazn. ( C:\NX3Plot gibi )

4. Add dmesi ile eklenebilecek printer listesine ulan.

Yeni Printer Tantm

1. Printer Name ksmna aklayc bir isim yazp Printer Model ksmnda yazc
modelini sein. Her printer modelini burada bulamayabilirsiniz, en yaknn ya da
generic printerlardan birini seip parametrelerini deitirerek sonuca ulaabilirsiniz.
rnein, listede bulunmayan ancak HPGL/2 dilini desteklediini bildiiniz bir plotter
iin +GEN: Generic HPGL/2 seenei ya da Raster RTL modunda alan bir
model seilebilir.
2. Printer ksmnda, yazcnzn sisteme ne ekilde bal olduunu sein. Eer
yazcnz Windows altnda tantlm ise, NT/Queue listesinde grnecektir. (Bu
yazc yerel ya da a zerinden paylalm olabilir)
3. OK ile kp Printer Administration penceresini kapatn.

4. Sistem Deikenlerini tanimlayin.
UGII_SDI_SERVER_CFG_DIR evresel deikenini, deeri az nce yarattnz print
group dizinini gsterecek ekilde yaratn.

Bu deiken tanmlanmaz ise, File/Plot komutundan sonra gelen pencerede
printer/output format listesinde sadece TIFF, JPEG, EMF, CGM ve PNG resim
formatlar grnecektir.

Deikeni tanmladktan sonra, NXi yeniden balatn.

PLOT Penceresinin kullanlmas

NXi yeniden balattktan sonra, File->Plot komutuyla aadaki pencere alr.

Source: Neyin yazdrlacan belirler. Display ile mevcut grafik ekranda grnenler,
Drawing Sheets ile alttaki listede seilen teknik resimler, Plot layout ile ise plot
layouta eklenerek birletirilmi ktlar seilir.

Colors: ktdaki renk ayarlarn kontrol eder. As Displayed ile geometrinin
ekrandaki grnen rengi ne ise o kullanlr, Part Color ile para renk listesindeki
renkler kullanlr, Custom Palette ile alternatif bir renk paleti kullanlr,
Black&White ile sadece siyah kullanlr, Legacy Colors ile ise NX3 ncesi kullanlan
216 rengin standart 15 renge en yakn halleri kullanlr. Use Drawing Sheet Colors
seenei, nceden bir sayfa iin kaydedilmi renk seeneklerini tekrar kullanmanz
salar.

Widths: ktdaki izgi kalnlklar ayarlarn kontrol eder. Standard Widths, sabit
izgi kalnlklarn (3 eit) kullanr. Single Width, sadece tek bir kalnlk kullanr.
Custom 3 Widths, kullancnn belirleyecei 3 ayr kalnlk deeri kullanr. Custom
Palette ise 216 rengin her biri iin kullancnn tanmlayaca bir kalnlk deerini
kullanr. Use Drawing Sheet Widths ile nceden bir sayfa iin kaydedilmi izgi
kalnl seenekleri tekrar kullanlabilir.

Add to Plot Layout: Birden fazla kty birletirerek tek bir kada basmak iin
kullanlr. Seenekler belirlendikten sonra, mevcut kt Add to Plot Layout komutu
sayesinde kat zerine yerletirilir. (Source olarak plot layout seilir)

Save CGM File: kty bir CGM dosyas olarak kaydetmek iin kullanlr.

Plot: Seenekler ayarlandktan sonra plotter tercihi yapmak ve yazdrma ilemini
balatmak iin kullanlr.

Listede bulunmayan bir plotter modeli tanmlama

Yeni bir printer modeli tanmlarken, dikkat edilmesi gereken en nemli detay class
seeneidir.

Raster,HPGL ve Postscript trlerinden birisini setikten sonra uygun znrlk,sayfa
boyutlar, renk zellikleri gibi parametreler girilir.

HP/GL desteklemeyen bir printer iin ilk aamada Raster/RTL seenei denenebilir.

Bu ekranda model tantldktan sonra, printers ksmna dnp bu modelin zelliklerini
kullanan bir printer tanmlanabilir.


Customer Defaults: Standart Ayarlar

Assembly Zip

Farkl dizinlerde bulunan bileenlerin oluturduu bir montajnz var, ve bu dizin yapsn
korumakszn montajnz export etmek istiyorsunuz. Normalde bu tr bir ihtiya iin Assembly Clone
komutu kullanlabilir, ancak bu ilem sonucunda dosyalarn isimlerinde deiiklik yapmak zorunda
kalrsnz. Bunun yerine, bedava bir NX eklentisi olan UGZIPCyi kullanabilirsiniz.

http://www.w-eng.de/ugzipc.htm adresinden ugzipc.zip dosyasn indirin.

erisindeki dosyalar, c:\zip gibi bir klasrn ierisine an.

UGII_SITE_DIR isimli bir sistem deikeni tanmlayp deer olarak C:\ZIP tanmlayn.

NXi batan balatn.

Montajnz atktan sonra, File -> Export -> Zip
Assembly komutunu verin.

Gelen pencerede Work Part sein.

Zip filei nereye yazacan belirtip ENTER tuuna basn.

OK ile zipi oluturun.

Para ablonlar Part Templates

Part templates sayesinde, oluturduunuz dosyalarda her defasnda yaptnz deiiklikleri alp, hazr
bir para ablonu olarak kaydetmeniz mmkndr. Bu ablon dosyalar C:\Program Files\UGS\NX
5.0\UGII\templates altnda bulunurlar.

Preferences Mens
Visualization Performance

Visualization Performance penceresi altnda, paranzn
ekranda grntlenmesi esnasnda kullanlan seenekler
deitirilebilir. Burada yaptnz tercihler, parann
grselliini ve performansnz olduka fazla
etkileyecektir.

Buradaki ayarlarn tamam, almas durumunda
performans artrrken grsellik kalitesini azaltacak
ekilde ayarlanmtr.

Model Size

Modelinizin karmaklna gre, buradaki ntanml
deerleri kullanabilirsiniz. Small, Medium, Large ve
Custom olmak zere 4 ayr seim bulunmaktadr.

Moving Frames:

Fixed Frame Rate sayesinde, ekrandaki geometri ne kadar karmak olursa olsun, saniyede yaplan
ekran tazelemesini sabit bir deere ulatrmaya alr. Eer bilgisayarnzn gc ekrandaki objeleri
ok rahatlkla dndrebiliyorsanz, bu ayar sayesinde insan gznn gremeyecei hzlarda bou
bouna tazeleme yapmamasn salar. Eer bilgisayarnzn gc objeleri saniyede 30 defa tazeleyecek
ekilde dndrmek iin yeterli deilse, buradaki ayar dikkate alnarak objeler basit kutular ile
gsterilir. lemciniz msait hale geldiinde ise, bu basit kutular yerine parann gerek grnm
izilir.

Eer her trl durumda parann gerek halini grmek istiyorsanz, bu ayar tamamen kapatmalsnz.

Still Frames

Duraan grntlerdeki kalite ayarn deitirir.

Hide Small Objects:

Unsurlarnzn mevcut zoom seviyesinde ekranda ne
kadar yer kapladna ya da unsurlarnzn gerek
boyutlarna bal olarak, unsurlarn ekranda
grntlenmemesini salar. Based on Screen
Coverage ile, rnein %1 deerini verirseniz,
ekrannzn diyagonal lsnn %1inden kk
unsurlar gizlenir.

Display Object Boxes While Loading

Montaj bileenleri yklenirken, henz yklenmemi
durumdaki objelerin yerine sembolik kutular
gsterilir.

Show Frame Rate:

Grnt ekranda dndrlrken, ekran kartnzn bu
grnty saniyede ka kere tazeleyerek
grntleyebildiini gerek zamanl olarak gsterir.

Disable Translucency

Modelde saydamlk zellii tanml olsa bile bunu
kapal hale getirecektir.

Disable Plane Translucency

NX3 versiyonundan itibaren dzlemler yarsaydam
olarak oluturulmaktadr. Bu ayar tekil olarak
deitirilebilir, ancak tm dzlemlere birden etki
etmesi iin buradan kapatlabilir.


Backface Culling

Shaded grnmde, parada arkada kalan ksmlarn render edilip edilmeyeceini belirler.

Disable Anti Aliasing

Tam yatay ya da tam dikey olmayan izgiler, krk
izgilerden oluacak ekilde grntlenirler. Bu krklklarn
ekranda daha az belli olmas iin kullanlan bir teknik olan
antialiasingi kapatp amaya yarar. Grafik kart ayarlar da
nemlidir, eer bu ayar grafik kartndan kapal ise burada
yapacanz ayar etkili olmayacaktr.

Repair Incidental Display Damage

NXin kullancya gstermeden grnty dzeltmek iin
yapt almalarn (seilen objelerin seilmemi hale
getirilmesi gibi) ne zaman yaplacan belirler. In Idle Time
seilirse, NX ilemcinizin bo olduu bir zaman bekler.

Use Cached Facets in Shaded Views

Shaded grnmde, yzeylerin ya da katlarn arabellekte
tutulan facet halleri grntlenir. Bu sayede shaded
grnmde performans kazanc salanr.

Evaluate Graphics Performance

Bu komut ile, NX bilgisayarnzda zamana dayal baz
performans testleri yapp sonuca gre nerilerde bulunur,
sonuca etki edebilecek deiikliklerin hangileri olduuna
dair ipular verir. Bu komuta ait rnek bir kt yukarda
grlmektedir.

Gncelleme Nasl Yaplr?

Boazii Yazlm tarafndan size gnderilen gncellemeleri kurabilmek iin, aadaki yolu
izleyebilirsiniz.

NXin kapal olduundan emin olun.
CDnin ieriini bir harddiske kopyalayn. (rnein, d:\4.0.2.2\ugs_update-0402 dizininin
tamamn c:\ altna kopyalayabilirsiniz.)
Ugs_update.. dizininin altndaki ugs_update.bat dosyasn altrn.
Bir tua basarak devam edin.
Eer bu aamada, UGII_BASE_DIR sistem deikeninin yanl versiyona ait olduuna dair bir
uyar mesaj alrsanz, bu deikenin doru versiyona ait olduundan emin olun. rnein, ayn
bilgisayarda NX4 ve NX5 kurulu ise, ve siz NX4n gncellemesini yapacaksanz, bu deikenin
NX4 dizinini gsteriyor olmas beklenir.

Multiprocessor

Bilgisayarnzda birden fazla ilemci varsa, NXi bu zellikten faydalanacak ekilde ayarlayabilirsiniz.

Environment Variables (evre deikenleri) ksmna girerek UGII_SMP_ENABLE sistem
deikenini 1 olarak ayarlayn.
NXi batan balatn.

Dikkat: Burada ift ilemciden kast, Intelin HyperThreading teknolojisi DELDR.
HyperThreading kullanm UGS tarafndan tavsiye edilmemektedir. DualCore gibi tek ilemcide
birden fazla fiziksel ekirdein bulunduu ilemcilerde de bu ayarlar yaplabilir.
Syslog

NX desteini aldnz danman, problemi iletirken sizden sistem logu ya da syslog
isimli bir dosya isteyebilir. Bu dosyay elde etmek iin, Help mensnden NX Log File
komutunu verin, ve bu dosyay File-Save As komutu ile kaydedin.

Sistem Ayarlarnn Yedeklenmesi

letim sisteminin yeniden kurulmas, bilgisayarn yenilenmesi ya da farkl bir kullancya ayarlarn
kopyalanmas ihtiyacnda, NXin kaydetmi olduu ayarlar yedekleyebilirsiniz.
Bahsi geen tm dosyalar, NXin kurulu olduu dizinin altna gre ifade edilecektir. Standart bir
kurulumda, bu dizin

C:\Program Files\UGS\NX 5.0 olarak tanmldr.

Postprocessor Dosyalar

Bilgisayarnzda kullanlan postprocessorlar, <NX_kurulum_dizini>\MACH\resource\postprocessor
altinda bulunur. Bu klasrn tamamn kopyalayn. Bu klasrde bulunan template_post.dat dosyasnda
NXe tantlm olan postprocessorlarn bir listesini greceksiniz, eer postprocessor dizini
haricinde postlarnz varsa onlar da yedekleyin.

Toolbar ve komut yaps

Kullancya ait ikon ve komut yerleimi, .mtx dosyalarnda saklanr.
Standart bir kurulumda, bu dosyalar aadaki dizinde bulunur:

C:\Documents and Settings\<kullaniciadi>\Local Settings\Application
Data\Unigraphics Solutions\NX5

Buradaki dosyalari almak yerine, isterseniz yeni bir rol de
tanimlayabilirsiniz. Bu sayede, ayni bilgisayarda alan iki ayr
kullanc, kendi ayarlarn diledikleri gibi kaydedebilir ve NXi batan
balatmaya bile gerek kalmadan ayarlar aktif hale getirebilir.

Customer Defaults

File Utilities Customer Defaults penceresine girdikten sonra, ikonuna basarak mevcut ayarlar
grebilirsiniz. ikonu yardmyla bu ayarlar yeni bir .dpv dosyas haline getirebilir, sonrasnda ise
ile import edilebilir.


Dier dosyalar

<NX_kurulum_dizini>\UGII\ugii_env.dat
evresel deikenlerin sakland dosyadr.
ablonlar

C:\Program Files\UGS\NX 5.0\UGII\templates klasrnde bulunan dosyalarn tamamn alabilirsiniz.
Registry Ayarlar

HKEY_CURRENT_USER\Software\Unigraphics Solutions\NX\5.0
Klasrnde bulunan registry ayarlarn export ederek, NXin registry altnda saklad kullanc bazl
baz ayarlar da yedeklemi olursunuz.

NX5 ARAYZ

Giri

NX5 grn ve kullananm Windows
TM
temeline dayanan birok rnle benzerdir. Komutlar ekrann
stnde bulunan men barda sralanmtr ve seimler ilk olarak farenin sol tuunu kullanarak
yaplmaktadr. Men Bar kullanarak deiik ara paletleri kullanlabilir hale getirilebilir. Bu ara
paletlerini herhangi bir geometri yaratldnda da ekranda grebilirsiniz.

NX5 dosya ynetimi fonksiyonlar birok Windows temelli rnlerle benzerdir, rnein Microsoft
Word
TM
. Yeni dosya yaratmak,kaydetmek ve dosyalar aa alr men ve diyolag kutularn
kullanabilirsiniz.

Tulu Fare Fonksiyonlarn Kullanlmas

NX5 kullanc arayz ikon temellidir. Birok komut kullanm farenin kullanm, menler ve
geometrinin seimi birbiri ile balantldr. NX5 gereksinimleri rnn kullanmn artrmak iin
tulu fare gerekmektedir. Balca fonksiyonlar ve farenin kullanm aadaki resimde gsterilmitir.

MB1+MB2+Srkleme = Ekrandaki geometriyi byltme\kltme (Zoom)

MB2 Wheel Scrool +Srkleme = Ekrandaki geometriyi byltme\kltme (Zoom)

MB2+Srkleme= Dndrme (Rotate)

MB2+MB3+Srkleme= Tama (Pan)

Fare Orta Buton(MB2)=Tamam\Onay
Fare Sa Buton(MB3)=
=Hzl Grn(Quick View)
Alr Ksayol Men (Pop-up Menu)
Fare Sol Buton (MB1)=Seme
Fare Buton Fonksiyonlar

Farenin sol butonu ya da MB1, ikonlar ve ekrandaki geometriyi semek ve menuleri
tamak,yerletirmek iin kullanrz. Orta Buton ya da MB2, menler ve komutlarn onay (OK)
ksayoludur. Ayrca orta buton paralar ekranda dndrmek iin kullanlmaktadr eger MB2 wheel
scroll ise geometriyi ekranda byltp/kltmek iin kullanrz. Sa buton da Hzl Grn (Quick
View) ve Alr Ksayol Mensnn (Pop-up Menu) almasn salar.

Sa tua srekli basldnda Hzl Grn
penceresi ekrana gelir. Bu pencere geometrinin
grnt ile ilgili zelliklerini zaman
kaybetmeden deitirmenizi salar.

Sa Tua bir kez bastnzda ekrana Hzl
Alr Ksayol menu gelir. Rotate,Zoom,Fit vb.
zelliklere ulaabilirsiniz.

Dndrme (Rotate):

Farenin orta tuuna srekli basldnda dndrme ikonu ekrana gelir. Hangi ynde dndrme
ilemi yaplmas isteniyorsa fareyi srkleyerek dndrme ilemini yapabilirsiniz. Model zerinde
kursoru geomterinin kenarnda tek eksen etrafnda dndrebilirsiniz.

Hareket (Pan):

MB2+MB3 ayn anda basldnda geometrileri istediiniz ynde hareket ettirebilirsiniz, YA
DA
<Shift> ve MB2 butonlarna ayn anda basldnda da Hareket (Pan) komutu aktif olur.

NX5 Grafik Penceresi

Nx5 grafik penceresine st blmde bulunan standart menuler (dosya ama ve kapam vb
standartlardr) kullancnn isteine gore sa ya da sol tarafta ise Roles,Help,History ve Internet
Explorer penceresi bulunmaktadr. Srasyla bu pencereleri inceleyelim:

Roles

NX5i ilk atnzda ekranda sol blmde
grlen kullancnn haklarn ve hangi
menlerin ya da komutlarn kullanlanbileceini
belirlediimiz zelliktir. Ekranda mouse ile
seip, grafik erkana srklemeniz yeterlidir.
Kendi standartlarnza gre
tanmlamalar,ayarlamalar yapabilirsiniz.

Ana Grnt

Men bar her zaman aktr. Men Barda kullandmz fonksiyonlar unlardr:
-DOSYA, bu zellik dosya ynetimini gerceklestirir
-DZEN, bu zellik ise slime, arka plana atma (blanking), varln zelliklerini deitirme,vb
admlar kullanrz.
-EKLE,geometri oluturmada kullandmz komutlarn bulunduu mendr. (izgiler,Eskiz,Kat
unsure ve yzey unsurlar yaratma.
-GRNT, Grafik penceresindeki grnt zelliklerini kullandmz komut dizisidir.
-BALANGI, farkl uygulama alanlarn tanmladmz satrdr. Modelling,Drafting vb

Ana Grafik Ekran ve Komut Satrlarnn Al

Ana grafik ekranda sol st kede komutlarn ksaca anlatmlar vardr. sterseniz bu yardmc satr
ekrann alt blgesine de yerletirebilirsiniz.

Ekrandaki komut ara barlarn istediiniz gibi hareket ettirip,yerletirebilirsiniz. Grafik ekranda
istediiniz ara barn ap kapatabilirsiniz. Grafik pencerede gri olan alanda MB3-sa tuu seerek
ekranda ara barlarn deitirebilirsiniz.

Kendiniz eer yeni bir ara bar oluturmak isterseniz grafik pencerede MB3 yapp en alt satrda
bulunan Customize penceresinde gelen menden istediiniz gibi yeni ara bar oluturabilir ya da once
altmz menlerde deiiklik yapabiliriz. Customize penceresinde ayn zamanda komutlarn
sralan,aklamalarn olup olmad vb ayarlar yaptmz yerdir.


Grafik pencerede aktif olarak hangi parada altmz, deiiklikleri kaydedip
kaydedemeyeceimizi grebiliriz. Sol st kede hangi versiyonu kullandmz, hangi uygulama
alannda altmz grebiliriz.

Grafik penceresinde sol alt kede bulunduumuz koordinat dzlemini gsteren koordinat ekseni
mevcuttur. Paranza hangi koordinat dzlemine gre baktnz daha rahat takip edebilirsiniz.


Resource Bar

Grafik pencersinde kullancnn isteine bal olarak sa ya da sol tarafta bulunan Montaj ve Para
menlerini ve detaylarn grdmz menye Resource (Kaynak) Bar olarak adlandrrz.

Resource Bar hareketli mendr. Ama ekranda sabitlemek isterseniz mennn sol st kesinde
bulunan pime birkez basmanz yeterlidir. Tekrar amak iinde ayn pime basmanz yeterlidir.
Aadaki ekranda grdnz gibi sol tarafta farkl menlere gei vardr.

Pop-up Men

Grafik ekranda MB3 yaptnzda pop-up menu olarak adlandrdmz
hareketli menler yardmyla kullandmz komutlar vardr. Bunlar:

REFRESH -> Ekranda olan krlma ya da altmz parann
grntleri kalabilir bu durumda REFRESH komutunu kullanarak ekran
yenileyebilirsiniz.
FIT -> Paranz ekranda daha iyi alabileceiniz ekilde
byttkten,tadktan sonra tekrar ekrana sdrmak iin FIT komutunu
kullanabilirsiniz.
ZOOM->Ekranda dikdrtgen oluturduumuz alan ekranda bytr. F6
ile de ayn zellii kullanabiliriz.
ROTATE-> Dndrme komutu grafik ekrandaki geometriyi koordinat
ekseninde fare yardmyla dndrmeyi salar. Siz dndrmek istediiniz
eksende fareyi hareket ettirmek yeterlidir.
SET ROTATE POINT-> Dndrme ilemini hangi noktadan yapmak
istiyorsanz bunu ekranda MB2 ye srekli basarsanz ekranda bu iareti
greceksiniz. Artk bu noktadan dndrme ilemini tamamlayabiliriz.
Ekranda dn esnasnda Rotate Point-Dn noktasnn
belirlendiini anlayabiliriz.
Eger noktay temizlemek istiyorsanz da Clear Rotate Point zellii ile de
noktay temizleyebilirsiniz.
Orient View-> Standart grnleri ekranda daha rahat seerek isteiniz

Geometri Seimi

NX5 de tm komutlarn ve geometrinin seimini MB1 ile yaparz. Bununla beraber grafik ekrandaki
seimler iin kullandmz farkl seim komut satr mevcuttur.

Selection Filter
Seim filtresidir. Ekranda ayn anda izgi,geometri,montaj vb olduu durumlarda seim ilemini
kolaylatrmak iin kullanlan komutlar bulunmaktadr.

Boylelikle ok karmak geometrilerde renk,teet yzey,kullanc zelliklerine gre seim yapabiliriz.

Part Navigator ve Assembly Navigator ekranlarna ulatmz
bu alanlardan birkadr. Burada Part Navigator de geometrinin
tarihesini grebiliriz. Admlarda deiiklik yapmak
istediimizde burada yapabiliriz. Admlarn yerlerini deitirmek
istediinizde ya da araya adm eklemek istediinizde bu
pencereden yapabilirsiniz. Assembly Navigator penceresinde ise
montaj oluturan paralar ve bunlarn listelerini grebilirsiniz.
Alt montajlar da listeleyip ve alt montajlar grebilirsiniz.
Part Navigator de Model View, Cameras,User Expression ve
Model History olarak snflandrlan blmlerde paranz ile ilgili
detaylar deitirebilir ve ekranda sadece parann bak
zelliklerini deitirebiliriz.
Dependencies,Details ve Preview penceleri ise model ile ilgili
daha detayl bilgi almak iin kullandmz ekranlardr.
Details ekrannda paray olutururken kullanlan parametreleri
grdmz istersek bu ekranda deitirebileceimiz ekrandr.
Dependenceis ekrannda ise parann oluturulma detaylar
belirtilmektedir.

WCS (Work Coordinate System)

WCS fonksiyonu aslnda alma dzlemi olarak da adlandrabiliriz. Standart ilk dzleminiz XC-YC
dzlemidir. Geometriyi ilk oluturduunuzda WCS XC-YC dzleminde izim yapabilirsiniz. XY
dzlemimiz Work Plane yani alma alanmzdr. WCS (Work coordinate System)i dinamik olarak
kontrol edebilir ya da istediiniz koordinat ynnde tayabilir ya da koordinat ekseninde
dndrebilirsiniz. Dinamik WCS almak iin WCS zerinde iken fareye iki defa basarak dinamik
hale getirebiliriz. Dinamik halde olduunu ekranda beliren yeil koordinat oklarndan ve dn
toplarndan anlayabiliriz.

Selection Ball (Seim topu)

Selection Ball herhangi bir komutu setiinizde ekranda hangi
yzeyi semek istiyorsanz o yzeyi setiinizde setiiniz
yzeyin rengi deiirek hangi yzeyi semis olduunuzu
greceksiniz.

Kenar,yzeyler ya da izgiler seim yapldktan sonra renk
deitirecektir.

Preferences\Selection penceresinden seim ile ilgili zellikleri

deitirebiliriz.
Quick Pick

Hzl seim penceresidir. Ekranda zellikle
karmak geometrilerde ayn anda birden fazla
geometri seildii konumlarda farenin yaninda
yan yana nokta belirir. Bu nokta kt
zaman farenin sol tuuna bastnzda yandaki
pencere kar. Bu pencerede geometrideki
yzeyleri grp,seebilirsiniz.


WCS Dinamik WCS

WCS ve Mutlak Koordinat Sistem

Yeni bir para yarattmzda WCS, Mutlak Koordinat Sistemin orjinine gore oluur. Mutlak
Koordinat Sistem, modelin orjinidir (0,0,0). Eger modeliniz birden fazla montaj ve montaj
elemanlarndan oluuyorsa bu durumda Mutlak Koordinat Sistem ortak olan Mutlak Koordinat Sistemi
kullanr. Eer siz Mutlak Koordinat Sistemi farkl bir konuma tadysanz orjini kaydetmek iin
Format\WCS\Orient\Absolute CSYS icon\OK seeneini kullanarak Mutlak Koordinat Sistemini
kaydedebiliriz.

Dinamik WCS

Dinamik WCSi Format\WCS\Dynamics zelliini kullanarak tayabiliriz. Bu zellik grafik
penceresinde ekranda bulunan eksenlere gore srkleyerek tama imkan salar. Grafik penceresinde
WCSi dinamik hale getirdikten sonra ekranda turuncu renkte grdnz ynlerde tama ya da
dndrme ilemini yapabilirsiniz.

Ekranda seiminizi yaptktan sonra orta tu yardmyla seiminizi onaylayabilirsiniz ya da Escape tuu
ile de iptal edebilirsiniz.

Dinamik Giri Kutular

Dinamik giri kutular ekranda komut satrndayken farkl giriler iin ekranda kan giri kutulardr.
Burada ekranda giri yapmak istediiniz alan fare ile semeniz ve alana istediiniz deeri girmeniz
yeterlidir.


Object\Action Menleri

Grafik penceresinde ekranda eer geometriniz var ise Sa tuu geometri zerinde srklediimizde ya
da sa tua bastnzda kan mendr. Bu menden paralarn parameter penceresini,Rollback
zelliini,unsur silme admlarna hzlca ulaabilirsiniz.

Dosya Ynetimi

Dosya ynetimi operasyonlarna ulam Dosya (File) menudedir. Yeni bir dosya
yarattabilir,kaydedebilir,daha once yaratlan dosyalar aabilir ya da kapatabilirsiniz. Bu zellikler
Windows tabanl kullanma sahip arayze sahip olduunu gstermektedir.

Yeni Dosya Yaratma

Yeni bir dosya yaratmak iin File\New ya da Ctrl+N tularna basmanz yeterlidir. Dosyann ismini ve
birimini tanmlamanz gerekmektedir.

Proje

Yeni bir para yaratalm. Ve ismini egitim01_<Kendinizi tanmlayacak bir ksayol
ekleyebilirsiniz> .prt tanmlayalm. Bunun iin ncelikli olarak yaplacaklar:

File\New ya da Ctrl+N tularna basn.
Units den birimi sein.
Model,Montaj ya da Sa Metal olutaracaksanz bu zellii semeniz gerekmektedir.
File Name ksmna dosyay tanmlayacamz ismi girin.
Folder ksmnda dosyay nereye kaydedeceksiniz burada klasoru belirleyin.
Preview ksmnda eer daha once yaratm olduunuz bir dosyay seiyorsanz bu modeli
ekranda grebilirsiniz.
Properties ksmnda dosyann ne zaman,kimin tarafndan yaratldn, birimini grebilirsiniz.
OK tuuna bastnz zaman belirttiiniz yere ve belirttiiniz konumda dosyanz yaratlr.


Dosyay Kaydetme

Oluturduunuz dosyalar File\Save ya da Ctrl+S tuuna basarak kaydedebiliriz. Dosyay olutururken
verdiiniz ismin zerine kaydeder. Eer farkl bir isim ile kaydetmek isterseniz tekrar isim vermeniz
gerekir. *.prt uzantsn yazlm kendi tanmlar ve dosyay ilk oluturduunuz dosyann zerine
yazmaktadr. Eer bu dosyaynn nceki versiyonlarn saklamak istiyorsanz dosyay farkl
isimlendirebilir ya da farkl bir klasre yaratabilirsiniz.

Proje 2.6.2

Daha once yarattmz egitim_01.prt dosyasn ncelikle kaydedip,daha sonra egitim_02.prt eklinde
iki kopya halinde oluturun.
Dosyay kaydetmek iin:
Egitim_01.prt dosyasn an ve File\Save zellii ile kaydedebilirsiniz.
Dosyay farkl isimle kaydetmek iin de
File\Save As zelliini kullanarak egitim_02 ismini verip,OK basn.

Dosya Ama

Daha once yarattnz dosyalar File\Open ya da Ctrl+O seenei ile aabilirsiniz. Dosya aarken
ekrannza gelen pencere yeni dosya yarattmz pencereye benzemektedir. Options seeneine
bastnzda Montajlarn nereden ykleneceini tanmladmz Assembly Load Options penceresi
gelir. Buradaki ayarlar yardm ile montajlarn ya da modellerin grafik ekrana yklenmesi, kaydetme
ile ilgili ayarlar yapabiliriz. Eer montaj paralarn yklemek istemiyorsanz Do Not Load
Component seeneini iaretlemeniz yeterlidir.

Preview seenei aktif halde ise dosyanzn en son kaydedildii ekilde ekranda modelinizi
grebilirsiniz.


Birden Fazla Para ile almak

NX5de ayn anda birden fazla model ile almak mmkndr. Grafik ekranda olan model aktif olan
modeldir. Dier model dosyalarna ulamak iin Window\{dier_dosyalar} listesini bu ekranda
grebilirsiniz. Eer ak olduunu bildiiniz fakat Window\{dier_dosyalar}da grmediiniz
dosyalar var ise bunlara da Window\More Parts seenei ile ulaabilir ve buradan dosyay tekrar
grafik ekrannzda grebilirsiniz.

Dosyay Kapatma ve NX5 Yazlmndan k

Ekranda ak olan ya da setiiniz dosyay kapatmak iin File\Close\Selected Parts seenei ile ya da
tm dosyalar kapatmak iin File\Close\All Parts seeneini kullanarak ekranda yklenmi olan tm
paralar kapatabiliriz. Eer siz dosyanz kaydetmediyseniz en son ne zaman kaydettiyseniz o haliyle
dosyay kapatr.

NX5 yazlmdan kmak iin File\Exit zelliini kullanabiliriz.

TEMEL CURVE`LER (2D)

Bu blmde NX ierisinde XYZ koordinatlar tanmlanarak oluturulan izgi ve erilerin kullanm
zerinde durulacak.

NX bu izgi ve eriler grubunu parametrik ve yar parametrik tanmlar altnda 2 farkl ekilde
sunmakta. Parametrik izgiler Lines and Arcs bal ierisinde Associative (balantl=parametrik)
seenei ak \ kapal konumlarda kullanlabilir.


LINE

2 nokta , 1 nokta 1 geometrik koul yada 2 geometrik koul ve uzunluk tanmlar ile izgi oluturur.
Komutla birlikte snap point mens aktifleir.

1 ve 2 ile ifade edilen blmlerde izginin nokta girdileri yada geometrik koullar tanmlanr.

1
2
Inferred : Mouse imlecinin bulunduu blgedeki karakteristik noktalar ve geometrik koullar
point mensnde ak seenekler kullanlr sadece.)
Point : Mouse imlecinin bulunduu blgede snap point mensnde ak konumlar yakalar
Tangent : 2. admda aktifleir yay yada dairelere teetlik salar uzunluk bilgisi ister.
Angle : 2. admda aktifleir seilen izgiye gre a deeri girilmesi salanr.
WCS : izginin belirtilen dorultuda olmasn salar.
Face normal : 2. admda aktifleir izginin dorultusu seilen yzeyin normaline paralel
olur.

ARC

3 nokta, 3 geometrik koul veya nokta geometrik koul ve radyus girdilerini beraber kullanarak yay
oluturur. Komutla birlikte snap point mens aktifleir.

3-point arc : 3 nokta, 3 geometrik koul veya nokta
geometrik koul ve radyus girdileri ile yay oluturur.
Center-based arc : Yay merkezi ve nokta, geometrik koul,
radyus girdileri ile yay oluturur.
Plane : Yay iin dzlem tanmlanmas
Bu blm iin line komutuna baknz
Complimentary solutions : Yayn 360 dereceye
tamamlayan dier ksmn oluturur.
Full Circle : Yay tam daire olarak oluturur.
Radius : Yarap deeri iin veri girii blm

BASIC CURVES

izgi, daire ve yay ekillerinin oluturulmasnn yansra, fillet (ke yuvarlatma), trim (budama)
komutlar ve basic curve ile oluturulan ekillerin dzenlenmesi (edit curve parameters) ilem-
lerine bu menden ulalr. Yukarda belirtilen Line ve Arc ilemleri tam parametrik objeler tretirken
basic curves mensnde yaplan objeler yar parametriktir. Basic curves snap point toolbarn
kullanmayp men iindeki point methodla nesne kilitleme operasyonlarn yapar. Koordinat girii iin
komutla beraber alan tracking bar toolbar kullanlr.

Line : 2 nokta yada uzunluk bilgisi ile izgi oluturur.
Arc : 3 nokta yada 2 nokta yarap bilgisi ile yay veya daire oluturur.
Circle : Merkez noktas ve ap yada yarap bilgisi ile daire oluturur.
Fillet : 2 curve arasnda radyus oluturur
Trim : Kesien 2 yada 3 curve den 1 yada 2 sinin snr alnarak dierinin bu
snr geen tarafnn budanmas
Edit curve parameters : Basic curve ve spline ile oluturulan objelerin para
lerinin dzenlemesini yapar.
Tracking bar : Koordinat, uzunluk, ap, yarap ve a bilgilerinin girii bu bardaki
Blmlerden yaplr. Bardaki blmler line arc ve circle uygulamarna bal olarak
farkllar.

Line

Unbounded : Tanmlanan dorultuda ekran snrlarnda izgi izer.
Delta : 1. nokta tanm yapldktan sonra 2. iin tracking barda ilk
noktay referans alp greceli koordinat girii salar .
String mode : lk izgiden sonra ikincinin ilk noktasnn birincinin
son noktas olmasn salar.
Break string : String mode ak iken kullanllanlabilir. Uyguland
Aamada String mode etkisini kaldrarak izginin ardk devam
etmesini engeller.
Lock mode : 1. nokta tanml iken ortamda bulunan bir baka izgi
yada kenarn karakteristik olmayan(orta yada son nokta) bir
blmne cursor getirilip seildiinde yeni izginin o izgiye paralel
veya dik dorultuda olmas salanr. Bu lock mode seenei aktifleerek
durumu ifade eder. Lock mode seenei aktif iken tklalandnda
unlock moduna geilerek referans izgiye 45 derece ve katlarnda
bir a ile dorultu belirlenir.
Paralel to : 1. nokta tanml iken x, y ve z eksenlerinden biri seilerek bu e
paralel izgi yaplmasn salar.
Arc
Full circle : String mode kapal iken alr. Verile girdilerle
tam daire yapar.
Delta : 1. nokta tanm yapldktan sonra 2. iin tracking
barda ilk noktay referans alp greceli koordinat girii salar .
String mode : lk izgiden sonra ikincinin ilk noktasnn
birincinin son noktas olmasn salar.
Break string : String mode ak iken kullanllanlabilir.
Uyguland aamada String mode etkisini kaldrarak
izginin ardk devam etmesini
Alternate solution : Yayn 360 dereceye tamamlanan
dier tarafn oluturur
Start\end\point on arc : Yayn balang, biti ve yay
zerinde 3. bir Nokta tanmlanarak oluturulmas
Center\start\end : Yayn merkez, balang ve biti noktalarnn
tanmlanarak oluturulmas.

Circle

Fillet

Merkez noktas (point methodla yada tracking bardan koordinat
Girii ile) bilgisinin verilmesinin ardndan yarap kadar uzakta
bir
nokta tanmlanmas veya ap\yarap deeri girilerek daire
oluturulabilir.

Simple fillet 2 curve fillet 3 curve fillet

Simple fillet : Bu method da Cursor
Fillet atlacak keye getirilip MB1
ile tklandnda radius deeri kadar
fillet atlabilir. Cursor merkezi tlama
esnasnda fillet merkezinin olaca
tarafta bulunmaldr. Bknz yandaki
ekil.
2 curve fillet : Fillet atlacak 2
izgi\yay objesi saat yn tersinde
seilip fillet merkezinin olmas
gereken tarafa tklanr. Bknz yandaki
ekil
1
2
3 curve fillet : Fillet atlacak 3
izgi\yay objeleri saat yn tersinde
seilip fillet merkezinin olmas
gereken tarafa tklanr. Bu yntemde
3 objeye teet tek bir yay olmasndan
dolay radyus girdisi yaplmaz. Bknz
yandaki ekil
1
2
3
Trim

Curve objelerinin, kesitikleri dier objeler (curve, faces, plane
vb) snr abul edilererek budanmas ilemi dier. Operasyonda ilk
admda budanacak blm ardndan snr objesi/leri tanmlanr.
Assocative (balantl) seenei ak iken yaplan trim
operasyonlar sonucu orjinal curve kesikli izgi grnmne
dnerek korunur.
Curves to trim : Budanacak ksma tklanarak fazlal olan curve
seilir. End to trim blm start seili iken ksm budanrken end
seilirse dier taraf budanr.
First bounding object : Snr objelerinden ilki bu blmde
tanmlanr. Object blmnde select object seili iken curve ve faces
objeleri seilebilirken specify plane seilip datum plane de
tanmlanabilir. Snr objesi bir nokta ise tanm point contructor
ikonuna girilip yaplabilir.
Second bounding object : 2. bir snr var ise bu blmde first
bounding object tanmlar erevesinde belirtilebilir.
ntersection options : Budanacak obje ile snr objesi ayn dzlemde
deil ise kesiim noktas izdrlerek elde edilir. zdm iin
kullanlan metodlar ve kullanm yerleri unlardr.

Shortest 3d distance : 3 boyutta en kesiim iin ksa mesafeyi alr.

Relative to WCS : XY dzlemine iz dm yapar

Along a vector : Tanmlanan vektr dorultusudunda iz dm yapar.

Along screen normal : Kullancnn o anki ekrana bak dorultusunda
iz dm yapar

Settings : Budanan izginin ilem sonunda formundaki deiikliklerin
kontrol edildii blmdr.

Input curves: Budanan izginin orjinalinin korunmas veya silinmesi

Curve extension: Budanan izgi snr obje boyu kesiim noktasndan
nce bitiyor ise ilem sonunda kesiim noktasna kadar uzar. Bu
uzamann natural (kendi karakterinde) veya tangent (tanjant) olmas
ilemleri.
rnek : Curves to trim basamanda A izgisinin B yaynn dier tarafnda kalan taraf seilir. Second
bounding object ksmnda B yay seilir ve apply tuuna baslr.

rnek : Curves to trim basamanda A yay seilir. Second bounding object ksmnda B izgisi seilip
apply tuuna baslr.

A
B
A
B
Edit curve parameters
Seilen curve objesinin uzunluk, ap/yarap, konum gibi
deikenlerine mdahale etme imkan salar. Seilen objeye ve
seim yerine gre men farkllk gsterir.

Line : izginin son noktalar zerinden seim yaplrsa o
noktann koordinatnn deitirilmesini salar. Dier blgelerden
yaplan seimlerde Tracking bardan uzunluk ve a deikenlerine
mdahale edilebilir.

Arc : Yayn son noktalar yada merkezinden seim yaplrsa o
noktann koordinatnn deitirilmesine imkan tanr. Dier
noktalardan yaplan seimlerde ap/yarap yada yayn merkezle
yapt alar kontrol edilebilir.

Uygulama

_1 nolu izgi iin Basic curve ikonuna tklayp line seelim. Tracking barda x iin 0 y iin 0
deerlerini girip enter tuuna basp ilk noktay tanmlayalm. Dier nokta tanm x iin 32 y iin 0
yaparak girelim.

_3 nolu izgi iin 1le aralarnda balant olmamasndan dolay nce Basic curve mensnde break
string ikonuna basarak balanty koparalm. Yine tracking barda x=44 , y=12 girilip enter yapalm.
Dier nokta iin x=88 y=12 girelim.

_2 nolu yay iin fillet ikonuna tklayalm.2 curve fillet seelim. Radyus deeri olarak 12 girip 3 nolu
izgiyi seelim. Point method ikonuna tklayp 1 nolu izginin sa tarafndaki son noktasn seelim.
Fillet merkezinin olaca blmde bolua tklayalm.

_4 nolu yay iin circle ikonuna basp x=88, y=26 ve yarap iin 14 girip enter tuuna basalm.
_5 nolu izgi iin line ikonuna basp. Point methodda Quadrant seip 4 nolu dairenin st ortasna
tklayalm. Dier nokta iin x=44 ve y=40 girelim.

_4 nolu dairenin sol tarafnn trimlenmesi iin trim ikonuna basalm. Select curve aamasnda 4 nolu
dairenin trimlenecek ksmna (sol tarafna) tklayp seim yapalm. First bounding ve second bounding
blmlerinde 5 ve 3 nolu izgileri seip apply yapalm.

_7 nolu izgi iin line ikonunda ilk nokta x=0, y=52 ikinci nokta x=32, y=52 girelim.

_6 nolu yay iin fillet ikonuna girip 2 curve fillet seelim. Point constructor tklayp 7 nolu izginin
sadaki son noktasn seelim. Back tklayp fillet msne dnelim ve 5 nolu izgiyi seip son olarak
fillet merkezinin olaca tarafa tklayalm.

_8 nolu izgi iin line ikonunda 7 nolu izginin sol tarafndaki son noktaya ardndan 1 nolu izginin
sol tarafndaki son noktaya tklayalm.

_9, 10, 11 ve 12 nolu daireler iin merkez ve ap bilgileri circle ikonunda girilebilir.

_13 ve 14 nolu izgiler 11 le 12 nolu dairelerin quadrantlar kullanlarak line komutu ile yaplabilir.

Yandaki teknik resmi basic curve
operasyonlar ile oluturalm . Bu
rnekte resmin sol alt kesi x=0
y=0 olarak kabul edilmitir.
ncelikle yeni bir dosya ap bir
isim vererek diskte yer gsterip
kaydedelim.

STUDIO SPLINE

Ardk verilen noktalar arasnda tolerans dahilinde eriler (spline) uydurur.Belirtilen noktalar
zerinden geen yada bu noktalar kutup olarak kabul eden 2 methodla alr. Komutla birlikte snap
point mens aktifleir ve oradaki seenekler dahilinde nokta tanm yaplr.

Trough point : Tanmlanan noktalarn zerinden geen spline tretir.
By poles : Tanmlanan noktalar kutup spline iin kutup noktas
olarak kullanr.
Degree : Spline derecesi.
Drawing plane : Serbest nokta giriinde dzlem tanm buradan
yaplabilir.
Trough point
By poles
TEXT

Model zerinde yaz ekleme arac. Bir dzlemde veya yzeyde dorusal yada eriyi takip ederek
eitili fontlarda yaz tretilebilir.

Type
Planar dzlemsel yaz yazar
On curve dzlem stnde bir eriyi takip eden yaz yazar.
On face bir yzey zerinde bir eriyi takip eden yaz yazar.
Text placement face : On face seeneinde kullanlabilir. Yaznn
formunu alaca yzey burada tanmlanr.
Location on face
Placement methc on face seeneinde kullanlacak eri yzeyin
zeride ise Curves on faces, dzlemde ise section plane kullanlr .
Eri seilmesi ilemi bu blmde yaplr.
Text : Yaz iin giri yaplan blm.
Font : Yaz karakteri ve karakterin zelliklerinin tannmland alan .
Anchor location : Yaz yerleimi iin belirtilen noktann yazya gre
konumu.
Parameter : Anchor location da seilen noktann eri zerinde yzde
olarak konumu.
Baseline ofset : Yaznn eriye gre ofsetlenmesi iin deer .
Length : Yaz uzunluu .
Height : Yaz ykseklii .
Join curves : Yazy oluturan erilerin birletirilmesini salar.
W scale : Yaznn leklenmesi.
POINT

POINT SET

Eri veya yzey zerinde eitli tanmlamalar dorultusunda nokta gruplar oluturur.

CHAMFER

2 eri kullanarak belirtilen parametrelerle pah krma ilemi yapar.

RECTANGLE

Point constructer mens kullanlarak yaplan 2 diagonal ke tanmyla dikdrtgen oluturur.

POLYGON

Kenar says girdisi ile bir yarap tanmlamas ile varsaylan daire iine (circumsribed) yada dna
(nscribed) okgen oluturur. Bir dier yntem yarap ve kenar uzunluu (side of polygon) ile okgen
oluturulmasdr.
X, Y ve Z koordinatlar tanmlarak veya herhangi bir objenin karakteristik bir
noktas referans alnarak parametrik yada unparametrik nokta oluturur.
Points on curve : Eri zerinde belirlenen sayda eit aralkta,
artmsal mesafelerle ve karakteristik noklar baz alarak nokta grubu
oluturur.
Add Points to curves : Eri zerinde kulanc tanm ile nokta
oluturur.
Point at Curve Percentage : Eri uzunluu zerinden yzde olarak
belirlenen mesafelerde nokta oluturur.

Spline knot points : Spline eriler zerinde knot noktalarnda
noktalar oluturur.
Spline poles : Spline eriler zerinde pole (kutup) noktalarnda
noktalar oluturur.
Points on face : Yzeyler zerinde U V dorultularnda tanmlanan
saylarda nokta grubu oluturur.
Points at face percentage : Yzeyler zerinde U V dorultular
yzde olarak baz alnp tanmlanarak nokta oluturur.
Face (B-Surface) poles : B-surfaces yzeylerin Pole (kutuplarnda )
noktalar oluturur.
Simple Chamfer : Tek bir mesafe deeri ile 2 eri arasnda 45 a ile
pah krar. 2 erinin birletii keye imleci getirip tklamak gerekir.
User-Defined Chamfer : 2 mesafe veya 1 mesafe 1 a deeri ile pah
krma ilemi yapar .
ELLIPSE

Point constructer mens kullanlarak yaplan merkez noktas tanm ardndan aadaki parametrelerle
elips oluturur.

HELIX

Bir eksen etrafnda dndrlm bir kesitin oluturduu yzeyin zerine bir izginin sarlmasyla elde
edilecek formu oluturur. Define orientation ksmnda tanmla yaplmazsa WCS deki z ekseni helis
ekseni dorultusu olarak kabul edilir.

Number of turns : Sarm says
Pitch : Sarm halkalar arasndaki uzaklk (adm)
Radius method : Helis formu Use law seimi ile deiken enter
radius seimi ile sabit olarak tanmlanabir. Radius blmne girilen
deer helisin balang yarapdr.
Turn Direction : Helis sarm yn right hand ile sa yada left hand
ile sol olarak seilebilir..

Define orientation : Helis ekseni burada seilen bir izgi ile
tanmlanabilir.

Point Constructer : Helis merkezi iin nokta bilgisi girilen blm

OFFSET

Kenar yada erilere belirtilen ynde ve deer kadar eit uzaklktaki noktalardan eri oluturur.

Distance : Mesafe deeri girilerek offset oluturulmas.
Select curve : Offsetlenecek objelerin seilmesi.
Point on offset plane : Offsetlenecek obje geometrisi bir dzlem
tanmlamyosa (r : izgi) dzlem tanm iin kullanlacak blge.
Distance : Mesafe deeri girdisi.
Number of Copies : Ardk offsetleme iin kopya adedi.
Reverse Direction : Offset yn seimi.
Draft : Mesafe deeri girilerek offsetlenen eriler offset yn
referans alnarak angle blmnde belirtilen a kadar yer deitiri
Select curve : Offsetlenecek objelerin seilmesi.
Height : Mesafe deer girdisi.
Angle : A deer girdisi.

Law Control : Distance seenei esaslar ile alr. lave olarak
seilen erilerin balang ve biti noktar iin farkl mesafe deer
girilebilir.
Law Type : Deiken mesafelerle oluturulacak yeni erilerin
oluturulma biimleri.
Start Value : Balang offset deeri
End Value : Biti offset deeri
3D Axial : Distance seenei esaslar ile tanmlanan bir vektr
dorultusunda offsetleme yapar.
Specify direction : Ofsetlemenin yaplaca vektrn tanmland
blm.
Associative : lemin parametrik olup olmamas seenei
Input Curves : Select curve blmnde seilen erilerin
Keep : Aynen Korunmas
Hide : Gizlenmesi
Delete : Silinmesi (associative aktifse kullanlamaz)
Replace : Yenisi ile yer deitirmesi (associative aktifse
kullanlamaz)
Show Result : lem sonras oluacak erilerin n izleme
yaplmas.
BRIDGE CURVE

2 eri arasnda tanmlanan geometrik koul esas alnarak yeni bir eri oluturma ilemidir.

Select object : 1. erinin seildii blm
Select object : 2. erinin seildii blm
Bridge curve attributes :
Start End _ yeni olutrulacak erinin seilen erilerin
hangi ucudan balayaca bilgisi
Continuity _ Oluacak eri iin sreklilik koulu tayini
G1- tanjant, G2 erisellik devam, G3-ak
Position : Start object/end object seeneklerinden hangisi
aktif ise o seenekte bulunan girdi erisinin zerinde yeni erinin
balang noktas tayin edilir.
Shape control : Yeni oluacak erinin orta blmnn ekil
deitirmesi type seeneindeki tipler dahilinde yaplr.
Associative : Operasyonun parametrik olup olmamas kontrol.
SIMPLIFY CURVE

Spline geometriye sahip erileri, yaklak metodla yay ve izgiler grubu haline getirir.

JOIN CURVE

Operasyon ierisinde belirtilen tolerans mesafesi kadar birbirbine yakn yada ardk 1 den fazla objeyi
birletirerek spline oluturur.

Maintain : Orjinal eriyi yeni oluanlarla beraber
ortamda brakr.
Delete : Orjinal eriyi siler.
Hide : Orjinal eriyi blank e atarak gizler.
Select curves : Spline erisi bu blmde seilir.
Select curve : Spline erisi bu blmde seilir.
Input Curves : Select curve blmnde seilen erilerin
Keep : Aynen Korunmas
Hide : Gizlenmesi
Delete : Silinmesi (associative aktifse kullanlamaz)
Replace : Yenisi ile yer deitirmesi
(associative aktifse kullanlamaz)

PROJECT CURVE

Bir yada daha fazla eriyi yzey veya yzeylere izdrr.

INTERSECTION CURVE

Paralel olmayan yzey ve datum plane objelerinin kesiimlerinden eri elde eder.

Objects to project to : Yzeyler bu blmde seilir.
Select curve : Eriler bu blmde seilir.
Project direction : zdrme yntemlerini ierir.
Along face normal : Yzey normallerinde izdrme
Toward point : Tanmlanan noktadan kt varsaylan kla
izdrme
Toward line : Tanmlanan izgiden kt varsaylan kla izd
Along vector : Tanmlanan vektr dorultusunda izdrme
Angle to vector : Tanmlanan vektre gre verilen bir a ile izd
Curve fit : zdrme sonucu oluan spline geometrisinin
oluturulma yntemi
Join curves : zdrlen erileri yes seenei birletirir.
Select Faces (SET 1) : Kesiim iin referans olacak
1. grup obje yada objelerin seimi
Select Faces (SET 2) : Kesiim iin referans olacak
2. grup obje yada objelerin seimi
MIRROR CURVE

1 yada daha fazla erinn belirtilen yzey/datum plane referans alnarak ayna grntsnn elde
edilmesi salanr.

COMBINED PROJECTION

2 eri yada eri grubunun tanmlanan ynlerde hayali extrude yaplm geometrinin kesiimlerinden
oluan eriyi oluturur .

Curves : Erilerin seildii blm.
Curves : Dzlemsel yzey veya datum plane seimi.
Copy Method :
Associate _ Orjinaldeki deiimleri ayna grntsne yanstr
Copy _ Orjinal ve ayna grnts arasnda balant olmaz.
Move _ Orjinali silip ayna grntsn brakr.
First curve string : zdm yaplacak ilk eri grubunun
seimi
Second curve string : zdm yaplacak ikinci eri
grubunun seimi
First projection vector : lk eri grubu iin izdm
vektr tanm
Second projection vector : kinci eri grubu iin izdm
vektr seimi
SECTION CURVE

Kat yada yzey objelerinden dorusal veya asal olarak dizi yapm hayali plane gruplarnn
kesiimlerini elde eder.

EXTRACT CURVE

Kat yada yzey objelerden elde edilen eitli parametrelerle eri elde eder.

Paralel Planes : Base plane blmnde tanmlanan dzlemi
plane location blmndeki deerlerle dorusal dizi yaptrr.
Object to section : Kesit alnacak geometrilerin seimi
Base planes : Dizi yaptrlacak dzlem tanm
Plane location : Base plane de tanmlanan dzlem Start ve end
mesafeleri arasnda step deeri kadar admlarla hayali dzlemler
oluturur.
Edge Curves : Objelerin kenarlarndan eri karr
Isoparametric Curves : Yzeylerin U V ynlerinde belirtilen
adetlerde kesitlerini kartr.
Silhouette Curves : Ekran dorultusunda ki bak esas
alnarak objenin snrlarn eri olarak kartr.
All in Work View : Objenin tm kenarlarn kartr.
Isocline Curves : Tanmlanan vektre gre objenin pozitif
ve negatif ada kalan blgelerin snrnda eri karr.
OFFSET CURVE IN FACE

Yzey zerinde bir eriyi yada bir kenar yzey formunu izleterek belirtilen mesafe kadar teler.

Select Curve : Offset yaplacak eri yada kenar seimi.
Offset : Offset deeri burada belirtilir.
Reverse Direction : Offset yn buradan deitirilebilir.
Add New Set : lkinden bamsz yeni bir eri grubunun
seimi iin kullanlr.
Select Face : Offset formuna referans olcak yzey seimi.
Trim to Each Other within section : 2. kesit varsa ve
ilk kesitle kesiim durumunda budanmasn salar.
Extend to Each Other within section : 2. kesit varsa ve
ilk kesitle ortak noktalar olumamsa ilk kesiti dierine uzatr.
Trim to face edges : Offsetlen eri, yzey snrlarn
aarsa bu snrlarla budanr.
Extend to face edges : Offsetlen eri, yzey snrlarna
ulaamad durumlarda erileri snrlara uzatr.
ESKZ MODELLEME (SKETCH)

Giri

Sketch NX5 in en gl aralarndan biridir. Bu arata temel dnce, 2 boyutlu geometrileri
oluturup daha sonra llerle ve constrainlerle bu geometriyi kontrol etmektir. Sketch ileminde yeni
bir sketch oluturmak iin Insert/Sketch ikonuna baslr. Sketchler her zaman bir dzlem ve referans
dorultuya dayanr.

Sketch ierisinde izeceiniz geometriler daha sonra 3 Boyulu unsurlar oluturmak iin kullanlrlar.
Aada sketch ierisinde yer alabilecek muhtemel nesneler gzkmektedir.

lk defa Insert/Sketch dedikten sonra NX5 sizden sketch dzleminizi semenizi ister. Sketch dzlemi
seilip onay verildikten sonra Sketch dzlemi ekrana hizalanr. Bu aamada sketch e ait toolbarlar ile
istenilen gometri izilip llendirme ve constrainlerle kontrol altna alnr. izim ile iimiz bittikten
sonra Finish Sketch diyerek sketch ilemi bitirilir.,

Yaplan bu yeni sketch daha sonradan unsur ilemlerinde kullanlr. Unsur ilemlerinde kullanldktan
sonra sketch e tekrar dnp zerinde bir deiiklik yapllrsa. Unsur ilemi de otomatikman
deiecektir. (ekil 2-3)


SKETCH OLUTURMA

Bir Sketch oluturmak iin ister menlerden Insert/Sketch yolunu istersek Form Feature ara
ubuundan Sketch ikonunu kullanrz.

lk ikona basldnda NX5 bizden sketch iin bir dzlem sememizi isterken hali hazrda default
olarak WCS nin X-Y dzlemini kendisi semitir. Eer hibir dzlem semeden onay tuuna basarsak
sketch dzlemini, bu dzlem zerine kurar. Dzlem seimini kullanmakta olduumuz WCS nin
standart dzlemlerinden seebilrken ayn zamanda var olan geometrilemizin yzeyleri zerinden de
seibiliriz. Aada sketch iin dzlem seme penceresini grmekteyiz. (Resim 4)

(Resim 4)

Type

Bir dzlemin zerine sketch atmak

Bir izgi, kenar vb... zerine sketch atmak.
seimine gre alt menler
Sketch Plane

Var olan bir dzleme sketch atmak

Yeni bir datum plane atmak

Yeni bir CSYS (koordinat sistemi)
oluturmak
Sketch Orientation

Yatay/Dikey pozisyonlama yapmak
seimine gre alt menler

Path (Yol) seimi
Sketch Dzleminin Path zerindekini yerini
ayarlama

Sketch Plane pozisyonlama

Path in tet vektrn normal kabul etme

Belirlenecek bir vektre normal olma

Belirlenecek bir vektre paralel olma

Bir eksen etradnda dnebilir olma

Sketch de izim yapma

Sketch Dzlemimizi setikten sonraki aama sketchin zerinde izim yapmaktr. Bu ilem iin Sketch
Curve ara kutusundan faydalanrz. (Resim 6). izimlerimizi serbest olarak yapabilirken ayn
zamanda zerinde izim yaptmz parann kenarlarn vb. Kullanarak da yapabiliriz. Aada bo bir
ekran da yaplan izim ile bir parann zerinde yaplan izimleri grmekteyiz. (ekil 7 ve 8)

(Resim 6)

Profil izim

Budama (Trim)

Dz izgi (Line)

Uzatma (Extend)

Yay (arc)

Yuvarlatma (Fillet)

Daire (Circle)

Dikdrtgen (Rectangle)

Ortak izgi (Drived Lines)

Eri (Spline)
ekil 6

(Resim 7) (Resim 8)

Sketch Curve ara kutusundan istenilen izim tekniini faremizin sol tuu ile seer(MB1) daha sonra
ekranda izmek istediimiz yere/yerlere izeriz. Ara kutusundan herhangi bir izim tekniini
setikten sonra ekrann sol stnde yer alan komut parametreleri ara kutusundan faydalanrz. (Resim
9)

(Resim 9)

Bundan sonraki aama izimimizi ller ve constrain ler ile control altna almaktr. izimlerimizin
boyutlarn ise bu aamadan sonra belirleyeceiz. Verdiimiz llerinde deerlerini deitirerek,
izimimizi en batan izmek istediimiz ekle uygun hale getirmeliyiz

llendirme:

izdiimiz ekli lendirmek iin Insert/Dimension (Resim 10) mensnden yada Sketch
Constrains ara ubuundan Dimension ikonundan (Resim 11) faydalanrz. Setiimiz curvlere
gre llendirme yapacamz inferred dimension ikonunu kullanabilirken, ayn zamanda kendimize
gre de llendirme tipini belirleyebiliriz. Inferred Dimension ikonu seeceimiz curve tipine gre
bizim vereceimiz lmz belirler. rnein setimiz bir ember ise ap ls, bir doru paras
ise uzunluk ls verecektir. (ekil 12)


Resim 10 Resim11

l verildii zaman imlecin hemen sa altnda kan kk pencere kar. Bu pencereden l
verildii anda deeri deitirebilirsiniz. (Resim 13) l deiimlerini istenirse tm lm verme
ilemlerinden sonra topluca da deitirilebilir.

Resim 13

Btn bu ilemlerden ve contral altna almalardan sonra sol st kede yer alan Finish
ikonunu tklayarak sketch ilemini bitiririz.

rnek Proje 1

1. File/New/Model diyerek yeni bir model dosyas aalm
2. Application iconundan modeling uygulamasn seelim(ctrl+M)
3. insert / Sketch diyerek yeni bir sketch oluturalm. Sketch iin dzlem seme aamasnda
ekranda bulunan datumumuzdan XY dzlemini seelim. Daha sonra OK tuuna basp
ilemimizi bitirelim

4. stte bulunan izim toolbarndan circle ikonuyla ekrana aadaki ekli izelim

5. Insert / Dimension / Inferred Dimension komutu ya da ikonu ile eklimize
gerekli lleri vereceiz. Bunun iin komuta bastktan sonra l vermek isteyeceimiz
ekillerin zerine tklamamz gerekmektedir. Bir izgiye uzunluk ls verebilmek iin,
izginin zerine bir kere tklamamz yeterlidir, o izgiden ikinci bir izgiye olan paralel olan
uzakl vermek iin birinci izgimizi iaretledikten son ikinci izgiye tklamamz gerekir.
Burada unutulmamas gereken eer izgiler paralel deilse lmz a ls olacaktr.

lmz koyduktan hemen sonra fare ikonun sa alt kesinde beliren kk deer ekranna
llerimizin olmasn istediimiz deerini gireriz. Deer girildikten ve enter tuuna
basldktan sonra lmzn elemanlar kendi pozisyonlarn yeniden belirleyerek lye
uygun hale gelirler.

imdi l ikonumuza basalm ve eklimizin taban izgisini seelim ve lmz faremizin
sol tuuyla istediimiz yere koyalm (llerimizin deerinde imdilik deiiklik yapmyoruz)

6. Daha sonradan ayn metodla resimdeki lleride koyuyoruz.

7. Sketch ilemindeki son aama olarak izdiimiz eklin kelerine yuvarlatmalar yapacaz.
Bu ilem iin menlerden insert/Fillet yada ara ubuundan Fillet ikonuna tklarz.
Daha sonra fillet atmak isteyeceimiz keleri seeriz, uygun grdmz bir yar ap
deerine yakn bir ekilde filletimizi koyarz.

* llendirmeleri imdilik yapmyoruz

8. Sketch aamasn bitirmek iin Finish Sketch ikonuna tklarz.


9. izdiimiz 2 boyutlu kesiti 3 boyutlu bir kat haline getirmek iin Extrude ikonuna tklanr,
kesit izigileri seilir daha sonra yanda kan menden OK tuuna baslr

* Extrude komutu ile ilgili ayrntlar bu konuda anlatlmaz. Extrude komutu ile ilgili ayrntlar iin
ilgili konuya baknz.

SKETCH AAMASINDA LLENDRME

Sketch ierisindeki bir ekli llendirmek iin kullancamz elemanlara insert/dimension
mensnden yada Dimension ara ubuundan ularz.

lm ikonlarndan toplam 9 tip l biimini kullanabiliriz. Herhangi bir l ikonuna tkladnzda
ara ubuklarnn hemen altnda beliren yardmc ara ubuudan ise Dimension dialog penceresine
ulaabilirsiniz.


L VERME

1. File/New diyerek yeni bir part yaratn
2. Insert/Sketch diyerek, daha sonra da yeil renkli OK tuuna basp Sketch ilemini onaylayn
3. Resim xxde grlen ekli kabataslak izelim.
3.a Ara ubuklarnda grlen profil ikonuna tklayalm.
3.b Resimdeki numaral yerlere tklayarak eklimizi izelim

4. eklimizi llendirmek iin ikonuna bir kere tklyoruz. Bu komut eklinizde
seeceiniz geometrilerin tiplerine ve pozisyonlarna gre llendirme yapacaktr. Eer l tipinizi
elle belirlemek istiyorsanz Sketch Dimension Dialog ikonuna tklamal buradan istediiniz l tipini
semelisiniz .

5. Inferred dimension ikonuna tkladktan sonra llendirmek istediiniz izgiyi veya izgileri
seeriz.

Dz bir izgiyi setiinizde NX ilk olarak izginin uzunluunu llendirecektir, bu noktada
ikinci bir geometri seerseniz bu seferde ilk setiiniz geometri ile ikinci setiiniz geometriyi
llendirecektir.

6. llerinizi pozisyonlamak iin, ly koymak istediiniz yere fare imlecini getirdikten sonra sol
tua basarsak l yerleirtiririz. llerinizi yerine yerletirdiinizde llerin sa alt kesinde bir
kutucuk belirecektir. Bu kutucuklara llerimizin deerlerini yazabiliriz.

7. Yukardaki admlar tekrarlayarak eklimize tm lleri verelim.

8. Finish Sketch ikonu ile sketch ilemimizi bitirerek, bu almay burada noktalayalm.


alma 5 : A ls verme

1. File/New diyerek yeni bir para oluturun
2. Insert/Sketch komutu ile Sketch oluturun.
3. Profile komutu ile Resim XX deki ekli izin.

4. Inferred Dimension ikonuna basn ve ilknce 1 numaral izgiyi daha sonra 2 numaral izgiyi
sein.
5. lnz pozisyonladktan sonra farenizin sol tuu ile yerine yerletirin.
6. Finish Sketch ikonu ile sketch ileminizi bitirin.

NX DE GEREKSZ LLENDRME

NX5 Sketch ileminde hatal ve gereksiz lleri hi sevmez ve byle bir l olutuysa
size llerde renk deiimi yaparak bunu belli eder. Aslnda bu kural eklinizin daha
sonradan modifiye ileminde sorun yaamamasn salar. Resim 14 incelersek p21
lsnn gereksiz verildiini grebiliriz. NX5 p21 ile llendirilen aral (p14-(p17+p16))
formulyle hesaplayabilmektedir. Bu da NX5 iin p21 lsnn gereksiz bir l olduu
anlamna gelmektedir.

Dier bir taraftan eklin modifiyesi srasnda bu l problem yaratacaktr. rneklersek
p14 lsn deitirerek eklinizin taban uzunluunu deitirmek istediinizde
(p16+p17+p21) formulunden dolay bu deiiklie izin vermeyecektir.


(Resim 14)

Resme dikkatli baklrsa sorunlu olan lyle birlikte ilikili dier llerin de renk deitii grlr.
Bu da bize rengi deien llerin ilikileri arasnda bir problem olduunu gstermektedir.

Bir ly geri alma:

Verdiiniz bir ly geri almak isterseniz, edit/undo veya ikonu ile geri alabilirsiniz.

Bir ly silme:

1. edit/delete tuu veya ikonuna baslr
2. Silinmek istenen l veya ller seilir.
3. Farenin orta tuu veya OK tuuna baslr.

llerin yerini deitirmek:

llerin yerini deitirmek iin lnn zerindeyken farenin sol tuuna basltutularak l yeni
yerine tanr.

CONSTRAIN KAVRAMI ve EKLE CONSTRAIN ATAMA

eklimizdeki geometriler arasnda ekilsel ilikiler tanmlamaya constrain deriz. rnein bir izginin
bir embere teet olmas yada iki izginin birbirine dik olmas gibi. Geometriler arasnda constrainler
tanmlama ilemi ekli olutururken olduu kadar daha sonradan yaplacak modifikasyonlar iinde
nemlidir.

Aadaki iki resme bakarsak, modifikasyon sonucunda oluacak sorunu daha net anlayabiliriz. 1.
resimde grlen, ls 7 olan yayn, ikinci resimde yar ap ls deitirildiinde izgilerle olan
teetsel grnmnn kaybolduunu grebiliriz. Eer biz bu yay ile izgiler arasnda teet constrain i
vermi olsaydk, byle bir problem olumayacakt.

Constrain Tanmlama:

Constrainlerden bahsederken iki trl constrainden bahsedebiliriz:

1. Geometrilerin birbirleri arasndaki constrainler (rn. Yay ile izgi arasndaki teetlik)
2. Geometrilerin ground ile arasndaki constrainler (rn. Dikdrtgenin kesinin olduu yere
sabitlenmesi)

NX5 de constrain tanmlama ilemi menlerden Insert/Constrain mensnden yada Sketch Constrains
ara ubuundaki constrain ikonundan verilir. Constrain mensne veya ikonununa tklanp
daha sonradan bir geometriye tklandnda yardmc panelde o geometriye verebileceiniz
constrainler gzkr. Eer ikinci bir geometriye tklarsanz, yardmc panelde iki geometri arasnda
verebilceiniz constrainler gzkr. Resim 15

Not: Eer iki geo arasnda bir constrain tanmlanmsa tekrar ayn geometrileri setiinizde verilen
constrain, yardmc panelde seili olarak gzkr.


(Resim 15)

Degree Of Freedom (Serbestlik derecesi) simgesi:

izilen ekiller eer constrainler ile balanmamsa izgiler serbest demektirler. Dier bir deyile
herhangi bir modifikasyon sonucunda ekiller bizim kontrolumuz dnda deiimlerini gsterebilirler.
ekillerin serbest hareket etme kabileyitine DOF denir. rnein bir nokta sadece y ekseninde hareket
edebiliyorsa onun DOF says 1 dir. Sketchlerde izdiimiz sekillerin nasl hareket edebileceklerini
ekillerin renkleri ve ekiller zerindeki DOF simgesi gsterir. Resim 16 .


(Resim 16)

Constainin Temel Ta Fix Constrain (ekil ile ground arasnda verilen cons)

Fix Constrain sketch ierisindeki bir nesnenin pozisyonunun tamamen kilitlenmesini salar. Bir dier
anlatmla tm DOF larn yokeder. rnein serbest bir embere verilirse merkez notasnn uzaydaki
yeri sabitlenecektir. (Fix Constarin lsel serbestlikleri kapsamaz, fixlenen bir embere hala ap
lsn verebiliriz)

Baz yere gre verilen constrainler

Full Fixed: Gurubu Fix ler
Horizontal: eklin herzaman yatay olmasn salar (doru veye doru paralar iin)
Vertical: eklin herzaman dikey olmasn salar (doru veye doru paralar iin)
l Sabitleme: eklin uzunluunu kilitler
A Sabitleme: eklin asn sabitler

Not: Dikkat edilirse yukar daki constrainlerin hepsi bir ekli, ground yani yere gre
poziyonlamaktadr. nk daha henz ikinci bir ekil seilmemitir.

Coincident constrain (Noktar hizalam komutu)

Seeciniz iki noktay ayn yerde birletirecektir (rn. Bir doru parasnn ucu ve bir
emberin merkezi)


alma X: Fix, Coincident ,Horizantal ve Vertical Constrainlerinin kullanm

1. File New diyerek yeni bir part dosyas oluturyoruz. (sim: calisma_x.prt)

2. Insert Sketch diyerek XY dzlemini seiyoruz, daha sonra OK tuuna basarak seim
ilemimizi sonlandryoruz.

3. Insert Profile komutu ile aadaki ekli iziyoruz. Burada dikkat etmemiz gereken noktalar
izgilerin kesinlikle yatay veya dikey olmamas ve sondaki ularn birletirilmemesidir.
(ller nemli deildir)

4. Insert Constrains diyerek constrain verme aamamza balyoruz.

5. lk olarak eklimizin sol alt kesine tklayarak constrain sub panelinden fix tuuna basyoruz.
Bylelikle o noktay ekranda kitlemi oluyoruz.


6. Daha sonra ekilde gsterilen iki noktay seip constrain subpanelindeki coincident constrain
ikonuna tklyoruz.

7. Bu aamada eklimizin en solundaki izgiye tklayarak ona subpanel den diklik (vertical)
constraini veriyoruz.


8. eklimizin en alt izgisine de subpanel den yataylk constraini veriyoruz.

9. Aadaki resimde gsterilen constrainleri de gsterilen izgilere nceki admlar kullanarak
veriyoruz.

lemler sonucunda ekliniz aadaki gibi olmal

10. Finish Sketch
11. File Close
12.
Point on Curve (izg zerindeki/dorultusundaki nokta)

Bu constrain bir noktay bir izginin zerine veya dorultusuna fixler. rnein emberinizin merkez
noktasnn herzaman bir izgi zerinde olmasn istiyorsanz bu constraini kullanrz. lknce nokta
daha sonra izgi seilir, daha sonra subpanelden ilgili constrain seilir.Aadaki resimlerde
rneklerini grebiliriz.

Tangent (Teetlik Constraini)

Bir emberin veya yayn baka bir izgiye teet olmasn istiyorsak bu constraini kullanrz.

Colliner Constrain (Ayn dorultuda olma constraini)

ki doru parasn ayn dorultuya getirir. Hizalanmak istenen izgiler srayla seildikten sonra
constrain subpanelinden collinear constraini seilir.


alma: Point on Curve, Tangent, Collinear constrainlerini kullanma

1. Yeni bir para ve sketch oluturun
2. Resim XX de gsterilen ekli izin ve llerini verin


3. Constrain Toolbarndan constrains ikonunu sein.
4. Aadaki resimde gsterilen iki izgiyi srayla sein. Daha sonra constrain toolbarndan
collinear constraini seelim

5. emberimizin merkezini seelim, ardndan st izgimizi seelim ve subpanel den point on
curve constraini sein.


6. emberi sein ve resimde gsterilen izgiyi seip teetlik constraini verin.

7. 6. adm dier izgi iinde uygulayn


8. Sonu olarak ekliniz aadaki gibi olmaldr

9. Daha sonra lleri modifiye edelim ve aadaki ekle ulaalm.


Referance Sketch Feature (Referans sketch unsurlar)

Sketch ierisinde baz geometrileri aktif olarak kullanmasakta, izimlerimize yardmc olmas
asndan nemlidir. te bu tr geometrileri Referance Feature olarak tanmlarz. Referans
geometriler aktif olarak sketch e katlmazlar onun yerine sketch de kullanlan izgilerin
constrainlenmesi, llendirilmesi amacyla yardmc izgi olarak kullanlrlar. (ekilXX) Referans
geometri olarak tanmlanmak istenen cisim seilir daha sonra Referance Gometri Feature ikonuna
baslr.

alma: Referans Geometri oluturma

1. File / New ile yeni bir dosya oluturun
2. Insert / Sektch ile yei bir sketch oluturun.
3. Oluturacamz geometriye baz olmas asndan merkezi 0.0.0 olan bir daire ve
etrafna da daireyi iine alacak bir gen oluturun.

4. Gerekli constrainleri ve lleri tanmlayn.

5. Sketch constrains toolbarndan Referance Feature Geometry ikonuna basn

6. emberi sein.
7. OK


Mirror komutu: (Aynalama)

Sketch ierisindeki bir eklinizin ayna grntsn almak iin kullanlr.

alma: Bir ekli aynalama

1. File / New ile yeni bir dosya oluturun
2. Insert / Sektch ile yei bir sketch oluturun.
3. Aadaki ekli Y eksenin sana izin.

4. Aynalama ilemine balamak iin Sketch Operations ara ubuundan Mirror komutuna
basn.

5. Komut ilk nce ayna olarak kulanaca merkez izgisini isteyecektir. Aadaki resimde
gsterilen izgiyi sein.


6. Komut daha sonra sizden aynalanacak izgi/izgileri isteyecek bu aamada da resimde
gsterilen izgileri sein.


7. OK --- Sonu olarak aadaki ekli elde etmeniz gerekir

8. Yukardaki ilemleri tekrar uygulayarak aadaki ekli elde edin.

KATI MODELLEME (3D)

Giri

Design Feature NX5 ierisindeki en temel 3 Boyutlu ekil oluturmanz salayan aralardr. Design
Feature elemanlarn kullanarak sketchlerinizden 3B ekiller, delikler, slotlar ve standart partlar
oluturabilirsiniz. Design Feature komutlarna menlerden Insert/Design Feature dan ulaabilrken ayn
zamanda Feature ara ubuundan da ulalabilir. (Design Feature isminde bir ara ubuu
bulunmamaktadr. Design Feature komutlar Feature ara ubuu ierisine serpilmitirilmitir. Ara
ubuu ierisindeki grlmeyen ikonlar ara ubuunun sa st kesinde bulunan kk ok a
basarak ekleyebilirsiniz.)

DATUM PLANE:
Modelleme yaplrken kullancya yardmc olacak referans dzlemler oluturmak amacyla
kullanlr.
Sketch tanmlanrken kullanlr.
Dzlemsel yzey gerektiren (hole, boss, pad, pocket, v.s) komutlarla allrken
kullanlr.
Mirror feature ve mirror body gibi komutlar kullanrken simetri dzlemi olarak
kullanlr.
Budama (trim) ve ikiye blme (split) ilemleri yaplrken kullanlr.
Extrude ve revolve ilemleri iinde bulunan baz seenekler iin (until selected, v.s.)
kullanlabilir.
Montaj (Assembly) ilemlerinde from ya da to objesi olarak kullanlabilir.

Datum plane komutuna;
InsertDatum/Point Datum
Plane ile

ya da

Feature ara ubuundan Datum
Plane ikonuna basarak
girilebilir.


Type
Bu basamakta datum plane tanmlama yntemleri bulunmaktadr. Type option list kullanlarak
plane tanmlama yntemleri seilebilecei gibi altta bulunan sk kullanlan plane tanmlama
metodlarndan biri de seilebilir. Datum plane tanmlandktan sonra zerinde dzenleme (edit)
ilemleri yaplrken plane tanmlama tipi, plane tanmlanrken kullanlan objeler ve
ilikisellii deitirilebilir.

Sk kullanlan Datum Plane tanmlama seenekleri

Inferred Seilen objelere ve seim admlarna gre en iyi plane tanmlama
yntemini belirler.
Point and Direction Nokta ve yn belirtilerek datum plane tanmlar.
On Curve Bir kenar ya da eri zerinde seilen bir noktaya tanjant (teet), dik
ya da binormal dzlem yaratr.
Datum Plane tanmlama
yntemlerinin bulunduu basamak

Bir obje ile ilikilendirilerek
tanmlanacak datum plane iin
objenin seildii basamak.

Yzey normalinin ters yne
evrildii basamak.

Datum planein ilikisel olup
olmayacann belirlendii
basamak.
At Distance Seilen dzlemsel bir yzeye ya da baka bir datum planee
paralel ve belirtilen uzaklkta datum plane yaratr.
YC-ZC plane Work Coordinate System (WCS) ya da Absolute (Mutlak)
Coordinate System (ABS) YC-ZC eksenleri zerinde sabit datum plane yaratr.
XC-ZC plane Work Coordinate System (WCS) ya da Absolute (Mutlak)
Coordinate System (ABS) XC-ZC eksenleri zerinde sabit datum plane yaratr.
XC-YC plane Work Coordinate System (WCS) ya da Absolute (Mutlak)
Coordinate System (ABS) XC-YC eksenleri zerinde sabit datum plane yaratr
At Angle Belirtilen ada datum plane yaratr.
Bisector ki dzlemsel yzeyin ya da dzlemin arasnda iki dzleme de eit
mesafede ya da iki dzlemin aortaynda datum plane yaratr.
Curves and Points Noktalar ve izgiler kullanarak datum plane yaratr. ki
nokta seilerek ya da bir nokta bir izgi, dorusal kenar, datum eksen veya yzey
seilerek plane tanmlabilir.
Two Lines nceden tanmlan iki izgi, dorusal kenarlar, yzeylerin
eksenleri ya da datum eksenler kullanlarak datum plane tanmlar.
Tangent to Face at Point, Line or Face Dzlemsel olmayan yzeyler zerine
tanjant (teet) yzeyler yaratr.
Through Object Seilen objenin dzlemine gre datum plane yaratr.
Coefficients Bir denklem zerinden denklemin A, B, C, ve D katsaylarn
tanmlayarak Datum Plane yaratr.
Fixed Datum Plane zerinde dzenleme (edit) ilemleri yaplrken aktif hale gelir.

Datum plane tanmlanrken eer settings basamandaki associative seenei aktif deilse
tanmlanan datum plane zerinde edit ilemleri yaplrken type option list basamanda
fixed plane olarak grlecektir.
Edit ilemleri srasnda plane in tanmlama tipi ve ilikisellii (associative) deitirilebilir.
Associative bir datum planei edit ilemleri srasnda associative seenei kaldrlarak
fixed datum plane haline getirilebilir.
Alternate Solution : Datum plane tanmlanrken kullanlan yntemle birden fazla datum
plane tanmlanabiliyorsa bu seenek aktif hale gelecektir. Bastmzda kullanlan yntemle
oluturulabilecek alternatif datum planeleri grebiliriz.
Klavyedeki Page down ve page up tular ile de ayn ilem yaplabilir.
Reverse Plane Normal: Dzlemin normal vektrnn ynn deitirmek (Tersine
evirmek) iin kullanlr.
Normal vektrn gsteren okun zerine sa klik yaparak alan pop up mende
reverse direction seilerek yn evrilebilir.
Normal vektrn gsteren okun zerine ift klik yaplarak da yn deitirilebilir.
Normal vektrn gsteren ok Datum planein merkezinde bulunur.
Settings :
Associative : Datum planein ilikiselliinin belirlendii basamak.
Associative tanmlanan datum planeler Part Navigatorda Datum Plane olarak,
Nonassociative (ilikisel olmayan) tanmlanan datum planeler ise Part Navigatorda Fixed
Datum Plane olarak grntlenir.

Uygulama :
Nokta ve yn belirterek datum plane oluturma:

lk olarak datum planein
konumlandrlaca nokta seilir.
Nokta seimi yaplrken Snap
point toolbar veya point
constructor seenei kullanlabilir.

Snap Point Toolbar

Point and direction seenei
kullanlrken aktif hale gelen nokta
tanmlama penceresi
Nokta seildii zaman yaratlacak
datum planein ngrn. Bu
aamadan sonra yn belirleme
ilemine geilebilir.

Yn belirleme ilemi iin katnn
bir kenar, yzey ya da bir izgi
seilebilir. Bu uygulamada yn
belirleme iin katnn bir kenar
seilmitir.
lem sonucunda oluan datum
plane.
Al datum plane oluturma:

lk olarak referans dzlem seilir.
kinci ilemde referans bir kenar
seilir ve oluacak datum planein
ngrn grntlenir. Bu
aamada datum planein as
dzlemin ortasndaki oktan tutup
srkleyerek dinamik olarak ya da
datum plane komut ekranndaki
angle ksmna a deeri de
girilerek deitirilebilir.


Bir yzeye belirtilen uzaklkta paralel datum plane oluturma:

lem sonucunda elde edilen datum
plane.
lk olarak mesafe verilecek referans
dzlemsel yzey seilir. Mesafe
deeri datum planein
ngrnnn ortasndaki oktan
tutup srklenerek dinamik olarak ya
da datum plane komut
penceresindeki offset basamana
distance deeri girilerek de
verilebilir. Ayrca birden fazla datum
plane oluturulacaksa number of
planes ksmna datum plane says
girilerek ilem yaplabilir. Distance
deerini girdiinizde bu blm aktif
olacaktr.


Eri ya da kenar zerinde datum plane oluturma:

Seilen referans dzleme 10 mm
mesafe verilerek oluturulan datum
plane.
lk olarak datum plane in
konumlandrlaca Curve seilir.
Datum plane in eri ya da kenar
zerinde konumlandrlaca yeri
semek iin location on curve
basamandaki location ksmndan
%arc lengteh ya da arc length
seeneklerinden biri
kullanlr.


Tanjant datum plane oluturma:

Datum plane in normal dorultusunu
belirlemek iin bir yzeyin normal
yn kullanlabilir.
plane.
lk olarak silindirik yzey seilir.

Datum Axis (Datum eksen) : Modelleme yaplrken kullancya yardmc olacak
dorusal referans eksenler yaratmak amacyla kullanlr. Kat modellemede, yzey
modellemede, dairesel oaltm yaplrken ve belirlenen konumda dzlemler oluturma
esnasnda kullanlr.

Daha sonra ikinci obje iin silindirik
yzeyin arc center seilir.

Arc center seerken Snap point
toolbar ve point constructor
seenei kullanlabilir.
Alternate solution seenei
kullanlarak bu seeneklerle
tanmlanabilecek dier datum
planeleri de grebiliriz.
plane

Datum Axis diyalog penceresi

Type:
Datum Axis komutuna;
InsertDatum/Point Datum
Axis ile

ya da

Feature ara ubuundan Datum
Axis ikonuna basarak
girilebilir.

Datum eksen tanmlama yntemlerinin
bulunduu basamak.

Bir obje ile ilikilendirilerek tanmlanacak
datum eksen iin objenin seildii basamak

Datum eksenin dorultusunun deitirildii
basamak.

Datum eksenin ilikiselliinin belirlendii
basamak.


Sk kullanlan datum eksen tanmlama yntemleri

Inferred Seilen objelere ve seim admlarna gre en iyi eksen tanmlama
yntemini belirler.
Point and Direction Nokta ve yn belirtilerek datum eksen tanmlar.
XC-Axis WCS in X ekseni boyunca datum eksen oluturmak iin kullanlr.
YC-Axis WCS in Y ekseni boyunca datum eksen oluturmak iin kullanlr.
ZC-Axis WCS in Z ekseni boyunca datum eksen oluturmak iin kullanlr.
Two Points ki nokta tanmlanarak datum eksen oluturmak iin kullanlr.
On Curve Vector Eri ya da kenar zerinde seilen bir noktaya tanjant, dik ya
da binormal datum eksen tamnlamak iin kullanlr.
Intersection ki dzlemsel yzeyin ya da datum planelerin kesiiminde datum
eksen oluturmak iin kullanlr.
Curve/Face Axis dzlemsel eriler ya da kenarlar zerinde veya silindirik, konik
yzeylerin, halkalarn eksenleri zerinde datum eksenler oluturmak iin kullanlr.
Fixed Datum Axis zerinde dzenleme (edit) ilemleri yaplrken aktif hale gelir.

Reverse Direction: Datum eksenin ynn deitirmek (Tersine evirmek) iin kullanlr.
Settings :
Associative : Datum ekseninin ilikiselliinin belirlendii basamak.
Associative tanmlanan datum eksenler Part Navigatorda Datum eksen olarak,
Nonassociative (ilikisel olmayan) tanmlanan datum eksenler ise Part Navigatorda Fixed
Datum Axis olarak grntlenir.
Datum eksen tanmlanrken eer settings basamandaki associative seenei aktif deilse
tanmlanan datum plane zerinde edit ilemleri yaplrken type option list basamanda fixed
axis olarak grlecektir.
Edit ilemleri srasnda plane in tanmlama tipi ve ilikisellii (associative) deitirilebilir.
Associative bir datum ekseni edit ilemleri srasnda associative seenei kaldrlarak fixed
datum eksen haline getirilebilir.

Uygulamalar:
ki noktadan geen datum eksen oluturma:

Birinci nokta seilir. Nokta seimi
yaplrken snap point ara
ubuundan faydalanlabilir.

kinci nokta seildikten sonra
oluacak datum eksenin
ngrn grlebilir. Nokta
seimi yaplrken snap point ara


Point and Direction:

kinci admda vektr seimi yaplr. Vektr seim yntemini belirlemek iin datum axis
komut penceresindeki direction blmde bulunan vector constructor seenei kullanlabilir.

Bu yntemde ilk olarak nokta
seimi yaplr. Nokta seimi
yaplrken snap point ara

Bu rnekte nokta olarak silindirin
st yzeyinin merkez noktas
seilmitir.
Vector constructor seenei
Yn belirleme ilemi de
belirlendikten sonra oluan datum
plane.

Yn belirleme ilemi yalrken
ngrnteki dorultu yanlsa
reverse direction ile tersine
evrilebilir.

Vector constructor penceresi
Vector constructor penceresinden
ZC-Axis seenei kullanlarak
datum eksene Z yn verilmitir.
Oluan datum eksen yandaki
ekildeki gibidir.
Intersection:

Datum CSYS:
Bu komut datum koordinat sistemi yaratmak iin kullanlr.
lk admda datum planelerden
herhangi birini sein.
kinci admda dier datum planei
sein. n izlemede belirtilen yn
kontrol edin, eer doru deilse
axis orientation blmnden ya da
okun ucuna ift klikleyerek yn
deitirebilirsiniz. OK e basarak
ileminizi onaylayn.

Datum CSYS

Datum CSYS 3 adet datum eksen, 3 adet datum plane, ve orjin noktasndan oluur.

EXTRUDE:

Extrude komutu dorusal sprme anlamna da gelir. alma prensibi basittir, elimizde bulunan 2d
izgileri, belirli parametreler erevesinde , belirlediimiz bir vektre gre sprerek 3B ekiller elde
eder.

Datum CSYS tanmlama
yntemlerinin bulunduu basamak

Referans olarak kullancak
koordinat sisteminin seildii
basamak

Yn belirleme ileminin yapld
basamak

Datum planein ilikisel olup
olmayacann ve grn
leinin belirlendii basamak.

Elimizdeki 2D izgiler veya extrude ilemi srasnda setiimiz izgiler eer kapalysa sonu eklimiz
solid (kat) eer ak ise sonu eklimiz surface (yzey) olacaktr.

veya

alma 1: Basit extrude komutu kullanm

1. File / New diyerek yeni bir dosya an
2. Insert / Sketch diyerek aadaki ekli sektch kullanarak izin

3. Finish Sketch
4. Insert / Design Feature / Extrude yada ara ubuundan Extrude komutunu sein.

5. Curve rule penceresinden Connected Curve seeneini sein.

6. Sketch inizdeki bir izgiyi sein.


7. Extrude Parameter Penceresinde aadaki resimde grlen boluklara -10 ve 10 deerlerini
girin daha sonra OK tuuna basn

8. Extrude Parameter penceresinde Ok e basn

Extrude Parameter Penceresi

Section: Bu blmede extrude yaplacak kesiti seeriz. Eer elimizde hali hazrda bir kesidimiz var
ise Extrude ilemi default olarak izg seme aamasnda geleceinden dolay elimizdeki kesidi
ekranda direkt seebiliriz. Fakat elimizde bir kesidimiz yok ise yeni bi kesit izmemiz gerekli ise
ikonunu seerek Sketch ilemine gei yapar ve buradan yeni bir kesit izebiliriz.

Section: Kesit seme
ve oluturma
Direction: Extrude
vektrn belirleme
blm
Limits: Sprlme
miktarnn belirlendii
blm
Boolean: Boolean
operationlarn
belirlendii blm
Draft: Kenar yzeylere
a verilen blm
Offset: oaltma
Settings: Ayarlar
Direction: Bu ksmda sprme vektrn ve ynn belirleriz. ikonu ile alan
seeneklerden birini seebilir yada ikonu ile hazrda bulunmayan bir vektr manuel olarak
belirleyebiliriz. ikonu ise pozitif / negatif ynleri deitirir.

Limits: Kesidin vektrler dorultusunda ne kadar sprleceini belirler. Belirlenen vektrnn iki
ynne de ayr ayr deer verilebilir. Bu blm extrude ileminde default olarak saysal deer girilecek
biimde gelir. Fakat istenirse saysal deer dnda da deerler tanmlana bilir.

Value Saysal Deer
Symmetric Value Her iki yne de eit saysal deer
Until Next Karlaaca ilk yze kadar sprme
Until Selected Seilen yzeye kadar sprme
Until Extended
Through All Boydan boya (Boolean ilemlerinden cut ileminde
kullanlr)

Boolean: Eer oluturmak istediiniz geometriyi baka bir body zerinde oluturuyorsanz (rn.
Delik ama, slot ekleme gibi...) Yeni oluacak body nin eski body ye nasl ilikilendirilecei buradan
belirlenir.

Unite ki body yi birletirir
Substract Yeni oluacak body yi eskisinden karr
Intersect Her iki bodynin ortak hacmini alr

Draft: Extrude esnasnda kenar yzeylere a vermek iin kullanlr.

From Start Limit
Ann balangcndan verilmesini
salar

From Section Ann kesitten verilmesini salar

From Section
Asymmetric Angle
Her iki yne simetrik olmayan farkl
draft alar verilmesini salar

From Section
Symmetric Angle
Her iki yne simetrik alarla draft
verir

From Section Matched
Ends
Herzaman alt ve st tabann ayn
olmas saglanr

alma 2: Exturde devam


3. Insert / Design Feature / Extrude
4. Curve rule penceresinden Connected Curve seeneini sein

5. Sketch zerindeki resimde gsterilen izgiyi sein

6. Limits ksmnda balang deerine -20, biti deerine 20 deerlerini verin
7. Draft ksmnda From Section Symmetric Angle seeneini sein ve Draft Angle ksmna 15
derece deerini verin
8. OK

9. Insert / Sketch komutunu seip izim dzlemi olarak resimde gsterilen dzlemi sein . OK

10. Dzlemin zerine resimde gsterilen dikdrgeni izin --- Finish Sketch

11. Extrude
12. Yeni izilen Sketchi sein
13. Limits blmnde balang deeri 0 biti deeri olarak -5 verin
14. Boolean blmnde substract seeneini seip ekrandaki body yi sein


15. OK tuuna basn

16. 9, 10, 11, 12 ,13, 14, 15. admlar kullanarak parann dier yzeyine de ayn cebi an.

Revolving Feature (Dndrme ile sprme)

Revolved ilemi bir kesidin bir eksen etrafnda dndrlmesiyle oluur. Buradaki en nemli nokta
dndrme ekseninin kesdin iinde olmamas gerektiidir. Eksen kesidin zerindeki bir izgi olabilir
ama kesit ekseni kesinlikle kesmemelidir. Ksacas kesidin tm elamanlar eksenin bir tarafnda
olmaldr.

Parametre penceresi

Kesidi seme
Dndrme eksenini seme
Dndrme alarn
l
alma: Revolved Feature


3. Finish sketch
4. Insert / Recolved Feature
5. Kesidi sein
6. MB2 (Mouse Orta Tu)
7. Y eksenini sein

8. Limits Blmnde End Angle ksmna 180 girin

9. OK

Primitive Features: Hazr Body ler

NX5 ierisinde izimlerinizde kullanlmak zere baz hazr body ler mevcuttur. Bunlara primitive
features lar da denir.

Primitive Features lardan herhangi birini tkladnzda size o unsur ile ilgili parametre penceresi
kar. Bu pencerede unsurun byklk parametreleri ile lokasyon parametreleri yer alr.

alma 1: Block

1. File / New diyerek yeni bir para oluturun
2. Insert / Design Feature / Block komutunu sein
3. Balang noktas olarak WCS nin merkezini sein
4. Uzunluk deerlerini resimdeki gibi deitirin ve OK a basn

alma 2 : Silindir

1. File / New diyerek yeni bir para oluturun
2. Insert / Design Feature / Cylinder komutunu sein
3. Cylinder ekseni olarak Y eksenini sein
4. Parametre penceresinde resimde grlen deerleri girin

CONE:

Bu komut ile yn, boyut ve lokasyon bilgileri girilerek koni oluturulur. 5 farkl yntem kullanlabilir.

Diameters, Height: Taban ve (varsa) tavan ap deerleri ile koninin ykseklik deeri girilerek,

Diameters, Half angle: Taban ve (varsa) tavan ap deerleri ile yarm a deeri girilerek,

Cone komutuna;
InsertDesign Feature Cone
ile

ya da

Feature ara ubuundan Cone
ikonuna basarak girilebilir.

Base diameter, Height, Half angle: Taban ap, ykseklik ve yarm a deeri girilerek
Top diameter, Height, Half angle: Tavan ap, ykseklik ve yarm a deeri girilerek.
Two coaxial arcs: Taban ve tavan aplar iin iki tane eeksenli yay kullanlarak.

SPHERE:

Bu komut ile yn, boyut ve lokasyon parametreleri girilerek kre oluturulabilir. ki farkl yntem
kullanlabilir.

Diameter, Center: ap ve merkez noktasnn yeri belirtilerek kre oluturma.

lk admda ap deeri girilir,

kinci admda ise point constructor mens kullanlarak merkez noktas gsterilir.

Select Arc: Bir (arc) yay seilerek kre oluturma. Bu yntemle kre oluturulurken program yayn
ap ve merkez noktas parametrelerini dikkate alr.

HOLE

Katlarda dzlemsel yzeylere ya da oluturulan sanal dzlemler zerine delik delmek amac
ile kullanlan bir komuttur. Komut penceresinde yer alan 3 farkl seenek ile delik delmek
mmkndr.

General holes (Genel Delikler)
Screw Clearance holes (Vida Delikleri)
Threaded holes (Di Alm Delikler)

Insert Design Feature Hole ile

Ya da

Feature toolbarndan Hole

ikonuna basarak komuta girelebilir.


Type ksmnda delik iin kullanlacak olan
metotlardan seim yaplr.

General Hole (non-planar) Screw Clearance Hole Threaded Hole

Position ile deliin yzey zerinde nereye
yerleeceine karar verilir.

Deliin merkez noktasn belirlerken Sketch ortamna balanarak nokta yerletirme
seenekleri kullanlabilinir. Position ksmndan Skecth seeneine basarak, yzey zerinde
tek bir nokta ve ya birden fazla nokta belirlemek mmkndr. Bu sayede tek bir komut
kullanarak farkl noktalara tek seferde delik delmek kolaylaacaktr.

Deliin konumlanaca merkez noktay belirlerken Snap Point toolbar da kullanlabilinir.
Point seenei ile yzey zerinde herhangi bir zel nokta yakalamak mmkndr. Bu
seenekle de birden fazla nokta yakalanabilinir.

Direction ile deliin farkl eksenler boyunca
delinmesi de mmkndr.

Normal to Face metodu seilen yzeyin normali dorultusunu kullanrken, Along Vector
metodu ile yzey normali dnda farkl eksenler boyunca giden al delikler delinir.

General Hole Seenekleri

Form and Dimensions ksmndan seilen delik
tipine gre, uygun deerler girilir.

Simple (Basit delik),
Counterbored (Hava Bal delik),
Countersunk (Konik Hava Bal delik),

gibi delik tiplerine Form ksmndan ulalr.

Simple Hole Kullanm :

Simple Hole tipi ile delinen bir deliin kulland parametreleri ile n izlemesi alt resimde
grld gibidir. Parametreler; Diameter (ap), Depth (Derinlik ) ve Tip Angle (U
A) olarak ifade edilir.

Delik derinlik deerini tanmlarken 3 farkl seenek kullanlabilinir;

Value, tipi ile deliin derinlik deeri verilen deer kadar kabul edilir.
Until Selected, ile delik derinlii seilen yzeye veya dzleme kadar kabul edilir.
Through Body, tipi ile katda boydan boya giden delikler delinir.


Counterbore Hole Kullanm :

Counterbore Hole tipi ile delinen bir deliin kulland parametreleri ile n izlemesi alt
resimde grld gibidir. Parametreler; C- Bore Diameter (Hava Ba ap),
C-Bore Depth (Hava Ba Derinlii), Hole Diameter (Delik ap) ,
Hole Depth (Delik Derinlii) ve Tip Angle (U A) olarak ifade edilir.



General Hole of Countersunk Form Trimetric view General Hole of Countersunk form Front view

Countersunk Hole Kullanm :

Countersunk Hole tipi ile delinen bir deliin kulland parametreleri ile n izlemesi alt
resimde grld gibidir. Parametreler; C- Sink Diameter (Konik Hava Ba ap),
C-Sink Angle (Konik Hava Ba As), Diameter (Delik ap) , Depth Limit (Delik
Derinlii) ve Tip Angle (U A) olarak ifade edilir.



Boolean seenekleri ile deliin katdan
boaltlmas ya da boaltlmamas salanr.

Subtract None
Screw Clearance Hole Seenekleri

Hole komutu ile delik delme ilemi yaplrken, hazr vida deliklerini yerletirmek te
mmkndr. Delik merkez noktasna ve delik dorultusuna karar verdikten sonra Form and
Dimensions ksmnda delik tipi seilebilir.

Delik tipi seildikten sonra parametre
deerleri hanelere girilir. Ya da hazr Metric
tablosundan uygun parametreler seilebilir.

Vida delikleri iin Hole penceresinde alan
Chamfer seenekleri kullanlabilinir. Deliin
balang tarafna ve biti tarafnda ayn anda
pah krdrmak mmkn olacaktr.

Screw Clearance Hole of Counterbored form Screw Clearance Hole of Counterbored
Trimetric view form Front view

Threaded Hole Seenekleri

Hole komut penceresinde yer alan di alm delik delme yntemleri ile de delik delmek
mmkndr. Delik merkez noktasna ve delik dorultusuna karar verdikten sonra Form and
Dimensions ksmna di parametreleri yazlr.

Delik tipi seildikten sonra di parametre
deerleri hanelere girilir. Ya da hazr Metric
tablosundan uygun parametreler seilebilir.

Di alm delikler iin ayn anda zellik
olarak rlyef tanmlama yaplabilir. Ayrca
tanmlanan rlyefe de pah krlabilir.

Pencerede grlen hanelere deerler girerek
ilemleri gerekletirmek mmkndr.

Threaded Hole Trimetric view Threaded Hole Front view

POSITIONING PENCERES

Kat yzeyi veya dzlem zerinde yaratlan featurelar
bulunduklar dzlemde herhangi bir yerde
yaratlrlar.Sonrasnda Poitioning seenekleri ile tam
konumlar belirlenir. nce referans nokta/kenar/datum
plane/datum axis sonra yaratlmakta olan objeden bir
nokta/kenar verilir. Bu ekilde obje, verilen llerle bal,
tam kstl bir duruma gelir.

1. Horizontal: ki nokta arasna yatay mesafe tanmlamakta
kullanlr. Yatay yn, verilen horizontal reference bilgisiyle
belirlenir.

2. Vertical: ki nokta arasna, vertical reference
dorultusunda veya horizontal(yatay) dorultuya 90 derece
dorultuda dikey mesafe ls verilir.

3. Parallel:alma dzleminde iki nokta aras mesafe
vermekte kullanlr. l, bu iki noktay birletiren izginin
boyu olarak dnlebilir.

Bu noktalar, edgelerin endpointleri, arc center veya arc
tangent noktalar olabilir. Yandaki ekilde 3 Paralel ls
ile bir pad objesinin pozisyonlandrlmas gsterilmektedir.

Dairesel objelerde teet nokta olarak iki olaslk
olduundan(yandaki ekil) istenen teet noktaya yakn
seim yaplmaldr.

4. Perpendicular: Dz bir obje ile, ona dik dorultuda,
yaratlan objeden bir nokta arasnda mesafe tanmlanr.
Referans objeler katnn lineer kenar, datum plan, datum
axis veya kat zerinde bir curve olabilir.

5. Parallel at a Distance: Yaratlan objenin lineer bir
kenar veya eksen izgisini yine lineer bir obje ile(kat
kenar,curve datum plane,datum axis) verilen l ile
paralel yaplr.

6. Angular: Hedef katnn lineer kenar veya curve ile
yaratlan featureun lineer kenar veya ekseni arasna a
ls verilir.

7. Point onto Point: Parallel ls ile ayn mantkla
alr. ki nokta arasndaki mesafeye otomatik olarak sfr
ls atanr.

8. Point onto Line: Perpendicular ls ile ayn mantkla
alr.Yerletirilecek featuren noktas referans
kenara/curvee/datum objesine sfr mesafeyle yerletirilir.

9. Line onto Line: Parallel at a Distance ls ile ayn
mantkla alr. Yaratlan objenin lineer kenar veya ekseni
yine lineer bir referansla paralel ve sfr mesafeli
yerletirilir.

BOSS

Dzlemsel yzeyler zerine silindirik kntlar yaratmak amacyla kullanlan komuttur. Hole
komutuna benzer kullanm vardr. Gelen pencereye boss iin kullanlan parametreleri
verdikten sonra Positioning seenekleri ile pozisyonlandrmas yaplr.

Insert Design Feature boss ile

Ya da

Feature toolbarndan Boss


Diameter (ap), Height (Ykseklik) ve Taper Angle (Duvar As ) deerleri girilerek
oluturulan Boss un nizlemesi alt resimde grld gibidir.

PAD

Katlarda dzlemsel yzeylere ya da oluturulan sanal dzlemler zerine dikdrtgensel knt
yaratmak iin kullanlr (Rectangular). Ayrca istenilen herhangi bir geometrideki kat
yzeyine istenilen kapal bir profille de knt yapmak mmkndr. (General).

Insert Design Feature Pad ile

Ya da

Feature toolbarndan Pad


Rectangular Pad Kullanm :

Komutta ilk olarak dzlemsel bir kat yzeyi(solid face) veya kat civarna konumlandrlm
bir yardmc dzlem(datum plane) seilir. Oluacak dikdrtgen formun nereye paralel ekilde
oluacan belirtmek iin bir yatay referans(horizontal reference) verilir.Bundan sonra gelen
pencereden oluturulacak dikdrtgen formlu kntnn parametreleri girilir. Bu parametreler;
boy (length), en (width), ykseklik (height), kelerin radys (corner radius) ve duvar as
(taper angle). Komutta son olarak pad in pozisyonlandrlmas gerekletirilir. Bunun iin
yanan eksen izgilerinden faydalanlabilinir.

General Pad Kullanm :

stenilen bir yzeyde (dzlemsel olma koulu yok), verilen kapal herhangi bir kesitin
izdm alnp knts oluturulur.

knt yaplacak
yzey seilir.
knt profili
curveler seilir.
Ykseklik belirtilir.
kntnn sprlme
dorultusu ve duvar
as(taper angle) girilir.
Yerleim yzeyindeki radys.
kntnn kenar radys.
Profilin kelerine atlacak radys.
POCKET

Katlarda dzlemsel yzeylere ya da oluturulan sanal dzlemler zerine dikdrtgensel ve
silindirik cep amakta kullanlr(Cylindrical,Rectangular). Ayrca istenilen herhangi bir
geometrideki kat yzeyine istenilen kapal bir profilde cep amakta da kullanlr(General).

Insert Design Feature Pocket ile

Ya da

Feature toolbarndan Pocket


Cylindrical Pocket Kullanm :

bir yardmc dzlem(datum plane) seilir. Bundan sonra gelen pencereden oluturulacak
silindirik formlu cebin parametreleri girilir. Bu parametreler; ap (pocket diameter), derinlik
(depth), dip radys (floor radius) ve duvar as (taper angle). Komutta son olarak pocketn
pozisyonlandrlmas gerekletirilir.

Rectangular Pocket Kullanm :

bir yardmc dzlem(datum plane) seilir. Oluacak dikdrtgen formun nereye paralel ekilde
oluacan belirtmek iin bir yatay referans(horizontal reference) verilir.Bundan sonra gelen
pencereden oluturulacak dikdrtgen formlu cebin parametreleri girilir. Bu parametreler; boy
(length), en (width),derinlik (depth), kelerin radys (corner radius), dip radys (floor
radius) ve duvar as (taper angle). Komutta son olarak pocketn pozisyonlandrlmas
gerekletirilir. Bunun iin yanan eksen izgilerinden faydalanlabilinir.

General Pocket Kullanm :

stenilen bir yzeyde (dzlemsel olma koulu yok), verilen kapal herhangi bir kesitin
izdm alnp cebi oluturulur.


EMBOSS

Yzey veya katlara uygulanan bu komut, komut iinde de sketche balanarak izilebilen bir
kesitle, verilen dorultuda, istenen miktarda knt veya girinti oluturmak amacyla
kullanlr. Bittii geometri ve yan yzey as da verilebilmektedir.

1.Target Body: Yzey yada kat olabilir.
2. Section: Formu olurulacak kesit.
3. End Cap : Biti konumu;kesitin dzleminde veya yzeyin offseti eklinde olabilir.
4. Draft: Duvar as.(Her duvarlara farkl a deeri verilebilir.)

Cep alacak
yzey seilir.
Cep profili
curveler seilir.
Derinlik belirtilir.
Cebin sprlme dorultusu
ve duvar as(taper angle)
girilir.
Yerleim yzeyindeki radys.
Cep taban radys.
Profilin kelerine atlacak radys.
End Cap:Girinti veya kntnn biti yzeyi 4
trl yaratlabilir;
kesitin olduu dzlemde,
yerleim yzeyinin offseti eklinde,
bir datum plane zerinde,
seilen bir yzeyde.

DART

Sheet metal paralarda grlen mukavemeti arttrmak amacyla konan bir paradr. Hem solid
body hem de sheet bodylerde kullanlabilir. Dart objesi a, derinlilk ve tepe radys
parametreleri ile gsterilen 2 yzey setinin kesiim hattnda yaratlr ve burda istenen konuma
edge boyu veya yzdesine gre konulur.

1.First Set: Birinci yzey grubu gsterilir.

2. Second set: kinci yzey grubu gsterilir.

3. Dart oturaca kenar otomatik olarak bulur
Eer kesiim edgei birden fazlaysa Location
Curve seenei hangi edgein zerine
konacann seilmesini ister.
4. Dart ngrnm olarak ekranda grnr.bre
yardmyla veya deer girii ile kenar zerinde
boyu veya yzdesi baz alnp yerletirme
yaplr.

Location Plane: Bu step yerletirme yerine bir datum plane gsterilip dartn direk onun
zerinde yaratlmasn salar.

Orientation Plane: Otomatik olarak kesiim kenarnn zerinde, o noktada kenara dik oturacak
ekilde yaratlan dart objesinin, baka bir plane(dzlem)e paralel ekilde oluturulmasn iin
dzlem seme basamadr.

SLOT

Kat paralara kanal amak iin kullanlr. 5 eit kanal alabilmektedir. Dzlemsel bir yzey
veya datum plane seilip, yatay referansla(horizontal referans) kanaln paralel olaca
dorultu verilir. Boy (length) parametresi ile belirli bir uzunlukta kanal alabildii gibi 2
yzey/dzlem arasnda boydan boya kanal da alabilir. Boydan boya kanal almak istenirse
komut pencersinde Thru Slot seenei aktif edilmelidir. Bu ekilde program pozisyonlamaya
gemeden nce, kanaln balayaca ve bitecei yzeyi/dzlemi sorar.

Kanal eitleri:

Rectangular : Kesiti dikdrtgen formundadr.
Ball-End: Dibi dairesel formdr.
(Kresel takmla ilenmi gibi)
U-Slot: Keleri radysl dikdrtgen formundadr.
T-Slot: Ters T harfi formundadr. ki kademeden
oluur. Her kademe iin en ve derinlik girilir.
st kademenin eni(top width) alt kademeninkineden
az olmaldr.
Dove-Tail: Krlang kuyruu olarak adlandrlr.
gen formludur.

Tm eitlerde eer boy ile yaratlmlarsa yani thru slot ile yaplmamlarsa, ular takm
geometrisinden dolay silindirik olacaktr.

GROOVE

Silindirik yzeylere kanal amak iin kullanlr. 3 formda kanal alabilir. Komutta silindirik
yzey seildikten sonra dikdrtgen(rectangular), daire(ball end),U profil (U groove)
formlarndan istenilen seilip ilgili ap(groove diameter), en(width) gibi parametreler verilir.
Groove ap ilem sonras kumpas ile llebilir aptr.

Deerler girilip grooveun henz katdan kmam ngrnm ekrana geldiinde, otomatik
olarak horizontal pozisyonlama penceresi gelir. Yerletirilecek objeden referans olarak
dairesel bir edge ve ardndan oluan groove katsnn 2 dairesel kenar veya ortasndaki eksen
izgisi verilir. Bylece referans kenarndan istenilen mesafede oturan bir torna kanal alm
olur.


KATI OPERASYONLARI

Giri

Detayl Unsurlar, para zerinde
yaptmz deiiklikleri kapsar. Kat ya da
yzeyler zerinde yaptmuz yzeylere a
verme,pah krma ya da yuvarlatma
ilemlerini detayl unsurlar kullanarak
yaparz.

Tasarm unsurlar zellikleri gibi
parametrik uygulamalardr. Bu uygulamara
ister ilk komutu uygularken deer girerek
ya da komutu uyguladktan sonra
deiiklik yaparak kullanabilirsiniz. Part
Navigatorde uyguladnz admlar
grebilirsiniz.
Insert\Detail Feature dediimizde
kullanabilecegimiz komutlar ekranmzda
grebiliriz. Resim 1de bu blmde
ileyeceimiz zellikleri grebilirsiniz.

Edge ve Face Blend

Detay: Edge Blend
Edge Blend komutu, semi olduunuz
kenara belirlemi olduunuz radyus deeri
kadar radyus vermenizi salar.
Seim esnasnda Selection Intent
zelliklerini kullanarak ister tek tek
kenarlar,setiiniz yzey zerindeki
kenarlar ya da tepe noktasndan geen
tm kenarlar gibi seimler yaparak radyus
atabilirsiniz. Kenar ilk setiinizde kenar
rengi deiir. Ekranda radyus deerinin
olduu deer kutusunu ve ayrca kenar
zerinde kan yeil oklar fare yardmyla
hareket ettirerek radyus deerini
deitirebilirsiniz.


NX5 yazlmnda arayz kullanm komutu
setiinizde ihtiyacnz olan menlerin
alarak kullanlmas yntemini kullanr.
Komutu setiinizde ilk aama kenarn
seilmesidir.
Kenar seildikten sonra ne kadar kenarn
seildiini ekranda Selected Edge (1) yazan
ksmda 1 yazan ksm sizin setiiniz
kenar says arttka deiecektir, burada ne
kadar kenar setiinizi grebilirsiniz.

Edge Blend komutu zelliklerinden biri
semi olduunuz kenarlara ayn radyus
deeri verdiiniz gibi farkl radyus
deerleri de verebilirsiniz. Bunu NX5de
Add New Set zelliini kullanarak farkl
deerler verebiliyoruz. nce kenar
seiyoruz ardndan deeri tanmladktan
sonra Add New Set zelliinin yannda
bulunan ikona basyoruz bylelikle vermi
olduunuz deeri, setiiniz kenar zerinde
uygulandn onaylam oluyorsunuz. List
ikonuna bastnz zaman hangi kenara
hangi deerin verildiini liste halinde
bulabilirsiniz. Listede zerine geldiinizde
vermi olduunuz deer kutusu ekranda
alr, buradan da deeri deitirebilirsiniz.

Edge Blend zelliklerinden biri de
tanmlanan farkl noktalara deiken
radyus atma zelliidir. Edge Blend
komutunu setikten sonra zelliin aktif
hale gelmesi iin Variable Radius Points
yazan meny semeniz yeterlidir. Burada
ilk aamada setiiniz kenar zerinde fare
yardmyla noktalar seilmelidir, daha
sonra setiiniz noktalar zerinde her nokta
zerinde grdnz deer kutusunu
kullanarak ve kenar zerinde
sabitleyeceiniz yeri tanmlayarak bir
kenar zerinde farkl radyus atabilirsiniz.
Vermi olduunuz radyusleri List
ekranndan koordinatlar ve verilen
deerleri ile grebilirsiniz, deiiklik
yapabilirsiniz.


Edge Blend komutu ierisinde
kullandmz dier zelliklerden biri de
Corner Setback zelliidir. Bu zellii
kullanrken birbirini kesen kenar
semeniz geremektedir. Kenarlar setikten
sonra kesiim noktasnda Setiiniz
kenarlar zerinde belirlediiniz uzaklklar
tanmlanarak radyus atabiliriz. List
ekranndan da vermi olduumuz deerleri
grebilir ve deitirebiliriz.

Edge Blend komutunun dier bir zellii
Stop Short of Corner zelliidir. Bu
zellik semi olduunuz kenar zerinde
belirlemi olduunuz iki nokta arasn
snrlayarak radyus atmanz salar.

Edge to Blend komut ekranna baktnzda
dier alanlarn parametre ve Edge Blend
zelliklerinin deitirildii alanlar
olduunu grebiliriz. Deitirmek
istediiniz alanlar aa ok tuuna basarak
detaylar gr

Detay: Face Blend

Face blend zelliini kat ya da yzeylerde kullanyoruz. Yzeylerin birbirine komu olma zorunluluu
yoktur. Farkl zelliklerde blend oluturabiliriz ve farkl eklenme metodlari mevcuttur. ki tipte yzeye
blend eklenebilir Rolling Ball ve Swept Section.
Rolling Ball: Basit ve en ok kullanlan yzeye radius ekleme metodudur.
Swept Section: leri dzey yzeye radyus ekleme methodudur, oluturulan kesit ve kesitin takip ettii
izgi boyunca radyus oluturulabilir.


Draft

Draft zellii oluturduunuz kat paralarda semi olduunuz yzey ya da kenarlara teet yzeylere
a vermemizi salayan komuttur.
Seim methodlarina bal olarak Draft zelliini drt farkl method ile kullanabiliriz. Bunlar From
Plane,From Edges,Tangent to Face ve To Parting edges zellikleridir.
Draft komutunun tm zelliklerini setikten sonra ekranda dinamik olarak ay deitirebileceiniz
oklar gelecektir. Bu oklar yardm ile dinamik olarak a deitirebiliriz.

Draft\From Plane

From Plane zellii sabit kalacak alann katnn yzeyleri ya da oluturulan dzlemlerin seilmesi ile
oluan zelliktir. Seim aamalar aada rnekle gsterilmitir.

Yzeye verilecek ann yn tanmlanr. Eer
semi olduunuz ynn tersi bir yn semek
isterseniz tekrar oluturmanza gerek kalmadan
Reverse Direction zelliini kullanarak yn
deitirebiliri
Sabit kalacak yzeyi setiimiz alandr. Para zerinde
yzey ya da oluturulan dzlemleri seebilirsiniz.
A vereceimiz yzeyleri setiimiz alandr.
A deerini tanmladmz alandr.
Farkl a deeri vermek isterseniz a vereceiniz yzeyi
setikten sonra Add New Set tuuna basarak setiiniz
yzeylere farkl deerler tanmlayabilirsiniz. Bu deerleri
List tuuna bastnzda verdiiniz deerleri
grebilirsiniz.
Preview seenei ile de vermi olduunuz ay model
zerimde grebilirsiniz. Seimlerde sorun yok ise ve
ekranda hata almyorsanz OK tuuna basarak komutu
uygulayabilirsiniz.

Draft\From Edges

Draft\Tangent to Faces

Preview iaretli ise ekranda vermi
olduunuz deerleri model zerinde
grebilirsiniz.
Show Results zelliide model
zerinde uyguladnz vermi
olduunuz deeri komuttan kmadan
ekranda draft uygulamasn
grebilirsiniz.
Settings alannda Draft zelliinin
tolerans deerlerini
deitirebilirsiniz.
Bu uygulamada sabit alannn kenarlarn
seilmesi ile uygulanan zelliktir. Dier seim
aamalar From Plane zellii ile ayndr.
Tangent to Face zellii seildikten
sonra ilk aama ann yn
seilmesidir.

Daha sonra teet olan ve a vermek
istediimiz alan seeriz.

Ekranda a mens gelir bu menden
deer girerek tamamlayabilirsiniz.

Draft\To Parting Edges

To parting Edges zelliini kullanmadan nce mutlaka a vereceiniz yzeyi Divide Face komutu ile
yzeyleri ayrmanz gerekmektedir.
Divide Face komutunun kullanm iin nce Hangi profilden kesecekseniz bu profilin o yuzey uzerinde
bulunmas gerekmektedir.
Komutu setikten sonra nce yzeyi aadaki ekilde seiyoruz.

Daha sonra Dividing Objects seeneini gelip ayracanz profili seebilirsiniz. Sadaki ekranda
grdnz gibi yzeyi iki farkl blme ayrabilirsiniz.

Daha sonra Draft komutunu setikten sonra To Parting Edge seenei aktif hale getirilir.

1) A Yn seilir.
2) Sabit yzey seilir.
3) Parting edges seilir.
4) A deeri verilir.


Chamfer

Chamfer zellii Edge blend komutu gibi kat modeller zerinde kullandmz zelliktir. Model
zerinde kenar izgileri seerek malzeme ynnde silerek ya da malzeme ekleyerek chamfer zelliini
uygulayabiliriz. Chamfer zellii parametrik ve kolay kontrol edilebilirdir. Chamfer kenar zerinde dz
bir yzey elde edebilirsiniz ya da a verebilirsiniz.

Detay: Chamfer

Chamfer uygulamalar model zerinde uyguland gibi isterseniz Sketch zerinde de ekleyebilirsiniz.
Sketch ekranna getiinizde fillet ya da izgiler yardmyla chamfer zelliklerini kullabilirsiniz.


Chamfer\Symmetric

Simetrik olarak ofset deeri vererek pah krma zelliidir. Kenar setikten sonra, deer vererek
simetrik olarak chamfer zelliini uygulayabilirsiniz.

Chamfer\Asymmetric

Uygulamak icin kenar setikten sonra farkl uzaklk deerleri vererek kenarlar chamfer zelliini
uygulamamz salar. Oklar ekranda mouse yardmyla hareket ettirerek deeri deitirebilirsiniz.


Chamfer\ Offset and Angle

Uygulama icin kenar setikten sonra ofset deeri ve a verilerek bu zellii kullanabilirsiniz.

Draft Body

Draft Body komutu kat modeller zerinde belirli bir ayrma dzlemi ya da yzeyi tanmlanarak a
verme zelliidir.Draft Body komutunu uygulamadan nce mutlaka ayrma yzeyi ya da referans
dzlemi yaratlmas gerekir.


Bridge Surface

Oluturulan iki yzey arasnda kpr yzey oluturmak iin bu zellii kullanyoruz. Semi olduumuz
yzeylerde iki tipte yzeyin devam zelliklerini yaratma metodu var: Curvature ve Tangent.
Join edilen yzeyler Primary Faces olarak adlandrlr.


Primary Faces ile Bridge Surface zellii

Proje 7.6.1

Sketch ortamnda eri ve yay oluturun.
Extrude komutu ile bu profilleri 30 mm deer vererek yzey oluturun.

Ekranda bulunan iki yzeyi seim oklar ayn
ynde olacak ekilde seilir.
Seim ileminden sonra Continuity Type da
bulunan Teet ya da Curvature zellikleri
seildikten sonra OK tuuna baslarak islem
tamamlanr.

1.1 Kat Yzeyine Sketch Amak

Sketch ikonuna basarak allacak dzlemi belirlerken, Create Sketch penceresinde yer
alan seenekleri kullanmak gereklidir.

NX4 iinde kat yzeyleri zerine sketch
yaratmak ve iki boyut modelleme
ilemlerini gerekletirmek mmkndr.
Ancak sketch alacak yzeyin dzlemsel
olmas kesinlikle arttr. Dzlemsel obje
olarak alan sanal dzlemler (datum
plane) zerine de sketch alabilir.

Sketch modelleme ilemleri yzey ya da dzlem
zerinde yaplrken, Select Planar Face or Plane
admnda tanmlamalar yaplmaldr.

Sketch iin kullanlacak olan yatay ve dikey
dorultular da Sketch Orientation ksmndan
yapmak mmkndr.

ekil 1.1 de grlen resimde katnn n
dzlemsel yzeyi, sketch dzlemi olarak
kullanlmtr. Bu yzeye ait kenarlar
ofsetlenerek, sketch profili oluturulmutur.

Katnn dier dzlemsel yzeyleri zerinde de
sketch modelleme ilmeleri yapmak
mmkndr.

ekil 1.1

ekil 1.2 de 1, 2 ve 3 numaral kat yzeylerinin birbirlerine gra farkl alarda olduu
grlmektedir. Farkl alarda bulunan bu yzeyler zerine, ayn modelleme ortamnda birden
fazla sketch dzlemi alarak allmtr. Sketch Curve toolbarn kullanarak modelleme
ilemleri farkl yzeyde tamamlanm durumdadr.

ekil 1.2

ekil 1.3 de Sketcher toolbarnda birden fazla sketch adnn yer ald grlmektedir. Model
ortamnda bu sketchlerden hangisini aktif hale getirmek gerekiyorsa, Sketcher toolbarndan
seim yaplabilir. Ya da sketche yeni isimler vermek gerekiyorsa da, bu alanda isim
deitirilebilir.

Part Navigator paletinde de tm sketch isimleri yer alr. Palet zerinde de sketch isimleri
zerinde ift tklama yaplarak, sketch curveleri aktif hale getirilebilir.

ekil 1.3

1.Yzey
2.Yzey
3.Yzey

1.1.1 Pozisyonlandrma lleri

NX4 ile kat yzeyleri zerine alarak oluturulan sketch almalar, dardan gsterilen
referanslar yardm ile pozisyonlandrlabilirler.
Pozisyonlandrma komutlarna ulam ekil 1.4 de gsterilmitir.

ekil 1.4

Sketch ortamnda Sketcher toolbar zerinde yer alan Create Positioning Dimensions komutunu
kullanarak pozisyonlandrma lleri verilebilir.
Bunu dnda llerin silinmesi ve deitirilmesi gibi ilemlere de ayn toolbar altndan eriilebilir.
Alt tarafta bu komutlar ile ilgili tanmlamalar yer almaktadr.

Pozisyonlandrmada Yaplabilecek lemler:

Create Positioning Dimensions : Pozisyon llerinin yaratlmas

Edit Positioning Dimensions : Pozisyon llerinin deitirilmesi

Delete Positioning Dimensions : Pozisyon llerinin silinmesi

Redefine Positioning Dimensions : Pozisyon llerinin yeniden tanmlanmas


1.1.2 Pozisyonlandrma llerinin Kullanlmas

ekil 1.5 de grlen kat modelde st dzlemsel
yzey zerinde sketch almas yaplmtr.
Ancak sketchin pozisyon lleri girilmedii iin
yzey zerinde herhangi bir yerdedir ve serbest elle
hareket edebilir.
Bir baka deyile sketchin iki serbestlik derecesi
vardr
ve uzayda iki ynde (XC, YC) hareket halindedir.
Bu hareketi ortadan kaldrmak iin eksik
pozisyonlarn
verilmesi gereklidir.

ekil 1.5

Sketch verilen yeni pozisyona gidecek ve kat model otomatik olarak update olacaktr.
Pozisyonlandrma ilemlerini yaparken Create Positioning Dimensions komutu
kullanlabilecei gibi Dimensions toolbarnda yer alan llendirme seenekleri de
kullanlabilir.

PROJE 1.1 :

ekil 1.5 ya benzer bir katy herhangibir teknikle modelleyin.
(Sketch profilni 20 mm sprn ve boaltn)

Katnn al st yzeyi zerinde sketch dzlemini an.

ekil 1.6 ya benzer sketch profilini modelleyin ve doru llerini verin

Her iki yay merkezine fix tanmlamas yaparak sabitleyin.

Kalan dier ilikileri srayla tanmlayn.


ekil 1.6

Sketcher Toolbarndan Create Positioning Dimensions seilince, pozisyonlandrma penceresi
ekil 1.7 deki gibi ekrana gelicektir.

ekil 1.7

Pozisyonlardrma seeneklerinden Horizontal (yatay dorultuda konumlandrma)
tipini sein.
pucu satrn (cue line) okuyun NX4 ncelikle hedef objenin seilmesini ister

1. Kenar seimini yapn.

R15 olan yay sein, Arc Center (yay merkezi) opsiyonunu sein.

1.Kenar
2.Kenar
Create Expressions penceresine 45mm girin. (ekil 1.8)

ekil 1.8

OK butonuna basn.

Pozisyonlardrma seeneklerinden Vertical (dikey dorultuda konumlandrma)
tipini sein.
pucu satrn (cue line) okuyun NX4 ncelikle hedef objenin seilmesini ister

2. Kenar seimini yapn.

R7 olan yay sein, Arc Center (yay merkezi) opsiyonunu sein.

Create Expressions penceresine 25mm girin.

Pozisyonlandrma penceresini OK ile kapatn.

Sketch profili yeni pozisyona yerleir, kat model otomatik olarak update olur.

NOT: Sketche tanmlanan pozisyon lleri komuttan ktktan sonra gizlenirler. Sadece edit
ilemleri yaparken tekrar ortama gelirler.Gerekirse pozisyon lleri negatif olabilir. Ayrca
verilen pozisyon lleri iliki tanmlamas (constraints) gibi kabul edilmez.

1.2 Shell Features

Kat geometrilerde i boaltma ilemleri Shell Features ile yapllr. Bu ilemi yaparken kat
zerinden silinecek olan yzey seilir ve duvarlara verilmek istenen et kalnlk deeri girilir.
ekil 1.9 da 2mm et kalnl korunacak ekilde katdan i boaltma yaplmtr. Sol resimde
grlen katda sadece seilen tek bir yan yzeyden boaltma yaplrken; sa resimde ise ayn
anda seilen yan yzeyden boaltma yaplmtr.

ekil 1.9

Shell Features komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.
(Feature Operation Toolbar)

Ayrca men olarakta Insert / Offset/Scale / Shell altndan eriilebilir.

Komut ierisine giri yapld anda ncelikle Selection Bar (ekil 1.10) zerinde yzey
seimlerini kolaylkla yapabilmek adna ilgili kutucuklar aktif hale gelir. rnein boaltma
yaplacak olan kat yzeyleri tanjant ise ve bu yzeyleri te hamlede semek istiyorsak,
Selectin Bar zerinde Tangent Faces admn seili hale getirmek gereklidir.

ekil 1.10

Shell Features komut penceresi ekil 1.11 de grlmektedir.

Shell komutunda kullanlan iki farkl boaltma tipi
mevcuttur. Kullanlan tiplere gre Shell komut
penceresinde deien zellik girileri olacaktr.

Boaltma tiplerinden Remove Faces, Then Shell
seili iken; Face to Pierce ksmnda Select Face
adm aktif hale gelir. Bu durumda katda boaltma
yaplacak olan yzeyler seim bar yardmyla
seilmelidir. Boaltma yaplacak olan yzeyler
birden fazla olabilir, blge olabilir ya da tanjant
olabilir. Bu tr zel seimler seim bar zerinde
yer alan opsiyonlar ile pratik bir ekilde yaplabilir.

Thickness hanesine kalmas istenilen et kalnl
deeri girilmelidir.

Preview ksmnda n izleme seenei ak olduu
srece boaltma ileminin n izlemesi grafik
ekranda grlebilir.

ekil 1.11

Eer boaltma tipi olarak Shell All Faces seilirse ;
Body to Shell ksmnda bu defa Select Body adm
aktif olarak grlr. (ekil 1.12) Bylece seilen
katnn tm yzeylerinden ayn anda boaltma ilemi
yaplacaktr.

Verilen et kalnlk deeri tm yzeylerde ayn
olacak ekilde katnn ii tamamen boaltlacaktr.

ekil 1.12

1.2.1 Alternatif Et Kalnlk Deeri Verebilmek (Alternate Thickness)

Katlarda i boaltma ilemini gerekletirirken farkl yzeylere farkl et kalnl deerini vermekte
mmkndr. Shell komut penceresinde Alternate Thickness seenei ile bu durum salanr.

ncelikle boaltma yaplacak olan ilk yzey seilir ve Thickness hanesine deer girilir. Sonrasnda
Alternate Thickness ksmnda yer alan Select Face butonu ile katda bir baka yzey seilir ve orada
kalmas istenen kalnlk deeri buradaki haneye girilir.

ekil 1.13 de nce katnn yan yzeyi seilerek 1mm et kalnl deeri verilmitir. Daha sonra
Alternate Thickness ile katnn alt yzeyi seilmitir ve buradaki et kalnlk deeri 10mm olarak
verilmitir.

ekil 1.13

Alternate Thickness ilemini birden fazla yzeyde kullanabilmek iin Add New Set opsiyonunu
kullanmak gereklidir.

Add New Set ile farkl bir yzey tanmlarken Add New Set isimli bu butona
baslr ve yeni yzey seilir. Yeni seilen bu yzeye ait et kalnlk deeri Thickness hanesine yazlr.
stenilen sayda yzeye farkl deerler verilebilir.

ekil 1.14 de katnn farkl yzeyinde farkl et kalnlk deeri verilmitir.

ekil 1.14

NOT: Boaltma ilemini dinamik olarakta gerekletirmek mmkndr. Komut esnasnda
ekranda grlen yeil oklar ile boaltma yn ve deeri dinamik olarak elle deitirilebilir.

Birinci yzeyde
kalnlk 1mm
kinci yzeyde
kalnlk 5mm
nc yzeyde
kalnlk 10mm
1.3 Instance Features

Katlar iin kullanlabilecek olan nemli
operasyonlarn bir blm Instance Features
komut penceresi altnda yer alr.
Dikdrtgensel, dairesel ve blgesel yzey oaltma
gibi oaltma operasyonlar bu komut altnda
bulunmaktadr (ekil 1.15)

ekil 1.15

Instance Features komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Associative Copy / Instance Features altndan eriilebilir.

1.3.1 Rectangular Array

Kat geometrilerin X ve Y dzleminde verilen parametrelere uygun olarak oaltlmas Rectangular
Array ile yaplr. oaltma ilemi srasnda dikkat edilmesi gereken durumlardan biri WCS in
konumudur. Dikdrtgensel oaltma mutlaka koordinat sisteminin XY dzlemini kullanr. Bunun iin
oaltma yaplacak olan dzlem ile XY dzlemi paralel olmaldr.

Bir baka kural ise kat zerinde oaltlacak olan unsur mutlaka kat ile birleik (nite) olmak
durumundadr. oaltma ilemi sonucunda oluan elemanlar, orijinal eleman ile ilikisel olarak
yaratlr.

Insert / Associative Copy / Instance Features / Rectangular Array ile komut girii yaplabilir.


ekil 1.16 da blok zerinde bulunan delik
X ynnde iki adet, Y ynnde adet olacak
ekilde verilen parametrelerle oaltlmtr.

ekil 1.16

PROJE 1.2 :

ekil 1.17 de grlen katy Block komutu ile
oluturun.
(x:165mm, y:165mm, z:25mm girin )

ekil 1.17

Katnn st dzlemsel yzeyi zerine Rectangular Slot komutu ile kanal oluturun.
(Uzunluk: 76mm, Genilik:19mm, Derinlik:12mm girin )

Kanal pozisyonlandrma aamasnda Perpendicular tipini sein ve kat kenarlar ile kanaln tam
merkezi arasndaki dik uzakl 82.5mm olarak girin.

Counterbore Hole komutu ile sa kede grlen hava bal tipindeki delii delin.
(Hava ap: 22mm, Hava derinlii:12mm, Delik ap:12mm girin.)


Counterbore Hole iin pozisyonlandrma
seenei olarak Perpendicular tipini sein.
ekil 1.18 de grld gibi pozisyon
llerini girin.

ekil 1.18

Katnn drt kenarna Edge Blend komutunu
kullanarak R 25mm olacak ekilde blend atn.
(ekil 1.19)

ekil 1.19

Tekrar Edge Blend komutunu kullanarak dikdrtgensel kanaln en d kenarna da blend atn.
(R 7mm olarak girin)


Delik oaltma ilemlerini yapabilmek iin
Insert / Associative Copy / Instance
Features / Rectangular Array komutuna
girin. Komuta girildii anda karnza
ekil 1.20 de grld gibi bir pencere
gelecektir.

ekil 1.20

Listeden oaltma yaplacak unsur olarak Counterbore Hole sein.

Listeden seim yapldktan sonra aktif hale gelen OK butonua basn.

oaltma ilemi iin feature seimi yapldktan sonra, Enter Parameters isimli pencereye
kullanlacak olan deerleri girin.

Number Along XC : X ynnde oluacak feature
says
XC Offset : X ynndeki mesafeleri
Number Along YC : Y ynnde oluacak feature
says
YC Offset : Y ynndeki mesafeleri

NOT: X ve Y oluacak olan eleman says hibir zaman 0 (sfr) olamaz. Minimum
1 (bir) olarak kalabilir, nk elemann orjinali zaten 1 adet olarak saylmaktadr.


oaltma ileminin parametreleri olarak ekil 1.21 de grlen deerleri girin.
(X ynnde 2 adet, Y ynnde 3 adet
X ynndeki mesafe 88mm, Y yndeki mesafe 55 mm olarak girin.)

ekil 1.21

Deerler verildikten sonra unsurlarn n izlemesi kat zerinde gsterilir. lem istenilen gibiyse
YES ile devam edin, istenilen gibi deilse NO ile parametre tanmlama penceresine geri dnn.

YES ile ileme devam edildikten sonra oaltma
ilemi tamamlanacaktr. ekil 1.22 de deliklerin kat
zerinde oaltm durumu grlmektedir.

ekil 1.22

1.3.2 Circular Array

Kat unsurlarn bir eksen etrafnda, girilen parametrelere uygun olarak oaltlmas Circular Array ile
yaplr. oaltma ilemi srasnda dikkat edilmesi gereken durumlardan biri seilecek olan eksenin
konumudur. Bu eksen ayn zamanda oaltmann merkezini de belirttiii iin dikkatli bir ekilde
tanmlanmaldr.

Dairesel oaltma ilemi srasnda da, oaltlacak olan unsur mutlaka kat ile birleik (nite) olmak
durumundadr. oaltma ilemi sonucunda oluan elemanlar, orijinal eleman ile ilikisel olarak
yaratlr.

Insert / Associative Copy / Instance Features / Circular Array ile komut girii yaplabilir.
(ekil 1.23)

ekil 1.23

ekil 1.24 de silindirik kat zerinde bulunan delik,
yardmc eksen etrafnda be adet olacak ekilde
oaltlmtr.

ekil 1.24

PROJE 1.3 :

ekil 1.25 de grlen katy Cylinder
komutu ile oluturun.

(ap :100mm, ykseklik :10mm girin )

ekil 1.25

Simple Hole komutunu kullanarak silindir ile ayn merkezi olan bir delik delin.
(ap :46mm, derinlik :4mm girin )

Boss komutunu kullanarak delik ile ayn merkezli olan silindirik bir geometri oluturun.

Boss komutu ile ikinci silindirik geometriyi oluturun. Merkezleri aktrn.
(ap :25.5 mm, ykseklik :11mm girin )

En son oluturulan boss kenarna Chamfer komutu ile
pah krn.(ekil 1.26)
(offset : 2.5mm girin)

ekil 1.26


Simple Hole komutu ile silindirin st yzeyi zerinde bulunan bir delik delin.

Delik oaltma ilemlerini yapabilmek iin Insert
/ Associative Copy / Instance Features / Circular
Array komutuna girin. Komuta girildii anda
karnza
ekil 1.27 de grld gibi bir pencere gelecektir.

ekil 1.27

Listeden oaltma yaplacak unsur olarak Counterbore Hole (8) sein.

Listeden seim yapldktan sonra aktif hale gelen OK butonua basn.

oaltma ilemi iin feature seimi yapldktan sonra, Enter Parameters isimli pencereye
kullanlacak olan deerleri girin.

Number : Oluacak olan unsur says
Angle : olatlan unsurlar arasndaki a miktar

NOT: oaltma ilemi tam bir daire etrafnda yaplacaksa; adet sylendikten sonra a
araln belirtirken 360/ Adet verilmelidir.


oaltma ileminin parametreleri olarak
ekil 1.28 de grlen deerleri girin.

(Adet : 5 , A : 360/5 olarak girin.)

ekil 1.28

Paremetreler verildikten sonra karnza
ekil 1.29 da grld gibi bir pencere gelir.

ekil 1.29

Point Direciton : oaltmann merkezi olarak bir nokta, ekseni olarakta yn tanmlanr.
Datum Axis : oaltmann merkez noktas ve yn olarak mevcut bir datum eksen seilir.

Point Direction tipini sein.

Vector penceresinden +ZC ynn sein

Nokta tanmlama seeneklerinden Arc Center tipi ile silindirin merkezini sein.

Deerler verildikten sonra unsurlarn n izlemesi kat zerinde gsterilir. lem istenilen gibiyse
YES ile devam edin, istenilen gibi deilse NO ile parametre tanmlama penceresine geri dnn.


YES ile ileme devam edildikten sonra oaltma
ilemi tamamlanacaktr. ekil 1.30 da deliklerin
kat zerinde oaltm durumu grlmektedir.

ekil 1.30

Proje ismini vererek dosyay kaydedin. (rnek: proje1.3.prt)

NOT: oaltma ekseni olarak mevcut bir eksen seilecekse, Datum Axis tipi kullanlmaldr.
ekil 1.31 de oaltma ekseni olarak, silinidirin tam merkez noktasndan dik olarak geen bir
eksen yaratlm durumdadr. Datum Axis tipi ile sadece bu ekseni semek yeterli olacaktr.

ekil 1.32 de datum eksen etrafnda oaltlan delikler grlmektedir.

ekil 1.31 ekil 1.32

1.4 Mirror Body

Katlarn mevcut bir dzleme (datum plane) gre simetriinin oluturulmas Mirror Body komutu ile
yaplr. zellikle simetrik modellerin oluturulmasnda olduka pratik bir uygulamadr. ki boyutu
oluturma aamasnda da modeli tamamen izmek yerine yarsn oluturup katya dntrp , sonra
da Mirror Body ile dier yars oluturmak ok daha kolaydr.Ayrca Mirror Body ilemi sonrasnda
oluan kat ile orijinal kat ilikisel olarak alacaktr.

ekil 1.33 de grlen resimlerde simetrik bir kat oluturulmu. Ancak dikkat edilecek olursa iki
boyut tamamen izilmi. Aslnda yarsnn izilip, dier yarsnn Mirror Body ile oluturulmas daha
kolay bir ilem olurdu.

ekil 1.33

Mirror Body komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Associative Copy / Mirror Body altndan eriilebilir.

PROJE 1.4 :

ekil 1.34 de grlen Sketch profilini verilen llere gre izin.

ekil 1.34

Extrude komutunu kullanarak sprn.
(balang mesafesi : 0mm, biti mesafesi : 10mm olarak girin.)

Mirror ileminde kullanabilmek iin katnn yan yzeyi zerine Datum Plane
komutunu kullanarak dzlem yerletirin. (ekil 1.35)

ekil 1.35

Insert / Associative Copy / Mirror Body ile komuta girin.

ekil 1.36 da grlen komut penceresi karnza kacaktr.

Select Body admnda simetrii alncanak
katnn seildii admdr.

Select Body admnda katy sein.

Select Plane admnda ise aynalama
dzlemini semek gerekir.

Select Plane admnda oluturduunuz
dzlemi sein.

ekil 1.36

OK butonuna basarak ilemi tamamlayn.

Unite komutunu kullanarak oluan iki katy birletirin.

Katnn son hali ekil 1.37 de grld gibi olacaktr.

ekil 1.37

1.5 Mirror Feature

Kat geometriler zerinde yer alan ve tekrarlayan unsurlarn mevcut bir dzleme
ya da yzeye gre simetriini oluturma ilemi Mirror Feature komutu ile yaplr. Olduka pratik bir
uygulamadr. Featurelar yeniden modellemeye gerek kalmaz.

ekil 1.38 de blok st yzeyinin sa tarafnda bulunan delikler, sol tarafta da bulanacaktr. Bunun iin
delikleri tekrar modellemek yerine Mirror Feature kullanlabilir. Ayrca Mirror Featue ilemi
sonrasnda oluan feature ile orijinal feature ilikisel olarak alakcaktr

ekil 1.38

Mirror Feature komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Associative Copy / Mirror Feature altndan eriilebilir.

ekil 1.39 da deliklerin simetriinin alnm hali
grlmektedir.

ekil 1.39

PROJE 1.5 :

ekil 1.40 da grlen katy Block komutu ile
oluturun.


ekil 1.40

Katnn st yzeyi zerine Rectangular Pad komutu ile bir knt oluturun.

(uzunuk:35mm, genilik:25mm, ykseklik:30mm,ke radyus:6mm, a:3 girin )

ekil 1.41 de grld gibi Rectangular Pad
pozisyonlarn verin.

ekil 1.41

Counterbore Hole komutu ile bloun st yzeyi zerinde sa alt kede olacak ekilde delik
delin.

(Hava ap: 9mm, Hava derinlii:3mm, Delik ap:4mm girin.)

Counterbore Hole komutu ile bloun st yzeyi zerinde sa st kede olacak ekilde delik
delin.

(Hava ap: 9mm, Hava derinlii:3mm, Delik ap:4mm
girin.)

Her iki delik iin pozisyon olarak ekil 1.42 de
grlen lleri verin.

ekil 1.42

Datum Plane komutu ile katnn karlkl yzeylerini seerek tam ortadan geen bir dzlem yaratn.
(ekil 1.43)

Edge Blend komutu ile bloun drt dik kenarna ve
dikdrtgensel kntnn en st kenarna R3mm olan
blend atn.

Insert / Associative Copy / Mirror Feature ile
komuta girin.

ekil 1.43

ekil 1.44 de grlen komut penceresi karnza kacaktr.

Mirror Feature penceresinde ilk olarak aktif halde
olan Select Feature seenei ile simetrii
alnacak olan unsur seimi yaplr.

Related Features ksmnda tm unsurlarn listesine
ulalabilir. Unsur seimleri istenirse bu listeden
istenirse de direkt model zerinden yaplabilir.

Select Plane admnda ise aynalama dzlemi
seilir. Mirror Plane, ya sanal bir dzlem ya da
mevcut bir yzey olabilir. Existing Plane ile var
olan yzey ya da dzlem seimi yaplr.

Eer ortamda aynalama ilemi iin uygun dzlem
veya yzey yoksa New Plane admna geerek
yeni bir dzlem yaratlr.

ekil 1.44

Select Feature ile simetrii alnacak olan iki adet Counterbore Hole deliklerini sein.
(NOT: Listeden birden fazla unsuru seebilmek iin SHIFT tuu ile seimler yaplr.)

Select Plane admna geip daha nceden oluturulan sanal dzlemi sein.


Katnn son hali ekil 1.45 de grld gibi olacaktr.

ekil 1.45

1.6 Offset Face Features

Katda seilen tek bir ya da birden fazla yzeyin verilen deerler kadar ofsetlenmesi ilemi Offset
Face Features komutu ile yaplr. Ofsetleme ilemi seilen yzeyin normali dorultusunda
gerekleecektir. Ayrca yzey normali dorultusu pozitif veya negatif yn olarak deitirilebilir.
Offset Face komutu, modeller zerinde kk deiiklikler yaparken kullanlan basit bir komuttur.
Parametrik ya da parametrik olmayan modellerde kullanlabilir.

Offset Face Features komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Offset/Scale / Offset Face Feature altndan eriilebilir.

PROJE 1.6 :

Daha nceden kaydettiiniz proje1.3.prt
isimli dosyay an. (ekil 1.46)

ekil 1.46

Insert / Offset/Scale / Offset Face Feature ile komuta girin.

Komut iinde yzey seimlerini yaparken
Selection Bar zerinde ekil 1.47 de grlen
seenekler aktif hale gelir.

ekil 1.47

Offset Face komut penceresi ekil 1.48 de grlmektedir.

Ofset komut penceresinde yer alan yzey seim
durumu Face to Offset olarak adlandrlmtr.

Bu seim altnda yer alan Select Face ile ofsetleme
ilemi yaplacak kat yzeyi seilmelidir.

Offset hanesine yzeyi ofsetleme deerini girmek
yeterlidir.

Preview ksmnda n izleme seenei ak olduu
srece ofset ileminin n izlemesi grafik ekranda
grlebilir.

ekil 1.48

Select Face admnda iken Selection Bar zerindeki yzey seim durumunu Single Face olarak
sein.

NOT: Eer ofsetlenecek olan kat yzeyi birden fazlaysa ya da tanjant yzeylerden
oluuyorsa, Selection Bardaki yzey seim durumlarn deitirin.

ekil 1.49 da grlen kat yzeyinin sein.

ekil 1.49

Ofset ynn Reverse Direction ile negatif dorultuya evirin.

(NOT : Ofset ilemi esnasnda ekranda grlen yeil ok zerinde ift tklama yaparakta yn
deitirme ilemi yaplabilir.)

Ofset deerini 5mm olarak girin.


ekil 1.50

Yzeyin ofsetlenmi durumu ekil 1.50 de grlmektedir.

1.6.1 Offset Face Komutuna Girmenin Alternatif Yolu

Selection Bar / Face ksmna geirildikten sonra ofsetlenecek olan yzeyi seip, zerinde sa tklama
yaparak ekil 1.51 de grlen listeye ulalr. Bu menden Offset Face seilerek komuta girilir.
Sadece ofset deerini girmek yeterli olacaktr.

Bu kullanm dierine gre ok daha pratiktir.

ekil 1.51

1.7 Trim Body

Katlar yardmc sanal dzlemler ya da boydan boya kesen yzeyler yardmyla budama ilemleri
Trim Body komutu ile yaplr. Budama ilemi seilen dzlemin
ya da yzeyin normali dorultusunda gerekleir. Ancak kan ynleri deitirmekte mmkndr.
Komutu kullanm aamasnda katy kesecek bir dzlem elinizde yoksa; komut penceresinde yer alan
datum plane yaratma metotlarn kullanarak dzlemler yaratabilirsiniz.

Trim Body komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Trim / TrIm Body altndan eriilebilir.

PROJE 1.7 :

ekil 1.52 de grlen katy Block komutu ile
oluturun.


ekil 1.52

Simple Hole komutunu kullanarak katnn st yzeyi zerine, merkezi tam ortada olan bir
delik delin.


Datum Plane komtunu ile, katnn karlkl dik yzeylerini seerek tam ortadan geen
sanal dzlem yaratn.

Insert / Trim / TrIm Body ile komuta girin.

Karnza ekil 1.53 de grlen pencere kacaktr.

Target / Select Body admnda trimlenecek olan
hedef geometrinin seimi yaplr. Bu admda hedef
geometri olarak katy sein.

NOT : Hedef geometri seimi yaplrken Selection
Bar zerindeki obje seim tiplerine baklrsa;
sadece Solid Body ve Sheet Body tiplerinin aktif
olduu grlecektir.

Tool / Selecet Face or Plane admnda ise
katy kesecek olan dzlem ya da yzey
seilmelidir. Bu admda daha nceden yarattnz
dzlemi sein.

ekil 1.53

Yzey ya da dzlem seme admna getiiniz zaman elinizde katy kesen bu objeler yoksa;
New Plane ile dzlem yaratma seeneklerini aarak kullanabilirsiniz.

Tool Option ksmnda New Plane seildii anda dzlem
oluturma seenekleri aktif hale gelecektir.

Trim ileminde kullanlacak olan dzlem, buradaki tipler
yardmyla oluturulur.

Dzlem seildikten sonra, katda gidecek olan taraf ekranda yeil bir ok ile gsterilecektir.
Bu ok seilen dzlemin normali dorultusunu gsterir. (ekil 1.54)

Reverse Direction butonuna basarak yn evirebilirsiniz.

Yeil ok zerinde ift tklama yaparakta yn deitirebilirsiniz. (ekil 1.55)

ekil 1.54 ekil 1.55

ekil 1.54 de grlen durumu yaratp, OK butonuna
basarak ilemi tamamlayn.

Katnn son hali ekil 1.56 da grld gibi olacaktr.

ekil 1.56

1.8 Split Body

Katlar yardmc sanal dzlemler ya da boydan boya kesen yzeyler yardmyla paralara ayrma
ilemleri Split Body komutu ile yaplr. Ancak parametrik katlarda yaplan bu ilem sonrasnda
oluan paralarn parametreleri silinecektir. Bu durum olduka nemlidir. Parametreleri silinen katnn
tekrar parametrik hale gelmesi sz konusu olmaz.

Komutu kullanm aamasnda katy par bir dzlem elinizde yoksa; komut penceresinde yer alan
datum plane yaratma metotlarn kullanarak dzlemler yaratabilirsiniz.

Split Body komutu kat operasyonlar toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Trim / Split Body altndan eriilebilir.

PROJE 1.8 :

ekil 1.57 de grlen katy Block komutu ile oluturun.


ekil 1.57

Taper komutu ile katnn drt dik yzeyine
+ZC ynnde 10 derece a verin.

Katnn herhangibir yzeyi zerine sketch aarak,
spline komutu ile eri oluturun. (ekil 1.58)

ekil 1.58


Oluturduunuz eriyi Extrude komutu ile katy
boydan boya kesecek ekilde deerler vererek sprn.
(ekil 1.59)

ekil 1.59

Insert / Trim / Split Body ile komuta girin.

Komuta ilk girildii anda ilem sonrasnda oluan katlarn parametrelerinin silineceibir uyar
penceresi gelir. (ekil 1.60)

ekil 1.60

OK butonuna basarak uyary kabul edin.

Select target bodies admnda paralara ayrlacak olan
blou sein.

Select face or datum plane admnda ise katy
kesen yzeyi sein.

Seim yapldktan sonra katnn iki paraya ayrlm
durumu ekil 1.61 de grlmektedir.

ekil 1.61

Divide Face:

Insert > Trim > Divide Face

Divide Face komutu ile seilen yzey, yzeyin kesitii eri, kenar,yzey ya da kat ile ikiye
blnr.

1. Yzey blme ilemi iin seilen yzey
2. Blme ilemini yrtmesi iin seilen eri
3. lem sonras blnm olarak kalan yzeyler

lem Komutlar

Select Face: Blnecek yzey seilir.

Select Object: Blme ilemini yapacak eri, kenar, yzey ya da kat seilir

Projection Direction: zdm Yn
Normal to Face: Yzey normallerine gre
Blme ilemini yapan objeyi, seilen yzeyin normaline gre izdrr.

Normal to Curve Plane: Eri dzlemi normaline gre
Eer birden fazla kenar ve yzey seilmi ise, sistem erilerin ve kenarlarn ayn
dzelmde bulunup bulunmadklarn kontrol eder ve izdm yn otomatik olarak
normal to curve plane olarak seilir. Eer ayn operasyon ierisinde, farkl dzlemde bir
eri seilirse, bir nceki vektr seilimi korunur. Farkl bir yn semek iin vector
constructor ile vektr oluturulmas gerekir.
Eer seilen eriler ayn dzlem iinde bulunmuyorsa izdm yn otomatik olarak
normal to face olarak ayarlanr. Normal to curve plane seenei artk seilemez.

Along Vector: Operasyon iin gerekli izdm ynn vector ile belirtmeye yarar.

Settings (Ayarlar):

Hide Dividing Objects: Blme ileminden sonra, blme ileminde kullanlan arac gizler.

Do Not Project Curves That Lie in Faces: Blme ileminde kullanlacak yzeylere ait
erilerin blnecek parka zerine izdrlp drlmemesini kontrol eder.

Tolerance : unsurun oluturulmas srasnda uygulanacak tolerans belirler.

Join Faces

Insert > trim > join face
Join face komutu ile kat zerinde bulunan yzeyler birletirilir. 2 yntem vardr.
On Same Surface: Bu seenek ile seilen katnn ya da yzeyin gereksiz, kenarlar temizlenir.
Convert to B-Surface: Birok yzeyi tek bir B-yzey tipine evirmeye yarar.


1.9 Thichen Sheet

Yzeylerden kat oluturma ilemi Thichen Sheet komutu ile yaplr. Yzeyi ofsetleme
ilemi, yzeyin normali dorultusunda gerekleir. Dorulutuyu pozitif ya da negatif yne
deitirmekte mmkndr.

zellikle farkl yazlmlardan gelen yzeyler zerinde ilem yapabilmek iinde
kullanlabilinir.

Thichen Sheet komutu kat oluturma toolbarnda yer alr.
(Form Feature Toolbar)

Ayrca men olarakta Insert / Offset/Scale / Thicken Sheet altndan eriilebilir.

PROJE 1.9 :

Studio Spline komutu ile birbirine paralel ancak
farkl dzlemlerde bulunan iki adet eri izin.
(ekil 1.62)

ekil 1.62

Ruled komutunu kullanarak bu erileri srayla sein (ekil 1.63), OK butonuna basarak ilemi
tamamlayn (ekil 1.64)

ekil 1.63 ekil 1.64

Insert / Offset/Scale / Thicken Sheet ile komuta girin.(ekil 1.65)

Select Face admnda ofsetlenerek katya
geirilecek olan yzey seilmelidir.

Oluacak kat iin balang ve biti ofset deerleri
Offset1 ve Offset2 hanelerine girilir.

Yzey normali dorultusu;

Reverse Direction ile deitirilir.

Oluan yeni katnn eer varsa dier katlar

ile ilikisi

Boolean Option altndan ayarlanr.

ekil 1.64

Select Face admnda katya geirilecek olan yzeyi sein.

Thickness deerlerini girin (ekil 1.66).
(Offset 1= 5mm , Offset 2= 0 mm olarak girin)

ekil 1.66


Boolean Option = None olarak ayarlayn.


Yzeyin katya gemi hali ekil 1.67
grlmektedir.

ekil 1.67

NOT : Yine ayn yzey zerinde balang ve biti ofset deerlerinin verilme durumu ekil
1.68 de olua katda grlmektedir.

Katda kullanlan ofset deerleri ekil 1.69 da grld gibidir.

ekil 1.68

ekil 1.69

Select Face
admnda
seilen yzey
1.10 Tube Features

Dairesel bir kesiti, istee bal bir yol boyunca sprerek silindirik katlar oluturma ilemi Tube
Features komutu ile yaplr. Tube Features komutu, Sweep Along Guide komutu ile yaplan ilemlerin
daha zel bir durumudur. nk bu komut ile sprme ilemi yaparken kesit herhangi bir formda
olamaz. Sistem verilen i ap ve d ap deerlerini kullanarak dairesel kesit oluturma yoluna gider.
Ayrca kesit izmeye gerek kalmaz, sadece yolun (guide) olmas yeterledir. Guide erileri curve ya da
geometri kenarlar olabilir.

Tube komutu ile guide erilerinin seimi yapalrken, Selection Bar zerinde ilgili kutucuklar aktif
hale gelir (ekil 1.71) Burada yer alan seenekler ile tek bir curve (single curve) seime ya da tanjant
curveleri (tangent curves) tek seferde yakalama gibi ayarlamalar yaplabilir.

ekil 1.71

Tube Features komutu kat oluturma toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Sweep / Tube altndan eriilebilir.

Tube Feature komutunu kullanarak helisel bir yola sadece d ap deeri verilerek oluturulan kat
ekil 1.70 de grld gibidir.

ekil 1.70

PROJE 1.10 :

Cylinder komutu ile ekil 1.72 deki katy oluturun.


ekil 1.72

Insert / Sweep / Tube ile komuta girin. (ekil 1.73)

Curve ya da kenarn seildii admdr.

D ap deeri girilir.
ap deeri girilir.

Boolean seenekleri ile katnn ne
durumda oluaa ayar yaplr.

Katnn birden fazla ya da tek paradan
olumas ayarlanr.

Katnn n izlemesi yaplr.

ekil 1.73


Select Curve admnda silinidirin st kenarn sein.
(ekil 1.74)

Outer Diameter = 25mm , Inner Diameter = 0 mm olarak girin.

Boolean Option = Subtract olarak ayarlayn.

Output = Multiple Segments olarak kalsn.

ekil 1.74


Katnn son hali ekil 1.75 te grlmektedir.

ekil 1.75

Bu rnek uygulamada Tube komutu iinde guide erisi olarak mevcut katnn bir kenarn
kullanabilme kabiliyeti vurgulanmtr.

1.11 Extracted Features

Geometriler zerinden baka ilemlerde kullanmak zere yzey, blge ya da geometrinin aynsndan
bir adet daha kartma gibi ilemler Extracted Features komutu ile yaplr.

Orijinal geometri ile kartlan geometri arasnda otomatik olarak ba (link) kurulacaktr. Yani orijinal
geometride yaplan deiklik, karlan geometrinin de deimesine neden olacaktr.

Extracted Features komutu kat oluturma toolbarnda yer alr.

Ayrca men olarakta Insert / Associative Copy / Extracted Features altndan eriilebilir.

1.11.1 Extracted Features Komutu ile Yzey kartma lemleri

Katlar zerinden yzey kartma ilemlerini
yaparken Type altndan Face seilmelidir. Bu tip
seili durumda iken komut penceresi
ekil 1.76 da grld gibi olacaktr.

karlacak yzeyin durumuna gre
Face Option (ekil 1.76) altndan
Single Face (tek bir yzey), Adjancent Faces
(bitiik yzeyler) ya da Body Faces
(modelin tm yzeyleri) seeneklerinden biri
kullanlabilir.

ekil 1.76

ekil 1.77

Komut ilk ald anda kan pencere ekil 1.76 da grld gibidir. Ancak Type altndaki
opsiyonlar deitirildii takdirde, pencere zerindeki giriler deiecektir.

1.11.2 Extracted Features Komutu ile Blge Seme lemleri

Katlar zerinden blge kartma ilemleri yapabilmek iin
Type altndan Region of Faces opsiyonu seilmelidir.

Region of Faces tipi seildii anda, komut penceresi ekil
1.78 grld gibi alr. Blge seimlerini yaparken Seed
Face (ekirdek yzey) ve Boundary Faces (snr yzeyler)
gibi admlar srayla takip etmek gereklidir.

Region Options ksmnda ise karlacak olan yzey grubu
iin eitli snrlamalar getirilebilir.

ekil 1.78

Traverse Interior Edges zelliinin uygulamas
ekil 1.79 da grlmektedir.

ekirdek yzey seimi
Snr yzeylerin seimi
Traverse Interior Edges = KAPALI
Traverse Interior Edges = AIK

ekil 1.79

1.11.3 Extracted Features Komutu ile Modelin Tamamn Seme lemleri

Modelin tamamndan bir adet daha karabilmek iin
Type altndan Body seilmelidir. Bu seim sonrasnda
komut penceresinin durumu
ekil 1.80 de grlmektedir.

Body ksmnda kat modelin seilmesi yeterlidir.

Bu seenek ile katlar seilebildii gibi yzeylerde
seilebilir.

ekil 1.80

1.11.4 Extracted Features Komutu indeki Ayarlar

Komut iindeki genel ayarlar Settings ksmnda yer
almaktadr. (ekil 1.81)

Geometri karma da kullanlan tiplere gre bu ayarlar
deiiklik gsterebilir.

ekil 1.81

Fixed at Current Timestamp; seenei ile zaman durdurma ilemleri yaplr. Eer orijinal
geometri zerine yaplan ilemlerin, karlan geometriye yansmasn istemiyorsak, zaman
durdur opsiyonunu ak hale getirmeniz gerekecek.

Hide Original; geometri kartma ilemi sonrasnda orijinal modelin gizlenmesini kolay bir
ekilde yapabilmek iin kullanlr.

Delete Holes; orijinal modellerde bulunan aklklar kapatarak geometri karmay salar.
rnein orijinal yzey zerinde ak olan bir alan varsa, kartlan yzeyde bu aklk
kapatlacaktr.

PROJE 1.11 :

ekil 1.82 de grlen katya benzer bir model oluturun.

Insert / Associative Copy / Extracted Features ile
komuta girin.

ekil 1.82

Type / Face olarak sein.

Face Option / Single Face olarak ayarlayn.

Settings ksmnda yer alan Hide Original ve
Delete Holes opsiyonlarn ak hale getirin.

Select Face admnda ekil 1.84 de pembe
renkle gsterilen yzeyi sein.

ekil 1.83

ekil 1.84


Delete Holes opsiyonunun ak olmasndan dolay
karlan yzeyde bu aklk grlmeyecektir.

Yzeyin aklk olmadan karlm hali ekil 1.85 de
grlmektedir.

ekil 1.85

Hide Original seeneini ak halde iken ilem yapld in katnn orijinali
saklanmtr.Tekrar grntlemek iin Edit mens altnda yer alan Show seenekleri kullanlabilir.

Edit / Show / Show Selected ile gizlenen katy seerek, grnr hale getirin.

Extracted Face geometrisi zerinde sa tklama
ile kan listeden Edit Parameters sein.
(ekil 1.86)

Extracted uygulamas srasnda kullanlan ayarlar
istenirse sonradan deitirilebilir.

rnein; yzeyi kartrken Delete Holes gibi bir
zellii ak hale getirmitik. Sonradan bu ayar
kapatarak yzeyin deiimini gzlemleyebiliriz.

ekil 1.86


Extracted komutunun edit pencersinde yer alan
Settings ksmndaki Delete Holes seeneini
kapal hale getirin. (ekil 1.87)

OK butonuna basarak ilemi onaylayn.

ekil 1.87

Delete Holes opsiyonunun kapatlmasndan dolay
karlan yzeyde de bu aklk grlecektir.

Yzeyin aklk kabul edilerek karlm hali
ekil 1.88 de grlmektedir.

ekil 1.88

Orijinal kat ile karlan yzey arasnda ilikisellik (associative ) sz konusu olduu iin,
katda yaplan herhangi bir deiiklik yzeye de mutlaka yansr.

Kat zerinde bulunan deliin ap deerini deitirin.

Delik apnn deimesi, Extracted komutu ile karlan
yzeye de yansyacaktr. (ekil 1.89)

Bu ba koparmadnz srece kat ile yzey ilikisel
almaya devam edecektir.

ekil 1.89

PARAMETRE FADELER (EXPRESSIONS)

NX5 iinde, parametrik modellerin tm parametre ifadelerinin yer ald ksm Expressions olarak
ifade edilir. Herhangi bir modele ait parametre deerlerinin grntlenmesi, deitirilmesi ve
program dna veri olarak aktarlmas gibi ilemler Expressions penceresinden yaplabilir. Ayrca
parametreler aras kombinasyon oluturma ya da parametreyi bir formle balama gibi ilemleri
gerekletirmek te mmkndr.

Parametre ifadeleri; tek bir nmerik deerle (p17=100mm), matematiksel operasyonlarla
(p4= sin(30)) ya da dier parametrelerin kombinasyonlaryla (p1=p23+3*P8) gsterilebilir.
Kat ya da sketch modellemeye balarken parametrik ifadeler sistem tarafndan p0 ile balar ve
srayla p1, p2, p3 olarak devam eder. Ayrca kullanc modelleme esnasnda kullanaca bir
deeri kendi de tanmlayabilir (A= 48mm). Expressions penceresinden deitirilen herhangi bir
parametre deeri, modelde de otomatik olarak deiir.

Modele ait parametre ifadelerinin yer ald pencereye ulamak iin,
Tools / Expressions seilmelidir.

ekil 2.1 de Expressions penceresinin parametre deerleriyle dolu olan hali grlmektedir.

ekil 2.1


Expressions Penceresinde Yer Alan zellikler

1. Parametre ifadelerini filtreleme metotlar
2. Parametre ifadelerini transfer etme metotlar
3. Parametrelere ifadelerinin sim, Forml, Deer, Birim ve Aklamalarnn yazld tablo

4. Kullanc tanml parametre ifadelerinde esas alnan birim
5. Parametre ifadelerinin isimleri
6. Parametre ifadelerinin birimleri
7. Parametre ifadelerinin formlleri
8. Onaylamak / Reddetmek
9. Parametre ifadelerini fonksiyonlara balamak, lm yaparak parametre ifadeleri oluturmak,
parametre ifadelerini dosyalar aras birbirlerine balamak iin kullanlan yntemler , parametre
ifadelerini silmek gibi ilemler bu alanda yer alr.

Parametre fadelerinin Gsterim ekilleri

Expressions penceresinde yer alan deerler arasnda aritmetik fonksiyonlar kullanarak tanmlamalar
yapmak mmkndr. Toplama, kartma. Blme ve arpma gibi aritmetik hesaplamalar tabloda yer
ald gibi yaplabilir.

Aritmetik Operasyonlar Formllerin Gsterim ekilleri
+ Toplama p5 + p3
- kartma ve Negatif Simge p5 - p3
* arpma
p5 * p3
2*pi()*r
/ Blme p5 / p3
% Katsay p5 % p3
^ ssel p5^2
= Deer Atama p5 = 3.5

Parametre ifadelerini eitli koullara balamakta mmkndr. Alt ksmda yer alan tabloda basit bir
IF() ELSE () dngsnn kurulmu hali yer almaktadr.

Formllerin Gsterim ekilleri
if ( width < = 2 ) ( 0.5 * width ) else ( 2 )
if ( rad < + 1.5 ) ( 2 * length ) else ( B )
if ( rad < + 3 ) ( 3 * length ) else ( C )

Parametre deerleri arasnda Daha Byk, Daha Kk, Daha Byk veya Eit, Daha Kk veya Eit
ve ya buna benzer dier iliki tiplerini verebilmek te mmkndr. Eer parametre ifadelerinde bu tr
balant kurmak istiyorsak, alt tabloda yer alan sembolik ifadeleri kullanmak gereklidir.

Karlkl liki eitleri
> Daha Byk
< Daha Kk
>= Daha Byk veya Eit
<= Daha Kk veya Eit
= = Eit
!= Eit Deil
! ptal Etmek
& or && Mantksal VE
| or || Mantksal VEYA

RNEK
sim Forml
Uzunluk 12.5
Genislik if ( Uzunluk > 0 && Uzunluk < 10 ) ( 3 ) else ( 5 )

2.1.1 Parametre fadelerini Listeleme

Expressions penceresinde modele ait parametre deerlerini listelerken kullanlan seenekler
Listed Expressions altnda yer alr. (ekil 2.2)

zellikle ok sayda parametre ifadelerinin yer almas durumunda, aranlan parametreyi daha rahat
bulmak iin kullanlan nemli bir yapdr. Listede yer alan balklara gre grntleme ilemleri pratik
bir ekilde yaplabilir.

ekil 2.2

User Defined, sadece kullanc tarafndan yaratlan parametre ifadelerini gsterir.

Named, isimleri kullanc tarafndan deitirilen parametrelerin listelenemesini salar.

Filter by Name, parametre isimlerine gre filtreleme yaplarak listeleme gerekletirilir.

Filter by Value, parametrenin deerine gre filtreleme yaplarak listeleme ilemi yaplr.

Filter by Formula, kurulan formalizasyona gre filtreleme yaplarak listeleme yaplr.

Unused Expressions, oluturulan fakat model iinde kullanlmayan parametre
ifadelerini gsterir.

Object Parameters, grafik ekrandan ya da part navigator paletinden seilen geometrinin parametre
ifadalerini gsterir.

Measurements, lm ilemi sonrasnda kan parametre ifadelerini listeler.

All, allan dosya iinde yer alan tm parametre ifadeleri listelenmi olarak grntlenir.

2.1.2 Kullanc Tanml Parametre fadeleri

Parametrik modelleme esnasnda, sklkla kullanlan parametre deeleri kullanc tarafndan
Expressions penceresine girilebilir. Bu ifadeler model zerinde istenilen yerlerde kullanlabilir.

Byle bir yap kurulduu anda Expressions penceresinden bir deerin deitirilmesi, para zerinde
kullanlan tm deerlerin ayn anda deimesine neden olur. Bu sayede parametrik modelleme
ilemleri daha pratik bir ekilde yaplabilir.

Model ilemlerine balarken yeni alan part dosyas iinde Expressions penceresi ekil 2.3 de
grld gibi ekrana gelir.

ekil 2.3

Bu pencerede default olarak User Defined deerler olarak oluturulan, p0 ile balayp p5 ile biten alt
adet deer ifadesi olacaktr. Bu deerlerin bir ksm Uzunluk iken, bir ksm da A deeri olarak
tanmlanmtr.

Kullanc tanml parametre olarak bu ifadeler uygunsa, isim ve deerler deitirilerek kullanma hazr
hale getirilebilir. Herhangibir bo deer listeden seilerek isim ve deerler Name ve Formula
hanelerine yazlabilir. Bu durumda kullanc tanml ifadeler pencerede ekil 2.4 te yer ald gibi
grntlenir.

ekil 2.4


Expressions penceresine girilen kullanc tanml parametre ifadeleri Part Navigotar paletinde
User Expressions klasr altnda listelenir. (ekil 2.5)

Default olarak gelen alt deerden bir ka zerinde
isim ve deer atamas yaplmtr.

stenirse bundan sonra kullanc kendi istedii farkl
deerleri tanmlamaya devam edebilir.

Tanmlanan deerlerin tamam User Expressions
klasr altnda listelenmeye devam edecektir.

ekil 2.5

Kullanc tanml deerler, model
zerinde kullanlrken parametre yazlan
hanelerine girilebilir.

Var olan tm deerler, parametre
hanelerinde listelenir ve seim ilemleri
daha pratik bir ekilde yaplabilir.

2.1.3 Parametre fadelerinin Transfer Edilmesi

Expressions penceresinde yer alan tm parametre ifadeleri gerekirse Excel ortamna
ya da farkl paralarda kullanmak zere .exp (Expressions Data Files) data olarak aktarlabilir.

Transfer ilemleri esnasnda kullanlan yntemler Expressions pencersinde yer almaktadr.
(ekil 2.6 )

ekil 2.6

Spreadsheet Edit , paraya ait tm parametre ifadelerinin Excel iine aktarlmasn
salayan bir zelliktir. Parametreler Excel ortamnda iken daha pratik ekilde
deitirilebilir. Ayrca Excel tablosu Farkl Kaydet yntemi ile NX dna kaydedilebilir.

Import Expressions from File, allan dosya ierisine .exp
(Expressions Data Files) datalarnn alnmas iin kullanlr. Bu sayede daha ceden dar
transfer edilen parametre deerleri baka bir parada kullanlabilir.

Export Expressions to File, allan para iinde yer alan tm parametreleri .exp
(Expressions Data Files) datas olarak dar transfer etmek iin kullanlr. Bir isim vererek
sistem altna kaydetmek yeterlidir.

Import Expressions from File ile yeni dosya ierisine
expressions aktarm yapldktan sonra, bu alnan parametreleri
silmek iin Delete Imported gibi bir opsiyon kullanlabilir.

ekil 2.7
Dosya iine expressions transfer ilemi tamamlandktan sonra
Import Expressions from File komutuna tekrar baslnca alan
pencereden Import Options seenekleri ayarlanabilir.

2.1.4 Parametre fadelerinin Birimleri

Expressions penceresinde bulunan tm parametre deerleri mutlaka birimleriyle
birlikte gsterilirler. Pencerede yer alan Units (Birim) kolonunda parametre
deerlerinin birimlerini grmek mmkndr. (ekil 2.8)

ekil 2.8

Parametrelerin model zerinde kullanld yerlere gre birimleri mm, mm^2, mm^3, kg, N, degrees vb.
olarak gsterilir. rnein uzunlua (Length) karlk gelen birim mm ile ifade edilirken,
alan (Area) lm sonrasnda kan deerin birimi ise mm^2 olarak ifade edilmektedir. Uzunluk,
alan, hacim, arlk, a gibi llere karlk gelen ifadeler ekil 2.9 da yer alan l tipleri listesinden
okunmaktadr.

ekil 2.9

2.1.5 Parametre fadelerinde Fonksiyon Tanmlama

Expressions penceresinde yer alan parametre deerlerini eitli fonksiyonlara balamak gerekirse,
Functions (Fonksiyonlar) opsiyonunu kullanmak gerekir.

Functions butonuna basld zaman Insert Function (Fonksiyon Tanmlama) isimli bir
pencere alacaktr. (ekil 2.10)

ekil 2.10

Tanmlanacak olan fonksiyon tipi Find ksmndan aratlabilir ya da All Functions
(Tm Fonksiyonlar) denilerek tm listeye ulalabilir. Listede yer alan tm fonksiyonlarn tanmlar,
Information (Bilgi) ksmnda birka cmleyle ifade edilmektedir. Fonksiyon tipi seildikten sonra
matematiksel deerler alan hanelere girilmelidir.

2.1.6 lm Yaparak Parametre fadeleri Oluturmak

Expressions penceresinde yer alan lm yntemleri ile model zerinden ller alarak, yeni
parametre ifadeleri oluturulabilir. Mesafe, uzunluk, a, alan, hacim, arlk gibi lme ilemleri
grafik ekrandan geometri seerek yaplabilir. (ekil 2.11)

ekil 2.11

Measure Distance ile iki NX objesi arasndaki (noktalar, curveler, yzeyler, dzlemler,
kenarlar ya da katlar) minimum mesafe llebilir. Analiz mensnde yer alan mesafe
lme tipi ile ayn ekilde alr. (Analysis / Distance )

Measure Length ile NX ortamnda yer alan curve tiplerinden herhangi birinin ya da
izgilerin toplam boylarnn lm yaplabilir. Analiz mensnde yer alan uzunluk lme
tipi ile ayn ekilde alr. (Analysis / Arc Length )

Measure Angle ile iki curve , iki dzlemsel obje (dzlemler ya da yzeyler gibi) ve ya bir
izgi ile dzlemsel bir obje arasndaki ay lme ilemleri yaplabilir. Analiz mensnde
yer alan a lme tipi ile ayn ekilde alr. (Analysis / Angle)

Measure Bodies ile katlarn hacim, yzeylerin alanlar, arlk ve ktle hesaplamalar
yaplabilir. Analiz mensnde yer alan ktle hesaplayc tip ile ayn ekilde alr.
(Analysis / Mass Properties)

Measure Area ile katlarn yada yzeylerin alan ve evre lm ilemleri yaplabilir. Analiz
mensnde yer alan yzey hesaplayc tip ile ayn ekilde alr.
(Analysis / Face Properties)

ekil 2.12 da lm ilemleri sonrasnda Expressions penceresine giren parametre ifadelerinin durumu
grlmektedir.Listed Expressions ksmnda Measurements (lmler) tipi seilirse, listede sadece
lmler sonucu kan parametre ifadeleri grlecektir.

ekil 2.12

Expressions penceresinden yaplan lm ilemleri
sonrasnda oluan parametre deerleri, Part Navigator
paletinde yer alan Measures klasrnde de listelenir.
(ekil 2.13)

Part Navigator yer alan l isimleri zerinde ift
tklama yaparak, lmlerin modelde nerede yapld
grlebilir ve gerekli deiiklikler yaplabilir.

ekil 2.13

2.1.7 Parametre fadelerinin Paralararas Balanmas

Paralar aras parametre deerlerini balama ilemi Expressions penceresinden yaplabilir. Parametre
deerlerinin dosyalar aras balanmas ilemi Interpart Modeling olarak adlnadrlr. Bu teknik ile
ilem yaparken Create Interpart Reference, Edit Interpart References ve Open Referenced Parts isimli
komutlar kullanlr. (ekil 2.14)

ekil 2.14

Interpart Modeling ilemlerini yapabilmek iin Customer Defaults altnda Allow Interpart Modeling
zelliinin ak halde olmas gereklidir. (ekil 2.15)

ekil 2.15

Create Interpart Reference, modellenen parann parametrelerinden herhangibirini, baka
bir parann parametrelerinden biri ile eletirmek iin kullanlan seenektir.

Bu zellik seildikten sonra, parametre deeri alnacak olan para seili yaplmaldr. Referans para
seimi yaplrken Select Part penceresi kullanlr. (ekil 2.16)

Bu pencereden para seimi yaplrken Choose
Part File ile para kaytl olduu yerden gsterilir.

NXin o anki oturumunda ak olan tm dosyalar
Choose loaded part listesinde grntlenir. Para
seimleri bu listeden de yaplabilir.

ekil 2.16

Para seimi yapldktan sonra Expression List penceresi ekrana
gelecektir. (ekil 2.17)

Bu pencerede, seilen parann tm parametre deerleri
listelenir. Eletirme yaplacak olan deer bu listeden
seilmelidir.

ekil 2.17

Parametre deerlerinin birbirleri ile elemesi durumu, Expressions penceresinde ekil 2.18te olduu
gibi grntlenir.

Formula ksmnda, referans alnan dosyann ad ve hangi parametresinin kullanld yazlr. Burada
grlen duruma gre p6 isimli parametre deeri, bu ilem sonrasnda m_plate_1.prt isimli dosyadaki
p0 deerine balanmatr. Yani p0 deitii anda p6 deeri de deiecektir.

ekil 2.18

Edit Interpart References, interpart modelleme ilemleri zerinde deiiklik yapmaya
yarayan bir zelliktir. Referans alnan parann deitirilmesi ya da alnan referanslarn
silinmesi gibi ilemler bu pencerden yaplabilir. (ekil 2.19)

Referans olarak kullanlan paralar,
Edit Interpart References penceresinde listelenir.

lem yaplacak para bu listeden seilir. Sadece
seilen parada yer alan referanslar silmek iin
Delete Reference, birden fazla parada yer alan
referanslar tek seferde silmek iin ise
Delete All References seenei kullanlr.

Change Referenced Part ile referans alnan
paray deitirme ilemleri yaplabilir.

ekil 2.19

PROJE 2.1 :

ekil 2.20 de grlen iki boyut modeli sketch iinde oluturun.

llendirme ilemi sonucu oluan parametre ifadelerine isimler verin.
(uzunluk1, ykseklik1 gibi )

ekil 2.20

Tools / Expressions penceresini an.

Verilen tm ifadeler burada listelenecektir. (ekil 2.21)

ekil 2.21


uzunluk2 = 40mm deerini listeden sein.

uzunluk2 = uzunluk1 / 2 gibi bir forml ekil 2.22 de grld gibi oluturun.

ekil 2.22

Accept butonuna basarak ilemi onaylayn.

OK ile Expressions penceresini kapatn.

Edit / Sketch ile iki boyut modeli tekrar aktif hale getirin.

uzunluk2 = uzunluk1 / 2 olarak tanmlanan lnn zerinde ift tklama yapn.

kan parametre penceresinde, bu lnn artk bir formle baland f(x) sembol
ile ifade edilmitir. (ekil 2.23)

ekil 2.23

NOT: Bu formle bal olarak uzunluk2 deeri, uzunluk1 deitii anda deiecektir.

ykseklik2 = 15mm deerini listeden sein.

ykseklik2 = ykseklik1 / 2 gibi bir forml ekil 2.24 de grld gibi oluturun.

ekil 2.24

Accept butonuna basarak ilemi onaylayn.

OK ile Expressions penceresini kapatn.

Edit / Sketch ile iki boyut modeli tekrar aktif hale getirin.

yukseklik1 = 40mm olan deeri yukseklik1= 55mm olarak deitirin.

Formle bal olarak yukseklik2 deeri de otomatik olarak deiecektir. (ekil 2.25)

ekil 2.25

PROJE 2.2 :

NEW Part File ile yeni bir sayfa an.

Tools / Expressions penceresini an.

ekil 2.26 da yer alan deerleri teker teker oluturun.

ekil 2.26

User Defined olarak tanmlanan tm parametreler
Part Navigator paletinde de
grlmektedir. (ekil 2.27)

User Expressions listesi altnda yer alan parametre
deerleri zerinde ift tklama yaparak deitirmek
mmkndr.

Bu metotla Expressions penceresini amaya gerek
kalmadan deerler deitirilebilir. Deerler
deitike modelleme ortamnda bu deerleri
kullanan para da ototmatik olarak deiecektir.

ekil 2.27

Insert / Design Feature altndan Block komutuna girin.

Tools / Expressions penceresine girdiiniz uzunluk, genislik ve yukseklik2 isimli
parametreleri Length, Width ve Height kutularna girin. (ekil 2.28)

Parametre deerlerinin girildii
kutucuklarda, verilecek olan deerin
baharfi yazld anda tanmlamalar
otomatik olarak yaplabilir.

Expressions penceresine girilen manuel
ifadeler, modelleme ilemleri yaplrken
kolaylkla seilebilmektedir.

ekil 2.28

Verilen deerlere gre oluan kat ekil 2.29 da grlmektedir.

Katy oluturan tm deerler, Expressions penceresine
girilen deerlerdir. Expressions penceresinde parametre
ifadelerinin deerleri deitii zaman, kat da otomatik
olarak deiecektir.

ekil 2.29


Insert / Design Feature altndan Boss komutuna girin.

Tools / Expressions penceresine girdiiniz cap
ve yukseklik1 isimli parametre deerlerini
Diameter ve Height hanelerine giriniz. (ekil 2.30)

ekil 2.30

Bossun yerleecei yzey olarak, katnn en st yzeyini sein.

Bossun pozisyonlandrrken, yatay
ve dikey
kenarlar ile aradaki dik uzaklk deerleri
olarak boy1 ve boy2 deerlerini girin. (ekil
2.31) Bu deerler ile boss kat yzeyinin tam
ortasnda konumlanacaktr.

boy1 ve boy2 deerleri, katnn genislik ve
uzunluk deerlerine bal olarak yaratld
iin, katnn genilii ya da uzunluu deitii
anda boss hala katnn st yzeyinin tam
ortasnda kalmaya devam edecektir.

ekil 2.31

KATMAN (LAYERS)

14.1 NX5 Katman (Layer) zelliklerine Giri

NX5 , geometrileri dzenlemek iin kullandmz toplam 256 katmandan olumaktadr. Geometrileri
kendiniz katmanlara tayabilir ve geometrilerin ekranda grnm zelliklerini Visible ve Invisible
zelliklerini kullanarak farkl geometrileri tek para ierisinde kullanabilirsiniz. Ayn etkiyi veren
dier bir zellik de Blanking olarak adlandrdmz ekranda bulunan geometrileri hzl bir ekilde
ekrandan kaldrma ve daha sonra tekrar ekrana yanstma zelliklerini kullanabiliriz.

14.2 Katman (Layer) Kullanm

Toplam 256 katmannla beraber bu katmanlardan bir tanesi kullanc tarafndan Work Layer olarak
tanmlanr. Tm yeni yaratlan geometriler otomatik olarak Work Layer dr. Kullanc tm geri kalan
255 katman kendi atayabilir, adlandrabilir, herbir seilen katmann durumunu kontrol edebiliriz. Tm
katmanlar
Selectable,Visible Only ya da Invisible eklinde kullanabiliriz. Eer geometri Selectable
seilebilir durumdaysa, geometri ekranda ve modelleme zellikleri iin seilebilir durumdadr. Eer
geometri Visible Only yani sadece ekranda grme opsiyonu seili ise ekranda geometriyi grebilir
fakat geometriyi seemezsiniz. Eer Invisible Layer yani Grnmez Katman seili durumdaysa
katmanlarda bulunan geometriler ekranda grnmez. Work Layer yani almak iin aktif olan
katman mutlaka seili durumdadr.

Detay: Katmanlarn Geliimi

Katmanlarn geliimi NX5 versiyonundan da nce vard. Geliimi de dier yazlmlarda da yaygn
olarak kullanlmasndan kaynaklanmaktadr. Tasarmc ayn model ierisinde birden fazla geometri
yarattnda, teknik resmini almak istediinde katmanlar olmasayd tm geometrileri ayn grnt
iinde grrdk. Fakat katmanlar kullanarak grnt olutururken ayn teknik resim sayfasnda ayn
para ierisindeki farkl geometrilerin grntlerini ekleyebiliriz.
Work Layer daima en st katmandr. Yeni yarattnz objeler aktif olan bu katmanda bulunmaktadr.
Work Layer alma katman eklinde de dnebilirsiniz.

Detay: Katman (Layer) Ekran

Format\Layer Settings ya da Ctrl+L ye basarak Katman ekranna ulaabilirsiniz.

Move to Layer: Paralar farkl katmanlara tamak iin kullanlmaktadr. Datum zelliklerini farkl
katmanlara tayabilirsiniz.

14.2 Copy to Layer: Daha once yarattmz katmanlar kopyalamak iin kullandmz komuttur.
Kopyaladnz geometri parametrik deildir. Kopyaladmz paraya bal deildir. Ayrca Datum
zellikleri kopyalanamaz.

Proje 14.2.1

Blok, silindir ve kre yaratn. Layer Settings zelliklerini kullann.

14.3 Test
1. Objeler birden fazla katmanda bulunur mu?
2. Bir katman mutlaka work konumunda m olmaldr?
3. Bir objeyi farkl bir katmana kopyaladmzda, kopyaladmz obje parametrik midir?

14.3 Test Cevaplar
1.Yanl\Objeler sadece bir katmanda bulunur.
2.Doru
3.Yanl\Kopyalanan objeler parametrik deildir.

Aktif olarak hangi katmanda alyorsanz bunu ekranda
Filter ksmnda belirli kategorilere ayrarak, belirli katmanlar
guruplandrabilirsiniz. Bu kategorileri Edit Category seenei ile
kendinize gre dzenleyebilirsiniz. Information penceresinden ise
oluturduunuz kategoriler ile ilgili bilgi alabilirsiniz
Layer\Status penceresinde kullanm olduunuz katmalar
grebilirsiniz. Work olarak seili olan aktif katmandr.
Selectable konumunda olanlarda u anda model ierisinde
seili olan alabilir konumda olduunuzu gsterir
Selectable: Katmann u anda kullanlabilir\seilebilir durumdadr.
Make Work: Aktif alma katmann gsterir.
Invisible: Ekranda geometrileri grmeyiz. Para iinde bulunur
fakat seim yaplamaz ve geometri kullanlamaz.
Visible Only: Ekranda grebilirsiniz fakat uygulamalarda
kullanamazsnz.
DORUDAN MODELLEME

Bu blmde Direct Modeling toolbarnn fonksiyonlar ve kullanmlar aklanacaktr.

Constrain Face
Resize Face
Offset Region
Replace Face
Local Scale
Move Region
Pattern Face
Reblend Face

Direct Modeling

Unparametric paralar konumlandrma, boyutlarn deitirme gibi ilemler yapmamza olanak
tanyan uygulamalardr.
Direct Modeling kendi toolbarna sahiptir. Seenekler bu toolbarn altnda yer almaktadr.

Resize Face Replace Face Move Region

Constrain Face Reblend Face

Offset Region Local Scale Pattern Face

ekil.1.Direct Modeling toolbar

Direct Modeling toolbarna farkl ekillerde ulamak mmkndr;

nsert Direct Modeling
Tools Customize Direct Modeling

Direct Modeling toolbar ve altnda yer alan komutlarn genel olarak fonksiyonlar u ekildedir:

Constrain Face; seilen paray dier kenarlarla snrlandrr ya da ilikilendirir.

Resize Face; silindirik, kresel ve konik formdaki paralarn boyutlarn deitirir.

Offset Region; bir modelin seilen yzeylerine offset verir.

Replace Face; para uzunluunu seilen baka bir parann uzunluuna getirir.

Local Scale; bir parann boyutlarn verilen lde deitirir.

Move Region; seilen yzeyi bir noktadan bir noktaya teler veya dndrr.

Pattern Face; seilen yzeyi dorusal ya da dairesel olarak oaltr.

Reblend Face; varolan blendin yarapn deitirir.

Direct Modelingde kstlamalarn (constrainlerin) var olan uzaklk ve a deerleri deitirilebilir.
Ayrca daha sonra zerlerinde edit ilemi yaplabilir. Dolaysyla unparametric paralara rahatlkla
constrain verilebilinir ve bu paralar Edit Feature Parameters komutuyla edit edilebilir hale gelir.

Direct Modeling - Selection Steps (Seim Basamaklar)

Direct Modeling komutlar kullanlrken kullanc adm adm ynlendiren basamaklardr. Bu
basamaklar ve fonksiyonlar aadaki gibidir:

Seed; Bir ya da daha fazla ana yzeyin seildii basamaktr. Featurdaki dier tm yzeyler bu
yzeyle ilikilendirilir.

Boundary; Seilen blgenin snr yzeylerinin seildii basamaktr.

Non-Blend; Boundary basamanda bir snr tanmlandnda yumuak geili bitiik
yzeylerin blend olarak tanmland veya tanmlanmad basamaktr. Sistem tanjant geili
blgeleri blend olarak alglar.Ardndan kullanc bu durumu kendi isteine gre deitirebilir.

Target Face; Snrlama ya da ilikilendirme yaplacak hedef yzeyin seildii basamaktr.
Hedef yzey birden fazla hareket ettirilecek yzey seildiinde tanmlanr. Seed basamanda
yalnz bir yzey seilmise bu basamak aktif hale gelmez. Seilen seed yzeyi ayn zamanda hede
yzey olarak da kabul edilir. Hedef yzey mutlaka dzlemsel ya da silindirik olmaldr.

Constraint Reference; Sabit bir objenin constrain referans olarak tanmland basamaktr.
Dorusal ve silindirik yzeyler, datum yzeyler, kenarlar, curveler ve linelar bu basamakta
referans olarak tanmlanabilir.

Assistant Point; Hedef yzeyin zerinde bulunan bir referans noktasnn tanmland
basamaktr. Referans noktas seilirken snap pointlerden faydalanlabilir.

Constrain FaceConstraint Type

Distance; Seilen yzeyle referans objesi arasnda mesafe kstlamas oluturur. Bu
komutun kulanlrken; hedef yzey, referans obje ve mesafe tanmlanr.

Angle; Seilen yzeyle referans objenin arasnda istenilen ay oluturur. Bu komut
kullanlrken; dzlemsel ya da silindirik hedef yzey, referans obje, bir nokta ve oluturulmak
istenen a tanmlanr.

Align; Seilen iki yzeyi akk hale getirerek tek bir yzey olmalarn salar. Bu komut
kullanlrken; dzlemsel ya da silindirik hedef yzey ve referans obje tanmlanr.

Parallel; Seilen yzeyi referans objeyle paralel hale getirir. Bu komut kullanlrken;
dzlemsel ya da silindirik hedef yzey, referans obje ve hedef yzeyin zerinde herhangi bir
nokta tanmlanr.

Perpendicular; Seilen yzeyle referans objenin birbirlerine dik olmalarn salar. Bu komut
kullanlrken; dzlemsel ya da silindirik hedef yzey, referans obje ve hedef yzeyin zerinde
herhangi bir nokta tanmlanr.

Tangent; Dzlemsel ya da konik bir yzeyin, baka bir yzeye tanjant olmasn salar. Bu
komut kullanlrken; dzlemsel ya da silindirik hedef yzey, referans obje ve hedef yzeyin
zerinde herhangi bir nokta tanmlanr.

Constrain Face

Direct Modeling toolbarnda constrain face komutuna
basldnda ekrana yandaki constrain face penceresi gelir.
Pencerenin st srasnda; distance, angle, align, parallel,
perpendicular ve tangent olmak zere toplam 6 farkl kstlama
(constrain) eidi mevcuttur. Kstlama eitlerinin bir alt
srasnda ise seim basamaklar (selection steps) bulunmaktadr.

Uygulama: Align

Constrain Face toolbarnda align komutuna tklanr. Bu noktadan sonra
selection steps basamaklar takip edilecektir.

Seed face basamanda padin st yzeyi
seilir. Orta tula ilem onaylanr.

Boundary basamanda bloun st
yzeyi seilir. Orta tula ilem onaylanr.

Katda blend olmad iin Non-Blend basama orta tua basarak bo geilir.

Target face basamanda padin bloun
yan yzyle allign olacak yz seilir.
Orta tula ilem onaylanr.


Constraint referance basamanda
bloun yan yz seilir. Orta tula ilem
onaylanr.

Son admda apply tuu aktiflemi
durumdadr. Applya basarak align
ilemi tamamlanr.

Uygulama: Tangent

Seed face admnda ekilde grld
gibi parann tanjant yaplacak yzeyi

Boundary admnda parann 4 yzeyi

Katda blend olmad iin Non-Blend basama orta tua basarak bo geilir.


Target face basamanda tanjant
yaplacak yzey tekrar seilir. Orta
tula ilem onaylanr.

Constraint referance basamanda
setiimiz yzeye tanjant olacak
referans yzey seilir. Orta tula
ilem onaylanr.

Assistant point basamanda hedef
yzeyin zerinde bulunan bir nokta
tanmlanr. Orta tula ilem onaylanr.

Son admda apply tuu aktiflemi
haldedir. Apply tuuna baslarak
ilem sonlandrlr. Ayn
operasyonlar dier kenarlara da
uygulanarak dier kenarlar
birbirlerine tanjant hale getirilebilir.

Uygulama: Angle

Padin st yzeyi seilir.
Orta tua basarak ilem
onaylanr.

Bloun st yzeyi seilir.
Orta tua baslarak ilem
onaylanr.

Padin a verilecek yzeyi
seilir. Orta tula ilem
onaylanr.

.

Bloun yan yzeyi seilir.
Orta tula ilem onaylanr.


Hedef yzeyin zerinde
bulunan bir nokta tanmlanr.
Orta tua basarak ilem
onaylanr.

Son admda apply tuu
aktiflemi durumdadr. Apply
tuuna baslarak ilem
tamamlanm olur.

Resize Face

Direct Modeling toolbarnda resize face komutuna basldnda yandaki
pencere alr. Bu pencerenin st ksmnda seim basamaklar alt
ksmnda ise uygulanacak yzey tipi ve l hanesi bulunmaktadr.

Uygulama
Silindirik yzey seilir.
Diameter ksmnda seilen
silindirin o anki ap
grlmektedir.

ap deeri 10 mm olarak
girilir ve apply tuuna
baslarak silindir apnn 20
mmden 10 mmye
getirilmesi salanm olur.

Offset Region

Direct Modeling toolbarnda offset region komutuna basldnda yandaki
pencere alr. Bu pencerede yukarda aaya seim basamaklar, offset
deeri ve offset seenekleri bulunmaktadr.

Uygulama

Offsetlenmek istenilen
silindirik yzey seilir.

2 mm offset deeri girilir.
Apply butonuna basldnda
silindirik yzey 2 mm
offsetlenmi olur.


Replace Face

Direct Modeling toolbarnda replace face komutuna basldnda
yandaki pencere alr. Bu pencerede yukardan aa doru; seim
basamaklar, dorultu deitirme (reverse direction) ve replace face
seenekleri yer almaktadr.

Uygulama

Boyu deiecek parann
yzeyi seilir.

stenilen boydaki yzey
seilir.

Apply tuu aktiflemi
durumdadr. Apply tuuna
basarak hedef para referans
parasnn boyuna getirilmi
olur.

Reblend Face

Direct Modeling toolbarnda reblend face komutuna basldnda
ekrana yandaki pencere gelir. Bu pencerenin reblend radius ksmnda
deitirilecek radus deeri girilir.

Uygulama

Reblend face ikonuna tklanr.
Ardndan rads miktar
deitirilecek olan blend
seilir. Reblend radius
ksmnda seilen radsn
ls grlr.

Reblend radius hanesine yeni
rads deeri girilir. Orta tua
basarak ya da apply tuuna
basarak ilem onaylanr.

Pattern Face

Direct Modeling toolbarnda pattern face komutuna basldnda
ekranda yandaki pencere alr. Bu pencerede yukardan aaya
doru pattern seenekleri, seim basamaklar ve uygulanacak
patternin saysal verileri bulunur.
Pattern face komutu bir katnn istenilen dorultuda ve istenilen
sayda oaltlmasna olanak salar.
Bu komut kullanlrken; pattern face tipi (dikdrtgensel, dairesel veya
yansma) seilir. Ardndan seim basamaklarnda oaltlacak katnn
gerekli blmleri seilir. Son olarakda oaltma ilemiyle ilgili
saysal veriler girilerek apply tuuyla ilem onaylanr.
Uygulama: Rectengular

X=150, Y=100 ve Z=30 mm olan bir block yaratlr. Bu bloun st yzeyine kenalardan 20x20 mm
mesafede 20x20x20 mmlik bir pad oluturulur. Dikdrtgensel oaltma ilemleri bu katlar zerinde
gerekletirilecektir.
lk olarak alan pattern face penceresinde
pattern tipi olarak dikdtgen (rectengular) seenei
aktifletirilir. Ardndan oaltlacak katnn st yzeyi

Target face basamanda pattern oluturulacak yzey

Katnn yaylaca XC dorultusu iin bloun bir kenar

Katnn yaylaca YC dorultusunu tanmlamak iin
bloun bir nceki basamakta seilen kenarna dik baka
bir kenar seilir. Orta tula ilem onaylanr.

Son olarak katnn hangi dorultuda ka adet
oaltlaca ve iki kat arasndaki XC ve YC
dorultusundaki mesafeleri girilir. Apply
butonuna baslarak oaltma ilemi
tamamamlanr.

Uygulama: Circular

X=150, Y=100 ve Z=30 mm olan bir block oluturulur. Bu bloun zerine ap ve ykseklik deeri
nemli olmayan bir boss yaratlr.

lk olarak alan pattern face penceresinde pattern tipi
olarak dairesel (circular) seenei aktifletirilir.
Ardndan oaltlacak katnn st yzeyi seilir. Orta
tula ilem onaylanr.

Patternin oluturulaca yzey olan bloun st

Bu aamada dairesel patternin merkez
ekseni tanmlanr. Bunun iin katnn
ayrtlar kullanlabilecei gibi inferred
vektor butonundan da faydalanabilinir.
Eer WCS pattern oluturulacak yzey
zerinde ise inferred vektor butonuna
baslr ve merkez olmas istenilen eksen
(XC, YC vb.) seilir. Ardndan
oluturulacak pattern says ve patternler
arasndaki a deeri girilir. Burada
dikkat edilmesi gereken nokta pattern
saysyla pattern asnn arpmnn 360
olmas gerekdiidir.

Son olarak aktifleen apply butonuna
baslrak ilem tamamlanm olur.

Uygulama: Reflection

Bu ilem blok stndeki katynn belirlenen bir referans eksene gre simetriini oluturmay salar.
lk olarak alan pattern face penceresinde pattern
tipi olarak reflection (yansma) seenei
aktifletirilir. Ardndan oaltlacak katnn st

Yansmann oluturulaca yzey seilir. Orta tua
baslarak ilem onaylanr.

Yansmann yaplaca referans ekseni (datum
plane) seilir. Orta tua baslarak ilem onaylanr.

Son aamada apply ikonu aktiflemi
durumdadr. Apply tuuna baslarak pattern
ilemi tamamlanm olur.

Move Region

Noktadan noktaya teleme ilemidir.

Bir yn dorultusunda mesafe girerek teleme ilemidir.

Bir eksen etrafnda dndrme ilemidir.

Bir eksenden dier eksene dndrme ilemidir.

Local Scale

Uniform Axisymmetric General

Unifrom: Btn paray verilen deerde byltr ya da kltr.

Axisymmetric: Silindirik paralarda belirtilen eksen boyunca farkl, dier ynlerde farkl
byltme/kltme ilemidir.

General: WCS eksinin bulunduu konuma gre X, Y, Z ynlerinde leklendirme ilemidir.

Simplify

Insert > direct modelling > simplify

Simplify komutu ile kat gvde zerinde bulunan yzey setleri silinebilir. Bu komut, zellikle
karmak yapdaki modellerin zerindeki detaylarn tekrar geri dnm mmkn bir ekilde
temizlenmesi iin kullanlr.

Komutun kullanlmas:

Retain Faces: ilem sonrasnda sadeletirilmi model zerinde kalmasn istediimiz
yzeylerden biri seilir.

Boundary Faces: Sadeletirme ilemini snrlandracak yzeyler seilir. Retain faces
(geriye kalacak yzeyler) seili olduu iin, sistem, boundary faces(snr yzeyler) in hangi
tarafnda sadeletirme ilemini yapacan bilir.

Boundary Edges (opsiyonel): Snr kenarlar seenei ile, geriye kalacak ( retained faces)
yzeylerin bir ksm elenebilir.

Automatic Hole Removal Option : (otomatik delik silme opsiyonu) Bu seenek ile belirtilen
aptan kk btn delikler para zerinden silinir.

Preview: (nizleme) nizleme yaparak, oluacak kat modelin grnts izlenir,
deitirilecek, dzeltilecek ksmlar, para oluturulmadan evvel grlr.

NOT: Bu komut NX 5.0.2 den itibaren delete face olarak gemektedir. Komutun kullanm
ayndr.

Boolean Operations

Boolean operayonlar ile mevcut kat ya da sheet ler zerinde birletirme, kartma ya da
kesiim ilemleri yaplr.

Unite (birletirme):
nsert > combine bodies > unite

Birbirlerinden farkl olarak oluturulmu katlar tek bir kat haline getirmeye yarar.
ekilde 1 numaral kat target (hedef) 2 numaral katlar ise tool (ara) katlar olarak
birletirilmitir. 3 numaral parka artk tek bir katdr.
rnekten de anlalaca gibi tek bir target seebilmemize ramen birden fazla tool
seebildiimiz bir komuttur.

NOT: Boolean ilemlerinin yaplabilmesi iin kesien hacimler ya da kesien yzeylerin
olmas arttr. Eer bir kp zerine tanjant deen bir silindir var ise bu iki para
birletirilemez. Fakat bir kp zerindeki silindir, taban alan deiyor ise birletirilebilir.


Settings (ayarlar):
Keep Target: hedef katy zerinde modifikasyon yapmadan tutar
Keep Tool: ara olan katy zerinde modifikasyon yapmadan tutar.

Subtract:
Insert > Combine Bodies > Subtract

Kesien 2 katdan , tool (ara) olarak seilenin, target (hedef) olarak seilenden kartlmas
ilemidir. Birden fazla tool seilebilir.

zel Durumlar:
Eer tool (ara) olarak sheet body seilmi ise, ara seilen hedef katsnn
tamamen iinde kalmaldr. Bu durumda sheet para, hedef olarak kullanlan
katy 2 unparametrik ksma ayrr. Eer ilem sonrasnda elde edilen katnn
para gemiinin kalmas isteniyorsa, kartma ilemi yerine trim body
seenei kullanlmaldr.


1.Target (hedef) kat
2. Tool (ara) kat
3. kartma ilemi sonucunda elde edilen kat


1. Target (hedef) kat
2. Sheet metal tool (ara)
3. kartma ilemi sonunda elde edilen 2 adet birbirinden ayrk ve
unparametrik kat.

Intersect
Insert > Combine Bodies > Intersect

Intersect komutu ile katlar katlarla, sheetleri sheetlerle ve sheetleri katlarla
kesitirebiliriz. Bir katlar sheetlere kesitiremeyiz. (kat-sheet kesiiminde, katlar her
zaman tool ara-, sheet her zaman target hedef- olmak zorundadr).

zel Durumlar:
Kesiimleri sonucu birbirlerine demeyen katlarn olutuu kesiimlerden
kanmak gerekir. Bu ekilde oluan katlar unparametriktir ve zerlerinde
dzeltme ilemi yaplamaz.


1 ve 2 numaral katlarn kesiiminden oluan 3 numaral kat para.

Hedef kat (1) , ara kat (2) ve kesiimin sonucunda oluan 2 tane ayrk
unparametrik kat(3).
Eer aadaki gibi kesitirilen 2 sheet gvenin sonucunda, birbirlerinden ayrk
2 adet sheet gvde karsa, system hata verir ve ilem yrtlmez.

Hedef sheet (1), ara sheet (2), kesiim sonucu ortaya kan ayrk sheet paralar
(3).

Patch

insert > combine bodies >patch

Patch komutu ile bir katya ya da yzeye, baka bir yzey yaptrlr.
Aadaki ekilde bir silindire bir sheet body nin yaptrlmas (patch) gsterilmektedir.

1. Sheet body (sar para)
2. Silindir gvde
3. Silindir para ,patch komut penceresinden hedef (target) olarak ve 1 numaral sheet
body ise ara (tool) olarak seilir. ekilde yeil olarak oluan vektr, ilem sonrasnda,
hedef parann (silindirin) hangi tarafndaki yzeylerin atlacan gstermektedir.
4. Sonuta elde edilen parada, tool olarak seilen yzey silindire tamamen
yaptrlmtr.

Eer hedef blgeyi gsteren vektrn yn deitirilirse, yukardaki resimde gzken
geometri elde edilir.

Komut mensndeki ayarlar (settings) ksmnda make hole in solid target komutu ile,
kapal bir sheetin hedef gvde zerinde yaptrlmas ( patch) ile delik eldilir. Kapal
sheetin birleme toleranslar, kullanlan modelleme toleransndan yksek ise hata
oluabilir.

YZEY MODELLEME

BOUNDED PLANE

Bounded plane, birbirleriyle bal kapal kesit oluturan erileler kullanarak dzlemsel
yzeyler yaratmamz salayan komuttur. Bu kesit erileri, yzey snrlarn oluturabilmeleri
iin edzlemsel, kapal ve birbirleri ile bal olmalar gereklidir. Ayrca bu snr elemanlar,
tekil ya da oul eriler, katlarn kenarlar ya da katlarn yzeyleri olabilir.

ekil 1.1

Bounded plane snrlarn tanmlamak iin, kapal kesit oluturacak ekilde eriler ya da kat
yzeyleri seilir. Bu eriler/dzlemler geliigzel bir sra ile seilebilirler. Sistem daha sonra
otomatik olarak sralamay kendisi yapar. Dtaki snr elemanlar ve eer varsa dzlemin
iindeki kapal erileri tanmlayan i snr elemanlar ayn anda seilebilir.


Uygulama:

lk admda d taraftaki
kapal eri grubu seilir (d
snr). Seilen ksmlar
sistem tarafndan turuncu
renk ile gsterilir.
kinci admda i ksmdaki
kapal eriler (i snr)
seilerek farenin orta tuu
ile ya da Bounded plane
mensndeki OK tuu ile
onaylanr.
Bounded plane komutuna;
InsertSurface Bounded Plane
ile

ya da

Surface ara ubuundan
Bounded Plane ikonuna
basarak girilebilir.


Ruled

Ruled komutu, erilerden yzey rme komutlarnn temelidir.

Genel olarak, iki eri arasnda belirtilen zellikler dorultusunda birinci dereceden izilen izgilerin
birbirine balanmasyla yzey elde etmeye yarayan bu komuta, Surface toolbarndan
ulalabilinecei gibi, Insert Mesh Surface Ruled komutlar takip edilerek de ulalabilir.

lem sonucunda elde edilen
yzey.

Preferences Modeling komutlar takip edilerek alacak model ortam ayarlarnn yapld ekranda
General sekmesi altnda Grid Lines seenekleri mevcuttur. Grid lines, sadece grsel amal tarama
izgileridir.

Kullanc tarafndan bir deiiklik yaplmad mddete kendiliinden gelen ayar olarak U Count
ve V Count deerleri srasyla 0 ve 0 dr.

U Count deeri ile eri boyunca yerletirilecek izgi says, V Count deeri ile erilere paralel
yerletirilecek izgi says belirlenir. ki deer de sfr olduunda grntde sadece eriler ve
birletirilen ular temsil eden izgiler kalr. Tekrar belirtmek gerekir ki, bu izgiler sadece grsel
amal izgilerdir.

U Count deeri 10, V Count deeri 0
iken, program u yn boyunca eit
aralklara erileri kesen 10 adet izgi
atayacak, ancak v yn boyunca, yani iki
eri arasnda paralel hizada hibir izgi
yerletirmeyecektir. ekilde 12 adet izgi
grnmesinin sebebi, yzey snrn belirten
ve erilerin ularn birbirine balayan
balang ve biti izgileridir.

V Count deeri 10, U Count deeri 0
iken, program u yn boyunca erileri
kesecek izgiler atmazken, v yn boyunca
erilere paralel 10 adet izgi yerletirecektir.
ekilde 10 adet izgi saylmasnn sebebi,
yzeyin snrn belirtmek iin orijinal erilerin
kullanlm olmasdr.

U Count ve V Count deerlerinin ikisi de
10 iken, program rdnz yzeyi, snr
izgileri haricinde 10x10luk bir a atayarak
gsterecektir. rlen yzeyleri a yapda
grebilmek iin, Rendering Style olarak
Face Analysis seilmelidir.


ekilde dikkat edilmedi gereken nokta, v yn boyunca atanan izgiler, erilerin formunu takip
ederken, u yn boyunca atanan izgiler, yani bir eriden dierine giden izgiler dik birer izgi
halindedir. Bu, Ruled Surface komutunun temel zelliidir.

Ruled Surface komutu, iki kesit alannda belirtilen erilerin arasna birinci dereceden, yani lineer
izgiler yerletirerek yzey rmeye yarar. Bu sebeple, seim admlarnda ilk olarak belirtilmesi
gerekenler iki adet eridir. Bu eriler serbest veya sketch ortamnda yaratlm eriler olabilecei gibi,
bir katnn veya yzeyin kenarn tekil eden eriler de olabilir.

Eriler seildiklerinde, zerlerinde birer ok ve kesit numaralarn gsteren Section #x yazlar belirir.
Section #1 ve Section #2 yazlar srasyla birinci ve ikinci kesiti temsil eden erileri gsterir.

Oklar, kesit erileri aras izilecek izgilerin balang noktalarn ve bu noktadan sonra izleyecekleri
yn gsterirler.

Select String 2: kinci erinin seilmesi
Select Spine String: Omurga erisinin
seilmesi (tercihli)
Select String 1: lk erinin seilmesi
Bu oklarn yeri ve yn ok nemlidir. Kesitler zerindeki oklar yaklak olarak ayn hizadan
balamal ve yaklak olarak ayn yne bakmaldr. Oklar iki farkl uta veya iki farkl yn gsteriyor
ise, burulmu bir yzey elde edilir.

Birinci ve ikinci eriler seildikten sonra ok veya apply tular ile birlikte alignment seenekleri
aktif hale gelir. Alignment seenekleri, iki eri arasnda izilen birinci dereceden izgilerin
hizalanmalarn belirler. Bu hizalama seenekleri oluturulacak yzeyin kalitesini dorudan etkiler.
Alignment mensnde srasyla Parameter, Arc Length, By Points, Distance, Angles ve Spine Curve
seenekleri mevcuttur.

Parameter : izgiler hizalanrken erilerin geometrilerini dikkate alr. Erilerin dar yaylar
izdikleri yerlerden daha sk izgi geerken, geni yaylar izilen yerlerde daha
seyrek izgiler geer.

Preserve Shape seenei sadece
Parameter ve By Points
seeneklerinde kullanlabilir.
Preserve Shape kelime anlam
olarak ekli Koru manasna
gelmektedir. Eer eriler birden ok
paradan oluuyorlarsa, NX bunlar
bir para gibi alglar ve erilerin
paralarn deil, btn nemseyerek
yzey rer. Preserve Shape seenei
iaretli olduu takdirde NX, her bir
eri parasnn eklini muhafaza
edecek ekilde yzey rer.

Arc Length : izgiler, eriler zerinde eit aralklarla dalan noktalar arasnda yer alrlar.
Erileri kesen her iki izginin arasndaki mesafe ayndr. Geometri dikkate alnmaz.

By Points : Specify Alignment Points seili olduu takdirde, erilerin zerinde izgilerin
kesmesi istenen noktalar kullanc tarafndan belirtilir. NX, birka adet izgiyi
kendiliinden yerletirir. Bunlarn haricindeki noktalar belirtilmezse yzey Arc Length
metoduyla rlm gibi olur. Noktalar istenilen eri zerinde belirtildiinde, kar
erideki elenii de yaratlr. Yeil noktalardan tutup srklenerek, izgilerin eri
zerindeki pozisyonlar deitirilebilir. Noktalarn yerleri beenilmedii takdirde, reset
tuuyla ilk haline dnlebilir.

Distance : izgiler, eriler zerinde eit mesafelerde, belirtilecek yn dik kesecek biimde
dizilirler. Belirtilen vektr dik kesen mesafelerde bir eri bitiyor dieri devam ediyorsa,
yzey iin biten erinin hizas esas alnr.

Bu rnekte x yn
vektr olarak
belirtilmitir. ki eri
aras giden izgilerin
hepsi x eksenine
diktir.

Angles : izgiler, belirtilecek bir eksen etrafnda eit alarla dizilecek biimde eriler
boyunca oluturulur.

Spine Curve : izgiler, belirtilen omurga izgisini dik kesecek biimde oluturulur. Eriler
zerinde eit mesafede dalrlar ve yzeyin nihai snrn, omurga izgisinin
uzunluu ve erilerin uzunluu belirler. Omurga izgisi erilere dik gelecek biimde
oluturulamaz, yoksa yzey tanmsz olur.

Ruled Surface komutundaki son seenek olan Tolerance seenei, belirtilen girdiler ile oluacak
yzey arasndaki en fazla mesafeyi belirler. Yksek tolerans ile programa oluacak hata payn artrma
imkan verirken, dk tolerans ile daha dzgn yzeyler elde edilebilir. Ancak dk tolerans,
yzeydeki karmakl ve dolaysyla yzeyi tayan dosyasnn datasn artracaktr.

THROUGH CURVES

Through Curves kesit erileri seilerek bu kesit erilerinin zerinden geen yzeyler ya da
katlar oluturmamza olanak verir. Kesit erileri tekil veya oul eriler, bir katnn kenar
izgileri ya da bir katnn yzeyi olabilir. Through Curve seenei ile iki veya daha fazla
kesit erisi seilerek yzeyler ya da katlar oluturulabilir.

Oluturduumuz yzeylerin burulmu bir ekilde olumasn engellemek iin izgilerin belirli
bir sra ile ve ayn ynde seilmesine dikkat edilmesi gereklidir. Eer yzeyin parametrik
olmasn istiyorsak kesit erilerini parametrik olarak tanmlamamz gereklidir. rnein kesit
erileri datum plane (yardmc yzey) zerine alan sketch ortamnda yaratlm olsun. Bu
erileri kullanarak Through curves komutu ile oluturulan yzey, erilerin ya da datum
planein parametreleri deitirildii zaman oluturulan yzey de bu parametrelere bal olarak
deiecektir.

Through Curves komutuna;

InsertMesh Surface Through
Curves ile ya da
Surface ara ubuundan Through
Curves ikonuna basarak
girilebilir.


Kesit erilerinin seildii basamak

Oluacak yzeyin sreklilii ile
ilgili basamak

Hiza ilemleri ile ilgili basamak

Oluacak yzeyin zellikleri ile
ilgili ilemlerin yapld basamak

Sadece parameter ve by points
alignment seeneklerinde aktiftir.
Keskin kelerin 0.0 tolerans deeri
ile korunmasn salayan
seenektir.

Through curves metodu iin
sistemin otomatik olarak atad
default tolerans deerleri

nizleme basama

Sections

Select Curve or Point: Kesit izgilerinin veya noktalarn seildii basamaktr. Bu
basamakta;
Maximum 150 eriye kadar seim yaplabilir.
Kesitlerin balang ve biti yerlerini belirtmek iin noktalar kullanlabilir
Bir kesit tekil ya da oul objelerden oluabilir. Bu objeler bir eri, bir katnn
kenar ya da bir katnn yzeyi olabilir.
Reverse Direction: Seilen ksmn seim dorultusunun deitirilebilmesini
salayan basamaktr. Dzgn yzeyler elde etmek iin tm kesit izgilerinin ayn
dorultuda seilmeleri gereklidir.
Specify Origin Curve: Kapal bir profil oluturacak ekilde eri seimi
yapld zaman balang erisinin deitirilebilmesini salayan basamaktr.
Add New Set: Seilen kesiti modele ekler ve yeni, bo bir kesit yaratr.
Bu ilem, kesitleri seerken farenin orta tuuna basarak da yaplabilir.
List : Seilen erilerin listelendii basamaktr. Bu basamaktan seilen erileri
silebilir ya da dzenlemeler yapabiliriz.
Continuity (Sreklilik) :
Yzeyin balang ve biti noktalarndaki snr koullarn ve sreklilik artlarn
belirlememizi salayan basamaktr.

Apply to All : Ayn sreklilik artlarn ilk ve son kesit erilerinin her ikisi iin de uygular.

First Section and End Section : lk ve son kesitler iin uygun olan G0, G1, G2 sreklilik
artlarn belirleyebilmemizi salayan basamaktr.
Select Face : lk ve son kesitler iin uygun olan bir veya birden fazla yzeyleri
sememizi salayan basamaktr.
Flow Direction : Snr elemanlar iin yzeylerin kullanld ilemlerde aktif olan
basamaktr. Ak ynn belirler. Tm sreklilik koullar G0 da ise bu ikon aktif
olmayacaktr.
Not Specified Ak yn dier kenarda dz bir ekilde ilerler.
Isoparametric Ak yn snr yzeyinin izoparametrik (U veya V) ynn izler.
Normal Ak yn snr yzeyinin ana kenarnn normali dorultusunda ilerler.
Alignment Hizalama ilemlerinin yapld basamaktr. Bu basamakta kullanlabilecek
yntemler parameter, arclength, bypoints, distance, angle, spine curve, spline points, by
segments olarak sralanabilir. Ruled komutunda ayrntl olarak incelendii iin bu ksmda
incelenmeyecektir.
Output Surface Options:
Patch Type : Yzeyi tekli ya da oklu paralardan (patch) oluturmamz salayan seenektir.
Tekli paradan oluan yzey iin kesit erilerinin says en fazla 25 olabilir ve V derecesi
seilen kesit erilerinin saysnn bir eksiidir. Ayrca bu seenek bize V ynndeki patch
tipini tekli ya da oklu sememize olanak salar.
Closed in V : oklu patch iin, satrlar boyunca (U ynnde) katnn kapal olmas durumu,
kesit erilerinin kapallk durumuna baldr. Eer seilen eriler kapal ise kat da U ynnde
kapal olarak yaratlacaktr. Eer Closed in V ak olursa yzey stun boyunca (V ynnde)
kapal olarak oluturulacaktr.
Normal to End Sections : Oluan yzeyi, son iki kesite dik olarak yaratr.
Construction:
Normal Standart ilemleri uygulayarak curve mesh yzey oluturur.
Simple Mmkn olan en basit curve mesh yzeyi oluturmay salayan komut. Bazen light
math olarak da adlandrlabilir. Kstlamalar verilerek oluturulmu bir basit yzey ile ekstra
matematik bileenleri eklememize gerek kalmaz bu sayede erilik zerinde beklenmedik
deiimler azaltlm olur. Basit yzeyler ayrca yamalarn saysn ve yzeyin snrlarndaki
bozuntular en aza indirir.
Settings:
Rebuild Rebuild seenei Normal Construction seenei kullanldnda aktif durumdadr.
None Rebuild seeneini kapatr.
Manual Yzeyi, U ve V ynlerindeki izoparametrik erilerinin derecelerini deitirerek
yzeyi yeniden oluturmamz salar. Yksek dereceli eriler genellikle istenmeyen
bklmelerle, kvrlmalarla ve eriliklerdeki keskin deiimlerle karlama orann drr.
Advanced stenen tolerans deerlerinde mmkn olan en dzgn yzeyi yaratr. Maximum
number of degrees ksmna en yksek derece deeri ve maximum number of segments
ksmna ise en yksek segment says girilir. NX ilk olarak yzeyi maksimum derece deerine
gre yeniden oluturmaya alr. Eer yzey belirlenen toleranslarn dndaysa verilen
maksimum segment saysna gre yzeyi yeniden oluturmaya alr. Hala yzey belirlenen
toleranslarn dndaysa ekranda hata mesaj verir.
Degree Multiple (oklu) patch kullanlarak oluturulacak yzeyler iin belirlenen derece
deeri.
Tolerance Birbirleriyle kesimeyen primary ve cross eri setleri arasnda yzey
oluturabilmek iin aralarndaki kabul edilebilir maksimum uzunluk deeri.

Uygulama:

A
B
lk olarak alt yzeyin kenar olan A kesit
izgisini seilerek farenin orta tuu ile
onaylanr.
Ayn ilem B izgisi iin yaplr.

SWEEP ALONG GUIDE

Kapal ya da ak profilli erileri klavuz bir eri boyunca sprerek yzeyler veya katlar
oluturmak iin kullanlan komuttur.

C
Son olarak dier yzeyimizin kenar olan
C kesit izgisi seilerek farenin orta tuu
ile onaylama ilemi yaplr.
lem sonucunda oluturulan yzey

Uygulama:

Sprlecek kesit erilerini sein
kinci admda kesit izgilerinin
sprme ileminde takip edecei
eriyi sein.

Sweep Along Guide komutuna;
InsertSweep Sweep Along
Guide ile

ya da

Feature ara ubuundan
Sweep Along Guide
ikonuna basarak
girilebilir.


lem sonucunda oluan yzey
Eer varsa X ve Y ynlerindeki
offset deerlerini girin.

Create: Yeni bir yzey yaratr

Unite: Oluturulan yzeyi/katy baka bir
yzeyle veya katyla birletirir

Subtract: Oluturulan yzeyi/katy baka bir
yzeyden/katdan karr.

Intersect: Oluturulan katyla baka bir katnn
kesiiminden yeni bir kat elde etmeyi salar
SWEPT SURFACE FEATURES
Swept komutu ile bir ya da daha fazla kesit erisinin bir ya da daha fazla klavuz erisi
boyunca sprlerek katlar ya da yzeyler oluturulabilir.

Swept komutu ile;
Sprlm katnn ya da yzeyin ekli kesit erileri zerinde eitli hizalandrma
yntemleri kullanlarak kontrol edilebilir.
Kesit erilerinin sprlme esnasndaki dorultusu kontrol edilebilir.
Sprlme esnasnda oluan katnn ya da yzeyin lei deitirilebilir.
Omurga eri kullanlarak kesit erilerinin parametriklii kontrol edilebilir.
Kesit erileri ayn dzlem zerinde olmak zorunda deildir.

Swept komutuna;
InsertSweep Swept ile

ya da

Surface ara ubuundan swept


Sections

Select Curve: Kesit izgilerinin veya noktalarn seildii basamaktr. Bu
basamakta;
Maximum 150 eriye kadar seim yaplabilir.
Kesit erileri keskin keli olabilir ve kesitler farkl sayda erilerden
oluabilirler.

Kesit erilerinin seildii basamak

Klavuz erilerinin seildii basamak

Omurga erisinin seildii basamak

Hizalama, dorultu ve lekleme ile ilgili
ilemlerin yapld basamak

Tolerans ve klavuz erileri ile ilgili ayarlarn
yapld basamak

nizleme basama

Bir kesit tekil ya da oul objelerden oluabilir. Bu objeler bir eri, bir katnn
kenar ya da bir katnn yzeyi olabilir. Selection intent bu basamak iin
kullanlabilir.
Reverse Direction: Seilen ksmn seim dorultusunun deitirilebilmesini salayan
basamaktr. Dzgn yzeyler elde etmek iin tm kesit izgilerinin ayn
yapld zaman orijin erisinin deitirilebilmesini salayan basamaktr.
List : Seilen izgilerin listelendii basamaktr. Bu basamaktan seilen izgileri
Remove String Seilen erileri listeden siler.
Move String Up/Down Erilerin sralamasn deitirmek iin kullanlr.
Guides (3 Maximum): Klavuz erilerinin seildii basamaktr. En fazla 3 klavuz erisi
seilebilir. Klavuz erileri birden fazla objeden oluabilir. Bu objeler eri, katnn kenar ya
da katnn yzeyi olabilir. Klavuz erilerinin iindeki tm objeler smooth ve birbirleriyle
bitiik olmalar gereklidir. Eer seilen klavuz erileri kapal bir kesit oluturuyorlarsa ilk
seilen eri selection intent kullanlarak son eri olarak seilebilir.
Spine: Omurga erisi
Select Curve: Omurga erisinin seildii basamaktr. Omurga erileri belirlenen
parametrelerin klavuz zerindeki dalmnda oluabilecek bozuntular nlemek ve kesit
erilerinin dorultusunu kontroll bir ekilde belirlemek amacyla kullanlr.
Section Options
Section Location: Sadece tek bir kesit ile;
Anywhere Along Guide Eer kesit klavuz erisinin ortasndaysa bu seenek ile klavuz
erisi boyunca ve her iki ynde sprlme ilemi yaplabilir.
Ends of Guides Kesitin balangcndan itibaren tek bir dorultuda klavuz erisi boyunca
sprme ilemi yapar.
Interpolation: Birden fazla kesit ile oluturulacak eklin yzeylerinin kesitler arasndaki
gei ilemlerinin belirlendii basamaktr.
Linear Bir kesit ile takip eden dier kesit arasnda yaplacak yeni bir yzey geii iin lineer
dalm ynteminin kullanld basamaktr. NX her kesit erileri ifti arasnda ayr yzeyler
oluturur.
Cubic Bir kesit ile takip eden dier kesit arasnda yaplacak yeni bir yzey geii iin kbik
dalm ynteminin kullanld basamaktr. NX tm kesit erileri boyunca tek bir yzey
oluturur.
Alignment Hizalama ilemlerinin yapld basamaktr.
Orientation Methods (oryantasyon yntemleri) : dorultu tanmlama yntemleridir. Bu
yntemler Fixed, Face normals, Vector direction, Another Curve , A point, Angular law ve
Forced direction olarak sralanabilir.
Scaling Method:
Tek bir klavuz iin;
Constant Klavuz boyunca lek deerinin sabit kalmasn salayan basamaktr.
Blending Function Balang ve biti lek deerleri tanmlanarak bu deerler arasnda
lineer ya da kbik olarak lein deimesini salayan basamak.
Another Curve Oryantasyon kontrolnde kullanlan Another Curve metoduna benzer bi
yntemdir. Herhangi bir nokta belirlenerek verilen bir lek deeri klavuz erisi ile baka bir
eri ya da kat kenar arasndaki iliki sonucu belirlenir.
A Point Bu yntemde lek deeri belirlenirken Another Curve metodundan farkl olarak
nokta kullanlr.
Area Law Sprlerek oluturulmu katnn kesit alannn belirlenen bir kurala gre kontrol
edilmesini salayan basamaktr.
Perimater Law Area law yntemine benzer ancak bu seenekte kesit alan yerine kesitin
evresinin uzunluu belirlenen kurallara gre kontrol edilmesini salar.
ki tane klavuz erisi iin;
Uniform Kesit erilenin leinin dikey ve yatay ynde uniform olarak verir.
Lateral Kesit erilenin leini sadece yatay dorultuda deitirir.
Scale Factor lek deeri.
Settings:
Preserve Shape Sadece parameter ve by points seeneinde aktiftir. Keskin kelerin 0.0
tolerans deeri ile korunmasn salayan seenektir.
Rebuild : Klavuz erilerinin derece/segment kullanlarak tanmlanmasn ve yksek kalitede
yzeyler oluturulmasn salayan seenektir.
deeri.

THROUGH CURVE MESH
Primary ve cross eriler kullanarak kat veya yzey oluturmamz salayan komuttur.

Kesit setlerini oluturan eriler birbirleri ile kesimemeli ve kabaca birbirleri ile paralel
olmalar gereklidir. Primary eriler ise cross erilere kabaca dik olmalar gereklidir.
Oluturulacak yeni yzeylere tanjant olan yzeylerle, yeni yzeyler arasnda G0, G1 ya da G2
sreklilik artlar verilebilir.
Cross erilerinin baz parametrik zellikleri bir omurga eri ile kontrol edilebilir.

Through Curve Mesh komutuna;
InsertMesh Surface Through
Curve Mesh ile
ya da
Surface ara ubuundan Through
Curve Mesh


Primary kesit erilerinin seildii
basamak

Cross kesit erilerinin seildii
basamak

Oluacak yzeyin sreklilii ile ilgili
basamak

Oluacak yzeyin zellikleri ile ilgili
ilemlerin yapld basamak

Through Curve Mesh metodu iin
sistemin otomatik olarak atad
default tolerans deerleri

nizleme basama

Sections
Primary string:
Select Curve or Point: Birincil kesit erilerinin veya noktalarn seildii
basamaktr. Bir kesit tekil ya da oul objelerden oluabilir. Bu objeler eri,
katnn kenar veya katnn yzeyi olabilir. Selection intent kurallar bu basamak
iin kullanlabilir.
En az iki primary string seilmelidir ve maksimum 150 eriye kadar seim
yaplabilir.
Sadece balang ve biti kesitleri iin nokta seimi yaplabilir.
Reverse Direction: Seilen ksmn seim dorultusunun deitirilebilmesini
salayan basamaktr. Dzgn yzeyler elde etmek iin tm kesit izgilerinin ayn
yapld zaman balang erisini deitirmeyi salayan basamaktr.
List : Seilen izgilerin listelendii basamaktr. Bu basamaktan seilen izgileri
Remove String Seilen erileri listeden siler.
Move String Up/Down Erilerin sralamasn deitirir.
Cross Curves:
Select Curves - Cross stringlerin seildii basamaktr. Bir kesit tekil ya da oul objelerden
oluabilir. Bu objeler eri, katnn kenar veya katnn yzeyi olabilir. Selection intent
kurallar bu basamak iin kullanlabilir.
Reverse direction, specify origin curve, add new set ve list seenekleri primary string
basamandakilerle ayndr.
Continuity (Sreklilik)
Primary section ve cross section ile, belirlenen yzeyler arasnda sreklilik artlarn vermek
iin kullanlan basamaktr. Yzeyin balang ve biti noktalarndaki snr koullarn ve
srekliliini belirlememizi salayan basamaktr.

Apply to All - Ayn sreklilii tm kesit erileri iin uygular.

First/ Last Primary - First/ Last Cross - lk ve son primary ve cross kesitler iin uygun olan
G0, G1, G2 sreklilik artlarn belirleyebilmemizi salayan basamaktr.
Select Face - lk ve son kesitler iin uygun olan bir veya birden fazla yzeyleri
sememizi salayan basamaktr.
Spine:
Select Curve - Cross kesitlerin parametrizasyonunu kontrol edebilmemizi salayan
omurga erilerini seebildiimiz seenektir. Omurga erileri;
Tm cross erileri ile kesiecek kadar uzun olmal,
Tm primary erilerine dik olmal,
Cross erilerine dik olmamal,
Output Surface Options:
Emphasis - lem sonucunda oluacak olan yzeyin primary ya da cross erileri ile tam olarak
rtmelerini salamak veya iki eri grubu arasnda bir ortalama uzaklk hesaplayarak yzeyi
oluturmak iin kullanlan blmdr. Primary ve cross eri gruplar birbirleri ile
kesimiyorlar ise bu komut aktif olacaktr.
Both yzey, primary ve cross eri grubunun her ikisine de eit mesafede yzey
oluturur.
Primary yzeyin kenarlar primary eriler ile rtr.
Cross yzeyin kenarlar cross erileri ile rtr.
Construction:
Normal Standart ilemleri uygulayarak curve mesh yzey oluturur.
Simple Mmkn olan en basit curve mesh yzeyi oluturmay salayan komut. Bazen light
math olarak da adlandrlabilir. Kstlamalar verilerek oluturulmu bir basit yzey ile ekstra
matematik bileenleri eklememize gerek kalmaz bu sayede erilik zerinde beklenmedik
deiimler azaltlm olur. Basit yzeyler ayrca yamalarn saysn ve yzeyin snrlarndaki
bozuntular en aza indirir.
Settings:
Rebuild Rebuild seenei Normal Construction seenei kullanldnda aktif durumdadr.
deeri.
Tolerance Birbirleriyle kesimeyen primary ve cross eri setleri arasnda yzey
oluturabilmek iin aralarndaki kabul edilebilir maksimum uzunluk deeri.

Uygulama:
Bu uygulamada 5 primary string ve 2 cross string kullanlarak Through Curve Mesh komutu
ile yzey oluturulacaktr.

Uygulamada kullanlacak primary ve
cross stringler.

A. Primary string

B. Cross string

A
B

lk admda primary string setleri seilir.
lk primary eri seildikten sonra dier
erileri semek iin farenin orta tuu ile
seim ilemi onaylanr ve dier
erilerin seim ilemine geilir. Bu
yntemle tm primary eriler seilerek
cross erilerinin seimi ilemine
geilebilir. Tm erilerin ayn


kinci admda cross erileri seilir. Bu
seim ilemi primary erilerin seim
ilemi ile ayndr. Seim ilemi
yaplrken ayn dorultuda olmalarna
dikkat edilmelidir. Cross erileri ayn
dorultuda deil ise
Reverse direction komutu ile
erilerin dorultular deitirilebilir.

lem sonucunda elde edilen yzey

Bridge

Bridge komutu, iki yzey arasnda tamamlayc bir yzey rmeye yarar.

Bridge komutuna, Surface toolbarndan ulalabilinecei gibi, Insert Detail Feature Bridge
komutlar takip edilerek de ulalabilinir.

Bridge, iki yzey arasnda kpr vazifesi grecek bir baka yzey rmeye yaradndan, seim
aamalarnda ilk olarak belirtilmesi gerekenler iki adet yzeydir. Bu yzeyler serbest yaratlan
yzeyler olabilecei gibi, bir katnn yzeyleri de olabilirler.


Primary Faces: Birinci admda iki ana yzey birden gsterilir.
Birinci yzeyi setikten sonra Ok dememeye zen gsterilmelidir.
Yzeylerin zerinde oluacak oklar ve ynleri yine ok nemlidir.
Mmknse oklar birbirlerine yakn yerlerde olmal ve hemen hemen
ayn yn gstermelidir.

stee bal olarak seilen ana yzeyler dnda iki adet yan yzey veya iki adet yan eri de
belirtilebilir. Bu eri veya yzeyler, rlen kpr yzeyinin yanlarnn formunun belirlenmesinde
yardmc olur. Yanlarda sadece yzey veya sadece eri belirtilmelidir.

Secondary Faces: Yan yzeylerin ikisinin birden
belirtildii adm.

First Side String: Birinci yan erinin belirtildii adm.

Second Side String: kinci yan erinin belirtildii adm.

Yanlarda geometri belirtilmedii durumlarda Drag komutu kullanlabilir. Drag komutu
kullanldnda, kpr yzeyin formu tutup srklenerek ekillendirilebilir.

Bridge yzeyi rlrken, iki ana yzeyle istenilen Continuity , yani devamllk kouluna tabi
tutulur. Bu devamllk koullar Tangency denilen teetlik sreklilik koulu ve Curvature denilen
kvrklk sreklilik kouludur. Teetlik sreklilik koulunda kpr yzey, ana yzeylere teet olacak
biimde birleir. Kvrklk sreklilik koulunda ise kpr yzey, ana yzeylerin eimlerini srdrecek
biimde birleir.


N-Sided Surface

N-sided Surface komutu, kapal bir form oluturan, ok keli veya yuvarlak yaplar arasna
yzey rmeye yarar.

Temel olarak, etraf yzey veya erilerle snrlandrlm kapal formlarn iine yzey rmeye yarayan
N-sided Surface komutuna Surface toolbarndan ulalabilecei gibi, Insert Mesh Surface N-
sided Surface komutlar takip edilerek de ulalabilir.

N-sided Surface komutu ile kapal bir formun iine iki farkl eitte yzey rlebilir. Birinci seenekte
kapal formun ii tek paradan ibaret bir yzeyle doldurulurken, ikinci seenekte her biri ayr birer
yzey olan kk genler kullanlr. Otomatik olarak atanan bu genler snr tekil eden eriyi
tamamen kaplayacak ekilde bir a rerler ve merkezdeki genlerin tepe noktalar ayn noktada
birleir.

Trimmed Single Sheet: Etraf eri
veya yzeylerle kapal olan boluk, tek
paradan ibaret bir tzey ile kapatlr.

Multiple Triangular Patches: Etraf
eri veya yzeylerle kapal olan boluk,
eriyi tamamen kaplayan ve tepe
noktalar bir noktada bir araya gelecek
ekilde rlen bir a ile kapatlr.

Seme admlar her iki Type iin farkllk gsterir.

Trimmed Single Sheet seeneiyle N-sided Surface rlmek istendiinde, ilk olarak belirtilmesi
gereken kapal bir form oluturan bir eri veya izgiler grubudur.

Eer UV Orientation seeneklerinden Spine veya Vector seili ise, ikinci admda snr
yzey belirtilmesi istenebilir. Ancak bu tercihlidir, belirtilmese de olur.

Spine yzeyin omurgasdr. Snr izgilerine paralel olacak izgiler, omurga izgisine dik
geerler. Oluturulacak yeni yzeyin u yn, omurga izgisine dik gelir.

Vector , oluturulacak yeni yzeyin v ynn belirlemeye yarar. Omurga izgisinin
grd ileve benzer. Yeni yzeyin v yn, belirtilen vektre paraleldir.

Eer UV Orientation seeneklerinden Area seili ise, ikinci admda snr tekil edecek
yzey seilmesi beklenmez, bunun aksine, iki adet yn belirtilmesi istenir. Bu ynler yzeyin
u ve v ynleridir ve son admda belirtilmesi gerekir.

Trim to Boundary seenei, rlecek yzeyin snr olarak belirtilen eri veya yzey grubuna
denk gelecek ekilde kesilip kesilmeyeceini belirtir.

Match Boundary Face seenei sadece Area iin geerlidir. Belirtilecek u ve
v ynlerinin oluturduklar zahiri yzeye uygunluu belirtir.


Multiple Triangular Patches seeneiyle yzey rlmek istendiinde, ilk olarak belirtilmesi
gereken kapal bir form oluturan eri veya izgiler grubudur.

kinci ve son admda snr tekil edecek bir yzey belirtilmesi istenir, ancak zorunlu deildir. Eer
snr yzey belirtilirse rlecek yzey, snr yzeye bir devamllkla bal olacaktr. Byle bir snr
yzey belirtilmesii takdirde, belirtilen erilerin arasna baka bir koul dikkate alnmadan yzey
rlecektir.

Multiple Triangular Patches komutu ile yzey rlr rlmez, Shape Control ekran belirecektir.
Bu ekranda, genlerin tepe noktalarnn birletii ve yzeyin merkezi olarak adlandrlabilecek
noktann pozisyonu ile oynanarak, yzeye istenilen ekli vermek mmkndr.


Shape Control ekranna gelmeden nce, seme ilemlerinin ikinci admnda snr yzeyi
belirtilmemi ise, Match Continuity seenei kapal olacaktr. Match Continuity, rlen yzeyin
snr yzeylerle temas koullarn belirler.

G0 tipi continuity yani G0 sreklilii, rlen yzey ile verilen referans yzey aras
sadece temas ilikisi olduunu belirtir.

G1 tipi sreklilik, rlen yzey ile verilen referans snr yzey aras temas ve teetlik ilikisi
olduunu belirtir.

G2 tipi sreklilik, rlen yzey ile verilen referans snr yzey aras temas, teetlik ilikisi
ve eriliklerinin de eit olduunu belirtir.

Center Control , genlerin tepe noktalarnn birletii yzey merkez noktasnn pozisyonunu
belirlerken kullanlacak parametreleri semeye yarar. Position seenei ile merkez noktasnn x ,
y ve z koordinatlar kontrol edilebilir. Tilt seenei merkez noktasnn sadece x ve y
koordinatlarn deitirmeye yarar. Bu sayede yzeyde yaplacak deiiklik bir dzlemle snrl kalr.

x , y ve z kaydrma ubuklarnn pozisyonlar 0 ile 100 arasnda deitirilerek merkez
noktasnn pozisyonu belirlenir, ve yzey daha nce belirtilen sreklilik koullarna bal kalarak son
eklini alr.

Center Flat seenei, yzeyin dzlk ayarn yapmaya yarar. Bu ayar yaparken, balangta
belirtilen sreklilik koullarna ve merkez noktasnn pozisyonuna mdahale edemez.

Flow Direction on Outside Wall seenei, genlerden rlen a yapdaki yzeyin yapsnda rol
oynar.

Not Specified seili ise, herhangi bir durum belirtilmemi demektir ve yzey merkez
noktasna eit aralklarla dizilmi erilerle rlr.

Perpendicular seili ise, referans tekil eden snr erileri ile temas halindeki her izgi, snr
erilerine dik gelecek ekilde dizilir.

ISO U/V Line seili ise, referans tekil eden snr erileri arasndaki izgiler, U/V ynlerini
taikp edecek ekilde dizilirler.

Adjacent Edges seili ise, referans tekil eden snr erileri aras izgiler, belirtilen snr
yzeylerin kenarlarn takip ederek dizilir.

Reset dmesi, bu pencerede yaplan ayarlarn hepsini iptal eder, ve yzeyi ilk haline geri getirir.




Transition

Transition komutu iki veya daha fazla kesit arasnda kpr yzey rmeye yarar.

ki veya daha fazla yzey arasnda kpr vazifesi grecek balant yzeyleri rmeye yarayan
Transition komutuna Surface toolbarndan ulalabilecei gibi, Insert Surface Transition
komutlar takip edilerek de ulalabilir.


Parametrik olan ve girdi olarak kullanlan kesitlere bal olarak oluturulan Transition yzeyleri
rlrken, kullanlan kesitlerin tamam snr koulu olarak dahil edilmek zorunda deildir, kesitlerdeki
eriler ksmi olarak dahil edilebilir. Transition yzeyi, zel olarak belirtilmedii takdirde kesitlerin
alnd yzeylere teet olarak rlr.

Transition ekran aldnda ilk olarak seilmesi gerekenler kesitlerdir. Bir kesit, mouse ile iaretlenip
ok denildikten sonra listeye alnr. Constrain Face seeneinin aktif hale gemesi iin en az bir,
mendeki dier seeneklerin aktif hale geebilmeleri iin en az iki adet kesitin seilmesi
gerekmektedir.


Section: Kesitler bu seenek aktif iken
eklenir. Section ve Constrain Face sral
deildir. stenildii anda ikisi arasnda gei
yaplabilir.

Constrain Face: lk kesit seilip listeye
ok ile eklendii anda aktif hale gelecektir.

Listedeki herhangi bir kesit seildikten sonra Constrain Face kullanlarak kesite komu bir yzeyle
arasnda iliki kurulabilir. Constrain Face seeneine gelindiinde Selection Filter mens
deiecek ve yzey semeye gre ayarlanacaktr. Bu aamaya gelindiinde bir yzey belirtilip ok
denildiinde kesit listesinde seili olan kesitin yanndaki normal yazs isoparametric olarak
deiecektir. Bunun anlam, yzeyde bir deiiklik yapldnda, kesite bu deiikliin yanstlacak
olmasdr. Kesit, komu bir yzeye balanm olacaktr.

Mennn solundaki kk yeil gen, baz seeneklerin saklandn gsterir. Basldnda men
byyecek ve gen meny tekrar kltme ilevi gren krmz gene dnecektir. Yeil genin
altndaki arp iareti, listeden kesit silmeye yarar. Bir kesit seili iken arp iaretine basldnda o
kesit listeden kaldrlacaktr.

Continuity, rlen yzeyin komu yzeylerle arasndaki sreklilik ilikisini dzenlemeye yarar.

Coupling Points seenei, kesitler arasnda rlen yzeyleri snrlandran, kesitler zerindeki
noktalar dzenlemeye yarar. Listedeki bir kesit seili iken Show All Points on Section seenei
iaretlendiinde aktif hale gelir.

Listedeki bir kesit seili iken Show All Points on Section seenei iaretlendiinde Coupling
Points listesi, seili kesite ait balant noktalar ile dolar. Bu noktalar minimum gerekli noktalar
olduklarndan pozisyonlar ile ilgili bir deiiklik yaplamaz. Ancak yeni nokta eklendiinde, bu nokta
ile ilgili seenekler aktif hale gelecektir.

Insert Coupling Point tuu, seili kesite bir balant noktas daha ekler. Sadece bu
eklenen noktalar iin dier seenekler aktif hale gelecektir.
Edit Coupling Point tuu, sonradan eklenen balant noktalarn uygun kesitlere
gndermeye yarar.
Delete tuu, sonradan eklenen balant noktalarn listeden kaldrmaya yarar.

Show All Points on Section seeneinin hemen altndaki kaydrma ubuu, seili sonradan eklenmi
balant noktasnn pozisyonunu ayarlamaya yarar. 0 ve 1 aras deeri ile oynayarak, noktann
kesit zerindeki pozisyonu yzdesel olarak belirlenebilir.

Bridge Curves mens, balant noktalar arasnda giden kpr erileri olarak adlandrlan ve
rlen yzeyin snrlarn tekil eden eriler ile ilgili dzenlemeleri yapmaya yarar. Bridge Curves
yazsnn hemen yanndaki listeden, seili kesite ait eriler, eri gruplar veya o kesite bal btn
eriler ayn anda seilerek ilem yaplabilir.

Shape Control seili balant erisi veya eri grubunun dzenlemesi yaplrken kullanlacak
metodu belirler. Aadaki yntemlerden sadece biri kullanllabilir.

End Point seenei ile eri veya eri grubunun balang ve biti noktalarnn teetlik
seviyeleri dzenlenir. 0 ile 3 arasnda Start ve End , yani srasyla Balang ve
Biti kaydrma ubuklar kullanlarak, balang ve biti noktalarnn teetlik seviyeleri
dzenlenmi olur.
Peak Point seenei ile seili eri veya eri grubunun derinlik ve arpklk deerleri
deitirilir.

Surface Preview seenei geici bir yzey gstererek, rlecek yzeyin nasl oalca
hakknda bilgi edinilmesini salar.

Reverse Normal tuu, yzey normalinin ynn deitirir.

Create Surface seenei seili iken Transition yeyi rlr. Bu seenek seili olmad takdirde
sadece kpr eriler oluturulur.



Offset Surface

Offset Surface komutu bir yzeyi referans alarak, verilen mesafede ikinci bir yzey
oluturmaya yarar.

Referans yzeyin zerindeki referans noktalarndan, yzey normalleri dorultusunda verilen mesafede
ilerlenerek elde edilen noktalar ile ikinci bir yzey rmeye yarayan Offset Surface komutuna
Surface toolbarndan ulalabilecei gibi, Insert Offset/Scale Offset Surface komutlar takip
edilerek de ulalabilinir.

Offset Surface mens aldnda, ilk olarak belirtilmesi gereken, referans yzeydir. Referans
yzey veya yzey grubu seildikten sonra dier aamalara geilebilir.

Select Face: Yzey veya yzey grubunun
seildii adm.

Offset: Oluturulacak yzeyin referans
yzeye olan mesafesinin belirlendii adm.

Reverse Direction: Offset ynnn
deitirildii adm.

Add New Set: Baka bir offset yani
teleme deeri girilerek farkl bir Offset
Surface grubu oluturulabilecek adm.

List: Oluturulan Offset gruplarnn
listelendii yer.

Feature mens, oluturulan yeni yzeylerin birbirleri ile bal olup olmayacan belirler.

Output mensnde One Feature for Connected Faces seili ise, referans yzeyde birbirine bal
olan yzeylere karlk gelen yeni yzeyler de birbirine bal olacaktr. Aralarnda boluk
olmayacaktr. Bu seenek aktif halde iken, Settings mensnde Tangent Edges seeneklerinin
belirir. Bu mende, teet geili yzeylerde Shelf Face lerin eklenip eklenmeyecei belirtilebilir.

One Feature for Each Face seili ise, oluturulan yzeyler referans yzeylerin birbirleriyle bitiiklik
durumunu gz nne almayacaktr. Bylece referans yzeyde ke oluturan iki bitiik yzey zerine
offset uygulandnda oluacak yzeyler birbirleriyle bitiik olmayacaktr. Ancak bu seenek
seildiinde, iki ayr seenek daha belirir.

Face Normals seenekleri yzey normallerinin belirtildii mendr. Use Existing seili ise
yzeylere ait orijinal normaller kullanlr. From Interior Point seili ise belirtilecek bir i noktadan
da doru vektr belirlenir.

Settings mensndeki Approximate Offset Faces seenei, telemenin kesin kurallarn
kullanarak Offset yapmak yerine, tahmini bir yaklamla Offset yzeyin rlmesini salar. Bu
sayede Offset yaplamayacak durumlarda esnek kurallar sayesinde baarl yzeyler rlebilir.

Tolerance , yzey rlrken kullanlacak toleransn belirtildii yerdir.

Preview seenei, yzeyin komut tamamlanmadan grlmesini salar.

Show Results seenei yzeyin bittiinde nasl grneceini son haliyle gsterir.

Trimmed Sheet

Yzey budama ilemleri srasnda kullanlan komutlardan biridir. Yzey, zerinde bulunan veya
zerine izdrlen snrlar ile trimlenebilir. Bu snrlar mevcut curveler, faceler, datum planeler,
ya da kenarlar olabilir.

Komut penceresinde bizden istenilen srayla ilem yaplacak olan objeleri semek gereklidir. Seimler
esnasnda Selection Bar zerinde ilgili alanlar aktif halde olacaktr. rnein; trimlenecek yzey
seilirken bar zerinde sadece Sheet Body seme tipi iaretli duruma gelir. (ekil 1.1)

ekil 1.1

InsertTrimTrimmed Sheet ile

Ya da
Surface toolbarndan Trimmed Sheet ikonuna
basarak komuta girelebilir.

Trimmed Sheet komut penceresi ekil 1.2 de grld
gibidir.

ekil 1.2

Select Sheet Body adm ilem yaplacak olan
yzeyin gsterildii admdr. Trimlenecek olan
yzey bu admda seilir. (ekil 1.3 )

ekil 1.3

Select Object admnda ise yzeyi kesen snr
objelerin seilmesi gereklidir. Snr objelerin
tiplerine gre Selection Bar zerinden seim
filtreleme yntemleri ayarlanabilir. (ekil 1.4)

ekil 1.4

Projection Direction seenekleri ile seilen
snr objelerin yzey zerine iz drlmesi
salanr.

ekil 1.5

Normal to Face yntemi iz drme yn olarak trimlenecek olan yzeyin normali
dorultusunu kullanr.

Normal to Curve Plane yntemi ise trimleme ileminde kullanlan snrlarn bulunduu
dzlem normalini kullanr.

Along Vector seenei ile iz dm yntemi olarak vektr tanmlama tiplerinden seim
yaplabilir.


Region seenekleri altnda kalacak olan blge
ve gitmesi gereken blge tanmlamalar
yaplabilir. (ekil 1.6)

ekil 1.6

Keep ile seilen blge elimizde kalr , Discard ile de seilen blge trimlenir.

Settings ksmndan ise komutla ilgili olan baz
ayarlamalar yaplabilir. (ekil 1.7)

ekil 1.7

rnein Keep Target gibi bir zellik ile orjinal yzeyi bozmadan, karlan referans bir yzey
zerinde trimleme ilemi yaplr. Yani trimleme ilemi orjinal olan yzeyde gereklemez, karlan
kopya bir yzey zerinde gerekletirilir.

Preview ile komuttan kmadan evvel sonucu
n izleme yapmak mmkndr. (ekil 1.8 )

ekil 1.8

PROJE 1.1 :

ekil 1.9 da grlen erileri Studio Spline
komutunu kullanarak, farkl dzlemlerde
olacak ekilde modelleyin.

ekil 1.9

Surface toolbarndan Ruled komutu
ile eriler arasndan geen yzeyi
oluturun. (ekil 1.10 )

ekil 1.10

Yzeyi tirmlerken kullanlacak
olan curveleri ekil 1.11 deki
gibi modelleyin.

ekil 1.11

Trimleme ilemini yapabilmek iin InsertTrimTrimmed Sheet ile komuta girin.

Trimmed Sheet komut penceresindeki Select Sheet Body admna trimlenecek olan yzeyi sein.

Select Object admnda ise yzeyi trimleyecek olan snrlar seiniz.

Projection Direction admnda izdm yn olarak ZC eksenini tanmlayn.

zdm ilemi nizleme olarak ekil 1.12 deki grlecektir.

ekil 1.12

Region tanmlama ksmnda Keep iaretli iken trimleme ilemi sonrasnda kalmsn istediiniz
yzeyi seiniz.

OK ile ilemi tamamlayn.

Yzeyin trimlenmi hali ekil 1.13 de
grld gibidir.

ekil 1.13

Trimmed and Extend

Trim and Extend yzey trimleme amacyla kullanlan bir baka komuttur. Trim dnda yzeylerin
uzatlmasyla ilgili baz yntemler de bu komut altnda yer alr.

Bu komutla yzeyleri istediimiz miktarda,belli yzde deerlerinde,belirttiimiz yzey yada dzleme
kadar uzatabiliriz .Farkl opsiyonlar kullanlarak yzeylerde ve katlarda trim ilemleri yaplabilir.

Komut kullanm esnasnda Selection Bar zerinde yer alan obje seme metotlar kullanlmaktadr.
(ekil 2.1 )

ekil 2.1

InsertTrimTrim and Extend ile

Ya da

Surface toolbarndan Trim and Extend

Trim and Extend komut penceresi ekil 2.2 de
grld gibidir.

ekil 2.2


Budama ve uzatma ilemleri esnasnda
Type altnda yer alan seenekler
kullanlabilinir.

ekil 2.3

By Distance ile yzey seilen kenar veya kenarlarndan verilen deerler kadar uzatlr.

Pertentage of Measured ile yzey seilen kenar veya kenarlarndan verilen yzde deeri kadar
uzatlr.

Until Selected ile yzey, seilen snrlara kadar uzatlr ya da seilen snrlarla tam olarak kesiim
olmasa bile trimlenir.

Make Corner uzatma ya da budama ilemi sonrasnda yzeylerin kesiim hattndan ke yapar.

By Distance ve Percentage of Measured
tipleri seili iken aktif hale gelen bir
ksmdr. Edge to Move admnda ilem
yaplacak olan yzeyin kenar seilir.
(ekil 2.4)

ekil 2.4

Extension uzatma deerlerinin verildii
ksmdr. Uzatma tipi deitirildii anda
bu ksmnda deitii grlecektir. (ekil
2.5)

ekil 2.5

Distance, By Distance tipi seili iken grlen ve uzatma miktarnn yazld ksmdr.

% of Measured Edges, Percentage of Measured tipi seili iken grlen ve yzde deeri girilerek
uzatmalarn yapld ksmdr.

Select Edge, Percentage of Measured tipi seildii anda aktif hale gelir ve yzdesi
hesaplanacak olan kenarn seilmesi iin kullanlr.

Until Selected ve Make Corner
tiplerinde aktif hale gelen ksmdr. Bu
admda budama ya da uzatma yaplacak
olan yzeyin hedef kenar seimi yaplr.
(ekil 2.6 )
ekil 2.6

Until Selected ve Make Corner
tiplerinde aktif hale gelen ksmdr. Bu
admda ise uzatma ya da budamann
snr gsterilir. (ekil 2.7)

ekil 2.7

Yzeyi uzatmada kullanlan eitli
ayarlar Settigns altnda yer almaktadr.
(ekil 2.8 )

ekil 2.8

Natural Tangent, opsiyonu C1 geii oluturacak ekilde uzatma yapmak iin kullanlr. Bu durumda
yzeye tanjant olacak ekilde uzatmalar yaplabilir.

Natural Curvature, opsiyonu C2 geii oluturacak ekilde uzatma yapmak iin kullanlr. yzeyin
devam niteliinde olan uzatmalar yapabilmek iin kullanlan zel bir yntemdir.

Mirrored, opsiyonu ise uzatlan yzeyin simetriini oluturacak ekilde ilem yapmak iin kullanlr.

Preview ile komuttan kmadan evvel
sonucu n izleme yapmak mmkndr.
(ekil 2.9 )

ekil 2.9

PROJE 2.1 :

Birbirini tam olarak kesemeyen herhangi
iki yzeyi ekil 2.10 da grld gibi
modelleyin.

ekil 2.10

InsertTrimTrim and Extend ile komuta girin.

Trim and Extend penceresinde
Type / Until Selected olarak sein. (ekil
2.11)

ekil 2.11

Target / Select Face or Edge admnda trimlenecek olan sar renkli yzeyi sein.

Tool / Select Face or Edge admnda ise trim iin snr kabul edilen yeil renkli yzeyi sein.

Trimleme ileminin n izlemesi ekil 2.12 deki gibidir.

nizlemede grld gibi
yzeylerde tam olarak kesiim olmamasna
ramen Until Selected gibi bir opsiyon
kullanlarak trim ilemi yaplmtr.

ekil 2.12



Yzeyin trimlenmi hali ekil 2.13 de
grld gibidir.

ekil 2.13

Yaplan Trim and Extend ileminin Edit Parameters penceresini an.

Type ksmn Make Corner olarak deitirin.


Kenin hangi tarafta oluaca yeil
ok zerinde ift tklama yaplarak
deitirilebilir.

ekil 2.14

Yzeyin trimleme ilemi sonrasnda ke
yaparak oluumu ekil 2.15 de
grlmektedir.

ekil 2.15

Midsurface

Katlar zerinden yzey kartmak amacyla kullanlan komutlardan biridir. Asl amac katlarda orta
yzey kartma ilemini seri bir ekilde yapmaktr. rnein, katda karlkl yzeyler seildii anda
tam ortadan geen yzey otomatik olarak kartlr.

Insert Surface Midsurface ile

Ya da

Surface toolbarndan Midsurface

Midsurface komut penceresi ekil 4.1 de
grld
gibidir.

Method ksmnda seilen opsiyonlara gre
Midsurface komut penceresinde yer alan zellikler
deiecektir.

ekil 4.1

Kat zerinden yzey kartma
ilemlerini yaplrken kullanlan
baz yntemle Method altnda yer
almaktadr. (ekil 4.2)

ekil 4.2

Face Pair Metodu

Bu yntem ile seilen karlkl iki yzey arasndan geen orta yzey kartlr. zelikle riblere sahip
olan ince duvarl geometrilerde orta yzey karabilmek iin kullanl bir metoddur.

Advanced Creation and Trimming zelliinin ak
olmas, farkl formatlardan evirilmi ve patlak
yzeyleri olan bozuk cad datalar zerinde ilem yaparken daha iyi sonular verecektir.

Uygulama esnasnda ekil 4.3 de grlen admlar srayla takip etmek
gereklidir.

ekil 4.3

Side 1 Face, katda karlkl yzeylerden birincisinin seildii admdr.

Side 2 Face, katda karlkl yzeylerden ikincisinin seildii admdr.

Offset Metodu

Bu metot ile seilen kat yzeyinden verilen yzde deerleri (0% ile 100%) kadar tede yer alan
yzeyler kartlabilinir.

User Defined Metodu

User Defined metodu daha nceden oluturduunuz sheet body i modelin orta yzeyi olarak tanmlar.
Bu seenek ile bir sheet body i manual olarak, ince duvarl bir parann yaklak orta yzeyi olarak
yaratp ilemler yaplabilmektedir.

Soft Blend:

nsert > detail feature >softblend

Softblend komutu ile kesiti daire olmayan blendler atlr.

Komutun uygulan:

Komutun uygulanabilmesi iin yzeyler zerinde, rlecek blend yzeyinin balayaca ve
bitecei snr erilerin bulunmas gerekir. lk yzey seilir, apply tuu ile ikinci yzeyin
seimine geilir, apply tuu ile ilk yzeye ait blendin balayaca eri seilir. Ardndan ikinci
yzeyin blendinin balayaca eri seilir. Yzey seimleri srasnda -yzey normalini
gsteren yn vektr her zaman oluturulacak blendin merkezini gstermesi gerektiinden-,
eer vector yanl ynde olumu ise reverse normal ile yn dzeltilir. Bu ilemlerden
sonra define spine string ile blend kesitinin dik olarak oturaca eri seilir.

Ayn men ierisinde, oluturulan blend ile mevcut yzeylerin nasl birletirilecei de
seilir. Bu seenekler;

Trim & Attach All: Blend trimlenir ve zerine oturduu yzeylere yaptrlr.

Trim Long & Attach All: u izgileri yzeylerin snrlarna kadar uzatlm olas en uzun
blendi oluturup bunu altnda kalan yzeye yaptrr.

No Trim & Attach All: Kenarlar trim edilmemi bir blend yzeyi oluturarak bunu altnda
kalan yzeye yaptrr.

Trim All: Blendi ve altnda kalan yzeyleri trimler ama blendi alttaki yzeylere yaptrmaz.

Trim Blend: Blendi sadece alttaki yzeyin kenarlarna ya da seilen snr dzelemlere
yaptrr.

Trim Blend Short: Blend snr koullarnn sabit parametreli izgilerden olutuu olas en ksa
blendlerdir.

Trim Blend Long: Blend snr koullarnn sabit parametreli izgilerden olutuu olas en
uzun blendlerdir.

No Trim: Trimlenmemi ya da zel snr dzelmleri ile trimlenmi blend oluturur.

Blend gei dzgnlnn ayarlanmas:

Smoothness seenei ile ayarlanr. 2 seenek vardr. Tanjant ya da curvature seeneklerinden
tanjant seeneinde, oluturulan blend yzeyi, mevcut yzeyler ile tanjant gei yapar.
Curvature seeneinde ise, yzey geileri Rho/Skew byklkleri ile ayarlanr.
Kk Rho deeri ( sfra yakn) dz bir blend oluturur.
Byk Rho deeri (1e yakn) keskin tepe yapan blend oluturur.
Kk Skew deeri 8 sfra yakn) tepe noktas 1. seilen yzeye yakn blend
oluturur.
Byk skew deeri (1e yakn) 2. seilen yzeye yakn blend oluturur.

Thread (Di ama) :

Bu komut ile, silindirik yzeyler zerine detayl ya da sembolik di ama ilemi
gerekletirilir. Bu yzeyler, hole, boss, dairesel extrude ya da sweep (sprme) ile elde
edilmi yzeyler olabilir.

insert >design feature>thread altindan komut penceresine ulalr.
Alan pencereden, sembolik ya da detayl di ama seenei seilir.

(Not: Detayl di ama ileminde 3 boyutlu kat model oluturulduu iin, bu paralardan elde
edilen teknik resimlerde standart di sembol olumaz. Modelin daha sonradan drafting ile 2D
resmi kartlacak ise, sembolik di ama seeneinin seilmesi gerekir.)

Sembolik di ama

Sembolik di ama seenei ile, di alacak yzey (i ya da d yzey) seilir. Seilen
silindirik yzeyin apna bal olarak sistem di alt ve di st (major-minor
diameter)aplarn belirler. Bunlarn dnda bir deer girilmek isteniyorsa komut
penceresinden bu deerler girilir. Seilen ap deerine bal olarak sistemin nerdii bir vida
bykl ve buna bal olarak seilmi bir hatve (pitch) deeri ekranda kar. Bu deerler
kullanc tarafndan deitirilebilir. Di as (angle) , (metrik 60) ve delik matkap ls
(tapped drill size) otomatik olarak gelir.

Vida dii anma byklkleri


Kat model zerinde sembolik olarak alan di

Seim mens altndaki rotation seimi ile vida azlarnn saat ynnde ( saa doru) ya da
saat ynnn tersinde (sola doru) olmas salanr.

1

Di ekilecek yzey seildikten sonra, mende di ama ileminin balayacay nokta seilir.
Vektr, seilen noktaya gre oluur.

Detayl di ama:

Detayl di ama seenei ile seilen silindirik yzeyler zerine, sembolik di ama
seeneinden farkl olarak 3 boyutlu di alr. Di ama ileminde seili yzeyin zerinden
para kaldrld iin d dilerde major diameter , i dilerde minor diameter byklkleri,
di ekilecek silindirin/deliin apna bal olduu iin default gelir ve deitirilemez.

2

DRAFTING
(Teknik Resim)

18.1 Giri

3D modellemesi tamamlanm bir model veya montajn 2D teknik resmi modelle ilikisellii
korunacak ekilde bu modlde izilir. Drafting (teknik resim) uygulamas yine ayn prt dosyasnda
saklanr. Dosyann modelindeki herhangi bir deiiklik associative zellii sayesinde teknik resmine
de yansyacaktr.
3

lerleyen blmlerde aadaki konular tartacaz.
Yeni bir drawing (izim) yaratma - 3 boyutlu modelden karlacak teknik resmin zerine
yerletirilecei izimi kadn yaratma, boyutunu ayarlama
Yaratlan izim zerine eitli grnler ekleme - Standart grnler,yardmc grnler, kesit,
detay veya boyutlu grnler kartma.
Grnlerin zerine l ekleme - Kat zerindeki grnlere lleri ekleme ve bunlar zerinde
oynamalar yapma.
Teknik resimde kullanlan dier eler - ller haricindeki, notlar, balklar, semboller, para
listesi, tablo ve benzeri ekilleri ekleme, bunlarn zerinde oynamalar yapma.

18.2 Drawing Yaratma

ekil 1

StartDrafting ile modle giri yaplr. ekil 1de teknik resim ortamn grebilirsiniz. Modle
girite eer daha nce yaplm bir teknik resim almas varsa, o ekrana gelecektir. lk kez giri
yaplyorsa teknik resim sayfas yaratma penceresi (insert sheet) ekrana gelecektir. Ayn dosyada
birden fazla resim sayfas yaratlabilir.

Drafting ile kullanlacak komut gruplar yaplar(toolbarlar) unlardr;
Part Navigator
Drafting
Toolbarlar
Sheet (resim sayfas)
View
4

Drawing Layout Toolbar :

Drafting Annotation Toolbar :

Dimension Toolbar :

Drafting Tables Toolbar :

Drafting Edit Toolbar :

Drafting Preferences Toolbar :

Annotation Placement Toolbar :

llendirme lemlerinde Kullanlan Snap Pointler

Dier Fonksiyonlar iin Kullanlan Snap Pointler

Part Navigator paletinde teknik resime ait ilemler Drawing bal altnda altnda listelenir.

Sheetler zerinde ift tklama yaplrsa;
sayfalar aras gei yaplr.

Grnler(view) zerinde ift tklama yaplrsa;
View Style penceresine ulalr.

5

ekil 2

ekil 3

ekil 4

Part Navigatorda yer alan Drawing yazs zerinde
sa tklama (MB3) yaplarak eitli ayarlara ksa
yoldan ulalr.

Grid, sayfay belli aralklarla tarayan noktal izgi
grntsdr.
Monochrome, siyah-beyaz ekran grntsdr.
Insert sheet, yeni sheet yaratma mensdr.
Part Navigatorda yer alan sayfa isimleri zerinde sa tklama
(MB3) yaplarak eitli komutlara ksa yoldan ulalr.
Bunlar eitli grn, kesit grntleri ekleme ve sayfay
kopyalama, silme ve edit etme(edit sheet)komutlardr.
6

ekil 5

Part navigatordaki grn ismi zerinde MB3 ile tkland zaman, O grn ile ilgili olarak
yaplabilecek ilemlere kolaylkla ulalabilinir. Bu ilemler arasnda grne zel edit ilemi, kesit
almalar, grn erevesi dzenleme, grn gncelleme, kopyalama, silme ilemleri bulunur.
(ekil 5)

7

Oluturulan bir grn erevesiyle tannr. Yani ereve ile tutulup ekran zerinde baka bir noktaya
srklenerek yeni bir konuma tanabilir. Yine ereve zerinde sa tk(MB3) ile o grnle ilgili
ilemlere giri yaplabilir. lemler Drafting ortamndaki toolbarlardaki ikonlardan veya men
ksmndan da kullanlabilir ancak ekran zerinden sa tklarla komutlara ulamak daha pratik ve hzl
olacaktr.

Teknik resim sayfasndaki grn, l, yaz, tablo, sembol gibi her trl objeyi seip srkleyerek
konumlar deitirilir. zerlerine ift tklayarak da ilgili edit pencerelerine ulalr.

18.3 Sheet (teknik resim sayfas)Yaratma

Yeni resim sayfas eklerken resim sayfasnn ebatlar, ismi, izdm yntemi gibi bilgiler verilir.
ekil.7da Insert Sheet penceresini grmektesiniz.

ekil 6
8

ekil 6

18.4 Grn Ekleme ve Yardmc Komutlar

Modele temel baklar(top,right,back vs.) ve kullancnn kaydettii baklarla ekrana tanan temel
grnler ve bunlar kullanarak alnan eitli detay ve kesit grnler, resmin snr, zellikleri gibi
temel komutlar drawing layout toolbarnda bulunmaktadr. Aada bu temel grn komutlar,
grevleriyle birlikte aklanmtr.
Mevcut sayfalarn listesi

Yeni sayfann boyutlar ve
lek
Yeni sayfann ismi

Sayfann ykseklik ve boy deerleri
istee gre girilir.

Bak (projeksiyon) yn

Resmin birimi
n veya Milimetre

Yeni sayfann boyutlarn
standartlardan seilir.
Hazr drawing templatelerinden
kullanlr.(Antet ve viewler ierir.)

ekil 7
9

New Sheet = Yeni bir teknik resim sayfas alr.
Display Sheet = Modeli ya 3D olarak ya da hazrlana 2D teknik resmini gsterir.
Base View = Teknik resim sayfasna mevcut modelin resmi dinamik olarak getirilir.
Projected View = Standart grnler zerinden yardmc grnleri dinamik ekilde eklenir.
Detail View = Mevcut grn zerinde bir merkez noktas belirleyerek detay grn kartma
ilemi dinamik olarak yaplr.
Section View = Mevcut grnler zerinden basit ve kademeli kesit alma ilemi dinamik olarak
yaplr.
Half Section View = Mevcut grnler zerinden yarm kesit alma ilemi dinamik olarak
yaplr.
Folded Section View= Mevcut grnler zerinden belirtilen noktalardan geen bir kesit izgisi yaratarak
kesit grn dinamik olarak karlr.
Unfolded Point to Point Section View= Mevcut grnler zerinden belirtilen noktalardan
geen bir kesit izgisi yaratlp 180 dereceye aklarak dinamik olarak kesit grn karlr.
Revolved Section View = Mevcut grnler zerinden dnel kesit alma ilemi dinamik olarak
yaplr.
Unfolded Point and Angle Section View= Mevcut grnler zerinden belirtilen noktalardan
geen ve bu noktalardaki a deerleri belli bir kesit izgisi yaratlp 180 dereceye aklarak kesit
grn karlr.
Pictorial Section View = Mevcut grnler zerinden 3D kesit alma ilemi yaplr.
Break-Out Section = Mevcut grnler zerinde belli blgelerin kesiti alnr. Bu blgeleri
kendimiz oluturabiliriz. Perspektif grnlerden de 3 boyutlu kesitler alnabilir.
Pictorial Half Section View = Mevcut grnler zerinden 3D yarm kesit alma ilemi
gerekletirilr.
Drawing View = i bo bir grn(view) yaratr. Bu grnn iinde sketch gibi bir
izim oluturulabilir.
Broken View = Mevcut grnler zerinden krdrlm kesit alma ilemi yaplr.
10

18.4.1 Base View

Teknik resim ortamna mevcut modelin eitli tiplerde grnlerini eklemek iin
Insert View Base View ya da sayfa(sheet) snrna MB3 ile ya da drawing layout
toolbarndaki ikonuyla komuta girilir.

Grn ekleme aamasnda , grn zerinde sa tklama yaplrsa yan taraftaki gibi bir menyle
karlalr.

Mende karmza kan bu fonksiyonlar, bar zerinde bulunan fonksiyonlar ierir. Bunun
dndakiler ekil.9da gsterilmitir.

Update Views = Mevcut grnler elle seilerek update edilir.
Move/Copy View = Grnlerin sayfa zerindeki yerlerini deitirebilir veya kopyalayabilir .

Align View = Grnleri birbirilerine gre hizalayabilir.
View Boundary = Grnlerin ereve boyutlar ayarlanr.
TFR_TRI TFR-ISO LEFT BOTTOM

BACK RIGHT FRONT TOP

Farkl bir dosyadan
grn getirilecekse,
dosya seimi yaplr.
lek Grnn
izgi ayar
Ekrandaki dier grnlerin
yeri deitirilir.
Model 3 boyutlu bir ortamda yeni bir
oryantasyona getirilir.
ekil 8
Grnn karlmas sonrasna otomatik olarak
projected view komutuna geilir.
Bu komutla karlan grnn deiik alardaki
izdm grnleri ekrana getirilir.
11

Orient View Tool = stenilen grnn farkl adaki grnlerini ekleme ilemini dinamik olarak
yapar. Yeni grn elde etme, modeli dndrme ilemi(rotate), bir dzlemsel yzeye kardan
bakmak veya eklin yataya oturacak ynn belirtme eklinde olabilir. Orient View seeneine
basld zaman aadaki pencereyle karlalr. (ekil.10) stenilen grnty yakalaynca orta
tua(MB2) tklanarak onaylanr.

Grn etiketi yerletirir.
lek etiketi yerletirir.
ekil 9
ekil 10
Rotation Tool = Dinamik WCS yntemini kullanr.

View Plane Tool = Plane dzlemine bakarak grn karr.
Horizontal Direction Tool = Yatay eksene gre grn karr.
Associative Orientation = Oryantasyonu ilikili tutar. (ON/OFF)
Reset Yaplan ilemleri ilk haline geri getirir
Reverse Direction= Yn deitirir.
Orient View Tool
12

Montaj (assembly) dosyalarnn teknik resmini alrken saklamak istenilen bileenler olabilir.Base
View ile grn ortama eklerken Hide Component ikonu ve yine kesit grnlerde kesilmeyecek
bileenlerin gsterildii Non-sectioned Component ikonu Setting blmnde ortaya kar.

Hide Component/Non-sectioned Component seenei tklanr, gizlemek istenilen bileenler seilir,
onaylanr.

Hide Component
Non-sectioned Component
ekil 11
13
Bu ilemleri gerekletirirken grn zerinden seim yapmak herzaman kolay olmayabilir. stenilen
bileenler Assembly Navigator dan daha rahat seilebilir.(ekil.12)

18.4.2 Projected View

Teknik resim ortamna mevcut grnlerden yardmc grnlerini eklemek iin kullanlr. Base
view yarattktan sonra (eer ayar aksa) otomatik olarak bu komuta giri yaplr. Mevcut grnten
orthographic view, auxiliary view eklinde grnler karlr.
Insert / View / Projected View ya da grn zerine MB3 ile ya da Drawing Layout
toolbarndan ikonuyla komuta girilebilir.

ekil 12
Yardmc grnleri
karlacak ana grn.
Dinamik izdm
grn yakalama.
Vector constuctor ile hinge
line belirterek grn
karma.
Bak ynn 180 derece
dndrr.
ekil 13
14
Orthographic Views= Standart grnlerden yatay veya dikey dorultuda dier yardmc
grnlerini verir. Ana grnle yatay ve dikey dorultuda hizal olarak yaratlr.

Auxiliary Views= Mevcut grnlerden, belirlenen bir adan bakarak yardmc grnlerini
verir.

Hinge Line= Kesit dorultusu
Vector Direction= Kesite bak dorultusu
Helper Line= Yardmc izgi
ekil 14
Hinge Line= Kesit dorultusu
Shaded Auxliary Preview= Grnn n izlemesi
Direction Orthographic to Hinge Line= Kesite bak dorultusu

ekil 15
15
18.4.3 Detail (Detay)View

Teknik resim ortamna mevcut grnler zerinden detay grnlerini eklemek iin;
Insert / View / Detail View ya da grn zerine MB3 ile ya da Drawing Layout
toolbarndan ikonunu seilir.

Detay grn karrken aadaki prosedr izlenir;

1. Detay alnacak dairesel blgenin merkezi snap pointler yardmyla seilir.

2. Dairenin snr belirtiler.

3. lek deeri girilir.

4. Ekran zerinde istenilen yere tklanarak braklr.

Detay alnacak blge
dikdrtgen eklinde bir
alanla ifade edilir.
Detay alnacak blge daire
eklinde bir alanla ifade
edilir.
Detay alnan blgenin ana
grnteki ifade ekilleri.
lek
16
PROJE 18.4.1 :

ekil 16daki katy modelleyip, teknik resim almas yapacaz. Antetli bir resim sayfas zerine
grn ekleyip, bunun zerinden ortographic ve detay grnler karacaz.

model_1.prt isimli bir dosya yaratn. Start/Modeling ile modellemeye girin.

Block komutuna girip100-80-50 ebatlarnda
bir blok yaratn.

XCye paralel dorultuda boydan boya bir
T-Slot yaratn.
(Thru Slot seenei ak olsun,
Top width=10mm, Top depth=10 mm,
Bottom width=20mm, Bottom depth=10mm)
Katnn tam ortasna oturacak ekilde pozisyonlayn.

ekle trimetric bakp, ndeki 2 kenara 20mmlik
chamfer yapn.

ekle trimetric bakp, arkadaki 2 keye alt yzeyden geen 10 mm apnda 2 delik(hole)
delin. (ekil 17)

Start/Drafting ile teknik resim uygulamasna gein.

Sheet penceresi ekrana gelecektir. Size sekmesinden Standart Size iaretleyip, A2 sayfasn
sein, onaylayp kn.

Base View komutu alacaktr. TOP grn seip ekrana yerletirin.

ekil 16
ekil 17
17
Projected View otomatik olarak alacaktr. Bu grnn deye(ekil 18) ve yataya(ekil
19) izdm grnlerini karn.

Yataya karlan projected viewin erevesi zerinde sa tk ile Detail View ile kanaln
kesidinin detay grnn karn.

ekil 18
ekil 19
ekil 20
18
Base View komutuna girip sayfann sa alt blmne perspektif bir grn koyun.

Dosyay kaydedip(FileSave) kapatn.

18.4.4 Section (Kesit) View

Grnler zerinden basit veya kademeli kesit oluturma ilemleri iin kullanlr. Dinamik olarak
yaplr. Insert / View / Section View ya da grn zerine MB3 ile ya da Drawing Layout
toolbarndan Section View ikonu yardmyla kullanlr.

ekil 21
ekil 22
19
Kesit almalarnda komut veya ikonla giri yapldnda ncelikle ana grn(parent view)
semek gerekir, bylece ana komut toolbar ekrana gelecektir.(ekil 23)

Mevcut grnten kesit alnrken u yol izlenir;

1. Snap Point seeneklerini kullanarak kesme pozisyonunun tanmlanmas.

ekil 23
Grnn
ve kesit
izgisinin
izgi ayar
Grnn
oryantasyon
eitleri
Kesit
izgisine
kademe
ekleme
Kademeyi
silme
Kesit
izgilerinin
yeriyle
oynama
ekil 24
20
2. Kesme dorultusunu dinamik olarak yakalama, (rn.,XC) (ki bu ekilde mouse hareketiyle
dorultuyu kaybetmemek iin sa tk yapp Lock Alignment denebilir)
veya . vector constructor yardmyla belirtme. Ayrca paraya bak ynnn

gerekirse aksi yne evrilmesi.

3. Kademeli kesit istenirse Add segment ikonu ile ilave kesme noktalar belirtme. (ekil
25)Segment ekleme bittiinde ikona tekrar baslarak zellik kapatlr.

4. Serbest el yntemi ile kesit resminin yerletirilmesi.

Veya, baka bir grn tklanarak onun oryantasyonu kopyalanarak grnn yaratlmas..

Bir dier seenek, kesit grnnn mevcut bir grn zerine yaratlmas.

Not: stenirse eklin oryantasyonu, 4. basamakta anlatlanlara ilave olarak, Section View Tool
yardmyla da yaplabilir. Kesme pozisyonu tanmlamalar bittikten sonra girilen komut penceresinde
modelin nereden kesildii dzlem ile belirtilir.
Oluacak kesit grn 3D grlebilir, dndrlp istenilen duruta braklabilir. Son halde baslan
Lock orientation ile ekrana bu oryantasyonda yerletirilir.

Arrow Segments = Kesit oklar
Bend Segments = Dnme pozisyonlar
Cut Segments = Kesme pozisyonlar
ekil 25
ekil 26
21

PROJE 18.4.2 :

Delikleri gstermek amal YC dorultusunda
(sayfann dey ekseninde) delik merkezinden
geen bir kesit grn karacaz.

model_1.prt isimli bir dosyanz an.

Top resmin zerinde sa tk(MB3) ile
Add Section View yntemini sein.

Kesme pozisyonu olarak ember merkezini
sein.

Mouse hareketiyle YC dorultusunu yakalaynca
sa tk(MB3) Lock Alignment sein, bylece
kesme dorultusunu kitlemi olacaksnz.

Cut = Bu butona basld zaman modelin kesilmi hali ekrana gelir.

Lock Orientation = Bu seenek ile Section View penceresinde kilitlenen grnt, teknik
resim sayfasna tanr.

ekil 27
ekil 28
ekil 29
22

Dier bir yntem olarak, Define Hinge Linea tklaynca gelen vektr oluturma
komutuyla YC dorultusu sylenebilir.

Kesite bak ynnn ekil 29deki olmasn salayn.(saa doru) Mouse grnn sana
doru ekip tklayarak sayfaya yerletirin.

Undo yapn ve nceki aamaya kadar batan gelin.

Section View Tool ikonuna basp oluacak kesit
grnn, modeli kesilmi ve kat grntde olacak
ekilde grn. Rotate ile inceleyip,istediiniz bir duruta
brakp Lock Orientationa basp kitleyin.Orta tkla(MB2)
bu ekrandan kp grnnz yerletirin.

ekil 30
ekil 31
ekil 32
23

Yeni bir kesit grn olarak da kademeli kesit alalm;

Yeni kesit iin komuta girip yine stteki delik merkezini verip XC dorultusunu sein.

Komut toolbarndan Add segmenti sein ve dier kesme noktas
olarak kanaln orta noktasn yakalayn.

Move segmente basp kesit izgisinin dnme segmetini sein. Kanaln
boyu zerinde orta noktaya tklayarak buradan gemesini salayn.

ekil 33
ekil 34
ekil 35
ekil 36
24
Move segmente tekrar basarak segment kaydrma operasyonundan kp, grn ekrana
yerletirin.

Dosyay save etmeden kapatn.

ekil 37
25
18.4.5 Half Seciton View

Grnler zerinden yarm bir blgenin kesitini oluturmada kullanlr. Dinamik olarak yaplr.
Insert / View / Half Section View ya da grn zerine MB3 ile ya da
drawing Layout toolbarndan Half Section View ikonu yardmyla kullanlr.

semek gerekir, bylece ana komut toolbar ekrana gelecektir

Arrow Segment = Kesit oku
Bend Segment = Dnme pozisyonu
Cut Segment = Kesme pozisyonu
Verilen kesme hatlarnn
yerini kaydrma
ekil 38
ekil 39
System-generated half section view = Yarm kesit
grn
26
Half SectionView kullanm u ekildedir;

1. Komutla giri yapldysa ana grnn seilmesi ve kesme pozisyonu(cut position) iin nokta
tanmlama..(ekil 40da ember merkezi)

2. Kesit izgisinin dn pozisyonu(bend position) iin nokta belirtme.

3. Kesme dorultusunu dinamik olarak yakalama, (rn.,XC) (ki bu ekilde mouse hareketiyle
dorultuyu kaybetmemek iin sa tk yapp Lock Alignment denebilir)
veya . vector constructor yardmyla belirtme. Ayrca paraya bak ynnn

gerekirse aksi yne evrilmesi. (ekil 42)

ekil 40
ekil 41
ekil 42
ekil 43
27
18.4.5 Revolved Section View

Grnler zerinden dndrlm kesit alma ilemi dinamik olarak yaplr. Kesit izgisindeki
segmentler aras 90den farkl olabilmektedir. Kesit grnts ise bu kesme hattnn 180ye
yatrlm hali olur.

Insert / View / Revolved Section View ya da grn zerine MB3 ile ya da
drawing layout toolbarndan Revolved Section View ikonu ile yaplr.

Revolved Section View ile kesit alrken u yol izlenir;

1. Komutla giri yapldysa ana grnn seilmesi
ve kesit segmentlerinin buluaca dnme noktas
(rotation point) ad verilen bir noktann belirtilmesi.
(Dairesel paralarda kullanm tercih edilen komutta
en uygun nokta, parann merkezi olur.)

Arrow Segment = Kesit oku
Step/Cut Segment = Kademe/ Kesme pozisyonu
Bend Segment = Dnme pozisyonu
Rotation Point = Dnme noktas
ekil 44
ekil 45
ekil 46
28

2. lk kesit segmenti iin Kesme pozisyonu belirtme.
(ekil 47de delik merkezi.)

3. kinci kesit segmenti iin Kesme pozisyonu belirtme.
(ekil 48de delik merkezi.)

4. Kesiti 180ye aarken hangi dorultuda oluturaca bilgisi.
(ekil 49da XC kullanlmtr.) Yine kesite bak yn asndan
ihtiya olursa ikonu ile tersine evrilmesi.

ekil 46
ekil 47
ekil 48
ekil 49
29
Not: Eer kesite dnme segmenti de koymak istenirse, 3. basamakta 2. kesme
pozisyonun tanmladktan sonra Add Segment ikonuna baslr. Belirtilen iki kesme segmentinden
istenilen tklanr ve yine dinamik olarak dnme segmentinin konumu gsterilir. Orta tula kesit
izgisini onaylarak ya da Place View ikonuna basarak
kesit resmi sayfaya yerletirilir.

Kesit grnn sayfaya yerletirmeden nce kesit segmentleri gerekirse Delete Segment ikonuna
basp segment seilerek silinebilir. Yeri deitirilmek istenirse Move Segment ikonun basp segment
seilir ve yeni yeri gsterilir. Kesit izgisinin dnme merkezi ise Move Rotation Point ile yeniden
belirtilebilir.

30
18.4.6 Folded Section View

Mevcut grnler zerinde belirtilen noktalar birletirmek suretiyle oluturulan kesit izgisiyle
almam kesit grnlerini oluturur.

Insert / View / Folded Section View ya da drawing layout toolbarndan Folded Section View
ikonu ile yaplr.

semek gerekir, bylece ana komut toolbar ekrana gelecektir.

Folded Section View ile kesit alrken u yol izlenir;

1. Komutla giri yapldysa ana grnn seilmesi ve hinge line(kesit dorultusu) belirtme.
Vektr oluturma mens bu aamada yardmc olacaktr.

2. Kesit izgisinin birbirine balayaca noktalar srasyla seilir. (ekil de 3 ember merkezi
seilmi.)

31

3. Nokta semeyi bitirdikten sonra orta tk(MB2) veya ikonu ile grn ekrana
yerletirme.

18.4.7 Unfolded Ponit to Point Section View

Mevcut grnler zerinde belirtilen noktalar birletirmek suretiyle oluturulan kesit izgisiyle,
verilen kesit dorultusunda, alm kesit grnleri oluturur.

Insert / View / Folded Section View ya da drawing layout toolbarndan Unfolded Ponit to Point
Section View ikonu ile yaplr.

semek gerekir, bylece ana komut toolbar ekrana gelecektir.

32
Folded Section View ile kesit alrken u yol izlenir;

1. Komutla giri yapldysa ana grnn seilmesi ve hinge line(kesit dorultusu) belirtme. Vektr
oluturma mens bu aamada yardmc olacaktr.

2. Kesit izgisinin birbirine balayaca noktalar srasyla seilir. (ekil de 4 ember merkezi
seilmi.)

3. Nokta semeyi bitirdikten sonra orta tk(MB2) veya ikonu ile grn ekrana
yerletirme.

33
18.4.8 Unfolded Ponit and Angle Section View

Mevcut grnler zerinde belirtilen noktalardan verilen a deeri ile geen segmentlerle oluan
kesit alm kesit grnleri oluturulur.

Insert / View / Folded Section View ya da drawing layout toolbarndan Unfolded Ponit to Angle
Section View ikonu ile yaplr.

Kesit u yolla oluturulur;

1. Komut penceresinde ilk adm olarak grlen parent view
(ana grn) seme.

2. Kesitin alma dorultusu olarak hinge line
(kesit dorultusu) gsterme.(Vector Constructor burada
yardmc olacaktr.)

3. Gerekirse penceredeki Reverse Vector butonu ile bak
ynn dndrme.

4. Applya basma.

Section Line Creation penceresi alacaktr.

5. Kesme noktas verip, o noktadaki kesit segmentinin
dorultusunu belirleyecek Angle(a) deerini girme
(yatay ynle yapt) ve enterlama.

6. Nokta ve alar belirledikten sonra OK ile grn
ekrana yerletirme.

34
18.4.9 Break-Out Section

Mevcut grnler zerinde belirlenen bir blgenin paradan karlmas eklinde elde edilen ksmi
kesittir. 3D montaj veya paralar zerinden alnabilen bir kesit almasdr. Grnn zerinde
yaratlr.

Insert / View / Break-Out Section View ya da drawing layout toolbarndan Break-Out Section
View ikonu ile yaplr.

5 1 3
2
4
1
2
3
4
5
Select View = Kesiti alnacak grnn seilmesi.
Indicate Base Point = Kesitin balayaca noktann seilmesi
Indicate Extrusion Vector = Kesit alma ynnn belirlenmesi
Select Curves = Kesme curvelerinin seilmesi (curveler kapal olmal)
Modify Boundary Points = Kesit alma curvelerinin getii noktalar deitirme
Kesiti yaratma(Create), sonradan deiiklik
yapma(Edit) ve kesiti grntden kaldrma (Delete)
komut ierisinden yaplmaktadr.
Kesit alma srasnda komut penceresindeki admlar(ekil )
soldan saa doru gerekli seimleri yaparak izlenilir.
35
Paradan karlacak ksmn kesiti, grn Expand edilerek izilir.(Grnn zerinde sa tk
yaparak(MB3)) Sonrasnda belirtilen base point den itibaren verilen ynde sprlerek oluacak
hacim paradan karlr. Bu ekilde parann kesilen ksmlar taranarak ksmi kesit grn ortaya
kar. Expand modundayken izim yaparken WCSin uygun oryantasyonda olduuna emin olmak
gerekir. Aksi halde WCSi dzenlemelidir. Bu moddan kmak iin yine sa tk Expand denmelidir.

1
1 2 3
4
36
18.4.10 Broken View

Mevcut grnler zerinden krdrlm kesit alma ilemi yaplr. Krlacak blgenin tayini kullanc
tarafndan belirlenir. lsel herhangi bir deiiklik yaanmaz.

Insert / View / Broken View ile ya da drawing layout toolbarndan Broken View ikonu
ile yaplr.

Krdrma Tipleri:

Add Break Region = Krdrma ilemi yaplacak blgenin oluturulmasn salar.

Replace Break Boundary = Krdrma snrlarn deitirir.

Move Boundary Point = Krdrma snrlarn getii noktalar tar.

Define Anchor Point = Krdrma sonucu ekranda kalacak ksm temsil eden nokta gsterilir.

Position Break Region = Krdrma blgesinin pozisyonunu deitirir.

Delete Break Region = Krdrma blgesini siler.

Curve Type = eitli krdrma tiplerini ierir.

37

Broken View alrken baz kstlamalar vardr. Kesit resmi kartlm ana grnler zerinde
krdrlm grnt karlamaz. Detay resmi kartlan grnler zerinde krdrlm grnt
karlamaz. Yine Unfolded ve Revolve komutlaryla kartlan kesit resimleri zerinde krdrlm
grnt karlamaz.

Broken View iin u prosedr izlenir;

1. Komuta girildikten sonra krdrlm kesit alnmak istenen grn erevesinden tklanarak
beliritilir.

2. Curve Type ksmndan krdrma sembol seilip ekil zerinden 2 nokta seerek blge tarifine
balanr.

3. Ekranda kalacak blgeyi sisteme tarif etmek amacyla, line ile tamamen kapal bir alan oluturacak
ekilde blge snrlamaya devam edilir. Bu ilem krdrma sembolnn u noktas yakalanarak son
bulur.

4. Komut penceresinden Applya baslr.

38
5. Ekranda kalmas istenen 2. blge iin de ayn tarif yntemi uygulanp Applya baslr.

6. Cancel ile pencere kapatldnda ekranda istenen blgeler ekil deki gibi grnecektir.

Broken View edit ilemleri:

Krdrlm grn elde ettikten sonra tekrar komuta girip grn erevesinden gsterilirse komut
penceresi iinde deiiklik yapmamza izin verecek ikonlar aktif hale gelir.

Add Break Region: Tek bir blge yaratlmsa ikinci b,r tane tanmlamak iin bu seenek
kullanlmaldr.

Replace Break Boundary: Grn zerinde daha nceden belirlenen krdrma snrlar bu
ilem ile deitirilebilir.Yeni bir blge tanmlamak istenilen krdrlm blge seilip batan snrlar
tayin edilir ve komuttan klnca grn otomatik olarak update olur.

Move Boundary Point = Krdrma snrlarn getii noktalar edit etmek iin kullanlr. Move
Boundary Point seilir ve resimde grld gibi oluan noktalar tanr.
(ekil )

Define Anchor Point: Krdrma noktasn belirten noktay yeniden tanmlamak iin kullanlr.
Krdrlan blge seilir ve nokta deitirilir.

2
2 3 4
1
1
3
4
5 6
39
Position Break Region: Krdrma ilemi sonrasnda oluan grnler iin yeni pozisyon
belirlemede kullanlr. Preview and Poistion seenei alarak drag yntemi ile grnlerin yeni
yerlerini ayarlayabiliriz. Ekranda seilen blge istenilen yere braklarak kaydrlm olur. Bunun
dnda grnler aras olmas gereken mesafeyi de verebiliriz.

Delete Break Region: Krdrma blgesini silerek, grnn ilk haline geri dnmesi salanr.

18.4.11 View Boundary

Grnlerin default llerde gelen ereveleri eitli metodlarla deitirilir.
Insert / View / View Boundary ile ya da Drawing Layout toolbarndan View Boundary komutu
ikonu ile yaplr.

6
5
40
Break Line / Detail = Grn erevesi kullanc tarafndan belirlenen izgilerden oluur.

Manual Rectangle = Dinamik olarak elle alan dikdrtgensel alan grn erevesi olarak kabul
edilir.

Automatic Rectangle = erevenin ilk gelen default boyudur.

Bound by Objects = erevenin snrlar grn zerinde tanmlanan noktalar veya grn
kenarlarnn seimi ile salanabilir.

PROJE 18.4.3 :

Grn zerinde eitli ereve uygulamalar yapalm.

model_1.prt isimli dosyanz an.

InsertSheet ile bir A3 sayfas ekleyelim.

Sheet zerinde sa tk ile Add Base View deyip Right view ekleyin.

Yeni ereveyi oluturacak erileri izelim.

InsertSketch ile kardmz grn seip izime balayalm. ekil deki gibi bir kesit
oluturun. Sketchden kn.

41
Grnn erevesi zerinde sa tkta View Boudaryyi seip Break Line/Detail tipini
sein. Sketch izgilerini gsterelim. OK deyip komuttan kn.

Paradan bir Top view karn.

erevesine sa tk View Boundaryyi seip, Manual Rectangle iaretleyin. Grnn
zerinde tklayp srkleyerek bir dikdrtgen snrlama yapn.

42
ereveyi orijinal hale geri getirmeye alalm.

Grnn yeni erevesinde sa tkla yine View Boundaryye girip Automatic Rectangle
sein. OK deyip komuttan kn.

Bu sefer ayn grnte yine komuta girip Bound by Objects seeneini sein. Delik
kenarlarn ve kanaln kenarnn orta noktasn seenekler yardmyla gsterin.

18.5 llendirme (Dimesions)

Modeling uygulamasnda Sketchde yaplan llendirmeye benzemeyen fakat daha kapsaml bir
almadr. Dimension Toolbar tamamen llendirmeyle ilgili komutlarn ksa yollarn ierir.
Mende ise bu komutlar Insert ksmnda Dimensionn altndadr. Ana olarak 3 ksma ayrlabilirler;
iki obje(nokta,kenar) aras eitli ller, oklu obje seimi ile yaplan, bir noktaya gre veya verilen
noktalar aras yatay/dey seri l karma ve belirlenen 0 noktasna gre verilen objelerin
mesafelerinin karlmas. Bu eitler mende seperatrle, toolbarda da balklar altnda toplanarak
ayrlmlardr.

43

Snap pointler yardmyla ekranda istenilen objeler seilebilir.

llendirme mens aadaki gibidir.

Inferred Dimensions: llendirme komutlar iinde en
akll llendirme komutu olarak kullanlr. Yatay ya da dikey
herhangi bir line seildii zaman yatay ,dikey ve paralel l
karlabilirken, birden fazla line seildii zaman asal lleri
karlr. Bunun dnda ap ve yarap lleri karabilme yetenei
de vardr. ekil de bu seenekle karlm lleri grmektesiniz.

Horizontal Dimensions: Seilen iki nokta arasnda yatay
l kartmak iin kullanlr. Kontrol noktas, kesiim noktas ya da
yay merkezi gibi noktalar seilebilir. Nokta yerine objenin kendisi
seildii zaman karlkl u noktalar arasndaki yatay mesafe l
olarak kartlr.

Vertical Dimensions: Seilen iki nokta arasnda dikey l
kartmak iin kullanlr. Kontrol noktas, kesiim noktas ya da yay
merkezi gibi noktalar seilebilir. Nokta yerine objenin kendisi
seildii zaman karlkl u noktalar arasndaki dikey mesafe l
olarak kartlr.

Parallel Dimensions: Seilen iki nokta arasnda paralel l
kartmak iin kullanlr. Kontrol noktas, kesiim noktas ya da yay
merkezi gibi noktalar seilebilir.

Tolerans
ekleme
l
hassasiyeti
Yaz
ekleme
l ile ilgili ok,
izgi, yaz
vs.ayarlar
Default hale geri dn (Reset)
44

Perpendicular Dimensions: Seilen iki nokta arasnda dik
l kartmak iin kullanlr. Kontrol noktas, kesiim noktas ya da
yay merkezi gibi noktalar seilebilir.

Chamfer Dimension: Geometriler zerinde yaplan
pahlarn llendirilmesi iin kullanlr. Sadece as 45 derece olan
pahlar llendirilebilir.

Angular Dimensions: Paralel olmayan birden fazla obje
arasndaki mevcut olan ay llendirmek iin kullanlr.

Cylindrical Dimensions: Silindirik geometriler zerinden
dz kenarlar ya da direkt olarak yzeylerini seip mevcut ap
deerini llendirmek iin kullanlr. Nokta yakalama
seeneklerinden yararlanabilinir. Ayrca ap (DIA) sembol otomatik
olarak lye yerleecektir.

Hole Dimensions: Dairesel geometriler zerinden ap
ls kartmak iin kullanlr. Tek bir ok ile yerleen ldr ve
ap sembol otomatik olarak gelir.

Diameter Dimensions = Daire veya yay zerinden ap
ls kartmak iin kullanlr. Karlkl olarak yerleen iki ok ile
yaratlan ldr ve ap sembol otomatik olarak gelir. Oklar daire
veya yay zerinde iten yada dtan yerleebilir.

Radius Dimension: Daire veya yay zerinden yar ap
ls kartmak iin kullanlr. l kk bir ok ile yerletirilir.
Yarap sembol otomatik olarak gelicektir. Erilik yarap
llendirme ileminde SHIFT ile mouse srklenirse erinin farkl
noktalarndaki yarap deerleri de llebilir.

45
Radius to Center: Daire veya yay zerinden yar ap ls
kartmak iin kullanlr. l kk bir ok ile yay merkezine
yerleir. ap sembol otomatik olarak gelicektir.

Folded Radius: llendirmek istenilen yay merkezi teknik
resim zerinde ok uzak bir noktada kalyorsa, l okunun
krdrlarak yerleimi salanabilir.

Thickness Dimensions: ki adet curve arasndaki (erileri
de kapsar) mesafeyi llendirmek iin kullanlr. lk seilen curve
zerindeki nokta , ikinci seilen curve zerinde kesitirilir ve
normalleri dorultusundaki mesafesi llendirilir.

Arc Length Dimensions: evre uzunluunu
llendirmek iin kullanlr.

Horizontal Chain Dimensions: Yatay dorultuda u uca
yerleen birden fazla l kartmak iin kullanlr.Remove Last
seenei ile de en son eklenen yatay l ekleme aamasnda
silinebilir.

ikonu ile Dimension Style penceresine girip Dimension
sekmesinden deeri girii yaplp, nokta seimine
balanrsa, birbirini izleyen yatay ller arasna dik dorultuda
mesafe verilmi olunur.

46

Vertical Chain Dimensions: Dikey dorultuda baz alnan
bir izgiye gre u uca yerleen birden fazla ly kartmak iin
kullanlr. Remove Last seenei ile de en son eklenen dikey l
ekleme aamasnda silinebilir.

ikonu ile Dimension Style penceresine girip
Dimension sekmesinden deeri girii yaplp,
nokta seimine balanrsa, birbirini izleyen dikey ller
arasna yatay dorultuda mesafe verilmi olunur.

47
MONTAJ (ASSEMBLY)

GR

Bir CAD sistemi kullanlarak rn tasarlanrken assemblies modlne mutlaka gerek duyulmaktadr.
Bu modl yardmyla ayr ayr oluturulmu paralar bir araya getirilerek birbirleriyle
ilikilendirilirler. Bu sayede birbirlerine monte edilen paralardan nihai rne ulalmakta ve gerekli
kontroller yaplabilmektedir.

Genel olarak montaj yaplrken uygulanan 2 farkl yaklam vardr. Bunlardan biri ok paral
assembly, dieri ise grsel assemblydir.

ok paral assembly: Bu yaklamda tm para verileri assembly dosyasna kopyalanr. Bu metot
aadaki dezavantajlar da yannda getirir.

Mevcut assembly paralar ile orijinal paralar arasnda ba kurulmaz.
Assemblyi meydana getiren tm paralar bellekte tutulduundan daha fazla bellek kullanlr
ve sistem performansnda belli bir d gerekleir.

Grsel assembly: Bu yaklamn avantaj assemblyi meydana getirecek paralar arasnda ba
kurulmasdr. Paralar kopyalamak yerine bu paralar arasnda ba kurmak (link) bize u avantajlar
salayacaktr.

Bellek ihtiyac daha dk olacaktr.
Assemblyi oluturan paralardaki herhangi bir deiiklik assemblyde otomatik olarak
gncellenecektir.
Assembly bileenleri arasnda blgesel ilikiler tanmlanabilir.
Dier uygulamalarn (drafting, manufacturing vb.) ana verileri, zerinde herhangi bir
deiiklie gitmeden kullanlabilir.
Geometrik verinin tek bir kopyas olduu iin bu veri zerindeki herhangi bir edit ilemi bu
paray esas alan tm assemblylere yansyacaktr.

48
BAST ASSEMBLY TERMLER

Assembly (Montaj): Paralarn ve subassemblylerin bir araya gelerek btn oluturmasdr. Ayn
zamanda bileenleri de bnyesinde barndran bir para dosyasdr. Dier uygulamalardaki gibi
uzants .prtdir.
Subassembly (Alt Montaj): assemblynin altnda bir bileen gibi grnp ve ayn zamanda kendi
altna da birok bileen alan, ana paray oluturan alt montaj gruplardr.

Montaj
Altmontaj ve 2 Bileen
Altmontaj Altnda 3 Bileen

Component Objects (Bileen Obje): Ana ve alt assembly gruplarn oluturan paralarn hangi
paralarla balantl olduunu iaret eder. Dosya ismi, katman, font, genilik ve paralarn
montajland yerler, vb. bilgilerin kaydn tutar.

Montaj 3 Bileen Obje iermektedir
Altmontaj 3 Bileen Obje iermektedir
49
Component Part (Bileen Para): Assembly sonucunda oluacak nihai paray oluturan ana
bileenlere verilen isimdir.

Montaj

Altmontaj Montajn Bileen Objesidir

Altmontajda Her Bir Bileen Obje Bir Bileen Paray aret Eder

ASSEMBLYNN ER

Assembly modeli tasarlanrken izlenecek 2 ana metot vardr. Bunlar:

Top-Down Modeling (Yukardan-Aaya Modelleme)
Bottom-Up Modeling (Aadan-Yukarya Modelleme)

Top-Down Modeling: Bu modellemede, montaj oluturacak paralar ayn alma dosyasnda
modellenir. sminden de anlalaca gibi oluacak montaj hiyerarik bir dzen olarak dnlrse,
yukardan aaya doru alt montaj ve dier bileenleri yaratarak oluturulur. Ayn dosya zerinde
yaratlan paralarn daha sonra teker teker isim verilerek kendi dosyalar yaratlabilir.

Bottom-Up Modeling: Bu modellemede ise top-downdakinin aksine ana paray oluturacak
paralar farkl alma dosyalarnda yaratlr ve daha sonra yeni bir dosya alarak bu dosya zerinde
daha nceden oluturduumuz para dosyalar tek tek arlarak montajlama yaplr. Tavsiye edilen
metotta budur.

50
LOAD OPTONS

File Options Assembly Load Options

File mensnden yukardaki yol izlenerek load options mensne ulalabilir. Bu opsiyon zelikle
geni assembly paralarnda sisteme eitli avantajlar salar. Bu avantajlar:
Hangi parann nereden yklenecei belirlenip belli bir snrlama getirilebilir. Bylelikle
bileenlerin tamam ya da istenilen ksm grntlenerek sistemin bellek ihtiyac aaya
ekilebilir.
Alacak bileen dosyasnn hangi dizinde aranaca ve hangi srayla dizinlerin aranaca
belirtilebilir.
Herhangi bir bileenin ya da hibir bileenin yklenmemesi salanabilir. Sadece assembly
paras yklenir, bileenler yklenmez veya grntlenmez.
Load opsiyonu ana assembly parasn herhangi bir ekilde etkilemez sadece assembly ile
birlikte gelen bileen paralar zerinde etkili olur.

As saved: Paray kaydedilen yerden ykler.
From folder: Paray assemblynin ykl olduu dizin
iersinden ykler.
From search folder: User-defined arama dizinlerini
kullanr.

Yklenecek bileenlerin seilmesi ve bileenlerin
filtrelenmesi ilemlerine olanak tanr. All component
seenei, assembly dosyas aldnda tm assembly
bileenlerinin tamamyla yklenmesini salar.

Referans setlerinin ve aranacak dizinlerin tanmlanmasnda
kullanlr.

51
ASSEMBLY NAVGATOR

Assembly navigator, zerinde allan assembly yapsn grafiksel bir dizen olarak gsteren bir
aratr. Mevcut montajn yapsn gstermesinin yan sra montaj bileenlerin seilmesi ve basit montaj
ilemleri de buradan gerekletirilebilir. Assembly navigatorda para isimleri banda paralarn o anki
durumlarn simgeleyen ikonlar bulunur. Bu ikonlar:

Bir parann solunda (+) veya (-) iareti varsa
bu para altnda paraya bal alt dizinler veya
birden fazla para olduunu gsterir. (+)
dizinlerin ak olduunu (-) ise kapal
olduunu simgeler.
Krmz iaretli bir kutunun olmas bu parann
ak ve alma ortamnda olduunu gsterir.
Kutunun zerindeki iaretin gri olmas
parann ak fakat blank ortamnda olduunu
gsterir. Kutunun iinin bo olmas ise
parann kapatlm olduunu gsterir.
Parann yannda kp sembolnn olmas bu
parann bir bileen olduunu, ufak kplerden
olumu bir bileen olmas bu parann bir
montaj ya da alt montaj olduunu gsterir.

Assembly navigatorda para ismi zerinde sa tua baslmas durumunda alan pencereden assembly
ksa yollarna ulalabilmektedir. Bu ksa menyle seilen parann ama, kapama, blanke atma, aktif
yapma, alma ortamndan kaldrma, bal olduu alt ve st montajlar grntleme vb. ilemleri
yaplabilmektedir.

52
REFERENCE SET OLUTURMA

Referans setleri, sadece zerinde allan parann aktif hale gelerek sistem yknn azalmasn
salar. Genelde karmak yapl paralar daha basit hale getirerek zerinde rahat allmasn
salamakta kullanlrlar. Montaj iinden bir para alrken, parann tamamn deil referans setlerle
belirlenen ksmn amak mmkndr. Bu ayar; File Load Options blmnden yaplmaktadr.
Montaj dosyas iindeki bir bileene referans set atanmak istendiinde u yol izlenir:

Assembly navigatorda referans set atanacak paraya ift tklanr
ya da bu para zerinde sa tua baslarak make work part
seilir. Bylece montaj iindeki bileen aktif hale gelerek
alma paras olur. Referans set atamadan nce bu ilem
mutlaka yaplmaldr.
Format Reference Setden reference sets penceresi alr.

Set as current: Seilen referans setini aktifletirir.
Add object: Referans setine obje ekler.
Remove object: Referans setinden obje kartr.
Edit object: Var olan objeleri edit eder.
Create: Yeni referans seti oluturur.

Referans set penceresinde create komutuna baslr.
Gelen pencerede oluturulacak referans setin ad girilir. (r; Datumsuz)
Parann referans sette olmas istenen blmleri seilir ve orta tula ilem onaylanr.

Datumsuz isimli referans seti oluturulmutur. Referans setler
arasnda gei yapmak iin referans set penceresindeki set as
current komutu kullanlabilecei gibi Assembly navigatorda para
stne sa tklayp gelen pencereden replace reference set
komutuda kullanlabilir.

53
ADD COMPONENT

Add existing component (varolan bileeni ekleme) komutu, daha nceden cad ortamnda oluturulmu
ve montajda kullanlacak paralar montaj ekranna arr. Bu komut assemblies toolbarnda
bulunduu gibi aadaki yolla da bu komuta ulalabilir:
Assemblies Components Add Component
Komuta girildiinde aadaki pencere ekrana gelir.

Daha nce bir montaj ilemi iin arlm ve yklenmi
paray arr.
Montaj dosyasna arlan parann ismidir.
Montaj dosyasna arlacak dosyay, bulunduu
klasrden seer.
Positioning: arlan parann yerleecei konumu
belirler. Absolute; arlan paray 3 eksende verilen
koordinatlara gre yerletirir. Mate; arlan paray montaj
ortamna daha nceden arlan bir parayla ilikilendirerek
yerletirir. Reposition; paray absolutedaki gibi 3 eksende
verilen koordinatlara gre yerletirir ayrca para montaj
ortamna geldii anda reposition komutunu aar. Bylece
para kullancnn belirledii eksenlerde yerletirilir.
Multiple Add: Montaj ortamna ayn paradan birden
fazla arlaca zaman bu seenek iaretlenir.
Name: Montaj ortamna arlan parann addr.
Reference Set: Montaj ortamna arlan dosyaya daha
nceden atanm olan referans setlerini gsterir. Model
seeneinde sadece para arlr. Entire part seeneinde
para tm bileenleriyle beraber arlr. Empty seeneinde hibir ey arlmaz.

Layer Options: arlan parann layer ayarlarn dzenleyen seenektir.

54
Add existing penceresi component preview penceresiyle beraber gelmektedir.
Bu pencerede montaj ortamna arlacak parann model grnts yer
almaktadr. Add existing part penceresinde referans set olarak model
girildiinde para yandaki grntsyle gelmektedir.

Referans set entire part olarak deitirilirse para zerindeki tm datumlar,
curveler, sketchler ve yzeylerle beraber gelmektedir.

Point Constructor
Add existing part penceresinde ok butonuna basldnda point constructor penceresi alr. Bu pencere
montaj dosyasna arlan parann yerletirilmesini salar.

arlan parann WCSini geometrik ekillerden referans
alarak yerletiren komutlardr.

Objenin seilmesi iin verilen bir uyardr. Obje seildiinde
soldaki krmz yldz iareti, yeil tik iaretine dnr.

arlan parann WCSini, montaj penceresinin WCSini
0,0,0 noktas kabul ederek, belirtilen koordinatlara
yerletirir.

Point constructor penceresinde, arlan bileenin nasl
yerletirilecei karar verildikten sonra ok butonuna baslarak
ilem onaylanr. Bileenin 0 noktas (WCSi) istenilen
noktaya yerlemi olur.

55
UYARI: Add existing component komutunu kullanrken, bileen armadan nce Set to
WCS ikonuyla grntnn tam karnza alnmasnda fayda vardr.

REPOSTON

Reposition komutu montaj ekranna arlan parann montajn kolaylatrmak iin yeniden
konumlandrlmasn salar. Bu komuta assemblies toolbarndan ulalabilecei gibi aadaki yollada
ulalabilir;
Assemblies Components Reposition Component
Komuta girildiinde yandaki class selection mens alr. Burada yeniden
konumlandrlacak bileen seilir. Ok butonu aktifleir. Orta tula yada ok tuuna
basarak ilem onaylandnda aada da grlen Reposition Component penceresi alr.

Seilen bileenin konumunu belirli
parametrelere bal olarak deitiren
komutlardr.
Bileenin konumunu deitirir
Bileen zerindeki WCSin konumunu
deitirir.
WCSin tm eksenlerde o anki
koordinatdr.
Bileenin ilerleme miktardr.
Bileenin ilerleme yn ve
dorultusunu belirler.
Hareketin akc (fine) ya da kesikli
(coarse) olmasn ayarlar.
Bileenin hareketi esnasnda dier
bileenlerle arpp arpmadn
kontrol eder.

56
Trasnform komutlar;

Point To Point: Bileen zerinde seilen bir noktay baka bir noktaya sevk eder.
Translate: Katy pozisyonu deitirmeden verilen X,Y,Z, koordinatlarna tar.
Rotate About A Point: Katy bir nokta etrafnda dndrr.
Rotate About A Line: Katy bir izgi etrafnda dndrr.
Reposition: Katy pozisyonunu deitirerek tar.
Rotate Between Axes: Katy verilen eksenler arasnda dndrr.
Rotate Between Points: Katy verilen noktalar arasnda dndrr.

Reposition ilemi Reposition Component penceresindeki komutlardan yaplaca gibi, u yoldan da
yaplabilir:

Reposition komutuna tklanr. Ekrana yandaki pencere gelir.
Konumu deitirilecek para seilir. Bu durumda ok butonu aktifleecektir.

Orta tula ilem onaylandnda ya da ok tuuna basldnda ekrana
Reposition Component penceresi ve paray X,Y,Z eksenlerinde
hareket ettirebileceimiz ya da bu eksenler etrafnda
dndrebileceimiz bir koordinat ekseni kar.

Mouseun sol tuu yardmyla X,Y ya da Z ekseninin ucundaki yeil
oklardan tutulursa; para tutulan okun ait olduu eksene paralel
dorultuda hareket ettirilebilir.

Mouseun sol tuu yardmyla X,Y,Z eksenleri arasndaki yeil
toplardan biri yakalanrsa; para tutulan topun ait olmad eksenin
(rnein; X-Y eksenlerinin snrlad dzlemdeki yeil top tutulursa
para Z ekseni etrafnda dnme hareketi yapabilir.) etrafnda
dndrlebilir.

57
MATNG CONDTONS

Mating komutu, zerinde allan montaj bileenlerinin kendi aralarnda ilikilendirilmelerini salar.
Aralarnda ilikilendirilen bileenlerin serbestlik dereceleri azaltlm olur. Ksaca bileenler
birbirlerine mating komutuyla monte edilir. rnein iki para arasnda bir teetlik atanmsa,
paralardan birinin yeri deitirildiinde dier para da bundan etkilenir ve paralar teetlii
koruyacak ekilde beraber hareket ederler. Bu komuta assemblies toolbarndan ulalabilecei gibi
aadaki yolla da ulalabilir;
Assemblies Components Mate Component
Mating komutunda en ok karlalan kavram serbestlik derecesidir. Serbestlik derecesi bir parann
hareket edebilecei dorusal ve dairesel ynleri gsterir. Montaj dosyasnda paralar arasna mating
zellii verildike paralarn serbestlik dereceleri azalr.

Mating Conditions Penceresi
Montaj bileenlerine atanan mating
zelliklerinin listelendii blmdr.
Bileenleri ilikilendirirken kullanlan mating
komutlardr.
Mating type ksmnda center komutu
seildiinde aktifleir ve seilen yzeyin ka
yzeye gre merkezleneceini gsterir.
Yzey seim basamaklardr.
Seim ilemini filtreler. Bylece kat, yzey,
kenar, gibi blmlerin seimi kolaylar.
Verilen ilikiler sonucu seilen para hareket
ettirilerek, serbestlik derecesi grlebilir.

Mating Tipleri

Dorusal Serbestlik Derecesi Dairesel Serbestlik Derecesi

58
Mating komutu altnda 8 tip zellik bulunur. Her bir zellik montaj edilecek paralar arasnda farkl
ilikiler kurulmasn salar. Bu zellikler;

Mate: Yaptrma ilemidir. Birbiriyle temas eden (pen) iki yzeyi
ilikilendirirken kullanlr.
Angle: A verme ilemidir. Aralarnda belli bir a olan yzeyleri ilikilendirir.
Align: Hizalama ilemidir. Seilen iki yzeyi ayn hizaya getirir.
Parallel: Seilen iki yzeyi birbirlerine paralel hale getirir.
Perpendicular: Seilen iki yzeyi birbirlerine dik olacak konuma getirir.
Center: Merkezleme ilemidir. Silindirik ve dzlemsel yzeylerin birbirlerine
gre merkezlenmesini salar.
Distance: ki yzey arasna mesafe verir.
Tangent: Seilen iki yzeyin birbirine tanjant (teetsel) olmalarn salar.

UYGULAMA

Bu uygulamada mating zelliklerinin rnek bir tel zmba montajnda kullanlmas gsterilecektir. Bu
montaj; ALT_GRUP_MONTAJ, ARA_GRUP_MONTAJ ve ST_GRUP_MONTAJ olmak zere 3
aamada yaplacaktr. Montajda kullanlacak bileenler unlardr:

zimba-alt-plastik.prt zimba-ust-plastik.prt alt-plastik-alt-metal.prt

59

ic-metal-alt.prt ic-metal-ara.prt ic-metal-ust.prt

itici-merkez-pim.prt pim.prt tel-itici-metal.prt

tel-itici-plastik.prt tel-kivirici.prt

Alt_Grup_Montaj

Alt-grup montajnda; zimba-alt-plastik, alt-plastik-alt-metal ve tel-kivirici bileenleri birbirleriyle
ilikilendirilecektir. Bu ilemde mate, allign, paralel ve center zellikleri kullanlacaktr.
Add existing component komutuyla zimba-alt-plastik paras montaj ekranna arlr. Bu
penceredeki ayarlarn; model, absolute ve original eklinde olmalarna dikkat edilmelidir. Ok
butonuyla ilem onaylanr.
Gelen point constructor penceresinde nce reset butonuna baslarak base point deerlerinin
0,0,0 olmas salanr. Ardndan ok butonuna baslr. Para orijin noktasna yerleir.
60
1
2
1
2
3
4
Yine add existing component komutuyla alt-plastik-alt-metal paras ayn ekrana arlr.
Burada da ayarlarn model, absolute, original olmasna dikkat edilmelidir. Ok butonuna
baslr.
Point constructor penceresi geldiinde mouseu montaj
penceresinin geliigzel bir yerine (alt-plastik parasnn
altnda bir yer olmas daha avantajldr) getirip sol tua
baslr. arlan 2. para iaretlenen noktaya
yerleecektir.

Reposition komutu kullanlarak metal parann konumu
deitirilir. Bu sayede mating zelliklerinin kullanm
kolaylam olur.

Mate component komutuna baslr.
Ekrana mating conditions penceresi
gelir. Burada mating type
zelliklerinden paralel iaretlenir.
lk olarak alt-metal parasnn yan
yzeylerinden birisi daha sonra
parann oturaca boluun yan
yzeylerinden birisi seilerek ok
butonuna baslr. Serbestlik derecesinden de anlalaca gibi artk bu yzeyler birbirleriyle a
yapamazlar.

Mating conditions penceresinde
center zellii iaretlenir, center
objects seenei 2 to 2 yaplr. Daha
sonra ekilde gsterilen numaral
yzeyler, numara sralarna gre
seilir. Ok tuuna baslarak ilem
onaylanr.

61
1
2
1
2
1
2
Mating conditions penceresinde allign
zellii iaretlenir. nce alt-metal
parasnn dz yzeyi, ardndan alt-
plastik parasnn alt yzeyi seilir.
Ok tuuyla ilem onaylanr.

Mating conditions penceresinde mate
zellii iaretlenir. nce alt metal
parasnn ardndan alt plastik
parasnn birbirine temas edecek
yzeyleri seilir. Ok butonuyla ilem
onaylanr.

Add existing component komutuyla tel-kivirici
paras ayn ekrana arlr. Burada da ayarlarn
model, absolute, original olmasna dikkat
edilmelidir. Ok butonuna baslr.
Reposition komutuyla yeni arlan parann
konumu ilikilendirilecei paraya gre ayarlanr.

Mating conditions penceresinde center
zellii iaretlenir. nce tel-kivirici
parasndaki delik ardndan alt bu deliin
oturaca silindir d yzeyi seilir. Ok
tuuyla ilem onaylanr.

62
1
2
1
2
1
2 3
Mating conditions penceresinde paralel
zellii iaretlenir. nce tel-kiviricinin
herhangi bir kenar ardndan bu
parann alt plastikte oturaca yuvann
ilk seilen kenara paralel bir kenar
seilir. Ok tuuyla ilem onaylanr.

Son olarak ayn pencerede mate zellii
iaretlenir. nce tel kiviricinin alt
yzeyi ardndan oturaca yzeyin st
yzeyi seilir. Ok tuuyla ilem
onaylanr.

Alt_Grup_Montaj ilemi bu aamada tamamlanmtr. Bir sonraki adm Ara_Grup_Montaj ileminin
yaplmasdr.

Ara_Grup_Montaj

Alt grup montajnda: ic-metal-alt, ic-metal-ara, ic-metal-ust, itici-merkez-pim, pim ve tel-itici-plastik
paralar kullanlacaktr. Bu ilemde: mate, center, paralel, distance ve tangent zellikleri
kullanlmaktadr.
Add existing component komutuyla ic-metal-alt ve pim paralar ekrana arlr. Pim paras
reposition komutuyla yeniden konumlandrlr.
Mating conditions penceresinde
center zellii seilir. Center
objects seeneinin 1 to 2
olmasna dikkat edilmelidir. nce
mil d yzeyi sonra srasyla ic-
alt-metaldeki delikler seilir. Ok
tuuyla ilem onaylanr.

63
1
2
3
4
1
2
3
1 2

Bir kez daha center zellii seilir. Center
objects seenei 2 to 2 yaplr. nce milin bir
yan yzeyi ve ic-metal-alt parasnn seilen
yzeye yakn yan yzeyi daha sonra milin
dier yan yzeyi ve ona yakn ic-metal-alt
parasnn yan yzeyi srasyla seilir. Ok
tuuna baslarak ilem onaylanr. Bu sayede
milin paraya dnda kalan ksmlarnn eit
olmalar salanr.

Add existing component komutuyla itici-merkez-pim paras montaj ekranna arlr.
Reposition komutuyla bileen uygun pozisyona getirilir.

zellii seilir. Center objects 1 to 2
yaplr. nce milin d yzeyi sonra
milin oturaca 2 yuvann i yzeyleri

Ayn pencerede mate zellii seilir. nce itici-
merkez-pimindeki 1 nolu yzey ardndan ic-metal-alt
parasndaki 2 nolu yzey seilir. Ok tuuyla ilem
tamamlanr.

Add existing component komutuyla tel-itici-plastik paras montaj ekranna arlr.
Reposition komutuyla para montaj iin uygun bir pozisyona getirilir.

64
1
2
4
1
2
1
3
2
1
2
3
4

Mating conditions penceresinde center zellii
seilir. Center objects 2 to 2 yaplr. Srasyla
1,2,3 ve 4 numaral yzeyler seilir. Ok tuuyla
ilem onaylanr.

Ayn pencerede mate zellii seilir. nce
plastik parann alt yzeyi ardndan ic-metal-
alt parasnn i taban yzeyi seilir. Ok
butonuna baslarak ilem onaylanr.

Add existing component komutuyla ic-metal-
ust paras montaj ekranna arlr. Reposition komutuyla uygun konuma getirilir.

zellii seilir. Center objects 2 to 1 yaplr.
Srasyla ic-metal-ust paralasnn mile
oturaca yzeylerden biri, milin d yzeyi
ve ic-metal-ust parasnn mile oturan dier
yzeyi seilir. Ok tuuna baslarak ilem
onaylanr.

Tekrar center zellii seilir. Center objects 2 to 2
yaplr. Srasyla 1,2,3 ve 4 yzeyleri seilir. Ok
tuuna baslarak ilem onaylanr.

65
1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
1
2
Add existing component komutuyla ic-metal-ara paras montaj ekranna arlr. Reposition
komutuyla uygun konuma getirilir.

zellii seilir. Center objects 2 to 2 yaplr.
Srasyla 1,2,3 ve 4 yzeyleri seilir. Ok

Tekrar center zellii seilir. Center objects
2 to 2 yaplr. Srasyla 1,2,3 ve 4 yzeyleri
seilir. Ok tuuna baslarak ilem onaylanr.

Mating conditions penceresinde tangent
zellii seilir. nce ic-metal-ara parasnn
gsterilen silindirik yzeyi ardndan ic-metal-
alt parasnn gsterilen dzlemsel yzeyi

Mating conditions penceresinde mate zellii
seilir. Filter ksm any yaplr. nce ic-metal-
ara parasnn gsterilen kenar ardndan tel-
itici-plastik parasnn gsterilen yzeyi seilir.

Ara_Grup_Montaj ilemi bu aamada tamamlanmtr. Bir sonraki adm Ust_Grup_Montaj ileminin
yaplmasdr.

66
1
2
3
4
1 2
1
2
Ust_Grup_Montaj
Ust grup montajnda: zimba-ust-plastik ve tel-itici-metal paralar kullanlacaktr. Bu ilemde: mate,
paralel ve allign zellikleri kullanlmaktadr.

Add existing component komutuyla zimba-ust-plastik ve tel-itici-metal paralar ekrana
arlr. Pim paras reposition komutuyla yeniden konumlandrlr.

Mating conditions penceresinde center zellii
seilir. Srasyla 1,2,3 ve 4 nolu yzeyler seilir.

Mating conditions penceresinde allign zellii
seilir. Srasyla gsterilen 2 yzey seilir. Ok
butonuna basarak ilem onaylanr.

Mating conditions penceresinde mate zellii seilir.
Srasyla gsterilen 2 yzey seilir. Ok tuuna
basarak ilem onaylanr.

Bu aamada ust_grup_montaj ilemi tamamlanmtr. Montajlar yaplan 3 alt grup aadaki gibidir.

67
1 2
3
4
1
2
3

ALT_GRUP_MONTAJ ARA_GRUP_MONTAJ ST_GRUP_MONTAJ

Bir sonraki admda bu 3 alt grubun montaj yaplarak asl montaj ilemi tamamlanacaktr.

ZIMBA_MONTAJ

Add existing component komutuyla alt_grup_montaj dosyas ve ara_grup_montaj dosyalar
montaj ekranna arlr. Gerekli konumlandrma ilemi reposition komutuyla yaplr.

Center zellii kullanlarak srasyla 1, 2,
3 ve 4 nolu yzeyler seilir. Center
objectsin 2 to 2 ye getirilmesi
unutulmamaldr. Ok tuuna baslarak
ilem onaylanr.

Tekrar center zellii seilir. Center
objects 1 to 2ye getirilir. Srasyla
numaral iaretli yzeyler seilir. Ok

68
1
2
3
4
1
2
1
2
3
Add existing component komutuyla ust_grup_montaj dosyas montaj ekranna arlr.
Gerekli konumlandrma ilemi reposition komutuyla yaplr.

Center zellii kullanlarak srasyla 1, 2,
3 ve 4 nolu yzeyler seilir. Center
objectsin 2 to 2 ye getirilmesi
unutulmamaldr. Ok tuuna baslarak
ilem onaylanr.

Mate zellii seilir. Fitler ksm anye
getirilir. nce tel iticinin bir kenar ardndan
ic-metal-ust parasnn i tavan yzeyi

Son olarak tekrar center zellii seilir.
Center objects 2 to 1e getirilir. Srasyla
numaral yzeyler seilir. Ok tuuyla
ilem onaylanr.

Bu aamada ZIMBA_MONTAJ ilemi tamamlanm bulunmaktadr. Montaj dosyamzn son hali
aada grld gibidir.
69

ASSEMBLYDE PATLATMA (EXPLODED VIEWS)

Montaj dosyasnda patlatma ilemi yaplarak montaj bileenleri birbirlerinden ayrlr. Bu ilemde daha
nce bileenler arasnda tanmlanm ilikiler silinmez. Patlatma ilemi bileenlerin nasl monte
edildiklerini ve montajdaki grevlerini, kullancnn daha net grmesini salar.

Patlatma ileminde, ana montaj dosyas iinde tek bir para, tanmlanan paralar ya da montaj
dosyasnn tamam patlatlabilir.

Exploded view toolbar

70
Patlatma yaratr.
Oluturulan patlatmay edit eder.
Bileenleri otomatik patlatr.
Patlatlan bileenleri geri yerletirir.
Patlatmay siler.
Patlatmay gizler.
Patlatmay grntler.
Bileenleri gizler.
Bileenleri grntler.
Patlatlm bileenin izledii yolu gsterir.

UYGULAMA

Bu uygulama daha nce oluturulan ZIMBA_MONTAJ dosyas zerinden gerekletirilecektir.

ZIMBA_MONTAJ dosyas alr. Start Assemblies modlne geilir.

Exploded view toolbarndan create explosion komutuna tklanr ya da AssembliesExploded
ViewsCreate Explosion yaplr.

Yaratlan patlatmaya ekildeki gibi Explosion 1 ismi
verilerek oke baslr.

Yine exploded view toolbarnda
auto-explode components
komutuna baslr. Karmza
class selection penceresi kar.
Explode edilecek para ya da
paralar seilir. Btn paralar
seilmek isteniyorsa parann
tamam kutu iine alnr. Ok

71
Seim ilemi tamamlandnda explosion distance
penceresi alr. Bu pencerede patlatlan paralar
arasndaki mesafe belirlenir.

Explosion distance penceresinde oke
basldnda montaj dosyas patlatlm
grnts oluturulur. Dosya yanda
grnd hale gelmitir.

Explosion ilemi edit explosion mensyle edit edilebilmektedir.

Bileen seer.
Seilen bileeni tar.
0 noktasn tar.
Belirlenen dzlemdeki ilerleme miktarn gsterir.
lerlemenin her admdaki lsn gsterir.
Tama dorultusu belirlenir.

Edit explosion penceresinde select objects
iaretlenir ve tanacak bileen seilir.
Ardndan move objects iaretlenir. Bu
durumda wcs aktifleir. x, y ya da z
ekseninden tutarak seilen bileen
istenilen ynde tanr. Ayrca ayn anda
birden fazla bileen seilerek beraber
hareket etmeleri de salanabilir.

72

Bileenlerin her biri edit explosion komutuyla
tandnda montaj dosyamzn patlatlm grnts su
hali alr.

Montaj dosyasnn patlatlm grnts unexplode component komutuyla eski montajl haline
geri dndrlebilmektedir. Bunun iin explode view toolbarnda unexplode component
komutu seilir. Patlatlm tm bileenler seilirek ok tuuna baslr. montaj dosyas eski
haline dnecektir.

73
UYGULAMA

Bu uygulamada top-down modeling (yukardan aaya modelleme) yntemi kullanlarak mentee
montaj yaplacaktr. Daha ncede anlatld gibi bu modellemede; montaj oluturacak paralar ayn
alma dosyasnda modellenir. sminden de anlalaca gibi oluacak montaj hiyerarik bir dzen
olarak dnlrse, yukardan aaya doru alt montaj ve dier bileenleri yaratarak oluturulur. Ayn
dosya zerinde yaratlan paralarn daha sonra teker teker isim verilerek kendi dosyalar yaratlabilir.

Mentese_montaj isminde yeni bir modelleme dosyas alr.
Start Assembly yaplarak montaj modlne geilir.
Assembly toolbarnda create new component komutuna baslr.
Alan class selection penceresinde hibir eye tklamadan orta tua baslr.
Gelen select part name penceresinde yeni oluturulacak parann ad girilir. Mentese_montaj
dosyas; mentese_alt, mentese_ust ve mentese_pim paralarndan oluacaktr. Buna gre file
name ksmna mentese_alt yazlr ve oke baslr.
Gelen create new component penceresinde de oke baslr.

Assembly navigatora dikkat edilirse, mentese_montaj dosyasnn
altnda mentese_alt bileeninin olutuu grlmektedir.

Start Modeling yaplarak tasarm modlne geilir.

Insert Design Feature Block komutu kullanlarak
XC=40, YC=80 ve ZC=3 mm olan bir blok oluturulur.

Bloun yan kenarlarna ve ortasna birer datum plane atlr.

Insert Design Feature Cylinder komutu kullanlarak
bloun iaretlenen kesine bir silindir oluturulur ve
subtract denilerek oluturulan silindir bloktan kartlr.
Silindirin ap 6 mm alnacaktr. Uzunluu iin, measure
seilir daha sonra bloun iki kenarndaki 2 datum plane
seilerek ok tuuna baslr. Bylece bloun boyu
deitirildiinde silindirin boyuda otomatik olarak
deiecektir.
74
Insert Design Feature Hole komutuna baslr.
Counterbore tipi seilir. Parametreler ve deliin
konumlandras aadaki gibi yaplr. Delik merkezi
bloun ortasnda geen datum plane zerindedir.

Ayn ilem tekrar yaplr. Parametreleri ayn olan
bir counterbore delik daha oluturulur ve
kenarlardan 10 mm mesafede yerletirilir.
Ardndan Insert Associative Copy Mirror
Feature komutu kullanlarak bir nceki ilemde
oluturulan delik bloun ortasndaki datum plane kullanlarak dier tarafa kopyalanr.

Menteenin yan datum planelerinden birisine
sketch alr ve yandaki geometri izilir.

izilen geometri balangc 0
ve bitii 16 olacak ekilde ana
gvdeye unite yaplarak
extrude edilir.

75
Extrude ilemi balang ve bitileri srasyla 32,48
ve 64,80 olacak ekilde 2 defa daha tekrarlanr.
Bylece mentese_alt paramzn modellemesi
tamamlanmtr.

Mentese_alt parasnn modellenmesi bittikten sonra mentese_ust parasnn modellenmesine
geilmektedir.
Start Assembly modlne geilir.
Assembly navigatordan mentese_montaj paras work part yaplr.
Gelen select part name penceresinde yeni oluturulacak parann ad olarak mentese_ust
yazlr ve oke baslr.

Assembly navigatorda mentese_montaj dosyasnn altna mentese_ust
bileeni de yerleir.

Assembly navigatordan mentese_ust paras work part yaplr. Start Modelingden
modeling modlne girilir.

Insert Associative Copy Wave Geometry
Linker komutuna baslr. Gelen pencerede curve
zellii seildikten sonra mentese_alt parasnn d
uzun kenar seilir. Oke baslarak ilem onaylanr.

Extrude komutuna baslr ve bir nceki
basamakta kopyas alnan curve seilir.
Extrude penceresindeki zellikler yandaki
gibi girilir ve oke baslr.

76
Insert Associative Copy View
Geometry Linker komutuna baslr. Datum
zellii seilir. Mentese_alt parasnn iki
ksa kenarndaki datumlar seilir ve oke
baslr.

Insert Design Feature Cylinder komutu
kullanlarak bloun kesine bir silindir
oluturulur ve subtract denilerek oluturulan
silindir bloktan kartlr. Silindirin ap 6
mm alnacaktr. Uzunluu iin, measure
seilir daha sonra bloun iki kenarndaki 2
datum plane seilerek ok tuuna baslr. Bylece bloun boyu deitirildiinde silindirin
boyuda otomatik olarak deiecektir.

Insert Associative Copy View Geometry
Linker komutuna baslr. Gelen pencerede curve
zellii seildikten sonra ekilde belirtilen
curveler seilir. Oke baslarak ilem onaylanr.

Kopyas alnan geometri balangc 16 ve bitii
32 olacak ekilde ana gvdeye unite yaplarak
extrude edilir.

Extrude ilemi balang ve bitii 48,64 olacak ekilde
ve ana paraya unite edilerek tekrarlanr.

77

Assembly navigatorda mentese_ust parasnn
yanndaki tik iareti kaldrlarak para blanke atlr.
Ardndan Insert Associative Copy View
Geometry Linker komutuna baslr ve curve zellii
seilir. Mentese_alt parasndaki deliklerin d
curveleri seilerek oke baslr.

Insert Design Feature Hole komutuna baslr. Counterbore tipi seilir. Parametreler
aadaki gibi girilir. Konumlandrma yaplrken point onto point seilir. Srasyla kopyalanan
curveler seilerek arc center zellii seilir.

Ayn ilem dier delikler iinde tekrarlanr.
Bylece mentese_ust parasnn da modellemesi
tamamlanmtr.

Mentese_alt ve mentese_ust paralarnn son durumlar u ekildedir.

Bir sonraki aama mentese_pim paras modellenecektir.

Start Assembly modlne geilir.
Assembly navigatordan mentese_montaj paras work part yaplr.
Gelen select part name penceresinde yeni oluturulacak parann ad olarak mentese_pim
yazlr ve oke baslr.

78
Assembly navigatorda mentese_montaj dosyas altna mentese_pim
bileeni de yerleir.

Assembly navigatordan mentese_ust paras work part yaplr.
Start Modelingden modeling modlne girilir.

Insert Associative Copy View Geometry Linker komutuna baslr. Gelen pencerede
curve zellii seildikten sonra mentese_alt parasnda extrude edilen curvelerden ap 3 mm
olan seilir. Oke baslarak ilem onaylanr.

Yine ayn komut kullanlarak menteenin iki kenarndaki datum planelerinde kopyalar alnr.

Mentese_pim parasnn
iinden geecei delik
seilerek extrude edilir.
Extrudeun balang ve bitii
iin kopyas alnan datum
planeler seilir.

Insert Design Feature
Boss komutuna baslr. ap
4 ykseklii 4 mm olan bir
boss pimin dz yzeyine
yerletirilir.
Konumlandrrken point onto
pointe baslr ve arc center
seilir.

79
Insert Detail Feature Edge Blend komutuna baslr. Bossun yan kenar seilerek 2
mmlik bir rads yaplr.

Bylece top-down modeling (yukardan aaya modelleme) yntemi kullanlarak bir mentee
modellemesi yaplmtr.

Siemens NX 5 CAD Türkçe Eğitim Kitabı

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Siemens NX 5 CAD Türkçe Eğitim Kitabı

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HAZIRLAYANLAR

You might also like