Chng 7

Nhng vn c bn v li sut
Fundamentals of Interest rate
1. Cc khi nim c bn v cch
tnh li sut
2. Cc phn bit v li sut
3. L thuyt v lng cu ti sn
4. Cc yu t tc ng n li sut
5. Cu trc ca li sut
6. Li sut Vit Nam

Ths P.M.T.Thy - Khoa Kinh t &
QTKD
1
L thuyt Ti chnh Tin t
Khoa Kinh T & Qun tr Kinh doanh

1. Cc khi nim c bn v cch tnh li sut
Tin li Interest : - khon di ra ngoi s tin vn phi
tr cho ngi cho vay khi n hn phi tr.
- gi ca vic s dng vn. Tin li l
khon tin m ngi vay vn phi tr cho ngi cho
vay i vi vic s dng vn ca ngi cho vay.
Vn vay Principal : tin gc (gc) Po v tin t
Li vay Interest rate : i %
K hn vay - Term: n ngy/ thng/ nm
Phng thc thanh ton Disposition : nh k, 1 ln
trc sau, c gc v li,..



2

Li sut Interest rate:
- gi c ca tn dng/gi c ca quan h vay mn hoc
cho thu nhng dch v v vn di hnh thc tin t
hoc cc dng ti sn khc nhau.
- T l phn trm ca tin li trn tng s tin vn

- i =




3

V d:
An vay ca Bnh 100 ngn ng mua sch. Bnh yu
cu sau 1 thng An phi tr Bnh s tin l 110 ngn
ng.
Tin vn vay: 100 ngn
Tin li: 110 ngn 100 ngn = 10 ngn

Li sut: i =



4

Nhn tin ngy hm nay hay 1 nm na ???
Nu bn c ha cho 10 triu ng
5

Vic nhn ngay tin cho php bn c c hi dng 10 triu
thu c tin gi ngn hng hoc em cho vay!
6

Li sut l mt trong nhng bin s c theo di st sao
nht trong nn kinh t do n c nh hng trc tip ti
cuc sng thng nht v gy nh hng ti s lnh
mnh ca nn kinh t.
- C nhn: nn tiu dng hay tit kim? Nn mua nh?
Mua xe? Nn u t? v.v..
- Cc doanh nghip: Nn u t my mc thit b mi?
Nn nhn d n mi?v.v..
=> gy nh hng ti nn kinh t: tng trng hay suy
gim.
7

Gi tr thi gian ca tin (Time value of money)
Tin c gi tr theo thi gian. Ti nhng thi im khc
nhau th gi tr ca tin khc nhau.
L do:
- Lm pht lm cho gi tr tin t thay i
- em tin cho vay c th sinh li
- Cc yu t khc: Thay i t gi, i tin,
Mt ng trong hin ti bao gi cng gi tr hn mt
ng trong tng lai.



8

Li n Simple Interest rate
l tin li phi tr/nhn c ch tnh trn s tin gc ban
u.
Li ny p dng cho nhng khon tn dng thc hin di
hnh thc vay n.
SI = P
0
x (i)(n)
=> FV
n
= P
0
+ SI =P
0
{1+ (i)(n)}
PVo = FVn/{1+ (i)(n)}
Trong :
SI: S tin li n
FV: S tin thu c trong tng lai (sau thi k no )
Po: Khon tin gc ti thi im 0
i: Li sut n trong 1 thi k
n: S thi k cho vay
9

Nu bn gi $100 vo ngn hng vi li n trong
10 nm. S tin li thu c l:
SI = 100 x 0.08 x 10 = $80
tnh gi tr tng lai sau 10 nm ca khon tin
gi ta cng tin li vi s tin gi ban u:
FVn = Po + SI = $180
Mun tnh s tin ban u ca khon tin bn nhn
c $200 sau 10 nm vi li sut n l 8% nm l:
Pvo = FVn/{1+ (i)(n)} = 200/(1+0.08 x 10) = $111.11
10

V d:
Mt ngi gi tit kim 20 triu ng trong 8 thng, li sut
0.5%/thng, li v gc nhn cui k. Tnh tin li hng
thng v tng s tin nhn c sau 8 thng?

11

Li kp
l tin li phi tr/nhn c tnh trn s tin gc ban u v s tin li
pht sinh/cc khon li cng dn t trc .
FV
1
= P
0
x (1+i)

FV
2
= FV
1
x (1+i)
n
=P
0
x (1+i)^2


FV
n
= P
0
x (1+i)
n

Trong :
FV: S tin thu c trong tng lai (sau thi k no )
Po: Khon tin gc ti thi im 0
i: Li sut tnh theo li kp
n: S thi k cho vay
Gi tr hin ti ca mt khon tin u t theo li kp:
PVo = FV
n
/ (1+i)
n

12

Gi tr hin ti ca mt khon thu nhp $110 sau mt
nm vi li sut l 10%/nm l
PV= $110/(1+0,1)^1 = $100
Gi tr hin ti ca dng thu nhp trong 3 nm ln lt
l $10, $10, $110 vi li sut l 10%/nm l:
PV = 10/(1+0.1)^1 + 10/ (1+0.1)^2 + 110/(1+0,1)^3 = 100
Li sut 10% y c gi l li sut chit khu hay
h s chit khu c dng tnh gi tr hin ti
ca cc khon thu nhp trong tng lai.

13

V d: Mt ngi gi tit kim 20 tr ng trong 8 thng, li
sut 0.5%/thng theo li kp, li + gc nhn cui k.
Tnh tin li thng 1,2,3 v tng s tin nhn c sau 8
thng.

14

So snh li n v li kp
Gi tr tng lai ca 1 ng u t vi li sut 10%/ nm







T gi tr hin ti l 1 ng c th tnh c gi
tr tng lai ca 1 ng .
15
S nm Li n Li kp
1 1.1 1.1
5 1.5 1.61
10 2 2.59
15 2.5 4.18
20 3 6.73

Gi tr hin ti l mt khi nim v cng hu ch bi n
gip ta tm c gi tr hin ti ca mt cng c trn th
trng tn dng.
V d: Trng s s 20 triu la vi iu kin nhn 1 triu
la trong mi nm cho hai mi nm lin tip.
Liu thc s bn nhn c 20 triu la hay y ch l
li qung co sai s tht? Gi s li sut l 10%/nm?

16

4 loi cng c trn th trng tn dng

Cho vay n- simple loan:
ngi cho vay cp cho ngi i vay 1 s vn nht nh.
Ngi i vay phi hon tr cho ngi vay s gc vo
ngy o hn cng thm mt khon tin li. VD: khon
vay thng mi i vi cc doanh nghip

17

Cho vay vi mc thanh ton c nh (vay tr gp)
fixed payment loan:
Ngi cho vay cp cho ngi i vay mt s vn nht
nh. Ngi i vay hon tr tin vay bng cch thanh
ton s tin nh nhau trong mt thi k (hng thng,
hng nm,..) trong c c vn gc v tin li quy nh
cho mt s nm.
VD: Mua t nn vay 1000 la theo hp ng vay
mi nm tr 126 la trong 25 nm.

18

Tri phiu coupon Coupon bond:
Ngi ch s hu c nhn mt s tin li (tin thanh
ton coupon) nht nh hng nm cho ti ngy o hn ,
khi mt s tin nht nh cui cng bng mnh gi (ghi
trn tri phiu) c hon tr.
VD: Tri phiu Coupon mnh gi 1000 la. Mi nm
nhn c 100 la tin coupon v nm th 10 s
nhn li mnh gi 1000 la.
19

Tri phiu chit khu Discount bond:
Loi tri phiu ny c mua vi mnh gi thp hn
mnh gi ca n (mc chit khu nht nh) v mnh
gi c hon tr vo ngy o hn
VD: Tri phiu mnh gi 1000 la mua vi gi 900
la sau mt nm c hon tr theo mnh gi.
20