VETROVI

O vetrovima >>
Stalni vetrovi >>
Pasati >>
Antipasati >>
Zapadin vetrovi >>
Istocni ili polarni vetrovi >>
Periodicni vetrovi >>
Monsuni >>
Dnevni vetrovi >>
Lokalni vetrovi >>
Kosava >>
Bura i Jugo >>
Fen >>
Tornado >>
Zanimljive slike >>

O vetrovima
Vazdusna kretanja u atmosferi nastaju usled
razlika izmedju temperatura susednih
vazdusnih masa
Pri tome vazduh struji od anticiklona ka
ciklonu
Horizontalno kretanje vazduha naziva se
vetar
<<
Pravac i brzina vetra
Pravac vetra se oznacava sa koje strane sveta
vazduh struji I predstavlja se graficki na ruzi
vetrova. Ruza vetrova ima 8-16 pravaca. Ucentru
ruze se upisuje trajanje tisina vreme osmatranja
bez vetra. Pravac se odredjuje pomocu Vildovog
vetrokaza na visini od 6-12 m
Brzina vetra predstavlja brzinu cestica vazduha.
Meri se anometrom i izrazava se u m/s. Na brzinu
vetra najvise uticu reljef, biljni pokrivac, i drugi
objekti na zemljistu.
<<
Jacina vetra
Jacina vetra predstavlja pritisak koji on
vrsi na vertikalnu povrsinu. Odredjuje se
po Boforovoj skali, koja ima 13 stepeni
utvrdjenih prema dejstvu vetra na razne
premete. U unutranjosti kopna najveca
brzina je oko poneva, a najmanja nocu.
A u primorskim krajevima najveca
brzina je nocu, a oko podneva.
<<
Boforova skala
Br. po
Boforou
Naziv vetra Brzina,
m/s
Opis pojave ne kopnu
0 Tisina 0-0,2 Tiho, dim se dize uspravno uvis
1 Lak povetarac 0,3-1,5 Pravac vetra se zapaza po kretanju dima
2 Povetarac 1,6-3,3 Vetar se oseca na licu vetrokaz se pokrece
3 Slab povetarac 3,4-5,4 Lisce I grancice se stalno klate, razvijaju se lake
zastave
4 Umeren vetar 5,5-7,9 Vetar dize prasinu I listove hartije,pokrece male
grane
5 Umereneo jak vetar 8-10,7 Tanja lisnata stabla pocinju da se ljuljaju
6 Jak vetar 10,8-13,8 Pokrecu se velike grane, cuje se zujanje zica
7 Vrlo jak vetar 13,9-17,1 Drvece se ljulja, hodanje uz vetar je otezano
8 Olujni vetar 17,2-20,7 Vetar lomi grane na drvecu, hodanje protiv vetra
je nemoguce
9 Oluja 20,8-24,4 Mala ostecenja na zgradama(otkidanje oluka)
10 Zestoka oluja 24,5-28,4 Cupa drvece iz zemlje, velike stete na
zgradama
11 Orkanska oluja 28,5-32,6 Vrlo retka pojava, razaranje velikih razmera
12 Orkan 32,7-36,9
<<
Stalni vetrovi
Stalni vetrovi ucestuju
u opstoj cirkulaciji
atmosfere. Nazivaju se
os planetarni vetrovi jer
neprekidno duvaju
preko Zemljine
povrsine. U njih
spadaju:
Pasati
Antipasati
Zapadni
vetrovi
Istocni ili
polarni vetrovi
<<
Pasati
Pasati
Zapadni vetrovi
Zapadni vetrovi
Polarni vetrovi
Polarni vetrovi
Pasati
Pasati su prizemni vetrovi i duvaju u sloju
troposfere do visine od 2000m.
Dolaze iz suptropskih oblasti visokog vazdusnog
pritiska 30
o
N i S i usmereni su prema ekvatoru.
Zbog zemljine rotacije skrecu ka zapadu tako da
dobijaju severoistocni prevac (na severnoj
polulopti), odnosno jugoistocni pravac (na juznoj
polulopti)
Iznad ekvatora gde se sudaraju pasati sa severa I
juga nalazi se pojas ekvatorijalnih tisina, on se
prostire izmedju 2
o
I 8
o
g.s.
<<
Antipasati
Antipasati su visinski vetrovi koji duvaju iznad
pasata I od ekvatora ka suptropskim oblastima
Pod uticajem rotacije zemlje skrecu ka istoku I na
taj nacin postaju jugozapadni odnosno
severozapadni vetrovi
Nagomilane vazdusne mase u suptropskim
oblastima najvecim delom se spustaju ka povrsini I
zbog preovladjujucih silaznih vazdusnih strujanja
nema vetra
Tako se na obe hemisfere obrazuju pojasevi
suptropskih tisina u kojima vlada vedro I suvo
vreme
<<
Zapadni vetrovi
Zapadni vetrovi duvaju izmedju 40
o
I 65
o
g.s.
Vazdusne mase dolaze iz oblasti
suptropskog anticiklona I zbog zemljine
rotacije skrecu ka istoku, odnosno imaju
zapadni pravac kretanja
Ovi vetrovi su jaci u visim geografskim
sirinama I izrazitiji su zimi nego leti
<<
Istocni ili polarni vetrovi
Nastaju kao posledica
strujanja vazduha iz
polarnih oblasti visokog
vazdusnog pritiska
prema depresijama oko
stozernika
Pod uticajem zemljine
rotacije I skrecu ka
zapadu I dobijaju skoro
istocni pravac
<<
Polarni vetrovi
Oko 60
o
g.s.
sudaraju se
sa zapadnim
vetrovima,
dizu u vis I
krecu ka
polovima
<<
Periodicni vetrovi
Sezonske promene
atmotsferskog pritiska u
jednom istom mestu
prouzrokuju strujanje
vazduha u toku izvesnog
vremenskog perioda u
jednom pravcu, a u toku
sledeceg perioda u drugom
pravcu
To su periodicni vetrovi
monsuni
Dele se na:
Zimske (Duvaju sa kopna ka
moru)
Letnje (Duvaju sa mora ka
kopnu)
<<
Letnji monsuni
To su vlazni vetrovi
I oni donose obimne
padavine jer duvaju
sa mora (visi
vazdusni pritisak) ka
kopnu (nizi vazdusni
pritisak)
Duvaju u periodu od
Juna do Septembra
<<
Zimski monsuni
To su veoma suvi
vetrovi I duvaju sa
kopna (visi vazdusni
pritisak) ka moru (nizi
vazdusni pritisak)
Oni duvaju u periodu
od Septembra do
Marta
<<
Dnevni vetrovi
Nazivaju se dnevni vetrovi I u njih spadaju:
danik, nocnik, dolinski vetar I gorski vetar
Dnevni vetrovi su najizrazitiji u tropskim
predelima gde je veliko dnevno kolebanje
temperature vazduha
U umerenim sirinama obrazuju se u toku
leta pri vedrom vremenu
<<
Lokalni vetrovi
Lokalni vetrovi su karakteristicni za
odredjene oblasti na zemlji
Nastaju pod uticajem lokalnih prirodnih
uslova I imaju uvek isti pravac I podrzavaju
iste vremenske prilike
Najpoznatiji vetrovi ove vrste su:
kosava,bura, jugo, fen, tornado, maestral
<<
Kosava
Kosava duva u severoistocnim delovima
Srbije
To je jugoistocni I istocni vetar koji nastaje
kada je visok vazdusni pritisak nad
Ukrajinom I Rumunijom, a nizak iznad
Jadranskog mora I zapadnog Sredozemlja
Duva na udare cija je brzina 100 km/h
Najcesce se javlja u jesen I zimu
Ona je suv vetar I donosi vedro vreme
<<
Bura i jugo
Bura je suv vetar koji
duva duz istocne
obale Jadrana. Duva
sa kopna ka moru
Jugo duva po
uzduznoj osi Jadrana.
Duva sa kopna ka
moru.
<<

Bura
Fen
Fen je jak I slapovit
planinski vetar koji dolazi
topliji nego sto je bio
vazduh pre duvanja fena
Fen donosi vedro I toplo
vreme
U zimskom periodu
izaziva lavine I naglo
topljenje snega
Leti ako dugo duva
moze da osusi vazduh I
da se sumski pozari brzo
I lako sire
<<
Tornado
Tornado je vrlo
snazan vazdusni
vrtlog u obliku
levka, koji se
spusta ispod
olujnih oblaka I
sastoji se od
kapljica vode,
peska, prasine I
raznih predmeta
koje jak vetar
podize sa tla.
<<
Tornado
Javlja se u SAD I Meksiku
Krece se brzinom do 50 km/h
U samom vrtlogu vazduh rotira brzinom od 160
km/h do 800km/h
Ukoliko nastane na moru, onda se naziva morska
pijavica ili tromba
Morske pijavice se javljaju I na jadranskom moru I
traju od nekoliko minuta do jednog casa
Tornado nanosi velike stete I ostavlja pustos iza
sebe
<<
Slike
Slike
<<
Slike
<<
Slike
<<
Autori
Aleksandar Jovanovic
Marko Jovanovic
Veljko Kovacevic
Stefan Kojic
Stefan Stanimirovic
Filip Abramovic
<<