Vn An ton thng tin

TRONG H THNG TIN IN T

Chng 1. TNG QUAN V TIN IN T
1.1. H!I NI" THANH TO!N IN T
1.#. H!I NI" TIN IN T
Chng 2. "$T % V&N TRONG '(NG TIN IN T
#.1. V&N )H!T %INH TRONG '(NG TIN IN T
#.#. GI*I )H!) +HO ,-I TO!N ./N 'ANH0 V-
.+HNG GIAN 12N GI! TR3 4NG TIN0
#.5. GI*I )H!) +HO ,-I TO!N .TI6U "$T 4NG TIN NHIU 17N0
1
Chng 1. TNG QUAN V TIN IN T
1.1. H!I NI" THANH TO!N IN T
Khu quan trng nht ca Thng mi in t (TMT) l vic thanh t!n" #$i v%
m&c ti'u cu(i c)ng ca cu*c tra +i thng mi l ng,i mua nh-n .c nh/ng c!i g%
c0n mua v ng,i #!n nh-n .c 1( ti2n thanh t!n3
Thanh t!n l m*t trng nh/ng vn 2 4h5c t4 nht ca TMT3 6t *ng
TMT ch7 4h!t hu8 .c t9nh u vit ca n: ;hi !4 <&ng .c h%nh th5c thanh t!n
in t (TTT)3
TTT l vic thanh t!n ti2n th=ng qua c!c th=ng i4 in t
(>l?ctrnic m?11ag?) tha8 ch vic thanh t!n #@ng ti2n A?c ha8 ti2n mBt3 CDn cht
ca m= h%nh TTT cEng l m= 4hFng li m= h%nh thanh t!n tru82n th(ng" nhng c!c
th t&c gia <Gch" c!c tha t!c H lI </ liu" qu! tr%nh chu8Jn ti2nK tt cD 2u .c
thLc hin th=ng qua mng m!8 t9nh" .c n(i #@ng c!c gia th5c chu8'n <&ng3
1.1.1. +89 : h;nh th<nh to8n i=n t>.
6 th(ng TTT thLc hin thanh t!n ch ;h!ch hng th? m*t 1( c!ch"
m ti2n mBt v 1Mc th=ng th,ng ;h=ng thJ lm .c3 6 th(ng thanh t!n cEng
cung c4 ;hD nNng thanh t!n hng h:a v <Gch v& qua th,i gian" #@ng c!ch ch 4hM4
ng,i mua trD ti2n nga8" trD ti2n 1au ha8 trD ti2n trOc3
1.1.1.1. M hnh tr tin sau.
Trng m= h%nh n8" th,i iJm ti2n mBt .c rPt ra ;hFi ti ;hDn #'n mua J
chu8Jn 1ang #'n #!n" HD8 ra nga8 (4a8QnR) hBc 1au (4a8Qlat?r) gia <Gch mua #!n3
6t *ng ca h th(ng <La tr'n ngu8'n tSc T9n <&ng (Tr?<it cr?n<?ntal)3 U: cVn
.c gi l m hnh m phng Sc (Th?qu?Qli;? m<?l)3
1.1.1.2. M hnh tr tin trc.
Trng m= h%nh n8" ;h!ch hng li'n h vOi ngn hng (ha8 c=ng t8 m=i giOi W
Cr;?r) J c: .c ch5ng tX < ngn hng 4h!t hnh3 Th5ng tX ha8 Yng ti2n 1( n8
mang <u n ca ngn hng" .c Dm #D #$i ngn hng v < : c: thJ <)ng $
#t c5 ni n Z c: H!c l-4 h th(ng thanh t!n vOi ngn hng n83
2
J +i l8 ch5ng tX ca ngn hng" ti ;hDn ca ;h!ch hng #G tri[t ;hu i
tng 5ng vOi gi! trG ca ch5ng tX :3 Uh v-8" ;h!ch hng Z thLc 1L trD ti2n
trOc ;hi 1 <&ng ch5ng tX n8 J mua hng v thanh t!n3Th5ng tX $ 8 ;h=ng 4hDi
< ;h!ch hng t ra" ;h=ng 4hDi <nh ch m*t cu*c mua #!n c& thJ" m < ngn hng
4h!t hnh v c: thJ 1 <&ng v mi m&c 9ch thanh t!n3 \% n: c: thJ 1 <&ng
gi(ng nh ti2n mBt" < : m= h%nh n8 cVn .c gi l m hnh m phng tin mt
(Ta1hQli;? m<?l)3
Khi c: ng,i mua hng ti ca hng v thanh t!n #@ng ch5ng tX nh tr'n"
ca hng 1] ;iJm tra t9nh h.4 l ca chPng" <La tr'n nh/ng th=ng tin Bc #it <
ngn hng t ra tr'n :3
Ta hng c: thJ chn m*t trng hai c!ch^ 6Bc l li'n h vOi ngn hng J
chu8Jn v ti ;hDn ca m%nh 1( ti2n trOc ;hi gia hng (<?41itQnR)" hBc l
ch4 nh-n v li'n h chu8Jn ti2n 1au v th,i gian th9ch h.4 (<?41itQlat?r)3
Tr,ng h.4 ri'ng ca m= h%nh m= 4hFng ti2n mBt l m= h%nh _ti2n in t`
(>l?ctrnic Ta1h)3
6in ti h0u h[t c!c <Gch v& mua #!n hng h! tr'n mng 2u 1 <&ng h%nh th5c
thanh t!n #@ng th tn dng (Tr?<it car<)3 Ug,i 1 <&ng c0n nh-4 v c!c th=ng tin^
t'n ng,i 1 <&ng" mZ 1( tha" ng8 h[t hn ca tha3 Uhng v% tha t9n <&ng .c <)ng
4h+ #i[n ch c!c thanh t!n ;h!c nhau" n'n nh/ng th=ng tin tr'n c: nhi2u ng,i #i[t3
ThLc t[ hin na8" c!c gian l-n v2 tha tr'n bnt?rn?t chi[m cQde t+ng 1( c!c gia <Gch
tha $ c!c nOc chu fu" tg l n8 $ chu h l ije3 Ti \it nam" <Gch v& tha t9n <&ng
mOi 1 <&ng cu(i nNm ikkc" nhng [n na8" tg l c!c gia <Gch gian l-n tr'n t+ng 1(
c!c gia <Gch l hn ije3
Tr'n th[ giOi hin na8" nhu c0u v2 thng mi in t rt 4h+ #i[n" nhng c!c
vn 2 h t0ng trng thanh t!n in t vln cha .c giDi qu8[t tng H5ng v
!4 5ng .c c!c Vi hFi Bt ra3 \ic nghi'n c5u H8 <Lng c!c h th(ng thanh t!n
in t J Dm #D an tn th=ng tin trng c!c <Gch v& thng mi in t l
m*t hOng nghi'n c5u rt c0n thi[t hin na83
m8 <Lng c!c h th(ng thanh t!n in t v2 mBt ;n thu-t ch9nh l 5ng <&ng c!c
thnh tLu ca lI thu8[t m-t mZ3 T!c m= h%nh thanh t!n 1 <&ng c!c gia th5c m-t mZ
.c H8 <Lng J Dm #D an tn ch vic gia <Gch th=ng tin gi/a c!c #'n tham gia3
1.#. H!I NI" TIN IN T
1.#.1. h8i ni=:
3
in !i"n t# (>Qmn?8" >Qcurr?nc8" bnt?rn?t mn?8" oigital mn?8" oigital ca1h)
l thu-t tX vln cVn m hY v cha .c Gnh nghpa 08 3 Tu8 nhi'n c: thJ hiJu
in !i"n t# l li ti2n tra +i th? 4hng 4h!4 _!i"n t#`" li'n quan [n mng
m!8 t9nh v nh/ng h th(ng ch5a gi! trG $ <ng 1( (oigital 1tr?< valu? A81t?m1)3
Ti2n in t ch 4hM4 ng,i <)ng c: thJ thanh t!n ;hi mua hng" ha8 1 <&ng
c!c <Gch v&" nh, tru82n i c!c _<Z8 1(` tX m!8 t9nh (ha8 thi[t #G lu tr/ nh
Amart Tar<) n8 tOi m!8 t9nh ;h!c (Amart Tar<)3
TEng nh <Z8 1( (A?rial) tr'n ti2n gi8" <Z8 1( ca ti2n in t l <u8 nht3
Mqi rYng ti2n in t` .c 4h!t hnh #$i m*t t+ ch5c (ngn hng) v #iJu <isn
m*t l.ng ti2n th-t n :3
Ti2n in t c: li $n danh (i<?ntiti?< ?Qmn?8)" c: li !%nh danh
(ann8mu1 i<?ntiti?< ?Qmn?8)3
Ti2n un <anh ;h=ng ti[t l* th=ng tin Gnh <anh ca ng,i 1 <&ng3 T9nh un <anh
ca ti2n in t tng tL nh ti2n mBt th=ng th,ng3 Ti2n in t un <anh .c rPt tX
m*t ti ;hDn" c: thJ .c ti'u Hi ha8 chu8Jn ch ng,i ;h!c m ;h=ng J li<uv[t3
T: nhi2u li ti2n un <anh" c: li un <anh (i vOi ng,i #!n" nhng ;h=ng un
<anh vOi ngn hng3 T: li un <anh hn tn" un <anh vOi tt cD mi ng,i3
Ti2n in t Gnh <anh ti[t l* th=ng tin Gnh <anh ca ng,i <)ng3 U: tng tL
nh tha t9n <&ng" ch 4hM4 ngn hng lu <u v[t ca ti2n ;hi lun chu8Jn3
Mqi li ti2n tr'n li chia thnh v <ng^ tr&c tu'(n (nlin?) v )hng tr&c tu'(n
(ttlin?)3
r&c tu'(n^ nghpa l c0n 4hDi tng t!c vOi 4h9a th5 #a J ;iJm 1!t gia <Gch3
*hng tr&c tu'(n? nghpa l c: thJ ;iJm 1!t .c gia <Gch" m ;h=ng c0n
li'n quan trLc ti[4 [n 4h9a th5 #a (ngn hng)3
6in na8 c: v h th(ng ti2n in t ch9nh^ Tha th=ng minh (Amart Tar<) ha8
4h0n m2m3 Tu8 nhi'n chPng c: chung c!c Bc iJm c #Dn 1au^ T9nh an tn" t9nh
ri'ng t" t9nh *c l-4" t9nh chu8Jn nh.ng" t9nh 4hn chia3
4
1.#.#. " h;nh gi<o @A9h :B< C8n CDng tin i=n t>
H;nh 1? " h;nh gi<o @A9h 9E CFn 9G< h= thHng Tin i=n t>.
M= h%nh gia <Gch mua #!n #@ng ti2n in t c: w gia <Gch vOi w (i t.ng^
Ugn hng" Ug,i trD ti2n x (ng,i mua)" Ug,i .c trD ti2n C (ng,i #!n)3
I +,t tin^ yng x chu8Jn ti2n tX ti ;hDn $ ngn hng v zTPi{ ca m%nh
(zTPi{ c: thJ l Amart Tar< ha8 m!8 t9nh) 3
I hanh t-.n^ yng x chu8Jn ti2n tX zTPi{ ca m%nh [n zTPi{ =ng C3
I /0i tin^ yng C chu8Jn ti2n nh-n .c v ti ;hDn ca m%nh $ ngn hng3
M= h%nh n8 c: thJ thLc hin #@ng v c!ch^ trLc tu8[n" ;h=ng trLc tu8[n3
5
NgJn hng
Kng A
RLt tin
Th<nh to8n
G>i tin
Kng ,
r&c tu'(n^
yng C li'n lc vOi ngn hng J ;iJm tra t9nh h.4 l ca Yng ti2n trOc ;hi
thanh t!n v 4hn 4h(i hng3 hanh t-.n v /#i tin .c ti[n hnh Yng th,i3
Thanh t!n trLc tu8[n c0n thi[t ch gia <Gch c: gi! trG lOn3 6 th(ng 8'u c0u
4hDi li'n lc vOi ngn hng trng 1u(t mqi l0n gia <Gch" v% th[ chi 4h9 nhi2u hn
(ti2n v th,i gian)3
*hng tr&c tu'(n^ =ng C li'n lc vOi ngn hng J ;iJm tra t9nh h.4 l ca
Yng ti2n .c ti[n hnh 1au qu! tr%nh thanh t!n3 U: 4h) h.4 ch nh/ng gia <Gch
c: gi! trG th43
H;nh #? " h;nh MhNEng thO9 th<nh to8n
6
T
I

N

T

(
E
-
M
O
N
E
Y
)
Anh @<nh
(Identifed)
P tQR9 tBSTn
(ofine)
tQR9 tBSTn
(online)
/n @<nh
(Anonymous)
P tQR9 tBSTn
(ofine)
tQR9 tBSTn
(online)
1.#.5. +B tQL9 9G< Tin i=n t>
\Oi mqi h th(ng thanh t!n in t" ti2n in t c: c: cu trPc v Gnh <ng
;h!c nhau nhng 2u #a gYm c!c th=ng tin ch9nh nh 1au3
12 s34ri c5a !6ng tin? |i(ng nh ti2n mBt" 1( 1'Qri .c <)ng J 4hn#it
c!c Yng ti2n ;h!c nhau3 Mqi Yng ti2n in t 1] c: m*t 1( 1'Qri <u8 nht3
Tu8 nhi'n" ;h!c vOi ti2n mBt" 1( 1'Qri tr'n ti2n in t th,ng l m*t <Z8 1(
.c 1inh nglu nhi'n3 i2u n8 c: li'n quan tOi t9nh un <anh ca ng,i 1 <&ng3
/i. tr% c5a !6ng tin7 Mqi Yng ti2n in t 1] c: gi! trG tng ng vOi
m*t l.ng ti2n n :3 Trng ti2n mBt th=ng th,ng" mqi t, ti2n c: m*t gi! trG
nht Gnh (i}" ij}"K)" trng ti2n in t" gi! trG n8 c: thJ l m*t cn 1( #t ;~
(k}" id}"K)3
89n !%nh c5a !6ng tin7 J Dm #D t9nh an tn ca Yng ti2n v
t9nh hiu quD ca h th(ng" c!c h th(ng th,ng giOi hn ng8 h[t hn ca Yng ti2n3
M*t Yng ti2n in t 1au ;hi 4h!t hnh 1] 4hDi gi li ngn hng trOc
th,i iJm h[t hn3
C.c thng tin )h.c7 8 l c!c th=ng tin th'm nh@m 4h&c v& ch m&c 9ch
Dm #D an tn v t9nh tin c-8 ca Yng ti2n in t" ngNn chBn vic giD m
ti2n in t v 4h!t hin c!c vi 4hm (n[u c:)3 Trng nhi2u h th(ng" c!c th=ng tin
n8 giP4 tru8 v[t Gnh <anh ng,i 1 <&ng c: hnh vi gian l-n trng thanh t!n
ti2n in t3
T!c th=ng tin tr'n ti2n in t .c ngn hng ;I #@ng ;h:a #9 m-t ca m%nh3
Ct ;~ ng,i 1 <&ng n cEng c: thJ ;iJm tra t9nh h.4 l ca Yng ti2n #@ng c!ch
1 <&ng ;h:a c=ng ;hai ca ngn hng3
7
1.#.U. TVnh 9ht 9G< tin i=n t>
Ti2n in t cEng c: m*t 1( Bc iJm tng tL nh ti2n gi8^ <)ng J #iJu <isn
m*t l.ng ti2n n :" c: thJ chu8Jn nh.ng .c" ;h=ng J li <u v[t" c: t9nh
un <anh" c: thJ mang i mang li v Bc #it c: thJ +i .c3
1.2.:.1. nh an t-;n <1=curit'>
I Dm #D Yng ti2n in t ;h=ng #G 1a chM4" ;h=ng #G 1 <&ng li3
AL giD m (trg?r8)3
T!c gian l-n th,ng gB4 trng h th(ng thanh t!n l 1L giD m3 Tng tL nh
ti2n gi8" c: hai li giD m (i vOi ti2n in t3
|iD m Yng ti2n^ t ra Yng ti2n giD gi(ng nh th-t" nhng ;h=ng c:
H!c nh-n rPt ti2n ca ngn hng3
Ti'u m*t Yng ti2n nhi2u l0n^ l 1 <&ng c)ng m*t Yng ti2n nhi2u l0n
(thu-tng/ tng ng nh <u#l? 14?n<ing" ha8 multi4l? 14?n<ing" ha8 r?4?at
14?n<ing)
1.2.:.2. nh ?.c th&c
o lu=n c: 1L giD m" n'n ta c0n 4hDi H!c l-4 .c c!c m5c ;h!c nhau v2 c!ch
!nh gi! t9nh H!c thLc3
Uh-n <ng ng,i <)ng^ Ug,i <)ng c0n 4hDi #i[t m%nh ang gia <Gch vOi ai3
m!c thLc t9nh tn vn th=ng i4^ Dm #D #Dn c48 ca th=ng i4 hn tn
gi(ng #Dn #an 0u3
1.2.:.@. nh ri3ng t <AriBac'>
Tha thJ Gnh nghpa m*t c!ch r rng t9nh cht n8 ca Ti2n in t3 (i vOi
m*t 1( ng,i" t9nh ri'ng t c: nghpa l 1L #D v ch(ng li _?av?1<r44ing`3 (i vOi
m*t 1( ng,i ;h!c nh oavi< Thaum" _t9nh ri'ng t` c: nghpa l trng qu! tr%nh
thanh t!n" ng,i trD ti2n 4hDi .c un <anh" ;h=ng J li <u v[t" ngn hng
;h=ng n:i .c ti2n gia <Gch l ca ai3
T9nh cht n8 nh@m #D v ng,i <)ng" ;h: c: thJ tru8 v[t" ch4 n(i m(i quan h
gi/a ng,i <)ng vOi c!c gia <Gch ha8 chi ti'u m ng,i : thLc hin3 T9nh cht n8
cEng c: thJ th8 r trng c!c gia <Gch #@ng ti2n mBt3 Aau ;hi thanh t!n" vic
ch5ng minh ng,i n Z 1$ h/u 1( ti2n : trOc 8 l rt ;h:3
8
1.2.:.:. nh !Cc DEp <A-rtaFiDit'>
T9nh cht n8 c: nghpa l 1L an tn ca Ti2n in t ;h=ng 4h& thu*c v vG tr9
Ga lI3 Ti2n c: thJ .c chu8Jn qua mng m!8 t9nh hBc lu tr/ v c!c thi[t #G nhO
;h!c nhau3
1.2.:.G. nh chu'Hn nhIng !Ic <transJ=rraFiDit'>
Ug,i <)ng Ti2n in t c: thJ chu8Jn gia qu82n 1$ h/u Yng ti2n in t ch
nhau3 T9nh chu8Jn nh.ng .c l m*t t9nh cht rt quan trng ch vic ti'u ti2n in
t" thLc 1L gi(ng vOi ti'u ti2n mBt th=ng th,ng3
H;nh 5? " h;nh gi<o @A9h 9W tVnh 9hBSXn nhNYng
Tu8 v-8" c: m*t 1( vn 2 nD8 1inh m h th(ng vln c0n 4hDi giDi qu8[t^
K9ch thOc </ liu tNng l'n 1au mqi l0n chu8Jn nh.ng3 \% v-8" c0n giOi hn
1( l0n chu8Jn nh.ng t(i a ch 4hM43
h!t hin giD m v ti'u m*t Yng ti2n nhi2u l0n c: thJ qu! trs" ;hi Yng ti2n
Z .c chu8Jn nh.ng nhi2u l0n3
Ug,i <)ng c: thJ nh-n ra Yng ti2n ca m%nh" n[u n: li Hut hin trng m*t l0n
gia <Gch ;h!c3
9
1.2.:.K. nh phLn chia !Ic <MiBisiFiDit'>
Ug,i <)ng c: thJ 4hn chia Yng ti2n ca m%nh thnh nh/ng mDnh c: gi! trG
nhF hn" vOi i2u ;in t+ng gi! trG c!c mDnh nhF #@ng gi! trG Yng ti2n #an 0u3
Ti2n in t thLc cht l m*t <Z8 1( #G mZ h:a" n'n ;h=ng 4hDi h th(ng n cEng thLc
hin .c vic chia <Z8 1( n8 thnh c!c Yng ti2n c: gi! trG nhF hn3
10
Chng 2. "$T % V&N TRONG '(NG TIN IN T
#.1. +!+ GIAI OZN TRONG '(NG TIN IN T
/iai !-9n 1? R[T TIN T\ NG]N H-NG
Ug,i Pt Ti2n gi 6Y 1 tOi Ugn hng 'u c0u Pt Ti2n3
Ugn hng thum Gnh 6Y 1 'u c0u Pt Ti2n3
U[u 'u c0u Pt Ti2n h.4 lI" Ugn hng v Ug,i Pt Ti2n thLc hin
Pt Ti2n n <anh3
/iai !-9n 2? THANH TO!N TIN
Ug,i Pt ti2n thanh t!n (chu8Jn ti2n) ch Ug,i nh-n ti2n3
Ug,i nh-n ti2n KiJm tra T9nh h.4 4h!4 ca Yng ti2n3
U[u Yng ti2n h.4 4h!4" h 1] nh-n ti2n3
/iai !-9n @? GI TIN V-O NG]N H-NG
Ug,i nh-n ti2n |i ti2n v Ugn hng3
Ugn hng KiJm tra T9nh h.4 4h!4 ca Yng ti2n3
U[u Yng ti2n h.4 4h!4" Ugn hng 1] nh-n ti2n" v chu8Jn v ti ;hDn ca
Ug,i nh-n ti2n3
#.#. "$T % ,-I TO!N TRONG '(NG TIN IN T
/iai !-9n 1? R[T TIN T\ NG]N H-NG
Ci t!n #D v 6Y 1 'u c0u Pt Ti2n3
Ci t!n Thum Gnh 6Y 1 'u c0u Pt Ti2n3
Ci t!n thLc hin n <anh Yng ti2n3
Ci t!n hVng tr!nh^ Khai man gi! trG Yng ti2n
Ci t!n #D v Yng ti2n tr'n ,ng tru82n tin3
11
/iai !-9n 2? THANH TO!N TIN
Ci t!n #D v Yng ti2n tr'n ,ng tru82n tin3
Ci t!n KiJm tra T9nh h.4 4h!4 ca Yng ti2n3
Yng ti2n c: ch/ ;I ca Ugn hng
Yng ti2n c: ch/ ;I ca Ug,i chu8Jn ti2n
Ci t!n hVng tr!nh^ Ti'u m*t Yng ti2n nhi2u l0n3
Ugn hng ghi li Gnh <anh ca c!c Yng ti2n Z nh-n v Ti ;hDn3
/iai !-9n @? GI TIN V-O NG]N H-NG
Ci t!n #D v Yng ti2n tr'n ,ng tru82n tin3
Ci t!n KiJm tra T9nh h.4 4h!4 ca Yng ti2n3
Yng ti2n c: ch/ ;I ca Ugn hng
Yng ti2n Z ti'u l0n n cha
Ti2n in t mang li l.i 9ch ;h=ng ch7 ch 4h9a ng,i <)ng m cVn ch cD 4h9a
ngn hng cEng nh 4h9a nh cung c43 Ti2n in t lm tNng t(c * cEng nh hiu
quD ca c!c 4hi'n gia <Gch3 Tu8 nhi'n" J Ti2n in t thLc 1L tr$ thnh m*t
4hng th5c thanh t!n h/u hiu" c!c nh c=ng ngh" c!c nh 4h!t triJn v c!c
chu8'n gia an tn th=ng tin cVn 5ng trOc nhi2u th!ch th5c3
6in na8 c: nhi2u vn 2 c0n 4hDi giDi qu8[t vOi Ti2n in t" trng : c: hai
vn 2 lOn nht l^
\n 2 $n danh ng,i 1 <&ng Yng ti2n3
\n 2 ngNn chn ti'u m*t Yng ti2n _in t` nhi2u l0n (@oBC^_`aM_n@ing)3
12
#.1.1. Vn bn @<nh ngNci a> @dng eng tin
/n <anh l Bc t9nh rt quan trng ca 4hng th5c thanh t!n #@ng ti2n in t3
T9nh un <anh .c hiJu l ng,i ti'u ti2n 4hDi .c un <anh v ;h=ng J li <u v[t"
nghpa l ngn hng ;h=ng thJ #i[t .c^ ti2n gia <Gch l ca ai3
J giDi qu8[t vn 2 tr'n ng,i ta Z 1 <&ng ;n thu-t _chO )P mQ`3 : l
<ng Bc #it ca ch/ ;I in t" n: Vi hFi ng,i ;I thLc hin ;I v th=ng i4 m
;h=ng #i[t n*i <ung ca n:3 Ug,i ;I 1au n8 c: thJ nh%n th8 cB4 ch/ ;I" th=ng i4"
nhng ;h=ng thJ #i[t .c l m%nh Z ;I th=ng i4 : ;hi n v $ u" mBc <)
anh ta c: thJ ;iJm tra .c ch/ ;I : l Png Sn3 U: cEng gi(ng nh ;I ;hi ang
nhSm mSt v-8
\Oi ch/ ;I m) ca ngn hng" h ;h=ng thJ c: .c m(i li'n h n gi/a Yng
ti2n in t v ch 1$ h/u ca n:3
#.1.#. Vn gi<n ^fn gi8 tQA eng tin
\ic Ugn hng <)ng ch/ ;I _m` J ;I v Yng ti2n lm nD8 1inh m*t
vn 2 ;h!c" : l^ =ng x gian l-n" gi tOi ngn hng Yng ti2n ghi gi! trG j } J Hin
ch/ ;I ca h tr'n Yng ti2n n8" nhng li #! vOi ngn hng r@ng Yng ti2n :
ch7 ghi gi! trG 1}3 Uh v-8 =ng x Z c: Yng ti2n j } c)ng vOi ch/ ;I ca ngn
hng" nhng ti ;hDn ca =ng ch7 #G ;hu trX i }3 yng x Z .thSng` -m3
#.1.5. Vn tigB hi :it eng tin h<i ^jn
Ti2n in t c: <ng 1( h!" n'n <J <ng t #Dn 1a tX #Dn g(c3 ThPng ta ;h=ng
thJ 4hn #it .c gi/a Yng ti2n _g(c` v Yng ti2n _1a`3 Ka gian c: thJ ti'u Hi
Yng ti2n _1a` n8 nhi2u l0n m ;h=ng #G 4h!t hin3
6 th(ng ti2n in t .c !4 <&ng v thLc t[" th% 4hDi c: ;hD nNng ngNn ngXa
ha8 4h!t hin .c tr,ng h.4 _M*t Yng ti2n ti'u Hi hai l0n` (d-uFD= sp=nding)3
J giDi qu8[t vn 2 n8" Z c: c!c giDi 4h!4 ;h!c nhau tu~ th? tXng h th(ng
ti2n in t3
13
#.#. GI*I )H!) +HO ,-I TO!N ./N 'ANH 4NG TIN0 V-
.)HkNG TR!NH HAI "AN GI! TR3 4NG TIN0
#.#.1. Gili thi=B giFi Mh8M
T9nh un <anh l Bc t9nh quan trng ca 4hng th5c thanh t!n #@ng ti2n in t
J giDi qu8[t vn 2 n8" ng,i ta <)ng ;n thu-t ch/ ;I _m)`3 Th/ ;I _m)`Dm #D
ngn hng ;h=ng c: .c m(i li'n h n gi/a Yng ti2n in t v ch 1$ h/u ca n:3
T)8 th? tXng h th(ng ti2n in t" 1] !4 <&ng 1 Y ch/ ;I _m)` ;h!c nhau3
Thng hn" l.c Y ThaumQiatQUar <)ng 1 Y ch/ ;I m) Ax" l.c Y Cran<
<)ng 1 Y ch/ ;I m) Achnrr3 Mqi l.c Y cEng c: nh/ng u nh.c iJm ;h!c nhau3
MBc <) t .c t9nh un <anh" nhng giDi 4h!4 ch/ ;I m) lm nD8 1inh m*t vn
2^ lm 1a J ngNn chBn xlic? a ch ngn hng ;I m*t Yng ti2n ;h=ng trung
thLc3 \9 <&^ xlic? 8'u c0u rPt i}" nhng li a ch ngn hng ;I l'n Yng ti2n c: gi!
14
trG ijj}3 \% ngn hng ;I m) l'n Yng ti2n :" n'n ;h=ng thJ #i[t .c n*i <ung
ca n:3 J giDi qu8[t vn 2 n8" c: hai 4hng 4h!4 .c a ra3
1>. Ahng ph.p th0 nhRt7
Ugn hng <)ng m*t #* ;h:a (;h! ;I" ;h:a ;iJm tra ch/ ;I) ;h!c nhau ch mqi
li ti2n3 U[u c: ; gi! trG Yng ti2n th% ngn hng 4hDi c: ; #* ;h! ;h!c nhau3
\9 <& vOi Yng ti2n gi! trG i} th% <)ng ;h! ;
i
" Yng ti2n j } th% <)ng ;h! ;
j
3
Uh v-8 n[u gian l-n ca =ng x t ra Yng ti2n j} vOi ;h:a ;
i
" th% : l Yng ti2n
;h=ng h.4 l3
2>. Ahng ph.p th0 hai7
J rPt tX ngn hng m*t Yng ti2n gi! trG T" =ng x 4hDi t ; Yng ti2n
T
i
"T
v
"333"T
;
cng gi tr T3 ThPng 2u .c gSn Gnh <anh" ;h!c nhau <u8 nht gi/a
chPng l 1( 1'Qri3 yng x lm _m)` nh/ng Yng ti2n n8" v gi chPng [n ngn hng3
Ugn hng 8'u c0u =ng x cung c4 th=ng tin J ;h _m)` ;Qi Yng ti2n #t ;~3
Ugn hng ;h _m)` v ;iJm tra chPng3 U[u tt cD 2u h.4 l" ngn hng ;I _m)` l'n
Yng ti2n cVn li T
i
(l Yng ti2n m ngn hng ;h=ng ;h _m)`)"

v gi ch =ng x3
Ugn hng c: 1L Dm #D ca r@ng Yng ti2n cVn li +
i
cEng l h.4 l" v% n[u
=ng x gi ;m Yng ti2n ;h=ng h.4 4h!4 trng 1( m Yng ti2n" th% H!c 1ut #G
4h!t hin 9t nht l ;Qi ;3 m!c 1ut n8 cng ca n[u ; cng lOn3 Tu8 nhi'n n[u ;
qu! lOn th% h th(ng H lI 4hDi tra +i nhi2u </ liu3
#.#.#. GiFi Mh8M 9G< 1NY9 e +h<B:`ni<t`N<oQ
2.2.2.1. SIc !6 Chaum4Tiat4Ua-r
.c Y Thaum

Q iat

Q Uar" l l.c Y h th(ng ti2n in t c: t9nh $n danh3
J #D Dm t9nh un <anh ca Yng ti2n" l.c Y 1 <&ng ;n thu-t _chO )P mQ0 +1V3
Trng : ;h! m-t l a" ;h:a c=ng ;hai l (n" C)" hm o " g ;h=ng _va chm`3
Mqi ng,i <)ng c: s2 t;i )h-n B" ngn hng 1] gi/ 1( [m p li'n quan [n
1( ti ;hDn n8 (n vG U
i
t ra)" ngn hng <La v B J H!c Gnh ;a gian l-n3
15
1
H;nh U ? h8i qB8t ^NY9 e +h<B: r ni<t r N<oQ
1). Kh!ch hng gi Yng ti2n $ <ng _m)` " 8'u c0u Ugn hng ;I3
2). Ugn hng gi Yng ti2n Z ;I ch Kh!ch hng (Yng ti2n vln cVn _m)
3). Aau ;hi H:a _m)` Yng ti2n" Kh!ch hng chu8Jn ti2n ch Ug,i #!n hng3
4). Ug,i #!n hng chu8Jn gia hng ch Kh!ch hng3
5). Ug,i #!n chu8Jn ti2n [n Ugn hng J ;iJm tra t9nh h.4 l ca Yng ti2n3
1W. /ia- th0c +,t tin7 yng x Pt ti2n tX Ugn hng3 KI _m)` c: i2u ;in
i)3 yng x mu(n rPt tX ngn hng mCt !6ng tin _bn @<nh`" th% 4hDi t m n vG U
i
v chu8Jn chPng [n ngn hng3 Mqi U
i


.c t tX c!c 1( nglu nhi'n <
i
s 9
i
s @
i

1a ch U
i
*c l-4 v <u8 nht" 1 i m3 T& thJ l 4hM4 m" l 4hM4 n(i3
U
i
o th
i
s S
i
us h
i
v g t <
i
s 9
i
us S
i
v g t<
i
tB tp w iuus @
i
u3
v)3 yng x lm _m)0 m n vG U
i
thnh ,
i
#@ng tham 1( _m)` nglu nhi'n r
i
v
gi chPng [n ngn hng3 Uh/ng tham 1( _m)` : ngNn chBn ngn hng ;iJm tra
gi! trG nh/ng _Yng ti2n` U
i
3 T& thJ ,
i
v U
i
Q
i
C
m< n3
w)3 Ugn hng chn nglu nhi'n mx# n vG U
i
J ;iJm tra" 8'u c0u =ng x cung c4
c!c tham 1( Q
i
s <
i
s 9
i
s @
i
tng 5ng vOi nh/ng n vG U
i
m ngn hng Z chn3
16
3
2
5
4
)3 yng x cung c4 ch ngn hng c!c tham 1( Q
i
s <
i
s 9
i
s @
i
th? 8'u c0u3
)3 oLa v c!c tham 1( < =ng x cung c4" ngn hng H:a _m)0 mx# n vG U
i
Z
chn" ;iJm tra J Dm #D r@ng =ng x ;h=ng c: gian l-n3
U[u )hng cX gian DEn" ngn hng mOi ;I _m)` l'n nh/ng n vG U
y
cVn li
(: l n vG U
y
m ngn hng ;h=ng H! _m)`" ch9nh l ,
y
) v gi ch =ng x3
Th/ ;I tr'n ,
y
l ,
y
<
m< n3 ThP I nglu nhi'n ;" ch7 <)ng mx# 4h0n t ,
y
Aau : ngn hng trX 1( ti2n tng 5ng v ti ;hDn ca =ng x3
c)3 yng x H! _m)` n vG ,
y
Z .c ngn hng ;I" #@ng 4hM4 t9nh chia^ ,
y

<
Q

3
Pc n8 =ng x c: Yng ti2n (in t) U
y
vOi gi! trG th-t 1L" v ch/ ;I tr'n U
y
ca
Ugn hng l^
T U
y
<
m< n

o (h
y
" S
y
)
<
m< n
2W. /ia- th0c hanh t-.n? yng x thanh t!n ch yng C3
i)3 yng x gi Yng ti2n U
y
[n yng C3
v)3 yng C chn chuqi nhG 4hn nglu nhi'n z
1
z
#
{ z
mx#
v gi n: [n =ng x3
w)3 yng x 4hDn hYi li tu~ th? tXng tr,ng h.4 1au^
U[u z
i
i th% =ng x 1] gi [n =ng C^ <
i
" 9
i
v S
i
U[u z
i
j th% =ng x 1] gi [n =ng C^ h
i
" <
i
(B (p i)) v @
i
3
)3 yng C ;iJm tra U
y
l h.4 l trOc ;hi ch4 nh-n thanh t!n ca =ng x3
@W. /ia- th0c /#i tin? yng C gi Yng ti2n v Ugn hng
i)3 yng C gi Gch 1 Thanh t!n [n Ugn hng (Thanh t!n ca =ng x ch =ng C)3
v)3 Ugn hng ;iJm tra ch/ ;I 1( ca ngn hng3
w)3 Ugn hng ;iJm tra Yng ti2n n8 ;h=ng #G ti'u Hi trOc :3
)3 Ugn hng nh-4 v c 1$ </ liu nh/ng Yng ti2n Z ti'u Hi" ghi li chuqi nhG
4hn z
i
v nh/ng 4hDn hYi tng 5ng tX =ng x3
i2u n8 giP4 4h!t hin ;a ti'u Hi m*t Yng ti2n hai l0n3
)3 Ugn hng ghi Yng ti2n U
y
v ti ;hDn ca yng C3
17
2.2.2.2. AhLn tch Y !.nh gi.
1x. Nhfn h|t 9hBng?
i)3.c Y Thaum

Q iat

Q Uar l l.c Y h th(ng ti2n in t c: t9nh $n danh3
J #D Dm t9nh _$n danh` ca Yng ti2n" l.c Y <)ng _chO )P mQ0 +1V3
v)3 J ngNn ngXa ng,i rPt ti2n _)hai gian DEn gi. tr%` Yng ti2n" l.c Y Z 1 <&ng
gia th5c _+}t p 9h~n` (Tut an< ch1?)3
Ugn hng chn nglu nhi'n m# n vG U
i
J ;iJm tra" n[u ;h=ng c: gian l-n
HD8 ra th% mOi ;I _m)` l'n c!c n vG U
y
cVn li3 TEng nh lI lu-n $ tr'n v2 gia th5c
_+}t p 9h~n`" ngn hng c: 1L Dm #D ca r@ng Yng ti2n cVn li U
y
cEng l h.4 l"
n[u m cng lOn3
w)3 J ngNn chBn vic zti3u ?;i hai DZn{ m*t Yng ti2n" l.c Y <)ng gia th5c .hi`
8M0 J l8 m*t 4h0n th=ng tin Gnh <anh gSn l'n Yng ti2n3 U[u n: .c _ti'u Hi
hai l0n`" th% th=ng tin Gnh <anh tr'n hai l0n _ti'u Hi` 1] ;[t h.4 li" J tru8 v[t t%m ra
;a gian l-n (\9 <& t%m ra 1( ti ;hDn B)3
U[u =ng x ti'u ti2n hai l0n" th% ;hD nNng Ugn hng c: thJ l8 .c cD hai tham
1( <
i
v <
i
tB tp w iu) J t9nh .c B3 : l 1( ti ;hDn ca =ng x ti Ugn
hng3 TX B" Ugn hng c: thJ tru8 ra .c =ng x Z ti'u m*t Yng ti2n hai l0n3
\% ;hD nNng c: cB4 #9t ;h!c nhau trng v chuqi
i
"
v
"K"
;v
v {
i
" {
v
"K"{
;v
l
rt ca3 Th7 c0n c: m*t cB4 #it tng 5ng
i
v {
i
khc nhau" l ngn hng c: thJ c:
th=ng tin J t9nh .c 1( ti ;hDn B ca =ng x3
m!c 1ut J v chuqi z
i
v z
i
tr)ng nhau l
v
v
i
k
" t5c l ngn hng ;h=ng c:
th=ng tin J t%m ra .c Gnh <anh ca =ng x3 Uh v-8 n[u chn ; lOn th% ;hD nNng
hai chuqi z
i
v z
i
tr)ng nhau c: thJ H?m l ;h: thJ HD8 ra3
Ch, P^ Trng gia th5c thanh t!n^ Gch 1 Thanh t!n
U[u z
i
i th% =ng x 1] gi [n =ng C^ <
i
" 9
i
v S
i
(i)
U[u z
i
j th% =ng x 1] gi [n =ng C^ h
i
" <
i
(B (p i)) v @
i
3 (v)
Uh v-8 m*t ;hi =ng x thanh t!n v l0n vOi c)ng m*t Yng ti2n" th% ;hD nNng
z
i
v z
I
;h!c nhau l nhi2u" v tX (i)" (v)" Ugn hng 1] t9nh .c B3

#x. +hi MhV thR9 hi=n ^BY9 e?
18
Trng l.c Y ThaumQiatQUar chi 4h9 (th,i gian t9nh t!n" ti2n #c"K)
4h& thu*c v * lOn ca ;3 Ti gia th5c rPt ti2n" =ng x gi ; 4ac;?t [n ngn hng"
tu8 nhi'n" ngn hng ch7 4hDi gi trD li i 4ac;?t3 \ic ti[n hnh lm _m)` v
_H:a m)` ; 4ac;?t lm tNng 1L t9nh t!n" tra +i v th,i gian lu tr/3
Ti gia th5c thanh t!n" 1au ;hi =ng x gi ti2n [n =ng C3 yng C gi m*t chuqi
nhG 4hn tOi =ng x" 1au : =ng x 4hDi gi ;v 4hDn hYi ;h!c nhau3 i2u n8 lm tNng
th,i gian v 1L t9nh t!n" li'n lc v chi 4h9 lu tr/3
5x. hF nng Tn 9ng ^BY9 e?
8 l 4hng 4h!4 <La v ;n thu-t Ax" v% v-8" tt cD nh/ng c!ch tn c=ng
v Ax 2u c: thJ tn c=ng v l.c Y n83
Tu8 nhi'n" v2 mBt lI thu8[t" =ng x c: thJ tr!nh .c 1L 4h!t hin ca ngn hng
;hi ti'u Hi hai ln" n[u =ng x v =ng T c)ng h.4 t!c vOi nhau" c& thJ nh 1au^
yng x 1au ;hi thLc hin m*t gia <Gch thanh t!n vOi =ng C" 1] gi nh/ng ti2n Z
ti'u tOi =ng T v m= tD ch =ng T qu! tr%nh gia <Gch vOi =ng C3 Uh v-8" ngn
hng 1] nh-n .c th=ng tin gia <Gch tX =ng C v =ng T gi(ng nh nhau3 Pc n8"
ngn hng 1] ;h=ng c: ;hD nNng H!c Gnh .c 1( ti ;hDn B ca =ng x3
#.#.5. GiFi Mh8M 9G< 1NY9 e ,Q<n@
.c Y .c H8 <Lng <La tr'n ch/ ;I Ahnrr v #i t!n i <in trng nh:m
c4 ngu8'n t(3
|
q
l nh:m cn c4 q ca
4
" trng : 4"q l 1( ngu8'n t( thFa mZn q(4Qi)
Ugn hng ;h$i t thnh 4h0n^ gs hs g
1s
g
#
s @3
Trng 1 Y ;I $ gia th5c rPt ti2n" ngn hng <)ng c!c ;h! 1au^
Kh:a c=ng ;hai l (g" h) |
q
(g?n?ratr Q tu4l?)3
Kh:a #9 m-t h lg
g
h" (h g
H
)
C* 4h0n t 1inh ca |
q
l (g
i"
g
v
)3
19
h0n t 1inh giD @ ( ;h!c gi v gv)" Dm #D r@ng Gnh <anh ca ng,i <)ng 1]
;h=ng #G 4h!t hin trng gia th5c thanh t!n3
2.2.@.1. SIc !6 [rand
1x. hi to ti mhoFn? xlic? t ti ;hDn
xlic? ;h$i t nglu nhi'n B
1s
B
#

q
3 T9nh I v g
1
B1
g
#
B#
" chu8Jn I [n ngn hng3
Ugn hng lu gi/ I

c)ng Gnh <anh ca xlic? v 1( ti ;hDn" nhng ngn hng
;h=ng #i[t B
1s
B
#
3
Tr,ng h.4 xlic? ti'u Hi Yng ti2n hai l0n" ngn hng c: thJ t%m ra B
1s
B
#
v t9nh
.c I" tX I t%m ra Gnh <anh ;a gian l-n3
H;nh ? QB8 tQ;nh mhi to ti mhoFn 9G< ^NY9 e ,Q<n@
#x. +hOng :inh i @i=n ti mhoFn? xlic? Hng <anh vOi Ugn hng
Khi xlic? rPt ti2n 0u ti'n 4hDi Hng <anh vOi ngn hng" #@ng c!ch ch5ng minh
vOi ngn hng l 1] rPt ti2n trng ti ;hDn m xlic? ang 1$ h/u3
hng 4h!4 .c <)ng $ 8 l _+hOng :inh mhng tiTt ^i thng tin`
(?rKnRl?<g? rv?)3 xlic? ch5ng minh ch Ugn hng r@ng^ xlic? #i[t (B
1
" B
#
)3
u! tr%nh ch5ng minh nh 1au^
i)3 xlic? chn nglu nhi'n
1
v
#

q
v gi S g
1
1
g
#
#
[n Ugn hng3
v)3 Ugn hng th th!ch J ;iJm tra c: Png xlic? Z 1$ h/u ti ;hDn I" #@ng c!ch
chn nglu nhi'n +
Q

q
v gi ch xlic?3
w)3 xlic? t9nh Q
1

1
w +
Q
B
1
m< q" Q
#

#
w +
#
B
#
m< q" v gi [n Ugn hng3
B
1s
B
#

q
I v g
1
B1
g
#
B#
I
Gnh <anh
A( ti ;hDn
I
20
)3 Ugn hng ch4 nh-n xlic? Z 1$ h/u ti ;hDn I ;hi v ch7 ;hi3
S I
+Q
v g
1
Q1
g
#
Q#
" trng : I v g
1
B1
g
#
B#

C$i v%" n[u xlic? thLc 1L l ch 1$ h/u ti ;hDn" th% 4hDi #i[t (B
1
" B
#
) (l gi! trG
;h$i t ti ;hDn #an 0u) v n[u #i[t .c chPng th%^
S I
+Q
g
1
1
g
#
#
tg
1
B1
g
#
B#
u
+Q
g
1
1 w B1+Q
g
#
# w B#+Q
g
1
Q1
g
#
Q#

VDic= (Ug,i ch5ng minh) UgLn h;ng (Ug,i ;iJm tra)
Ci[t B
1
" B
#
l i <in ca I g
1
B1
g
#
B#
Th7 #i[t Is g
1s
g
#
3 Kh=ng #i[t B
1
v B
#
T v 1( nglu nhi'n R
i
v R
v

q
T9nh 8 g
i
Ri
g
v
Rv
gi [n Ugn hng
Uh-n 8" chn nglu nhi'n T
r

q
|i th th!ch T
r
[n xlic?
Uh-n T
r
" t9nh^
r
i
R
i
T
r
u
i
v r
v
R
v
T
v
u
v
m< q
|i [n Ugn hng
Uh-n r
i"
r
v"
;iJm tra^
S I
+Q
v g
1
Q1
g
#
Q#

U[u thFa mZn^ ngn hng ch4 nh-n
xlic? #i[t i <in ca b (#i[t u
i
" u
v
)
H;nh ? QB8 tQ;nh 9hOng :inh i @i=n ti mhoFn 9G< ^NY9 e ,Q<n@3
5x. Gi<o thO9 QLt tin? xlic? Pt ti2n tX Ugn hng
U[u H!c thLc .c ch4 nh-n" qu! tr%nh rPt ti2n .c ti[n hnh nh 1au^
Ugn hng trX m*t l.ng ti2n tng 5ng tX ti ;hDn ca xlic?3 Ugn hng v xlic?
c)ng t9nh .c : v I@ (< l 4h0n t 1inh v c=ng ;hai)3
Ugn hng gi xlic?^ m
H
" a g
R
" # m
R

( .c chn nglu nhi'n tX
q
" h l ;h:a #9 m-t ca Ugn hng)
xlic? chn w 1( nglu nhi'n a
q
Bs p
q
J lm _m)` m" " a" #3
m{ m
1
(b<)
1
g
i
ui1
g
v
uv1
<
1
{
1
a{ a
u
g
v
#{ #
1u
m
1v

T!ch nglu nhi'n^
21
B
1
a (h
1
h
#
) m< q" B
#
a ( S
1
S
#
) m< q
vOi a v (z
1
w z
#
) m< q
T9nh A v g
1
h1
g
#
S1
@
z1
, v :xA v g
1
h#
g
#
S#
@
z#
xlic? <)ng hm #Nm 6 t9nh 9 v Ht :s zs <s Cs Au3
m _m)` 9 #@ng 9 v 9x B m< q" gi 9 [n Ugn hng3
Ugn hng ;I tr'n c .c r Hc R m< q" gi r ch xlic?" ghi c: v ;hDn ca
xlic?3
xlic? ch4 nh-n n[u ;iJm tra th8 g
r
h
c
a v m
r

c
# v t9nh r{ ru v m<q3
xlic? c: !6ng tin !i"n t# .c i <in #$i^ As ,s %ign(As ,) vOi
%ign (As ,) ({" a{" #{"r{) l ch/ ;I ca Ugn hng3
89 Anh gi8 tQA eng tin?
C.ch 1?
Ugn hng 1 <&ng m*t ;h:a c=ng ;hai ch mqi li ti2n3 U[u c: m Yng ti2n
;h!c #it" th% Ugn hng 4hDi c: m ;h:a c=ng ;hai^ (g
i
" h
i
)"K " (g
;
" h
;
)3
C.ch 2?
Thn m 4h0n t 1inh giD (<umm8 g?n?ratr) ;h!c nhau c=ng ;hai <
i
"K33" <
;
3
Mqi 4h0n t 1inh .c <)ng J #iJu hin gi. tr% ca mqi !6ng tin3
\o^ :
i
v I @
i

VDic= UgLn h;ng
b g
i
ui
g
v
uv
H^ ;h:a #9 m-t
(g" h)^ ;h:a c=ng ;hai
( h g
H
)
u! tr%nh ch5ng
minh i <in
" a" #
m
q
" m b<
m
H
" a g
R
" # m
R
m

b< g
i
ui
g
v
uv
<" 1
q

22
m{ m
1
(b<)
1
g
i
ui1
g
v
uv1
<
1
{
1
T!ch nglu nhi'n
u"v
q"
a{ a
u
g
v
"

#{ #
1u
m
1v

c{ 6( m{" {" a{" #{" x)3
c c{u m< q
c
r Hc R m< q
KiJm tra^ g
r
h
c
a v m
r

c
#
T9nh r{ ru v m<q3
Yng ti2n^ A" ," Aign(A" ,)
vOi
Aign (A" ,) ({" a{" #{"r{)
H;nh ? Gi<o thO9 QLt tin tQong ^NY9 e ,Q<n@
Ux. Gi<o thO9 th<nh to8n? xlic? thanh t!n ch C#
Khi xlic? mu(n mua hng ha8 1 <&ng <Gch v& ca C#" trOc ti'n xlic? 4hDi gi
ti2n ch C#" qu! tr%nh thanh t!n .c thLc hin th? nh/ng #Oc 1au3
i)3 xlic? gi ch C# Yng ti2n (As ,s %igntAs ,u)3
A v g
1
h1
g
#
S1
@
z1
s , v :x A v g
1
h#
g
#
S#
@
z#
" Aign (A" ,) (zs <s CsQ)
v)3 C# thLc hin c!c vic 1au^
0u ti'n" C# ;iJm tra H?m xC i ha8 ;h=ng
Ch, P^
U[u xC i" nghpa l^ (g
i
Hi
g
v
8i
<
i
) (g
i
Hv
g
v
8v
<
v
) i
g
i
Hi Hv
g
v
8i 8v
<
i v
i" a j
23
Uh v-8 Ugn hng ;h=ng H!c Gnh .c B
1s
B
#
trng tr,ng h.4 _<u#l? Q
14?n<ing`3
U[u xC i" th% C# thLc hin c=ng vic ti[4 th?^
C# ;iJm tra ch/ ;I ca Ugn hng 1ign(A" ,) c: h.4 l ;h=ng
U[u ch/ ;I Png" C# th th!ch xlic? #@ng c!ch gi 9
q
" (c ;h=ng c0n thi[t l
1( nglu nhi'n" nhng 4hDi Dm #D <u8 nht trng mqi l0n thanh t!n)3
C# t9nh 9 nh 1au^
9 v H
P
( As ,s I
C
" <at?tim?)"
(I
C
l Gnh <anh ca C#" <at?tim? l nhZn th,i gian ca gia <Gch" 6
j
l hm #Nm)3
w)3 xlic? 4hDn hYi #@ng vic gi ch C#^
Q
1
v h
1
w 9 h
#
m< q
Q
#
v S
1
w 9 S
#
m< q
Q
5
v z
1
w 9 z
#
m< q
)3 C# ;iJm tra" n[u g
1
Q1
g
#
Q#
g
5

Q5
v A,
9
" th% ch4 nh-n thanh t!n" v%^


g
1
Q1
g
#
Q#
g
5

Q5
g
i
Hi cHv
g
v
8i c8v
g
w

i cv

(g
i
Hi
g
v
8i
g
w

i
) (g
i
cHv
g
v
c8v
g
w

cv
) A,
9
VDic= [-F
A" ," 1ign(x" C)
A, i
KiJm tra 1ign (x" C)" c
q
c
r
i
H
i
cH
v
m< q
r
v
8
i
c8
v
m< q
24
r
w

i
c
v
m< q
r
i"
r
v"
r
w
g
i
ri
g
v
rv
g
w

rw
A,
c
U[u Png C# ch4 nh-n thanh t!n
8nh \7 /ia- th0c thanh t-.n
x. Gi<o thO9 g>i Tin? C# gi Ti2n v Ugn hng
i)3 C# gi ngn hng^ Th=ng tin thanh t!n (A" ," 1ign(A" ,))" 9s Q
1s
Q
#s
Q
5
3
v)3 Ugn hng thLc hin^
KiJm tra Th/ ;I c: Png ;h=ng Yng ti2n cha ti'u Hi trOc :
KiJm tra C# th th!ch xlic? v 4hDn hYi ca xlic?^ T: h.4 l ;h=ng
C# th th!ch xlic? #@ng gi! trG 9 v H
P
tAs ,s I
C
" <at?tim?)
xlic? trD l,i C# #@ng gi! trG r
i"
r
v"
r
w
U[u tt cD thFa mZn" Ugn hng gi ti2n (A" ," 1ign(x" C))v ti ;hDn ca C#3
2.2.@.2. AhLn tch Y !.nh gi.
1x. Nhfn h|t 9hBng^
.c Y n8 1 <&ng nh/ng lI thu8[t t!n hc 4h5c t4" ;h: hiJu .c 08 <3
o v-8 l.c Y n8 ;h=ng 4h+ #i[n #@ng l.c Y T6xM W bxT W Ux
.c Y ;h=ng 1 <&ng gia th5c _cut an< ch1?` nh T6xM WbxTQUx"
n'n ;h=ng 4hDi t ; mlu ;h!c nhau cEng nh ;h=ng 4hDi gi/ nh/ng #Dn c48 ca
4h0n Gnh <anh (Gnh <anh .c chia lm hai 4h0n)3 Ugn hng cEng ;h=ng c0n
;iJm tra ;v mlu trOc ;hi ti[n hnh ;I3
25
* an tn ca l.c Y Cran< 1] 4h& thu*c v * ;h: ca vic t9nh t!n lgarit
r,i rc v <p nhi'n 1] an tn hn l.c Y 1 <&ng Ax3
Trng l.c Y n8" Gnh <anh ca ng,i mua hng (xlic?) .c un <anh hn
tn3 Ug,i #!n hng v ngn hng hn tn ;h=ng #i[t Gnh <anh ca xlic?" trX ;hi
xlic? c: hnh vi gian l-n" ti'u m*t Yng ti2n nhi2u l0n3
#x. )h8t hi=n Anh @<nh tQong tQNcng hYM tigB :it ng tin # ^jn?
Tr,ng h.4 xlic? ti'u Hi m*t Yng ti2n v l0n" th% Ugn hng nh-n .c v l0n^
SZn 1^ c v r
i
" r
v
" r
w
3 SZn 2^ c{ v r{
i
" r{
v
" r{
w3

r
i

H
i
cH
v
m< q r{
i
H
i
cH{
v
m< q
r
v
8
i
c8
v
m< q r{
v
8
i
c8{
v
m< q
r
w

i
c
v
m< q r{
w

i
c{
v
m< q
TX c!c tham 1( tr'n" Ugn hng 1] t%m ra .c Gnh <anh ca ;a gian l-n^
A g
i
(c{ri W cr{i) (c{Qc)
g
v
(c{rv W cr{v) (c{Qc)
@
(c{rw W cr{w) (c{Qc)

26
, g
i
(ri W r{i) (c{Qc)
g
v
(rv W r{v) (c{Qc)
@
(rw W r{w) (c{Qc)

MBt ;h!c^
A g
i
Hi
g
v
8i
@
i
, g
i
Hv
g
v
8v
@
v
(c{r
i
W cr{
i
) (c{ Q c) H
i
m< q" (r
i
W r{
i
) (c Q c{) H
v
m< q
(c{r
v
W cr{
v
) (c{ Q c) 8
i
m< q" (r
v
W r{
v
) (c Q c{) 8
v
m< q
(c{r
w
W cr{
w
) (c{ Q c)
i
m< q" (r
w
W r{
w
) (c Q c{)
v
m< q
TX c=ng th5c" Ugn hng t9nh^
B
1
a H
i
H
v
" B
#
a 8
i
8
v
" a
i

v
Ti[n hnh tha8 H
i
" 8
i
"
i
" H
v
" 8
v
"
v
" th? ;[t quD tr'n ta .c^
B
1
a
c c
c c

i r ri

c c
r r

i i
m< q B
#
a
c c
cr r c

v v

c c
r r

v v
m<
q
a
c c
cr r c

w w

c c
r r

w w
m< q
Uh v-8^
B
1

) i ( w ) i ( w
) i ( i ) i ( i
+ +
+ +
c r c r
c r c r
m< q" B
#

) i ( w ) i ( w
) i ( v ) i ( v
+ +
+ +
c r c r
c r c r
m< q
TX B
1
" B
#
t9nh .c I g
1
B1
g
#
B#
" Ugn hng 1 1!nh gi! trG I trng c 1$ </ liu Z
.c lu trOc : v t%m ra Gnh <anh ca ;a gian l-n3
5x. hF nng Tn 9ng ^NY9 e?
T: m*t ;iJu tn c=ng trng l.c Y Cran<" : l xlic? c: thJ ti'u m*t Yng ti2n
nhi2u l0n m ;h=ng #G 4h!t hin3
T!ch tn c=ng n8 nh@m v gia th5c t ti ;hDn lPc #an 0u" ;hi m$ ti
;hDn tha8 v% 1 <&ng b g
i
ui
" xlic? 1] chn b g
i
ui
g
v
uv
" nh v-8" ti gia th5c rPt
ti2n" Ugn hng 1] ;I tr'n^ (x" C)3
x g
i
ui
g
v
uvi
27
C g
i
Hi
g
v
Hv
Aign( x" C) ({ (g
i
ui
g
v
uvi
)" a{ g
Ruv
" # (g
i
ui
g
i
uvi
)
R1u1v
"
r 6" (x" #"{" a{" #{)H Ruv)
Ti gia th5c rPt ti2n thu .c ?
i
<?

H
i
v r
v
<t H
v
$ 8 (?" t) l i <in ca x (g
i
?
g
t
)" ? u
i
1" t (u
v
i)13
#.5. GI*I )H!) +HO ,-I TO!N .TI6U "$T 4NG TIN NHIU 17N0
#.5.1. Gili thi=B giFi Mh8M
m th[ n J Dm #D t9nh un <anh ng,i <)ng" m vln tru8 v[t .c Gnh
<anh ;hi h vi 4hm |iDi 4h!4 .c <)ng l _ch/ ;I m) c: i2u ;i'n` (cn<itinal
#lin< 1ignatur?)" cVn gi l ch/ ;I m) m*t 4h0n (artial #lin< 1ignatur?)3
1>. ChO )P mQ cX !iu )i"n !m F-7
28
U[u ;h=ng c: vi 4hm HD8 ra" n: gi(ng ht ch/ ;I m)" t5c l Dm #D t9nh un
<anh ch ng,i <)ng3
U[u c: vi 4hm HD8 ra" ngn hng c: thJ ;[t h.4 vOi nh cung c4 J tru8 ra v[t
Gnh <anh ng,i vi 4hm3
2>. ] t^ng c5a chO )P mQ cX !iu )i"n7
Khi ng,i <)ng x thLc hin gia th5c rPt ti2n" x 4hDi gi ch ngn hng m*t 1(
th=ng tin3 Tng tL" ;hi thanh t!n" x cEng gi ch #'n C m*t 1( th=ng tin3 U[u ch7
<La v th=ng tin m x cung c4 ch ngn hng" hBc th=ng tin x cung c4 ch C" th%
;h=ng thJ tru8 v[t ra Gnh <anh ca x3 Tu8 nhi'n Ugn hng v C h.4 t!c vOi nhau"
<Oi 1L gi!m 1!t ca 4h!4 lu-t" J tru8 v[t ra x3 Aau 8 l hai l.c Y <La tr'n I
t$ng ca ch/ ;I m) c: i2u ;in3
#.5.#. 1NY9 e tQBS pTt gi<n ^fn V
.c Y K\" vi[t tSt ca hai t!c giD o3 Kugl?r v 63 \gt" <La tr'n 1 Y ch/ ;I
m) ca Achnrr v 1 Y ch/ ;I ;h=ng thJ ch(i #F ca Thaum3 Bc t9nh m) .c
<)ng J un <anh ng,i <)ng" Bc t9nh ;h=ng thJ ch(i #F <)ng J tru8 v[t Yng ti2n
in t3
1x. +hBbn CA
29
Thn 4 v q l hai 1( ngu8'n t( lOn 1a ch q l Oc ca (4Qi)3
g
i
" g
v
" g
w

4
l c!c 4h0n t c4 q3
(1
i
" 1
v
) nglu nhi'n
q
l ;h:a #9 m-t ca ngn hng ch ch/ ;I m)3
v g
i
1i
g
v
1v
m< 4 l thnh 4h0n ch9nh trng ;h:a c=ng ;hai ca ngn hng ch
ch/ ;I m)3 Uh v-8" ;h:a c=ng ;hai l #* 1( (4" q" g
i
" g
v
" v)3
H nglu nhi'n
q
l ;h:a #9 m-t ca ngn hng ch ch/ ;I ;h=ng thJ ch(i #F3
8 g
w
H
m< 4 l ;h:a c=ng ;hai ca ngn hng ch ch/ ;I ;h=ng thJ ch(i #F3
#x. Gi<o thO9 QLt tin.
_ UgLn h;ng
Thn r nglu nhi'n
q

T9nh^ g
v
r
m< 4
T9nh ch/ ;I ;h=ng thJ ch(i #F
H
m< 4
|i v ch xlic?3
_ VDic= D;m ` mQ B; a
\Oi mqi Yng ti2n" xlic? chn nglu nhi'n
q
v t9nh^
{

m< 4 " {

(
H
)

(
{
)

m< 4
_ UgLn h;ng chbn <)
1
c )
2
>
q
nglu nhi'n3
T9nh t g
i
;i

;v
m< 4 gi ch xlic?3
_ VDic= chbn <d
1
c d
2
c e> ngfu nhi3n B; tnh
t{ tg
i
i
({)
v

m< 4 ( l ;h:a c=ng ;hai ca Ugn hng)
c{ 6(m" {" t{)
|i c c{ W m< q ch Ugn hng3
_ UgLn h;ng tnh7
A
i
;
i
W c1
i
m< q
A
v
;
v
W c1
v
r
Qi
m< q thFa mZn^
t g
i
1i

1v

9
m< 4
Ugn hng gi A
i"
A
v
" t ch xlic?3
30
_ VDic= tnh
A{
i
A
i

i
m< q
A{
v
A
v

v
m< q
T!c th=ng tin tr'n Yng ti2n gYm (m" t{" A{
i"
A{
v"
{" { )3
*iHm tra chO )P
\?r tru? t{ g
i
A{i
({)
A{v

9
:o@ M
h89h hng NgJn hng
\Oi mqi Yng ti2n3
"
\Oi mqi l0n rPt ti2n
r nglu nhi'n
q

g
v
r
m< 4

H
m< 4
31
{

m< 4
{

(
H
)

(
{
)

m< 4
t
1
s
#
s u
q
ngB nhign
t{ tg
i
i
({)
v

m< 4
c{ 6(m" {" t{)
c c{ W m< q3
A{
i
A
i

1
:o@ q
A{
v
A
v

#
:o@ q
t{ g
i
A{i
({)
A{v

9
:o@ M
Yng ti2n (m" t{" A{
i"
A{
v"
{" { )

t
c

A
i"
A
v
tm
1
s m
#
u
q
nglu nhi'n3
T9nh t g
i
;i

;v
m< 4
A
i
;
i
W c1
i
m< q
A
v
;
v
W c1
v
r
Qi
m< q
thFa mZn^
t g
i
1i

1v

9
m< 4
8nh g 7 Xm tht DIc !6 *i
5x. )hJn tV9h ^NY9 e V.
*h nNng tru' B(t7
U[u Ugn hng qu8[t Gnh 4h!t hnh c!c Yng ti2n .c !nh <u" n giDn l
ngn hng ch7 c0n chn v lu m*t ;h:a ;I ;h=ng thJ ch(i #F nglu nhi'n #@ng c!ch
<)ng H
M

tha8 v% H J t9nh
HM
m< 4" H
M
.c gi l )hXa !.nh dRu. Tr,ng h.4
n8 c: thJ HD8 ra th? 8'u c0u ca ;h!ch hng hBc lu-t 13
32
Khi m*t Yng ti2n .c gi v ngn hng" trng qu! tr%nh ;iJm tra 4h!t hin
th8 1ai" th% ;h:a !nh <u 1] .c 4h!t hin3 Tr,ng h.4 n8" ngn hng ;iJm tra
H?m { c: #@ng
HM
m< 4 (i vOi tt cD c!c ;h:a !nh <u Z .c lu gi/ H
M
3
Tu8 nhi'n n[u Kh!ch hng (xlic?) c( gSng ;iJm tra H?m Yng ti2n ca m%nh c:
#G tru8 v[t ;h=ng3 xlic? 4hDi 8'u c0u ngn hng c=ng #( tt cD c!c ;h:a !nh <u H
M
trng 4ha ;iJm t!n3 U[u xlic? 4h!t hin ;h:a !nh <u tng 5ng vOi Yng ti2n ca
xlic? ;h=ng 4hDi l H ha8 H
M
th% xlic? c: thJ cZi r@ng Yng ti2n Z #G tru8 v[t m*t c!ch
#t h.4 4h!43 U[u ;h:a !nh <u n@m trng <anh 1!ch H
m
" xlic? 1] 8'u c0u gi8 4hM4
h.4 l ca trng ti Q ng,i chGu tr!ch nhim ch vic tru8 v[t n83
UhIc !iHm7
M*t trng nh/ng nh.c iJm ca l.c Y K\ l n: c0n qu! nhi2u th=ng tin #+
1ung trng qu! tr%nh tru8 v[t Yng ti2n h.4 l3 Ugu8'n nhn l < vic !nh <u 4hDi
.c h.4 4h!4 h:a #$i m*t trng ti v ngn hng 4hDi lu tt cD c!c ;h:a !nh <u
v c!c ch5ng nh-n ca trng ti3 Trng 4ha ;iJm t!n" Ugn hng 4hDi c=ng #( tt cD
c!c ;h:a !nh <u v ;h:a ;I ;h=ng thJ ch(i #F H3 o v-8" (i vOi qu! tr%nh tru8 v[t
h.4 l" Ugn hng 4hDi lu <anh 1!ch c!c ;h:a !nh <u v c!c ch5ng nh-n ca trng
ti ch c!c Yng ti2n #G nghi ng,3
M*t iJm 8[u ;h!c l ;h!ch hng c0n 4hDi c: nNng lLc ca v2 mBt t9nh t!n J
;iJm tra Yng ti2n ca m%nh3 Kh!ch hng 4hDi 1 1!nh tt cD c!c H" H
M
" vOi H{ 1 <&ng
c=ng th5c ({)
H{
m< 43 U[u ;h=ng thJ t%m th8 H ha8 H
M
n 4h) h.4" ;h!ch hng
c: thJ cZi r@ng Yng ti2n Z #G tru8 v[t m*t c!ch #t h.4 4h!43
C'n cnh :" ;hi ;h!ch hng c( gSng th 4hM4 t!n tr'n" vic a ra <anh 1!ch
c!c ;h:a !nh <u n8 lm nD8 1inh m*t vn 2 v2 an tn v #D m-t3 Kh!ch hng 1]
;iJm tra tr'n m!8 t9nh c! nhn" < v-8 ngn hng 4hDi gi <!nh 1!ch ;h:a !nh <u
ch ;h!ch hng" tX :" ;h!ch hng 1] #i[t <anh 1!ch n8 v c: thJ chu8Jn gia ch
ng,i ;h!c
#.5.5. 1NY9 e n<iQ tQ<9ing
1x. +hBbn CA.
Q xlic? gi 8'u c0u rPt ti2n tOi ngn hng3
Q Ugn hng chn nglu nhi'n r
q
" t9nh g
v
r
m< 4 gi ch xlic?3
Q xlic? chn ? ngfu nhi3n D;m th !.nh dRu #9 m-t v t9nh ch/ ;I ;h=ng thJ
ch(i #Fi^
H
m< 4
33
Q xlic? chn nglu nhi'n a th5c t(8) H a
i
8 m< q v t9nh^
c
j
g
H
m< 4 " c
i
g
ai
m< 4
xlic? gi t(i)" g" c
j"
c
i
[n ngn hng th? 1 Y \AA3
Ugn hng c: thJ ;iJm tra t9nh Png Sn ca gi! trG .c chia 1a^
g
t(i)
c
j
c
i
g
H
g
ai
g
H ai
g
t(i)
Kh!ch hng Ugn hng

H
m< 4
H l _<u` #9 m-t
t(8) H a
i
8 m< q
c
j
g
H
m< 4
c
i
g
ai
m< 4
'u c0u rPt ti2n


t(i)" g" c
j"
c
i
r nglu nhi'n r
q

g
v
r
m< 4
g
t(i)
c
j
c
i
g
H
g
ai
g
H ai
g
t(i)
8nh 1j 7 /iai !-9n chu$n F% tr-ng DIc !6 Tair tracing.
U[u ;iJm tra tht #i" 8'u c0u 1] #G tX ch(i" v% xlic? ang c( gSng gian l-n
_tha !nh <u`3
U[u xlic? #G nghi ng," ngn hng 1] lu c!c gi! trG n8 c)ng vOi bo ca xlic? J
tru8 v[t3 Aau : xlic? gi t(v)" g" c
j
"c
i
tOi nh cung c43 T: thJ t%m .c _tha !nh
<u` #9 m-t tX H tX t(i) v t(v) #@ng c!ch \AA n[u ngn hng v nh cung c4 4h(i
h.4 vOi nhau3
Ugn hng ;h=ng #i[t _<u H` v 1] gi " ch xlic?3
#x. Gi<o thO9 QLt tin.
34
\Oi mqi Yng ti2n" xlic? chn nglu nhi'n
q
v t9nh^
{

m< 4
{

m< 4
rng $ 8" m(i quan h gi/a {v {.c gi/ ngu8'n nh gi/a v ^
{

m< 4 (
H
)

m< 4 (

)
H
m< 4 ({)
H
m< 4
xlic? 4hDi chu8Jn thnh { #@ng c!ch <)ng thnh 4h0n nglu nhi'n" n[u
;h=ng ngn hng c: thJ <La v J nh-n ra Yng ti2n trng l5c gi ti2n3
Ugn hng chn nglu nhi'n tm
1
s m
#
u
q
nglu nhi'n3
T9nh t g
i
;i

;v
m< 4 gi ch xlic?
Ugn hng cEng qu8[t Gnh ng8 h[t hn hiu lLc T
v
ca Yng ti2n v ;I tr'n n:3
Ugn hng gi t" T
v
" Aig
#an;
(T
v
) ch xlic?3
I 1: :?
xlic? t th=ng i4 Yng ti2n m{ m T
v
Aig
#an;
(T
v
)3
Thn nglu nhi'n (
i"

v"
)
q
v t9nh^
t{ tg
i
i
({)
v

m< 4 ( l ;h:a c=ng ;hai m) ca Ugn hng)
T9nh ^ c{ 6(m{" {" t{) v gi c c{ W m< q ch Ugn hng3
NgJn hng m?
A
i
;
i
W c1
i
m< q
A
v
;
v
W c1
v
r
Qi
m< q thFa mZn^
t g
i
Ai

Av

9
m< 4
35
Ugn hng gi A
i
" A
v
ch xlic?3
I W< :?
A{
i
A
i

i
m< q
A{
v

Qi
A
v

v
m< q
Uh v-8 Yng ti2n l #* c!c 1( ( m{" t{" A
i
{" A
v
{" {" {" c
j"
c
i
)
I TVnh tin 9fS 9G< eng tin.
T9nh tin c-8 ca Yng ti2n c: thJ thu .c #@ng c!ch ;iJm tra ch/ ;I m)3
Trng #Oc n8" tt cD c!c gi! trG c0n thi[t c: thJ .c l8 ra tX c!c gi! trG lu tr'n
Yng ti2n v ;h:a c=ng ;hai ca Ugn hng3 T& thJ" c: thJ l8 g
i
" v tX #* ;h:a c=ng
36
;hai (4" q" g
i"
g
v"
v)" l8 t{" A
i
{" A
v
{" { tX #* gi! trG ( m{" t{" A
i
{" A
v
{" {" {" c
j"
c
i
) ch5a
trng Yng ti2n" v t9nh .c c{ tX 4hng tr%nh^ c{ 6{ (m{" {" t{)3
Ct c5 ai cEng c: thJ ;iJm tra t9nh tin c-8 ca Yng ti2n #@ng c!ch 1 1!nh gi! trG
ca t{ v g
i
1i
({)
1v{

9
m< 4
h89h hng NgJn hng
\Oi mqi Yng ti2n^
Thn nglu nhi'n
q
v t9nh
37
{

m< 4" {

m< 4
t th=ng i4 Yng ti2n
m{ m T
v
Aig
#an;
(T
v
)3
Thn nglu nhi'n (
i"

v"
)
q
3 T9nh"
t{ tg
i
i
({)
v

m< 4
( l ;h:a c=ng ;hai m) ca Ugn
hng)
T9nh ^ c{ 6(m{" {" t{)
c c{ W m< q
A{
i
A
i

1
:o@ q
A{
v
A
v

#
:o@ q
Yng ti2n ^
(m{ t{" A{
i"
A{
v"
{" {" c
j"
c
i
)
t" T
v
" Aig
#an;
(T
v
)
c

A
i"
A
v
chn nglu nhi'n
(;
i
" ;
v
)
q

T9nh t g
i
;i

;v
m< 4
A
i
;
i
W c1
i
m< q
A
v
;
v
W c1
v
r
Qi
m< q
thFa mZn^
t g
i
1i

1v

9
m< 4
8nh 11 7 /ia- th0c r,t tin tr-ng DIc !6 Tair tracing.
5x. Gi<o thO9 tQF tin.
Q xlic? gi c!c gi! trG 1au ch C#3
Yng ti2n (m{ t{" A{
i"
A{
v"
{" {" c
j"
c
i
)
38
T!c gi! trG t(v) v g ca \AA
g{ g

m<4
o { c{A
;
m ch/ ;I m*t l0n" nglu nhi'n l 1( ch7 .c <)ng m*t l0n3
Q C# ;iJm tra t9nh cht chn thLc ca c!c gi! trG n8 #@ng c!ch 1 1!nh3
g
t(i)
c
j
c
i
v

g
H
gv
ai
g
H v ai

Q C# ;iJm tra t9nh chn thLc ca ch/ ;I m*t l0n #@ng c!ch 1 1!nh3
KiJm tra H?m^ g{ g
o

;
c{
m< 4 g
( c A;)
(g
QA;
)
c{
m< 4 g

m< 4
Trng :" c{ 6(m{" {" t{) c: thJ .c t9nh tX Yng ti2n xlic? gi
(m{ t{" A{
i"
A{
v"
{" {" c
j"
c
i
)
x. Gi<o thO9 g>i tin p miX: tQ< 9h m?
Trng gia th5c gi ti2n" Cn ch7 c0n gi li Yng ti2n ch Ugn hng3 U[u
;h=ng c: vi 4hm" Yng ti2n 1] .c ch4 nh-n3 U[u c: vi 4hm" Ugn hng 4hDi
thLc hin th'm m*t hBc m*t 1( tng t!c nh tru8 v[t Yng ti2n ha8 ngNn chBn
_<u#l?Q14?n<ing`3
x. )hJn tV9h ^NY9 e n<iQ tQ<9ing
Truy vt khng gian !"n#$air tracing).
rng" n[u Ugn hng #i[t _tha !nh <u` #9 m-t H" ngn hng c: thJ <s <ng
;iJm tra Yng ti2n vOi^ { ({)
H
m< 4
ThLc t[" Ugn hng ;h=ng thJ #i[t .c th=ng tin n83 o v-8" vic tru8 v[t #t
h.4 4h!4 l ;h=ng thJ3 MBt ;h!c" xlic? c: thJ a H ch Ugn hng ;hi #G t(ng
ti2n" ;hi : ngn hng c: thJ <s <ng ;iJm tra Yng ti2n3
U[u xlic? #G nghi ng, c: 1ai 4hm" ngn hng Z lu c!c gi! trG .c chia 1a^
t(i)" g" c
j"
c
i
v c 1$ </ li trng ;hu chuJn #G" ;hi : ngn hng 1] 1 1!nh c
j
v c
i

ca Yng ti2n gi v vOi c!c gi! trG .c lu trng c 1$ </ liu3 U[u c!c gi! trG n8
gi(ng nhau" Ugn hng 1] 8'u c0u C# cung c4 t(v) <Oi 1L gi!m 1!t ca lu-t 13 TX
:" ngn hng c: thJ giDi .c c!c gi! trG ca H" c& thJ3
Ta c:^ t(i) H a
i
3t(v) H va
i
H vt(i) W t(v)
C# hn tn ;h=ng .c l.i g% trng gia th5c n8" v% v-8" ngn hng ;h=ng
thJ tru8 v[t .c Yng ti2n m ;h=ng c: 1L h.4 t!c ca #'n th5 #a3 o v-8" vic tru8
v[t .c gi l )hng gian DEn
39
% &ht hi'n v( ng)n ch*n +,-u.!/%0p/n,ing1.
Mqi Yng ti2n c: m*t th,i hn 1 <&ng nht Gnh" < v-8" tt cD c!c Yng ti2n
4hDi .c gi tr$ li ngn hng trOc ng8 Yng ti2n h[t hiu lLc thanh t!n T
v
v
ngn hng <u8 tr% vic lu tr/ c!c Yng ti2n Z ti'u ch [n th,i iJm T
v3
Trng h th(ng trLc tu8[n" ;hi C# nh-n .c ti2n" anh ta c: thJ 8'u c0u ngn
hng ;iJm tra H?m Yng ti2n Z c: trng <anh 1!ch c!c Yng ti2n Z ti'u ha8 cha" n[u
c:" C# 1] tX ch(i gia <Gch3 o v-8" C# hn tn ;h=ng c0n 8'u c0u ch/ ;I m*t l0n
ca xlic?3
Trng h th(ng ngi tu8[n" vic ngNn chBn _<u#l?Q14?n<ing` trng th,i gian
thLc l ;h=ng thJ" nhng chPng ta hn tn c: thJ 4h!t hin hnh vi _<u#l?Q
14?n<ing` #@ng c!ch 1 <&ng c!c ;n thu-t gi(ng nh trng h th(ng trLc tu8[n th=ng
qua c!c Yng ti2n gi v <La tr'n ng8 ti2n h[t hiu lLc T
v
3 Tu8 v-8" chPng ta ;h=ng
#i[t ai Z ti'u m*t Yng ti2n nhi2u l0n" v% c!c gi! trG (c
j"
c
i
) ch7 l m*t ch5ng c5 v
ngn hng ;h=ng lu tt cD c!c <anh 1!ch n83
|iDi 4h!4 ch vn 2 n8 l ch/ ;I m*t l0n3 m?m HMt li gia th5c trD ti2n" ta
th8 r@ng xlic? Z chn m*t 1( nglu nhi'n <)ng m*t l0n <u8 nht ch mqi Yng ti2n"
v nh-n ch/ ;I m) ca ngn hng3 \% th[" l m*t h 1( m) quan trng v .c ;[t
h.4 vOi ch/ ;I m)3 U[u xlic? c( t%nh 1 <&ng n: hn m*t l0n ch th=ng i4 Yng
ti2n ;h!c m{" ;h:a #9 m-t ca xlic? 1] #G t%m ra th? c!ch 1au^
o{ c{A
;
Uh v-8 xlic? 1] ;h=ng c( gSng 1 <&ng m*t Yng ti2n nhi2u hn m*t l0n3 U[u
;h=ng" v ng8 T
v
" hnh vi _<u#l?Q14?n<ing` 1] #G 4h!t hin" v ngn hng 1] ;[t
h.4 vOi C# J tru8 ra <anh t9nh ca xlic?3
+hL ?
ThPng ta c: thJ #i[n +i l.c Y tr'n #@ng c!ch th'm v 1L tham gia ca m*t
TT (Tru1t?< Thir< art8)3 Trng ;hu chuun #G" TT qu8[t Gnh tha <!nh <u H v
4hn 4h(i gi! trG #9 m-t ch xlic? v ngn hng3 T!c gia th5c ;h!c hn tn ;h=ng
40
c0n tha8 +i3 TT 1] a ra gi! trG ca H ;hi c0n thi[t v ;hi .c 8'u c0u m*t c!ch
h.4 4h!43
Khu chuun #G .c tha8 +i c& thJ nh 1au^
xlic? gi 8'u c0u rPt ti2n tOi ngn hng3
Ugn hng chn nglu nhi'n r
q
" t 4h0n t 1inh mOi g
v
r
m< 4" gi n:
ch xlic? v TT3
TT chn H nglu nhi'n lm tha !nh <u v t9nh
H
m< 43
TT chn m*t a th5c nglu nhi'n t(8) H a
i
8 m< 4 v t9nh3
c
j
g
H
m< 4
c
i
g
ai
m< 4
TT gi t(i)" g" c
j"
c
i
ch ngn hng v t(v)" g" c
j"
c
i
ch xlic? th? 1 Y \AA3
Tha !nh <u #9 m-t H c: thJ .c giD ra nh, t(i) v t(v) 1 <&ng 1 Y \AA3
\-8" Ugn hng ;h=ng #i[t gi! trG ca H" Yng th,i v .c chu8J [n
xlic?
T9nh^

H
m< 4
" t(v)" g" c
j
" c
i
t(8) H a
i
8 m< 4
t(i)"g" c
j
"c
i
c
j
g
H
m< 4
'u c0u rPt ti2n3 c
i
g
ai
m< 4
h0n t 1inh mOi
8nh 127 /iai !-9n chu$n F% Bi A.
%o a8nh ^NY9 e V p n<iQ tQ<9ing.
A vOi l.c Y K\ ca o3Kugl?r v 63\gt" l.c Y air tracing ca
C88?ng Kn Kim hiu quD hn rt nhi2u v2 mBt * 4h5c t4 t9nh t!n" v ;h=ng gian
lu tr/ </ liu" Yng th,i ;hSc 4h&c .c m*t 1( iJm 8'u ca l.c Y K\3
41
TTP
xlic?
Ugn hng
|iD 1 m*t ngn hng c trung #%nh c: ;hDng m*t tg (ij
c
) ;h!ch hng hBc
ti ;hDn" mqi ;h!ch hng 4hDi rPt v 1 <&ng ;hDng ij
w
Yng ti2n" trng : c:
;hDng ie ;h!ch hng #G nghi ng,3 Trng tr,ng h.4 n8" c: tt cD ij
k
Yng ti2n
.c 4h!t hnh3 \Oi l.c Y K\ " 4hDi mt ij
k
c!c <anh 1!ch ;h: ch vic tru8 v[t
m*t Yng ti2n .c gi v3 Uh v-8" * 4h5c t4 vOi mqi Yng ti2n" l.c Y
air tracing hiu quD g4 ij
k
l0n3
ThPng ta 1] HMt ti[4 v2 ;h=ng gian J lu tr/ Yng ti2n v c!c th=ng tin c0n thi[t
;h!c3 Trng l.c Y air tracing" c!c th=ng tin th'm .c 8'u c0u c: ;9ch c g0n nh
tng tL hBc nhF hn 1 vOi l.c Y K\3 I < l l.c Y K\ c0n ch5ng thLc ca
4h!4 lu-t v c!c <anh 1!ch tha !nh <u Z .c ;I3 Tu8 nhi'n" l.c Y air tracing
c0n th'm m*t 1( th=ng tin ;h!c ch l.c Y \AA3
Bc iJm ch9nh hn hn ca l.c Y air tracing l^ Ugn hng ;h=ng thJ tL
m%nh tru8 v[t m*t c!ch #t h.4 4h!4 m #St #u*c 4hDi h.4 t!c vOi nh cung c4 <Oi
1L gi!m 1!t ca 4h!4 lu-t" t5c l l.c Y Z t tOi ti'u tru8 v[t ;h=ng gian l-n3 Ugi
ra" l.c Y air tracing an tn hn < 1 <&ng ch/ ;I m*t l0n v ngNn chBn .c
<u#l?Q14?n<ing trng 4ha trD ti2n3 u iJm n/a ca l.c Y air tracing l ch/ ;I c:
thJ .c t!ch r,i ;hFi gia th5c ch9nh" v vic ;h!m 4h! ra ;h:a #9 m-t ca m*t ch/
;I ;h=ng Dnh h$ng [n 1 Y ch/ ;I ;h!c m ch7 Dnh h$ng [n t9nh #9 m-t ca
;h!ch hng #G tru8 v[t3
Trng l.c Y K\" chPng ta Z mBc Gnh ci nh c: w (i t.ng hn tn ;h!c
nhau" m ;h=ng HMt [n tr,ng h.4 ngn hng cEng c: thJ gi/ th'm vai trV nh cung
c43 Tr,ng h.4 n8 ;h! hi[m" 1ng ;h=ng 4hDi ;h=ng HD8 ra" #$i cEng c: nh/ng
ngn hng tham gia ;inh <anh m*t 1( mBt hng n :3 Trng tr,ng h.4 n8" ;h!ch
hng 4hDi tL <a tt cD c!c gi! trG .c chia 1a ch ngn hng" < v-8 ngn hng c: thJ
tL m%nh t%m ra tha !nh <u #9 m-t3 Khi :" n[u ;h!ch hng ;h=ng quan tm [n ;hD
nNng tru8 v[t ca ngn hng" h 1] 1 <&ng nh/ng Yng ti2n .c 4h!t hnh #$i ch9nh
ngn hng :" n[u ;h=ng" h 1] 4hDi 1 <&ng nh/ng Yng ti2n ca nh/ng ngn hng
;h!c3
T-I 1IU THA" H*O
1x. |A han %nh oiu (vjjc)" 23 thuyt 4"t 45 v( 6n t-(n thng tin" nh Hut
#Dn i hc qu(c gia 6 n*i3
v3 |A3TA TrGnh Uh-t Ti[n (vjjd)" 7i- trnh 6n t-(n ,8 !i'u3
42
w3 C8?ng Kn Kim" Achl t >ngi??ring" bntrmatin an< Tmmunicatin1
niv?r1it8 (vjj)" _o?1ign t air Tracing >Ta1h A81t?m #a1?< n Clin<
Aignatur?` tr'n trang R?#^
http9::cai0!a..icu.ac.kr:&ap/r:th/0i0;<i!/0:2==4:Th/0i0;.g>im.p,<
3 o3Thaum" x3iat" an< M3Uar" ?ntrac/a.!/ /!/ctr-nic ca0h@ bn x<vanc?1 in
Tr84tlg8QTr84t 3
3 icar<a ?#?r3 oigital a8m?nt A81t?m13 vjjj3
c3 htt4^?n3Ri;i4?<ia3rgRi;i>l?ctrnicmn?83
htt4^RRR3?H3ac3u;oavi?1arian?mn?8taq3html
htt4^RRR3<igica1h3 cm
43