A. Khi qut v m ONKUN ca Kanji...................................................Trang 2 I. Phn loi.........................................................................................Trang 2 II. Cc iu cn nh khi bn hc Kanji ................................................Trang 3
B. Mt s quy tc ghi nh pht m ca m ON ..........................................Trang 4 I. Cch c ca mt s nguyn m ngn cui ch ...........................Trang 4 II. Cch c m cui tn cng bng ph m.........................................Trang 8 III. Bin m khi ghp 2 ch Kanji vi nhau..........................................Trang 8 IV. So snh cch c ca cc nguyn m di ........................................Trang 9 V. Onyomi cc ph m ng u trong ch Hn-Vit.........................Trang 12
2 Lin h m ON ca Kanji ting Nht vi ngha Hn-Vit
A. Khi qut v pht m ca Kanji Kanji C 2 cch c :
I. Phn loi : 1. Kun-yomi ( c theo m Nht ) Thng khi Kanji ng 1 mnh n / n +hiragana Vd: ame = ma au =gp mt) Trong sch Kanji, Kun-yomi c vit bng Hiragana
2. On-yomi ( c theo m Hn ) Thng dng trong cc t ghp (Kanji +Kanji ) .Chim khong 90% Trong sch Kanji, On- yomi c k hiu bng ch Katakana.
3. Trng hp ngoi l : Nu gp trng hp ngoi l sau th ch c cch l thuc lng a) Kanji ng 1 mnh n m li c bng m Onyomi. Vd: =sch), =cng)...
b) Kanji +Kanji m li c bng m Kunyomi +Kunyomi
3 Vd: =mua sm), i- ngm hoa)..
c) Kanji +Kanji m li c bng m Kunyomi +Onyomi hoc ngc li Vd: (
II . Cc iu cn nh khi bn hc Kanji * a s Kanji c c 2 cch c Kun v On. * C nhiu Kanji ch c cch c On * i vi ngi Vit, nu ai gii t Hn Vit th vic hc v hiu Kanji s d dng hn.Vd nh: Ch Hn Hn Vit : quc ca quc gia nhn loi binh s qun nhn
y, th l khng cn bit c th no, nhng nu bn bit ch Hn ny c m Hn Vit l g th tm Ok v ngha nh....
4 B. Mt s quy tc ghi nh cch pht m ca m ON trong ting Nht
I. Cch c ca mt s nguyn m nm cui ch (tm gi l nguyn m ngn ) : ( hoc tn cng bng : nguyn m +M NTK )
Cc ch Kanji c m Hn Vit tn cng bng nguyn m a) A, OA: Onyomi phn ln s tn cng bng ct trong bng Hiragana Th d: GIA - - BA - - TA - - CAN - - BN - - QUT - -
AI, OAI, OI: Onyomi phn ln s tn cng bng ct +m trong bng Hiragana Th d : KHI - -
5 HI - - KHOI - - TI - -
( +ph m ) : trc trong Hn vit l ph m PH, QU th Onyomi s cha ct Th d : PHN - - PHT - - QUT - - +Cn li a s Onyomi thay bng ct (trc khng c ph m PH, QU) Th d : CN - - NHN - - , MN - -
b) O/: Onyomi phn ln s thay bng ct trong bng Hiragana Th d : H - - C - - L - - KHN - - : vi ch c cc ch sau : C - - S - -
6 SN - - AN/ N - -
c) -trng hp I/Y - trng hp , U (vi ph m trc n l L) - trng hp UY khi ph m trc UY l m c nh (ngha l ph m trc UY l D, NG, H hoc khng c ph m trc ) *Th : Onyomi s thay bng trong bng Hiragana Th d : - - VI - - LY - - NGUY - - NGY - - HUY - - LUN - - LUT - - *Ring : SUT - -
+UY cn li (ngha l ph m trc UY khng phi l D, NG, H , T): Onyomi s c (ct +ch ) Th d : XUY - - SUY - -
7 TY - -
d) , U: Onyomi +s tn cng bng khi ngha Hn-Vit c PH, TH trc n +a s cn li Onyomi s tn cng bng ct +m Th d : - - M - - TH - - Ngoi l : L - -
e) U/: ui ny kh lung tung, c nhiu ngoi l Onyomi phn ln s tn cng bng ct trong Hiragana + thnh khi ph m u trc n c th ghp vi + thnh khi ph m u trc n khng th ghp vi +Trng hp Onyomi tn cng l : Nu m Hn Vit c ph m l T, S th Onyomi chn chn s l Nu m Hn Vit c ph m l TH th Onyomi mt s s l , mt s s l Th d: L - - N - - TH - - T - - S - -
8 TH - - TH - -
II. Cch c m cui tn cng bng ph m : Cc ch Kanji c m Hn Vit tn cng bng ph m :
a) N/M: Onyomi chc chn s tn cng bng Th d : HON - - TN - - NAM - - THAM - -
b) T: Onyomi chc chn s tn cng bng Th d : ST - - THUY T - -
c) C, CH: Onyomi phn ln s tn cng bng , ring ngha Hn-Vit tn cng bng ICH th s bin thnh ct +m Th d : QUC - - BC - - TCH - - XCH - - DCH - -
9 III. Bin m khi ghp 2 ch Kanji vi nhau : Bin m xc m (tsu nh) : khi ghp 2 ch Kanji li vi nhau, nu ch trc c m tit th 2 l hoc v ch Kanji sau pht m bt u vi cc ph m bt mi mnh l : p, t, k, ch, s, sh th m tit th 2 ca ch trc khng c pht m v bin thnh xc m (tsu nh) V d: - p : - t : - k : - s : - ch :
-> Suy ra 1 yu t quan trng trong phn bin m gia b v p nn ghi nh ch ny l: sau (tsu nh) chc chn l bin m maru p
IV. Tip theo ta so snh cch c ca cc nguyn m di trn phn I ta tm hiu cch c 1 s nguyn m ngn n gin, phn di y ta s tm hiu nhng nguyn m di c cch c tng i phc tp hn :
a) INH, UYNH, ENH, ANH : thng Onyomi chuyn thnh ct +m * Ring trng hp trc INH, UYNH, ENH c B, H, S, T, TH th ch c 2 m On, ngoi m On ct +m cn c 1 m On khc . m On th 2 ny thng c phn nguyn m cha Th d : SINH - -
10 BINH - - HUYNH - - HUNH - - INH - -
Th d : ANH - - DANH - - LNH - -
Ngoi l : BNH - - MANH - - NGNH - - CANH - , -
b) YE, IE, UYE : Phn ln Onyomi chuyn thnh ct Th d : THIN - - XUYN - - NGUYT - - ,
c) U : Phn ln Onyomi c phn nguyn cha (nh) + m Th d : NGU - - LU - - TU - - HU - - SU - - TU - -
11
U : thng Onyomi c phn nguyn m cha (nh) . Nu trc U l ph m QU hoc c ph m H th Onyomi c phn nguyn m cha ct Th d : TUN - - THUN - - XUN - - HUN - - QUT - -
d) YEU, IEU, IEP, UONG : hu ht Onyomi c nguyn m cha Th d : YU - - LIU - - DIP - - CHIU, TRIU - -
e) AU, AP, UNG : gm 2 trng hp : Onyomi s c phn nguyn m cha nu trc AU, AP n c ph m : K, C, CH, TR, TH, NG (thm trng hp trc AP c ph m t), v trc UNG c D, H, CH, TR, S hoc UNG khng c ph m pha trc Th d : CU - - NHP - - HP - -
12 Onyomi c phn nguyn m cha Ct +m trong cc trng hp cn li Th d : PHP - - HU - - TU - -
e) AO, OANH : hu ht Onyomi c phn nguyn m cha Ct +m Th d : CAO - - AO - - HONH - -
V. Onyomi cc ph m ng u trong ch Hn-Vit: phn trn chng ta tm hiu cch c ca a s nguyn m, d nhin trong cng c mt s trng hp ngoi l nhng vn c th ni kh nng quy lut c ca nguyn m l rt ln. Phn V ny ta tm hiu v cch c ph m u ca ch Hn-Vit nh th no. Lu rng nu so vi nhng quy lut c ca nguyn m th phn c ph m u ny c 1 s quy lut khng r rng lm.
a) C, K, KH, GI, H, QU : Phn ln Onyomi c phn ph m u l K ( d nh th C, K, KH, GI, H, QU l nhng m m trong ting vit hu ht khi pht m nhng m ny th chng ta h ming nhng khng bt mi )
13 +*QU ( nu sau QU c m ) : Onyomi c ph m u l G v phn nguyn m s thuc ct Th d : CAI - - KHM - - GII - - H - - QU - -
*QUN - - *QUT - - *QUN - -
b) B, PH : Phn ln Onyomi c ph m u l H *c bit *B, PH : thng Onyomi s c ph m u l F, khi nguyn m On khng c trng m v thuc ct Th d : BC - - BI - - BCH - - PHIU - -
Th d : * B - - * BT - - *PH - - *PHC - -
14 *PHT - -
c) D, V : Phn ln Onyomi thng b lc b ph m u, (ring VONG ->) Th d : DT - - DCH - - D - - VIN - -
d) : Thng Onyomi c ph m T mt s nh thnh D ( ring DIEU ->) Th d : AO - - U - - I - - ON - - C - -
e) L : Hu ht Onyomi s c ph m u l R Th d : L - - LIU - - LONG - -
15 f) M: Thng Onyomi c ph m B s khc thnh M ( trng hp sau n i km vi trng m thng l c thnh B, cn li c th B hoc M kh phn bit ) Th d : MCH - - MIN - - MI - - MIU - -
g) N : Onyomi thng c ph m u l N nhng nu sau N c ch O( O, , OA) v khng c trng m th Onyomi c ph m u l D Th d : NIM - - NIU - - N - - NAN - -
h) NG : Phn ln Onyomi c ph m u l G, 1 s nh c ph m K Th d : NGH - - NGH - - NGHIM - -
i) NH : Hi phc tp, c th chia n thnh 3 trng hp sau : + Thng ph Onyomi l G khi phn nguyn m sau n thuc ct Th d : NHAN - -
16 NH - - NHC - - + Thng Onyomi l N khi phn nguyn m sau n thuc ct Th d : NHIN - - NHIT - - NHIM - - + Thng Onyomi l J khi phn nguyn m sau n thuc ct Th d : NHO - - NH - - NHNG - -
j) CH, T, TH, S, X : phn ln Onyomi c ph m u l SSH, mt s nh n c th bin m sang ZJ (trng hp ph m u l SH : khi nguyn m On cha hoc trng m ,) ( d nh th CH, T, TH, S, X l nhng m m trong ting vit khi pht m th hm rng ban u phi cn li sau mi c th bt hi pht ra ) +Mt s trng hp ca TH c nguyn m On cha ( nh) th ph m On l J Th d : CHNG - - TON - - TNG - - THUN - - XUN - -
17
k) TR : Mt s Onyomi c ph m u l CH, mt s Onyomi khc c ph m u l T, S, J rt kh phn bit ( Thng Onyomi c m ON cha th chc chn ph m u phi l T ) Th d : TR - - TRC - - TRI, TR - - TRINH - -
V vn pht m Kanji nht ng trn do mnh su tp trn mt s website cng vi phn b sung ca mnh. ng thi mnh thng k li thnh mt Ebook cc bn hc ting nht tin vic tham kho
Bin son : V Minh Vng Email : woomingwong@gmail.com