You are on page 1of 324




 
2014

94(47+57)
63.3(2)6
27

:
.. ( )

27 : / . .. , .. . . ;
. : -, 2014. 324 .

ISBN 978-5-4469-0271-2

, 11 2013 .
: , - ,
. ,
. ,
, , , .
94(47+57)
63.3(2)6

ISBN 978-5-4469-0271-2

, 2014
-, 2014


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
I. : ,

. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 13
. . , . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
. .
:
. . . . . . . . . . . . . 39
. .
:
(- ) 1914 .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
. .
19141918 .:
- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
. .
:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
II. :

. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
. .
. . . . . 158

. .

(19141917 .) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
. .
:
19141917 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
. .

. . . . 206
. .
. . 19141917 . . . . 237
. .
:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
. .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
. .
(
- . ) . . . 275
III.
:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
- 1917 .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302


-
1 2014 . 100 , 38
, 20
.
, 20
, .
1945 .
,
, , .
,
, .
. , ,
. ,
, .
, , ,
. 1914 .

. .

: , ,
,
.
, , . !
40 % , . , :
, ,
.
1917 ., , ,
,
. ,

, .
, . ,
. ,
,

,
.
, .
,
. , -
.
,
-
. .

. . ,
,
- ()


100- , .
, , , , , .
, .
.
, , , .
,
, :
, . , . ; , .

. , ,
.
1915 ., , , .
, ,
, , , .

. .

, . , .
. , .
.
, . -
;
. . ,

.
,
.
100-
, :
;
,
;
;
, 1917 .
, :
, ;
, ;

,
;
,

,
.

, , .
2014 . , , ,
- , . , , .
, , , ( , . , 2014 .
,
). -

. ( ), . (
) . ( ).
,
.
. , .
, . . ; ,
.
, . , . . 100-
.
, , , .
,
, 100-

10

. .

, . ,
, , , ,
,
.

I. :
,

. . ,
,



:
,
. , , .
: , , , .

E. Yu. Sergeev

NEW APPROACHES TO THE FIRST WORLD WAR STUDIES


Summary: In the article the author examines the main features of WWI
as a total conict on the global scale along with new methods that are used
by modern historians, such as interdisciplinary, comparative approaches,
denial of eurocentrism, and prior attention to human factor in history.
Keywords: World War I, Russian empire, comparative studies, interdisciplinary approach.

19141918 . .
. , , , ,
.
, , , ,
. , , . . ,
.
, , ,
, , , .

14

. .

,
. ,
,
1914 .1
, . 38 ,
,
, , 1,5 . ,
: ,
. . ,
,
.
.
, , ,
, , , ,
2.
. . , , : ,
, , 1

.: Joll J., Martel G. The Origins of the First World War. 2d ed. London,
1992; : 4 . . I : : / . . . . . ., 2002; . . .
- 18981914. ., 2008; Mulligan W. The
Origins of the First World War. Cambridge, 2010; etc.
2
Marrero F. Canarias en la Gran Guerra, 19141918, estrategia y diplomacia.
Un studio sobre la politica exterior de Espana. Las Palmas de Gran Canaria, 2006.

15

, .
, , , ,
3.
19141918 .
,
.
, , , . , , ,

.
, ,
, . ,


4.
, . , ,
,
, ,
, , ,
. .,
1916 . , 1917 .
3

., .: Strahan H. The First World War in Africa. Oxford, 2004.


.: Gilbert M. The First World War. A Complete History. New York, 1996;
Keegan J. The First World War. London, 2000; Strahan H. The First World War :
To Arms. Oxford, 2001.
4

16

. .


, , , 5.
, ., , ,
, ,
-. , ,
1914 . I 1812 .,
II 1914 .
, . 27 (9 ): , ,
, 1812 .6.
-
19141916 ., , ,
, , 7. , , -, -
. 1917 .
5
. ., . . .
. ., 1988; Wallach J. Uneasy Coalition. The Entente Experience in World War I. Westport, Conn, London, 1993; . . .
(19141917 .). ., 2008.
6
. : . :
. ., 2010. . 76.
7
, .
, , : . .
. ., 1915; . .
. ., 1916.

17

, ,
, , 1219
1917 .8
- , ,
. , .
, .
, 9. : ,
.
. . .
- , .
, ,
, , .
, , 10.
19141918 . . , : , ,
-, . , ,
8

. . . ., 2010; . .
// . ., 2011. . 333461; Mackeen S.
The Russian Origins of the First World War. Cambridge, 2011. P. 214233; etc.
9
Seton-Watson R. W. Britain and the Dictators. S. l., 1938. P. 52.
10
.: : 3 . . 1 : / . . . . ; . .
. . . ., 2008.

18

. .

11. , . ,
, - .

, .

. - , , , -, ,
. -
, 1918 .
, ,

, . 19141918 .
: , , .
, - . , ,
, . , , , ,
11

, , : 19141920 .: . . 1. ., 2012.

19

, ,
.
, 19141918 .
., 12. , ,
, , - - ,

. ,
XVII ., , ,
.13

,
14.
, , : ,
, , , . . ,
(, , ) , .
,
, ,
12
13

. . (19141991). ., 2004.
Russia in the Age of Wars, 19141945 / ed. by Pons S., Romano A. Milano,

2000.
14
Mommsen W. Der Grosse Krieg und die Historiker: neue Wege der
Geschichtsschreibung ber den Ersten Weltkrieg. Essen, 2002.

20

. .

. . ,
,
, 15.
19141918 . ,

,
. : ,
,
, .
.
, , , , (-), , 1915 .,
19161918 ., , , 19151918 . . .16
,
, ,

15

., .: . . ., 1999; Angelow J. Kalkuel und Prestige. Der Zweibund am


Vorabend des Ersten Weltkrieges. Cologne, 2000; War Planning 1914 / ed. by
Hamilton R., Herwig H. Cambridge, 2009.
16
., .: Empires of the Sand: The Struggle for Mastery in the Middle
East. 17891923 / ed. by Karsh E., Karsh I. Cambridge, 1999; Lake M., Reynolds H.
Whats Wrong with ANZAC? The Militarization of Australian History. Sydney,
2010.

21

,
, .
,
, , .
: , , 1914 1915 .,
, , ,
1916 ., , ,

. , ,
, ,

, 1939
1945 ., 19141918 . , , ,
, , , , ,
. ,
, ,
.
, 1914
1918 ., ,
,
-
. , , 17. , . .
17
., .: . . .:
. ., 1999; . . , , 19001914. ., 2001; . . :

22

. .

, , , , , , ,
. , , ,
, , , .
, , , ,
, , , , , - .
, 100- 19141918 .,
, , , . . , ,
,
.

(19141922).
., 2010; . ., . .
. ., 2012.

. . ,
-
;

. . ,
1- , ,
-




. , . - 1892 .
- 1912 . XIX .,

. , 1892 1912 .
,
.
: , , , .

Alpeev O.E., Kozlov D.Yu.

THE FOUNDATION OF COALITION STRATEGY


OF ENTENTE WAR PLANNING BEFORE WORLD WAR I
Summary: The article analyses the foundation of coalition strategy of
the Entente (Russia, France and the Great Britain) before World War I. It
studies the circumstances of the concluding of the Russian-French military
convention of 1892 and the Russian-French naval convention of 1912. It
shows the inuence of these conventions on the development of Russian
war planning in the late 19 c. and in the early 20 c. It analyses the role of
Military and Naval leaders of the Russian empire in an establishment of cooperation of Russia, France and the Great Britain in the sphere of preparation for war. The authors come to conclusion, that conventions of 1892 and

24

. . , . .
1912 were of huge political value, but in strategic planning War and Naval
ministries had failed to take their requirements into account.
Keywords: coalition strategy, war planning, the Russian empire, World
War I.

() -
1892 .
, - 18911892 . 5 (17)
1892 .

1890 . . . , . .
. , 1. 15 (27) 1891 .
( ),
.
. . . ,
1891 .2 . . ,
. . . .
,
. , - . ;
.- . . 24 (7 ) 1892 .
. . , 29 (12 ) III.
1

. . . ., 1926. . 65; . - . ., 1975. . 309310.


2
. - . ., 1968. . 148.

25

.

.
1300 . ., 700800 .,
- . , , . . . . .
, -. ,
3.
. .
, .-.

-.
- . . . . 5 (17) ; . .
. 15 (27) 1893 . 23 1893 . (4
1894 .)4.
. 1
. 2 ,
. ,
3

. . - . . . .: . . : (18301904). ., 1998. . 259270.


4
. . . . . 350.

26

. . , . .

( 3)5.
( 4).
( 5) ,
( 6,
1899 .). , 7 .
, , . .
.
,
, - , ,
-6. ,
, , , 7.
, , ,
5
. 18561917. .,
1952. . 281.
6
80- . XIX . .: . . : . ., 1926. . 2937; . .
. ., 1976. . 6471.
7
. : -
(). . 1859. . 1. . 2341. . 146.; . 2835. . 1662; . 3026. . 122;
. . .
, 18721914 . // : / .-. . . , . ,
. . , . , . . . 10. ., 2011. . 190206.

27

.
()
, - 1906/07 . 18
8.
1910
, ,

, - .
23 (5 ) 1910 . - . . 2-
9, ,

, .
, 1912 . ,

-, - ,
.

, .


, , .
, 19001913 .,
8
.: . . 2000. . 1. . 97. . 149; . 492. . 7072., 7879.;
. . . . . 8890.
9
. . 2000. . 1. . 1790. . 4957., 59, 59.

28

. . , . .

. , , 1911 ., . .
15 10. ,
, - . ,
2- - , , 7- 13- , 18-
, ,
. . , 15- ,
XIII ,
16- 19- 11.
, ,
. . . .
, , , .
. , , 1913 .
, , , 12.
, - 1892 . ,

.
XIX XX .
10

. // - . ., 1919. . 2. . 113.
11
. . 2019. . 1. . 762. . 92106.
12
. . . . . 299300.

29

.

,
,
- . 1891 . - .-. ,
1893 .
-
. . 13.
- , 14,
, , .
- , . ,
XIX .,
- 15 II , .
1898 .,
,
13

. . -
XIX . //
. (
- 22 2009 ). , 2009. . 3437; . . I
1890- // . 2001. . 28. . 3, 4; .. ( 1893 .) //
. . 4. , 2001. . 5765.
14
. : . . . . . 169174.
15
1898 . -
. , 1903 . 19 ,
, 12 30 . (.
: . // . 1914.
9. . 146148.)

30

. . , . .

, , , , 16.

, 19011902 .
- 17.
, (, . ,
)
, 18.
19,
-
. ,
,
- 20.
16

Roksund A. The Jeune cole. The Strategy of the Weak. Leiden-Boston,


2007. P. 172.
17
. : . . -
// : : :
: (-
, 2124 2007 .). . ; ., 2007. . 172175.
18
. : . :
/ . . . // .
. 2010. . 9. . 194219.
19
, 1903 . . (. : . . .
II // :
. ., 2002. . 163.)
20
. - - // - 19041905.
: / . ., .
. . . ., 2004. . 113.

31

, , , 1892 ., ,
1906 . ()21, , , - ()22.
( , , .23)
-
.
1911 . - , 2- . .
. . -

. 24. 25 . .
21
.
27 1906 . // , 1906 . ., 1907. . 810813.
22
. - // . 2007.
2. . 66.
23
. : . . -
() . 18561918 . // . . :
. ., 2001. . 1. . 368386; . .
// . 2010. . 58. . 6180.
24
.. . 19071914: . .
. ., 2000. . 138.
25
, 2-
. . : .
( )
-
(. .
). . : . . -
. . // (). 1938. 125 (5). . 24.

32

. . , . .

.
- 1-
. . - .
26. . .
. . . .
. 27 -
. . 28.
. .
- .

, , .
3 (16) 1912 . - 29
.
, , ,
26
. . - . . . , 5/18 1912 . //
- 19101914 . :
. ., 1922. . 230.
27
(). . 138.
. 467. . 374. . 341343.
28
. . - 1912 . // . 1949. . 29. . 95.
29
- , 3 (16) 1912 . // : 4 . . 2 : . . ., 2002. . 28.

33

. , .
. , -
.

. , . .
, , , . ,

,
. ,
. ,
30,
.

- . , 1913 . . . -
,
. . , , 31. 1914 .,
-
. . . -
30

. . . . . . , 5 (18) 1912 . // - 19101914 . . 229231.


31
. -
( ) // . .
: . ., 2003. . 3 : . . 56, 57.

34

. . , . .



.
, - . 32.

, , . ,
. . . , , ,
,
33. . 34,
.

- . . 1914 . ( 1- . . , 2-
. . , . . . . . ) ,
35. - 32
. // .
. , [1935. ] . 178; . .
. 176, 177.
33
. . 138. . 467. . 374. . 356; . , .-, 28 1912 //
- 19101914 . . 232.
34
, 1914 . ,
, . (. : . .
- . 58, 59.)
35
. 191418 . ( 19141918 .) // (). 1930. 9 (). . 39.

35

-
.
- . 1912 . . .
, V -
. ,
- . , , , , , (. . ., . .)
36.
, ( . )
37.
1914 ., ,
38. , ,
. 1914 . II
. ,
1917 . ( ), ,
39.
, . 1906 .
36

. . . , 2002. . 63.
. . . . . 1910
1912 . // . 1923. . 3. . 17, 18.
38
. . . . . 64.
39
. . 1914 //
. XIXXX . 2004. . I.
. 122.
37

36

. . , . .

- . . 40.

- ,
, , , , ,
-
41. - . . (1912 .)42. ,
.
,
1912 . , ,
43.
1914 .
- - 1- . . ,
44.
, 45
40
- - 7 1906 . // [ . .]
- . [., 1906.] . I. . 57.
41
. .
XIX : // . ., 2006. . 4 : . XIXXX .
. 228246.
42
. : . . ( - 1914 .) // . 1960. 3. . 112.
43
. ., . . . ., 2011. . 80.
44
. . 134. . 473. . 27. . 13; . 138. . 467. . 324. . 32, 33.
45
, 1921 . . , , - . (. : . . .

37

46.
1 (14) 1914 ., , 47.
, -
, -
, . , , . ,

, , , ,
- 48.
19141917 . / .
. . . ., 1962. . 71.)
46
. : . - ( ) // . 1929. 2. . 6067; . . . . . 80122; . . ( -
1914 .). . 107118; . . - (1914 ) // . ., 2006. . 4.
. XIXXX . . 194206.
47
. . 138. . 467. . 324. . 38.
48
. : . . . . , 1993; . .
: - , 18981914 . ., 2008;
Fisher J. A. Memories and Records. N.Y., 1920; Gooch J. The Plans of the War. The
General Sta and British Military Strategy (19001916). L., 1974; Kennedy P.
Strategy and Diplomacy 18701945. L., 1984; Marder A. J. From Dreadnought to
Scapa Flow. The Royal Navy in the Fisher Era. 19041919. 5 vols. L., 19611970;
Massie R. Dreadnought: Britain, Germany and the Coming of the Great War. NY.,
1991; Williams Rh. Defending the Empire: The Conservative Party and the British
Defence Policy. 18991915. New Haven; L., 1991; Mackintosh G. J. P. The Role of
the Committee of Imperial Defence before 1914 // The English Historical Review.
1962. Vol. LXXVII. N 304; Shiett Ch.R. The Royal Navy and the Question of
Imperial Defense East of Suez, 19021914 // Warship International. 1995. 4;
.

38

. . , . .


. , , , .
1912 .49
, . . ,
.
, . .
50,
,
,
; (,
) .
, ,
( , )
II .
1905 .
, , .

49

- ().
. 418. . 2. . 215. . 3760.
50
. . . .; ., 1926.
. 247.

. . ,
, ,
()

. . .

, .
1915 .

. . - , . . .

- . , , .
.
: , , , , , , ; , .

A. A. Zdanovich

COUNTERINTELLIGENCE IN THE RUSSIAN ARMY DURING


WORLD WAR I: ORGANIZATIONAL AND REGULATORY ISSUES
Summary: The countries opposed during the First World War hoped
for the transience of ghting. This was the reason of counterintelligence
disregard. The separation of controlled function between two centers was a
serious negative factor for the organization of countermeasure. The Headquarter was responsible only for the front area, whereas the Ministry of

40

. .
Defense was responsible for rear military districts. General M.D. BonchBruevich advanced the theory of clear counterintelligence, which implied only secret documents protecting. This theory negatively aected the
counterintelligence eciency. The situation required countermeasures in
the economical, ideological and political spheres. Other negative factors
were the stang problems and the status as a secret body, which had no
administrative rights. Therefore counterintelligence couldnt be eective.
Keywords: management in the military sphere; counterintelligence;
mobilization readiness; regulatory documents; rights of counterintelligence
authorities; state security; spying; morale of the troops.

1914 . .

1,5 .

. , ,
,
- .
1915 .
, , , .

, . ,
1.
, ,
, 1914 .,
- .

( ), ,
.
1

. . . , 1930. . 197.

41

, ,
;
,

().
, , .
1915 . , , .
, , .
, , () ,
1911 . -
.

,
. , .
,
. , , 2.
, . , .
2
: . ., 1946. . 164.

, 1916 .

42

. .

1913 . ,

.
, , 3.
. , ,
4. 54 ,
19 5.
, , , 6.
37 , 34
. ,
.


.
.
. , 7.
3

.
4
. . 136.
5
. . 95.
6
1913 . ,
.
7

1915 . -

43



.
124 , ,
8.
- , , ,
31 1914 .
, 1 9.
10.
, 11.
, , ,
, . , ,
.
1911 ., .
-
. . , 15 1915 ., ,
( - ( ). . 2000. . 15, . 829. 10).
8
. ., 1914.
9
. . . ., 1992. . 285.
10
. . . ., 1976. . 92;
. . 2000. . 15. . 829. . 2.
11
. . 2000. . 15. . 828. . 2.

44

. .

12.
,
,
13. ,
. ,
, ,
,
- .
, ,
. 1914 .

: ;
14.
,
.
.
,
. , -
.
, ,
,
12

. . . , 1936. . 93.
. . :
. . . . . ., 1981. . 66. ( . 25 692).
14
. . . . . 112.
13

45

,
.

, :
,
. ()
. .
,
. . 1915 .

15.
,
,
,
16.

. ,
, ,
, . . .
15

. . . ., 1997. . 2. . 272.
1916 . 23 8 , 10, 4, 1
(. . 2000. . 16. . 1048. . 99 .).
16

46

. .

1914 1915 . - . . :
, ,
17. ,
,
.
1915 . , , .
, . . .
,
.
.
. .
. . , .
345 375
18.
. .
19. . . ,
. . . 18 1915 . . . . ,
.
17
18
19

. . . . . 94.
. . 1 1914. ., 1993. . 109.
. . . ., 1997. . 135.

47

, .
,
.
. . -
. . 20.
20 1915 . - . . ,

21.
, 3 . .
. . . , .
, . . ,
, 1911 ., ,
.
, 22.
,

,
, .
25 23.
20

. . . . . 93.
. . 2000. . 15. . 828. . 11.
22
. . 2 .
23
.
21

48

. .

1 1915 .
, ,
24. , , . . 25,
. . - .
: , , ,
26.
, . . - . , ,
27. .
, 28.
. . - ,
,
, ,
, , .
24

. . 200. . 15. . 828. . 7.


- . . . ., 1957. . 69.
26
. . 2000. . 15. . 828. . 10.
27
. . - .
50- . - 19151917 . ,
.
28
( ).
. -. . 112.
25

49

. . , , ,
,
29.
, ,
, , . .30
.

, , .
. . -
. , . : , ,
... , ,

31.
1915 . ,

. . , . . - . . .
, , . . , . .
,
,
29

. . 2000. . 15. . 828. . 97.


. 1924. 26. . 223.
31
. . 65. , . . -, .
30

50

. .

, 32.

. ,
1911 .33

. . . ,
. , . . - ,
. . .
, :
,
( . . .),
34. . . , , ,
35.

. 36.
. . - , , . .

, 32

. . 173.
,
, .
34
. . 2000. . 15. . 828. . 21.
35
. . 82.
36
. . . . . 115. 1917 . 250 .
33

51

, , , . . .
37.
. . - . . 6 1915 . .

37

. . 2000. . 15. . 828. . 31.

. . ,
,

:
(- ) 1914 .

.
1914 . ()
. , , ,
- 1914 .
: , - , , .

S. G. Nelipovich

CHARONS FERRY: COMBAT LOSSES IN THE OCTOBER CAMPAIGN


(WARSAW-IVANGOROD OPERATION)
IN THE RUSSIAN FRONT IN 1914
Summary: The article analyses the issue of the combat losses in the
autumn campaign in the Russian front in 1914. The archive documents
from Russia, Austria and Hungary as well as dierent foreign publication
on this problem allowed dening precise combat losses of Russian, German
and Austria-Hungarian troops.
Keywords: Russian front, Warsaw-Ivangorod operation, combat losses,
military actions.

. .
.
, , : !
.

,
,
, , . .

: -

53

. , .
, . . - 1914 .,
,
. 1930- .
1914 ., ,
.
- 1 (18 ) 1914 . ()
-,
, . - - 1914 . -
( ) (4-, 5- 9-
).
.
-
,
9- ( - . ). 8- (
. , 8 . ) 1-
( , ). 5
(22 . .) -
( - , . ).
.

54

. .

1914 . . (
(), . . , - . . )
- 3- 8- ,
. 4-, 5- 9- - (
. . , . . ). - ( . . , - . . -)

.
()
( . . ;
. . ; ), 24
11.
, ,
, ;
, (
), ,
.
( 1,5 4878 ( ) 800 . 2851 ( ) ) 1916 . ,
, , ,
.

: -

55

1918 .
, .
. . :
1.
-
9-
.
(2 , ) ,
, - . 7 2- - (
. . ), (4 ). 4- ( . . ) ,
. 14 (1 . .) 2-
, 3-
( . . )
. 1- -
( . )
-
( . ) -
( . ).
5 (22 . .) 3-, 8- - . .

. ( ) -,
-
. - (
1
. . . 19141915 () . . 1. .; ., 1929. . 189.

56

. .

4 ) . 3- (
, 5 5 ) ;
4- 3- - (
- . 8 ,
1- , 6 ) .
,
14
(1 . .) , .
8- ( . . , 3 3 ) ; . , ,
; 7
(24 ) . - - 3- (3 ) ,
, . 3 2- ( . ).
1- 10- - (
.. . . ,
8 9 )
,
, , . 12 (29 )
8- 1- 10- .
, 10- . . . 25 (12 . .) 1-
(2 4 ), 10-
(6 5 ).

.
15 (2 . .) . 2- ;

: -

57

5- , 18 (5 . .) (
. . , 3 ). 4- - , . 9- ( . . , 4 2 )
. 9- 2021 (78 . .)
,
. 1- - ; 9- .
.
8- - 3- , . 24- ( . . )
2- . - , 8- ( 11-) .
5 (23 . .).
, .
4 4 ;
3- . 8- 20 (7) ,
, , . .
. 3- 8-
. 2021 (78 . .) , , .
2223 (910 . .) 2- 5- -
9- . 2-
- . .
. , , . 4- 9-
- - 1- -

58

. .

, .
26 (13 . .) - , . 4- 9- 31 (18 . .) 1- - (
). 2 (20 . .) -
.
- ,

, , . 4-
6 ; 3-
. 3- -
, , (4 ;
). 11- 3- ,
.
. 21 (8) 24-
, ( 11- 3- ), - . . 2- 2
. - ,
. 11- .

57 (2325 . .).
, , 9- . ..
(3 ) 1-2 (1920 . .) , . , , ,

: -

59

, -
2 , . .
5 (23 ) .
46 (2224 )
. 10- .
( )
. - , - . ,
: .

- (
1914 ). 3-
, .
8- 60 . . -, . -
.
25 (7 ) -
. .
. . . . , :
,
, :

...
, : ,
-
, : ,

60

. .

. ,
,
, , ,
,
,
.
. , ,
, , ; , ,
. -
, ,
, , ,
2.
. - . . - :
, , , 3.
(
),
. . ,
, . , . , ,
2
- (
). . 2067. . 1. . 132. . 2633.
3
. . 5252. . 1. . 8. . 80.

: -

61

. , ,
, . ( ); , .
,
. ,
15 .
-
.


, , ,
,
. , :
- ,

( . . .) , ,
, . .
4.
, ,
, , ,
,
,
, ,
5.
4
5

. . 2296. . 1. . 1032. . 67.


. . 5171. . 1. . 9. . 1719.

62

. .


.
8- - 2/15 1914 . :
6. - 10- - . . 6/19
: , , . 7.
:
,
( 2- - . . 12(25) 1914 . 101)8.
, . - 1914 . - 410
, - 508 , 250 . 40
50 ; 8- 1672 71 659
; 200 . , 23 (5 . .) 1914 .,
,
, 9. ,
. ,

6
7
8
9

. . 4.
. . 2144. . 2. . 124. . 97.
. . 2517. . 2. . 27. . 37. 5
. . 2003. . 2. . 472. . 5, 7.

: -

63


10.
,
; . ,
1914 .

. , .
-
,
. -
,
, 11/24 .
9- (), 3- 8- - 4- .
11- 225 . 11.
- - , . .
, ( ), (). .
, .
. 1- 10- - . - , , ,
, ,
10
11

. . 2003. . 2. . 472. . 34.


: . . 2068. . 1. . 477. . 109, 111113.

64

. .

12/25 1914 .
.
, .
, , ,
, . -
( 112- 7 228 )12, 8- . ,
134- 161 ,
196- 376 13. ,
: , . , - 388 527
10,5 14,5 . , -
107 264 7 9 . ,
591 24 025
( 328, 2 )14.
, , , . , ,
. , ,
,
,
,
. . .
1914 . .
12

: . . 2726. . 1. . 334. . 632635, 773774.


: . . 2748. . 1. . 176. . 94-95; . 2810. . 1.
. 101. . 259324.
14
: . . 2003. . 2. . 654. . 2, 7592.
13

: -

65

,
. . . , 196-
5
10 ;
21 15. , , , , .
, .
,
19- ( 150 )16. .
. . - . . 9 (22 . .) 1914 .:
: , , ,
1012 , 20 40 %. -
,
. ,
, , , .
, , .

.
. , , ,
17.
15
16
17

. . 2810. . 1. . 101. . 369, 395.


. . 2517. . 2. . 27. . 141.
. . 2003. . 2. . 472. . 94.

66

. .

, , ,
. 2- 10/23 :
. ,
, , ,
, , .
, .
, , , , 18.
8- . . , 8-
. . , ,
: : .
, , , , ,
. . ,
19.
3- . . () 15/28 : ,
,
, ,
, , , , . 20.

18
19
20

. . 3352. . 1. . 44. . 481.


. . 2344. . 2. . 188. . 328.
. . 2697. . 1. . 77. . 271.

: -

67

, , . ,
56- 29 . . 222-
- - . 18
. .
180 224-
. 21. 114- (59
) 12 . .
22.
, (332-
, ).
, .
. 23 . . (1- 4-
255- 64- , 51- )
. .
250 8 . 15- , , , . 1- 2-
, 2- , , 23.


- . . :
,
.
, , . , ,
21
22
23

. . 2386. . 1. . 375. . 35, 62.


. . 2144. . 2. . 124. . 326.
. . 2394. . 2. . 162. . 64.

68

. .

,
, , ,
. ,
,
,
.
. , , , , 24.
. 10- . . 3- :
. , ,
, ,
, , , ,
.
.. ,
9- : 174 ,
, - , , - (
. . .), , 25.
.
17/30 . 13- 115- (140 ) 150
.
,
24
25

. . 3513. . 2. . 210. . 163.


. . 2326. . 1. . 1061. . 12, 15.

: -

69

. (
. . .) 26. , , ,
.
, 209-
. . ,
. . ,
, 27.
, . 6
1914 . 3121
186 779 ; 12 95 379 1291 28. ,

15 , , , 4550 . .
- 40 . ,
10 . . , 120 .
2/3; . , 1040 57-
620 29.

, . , 1- 12-
17 554 30. .
. 4- . . 1/14 : ,
.
26
27
28

. . 2729. . 1. . 20. . 264.


. . 2823. . 1. . 5. . 1516; . 54. . 4344.
: Amtliche Kriegsdepeschen. Bd. 1. Oldenburg, O. O. S. 94,

209.
29
30

. . 2671. . 1. . 7. . 192194.
. . 2342. . 1. . 292. . 226230.

70

. .

,


31.
8-
. . 24- . . 15/28 : 8
108 ,
,
,
,
;
,
, 32.
. .
: , , , .
, , , , ( 8/21 )33. 2- - . . :
, ( . . .)
, . ,
. , , ( 4 (17) 1914 .
298)34.
,
, 15/28
31
32
33
34

. . 2118. . 2. . 84. . 14.


. . 2747. . 1. . 172. . 1. . 138.
. . 2726. . 1. . 334. . 74.
. . 2517. . 2. . 27. . 212.

: -

71

1914 . , 8 35. ,
. , . . ,
.
. . . :
13 26 (. . . .) , ,
.
, . ,

.
. , 1914 . 36.
2 ! ,
(5/18 1915 .) . .
, , , , , ,
37.
, - , - ; ,
(1- 10- , 3-, 8- 11-
), , .
, 5-
35
36
37

. . 2810. . 1. . 101. . 36.1.


. . 3509. . 1. . 917. . 233.
. . 2134. . 1. . 1087. . 3738. 8- 493.

72

. .

; 11- , .
10- , , , . 4-
52- : 207- (
1000 ). 2-
8- , .
-

1- a
10- b
2- c
5- d

4- e
9- f
3- g
8- h
11- i

65
211
123
25
424
127
81
90
124
26
448
872

3684
7840
4581
1211
17 316
5584
3581
4604
8408
1003
23 180
40 496

333
823
575
127
1858
493
345
355
572
112
1877
3735

17 096
27 211
19 823
5811
69 941
25 635
17 829
24 390
41 028
6927
115 809
185 750

57
85
118
23
283
120
67
37
89
3
316
599

12 891
13 793
18 778
2151
47 613
33 317
12 706
10 981
21 145
2482
80 631
128 244

455
1119
816
175
2565
740
493
482
785
141
2641
5206

33 671
48 844
43 182
9173
134 870
64 536
34 116
39 975
70 581
10 412
219 620
354 490

: . . 2116. . 2. . 34. . 410411, 449450, 514, 563565;


. 2355. . 2. . 670. . 611; . 2357. . 1. . 521. . 60, 65, 72, 78, 129; . 2358. . 1.
. 425. . 312; . 2383. . 1. . 81. . 16, 21, 30, 40, 60; . 2394. . 2. . 162. . 5, 9,
14, 22, 25, 27, 38, 45, 46, 55, 78, 81, 9398; . 2712. . 2. . 479. . 2744; . 2714. . 2.
. 479. . 53, 63; . 2719. . 1. . 25. . 921; . 26. . 16, 18; . 2720. . 1. . 5. . 76,
80; . 2721. . 1. . 30. . 90; . 89. . 12, 15; . 2722. . 1. . 663, 667; . 2723. . 1.
. 284. . 55, 69, 115, 181, 186; . 313. . 5, 811; . 2724. . 2. . 283. . 8; . 290.
. 727; . 2725. . 1. . 215. . 179225, 372374; . 2726. . 1. . 333. . 8890;
. 335. . 253; . 2727. . 1. . 4. . 165166; . 2729. . 1. . 6. . 144, 155; . 3509.
. 1. . 917. . 195198; . 3511. . 2. . 10. . 3241; . 3543. . 1. . 4502. . 3134;
. 3545. . 1. . 1921. . 5966; . 3548. . 1. . 8. . 2231; . 3549. . 1. . 236.
. 3148; . 3551. . 1. . 110. . 1122; . 3552. . 1. . 134. . 14; . 3554. . 1.
. 29. . 1115; . 3591. . 1. . 129. . 2229; . 16 196. . 1. . 217. . 5795; . 218.
. 154204; . 220. . 48102; . 222. . 4167; . 231. . 175211; . 232. . 6061,
92129; . 234. . 73122; . 235. . 48118; . 239. . 136269; . 241. . 117; . 242.
. 120175; . 243. . 4162; . 244. . 4688; . 245. . 4979; . 740. . 3960; . 742.

: -

73

. 650; . 890. . 2235; . 892. . 2748; . 943. . 110; . 944. . 912, 27; . 947.
. 15, 1617; . 949. . 38; . 951. . 110; . 967. . 23; . 970. . 1823; . 971.
. 925; . 972. . 613; . 987. . 921; . 988. . 19; . 989. . 110; . 1002. . 16;
. 1015. . 1012; . 1016. . 112; . 1017. . 67; . 1039. . 129139; . 1077. . 811;
. 1078. . 3352; . 1079. . 1639; . 1080. . 3039; . 1047. . 3637; . 1148. . 306;
. 1152. . 910; . 1157. . 13.
b

: . . 2144. . 2. . 87. . 20, 23, 127, 196, 251, 262, 280287, 290,
326, 331, 343, 378, 386, 394395, 403, 405, 409413; . 124; . 125. . 8, 21, 6061, 7274,
80, 129; . 2190. . 1. . 23. . 78108; . 2222. . 1. . 1091; . 2230. . 1. . 327.
. 141179; . 2280. . 1. . 165; . 2296. . 1. . 1032; . 2387. . 1. . 280; . 2389.
. 1. . 414. . 1012; . 2406. . 1. . 112. . 327329, 418, 421; . 2504. . 2. . 29.
. 212, 252, 276, 517, 524526, 558, 561; . 2523. . 1. . 183. . 12; . 2627. . 1.
. 253. . 223236; . 2628. . 1. . 3. . 12; . 2675. . 1. . 61. . 29; . 2677. . 1.
. 140. . 8. 12; . 2678. . 1. . 98. . 38; . 2744. . 2. . 14. . 92; . 3516. . 1.
. 233. . 3144; . 3636. . 1. . 7. . 54109; . 5048. . 1. . 224. . 120, 126170;
. 16 196. . 1. . 798. . 122; . 799. . 16; . 800. . 131; . 802, . 12; . 954.
. 1112; . 963. . 110; . 968. . 14; . 975. . 712; . 984. . 712; . 992. . 47;
. 1001. . 17; . 1009. . 12; . 1020. . 712; . 1033. . 111; . 1034. . 110, 3440;
. 1035. . 161164; . 1043. . 138141; . 1149. . 58; . 1151. . 13.

c
: . . 2110. . 2. . 89. . 265278; . 2279. . 1. . 238;
. 2323. . 1. . 562. . 304392; . 2352. . 1. . 63. . 5, 14, 2223, 3537, 48;
. 2354. . 2. . 426. . 22, 38, 63; . 2360. . 2. . 13. . 26, 3940, 5456; . 2373.
. 1. . 112. . 12, 23; . 2495. . 2. . 43. . 1346; . 2513. . 1. . 16. . 22, 24, 30,
38, 63, 115, 157164, 171; . 148. . 67; . 2517. . 2. . 27. . 43, 58, 107, 124, 145, 164,
166, 177, 181, 188, 214, 244, 247, 289, 319, 362, 361464; . 2573. . 2. . 12. . 479480,
517; . 2578. . 2. . 804. . 17; . 2579. . 2. . 1035. . 62; . 1074. . 105112;
. 2582. . 2. . 251. . 1. . 307349; . 2622. . 1. . 54. . 26; . 2699. . 1. . 113.
. 237257; . 2700. . 1. . 31. . 416; . 32. . 2, 6; . 2701. . 1. . 207. . 89138;
. 2702. . 2. . 1. . 62128, 378394; . 2707. . 1. . 420. . 140; . 510. . 302,
331; . 2708. . 1. . 129. . 4755; . 2709. . 1. . 146. . 2046, 5253; . 2710.
. 2. . 76, . 2425, 31, 42; . 295. . 39106; . 2718. . 2. . 45. . 25; . 2731.
. 2. . 50. . 209210; . 2733. . 1. . 3. . 4; . 2734. . 2. . 5. . 3940, 46, 382;
. 2771. . 2. . 3. 89, . 160; . 42. . 2526; . 2772. . 2. . 210; . 2773. . 2.
. 48. . 1222; . 2774. . 2. . 26. . 2224, 28; . 2786. . 2. . 27. . 83, 86, 88;
. 3335. . 1. . 14. . 1617; . 3336. . 1. . 24. . 2534, 36; . 3338. . 1. . 19.
. 48; . 3339. . 1. . 8. . 57; . 22. . 617, 25, 54; . 3340. . 1. . 7. . 19, 36,
38, 46; . 3347. . 1. . 6. . 13, 17; . 33. . 195; . 34. . 139; . 3348. . 1. . 11.
. 7, 1011; . 17. . 122; . 3349. . 1. . 12. . 117270; . 3350. . 1. . 20. . 100
163, 175, 225226; . 3351. . 1. . 12. . 2229, 34; . 42. . 331340, 437439; . 50.
. 156; . 3352. . 1. . 44. . 291389; . 3354. . 1. . 221. . 260318; . 188.
. 510; . 3383. . 1. . 2. . 35; . 3384. . 1. . 3. . 5; . 3386. . 1. . 3. . 19,
24; . 3524. . 1. . 55. . 36; . 3529. . 1. . 22. . 193194; . 3557. . 1. . 43.
. 45; . 3560. . 1. . 5. . 21; . 3566. . 1. . 8. . 78; . 3581. . 1. . 32. . 12;
. 3587. . 1. . 6. . 1; . 3597. . 1. . 26. . 52, 55; . 3611. . 1. . 416. . 2570;
. 3828. . 1. . 14. . 2491; . 3829. . 1. . 4. . 41, 47; . 3831. . 1. . 4, 37. 332;
. 3832. . 2. . 8. . 12; . 16 196. . 1. . 15. . 8182; . 16. . 1840; . 18. . 143;
. 199, 200, 212, 213, 214, 215, 223, 226, 229, 230, 246, 248, 249, 250, 309, 311, 313, 315, 432,
433, 715, 716, 717, 719, 745, 747, 748, 764, 903, 926, 945, 964, 965, 966, 983, 994, 1000, 1027,
1074, 1076, 1081 1091, 1147, 1152, 1157.
d

: . . 2007. . 1. . 44. . 5, 71, 233, 236; . 2122. . 1. . 231.


. 129132, 190208; . 2. . 56. . 2227, 428430; . 2368. . 2. . 602. . 3940;
. 2652. . 2. . 761. . 7; . 2654. . 2. . 144. . 36; . 2679. . 2. . 475. . 90162;
. 2682. . 1. . 27. . 911; . 16 196. . 1. . 94. . 37; . 95. . 1; . 96. . 2; . 98,
. 221; . 110. . 1115; . 112. . 1217; . 113. . 517; . 171. . 7288; . 173. . 53
84; . 174. . 1522; . 1031. . 112, 2840; . 1035. . 112, 2840, 137140; . 1148.
. 262264.

74

. .

: . . 2118. . 2. . 83. . 432650; . 2179. . 1. . 207.


. 7476. 95; . 274. . 5, 4648, 92; . 2212. . 1. . 644, 645, 646; . 2298. . 1. . 49.
. 1224; . 2324. . 1. . 218. . 15, 4243; . 2365. . 2. . 233. . 37; . 2371. . 1.
. 20. . 226, 652; . 2382. . 1. . 4. . 4; . 231. . 519; . 2624. . 1. . 258. . 124;
. 259. . 136; . 2626. . 2. . 1448. . 151; . 2695. . 2. . 164. . 283287; . 165.
. 14; . 166. . 179; . 2697. . 1. . 77. . 240252, 258, 280; . 2777. . 1. . 46.
. 27, 32, 34; . 2778. . 1. . 73. . 105, 112; . 2819. . 1. . 3. . 24; . 2821. . 1.
. 110. . 13; . 2821. . 1. . 2. . 101; . 2822. . 1. . 20. . 2025; . 2854. . 2.
. 1. . 56, 210; . 2855. . 1. . 2. . 129, 162; . 2856. . 1. . 119. . 12; . 2856.
. 2. . 120. . 122; . 2857. . 1. . 1. . 163, 180; . 5252. . 1. . 8. . 5; . 16 196.
. 1. . 197. . 130; . 316. . 72146; . 318. . 127195; . 320, . 5875; . 321.
. 137153; . 352. . 111; . 354. . 106170; . 356. . 81122; . 359. . 151; . 387.
. 146; . 388. . 1121; . 391. . 136; . 487. . 1334; . 489. . 133; . 490. . 138;
. 491. . 130; . 520. . 56; . 522. . 113; . 523. . 158; . 524. . 3134; . 1039.
. 382393; . 1043. . 218348; . 1092. . 16; . 1098. . 16; . 1103. . 1113;
. 1123. . 12; . 1128. . 16; . 1148. . 180181.

: . . 2139. . 1. . 176. . 14118; . 2177. . 1. . 2737. . 4;


. 2738. . 7; . 2739. . 2; . 2741. . 3; . 2214. . 1. . 496. . 51213; . 2286. . 1.
. 1086. . 61947; . 2321. . 1. . 231. . 113167; . 2376. . 2. . 186. 60; . 2400.
. 1. . 19. . 105, 204, 357370, 431, 554, 662669; . 2410. . 1. . 580. . 155366;
. 2413. . 2. . 2. . 103292; . 2580. . 1. . 2257. . 35; . 2581. . 2. . 852. . 5;
. 2586. . 2. . 912. . 16; . 2588. . 2. . 4. . 51, 76; . 32. . 7071; . 2599. . 2.
. 26. . 71; . 2600. . 2. . 88. . 54; . 2601. . 2. . 564. . 17, 20; . 2602. . 2.
. 762. . 7; . 2625. . 1. . 641. . 180; . 2683. . 1. . 13. . 49, 73; . 2684. . 2.
. 25. . 38, 42; . 2685. . 2. . 36. . 38, 46, 49, 59;. 2686. . 1. . 41. . 22; . 2695.
. 2. . 37. . 1113;. 2696. . 1. . 22. . 16, 23; . 2698. . 1. . 18. . 4748, 62;
. 2704. . 1. . 7. . 23, 25, 28; . 2705. . 2. . 101. . 41, 43, 51; . 2706. . 2. . 47.
. 64; . 2888. . 1. . 13. . 159163, 181182; . 2889. . 1. . 7. . 185214; . 2890.
. 1. . 67. . 1631; . 2891. . 1. . 25. . 166168, 192; . 2938. . 1. . 158. . 66
194; . 2940. . 1. . 1. . 204, 289, 379, 498; . 3270. . 2. . 199. . 152164; . 3533.
. 1. . 15. . 43; . 16 196. . 1. . 6. . 120132; . 7. . 3138; . 12. . 3351; . 13.
. 3661; . 19. . 4288; . 20. . 2261; . 22. . 1753; . 25. . 526; . 205. . 1123;
. 210. . 2841; . 287. . 5494; . 290. . 56123; . 292. . 3982; . 296. . 4390;
. 341. . 135169; . 342. . 95146; . 344. . 91127; . 345. . 79101; . 346. . 29
44; . 347. . 23105; . 348. . 83212; . 350. . 2988; . 532. . 121; . 533. . 110;
. 534. . 1; . 720. . 79; . 721. . 146; . 722. . 3941; . 944. . 2841, 7077;
. 961. . 18; . 982. . 510; . 999. . 2427; . 1022. . 1112; . 1023. . 1221;
. 1039. . 9394; . 1070. . 1230; . 1075. . 912; . 1088. . 1122; . 1096. . 715;
. 1097. . 114; . 1130. . 12; . 1138. . 14; . 1145. . 1019; . 1148. . 243;
. 1152. . 2526.

: . . 2113. . 2. . 58; . 2220. . 1. . 154. . 53; . 2198.


. 1. . 12. . 198, 245, 270, 357, 370, 373; . 24. . 163; . 2343. . 1. . 180. . 6568;
. 2780. . 1. . 101. . 9091; . 2339. . 1. . 237. . 2, 27, 30, 31, 3335, 41, 55;
. 2341. . 1. . 363. . 6; . 2362. . 1. . 95. . 9, 1118; . 2363. . 2. . 109. . 9;
. 2372. . 2. . 23. . 17, 24; . 2631. . 1. . 19. . 25; . 2633. . 1. . 53. . 43, 52,
55; . 2647. . 1. . 9. . 72; . 2649. . 1. . 29. . 17, 24; . 2650. . 1. . 9. . 18,
55; . 2655. . 1. . 25. . 37, 45, 4950, 55, 62; . 2656. . 1. . 21. . 13, 15, 23, 25, 27
. 2663. . 2. . 30. . 111, 115, 128, 134140; . 2664. . 1. . 36. . 1539; . 2665.
. 2. . 2. . 448, 457, 485; . 2739. . 1 . 44. . 2, 20, 21; . 43. . 2; . 2741. . 1.
. 57. . 90107; . 2742. . 1. . 10. . 1; . 2795. . 2. . 79. . 6; . 3517. . 1. . 7.
. 29, 39, 97; . 3521. . 1. . 171. . 2633, 6183; . 5168. . 1. . 362. . 4091;
. 5176. . 1. . 6. . 2728, 30; . 16 196. . 1. . 82. . 3165; . 83. . 6499; . 85.
. 3983; . 87 . 2435; . 117. . 1129; . 119. . 120; . 132. . 533; . 134. . 41
78; . 139. . 95141; . 257. . 51148; . 259. . 2649; . 262. . 317; . 323. . 1552;
. 325. . 2646; . 326. . 3267; . 327. . 2242; . 985. . 2227; . 986. . 924;
. 1003. . 1621; . 1004. . 1922; . 1026. . 1114; . 1028. . 15, 16; . 1031. . 12,
1920; . 1032. . 46; . 1035. . 7788; . 1038. . 46; . 1047. . 19, 96119; . 1057.

: -

75

. 1642; . 1063. . 16; . 1065. . 1314; . 1148. . 12, 2930, 6164; . 1149. . 12;
. 1152. . 111112.
h

: . . 2134. . 1. . 380. . 81, 112; . 396. . 170; . 797. . 611,


15, 17, 22; . 2. . 191. . 156160; . 2342. . 1. . 292. . 207345, 412490; . 2344.
. 2. . 188. . 238284, 345353; . 2345. . 2. . 328. . 17; . 356. . 15; . 2349.
. 1. . 90. . 52, 56, 59, 78, 86, 90, 97; . 2361. . 1. . 162. . 59, 67; . 2364. . 2.
. 107. . 76, 85, 96; . 581. . 2933; . 2408. . 1. . 429. . 312, 338, 381384; . 2497.
. 2. . 27. . 5; . 362. . 214; . 2498. . 2. . 17. . 105190; . 2659. . 1. . 9.
. 3442; . 2660. . 1. . 4. . 84, 88; . 2668. . 2. . 59. . 48; . 2671. . 1. . 7.
. 192194;. 2688. . 1. . 3. . 468, 510; . 2689. . 1. . 13. . 814; . 2747. . 1.
. 4. . 2027, 33, 47; . 65. . 40, 47; . 172. . 1. . 116136, 256; . 2748. . 1. . 5.
. 46, 178, 186, 196, 203; . 34. . 9294; . 2749. . 2. . 63. . 92, 105; . 2787. . 1.
. 26. . 230, 233, 247; . 2803. . 2. . 92. . 2751; . 2804. . 2. . 7. . 258281,
404, 466; . 2805. . 2. . 290. . 1. . 6282, 9396; . 2805. . 2. . 4. . 84; . 2808.
. 2. . 290. . 1423; . 2809. . 2. . 1. . 422, 463, 555, 645646; . 2810. . 1.
. 101. . 263328; . 2869. . 2. . 17. . 1925; . 2870. . 2. . 25. . 120, 123,
126, 128129; . 2892. . 1. . 1. . 129, 136, 137, 163, 201, 219, 237, 256, 263269, 328;
. 2893. . 1. . 1. . 1, 36; . 2894. . 1. . 1. . 20; . 2. . 911; . 2895. . 1. . 1.
. 19, 23; . 2918. . 1. . 4. . 131; . 3275. . 1. . 2. . 83, 90171; . 3276. . 1.
. 2. . 269270, 298, 321; . 3277. . 1. . 3. . 259; . 3278. . 1. . 8. . 425426;
. 3522. . 1. . 95. . 1820; . 5171. . 1. . 9; . 5185. . 1. . 2. . 90143; . 5203.
. 1. . 38. . 414; . 16 196. . 1. . 121. . 105214; . 125. . 52128; . 128. . 45;
. 130. . 1982; . 143. . 1103; . 146. . 1117; . 150. . 156; . 153. . 163; . 154.
. 41182; . 155. . 60115; . 158. . 4487; . 160. . 4997; . 181. . 82210; . 186.
. 1171; . 188. . 64194; . 251. . 1944; . 252. . 41145; . 255. . 1881; . 256.
. 2036; . 271. . 83114; . 272. . 3343; . 363. . 21146; . 365. . 63104; . 367,
. 58125; . 369. . 15133; . 371. . 3169; . 373. . 1750; . 374. . 2437; . 413.
. 90161; . 415. . 82194; . 419. . 149; . 438. . 1585; . 440. . 6162; . 441.
. 115; . 443. . 36107; . 469. . 147; . 470. . 112; . 474. . 18; . 526. . 5463;
. 529. . 136; . 731. . 1945; . 737. . 1520; . 804. . 112; . 806. . 167; . 808.
. 146; . 960. . 15; . 981. . 78; . 998. . 1013; . 1029. . 2141; . 1130. . 11
16; . 1035. . 260268; . 1038. . 6073, 175209, 360361; . 1039. . 7071; . 1047.
. 206267; . 1064. . 2127; . 1066. . 38; . 1067. . 811; . 1071. . 513; . 1092.
. 16; . 1099. . 1519; . 1100. . 717; . 1103. . 18; . 1107. . 122; . 1109.
. 923; . 1114. . 512; . 1118. . 513; . 1120. . 14; . 1145. . 2732, 6568;
. 1147. . 243245; . 1148. . 81, 9295; . 1149. . 8184; . 1157. . 4647.

: . . 2148. . 2. . 62; . 2234. . 1. . 554. . 631; . 2236.


. 1. . 815. . 9, 42, 46, 52, 57; . 816. . 110, 3739; . 936. . 377, 136179; . 2388.
. 1. . 1. . 56-66; . 2399. . 1. . 110. . 24; . 2408. . 1. . 429. . 232246;
. 2918. . 1. . 1. . 39; . 2919. . 1. . 2. 48, 77, 82, 86, 92, 94, 97; . 6. . 49, 5356;
. 2920. . 1. . 37. . 45; . 16 196. . 1. . 405. . 18; . 406. . 16; . 407. . 2758;
. 408, . 16; . 460. . 951; . 461. . 4047; . 462. . 49; . 463. . 2130; . 957.
. 1116; . 978. . 1113; . 995. . 22; . 1043. . 1011; . 1148. . 6164

,
- .
38. ,
38
1095 41 969 , 4219
152 890 , 2588 228 029
, 7902 424 087 .

76

. .

, 360 . (
). , . - 150 . ,
- 50 % .
.
170 .
, 45,2 % (
).
.
, -.
.
.
.
- . , 84-
, , .
77 : 7 ( ) 71
( ).
10- .
11- () .
-

1-

2-

3-

4-

5-

8-

9-

10-

1
5
1
7

3
6
1
10

2
2

2
10
1
13

7
9

16

2
4
1
7

4
15
1
20

21
52
5
78

: - . .
2- 1- 2- - . . 1- 61- 4- . : -
. . 1- 93-
24- , -

: -

77

. . 1- 2- , - . . 2- 5- ( 2- ), - . . 2- 4- 10- ,
- . . - (1- ). , (
15 ).

, - . , -, ,
8- 9- . : 9- ( , 5 ), 8- ,
.
,
. - , - . -
, , ,
. - ,
,
, , , . -, ,
.
9-
; 8-
.
-
, . - , 1- 10 . , 4-

78

. .
1914 .
39

8-
9-

-

2135
2023
4158
29 070
33 228

8948
10 434
19 382
96 155
115 537

3115
2993
6108
83 195
89 303

14 198
15 450
29 648
208 820
238 468

2- - . ,
209 . ,39 5060 . ( . )40. 240 . .
- . .

. , 8- , , 96 3472 , 131 7182 (
), 12 948 . , 1- 10- , 29 (16 . .) 14
(1 . .) 1914 . 1357 ( 131 ), 13 , 3 , 1 63 41. ,
( 1- ; 1-
, 10- ),
39

KA-NFA. AOK. Etappenkommando bzw. der Quartiermeisterabteilung. Statisische Daten ueber Verluste, bearbeitet im Kriegsstatistischen Buro, dem GZNB
und der Abteilung 10 im Kriegsministerium. Karton 2259. Tabelle: Gemeine Verluste erstes Kriegsjahres Nordfront; Sanitaetsbericht ueber das Deutsche Heer im
Weltkriege 1914/18. Bd. II. Berlin, 1938. S. 507509, 550551.
40
Conrad F. Aus meiner Dienstzeit Wien, 1925. . Bd. V. S. 399.
41
. . 2106. . 2. . 188. . 112, 114, 140, 147; . 2144, . 3. . 37.
. 104, 105, 116, 126, 127, 131.

: -

79

8- 96 3472 , 131 8817


13 1669 . 14 . , 5,3 .
9- ( ) : 180 3901 , 303 8629 (- ), 18 2846 .

4- ( 800 )
7- 3- (
1300 , 304, 706,
98, ).
, 2-, 4- 5- .
() , , ,
1914 . 9- :
180 3901 , 303 10 131 , 18 2846 . ,
, , . ,
9- 18 . ( 7 .
).
1914 32 . ,
12,2 . (38 %)42. :
42
: Die 1. Garde-Infanterie-Division im Weltkriege 19141919.
Berlin, 1922; Balla. Im Jorckschen Geist 1914/18. Oldenburg-Berlin, 1926; Benary A.
Das Koeniglich Preussische Jaeger-Regiment zu Pferde Nr. 2 und seine Kriegsformationen. Berlin, 1937; Boelsche A. Sturmut: Das Erleben des 7. Thueringischen Infanterie-Regiments Nr. 96 im Weltkrieg. Zeulenroda, 1935; Boerries, Freiherr von Muenchhausen. Das Kgl. Saechsische Garde-Reiter-Regiment von 1880 bis 1918. Dresden,
1926; Brederlow T. von. Geschichte des 1. Garde-Reserve-Regiments. Berlin, 1929;
Clausius. Infanterie-Regiment von Wittich (3. Kurhessisches) Nr. 83. Oldenburg-Berlin, 1926; Fleck P. Das Kgl. Saechsische 1. Uhlanen-Regiment Nr. 17. Dresden, 1927;

80

. .

Franz. Geschichte des Kgl. Preussischen 8. Westpreussischen Infanterie-Regiments


Nr. 175. Graudenz, 1922; Gaedecke A. Garde-Reserve-Jaeger-Bataillon. Berlin, 1937;
Gallwitz M. von. Meine Fuerertaetigkeit im Weltkriege 1914/1916. Belgien-OstenBalkan. Bd. 1. Berlin, 1929; Geschichte des 1. Ermlaendischen Infanterie-Regiment
Nr. 150. Theil 1. Zeulenroda, 1932; Gruen E., Hechler P. Das preussische LandwehrInfanterie-Regiment Nr. 6 im Weltkriege 191418. Glogau-Breslau, 193?; Hartmann A. von. Das Infanterie-Regiment Grossherzog von Sachsen (5. Thueringisches)
Nr. 94 im Weltkrieg. Berlin, 1921; Herrfahrdt H. , Gessler E. Koeniglich Preussisches
Landwehr-Infanterie-Regiment Koenig Wilhelm II. von Preussen. Oldenburg-Berlin, 1924; Heye W. Geschichte des Landwehrkorps im Weltkriege 1914/1918. Bd. 1.
Breslau, 1934; Hoepner H. Das Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 72 im Weltkrieg.
Oldenburg-Berlin, 1923; Jahn W. Das Kgl. Saechsische Karabinier-Regiment. Dresden, 1924; Keiser von. Geschichte des Infanterie-Regiments von der Marwitz Nr. 61
im Weltkriege 19141918. Oldenburg-Berlin, 1922; Klimpel K. Kriegsgeschichte des
Garde-Reserve-Schuetzen-Bataillons. Berlin, 1926; Kriegsgeschichte des Kgl. Preussischen Infanterie-Regiments von Borcke Nr. 21. Zeulenroda. 1931; Kriegsgeschichte
des Kgl. Preuss. 6. Thueringischen Infanterie-Regiments Nr. 95 19141918. Zeulenroda, 1935; Luepke F. Geschichte des Landwehr-Infanterie-Regiments Nr. 46. O. O. 1936
(Handschrift); Muelmann P. von. Geschichte des Lehr-Infanterie-Regiments und seiner Stammformationen. Zeulenroda, 1935; Nebe H. Das Kgl. Preussisches LandwehrInfanterie-Regiment Nr. 47 im Weltkriege. Bd. 1. Oldenburg-Berlin, 1926; Pster F.
Geschichte des Landwehr-Infanterie-Regiments Nr. 37. Oldenburg-Berlin, 1928; Planitz, Edler von der. Das Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 10 im Weltkriege. Breslau,
1930; Pollmer A., Thenius W. Das Saechsische Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 107
im Grossen Kriege 19141919. Plauen, 1930; Ponath G. Die geschichte des 5. Westpreussisches Infanterie-Regiments Nr. 148. Breslau, 1934; Preussler W. Das 9. Westpreussische Infanterie-Regiment Nr. 176 im Weltkrieg. Berlin, 1931; Reichert W. Das
Infanterie-Regiment Freiherr Hiller von Gaetringen (4. Posensches) Nr. 59 im Weltkriege 1914-1918. Bd. 1. Berlin, 1930; Richter W. Das Danziger Infanterie-Regiment
Nr. 128. Theil 1. Zeulenroda, 1931; Romstedt M. Das Kgl. Saechsische Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 133. Dresden, 1924; Schmidt G. 2. Kurhessisches Infanterie-Regiment Nr. 82. Oldenburg-Berlin, 1922; Schoening A. Unser Regiment im Weltkriege: Kriegsberichte des 3. Thueringischen Infanterie-Regiments Nr. 71. Erfurt, 1925;
Schulemann E. Das Kulmer Infanterie-Regiment Nr. 141 im Weltkriege. OldenburgBerlin, 1926; Schulenburg-Wolfsburg K. Grafen von. Geschichte des Garde-FuesilierRegiments. Oldenburg-Berlin, 1926; Seebohm W. Geschichte des 1. Oberelsaessischen
Infanterie-Regiments Nr. 167. Jena, 1932; Seidel K. Geschichte des 2. Garde-Reserve-Infanterie-Regiments. Berlin, 1926; Seydel A. Das Grenadier-Regiment Koenig
Friedrich I. (4. Ostpreussisches) Nr. 5 im Weltkriege. Oldenburg-Berlin, 1926; Siebert H. Geschichte des Infanterie-Regiments Generalfeldmarschalls von Hindenburg
(2. Masurisches) Nr. 147 im Weltkriege. Oldenburg-Berlin, 1927; Sievers A. R. I. R. 93:
Geschichte eines Regiments im Weltkriege. Wilster in Holstein, 1934; Soa A. Das

: -

81

8- , 9-
. .
- , . , , . ,
. 20 . - .
,
. 1 1914 . 869 ,
, .
. ( ), ,
43. , ,
.
, ,
preussische Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 7 im Welkkriege 191418. Coburg,
1923; Steuer J. Das Infanterie-Regiment Generalfeldmarschall von Mackensen (3.
Westpreussisches) Nr. 129 im Weltkriege. Oldenburg-Berlin, 1927; Stosch A. von. Das
Garde-Grenadier-Regiment Nr. 5. 18971918. Oldenburg-Berlin, 1925; Stosch A. von.
Das Koeniglich Preussische 5. Garde- Regiment zu Fuss 18971918. Berlin, 1930;
Strecker K. Das Deutsch-Orden-Infanterie-Regiment Nr. 152 im Weltkriege. Berlin,
1933; Thenius W. Ehrenbuch des Saechsischen Landwehr-Infanterie-Reg. Nr. 107.
Plauen, 1922; Voigt G. Deutschlands Heere bis 1918. Bd. 1-11. Osnabrueck, 1981
1992; Voigt Ju. Das Garde-Reserve-Infanterie-Regiment Nr. 64 im Weltkriege. Oldenburg-Berlin, 1925; Zedlitz-und-Neukirch, Freiherr von. Kriegserinnerungen des Landwehr-Infanterie-Regiments 38 vom Kriegsbeginn bis Anfang. November 1914. Glatz,
1929; Zinzow P. von. Kgl. Preussisches Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 9. Oldenburg-Berlin, 1930; Zipfel E. Geschichte des Dragoner-Regiments Koenig Albert von
Sachsen Nr. 10. Zeulenroda, 1933.
43
Oesterreichische Staatsarchv Kriegsarchiv. Neue Feldakten (KA-NFA).
3. Infanterie-Division. Faszickel 145. Op. A. 869 (1.10.1914).

82

. .

. , 25 . :
, . , , ,
44.
- ,
.
, . . . , 1914 .
, . 1914 . -
.
.
.

. , , I , , 3- . : :
, ?! , , ,
, . , ,
, , ,
45.
-
: - 44
Sichelstiefel A. Geschichte des K. K. Schuetzenregimentes Wien. Nr. 24.
Wien, 1928. S. 35.
45
KA-NFA. 9. Korps. Karton 1099. Op. A. 1473 (22.10.1914).

: -

83

,
, .
(), ( ), 10-
, .
. , 1914 . -
1915 ., 1914 1915!
, , ,
.
, , - 1914 . : 2131
23 760 , 7160 145 834 , 2024 118 137 , 299 050
46. -
750 12 709 .
,
1918 ., 1914 . 209 .
: 810 28 260 , 1905 94 650
, 895 82 300 47.
,
. , , :
46

KA-Ms/1Wk A/9 (Manuskripte/ 1. Weltkrieg). Obst. Wlaschuetz.


Statistische Uebersicht der Verluste im Weltkrieg bis Juni 1918. S. 8. - .
47
KA-NFA. AOK. Etappenkommando bzw. der Quartiermeisterabteilung.
Statisische Daten ueber Verluste, bearbeitet im Kriegsstatistischen Buro, dem
GZNB und der Abteilung 10 im Kriegsministerium. Karton 2259. Tabelle: Gemeine
Verluste erstes Kriegsjahres Nordfront.

84

. .

, . ,
- 1914 . ( ) 1915 .
, , , , , . , , ,
(,
) ,
. ,
, ; .
- 20 24
(3 6 ) 1914 . ,
48
,

1-
4-
3-
2-

-

108
3858
136
6802
162
6403
215
6052
21
894
10
533
652
24 542

340
20 091
256
24 094
485
20 949
416
22 314
34
3549
30
2330
1561
93 327

158
28 798
45
14 667
95
20 679
100
23 393
34
5094
4
1071
436
93 702

606
52 747
437
45 563
742
48 031
731
51 759
89
9557
44
3934
2649
211 571

, - 214 . , 119,4 .,
55,8 %. ,
48
: KA-AdT. Gefechtsberichte. Kartone 17941797, 1802,
1807, 18131815, 1818, 18211832, 1836, 1838, 18401868; KA-VL (Verlustlisten)
1914. Kartone 123; VL 1915. Kartone 2486.

: -

85

(3-, 8-, 9-, 11- 4-). - .


32- - . 2- :
, , . , ( . . .),
, .
, ,
49. : ( 2- ), ( 1-, 2- 4- ).
-
, . 1914 ., ,
-
. . .
, 1914 .
,
.
, . 25- ,
,
, ,
. 50. , .
49
KA-AdTK. Gefechtsberichte. Karton 1813. Gefechtsbericht der 32. ITD bei
Starasol 10. 10.6. 11. 14. Beilage 110. Op. A. 82/8 (21.10.1914).
50
Ibid. Beilage 31 (3. Feber 1915).

86

. .

1914 .
. ,
,
, , .

- , , .

. . ,
,
()


. ,
1915 . . 98- , , .
: , , , , , .

N. D. Postnikov

THE LAST BATTLE OF THE YUREVSKY REGIMENT


Summary: The article is devoted to the courage and heroism of the soldiers and ocers of 98th Yurievsky Infantry Regiment who stopped the
enemy during the ghts for Gumin and Wolja Shydlowskaya, key points
of the Russian Defense, in January early February 1915. This episode is
known as a part of the Battle of the four rivers.
Keywords: Yurievsky regiment, Rawka, Gumin, Wolja Shydlowskaya,
courage, heroism.

.

, .
, , , . 1914 .
.

, . 1915 . ,
2- , 18 1
1
Reichsarchiv. Der Weltkrieg 19141918. Die militrischen Operationen zu
Lande Bd. 7. Die Operationen des Jahres 1915. S. 166.

88

. .

(). . , ,
. , , . , , , .
.
. -
. 2.
, 1914 . 1914 .,
. . 9-
. .
- ,

10- 3.
,
4 , , ,
, .
. , 5, 6.
2

().
. . .; ., 1925. . 6770.
4
. . 70.
5
17- , 1- , 2- , 25- , 20-
11- (.: . . :
4 . / . . ; . . . . 3. . : , 1994).
6
II VI 2- (.: . .
. .).
3

89


, 1914 ., , .
. , .
. ,
, .
.
: , - . 5-
7- , ,
7- 500 , 4 .[] (. ..) . , (. ..) 200300
7.

150200, ,
, .
, .
. ,
, , ,
. . , . . ,
, .
, . , , . ,
56 8.
7

- (
). . 2000. . 15. . 561. . 478. , :
, , 11 1914 ., -[] . . .
8
. . // . 2013. 3 (74). . 138. : ,
, 10 1914 ., . .
.

90

. .


, . . : , . 4
, , 9 10. , . ,
. 11, , ,
. ,
12, .
,
,
. .
( , ) .
.
13 14,
15 000 .
. . <>
9
.
- .
10
.
11
,
. , 1631 1914 . - .
12
-. , ,
(18 17 1914)
(, )
-- (
).
13
.
.
14
, .

91

. 15.
, ,
. , 400 , . 4 (
), . <> !
, , . . , . . ,
. . , . . !16
,
. . , 9 1914 . . . 6- , 2-
, ,
, . 7- , . .
2- , , , . <>
, 17 . , - . . , .
18.
15

. . . . . 137. . .
, , 11 1914 ., . , , 28.
. .
16
. . 138. . ,
. ,
, 15 ( . 6739 20 1914 .
) (6- 2- ).
17
267- .
18
.. . . . 139.

92

. .


. , .
1914 1915 . .
, 60 . , ,
,

.

19. 20. 1914 .
25- 21. 19

Der
Weltkrieg 1914 bis 1918: , - ,
. (.: Reichsarchiv.
S. 167.)
20


9 .
(.: Reichsarchiv. S. 165.) ,
, ,
9- . , 14/27 1915 .
8- . (.:
Reichsarchiv. S. 165.) 9- 1
. (.: Reichsarchiv.
S. 167.)
21
25- : 1- 97- - , 98- . 2- 99- , 100-
, 25- .

93

, , 98-
.
.
15/28 1915 . 1- 25- 3 55- 22,
3 23. 98-
3 (1915 , 28 , 7 )24, 219- 15- . , , 97- 25. 16/29 6-
,
26. . ,
, 27. XVII, I 4-
28, 100 29. 6-
22

. . 2190. . 1. . 53. . 11.


. . 2355. . 2. . 483. . 257.
24
. . 2355. . 2. . 483. . 16.
15 1915 .
25
. . 479. . 59.
26
. . 2190. . 1. . 57. . 7.
27
Reichsarchiv. S. 164.
28
Ibid.
29
( ) 100 ( 40 ) 500 , 150 . (.: Reichsarchiv. S. 166; Rozdestwieski
P. M. Bitwa nad Rawk i Bzur 1915: : : URL:
http://www. bolimow1915. dobroni. pl/media/grh, bolimow-1915, 1861, 756, 352.
html. 17. 01. 2014 .), 2 30 . (.: . . 2019. . 1. . 38. . 273).
, , , . 2-
16 1915 . , , 60
23

94

. .

30. 15/28 1915 .


98- .
, ,
, 18/31 1915 .31,
,
, .
17/30 32 , 33, 3 . (.: . . 2019. . 1. . 38. . 186.),
, 4550 . (.: . . 2712. . 2. . 442. . 67.)
18 1915 . : Flammenspucker, , , 3 . (.: .
. 2019. . 1. . 38. . 237.)
19 / 1 1915 . 6-
159 . : 4-
36 ; 16- 29 ; 55- 36 ; 6- 10 ; 2- 2- 12 ; 25- 36 .
(.: . . 2019. . 1. . 38. . 257.)
30
19 1915 6- 36 920 . (.: . . 2019. . 1. . 38. . 257.58.)
3-, 13-, 14- , 59- 2- 25- , 20 / 2 1915 .
.
31
18/31 1915 ., 17/30 1915 . 2- .
16/29 ,
. (.:
. . 2019. . 1. . 38. . 186.)
32
. . 2190. . 1. . 53. . 13.
33
,
1914 , . 1914
. . :

95

. . 34,
. , 35. ,
,
36, 37. . ,
. 38. , , . 39, . ,

, 40. ?
, <> , ( 4 5
1915 .) 62 .[] , ,

. (.: . . 2712. . 2. . 442. . 125.)
34
. . 2712. . 2. . 442. . 78.
35
. . 62.
36
. . 78.
37

98- . , . . ,
.
38
. . 2712. . 2. . 442. . 78.
39
.
2- 15/28 1915 . 6- ( ): 3- 212 ( 25-
232 ); 48- 262 ; 42- 2 ; 6- 50 . (.: .
. 2019. . 1. . 38. . 265.) 2-
1914 .,
. (.: . . 2517. . 2. . 188. . 141.)
40
, ,
,

96

. .

,
, , <>,
, ,
, -, ,
.
, ,
41,
.
- , , ,
, . , - , , ,
.

, : ,
, ( ..), , . <>
, ,
. <> .
42.
, , : , -:
, ,
, . (. )
. : ,
, . (.: . . 2712. . 2. . 442. . 91.92.)
-. 6- (16.11.191429.02.1916).
1914 .
,
5- ,
. 20 1914 . : ,
, , ,
, . (.:
. . 2517. . 2. . 188. . 141.142.)
41
. . 2712. . 2. . 442. . 79.
42
.

97

8- 43 .
. , . 44. . 49-, 1- 4-, 36- ,
, ,
45. ,
, , 98- .
18/31 1915 ., 46 , 7 30 47,
48. 49 . .
. . .
. .
50 .
,
. .
, ,
.
, , .
43

. . 2190. . 1. . 53. . 13.


. . 2712. . 2. . 442. . 62.
45
Reichsarchiv. S. 166.
46
Ibid.
47
. . 2712. . 2. . 479. . 60.
48
100
40 . (.: Reichsarchiv. S. 166.)
49
Reichsarchiv. S. 166.
50
. . 2712. . 2. . 442. . 62.
44

98

. .

. . . ,
: , . . , 51, , 52. .
. . .
.
15020053, , , , .
, ,
40 54. .
,
, ,
. 3 .
55
. .
, ,
. ,
, , 7- , , ,
, ,
. , .
, , ,
51
18 1915 .
4- . (.: . 17691920: / . . . . . .: i i,
2004. . 682.)
52
. . 2712. . 2. . 442. . 62.
53
. . 63.
54
.
55
.

99

80 56, ,
7- .
, , . , .
. ,
. . 7- 4-
, 57. ,
, , 58. , ,
. . , ,

, , ,
. , , , , , . , (. ..): ,
!59. (. ..) 60.

. , , ,
. , , , , ,
, , ,
. : ,
56

. . 479. . 60. ,
4550 . (.: . . 2712. . 2. . 442. . 67.)
57
. . 2712. . 2. . 442. . 63.
58
.
59
. . 63.
60
. . 63.

100

. .

. , ,
, , , .
; ,
, - . ;
- ; . , , , 61.
. , . 62 , ,
, ,
, ,
. , , , ; . , ; 63.
, , ,
, .
, , , ,
,
. , , , .
, . . ,
, , , ,
, . ,
, . , , ,
61
62
63

. . 92.
. . 63.
.

101

, . . , ,
( . ..) ,
<> .
, , ,
, , , . 64
, ,
65. 9
, 66.
, 55- - . . 217- 67.
, , , , 68. , - , 69,
70. . , 71.
. ( ), ,
,
, ,
, 72,
73.
64

- . . (). 1-
25- .
65
. . 2712. . 2. . 442. . 64.
.
66
. . 479. . 61.
67
. . 6161. 217-
, , . (.: . . 2190. . 1. . 53. . 4.)
68
. . 61.
69
.
70
. . 2712. . 2. . 442. . 64.
71
. . 68.
72
. . 69.
73
98-

102

. .

, : . , , ,
.
, , .
,
74.
. , , 75, .
, - 76.
77.
19 / 1 , .
9 78. ,
, .
,
. , ,
, , 2530 79.

, , .
, , , . , ,
, , , , . : 19-
. , . , .
74
. . 2712. . 2. . 442. . 69.
75
. . 69.
76
.
77
.
78
. . 479. . 61.
79
.

103

. ,
[], , , -
, , , [] <> -
. 80.
5 19 / 1 1915 . 14 . , 81. , , 5
35 82 ,
. , 83. , ,
, ,
.

, , , , , .
. . , ,
1915 . , ,
.
1- , , , , , .
([]). , ,
80

. . 442. . 70.
. . 479. . 62.
82
.
83
217- 55-
. (.: . . 2712. . 2. . 479. . 63; . . 503. . 20, 21.)
81

104

. .

, , , ,
84 .
4- . , , 85 .
, [] [] : , , .
,
219- 86. 3- .
, , ,
,
, []-[] , []-[] ,
, , 87.
. .
. 2 40 . .
1- 25- . . , , 50388, . .
15/28
1915 .
20 /2 ,
. , , .
84
,
. (.: . . 2712.
. 2. . 442. . 67.68.)
85

.
86
. . 2712. . 2. . 442. . 7070.
219- 1 30 . (.: . . 2712.
. 2. . 479. . 6363.) - .
87
. . 7171.
88
. . 503. . 24.

105

89. , , 90 , 91. ,

92, - 93,
94.
,
95. ,
,
,
.
.
, .
, . , , 96,
, , , , , ,
.
3 , , , <> 97, , ,
, , , .
89

VI
,
, .
90
,
.
91
. . 2712. . 2. . 442. . 71.
92
VI () 4/17 18/31 1915 . (.:
. . 2019. . 1. . 38. . 43.; . . 2190. . 1. . 57. . 131.)
93
. . .; ., 1925. . 70.
94
. . 2712. . 2. . 442. . 65.
95
. . 479. . 63.64.
96
. . 64.
97
. . 6464.

106

. .

, , , 98 , , , ,
99.
:
,
- 100.
, 5 ,
,
101. 1- ,
,
: , , . 102. . , , ,
, 103. ? ,
, 104
98

. . 442. . 65.
.
100
. . .: , 2010.
101
. . 2712. . 2. . 479. . 64.
102
.
103
20 1915 .
: : : 3 (- ,
), 437 ., : 10 .,
1300 . : 8 ( , , ).
(.: . . 2712. . 2. . 449. . 64.) 17/30 20 / 2 1915 . 1758 .
1/13 1915 .
. . : 10 [], 27 [], 31 [], : , : 301, 1793,
2845. (.: . . 2712. . 2 . 503. . 8.) 5008 , 311 .
104
. . 2712. . 2. . 442. . 79.
99

107

98- : ,
, 105.
, ,
, , , ,
Der Weltkrieg 1914 bis 1918, .
106,
107 108.
98- , 97- , 14- ,
, .
. . :
. , 109.
- : , 241 , 110.
98-
. - . . 2-
: 111.
21 / 3 112. ,
, 2-
105

. . 65.
Reichsarchiv. S. 166.
107
, ,
, - . (.: . . 2019. . 1. . 38. . 320.)
108
Reichsarchiv. S. 166.
109
. . 2712. . 2. . 442. . 110.
110
. . 479. . 64.
111
. . 2190. . 1. . 57. . 173.
112
11 . (.:
106

108

. .

. .
23 / 5 1915 .
, .
, 18/31 23 /
5 1915 ., , , VI
39 264 113. , 114. 1915 . , , .
,
.
, , , ,
, . ,
, , .
, , , , , , ,
.

19141918 . / . . . ., 1922. . 3. 12 (25)


1914 . 15 (28) 1915 . . 62.)
113
. . 53. . 25. ,

1915 . ( . . .) . (.: Reichsarchiv. S. 167.)
114
( 16 8 1945 .) 78 291 . (.:
: ,
: . . / . . , . . , . . . . : , 1993. . 220.)

. . ,
, () ,


19141918 .:
-
. . ,
1915 . (1915 .) .
. . 1915
1917 . .
,
, 1916 .
1917 .
: , ,
, , , , , 1915 ., , .

N. A. Kopylov

LATVIAN RIFLE BATTALIONS IN THE WORLD WAR FIRST:


FORMATION AND ETHNIC ISSUE

Summary: Article is devoted to national military formations in the


Russian imperial army during the World War First. The main object of
studying is the Latvian rie battalions which have arisen in 1915. During
spring campaign of 1915 the German armies took Lithuania and part of
Latvia, having created direct threat of further advance to the main town to
the main commerce and industry center of Baltic Riga, and also to the
capital of the Russian Empire to Petrograd. The Latvian rie battalions
became the most ecient parts of the Northern front. During 19151917
they were thrown on the most dangerous sites. The Latvian shooters won
glory in the battle on the Tirelsky bog, on the Death Island, in Christmas
ghts 1916 and at defense of Riga in summer of 1917. Courage and heroism

110

. .
of shooters and ocers of the Latvian battalions remain bright pages of World
War I on the Russian front and need perpetuating in memory of descendants.
Keywords: Latvian shooters, World War I, national military units,
Russian army, formation, Organizing committee, military operations,
approach of 1915, Baltic, Latvia.


, 19181920 . , ,
19141918 . ,
19151917 .
.

. , , ,
, .
.
1915 .
- .
1915 . .
,
. , , .
. ,
,
39- 1.
1915 .
, 2025 . 10001200 . - ,
1
. 19141918 . . ; ,
2005. . 142.

19141918 .

111

,
. 2- - 300 , , . ,
. 1- 2.
19 ,
, . .
, ,
. , . 6- 19
,
, .

. ,
.
25 ,
, 1500 .

, , . 2 , .
, , 18 .
. , .
, - .
2

(19151920). : , 1972. . 40.

112

. .


,
9 ,
. 23
.
21 .
.
( ) ,
, 5 .
, 10 .
, . ,
. . 1915 . 2030 3.
, 1915 .
,
- , .

, .
. .
1915 . , -
3

... . 4243.

19141918 .

113

: . , .
. , 19 1915 .
.
. , . , . , . . ,


4.
28 . . . . ,
, , :
,


,
,
. (), , ,
, .

, : , ,
. , , , ,
4

... . 45.

114

. .

, , 5.
,
,
- . . , ,
.

, . - , - .
.
(
. . .) . . 7 1915 . .
.
, , , . , , (, , ),
, 6. .
, , : 1- - 2- .
: 3- , 4- , 5- , 6- ,
7- , 8- .

-. , 5
- ().
. 2003. . 2. . 323. . 190191.
6
. . 324. . 14.

19141918 .

115

,
, , . ,
, , 7.
,
.
, . :
,
, .
30 ,
8.
. .

. -,
, . 1915 . . ,
.
, , ; ,
,
. 8000 . 1916 . , , -,
7
8

. . 2003. . 2. . 324. . 16.


. . 18.

116

. .

9.
. .
:
,
, 1-
.10 6-
.
:
, , 6- ,
, , .
,
,
, , , , 11.
. ,
:
3- -
, 12.
,
. ,
9

... . 5253.
. . 2000. . 3. . 1361. . 60.
11
. . 287.
12
. . 184.
10

19141918 .

117

. . ,
(
) 13. ,
, , ,

, ,

,

14.

, - . ,

25- : ,
-, -
, , - , .
,

, ,
15.
,
: , , , :

, , ,
, ,
13
14
15

. . 2000. . . . 1361. . 279.


. . 365.
. . 160.

118

. .

. , .
16. ,
.
1915 . , . , ,
, , ,
.
, .. , , - ..
. , : ,
( . . .)17. ,
, , ,
-. , . ,
,
, , : , , , ,
.
, ,
16
17

. . 2000. . . . 1361. . 165.


. . 187187.

19141918 .

119

. , ,
- 12 :
7; 9; 9; 218.

, .
. () . 1915 . 2227 , 300
, 1916 .
12 363 236 19. 1915 . 1916 .,
, , , ,
.

,
. ( 1916 . ) .
1916 . 2- 1639 . 42,2 % , 35,8 % , 4,7 % , 2,2 % , 8,4 %
, 3,4 % . , 81,2 %
. 4- 1326 ,
42,2 %, 38,2 %20. 5-
1521 , 40 % , 34,6 %
13,4 % 21. .
18
19
20
21

. . 2000. . . . 1361. . 330.


. . 2031. . 2. . 45. . 240.
... . 5556.
. . 3458. . 2. . 26. . 138.

120

. .

,
. 90 %
. ,
, ,
.
, 2 %22.
, . . , ,
, , . 6-
, .
8- , 1915 ., 23.
, , . ,
, .

, . , 2694
. , , . . ,

,
,
, , ,
24. 8071 .
22
23
24

... . 57.
. . 2152. . 1. . 1198. . 243245.
. . 2000. . 3. . 1361. . 57.

19141918 .

121

, . , , :
, 25.
,
.

, 1- -
59 .
,
15 , . 2- 3- ;
, . , 26.
,
, .
. 19151917 .
.
, ,
1916 . 1917 .

.

25
26

. . 95.
... . 59.

. . ,

:

.
, 1918 .,
. ,

,
.
: , ,
.

Ya. A. Butakov

THEY REMAINED FAITHFUL TO RUSSIA:


RUSSIAN BRIGADES IN FRANCE AND AT THE MACEDONIAN FRONT
Summary: The article analyses the combat activities of the Russian
brigades at the Macedonian front and the position of the Russian soldiers
in 1918 when Russia went out of the war. The author advances the thesis
that the many soldiers refused to continue ghting with the French army
because they were motivated by their own understanding of patriotism
rather than egoistic interests.
Keywords: Salon front, Balkans, international relations.


, . 19141918 .
( ) ,

!
,
. .
, , 1918 . , 2008 .

123

-
, 1- 3-
1918 . . 2010 .

.
, , , , 19171918 . .
( ), ()
,
1. , , . , 2- 4-
, , .
-
- , 2, , ,
.
, , ,
,
.
. 1915 .
( 19311932 .)
400 .
1

. . . ., 1960; . . .
// . 2001. 8; 2001. 1, 2.
2
. .
19161918 . ., 2010.

124

. .

3 . . , , ,
, .
.
. . ,
. II - ,
. , 400
.
,
60
. ( ) 19161917 .
.
1- 3-
.
1- -
1917 . .
. . 4,
,
. ,
- - .
( 20 )
, , 160 .
2- . . (
, 1922 .) 1916 .
, , 4- . . . 1- 3- .
3
4

. . 1 1914. ., 1993. . 184.


. : . . . .

125

2- , , . ,
. 4-
. 1- ,
, , , ,
.
1916 . 745 43 547 . 404
18 706 2- 4- . ,

, .
.
1- 3- , , 1916 .
3 170 , 2- ,
, 5 173 . 1916 .
700 .
. .
3500 . 4- .

,
, . , 2- .

,
, .
19 1916 .
( ) , 3-
2- 9 26 1916 ., , 2000 ,
. ,
- , , ,
,

126

. .

. 5. 19 1916 . ( ; ) .

, .
. .
.
, , ( ) ,
. , , . , -.
, II
( , 1934 .) 2- .
. , . (
).
, . 2-

1- . 1916 . 4-
, , .
1917 . 1- 3- . ,
5
. .
// . 1997. 5.

127

80 % .
-.
, 1- ,
, 3-. 1-
.
- - , , , .
. ,
, . - 1917 . .
16 36
!6 -
1- .
,
1916 .7
. ,
,
(, )
.
, 1- . , 3- .
, , , . ,
6

. . . ., 2000. . 643.
. . // . 1994. 2.
7

128

. .

. .
...
,

. .

- , . ,
.
. . , , . ,


. , 1917 ., , . , , !
,
,
.
1917 . 4-
. , , ,
, .
. 1917
.
, . ,
, .

129

, , , . 1917 .
. ,
, 3- 2-
, . .
, .

.
.
, . ., ,
. 1917 . 2- , , 100 , , ,
, . .
,
?
,
, . 1917 .
,
( - ), , , - ,
, 8.
23 (5 ) 1917 . . ,
8

.: . .

130

. .

.
.
3 (16) 1917 . ,
( ). : 1) ,
2) ( ), 3) . ,
, , (75 ;
25 )
. ,
, , ,
. !
1- 3-
252 (
266 ). . 11,5 . 5
.
8 .
( 1918 .) . . 500 (
, ).
1200 . 12 . ,
,
.
- . ,
. ,
,
1916 1917 ., , .

131


, , . ,
, !
.
-
. ,
.
, , ! ,
, . ,
, !
, , ,
,
.
, ,
, .
, !
,

, . .
, , 9. 1919
1920 . .
.
. ,
9

. . . .

132

. .

. - . - ,
,
, , , . , , ,
, , ,
. 1919 . 12 , ,
.
, ,

II. :

. . ,
,

. , , , : , ,
, ,

. .
- 19141918 .,
, , .
: , , , , , , , , , , , , , , .

N. A. Nazemtseva

HUMANITARIAN ISSUES OF THE WORLD WAR FIRST IN MODERN


RUSSIAN HISTORIOGRAPHY
Summary: The article deals with the main directions of modern Russian
historiography of WWI, characterizes up-to-date trends and approaches
and reveals the specic nature of researches concerning humanitarian consequences of war such as captivity, desertion, displacement of people, food
problems and mental shocks which resulted in various psychopathologies of
humanmasses and mental transformations of former soldiers and society as a
whole. The author highlights the importance of Russian Empires province
in WWI and its role in the following solution of humanitarian consequences
of the war. The author pays particular attention to the impact of humanitarian problems on the social and political situation in Russia in 19141918,
establishment of bolshevik rule and formation of the Soviet Union.
Keywords: WWI, historiography, conceptions, regional studies, military
anthropology, daily life, warfare, mindset, captivity, desertion, displacement of
people, mental aection, psychopathology, mobilization, province, revolution.

136

. .

, .
. .

( , 2 1999 .)
.
, - , , . .
, , 1520 , . .
. , , ;
. , , . . , . . , . . , . . , . . , . . , . . , . . .1
,
, : , , ,
2.
1
. . -
// - . ., 2002; . . // . ., . ., . . : 2 . . 1 : . . ., 1994. . .
I . ., 2002; . . : , , . ., 1994; . . - : . ., 2001; . . -
. ., 2005; . . : , ,
, // . 2008. 3.
2
. . : 1914 1917 . ., 1999; . . -

137

, : , , , , , , , .
, .
, ,
, , .
.
3.
(. Alltagsgeschichte). ,
(local history).
,
(1914 1918). , 2000; . .
: . . - . . , 2002; . .
: . . .
. . ., 2002; .. : : . . - . . ., 2002;
. . , . ., 2004; . .
: . . . . . , 2005; .. ( 1914
1918 .). ., 2006.
3
. .
. , 2004; . . : 1914 1918 : . . . . . , 2005; . .
. , 2007; ., . (19141917).
., 2010; . :
(19141922 .). ., 2010; . .
: , , . .,
2011.

138

. .

. . . ,
: , ,
.
, ,

:
,
, , , . ,
4.
, ( - , , )
(, , )5.
, , . .
, , , 6.
. . ,
. ,
, ,
.
, , , ,
4
5
6

. . . . . 395.
. . 396.
.

139

,
7.
, , .
, .
.
8, , ,
.
, , ,

.
, ,
. .
. . 9.
, -
,
.
. , ,
,
7

. . . . . 397.
. . 399.
9
: 2,5 , 1 . . , 200 . , 5 ( . . . , . . ., 2011. . 417).
8

140

. .

, . , 10.
,
, ,

, ,
11.

, ,
.


, ,
, , , 12. -
: -, -
.
,

,
(new
local history). , ,
,
10

. . . . . 418.
. . 426.
12
. .
. , 2007; . .
(19141918 .). , 2004.
11

141

19141922 .
, . . , , , ,
, , 1917 .
, .
, ,
,
, 13.
, ,
. , , .
, .
.
. . ,
:

, , 14; ,
15.
13
14
15

. . . . . 102.
.
. . 103.

142

. .

, . .16
,
- , ,
17.
. .
,
:
18.
, . . .
, , : .
-
,
, , ,
19.


20.
16

. . . .
. . 104.
18
. . 104.
19
. .
(19141918 .). , 2004. . 165.
20
. . . , 1999; . .
: 1914 1917 . : . . . . . .,
2000; . .
17

143

, , ,
, , 21.
, , . :

. , .
. ., 2001; . .
1914 . ( ). , 2002;
. . - :
- : . . . . . , 2003; . . - :
: . . . . . , 2003;
. . :
(19141917). ., 2004;
. . : 19141918 : . . . . . , 2005; . . - (19141918 .). , 2005; . .
(19141918 .). , 2005; . . : 1914 1917 . : . . . .
. , 2005; . . .
19141917 .: - , , . , 2005; . . :
( 1914 1917 .). ,
2006; . . (19141916).
. , 2008. . 1; . . (19141918 .). , 2008; . . -
: . , 2009; . . . 1914 1917 . ., 2011;
. . . . , 2012; .
21
. . (19141918 .). , 2005. . 8.

144

. .

. . ,
22. , , .
,
, , ,
. , , .
; , , 23.
, ,
,
. ,
. ,
24.
, , . . . ,
, ,
, ,
, ,
25.

, , , - ,
26; 22
. . . ., 2001.
23
. . 105.
24
. . 108.
25
. . . . . 273.
26
.

145

, , , ,
,
, , 1917 . 27.
,
. . , . , , , ,
. , , : .
.
,
. 28.

. . 29,
. . :
.
, ,
: .
, .
1916 . 30.
,


27

. . . . . 274.
. . 275.
29
. .
. , 1999.
30
. . 361.
28

146

. .

, .
.

. . .
-
- , , ,
1917 . 31.

- , .

.
. . 32. -
, - ,
, , , ,
. , .
33.

. ,
, .
, .
31

. . . 1914 1917 . ., 2011. . 78.


32
. . . . , 2012.
33
. . 149.

147

, , , , , , . .

34.
, ,
.
. . , ,
.

. , . . , . . ,
, ( ) 35.
,

.
, ,
. ,
, , , ,
. (. . , , , , , , ),
34

. . . . . 151.
. .
1914 ( ). , 2002. . 147.
35

148

. .

. ,
36.
,

. 1917 . ( ) 37.
, -
,
.
. . ,
, ,
1917 ., , , 38.
. . .
, ., , ,
- ,
. , . . , ,

, 39.
36

. . . . . 156.
. . 145.
38
. . ,
(19141918 .). , 2000. . 261.
39
. . 260.
37

149

,
. , - -
40.
,
. , , . . ,
, . , . ,

.
,
.
, -
, ., ,
, .

,
.
, ,
, , , ,
. . , , 41.
40

. . . . . 261.
. . : - // - . .
, , . ., 2002. . 3850; . .
41

150

. .

, -
42.
. -
.

: 43. ,
, - ,
. .
, - . ,
. - ,
, ,
: // - .
. ., 2002. . 268281; . . -
// - . . 2003/2004. ., 2005. . 127141; . .
// - . .
2003/2004. . ., 2005. . 276287;
. . 1920- // -
. . 2003/2004. ., 2005. . 399-411; - . 2005/2006. . ., 2007;
: : . ., 1999.
42
. . : - // - . . .,
2002. . 41.
43
: :
. ., 1999.

151

44.
,
: , ,
, 45.
,
, , ,
46.
, . ,
:
, , .
, , . ,
.
.
47.
. . ,
48. , , , 49. ,

.
44
. . : // : . . 7.
45
. . 8.
46
. ., . . // : . . 60.
47
. : : : . . 59.
48
. . XV . // - . . ., 2002. . 142.
49
. . 142.

152

. .

,
, . 50.
, , .
1917 .,
.
, XV
.
.

. . . 51. ,
,

52.
, , , .
. .
, ,
, ,
,

.

,
, ,
,
.
. 1915 . 0,5 % (
50
51
52

. . . . . 142.
. . 268281.
. . 268.

153

50 . .)53. , , . ,
, .
. . , , 54.

,
, , , 55.
:
( , , , . .),
.
,
, .
, . .
, , 80 %
, , , .
. , , ,
. .
, , . .
53

. . : // -
. . ., 2002. . 269.
54
.
55
. . 270.

154

. .

.
. , , ,
56.

.
,

.
: , , , , 57.
, . . ,
,
, 58.
. . , 1920- .59. ,
, 60.
, , .
,
. . . ,
, .
, : , ,
, .
56

. . ... . 278.
. . 272.
58
.
59
. . 1920- // . . 2003/2004. ., 2005. . 399411.
60
. . 399.
57

155

. , , .
, , , , , . .,
, .

. ,
. . . , 61.
. . .
.
,
: , . , 62.
,
. ,
.

63,
.

I . ( ), .
61

. . . . . 409.
. . - // - .
. 2003/2004. . ., 2005. . 133.
63
( . femina ) , ,
, .
62

156

. .

.
- 1904
1905 . 19141918 .
.
, , 64.
. . , - ,
65.
, , , ,

. , , .
, . . , .
, , , , 1917 .
,
. ,
, , :
66.
-, , - ,
, ,
64

. . // -
. . ., 2002. . 346356; . .

// - . . , , . ., 2007. . 367382.
65
. . . . . 354.
66
. .
. 378.

157


67. , -
, 19171922 .
, ,
.
, .
,
.
, , .

67

. . ,
, .
. .

.
XX . . .

.
: , , .

I. N. Grebenkin

WARTIME ARMY AS A FIELD OF SOCIAL CONFLICT


Summary: The article covers the problems of the Russian society
development at the beginning of 20th century which aected the quality
of national defense. The peculiarities of Russian soldiers and ocers as
representatives of dierent social groups are analyzed. The nature of social
contradictions in the army and their signicance for the development of
social and political crisis in Russia during World War I are shown.
Keywords: social conict, ocers, social phycology.

, , XIX ., ,
.
,
,
.
XX .

, .
,

159

90 % ( 60 %),
( 30 %).
50 % 1.
, ,
, , , .
. . , : .
, , ,
, , . , , ,
, 2.

,
. , ,
.
, ,
. ,
, -
,
:
3.

,
: 4.
1
.: . . // 1917 .
., 1981. . 3045.
2
. // . .,
1995. . 149.
3
.: . . // . 2003. 2. . 7286; . . , . ., 2004. . 177.
4
19141917 . 66 %. (.: . . . . . 38.)

160

. .


. , 80 %
, . ,

. 1910 . . . ,
, ,
, , ;
5.

. - ,
. , , , .
, , , , , - , , . ,
,
, : (, . .),

, . ,
,
. , - ,

5

284.

. . , . , 1910. . 283

161

,
. , ,
,
. . . :

,
, .
, - , ,
- -- - , . ,
, , -
. ,
- , . . 6.
, , , .
, , ,

.

.
, , ,
,
.
, . ,
. .
. . ,
. , ,
6

. . . ., 2001. . 69.

162

. .

, ? , .
, .
?7.

: .
, : , , ,
, , : .
8.
: ?..
, , ?
9. ,
-, - , .
,
, . . .

10.
,
11. , ,
- - . ,
, .
, .
, . . . , ,
7
, . // . 2007. 4. . 57.
8
. . . ., 1990. . 71.
9
. . 81.
10
. . . . 1. ., 1991. . 98.
11
.: . . . . . 178.

163

, ,
. , , ,
, , , -12.
. 1915 . :
. 13.
-
, , ,
. 14.
, . ,

, .
. - : .
, , ( ). ,
. , . ,
, .
. , , ,
: , , ,
12
.: . . 1914
1918 . ., 2005. . 8286.
13
. . 102. . 265.
. 1042. . 130.
14
., .: . . . ., 1965. . 145; . // . ., 1998. . 220221.

164

. .

, . , .
? , ? , ,
. !15. 184-
. . ,
. ,
, , ,
16. 1916 . . . 184- , - .
, : - . , . : ,
. , .
- , , 17.
,
. , - , 1915 . . , ,
. -; , , .
?
, , , ...
, : , , , . .18.
,
15

, . 57.

. 1914 1917 . ., 1966. . 235236.
17
, . 57.
18
// - . 19141918 . . 1. .,
1919. . 141.
16

165

, ,
. - , 1917 .
.
. . , - . , , , ,
, .
. , , . 1917 .,
,
19.
, ,

. ,

. - , 1915 ., : , , ,
20.
, .
, ; , ,
, , .

, , ,
19
20

.: . . . . . 9498.
. . 165.

166

. .

, . , ,
,
21. , , .
, , . , , , ,
22.

. . . 1917 .
,
, .
,
,
1917 . .
, .
.
,
-23. . . ,
, , ,
24.

.
21

.: . . . . . 93.
.: , . 6061.
23

. . 190191.
24
. . . . . 8687.
22

167


, . ,
,
, , .
, , ,
, .
, .
, , . , , . .
: ,
,
,
25.

.

. . . 1917 .
: , , , ,
. ,
... 26.
, . . .
,
1916 .: ,
, , , . ., ,
25

. . . . 201.
. . // - .
1993. 4. . 31.
26

168

. .

27. 1916 ., , . , , , ,
: ,
, , ,
, , .
28.

,
. , , , ,
.
,
, . . , 432- : , ,
,
, 29.
.
,
1917 .
, ,
, .
, , . ,
27

. . . . . 1. . 106.
- . . 13 835.
. 1. . 79. . 70.
29
. . (18971917 .) // . ., 1968. . 170.
28

169

,
1917 . ,
. ,
, ,
30.
,
, .
, .
-
. , .

30
1917 . // . 1932. 12
(5051). . 200.

. . ,
()



(19141917 .)
.
19141917 . , , .
: , , , , .

Yu.A. Bakhurin

INTERNALLY DISPLACED PERSONS


FROM THE WESTERN SUBURBS OF RUSSIAN EMPIRE
IN MOSCOW AND MOSCOW GOVERNORATE (19141917).
Summary: The article is devoted to the internally displaced persons from
the western suburbs of the Russian empire in Moscow and Moscow governorate in 19141917. The author also considers the statistical issues and assistance of state and national organizations to the refugees in this region.
Keywords: World War I, internally displaced persons, refugees,
Moscow governorate, Tatiana committee.

2014 . .
, , , .
- . 5
1,
1
. . (19141917 .) // XIXXX . ., 2009. . 327.

171

. .
, 19141917 . , , ,
.

.
. 12
14 1914 . 33 502 1000 )2. .

3.
1915 . . ,
, . . ,
. , - , ...4.
,
, .
. . ,
1915 . 145 . . 1915 .

. . . 19141917 . : . . . . . ., 2005. . 98.


3
., . : 1914
1917 . ., 2008. . 338340.
4
, .
. . . 19141919 . // . 2007.
3. . 91.

172

. .

141,5 . 5. ,
1917 . 212 307 ,
170 7846.

. 7 1914 .
125 .

2 .
,
. . 1915 ., , ,
, . , .

, 7.
1915 .
. ,
. , 15 1
18 8. : ,
, 9.
5

. . . ., 1997. . 58.
. . // :
. ., 1999. . 141.
7
1917 .
. ( 1917 . ). . 17. . 96. . 971. . 49
51, 5354.
8
. . 97.
9
. . 104.
6

173

1915 .,
, . ,
,
32 , , , , ,
, - .10
, 11.
1916 . ,
.

. ,
.
.
1915 ., . . , - , 12, 1916 .
, .
, , . , ,
. , , 13, . , ,
.
. . ,
10

1917 . . . 17. . 96. . 972. . 58.


. . 4849, 73.
12
. . . . . . 57 //
. . (. .).
13
., . . . . 353354.
11

174

. .

: , . <> . , . , , .
, , , .
. . , .
, ,
, . <> . .
. , , , , , ,
14.
. . , . , ,
.
- , , :
, ,
, , , , , , , , , 1028 ,
, ,
15.
, . ,
.

,
,
14
15

. : . . . ., 2007. . 209.
. . 210.

175

. .
7 1915 .
. . ,
,
16.
, , , .

.
. ,

, .
,
300 17.
- - ,
.
, . ,
18.
23 1915 .
. . , . . ,
. . , . . . . .
.

.
16
17
18

1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 11.


.
. . 12.

176

. .


,
,
, , , .
: ;
; ; ; , .

,
.

, , , . ,
,
, , ,
. ,
, .

( , , , , ,
. .)19.

.
, .
, , 7 . ,
, , , (, , ) (19

1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 12.

177

, , ).
, ,
.
.
( , , ), , , , , , , ,
( , ), , ,
. .20
,
.

.

.
. ,
, , . , 2 .
( 2 ). , ,
21.
.
,
. ,
. , , , .
20
21

1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 13.


. . 13.

178

. .

26 1915 .,
.
. 1915 . , , -, , , -,
22.
, ,
(, -, , ), . 7
, . . ,
, , ,
.
. ,
, 30 .

23. . 50 ,
.

. 16 1915 .
.
22
23

1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 14.


. . 1894. . 1. . 1. . 2.

179

, - .
28 . , ,
, , 2 . . ,
, . , ,
24.
2 1915 .
, . . . , . . , . . , .. . . , . . , . . , . . . . .
, ,

, : , , , 25.
.
8
, 2 1916 .,
.
26.
24
25
26

1917 . . . 1894. . 1. . 1. . 57.


. : 1917 . . . 1927. . 1. . 1. . 14.
. . 16.

180

. .

,
, .

, 30 1915 .27
29 1916 .
,
840 570 .
, .
,
, , , ,
21 , 2 28. , 10 000 . , , 1916 .

, 29.
, , . . . . .
, .
1915 . 30
21 , 1500
. 3000 ,
9000 , 30. ,
27

. . (1915 1917 .) // . . 1991. 5. . 50.


28
1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 29.
29
1917 . . . 184. . 11. . 132. . 1, 13.
30
1917 . . . 1108. . 1. . 2. . 1212.

181

; ,
1915 . 929 . 41 .
414 . 33 . . ,
, .
1917 .
36 , 48 , , 19 , 41 6 . .31
, .
, , 32.
, , 1915 .

. . , 15 1915 . 1 1916 .,
5,5 . . 2 . , 120 .

, , - 33.
, 1916 .
34.

31

1917 . . . 170. . 1. . 3. . 5.
/ . . . , . . . ., 2010. . 108.
33
. .
// XII : 4 . ., 2012. . 1.
. 220.
34
1917 . . . 1108. . 1. . 2. . 40.
32

182

. .

, 1914 .
- ,
. 1 1916 .
1000 , . . . .
,
, , (,
, ,
.). ,
.
20 1916 .
. . - . . .
1 1 1916 .,
35.
, 1916 .
1 20 .
,
,
2 2,5 .
, -,
7,5 . 2884 ; 577
, . - 1916 . 1963 75 , 19 266 25 , 57 798
75 3 .
, .
-
, 35

1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 4045.

183

1 . 80 . .
, . , .


.

, . 75 % 5 ,
, 4 .
1914 1 1916 .
91 . .
, 30 . . ,
: , , ,
36. - .


. . ,
. , ,
, .
.
, .
. .
36

. . . . . 221222.

184

. .

( , ), , 37.
1916 . -,
, . .
- .
500 , ,
.
25, 26 27 . , , . ,
, , 1917 .



38.
,
, , . .
1917 .
. ,
. , , .
, , -
. . , , ,
37
( ).
. -5115. . 1. . 67. . 10.
38
. . -5115. . 1. . 59. . 17.

185

. 6 1917 . -- 39.
, , , ,
() . 29 1914 . - . . .
1915 .
1,5 .40 9 1915 .
, , 41.
,
,
.
-. .
1914 .
1915 ., 863 000 .42
. . 8 , , ,
,
43.
39

. . -5115. . 1. . 123. . 1. . : . .
: - // . 2013. 8. . 139141.
40
. . -3333. . 2. . 1. . 10.
41
1917 . . . 1927. . 1. . 8. . 33.
42
. . -9538. . 1. . 41. . 8.
43
. . 5.

186

. .

1 1916 . 1017 ,
.
30 000 , : 1 1915 . 1112 , 1 1916 . 4398 , 1 5439 44.
.
22 ,
5 . 1915 1916 . 2500 : 1 1915 . 600 , 1 1916 . 490 , 1 1916 . 430 ,
1 1916 . 411 45. , 25 .
11 1915 . .
11 108 . : , ; .
. , . , , - ,
. , -
, ,
, , 46.
, , . .
,
1914 . 1915 . : ,
, , , , , .

. 44

. . -9538. . 1. . 37. . 3.4.


. . 5.
46
. . : (XV
XX .) // . 2002. 6. . 76.
45

187

. , , .
- 1915 .
( 400 ), , -. 1 1914 1 1916 . 13 . ; 4,3 .
, 200 ,
8 . 2030 .
1,5 .
47.
-
, 1915 .
. , ;
,
.
1915 .
. ,
. 5 :
. . , . . . . , . . . . .
- ,
, , .
:
1916 . 17 983 , 463 . , , .
, .
47

. . . . . 223.

188

. .

: 6 .
, 2 . , , 20 . .
, 50 . . 1916 . 25 074 203 326 . 43 .
3 , 10 . 19
, 1450 .
, - .
10 , 4 , 2 6
-. (
, ), 10 . 2600 .

- 1 1916 . 2 ,
.

.
1915 .
, . 1916 . . , 20 . -...
- , , , 48.

49.
48
49

. : ., . . . . 353.
., : 1917 . . . 156. . 1. . 2647. . 3.

189



, .
1915 . .
( 1916 . 379 , 150), : ,
, 10 . 1 1916 . , . ,

.
1917 .

,
17 1917 . 1917 .
, . .
2 1917 . ,
. . .
( ), ,
. i . . :
, , .
. . . , : , , ,
, ... - ,

190

. .

50. , 1 .
, , , .

(4000)
.
.
,
- 51. , 1917 .
[. . .], 52.
.

,
.
.

50

. : 1917 . . . 170. . 1. . 32. . 105, 105., 106,

51

. . 17. . 101. . 303. . 6, 7.


. . 1927. . 1. . 1. . 82.

109.
52

. . ,
,

19141917 .

. - . . 1917 .
, - .
: , , , .

Ya.V. Golubinov

NEED IN SELF-HELPING:
FOOD ISSUE IN MIDDLE VOLGA REGION TOWNS IN 19141917
Summary. During the Great War Russian cities and towns were in a
dicult situation because of the scarcity of food. Urban governance and
cooperative organizations had tried to solve this problem. In 1917, after
the February Revolution, cooperatives took over the business of supply but
due to the collapse of the central and local authorities they could not cope
with that.
Keywords: the First World War, food supply, cooperatives, Middle
Volga region.

. ,
.
,
1.
1
. . -
// Acta slavica iaponica. Sapporo,

192

. .

, , , . ,
. , ( ,
), , ( 1917 .).
(
), . , -, , -, ( ), -,
, -, ( ).
( ) .
(, , ). , ,
.
, ( )
. , ,
(),
. ( ) .
1997. Vol. 15. : URL: http://src-hokudai-ac.
jp/publictn/acta/15/matsuzato/matsuzato. html ( : 04.02.2014);
. :
// : . : Slavic Research Center, Hokkaido University, 2001.
: URL: http://src-h. slav. hokudai. ac. jp/kaken/matsu2001/
zemstvo. pdf ( : 04.02.2014).

193

: 1)
; 2) ; 3) , . . ()
, , , . .
, .
1914 . 2. . -,
. , , , , 3.
-, . . , .
1917 . 608 . ,

1917 . 750800.

: , ,
, ,
: . ,
,
4.
5.
2

. . 19061917 // :
III . : , 2005. . 394403.
3
. , 1916. 1. . 3237.
4
. , 1917. 1. . 1920.
5
.
- (19051930). . : , 1996. . 151.

194

. .

.
.
. , . ,
.
, - 1915 ., ,
, ,
, .
,
( . . .). . : 6.
, , .
,
,
7. : ,
3- , . 1 1916 . 4653 , 1
8327, 1 9944 1 10 0268.
1 1916 . 32 118 . 95 ., 35 199 . 26 .

.
6
7
8

. , 1916. 1. . 2.
. 5. . 6.
. , 1916. 1. . 3.

195


, , ,
. : ,
,

20 000 .
,
. ,
. ,
. ,
,
.
, , , , .
, . , - , .

. .
, ,
.
. , ,

.
, ,
.

196

. .

, , .
.
.
. . , -
9. 1915 . , , -, , 1 1916 .
4825 .
. ,
- 1916 . 71 . . 10.
, , ,
. .
,
,
. ( 109 . .)
1 .
.
(, , , ) .
. ,
, ,
9
10

. , 1916. 5. . 6.
. , 1917. 3. . 7, 8.

197

19051907 ., , , , 10 1916 . ,
,
11. : , ,
,
.
, 12. ,
, . ,
,
.
. ,
. , , , ,
,
13. ,
, , , . . -
11
( ). . 76.
. 7. . 1495. . 2.
12
. : . .
: , : . . . . . , 2005.
. 71.
13
. . 1914
1917 .: - , , / . . . . . , 2005. . 63.

198

. .

,
, 14. , . 1915 .
. . , 1917 . . . 1000 15.
, , : , , ;
, ; , , 16.
, 17.
. . 1916 . ,
. . ,
18.

. . . ,
, ,
, 19. : , ,
. ,
14

. . . . . 61.
( ).
. 153. . 36. . 1471. . 28; . , 1917. 8 .
16
. . 3. . 63. . 3. . 35.
17
. , 1915. 38. . 680.
18
. . . 19151922 // .
, 1992. 78. . 97.
19
. . 1917 . ( ) // ( ). .: , 1999. . 161.
15

199

. . 1917 ., ,
, ,
, , .
.
,
,
, .
,
1916 ., - ,
- .
, , , ,
, , 20.

. ,
1916 . ,
, , , , - 21. .
, .
, 22. 15 , 23.
, ,
.
, , , , ,
20
21
22
23

. . . . . 163.
. , 1916. 26 .
. 9 .
. 16 .

200

. .

, ,

24. ,

25.

1917 . , : ,

. .26 , ,
( , , ).
, . .
.
. ,
- , . ,
,
1917 . 14 . , - 20 .
24

. . : . . . .: , 2001. . 314.
25
. . .
: - ( ) // : . : . . . , 2003.
26
. . . // : . , 2007. . 2.
. 5763.

201

27.
28.
.
, , ,
, 29. . . , ,
. : , ,
, , ,
- ,
18 ,
, . .

. .
. ,
. ,
.
, .
, ,
, , 30.
27
. . 3. . 131. . 198. . 28; . . (
) //
. , 2004. . 96.
28
. . , (
. 1914 1917 .). . : , 1985. . 223.
29
. . 1917 . : - . -, 2002. . 106.
30
- 1917 . , 1917. . 20 .

202

. .

,
, , , ,
. , 1916 ., , 1917 . 31.
, ,
. 4,5 .32 ,
- : , ,
33.
, ,
550600 ( ).

.
. , , .
,
34.
.
, , ,
( ), . ,
, , . 5810, 30
31

1917 . , 1918. . 57.


. . 153. . 40. . 2. . 19, 20.
33
. . //
. ., . . : , (19171918).
, 2002. . 115.
34
. , 1917. 6. . 8.
32

203


, , , ,
35. , , , , . ,

, .
36. , , , - ,
.
,

. 1917 . ,
.
, 1917 . 37.
.

. 1917 . , , , ,
- .-.38. , , ;
35

. , 1917. 10.

. 5.
36

. , 1917. 9. . 7.
. . .
19171922 .: . . : , 2002. . 10, 11.
38
. , 1917. 1214. . 17, 5354.
37

204

. .

, ,
, .
1917 .
75 , ,
.
.
, ,
, .

,
, 50 .

.
, 100 400
, 1015 . . , ,
, , ,
.

. , ,
, , ,
39.
, , , -, 1917 . . , , .

, , .
,

.
39

. . . . 110.

205

, , , , .
-, . 1917 .


.
, . , - , .

,
.
, , , , .
1917 .

. ,
. , .

. . ,

- ,
-
(hero1914.com)

: ,
. , .
: , , , .

K. A. Pakhalyuk

HEROISM OF RUSSIAN SOLDIERS AND OFFICERS


IN THE WORLD WAR FIRST IN THE SOVIET MEMOIRS
Summary. The article analysis the structure of heroism during World
War I in the memoirs of participants published in the USSR. The author
highlights main discursive practices that allowed representing heroes in the
context of soviet WWI public discourse.
Keywords: heroes, discourse, image, propaganda.

,
. ,
(
): - ,

. : , .

207

, . ,
, . .
,
. , , , , , .
( , ),
.

. 19201930- .
- , . . ,
1. ,
(
-) ( . . )2, , , ,
.
: , , ,
, ,

?
1

Petrone K. The Great war in Russian memory. Bloomington: Indiana


university press, 2011. P. 199.
2
: .: . . // . 2002. 4, 5; . .
// . 2002.
2; . ., . . . ., 2002; . . ., 2004.

208

. .


77 ( , )3
1918 1979 .4 5. 1920- 1930- .
,
, , ,
, . ,
, : ,
, .
(19181923)
, . .
, . . ,
3

,
(, . . ),
, ( .. ). -, .
. . . . ,
,
, .
4

: : . . . / ., . . . . : 4 . ., 19761989. . 4. . 1. ., 1983.
, .
5
, . . : 1929, 1941, 1943, 1946 1963 . . . 1944 ., 1984 .
. . 1933 ., 1963. . . - 1957, 1958
1964 ., . . 1958 1963 .

209

6.
1924 . ( )
1930- .: 24 . ,
, . . , . . ,
. . , . . , . . . . 7.
, . , ,
, , , .
1930- . . ,
, 8.
1940- . (,
, . . )9 , ( ,
. . . . -)10 , , 11.
6

. . 250 (25 . 1915 2 1916). .,

1920.
7
. . . ., 1963; . . ., 1931; . : .
(19141917 .). [.], 1930; . . . ; .,
1926; . . . 191418 . . ;
., 1930. . 1; . . . ., 1929.
8
., : . // .
., 1999. . 1751; . . . ., 2011.
9
. . . . : , 1979.
10
. . . ., 1959; . .
. ., 1957.
11
., ., . . , 1958;
. . , 1974; . . .,
1931; . . . ., 1960; .
// - . 1959 9. . 9796;
. // - .
1964. 10. . 6674; . . , 1957;

210

. .

, 12.
( 1950- 1960-) : 24 ( . .
. . ). , -, , -, 50- , -, , -,
(, . . ).
- ,
(
), , , , . . . ,
. . , . . ( -), . . ( ),
. . ( ),
. . ( 1944 . ), . . ( 1941 . , ),
. . ( 19431944 . ), . . ( ), . . ( 1941
1945 . ). . . - . . ,
. , 1964 .
. .
13. 1969 . . . ( ), 1974 .
. . . ., 1966; . . . , 1968.
12
, , : . . . ., 1969; . .
. ., 1965.
13
.: . . . ., 1964.

211

. . ,
1930- . . . 14.
, , 1945 . , , .
- ,
.
( ) , , - (. . , . . , . ,
. . ). , 19201930- ., .
, , - ( , ), : ,
, .
:
. . , . . -, . . , . . ,
. . , . . . , . ,
, , .
, . . , . ,
,
: - (
14

. . . ., 1969; . . ., 1972; . . . - . .,
1974. . . - (1966. 6
9, 12; 1967. 1, 3, 6).

212

. .

), 15. , , ,
.
12 ,
, , ( ) ,
,
16. , , . , . 15
: 5 1914 . (
) // . 1920. 8/9. . 1023;
4
1915 .: ( 1915 . ) // . 1922. 1. .
5658; . . : ( ) // . 1918. 7/8. . 35
60; : //
. 1920. 1/3. . 207219; . .
: 19141918 . //
. 1919. 2. . 101134; 3. . 109136; . .
: .
. ; ., 1931; . 28 (11 ) 1914 // . 1922. 8/9. . 10119; . // . 1934.
8. .176178; . . 5
1914 . // - . ., 1951. . 40
415; . . . ., 1966.
16
. . : . . . ; ., 1925; . . .; ., 1927; . :
( ) // -
. 1959. 9. . 8796; . . : ( . . ).
, 1957; . // : . . ., 1924. . 3147; .
. ., 1931; . . /
. . . . ., 1960; . . : . . . .; ., 1929; . // : . . ., 1924. . 5463; . : //

213

. . , ,
, 17. . . 18.
(
) : , ,
.
,

. ,
:
( ), (
), , .
( , ): ,
,
.
, . :
, . , -
, 1915 .
II: .
! . , ,
, ,
. 1924. 31; . . ( ) // - . 1964.
10. . 6674.
17
.: . . . . 29; . . . . 14; . .
. . . 49.
18
. . . ., 1969.

214

. .

, ,
19. ( ) , .

:
, , ,
(. . )
, . . .
( ,

), , - .

(1914 1917 .)20 ,
, . ,
. , ( , ).
. . , , , 11 21.
19

. . . 78
, ,
, .
, . , 2426 2013 .
( . . , - ).
,
.
21
..: . // . 2010. . 1. . 122149.
20

215

-
. ,
,
, (
). , ,
. , ( ) . ,
.
,
, .
22. , . -
, , . , 4- 11
1916 . ,
, ,
.
:
, . , , ! , , , ,
, 23. . .
22

.: . // : . 2012. 5.
. 4552.
23
- . //
. 1931. 1. . 18.

216

. .

: .
. ,
, .
. , , 24.
,

. ,

, , . ( , ) 25.
, .
, (, , ), . .

.
, ,
,
. , 14 .
1915 ., (
) :
, , ,
, . .
,
, . ., . . !26.
, . ,
24

. . . . 270.
. . . . 163.
26
. (19141921 .) // . ., 1954. . 2. . 685
25

217


, .
, , , , . ,
.
, 27,
.
, , , 1914
1917 .
, , .


, .
,
, .
,
( ) , , ( ) . ,
. , .
. . , ( 1916 .)
: , , . , ,
27

. ,
, ,
.

218

. .

, , , .
, , , , ,
28. : , , , ,
, . , . , , ,
29.
- ,
, ( ). ,
, , . ,
.
. . : . : , !..30 .
,
:
-31.
, , . ,
, ,
. , . . : ,
, , , ,
- : ,
, ,
28
29
30
31

. . . ; ., 1926. . 33.
. . . 78.
. . . . . 96.
. . . ., 1989. . 38.

219

32. , - .
( ,
) . . , - . :
,
. , ,
, . , , ,
, . , ,
33.
( ) : , , , ,
, 34.
. -,
,
( ),
, 35.
, . ,
. . ,
36. , , .
32
.. . 19141918 .
. 1. .; ., 1930. . 31.
33
. . . . . 119120.
34
. 121.
35
- . . . . 10.
36
. . . . 213.

220

. .

, , , , . . :
37.
,
,
. , 8-
. . , 1914 . , 48- . . , .
.
( , ) , , :
, , , , ,
, , .
, ,
, . ,
, 38.
, . .

( ). ,
.
. . . , , 1915 . , : ,
, . , ,

, 1915 .
37
38

. . . . 213.
. . . ., 1963. . 130131.

221

,
, 39. ( ), ,
.


- , - (
). , ,
.
, .
, ( ), ( ,
)
.
, 19141917 ., . , . . , ,
,
40. - . , . . :
. , ,
41. ,
. -,
, :
39
40
41

. . . . . 8990.
. . . . . 124.
. . 157.

222

. .

, , 42. - . . - , .
: ,
, ,
. ,
( . . .) , ,
, - ,
, ,
,
43. ,
, ,
.
, . ,
, ,
. , . . ,
, : , , ,
44.
, , 1945 .

. . , . . . . . , , , , 45.

42

- . . . . 12.
. . . , 1969. . 46.
44
. . . ., 1923. . 121. , ,
, .
45
. - //
. 1945. 18. . 5358.
43

223


,
. ,
, , , . /
,
: , . (
) .
,
,
. . . : , , .
.
, , ,
46. , ,
- . . , . . , . . . . 47.
. . 48. . 49. .
, 1935 .,
: ,
, ,
. . , . 50.
46

. . . . . 52.
. . .; . . . ,
1972; . . ., 1965; . . //
. 1970. 1. . 25.
48
. . . , 1967. . 12.
49
. (19141921 .) // . ., 1954. .2. . 670.
50
. . . 73.
47

224

. .


. ,
, -, .
, . . : .
:
,
?51. ,
, .

,
. , ,
.
, :
. - , -
. ,
, ? ,
, , , , ? , , , . ,
? <> . ,
?52.
. . ,
: :
, , ,
,
51
52

. . . 73.
. . . . 137.

225

.
, 53.

. . . , (- 1914 .)
, . . . , , :
- 54, .
, : , 3-
1915 . . 15 272 ( . . ), :

. . 3-
. 6 25 1915 . ( . .).
29 8- . : 18
( . .) 82 153. ,
71
. 1915 . 5-
. . , , 55.
53

. . . . . 157. , . ,
: , , . , . , ,
. .: . // . 1940. 4/5. . 107.
54
.: . . ., 1929.
55
- . . 2003. . 2.
. 67. . 293.

226

. .

, : -
, -, , , , . , . . 8-
, ,
, , ,
, , 56. 5-
, . . ( 6- ), : 5- , , .
.
, 5- , 57.
,
, . , . . , 1917 .
,

58. , , .
. . ,
: , , :
, .
, -! 59.
,

56
57
58
59

. . . . . 130.
. . . . . 28.
. . . ., 1962. . 59.
. . . . 138.

227

- 60. . . - (- - ). , . . ( )
,
. 4- . , . , , . . - . , , . . , 8- ,
61.
,
,
. , . ,
,
( ) 62. ,
() - () ,
.
(, -) ( ), , ( ),
. . . , ,
63. : ,
64.
. : -
60

. .: .
. 2003. . 2. . 67, 70.
61
- . . . ., 1957. .29 30.
62
., .: . . . . . 33; . . . .
. 110112.
63
. . . .
64
. . . 29.

228

. .

,
; 36 ,
, 65.
, . , . ,
7- , : ,
7- 1916 . ( ). , ,
. ,
. , , , 1916 . . , , ,
, ,
, ,
66.
,
. ,
( , , ). ( )
, :
, , 67.


,
, .

, .
65

. . ., 1952. . 5556.
. . ., 1926. . 38.
67
., .: . . 12- III . ., 2011.
66

229

. -, ( , ), ,
. -, , , (
). ,
, .
- ,
, .
, .
, () , . , .
-,
, ,
, . . , 68.
. 5- , 1914 .
, , . , 69.
,
. ,

, , ,
.
? , , , 19141916 ., , ? , ,
,
68
69

. . . . 38.
. . ., 1972. . 3435.

230

. .

, -
. , ( ) 70.
, . . - , ,
, - ,
71. . . , 72. . . (
-)
, , ,
, 73.
, . ,
.
,
. . : , ,
, , , 74. . ,
, ( )
75. . ,
70
. . ,
.
, , , .
71
. . . . . 7879.
72
. . // . 1971. 3.
. 148152.
73
. . . . : , 1963. . 11.
74
. . . . 55.
75
. . .; ., 1929. . 8.

231


, 76. .
, , : ,
, 77.
() , . ,
. . . .
( ) . -: ,
, , 78.
, , .
. , 1945 . ,
. :
, ,
, , , 79. , . , : (
,
. . .),
, ,
76

. . . . 7273.
. - //
. , 1924. . 48
78
. . . . . 38.
79
. . . . 58.
77

232

. .

, , 80.

, ,
, .
,
. ( , ), (
), (
). ,
, ,
, - .
, .
. ,
, .
: ,
, . , , ,
.
,
. , ,
? (
).
, , , . ,
.
80

. . . . 58.

233

. , ( , 1920
1930- .), ,
. ,
, .
, 1917 ., , , , ,
. , - :
, , , . , 1945 . (
), : ( ) .
,
. 19141916 . . . , : ,
1921-, 81.
, ,
, ( )
, ( ,
)
.
. .
. . , .

81

. . . . 679.

234

. .


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.

19.
20.
21.
22.
23.
24.

25.
26.
27.

. . . ., 1968.
. : . (19141917 .).
[.], 1930.
. . . , 1979.
. . // . 1918.
10 . 1112; 14. . 89; 15; . 1415; 16. . 78.
.. // . 1970. 1.
: 5 1914 . (
) // . 1920. 8/9. . 1023.

4 1915 .: ( 1915 . ) // .
1922. 1. . 5658.
. . . ., 1961.
- . . . ., 1957.
- . // .
1931. 1. . 319.
. . . ., 1963.
. . . . 1. ., 1959.
// 1924. 35.
. . .; ., 1927.
. . . ., 1978.
. . ., 1959.
.. (19141921 .) // . .
. . . 2. ., 1954. . 647794.
. . : ( ) // . 1918. 7/8. . 35
60.
. . : . ., 1998.
: //
. 1920. 1/3. . 207219.
. . / . . . ., 1965.
. . . ., 1965.
. // . 1975. 9. . 115
126.
. . :
19141918 . // . 1919. 2. . 101
134; 3. . 109136.
.. . , 1972.
. : . ., 1929.
. : (
) // - . 1959. 9. . 8796.

235

28. . . : . . ; ., 1931.
29. . . . ., 1963.
30. . . : ( . . ). , 1957.
31. . // . 1940. 4/5
. 59120.
32. . // . 1918. 4/6. . 547;
7/9. . 2676.
33. . // : . . ., 1924. . 3147.
34. . . ., 1925.
35. . : . . 1916 . .,
1931.
36. . . . ., 1924.
37. . . // . 1971. 3. . 148
152.
38. . // . 1927.
39. . . ., 1958.
40. . 28 (11 )
1914 // . 1922. 8/9. . 102119.
41. .. 250 (25 . 1915 2 1916). .:
, 1920.
42. . . / . . . . .
., 1960.
43. . // . 1934. 8. . 176178.
44. . . : (). ., 1963.
45. . . . ., 1969.
46. .. . , 1969.
47. . . - // . 1927. 6. . 3-6.
48. . - //
. , 1924. 1. . 4749.
49. . . 5 1914 .
// - . ., 1951. . 407415.
50. . . : . . . .; ., 1929.
51. . . // . ., 1998.
52. .. . ., 1952.
53. . . ., 1926.
54. // . . .
., 1923. . 121137.

236

. .

55. . . . , 1968.
56. . // : . . .,
1924. .5463.
57. . . : .-. . ., 1963.
58. . . . 19141918 . . ;
., 1930. . 1.
59. . :
// . 1924. 31.
60. . . . .; ., 1925.
61. // - .
1920. 1. . 3846.
62. . . . ., 1962.
63. . . . ., 1972.
64. .. . ., 1964.
65. . . . ., 1932.
66. . . . ., 1966.
67. . . . , 1967.
68. . . . ., 1926.
69. . . . ., 1957.
70. . . . , 1976.
71. .. // . 1958. 1. . 1236.
72. . . 14- 1914 :
( ) // . 1923. 7. . 122123.
73. . . : ( ) // - . 1964. 10.
. 6674.
74. . . . ., 1974.
75. . - // . 1945. 18. . 5358.
76. . . . , 1984.
77. . . . , 1960.

. . ,
,

. . 19141917 .

. 100-
, .. (18591920).
XXV , 1914 1915 .
10- , 1916 . XLIV XXXVII , 1916 1917 . 7- . ..
, ,
, .
: - , , , , , .

M. A. Rossiysky

VASILY P. RAVKOVS WAR DIARIES OF 19141917


AS A SOURCE OF HISTORIC INFORMATION

Summary: n the occasion of the centenary of World War I Veche Publisers (Moscow) publishes for the rst time the diary of the Russian Imperial Army Sanitary Service high-ranking ocial, the actual state councilor
Vasily P. Kravkov (18591920). Till recent days this text conserved as a
manuscript in the funds of the Russian State Library was scarcely known
and not easily accessible. The author of the war diaries began participating
in Word War I in August 1914 as a 25th Army Corps doctor (4th Army,
Southwestern front); in September 1914 December 1915 he occupied a
position of chief assistant of the 10th Army Sanitary Department (Northwestern, later Western front); in early 1916 he was appointed 37th Army
Corps doctor (12th Army, Northern front); in March 1916 July 1917 he
was a 7th Siberian Army Corps doctor (12th Army, Northern front; later
7th Army, Southwestern front). Vasily P. Kravkovs notes are not just of interest due to the assessments of the military life, but also due to the analysis

238

. .
of the internal political process in Russia and the appraisal of the military
and political gures of the age some of whom the author happened to know
personally. While reading the diaries the full impression about particular
qualities of the views on life of Kravkovs contemporaries is being made up.
Keywords: Russian Imperial Army, sanitary service, Russian Poland,
Grodno. Riga, February Revolution of 1917.

2- 2014 .
. , 8 (21) 1914 3 (16) 1917 . ,
1.
, 100- ,

,
. ,
,
, , .
. . . ,
.
, , .
.
. . 20 (3 ) 1859 . .

(18651924), , (1926,
1

2013 . . .
- 1914 . .: . .
// . :
: . 2013. . 89137.

. . 19141917 .

239

),
(18731938).
1883 . . . - -
26-
. 1891 . 11-
.
19041905 . 35- XVII - . (1904 .) .
. .
. 2- ., .
4- 3- . . 1906 .
4- ,
-.
-
. . . , , .
1910- . . .
, ,
. -
, ,
1991 .
. . 2.
. . - .
1914 . XXV . 4- - , -
1914 ., .
2
. - (1904
1905) . . // . . ., 1991. . 1. . 259286.

240

. .

XXV . . . .
- . . . ,
( , ,
),
,

, .
, . , - , . .
. , - .
2 (15) 1914 . . . , , -
. ,
, . ,
: ,
, . , .
1914 1915 ., . . , , 1-, 2- 5- - . . . 10- ..
.
.
- .
, 1914 .

. . 19141917 .

241

, . 10-
, .

.
.
, 2- 5- .
, . 1- 2- . .
. . .
. .
, . . 2-
. . 1914 . 1- - . . , - 10- ,
..
.
1914 . ( ). 7 (20)
. . : , ;
; ,
. , , , ,
[]
; , , , ; , ,
, , , , , , ,
, .
; , []
- ; , -
, ; - ,
.

242

. .

. . . - ,
,

.
1915 .
10- . ,
, , [] ,
. .
, 20- -
. . , 10- . . - .. .
. . .. ,
,
10- 1915 .
3.
1915 . 10- . . .
, 10- . . . ,
- . . , .
. . ,
. 1- , 25 (7 ) 1915 . , , ,
, .
3 (16) 1915 . . 1- .
3
. . 19141917 . 25.01.08.02.1915. .-, [. .].

. . 19141917 .

243

1915 . .
. . ,

, , - .
1915 . 10-
,
. , , . . .
, , ,
. 1916
, , , , , .
XLIV
, , . . -
. . , ,
. . , ,
. ,
.
.
1916 . . . 12-
XXXVII , . .
, 14 (27) 1916 .
, , ,
, ; ,

244

. .

. .
. . . .
, . . - . . , XXV .
,
. , 1916 . . . 7- , ,
.
1916 . - 7-
,
12- . . .
. . ,
-.
12- ,
. 1- .
. . 1 (14)
1917 .

12- . . -, - . . , , - .
1916 . 7- 7-
. . 4. . .
4

. . . . -, 1916 1917 .
5- 12- -
7- . , . . 25 11 1917 . . . ,
.

. . 19141917 .

245

.
( ).
1916 .
7- , . . . , ,
, ,
.
1916 . . .
. . . .
: - , -, ;
, ! ,
!
31 1916 . (12 1917 .) . .
: . .
!
1917 . . - : ,

,

.

:
,
. .
- ,

.

246

. .

. .
, 1917 . . , , . 12 (25) 1917 . :
! , , []
, .
- , [] !
, ,
: !

.
,
11 (24) 1917 .
,
, ,

. . , . ,
, , ,
1917 .5
5

..
,
. . . :
1917 . ( , . 140, . 7, . 1315) 20 1955 . :
. .

. . 19141917 .

247

1917 . . . , . . - , . .
- , . c :
,
!
1917 ., -, . .
. ,
,
,
, , , , !.. 1917 . :
-
, ,
, ?!
7 (20) 1917 . . - .
, , .
: ,
,
- - , .
, [][]
.
. . . :
.
.

248

. .

, , , -!.. 1917 . ,
,

, .
3 (16) 1917 . . . . -
,
.
, .
-, ,
, , .
. .
- . 1918 .

. 1919 ., -
.
. . . 1920 .

. 13 1920 .
. , .
, 1919 ., . .

- .
-
.
. . , .

., .

. . 19141917 .

249

, , . , . . ,
,
100- .
,
. .
- -
,
, , - .
. . . , ,

- - . . 6. . . 19141917 . ,
.
, . .
.
. . , ,

, -, - - . - , , .
,
, ,
6
., , . . : . . : , 1999.

250

. .

7. . .
,
.
, , . . ,
, , ,
.

7
. . // . .
. ; . : , 2001.
. 417.

. . ,
, ,

. 19141918 .
() .
,
, , .
: , , , , , , .

E. S. Senyavskaya

MEMORY ABOUT THE WORLD WAR FIRST IN THE WEST AND IN


RUSSIA: HISTORICAL FEATURES AND WAYS OF FORMATION
Summary: The article is devoted to the features of formation of historical
memory of the First World War 19141918 in Russia (the USSR) and the
West countries in century. Value of heroic symbols, war reection in
ocial and national memory, in ction of the lost generation, a question
on a role of historical memory on the Great War in context of ideology and
policy are considered.
Keywords: World War, historical memory, heroic characters,
retrospective propaganda, the inuence of political elites, cultural xation
costs of the military experience, the literature of the lost generation.

:
19141918 . ,
, , , ,

252

. .

. 1914 .
,
XVIII XIX ,
...
, . , , - , , , ,
,
, , ,
, . , ,
, 1.
, ( I .) ? , ?
?
, ,
: ,
, , .
, , ,
. , , , 2.
.
, - . ,
1
. . // (, , , ). ., 1989. . 8.
2
. . ., 1960. . 22.

253

, , . , ,
. , , . - ,
.
. ,
,
, ,
.
, () .,
, , .

, .
,
.
,
.
, ( , , ). , .
, ,
,
. , , , ... 1914- , , ,
, 3.
3

. ., 1989. . 89.

254

. .


,
, , ,
.
, 1 - . . 20 (2 ) 1914 .: 20 1914 .
.
.
; 1757 .,
1812 ., . , , , 4.
, , , , , , .

, 2-
4 1915 .:
, , -
, 5.

, , , , , , ,
- .
, , ,
, . . . ,
, , :
4
5

- : c. . ., 1939. . 77.
. 250 // . ., 1989. . 401.

255

. ...
, . :
, ,
. , , , -
-- - ,
. , , - . ,
- , . . .
?! 6
, . . :

?!
, , , , ,
, , . ,
, . , , , , , . ,
?!7.
,
, . , ,
,
:
(1914), (1914),
(1914), ,
(1915), (1915), (1915),
6
7

. . . ., 1963. . 8183.
. . 83.

256

. .

(1915),
(1916) . .8. ( , , , ),

,
, , . ,
,
.
, ,

: , , , . , ,
, ,
-
, , , . , - ,
. . , , .
, , ,
. , ,
, , . 8

. , 1914; . . ., 1914; . . . ., 1914;


. , . , 1915; . ., 1915; . . ., 1915; .
. . , 1915; . . . ., 1916; .

257

, -
.
. , , , ,
, . . 11 1915 .:
, , , ,


9.

. , , . . ,
, , . , , ,
, 1914 . . . . ,
, .
, , , , , ,
10.
.
,
. 24 1915 . . . : ... 44 ,
,
9
- (
). . 2020. . 1. . 151. . 1.
10
. . // . ., 1989. . 371.

258

. .

, 11.
, , ! . , , ,
, ,
:
, ,
12, 27
1915 .
,
. , 8 1915 . - ,
,
.
13!
, ,
, , , .

, .
,

. , , .
11
12
13

. . 2019. . 2. . 19. . 563.


. . 312.
. . 332.

259

, , . , , ,
, . ,
. ,
, . 1917 ., , 14.
,
, , . ,
, ,
,
.
, ,
,

. , , , , .
, , . , , - .
, , ,
, .
14
. 1914- // . 1994. 30 .

260

. .

, , ,

. , ,
.
, , .
. , , ,
, . , ,
,
, .



, .
, , ,
, , . -
.
, . . , , ,
, . ,
, , .

261

, , ,
,
. , , ,
15, , ,
1915 . .
. .
,
, , , . ,

(, -!), , , .
(, , . .
, ,
.)
, : , . , ,
16. , ,
26 1914 .
-. . ...- ,
. .
;
15

. // (, , , ). ., 1989. . 384.
16
. // . 1997. 12 ;
. // . 1996. 2 .

262

. .

. , , - .
, .
, 17.
- , . .
,
1911 .
.
- ,
, , , , .
, , 18.
, , . . 1807 .
, -, . ,
: , , ,
. , ,
, , . ( 1917 .) 1-
(. . ) 30 .
, 4- 1 19.
17

. // (,
, , ). ., 1989. . 508509.
18
. 1993. 89. . 156157, 185, 191.
19
. // : 4 . .,
1993. . 1. . 1112.

263

? ?


. , . . , . . ,
. , , , , ,
.
. : ... ,
,
, .

,
, .
,
,
.
4- , ( II),
20, , .
, , , 21. , , ,
, 20

. . 89; . . // .
1996. 3. . 101.
21
. . . .: . 1998. 4. . 187.

264

. .

, . ( )
, .
? (. .
1890 .), 19141918 .,
, . . , , 4- . .
, , .
, , , . . .
. 1919 .
. 22.
( !)
, , . , .
, .
. 14 1941 ., , . . : , , 70 3 .
. ,
, .
!23. , , - .

, , . ,

22
. 19411945. . ., 1995.
. 728.
23
. . 494495.

265

.
, ,
, .
, , .

,
, ( ) - : , (, , , .).


,
. .
- , , ,
24. ,
, , , , 25.
24
.: . . ., 1915; . : . , 1917; . [ . .] -. ., 1918. . [ . .]
( 1917 .). ., 1918; . . ., 1918; . .
. . ; ., 1926; . . ., 1929;
. . ., 1930; . . . ., 1931; . . ., 1931; .
25
. ; . ; . ; . ; . ; . - .

266

. .

-,
,
. ,
19201930- . .
. , ,

, 26, , , ,
( ) 27. ,
-, , . , , ,
, .
. , ,
.
, , 1920- 1930- ., , .
, , , , , , ,
26
(1916);
(1923); (1925),
(1926) , ! (1929);
(1927); (1929), (1931) ., (1929) .
27
(1920).

267

28.
, .
(, , )?29 , , ,

, . , ( ),
1926 .30. 31.
, , :
, . , , , ,
. , , ,

. ,
( !);
, ;
, , , ;
, ,
, , ;
, ; , , ; , , . ,
28
. : . . . . . . ., 1985. . 142.
29
Lost generation (.), verlorene Generation (.), gnration perdue
(.) , .
30
,
, .: . , //
. . . : 4 . ., 1968. . 4. . 395.
31
.: .-. . . / . . . ; , 1999.

268

. .

-, , , ,
. , ,
. ... .
32, . , . , ,
, .
, ,
.
. , ,
, , ,
, , , ,
, , . . ,
(
) ,
, ,
(1928 .) , .
,
.

, , , , .
,
, ,
,
,
.
, , .
32

.-. . . . 483, 418.

269

- : , , ,
. - , :
,
, .

. , ,
. , , . ,
33.
, , ,
.
, ,
34.
, ,
, . , 1918 .,
, .
(. ), . , , .
33
. : Junger E. In Stahlgewittern. Berlin, 1920; .
: . . ., 2000; . . // : . ., 1991. . 2 : . . . 196221; . // .. :
. ., 1997. . 372384; . . .
. 120124.
34
. : Junger E. In Stahlgewittern. Berlin, 1920; . .
. . ., 2000; . . // :
. . 2 : . . ., 1991. . 196221; .
// . . : . ., 1997. . 372384.

270

. .

* * *

, , , ,
. ,
.
,
, . .

, ,

,
. ,
, , , , ,
, , . . ,
.

. . ,
-
( . . )



.
; , , .
: , ,
, .

A. S. Kazennov

WWI MEMORIALS IN KALININGRAD REGION


Summary: The report raises the issue of modern state graves and
monuments of the First World War in the Kaliningrad region, about a
group of enthusiasts engaged in the identication, restoration of the graves
and monuments, as well as cleaning the already known.
Keywords: the Kaliningrad region, World War I, military graves,
monuments.



. ,
, , .

, ( ).
, - .
2013 . -
. ,

272

. .

, . ,
2013 . 265 1.
2013 . ,
. , ,
.
, .

-2013
2. .
, -
, , .
.
,
, ,
7 .
1

.:
// . . . 2013. 20 . : http://www. kantiana. ru/news/142/105 118/ ( :
19.02.2014); // // . . 2013. 10 . : http://www. kantiana. ru/news/142/105 920/ ( : 19.02.2014).
2
-2013
//
. 2013. 23 . : http://www. kantiana.
ru/news/148/110 962/ ( 10.02.2014).

...

273


.
,
19141915 . .
, .
2008 . ( , , )
. .
, . ,
, .
, , 1200 .
700 . , . - 100 : ,
.
, ,
, , .
, . , (Waldfriedhof Tilsit), .
(Heldenfriedhof Mattischkehmen), .
. .
. . . , .
: , ,

274

. .

, ,
.
,
. . , .
, .
( , . . ), .
, , , . :
;
;

(hero1914.com) ;
. . . ;
;
. . ;
(. . , . . , . . );
. . .

. . ,
,

( )


(
-
. )
. -
. . , : ,
, .
: , , , , , , , .

E. L. Lomako

MEMORIAL DAYS AND FINDING THE PAST THE FIRST WORLD WAR
AND THE HISTORICAL AND MEMORIAL ACTIVITIES
OF THE

MILITARY GLORY MUSEUM IN KOLOMNA

Summary: This article presents the activities of the Military Glory


Museum to commemorate Russian military history. The author shows the
whole process of preparation for the exhibition Debris of empire: people
and the history that is devoted to ordinary families who lived in Kolomna
in the beginning of the XX century and took part in WWI.
Keywords: museum, town, exposition, complex, memorial, activities,
empire, war.

, , . ,
. .
19 2013 .: ,
,

276

. .

.
, ,
.
, ,
, , , , ,
.
, , 1.
: .
, . 2014 .,
, : - . - 27 (9 ) 1904 ., 19
(1 ) 1914 . , ,
, , , , ,
. , 1917 ., , , ,
.
. .
,
(
), XX . ,
7 2010 .
, , .
1
// . 2013. 19 . : http://www.
kremlin. ru/news/19 243 ( : 08. 02. 2014).

277

, , - ,
.
. . . 2 . . 3. , XX .
. , , ,
.

, .
2014 .

XX , : . . . . 4, . . . . 5, . . 6,
. . 7,
8. , 100-
,
: (
2

. . : . ., 1928.
. . : 18631983 . 2- .,
. . ., 1984. . 79.
4
. ., . . : . XIX XX . , 2002.
5
. ., . . . . . . , 2004; . . -. , 2011.
6
. . : .
, 2012.
7
. . , . , 2013.
8
. . 4. ,
1998.
3

278

. .

). ,
XX . .
1914 . ,
. 417 , 45 , 6 , 3 , 288 .
2300 , 320 ,
900 . 1 , 2
21 .
18 , 14 .
2 2 . 7 , 15
, 6 , 15 , 6
11 .
23 ( 2 ) 5 9. ,
, ,
, , . .
10.
, . , 1863 .
. , ,
. . . , XIX XX .
, , . : -,
-,
9

/ . . . .
., 1913. . 47; 1914 / .
. . . ., 1913. . 296311, 314, 412.
10
1914 . 306307; . ., . . . . . 104.

279

, :
( ) , ; ; ;

-, .
,
11. . . , , ,
12. , , ,
, .

XX . , - , , ,
, , .
. . . , . . 1913 . .
, 13. . . . . (
), 14. , ,
11

. . . . . 30.
/ . . . .
., 1913. . 309.
13
. . -. , 2010. . 163.
14
. / . . , . . , . . . , 2012. . 255281.
12

280

. .

, -
, - . . 27 1915 . . . . . . , , , 20
1915 . , . . , .

1914 . - , , , ,
. . 9-
1912 . 105 15.
:
70 , , 16. 1912 . :
, , , 17.
1914 . 1915 . 500 ( 150 ),
18. 76- . - . . , 1915 . 19,
20.
. .
,
15

. . . . . 79.
. . 71.
17
. 150 , , , 2013. . 58.
18
. . . . . 79.
19
1915 1918 . - . . 442 , .
20
. . .
., 1937. . 9091; . .
. ., 1973. . 110115.
16

281

: 1 1915 . (31,4 .) 15,1 %,


, , 12,5 %. 52,5 % 20 % ;
1 1915 . 4 %. 2 27,4 %, 68,6 %, . . 2/3
21.
1915 .

,
23 1914 . 59 , 1912 .,
, , , . ( ) 1916 . 378 295 , 2047 , 525 375
, 79 374 ,
( , )
, ,
22.
.
600 (27,1 %
), 60 % -,
. 1916 .
(
).
- ( 1915 .
200 ). : ,
, ,
, . 1915 .
21

. . . . ., 1973. . 114.
. . :
. ., 1994. . 711.
22

282

. .

.
1915 . (
)23. 1917 .
,
24.

. 1913 . 4838
, 1914 . 10 547; 1917 . 12 838 25.
: 1914 . 1411
270 , 1915 . 1222 298 , 1916 . 469 190.
: 1 1914 1 1916 . 4 , 1,2 26.
:

. . .
27. , 1910 . ,
, ,
.
1915 . , 1916 . 3-
. , 18 1916 .
23

. . . . . 8081.
. 150 , , / [. . . , . . , . . , . . , . . , . . ,
. . , . . ]. , 2013. . 58.
25
. . . . . 68.
26
. . . . . 81.
27
. . . . . 289292.
24

283

3- .
,
.
, -. , ,
, ,
1900 ., 5- , .
10 ( . .) 1904 . 1 1905 ., .
, . . , II, 27 ( . .) 1904 .
: 27- . . 8 . . , , . : 5- 6- .[-].
5- .
, . 9 .
28.
. . 1907 .,
,
. 5 ,
. , 1909 . . . 6
( ) 1914 . ,
, .
, . 1950- . .
5-

. , , , 15 1916 .
28
II (18941918) / . . . . . ., 2011. . 812.

284

. .

( ), 14 1892 .,
1914 . 29.
. , , , 30.

, 31.
, , , , .

29

. . . . . 218222.
. . . . . 18, 163.
31
. // (- ). 2003. 2
(25). 18 . . 6; ,
. ., 1926. . 143.
30

III.

:
. .
, .
326- 82- . , ,
. ,
,
.
, , .
, , 18 , , .
.

.
, , . , , .
,
1900
.
, 1918 . .
,
, .
1972 .
. .

288


, ,

- .
. , .
, ,
.

,
. .
, , , 6
.
.
- , ,
.

, , - , ,
. , .

.
.
. , .
, , , , ,

289

, .
,
, ,
1.
, ,
. . . . ,
, , .

.
2.
, ,
.

, .
,
. , .
. , ,
.
. , - -, .
1
82- 9- , . . . 103- . 9-
. - 11- 12- . 11- . . .
2
4
12 4 1916 . . .

290

, ,
,
.
,
. , ,
, . , , , .
, ,

- ,
. ,
.

. . . . . .
,
.
. !
.

, .
.
- , , . . .
. ,
. . - .
, ! - .

291

, .
-
- .
.
,
, , . , . ,
- , - , - - .
, , .
, .
- ,
.
, ,
- ,
.
.
. , .
. , ,
. , , ,
, , , .
, , .

.
3.
, , , .
3
10
. 11 82-
11- . . .

292

, , ,
.
. ,
, - , -
. , , 4.

,
. . , , ,
. .

, , . !
, , .
. , ,
, . , .
, . . ,
.
5.
.
.
4
17 (4) 18 (5) .
. . .
5
82- 32- . . .

293

,
.
, ,
, 6. , ,
, , , . .
. .
, -
. - .
. , , , .
, ,
. ,
, ,
.
, , ,
,
.
. 12 , , .
,
, , .
326- .
6

19 (6) -
, 82-
103- , 3- . . .

294

, .
, . , .
, , , .
,
. - .
- , . ,
.
,
.
. , , ,
.
, , , .
,
.
. , .
, ,
, :
. ,
, .
. ,
.
,
.
.

. ,

295

. . . .
.
. . .
, , . .
, .
, . ,
. ,
.
. .
, ,
.
. ,
, . ? . , . !
. ,

.

. ; . . , .
, , .
. !, .
, , , , .
2030
, . -

296

: ! . . ,
, , ,
.
, , .
. .
, , , , . .
, , . , ,
, .
, - . .
,
.
. , .
,
.
, . 34
, .

.
,
. , ,
.
-
.
, , , , , .
, -, ,

297

. : ,
- , . , . , , . ,
. .
.
: , ? . , , ,
, . , , . .
-
.
, , , , -, , , .
, - , .
. , , , -, . .
, [] , . -.
!? . .
.
.. , ;
, .
, - - . ,
, , -, ,
. . , , , .
, . , , .

298

, 3 .
,
, ,
.
, - ,
.
. ;
- .
; . ,
.
. ,
. - , . .
. -
!
, . . , ,
. . ,
. .
. . . ,
, : ! ! ! ! !
, , , , , .
. , , , , . -
, , .
, - , ,
, . . ,

299

-, , .
. . .

;
. , ,
, , -
. , , , . , .

. , . , . ,
, , .
. ,
.
. ,
. - .
. . , , . ,
. , ,
. , , , ,
.
,
.
, ,
.

300

. ,
.
,
, -, .
.




. .
. .
, . , . .
.
, , ,
, ,
- , , ,
, .
. - .
, .
. , . ,
, . , ,
.
,
, . , . , ,

301

. - .
.
, -,
-
.

- . , . ,
.
, , . , .
, .
. , , .
,
, , , , , , .

, , ,
, , , ,
.
.

- 1917 .
. .
(1859
1920), 19161917 . 7-
. 1917 . (
). .
(, ,
. 140, . 7, . 11, . 11 .25) .
. .
1 . , . ;
41- .
, - ,
-; . ,
- , !
-
, . , . 1 2 (
, , , )
; 3
1
(1860?) - (1915), 13- 19161917 .
2
(1869?) - (1915), 12- 19161917 .
3
(1860?) - (1916), 7- 1916 1917 . --

- 1917 .

303

15 . , ,
, ,
renom4,
, [][] !
[]
,
, -
[] . . .
- , , , , , -
, , , : .
, , .
! ,
, [] , ,
. , ,

.
, ,

, ,
.
2 . ; .
. [] .
[]
1917 . 9- , 1917 .
1918 . .
4
, (.).

304

- 1917 .

5 . , ,
, , [][]
- . Quem Deus decipi vult dementat!6
, , !!7
, , -
, ! , ,
[] -[] []
8 - , [] .
28 800 , -,
! :
,
; , , .
;
; -;
, , ,
; ,
5
(18711917) - (1914), 7- 1916
1917 . 1917 . . 1917 . . .
. , ( ).
6
! (.).
7
, , [] . . .
8
(18511919) (1908),
- 19141916 .
(1916).

- 1917 .

305

, , , ,
- . , [], ,
, , , , []

:
, ,
,

[]
, .
, , , ! - .
3 . ; ,
,
.
[]
, , 9, rex10 , 11 ,
,

. 26 27 , , . , , ,
!..
,
; !
9
(18591924) , (1906), (1899), III IV (19071917).
10
(.).
11
(18661918)
(1912), 19161917 .

306

- 1917 .

? , , [] !
!
, , , ,
. , [][] .
4 . ; . .
11 [] ; , ,
, -
coup detat12
, [] . , , [] , ,
, [] . ,
,
, , rexa13, [][] . ,
-
.
! ! !
: , ,
, ! ,
, , []
; , ,
! 14, 15,
12

(.).
(.).
14
, (18611925)
I (1906), - - 1917 ., (18671944)
I, III IV 1906 19071917 .
15
(18591943) , 1907 ., I, III IV
13

- 1917 .

307

16, 17, 18, 19, 20, 21,


22, 23 !..
!.. !..
! .
, , . - , , .
, [][] ;
-! Rexa24 , 19061917 ., - 1917 .
.
16
(18811970) IV 19121917 ., , -
1917 . , - 1917 .
, - 1917 . - .
17
(18611929) -,
19071914 .,
- 1917 .
18
(18861956) , . ( - 1917 .), ( - 1917 .) .
19
(18691918) ,
II, III IV , 19071918 . .
20
(18541919) I, III IV 1906 19071917 ., -
1917 .
21
(18621936) 17 , III (19101911), 1907 19151917 . 1917 .
.
22
(18751949) IV 19121917 .,
- - 1917 .
23
(18791940)
19091915 ., III IV 19071917 . ( 1917 .) ( 1917 .) .
24
(.).

308

- 1917 .

25, .
, - , !
!
, : ! ,
, .
, , , , ,
. , []
, !
- . . . ,
[] [] 102 []
[] !! -
; ,
,
, -
- , , , .
, ; , ,
, .
, ?
! .
6 , , !
!
,
( !) .
25
(18381927) (1913),
(1913), - (1896), 18971917 .

- 1917 .

309

,
,
!
5 . ;
:
!.. .
. , . ,
, ,
. , , ,
, []
; . :
! , , ?! . !
[] , , . ,
. ,
, . .?
, 26, 27, , 28 ,
26

(18481917) (1891), - (1916),


1916 ., 1916 .
27
(18391917)
(1896), 1906 19141916 . 1- (1916).
28
(18611918)
19061915 ., - 1917 .

310

- 1917 .

29.
! [ ]
[], - . ,
, , , ,

: , , ,
! ,
!
:
, [] ;
(1- 2- ) .
30 , , , noblesse...31 32 .
! !! , 33! , [][]
.
6 . - . , ,
29

,
. .
30
II (18681918)
18941918 .
31
noblesse oblige (.) .
32
(18481926) (1906), - (1912), 19091915 . .
33
XVI (17541793) - (17551793)
17741792 .,
.

- 1917 .

311

-, [] ! ,
. ---! , :
, . ,
;
, . !
,
; . ! -
,
, , --- . , 34

200300 , , , ,
. ;
, , , , , , , . ! ! !

. ,
- , -
, [] ( !), - !!!
, - 35!
: ! :
34

// (18581920) 19151917 .
35
II (18591941)
18881918 .

312

- 1917 .

, 36! ,
, !

3 . 27 , . :
-
37?! , ,
, [] : ,
, . .
, , , []
. !..
, ;
: , 15 ( ).
7 . , , []38
! , ;
, , , []
, - : !.. , ,
, - -. ,
36

(18561929) , (1900), - (1904),


1914 ., 1915 1917 .
.
37
(18761938) , -
(1915), 19151917 .
1917 . .
38
(18781918) ,
II. - (1916), - (1916),
19011917 .

- 1917 .

313

!
, ,
. ,
, [][] 39; , , ! ( !)
- , , , 40
. , ,
, . , !;
! !
, , , [] (, ) .
, , , -
! , , , !
, ! ,
, , , ( ) ! , ,
!
4 .
! : [] ,
[]. , ;
, , , ,
?! , , !
: !
39
40

? . .
! . .

314

- 1917 .

. ; ,
, . , , , - , -,
!..
, 2
, ; , , (
!); 30 !
, . ,
, !! , 41 : -
8 . ;
.
, ; .;
, : ,
;
, . ,
,
- 42, . , ( !) 41
// (18351926) 19121917 .
42
! . .

- 1917 .

315

;
; , , . , , !!
43 ; , [][] ,
[] 44.
, [][] ; . , [][]
. 1905 ., .
45,
!
!..
, , .
, ; -, , , - . ! , ,

. - !
, - , , , , . , ! , ,
, 46, , !
43
(18721933) -
(1916), 1917 . 7- .
44
, ! . .
45
. . .
46
(18601923) - (1910),
19091911 . , . . . 1914 . .
1916 1917 . .
1917 . , 1917 . . 1918 . .

316

- 1917 .

, ,
. [] 47, , [] -.
[]
9 . , , . []
6 2 3 .
. 48 1
- - . ,
, ! ,
. ! !
- .
, 19051906
: , , 49 ;
, .
: 1012 !
,
, : , ,
.
, [] ,
, - ,
!! , , ! ?
: , -,
47

(18641918) , . , (18571905).
48
(18931951),
,
, , (1946).
49
, . . .

- 1917 .

317

, []
; , , ; - , ! (sic!)

; , , - ,
, -
. ; , [][]
, . - , , ,
.
!
: , , . -
. ! .
! , , ,
. : ,
, , ,
,
, . , ;
- !..
, ,
. , , !
10 . . , ; , ; 7 .
! , , ,
[] . ,

318

- 1917 .

, , [][]
. , !.. , , ,
-. , , , .
(, )
, .
, , :
, ; ,
, , ,
. -
,
, , .
, , , , , !
11 . . , - , ,
[] , . . !
: 4 5
8, .
.
[]
,
.
, , - , : , [], ,
.

- 1917 .

319

, ,
, , . .
. , , , :
. - ,
, - - ,
. ,
. , []- ,
!
, [] -,
,
. , ,
50.
,
,
?!
[] [] 51; 52, II
!
! , [] .
50

, !! . .
(18571926)
(1911). 1914 . 10- , 19141915 . 4- . - (1915). 1915 . . 1917 .
.
52
! . .
(18681947) - (1909), 19131917 .
, II.
51

320

- 1917 .

. - - ,
, . , , , ! !
;
:
, : ,
,
,

!

!
[]
12 . . . 53, . !
! ,
, [] , .
- , []
!
- , , :
. - , -
:
, !
,
; , ,
53

(18951978) ,
1916 . 7-
. ,
19311948 .

- 1917 .

321

, .
, .
, 5 . , 54 ( ) !
! , , ?! - .
, [][] .
[] [] 5 .
, ,
!
, .
.
.
. , , , ;
[][] post factum55 , , () . !
[]
54
(18541917) (1911).
18961903 . .
1910 1914 . 25- . 1914 . 29- 11- .
1915 . 3-, 1915 . 13- .
1915 .
. 25 1917 . .
.
55
(.).

322

- 1917 .

13 . . . .

: , , [] : , , ; :
.
, [] ;
, ,
: []56, , ,
- . .
57,
, , : ! ,
, , 58. 59 ,
, . .
: 10-, [] []
[] 7-; .
[] ,
, , [] ., ,
, . !60 , !

56

I (. 9601015) 978
1015 ., (988 .).
57
(??) - (1917), 7- .
58
! . .
59
. . .
60
(18591918) , 19011917 . .





-
19 2014 .

. . , . .

. .
. . , . .
- . .
. .
00.00.2014. 6090 1/16
.
.-. . 20,25. 200 . 3826
-
197110 ., ., . 7
. (812)235-15-86
e-mail: nestor_historia@list.ru
www.nestorbook.ru
-
191119 ., . , . 15
. (812)622-01-23

You might also like