1

1
PEMBELAJARAN KOPERATIF
BAGAIMANA MELAKSANAKAN PEMBELAJARAN KOPERATIF DI DALAM
BILIK DARJAH.
Pembelajaran koera!"# "ala$ embelajaran %an& mel"ba!kan k'm'lan
elajar %an& bekerja(ama ba&" men)aa" ('a!' ma!lama! ber(ama.
Pembelajaran koera!"# membole$kan elajar elba&a" ara( ke)er*a(an
ba&" bekerja *alam k'm'lan ke)"l. Peranan &'r' ber'ba$ *ar"a*a
en%ama" kea*a #a("l"!a!or. Tan&&'n&ja+ab ber"n*a$ *ara*a &'r'
kea*a m'r"*. Pembelajaran Kooera!"# mem'n%a" *a(ar,*a(ar a!a'
r"n(",r"n(" k$'('( %an& *aa! men"n&ka!kan embelajaran *"
(am"n& ber'a%a mem''k n"la",n"la" m'rn" (eer!" $orma!-
ber!an&&'n&ja+ab *an kema$"ran,kema$"ran (o("al %an& ber&'na
kea*a elajar. Melal'" Pembelajaran Kooera!"#- elajar akan !erl"ba!
(e)ara ak!"# *alam embelajaran. Pen&l"ba!an (e*em"k"an bermakna
elajar akan mem'n%a" mo!".a(" !er(en*"r" 'n!'k belajar.
Pelak(anaan embelajaran koera!"#.
Langkah 1
G'r' men&a&"$kan m'r"* *alam k'm'lan elba&a" ke)er*a(an. G'r'
erl' !eran&kan !en!an& !"n&ka$lak' %an& erl' a*a a*a (e!"a
an&&o!a *alam k'm'lan.
Langkah 2
Se!"a a$l" *alam k'm'lan *"ber" !'&a( %an& erl' *"a!'$". Peranan
*an !'&a( *"!e!akan ole$ &'r' *an *"'ba$,'ba$ men&"k'! &"l"ran.
An!ara eranan *an !'&a( %an& *aa! *"ber" a*ala$ (eba&a" /
1. Pen)a!a!, Men)a!a! makl'ma!*an erb"n)an&an.
,melakarkan &ambarraja$-&ra# *an ja*'al.
,Men)a!a! ja+aan kea*a (oalan.
0. Pen&'r'(, Mema(!"kan k'm'lan ber#'n&(" (e)ara koera!"#.
0
0
,Men%e*"akan ba$an %an& *"erl'kan ba&" melak(anakan !'&a(an
,Mema(!"akn a$l",a$l" mema!'$" era!'ran *an ke(elama!an
1. Pen)ar" makl'ma! , Men)ar" ba$an r'j'kan a!a''n makl'ma!
%an& *"erl'kan.
2. Pemben!an&, Memben!an& laoran
,Men%e*"akn laoran *en&an kerja(ama a$l" %an& la"n.
3. Meneran&kan ba&a"mana ja+aan *"erole$
Langkah 3
G'r' erl' meran)an& !'&a(an *en&a !el"!".
, Perl' !en!'kan !'&a(an
,Ba$an %an& *"(e*"akan erl' men)'k'"
,Perl' member" ara$an *en&an jela(
Langkah 4
,Pen"la"an re(!a(".
Pen"la"an *"lak'kan (e)ara "n*"."*'. Keja%aan *an ke&a&alan elajar
ber&an!'n& kea*a '(a$a a$l".
Langkah 5
Da!a *an makl'ma! *"(emak (em'la.Solan *"!an%a *an *"ja+ab ole$
elajar. La"n. T'&a(an *an objek!"# *"(emak ba&" mema(!"kan !'&a(an
memen'$" keerl'an.
Model Pembelaa!an "TA#
K'm'lan,k'm'lan elajar %an& *"ben!'k !"*ak !erlal' rama" "a"!'
ema! a!a' l"ma oran&. Pelajar !"*ak *"benarkan mem"l"$ a$l"
k'm'lan. Se!"a k'm'lan !er*"r" *ar"a*a berla"nan
jan!"na-ke'a%aan *an e!n"k. Ak!"."!" %an& *"jalankan (e)ara k'm'lan
*"ran)an& (' berel'an& belajar mener"ma en*aa! *an
memer)a%a" an!ara (a!' (ama la"n. BPPM berm'la *en&an
emben!'kan a('kan embelajaran %an& !er*"r" *ar"a*a ema! a$l"
1
1
%an& berbe4a ara( re(!a("- jan!"na- *an e!n"k. G'r' akan
men%ama"kan en&ajaran- kem'*"an m'r"*m'r"* bekerja *alam
a('kan ma("n&,ma("n& mema(!"kan (em'a a$l" men&'a(a" elajaran
berkenaan. Selea( "!'- (em'a m'r"* men&amb"l k'"4 "n*"."*'
berkenaan erkara %an& *"ajar !ana ban!'an rakan. Skor k'"4 m'r"*
*"ban*"n&kan *en&an 'ra!a (kor %an& mereka )aa" !er*a$'l'- *an
o"n *"ber"kan kea*a (e!"a a('kan ber*a(arkan *arja$ *" mana
m'r"* men)aa" a!a' melea(" re(!a(" a+al mereka. Po"no"n "n"
kem'*"ann%a *"j'mla$kan (eba&a" (kor a('kan- *an a('kan %an&
men)aa" !a$a kr"!er"a %an& !er!en!' akan *"ber"kan ("j"l a!a' la"n,la"n
&anjaran. Sel'r'$ k"!ar ak!"."!"- !erma('k en&ajaran &'r'- la!"$an
k'm'lan- *an k'"4- (elal'n%a men&amb"l 1,3 ma(a kela(. BPPM !er*"r"
*ar"a*a 3 komonen "a"!' en%ama"an en&ajaran ole$ &'r'-
a('kan- k'"4- (kor enamba$ba"kan "n*"."*'- *an en&$ar&aan
a('kan. Pen%ama"an en&ajaran b"a(an%a "ala$ ('a!' (%ara$an,
*"(k'(" ole$ &'r' *an bole$ mel"ba!kan a'*"o."('al- *an me(!" #ok'(
kea*a (e('a!' 'n"! en&ajaran. Pa('kan 'la men%e*"akan (okon&an
rakan (eba%a 'n!'k re(!a(" aka*em"k mereka. G'r' men%e*"akan
ba$an 'n!'k ak!"."!" a('kan (eer!" 0 $ela"an kerja *an *'a $ela"an
ja+aan 'n!'k (e!"a a('kan. K'"4 *"amb"l (e)ara "n*"."*'. Skor
enamba$ba"kan "n*"."*' %an& *"&'nakan mema(!"kan mana,mana
m'r"* *aa! men%'mban& o"n %an& !er!"n&&" 'n!'k a('kan.
Manakala en&$ar&aan a('kan bole$ *"ber"kan *alam elba&a"
ben!'k. M"(aln%a *"ber"kan !"&a ara( an'&era$- "a"!' ber*a(arkan (kor
'ra!a a('kan (eer!" ber"k'!/
P$!a%a Pa&$kan An$ge!ah
13 Pa('kan Ba"k
05 Pa('kan 6emerlan&
03 Pa('kan Gem"lan&
2
2