Radioteksten

Radio & TV Radio-uitzendingen op Radio 1 Radioteksten

12/09/05
Thema-uitzending Vermeylenfonds rond communicatie : omgaan met anderen - een
communicatiekunst (Wilfried Van Craen)

Samenstelling en presentatie: Viona Westra & Kim Strobbe

Coeleuvond. Llt ls het vrlje voord. Len themu ultzendlng over communlcutle dut wordt het deze uvond. vllfrled vun Cruen,
dle ls ul meer dun z juur sychotherueut en met hem heb lk een gesrek over 'omguun en communlceren met underen'
wunt duurover schreef le een boek, wuurvun us de herwerkte versle ln de wlnkels llgt. Muur dut ls voor struks. Lerst
communlceert het vermeylenfonds. Ln vlonu vestru heeft duurvoor veerle vlvljs nuur de studlo gebrucht.
8ljdruge vun het vermeylenfonds vlnd je terug o www.vermeylenfonds.be
Communlcutle met underen. Eet blljft een vun de belungrljkste muur tegelljk een vun de moellljkste vuurdlgheden ln ons
dugelljks leven. ve kunnen er dus muur beter werk vun muken! Ln dun ls de recent herwerkte versle vun het boek vun vllfrled
vun Cruen 'Cmguun met underen een communlcutlekunst' het uungewezen hundboek. vllfrled vun Cruen ls ul juren
sychotherueut en werkte ln dlt boek een denk en werkmodel ult vun de communlcutle en systeemtheorle. 8rulkbuur thuls
en o het werk. Len boelend boek voor wle nuur kwulltelt zoekt ln relutles met underen. Len gesrek met vllfrled vun Cruen.
vuurom ls het elgenlljk zo moellljk om om te guun met underen om te communlceren?
vllfrled vun Cruen: "Eet ls elgenlljk heel comlex omdut mensen vuuk communlceren zonder dut ze het zelf beseffen dut ze
communlceren. Mensen leven ln een systeem en een systeem ls een geheel vun mensen. 2ouls bljvoorbeeld een gezln of een
werkteum of een voetbulclub. Lle mensen zljn met mekuur verbonden met onzlchtbure druden. Met uls gevolg, dut uls je lets
doet dut het vuuk een effect heeft o de under zonder dut we dut zelf zlen. Llgenlljk ls dut lets wut we vuuk nlet beseffen. Lut
we met ons gedrug een effect hebben dut we zelf nlet zlen. Muur de under ervuurt dut wel en we begrljen dun ook nlet dut de
under zo ruur reugeert. Cmdut wlj zelf ook nlet beseffen dut we een gedrug hebben gesteld dut een effect heeft o de under.
Lus mensen zlen vuuk nlet het effect vun hun gedrug o mekuur. Lut ls de reden wuurom communlcutle soms ook vlerkunt
loot."
ve denken nogul vuuk eens vun: de een kun het communlceren en de undere nlet. Muur duur zltten we dus elgenlljk ul fout,
wunt we kunnen het dus elgenlljk wel leren.
vllfrled vun Cruen: "2eker en vust, het ls elgenlljk een vuurdlgheld. Net door dle lnzlchten o te doen en door er rekenlng mee
te houden, dut je bljvoorbeeld ook een effect hebt wunneer je lets nlet zegt, wunneer je lets nlet doet. 8ljvoorbeeld je vruugt
nlet uun je urtner hoe het wus o dle belungrljke verguderlng, uls hlj thuls komt vun zljn werk. Cf je vruugt nlet hoe het wus
wunneer hlj nuur de fllm ls geweest of je vruugt nlet hoe het wus wunneer hlj ln de tuln een of undere lunt heeft roberen te
verlunten, wut nogul een kurwel wus. Lun ls dut lets nlet doen, ook lets wut een effect heeft. Loor het lnzlcht dut je o dle
munler ook communlceert, gu je nutuurlljk ook duurmee mee rekenlng houden. Lus hoe meer je weet duuromtrent, hoe meer
je duur ook mee kun rekenlng houden. Lus hoe meer dut je weet, hoe meer dut je ln dlt gevul ten mlnste, ook kunt letten o
een uuntul buslsrlncles. Met undere woorden communlceren kun je leren. Muur het ls lets wuur je toch wel wut uunducht uun
moet besteden omdut mensen vuuk denken vun 'god dut ls toch ullemuul nlet zo belungrljk' muur de belungrljkste
communlcutle ls de communlcutle over de communlcutle. Lut noemt men dun metucommunlcutle. Lut wll zeggen dut je uf en
toe uls urtners of uls collegu's ook eens moet ruten over de munler vun omguun met mekuur. vunt soms ls dle munler vun
omguun met mekuur elgenlljk wut stroef of wut gesunnen of confllctueus. Lun ls het de moelte lnderduud om o het bulkon
te guun stuun blj wljze vun sreken en te kljken nuur beneden hoe je met mekuur omguut en duurover te guun ruten. Lus
elgenlljk te ruten over de communlcutle. Lut noemt men metucommunlcutle. Lut ls een vun de belungrljkste dlngen dle
mensen kunnen leren."
U geeft het ln uw boek over stelllngen buslsrlncles wuurmee we rekenlng kunnen houden. Eoe kunnen we dut dun
elgenlljk toeussen o ons dugelljks leven?
vllfrled vun Cruen: "'u. Lut ls zowut de ultduglng geweest voor mlj om het boek te schrljven. Lut ls dle stelllngen. Men noemt
dut de uxlomu's vun vutzluwlck, de mun dle ze oorsronkelljk heeft ultgewerkt. lk wou dlt vertulen nuur het gewone
dugdugelljkse leven. vunult de ldee: hoe kun je ln relutles, urtnerrelutles, gezlnsrelutles, relutles o het werk, hoe kun je dle
relutles beschermen tegen de ultljd toch wel drelgende mlsverstunden, sunnlngen, lrrltutles, enzovoort. Lut heb lk dun toch
roberen te doen door dle uxlomu's of stelllngen te vertulen en zeer sterk te lllustreren met voorbeelden ult het dugelljkse
leven. Eet eerste uxlomu ls: je kun nlet nlet communlceren. Met undere woorden, zouls we duurstruks ul zegden, ulles wut je
doet, muur ook ulles wut je nlet doet, ulles wut je zegt, muur ook ulles wut je nlet zegt, heeft een effect. Lut ls een eerste zuuk
dle we guun lllustreren. Purtners of collegu's dle geirrlteerd geruken omwllle vun fouten o dle regel. 8ljvoorbeeld: het kun zljn
dut een collegu tegen u zegt vun: je werkt wel hulftlme, muur kun je toch nlet nuur dle verguderlng komen, wunt het ls
belungrljk. Le goede bedoellng vun dle collegu ls vun jou duurblj te betrekken. Muur het kun o jou een frustrerend effect
hebben. Mlsschlen denk je: ze vlnden dut lk uls hulftlme nlet genoeg betrokken ben. 1erwljl het elgenlljk een osltleve
bedoellng wus. Lut ls lets wut we vuuk zlen ln het dugelljkse leven, dut mensen wel osltleve bedoellngen hebben muur dut het
effect vun hun gedrug duurom nlet even osltlef ls. Lut ls een onderscheld dut we moeten muken. Eet ls nlet omdut lk het uls
ouder of uls collegu of uls urtner het goed meen, goede bedoellngen heb, dut dut ook een goed effect heeft. Lut onderscheld
zlen mensen vuuk nlet. vuuk denkt men, lk bedoel het goed dus het zul wel goed zljn. Lut ls vuuk helemuul nlet zo. lk kun het
best goed bedoelen, met het o dlt ogenbllk zo helder mogelljk ult te leggen, muur mlsschlen ls het effect helemuul nlet zo
helder en dun moet lk lets leren vun het effect. lk moet nlet blljven kljken nuur mljn bedoellngen. ln de communlcutletheorle,
dut ls soms een beetje hurd ook voor de urtners dle lk zle, lnteresseren goede bedoellngen ons nlet. Eet zljn de effecten dle
belungrljk zljn. Als lk dun urtners wel eens hoor zeggen of een vun de belde vun de urtnerrelutle: muur lk bedoel dut wel
ullemuul goed! Lun zeg lk vuuk, dut ls nlet voldoende. Lut ls soms wel wut hurd, muur elgenlljk ls het duur wel wuur het om
guut. 'e moet nlet louter kljken nuur je bedoellngen muur voorul kljken nuur het effect."
Eet communlceren o zlch ls moellljk, muur uls we dun ultelndelljk beslulten vun, we wlllen er lets uun te doen, we wlllen ons
gedrug verunderen, dut lljkt me dun ook een hele moellljke zuuk.
vllfrled vun Cruen: "Eet ls nlet gemukkelljk, omdut we nlet dle gewoonte hebben. Llgenlljk zou dut moeten deel ultmuken vun
het onderwljsukket. Soclule vuurdlgheden bestuut wel, muur het komt te welnlg uun bod. Celukklg wordt mljn boek ook ln het
onderwljs meer en meer gebrulkt en merk lk toch dut klnderen duur ook wut meer uunducht voor krljgen. Muur lk denk, het
belungrljkste ls dut je nuur uunleldlng vun lets, of dut nu een boek ls of een fllm ls, of een cursus ls dut je volgt, dut je uls
urtners of zelfs uls leden vun een teum er over guut ruten. vut zljn ln onze relutles de ufsruken dle moeten gevolgd worden
om de relutle ln evenwlcht te houden. Men noemt dut de regels vun een systeem. 8ljvoorbeeld de regels vun een systeem ls, je
komt ultljd o tljd, of blnnen een gezln bljvoorbeeld: je ruut nlet over de moellljkheden dle we kennen blnnen ons gezln met
derden bulten het gezln. Lut zljn regels. Soms moeten regels eens duldelljk gemuukt worden en oude regels zljn dlkwljls toe
uun vernleuwlng. Lut ls een eerste munler. Len tweede munler ls en dut ls een hele belungrljke. Lut ls, uls men uls leden vun
een systeem, dus uls urtners blnnen een urtnerrelutle, gezlnsleden blnnen een gezln, medewerkers blnnen een teum, dut je
mekuur heel veel feedbuck geeft. leedbuck geven dut betekent dut je de under duldelljk muukt dut zljn of huur gedrug o u een
effect heeft. Len effect dut de under vuuk nlet zlet. 8ljvoorbeeld, collegu uls jlj telkenmule o mljn c komt werken en vun
rogrummu wlsselt, dun werkt dut o mljn zenuwen. lk zou je wlllen vrugen om dut nlet meer te doen. Llever dut dun een
gunse dug met een vles gezlcht rond te loen of nljdlg te reugeren, wuurdoor de under nlet weet wuurover het elgenlljk guut.
Cf ln ons rlve voorbeeld. Als je zlet dut lk begln te kulsen, dun heb lk gruug dut je o dut moment mee helt, of uls dut nlet
guut, dut we ufsreken wut jlj doet en wunneer dut je 't doet. ln luuts vun bljvoorbeeld te beglnnen kulsen en heel de uvond
boos rond te loen, wuurdoor de undere nlet weet wut er scheelt. leedbuck geven betekent dut je de under lnformeert over
het effect vun zljn of huur gedrug o u. Lut kun osltlef zljn en sreken we vun osltleve feedbuck, dut ls lets wut we veel te
welnlg doen. ve geven veel te welnlg osltleve feedbuck. ve zeggen veel te welnlg vun: elgenlljk ls dut wel rettlg dut je 's
uvonds lekker kookt ook ul heb je ul een zwure dug gehud. ve zeggen veel te welnlg: collegu dut wus elgenlljk een heel
uungenuum lnltlutlef dut je voorstelde om o de mlddug sumen te guun loen bljvoorbeeld. Lus vun het moment dut er
osltleve gedruglngen zljn, bekruchtlg ze. 8ekruchtlngen vun osltlef gedrug ls een vun de beste munleren om te muken dut
mensen de dlngen blljven doen dle je rettlg vlndt. Lun heb je nutuurlljk het lrrlterende, het storende gedrug. Luur moet je
ook leren feedbuck o geven. 8ljvoorbeeld uls je een onduldelljkheld vun llchuumstuul nlet goed begrljt. Als lemund
bljvoorbeeld zucht tljdens een gesrek, dut je dun ook zou vrugen uls het om een collegu guut vun, verveel lk jou of ls het nlet
het julste moment? vuurdoor dle kun zeggen vun: sorry het ontsnute mlj muur lk heb vunnucht welnlg gesluen. Ln dun krljg
je een correctle vuuk en dun weet je wuur uun toe. Lus feedbuck geven ls toch een vun de belungrljkste vuurdlgheden. Len
tweede vuurdlgheld ls, een goed terrltorluul gedrug ontwlkkelen. Met terrltorluul gedrug bedoel lk, dut we net uls undere
dleren, we zljn tenslotte een dlersoort, terrltorlumbeestjes zljn. ve hebben behoefte uun terrltorlu rondom ons en dut zljn dun
letterlljke terrltorlu, een letterlljke rulmte. vunduur dut we vuuk geirrlteerd zljn uls mensen te dlcht o ons stuun of mensen ons
te veel uunruken. Cf uls we geen vluchtheuvels hebben blnnen ons elgenhuls of o het werk, uls je ln een oen rulmte werkt.
Lus mensen hebben vuuk behoefte uun elgen terrltorlu, een elgen lek. Lut kun zljn dut je de krunt oensluut en dut dut jouw
munler ls vun te zeggen luut mlj mljn butterljen oluden. Cf dut kun zljn dut je mlsschlen gewoon wut ln de tuln guut werken
thuls. Llgenlljk ls dut een munler om te zeggen vun, luut mlj bekomen. Muur uls dut nlet duldelljk ls dut dut voor jou een munler
ls vun te vluchtheuvelen, zouls wlj dut dun noemen, dun ls het toch wel belungrljk om dut even te exllclteren.
1errltorlumbenuderlng vlnd lk een heel boelende benuderlng omdut er ook sychologlsche terrltorlu zljn. 8ljvoorbeeld, wle
neemt de besllsslngen? vun wle ls het terrltorlum besllssen wut je dlt weekend doet? Soms moet dut een geexllclteerd
worden ln luuts vun duur ultljd ruzles rond te muken. 1errltorlum vun tljd. vun wle ls het temo om 's morgens kluur te
geruken om o tljd ledereen bulten te hebben, o school te hebben enzovoort. Luur zljn dlkwljls confllcten rond. ve hebben
elgenlljk heel veel terrltorlu dle sychologlsch zljn vun uurd. 8ljvoorbeeld ook uunducht, de vruug nuur uunducht. Aunducht ls
ook een terrltorlum dle ledereen wll lnnemen. Eet ls dlkwljls een terrltorlumstrljd rond uunducht. Lun zljn er ook tuken ln het
dugelljkse leven, wle zet de vullzukken bulten, . Lut zljn soms heel duldelljke dlngen, vun wle doet wut ln het hulshouden.
Muur er zljn dlngen dle nlet geexllclteerd zljn en dle dun weer voor lrrltutles zorgen, bljvoorbeeld wle volgt het hulswerk o?
vle guut nuur de oudercontucten? Lut zljn dlkwljls zuken dle nlet zo duldelljk zljn en wuurblj de ene urtner het muur o zlch
neemt muur elgenlljk nlet echt met goede motlvutle. Cmdut dle elgenlljk vlndt dut de under dlt ook zou moeten doen, muur er
wordt nlet over geruut. Lus ruten over onduldelljke terrltorlu, wle nu elgenlljk dle terrltorlu o zlch moet nemen, dut ls ook
weer een belungrljke vuurdlgheld. Sumengevut: feedbuck geven en goede terrltorlule ufsruken."
Lut wus vllfrled vun Cruen over de kunst vun het communlceren. U kun het ullemuul nulezen ln het boek 'omguun met
underen een communlcutlekunst'. Ln dut ls een ultguve vun ucco.
2o, onze communlcutle zlt er o muur je kun ulteruurd jouw feedbuck kwljt, blj ons en dun surf je nuur onze webslte
www.vrljzlnnlghumunlsme.be. 8lnnenkort kun je duur ook de tekst vun deze ultzendlng rustlg nulezen. Muur ook telefoneren
mug en dun bel je nuur nummer cjz.,c.z. volgende week krljg je vun ons een bljdruge over 'kernwuens' een gesrek
met urts 'ef Le Loof, nuur uunleldlng vun de vluumse vredesweek. Ln er ls ook een bljdruge vun het vlllemsfonds. 1ot dun
duug!

V050913