NG -TEN V S TRUYN SNG V TUYN IN

I- NG -TEN.
ng-ten l h dao ng h, c thng s phn b.
1. Bc x nng !"ng #$%n &' c() ng-&*n+
Khi kch thch ng-ten b!ng "#$ ph#t, t%ong ng-ten c dao ng in t& c'(ng b)c * khng
gian +,ng -,ang ng-ten s. c t%'/ng in t& bi0n thi1n t%,$2n i *3i *4n tc #nh s#ng, ng'/i ta
ni ng-ten b)c +5. 6h7ng ta +8t t%'/ng h9p ng-ten l "t l'(ng c:c, ni *o t" c;a l'(ng c:c
"t s)c in ng ngoi i2, h<a, t%ong ng-ten s. c "t dao ng in c'(ng b)c c t=n s
b!ng t=n s s)c in ng ngoi.
>7c t ? @A d<ng in t%ong ng-ten b!ng khng, in tch c;a l'(ng c:c b!ng khng * '/ng s)c in t%'/ng
khng c "Bt CaD. E%ong khoFng t ? @ 0n t ? EGHA d<ng in tng, in tch s. dIch ch,$Jn t& K c:c c;a ng,Ln
0n K =, "7t c;a ng-ten, do '/ng s)c c;a in t%'/ng cMng dIch ch,$Jn theo.
N0n t ? EGHA d<ng in ng&ng tng, c#c '/ng s)c 0n t4n c#c "7t c;a ng-ten CbD.
E& t ? EGH 0n t ? EGKA d<ng in giF" * in tch dIch ch,$Jn t& c#c =, "7t 0n t%,ng t" ng-ten, c#c
'/ng s)c in t%'/ng co l5i *2 t%,ng t".
E5i th/i iJ" t ? EGK, d<ng in b!ng khng, in tch l'(ng c:c b!ng khng * t%ong khng gian c<n l5i c#c
'/ng s)c kh8p kn, '/ng +a nhOt c#ch ng-ten "t khoFng b!ng GK CcD.
E& t ? EGK 0n t ? PEGH d<ng in t%ong ng-ten l5i tng, nh'ng theo chi2, ng'9c l5i. 6#c '/ng s)c in
t%'/ng cMng dIch ch,$Jn theo, c h'3ng ng'9c chi2, so *3i c#c '/ng s)c ph=n t' ch, kQ th) nhOt CdD.
E'Rng t: khi t ? E in tch c;a l'(ng c:c l5i b!ng khng * '/ng s)c in t%'/ng ban =, S lan t%,$2n i +a
ng-ten "t khoFng CeD.
T,# t%Unh c) ti0p diVn, theo Wa+Xell in t%'/ng bi0n thi1n sinh %a t& t%'/ng bi0n thi1n * ng'9c l5i. YU *4$ ta
c t%'/ng in t& bi0n thi1n +,ng -,anh l'(ng c:c. 6#c '/ng s)c t& t%'/ng l c#c *<ng t%<n Lng t" bao
-,anh l'(ng c:c. E%'/ng in t& n$ lan t%,$2n t%ong khng gian.
,. V-$ #.c &/!ng c0 12n c() )n&*n+
a. E%'/ng t%ong "i2n sng b)c +5 c;a anten l khng Zng h'3ng. E%'/ng b)c +5 c;a anten giF" t[ l ng'9c
*3i khoFng c#ch \ i *3i *I t% Bt anten * d<ng in c t=n s cng cao thU b)c +5 cng "5nh.
b. N cao hi, d]ng c;a antenA
0
0
( )
l
m hd
I h I Z dZ =

, t%ong t%'/ng h9p khng c 6 hoBc >A

4
l

= thU
4 4
0
0 0
1 1 2
( ) os
2
hd m
m m
h I Z dZ I c ZdZ
I I



= = =

, t%ong
2
m
I
I =
. E%ong t%'/ng h9p anten
sng di c "^c th1" c,n cF", di anten b8 hRn ph=n t' b'3c sng, d cao hi, d]ng c;a n cMng b8 hRn
gi# t%I t%1n.
_i# t%I hi, d]ng c;a t%'/ngA
0
4 sin
hd
h
E I
C R

=
c. 6ng s,Ot b)c +5 t%,ng bUnhA > d<ng nng l'9ng " sng "ang -,a n`a "Bt c=, bao -,anh anten t%ong
Rn *I th/i gian. a<ng nng l'9ng sng ngang -,a ng,$1n t "Bt c=,
2
2 sin dS R d =
lA
2
4
C
dP E dS

=
6ng s,Ot b)c +5 t%,ng bUnhA
2
2 2
2
0
16
3
hd
h
P dP I
C

=

= =

, t%ong h bcA
2
2 2
160
hd
h
P I

=


.
d
d. Nin t% b)c +5A 6 thJ *i0t cng th)c t%1n d'3i d5ngA e?%c
K
. b,$ %aA
2
160 ( )
hd
h
r

= c th) ng,$1n l in
t%.
e. fi, s,Ot b)c +5 c;a antenA
A
nh
P
P P
=
+
*3i
2
nh
P RI = n1n
A
r
r R
=
+
.
3. Bc x #4n5 5!6ng c() )n&*n+
Khi ng-ten b)c +5 Inh h'3ng, nng l'9ng in t& do ng-ten ph#t %a khng phn b 2,
theo "oi h'3ng " s. t5p t%,ng *o nhgng h)Rng +#c Inh. ng-ten ph#t * ng-ten th,
c giFn L ch[ h'3ng ging nha, n1n c#c giFn L d'3i $ Bc t%'ng cho ng-ten ph#t
cMng nh' ng-ten th,.
ng-ten Inh h'3ng Rn giFn l ng-ten kh,ng, giF s` sng t3i c *4n tc
v
r
l" *3i ph#p
t,$0n
n
r
c;a "Bt phZng kh,ng "t gc , c *ectR in t%'/ng
E
ur
song song *3i c5nh a C
hUnh *.D
h Ea tnh s)c in ng cF" )ng t%ong kh,ngA E& t%'/ng t%1n "Bt phZng kh,ng c
d5ngA
( , , ) os t
m
H H x y z c =
_iF s` kch th'3c kh,ng nhi hRn nhi2, so *3i b'3c sng, khi c thJ coi bi1n f" c;a t& t%'/ng khng
ji t%ong ph5" *i kh,ng. _ki l l s *<ng d$ c;a kh,ng, t& thng cF" )ng -,a kh,ng lA
m ? lf"absinncosot ? lf"b.sinncosot.
E%ong b l din tch c;a kh,ng, s)c in ng cF" )ng t%ong kh,ng lA
1 2
sin sin
m
d
e NH S t
C dt

= = ? sin
m
E t *3i
2
sin
m m
E NH S

= ph] th,c h'3ng sng t3i, n

c:c 5i i *3i sng t%,$2n t%ong "Bt phZng kh,ng C ,sin 1)
2

= = n b!ng @ i *3i sng t%,$2n *,ng

gc *3i "Bt phZng kh,ng. Y4$ p" khng ph] th,c hUnh d5ng " ch[ ph] th,c din tch b c;a kh,ng.
fUnh b1n $ cho thO$ giFn L ch[ h'3ng c;a ng-ten kh,ng t%ong "Bt phZng *,ng gc *3i
c5nh a c;a kh,ng.
E%1n $ l s: b)c +5 ChoBc th,D Inh h'3ng c;a nhgng ng-ten Rn giFn. NJ t5o %a s: b)c +5
Inh h'3ng t,Q q c thJ drng nhi2, ph'Rng ph#p kh#c nha,.
YU sng * t,$0n in cMng l sng in t& nh' sng #nh s#ng, n1n c thJ drng nhgng b ph4n phFn chi0, cho
nhgng sng c:c ng^n Cd", c"D *U ch7ng g=n *3i sng #nh s#ng. Ni *3i c#c sng di, c thJ drng ph'Rng ph#p
giao thoaA cho nhi2, ng-ten b)c +5 Lng th/i, "si ng-ten '9c cOp b!ng d<ng in c pha * bi1n kh#c
nha,. Er$ theo bi1n * pha c;a c#c sng t3i " t%'/ng tjng h9p theo h'3ng n$ ha$ h'3ng kh#c "5nh l1n
ha$ $0, i, nghta l b'ac +5 c tnh Inh h'3ng. NJ Rn giFn, ta +8t t%'/ng h9p c#c ng-ten '9c n,i b!ng c#c
d<ng in ch[ c pha kh#c nha,A
1 2
os t;i os( t- ) i Ic Ic = =

E%'/ng do K anten sinh %a lA
1 1 t; 2 2 t
2
os os( )
m m
E E c E E c

= =
u ? \K v \d w b cosx l hi, '/ng i c;a hai sng. Ea S giF thi0t Em1 = Em2 =
Em, ta c:
6h7 q t%'/ng h9p
2

= * b ?
4

, ch7ng ta thO$ hai ng-ten ch[ b)c +5 *2 "t pha, ngten th) hai phFn
chi0, nng l'9ng *2 pha ng-ten th) nhOt.Y4$ c thJ tha$ ji s: Inh h'3ng khng gian c;a giFn L b)c +5
b!ng c#ch tha$ ji lch pha giga d<ng in n,i c#c ng-ten t%ong khi *yn gig ng,$1n h thng ng-ten.
fai 5i l'9ng Bc t%'ng cho ")c Inh h'3ng c;a anten A
+ Gc nh hng

l gc gia hng c cng bc x cc i v hng c cng bc x bng mt

na gi tr cc i
K
+ !" #$ %h&'ch i c(ng #&)t *
2
0
A
E
G
E

=


+ vi ,- l gi tr cc i c.a trng /0 ant1n bc x nh hng
#inh ra + ,2 l gi tr cc i c.a trng /0 ant1n bc x 3 m4i hng 5 #inh ra 6 c7ng %h08ng cch9 vi i:&
%i"n l c(ng #&)t bc x t;ng cng nh nha&
7. ng-&*n &58 &59ng :;ng+
NJ nh4n nng l'9ng sng in t&, pha "#$ th, phFi c ng-ten th,, ng-ten Rn giFn nhOt l "t s9i d$ ni
Ot. Khi sng in t& 0n ng-ten th,, t%ong n s. +,Ot hin s)c in ng cF" )ng bi0n thi1n crng t=n s *3i
sng in t& do ng-ten ph#t t%,$2n 0n. NJ c d<ng in l3n t%ong ng-ten th,, c=n l" cho n cng h'ng *3i
dao ng c=n th, b!ng c#ch ni ng-ten th, *3i c,n cF" hoBc t] in bi0n ji J l" ho h9p t=n s nh' ph=n
%1n ta S 2 c4p t3i. Ni *3i c#c "#$ th, hin 5i, dr ng-ten khng cng h'ng nh'ng s)c in ng cF" )ng
*o ng-ten khoFng *i "ic%o-*olt, cMng ; J th, sng in t& . 6#c lo5i ng-ten thng d]ng nh' ng-ten
chg E, chg ... cao hi, d]ng c;a ch7ng l3n hRn cao hi, d]ng c;a ng-ten thZng )ng c crng cao
th:c t0. NJ giF" kch th'3c c;a ng-ten ng'/i ta drng ng-ten ze%%it Cze%%it drng l" ng-ten l "t nh#o" *4t
li, c cng th)c Wo,{eK|P t%ong W l "t cation ho# t%I K, th'/ng l }n, 6d, li, 6,, 6o hoBc Wg, ze%it c
tnh s^t t&D l "t c,n cF" c lii l thanh ze%%it, thanh ze%%it c khF nng t4p t%,ng '/ng s)c t&, t& thng -,a
c,n cF" tng do s)c in ng cF" )ng t%ong c,n cF" tng l1n *i ch]c l=n so *3i t%'/ng h9p c,n cF"
khng c lii ze%%it. ~1ng-ten ze%%it ch[ nh4n '9c sng in t& khi lii ze%%it Bt dkc theo '/ng s)c t& c;a sng
t3i. ao t%]c c;a ng-ten ze%%it phFi Bt *,ng gc *3i ph'Rng t%,$2n sng. ~1ng-ten ze%%it cMng l "t lo5i
ng-ten Inh h'3ng, th'/ng c ti0t din d-K c"
K
, di d v P@ c" '9c drng nhi2, t%ong c#c %adio b#n dyn.
II- S TRUYN SNG V TUYN IN+
bng * t,$0n in '9c t%,$2n t%ong kh -,$Jn t%#i Ot, kh -,$Jn gL" c#c kh l, |, f ... "Bt Ot, khng
kh c "4t l3n nhOt, l1n cao "4t khng kh giF" d=n. >3p kh -,$Jn bao -,anh t%#i Ot %Ot d$, c thJ l1n
0n d@@@k" ha$ hRn nga. Khng kh c nhi2, l3p, l3p d'3i crng l t=ng i l',, khng kh c thnh ph=n
khng ji. cao hng t%" k", kh -,$Jn khng Lng nhOt, kh nBng n!" d'3i, kh nh n!" t%1n. a'3i t#c
d]ng c;a b)c +5 "Bt t%/i ... khng kh bI ion ho# * t%1n cao hng t%" k" c "t t=ng in li, Fnh h'ng
-,an t%kng 0n s: t%,$2n sng * t,$0n in.
E%ong t=ng in li, "4t c#c h5t "ang in phn b khng 2,, c nhi2, c:c 5i c#c cao kh#c nha,A
>3p aA d'3i crng c cao t#c d]ng t& @ v @k" ch[ +,Ot hin ban ng$, hOp th] "5nh sng t%,$2n -,a n.
C cao t#c d]ng ? dGK tch c;a th/i gian sng i t& "Bt Ot 0n l3p
* -,a$ *2 t%#i Ot *3i *4n tc #nh s#ng t%ong chn khngD.
>3p pA cao dd@ vdK@k", b2n nhOt.
>3p {KA cao P@@ v H@@k", "ra ng h5 thOp +,ng KK 0n
K@k".
>3p {dA +,Ot hin *o "ra h, n!" d'3i l3p {K c cao khoFng
K@@k".
E=ng in li * c#c l3p khng kh kh#c khng c gi3i h5n % %t,
c<n cao, b2 d$, "4t
elect%on c;a c#c l3p tha$ ji theo th/i gian Cng$, 1", "ra ...D do
ng,Ln ion ho# tha$ ji. b:
bi0n ji c;a t=ng in li l" Fnh h'ng 0n s: t%,$2n sng in
t&, Bc bit i *3i sng ng^n.
S truyn sng in t trong kh quyn:
bng in t& c b'3c sng kh#c nha, s. t%,$2n i kh#c nha,, n1n ng'/i ta gh8p c#c sng in t& c crng Bc
tnh l5i thnh t&ng bng CbandDA
h bng %Ot di CY>D A KKf z P@Kf
h bng di C>D A P@Kf z P@@Kf
h bng t%,ng CWD A P@@Kf z PWf.
h bng ng^n CbD A PWf z P@Wf.
h bng c:c ng^n CYf{D A P@Wf z P@@Wf Csng "8tD.
h bng c:c t=n s Cf{D A P@@Wf z P_f Csng d"D.
h bng si1, t=n s Cbf{D A z P_f Csng c", ""D.
Sng v tuyn in truyn i trong kh quyn vi vn tc:
6Mng nh' #nh s#ng, sng in t& cMng c c#c tnh chOt nh'A kh,0ch t#n, hOp th], phFn +5,
kh7c +5, giao thoa...
P
Khi sng '9c t%,$2n dkc theo "Bt Ot, ta c sng Ot ha$ tia Ot. Khi b)c +5 *o
t%ong khng gian, c ph'Rng l" *3i "Bt Ot "t gc no , sng '9c gki l
sng t%/i ha$ tia t%/i.
h bng %Ot diA Eia Ot bI hOp th] "5nh, t,$ nhi1n t bI n'3c biJn * Ot hOp th],
n1n th'/ng
drng J li1n l5c giga "Bt Ot v t, ng=" hoBc "Bt Ot v h=" "i.
h bng diA Eia Ot c;a sng n$ bI nhiV, +5 "5nh, *U b'3c sng c;a n so s#nh '9c *3i kch th'3c c#c "i2n
gL gh2 t%1n "Bt Ot.
WBt Ot * c#c *4t cFn hOp th] "5nh sng di. bng di phFn +5 tt t& c#c t=ng in li, ban ng$ phFn +5 t& l3p
a, ban 1" phFn +5 t& l3p p. 6 thJ phFn +5 nhi2, l=n n1n bI t=ng in li hOp th] "5nh, n1n cng s,Ot t%,$2n
phFi l3n. Wra ng * ban 1" sng di t%,$2n i tt hRn "ra h * ban ng$. E,$ nhi1n sng di khng bI
hin t'9ng zading Cg$ bi hin t'9ng giao thoaD, i2, kin t%,$2n jn Inh nhOt. Eh'/ng drng li1n l5c t%ong c#c
thnh ph.
h bng t%,ngA ban ng$ tia t%/i bI t=ng in li hOp th] "5nh n1n khng li1n l5c i +a '9c. Eia Ot bI hOp th]
"5nh, hOp th] cng l3n khi sng cng ng^n * Ot c dyn in cng b8. t bI n'3c biJn hOp th], Ot kh
hOp th] nhi2, hRn Ot " '3t. an ng$ sng t%,ng t%,$2n g=n, *2 1" t%,$2n cng +a do t bI hOp th] khi phFn
+5 t=ng in li. bng t%,ng bI hin t'9ng zading "5nh. Eh'/ng drng li1n l5c t%ong thnh ph l3n.
h bng ng^n C* "t ph=n sng t%,ngDA bI "Bt Ot * c#c *4t cFn h4p th] "5nh do c t=n s cao. NBc bit i *3i
sng n$ c "i2n lBng Cc khoFng c#ch t& tia Ot ngoi crng * tia t%/i phFn +5 t& t=ng in li +,ngD, khng
th, '9c sng, "i2n n$ k8o di t& *i t%" 0n hng nghUn k" t,Q theo th/i gian Cng$, 1"D * b'3c sng,
sng cng ng^n "i2n lBng cng %ng. E%ong "i2n nghe '9c, *ic th, tt nh'ng l,n l,n bI hin t'9ng zading
%Ot "5nh. Eia t%/i c;a sng ng^n th'/ng phFn +5 l3p {K * bI l3p p hOp th] "5nh *U phFi -,a l3p n$ K l=n.
- bng @ v K@@" khng c "i2n lBng.
- bng @ v @" i khi c "i2n lBng *o ban 1".
- bng P v @" ch; $0, '9c drng J li1n l5c +a ban 1" n1n gki l sng 1".
- bng d@ v K" t bI l3p p hOp th] n1n '9c drng li1n l5c ban ng$ n1n '9c
gki l sng ng$, "i2n lBng l5i %Ot %ng, nhOt l ban 1".
, iJ" c;a sng ng^n l c thJ li1n l5c %Ot +a nh/ tia t%/i C"#$ c cng s,Ot
ph#t *i ch]c att, c thJ li1n l5c '9c *3i n`a b1n kia t%#i Ot t)c +a
K@.@@@k"D. E,$ nhi1n nhgng +#o t%n t%ong t=ng in li l" Fnh h'ng "5nh
0n s: t%,$2n sng ng^n, Bc bit ta -,an s#t '9c hin t'9ng ti0ng *kng *
t,$0n C%adioechoD do tn hi, i theo K '/ng kh#c nha, t& ng-ten ph#t 0n ng-ten th,.
h bng c:c ng^n, sng c:c t=n s ...A
6#c sng n$ khng bI phFn +5 t=ng in li " i +,$1n -,a n J *o khng gian *M t%]. Eia Ot c;a c#c
sng n$ bI Ot hOp th] "5nh. ao c#c sng n$ ch[ li1n l5c '9c t%ong ph5" *i nhUn thO$ c;a ng-ten ph#t *
ng-ten th,. W,n t%,$2n i +a c=n Bt c#c ng-ten kh# cao. Eh'/ng drng t%ong ph#t t%,$2n hUnh * ph#t thanh
{W, li1n l5c %a *M t%]. 6#c sng n$ t bI hin t'9ng zading * th/i gian Cng$, 1", "ra ...D *U t=ng in li hng
Fnh h'ng 0n s: t%,$2n c;a c#c sng n$. lgoi %a c#c sng n$ c b)c +5 Inh h'3ng tt, khng bI nhiJ,
lo5n.
H
<=Y T>U
BI 1+ <=Y T>U T>?N>
E%ong *rng khng gian c sng in t& c;a i ph#t thanh, n0, ta Bt "t ng-ten th,, thU t%1n ng-ten th, s.
'9c "t s)c in ng cF" )ng. E,$ nhi1n c %Ot nhi2, i crng ph#t "t l7c, n1n "#$ th, phFi chkn lkc
'9c i ",n th,, kh,0ch 5i, t#ch sng J lO$ %a " thanh, kh,0ch 5i " t=n ph#t %a loa. W#$ th, thanh c
thJ chia thnh K lo5i chnh nh' "#$ th, kh,0ch 5i t%:c ti0p * "#$ th, ji t=n.
* !y thu khuch "i trc ti#:
En hi, th, '9c t& ng-ten th,, '9c kh,0ch 5i cao t=n sa, t#ch sng lO$ %a tn hi, " t=n, kh,0ch 5i
" t=n * 'a %a loa. >o5i n$ c nhi2, nh'9c iJ"A k8" nh5$, tnh lkc l:a thOp.
* !y thu $i t%n:
En hi, th, '9c t& ng-ten th,, '9c ji +,ng "t t=n s thOp hRn, khng ji gki l t%,ng t=n, kh,0ch 5i
"5nh l1n t%'3c khi t#ch sng lO$ %a tn hi, " t=n, kh,0ch 5i " t=n * 'a %a loa. >o5i n$ c nhi2, ',
iJ"A nh5$ cao, tnh lkc l:a tt, chng nhiJ, tt ... do '9c drng phj bi0n t%ong c#c "#$ th, hin 5i.
ba, $ ta +8t 0n lo5i "#$ th, n$.
d. 6hkn iA Khi n$ c "t
"5ch cng h'ng gL" c,n d$
>a * t] in
tha$ ji 6*a
ChoBc t] in
6a * c,n d$ >a c lii i2,
ch[nh '9cD, s. cng h'ng 7ng
i ",n th, c t=n
s za nh/ i2, ch[nh 6*a hoBc >a.
K. aao ng ni A > "t "5ch dao ng >o6*o t5o %a dao ng cao t=n hUnh sin c t=n s zo.
E=n s zo khng phFi c Inh " s. tha$ ji theo t=n s cao t=n th, '9c za. W,n '9c nh'
*4$, hai t] in 6*a * 6*o c ch,ng t%]c +oa$ J ta l,n l,n c z@ v za ? const.
P. E%n sng CWi+e%DA 6 nhi" *] t%n K t=n s za th, '9c t& ng-ten * zo t& "5ch dao ng ni 'a 0n J
cho %a t=n s t%,ng t=n z@ v za ? const. ba, khi %a khii "5ch t%n sng Ct5o ph#chD tn hi, gL" c#c t=n s sa,A
z@,za,z@za,z@-za
zo * za 2, cao n1n zo v za thOp ta gki l t%,ng t=n.
Eheo h thng ph#t thanh, t%,$2n hUnh {66, t%,ng t=n c;a "#$ th, ~W '9c chkn l HKf * t%,ng t=n c;a
"#$ th, {W '9c chkn l d@,Wf
H. Kh,0ch 5i t%,ng t=n Cc{DA _L" nhi2, t=ng kh,0ch 5i cng h'ng, "5ch cng h'ng ng *o '9c i2,
ch[nh t=n s zo v za. E=ng n$ ch[ kh,0ch 5i "t t=n s c Inh n1n h s kh,0ch 5i %Ot l3n, "#$ th, %Ot
nh5$ * chng nhiJ, tt.
. E#ch sngA E#ch tn hi, " thanh %a khii sng "ang Ct%,ng t=nD, thnh ph=n "t chi2, sa, t#ch sng '9c
drng l" "5ch ~Y6 C~,to"atic *ol,"e cont%olD, t: ng i2, ch[nh h s kh,0ch 5i c;a "#$ th,. Khi th, i
"5nh h s kh,0ch 5i c;a "#$ th, s. giF" * ng'9c l5i.
. Kh,0ch 5i " t=nA _L" c kh,0ch 5i in #p * kh,0ch 5i cng s,Ot J kh,0ch 5i "5nh tn hi, " t=n.
. >oaA i0n ji tn hi, in " t=n thnh dao ng cR ph#t %a ngoi, tai ta nghe '9c
II- S@ A <BC> IN+
W5ch in c;a "t "#$ th, thanh ji t=n gL" t%ansisto% J th,
bng sng t%,ngA
Ed l" nhin *] ji t=n Cdao ng * t%n sngD, t=n s za th,
'9c t& "5ch cng h'ng chkn sng, t%n *3i t=n s zo do "5ch
dao ng ni C6d>HD t5o %a cho %a t=n s t%,ng t=n CHKfD
'9c bi0n th0 EEd * 6 cng h'ng 'a 0n "5ch kh,0ch 5i
t%,ng t=n. EK * EP l" nhi" *] kh,0ch 5i t%,ng t=n, n l
"5ch kh,0ch 5i cng h'ng, ch[ kh,0ch 5i t=n s HKf,
n1n h s kh,0ch 5i %Ot l3n, c thJ l1n 0n d@.@@@ l=n. ba, it
t#ch sng, ta thO$ c "5ch ~Y6 gL" \6. Khi th, i -,#

"5nh, phFi l" giF" h s kh,0ch 5i c;a "#$ th,, n0, khng ti0ng %a loa s. "8o d5ng, " thanh ph#t %a bI
nght. Nin #p "t chi2, d'Rng sa, t#ch sng e" phn c:c cho t%ansisto% kh,0ch 5i t%,ng t=n pha t%'3c s.
i2, ho h s kh,0ch 5i cho "#$ th,. EH * E A kh,0ch 5i in #p. i0n th0 d l" nhi" *] Fo pha J
c,ng cOp cho "5ch kh,0ch 5i cng s,Ot e,sh-p,ll E, E. i0n th0 +,Ot " K c c,n th) cOp t *<ng s.
c,ng cOp "t d<ng in l3n %a loa.
BI ,+ <=Y T>U >DN>
I- <=Y E>=T >DN>+
d. lg,$1n t^cA
a- " thanh A
aao ng cR hkc c;a " thanh '9c "ic%o bi0n ji thnh dao ng in c crng t=n s, ta gki l tn hi, "
t=n, c t=n s t& K@f C K@.@@@f Ct=n s cng thOp " thanh cng t%=" * t=n s cng cao " thanh cng
bjngD. En hi, " t=n '9c i2, ch0 t=n s C{WD nh/ "t sng cao t=n zE.
b.- fUnh Fnh A
N s#ng, ti c;a hUnh Fnh '9c "t ca"e%a bi0n ji thnh tn hi, in ta gki l tn hi, thI t=n, c t=n s t& @
C Wf Ct=n s cng thOp, hUnh Fnh cng t chi ti0t * t=n s cng cao hUnh Fnh cng nhi2, chi ti0tD. En hi, thI
t=n '9c i2, ch0 bi1n C~WD nh/ "t sng cao t=n zf.
E=n s c#c sng "ang cao t=n zf * zE li1n h *3i nha, nh' sa, A zE vzf ? const. h!ng s n$ t,Q th,c *o h
thng ph#t hUnh c;a t&ng -,c gia.
Y d]A f {66 CW, lh4t...D h!ng s n$ l H,Wf Cf W, lD.
f |c\E C>i1n , D ,Wf Cf a, KD.
f 66c\ C, 6h,D ,Wf Cf , _D.
YU phj t=n c;a {W -,# %ng * tn hi, thI t=n kh# cao, n1n c#c sng "ang zE, zf phFi n!" t%ong bng t=n Yf{
hoBc f{. E%ong "si bng t=n ng'/i ta chia thnh nhi2, k1nhA
K. 6#ch phn FnhA
Wt Fnh '9c chia thnh nhi2, hng * ph#t i nhi2, Fnh "si gi$, nh/ s: l', Fnh t%1n *ng " c;a "^t,
ch7ng ta c cF" gi#c hUnh Fnh li1n t]c.
f {66A fUnh Fnh chia thnh K hng * ph#t i P@ Fnh "si gi$.
f |c\E hoBc 66c\A fUnh Fnh chia thnh K hng * ph#t i K Fnh "si gi$.
E,$ nhi1n J l" giF" b3t cF" gi#c nhOp nh#$ c;a hUnh Fnh, ng'/i ta khng ph#t i li1n t]c K hng hoBc
K hng " "si Fnh '9c chia thnh K b#n FnhA b#n Fnh l gL" c#c hng l d, P, , ...* b#n Fnh chZn gL" c#c
hng chZnA K, H, , ...
Y d] h 66c\ ha$ |c\EA
Wsi Fnh gL" K hng '9c chia thnh K b#n FnhA b#n Fnh l * b#n Fnh chZn. #n Fnh l * b#n Fnh chZn
'9c ph#t i +en k. nha,, t%ong "si gi$ ng'/i ta ph#t i K b#n Fnh l * K b#n Fnh chZn, *4$ t%ong "t gi$
ph#t i @ b#n Fnh.
P. E=n s tn hi, thI t=n CYideo signalDA
Kch th'3c "n hUnh l b2 cao b!ng PGH b2 ngangA
h b iJ" theo b2 caoA K hng )ng *3i K iJ".
h b iJ" t%1n "si hng ngangA PP iJ".
h b iJ" t%1n "si kh,ng FnhA K + PP ? K@.K iJ".
h eh#t i K b#n Fnh l * K b#n Fnh chZn "si gi$, s iJ" s#ng +,Ot hin t%1n "n hUnh "si gi$A
dP t%i, iJ". dP t%i, iJ" s#ng +,Ot hin t%1n "n hUnh )ng *3i "t
tn hi, thI t=n l ,Wf. YU lq do kinh t0, t%ong h 66c\ ha$ |c\E
g'/i ta chkn t=n s thI t=n ti a l Wf Ct%ong h {66 t=n s thI t=n
ti a l HWfD. En hi, thI t=n c t=n s cng cao cng c nhi2, iJ" s#ng t%1n "n hUnh, nhi2, chi ti0t * tn
hi, thI t=n c t=n s thOp s. t chi ti0t.
H. En hi, thI t=n hjn h9p CEn hi, Yid8oDA
Wt tn hi, thI t=n hjn h9p s. '9c sng "ang i2, ch0 bi1n gL" c#c tn hi, sa, $A
h En hi, hUnh Fnh t%1n "si hngA c#c iJ" s#ng, ti t%1n "si hng '9c bi0n ji thnh tn hi, thI t=n c t=n
s t& @CWf. i1n l3n )ng *3i iJ" ti, bi1n thOp )ng *3i iJ" s#ng.
h En hi, Lng bA J hUnh Fnh ph#t i t& i ph#t * hUnh Fnh th, '9c t%1n "n Fnh "#$ th, kh3p *3i nha,,
i ph#t phFi ph#t k" c#c tn hi, Lng b ngang * Lng b dkcA

h En hi, Lng b ngangA l c#c +,ng c bi1n l3n ph#t i c,i "si hng, n1n c t=n sA W#$ th, nh4n '9c
tn hi, Lng b ngang s. i2, khiJn "5ch -,8t ngang c;a "#$ dao ng crng t=n s, crng pha nh' dao ng
ngang ph#t.i t& i ph#t.
h En hi, Lng b dkcA l c#c +,ng c bi1n l3n ph#t i c,i hng c,i crng c;a "si b#n Fnh, n1n c t=n sA
K K ? @f. W#$ th, nh4n '9c tn hi, Lng b dkc s. i2, khiJn "5ch -,8t dkc c;a "#$ th, dao ng
crng t=n s, crng pha nh' dao ng dkc ph#t i t& i ph#t.
h ,ng +o# dO, -,8t *2 C+o# hLiDA +,ng +o# dO, -,8t *2 ngang c bi1n l3n +,Ot hin c,i "si hng * +,ng
+o# dO, -,8t *2 dkc c bi1n l3n +,Ot hin c,i "si b#n Fnh. 6#c +,ng n$ c bi1n l3n, n1n khng l"
s#ng "n hUnh khi tia elect%on -,8t *2 ngang c,i "si hng * -,8t *2 dkc c,i hng c,i crng c; "si b#n Fnh
II- <=Y T>U >DN>.
d. Nn hUnh C6\ED 6athode %a$ t,beA ph4n
chnh t%ong "#$ th, hUnh l n hUnh, n l "t
ng phng in t` t%ong chn khng. Y2 ng,$1n
t^c, n ging "t n hUnh t%ong dao ng kq in
t`, gL" c#c in c:c * "t "n h,Qnh -,ang Bt
t%ong "t bng %7t chn khng.
h 6att KA l "t ng l" b!ng liken, '9c ph;
"t l3p |+it ki" lo5i ki2" nh'A a|, Eh|... c
cng tho#t thOp J dV ph#t +5 elect%on nhit
thOp.
h Ei" n zA Bt b1n t%ong catt, c,ng cOp nng
l'9ng cho catt ph#t +5 elect%on.
h ~nt d ~dA 6 in #p *i t%" Yolt, d'Rng so
*3i catt J h7t elect%on. Ci2, ch[nh in #p Bt
*o c:c n$ nh/ n7" bc%een J tha$ ji s#ng,
ti c;a "n hUnhD
h ~nt K ~KA c in #p %Ot cao, 0n *i ch]c KY Ct,Q kch th'3c n hUnhD J gia tc chr" elect%on 4p *o
"n h,Qnh -,ang.
h 6:c hi t] {A Czoc,sD c in #p kh# l3n drng J hi t] chr" tia elect%on nga$ t%1n "n h,Qnh -,ang C+e" bi
aao ng kq in t`D, i2, ch[nh in #p Bt *o c:c n$ nh/ n7" {oc,s J tha$ ji n8t c;a hUnh FnhD.
h 6:c khiJn _A Nin #p gk Bt *o K c:c _* K J i2, khiJn c'/ng chr" tia elect%on.
K. >#i tia elect%on C-,8tDA
W,n tia elect%on -,8t cF "n hUnh t&ng hng t& t%#i -,a phFi C-,8t ngangD, t& t%1n +,ng d'3i C-,8t dkcD, ta
drng h thng -,8t. NJ cho "#$ th, hUnh c kch th'3c gkn, ng'/i ta drng t& t%'/ng J -,8t Cgc -,8t l3n, ,i

n hUnh ng^nD. Wt b $oke gL" K

c,n l" lch ngang * lch dkc '9c
Bt " cj n hUnh. Ea lO$ t%'/ng h9p
h |c\E ha$ 66c\A Wt in #p hUnh
%ng c'a do "5ch -,8t ngang t%ong
"#$ t5o %a c t=n s d.Kf 'a
0n c,n lch ngang J k8o chr" tia
elect%on t& t%#i "n hUnh -,a phFi. Y "t in #p hUnh %ng c'a do "5ch -,8t dkc t%ong "#$ t5o %a c t=n s
@f 'a 0n c,n lch dkc J k8o chr" tia elect%on t& t%1n +,ng d'3i. K0t h9p cF K "5ch -,8t ngang *
-,8t dkc, tia elect%on s. -,8t t& t%#i sang phFi t5o %a "t kh,ng hUnh c K hng * lBp l5i @ kh,ng hUnh t%ong
"t gi$.
3. S0 #F G5H$.
Khi -,8t CbXeepDA gL" c "5ch -,8t ngang * -,8t dkc.
- W5ch -,8t ngang Cfo%. sXeepDA
6 nhi" *] t5o %a in #p hUnh %ng c'a t=n s d.Kf, do "5ch dao ng ngang Cfo%.osc.D t5o %a, s`a d5ng
thnh hUnh %ng c'a, 'a 0n kh,0ch 5i cng s,Ot ngang Cfo%. o,tp,tD * tFi l c,n lch ngang Cfo%. ezlection
coilD. lgoi %a ng'/i ta c<n l9i d]ng th/i gian -,8t *2 %Ot ng^n J t5o %a s)c in ng cF" )ng %Ot l3n t%1n
bi0n th0 {l$ back, bi0n th0 n$ c c,n th) cOp %Ot nhi2, *<ng d$ so *3i c,n s3 cOp n1n ta '9c "t in
#p %Ot cao Csi1, th0D, -,a it ch[nh l', bi0n thnh in #p "t chi2, CfYD c,ng cOp cho ~K c;a n hUnh. i0n
th0 zl$ back c<n l "t ng,Ln n,i t5o nhi2, in #p "t chi2,, c,ng cOp cho c#c "5ch in kh#c t%ong "#$
th, hUnh.
- W5ch -,8t dkc CYe%t. sXeepDA
6 nhi" *] t5o %a in #p hUnh %ng c'a t=n s @f, do "5ch dao ng dkc CYe%t. |scD, kh,0ch 5i cng s,Ot
dkc CYe%t o,tp,tD t5o %a, tFi l c,n lch dkc CYe%t dezlectioncoilD.
Khi cao t=n CE,ne%DA
En hi, hUnh hjn h9p '9c i2, ch0 bi1n b!ng sng cao t=n c t=n s zf * tn hi, " thanh '9c i2, ch0
t=n s b!ng sng cao t=n c t=n s zE. Ea cA zE - zf ? const.
fai sng cao t=n zE , zf '9c chkn sng, kh,0ch 5i cao t=n C\{ a"p.D t%n *3i "t sng sin c t=n s z@ '9c
"5ch dao ng ni C|scillato%D t5o %a t5i t=ng t%n sng CWi+e%D J ji +,ng t=n s t%,ng t=n Cc{D.
Khi kh,0ch 5i t%,ng t=n Cc"te%"ediate {%e-,enc$ a"plizie%DA
E%,ng t=n hUnh c t=n s z@ v zf * t%,ng t=n ti0ng c t=n s zo-zE . W5ch kh,0ch 5i t%,ng t=n l "5ch kh,0ch
5i cng h'ng gL" K ha$ nhi2, t=ng, '9c ch[nh cng h'ng lch nha, J c "t giFi thng ; %ng cho cF
"t giFi t=n t& z@ - zE 0n zo- zf i -,a. W5ch n$ kh,0ch 5i t%,ng t=n hUnh %Ot "5nh, c<n t%,ng t=n ti0ng bI
l" giF" $0, J khng g$ nhiJ, l1n hUnh.
Khi t#ch sng hUnh CYideo detecto%DA
> "5ch t#ch sng bi1n drng "t it cao t=n, c hai nhi" *]A
- E#ch tn hi, hUnh hjn h9p %a khii sng "ang hUnh zo- zf.
- E%n K t=n s t%,ng t=n Cz@ v zfD * Czo v
zED l5i J cho t=n s t%,ng t=n " thanh
CzE vzfD.
Khi " thanh Cbo,ndDA
_L" c "5ch kh,0ch 5i t%,ng t=n "
thanh Cbo,nd a"p.D drng J kh,0ch 5i
t=n s t%,ng t=n " thanh zE - zf, t#ch
sng {W C{W det.D ta th, '9c tn hi,
" thanh, kh,0ch 5i in #p, kh,0ch 5i
cng s,Ot Cbo,nd a"p.D 'a " thanh %a
loa nh' %adio.
Kh,0ch 5i hUnh CYideo a"p.DA
ba, t#ch sng hUnh, ta nh4n '9c tn hi,
hUnh hjn h9p, -,a kh,0ch 5i hUnh kh,0ch
5i "5nh J 'a tn hi, hUnh 0n n
hUnh. En hi, hUnh c t=n s kh# cao
CWfD n1n $ l "5ch kh,0ch 5i cng
s,Ot cao t=n, phFi c giFi thng ; %ng,
n0, khng hUnh Fnh s. bI b3t n8t C"Ot b3t chi ti0tD.
Khi t#ch Lng b Cb$nch%o sepa%ato%DA

ba, ph=n t#ch sng hUnh ta th, '9c tn hi, hUnh hjn h9p t%ong c c#c tn hi, Lng b ngang * Lng b
dkc, c#c +,ng +o# dO, -,8t *2... "5ch t#ch Lng b l "t "5ch kh,0ch 5i ho5t ng ch0 6, s. t#ch lO$
c#c [nh +,ng Lng b ngang * dkc %a khii tn hi, hUnh hjn h9p.
- En hi, Lng b ngang '9c t#ch %a bi "5ch *i phn Caizze%entiel ci%c,itD, 'a 0n
"5ch dao ng ngang J c'(ng b)c dao ng ngang dao ng 7ng t=n s -,8t ngang nh' i ph#t. lgoi %a
c<n c t=ng ~{6 C~,to"atic {%e-,enc$ 6ont%olD l" nhi" *] so pha K tn hi,A tn hi, Lng b ngang t&
"5ch t#ch Lng b 'a 0n * tn hi, dao ng ngang do "5ch dao ng ngang 'a l5i. Khi pha c;a K tn hi,
b!ng nha, cMng c nghta l K t=n s dao ng ngang do "#$ tao %a crng t=n s * Lng pha *3i tn hi, Lng b
ngang ph#t k" *3i tn hi, hUnh sa, "si hng Cn0, sai pha hUnh s. bI ch5$ -,a l5i theo chi2, ngang, n0, sai
dao ng hUnh s. bI +8 ngangD.
- En hi, Lng b dkc '9c t#ch %a bi "5ch tch phn Ccnteg%ate ci%c,itD, 'a 0n "5ch dao ng dkc J
c'ng b)c dao ng dkc dao ng 7ng t=n s -,8t dkc nh' i ph#t Cn0, khng hUnh s. bI t%i l1n, t%i
+,ngD.
H. W5ch tch phn * *i phn.
a- W5ch tch phn Ccnteg%ate ci%c,itDA _L" "t in t% * "t t] in "^c nh' hUnh b1n.
Enh to#n ta '9c
Nin #p %a khii "5ch tch phn %a t[ l th,4n *3i tch phn c;a in #p *o *o.
E#c d]ng c;a "5ch tch phn l1n "t +,ng chg nh4t A
1n $ l hUnh *. c;a in #p +,ng *o c d5ng chg nh4t * in
#p %a c d5ng "t +,ng nhkn, c bi1n l3n. lh/ s: tch in *
phng in c;a t] in 6, in #p hai =, t] in '9c tch d=n
0n "t in #p l3n.
E#c d]ng c;a "5ch tch phn l1n "t ch,si +,ng Lng bA
E%ong "t +,ng Lng b dkc, th4t %a c nhi2, +,ng nhi hRn t%ong
c c#c +,ng Lng b ngang *U t%ong th/i gian -,8t *2 dkc dao ng
ngang *yn ho5t ng n1n c=n c nhgng +,ng Lng b ngang J i2,
khiJn n, ngoi %a c<n c c#c +,ng %ng * th/i gian lBp l5i +,ng nhi hRn +,ng Lng b ngang, ch7ng s. c t#c
d]ng tch in #p J t5o n1n "t +,ng
nhkn, bi1n l3n kch thch c'(ng b)c
"5ch dao ng dkc dao ng crng t=n s
*3i c#c +,ng Lng b dkc t& i ph#t 'a
t3i. 6#c +,ng Lng b ngang khng '9c
tch l1n *U ch7ng c th/i gian lBp l5i +,ng
l3n.
b- W5ch *i phn Caizze%entiel ci%c,itDA _L"
"t in t% * "t t] in "^c nh' hUnh
b1n.
Enh to#n ta '9cA
Y4$A Nin #p %a khii "5ch *i phn %a t[ l th,4n *3i *i phn
c;a in #p *o *o.
E#c d]ng c;a "5ch tch phn l1n "t +,ng chg nh4t A

1n $ l hUnh *. c;a in #p *o c d5ng +,ng ch` nh4t * in #p %a c d5ng hai +,ng nhkn, c s'/n
t%'3c thZng drng J kch cho "5ch dao ng ngang ch5$ 7ng t=n s nh' +,ng Lng b ngang c;a i ph#t.
E#c d]ng c;a "5ch *i phn l1n "t ch,si +,ng Lng bA
E%ong "t +,ng Lng b dkc, c nhi2, +,ng nhi n1n tOt cF c#c +,ng Lng b dkc lyn Lng b ngang -,a "5ch
*i phn 2, bI bi0n thnh K +,ng nhkn c s'/n b1n %Ot thZng J kch dao ng ngang dao ng c'(ng b)c theo
+,ng ng b ngang.
d@
<=Y I IN -
J?I KNG LM IN TN
OIPc$QPcQR*D
E%ong k th,4t o l'/ng in, in t`, "t t%ong nhgng tnh chOt cR bFn c;a tn hi, " ch7ng ta c=n bi0t l
d5ng sng c;a n. 6#c tn hi, in th'/ng bi0n thi1n nhanh theo th/i gian, do *4$ c '9c "t thi0t bI *.
dd
'9c t%:c ti0p L thI bi0n thi1n c;a tn hi, , ? zCtD thU ta c thJ -,an s#t d5ng sng * o l'/ng '9c c#c thng
s c;a tn hi, "t c#ch t%:c -,an. Ehi0t bI J ph]c *] cho "]c ch t%1n l aao ng kq in t` , c<n '9c
gki l W#$ hin sng ha$ |scillo. C|scilloscopeD.
aao ng kq in t` th:c hin *. dao ng L c;a tn hi, b!ng "t ng tia in t`. l l "t lo5i "#$ o
c nhi2, tnh nng tt nh'A -,an s#t '9c d5ng sng, t% kh#ng *o %Ot l3n Ckhng l" s,$ $0, tn hi, c=n oD,
nh5$ cao Co '9c nhgng in #p %Ot nhiD, o '9c in #p c;a c#c tn hi, c d5ng Bc bit Cd5ng +,ngD,
-,#n tnh c;a chr" tia in t` %Ot nhi n1n -,an s#t '9c nhgng hi, in th0 c t=n s %Ot cao...
Ea th'/ng drng dao ng kq in t` t%ong c#c ph8p o sa, $ A
T,an s#t d5ng sng c;a c#c hi, in th0 tha$ ji theo th/i gian.
No hi, in th0 [nh-[nh Yp-p Cpeak to peakD c;a +,ng in.
No t=n s c;a "t tn hi, in hUnh sin, b!ng c#ch so s#nh t=n s c;a n *3i "t tn hi, in hUnh sin kh#c
t5o %a t& "t "#$ ph#t sng c t=n s ch,n Cph'Rng ph#p >issao,sD.
No lch pha c;a K tn hi, in.
#c Inh iJ" l" *ic tt nhOt cho "t t=ng kh,0ch 5i.
lgoi %a, "#$ dao ng kq in t`, c<n '9c drng J o l'/ng %Ot nhi2, c#c d5ng 5i l'9ng *4t lq bi0n ji
kh#c, nh' c#c bi0n ji t%ong cR hkc, sinh *4t hkc, ... eh8p o th'/ng '9c th:c hin b!ng c#ch drng "t b
ch,$Jn ji J ch,$Jn c#c d5ng nng l'9ng c=n o sang d5ng nng l'9ng in %Li drng "#$ dao ng kq in
t` J nghi1n c),.
I- NGUYSN TTC >IBT KNG.
aao ng kq in t` d:a t%1n ng,$1n t^c chr" tia in t` bI lch t%ong in t%'/ng. E%ong "t bng th;$ tinh
S %7t chn khng, c c#c b ph4nA Wt ng phng in t` C6anonD, J t5o n1n "t chr" elect%on 4p thZng
*o "n h,Qnh -,ang t5o thnh "t *t s#ng. Yt s#ng n$ '9c i2, ch[nh thnh "t iJ" s#ng th4t nhi, nh/
h thng hi t] chr" tia in t` C{oc,sD. ph4n l#i tia in t` s. l#i chr" tia elect%on t5o n1n nhgng hUnh *.
c=n thi0t t%1n "t "n h,Qnh -,ang Bt c,i bng. Wn h,Qnh -,ang s. ph#t s#ng t5i nhgng chs c chr" tia
elect%on 4p *o.
d. ng phng in t` C6anonDA
6 nhi" *] t5o %a "t chr" tia elect%on 4p *o "n h,Qnh -,ang, gL" c c#c b ph4n sa, $A
a- 6att CKDA > nRi ph#t %a elect%on, c d5ng "t ng hUnh t%] nhi, l" b!ng liken. 1n t%ong c ti" n J
s'i nng catt, b1n ngoi '9c ph; "t l3p |+it ki" lo5i ki2" Cc cng tho#t nhiD dV ph#t +5 elect%on khi
'9c s'i nng nh' a|, Eh|...
b- ~nt d C~dDA 6 d5ng "t ng hUnh t%] t%<n, c "t lj nhi giga cho elect%on tho#t %a. ~nt d '9c cOp in
#p d'Rng so *3i catt J gia tc chr" tia elect%on.
c- ~nt K C~KDA 6 d5ng "t ng hUnh t%] t%<n, c "t lj nhi giga cho elect%on tho#t %a. ~nt K '9c cOp in
#p d'Rng Cso *3i cattD %Ot l3n J h7t "5nh chr" tia elect%on 4p *o "n h,Qnh -,ang.
d- 6:c i2, khiJn C_DA fa$ ng ehnelt, cMng c d5ng "t ng hUnh t%] t%<n, cMng c "t lj nhi giga J
chr" elect%on that %a, Bt giga 6att * ~nt d, '9c cOp in #p " so *3i catt J i2, ch[nh c'/ng
chr" tia elect%on. Wt ng phng in t` gL" c#c b ph4n nh' t%1n, khi cOp c#c in #p thch h9p s. t5o %a "t
chr" tia elect%on 4p *o "n h,Qnh -,ang.
e- f thng hi t] C{oc,sDA 6hr" tia elect%on ph#t %a t& ng phng in t` s. '9c hi t] l5i nh/ c#c in
t%'/ng '9c b t% thch h9p CthO, knh in t`D.
K. EhO, knh in t`A
6h,$Jn ng c;a elect%on bI lch t%ong in t%'/ng hoBc t& t%'/ng, n1n -,t 5o c;a elect%on c thJ bI kh7c +5
hoBc phFn +5 nh' #nh s#ng. 8t d chr" elect%on i *o "t in t%'/ng 2, c;a "t t] in phZng c c#c
bFn c:c t%ong s,t C"5 }n| ha$ "t l3p b5c "ingD, d'3i "t gc t3i id nh' hUnh d. Ea thO$ in t%'/ng c
t#c d]ng hS" ch,$Jn ng c;a elect%on.
* l0, in t%'/ng ; l3nA ehFn +5.
Ehnh ph=n c;a giF" d=n 0n "t l7c s. bI t%it ti1, * ch,$Jn ng c;a
chr" elect%on ji h'3ng theo chi2, ng'9c *3i . Nin #p bi0n thi1n t& ~
0n * t& 0n 6 b!ng nha,, n1n elect%on %a khii bFn c:c d'Rng c;a t]
in d'3i gc iK b!ng gc t3i id. lh' *4$ ta ni chr" tia elect%on bI phFn +5
khi gBp in t%'/ng. id ? iK
dK
* l0, in t%'/ng khng ;
l3n A Kh7c +5. Ehnh ph=n c;a
s. khng bI t%it ti1, * chr"
tia elect%on tho#t %a khii bFn
c:c kia *3i "t gc kh#c gc
t3i. Ea c s: kh7c +5. l0,
elect%on i *o in t%'/ng t&
nRi c in #p cao sang in #p
thOpA Nin t%'/ng c t#c d]ng
hS" ch,$Jn ng c;a elect%on,
n1n gc kh7c +5 l3n hRn gc t3i.
E'Rng t: nh' t%'/ng h9p c;a #nh s#ng khi i t& "i t%'/ng c chi0t s,Ot l3n sang "i t%'/ng c chi0t s,Ot nhi
Cnd nKD . l0, elect%on i *o in t%'/ng t& nRi c in #p thOp sang in #p caoA in t%'/ng c t#c d]ng hs
t%9 ch,$Jn ng c;a elect%on, n1n gc kh7c +5 nhi hRn gc t3i. E'Rng t: nh' t%'/ng h9p c;a #nh s#ng khi i t&
"i t%'/ng c chi0t s,Ot nhi sang "i t%'/ng c chi0t s,Ot l3n Cnd nKD.
E%1n cR s kh7c +5 c;a chr" elect%on, ta c thJ t5o n1n nhgng thO, knh in c t#c d]ng hi t] ha$ l" phn
kQ chr" tia elect%on. Wt h thng in c:c nh' hUnh sa, $ l "t thO, knh in, s. hi t] chr" tia elect%on
ad , aK * aP l c#c in c:c b!ng ki" lo5i,
c d5ng hUnh t%] giga c lj nhi J cho
elect%on i -,a, t%]c i +)ng c;a n t%rng *3i
t%]c i +)ng c;a thO, knh in. E%ong ad
,aP ni ch,ng *3i nha,, c crng in #p
d'Rng %Ot cao so *3i catt Cchnh l ~nt KD *
aK cMng '9c cOp in #p d'Rng so *3i catt
nh'ng thOp hRn in #p c;a ad, aP. Nin #p
n$ tha$ ji '9c nh/ "t bi0n t% C'9c gki
l n7" {oc,sD. 6hr" elect%on +,Ot ph#t t&
"t s7ng phng in t` C6anonD, -,a c#c in
c:c ad, aK s. phn kQ * -,a aK, aP s. hi
t] t5i "t iJ" e. W,n i2, ch[nh iJ" hi
t] n$ 7ng nga$ t%1n "n h,Qnh -,ang, ng'/i ta i2, ch[nh in th0 d'Rng cOp *o in c:c aK, n1n aK c<n
gki l c:c hi t] C{oc,sD.
P. ph4n l#i tiaA C-,8tD.
6hr" tia elect%on c thJ bI lch t%ong in t%'/ng hoBc t& t%'/ng, t%ong dao ng kq in t` ng'/i ta l" lch
chr" tia elect%on b!ng in t%'/ngA _iga ng,Ln elect%on CcanonD * "n h,Qnh -,ang, ng'/i ta Bt K cBp bFn
t] in 6d * 6K c t#c d]ng l" lch chr" tia elect%on theo K ph'Rng thZng gc *3i nha,A
T,8t ngang -A "t cBp bFn c:c c;a t] in 6d Bt
thZng )ng '9c cOp "t in #p bi0n thi1n theo th/i
gian, c d5ng hUnh %ng c'a, iJ" s#ng t%1n "n h,Qnh
-,ang ch,$Jn ng thZng 2, theo ph'Rng n!" ngang
* ta '9c "t '/ng s#ng n!" ngang t%1n "n h,Qnh
-,ang. Nin #p n$ do "5ch -,8t ngang b1n t%ong dao
ng kq in t` t5o %a.
T,8t dkc -A cBp bFn c:c c;a t] in c<n l5i 6K Bt n!" ngang '9c c,ng cOp "t hi, in th0 c=n nghi1n
c),, J l" lch chr" tia elect%on theo b2 dkc. a'3i t#c d]ng Lng th/i c;a K in t%'/ng K t] in 6d *
6K, *t s#ng t%1n "n h,Qnh -,ang s. *. n1n "t '/ng cong Cdao ng LD, biJ, diVn s: bi0n thi1n c;a in
#p c=n nghi1n c), theo th/i gian.
l0, t=n s c;a tn hi, c=n nghi1n c), gOp i t=n s in #p %ng c'a, t%1n "n h,Qnh -,ang ta s. thO$ K ch,
kQ c;a d5ng sng c=n nghi1n c),. E=n s d<ng in c=n nghi1n c), cng cao, t=n s -,8t %ng c'a c;a dao ng
kq in t` cMng phFi cao t'Rng )ng, ta "3i thO$ '9c "t *i ch, kQ c;a tn hi,. N$ l "t ch[ ti1, k th,4t
-,an t%kng J chkn "t dao ng kq in t.
dP
II- CUU TBI V C=C> SN JVNG.
Er$ theo k0t cO, c;a dao ng kq in t` " ta c lo5i dao ng kq in t` d chr" tia, drng J -,an s#t, o 5t
d d5ng sng in hoBc dao ng kq in t` K chr" tia J -,an s#t, o 5t, so s#nh Lng th/i K d5ng sng in.
d. 6O, t5o.
Ea th'/ng thO$ dao ng kq in t` d chr" tia lo5i Rn giFn, c c#c n7" i2, ch[nh nh' d'3i $A
dH
d
Er$ theo hi, "#$ * tr$ theo t&ng "odel kh#c nha,, c#c n7" i2, ch[nh '9c b t% kh#c nha,. Ea c thJ nh4n
thO$ c#c n7" i2, ch[nh '9c b t% thnh P khiA khi lch dkc, khi lch ngang khi Lng b hoBc khi *I
t%, khi lch dkc * khi lch ngang Lng b .
6f6 ll_ 6~ 66 lW Nc 6flfA
aD Khi *I t% Ce|bcEc|lDA
h |lG|{{A 6 thJ n!" b1n t%ong c;a n7" clEplbcEA K8o n7" %a " "#$ * nhOn *o t^t "#$.
h clEplbcEA YBn theo chi2, ki" Lng hL s. tng c'/ng chr" tia elect%onA s#ng c;a '/ng biJ, diVn
t%1n "n h,Qnh -,ang s#ng hRn. YBn ng'9c chi2, ki" Lng hL s. l" giF" s#ng c;a '/ng biJ, diVn *
l" "/ hoBc t^t '/ng -,8t *2.
h {|6bA Ni2, ch[nh J thO$ '/ng biJ, diVn n8t, %.
h Yp\E.A ai ch,$Jn tInh ti0n '/ng biJ, diVn theo chi2, dkc CYe%ticalD.
h f|\c}.A ai ch,$Jn tInh ti0n '/ng biJ, diVn theo chi2, ngang Cfo%iontalD.
bD Khi lch dkc CYp\Ec6~>DA
h _~clA Eha$ ji li1n t]c b2 cao c;a '/ng biJ, diVn.
h Yp\Ec6~>A 6 c#c *I t% J giF" b3t bi1n tn hi, ang oA d, d@, d@@. eha a6 Cai%ect 6,%%entD
drng cho tn hi, c=n o l hi, in th0 "t chi2,. eha ~6 C~lte%nating 6,%%entD drng cho tn hi, c=n o l
hi, in th0 +oa$ chi2,.
h Yp\E. clA lgS *o c;a in #p c=n khFo s#t.
cD Khi lch ngang Lng b Cf|\c}|lE~> bl6.DA
h _~clA Eha$ ji b2 %ng c;a '/ng biJ, diVn t%1n "n hUnh.
h f|\c}|lE~>A Eha$ ji t=n s -,8t ngang Cin #p %ng c'aD. 6 c#c thang d@f, d@@f, dKf, d@Kf,
d@@Kf, @@Kf * *I t% pE. cl J 'a in #p b1n ng<ai *o t%]c Cdrng J o t=n s theo ph'Rng ph#p
>issao,sD.
h {\pT. Yp\l.A C{%e-,enc$ *e%nie%D Eha$ ji t=n s -,8t ngang li1n t]c J b^t )ng hUnh t%1n "n.
h dYpp hoBc @.Ypp Cpeak to peakD tr$ t&ng lkai "#$A lRi c,ng cOp in #p ch,n c d5ng t,=n h<an, bi1n
dYolt hoBc @.Yolt [nh-[nh. arng J lO$ ch,n cho ph=n -,8t dkc.
h _la C_%o,ndDA Wasse c;a "#$, nRi c in #p @Y.
h pE. bl6A N'a hi, in th0 b1n ngoi *o l" Lng b.
K. 6#ch s` d]ngA
a- T,an s#t d5ng sngA
* arng "5ch -,8t ngang b1n t%ong "#$ t5o hi, in th0 %ng c'a, c t=n ch[nh '9c b!ng n7"
f|\c}|lE~> * {\pTpl6 Yp\lcp\ Ckhng J *I t% pE. clD, ch[nh bi1n b!ng c#c n7" _~cl.
Ni2, ch[nh c#c n7" clEplbcE, {|6b, Yp\E., f|\c}. khi *I t% Ce|bcEc|lD J hUnh c s#ng *&a
phFi, % n8t * n!" ngang giga "n hUnh.
* N'a hi, in th0 c=n -,an s#t *o K lj c^" Yp\E. cl. l0, hi, in th0 c=n -,an s#t l hi, in th0 +oa$
chi2,, *Bn n7t Yp\Ec6~> *2 pha ~6, n0, hi, in th0 c=n -,an s#t l "t chi2,, *Bn n7t Yp\Ec6~> *2 pha
a6, i2, ch[nh thang o Cd, d@, d@@D k0t h9p *3i n7" _~cl J c b2 cao ; l3n, dV -,an s#t.
* Ni2, ch[nh ph=n ngang * Lng b Cf|\c}|lE~> bl6.DA 6hkn Lng b *I t% clE J s` d]ng "5ch
Lng b b1n t%ong "#$, i2, ch[nh c#c thang o c;a n7" f|\c}|lE~> Cd@f, d@@f, dKf, d@Kf,
d@@Kf, @@KfD * n7" {\pT. Yp\l J thO$ "t ha$ *i ch, kQ )ng $1n t%1n "n hUnh.
b- No hi, in th0A
* Ei0n hnh c#c b'3c nh' ph=n -,an s#t d5ng sng c;a tn hi,, nh'ng t%'3c phFi lO$ ch,n cho ph=n dkc.
* >O$ ch,n cho ph=n dkc CYGc"DA l7" Yp\Ec6~> J *I t% bOt kQ Cthang lO$ ch,nD.
N'a hi, in th0 ch,n CYpp ch,nD t& j c^" dYee hoBc @.Ypp Ctr$ "#$D *o lj c^" Yp\Ecl. Ni2, ch[nh
n7" _~cl J d5ng sng ch,n c b2 cao a Cc"D, n1n chkn a l s ng,$1n J dV chia. lh' *4$ ta S lO$ ch,n
cho b2 dkc. ba, khi lO$ ch,n +ong, khng '9c ]ng 0n n7" _~cl nga. Ni2, ch[nh c#c thang o Cd, d@,
d@@D J c b2 cao ; l3n, dV -,an s#t. No b2 cao b Cc"D c;a '/ng biJ, diVn. Ea c cng th)c tnh in #p c;a
tn hi, c=n o nh' sa,A
6h7 qA l0, in #p c;a tn hi, hUnh sin, in #p [nh-[nh Ypp ? KYW ta c gi# t%I hi, d]ng nh' sa,A
d
c- No t=n s d<ng in hUnh sin b!ng ph'Rng ph#p lissao,sA eh'Rng ph#p >issao,s cho ph8p ta so s#nh so
s#nh t=n s c;a tn hi, hUnh sin c=n o *3i tn hi, hUnh sin c t=n s ch,n t& "t "#$ ph#t sng.
* E^t "5ch -,8t ngang b1n t%ong "#$, b!ng c#ch *Bn n7" f|\c}|lE~> *2 *I t% pE.cl. Ni2, ch[nh c#c
n7" clEplbcE, {|6b, Yp\E., f|\c}. khi *I t% Ce|bcEc|lD J c d iJ" s#ng *&a phFi, % n8t *
n!" nga$ t" c;a "n hUnh Ct%#nh J l,, n0, khng s. ch#$ l3p h,Qnh -,ang c;a "n hUnhD.
* N'a tn hi, t& "#$ ph#t sng hUnh sin ph#t t=n s ch,n Cbine a*e _ene%ato%D *o lj pE. cl * _la J
-,8t ngang, i2, ch[nh bi1n "#$ ph#t sng ch,n hoBc n7" _~cl c;a ph=n -,8t ngang Cf|\c}|lE~>D
J ta c "t '/ng s#ng n!" ngang c bi1n *&a phFi.
* N'a hi, in th0 c=n o t=n s *o K lj c^" Yp\E. cl, *Bn n7t Yp\Ec6~> *2 pha ~6. Ni2, ch[nh thang o
Cd, d@, d@@D k0t h9p *3i n7" _~cl J c b2 cao ; l3n, dV -,an s#t. E%1n "n hUnh s. c c#c '/ng cong
ln +n, i2, ch[nh t=n s c;a "#$ ph#t sng ch,n J ta thO$ '9c "t t%ong nhgng d5ng sa, $A
E%1n $ l dao ng kq in t` "t chr" tia, ta c< c lo5i dao ng kq in t` K chr" tia cMng drng ng
phng in t` nh' t%ong dao ng kq in t` d chr" tia nh'ng k0t h9p *3i "t 6h,$Jn "5ch in t`
Cplect%onic bXitchD c t=n s cao. 6h,$Jn "5ch in t` c thJ "^c th1" b1n ngoi dao ng kq in t` "t
chr" tia hoBc '9c cO, t5o sn b1n t%ong "#$. Y3i lkai dao ng kq in t` n$, ta c K ng *o ph=n dkc c
l4p nha, * d "5ch -,8t ngang t%ong "#$, do ta c thJ -,an s#t, o 5t ... hoBc so s#nh crng "t l7c K tn
hi, t%1n "n hUnh.
d
TI WIU T>?< L>XI
d. a"es . %oph$- asic elect%onics zo% scientists.
K. p.. ~ngelo v plect%onic ci%c,its.
P. aonal | eede%son, Wc_%aX - cnt%od,ction to
elect%onic s$ste"s, ci%c,its and de*ices - fill ook
6o"pan$.
H. .T,inet, a,nod - Eh8o%ie et p%ati-,e des ci%c,its de l8lect%oni-,e et des a"plizicate,%s.
. lg,$Vn Eh7c f,$ - Y t,$0n in t` v l+b _i#o d]c, d.
. eh5" fLng >i1n v _i#o t%Unh in t` thng tin - NfKE Ep.f6W, d.
. >1 Ei0n Eh'/ng, E%=n Yn b' v i giFng in t`, d.
. i giFng t%,$2n dyn s9i -,ang v Nf6-YE Ep.f6W, d.
d