TOPIK 3:

Asas Sains Dalam Pendidikan

Kesihatan
Disediakan oleh;
MOHD JASNI BIN OTHMAN
IPG KAMPUS SULTAN ABDUL
HALIM,
SUNGAI PETANI, KEDAH

Pengenalan
Pendidikan Kesihatan
Asas sains penting dlm Pend. Kes. kerana dpt
bantu utk kenal pasti punca & menangani
masalah
2
berkaitan dgn kesihatan.
Aspek biologi - bantu utk kenal pasti fungsi
sistem biologi yg pengaruhi tahap kesihatan
individu.
Aspek sosiologi - bantu utk ketahui aspek
2

sosial yg pengaruhi peranan & tg. laku
kesihatan individu & masyarakat.
Aspek psikologi - bantu utk fahami tg. laku
individu bagi menangani masalah kesihatan.
Aspek fisiologi - bantu utk fahami kesan &
fungsi sistem
2
organik tubuh terhadap
kesihatan individu.
KEPENTINGAN ASAS SAINS
DALAM PENDIDIKAN KESIHATAN
SISTEM RANGKA
(Fungsi)
Antara fungsi sistem rangka adalah:
(a) Sokongan;
- kerangka kpd tubuh,sokong tisu
2
lembut, sediakan
tempat lekatan otot rangka.
(b) Perlindungan;
- Organ dalaman dilindungi oleh rangka
(c) Pergerakan;
- menarik tulang dan menghasilkan pergerakan.
(d) Penyimpanan Mineral;
- menyimpan pelbagai mineral (kalsium, fosforus)
yg bakal disalurkan ke bahagian-bahagian dlm tubuh.
(e) Penyimpanan sel darah & penghasilan sel-sel;
- sum-sum tulang hasilkan sel-sel darah
(hemopoiesis). Sum-sum tulang juga bina &
bentuk tulang.
(f) Penyimpanan Tenaga;
- Lipid dlm sum
2
tulang (berwarna kuning) adalah
sumber penting kpd tenaga kimia dalam tubuh.
SISTEM RANGKA
(Kesan)
Kecelaruan dan kegagalan sistem rangka akan
menjejaskan kesihatan serta menyebabkan
kecacatan kepada manusia:
(a) Osteoporosis
-Kekurangan estrogens dalam tubuh.
(b) Rikets
- kekurangan vitamin D di kalangan kanak-kanak.
- tulang kaki bengkok & badan bongkok.
(c) Penyakit Pagets
- ketebalan & kelembutan tulang yg luar biasa
(kepala dan pelvis)
(d) Scoliosis
-kebengkokan tulang vertebral,(bhg. thoracic)
(e) Kyphosis
- kebongkokkan tulang verterbral.
(f) Lordosis
- kebengkokkan tulang verterbral (bhg. Lumbar)
SISTEM RANGKA
(Pencegahan & Pemulihan)
Bagi menangani masalah kecelaruan dan
kegagalan fungsi sistem rangka ini,
beberapa langkah pencegahan dan
pemulihan boleh ilakukan.Antaranya
ialah:
(a) Terapi Penggantian Estrogen
(b) Pengambilan Kalsium Tambahan.
(c) Latihan Bebanan.
(d) Rawatan Fisioterapi.
(e) Berhenti daripada tabiat merokok.
SISTEM OTOT
(Prinsip)
Empat prinsip tersebut adalah:
(a) Mudah terangsang
- Berupaya utk mudah terangsang dan menerima
rangsangan.
(b) Penguncupan
- berupaya utk memendek, memanjang atau
menguncup.
(c) Keregangan
- berupaya utk meregang atau mengembang.
(d) Elastik/Anjal
- berupaya utk kembali semula kpd bentuk asal
selepas berlakunya pengucupan atau keregangan
otot.
SISTEM OTOT
(Fungsi)
Otot berfungsi untuk:
(a) Pergerakan
- bantu menghasilkan pergerakan.
(b) Mengekalkan postur atau bentuk
- bantu tubuh utk kekalkan bentuk dan
posisi tubuh.
(c) Penghasilan haba
- bantu tubuh utk hasilkan haba &
kekalkan suhu tubuh yg normal.
SISTEM OTOT
(Kesan)
Antara kesan kecelaruan dan kegagalan
fungsi sistem otot adalah:
(a) Fibrosis
- pembentukan ketulan daging (fibrous)
(b) Fibromyalgia
- kesakitan, kelembutan, kekenyalan otot,
(c) Distropi otot (Muscular Dystrophies)
-penyakit yang memusnahkan otot.
(d) Myasthenia Gravis Myasthenia
- fiber otot tak dpt menguncup.
(e) Pengucupan Otot yang tidak normal
- saraf tak dpt kawal kuncupan & regangan otot.
(f) Lumpuh
-otot hilang fungsi utk menguncup dan meregang
akibat daripada kerosakan saraf.
*Senaman yang kerap dan berterusan membantu
mencegah penyakit dan kecelaruan otot.
SISTEM
INTEGUMENTARI
(Fungsi)
a) Mengawal suhu tubuh
b) Perlindungan
c) Penerimaan stimuli atau rangsangan
d) Perkumuhan
e) Sintesis Vitamin D
f) Imuniti
SISTEM
INTEGUMENTARI
(Kesan)
Kecelaruan dan kegagalan fungsi
sistem ini akan menyebabkan:
(a) Terbakar
(b) Jerawat
(c) Systemic Lupus Erythematosus
- penyakit keradangan kulit di mana
tubuh menyerang
tisu-tisunya sendiri.
(d) Psoriasis
- sering berlaku pada tengkorak, siku,
lutut, belakang tubuh dan
punggung.
(e) Ulcer Decubitus
- berlaku tubuh mengalami tekanan
yang terlalu lama pada sesuatu
objek seperti katil dan balutan.
(f) Kanser Kulit
SISTEM TENAGA
Tiga jenis sistem tenaga iaitu:
1. Sistem Phosphagen (ATP-PC)
2. Sistem Asid Laktik
3. Sistem Aerobik
SISTEM TENAGA
1. Sistem Phosphagen (ATP-PCr)
Sistem tenaga tubuh yg paling
mudah.
PCr Phosphocreatine - sebatian
tenaga yg kaya dgn phosphate.
Disimpan dlm sel-sel otot dan bila
dipecahkan akan menghasilkan jumlah
tenaga yang banyak.
Tenaga yg dihasilkan oleh PCr ini
tidak digunakan secara langsung oleh
sel-sel tubuh malah ia menghasilkan
semula ATP (Adenosine
Triphosphate) bagi mengekalkan
bekalan tenaga relatif yang tetap.
Tenaga yg dihasilkan daripada PCr
ini diselenggarakan oleh enzim CK
(Creatine Kinase) yg bertindak ke
atas PCr bagi memecahkan P
(Phosphate) drp creatine.
Tenaga yg dihasilkan diguna pula
terhadap P menjadi molekul ADP
(Adenosine Diphosphate).
SISTEM TENAGA
2. Sistem Tenaga Asid Laktik
Sistem tenaga ini melibatkan
pemecahan (lysis) glukos.
Juga dikenali sebagai sistem
Glikolitik kerana melibatkan
proses Glikolisis di mana
glukos dipecahkan oleh enzim
yang khusus dikenalisebagai
enzim glikolitik.
Sistem tenaga ini
mendominasikan bekalan
tenaga tubuh di awal-awal
senaman, latihan atau aktiviti
yang intensif.
SISTEM TENAGA
3. Sistem Tenaga Aerobik
Sistem ini menggunakan oksigen
dlm proses menjana tenaga.
Sistem tenaga ini melibatkan tiga
proses iaitu:
i. Glikolisis
ii. Kitaran Krebs
iii. Rantaian Pengangkutan Elektron.
SISTEM TENAGA
I. Glikolisis
Memainkan peranan yg
penting dlm penghasilan
aerobik dan anaerobik ATP.
Kehadiran oksigen dlm proses
ini menentukan penghasilan
asid piruvik dan asid piruvik
ditukarkan menjadi Acetyl
Conenzyme (Acetyl CoA)
manakala tanpa kehadiran
oksigen dlm proses ini
menghasilkan asid laktik dan
hanya 3 molikul ATP.
SISTEM TENAGA
II. Kitaran Krebs
Apabila acetyl CoA memasuki
kitaran Krebs, siri reaksi
kimia yg kompleks berlaku
mengoksidasikan acetyl CoA
Di akhir kitaran Krebs, 2
molikul ATP, oksigen (O2) dan
karbon dioksida (Co2)
dihasilkan.
Karbon dioksida akan
dikeluarkan daripada sel dan
diangkut melalui darah ke
paru-paru untuk dikeluarkan
daripada tubuh.
SISTEM TENAGA
III. Rantaian Pengangkutan Elektron
Semasa glikolisis, (H2) dilepaskan
sebagai glukos dan dimetaboliskan
menjadi asid piruvik dan
bercantum dengan dua koenzim,
NAD (Nicotinamide Adenine
Dinucleotide) dan FAD (Flavin
Adenine Dinucleotide). Koenzim-
koenzim ini membawa atom-atom
hidrogen kpd rantaian
pengangkutan elektron dan akan
dipisahkan menjadi elektron dan
proton. Pada akhir rantaian ini, H+
akan bercantum dgn (O2) bagi
membentuk air (H2O) seterusnya
menghalang keasidan.
Elektronelektron yg dipisahkan
drp H akan melalui siri reaksi
rantaian pengangkutan elektron
dan seterusnya menghasilkan
tenaga utk phospholirasi ADP bagi
menghasilkan ATP.
SISTEM TENAGA
Sistem Tenaga
Aerobik
Glikolisis
Kitaran Krebs
Rantaian
Pengangkutan
Elektron.
SISTEM
PENGHADAMAN
Proses-proses yang terlibat dalam
sistem penghadaman terdiri
daripada:
Pengambilan Makanan
- proses mengambil makanan ke dalam
tubuh (makan).
Pergerakan Makanan
- proses perjalanan makanan di
sepanjang saluran Gastrointestinal.
Penghadaman
- proses pemecahan makanan
(mekanikal dan kimia)
Penyerapan
- Proses makanan yg dihadam diagihkan
ke sel-sel lain dalam tubuh.
Pencernaan
- Proses di mana bahan-bahan yang
tidak dapat dihadamkan
dikeluarkan atau dibuang keluar
daripada saluran
Gastrointestinal.
SISTEM
PENGHADAMAN
Dua jenis penghadaman yang berlaku dalam sistem
penghadaman iaitu;
1) Penghadaman Kimia
siri reaksi kimia yg memecahkan molekul
karbohidrat, lipid dan protein yg kompleks yg
dimakan kpd molekul-molekul yg lebih kecil.
2) Penghadaman Mekanikal
meliputi pelbagai pergerakan yg bantu
penghadaman kimia. Makanan dihancurkan oleh
gigi sebelum ianya dpt ditelan. Otot-otot
perut dan usus kecil mencairkan makanan
supaya ianya dpt bercampur dgn enzim-enzim
sepenuhnya yg akan menghadamkan makanan
tersebut.
SISTEM
PENGHADAMAN
Kesan kecelaruan dan kegagalan fungsi sistem
penghadaman ini adalah;
(a) Karies Gigi
(b) Ulser Peptik
(c) Appendicitis
(d) Tumor
(e) Hepatitis
(i) Hepatitis A
(ii) Hepatitis B
(iii) Bukan A dan Bukan B
(f) Batu Karang
(g) Anorexia Nervosa
SISTEM DERIA, KOORDINASI
DAN KESEIMBANGAN
Ciri-ciri Sensasi terdiri daripada;
(a) Projeksi
Proses di mana otak merujuk Sensasi kpd titik
atau tempat stimulasinya.
(b) Adaptasi
Pengurangan sensitiviti untuk meneruskan stimuli.
(c) Lepas
Keadaan di mana Sensasi meneruskan fungsinya
walaupun selepas stimulus diubah.
(d) Modaliti
Merujuk kpd ciri
2
khusus tiap Sensasi yg
membezakannya drp jenis-jenis Sensasi yang
lain.
(cth, impuls dlm mata diterjemahkan oleh lobus
ocicpital sbg penglihatan manakala impuls drp
telinga diterjemahkan oleh lobus temporal
sebagai pendengaran.
SISTEM DERIA, KOORDINASI
DAN KESEIMBANGAN
Jenis-jenis Deria
Deria dikategorikan kepada 6
jenis. Jenis-jenis deria
tersebut adalah;
(a) Cutaneous
(i) Sensasi cutaneous
(ii) Reseptor cutaneous
(b) Proprioceptive
(c) Olfactory
(d) Gustatory
(e) Visual
(f) Auditori dan keseimbangan
SISTEM PEMBIAKAN WANITA
(a) Ovari (gonads)
(i) Menghasilkan dan menyahkan oocytes
(haid).
(ii) Merembeskan hormon
2
estrogen,
progestron, inhibin dan relaxin.
(iii) Menyimpan sel ovum.
(b) Tiub Uterine atau Fallopian
(i) Mengangkut ovum dari ovari ke uterus.
(c) Uterus
(i) Organ yang berfungsi untuk kitaran haid,
penyuburan ovum dan perkembangan fetus
semasa mengandung.
(d) Vagina
(i) Saluran utk pengaliran keluar haid,
(ii) Berupaya utk meregang bagi
menyempurnakan fungsinya.
SISTEM PEMBIAKAN WANITA
(e) Vulva
(i) Merupakan genital luaran wanita.
(ii) Mengandungi mons pubis, labia majora,
labia minora, clitoris, vestibule, vaginal,
urithral orifices, paraurethral dan kelenjar
vestibular.
(f) Kelenjar Mammary
(i) Terletak di otot pectoralis major.
(ii) Berfungsi untuk merembeskan dan
mengeluarkan susu.
SISTEM PEMBIAKAN LELAKI
(a) Zakar
(i) Terdiri daripada tisu span yang mempunyai
daya boleh tegak.
(b) Testikel
(i) Kelenjar seksual yang terdapat dalam saku
berkedut yang dipanggil skrotum.
(ii) mengandungi beratus ribu copeng yg
menghasilkan sperma.
(iii) Punyai peranan yang sama dgn ovari
perempuan kerana kedua-dua organ ini
menghasilkan sel pembiakan.
(iv) Skrotum mengawal suhu testikel.
SISTEM PEMBIAKAN LELAKI
Peranan Hormon Testosteron, androgen dan sel
sperma
(i) Fungsi utama testikal ialah penghasilan hormon
lelaki (androgen) yg bertanggungjawab
terhadap perkembangan fizikal dan
merangsang tingkahlaku seksual lelaki.
(ii) Androgen utama yg dihasilkan adalah
testosteron. Rangsangan drp kelenjar pituitari
menyebabkan perkembangan testosteron,
hormon seks lelaki yg menggalakkan
penghasilan sperma.
(iii) Sperma dihasilkan melalui tiub epididimis.
Sperma yg matang keluar drp epididimis
melalui vas deferens dan menuju ke vesikal
seminal. Vesikal seminal ialah struktur bersaku
kecil yg
tersambung dengan duktus ejakulasi.
UMUR KEMATANGAN
(a) Umur Biologikal
Merujuk kpd umur relatif atau keadaan sistem
atau organ tubuh seseorang individu. Ianya
adalah tahap fungsi fisiologikal individu
berbanding individu lain yg sebaya dengannya.
(b) Umur Psikologikal
Merujuk kpd keupayaan adaptasi dan kesedaran
individu terhadap kebolehannya. Pengalaman hidup
membantu individu utk menghadapi dan
menangani cabaran hidup.
(c) Umur Sosial
Merujuk kpd tabiat dan peranan individu terhadap
kehendak sosial. Individu dlm tahap umur tertentu
berkongsi minat, pendapat dan ideologi yg
sama.
UMUR KEMATANGAN
(d) Umur Kronologikal
Merujuk kpd jangka hayat umur seseorang
individu
telah hidup sejak ia dilahirkan. Sering
digunakan bagi menentukan kelayakan
seseorang individu utk urusan-urusan
rasmi dan formal.
(d) Umur (Functional)
Merujuk kpd cara mana individu berfungsi
berbanding dgn orang lain yg sebaya
dengannya.
PROSES KEMATANGAN
Proses kematangan umur melibatkan dua
aspek iaitu:
(a) Aspek Fisiologi
Aspek fisiologi adalah perubahan
fisiologi yang wujud di dalam tubuh
individu sebagai natijah daripada
proses ketuaan.
(b) Aspek Kognitif
Aspek Kognitif adalah perubahan yang
wujud berkaitan kecerdasan, daya
ingatan dan kefahaman individu.
SEKIAN,
TERIMA KASIH