Sveuilite u Zagrebu

Prirodoslovno-matematiki fakultet
Geografski odsjek
Seminarski rad iz kolegija Geografija Rusije
RUSKI D!"KI IS#$K


ntonio %veljo
U Zagrebu& '( li)nja *+,-( .akov Stanojevi/
SDR0.
UVOD.........................................................................................................................................3
POLOAJ D!"OGRA#S$A O%LJ!JA............................................................................&
#'($O)G!OGRA#S$A O%LJ!JA....................................................................................*
GOSPODARS+VO GRADOV.............................................................................................,-
'A'OV "OGU./OS+ R!GJ!......................................................................................,&
'A$LJU(A$...........................................................................................................................,0
L+!RA+URA 'VOR PODA+A$A...................................................................................,1
2
UVOD
Ruska #edera3ija 4odijeljena je na 5elik 6roj sa5ezni7 jedini3a od koji7 je 4o5r8inom
naj5e9a u4ra5o regija Dalekog is:oka zauzimaju9i 5i8e od :re9ine 4o5r8ine dr;a5e <31=>.
Regija se sas:oji od de5e: ni;i7 su6jeka:a
,
? jedne re4u6like@ jednog au:onomnog okruga@ jedne
au:onomne o6las:i@ :ri kraja i :ri o6las:i. Rusi 4odruAje Dalekog is:oka naselja5aju od BV.
s:olje9a kada su se i 4ro6ili do +i7og o3eana@ a jedan od gla5ni7 razloga ruskog os5ajanja
Si6ira i Dalekog is:oka 6ila je :rgo5ina krznom. ako 4o5r8inom naj5e9a regija Ruske
#edera3ije@ u njoj ;i5i :ek mali dio njenog s:ano5ni8:5a <&@*=>.
U radu 9e se is:ra;i:i i o6jasni:i znaAenje o5e regije za gos4odars:5o Rusije i za njezin
daljnji raz5oj@ kao i njezina fiziAko)geografska i demografska osno5a koja u5je:uje su5remene
5eze@ 4ro3ese i odnose. S4omenu: 9e se njezini najznaAajniji grado5i :e neizmjerne 4rirodne
lje4o:e i krajoli3i od s5je:ske 5a;nos:i. S o6zirom da kroz regiju Daleki is:ok@ do s5oje krajnje
:oAke@ 4rolazi +ranssi6irska ;eljezni3a@ is:oAnosi6irski naf:o5od :e se u njoj nalaze 5a;ne
ruske 5ojne 6aze o5a regija je :im 5i8e znaAajnija. zlaz na :r;i8:e :z5. 4a3ifiAkog 5a:renog
4rs:ena za Rusku #edera3iju u s5e 5e9em smislu omogu9uje 5anjsko:rgo5insko 4oslo5anje ne
samo s na4rednim is:oAnoazijskim gos4odars:5ima nego i udaljenijom Aus:ralijom :e
Sjedinjenim AmeriAkim Dr;a5ama.
,
maju jednaka federalna 4ra5a u smislu da imaju jednak 6roj zas:u4nika u Gornjem domu Ruske #edera3ije@
meCu:im 4os:oje razlike u s:u4nju au:onomije koju do:iAni su6jek:i u;i5aju.
3
POLOAJ I DEMOGRAFSKA OBILJEJA

Regija Daleki is:ok <Slika ,> smje8:ena je izmeCu Srednjosi6irske 5isora5ni na za4aduD
La4:e5skog@ s:oAnosi6irskog i (uko:skog mora na sje5eruD %eringo5og@ O7o:skog i
Ja4anskog mora na is:oku :e kineske grani3e :j. rijeka Argun i Amur na jugu@ zauzima
4o5r8inu od 1@2 milijuna kilome:ara k5adra:ni7. zmeCu os:alog u s5om sas:a5u ukljuAuje i
Jaku:iju <:z5. Re4u6liku Sa7u> 4o5r8ine 3 milijuna kilome:ara k5adra:ni7 o6u75a9aju9i :ime
4olo5i3u dalekois:oAne regije@ a us4oreCuju9i ju u s5je:skim razmjerima Jaku:ija 4reds:a5lja
naj5e9i su6na3ionalni su6jek: 4o5r8inom 5e9i i od !uro4ske unije. S druge 4ak s:rane@ u u;em
smislu rijeAi@ ruska 4a3ifiAka regija o6u75a9a samo su6jek:e koji imaju izlaz na o6ale +i7og
o3eana? (uko:ski Au:onomni Okrug@ $amAa:ski $raj@ "agadansku O6las:@ Sa7alinsku O6las:
i Ea6aro5ski $raj. U unu:ra8njos:i u 4odruAju slije5a rijeke Amur smje8:ene su Amurska
O6las: i ido5ska Au:onomna O6las: <Slika 2>.
&
Slika ,1 Polo2aj regije Daleki istok u sklo)u Ruske 3edera4ije
Izvor: www.wikipedia.org

U regiji ;i5i 1@* milijuna s:ano5nika@ s 4rosjeAnom gus:o9om od ,@, s:ano5nika na
kilome:ar k5adra:ni F 8:o je ujedno i najni;a 4rosjeAna gus:o9a s:ano5ni8:5a u Rusiji. U
us4ored6i s $anadom Aini samo jednu :re9inu njene gus:o9e@ ili 4ak s druge s:rane@ o5a
4ros:rana regija naseljena je 4olo5i3om uku4nog 6roja s:ano5nika gla5nog grada "osk5e@ a
Aak *1= s:ano5ni8:5a ;i5i u ur6anim sredinama. Po mnogim karak:eris:ikama Daleki is:ok
u5elike nalikuje $anadi ili Aljas3i. %oga: je 4rirodnim resursima <8umama@ ri6om i rudama> i
od iznimne je 5a;nos:i za ruske 4omorske@ zrako4lo5ne i os:ale 5ojne 6aze. /a;alos:
demografski :rendo5i u :oj regiji su dos:a ne4o5oljni@ s:o4a uku4nog kre:anja 6roja s:ano5nika
iznosi )-.*= godi8nje. Regija ruskog dalekog is:oka od ,GG,. godine do danas izgu6ila je oko
milijun s:ano5nika. $ao i u sluAaju si6irske regije :o je u5je:o5ano niskom s:o4om fer:ili:e:a@
5isokim mor:ali:e:om :e je jo8 4ojaAano emigra3ijom. +rendo5i se ne9e 4romijeni:i u skoroj
6udu9nos:i uzimaju9i u o6zir da se s:ano5ni8:5o seli na za4ad u 4o5oljnije klima:sko i
ekonomsko okru;enje.
0
Slika *1 ,5 murska $blast& *5 0idovska utonomna $blast& -5 Kamatska $blast&
65 7agadanska $blast& '5 Primorski Kraj& 85 Re)ublika Sa9a :.akutija5& ;5
Sa9alinska $blast& <5 =abarovski Kraj i >5 %ukotski utonomni $krug
Izvor: www.wikipedia.org
#abli4a ,( Sto)e )rirodne )romjene broja stanovnika regije

Natalitet
2012.
Natalitet
2013.
Mortalitet
2012.
Mortalitet
2013.
Regija Daleki istok (uku!o"
#$%& #$%# #$%' #$%(
Reu)lika Sa*a (Jakutija" 17 16,5 9 9,5
A+u,ska O)last 13,6 13,9 14,1 15,7
-a)a,o.ski K,aj 13,5 12,7 14 14,1
i/o.ska Auto!o+!a O)last 13,5 12,9 15,5 16,3
Maga/a!ska O)last 12,8 11,5 12,4 12,7
Ka+0atski K,aj 12,6 12,4 11,9 11,7
Sa*ali!ska O)last 12,5 11,7 14,1 13,9
P,i+o,ski K,aj 12,4 12,1 14,2 14,4
1ukotski Auto!o+!i Ok,ug 11,3 13,4 10,2 12
Izvor:www.wikipedia.org
U narodnosnom 4ogledu Daleki is:ok naseljen je 5e9inski ruskim s:ano5ni8:5om
<HH=>@ s znaAajnim udjelom ukrajinske manjine <*=>. Ve9ina Rusa i Ukrajina3a se rela:i5no
neda5no <u so5je:sko do6a> doselilo u o5a 4odruAja.
1
*
Slika -1 ?roj stanovnika najve/i9 gradova regije i udio Rusa :)rema )o)isu *+,+( godine5
Izvor: www.wikipedia.org
Os:ali7 0= Aine najrazliAi:ije sku4ine au:o7:oni7 s:ano5nika regije@ kao 8:o su Jaku:i@
!5eni@ Udi7i i drugi narodi na jugois:oku@ 4aleoazijski narodi (ukAi i $orja3i na sje5erois:oku
i Aleu:i i nui:i nas:anjeni uz 4a3ifiAku o6alu. /a Sa7alinu o6i:a5aju d5ije ugro;ene sku4ine
naroda Ainu i /i5ki. Ve9ina :i7 naroda ;i5i :radi3ionalnim naAinima ;i5o:a 6a5e9i se lo5om@
ri6olo5om@ s:oAars:5om@ o6radom zemlje i dr5a. U 4osljednje 5rijeme za6ilje;eno je
4o5e9anje udjela kineske i korejske na3ionalne manjine u Primorskom $raju i Amurskoj
O6las:i. $onaAni 6roj nije 4ozna: ali se 4ro3jenjuje da i7 ima oko 0- :isu9a.
FI2I1KO3GEOGRAFSKA OBILJEJA
PodruAje Dalekog is:oka je uz5i8enije i 6rdo5i:ije od os:a:ka azijskog dijela Ruske
#edera3ije. /ekoliko 5a;ni7 gorski7 masi5a 4ro:e;e se regijom@ a od 4ozna:iji7 izd5ajaju se
(ersko gorje <iz5ori8:e rijeka ndigirka i $olima> s 5r7om Po6jeda 5isine 3,&* me:ara@
S:ano5ojsko gorje koje se 4ro:e;e kroz Ea6aro5ski $raj i Amursku O6las: is:iAe se 5r7om
Skalis:i 5isine 2&H2 me:ra@ :e lana3 Si7o:e)Alinj sje5erno od Vladi5os:oka@ 4odruAje :akoCer
4ozna:o kao i s:ani8:e ugro;enog si6irskog :igra@ dos:i;e 5isinu od 2--3 me:ra. $ao naj5i8i
5r7o5i regije is:iAu se 5ulkani na 4oluo:oku $amAa:ki. Od nji7 d5adese:ak od koji7 je 5e9ina
ak:i5na naj5i8i je 5ulkan $ljuAe5skaja So4ka s 5isinom od &*0- me:ara.
Rijeka Lena Aije 4orjeAje o6u75a9a go:o5o 4olo5i3u Jaku:ije <Slika &>@ druga je 4o
5eliAini rijeka u Rusiji 4rema godi8njem 4ro:oku@ a :re9a 4rema duljini :oka i 5eliAini samog
4orjeAja. Druga 5a;na rijeka regije je Amur@ Ae:5r:a 4o duljini i graniAna s /R $inom <Slika 0>.
Slika 61 Porjeje rijeke !ene Slika '1 Porjeje rijeke mur
Izvor: www.wikipedia.org Izvor:www.ooskanews.com
H
Prema 4ro3jenama u regiji ruskog dalekog is:oka nalazi se ,-= dr;a5ni7 rezer5i
ugljena@ G= fosfa:a@ i H= zali7a ;eljezne rude. Ogromne zali7e naf:e i zemnog 4lina u
4odruAju Sa7alinskog 8elfa jo8 u5ijek se 4ro3jenjuju@ ali se zasigurno mo;e re9i da su u rangu
s nor5e8kim i 6ri:anskim zali7ama u Sje5ernom moru <oko ,- milijuna 6arela naf:e>. I:o se
:iAe 8umskog 6oga:s:5a@ Aak je &1= 4o5r8ine regije 4okri5eno 8umom <2*H milijuna 7ek:ara> i
ono zauzima 2*= uku4nog ruskog dr5nog 4o:en3ijala. S druge 4ak s:rane@ o6radi5e
4oljo4ri5redne 4o5r8ine su 5eoma skromne i ograniAene <&@0 milijuna 7ek:ara ili 2= uku4ni7
o6radi5i7 4o5r8ina>. Ve9ina orani3a je kon3en:rirana u d5a 4odruAja? na4la5no 4odruAje uz
rijeku Amur i uz jezero Eanka na jugu.
Ruski daleki is:ok karak:eriziraju jedins:5ena klima:ska o6ilje;ja. /jezin sje5erois:ok
jes: naj7ladnije i 4odruAje s najizra;enijom kon:inen:alno89u na 'emlji@ dok na jugois:oku
u:je3aj imaju monsuni <s uAes:alim olujama na 4rijelazu iz kasnog lje:a u ranu jesen@ 8:o
u5je:uje rela:i5no 6lage zime>. Ver7ojansk i Ojmjakon dijele odliku naj7ladniji7 mjes:a iz5an
An:ark:ike s najmanjom izmjerenom :em4era:urom od )*2JK <4rosjeAna godi8nja :em4era:ura
iznosi ),0@,JK>@ koliAina 4adalina je 5eoma oskudna go:o5o 4us:injska <,*2 mm>. 'ima u
o5im 4odruAjima :raje i do * i 4ol mjese3i. +rajno zamrznu:o :lo <4ermafros:> onemogu9a5a
5elike graCe5inske za7:je5eD za us4ored6u me:ar k5adra:ni ;i5o:nog 4ros:ora u (uko:ki dese:
je 4u:a sku4lji nego u Vladi5os:oku gdje je 4rosjeAna godi8nja :em4era:ura zraka &@2JK a
koliAina 4adalina iznosi H,1 mm@ 5i8e od 4rosjeAni7 izmjereni7 koliAina u "osk5i i Sank:
Pe:er6urgu@ a snje;ni7 mjese3i je LLsamoLL 4e:.
Slika 81 Klimadijagram $jmjakona Slika ;1 Klimadijagram @ladivostoka
Izvor: commons.wikimedia.org Izvor: commons.wikimedia.org
G
Daleki is:ok u Rusiji 4ozna: je i 4o Ainjeni3i da ima dos:a za8:i9eni7 4odruAja@
:akoz5ani7 zapovednika
2
<slu;6eno regija nema /a3ionalni7 4arko5a>. Jedan od :ak5i7
4odruAja je i o:ok Mrangel u Ark:iAkom o3eanu na krajnjim sje5erois:oAnim o6alama Rusije.
Ono je s:ani8:e jedins:5eni7 zajedni3a :undra za4adne %eringije@ 4ozna:o 4a 5elikim
4o4ula3ijama 3arski7 gusaka@ kormorana@ gale6o5a@ 4olarni7 4a:aka@ njorki i drugi7 4:i3a koji
se gnijezde na kameni:im s:rm3ima. +akoCer se mogu 5idje:i i zajedni3e 4olarni7 med5jeda i
mor;e5a kako na o:oku :ako i u njego5oj okoli3i. Pre:4os:a5lja se da o5aj o:ok 6io 4osljednje
s:ani8:e mamu:a 4rije nego su izumrli. Zapovednik del:e rijeke Lene o6u75a9a 5eoma 5a;na
moA5arna 4odruAja na rijeAnom u89u. /a 4oluo:oku $amAa:ki nalazi se rezer5a: 6iosfere
$rono:ski@ 4ozna: 4o s5ojim gejzirima i 5ulkanskim kra:erima@ s:ani8:e je smeCeg med5jeda i
di5lji7 lososa. U zapovedniku $ingan ne:aknu:om 8umsko)s:e4skom krajoliku slije5a rijeke
Amur uz kinesku grani3u o6i:a5aju d5ije 5rs:e ;dralo5a@ a 5e9 s4omenu:i rezer5a: na gorju
Si7o:e)Alinj u Primorskome $raju s:ani8:e je 4o4ula3ije si6irski7 :igro5a <oko 20- jedinki> i
rije:ki7 goral di5okoza. Po:onji rezer5a: zauzima jednu od 4osljednji7 oAu5ani7 i naj6oga:iji7
zajedni3a mije8ani7 8uma ruskog dalekog is:oka.
Slika <1 Zapovednici na )odruju Ruske 3edera4ije
Izvor: www.wikipedia.org
2
'a4o5ednik <rus. !> ) :ermin za s:roge rezer5a:e us4os:a5ljen u 5rijeme SSSR)a za 4odruAja s
neizmijenjenomNiz5ornom 4rirodom gdje su za6ranjene gos4odarske i druge djela:nos:i.
,-
GOSPODARS4VO I GRADOVI
+emelj gos4odars:5a regije ukljuAuje razne djela:nos:i 4rimarnog@ a 4onaj5i8e
sekundarnog sek:ora@ 4e:rokemijsku indus:riju <eks4loa:a3ija naf:e i zemnog 4lina>@ rudars:5o
<ugljenoko4i@ eks4loa:a3ija zla:a>@ ri6olo5@ 4rerada dr5a@ a5io)indus:rija. /o od naj5e9eg je
znaAenje ima njen geos:ra:e8ki 4olo;aj. Ona je jedina regija koja ima izlaz na 4ros:rani +i7i
o3ean@ graniAi s /R $inom@ Ja4anom i SAD)om. "noge 5ojne 6aze@ a 4ose6no one s
usidrenim nuklearnim 4odmorni3ama u Pe:ro4a5lo5sku i Vladi5os:oku@ :e radarsko)
iz5idniAke 4os:aje na $urilskim O:o3ima omogu9uju Rusiji demons:ra3iju s5oje 5ojne sile
4rema naj6r;e ras:u9oj i naj5a;nijoj ekonomskoj regiji F regiji :z5. 5a:renog 4a3ifiAkog
4rs:ena <Slika G>.
Slika >1 Ruske vojne baAe na Dalekom istoku
Izvor: cns.miis.edu
Daleki is:ok su@ izmeCu os:alog@ i 5ra:a za mnogo6rojne :uris:e is:oAne Azije. S
jaAanjem kineskog i os:ali7 azijski7 gos4odars:a5a@ 5a;nos: 4rome:ni7 A5ori8:a
,,
4ro4or3ionalno se 4o5e9a5a. "orske luke /a7odka@ Vanino@ Vladi5os:ok i Ju;nosa7alinsk su
jedne od :ak5i7 mjes:a s4e3ijalizirani7 za u5ozno)iz5ozne :rgo5inske djela:nos:i.
S o6zirom na gos4odarski raz5oj ju;ni dijelo5i regije uz +ranssi6irsku ;eljezni3u su
5i8e)manje graniAno naseljeni. /a sje5eru@ 4os:oje :ri izolirana raz5ojna klas:era <u okoli3i
Jaku:ska@ "agadana i Pe:ro4a5lo5ska>@ s go:o5o ne:aknu:om di5ljinom izmeCu nji7. Slu;6eni
gla5ni grad regije jes: Ea6aro5sk osno5an ,H0H. godine@ smje8:en na o6alama Amura. Drugi
je grad 4o 5eliAini s 0H- :isu9a s:ano5nika i njego5o indus:rijsko sredi8:e <s:rojogradnja@
au:omo6ilska indus:rija@ 6rodogradnja@ 4e:rokemijska indus:rija@ dr5na indus:rija@
4re7ram6ena indus:rija>.
Slika ,+1 Panorama =abarovska
Izvor: www.arc"nes#.com
/iz5odno je smje8:en $omsomolsk@ osno5an ,G3,. godine@ 4ozna: 4o 6rodogradnji@
a5ioindus:riji@ 4ogonu za 4reradu ;eljezne rude i rafineriji naf:e. Os:ala d5a 5a;na indus:rijska
i 4oljo4ri5redna sredi8:a@ %iro6id;an i %lago5e8Aensk@ smje8:eni su uz5odno uz grani3u s /R
$inom@ a u o6li;njem gradu S5o6odniju neda5no je izgraCen kozmodrom@ koji se mo;e
koris:i:i za 5ojne i 3i5ilne s5r7e.
Gos4odars:5o o:oka Sa7alina 6azira se na ri6ars:5u i naf:noj indus:riji. Ve9ina naf:ni7
6u8o:ina kon3en:rirana je uz sje5erois:oAne o6ale o:oka. /a ju;nom dijelu u grado5ima
Ju;nosa7alinsk i Eolmsk raz5ile su se luke za razliAi:e namjene. "agadan se raz5io kao
ri6arska luka@ a Pe:ro4a5lo5sk osim luke za ri6arske 6rodo5e je i sjedi8:e ruske 4a3ifiAke flo:e
ra:ne mornari3eD luka je ulazna :oAka i za :uris:iAke :ure.
,2
Vladi5os:ok@ smje8:en u zalje5u 'la:ni rog <Slika ,,>@ naj5e9i je grad i luka na ruskoj
4a3ifiAkoj o6ali i 6roji 12- :isu9a s:ano5nika. Ponekad ga nazi5aju OSan #ran3iskom Dalekog
is:okaO@ z6og s5og sliko5i:og 4rirodnog okru;enja i smje8:aja na 6rdima oko zalje5a.
"eCu:im@ s5e4risu:ni so5je:ski 6e:onski 6loko5i Aine ga manje lije4im od s5og LLameriAkog
kolegeLL. Vladi5os:ok je jedan od gla5ni7 3en:ara s:rojogradnje@ 4re7ram6ene i graCe5inske
indus:rije. +akoCer je sredi8:e Ruske akademije znanos:i@ s mnogim is:ra;i5aAkim ins:i:u:ima i
s5euAili8:ima s naglaskom na o3eanska is:ra;i5anja. Os:ali grado5i u Primorskom $raju
s4e3ijalizirali su se za 4reradu i eks4loa:a3iju ruda i ugljena@ ri6ars:5o@ kon:ejnerski 4omorski
4rije5oz@ s:rojogradnju i 5ojne namjene. Pos:oji :akoCer i 4rijedlog za izgradnju no5e luke
koja 6i 6ila gla5ni :erminal za 4rijenos do6ara iz sje5erois:oAni7 kineski7 4ro5in3ija koje
nemaju izlaz na more.
,3
Slika ,,1 @ladivostok u Aaljevu Zlatni Rog
Izvor: common.wikimedia.org
Jaku:ija@ s o6zirom na s5oju 4o5r8inu 6i mogla 6i:i neo5isna dr;a5a. /eus4je8ni
4oku8aji 4roklamiranja samos:alnos:i 4ro5eli su se za 5rijeme Jelj3ino5e 5las:i 4a su se s:oga i
4reimeno5ali u Re4u6liku Sa7u 4rema lokalnom jeziku. ako 4okri5a 4o5r8inu od 3 milijuna
kilome:ara k5adra:ni7@ ima manje od milijun s:ano5nika i 8:o je naj5a;nije nema izlaza na
more. zlaz na Ark:iAki o3ean omogu9uju rijeke Lena i Jana@ no s o6zirom na klima:ske u5je:e
o6ale mora su zamrznu:e 5i8e od sedam mjese3i u godini. Jo8 u5ijek ne 4os:oji direk:na linija
koja s4aja Jaku:sk s %ajkalsko)amurskim ogrankom +ranssi6irske ;eljezni3e <Slika ,2>@ kao
ni 3es:a s "agadanom koja 6i 6ila 4ro7odna :ijekom 3ijele godine@ u :ijeku su rado5i na
njenom o6na5ljanju. 'a 5rijeme zimski7 mjese3i@ s5e rijeke se smrza5aju i :ako 4os:aju
zaleCene au:o3es:e. Jaku:sk je gla5no kul:urno@ 4oli:iAko i indus:rijsko sredi8:e koje je
sagraCeno 5eoma 6rzo nakon 4rodora Rusa u o5o 4odruAje@ osno5an je ,132. godine i ima s5a
o6ilje;ja :i4iAni7 ruski7 dalekois:oAni7 grado5a. Gos4odars:5o grada 6azira se na
4re7ram6enoj indus:riji@ indus:riji namje8:aja i 4roiz5odnji kons:ruk3ijski7 ma:erijala. s:oAna
Jaku:ija s4e3ijalizirala se za eks4loa:a3iju i 4reradu zla:a@ kosi:ra i 5olframa. 'na:an dio
s:arosjedilaAkog s:ano5ni8:5a 6a5i se :radi3ionalno uzgojem so6o5a i konja. 'a4adni dio
Jaku:ije@ sa s5ojim 3en:rom "irnji@ je naj5e9i 4roiz5oCaA dijamana:a u Rusiji i jedan od
naj5e9i7 u s5ije:u. Jaku:ija :akoCer ras4ola;e zna:nim ali jo8 u5ijek ne do5oljno is:ra;enim
zali7ama naf:e i zemnog 4lina@ a osim ruda@ iskori8:a5a se dr5ni 4o:en3ijal i 7idroenergija s
mogu9no89u daljnjeg ulaganja u skoroj 6udu9nos:i.
,&
Slika ,*1 #ranssibirska 2eljeAni4a i ?ajkalsko-amurski ogranak :?75
Izvor: www.os#wes#.com
Grado5i dalekog is:oka jedni su od najsku4lji7 mjes:a za ;i5o: u Rusiji. +ako n4r.
"agadan@ Anadir i Pe:ro4a5lo5sk 4rema 4oda3ima iz 2--G. godine 4red5ode lis:u 3ijena
4o:ro8aAki7 ko8ari3a s 4rosjeAno H--- ru6alja mjeseAno u:ro8eni7 4o gla5i s:ano5nika
<dr;a5ni 4rosjek za us4ored6u iznosi 0--- ru6alja>. O4skr6a osno5nim namirni3ama od5ija
se 4omorskim i zraAnim 4u:o5ima. /e4osredna 6lizina /R $ine 4reko rijeke Amur
omogu9a5a 4o5oljniju o4skr6u 7ranom ju;ni7 dijelo5a regije@ ali i do5odi jef:inu radnu snagu@
8:o 4reds:a5lja d5oj6u 4rema s5e 5e9em kineskom u:je3aju u regiji. S druge 4ak s:rane@ Ja4an
kako 6i za8:i:io 5las:i:e in:erese@ s5oje 4roiz5ode <au:omo6ile@ "ig"$#ec" ro6u> :akoCer 4lasira
na :r;i8:e ruskog dalekog is:oka. Gos4odarska suradnja izmeCu Ruske #edera3ije i Ja4ana se
od5ija do6ro 6ez o6zira na nerazja8njena 4i:anja oko ju;ni7 $urilski7 o:oka. /aime@ $urilsko
je o:oAje zajedno sa ju;nom 4olo5i3om o:oka Sa7alin 4ri4adalo Ja4anskom Kars:5u od ,G-&.
do ,G&0. godine@ a kao 4osljedi3a ra:ni7 z6i5anja o:oke su zauzele 4os:roj6e so5je:ske Kr5ene
armije 4red sam kraj Drugog s5je:skog ra:a. 'animlji5a je Ainjeni3a da u4ra5o z6og :i7
:eri:orijalni7 s4oro5a@ Ja4an jo8 dan)danas slu;6eno nije 4o:4isao 4rimirje s Rusijom. Uz
Ja4an i /R $inu@ 5a;no je s4omenu:i i Re4u6liku $oreju kao 5a;nog ruskog :rgo5inskog
4ar:nera u regiji@ a znaAajne gos4odarske 5eze raz5ile su se i s os:alim is:oAnoazijskim
,0
dr;a5ama 4ogla5i:o s +aj5anom i Vije:namom. Jedinu sjenu na o5u regiju 6a3a s:anje u D/R
$oreji Aije su grani3e s:rogo za:5orene i kon:rolirane kako s korejske :ako i s ruske s:rane.
I2A2OVI I MOGU56OS4I REGIJE
%udu9i raz5oj Dalekog is:oka o5isi: 9e o 6rojnim kljuAnim 4i:anjima?
Us4je7 u nas:ojanju da se s4rijeAe nega:i5ni demografski :rendo5i? smanjenjem
emigra3ije@ 4o:i3anjem imigra3ije kako iz dijas4ore :ako i iz os:ali7 dijelo5a Rusije@
da5anjem no5Aani7 4o:4ora za mlade o6i:elji i rodi:elje.
U:je3aj izgradnje is:oAnosi6irskog naf:ooda <za5r8enog 2--G. godine> od +aj8e:a
<rku:ska O6las:> do Sko5orodina <Amurska O6las:>.
zgradnja naf:ni7 i 4ra:e9i7
4os:rojenja na Sa7alinu :e nji7o5 mogu9i 4ozi:i5ni <do:ok no53a@ in5es:i3ija@ no5a
,1
Slika ,-1 Istonosibirski naftovod
Izvor: www.%#.com
radna mjes:a i infras:ruk:ura> i nega:i5ni u:je3aj <izlije5anja naf:e@ neiz5jesna
4rofi:a6ilnos: za lokalno s:ano5ni8:5o>.
Raz5oj daljnji7 gos4odarski7 5eza s Ja4anom i /R $inom@ kao i s drugim 5a;nim
ekonomskim 4ar:nerima <Re4u6lika $oreja@ +aj5an i Vije:nam>. /R $ina@ mo;emo
slo6odno re9i 7rani 3ijelu regiju@ jer su :ro8ko5i 4rije5oza 4re7ram6eni7 4roiz5oda iz
sredi8nji7 dijelo5a Rusije jednos:a5no 4resku4a.
Reorganiza3ija Ruski7 oru;ani7 snaga 4ogla5i:o ra:ne mornari3e i njoj 4ri4adaju9e
Pa3ifiAke flo:e.
Raz5oj :urizma uz +ranssi6irsku ;eljezni3u@ kao i raz5oj razliAi:i7 o6lika agro@ eko i
ruralnog :urizma na $amAa:ki i u Primorskome $raju. Po4ulariza3ija unu:ra8nji7 i
manje egzo:iAni7 des:ina3ija.
O49eni:o s:a6ilnos: odnosa sa Sjedinjenim AmeriAkim Dr;a5ama@ kljuAnim 4ar:erom u
:z5. regiji 4a3ifiAkog 5a:renog 4rs:ena. Suradnja na znans:5enoj razini je 5e9 4risu:na
na is:ra;i5anju klima:ski7 4romjena@ 4ose6i3e u %eringiji@ s5je:ski 5a;nom
nekada8njem ko4nenom mos:u izmeCu d5iju dr;a5a i kon:inena:a. U nekak5im
fu:uris:iAkim 4rome:nim koridorima 4os:a5lja se 4rojek: :unela is4od %eringo5og
4rolaza.
2AKLJU1AK
Dr;a5e 5eliki7 4ros:rans:a5a i mnogo6rojnog s:ano5ni8:5a kako 6i funk3ionirale
s5akodne5no moraju ima:i do6ro s:ruk:uriranu kako :eri:orijalnu :ako i dru8:5enu
organiza3iju. Rusija je kroz s5oju 5i8es:olje:nu i 6oga:u 4o5ijes: us4jela 4os:a:i naj5e9om
dr;a5om s5ije:a o6u75a9aju9i izmeCu ruskog i mozaik drugi7 naroda koji su 4ri75a:ili 5las:
5e9ine. U BV. s:olje9u ruski 5ojni3i i is:ra;i5aAi dos4ije5aju do o6ala +i7og o3eana i :ime
o:5araju no5u s:rani3u u ;i5o:u is:oAnoazijske o6ale koja danas 4reds:a5lja najjaAu s5je:sku
u5je:no gos4odarsku regiju :z5. 5a:renog 4a3ifiAkog 4rs:ena. Prirodna osno5a i 6oga:s:5a koja
su se nalazila na 4odruAju ruskog dalekog is:oka u5je:o5ali su raz5oj Aije se 4osljedi3e 5ide u
dana8njem naAinu ;i5o:a i kul:urnom 4ejza;u. %ez o6zira na suro5e klima:ske u5je:e@ na koje
se u krajnju ruku Ao5jek i na5ikne@ ni3ali su grado5i@ raz5ijalo se gos4odars:5o 35ao je
dru8:5eni i 4oli:iAki ;i5o:. S:oga mo;emo re9i da je danas regija dos:a do6ro gos4odarski
raz5ijena. Una:oA geo4oli:iAkim 4re5iranjima krajem G-)i7 godina i ras4ada SSSR)a koji se
u5elike odrazio i na o5u regiju gdje su 4ro6lemi is4olja5ali na s5e s:rane <kriminal@
neza4oslenos:@ nega:i5na demografska 4romjena> danas z6og neki7 drugi7 4os:oje9i7 odnosa@
,*
a 4rije s5ega se :o odnosi na 6lizinu d5a od :ri naj5e9e :r;i8:a s5ije:a <Ja4an i /R $inu> regija
do;i5lja5a 4ro35a: i mo;e se zasigurno re9i da ima s5ije:lu 4ers4ek:i5u i za daljnji na4redak.
S:oga uz k5ali:e:nu suradnju lokalne i dr;a5ne 5las:i@ u5a;a5anja i :oleriranja na3ionalni7
manjina@ oAu5anja 4rirodni7 krajolika@ do6rosusjedskim odnosima@ :e uz odr;i5o kori8:enje
4rirodni7 resursa i 4os:u4no 4o6olj8anje 4rome:ne i s:am6ene infras:ruk:ure regija Dalekog
is:oka 4os:a: 9e jedna od naj4o;eljniji7 s5je:ski7 regija za in5es:iranje i ;i5o:. /ara5no
4os:oje i 4ro6lemi koji se ne mogu rije8i:i kra:koroAno@ ali 4ra5o5remenom reak3ijom
<4o:4ore za mlade o6i:elji> mo;e se s4rijeAi:i daljnje demografsko izumiranje koje je za regiju
jo8 u5ijek kljuAan 4ro6lem.
LI4ERA4URA I I2VORI PODA4AKA
%linniko5@ ". S.@ 2-,,? & geograp"' o% (ussia and i#s neig")ours@ +7e Guilford 4ress@ /eP
Qork)London
+oma8e5i9@ /. %.@ ,GG-? *ovie# +nion@ Plane:a@ "osk5a
7::4?NNen.Piki4edia.org ,.1.2-,3.
7::4?NN3ommon.Pikimedia.org ,.1.2-,3.
7::4?NNPPP.gks.ru ,.1.2-,3.
,H