Professional Documents
Culture Documents
Quantum Mechanics II
Quantum Mechanics II
.
26 2011
1.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.1 ,
1.1.2 . .
1.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.2 . . . . . . . . . . .
1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3.2 , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3.3 (A)2 A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4 Schrodinger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4.1 Schrodinger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4.4 Schrodinger . . . . . . . . . . . .
1.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.6 - . . . . . . . . . . .
1.7 - Dirac . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.7.1 -Dirac . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.7.2 - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.7.3 . . . . . . .
1.8 Dirac . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.1
1.8.2 Schwartz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.3 Schmidt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.4 , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.6 . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.8.7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
1
1
2
3
5
6
8
8
8
8
9
9
11
11
12
16
17
22
26
27
27
28
29
30
30
31
31
33
33
34
Schr
odinger-
2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.2 . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.1 . . . . . .
2.2.2 . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
37
37
37
40
44
50
50
52
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
ii
2.3
2.2.3 .
. . . .
2.3.1 , Hermite .
2.3.2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3 . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3.1
, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Coulomb- Schr
odinger
4.1 - . .
4.2 - . .
4.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5 . .
.
.
.
.
.
55
56
57
61
67
67
67
69
69
71
72
76
77
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
79
79
81
81
83
86
- spin-
5.1
5.2 . . . . . . . .
5.3 . . . . . . . . . . . . . .
5.3.1 j = l .
5.4 Spin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.5.1 spin1/2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
91
91
94
97
98
99
105
108
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1.1
, .
.
. , 1 , 2 ,
.
, . .
.
1.1.1
:
() a b S,
a + b S.
c1 a + c2 b S, c1 , c2
.
() a 1 , e
2 e
3 , :
e
1 + a2 e
2 + a3 e
3
a = a1 e
.
() a :
1/2
()
k
() e
i e
j = ij
e
ij Kronecker
ij =
0, = i 6= j
1, = i = j
k . a = a1 e
1 +a2 e
2 +a3 e
3 , b = b1 e
1 +b2 e
2 +b3 e
3
e
:
a b = a 1 b1 + a 2 b2 + a 3 b3
.
.
1.1.2
.
n (x) , Hilbert.
.
:
() ( ).
1 (x) 2 (x) S ,
Z
h1 , 2 i
?1 (x)2 (x) dx
?1 (x) 1 (x),
dx = dx1 dx2 dx3 , R3 .
:
h1 , 1 i 0,
h1 , a2 i = ah1 , 2 i
h1 , 2 + 3 i = h1 , 2 i + h1 , 3 i
, h, i < .
h1 , 2 i = 0 .
:
() S S , A
0 ,
A
S 0 S
d
,...
A = A x,
dx
()
1 1 + c2 2 + c3 3 ) = c1 (A
1 ) + c2 (A
2 ) + c3 (A
3)
A(c
1.2
1.2
(1) Hilbert
C = A + B,
= (A + B)
= A
+ B
: C
(2)
C
= A(
B),
C = A B
S
(3)
= [A,
B]
D
= A(
B)
B(
A)
D
=
(, D
6 0)
B]
= A B
B
A
[A,
, .
= ,
A = x, B
x
B]
= x (x) =
[A,
x
x
h
i
B
= 1
A,
.
1
(4) A
A A1 = A1 A = 1
A1 ) = = A1 (A)
(A A1 ) = A(
(5)
= a A.
A
a A A
.
, an ,
n = an n
n : A
A
.
, a A
, .
1 , 2 , . . . , k ,
1 1 + 2 2 + . . . + k k = 0
1 = 2 = . . . = k = 0
()
(6) A
Z
Z
?
? (x) A(x)
dx =
A(x)
(x) dx,
= hA,
i
h, Ai
, S
A
(7) A
Z
Z
?
? A
dx =
A dx
= hA , i
h, Ai
B)
.
: (A
Z
Z
Z
?
?
A dx
AB dx =
A B dx =
B
Z
?
dx
? AB
dx =
(AB)
=B
A
(AB)
: (A ) = A
Z
? Z
?
(A )? dx =
(A )? dx =
? (A )dx
Z
? Z
?
=
(A ) dx = ? (A ) dx, ,
? (A)dx =
A = (A )
(8)
A = A
.
A :
(9) g(A)
g(x) Taylor :
g(x) =
+
X
1 (n)
g (0)xn
n!
n=0
=
g(A)
+
X
1 (n)
g (0)An
n!
n=0
: T ()
T ()(x) = (x + )
:
X
1
an dn (x)
(x + ) = (x) + 0 (x) + 00 (x)2 + . . . =
2
n! dxn
n=0
d
= e dx (x) = T ()(x)
d
T () = e dx
1.2
1.2.1
() .
()
=B
A = B
A = AB
(AB)
() .
n
?n A
Z
dx = an
?n n dx
n dx =
?n A
n )? n dx =
(A
Z
?
= n ?n n dx
(n n )? n dx
n = n?
() .
Z
Z
n
?m A
n dx =
?m A
Z
dx = an
?m n dx
?
m )? n dx = m
(A
?m n dx
?
m
= m
?m n dx = 0
(n m )
an 6= am :
?m n dx = 0
= ,
A
Z
?n n dx = 1
?m n dx = mn
() , .
:
A .
A .
, S :
c n n ,
n = n n
A
?n m dx = nm .
cn :
?n dx
Z
cm
?n m dx =
m cm nm
= cn
Z
cn =
?n dx
cm mn
() () .
? dx
= (A) dx = (A)
? Z
Z
?
?
? dx =
(A) dx = (A)
=
?
S ,
A
.
. S, 1 2 = 1 + 2 ,
.
, :
A
Z
Z
dx =
A
?
Z
? Z
? dx
A = (A)
?
Z
h
i?
1 + 2 ) dx.
(1 + 2 ) A(1 + 2 ) dx = (1 + 2 ) A(
Z
Z
Z
Z
?
?
?
?
2
2 dx
1 A1 dx + 1 A2 dx +
2 A1 dx + ||
?2 A
Z
Z
Z
Z
1 )? dx + 2 (A
1 )? dx + ? 1 (A
2 )? dx + ||2 2 (A
2 )? dx
= 1 (A
?
2 ) dx
?1 (A
Z
=
2 )? 1 dx 1 , 2
(A
.
A
1.2.2
?1 (
px 2 ) dx = i~
?1
d2
dx
dx
Z + ?
d
d1
?
= (i~)
(1 2 ) dx
2 dx
dx
dx
?
Z +
+
d1
= (i~) [?1 2 ]
2 dx
+ (i~)
dx
?
Z +
d1
= +
i~
2 dx
dx
Z +
=
(
px 1 )? 2 dx
Z
px , py , pz .
1.2
2. ( ) V ? = V ,
, H
.
2
= p + V (r),
H
2m
px = i~
2
?1 H
1
dx =
2m
1
=
2m
=
1
2m
d
V = V (x).
dx
Z +
?1 p2x 2
?1 V (x)2 dx
dx +
(V (x)1 )? 2 dx
(px 1 ) px 2 dx +
Z +
(p2x 1 )? 2 dx +
(V (x)1 )? 2 dx =
1 )? 2 dx
(H
1.3
1.3.1
A a1 , a2 , . . . , a . N
N1 a1 , . . . , N a . A
N1
N
N1 a1 + . . . + N a
= a1
+ . . . + a
N
N
N
X
= a1 f1 + . . . + a f =
ak fk
hAi =
k=1
fk k . N fk Pk ,
.
hAi = a1 P1 + . . . + a P =
ak Pk
k=1
Pk = 1
k=1
G(A) A, g = G(a )
hG(A)i =
gk Pk =
k=1
1.3.2
G(ak )Pk
k=1
A ,
A a,
da
da
,a +
a
2
2
P (a)da
P (a) =
Z +
hAi =
aP (a)da
a2
P (a) da
a1
P (a) da = 1
G(A) A:
hG(A)i =
G(a)P (a) da
1.3.3
(A)2 A
2
(A)2 = h A hAi i,
(A)2 =
A =
h(A hAi)2 i
(a hAi)2 P (a) da
+
2
a P (a) da 2hAi
|
2
aP (a) da +hAi
P (a) da
|
{z
}
{z
}
=1
hAi
2
1.4 Schr
odinger
(A)2 =
k=1
a2k Pk 2hAi
= hA2 i hAi2
,
1. .
(A)2 = 0 a = hAi
.
(ak hAi) P = 0
=1
2
P 0 (a hAi) 0
hAi = a0 P0 = 1, P = 0 k 6= k0 ,
1.3.4
P = 1.
n (n- )
.
+
an P (a) da
In = hA i =
In (n = 1, 2, . . . , )
G(A) Taylor.
F (A, ) = eiA ,
X (i)n
f () = heiA i = h
An i
n!
n
X (i)n
X (i)n
=
hAn i =
In
n!
n!
n
n
f () .
f () = heiA i =
eia P (a) da
P (a) =
1
2
f ()eia d
In f () P (a)
1.4
Schr
odinger
(r, t)
, .
.
(r, t)
Schrodinger:
10
~2 2
(r, t)
+ V (r, t) (r, t) = i~
2m
t
.
.
, ,
:
E=
p2
+V
2m
p = i~
2
2
t) = p + V (r, t) = ~ 2 + V (r, t)
H(r,
2m
2m
. H . Schrodinger :
= i~
H
t
, V (r, t) = 0:
i~
~2 2
p2
=
=
= E
2
t
2m x
2m
E=
p2
2m
= Aei(kxt) ,
= i = i
t
~
=
E
E
=
~
h
= 2
~=
h
2
= ik
x
2
= (ik)2 = k 2
x2
Schrodinger :
E =
~2
(k 2 )
2m
E = p2 /2m , :
p = ~k p =
=
h
p
h 2
2
De Broglie
(x, t) = Aei(pxEt)/~
h Planck 6, 63 1034 Joule sec.
~=
h
= 1, 05 1034 Joule sec.
2
1.4 Schr
odinger
11
:
De Broglie
= h/p,
E
h
E=
p2
2m
;
Schrodinger
p = = i~
1.4.1
Schr
odinger
(r, t)
~2 2
+ V (r, t) (r, t) = i~
2m
t
(1.1)
Schrodinger .
:
(r, t) = (r)(t)
V = V (r). (1.1),
, :
~2 2
+ V (r) = i~
2m
t
(r)(t) ,
H(r)
=
(r)
| {z }
x,y,z
1
i~
| {zt}
x, y, z, t. , W .
:
2
~
2 + V
2m
i~ (t) = W (t)
t
W
(t) = eiW t/~
H(r)
= E(r)
(1.2)
(r, t) = (r)eiEt/~
(1.3)
E (r) .
(1.2) (1.3) .
1.4.2
x .
,
. ,
.
( Born),
,
12
C=
. t.
.
.
C ( ).
Z
d +
dC
(x, t)(x, t)
=
dt
dt
Z +
Z +
=
dx +
dx
t
t
i~
= H
t
= (H)
t
i
i
=
= (H)
H,
t
~
t
~
Z
Z
dC
i +
i +
=
(H) dx
(H) dx
dt
~
~
i~
H
Z
dx =
(H)
dx
(H)
dC
=0
dt
R +
dx . t = t0 t.
1.4.3
) (r, t) , ,
(r) H
= E)
. ( H
,
Z
.
.
d3 x = r2 sin dr d d
|(r)|
r ,
r
||2 = r2
r
Z
Z
d3 x r2+2 dr
r
2 + 2 < 1 2 + 3 < 0
<
3
2
1.4 Schr
odinger
13
2 + 2 = 1
dr
' ln r,
r
. 2 + 2 > 1 r .
) : n (r, t)
En , n (r, t)
(r, t)
(r, t) =
n n (r, t)
n (0 n 1) n . |n |2 = n
n
En E . ,
n (r, t)(r, t) d3 x
n =
|n |2 =
X
n
||2 .
(r, t) =
n n (r, t) =
n n = 1
n n (r)eiEn t/~
n (r)m (r) d3 x = nm
n (r, t)(r, t) d3 x =
m nm ei(Em En )t/~ = n
(r, t) ,
(r, t)(r, t) d3 x = 1
Z
1=
d3 x =
XX
XX
n m
n (r)m (r)ei(Em En )t d3 x
n m nm ei(Enm )t
n n
i~
X
X
n
n = H
=
n (i~)
=
n H
t
t
n
n
n (r, t)
t0 , t0 = 0
Z
n =
n (r)(r, 0) d3 x
14
(r, 0), S(t)
(r, t) = S(t)(r,
0)
Schrodinger:
S
S(t)(r,
(r, 0) = H
0)
t
"
#
S
S (r, 0) = 0 t
i~
H
t
i~
S
S,
H = 0
=H
t
t
iHt/~
S(t) = e
,
X
(r, 0) =
n n (r)
i~
n eiHt/~ n (r)
n n (r)e
iEn t/~
n (r, t)n (r, t) = n (r)n (r)eiEn t/~ eiEn t/~ = n (r)n (r)
. ,
.
n (r, t),
(r, t) =
an n (r, t)
(r, t)(r, t) =
al an l (r)n (r) +
an al n l ei(El En )t/~
n,l
n6=l
,
..
nl =
En El
~
n , l .
)
P (x, t) = (x, t)(x, t) x
:
hxi =
xP (x, t) dx =
(x, t) (
x(x, t)) dx
1.4 Schr
odinger
15
x
(x, t) = x(x, t).
x
n :
hx i =
,
A A
,
Z
(r, t)A(r,
t) d3 x
hAi =
hAk i =
Ak d3 x
, :
(r, t) =
n (r) = En n (r)
H
an n (r, t),
Z
hEi =
hEi =
d3 x
H
|an |2 En
,
(r, t) A
=
A
:
A
Z
d3 x =
A
hAi =
d3 x =
H
, (r, t)
n (r, t) A
n :
=
an n ,
an
Z
hAi =
d3 x =
A
an an n
n
2
. , |an | =
A .
n an
= Pn = n
A .
P H A,
(r, t) (r, t) = n an n (r, t):
n = En n
H
16
A :
d3 x =
A
hAi =
an am
m d3 x
n A
n,m
an am ei(Em En )t/~
m (r) d3 x
n (r)A
n,m
mn = (Em En )/~.
m (r) d3 x
n (r)A
Anm =
Anm = A .
(n, m) A. A
mn
hAi =
an am eimn t Anm
n,m
Z
Anm =
m d3 x,
n A
Z
(Amn ) =
Z
=
n d3 x
m A
n ) m d3 x
(A
Amn =
n ) d3 x
m (A
=
m d3 x = Anm
n A
Ak .
A
1.4.4
Schr
odinger
H=
N
X
p2k
+ V (r1 , . . . , rN )
2mk
k=1
pk = i~
,
,
xk yk zk
N
X
~2 2
+ V (r1 , . . . , rN )
2mk k
k=1
H(r
1 , . . . , rN , t)
= i~
(r1 , . . . , rN , t)
t
1 r1 , . . ., N rN :
P (r1 , . . . , rN , t)dV1 dVN = (r1 , . . . , rN , t)(r1 , . . . , rN , t)dV
dV = dV1 dVN = d3 x1 d3 xN
(t) = eiEt/~
1.5
1.5
17
B
A,
B]
= AB
B
A
[A,
B]
= 0, .
[A,
A, B
B]
6= 0 .
. A, B , [A,
(1) , ( )
.
. A ,
k A:
k = k k
A
, k B : B
k = k k .
A
A B . ,
B
A)
k = k k k k k k = 0
(AB
P
k : = k ck k
B
A)
= AB
B
A
= A(
B)
B(
A)
(AB
X
X
= A(
ck k k ) B(
ck k k )
k
ck k k k
ck k k k = 0
B
, A ,
(2) A,
.
, B
.
k = k k ,
A
A
k)
B(
B
k)
= A(
A
k)
B(
k
= k B
B
k ) = k (B
k)
A(
k A k .
= B
k = k k
k = k k
B
B
, (3) A,
.
.
B]
+ [B,
A]
=0
[A,
A]
=0
[A,
B
+ C]
= [A,
B]
+ [A,
C]
[A,
18
C]
= [A,
C]
+ [B,
C]
[A + B,
B
C]
= AB
C B
C A = AB
C B
C A B
AC
[A,
B]
C + B[
A,
C]
= [A,
C D]
=? = [A,
C]
B
D
+ C[
A,
D]
B
+ A[
B,
C]
D
+ C A[
B,
D]
[AB,
. :
C],
[A,
D],
[A,
C],
[B,
D]
[B,
:
,
:
[A1 A2 An , B1 B2 Bk ] =
ij
ij
C D
E]
= [A,
C]
B
D
E
+ C[
A,
D]
B
E
+ C D[
A,
E]
B
[AB,
B,
C]
D
E
+ C A[
B,
D]
E
+ C D
A[
B,
E]
+ A[
(1) [
x, p] = i~,
[
p, x
] = i~
[
x, p](x) = x
p(x) px
(x) = i~x
d
d
+ i~ (x)
dx
dx
d
d
= i~x
+ i~x
+ i~
dx
dx
= i~(x), (x).
(2)
[
x, p2 ] = p[
x, p] + [
x, p]
p
= i~
p + i~
p = 2i~
p
= i~
d
p2
d
p
[
x, pk ] = i~
d
pk
= i~k pk1
d
p
x, p)] = i~ A ,
[
x, A(
p
A(
x, p) Taylor p .
1.5
19
(3)
[
p, x
2 ] = x
[
p, x
] + [
p, x
]
x = 2i~
x
= i~
x
2
x
x, p)] = i~
[
p, A(
A
x
[x, py ] = [x, pz ] = 0
.
(5) L = r p,
x
L
L
y
Lz
= ypz zpy
= zpx x
pz
= x
py ypx
x, L
y ] = [(
[L
y pz zpy ), (
z px x
pz )]
= [
y pz , zpx ] [
y pz , x
pz ] [
z py , zpx ] + [
z py , x
pz ]
= y[
pz , z]
px + 0 + 0 + x
[
z , pz ]
py
z
= i~
y px + i~
xpy = i~L
,
y, L
z ] = i~L
x
[L
z, L
x ] = i~L
y
[L
( ) Levi-Civita ijk
123 = 1
= 0
[Li , Lj ] = i~ijk Lk
i, j, k = 1, 2, 3
. , . :
A :
[Li , Aj ] = i~ijk Ak
[Li , A2 ] = 0.
20
(1) Schwartz
:
Z
2
Z
Z
(x)(x) dx (x)(x) dx
(x)(x) dx
2
h, i h, i |h, i|
.
1 =
h, i
,
h, i
h1 , 1 i 0
Z
h, i? ?
h, i
h1 , 1 i =
?
dx
h, i
h, i
Z
?
h
,
i
0
= ? dx h, i?
h, i
h, ih, i h, i? h, i
:
(2) C
= C1 + iC2
= C1 iC2
1 , C2 .
C
1 , C2 :
. C
C + C
,
C1 =
2
C C
C2 =
2i
1
(C + C) = C1
2
1
= C2
C2 = (C C)
2i
C1 =
C1 + iC2 = C,
C1 iC2 = C
(3) A B :
(A)(B)
1
|h[A, B]i|
2
A2 d3 x =
(A) (A) d3 x
1.5
21
(B) = hB i =
B d x =
(B) (B) d3 x
A , B .
(B)2 = hB, Bi
Schwartz,
Z
hA, Bi =
(A) (B) d3 x =
(AB) d3 x = hABi
(A)(B) |hABi|
AB .
C = AB
C
AB + BA
2
AB BA
2i
C
= B A = BA
= C1
[A, B]
= C2
2i
= C1 + iC2
C1 C2 ,
(A)(B)
(4)
(i)
1
|h[A, B]i|
2
1
|h[x, p]i|
2
1
(x)(p) ~
2
(x)(p)
(ii)
1
h[x, H]i
2
= i~ H = i~ px
[x, H]
px
m
(x)(E)
px , x ,
(x)(E)
~
|hpx i|
2m
, :
E = 0 (x)(E) = 0 hpx i = 0.
(pk )(E) . . .
(Lk )(E) . . .
22
(iii)
1
|h[Lx , Lz ]i|
2
[Lx , Lz ] = i~Ly
(Lx )(Lz )
(Lx )(Lz )
~
|hLy i|
2
(5) x
, px = i~/x ((x) (p) = ~/2)
:
(x hxi) = i(
px hpx i)
2
(x) = Ae(xhxi)
/2~ ihpix/~
. A, B , Schwartz :
= B
A
hC1 i = 0
Z
Z
= hB
Ai
hABi
Z
dx = B
A
dx
AB
B
dx =
(A)
A
dx
(B)
Z
Z
(B)
dx = (B)
(B)
dx
(B)
= = i
:
= iaB,
A
a .
1.6
H
() A
, :
1
A
dhAi
= h[A,
H]i + h
i
dt
i~
t
.
= H
t
?
i~
= (H)
t
i~
dhAi
d
=
dt
dt
Z
Z
? 3
3
A
3
A d x +
d x + A
d x
t
t
t
Z
Z
1
A
d3 x + 1
d3 x + h A i
=
(H)
AH
i~
i~
t
Z
1
A + AH)
d3 x + h A i
(H
=
i~
t
1
A
= h[A,
H]i + h
i
i~
t
Z
d3 x =
(A)
1.6 -
23
A
= 0.
t
dhAi
1
= h[A,
H]i
dt
i~
,
.
H]
= 0 [An , H]
= 0 n
[A,
A
H]
=0
[f (A),
()
.
.
( )
.
()
H
d
hHi = h
i,
dt
t
h
H]
=0
[H,
V (r, t)
H
i=h
i
t
t
V (r), ,
d
hHi = 0
dt
, .
()
,
d
1
h
pi = h[
p, H]i
dt
i~
= i~ H = i~ V = i~Fk
[
pk , H]
xk
xk
d
i~
h
pk i = hFk i = hFk i
dt
i~
. xk .
.
,
,
x , ,
( ) .
()
L
=0
t
24
i = ijk xj pk
: L
i , H]
= ijk xj [pk , H] + ijk [xj , H]pk
[L
H
H
= ijk xj (i~)
+ ijk (i~)
pk
xk
pj
pj
V
+ i~ijk pk
= i~ijk xj
xk
m
= i~ijk xj Fk +
i , H]
= i~(r F)i
[L
d
hLi = hr Fi = hNi
dt
(r F)k = 0
k , H]
=0
[L
k .
() - Ehrenfest
:
hvi = h
p
i
m
dhxi
1
= i~ h H i = h p i
= h[
x, H]i
dt
i~
i~ p
m
dhxi
= hvi
dt
1
dhpi
= i~ h V i = hF (x)i
= h[
p, H]i
dt
i~
i~ x
dhpi
= hF i,
Newton
dt
F (x) = 0
dhpi
=0
dt
hpi = = hpi0
dhxi
p
hpi
hpi0
=h i=
=
= hvi0
dt
m
m
m
hxi = hvi0 t + hxi0
F (x) = F ,
Z
hF i =
dx = F
dhpi
= F hpit = F t + hpi0
dt
dhxi
F
= t + hvi0
dt
m
1F 2
hxi =
t + hvi0 t + hxi0
2m
F
= a =
m
1.6 -
25
() Parity () :
, r r
( )
.
(r) (r).
:
P (r) = (r)
P P (r) = P (r) = (r)
P 2 = 1
P .
Parity :
(r)P (r) d3 x =
(r)(r) d3 x =
(P (r)) (r) d3 x
(r)(r) d3 x
(x)(x) dx =
()() d
()() d
,
V (r) = V (r) (r r) H
2
2
2
=
2
2
x
(x)
x2
x x. ,
P (H)
= H(r)(r)
= H(r)
P ) = H
(r)
H(
H
P ) = 0 [P , H]
=0
(P H
Parity .
.
.
26
1.7
- Dirac
a = aa
A
a .
, .
:
+
(a, a ) =
a0 6= a
0,
a0 = a
.
()
. ,
- Dirac
(a a0 ).
f (x)(x) dx = f (0)
Z
f (x) 1
(x) dx = 1
(, ) .
:
f (x)(x ) dx = f ()
f (x)(x ) dx = f (),
< < .
a, a (x)
A
(x) :
Z
(x) =
c(a)a (x) dx
[ a]
-Dirac a c(a):
a0 (x)(x) dx =
c(a)
Za
a0 (x)a (x) dx da
c(a)(a a0 ) da = c(a0 )
c(a) =
a (x)(x) dx
1.7 - Dirac
1.7.1
27
-Dirac
sin xL
x
Z
sin xL
2 + sin y
2
dx =
dy =
=1
x
0
y
2
(x) = lim
sin xL
2
dx =
x
Z
0
L
sin xL
=
x
L 0 2/L 0 L .
x .
lim
x0
1
2
(x) =
1
2
1
L 2
eikx dx = lim
eikx dk
eikx dk
Z
1 1 xL iy
1
= lim
e dy = lim
(eixL eixL )
L 2 x xL
L 2ix
sin(xL)
= (x)
= lim
L
x
1.7.2
() (x) =
1
(x)
||
() x(x) = 0
() (x) = (x)
1
[(x ) + (x + )]
2||
() (x2 2 ) =
(x x )
k ,
df
dx x=xk
() f (x) =
f (xk ) = 0
.
.
()
[x(x)]f (x) dx =
() > 0:
(x)f (x) dx =
(y)f
y
a
dy =
1
1
f (0) =
(x)f (x)dx
< 0: = ||, y = x
Z
y
1
(y)f
dy =
(y)f
dy
|| +
+
Z +
Z
+
y
1
f (0)
1
=
(y)f
dy =
=
(x)f (x) dx
||
||
||
1
(x)f (x) dx =
() () = 1 .
y
28
(+) f (x) .
XZ
f (x) (x) dx =
X
k
f 0 (xk )(x xk ) (x) dx
xk
xk +
1
|f 0 (xk )|
xk +
(x xk )(x) dx
xk
Z +
X (xk )
X
1
(x xk )(x) dx
=
|f 0 (xk )|
|f 0 (xk )|
k
(f (x)) =
X (x xk )
|f 0 (xk )|
x
a (x) = xa (x)
x
a (x) = aa (x) (x a)a (x) = 0
a (x) = (x a)
1.7.3
dp (x)
p
dp (x)
= pp (x)
= i p (x)
dx
dx
~
i~
p (x) = N e(ip/~)x
N .
+
p (x)p0 (x) dx = (p p0 )
N N
0
ix
~ (p p)
dx = N N 2
1
(p p0 )
~
= |N |2 2~(p p0 ) = (p p0 )
1
1
N =
2~
2~
|N |2 =
Z
(x) =
c(p)p (x) dx
c(p) =
p (x)(x) dx
1
=
2~
ei ~ x (x) dx
p p :
P (p) = |c(p)|2
1.8 Dirac
29
(x)(x)dx =
c (p)c(p)dp
c(p) c(p) 0 p .
:
(x)
p(x) dx =
hpi =
p|c(p)|2 dp
hpk i =
pk |c(p)|2 dp
(x) c(p)
. p = p
x
= i~d/dpx .
hxi =
c (p)
xc(p)dp =
(x)x(x)dx
Z +
Z + Z +
1
ipx/~
iqx/~
hxi =
(x)x(x)dx =
e
c (p)dp x
e
c(q)dq dx
2~
Z +
Z + Z +
d iqx/~
1
eipx/~ c (p)dp (i~)
c(q)
e
dq dx
=
2~
dq
c(q)
Z +
Z +
d iqx/~
d
dc(q)
e
c(q)eiqx/~ dq
dq
dq =
eiqx/~
dq
dq
dq
Z +
dc
=0
eiqx/~ dq
dq
c(q ) = 0
Z +
Z
1
dc(q) + i(qp)x/~
dpdqc (p)
e
dx
hxi =
(i~)
2~
dq
Z +
Z +
dc(p)
dc(q)
= i~
(q p) = i~
dpc (p)
dpdqc? (p)
dq
dp
Z +
=
c(p)
xc(p)dp
x
= i~
1.8
d
dp
Dirac
(r, t) |i ket .
h| bra .
:
Z
dx = h|i
h|i =
Z
Z
dx = dx = h|i
30
|3 i = |1 i + |2 i
h4 |3 i = h4 |1 i + h4 |2 i
h3 |4 i = h1 |4 i + h2 |4 i
:
A
Z
h|Ai = h|A|i =
1.8.1
Adx
(r) =
Z
an n (r) an =
n d3 x = hn |i
|i =
X
X
hn |i|n i =
|n ihn |i
n
|n i |i |n i. |i |i
|i =
|k ihk |i,
|i =
|n ihn |i
h|i =
h|k ihk |i =
hk |i hk |i
h|i =
X
h|k ihk |i
k
Z
h|i =
d3 x =
k k ,
k = hk |i,
k = hk , i
1.8.2
Schwartz
h1 |1 i h2 |2 i |h1 |2 i|2
|i = |2 i
h1 |2 i
|1 i
h1 |1 i
h|i 0, .
h1 |2 i
h1 |2 i
h|i = h2 |
h1 | |2 i
|1 i
h1 |1 i
h1 |1 i
h1 |2 i h1 |2 i
= h2 |2 i
0
h1 |1 i
h2 |2 i h1 |1 i h1 |2 i h1 |2 i
1.8 Dirac
1.8.3
31
Schmidt
|k i k = 1, 2, . . . , N
|i i i = 1, 2, . . . , M N .
, |1 i = N1 |1 i h1 |1 i = N1 N1 h1 |1 i = 1
N1 = p
1
h1 |1 i
|1 i =
= h1 |1 i1/2
|1 i
1/2
[h1 |1 i]
|2 i
|2 i = N2 (|2 i + 12 |1 i)
h1 |2 i = 0
h2 |2 i = 1
h1 |2 i + 12 h1 |1 i = 0
12 = h1 |2 i
h2 |2 i = N22 h2 |2 i |12 |2 = 1
1/2
N2 = h2 |2 i |12 |2
:
|3 i = N3 |3 i + 13 |1 i + 23 |2 i
.
1.8.4
Q|n i = qn |n i
q Q n , n ,
Q q .
Q
h1 |Q2 i = hQ 1 |2 i
Q ket Q|i, bra, h|Q .
(Q ) = Q,
(AB) = B A ,
(A) = A
(A + B) = A + B .
Q = Q,
.
.
, Q1
QQ1 = Q1 Q = 1
32
(Unitary) , U
:
U = U 1
|0 i = U |i,
|0 i = U |i
h0 |0 i = hU |U i = h|U U i = h|i
U U = 1,
UU = 1
[Q, Q ] = 0
.
1.8.1. :
Q|i = q|i
Q |i = q |i
.
Q = q,
Q = =
(Q ) dx =
Qdx = q
( )
QQ = 1 QQ |i = q Q|i = q q|i = |i
qq = 1 q = ei
Pk = |k ihk |
Pk |i = |k ihk |i
Pk2 = Pk ,
|i =
|k ihk |i =
Pk |i
X
k
Pk =
X
k
|k ihk | = 1
1.8 Dirac
1.8.5
33
U = eiA
A .
U = eiA , .
eiA eiA = 1.
hQi = h|Q|i
|i |0 i = U |i
U , Q Q:
Q Q0 = U QU
.
hQi = h|Q|i
hQ0 i = h0 |Q0 |0 i = hU |U QU |U i
= h| U
| {zU} Q |U{zU} |i = h|Q|i
1
1.8.6
, |n i, |i .
|i =
|n ihn |i =
n |n i
an = hn |i.
n n = 1, 2, . . . , N, . . . n
,
1
2
..
|i
. = |i
N
..
.
Q |i
|i = Q|i =
Q|k ihk |i
n = hn |i = hn |Q|i =
X
hn |Q|k ihk |i
k
1
2
..
. =
N
..
.
1
2
..
.
N
ij
Z
Qij = hi |Q|j i =
i =
X
j
i Qj dx
Qij j
..
.
34
ij = Qji
(i) (Q)
(ii) (Q )ij = Qji
(U )ij = (U 1 )ij
|0k i =
ukl |l i,
hi |j i = ij
h0i |0j i = ij
h0m |0k i =
umn ukl hn |l i =
n,l
uml ukl = mk
A , :
AA = I
Akl (A )lm =
A A = I
Akl Aml = mk
(A )ml (A)lk = mk =
Alm Alk
U .
Q0 , Q
:
Q0 = U QU
1.8.7
Q|i = | i
(Q I)| i = 0
I .
Q |i an , -
an
det(Q I) = 0
,
| i. .
()
().
Q;
|l i Q
Qkl = hk |Q|l i
1.8 Dirac
35
|n i Q (
)
Q|n i = n |n i
X
I=
|l ihl |
l
Q0nm = hn |Q|m i =
k,l
Ukn
Qkl Ulm
k,l
U Uij = hi |j i
Q0 = U QU
j = i |j i |i i.
|m i =
X
l
U .
|l ihl |m i =
X
l
hl |m i|l i
36
2
Schr
odinger -
2.1
2.1.1
F = 0, V (x, t) =
. Schrodinger :
~2 2 (x, t)
= i~
2m x2
t
, x.
(x, t) = (x)(t).
i~
= E i~
= E
t
t
(t) = e
E
t
~
~2 2
~2 2
=
E
= E
2m x2
2m x2
2mE
,
k =
~2
2
k=
2mE
~
2
= k 2 (x) = Aeikx + Beikx
x2
E
E
~ 2
=
k
~
2m
38
Schr
odinger -
, .. B = 0, :
P (x, t) = + (x, t)+ (x, t) = |A|2
x t, x = ,
P = 0 (x)(P ) ~/2.
P (x, t) x, x = , P = ,
:
1
(x, t) =
2
= (k) =
Z
A(k)e
i(kxt)
1
dk +
2
B(k)ei(kx+t) dk
~ 2
k .
2m
peikx = i~
ikx
e
= (i~)(ik)eikx = ~keikx
x
p = ~k
E=
p2
~2 k 2
=
2m
2m
~2
2m
2 2 2
+
+
x2
y 2
z 2
= i~
(r, t) = (r)(t)
E
(t) = ei ~ t ,
E > 0.
~2 2
( + y2 + z2 ) = E
2m x
2mE
= k 2
~2
2mE
k2 =
~2
x2 + y2 + z2 =
1 2 2
1 2 3
1 2 1
+
+
= k 2
1 x2
2 y 2
3 z 2
1 2 1
1 x2
1 2 2
2 y 2
1 2 3
3 z 2
+ + = k 2
, .
= kx2 ,
= ky2 ,
= kz2
(2.1)
2.1
39
1 kx + e
2 ky + e
3 kz ,
k=e
k2 =
2mE
,
~2
kx , ky , kz .
E
~
: E kx , ky , kz .
P (x, t) =
x t,
(x, t)(x, t) dx = 1
( )
, .
.
J=
n
,
s t
v = x/t, x t. :
J=
n
x
n
=
v
s t x
V
J = v
( x, t) v (
x, t).
s V .
,
J = v
()
= J
t
Z
I
d
d3 x = J da
dt V
S
(x, t) ,
.
, Schrodinger .
,
r, t.
40
Schr
odinger -
P = (r, t)(r, t)
(r, t)(r, t) d3 x = N,
N ,
, . :
J = i
~
{ }
2m
: ,
i~
2
= ~ 2 + V (r)
H
2m
= H,
t
P = ,
V = V (r)
= ( ) =
+
t
t
t
t
1
1
=
H
+ H
i~
i~
1
~2 2
~2
=
+
2
i~
2m
2m
~ 2
2
=
i2m
~
=
[ ]
i2m
= J
J = i
~
{ }
2m
P
= J ,
t
2.1.2
P =
V (x) =
0,
x < 0
V0
x > 0
Schrodinger:
~2 2
+ V (x) = E
2m x2
. E < V0
< x < 0 x = 0
. :
E = E + V, E > 0.
Schrodinger < x < +
:
(i) : < x < 0 1
(ii) : 0 < x < + 2
2.1
41
E > 0 ( ;)
hEi = hHi = hT + V i = hT i + hV i, V = 0
hEi = hT i
hT i 0 .
p2
dx =
2m
Z
1
dx =
=
2m
Z
hT i =
Z
1
(
p) (
p) dx
2m
1
h, i 0
2m
= p.
1 , 2
:
.
.
x .
:
k12 =
2mE
>0
~2
~2 d2 1
d2 1
2mE
=
E
= 2 1
1
2
2
2m dx
dx
~
1 (x) = Aeik1 x + Beik1 x
.
.
:
~2 2 2
+ V0 2 = E2
2m x2
2 2
2m
2m
= 2 (E V0 )2 = 2 (V0 E)2
2
x
~
~
k22 =
2m
(V0 E) > 0
~2
1 (x = 0) = 2 (x = 0)
A+B =C
:
d1
d2
=
dx x=0
dx x=0
ik1 A ik1 B = k2 C
:
A+B
AB
C
ik2
C
k1
ik2
2A = C 1 +
k1
42
Schr
odinger -
2k1
k1 ik2
A,
B=
A
k1 + ik2
k1 + ik2
E ( E < V0 ) .
k ik2 ik1 x
1 (x) = Aeik1 x + 1
Ae
k1 + ik2
2k1
2 (x) =
Aek2 x
k1 + ik2
C=
C = 0 V0 !
x > 0 .
V0
k2 0 x > 0 2 (x > 0) 0,
V0 = C = 0. 1 (x) = A sin k1 x 1 (x = 0) = 0,
.
:
x =
~
1
=p
k2
2m(V0 E)
= Aeik1 x
= A
k1 ik2 ik1 x
e
k1 + ik2
= A
2k1
ek2 x
k1 + ik2
J ,
J , J .
i~
( x x )
2m
~k1
i~
~k1
A A=
=
{A A(ik1 ) A A(ik1 )} = 2
A A
2m
m
2m
J =
p1 = ~k1 ,
v1 =
p1
m
~
m k1
J = A Av1
i~
( x a a x a )
2m a
i~
~k1
(k1 ik2 )(k1 + ik2 )
=
A A
(2ik1 ) =
A A
2m
(k1 + ik2 )(k1 ik2 )
m
J =
i~
( x x )
2m
i~
2k1
2k1 k2 x
k2 x
k2 x
k2 x
=
e
(k2 )e
e
(k2 )e
1m k1 + ik2 k1 ik2
i~ 4k12
=
[] =
2m k12 + k22
J =
x > 0, ,
!!!
R T :
2.1
43
R=
|J |
,
J
T =
J
,
J
T +R=1
R T , .
:
J =
~k1 2
~k1 2
|A| , J =
|A| ,
2m
m
T = 0, R = 1
J = 0
, , .
. E > V0
:
2mE
>0
~2
d2 2
2m
= 2 (E V0 )2
2
dx
~
2m
2
k2 = 2 (E V0 ) > 0
~
0
:
2
ik
x
2 (x) = Ceik2 x +
De
D = 0: x > 0 , .
(x):
(
A+B = C
ik1 A ik1 B
ik2 C
2k1
k1 k2
A,
B=
A
k1 + k2
k1 + k2
V0 , E k2 k1 R 0, T 1
k k2 ik1 x
1 (x) = Aeik1 x + A 1
e
, x<0
k1 + k2
C=
2k1 ik2 x
2 (x) = A
e
,
k1 + k2
x>0
x < 0
x > 0.
B = 0, .
|J |
|B|2 v1
|B|2
R=
=
=
=
J
|A|2 v1
|A|2
T =
k1 k2
k1 + k2
2
J
|C|2 v2
4k12
k2
4k1 k2
=
=
=
2
2
J
|A| v1
(k1 + k2 ) k1
(k1 + k2 )2
R+T =1
k1 k2 , ,
R T .
x = 0.
44
Schr
odinger -
2.1.3
x < 0
0,
V0 , 0 < x < a
V (x) =
0,
x > a
x x < 0
.
. E < V0
(i) x < 0
~2 d2
= E
2m dx2
d2
2mE
= 2
2
dx
~
k12 =
2mE
> 0 1 (x) = A1 eik1 x + B1 eik1 x
~2
~2 d2
+ V0 = E
2m dx2
2m
d2
= 2 (V0 E)
dx2
~
k22 =
2m
(V0 E) > 0 2 (x) = A2 ek2 x + B2 ek2 x
~2
(iii) x > a
~2 d2
= E
2m dx2
d2
2m
= 2 E
dx2
~
2m
E > 0 3 (x) = A3 eik1 x + B3 eik1 x
~2
: B3 = 0. (x > a) ()
A3 , .
k12 =
x = 0 x = a:
0 < x < a , (x) 6= 0
1 (x = 0) = 2 (x = 0)
d
d
2
1
(x
=
0)
=
(x
=
0)
dx
dx
(x
=
a)
=
(x
=
a)
2
3
d2
d2
(x = a) =
(x = a)
dx
dx
i~
J =
2m
x
x
A1 + B1 = A2 + B2
ik1 A1 ik1 B1 = k2 A2 k2 B2
e
k2 a
k 2 A2 e
A2 + B 2 e
k2 a
k2 B2 e
k2 a
k2 a
= A3 e
ik1 a
= ik1 A3 e
ik1 a
(2.2)
(2.3)
(2.4)
(2.5)
2.1
45
A, B . , , A1 , A1 .
A3 ,
E < V0
T =
|A3 |2 ~k1 /m
|A3 |2
J
=
=
J
|A1 |2 ~k1 /m
|A1 |2
A1 , B1 A3
.
(2.3) ik1 (2.2):
A1 + B 1
A2 + B 2
A1 B 1
k2
k2
A2
B2
ik1
ik1
k2
k2
2A1 = A2 1 +
+ B2 1
ik1
ik1
A1 = A2
ik1 k2
ik1 + k2
+ B2
2ik1
2ik1
(2.6)
A2 ek2 a + B2 ek2 a
= A3 eik1 a
A2 ek2 a B2 ek2 a
= A3 eik1 a
ik1
k2
2A2 ek2 a
ik1
= A3 eik1 a 1 +
k2
2B2 ek2 a
ik1
= A3 eik1 a 1
k2
(ik k )a k2 + ik1
A2 = A3 e 1 2
2k2
k
ik1
2
(ik
+k
)a
B2 = A3 e 1 2
2k2
(2.7)
(2.8)
A1 = A3
A1 = A3
eik1 a
(k2 + ik1 )2 ek2 a (k2 ik1 )2 ek2 a
4ik1 k2
, A1 6= 0 A3 6= 0 .
E < V0 .
.
"tunneling". - ..
.
: k2 a 1 , ek2 a :
46
Schr
odinger -
(1)
A3 ' A1 eik1 a
T =
4ik1 k2
ek2 a
(k2 ik1 )2
|A3 |2
16k12 k22 2k2 a
e
|A1 |2
(k22 + k12 )2
(2.9)
(2)
2 (0)
|2 (a)|2
ek2 a
2 (a)
'T
' ek2 a
'
2 (a)
2 (0)
|2 (0)|2
k2 + ik1
2k2
+ = 1
A1 A1 =
A3 A3
(k2 + ik1 )2 ek2 a (k2 ik1 )2 ek2 a
2
2
16k1 k2
(k2 ik1 )2 ek2 a (k2 + ik1 )2 ek2 a
A1 A1 =
T =
A3 A3 2
(k2 + k12 )2 cosh2 (k2 a) (k22 k12 )2
2
2
4k1 k2
A3 A3
4k12 k22
=
A1 A1
(k22 + k12 )2 cosh2 (k2 a) (k22 k12 )2
T +R=1R=1T
: cosh x sinh x = 1,
k12 =
2m
E,
~2
T =
1 +
k22 =
2m
(V0 E)
~2
1
sinh2 k2 a
E
E
4
1
V0
V0
(2.10)
2.1
47
k2 a , :
1 k2 a
ek2 a
e
ek2 a
2
2
1
e2k2 a
' 16 E 1 E e2k2 a ,
1
+
T =
E
E
V0
V0
16
1
V0
V0
sinh(k2 a) =
(2.9)
1
' 1 ,
1+
T =
1, 1 + '
a, E V0 , k2 a T ,
.
. E > V0
(i) : x < 0
~2 00
= E1
2m 1
k12 =
2mE
> 0 1 (x) = A1 eik1 x + B1 eik1 x
~2
~2 00
+ V0 2 = E2
2m 2
k22 =
2m
(E V0 ) > 0
~2
~2 00
= E3
2m 3
3 (x) = A3 eik1 x
. Ak , Bk .
A1 + B1 = A2 + B2
ik1 A1 ik1 B1 = ik2 A2 ik2 B2
T =
1 +
1
sin2 (k2 a)
E E
4
1
V0 V0
48
Schr
odinger -
2 a,
(iii) E/V0 > 1, k
k2 a = n T = 1 n = 1, 2, 3, . . .
r
a
2m
2m
(E V0 ) = n a2 2 (E V0 ) = n2 2
2
~
~
En =
~2 2 2
n + V0
2ma2
(iv)
2.1.
V(r)
R
-V0
2.1
T (E) = f (E)e2k2 a .
f (E) E , e2k2 a
E a, a
,
.
MeV
107 s 1010 .
WKB approximation (Wentzel, Kramers, Brillouin)
(v) T (E) ' e2k2 a
r
k2 =
2m
(V0 E)
~2
T (E) '
|(a)|2
' e2k2 a
|(0)|2
k2 .
.. 2.2.
x k2 (x),
r
k2 (x) =
2m
(V (x) E)
~2
T (E) k2
.
r
1
hk2 i
a
x2
x1
2m
(V (x) E) dx
~2
2.1
49
V(x)
x1
x2
2.2
(
T (E) = e
2hk2 ia
x2
= exp 2
x1
2m
(V (x) E) dx
~2
Gamow .
a = x2 x1
A=
2
~
x2
2(V (x) E) dx
x1
T (E) ' e
mA
T1 (E)
e m1
' m ' e( m1 m2 )
2
T2 (E)
e
50
2.2
Schr
odinger -
2.2.1
.
, :
V (x) =
0,
0<x<a
x < 0 x > a
0 x a. 2,
V0 (x) , x > a x < 0
.
Schrodinger 0 < x < a :
kx2 =
~2 d2
d2
2mE
= E
= 2
2
2m dx
dx2
~
2mE
~2
(x) = Aeikx x + Beikx x
(x = 0) = 0 A + B = 0 B = A
(x) = 2Ai sin(kx x) = C sin(kx x)
(x = a) = 0 sin(kx a) = 0 kx a = n
kx = n , n = 1, 2, 3 . . .
a
E=
~2 2
k
2m x
2 ~2
, n = 1, 2, 3, . . .
2ma2
E n = n2
E1 , . , .
:
dx = 1
Z
0
C2
sin (kx) dx =
k
2
ka=n
sin2 d =
r
C=
r
n (x) =
C 2 n
a
= C2 = 1
n/a 2
2
2
a
nx
2
sin
a
a
E n = n2
2 ~2
, n = 1, 2, 3, . . .
2ma2
2.2
51
(i) :
()
(, )
, 0 < x < a, .
(ii) , .
(iii) :
E1
E2
E3
(iv) ~ 0, m ,
.
(v) n
2n + 1
En
0,
=
En
n2
.
(vi) -
x p ' ~
x ' a.
,
(p)2 = hp2 i hpi2 hpi = 0
h[x, H]i =
i~
hpi h[x, H]i = 0
m
2
~
~2
(p)2 = hp2 i '
' 2
x
a
hEi =
hp2 i
~2
'
' E1
2m
2ma2
(vii) n
E1 '
~2
' E
2ma2
E ' eV
2
me R
E
'
' 106 107
2
E
mp R.
52
Schr
odinger -
V (x, y, z) =
0,
0<x<a
0<y<b
0<z<c
x < 0,
y < 0,
z < 0,
x>a
y>b
z>c
~2 2
= E
2m
( )
. 2.1.1
(x, y, z) = 1 (x)2 (y)3 (z)
k () :
nx
2
,
sin
a
a
r
my
2
2 (x) =
sin
,
b
b
r
lz
2
3 (z) =
sin
,
c
c
n = 1, 2, 3, . . .
1 (x) =
m = 1, 2, 3, . . .
l = 1, 2, 3, . . .
~2
E = Ex + Ey + Ez = (kx2 + ky2 + kz2 )
2m
~2 2 n2
2 m2
2 l2
E=
+
+ 2
,
2m
a2
b2
c
.
E = Enlm
n, l, m .
(n, l, m),
.
. a = b = c
E=
~2 2 2
(n + l2 + m2 ) = (n2 + l2 + m2 )
2ma2
n = 1, l = 1, m = 1 E111 = 3
..
.
2.2.2
(
V (x) =
0,
V0 ,
a < x < a
x < a, x > a
E < V0 . :
(i) , x < a:
~2 d2 1
+ V0 1 = E1
2m dx2
2.2
53
~2 d2 2
= E2
2m dx2
~2 d2 3
(iii) , x > a:
+ V0 3 = E3
2m dx2
(ii) , a < x < a:
Schrodinger:
(), x < a
2m
d2 1
= 2 (V0 E)1
dx2
~
k12 =
2m
(V0 E) 1 (x) = Aek1 x + Bek1 x
~2
2mE
d2 2
= 2 2
dx2
~
k22 =
2m
E 2 (x) = Ceik2 x + Deik2 x
~2
(), x > a
B = 0, F = 0
1 (x) = Aek1 x ,
3 (x) = Gek1 x
cos k2 x
2 (x) = C sin k2 x + D
D
.
C,
V (x) . , parity .
. , (x) = (x)
C = 0
A = G,
1 (x) = Aek1 x ,
cos(k2 x),
2 (x) = D
3 (x) = Aek1 x
1 (a)
2 (a)
d1
dx x=a
d2
dx x=a
2 (a)
3 (a)
d2 (a)
dx
d3
(a)
dx
cos(k2 a)
D
2 sin(k2 a)
Dk
= Aek1 a
= Ak1 ek1 a
tan(k2 a) =
k1
k2
54
Schr
odinger -
. , (x) = (x)
1 (x) = Aek1 x ,
3 (x) = Aek1 x
C sin(k2 a)
2 cos(k2 a)
Ck
= Aek1 a
= Ak1 e
tan(k2 a) =
k1 a
k2
k1
k1
k1 a
tan(k2 a) =
=
=
k2
k2 a
k12 a2
k22 a2
2m
E
~2
2m
z = k2 a,
z 2 = k22 a2 = 2 Ea2
~
2m
z02 = 2 V0 a2
~
r
r
2
z0 z 2
z0 2
tan(z) =
=
1
z2
z
k12 =
2m
(V0 E),
~2
k22 =
z2
0
z1
/2
z3
3/2
z0
5/2
2.3: z0 = 8 ..
r
zk =
2m
~2 zk2
2
E
a
E
=
k
k
~2
2ma2
s
k2
k2 a
k22 a2
=
tan(k2 a) = =
k1
k1 a
k12 a2
k2 a = z ,
z
tan z = p 2
z0 z 2
2.2
55
tan z z/ z02 z 2 z0 .
zk Ek .
z0 = 8 3 3 . z0 /2 ().
2.2.3
V (x) = a(x), a > 0
. E < 0
~2 d2
a(x) = E
2m dx2
x 6= 0 :
~2 d2
= E
2m dx2
d2
2m
= 2 (E) = k 2
dx2
~
2mE
2m
> 0,
k 2 = 2 |E|
~2
~
Bekx ,
x<0
(x) =
F ekx , x > 0
k2 =
:
(i) B = F (x) = Bek|x|
(ii) 0 (x) V (x) , x = 0.
0 (x) x = 0 00 (x = 0) , (x)
B, E .
Schrodinger +.
~2
2m
+
~2
2m
d
dx
d
dx
+
dx a
+
(x)(x) = E
(x) dx
d
d
(x = +)
(x = ) a(0) = 0,
dx
dx
0.
d
= Bk,
dx
(0) = B ( 0)
~2
~2
ma
(2k) = a
k=ak= 2
2m
m
~
k2 =
Z
d
= Bk,
dx
(ma)2
2m
ma2
=
|E|
|E|
=
~4
~2
2~2
(x)(x) = 1
B 2 e2k|x| dx = 1 2B 2
e2kx dx = 1
B2 = k B =
(x) =
k=
ma
~
ma ma
e ~2 |x|
~
( E < 0).
56
Schr
odinger -
. E > 0
x 6= 0
~2 00
a(x) = E
2m
~2 00
2mE
= E 00 = 2
2m
~
2mE
~2
G = 0: , .
: 1 (0 ) = 2 (0+ ) A + B = F
d2
= ikF
dx x=0+
d1
= ik(A B)
dx x=0
Schrodinger:
~2
[ikF ik(A B)] = a(A + B)
2m
2ma
ik(A + B) ik(A B) = 2 (A + B)
~
2ma
ma
2ikB = 2 (A + B) B = i 2 (A + B)
~
k~
ma
k~2
B=i
A
1 i
R=
2
|B|2
=
,
|A|2
1 + 2
T =1R=
2.3
1
|F |2
=
1 + 2
|A|2
.
:
V (x) =
1 2
kx
2
m
2 =
d2 x
= kx x00 = 2 x
dt2
k
m
x(t) = x0 sin(t + )
E=
1 2 1
1
kx + mv 2 = m 2 x20
2
2
2
2.3
2.3.1
57
, Hermite
Schrodinger
~2 d2 1
+ m 2 x2 = E
2m dx2
2
2
d
2m
m2 2 2
+
E
x
=0
dx2
~2
~2
r
=
m
x = x,
~
Joule sec
~ =
sec
m
1
'
~
()2
' Joule
Nt m sec2
Joule sec
~
'
=
1
m
Kgr
Kgr (sec)
m m sec2
~
' Kgr
' (m)2
m
sec2 Kgr
m 2
x
2 =
~
d d
d
d
=
=
dx
d dx
d
d2
d2
=
2
dx
d 2
d2
2m
2
2 +
E
=0
d
~2
d2
2E
2
+
=0
d 2
~
() , , < < +.
() () 0 .
() , .
2E
2 . :
~
d2
2 = 0
d 2
() = e
:
2
d
= e /2
d
2
2
d2
= 2 e /2 e /2
2
d
2
d2
= 2 e /2 = 2
2
d
/2
58
Schr
odinger -
d2
2 = 0
d 2
..
() = e
/2
y()
y() , () 0 .
() :
2
2
d
dy
= e /2 y() + e /2
d
d
2
d2
2 2 /2
2 /2
2 /2 dy
2 /2 dy()
2 /2 d y
=
e
y()
e
y()
e
+
e
d 2
d
d
d 2
2
d2
d2 y
dy
= e /2
2
+ ( 2 1)y()
2
d
d 2
d
Schrodinger :
d2 y
dy
+
2
d 2
d
:
2E
1 y =0
h
2E
1 = 2
h
E=
1
+
2
~
d2 y
dy
2
+ 2y = 0
d 2
d
Hermite Hermite.
Parity .
:
+
X
y() =
k k
k=0
k .
y 00 () =
k k(k 1) k2
y 0 () =
k k k1
k
P
=0 +2 (+2)(+1)
=k2
z
+
X
k=+2
k1=+1
k=0
======
}|
ak k(k 1) k2 2
+
X
k k k + 2
k=0
+
X
k k = 0
k=0
k=2
{z
+
X
k+2 (k + 2)(k + 1) + k (2 2k) k = 0,
k=0
k+2 =
2(k )k
(k + 2)(k + 1)
2.3
59
()
0 6= 0, 1 = 0
2 2 22
4
y() = 0 1
+ ( 2) + . . .
2!
4!
0 , 2 =
2(2 )
4(2 )0
2
0 , 4 =
2 =
2
34
234
, 0 6= 0.
()
0 = 0, 1 6= 0
3
5 . . . , 1 6= 0.
2( 1) 3 22
5
y() = 1
+ ( 1)( 3) + . . .
3!
5!
parity
.
.
()
= = n n = 0, 1, 2, 3, . . ., y() .
:
1
(i) En = ~ n +
2
(ii) y0 () = 0 ,
y1 () = 1 ,
0 =
n = 0,
1 =
n = 1,
0 =
y2 () = 0 (1 2 2 ), n = 2,
2
y3 () = 1 3 , n = 3,
3
1 =
n () = e
/2
yn () = cn e
/2
Hn ()
Hn () Hermite .
Z +
Z +
1
n (x)n (x) dx =
()n () d
n
Hermite:
H0 () = 1,
0 = 1
H1 () = 2,
1 = 2
0 = 2
1 = 12
H2 () = 4 2,
H3 () = 8 12,
..
.
Hermite
Hn () = (1)n Hn ()
:
Hn () = (1)n e
2
dn e
d n
60
Schr
odinger -
Hermite .
:
Hn ()Hm ()e d = 0,
m 6= n
n ()m () d = nm
n () = cn Hn ()e
1
cn =
4
/2
1
2n n!
En =
n+
1
2
~
r r
1 x2 /2
e
Hn ( x)
n (x) = 4
n
2 n!
m
~
r
n = 0 0 (x) =
r
n = 1 1 (x) =
r
n = 2 2 (x) =
x2 /2
e
2xex /2
2
1
(4x2 2)ex /2
3
2
..
.
1
2
(x)2 '
1 ~
2 m
(iv)
E0 =
1
~
2
~
2
2.3
61
hEi =
H=
hp2 i 1
+ m 2 hx2 i
2m
2
1
p2
+ m 2 x2
2m 2
[x, H] =
2i~
p
2m
[p, H] = i~m 2 x,
hxi = 0, hpi = 0
hp2 i = (p)2 '
~2
4(x)2
hx2 i = (x)2
hEi '
m 2
~2
1
+
(x)2
8m (x)2
2
hEi,
(x)2 =
hEi '
2.3.2
1
~
2
dhEi
=0
d(x)
~
2m
:
2
2
2
= p + 1 m 2 x2 = ~ d + 1 m 2 x2
H
2m 2
2m dx2
2
r
=
m
x
~
1 2 1 d2
H = ~
2
2 d 2
.
a
a
a
m
ipx
1
1 d
x+
= +
2~
2
2 d
2m~
r
m
ipx
1
1 d
a
=
x
=
2~
2
2 d
2m~
a
=
x, px .
a, a ( )
1
d
a a=
2
d
1
d
d
d2
2
=
+
2
2
d
d
d
2
1
d
1
d
2
=
2 +
,
2
d
2
d
62
Schr
odinger -
d
,
= 1
d
1
a a=
2
1
d2
2
2
d
2
= a a
N
= ~ N
+1
H
2
d
d
1
[a, a ] =
+
,
2
d
d
1
1 d
1
d
1 d d
= [, ] +
, [, ]
,
2
2 d
2 d
2 d d
1
1
=1
=
2
2
[a, a ] = 1
[N, a] = [a a, a] = a [a, a] + [a , a]a = a
[N, a ] = [a a, a ] = a [a, a ] + [a , a ]a = a
= aa 1
aa a a = 1 aa 1 = a a N
N ,
1
~ +
2
.
N
N :
Z
(x) dx =
(x)N
a a dx =
(a) (a) dx 0
( ).
,
N
= N (a ) = ( 1)a
N
:
, a] = a
[N
a aN
= a N
a = aN
a N
=
N
(a ) = aN
a = ( 1)a
N
(a2 ) = N
a(a ) = (aN a)a = aN (a ) a2 = ( 2)a2
N
(a3 ) = N
a(a2 ) = (aN
a)a2 = aN
(a2 ) a3 = a( 2)a2 a3 = ( 3)a3
N
(a ) = ( )a
N
0. ( > ) , .
k : ak = 0. l > k , al = alk ak = 0
2.3
63
ak1 = ( (k 1))ak1
N
= a a
N
a ak = ( (k 1)) ak1
ak = 0 = k 1 =
= n,
En =
n+
1
2
~
n = 0, 1, 2, . . . , .
k =n+1=+1
= 0 k = 1 0 , a0 = 0
= 1 k = 2 1 , a2 1 = 0
0 :
0 = 0 a (a0 ) = 0
N
d
1
+
0 = 0
a0 = 0
d
2
2
d0
= 0 0 () = ce /2
d
0 (x) = ce
m x2
~
2
0 (x)0 (x) dx = r
1
m
~
0 ()0 ()d = 1
1
c =
4
r
m
c= 4
~
2
e d =
2.1. En .
. 1 , 2 :
1 00
2m
d2 1
2m
=
(V (x) E)
= 2 V (x) E 1
2
dx
~
1 1
~
d2 2
2m
1 00
2m
= 2 V (x) E 2
2 = 2 (V (x) E)
2
dx
~
2
~
1 00
1 00
00
=
2 1 = 1 002
1 1
2 2
d
(2 01 1 02 ) = 0
dx
2 01 1 02 = =
1 , 2 , 01 02 0 x
01
0
d
d
= 2
(ln 1 ) =
(ln 2 )
1
2
dx
dx
1 = c2
64
Schr
odinger -
= ~ N
+
H
1
2
, H
.
N
n (): N a a N = a
N (a 0 ) = a N 0 + a 0 = 0 + a 0 = a 0
a 0 N 1 = 1 1 ' a 0
N (a 1 ) = a N 1 + a 1 = 2(a 1 )
2 = 2
a 1 = (a )2 0 N
2 ' (a )2 0
.
n ' (a )n 0
1
n = (a )n 0
n!
:
:
a n
an
= n + 1n+1
nn1
=
a n
an
= n n+1
= n n1
N n = nn
a an = nn
(aa 1)n = nn
aa n = (n + 1)n
Z
n (aa n )dx
Z
= (n + 1)
n n dx = (n + 1)
|
{z
}
=1
n (aa n )dx =
(a n ) (a n )dx = n n
n n
Z
= n + 1 n =
n+1 n+1 dx = n n
|
{z
}
=1
n+1
n (a an )dx = n
n n dx = n
n (a an )dx =
n n = n n =
n = cn (a )n 0
n1 n1 dx = n n
2.3
n+1 =
65
1 a n
n+1
1 = a 0
1
1
2 = a 1 = (a )2 0
2
2
1 1 3
1
3 = a 2 = (a ) 0
3
3 2
..
.
1
1
1
1
(a )2 n2 = . . . = (a )n 0
n = a n1 =
n
n n1
n!
1
cn =
n!
2
2
c
d
c
1 = a 0 =
e /2 = (2)e /2
d
2
2
2
c
1 = H1 ()e /2
2
,
2
1
n = c
Hn ()e /2 ,
n
2 n!
r
c=
m
~
Hn () Hermite n.
a
a
(
=a
) N
+ a .
n ) = nmn
(m , N
(m , an ) = n(m , n1 ) = nm,n1
a n =
d
n = n + 1n+1
d
d
1
+
n = nn1
d
2
1
n + 1n+1
2
an =
nn1
(2.11) (2.12) :
2
n = n + 1n+1 + nn1
2
:
2 dn
= nn1 n + 1n+1
2 d
: hV in = hn|V |ni
1
hV in = hn , m 2 x2 n i
2
r
m
2
xn = n =
n + 1n+1 + nn1
~
2
m 2
2
x n = (n ) =
n + 1n+1 + nn1
~
2
(2.11)
(2.12)
66
Schr
odinger -
m 2
2 2
n + 1 n + 2n+2 + n + 1 n + 1n + n nn + n n 1n2
x n =
~
2 2
i
p
m 2
1 hp
(n + 1)(n + 2)n+2 + (n + 1)n + nn + n(n 1)n2
x n =
~
2
1
1
m 2
hV in = m 2 hn , x2 n i = ~hn ,
x n i
2
2
~
~
=
[hn |(n + 1)n i + hn |nn i]
4
~
~
=
(n + 1 + n) =
(2n + 1)
4
4
1
~
n+
hV in =
2
2
hT in =
1 2
1
hp in =
hn , P 2 n i = . . .
2m
2m
r
m dn
dn
= i~
pn = i~
dx
~ d
m 2
= i~
nn1 n + 1n+1
~ 2
2 dn1
dn+1
2
2 m
n
n+1
= ...
p n = ~
~ 2
d
d
dn+1
1 2
~ dn1
2
n
p n =
n+1
= ...
2m
4
d
d
hn|H|ni = En = hT in + hV in
3.1
3.1.1
,
.
H = H0 + V
H0
(0)
En
H0 V
(0)
(0)
Ek Ek1 .
: .
H0 .
=H
0 + V
H
V .
:
(H0 + V )n = En n
:
(1)
(2)
n = (0)
n + n + n + . . .
En
(2)
(3)
.
(1)
n ' (0)
n + n
68
(1)
(2)
n ' (0)
n + n + n
(2)
. En
= 0 En . (0)
, n
,
(0)
k .
.
(H0 + V )n = En n , = 1,
= 0
(0) (0)
H0 (0)
n = En n
n , En .
n = (0)
n +
(0)
Cnk ()k
k6=n
Cnk ()
n = (0)
n +
(0)
nk k + 2
k6=n
(0)
bnk k + . . .
k6=n
(1)
2 (2)
n = (0)
n + n + n + . . .
0 = 1
(1)
(0) (1)
(1) (0)
V (0)
n + H0 n = E n n + E n n
(1)
n
H0 (2)
n
En(0) (2)
n
En(1) (1)
n
En(2) (0)
n
..
.
.. V =
V1 + V2 V1 > V2 . V1 , V2
V1 .
:
V = V1 + 2 V2
3.1
3.1.2
69
:
(1)
(0) (1)
(1) (0)
V (0)
n + H0 n = En n + En n
:
X
(0)
(1)
n =
k 6= n
ank k ,
V (0)
n +
(0)
(0)
ank Ek k = En(0)
k6=n
(0)
anl l
+ En(1) (0)
n
(3.1)
l6=n
(0)
(3.1) n
(0)
(1)
(0)
(0)
h(0)
n , V n i + 0 = 0 + En hn , n i
(0)
(0)
(0)
(0)
hn , n i = 1 hn , k i = 0 k 6= n
(0)
En(1) = h(0)
n , V n i
(0)
(3.1) m
(3.2)
m 6= n
(0)
(0)
(0)
h(0)
m , V n i + anm Em = En anm
anm =
(0)
(0)
(0)
(0)
hm , V n i
(3.3)
En Em
(0)
V n
(0)
Vkn = hk , V (0)
n i
V11
V21
V = .
..
VN 1
n = (0)
n +
V12
V22
..
.
VN 2
V1N
V 2N
VN N
Vkn
(0)
k6=n En
(0)
(0)
Ek
(3.4)
En = En(0) + Vnn
(3.5)
|Vnn |
|En En+1 |
|V |
nn
|En En1 |
(0)
(0)
(0)
(0)
(0)
akn Ek
.
3.1.3
(0)
6= En k 6= n,
:
(2)
(0) (2)
(1) (1)
(2) (0)
V (1)
(3.6)
n + H0 n = En n + En n + En n
(1)
n =
X
k6=n
(0)
ank k ,
ank =
70
(2)
n =
(0)
En(1) =
bnl l ,
l6=n
(0)
(3.6) n
(1)
(2)
(0)
(0)
h(0)
n , V n i + 0 = 0 + 0 + En hn , n i
(1)
En(2) = h(0)
n , V n i
X
(0)
En(2) =
ank h(0)
n , V k i
k6=n
(0)
(0)
X h(0) , V (0)
n ihn , V k i
k
En(2) =
(0)
(0)
En Ek
k6=n
En(2) =
Vkn Vnk
(0)
(0)
k6=n En Ek
X
(0)
(3.6) k
k 6= n :
(0)
(0)
(2)
hk , V (1)
n i + hk , H0 n i =
(0)
(0)
(0)
(1)
(1)
(2)
(0)
= En(0) hk , (2)
n i + En hk , n i + En hk , n i
X
(0)
bnk (En(0) Ek ) =
l6=n
(0)
En(1) = h(0)
n , V n i = Vnn
(0)
anl =
bnk =
(0)
hl , V n i
(0)
En
X
(0)
l6=n (En
(0)
El i
Vkl Vln
(0)
(0)
Ek )(En
Vln
(0)
En
(0)
El
(0)
El )
Vnn Vkn
(0)
(0)
(En Ek )2
(0)
k, n
, .
(1)
(1)
(0) (1)
(1) (0)
V (0)
n + H0 n = En n + En n
(1)
(0)
(H0 En(0) )(1)
n = (En V )n
(0)
(0)
(1)
H0 , En , n , V, En
(2)
En
(0)
(1)
. n , (1)
= hn , V n i.
3.1
3.1.4
71
1. :
V (x) =
x < 0
x > 2a
bx, 0 x 2a
En .
b = 0
En(0)
2 ~2
=n
8ma2
2
(0)
n
(0)
En(1) = h(0)
n , V n i = b
=
Z
b 4a2
a n2 2
y sin2 ydy =
1
a
nx
1
sin
a
2a
2a
x sin2
nx
2a
dx
y sin2 ydy = ba
y2
1
sin2 y 2y sin y cos y +
4
4
2.
m :
V (x) =
x < 0
.
U (x) = bx3
V0 (x) =
1 2
1
kx = m 2 x2
2
2
n (x) = C
r
C=
En = ~
n+
m
~
2
1
Hn ()e /2
n
2 n!
m
x = ax
~
1
. x = 0 2
.
Hermite n n
.
n = 2k + 1 k = 0, 1, 2, . . .
k = 0
1
1 (x) =
2
E1 =
3
2 ~ .
r
4
2
m
(2 ax)eax /2
~
72
Z
E1 =
0
4
2
k ax2
x e
0
k+1
2
dx = (k+1)/2
2a
(z) :
(z + 1) = z(z)
Z
x5 eax
/2
dx =
1
=
2
2!
1
(6/2)
(3)
= 3 = 3
=
2a3
2a
a
2a6/2
3
m m
~
~ ~
m
3/2
~
b
=
m
r
E1 = 2b
|E1 | 2~
3/2
3b
~
~
m
3.2
() . .
.
(0)
(0)
En Ek En .
n , (0)
(0)
(0)
Ek , En Ek = 0 .
.
.
(0)
(0)
, n = |ni l = |li, .
N . H = H0 + V
(0)
H0 |ki = Ek |ki,
k = 1, 2, . . . ,
n, l , . . .
|{z}
(0)
(0)
En =El
n = (0)
n +
(0)
l = l
(0)
(0)
alk l
k6=l
P
(1)
(0)
n = k6=n,l ank k ,
amk =
Vkm
(0)
Em
(0)
(1)
ank k = (0)
n + anl l +n
|
{z
}
k6=n
(0)
Ek
(0)
+ aln (0)
n +l
{z
}
(1)
= l
|
l
(1)
(0)
k6=l,n
(0)
alk k
(0)
Vkm = hk |V |m i
3.2
73
(0)
(0)
n , l
n , l H
=H
0 + V 2
. H
0 . . (0)
H
n
(0)
(0)
(0)
n = cnn n + cnl l
= c (0) + c (0)
l
ll l
ln n
(H0 + V )n = En n ,
(H0 + V )l = El l
n =
N
X
(0)
cni i ,
n = 1, 2, . . . , N
i=1
(0)
i .
(H0 + V )n = En n ,
(0)
En(0) cnk
En cnk =
cni Vki
cni Vki
i6=k
h
i X
cni Vki = 0
cnk Vkk + En(0) En +
i6=k
n = 1, 2, . . . , N k = 1, 2, . . . , N .
n k = 1 :
h
i
cn1 V11 + En(0) En + cn2 V12 + cn3 V13 + . . . + CnN V1N = 0
k = 2 :
h
i
cn1 V21 + cn2 V22 En(0) En + cn3 V23 + . . . + cnN V2n = 0
k = 3 :
h
i
cn1 V31 + cn2 V32 + cn3 V33 En(0) En + . . . + cnN V3N = 0
..
.
k = N :
h
i
cn1 VN 1 + cn2 VN 2 + cn3 VN 3 + . . . + CnN VN N + En(0) En = 0
h
(0)
V11 + En En
V21
V31
V12
h
V22 +
(0)
En
V32
V13
En
. . . V1N
V23
h
V33 +
(0)
En
. . . V2N
En
. . . V3N
..
.
VN 1
VN 2
VN 3
h
(0)
VN N + En En
cn1
cn2
cn3
=0
..
.
i cnN
74
N N , N + 1 En , cn1 , . . ., cnN .
- , :
det V + (En(0) En )1 = 0 N En N .
cn , , .
.
= Wn nn
Vln Vll
cnl
cnl
Wn = En En(0)
Wn () 2 2 V
. :
V W n
det nn
Vln
Vnl
=0
Vll Wn
i1/2
1h
1
En() = En(0) + (Vnn + Vll ) (Vnn Vll )2 + 4Vnl Vln
2
2
En(+)
(0)
|n i = cnn |(0)
n i + cnl |l i
En()
(0)
En = En(+) El = En()
n , l .
(H0 + V )n = En n V n = En n H0 n = En n En(0) n = Wn n
(0)
(0)
V l = Wl l , Wn = En En , Wl = El En .
:
V |n i = Wn |n i,
V |l i = Wl |l i
hl |V = Wl hl |, V
(
Wn hl |n i
hl |V |n i =
Wl hl |n i
Wl 6= Wn hl |n i = 0
V .
En(1) = Wn = hn |V |n i = Vnn
(1)
El
= Wl = hl |V |l i = Vll
3.2
75
~2
H=
2m
2
2
+
x2
y 2
1
+ m 2 (x2 + y 2 ) + cxy,
2
c m 2
() En n c = 0.
() c 6= 0,
.
:
() n (x, y) = n1 (x)n2 (y)
En = En1 + En2
2
m 2
~ n1
+
x n1 = En1 n1
2
2m x
2
En1
1
= ~ n1 +
2
m 2 2
~2 2 n2
+
y n2 = En2 n2
2m y 2
2
,
1
= ~ n2 +
2
En2
En = ~(n + 1)
n = n1 + n2 ,
(
n1 = 0, 1, 2 . . .
n2 = 0, 1, 2, . . .
n = 0, 1, 2, . . .
E0 = ~ , , 0 (x, y) = 0 (x)0 (y).
E1 = 2~
(0)
n En = ~(n + 1), n1 n1 = 0, 1, 2, . . . , n,
n + 1 .
()
Z
V11 = h1 |V |1 i =
V11 = 0,
Z
V12 = h1 |V |2 i = c
Z
=c
1 (x)x0 (x)dx
=c
=c
V22 = 0
r
1 (x)
~
1 (x)dx
2m
!2
~
= V21
2m
~
1 (x)
2m
c~
2~ E1
2m = 0
det
c~
2~ E1
2m
c2 ~2
c~
c~
2
(2~ E1 )
= 0 2~ E1
2~ E1 +
=0
4m2 2
2m
2m
x0 (x) =
76
c~
(+)
E1 = 2~ + 2m
c~
E1() = 2~
2m
(+)
(+)
E1
()
()
E1
(+) = c1 1 + c2 2 ,
() = c1 1 + c2 2 ,
0
c~
2m
!
c~
(+)
c
1
2m
=W
(+)
c2
0
(+)
= E1 + W
()
= E1 W
(+)
c1
(+)
c2
(0)
(0)
!
,
W =
c~
2m
c~ (+)
c~ (+)
(+)
(+)
c
=
c
c1 = c2
2m 2
2m 1
0
c~
2m
!
c~
()
c
1
2m
= W
()
c2
0
()
c1
()
c2
!
()
c2
()
= c1
3.3
=H
0 + V (r, t) = H
0 + V (t)
H
V (t) ,
.
H0 ,
(0)
(0)
k , Ek .
t = 0,
(0)
(t) =
(0)
am (t)eiEm
t/~
(0)
m
H0 + V (t) = i~
t
: an (0) = 1, ak (0) = 0 k 6= n.
(0)
: cm (t) = hm |(t)i
|mi, |ni, t:
2
Pnm (t) = h(0)
m |(t)i
3.3
3.3.1
77
,
cm (t) = h(0)
m , (t)i
1
dcm
= h(0)
i = h(0)
, Hi
m ,
dt
t
i~ m
i~
X
dcm
(0)
=
ck (t)h(0)
m |Hk i
dt
k
X
X
(0)
(0)
(0)
=
ck (t)Ek h(0)
ck (t)h(0)
m |k i +
m |V (t)k i
k
i~
X
dcm
(0)
= Em
cm (t) +
Vmk ck (t)
dt
k
(0)
iEk t/~
ck (t) = ak (t)e
!
(0)
0
0 X
(0)
dam iEm
Em
*
*
(0)
t/~
i~
e
+ (i~) i
c
(t)
=
E
c
(t)
+
Vmk ck (t)
m
m
m
dt
~
k
i~
(0)
(0)
dam (t) X
Vmk ak (t)ei(Em Ek )t/~
=
dt
:
(1)
(2)
am (t) = a(0)
m (t) + am (t) + am (t) + . . .
:
(0)
a(0)
n (t) = 1, ak (t) = 0 k 6= n
a(1)
m (t = 0) = 0,
a(2)
m (t = 0) = 0 m
(0)
dam
i~
= 0 a(0)
m = = 0, m 6= n
dt
(0)
(0)
(1)
X
Em Ek
dam
iwmk t (0)
=
V
e
a
,
w
=
i~
mk
mk
k
dt
~
k
:
(1)
dam
= Vmn (t)eiwmn t
dt
Z
0
i t
a(1)
(t)
=
Pnm
Z
2
1 t
0 iwmn t0 0
= 2
Vmn (t )e
dt
~
0
: T 0 < t0 < T .
(0)
Vmn (t) = Vmn = h(0)
m |V (r)|n i
Vmn
1 eiwmn t
~wmn
"
#
(0)
(0)
4|Vmn |2
2 Em En
(1)
2
sin
t
= |am (t)| =
(0)
(0)
2~
(Em En )2
a(1)
m (t) =
Pnm
78
4
Coulomb - Schr
odinger
4.1
me qe = e
q = e m = . :
r = re r
V (r) = +
P2
P2
E = + e + V (r)
2m
2me
re
e2
1 q qe
=
40 |r|
40 r
:
1. :
R =
me re + m r
, M = me + m
me + m
P = Pe + P = P
2. :
P =
=
m Pe me P
m me
dr
=
(Ve V ) =
m + me
dt
m + me
m me
. , :
m + me
L = r0 P0 + r0e P0e = r
:
2
P
P2
P2
P2
+ e = +
2m
2me
2M
2
P2
+ V (r)
E = E +
{z
}
|
(R, r) (re , r )
M
me
R
r=R
M
M
M
m
re =
R+
r=R+
M
M
r =
me
r
M
m
r
M
dr
dt
80
Coulomb - Schr
odinger
r0
r
V(r)
(E<0)
( -
)
4.1
r = re r V = Ve V
r m me
P = m r = m R
M
m me
Pe = me r e = me R + r
M
m
P P
P =
M
me
Pe =
P + P
M
P2
Pe2
P2
P2
+ =
me
m
M
P = P = dr/dt. ,
V (r).
: ( r = 0)
dr
dr
d
dr
=
r + r =
r + V
dt
dt
dt
dt
2
1 2 2
dr
2 2
=
( Vr + V ) =
+ V2
2
2 dt
2
V=
2
P
L = rV z,
E
L2 = 2 r2 V2
1
=
2
1
=
2
dr
dt
2
dr
dt
2
dr
dt
2
2
V + V (r)
2
L2
+ V (r)
2r2
+ V (r)
, F = F (r)
r, .
r .
4.2 -
4.2
81
H=
P2
P2
+ e + V (r)
2m
2me
P i~ ,
Pe i~e
(x , y , z ) (xe , ye , ze ) . ,
H=
2
2
P
P
+
+ V (r)
2M
2
P i~R ,
P i~r
(X, Y, Z) (x, y, z) r
( ).
(re , r , t) (R, r, t)
me m
M = me + m , =
me + m
M ' 1836me ' 0, 995me
Schrodinger :
~2 2
~2 2
+ V (r) (R, r, t) = i~
2M R 2 r
t
1 2
1 2
+
M Me e
1
1 2
+ 2
M R r
4.3
, , :
U (R, r) = u (R)(r)
2
~2 2
~
R u + 2r + V (r) u = E 0 u
2M
2
u (R)(r)
1
u
~2 2
u
2M
+
~2 2
+V
2
= E0
R, r,
~2 2
u (R) = ER u (R)
2M
~2
E + E = E 0
R
82
Coulomb - Schr
odinger
M ER ,
:
u = Aeik0 R ,
2M
ER
~2
= ~k0
k02 =
P
, ,
, ( ) .
~2 2
(r) + V (|r|)(r) = E(r)
2
, (r, , )
. (r, , ):
1
= 2
r r
2
r
r
2
1
+ 2
r
1
sin
sin
1 2
+
sin2 2
Schrodinger :
~2 1
2 r2 r
2
1
~2
2
2
r
sin
+ sin 2
r
2r2 sin
+V (r)(r) = E(r)
(r) = (r, , )
.
:
A(r)
=
2 r2 r
B(r)
=
) = ~2
(,
1
sin
r2
+ V (r)
r
1
2r2
1 2
sin
+
sin2 2
= A(r)
+ B(r)
(,
)
H
= (AR)Y
Y
)R = ERY
H
+ B(
AR
BR
+
=E
R
R Y
!
(, )
Y
R
AR
=
(r)
E
Y
R
BR
(, ) (r)
Y
= Y (, )
= Y
Y
BR
AR
E
R
!
= BR
= ER AR
4.4
83
+ BR
= ER
AR
~2 1
2 R
+ V (r) R = ER ( )
r
+
2 r2 r
r
2r2
~
1
sin
Y
1 2Y
= Y
sin
+
sin2 2
( )
, Y (, ) = ()().
.
,
= ~2 l(l + 1)
= ~2
.
4.4
Y (, ) = ()(),
= ~2
, Y :
2
d
sin2 = 1 d
sin
+
d
d2
(
= eim , m 6= 0
d2
2
=
m
d2
= c + D, m = 0
sin d
d
() , () (r, , ) (r, , + 2)
m = D 0
() = eim m = 0, 1, 2, . . .
:
1 d
sin d
d
sin
d
2
m
+
sin2
=0
= cos
d
d d
d
1 d
d
=
= sin
=
d
d d
d
sin d
d
sin2 = 1 cos2 = 1 2
2
d
d
m
(1 2 )
+
=0
d
d
1 2
= () = ()
m = 0:
(1 2 )
d2
d
2
+ = 0
2
d
d
84
Coulomb - Schr
odinger
() =
+
X
ak k
k=0
+
X
k(k 1)ak
k2
k=0
k k
k(k 1)ak 2kak +a
{z
}
|
k
=0
+ n
o
X
= 0
( + 2)( + 1)a+2 ( + 1)a + a
=0
a+2 =
:
+
X
k(k 1)ak
P+
k=0
k2
k=0
( + 1)
a
( + 2)( + 1)
k(k 1)ak k2 , k = 0 k = 1
+
X
k(k 1)ak
k2
( + 2)( + 1)a+2 ,
k = + 2
=0
k=2
:
1. a0 6= 0, a1 = 0
: 0 , 2 , 4 , 6 , . . .
2. a0 = 0, a1 6= 0
: 1 , 3 , 5 , 7 , . . .
= 1 . .
.
:
,
= l(l + 1),
l =
. .
l a1 = 0, a0 6= 0, l
a0 = 0, a1 6= 0.
l Legendre Pl () = Pl (cos ).
a2 = 0
l=0
P0 = a0
a4 = 0, . . .
a3 = 0
l=1
P1 = a1
a5 = 0, . . .
6
l = 2 a2 = a0 = 3a0 P2 = a0 3a0 2 ,
2
a4 , a6 , . . . .
..
.
a0 , a1 :
Pl () =
i
1 dl h
2 l
(1
)
,
2l l! d l
Rodrigues
( l, l = , l = )
m 6= 0 :
:
lm () = (1 2 )|m|/2
d|m|
Pl ()
d |m|
4.4
85
Pl () = l |m| l !!
m = 0, 1, 2, . . . , l
:
1
Pl ()Pl0 ()d =
1
2
ll0
2l + 1
d = sin d
2
ll0
2l + 1
f (x) =
X
l
2l + 1
al Pl (x), al =
2
f (x)Pl (x)dx
1
dPl+1
dPl1
= (2l + 1)Pl
dx
dx
P0 () = 1
P1 () =
1
P2 () = (3 2 1)
2
1 3
P3 () = (5 3)
2
..
.
(, ) l, m :
dYlm
(, )Yl0 m0 (, ) = ll0 mm0
sin d
0
(1)l+m
2l l!
(1)l
= l
2 l!
dl+|m|
(1 cos2 )l
d cos l+|m|
, 0 , 0 2
g(, ) =
+ X
l
X
Blm Ylm (, )
l=0 m=l
Z2Z
Blm =
0
Ylm
(, )g(, ) sin dd
86
Coulomb - Schr
odinger
1
Y00 =
4
r
3
Y10 =
cos
4
r
3 i
Y1,1 =
e
sin
8
r
5
(3 cos2 1)
Y20 =
16
r
15 i
e
cos sin
Y2,1 =
8
r
15 2i 2
Y2,2 =
e
sin
32
..
.
l m .
4.5
= l(l + 1)~2 .
= r , 2/~2 2 :
d2 R 2 dR 2
+
+ 2
d2
d
~
E
e2
+
2
40
R
l(l + 1)
R=0
2
1
2 E
=
2
2
~
4
2 e2
e2
n= 2
=
~ 40
40 ~
2E
E :
E=
e4
1
2
2
2
32 0 ~ n2
d2 R 2 dR
+
+
d2
d
n 1 l(l + 1)
4
2
R=0
+, R
. :
d2 R R
= 0 R() = Ae/2 + Be/2
d2
4
.
A=0
:
R() = e/2 F ()
4.5
87
F () , R() 0 .
F () = s
+
X
ak k ,
a0 6= 0
k=0
R() F ():
d2 F
+
d2
2
dF
n 1 l(l + 1)
F () = 0
1
+
F , ak .
F () 0.
F () =
+
X
ak k+s
k=0
X
dF
=
(s + k)ak k+s1 ,
d
k
X
d F
=
(s + k)(s + k 1)k+s2
d2
k
X
d2 F
=
{s(s 1) + 2sk + k(k 1)} ak k+s2
d2
k
F :
X
X
s(s 1) + 2sk + k(k 1) ak k+s2 + 2
(s + k)ak k+s2
|
{z
}
k
k
(s+k)(s+k1)
X
X
X
(s + k)ak k+s1 + (n 1)
ak k+s1 l(l + 1)
ak k+s2 = 0
k
k = 0:
n
o
s2 s(s 1) + 2s l(l + 1) a0 = 0
(
s=l
s(s + 1) = l(l + 1)
s = (l + 1)
s = (l + 1) F () ' 1/l+1 , 0.
l = 0 ..:
F () '
1
2 F ' 2
= ()4
. .
s = l.
(s+k)(s+k+1)
+
z
X
}|
{
s(s 1) + 2sk + k(k 1) + 2s + 2k l(l + 1)
k=1
+
+
X
ak k+s2
{n s k 1} ak k+s1 = 0
k=0
k = + 1 0 .
=0
+
X
k=0
{n s k 1} ak k+s1 = 0
88
Coulomb - Schr
odinger
+ nh
i
h
i o
X
(s + k + 1)(s + k + 2) l(l + 1) ak+1 + n s k 1 ak k+s1 = 0
k=0
ak+1 =
nsk1
ak
(s + k + 1)(s + k + 2) l(l + 1)
s = l.
, n
nlk1=0
( s = l)
n = (l + 1) + k
n l n 1, k = 0. n, l ,
n (l + 1) k
k , kmax = n (l + 1), n (l + 1) kmax = 0 akmax +1 = 0,
akmax +2 , akmax +3 , . . . , n (l + 1).
"
Rnl () =
kmax
X
#
ak
e/2 ,
kmax = n (l + 1)
k=0
n, ' 1/n2
l = 0, 1, 2, . . . , n 1.
Schrodinger ( n) :
En =
13, 6
eV
n2
1 eV 1, 6 1019 joule. :
e2 1
20 ~2 n
n. l m m = 0, 1, 2, . . . , l,
(2l + 1) .
, ( n) (l, m).
n1
X
(2l + 1) = n2
l=0
Z Z2Z
0
(Rnl )2 Ylm
(, )Ylm (, ) sin ddr2 dr = 1
r r + dr :
i2
Rnl (r) r2 dr
dV :
nlm nlm dV
nlm nlm = 0,
.
4.5
89
= r
=
=
e2 1
,
20 ~2 n
me m
m + me
1
1
2
1
me e2
me e2
=
n 1 + me 20 ~2
n 1 + me 40 ~2
m
m
a0 =
40 ~2
= 5, 292 1011 m
m e e2
Bohr.
a00 =
1+
me
m
a0 , 1 +
1
n
2 1
2
=
me
n a00
a0
1+
m
me
= 1, 00054.
m
=
2 r
n a00
3/2
1
e/2
a00
3/2
1
1
(2 )e/2
2 2 a00
3/2
1
1
e/2
2 6 a00
3/2
1
1
(6 6 + 2 )e/2
9 3 a00
3/2
1
1
(4 )e/2
9 6 a00
3/2
1
1
2 e/2
9 30 a00
R10 (r) = 2
R20 (r) =
R21 (r) =
R30 (r) =
R31 (r) =
R32 (r) =
Z
:
0
R
R10
R20
R
R21
R30
rk er/ dr = k!k+1
R31
90
Coulomb - Schr
odinger
5
- spin -
5.1
L=rp
p , p = i~
x
L = (i~)r = (i~) x
x
y
y
y
z
z
z
. :
[Lx , Ly ] = i~Lz
[Ly , Lz ] = i~Lx
[Lz , Lx ] = i~Ly
L jkl :
[Lj , Lk ] = i~jkl Ll
j, k, l = 1, 2, 3
123 = 1
1,2,3.
(1) .
-1
1
+1
92
- spin -
[L , Lx ] = 0
[L2 , Ly ] = 0
2
[L , Lz ] = 0
[L2 , Lx ] = [L2y , Lx ] + [L2z , Lx ]
= Ly [Ly , Lx ] + [Ly , Lx ]Ly + [Lz , Lx ]Lz + Lz [Lz , Lx ]
= i~Ly Lz i~Lz Ly + i~Ly Lz + i~Lz Ly = 0
[Lk , H] = i~(r F)k
[Lk , rj ] = i~kjl rl
(r1 = x, r2 = y, r3 = z)
[Lk , pj ] = i~jkl pl
.
Lk = kjl rj pl
V (r) = V (r)
.
x = r sin cos
y = r sin sin
z = r cos
=x
cos cos + y cos sin z sin
=
x sin + y cos
: x
, y, z x, y, z .
(
r =
r =
= r
1
1
+
+
r
r
r sin
5.1
93
1
L = r p = (i~)r = (i~)
sin
L=x
Lx + yLy + zLz
x
,
, y, z
, :
Lz = (i~)
cos
sin
Ly = (i~) cos
sin
cos
Lx = (i~) sin
cos
sin
L2
L2z = (i~)2
2
2
= ~2 2
2
L2x :
L2x = Lx (Lx )
cos
cos
= (i~)2 sin
+
cos
sin
+
cos
sin
sin
2
cos
2
= (~ ) sin2 2 + sin cos
sin
cos
cos
: 0 2
cos cos
+
cos
sin
sin
sin
2
2
0
cos
cos
2
:
)
+
cos
+
cos2 2
(
sin
sin
sin
L2y :
L2y
cos
= (i~)
cos
sin
sin
*
2
cos
+ cos sin2
= (~2 ) cos2 2 cos sin
sin
sin
2
cos
cos
sin
sin
cos
2
sin cos
+
sin
cos
sin
2
: 0
sin
cos
+
cos
sin
2
sin2
2
2
94
- spin -
2
2 cos
sin
2
2
cos
cos
+
cos2 2
sin2
+
sin
sin
)
2
cos
2 2
sin2 2 +
+
sin
2
2
cos cos2 2 2
= (~2 )
+
+
+
2
sin
2
sin2 2
1
1 2
= (~2 )
sin
+
sin
sin2 2
L2 = (~2 )
1
sin
1 2
sin
+
sin2 2
,
Ylm (, ) ~2 l(l + 1).
Lz Ylm = m~Ylm
m = 0, 1, 2, . . . , l.
: Ylm (, ) = Alm eim (1 cos2 )|m|/2
5.2
dl+|m| (1 cos2 )l
d cos l+|m|
Jx , Jy , Jz ,
:
[Jx , Jy ] = i~Jz
[Jy , Jz ] = i~Jx
[Jz , Jx ] = i~Jy
J 2 :
J=x
Jx + yJy + zJz
J+ = Jx + iJy
J = J iJ = J
x
y
+
:
[Jz , J ] = ~J
5.2
.
Jz J+ = J+ Jz + ~J+ = J+ (Jz + ~)
J J = J J ~J = J (J ~)
z
z
[J 2 , J+ ] = [J 2 , Jx ] + i[J 2 , Jy ] = 0 + 0 = 0
[J 2 , J ] = 0
J 2 = a
J = b
z
+ = J+ , = J .
Jz + = Jz J+ = J+ (Jz + ~) = (b + ~)+
J = J J = J (J ~) = (b ~)
z
z
z
J+ (raising operator), Jz 1.
J (lowering operator), Jz 1.
,
J 2 + = J 2 J+ = J+ J 2 = aJ+ = a+
J 2 = J 2 J = J J 2 = a
J 2 .
a b2 :
hJ 2 i = h|J 2 |i = ah|i = a
hJx2 i =
hJy2 i =
Jx2 d3 x =
(Jx ) (Jx ) 0
Jy2 d3 x =
(Jy ) (Jy ) 0
Jx , Jy , Jz .
hJz2 i
b = b R, .
Jz2 d3 x
95
96
- spin -
1.
2
2
Jz (J+
) = (b + 2~)(J+
)
.
2
Jz (J+
) = Jz J+ (J+ ) = J+ (Jz + ~)+
2.
n
n
Jz (J+
) = (b + n~)(J+
)
.
n1
n
Jz J+
= Jz J+ (J+
)
n1
n2
2
= J+ (Jz + ~)J+
= J+
(Jz + ~ + ~)J+
n3
3
= J+
(Jz + ~ + ~ + ~)J+
= ...
n
n
= J+
(Jz + n~) = J+
(b + n~)
n
= (b + n~)J+
3.
n
n
n
J 2 (J+
) = J+
(J 2 ) = a(J+
)
J+ , J 2 .
n
= 0 Jz (b + n~) J 2
J+
a,
a (b + n~)2
b + n~ .
. n1 :
n1
J+
=0
Jz b + (n1 1)~. Jz
a.
b Jz ,
Jz = b
J+ = 0.
:
k
k
Jz (J
) = (b k~)J
a (b k~)2 k , k
, k = n,
n+1
J
=0
n
00 = J
Jz (b n~),
Jz 00 = (b n~)00 J 00 = 0.
5.3
97
J J+ = 0
J J+ = (J 2 Jz2 ~Jz ) = (a b2 ~b)
a b2 ~b = 0 a = b(b + ~)
J+ J 00 = 0
J+ J 00 = (J 2 Jz2 + ~Jz )00 = a (b n~)2 + ~(b n~) 00
a (b n~)2 + ~(b n~) = 0
a = b(b + ~)
n
b=~ ,
2
n = 0, 1, 2, . . .
3~
5~
~
b = 0, , ~, , 2~, , . . .
2
2
2
n n
a = ~2
+1
2 2
n = = 2l,
b = ~l,
a = l(l + 1)~2
b .
b = = ~
n
2
n
n
~ n~ = = ~
2
2
n
n
n
b = ~ , ~
1 ,...,~
2
2
2
n + 1 .
n = 1 b = ~/2 (spin= 1/2)
5.3
J 2 Jz , j m, m = j, j 1, . . . , j ,
jm . Jz , J 2 , , .
hjm |j 0 m0 i = jj 0 mm0
J 2 jm = ~2 J(J + 1)jm
Jz jm = ~mjm
(
hj 0 m0 |J 2 |jm i = ~2 J(J + 1)jj 0 mm0
Jx Jy J .
2j + 1. :
J+ jm = C+ j,m+1
J jm = C j,m1
98
- spin -
J+ Jz J Jz .
C+ , C .
2
2
hC+ j,m+1 |C+ j,m+1 i = C+
h|i = C+
j(j + 1) m(m 1)
(
J+ = Jx + iJy
Jx = 21 (J+ + J )
1
(J+ J )
J = Jx iJy
Jy = 2i
C = ~
1
(J+ jm + J jm )
2
p
~
~p
=
j(j + 1) m(m + 1)j,m+1 +
j(j + 1) m(m 1)j,m1
2
2
1
(J+ jm J jm )
=
2i
~p
~p
=
j(j + 1) m(m + 1)j,m+1
j(j + 1) m(m 1)j,m1
2i
2i
Jx jm =
Jy jm
j = 0, m = 0 00
1
1
j = ,m =
2
2
3 2 1
J = ~
0
4
2
0
,
1
~ 1 0
Jz =
2 0 1
~ 0 1
~ 0
Jx =
, Jy =
2 1 0
2 i
i
0
j = 1, m = 1, 0, 1
1
J 2 = 2~2 0
0
0
1 0 0
1 0
0 , Jz = ~ 0 0 0 = ~ 0 0
1
0 0 1
0 0
0 1 0
0 i 0
~
~
1 0 1 , Jy = i 0 i
Jx =
2 0 1 0
2 0 i
0
5.3.1
0
1
0
0
0
1
j = l
L+ = Lx + iLy
cos
cos
sin
Ly = (i~) cos
sin
cos
L+ = ~ei
+i
sin
cos
L = L+ = ~ei
i
sin
Lz = i~
5.4 Spin
99
ll
= ~lll
cos ll
ll
+i
=0
L+ ll = 0
sin
Lz ll = i~
ll = Q()()
i~ ll = i~Q d = ~lQ
() = eil
2 !!!!
dQ
cos
+i
(il)Q = 0
d
sin
dQ
cos
=l
Q
d
sin
u = sin du = cos d
dQ
Q
=l
cos d
sin
dQ
Q
=l
du
u
Q = Aul
Z
0
(1 2 )l d = 1
(1 2 )l d = 22l+1
2 (l + 1)
(2l + 2)
(2l + 2)
(2l + 1)!
(l + 1)
= 1 A A =
=
(2l + 2)
222l+1 2 (l + 1)
222l+1 (l!)2
(l + 1) = l!
s
(2l + 1)!
All =
422l (l!)2
lm L .
5.4 Spin
B , ,
:
U = B
B = B z U = z B
F = U Fz = z
B
z
z .
.
100
- spin -
qe = e v
I .
= Ir 2 .
r me
e
e
, =
T
e
= r2 =
T
L = mvr
I=
1
2
r Jd3 x
2
, v = r
T
e 2 2
e
r = r2
2 T
2
L = mvr = mr2
e
e
=
me r2 =
L
2me
2me
:
e
L
2me
.
l :
,z =
e~
m,
2me
l m l
'
e~
2m
, 1000 ,
.
m = 1836me
l = 0 2 .
l = 1 2l + 1 = 3 6 .
9 .
: ;
: .
l = 0 ;
: ..;;
Pauli () . 1925
1926 Uhlenbeck Goudsmit spin
.
5.4 Spin
101
Dirac,
.
,
spin.
spin .
, . spin
,
(.. ).
spin.
e
S
2me
s = g
g , , S spin ().
spin sx , sy , sz . S2
Sz :
~2 s(s + 1) ms ~, s ms s
z :
sz = g
e~
ms
2me
, ms : 2s + 1 = 2
s=
1
1
ms =
2
2
g :
g=2
Lande
Dirac .
g = 2, 00232 (Lamb,
1947). . 2,
.
spin s = 1/2 :
Sx =
~
2
0
1
1
,
0
Sy =
~
2
i
,
0
0
i
Sz =
~
2
1
0
0
1
Sz :
1
0
~
0
Sz X = X X =
2
1
~
Sz X+ = X+ X+ =
2
X spin
.
X=
= X+ + X
hX|Xi = X X = ( , )
= +
102
- spin -
|Xi = |+i + |i
hX|Xi = + = 1
A
A
X AX = hAi
~
0
hSx i = X Sx X = ( , ) ~ 2
0
2
~/2
~
= ( , )
= ( + )
~/2
2
.
Sx , Sy
Sx , Sy , Sz ~/2.
(x)
Sx Sx X+ =
~ (x)
X
2 +
~
~ 0 1
=
=
2 1 0
2
= = 1/ 2 .
1 1
,
Sx
=
2 1
1 1
(y)
Sy X+ =
,
2 i
(x)
X+
1
1
=
1
2
1
1
(y)
X =
i
2
(x)
X
spinors ().
X =
|Xi = |X+ i + |X i
x =
:
0
1
1
,
0
~
Sk = k
2
0 i
y =
,
i 0
z =
1
0
0
1
5.4 Spin
103
k2 = 1
tracek = 0
det k = 1
x y z = i
()
B = B z. spin B
,
r spin.
H = H0 + HB ,
HB = s B
1
(P eA)2 + U (r), p = i~
2m
H = E (H0 + HB ) = E
B = A, H0 =
= (r)X
[H0 (r)] X + (r)(HB X) = E0 X + EX
(
H0 = E0
HB X = EX
:
e
ge~
S=
2me
4me
e~Bg
HB = B =
z
4me
= g
Schr
odinger
ge~B
4me
1
0
HB Xn = En Xn
0
Xn = En Xn , n = 1, 2
1
Xn =
n
n
|n | + |n | = 1
egB
4me
X(t) =
Cn Xn eiEn t/~
n = 1, 2. cn .
1
~
0
n
0
Xn = En Xn , Xn =
1
n
(
~n = En n
~n = En n
104
- spin -
~ E
0
0
=0
~ E
E1 = ~,
X1 = 10 = X+
= 1, = 0
1
1
E
=
~,
X2 = 01 = X
2
2 = 0, 2 = 1
X(t) = C1 eiE1 t/~ X+ + C2 eiE2 t/~ X
C1 eit
2
2
X(t) =
|C1 | + |C2 | = 1
C2 eit
spin t = 0
1 1
X(0) =
2 1
spin +~/2 x
1
1
C1 = , C2 =
2
2
1 eit
X(t) =
it
2 e
cos t 1
sin t 1
X(t) =
i
2 1
2 1
1 1
t = 0 X(t) =
= X+ (x)
2 1
1 1i
1
1
t = X(t) =
= (1 i)
= ei/4 X+ (y)
4
2 1+i
2
i
1
t = X(t) =
= iX (x) = ei/2 X (x)
2
1
2
3
1
1
i3/4
t =
X(t) = e
X (y), X (y) =
4
i
2
4
1 1
t =
= X(t) =
= ei X+ (x) = ei X(0)
4
2 1
1 ei 1 = 2
. s B 2 ( spin,
Larmor).
Schr
odinger:
i~
dX
= HB X,
dt
HB = B
B = B z HB =
i~
ge~
Bz
4m
dX
geB
dX
geB
=
~z X i
=
z X
dt
4m
dt
4m
5.5
105
X(t) =
C+ (t)
C (t)
dC+
dt
= 1
i
dC
0
dt
0
1
C+
C
dC+
= C+ C+ (t) = C+ (0)eit
i
dt
dC
i
= C C (t) = C (0)eit
dt
C+ (t)
C+ (0)eit
X=
=
C (t)
C (0)eit
1 1
X(0) = X+ (x) =
2 1
1 eit
X(t) =
2 eit
geB
eB
2 =
4me
me
1 cos t i sin t
X(t) =
2 cos t + i sin t
cos t 1
sin t 1
X(t) =
i
2 1
2 1
=
5.5
() J1 J2
, .
() () , J1
spin J2 .
, J1 , J2 ,
:
[J1k , J2l ] = 0 k, l = 1, 2, 3
:
Jk = J1k + J2k
:
J21 J22 .
106
- spin -
J21 J22 .
:
J1 , J2 .
:
[J2 , Jx ] = 0,
[J2 , Jy ] = 0,
[J2 , Jz ] = 0
[J2 , J1x ] 6= 0,
[J2 , J2x ] 6= 0
:
2
2
2
2
[J2 , J1x
] = [J21 , J1x
] + [J22 , J1x
] + 2[J1 J2 , J1x
]
= 0 + 0 + 2[J2 J1 , J21x ]
[J2 , J21 ] = 2[J2 J1 , J21 ]
= 2[J2x J1x , J21 ] + 2[J2y J1y , J21 ] + 2[J2z J1z , J21 ] = 0
[J1k , J21 ] = 0, k . , [J2 , J22 ] = 0.
4 , J21 , J22 , J2 , Jz , .
:
jj1 j2 m = jm j1 m1 j2 m2 m1 +
m2 = m, ..
j, . . . , j,
2j + 1
m, j
. j m = j1 + j2 = jmax ,
j
j max,j max = j1 j1 j2 j2
max
m = j1 + j2 1 = jmax 1, J2
J = J1 + J2 ,
[J 2 , J ] = 0
p
J max1 = J
J max = (J1 + J2 )j j j j
~ 2Jmax
1 1
2 2
= (J1 j1 j1 )j2 j2 + j1 j1 (J2 j2 j2 )
C1
= C1 j1 ,j1 1 j2 j2 + C2 j1 j1 j2 ,j2 1
p
p
= ~ j1 (j1 + 1) j1 (j1 1) = ~ 2j1
5.5
107
p
C2 = ~ 2j2
Jz (j1 + j2 1)~ J2 ~2 (j1 + j2 )(j1 + j2 + 1).
2Jmax , J max, m .
j1 ,j1 1 , j2 ,j2
j1 j1 j2 ,j2 1
= j1 ,j2 1 j2 ,j2 + j1 j1 j2 j2 1
m = j1 + j2 1, j = j1 + j2 1 J2 .
.
m = m1 + m2 j1 = 1 j2 = 2, .
m1 /m2
1
0
1
2
3
2
1
1
2
1
0
0
1
0
1
1
0
1
2
2
1
2
3
,
, m j = j1 + j2 = 3.
m
j = j1 + j2 1 = 2.
m j = j1 + j2 2 = 1 = j2 j1
.
j :
j1 + j2 j j1 + j2 2j1 = j2 j1
j2 j1 .
.
j1 + j2 j |j1 j2 |
.
(J2 , Jz ) (2j1 + 1)(2j2 + 1).
j
j1 + j2 , j1 + j21 , . . . , j1 + j2 n
i h
i
h
i
2(j1 + j2 ) + 1 + 2(j1 + j2 1) + 1 + . . . + 2(j1 + j2 n) + 1
= 2(j1 + j2 )(n + 1) + (n + 1) 2(1 + 2 + . . . + n)
= 2(j1 + j2 )(n + 1) + n + 1 2
(n + 1)n
2
= (2j1 + 1)(2j2 + 1)
2(j1 + j2 )n + 2X
(j1X+XjX
n + 1 n2
n = 4j1 j2 + Z
2jZ
2jZ
2) +
1 +Z
2 +1
n2 n(2j1 + 2j2 ) + 4j1 j2 = 0
2
1p
n = (j1 + j2 )
4(j1 + j2 )2 16j1 j2
2
2
p
n = (j1 + j2 ) (j1 j2 )2 = (j1 + j2 ) |j1 j2 |
n = (j1 + j2 ) |j1 j2 | ,
j2 > j1 n = (j1 + j2 ) (j2 j1 ) = 2j1
108
- spin -
Jmax = j1 + j2 ,
Jmin = j1 + j2 n = j1 + j2 2j1 = j2 j1
Jmin = |j1 j2 |
(
j1 = j2 = j
Jmax = 2j
Jmin = 0
j = jmax = 2j .
j = 2j 1 .
j .
l spin s = 1/2
J1 = L,
J2 = S
J = L + S Jz = Lz + Sz
1
1
Jmax = l + , Jmin = l
2
2
5.5.1
spin 1/2
s = 1 s = 0. S(1) S(2)
spin .
S = S(1) + S(2)
spin
(1)
(2)
X , X .
spin s = 1
(1)
(2)
11 = X+ X+
S2 11 = 2~2 11
(1) (2)
1,1 = X X S2 1,1 = 2~2 1,1
(1)
(2)
10 S = S + S 11 .
(1)
(2)
(1) (2)
S 11 = ~ 210 = (S + S )X+ X+
(1)
(1)
(2)
(1)
(2)
(2)
= (S X+ )X+ + X+ (S X+ )
(1) (2)
(1) (2)
(1) (2)
(1) (2)
= ~X X+ + ~X+ X = ~ X X+ + X+ X
S2 10 = 2~2 10
10 :
1 (1) (2)
(1) (2)
10 = X X+ + X+ X
2
(1)
(2)
(1)
(2)
X X+ X+ X .
(1)
(2)
(1)
(2)
Sz X X+ = 0
Sz X+ X = 0
Sz 10 = 0
5.5
109
S = S1 + S2 ,
S2 = (S1 + S2 ) (S1 + S2 )
= S21 + S22 + 2S1 S2
(S1 S2 = S1x S2x + S1y S2y + S1z S2z ).
:
S1 = S1x iS1y ,
S2 = S2x iS2y
S1+ S2 + S1 S2+ = (S1x + iS1y )(S2x iS2y ) + (S1x iS1y )(S2x iS2y )
= 2S1x S2x + 2S1y S2y
S2 = S21 + S22 + 2S1z S2z + S1+ S2 + S1 S2+
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(2)
(1)
(2)
spin s = 0 X X+ , X+ X
10 :
(1)
(1)
(2)
(2)
00 = aX X+ + bX+ X
1 n
(1) (2)
(1) (2)
h10 |00 i = ahX X+ |X X+ i
2
(1)
(1)
(2)
(1)
(2)
(2)
(1)
(2)
1
b =
2
Sz 00 = 0 S2 00 = 0