Trung Quc bt u xut hin hin tng ging nh nhng nc tng ri vo
by thu nhp trung bnh tri qua.
Hi ngh thng nin ln th 44 ca Ngn hng Pht trin Chu (ADB) din ra hi u thng ti H Ni mt ln na nhc ti khi nim "by thu nhp trung bnh". Theo , ADB cnh bo, cc nn kinh t c tc tng trng nhanh chng ti chu ang ng trc nguy c ri vo "by thu nhp trung bnh", khi dch chuyn ngun ca tng trng t vic ph thuc vo ti nguyn nh lao ng r v vn, sang tng trng da trn nng sut cao v i mi cng ngh.
Gii phn tch cho rng, mt trong s nhng quc gia c nguy c ri vo kch bn ny, nhiu nht l Trung Quc. Cn c vo s liu thng k mi nht, GDP bnh qun u ngi ca Trung Quc vt qua ngng 4.000 USD, bc vo hng ng cc nc c thu nhp trung bnh. V nn kinh t ln th hai th gii ny cng bt u xut hin hin tng ging nh nhng nc tng ri vo "by thu nhp trung bnh".
By thu nhp trung bnh l khi nim ch tnh trng mt quc gia thot ngho, gia nhp vo nhm nc c thu nhp trung bnh nhng mt nhiu thp k vn khng tr thnh quc gia pht trin. l bi v khi ang thc s ngho, mt t nc c th bin chnh ci ngho thnh li th. Nhn cng gi r lm cho mt nn kinh t c thu nhp thp cnh tranh trong sn xut thm dng lao ng (v d trong cc ngnh dt may, giy dp v chi).
Tuy nhin, m hnh cui cng khng tng trng c na. Khi thu nhp tng, chi ph tng, cc ngnh cng nghip sn xut c k, cng ngh thp mt kh nng cnh tranh. Cc quc gia sau phi chuyn "chui gi tr" sang xut khu cc sn phm cng ngh tin tin hn. Nhng ngay c nh th cng khng trnh by. tr thnh nn kinh t c thu nhp cao, n cn lm nhiu hn l ch lm ra sn phm bng cch tng ngi v lao ng cho cc nh my. Nn kinh t cn i mi v s dng lao ng cng nh ngun vn hiu qu hn.
iu i hi mt m hnh hon ton khc trong kinh doanh. Thay v ch lp rp cc sn phm c thit k bi nhng nc khc, vi cng ngh nhp khu, cc cng ty phi ch ng u t mnh vo nghin cu v pht trin, s dng lao ng c tay ngh cao chuyn ha nhng khon u t thnh sn phm mi v li nhun. s l mt s thay i khng d t c.
Theo Gio s Trnh Vnh Nin thuc i hc Quc gia Singapore, xt trn nhiu phng din, Trung Quc bt u ri vo "by thu nhp trung bnh". Thc t, quc gia ny bt u xut hin hin tng ging nh nhng nc tng ri vo "by thu nhp trung bnh" tri qua. V nh tng trng kinh t thiu ng lc bn vng, phn ha giu ngho, th ha qu mc, thiu ht dch v cng, kh khn trong to vic lm...
" By thu nhp trung bnh" cng c th nhn thy rt nhiu quc gia v vng lnh th trn th gii nh Brazil, Mexico, Chile, Thi Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines... Nhng nc ny u bc vo hng ng cc quc gia c thu nhp trung bnh t nhiu chc nm trc, nhng ti nay vn loay hoay trong giai on pht trin thu nhp GDP bnh qun u ngi t 2.000 USD n 5.000 USD. Kh n mc m nh kinh t ngi Nht Kenichi Ono gi l ci "trn thy tinh" ca cc nc ASEAN.
Philippines l quc gia in hnh v tnh trng vng by thu nhp trung bnh, khi mt hng thp k khng th vt qua ngng 2.000 USD. Indonesia cng mt hn mt thp k t trn 1.000 USD vt ln hn 2.000 USD. Cn Thi Lan th cng mt hn hai thp k mi vt qua con s 3.000 USD, nhng vn cha bc vo c nhm nc c mc thu nhp trung bnh ca trung bnh.
Nguyn nhn ca tnh trng vng by trung bnh c m t nh l (i) s suy gim hiu qu vn u t sau qu trnh kch thch tng trng; (ii) tip tc tnh trng ca mt nn kinh t gia cng (nn kinh t trong nc khng sc to ra gi tr gia tng mi tham gia vo chui gi tr cng nghip ton cu; s thng tr ca cc hng mang thng hiu nc ngoi); (iii) s phn ha thu nhp dn n phn cc v bt n.
Qu trnh pht trin t thu nhp thp n thu nhp trung bnh, bn thn n cng ngm cha nhiu yu t l nguyn nhn mt nc ri vo by trung bnh. l s hy hoi mi trng sng phi mt nhiu ngun lc v thi gian khc phc (c yu t vnh vin khng phc hi c), s thay i mi trng x hi (kt cu vn ha, kt cu x hi bin i trong thi gian qu ngn) d to ra nhng xung t; s t tin thi qu ca cc tng lp dn dt n thnh cng, tm l i tng thng cng trng biu hin nhu cu hng th sm.
Gio s Trnh Vnh Nin cho rng, mun thot khi "by thu nhp trung bnh", rt n gin, Trung Quc phi i su ci cch kinh t, thc y kinh t pht trin bn vng. Trn thc t, nu khng th gii quyt vn dn sinh, ci gi l i su ci cch kinh t ch l dng li mc ni sung m thi. Ngi dn sm nhn thy rng, m hnh pht trin kinh t truyn thng n nh im, cn phi chuyn i, tm kim im tng trng kinh t mi, chnh l xy dng x hi tiu dng.
Nhng trong tnh hnh hin nay, x hi tiu dng tuyt nhin khng c c s. Mt l, thiu ht chnh sch x hi, gm chnh sch bo m x hi, y t, gio dc v nh . Trong bi cnh khng c s gip t x hi, cho d ngi dn c cht tch ly cng khng dm chi tiu. Hai l, ngi dn nhn c qu t t lao ng, thu nhp khng cao. Rt r rng, phng php trc tip nht xy dng x hi tiu dng chnh l tip tc nng cao mc sng ca nhn dn, ci thin dn sinh.
Theo Gio s Trnh Vnh Nin, nu vn dn sinh khng c gii quyt, trong tng lai gn Trung Quc s phi i mt vi ri ro cp tin ha x hi. Ngi dn hy vng vo s n nh x hi lu di, khng c n nh s khng c pht trin. Nhng nu pht trin khng gii quyt c vn dn sinh, x hi s cp tin ha. Nhng g xy ra chu sau cuc khng hong ti chnh nm 1997 v gn y l th gii Arab u cho thy tm quan trng ca vn dn sinh i vi x hi, thm ch l i vi s n nh x hi.
Xem xt t gc kinh nghim lch s th gii ca vic gii quyt vn dn sinh, Trung Quc r rng bc vo thi k ca c hi chin lc. Mun gii quyt vn dn sinh, Trung Quc phi gii quyt mt vn hin thc, l vn ti lc quc gia. Khng c ti lc, khng th lm g. Cho nn, vic gii quyt vn dn sinh ca mt quc gia thng din ra trong giai on nc c s pht trin i ln v kinh t trong thi gian tng i di v chnh quyn hoc x hi tch ly c ca ci tng i.
Mt khi tng trng kinh t ca quc gia chm li, ti lc b suy thoi, vn dn sinh s khng th gii quyt c. Trung Quc hin ang trong giai on tng trng kinh t tc cao v chnh quyn tch ly c mt lng ca ci ln. Do , t 5 - 10 nm ti, ng nhin tr thnh thi k ca c hi chin lc cho vic gii quyt vn dn sinh ca Trung Quc.
Trn thc t, gn y Trung Quc cng c hnh ng thit thc trong vn dn sinh. Cc bn lin quan cng by t phi ng vin ti lc cho t nc, tp trung hon thnh cc nhim v trng im v dn sinh. y l du hiu rt tt, thng nht vi cch cp rng phi tm kim t ph khu ca ci cch c nhn mnh trong k hoch pht trin kinh t - x hi 5 nm ln th 12 (2011 - 2015).
C th, trong k hoch ny, Trung Quc t mc tiu tng trng GDP hng nm l 7% v tng thu nhp u ngi hng nm l hn 7%. Theo Gio s kinh t Chu Thin Dng thuc trng ng ca ng Cng sn Trung Quc, y l ln u tin Trung Quc t mc tiu gi cho tng trng thu nhp hng nm theo kp vi tng trng GDP tt c mi ngi u c hng li t pht trin kinh t.