1.0PengenalanBahasa Melayu berkembang seiring dengan perkembangan negara dan masyarakatnya.

Pe
rkembangan Bahasa Melayu terbahagi kepada dua peringkat, iaitu fasa pra merdeka (
sebelummerdeka) dan fasa pasca merdeka ( selepas merdeka ). Sebelum merdeka, kedudukan
BahasaMelayu seakan-
akan terpinggir kerana bahasa Inggeris diutamakan bukan sahaja dalam pentadbiran tetapi juga sebagai
bahasa pengantar di sekolah-sekolah rendah dan
menengah.Bahasa Melayu dianggap sebagai bahasa vernakular dan tidak diiktiraf sebagai bahasakebang
saan atau bahasa rasmi. Akibatnya, Bahasa Melayu tidak berkembang dengan lancar dansegar.
Perkembangan Bahasa Melayu terhad kepada perhubungan harian, penulisan buku-
bukuagama Islam, dan penghasilan karya-karya sastera. Perkembangan ini didorong oleh perkembangan
bidang percetakan. Di samping itu, semangat kebangsaan di kalangan
rakyat,terutamanya di kalangan orang Melayu memulakan usaha-
usaha untuk memajukan bahasaMelayu sebagai wadah perjuangan menentang penjajahan
Inggeris.Setelah kemerdekaan, kerajaan memainkan peranan utama dalam meletakkan
kedudukanBahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan. Langkah yang utama ialah memberikan
kedudukanyang sewajarnya kepada Bahasa Melayu. Hal ini tercatat dalam Perlembagaan
PersekutuanTanah Melayu pada Perkara 152 yang menyatakan bahawa bahasa kebangsaan ialah
BahasaMelayu dan ditulis dalam bentuk tulisan yang ditentukan oleh Parlimen. Seterusnya, satu
aktayang khusus berkenaan bahasa kebangsaan digubal, iaitu Akta Bahasa Kebangsaan 1963/67
dandisemak pada tahun 1971. Antara lain akta ini memperuntukkan bahawa bahasa
kebangsaanhendaklah digunakan bagi maksud rasmi. Dengan perakuan ini, Bahasa Melayu bukan
sahajamenjadi bahasa kebangsaan bahkan juga bahasa rasmi negara sebagai bahasa dalam
pentadbirankerajaan, bahasa pengantar pendidikan dan bahasa dalam bidang
perundangan.Seterusnya, untuk menyempurnakan kedudukan dan martabat bahasa Melayu,
kerajaantelah menubuhkan Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) untuk perancangan taraf dan
korpusBahasa Melayu. Perancangan taraf melibatkan usaha meningkatkan taraf dan peranan
bahasaMelayu sebagai bahasa kebangsaan yang juga bahasa rasmi serta sebagai pengantar utama
dalam pendidikan serta mengadakan kempen bahasa kebangsa


Manakala perancangan korpus ialah pembinaan bahasa yang melibatkan aspek mengekodkan bahasa.
Pengekodan bahasa ialah menyeragamkan bahasa untuk menghasilkan bahasa yang standard atau baku.
Untuk Bahasa Melayu, pengekodan dilakukan dari segi huruf dan ejaan, sebutan, tatabahasa, istilah, dan
perkamusan.Selain itu, kerjasama kerajaan dengan wartawan dalam pertumbuhan dan penyebaran
BahasaMelayu memang tidak dapat dinafikan. Pelbagai program terus dipertingkatkan bagimemperkasa
bahasa Melayu. Usaha memartabatkan bahasa dapat dilakukan dengan pengayaankhazanah ilmu dan
persuratan Melayu. Namun begitu, dari segi penggunaan bahasa Melayu pula, sebahagian besar akhbar
dan majalah utama berbahasa Melayu menggunakan gaya bahasamereka sendiri, iaitu gaya bahasa
kewartawanan iaitu gaya bahasa yang lebih mengutamakannilai kepopularan untuk menarik minat
pembaca terfokus kepada berita yang dilaporkan.Seterusnya menarik minat mereka untuk membeli dan
membaca media berkenaan. Selain itu,gaya bahasa yang sering digunakan juga ialah gaya bahasa yang
ringkas dan padat
.Oleh itu, secara tidak langsung, masyarakat didedah dan dididik dengan gaya bahasatersebut, bukannya
gaya bahasa Melayu baku yang tepat, terutamanya dari aspek
pembentukankata, frasa, dan kalimat. Perkembangan tersebut merupakan suatu perkembangan yangm
enakutkan kerana dapat menggugat kedudukan bahasa Melayu tinggi, khususnya
dalamakhbar dan majalahyang merupakan bahan bacaan utama rakyat Malaysia sepatutnya menjadi
media utama yang berperanan penting dalam pengembangan dan penyebaran bahasa Melayu tinggi.
Sekiranya yangdikembangkan dan disebarkan oleh media berkenaan ialah bahasa Melayu rendah,
secara tidak langsung hal tersebut akan mendidik masyarakat untuk menggunakan bahasa yang
rendah darisegi kualitinya


2.1 Definisi Morfologi
Morfologi ialah bidang ilmu bahasa yang mengkaji struktur, bentuk dan
penggolongkata. Struktur kata bermaksud susunan bunyi ujaran atau lambang yang menjadi unittatabah
asa yang bermakna. Bentuk kata pula ialah rupa unit tatabahasa sama ada
bentuk tunggal atau hasil daripada proses pengimbuhan, pemajmukan dan penggandaan.Penggolongan
kata pula ialah proses menjeniskan perkataan berdasarkan keserupaan bentuk dan latar fungsi dengan
anggota lain dalam golongan yang sama.Menurut Kamarudin Hj Husin dan rakan-rakannya dalam buku
Pengajian Melayu 1, IlmuBahasa dan Kecekapan Berbahasa, 1997:83, morfologi ialah disiplin ilmu
bahasa yang mengkajistruktur, bentuk dan penggolongan kata. Bentuk kata ini merujuk bentuk bunyi
atau ujaran sesuatukata itu.Manakala Abdullah Hassan juga menyatakan definisi morfologi dalam buku
Linguistik Am,2007:117, morfologi ialah bidang linguistik yang mengkaji bagaimana perkataan dibina.
kajian inidilakukan terhadap unsur-unsur yang membentuk perkataan, proses-proses membentuk
perkataandan bentuk-bentuk perkataan ialah morfem dan kata.Menurut Nik Safiah Karim dan rakan-
rakannya dalam buku Tatabahasa Dewan EdisiKetiga , 2009 : 43 berpendapat morfologi ialah bidang
ilmu bahasa yang mengkaji perkataan darisegi struktur , bentuk dan penggolongan kata. Dengan
struktur kata dimaksudkan susunan bentuk bunyi ujaran atau lambang yang turut menjadi unit bahasa
yang bermakna. Bentuk kata pula
ialahrupa unit tatabahasa, sama ada berbentuk tunggal atau hasil daripada proses pengimbuhan, pemaj
mukan dan penggandaan. Pegolongan kata ialah proses menjeniskan perkataan berdasarkankeserupaan
bentuk atau fungsi, atau bentuk dan fungsinya.Perkataan- perkataan yang
mempunyaikeserupaan yang demikian digolongkan ke dalam golongan kata yang sama. Kesimpulannya
morfologi bahasa Melayu ialah bidang yang mengkaji struktur, bentuk dan pegolongan
kata dalam bahasa Mela


Sehubungan itu, Siti Hajar Hj.Husin Abdul Aziz , dalam bukunya Tatabahasa BahasaMelayu ( Perkataan
), 1996 : 17 telah menyatakan teori morfologi iaitu morfologi satu cabangdaripada ilmu linguistik
yang mengkaji soal
-
soal yang berkaitan dengan kemungkinan adanya perubahan kata, golongan kata, dan makna kata akibat
daripada perubahan bentuk kata. Morfologimengkaji selok-belok bentuk kata dan fungsi gramatik atau
semantik perubahan kata itu. Beliau jugatelah
merumuskan bahawa morfologi adalah bidang mengkaji bagaimana morfem-
morfem itu bergabung untuk membentuk ayat.Marzukhi Nyak Abdullah dan Samsu
Yaacob (1993),mendefinisikan morfologi sebagaikajian tentang struktur dalaman kata-
kata atau bentuk kata- kata.Juga menjelaskan morfologisebagai bidang ilmu bahasa yang membicarakan
atau mempelajari selok belok struktur kata serta pengaruh perubahan-perubahan struktur kata
terhadap golongan dan erti kata.Menurut Raminah Hj.Sabran dan Rahim Syam dalam buku Kajian
Bahasa Untuk PelatihMaktab Perguruan ,1985 :152, bidang morfologi merupakan bidang dalam kajian
bahasa yangmengkaji tentang perkataan dan cara-cara pembentukannya.O`Grady & Guz man juga
menyatakan pendapat pada tahun 2000 :121 dalam buku yangdisediakan oleh Radiah Yusoff dan rakan
-
rakannya, 2004:36 iaitu morfologi adalah merujuk kepada kajian tentang pembentukan kata
dan struktur kata.Manakala ahli bahasa juga iaitu Leonard Bloomfield dalam bukunya Language yang
telahditerjemahkan oleh Alias Mahpol, Kamaruzaman Mahayiddin dan Noor Ein Mohd.Noor,menyataka
n bahawa Morfologi adalah konstruksi yang mengandungi bentuk
-
bentuk terikat antarakonstituen -Konstituen . Morfologi meliputi konstruksi kata - kata dan bahagian kat
Sintaksis merupakan satu bidang bahasa yang tugasnya mengkaji rumus-rumus yangmenerbitkan ayat-
ayat gramatis sesuatu bahasa serta hukum-hukum tentang susunan katayang menyebabkan terjadinya
ayat sebagai sesuatu bentuk binaan bahasa yang sempurna.Menurut Nik Safiah Karim dan rakan-
rakannya dalam buku Tatabahasa Dewan Edisi
Ketiga,2009:339 mentakrifkan sintaksis sebagai bidang ilmu bahasa yang mengkaji bentuk,struktur,
dan binaan atau konstruksi ayat. Bidang sintaksis juga difahami sebagai kajiantentang hukum atau
rumus tatabahasa yang mendasari kaedah penggabungan dan penyusunan perkataan atau kelompok
perkataan yang membentuk ayat dalam sesuatu bahasa. Sebahagiandaripada makna ayat boleh didapati
daripada makna perkataan-perkataan yang membentuk seuntai ayat, tetapi maksud ayat lebih daripada
himpunan makna perkataan-perkataan yangmembentuk ayat
berkenaan.Manakala Abdullah Hassan dalam buku Linguistik Am,2005:151, menyatakansintaksis ialah
bidang linguistik yang mengkaji binaan ayat, iaitu bagaimana ayat disusunmenjadi frasa dan bagaimana
frasa disusun menjadi ayat. Kajian ini melibatkan hubungangramatis antara kata dengan kata, dan frasa
dengan frasa, dan ayat dengan ayat bagi membinaayat. Dengan lain perkataan kita melihat bagaimana
frasa dan ayat terbina.Ab Rahman Ab.Rashid & Yap Khim Fatt (2002) menyatakan sintaksis ialah bidang
ilmu bahasayang mengkaji proses pembinaan ayat.Kajian sintaksis melibatkan kajian tentang bentuk ,
struktur ,dan binaan ayat serta hukum atau rumus tatabahasa yang mendasari cara cara
penggabungan dan penyusunan perkataan atau kelompok perkataan untuk membentuk ayat .Selain itu
kajian sintaksis juga melibatkan aspek perbezaan binaan ayat melalui jenis-jenis ayat dan ragam
ayat.Hafizah Salleh (2005) pula mendefinisikan sintaksis sebagai bidang yang mengkaji hukum
ataurumus tatabahasa berdasarkan kaedah penyusunan dan penggabungan perkataan untuk
membentuk sesuatu ayat .Antara aspek sintaksis yang penting ialah konsep frasa , klausa . penggolongan
kata,pembentukan kata , dan pembinaan ayat.Berdasarkan beberapa definisi di atas dapat dirumuskan
bahawa sintaksis dalam bahasa Melayumerupakan satu bidang ilmu bahasa yang mengkaji struktur ,
bentuk , proses pembinaan ayat,hukum atau rumus tatabahasa.
HBML 2103 MORFOLOGI DAN SINTAKSIS BAHASA MELAYU

2.0 Analisis Aspek Morfologi dan Sintaksis Berdasarkan Petikan MindaPengarang
Berdasarkan petikan daripada Minda Pengarang akhbar Berita Harian bertarikh 14 Oktober 2010yang
bertajuk PIPLB bukti kerajaan tidak ketepi usaha majukan luar bandar , penulis telahmembuat satu
kajian berkaitan aspek morfologi dan sintaksis yang terkandung di dalam petikantersebut. Dapatan
daripada analisis yang telah dibuat oleh penulis telah dapat dirumuskan seperti berikut:
2.1

Analisis Morfologi
Walaupun morfologi satu bidang kajian bahasa yang luas skopnya ,penulis hanya akan
membuatanalisis aspek morfologi dari bentuk kata dan penggolongan kata..
2.1.1Bentuk kata
Menurut buku Tatabahasa Dewan ,terdapat empat bentuk kata dalam bahasa Melayu .Bentuk kata bole
h terdiri daripada satu morfem atau gabungan beberapa morfem.Proses pembentukan kata akan
menghasilkan bentuk bentuk kata seperti kata tunggal , kata terbitan , katamajmuk dan kata ganda .
A)Kata Tunggal
Perkataan yang tidak mengalami proses pengimbuhan , penggandaan dan pemajmukandinamakan
sebagai kata tunggal. Kata tunggal boleh terdiri daripada hanya satu suku kata atau lebihdaripada satu
suku kata.Dalam petikan yang dikaji ,penulis mendapati bilangan kata tunggal satusuku kata yang
digunakan adalah sangat terhad .Sememangnya dalam bahasa Melayu , bilangan katatunggal satu suku
kata sangat terbatas bilangannya.Antara kata tunggal satu suku kata yang terdapatdalam petikan yang
dikaji ialah
yang, dan.
Sebahagian besar daripada perkataan bahasa Melayu terdiri daripada kata tunggal yangmengandungi
dua suku kata .Di dalam petikan yang dikaji terdapat banyak kata tunggal dua sukukata .Contoh dua
suku kata yang terdapat di dalam petikan tersebut adalah seperti
pelan , induk ,kadar , dasar, sempit, niat, taraf,

hasil, niat, kerja, rakyat, dan

tega


Terdapat juga di dalam petikan , kata tunggal yang terdiri daripada tiga suku kata seperti
kelmarin , perdana , negara, komitmen, menteri, mustahil, negatif, positif, matlamat,
pelosok, percaya dan tenaga.
Kata tunggal empat suku kata atau lebih pula boleh dilihat dalam contoh -contoh seperti kata
manifestasi , kerajaan ,prasarana, komprehensif
dan
keadaan.
Begitu juga akronim yang merupakan kata tunggal juga terdapat di dalam petikan iniContoh akronim
yang terdapat di dalam petikan ini adalah singkatan seperti PIPLB, GIS, MBE, danBN.
B)Kata Terbitan
Kata terbitan terhasil daripada proses pengimbuhan , iaitu proses yang menambahkan
ataumenggandingkan imbuhan pada kata dasar .Proses pengimbuhan ini akan mewujudkan satu perkata
an yang membawa konsep atau makna baru .Menurut Nik Safiah Karim , et . al (1993) ,imbuhan bahasa
Melayu terbahagi kepada empat jenis iaitu awalan , akhiran , sisipan , dan apitan .
(1)Kata Terbitan Awalan
Terdapat tiga jenis kata awalan iaitu awalan kata nama , awalan kata kerja dan awalan
kataadjektif.Antara awalan kata nama ialah pe- , pem - , peng- , ke- , penge- , dan banyak
lagi.Awalankata kerja pula ialah me- , mem - , men- . meng- , menge- . memper- , ber- , ter- , di
dandiper-.Awalan kata adjektif pula ialah ter- , te- , dan se- .Dalam petikan yang dikaji oleh penulis
, penulis mendapati banyak kata terbitan awalan telah digunakan oleh pengarang artikeltersebut.Contoh
kata terbitan awalan tersebut adalah seperti berikut :(i)Awalan kata nama :
penduduk, pembangkang,
(ii)Awalan kata kerja:
membasmi , berjalan , dirancang , dicapai,
tersusun,Terlaksana, tersish, berharap, mengelak, membela,menggembleng, menyokong, membin,
mentransformasi.
(2)Kata Terbitan Akhiran
Akhiran diimbuhkan pada akhir kata dapat menerbitkan kata terbitan berakhiran.Di antara kata terbitan
akhiran yang terdapat di dalam petikan tersebut adalah :(i)akhiran kata nama :
pangkalan,
(ii)akhiran kata kerja :
limpahan, bantuan, tafsiran, tuntuta


(3)Kata Terbitan Apitan
Apitan diimbuhkan pada awal dan akhir kata dasar menerbitkan kata terbitan apitan.Contoh
kataterbitan apitan yang terdapat di dalam petikan adalah seperti berikut :(i)apitan kata nama :
kerajaan , pedalaman, kementerian
(ii)apitan kata kerja :
dilancarkan , pembangunan , pelaksanaan,
pendapatan,membuktikan,ketinggalan,penyaluran,pertindihan,mencetuskan,kepentingan, kemampuan,
diunjurkan, menikmati,
(iii)apitan kata adjektif :
keikhlasan, kemiskinan,

(4)Kata Terbitan Sisipan.
Di dalam petikan ini ,penulis mendapati bahawa tiada kata terbitan sisipan .Ini mungkindisebabkan
pembentukan kata sisipan sudah tidak berkembang dan bilangan kata tersebut terlalukecil dalam
bahasa Melayu.Penulis juga mendapati tiada kata awalan pinjaman seperti dwi , maha , anti maupun
akhiran pinjaman seperti at , i , is, man dan lain lain kata terbitan pinjaman yang digunakan oleh
pengarangMinda Pengarang ini.
C.Pemajmukan
Nik Safiah Karim , et . al (1993) , mengkategorikan tiga kelompok kata majmuk iaiturangkai kata bebas ,
istilah khusus dalam bidang ilmiah dan kata majmuk yang membawa maksudkiasan atau simpulan
bahasa. Di dalam petikan ini hanya terdapat sedikit kata majmuk sahajadaripada kelompok rangkai
kata bebas .Contoh kata majmuk tersebut ialah
Perdana Menteri , luar bandar
2.1.3
Golongan Kata

Menurut Nik Safiah Karim , et .al (1993) , golongan kata dalam bahasa Melayu terbahagi kepadaempat
iaitu , kata nama , kata kerja , kata adjektif, dan kata tugas .
(i)Kata Nama
Di dalam petikan terdapat beberapa kata nama am , kata nama khas serta kata ganti diri .Contoh
katanama yang terdapat dalam petikan tersebut adalah seperti berikut :
Kata NamaContoh
Nama khas
Malaysia , Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Razak, Pelan Induk
HBML 2103 MORFOLOGI DAN SINTAKSIS BAHASA MELAYU

mbangunan Selangor, Melaka, Model Baru Ekonomi, SistemMaklumat Geografi, Melaka, Malaysia,
Pulau Pinang,
Nama am
Penduduk, bandar, negara, rakyat, kerajaan, pedalaman,
Kata ganti nama
Kita , mereka, itu , ini , nya ,
(ii)Kata Kerja
Kata kerja ialah kata yang menyatakan makna perbuatan atau perlakuan .Dua jenis kata kerja
dalam bahasa Melayu ialah kata kerja transitif dan kata kerja tak transitif .Berdasarkan petikan
terdapat beberapa contoh kata kerja transitif dan kata kerja tak transitif.jadual di bawah menunjukkan
contohkata kerja tersebut .
Kata kerja transitifContoh
aktif
membasmi , menyokong , mengelak,mendakwa, membawa, membangun
pasif
Dilaksanakan , dicapai, dinikmati,dijangka, ditadbir, dirancang, diunjurkan
Kata kerja tak transitifContoh
Tak berpelengkap
Terbaik , menurun, tersisih, terbantut,
berpelengkap
Membasmi, menggembleng, membawa,membina, mengelak, menyerlahkan,
(iii)Kata Adjektif
Kata adjektif ialah kata yang menerangkan sifat atau keadaan sesuatu benda atau nama. Kataadjektif
boleh dibahagikan kepada lapan jenis iaitu kata adjektif sifat , kata adjektif warna , kataadjektif ukuran ,
kata adjektif bentuk , kata adjektif pancaindera , kata adjektif waktu ,kata adjektif cara dan kata adjektif
perasaan.Daripada kajian yang telah dijalankan penulis akan menyenaraikan beberapa kata adjektif yang
terdapat dalam petikan tersebut dan jenisnya . Daripada lapan jenis kataadjektif , penulis mendapati
hanya tiga jenis kata adjektif sahaja yang terdapat di dalam petikaniaitu kata adjektif sifat (
baik
) , kata adjektif ukuran (
sempit
) dan kata adjektif waktu ( kelmarin,awal)
(iv)Kata tugas
Kata tugas merujuk kepada golongan kata yang mempunyai tugas tugas tertentu dalam binaan sesuatu
frasa , klausa , ataupun ayat . Kata tugas ini berperanan sebagai penghubun
penguat , pendepan, pembantu , penegas, penafi, pembenar, pemeri dan lain-lain. Di antara katatugas
yang terdapat dalam petikan adalah:
JenisContoh
Kata bantu
mahu , boleh, akan
Kata bilangan
semua,
Kata hubung
Dan ,yang , malah, sehingga, atau serta
Kata nafi
, tidak
Kata pemeri
iaitu ,
Kata penegas
-tah,
Kata sendi nama
di , ke, daripada ,demi
Kata tanya
Siapa , bagaimana , bila
2.2Analisis Sintaksis
Sebagaimana yang telah dijelaskan ,sintaksis ialah bidang tatabahasa yang mengkaji proses pembinaan
ayat. Berdasarkan petikan , penulis telah membuat kajian bahasa daripada aspek sintaksis. Analisis
sintaksis yang akan dihuraikan oleh penulis hanya bertumpu kepada tiga aspek sahaja iaitu binaan ayat ,
frasa dan hukum D-M serta pembentukan ayat..
2.2.1
Binaan ayat
Ayat ialah unit pengucapan yang paling tinggi letaknya dalam susunan tatabahasa dan
mengandungimakna yang lengkap. Ayat boleh terbentuk daripada satu perkataan atau susunan
beberapa perkataanyang pengucapannya dimulakan dan diakhiri dengan kesenyapan, serta
mengandungi intonasi yangsempurna (Tatabahasa Dewan . 1993:410).Ayat dasar mahu pun ayat
terbitan yang dibina,mengandungi subjek dan predikat.
Binaan subjek dan predikat.
Subjek sesuatu ayat tunggal ataupun majmuk terbentuk daripada frasa nama yang terdiri sama
adadaripada kata nama , kata ganti nama, kata kerja ataupun kata adjektif (berfungsi sebagai
katanama).Predikat ayat tunggal pula dapat dibina daripada frasa nama , frasa kerja , frasa adjektif
danfrasa sendi namaContoh contoh ayat dalam petikan tersebut yang mengandungi subjek dan
predikat adalah sepertidi bawah di
bawah:BilSubjekPredikat1Kita sedar usaha membasmi sepenuhnya kadar kemiskinan tegar di
HBML 2103 MORFOLOGI DAN SINTAKSIS BAHASA MELAYU

negara ini bukannya kerja mudah, namun ia bukanlah mustahiluntuk dicapai.2Melakaaadalah
antara bukti kemampuan sebuah negeri yang ditadbir Barisan Nasional (BN) yang berjaya
mentransformasi negeri itumenjadi negeri maju , yang akan diisytiharkan pada 20 Oktober ini.1.2.3
Bentuk Ayat .
Ayat terbentuk daripada klausa yang terdiri daripada frasa dan perkataan. Dalam sesuatu
bahasaterdapat pelbagai jenis dan ragam ayat serta berbeza pula panjang dan pendeknya sesuatu
ayattersebut,.Analisis ayat di dalam petikan yang dikaji oleh penulis adalah berkaitan
ayat tunggal danayat majmuk sahaja.Namun begitu fokus kajian akan lebih menjurus kepada ayat
majmuk kerana pengarang petikan ini banyak menggunakan ayat-ayat majmuk dalam
hasil penulisannya..
A)Ayat Tunggal
Ayat tunggal adalah ayat yang mengandungi satu subjek dan satu predikat.Contohnya:
PTPTN gagal mengutip semula bayaran balik pinjaman. Pinjaman berjumlah RM23 billion dikeluarkan
sejak 1997.
Di dalam petikan , penulis mendapati bahawa banyak ayat-ayat tunggal telah dicantumkan dengankata
hubung untuk membentuk ayat majmuk.
B)Ayat Majmuk
Ayat majmuk adalah ayat yang mengandungi lebih daripada satu subjek dan predikat.Terdapat tiga jenis
ayat majmuk iaitu:(i)
Ayat majmuk gabungan
Ayat majmuk gabungan ialah ayat yang terdiri daripada dua ayat atau lebih yang dijadikansatu dengan
cara menggabungkan atau mencantumkan ayat ayat tersebut dengan kata hubungseperti dan , atau ,
tetapi , sambil ,lalu , lagi , serta dan sebagainya . Tiap tiap ayat dapat
berdiri sendiri . Terdapat dua jenis ayat gabungan iaitu ayat majmuk gabungan yang susunanfaktanya
berurutan dan ayat majmuk gabungan yang maksudnya memberi maksud pertentanganfakta dalam
ayat yang digabungkan .Contohnya pada ayat :
Bagaimana PTPTN dapat mengesan bila peminjam bekerja dan siapa majikan mereka.
Penggunaan kata hubung
dan
pada ayat ini menunjukkan ayat ini adalah dari jenis ayat majmuk gabungan berurutan fakta .
(ii)
.
Ayat Majmuk Pancangan
Ayat majmuk pancangan ialah ayat majmuk yang terdiri daripada satu ayat induk atau
ayatutama dengan satu atau beberapa ayat kecil atau klausa lain yang dipancangkan di dalam
ayatinduk dan menjadi sebahagian daripada ayat induk itu .Ayat atau klausa induk dapat berdirisendiri ,
tetapi ayat atau klausa kecil tidak. Terdapat tiga jenis ayat majmuk pancangan iaitu pancangan relatif ,
pancangan komplemen dan pancangan keterangan.
a).Ayat majmuk pancangan relatif
Ayat jenis ini dikenali dengan kata hubung relatif
yang
yang digunakan untuk memancangkanklausa kecil ke dalam klausa induk.Contohnya pada ayat :
Menguatkuasakan peraturan yang tidak membebankan peminjamMenguatkuasakan peraturan
adalah ayat utama.
yang tidak membebankan peminjam
adalah klausa yang dipancangkan di dalam ayat utama.
b) Ayat majmuk pancangan komplemen
Ayat jenis ini adalah ayat yang terdiri daripada klausa induk dengan klausa kecil
dipancangkanuntuk melengkapi kata kerja dalam ayat induk .Beberapa kata hubung
digunakan untuk mencantumkan klausa kecil dengan klausa induk .Beberapa kata hubung yang biasa
digunakanuntuk mencantumkan klausa kecil dengan klausa induk ialah
bahawa
dan
untuk
sepertidigunakan dalam ayat contoh dibawah :
Tabung PTPTN perlu sentiasa berisi untuk dimanfaatkan oleh pelajar lain
Ayat Majmuk Campuran.
Ayat majmuk campuran ialah ayat majmuk yang mengandungi lebih daripada satu jenisayat . Ayat ini
terdiri daripada campuran ayat tunggal dengan ayat majmuk.Lazimnya ayatmajmuk jenis campuran ini
lebih panjang berbanding lain- lain ayat majmuk.Contohnya:
Apabila PTPTN mahu mengkaji semula ,termasuk aspek aspek teknikal dan membuat pindaan Akta
PTPTN 1997 yang akan dibentangkan di Dewan Rakyat Selewat-lewatnya awal tahun depan , perkara
utama yang perlu diperketatkan ialah aspek perundangan dan cara mengutip semula pinjaman .
Dalam ayat majmuk campuran di atas terdapat banyak jenis ayat telah digunakan sepertiayat
tunggal ,ayat majmuk gabungan dan ayat majmuk pancangan.Contohnya:
PTPTN mahu mengkaji semula
.(ayat tunggal )
Apabila PTPTN mahu mengkaji semula,termasuk aspek-aspek teknikal dan membuat pindaan Akta
PTPTN 1997
. (ayat majmuk gabungan berurutan fakta)
Perkara utama yang perlu diperketatkan ialah aspek perundangan
(ayat majmuk pancanganrelatif).Berdasarkan bentuk ayat yang telah dihuraikan , penulis mendapati
bahawa pengarang MindaPengarang in telah menggunakan laras bahasa yang tinggi.Ini dapat dikesan
melalui penggunaanayat - ayat majmuk yang besar bilangannya berbanding dengan ayat ayat
tunggal.Ayat-ayatmajmuk yang digunakan pula lebih kepada ayat ayat majmuk jenis campura
Refleksi Hasil Dapatan Analisis
Dapatan daripada aspek morfologi bahasa Melayu tentang petikan ini , penulis mendapati pengarang
Minda Pengarang hanya menggunakan tiga daripada empat pola suku kata
terbuka bahasa Melayu iaitu v , kv dan kkv .Bagi pola suku kata tertutup pula , pengarang telahmenggun
akan hanya tiga pola sahaja iaitu vk . kvk dan kkvk.Ini menunjukkan pola suku kata yangdigunakan
kebanyakannya adalah daripada pola suku kata bahasa Melayu tulen.Kata tunggal dua suku kata
dan tiga suku kata terbuka dan tertutup paling banyak digunakan dalam petikan ini .Ini kerana dalam
bahasa Melayu tulen ,kedua-dua jenis kata tunggalini banyak bilangannya berbanding dengan yang lain
terutamanya suku kata yang terbentuk dari kata pinjaman .Dalam aspek pembentukan kata , pengarang
telah menggunakan kata tunggal , kata terbitan ,kata majmuk dan pengandaan.Banyak kata tunggal
dan kata terbitan telah digunakan tetapi bilangankata majmuk dan kata ganda pula terlalu kecil.Kata
terbitan merupakan bentuk kata yang paling banyak digunakan.Pelbagai jenis kata terbitan seperti
seperti kata terbitan awalan , kata
terbitaanakhiran dan kata terbitan apitan terdapat di dlama petikan.Namun begitu kata terbitan sisipanl
angsung tiada di dalam petikan.Ini mungkin berlaku kerana kata terbitan sisipan tidak lagi berkembang
dalam bahasa Melayu tulen.Dari sudut penggolongan kata pula terdapat 4 jenis golongan kata yang
terdapat di dalam petikan iaitu kata nama , kata kerja , kata adjektif dan kata tugas.Ketiga tiga kata
nama iaitu katanama khas , kata nama am dan kata ganti nama terdapat di dalam petikan.Kata kerja
yang banyak digunakan di dalam petikan adalah dari jenis kata kerja transitif.Sedikit sahaja kata kerja
jenis tak transitif yang dijumpai di dalam petikan.Bilangan kata adjektif juga sedikit. Lapan jenis kata
tugas juga terdapat di dalam petikan yang telah dikaji oleh penulis.Menyentuh aspek sintaksis pula ,
penulis telah membuat analisis tentang tiga aspek sahajaiaitu binaaan ayat , jenis jenis frasa dan
bentuk ayat.Dapatan dari analisis mendapati binaansubjek dan predikat di dalam ayat yang
digunakan adalah terdiri daripada frasa nama , frasa kerja ,dan frasa sendi nama . Dalam frasa nama
yang digunakan terdapat unsur inti dan penerang didalamnya.Terdapat juga frasa nama yang
mengandungi unsur penerang yang lebih daripada satu .Frasa kerja yang terdapat di dalam petikan
ini terdiri daripada frasa kerja transitif dan tak transitif , frasa kerja dengan kata bantu dan frasa kerja
dengan ayat komplemen.Dua jenis frasa kerjadengan kata bantu yang terdapat di dalam petikan ialah
kata bantu aspek dan kata bantu ragam


Frasa sendi nama di dalam petikan ini juga tidak banyak.Tiga jenis frasa sendi nama yangterdapat dalam
petikan iaitu kata sendi nama + kata nama , kata sendi nama + kata arah + frasanama dan kata sendi
nama + kata arah + frasa nama + frasa keterangan .Dari aspek bentuk ayat , kebanyakan jenis ayat yang
digunakan oleh pengarang petikan iniadalah dari jenis ayat majmuk.iaitu majmuk gabungan ,
ayat majmuk pancangan dan ayat majmuk campuran .Ayat majmuk campuran sangat banyak digunakan
berbanding dua lagi ayat majmuk.Didalam ayat majmuk ini terdapat ayat ayat tunggal dan ayat-ayat
majmuk yang lain.
2.0Kesimpulan
Dapatan dapatan daripada kajian ini dapatlah dirumuskan bahawa ayat bahasa Melayusebenarnya
boleh terdiri daripada pelbagai bentuk , struktur dan berbeza binaannya. Penggunaantatabahasa yag
tepat iaitu penggunaan bentuk kata , penggolongan kata dan pola suku kata akanmenghasilkan ayat
ayat yang bermakna dan gramatis.
RUJUKAN
Abdul Rahman Abdul Rashid dan Yatt Kim Fatt ,(2002) , Bahasa Kebangsaan , Petaling Jaya :Longman.Ali
Mahmood , et . al (2010) , HBML2103 Morfologi dan Sintaksis Bahasa Melayu ,KualaLumpur :Open
University Malaysia .Asmah Hj .Omar (1968) , Morfologi , Sintaksis Bahasa Melayu dan Bahasa Indonesia
SatuPerbandingan Pola , Kuala Lumpur : Dewan bahasa dan Pustaka.Hafizah Salleh , (2005) , Bahasa
Melayu STPM kertas 1& 2 , Johor Bahru :Penerbitan Pelangi Sdn .BhdKamus Dewan Edisi
Keempat,(2005) , Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustak