Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 2
Tercm npeoocmae.eu usoame.icmeo+ Bpe+, enepeo! Kv.imvpua no.umura e CCCP[Tercm] / noo peo. H. B. I.vueuro, B. A. Kvpeuuoeo.: Bicua uro.a orouo+uru; Mocrea; 2013 ISBN 978-5-7598-1082-7 Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 3
Auuo1auun
C.oea Maroecroeo Bpe+, enepeo! .v:ue .moix no.umu:ecrux .osvueoe xaparmepusvmm am+ocqepv, e romopo eosuura.a coeemcra rv.imvpua no.umura. Hacmouee usoauue cmpe+umc saeumi ocoovm npeo+emuvm u +emooo.oeu:ecrvm nepcnermuev usv:euu coeemcro rv.imvpuo ucmopuu. Coeemcroe oouecmeo pacc+ampueaemc rar npocmpaucmeo paoura.iuoeo npoermupoeauu u orcnepu+eumupoeauu e oo.acmu rv.imvpuo no.umuru, romopa oi.a omumoi ue oouopooua, :acmo pasuouanpae.euua, a uuoeoa xaomu:ua u npomueope:uea. Jmo vuura.iui ucmopu:ecru npu+ep eocvoapcmeeuuo vnpae.eu:ecro uumepeeuuu e oo.acmi rv.imvpi. Aemopi nonima.uci oeuumi coua.iuvm rusuecnocoouocmi uucmumvmoe, cqop+upoeaeuuxc e uaue+ oouecmee rar o.aeooap, mar u eonperu coeemcro rv.imvpuo no.umure, paeuo rar u noc.eocmeu c.o+a u vnaora ueromopix us uux. Kuuea aopecoeaua uuporo+v rpvev :umame.e rv.imvpo.oea+, couo.oea+, no.umo.oea+, ucmopura+ u ece+ uumepecvmuu+c coeemcro ucmopue u coeemcro rv.imvpo.
Bpeun, nnepep! Kynu1ypuan nonu1uka n CCCP
Cocrannenne. Inymenxo H. B., Kypenno B. A., 2013 O]opmnenne. Hsarentcxn om Btcme mxont +xonomnxn, 2013
Rpepucnonue
Hacroxmee nsanne oenneno remo conercxo xyntrypno nonnrnxn. Taxo ntop mornnnponan xax ncropnxo-xyntrypntmn, rax n axryantntmn nponemamn name ecrnnrentnocrn. B ncropnuecxo nepcnexrnne rema xyntrypt n CCCP ne oenena nnnmannem nccneonarene; e nocnxmena nourn neoospnmax nnreparypa. Onaxo ooporno cropono +roro nsonnnx xnnxmrcx ]parmenrapnocrt n nsnparentnocrt. Hayunax n nonynxpnax nnreparypa nnrepecyercx npenmymecrnenno cyto orentntx exrene xyntrypt n xyoxnnxon n conercxn nepno, a raxxe nexoroptmn +crernuecxnmn xnnennxmn ananrapom, ]opmannsmom n r. . Onncant n onpeenennte nanpannennx conercxo nonnrnxn n onacrn nnreparypt, nannonantnoro nonpoca, nayxn, opasonannx. annt copnnx crpemnrcx saxnnrt nnym npemernym n meroonornuecxym nepcnexrnny nsyuennx conercxo xyntrypno ncropnn. 3ra nepcnexrnna onpeenxercx rem, uro conercxoe omecrno paccmarpnnaercx xax npocrpancrno panxantnoro npoexrnponannx n +xcnepnmenrnponannx n onacrn xyntrypno nonnrnxn. Honnrnuecxn nepenopor, nponsomemn n omecrne, ornmt ne npnnen x nosnnxnonennm oxnaemoro yronnuecxoro nopxxa. H rem camtm ntxnnn norpenocrt n peannsannn mnpoxomacmrano ynpannenuecxo nonnrnxn n onacrn xyntrypt na ncex yponnxx or +nemenrapntx noneenuecxnx nopm n ycranonox uenonexa o c]ep ntcoxo xyntrypt (xyoxecrnenno, nayuno, opasonarentno). Knacconte n nonnrnuecxne npornnopeunx pacnpocrpannnnct n na onacrt xyntrypt, nacrynnenne tno oxnneno renept n na xyntrypnom ]ponre. Hanpxxenne na +rom ]ponre namno ntpaxenne axe n cnenn]nuecxo Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 4 ]opme remnopantnoro xoncrpyxrnnnsma n pannn conercxn nepno: cnona Maxxoncxoro Bpemx, nnepe! nyume nmtx nonnrnuecxnx nosynron xapaxrepnsymr armoc]epy, n xoropo nosnnxana conercxax xyntrypnax nonnrnxa. 3aaua peannsannn raxo nonnrnxn tna nporpammntm opasom saxnnena nocne npnxoa x nnacrn ontmennxon: onpeenenne xyntrypno penonmnnn n xauecrne xnmuenoro nonpoca nonecrxn nx ]opmynnpyercx yxe Hennntm. 3ra nonnrnxa tna ornmt ne onopona, uacro pasnonanpannenna, a nnora xaornuna n npornnopeunna. Tem ne menee mt nmeem ynnxantnt ncropnuecxn npnmep nnacrno n ynpannenuecxo nnrepnennnn n onacrt xyntrypt, xoropt moxer trt ntenen n xauecrne camocroxrentnoro npemera nccneonannx n noneprnyr nsyuennm n anannsy. Opamenne x reme xyntrypno nonnrnxn (nxnmuax onacrn snannx n opasonannx), oprannsannonntx n ynpannenuecxnx crparern nosnonxer, npn ononpemennom nnnmannn x ]axrnuecxnm pesyntraram +rnx ecrnn, meroonornuecxn nepenecrn pasronop o raxnx nonxrnxx, xax menrantnocrt, mn]onornx, homo soveticus n r. n., n onee onpeenennym nnocxocrt; saymartcx o npnunnno-cnecrnennom nsanmoecrnnn, nsnecnrt n onennrt ycnex nnn nponan pasnnuntx noxoon, ncnontsonanmnxcx n c]epe xyntrypt. oannm raxxe, uro ananornunax nponemarnxa crana oexrom npncrantnoro nnnmannx n conpemenno sanano nccneonarentcxo cpee (ocrarouno nasnart nosnne paort Mnmenx uyxo). B ro xe npemx cama ynnxantnocrt conercxnx +xcnepnmenron n onacrn xyntrypno nonnrnxn (no mentme mepe no nnrencnnnocrn n npoonxnrentnocrn) ncxnmuaer npocroe sanmcrnonanne rorontx anannrnuecxnx n meroonornuecxnx nncrpymenron, rpeyer nx nocroxnno +mnnpnuecxo nponepxn n xoppexnnn. Pasymeercx, n meroonornuecxom ornomennn n npecrannenntx sect paorax ner ennoopasnx +npncrnuecxax npoyxrnnnocrt pasnnuntx noxoon moxer trt onpoonana nnmt na ene, a n yunrtnax ro, uro copnnx nororonnen no pesyntraram ncepoccncxo xon]epennnn, ena nn moxno oxnart nnoro. Onaxo unrarent es rpya samernr, uro mt napxy c xnaccnuecxnmn ncropnxo-xyntrypntmn noxoamn crpemnnnct axrnnno npnerart x ncnnnnnnnpymme onpeenennocrn ncropnuecxo cemanrnxn, npnemam nncrnrynnonantnoro n oprannsannonnoro anannsa. Hama crparernx saxnmuaercx raxxe n nnxennn or uacrntx xecon x oomennxm, a ne n nanxstnannn ]axrnuecxomy marepnany omnx reopn nnn renennnosntx xonnennn. Conercxax xyntrypnax nonnrnxa xnnxercx, onaxo, ne rontxo n axe ne crontxo npemerom ncropnxo-nayunoro nnrepeca. uepes 20 ner nocne ncuesnonennx conercxoro rocyapcrna mt oruernnno moxem onennrt connantnym xnsnecnoconocrt nncrnryron, c]opmnponanmnxcx n namem omecrne xax naroapx, rax n nonpexn conercxo xyntrypno nonnrnxe, panno xax n nocnecrnnx cnoma n ynaxa nexoroptx ns nnx. Hocroxnno cranxnnaxct c xpyrom axryantntx +xcneprntx saau n +ro onacrn, mt sameuaem, uro name nocnpnxrne nacroxmero n nosmoxnte antnemne crparernn neorennmt or ncropnuecxoro nonnmannx reneanornn cymecrnymmero nonoxennx en, onenxn ncropnuecxoro ontra, xoropt xnnxercx neoremnemtm ]axrom name ncropnn, a snaunr, n namero yymero. Pasymeercx, axe npn pe]nexcnnnom opamennn x ncropnuecxom marepnany mt ceronx oxastnaemcx n npocrpancrne nanpxxennoro cronxnonennx nennocrntx n nonnrnuecxnx nosnnn. Onaxo n nmom cnyuae axe ecnn raxnx onenox xpane rpyno nsexart na anropcxom yponne mt crannm no rnany yrna anannrnuecxym n nayuno-npo]eccnonantnym cropony +ro paort. 3ro, xax noxastnaer n ontr nororonxn nacroxmero copnnxa, anexo ne npocro. naroapm cnonx xonner Anny Ianxy, Hpnny Inymenxo, Tnmo]ex mnrpnena, Hntm Hnnmena, Onera Knntmmona n Pycnana Xecranona, utx paora n pamxax npoexra Haoparopnn nccneonann xyntrypt na orenennn xyntryponornn HHV BB3 n 2012 r. ntcrpannanact Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 5 nmenno noxpyr nponemarnxn conercxo xyntrypno nonnrnxn, a raxxe ncex cryenron n acnnpanron, npnnnmanmnx yuacrne n namnx cemnnapax 1 . Bcepoccncxax xon]epennnx Kyntrypnax nonnrnxa n CCCP, xoropax npomna na orenennn xyntryponornn HHV BB3 n exape 2012 r. 2 , crana npoonxennem +roro npoexra, a oxnat ee yuacrnnxon nernn n ocnony crare, cocrannnmnx +ry xnnry. Px crare nx nacroxmero nsannx tn raxxe nororonnen n pamxax nporpammt ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 npoexr 2013 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt HuH HHV BB3 Iocyapcrnennax nonnrnxa n neonornx n onacrn xyntrypt.
Conercxax ncropnx xnnxercx ynnxantntm cnyuaem onrocpounoro omecrnennoro +xcnepnmenra no crponrentcrny oprannsannonno n ynpannenuecxo crpyxrypt, npnsnanno panxantno mon]nnnponart noneenne uenonexa. 3ror +xcnepnmenr nmen xax penpeccnnnym, rax n xoncrpyxrnnnym uacrt. Penpeccnnnax uacrt nxnmuana xax nonnrnuecxym cocrannxmmym, onpeenxemym mapxcncrcxo ]opmyno rpaxancxo xnaccono nont n nanenennym na npxmoe ynnuroxenne npara, rax n connantno-penpeccnnnym npaxrnxy nepexonxn. Koncrpyxrnnnax uacrt tna npxmtm cnecrnnem onpeenenno nornxn, yxopenenno n xomnnexce ne Hpocnemennx 4 (r. e. oncropnnncrcxoro xax +ro nn napaoxcantno n cnyuae ncropnuecxoro marepnannsma nepnoa moepna) n nmemme necxontxo acnexron. Hpexe ncero ona saxnmuanact n npenonaraemom no ymonuannm nopmarnnnom nnnnnnsymmem snauennn opasonannx (nepnonauantno n +nemenrapno ]opme rpamornocrn) n pannonantnoro opasa xnsnn (nepnonauantno n +nemenrapno ]opme rnrnent). Onaxo +ra nnemnxx cropona, tcrpo n neotuano +]]exrnnno nonyunnmax npxmoe ntpaxenne n coornercrnymmnx mepax ontmennxon yxe na nauantnom +rane conercxo nnacrn, nmena no coo onee ]ynamenrantnte ocnonannx cnenn]nuecxym anrpononornuecxym moent (n coornercrnymmym ncxypcnnnym ]opmannm), npenonaranmym ]axrnuecxn esrpannunym nnacrnunocrt nmo ]opmt npnpot, nxnmuax uenoneuecxym, no nosecrnnem nnemne (connantno, oprannsannonno, asncno) cpet. 3ra npenoctnxa onpeenxna n nepnym ouepet conercxn nynnunt ncxypc (]axrnuecxn esornocnrentno x xoneannxm nonnrnuecxoro xypca), n pamxax xoroporo nmte sarpynennx mornn nmert nnmt npemennt n
1 Hpoexr 2012 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt Henrpa ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 uynamenrantnte connoxyntrypnte crpyxrypt n nponecct conpemennocrn: Kyntrypnax cncrema moepna n ocnonnte crparernn xyntrypno nonnrnxn n CCCP.
2 Kon]epennnx Kyntrypnax nonnrnxa n CCCP tna nponeena 2021 exapx 2012 r. n naprnepcrne c Hncrnryrom rnoannsannn n connantntx nnxenn (HICO).
3 Crartx nororonnena n pamxax nporpammt ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 npoexr 2013 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt Henrpa ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 Iocyapcrnennax nonnrnxa n neonornx n onacrn xyntrypt.
4 Cm. crartm F. Karapnnnxoro n nacroxmem nsannn.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 6 npeoonenaemt xapaxrep, a npnsnanne xaxoro-ro rneporo, ne noammerocx nnemne mannnynxnnn xpa (nmoro onrnuecxoro xapaxrepa) opexano n xoneunom cuere coornercrnymmym nosnnnm na xpnrnuecxym essamnrnocrt nepe omnnnpymmnm ncxypcom. Paory +roro ncxypcnnnoro mexannsma emoncrpnpyer, nanpnmep, cnyua axaemnxa Htcenxo n mnoxecrno pyrnx ananornuntx npoxnnenn noono ananrapncrcxo nornxn 5 , ocrnranme cnoe xyntmnnannn nmenno n nonpoce o uenonexe n rpannnax ero nocnnryemocrn 6 . B pamxax +ro ncxypcnnno ]opmannn enncrnenno ]opmo rnepo peantnocrn ntcrynan rontxo acrpaxrno nocrynnpyemt ncropnuecxn nponecc (ncropnnnsm n cmtcne K. Honnepa 7 ), ntcrpoennt cornacno mapxcncrcxo cxeme nnn ononnxemo ad hoc n rex nonpocax, re oxrpnna onapyxnnana naxynt 8 . Tem ne menee n +rom nonpoce conercxax ncropnx npecrannxer coo anexo ne romorennoe nenoe, npnuem c nanontme nnrencnnnocrtm xonnnsnn onapyxnnamrcx sect n camt rxxent nx ontmennxon nepno yepxannx nnacrn n crannnsannn nonnrnuecxo cncremt. Fontmennxn n pannne rot conercxo nnacrn ncntrann ouennnt mox or roro, uro peantnt xo ncropnn necxontxo ne cornacyercx c npornosamn: oxnaemo nponerapcxo penonmnnn n pasnnrtx xannranncrnuecxnx crpanax rax n ne nponsomno. He menee nponemarnuntmn oxasannct n nepcnexrnnt antnemero xommynncrnuecxoro pasnnrnx crpant nocne pemennx saau saxnara n yepxannx nonnrnuecxo nnacrn n nnxnnannn npxmo noenno-nonnrnuecxo yrpost nonoe xommynncrnuecxoe omecrno nnxax ne noxnnxnoct, necmorpx na nce marn, npenpnnxrte no nepeycrpocrny +xonomnuecxoro asnca n cncremt nnacrn. Heoxonmocrt tcrpo npnnnmart pemennx n +ro xpnsncno cnryannn ntstnaer crpemnrentnoe ononnenne n mon]nxannm nporpammt n xstxa ontmenncrcxo naprnn, a n
5 Cm.: Iacnapoe B. Bsrnxt axaemnxa T. . Htcenxo n xonrexcre nosnero ananrapa//Horoc. 1999. N 11/12. C. 2136. B ornnune or Iacnapona mo resnc saxnmuaercx n rom, uro nnnnx xon]nnxra nponeraer sect n nepnym ouepet ne no rpannne oprannuecxoe/mexannuecxoe, a no nnnnn nosmoxnocrt xonrponnpyemoro npeopasonannx/nenosmoxnocrt (orpannuennt xapaxrep) xonrponnpyemoro npeopasonannx. Tax, n cnyuae renernxn n cnope c Htcenxo peut mna o orpannuennn nosmoxnocrn nenenanpannennoro npeopasonannx nonornuecxnx cymecrn renernuecxnm ]axropom, xoropt noaercx rontxo pexomnnannn, no ne mon]nxannn. eno n rom, uro ncnontsonanne mexannuecxo n oprannuecxo mera]op xapaxrepno nx ncero ncxypca moepna, no xnnxercx ]opmo npornnonocrannennx nyx +nncremonornuecxnx nosnnn xaysantno (mexannuecxax) n reneonornuecxo (oprannuecxax), uro n annom conercxom xonrexcre npecrannxercx nnmt nropocrenenno ]opmo apanxnponxn npornnoopcrnymmnx nosnnn.
6 Hs ntcrynnennx H. H. Fyxapnna na I Heonornuecxom cese: Mt ornmt ne cronm na rouxe spennx acrpaxrnoro panencrna, acrpaxrntx nme; +ro nsopnax reopnx, xoropax nonner x ney n cnny cnoe ecnomomnocrn n npornnopeunx ]axram. Ho mt epxnm xypc na ro, urot ne tno enennx na napot nencropnuecxne n ncropnuecxne Monuannno reopernuecxo npenoctnxo +roro xnnxercx ro, uro y nac (neonoron) nastnaercx nnacrnunocrtm oprannsma, r. e. nosmoxnocrtm n xoporxn cpox ornart, nanepcrart norepxnnoe Ecnn t mt croxnn na ro rouxe spennx, uro paconte nnn nannonantnte ocoennocrn nacrontxo ycrounnte nennunnt, uro nsmenxrt nx nyxno rtcxuenernxmn, rora, xoneuno, ncx nama paora tna t acypno, noromy uro ona crponnact t na necxe (Bvxapuu H. Hs peue H. K. Kpyncxo, H. H. Fyxapnna, A. B. Hynauapcxoro n H. A. Cemamxo no ocnonntm nonpocam neonornn // Ha nyrxx x nono mxone. 1928. N 1.C. 11).
7 Honnep K. Hnmera ncropnnnsma. M.: Hporpecc, 1993.
8 Cp. saxnmunrentnoe ntcrynnenne H. B. Crannna no nannonantnomy nonpocy na X cese PKH(): A neanno eme ronopnnoct, uro yxpanncxax pecnynnxa n yxpanncxax nannonantnocrt ntymxa nemnen. Mexy rem xcno, uro yxpanncxax nannonantnocrt cymecrnyer, n pasnnrne ee xyntrypt cocrannxer oxsannocrt xommynncron. He.is ummu npomue ucmopuu. cno, uro ecnn n ropoax Vxpannt o cnx nop eme npeonaamr pyccxne +nemenrt, ro c reuennem npemenn +rn ropoa yyr nensexno yxpannnnnponant (Hporoxont ecxroro cesa PKH(). M.: Hapr, ns-no, 1933. C. 216). Kypcnn mo. B. K.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 7 oprannsannonnom nnane nopoxaer cnenn]nuecxym mpoxparnuecxym xaxo]onnm, n uacrnocrn, n ornomennxx naprnntx n rocyapcrnenntx opranon 9 . Hpn +rom ocymecrnnxercx nent px tcrptx anrnananrapntx maron, ncxypcnnno o]opmnxemtx c nomomtm nectma amop]noro nonxrnx xyntrypa 10 . 3ro onapyxnnaercx xax n cnyuae c nparmarnxo npnnneuennx nx pyxonocrna ypxyasntx cnennanncron (Hennn nonnmaer +ror nonpoc yxe na cese 1919 r. 11 ), rax n nosnee n ]opme nonnrnxn n+na, onpeenxemo xax crparernuecxoe orcrynnenne n nonopor x xyntrypnnuecrny. 3ro orcrynnenne sarponyno raxxe ananrap n ero yxnantnom xyoxecrnennom cmtcne xax cnenn]nuecxym ]opmy ncropnuecxoro cosnannx, panxantno nanenennoro na nepmanenrnoe ononnenne n yymem n orpnnanne ncropnuecxoro paxypca xyntrypt (cpocnrt Hymxnna c napoxoa conpemennocrn), uro npnneno n xoneunom cuere x cneprtnannm +ro nporpammt. Moxno cxasart, uro rouxa n +rom nonpoce tna nocrannena yxe uepes necxontxo ner nocne penonmnnn: He eiov+ra nono nponerxyntrypt, a paseumue nyumnx opasnon, rpannn, pesyntraron cymecrnymme xyntrypt c mo:ru speuu mnpocosepnannx mapxcnsma n ycnonn xnsnn n optt nponerapnara n +noxy ero nxrarypt 12 . H xorx pacnpocrpanenne +ro ncxypcnnno ]opmynt na xyoxecrnennt ananrap c yupexamme nepmnnt conercxoro nonnrnuecxoro ncxypca sanxno onpeenennt nepno, onaxo n pe]nexcnnno ncropnuecxo perpocnexrnne ono ne xnnxercx neoxnannocrtm, rem onee uro coornercrnymmne nonnrnuecxne pemennx onpeenxnnct nmenno uepes nonxrne xyntrypa. Tax, yxe n 1919 r. B. H. Hennn na naprnnom cese cneymmnm opasom ]opmynnpyer nponemy npnnneuennx ypxyasntx cnennanncron: V nac ecrt saxanennocrt n opte, ecrt cnnt, enncrno, n mt onxnt nrn nyrem oprannsannonno paort, ncnontsyx snannx n ontr +rnx cnennanncron. 3ro neoxonmoe ycnonne, es xoroporo connannsma nocrponrt nentsx. Fes nacnenx xannranncrnuecxo xyntrypt nam connannsma ne nocrponrt. He ns uero crponrt xommynnsm, xpome xax ns roro, uro nam ocrannn xannrannsm 13 . Maxcnmantno nnrencnnnocrn opamenne x xyntrype ocrnraer n nponecce nepexoa x n+ny, uro xnnxercx rnanno remo xax nocnennx ntcrynnenn Hennna na cese PKH() n 1922 r. 14 , rax n pxa pyrnx xnmuentx ntcrynnenn n crare nocnennx ner ero xnsnn n nenom. Moxno cxasart, uro nepexo x n+ny tn n xoneunom cuere onpeenen Hennntm xax nonopor x xyntrype 15 , npnuem nonopor, xoropt x mory oosnaunrt xax ntnyxenno xoncepnarnnnt, xorx
9 David-Fox M. What Is Cultural Revolution? // The Russian Review. 1999. Vol. 58. P. 196.
10 Hopont ananns cm. n crarte P. Xecranona n nacroxmem nsannn.
12 Heuuu B. H. Hapocox pesonmnnn o nponerapcxo xyntrype // Hennn B. H. Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 41. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1967 [1920]. C. 462. 3ra sanncxa Hennna tna nanncana n 1920 r., no naneuarana rontxo n 1945 r.
13 Boctmo ces PKH(). Mapr 1919 roa. Hporoxont. C. 20.
14 Cp.: 3xonomnuecxo cnnt n pyxax nponerapcxoro rocyapcrna Poccnn conepmenno ocrarouno nx roro, urot oecneunrt nepexo x xommynnsmy. uero xe ne xnaraer? cnoe eno, uero ne xnaraer: ne xnaraer xyntrypnocrn romy cnom xommynncron, xoropt ynpannxer (Hporoxont onnnanaroro cesa PKH(). M.: Hapr. ns-no HK BKH(), 1936. C. 31).
15 Cnxst n+na n xyntrypno penonmnnn ormeuaercx n n conercxnx nccneonannxx, nocnxmenntx nennncxo Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 8 n nonnmaemt xax npemennax ycrynxa. 3ror nonopor cran nauanom connantno snaunmo conercxo xyntrypno penonmnnn ecnn mt yepxnnaem cex n npeenax meroonornuecxo crporocrn noxoon n pamxax ncropnuecxo cemanrnxn, r. e. coornercrnnx ]axrnuecxo nonxrnno camonenrn]nxannn 16 . Conepmenno oruernnno annt mornn onapyxnnaercx yxe n oxnae Hennna Honax +xonomnuecxax nonnrnxa n saaun nonnrnpocneron na II
xyntrypno nonnrnxe, n uacrnocrn n paorax B. M. Mexyena: H+n n +rom cmtcne oprannuecxax uacrt xyntrypno penonmnnn, xax ona tna saymana Hennntm (Mervee B. Teopnx xyntrypno penonmnnn xax yymee // Hennn on line. 13 npo]eccopon o B. H. Vntxnone-Hennne / no pe. A. B. Fysrannna, H. Hnnxe. M.: HEHAH, 2010 [Hepnax nynnxannx: Mervee B. Hennncxax reopnx connanncrnuecxo xyntrypt // Bonpoct ]nnoco]nn. 1967. A 4. C. 920]). Hcropnxo-reopernuecxoe opamenne x nponeme xyntrypt, n rom uncne n axryannsannx remarnxn xyntrypt n paorax Hennna, nponcxonr n CCCP n pamxax cnenn]nuecxn conercxoro nonopora x xyntrype, nauano xoroporo cnxstnamr c oxnaom axaemnxa, unena HK KHCC F. H. Honomapena 3aaun ncropnuecxo nayxn n nororonxa nayuno-nearornuecxnx xapon n onacrn ncropnn, re on, n uacrnocrn, saxnnn: Cpen saau, xoropte nepe namn croxr, cneyer ormernrt naspenmym neoxonmocrt pasnnrnx raxo onacrn ncropnuecxo nayxn, xax ucmopu rv.imvpi. o cnx nop y nac cymecrnymr paort nnmt no orentntm ee orpacnxm: nnreparypa, mystxa, apxnrexrypa, nsopasnrentnoe ncxyccrno, rearp, xnno. 3roro renept neocrarouno. Ham nyxnt rpyt no ncropnn xyntrypt, n xoroptx pasnnrne ncex ee cocranntx uacre paccmarpnnanoct t n conoxynnocrn n nsanmocnxsn, xax neoremnemax uacrt omencropnuecxoro nponecca (Houo+apee B. H. 3aaun ncropnuecxo nayxn n nororonxa nayuno-nearornuecxnx xapon n onacrn ncropnn (oxna na Bcecomsnom conemannn ncropnxon, nponcxonnmem n Mocxne 1821 exapx 1962 r.) // Becrnnx Axaemnn nayx CCCP. 1963. Btn. 2). Hosneconercxn osop ncxyccnn o xyntrype cm., n uacrnocrn: Baeu.uu E., 4oqauoe B. Hcropnuecxn marepnannsm n xareropnx xyntrypt. Teopernxo-meroonornuecxn acnexr. Honocnnpcx: Hayxa, 1983. Hecmorpx na ntcoxym nnornocrt ncxyccnn o xyntrype n 1960-1980-x roax n CCCP, cnenn]nxa conercxoro ncxypca naxnatnaer, na nam nsrnx, onpeenennte orpannuennx na ncnontsonanne +rnx marepnanon n nacroxmee npemx. Mt ne cxnonnt nonnocrtm nrnopnponart coepxanne +ro ncxyccnn, npeynennunnax ee necnooy nnn nponaranncrcxn xapaxrep (xoropt, nnpouem, raxxe nentsx orpnnart), onaxo n nmom cnyuae conercxne anropt ntnyxent tnn onpeenxrt cnom nosnnnm nnyrpn conercxoro neno-nonnrnuecxoro ropnsonra, uro ntpaxanoct n rom uncne n npeynennuennom npornnonocrannennn nennncxo nen xyntrypno penonmnnn n crannncxo npaxrnxn ee peannsannn. Taxoe npornnonocrannenne mt naxonm xonrexcryantno oxcnnmtm, no ono nmeer rnneprpo]nponannt, npeynennuennt xapaxrep, ecnn ncxonrt ns conpemenno anannrnuecxo nepcnexrnnt, xoropax ne cnxsana orpannuenntm conercxnm ropnsonrom, npnnyxammnm onapyxnnart cymecrnennte pasnnunx ram, re nx, na nam nsrnx, nonpocry ner. C name rouxn spennx, noonte npeynennuennte pasnnunx ycranannnnamrcx nmnnnnnrntm nepenoom pasronopa n cocnararentnym nnocxocrt n yxe paccyxenn a xax t cam Hennn peannsonan cno nnan, yt on xnn.
16 Hponemarnxa conercxo xyntrypno penonmnnn nopono paccmarpnnanact n paorax sanantx ncropnxon, naunnax co copnnxa no peaxnne B. unnnarpnx (Cultural Revolution in Russia, 19281931 / ed. by S. Fitzpatrick. Bloomington, In.: Indiana University Press, 1978). Kparxn osop ocnonntx rpaxronox n ncxyccnonntx nonpocon n pamxax ncropnn paccmorpennx +roro nonpoca cm.: David-Fox M. Op. cit. P. 181201. B ncxyccnn mexy unnnarpnx n +nn-uoxcom (cm. raxxe: Fitzpatrick S. Cultural Revolution Revisited // The Russian Review. 1999. Vol. 58. P. 202209) x sannmam cpennnym nosnnnm. unnnarpnx cnxstnaer c nonxrnem xyntrypno penonmnnn onontno neontmo ncropnuecxn npomexyrox, npexe ncero nonnrnxy no ornomennm x ntnnxennam n nnrencn]nxannm pyrnx a]]npmarnnntx xyntrypntx nonnrnx n +noxy Bennxoro nepenoma (rnanntm opasom 19281931 rr.). +nn-uoxc, nanpornn, ocnontnaxct na meroonornn ncropnn nonxrn (Begriffsgeschichte), nonnmaer ee xpane mnpoxo n orcnexnnaer ee naunnax c noxnnennx n nepno mexy penonmnnxmn 1905 n 1917 rr. xyntrypno-opnenrnponanno rpynnt Bnepe rpynnt rax nastnaemtx nentx ontmennxon, nosrnannxemtx A. A. Foranontm. 3rn nosnnnn npornnocroxr pyr pyry xax ananns connantno-snaunmo nonnrnxn (n sect, xoneuno, x roron cornacnrcx c aprymenramn unnnarpnx npornn pacmnpnrentnoro ronxonannx, ocnonannoro na anannse cnonoynorpenennx xax manosnaunrentnoro, xorx n nmemmero npano na cymecrnonanne nccneonarentcxoro noxoa) n ncropnxo-cemanrnuecxn ananns ncxypca (meroonornuecxn nnonne mno pasenxemoro), xoropt, xoneuno, namnoro oraue n pasnoopasne connantno n nonnrnuecxn snaunmoro nx ncnontsonannx. Hmenno no+romy n annom nccneonarentcxom xonrexcre x opnenrnpymct na xnmuente ncxypcnnnte cotrnx nocnepenonmnnonnte rexcrt Hennna, marepnant ceson n r. . Hmenno sect nonxrnnax nnnonannx mna pyxa o pyxy (xorx, pasymeercx, n c orcranannem no ornomennm x nsmenennxm n ncxypce) c nonnrnuecxnmn n oprannsannonntmn pemennxmn, snaunmtmn nx crpant. B paccmarpnnaemo namn onacrn crannncxax xyntrypnax nonnrnxa npecrannxercx mne namnoro onee xorepenrno no ornomennm x pannemy nepnoy n n nenom orneuanme crparernuecxo nornxe Hennna, nameuenno n nepnte rot conercxo nnacrn (npemennoe orcrynnenne c nocneymmnm sarem pemnrentntm nacrynnennem na ocnone nono xyntrypt). Pasymeercx, nocne +roro sa nonxrne xyntrypnax nonnrnxa pasnopaunnaercx neotuano nnrencnnnax ncxypcnnnax opta (Tponxn n p.), xoropax, onaxo, sacnyxnnaer orentnoro paccmorpennx.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 9 Bcepoccncxom cese nonnrnpocneron 17 . Haxonen, +ra aprnxynxnnx xyntrypnoro nonopora ocrnraer cnoero anorex n crarte O xoonepannn (re n xstxe Hennna n noxnnxercx repmnn xyntrypnax penonmnnx). Onpeenxx npnopnrert pasnnrnx crpant n repmnnax pasnnrnx xoonepannn n xyntrypnoro ropramecrna, Hennn yxastnaer: npocro pocr xoonepannn nx nac roxecrnenen c pocrom connannsma, n nmecre c +rnm mt ntnyxent npnsnart xopennym nepemeny nce rouxn spennx name na connannsm. 3ra xopennax nepemena cocronr n rom, uro pantme mt nenrp rxxecrn xnann n onxnt tnn xnacrt na nonnrnuecxym opty, penonmnnm, sanoenanne nnacrn n r. . Tenept xe nenrp rxxecrn menxercx o roro, uro nepenocnrcx na mnpnym oprannsannonnym xyntrypnym paory. roron cxasart, uro nenrp rxxecrn nx nac nepenocnrcx na xyntrypnnuecrno, ecnn t ne mexynaponte ornomennx, ne oxsannocrt oportcx sa namy nosnnnm n mexynaponom macmrae. Ho ecnn ocrannrt +ro n cropone n orpannunrtcx nnyrpennnmn +xonomnuecxnmn ornomennxmn, ro y nac ecrnnrentno renept nenrp rxxecrn paort cnonrcx x xyntrypnnuecrny 18 . Hntmn cnonamn, xyntrypnax nonnrnxa n pannn conercxn nepno ntcrynaer xax xpane mnpoxoe none npnopnrerno axrnnnocrn. Ero snaunmocrt onpeenxercx rem, uro nmenno n nem onapyxnnamrcx npemennte npenxrcrnnx, oxcnxmmne n rom uncne crparernuecxoe orcrynnenne ontmenncrcxo naprnn or saaun nenocpecrnennoro nocrpoennx xommynnsma. 3rn npenxrcrnnx, xax mt t ceronx cxasann, cnxsant c xauecrnom uenoneuecxoro xannrana n ranrycntmn nncrnryramn (n nexoroptx ncxnmunrentntx cnyuaxx npornnonocrannxemtmn Hennntm nonnrnxe yupexenn 19 ), connantno-+xonomnuecxnmn n ynpannenuecxnmn nantxamn noneennx. Bosnnxaer rpeonanne nncrnrynnonantno 20 , a ne rontxo
17 Hpn name nexyntrypnocrn mt ne moxem pemnrt noono araxo rnent xannrannsma. Hpn nnom yponne xyntrypt moxno tno t pemnrt saauy npxmee, n, moxer trt, pyrne crpant rax ee n pemar, xora npner npemx crpoennx nx xommynncrnuecxnx pecnynnx. Ho mt npxmtm nyrem ne moxem pemart nonpoc (Heuuu B. H. Honax +xonomnuecxax nonnrnxa n saaun nonnrnpocneron. oxna na II Bcepoccncxom cese nonnrnpocneron // Hennn B. H. Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 44. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1967 [1921]. C. 168). Hmenno +ror oxna cran onnm ns nsnmnenntx ncrounnxom nnrar o naxnocrn xyntrypt n nocneymmem conercxom nynnunom ncxypce.
18 Heuuu B. H. O xoonepannn // Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 45. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1967 [1923]. C. 369377.
19 Cp. ns ntcrynnennx Hennna na cese 1922 r.: A renept n uem rnost? 3ror rnost npecrannxer coo x uemy t x n xoren nonecrn n notroxnrt cno oxna rnost ne n nonnrnxe, n cmtcne nepement nanpannennx; o +rom ronopxr nenmonepno mnoro n cnxsn c n+nom. Bce +ro ronopxr nnycrym. 3ro npenemax onronnx. B cnxsn c n+nom y nac npnnnmamrcx nosnrtcx, nepeentnart yupexennx, ocnontnart nonte yupexennx. 3ro npenemax onronnx. Mt npnmnn x romy, uro rnost nonoxennx n nmxx, n noope nme. 3ro rpyno ycnonrt penonmnnonepy, xoropt npnntx oportcx npornn menxnx en, npornn xyntrypnnuannx, xoropt nmecro nepecosannx yupexennx ntnnnyn pont nnunocrn (Hporoxont onnnanaroro cesa PKH(). C. 4243). onontno rymannt cmtcn nocnene ]past, na mo nsrnx, cneyer nnrepnpernponart rax: penonmnnonepam, npnntxmnm x pemennm oprannsannonntx n nonnrnuecxnx nonpocon, neoxonmo renept oparnrtcx xax pas x menxnm enam, xyntrypnnuantm n npnsnart pont nnunocrn. ocrarounte ocnonannx nx raxo nnrepnperannn aer onee nnxrnax ]opmynnponxa Hennna n oxnae na II Bcepoccncxom cese nonnrnpocneron: Hocne pemenno saaun nennuamero n mnpe nonnrnuecxoro nepenopora nepe namn crann nnte saaun saaun xyntrypnte, xoropte moxno nasnart manentxnmn enamn. Hao +ror nonnrnuecxn nepenopor nepenapnrt, cenart ero ocrynntm maccam nacenennx, onrtcx, urot +ror nonnrnuecxn nepenopor ocrancx ne rontxo exnapanne 3aaua noema xyntrypt ona ns camtx ouepentx (Heuuu B. H. Honax +xonomnuecxax nonnrnxa n saaun nonnrnpocneron. C. 169).
20 Ho nncrnryramn sect n anee x nonnmam ranryannsnponannte npaxrnxn noneennx. O pasnnunn nncrnryron n yupexenn cm.: Kvpeuuo B. Hnrennexryant // Mtcnxmax Poccnx: xaprorpa]nx conpemenntx nnrennexryantntx nanpannenn / no pe. B. Kypennoro. M.: uon Hacnene Enpasnn, 2006. C. 526. 3ro pasnnune nnsxo x onee cranaprnomy pasnnunm ne]opmantntx (nncrnryrt) n ]opmantntx (yupexennx n oprannsannn) nncrnryron, xorx n ne connaaer c nnm. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 10 oprannsannonno-yupexenuecxo n nonnrnxo-ynpannenuecxo nepecrpoxn omecrna. Hpnuem oxyntrypnnannm nonexar nce yponnn n connantnte rpynnt conercxoro omecrna or xpecrtxn n pasnnuntx orcrantx nannonantnocre o cronnuntx ynpannennen-xommynncron. Peut ner o nceoemnmme saaue ]opmnponannx nono nncrnrynnonantno cpet n xoe nonnrnxn, oosnauenno n xonne xonnon xax xyntrypnax penonmnnx. Ha +rom ocnonannn mnpoxomacmranoe nauano xyntrypno penonmnnn n conercxom omecrne x cunram nosmoxntm ynxsart c nonoporom x n+ny 21 . Hamnoro npnmeuarentne ro, uro necmorpx na nocneymmn orxas or nonnrnxn n+na, ne nepnte conercxne nxrnnerxn npecrannxmr coo cpannnrentno xonrnnyantnoe npoonxenne +ro ocnonno nnnnn, onpeenenno Hennntm xax nepnoouepenax nonnrnuecxax saaua. B nynnunom ncxypce ecrt raxxe cnoero poa o]nnnantnax ara sanepmennx nepnoa xyntrypno penonmnnn +ro XVIII ces BKH(), nonoxmn nrorn nropo nxrnnerxn n npnnxnmn nporpammy na rpern nxrnnernn nnan. B 1939 r. n oruernom oxnae cesy Crannn oxnnxer: C rouxn spennx xyntrypnoro pasnnrnx napoa oruernt nepno tn noncrnne nepnoom xyntrypno penonmnnn. Bnepenne n xnsnt nceomeoxsarentnoro nepnonauantnoro opasonannx na xstxax nannonantnocre CCCP, pocr uncna mxon n yuamnxcx ncex crynene, pocr uncna ntnycxaemtx ntcmnmn mxonamn cnennanncron, cosanne n yxpennenne nono, conercxo nnrennnrennnn raxona omax xaprnna xyntrypnoro noema napoa 22 . B reuenne +roro nepnoa cymecrnonan px cemanrnuecxnx ononnenn nonxrnx xyntrypa (nepenoc ncxypca xyntrypt na crannncxn resnc o oocrpennn xnaccono nont n r. .), nmenmnx cymecrnennte nonnrnuecxne nocnecrnnx (onaxo n annom cnyuae x ornnexamct or +roro acnexra). Hntmn cnonamn, nepno xyntrypno penonmnnn n CCCP +ro nepno c 19211922 no 1939 r., xora ee nenn tnn npnsnant ocrnrnyrtmn. Oxnnenne o sanepmennn xyntrypno penonmnnn n naprnntx oxymenrax orxptnano opory nx nocneonanme n nocnenoennt nepno pyrnnnsannn n npoonxammecx mpoxparnsannn paort na xyntrypnom ]ponre, uro n cosano neoxonmte ycnonnx nx roro, uro P. Xecranon nasnan axrom +mancnnannn xyntrypt or neonornn 23 , xoropt sanepmnncx opasonannem n 1953 r. Mnnncrepcrna xyntrypt CCCP 24 .
21 Haprnnte xommenraropt marepnanon ceson xnann]nnnpymr xax pemnrentnt nonopor x nororonxe xyntrypno penonmnnn rontxo XIII ces PKH() 1924 r. (Tpnnanart ces PKH(). Ma 1924 roa. Crenorpa]nuecxn oruer. M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1963. C. X), r. e. co snaunrentntm orcranannem or coornercrnymmero cemanrnuecxoro cnnra n xstxe Hennna.
22 XVIII ces Bcecomsno Kommynncrnuecxo Haprnn (). 1021 mapra 1939 r. Crenorpa]nuecxn oruer. M.: OIH3; Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1939. C. 24. Cxonym ]opmynnponxy n conepmennom npemenn coepxnr raxxe npnnxrax na cese pesonmnnx Tpern nxrnnernn nnan pasnnrnx naponoro xosxcrna CCCP (19381942 rr.), ocnonannax na oxnae Monorona: 3a rot nropo nxrnnerxn n CCCP nponeena nacroxmax xyntrypnax penonmnnx (Tam xe. C. 650).
23 Cm. crartm P. Xecranona n nacroxmem nsannn.
24 Ecnn ronopnrt o peantntx connantno-snaunmtx pesyntrarax xyntrypno penonmnnn n crannncxn nepno n acnexre noncenenno-trono xyntrypt, ro unnnarpnx ntenxer cnoxnnmymcx n +ror nepno cncremy ns rpex yponne xyntrypt, ntcrpoenntx nepapxnuecxn n cnenn]nnnponanntx connantno: 1) nantxn +nemenrapno rnrnent n +nemenrapno rpamornocrn (nopmarnnnt yponent nx xpecrtxncrna); 2) npannna noneennx sa cronom n n omecrnenntx mecrax, opamenne c xenmnno, snanne ocnon xommynncrnuecxo neonornn (pxono ropocxo xnrent); 3) xyntrypa +rnxera xopomne manept, npannntnax peut, onpxrnax n nooammax oexa, opnenrannx xorx t +nemenrapnax n nnreparype, mystxe, anere (yponent ynpannennen, conercxo +nnrt). Cm.: 4unampur L. Honcenennt crannnnsm. Connantnax ncropnx Conercxo Poccnn n 30-e rot: ropo. M.: POCCH3H, 2001. C. 99 n anee.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 11 B xoe +roro nponecca nponcxonr ]ynxnnonantnoe pasmexenanne neomcrnenno cern yupexenn xyntrypt n coepxarentntx ]ynxnn or saau nx nennocrnoro n neonornuecxoro moepnponannx, ntnecenntx n naprnnte crpyxrypt 25 . Hauantnt xe nepno xyntrypno penonmnnn, nanpornn, npecrannxer nx npxmoe conmemenne (npexe ncero na nepconantnom yponne, re pyxononrenn-nnept ntnonnxmr rnpnnsnponannte naprnno-neonornuecxne n oprannsannonno-ynpannenuecxne ponn). 3ro conmemenne no mepe napacrannx xomnnexcnocrn saau ocymecrnnxercx raxxe n na yponne oprannsannn, nyrem npxmo nmnnemenrannn opranon naprnn n oprant ncnonnnrentno nnacrn. Hyumnm npnmepom +roro xnnxercx ncropnx Inannonnrnpocnera (npxmo annapar naprnn n cncreme rocyapcrnenntx opranon 26 ) naprnnoro oprana Hapxomnpoca, opasonannoro no nroram X cesa PKH() n 1921 r. Inannonnrnpocner npocymecrnonan na nporxxennn 10 ner n eccmenno nosrnannxncx H. K. Kpyncxo ]nrypo c esycnonno ontmenncrcxo noxntnocrtm. B nosneconercxn nepno yxasannoe pasenenne ]ynxnn rontxo yrnynxercx. Amnnncrparnnnte oprant ynpannennx xyntrypt cranonxrcx nce onee maccnnntmn, cosanax cpey n rom uncne nx ]opmnponannx n +ro npemx nce onee axrnnnoro sanpoca na nayuno-+xcneprnoe ocneonanne c]ept xyntrypt 27 (]enomen conercxo connonornn xyntrypt). Cronr ormernrt, uro napannentno c +rnm nponeccom nerpannsannn c]ept yupexenn xyntrypt nce onee ntpaxenntm cranonnrcx n nosnrnnncrcxn xapaxrep nayuno-+xcneprno n anannrnuecxo exrentnocrn n +ro onacrn 28 . Hpn +rom naprnnt annapar, ntnonnxmmn ]ynxnnm nenoro pyxonocrna, oxastnaercx yxnantno sananen nonpocamn, cnxsanntmn c coepxarentntm onpeenennem ecrnnx pyrnnnsnponanno cncremt rocyapcrnenno-amnnncrparnnntx opranon 29 : Annapar HK KHCC n onacrn xyntrypt ncnonnxn ]ynxnnn nnnnnaropa, pyxononrenx, xonrponepa n apnrpa Onaxo oren xyntrypt, cexperapn HK naprnn nouac sannmannct mentuamnmn enamn, xoropte ornocnnnct x xomnerennnn yupexenn ncnonnnrentntx opranon nnacrn nnn camnx rnopuecxnx comson, nanpnmep, omen xnnr na maxynarypy 30 .
25 Tem camtm, nomnmo npouero, tnn c]opmnponant ycnonnx nx npxmtx nnrepnennn conercxnx pyxononrene, npexe ncero H. B. Crannna n H. C. Xpymena, n c]epy xyoxecrnenno nonnrnxn.
26 Hporoxont ecxroro cesa PKH(). C. 570.
27 Ouent macmrant cop crarncrnxn no nonpocam xyntrypnoro norpenennx npononncx, nnpouem, naunnax c nepntx ner cymecrnonannx conercxoro omecrna cm. crartm H. Inymenxo n nacroxmem nsannn.
28 3ect noxasarentna, n uacrnocrn, exrentnocrt rpynnt connonoron xyntrypt no rnane c C. H. Hnornnxontm (HHH xyntrypt Mnnncrepcrna xyntrypt PCuCP), ntcrynanmnx sa mnpoxomacmrante xonnuecrnennte nccneonannx n +ro c]epe. Cp., nanpnmep: Connonornx xyntrypt. Btn. I / no pe. C. H. Hnornnxona // Mnnncrepcrno xyntrypt PCuCP. HHH xyntrypt. Tp. 9. M.: Conercxax Poccnx, 1974; Connonornx xyntrypt. Hponema connantntx noxasarene pasnnrnx xyntrypt. C. nayu. rp. A 108 / no pe. C. H. Hnornnxona. M.: HHH xyntrypt, 1982. Hone connonornx xyntrypt n nosneconercxn nepno ne xnnxercx onopontm, n nem npncyrcrnymr pasnnunte rpynnt n xon]nnxrt, no +ror nonpoc rpeyer orentnoro paccmorpennx.
29 Bectma penpesenrarnnnoe npecrannenne xapaxrepa nonpocon, c xoroptmn paoran ntcmn naprnnt opran n +ro npemx, moxno nonyunrt no npoonxammecx cepnn nynnxann coornercrnymmnx oxymenron annapara HK naprnn: Annapar HK KHCC n xyntrypa. 19731978. oxymenrt: n 2 r. / orn. cocr. T. Tananen. T. 1. M.: POCCH3H, 2011.
30 Bectma penpesenrarnnnoe npecrannenne xapaxrepa nonpocon, c xoroptmn paoran ntcmn naprnnt opran n +ro npemx, moxno nonyunrt no npoonxammecx cepnn nynnxann coornercrnymmnx oxymenron annapara HK naprnn: Annapar HK KHCC n xyntrypa. 19731978. oxymenrt: n 2 r. / orn. cocr. T. Tananen. T. 1. M.: POCCH3H, Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 12 Tem ne menee n +romy nocnxmena nocnenxx uacrt crartn omax renennnx saxnmuanact n rom, uro cncrema oprannsannn yupexenn xyntrypt n nosneconercxn nepno pasn]]epennnponanact co c]epo neno-coepxarentnoro onpeenennx cocrnenno exrentnocrn, no ymonuannm npeocrannxx +ry xomnerennnm naprnno-neonornuecxo nocncreme conercxoro omecrna, no ononpemenno paspacraxct xax oprannsannonnax crpyxrypa. Moxno npenonoxnrt (n +ro npenonoxenne x cunram ouennntm n annom xonrexcre n cnny cnenn]nxn mpoxparnuecxnx oprannsann xax raxontx), uro cnecrnnem +roro crana nosmoxnocrt cymecrnonannx n pacmnpennx omnpno nonyreneno sont, n xoropo nocrenenno pasnopaunnanact cocrnennax coepxarentnax xyntrypnax xnsnt, ne noammaxcx ]ynxnnonantno-onpeenennomy xonrponm co cropont naprnno-neonornuecxnx opranon 31 . urot oocnonart +ror resnc, ncnontsyem sect cnoero poa reneonornuecxn npnem ne ocranannnnaxct na anannse cnoxneme npomexyrouno ncropnn, oparnmcx x xoneuno rouxe pasnnrnx conercxo nnnnnnsannn, xoropax ]nxcnpyer ncropnuecxn cnoxnnmeecx cocroxnne nnrepecymme nac onacrn n nameuaer onrocpounte nnant na yymee. Ho cuacrtm, n namem pacnopxxennn ecrt ynnxantnt marepnan nanonee ]ynamenrantnt +xcneprno-nnanont oxymenr, cosannt na nsnere cymecrnonannx CCCP, Komnnexcnax nporpamma nayuno-rexnnuecxoro nporpecca CCCP na 19862005 rot 32 (anee KH), xoropt onxen tn nxnmuart 60 romon. Hporpamma ne rontxo npecrannxer coo maxcnmantno +xcneprno-]ynnponannt oxymenr raxoro poa, cosannt sa nce conercxoe npemx, no n xnnxercx nocnene onrocpouno nporpammo pasnnrnx CCCP, nororonnenno n nosneconercxn nepno. Hponeme xyntrypt n rom nanonee onpeenennom cmtcne, xoropt c]opmnponancx n +xcneprnom coomecrne conercxnx yuentx, nocnxmen pasen Pasnnrne xyntrypt roma Connantnte nponemt nontmennx naponoro narococroxnnx n pasnnrne xyntrypt. B npeamyne anropt pasena pncymr onontno pamarnunym xaprnny xyntrypt (xomnnexcnoro rereporennoro npemera) n xax oexra nnannponannx n ynpannennx, n c rouxn spennx snannx (nn]opmannonno ast) o ne n conercxom omecrne. Cnecrnnem +roro xnnxercx ]parmenrnponannt noxo x xyntrype, xoropax onennnaercx ne no ncex cnonx nnyrpennnx n nnemnnx cnxsxx n ornomennxx ne xax nenocrnoe opasonanne, cncrema, no c nomomtm nenonnoro pxa nsonnponanntx, uacro nnoxo conocrannmtx noxasarene, ornecenntx
2011.
31 Hoonte renente sont tnn nosmoxnt axe nnyrpn neonornuecxoro xpa CCCP n onacrn ]nnoco]nn. Cm., nanpnmep, oxymenrantnt ]nntm A. Apxanrentcxoro Oren (2010).
32 Komnnexcnax nporpamma nayuno-rexnnuecxoro nporpecca CCCP na 19862005 rot. Hponemnt pasen 3.2. Connantnte nponemt nontmennx naponoro narococroxnnx n pasnnrne xyntrypt (nx cnyxenoro nontsonannx). M.: Axaemnx nayx CCCP; Iocyapcrnennt xomnrer CCCP no nayxe n opasonannm, 1983. B nopxxe cnpanxn (KH, c. 414415) npnneem cnncox unenon xomnccnn, sannmanmecx nororonxo paccmarpnnaemoro sect roma Komnnexcno nporpammt (ne nxnmuax pxontx cocrannrene nx eme 69 uenonex): npecearent C. C. Barannn, npecearent B. u. Maep, samecrnrenn npecearenx F. I. Ipeennnxon, T. H. 3acnancxax, H. M. Pnmamencxax, B. M. Pyrrasep, P. . uaxnon, yuente cexperapn A. C. Fnm, T. H. Knxuxo. unent xomnccnn: F. A. Fann, I. B. Fanxn, B. E. Facxaxon, H. B. Fecryxen-Haa, A. I. Bnmnencxn, H. A. Iopon, F. A. Ipymnn, H. F. Iyrunn, H. C. errxpt, H. E. ncxnn, A. M. Xanon, X. A. 3aonuxoncxax, B. I. 3nnnn, H. I. 3yona, B. A. Kanmtx, K. K. Kapramona, 3. B. Knonon, T. H. Kopxrnna, T. A. Kypnna, M. C. Hannen, H. H. Haxman, R. A. Henaa, H. T. Henxnn, H. A. Heunnopenxo, CH. Hnxanopon, H. B. Hnxn]opon, A. B. Opnon, B. B. Hannopxoncxn, C. H. Hnornnxon, F. F. Hpoxopon, C. C. Huennnnen, B. 3. Poronnn, O. H. Caenxo, A. A. Cepreen, A. H. Cmnpnon, R. V. uoxr-Faymxnn, A. H. uyxnon, R. E. Benxxon, B. A. on, I. A. pemenxo. K coxanennm, anropt npnneent omnm cnncxom, a ne no pasenam.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 13 nnmt x orentntm yuacrxam c]ept xyntrypt 33 . Tem ne menee, renepannsyx pasnnunte noxot x anannsy n, coornercrnenno, ynpannennm c]epo xyntrypt, Hporpamma ntenxer cneymmne nosmoxnte crparernn ynpannennx n +ro c]epe: 1) nopmarnnnax moent (ocnonannax na pacuere pannonantntx nopm norpenennx npoyxron n ycnyr xyntrypt nacenennem n pannonantnom norpenrentcxom mxere); 2) moent npenournrentnoro opasna (ntenenne rpynn nacenennx, ornnuammnxcx nexoroptm conoxynntm nnunocrntm norennnanom snannx, rpyonax n omecrnennax axrnnnocrt, +crernuecxn nxyc n r. n. n onennnaemtx n xauecrne xenarentnoro opasna, n nanpannennn xoroptx onxnt nnrartcx pyrne connantnte rpynnt); 3) ncropnuecxax moent pasnnrnx xyntrypt (ntxnnenne n npornocrnuecxax onenxa peantntx onronpemenntx renennn, nanmaemtx n omecrne) 34 . Cocrannrenn nporpammt ntnpamr nmenno rpertm crparernm, uro, xax noxastnaer antnemn rexcr oxymenra, na ene oxastnaercx conepmenno nerpantno n nnonne nosnrnnncrcxo anannrnuecxo nponeypo. A nmenno annpoxcnmanne xonnuecrnenntx renennn n onacrn npoyxron n ycnyr xyntrypt (r. e. ocnonntx ennnn xyntrypno npoyxnnn, ]nxcnpyemtx oprannsannxmn xyntrypt, nxnmuax CMH, cnexraxnn, ]ont nnnorex, renenemanne n r. .), mxera ocyronoro npemenn, sarpauennoro nacenennem na ror nnn nno nn norpenennx xyntrypt (naxnemn n annom oxymenre noxasarent, coornercrnymmn nexoroptm omnm meroonornuecxnm renennnxm n nosneconercxo connonornn), nnamnxn xannrantntx sarpar na c]epy xyntrypt. Hntmn cnonamn, aercx crarncrnuecxax nnamnxa nsmenennx pxa ocnonntx xonnuecrnenntx noxasarene (sa nepno c 1960 r.), a sarem ona annpoxcnmnpyercx na nepno o 2005 r. Taxnm opasom, n +xcneprno c]epe nsnpaercx cyryo nerpantnt noxo crarncrnuecxn ]ynnponanno annpoxcnmannn, rora xax nnxaxoro +xcnnnnnrnoro neonornuecxoro nnn nonnrnuecxoro coepxannx annax nporpamma nonpocry ne nmeer. Kyntrypa oxonuarentno npenpamaercx n cert oprannsann n yupexenn, nonnmaemtx n nosneconercxn nepno xax nexax camocroxrentnax peantnocrt, onapyxnnammax cocrnennym nnamnxy, xoropym n cneyer nsyuart, a onnpaxct na nsyuenne nnannponart ee camocroxrentnoe noneenne. Hpn +rom nneuarnxer cam nepeuent rnnon +rnx oprannsann, nosnonxmmn nonxrt, uro xe npecrannxer coo xyntrypa n nosnem conercxom omecrne (yyun yxe neomcrnenno orenenno or c]ept opasonannx n nayxn). Taxnx orpacne n noorpacne xyntrypt anropam yaercx npn maxcnmantnom yponne oomennx ntennrt 16 nnon, rpynnnpyemtx xax nnt xyntrypnoro / mennoro norpenennx n ocyronoro npemxnpenponoxennx 35 : 1) urenne raser; 2) urenne xypnanon n xnnr; 3) npocmorp renenepeau; 4) npocnymnnanne panonepeau; 5) nocemenne xnno; 6) nocemenne rearpantntx cnexraxne; 7) nocemenne xonnepron;
33 KH. C. 339.
34 KH. C. 340.
35 KH. C. 341.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 14 8) nocemenne nnpxontx npecrannenn; 9) nocemenne cnoprnnntx spennm; 10) nocemenne maccontx meponpnxrn (nexnn, remarnuecxnx neuepon, neuepon ortxa n r. n.) xnyon n pyrnx xyntrypno-npocnernrentntx yupexenn; 11) nocemenne myseen n ntcranox; 12) nocemenne napxon; 13) nmnrentcxne sanxrnx (nxnmuax rax nastnaemym xnynym exrentnocrt); 14) sanxrnx no nneomeopasonarentntx n nenpo]eccnonantntx mxonax; 15) sanxrnx ]nsxyntrypo n cnoprom; 16) sanxrnx rypnsmom, yuacrne n +xcxypcnxx. Ecnn pesmmnponart n +ro uacrn nror conercxoro +xcnepnmenra no crponrentcrny yupexenn (oprannsann) xyntrypt, ro cneyer cxasart, uro cosannax cncrema n xoe nnrentnoro nponecca n]]epennnannn ]ynxnn nocne ]opmantnoro sanepmennx xyntrypno penonmnnn n xonne 1930-x roon npnopena neotuano maccnnnt n npn +rom nerpantnt xapaxrep, nopasymenammn ntnecenne coepxarentntx +nemenron nennocrnoro n neonornuecxoro cnocrna n +xcrepnantnte annapart naprnno-neonornuecxoro pyxonocrna 36 . Cneymmn acnexr paccmarpnnaemoro nonpoca saxnmuaercx n rom, uro, xax oruernnno ]nxcnpymr anropt Hporpammt 1983 r., annax cert yupexenn n oprannsann n noxonrpontntx nm npoyxron ne connaaer nonnocrtm c camnm npemerom ynpannennx. Taxontm n ecrnnrentnocrn xnnxercx xyntrypnax exrentnocrt nacenennx, nonnmaemax xax rnannt (xoneunt) oexr nenenoro paccmorpennx 37 , uro ecrecrnenno ntrexaer ns ncxonoro noctna nporpammt: n nenrpe nce xnsneexrentnocrn connanncrnuecxoro omecrna naxonrcx uenonex 38 . Ho ornomennm x xyntrypno exrentnocrn nacenennx, xax ronopnrcx n oxymenre, exrentnocrt mnorouncnenntx nncrnryron xyntrypt onennnaercx n xauecrne ncero nnmt neoxonmo npenoctnxn n naxnemero ycnonnx ee peannsannn. B ro xe npemx, c yuerom omnx npnnnnnon n cymecrnymme npaxrnxn naponoxosxcrnennoro nnannponannx n ynpannennx n c]epe xyntrypt, +ror nropo (nounnennt, ,oecneunnammn) +nemenr cncremt oxastnaercx nenocpecrnenntm (nnxamnm) npemerom nporpammnponannx 39 . Ecnn nepenecrn +ror resnc na xstx ncnontsyemo n anno crarte anannrnuecxo repmnnonornn, sect nnonne nonnmaercx n nonxrnno aprnxynnpyercx pasnnune nncrnryron (rounee, onoro ns acnexron nncrnrynnonantnoro noneennx, nmnnnnnrno acconnnponannoro c onacrtm xyntrypt (xyntrypnax exrentnocrt nacenennx) n yupexenn n oprannsann,
36 B nopxxe axryantnoro xommenrapnx moxno samernrt, uro ycrpanenne nocnennx n nocrconercxn nepno npnneno x romy, uro coxpannnmnecx n cnny nncrnrynnonantno nneprnocrn yupexennx xyntrypt (uacrt xoroptx ocranact na anance nnacre pasnoro yponnx, rora xax pyrax nnn ncuesna concem, nnn mon]nnnponanact n ptnouno cpee) norepxnn ncxxym onpeenennocrt n opnenrnpt n cnoe exrentnocrn. C oomenno rouxn spennx +ro ntrnxnr xax ynaox xyntrypt, a no ]axry xnnxercx cnryanne xpane ]parmenrannn +ro c]ept. Vupexennx xyntrypt norepxnn cnoe npenasnauenne, onpeenxnmeecx n saananmeecx nnemnnm opasom n conercxom rocyapcrne, n crann (ecnn noome crann) ]opmnponart nonoe cnonranntm n xaornuntm opasom.
37 KH. C. 346. 3ect n anee nouepxnnanne n opnrnnane. B. K.
38 KH. C. 345.
39 KH. C. 346.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 15 npnuem yrnepxaercx, uro ynpannenuecxoe nosecrnne na nepnte (exrentnocrt 40 ) nosmoxno nnmt uepes nropte (mnorouncnennte nncrnryrt xyntrypt n nonxrnnom xstxe opnrnnana). Taxnm opasom, ecnn pesmmnponart nror conercxoro +xcnepnmenra no crponrentcrny nncrnryron (n name anannrnuecxo repmnnonornn), ro moxno cxasart cneymmee. B pannn nepno conercxo nnacrn no.umura e oo.acmu uucmumvmoe n no.umura e oo.acmu v:peroeuu paccmarpnnamrcx n uacrnocrn, n xstxe Hennna xax antrepnarnnnte pyr pyry. B nocnene xe ]ase cymecrnonannx conercxoro omecrna yponent yupexenn nocnpnnnmaercx xax neormenxemax annocrt n nepnnunt n nncrpymenrantnom cmtcne, xorx n nounnennt c rouxn spennx xoneuntx nene oexr ynpannenuecxoro nosecrnnx. Hpn +rom npnnonmte n oxymenre crarncrnuecxne cneennx (cm. ran. 1) amr orarym nnmy nx pasmtmnennx o rom, nacxontxo mnoronernne ycnnnx n onacrn xyntrypt npnnecnn nnot c rouxn spennx nopmarnnno-npocnemenuecxo ycranonxn conercxo nnacrn 41 . B nopxxe xommenrapnx x anntm nn]pam ronopnrcx: necmorpx na nponcmemne cnnrn, yuacrne nme n xyntrype ocraercx n crpane no-npexnemy neocrarouno pasnnrtm, ncntrtnax ceptesnym xonxypennnm co cropont nnon exrentnocrn, ]nrypnpymmnx n nocnene crpoxe rannnt n connaammnx no npenmymecrny c naccnnntm ortxom, eccmtcnenntm ynnannem cnoonoro npemenn, a raxxe npxmtm yuacrnem nme n ,anrnxyntrype (ntxncrno, anrnomecrnennoe noneenne n r. n.) 42 . Hrax, saaua xyntrypno penonmnnn oxasanact ycnemno maccontm opasom pemena conercxo nnacrtm nnmt n pxe onacre (rpamornocrt, opasonanne, rnrnena, nocrpoenne nannonantntx xyntryp n pamxax nonnrnxn nonoxnrentno ncxpnmnnannn nepyccxnx nannonantnocre 43 ). Onaxo n rom, uro xacaercx oxyntrypnnannx ocyrontx ranrycntx npaxrnx sa npeenamn omennx n cemenom xpyry n npemenn, npononmoro c ertmn, ena no cymecrnymme crarncrnxe ocroxr anexo ne necrxmnm opasom n uacrn optt c anrnxyntrypo. 3ect cronr raxxe oannrt, uro rannna nocrpoena raxnm opasom, urot cmxrunrt +ror neyont ntno. B uacrnocrn, c yuerom nexoroptx oreuecrnenntx rpannn nectma nponemarnuno nponecrn rpannny mexy ntxncrnom n nnecementm omennem. Hntmn cnonamn, anrnxyntrypa, eccmtcnennax pacrpara cnoonoro npemenn npoonxaer omnnnponart n conercxo nncrnrynnonantno cpee necmorpx na nce ycnnnx yupexenn n oprannsann xyntrypt. Xapaxrepnt ncxypcnnnt mrpnx: xorx nonnrnsnponannt xstx nepnoa cocrnenno xyntrypno penonmnnn n CCCP ocrancx anexo n npomnom, npaxrnxn noneennx, ntxoxmne sa npeent cerxn xyntrypno-ocyronoro npemxnpenponoxennx n ero nopmarnnno oopxemtx ]opm (opasonanne, xyntrypnax exrentnocrt, cemtx n ern), oosnauamrcx repmnnom anrnxyntrypa, xonnorannn xoroporo yt ro n cmtcne nonnrnxn
40 Honxrne exrentnocrt o]opmnxer mnoxecrno pasnoopasntx nosneconercxnx rymannrapntx nanpannenn cp. mtcneexrentnocrnt noxo I. H. Beponnnxoro n ero nocneonarene, paort 3. Mapxapxna o xyntrype n r. . B nopxxe paoue rnnorest npenonoxy, uro anomantno ntcoxax nonynxpnocrt +roro nonxrnx cnxsana c camotrno n nnrennexryantno-nsonnponanno or sananoro xonrexcra nontrxo ocymecrnnrt, n repmnnonornn C. Xonna, crpyxrypanncrcxym opnenrannm, npncymym n rom uncne xnacconomy noxoy mapxcnsma, na xyntrypanncrcxym napanrmy, onee opnenrnponannym na arenra, npaxrnxn n r. . (o pasnnunn +rnx nyx napanrm cm.: Xo.. C. Kyntrypnte nccneonannx: ne napanrmt // Horoc. 2013. A 1. C. 157183).
41 KH. C. 366.
42 KH. C. 366.
43 O nexoroptx acnexrax ncropnn +ro nonnrnxn cm. crartm T. mnrpnena n nacroxmem nsannn.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 16 nnn n cmtcne ]nsnxn yxastnamr na nenpnmnpnmoe, rax cxasart, onronornuecxoe npornnopeune, neconmecrnmocrt n, cneonarentno, ynnuroxenne.
Tannna 1. Oem n crpyxrypa cnoonoro npemenn n ycpenennte cyrxn (n pacuere na ymy nacenennx)
Taxnm opasom, necmorpx na nce ycnnnx conercxo nnacrn, n xyntrypno penonmnnn ona Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 17 rax n ne cmorna oepxart pemnrentno noet, nponemy ne yanoct nonnocrtm pemnrt c nomomtm oprannsann n yupexenn.
V Conercxoro Comsa n onacrn xyntrypt ecrt onn neocnopnmt npnopnrer nsoperenne rocyapcrnenno xyntrypno nonnrnxn. Hmenno n CCCP, cpasy nocne cmeprn H. B. Crannna n 1953 r., tno oprannsonano nepnoe n mnpe mnnncrepcrno xyntrypt. Hpomno concem nemnoro npemenn, n npnmepy CCCP n onacrn xyntrypnoro crponrentcrna nocneonann ne rontxo crpant rpertero mnpa, no n xannranncrnuecxne: cnauana upannnx e Ionnx n 1959 r., sarem ontmnncrno enponecxnx rocyapcrn: annx n 1961 r., Hrannx n 1974 r., Hcnannx n 1977 r. n r. n. Ceronx rpyno onennrt, cxont nsymnrenen cam ]axr oprannsannn mnnncrepcrna xyntrypt. C +noxn Hpocnemennx n o namnx ne xyntrypa tna ne crontxo nee nnn cnenn]nuecxo peantnocrtm, cxontxo nonem, nnyrpn xoroporo nennct cnoxnte eart no mnpoxomy xpyry nponem: o uenoneuecxo npnpoe, nporpecce, +nonmnnn, opasonannn, pasyme nnn nnnnnnsannn, o pasnoro poa mentmnncrnax nnn nenrnunocrxx, o ncxyccrne n rnopuecrne n npou. Ho npyr n 1953 r. KHCC npenpamaer esrpannunoe n ena nn onpeenennoe none xyntrypt n oexr rocyapcrnennoro amnnncrpnponannx. Conercxax mpoxparnx npncrynaer x paspaorxe nopmarnnon n napamerpon ynpannenuecxo neprnxann, xnann]nxannonntx rpeonann x cnennanncram n xapam, xpnrepnen onenxn rexymero cocroxnnx xyntrypt. 3arem +ra nnnonannx noxnartnaercx pyrnmn rocyapcrnamn. 3]npnax n ena ynonnmax npnpoa nonoro oexra npannrentcrnenno saort ne memaer rocyapcrnenntm mamnnam ocnannart nonoe none exrentnocrn. Ham ananns cocpeorouen ncxnmunrentno na marepnanax ceson naprnn (or PCPH o KHCC). B nnx mt onapyxnnaem nmenno ro, uro nyxno nx renernuecxoro anannsa xyntrypt, npannrentcrnennym pannonantnocrt, xoropo pyxonocrnonannct naprnnte ]ynxnnonept.
Om no.umuru r rv.imvpe o 1919 r. repmnn xyntrypa ne nmen oxrpnnantnoro craryca n cnonape ontmennxon. Ero ynorpenxnn xax cnnonnm repmnnon nponarana, arnrannx, npocnemenne, xoropte uacro snyuann xax nsanmosamenxemte. Honxrne ne yxopennnoct n cnenre naprnno macct. Orentnte enerart ncntrtnann x nemy neonepne. Tax, Maprtn Hannc nomnnaer oprannsonannt ontmennxamn n Pnre naprnnt Kyntrypnt nenrp, sameuax, uro nasnanne oraer mentmennsmom 45 . Mentmennsmom oranano nmenno or xnaccono nerpantnoro npnnararentnoro xyntrypnt. Pasnrentnax nepemena nponcxonr no npemx VIII cesa PKH() n 1919 r., xora
44 Crartx nororonnena n pamxax nporpammt ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 npoexr 2012 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt Henrpa ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 uynamenrantnte connoxyntrypnte crpyxrypt n nponecct conpemennocrn: Kyntrypnax cncrema moepna n ocnonnte crparernn xyntrypno nonnrnxn n CCCP.
45 Becro ces PCPH (ontmennxon). M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1958. C. 176.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 18 B. H. Hennn ]opmynnpyer resnct, xoropte naonro onpeenxr npecrannennx naprnn o xyntrype. B onom ns oxnaon on nonnmaer nponemy xyntrypt n xonrexcre nnyrpenne nonnrnxn, xora peut saxonr o npnnneuennn ypxyasntx cnennanncron na cnyxy. Hennn npornnonocrannxer omporpamus+ n rv.imvpv xax pasnte mornnannn x rpyy. Tpy paounx mornnnponan ncxnmunrentno omporpamu:ecru, r. e. paoune rpyxrcx noromy, uro nx npnnyxamr. Onaxo mornnannx ypxyasntx cnennanncron nnax xyntrypnax; n ne orcyrcrnyer npnnyxenne. B npnnnnne, cnennanncron moxno npnnyxart x uemy yrono, no rontxo ne x rpyy. Hx moxno sacrannrt ne yuacrnonart n xonrppenonmnnn, ycrpamnrt, no nor sacrannrt paorart ns-no nanxn [+ror] cno nentsx 3rn nmn npnntxnn x xyntrypno paore. Fmpoxparnsm, r. e. nexyntrypnax mornnannx x rpyy, npoxnnxer cex xax rnannoe ntpaxenne xyntrypno nepasnnrocrn Poccnn. Hmenno +ra nexyntrypnocrt nonnxaer Conercxym nnacrt n noccosaer mpoxparnm 46 . Kyntrypa nx Hennna n annom xonrexcre +ro noxasarent cnoconocrn paounx x camooprannsannn n ynpannennm 47 . H +ra cnoconocrt npoxnnxercx xax na nponsnocrne, rax n n rocyapcrnennom ynpannennn. Ho xyntmnnannn nennncxoe paccyxenne ocrnraer, xora on ]opmynnpyer crparernuecxym nent naprnn nonnax noea na mpoxparnsmom n ynnuroxenne rocyapcrnenno nnacrn xax raxono. na ycnonnx onxnt oecneunrt ycnex +ro crparernn: 1) nonneuenne ncero rpyxmerocx nacenennx norononno n paory no ynpannennm rocyapcrnom n 2) nontmenne xyntrypnoro yponnx 48 . Hnaue ronopx, ynnuroxenne rocyapcrna nx Hennna nponcxonr ononpemenno c pocrom xyntrypt rpyxmnxcx. B nennncxom paccyxennn uyrt nnxe noxnnxercx eme ona onnosnnnx mexy sarouo+ n npaeo+, c ono cropont, n rv.imvpo c pyro. Conercxoe rocyapcrno ntnyxeno npnerart x npnnyxennm n nacnnnm. H n +rom cmtcne ono rouno rax xe npenxrcrnyer norononnomy nonneuennm nacenennx n ynpannenne. Ho n ypxyasntx crpanax mpoxparnsm nacaxaercx saxonom, a mt, ronopnr Hennn, cenann, urot +rnx nomex y nac ne ocranoct. B Conercxo Poccnn ecrt pyroe npenxrcrnne nnsxn xyntrypnt yponent: xpome saxona ecrt eme xyntrypnt yponent, xoropt nnxaxomy saxony ne nounnnmt. Horomy conercxax nnacrt ntnyxena saxpennrt saxonoarentno xnacconoe nepanencrno n cnoe nepno xoncrnrynnn 1918 r., noxa mt cnortxaemcx o neocrarounym xyntrypnocrt macc. H +ro nepanencrno mt ormennm, xax rontxo nam yacrcx nonxrt xyntrypnt yponent 49 . Hounnxx npano xyntrype, Hennn cneyer anrnnpanonomy na]ocy Mann]ecra xommynncrnuecxo naprnn 50 , xora yrnepxaer, uro norononnomy nonneuennm macc n ynpannenne npenxrcrnyer ypxyasnt saxon, x xoropomy ntnyxena npnerart conercxax nnacrt. Hpocrpannoe paccyxenne Hennna o xyntrype nocnyxnno nx eneraron VIII cesa PKH() ronuxom x rnopuecxnm nmnponnsannxm, n onn ocnannann nonte xonnenryantnte nosmoxnocrn,
46 Boctmo ces PKH(). M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1959. C. 58.
47 Boctmo ces PKH(). M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1959. C. 59.
48 Boctmo ces PKH(). M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1959. C. 397.
49 Boctmo ces PKH(). C. 6364.
50 Mann]ecr ronxonan npano xax nosneennym n saxon nonm npanxmero xnacca (Maprc K., Juee.ic 4. Mann]ecr xommynncrnuecxo naprnn. T. 4 // Mapxc K., 3nrentc u. Cou.: n 50 r. M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1957. C. 443).
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 19 ntraxct npncnoconrt xyntrypy x pasntm nonnrnuecxnm xonrexcram. Honxrne xyntrypa sanrpano cmtcnamn. Btpaxenne nnsxn yponent xyntrypt npenpamanoct n ynnnepcantnoe oxcnenne nponem n rpynocre, uro ntrnxeno nno pas onontno neyxnmxe. B oxnae o sementno nonnrnxe enerar Kypaen onnctnaer conxost xax nenrpt ne rontxo arpnxyntrypnte, no n xyntrypnte, xax mecro, re xpecrtxnnn mor t yonnernopxrt cnon xyntrypnte norpenocrn n nonyunrt arpnxyntrypnym nomomt 51 . Cnnxenne xyntrypt n arpnxyntrypt nocnponsnonnoct n coxpanxnoct onontno onro. B 1927 r. na XV cese BKH() xpecrtxnxa ns Honrancxoro oxpyra Faamxona ronopnr: Tontxo nam, ronapnmn, nyxno npocnemenne, noromy mt eme ouent remnt, ne nsxnnct eme ceptesno sa xyntrypnym paory. Eme ne snamr, xax necrn y nac +ry paory. V nac, nanpnmep, noxnnnoct xyntrypnoe cnnnonocrno 52 . Cnnxenne nyx omonnmon nouepxnnaer, nacxontxo marepnantno nonnmanact xyntrypa remn, xro cnyman na VIII cese Hennna, xax marepnantnocrt rexnnxn, copron nnemennoro cxora nnn sepnontx. Tesnct Hennna nmenn anexo nymne cnecrnnx. Hepeoe: re ]ynxnnn omero pyxonocrna n ynpannennx, xoropte n ypxyasnom omecrne ntnonnxno npano, n nonom omecrne onxna tna nepexnartnart xyntrypa. Bmopoe: xyntrypnax rouxa spennx onpeennna crparernm n raxrnxy npanxme naprnn, xoropax cocroxna n nocrenennom ynnuroxennn rocyapcrna n mpoxparnn, n ntrecnennn ynpannennx pasnnro xyntrypo. Orcma npemennte orpannuennx n raxrnuecxne saaun: naprnx ne moxer nosnonnrt cee ynpasnnrt nn npano, nn rocyapcrno o rex nop, noxa omecrno ne ocrnrner xyntrypnoro panencrna, a noromy cneyer cncremarnuecxn paorart na ynnuroxennem nepanencrna onee oprannsonannoro nponerapnara c xpecrtxncrnom 53 . Hennncxne resnct nomnn n Hporpammy naprnn, npnnxrym VIII cesom PKH(), a norom tnn saxpennent n pesonmnnn XV cesa BKH() (1927): ynpomenne ]ynxnn ynpannennx npn nontmennn xyntrypnoro yponnx rpyxmnxcx neer x ynnuroxennm rocyapcrnenno nnacrn 54 . B nonno mepe snaunmocrt, xoropym naprnx npnanana xyntrypno nonnrnxe, npoxnnnact n oxnae Ptxona, nocnxmennom nepno conercxo nxrnnerxe: naunnax yxe c nnxamero roa na xyntrypy mt onxnt anart ornocnrentno ontme, uem axe na noccranonnenne xosxcrna Fes tcrporo xyntrypnoro pocra mt ne cmoxem no-nacroxmemy nepexoncrpynponart name xosxcrno 55 . Cunraercx, uro nauano xanonnsannn repmnna xyntrypa xax naxnemero +nemenra crponrentcrna connannsma tno nonoxeno paoro Hennna O xoonepannn (1923). B +ro neontmo, no naxno crarte xyntrypa tna naxpenxo cnxsana n onom cnonocouerannn c penonmnne: Kyntrypnax penonmnnx +ro nent nepenopor, nenax nonoca xyntrypnoro pasnnrnx nce napono macct 56 . Onaxo nexoropte nen crartn snyuar no-nonomy n xonrexcre cxasannoro Hennntm na VIII cese PKH().
51 Boctmo ces PKH(). C. 233.
52 XV ces Bcecomsno Kommynncrnuecxo Haprnn (). M.: Ioc. ns-no, 1928. C. 267.
53 Boctmo ces PKH(). C. 64.
54 XV ces Bcecomsno Kommynncrnuecxo Haprnn (). C. 560561.
55 XV ces Bcecomsno Kommynncrnuecxo Haprnn (). C. 778779.
56 Heuuu B. H. O xoonepannn // Honn cop. cou. (5-e ns.). T. 45. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 19651975. C. 372.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 20 B uacrnocrn, Hennn nnmer o rom, uro cpasy nocne saxnara nnacrn ontmennxamn nsmennnact rouxa spennx na connannsm. Pantme ona tna nonnrnuecxo, renept xe nenrp rxxecrn menxercx o roro, uro nepenocnrcx na mnpnym oprannsannonnym ,rv.imvpuvm paory. On enaer, npana, oronopxy, uro no.umu:ecra nepcnexrnna coxpannnact, no rontxo n mexynapontx ornomennxx. Onaxo, ecnn orpannunrtcx nnyrpennnmn +xonomnuecxnmn ornomennxmn, ro y nac ecrnnrentno renept nenrp rxxecrn paort cnonrcx x xyntrypnnuecrny. Honeem npenapnrentnt nror: no-nepntx, nponemarnxa xyntrypt recnemnm opasom cnxsana c vnpae.euue+ n pvroeoocmeo+; no-nroptx, neantnax npoexnnx xyntrypt npnoperaer cnom opnrnnantnym xoncncrennnm naroapx rpem onnosnnnxm: xyntrypa mpoxparnsm, xyntrypa npano, xyntrypa rocyapcrno; n-rpertnx, xyntrypnax rouxa spennx omnnnpyer ne rontxo na npanono, no raxxe na nonnrnuecxo n +xonomnuecxo. Taxnm opasom, xyntrypnax onrnxa onxna tna onpeenxrt nocne Oxrxptcxo penonmnnn crparernm crponrentcrna connannsma n xommynnsma.
Ooermi rv.imvpuo no.umuru u annapami vnpae.euu Hpannrentcrnennax pannonantnocrt ncera ntpaxaercx n peyxnnn cnoxnocrn mnpa x onpeenennomy acnexry mnpa 57 . Taxnm acnexrom connantnoro mnpa nx ontmennxon crana xyntrypa: pasnoponte ]enoment connantntx, +xonomnuecxnx n nonnrnuecxnx ornomenn peynnponannct x xyntrypntm pasnnunxm, xoropte n nepcnexrnne ycnnnxmn naprnn onxnt tnn trt npeoonent. Taxoe ynpomenne ecrnnrentnocrn nopoxano nonym connantnym ecrnnrentnocrt, nonte oexrt nonnrnuecxoro nosecrnnx n nonym xaprorpa]nm connantno peantnocrn. Knacconax rouxa spennx tna neoxonma na +rane nonnrnuecxoro saxnara nnacrn. Kyntrypnax rouxa spennx, n xoropo noxnnnact norpenocrt n xoe crponrentcrna xommynnsma, oxasanact onee cnoxno: xpome xnaccontx pasnnun ona nxnmunna nent xomnnexc nntx connantntx pasnnun, xoropte tnn npenpament n camocroxrentnte oexrt ynpannennx n rpeonann ocotx annaparon. Hnxe mt npnnonm cnncox rex xyntrypntx pasnnun, xoropte uame ncero ynomnnannct na cesax: 1) xnacconte (nosmoxna ]opmynnponxa pasptn mexy ropoom n epenne); 2) nannonantnte (nnora cnnnamrcx c xon]eccnonantntmn); 3) opasonarentnte; 4) renepnte; 5) nospacrnte; 6) tronte; 7) rexnonornuecxne n nponsnocrnennte nantxn; 8) oprannsannonnte (nantxn camooprannsannn n camoynpannennx); 9) uyrt nosxe ntennrcx pasptn mexy ymcrnenntm rpyom n ]nsnuecxnm na ase noema xyntrypno-rexnnuecxoro yponnx paouero xnacca o yponnx paornnxon nnxenepno-rexnnuecxoro rpya 58 . Kyntrypnax nepcnexrnna, nnrerpnponanmax nomnmo xnaccontx pasnnun mnoxecrno pyrnx, npenonarana cert cnoxntx n neonopontx oexron. 3ra cnoxnocrt nmena necxontxo
57 Cromm r. Fnarnmn namepennxmn rocyapcrna. Houemy n xax nponannnnct npoexrt ynyumennx ycnonn uenoneuecxo xnsnn. M.: Vnnnepcnrercxax xnnra, 2007. C. 149150.
58 XVIII ces Bcecomsno Kommynncrnuecxo Haprnn (). M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1939. C. 311. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 21 nsmepenn. Bo-nepntx, mnpora n pasnoopasne cnexrpa nepeuncnenntx pasnnun. Bo-nroptx, nosmoxnocrt rnpnntx couerann ntenenntx pasnnun. Hanpnmep, orcranocrt nannonantntx pernonon onnctnann, pente]no nouepxnnax ]eoantnym xnacconym crpyxrypy, narpnapxantnocrt tra, nerpamornocrt nnn xyntrypnym orcranocrt xenmnn n r. . B-rpertnx, neprnxantnoe nsmepenne, r. e. ]nxcannx rnynnt xyntrypntx pasnnun c nomomtm onenouno pasmerxn yponne xyntrypt nnxe/ntme. Cxaxem, nponerapnn ntcrynamr no ornomennm x xpecrtxnam xax nocnrenn onee ntcoxo xyntrypt. Xenmnnt ornnuamrcx ocoo xyntrypno pemyuecrtm, nocxontxy n ontme crenenn, uem myxunnt, nonepxent nnnxnnm pennrnn. enerart onoenntx ceson onontno uacro nonemnsnponann no nonoy onenox yponne xyntrypnoro pasnnrnx 59 . Kora enerart cesa ntcxastnamrcx o xyntrype, mt ro n eno nepememaemcx ns ono cncremt xoopnnar n pyrym, or onoro connantnoro oexra x pyromy. H rontxo enncrno xyntrypnoro nsrnxa, ero pannonannsnpymmn cxemarnsm yepxnnaer nonyuennt cnnres pasnopontx oexron. B +rom cmtcne moxno cxasart, uro xyntrypnax nonnrnxa tna cnocoom ynpannennx pasnopontmn nexyntrypnocrxmn. Kyntrypnax onrnxa crana, raxnm opasom, nparmarnuecxo xoppexnne nnn yronuennem onrnxn xnaccono. 3a +ro xoppexnne croxn ontr Ipaxancxo nont, xoropax ne nmena uerxo ntpaxennoro ]ponra n ntxnnna anexo ne rontxo xnacconte pacxont nnyrpn omecrna. B none npnnnmano yuacrne mnoxecrno connantntx rpynn, rorontx x npnmenennm noopyxennoro nacnnnx pyr npornn pyra: xpecrtxncxne noncranuecxne nnxennx, +rnnuecxne n xon]eccnonantnte mentmnncrna. Boopyxennoe npornnocroxnne n npemennte antxnct cnn ]opmnponannct nonpexn oxrpnnantntm ycranonxam naprnn n anexo ne n nonnom coornercrnnn c xnaccontmn nosnnnxmn. Cotrnx npoe Kponmrarcxoro noopyxennoro noccrannx (]enpant 1921 r.), xora npornn ontmennxon ntcrynnnn paoune n marpoct, noxasann, uro cymecrnyer norpenocrt n onee nsompenno nonnrnuecxo onrnxe, uem cyryo xnacconax. Ho urot xonneprnponart n nonnrnxy nonym xyntrypnym rouxy spennx, rpeonanoct cosart coornercrnymmym cert opranon nnacrn (naprnn n rocyapcrna), xoropte ne rontxo ynpannxnn t xyntrypo xax necrpo annocrtm, no n nponsnonnn nonym xyntrypnym ecrnnrentnocrt onoponym n ntcoxoxyntrypnym xnsnt. Oprannsannx naprnntx n conercxnx yupexenn cranxnnanact c ono ]ynamenrantno rpynocrtm, xapaxrepno nx ncxxo pannonannsannn npannrentcrnenno exrentnocrn: c ono cropont, neoxonmocrtm nenrpannsannn ncex ]ynxnn pyxonocrna, c pyro neoxonmocrtm yuera cnenn]nxn connantntx oexron npn pacnpeenennn c]ep ornercrnennocrn mexy opranamn ynpannennx. B CCCP tno naeno npnuynnnoe pemenne +ro anopnn npannrentcrnennoro pasyma, xoropoe crano cnoero poa ponmtm nxrnom nnn ocotm conercxnm crnnem ynpannennx. nnemma nenrpannsannn n yuera cnenn]nxn pemanact c nomomtm pasrpannuennx pvroeoouux ]ynxnn naprnn n vnpae.eu:ecrux ]ynxnn rocyapcrnennoro annapara. Hocxontxy pasnnune mexy pyxonocrnom n ynpannennem tno ne ouennntm, nosnnx yannsm naprnntx n rocyapcrnenntx annaparon, ynnpymmnx pyr pyra, a raxxe nanpxxenne, xoropoe npoxnnxnoct n nenpeptnntx nontrxax nepecmorpa ananca mexy nnmn.
59 Tax, A. H. Mnxoxn na X cese PKH() ntnnnyn onontno pncxonannoe yrnepxenne, uro Asepaxan onee xyntrypen, uem pyccxne nponnnnnn; na uro Crannn nospasnn: mon, raxoe moxno cxasart rontxo o Faxy, o ropoe, nacrpoenntm cnepxy ycnnnxmn Hoenx, Bnmay n pyrnx (ecxrt ces PKH(). M.: Hapr. ns-no, 1933. C. 215).
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 22 B oxnae E. Hpeopaxencxoro na X cese PKH() (1921) mt naxonm npnnnnn pasrpannuennx ]ynxnn opranon naprnn n rocyapcrna. Cront xcntx ]opmynnponox ne tno nn na onom nocneymmem cese naprnn, xorx +ra nponema ocrananact xnmueno nx conercxo cncremt. He menee naxno, uro npnnnnn tn c]opmynnponan npn ocyxennn nmenno xyntrypno nonnrnxn naprnn. Peut mna o oprannsannn Inannonnrnpocnera eocvoapcmeeuuoeo oprana, ynpannxmmero xyntrypo 60 . Heoxonmocrt rocyapcrnenno nponarant xommynnsma cpen nacenennx, ronopnr Hpeopaxencxn, nosnnxna cpasy nocne Oxrxptcxo penonmnnn. Ho ncm nponaranncrcxym paory naprnx tna ntnyxena necrn es cnennantnoro oprana nponarant +ro tno enom ncex unenon naprnn. 3ror nepno crponrentcrna, xora nponaranncrcxax paora connaana co crponrentcrnom conercxoro annapara, on nastnaer xycrapnnuecxnm. Ha cneymmem +rane, ronopnr oxnaunx, mt nnnm, xax nocrenenno ornouxontnaercx annapar no nponarane xommynnsma. Onaxo cxnatnaercx on ononpemenno nnyrpn pxa orentntx rocyapcrnenntx yupexenn (xomnccapnaron). Tax, cnauana pasnernnennt annapar nponarant n epenne tn cosan Komnccapnarom nnyrpennnx en. 3arem n pamxax Boennoro xomnccapnara n 1919 r. tna c]opmnponana cert opranon nponarant HVPon (HVP Honnrnuecxoe ynpannenne n apmnn, pacnymennoe rontxo n 1991 r.), a sarem nanmanoct noxnnenne noxoxnx annaparon n ocrantntx xomnccapnarax, a raxxe n npo]comsntx n monoexntx oprannsannxx. B Komnccapnare naponoro npocnemennx (Hapxomnpoce) raxxe noxnnncx ocot opran Bnemxontnt oren, npeopasonannt n 1920 r. n Inannonnrnpocner. Tenept, ronopnr Hpeopaxencxn, +ror oprannsannonnt paspo neoxonmo npexparnrt. Hyxno cxonnenrpnponart paory nnyrpn ennoro annapara, urot necrn +ry nponarany nenrpannsonanno n cncremarnuecxn no npnnnnny macconoro nponsnocrna. Kcrarn, nepnax xe nontrxa xonnenrpannn nponarant npnnonr x cosannm npecnonyroro naprnno-rocyapcrnennoro napannennsma. Cnauana n anrycre 1920 r. npn HK naprnn oprannsyercx Oren nponarant n arnrannn c nymx coornercrnymmnmn nopasenennxmn: noorenom nponarant, orneuammnm sa mxont (paspaorxa mxontntx nporpamm), n noorenom arnrannn, oprannsymmnm arnrannonnte xamnannn nx nspocnoro nacenennx (neenn, mecxunnxn n npou.). Hecxontxo mecxnen cnycrx, n noxpe 1920 r., oprannsyercx yxe rocyapcrnennax crpyxrypa Inannonnrnpocner nonnx naprnnoro Orena nponarant n arnrannn. 3aaue Inannonnrnpocnera tno pasrpysnrt naprnm or ro uacrn arnrannonno-nponaranncrcxo paort, xoropax morna trt, xax ntpaxaercx Hpeopaxencxn, orocyapcrnnena nnn mexannsnponana. Ho nor sect-ro nnemma, xoropym mt ynomxnynn ntme, cnneraercx n ropnen ysen. enerart tnn cornacnt, uro nenrpannsannx arnrnpona nyxna, no onn nacrannann na coxpanennn nnepcn]nxannn, yunrtnamme cnenn]nxy connantntx rpynn n xnaccon, c xoroptmn nenact nponaranncrcxax paora (monoext, xpecrtxne, paoune, conart, mxontnnxn, cryenrt). Fontme ncex na anronomnn neomcrnenntx opranon nponarant nacrannann noennte, npo]comst n coms monoexn. Bmecre c rem yuer cnenn]nxn (r. e. neomcrnennax nnepcn]nxannx) yrpoxan pacntnennem xapontx n marepnantntx cnn 61 . A. B. Hynauapcxn nacrannan na nponeennn noopasena mexy oprannsannxmn no nospacrnomy npnnnnny. On cunran, uro perynxpnax paora no
60 ecxrt ces PKH(). C. 143153.
61 ecxrt ces PKH(). C. 174.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 23 npocnemennm n nponarane onxna trt nanpannena na rex, xro moxer crart uenonexom nono ]opmannn, r. e. na ere. H +ry ]ynxnnm onxen ntnonnxrt Hapxomnpoc, oprannsymmn mxontnym paory. Hmenno Hapxomnpoc nponsnonr camt naxnt nnrpenenr nonoro uenonexa, n raxax saaua npenpamaer ero n xopenno +xonomnuecxn xomnccapnar. Hpn +rom ner ocoo nyxt n cront xe cncremarnuecxo paore co nspocntm nacenennem ono ocranercx nocnrenem cneon orcranocrn npexne ]opmannn, no ecrt nyxa n nepnonuecxnx n pasontx arnrannonntx xamnannxx, nosecrnymmnx na nspocnoe nacenenne. 3a paory c +rnm xonrnnrenrom onxen orneuart Inannonnrnpocner. Onaxo noxo Hynauapcxoro noraunnan yxe cnoxnnmncx nncrnrynnonantnt nsan. pyrne enerart namnn ne mentmne ocnonannx ntennrt n ocoym rpynny apmecxn xonrnnrenr, monotx paounx, ere nepyccxnx naponocre n r. . H nce +rn aprymenrt rax nnn nnaue yxastnann na mnorocnonocrt ro xaprorpa]nn, xoropym xoncrnrynponana xyntrypnax rouxa spennx. Ecnn Hynauapcxn ntcrynan n nontsy xonnenrpannn nce nonnrnxo-npocnernrentcxo paort n pyxax rocyapcrna, ro crapt ontmennx E. pocnancxn cunran, uro nonnrnxo-npocnernrentcxax paora +ro ncxnmunrentnoe eno naprnn. On pnconan xaprnny c +nemenramn neomcrnennoro acypa, xora Inancont sannmaercx rem, uro uyrt nn ne cosaer cno rearpantnt oren, Hapxomnpo cosaer cno rearpantnt oren n ntraercx necrn nonnrnxo-npocnernrentnym paory 62 . Bce yuacrnnxn ncxyccnn ncxonnn ns ono neocnopnmo npenoctnxn monononnx na xyntrypy n nponsnocrno xyntrypntx cmtcnon npnnanexnr ncxnmunrentno naprnn. Bmecre c rem ncxyccnx nrpana n nontsy coxpanennx neomcrnenno cnenn]nxn. Tpeonancx xomnpomncc. H camtm aexnarntm npnnnnnom pasrpannuennx naprnno n rocyapcrnenno ornercrnennocrn tn npnsnan npnnnnn, npenoxennt Hpeopaxencxnm: naprnx nepeaer rocyapcrnenntm opranam xyntrypnym paory rontxo rora, xora ona moxer trt mexannsnponana n oprannsonana no npnnnnny macconoro nponsnocrna. Haprnn onxna npnnanexart oprannsannonnax paora (pacnpeenenne naprnntx cnn, a raxxe nenoe n reopernuecxoe pyxonocrno) +ro ee aconmrnax onacrt 63 . 3ra onacrt ne moxer trt nannonannsnponana. Hocxontxy aconmrno onacrtm Inannonnrnpocnera xnnxercx ro, uro noaercx cepnnomy n macconomy nponsnocrny, nocrontxy nocrenennt nponecc nepeaun nontx ]ynxnn xnnxercx nponeccom xommynnsnponannx rocyapcrnennoro annapara nnn noxasarenem roro, nacxontxo anexo mt marnynn xax nponerapcxoe rocyapcrno, nacxontxo mt anexo marnynn n uacrn npenpamennx xommynncrnuecxo naprnn n ]ynxnnn rocyapcrnennoro annapara 64 . Taxnm opasom, xyntrypnax nonnrnxa operana cnom aconmrnym nent n ]nnantnym rouxy: nonnym xonneprennnm xommynncrnuecxo naprnn c rocyapcrnom, a raxxe rpnym] xyntrypt xax c]ept, ocrnrme npeentno mexannsannn n nepasnnunmocrn xyntrypntx oexron. 3ro, xoneuno, npornnopeunno resncy Hennna o napannennsme nporpecca xyntrypt n ormnpannx rocyapcrna. Ho +ra reopernuecxax necypasnocrt ocranact nesameuenno. Haprnx cunrana nponemy pemenno.
62 ecxrt ces PKH(). C. 166.
63 ecxrt ces PKH(). C. 145.
64 ecxrt ces PKH(). C. 149.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 24 Hecmorpx na nnrennnrnentnym xcnocrt npenoxennoro Hpeopaxencxnm npnnnnna, n nncrnrynnonantntx npaxrnxax rereporennocrt yupexenn rax n ne tna npeoonena. B xaxom rocyapcrnennom oprane, n npo]comsax, n monoexnom comse n npou. ocrannct oprant, ornercrnennte sa xyntrypno-npocnernrentcxym paory. uyrt onee 30 ner cnycrx, na XX cese KHCC, nponcxonr onn ena samernt cnnr, npnnemn x cymecrnenntm nsmenennxm n apxnrexrype naprnno-rocyapcrnenntx opranon ynpannennx xyntrypo. B oxnae H. C. Xpymena, a raxxe n pxe ntcrynnenn neonornx n nponarana ynomnnamrcx n nerarnnnom xonrexcre, n ro npemx xax xyntrypa n xonrexcre ncxnmunrentno nosnrnnnom. B Oruernom oxnae HK KHCC Xpymen ronopnr: Kro ymaer, uro xommynnsm moxer trt nocrpoen rontxo na ono nponarane, es noncenenno npaxrnuecxo optt sa ynennuenne nponsnocrna, sa nontmenne narococroxnnx rpyxmnxcx, ror cxartnaercx na nyrt ranmynsma n nauernnuecrna 65 . upasa nocnponsnonrcx ne pas n ntcrynnennxx eneraron nce c rem xe naopom xpenxnx cnon, xapaxrepnsymmnx neyonnernopnrentnt yponent neonornuecxo paort n ee orptn or npaxrnuecxnx saau: ranmynsm, nauernnuecrno, annnnymnna. B +rom cnnre npnmeuarentnt na ocroxrentcrna. Hepnoe, cront pesxoe pasenenne neonornn n xyntrypt nosnonnno ntennrt xyntrypy n ocot xomnnexc nponem, ornnuntx or neonornuecxnx. Cnnonnmnx xyntrypt c nponarano n arnranne oxastnaercx n npomnom. 3ro tno ro camoe ncxypcnnnoe cotrne, xoropoe onerunno esonesnennoe annaparnoe pasmexenanne, ono cnococrnonano, c ono cropont, saxpennennm nonnrnxo-neonornuecxnx ]ynxnn sa naprne, c pyro mexannsannn nnn orocyapcrnnennm ]ynxnn macconoro nponsnocrna sa cnennantno cosanaemtm Mnnncrepcrnom xyntrypt CCCP. Onaxo orenenne xyntrypt or neonornn ne nomorno npeoonert rereporennocrt oexron xyntrypno nonnrnxn. K neennm xyntrypt ornocnnnct pasnnrne mxont, cncremt ntcmero opasonannx, nayxn, nocnnranne nannonantntx xapon n comsntx n anronomntx pecnynnxax, oprannsannx ocyra nx pasntx xareropn nacenennx n npou. Hx, npana, moxno tno onontno nerxo nepepacnpeenxrt mexy pasntmn neomcrnamn. Bonpoc renept cnonncx x romy, cneyer nn nce +rn c]ept oennnrt n pamxax onoro meramnnncrepcrna, nnn xe oprannsonart px cnennannsnponanntx mnnncrepcrn 66 . Honox nrorn, moxno cxasart, uro yupexenne Mnnncrepcrna xyntrypt CCCP tno axrom +mancnnannn xyntrypt or neonornn. Onaxo ocnoonnmnct or neonornn n nponarant, xyntrypa nonana n sanncnmocrt or mexannsnponannoro amnnncrpnponannx rocyapcrna n opena xapaxrepncrnxn maccono xyntrypt.
Xecranon P., 2013
Bopuc Karapnuuku. Cone1ckan kynu1ypuan nonu1uka u 1papuuun npocnemeuun
65 XX ces Kommynncrnuecxo Haprnn Conercxoro Comsa. M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1956. C. 113.
66 Tax, cosannoe n 1953 r. rpannosnoe no oxnary Mnnncrepcrno xyntrypt ne pas nonepranoct pasyxpynnennm: n 1954 r. ornouxonanoct Mnnncrepcrno ntcmero opasonannx, n 1959 r. Iocyapcrnennt xomnrer no npo]eccnonantno-rexnnuecxomy opasonannm, a norom n 19601974 rr., xora rnano mnnncrepcrna tna E. A. uypnena, nocneonana cepnx nontx pasyxpynnenn. 3epxantntm opasom nponcxonnn peoprannsannn nnyrpn naprnntx annaparon.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 25 Bono ns cnonx pannnx xnnr amepnxancxax nccneonarentnnna Bena unnnarpnx xapaxrepnsonana ontmennxon 1917 r. xax penonmnnonnoe npannrentcrno, mnccnx xoroporo cocroxna n rom, urot oecneunrt npocnemenne napoa 67 . H n camom ene, paora no xyntrypnomy npeopasonannm, nauarax yxnantno n nepnte xe nn nocne Oxrxptcxoro nepenopora, cnnerentcrnonana o rom, uro nonax nnacrt ne npocro paccmarpnnana noonte saaun xax nonnrnuecxn nepnocrenennte, no n nnena n nx pemennn cnom ncropnuecxym mnccnm. Panxantnax nnrennnrennnx, oxasanmaxcx n ananrape pyccxo penonmnnn, tna nopoxennem xyntrypt enponecxoro Hpocnemennx n n cnoem npornnocroxnnn napnsmy onnpanact na +ry rpannnm. Hocne roro xax +ran penonmnnonnoro paspymennx n xyntrypno-nonnrnuecxoro xaoca saxonunncx, nmenno nocneonarentnax peannsannx npnnnnnon Hpocnemennx crana rnanntm npnnnnnom xyntrypno nonnrnxn. B nnreparype nosnemero npemenn ocnonnoe nnnmanne yenxnoct panxantntm ntcxastnannxm n +xcnepnmenram nenopanxantntx xyoxnnxon n nncarene, no ornmt ne onn onpeenxnn npnopnrert npononnmecx ontmenncrcxo nnacrtm xyntrypno nonnrnxn (n mnpoxom cmtcne cnona). Pasymeercx, n nepno Ipaxancxo nont rnannax saora nono nnacrn cocroxna n rom, urot oecneunrt cnoe nonnrnuecxoe ntxnnanne, no xax rontxo oente ecrnnx crann crnxart, ontmenncrcxax npecca nauana ntnnrart na nepnt nnan nmenno xyntrypnte saaun, es pemennx xoroptx nenosmoxno tno ycnemno sanepmnrt nn +xonomnuecxne, nn connantnte npeopasonannx. Hoxasarentno, uro axrnnnax ncxyccnx no +rnm nonpocam nenact ne rontxo cronnuno naprnno nnrennnrennne, no axe eme onee n nponnnnnantntx ropoax, re nonpoct xyntrypno orcranocrn macc croxnn conepmenno npaxrnuecxn. Ha ]one noenntx n nonnrnuecxnx noe penonmnnn, nnmer n 1921 r. nonropocxn xypnan Hpocnemenne n xyntrypa, npnxonrcx xoncrarnponart mnsepnte nrorn noe na xyntrypnom ]ponre, xoropte cranonxrcx xpynntm npenxrcrnnem x ycnemno opte na xosxcrnennom ]ponre. B cnxsn c oxonuannem Ipaxancxo nont nacrano npemx pasnnrt renepantnoe nacrynnenne na ]ponre npocnemennx 68 . Peut ner anexo ne rontxo o mxontnom opasonannn. Cronnunt xypnan Paornnx npocnemennx n rom xe 1921 r. nouepxnnan, uro nepnocrenenno saaue nono nnacrn cranonnrcx nocnnranne nspocnoro nacenennx crpant 69 . B rom xe yxe paccyxan n pyxononrent Haponoro xomnccapnara npocnemennx A. B. Hynauapcxn, n neennn xoroporo oxasannct ononpemenno mxontnoe n ynnnepcnrercxoe opasonanne, pasnnrne axaemnuecxo nayxn n noompenne ncxyccrn. B nosneme conercxo nnreparype onontno uacro ynomnnannct ntcxastnannx Hennna, nocnxmennte neoxonmocrn xyntrypno nonnrnxn. Onaxo noxasarentno, uro nnrart, xoropte otuno npnnoxrcx, ornocxrcx x paoram 19221923 rr. ncxyccnx o xyntrype n naprnn nauanact snaunrentno pantme, n n nosnnx cnonx crartxx Hennn ne rontxo ntcxastnan cocrnennoe mnenne, no ooman, pasnnnan rouxy spennx, yxe nontsonanmymcx mnpoxo noepxxo n naprnn. B ro npemx xax mt onrann o nponerapcxo xyntrype n o coornomennn ee c ypxyasno xyntrypo, ]axrt npenonocxr nam nn]pt, noxastnammne, uro axe n c ypxyasno xyntrypo
67 Fitzpatrick S. The Commissariat of Enlightenment. Soviet Organization of Education and the Arts under Lunacharsky. October 19171921. Cambridge: Cambridge University Press, 1970. P. 1.
68 Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 78. C. 3.
69 Cm.: Paornnx npocnemennx. 1921. A 23. Cm. raxxe: Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 78. C. 10.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 26 ena ocroxr y nac ouent cnao. Oxasanoct, uro xax n cneonano oxnart, or nceome rpamornocrn mt orcrann eme ouent cnntno, n axe nporpecc nam no cpannennm c napcxnmn npemenamn (1897 room) oxasancx cnnmxom menenntm, nncan B. H. Hennn n 1923 r. 3ro cnyxnr rposntm npeocrepexennem n ynpexom no apecy rex, xro nnran n nnraer n +mnnpexx ,nponerapcxo xyntrypt. 3ro noxastnaer, cxontxo eme nacroxrentno uepnono paort npecronr nam cenart, urot ocrnrnyrt yponnx otxnonennoro nnnnnnsonannoro rocyapcrna 3anano Enpont. 3ro noxastnaer anee, xaxax yma paort npecronr nam renept nx roro, urot na noune namnx nponerapcxnx sanoenann ocrnrnyrt cxontxo-nnyt xyntrypnoro yponnx 70 . B cnxsn c +rnm nnep conercxo pecnynnxn npenaran coxparnrt pacxot nmtx neomcrn, urot ynennunrt mxer Haponoro xomnccapnara npocnemennx n ne cxapennuart c ynennuennem ntaun xnea yunrenxm 71 . Onaxo peut, pasymeercx, mna ne rontxo o pacnpocrpanennn rpamornocrn. Hentm tno ne pasnnrne opasonannx n ysxom, rexnnuecxom cmtcne cnona, a nmenno Hpocnemenne n mnpoxom, +rnxo-]nnoco]cxom nonnmannn annoro repmnna. Hpnuem, ronopx o ypxyasno xyntrype xax o uem-ro, x uemy nao crpemnrtcx n uero nao ocrnrnyrt, Hennn ornmt ne nmen n nny orxas or cnenn]nuecxn penonmnnonnoro xapaxrepa npononmo nonnrnxn, or ee connantnoro (xnacconoro) coepxannx. Peut onxna nrn o ro nonyasnarcxo ecxyntrypnocrn, ns xoropo mt ne ntpannct o cnx nop n ne moxem ntpartcx es ceptesntx ycnnn, xorx nmeem nosmoxnocrt ntpartcx, noromy uro nnre naponte macct ne sannrepeconant rax nacroxme xyntrypo, xax y nac; nnre nonpoct +ro xyntrypt ne cranxrcx rax rnyoxo n nocneonarentno, xax y nac; nnre, nn n ono crpane, rocyapcrnennax nnacrt ne naxonrcx n pyxax paouero xnacca, xoropt n macce cnoe npexpacno nonnmaer neocrarxn cnoe, ne cxaxy xyntrypnocrn, a cxaxy rpamornocrn; nnre on ne roron npnnocnrt n ne npnnocnr raxnx xeprn nx ynyumennx cnoero nonoxennx n +rom ornomennn, xax y nac 72 . Hntmn cnonamn, nx ocnoennx nepeono ypxyasno xyntrypt n cnenn]nuecxnx ycnonnxx Poccnn norpeonanact nmenno nponerapcxax penonmnnx. Omecrnenno-nonnrnuecxax cncrema, cymecrnonanmax n nmnepnn Pomanontx, ne tna, xoneuno, npnnnnnnantno npaxena naponomy npocnemennm n ro mepe, xax cunrann npecrannrenn panxantno nnrennnrennnn, no ona n ne nmena nnyrpennero mexannsma, ]opmnponanmero sanpoc na mnpoxomacmrante ycnnnx no pacnpocrpanennm n maccax conpemenno enponecxo xyntrypt, x xoropo npnnanexano opasonannoe omecrno. Koncepnarnnnax +xonomnxa, nocnponsnonnmax eme onee xoncepnarnnnt connantnt nopxox, tna cnocona oecneunnart pocr npomtmnennoro nponsnocrna n nepno, xora cnpoc na poccncxoe sepno cosanan naronpnxrnym xonmnxrypy na mnponom ptnxe, no +ror pocr nnmt nopoxan nonte npornnopeunx, xax connantnte, rax n xyntrypnte, rem camtm roronx n npnnnxax penonmnnm. Panxantnte npeopasonannx connantntx n +xonomnuecxnx crpyxryp oxasannct neoxonmtmn nx roro, urot pemnrt saaun, xoropte tnn nponosrnament, no ne peannsonant na npaxrnxe n openonmnnonno Poccnn. Hecnoconocrt craporo pexnma cnpannrtcx c saauamn pasnnrnx, cran nponent c enponecxnmn epxanamn, npnnnmaemtmn
70 Heuuu B. H. Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 45. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 19651975. C. 363364.
71 Heuuu B. H. Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 45. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 19651975. C. 364.
72 Heuuu B. H. Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 45. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 19651975. C. 364365.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 27 camo xe oreuecrnenno +nnro sa opasen, cnxsana tna ne rontxo c xapaxrepom nonnrnuecxo nnacrn, xoncepnarnnno, onnpanmecx na rpannnonnte crpyxrypt, coxpanxnme o nsnecrno crenenn cocnonnt xapaxrep, no n c camo npnpoo nepn]epnnoro xannrannsma, cnoxnnmerocx n Poccnn. Hpocnemenne macc, naxnatnaxct na connantnte n xyntrypnte npornnopeunx raxoro omecrna, cosanano peantnym yrposy nx +nnr, nocxontxy ycnnnnano norpenocrt n nontmennn neprnxantno monntnocrn, naxnatnanoct na rpeonanne nepepacnpeenennx nnacrn, cocrnennocrn n nnnxnnx n crpane. Cnom crapo connantno cncremt, noxnnenne nonoro rocyapcrna n pesxoe nsmenenne rocnocrnymme neonornn na xyntrypnom yponne sanycrnnn conepmenno nonym nnamnxy, noponnn nonte npnopnrert. Hpannrentcrno, cosannoe penonmnnonno nnrennnrennne, onnpanmecx na paoun xnacc n snaunrentnym uacrt xpecrtxncrna, ne morno ne cenart macconoe npocnemenne onnm ns cnonx npnnnnnon n npononrt ero n xnsnt c nacrounnocrtm n nocneonarentnocrtm, nemtcnnmtmn nx xoncepnarnnnoro pexnma, onnpammerocx na rpannnonnym nepapxnm n nennocrn. Penonmnnx, ynnuroxnn crapte +nnrt, nanpornn, cosana ocrpemym norpenocrt n macconom npocnemennn nx roro, urot nonax nnacrt, onnmaxcx ycnexa naroapx onope na connantnte nnst, cmorna oecneunrt cex nontmn xapamn, a noepxanmnm ee maccam art nonte xnsnennte manct n nosmoxnocrn xaptepnoro pocra. Ononpemenno ycxopennoe pasnnrne +xonomnxn n ]opcnponannax nnycrpnannsannx cosanann norpenocrt n nono paoue cnne, ne rontxo rpamorno (nnreparypno n rexnnuecxn), no n npnomenno x ropocxo xyntrype. Hponecc +ror ne mor pasnnnartcx crnxnno, nocxontxy remnt ero tnn upesntuano ntcoxn. Pacnpocrpanxx npocnemenne, nonax nnacrt crpemnnact ononpemenno oecneunrt cee noxntnocrt npnomaemtx x xyntrype macc. Hmenno no+romy xyntrypnte saaun conercxo nnacrn npecrannxnnct ee croponnnxam saauamn nonnrnuecxnmn, n naoopor, nonnrnuecxne saaun nocnpnnnmannct n snaunrentno mepe xax xyntrypnte. Pacnpocrpanenne snann cpen macc xnnxercx cnocoom npeopasnrt nx cosnanne: sannmaxct mnpoxnmn xyntryprperepcxnmn saauamn, nao cosanart momnt annapar nonnrnuecxoro npocnemennx 73 . C ono cropont, na nporxxennn ncero conercxoro nepnoa coxpanxncx c]opmynnponannt eme n 1920-e rot npnnnnn, uro npocnemenne no cnonm saauam ne moxer trt anonnrnuntm 74 , no, c pyro cropont, anropt nepntx nocnepenonmnnonntx ner nacrannann na rom, uro nx xommynncron nonnrnuecxax oprannsannx, no cymecrny cnoemy, xnnxercx oprannsanne eocnumame.iuo 75 . B raxo cnryannn neoxonma ocosnannax n nocneonarentnax nonnrnxa, nanpannennax na npeoonenne nosnnxammnx xyntrypntx pasptnon, xoropte n npornnnom cnyuae camn moryr crart ncrounnxamn connantntx, nonnrnuecxnx n axe rexnnuecxnx nponem. pyroe eno, uro npn noonom nonnmannn xyntrypno nonnrnxn ona pano nnn nosno cranonnnact sanoxnnne +xonomnuecxo crparernn. O +rom c ynnnrentno orxponennocrtm ronopnnn yxe anropt nauana 1920-x roon. Tax, n nporpammno crarte, onynnxonanno xypnanom Hpocnemenne n xyntrypa, ero neymn neonor H. Hnnep nnmer, uro nocne penonmnnn pemenne xyntrypntx saau onxno trt cnxsano c ome xosxcrnenno crparerne. Hpocnernrentcxax nonnrnxa nepexonoro nepnoa onxna trt n yer npxmtm onnnernopennem rex snrsaron, xoropte
73 Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 78. C. 5.
74 Honnrnpocnerpaornnx. 1928. A 3 (8). C. 38.
75 Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 34. C. 7.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 28 npoentnaer nepexonax +xonomnuecxax nonnrnxa 76 . pyrne anropt mnn eme antme, nouepxnnax, uro Hapxomnpoc ecrt +xonomnuecxn xomnccapnar, nponsnoxmn yxonnte nennocrn 77 . Taxnm opasom, ]nxcnpyx neoxonmocrt xyntrypnoro nepenopora nx pemennx saau +xonomnuecxoro pasnnrnx n moepnnsannn, ontmenncrcxax nnrennnrennnx camy xyntrypy naunnana rpaxronart n +xonomnuecxnx n rexnnuecxnx xareropnxx. Honnrnxa npocnemennx oecneunnana noepxxy nx nono nnacrn co cropont maccono nnsono nnrennnrennnn, nxnmuax nannonantnte mentmnncrna n rpynnt, neonornuecxn ne pasenxnmne nnn ne n nonno mepe pasenxnmne connantno-nonnrnuecxne ycranonxn ontmennxon. K romy xe nx nnrennnrennnn +ra rpannnx tna cnoero poa mocrnxom, mexannsmom oecneuennx na nennocrnom yponne npeemcrnennocrn mexy craptm n nontm mnpom, rapanrne nocrpeonannocrn naxonnennoro ontra, snann n crarycon. Haponoe opasonanne tno ncxonno crpacrtm nnrennnrennnn ncex nannonantnocre. Fontmenncrcxax nxrarypa nocrannna opasonanne na camym macconym ocnony, rem camtm neperxnyn na cnom cropony mnoxecrno pxontx mentmennxon, +cepon n npocro semcxnx nnrennnrenron. Ipamornocrt oecneunnana cnntnym nponarany (Pat ne mt!) n ononpemenno nponsnocrno xapon nx nennannoro moepnnsannonnoro ptnxa 78 . Peantnoe nonoxenne en nocne penonmnnn n Ipaxancxo nont oxasanoct ne rontxo ne nyume, uem o 1917 r., no axe snaunrentno xyxe. Onn ns npecrannrene crapo nnrennnrennnn ceronan na crpannnax nponnnnnantnoro conercxoro xypnana, uro orcrananne Poccnn or 3anaa ocraercx xaracrpo]nuecxnm, rnyoxax nponacrt mexy namnm nenexecrnom n nx opasonannocrtm yrnynxercx n pacmnpxercx c xaxtm nem 79 . Ha nporxxennn nocneymmero ecxrnnernx, necmorpx na snaunrentnte ycnnnx rocyapcrna, cnryannx ocrananact nectma pamarnuno. B 1929 r. na reppnropnn Poccncxo ueepannn nce eme nmenoct 18 mnnnnonon nerpamornoro nspocnoro nacenennx, a n nannonantntx pecnynnxax n anronomnxx eno ocroxno xya xyxe 80 . B nrore xyntrypnt nepenom connan c nepenomom +xonomnuecxnm n nonnrnuecxnm. Hmenno pyex 1920-1930-x roon, conponoxanmncx pesxnm nepexoom or anropnrapnoro x rorannrapnomy nonnrnuecxomy pexnmy, nacnntcrnenno xonnexrnnnsanne xpecrtxncrna n ]opcnponanno nnycrpnannsanne, oxasancx n momenrom oxonuarentnoro ncxopenennx nerpamornocrn. Penpeccnnno-npnnynrentnt mexannsm crannncxoro nopxxa oecneunn noncemecrnoe nnepenne nontx xyntrypntx nopm, nocxontxy es nnx cncrema npocro ne morna nnrartcx antme. 3ro rorannrapnoe npnnyxenne x xyntrype ne morno ne orpasnrtcx na camom coepxannn nponecca, ero neonornn n nennocrxx. Ecnn n nepnte nocnepenonmnnonnte rot pacnpocrpanenne npocnemennx n xyntrypnt nporpecc macc nmenn nx anropon camocroxrentnym nennocrt, xorx n ynxstnannct c omnmn saauamn penonmnnonntx npeopasonann n xosxcrnennoro pasnnrnx, ro no nropo nononnne 1920-x roon nce onee
76 Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 78. C. 6.
77 Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 56. C. 6.
78 ep.veiu I. Kax ycrpoen +ror mnp. Hapocxn na maxpoconnonornuecxne remt. M.: Hs-no Hn-ra Iaapa, 2013. C. 130.
79 Hpocnemenne n xyntrypa. 1921. A 78. C. 27.
80 Cm.: Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 12. C. 54.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 29 axnenrnpyercx nmenno cnxst mexy xyntrypntmn ocrnxennxmn omecrna n ]opmnponannem connanncrnuecxo npomtmnennocrn. Onaxo +ra cnxst xnnxercx anexo ne raxo onocroponne n npxmonnneno, xax moxer noxasartcx na nepnt nsrnx, ocoenno c rouxn spennx nynnnncrnuecxo xpnrnxn rorannrapnsma. Hanpornn, cpannnnax conercxne xonnennnn nonnrnxn npocnemennx, rocnocrnonanmne n xonne 1920-x n nauane 1930-x roon, c nexmn, xoropte nponosrnamamrcx nnepantntmn pe]opmaropamn opasonannx n name npemx, nenosmoxno ne samernrt, uro npexnne npecrannennx tnn ne rontxo snaunrentno onee mnpoxnmn, no n xya onee rymanncrnuecxnmn. B ornnune or exrene ceronxmnero Mnnncrepcrna opasonannx n nayxn, nouepxnnammnx opnenrannm na pemenne xonxperntx ptnountx saau c nomomtm pacnpocrpanennx cpen monoexn cnenn]nuecxnx xomnerennn n nantxon (cnono snanne n 20112012 rr. ncuesno ns nexcnxona oreuecrnenntx unnonnnxon), anropt conercxoro nepnoa nouepxnnann snauenne xomnnexcno xyntrypno nonnrnxn, nanpannenno na pasnnrne nnunocrn. Ecnn nce cneercx x nororonxe paornnxon nx nponsnocrna, ro ne yyr pement nn cnenn]nuecxne nnycrpnantnte saaun, nn onee omne connantno-nonnrnuecxne. Hao, nncan xasancxn xypnan Hpocnemenne n xnsnt n 1929 r., ne rontxo nayunrt nerpamornoro paouero n xpecrtxnnna nantxam n urennn, nnctme, cuere, no nyxna opta sa nonxrne xyntrypnoro n nonnrnuecxoro yponnx rpyxmnxcx o ntcort, oecneunnamme nanonee ycnemnt xo connanncrnuecxoro crponrentcrna 81 . 3a +rnmn neonornuecxnmn ]opmynnponxamn, ntstnammnmn nensexnym nponnm unrarenx, npnnanexamero x onee nosne +noxe, cxptnaercx nent xomnnexc xyntrypntx meponpnxrn. Peut ner o npeoonennn nponsnocrnenno nerpamornocrn paounx, xoropte onxnt ocnonrt omne npnnnnnt n nayunte ocnonannx conpemenno npomtmnennocrn, o arponomnuecxom npocnemennn cpen xpecrtxncrna, o rom, urot ntpaorart y nacenennx npnntuxy x urennm n oecneunrt mnpoxoe nponnxenne xnnrn n nepnonuecxnx nsann cpen rpyxmnxcx 82 . Hnycrpnannsannx onxna ne rontxo pesxo ynennunrt xonnuecrno sanoon n ]apnx, no n xauecrnenno nsmennrt nponecct uenoneuecxoro rpya 83 . Hpnuem saaua ne cnonrcx x ]opmnponannm macct xnann]nnnponanntx paornnxon, cnocontx nonnmart rexnnuecxym oxymenrannm nnn axe onaammnx omnmn snannxmn, nantxamn n trono xyntrypo, neoxonmtmn nx ycnemnoro pasnnrnx nnycrpnantnoro ypannsnponannoro omecrna. Hexoropte anropt cranxr saaun xya onee macmrante, no cyrn, ]nnoco]cxne. 3aaua xyntrypno penonmnnn, unraem mt na crpannnax roro xe xypnana, cocronr n npeoonennn pasomennx nayxn or rpya, n nonneuennn n nayunoe rnopuecrno nce macct rpyxmnxcx 84 . Hpana, npaxrnuecxne mept no peannsannn +roro panxantno-yronnuecxoro npnnnnna npenaramrcx nopo onontno cxpomnte n neoxnannte: nsyuenne xpaeneennx npnnter maccam nxyc x nccneonannm ncropnn, a uepes antnnnnsm moxno npnomnrtcx x nanmennm npnpot. B ro xe npemx anropt conercxnx nsann, ronopx o nponemax xyntrypt, es xoneann ncnontsymr noennym n rexnnuecxym repmnnonornm. Onn nnmyr npo xyntrypnym
81 Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 12. C. 54.
82 Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 12. C. 56.
83 Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 1011. C. 12.
84 Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 2. C. 57.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 30 monnnsannm 85 n axe npo meponpnxrnx no nepeenxe uenoneuecxo macct 86 . Touno rax xe, xax cama conercxax cncrema +nonmnnonnponana, cmemax axnenrt rocyapcrnenno neonornn n nonnrnxn or +mancnnannn rpyxmnxcx x ]opmnponannm ycnonn nx pasnnrnx nnycrpnantnoro omecrna, nonnmanne npocnemennx cranonnnoct nce onee ysxnm, nparmarnuecxnm, nponnxaxct rem xe yxom noenno-npomtmnenno monnnsannn, xoropt ropxecrnonan no ncem omecrne. Onaxo n +ra moepnnsannonnax nonnrnxa c ee xecrxo n anropnrapno mpoxparnuecxo cncremo, onnaenme penonmnnonno nnnnnarnno macc, xoropax renept tna nanpannena na ocrarouno orpannuennte (no peantno ocrnxnmte) nenn, ne morna oornct es cranxn na neonornm n nennocrn Hpocnemennx. Hycrt n nonnmaemte n ropaso onee ysxom cmtcne, nycrt n nnmennte cnoero emoxparnuecxoro n +mancnnannonnoro coepxannx, +rn npnnnnnt npoonxann cnyxnrt opnenrnpamn nx npnnxrnx pemenn n c]epe xyntrypt, nayxn, n xauecrne neanon, no xoroptm nepeentnannct tr n noncenennoe noneenne nme. Hecmorpx na ro uro conercxoe omecrno neonoxparno n panxantno menxnoct, necmorpx na ro uro nonnrnuecxax cncrema nennncxoro penonmnnonnoro anropnrapnsma cymecrnenno ornnuanact or crannncxoro moepnnsannonnoro rorannrapnsma nnn or nocrrorannrapntx moene npemen Xpymena n Fpexnena, ycranonxa na nennocrn Hpocnemennx ocrananact nensmenno ocnono xyntrypno nonnrnxn. Taxnm opasom, ecnn Conercxn Coms xora-nno n tn omecrnom, ntranmnmcx peannsonart yronnm na npaxrnxe, ro +ra npaxrnuecxax yronnx tna ne xommynncrnuecxo (nocxontxy xommynnsm tn nmenno reopernuecxo yronne, oronnnyro n yymee), no cxopee xnsnenntm nonnomennem sananoenponecxo npocnernrentcxo yronnn XVIII n. Ha nepnt nsrnx, sect moxno ycmorpert nexoropoe npornnopeune, nocxontxy conercxn crpo, naunnax c 1918 r., tn ocnonan na anropnrapno nonnrnxe, rora xax nennocrn Hpocnemennx npnnxro cunrart naxneme neno ocnono enponecxo emoxparnn. Hpn onee nnnmarentnom paccmorpennn, onaxo, onapyxnnaercx, uro nce ocronr necxontxo cnoxnee. C ono cropont, conercxn crpo, nsmenxnmncx na nporxxennn cocrnenno ncropnn, ne rontxo orxptn ecnpeneenrnte nosmoxnocrn nx connantno monntnocrn nnson, no n cosan ycnonnx, npn xoroptx nx nnrepect n mnennx rax nnn nnaue nnnxnn na nonnrnxy nnacrn, nyxanmecx n maccono onope n ne nmenme nosmoxnocrn onepertcx na rpannnonnte mexannsmt oecneuennx noxntnocrn (pennrnosno-narpnapxantnte, omnnnte n r. .). B +rom cmtcne conercxax +noxa tna, necomnenno, npemenem mnpoxomacmrano emoxparnsannn, necmorpx na nponcxonnmne n +ro xe npemx macconte penpeccnn, sanpert n npnrecnennx, xoropte, n cnom ouepet, ocymecrnnxnnct npn axrnnnom yuacrnn nnson (nxnmuax omecrnennte rpynnt, xoropte na pyrnx +ranax camn cranonnnnct xeprnamn penpeccn n npnrecnenn). C pyro cropont, n camo neonornn Hpocnemennx ecrt anropnrapnt xomnonenr, xoropt n tn ouent nocneonarentno n cncremarnuno peannsonan n conercxo npaxrnxe. Hex npocnemennoro aconmrnsma, ntnnnyrax neonoramn XVIII cronernx, tna ornmt ne cnyuanocrtm, ycrynxo nensype nnn antm nparmarnuecxnm pacueram (nontrxo nonyunrt noepxxy nnacrt nmymnx nx peannsannn cnoe nporpammt). Ha camom ene opasonanne n npocnemenne c neoxonmocrtm npenonaramr nexoropym anropnrapnocrt ne rontxo n nnane roro, uro yrnepxamr npnopnrer Hcrnnt, xoropax ne moxer trt ocnopena
85 Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 1011. C. 12.
86 Hpocnemenne n xnsnt. 1929. A 2. C. 52.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 31 (neonycrnma, nanpnmep, ncxyccnx o axcnomax enxnnono reomerpnn nnn npenoananne antrepnarnnno ncropnn, orpnnamme omenpnnxrte ]axrt). He menee naxen cam npnnnnn Anropnrera, es xoroporo nepeaua snann or npocnemennoro mentmnncrna x eme noxa ne npocnemennomy ontmnncrny npocro nenosmoxna. Hpocnemennt aconmrnsm tn nornuno n saxonomepno uacrtm xonnennnn, nocxontxy onxen tn nocrannrt rpannnonnym nernrnmnocrt n anropnrer na cnyxy nporpeccy n pannonantnocrn. Onaxo na npaxrnxe nnacrt, onnpanmaxcx na rpannnonnte n xoncepnarnnnte crpyxrypt, ne tna sannrepeconana n pesxnx n tcrptx nepemenax (xpome rex cnyuaen, xora, xax n Iepmannn npemen Fncmapxa, penonmnnx cnepxy ocosnananact n xauecrne enncrnenno nosmoxno crparernn cnacennx or penonmnnn cnnsy). Fontmennxn ncne sa xxonnnamn nomnn no nnomy, onee nornunomy nyrn, onnpaxct na nonym nernrnmnocrt nnacrn, nopoxennym maccontm yuacrnem napoa n penonmnnn. Ho n cnom ouepet nnacrt, nesanncnmo or crnxnntx nacrpoenn n norpenocre macc, npononna nocneonarentnym nonnrnxy, nanpannennym na npeoonenne crnxnnocrn, na pannonannsannm, nnepenne nnanonoro nauana. Mnorne conercxne nncrnryrt na npaxrnxe tnn nonnomennem +ro yronnn onee nnn menee yauntm, no n nepnym ouepet +ro ornocnrcx x cncreme opasonannx, xoropax crana nmenno neantno ne n cmtcne orcyrcrnnx neocrarxon, a n nnarononcxom cmtcne, xax cncrema, nonnornnmax nce npnnnnnnantnte xapaxrepncrnxn n npnnnnnt opasonannx noome, xax ero nonnmana enponecxax mtcnt co npemen exapra. Conercxn Coms cosan moent, oecneunnmym macconoe rnpaxnponanne +nnrapnoro opasonannx, n +ror ontr nosnee c ontmnm nnn mentmnm ycnexom nepennmann pyrne crpant. B pesyntrare axe ro, uro cunranoct neocrarxom nnn cnenn]nuecxo ocoennocrtm conercxo moenn, na camom ene xnnxnoct xax pas nonnomennem omero npocnernrentcxoro npnnnnna. Hpexe ncero +ro ornocnrcx x neonornuecxo narpyxennocrn opasonarentnoro nponecca. Ha camom ene nmo opasonarentnt nponecc narpyxen neonornuecxn, no otuno neonornx cxptra n pacrnopxercx n omem noroxe nepeaun snann, rora xax n CCCP neonornuecxoe opasonanne tno orxptrtm, pannonantno cxoncrpynponanntm n ntenenntm n camocroxrentnte ncnnnnnnt, uro nosnonxno npn xenannn yuamemycx orcrpannrtcx or nero n anano nosmoxnocrn nx ]opmnponannx nantxon xpnrnuecxoro n onnosnnnonnoro mtmnennx n ropaso ontme crenenn, uem moenn cxptro neonornuecxo opaorxn, rnnnunte nx rpannnonntx omecrn nnn sanantx emoxparn. Hponema, onaxo, cocroxna n rom, uro nantxn xpnrnuecxo onenxn neonornuecxoro ncxypca, xoropte npnoperan conercxn uenonex, roxe tnn opnenrnponant na ony-enncrnennym (ne omnnnponanmym, a nmenno enncrnennym nynnunym) neonornm mapxcnsma-nennnnsma, xoropax tronana n CCCP. 3ro cenano conercxoro uenonexa ecnomomntm no ornomennm x pyrnm ]opmam neonornuecxoro nosecrnnx. B cnom ouepet, nocneonanmee sa pacnaom Comsa n pecranpanne xannrannsma nacrynnenne na conercxne npnnnnnt xyntrypno-opasonarentno nonnrnxn oepnynoct nensexno nacrynnennem na ]ynamenrantnte npnnnnnt pannonannsma n Hpocnemennx n na asonte nennocrn enponecxo nnnnnnsannn, xpannm npaxrnuecxnm nonnomennem xoroptx n tn CCCP.
Karapnnnxn F., 2013
II. Ronu1uka kynu1ypm
Hpuua Fnymeuko. Conpa1 kak uu1a1enu. uccneponauue uu1a1enuckux Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 32 uu1epecon kpacuoapueuen n 1920 r. 87
B 1920 r. Hpocnernrentnt oren Honnrnuecxoro ynpannennx Pennoenconera (HVP) nponen ono nectma nmontrnoe nccneonanne. HVP saxoren ysnart, uro unramr xpacnoapment. Marepnant +roro nccneonannx xpanxrcx n ]one N 2130 PIAHH: Copanne anxer no nsyuennm unrarentcxnx nnrepecon xpacnoapmenen. Apxnn cocronr ns nncrpyxnnn Hpocnernrentnoro orena no nponeennm onpoca (on nastnaercx ontr); samerox nnnorexape n nncrpyxropon o nponeennn onpoca, camnx anxer, arnponanntx 1920 r., rannn co crarncrnuecxnmn nocueramn anxerntx cneenn n nroronoro oxymenra n nne pommpt Maccont unrarent n xnnra, nsanno n 1925 r., re oomamrcx n anannsnpymrcx pesyntrart onpoca. O]nnnantnte oxymenrt npecrannxmr coo mamnnonncnte xonnn, sanncxn nnnorexape nncrxn, sanonnennte uepnnnamn, anxert xpacnoapmenen ontmne nncrt nepramenra, na xoroptx onn uacro nnmyr npocrtm nnn nnerntm xapanamom, uro nnora sarpynxer urenne. Eme ner Ipaxancxax nona. Onaxo n nexoroptx paonax noenntx ecrnn yxe ner, a uacrn ne pac]opmnponant. Ho npnxasy H. . Tponxoro nosnnxamr rax nastnaemte rpyonte apmnn. Onn yuacrnymr n noccranonnennn naponoro xosxcrna: K nonpocy o npnmenennn apmnn nx rpyontx saau, xoropt nonyunn y nac orpomnoe npnnnnnnantnoe snauenne, mt noomnn +mnnpnuecxnm nyrem, ornmt ne na ocnonannn reopernuecxnx coopaxenn. Ha nexoroptx oxpannax Conercxo Poccnn ocranonxa cnoxnnact rax, uro snaunrentnte noennte cnnt ocranannct na neonpeenennt cpox cnoontmn or oenoro npnmenennx. Hepepocnrt nx na pyrne, axrnnnte ]ponrt, ocoenno snmo, tno rpyno ncnecrnne paccrpocrna xenesnoopoxnoro rpancnopra 88 , nncan Tponxn. Fnnnoreunoe orenenne Arnrnponorena HVPa conpanoct, no-nepntx, nsyunrt unrarentcxne nnrepect xpacnoapmecxnx macc nepnoa Ipaxancxo nont, a no-nroptx, nponepnrt xauecrnennym nennocrt nnreparypt, xoropax nmenact n ro npemx n nnnorexax nnn ornpannena tna n uacrn 89 . Oprannsaropt onpoca onnpannct na paory, npoenannym n 1891 r. Komnrerom rpamornocrn, xoropt nnepnte npenpnnxn nontrxy nsyuennx unrarentcxnx nnrepecon mnpoxnx macc. Komnrer rpamornocrn rora cocrannn anxernte nncrt n pasocnan nx yunrenxm, centcxnm cnxmennnxam, nnnorexapxm. Hccneonarenn ntrannct ntxcnnrt ycnonnx xnsnn mecrnoro nacenennx: uem sannmamrcx, paoramr nn na ]apnxax, xoxr nn n orxoxn npomtcen n r. ., xro unraer xnnrn ns nnnorexn, ne epyr nn, xpome anno nnnorexn, eme y xoro-nnyt nx urennx xnnrn, conpamrcx nn xpecrtxne n yuennxn cnymart unrammnx 90 . B 1920 r. oexrom nccneonannx crana Kpacnax Apmnx. Ho nocxontxy peut ner o apmnn monnnsannonno, npnuem x xonny Ipaxancxo nont nononnxnmecx npnstnnnxamn co ncex
87 Crartx nororonnena n pamxax nporpammt ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 npoexr 2012 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt Henrpa ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 uynamenrantnte connoxyntrypnte crpyxrypt n nponecct conpemennocrn: Kyntrypnax cncrema moepna n ocnonnte crparernn xyntrypno nonnrnxn n CCCP.
88 Tporu H. . Teppopnsm n xommynnsm. CH.: Asyxa-xnaccnxa, 2010. C. 168.
89 Maccont unrarent n xnnra / no pe. H. A. Ptnnxona. M.: Ioc. noen. ns-no, 1925. C. 3.
90 Maccont unrarent n xnnra. C. 30.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 33 xonnon Poccnn, nmenno nsyuenne unrarentcxnx nnrepecon conar anano nosmoxnocrt nonyunrt nn]opmannm o nonoxennn en n crpane n nenom. 3ro npexpacno cosnanann camn oprannsaropt onpoca. Hccneonarenn ne npocro xorenn ysnart, uro unramr conart, no n nnenn n cnonx pecnonenrax npecrannrene napoa, xoropte ntcxastnamr cnoe mnenne o nnreparype: Haxonen, ncropnxo-nnreparypnoe snauenne +ro paort saxnmuaercx n rom, uro nnepnte maccont unrarent an onenxy nncarenxm n xouer npexnnrt cnon sanpoct n nyxt. C neonornuecxo cropont +ra paora npecrannxer ontmo nnrepec n rom ornomennn, uro xapaxrepnsyer nnrepect unrarentcxnx macc n rot rpaxancxo nont, cosnarentno n rnepo cranmnx na samnry sanoenann Oxrxpx 91 . Hccneonanne npononnoct npn yuacrnn ypxyasntx cnennanncron, n uacrnocrn, x paspaorxe anxernoro marepnana npnnneuen tn npo]eccop H. A. Ptnnxon 92 . Hncrpyxnnx Hpocnernrentnoro orena Honnrnuecxoro ynpannennx Penonmnnonnoro noennoro conera o nponeennn onpoca cpen xpacnoapmenen o npounranntx xnnrax sacnyxnnaer roro, urot ee npnnecrn nonnocrtm.
1. Onpocy onxnt nonexart, no nosmoxnocrn, nce xpacnoapmecxne uacrn. Ecnn +ro nouemy-nno nencnonnnmo, ro xaxoro-ro oropa enart ornmt ne cneyer. 2. Ho pacnopxxennm Boenxoma nnn xyntrypno-npocnernrentno xomnccnn pyxononrent ontra (nnnorexapt, nncrpyxrop n r. .), copanmn ncex xpacnoapmenen uacrn, onxnt npenapnrentno oxcnnrt nm nent ontra, uro nnxaxnx nocnecrnn nx yuacrnnxon ontra on nmert ne yer, uro ornert yyr anonnmnt n no+romy onxnt trt ant conepmenno cnoono. 3. Pasanmn yuacrnnxam ontra nnctmennte npnnanexnocrn, pyxononrent ontra nocneonarentno nnmer na ocxe nnn nxryer nonpoct, onpamnnax yuacrnnxon ontra, nx ncex nn xcen n nonxren nonpoc anxert. B cnonx oxcnennxx pyxononrent ne onxen nnymart yuacrnnxam ontra onpeenenntx orneron na nonpoct anxert. 4. Kaxt cneymmn nonpoc anxert nnmercx pyxononrenem ontra (nnn nxryercx) nnmt nocne roro, xax nce yuacrnnxn ontra ycnenamr enart orner na npetymn nonpoc, npnuem camt nonpoc yuacrnnxn ne nnmyr, a nnmyr nnmt orner, ormeuax nn]py nonpoca. 5. Bnny oponontnoro yuacrnx n ontre, nexoropte nonpoct moryr trt ocrannent es ornera. B raxnx cnyuaxx yuacrnnxn npornn coornercrnymme nn]pt nonpoca cranxr uepry. Tax xe nocrynamr n re, xro ne cmoxer cnpannrtcx c rem nnn nntm nonpocom. Hycrt ne yer concem nonpoca, nmecro roro, urot anart ]axrnuecxn necoornercrnymmn ecrnnrentnocrn orner. 6. Kaxt xpacnoapmeen onxen anart ne rontxo nnonne npannnte, no n nnonne camocroxrentnte ornert, es nomomn ronapnme, cocee. Bor nouemy ncxxoro poa pasronopt no npemx ontra onxnt trt sanpement. 7. Onpoc onxen trt nponsneen n uacrn ononpemenno, urot pasronopt panee yuacrnymmnx ne mornn nnymnrt pyrnm onpeenennoro ornera. 8. Pyxononrent onxen copart n nocnart oxsarentno nce nonyuennte ornert, xorx t onn emy n xasannct manonenntmn. 9. K orneram pyxononrent onxen nonoxnrt xparxoe onncanne roro, xax nporexan ontr, tnn nn ntnonnent npn ero nocranonxe nce ntmeyxasannte ycnonnx,
91 Maccont unrarent n xnnra. C. 4.
92 Maccont unrarent n xnnra. C. 14.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 34 xax ornecnnct xpacnoapment x camo nocranonxe n r. . 93
3ra nncrpyxnnx cnnerentcrnyer o ntcoxom yponne nororonxn oprannsaropon onpoca, xoropte onnpannct na meronuecxn marepnan, naxonnennt poccncxo n sapyexno connonorne roro npemenn. Onpoc npononncx n ouent ontmnx macmraax, o xoroptx nopo ne moryr meurart axe conpemennte connonornuecxne cnyxt. Anropt onpoca ormeuann, uro onn onnpannct na pasnnunte merot nsyuennx unrarenx. Cpen nnx anxernt mero, norpa]nuecxn mero, mero ecrecrnennoro +xcnepnmenra, mero uncroro +xcnepnmenra, mero recron, mero anannsa nnctmenntx nsnoxenn, mero nepenncxn +nncronxpnt, oexrnnnt mero peaxnnx na urenne ncnyx, mero rpynnontx noxasann, mero nnnoreuno-crarncrnuecxn, mero xyoxecrnenno-nnrynrnnnt 94 . Kpome +roro, paspaorana nncrpyxnnx, oxcnxmmax nnnorexapxm, nponoxmnm onpoc, xax cex necrn no npemx ontra, na uro cnennantno opamart nnnmanne:
1. Onpoc xpacnoapmenen nponsnonrcx n xaxo orentno uacrn (pore n panno e) ennonpemenno nx ncero ee cocrana, urot nsexart nnymammero nnnxnnx yxe ornernnmnx na nonepranmnxcx onpocy. 2. Kpacnoapment, no mepe nosmoxnocrn, pasmemamrcx rax, urot onn ne mornn sarnxtnart pyr x pyry nnn pasronapnnart mexy coom. .Pyxononrent ontron opamaercx x xpacnoapmenam co cneymmnmn cnonamn: nam, ronapnmn, npenoxy ceuac necxontxo nonpocon, na xoropte nam nao yer nanncart ornert. Bt xaxt nonpoc nnnmarentno n cnoxono ntcnymaere, xopomentxo oymaere, a norom ncxpenno n orxponenno nannmere orner 95 . 5. Hn n xoem cnyuae ne cneyer roponnrt xpacnoapmenen, a naoopor, repnennno xart noxa nce oxonuar. 6. Taxxe ne cneyer orpannunnart xpacnoapmenen ymaro, a cnaxart xaxoro no mepe nosmoxnocrn. 8. Bo npemx ontra, xpome pyxononrenx, npncyrcrnyer raxxe nporoxonncr, neymn nopono sannct: 1) o npemenn nauana n xonna ontra, a eme nyume xaxoro nonpoca n ornera; 2) o ycnonnxx pasmemennx xpacnoapmenen; 3) o noneennn pyxononrenx (ronoc, nxnnx, nnxrnocrt peun, repnennnocrt); 4) o cocroxnnn noneennx xpacnoapmenen (crenent ycranocrn, paccexnnocrn, cnoxocrnnx, nnrepeca n r. .); 5) o ncxxnx napymennxx ontra (nnemnee nmemarentcrno, pasronopt, mym, cmex n r. .); 6) o ncex cymecrnenntx nponcmecrnnxx nepe nponsnocrnom anxert (npasnnx, nexnnx, ecea, noxo n r. .), n ocoennocrn nmemmnx ro nnn nnoe ornomenne x coepxannm anxert 96 .
Hpn nponeennn onpoca yunrtnamrcx n raxne ronxocrn, xax crenent ycranocrn nme n nx
93 PIAHH. u. 2130. Copanne anxer no nsyuennm unrarentcxnx nnrepecon xpacnoapmenen. On. 1. E. xp. 1. H. 1.
94 Maccont unrarent n xnnra. C. 1617.
95 Maccont unrarent n xnnra. C. 19.
96 Maccont unrarent n xnnra. C. 20.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 35 cocroxnne. Hpn +rom, xax nnmyr nnnorexapn, ornomenne x ontry tno couyncrnennoe n axe nmosnarentnoe 97 . Fnnnorexapxm raxxe npenaranoct sanonnnrt cnom anxery, n nce ntnonnnnn +ro nopyuenne. Fnnnorexapn, npononnmne onpoc, ormeuamr n cnonx sanncxax cnoxnocrn, xoropte nosnnxnn npn nponeennn onpoca: xpacnoapment n xorenn t unrart, a ner ocnemennx 98 ; xorenn t ornernrt na anxery, a ne xnaraer xapaname; xorenn t nanncart, no nerpamornt 99 . Kro-ro n cam nnora enaer omnxn, xro-ro nnmer opasnontm crapopexnmntm crnnem: Hpenponoxax npn cem anxert o unrarentcxnx nnrepecax xpacnoapmenen coomam, uro sanonnenne raxontx cornacno npnxasa P.B.C.P. N 58 npoxonno ycnemno 100 . Mnorne orunrtnamrcx o xyntrypno-npocnernrentno paore n uacrn: B nnnorexax neercx xyntrypno-npocnernrentnax paora: oprannsonana nnreparypnax cexnnx, xoropax n nepnym ouepet npncrynnr x pasopy nponsneenn pyccxnx xnaccnxon 101 . Vcrpannannct (nexnnn) na remt omeopasonarentnte: uro raxoe nayxa n sauem ona nam nyxna?, 3nauenne npocnemennx. B xnye unrannct nexnnn no ncropnn ncxyccrna, sannrepeconann xpacnoapmenen, onn crann npocnrt xnnrn no +romy nonpocy 102 . 3arem npnnonrcx cama anxera, opamennax x xpacnoapmenam n cocroxmax ns 15 nonpocon:
1. Cxontxo Bam ner. 2. B xaxo uacrn cnyxnre, xaxym onxnocrt sannmaere. 3. Ie yunnnct. Cxontxo npemenn. 4. uem sannmannct o noenno cnyxt. 5. Hmnre nn unrart. Camomy unrart, cnymart. 6. uro ocoenno nmnre unrart: a) npnxnmuennx n nyremecrnnx ) o centcxom xosxcrne n) o pemecnax r) o soponte, o onesnn ) o rom, xax cnpanennno xnrt e) o nmnn x) o rom, xax nmn na enom cnere xnnyr s) ncropnuecxne xnnrn n) nonnrnuecxne x) noennte paccxast. 7. Hpanxrcx nn xoporxne nnn nnnnte paccxast. Houemy. 8. uro ontme npannrcx unrart: cxasxy nnn npany. 9. Hs npounranntx xnnr, xaxax ontme ncero npannrcx. Houemy. 10. unraere nn rasert. Kaxne. Kaxne crartn ocoenno npanxrcx. 11. Kaxne ns unranntx Bamn nncarene ontme ncero npanxrcx n uem nmenno. 12. unraere nn Bt na noenno cnyxe ontme nnn mentme, uem pantme. 13. ano nn Bam urenne uro-nno nonesnoe nx xnsnn. uro nmenno. 14. Hsmennno nn urenne Bamn nonnrnuecxne nsrnxt n xax. 15. Cocronre nn Bt unenom xaxoro-nnyt xpyxxa, naprnn 103 .
97 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 4. H. 31.
98 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 1.
99 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 4. H. 31.
100 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 4. H. 31.
101 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 4. H. 31.
102 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 4. H. 6.
103 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 1. H. 1. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 36
N 1 1. 21. 2. Hpn Hnanono-Bosnecencxom ornecxnae. 3. 2 roa centcxo mxont. 4. Paoran na ]apnxe paounm. 5. Hmnr unrart cam. 6. O npnxnmuennxx. 7. Koporxne. 8. Hpany. Ho ee nery. 9. 10. Hmnm unrart o mnpe. 11. Boome xnaccnxn nnmyr nce ouent xopomo. 12. Mentme. Pantme unran ontme. 13. Mano nnmyr npany, noromy ne ano. 14. Hncxontxo. 15. He cunram nyxntm 105 .
Komy-ro npanxrcx nnnnte paccxast, xro-ro xouer ysnart, xax xnnyr pyrne napot, onn nsyuamr cnoxn noenntx ecrnn c ]ponron, pyrne nmxr unrart o npnpoe n o noxax, rpertn o yopennn semnn n o yxoe cxora 106 . uro nonaer, ro n unram, orneuaer 26-nernn xpacnoapmeen, npoxonnmn rpn roa n centcxym mxony 107 ; unrart ne nmnm, a cnymart nmnm, npnsnaercx ero ponecnnx, oyuanmncx ne snmt n nepxonno-npnxocxo mxone 108 . nanarnnoctmnnernn xpacnoapmeen, npoyunnmncx uertpe xnacca n ropocxo mxone, nmnr unrart o cnpanennnocrn 109 , a 20-nernn semnenamen, xonnmn n centcxym mxony nentx nxrt snm, xouer unrart o emonnnsannn n mnpe 110 .
104 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 1.
105 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 2.
106 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 6.
107 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 10.
108 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 11.
109 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 15.
110 PIAHH. u. 2130. On. 1. E. xp. 21. H. 18.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 37 Kaxon yponent opasonannx xpacnoapmenen? uame ncero nonaaercx orner: rpn roa centcxo mxont. Hexoropte nnmyr: Hnre ne yunncx, xro-ro nastnaer cex camoyuxa. Kro-ro xonn n semcxym mxony, xro-ro n nepxonno-npnxocxym, nexoropte saxonunnn uertpe xnacca ropocxo mxont, a onn uenonex noceman ropocxoe nauantnoe yunnnme. uncnenno npeonaamr xpecrtxne. Vponent nx opasonannx cymecrnenno nnxe, uem y ]apnuntx, camax ontmax rpynna rpn roa centcxo mxont. Ho n cpen paounx yponent opasonannx nectma nentcox. B cpenem peut ner o rpex-nxrn xnaccax mxontnoro oyuennx. B cnryannn, xora asonax rpamornocrt yxe ocrnrnyra, no cncremntx nayuntx snann o mnpe nourn ner, urenne xnnr cranonnrcx naxntm ncrounnxom, nomorammnm monotm nmxm c]opmnponart omne npecrannennx o ycrpocrne npnpot n omecrna: nsannncx or rnera pennrnn, nayunncx ornnuart npany or nxn n n xnsnn pyxonocrnonartcx nepno, ano n ocoennocrn n onacrn nosnannx n n ornomennn pasnnrnx peun, Fontmnncrno monx snann nouepnnyrt ns xnnr, cneonarentno, urenne ano mne nontsy n cmtcne xnsnecnoconocrn, urenne nsmennno mon nonnrnuecxne nosspennx, ono nocrannno nx na npannntnte nyrn nayuno n cosnarentno ornocnrtcx x oxpyxamme menx ecrnnrentnocrn, ano nosmoxnocrt ennrtcx snannxmn c pyrnmn, a es urennx uyncrnyemt nenosmoxnocrt art pyrnm ro, uro moxno t tno 111 , ano pasnnrne yma, nyumee nsnoxenne cnonx mtcne, a raxxe n ornert na nnrepecymmne menx nonpoct, a raxxe uro raxoe snest, nyna, semnx n r. . 112 , urenne npnnecno necomnennym nontsy n ornomennn moero mnponosspennx: ns neanncra x cran marepnanncr, Ono nayunno menx nonnmart cmtcn oxpyxamme xnsnn, nosnaxomnno c xnsntm nme ncex npemen, a +ro aer nosmoxnocrt sarnxnyrt n nnepe cocrannrt nexoropym xaprnny yymero 113 . K pennrnosntm snannxm n coornercrnymmnm mopantntm npecrannennxm oprannsaropt onpoca ornocxrcx ne npocro nerarnnno, no nmenno xax x nepexnrxy craporo pexnma. Coornercrnymmnm opasom nocnpnnnmaercx nmn n nnreparypa, xoropym unramr ont. onoennte sanxrnx xnno nnnxmr na unrarentcxne nnrepect. uem onee ypannsnponan opas xnsnn, rem mentme nnrepec x centcxoxosxcrnenno nnreparype. Kpecrtxne pemecnennnxn paoune nnrennnrenrt n +rom nynxre ouent xpxo ntpasnncx orxo or semnn 114 . Btxnnena recnemax sanncnmocrt mexy connantntm nonoxennem, npo]eccne n unrarentcxnmn nnrepecamn. Arponomnuecxax nnreparypa, no npenmymecrny, yxastnaercx xpecrtxnamn Knnrn o pemecnax n rexnnxe no npenmymecrny nnrepecymr pemecnennnxon 115 . Hpo]eccnx nnnxer n na ornomenne x xyoxecrnenno nnreparype: Ouent nnrepecnoe pacnpeenenne orneron no npo]eccnxm no ornomennm x pomanam. Ha nepnom mecre croxr ropronte cnyxamne, norom nnrennnrenrt, na rpertem xonropcxne cnyxamne, na uerneprom paoune, norom nyr pemecnennnxn n, naxonen, xpecrtxne, xoropte onapyxnnamr nanmentmn nnrepec n x pyro nnsxo x pomanam rpynne npnxnmuennxm. 3aro onn sannmamr ono ns nepntx mecr no uncny orneron, n xoroptx ynomnnamrcx xnnrn +rnuecxoro n pennrnosnoro
111 Maccont unrarent n xnnra. C. 5455.
112 Maccont unrarent n xnnra. C. 56.
113 Maccont unrarent n xnnra. C. 57.
114 Maccont unrarent n xnnra. C. 3739.
115 Maccont unrarent n xnnra. C. 41.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 38 xapaxrepa. Ha nepnom mecre sect croxr nnrennnrenrt, sarem nyr xpecrtxne, sa nnmn pemecnennnxn 116 . uro xacaercx xnnr nonnrnuecxoro coepxannx, ro na nepnom mecre paoune, norom nnrennnrenrt n cnyxamne, pemecnennnxn n, naxonen, xpecrtxne 117 . H sect ormeuaercx pasnnune xpecrtxncxoro n paouero menrannrera: xpecrtxne onapyxnnamr cpannnrentno neontmo nnrepec x ennerpncrnxe, x onncannm npnxnmuenn. O +rom nncann n openonmnnonnte nccneonarenn: Kpecrtxnnn, ronopnr Annencxn (Hapo n xnnra, ns. Cronxp, 1914, M.), menee nneuarnnrenen n menee naox na cnntnte omymennx, uem paoun. On ne npout ntcnymart sannmarentnt paccxas, no xax t nn tna cnoxna n sannmarentna ]ayna paccxasa, ona ne saxnartnaer epenencxoro cnymarenx rax cnntno, xax paouero, n ocraercx nx nero pasnneuennem, saano. Ceptesno on naunnaer ornocnrtcx x xnnxxe rontxo rora, xora naxonr n ne uro-nno nonesnoe: noyuenne, yxasanne, xax xnrt. .Toncro uame ncero nastnaercx +ro xareropne unrarene sa cnom noyunrentnocrt. Haoopor, paounmn Toncro yxastnaercx, xax nncanmn npany o napoe n r. . 118 . Paoune camn ocosnamr cnoe ornnune or xpecrtxn: ]apnunt anex or npnpot, n ero pyxax noxopennte, pernamenrnponannte, rax cxasart, cnnt npnpot ]apnunt cam rocnonn mamnnt 119 . Hccneonanne 1920 r. nornepnno renennnm, sameuennym eme openonmnnonntmn anropamn: Paoun noyuenn ne ntnocnr, on ntnnraer na nepnoe mecro xyoxecrnennym npany 120 . Hnrepec x pennrnosntm xnnram naaer no mepe nontmennx opasonannx. uro xacaercx nnrepeca x rexnnxe, ro uncno orneron ynennunnaercx c nontmennem yponnx opasonannocrn orneuammnx 121 , nnmyr anropt pommpt. C ornerom na enxrt nonpoc o nmnmo xnnre cnpannnnct ne nce. Kro-ro nanncan npo Crentxy Pasnna, xro-ro penonmnnx no upannnn. B anxerax, xoropte x npounrana, nonannct Xenesnax nxra, Fona Koponennu n Konex-ropynox. B nroronom oxymenre ntxcnxercx, uro na 1-e mecro nonxncx poman Ponnson Kpyso, na 2-m Bona n mnp. Ttcxua n ona nout sannmaer 7-e mecro, na 17-m Cxasxa o ptaxe n ptxe, ncne sa ne ner ma Kynpnna, antme na onom yponne croxr Hemepa Hexrneca n Enrenn Onernn. Ho onomy ronocy nonyunnn: Vpannx, Fenax Hnsa, Horepxnnt pa, Becrnnx nnocrpanno nnreparypt, Kypc nonnrnuecxo +xonomnn, 3nnnxnonenuecxn cnonapt 122 .
116 Maccont unrarent n xnnra. C. 41.
117 Maccont unrarent n xnnra. C. 41.
118 Maccont unrarent n xnnra. C. 42.
119 Maccont unrarent n xnnra. C. 43.
120 Maccont unrarent n xnnra. C. 44.
121 Maccont unrarent n xnnra. C. 50.
122 Maccont unrarent n xnnra. C. 79.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 39 B npocmorpenntx mnom anxerax n ornere na 11- nonpoc (o nmnmom nncarene) ntpasnnoct nonnoe ennoymne c orpomntm orptnom nnnpyer Hen Toncro. 3arem nyr Ioptxn, Hymxnn, Kontnon, Hexpacon, Typrenen. Anropt pommpt nacunrann 28 nmnmtx nncarene: nepnax nxrepxa npaxrnuecxn connaaer c monmn nanmennxmn. Toncro xnnt nnep, na 11-m mecre Mapxc, na 13-m Hennn, na 22-m Fyxapnn, na 24-m Benep-Mnxanon, na nocnenem Pyaxnn 123 . Onaxo no onomy rontxo no onomy pasy! ns ncex 11 rtcxu xpacnoapment nasnann raxnx anropon, xax 3arocxnn, Monaccan, 3ypnnnn, 3nrentc, Bexcnnp, Anepuenxo, Feent, Kapamsnn, Foxxauuo, Bepxapn, Iere, Iepnen, Iene, Fapon, Xopx Can, Pycco, Fantmonr, Cnencep, nxxenc 124 . Hccneonanne noxasano raxxe, xax nnnxer npo]eccnx na ntop nmnmoro anropa. Xorx Toncro ouennnt nnep, ero nonynxpnocrt cnnxaercx no mepe pocra opasonannx n yponnx npnomennocrn x ropocxo xyntrype: xpecrtxne pemecnennnxn paoune ropronte cnyxamne nnrennnrennnx. uro xacaercx pyrnx anropon, ro nx pernnr, ronopx conpemenntm xstxom, roxe ceptesno menxercx n sanncnmocrn or connantnoro craryca unrarenx: uexona ontme ncero unramr ropronte n xannenxpcxne cnyxamne, ocroencxoro nnrennnrennnx, Mapxca n Hennna paoune, Fnnnm xpecrtxne, Fyxapnna pemecnennnxn, mma ropronte cnyxamne 125 . Orentno remo xnnxercx urenne raser. Mnorne ont ne nmxr unrart rasert n axe npxmo saxnnxmr, uro rasert omantnamr, oemamr, npyr nce, a nnuero ner 126 . Cpen rex, xro rasert unraer, npenourennx pacnpeenxmrcx cneymmnm opasom: 1) Fenora; 2) Hsnecrnx; 3) Hpana; 4) Kommynncrnuecxn rpy. Taxoe pacnpeenenne ouent uerxo orpaxaer connantnt cocran apmnn. Ha nepnom mecre rasera, opnenrnponannax na centcxoro unrarenx, na nropom nsanne nx camtx mnpoxnx cnoen omecrna. Haprnnax n npo]comsnax rasert sannmamr na nocnennx mecra. Omn nror raxon, uro x rasere crpemnenne ecrt, no ee rpyno nonyunrt n ontmax xareropnx orneuammnx nnmer, uro nmnm cnymart, noromy uro xora cam unram nonnmam nnoxo 127 . Mt nnnm, uro apmecxoe nonnrnuecxoe pyxonocrno crpemnnoct nonyunrt peantnte cneennx o xyntrypntx norpenocrxx n nnrepecax macc. Taxnm opasom, ntcrpannaemax xyntrypnax nonnrnxa npecrannxer coo ne onocroponnn nponecc nacaxennx onpeenenntx nopm, ne n npecrannenn, a nontrxy narn nexn ananc mexy nponnraemtmn cnepxy npannnamn n nennocrxmn, c ono cropont, n crnxnno ]opmnpymmnmncx cnnsy norpenocrxmn c pyro. B uem npnnnnnnantnoe ornnune +roro nccneonannx or npetymnx?
123 Maccont unrarent n xnnra. C. 6364.
124 Maccont unrarent n xnnra. C. 6364.
125 Maccont unrarent n xnnra. C. 6566.
126 Maccont unrarent n xnnra. C. 5859.
127 Maccont unrarent n xnnra. C. 5859.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 40 unrarentcxnmn npenourennxmn npocroro napoa nnrepeconannct n o penonmnnn, onaxo paort no nsyuennm unrarenx ns napoa npoentnannct nnonepamn n +ro onacrn, xoroptm npnxonnoct namyntnart camocroxrentno merot, xoropte nnmt n nocnenee npemx naunnamr npnnnexart nnnmanne nayuntx paornnxon. Kpome roro, camt oexr nccneonannx unrarent ns rpyono cpet oi. +a.ooocmvneu, ocooeuuo o. +accoeix onimoe 128 . V conercxo nnacrn oxasancx n pyxax naxnt nncrpymenr nonnrnuecxne crpyxrypt, xoroptmn tnn oprannsonant orpomnte macct nme. To, uro o penonmnnn tno nononrepcxo exrentnocrtm nporpeccnnntx nnrennnrenron, renept cranonnrcx rocyapcrnenno nonnrnxo, oecneuenno oprannsannonntmn nosmoxnocrxmn nnacrn. Onpoc npononrcx n apmnn nmenno noromy, uro sect cxonnenrpnponant n copant n onom mecre ontmne rpynnt nme, xoroptx nerxo npoxonrponnponart. Kpome roro, onpoc ecnpeneenrno penpesenrarnnen, nocxontxy apmecxne nopasenennx n macmraax crpant xnnxmrcx neantno crnxnno ntopxo, o xoropo moxer rontxo meurart connonor. Onpoc noxastnaer raxxe, xax apmnx rpanc]opmnpyer epenencxoe nacenenne, cocrannxmmee ocnonno xocrxx conarcxo macct. O rom, uro npnstnnax apmnx xnnxercx ne rontxo noenntm, no n xyntrypntm nncrnryrom, mnoro nncann connonorn XX n., no unent Pennoenconera nonnmann +ro n es nayxn. Apmnx +ro xyntrypnax mamnna, xoropax ns epenencxnx napne nocnnrtnaer rpaxan nonoro omecrna. Hcnontsonanne apmnn n xauecrne nncrpymenra xyntrypno nonnrnxn ne xnnxercx nsoperennem conercxo nnacrn, rouno rax xe, xax n camn npnnnnnt npocnernrentcxo nponarant. Paora, npononnmaxcx cpen xpacnoapmenen, c ono cropont, npecrannxer coo npoonxenne exrentnocrn Komnrera rpamornocrn, xoropax nenact eme o penonmnnn, a c pyro npnaer +ro exrentnocrn ne rontxo ecnpeneenrnte macmrat, no n menxer ee neonornuecxne opnenrnpt. Vcnnnx rocyapcrna n norpenocrn macc ne naxonnnct n npornnopeunn, xorx ne ncera connaann. Tax, omax ycranonxa na pacnpocrpanenne xyntrypt urennx cpen xpacnoapmenen xnno noepxana yuacrnnxamn onpoca. Ho anexo ne ncera nnreparypa, xoropym unramr nnn xorxr unrart ont, coornercrnyer romy, n uem sannrepeconant paornnxn cncremt nonnrnpocnera. 3ro nccneonanne nosnonxer onee nopono n erantno npecrannrt cee macmrat saau, xoropte crannnnct n pamxax ]opmnpymmecx conercxo xyntrypno nonnrnxn na camom pannem ee +rane, a raxxe yponent ocosnannx nponem remn nmtmn, xoropte npnnnmann pemennx. B cnonx ecrnnxx onn opnenrnponannct ne rontxo na sapanee c]opmynnponannte neonornuecxne nnn xyntrypnte nopmt, no n na nsyuenne +mnnpnuecxoro marepnana n npaxrnuecxn ontr, naxonnennt n xoe npocnernrentcxo paort pyccxo nnrennnrennnn xonna XIX nauana XX nexa. Hocneymmax ncropnx noxastnaer, uro noont noxo tn +]]exrnnntm n yxe x 1930-m roam n Poccnn yanoct c]opmnponart nonym unrarentcxym maccy, xoropax tna cnocona norpenxrt crpemnrentno pacrymne rnpaxn xnnxntx, raserntx n xypnantntx nsann. Taxnm opasom, nponaranncrcxne saaun nono nnacrn pemannct n recno cnxsn c xyntrypntmn n pemannct nx roro npemenn ycnemno. Onn ns xpacnoapmenen n anxere oxcnxer, sa uro nmnr uexona: sa ero ronxoe nponnxnonenne n ymy camoro otxnonennoro uenonexa, sa ero xaxoe-ro mxrxoe, nemnoro rpycrnoe nsopaxenne +ro cepentxo, raxo, otuno, xmypo xnsnn, a rnannoe, sa ero opym
128 Maccont unrarent n xnnra. C. 32.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 41 nepy n ro, uro nce-raxn, necmorpx na neconepmencrna +ro xnsnn yer xora-nnyt xpacnnax, cnernax xnsnt 129 . 3rn cnona, noxany, mor t cxasart ne rontxo cam uexon, no n xro-nnyt ns ero nepconaxe.
Inymenxo H., 2013
Hropu Opnon. Boum upeonoruueckoro qpou1a: nopro1onka rupon-nepenopuukon n CCCP
C momenra sapoxennx mexynaponoro rypnsma rnt-nepenounxn, axe es yuera crpanono cnenn]nxn, ncera tnn n ocramrcx xapontm xocrxxom nmo ]npmt, cnennannsnpymmecx na ocnyxnnannn nnocrpanntx rocre. 3ro ornocnrcx n x rypncrcxnm neomcrnam Conercxoro Comsa, npecrannxnmero coo, no onpeenennm H. Kenesa, cnenn]nuecxym ]opmy nponaranncrcxoro rocyapcrna. Hoxasarentno, uro n nnx maccontx penpeccn 1937 r. n nepax Hnrypncra ntcxastnannct onacennx, uro nanmenonanne rnamn nme, npnsnanntx necrn nenocpecrnennym paory c nnocrpanntmn rocrxmn, ymanxer n rnasax nocnennx snauenne +ro xareropnn paornnxon 130 . B omem, nepe]pasnpyx no+ra, moxno cxasart, uro rn n Conercxo Poccnn tn ontme, nexenn npocro rn. On tn onom neonornuecxoro ]ponra. Ho+romy cncrema nororonxn rnon-nepenounxon n CCCP nmena ne rontxo nncrnrynnonantnoe n npo]eccnonantnoe, no n neonornuecxoe nsmepenne.
Hucmumvuoua.iuie ocuoeauu o Bropo mnpono nont nororonxa conercxnx rnon ocymecrnnxnact cnnamn nyx neomcrn Omecrna nponerapcxoro rypnsma n +xcxypcn (OHT3) n Hnrypncra. Ecnn 2 Vcrana Hnrypncra 1929 r. npeocrannxn emy npaeo nororonnxrt neoxonmt nepconan nx ocnyxnnannx nnrypncron, ro nont Vcran 1933 r. yxe oosiea. Omecrno roronnrt cocrnennte xapt n nysax, rexnnxymax n ]asanyuax n npeycmarpnnan oprannsannm coornercrnymmnx yuentx saneenn n xypcon 131 . Onaxo na npaxrnxe n ocnony xapono nonnrnxn tna nonoxena xypconax cncrema, n xoropym tnn nonneuent nomnmo camnx rypncrcxnx neomcrn naprnnte n xomcomontcxne oprant, npo]comst n axe Bcecomsnoe omecrno xyntrypntx cnxse c sarpannne (BOKC). Hpana, nepnte nnant cosannx xypcon ocrannct na ymare: ne nonyunnoct napart cnymarene n 19281929 yuenom roy, ne cocroxnnct cnennantnte xypct n Mocxne n Hennnrpae n xonne 1929 r., ne yanoct nonnornrt n xnsnt nem nororonxn rnon-nexropon nx ocnyxnnannx cnennannsnponanntx rpynn nnocrpanntx rypncron 132 . Hs-sa cxyocrn uncna rnon-nepenounxon (70 uenonex na nect Conercxn Coms x
129 Maccont unrarent n xnnra. C. 73.
130 IA Pu. u. P-9612. Vupexennx no pyxonocrny nnocrpanntm rypnsmom n CCCP (Oennennt ]on). 19291991 rr. On. 2. . 41. H. 65.
131 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 2. H. 2; . 5. H. 2 o.; . 15. H. 3.
132 IA Pu. u. P-9612. On. 2. . 1. H. 3130, 1918, 10-3.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 42 1930 r.) 133 , n +rom roy n Mocxne, Hennnrpae n Tn]nnce tnn oprannsonant cnennantnte xommynncrnuecxne n xomcomontcxne xypct nororonxn rnon. B cneymmem roy Hnrypncr orxptn yxe cocrnennte rpexronunte xypct rnon n Mocxne n Hennnrpae c oyuennem ne rontxo xstxam, no n ocnonam nonnr+xonomnn n +xonomnuecxo reorpa]nn. Ononpemenno n 19301936 rr. no +rno HK BHKCM n BHCHC ]ynxnnonnponann xypct OHT3. Beomcrnennte oxymenrt nosnonxmr ynnert, uro n nauane 1930-x roon ontmax uacrt rnon-nepenounxon snann rontxo ]pannyscxn n nemenxn xstxn, n ro npemx xax ne menee 90 % rypncron ronopnnn na anrnncxom. Kpome roro, mnorne rnt onapyxnnann +nemenrapnoe nesnanne reorpa]nn n ncropnn pono crpant n +ro na ]one pacmnpennx c 1930 r. nepeunx ]ynxnn rnon n cnxsn c ocnyxnnannem unenon nayuntx xonrpeccon n xon]epennn 134 . Tax xax xypct ne cnpannxnnct c nororonxo xnann]nnnponanntx rnon, n 1932 r. no nnnnnarnne pyxonocrna Hnrypncra tnn cosant +xcxypcnonno-nepenouecxne orenennx n Mocxoncxom nncrnryre nontx xstxon (3HO MHH) n Hncrnryre nnnrnncrnxn n Hennnrpae 135 , a n 19341938 rr. n Hennnrpae nororonxo rnon sannmancx Hncrnryr nnocrpannoro rypnsma 136 . B +ror nepno tnn sanoxent ocnont ntcmero rypncrcxoro opasonannx. B uacrnocrn, n MHH tnn paspaorant nporpammt n yuente nnant no pxy cnennantntx npemeron, a raxxe cnyxenax nncrpyxnnx c rexcramn npesenrannn rex nnn nntx oexron noxasa 137 . B cnom ouepet, oyuenne n Hncrnryre nnocrpannoro rypnsma npeycmarpnnano nexnnn, paory n xannerax, mysexx n na cnencemnnapax, a raxxe oxsarentnym nponsnocrnennym npaxrnxy 138 . Ho ontr neomcrnenno ntcme mxont oxasancx nenocrpeonanntm o cosannx n 1989 r. Counncxoro rocyapcrnennoro ynnnepcnrera rypnsma n xypoprnoro ena. Haprnnoe pyxonocrno neomcrnom na npaxrnxe cnonnoct x npexrnnam o nontmennn yponnx nororonxn xapon, rora xax nyxt orpacnn rpeonann ne npexrnnntx yxasann, a npoymanno, mnoroyponneno cncremt nororonxn cnennanncron. Hesnaunrentnte oemt rypncrcxnx noroxon orpannunnn opasonarentnym crparernm Hnrypncra (n 1958 r. x nemy npnannnnct Fmpo mexynaponoro monoexnoro rypnsma Cnyrnnx n Oren no mexynaponomy rypnsmy Henrpantnoro rypncrcxo-+xcxypcnonnoro ynpannennx (HT3V) BHCHC) noccranonnennem n pasnnrnem cncremt xypcon pasnoro yponnx. Hoxomornnom n cncreme nororonxn rnon-nepenounxon no nropo nononnne XX cronernx ocranancx Hnrypncr, n crpyxrype xoroporo eme n 1957 r. tnn cosant rpexmecxunte Hocroxnno ecrnymmne xypct no nororonxe n nontmennm xnann]nxannn paornnxon neomcrna (n rom uncne rnon-nepenounxon). Ecnn n 1959 r. nororonxa onee 400 rnon nenact ncero n rpex ropoax (Mocxne, Hennnrpae n Knene), a n 1960 r. cntme 900 cnymarene roronnnn n 14 ropoax crpant, ro n 1970 r. xypconym nororonxy 1600 rnon
133 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 5.H. 9, 11.
134 IA Pu. u. P-9612. On. 2. . 1. H. 67.
135 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 12. H. 3131 o.; PIA3. u. 413. Mnnncrepcrno nnemne ropronnn CCCP. On. 13. . 277. H. 15.
137 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 12. H. 31 o.; On. 2. . 8. H. 58.
138 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 29. H. 13; . 46. H. 1. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 43 npoxonnn yxe n 30 ropoax 139 . Kpome roro, Hnrypncr, naxonnmncx n neomcrnennom nounnennn Mnnncrepcrna nnemne ropronnn (MBT) CCCP, tn nxnmuen n cncremy nororonxn xapon mnnncrepcrna. Onaxo Hocroxnno ecrnymmne xypct no nsyuennm nnocrpanntx xstxon npn MBT n xonne 1950-x nauane 1960-x roon neoxorno ntnonnxnn saxnxn Hnrypncra. Haxonen, n 1963 r. nocne onrnx cornaconann npn Hpannennn Hnrypncra tno cosano Orenenne nnoxypcon MBT nx nsyuennx nepenounxamn nroptx n rpertnx nnocrpanntx xstxon. Hporpammt npeycmarpnnann oyuenne n reuenne 35 ner, uro tno conocrannmo c nonyuennem nroporo ntcmero opasonannx 140 . B 1964 r., xora uncno nnocrpanntx rypncron, nocernnmnx CCCP, npentcnno ormerxy 1 mnn uenonex, Hnrypncr tn ntneen ns cncremt MBT CCCP n cran cocranno uacrtm cosannoro Vnpannennx no nnocrpannomy rypnsmy npn Conmnne CCCP 141 . B cncreme Vnpannennx n 1966 r. noxnnnnct Btcmne xypct, na xoropte tna nosnoxena saaua nepenororonxn rnon-nepenounxon, a c 1974 r. n nororonxn nontx xapon 142 . B +rom xe 1966 r. Vnpannenne no nnrypnsmy orxptno cocrnennte Kypct nnocrpanntx xstxon, xoropte n 1980 r. ]ynxnnonnponann n 25 ropoax crpant 143 . B cnxsn c rem uro Hnrypncr ne tn nxnmuen n xareropnm yupexenn, n xoropte ntnycxnnxn pacnpeenxnnct cornacno pasnapxxam Iocnnana CCCP (nanpnmep, n mnnncrepcrna oopont n nnocrpanntx en, a raxxe KIF CCCP), n rypncrcxoe neomcrno nepexo mnn nmn, nno yxnonnnmnecx or pacnpeenennx n pyrne oprannsannn, nno ne noxoxmne nx paort n nnx. Ocnonntm ncrounnxom nononnennx xapon nepenounxon ocranannct 1- Mocxoncxn rocyapcrnennt nncrnryr nnocrpanntx xstxon, Mocxoncxn onacrno nearornuecxn nncrnryr nm. H. K. Kpyncxo n pyrne nyst cronnnt. B cnny roro uro nonnrnuecxax nororonxa ntnycxnnxon (ne ronopx yxe o cryenrax-crapmexypcnnxax) ocrananact cnao, onn sauncnxnnct na nocroxnnym nnn npemennym paory rontxo nocne npoxoxennx nmn cnennantno nororonxn na nenntx nnn neuepnnx xypcax rnon-nepenounxon. Cncrema nororonxn xapon Hnrypncra oxonuarentno cnoxnnact x xonny 1960-x roon. H yxe n 1970 r. Inannnrypncrom tn nonxr nonpoc o neoxonmocrn orpacnenoro Hncrnryra rypnsma 144 . Cnycrx uertpe roa Coner no rypnsmy npn Inannnrypncre npnnxn pemenne o
139 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 456. H. 12, 35, 9394; On. 3. . 552. H. 12.
140 IA Pu. u. P-9612. On. 2. . 315. H. 1719.
141 B 1969 r. Vnpannenne tno npeopasonano n Inannoe ynpannenne npn Conmnne CCCP, n crpyxrypy xoroporo BAO Hnrypncr nomen na npanax xommepuecxoro ynpannennx. B 1983 r. Inannoe ynpannenne tno peoprannsonano n Iocyapcrnennt xomnrer CCCP no nnocrpannomy rypnsmy, n cnom ouepet ynpasnennt n 1989 r. npn ouepeno peoprannsannn npannrentcrna. Opasonannt n 1991 r. Coner no nnocrpannomy rypnsmy npn Kannere Mnnncrpon CCCP ne ycnen npncrynnrt x cnonm oxsannocrxm ns-sa cotrn anrycra 1991 r.
142 Ha ase xypcon n 1975 r. tn cosan Hncrnryr nontmennx xnann]nxannn pyxonoxmnx paornnxon n cnennanncron Inannnrypncra, n 1990 r. npeopasonannt n Btcmym mxony rypnsma n rocrnnnunoro cepnnca Iocxomnnrypncra CCCP.
143 eopuu:euro B. B. Pasnnrne rypnsma n CCCP (19171983 rr.): yue. nocone. M.: Btcmax mxona npo]comsnoro nnxennx BHCHC nm. H. M. Bnepnnxa, 1985. C. 65.
144 IA Pu. u. P-9612. On. 3. . 552. H. 24.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 44 opasonannn n 1980 r. Hncrnryra mexynaponoro rypnsma nx nororonxn n nepenororonxn xapon ntcme xnann]nxannn nx rypncrcxo nnycrpnn crpant. Homnmo +roro npenonaranoct orxptrt n xstxontx nysax Mocxnt n Hennnrpaa ne nonte cnennantnocrn: Oprannsannx n +xonomnxa nnocrpannoro rypnsma n Hn]opmannonno-nponaranncrcxax paora c nnocrpanntmn rypncramn 145 . Ho nce +rn npenoxennx ocrannct narnmn namepennxmn. uro xacaercx npo]comsnoro rypnsma, ro nocne peoprannsannn n 1969 r. HT3V n cocrane Henrpantnoro conera no rypnsmy 146 , napxy c orenamn nnocrpannoro rypnsma pecnynnxancxnx coneron BHCHC, tno opasonano Fmpo nyremecrnn n +xcxypcn nx nnocrpanntx rypncron. Pyxonoxmne paornnxn, cnennanncrt neomcrna (nxnmuax rnon-nepenounxon) roronnnnct n Btcme mxone npo]comsnoro nnxennx nm. H. M. Bnepnnxa (Hennnrpa), Btcme npo]comsno mxone xyntrypt nm. H. K. Kpyncxo (Mocxna) n na cosanntx n 1969 r. n nomocxonno Cxone Henrpantntx rypncrcxnx xypcax (nosnee Hncrnryr nontmennx xnann]nxannn paornnxon rypncrcxo-+xcxypcnonntx oprannsann). Cnyrnnx crponn cnom cncremy nororonxn rnon-nepenounxon c yuerom ontra Hnrypncra. Tax, n 1960 r. na Mocxoncxo ase Cnyrnnxa tnn oprannsonant yuea n craxnponxn nepenounxon. 3ect xe nauann npononrtcx nncrpyxrnnnte cemnnapt c rnamn no 16-uacono nporpamme. C 1974 r. Fmpo mexynaponoro monoexnoro rypnsma (FMMT) oprannsonano 10-nennte cemnnapt n Btcme xomcomontcxo mxone, a raxxe n sonantntx n pecnynnxancxnx xomcomontcxnx mxonax. Camoocrarounocrt xypcono cncremt onpeenxnact rem, uro ocnonnym maccy rnon-nepenounxon, npnnnexaemtx neomcrnom nx ocnyxnnannx nnocrpannen (n rom uncne n mexynapontx monoexntx narepxx), cocrannxnn npenoanarenn n cryenrt crapmnx xypcon nearornuecxnx n xstxontx nyson n mxontnte yunrenx xstxonoro npo]nnx. Homomt n ene nororonxn rnon exerono oxastnann Btcmne xypct no nnocrpannomy rypnsmy Inannnrypncra. B 1974 r. pyxonocrno Cnyrnnxa n HK BHKCM ntmnn c npenoxennxmn n Mnnncrepcrno ntcmero opasonannx CCCP nxnmunrt nonpoct meronxn +xcxypcnonno n nn]opmannonno-nponaranncrcxo paort n yuente nnant cryenron 4-x n 5-x xypcon ]nnonornuecxnx n xstxontx ]axyntreron 147 . Ho +rn npenoxennx n ro npemx ne namnn noepxxn cnepxy. Orcyrcrnne cnennannsnponanntx ntcmnx yuentx saneenn n c]epe nnocrpannoro rypnsma enano cncremy nororonxn xapon necranntno, sanncnmo or nnemnnx ycnonn cnoxnocre mexneomcrnennoro cornaconannx xapono nonnrnxn, annennx naprnntx nocranonnenn n annaparntx pemenn.
146 C max 1969 r. Henrpantnoro conera no rypnsmy n +xcxypcnxm BHCHC.
147 IA Pu. u. P-9612. On. 3. . 837. H. 6263.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 45 onpeenennm pyxononrenx BOKCa A. . Apocena, rnt-nepenounxn nrpann pont sarpanrentntx orpxon, xoropte nyr nnepen xononnt 148 . Orcma npncrantnoe nnnmanne x neonornuecxo cocrannxmme nororonxn rnon. K npnmepy, n 1932 r. cnennantnax xomnccnx Hapxomara npocnemennx n Hpannennx Hnrypncra no nponepxe 3HO MHH ormernna, uro nporpammt no nxrnnernemy nnany, ncropnn naprnn n ncxyccrnoneennm tnn cocrannent n yxe mentmenncrcxoro onnoprynnsma n ypxyasnoro ]opmannsma. Komnccnx ntcrynnna npornn npenoanannx omecrnenno-+xonomnuecxnx n nonnrnuecxnx ncnnnnnn na nnocrpanntx xstxax, rax xax +ro neno x ncxaxennm mapxcncrcxo-nennncxnx ycranonox n ncxnmuano naprnnt xonrpont npenoanannx co cropont neonornuecxo ntepxannocrn 149 . B +rom xe roy Hpesnnym Henrpantno xonrpontno xomnccnn (HKK) BKH() n Konnernx Hapxomara Paoue-xpecrtxncxo nncnexnnn CCCP n conmecrnom nocranonnennn O paore Iocyapcrnennoro axnnonepnoro omecrna Hnrypncr, ormernn neocrarounym paory no nororonxe rnon, norpeonann oecneunrt npannntnoe, neonornuecxn-ntepxannoe oxcnenne oexron noxasa 150 . B omem, naprnnocrt, nonnrnuecxax naronaexnocrt n neonornuecxax npanonepnocrt tnn nocrannent na omexyntrypntm n npo]eccnonantntm yponnem nepenounxon. Bo nropo nononnne XX cronernx, n ycnonnxx xonono nont, cnryannx c neonornuecxo nororonxo rnon mano nsmennnact. B uacrnocrn, npnnxroe n exape 1961 r. conmecrnoe nocranonnenne BHCHC, HK BHKCM, Hnrypncra n Comsa conercxnx omecrn pyxt n xyntrypntx cnxse c sapyexntmn crpanamn (CCO) nanennnano rypncrnuecxne neomcrna na ycnnenne nponaranncrcxo cocrannxmme nnocrpannoro rypnsma. B 1962 r. npn ropxomax naprnn tnn cosant cnennantnte meronuecxne conert ns npecrannrene ropncnonxoma, ropxomon naprnn n xomcomona, npo]comsno oprannsannn, +xcxypcnonnoro mpo, Hnrypncra, myseen n pyrnx oprannsann nx xonrponx paort rnon 151 . Hporpamma nontmennx nonnrnuecxo n enono xnann]nxannn ocnonnoro cocrana rnon-nepenounxon na 1960 r. orpasnna ouennnt nepexoc n pacnpeenennn yuenoro marepnana: na nonnrnuecxym nororonxy ornonnoct 206 uacon, a na nororonxy no cnennantnocrn rontxo 156 uacon. B nporpammy nepenororonxn tn nxnmuen px nexnn o nannonantno-ocnoonrentnom nnxennn, a raxxe o +xonomnuecxom n nonnrnuecxom nonoxennn n Hnnn, Hpaxe, A]ranncrane, crpanax Harnncxo Amepnxn n nexoroptx pyrnx rocyapcrnax rpertero mnpa. Taxxe nox nonnrnuecxo nororonxn tn pacmnpen sa cuer rem no mapxcncrcxo-nennncxo ]nnoco]nn, nonnrnuecxo +xonomnn n ncropnn KHCC. Kpome roro, nporpamma nxnmuana remarnuecxn nox Orentnte nonpoct nonnrnuecxo nororonxn, ocoennocrn nponarant c nnocrpanntmn rypncramn n pasop nanonee rnnnuntx nonpocon, saanaemtx nnocrpannamn nepenounxam. Orentno n +rom noxe, napxy c axryantno nn]opmanne nocontcrn n roprnpecrn o +xonomnuecxom n nonnrnuecxom nonoxennn pxa crpan, paccmarpnnannct nnemneropronte n +xonomnuecxne cnxsn CCCP c sapyexntmn rocyapcrnamn. B cnom ouepet, nororonxa no cnennantnocrn, nomnmo nsyuennx oexron
148 Hnr. no: Kv.uroea I. B. Ho xonrponem rocyapcrna: npetnanne n CCCP nnocrpanntx nncarene n 1920-1930-x roax // Oreuecrnennax ncropnx. 2003. A 4. C. 57.
149 IA Pu. u. P-9612. On. 2. . 8. H. 8587.
150 PIACHH. u. 17. HK PKH() HK BKH(). On. 120. . 82. H. 161162.
151 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 517. H. 57.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 46 noxasa na nnocrpanntx xstxax n ocnoennx xstxon, nxnmuana pacmnpennt nox no nonpocam ocnyxnnannx nnocrpanntx rypncron 152 . Omax neonornuecxax ycranonxa, no npnsnannm nncarenx n nepenounxa B. M. Fepexxona, npnsnana tna oecneunrt, urot nnrypncrt no nrentntm npncmorpom rnon nnenn rontxo nponnerammee rocyapcrno, xoropoe nm crapannct npoemoncrpnponart 153 . Hocroxnnte xoneannx neonornuecxo nnnnn (or crannnnsma x ecrannnnsannn n onxrt x pecrannnnsannn) n mnorouncnennocrt nocranonnenn naprnntx ceson n nnenymon esopnenrnponann pyxonocrno rypncrcxnx neomcrn n neperpyxann opasonarentnte nporpammt nonnrnxo-neonornuecxo xomnonenro n ymep npo]eccnonantno nororonxe.
Hpoqeccuoua.iui npoqu.i Beomcrnennte oxymenrt Hnrypncra n Cnyrnnxa nosnonxmr pexoncrpynponart nepapxnm rpeonann x npo]eccnonannsmy rnon. B uacrnocrn, Hpannenne FMMT Cnyrnnx panxnponano rpeonannx x xnann]nxannn rna-nepenounxa raxnm opasom, uro nepnym nosnnnm sannmana nonnrnuecxax rpamornocrt, nropym oprannsaropcxne cnoconocrn n rontxo rpertm snanne xstxa. B cnom ouepet, ananns neomcrnenntx nncrpyxnn Hnrypncra ntcrpannaer cneymmym cnenn]nuecxym nepapxnm ymenn n nantxon rna-nepenounxa: no-nepntx, npeannocrt namemy eny n nonnrnuecxax rpamornocrt; no-nroptx, snanne nnocrpanntx xstxon n omax xyntrypnocrt; n-rpertnx, nontmennte rpeonannx x mopantnomy onnxy paornnxa. Onaxo nomnmo rpannnonntx nx conercxo xapono nonnrnxn npnnnnnon oropa, exrentnocrt rnon-nepenounxon nmena cnom npo]eccnonantnym cnenn]nxy. Hpexe ncero neomcrnennte oxymenrt opamann nnnmanne na neoxonmocrt xopome crpanoneuecxo nororonxn n nnaennx cpannnrentntm meroom nsnoxennx nn]opmannn, ymenne ne no otnarentcxn oxcnnrt nnocrpannam re nnn nnte xnnennx n momenrt name xnsnn n pacnonoxnrt rypncron x cee, xax npecrannrenm Conercxo crpant, naxounnocrt n cnoconocrt noannrt cnoe nnyrpennee nnoxoe nacrpoenne 154 . Onapyxennt n Poccncxom rocyapcrnennom apxnne connantno-nonnrnuecxo ncropnn Hpoexr npo]nnx nororonxn +xcxypconoon-nepenounxon (1932) emoncrpnpyer mnpoxn cnexrp nonpocon, npenasnauenntx nx nsyuennx rnamn, nxnmuax ocnonnte nonpoct mexynapono n nnyrpenne nonnrnxn CCCP, xapaxrepa mnponoro xpnsnca xannrannsma n ero nocnecrnn, a raxxe neoxonmocrn penonmnnonnoro ntxoa ns nero. Hporpamma oyuennx npeycmarpnnana cnenn]nuecxn naop snann n nantxon: ne rontxo mnpoxn nonnrnuecxn xpyrosop n snaxomcrno c npomtmnenno n centcxoxosxcrnenno crarncrnxo sa nocnepenonmnnonnt nepno, no n omnpnt xpyr ncropnuecxnx snann (ncropnn penonmnnonnoro nnxennx n xnaccono optt, naprnn n Komnnrepna, Oxrxptcxo penonmnnn, optt paouero xnacca c mexynapono n nnyrpenne xonrppenonmnne n nnyrpnnaprnno optt). Kpyr nantxon n ymenn raxxe ]opmnponancx sa cuer snannx yponnx pasnnrnx connanncrnuecxo +xonomnxn CCCP, reopnn conercxoro xosxcrna, +xonomnuecxo
152 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 456. H. 104111.
153 Beperroe B. Pxom co Crannntm. M.: Barpnyc, 1998. C. 194.
154 IA Pu. u. P-9612. On. 2. . 1. H. 4; On. 3. . 339. H. 66, 69, 71.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 47 reorpa]nn CCCP, nonpocon rexyme nonnrnxn n pxa cnennantntx nonpocon (nanpnmep, myseeneennx n rearponeennx). Kpome roro, n nepeuent npo]eccnonantno nororonxn nxonno nsyuenne ncropnn pasnnrnx rypnsma n xannranncrnuecxnx crpanax n CCCP, a raxxe conpemennoro cocroxnnx rypncrnuecxoro ptnxa. Fyymn rn-nepenounx onxen tn nmert npecrannenne o nenax n ycnonnxx ocnyxnnannx rypncron sa rpannne n n CCCP, meroax cocrannennx xonmnxrypntx osopon rypncrnuecxoro ptnxa, paspaorxn mapmpyron n xantxynxnnn nx nen, o rapn]ntx nonpocax, nnernom n araxnom ene. Hpenonaranoct nsyuenne ocoennocre paort +xcxypconouecxnx as n oexron noxasa, snaxomcrno c nonpocamn axnnsnnnn sarpannuntx orenenn, cocrannennem roontx n xnaprantntx nnanon Hnrypncra, c pexnamntm n nacnoprno-nnsontm enom, nonpocamn rpancnoprnoro oecneuennx n pexnamannn, rpansnrntmn n nanmrntmn onepannxmn. H naxonen, rn onxen tn n conepmencrne snart onn ns nnocrpanntx xstxon n ymert oxcnxrtcx n unrart eme xax mnnnmym na onom xstxe 155 . Kommenrapnn x cront omnpnomy nepeunm snann n ymenn, xax ronopnrcx, nsnnmnn Hporpamma 3xcxypcnonno-meronuecxoro orena, cocrannennax nx xypcon Hpannennx Hnrypncra na 1960 r. (no npo]nnm nororonxn rnon-nepenounxon), ornonna na nonnrnuecxym nororonxy, n ornnune or ntmeyxasanno nporpammt nontmennx xnann]nxannn, ncero 118 uacon npornn 328 uacon, npenasnauenntx na nororonxy no cnennantnocrn. Hocnenxx npeycmarpnnana npexe ncero oyuenne camocroxrentnomy neennm +xcxypcn na nnocrpannom xstxe. Taxxe n npo]eccnonantnym nororonxy nxonnn nexnnn o renepantnom nnane pexoncrpyxnnn Mocxnt, xnnnmnom crponrentcrne n ropoe, apxnrexrype, nonoxennn nepxnn n CCCP n r. n. Ha orpaorxy nnocrpanno repmnnonornn no remam +xcxypcn ntenxnoct 60 uacon. Baxno cocrannxmme nororonxn tnn oprannsannonnte nonpoct no ocnyxnnannm nnocrpanntx rypncron, nxnmuax nopmt noneennx nepenounxon npn paore c rypncramn, npannna +rnxera n rearpe n npou. 156
Cyx no cnpanxam Kypcon nnocrpanntx xstxon Inannoro ynpannennx no nnocrpannomy rypnsmy npn Conmnne CCCP sa 19751976 rr., ocnonno ynop enancx na oyuenne nnocrpanntm xstxam paornnxon npenpnxrn n npnem +xsamenon na nponenrnym naanxy sa nnaenne xstxom, rora xax ycxopennoe oyuenne rnon nropomy xstxy n rexnnxe nocneonarentnoro nepenoa tnn oprannsonant n snaunrentno mentmnx macmraax. Cncrema npo]eccnonantno yuet rnon-nepenounxon Cnyrnnxa n 1970-e rot raxxe npeycmarpnnana na nna nororonxn: omenonnrnuecxym n nororonxy no cnennantnocrn. Hepnt npo]nnt nxnmuan remt o xommynncrnuecxom crponrentcrne n CCCP, mnponom xommynncrnuecxom, paouem n nannonantno-ocnoonrentnom nnxennn na conpemennom +rane n opte npornn ypxyasno neonornn. Cocranno uacrtm omenonnrnuecxo nororonxn tna remarnxa o xomcomone n conercxo monoexn, mexynaponom monoexnom n cryenuecxom nnxennn. Hpo]eccnonantnax nororonxa raxxe npeycmarpnnana mnpoxn naop reopernuecxnx rem: Mexynapont rypnsm n mexynaponte rypncrcxne cnxsn Conercxoro Comsa; Mexynapont monoexnt rypnsm xax ]opma nnrepnannonantnoro nocnnrannx monoexn n cpecrno nx nponarant conercxo ecrnnrentnocrn; Ocnonnte npannna, nopmt noneennx n coepxanne paort rnon-nepenounxon c nnocrpanntmn rypncramn n r. n. B cnom ouepet, npaxrnuecxne sanxrnx nxnmuann raxne pasent, xax Meronxa nponeennx
155 IA Pu. u. P-9612. On. 2. . 8. H. 8182.
156 IA Pu. u. P-9612. On. 1. . 456. H. 96-103.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 48 +xcxypcn no ropoy n Hsyuenne +xcxypcnonnoro marepnana (Mocxna, Hennnrpa, Knen) 157 . Ono ns ocnonntx nponem xapono nonnrnxn Hnrypncra na ncem nporxxennn ero exrentnocrn ocranancx neocrarox nepenounxon c pexnmn xstxamn (n uacrnocrn, nrantxncxnm, xnoncxnm, nenrepcxnm, ]nncxnm, nopryrantcxnm, arcxnm, mnecxnm n nopnexcxnm), rax xax xstxonte nyst roronnnn nx n neocrarounom xonnuecrne. Hpnnneuenne monotx cnennanncron no saxnxam xax MBT (o 1964 r. Hnrypncr ne nmen npana camocroxrentnoro oropa), rax n Inannnrypncra ne yonnernopxnoct Iocnnanom n Mnnncrepcrnom ntcmero n cpenero opasonannx CCCP n nyxnom xonnuecrne n ocoenno no neoxonmtm xstxam. Heocrammn xonrnnrenr nepenounxon nx npemenno paort n rypncrcxn ceson roronnncx na nenntx n neuepnnx xypcax n cronnne n na mecrax, no sect xauecrno oyuennx ocrannxno xenart nyumero. Bectma ntcox tn n nponenr cnymarene, oruncnenntx sa neycnenaemocrt. Moxno cenart ntno, uro n conercxo nnycrpnn rypnsma cnoxnncx cnenn]nuecxn rnn paornnxa, xoropt npn nannunn onontno mnpoxnx omnx snann 158 ne onaan pasnnrtm xomnnexcom cnennantntx rpyontx nantxon n npo]eccnonantntx ymenn, neoxonmtx nx ocnyxnnannx pasnnuntx xareropn sapyexntx rocre name crpant. Cnecrnnem +roro crann mnorouncnennte nperensnn x rnam-nepenounxam co cropont xax nnocrpannen, rax n nponepxmmnx opranon, ornoxnnmnecx n apxnnax neomcrn.
Opnon H., 2013
Auua Fauxa. Rereupapuoro npeueuu kpec1uuku: poxpeuue cone1ckoro yuunepcanusua us peqnekcuu konnek1unuoro norpyxeuun n ouonnnmmym c1uxum 1eunopanuuoro 159
Conercxax necnx o npemenn ne npocro remarnuecxn ooconennt xanp. Hcropnx (conercxoro) xax raxonoro moxer trt npounrana xax ncropnx napacrannx n oocrpennx pe]nexcnn xonnexrnnno norpyxennocrn n remnopantnoe. B +ro ncropnn moxno ntennrt px +ranon. Hepnt +ran, nocnepenonmnnonnt, notroxen n Mapme npemenn Maxxoncxoro ns ]yrypncrnuecxo n xapnanantno ntect Fanx (1929) pamt c nnpxom n ]eepnepxom. 3ect snyuar npnstnt cxope crepert crapte, marart tcrpe, na nxrnnerxe c+xonomnrt ro, naneut na nenpeptnnt xo, nrt cnntnee nycrt ntmper tr-ypo no snamennrt pe]pen: Bnepe, npemx! Bpemx, nnepe! Hecmorpx na xaxymymcx penonmnnonnocrt, xecr rorantnoro orpnnannx craporo nocpecrnom panxantnoro ycxopennx npemenn +ro xecr nnonne ypxyasnt n +crercxn: mamnna nnxenepa uyaxona n xoneunom cuere pemaer saauy vnpasoueuu npemenn, x romy xe ne nx ncex, a rontxo nx nspanntx. 3rn nspannte cranonxrcx n yxnantnom cmtcne nompeoume.+u npemenn: ynnaunnax oporym
157 PIACHH. u. 5M. Fmpo mexynaponoro monoexnoro rypnsma Cnyrnnx. On. 1. . 579. H. 1420.
158 O +rom cnnerentcrnyer coxpannnmeecx n apxnnax ontmoe uncno naroxenarentntx orstnon nnocrpanntx rypncron o paore rnon-nepenounxon.
159 Crartx nororonnena n pamxax nporpammt ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 npoexr 2012 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt Henrpa ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 uynamenrantnte connoxyntrypnte crpyxrypt n nponecct conpemennocrn: Kyntrypnax cncrema moepna n ocnonnte crparernn xyntrypno nonnrnxn n CCCP.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 49 neny sa xaxt ent npoxnnaemoro n rpyax n saorax nacroxmero, cuacrnnnunxn nonyuamr ram-onyc n 100 ner nx nompeo.euu, r. e. vuu:moreuu, xoroptx nm ne npnercx norparnrt nn enno cexynt. Hoonax apn]mernxa nmeer cmtcn rontxo npn ycnonnn xoneunocrn conoxynnoro pecypca npemenn: xommynnsm +ro xoneunoe npemx, annoe cpasy no nce cnoe nonnore, r. e. ecxoneuno ycxopennoe. Ouennno, onaxo, uro nonnora ecxoneuno creproro n ecxoneuno c+xonomnennoro npemenn +ro nonnora netrnx. Kommynnsm xax pesyntrar ecxoneunoro ycxopennx npemenn nnuem ne ornnuaercx or acrpaxrnoro ypxyasnoro neana, n xoropom npemx enncrnennoe npenxrcrnne na nyrn neorpannuennoro norpenennx, nanpornn, ecxoneuno sameneno. Tax nnn nnaue, +ror rnyoxo ypxyasnt n cnoe ocnone ]yrypncrnuecxn nmneparnn ecxoneuno ycxopnrt npemx, urot pano nnn nosno ecxoneuno samennrt ero n maccono necne nepntx penonmnnonntx ecxrnnern peannsonan ne tn. Cneymmn nepno, oxonuanne xoroporo moxno ouent ycnonno ornecrn x cepenne 1960-x roon, xapaxrepnsyercx, no-nepntx, pacryme napnarnnnocrtm moantnocre pe]nexcnnnoro ornomennx xo npemenn n, no-nroptx, nocrenenntm onapyxennem nexoero omero snamenarenx ncex+rnxpasnoopasntxmoantnocre. Tax nnn nnaue, ocosnannoe n exrentnoe nepexnnanne npemenn ]nxcnpyercx n mnorouncnenntx necenntx ]opmynax n cranonnrcx no-nacroxmemy maccontm. uyrypncrnuecxn mornn vcropeuu epe+euu coxpanxercx n axe ycnnnnaercx, nperepnenax, rem ne menee, ceptesnoe nepeocmtcnenne. Vxe n necne Hcaaxa ynaencxoro na crnxn Bacnnnx Heeena-Kymaua Mapm necentx pexr (a +ro 1934 r.) npemx nonnmaercx xax neuro, rpeymmee cnoero noropeuu napxy c npocrpancrnom: Mt noxopxem npocrpancrno n npemx, mt monote xosxena semnn! noxopennx meroom marannx no xnsnn c necue, a nonce ne xaxoro-ro ycxopennoro nnn ycnnennoro marannx. Hecnx nounnxer uenonexa cnoemy pnrmy, aer emy mepy n ycranannnnaer npeen, npentmenne xoroporo pannocnntno yrpare xonrponx na npemenem. C necne nmn norpyxamrcx n neyxpomennym crnxnm npemenn, opasyx xonnexrnnnoe snyuamee n pesonnpymmee reno, n npemx noxopxercx necne, naunnax reut, nrn nnn exart coopasno ee pnrmy. Hecnx npecrannxer coo ry camym conomnnxy, yxnarnnmnct sa xoropym, mt nepecraem trt nnennnxamn npemenn n cranonnmcx ero rocnoamn; raxo ncxo nosmoxen nx nac noromy, uro necnx +ro opas ynopxouennoro n ynopxounnammero Bpemenn, cnxstnammero nauana n xonnt, nospoxammero nac x Hpane n coomammero nam myxecrno trt. 3a necxontxo ecxrnnern ]opmnpyercx cnoero poa rpannnx ycxopennx npemenn, no+romy raxoe ycxopenne yxe nnxax ne moxer conponoxartcx rorantntm orpnnannem craporo net +rnm craptm nensexno cranonnrcx ro camoe nonoe, sa xoropoe nponnnann xpont repon tntx npemen. Tontxo renept, xora mt ntxynnent ns pacrna y esnpementx xpontm nanmnx na nonxx cpaxenn repoen, xpontm, cranme Hecne n Hamxrtm, rontxo renept mt moxem rpesno, ocosnanno n pe]nexcnnno coornecrn cex co npemenem. Bpemx nepecrano xpyxnrtcx ueprontm xonecom, ono ntnpxmneno, saneeno n ycxopeno. Mt moxem ycntmart mepnym nocrynt npemenn n snyxax sanocxnx ryxon, mxontntx snonxon n axe npocro n rnxante uacon. Bce, uro nac oxpyxaer, nepecraer trt rontxo camnm coo n cranonnrcx opasom npemenn. Ho renept, n ornnune or +noxn n+nmancxoro esnpementx, npemx ne nopaomaer nac, ne ynnexaer n cno ntxnxmn xpyronopor es namero cornacnx, ne nnmaer nac nonn, pasyma n namxrn conasnom neunoro nacroxmero. urot nonpemennrtcx, crart uacrtm omero npemenn Fontmoro npemenn n yocronrtcx roporo snannx conpemennnxa, xaxt ns nac onxen npnnoxnrt ceptesnoe .u:uoe ycnnne. uaxrnuecxn rontxo renept, n +noxy conercxo speno xnaccnxn, cranonxrcx axryantntmn crpoxn Maxxoncxoro: 3ro npemx rynr renerpa]no crpyno, +ro cepne c npano nnoem. 3ro tno c onamn, nnn crpano, nnn n cepne tno n moem. Tontxo renept npemx ntrxrnnaercx n crpyny, rontxo renept ono naunnaer snyuart n snart Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 50 sa coo. 3aaua conercxoro uenonexa orxnnxnyrtcx na +ror npnstn. B paccmarpnnaemt nepno npnmepno o cepennt 1960-x noxnnxercx mnoxecrno necen, rax nnn nnaue ]nxcnpymmnx xoo epe+euu: sect remarnsnpyercx ne npocro nepexnnanne cyexrnnno norpyxennocrn n neynopxouennym crnxnm remnopantnoro, no nannune ycrounnoro n oexrnnnoro nopxxa, xoropomy +ra crnxnx nounnena. 3aort, ena, pyxnt rpy; +ranonnoe mocxoncxoe npemx, no xoropomy xnner n rpynrcx napo; nyrn n oporn, xoropte mt npomnn n xoropte nam eme npecronr nporn; +cra]era noxonenn nce +ro moxno nasnart onnm cnonom xnsnt. nx conercxoro uenonexa, n ornnune or nac, ceronxmnnx, xnsnt nn n xoem cnyuae ne xnnxercx +n]emnsmom nx oosnauennx uero-ro, ntxoxmero sa nocnenne npeent uenoneunocrn, uero-ro necnpanennnoro, yponnnoro, xaxnx-ro ne nmemmnx aexnarnoro ntpaxennx n uenoneuecxom xstxe remntx crpacre n ornparnrentntx npoxnnenn. Xnsnt +ro ncnonnenne, nep]opmanc Fontmoro npemenn n xonnexrnnnom conercxom rene. Xnrt snaunr cnymart npemx, cnymart yxnantno, rax, xax ono xnneno n conercxo necne, n pyxno marart rya, xya ono soner. Xnsnt +ro eme n npeoonenne cmeprn. B conercxo necne xnaccnuecxoro nepnoa xnsnt, npeoonenammax cmeprt, +ro, no-nepntx, Hamxrt, a no-nroptx, Rnocrt nnn Monoocrt. Hmenno oomennax necennax ]opmyna namxrn npeentno narnxno onapyxnnaer mera]nsnuecxn opas npemenn n ro mepe, n xaxo npemx xnnxercx raxxe n Fontmnm npemenem, xoncrnrynpymmnm conercxoe xax raxonoe. 3ro ]opmyna pasnnunx namxrn xax saoeeuu n namxrn xax cooupauu n oopemeuu. Conercxax moent namxrn crponrcx na oroxecrnnennn namxrn-sanennx c nnuno namxrtm, a namxrn-operennx c namxrtm xonnexrnnno, napono. Hpornnononoxnax conercxo nasonem ee ypxyasno moent namxrn, nanpornn, oroxecrnnxer macconym, connantnym, oexrnnnponannym n onemecrnnennym namxrt c namxrtm-sanennem, a namxrt uacrnym n cyexrnnnym c namxrtm-operennem. Kpnrnxn conercxo +noxn, ycmarpnnammne n conercxom npexe ncero noxt, crpax n ynnxenne uenoneuecxoro ocronncrna, moryr trt npant n uacrnocrxx, onaxo onn ynycxamr ns nny rnannoe camoonpeenenne conercxoro uenonexa xax a.:vueeo u rarovueeo npaeoi n naxoxmero +ry npany n ononnxmme crnxnn remnopantnoro. Bce eno n rom, uro xpnrnxn conercxoro nocnponsnoxr n cnonx paccyxennxx npnnnnnnantno nnym, ypxyasnym moent namxrn n npemenn. B pamxax +ro moenn nnrepcyexrnnnax, oexrnnnponannax namxrt npecrannena n ]opme +vse meprnoro xpannnnma ncropnuecxnx n xyntrypntx nennocre. Myse cam no cee nnuero ne rpancnnpyer: on xnnxercx ncero nnmt yontm nncrpymenrom rocyapcrnenno neonornn. V ypxyasnoro nnnnna myse n mnpoxom cmtcne conoxynnoro xyntrypnoro npoyxra uenoneuecrna, noepxnnaemoro n cocroxnnn xorx t mnnnmantno axryantnocrn (n ornnune or sanacnnxa), ne ntstnaer onepnx: neycrpannmax cnyuanocrt n noope apre]axron n n nx couerannn cnyxnr nonoom x noospennm n mannnynxnnxx co cropont menexepa mysex rocyapcrna. Fypxyasnt nnnnn orxastnaercx nocnpnnnmart myse xax nenoe, xax omym nx ncex xyntrypnym nouny, ero nnrepecymr rontxo omoe.iuie apre]axrt, rontxo uacrnocrn n erann, rontxo ro, uro omr.ouemc, a cneonarentno, ne nnnctnaercx n nanxstnaemt opas enncrna. Hmenno n anropnrapnom xoncrpynponannn ncropnuecxoro n xyntrypnoro enncrna, n npenepexennn x ocoennomy n ne oxnartnaemomy cncremo xareropn norpenrent n ycmarpnnaer ry camym crparernm sanennx, xoropax enaer myse mecrom nxn n mannnynxnnn. Ouennno, uro enncrnenntm cnocoom nponrtcx cxnost rorantnocrt ecnamxrcrna x uemy-ro n ntcme crenenn cnenn]nuecxomy n noromy rueo+v cranonnrcx nx nnnnnyanncra-norpenrenx opas ero nsanmoecrnnx c cocrnenntm npomntm, ero Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 51 nepconantnax namxrt-operenne. Fypxyasnax nnunax namxrt ycrpoena nanoone xamept-ocxypt: ona ntxnartnaer ns npomnoro rounee, ns pesepnyapa nepexnnann n +monn, xoropte rax nnxora n ne cranonxrcx uem-ro oxonuarentno npomntm, nexn +o+eum, xoropt enaercx npemerom cosepnannx, nmemmero nentm nonnoe, erantnoe nocnponsneenne n orue.euue nce cnent nennxom, nxnmuax nanmammero ee nnnnna. Fypxyasnt nnnnn ncntrtnaer nenpeoonnmym norpenocrt execexynno npoennponart na nmym xnsnennym cnryannm opas ceo ca+oeo, nanmammero annym cnryannm xax saneomo sanepmennym n opamnennym pamxo oxpamennoro cyexrnnnoro ornomennx xaprnny. Ecnn conercxn uenonex nnonne onepxer npoxenno, npnpono namxrn n ncnontsyer ee anecrernuecxne cnocrna nx roro, urot nanonnnrt cnom xnsnt ntcmnm, ynnnepcantntm coepxannem, ro norpenrent-nnnnnyanncr pasnnnaer cnom namxrt rax, urot ona ntnonnxna npornnoecrecrnennym saauy aconmrno, ]ernmnsnpymme ]nxcannn na uacrnom, ooconennom oexre; pesyntrar raxo ]nxcannn +e+opua.iui qemuu nnnnn norpenxer n xauecrne cocrnennoro nnyrpennero cmtcna. Hecxontxo orpynxx, moxno oxapaxrepnsonart npnnnmaemym norpenrenem na noopyxenne crparernm nsanmoecrnnx c myseem xax npnnnctnanne mysenomy apre]axry cnocrn memopnantnoro ]ernma. Hmenno rax conpemennt nam poccncxn norpenrent nsanmoecrnyer c myseem conercxoro on ncxuecxn conpornnnxercx nmomy ocmtcnennm conercxoro n xauecrne eouucmea, n ecnn n nnnr xaxoe-ro onpananne cymecrnonannm noonoro mysex, ro raxontm onpanannem cranonnrcx nosmoxnocrt rpaxronxn ero apre]axron ncxnmunrentno xax cnnerentcrn :acmuo rusuu xax qemuue, ycxontsammnx or nmoro oomennx n nmoro nonxrnx. Kax n Hamxrt, conercxax Rnocrt nmeer ne cropont +ro, no-nepntx, mnocrt vxooua nnn vueoua, n, no-nroptx, mnocrt oecc+epmua. B conercxo necne conepmenno orcyrcrnyer npecrannenne o mnocrn xax o ocoom samxnyrom mnpe, npetnanne n xoropom oycnonneno nospacrom. Ecrt mnp ercrna, mnp mxont, ecrt axe ocot cryenuecxn mnp, no nor mnpa mnocrn ner. Bxontnt mnp cymecrnyer nmenno noromy, uro npetnanne n nem xort n xoneuno, no sannmaer onontno mnoro npemenn. C mnocrtm nce nnaue. Rnocrt ne xnnxercx uem-ro raxnm, uro naunnaercx n onn momenr npemenn n saxanunnaercx n pyro: Her y mnocrn nauana, ner y mnocrn xonna (Hecnx o neuno mnocrn na upenxenx na crnxn Mapxa Hncxncxoro, 1960). Rnocrt +ro son neunocrn, snyuamn n namnx cepnax, n mt mnt n ro mepe, n xaxo orxnnxaemcx na +ror son. H naoopor, npocroe ]nsnonornuecxoe omymenne cex monotm n nonntm +neprnn nnonne conmecrnmo c ymenno pxxnocrtm n nsnomennocrtm, nerxocrtm. Rnocrt ne aercx conercxomy uenonexy pas n nancera onaxt ycntman son neunocrn n orxnnxnynmnct na nero, mt ne moxem na +rom ycnoxonrtcx n npeocrannrt nce ecrecrnennomy xoy neme. Mt onxnt xaxt mnr npeentntm nnuntm ycnnnem noccosanart nor +ry nexora ycranonnennym namn cnxst c oimue+ no ucmuue. Bor nouemy mnocrt ononpemenno nepexnnaercx conercxnm uenonexom n xax vxooua nocxontxy nepnt ontr conpnxocnonennx c nernenntm, camoroxecrnenntm trnem ocrancx n npomnom, n xax oecc+epmua, ee:ua nocxontxy Hpana, nepnocrt xoropo mt oxastnaem exenenntm nonnxnnuecxnm rpyom, ne snaer nn renn nepement ona nuepa, n ceronx, n nonexn ra xe. Rnocrt ee:uo ruea n nepnym ouepet naroapx naponomy nonnry. Bpemx naponoro nonnra Bennxo Penonmnnn n Bennxo Bont +ro npemx, xaxax cexyna xoroporo nactmena neunocrtm, npemx, cranmee nencuepnaemtm ncrounnxom neuno mnocrn nx cneymmnx noxonenn conercxnx nme. Ho npnuacrnocrn x Fontmomy npemenn mnocrt nomaer npeent, nocrannennte e npnpontm pnrmom uenoneuecxo xnsnn. Monoocrt ornmt ne ncrannnpyercx nn ncropnuecxn, nn +crernuecxn or nerenapnoro npemenn, n xoropom ona Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 52 uepnaer cnon cnnt. Hmenno ns-sa orcyrcrnnx perpocnexrnnno ncrannnn ns-sa roro, uro mnocrt ne npocro no+uum o cnanntx npemenax repoen, no cama oneuena n cnany n oxyrana cnano (Becennxx necnx Anaronnx Hennna na crnxn Mnxanna Cnernona, 1941) ona, mnocrt, n moxer marart nnepe crpontmn pxamn mapmentx xononn, muartcx necennnm noroxom n orxptnart nonte npocropt. Pomanrnuecxn opeon conercxo mnocrn poxaercx ne ns nnnnnyanncrnuecxoro ynra, ne ns nenocpecrnennoro nepexnnannx mnpa xax ntsona n, cneonarentno, xax nncrpymenra nepconantno nenrnunocrn; uyeca n meurt +ro nonce ne ercrno n npocrpancrno nnyrpenne cnoot ns rmptmt peantnoro. Conercxax pomanrnxa +ro pomanrnxa ctnmecx meurt n exenennoro uya (necnx Fopnca unrornna na crnxn Heonna epenena opoe yrpo, 1960-e rot). Meura vre ctnact rounee, neuno ctnaercx n nerenapnom npemenn Honnra, n no+romy nam ceronxmnn nont ent non ne orroro, uro mt npoonxaem nepnrt n meury n naexrtcx na uyo, n raxom cnyuae neuno nonropxmmeecx nacroxmee ne cynnno t nam nnuero no-nacroxmemy nonoro, a orroro n n ro mepe, n xaxo mt npoxnnaem nam ent n nsmepennn cnepmnnmerocx uya n ro mepe, n xaxo +ror ent axryantno, trnno nonon cnn n noxnonentx, <> cneren n uyecen (necnx Anaronnx Hennna na crnxn Mnxanna Maryconcxoro ent moe crpant, 1961). uyecen xe on noromy, uro ronoca n snyxn necen anexo emy cntmnt (Tam xe). Hont ent nanoen snyuame, nntnyme nant n pasnnnammecx nmnpt no+sne o cocroxnnx cymnocrno, panxantno, pesonnpymme nonnort, n xoropo spnmo n ocxsaemo nannuecrnyer cnxst npemen, ronocon, crnxon n necen. Hotroxnnax cxasannoe o penpesenrannn Bpemenn, Hamxrn n Rnocrn n conercxo necne xnaccnuecxoro nepnoa, ormernm, uro cranx oxonuarentno xpncrannnsannn conercxnx mystxantno-no+rnuecxnx cmtcnon, n rom uncne n n necnxx o npemenn, npnxonrcx na nepno orrenenn. Hmenno n +ror nepno conercxax necnx operaer nonnnnym nceomnocrt n nentnocrt, naunnaer nrpart pont cycrannnn conercxoro xax raxonoro. Hecnn o npemenn a conercxax necnx ncera rax nnn nnaue coornocnr cex co npemenem, mantm nnn ontmnm opasymr n cnoe conoxynnocrn nexym oomammym rpexuacrnym ]opmyny conercxoro: cnxst npemen (nacroxmee operaer cmtcn rontxo n namxrn o nerenapnom npomnom) ana xax nonnora npemenn (namxrt o npomnom ne npocro cyexrnnno n +monnonantno nepexnnaercx, no oexrnnno n exrentno ncnonnxercx, nepmnrcx n nacroxmem: nacroxmee +ro momenr neunocrn), xoropax n ornomennn x yymemy onaaer xauecrnom aconmrno nonnsnt (nenonnoe, rexyuee, nesanepmennoe nacroxmee xnnxercx nerxnm no onpeenennm, nocxontxy ero nesanepmennocrt rpeyer nacrynnennx uero-ro nnoro n nonoro; nonnoe xe npemx, nanpornn, xnnxercx nontm n cpannennn c nmtm nosmoxntm yymnm, nocxontxy +ro yymee ne onee uem nonropenne n, nosmoxno, ooconenne, npnnarnsannx roro, uro vre ano n nenocrnocrn nannuno nonnort npemenn). Orranxnnaxct or ]opmynt conercxo xnaccnxn, npncrynnm x xapaxrepncrnxe nocnenero nepnoa +noxn CCCP. 3ror nepno, nauano xoroporo mt ycnonno arnpyem cepenno 1960-x roon, moxno nasnart conercxo +xnexrnxo nnn, x npnmepy, conercxnm +nnnnnsmom. Inanno uepro nepnoa n nnrepecymmem nac acnexre cranonnrcx pasnoxenne xnaccnuecxoro rempoaxycrnuecxoro n necenno-nnronannonnoro enncrna conercxoro mnpa. Pacnaaercx cnxst npemen: nce uame npaxrnxyercx ncrannnponanne n pe]nexcnx n ornomennn conercxoro npomnoro, ero +crernsannx n xyoxecrnenno-pnropnuecxoe xoncrpynponanne; namxrt o npomnom nepecraer nenocpecrnenno onpeenxrt nacroxmee n ero rorantnocrn, oceax n noxantntx, uacrntm opasom oxnnaemtx mecrax namxrn, xaxontmn moryr ntcrynart n orentno nsxrt xnno]nntm, n orentno nsxrax necnx nanpnmep, aponcxax necnx o Ipaxancxo none, snyuamax n xnno]nntme. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 53 Hpomnoe ooconxercx n nnpryantntx, nmnrannonntx, snaxontx ]opmax, x momenry pacnaa CCCP oxonuarentno xoncepnnpyxct n nne xaornunoro mnoxecrna memopnantntx ]ernme, nrpammnx pont cnmnonnuecxnx nonopox nx nnnnnyantntx axron norpenennx npomnoro. Vrpaunnaercx n no.uoma epe+euu, n paoura.iua uoeusua: ne rontxo npomnoe samtxaercx n ooconenntx ]ernmncrcxn-norpenrentcxnx anxnanax, nacroxmee raxxe ooconxercx, npnnarnsnpyercx, yxopenxercx n nneprno, penoxarnnno crnxnn nerxoro, cranonnrcx nenponnnaemtm nx ononpemenno paspymnrentntx n ononnxmmnx +neprn Fontmoro npemenn uro conercxn uenonex c eme noxa xnno remnopantno uyncrnnrentnocrtm esomnouno onosnaer xax sacro. Honoe norpenrentcxoe cosnanne oypxyasnnammerocx nnnnnyanncra ycmarpnnaer n npomnom n nenpemenno n onee anexom npomnom, uem neannee conercxoe npomnoe, nonnnnocrt, a n yymem nonnsny xax operenne nono, xauecrnenno nno n ropaso onee macmrano nonnnnocrn. Houyncrnonanmn nxyc x ca+osaoeeuum homo soveticus omymaer cex ntpomenntm sa opr ncropnn; ero nonax nporpamma me+nopa.iuo uoeumu:uocmu saxnmuaercx n neorpannuennom norpenennn marepnantntx snaxon axryantnoro, monoro n conpemennoro. B maccono necne nepnoa +xnexrnxn +ra renennnx npoxnnxercx n nocrenennom orxoe or ynnnepcantnocrn no+rnuecxoro rexcra n ncnonnnrentcxo nnronannn. Ho+rnuecxn rexcr xnaccnuecxo conercxo necnn mt nmeem n nny, xoneuno xe, nexn neantnt rnn ynnnepcanen n mepy cnoe orxptrocrn: on nerxo ponrcx na orentnte ]past, npecrannxmmne coo roronte ]opmynt cxemt connantno camonenrn]nxannn cyexra, nponenammero raxnm opasom nexn oomennt n peannsyemt n xonnexrnnnom ontre connantnt cmtcn, n xoropom on, cyexr, onapyxnnaer cmtcn cocrnennoro cymecrnonannx. Mnoxecrno raxnx nor necenntx ]opmyn operaer enncrno n omesnaunmocrt n ropnsonre monoremarnsma n ynnnoxantnocrn conercxoro necennoro mnpa. Hnronannonnax ynnnepcantnocrt xnaccnuecxoro conercxoro ncnonnnrenx n xauecrne opasnon sect moxno nasnart Bnanmnpa Tpomnna nnn Onera Ano]pnena nepnoa 1960-x saxnmuaercx n npeentno mpausumueuocmu ronoca-menyma: nmo cnymarent nerxo noxnartnaer ncnonnxemym raxnm ronocom necnm, naunnaer nonenart e, a norom cnona n cnona nponenart ee ncnyx nnn npo cex; on onosnaer snyuamn ronoc-menym n xauecrne coocmeeuuoeo euvmpeuueeo eo.oca n, raxnm opasom, nnxopnopnpyer rpancnnpyemt ncnonnnrenem ynnnepcantnt cmtcn. Ho+rnuecxn rexcr nosneconercxo necnn cranonnrcx nce onee n onee saxptrtm. 3romy n snaunrentno mepe cnococrnonano no+rnuecxoe nospoxenne nepnoa orrenenn. Komnosnropt nce uame nnmyr necnn na nenecennte crnxn nsnecrntx conercxnx no+ron, n rom uncne na nepenot sapyexno xnaccnxn; nmecre c rem conercxne no+rt, nnmymne necennte rexcrt, nce pexe enamr cxnxy na nnsxn xanp. Texcr necnn operaer camocroxrentnym nennocrt, on nce uame paccunran na +crernsnpymmee ooconenne cnymarenem n xauecrne camocroxrentnoro no+rnuecxoro mnxpoxocma n nce pexe ronrcx nx pasnoxennx na orentnte cmtcnonte ennnnt, n cnepnyrom nne coepxamne roronym connantno-mnmernuecxym cxemy. Conercxn necennt xocmoc cranonnrcx nce onee no.ume+amu:ui+ n oreueora.iui+ on pacnaaercx na +xcxnmsnnnte no+rnuecxn-necennte mnpt, oxnnaemte nce onee uacrntm opasom. Mnp Poepra Poxecrnencxoro ornnuaercx or mnpa Hnxonax oponpanona, a oa +rn mnpa, n cnom ouepet, conepmenno ne noxoxn na mnpt Bnanmnpa Btconxoro, Rnnx Knma nnn Fynara Oxyxant. Mnoxecrnennocrn no+rnuecxnx mnpon orneuaer mnoxecrnennocrt ncnonnnrentcxnx nnronann; npn +rom omax renennnx saxnmuaercx n opasonannn samxnyrtx xnacrepon, oennxmmnx pocrnennte mystxantnte, no+rnuecxne n noxantno-nnronannonnte ]enoment. uacrnax nnronannx ee uacrnt xapaxrep npoxnnxercx no-pasnomy y rex xe Btconxoro n Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 54 Oxyxant, y Banma Mynepmana n Banepnx Oosnncxoro, y axa Hoant n Hnxonax Inarmxa, y Hmmnnt 3txnno n Banenrnnt Tonxynono, y Banepnx Heonrtena n Annt Hyraueno, y apon n conncron BHA, n r. ., n r. . +ro nnronannx c oepauu:euuo mpausumueuocmim: eno ryr ne rontxo n rom, uro anexo ne nce cnymarenn onosnamr ronoc Btconxoro nnn Knxanse n xauecrne cocrnennoro nnyrpennero ronoca; ropaso naxnee ro, uro ycnonnem ycnemnocrn cotrnx rempoaxycrnuecxo nenrn]nxannn n npncnoennx rpancnnpyemoro ronocom connantnoro cmtcna n annom cnyuae xnnxercx napymenne connantnoro cnyxa co cropont cyexra. Connantnax rnyxora saxnmuaercx n rom, uro ronoc nceomero, ronoc omesnaunmo ncrnnt, ronoc npancrnenno npant snyunr n nac xax uro-ro nnemnee n npnnynrentnoe, uro-ro raxoe, or uero xouercx cnpxrartcx, cpecrnom emn]nponannx, samnrt or npnstnamme ynnnepcantnocrn cranonnrcx cnoero poa mnmernuecxax cenrnmenrantnocrt: mt naxonm ocooe yonontcrnne n rom, urot cosanart nnyrpn cex nexym manxmym, mexouymym nycrory, sanonnxemym pasnoopasntmn rempoaxycrnuecxnmn omymennxmn n +monnxmn. Btpaxaxct meronnmnuecxn, mt ne xenaem cntmart nnyrpn ronoc Tpomnna n no+romy nacrounno ynpaxnxemcx n mtcnenno nmnrannn ro Btconxoro, ro Oxyxant, ro Ipeenmnxona, ro ner npeena naennm! Craca Mnxanona. Kpannm ntpaxennem +ro renennnn xnnxercx npaxrnxa cnymannx nnocrpanntx ncnonnnrene. 3ananax nnycrpnx pasnneuenn cranonnrcx n rot sacrox nnyrpenne ponno ncex rex, xro orpnnaer conercxoe n xauecrne ropnsonra nepconantntx xnsnenntx cmtcnon.
Ianxa A., 2013
III. Hauuouanuuan u penuruosuan nonu1uka
Tuuoqe uu1puen. D1o ue apuun: uauuouanuuoe noeuuoe c1pou1enuc1no n CCCP n kou1ekc1e cone1cko kynu1ypuo-uauuouanuuo nonu1uku (1920-1930-e ropm) 160
Boxt ontmennxon B. H. Hennn onaxt ntcxasancx n rom yxe, uro nona npecrannxer coo npenocxonym nponepxy na npounocrt yupexenn, nopxxon n meponpnxrn, cosanntx n ocymecrnnenntx n mnpnoe npemx. B xoe nont, nncan Hennn, nce nonnrnuecxne n connantnte yupexennx nonepramrcx nponepxe n ncntrannm ornem n meuom. Cnna n cnaocrt yupexenn n nopxxon nmoro napoa onpeenxercx ncxoom nont n nocnecrnnxmn ee 161 . 3ro ntcxastnanne c nonntm npanom moxer trt npnmeneno n x nannonantno nonnrnxe ontmenncrcxo naprnn n onacrn noennoro crponrentcrna, onnm ns marncrpantntx nanpannenn xoropo crano cosanne nannonantntx nonncxnx uacre na oxpannax tnme Poccncxo nmnepnn. Vpoxn crponrentcrna +rnx uacre n coennenn n Kpacno Apmnn n 1920-1930-e rot c yuerom ocoennocre conercxo nannonantno-xyntrypno nonnrnxn xpane
160 Crartx nororonnena n pamxax nporpammt ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 npoexr 2012 r. Haoparopnn nccneonann xyntrypt Henrpa ]ynamenrantntx nccneonann HHV BB3 uynamenrantnte connoxyntrypnte crpyxrypt n nponecct conpemennocrn: Kyntrypnax cncrema moepna n ocnonnte crparernn xyntrypno nonnrnxn n CCCP.
161 Heuuu B. H. Coxanenne n crt [1911] // Hennn B. H. Honn. cop. cou. 5-e ns. T. 20. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 19651975. C. 245.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 55 axryantnt n nx conpemenno Poccncxo ueepannn, nannonantnte nponemt n xoropo ne rontxo ne crnaxnnamrcx, no n nmemr xpxo ntpaxennym renennnm x oocrpennm. Vxe upannyscxax penonmnnx n nopoxennax em +noxa penonmnnonntx n nanoneononcxnx non (17891815 rr.) ntxnnnn npenocxocrno nannonantntx apmn, xomnnexryemtx na ocnone nceome nonncxo nonnnnocrn, na apmnxmn mnoronannonantntx nmnepn. Bont XIX n. mexy enponecxnmn epxanamn rontxo nornepnnn +ry ncrnny. Hacroxmnm ontntm uenonexom Enpont n +rom nnane tna Ancrpncxax (c 1867 r. Ancrpo-Benrepcxax) nmnepnx. Tax, yxe conpemennnxam tno xcno, uro ono ns rnanntx npnunn nopaxennx xoponencxo nmneparopcxo apmnn Ancrpncxo nmnepnn n ancrpo-nrano-]pannyscxo none 1859 r. tn ee mnoronannonantnt cocran, cosananmn xonoccantnte ononnnrentnte nponemt xax npn nororonxe nonncxnx uacre, rax n npn ynpannennn nmn n oeno ocranonxe. Hnunt cocran nmneparopcxo xoponencxo apmnn nanpancx no ropoam n necxm nce +ro omnpno nenrpantno-enponecxo nmnepnn, n pesyntrare uero n apmnn ronopnnn na ecxrxe xstxon n mnoxecrne pasnnuntx mecrntx nanexron. K nauany XX n. 29 % nnunoro cocrana apmnn Ancrpo-Benrpnn cocrannxnn nemnt, 18 nenrpt, 15 uexn, 10 mxnte cnanxne (cept, xopnart, cnonennt n ocnnnt), 9 nonxxn, 8 pycnnt, no 5 cnonaxn n pymtnt n 1 % nrantxnnt. B ro xe npemx o]nnepcxn xopnyc npaxrnuecxn nonnocrtm cocroxn ns nemnen n nenrpon c neontmnmn nxpannennxmn xopnaron, uexon n nonxxon 162 . 3ro neno x nenonnmannm n posnn mexy xomanntm n pxontm cocranamn, panno xax n mexy orentntmn rpynnamn conar, napanntx ns pasntx nannonantntx oxpann nmnepnn. Honopannen oyuann ncero nnmt necxontxnm cnonam no-nemenxn, npoe Ruht! (Bontno), Habacht! (Cmnpno!), Abtreten (Pasornct!), n no+romy n cnyuaxx, ne npeycmarpnnanmnx ncnontsonannx npocrtx xoman, npnxonnoct npnerart x ycnyram nepenounxon. Ecnn n nonxy npecrannrenn xaxo-ro ono nannonantnocrn cocrannxnn cntme 20 % noennocnyxamnx, nx xstx npnsnanancx nonxontm n ero snanne na yponne, neoxonmom nx nopmantnoro necennx cnyxt, rpeonanoct or ncex o]nnepon n ynrep-o]nnepon uacrn 163 . Homnmo ncero npouero, mnorouncnennte xon]nnxrt, poxanmnecx na noune mexnannonantntx ornomenn, panno xax nanpxxennte ornomennx mexy pasnnuntmn napoamn n nannonantnocrxmn n camo nmnepnn ne nyumnm opasom cxastnannct na oenom yxe ancrpncxo apmnn. 3rn nopoxn mnoronannonantno nmneparopcxo xoponencxo apmnn ntmntm nnerom pacnnenn n rot Hepno mnpono nont, xpxnm cnnerentcrnom uemy cnyxar eccmeprnte Hoxoxennx panoro conara Bnexa no npemx mnpono nont pocnana Iamexa. Maxc Beep, ntcrynax n nmne 1918 r. n Bene c nexnne o connannsme nepe ancrpncxnmn o]nnepamn, ocoo ormernn re rnrannuecxne ycnnnx, xoropte npenpnnnman nemenxoxstunt o]nnepcxn xopnyc Ancrpo-Benrepcxo nmnepnn nx noepxannx oecnoconocrn nnepenntx emy uacre n nopasenenn. Ionopx o nsanmoornomennxx mexy o]nnepcxnm xopnycom, ynrep-o]nnepcxnm xopnycom n pxontm cocranom n conpemenno apmnn, Beep ormernn, uro +ra nponema nanonee ocrpo cronr n apmnxx mnoronannonantntx rocyapcrn, xomnnexryemtx no npnnnnny nceome nonncxo nonnnnocrn. Kpannm npoxnnennem cnaocrn ancrpo-nenrepcxo apmnn n nepno Hepno mnpono nont tnn npnmept macconoro nepexoa na cropony npornnnnxa, n annom cnyuae Poccncxo nmnepnn, noennocnyxamnx-cnanxn uexon, cepon, xopnaron, yxpannnen, pycnnon n r. . Ecnn x noome nmem xaxne-ro npecrannennx o nnyrpennnx nsanmoornomennxx
162 Lapi A., Lu+oe B. Kopnn n xopona. Ouepxn o Ancrpo-Benrpnn: cyta nmnepnn. M.: KoHnpn, 2011. C. 237.
163 Vxas. cou. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 56 n nmneparopcxo xoponencxo apmnn, ronopnn Beep, ro +ro npecrannennx o conepmenno uyonnmntx oexrnnntx rpynocrxx, xoropte ntrexamr nx menx yxe npocro ns xstxontx ornomenn. O]nnept sanaca nmneparopcxo-xoponencxo apmnn mnoroxparno ntrannct oxcnnrt mne, xaxnm opasom yaercx, ne onaax peantntm snannem xstxa pxonoro cocrana, nce-raxn noepxnnart c nnm raxo xonraxr, xoropt neoxonm xax pas nx roro, urot oxastnart xaxoe-ro nnnxnne, ntxoxmee sa pamxn cnyxentx ornomenn 164 . B pyccxo apmnn npemen Hepno mnpono nont raxnx nponem npaxrnuecxn ne cymecrnonano. B ro npemx pyccxax apmnx xomnnexronanact na ocnone nceome nonncxo nonnnnocrn n ocnonnom ns npecrannrene cnanxncxnx napoon Hmnepnn pyccxnx, yxpannnen n enopycon, rora xax uncno nannonantntx ]opmnponann, npoe snamennroro Kanxascxoro rysemnoro xonnoro xopnyca, napannoro ns ropnen Cenepnoro Kanxasa, nnn xe cosanntx n rot Hepno mnpono nont nartmcxnx, nontcxnx n uexocnonanxnx crpenxontx uacre, tno cpannnrentno nenennxo. Fonee roro, npecrannrene oxono 40 nannonantnocre, npexe ncero Cpene Asnn, Kanxasa, Crennoro xpax, Cnnpn n Kpanero Cenepa, noome ne pann n apmnm. Taxax cncrema ecrnonana co npemen noenno pe]opmt 1860-1870-x roon, nponeenno noenntm mnnncrpom . A. Mnnmrnntm (18161912). 3axon o nceome nonncxo nonnnnocrn, npnnxrt n Poccncxo nmnepnn n 1874 r., exnapnponan npnstn n apmnm npanocnanntx, nporecranron, xaronnxon n enpeen. Hpnstny ne nonexann mycyntmane (c onpeenenntmn ncxnmuennxmn), xouymmne nnopont, yncrt, a raxxe nexoropte xpncrnane-cexranrt, n uacrnocrn monoxane n mrynncrt. Kpome roro, ecrnonano npannno, cornacno xoropomy n xaxo nonncxo uacrn onxno tno cnyxnrt ne menee 75 % pyccxnx nennxopoccon, yxpannnen n enopycon 165 . Hntmn cnonamn, necmorpx na ro uro saxon 1874 r. exnapnponan nneenne n crpane nceome nonncxo nonnnnocrn, orentnte xareropnn nacenennx Poccncxo nmnepnn tnn or nee ocnooxent. Kora n xoe Hepno mnpono nont n 19161917 rr. nmcxne pesepnt pyccxo apmnn oxasannct nnsxn x ncuepnannm, rax uro noennomy mnnncrepcrny npnmnoct axe sacexpernrt annte o noennooxsanntx or cnonx comsnnxon 166 , napcxoe npannrentcrno 25 nmnx 1916 r. npnnxno pemenne o nponeennn monnnsannn nmcxnx pecypcon ns uncna xopennoro nacenennx n Cpene Asnn nx ncnontsonannx nx na rpyontx paorax n rtny. Onaxo nepnte xe meponpnxrnx no monnnsannn naronxnynnct na conpornnnenne mecrnoro nacenennx n n xoneunom cuere cnpononnponann noccranne rysemnen. Ono ncntxnyno 4 nmnx 1916 r. na ysexcxnx semnxx n n xoporxn cpox oxnarnno snaunrentnym uacrt Crennoro xpax n Typxecrana. Hserax cronxnonennx c xpynntmn nonncxnmn uacrxmn, noccranmne nanaann na npecrannrene napcxo amnnncrpannn n ynnann pyccxnx xononncron. Hecmorpx na ro uro napcxoe npannrentcrno pocnno na noannenne noccrannx snaunrentnte nonncxne ]opmnponannx n, ne crecnxxct, npnmenxno rpyym cnny n raxrnxy ntxxenno semnn npornn nsynronanmnxcx, noccranne c nepemenntm ycnexom npoonxanoct nnnort o naennx camoepxannx n ]enpane 1917 r. n nnmt nocne +roro nocrenenno comno na ner nocne oxnnenno Bpemenntm npannrentcrnom amnncrnn. Tax neyauno saxonunnact n rot
164 Beoep M. Connannsm [1918] // Beep M. Honnrnuecxne paort (18931919) / nep. c nem. M.: Hpaxcnc, 2003. C. 300301.
165 HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. 19331945 / cocr. H. C. Iararona, H. H. Komenena, H. A. Poronax, x. Kano. M.: POCCH3H, 2009. C. 299.
166 Iaepu.oe H. M., Kvmvsoe B. B. Hcromenne nmcxnx pesepnon pyccxo apmnn n 1917 r. // Hepnax mnponax nona. 19141918/ orn. pe. A. H. Cnmonon. M.: Hayxa, 1968. C. 151. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 57 Hepno mnpono nont nontrxa nocrannrt asnarcxne napot Poccncxo nmnepnn na cnyxy enomy napm 167 . Hocne noet ontmennxon n Ipaxancxo none nmn tn nsxr xypc na cosanne nannonantntx nonncxnx ]opmnponann. 3ro crano onnm ns marncrpantntx nanpannenn conercxo nannonantno nonnrnxn, ntpaoranno na XII cese PKH() n anpene 1923 r. n na IV conemannn HK PKH() n nmne roro xe roa. B npnnxro cesom pesonmnnn Hannonantnte momenrt n naprnnom n rocyapcrnennom crponrentcrne tno pexomenonano ycnnnrt nocnnrarentnym paory n Kpacno Apmnn n yxe nacaxennx ne parcrna n connapnocrn napoon Comsa n ocymecrnnrt npaxrnuecxne meponpnxrnx no oprannsannn nannonantntx nonncxnx uacre, c conmennem ncex mep, neoxonmtx nx nonno ooponocnoconocrn pecnynnxn 168 . Pesonmnnx no nannonantnomy nonpocy, npnnxrax na IV conemannn HK PKH(), nornepxana neornoxnocrt meponpnxrn, npnnxrtx na XII cese, n rpeonana nsxrt xypc na cosanne noenntx mxon n pecnynnxax n onacrxx nx ntpaorxn n nsnecrnt cpox xomannoro cocrana ns mecrntx nme, morymnx nocnyxnrt norom xpom nx oprannsannn nannonantntx nonncxnx uacre 169 . B pesonmnnn crannnact saaua ]opmnponannx nannonantntx mnnnnecxnx uacre n Tarapnn n Famxnpnn, xoncrarnponanoct, uro n Ipysnn, Apmennn n Asepaxane yxe cosano no nannonantno nnnsnn, n npenaranoct cosart no ono nannonantno mnnnnnonno nnnsnn n Fenopyccnn n na Vxpanne. Kax nponosrnamanoct n pesonmnnn, nonpoc o cosannn nannonantntx nocxontx uacre nmeer nepnocrenennoe snauenne, xax n cmtcne oopont or nosmoxntx nanaenn co cropont Typnnn, A]ranncrana, Hontmn n r. n., rax n n cmtcne nosmoxnoro ntnyxennoro ntcrynnennx Comsa Pecnynnx npornn cocennx rocyapcrn. 3nauenne nannonantntx nocxontx uacre c rouxn spennx nnyrpennero nonoxennx Comsa pecnynnx ne rpeyer oxasarentcrna 170 . Btcrynax na conemannn c oocnonannem nen cosannx nannonantntx nonncxnx uacre, H. B. Crannn nponsnec: ymam, mt snaunrentno onosann n ene ntpaorxn meponpnxrn n +rom ornomennn. Mt oxsant cosart nannonantnte nonncxne uacrn. Koneuno, n onn ent nx ne cosamt, no ceuac moxno n nyxno npncrynnrt x cosannm noenntx mxon n pecnynnxax n onacrxx nx ntpaorxn n nsnecrnt cpox xomannoro cocrana ns mecrntx nme, morymero nocnyxnrt xpom nx oprannsannn nannonantntx nocxontx uacre. Hauart +ro eno n nnrart ero antme aconmrno neoxonmo. Ecnn t mt nmenn naexnte nannonantnte nocxonte uacrn c naexntm xomanntm cocranom n raxnx pecnynnxax, xax Typxecran, Vxpanna, Fenopyccnx, Ipysnx, Apmennx, Asepaxan, ro nama pecnynnxa tna t mnoro nyume oecneuena xax n cmtcne oopont, rax n n cmtcne ntnyxenntx ntcrynnenn, uem +ro nmeer
167 O cpeneasnarcxom noccrannn 1916 r. cm.: Kappep oAuroc J. Enpasncxax nmnepnx: Poccncxax nmnepnx c 1552 r. o namnx ne / nep. c ]pann. M.: POCCH3H, 2007. C. 141144.
168 XII ces PKH(). 1725 anpenx 1923 r. Crenorpa]nuecxn oruer. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1968. C. 696.
169 Pesonmnnx IV conemannx HK PKH() no nropomy nynxry nopxxa nx (Hpaxrnuecxne meponpnxrnx no nponeennm n xnsnt pesonmnnn) // Tant nannonantno nonnrnxn HK PKH. Crenorpa]nuecxn oruer cexpernoro IV conemannx HK PKH(). M.: Hncan, 1992. C. 285.
170 Pesonmnnx IV conemannx HK PKH() no nropomy nynxry nopxxa nx (Hpaxrnuecxne meponpnxrnx no nponeennm n xnsnt pesonmnnn) // Tant nannonantno nonnrnxn HK PKH. Crenorpa]nuecxn oruer cexpernoro IV conemannx HK PKH(). M.: Hncan, 1992. C. 285.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 58 mecro renept 171 . Kypc na cosanne nannonantntx nonncxnx uacre tn cocranno uacrtm nonnrnxn xopennsannn n nannonantnom nonpoce, nponosrnamenno na X cese PKH() (mapr 1921 r.) n nepememe n nnocxocrt xonxperntx meponpnxrn nocne XII cesa PKH() (anpent 1923 r.) n IV conemannx HK PKH() (nmnt 1923 r.) 172 . Cornacno +ro nonnrnxe, xnmuenym pont n paspaorxe xoropo ctrpan Crannn, nx sanoenannx cnmnarn x conercxo nnacrn na nannonantntx oxpannax npenonaranoct ntnnrart na nepnt nnan nannonantnte xapt ns uncna mecrnoro nacenennx, cosanart nannonantnte cncremt ntcmero, cpenero n nauantnoro opasonannx na mecrax, noompxrt pasnnrne nannonantntx xstxon, xyntryp n nayx n nannonantntx pecnynnxax n onacrxx 173 . Ionopx o saauax nonnrnxn xopennsannn, Crannn na XII cese ormeuan, uro ee rnannax nent saxnmuanact n rom, urot cenart conercxym nnacrt nnsxo nnonannonantnomy xpecrtxncrny na sanantx n nocrountx oxpannax CCCP. nx roro urot Conercxax nnacrt crana n nx nnonannonantnoro xpecrtxncrna pono, neoxonmo, urot ona tna nonxrno nx nero, urot ona ]ynxnnonnponana na ponom xstxe, urot mxont n oprant nnacrn crponnnct ns nme mecrntx, snammnx xstx, npant, otuan, tr nepyccxnx nannonantnocre 174 . B ecrnnrentnocrn peut mna ne rontxo o npnopnrernom ntnnxennn mecrntx xapon n pasnnrnn nannonantnoro xstxa n mxont, no o nenom xomnnexce meponpnxrn, ocymecrnnenne xoroptx onxno tno norxnyrt yponent connantno-+xonomnuecxoro n xyntrypnoro pasnnrnx nepyccxnx napoon na nannonantntx oxpannax Comsa CCP o nonoxennx ero nennxopyccxoro xpa. Conpemennte nccneonarenn conercxo xyntrypno-nannonantno nonnrnxn 1920-1930-x roon n cnxsn c +rnm axe ronopxr o nonnrnxe nonoxnrentno ncxpnmnnannn nepyccxnx napoon Comsa CCP, a cam Conercxn Coms yxasannoro nepnoa nastnamr nmnepne nonoxnrentno exrentnocrn 175 . uopmnponanne nannonantntx nonncxnx uacre npoxonno n pamxax noenno pe]opmt, ocymecrnnenno n CCCP n 19241925 rr. Hocne oxonuannx Ipaxancxo nont n ycnonnxx +xonomnuecxo paspyxn crpana ne morna coepxart ontmym apmnm, no+romy c exapx 1920 r. no 1923 r. uncnennocrt Kpacno Apmnn coxparnnact c 5,5 mnn o 516 rtc. uenonex, r. e. onee,
171 Cma.uu H. B. Hpaxrnuecxne meponpnxrnx no nponeennm n xnsnt pesonmnnn XII cesa naprnn no nannonantnomy nonpocy. oxna no nropomy nynxry nopxxa 10 nmnx (uerneproe conemanne HK PKH() c ornercrnenntmn paornnxamn nannonantntx pecnynnx n onacre 9-12 nmnx 1923 r.) // Crannn H. B. Cou. T. 5. M.: Ioc. ns-no nonnr. nnr-pt, 1947. C. 323.
172 IV conemanne HK PKH() c ornercrnenntmn paornnxamn nannonantntx pecnynnx n onacre cocroxnoct 9-12 nmnx 1923 r. n Mocxne. C ocnonntm oxnaom Hpaxrnuecxne meponpnxrnx no nponeennm n xnsnt pesonmnnn XII cesa naprnn no nannonantnomy nonpocy na conemannn ntcrynnn H. B. Crannn. Ftnn sacnymant raxxe coomennx npecrannrene 20 oprannsann o nonoxennn na mecrax. Ha conemannn tnn noneent npomexyrounte nrorn nponeennx nonnrnxn xopennsannn, nponosrnamenno XII cesom PKH(), n nameuen nent xomnnexc npaxrnuecxnx mep no ee peannsannn.
173 Ocnonnte nanpannennx nonnrnxn xopennsannn tnn c]opmynnponant n nocranonnennxx no nannonantnomy nonpocy X n XII ceson PKH() n n pesonmnnn IV conemannx HK PKH() c ornercrnenntmn paornnxamn nannonantntx pecnynnx n onacre (nmnt 1923 r.).
174 Cma.uu H. B. oxna o nannonantntx momenrax n naprnnom n rocyapcrnennom crponrentcrne na XII cese PKH() (23 anpenx 1923 r.) // Crannn H. B. Cou. T. 5. C. 240241.
175 Mapmuu T. Hmnepnx nonoxnrentno exrentnocrn: Conercxn Coms xax ntcmax ]opma nmnepnannsma // Iocyapcrno nann: Hmnepnx n nannonantnoe crponrentcrno n +noxy Hennna n Crannna / no pe. P. I. Cynn, T. Maprnna; nep. c anrn. M.: POCCH3H, 2011. C. 88116.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 59 uem n 10 pas 176 . Ononpemenno nponcxonn nepexo x reppnropnantno-mnnnnnonno cncreme xomnnexronannx apmnn, uro onxno tno nosnonnrt coxparnrt pacxot na ee coepxanne, no n ro xe npemx oecneunrt noennym nororonxy ncero myxcxoro nacenennx Comsa CCP n coxpanenne xaponoro xocrxxa Paoue-xpecrtxncxo Kpacno Apmnn. B nmne 1921 r. n Herporpae cosaercx nepnax mnnnnnonnax pnraa, a n xnnape 1923 r. na reppnropnantno-mnnnnnonnym ocnony nepenonrcx 10 xapontx nnnsn 177 . Onaxo nanonee axrnnno nepexo na reppnropnantno-mnnnnnonnt npnnnnn oprannsannn n xomnnexronannx nauancx nocne nsannx 8 anrycra 1923 r. expera HHK n CHK CCCP O oprannsannn reppnropnantntx uacre n nponeennn noenno nororonxn rpyxmnxcx. B 1925 r. n Kpacno Apmnn tno yxe 46 crpenxontx n ona xananepncxax reppnropnantno-mnnnnnonnte nnnsnn 178 . B exape 1923 r. no pemennm Pennoenconera Comsa CCP apmnx nepemna na nannonantno-reppnropnantnt npnnnnn xomnnexronannx. Ho pyxonocrnom npecearenx Pennoenconera H. . Tponxoro tna npnnxra nepnax nporpamma nannonantnoro nocxonoro crponrentcrna n CCCP. Kax nsnecrno, nnmer E. R. Fopncenox, cnennanncr-ncropnx no ,conercxo yxpannnsannn, Tponxn tn croponnnxom cosannx n pecnynnxax nannonantntx apmn, xoropte onxnt tnn cocrannrt omecomsnym Kpacnym Apmnm. 3ro onxno tno npoemoncrpnponart nepyccxnm napoam nocneonarentnocrt conercxo nnacrn n pemennn nannonantnoro nonpoca. K romy xe, no mtcnn Tponxoro, raxne apmnn mornn t npnronrtcx nx mnpono penonmnnn 179 . Tem ne menee nenrpantnoe pyxonocrno Comsa CCP no rnane c H. B. Crannntm ornocnnoct x +ro nee onontno nacropoxenno, pesonno nnx nce mnnyct n nnane nannonan-cenaparnsma, x xoroptm morno npnnecrn cosanne nannonantntx apmn n comsntx pecnynnxax. Onacaxct, uro raxne apmnn cranyr nerxo otue n pyxax nannonanncron, ono ano cornacne nnmt na ]opmnponanne orentntx nannonantntx nonncxnx uacre 180 . Hepnonauantnax nporpamma 1924 r. no nannonantno-nocxonomy crponrentcrny ntnonnena ne tna. Vxe n mapre 1924 r. ona tna nepecmorpena n cropony coxpamennx, a nenrp rxxecrn n ]opmnponannn nannonantntx uacre tn nepenecen n nocrounte pecnynnxn Comsa CCP. Hpn nenocpecrnennom yuacrnn M. B. upynse n naroapx paore cnennantno xomnccnn no pyxonocrnom u. 3. sepxnncxoro tn paspaoran n n 19241925 rr. ocymecrnnen xomnpomnccnt napnanr noenno pe]opmt, orxonnmn or xpanocre nocrpoennx Kpacno Apmnn no mnnnnnonno-nannonantno moenn, npnnxro n 1923 r. B xonne 1924 r. Pennoenconer Comsa CCP npnnxn nont nxrnnernn nnan (19241929) nannonantnoro crponrentcrna PKKA, oopennt nnocnecrnnn III cesom Coneron. B ero ocnony tn nonoxen npnnnnn enncrna Conercxnx Boopyxenntx Cnn. Fonee roro, upynse npxmo yxastnan na onacnocrt renennnn x npenpamennm nannonantntx ]opmnponann n xpo nannonantntx apmn n saxnnxn o
176 Conercxne Boopyxennte Cnnt. Bonpoct n ornert. Crpannnt ncropnn / H. H. Fotnen, B. H. Foxapen, C. B. Hnnnnxn, M. E. Monnn. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1987. C. 128.
177 Oruer Haponoro xomnccapnara no noenntm n mopcxnm enam sa 1923/1924 ro. M., 1925. C. 52.
178 Bepxuu H. B. Boennax pe]opma n CCCP (19241925 rr.). M.: Boen. ns-no, 1958. C. 96.
179 Bopucuor E. P. uenomen conercxo yxpannnsannn. M.: Enpona, 2006. C. 112.
180 Icropix yxpantcxoro nicxa (19171995). Htnin, 1996. C. 231232; Bopucuor E. P. Vxas. cou. C. 112.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 60 necoornercrnnn raxo nosnnnn xnaccontm nnrepecam paounx n xpecrtxn 181 . Vxe x necne 1925 r. nannonantnte nonncxne uacrn cocrannxnn 10 % or ome uncnennocrn Kpacno Apmnn. 3rn nonncxne ]opmnponannx tnn reppnropnantno-mnnnnnonntmn no cnoemy cocrany, nocxontxy onn na 70 % cocroxnn ns nacenennx xopenntx naponocre oxpann Comsa CCP. K 1928 r. reppnropnantnte uacrn cocrannxnn cntme 70 % crpenxontx nocx n 12 % xananepnn PKKA 182 . Cornacno o]nnnantntm conercxnm onenxam, noenno-nannonantnoe crponrentcrno ne rontxo pacmnpnno monnnsannonnte nosmoxnocrn crpant, no n yxpennno pyxy conercxnx napoon, cnococrnonano pasnnrnm +xonomnxn n xyntrypt nannonantntx pecnynnx 183 . 3ra nonnrnxa nonyunna saxonoarentnoe o]opmnenne n nornepxenne n nocranonnennn III cesa Coneron o Kpacno Apmnn (1925), oopnnmero paory Pennoenconera Comsa CCP n onacrn nannonantnoro crponrentcrna n nopyunnmero Conercxomy npannrentcrny oecneunrt ntnonnenne nameuenno nporpammt nannonantntx ]opmnponann, xax orneuamme nnrepecam ncex napoon Comsa CCP, n ene samnrt omero nx connanncrnuecxoro oreuecrna. B pesonmnnn cesa tno c ocotm yonnernopennem ormeueno cosanne nannonantntx ]opmnponann na Bocroxe, xnnxmmeecx ]axropom nannonantnoro n xyntrypnoro pocra yrnerenntx n npomnom napoon n coornercrnymmee ycranonnennxm mexnannonantnoro mnpa. Bmecre c rem n nocranonnennn ntpaxanact osaouennocrt, uro crponrentcrno nannonantntx nocx moxer trt oecneueno nnmt nyrem cosannx neoxonmo nx +roro ast xax n ornomennn opasonannx npountx xapon xomannoro n nonnrnuecxoro cocrana, rax n n cmtcne nororonxn nacenennx x ortnannm nonncxo nonnnnocrn na omnx nauanax 184 . Hecmorpx na coxpamenne nporpammt nannonantno-nocxonoro crponrentcrna, peannsannx ee mna rxxeno. Xapaxrepnt npnmep raxnx nponem npecrannxer coo yxpannnsannx 1920-x roon Kpacno Apmnn na Vxpanne. B coornercrnnn co cxoppexrnponanno nporpammo nannonantno-nocxonoro crponrentcrna 1924 r. n Vxpanncxo CCP npenonaranoct n reuenne nxrn ner yxpannnsnponart uertpe reppnropnantnte nnnsnn. B pamxax ocymecrnnennx nporpammt npeycmarpnnanoct xomnnexronanne +rnx nnnsn pxontm n xomanno-nonnrnuecxnm cocranom ns uncna yxpannnen, ncnontsonanne yxpanncxoro xstxa npn necennn nonncxo cnyxt n n naprnno-nonnrnuecxo paore, a raxxe yxpannnsannx noenntx mxon. 3ra nonnrnxa npnnecna cnon nnot: x cepenne 1920-x roon ontmnncrno xpacnoapmenen Vxpanncxoro noennoro oxpyra no cnoemy +rnnuecxomy nponcxoxennm tnn yxpannnamn 185 . Tem ne menee yxpannnsannx n Kpacno Apmnn mna co cxpnnom. Mano xro ns xomanno-nonnrnuecxoro cocrana nnaen yxpanncxnm xstxom, a nororonxa ronopxmnx na yxpanncxom noenntx xapon ne noxptnana nmemmnxcx norpenocre. B uacrnocrn, n 1925 r.
181 Vxpainisanix 1920-30-x poxin: nepeymonn, soyrxn, ypoxn. Knin, 2003. C. 153; Bopucuor E. P. Vxas. cou. C. 112.
182 Conercxne Boopyxennte Cnnt. Bonpoct n ornert. C. 130.
183 Conercxne Boopyxennte Cnnt. Bonpoct n ornert. C. 135.
184 Hocranonnenne III cesa Coneron o Kpacno Apmnn (20 max 1925 r.) // Xpecromarnx no ncropnn CCCP / orn. pe. . A. uyraen. M.: Hs-no con. +x. nnr-pt, 1963. C. 637.
185 Vxpainisanix 1920-30-x poxin. C. 155; Bopucuor E. P. Vxas. cou. C. 113.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 61 n yxpannnsnponanntx nnnsnxx 40,9 % xomannpon n 37,1 % nonnrpaornnxon ne nnaenn yxpanncxnm xstxom. B 1926 r. ntnycx xomanno-nonnrnuecxnx xapon ns yxpannnsnponanntx noenntx mxon cmor noxptrt norpenocrn rontxo nyx reppnropnantntx nnnsn n xapax 186 . B mae 1927 r. Pennoenconer Comsa CCP yrnepnn mecrnnernn nnan nannonantno-nocxonoro crponrentcrna na 19271933 rr., cornacno xoropomy nannonantntmn onxnt tnn crart eme ne reppnropnantnte nnnsnn. Onaxo n sect nonoxenne en oxasanoct anexo ne neantntm. Hponeennax n 1929 r. nponepxa noxasana, uro xomannt cocran c rpyom nsxcnxercx na yxpanncxom xstxe, a na nnsonom yponne nonnrnxa yxpannnsannn n Kpacno Apmnn npnnonr x mnorouncnenntm rpennxm na nannonantno noune mexy xpacnoapmenamn pyccxnmn n yxpannnamn. oxonno o roro, uro pyccxne xpacnoapment emoncrparnnno orxastnannct posmonnxrt na nernmponcxo mone, xoropym onn npenepexnrentno snann xnracxo rpamoro, a xpacnoapment-yxpannnt rpeonann nce yxpannnsnponart 187 . Hpana, n nauane 1930-x roon, nocne xneosaroronnrentntx rpynocre n ronoa na Vxpanne n n mxntx paonax PCuCP, a raxxe nepexoa x ]opcnponanno nnycrpnannsannn, nonnrnxa yxpannnsannn tna nocrenenno cnepnyra 188 . uro xe xacaercx cytt nannonantntx nonncxnx uacre, ro n xonne 1930-x roon n cnxsn c nepexoom x xomnnexronannm apmnn na ocnone nceome nonncxo nonnnnocrn n orxasy or oprannsannonnoro nocrpoennx PKKA no reppnropnantno-mnnnnnonnomy npnnnnny HK BKH() n CHK CCCP n mapre 1938 r. npnnxnn nocranonnenne O nannonantntx uacrxx n ]opmnponannxx PKKA, cornacno xoropomy nannonantnte nonncxne uacrn n coennennx, a raxxe noennte yunnnma n mxont PKKA npeopasontnannct n omecomsnte, c +xcreppnropnantntm npnnnnnom xomnnexronannx, a rpaxane nannonantntx pecnynnx n onacre onxnt tnn npnstnartcx na nonncxym cnyxy na omnx co ncemn pyrnmn nannonantnocrxmn ocnonannxx 189 . Kax nouepxnnanoct n ro uacrn nocranonnennx, n xoropo nsnaranact mornnannx coornercrnymmnx nsmenenn, Kpacnax Apmnx n Boenno-Mopcxo ]nor nonnocrtm nepemnn or reppnropnantno cncremt x +xcreppnropnantntm nocroxnntm xapontm ]opmnponannxm, ncnecrnne uero camocroxrentnte nannonantnte uacrn naxoxrcx n npornnopeunn c omerocyapcrnenntm npnnnnnom crponrentcrna Kpacno Apmnn n noenno-mopcxoro ]nora n ne nosnonxmr rpaxanam nannonantntx pecnynnx n onacre ntnonnxrt nx nouernte ]ynxnnn rpaxan CCCP no samnre rocyapcrna 190 . Hponex npeopasonanne nannonantntx nonncxnx uacre nocrenenno (rax, ocentm 1937 r. nannonantnte nonncxne uacrn tnn nepencnonnponant n enponecxym uacrt CCCP), conercxoe pyxonocrno ne rontxo nsannnoct or norennnantno nxro xononnt n nnne nannonanon, no n cosano ycnonnx nx nepexoa x xapono cncreme xomnnexronannx n oeno nororonxn PKKA. Bcne sa
186 Vxpainisanix 1920-30-x pomn. C. 155156; Bopucuor E. P. Vxas. cou. C. 113.
187 Vxpainisanix 1920-30-x poxin. C. 160, 162; Bopucuor E. P. Vxas. cou. C. 113.
188 Bopucuor E. P. Vxas. cou. C. 209238; Mapmuu T. Hmnepnx nonoxnrentno exrentnocrn: Hannn n nannonannsm n CCCP. 19231939 / nep. c anrn. M.: POCCH3H, 2012. C. 291423.
189 PIACHH. u. 17. On. 3. . 997. H. 9596. Hocranonnenne HK BKH() n CHK CCCP O nannonantntx uacrxx n ]opmnponannxx PKKA (7 mapra 1938 r.). Hnr. no: HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. 19331945. C. 382383.
190 PIACHH. u. 17. On. 3. . 997. H. 9596. Hocranonnenne HK BKH() n CHK CCCP O nannonantntx uacrxx n ]opmnponannxx PKKA (7 mapra 1938 r.). Hnr. no: HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. 19331945. C. 383.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 62 +rnm tno npnnxro pemenne o npnstne na ecrnnrentnym nonncxym cnyxy xapen, ]nnnon, nnronnen, nartme, +cronnen, nemnen, nonxxon, onrap n rpexon, npexe n apmnm n no ]nor ne npnstnanmnxcx. Hpnstny ne nonexann rontxo mnomn ns uncna +rnx nannonantnocre, npoxnnanmne na reppnropnxx 3croncxo, Harnncxo, Hnroncxo CCP, Cenepno Fyxonnnt n Feccapann, ne rax anno npncoennenntx x CCCP 191 . Hnxnnannx nannonantntx nonncxnx uacre ntnynna conercxoe naprnnoe n noennoe pyxonocrno npnnxrt cpounte mept no oyuennm npnstnnnxon ns nannonantntx pecnynnx pyccxomy xstxy, xoroptm re nnaenn ouent nnoxo (nnn xe ne nnaenn nonce) 192 . Taxnm opasom, orxas or nannonantntx nonncxnx uacre tn oycnonnen xax nepexoom or cmemanno cncremt noennoro crponrentcrna (reppnropnantno-mnnnnnonno n xapono) x enno xapono cncreme, rax n nonnrnuecxnmn coopaxennxmn conercxoro naprnnoro pyxonocrna. 3ror nepexo tn ntsnan npexe ncero pesxnm oocrpennem mexynapono ocranonxn n 1930-e rot n menenntm, no nepntm cnonsannem mnpa x nono none. Cymecrnonanmax n Conercxom Comse cmemannax cncrema crponrentcrna Boopyxenntx Cnn, xora ontmnncrno nnnsn tnn reppnropnantno-mnnnnnonntmn, ne cnococrnonana ntcoxomy yponnm oeno nororonxn nocx, xoropte ornnuannct nnsxo monntnocrtm n ne mornn n xparuamne cpoxn ocnannart nonte nnt rexnnxn n noopyxenn, nocrynanmne n nocxa. B +rnx ycnonnxx Pennoenconer CCCP paspaoran px meponpnxrn, nanpannenntx na nontmenne ooponocnoconocrn crpant. B mae 1935 r. Honnrmpo HK BKH() oopnno, a Connapxom CCCP yrnepnn nnan, n nenrpe xoroporo nexana nex nepexoa x xapono cncreme xomnnexronannx n oeno nororonxn uacre n coennenn Kpacno Apmnn. Ecnn o 1935 r. 74 % nnnsn PKKA tnn reppnropnantno-mnnnnnonntmn n rontxo 26 % nnnsn xapontmn, ro x nauany 1936 r. xapontmn crann 77 % nnnsn 193 . B reuenne 19361938 rr. ocranmnecx 23 % nnnsn raxxe tnn nepeneent na xaponte npnnnnnt xomnnexronannx n oeno nororonxn. Fnaroapx +rnm npeopasonannxm n nepno c 1933 r. no ocent 1939 r. uncnennocrt nnunoro cocrana PKKA n BMu nospocna c 885 rtc. o onee uem 2 mnn uenonex 194 . B Koncrnrynnn CCCP 1936 r. tnn cnxrt nce connantno-xnacconte orpannuennx na cnyxy n pxax Boopyxenntx Cnn. B crarte 132 Koncrnrynnn nponosrnamanoct, uro nceomax nonncxax oxsannocrt xnnxercx saxonom. Bonncxax cnyxa n Paoue-Kpecrtxncxo Kpacno Apmnn npecrannxer nouernym oxsannocrt rpaxan CCCP 195 . 1 cenrxpx 1939 r., n ent nauana Bropo mnpono nont, Bepxonnt Coner CCCP npnnxn 3axon o nceome nonncxo oxsannocrn, xoropt notroxnn nepexo x enno xapono cncreme. 3axon nponosrnaman: Bce myxunnt rpaxane CCCP, es pasnnunx pact, nannonantnocrn, neponcnoneannx, opasonarentnoro nensa, connantnoro nponcxoxennx n nonoxennx oxsant ortnart noennym
191 PIACHH. u. 17. On. 162. . 29. H. 23. Hocranonnenne Honnrmpo HK BKH() O ouepenom npnstne n 1940 r. n Kpacnym Apmnm, Boenno-mopcxo ]nor n nocxa HKB n ynontnennn n sanac pxonoro n mnamero naucocrana, ntcnyxnnmero cpox ecrnnrentno nonncxo cnyxt (31 anrycra 1940 r.). Hnr. no: HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. C. 560561.
194 Conercxne Boopyxennte Cnnt. Bonpoct n ornert. C. 144.
195 Cma.uu H. B. oxna o npoexre xoncrnrynnn Comsa CCP. Koncrnrynnx (Ocnonno 3axon) Comsa Conercxnx Connanncrnuecxnx Pecnynnx. M.: Hapr. ns-no HK BKH(), 1936. C. 61.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 63 cnyxy n cocrane Boopyxenntx Cnn CCCP. B ornnune or 3axona o nonncxo cnyxe 1925 r., npenonaranmero orpannuennx connantno-xnacconoro ronxa n xomnnexronannn Kpacno Apmnn, n n nonnom coornercrnnn c nono Koncrnrynne 1936 r. saxon npeycmarpnnan npnnnnn nceome nonncxo nonnnnocrn, cornacno xoropo na ecrnnrentnym nonncxym cnyxy npnstnannct nce rpaxane CCCP, ocrnrmne 19 ner (a oxonunnmne nonnym cpenmm mxony c 18 ner). Bce nonopannt renept npoxonnn ecrnnrentnym cnyxy rontxo n xapontx uacrxx, xoropte ]opmnponannct no +xcreppnropnantnomy npnnnnny 196 . Haxanyne nont naroapx npnnxrnm 3axona o nceome nonncxo oxsannocrn, ynennuennm cpoxa cnyxt n npnstna n apmnm n na ]nor nexoroptx xareropn noennooxsanntx ns sanaca uncnennocrt Boopyxenntx Cnn CCCP ynennunnact c 1513 rtc. uenonex n 1938 r. o 5,3 mnn uenonex x nmnm 1941 r. 197 Hponema, onaxo, saxnmuanact n rom, uro xauecrno nonoro cocrana Boopyxenntx Cnn CCCP, npnuem npnsnannoro ne n nocnenmm ouepet ns nannonantntx pecnynnx, tno xpane nnsxnm. Hpexe ncero +ro xacanoct nnaennx pyccxnm xstxom. Hponecct nannonannsannn mxont n xyntrypt na nannonantntx oxpannax, npnopnrernoro pasnnrnx xstxa n nnctmennocrn rysemntx napoon ne npomnn apom: mnorne npnstnnnxn ns pecnynnx Cpene Asnn n Kanxasa npocro-nanpocro ne nnaenn n ocrarouno crenenn pyccxnm xstxom. Xapaxrep nponeccon nocnnrannx n opasonannx nopacrammnx noxonenn n Comse CCP n 1920-1930-e rot n snaunrentno crenenn onpeenxncx nannonantno-reppnropnantntm npnnnnnom nocrpoennx CCCP xax comsa panntx nannonantntx pecnynnx n nannonantno-reppnropnantntx opasonann. 3ro neno x romy, uro npnopnrer n cncreme opasonannx oranancx nsyuennm mecrnoro xstxa n xyntrypt, npexe ncero rax nastnaemtx rnryntntx nann, rora xax nsyuenne pyccxoro xstxa, nnreparypt, ncropnn n xyntrypt Poccnn orxonno na nropo nnan 198 . O +rom conepmenno nenycmtcnenno cnnerentcrnymr
196 Conercxne Boopyxennte Cnnt. Bonpoct n ornert. C. 144145.
197 Hepe:uee P. I. Vpoxn nnnxpnra. M.: Mocxoncxn paoun, 1985. C. 27.
198 Btcrynax na oxrxptcxom nnenyme HK BKH() 1937 r. no nonpocy o npenoanannn pyccxoro xstxa n mxonax nannonantntx pecnynnx n onacre CCCP, Crannn ne es paspaxennx samernn: nnuero xcnoro or Hapxomara npocnemennx no nonoy roro, xax npenoamr pyccxn xstx n nannonantntx pecnynnxax n onacrxx, mt ne cmornn onrtcx. Ie co nroporo xnacca naunnamr nsyuart pyccxn xstx xax oxsarentnt npemer, re c rpertero, re c uerneproro, a re n noome ne nnonnn (Crenorpamma ntcrynnennx H. B. Crannna na nnenyme HK BKH() o npenoanannn pyccxoro xstxa n mxonax (12 oxrxpx 1937 r.) // HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. 19331945. C. 299). B cnom ouepet, n oxnano sanncxe napxoma npocnemennx PCuCP H. A. Tmpxnna ormeuanoct, uro 1. Pyccxn xstx n noannxmmem ontmnncrne nannonantntx mxon conepmenno ne npenoaercx. Tax, ns 728 mxon Typxmencxo CCP pyccxn xstx npenoaercx ncero nnmt n 321 mxone; ns 667 nauantntx mxon Knprnscxo CCP pyccxn xstx nsyuaercx rontxo n 189 mxonax, no anntm 255 nenonntx cpennx mxon Kasaxcxo CCP pyccxn xstx npenoaercx nnmt n 39 mxonax n rontxo n 7 cpennx mxonax (ns 75 mxon). Ornmt ne nyume ocronr eno c npenoanannem pyccxoro xstxa n mxonax Taxnxcxo, Vsexcxo n p. pecnynnx. 2. B ontmnncrne mxon, re n annoe npemx npononrcx oyuenne ere pyccxomy xstxy, yponent npenoanannx ero ocraercx xpane neyonnernopnrentntm, n n pesyntrare +roro ycnenaemocrt yuamnxcx xpane nnsxo (oxnanax sanncxa napxoma npocnemennx PCuCP H. A. Tmpxnna cexperapxm HK BKH() A. A. Anpeeny n A. A. Xanony o nrorax conemannx no nonpocam npenoanannx pyccxoro xstxa n nannonantntx mxonax comsntx pecnynnx (2 ]enpanx 1938 r.) // HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. C. 347348). He nyume ocroxnn ena n c npenoanannem pyccxoro xstxa na Vxpanne, re on ncropnuecxn sannman ocooe mecro. Bor uro ronopnn o nonoxennn pyccxoro xstxa na Vxpanne H. C. Xpymen n cnoem ntcrynnennn na XIV cese KH()V n xoropom on nonen nrorn ontmenncrcxo nonnrnxn yxpannnsannn cneymmnm opasom: Bparn enann nce nx roro, urot ntrpannxrt pyccxym mxony ns Vxpannt, urot ntrpannxrt pyccxn xstx ns yxpanncxnx mxon Bo mnornx yxpanncxnx mxonax nsyuann nemenxn, ]pannyscxn, nontcxn n pyrne xstxn, no rontxo ne pyccxn. Bparn ncxuecxn orptnann xyntrypy yxpanncxoro napoa or pyccxo xyntrypt (Hs oruernoro oxnaa nepnoro cexperapx HK KH(6)V H. C. Xpymena XIV cesy HK KH(6)V (13 nmnx 1938 r.) // Honnrnuecxoe pyxonocrno Vxpannt. 19381989 / cocr. B. R. Bacnnten, P. R. Hoxyp, X. Kypomnx, R. H. Banonan, A. Banep. M.: POCCH3H, 2006. C. 4243). Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 64 o]nnnantnte naprnnte oxymenrt nropo nononnnt 1930-x roon, xora nponecct nannonannsannn n xopennsannn ns ncrounnxa nernrnmnocrn nono nnacrn crann na rnasax npenpamartcx n ncrounnx nontx nponem n ntsonon nx nee. 3ro npnneno x orxasy n ror nepno or nonnrnxn xopennsannn, na cmeny xoropo npnmna nonnrnxa pacmnpennx npenoanannx pyccxoro xstxa n nannonantntx pecnynnxax n onacrxx CCCP, nponxronannax xax nontmn connantno-+xonomnuecxnmn nmneparnnamn, nexanmnmn n nnocxocrn ]opcnponanno nnycrpnannsannn, rax n norpenocrxmn yxpennennx ooponocnoconocrn crpant. Hont nexrop nonnrnxn naprnn n npannrentcrna n nannonantnom nonpoce saan ne xro nno, xax Crannn, ntcrynnnmn n oxrxpe 1937 r. na nnenyme HK BKH() c nporpammno peutm, nocnxmenno nponemam nsyuennx pyccxoro xstxa n nannonantntx pecnynnxax n onacrxx. Crannn ne cran cxptnart, uro npncrantnt nnrepec pyxonocrna crpant x +romy nonpocy nponxronan npexe ncero saauamn yxpennennx Boopyxenntx Cnn CCCP, nontmennx nx oeroronnocrn n monntnocrn, norpenocrxmn ocnoennx nono oeno rexnnxn, a raxxe nepexoom x xapono apmnn, xomnnexrymmecx na ocnone npnnnnna nceome nonncxo oxsannocrn. Pesyntrart nponeennx nonnrnxn xopennsannn n onacrn noennoro crponrentcrna n opasonannx Crannn onennn pesxo nerarnnno, cxasan o uacrxx, c]opmnponanntx na nannonantntx oxpannax CCCP: 3ro ne apmnx. Ionopx n ntcrynnennn na nnenyme o peannsannn nonoxennx Koncrnrynnn CCCP 1936 r. o nceome nonncxo oxsannocrn, Crannn pasnnn cnom mtcnt: Mt ncrann nepe nonpocom o rom, uro npnstnaemte n apmnm, nanpnmep n Vsexncrane, Kasaxcrane, n Apmennn, n Ipysnn, n Asepaxane, ne nnaemr pyccxnm xstxom. Hpn raxom nonoxennn npnxonrcx nx ocrannxrt na mecre, n rora namn nnnsnn n pnrat npenpamamrcx n reppnropnantnte. 3ro ne apmnx. Mt ne rax cmorpnm na apmnm. Mt cunraem, uro xaxax oenax ennnna cocronr nn ona ns nonxa, ns pnrat, nnn ns nnnsnn ona onxna trt ne mecrno apmne, a apmne ncero Comsa, cocrannxrt uacrt nce apmnn namero Comsa. Ee moxno nepennrart n nyxno nepennrart n pasnte paont. Vxpannnt, npnsnannte na Vxpanne, neoxsarentno onxnt croxrt na Vxpanne. Hnrepect rocyapcrna moryr nocxasart: napanntx na Vxpanne nepenecrn, cxaxem, na Kanxas nnn n Cnnpt n r. . Hnaue y nac ne yer apmnn. V nac yer reppnropnantnax n nannonantnax apmnx, xoropym nnxya ne nepennnemt n xoropax ne cocrannxer uacrn ro apmnn, xoropax xnnxercx apmne CCCP, a ne xaxnx-nno orentntx apmn 199 . Btxo Crannn nnen n oxsarentnom npenoanannn pyccxoro xstxa n nannonantntx pecnynnxax n onacrxx n n nororonxe saxona o npenoanannn pyccxoro xstxa n mxonax napoon CCCP: Ecrt y nac onn xstx, na xoropom moryr nsxcnxrtcx nce rpaxane CCCP onee nnn menee, +ro pyccxn xstx. Ho+romy mt npnmnn x romy, urot on tn oxsarentntm. Xopomo tno t, ecnn t nce npnstnaemte n apmnm rpaxane mano-mantcxn nsxcnxnnct t na pyccxom xstxe, urot, nepennrax xaxym-nnyt nnnsnm, cxaxem, Vsexcxym n Camapy, urot ona morna c nacenennem oxcnxrtcx. Bor orcma n ponnact aconmrnax neoxonmocrt npn nceome nonncxo nonnnnocrn, npn ycnonnn npnstna ncex rpaxan, aconmrnax neoxonmocrt onaart xpacnoapmenam onnm xaxnm-nnyt xstxom, na xoropom onn moryr nsxcnxrtcx no ncex xpaxx n onacrxx Comsa. 3ror xstx pyccxn 200 . B coornercrnnn c pemennem nnenyma HK BKH() tno nororonneno n 13 mapra 1938 r.
199 Crenorpamma ntcrynnennx H. B. Crannna na nnenyme HK BKH() o npenoanannn pyccxoro xstxa n mxonax (12 oxrxpx 1937 r.). C. 298.
200 Crenorpamma ntcrynnennx H. B. Crannna na nnenyme HK BKH() o npenoanannn pyccxoro xstxa n mxonax (12 oxrxpx 1937 r.). C. 299.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 65 npnnxro cnennantnoe nocranonnenne HK BKH() n CHK CCCP O oxsarentnom nsyuennn pyccxoro xstxa n mxonax nannonantntx pecnynnx n onacre 201 . Ononpemenno c maccnponanntm nnepennem pyccxoro xstxa saxptnannct nannonantnte mxont, neyunnnma n nncrnryrt, a raxxe peoprannsontnannct yuente saneennxx na reppnropnxx, nxnmuenntx n 19391940 rr. n cocran CCCP 202 . Onaxo paronennoe npemx, neoxonmoe nx nonnonenno nocranonxn npenoanannx pyccxoro xstxa n mxonax nannonantntx pecnynnx n onacre, tno ynymeno, a n nnepnnx conercxo nonnrnxn nonoxnrentno ncxpnmnnannn nepyccxnx napoon oxasanact neotuano nennxa, rax uro nepenomnrt ee ne yanoct axe xpemnencxomy ropny (xax nasnan Crannna Ocnn Manentmram) 203 . B mae 1940 r., sa ro o nauana nont, napxom oopont CCCP mapman C. K. Tnmomenxo oxnatnan conercxomy pyxonocrny o pesyntrarax npnstna n apmnm ncex rpaxan npnstnnoro nospacra ypoxennen Cenepnoro Kanxasa, 3axanxastx n Cpene Asnn: uacrt nonopannen, npntnmnx n nocxa, oxasannct conepmenno ne nnaemmnmn pyccxnm xstxom n ne nonnmammnmn pyccxo pasronopno peun, ncnecrnne uero ontmoe xonnuecrno npemenn tno norpaueno xomanonannem uacre na ycnoxemocrt nonopannamn pasronopno pyccxo peun n xomannoro xstxa, uro, esycnonno, orpaxanoct na oeno n nonnrnuecxo nororonxe uacre apmnn 204 . 3a nonnrnxy
201 PIACHH. u. 17. On. 3. . 997. H. 103107. Hocranonnenne HK BKH() n CHK CCCP O oxsarentnom nsyuennn pyccxoro xstxa n mxonax nannonantntx pecnynnx n onacre (13 mapra 1938 r.). Hnr. no: HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. C. 391394. O ncropnn nneennx npenoanannx pyccxoro xstxa n nannonantntx mxonax n 1938 r. cm.: B.umcmeu H. J. Hannonantnoe crponrentcrno nnn pycn]nxannx? Oxsarentnoe nsyuenne pyccxoro xstxa n conercxnx nepyccxnx mxonax, 19381953 rr. // Iocyapcrno nann: Hmnepnx n nannonantnoe crponrentcrno n +noxy Hennna n Crannna. C. 310335. B cnoe crarte Fnnrcren ocoo nouepxnnaer nncrpymenrantnt xapaxrep npenpnnxrtx mep (n nannonantntx mxonax n 19381953 rr. pyccxn xstx ncera ocranancx npemerom nsyuennx, a ne npemerom oyuennx) n, nospaxax rem nccneonarenxm, xoropte nnenn n nneennn npenoanannx pyccxoro xstxa n nannonantntx mxonax pycn]nxannm, ormeuaer, uro xorx nce +rn nsmenennx ynennunnann xonnuecrno uacon na nsyuenne pyccxoro xstxa n nepyccxnx mxonax, npenoxennx onee panxantntx nsmenenn n nonnrnxe tnn orxnonent no npomecrnnn onee ecxrn ner npononouex n comnenn. B snaunrentno crenenn +ro tno cnecrnnem panno ceptesnoro ornomennx pexnma x opasonannm na ponom xstxe n noepxxn +roro npnnnnna co cropont unnonnnxon comsntx pecnynnx (Vxas. cou. C. 327).
202 HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. C. 9.
203 Hacxontxo anexo samna nnepnnx nonnrnxn xopennsannn x xonny 1930-x roon, cnnerentcrnyer ror ]axr, uro axe +rn, no cymecrny, nponxronannte ncxnmunrentno nncrpymenrantntmn coopaxennxmn meponpnxrnx nnacre no oprannsannn npenoanannx pyccxoro xstxa n nepyccxnx mxonax ncrpernnn nacropoxennoe ornomenne co cropont craptx naprnntx exrene, nx xoroptx opta c nennxopyccxnm monnnnsmom crana xpaeyrontntm xamnem conercxo nannonantno nonnrnxn. Cpasy nocne npomemero 7 mapra 1938 r. conemannx HK BKH() cynpyra noxonoro noxx ontmennsma H. K. Kpyncxax nnmer Crannny nnctmo, n xoropom ntpaxaer osaouennocrt rem, ne npnneer nn +ro nononneenne x pocry nennxopyccxoro monnnnsma. Hocne pnryantntx ]pas Mt nnonm oxsarentnoe oyuenne pyccxomy xstxy no ncem CCCP. 3ro xopomo. 3ro nomoxer yxpennennm pyxt napoon Kpyncxax nepexonr x rnanno reme cnoero nnctma. Menx ouent ecnoxonr, nnmer ona, rar mt +ro oyuenne yem npononrt. Mne caercx nnora, uro naunnaer noxastnart nemnoro poxxn nennxoepxannt monnnnsm. Hanpnmep, x cunram npentm nneenne npenoanannx nnctma n urennx na nepnom roy oyuennx ne rontxo na marepnncxom, no n na pyccxom xstxe, cunram npentm nneenne ennoro yxnapx nx ncex naponocre, yxnapx, nepeneennoro c pyccxoro (H. K. Kpyncxax H. B. Crannny (7 mapra 1938 r.) // Hsnecrnx HK KHCC. 1989. A 3. C. 179). Ecnn ncnomnnrt o rom, uro 3pncr Iennnep nncan o snauennn ynn]nnnponannoro omenannonantnoro xstxa n xyntrypt, rpancnnpyemtx monotm noxonennxm c nomomtm necnennannsnponanno n cranaprnsonanno cncremt oyuennx, nx conpemennoro nnycrpnantnoro omecrna, ro craner xnno ne rontxo anrnxnapnax osaouennocrt Kpyncxo nennxoepxanntm monnnnsmom, no n ouennno anrnmoepnncrcxn xapaxrep ee sameuann (Ie..uep J. Hannn n nannonannsm / nep. c anrn. M.: Hporpecc, 1991. C. 7276).
204 PIACHH. u. 17. On. 117. . 125. H. 45. oxnanax sanncxa napxoma oopont CCCP C. K. Tnmomenxo cexperapm HK BKH() I. M. Manenxony o npnstne n apmnm ypoxennen Cenepnoro Kanxasa, 3axanxastx n Cpene Asnn, ne nnaemmnx pyccxnm xstxom (26 max 1940 r.). Hnr. no: HK BKH() n nannonantnt nonpoc. Kn. 2. C. 552.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 66 xopennsannn n opasonannn, panno xax n sa sarxnynmymcx opty c pyccxnm nennxoepxanntm monnnnsmom, npnmnoct sannarnrt oporym neny na nonxx cpaxenn Bennxo Oreuecrnenno nont.
mnrpnen T., 2013
Oepop Cuuuumu. Cone1ckan nnac1u u yppuckan kynu1ypa (19251946)
Hocne Oxrxptcxo penonmnnn conercxax nnacrt ncrana nepe neoxonmocrtm nocrpoennx ne rontxo nono nonnrnuecxo cncremt, no n nono xyntrypt onoro ns naxnemnx nncrpymenron rocyapcrnenno neonornn. Onaxo n xoe peannsannn xyntrypno pe]opmt n rpannnonno yncxnxpernonax crpant Fypxrnn n Kanmtxnn nnacrt cronxnynact c rpynocrxmn ocooro poa. B +rnx pecnynnxax orcyrcrnonann nannonantnte yupexennx xyntrypt cnercxoro xapaxrepa xyntrypa n ncxyccrno sect nocnnn ncxnmunrentno pennrnosnt xapaxrep. Kax npnsnanancx npecearent CHK Fypxr-Monrontcxo ACCP M. H. Epanon, nnacrt tna nocrannena nepe ]axrom, uro ncx xnsnt n xyntrypno-nannonantnom ornomennn xonnenrpnponanact noxpyr ananon 205 , macca opnenrnponanact na anant, no ncx xyntrypnax cnna, nannonantnax nnrennnrennnx, rnanntm opasom, ntxontnanact n crenax anana 206 . Hmenno npnnxrne ynsma n XVIXVIII nn. xnnnoct ronuxom nx pasnnrnx nannonantno xyntrypt ypxr n xanmtxon, a yncxne cnxmennocnyxnrenn crann nx nepntmn npocnernrenxmn. Anropnrer namt ne rontxo xax npecrannrenx pennrnn, no n xax yunrenx, xyntrypnoro uenonexa n Fypxrnn n Kanmtxnn ncera tn ouent ntcox. Fyncxne pennrnosnte yupexennx nrpann pemammym connantno-xyntrypnym pont n ycnonnxx xouenoro yxnaa xnsnn. nnxxct enncrnenntmn ocentmn nacenenntmn nynxramn, onn ntnonnxnn pont ocnonnoro mecra connannsannn nx paspocanntx no crenxm xouennnxon, cran nannonantntmn nenrpamn 207 , re nosnnxna, pasnnnact n orxya pacnpocrpanxnact naponax xyntrypa. uaxrnuecxn yncxne xpamt n monacrtpn cnyxnnn nx mecrnoro nacenennx enncrnenntm ncrounnxom rearpantnoro (pennrnosnte mncrepnn), mystxantnoro (anancxne opxecrpt), nsopasnrentnoro (nxont-ranxa) n ncex ocrantntx nnon ncxyccrna. Kpome roro, yncxne xpamt n monacrtpn tnn enncrnenntmn ouaramn nayxn n nsarentcxoro ena. B uacrnocrn, nnnort o nropo nononnnt 1920-x roon n Fypxr-Monronnn npaxrnuecxn orcyrcrnonann xax nepnonuecxne, rax n nenepnonuecxne nsannx na ypxrcxom xstxe, sa ncxnmuennem yncxo pennrnosno nnreparypt 208 . Hecmorpx na arpeccnnnym anrnpennrnosnym nponarany, yncxne xpamt n monacrtpn coxpanxnn pont napontx nenrpon 209 nnnort o cepennt 1930-x roon. Fyncxne
206 Epoauoe M. H. Bonpoct nannonantno-xyntrypnoro crponrentcrna Fypxrnn. Kparxn ouepx. Bepxneynncx: Fypmonrns, 1926. C. 17.
207 PIACHH. u. 17. On. 21. . 567. H. 280.
208 PIACHH. u. 17. On. 21. . 567. H. 281.
209 PIACHH. u. 17. On. 121. . 590. H. 75.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 67 npasnnxn tnn cotrnem, ntnnanmnm crennoro xnrenx ns naoennno crenno xnsnn, no+romy nmn cnemnnn na nnx xax na nennxoe cotrne, conpannct saonro o npasnnxa, roronnnnct 210 . B uacrnocrn, ouent nonynxpntmn tnn namt pennrnosnte mncrepnn, xoropte otuno npoxonnn no orxptrtm neom nepe xpamamn. Ouennnt ormeuann, uro +rn npasnecrna conpann mnoro spnrene 211 . B 1928 r. npasnonanne nama n Iycnnoosepcxom anane tno sacnxro cemouno rpynno conercxoro xnnopexnccepa B. H. Hyonxnna n nnocnecrnnn nomno n xauecrne +nnsoa n ]nntm Horomox unnrncxana. B nmne n anrycre 1933 r. na namax n Iycnnoosepcxom n Hpocxom ananax npncyrcrnonann yuacrnnxn +xcnennnn, oprannsonanno Henrpantntm conerom Comsa nonncrnymmnx esoxnnxon, Hncrnryrom ]nnoco]nn Kommynncrnuecxo axaemnn n Hncrnryrom xyntrypt Fypxr-Monrontcxo ACCP. Onn ormeuann, uro yxe n 4 uaca yrpa n anane tno necxontxo ecxrxon monxmnxcx n snaunrentnoe uncno spnrene. Vuacrnnxn +xcnennnn tnn nneuarnent cnno nosecrnnx yncxoro ncxyccrna na macct. Ho nx mnennm, ra +neprnx, c xoropo nmn (namamn. u. C.) oprannso|nt|nancx nam, re nponepennte mnoronexontm ontrom merot nosecrnnx na maccy, xoropte onn npn +rom npnmenxmr sacnyxnnann ceptesnoro nnnmannx 212 . Hrax, xora nepe nnacrtm ncrana nponema cosannx nono ypxrcxo n xanmtnxo xyntrypt (nannonantno no ]opme, connanncrnuecxo no coepxannm), saxonomepno nosnnx nonpoc o rom, moxno nn nx +roro npnmennrt ocrnxennx xyntrypt pennrnosno. Conercxne nccneonarenn n nenom npnsnanann nennocrt yncxo xyntrypt. H. amnnon nncan, uro yncxoe ncxyccrno opnrnnantno, xonopnrno netuano no cnoe xpxocrn nx enponecxoro ncxyccrna 213 . F. Fapnno ntxnnn, uro cexper cnnt n nonynxpnocrn anancxoro ncxyccrna saxnmuancx ne rontxo n ero rexnnuecxnx ocronncrnax (mystxa, pnrmnxa n pyrne opynx nosecrnnx), no n n npncnoconennn x ycnonnxm xnsnn n tra xouennnxon-cxoronoon. On nouepxnnan, uro namcrno xnno orxnnxaercx na rexymn momenr (neypoxa rpant, naex cxora n r. .), nonnomax nyumne rpannnn mamannsma (era, opta, crpenta ns nyxa), monnnsyx maccy na xonnexrnnno ocnone. Fapnno ntcoxo onennnan nosecrnne ncnonnennx mystxn namcxnm opxecrpom n ]anracrnuecxnx nanromnmntx rannen axrepamn-npo]eccnonanamn, re xaxt axrep nmeer cnon ncm xnsnt ncnonnxemte ponn, naroapx uemy ocrnraer nopasnrentno rexnnxn ncnonnennx 214 . Mnorne yuente oranann ant yncxo mystxantno xyntrype, xoropax, xax onn ntxnnnn, oennxna n reuenne nexon cnoxnnmymcx rpannnm n mystxantnym nnctmennocrt, cncremy nororonxn xapon, meronxy nnaennx rexnnxo nrpt na orentntx nncrpymenrax n nponsnocrno +rnx nncrpymenron 215 . Henocpecrnennoe ornomenne x yncxo
210 Kauvroe X. B. Fya-namansm n ero nocnecrnnx. Acrpaxant: Kanmnsar, 1928. C. 81.
211 Bapaouu B. Bonpoct cnennuecxoro ncxyccrna ypxr-monronon // Xnsnt Fypxrnn. 1924. A 6. C. 77.
212 Vpciuoeu: C. Ham (y-namancrcxn npasnnx saxnnnannx yxon) // Anrnpennrnosnnx. 1933. A 6. C. 2526, 30.
213 a+ouuoe H. O nannonantno-xyoxecrnennom crponrentcrne Fypxrnn // Fypxrneneenne. 1929. A III (9-10). C. 191.
214 Bamop-Baopuuo. O nyrxx pasnnrnx ypxrcxoro nannonantnoro rearpa // Xnsnt Fypxrnn. 1930. A 4. C. 8687.
215 Bep.uucru H. Crponrentcrno nannonantno mystxantno xyntrypt n FMACCP // Conercxax Fypxrnx. 1933. A 1. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 68 mystxantno xyntrype nmeno ncnonnenne monnrnt, onpeenennoe xax sanepmennax, croxuax, ntsypennax (no ouennno, conepmennax) ]opma monnrnenntx rexcron, xoropax npenparnnact n pennrnosnym onepy, c rouno menone opxecrpontmn nomepamn yurenntm axxomnanemenrom nncrpymenron contntm n xopontm peunrarnnom. Ormeuanoct, uro n yncxo xyntrype ornomenne x mystxe cosnarentnoe, n cnononponsnomenne npenpameno n pannonantno opaorannt axr 216 . Hexoropte rocyapcrnennte n omecrnennte exrenn, n uacrnocrn cam npecearent CHK Fypxr-Monrontcxo ACCP M. H. Epanon, cunrann neoxonmtm ncnontsonanne ncero roro, uro nmeercx nonesnoro n namansme, nx pasnnrnx nannonantno xyntrypt 217 c nentm cenart nce orarcrno ncxyccrna ananon ocroxnnem mnpoxnx macc 218 . amnnon, ntcxastnax n omem orpnnarentnoe ornomenne x ynsmy, ormeuan, uro namcxoe ncxyccrno +ro xycxn nennocre, xoropte nyxnt n nx namero crponrentcrna. On npenaran ocymecrnnrt cnennantnoe nsyuenne n paspaorxy nonpocon anancxoro ncxyccrna n nenxx ncnontsonannx, a raxxe npnnneuenne xyoxnnxon anana x omecrnenno-nonesnomy ncxyccrny 219 . C. Fonnap nocxnmancx apxnrexrypo, cxyntnrypo n xnnonnctm ananon, oprannsanne spennm, ormeuax, uro conercxnm rearpantntm pexnccepam tno t uemy noyunrtcx y nam 220 . F. Fapnno yxastnan na ro, uro anancxn rearp +ro noyunrentnt ypox nx exrene ncxyccrna. On npnstnan sacrannrt namcxn oxpecrp ecnn +ro rexnnuecxn nosmoxno, ronopnrt namnm conercxnm xstxom, penonmnnonntmn mornnamn 221 . B ro xe npemx pyrne yuente Hncrnryra xyntrypt ns Fypxr-Monrontcxo ACCP npenarann orcrpanennoe nsyuenne namcxoro ncxyccrna, es nenn ero antnemero ncnontsonannx. B 1927 n 1929 rr. nncrnryr npenpnnxn nayunte +xcnennnn no nsyuennm anancxoro nsopasnrentnoro ncxyccrna. B 1929 r. pyxonocrnom nncrnryra tnn nameuent cop mystxantntx marepnanon nyrem norno n ]onorpa]nuecxo sanncn anancxnx mystxantntx menon, nororonxa x neuarn marepnanon +xcnennnonntx paor 1927 n 1929 rr., pasneounte noesxn c nentm nsyuennx anancxoro nsopasnrentnoro ncxyccrna meroamn xonnponannx n ]ororpa]nponannx 222 . B npnnxrom n 1930 r. nxrnnernem nnane paort nncrnryra tno orneeno mecro nsyuennm anancxoro nsopasnrentnoro ncxyccrna, npenoxennomy n nyx napnanrax: Ecnn nentm yer npnsnano cosanne cnennantnoro mysex n pesyntrare oropa n perncrpannn ncex xyoxecrnenntx nennocre ananon, n reuenne rpex ner cnnamn onoro-rpex xyoxnnxon yer nponsneen ernt ocmorp no nosmoxnocrn ncex
C. 37.
216 Hururuuoe B. H. Hponemt ypxr-monrontcxoro rearpa // Xnsnt Fypxrnn. 1929. N 34. C. 5152.
217 Epoauoe M. H. Vxas. cou. C. 2728.
218 Mvuruu . Hannonantno-xyntrypnoe crponrentcrno Fypxrnn na nonom +rane (K nnenymy Oxoma BKH()) // Becrnnx Hncrnryra xyntrypt Fypxr-Monrontcxo ACCP. 1931. N 1. C. 10.
219 a+ouuoe H. Vxas. cou. C. 190191.
220 Bouuap C. B Fypxr-Monrontcxo pecnynnxe // Fesoxnnx y cranxa. 1928. A 9. C. 1617.
221 Bamop-Baopuuo. Vxas. cou. C. 8687.
222 B Hncrnryre xyntrypt // Xnsnt Fypxrnn. 1929. A 6. C. 88.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 69 ananon (c exerontm oxnarom 8-10 ananon), ecnn xe npoexr oprannsannn mysex yer ornoxen ntpart orentnte nynxrt paort, n xoroptx, na ocnone nmemmnxcx cneenn, moxno oxnart nannunx nnrepecnoro xyoxecrnennoro marepnana. Hncrnryr xyntrypt npenaran nanpannrt +xcnennnm n cocrane necxontxnx xyoxnnxon nx exerono paort n onom-nyx ananax, yunrtnax nce sacnyxnnammee nnnmannx, xonnpyx nanonee nnrepecnte opasnt. Taxnm opasom, npenonaranoct, uro n nponecce paort yer cosan naop +xcnonaron n nponeeno yrnynennoe nsyuenne marepnanon 223 . B nrore noenna rouxa spennx, uro yncxoe ncxyccrno nx Conercxoro rocyapcrna xnnxercx uyxepontm n axe onee onacntm, uem yncxax ]nnoco]nx, rax xax, no mnennm anrnpennrnosnnxon, ne uepes ]nnoco]nm, a nmenno uepes ncxyccrno, no npenmymecrny npnsnannoe nopaxart n ycrpamart, namt ocymecrnnxnn cnom oypmannnammym pont 224 . B uacrnocrn, cunranoct, uro anancxax mystxantnax xyntrypa tna onnm ns snaunrentntx snenten n ome cncreme orpannennx cosnannx rpyxmnxcx macc n yrnerennx nx npn nomomn yncxoro pennrnosnoro yuennx. Ftno ntxnneno, uro ocnonnax nex ncnxonornuecxoro nosecrnnx uepes mystxy namcrnom ocymecrnnxercx nymx nyrxmn no-nepntx, cncremo rnnnornsnpymmnx yromnrentntx pnrmon n nnronann npnrynnrt cosnanne n nonm n, no-nroptx, nnemne ntmnocrtm opxecrpa, ontmo nayunocrtm n onontno snaunrentntm orarcrnom rempontx xpacox nopasnrt noopaxenne epxanmerocx n nenexecrne crennxxa. Conercxne nccneonarenn enann ntno, uro nencxymennomy cosnannm nect +ror xomnnexc nanocnn snaunrentnym pennrnosnym rpanmy 225 . Hponarana ronopnna o xnaccono cymnocrn namcxoro ncxyccrna, rax xax xxot ono npononr n cosnanne nacenennx nen, yronte yxonntm ]eoanam, xaxnmn no cymecrny xnnxmrcx anant 226 . Ormeuanoct, uro c nomomtm yncxo xyntrypt xnaccont npar rpyxmnxcx crpemnrcx yepxart nx no cnonm nnnxnnem 227 . Hanpnmep, ono ns nene oprannsonannoro namamn macconoro npecrannennx na Cypxapane 228 tno oxnneno ro, uro xynauecrno n namcrno ncenosmoxntmn yxnmpennxmn crpemnrcx saepxart npnrox enxxon-nnnnnyanon n ronapnmecrno 229 . Hsyuart anancxoe ncxyccrno xax ncxyccrno pennrnosnoe npennctnanoct nnmt c nentm ynyumennx optt c nnm. Crannnact saaua pasnenuart +ro ncxyccrno n nyrem ero npeoonennx n oruacrn ncnontsonannx ero npnemon nocrponrt nonte xyoxecrnennte ]opmt. ocrnrnyrt pasnenuannx npenonarann nyrem nsyuennx n anannsa anancxnx xyoxecrnenntx opason no yrnom nosecrnnx nx na ncnxnxy nepymmnx c nentm
223 Hxrnnernn nnan nayuno exrentnocrn Hncrnryra xyntrypt // Xnsnt Fypxrnn. 1930. N 23. C. 115116.
224 Hxrnnernn nnan nayuno exrentnocrn Hncrnryra xyntrypt // Xnsnt Fypxrnn. 1930. N 23. C. 115116.
225 Bep.uucru H. Vxas. cou. C. 37.
226 Hxrnnernn nnan nayuno exrentnocrn Hncrnryra xyntrypt. C. 115.
227 Anrnpennrnosnnx. 1933. A 6. C. 30.
228 Fypxrcxn napont npasnnx.
229 Bpavop I. B. Macconoe npecrannenne na Cypxapane n Arnncxom amaxe n 1930 roy // Becrnnx Hncrnryra xyntrypt Fypxr-Monrontcxo ACCP. 1931. N 6. C. 98.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 70 antnemero ncnontsonannx rex xe ]axropon c nno ycranonxo nx neennx anrnpennrnosno nponarant 230 . Taxnm opasom, c cepennt 1920-x roon rocyapcrnennax nonnrnxa tna nanpannena na ncemepnoe npornnoecrnne nnnxnnm yncxo xyntrypt n ncrpeunoe pasnnrne connanncrnuecxo xyntrypt, xoropoe npoxonno c ceptesntmn sarpynennxmn. Bnacrn onnnxnn n +rom cnntnoe pacnpocrpanenne namansma xax nncrnryra no nacaxennm ne rontxo pennrnosnoro mnponosspennx, no n +xonomnuecxo +xcnnyarannn ypxr-monron. Vrnepxanoct, uro yncxax xyntrypa +ro ]axrop, orpnnammn n ne morymn ne orpnnart connanncrnuecxym xyntrypy. Cunranoct, uro nonax xyntrypa nepepacraer n onxna nepepacrn namansm, noono romy, xax connannsm nepepacraer n ynnuroxaer xannrannsm 231 . Ocoenno naxntm nx nnacrn crano npornnoecrnne nonoxnrentnomy n axe npocro repnnmomy ornomennm x yncxo xyntrype n rocyapcrnenntx n naprnntx opranax, a raxxe cpen nnrennnrennnn. B anrycre 1926 r. IV nnenym Fypxr-Monrontcxoro oxoma BKH() ocynn crpemnenne x nacaxennm nannonantno xyntrypt uepes anant nyrem cnoeopasnoro xyntrnnnponannx n cpamnnannx yxonno (namanrcxo-yncxo) xyntrypt co cnercxo nannonantno xyntrypo 232 . Orentnoe nnnmanne yenxnoct npeceuennm orxptrnx npecrannrentcrn conercxnx, xooneparnnntx n npounx yupexenn npn ananax 233
namepenn nnonne spantx, yunrtnax nourn nonnoe orcyrcrnne ocentx nacenenntx nynxron. B 1928 r. oxom npnsnan pemnrentno oportcx c nee, uro namcxax xyntrypa npecrannxer onn ns ocnonntx +nemenron nannonantno xyntrypt ypxr-monron n uro es ee npnnneuennx nemtcnnmo ycnemnoe pasnnrne nannonantno xyntrypt 234 . B 1930 r. tno yxasano, uro ncxxne pasronopt o nacaxennn nocrouno xyntrypt, satnax nponerapcxym conercxym xyntrypy, xnnxmrcx no cymecrny peaxnnonno nee, rax xax nocrounax (xnracxax, rnercxax, monrontcxax n npou.) xyntrypa n ocnonnom, xannranncrnuecxax, nony]eoantno-pennrnosnax 235 . Teopnx sanmcrnonannx, nacaxennx namacxo-anancxoro ncxyccrna tna nanpxmym ynxsana c npoxnnennxmn mecrnoro nannonannsma 236 . Kpnrnxonanact axe xaprnna xyoxnnxa A. Xanranona, na xoropo tno nsopaxeno crponrentcrno Ktpencxoro anana, npecrannennoe anropom xax ocrnxenne nannonantnoro crponrentcrna, xax noem connanncrnuecxo Fypxr-Monrontcxo pecnynnxn 237 . Taxnm
230 Hxrnnernn nnan nayuno exrentnocrn Hncrnryra xyntrypt. C. 115.
231 Epoauoe MH. Vxas. cou. C. 3, 1718, 2728.
232 PIACHH. u. 17. On. 21. . 567. H. 281.
233 Epoauoe MH. Vxas. cou. C. 3, 1718, 2728.
234 PIACHH. u. 17. On. 121. . 590. H. 74.
235 Tesnct ron. Mynxnna o narnnnsannn ypxr-monrontcxoro xstxa, npnnxrte op]orpa]nuecxnm conemannem npn Hncrnryre xyntrypt, oopennte oxomom BKH() // Hsnecrnx Fypxr-Monrontcxoro oxoma BKH() n BHKCM. 1930. A 4. C. 18.
236 auuoouoooo O. K nroram cenrxptcxoro oennennoro nnenyma Fypxr-Monrontcxoro OK n OKK BKH() // Becrnnx Hncrnryra xyntrypt Fypxr-Monrontcxo ACCP. 1931. A 6. C. 4.
237 Bamop-Baopuuo. Vxas. cou. C. 83.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 71 opasom, nnacrt n xonne 1920-x roon uerxo onpeennna neoxonmocrt optt npornn npaxrnxn sanmcrnonannx xnepnxantno-namcxo xyntrypt, xoropax paccmarpnnanact xax nsnpamenne nnnnn naprnn 238 . B 1930 r. n pamxax ena no pasrpomy Fypxr-Monrontcxoro nncrnryra xyntrypt n nnny ero pyxonocrny n corpynnxam tno nocranneno n uncne npouero nnnxnne namamnnt n ncxyccrnoneuecxo paore 239 . Pyxonocrno nncrnryra onnnxnn n rom, uro ono pennocrno oponoct sa nponarany yncxoro ncxyccrna xax nannonantnoro, n xomnnnponannn n rapmonnponannn ]eoantno-reoxparnuecxo nno-yncxo xyntrypt c ypxyasno-enponecxo, a raxxe n nx cpamnnannn. B nnny corpynnxam Hncrnryra crannncx npnstn npnnnexart nam x omecrnenno-nonesnomy ncxyccrny. Onnm ns npecrynntx exnn Hncrnryra xyntrypt tna oxnnena nocranonxa nexo ntect, ocymecrnnennax n nauane 1930 r. no pyxonocrnom H. amnnona n . Hnanona, nannonanncrnuecxoro nanmonrontcxoro xapaxrepa no coepxannm, n anancxoro pennrnosnoro no ]opme, re ne tno axe +nemenron emoxparnn. 3nyuano onnnenne n rom, uro n c]epe nannonantno mystxn npoxnnnoct upesntuano ontmoe ynneuenne anancxo (pennrnosno) mystxo, n naoopor, orcyrcrnne nnnmannx x xnntm penonmnnonntm napontm mornnam. Vrnepxanoct, uro naprnnte oprant ne onycrxr cornaconannx ncxyccrna monamecxo xacrt c nnamnxo rpyono rnopuecxo xnsnn rpyxmnxcx macc, crpoxmnx connannsm, n noromy +ro ne yacrcx nnxaxnmn ,anxnmnuecxnmn yxnmpennxmn n co]ncrnxo 240 . B 1930 r. Fypxr-Monrontcxoe onacrnoe naprconemanne ocynno nen sanmcrnonannx ncxyccrna anana n opnenrannn na ]eoantno-reoxparnuecxne +nemenrt n mystxantnom crponrentcrne, n rom uncne nosnnnm Fapnno, xoropt npenaran ncnontsonart namcxoe mystxantnoe ncxyccrno nx nyx conercxo nnacrn. Ha ero npenoxenne sacrannrt namcxn opxecrp ronopnrt conercxnm xstxom, penonmnnonntmn mornnamn tna ana capxacrnuecxax ornonet: anancxax mystxa n ncx ntmnocrt anancxo mystxantno xyntrypt nopaxana cosnanne ne rontxo nencxymenntx crennxxon openonmnnonno Fypxrnn, no em tno ,nopaxeno n cosnanne nexoroptx reopernxon conercxoro nepnoa 241 (nmencx n nny Fapnno). B 1932 r. Fypxr-Monrontcxn oxom BKH() ntxnnn, uro n nannonantnom rearpantnom ncxyccrne tna pacnpocrpanena neosnonennax rouxa spennx, npononeymmax ycnonno-mncrnuecxn npnnnnn ntpaxammn neanncrnuecxoe mnponosspenne. Haprnnte oprant ocynnn nmte nontrxn opnenrannn na Bocrox reoxparnuecxn Tner n openonmnnonnym xancxym Monronnm c nx ]eoantno-reoxparnuecxo xyntrypo, nxnmuax anancxoe ncxyccrno, xax npoxnnenne npanoro onnoprynnsma, mecrnoro nannonannsma n xonrppenonmnnonnoro nanmonronnsma. Ftnn npnsnant npentmn ntcrynnennx, cenannte npecrannrenxmn npanoro yxnona n BKH(), xoropte rpeonann sanmcrnonannx or namcrna ero reoxparnuecxoro xacronoro anancxoro ncxyccrna na ocnone maxcnmantnoro ncnontsonannx
238 Mvuruu . Vxas. cou. C. 910.
239 O nepecrpoxe nayuno-nccneonarentcxo paort // Becrnnx Hncrnryra xyntrypt Fypxr-Monrontcxo ACCP. 1931. N 1. C. 5.
240 Maurueuuo. Hpornn nponarant nannonanncrnuecxo neonornn n Fypxro-Monronnn n rnnnoro nnepannsma no ornomennm x ne // Penonmnnonnt Bocrox. 1932. A 12 (1314). C. 242243, 247249.
241 Bep.uucru H. Vxas. cou. C. 3839.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 72 +nemenron anancxoro rearpa 242 . B 1933 r. anrnpennrnosnnxn ocynnn namepenne ypxrcxnx nannonan-emoxparnuecxnx xyntryprperepon ncnontsonart nam xax opasen ypxrcxoro nannonantnoro rearpa. Ham n pyrne arpnyrt yncxo xyntrypt tnn eme pas saxnement xax ncxyccrno nnemnee, uyxoe, sanecennoe ns Tnera. Kyntryponorn cunrann, uro ono nacxnost nponnsano yncxo-namancrcxnmn pennrnosntmn npecrannennxmn, n no+romy meprno n ne nmeer yymero 243 . Kpome nponarant, na npornnoecrnne yncxo xyntrype tno nanpanneno pasnnrne cern conercxnx yupexenn xyntrypt xnyon, xnnorearpon, rearpon, nnnorex, ns-unranen n r. n. Houepxnnanoct, uro rax xax anant n ycnonnxx conercxo emoxparnn ne moryr trt xyntrypntmn nenrpamn, neoxonmo nsxrt xypc na cosanne nontx conercxnx xyntrypntx nenrpon 244 . Mecrnoe nacenenne ncemn nosmoxntmn cnocoamn noompxnoct x nocemennm +rnx yupexenn xyntrypt n npornnonec yncxnm xpamam n monacrtpxm. Onaxo nnacrt cronxnynact c rem, uro na ene npornnonocrannrt rpannnonno yncxo xyntrype tno neuero. B pesonmnnn mpo Fypxr-Monrontcxoro oxoma BKH() or 20 nmnx 1928 r. no oxnay Conpemennoe nonoxenne namcrna n saaun antneme optt c nnm ormeuanoct, uro pont xyntrypntx nenrpon anant yyr coxpanxrt o rex nop, noxa mt ne pasnepnem nannonantno-xyoxecrnennoe crponrentcrno, ne oprannsyem nannonantnt rearp, mystxy, ne nayunmcx ncnontsonart xnno onnm cnonom, noxa mt ne yonnernopnm nannonantno-xyoxecrnennte sanpoct mnpoxnx cnoen 245 . Ftna raxxe nocrannena saaua npeoonert nnnxnne na mnpoxne macct rpyxmerocx nacenennx yncxo nnreparypt +rnx ]eoantno-reoxparnuecxnx onnymntx nponsneenn 246 . Haprnx npnstnana pasnnnart n ncnontsonart nanonee nnsxne conercxo nnacrn emoxparnuecxne +nemenrt ncxyccrna rpyxmnxcx n npornnonec ypxyasnomy n ]eoantno-reoxparnuecxomy ncxyccrny 247 . nx pemennx +rnx nonpocon nnacrt ntranact narn xaxym-ro pyrym nannonantnym xyntrypy, xpome yncxo. B nepnym ouepet npenonaranoct pesxo orrpannunrt xyntrypy namcxym or xyntrypt napono, rax xax nepnax tna xxot conepmenno nnmena nannonantnoro onnxa, n nmo uenonex, npnomanmncx x ne, rem camtm nenontno orptnancx or napontx macc 248 . Vrnepxanoct, uro namcxax xyntrypa npexe ncero xnnxercx xacrontm mononontntm ocroxnnem nam, n xoropom ner nn onoro aroma naponoro rnopuecrna. Hponarana nouepxnnana, uro yncxax xyntrypa nsonnponana n monacrtpcxnx
242 Copnnx npexrnn Fypxr-Monrontcxoro Onacrnoro Komnrera BKH() no nonpocam nannonantno-xyntrypnoro crponrentcrna. Bepxneynncx, 1932. C. 4243, 15.
243 Anrnpennrnosnnx. 1933. N 6. C. 26.
244 Epoauoe M. H. Vxas. cou. C. 3, 1718, 2728.
245 PIACHH. u. 17. On. 121. . 590. H. 75.
246 auuoouoooo O. O ono npeneme anrnmapxcncrcxo reopnn (o nanmonronnsme) // Becrnnx Hncrnryra xyntrypt Fypxr-Monrontcxo ACCP. 1931. N 1. C. 28.
247 Copnnx npexrnn Fypxr-Monrontcxoro Onacrnoro Komnrera BKH() no nonpocam nannonantno-xyntrypnoro crponrentcrna. C. 4243.
248 Macru H. M. Conpemennax Monronnx. Hpxyrcx: Ioc. ns-no, Hpxyrcx. or-nne, 1921. C. 309.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 73 crenax or rnopuecxo napono xnsnn n no+romy orpaxaer rontxo xnsnt namcxnx xacr, npnuem, ontme ncero, nepxymxn namcxo snarn xnnyme sa cuer +xcnnyarannn nacenennx. Ho+romy enancx ntno, uro yncxax xyntrypa nenonxrna n uyxa mnpoxnm cnoxm rpyxmero conercxoro nacenennx 249 . B npnmep npnnonnact cnryannx n Monronnn, re o penonmnnn 1921 r. ne nsananoct nn ono rasert, nn onoro xypnana, rax xax nx samenxnn nepxonnte nsannx n acrponornuecxne xanenapn nam, npnuem nce +ro neuaranoct na conepmenno nenonxrnom napono macce rnercxom xstxe. Monacrtpcxne pennrnosnte mncrepnn, xax nouepxnnann anrnpennrnosnnxn, nn no coepxannm, nn no nponcxoxennm ne tnn nannonantntmn onn, xax n ncx monacrtpcxax xyntrypa n ncxyccrno, tnn sanmcrnonant ns Tnera. Vrnepxanoct, uro npocrte nepymmne n namcxnx mncrepnxx nnuero ne nonnmann 250 . Bmecre c rem yncxax xon]eccnx onnnxnact nponarano n oparnom n rom, uro ona npncnoconna nx cnonx nyx n ncxuecxn ncnontsonana naponoe ncxyccrno, a nepennrnosnoe ncxyccrno npecneonana 251 n uacrnocrn, uro namansm npncnoconncx x naponomy npasnnxy naranran (Hont ro) 252 . Houepxnnanoct, uro naranran na camom ene ne pennrnosnt npasnnx, rax xax nanpornn, n +ror ent, c paccnerom, namt n nocnymnnxn ocnooxamrcx or cnonx yxonntx sanxrn n moryr npononrt npemx n pasnneuennxx 253 . B pesyntrare optt conercxoro rocyapcrna c yncxo xyntrypo nnacrnte oprant c yonnernopennem xoncrarnponann ee ynaox. Vxe n mae 1928 r. na saceannn mpo Fypxr-Monrontcxoro oxoma BKH() ormeuanoct, uro ecnn namam or xyntrypno-nannonantnoro crponrentcrna xaxercx nce nnoxo, ro nao nonarart, uro nanop na pasnnrne name xyntrypt cran cnntnee, no+romy namt n nnaamr n nannxy 254 . Conercxax ncropnorpa]nx nnocnecrnnn nouepxnnana, uro n yncxnx pernonax crpant nsamen pennrnosnomy ncxyccrny, noannxnmemy uenonexa n nnymanmemy emy crpax, npnmno cnernoe, xnsneyrnepxammee, rymanncrnuecxoe no cnoe cyrn ncxyccrno connannsma, ynnmee rnopuecxne cnnt napontx macc 255 . B ro xe npemx rnannemym pont n pasrpome yncxo xyntrypt n CCCP ctrpann ne nponarana n cosanne cern conercxnx yupexenn xyntrypt, a penpeccnn, c ocoo cnno pasnepnyrte n ornomennn yncxo xon]eccnn n 1930-x roax. Hpnnynrentnoe saxptrne xpamon n monacrtpe, apecrt cnxmennocnyxnrene n nepymmnx mnpxn npnnenn x rorantno nnxnnannn ouaron yncxo xyntrypt, a raxxe ]nsnuecxomy ncuesnonennm nno maprnnannsannn yncxnx cnxmennocnyxnrene nocnrene n cosnarene +ro xyntrypt. B xoe penpeccn tnn nancera yrpauent mnorne nponsneennx yncxoro ncxyccrna
249 Maurueuuo. Vxas. cou. C. 248249.
250 avpcru B. Kyntrypa nono Monronnn // Fesoxnnx (xypnan). 1939. N 8. C. 910.
251 Ba+nu.oe B. Hcxyccrno ypxr-monrontcxoro napoa // Fesoxnnx (rasera). 1940. 20 oxrxpx. C. 1.
252 Fonee rounoe nanmenonanne caraanran (ovp.), naran cap (ra.+.).
253 Hiouroe I. H. Haranran // Fypxrneneenne. 1927. A 34. C. 7172.
254 PIACHH. u. 17. On. 121. . 590. H. 2.
255 Vovuueea CH. Arencrnuecxax nponarana n Kanmtxnn. 3nncra: Kanmtnxoe xnnxnoe ns-no, 1986. C. 44.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 74 xaprnnt, xcnnorpa]t, pyxonncn. uaxrt ynnuroxennx nennocre, xoropoe conepmann n ocnonnom nnsonte oprant mnnnnnn, tnn nonnmmnmn. Hncramn pyxonnce, mnorne ns xoroptx nmennct rontxo n enncrnennom +xsemnnxpe (nx ne tno axe n Tnere), oxnennannct oxonnte pamt. Kcnnorpa]t ntpactnannct na ynnny, re onn n crnnnann. Knnrn, nsxrte ns Hyrontcxoro anana, ncnontsonannct xax ronnnno 256 . Hontrxn cnacrn yncxne pennxnnn, npenpnnxrte Hncrnryrom nocroxoneennx AH CCCP n Komnccne no enam pennrnosntx xyntron npn BHHK n 19341935 rr., sanosann, rax xax pasrpanenne n napnapcxoe ynnuroxenne mnornx namxrnnxon yncxo xyntrypt x +romy npemenn yxe tno npaxrnuecxn sanepmeno 257 . B xonne 1930-x roon, nocne ]axrnuecxo nnxnnannn yncxo xon]eccnn n CCCP, opta c yncxo xyntrypo n ncxyccrnom norepxna nx nnacrn axryantnocrt. B rot Bennxo Oreuecrnenno nont anrnpennrnosnax nponarana, n rom uncne anrnyncxax, tna npnrnymena nnauane n cnxsn c neoxonmocrtm monnnsonart ncex rpaxan crpant, n rom uncne nepymmnx, na samnry Oreuecrna, nnocnecrnnn n cnxsn co nsxrtm conercxnm pyxonocrnom xypcom na maxcnmantnoe ncnontsonanne pennrnosntx xon]eccn n nenxx nnyrpenne n nnemne nonnrnxn. Tem ne menee yncxax xyntrypa oxasanact noncrnne napono, uro nornepnn nnrepec nacenennx x nospoxennm yncxnx pennrnosntx nncrnryron, xoropoe nponsomno n 1946 r. (orxptrne Hnonrnncxoro anana n Fypxrnn n cosanne Bcecomsnoro yxonnoro ynpannennx yncron). Bepymmne n ymemne n nononte cnxmennocnyxnrenn coxpannnn yncxym xyntrypy xax yxonno, rax n ]nsnuecxn, cnacax or ynnuroxennx n nopyrannx npemert pennrnosnoro ncxyccrna. Fyncxne pennrnosnte nepemonnn npononnnct n reuenne nce conercxo +noxn xax o]nnnantno, rax n rano (cm., nanpnmep, eno anapona, unopennnx, 1974). Oxonuarentnoe nospoxenne yncxo xyntrypt n name crpane nponsomno n xonne 1980-x roon.
Pasnnrne nccneonann conercxoro omecrna xapaxrepnsonanoct ycnoxnennem nccneonarentcxnx npecrannenn o omecrne n conercxom uenonexe, o nsanmoornomennxx xyntrypt n nnacrn. Opamenne x onee cnoxntm connantntm n anrpononornuecxnm moenxm tno cnxsano xax c npeoonennem neonornuecxnx cocrannxmmnx npemecrnymmnx xonnennn (n uacrnocrn, xonnennn rorannrapnsma), rax n c npnnneuennem nontx rpynn ncrounnxon n
256 IA Pu. u. 5263. On. 1. . 132. H. 8889.
257 IA Pu. u. 5263. On. 1. . 132. H. 81,97.
258 B anno crarte ncnontsonant pesyntrart, nonyuennte n xoe ntnonnennx npoexra 10-01-0163 Conercxax ncropnuecxax nepnonxa 1940-1980-x rr.: crpyxrypnte xapaxrepncrnxn n xoncrpynponanne opasa ncnnnnnnt, ntnonnennoro n pamxax nporpammt Hayunoro ]ona HHV BB3 n 20102012 rr.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 75 meroon anannsa 259 . 3rn renennnn, nnepnte o]opmnnmnecx n onacrn connantno n xyntrypno ncropnn, ceronx onpeenxmr n nccneonannx no ncropnn conercxo nayxn. 3aaua saxnmuaercx n rom, urot paora n +ro onacrn ne rontxo crana ]opmo nosnpamennx (n, mnpe, xanonnsannn) satrtx nmen n nncrpymenrom ]opmnponannx n rpancnxnnn xopnoparnnno namxrn, no n cnococrnonana aexnarnomy nonnmannm nncrnrynnonantntx pamox nsanmoecrnnx yuentx n xyntrypntx mexannsmon, onpeenxnmnx opas nayxn n ee mecro n xnsnn omecrna. B +ro crarte ocyxamrcx nosmoxnocrn raxoro nsmenennx nccneonarentcxo onrnxn na marepnane ncropnuecxo nepnonxn 1950-1960-x roon. nx nsyuennx npo]eccnonantno nepnonxn n xonrexcre xyntrypno nonnrnxn npecrannxercx nonesno nepcnexrnna connonornn xyntrypt. B pamxax nnxecneymmnx nonenone +cxnsntx paccyxenn ne sarparnnaercx pont ncropnuecxnx xypnanon n ]opmnponannn roro, uro nastnaercx ceronx nonnrnxo ncropnn, r. e. nx nnnxnne na coepxanne conercxo ncropnuecxo xyntrypt n onnctnaemt nepno. Peut noer o moepnnsannn cncremt ncropnuecxo nepnonxn, o nanpannennxx n npeenax ee n]]epennnannn n xonrexcre nsanmoecrnnx nonnrnxn, nayxn n xypnanncrnxn n coornercrnenno o rom, n xaxo crenenn omnmn nnn cnenn]nuecxnmn tnn nponecct, nponcxonnmne n axaemnuecxo c]epe, no ornomennm x pyrnm ncnnnnnnam n, mnpe, pyrnm c]epam connantno n xyntrypno xnsnn. Hpenaraemt noxo, xax npecrannxercx, nosnonxer ne rontxo namernrt nosmoxnocrn nsyuennx xyntrypno ncropnn nayxn. Hccneonannx xypnanon moxno cunrart ono ns naoparopn, re nponcxonr ntpaorxa npecrannenn o npo]eccnn. Btpaorxa na +rom marepnane nonoro nonnmannx coornomennn nayxn, xyntrypt n nonnrnxn morna t crart nxnaom n nsmenenne xapaxrepa npo]eccnonantno camope]nexcnn ncropnxon. Conercxne nccneonannx xypnanon tnn nocnxment npenmymecrnenno cranonnennm ncropnuecxo nepnonxn n nepnte nocnepenonmnnonnte ecxrnnernx n npnsnant tnn npecrannrt ee ]opmnponanne xax uacrt naprnnoro crponrentcrna n, ecrecrnenno, nocnnn anonorernuecxn no ornomennm x conercxo ncropnorpa]nn xapaxrep. 3ra xonnennnx tna cnpoennponana n na nocnenoennym nepnonxy 260 . B nocrconercxo ncropnorpa]nn exrentnocrt ncropnuecxnx xypnanon paccmarpnnanact npenmymecrnenno n xonrexcre npornnocroxnnx nayunoro coomecrna n nnacrn. He cnyuano esycnonntm nnepom n pernnre nccneonarentcxoro nnrepeca oxastnaercx xypnan Bonpoct ncropnn n nepno peaxropcrna A. M. Hanxparono (19531957), cranmn cnoero poa cnmnonom orrenentno ncropnorpa]nn n noponnmn nenym nccneonarentcxym rpannnm 261 . exrentnocrt +roro xypnana
259 O +rom cm., nanp.: Krylova A. The Tenacious Liberal Subject of Soviet Studies // Kritika. Explorations in Russian and Eurasian History. 2000. Vol. 1. No. 1. P. 121131; Xaeeu M. Hmnepnn, oxpannt n nacnopt: Enpasnx xax anrnnapanrma nx nocrconercxoro nepnoa // Ab Imperio. 2004. A 1. C. 127171; Hempe H. O xonnennnn nonnrnuecxo xyntrypt, nnn Ocnonnax omnxa coneronornn // Honnrnuecxne nccneonannx. 1998. N 1. C. 3651.
260 Cm., nanp.: A.amopeea A. H. Conercxax ncropnuecxax nepnonxa 1917 cepenna 1930-x roon. M.: Hayxa, 1989. C. 45; A.amopeea A. H. Hcropnuecxax nepnonxa // Ouepxn ncropnn ncropnuecxo nayxn n CCCP. T. 5. M.: Hayxa, 1985. C. 91109.
261 Cuoopoea H. A. Orrenent n ncropnuecxo nayxe: Conercxax ncropnorpa]nx nepnoro nocnecrannncxoro ecxrnnernx. M.: Hamxrnnxn ncropnuecxo mtcnn, 1997; Caee.iee A. B. Homenxnarypnax opta noxpyr xypnana Bonpoct ncropnn n 19541957 roax // Oreuecrnennax ncropnx. 2003. A 5. C. 148162; Kau A. C. Anna Hanxparona n Bonpoct ncropnn. Honaropcxn n xpnrnuecxn ncropnuecxn xypnan n Conercxom Comse n 1950-e rot // Hcropnx n npemx. 20-50-e rot XX nexa. A. M. Hanxparona. M.: Hs-no PVH, 2000. C. 85100. Cm. raxxe: Kuiu H. A. Xypnan Bonpoct ncropnn xax rpancnxrop opasa conercxo ncropnuecxo nayxn n ncropnxa // Tpanc]opmannx opasa conercxo ncropnuecxo nayxn n nepnoe nocnenoennoe ecxrnnerne: nropax nononnna 1940-x cepenna 1950-x rr. / no pe. B. H. Kopsyn. M.: POCCH3H, 2011. C. 248287.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 76 paccmarpnnaercx nccneonarenxmn xax ono ns nanonee xpxnx npoxnnenn xypca na ecrannnnsannm ncropnuecxo nayxn xax n coepxarentnom (nepecmorp rocnocrnymme nepcnn ncropnn n, n uacrnocrn, omnnnponanme nnrepnperannn ponn pasnnuntx nonnrnuecxnx naprn n penonmnnonnom nnxennn nauana XX n.), rax n n oprannsannonnom nnane (nontrxa nepecrpoxn nayuno xommynnxannn, oprannsannn nynnuntx ncxyccn n r. .). B nenom +ror xypc nontsonancx noepxxo naprnnoro pyxonocrna n nnuno H. C. Xpymena, onaxo n cnxsn c nsmenennem nnyrpn n nnemnenonnrnuecxo ocranonxn n n xoe npornnocroxnnx, nosnnxmero nnyrpn ncropnuecxoro coomecrna, exrentnocrt xypnana tna ocyxena nocranonnennem HK O xypnane Bonpoct ncropnn or 9 mapra 1957 r. 262 , a cosannax A. M. Hanxparono pexonnernx pac]opmnponana. Hopont ananns exrentnocrn xypnana Bonpoct ncropnn oxasancx snaunmtm c rouxn spennx ntcrpannannx nono nepcnn pasnnrnx ncropnuecxo nayxn, onnctnamme ee n xonrexcre napacrannx n nanoma orrenentntx nexnn. antnemee pasnnrne noontx nccneonann norpeonano ntpaorxn onee cnoxnoro nonnmannx nonnrnuecxo noonnexn +rnx cotrn n xoppexrnponxn xecrxo nepcnn o rom, uro +ror nponecc onpeenxncx npornnocroxnnem xyntrypt n nnacrn, perporpaon n xoncepnaropon. Hpnnneuenne oxymenron ns naprnntx apxnnon ano nosmoxnocrt ynnert +ror xon]nnxr ne rontxo xax neonornuecxoe npornnocroxnne, no n xax pesyntrar optt nnyrpn nayunoro coomecrna n camnx naprnntx crpyxryp 263 . pyrnm pesyntrarom +rnx nccneonann moxno cunrart crpemnenne ne npocro ycmorpert n exrentnocrn xypnana nexnnx orrenenn, no onennrt pesonanc, ntsnannt n camo +ro exrentnocrtm, xoropym yxe ncropnxn ro +noxn coornocnnn c exrentnocrtm Honoro mnpa 264 , n pasrpomom xypnana n 1957 r. Ecnn mt oparnmcx x cncremarnuecxomy anannsy cocroxnnx ncropnuecxo nepnonxn, ro nocnenee cotrne ne yer yxe ntrnxert rontxo nnmt nanomom orrenentntx nexnn, xaxnm ono npecraer n nocrconercxo ncropnorpa]nn 265 . Cronr ormernrt, uro nocranonnenne 1957 r. tno nocnennm n uepee npopaorountx yxason, oexrom xoroptx cranonnnnct ncropnuecxne xypnant 266 . Bmecre c rem npaxrnuecxn ononpemenno c pasnepnyro naprnntmn nncrannnxmn
262 3romy nocranonnennm npemecrnonano ynomnnanne crare xypnana n nnctme HK O ycnnennn nonnrnuecxo paort naprnntx oprannsann n maccax n npeceuennn ntnasox anrnconercxnx npaxentx +nemenron. O +rom nnctme xax peaxnnn na nenrepcxne cotrnx 1956 r. cm., nanp.: 3voroea E. P. Omecrno n pe]opmt. 19451964. M.: Poccnx monoax, 1993. C. 154155.
263 Peut ner npexe ncero o paorax A. B. Canentena: Caee.iee A. B. Homenxnarypnax opta C. 148162; Caee.iee A. B. Heotunax xaptepa axaemnxa A. M. Hanxparono. M.: Hporpecc-Tpannnx, 2012. C. 148180. Ocraercx rontxo noxanert, uro n +ro ocroxrentno norpa]nn A. M. Hanxparono cmxer o nepnnernxx xon]nnxra noxpyr Bonpocon ncropnn oxasancx n xoneunom cuere ncrpoen n napparnn o npornnocroxnnn nonnnntx ncropnxon n ncenoncropnxon.
264 Cm.: Hs nennnxon Ceprex Cepreennua mnrpnena // Oreuecrnennax ncropnx. 2000. A 3. C. 152; Kau A. C. Anna Hanxparona n Bonpoct ncropnn C. 99. Ho mnennm A. B. Canentena, exrentnocrt nanxparoncxnx Bonpocon ncropnn, xoropym on xapaxrepnsyer xax nerantnt camnsar, npecrannxer coo npnmep ropaso onee panxantno emoxparnsannn, uem axe exrentnocrt Honoro mnpa. Cm.: Caee.iee A. B. Heotunax xaptepa C. 163.
265 Hanonee panxantnax ]opmynnponxa +ro nosnnnn cnxsana c yrnepxennem, uro cotrnx, pasnepnynmnecx noxpyr Bonpocon ncropnn, nepeuepxnynn +npncrnuecxym nanpannennocrt ne rontxo annoro, no n pyrnx nsann cnennantnoro nayunoro npo]nnx. Cm.: XX ces KHCC n ero ncropnuecxne peantnocrn / no pe. B. B. Xypannena. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1991. C. 250. Hnr. no: Caee.iee A. B. Homenxnarypnax opta C. 158.
266 3ro nocranonnenne, xorx n ynomnnanoct xax npnmep peannsannn npnnnnna naprnnocrn n pyxonocrne maccono neuartm (cm., nanp.: Or peaxnnn // Oreuecrnennax ncropnx. 1957. N 3. C. 4; Boeo.mooe K. M. Xypnant n Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 77 xamnanne npornn Bonpocon ncropnn nponcxonr panxantnoe npeopasonanne cncremt ncropnuecxnx xypnanon, xoropoe n onpeenennom cmtcne moxno cunrart nauanom nonoro +rana cymecrnonannx conercxo ncropnorpa]nn n oprannsannn nocnponsnocrna ncropnuecxoro snannx n Conercxom Comse. eno saxnmuaercx n rom, uro cosannte n 1945 r. Bonpoct ncropnn tnn na momenr oxonuannx nont nourn enncrnenntm nacroxmnm ncropnuecxnm xypnanom n CCCP. Koneuno, yxe n nepnte nocnenoennte rot nauanoct nospoxenne nsann, cymecrnonanmnx n onoennt nepno. Hpaxrnuecxn cpasy xe ncne sa cosannem Bonpocon ncropnn n 1946 r. tnn nospoxent Becrnnx penne ncropnn n Conercxax +rnorpa]nx, Vuente sanncxn MIV n Vuente sanncxn HIV (c 1947 r.). B 1946 r. cosan nont xypnan Hpenoananne ncropnn n mxone. Kpome roro, tno nospoxeno n necxontxo nepnonuecxnx copnnxon: Hcropnuecxne sanncxn (c 1945 r.), Conercxax apxeonornx (c 1945 r.) Conercxoe nocroxoneenne (c 1945 r.), Tpyt MIHAH (c 1946 r.), Hcropnuecxn apxnn (c 1949 r.), a raxxe Bnsanrncxn npemennnx, nsanne xoroporo npexparnnoct eme n 1928 r. Onaxo panxantnt xapaxrep nsmenenne xypnantnoro npocrpancrna npnopeno n cepenne 1950-x roon. B 1955 r. copnnxn Hcropnuecxn apxnn n Conercxoe nocroxoneenne tnn npeopasonant n ononmennte xypnant, a n 1956 r. tn cosan mnnerent Bonpoct apxnnoneennx, xoropt uepes 10 ner yer npenpamen n xypnan Conercxne apxnnt. B 1957 r. nosnnxnn xypnant Hcropnx CCCP, Honax n nonemax ncropnx, Bonpoct ncropnn KHCC, Becrnnx ncropnn mnpono xyntrypt, Vxpanncxn ncropnuecxn xypnan, Hapona rnopuicrt ra ernorpa]ix, na ase copnnxa Conercxax apxeonornx tn cosan ononmennt xypnan. Kpome roro, n 1959 r. nospoxen saxptnmncx o nont Boenno-ncropnuecxn xypnan. Vxe npnneennt cnncox nsann cnnerentcrnyer o cymecrnennom pacmnpennn nanasona cnennannsannn axaemnuecxnx nsann, nponcxonnmem n pasnnuntx nanpannennxx: n pernonantnom (poccncxax ncropnx, nocroxoneenne), n xpononornuecxom (conpemennax ncemnpnax ncropnx), n cyncnnnnnnapnom (apxeonornx, apxnnnoe eno), n npemernom (ncropnx naprnn, ncropnx xyntrypt, noennax ncropnx). Taxnm opasom, n cncreme nayuntx xommynnxann tna sa]nxcnponana nonax crpyxrypa oprannsannn ncropnuecxoro snannx, ropaso n ontme crenenn coornercrnymmax n]]epennnponannomy xapaxrepy conpemenno nayxn n pasnepnyrax xax conoxynnocrt xpynntx remarnuecxnx noxon. B +ro xe npemx n xypnantnom npocrpancrne nponcxonr nncrnrynnonannsannx n pyrnx rymannrapntx ncnnnnnn (npnmepamn moryr cnyxnrt cosanne Bonpocon ncnxonornn, nosnnxnonenne cemecrna nnreparyponeuecxnx xypnanon no rnane c Bonpocamn nnreparypt n 1957 r.), onaxo no macmray ona neconocrannma c rem, uro nponcxonno n ncropnuecxo nayxe. Hapxy c ]opmnponannem cncremt xypnanon, nsanaemtx Axaemne nayx, n oprannsannm xopnyca ncropnuecxo nepnonxn naunnamr nxnmuartcx pyrne nncrnryrt. Hpexe ncero +ro, xoneuno, xacaercx cncremt ntcmero opasonannx. B 1958 r. Mnnncrepcrno ntcmero n cpenero cnennantnoro opasonannx naunnaer ntnycxart xypnan Hayunte oxnat ntcme mxont, n pamxax xoroporo nnocnecrnnn yer cosana n ncropnuecxax cepnx. Iopaso onee snaunmtm n nepcnexrnne pasnnrnx cncremt ynnnepcnrercxo nepnonxn crano pe]opmnponanne n 1950-e rot Becrnnxon Mocxoncxoro n Hennnrpacxoro ynnnepcnreron 267 . 3rn necrnnxn
CCCP. M.: Hs-no BHB n AOH, 1960. C. 41), no nce-raxn, no-nnnmomy, ne oxasano ontmoro nnnxnnx na antnemee pasnnrne nonnrnxn KHCC n onacrn nponarant. Cp. xapaxrepncrnxy +roro nocranonnennx: Caee.iee A. B. Homenxnarypnax opta C. 158.
267 B nponecce +ro pe]opmt Becrnnxn tnn pasenent na cepnn n nocrenenno ntrecnnnn Vuente sanncxn |coornercrnymmnx] ynnnepcnreron. Ho ananornn c +rnmn nsannxmn n 1958 r. tn cosan Becrnnx Knencxoro Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 78 c]opmnpymr ror opasen, no xoropomy yyr nnocnecrnnn, n nocrconercxn nepno, nepecrpannartcx ynnnepcnrercxne nsannx. Baxno cocrannxmme ]opmnponannx n]]epennnponanno cncremt ncropnuecxo nepnonxn crano nsmenenne npnnnnnon oprannsannn n onenxn ee paort. pxnm cnnerentcrnom nonoro nonnmannx ponn ncropnuecxoro xypnana moxno cunrart ntcrynnenne na Bcecomsnom conemannn ncropnxon n 1962 r. onoro ns rnanntx naprnntx xyparopon ncropnuecxo nayxn, cexperapx HK KHCC axaemnxa F. H. Honomapena, yxasanmero na ocnonononarammee snauenne +rnx nsann n xoopnnannn nayuntx nccneonann, n nn]opmannonnom oecneuennn nayxn n cosannn npocrpancrna nx nayuntx ncxyccn 268 . Bmecre c rem n pamxax nono cncremt exrentnocrt xaxoro ns xypnanon onennnanact yxe ne rontxo c rouxn spennx nonnrnuecxo naronaexnocrn, no n c rouxn spennx ]ynxnnonantnocrn. Kax n n maccono neuarn ro +noxn, mecro xaxoro nsannx crann onnctnart npn nomomn nonxrnx npo]nnt nsannx 269 . Ocoenno axryantntm +ro crano nx craptx nsann, n n uacrnocrn, nx Bonpocon ncropnn, xoropte oxasannct n xpnsnce nocne pasrona nanxparoncxo peaxnnn. Ocyxenne nponemt npo]nnx xypnana na saceannn yuenoro conera, npoxonnmee c yuacrnem nsnecrntx ncropnxon M. B. Heuxnno, A. H. Cnopona, B. M. Xnocrona n p., emoncrpnpyer nontrxn onpeennrt ero saaun ne rontxo remarnuecxn (ocnemenne xomnnexcntx, ncemnpno-ncropnuecxnx nponem, +nemenrt ncropnorpa]nunocrn, nponemnocrn, reopnn ncropnuecxoro nponecca), no n ]ynxnnonantno (xypnan xypnanon) 270 . Onaxo ]ynxnnonantnocrt axaemnuecxnx xypnanon tna cnxsana ne rontxo c onpeenennem nx mecra n cncreme nayuno nepnonxn, no n c nx +xonomnuecxo +]]exrnnnocrtm n cnoconocrtm npnnneut macconym aynropnm 271 . C oprannsannonno rouxn spennx nnxenne nancrpeuy unrarenm osnauano neoxonmocrt ncrpannartcx n nonym pe]opmnpyemym cncremy xnnropacnpocrpanennx, n xoropo rnpaxn n ropaso ontme crenenn onpeenxnnct npn yuacrnn xnnroroprontx oprannsann 272 . 3naxontm xnnennem 1960-x roon, ocyxanmnmcx n rom uncne n na saceannxx pexonnern ncropnuecxnx xypnanon, crano
ynnnepcnrera, nnpouem, rax n ne nomemn n uncno cnennannsnponanntx nsann no ncropnn, a 1969 r. Becrnnx Fenopyccxoro rocyapcrnennoro ynnnepcnrera, ncropnuecxax cepnx xoroporo nnocnecrnnn craner rnanntm cnennannsnponanntm nepnonuecxnm nsannem n Fenopyccnn.
268 Houo+apee B. H. 3aaun ncropnuecxo nayxn n nororonxa nayuno-nearornuecxnx xapon n onacrn ncropnn // Bonpoct ncropnn. 1963. A 1. C. 2425.
269 O snauennn nponemarnxn npo]nnx xypnana n xpymencxym +noxy cm.: Bo.roecru H. H. Oreuecrnennax xypnanncrnxa. 19502000: yue. nocone: n 2 u. u. 1. CH.: Hs-no CH6IV 2006. C. 202203.
270 Crenorpamma saceannx Vuenoro conera HH AH CCCP or 28 anpenx 1960 r. Apxnn PAH. u. 1577. On. 2. . 451. H. 74-102. 3ro namno cnoe orpaxenne n ycranonouno nynnxannn pexonnernn. Cm.: O npo]nne n crpyxrype xypnana Bonpoct ncropnn // Bonpoct ncropnn. 1960. A 8. C. 1921. Hpnmep roro, xax noncx npo]nnx xypnana moxer trt cnxsan c ocmtcnennem xanpon ncropnuecxnx rexcron, aer nponeennoe n rom xe 1960 r. ocyxenne cytt cosannoro eme o nont nepnonuecxoro nsannx Hcropnuecxne sanncxn: Crenorpamma saceannx Vuenoro conera HH AH CCCP or 27 oxrxpx 1960 r. Apxnn PAH. u. 1577. On. 2. . 458. H. 29.
271 C rouxn spennx nontrxn npnart nayunomy snannm nont nynnunt craryc noxasarentno raxxe n ro, uro napannentno c cosannem axaemnuecxnx xypnanon tnn saxptrt mnorne Tpyt, Kparxne coomennx n oxnat, xoropte ntnycxannct axaemnuecxnmn nncrnryramn. Cm.: A.amopeea A. H. Hcropnuecxax nepnonxa. C. 101102. Hexoropte ns nsann tnn cosant yxnantno sa na-rpn roa o +roro.
272 Boeoauoe H. I., Bse+cru B. A. Cnpanounnx xypnanncra. H.: Hennnrpa. ns-no, 1971. C. 128129.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 79 nnrencnnnoe pasnnrne nayuno-nonynxpntx nsann 273 . B 1960 r. pyxonocrno Axaemnn nayx opamaercx x peaxnnxm xypnanon c rpeonannem npecrannrt cnon npenoxennx o mepax no nontmennm +]]exrnnnocrn paort xypnanon n ynyumennm cncremt nx pacnpocrpanennx. Ho mnennm peaxropon, +romy npenxrcrnymr pamxn cncremt axaemnuecxoro xnnronsannx, cnxsannte xax c ntcoxo ceecronmocrtm nponsnocrna xypnanon n nexenannem PHCO ynennunnart rnpaxn, rax n c orpannuenntmn nosmoxnocrxmn cncremt pacnpocrpanennx axaemnuecxnx xypnanon 274 . Honcxn pemennx +ro nponemt ocrarouno cnntno nonnnxnn xax na ]opmy xypnanon, xoropte naunnamr nynnxonart na onoxxe anonct nomepon, rax n na nx coepxanne, n xoropom ynennunnaercx onx nonynxpntx xanpon (ouepxn, memyapt, norpa]nn n r. .) n nynnxann. Cnnerentcrnom +roro moxer cnyxnrt ntepxxa ns anonca onoro ns nomepon xypnana Honax n nonemax ncropnx: Hapxy c ncropnuecxnmn nccneonannxmn Honax n nonemax ncropnx nynnxyer nayuno-nonynxpnte crartn, ouepxn, memyapt rocyapcrnenntx n noenntx exrene CCCP n sapyexntx crpan. Ocooe nnnmanne yenxercx nepemenntm nponemam ncropnn Bropo mnpono nont, a raxxe nnxennm conpornnnennx npornn ]amncrcxnx saxnarunxon. Cpen anropon nynnxyemtx marepnanon nnnte noenauantnnxn, nonnrnuecxne n omecrnennte exrenn, nnnomart. Mnorouncnennte +nnsot, npnnnexammne ocrporo, pamarnunocrtm n nenepoxrnocrtm cnryann nexar n ocnone paort A. M. Hexpnua B nanpnnrax rano nont Hnrepec unrarenx ntsoner crartx Teppopnsm n nonnrnuecxo xnsnn CBA (or yncrna Hnnxontna o yncrna Kennen) Ouepxn uanopnrt ]oprynt (x connonornn ananrmpnsma n XVIII n.) xpxn paccxas o npanax mnnynme +noxn. B xypnane nneen pasen Hs sapyexno xnnrn. B nem unrarent naer orptnxn ns nanonee nnrepecntx paor nnocrpanntx ncropnxon 275 . C]opmnponanmaxcx na pyexe 1960-x roon cncrema ncropnuecxnx xypnanon ne nperepnena cxontxo-nnyt npnnnnnnantntx nsmenenn nnnort o +noxn nepecrpoxn n ocranact xax n n nenom cncrema conercxo nepnonxn nectma nen]]epennnponanno 276 . Hapaoxc nponsomeme na pyexe 1950-1960-x roon moepnnsannn saxnmuancx n rom, uro
273 Hanonee xpxnm ntpaxennem +roro nponecca, xax nsnecrno, cran xypnan Hayxa n xnsnt, rnpax xoroporo na nporxxennn 1960-x roon ynennunncx onee uem n 15 pas c 206 rtc. o 3106 rtc. +xsemnnxpon.
274 Hepenncxa c npesnnymom, PHCO n yupexennxmn AH CCCP o paore xypnanon orenennx. Apxnn PAH. u. 457. On. 1. . 330. H. 2243. Cp. raxxe: Ocunu I. C. O paore nsarentcrna AH CCCP no ntnycxy ncropnuecxo nnreparypt // Bonpoct ncropnn. 1960. N 6. C. 191196. K +romy nepnoy ornocnrcx n peoprannsannx nsarentcxo ast Axaemnn, sanepmnnmaxcx cosannem nsarentcrna Hayxa. Cm. o +rom: Ko+roe I. . Kpynnemn nenrp nayuno neuarn // Becrnnx AH CCCP. 1973. T. 43. A 6. C. 106; Bacu.iee B. H. Cranonnenne n pasnnrne nsarentcxoro xomnnexca PAH (x 270-nernm axaemnuecxoro xnnronsannx) // Becrnnx PAH. 1998. T. 68. N 4. C. 349358.
275 Ho cnnerentcrny B. . Bosnecencxoro, onnm ns npnnnnnon axaemnxa A. H. Hapounnnxoro, nasnauennoro n 1962 r. rnanntm peaxropom Hono n noneme ncropnn n xpyro nsmennnmnm paory xypnana, tn cneymmn: B xypnane onxna trt xpont n xenmnnt. Kommenrnpyx +ror npnnnnn, B. . Bosnecencxn ormeuan: onxno trt nce nonynxpno, nce npnnnexarentno. 3ro, rax cxasart, ]nrypantno, xoneuno, xpont n xenmnnt, no urot +ro nce unrarenx npnnnexno. To ecrt ncropnuecxne cmxert, ncropnuecxne xaxne-ro nccneonarentcxne paort, no oneuennte n nnreparypnym xopomym ]opmy, xoropax npnnnexana t nnnmanne unrarenx, n on t unran +ror marepnan n, ononpemenno, npnomancx x snannm ncropnn. H c +roro npemenn, c momenra Hapounnnxoro, +ra nnnnx nce npemx conmanact n npn nem, n npn cneymmem peaxrope, Tnxnnncxom, ntne axaemnxe, n npn Cenocrtxnone (Hnrepntm c B. . Bosnecencxnm. 7.05.2010 apxnn F. E. Crenanona).
276 Ivoroe H. ., vouu B. B. Xypnantnax crpyxrypa n connantnte nponecct // Iyxon H. ., ynn F. B. Hnreparypa xax connantnt nncrnryr. M.: Honoe nnreparypnoe oospenne, 1994. C. 288352.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 80 nontrxa cenart +rn nsannx uacrtm onee n]]epennnponanno n nnamnuno cncremt oprannsannn neuarn ne conponoxanact pasnnrnem nn]pacrpyxrypt nsann, cosannem npnnoxenn, nnnoreuex mnnerene n r. . 277 Hecmorpx na nnrencn]nxannm n xonnuecrnennt pocr axaemnuecxoro nayunoro coomecrna n, coornercrnenno, nayuno npoyxnnn, xonnuecrno +rnx nsann, nepnonunocrt nx ntxoa n oemt ocrannct npaxrnuecxn nensmenntmn. Haunnax c xonna 1950-x roon n coomecrne ncropnxon neonoxparno nosnnxann npoexrt cosannx nonynxpnoro ncropnuecxoro xypnana, onaxo o xonna 1980-x roon nn onn ns nnx ne tn peannsonan 278 . Hpn +rom nontrxa coennnrt n ncropnuecxnx xypnanax ]ynxnnn ne rontxo npo]eccnonantntx, no n nonynxpntx nsann onontno cymecrnenno nonnnxna na crpyxrypy +rnx nsann. B 1990-e rot no mnorom pacnanact c]opmnponannax n +rnx nsannxx cncrema monnropnnra nayuno xnsnn, npnsnannax xoopnnnponart nayunte nccneonannx. Mexy rem n nocnponsnocrne nonynxpntx pypnx moxno ynnert nnepnnm pe]opmt xonna 1950-x nauana 1960-x roon, xoropax npoonxana n oruacrn npoonxaer ecrnonart n n 1990-2000-e n cnryannn pesxoro naennx rnpaxe n yrpart rocyapcrnenno noepxxn nsann.
Hapaoxc n ornomennxx nayxn n omecrna saxnmuaercx n rom, uro nayxa, c ono cropont, ncera crpemnnact nouepxnnart cocrnennym neonornuecxym, nncrnrynnonantnym, nonnrnuecxym anronomnm, a c pyro ne npocro pearnponana na sanpoct omecrna, no axrnnno opamanact sa omecrnenno noepxxo n nnnmannem, ne npeneperax anno ]opmo nernrnmannn. Axrnnnocrt yuentx n nanore c omecrnom asnponanact ne rontxo na oxnannxx ]nnancono noepxxn n operennn crarycno nosnnnn, no n na cnmnonnuecxom noxpennennn cnoe npo]eccnonantno exrentnocrn. 3noxa Hpocnemennx sanoxnna nente n npaxrnuecxne ocnonannx nonynxpnsannn nayxn, ntnex +xcnepnmenr ns rantx anxnmnuecxnx naoparopn na
277 Xpo+oe C. C. Heno-nocnnrarentnte ]ynxnnn conercxo ncropnuecxo nayxn // Bonpoct ncropnn. 1980. A 7. C. 18. Ho anntm C. C. Xpomona, cepnno oprannsonannoe nonynxpnoe ncropnuecxoe xnnronsanne ncuepntnanoct ncropnxo-penonmnnonntmn n noenntmn cepnxmn.
278 Tax, n 1986 r. ocyxancx xonxpernt npoexr oprannsannn raxoro nsannx npn yuacrnn Orenennx ncropnn AH CCCP n nsarentcrna Monoax rnapnx. Cm.: Hae.euro B. H. Kpyrnt cron: Kaxnm trt nayuno-nonynxpnomy xypnany no ncropnn? // Bonpoct ncropnn. A 12. C. 148149. Ocnonannem nx npoexrnpyemoro xypnana onxen tn nocnyxnrt ontr nsannx nonynxpntx copnnxon Hcropnx n Hamxrnnxn oreuecrna. Onaxo +ror npoexr rax n ne tn peannsonan. Fonee ycnemntm, no-nnnmomy, moxno cunrart nontrxn oprannsonart nsanmoecrnne mexy nayuntmn n nonynxpntmn nsannxmn, raxnmn xax Oronex n Heenx. Cm.: Bcecomsnoe conemanne ncropnxon. I. Hnenapnte saceannx 1819 exapx // Bonpoct ncropnn. 1963. A 2. C. 22. Hoxasarentna n +rom cmtcne onnctnaemax R. A. Honxxontm ncropnx c nynnxanne memyapon B. B. Byntrnna. Cm.: Ho.roe P. A. Hcropnuecxax nayxa: nmn n nponemt. M.: POCCH3H, 1999. C. 347360. Kax nsnecrno, e]nnnrt nsann no rymannrapno remarnxe n nexoropo crenenn xomnencnponannct ecrecrnenno-nayuntmn nonynxpntmn nsannxmn, raxnmn xax Hayxa n xnsnt, Xnmnx n xnsnt n p.
279 Crartx nororonnena n pamxax xonnexrnnnoro nccneonarentcxoro npoexra Popular Science: x connonornuecxomy nonnmannm norpannuntx cocroxnn nayunoro snannx A 12-05-0016, noepxannoro Hayuntm ]onom HHV BB3 n peannsyemoro Hayuno-yueno rpynno nccneonann nayxn n npo]eccn (http://soc.hse.ru/profscience/).
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 81 cner apncroxparnuecxnx canonon, xyncrxamep n ptnountx nnomae, cenan ncxyccrno +]]exrno emoncrpannn nayuntx pesyntraron neoxonmtm nantxom yuenoro. Vnneuenne npocnernrene macmrantmn npoexramn pasnoopasntx +nnnxnonen onnpanoct na xenanne cenart cncremarnsnponannte n nepn]nnnponannte nayunte snannx ocrynntmn nx mnpoxo aynropnn. B XIX n. ocrnxennx nayxn crann no-nacroxmemy nnnmtmn, nox n noncenennym xnsnt enponecxnx omecrn nmecre c napontm nnrarenem, renerpa]om, areppornnamn, uro noorpenano nnrepec x nayxe, nonnmaemo mnpoxo or nourn nmnrentcxoro nsoperarentcrna o cocrnenno nayunoro noncxa n axaemnuecxnx naoparopnxx. Bcemnpnte ntcranxn crann nnrpnno nayuno-rexnnuecxoro nporpecca, xoropt, xax rora xasanoct, ner pyxa o pyxy c nporpeccom connantntm. Ha nonne +nrysnasma n nept n nporpecc nosnnxann mnorouncnennte nayunte omecrna, yupexanmne nayuno-nonynxpnte xypnant, npononnmne nnxnt nynnuntx nexnn n nocnyxnnmne cnxsymmnm snenom mexy nayxo n mnpoxo aynropne. Marnx nayxn ouapontnana rax xe cnntno, xax n pennrnx, a cemena npocnemenuecxoro anrnxnepnxantnoro nacrpox mnornx nnrennexryanon ann onntnte ncxot n rpaxancxnx neponannxx nonoro rnna or nosnrnnnsma o ]ynamenranncrcxoro marepnannsma. B Poccnn, xax n n pyrnx enponecxnx crpanax, nmont x nayxe, ntpasnnmaxcx n oprannsannn pasnoopasntx npocnernrentcxnx omecrn, nepexo samemana pyrne ]opmt rpaxancxo n nonnrnuecxo axrnnnocrn 280 . Hoxnnenne conercxo nnycrpnn nonynxpnsannn nayxn tno npeonpeeneno xax npemecrnymmnm +]]exrom, xoropt nponsnenn uyeca nayxn na mnpoxym nynnxy, rax n ynpomenno nepcne mapxcnsma, marepnannsm xoroporo ns ]nnoco]cxo oxrpnnt npenparnncx n oxrpnny neonornuecxym. Kpome roro, naponnuecxoe nnxenne nope]opmenno Poccnn n conoxynnocrn co cnenn]nuecxnm cosnannem pyccxo nnrennnrennnn c]opmnponano cocrnennte npaxrnxn nonynxpnsannn nayuntx snann nx mnpoxo aynropnn nocpecrnom napontx mxon, nnnorex, xypcon, nynnuntx nexnn n r. n. 281 Bmecre c pocrom rpamornocrn no nropo nononnne XIX n. axrnnnsnponanact nsarentcxax exrentnocrt n +ro c]epe: cnennantnte xnnxnte cepnn n xypnant nx cemenoro urennx ooramann unrarene reorpa]nuecxnmn, rexnnuecxnmn, ecrecrnenno-nayuntmn snannxmn. Hanpnmep, nepnax nepcnx snamennroro nayuno-nonynxpnoro xypnana Hayxa n xnsnt tna ntnymena n 1890 r. Taxnm opasom, nonynxpnsannx nayuno-rexnnuecxnx snann n CCCP tna nceoxnartnammnm maccontm ]enomenom, nnnerenntm n xyntrypnym nonnrnxy, neonornuecxym paory n cncremy npo]eccnonantno opnenrannn. Opamenne x connantno ncropnn nonynxpnsannn nayxn n CCCP nosnonxer nyume nonxrt cyrt neonornuecxoro npoexra conercxoro rocyapcrna, xoropt moxer cnyxnrt onnm ns npnmepon nontrxn yxnanncrcxo peannsannn ne +noxn Hpocnemennx, npomemnx nepexonxy n mapxcncrcxnx, nosnrnnncrcxnx, naponnuecxnx nnrennexryantntx reuennxx XIX n. Hpexe ncero moxno oosnaunrt necxontxo ]ynxnn pacnpocrpanennx nayuno-nonynxpntx snann n conercxn nepno. Bo-nepntx, +ro samemenne pennrnosnoro mnponosspennx ynpomenno nepcne nayunoro, marepnanncrnuecxoro mnponosspennx. Pennrnosnax xaprnna mnpa yxe n XIX n. nepecrana trt onnemme n opasonanno cpee, xorx n ocrananact
280 Cm.: Bradley J. Voluntary Associations in Tsarist Russia: Science, Patriotism and Civil Society. Harvard, 2009; Bpeo.u r. Omecrnennte oprannsannn n pasnnrne rpaxancxoro omecrna n openonmnnonno Poccnn // Omecrnennte nayxn n conpemennocrt. 1994. N 5. C. 7789.
281 Ormernm, uro pe]opmncrcxne nen, ocnonannte na npocnemennn, crann ocnono nosnnxnonennx xonnennnn life-long education (nenpeptnnoro opasonannx) n Bennxopnrannn.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 82 omnnnpymme na macconom yponne. Penonmnnx 1917 r. npenonarana ne rontxo rnyoxoe nepeycrpocrno nonnrnuecxoro, connantnoro n +xonomnuecxoro yxnaa poccncxo xnsnn, no n nepnym ouepet cosanne nonoro uenonexa, naenennoro cosnannem n mnponosspennem nonoro rnna. Oecneunrt cosanne raxoro uenonexa tnn npnsnant panxantnt arensm n marepnannsm, nonnrtnaemte noxasarentntmn nayuntmn ]axramn. Pacnpocrpanenne nayuno nn]opmannn cpen mnpoxnx macc crano neoxonmtm nncrpymenrom crponrentcrna nonoro uenonexa, ocnooxennoro or pennrnosntx npepaccyxon, xorx n naenennoro nono ]opmo neponann aconmrno nepo n nayxy. Bo-nroptx, nnycrpnannsannx n nyxt apmnn rpeonann rexnnuecxn nororonnenno n opasonanno paoue cnnt, rorono npnnxrt rexnoxparnuecxym neonornm, n xoropo conpemennte nayxa n rexnnxa cranonnnnct neoxonmtm ycnonnem nocrpoennx xommynnsma. Ho+romy pacnpocrpanenne nayuno-rexnnuecxnx snann orneuano nparmarnuecxnm nnrepecam rocyapcrna, n coornercrnymmax cncrema nponnstnana ncm crpany, oxnartnax nce nospacrnte xareropnn, xorx axnenr enancx na mxontnnxon, monoext n rpyocnoconoe nacenenne. Honpoyem nxparne oxapaxrepnsonart nexoropte xnmuente +rant nnrerpnponannx nonynxpnsannn nayxn n xyntrypnym nonnrnxy CCCP. Hepnte marn tnn npenpnnxrt cpasy nocne penonmnnn, xora n 1919 r. n Iocnsare oprannsonann nayuno-nonynxpnt oren, sannmanmncx ntnycxom npocnernrentcxnx pommp nx pasntx unrarentcxnx aynropn: Hauarxn nayxn, Hayxa nx ncex, Knnxnax nonxa paouero, Hpnpoa noxpyr nac n p. Bce 1920-e rot npomnn no snaxom nnxnnannn esrpamornocrn, cranonnennx nauantnoro n cpenero opasonannx, arencrnuecxo nponarant, re nonynxpnsannx nayuno-rexnnuecxnx snann nrpana cymecrnennym pont. Tora tnn cosant xypnant 3nanne cnna (1926), Rnt narypanncr (1928), xoropte nsnauantno opnenrnponannct na nopocrxon n monoym aynropnm. Mnorouncnennte rexnnuecxne omecrna n xnyt, nxnmuax Ocoannaxnm, a raxxe nnonepcxax n xomcomontcxax oprannsannn crann naxntmn nnomaxamn pacnpocrpanennx rexnnuecxnx snann n marepnanncrnuecxoro mnponosspennx. Hont +ran ]opmnponannx cncremt pacnpocrpanennx nayuno-nonynxpntx snann nacrynnn nmecre c pasrpomom crapo Axaemnn nayx n 19291930 rr., xora n cocran Axaemnn nomna rpynna axaemnxon-xommynncron, n uncne xoroptx tn nsnecrnt reopernx mapxcnsma H. H. Fyxapnn. Hmenno on axrnnnsnponan exrentnocrt Axaemnn nayx no pacnpocrpanennm nayuntx snann n nonynxpnsannn ncropnn nayxn n rexnnxn 282 . Fyxapnn npnsnan x emoxparnsannn snannx 283 , uro tno nonnomeno n cosannn nontx nayuno-nonynxpntx nsann n n oprannsannn Hncrnryra nayxn n rexnnxn, xoropt tn npnsnan sannmartcx cncremarnuecxnm oomennem n nsyuennem nayuno, npomtmnenno n rexnnuecxo ncropnn crpant. Hpn yuacrnn Fyxapnna nnnnnnponano nsanne cepnn xnaccnuecxnx paor no ecrecrnosnannm, xoropax orxptnact nynnxanne rpya u. apnnna Hponcxoxenne nnon n nepenoe K. A. Tnmnpxsena (no pe. H. H. Bannnona). C 1933 r. nauan nsanartcx xypnan Texnnxa monoexn, n xonnennnn xoroporo tnn peannsonant nen Fyxapnna o recno cnxsn pacnpocrpanennx nayuno-rexnnuecxnx snann cpen monoexn c pocrom +]]exrnnnocrn npomtmnennocrn. H xorx nmecre c onano, a sarem n rnentm Fyxapnna n 1938 r. mnorne ero naunnannx tnn npexpament, nonynxpnsannx nayxn crana neoremnemo uacrtm exrentnocrn Axaemnn nayx. Cneymmax xamnannx nonynxpnsannn nayxn npnmnact na nocnenoennte rot crannncxoro
282 Hoponee cm.: Ecaroe B. . Fyxapnn H. H. n Axaemnx nayx // Hpnpoa. 1988. N 9. C. 8096.
283 Bcecomsnax xon]epennnx no nnannponannm nayuno-nccneonarentcxo paort. 6-11 anpenx 1931 r. Crenorpa]nuecxn oruer. M.; H., 1931. C. 6061. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 83 npannennx. 3ra xamnannx mna napannentno c neonornuecxo oxoro na netm, pasnepnynmecx nourn no ncem nayuntm ncnnnnnnam or nonornn o ]nnoco]nn, xora axaemnuecxne ncxyccnn tnn ntrecnent onnnennxmn onnonenron n nonnrnuecxo nenaronaexnocrn n nente nayunte mxont oxasannct no yapom penpeccn. Koneuno, camtm nsnecrntm npnmepom ropxecrna nxenayxn tna ntcenxonmnna n nonornn, onaxo cxoxne, xorx n menee rpomxne nonnrnuecxne xamnannn pasnopaunnannct n n pyrnx ncnnnnnnax. Omnm sect crana nomena nayuno aprymenrannn nonnrnuecxo n crnrmarnsannx necornacntx xax npncnemnnxon npaxecxo ypxyasno nayxn. B xonne 1940-x nauane 1950-x roon +rn xamnannn tnn noxpennent opto c xocmononnrnsmom, uro nopasymenano oprannsonannym nonny anrncemnrnsma, ano]eosom xoropo crano eno npaue 19521953 rr., x cuacrtm, ne sanepmennoe ns-sa cmeprn orna napoon. Hnaue ronopx, cama conercxax nayxa n 19451953 rr. nepexo anana nnonne xpxne npnmept ncxaxenn npnnnnnon nayuno ncxyccnn n morna cnyxnrt ncrounnxom nxenayuntx snann, ecnn mt nmeem n nny meprononcxoe pasnnuenne nayunoro n nenayunoro snannx. pyrnm naxntm ]onom xyntrypno nonnrnxn n c]epe nonynxpnsannn nayxn cran narpnornuecxn nmnepcxn npoexr, nosnnxmn eme no npemx Bennxo Oreuecrnenno nont, no nonyunnmn nacroxmee neonornuecxoe nonnomenne n nocnenne rot crannncxoro npannennx. Cyrt crannncxoro narpnornsma saxnmuanact n yrnepxennn nnepcrna conercxoro n pyccxoro no ncex c]epax xnsnn or nayuntx orxptrn n nsoperenn o nnreparypt, ncxyccrna, noennoro ena n r. n. Hoxany, coepxanne +roro neonornuecxoro nexropa nannyumnm opasom xapaxrepnsyercx nponnuecxnm ntcxastnannem: Poccnx ponna cnonon, xora ocnonnte nsoperennx n orxptrnx npnnnctnannct pyccxo n conercxo nayxe. Cnmnos nonynxpnsannn nayuntx snann n narpnornuecxo xyntrypno nonnrnxn ocymecrnnxncx no necxontxnm nanpannennxm. Hpexe ncero nouepxnnanoct mnponoe nnepcrno conercxo nayxn, onepexamme n cnoem pasnnrnn nayxy ypxyasntx crpan. 3ror resnc oxasancx nacrontxo xnnyunm, uro n ceronx n ncxyccnxx o nyrxx pe]opmnponannx poccncxo nayxn n ntcmero opasonannx nepexo ncnontsyercx aprymenrannx, orctnammax x ynnxantntm ocrnxennxm conercxo axaemnuecxo cncremt, xoropte, xoneuno, tnn, no x cepenne 1970-x roon cncrema naxonnact n sacroe. Hmenno n +ror nepno xanp xnsnt sameuarentntx nme npnmennrentno x nmxm nayxn open ueprt xnrnnoro napparnna, yrnepnnmero nanreon ntammnxcx pyccxnx n conercxnx yuentx n nsoperarene. Ho saxonam xanpa unrarenxm nnn spnrenxm npenaranoct rnnnsnponannoe xnsneonncanne repox-nsoperarenx nnn rananrnnnoro yuenoro. Ecnn peut mna o openonmnnonntx npemenax, ro uame ncero rnnnuntm repoem tn nsoperarent-camopoox ns napoa nnn yuent pyccxn nnrennnrenr, nnemne cxoxn c A. H. uexontm. Xnrne nsoperarenx-camopoxa nepexo npenonarano, uro on tn xpenocrntm xpecrtxnnnom nnn paounm xasennoro sanoa, xoropte axe n ycnonnxx rnera nomemnxon nnn sanounxon crponnn nepnte nenocnnet, nononte noxn, nosymnte mapt n naponost, r. e. noxontnann noxy, noono necxoncxomy Henme. Ho saxonam xanpa, cyta cmexanncrtx camopoxon oxastnanact neuantno camoypt-nomemnxn tnn necnocont onennrt noptn ]anrasnn, nsoperarent nocnpnnnmancx xax noospnrentnt uyax, a cam on uame ncero ncxopocrn ymnpan, ocranaxct nenonxrtm oxpyxammnmn. Fnorpa]nx yuenoro-nonnxnnxa roxe nmena rnnonte +nemenrt: rpynoe ercrno n nyrt x ynnnepcnrercxomy opasonannm cxnost enocrt n nensrot, sarem ynopnt rpy, nenpnxrne co cropont xocntx napcxnx axaemnxon n unnonnnxon, orxptrne, nocne xoroporo cneyer rxxenax opta sa npnsnanne n cpee perporpano npo]eccypt. Konen
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 84 rnnnuno norpa]nn pyccxoro yuenoro nmen napnanrt nno orcyrcrnne npnxnsnennoro npnsnannx n npexenpemennax xonunna, nno noea na cxenrnxamn n sacnyxennax cnana. Hpnmepom raxnx ncropn moryr cnyxnrt ]nntmt Anexcanp Honon (1949) o nsoperarene pano, Hpxenantcxn (1951) o pyccxom nyremecrnennnxe n reorpa]e. Oa ]nntma cnxrt n +noxy manoxaprnntx 284 . Fyxnantno uepes necxontxo ne nocne cmeprn H. B. Crannna n Hnreparypno rasere tna onynnxonana crartx nsnecrnoro nncarenx-]anracra n yuenoro H. A. E]pemona, n xoropo on namernn npnnnnnt n nanpannennx pacnpocrpanennx nayuno-rexnnuecxnx snann 285 . Bo-nepntx, npenaranoct cenart nayuno-nonynxpnym nnreparypy no-nacroxmemy sannmarentno n emoncrpnpymme cnxsn mexy pasnnuntmn nayxamn ro, uro ceronx nasnann t mexncnnnnnnapntm noxoom. Bo-nroptx, E]pemon xpnrnxyer omnnnpymmn n ro npemx xanp ncropnxo-norpa]nuecxoro nccneonannx, xora sa onncannem norpa]nn yuenoro repxercx cyrt cenanntx nm orxptrn n nayuntx ocrnxenn. Hncarent nonaraer onrom xaxoro yuenoro axrnnnoe yuacrne n nonynxpnsannn nayxn. B-rpertnx, n +ro crarte yrnepxanoct, uro nayuno-nonynxpnax nnreparypa onxna ne npocro ocrynntm xstxom onnctnart nayunte ]axrt n orxptrnx, ornocnrentno xoroptx yxe ecrt xonnennnx nayunoro coomecrna, no n ocyxart nonte rnnorest, cnopnte reopnn n ]axrt. B-uerneprtx, E]pemon yenxer mnoro nnnmannx ponn ]anracrnuecxo nnreparypt n nonynxpnsannn nayxn. Ho ero mnennm, +ra nnreparypa xnnxercx moryunm cpecrnom nponarant n pacnpocrpanennx nayuntx snann 286 . B saxnmuennn crartn yuent n nncarent-]anracr nouepxnnaer neymym pont Axaemnn nayx na +rom nonpnme. Heontmym crartm E]pemona moxno nasnart nporpammno, nocxontxy ona npeonpeennna pasnnrne nnycrpnn pacnpocrpanennx nayuno-nonynxpntx snann n CCCP nnnort o 1991 r. 3a necxontxo ner o ntxoa crartn H. A. E]pemona tna cosana oprannsannx, xoropax ctrpana cymecrnennym pont n nonynxpnsannn nayuntx snann. Peut ner o Bcecomsnom omecrne no pacnpocrpanennm nonnrnuecxnx n nayuntx snann (c 1963 r. omecrno 3nanne), utx paora tna npnsnana oecneunrt rorantnoe nponnxnonenne nayuno-nonynxpntx snann n macct nocpecrnom nexnn, nsannx xypnanon n pommp, ntcranouno paort. Heapom nexrop no nnnnn omecrna 3nanne cran nepconaxem nnrennnrenrcxoro ]ontxnopa 1960-1980-x roon: npn +rom camn npecrannrenn nnrennnrennnn cranonnnnct nexropamn omecrna 3nanne, nocxontxy +ro anano ononnnrentnt sapaorox, rouno rax xe xax mnorne xyoxnnxn neo]nnnantnoro ncxyccrna xanrypnnn, nopaartnax saxasamn n c]epe monymenrantno nponarant, o]opmnxx nnreptept npenpnxrn, nopnon xyntrypt n omon ortxa. Omecrno 3nanne mnnnnonntmn rnpaxamn pacnpocrpanxno mano]opmarnte pommpt, nocnxmennte camtm pasntm nayuntm ncnnnnnnam n nponemam: or xnepnernxn o rant Tynryccxoro mereopnra. Exerono omecrnom nsananoct 750 nanmenonann xnnr n
284 Manoxaprnnte xapaxrepncrnxa cocroxnnx conercxoro xnno n nepno 19451953 rr., xora tn pesxo coxpamen ntnycx nontx ]nntmon n CCCP. Hpenonaranoct, uro xaxt ]nntm onxen crart meenpom conpeannsma. B +ror nepno, nomnmo xnsnepaocrntx xomen n xnanentx o Crannny, tnn cnxrt ]nntmt n xanpe narpnornuecxnx norpa]n pyccxnx yuentx, nyremecrnennnxon, xomnosnropon. Cunraercx, uro naxntm +ranom n ]opmnponannn rocyapcrnenno nonnrnxn manoxaprnntx crano nocranonnenne HK BKH() O xnno]nntme Fontmax xnsnt or 4 cenrxpx 1946 r.
285 Eqpe+oe H. A. O mnpoxo nonynxpnsannn nayxn // Hnreparypnax rasera. 1953. 24 mapra. C. 3.
286 Eqpe+oe H. A. O mnpoxo nonynxpnsannn nayxn // Hnreparypnax rasera. 1953. 24 mapra. C. 3.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 85 pommp omnm rnpaxom oxono 160 mnn +xsemnnxpon 287 , mnorne ns xoroptx tnn ocrynnt n nmo centcxo n paonno nnnorexe. H xorx snannx, nouepnnyrte ns raxnx pommp, cunrannct nonepxnocrntmn, macmrat paort +ro oprannsannn n snaunrentno crenenn onpeenxnn xapaxrep n merot nonynxpnsannn nayunoro snannx n CCCP, rem onee uro anropamn xnnr n pommp nepexo cranonnnnct nsnecrnte yuente, a no rnane omecrna croxnn noenencxne naypeart axaemnxn H. H. Cemenon (19601963) n H. I. Facon (19781989) 288 . Bnpouem, x xonny conercxo +noxn ]opmt paort omecrna 3nanne ntrnxenn nce onee apxanuntmn, uro oruacrn npeonpeennno ero pacna n 1991 r. Ho xpo nnycrpnn nonynxpnsannn nayxn, xoneuno, cocrannxnn nayuno-nonynxpnte xypnant, opnenrnponannte na nce nospacrnte rpynnt n unrarentcxne aynropnn c pasntm yponnem opasonannx. K xonny 1960-x roon nomenxnarypa nepnonuecxnx nsann n ocnonnom cnoxnnact 289 n npocymecrnonana n nensmennom nne o pacnaa CCCP. Tora xe onpeennnnct n xonnennnn +rnx nsann, xoroptm uacrt ns nnx cneyer o cnx nop 290 . B 1956 r. cran nsanartcx xypnan Rnt rexnnx, paccunrannt na nopocrxon, nnrepecymmnxcx rexnnuecxnm rnopuecrnom; n 1961 r. xypnan Hayxa n xnsnt nsmennn xonnennnm n cran nsannem nx nce cemtn nayuno-nonynxpnte crartn n nem cocecrnonann c xpoccnopamn, nonesntmn coneramn n pexomenannxmn no copxe xynxa Pynxa:
Tora nnepe nomnn cemente nennocrn, n y nac n xypnane noxnnnoct nxsanne, caonocrno, xaxne-ro noenxn pyxamn, xaxne-ro pasent nx ere. Onn sannmann npnmepno rpert xypnana, a ne rpern nce panno tnn paccxast o nayxe: ecet c yuentmn, tnn n nepenonte crartn. B omem, xypnan nx nce cemtn. Hpenonaranoct, uro ram n myxunna naer cee, uro nounrart npo rexnnxy, npo nayxy, n nx xenmnnt yer, ecnn ona ne nnrepecyercx ecrecrnenntmn nayxamn, ro nx nee ecrt ram ncropnx, ecrt nnreparypa xaxax-ro, n nx rex, xro nmnr npnxnante nemn roxe uro-ro onxno trt (peaxrop nayuno-nonynxpnoro xypnana).
287 Ipueopu I. Bcecomsnoe omecrno 3nanne xax xommynnxarop nx nnacrn n nayunoro coomecrna CCCP // Honte snannx. Opasonarentnt xypnan nx nspocntx. 2012. A 10 (http://novznania.ru/).
288 Ipueopu I. Vxas. cou.
289 Xypnan Knanr, nepnt nomep xoroporo ntmen n 1970 r., cnonm cosannem sanepmnn ]opmnponanne cncremt nayuno-nonynxpntx xypnanon CCCP.
290 Hpn xapaxrepncrnxe xypnanon nayuno-nonynxpno remarnxn ncnontsymrcx marepnant nnrepntm c poccncxnmn nonynxpnsaropamn nayxn n nayuntmn xypnanncramn, xoropte tnn nonyuent n pamxax npoexra Popular Science: x connonornuecxomy nonnmannm norpannuntx cocroxnn nayunoro snannx A 12-05-0016, noepxannoro Hayuntm ]onom HHV BB3.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 86 conercxo nayuno-nonynxpno nnreparypt +noxn sacrox. Heapom n pomane B. Opnona Antrncr annnon oxpyxenne rnannoro repox nnrencnnno omennnaercx cnyxamn n cyenepnxmn o npnmentnax, ]yryponornn, reonornuecxnx naxoxax na nynxane Bnnenyu n ynnxantnom Cnnem Ftxe. Bect +ror ropocxo ]ontxnop corpynnxon ecuncnenntx HHH n xannenxpn n snaunrentno mepe noxnnncx n pesyntrare urennx nayuno-nonynxpntx xypnanon, n xoroptx ceptesnte nonyaxaemnuecxne crartn pasannxnnct ynnexarentntmn ouepxamn o neoxcnnmtx conpemenno nayxo ]enomenax. Hoxany, camtm +crercxnm c rouxn spennx nepcrxn, nnnmcrparnnnoro pxa n coepxannx cran xypnan Xnmnx n xnsnt, cosannt no nnonne anantnomy nonoy: n nauane 1960-x roon crapronana xamnannx no xnmnsannn naponoro xosxcrna. Kamnannx npeycmarpnnana nnrencnnnoe pasnnrne xnmnuecxo npomtmnennocrn, nponsnocrna nonnmepon n yopenn. Hacenenne n axe mnorne cnennanncrt c noospennem ornocnnnct x nontm marepnanam n rexnonornxm n onacrn conpemenno xnmnn, a no+romy rpeonanact nn]opmannonno-pasxcnnrentnax paora, xoropax oruacrn n tna nosnoxena na nont xypnan. Onaxo mnccnx nsannx ntmna anexo sa npeent nonynxpnsannn xnmnn, n n 1970-1980-e rot xypnan cran npnnnexart xyoxnnxon, nncarene, monotx yuentx, mnorne ns xoroptx nnocnecrnnn crann nsnecrntmn nonynxpnsaropamn nayxn n nayuntmn xypnanncramn.
Bce, xoneuno, unrann xypnan Xnmnx n xnsnt, on tn raxo nnonne xyntront, mexy crpox nce rax ntunrtnann: nce +ro tno nono, nnrepecno, neotuno conpemennt tn xypnan. A norom +ror xypnan oxnnn naop n mxony-crynm nayuno xypnanncrnxn. Ha camom ene, +ro tnn raxne xnynte nocnenxn, neuepnnxn n peaxnnn (peaxrop nayunoro xypnana).
Xnmnx n xnsnt npnnnexana n xauecrne nnnmcrparopon nsnecrntx xyoxnnxon, uro cnococrnonano cranonnennm Science Art n conercxom nsopasnrentnom ncxyccrne. axe nx conpemennoro unrarenx coepxanne, xstx, rpa]nxa n nepcrxa xypnana 1970-1980-x roon ne ntrnxxr ycrapenmnmn, a mnorne marepnant o cnx nop unramrcx c nnrepecom. Conercxax ]anracrnxa mnoromy oxsana nayuno-nonynxpntm xypnanam. Cneyx nee H. A. E]pemona o ncnontsonannn ]anracrnxn nx nontmennx nnrepeca aynropnn x nayxe, nce neymne nayuno-nonynxpnte xypnant crpant (3nanne cnna, Hayxa n xnsnt, Xnmnx n xnsnt, Texnnxa monoexn n p.) nmenn pypnxn, n xoroptx nynnxonannct ]anracrnuecxne paccxast conercxnx n sapyexntx anropon. a n n nenom na ]one ycnexon ocnoennx xocmoca, pasnnrnx aromno +neprernxn n pacnpocrpanennx renennennx n pyrnx rexnnuecxnx nonnnox ]anracrnxa nocnpnnnmanact ne rontxo xax noner cnoono mtcnn, ycrpemnenno n neonpeenennoe rpxymee, no n xax onncanne nnonne peanncrnunoro n nepoxrnoro yymero, re nayxa n rexnnuecxn nporpecc cranyr +]]exrnnntm cpecrnom nocrpoennx xommynnsma. pyroe eno, uro ecuncnennte pomant o xocmnuecxnx nonerax reponuecxnx conercxnx yuentx c erantntm onncannem rexnnuecxnx nonnnox tcrpo nacxyunnn unrarenxm, a nnrepec camnx anropon cmecrnncx x paccmorpennm nponem omecrnennoro pasnnrnx. B uacrnocrn, +ra rpanc]opmannx nponsomna c A. H. n F. H. Crpyranxnmn. Vxe no nropo nononnne 1960-x roon onn camn nponnsnponann na cnonmn nepntmn nponsneennxmn (Crpana arpontx ryu, Craxept) n nonecrn Honeentnnx naunnaercx n cyory, rnannt repo xoropo nonaaer n xapronnt mnp neonornuecxn ntepxanno conercxo ]anracrnxn 1950-x roon. Bnsyantnte mena (xnno n renennenne) raxxe axrnnno yuacrnonann n nonynxpnsannn nayxn n rexnnuecxnx snann. Mt yxe ynomnnann o nocnenoenntx xaprnnax, nocnxmenntx norpa]nxm Honona n Hpxenantcxoro. Koneuno, n nonocrno xnnoxponnxe 1930-1950-x roon, Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 87 npenapxmme ontmnncrno xnnoceancon, perynxpno noxnnxnnct cmxert o reponuecxnx yuentx-nonxpnnxax, ycnexax conercxo arponomnn n mennnnt, uro paorano na nponarany conercxo nayxn. Ftnn n nnrepecnte ontrt n onacrn xnno]anracrnxn, xora cosarenn ]nntmon crpemnnnct npnepxnnartcx nmemmnxcx na ror momenr nayuntx cneenn o nenecomocrn, nanma]re pyrnx nnaner n ycrpocrne mexnnanerntx xopane. Hoxasarentntmn sect crann ]nntmt Kocmnuecxn pec (1935), re nayuntm xoncyntranrom tn K. 3. Hnonxoncxn, n Hnanera ypt (1962), xoropt nocrannn rananrnnnt pexnccep nayuno-nonynxpnoro xnno na xocmnuecxym remarnxy H. B. Knymannen. Henrpantnax crynx nayuno-nonynxpntx n yuentx ]nntmon (Henrpnayu]nntm) ne rontxo nocrannna na xonneep nponsnocrno yuenoro xnno nx mxon, yunnnm n nyson, no n nosneconercxoe npemx nocnyxnna nnomaxo opnrnnantnoro anropcxoro nayuno-nonynxpnoro xnno, nnepom xoroporo tn B. M. Kopnn, ncnontsonanmn no+rnxy apre]axron nayuno naoparopnn nx oropaxennx cnoxno cncremt ornomenn mexy uenoneuecxnm cosnannem, nayuntmn ]axramn n ]nnoco]cxnmn pasmtmnennxmn. Cam Kopnn rax xapaxrepnsonan mecro nayxn n nayuno-nonynxpnoro xnno n conercxom mnponosspennn:
Hemanonaxnym pont npn ]opmnponannn conercxoro cosnannx nrpana conercxax nayxa. Fyyun cnxsanno c nayuno-rexnnuecxnm nporpeccom, ona, c ono cropont, npoyxana upesmepnte connantnte oxnannx. C pyro cropont, ona +nnmnnnponana cex xax nayxy, xora ecrecrnenno-nayunt xpnrepn uenonex-ynnnepcym npnmennna x ornomennm nnnnnyym n rocyapcrno-naprnx Ocnono n rnanno nee conercxoro ecrecrnenno-nayunoro mnponosspennx xnnxercx ro, uro nepmnna nnnmecx mnnnnont ner +nonmnnn xnsnn na 3emne ntpaxena n rpnym]e romo conernxyca. Hayuno-nonynxpnoe xnno n Conercxom Comse onxno tno cnyxnrt +ro cnepxnee Cnpanennnocrn pan nyxno cxasart, uro nayuno-nonynxpnoe xnno ncera tno ouent nmnmo nynnxo. C nacrynnennem xyntrypno penonmnnn 1920-x n 1930-x roon c nomomtm rocyapcrna pacnpocrpanxnnct nnnmsnn, uro nosnanne mnpa +nemenrapno n uro ncxxoe nayunoe ycnnne nosnarpaxaercx, ecnn rontxo ono connaaer c nexmn, nymnmn cnepxy. Bepoxrno, no+romy nx menx n monx pyse tno ouent naxno nnecrn nmenno n nayuno-nonynxpnt ]nntm neonpeenennocrt, nexoropym ranncrnennocrt n n pesyntrare nmecro +raxoro conercxoro nopno enart mnorosnaunoe +pornunoe xnno. Camo coo pasymeercx, uro na +rom nyrn tno mnoro conpornnnennx no nce xe ouent naxno tna cneymmax rouxa spennx: a nmenno oxpyxammn nac mnp namnoro cnoxnee, uem nce re sacrtnmne moenn, xoropte mt onxnt tnn npecrannxrt 291 .
Ha macconym reneaynropnm mnorne rot paorann rpn nayuno-nosnanarentnte nporpammt, xoropte oxnartnann reorpa]nm, nonornm n ecrecrnenno-nayunte ncnnnnnnt. 3rnmn nporpammamn tnn Kny xnnonyremecrnn (neymn R. A. Cenxennu), B mnpe xnnorntx (neymne B. M. Hecxon n H. H. poson) n Ouennnoe nenepoxrnoe (neymn C. H. Kannna). 3rn rpn renenporpammt, xax n nayuno-nonynxpnte xypnant nepnoa sacrox, moryr cnyxnrt nnnmcrpanne ]opmnponannx mxrxo nonnrnxn nonynxpnsannn nayxn. Kax yxe ormeuanoct, neoxonmocrt coepxarentnoro ooramennx n cmxruennx ]opm pacnpocrpanennx nayuntx snann oycnonnnnanact nsmennnmnmcx xapaxrepom aynropnn,
291 Koopuu B. M. Hecxontxo nonpocon x Bnanmnpy Kopnny, saanntx Canno X+ncren, nnreparyponeom. Cm. car, nocnxmennt namxrn B. Kopnna: http://kobrin.su/st3.html
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 88 xoropax, c ono cropont, crana onee opasonanno n rpeonarentno, a c pyro croponnnact npxmonnneno nponarant npenocxocrna conercxo nayxn. Ho+romy nocnenne rpn conercxnx ecxrnnernx crann nepnoom pacnnera nayuno-nonynxpno remarnxn. 3annmarentnocrt, orcyrcrnne naxrnxn, coepxarentnax nactmennocrt, conpemennt nnnmcrparnnnt n nnsyantnt px ornnuann nponsneennx nayuno-nonynxpnoro xanpa. B nemano crenenn +romy cnococrnonan npnxo rya rananrnnntx xypnanncron, yuentx, oneparopon n rpa]nxon, xoropte ne xorenn paorart na neonornuecxom ]ponre, c ono cropont, n ne xenann noxnart npo]eccnm c pyro. Ho+romy ornocnrentno nenonnrnsnponannt xanp nayu-nona cran yono nnme nx nnx, rouno rax xe xax ercxne xypnant n nnreparypa npnnnexann ne]opmantntx xyoxnnxon yponnx H. H. Kaaxona n B. . Hnnonapona.
B conercxoe npemx nnarnnn ouent npnnnunte ronopapt. Corpynnxn namero xypnana nonyuann nopmantnym sapnnary, no nnmc ronopapt, xoropte onn nonyuann sa nynnxannn n namem xypnane. Hac orpannunnann, mt nncann ne ouent mnoro, no tn nennxn cnpoc na nac n pyrnx nsannxx, nocxontxy mt mornn paccxastnart npocro o cnoxnom. Kaxo-nnyt xypnan Hnonep, Pano, Omecrno 3nanne ntnycxano pommpt nm nosapes nyxnt tnn anropt. To ecrt n nrore +ro ntnnnanoct n ouent npnnnunte entrn. H, cxaxem, mon xonnern mornn nosnonnrt cee xynnrt mamnny na +rn copannte entrn. Hmenno noromy, uro +ror rpy nennncx n ntcoxo onnaunnancx. Horomy uro nce nonnmann, uro +ro moryr nemnorne, +ro raxax paora, nnonne cee rxxenax (peaxrop nayuno-nonynxpnoro xypnana).
B nenom na ]one nn]opmannonno saxptrocrn conercxo cncremt nnycrpnx nonynxpnsannn nayxn crana ouent naxntm ]axropom ]opmnponannx mnponosspennx, xstxa n unrarentcxnx npnntuex conercxo nnrennnrennnn, nocxontxy ne rontxo orxptnana nepn n mnp nayuntx orxptrn, no n snaxomnna c conpemenno nnreparypo, ncxyccrnom, mnpontmn rexnnuecxnmn nonnnxamn. B +noxy nosnero CCCP nparmarnuecxne saaun pacnpocrpanennx nayuntx n rexnnuecxnx snann tnn cymecrnenno ononnent ]ynxnnxmn oprannsannn cemenoro ocyra, yuacrnem n cosannn unrarentcxo xyntrypt n xon. annt ouepx ne nosnonxer cenart erantnt osop ]opm, nncrpymenron n noxoon x nonynxpnsannn nayxn n Conercxom Comse. B uacrnocrn, sect mt ne paccmarpnnaem pont ecrecrnenno-nayuntx n rexnnuecxnx myseen, rax xe xax n ercxnx n nopocrxontx xpyxxon, xoropte cnyxnnn momntmn nncrpymenramn nosecrnnx na mnponosspenne. Mt nnmt oparnnn nnnmanne na xnmuente +rant rpanc]opmannn nayxn n xonrexcre nsmenenn xyntrypno nonnrnxn, cenan axnenr na ponn nayuno-nonynxpntx xypnanon, xyoxecrnennoro n oxymenrantnoro xnno, a raxxe noxasan, xaxnm opasom crnnt n npaxrnxn conercxo nonynxpnsannn nayxn menxnnct nmecre c neonornuecxnmn nepnnernxmn n oxnannxmn nacenennx, nx xoroporo ynneuenne nonynxpno nayxo crano neoremnemo uacrtm xyntrypnoro ocyra.
Apamon P., 2013
V. Yupexpeuun u npak1uku
Eneua Kmkona. Bnunuue kynu1ypuo nonu1uku CCCP ua mkony Acepopm Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 89 yukau n Mockne n 1920-e ropm
Bocnnranne rapmonnuno pasnnroro n cnoonoro uenonexa tno ono ns annnx ne Aceopt ynxan. Tannonmnna rparnna orpomnte entrn na oprannsannm n noepxanne cnonx mxon: cnauana n Iepmannn (1904), sarem, npn noepxxe mnnnnonepa 3nnrepa, no upannnn (1914). Hocxontxy n nocnenoennoe npemx nn ona enponecxax oprannsannx ne cornamanact ]nnancnponart oporocroxmn opasonarentnt npoexr, ynxan n 1921 r. npnnxna npnrnamenne Conercxoro npannrentcrna ocnonart mxony n Mocxne 292 . 24 nmnx 1921 r. Aceopa ynxan npnesxaer n Conercxym Poccnm c nentm cosannx mxont nx oyuennx xax mnnnmym 1000 ere. Hcropnx cosannx mxont nnonne moxer cnyxnrt cnoero poa npnsmo, uepes xoropym npenomnnnct ocnonnte momenrt ]opmnponannx nonnrnxn conercxoro rocyapcrna n 1920-e rot ne rontxo n c]epe xyntrypt, no n n c]epax nearornxn, cnopra, oprannsannn maccontx npasnnxon. Bxona ynxan n Mocxne, esycnonno, sarparnnana n mexynaponte ornomennx, n nponecc cranonnennx conercxoro rearpa, ranna, nnacrnuecxo xyntrypt, a raxxe mexncnnnnnnapno c]ept, xoropax nonyunna nasnanne ncxyccrno nnxennx 293 . Kpome roro, na npnmepe corpynnuecrna c ynxan mt nnnm, xax rocyapcrno yunnoct ncnontsonart sapyexntx nnrennexryanon nx nontmennx cnoero npecrnxa, uro nnocnecrnnn craner nnonne otuno npaxrnxo n CCCP. Hpnes ynxan n PCuCP nerom 1921 r. xasancx t xnnennem ynnnrentntm, ecnn t ne px ocroxrentcrn. Aceopa eme o penonmnnn nontsonanact n Poccnn orpomntm ycnexom (racrponn npoxonnn n 1904, 1905, 19071908, 1913 rr.), tna nnuno snaxoma co mnornmn npecrannrenxmn poccncxo xyntrypt. uro eme nemanonaxno, ynxan tna penonmnnonepxo n ncxyccrne n ocrarouno ananrmpncrnuntm n eccrpamntm uenonexom. Kpome roro, nocne norepn ere n 1913 r. ona crpemnnact n ropxune rouxn n 1913 r. axe paorana mececrpo na Fanxanax 294 . B penepryape ynxan yxe tnn Mapcentesa, Cnanxncxn mapm, xoropte onnctnannct conpemennnxamn xax penonmnnonnte no yxy. B nauane 1920-x roon ona nnrencnnno ncxana nosmoxnocrt npoonxart cnom nearornuecxym paory, no ne cmorna peannsonart +ry nem n Enpone. Ha raxym nororonnennym nouny nonano npnrnamenne monooro conercxoro rocyapcrna, xoropoe ncxonno or nonnpea crpant n Honone H. F. Kpacnna, ynnenmero ynxan na xonnepre n anrnncxo cronnne n nauane 1921 r. 295 3arem onontno tcrpo npomen nepno cornaconannx, tno nonyueno oopenne A. B. Hynauapcxoro nocne xoncyntrann c
292 Cm.: vurau H., Maroveea. A. P. Pyccxne nn Aceopt ynxan n ee nocnenne rot no upannnn / nep. c anrn. M.: Mocxoncxn paoun, 1995. C. 2526; Maree I. Mocxoncxax mxona Aceopt ynxan (19211949) // Hamxrnnxn xyntrypt: Honte orxptrnx. Hnctmennocrt. Hcxyccrno. Apxeonornx. Exeronnx / cocr. T. F. Knxsencxax. M.: Hayxa, 2004. C. 329331.
293 Cm.: oauroea E. B. Hcxyccrno nnxennx n pyccxo xyntrype xonna XIX nexa 1920-x roon: or +crernuecxo nen x neonornuecxo ycranonxe: nc oxr. ncr. nayx. M., 2004; Cupomruua H. E. Cnoonoe nnxenne n nnacrnuecxn ranen n Poccnn. M.: HHO, 20112012.
294 Bocnomnnannx cuacrnnnoro uenonexa. Cre]anna mnrpnenna Pynena n crynx mystxantnoro nnxennx Ienraxop n oxymenrax Henrpantnoro mocxoncxoro apxnna-mysex nnuntx copann / anrop-cocr. A. A. Kan. M.: Hs-no Inanapxnna Mocxnt, 2007. C. 658.
295 Maree I. Vxas. cou. C. 456.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 90 ronapnmamn, n rom uncne c B. H. Hennntm 296 , n nor yxe n nmne 1921 r. ynxan oxasanact n Mocxne, uro crano neoxnannocrtm axe nx camoro anropa npnrnacnrentntx renerpamm n ee apec, napxoma npocnemennx Hynauapcxoro 297 . Acyp nponcxoxmero n ror ncropnuecxn momenr nnxoro ne cmyman. Hpnrnacnrt mnponym snamennrocrt nx oyuennx rtcxun nponerapcxnx ere, ne nmex npn +rom nn nomemennx, nn cpecrn, nn nnxrno nporpammt, nn nenn cymecrnonannx noonoro saneennx, na raxoe espaccycrno ne cornacnncx t, noxany, nn onn pyxononrent rocyapcrna. Ho n crpane rora ouent ocrpo croxn nonpoc o pasnnrnn ]nsnuecxo xyntrypt nponerapnara 298 , xoropax nocnpnnnmanact ropaso mnpe, uem npocro ]nsxyntrypa 299 , a raxxe nonpoc o pasnnrnx opasonannx. B ncxyccrne noxa eme rocnocrnonan ananrap, onycxammn peannsannm xpane cmentx ne; n omecrnenno xnsnn napnn nnmpannsm, npoxnnxnmncx n ypntx ncxyccnxx. Kpome roro, ynxan n Poccnn anno yxe nocnpnnnmanact xax cnmnon cnoot 300 , ee nen oxasann nnnxnne na pasnnrne anera, pamarnuecxoro rearpa 301 , na cosanne mnorouncnenntx nnacrnuecxnx cryn 302 . Hourn c camoro nauana nosnnxnonennx rocyapcrna ncran nonpoc o ]opmnponannn nonoro conercxoro uenonexa 303 , xoropt onxen trt nocnnran no-nonomy. Ho cneyer yunrtnart n ro, uro npnrnamenne ynxan ncxonno n ontme crenenn ns c]ept nonnrnxn 304 . 3ro oruacrn nornepxamr oxymenrt no oprannsannn ee nepntx nyx xonnepron n noxpe 1921 r., npnypouenntx x uernepro roonmnne penonmnnn. Hynauapcxn, axrnnno xoaracrnonanmn o ntenennn ener, oxcnxn, uro n ene ynxan sannrepeconant rpn Hapxomara: Hapxomnnen, Bnemropr n Hapxomnpoc, xoropte nocranonnnn oxastnart ncxuecxoe nnnmanne ynxan, npnnnmax no nnnmanne coopaxennx mexynapono nsnecrnocrn axrepa 305 . Hynauapcxn coecrnonan n ntenennm no mxony oconxxa na Hpeuncrenxe, 20, n
296 Roslavleva N. P. Prechistenka 20: The Isadora Duncan School in Moscow// Dance Perspectives. 1975. Vol. 16. Winter. P. 8. Cm. raxxe: PIAHH. u. 1604. 3ennncxn Kopnenn Hmnnanonnu. On. 1. E. xp. 137. H. 27.
297 Maree I. Vxas. cou. C. 330.
298 Cm.: oauroea E. B. Vxas. cou.
299 Grant S. Physical Culture and Sport in Soviet Society: Propaganda, Acculturation, and Transformation in the 1920s and 1930s. Routledge: Taylor & Francis Group, 2013. P. 14.
300 Souritz E. Isadora Duncans Influence on Dance in Russia // Dance Chronicle. 1995. Vol. 18. No. 2. P. 283.
301 Souritz E. Isadora Duncan and Prewar Russian Dancemakers // The Ballets Russes and Its World. New Haven; L.: Yale University Press, 1999. P. 98115.
302 Cm.: Cvpu E. B. Mocxoncxne crynn nnacrnuecxoro ranna // Ananrap n rearp 1910-1920-x roon / orn. pe. I. u. Konanenxo. M.: Hayxa, 2008. C. 384429; Sourits E. Isadora Duncan Influence on Dance in Russia; Cupomruua H. E. Vxas. cou.; Muc.ep H. Bnauane tno reno. Pnrmonnacrnuecxne +xcnepnmenrt nauana XX nexa. Xopeonornuecxax naoparopnx IAXH. M.: Hcxyccrno XXI nex, 2011.
303 Studemann N. Dionisos in Sparta. Isadora Duncan in Russiand. Eine Geschichte von Tanz und Korper. Bielefeld: Transcript Veglag, 2008; Grant S. Op. cit.; Cupomruua H. E. Vxas. cou.
304 Souritz E. Isadora Duncan's Influence on Dance in Russia. P. 288.
305 IHTM. u. 152. Maxapon B. B. On. 206. oxymenrt no ycrpocrny neuepon-xonnepron Aceopt ynxan. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 91 noopy ocnyxnnammero nepconana. B uacrnocrn, nmenno on npnrnacnn na onxnocrt npexropa mxont H. H. Bneepa, ctrpanmero ontmym pont n antnemem coxpanennn n noepxannn mxont, a nosxe nanncanmero memyapt xax o Ecennne 306 , rax n o ynxan nropte tnn onynnxonant na anrnncxom xstxe n Anrnnn n CBA n cepenne 1960-x roon 307 . Hynauapcxn oxcnxn norom, uro, xoneuno xe, uyncrnonan nexoropym neymecrnocrt orxptrnx mxont n Mocxne. Bo-nepntx, on cunran, uro nyumne rot Aceopt ynxan nosan, no-nroptx, nonce ne tn ynepen, uro antnemne marn name xyntrypno paort, xora camte rpynte ]ast optt nosan, noyr no nnnnxm, connaammnm c +crernuecxnmn (n opnrnnane +crercxnmn. E. P.) neanamn Aceopt 308 . Ho rem ne menee nem noepxan n yxe n anrycre 1921 r. onynnxonan n Hsnecrnxx onontno npocrpannym crartm Hama rocrtx, nanonnennym rpecxyunmn penonmnnonntmn oxcnennxmn, nouemy ynxan npnexana n Poccnm. E, xax pexomy rnny camoro nonnnnoro xyoxnnxa, npernr ra armoc]epa, xoropo sacrannxmr tmart xaxoro uenonexa ntnemnne ypxyasnte rocnoa onarnenme, oronenno, pasopenno, tmame nenanncrtm n pasouaponannem ypxyasno Enpont 309 . Taxnm opasom, nponaranncrcxn momenr npncyrcrnonan yxe c camoro nauana, xora nao tno oocnonart neoxonmocrt oprannsannn mxont n crpane c anexo ne nyume +xonomnuecxo cnryanne. Hynauapcxn oxcnxer nent ynxan, xoropax nexnr n onacrn nearornuecxo Aceopa ynxan anno yxe xnnxercx cnoero poa penonmnnonepom n onacrn nocnnrannx ere, rnanntm opasom ]nsnuecxoro n +crernuecxoro 310 .
Hapxom cnxstnaer nem orxptrnx mxont (nx uero eme n ror momenr ne tno nnxaxnx peantntx nepcnexrnn) c connantno penonmnne n c nenosmoxnocrtm nocnnrtnart ere no-nonomy n crapom ypxyasnom mnpe. ynxanoncxax pe]opma ocranercx ncera ]anracrnuecxnm nnerouxom n xpannne ypxyasnoro omecrna, noxa pe]opma +ra ne cenaercx uacrtm ome nepecrpoxn mxont, uro nosmoxno rontxo c connantno penonmnne 311 . Taxnm opasom, nerpyno samernrt, uro c camoro nauana rocyapcrnennte myxn ntrannct oxcnnrt napoy neoxonmocrt npnrnamennx rannonmnnt, nouepxnyrt ee rnynnnym cnxst c napoom, ee penonmnnonnym cymnocrt n nanpxxennym opty c npornnnmnm ypxyasntm omecrnom. Ocoenno annte mornnt cnntnt n crarte H. C. Korana, xoropt n 1921 r. croxn y ncroxon cosannx IAXH, a sarem cran ee npesnenrom 312 . Emy yanoct c]opmynnponart uertpe
306 Lueoep H. H. Bcrpeun c Ecennntm. M.: Conercxn nncarent, 1966.
307 Shneider I. I. Isadora Duncan, the Russian Years. L.: Macdonald, 1968.
308 Aceopa. Iacrponn n Poccnn: c. cr. / cocr. T. C. Kacarxnna. M.: Aprncr. Pexnccep. Tearp, 1992. C. 368.
309 Aceopa. Iacrponn n Poccnn: c. cr. / cocr. T. C. Kacarxnna. M.: Aprncr. Pexnccep. Tearp, 1992. C. 389.
310 Aceopa. Iacrponn n Poccnn: c. cr. / cocr. T. C. Kacarxnna. M.: Aprncr. Pexnccep. Tearp, 1992. C. 293.
311 Aceopa. Iacrponn n Poccnn: c. cr. / cocr. T. C. Kacarxnna. M.: Aprncr. Pexnccep. Tearp, 1992. C. 194.
312 Iocyapcrnennax (cnauana Poccncxax) axaemnx xyoxecrnenntx nayx nayuno-nccneonarentcxoe yupexenne (19211930) n Mocxne, ntcmn nenrp nayunoro ncxyccrnoneennx cm.: Iocyapcrnennax Axaemnx xyoxecrnenntx nayx. M., [1925]. C. 2. Cm. raxxe: Kouopamiee A. H. Poccncxax Axaemnx Xyoxecrnenntx Hayx // Hcxyccrno. Xypnan Poccncxo Axaemnn Xyoxecrnenntx Hayx. 1923. A 1. C. 407449; Axaemnx xyoxecrnenntx nayx // Heuart n penonmnnx. Xypnan nnreparypt, ncxyccrna, xpnrnxn n nnnorpa]nn. 1922. Kn. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 92 ocnonntx rouxn conpnxocnonennx ynxan n conercxoro rocyapcrna: ona ntmna ns napoa, ncera oponact c xpncrnancxnm ornomennem x reny n c ypxyasntm ncxyccrnom, a camoe rnannoe xorena nocnnrtnart nonoro uenonexa, cnoonoro or ypxyasntx oxon, xoroptmn enponecxoe memancrno cxontnano ncxxn cnoont noptn uenonexa 313 . Anrop raxxe ormeuaer, uro ncxyccrno ynxan nonnyer, xax pen penonmnnonno rpyt 314 n uro rnopuecxne crpemnennx ee cosnyunt ecnpeentntm samtcnam penonmnnn 315 . upast ona nnerncree pyro uepeymrcx c nayxoopasntmn oxcnennxmn nonnono npnpot nnxennx, cnxsanntmn c reopnxmn camo ynxan 316 , openonmnnonntmn nnraramn ns Posanona n no+rnuecxnmn rnmnamn n uecrt paspymennx craporo mnpa. Crartx Korana tna nepeneuarana n nne npencnonnx x pommpe nnxenne xnsnt, coepxame mann]ecr ynxan 317 n nporpammy nepnoro xonnepra 7 noxpx, n xoropt tnn nxnmuent ncrynnrentnoe cnono A. B. Hynauapcxoro, Hnrepnannonan, Becrax Harernuecxax cnm]onnx n Cnanxncxn mapm uaxoncxoro n eme onn Hnrepnannonan yxe c ontmo rpynno nororonnenntx n reuenne rpex mecxnen ere 318 . Korany nropnr nepeono xypnanncr Mnxann Kontnon. On ne rontxo yexaer conercxnx nme n rom, uro rannonmnna ropnr xenannem orart naxonnennoe mnnnnonam nme c none n ]apnx, xoroptm onxna trt nosnpamena nepnoponax paocrt uenoneuecxo nnxcxn, yxpaennax n saraennax n anerntx mxonax 319 , no n ]opmynnpyer mtcnt, uro n moryue rxxeno pnrmnxe, n cuacrnnno nocrynn penonmnnonntx macc pasne ne n +rom ntcmee ouaponanne name penonmnnn n rnasax mnpa? 320 . 3ect on xnno npnnnxaercx x oxcnennm neoxonmocrn cosannx ro spennmno ]nsnuecxo xyntrypt, xoropax nnocnecrnnn nonnornrcx n maccontx napaax +noxn crannnnsma. Tannonmnna orneuaer pyxononrenxm rocyapcrna nsanmnocrtm. Ee saxnnennx 1921 r. nponnxnyrt uyncrnom penonmnnonnoro pomanrnuecxoro noptna. Hacroxmn xommynncr espasnnuen x xape, xonoy n ronoy n x marepnantntm crpaannxm. Kax pannne xpncrnancxne myuennxn, onn xnnyr nexmn n npocro ne sameuamr ocrantnoro 321 , nncana ona no
1. nnapt-mapr. C. 331; stx neme. unnoco]nx n rymannrapnte nayxn n pyccxo-nemenxnx nayuntx cnxsxx 1920-x roon: http://dbs.rub.de/gachn/index.php?pg=17&r0=2&l=ru (ara opamennx 11.03.2013).
313 Aceopa. Iacrponn n Poccnn. C. 241.
314 Aceopa. Iacrponn n Poccnn. C. 237.
315 Aceopa. Iacrponn n Poccnn. C. 241.
316 Duncan Is., Cheney Sh. The Art of the Dance. N.Y.: Theatre Arts, Inc., 1928. P. 54; Jowitt D. Images of Isadora: The Search for Motion // Dance Research Journal. 1985. Vol. 17. No. 2. P. 27.
317 vurau A. nnxenne xnsnt. Hsanne mxont ynxan. M., 1921.
318 Roslavleva N. P. Op. cit. P. 13.
319 Aceopa. Iacrponn n Poccnn. C. 236.
320 Aceopa. Iacrponn n Poccnn. C. 237.
321 Duncan I., Rosemont F. Isadora Speaks: Uncollected Writings & Speeches of Isadora Duncan. San Francisco: City Lights Book, 1981. P. 68.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 93 nneuarnennem or omennx c ontmennxom H. Honocxnm, xoropt sannmancx nocnnrannem nonoro conercxoro uenonexa, ocnontnaxct na ]nsnuecxo nororonxe monoexn. Hnn: pyccxnx ne ouent nonnmamr. Onn moryr ne nmert ocrarouno et, no onn aconmrno ynepent, uro ncxyccrno, opasonanne n mystxa onxnt trt ecnnarnt nx ncex 322 . H ecrnnrentno, nnannponanoct, uro mxona ynxan yer ecnnarno nx yuamnxcx. 3ro crano onnm ns ycnonn npnesa Aceopt n Poccnm 323 . Ho ouent cxopo xnsnt nnecna xoppexrnnt. Bo-nepntx, nmecro xenanno rtcxun nponerapcxnx ere tno napano ncero 40 ponno crontxo xponare nmemanoct n omexnrne 324 . H uro ropaso xyxe ncxope nocne orxptrnx nonoro yuenoro saneennx, xoropoe cocroxnoct 3 exapx 1921 r., n ]nnancono nomomn mxone tno orxasano, n ynxan npnxonnoct npoxnnxrt uyeca nsoperarentnocrn, urot otnart pona n ey nx ere. B anpene 1922 r., xora noepxxa amepnxancxo oprannsannn nomomn APA npexparnnact, nauancx naop n nnarnym rpynny 325 . B oxrxpe 1923 r. npecca ormeuaer, uro ns 50 uenonex rontxo 35 yuarcx ecnnarno 326 . Bxona ocnontnanact na npnnnnnax nancnona n orptna ere or nenaronpnxrnoro nnnxnnx ponrene, xax n ne npetymne mxont, re yuamnxcx norpyxann n armoc]epy xpacort n rapmonnn. Hpnnnnnt c]opmnponannct eme n 1904 r., xo npemenn orxptrnx nepno nemenxo mxont n Ipmnenante o nnx ocrannna cnon cnnerentcrna ee ntnycxnnna Hpma ynxan, n antnemem npnemnax out n nomomnnna Aceopt, enncrnennax ns mecrn nepntx yuennn, pemnnmnxcx conponoxart rannonmnny n Poccnm 327 . Hrax, npannrentcrno ntennno no mxony nyx+raxnt oconxx na Hpeuncrenxe, 20, n nauane XX n. npnnanexanmn anepnne Fontmoro rearpa A. Fanamono n ee cynpyry, uaeropronny, A. Vmxony. Homemennx nopaxann noopaxenne npnuynnno cmectm amnnpa n poxoxo n cnyxnnn xpxo nnnmcrpanne nantmenno ypno cxnonnocrn x orarcrny pyccxoro ypxyasnoro nnreptepa 328 , uro, c ono cropont, nnoxo nxsanoct c yoro poccncxo ecrnnrentnocrtm, no c pyro ntstnano neotxnonennt nocropr oyuanmnxcx 329 , ocnoonnmnxcx or rxror nexnrporo nocnenoennoro tra. Hauano 1920-x roon onontno ypnoe npemx xax nx conercxoro rearpa n nenom, rax n nx pasnnrnx ranna 330 . B crpane npononrcx axe rannenantnax Onnmnnaa, xoropym
322 vurau H., Maroveea. A. P. Vxas. cou. C. 63.
323 Maree I. Vxas. cou. C. 329.
324 Roslavleva N. P. Op. cit. P. 12.
325 Maree I. Vxas. cou. C. 359.
326 Maree I. Vxas. cou. C. 367.
327 Duncan Irma. Duncan Dancer; an Autobiography. Middletown, Conn.: Wesleyan University Press, 1966. P. 29.
328 vurau H., Maroveea. A. P. Vxas. cou. C. 62.
329 Maree I. Vxas. cou. C. 343; Roslavleva N. P. Op. cit. P. 13.
330 Cm.: Cupomruua H. E. Vxas. cou.; Muc.ep H. Vxas. cou.; Cvpu E. B. Mocxoncxne crynn; Studemann N. Op. cit; Souritz E. Moscow's Island of Dance, 19341941 // Dance Chronicle. 1994. Vol. 17. No. 1. P. 192. O netnanom noeme nnrepeca x ranny nncan conercxn mnm n npenoanarent nanromnmt Anexcanp Pymnen n neonynnxonanntx, no rem ne menee uacro nnrnpyemtx nccneonarenxmn ranna nocnomnnannxx (PIAHH. u. 2721. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 94 oprannsonan A. A. Cnopon, anrop xnnrn Conpemennt ranen 331 n axrnnnt exrent Xopeonornuecxo naoparopnn IAXH 332 . B xpynntx ropoax nenepoxrno nonynxpnt rannt sapyexnoro nponcxoxennx, raxne xax ]oxcrpor 333 , uro nnonne coornercrnyer yxy n+na n noxa ocoenno ne npecneyercx. Paoramr mnorouncnennte crynn nnacrnuecxoro ranna, naunnamrcx ceptesnte nccneonannx n c]epe nnxennx noome n ranna n uacrnocrn 334 . Ho nonoy mxont ynxan n npecce neyrcx ypnte ncxyccnn. V nee ecrt n cnon samnrnnxn, n npornnnnxn. Kaxoe nynnunoe ntcrynnenne yuamnxcx ntstnaer cnopt, a uncno +rnx ntcrynnenn, cornacno onynnxonanno n 1926 r. rannne, neyxnonno pacrer: or 10 n 1922 r. o 108 n 1925 r. 335
Hasnannx crare n Herporpacxo npane nocne racrpone mxont n Herporpae n anrycre 1922 r. ronopxr camn sa cex: Fontmax paocrt, Haxnyno cnexnm nerepxom. npocro oroxnyn nocne axaemnuecxo nosenort, mxona ynxan npexpacnoe naunnanne, xoropoe ncxuecxn nao noepxnnart n npnnercrnonart, nnmyr monote xoppecnonenrt 336 . Beuep nastnamr xyoxecrnenntm ortxom nocne manentxnx n ontmnx rearpantntx neprenon n xaaxon 337 . Ho ecrt n npornnnnxn mxont. Fanernt xpnrnx A. Bontncxn n cenrxpe 1922 r. ocyxaer xax nearornuecxym cncremy ynxan, rax n nnacrnuecxym nannrpy rannonmnnt. nnxennx, xoroptm oyuamr ere, on nastnaer manepno-nstcxanntmn, apncroxparnuecxn-ntuypntmn, ecremnepamenrntmn, nourn nnm]arnuecxnmn. On cunraer, uro +ra mxrxo-stxax, xoxernnno-ntmmaxcx, es merannnuecxoro xapxaca nnyrpn nnacrnxa, c naccnnnocrtm napasnrapntx pacrenn, moxer no saxonam oparnoro pe]nexca rontxo ocnanrt ncnxnxy nopacrammero noxonennx, npnnnrt x ne nxnt ronyc neno nyntcannn n nxonen napannsonart axrnnnocrt, paronennoe nauano nocnnrannx ere, n ro npemx xax nx nocnnrannx cranonxrcx axryantntmn mopannsnponanne n reponsannx uenoneuecxo ymn 338 . Hsanne 3pennma nonecrnyer o nnauennom nonoxennn mxont, onnctnax neomcrnennym nepasepnxy (mxony nepeamr ns Inannpo]opa n Inanconnoc 339 ), nnmencxoe cymecrnonanne nearoron; coomaercx, uro nononnna yuennxon pacnyment, napant nnarnte
Pymnen (3xxnn) A. A. Iot n Kamepnom rearpe. 1960. On. 1. E. xp. 35. C. 57; Mnnynmee npoxonr npeo mnom. 1964. On. 1. E. xp. 34).
331 Cuoopoe A. Conpemennt ranen. M.: Hepnnna, 1922.
332 Cm.: Muc.ep H. Vxas. cou. C. 59.
333 Studemann N. Op. cit. S. 112122.
334 Cm.: Cupomruua H. E. Vxas. cou.; Muc.ep H. Vxas. cou.
335 Maree I. Vxas. cou. C. 397.
336 Aceopa. Iacrponn n Poccnn. C. 284.
337 Maree I. Vxas. cou. C. 362.
338 Maree I. Vxas. cou. C. 362.
339 Maree I. Vxas. cou. C. 359.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 95 yuennxn nmecro nnx 340 . Bce +ro sacrannxer H. H. Bneepa samnmartcx n oxastnart, uro nepnt ro n mxone npomen c ontmo nontso xax nx yuennxon, rax n nx crpant n nenom. Mano roro, uro sa ro ern npeopaxent, crann neysnanaemtmn, oxpennn, no eme nemanonaxno, uro mxona nonyunna mexynaponym nsnecrnocrt n nmecre c ne nxrt npnrnamenn ntcrynnrt sa rpannne: n napnxcxom Tpoxaepo, Fepnnne, Ocrene (na Onnmnnay), Honone n CBA 341 . Ouepeno nexo n o]opmnennn xyntrypno nonnrnxn rocyapcrna cranonnrcx 1923 r. C ono cropont, na XII cese PKH() npnnnmaercx pemenne o ncnontsonannn rearpa nx cncremarnuecxo maccono nponarant nen optt sa xommynnsm, n or rearpantnoro ncxyccrna yxe naunnamr rpeonart reponxn 342 . C pyro axrnnno paoraer Xopeonornuecxax naoparopnx IAXH no pyxonocrnom A. A. Cnopona n A. H. Hapnonona, xoropax sannmaercx nayuntm nccneonannem nnxennx, a raxxe cnyxnr npnexnmem nx pasnnuntx nnacrnuecxnx cryn, ncxope nepeneenntx na nenerantnoe nonoxenne 343 . Honyrunxn noxa xnnxmrcx rnanno onopo conercxo nnreparypt, rax xax nponerapnar neocrarouno xyntrypen 344 , no saro naunnamr nosnnxart anrnsanante nacrpoennx, xoropte K. Knapx, nanpnmep, cnxstnaer c nopaxennem penonmnnonnoro noccrannx n Iepmannn n oxrxpe-noxpe 345 . Kpome roro, xonen roa osnamenonan nneennem nnart sa oyuenne n nysax 346 , a raxxe enom uertpex no+ron, cpen xoroptx Cepre Ecennn, myx ynxan. Bxona ynxan npoonxaer oportcx sa cymecrnonanne. Hxrnanart nnarntx yuamnxcx n neuepnxx rpynna npnnocxr nexoropt oxo, a nerom na saropono aue neyrcx oroponte paort, n pesyntrare xoroptx yuamnecx sanacamr nx cex na ncm snmy xapro]ent. Cpecrn nnxaxnx, no mxona nnyrpn cex xnner nonno xnsntm 347 . B npecce noxnnxercx nce ontme cxenrnuecxnx orstnon xax o camom ncxyccrne amepnxancxo rannonmnnt, rax n o ee mxone. ynxan nce eme noxastnaer nam +monnn rapmonnuecxoro uenonexa Ho rapmonnuecxnx nme cosaer cpea. Taxo cpet renept ner, n nnxaxne ncropnuecxne nocnponsneennx na ]eepnuecxo noxnaxe ne cosayr nontx +nnnnon, nnmer xpnrnx B. Apon 348 . Onaxo n anrycre 1923 r., nocne nosnpamennx ynxan ns Amepnxn, npecca cnona payercx
340 Bxona Hsaopt ynxan. 3pennma. 1922. A 17. Hnr. no: IHTM. u. 152. On. 342352.
341 Maree H. Vxas. cou. C. 364.
342 uoroe B. Tearp n npemx: or Oxrxpx o nepecrpoxn. M.: CT, 1991. C. 105.
349 .K. Bosnpamenne Aceopt ynxan // Oronex. 1923. 26 anrycra. Hnr. no: IAXH. u. 152. On. 342352.
350 Hpana. 1923. A 286. 21 noxpx. Hnr. no: Hnnnr (Hnanon) Bnxrop Herponnu. PIAHH. u. 2694. On. 2. E. xp. 18. H. 83.
351 K.apr K. Vxas. cou. C. 148.
352 Iocyapcrnennt nncrnryr ncropnn ncxyccrn nayuno-nccneonarentcxoe n ntcmee yuenoe saneenne n Canxr-Herepypre Herporpae Hennnrpae, cymecrnonanmee n 19121931 rr.
353 K.apr K. Vxas. cou. C. 151152; o ncropnn IAXH cm.: Bru+euro P. H. Axaemnx Xyoxecrnenntx nayx n xonrexcre xyntrypno nonnrnxn 19211929: anrope]. nc xan. ncr. nayx. M.: PIIV, 2007.
354 Muc.ep H. Vxas. cou. C. 109.
355 Maree I. Vxas. cou. C. 379.
356 Maree I. Vxas. cou. C. 378.
357 vurau H., Maroveea. A. P. Vxas. cou. C. 177.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 97 cocpeorounnaercx na rpyontx nnxennxx n nponeccax optt, ocnooxennx, a ranen oxonuarentno npenpamaercx n nanromnmy nnn mnmopamy 358 . B Poccnn ynxan yxe cosana necxontxo rannen cnauana n 1921 r. na mystxy nyx +rmon Cxpxnna, c nomomtm xoroptx ona ntpasnna yxac nepe ronoom n Hononxte, sarem na noxoponntx mapma nocne cmeprn Hennna n 1924 r. Ho cemt penonmnnonntx necen crann npnsnanno xnaccnxo n no ce ent ncnonnxmrcx conpemenntmn ynxanncrxamn no ncem mnpe. Ores ynxan na 3ana cran n 1924 r. nensexen. Hoepxxn mxona ne nonyuana, racrponn rannonmnnt no crpane ne npnnocnnn aconmrno nnxaxnx cpecrn. H nor yxe n xonne cenrxpx 1924 r. cocroxnnct ycnemnte ntcrynnennx yuennn n Kamepnom n Fontmom rearpax, xoropte Aceopa conpononna rpycrntmn cnonamn o rom, uro nm neuero ecrt n neuem nnarnrt sa +nexrpnuecrno 359 . 3aro xpnrnxa nocne ynnennoro yxnantno saxnetnaercx or nocropra. Hsnecrnx ormeuamr, uro ncx nporpamma ntepxana n crporo penonmnnonnom yxe. Peannsm nepexnnann npoxonr xpacno nnrtm uepes nce ncnonnenne 360 . Paoun spnrent nouepxnnaer, uro cncremy ynxan nyxno npnmenxrt mnpe, npnrxrnnax x oyuennm ee npnemam BCEX nponerapcxnx ere Paoune esycnonno onenxr mxony ynxan n saxorxr, urot nx ern crann raxnmn xe necentmn, xnsnepaocrntmn n sopontmn, xax yuennnt mxont ynxan. 3ro nonoe naunnanne nyxno ncxuecxn noepxnnart, cenan ero onnm ns nnon maccono paort cpen nponerapcxnx ere 361 . Taxnm opasom, ns onenox ntcrynnenn mxont mt nnnm, uro na nonecrxy nx ntxonr rpeonanne peannsma n ncxyccrne, naop neoxonmtx erxm xauecrn n ]opmnponanne maccono paort. Aceope ynxan yxe ne cyxeno nepnyrtcx n Poccnm, a mxona ocraercx na noneuenne Hpmt ynxan n H. H. Bneepa, mnoro racrponnpyer n cosaer nnacrnuecxne cranaprt nx maccontx npasnecrn 362 . B 1926 r. ona nepenmenonana n Crynm nmenn Aceopt ynxan, n cnacaer mxony or saxptrnx rontxo ro, uro ona esnr no Cnnpn, a sarem n no penonmnnonnomy Knram (1927). Hocne rparnuecxo cmeprn Aceopt ynxan n Hnnne n cenrxpe 1927 r. nnont nonnmaercx nonna omecrnennoro nnrepeca xax x camo ynxan, rax n x ee mxone; cnycrx ro no npecearentcrnom Hynauapcxoro cosaercx Komnrer no ynexoneuennm namxrn ynxan n npononrcx neuep ee namxrn n Fontmom rearpe 363 . Kpnrnxn onxrt ncnomnnamr n o mxone, xorx nnmyr o ne yxe c oronopxamn, ntsnanntmn neonornuecxnmn npnunnamn, xax, nanpnmep, A. H. Hapnonon, pyxononnmn nmecre c
358 Daly A. Done into Dance: Isadora Duncan in America. Middletown, Conn.: Wesleyan University Press, 2002; Puroea E. B. Hanromnma n rnopuecrne Aceopt ynxan // Axaemnx nanromnmt: reopnx n npaxrnxa: c. cr. / orn. pe. E. B. Mapxona, T. R. Cmnpnxrnna. M.: Mnrrent-npecc, 2011. Btn. 1. C. 1930.
359 Maree I. Vxas. cou. C. 384.
360 Maree I. Vxas. cou. C. 383.
361 Maree I. Vxas. cou. C. 384.
362 Teoep B. A. ynxan n Conercxo Poccnn // Bonpoct rearpantnoro ncxyccrna: c. nayu. cr. / orn. pe. P. A]anacten. M.: IHTHC, 1977. C. 354377.
363 Ioonmnna cmeprn A (ne samerxn ns nensnecrntx raser); Maxapon B. B. Aceopa ynxan. Btpesxn ns raser. IHTM. u. 152. On. 342352. N 252504/4291-4301.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 98 A. A. Cnopontm Xopeonornuecxo naoparopne IAXH. 3ra mxona, sa mecrt ner cnoero cymecrnonannx, ocranaxct necxontxo nsonnponanno or mnpoxoro ]nsxyntrypnoro nnxennx, npoonxana neycranno cnom paory no nnnnn xyoxecrnennoro nocnnrannx 364 . antnemym cyty mxont onxrt moxno nasnart ntxnnannem: c racrpone n CBA n 19281930 rr. crynxn nosnpamamrcx es Hpmt, sarem no pyxonocrnom M. Fopncono n H. Bneepa nnnort o saxptrnx n 1949 r. mnoro esxr no Conercxomy Comsy. B +ror nepno x nocranonxam npnnnexamrcx xopeorpa]t H. Hyxnn, K. Ionesoncxn, B. Fypmecrep n H. xocon. B nocranonxax npoonxaercx rpyonax n reponuecxax rema noxastnamrcx axe noennte nonnrn Anexcanpa Marpocona n 3on Kocmoemtxncxo. Touxy n exrentnocrn mxont crannr crartx A. Anncnmona, onynnxonannax n 1949 r. n rasere Conercxoe ncxyccrno, n xoropo paccmarpnnaercx rnernopnoe nnnxnne espontx xocmononnron na conercxym +crpay. Anrop nacroxrentno pexomenyer nepecmorpert n exrentnocrt crynn ynxan, nponarannpymmym onesnennoe, exaenrcxoe ncxyccrno, sanesennoe n namy crpany ns Amepnxn, anexoe no cnoemy cymecrnyer ocnon peanncrnuecxoro naponoro ncxyccrna 365 . Vuennnt mxont nocne saxptrnx paorann n pasntx c]epax, a n 1963 r. nontrannct nosponrt mxony. Ho ns Mnnncrepcrna xyntrypt tn nonyuen cypont orner: Hnacrnuecxn ranen xax pasnonnnocrt xopeorpa]nuecxoro ncxyccrna oprannuno nomen n ncxyccrno xnaccnuecxoro ranna yrparnn cnoe snauenne nx conercxoro spnrenx oranax onxnoe na onpeenennom ncropnuecxom +rane ne cunraem nenecoopasntm oprannsannm crynn nnacrnuecxoro ranna 366 . Hontrxn nepeocmtcnnrt xax rnopuecrno, rax n nearornuecxym paory ynxan n nosnee conercxoe npemx tnn onontno poxnmn n neyxnmxnmn, no nx nentsx neoonennnart. Conercxn rearpone B. A. Teep n xonne 1970-x roon, no cyrn ena, peannnrnpyer mxony na Hpeuncrenxe: B rpynte nx crpant nn ona [ynxan] orxptna mxony-nancnonar nx ere paounx, npnomax nx x rpyy, x yuee, x mnpy npexpacnoro. B mxone nocnnrtnann uyncrno xonnexrnnnsma, npnnnnann nantxn onpxrnocrn, oecneunnann nnrannem n oexo 367 . Cymecrnonanne mocxoncxo mxont ynxan orpasnno npaxrnuecxn nce crann nepexoa or penonmnnonnoro pomanrnuecxoro noptna, cnocrnennoro monoomy rocyapcrny, x ero mpoxparnsannn n neonornsannn. Corpynnuecrno PCuCP/CCCP c amepnxancxo rannonmnne pasnnnanoct xax na ]one mnpoxoro ]nsxyntrypnoro nnxennx, cnxsannoro c npocnemennem n osoponnennem nponerapcxnx macc, rax n na ]one nontmennoro omecrnennoro nnrepeca x ranny, xoropt tn ntsnan pacxpenomennem rena, ocnooxennem uenonexa or npnntuntx connantntx ycnonnocre. Kpome roro, nayunoe nsyuenne nnxennx, n antnemem rpanc]opmnponanmeecx n nccneonanne rpya, raxxe tno nemanonaxno cocrannxmme ro nount, na xoropo cymecrnonana mocxoncxax mxona ynxan. Hepexo x neonornuecxn npannntnomy ncxyccrny nnxennx, x maccontm mapmam na napaax, x nosneennm na nteecran xnaccnuecxoro anera, a raxxe opta c sanantmn nnnxnnxmn n +crercxnmn nstcxamn n c]epe ncxyccrna, ]opmnponanne conercxo nearornxn nce +ro ntrecnnno mxony na nepn]epnm conercxo xnsnn, a sarem n nonnocrtm ns
364 Hapuouoe A. Aceopa ynxan // Kpacnax nnna. 1927. Hnr. no: IHTM. u. 152. On. 342352.
365 Maree I. Vxas. cou. C. 445.
366 Maree I. Vxas. cou. C. 451.
367 Teoep B. A. Vxas. cou. C. 376. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 99 omecrnennoro cosnannx. Ho ror ]axr, o xaxo crenenn uyonnmno n necnpanennno nponsomno +ro ntrecnenne, nopaxan axe xon]opmncrcxn nacrpoenntx exrene xyntrypt. Hanpnmep, nnreparypone K. H. 3ennncxn n 1962 r. nororonnn crartm O xopeorpa]nuecxom nacnenn Aceopt ynxan. B ne, cctnaxct na Hporpammy KHCC, npnammym ontmoe snauenne ncecroponnemy pasnnrnm uenonexa, on oxastnan, uro ncxyccrno ynxan, xoropomy annonponan Hennn n xoropoe oxasano ontmoe nnnxnne na pasnnrne conercxoro anera n xyoxecrnenno rnmnacrnxn, ne moxer n ne onxno trt satro 368 . Mocxna +ro ropo uya n myuennuecxoro Pacnxrnx nonnra, oponontno nonxroro Poccne pan Fyymero. uenoneuecxax yma craner raxo npexpacno, raxo naropono n nennxo, xax nmxm ne rpesnnoct co npemen Xpncra 369 , nncana ynxan, rax n ne ynnen, uem oepnynact npexpacnax xommynncrnuecxax nex concem ncxope nocne ee rparnuecxo rnenn n 1927 r. H o cnx nop nonnax ncropnx mxont ynxan n Mocxne eme ne nanncana, xorx n 1975 r. na 3anae tna onynnxonana paora ncropnxa anera H. Pocnanneno Hpeuncrenxa, 20 370 , a n 2005 r. na pyccxom xstxe ntmna ynnxantnax noopxa mnorouncnenntx oxymenron n nocnomnnann, copannax n npoxommenrnponannax pnrancxnm yuentm I. Maxneem 371 . B 2008 r. n Honone nsant nocnomnnannx ono ns yuennn mxont 372 . Ho nce xe mnorne acnexrt cymecrnonannx cront neotunoro opasonarentnoro npoexra ynxan n Conercxo Poccnn ocramrcx eme ne nccneonanntmn.
Rmxona E., 2013
Bepa Bepesuua. Dnonmuun qopu akckypcuouuo pao1m n Re1porpape Reuuurpape n nepnoe nocnepenonmuuouuoe pecn1une1ue
3xcxypcnonnax paora npecrannxna coo snaunmoe xnnenne n xyntrypno nonnrnxe monooro ontmenncrcxoro rocyapcrna. B +ror nepno +xcxypcnonnoe eno, axrnnno noepxnnaemoe pyxononrenxmn xyntrypnoro ]ponra, nonyunno ocot pasmax, ocoenno n Herporpae Hennnrpae n Mocxne. nx oecneuennx ero meronuecxo n marepnantno ast n +rnx ropoax cosanannct mnorouncnennte +xcxypcnonnte crannnn, nccneonarentcxne nncrnryrt, npononnnct xon]epennnn n cemnnapt, ntnycxanact meronuecxax nnreparypa. Hecmorpx na camotrnocrt xnnennx, ocoennocrn oprannsannn naponoro npocnemennx nepntx ner conercxo nnacrn orpasnnnct n peannxx +xcxypcnonno paort, xax n xanne not. Ho+romy nx nsyuenne moxer art npecrannenne o ocoennocrxx xyntrypno nonnrnxn conercxoro rocyapcrna n nenom.
368 PIAHH. u. 1604. 3ennncxn Kopnenn Hmnnanonnu. On. 1. E. xp. 137. H. 30.
369 Maree I. Vxas. cou. C. 332.
370 Cm.: Roslavleva N. P. Op. cit.
371 Cm.: Maree I. Vxas. cou.
372 Dikovskaya L., Hill G. M.-F. In Isadora's Steps. The Story of Isadora Duncan's School in Moscow, Told by Her Favorite Pupil. Sussex, UK: Book Guild Publishing, 2008.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 100 Hponema oprannsannn +xcxypcnonnoro ena n 1920-e rot neonoxparno sarparnnanact nccneonarenxmn. uame ncero n ]oxyce nnnmannx anropon oxastnanact ncropnx orentntx nncrnrynn: +xcxypcnonntx ecrecrnenno-nayuntx crannn 373 , Herporpacxoro +xcxypcnonnoro nncrnryra 374 . Ftnn nsyuent n cytt rex npecrannrene pyccxo +xcxypcnonno mxont, xoropte corpynnuann c +rnmn oprannsannxmn 375 . Hpenpnnnmanact raxxe nontrxa cosart omym xaprnny oprannsannn +xcxypcnonno paort n crpane, no ncnecrnne mnpoxoro reorpa]nuecxoro oxnara ona nonyunnact mosanuno n neonopono. Ocnonno axnenr tn cenan na onncannn nenrpantntx +xcxypcnonntx opranon, a mecrnte ocrannct nourn es nnnmannx, n noromy nncrnrynnonantnax ncropnx +xcxypcnonnoro ena na ceronxmnn ent nmeer mnoxecrno entx nxren. Ocoennocrtm pasnnrnx +xcxypcnonnoro ena n nocnepenonmnnonnt nepno crano nxnmuenne ero n cncremy rocyapcrnenntx opranon npocnemennx. C ono cropont, +ror nponecc xnnxncx nnonne oprannuntm npoonxennem npepenonmnnonnoro +rana pasnnrnx +xcxypcnonno paort. Tax, eme n nauane XX n. crann nosnnxart pasnnunte nerocyapcrnennte oprannsannn, coecrnonanmne pasnnrnm +xcxypcnonnoro meroa (x npnmepy, Komnccnx no oprannsannn opasonarentntx +xcxypcn no Poccnn npn Mocxoncxom orenennn Poccncxoro omecrna rypncron). C pyro pasnnrnm rocyapcrnenntx +xcxypcnonntx nncrnrynn, esycnonno, cnococrnonan xax nnrepec pyxononrene xyntrypnoro ]ponra, npoxnnennt x +xcxypcnonnomy meroy, rax n ro, uro nepnonauantno emy ornonnact naxnax pont n npocnemenuecxnx nporpammax. Homnmo roro, nosnnxnonennm ocotx yupexenn, sannmammnxcx oprannsanne +xcxypcn, cnococrnonann n peannn nearornuecxo paort (orcyrcrnne uerxnx nporpamm, nexnarxa nocon n r. n.). Cnennantnte crpyxrypt, sannmammnecx nonpocamn oprannsannn +xcxypcnonno paort, noxnnnnct n cocrane Hapxomnpoca yxe n nepnte nocnepenonmnnonnte rot. Opranom, xoropt onxen tn pyxononrt nce +xcxypcnonno paoro n Herporpae, crana 3xcxypcnonnax xomnccnx, cosannax n ]enpane 1919 r. npn Konnernn enno rpyono mxont Komnccapnara naponoro npocnemennx Comsa xommyn cenepno onacrn (CKCO). Bnocnecrnnn ona tna npeopasonana n 3xcxypcnonnym (c 1923 r. Kononnantno-+xcxypcnonnym) cexnnm orena connantnoro nocnnrannx Herporpacxoro ryepncxoro orena naponoro opasonannx (IyOHO). Bo rnane +ro crpyxrypt croxnn naprnnte xapt. Hepnonauantno ee nosrnannxna B. P. Menxnncxax, yunrentnnna, ncrynnnmax n 1905 r. n naprnm ontmennxon n nceneno nocnxrnnmax cex penonmnnonno exrentnocrn. Hepememym na cnyxy n Mocxny Menxnncxym cmennna E. K. 3amtcnoncxax, crapax penonmnnonepxa 376 , xax ee xapaxrepnsyer
373 Bo.roe B. C. Ha repnncrom nyrn npocnemennx: ns ncropnn nonornuecxnx crannn // Becrnnx Iepnenoncxoro ynnnepcnrera. 2008. N 9. C. 7080.
374 Koue:ui A. M. K ncropnn Iymannrapnoro orena Herporpacxoro nayuno-nccneonarentcxoro +xcxypcnonnoro nncrnryra (19211924 rr.) // 3rnorpa]nx Herepypra Hennnrpaa. CH., 1994. Btn. 3. C. 5063; C+upuoea A. I. Hs ncropnn oreuecrnenno +xcxypcnonno mxont: Herporpacxn (Hennnrpacxn) +xcxypcnonnt nncrnryr (19211924 rr.) // Becrnnx PIIV Cepnx Hcropnuecxne nayxn. Pernonantnax ncropnx. Kpaeneenne. 2012. A 6 (86). C. 5878.
375 Ha annt momenr cymecrnyer onontno mnoro paor o ocnonononoxnnxax +xcxypcneneennx: o H. M. Ipence: Baxpo+eeea O. B. yxonnoe ennenne. K nsyuennm rnopuecxo norpa]nn H. M. Ipenca. CH., 2005; Kaeauoeu: B. C. H. M. Ipenc ncropnx n xpaene // H. M. Ipenc n nerepyprcxoe xpaeneenne. CH., 2010. C. 715; o H. H. Annn]epone: ooruu A. H. H. H. Annn]epon: Marepnant x nonnnorpa]nn // Annn]eponcxne urennx. H., 1989. C. 923; o F. E. Paxone: Hvruua T. A. Fopnc Enrentennu Paxon. H., 1970; n p.
376 Paroe B. E. Ha xnsnennom nyrn. T. 1. CH., 2011. C. 673. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 101 onn ns ocnonononoxnnxon +xcxypcnonno mxont F. E. Paxon, xoropym sarem cmennn H. A. Kysnenon. Ha nepntx nopax c cexnne mnpoxo corpynnuann n npecrannrenn crapo nnrennnrennnn: yuente-ecrecrnonet npo]eccop H. H. Honxncxn (ronapnm npecearenx) n npo]eccop M. H. Pnmcxn-Kopcaxon, cexperapt Axaemnn nayx, npo]eccop C. u. Ontenypr, ncropnx ncxyccrna B. . Kyparon n p. Onaxo ocentm 1921 r. n cnxsn c nauanmnmncx ]nnancontmn rpynocrxmn cocran Cexnnn ypesann o rpex uenonex 377 , uro cenano noonoe corpynnuecrno sarpynnrentntm. Kax yxastnanoct n Honoxennn o +xcxypcnonno cexnnn 1920 r., ona tna oprannsonana nx coecrnnx pasnnrnm n npaxrnuecxo oprannsannn +xcxypcnonnoro ena n mxonax npn Konnernn ETB 378 . B uncno ee saau nxonnn paspaorxa +xcxypcnonntx nnanon n mapmpyron nx mxon, oprannsannx nexnn n xypct nx nororonxn pyxononrene +xcxypcn, nsanne xypnanon n xnnr, nocnxmenntx +xcxypcnonnomy eny. Ho, noxany, camtm naxntm nanpannennem paort crana oprannsannx +xcxypcnonntx crannn, nponemt xoroptx nanonee uacro ocyxannct na saceannxx Cexnnn 379 . 3xcxypcnonnte crannnn, xax opasno ntpasnncx onn ns neymnx +xcxypcneneon nauana XX n., ecrecrnone F. E. Paxon, npecrannxnn coo yexnma, re mxontnnxn mornn t oroxnyrt n noxopmnrtcx no npemx noesox n mornn t oecneunrt +xcxypcnxm ontrnoe pyxonocrno na mecrax, rax xax yunrenx mxon ne ymenn necrn +xcxypcn 380 . Otuno, ncnomnnan Paxon, +ro tno aunoe nomemenne, ocrarouno npncnoconennoe x romy, urot pasmecrnrt na ortx 3040 yuamnxcx n naxopmnrt nx ropxunm sanrpaxom 381 . Homnmo cronono n nomemennx nx nounera npn crannnxx oprannsontnannct xannert n naoparopnn nx npopaorxn conpaemoro na +xcxypcnxx marepnana 382 . 3ect nao ormernrt, uro nnnnnarnna cosart cnennantnte yupexennx, na ase xoroptx moxno tno t oprannsonart ecrecrnoneuecxne +xcxypcnn, nosnnxna eme o penonmnnn. Bonnornrt ee n xnsnt nontrancx ynnexanmncx nexmn ecrecrnenno-nayunoro npocnemennx yuent-necone B. u. Montenrayep. B 1910 r. n Hannoncxe na cocrnennte entrn on oprannsonan nonornuecxym crannnm Hpaxrnuecxn nncrnryr npnpooneennx, npecrannxnmym coo ncnomorarentnoe mxontnoe yupexenne. B npocymecrnonanmem rpn roa nncrnryre oxono 50 nopocrxon no pyxonocrnom Montenrayepa nsyuann mecrnym npnpoy, a nnocnecrnnn noonax asa tna ocnonana yuentm n Hapcxom Cene 383 . Fnaroapx crapannxm corpynnxon 3xcxypcnonno cexnnn, n onee ncero
377 Ho.ucru H. H. 3xcxypcnonnax cexnnx cexropa connantnoro nocnnrannx Herporynapopasa n +xcxypcnonnte crannnn sa nocnenee npemx // 3xcxypcnonnoe eno. 1921. N 23. C. 184.
378 Ho.ucru H. H. Ontr nono oprannsannn +xcxypcnonnoro ena n mxonax. 3xcxypcnonnax cexnnx n +xcxypcnonnte crannnn // 3xcxypcnonnoe eno. 1921. A 1. C. 5.
379 HIA CH. u. 2552. On. 1. . 2913. Hporoxont saceannx +xcxypcnonno cexnnn orena connantnoro oecneuennx.
380 Paroe B. E. Vxas. cou. C. 671.
381 Paroe B. E. Vxas. cou. C. 671.
382 Ho.ucru H. H. Ontr nono oprannsannn +xcxypcnonnoro ena n mxonax. C. 5.
383 Bo.roe B. C. Vxas. cou. C. 71.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 102 H. H. Honxncxoro, n nepnte nocnepenonmnnonnte rot nosnnxaer nenax cert raxnx oprannsann. Becno 1919 r. orxptnamrcx nepnte mecrt ecrecrnenno-nayuntx crannn, ycrpoenntx n mecrax, xoropte npecrannxnn nnrepec n ecrecrnenno-nayunom ornomennn n naxonnnct or ropoa ne antme necxontxnx ecxrxon xnnomerpon 384 , r. e. n Hannoncxe, ercxom Cene, Haxre, Cecrpopenxe, Herepro]e n npn Kamennoocrponcxom centcxoxosxcrnennom nncrnryre 385 . Cert +xcxypcnonntx crannn tcrpo pacmnpxnact. K necne 1921 r. ecrnonano yxe 16 crannn: ecxrt ecrecrnenno-nayuntx, ne mopcxnx n uertpe rymannrapntx 386 . Bo nropo nononnne 1921 r. n cnxsn c ocoennocrxmn nono +xonomnuecxo nonnrnxn paora +xcxypcnonntx crannn n snaunrentno crenenn napymnnact. Oxono nononnnt crannn tno saxptro, a na ocranmnxcx pesxo coxparnnn mrart. Taxoe nonoxenne ntsnano rpenory nme, croxnmnx y ncroxon +xcxypcnonnoro ena. Hpecrannrenn crapo nnrennnrennnn ntrannct narn onot nx roro, urot ne onycrnrt antnemero coxpamennx ]nnancnponannx. Onnm ns rnanntx aprymenron tna cctnxa na ocoennocrn nono mxont. Hocranonxa +xcxypcnonnoro ena necomnennt xostpt nx rpyono mxont, nnmer npo]eccop Honxncxn, cpocnrt ero, r. e. orxasartcx or +xcxypcnonnoro meroa, pannocnntno orxasy or npana mxont nastnartcx rpyonom 387 . Hensnecrno, xaxoe nnnxnne noonte crartn nmenn na pyxononrene xyntrypnoro ]ponra, no nocrenenno cert +xcxypcnonntx nncrnrynn cnona crana pacrn. B 1923 r. paorann yxe 12 crannn 388 . unnanconoe nonoxenne na crannnxx n n ro npemx, onaxo, ocrannxno xenart nyumero 389 . Hnmt x cepenne 1920-x roon upesntuano xaracrpo]nunoe nonoxenne n xosxcrnennom ornomennn na nexoroptx crannnxx yanoct nemnoro ynyumnrt 390 . K cepenne 1920-x roon ntxnnncx n onn ns neocrarxon oprannsannonno crpyxrypt +xcxypcnonno paort. Crano nonxrno, uro cymecrnymmne saroponte +xcxypcnonnte crannnn Iyono, paorax no npenmymecrny nerom n naxoxct anexo sa ropocxo uepro, ne n cocroxnnn ocnyxnrt norpenocrn nerporpacxnx mxon 391 . nx pemennx +ro nponemt n ]enpane 1924 r. tna orxptra Henrpantnax nocrannnx, xoropax onxna tna oennnrt
384 Paroe B. E. Vxas. cou. C. 671.
385 Ho.ucru H. H. Ontr nono oprannsannn +xcxypcnonnoro ena n mxonax. C. 5.
386 HIAHH CH. u. 27. On. 1. . 21. Cneennx o exrentnocrn 3xcxypcnonno cexnnn c 1 oxrxpx 1920 no 1 anpenx 1921 r. H. 54.
387 Ho.ucru H. H. 3xcxypcnonnax cexnnx cexropa connantnoro nocnnrannx Herporynapopasa C. 185.
388 Paroe B. E. Vxas. cou. C. 672.
389 Hnnmcrpanne +romy moryr cnyxnrt xoaracrna, nanpannxemte n Kononnantno-3xcxypcnonnym cexnnm Hennnrpacxoro IyOHO saneymmnmn crannn. B ono ns nnx, nanpnmep, coepxnrcx npocta o npecrannennn Haprononcxo +xcxypcnonno crannnn 12 cnanenntx ype epenten nx crponrentcrna saopa, rax xax crannnn tn xpane neoxonm marepnan (HIA CH. u. 2552. On. 1. . 1113. Xoaracrno n Kononnantno-3xcxypcnonnym cexnnm HIOHO or 20/X 1924 r. H. 33).
390 HIA CH. u. 2552. On. 1. . 1518. H. 73.
391 HIA CH. u. 2552. On. 1. . 1519. Hpoexr oprannsannn ropocxo nearornuecxo nocrannnn IyOHO. H. 39.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 103 paory saropontx crannn. Ona, noono pyrnm crannnxm, nena paory n rpex nanpannennxx: ocymecrnnxna nepenororonxy nearoron, yuacrnonana n oprannsannn narypanncrnuecxoro nnxennx cpen monoexn, cnaxana mxont marepnanamn n +xcnonaramn nx yronxon xnno npnpot n nncrpymenramn no ncnontsonannm 392 . Taxnm opasom, x 1926 r. ]ynxnnonnponano mecrt crannn: ne nenrpantnte Henrpantnax mxontnax crannnx rymannrapntx +xcxypcn n Fnocrannnx n uertpe nm nounnxnmnxcx saropontx: Crpentnnncxax, Hannoncxax, Haprononcxax n Haxrnncxax. Hocrenenno, onaxo, paora +xcxypcnonntx crannn cnopaunnaercx. Hocnenne cneennx, xoropte yanoct onapyxnrt, ornocxrcx x 1927 r. Konxperno art n uerxo oosnauenntx npnunn saxptrnx mxontntx +xcxypcnonntx crannn ntxnnrt n oxymenrax ne yanoct. Anrop ncceprannn, nocnxmenno ncropnn +xcxypcnonnoro ena, K. M. Hncnon cunraer xonnom cymecrnonannx cern +xcxypcnonntx crannn 1930 r., xora Henrpantnax ontrno-noxasarentnax asa Hapxomnpoca (n Mocxne), noono pyrnm +xcxypcneneuecxnm crpyxrypam, cnnnact c rypncrnuecxo oprannsanne (Henrpantno ercxo +xcxypcnonno-rypncrnuecxo crannne), nocne uero ]axrnuecxn npexparnna cnoe cymecrnonanne n oxcnxer +ro rem, uro n nono, xecrxo n oxsarentno mxontno nporpamme, npnnxro n 1930 roy, ne tno mecra +xcxypcnxm 393 . 3xcxypcnonnax cexnnx IyOHO n +xcxypcnonnte crannnn, cosannte npn ne, sannmannct oprannsanne +xcxypcn ncxnmunrentno nx mxontntx rpynn. 3xcxypcnonno paoro c nnemxontntmn rpynnamn saneonana nepnonauantno +xcxypcnonnax cexnnx nnemxontnoro noorena Hapxomnpoca CKCO, rpanc]opmnponanmaxcx sarem n +xcxypcnonnym cexnnm nnemxontnoro orena Herporpacxoro IyOHO, a nnocnecrnnn n 3xcxypcnonnt nooren Iynonnrnpocnera. Hpn nem tnn cosant rpn xomnccnn no paspaorxe nporpamm n nnanon +xcxypcnn: ecrecrnenno-nayunax, rymannrapnax n rexnnuecxax, a raxxe Henrpantnax +xcxypcnonnax asa (H3F) Iynonnrnpocnera. Bosrnannxna H3F naprnnax paornnna 3. B. Kpacnyxa, corpynnuann c ne xax nonnrnpocnerunxn, rax n cnennanncrt pasnnuntx onacre (ecrecrnone A. u. Fenxen, ncropnx T. uepennnna n p.). H3F ntnonnxna re xe ]ynxnnn, uro n mxontnte +xcxypcnonnte crannnn. B neennn 3xcxypcnonno ast naxonnnct uertpe npnroponte crannnn: rpn ecrecrnenno-nayunte n ona rymannrapnax, oprannsonannte nx paort c nnemxontntmn rpynnamn 394 . He cronr, onaxo, ymart, yro crpyxrypa oprannsannn +xcxypcnonnoro ena npecrannxna coo uerxo ntcrpoennym nepapxnunym cncremy. Homnmo noorena Honnrnpocnera n cexnnn npn orene connantnoro nocnnrannx (Connoca) cymecrnonan eme px +xcxypcnonntx oprannsann. Hourn ononpemenno c meponpnxrnxmn no oprannsannn +xcxypcnonntx crannn n oxrxpe 1918 r. nosnnxna 3xcxypcnonnax cexnnx npn Mysenom orene Hapxomnpoca CKCI, a c noxpx 1918 r. ee corpynnxn crann npononrt +xcxypcnn no 3pmnraxy n Pyccxomy mysem 395 . Hocrenenno reorpa]nx +xcxypcn pacmnpxnact. Corpynnxn cexnnn crann conponoxart
392 HIA CH. u. 2552. On. 1. . 1519. Hepnt ro paort Hennnrpacxo nearornuecxo nocrannnn (ntpesxa). H. 83.
393 Hucoe K. M. 3xcxypcnn xax xomnonenr xyntrypno-npocnernrentno nonnrnxn n nepnoe ecxrnnerne conercxoro rocyapcrna: nc xan. ncr. nayx. M., 2001. C. 136.
394 Kpacuvxa J. 3xcxypcnonnte nonpoct n exrentnocrt H3FH // Cnyrnnx +xcxypcanra. 1925. A 1. C. 34.
395 Auuqepoe H. H. Hs ym o tnom. M., 1992. C. 407.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 104 rpynnt n 3rnorpa]nuecxn myse, n napante sant 3nmnero nopna, n Bynanoncxn n Rcynoncxn oconxxn, n Enarnnoocrponcxn nopen. Hpononnnct raxxe +xcxypcnn no ynnnam ropoa n n npnropot: ercxoe Ceno, Iarunncxn nopen, Herepro] n Hannoncx. B 1918 r. corpynnxn Mysenoro orena nponenn +xcxypcnn nx 2150 mxontnnxon, a n 1921 r. +xcxypcnn nocernnn yxe onee 39 rtc. yuamnxcx 396 . Homnmo nponeennx +xcxypcn, cornacno cnnerentcrny corpynnuanmero c cexnne H. M. Ipenca, paornnxn crannnn sannmannct pemennem upesntuano mnpoxoro xpyra nonpocon oprannsannn +xcxypcnonnoro ena. Hmn nsyuannct reopernuecxne nonpoct meronxn +xcxypcn, conpancx marepnan no monymenrantno, xyntrypno n xyoxecrnenno ncropnn Herporpaa n nnxamnx oxpecrnocre, rmarentno mrynponannct namxrnnxn na ynnnax Herporpaa n n rnanntx ero xpannnnmax, cocrannxnnct, npecrannxnnct n ocyxannct oxnat no orentntm nonpocam +xcxypcneneennx, cncremarnuecxn nororannnnannct nonte pyxononrenn +xcxypcn pasnnunoro rnna, ntpaartnannct nnant pasnnuntx nnon +xcxypcn nx ntcmnx n nnsmnx crynene omeopasonarentno mxont n axe ntcme mxont <> paspaartnancx nnan +xcxypcnonntx nsann n conpancx marepnan nx cocrannennx nyrenonrene, onncann, xaranoron, copann meronuecxnx copnnxon, nponsnonnnct +xcxypcnonnte pasnexn n naxnte nenrpt n nynxrt +xcxypcnonnoro nsyuennx Poccnn na cenepe, unrannct nexnnn no +xcxypcnonnomy eny n npnnnmanoct yuacrne n ycrpannanmnxcx pasnnuntmn yupexennxmn +xcxypcnonntx xypcon 397 . Taxnm opasom, tn cosan napannennsm mexy exrentnocrtm cexnnn npn mysenom orene n +xcxypcnonntmn oprannsannxmn npn Connoce n Honnrnpocnere. 3xcxypcnonnax cexnnx npn Mysenom orene tna saxptra n 1921 r., a na ee ocnone tn cosan rymannrapnt oren Herporpacxoro +xcxypcnonnoro nncrnryra (H3H). He ocranannnnaxct nopono na exrentnocrn H3H 398 , ormernm, uro nepnonauantno nncrnryr nnannponanoct orxptrt xax ntcmee nearornuecxoe yuenoe saneenne c nccneonarentcxnm orenom nx nayuno paspaorxn nponem +xcxypcneneennx. Taxo npoexr, onaxo, xax ormernn H. M. Ipenc, ncrpernn conpornnnenne n mocxoncxnx nenrpax 399 . Vuent npenonoxnn, uro npnunno neoopennx npoexra crano xenanne oprannsonart cncremy +xcxypcnonno paort n Herporpae no opasy n noonm nenrpantno, re yxe cymecrnonan nayuno-nccneonarentcxn nncrnryr. Ornomenne pyxononrene xyntrypnoro ]ponra x nonomy oprany tno c]opmynnponano na cocroxnmemcx n oxrxpe 1921 r. conemannn unenon Hayuno-meronuecxo cexnnn Iocyapcrnennoro yuenoro conera, n xoropom npnnnmann yuacrne H. K. Kpyncxax, M. H. Hoxponcxn n A. A. xonron. Btcrynammne ocoo nouepxnnann npaxrnuecxne nyxt, xoropte onxen tn yonnernopxrt nncrnryr, ntcrynax sa coxpamenne pamox, nameuenntx nx
396 exrentnocrt Mysenoro orena no oprannsannn mxontntx +xcxypcn // 3xcxypcnonnoe eno. 1921. A 23. C. 206210.
397 Ipeec H. M. O paore rymannrapnoro orena Herporpacxoro +xcxypcnonnoro nncrnryra. HIAHH CH. u. 53. On. 1. . 46. H. 51.
398 Paore +ro oprannsannn nocnxment ne coepxarentnte crartn: Koue:ui A. M. K ncropnn Iymannrapnoro orena Herporpacxoro nayuno-nccneonarentcxoro +xcxypcnonnoro nncrnryra (19211924 rr.); C+upuoea A. I. Hs ncropnn oreuecrnenno +xcxypcnonno mxont: Herporpacxn (Hennnrpacxn) +xcxypcnonnt nncrnryr (19211924 rr.).
399 Ipeec H. M. Vxas. cou. H. 53.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 105 nayuno paort n ormeuax, uro yuente saaun ne ecrt saaun nncrnryra 400 . B rex xe yrnnnrapntx nenxx yapntm na +rom conemannn nocranonnnn cunrart +xonomnxo-rexnnuecxn ]axyntrer, a ocrantnte ]axyntrert pasnnrt nocrontxy, nocxontxy onn conpnxacamrcx c saauamn ero 401 . 3xcxypcnonnt nncrnryr orxptncx xax nccneonarentcxoe yupexenne npn Axaemnuecxom nenrpe. Bosrnannna H3H yxe ynomnnanmaxcx namn 3. B. Kpacnyxa, a x paore tn npnnneuen px npecrannrene crapo nnrennnrennnn. B rymannrapnom orene paorann 18 uenonex, mnorne ns xoroptx xnnxnnct npnsnanntmn cnennanncramn +xcxypcnonnoro ena 402 . Hpocymecrnonan H3H neonro. Herom 1924 r. ero oennnnn c Hearornuecxnm nncrnryrom n Hearornuecxnm myseem n Hncrnryr nayuno nearornxn, re paora nepecrana trt cront nnrencnnno, a mnorne corpynnxn oromnn or en. Hpenpnnnmannct n nontrxn npeoonert napannennsm n paore nncrnrynn, npnuem nnnnnaropamn sect tnn camn corpynnxn +xcxypcnonntx crpyxryp. 3xcxypcnonnt nooren Honnrnpocnera, xax ormeuanoct n ono ns crarte n xypnane 3xcxypcnonnoe eno, n nepnym ouepet crpemnncx yperynnponart +ro eno [+xcxypcnonnym paory] n nenrpannsonart ero n onnx pyxax. Tam xe enanoct cmenoe saxnnenne o orcyrcrnnn +xcxypcn co nspocntmn nne +xcxypcnonnoro noorena 403 . Ono, onaxo, tno xnno npexenpemenntm. B 1923 r. nosrnannxnme H3F 3. B. Kpacnyxe nnont npnmnoct nouepxnyrt neoxonmocrt nenrpannsannn +xcxypcnonnoro ena 404 . Konxypenramn nonnrnpocnerunxon n oprannsannn +xcxypcnonno paort tnn corpynnxn xyntrorena Hennnrpacxoro ryepncxoro conera npo]eccnonantntx comson (HTCHC). Bo nropo nononnne 1920-x roon ornomennx mexy nymx neomcrnamn crann nanpxxenntmn. Kax coomann oecnoxoennte corpynnxn H3F n oxnano sanncxe n Hennnrpacxn coner, HICHC nauan npnnnexart nexoroptx pyxononrene nenocpecrnenno, a raxxe ocymecrnnxrt nororonxy oprannsaropon +xcxypcn es npnnneuennx x xaxomy t ro nn tno yuacrnm Fast 405 . Hoxasarenen n pyro oxymenr, n xoropom nnnt nontrxn npeoonert nexoropt oprannsannonnt xaoc n +xcxypcnonno paore, sanncxa o neoxonmocrn oennennx +xcxypcnonnoro ena n Hennnrpae, ornocxmaxcx xo nropo nononnne 1920-x roon 406 . Hensnecrnt anrop ntpasnn osaouennocrt rem, uro +xcxypcnonnoe eno n Hennnrpae o cnx nop ne nmeno onpeenennoro ennoro nenrpa, n pesyntrare uero ero nocranonxa ocrannxer xenart nyumero. Tem camtm n oxymenre oocnontnanact neoxonmocrt cosannx ennoro
400 HIAHH CH. u. 53. On. 1. . 46. H. 30.
401 HIAHH CH. u. 53. On. 1. . 46. H. 30.
402 Ipeec H. M. Vxas. cou. H. 50.
403 Hs npaxrnxn noorena nonnrnpocnera sa 1920 r. // 3xcxypcnonnoe eno. 1921. A 1. C. 110.
404 Kpacuvxa J. K nonpocy o nocranonxe +xcxypcnonnoro ena cpen nspocntx // Kommynncrnuecxoe npocnemenne. 1923. N 3. C. 88.
405 B mpo cexnnn naponoro npocnemennx Hennnrpacxoro conera (or +xcxypcnonno-nexropcxo ast). HIA CH. u. 2552. On. 1. . 2521. H. 177.
406 HIA CHF. u. 2552. On. 1. . 1520. H. 8992.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 106 oprana, xonrponnpymmero +xcxypcnonnym paory. Taxnm opranom, no mnennm anropa, morna crart nocroxnnax xomnccnx npn Honnrnpocnere. B cnyuae cosannx raxo oprannsannn ee saaun cocroxnn t n ntpaorxe rneporo (eccnopnoro no coepxannm) +xcxypcnonnoro nnana, oprannsannn nsyuennx Hennnrpaa no paonam, erantno paspaorxe nenoro pxa +xcxypcnonntx rem n npopaorxe nponsnocrnenntx +xcxypcn na ]apnxn n sanot n +xcxypcn n otennocrt (ptnxn, nanxn n r. n.). Hoonax xomnccnx rax n ne tna cosana. 3xcxypcnonnoe eno, onaxo, nce xe tno nenrpannsonano, no yxe n 19301931 rr. n no snamenem Omecrna nponerapcxoro rypnsma 407 . Taxnm opasom, nncrnrynnonantnax oprannsannx +xcxypcnonnoro ena na nporxxennn 1920-x roon xapaxrepnsonanact cnoxnocrtm, pasnernnennocrtm n uacrtmn nsmenennxmn. Orcyrcrnonano uerxoe pacnpeenenne saau mexy crpyxrypamn, nx ]ynxnnn uacro ynnponannct, uro ntstnano cnoero poa xonxypennnm mexy nexoroptmn +xcxypcnonntmn crpyxrypamn. Ho+romy neoxonmocrt nenrpannsannn +xcxypcnonnoro ena nouepxnnanact corpynnxamn +xcxypcnonntx oprannsann, a ne tna nee pyxononrene xyntrypnoro ]ponra, ocymecrnnenno na pyexe 1920-1930-x roon. Pasnernnennocrt cncremt +xcxypcnonntx crpyxryp, uacroe nepecrpyxrypnponanne, a raxxe orpannuennocrt ]nnancnponannx nce +ro enano cncremy +xcxypcnonno paort anexo or conepmennoro mexannsma nonnrnuecxoro npocnemennx, xoroptm ee ntrannct npecrannrt n paorax nosneconercxoro nepnoa. Henrpannsannx +ro c]ept oxasanact nponxronana ecrecrnenno nornxo exrentnocrn, xoropym nao tno ynopxounrt.
Hpu onpeoe.euuu ooue xoscmeeuuo no.umuru e ruuo c.eovem coeepueuuo omopocumi rar uenpaeu.iuie npomueonocmae.euu ro++epuu u uoeo.oeuu e coeemcro+ ruuo. Coeemcroe ruuo +orem u oo.ruo oimi ooxooui+ npeonpumue+. Bcecomsuoe napmuuoe coeeuauue no ruue+amoepaquu npu HK
407 Hoponee o +ro oprannsannn n crartxx A. R. antona (aeiooe A. P. exrentnocrt Bcecomsnoro omecrna nponerapcxoro rypnsma n +xcxypcn (OHT3) // oponontnte omecrna n Herporpae-Hennnrpae n 19171937 rr. H., 1989. C. 130151) n aant Koenxep (Koenker D. P. The Proletarian Tourist in the 1930s between Mass Excursion and Mass Escape // Turizm: The Russian and East European Tourist under Capitalism and Socialism. Ithaca: Cornell University Press, 2006. P. 110141), a raxxe n monorpa]nn: Op.oea H., Pp:uroea E. Maccont rypnsm n crannncxo noncenennocrn. M.: POCCH3H, 2010.
408 Kauepac A. na mnnnnapa xyr // Knno n xnsnt. 1929. 20 noxpx. N 1. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 107 BKH(o). 1928 409
B 1920-e rot xnnorearp tn onnm ns nemnornx ocyrontx nenrpon ropoxan, re sanoenanne xyntrypnoro npocrpancrna nponcxonno n cronxnonennn +xonomnuecxoro n neonornuecxoro ]axropon, n xommepuecxax cocrannxmmax, ouennno, nmena npenmymecrno. B +ror nepno raxrnxa nsanmntx ycrynox pasnnexarentntx n neonornuecxnx yupexenn sannmana naxnoe mecro n xyntrypno nonnrnxe. B xonrexcre xyntrypno penonmnnn 1920-x roon xnno xax onn ns camtx nonynxpntx n maccontx nnon ropocxoro ocyra ntstnano y npecrannrene nnacrn ocot nnrepec. Knnemarorpa] paccmarpnnancx xax nonnrnuecxn nncrpymenr, nosnonxmmn n pasnnexarentno ]opme onocnrt o mnorouncnenntx nocernrene neonornuecxne ycranonxn nnacre. B 1919 r. xnnemarorpa]nx tna nannonannsnponana experom Conercxo nnacrn, no +xonomnuecxne rpynocrn Ipaxancxo nont, a sarem nonannn npemenn n+na ne nosnonxnn n xenanno mepe nnecrn xnno n conercxn nponaranncrcxn apcenan +roro nepnoa. B ycnonnxx nepexoa x n+ny ocrpo ncran nonpoc o cyte nannonannsnponanntx xnnonpenpnxrn npnemnema nn nepeaua xnno n uacrnte pyxn? Hocne nnrentntx ncxyccn tno npnnxro pemenne onycrnrt ncnontsonanne uacrnoro xannrana nx pasnnrnx xnnonpoxara, ]opmantno ocranmerocx no xonrponem rocyapcrnenntx opranon. Cxnatnanact npornnopeunnax cnryannx: naprnnte n rocyapcrnennte crpyxrypt n coornercrnnn c npnnnnnamn n+na o]nnnantno onycxann pasnnrne uacrntx 410 xnnorearpon, paccmarpnnax nx xax orpacnt +xonomnxn, no ononpemenno npenpnnnmann nontrxn xonrponnponart xnno xax opyne nponarant n neonornuecxoro nosecrnnx. Vnaounoe cocroxnne xnnonpoxarno cern ne nosnonnno rocyapcrny yepxart xonrpont na npnroxom uacrnoro xannrana. B xparuamne cpoxn xnnonpoxar oxasancx n ontmnncrne cnyuaen n pyxax uacrntx npenpnnnmarene. Kommepuecxn ycnex xnnorearpon xax rocyapcrnenntx, rax n uacrntx n snaunrentno crenenn sanncen or ntopa penepryapa. B nepno n+na xnnorearpt ncnontsonann n npoxare n ocnonnom opasnt openonmnnonno n sanano xnnonpoyxnnn, xoropte c rouxn spennx xommynncrnuecxo neonornn ne ntepxnnann xpnrnxn n cunrannct xonrppenonmnnonntmn, memancxnmn 411 . Ornomenne neonoron npanxmero pexnma x raxomy penepryapy tno xpane nacropoxenntm. 3ro npoxnnxnoct n crpemnennn xonrponnponart exrentnocrt uacrntx xnnorearpon ocrynntmn cnocoamn, +xonomnuecxnmn n amnnncrparnnntmn mepamn. Henocpecrnennte pyxononrenn na mecrax, onaxo, paccyxann nparmarnunee. Hmenno raxo penepryap tn xommepuecxn ntroen n nponxronan xonxypenrno opto: sapyexnte xaprnnt nontsonannct nanontme nonynxpnocrtm y spnrene. Knnorearpt, axe npnnanexamne rocyapcrnenntm crpyxrypam, paorann na npnnnnnax camooxynaemocrn n c nomomtm onnaxontx npnemon yonnernopxnn sanpoct aynropnn, nrpax no saxonam ptnxa n ncrynax n npornnopeune c cocrnenno neonorne. B ]oxyce nccneonann, xacammnxcx xnno xax nna ocyra, oxastnamrcx penepryapnax nonnrnxa n cnxsannte c ne ocoennocrn spnrentcxoro nocnpnxrnx. Knnorearpt rpannnonno
409 Bcecomsnoe naprnnoe conemanne no xnnemarorpa]nn npn HK BKH() 1521 mapra 1928 r. // Pyxonoxmne nocranonnennx no xnno. Pesonmnnn n nocranonnennx HK BKH(), Bcecomsnoro naprnnoro conemannx no xnno n Hepnoro ncepoccncxoro cnenapnoro conemannx. H.; M.: Teaxnnoneuart, 1929. C. 27.
411 Cm., nanp.: Knno. uro nam noxastnamr // Conercxoe ncxyccrno. N 5. 1927. C. 9192. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 108 paccmarpnnamrcx nnmt n xonrexcre nepeaun ]nntma or xnno]apnxn x spnrenm, mnnyx cocrnenno oprannsannonnym cropony xnnoceancon 412 . Ocramrcx neonpeenenntmn camo npocrpancrno xnnorearpa n npnnnnnt ero ]ynxnnonnponannx n nontx +xonomnuecxnx ycnonnxx. Moxno npoxommenrnponart px xnmuentx nex n pasnnrnn nce conercxo xnnemarorpa]nn c rouxn spennx oprannsannn xnnorearpantno cern. Heoxonmocrt maccono noccranannnnart xnnorearpt nocne aronnn penonmnnn n Ipaxancxo nont ntnynna rocyapcrno x caue xnnosanon n apeny. B rot n+na nsxrt ono ns +rnx nycrymmnx nomemenn n apeny ne cocrannxno rpya, oxnnennx o raxo nosmoxnocrn perynxpno noxnnxnnct n npecce, n ocoennocrn xnnemarorpa]nuecxo. nx +roro c ornercrnenno oprannsanne, nnaemme xnnorearpom, saxnmuancx oronop o ero apene. Hperenenrt sauacrym camn npenarann ycnonnx apent, n rononnax oprannsannx nmena nosmoxnocrt ntnpart nanonee ntronte npenoxennx. Onnm ns camtx nn]opmarnnntx ncrounnxon nx nonnmannx ycnonn paort nepntx conercxnx xommepuecxnx xnnorearpon npecrannxmrcx oronopt na nx apeny. Hocnenne nn pasy ne cranonnnnct oexrom orentnoro anannsa, +ror nn oxymenron npaxrnuecxn ne tn ncnontsonan nccneonarenxmn. Ennt rnnono oronop c xnnorearpamn tn yrnepxen Conxnno nnmt n 1926 r., o +roro xe xaxax oprannsannx nororannnnana cno oronop; na nepntx nopax +ro tn pyxonncnt oxymenr, cocrannxemt c napnannxmn. Moxno npocnenrt, xax na nporxxennn roro npemenn, xora onycxanact apena xnnorearpon, nnonsmenxnact ]opma oronopa, xaxne nynxrt nxnmuannct n ncxnmuannct ns nero, a na uro opamanoct ocooe nnnmanne, r. e. onpeennrt, n xaxo ]opme ycranannnnannct ornomennx, nacxontxo cnoont tnn apenaropt n cnonx ecrnnxx n xaxne oxsarentcrna nosnarannct na nnx. Herpyno onennrt ycnemnocrt paort xnnorearpa no onnnm ero pexnamt; o cranntnocrn nonoxennx cnnerentcrnymr perynxpno nynnxyemte n npecce penepryap n anonct ]nntmon. oronopt emoncrpnpymr nensyuennym nsnanxy paort xnnorearpa, cnoxnocrn, c xoroptmn cranxnnannct nx apenaropt; snaxomcrno c +rnmn ncrounnxamn ouenoneunnaer oprannsannonnym cropony xnnopaort n nosnonxer pasrnxert sa o]nnnantntmn nocranonnennxmn npaxrnxy. Cneyer ormernrt, uro, xax n no mnornx pyrnx c]epax, omne yxasannx n pemennx no oprannsannn xnnoena n perynnponannm paort xnnorearpon, npnnnmaemte na ntcmem yponne, sauacrym nrnopnponannct na mecrax na nporxxennn ncex 1920-x roon. P. Hnxent, exrent xyntrypt, nrpanmn n 19271929 rr. ony ns xnmuentx pone n Inannom penepryapnom xomnrere, cnycrx ro nocne nepnoro n crpane naprnnoro conemannx no xnno, npomemero n 1928 r., nncan: Mt ne moxem noxnacrartcx ycnemntm nponeennem pesonmnn n xnsnt. npexrnnt ncecomsnoro naprconemannx, annte cntme roa nasa, na enxrt ecxrtx rax n ocrannct na ceronxmnn ent neonnauenntm nexcenem. Temn peannsannn rposnr npenparnrt +rn oxymenrt n cnoeopasnym nxrnnerxy 413 . Xapaxrepno, uro noonte pennnxn snyuann n n 1922-m, n n 1925-m, n nosxe, n 1929 r. Cynrt o paore xnnorearpon rontxo no panypntm panopram n cnennannsnponanno npecce nnn no o]nnnantntm nocranonnennxm tno t nenepno, +ro aer
412 Mecro xnnorearpon n ropocxo xyntrype ocnemeno n nemnornx nccneonannxx: H.aeeeuoope Lm. Penonmnnx n xyntrypa: xyntrypnte opnenrnpt n nepno mexy Oxrxptcxo penonmnne n +noxo crannnnsma. CH.: Xypnan Hena, 2000; Cmenauoe 3. B. Kyntrypnax xnsnt Hennnrpaa 20-x nauana 30-x roon. H.: Hayxa, 1976; Hueiu P. Hcropnuecxax penennnx xnno. Knnemarorpa] n Poccnn 18961930. Pnra: 3nanne, 1991; Barber S. Projected Cities: Cinema and Urban Space. L.: Reaktion Books, 2002; Flickinger B. Cinemas in the City: Berlin's Public Space in the 1910s and 1920s // Film Studies. An International Review. 2007. No. 10. P. 7286; n p.
413 Hure.i P. 3a ocymecrnnenne naprnntx npexrnn // Pyxonoxmne nocranonnennx no xnno. C. 5.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 109 nnmt onocroponnee nnenne nponecca. Hpexe ncero cneyer ormernrt, uro n oronope orentno nouepxnnanoct: nomemenne onxno trt ncnontsonano ncxnmunrentno nx npocmorpa ]nntmon. Mexy rem ncnontsonanne xnnorearpa n nntx nenxx ne tno pexocrtm nanpnmep, ona ns oprannsann ycrponna n necxontxnx nomemennxx tnmnx xnnorearpon nropnt xny n xonneprnym nnomaxy 414 . O]nnnantno paspemanoct, onaxo, orxptnart npn xnnorearpe y]er nnn axe pecropan 415 , n nepexo +ro cranonnnoct xnmuentm ncrounnxom oxoa nx nnaentna xnnorearpa. Ono ns nemnornx npnmeuann n oronope ocoo yxastnano na ro, uro nneprncmenr n mnnnarmpt 416
onycxamrcx nnmt xax ononnenne x ceancy 417 . Cymecrnonana orentnax xareropnx xnnorearpa c nneprncmenrom 418 , xnnemarorpa] c xonnepramn n mnnnarmpamn 419 . 3ro, xax npannno, tnn oporne xnnorearpt n nenrpe ropoa. Hannune raxoro nynxra n oronope ne morno nomemart spnrenxm ronoconart noramn n ntnpart re xnnorearpt, re tna onee orarax nporpamma nneprncmenra. 3auacrym rasert nenn xamnannm npornn nneprncmenra n xnnorearpax xax omnnanrt ceanca. Cneyer samernrt, uro n cpenem xnnorearp rparnn na nneprncmenr rpert cnoero sapaorxa n npnmepno n 23 pasa ontme, uem na npoxar camnx ]nntmon. 3ro tno nsnecrno ornercrnenntm sa xnnopaory nncrannnxm, no nnxaxnx ecrnenntx mep npornn +roro na nporxxennn 1920-x roon npnnxro ne tno. Vnpannxmmax xnnemarorpa]ne oprannsannx crapanact ne part na cex ornercrnennocrt sa nponcxoxmee n xnnorearpe. Hnxaxnx rpeonann o conmennn penepryapa nnn nncrpyxnn no oprannsannn cocrnenno xyntrypno paort n camom xnnorearpe ne tno, no apenaropt nnctmenno cornamannct c rem, uro yyr n rounocrn ncnonnxrt nce npannna, nocranonnennx n npoune pacnopxxennx, ornocxmnecx x xnnemarorpa]am 420 . Hnora n oronopax coepxannct pyxonncnte oronopxn o rom, uro apenaropt oxsant npnepxnnartcx xypca xyntrpaort pyrnx nncrnrynn, nanpnmep Komnccnn no ynyumennm tra yuamnxcx. Taxnm opasom, ornercrnennocrt sa conmenne +roro nynxra nonnocrtm nepexnatnanact na nneun apenaropon n npaxrnuecxn ne xonrponnponanact ynpannxmmnm opranom o 1926 r. Hn o xaxom perynxpnom xonrpone na xnnorearpamn co cropont rocyapcrnenntx opranon peun n oronope ne tno. Cnennantno ne pernamenrnponancx cocran paornnxon uacrntx xnnorearpon, no n oruerax xnnorearpon o nx exrentnocrn rpeonannct cneennx o nepconane: connantnt craryc, unencrno n naprnn. Hpn +rom rocyapcrnennt apenoarent ocrannxn sa
414 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 33. oxna san. HTI o apene nomemenn. H. 40.
415 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 7. oronop o apene xnnorearpa Kommynap. H. 2.
416 Ho openonmnnonno rpannnn xnnoceanc npenapxno xonneprnoe orenenne c ynecennrentntmn nomepam, opxecrpom, ntcrynnennem rannonmnn n nennn nnn pyrnmn pasnneuennxmn nx nynnxn. Conercxax nnacrt n nauane 1920-x roon oponact c nneprncmenrom xax c ypxyasntm nepexnrxom, onaxo nx nynnxn on ocranancx ena nn ne npnnnexarentnee, uem cam xnnoceanc. Ero crapannct ntrecnnrt c nomomtm npocnernrentcxnx meponpnxrn, urennx nexnn, ycrpocrna unranen. B 1930-e rot noxnnxnnct nente noconx no oprannsannn npemenn o ceanca neonornuecxn nepntm opasom.
417 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 7. oronop o apene xnnorearpa Kommynap. H. 1.
418 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 8. oronop o apene xnnorearpa Becente macxn A. M. Fanonnuem. H. 24.
419 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 33. oronop o apene xnnorearpa Tpoxaepo H. A. Cmonnntm. H. 28.
420 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 7. oronop o apene xnnorearpa Kommynap. H. 1.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 110 coo npano nasnauart cno nnsmn rexnnuecxn nepconan (xomenanr, naxrep, cropox), no ne onee roro. Bepoxrno, +rnm npanom ne nontsonannct mnpoxo, n x 1925 r. annt nynxr mor ntuepxnnartcx ns oronopa, xorx n nanxax on no-npexnemy ]opmantno coxpanxncx 421 . Co npemenem, onaxo, +ror nynxr ononnxercx pyrnm: Apenarop oxsan necrn oprannsyemoe xyoxecrnennoe npenpnxrne cornacno nponsnocrnennomy nnany, yrnepxennoro Xyoxecrnenntm xomnrerom Iyono, a rexymn penepryap npecrannxrt nx xonrponx n Iypeneprxom, cornacno cymecrnymmnx nonoxenn 422 . Cnmnromarnunt nynxr oronopa noxnnxercx n 1924 r.: on rnacnr, uro ecnn na coepxanne spennma ne yer nonyueno nanexamero paspemennx nnn ero +xcnnyarannx no xaxnm-nno npnunnam craner nenosmoxno, ynpannxmmax oprannsannx ne necer sa +ro nnxaxo ornercrnennocrn n ne npnnnmaer nperensnn na cno cuer. Taxnm opasom, rocyapcrnennte xnnoyupexennx nennxom cnnmann c cex ornercrnennocrt sa nponcxoxmee n crenax xnnorearpon, ne npnnanexamnx nx neomcrny. K 1925 r. mt moxem nnert yxe ntepxannym n onpeenennom crnne uerxym crpyxrypy oronopa, naneuarannoro na xopome ymare n sanonnennoro na mamnnxe. Ouennno, uro nocrenenno nanaxnnancx mexannsm caun xnnorearpon n apeny uacrntm nnnam nnn orentntm oprannsannxm. Co npemenem ntnnraercx ycnonne o oxsarentno npoxarno ase xaprnn, xoropax oronapnnanact n oronope n Hennnrpae, nanpnmep, +ro uame ncero tna npoxarnax xonropa Censanxnno 423 , sarem ee cmennn pyro monononncr, yxe ncecomsnoro macmraa Conxnno. H +ror nynxr mornn oxonrt npenpnnmunnte ynpannxmmne crapannct ocrart nonynxpnym xaprnny nne ouepen y croponnnx nnn. Henpnemnemt nx pemennx o]nnnantntx neonornuecxnx saau penepryap mor xomnencnponartcx nnepenepryapntmn ]opmamn nsanmoecrnnx co spnrenem n oprannsanne ero ocyra. Taxnmn ]opmamn mornn trt macconte noxot n xnno, nponarana connanncrnuecxnx nosynron, nexnnn, ocyxennx, npenapnrentnte npocmorpt n ocyxennx ]nntmon o ntnycxa nx n npoxar, ncnontsonanne nnsyantntx cpecrn n ]oe, pnropnxa npecct n r. n. Vnpannxmmne xnnorearpamn, n cnom ouepet, ncxann cnocot yxoa or nanxsanntx nm meponpnxrn, cnnxanmnx nocemaemocrt n oxonocrt, n npenarann spnrenm cnom antrepnarnny. H necmorpx na o]nnnantnym pnropnxy crpororo nasopa, xonrponnpymmne crpyxrypt cnao cnennn sa +rnm. Hsnecrno, uro n pamxax pasnnuntx xamnann xnnorearpt oxstnannct noxastnart ]nntmt coornercrnymme remarnxn. Tax, perynxpno ntxonnn nocranonnennx o yuacrnn xnnorearpon n penonmnnonntx npasnnxax, re yxastnanoct, xaxne art Kpacnoro xanenapx onxnt trt ormeuent coornercrnymmnmn ]nntmamn. Tem ne menee sa oxrxpt-noxpt 1924 r. no mnornx xommepuecxnx xnnorearpax ne tno noxasano nn onoro ]nntma, cnxsannoro c nontmn penonmnnonntmn aramn. Fontmnncrno ]nntmon penonmnnonnoro coepxannx nonaann n maccont npoxar n ocnonnom uepes rocyapcrnennte xnnorearpt n xnyt, no n c nnmn cnryannx tna neonosnauno. Tax, n Haponom ome nm. K. Hnxnexra n P. Hmxcemypr, nxonnmem n cocran Hennnrpacxoro rearpantnoro ynpannennx, ne tno nponeeno nn onoro meponpnxrnx x roonmnne Oxrxptcxo penonmnnn c ]opmynnponxo, uro n oxrxpe ne tno penonmnnonntx
421 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 8. oronop o apene xnnorearpa Becente macxn A. M. Fanonnuem. H. 25.
422 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 7. oronop o apene xnnorearpa Kommynap. H. 29.
423 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 31. oronop o apene xnnorearpa Poccnx.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 111 npasnnxon 424 . Hacxontxo nsnecrno, nnxaxnx canxnn sa napymenne noontx nocranonnenn ne cneonano. Hanonee axrnnno xnnorearpt canannct n apeny uacrntm nnnam n nepno c 1922 no 1926 r. B 1925 r. no nce xnnonnycrpnn nponsomnn rnoantnte nepement, cnxsannte c cosannem nonoro oennennoro oprana Conxnno. B cnxsn c +rnm nnnmanne ropocxnx rocyapcrnenntx xnnooprannsann nepexnmunnoct c nnnensnponannx ]nntmon na paory xnnorearpon. C +roro momenra nauancx oparnt nponecc naxannnnannx xnnorearpon n ntyxnnannx nx ns uacrntx pyx nnn uame y neomcrn, xoropte neyauno +xcnnyarnponann xnnorearpt. B uacrnocrn, y Censanxnno n Hennnrpae n o 1925 r. nmenoct n pacnopxxennn 13 xnnorearpon. Ho onn tnn pasposnent, paorann anronomno, n nexoropte tnn raxxe cant n apeny. 3ro ne npnnocnno oxoa, o uem cnnerentcrnyer, nanpnmep, neyaunt cnyua apent Bacnneocrponcxnm pancnonxomom xnnorearpon uopym n Fypenecrnnx. Onn npnnocnnn orpomnt ytrox 50 rtc. pyne sa ro, a ncx xpane manax npntnt or nnx pacxoonanact na coepxanne pyrnx, raxnx xe nenpntntntx npenpnxrn, xax, nanpnmep, Bacnneocrponcxn ca. Hecxontxo xpynntx, nonynxpntx n openonmnnonnom Herporpae xnnorearpon Cnnenn, Konnse, Ipan-Hanac, Inanarop Censanxnno xynnno saneomo ytrountmn n renept npnnnmano mept no ynennuennm nx oxonocrn. 3ro ocrnranoct n nepnym ouepet sa cuer coxpamennx mraron n rpar na pexnamy, a raxxe cronmocrn xonneprnoro orenennx. Ftna, onaxo, aprnxynnponana opnenrannx na macconoro spnrenx coornercrnymmne nomepa xonneprnoro orenennx, carnpa, ]nsxyntrypa n npou. 425 Ha XV cese BKH() tna nocrannena saaua nauart nocrenennoe cneprtnanne noxn, nnox nmecro noxn raxne ncrounnxn oxoa, xax pano n xnno. Ormeuanoct, onaxo, uro nentsx ronxonart +ro no ncxnmunrentno xommepuecxnm yrnom spennx, onycxax xaxne-nno neonornuecxne ycrynxn nxycam, orcrynax or omecrnenno-nonnrnuecxnx saau 426 . Hpaxrnxa nocneymmnx nyx ner, rem ne menee, npoemoncrpnponana, uro xommepuecxn yxnon ocranancx cnntntm. Tax xe xax n n pyrnx c]epax conercxo +xonomnxn, n xnno no oxonuannn noccranonnrentnoro nepnoa nauancx nepno nonoro crponrentcrna 427 . 3ror nepno xapaxrepnsonancx ncnnecxom nontx amnnn n nsmenennem o]nnnantno nonnrnxn (n ontme crenenn, uem npaxrnxn) n ornomennn oprannsannn xnnoena. Tax, Iynonnrnpocner Hennnrpaa n 1926 r. crannn nepe coo nent n nnxamn ro onrtcx nepexoa n neenne nx pyxonocrna n ropoe ncex xnnoyupexenn cornacno npexrnnam Hapxomnpoca n Inannonnrnpocnera 428 . Ennoro xypca na pasnnrne xnnorearpantno cern n ropoax n xonrponx sa ne rax n ne tno ntpaorano. C ono cropont, n 1929 r. cunranoct, uro cneyer npnsnart omnouno ncrpeuammymcx n npaxrnxe xnnooprannsann nnnnm na pasnnrne cern, rnanntm opasom,
424 HIAHH CH. u. 30. On. 1. . 101. Exemecxunt orcuer Ioc. Haponoro oma nm. K. Hnnexra n P. Hmxcemypr. H. 10 o., 13 o.
425 HIAHH CH. u. 83. On. 1. . 148. oxnanax sanncxa o cocroxnnn en n Censanxnno nx Hennnrpacxoro Iyncnonxoma. H. 89.
426 Bcecomsnoe naprnnoe conemanne no xnnemarorpa]nn npn HK BKH() 1521 mapra 1928 r. C. 27.
427 Bcecomsnoe naprnnoe conemanne no xnnemarorpa]nn npn HK BKH() 1521 mapra 1928 r. C. 34.
428 HIAHH CH. u. 16. On. 10. . 10009. Tesnct oxnaa o nepcnexrnnax paort Iynonnrnpocnera n ropoe na 19261927 rr. H. 70. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 112 oxnartnamme ntcoxonnarxmero spnrenx. 3ra nnnnx ncxonr ns nenepnoro npecrannennx o orpannuennocrn ptnxa xnno, ns neoyuera nosmoxnocre pacmnpennx cern n rex marepnantntx pecypcon, xoroptmn pacnonaraer nepn]epnx 429 . B rom xe oxymenre, onaxo, coepxnrcx n conepmenno npornnononoxnoe mnenne: neoxonmo ycnnnnart pasnnrne xnnorearpon, ocnyxnnammnx onee ntcoxonnarxmero spnrenx n ropoax, ncxox ns roro, uro +ra xnnorearpantnax cert noxa, npn nacroxmem nonoxennn, xnnxercx ]nnancono aso nx xnnonponsnocrna 430 . Cneyer samernrt, uro onn onynnxonant ne n ]opme ncxyccnn, a n ]opme pesonmnnn naprnnoro conemannx. Opamamr na cex nnnmanne cnona K. M. Bneunxona, nosrnannxnmero npannenne Conxnno co nx ero ocnonannx. Crapt ontmennx c orartm oprannsannonntm ontrom, on sacnyxnn penyrannm necrxmero xosxcrnennnxa. Kax npenpnnmunnt uenonex, on nsxncx sa ena nnont oprannsonannoro npenpnxrnx Conxnno c uerxnm nnanom paort n nocrannenntmn nenxmn cenart conercxym xnnemarorpa]nm oxono. C 1924 r. o camo cmeprn n 1935 r., necmorpx na oxecrouennym xpnrnxy cnoe paort sa xommepuecxn yxnon, Bneunxon ycnemno pyxononn xpynneme n crpane xnnooprannsanne. B 1927 r. rnana Conxnno ntcrynnn c nee antneme nenrpannsannn ncero xnnoena n crpane: Oprannsannx xnnoena n PCuCP eme ne saxonuena. Fyer n PCuCP ona saxonuena rora, xora n ono oprannsannn yyr cocpeorouent nponsnocrno, npoxar n xnnorearpantnax cert 431 . Ero noxo onpeennn nanpannenne antnemero pasnnrnx xnnonnycrpnn n crpemnrentnoe cnopaunnanne npaxrnxn apent uacrntx xnnorearpon. Knno]nxannx, nnrencnnno npononmax n CCCP n 1920-e rot, n nanontme crenenn xacanact epennn n neontmnx nponnnnnantntx ropoon o +rom cnnerentcrnyer macca pommp n nncrpyxnn Knno n epenne, +ror nonpoc uame nonnmancx na conemannxx pasnoro yponnx. B xpynntx ropoax c oraro openonmnnonno xnnemarorpa]nuecxo rpannne xnnorearp tn n nepnym ouepet ocyrontm yupexennem n n nemano crenenn paccmarpnnancx rocyapcrnenntmn crpyxrypamn xax crartx mxera. B +nnrpa]e x anno crarte npnneent ne nnrart, emoncrpnpymmne, uro n uacrnte, n rocyapcrnennte xnnorearpt n onpeenennt nepno npecneonann ony n ry xe nent npntnt. Hpnmeuarentno, uro n ycnonnxx nensypt xnno]nntmon sa camnmn uacrntmn xnnorearpamn, xya n npnxonnn spnrenn cmorpert +rn ]nntmt (a nepexo n concem pyrne, nenonensypnte), tn ycranonnen nectma ycnonnt xonrpont. On xacancx nyx ocnonntx noxasarene, n uncno xoroptx ne nxonr neonornuecxn nasop, +ro npexe ncero crporax ]nnanconax oruernocrt n mept esonacnocrn. Hexoropoe npemx uacrnt xnnorearp ocranancx cnoontm or neonornn npocrpancrnom, +xonomnuecxn nesanncnmtm, n ro npemx xax rocyapcrnennte n xnynte xnno noneprannct maccnponanno araxe arnrnpona. Btenxmrcx, raxnm opasom, ne mano nepecexammnecx c]ept nnnxnnx n crpyxrype ropocxnx pasnneuenn. H uro nanonee nnrepecno n annom xonrexcre, n reuenne onpeenennoro nepnoa (19211929 rr.) +rn c]ept xonxypnponann mexy coo nourn na omnx ocnonannxx. Crponrentcrno nontx xnnorearpon n rot n+na nenoct neaxrnnno, ontmee pacnpocrpanenne nonyunnn oma xyntrypt n xnyt mecra oprannsonannoro, noxonrpontnoro ocyra, xya cpen npouero nxonnn n xnnorearpt. Hnmt x
429 Bcecomsnoe naprnnoe conemanne no xnnemarorpa]nn npn HK BKH() 1521 mapra 1928 r. C. 26.
430 Bcecomsnoe naprnnoe conemanne no xnnemarorpa]nn npn HK BKH() 1521 mapra 1928 r. C. 29.
Hepno pasentnoro oyuennx n ncropnn conercxo mxont tn neonrnm ncero 11 ner, c 1943 no 1954 r. Tem ne menee on ocrannn snaunmt cne ne rontxo n paore opasonarentno cncremt, no n n xyntrype. 3ra pe]opma orpaxana ropaso onee omne nponecct, npexe ncero cnxsannte c nepecmorpom o]nnnantnoro noxoa x xyntrypnomy, nenomy n axe nonnrnuecxomy nacnenm openonmnnonno +noxn. Ecnn n 1920-e n n nepno nononnne 1930-x roon nx conercxo nnacrn npnnnnnnantno naxno tno npoemoncrpnponart ncrannnm no ornomennm xo ncemy romy, uro tno cnxsano co craptm pexnmom, ro naunnax c xonna 1930-x nocrenenno ycnnnnaercx roronnocrt conercxoro pyxonocrna sanmcrnonart mnoroe ns openonmnnonnoro npomnoro, nouepxnnax ne rontxo pasptn, no n npeemcrnennocrt. Ha yponne opasonarentno nonnrnxn raxax cmena noxoon npnnonr x romy, uro n conercxo mxone naunnamr nce onee opamartcx x ontry napcxnx rnmnasn. Hmenno n openonmnnonno Poccnn nnrentnoe npemx npaxrnxonanoct pasentnoe oyuenne mnome n enymex n myxcxnx n xencxnx xnaccnuecxnx rnmnasnxx. Hoont noxo oocnontnancx nee o neoxonmocrn pasnnuno nororonxn mantunxon n enouex. Hocne penonmnnn +rn nsrnxt tnn ocyxent, n npnnnnn pannonpannx rpeonan nepexoa x conmecrnomy oyuennm. B naprnno nporpamme PKH(), npnnxro na VIII cese n mapre 1919 r., ronopnnoct o neoxonmocrn conmecrnoro oyuennx ere ooero nona. Mornnnponanoct +ro crpemnennem ycrpannrt cymecrnonanmee o penonmnnn nepannonpanne xenmnn n myxunn (rax xax xencxne cpenne yuente saneennx n openonmnnonno Poccnn anann mentmn oem snann, uem myxcxne) n cenart cpenee opasonanne omeocrynntm. B coornercrnnn c +rnm Hapont xomnccapnar npocnemennx PCuCP nnen 31 max 1918 r. n mxonax crpant oxsarentnoe conmecrnoe oyuenne mantunxon n enouex, npocymecrnonanmee es nsmenennx ponno uerneprt nexa o nera 1943 r. 432
Onaxo x xonny 1930-x roon nonnrnxa nsmennnact. Conercxn pexnm npoenan snaunrentnym +nonmnnm. Fmpoxparnuecxne crpyxrypt, ntpocmne ns penonmnnonno nnacrn, crpemnnnct x cranntnocrn. Bnacrt cranonnnact nce onee xoncepnarnnno. Ha xyntrypnom yponne crannnsannx ntpasnnact n ncnontsonannn cnmnonnuecxnx npaxrnx n opason, xapaxrepntx nx craporo pexnma. Hanpnmep, nosnpamenne n apmnm noron, o]nnepcxnx n renepantcxnx snann, openon. B +rom xe pxy cronr sanmcrnonanne nnemnnx arpnyron xnaccnuecxnx rnmnasn. Ftna nneena mxontnax ]opma, xoropax c 1948 r. ]axrnuecxn xonnponana ]acon ]opmt xnaccnuecxnx rnmnasn n no nnery, n no noxpom, n no axceccyapam. nx mantunxon ]ypaxxa, rnmnacrepxa n noxcno pement conarcxoro rnna. nx enouex xopnunenoe nnarte c uepntm (noncenenntm) nnn entm (nx ropxecrnenntx meponpnxrn) ]apryxom, sanxstnanmnmcx csan na anr. Kora nomnn cnyxn o rom, uro n mxont nneyr pasentnoe oyuenne mantunxon n enouex, xnrenn Mocxnt pearnponann rax: uro +ro sa
432 PIAHH. u. 5. On. 18. . 54. H. 20.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 114 rnmnasnn nt nnonre? 433 . Bnepnte na nonecrxy nx nonpoc o nneennn pasentnoro oyuennx tn nocrannen naxanyne Bennxo Oreuecrnenno nont. Bepxonnoe pyxonocrno nocunrano, uro nonnoe pannonpanne yxe ocrnrnyro no ncex onacrxx. B mae 1941 r. no nnunomy yxasannm cexperapx HK BKH() A. C. Bepaxona Oren mxon HK BKH() conmecrno c Hapontm xomnccapnarom npocnemennx PCuCP oxsann nororonnrt paccmorpenne nonpoca na Oprmpo HK BKH(). Onaxo nauano nont nomemano ocymecrnnennm +rnx nnanon. K noccranonnennm pasentnoro oyuennx nepnynnct nnmt n 1943 r., xora nocne pasrpoma Kpacno Apmne nocx nanncrcxo Iepmannn no Mocxno n Crannnrpaom ncuesna yrposa xaracrpo]t, nanncmax na crpano. Oparnmcx x oxnano sanncxe, nororonnenno Orenom mxon HK BKH() n Hapontm xomnccapnarom npocnemennx PCuCP O nneennn pasentnoro oyuennx mantunxon n enouex n nenonntx cpennx n cpennx mxonax Comsa CCP 434 . B ne yrnepxaercx, uro nepannonpanne myxunn n xenmnn n onacrn opasonannx yxe ycrpaneno naroapx nneennomy n mae 1918 r. nceomemy opasonannm. Honnoe pannonpanne ocrnrnyro no ncex onacrxx xosxcrnenno, nonnrnuecxo n xyntrypno xnsnn. Conmecrnoe oyuenne crano cosanart sarpynennx nearornuecxoro n oprannsannonnoro nopxxa. Cornacno sanncxe, npannntnax oprannsannx yueno-nocnnrarentno paort rpeyer yuera ocoennocre ]nsnuecxo npnpot n pasnnrnx enymex, n coornercrnnn c xoroptmn onxna ocymecrnnxrtcx nororonxa mantunxon n enouex x rpyy n npaxrnuecxo exrentnocrn. Anropt sanncxn cunrann, uro nneenne pasentnoro oyuennx yer coecrnonart yxpennennm ncnnnnnnt n ycrpannr ne ncera soponte nsanmoornomennx mexy npornnononoxntmn nonamn. Homnmo +roro, nononneenne moxer oecneunrt onee mnpoxn oxnar enouex mxono n nannonantntx pecnynnxax n onacrxx, re eme ne npeoonent oxonuarentno crapte tronte npepaccyxn. B nepnym ouepet nont rnn oyuennx npenaranoct nnecrn n onacrntx, xpaentx n pecnynnxancxnx nenrpax, a raxxe n nexoroptx xpynntx npomtmnenntx ropoax. Kax mt nnnm, peut ne ner o centcxo mxone. Paccmorpen annym anannrnuecxym sanncxy, nororonnennym Orenom mxon HK BKH() n Hapxomnpocom PCuCP, Oprmpo HK BKH() nocranonnno:
1. Vrnepnrt npoexr nocranonnennx Connapxoma CCCP O nneennn pasentnoro oyuennx mantunxon n enouex n 1943/1944 yuenom roy n nenonntx cpennx n cpennx mxonax onacrntx, xpaentx ropoon, cronnuntx nenrpon comsntx n anronomntx pecnynnx n xpynntx npomtmnenntx ropoon. 2. Hpnanax ontmoe rocyapcrnennoe snauenne nneennm pasentnoro oyuennx n mxonax, HK BKH() oxstnaer oxomt, xpaxomt BKH() n HK xomnaprn comsntx pecnynnx nsxrt no cno xonrpont nponeenne n xnsnt xonxpernoro nocranonnennx n oxasart opranam naponoro opasonannx neoxonmym nomomt n ene ocymecrnnennx pasentnoro oyuennx mantunxon n enouex 435 .
Hocranonnenne Oprmpo HK BKH() o nneennn pasentnoro oyuennx tno yrnepxeno Honnrmpo HK BKH() 16 nmnx 1943 r., n n ror xe ent ntmno n cner coornercrnymmee nocranonnenne Conera napontx xomnccapon CCCP O nneennn pasentnoro oyuennx
433 IA Pu. u. A-2306. On. 71. . 2954. H. 23.
434 IA Pu. u. A-2306. On. 69. . 2997. H. 1.
435 PIAHH. u. 5. On. 18. . 54. H. 22.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 115 mantunxon n enouex n 1943/1944 yuenom roy n nenonntx cpennx n cpennx mxonax onacrntx, xpaentx ropoon, cronnuntx nenrpon comsntx pecnynnx n xpynntx npomtmnenntx ropoon. Pe]opmnponanne mxontno orpacnn npononnoct n 81 ropoe Conercxoro Comsa. B 1943/1944 yuenom roy omee xonnuecrno pasentntx mxon cocrannno 2055. Hocxontxy mna nona n x nmnm-anrycry 1943 r. Vxpanna, Fenopyccnx, Hpnanrnxa n sanante onacrn PCuCP naxonnnct n oxxynannn, npenonaranoct, uro no mepe ocnooxennx +rnx reppnropn n pacnonoxenntx ram xpynntx nacenenntx nynxrax roxe yer nocrenenno nneeno pasentnoe oyuenne. B 19531954 rr. mxont c pasentntm oyuennem cymecrnonann n 150 ropoax. B centcxnx mxonax oyuenne tno no-npexnemy conmecrntm. Cornacno nncrpyxnnn, xaxax myxcxax nnn xencxax mxona oxsana tna pacnonarartcx n orentnom yuenom sannn, xax n openonmnnonnax xnaccnuecxax rnmnasnx. Myxcxne n xencxne yuente saneennx onxnt tnn nmert nce neoxonmoe noenno-yuenoe, cnoprnnnoe n naoparopnoe oopyonanne. B myxcxnx, yunrtnax cnenn]nxy npo]eccnonantno opnenrannn mnome roro npemenn, npenonaranoct snaunrentno ynennunrt xonnuecrno naoparopntx n npaxrnuecxnx paor no ]nsnxe, xnmnn, nonornn 436 . Hororonxa mantunxon n enouex npeycmarpnnana onpeenennym cnenn]nxannm n oopyonannn paounx xomnar, yuentx xanneron, nnnorex n r. . B myxcxnx mxonax conpannct snaunrentno ynennunrt uncno naoparopntx n npaxrnuecxnx paor no ntmenpnneenntm npemeram, ynyumnrt nocranonxy ]nsnuecxoro nocnnrannx n noennoro oyuennx. Onaxo nx ontme uacrn mxon +rn ycnonnx oxasannct nentnonnnmtmn. Ho cnoemy coepxannm paora n myxcxnx n xencxnx mxonax nourn (a nnora n concem) ne pasnnuanact. Hepno pasentnoro oyuennx, necmorpx na cnom ornocnrentnym xparxocrt, samerno orpasnncx n ercxo xyoxecrnenno nnreparype n xnnemarorpa]e roro npemenn. Hasonem nnmt raxne nponsneennx, xax Hepnoxnaccnnna E. Bnapna (n ononmennt ]nntm H. up+sa, 1948); Crapnx Xorratu H. Harnna; Bnrx Maneen n mxone n oma n Becenax cemexa H. Hocona, Crapmax cecrpa H. Boponxono. uro xacaercx xnnemarorpa]a, ro cneyer ynomxnyrt Kpacnt rancryx (pex. B. Cyxooxon, 1948); Arrecrar spenocrn (pex. T. Hyxamennu, 1954); Anema Hrnntn ntpaartnaer xapaxrep (pex. A. Ipannx, 1953). Pasenenne mxon cosanano mnoro nponem, pemart xoropte nnacrn uacro tnn ne roront. Bo-nepntx, pocna nanonnxemocrt xnaccon: n cpenem n mxone tno 27 xnaccon no 44 yuamnxcx n xaxom. Pasmemenne raxoro ontmoro xonnuecrna yuennxon uacro nponcxonno sa cuer nepenpo]nnnponannx no xnacct yuentx xanneron. Mnorne mxont paorann n ne-rpn cment n ne nmenn ns-sa +roro ycnonn nx nponeennx nnexnaccntx meponpnxrn. Hpnneem npnmep: n mocxoncxo myxcxo cpene mxone N 122 sannmannct 1500 yuennxon n 39 xnaccax, npn rom uro xnaccntx xomnar nmenoct ncero 19. Vuamnecx tnn ntnyxent sannmart yuente xannert. Cnoprsan naxonncx n cnennantno npncnoconennom no nero nomemennn, cocroxmem ns nyx tnmnx xnaccntx xomnar. Bnemxontnax paora nourn ne npononnact, rax xax sanxrnx saxanunnannct oxono 20 uacon. Hs-sa rpynocre c pasmemennem mnorne mxont, ocoenno na oxpannax ontmnx ropoon, tnn nnxnnnponant. Honnocrtm nepemnn cnona na conmecrnoe oyuenne mxont n 17 ropoax PCuCP. Bo-nroptx, nosnnxnn rpynocrn c noopom nepconana n ero nexnarxo. Cornacno nsanno Hapxomarom npocnemennx PCuCP nncrpyxnnn or 23 nmnx 1943 r., npexropamn myxcxnx mxon onxnt tnn nasnauartcx oxsarentno myxunnt, a xencxnx xenmnnt. Ftno
436 PIAHH. u. 5. On. 18. . 54. H. 25.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 116 npnxasano ocoenno rmarentno nonpart xapt npexropon, yunrtnax ocoennocrn xapaxrepa xaxoro nperenenra na npexropcxym onxnocrt. 3rn mept ne tnn ntnonnent. Hponsnonnmncx nacnex noop xapon npnnen x ontmo rexyuxe yunrene. uacro nasnauann nme es coornercrnymmnx enontx xauecrn. B ono rontxo Honocnnpcxo onacrn ne xnarano 1520 nearoron. Hs nxrn mxon n uenxnncxe nnmt n ono npexrop sannman cno nocr onee nxrn ner. B Mocxne n 69 myxcxnx mxonax npexropamn xnnxnnct xenmnnt. B-rpertnx, nexnarxa yuenoro oopyonannx n ontmnncrne myxcxnx mxon ne nosnonxna npononrt oxsarentnt mnnnmym naoparopntx paor no ]nsnxe, xnmnn, nonornn. 3ro npnneno x romy, uro oyuenne no mnornm remam cnonnoct x cnonecno ]opme es emoncrpannonntx ontron. Boenno-cnoprnnnoe oopyonanne roxe, xax npannno, nmenoct n neocrarounom xonnuecrne nnn tno cnntno nsnomeno. Hs 376 mxon n Mocxne n 234 cnoprsan orcyrcrnonan. B-uerneprtx, n nepnt ro pasentnoro oyuennx no mnornx mxonax tna nyrannna cpen yuamnxcx: mnornx nenpannntno pacnpeennnn no mxonam, n nrore n nexoroptx xnaccax sa nyxmecrntmn napramn npnxonnoct pasmemart no uertpe mxontnnxa. Taxax cnryannx, x npnmepy, cnoxnnact n cenrxpe 1943 r. n mxonax r. sepxnncxa Ioptxoncxo onacrn 437 . B-nxrtx, ono ns camtx naxntx nponem tna nponema mexrenepno xommynnxannn, xoropym xax pas n orpaxamr xnnrn n ]nntmt roro npemenn. Bxontnte rot naxnt +ran n connannsannn peenxa. Cmemannt xnacc npecrannxer coo moent omecrna, re mantunxam n enouxam npnxonrcx omartcx, oronapnnartcx, conmecrno npnnnmart pemennx. B cnxsn c pasentntm oyuennem nosnnxana nponema connannsannn peenxa, ero aanrannn n omecrne. Bet ecnn peenox omaercx co cnepcrnnxamn rontxo cnoero nona, n yymem y nero moryr noxnnrtcx nponemt n omennn c npornnononoxntm nonom ns-sa nexnarxn snann, neymennx nocrponrt pasronop. Hpecrannrenn npornnononoxnoro nona naunnamr nocnpnnnmartcx xax nnonnanerxne. yantnocrt mnpon myxcxo n xencxo mxont xpue ncero ntpaxena n Hepnoxnaccnnne E. Bnapna. Inannax reponnx, Mapycx, pyxnr c mantunxom no nmenn Cepexa. Ecnn pantme pexra nocroxnno omannct no nope, pannct, norom mnpnnnct, ro c nocrynnennem n nepnt xnacc nx noneenne no ornomennm pyr x pyry menxercx. Hnora Cepexa no crapo namxrn npoonxaer nastnart Mapycm ]acone, no o paxn eno yxe ne oer net pexra crann nepnoxnaccnnxamn n oxsant conmart cno nont craryc. Bo npemx xparxnx ncrpeu no nope onn omennnamrcx nneuarnennxmn o cnonx mxonax, yunrentnnnax, nmemmnxcx n mxone xpyxxax, ypoxax ]nsxyntrypt. Pexr nnrepecymr mentuamne noponocrn, noromy uro onn ouent cmyrno npecrannxmr, xax ycrpoeno oyuenne n uyxo mxone. Bnrx Maneen, rnannt repo xnnrn H. Hocona Bnrx Maneen n mxone n oma, cnpamnnaer y cnoe mname cecrpt: Cnyma, Hnxa, y nac n xnacce enuonxn ntamr pyr pyxxy? H ormeuaer, uro n myxcxo mxone pexra ne ntamr pyr pyra. Hnxa cunraer +ro cnannnannem nnnt pyr na pyra n sameuaer: V nac n xnacce ne raxo nopxox. Bnrx ne ynnnen: V nac ram nce npnmepnte yuennnt. Hpornnonocrannenne npnmepno yuennnt n mantunxa-copnanna ncrpeuaercx ouent uacro. B ]nntme Anema Hrnntn ntpaartnaer xapaxrep yunrent urennx coomaer, uro onn ypox y mantunxon nponeer cryenrxa-npaxrnxanrxa. Anema Hrnntn ronopnr: Cryenrxa c namn ne cnpannrcx. Bac mt cnymaemcx, a cryenrxe c namn rpyno yer. Emy nropnr onoxnaccnnx: Hycrt n xencxym mxony ner, c enouxamn nce-raxn nerue. B nponecce nororonxn crartn tnn onpoment necxontxo uenonex, yunnmnxcx n
437 IA Pu. u. 259. On. 4. . 1903. H. 17.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 117 pasentntx mxonax. Tax, acrpo]nsnx Mapnna xonnenna Pycxena, yunnmaxcx nepnte na xnacca n xencxnx mxonax, cnauana n Herponannoncxe, a sarem n Anma-Are (19521953), paccxastnaer o nponemax, nosnnxanmnx npn omennn mexy enouxamn n mantunxamn. Ona npnsnaercx, uro npn nosnpare x conmecrnomy oyuennm eme oxono nonyroa enouxn n mantunxn cmorpenn pyr na pyra, xax na cymecrn ns pyrnx mnpon. Onn npocro ne mornn nonxrt, xax xe c nnmn omartcx? Hoxany, rontxo pas n roy mxontnax cncrema anana manc npecrannrenxm pasntx nonon nayunrtcx nsanmoecrnonart n ynaxart pyr pyra. 3ro nonoronne xocrmmnponannte ant, nex xoroptx raxxe nosnpamaer nac x openonmnnonntm npaxrnxam. Taxo an noxasan n ]nntme Arrecrar spenocrn (pex. T. Hyxamennu, 1954). Mantunxn c nerepnennem xyr npnxoa enouex, xpacymrcx pyr nepe pyrom cnonmn xocrmmamn. Fan remarnuecxn: rocrn onxnt npnrn n xocrmmax repoen nnreparypntx nponsneenn n narn cnom napy. B 19501953 rr. n crpane pasnepnynact ncxyccnx o cyte pasentnoro oyuennx mxontnnxon. Henrpom +ro ncxyccnn crana Hnreparypnax rasera, xoropym n ror nepno nosrnannxn K. Cnmonon. Ero axrnnnax nosnnnx n annom nonpoce xocnenno ctrpana cnom pont n nosnpamennn x conmecrnomy oyuennm. 8 anpenx 1950 r. n Hnreparypno rasere tna onynnxonana crartx npo]eccopa B. Konanoncxoro Bonnymmn nonpoc, n xoropo ronopnnoct o neoxonmocrn nepecmorpert cncremy pasentnoro oyuennx n mxonax CCCP. Hpo]eccop ormeuan, uro nporpammt n yuennxn ocrannct omnmn. Konanoncxn cunran, uro ornmt ne mentmne ocrnxennx ormeuamrcx n n mxonax conmecrnoro oyuennx. Fonee roro, oyuaxct nmecre, mantunxn n enouxn oxastnamr pyr na pyra cepxnnammee n onaropaxnnammee nnnxnne. Hmenno na mxontno cxamte ern npnntxamr nnert n xaxom yuennxe n yuennne cnonx yymnx naexntx ronapnme no xnsnn, n rpye, a nonaonrcx n n oxx 438 . Tontxo sa xoporxn nepno c xonna anpenx o nauana anrycra 1950 r. peaxnnx Hnreparypno rasert nonyunna onee 800 nncem unrarene c orxnnxamn na nynnxannm. Hncann nmn camtx pasntx nospacrntx rpynn n npo]eccn: or mxontnnxon n omoxosxex o crapmnx apmecxnx o]nnepon. Hoannxmmee ontmnncrno ntcrynano sa nonnt nosnpar x conmecrno moenn cpene mxont. unrarene nonnonano, uro nmecro ronapnmecxnx ornomenn n mxonax pasentnoro oyuennx tnn nepexn cnyuan memancxoro ornomennx x pyxe mantunxon n enouex. Komcomonxa H. uepnoryoncxax nnmer o cnoe noctmnxnaccnnne-cecrpe: C mantunxamn ona ncrpeuaercx na neuepax n mxone n oma. Cynr o nnx ona, n ocnonnom, no romy, nacxontxo xopomo onn rannymr 439 . Onaxo anexo ne nce anropt nncem rpeonann orxasa or pasentnoro oyuennx. B. Txnxnn, npexrop 32- cpene myxcxo mxont Pocrona-na-ony, cunraer, uro pasentnax cncrema tna nneena ns rnyouamnx narpnornuecxnx noyxenn n rot Bennxo Oreuecrnenno nont 440 , n yexen, uro nocnnranne n oyuenne conercxoro mnomecrna n myxcxnx mxonax onxno nmert cnom cnenn]nxy. Rnoma onxen trt no-ocoomy ncnnnnnnnponanntm, norxnyrtm, nonxnm, ntnocnnntm, trt xopomnm pyxononrenem n nounnenntm. Emy nospaxaer C. Kynanaen, cexperapt HK HKCM Kasaxcrana. Ho ero mnennm, pasentnoe oyuenne
438 Ko.oauoecru B. Bonnymmn nonpoc // Hnreparypnax rasera. 1950. A 29. 8 anpenx.
439 Hnreparypnax rasera. 1950. A 36. 4 max.
440 Hnreparypnax rasera. 1950. A 36. 4 max.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 118 ecrt ne uro nnoe, xax nepenent reopn ypxyasntx neonoron o nnrennexryantno nenonnonennocrn xenmnn. On ncnomnnaer ]opmyny uertpex K: Kinder, Kuche, Kleider, Kirche, xora xenmnne ne rpeonanoct ontmnx snann n nmo onacrn nayxn. Kynanaen nnmer, uro n ycnonnxx connanncrnuecxoro crpox pont xenmnnt n omecrne n ee mecro n rpye nsmennnoct xopenntm opasom. Xenmnna crana nonaropom nponsnocrna, yuentm, rocyapcrnenntm exrenem: Xenmnna y nac ontmax cnna. Tontxo n ycnonnxx connanncrnuecxoro crpox xenmnna nonnocrtm yrnepxaer cex, n ona n +rnx ycnonnxx onxna yunrtcx ncem nayxam, a ne xaxnm-ro naymanntm uncro xencxnm 441 . C nnm xareropnuecxn ne cornacen C. Hasapon, npenoanarent xnrnncxoro nearornuecxoro yunnnma: Fesycnonno, x pasnnuntm npemeram cneyer noxonrt n sanncnmocrn or roro, xomy onn npenoamrcx. enymxn yymne marepn, n onn onxnt trt roront x ntnonnennm ornercrnennoro onra marepnncrna. A nx +roro enymex nao coornercrnenno nocnnrtnart 442 . omoxosxxa n mart ns Hennnrpaa A. Heocexnna nnmer: cntmana or mantunxon ntpaxenne: acxax mxona. Ona ormeuaer, uro n ercxnx omax, nnonepcxnx narepxx enouxn n mantunxn nponoxr npemx nmecre, n nenornuno, xora npononrt conmecrno necxontxo uacon n ent sa napro n mxone npeno, a xnrt n ortxart nmecre nonesno 443 . unrarentnnna E. Haraena ceryer: oxonr o roro, uro n rpertem xnacce nexoropte nearorn crann pasnnuart axe cxasxn nx mantunxon n nx enouex 444 . Hnreparypnax rasera 14 anrycra 1950 r. onynnxonana peaxnnonnym crartm Bonnymmn nonpoc nao pemnrt, n xoropo nononnnct nepnte nrorn nauanmecx ncxyccnn n ntcxastnanact rouxa spennx peaxnnn, raxxe noepxanme nem conmecrnoro oyuennx. B ]enpane 1953 r. K. M. Cnmonon nepean xonnn +rnx nncem n HK KHCC n nanpannn nnctmo cexperapm HK KHCC H. A. Mnxanony, xypnponanmemy n ror nepno cncremy opasonannx. Ormernm, uro ecnn n 19411943 rr. nororonxa x nneennm pasentnoro oyuennx ocymecrnnxnact xynyapno, n nepax naprnnoro annapara, ro nponecc nnxnnannn pasentnoro oyuennx npoxonn onee orxptro, c yuacrnem pxontx rpaxan. HK KHCC cuen, uro npeycmorpennte nncrpyxnne Hapxomara npocnemennx PCuCP 1943 r. ycnonnx, neoxonmte nx nopmantno paort myxcxnx n xencxnx mxon, cosant ne tnn n uro pasentnoe oyuenne tno nneeno ]opmantno, no coepxannm xe paora n myxcxnx n xencxnx mxonax nnuem ne ornnuanact pyr or pyra. Bo ncex neyauax pasentnoro oyuennx HK KHCC onnnnn Mnnncrepcrno npocnemennx PCuCP, yxasan, uro ono no cymecrny copnano ntnonnenne nocranonnennx Hpannrentcrna o nneennn pasentnoro oyuennx. C camoro nauana paora myxcxnx n xencxnx mxon nourn nonnocrtm tna npeocrannena camorexy 445 . Kpome +roro yxastnanoct, uro n nocnenoennte rot nanonnxemocrt xnaccon n mxonax c pasentntm oyuennem, ocoenno n xpynntx ropoax, snaunrentno ynennunnact. Knacct oxasannct cnntno neperpyxent, n ycnoxnnnact saaua noepxannx neoxonmo ncnnnnnnt n
441 Hnreparypnax rasera. 1950. A 52. 28 nmnx.
442 Hnreparypnax rasera. 1950. A 52. 28 nmnx.
443 Hnreparypnax rasera. 1950. A 52. 28 nmnx.
444 Hnreparypnax rasera. 1950. A 52. 28 nmnx.
445 PIAHH. u. 5. On. 18. . 38. H. 25, 26.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 119 mxonax, ocoenno cpen mantunxon n mnome. Hnrepecen ror ]axr, uro n nneenne pasentnoro oyuennx n 1943 r., n ero nnxnnannm n 1954 r. mornnnponann crpemnennem yxpennrt ncnnnnnny yuamnxcx. B nmne 1954 r. ntmno nocranonnenne Conera Mnnncrpon CCCP O nneennn conmecrnoro oyuennx n mxonax Mocxnt, Hennnrpaa n pyrnx ropoon, n xoropom cxasano: Vunrtnax noxenannx ponrene yuamnxcx n mnenne yunrene mxon, nnecrn n mxonax Mocxnt, Hennnrpaa n pyrnx ropoon c 1954/55 yuenoro roa conmecrnoe oyuenne mantunxon n enouex. Conmecrnoe oyuenne c ocenn 1954 r. tno nneeno n IIX xnaccax ncex mxon CCCP (n X xnacce n 1954/55 rr. oyuenne tno ocranneno pasentntm no nnonne nonxrntm nearornuecxnm coopaxennxm, nocxontxy X xnacc ntnycxno). Fontme x +ro npaxrnxe oreuecrnennax cncrema opasonannx ne nosnpamanact.
Ionuapona I., 2013
Anuua Bonmuckan. Uupk u nonu1uka n CCCP (ua npuuepe yronka pepymku ypona)
Hennny npnnnctnamr ]pasy Hoxa napo esrpamoren, ns ncex ncxyccrn naxnemnm nx nac xnnxmrcx xnno n nnpx, no, noxoxe, on nce-raxn ee ne nponsnocnn 446 . Onaxo cam no cee ]axr mncrn]nxannn ne ormenxer cnpanennnocrn cxasannoro: nnpx cran onnm ns nenrpantntx conercxnx ncxyccrn, cpecrnom nonnrnuecxoro nocnnrannx, npemerom ropocrn n cnocoom npesenrannn ocrnxenn Conercxoro Comsa crpanam 3anaa. Hnpx n CCCP napaoxcantntm opasom menxer cnoe npenasnauenne: ns nnsonoro ncxyccrna, xoropoe rpannnonno cnyxnno ocnooxennm macc or pasnnuntx ]opm orpannuenn n xonrponx, on npenpamaercx n npononnx neonornn n ncrounnx nonnrnuecxoro nosecrnnx. Hporpamma pasnnrnx nonoro penonmnnonnoro nnpxa ]opmnpyercx c nepntx ner cymecrnonannx CCCP. Vxe n 1919 r. napxom npocnemennx A. B. Hynauapcxn n crarte 3aaun ononnennoro nnpxa 447 yrnepxaer, uro neoxonmo sanono orxptrt nnpx xax ononnennoe, ananrapnoe, penonmnnonnoe ncxyccrno. Hnpx co ncemn nonnacrntmn emy pecypcamn cnno cmexa, xoropt nnaeer rtcxuamn, xyntrom spennma, cmenocrn, ]nsnuecxo xpacort n ]nsnuecxo cnnt onxen npornnocroxrt ypxyasnomy nxycy, nocnnrannomy na nomno menopame. nx +roro neoxonmo npnart sanennm crapt nnpx n ouncrnrt penepryap or ypxyasno rnnnn, na mecro xoropo onxnt npnrn penonmnnonnte xapnanantnte spennma n nonnrnuecxax xnoynaa. Paccmorpnm, xax conercxax nporpamma nonoro nnpxa peannsontnanact n rpanc]opmnponanact n Vronxe ypona. B 1912 r. B. ypon, xnoyn, aprncr n peccnponmnx, xynnn na ynnne Crapax Foxeomxa moepnncrcxn oconxx nocrpoxn A. Beepa n orxptn ram rearp Kpomxa (nosxe Vronox ypona), re noxastnan cnon npecrannennx n arrpaxnnont, n rom uncne snamennrt arrpaxnnon Mtmnnax xenesnax opora, xoropt nosxe cran nnsnrno xaprouxo rearpa.
446 B nyx ncrounnxax, na xoropte otuno cctnamrcx npn ynomnnannn +ro ]past, Honnom copannn counnenn Hennna (Heuuu B. H. Honn. cop. cou. M.: Hs-no nonnr, nnrpt, 1970. T. 44. C. 579) n xypnane Conercxoe xnno (Conercxoe xnno. 1933. A 12. C. 10) npnnonrcx xanonnuecxax ]opmynnponxa: Hs ncex ncxyccrn naxnemnm nx nac xnnxercx xnno.
447 Hvua:apcru A. B. 3aaun ononnennoro nnpxa // Becrnnx rearpa. 1919. N 3.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 120 B 1919 r. Vronox ypona, xax n nce pyrne nnpxn, tn nannonannsnponan n nepean n neenne Hayunoro orena Hapxomnpoca xax npecrannxmmn nayunt n xyntrypno-npocnernrentnt nnrepec 448 . Hayunt nnrepec saxnmuancx n cneymmem: c cepennt 1910-x roon n Vronxe npononnnct nccneonannx, nocnxmennte nnnxnnm nnemne cpet na xnnorntx, nx ncnxonornn n meroam peccypt (n rom uncne rnnnosy). Hpn Vronxe paorann naoparopnx no sooncnxonornn n ecrecrnenno-nayunt myse, ycrpannannct nayunte xon]epennnn n nsanancx nayunt xypnan. B pasnoe npemx sect paorann B. M. Fexrepen, A. B. Heonronnu n A. H. unxencxn. Kax ormeuaer 3. . nnncxn, nocnxrnnmn ncropnn Vronxa n ero xyoxecrnenno exrentnocrn nenym monorpa]nm, nsyuenne cnocoon peccnponxn snepe npononnoct n yxe nennxoro marepnanncrnuecxoro yuennx Hannona o ycnonntx pe]nexcax 449 . Herena, nexamax n ocnone ntnemne npancrnenno nosnnnn Vronxa, rnacnr, uro ypon nepntm n mnpe namen cnoco peccnponart xnnorntx npn nomomn noompennx eo es xntcra, nanxn n npounx yrpoxammnx npncnoconenn. Kpome roro, n naoparopnn npononnnct nccneonannx rnnnosa (cunraercx, uro ypon nnaen coornercrnymmnmn rexnnxamn) n tno oxasano, uro rnnnos no cnoe cyrn nnonne marepnanncrnuecxoe xnnenne. exrentnocrt naoparopnn ypona +xcnepnmenr, crpemnenne cnnresnponart nayxy n ncxyccrno n cosart npnnnnnnantno nont mero nnonne nnnctnanact n ananrapnte npoexrt 1920-x roon n nporpammy Hynauapcxoro no cosannm ononnennoro penonmnnonnoro nnpxa. Hayunte ocrnxennx Vronxa ononnxnnct ero nponaranncrcxo exrentnocrtm. Hnpxonoe ncxyccrno tno npncnoconeno nx neonornuecxoro ntcxastnannx. Kyntrypno-npocnernrentcxn nnrepec npecrannxn coo npexe ncero arnrannm n npocnemenne macc. Hnrencnnnocrt nonnrnuecxoro nosecrnnx pasntx cnexraxne onontno cnntno naptnponanact. Cxaxem, snamennrt openonmnnonnt arrpaxnnon Mtmnnax xenesnax opora c npnxoom conercxo nnacrn rpanc]opmnponancx nesnaunrentno npocro orntne xenesnoopoxnte nyrn tnn yxpament nosynramn Hapxomara nyre coomennx. Ha cnene Vronxa crannnnct n onee ocrpte capxacrnuecxne nomepa, ntcmennanmne pasnoopasntx nparon conercxo nnacrn (ypxyasnm, entx n r. .). Hanpnmep, ypon uacro noxastnan cnenxy c ]oxcreptepom no xnnuxe Hnx. peccnponmnx paccrnnan na cnene xapry tnme Poccncxo nmnepnn n cnpamnnan: Hnx, xaxym reppnropnm sannmaer paoue-xpecrtxncxoe Conercxoe rocyapcrno? Hec oeran ncm xapry. Hnx, a re naxonrcx enax xonrppenonmnnonnax apmnx? Hec ocranannnnancx na Kptmom n nonnman nanxy. H naxonen, cymecrnonann nonnonennte nonnrnuecxne cnexraxnn, ycrpoennte xya onee nsompenno. C +ro rouxn spennx nanonee noxasarentnt npnmep cnexraxnt 3ant ncex crpan, coennxrect!. Ho nocnomnnannxm H. I. 3penypra 450 , ecrnne pasnnnanoct cneymmnm opasom: cnauana saxn onro nepenncrtnan xnnry, na xoropo xpynntmn yxnamn tno nanncano Kannran, sarem nostnan x cee pyrnx sanen, n onn nexoropoe npemx nmecre nsyuann xnnry. Hocne +roro na cneny ntnosnnn xapronnt nopen, xoropt oxpanxnn xponnxn c
448 Hnr. no: euucru J. B. Vronox B. H. ypona. M.: Mocxoncxn paoun, 1959.
449 Hnr. no: euucru J. B. Vronox B. H. ypona. M.: Mocxoncxn paoun, 1959.
450 Jpeuovpe H. I. Hmn, rot, xnsnt. M.: Conercxn nncarent, 1961.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 121 pyxtxmn. 3ant ntranxnnann nymxy, crpenxnn no xponnxam, n, oepxan noey, nonnmann na nopnom xpacnt ]nar. pyro nonnrnuecxn cnexraxnt roro npemenn, Iaarcxax mnpnax xon]epennnx (nosxe nepenmenonannt n cxyunt pyxnt oe), npecrannxn coo mnpnym cneny oea, xora saxnxrte nparn nonx n xosen, xomxa n xptca, nnca n neryx, menet n cnnntx cnenn sa onnm cronom n enn xaxt ns cnoe mncxn. Vnepena, +rn cnexraxnn ypona npenocxnrnnn mnorne nocrmoepnncrcxne nep]opmanct n ceronx mornn t nocnyxnrt nnrpnrymmnm oexrom nx ncxypcnnnoro n rearponeuecxoro anannsa. Onn npecrannxmr coo neonornuecxoe ntcxastnanne, cxoncrpynponannoe conepmenno ocotm opasom. Hnpx rpannnonno ntcmennan nnacrt n omecrnennte nopmt. Ho n nomepax ypona mt (moxer trt, nnepnte) cranxnnaemcx c rem, uro nnpx naunnaer yrnepxart, nocnenart n ycranannnnart neant npnuem ne ]nsnuecxne, a nonnrnuecxne. Ecnn ontmax uacrt nnpxontx xanpon n macrepon (rnmnacrt, cnnaun, axpoart n r. .) emoncrpnpymr n nonnomamr renecnt nean, ]nsnuecxym xpacory n cront nmnmym ananrapncramn remy o nonnom xonrpone na uenoneuecxnm renom, ro peccypa xonrpont na xnnorntmn, nosnonxmmn ynoonrt xnnornoe n uenonexa n rem camtm nnecrn snepe n nonnrnxy, oxastnaercx npnnnnnnantno nontm, neonosnauntm n noncrnny ananrapntm nncrpymenrapnem. B 1934 r. ypon ymnpaer. Hocne ero cmeprn nayunax exrentnocrt Vronxa npexparnnact, a xyntrypnax cymecrnenno nsmennnact. antnemne rpanc]opmannn Vronxa ypona nponcxoxr n nornxe nncrnrynnonannsannn ananrapa. Hex +xcnepnmenra, npnnnnnnantno nonoro ncxyccrna, penonmnnonnoro xecra, nocrpoennoro na orpnnannn rpannnn, ycrynaer mecro pernamenrnponanntm n nocnponsnonmtm rearpantntm npaxrnxam. B nepnym ouepet nnpx nnmaercx nosmoxnocrn ronopnrt o nonnrnxe. Vxe c cepennt 1930-x roon ercxne rearpannsonannte cnexraxnn ntrecnnnn ns penepryapa ocrpym nonnrnuecxym carnpy. Hexoropte npexnne nocranonxn coxpannnnct, no yxe es nonnrnuecxo cocrannxmme nanpnmep, Iaarcxax xon]epennnx crana npocro pyxntm oeom. B 1943 r. Vronox o]nnnantno nepenmenonann n Tearp snepe. C reuennem npemenn nospacr neneno aynropnn Vronxa cranonnncx nce mentme (n ceronx yxe na xacce nncnr oxnnenne, uro nxono nner nyxen ncem nnnam crapme onoro roa). Hpenparnnmnct n ercxn rearp, Vronox ypona norepxn nonnrnuecxym ocrpory n pasonauammn na]oc, no ero ntcxastnanne tno npncnoconeno renept nx nocnnrarentno nonnrnxn. Hayunax n nonnrnuecxax pnropnxa Vronxa cmennnnct mopanncrnuecxo pnropnxo n ornomennn parten namnx mentmnx. peccnponxa es xntcra n nanxn, eme n nauane 1920-x roon cunranmaxcx nayuntm ocrnxennem, crana npenonocnrtcx xax npnmep npancrnennocrn. V rearpa noxnnncx enns: 3aannxx noyua, xoropt nnnennponan pasnourennx n cran nocroxnntm n onosnauntm nocnannem, rpancnnpyemtm n cnexraxnxx. B ro xe npemx nnpx npemen ypona nocnpnnnmaercx xax cnoeopasnt sonoro nex n ncrounnx rpannnn, xoropax onxna nocnponsnonrtcx n noepxnnartcx yymnmn noxonennxmn nnpxontx aprncron. B +rom xonrexcre ocoenno naxna nex nnpxono nnacrnn pyxononrenxmn Vronxa ncera cranonnnnct unent cemtn ypontx, ntcrynanmne npoonxarenxmn nennxoro ena ypona n xpannrenxmn rpannn. Ocoym pont sect ctrpana mn]onornsannx eymxn ypona xax onoro ns xyntrypntx repoen CCCP. B uecrt ypona nasnann ynnny, ntnycrnnn mapxy, o nem nncann xnnrn n cnnmann ]nntmt. Ero nnonne exax n arnrannonnax carnpa crana npenonocnrtcx xax opte myrxn n mnnte manocrn, a nayunte orxptrnx xax cnnerentcrno ero oport. Ceronx memopnsannx eymxn ypona n crenax mysex Vronxa nponcxonr nnonne spnmo. Hancrpeuy erxm, Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 122 npnmemnm na +xcxypcnm, ntxonr pymxnt npnspax ypona (aprncr O. Cannnxn), paccxastnaer o epexnom ornomennn x xnnorntm n noxastnaer necxontxo ]oxycon. Ocnony +xcnosnnnn mysex cocrannxmr uyuena xnnorntx aprncron Vronxa. Hauano xonnexnnn nonoxnn cam ypon, xoropt enan uyuena ns nmnn x cnonm nnromnam (no nocnomnnannxm 3penypra 451 , on, nanpnmep, ouent paccrpannancx, uro xena nycxaer n nx cnantnm rontxo oestxn, coax, xomex n nonyraen, a apcyxy n rycm nxo rya sanpemen). Ceronx n pamxax +xcxypcnn no mysem snepn ypona onnctnamrcx n repmnnax sacnyxenntx aprncron, cnyxar npononnxamn rpannnn, nernrnmanne cymecrnymmnx npaxrnx peccypt n snaxamn uyec, xoropte rnopnn eymxa ypon. Vronox ypona npouno nomen n conercxym xyntrypy nmenno n cnxsn c opasom ercrna. On cran onnm ns xyntrypntx noxycon, rpannnonno nocemaemtx ertmn, napxy c rearpamn H. Can n C. Opasnona n Hnpxom na Hnernom yntnape. Hpn +rom cam Vronox npenparnncx n mnp nonmecrna n cxasxn, xoropt onepnpyer neuntmn nennocrxmn n ne nperenyer na xort cxontxo-nnyt axryantnoe n snoonennoe ntcxastnanne. ercxax n nonmenax napanrma Vronxa oxonuarentno yrnepnnact n opena spnmte ]opmt n nonom nomemennn, nocrpoennom x mocxoncxo Onnmnnae. Apxnrexrop I. Caennu cnpoexrnponan necxontxo sann n ]opme apaanon n coennnn nce nocrpoxn xptrtmn nonyxpyrntmn nepexoamn. Honyunnact mnoronnanonax n mnoro]nrypnax xomnosnnnx, n xoropo ner nn ono npxmo nnnnn (sa ncxnmuennem craporo oconxxa nocrpoxn Beepa). Kpnnnsna n saxpyrnennocrt paoramr xax no ropnsonrantno ocn, rax n no neprnxantno: sannx npnsemnxmrcx na mnoxecrno saxpyrnenntx oemon, nnanno nepexoxr n nonyxpyxnx xnym. Honoe sanne npecrannxer coo uncroe nonnomenne panesnancxn-xapnanantno xyntrypt n ntstnaer camte pasnte annmsnn: apena, marpt, mannro, naynnte nnpx n xpmapxn. Caennu cnpoexrnponan npnnnnnnantno nrponoe npocrpancrno, ercxn mnp, xoropt npornnocronr rpannnonno conercxo apxnrexrype nropo nononnnt 1960-x 1970-x roon nnanono, cepo, copno. Ceronx crpoxrcx nnant no +xcnancnn n pacmnpennm Vronxa. Hpenonaraercx nocrponrt xonmmnm c manexem, mnoro]ynxnnonantnt enono nenrp c o]ncamn, anapramenramn, roprontmn nomemennxmn, a raxxe xomnnexc sann no nasnannem Xpam ercrna, xoropt onxen nocrannrt rouxy n nonpoce o npenasnauennn n neonornn Vronxa.
* * *
I. Pensnn n crarte, nocnxmenno Vronxy ypona 452 , nnmer, uro on ceronx xpannr n cee ynnxantnt xyntrypnt ]enomen, noonoro xoropomy ner nnre n mnpe, anaran xax ocnona rocyapcrnennocrn. Fanaran, mannro, rpmxn, arrpaxnnont nce ro, uro nosnnxno ns nnsono maccono xyntrypt n rpannnonno nocnpnnnmanoct xax nesamtcnonaroe pasnneuenne, tnn oxnnent nannonantntm ocroxnnem, oneuent n xpynnte xyoxecrnennte ]opmt rearpa n mysex n crann mecrom nocemennx nepntx nnn rocyapcrna. Ha o]nnnantnom care nnpxa cxasano, uro Crpana uyec eymxn ypona npnsnana nannonantno nennocrtm, onnm ns neymnx nocnnrarentntx nenrpon Poccnn, necymnx nopacrammemy noxonennm yxonnocrt n npancrnennocrt. Orentnax xomnara n mysee
451 Jpeuovpe H. I. Vxas. cou.
452 Peesuu I. H. Iocanaran // Kommepcanr. 2010. A 9 (155). 12 mapra.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 123 Vronxa orneena no nonym ncropnm. 3ect pasmement narpat n npemnn aprncron, a raxxe nncxr noprpert Hyrnna, Hyxxona n npounx nonnrnxon, nocemanmnx rearp. Kopnn +roro ]enomena, esycnonno, nexar n conercxo xyntrypno nonnrnxe, n pesyntrare xoropo spennmnocrt n uyeca nnpxa crann npononnxom neonornn n onnm ns nonnomenn rocyapcrnenno nonnrnxn. Ho nponnxnonenne neonornn n nnpx ne moxer nporn eccneno. Bnnxnne oxastnaercx oomntm. H ecnn nnpx cranonnrcx nonnrnxo, ro nonnrnxa nenpemenno npnoperaer ueprt nnpxa. Bnpouem, +ro rema concem pyroro nccneonannx.
Bontncxax A., 2013
Mapun Baruua. Onuunuckue urpm 1980 r. Kak ypauuc1uuecku npopmn
B ypanncrnxe ecrt nonxrne meracotrne. Hm oosnauamr xpynnemne meponpnxrnx n ncropnn ropoon n crpan, n xoroptx yuacrnymr npecrannrentcrna pyrnx rocyapcrn n na xoropte cesxamrcx mnnnnonnte ronnt noxnonnnxon co ncero cnera. Meracotrne +ro meponpnxrne, ne npocro npnnnexammee n ony rouxy nnanert ontmoe xonnuecrno nme, no cnntno nnnxmmee na nn]pacrpyxrypy ropoa, n xoropom ono npoxonr 453 . Tyr crpana onxna noxasart cex c nanonee ntnrptmno cropont n npn ycnemnom ncxoe nsnneut nx cex maxcnmantnym ntroy. Horomy nx nponeennx cnoprnnntx copennonann pecranpnpymrcx n crpoxrcx cranont, nx oprannsannn xyntrypntx nporpamm pexoncrpynpymrcx crapte n orxptnamrcx nonte nnomaxn. Pacrer rpancnoprnax, rocrnnnunax n omecrnennax nn]pacrpyxrypa, ropo npeopaxaercx nonnocrtm. Ornnunrentno uepro meracotrn xnnxercx macmranocrt pesyntraron onopasonocrt, xparnocrt n nenpoonxnrentnocrt Onnmnncxnx nrp nnn Enponnennx pesxo xonrpacrnpyer c nnrentno nororonxo n xonoccantntmn nocnecrnnxmn 454 . 3auacrym nponeenne meracotrn nopoxaer ontmo nannonantnt onr, ns-sa xoroporo ropoam npnxonrcx nonnocrtm menxrt crparernn pasnnrnx. Ho+romy neynnnrentno, uro uame nonpoc meracotrn onennnaercx c rouxn spennx nsepxex, xoropte repnnr noxantnax xyntrypa, nepeesxamr mecrnte xnrenn, utn oma neoxnanno oxasannct na reppnropnn yymnx onnmnncxnx oexron, saxptnamrcx neontmne mecrnte saeranonxn no narncxom nnrepnannonantntx cere camoocnyxnnannx, nsneramr nent n rocrnnnunom nsnece n oxnannn oxsarentnoro noroxa rypncron 455 . Onaxo nomnmo anannsa noontx nsepxex nam xaxercx naxntm pyro acnexr meracotrn. Ha nam nsrnx, meracotrne moxer trt oneneno ne rontxo c rouxn spennx roro, uro tno nm ynnuroxeno, no n c rouxn spennx roro, uro tno cosano. Bmecro roro urot ncne sa mnorouncnenntmn nccneonarenxmn n xypnanncramn anannsnponart cocnararentnte naxnonennx ncropnn n nosmoxnte antrepnarnnt pacxoonannx cpecrn, mt npenaraem oparnrtcx x nonpocy macmranocrn npeopasonann.
453 Tpvouua E. I. Honnc n meracotrnx // Oreuecrnennte sanncxn. 2012. N 3 (48).
454 Roche M. Mega-events // Annals of Tourism Research. 1994. Vol. 21. Iss. l.P. 1-19.
455 Kapoauuoe H. H. Hsxrne ne]opmantno cocrnennocrn n Poccnn: nerarnnnte ypoxn nororonxn x onnmnncxnm nrpam n Coun. CH.: HHH EV CH., 2012. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 124 Paccmorpnm, xax nnonsmennnoct ropocxoe npocrpancrno naroapx Onnmnncxnm nrpam 1980 r., xoropte npomnn n Mocxne. Fonee 30 ner nasa cocroxnact Onnmnnaa, n ceuac mt c ynepennocrtm moxem onennrt, xax nocne nee npeopasnnact cronnna. Onnmnncxne nrpt 1980 r. nomnn n mexynaponym ncropnm cnopra npexe ncero xax nonnrnuecxoe cotrne. Onn sanomnnnnct oxorom CBA n pyrnx crpan, xoropte pemnnn raxnm opasom ntcxasart Conercxomy Comsy cnoe neroonanne ns-sa nnoa nocx n A]ranncran. Conercxn Coms na raxne ecrnnx norom ornernn nmecre c pyrnmn rocyapcrnamn-comsnnxamn oxornponan Onnmnnay n Hoc-Anxenece. Ho c rouxn spennx ypanncrnxn, a ne anannsa nonnrnuecxnx xon]ponrann oxor osnauan nnmt ono: xonnuecrno (ecrnnrentntx) rocre Onnmnncxnx nrp tno neconocrannmo mentme roro, na xoropoe paccunrtnann oprannsaropt. Ho nce xe rocre tno ne rax mano, xax ecnn t amepnxancxym rouxy spennx nonnocrtm noepxan Mexynapont onnmnncxn xomnrer (MOK). eno n rom, uro amepnxancxne nnacrn nacrannann na nonnom nepenoce Onnmnncxnx nrp ns Mocxnt. Hocne onrnx copann MOK pemnn orxnonnrt raxoe npenoxenne Coennenntx Braron, na uro n nonyunn orner. Mt coxaneem o pemennn Mexynaponoro onnmnncxoro xomnrera nponecrn nernne Onnmnncxne nrpt 1980 r. n Mocxne n orxnonnrt npenoxenne Onnmnncxoro xomnrera Coennenntx Braron nepenecrn, ornoxnrt nnn ormennrt nrpt. B cnxsn c +rnmn ocroxrentcrnamn nn Hpesnenr, nn Konrpecc, nn Amepnxancxn napo ne moryr noepxart +ro pemenne n ntcnart xomany Coennenntx Braron n Mocxny +rnm nerom, ronopnrcx n o]nnnantnom saxnnennn Fenoro oma 456 . Cnoprcment 30 crpan, nxnmuax CBA, 3ananym Iepmannm, nonnm n Kanay, ocrannct oma n snax nporecra npornn nropxennx conercxnx nocx n A]ranncran. A eme 16 rocyapcrn ntpasnnn cnoe cornacne c noontm xecrom, ntcrynnn no npemx nepemonnn orxptrnx ne no nannonantntmn ]naramn, a no ]narom Onnmnnat c nxrtm pasnonnerntmn xontnamn. Onaxo mnorne xomant npncyrcrnonann na npomeme room panee nyxneentno VII nerne Cnapraxnae napoon CCCP, xoropax, no cyrn, crana penernnne yyme Onnmnnat. B ornnune or ncex npetymnx ner Cnapraxnaa 1979 r., necmorpx na nasnanne, nomna n ncropnm xax nepnax mexynaponax yuacrnonann 87 xoman, n rom uncne n yymne oxornpymmne crpant. Coennennte Brart Amepnxn npncnann 109 arneron n ntnrpann uertpe sonorte meann rontxo n nepnte nxrt ne. Cnapraxnaa crana nponepxo roronnocrn crpant x Onnmnncxnm nrpam. Xorx nexoropte nponemt no uacrn oprannsaropcxo paort n rpeonann pemennx x yymemy roy, yxe mnoroe x Onnmnnae tno rorono, n rom uncne tnn nneent n +xcnnyarannm n nexoropte nonte cnoprnnnte coopyxennx. Bcero cnennantno x Onnmnnae tno nocrpoeno 78 oexron. Ho cpannennm c rpaocrponrentntmn nonnrnxamn pyrnx ropoon, npnnnmanmnx Onnmnncxne nrpt panee, +ra nn]pa cymecrnennax. nx Onnmnnat 1956 r. n Mentypne nocrponnn nnmt ono coopyxenne, n Pnme n 1960 r. na, n Toxno n 1964 r. rpn, n Mexnxo n 1968 r. uertpe, n Mmnxene n 1972 r. mecrt, n Monpeane n 1976 r. rpn. nx mocxoncxo Onnmnnat 1980 r. tnn nocrpoent mecrt onnmnncxnx cnoprnnntx
456 1980 Summer Olympics White House Statement on the International Olympic Committee Decision To Hold the Games in Moscow. February 12, 1980 // Federal Register Division. National Archives and Records Service, Public Papers of the Presidents of the United States, Jimmy Carter, 19801981. Washington, D.C.: Government Printing Office, 1978. P. 305306.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 125 xomnnexcon, 11 nontx xptrtx coopyxenn, mnorouncnennte accent, cranont, cnoprnnnte nnomaxn, nocemt rocrnnnuntx xomnnexcon, sannx Onnmnncxo epennn na 14,5 rtc. uenonex n monoexnt narept Conneunt n Xnmxnncxom paone na 2,5 rtc. uenonex. Onnmnncxne nrpt 1980 r. nasnann ne npocro cnoprnnntm cotrnem, a ]ecrnnanem apxnrexrypt n rexnonorn 457 . B ome cnoxnocrn tnn nocrpoent sannx na 40 rtc. uenonex ]axrnuecxn na nacenenne nenoro ropoa. Ho, nnpouem, raxne macmrat tnn onpanant: xoppecnonenr amepnxancxoro xypnana Time nncan, uro co npemen Hanoneona Mocxna ne nnena rax mnoro xnrene 3anaa: na rpexneentno Onnmnnae e npnercx cronxnyrtcx c 300 rtc. rypncron, uro ontme uem n 2 pasa npentmaer uncno rypncron, nocemammnx cronnny n ro 458 . Fonee roro, nsnauantno nnannponanoct axe ontme coopyxenn: n peannsannn naxonnoct 99 apxnrexrypntx npoexron no crponrentcrny nnn pexoncrpyxnnn sann, onaxo ne nce onn tnn sanepment x nauany Hrp. Cronr ormernrt, uro ronuox nx pasnnrnx nonyunna ne rontxo Mocxna, no n Tannnn, Hennnrpa, Knen n Mnncx, re npononnnct Onnmnncxax napycnax perara n marun onnmnncxoro ]yrontnoro rypnnpa. Ho nocueram sapyexntx cpecrn maccono nn]opmannn omax cronmocrt crponrentcrna cocrannna 375 mnn onn. CBA 459 . O]nnnantno nn]opmannn ornocnrentno cronmocrn crponrentcrna ne tno. Ona ns neonornuecxnx nponem n nororonxe Mocxnt x Onnmnnae saxnmuanact n pasnnunn +xonomnuecxoro crpox n Conercxom Comse n sanantx xannranncrnuecxnx crpanax. Hpnnxn na cex oxsarentcrna no nponeennm Hrp, conercxoe rocyapcrno onxno tno conmart nce nponncannte n Xaprnn Mexynaponoro onnmnncxoro xomnrera nponeypt, xorx onn n ontme crenenn coornercrnonann xannranncrnuecxomy yxnay. Tax, oprxomnrer Onnmnncxnx nrp, opasonannt n mapre 1975 r., tn saperncrpnponan xax mpnnuecxoe nnno. 3ro osnauano, uro on mor onaart ocnonntmn n ooporntmn cpecrnamn, mor trt ncrnom n ornerunxom n cye n mpnnuecxn npecrannxn coo aconmrno nesanncnmym oprannsannm 460 . e-]axro, esycnonno, Oprxomnrer ne tn nesanncnmo oprannsanne. B ero cocran nomnn ntcoxoxnann]nnnponannte cnennanncrt n onacrn apxnrexrypt, rpancnopra, cnxsn, rexnnxn, +neprernxn n r. n., xoropte raxxe paorann n n pyrnx rocyapcrnenntx oprannsannxx. Taxnm opasom, nce onn nounnxnnct unnonnnxam ntcmero panra, xoropte, n cnom ouepet, tnn pyxonoxmnmn paornnxamn mnnncrepcrn, cnoprnnntx oprannsann n pyrnx rocyapcrnenntx yupexenn. Tax, npecearenem Oprxomnrera cran samnpecearenx Conera Mnnncrpon CCCP H. T. Honnxon, ero samecrnrenxmn npecearent Hcnonnnrentnoro xomnrera Mocxoncxoro ropocxoro Conera napontx enyraron B. u. Hpomtcnon, npecearent Cnoprxomnrera CCCP C. H. Hannon, samecrnrent Hpecearenx Conera Mnnncrpon PCuCP B. H. Kouemacon n samecrnrent Hpecearenx Conera Mnnncrpon 3croncxo CCP A. Ipen. Kpome roro, y Oprxomnrera tnn cno Hpesnnym, Hcnonnnrentnoe mpo n pasnnunte xomnccnn 461 . A
457 Sport: Warming Up for the 1980 Olympics // Time. 8/6/1979. Vol. 114. Iss. 6. P. 64.
458 Sport: Warming Up for the 1980 Olympics // Time. 8/6/1979. Vol. 114. Iss. 6. P. 64.
459 Sport: Warming Up for the 1980 Olympics // Time. 8/6/1979. Vol. 114. Iss. 6. P. 64.
460 Houo+apee H. H., Heauoe H. A. O crponrentcrne n pexoncrpyxnnn coopyxenn n oexron n xoe nororonxn nrp XXII Onnmnnat n Mocxne // Crponrentnte marepnant, oopyonanne, rexnonornn XXI nexa. 2001. A 3. C. 56.
461 Houo+apee H. H., Heauoe H. A. Vxas. cou. C. 56. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 126 xnmuente yxasannx no nororonxe crpant x Onnmnnae anan Coner Mnnncrpon, xoropt n reuenne 19751980 rr. ycranonnn saannx pxy mnnncrepcrn, neomcrn n pyrnx oprannsann no pexoncrpyxnnn n crponrentcrny onnmnncxnx oexron. B ornnune or sanantx ropoon, crpemnnmnxcx cxonnenrpnponart onnmnncxne oexrt n ono sone, conercxoe pyxonocrno npnnxno pemenne pasmecrnrt neoxonmte sannx enenrpannsonanno. Taxoe pemenne oxcnxnoct nsnauantntm npecrannennem o neoxonmocrn penraentnoro ncnontsonannx oexron nocne Onnmnnat npenonaranoct, uro naroapx npenpnnxrtm mepam ropo ntnonnnr saner H. H. Fpexnena, nposnyuanmn na XXIV cese KHCC: Cenart Mocxny opasnontm xommynncrnuecxnm ropoom +ro eno uecrn ncero conercxoro napoa! 462 . Mocxna tna noenena na nocemt nnannponountx son, n xaxo ns xoroptx nameuanoct nosneenne xax cnoprnnntx coopyxenn, rax n neoxonmo nn]pacrpyxrypt: or xyntrypno-omecrnenntx nenrpon o rocrnnnn. B ncropnn npaxrnuecxn nmoro cnoprnnnoro oexra n Mocxne moxno narn cnona nocrpoen n pexopno xoporxne cpoxn, ynnxantnoe coopyxenne, ne nmeer ananoron n mnpe. Inanntm onnmnncxnm nenrpom cran nocrpoennt n 1956 r. Henrpantnt cranon nm B. H. Hennna, noxpyr xoroporo tn opasonan nent cnoprnnnt xomnnexc Hyxnnxn. Ocrantnte cnoprnnnte oexrt tnn nosneent n pasntx xonnax Mocxnt na cenepe n paone npocnexra Mnpa, na cenepo-sanae n paone Hennnrpacxoro npocnexra n Xnmxax, na sanae n Kptnarcxom, na mre n Fnrnencxom neconapxe, na nocroxe n Coxontnnxax n Hsmanono, na mro-nocroxe n paone Mtrnmn, n neconapxonom samnrnom noxce Mocxnt. Taxoe paonnponanne nosnonnno nepenecrn nocne Onnmnnat nce cnoprnnnte xomnnexct n coopyxennx n nnomaxn, ncnontsyemte ropoxanamn nx maccontx sanxrn ]nsnuecxo xyntrypo n cnoprom. Taxnm opasom, oexrt Onnmnnat-80 nsnauantno npoexrnponannct rax, urot n antnemem npnnecrn nontsy mocxnnuam 463 . Ho+romy nexoroptmn onnmnncxnmn oexramn crann re sannx, crponrentcrno xoroptx tno nauaro n pamxax pasnnrnx ropoa eme o nxnmuennx nx n cnncox onnmnncxnx. Vxe x 1976 r. tno nocrpoeno 2,4 % oexron or omero oema onnmnncxoro crponrentcrna. Temnt paor napacrann no mepe npnnnxennx x nrpam: n 1977 r. oem nocrpoennoro cocrannn 15,6 %, n 1978 r. 34,6, n 1979 r. 36,5, a n nepnom nonyronn 1980 r. 64 % 464 . Bosneennem oexron ropoa sannmannct xnmuente crponrentnte oprannsannn Mocxnt, xoropte n otunoe npemx ntnonnxnn nnant no pasnnrnm ropoa, Inanmoccrpo, Inanmocnpomcrpo, Inanmocnnxcrpo. Ocnonnax macca marepnanon n xoncrpyxnn raxxe tna nponsneena xpynnemnmn npenpnxrnxmn ropoa Inanmocnpomcrpomarepnanamn n Inanmocmonraxcnencrpoem. Bcero n Mocxne x Onnmnncxnm nrpam 1980 r. tnn nocrpoent n pexoncrpynponant cnoprnnnte oexrt, omax nmecrnmocrt rpnyn xoroptx cocrannna oxono 350 rtc. spnrentcxnx mecr:
Cnopmueui ro+n.erc Hvruuru. Bo npemx Onnmnnat npnnxn na cex ocnonno yap n ntepxan ero, o cnx nop cunraercx camtm xpynntm cranonom n
462 XXIV ces Kommynncrnuecxo naprnn Conercxoro Comsa. 30 mapra 9 anpenx 1971 roa. Crenorpa]nuecxn oruer. B 2 r. M.: Hs-no nonnr. nnr-pt, 1971. T. 1. C. 68.
463 Onnmnncxne coopyxennx Mocxnt. Hpoexrnponanne n crponrentcrno. M.: Mocxoncxn paoun, 1980. C. 8.
464 Houo+apee H. H., Heauoe H. A. Vxas. cou. C. 57.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 127 Poccnn. Ftn opasonan noxpyr pexoncrpynponannoro cranona nmenn B. H. Hennna, xoropomy na ror momenr ncnonnnnoct yxe 23 roa. Xypnanncrt ormeuann nsnnmnmm nnemnmm nomnesnocrt n mnorouncnennte rexnnuecxne neyocrna. Komnart ortxa nacroxmn npnronop conercxomy mouenomy nystpm: nanpnmep, ona xencxax xomnara, paccunrannax na 10 rtc. spnrene, cocronr ncero nnmt ns rpex ryaneron 465 . Boxpyr nero tnn nocrpoent Fontmax n Manax cnoprnnnte apent, nopen cnopra, Vnnnepcantnt cnoprnnnt san pyxa n orxptrt nnanarentnt accen. Cnopmro+n.erc O.u+nucru. 3amennn coo nexora croxmn na ero mecre cranon Fypenecrnnx n ecxrxn crapnnntx omon n ynnn, o cnx nop nocnr snanne xpynnemero n Enpone xptroro cnoprnnnoro xomnnexca. B namn nn, nomnmo cnoero npxmoro nasnauennx, ncnontsyercx n xauecrne xonneprnoro sana. B xomnnexc nxoxr xptrt cranon n nnanarentnt accen. Vuueepca.iui cnopmueui ro+n.erc HCKA (ceuac nmenn A. . Iomentcxoro), nxnmuammn ]yrontnt n nerxoarnernuecxn manexn, xoropte moryr trt rpanc]opmnponant nx nponeennx spennmntx, necnoprnnntx, meponpnxrn. eope cnopma uua+o n Xnmxax-Xonpnno. Ceuac xnnxercx ocnonno rpennponouno nnomaxo noneontno copno Poccnn, raxxe n nem pacnonaramrcx nenpo]nntnte yupexennx, nanpnmep mnnomonrax n norapnantnax xonropa. Kpimi ee.omper, ro.ieea ee.ocuneoua mpacca n no. o. cmpe.ioi us .vra n Kptnarcxom, xoropte o cnx nop ncnontsymrcx no nasnauennm. Xorx nomnmo +rnx nocrpoenntx x 1980 r. coopyxenn rpannnonno n cnncxax onnmnncxnx oexron ]nrypnpyer eme n rpeno xanan n Kptnarcxom, on, onaxo, tn coopyxen n 1973 r. n xanyn ouepenoro uemnnonara Enpont no axaemnuecxo rpene. Ero xnmuenax ocoennocrt cymecrnonanne nosnparno rpacct, pexo nx noontx oexron. Kouuocnopmueui ro+n.erc npoqcomsoe n Fnrne pasmepom oxono 50 rexrapon, xoropt nomnmo cnoprnnntx none nxnmuaer cnennannsnponannte ercxo-mnomecxne mxont onnmnncxoro pesepna no xonnomy cnopry n conpemennomy nxrnoptm, orxptrte eme o Onnmnnat n 1980 r., a raxxe neoxonmym nn]pacrpyxrypy rocrnnnny, xa]e, anm n anroxosxcrno. eope cnopma Hs+a.oeo, n xoropom npononnnct copennonannx no rxxeno arnernxe. Ftn nocrpoen pxom co cranonom Hsmanono, xoropt nosnnx noxpyr neocrpoenntx crpoenn Henrpantnoro cranona nmenn Crannna, xora-ro nnannponanmerocx na +rom mecre xax nonoxnnennt nenrp cronnnt. Cmaouou uua+o nocrpoxn xonna 1920-x roon tn nacrontxo xannrantno pexoncrpynponan, uro nnonne moxer cunrartcx nocrpoenntm sanono. Ftnn nosneent nonte cnoprnnnte n amnnncrparnnnte sannx, nonnocrtm pasopant n nepecrpoent Bocrounte, Cenepnte n Rxnte rpnynt, pexoncrpynponant Fontmax n Manax cnoprnnnte apent, a raxxe nnxnnnponant nexoropte +nemenrt 1930-x roon npoe noprnxon, ]onranon, +crpat, opanxepen n npya c noouno crannne.
Ftnn nonnocrtm pexoncrpynponant n npeopasonant Cranon mntx nnonepon, pacnonarammncx raxxe na Hennnrpacxom npocnexre, nopen cnopra Coxontnnxn n crpentnme nnamo n Mtrnmax. Kpome cnoprnnntx xomnnexcon n coopyxenn rpeonana pasnnrnx n nn]pacrpyxrypa. Ftnn nosneent n pexoncrpynponant:
465 Sport: Warming Up for the 1980 Olympics. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 128 aoponopm Lepe+emieeo-2, cnennantno cosannt x Onnmnnae, urot cronnna morna npnnxrt nce nnocrpannte enerannn (nonnocrtm pexoncrpynponan n moepnnsnponan n 2009 r.); me.epaouoro+n.erc (OTPK) Te.eeusuouuoeo mexuu:ecroeo eumpa (ceuac ACK-3) n O.u+nucru ro++vmauouui eump (OKH) Mnncnxsn n Ocranxnno, xoropte crann nropo ouepetm crpoenn nosneennoro pantme Ocranxnncxoro xomnnexca (]ynxnnonnpymr o cnx nop); soauue Aeeumcmea ne:amu Hoeocmu, xoropoe no npemx Hrp ncnontsonanoct xax mexynapont npecc-nenrp, a norom nepemno n nontsonanne arenrcrnom, nsnecrntm ceuac no nasnannem PHA Honocrn; O.u+nucra oepeeu (ceuac xnno paon n oxpecrnocrxx Mnuypnncxoro npocnexra); eocmuuua Mo.ooerua, xoropax c momenra nponeennx Hrp pexoncrpynponanact yxe rpn pasa (n 1993, 1994 n 2004 rr.), onaxo +ro nosnonnno e coxpannrt cnoe npenasnauenne n npoonxnrt cymecrnonanne n xauecrne rpexsnesounoro orenx; eocmuuua Koc+oc c nnom na BHX n monymenr Hoxopnrenxm xocmoca, paspaorannax conmecrno conercxnmn n ]pannyscxnmn apxnrexropamn (ceuac nocnr uertpe snest); eocmuuua Ca.mm (o cnx nocrpeonana no nasnauennm); Heumpa.iui oo+ mvpucma (ceuac rocrnnnna Acrpyc) n Tponapeno-Hnxynnno (pexoncrpynponan n 2007 r.); eocmuuua Cnopm na Hennncxom npocnexre (tna cnecena n 2004 r., no ee nnxnnannx nnocnecrnnn tna npnsnana nesaxonno; na opasonanmemcx nycrtpe o cnx nop nnuero ne nocrpoeno); eocmuuua Ceeacmono.i, ceuac nsnecrnax xax ptnox asnarcxnx yxpamenn n oext, onaxo na nexoroptx +raxax ona nce eme npoonxaer cnom paory n xauecrne rpexsnesounoro orenx.
Taxnm opasom, npaxrnuecxn nce oexrt, nocrpoennte x Onnmnncxnm nrpam 1980 r., tnn nnocnecrnnn nocrpeonant, onaxo sa npomemne 30 ner nx coxpanennx cocrnennoro craryca nm npnmnoct nperepnert necxontxo pexoncrpyxnn n npn +rom ycrynnrt nantmy nepnencrna nontm coopyxennxm npoe nxrnsnesountx orene. Mt ocranonnmcx na nyx oexrax Onnmnncxo epenne n sannn Arenrcrna neuarn Honocrn, urot npoanannsnponart, xax nmenno cosanne onnmnncxnx oexron nonnnxno na ropocxym xnsnt. Onnmnncxax epennx, cnpoexrnponannax no pyxonocrnom apxnrexropa E. H. Cramo, tna nosneena na 107 rexrapax na mro-sanae Mocxnt. Ona crana onnm ns camtx penraentntx coopyxenn, nocxontxy nocne nponeennx Hrp n ne ornpasnonann nonocente 14,5 rtc. mocxnnue. B ornnune or ncex epenent npetymnx Onnmnna +ra tna ne npemenntm xomnnexcom, a nocroxnntm naroycrpoenntm mnxpopaonom ns 18 mecrnanarn+raxntx sann, crpynnnponanntx noxpyr rpex neontmnx napxon. B omax nmennct nyx n rpexxomnarnte xnaprnpt, n xaxo ns xoroptx tnn xyxnx, pasentnt canysen c nonntm nnxenepntm oopyonannem, ncrpoennte mxa]t n anxont. Taxoe xnnte crano neoxnanntm nx cnoprcmenon, nocxontxy panee Onnmnncxne epennn tnn nno npemenntmn xoncrpyxnnxmn, nno yxe cymecrnonanmnmn omamn. Bnepnte Onnmnncxax epennx tna nocrpoena n 1932 r. n Hoc-Anxenece, ona cocroxna ns 450 rnnontx copntx omnxon, a npoxnnann n ne rontxo cnoprcment-myxunnt, xenmnnt tnn pasmement
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 129 n onom ns orene. Ono ns camtx ontmnx onnmnncxnx epenent crana epennx n Toxno na Onnmnnae 1964 r. Ho Inannym onnmnncxym epennm ram tnn ncnontsonant sannx, cnyxnnmne xnntem nx ceme amepnxancxnx noennocnyxamnx nocne Bropo mnpono nont, a xpome nee eme nxrt ncnomorarentntx epenent naxonnnct sa npeenamn ropoa. A onnmn ns nepntx crponrt Onnmnncxne epennn c nynx nauann nnacrn Mexnxo n Mmnxena, n xoroptx x Hrpam tnn cosant na xpynntx ancamnx ns mnoroxnaprnpntx omon, a raxxe nnacrn Monpeanx, xoropte nocrponnn +nnrapnte oma, nnocnecrnnn ne oxynnnmne sarpauennte cpecrna 466 . Hocxontxy or Onnmnnat x Onnmnnae uncno cnoprcmenon nospacrano, n Mocxne Onnmnncxax epennx tna nocrpoena na 14,5 rtc. uenonex. Xapaxrepno, uro n cocran Onnmnncxo epennn tnn cpasy nxnmuent sannx, neoxonmte nx +xcnnyarannn nocne Hrp: uertpe ercxnx caa n ne mxont, xoropte ceuac nsnecrnt xax N 843 n N 812. 3rn yupexennx tnn orxptrt cpasy nocne Onnmnnat n cenrxpe 1981 r. Ha reppnropnn Onnmnncxo epennn pacnonarancx Kyntrypnt nenrp c xonneprntm sanom na 1200 spnrene, nymx xnnosanamn na 250 mecr xaxt, rannenantntm sanom, renennsnonntmn xonnamn, sanom nrpontx anromaron, ]onorexo. Bo npemx Onnmnnat ram ntcrynann anert Fontmoro n Knponcxoro rearpon, a raxxe ancamnt naponoro ranna Fepesxa. Ceuac n sannn paoraer Iocyapcrnennt mystxantnt rearp nannonantnoro ncxyccrna no pyxonocrnom B. Hasapona. Kpome roro, cymecrnonano crpoenne npecc-nenrpa, amnnncrpannn Onnmnncxo epennn n cnennantnoro onnmnncxoro nouronoro orenennx, orxya moxno tno ornpannrt orxptrxy c ynnxantntm onnmnncxnm ramennem. B nacroxmee npemx sect pacnonoxent Myse oopont Mocxnt n Hnxynnncxax mexpaonnax npoxyparypa. He oomnoct n Onnmnncxo epenne n es cnoprnnntx oexron: rpn rnmnacrnuecxnx sana, rpn nnanarentntx accena, ]yrontnoe, noneontnoe n acxerontnoe nonx, a raxxe cnoprnnnax nnomaxa. Kpome roro, tnn nocrpoent xa]erepn camoocnyxnnannx, cnoprnnnax xnnnnxa, nnnorexa na 10 rtc. xnnr, xa]e-mopoxenoe, nannnton Pyccxn ua, monount ap n npoyxronte marasnnt. Ho npomecrnnn onee uem 30 ner Onnmnncxax epennx mano uem ornnuaercx or pyrnx paonon Mocxnt. Hocrpoennte rontxo x Hrpam oexrt oxasannct neoxonmt n nx otuntx xnrene, noromy +ror npoexr moxno c ynepennocrtm cunrart ycnemntm. 3anne Arenrcrna neuarn Honocrn tno nocrpoeno x 1980 r. xax npecc-nenrp nx Onnmnncxnx nrp. Hs ncex onnmnncxnx oexron +ror pacnonarancx nnxe ncero x nenrpy. Ero npoexrnponxo sannmancx apxnrexrop H. M. Bnnorpacxn, nepe xoroptm croxnn ne saaun: c ono cropont, xoncrpyxnnx onxna tna nerxo rpanc]opmnponartcx n paouee sanne, xaxnm ono craner nocne oresa ncex sapyexntx CMH, a c pyro emoncrpnponart ncem nnocrpanntm xypnanncram momt crpant. uro xacaercx nepno saaun, ro AHH, noono mnorouncnenntm rocrnnnnam, ne cymeno cnpannrtcx c ne es pexoncrpyxnn. B 2000-x roax ns-sa rnoantntx rexnonornuecxnx nsmenenn ono tno mon]nnnponano n myntrnmennoe sanne PHA Honocrn. B nnreptepax conercxn rpannr n mpamop tnn samenent na onee emoxparnunym nnacrmaccy, a nenrpantnoe nomemenne ns neontmnx xanneron, coennenntx pyr c pyrom uepes xopnop, npenparnnoct n ontmoe npocrpancrno c nnnntmn cronamn, nepexnnxammeecx c xonnennne coworking space n
466 Munoz F. Olympic Urbanism and Olympic Villages: Planning Strategies in Olympic Host Cities, London 1908 to London 2012 // Sociological Review. 2006. Vol. 54. P. 175187.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 130 CBA. Hsmennnact n opnenrannx nnannponxn: na cmeny npxmonnnenocrn npnmnn oxpyrnte nnnnn n npoxot, nenrpom nx xoroptx crana nnnronax necrnnna n cepenne nomemennx. Bropax saaua tna ntnonnena ycnemno. axe n ntnemnee npemx +ro coopyxenne, sannmammee nourn 30 rtc. xn. m, ntrnxnr cnonno cnnomnax crena na Caonom xontne n nepeaer omymenne momn. Xorx nnyrpennee ypancrno tno nonnocrtm nsmeneno, nnemnn onnx sannx coxpannncx. Mnoxecrno uerxnx, xpxo ntpaxenntx npxmtx nnnn n onnne erona xapaxrepnsymr AHH xax crpoenne n crnne pyrannsma nnn axe xoncrpyxrnnnsma. Homnmo marepnantnocrn, nemecrnennocrn n xncrnennocrn marepnana sanne ornnuaer npnnnnnnantnax ]ynxnnonantnocrt, nouepxnyro anrnypxyasnt crnnt n orcyrcrnne ocotx exoparnnntx pemenn. Apxnrexrypno tnmn Onnmnncxn npecc-nenrp nonropxer crpyxrypy Hponnanrcxnx cxnaon onoro ns nemnornx coopyxenn nepno nononnnt XIX n., coxpannnmnxcx n Mocxne nourn nennxom n pacnonarammnxcx nenoanexy. Cxocrno saxnmuaercx n nonropennn rpexuacrno crpyxrypt xomnnexc npecc-nenrpa cocronr ns rpex nopon, rax xe xax cxnat cocroxr ns rpex xopnycon. 3rn rpn onnaxontx nnyrpennnx nopa xnaparno ]opmt pasenent mexy coo pxamn mnpoxnx npxmoyrontntx apox. Hoonte ontmne npoxot c onontno ysxnmn xononnamn nepexnnxamrcx c raxxe nocrpoenntm x Onnmnnae-80 omom annaropon na Ferono ynnne, nsnecrnom xax om na noxxax. Kpome crent, nopyxenno na ronxne onopt, cxoxecrt moxno narn n n neonoponom ]acae, anxont n oxna xoroporo npnuynnntm opasom o]opmnent pasnnuntmn ntcrynamn. B sannn Arenrcrna +rn ycrynt nouepxnnamr ropnsonrantnocrt +raxe, xoropte paccrynamrcx nnxe x nepxy crpoennx. nop apxnrexrypno cnpoexrnponan rax, uro xonnenrpnpyer na cee nnnmanne ntrnxtnammnx ns oxon xypnanncron, cranx nx n maxcnmantno xoppexrnym nosnnnm nanmarene. Apxnrexrypno ananorne noonoro coopyxennx xnnxercx cranon, c xoroptm sanne Arenrcrna neuarn Honocrn raxxe conocrannmo no momn, macmray n oprannsannn npocrpancrna: xaxoe oxno sect orctnaer x rpnyne onentmnxa, a nop npecraer xax rpanc]opmnponannoe none. Heynnnrentno, uro n ntnemnee npemx n +rom nope nerom ycrpannamr acxerontnym nnomaxy. Xorx sanne AHH nnxora ne nosnnnonnponano cex xax nepexnnxammeecx co cnoprnnntmn coopyxennxmn, ero apxnrexrypnoe pemenne cnnerentcrnyer o ceptesnom nnnxnnn ncero cnoprnnnoro ncxypca na onnx ropoa. 3anne Arenrcrna neuarn Honocrn xax xnaparypa cranona o cnx nop pacnonaraercx na 3yoncxom yntnape n necer +ry cxptrym cnmnonnxy nynnxe. Fesycnonno, Mocxoncxax onnmnnaa crana ontmnm crnmynom ne rontxo nx apxnrexrypntx coopyxenn, no n nx rexnonornuecxoro npoptna. Ftnn pexoncrpynponant oporn, neymne x xnmuentm onnmnncxnm coopyxennxm. Tax, tna oopyonana 50-xnnomerponax rpacca mocceno xomanno nenoronxn na 100 xnnomerpon, xoropax pana nauano cpasy sa uepro ropoa. Ee npaxrnunocrt saxnmuanact n rom, uro ona crana uacrtm anrocrpat Mocxna Mnncx, roxe nocrpoenno x Onnmnnae. 3ra anrocrpaa Ml Fenapyct n npocropeute axe nonyunna nasnanne Onnmnncxo, ceuac ona axrnnno ncnontsyercx n xnnxercx uacrtm enponecxoro mapmpyra E3O n nanenponecxoro rpancnoprnoro xopnopa II Fepnnn Hnxnn Honropo. B camom ropoe tna ocymecrnnena pexoncrpyxnnx n pacmnpenne Caonoro xontna n paone Caono-Kaperno n onropyxoncxo (n ro npemx Kanxencxo) ynnnt. Ftna npeopasonana ynnna, nonyunnmax n uecrt Hrp nasnanne Onnmnncxoro npocnexra n n ro npemx ]nrypnponanmax xax Cenepnt nyu. Mocxna npnopena n Mnuypnncxn npocnexr, nont Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 131 xoroporo pacnonoxena Onnmnncxax epennx 467 . Kpome roro, 19 exapx 1978 r. tn ocymecrnnen sanycx nonoro cnyrnnxa cnxsn Iopnsonr, npenasnauennoro nx oecneuennx renennsnonntx rpancnxnn n rene]onno n renerpa]no cnxsn. Ho camtm ontmnm ocrnxennem, xoneuno, crano nnepenne cncremt +nexrponno opaorxn anntx ACV Onnmnnaa, nx xoropo n cnoprxomnnexce Hyxnnxn ntcrponnn nent xopnyc. Hpana, ocrnxennem +ro tno nnmt n xonrexcre pasnnrocrn conercxnx rexnonorn, nocxontxy, noxa conercxne crponrenn nosnonnn sanne nx ACV Onnmnnaa, n CBA n 3anano Enpone yxe tn nnonne pasnnr ptnox nepconantntx xomntmrepon. Tax, x 1980 r. xomnannx Apple, nsroronnnmax nepnt nepconantnt xomntmrep n mnpe, ycnena ntnycrnrt uertpe napnanra cnoero ycrpocrna. Bnepnte n Mocxny npnnesnn merannoerexropt, c nomomtm xoroptx orpannunnn nxo na xaxt onnmnncxn oexr, urot ne nonropnnact ncropnx 1972 r., xora ns-sa repaxra na Onnmnnae n Mmnxene nornnn 11 unenon enerannn ns Hspannx. xnny n npanom xptne sannx N 13, paccxastnan cnpnnrep ns Iyant C+ xemc xnnxc, no x ne mory nporn n nenoe xptno n axe nanecrnrt cnonx pyse 468 . Bnepnte tna ncnontsonana nonax snyxonax rexnonornx, xoropax nomna n mexynaponym npaxrnxy no nasnannem nnrepmym. Texnonornuecxn pemenne tno npocrtm rnannt snyxopexnccep Bnanmnp Bnnorpaon npocro nxonan n nonx cranonon uacrt mnxpo]onon, onaxo raxax rexnonornx tna npnmenena nnepnte 469 . Pasnnnannct n renennsnonnte rexnonornn. Hpesnenr renexanana NBC P. Manxonnan samernn, uro n conercxnx rpancnxnnxx tnn samernt sanante nexnnx: Tenept mt nnnm n samenennte cemxn, n mrnonennte nonropt nsnecrnte nam, no aconmrno nonte nx nnx, npnmenxemte c sannno uacroro n nenepoxrntm macrepcrnom 470 . Hpana, ne oomnoct n es ynpexon n +ro c]epe: xorx xomnannx NBC xynnna npana na renennsnonnte cemxn sa 85 mnn onn. CBA, Conercxn Coms nce panno cymen oxasart nnnxnne na nx ron, xonrponnpyx noauy +nexrpnuecrna. Kpome roro, na Onnmnncxnx nrpax conercxne rpaxane cmornn nonpoonart npoyxnnm ]npmt Coca-Cola, nocxontxy nmenno ona ntnrpana onnmnncxn renep. Hpana, ona ne tna cnnmxom pacnpocrpanena: conercxax npomtmnennocrt npesenronana cocrnennt onnmnncxn nannrox pyxa, xoropt npecrannxn coo cmect xnmxnennoro n xnounoro coxon. Taxnm opasom, Onnmnncxne nrpt ceptesno nonnnxnn na antnemee pasnnrne cronnnt. Onn npeopasonann ropo c rouxn spennx macmraon crponrentcrna, ]ynxnnonantnoro acnexra onnmnncxnx oexron (Onnmnncxax epennx) n +crernxn (Arenrcrno neuarn Honocrn). Pemenne Mexynaponoro onnmnncxoro xomnrera na necxontxo ner npenparnno Mocxny n orpomnym crpoxy. Ho cnoemy pasmaxy n snauennm mocxoncxoe onnmnncxoe crponrentcrno moxno cpannnrt c raxnmn naxnemnmn +ranamn pasnnrnx n pexoncrpyxnnn Mocxnt, xax
467 Onnmnncxne coopyxennx Mocxnt. Hpoexrnponanne n crponrentcrno. C. 11.
468 Smith S., Nelan B., Phillips B. Cheers, Jeers in Moscow: Despite No-Shows, the Show Must and Does Go on // Time. 8/4/1980. Vol. 116. Iss. 5. P. 28.
469 Hcropnx TTH Ocranxnno. O]nnnantnt car Ocranxnno (http://www.ostankino.ru/telecenter/about/history/).
470 Sport: Warming Up for the 1980 Olympics.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 132 crponrentcrno nepntx nnnn Mocxoncxoro merpononnrena, cosanne nontx marncrpane n ynnn cronnnt n onoennte rot, nauano macconoro xnnnmnoro crponrentcrna n cepenne 1950-x roon. Kpome roro, nomnmo nontx sann Onnmnnaa crnmynnponana ntnonnenne crponrentntx paor na coopyxennxx, nosneenne xoroptx tno nauaro o roro, xax Mocxny oxnnnn cronnne Hrp. Vunrtnax, uro ontmax uacrt oexron coxpanent n ntnonnxmr cnon saaun (xorx n nperepnenn necxontxo pexoncrpyxnn), moxno yrnepxart, uro Onnmnncxne nrpt xax meracotrne ctrpann xonoccantnym pont n nonpoce npeopasonannx Mocxnt. Mocxna nonyunna nont, cnntnt nmnyntc n pasnnrnn, xoropt oxastnan nonoxnrentnoe nosecrnne na crpyxrypy ropoa onrne rot.
Barnna M., 2013
Rocnecnonue
Hpuua Fnymeuko. Oc1opoxuo, npeun sauepnne1cn
Kyntrypnax nonnrnxa conercxoro rocyapcrna ocraercx naxneme remo, ntstnamme nnrepec nccneonarene. H +ro ne cnyuano. Kyntrypnte nncrnryrt, cosannte n conercxoe npemx, npoonxamr cymecrnonart n n nocrconercxom omecrne, a ram, re onn ncuesnn, cnet nx exrentnocrn no-npexnemy cxastnamrcx na xnsnn nme. Conercxax ncropnx +ro oraremn ncropnuecxn n nccneonarentcxn pecypc. Kax t mt nn ornocnnnct x +romy nepnoy, ono onxno trt xcno: +ro ynnxantnt omecrnennt +xcnepnmenr, nonnmanne n snanne xoroporo necmorpx na rparnsm n pamarnunocrt ooramamr name npecrannenne ne rontxo o conpemennom omecrne, no n o uenonexe xax raxonom. Tpesno onennrt nponant n yaun +roro npoexra nepnoouepenax nccneonarentcxax saaua, nncan Bnrann Kypenno n xnnre CCCP: Xnsnt nocne cmeprn. Conercxn +xcnepnmenr tn onnm ns napnanron moepnonoro omecrna on ne ecrt neuro nnenonoxennoe +romy npoexry. Conercxn Coms ocnontnancx na onpeenenntx, ntpaoranntx nmenno n xyntrype moepna npecrannennxx o ncropnn, nonnrnxe, xyntrype, omecrne, +xonomnxe n uenonexe 471 . Hoont noxo orxptnaer nenoe nanpannenne nx antnemnx nccneonann, nosnonxer nsrnxnyrt na conercxn nepno, orpemnnmnct or neonornuecxnx xonrexcron, onpeenxmmnxcx npoconercxnm nnn anrnconercxnm ncxypcom. Ionopx o xyntrypno nonnrnxe n CCCP, neoxonmo oparnrt nnnmanne na ro, xax n conercxo neonornn ]opmnponanoct n nnrepnpernponanoct camo nonxrne xyntrypa, xax ono rpanc]opmnponanoct no mepe pasnnrnx n ycnoxnennx omecrna. Paccmarpnnax +ry remy, Pycnan Xecranon npnxonr x ntnoy, uro nocne penonmnnn uepes xyntrypnym onrnxy ntrannct onpeennrt camy crparernm crponrentcrna connannsma n xommynnsma, no n pesyntrare cnoxnnoct nectma cnenn]nunoe nmenno nx +ro cncremt onpeenenne xyntrypt, xoropax, n cnom ouepet, crana oexrom rocyapcrnennoro amnnncrpnponannx. Cma ornocnnnct camte pasnte nonpoct: or pasnnrnx mxont, cncremt ntcmero opasonannx, nayxn, o nocnnrannx
471 Kvpeuuo B. Conercxoe xax npemer nccneonarentcxoro nnrepeca // CCCP. Xnsnt nocne cmeprn / no pe. H. B. Inymenxo, F. R. Karapnnnxoro, B. A. Kypennoro. M.: Hs. om BB3, 2013. C. 296297.
Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 133 nannonantntx xapon n comsntx n anronomntx pecnynnxax, oprannsannn ocyra nx pasntx xareropn nacenennx. Kax ormeuaer Fopnc Karapnnnxn, conercxax xyntrypnax nonnrnxa nonnomana npecrannennx penonmnnonno nnrennnrennnn o npocnemennn napoa, npnnnnnt xoroporo npononnnct n xnsnt c nacrounnocrtm n nocneonarentnocrtm, nemtcnnmtmn nx openonmnnonnoro pexnma. He nao satnart, uro saaun xyntrypno nonnrnxn nxronannct norpenocrxmn ycxopenno moepnnsannn +xonomnxn n omecrna. Cnenn]nxa conercxo nepcnn moepnnsannn cocroxna n ecnpeneenrno tcrptx remnax ocymecrnnennx nepemen npn cront xe ecnpeneenrntx macmraax +rnx rpanc]opmann. Hent ocrnranact sa cuer xpane nenrpannsannn, monnnsannn pecypcon n couerannn c xecrxnmn amnnncrparnnno-penpeccnnntmn mepamn. Bce +ro n conoxynnocrn npeonpeennno rorannrapnt xapaxrep nponecca, onaxo n ro xe npemx nosnnxana norpenocrt n macconom npocnemennn. B cnom ouepet, +ro nxronano opnenrannm conercxo moenn opasonannx nmenno na opasnt openonmnnonno +nnrapno mxont, rpannnn crapo rnmnasnn, o uem nopono paccxastnaercx n crarte Iannnt Ionuapono. Hapxy co mxono xyntrypntm nncrpymenrom xnnxnact n apmnx. Hpnmept +roro moxno narn n cmxerax o nccneonannn unrarentcxnx nnrepecon xpacnoapmenen n n crarte Tnmo]ex mnrpnena, nocnxmenno anannsy nontrox nannonantnoro crponrentcrna n Boopyxenntx Cnnax CCCP. Honax nonnrnuecxax n ynpannenuecxax npaxrnxa nnonne coornercrnonana npecrannennm o rocyapcrne xax o xonnexrnnnom npocnernrene, ntnonnxmmem cnoeopasnym nnnnnnsaropcxym mnccnm no ornomennm x cnonm rpaxanam. Conercxax xyntrypnax nonnrnxa ynnxantna nmenno cnoe xomnnexcnocrtm, crpemnennem oxnarnrt camte pasnnunte c]ept xnsnn, camte mnpoxne rpynnt nacenennx. Pacnpocrpanxx onpeenennte xyntrypnte nopmt na omecrno n nenom, conercxoe rocyapcrno rem camtm conepmano paory no rorantno ynn]nxannn xyntrypntx npaxrnx, uepes +ry ynn]nxannm crpemxct ocrnut npeoonennx cocnonntx pasnnun, rnnnuntx nx rpannnonnoro omecrna. Ionopx xstxom camnx xommynncrnuecxnx neonoron, noennmn nponerapnar ne crontxo nanxstnan cnon nopmt crapomy omecrny, cxontxo, naoopor, npncnannan cee xyntrypnoe nacnene noexenntx xnaccon. Mnorne npocnernrentcxne nncrnryrt, xapaxrepnte nx conercxoro nepnoa, noxnnnnct eme o penonmnnn, no ecrnonann onn ne n rex macmraax n ne cront nenenanpannenno. Paoran Komnrer rpamornocrn, nenact +xcxypcnonnax paora, n axe nayuno-nonynxpnt xypnan Hayxa n xnsnt, es xoroporo rpyno npecrannrt cee noncenennym cpey conercxo nnrennnrennnn, tn ocnonan n 1890 r. Ho norpeonanact penonmnnx, urot noonte nncrnryrt crann omnnnponart n xyntrypno npaxrnxe omecrna. Penonmnnx ne rontxo npnana +ro npocnernrentcxo exrentnocrn ecnpeneenrnte macmrat, no n cmennna ee neonornuecxne opnenrnpt. Pacnpocrpanenne xyntrypt coennxnoct c ]opmnponannem nonoro uenonexa, xommynncrnuecxnmn neanamn. axe Vronox ypona, xoropt tn cosan eme n 1912 r., nocne penonmnnn cran mecrom, re cnexraxnn c yuacrnem xnnorntx npenparnnnct n pasnonnnocrt nonnrnuecxo nponarant. Ho mepe pasnnrnx nncrnryron macconoro npocnemennx nosnnxann conepmenno nonte nanpannennx xyntrypno paort, sauacrym roxe cnxsannte c pemennem nponaranncrcxnx saau, nanpnmep, nororonxa rnon-nepenounxon. Or nnxnnannn nerpamornocrn omecrno nepexonno x ]opmnponannm macconoro xnann]nnnponannoro paornnxa. urenne xnnr n Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 134 xypnanon crano nopmo xnsnn. Hoxnnncx nont, conercxn, unrarent, ror camt, xoropt yer nyxartcx n n ncropnuecxom snannn, n nornomart nayuno-nonynxpnte nsannx, onncannte n crartxx Fopnca Crenanona n Pomana Apamona. Mnorouncnennte cmxert, sarparnnammne pasnnunte, nopo nepn]epnnte acnexrt xyntrypno nonnrnxn, cxnatnamrcx n nenocrnym xaprnny. Or +xcxypcnonno paort o ncropnuecxo nepnonxn, or nonynxpnsannn nayxn o pacxpenomennx rena n ranne no nce +ro rnranrcxo naoparopnn no nocnnrannm nonoro uenonexa ecrt ennax nornxa. Horpxcaer rpannosnocrt saau n macmra, npenonarammn nponnxnonenne n xaxym menout. Onaxo nenrpannsonannoe mpoxparnuecxoe ynpannenne +rnm nponeccom nopoxaer narpomoxenne nncrnrynn: o uem t nn mna peut o rnax, +xcxypcnxx, xnnonpoxare onapyxnnaercx nemnnyemax nyrannna, nexcno, xro sa uro orneuaer, xaxont nonnomounx ro nnn nno oprannsannn. Ho mepe roro xax conercxoe omecrno, c ono cropont, ocrnraer ycnexon n nponecce moepnnsannn, a c pyro enaercx nce onee xoncepnarnnntm, mt nanmaem omn nonopor x nmnepcxomy npoexry, xoropt naunnaer npoxnnxrtcx n camtx pasntx c]epax xyntrypno nonnrnxn. openonmnnonnte npaxrnxn npnoperamr nonoe snauenne. Hmenno nx xoncepnarnnnax cropona npnnnexaer npanxmne xpyrn. Hcropnx nce oruernnnee cnxstnaercx c cyto rocyapcrna, a ne napoa, a conercxoe omecrno npecraer yxe ne orpnnannem, a npoonxennem npomnoro. Konconnannx pexnma tna oecneuena ouennntmn ycnexamn, naunnax or cosannx nnycrpnn n noet n none n saxanunnax noxnnennem nepeono nayxn. 3rn ocrnxennx onxnt tnn n rnasax omecrna onpanart n xomnencnponart rpanmt, cnxsannte co crannncxnm reppopom, noannennem cnoot n mpoxparnuecxo nenrpannsanne. o nsnecrno crenenn rax n nponsomno, n conercxax cncrema morna ocranartcx cranntno axe nocne npexpamennx maccontx penpeccn. Onaxo nmenno ro, uro moxno tno t cunrart camtm ontmnm ocrnxennem Conercxoro Comsa, cranonnnoct ero rnanno nponemo. Hont uenonex ecrnnrentno noxnnncx, no emy tno recno n pamxax cnoxnnmerocx nopxxa, a n cam on oxasancx ne concem raxnm, xaxnm ero saymtnann. Bo mnornx crartxx ntpncontnaercx naxnt pyex conercxo ncropnn 1960-e rot, xora nnycrpnantnoe omecrno n CCCP tno naxonen nocrpoeno n rocyapcrno pemnno cnon nepnonauantnte saaun. Ho nnepnnn cncrema npoonxana nocnponsnonrtcx eme necxontxo ecxrnnern, npoxpyunnax crapte ]opmt, nourn ne cunraxct c rem, uro n omecrno, n nmn crann yxe pyrnmn. Btpoxenne penonmnnonnoro nmnyntca nnnmcrpnpyercx n crarte Annt Ianxn na npnmepe mystxantno xyntrypt n necenntx rexcron. Ho ra xe nnamnxa onapyxnnaercx n n pyrnx cmxerax. K uemy t mt nn opamannct, nosnnxaer omymenne, uro er npemenn samenxercx. Ptnox nepntx nocnepenonmnnonntx ner noponn ycxopenne n pasron, xoropte saropmosnnn n sayxconann n +noxy sacrox, xora npemx, xasanoct t, ocranonnnoct nonce. Hponcxonr erpaannx nncrnryron, neonornuecxne npnnnnnt sacrtnamr n xnnme n n xonne xonnon cnonsamr n onacrt anexora. Hpocnernrent-naponnx npenpamaercx n nexropa no nnnnn omecrna 3nanne n cranonnrcx nepconaxem nnrennnrenrcxoro ]ontxnopa. B +rom xonrexcre Onnmnncxne nrpt 1980 r. n Mocxne, xoropte, xax nsnecrno, crpana nonyunna nmecro oemannoro Xpymentm xommynnsma, paccmarpnnamrcx xax nocnenn ycnemnt meranpoexr conercxo +noxn. Hoxasarentno, uro nororonxa x Onnmnnae nxnmuana ne rontxo crponrentcrno mnorouncnenntx oexron, no n nnepenne n conercxym noncenennocrt nexoroptx uepr sananoro, ypxyasnoro, tra. H nmenno +ra cropona onnmnncxoro cmxera ntstnana nanontmn nnrepec npocnemennoro napoa. Horomxn unrammnx xpacnoapmenen cmornn naxonen nonpoonart nencn-xony. Konnex1nn an1opon: Bpeun, nnepe! Kynt1ypnan nonn1nxa n CCCP 135