MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3

MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3

Tindak Balas Pengoksidaan dan Penurunan ( REDOKS)
NOTA
A. Maksud Tindak Balas Redoks

KONSEP MAKSUD
Pengoksidaan Penurunan
i. Penambahan dan
kehilangan oksigen
Proses penambahan
oksigen kepada suatu
bahan
Proses kehilangan
oksigen daripada suatu
bahan
ii. Kehilangan dan
penerimaan elektron
Proses kehilangan
elektron oleh suatu bahan
Proses penerimaan
elektron oleh suatu bahan
iii. Penambahan dan
pengurangan nombor
pengoksidaan
Penambahan nombor
pengoksidaan
Pengurangan nombor
pengoksidaan

B. Contoh-contoh Tindak Balas Redoks
i. Tindak balas yang melibatkan penambahan dan kehilangan oksigen


Perhatikan bahawa bahan yang mengalami penurunan ialah agen
pengoksidaan dan bahan yang mengalami pengoksidaan ialah agen
penurunan.
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3

ii. Tindak balas yang melibatkan kehilangan dan penambahan elektron



iii. Tindak balas redoks yang melibatkan penambahan nombor
pengoksidaan dan pengurangan nombor pengoksidaan.




iv. Kaedah menulis persamaan setengah dan persamaan ion bagi tindak
balas penyesaran
(a) Penyesaran logam daripada larutan garamnya oleh logam yang
lebih elektropositif
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3


(a) Penyesaran halogen daripada halogen yang lebih elektronegatif
daripada larutan garamnya


v. Tindak balas redoks yang melibatkan pemindahan elektron pada suatu
jarak

MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3



Rajah di atas menunjukkan susunan radas bagi menjalankan eksperimen
untuk mengkaji tindak balas redoks melibatkan pemindahan elektron
pada suatu jarak dengan elektrod grafit. Kaji dan hafalkan warna dan
persamaan setengah bagi pasangan larutan-larutan berikut.


MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3

vi. Perbandingan tindak balas redoks di dalam sel elektrolisis dengan sel
kimia.


Sel elektrolisis Sel kimia




Elektrolit: CuSO
4
Cu
2+
+ SO
4
2-

H
2
O H
+
+ OH
-

Elektrolit: Na
2
SO
4
2Na
+
+ SO
4
2-

H
2
O H
+
+ OH
-

Tindak balas di anod (Elektrod positif)
4OH
-
2H
2
O + O
2
+ 4e
Pengoksidaan
Tindak balas di anod (Elektrod negatif)
Zn Zn
2+
+ 2e
Pengoksidaan
Tindak balas di katod ( Elektrod negatif)
Cu
2+
+ 2e Cu
Penurunan
Tindak balas di katod ( Elektrod positif)
2H
+
+ 2e H
2

Penurunan

vii. Petua-petua yang perlu dipatuhi apabila menentukan nombor
pengoksidaan (N.P.) atom di dalam bahan kimia.

MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3
MOHD KHAIRUL ANWAR ISL MINGGU 3

Jenis bahan
Nombor
pengoksidaan
Contoh
Atom dalam
unsur
0 Na, C, Cl, Cl
2
, O, O
2
, H, H
2,
Zn, Pb..
Atom oksigen
di dalam
sebatian
-2
(kecuali di dalam
peroksida = -1)
H
2
O, Na
2
O, PbO, CuO, CO
2
, H
2
SO
4
,
Na
2
CO
3
, H
3
PO
4
.
Peroksida: NaO, H
2
O
2

Atom hidrogen
di dalam
sebatian
+1
(kecuali di dalam
hidrida logam = -1)
H
2
O, H
2
SO
4
, HCl, CH
4
, HNO
3
, H
3
PO
4,
..
Hidrida logam: NaH, CaH
2
.
Ion tunggal
Sama dengan cas
pada ion itu
Na
+
= +1, Pb
2+
= +2, Al
3+
= +3..
Cl
- =
-1 , O
2-
= -2, N
3-
= -3.
Ion kompleks
Jumlah nombor
pengoksidaan setiap
atom = cas pada ion
itu
Petua ini boleh digunakan untuk
menentukan N.P. atom yang tidak
diketahui di dalam suatu ion atau sebatian
ion yang mengandungi ion kompleks.
Apakah N.P. atom sulfur( S ), di dalam ion
sulfat, SO
4
2-
?
Penyelesaian:
N.P. oksigen O = -2
Cas pada ion sulfat = 2-
Oleh itu,
(N.P. S) + 4(N.P. O) = -2
(N.P. S) + 4(-2) = -2
(N.P. S) + (-8) = -2
(N.P. S) = (-2) + (+8)
N.P. S = +6