Bi 15 Sinh trng v pht trin ca vi sinh vt

Sinh trng l biu th s tng trng cc thnh phn ca t bo. i vi cc vi sinh v!t c" h#nh
th$c sinh s%n b&ng n'( ch)i ha( ph*n +,i th# sinh trng -.n ti s gia tng s l/ng t bo. 0 bo
tng trng +n 12t 1$c +2 nh3t +nh th# s4 ph*n c5t thnh hai t bo th h6 con c" 78ch thc hu
nh b&ng nhau. i vi cc vi sinh v!t +a nh*n th# s ph*n cch nh*n 7h,ng +)ng hnh vi s ph*n
c5t t bo 9 s sinh trng l1 tng 78ch thc t bo 1 7h,ng l1 tng s l/ng t bo. :# vi sinh
v!t r3t nh; b< cho n=n l +i t/ng r3t 7h,ng thu!n ti6n + nghi=n c$u v> sinh trng v pht trin.
?h8nh v# v!( 1 7hi nghi=n c$u v> sinh trng@ ngAi ta thAng B<t +n s bin +Ci v> s l/ng
ca c% Dun th vi sinh v!t.
14.1. NG CNG S!N" #$%NG
S sinh trng Dun th vi sinh v!t +/c nghi=n c$u b&ng cch ph*n t8ch +Ang cong sinh trng
trong 12t 1,i trAng nu,i c3( vi sinh v!t thEo phFng php nu,i c3( thEo 1G Hbatch culturEI hoJc
trong 12t h6 thng 78n. ?" nghKa l vi sinh v!t +/c nu,i c3( trong 12t thit b 78n@ trong Du tr#nh
nu,i c3( 7h,ng tha( +Ci 1,i trAng v thAi gian nu,i c3( cng 7<o -i th# n)ng +2 ch3t -inh -Lng
cng gi%1 sMt@ cc ch3t ph th%i ca trao +Ci ch3t cng tng l=n. Nu l3( thAi gian nu,i c3( l trOc
honh v l3( s logarit ca s l/ng t bo sng l1 trOc tung s4 c" th v4 +/c +Ang cong sinh
trng ca cc vi sinh v!t sinh s%n b&ng cch ph*n +,i. Ang cong n( c" P giai +oQn HphasEsI
7hc nhau.

Hnh 14.1: ng cong sinh trng trong h thng kn
(Theo sch ca Prescott Har!e" #$ %!ein&
14.1.1. Giai &'(n #i)* pht +,ag phas-.
Rhi c3( vi sinh v!t vo 12t 1,i trAng 1i s l/ng thAng 7h,ng tng l=n nga(@ +" l giai +oQn
0i>1 pht ha( pha Sag. 0rong giai +oQn n( t bo cha ph*n c5t nhng th t8ch v 7hi l/ng tng
l=n rT r6t -o c" s tng cc thnh phn 1i ca t bo. Ngu(=n nh*n l -o t bo trQng thi gi@
thiu hOt U0V@ cc coWactor cn thit v riboso1E. 0hnh phn 1,i trAng 1i 7h,ng ging 1,i
trAng cX cho n=n t bo cn 12t thAi gian nh3t +nh + tCng h/p cc EnY(1E 1i nh&1 sZ -Ong
+/c cc ch3t -inh -Lng 1i. ?c t bo cXng c" th b thFng tCn v cn 12t thAi gian + h)i
phOc. [3t 7\ v# ngu(=n nh*n g# th# 7t Du% v.n l t bo ph%i t trang b lQi cc thnh phn ca
1#nh@ ti tQo U]N v b5t +u tng 7hi l/ng. ^iai +oQn ti>1 pht -i ha( ng5n li=n Duan +n b%n
th*n t_ng loQi vi sinh v!t v t8nh ch3t ca 1,i trAng. Nu t8nh ch3t h"a h`c ca 1,i trAng 1i sai
7hc nhi>u vi 1,i trAng cX th# giai +oQn ti>1 pht s4 7<o -i. Ng/c lQi@ nu c3( t_ giai +oQn
logarit vo 12t 1,i trAng c" thnh phn tFng t th# giai +oQn ti>1 pht s4 rMt ng5n lQi. Nu c3(
vi sinh v!t t_ giai +oQn ti>1 pht ha( t_ giai +oQn tZ vong th# giai +oQn ti>1 pht s4 7<o -i.
14.1./. Giai &'(n 0'garit +,'g 1has-. ha2 1ha Ch3 s4 +56p'n-ntia0 1has-.
0rong giai +oQn n( vi sinh v!t sinh trng v ph*n c5t vi nhp +2 ti +a so vi b%n t8nh -i tru(>n
ca chMng nu gJp 1,i trAng v +i>u 7i6n nu,i c3( th8ch h/p. Nhp +2 sinh trng ca chMng l
7h,ng tha( +Ci trong sut giai +oQn n(@ cc t bo ph*n +,i 12t cch +>u +Jn. ]o cc t bo sinh
ra cha 7hc nhau r3t 8t cho n=n +Ang cong sinh trng l 12t +Ang trFn nhbn ch$ 7h,ng g3p 7hMc
Hh#nh cP.cI. dun th t bo trong giai +oQn n( c" trQng thi h"a h`c v sinh le h`c cF b%n l nh
nhau cho n=n vi6c nu,i c3( giai +oQn n( thAng +/c sZ -Ong + nghi=n c$u sinh h"a h`c v
sinh le h`c vi sinh v!t.
Sinh trng logarit l sinh trng +)ng +>u@ t$c l cc thnh phn t bo +/c tCng h`p vi tc +2
tFng +i Cn +nh. Nu c*n b&ng -inh -Lng ha( cc +i>u 7i6n 1,i trAng tha( +Ci s4 -.n +n s
sinh trng 7h,ng +)ng +>u. S sinh trng 7hi nhp +2 tCng h/p cc thnh phn ca t bo tFng
+i bin h"a s4 bin +Ci thEo cho +n 7hi +Qt ti 12t s c*n b&ng 1i. Vh%n $ng n( r3t -f Duan st
th3( 7hi l1 thc nghi61 chu(n t bo t_ 12t 1,i trAng nghgo -inh -Lng sang 12t 1,i trAng
giu hFn. 0 bo trc ht ph%i tQo n=n cc riboso1E 1i c" th n*ng cao nng lc tCng h/p
protEin@ sau +" l s tng cng tCng h/p protEin v U]N. ?ui chng t3t (u -.n +n tc +2 pht
trin nhanh ch"ng.
SMc chu(n Dun th t bo t_ 12t 1,i trAng giu -inh -Lng ti 12t 1,i trAng nghgo th# cXng
c" 7t Du% v> s sinh trng 7h,ng +)ng +>u nh v!(. :i sinh v!t trc +" c" th thu +/c t_ 1,i
trAng nhi>u thnh phn ca t bo nhng 7hi chu(n sang 1,i trAng nghgo chMng cn c" thAi
gian + tQo ra cc EnY(1E cn thit + sinh tCng h/p cc thnh phn 7h,ng c" sbn trong 1,i trAng.
Sau +" t bo 1i c" th ph*n c5t@ U]N 1i c" th ti tQo@ nhng vi6c tCng h/p protEin v UiN l
ch!1 cho n=n t bo nh; lQi v tC ch$c lQi s trao +Ci ch3t ca chMng cho +n 7hi chMng c" th sinh
trng tip. Sau +" s sinh trng c*n b&ng s4 +/c h)i phOc v tr v> lQi giai +oQn logarit.
?c th8 nghi61 tr=n +*( cho th3( s sinh trng ca vi sinh v!t +/c 7i1 sot 12t cch ch8nh Bc@
phi h/p v ph%n $ng nhanh ch"ng vi nhjng s bin +Ci ca 1,i trAng.
Rhi s sinh trng ca vi sinh v!t b hQn ch bi n)ng +2 th3p ca cc ch3t -inh -Lng cn thit th#
s%n l/ng t bo cui chng s4 tng l=n chng vi s tng l=n ca cc ch3t -inh -Lng b hQn ch
Hh#nh cP.kaI. *( ch8nh l cF s + sZ -Ong vi sinh v!t trong vi6c +nh l/ng vita1in v cc nh*n t
sinh trng 7hc. 0c +2 sinh trng cXng tng l=n chng vi s tng n)ng +2 cc ch3t -inh -Lng
Hh#nh cP.kbI. l#nh -ng ca +Ang cong hu nh ph%n nh tc +2 h3p thu ch3t -inh -Lng nhA s
chu(n v!n protEin ca vi sinh v!t. SMc n)ng +2 ch3t -inh -Lng + cao th# h6 thng v!n chu(n s4
bmo hna v tc +2 sinh trng 7h,ng tng l=n chng vi s tng l=n ca n)ng +2 ch3t -inh -Lng.
Hnh 14.': ()ng *+ ch,t -inh -.ng #$ sinh trng
(a &/ 0nh hng ca s1 h2n ch3 ch,t -inh -.ng *i #4i s5n !6ng ch7ng ca #i sinh #8t. 9:c n)ng *+ * cao th s5n
!6ng ch7ng s; *2t t4i <n *=nh.
(>&/ 0nh hng ca s1 h2n ch3 ch,t -inh -.ng t4i tc *+ sinh trng.
14.1.7. Giai &'(n 8n &9nh +Stati'nar2 1has-. ha2 1ha C:n ;<ng
dua giai +oQn Sogarit s sinh trng ca Dun th cui chng s4 -_ng lQi@ +Ang cong sinh trng +i
ngang Hh#nh cP.cI. N)ng +2 vi 7hu'n trong giai +oQn Cn +nh thAng vo 7ho%ng co
p
q1l. :i cc vi
sinh v!t 7hc thAng 7h,ng +Qt +/c +n n)ng +2 n(. :i +2ng v!t ngu(=n sinh v vi t%o thAng
cha +Qt +n n)ng +2 co
r
q1l. Fng nhi=n@ s l/ng t bo cui chng Du(t +nh bi %nh hng
chung ca +i>u 7i6n -inh +Lng@ chng loQi vi sinh v!t v cc nh*n t 7hc. 0rong giai +oQn n( s
l/ng t bo sng l 7h,ng tha( +Ci@ c" th -o s l/ng t bo 1i sinh ra c*n b&ng vi s l/ng t
bo cht +i@ hoJc l t bo ng_ng ph*n c5t 1 v.n gij ngu(=n hoQt t8nh trao +Ci ch3t.
?" nhi>u ngu(=n nh*n l1 cho Dun th vi sinh v!t chu(n sang giai +oQn Cn +nh. 0rong +"
ngu(=n nh*n ch (u l s hQn ch ca ch3t -inh -Lng. Nu 12t ch3t -inh -Lng thit (u b thiu
hOt nghi=1 tr`ng th# s sinh trng s4 ch!1 lQi. :i sinh v!t hiu 7h8 thAng b hQn ch bi n)ng +2
oB(gEn. sB(gEn thAng hna tan 8t trong nc@ s
k
trong n2i b2 1,i trAng r3t nhanh ch"ng b ti=u
thO ht@ cha c" cc vi sinh v!t sinh trng b> 1Jt 1,i trAng 1i c" + n)ng +2 s
k
+ sinh
trng. :# v!( 7hi nu,i c3( vi sinh v!t ph%i sZ -Ong ti 1( l5c ha( cc bi6n php th,ng 7h8 7hc.
dun th vi sinh v!t cXng c" th b +#nh cha sinh trng 7hi gJp s t8ch lX( ca cc s%n ph'1 trao
+Ci ch3t c" hQi. t2t s vi sinh v!t 7u 7h8 Hnh ?tre@tococc7sI c" th l=n 1En +Ang l1 s%n sinh
12t l/ng ln aci- lactic ha( cc aci- hju cF 7hc@ l1 aci- h"a 1,i trAng v $c ch s sinh
trng ca vi sinh v!t. )ng thAi s ti=u hao ht +Ang cXng l1 cho t bo +i vo giai +oQn Cn
+nh. Sau nja l@ 12t s ch$ng c$ cho th3( 7hi s l/ng vi sinh v!t +Qt +n 12t gii hQn nh3t +nh
th# s sinh trng c" th b +#nh cha. S sinh trng ca vi sinh v!t chu(n sang giai +oQn Cn +nh
c" th -o 7t Du% chung ca r3t nhi>u nh*n t 7hc nhau
Nh chMng ta.+m th3( vi 7hu'n 7hi nu,i c3( thEo 1G s4 chu(n sang giai +oQn Cn +nh 7hi thiu
th$c n. 0rong t nhi=n@ -o nhi>u 1,i trAng c" n)ng +2 ch3 -inh -Lng r3t th3p n=n vi sinh v!t
thAng chu(n sang giai +oQn Cn +nh. i vi vi 7hu'n vi6c chu(n sang giai +oQn Cn +nh c" th
l 12t loQi th8ch $ng tt. Nhi>u loQi vi 7hu'n 7h,ng c" s bin h"a rT r6t v> h#nh thi Hnh h#nh
thnh bo tZ n2i sinh9en-os@oreI nhng chMng c" th thu nh; 78ch thc lQi@ thAng -o ch3t ngu(=n
sinh co lQi v nh*n gi% HnuclEoi-I +!1 +Jc lQi. t2t bin +Ci Duan tr`ng hFn l@ 7hi thiu th$c n vi
7hu'n s4 sinh ra 12t loQi protEin +"i Hstar#ation @roteinsI l1 cho t bo +> 7hng nhi>u hFn vi
cc thFng tCn b&ng nhi>u con +Ang 7hc nhau. ?hMng l1 tng cc li=n 7t pEpti-ogl(can v s
b>n vjng ca thnh t bo. ?hvng hQn ]ps H=NU9bin-ing protEin Wro1 starvE- cEllsI@ 12t loQi
protEin 7t h/p vi U]N l3( t_ cc t bo +"i@ c" th b%o v6 cho U]N. Vh*n tZ ?hapEronEs c%n tr
s bin t8nh ca protEin v h)i phOc lQi +/c cc protEin b tCn thFng. :# nhjng vi6c +" v nhi>u
cF ch 7hc 1 cc t bo +"i c" th 7h" b cht +i v +> 7hng +/c vi t#nh trQng b +"i@ vi s
bin h"a ca nhi6t +2@ s tCn thFng v> ,B( h"a v s th'1 th3u@ cXng nh tng s$c +> 7hng vi
cc h"a ch3t c" hQi Hnh chlorinE chvng hQnI. Nhjng c%i bin n( r3t c" hi6u Du% v l1 cho 12t s
vi 7hu'n c" th sng lQi sau vi n1 b +"i. iT rng vi6c hiu rT nhjng v3n +> n( s4 c" t1 Duan
tr`ng thc tifn to ln +i vi ( h`c v vi sinh v!t h`c c,ng nghi6p. ?hMng cnn c" th ch$ng 1inh vi
7hu'n thFng hn H?a!Aone!!a t"@hiA7ri7AI v nhi>u vi 7hu'n g*( b6nh 7hc c" th c" 7h% nng
g*( b6nh 1Qnh hFn 7hi b +"i.
14.1.4. Giai &'(n t> v'ng +=-ath 1has-.
:i6c ti=u hao ch3t -inh -Lng v vi6c t8ch lX( cc ch3t th%i +2c hQi s4 l1 tCn th3t +n 1,i trAng
sng ca vi sinh v!t@ l1 cho s l/ng t bo sng gi%1 Bung. " l +Jc +i1 ca giai +oQn tZ
vong. ^ing nh giai +oQn logarit@ s tZ vong ca Dun th vi sinh v!t cXng c" t8nh logarit Htw l6 t
bo cht trong 1xi giA l 7h,ng +CiI. 0Cng s t bo sng v t bo cht 7h,ng tha( +Ci v# cc t
bo cht cha b ph*n h(. tun Bc +nh s l/ng t bo sng ph%i pha lomng ra r)i c3( l=n thQch
+Ka v +a vo +i>u 7i6n th8ch h/p + Bc +nh s 7hu'n lQc Bu3t hi6n. tJc -u phn ln vi sinh v!t
tZ vong thEo phFng th$c logarit nhng sau 7hi s l/ng t bo +2t nhi=n gi%1 Bung th# tc +2
cht ca t bo ch!1 lQi. " l -o 12t s c th sng lQi nhA c" t8nh +> 7hng +Jc bi6t 1Qnh. :#
+i>u n( v nhjng ngu(=n nh*n 7hc l1 cho +Ang cong ca giai +oQn tZ vong c" th 7h ph$c
tQp.
14.1.5. #?nh t'n v) @A trBnh sinh trng
Rh,ng 8t cc nh vi sinh v!t h`c +m t8nh ton v> tc +2 sinh trng ca vi sinh v!t trong giai +oQn
logarit. 08nh ton nhp +2 sinh trng s4 l1 cF s cho cc nghi=n c$u v> sinh le h`c@ sinh thi h`c
vi sinh v!t@ v cnn + gi%i Du(t 12t s v3n +> $ng -Ong trong s%n Bu3t c,ng nghi6p.
0rong giai +oQn logarit 1xi c th vi sinh v!t tin hnh ph*n c5t trong 12t thAi gian h&ng +nh. S
l/ng t bo tng thEo phFng th$c k
n
. 0hAi gian gija hai ln ph*n chia li=n tip ha( thAi gian cn
cho s tng +,i s t bo +/c g`i l thi gian th3 h Hgeneration tiAe ha( -o7>!ing tiAeI. :8 -O
+a 12t t bo vo 1,i trAng nu,i c3(@ c$ ko phMt ph*n c5t 12t ln th# sau ko phMt c" k t bo@
sau Po phMt c" P t bo v tip tOc nh v!( Hb%ng cP.cI
B5ng 14.1: C+t # -D #E sinh trng theo !ogarit
#hCi gian
D
S4 0En ph:n cFt /
n
S4 0Gng +N
H
6 /
n
. 0g
1H
N
t

o o k
o
yc c o@ooo
ko c k
c
yk k o@zoc
Po k k
k
yP P o@rok
ro z k
z
y{ { o@poz
{o P k
P
ycr cr c@koP
coo | k
|
yzk zk c@|o|
cko r k
r
yrP rP c@{or
FThi gian th3 h !$ 'G @h:t gi5 thi3t !$ n7Hi c," tI 1 t3 >$o
S l/ng logarit t bo l k
n
@ n l s th h6. ?" th biu th cc s li6u trong b%ng cP.c b&ng c,ng
th$c sau +*(}

0rong +"} N
o
l s l/ng t bo ban +u~ N
t
l s l/ng t bo thAi gian t~ n l s th h6.
0_ c,ng th$c tr=n c" th bin +Ci nh sau v s th h6 n +/c t8nh b&ng logarit th!p ph*n}


Rhi nu,i c3( ph*n 1G Hbatch culturEI tc +2 sinh trng trong giai +oQn logarit c" th biu th b&ng
h&ng s tc +2 sinh trng b#nh Du*n 7 H1Ean groth ratE constant 7I. " l s th h6 sinh ra trong
+Fn v thAi gian@ thAng biu th b&ng s th h6 trong c giA}

0hAi gian cn thit + tng g3p +,i tCng s t bo l thAi gian th h6 b#nh Du*n H1Ean gEnEration
ti1EI ha( thAi gian tn g3p +,i b#nh Du*n H1Ean -oubling ti1EI v +/c biu th b&ng g. Nu tyg
th# N
t
y kN
o
. 0ha( vo c,ng th$c tr=n ta c"}
0hAi gian th h6 b#nh Du*n l +%o s ca h&ng s tc +2 sinh trng b#nh Du*n}

0hAi gian th h6 b#nh Du*n g c" th cn c$ trc tip vo +) th bn logarit HsE1ilogarith1ic plotI v
h&ng s tc +2 sinh trng + t8nh ra Hh#nh cP.PI. :8 -O @s l/ng vi 7hu'n tQi giA th$ co l t_ co
z

tng l=n +n co
p
th# }
Hth h6qhI
giAqth h6 ha( zo phMtqth h6

Hnh 14.J: ?inh trng th3 h ca #i sinh #8t (>iK7 th= L th3
h&
(Theo sch ca PrescottHar!e" #$ %!ein&.
Hnh 14.4M Nc *=nh thi gian th3 h.
Thi gian th3 h cO thK Pc *=nh >Qng *ng cong sinh
trng ca #i sinh #8t. 9," thi gian !$ trDc ho$nh #$ !,"
s !6ng t3 >$o !$A trDc t7ng. Thi gian tRng g,@ *Hi s
!6ng ca S7Tn thK (thi gian th3 h& cO thK *Uc tr1c ti3@
trVn *) th=
0hAi gian th h6 tha( +Ci th( thEo chng loQi vi sinh v!t@ +i>u 7i6n nu,i c3(. t2t s vi 7hu'n thAi
gian th h6 7h,ng Du co phMt Ho@chI trong 7hi 12t s vi sinh v!t nh*n thc HEucar(oticI lQi -i
ti vi ng( H[%ng cP.kI. 0hAi gian th h6 trong t nhi=n thAng l -i hFn so vi 7hi nu,i c3(.
B5ng 14.': Thi gian th3 h ca A+t s !o$i #i sinh #8t
Ii sinh vt NhiJt &K +
H
C. #hCi gian thL hJ +giC.
Ii MhANn v Ii MhANn 0a*
[EnEc7Ea natriEgEns
z o@cr
schErichia coli
Po o@z|
[acillus subtilis
Po o@Pz
Staph(lococcus aurEus
z o@P
VsEu-o1onas aEruginossa
z o@|{
?lostri-iu1 botulinu1
z o@|{
iho-ospirillu1 rubru1
k| P@r9|@z
UnabaEna c(lin-rica
k| co@r
t(cobactEriu1 tubErculosis
z Rho%ng ck
0rEponE1a palli-u1
z zz
#O'
ScEnE-Es1us Dua-ricau-a
k| |@p
?hlorElla p(rEnoi-osa
k| @|
UstErionElla Wor1osa
ko p@r
uglEna gracilis
k| co@p
?Eratiu1 tripos
ko {k@{
Kng vt ngA2Pn sinh
0Etrah(1Ena gElEii
kP k@k9P@k
SEish1ania -onovani
kr co9ck
Vara1Eciu1 cau-atu1
kr co@P
Ucantha1oEba castEllanii
zo cc9ck
^iar-ia la1blia
z c{
NQ*
Saccharo1(cEs cErEvisiaE
zo k
tonilinia Wructicola
k| zo
14./. RSC TN" SU S!N" #$%NG CVW I! S!N" IX#
?" nhi>u cch th,ng Dua vi6c Bc +nh s bin +Ci s l/ng v ch3t l/ng vi sinh
v!t + hiu +/c s sinh trng ca vi sinh v!t@ bit +/c tc +2 sinh trng v
thAi gian th h6. ]i +*( s4 gii thi6u cc phFng php thAng -hng nh3t chng
cc u@ 7hu(t +i1 ca cc phFng php n(. Rh,ng c" phFng php no l tt
nh3t@ la ch`n phFng php no cnn phO thu2c vo t_ng trAng h/p cO th.
14./.1. Rc &9nh s4 0Gng tL ;'
VhFng php +Fn gi%n nh3t + Bc +nh s l/ng t bo l +1 trc tip -i 78nh hin vi. ]hng
cc phnng +1 + +1 v_a nhanh ch"ng@ -f -ng@ lQi rG ti>n nh3t@ lQi c" th Duan st th3( 78ch cL
v h#nh -ng t bo. 0hAng -hng phnng +1 VEtroWW9laussEr + +1 t bo +2ng v!t ngu(=n sinh.
]hng phnng +1 h)ng cu c" th +1 +/c cc t bo nh*n ngu(=n th( cXng nh t bo nh*n
th!t. :i t bo nh*n ngu(=n th( cn nhu21 1u hoJc l -hng 78nh hin vi tFng ph%n pha ha(
78nh hin vi hu\nh Duang HphasE9constrast or WluorEsEncE 1icroscopEI + -f Duan st hFn. Vhnng
+1 c" c3u trMc + c" 12t +2 s*u nh3t +nh lQi c" chia ra thnh cc , nh; Hh#nh cP.|I. Rhi +1 s
l/ng ta +a -ch pha lomng vo phnng +1@ +!( l 78nh Hla1EllEq covEr glassI l=n tr=n@ sau +" tin
hnh +1 s l/ng -i 78nh hin vi. Rhu(t +i1 ca phFng php n( l 7h,ng Bc +nh +/c
vi cc 1.u c" s l/ng vi 7hu'n Du nh;@ +2 ch8nh Bc cXng 7h,ng cao v# 7h,ng ph*n bi6t +/c
gija t bo sng v t bo cht.
Hnh 14.W: PhXng *3A PetroYY/Ha7ser:
(a&/ CZt nhn nghiVng ca @hXng *3A/ PhXng *3A ch[a -=ch h7"En @h\ #i kh7]n !$ kho5ng khHng
gian >Vn -4i ! knhM (>&/ ^i_a @hi3n knh cO @hXng *3A #4i cc H nh`M (c& a *+ @hOng *2i
kho5ng P 4GG/WGG ti3n h$nh *3A s !6ng #i kh7]n trong cc H nh`. 9," s !6ng >nh S7bn *K
tnh ra A8t *+ #i kh7]n trong Ac7 #8t. Trong @h2A #i 1AA
'
cO ''W H nh` -o *O s !6ng #i kh7]n
trVn 1AA
'
!$ (s #i kh7]ndAA& P 'WM # @hXng *3A cO chiE7 -T" !$ GG'AA -o *O n)ng *+ #i kh7]n
trong @hXng *3A !$: (s #i kh7]n&dA
'
P 'W (t<ng s H nh`& P WGe s #i kh7]ndAA
J
.
f 1 cA
J
e1 AA
J
P 1G
J
cho nVn gi5 thg s !6ng #i kh7]n >nh S7bn trong Ahi H nh` !$ 'i th trong 1
cA
J
cO n)ng *+ #i kh7]n !$ 'i P 'W P WG P1G
J
e JW P 1G
j
#i kh7]n. (hbn #4i *+ @ha !okng >an *T7
(n37 cO& s; >i3t *6c n)ng *+ #i kh7]n trong Ac7 kiKA tra.



:i +2ng v!t ngu(=n sinh@ vi t%o v n31 1En c" th -hng 1( +1 +i6n tZ nh loQi 1( ?oultEr
?ountEr + Bc +nh s l/ng. Ngu(=n le l hai b=n 1xi lx nh; c" +i6n cc v ni +i6n. Rhi t bo
trong -ch hu(>n phh +i Dua lx nh; th# c$ 1xi t bo +i Dua th# +i6n tr lQi tng l=n HhoJc t8nh -.n
+i6n gi%1 BungI v sinh ra 12t t8n hi6u +i6n@ 1( +1 s4 t +2ng ghi s. Rt Du% Bc +nh ca
loQi 1( n( 7h ch8nh Bc@ c" th $ng -Ong r2ng rmi + Bc +nh s l/ng h)ng cu v bQch cu@
nhng phFng php n( 7h,ng th8ch h/p Bc +nh s l/ng vi 7hu'n v# -f b can thi6p bAi cc hQt
nh; v cc v!t ch3t -Qng s/i trong 1.u v!t.
?% hai phFng php n"i tr=n +>u 7h,ng ph*n bi6t +/c t bo sng v t bo cht. Bc +nh s
l/ng t bo sng ngAi ta thAng -hng phFng php c3( -ch pha lomng l=n b> 1Jt 1,i trAng
thQch +Ka. Sau 7hi nu,i c3( 1xi vi 7hu'n s4 tQo thnh c 7hu'n lQc. :8 -O +2 pha lomng c B co
9r

+1 +/c c|o 7hu'n lQc th# c" nghKa l 1!t +2 vi 7hu'n trong 1.u l c@| B co
{
.
]hng -Ong cO +1 7hu'n lQc cng th=1 thu!n ti6n. VhFng php n( cho bit s l/ng cc t bo
sng ca vi sinh v!t. VhFng php n( +Fn gi%n@ nhQ( c%1 v th8ch h/p $ng -Ong r2ng rmi + Bc
+nh s l/ng vi sinh v!t sng 7hi ph*n t8ch cc 1.u thc ph'1@ nc@ +3t...0u( nhi=n 7t Du% cXng
chu %nh hng ca 12t s nh*n t. Nu vi 7hu'n -8nh thnh 7hi 7h,ng tch rAi nhau ra th# 7t
Du% thu +/c l th3p hFn thc t.@ v# 1xi 7hu'n lQc 7h,ng pht trin t_ 12t t bo ri=ng r4. :# v!(
7t Du% thu +/c t_ phFng php n( +/c coi l s +Fn v h#nh thnh 7hu'n lQc H?9colon(
Wor1ing unitI. ? 7h,ng hon ton phh h/p vi s t bo sng trong 1.u v!t. 0rong Du tr#nh sZ
-Ong phFng php n( n=n sZ -Ong +2 pha lomng no cho s 7hu'n lQc Bu3t hi6n tr=n +Ka cha n&1
trong phQ1 vi 7ho%ng zo9zoo 1 th,i. Fng nhi=n 1,i trAng -inh -Lng 7h,ng th +p $ng
chung cho 1`i loQi vi sinh v!t@ -o +" 7t Du% thu +/c bao giA cXng th3p hFn thc t. Rhi tr2n
thQch vi -ch pha lomng th# thQch +m + ngu2i + 7h,ng l1 cht vi 7hu'n ha( l1 thFng tCn vi
12t s loQi 1.n c%1 vi nhi6t +2 . :i6c c3( c3( -ch pha lomng tr=n b> 1Jt r)i -n +>u b&ng DuE
gQt th( tinh thAng cho 7t Du% cao hFn v> s l/ng vi sinh v!t so vi phFng php tr2n vi 1,i
trAng thQch cha +,ng.
Hnh 14.L: Tch kh7]n !2c #$ @hlng @h@ kiKA tra s !6ng #i sinh #8t thHng S7a *3A kh7]n !2c AUc trVn AHi trng
th2ch *ma.
(a& (>&/ nch ria c," *K tch kh7]n !2c riVng r; (khHng -\ng *K *3A s !6ng& (c&(-&/ nch @ha !o5ng r)i tr+n #4i AHi
trng th2ch cha *Hng
(e&(Y&/ nch -$n -=ch @ha !okng >Qng S7e g2t trVn AZt th2ch (cho s !6ng kh7]n !2c nhiE7 hln&.Theo sch ca
%.P.Ta!aro'GGW.
Bc +nh s l/ng vi sinh v!t cnn c" th nu,i c3( gi3( l`c +m l`c -ch pha lomng 1.u v!t.
VhFng php n( g`i l phFng php 1ng l`c H1E1branE WiltErI. ]hng 12t thit b l`c +Jc bi6t
+Jt v_a 12t gi3( l`c h#nh trnn c" cc lx nh; hFn 78ch thc vi 7hu'n v cc vi sinh v!t 7hc. Sau
7hi l`c +Jt gi3( l`c l=n 1,i trAng thQch th8ch h/p hoJc th31 t 1ng l`c b&ng -ch 1,i trAng
th8ch h/p r)i + nu,i c3( kP giA. 1 s 7hu'n lQc 1`c tr=n gi3( l`c + t8nh ra 1!t +2 vi 7hu'n
sng c" 1Jt trong 1.u v!t Hh#nh cP.I
Hnh 14.j: Phlng @h@ !Uc A$ng *K Pc *=nh s !6ng #i sinh #8t

VhFng php n( th8ch h/p + sZ -Ong ph*n t8ch vi sinh v!t trong nc. ?" th -hng cc 1,i
trAng 7hc nhau th8ch h/p vi cc nh"1 vi sinh v!t 7hc nhau Hh#nh cP.{I
Hnh 14.i: nc !o2i kh7]n !2c AUc trVn A$ng !Uc.
Theo sch ca PrescottHar!e" #$ %!ein ('GGW&
(a&/ T<ng s #i kh7]n AUc trVn AHi trng tiV7 ch7]n o\ng chp th= A$7 *K nh7+A *` kh7]n !2c cho -q *i3AM
(>&/ o\ng AHi trng thch h6@ *K kiKA tra nhOA #i kh7]n co!iYorA cO ng7)n gc tI @hbn (kh7]n !2c >rt A$7 Panh&M
(c&/ o\ng AHi trng th2ch A/sn-o *K Pc *=nh #i kh7]n s.co!i #$ cc no!iYorA khc/ kh7]n !2c cO A$7 !DcM
(-&/ (rA s6i #$ n,A Aen AUc trVn AHi trng Th2ch / C2ch nha.
VhFng php 1ng l`c cnn -hng + +1 trc tip vi 7hu'n. ]ch 1.u v!t +/c l`c Dua 12t 1ng
pol(carbonatE 1u +En. :i 7hu'n tr=n 1ng l`c +/c nhu21 1u hu\nh Duang b&ng thuc nhu21
acri-inE -a ca1 hoJc ]UV H-ia1i-ino9k9phEn(lin-olEI. duan st -i 78nh hin vi hu\nh Duang
c" th th3( cc t bo vi sinh v!t hi6n l=n 1u -a ca1 ha( 1u lOc tr=n 12t n>n +En. li6n +m c"
nhjng 7it thFng 1Qi cho ph<p ph*n bi6t t bo sng v t bo cht 7hi 7i1 tra.
14././. Rc &9nh Mh4i 0Gng tL ;'
S sinh trng ca vi sinh v!t 7h,ng cha biu hi6n s l/ng t bo 1 cnn c% s tng trng ca
tCng 7hi l/ng t bo. VhFng php trc tip nh3t l Bc +nh tr`ng l/ng 7h, ca t bo. 0rc
ht cn l( t*1 + thu nh!n sinh 7hi t bo. Sau +" rZa t bo r)i l1 7h, trong ln s3( r)i c*n tr`ng
l/ng 7h,. VhFng php n( th8ch h/p + Bc +nh s sinh trng ca n31. VhFng php n( tn
thAi gian v 7h,ng th!t 1.n c%1. i vi vi 7hu'n v# tr`ng l/ng t_ng c th l r3t nh;@ th!1 ch8
ph%i l( t*1 ti vi tr1 1l 1i + s l/ng + Bc +nh tr`ng l/ng sinh 7hi 7h,.
VhFng php nhanh hFn@ 1.n c%1 hFn l -hng phFng php +o +2 +Oc nhA tn BQ nh sng. t$c
+2 tn BQ nh sng tw l6 thu!n vi n)ng +2 t bo. SMc n)ng +2 vi 7hu'n +Qt +n co

t boq1l th#
-ch nu,i c3( s4 v'n +Oc@ n)ng +2 cng tng th# +2 +Oc cXng tng thEo v l1 c%n tr nh sng +i
Dua -ch nu,i. ?" th +o +2 tn BQ nh sng b&ng Duang phC 7 HspEctrophoto1EtErI. 12t 1$c +2
h3p thO nh sng th3p@ gija n)ng +2 t bo v gi tr h3p thO nh sng c" Duan h6 tu(n t8nh Hh#nh
cP.pI. ?ha cn n)ng +2 vi sinh v!t +Qt ti n)ng +2 c" th +o +/c l +>u c" th -hng phFng php
+o +2 +Oc tr=n Duang phC 7 + Bc +nh s sinh trng ca vi sinh v!t. Nu h1 l/ng 12t s v!t
ch3t trong 1xi t bo l ging nhau th# tCng l/ng ch3t +" trong t bo c" tFng Duan trc tip vi
tCng sinh 7hi vi sinh v!t. ?hvng hQn@ thu t bo trong 12t th t8ch nh3t +nh ca -ch nu,i c3(@ rZa
sQch +i r)i +o tCng l/ng protEin ha( tCng l/ng nitrogEn@ c" th th3( s tng Dun th vi sinh v!t l
phh h/p vi s tng tCng l/ng protEin Hha( NI. ?Xng tFng t nh v!(@ vi6c Bc +nh tCng l/ng
chloroph(ll c" th -hng +G +o sinh 7hi t%o~ +o h1 l/ng U0V c" th bit +/c sinh 7hi ca cc
vi sinh v!t sng.

Hnh 14.t: o s !6ng #i sinh #8t >Qng @hlng @h@ *o *+ *Dc.
0h,ng Dua vi6c +o +2 h3p thO nh sng c" th Bc +nh +/c sinh 7hi vi sinh v!t. Rhi s l/ng t
bo tng l=n s4 -.n +n vi6c tng +2 +Oc@ 1$c +2 tn BQ nh sng nhi>u hFn v Duang phC 7 s4 +o
+/c 1$c +2 tng l=n ca tr s h3p thO nh sng. 0r=n Duang phC 7 c" hai thang chia +2} ph8a
-i l tr s h3p thO nh sng@ ph8a tr=n l 1$c +2 th3u Duang. Rhi tr s h3p thO nh sng tng l=n
th# 1$c +2 th3u Duang hQ Bung.
14.7. NYZ! C[\ ,!]N #^C I! S!N" IX#
0rong cc phn tr=n chMng ta BE1 B<t vi6c nu,i c3( ph*n 1G Hbatch culturEsI trong cc h6 thng
78n@ t$c l 7h,ng c" chu(6n bC sung ch3t -inh -Lng@ cXng 7h,ng th%i loQi cc s%n ph'1 c" hQi sinh
ra trong Du trinh sng. ^iai +oQn logarit cha -u( tr# Dua vi th h6 sau +" chu(n vo giai +oQn Cn
+nh. Nu nu,i c3( vi sinh v!t trong 12t h6 thng h@ trong Du tr#nh nu,i c3( thAng Bu(=n bC
sung ch3t -inh -Lng v th%i loQi cc ch3t cJn bm th# c" th l1 cho 1,i trAng lu,n gij trQng
thi Cn +nh. " l h6 thng nu,i c3( li=n tOc Hcontinuous culturE s(stE1I. 0rong h6 thng n( s
sinh trng ca vi sinh v!t lu,n gij +/c trQng thi logarit@ n)ng +2 sinh 7hi vi sinh v!t lu,n gij
+/c Cn +nh trong 12t thAi gian tFng +i -i.
^i% thZ ta c" 12t b#nh nu,i c3( trong +" vi 7hu'n +ang sinh trng@ pht trin. 0a cho ch%( li=n tOc
vo b#nh 12t 1,i trAng 1i c" thnh phn 7h,ng tha( +Ci. 0h t8ch b#nh nu,i c3( gij Cn +nh.
]nng 1,i trAng +i vo bh +5p cho -nng 1,i trAng +i ra vi chng 12t tc +2. 0a g`i th t8ch ca
b#nh l v HlitI@ tc +2 -nng 1,i trAng +i vo l W Hl8tq giAI. 0c +2 Hha( l6 sI pha lomng +/c g`i
l ] HWqvI. Qi l/ng ] biu th s tha( +Ci th t8ch sau c giA. Nu vi 7hu'n 7h,ng sinh trng v
pht trin th# chMng s4 b rMt -n ra 7h;i b#nh nu,i c3( thEo tc +2}
uy -d-t e o.N
l sinh 7hi t bo
NgAi ta thAng -hng hai loQi thit b n nu,i c3( li=n tOc vi sinh v*t. " l ?hE1ostat v
0urbi-ostat.
14.7.1. Ch-*'stat
Rhi sZ -Ong ?hE1ostat + nu,i c3( vi sinh v!t ngAi ta +a 1,i trAng v, 7hu'n vo b#nh nu,i c3(
vi l/ng tFng +Fng vi tc +2 +a 1,i trAng ch$a vi 7hu'n ra 7h;i b#nh nu,i c3( HBE1 h#nh
cP.coI. 0rong 1,i trAng 12t s ch3t -inh -Lng thit (u H nh 12t vi aci- a1inI cn 7hng ch
n)ng +2 trong 12t phQ1 vi nh3t +nh. :# v!( tc +2 sinh trng ca vi sinh v!t trong h6 thng
Du(t +nh bi tc +2 1,i trAng 1i +/c +a vo h6 thng v n)ng +2 t bo phO thu2c vo n)ng
+2 cc ch3t -inh -Lng +/c hQn ch. Nhp +2 +Ci 1i ch3t -inh -Lng biu th bi nhp +2 pha
lomng ] H-ilution ratEI. 0c +2 lu th,ng ca ch3t -inh -Lng H1lqhI +/c biu th b&ng W v th
t8ch b#nh nu,i c3( l : H1lI}
oe Ydf
?hvng hQn nu W l zo1lqh v : l coo1l th# nhp +2 pha lomng ] l o@zoh
9c
. ?% s l/ng vi sinh v!t
v thAi gian th h6 +>u c" li=n Duan +n nhp +2 pha lomng Hh#nh cP.ccI. 0rong 12t phQ1 vi nhp +2
pha lomng tFng +i r2ng th# 1!t +2 vi sinh v!t trong h6 thng l 7h,ng tha( +Ci.. Rhi nhp +` pha
lomng tng l=n@ thAi gian th h6 hQ Bung Htc +2 sinh trng tng l=nI@ 7hi +" ch3t -inh -Lng hQn
ch b ti=u hao ht. Nu nhp +2 pha lomng Du cao th# vi sinh v!t b loQi ra 7h;i b#nh nu,i c3( trc
7hi 7p sinh s,i n'( n bi v# lMc +" nhp +2 pha lomng cao hFn tc +2 sinh trng ca vi sinh v!t.
N)ng +2 cc ch3t -inh -Lng hQn ch tng l=n 7hi nhp +2 pha lomng tng cao vi c" 8t vi sinh v!t sZ
-Ong chMng.
Hnh 14.1G: (7Hi c," !iVn tDc trong
nheAostat #$ T7r>i-ostat
Hnh14.11: H thng n7Hi c," !iVn tDc (nheAostat&
Rhi nhp +2 pha lomng r3t th3p th# nu tng nhp +2 pha lomng s4 l1 cho c% 1!t +2 t bo v tc +2
sinh trng +>u tng l=n. " l -o hi6u $ng ca n)ng +2 ch3t -inh -Lng +i vi nhp +2 sinh
trng Hgroth ratEI. duan h6 n( c" lMc +/c g`i l Duan h6 tono- Htono- rElationshipI. 0rong
+i>u 7i6n nhp +2 pha lomng th3p @ cha c" 8t ;i ch3t -inh -Lng +/c cung c3p th# t bo ph%i -hng
phn ln nng l/ng + -u( tr# s sng ch$ 7h,ng -hng + sinh trng@ pht trin. SMc nhp +2 pha
lomng tng l=n@ ch3t -inh -Lng tng l=n@ t bo c" nhi>u nng l/ng +/c cung c3p@ 7h,ng nhjng
+ -u( tr# s sng 1 cnn c" th -hng + sinh trng@ pht trin@ l1 tng cao 1!t +2 t bo. N"i
cch 7hc@ 7hi t bo c" th sZ -Ong nng l/ng v/t Du nng l/ng -u( tr# H1aintEnancE EnErg(I
th# nhp +2 sinh trng s4 b5t +u tng l=n.

Hnh 14.1': Tv ! @ha !okng trong cheAostat #$ sinh trng ca #i sinh #8t
14.7./. #Ar;i_'stat
0urbi-ostat l loQi h6 thng nu,i c3( li=n tOc th$ hai. 0h,ng Dua t bo Duang +i6n HphotocEllI + +o
+2 h3p thO nh sng ha( +2 +Oc trong b#nh nu,i c3( + t +2ng +i>u chanh lu l/ng 1,i trAng
-inh -Lng@ l1 cho +2 +Oc ha( 1!t +2 t bo gij 1$c +2 nh - 7in. 0urbi-ostat v ?hE1ostat
c" nhi>u +i1 7hc nhau. 0rong h6 thng 0urbi-ostat 1,i trAng 7h,ng ch$a cc ch3t -inh -Lng
hQn ch@ nhp +2 pha lomng 7h,ng c +nh. 0urbi-ostat hoQt +2ng tt nh3t 7hi nhp +2 pha lomng cao
trong 7hi ?hE1ostat lQi Cn +nh nh3t v hi6u Du% nh3t 7hi nhp +2 pha lomng tFng +i th3p.
l6 thng nu,i c3( li=n tOc l r3t c" l/i v# cc t bo lu,n trQng thi sinh trng thu2c giai +oQn
logarit. lFn nja c" th -hng l1 1, h#nh + nghi=n c$u s sinh trng ca vi sinh v!t trong +i>u
7i6n n)ng +2 ch3t -inh -Lng th3p tFng t nh 1,i trAng t nhi=n. l6 thng nu,i c3( li=n tOc
r3t c" 8ch trong vi6c nghi=n c$u nhi>u lKnh vc 7hc. ?hvng hQn@ + nghi=n c$u tc -Ong tFng hx
gija cc loi vi sinh v!t trong +i>u 7i6n 1,i trAng tFng t nh 1,i trAng nc ao h) nc ng`t.
l6 thng nu,i c3( li=n tOc +m +/c sZ -Ong trong cc ngnh vi sinh v!t h`c c,ng nghi6p v thc
ph'1.
14.4. `N" "%NG CVW CSC N"aN #b cZ! #$NG dN SU S!N"
#$%NG CVW I! S!N" IX#
Nh chMng ta +m bit vi sinh v!t c" 7h% nng +p $ng vi s bin h"a ca n)ng +2 ch3t -inh -Lng@
nh3t l cc ch3t -inh -Lng hQn ch. S sinh trng ca vi sinh v!t chu %nh hng r3t ln +i vi
cc nh*n t v!t le@ h"a h`c ca 1,i trAng sng. liu bit v> %nh hng ca cc nh*n t 1,i
trAng +i vi s sinh trng ca vi sinh v!t giMp 8ch r3t nhi>u cho vi6c 7hng ch vi sinh v!t cXng
nh +i vi vi6c nghi=n c$u s ph*n b sinh thi ca vi sinh v!t. ng chM e l 12t s vi sinh v!t
c" th sng +/c trong nhjng +i>u 7i6n cc +oan HEBtrE1EI v 7h" sng HinhospitablEI. ?c vi sinh
v!t nh*n ngu(=n th( HVrocar(otEsI c" th sinh t)n tQi 1`i nFi c" th sinh sng. Nhi>u nFi cc vi
sinh v!t 7hc 7h,ng th t)n tQi +/c nhng vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( v.n c" th sinh trng r3t
tt. ?hvng hQn vi 7hu'n [acillus inWErnus c" th sng +2 s*u c@| -J1 -i 1Jt +3t@ nFi 7h,ng c"
,B( v c" nhi6t +2 cao +n ro
o
?. Nhjng vi sinh v!t c" th sinh trng +/c trong nhjng hon c%nh
h 7h5c nh v!( +/c g`i l cc vi sinh v!t a cc +oan.
0rong phn n( chMng ta s4 BE1 B<t %nh hng ca 12t s nh*n t, ch (u ca 1,i trAng +i vi
s sinh trng ca vi sinh v!t Hb%ng cP.zI
B5ng 14.J: Ph5n [ng ca #i sinh #8t #4i cc nhbn t AHi trng
#hAt nge 9nh nghfa Ii sinh vt &(i _iJn
"'(t t?nh ca ngc v _Ang chQt
fi sinh #8t a @ (wsAoto!erant& ?" th sinh trng trong
12t phQ1 vi r2ng v> hoQt
t8nh ca nc v n)ng +2
th'1 th3u.
?ta@h"!ococc7s a7re7s
?accharoA"ces
fi sinh #8t a ARn (Ha!o@hi!e& ?n sinh trng n)ng +2
Na?l cao@ thAng l t_ o@k
1olqS tr l=n.
Ha!o>acteri7Ao7na!ie!!a
sctothiorho-os@ira
p"
xa aci- (yci-o@hi!e& Sinh trng tt nh3t trong
phQ1 vi pl o9|@|
?7!Yo!o>7sPicroYi!7s zerro@!asAa
yconti7A n"ani-7A ca!-ari7A.
xa tr7ng tnh ((e7tro@hi!e& Sinh trng tt nh3t trong
phQ1 vi pl |@|9 {@o
sscherichia s7g!ena ParaAeci7A
xa kiEA(y!ka!o@hi!e& Sinh trng tt nh3t trong
phQ1 vi pl {@|9cc@|
Baci!!7s a!ca!o@hi!7s
(atrono>acteri7A
NhiJt &K
xa !2nh(Ps"chro@h"!e& Sinh trng tt nh3t c|
o
?
ha( th3p hFn.
Baci!!7s @s"chro@hi!7s
nh!aA"-oAonas ni#a!is
nh=7 !2nh(Ps"chrotro@h& ?" th sinh trng o9
o
?
nhng sinh trng tt nh3t
ko9zo
o
?@ cnn c" th sinh
trng +/c 7ho%ng z|
o
?
9isteria Aonoc"togenes
Pse7-oAonas Y!7orescens
xa ,A(Ceso@hi!e& Sinh trng tt nh3t k|9
P|
o
?.
sscherichia co!i (eisseria
^onorrhoeae TrichoAona #agina!is.
xa nhit(TherAo@hi!e& ?" th sinh trng nhi6t
+2 ||
o
? hoJc cao hFn@ nhi6t
+2 th8ch h/p nh3t thAng l
gija || v r|
o
?
Baci!!7s stearotherAo@hi!7s
TherA7s aS7atic7s n"ani-i7A
ca!-ari7A nhaetoAi7A therAo@hi!e
xa nhit cao (H"@ertherAo@hi!e& 0h8ch h/p pht trin nhi6t
+2 gija {o v 7ho%ng ccz
o
?
?7!Yo!o>7s P"ro-icti7A P"rococc7s.
Nhng &K Z62
Hi37 kh >rt >7+c (w>!igate
aero>e&
lon ton -a vo s
k
ca
7h,ng 7h8 + sinh trng
Cicrococc7s !7te7s Pse7-oAonas
C"co>acteri7n @hTn !4n T5o (,A
#$ f ng7"Vn sinh
%{ kh khHng >rt >7+c
(zac7!tati#e anaero>e&
Rh,ng cn s
k
+ sinh
trng nhng sinh trng
tt hFn 7hi c" 1Jt s
k.

sscherrichia snterococc7s
?accharoA"ces cere#isiae
%{ kh ch=7 wP" (yeto!erant Sinh trng nh nhau 7hi ?tre@tococc7s @"ogenes
anaero>e& c" 1Jt ha( 7h,ng c" ,B(
%{ kh >rt >7+c (w>!igate
anaero>e&
[ cht 7hi c" 1Jt s
k
n!ostri-i7A Bacteroi-es
Cethano>acteri7A Tre@oAonas
agi!is.
fi hi37 kh (Cicroaero@hi!e& ?n s
k
1$c +2 th3p
hFnk9co + sinh trng
v b tCn hQi trong 7h,ng
7h8 HkoI
naA@"!o>acter ?@iri!!7A #o!7tans
Tre@oneAa @a!!i-7A
Sp sAQt
xa @ (Baro@hi!e& Sinh trng nhanh hFn 7hi
p su3t th( tKnh cao
Photo>acteri7A @roYin-7A
?he|ane!!a >enthica
Cethanococc7s }annaschii
14.4.1. "'(t t?nh ca ngc v _Ang chQt
:# t bo vi sinh v!t tch vi 1,i trAng ca chMng b&ng loQi 1ng sinh ch3t c" t8nh th'1 th3u
ch`n l`c cho n=n vi sinh v!t chu %nh hng ca s bin +Ci n)ng +2 th'1 th3u trong 1,i trAng.
Nu 12t vi sinh v!t +/c +a vo -ung -ch c" n)ng +2 th'1 th3u th3p th# nc s4 B*1 nh!p vo
t bo@ nu 7h,ng c" s 7hng ch hju hi6u th# t bo s4 b trFng l=n v vL ra. NhA c" cc th n2i
h1 1 c" th gi%1 th3p n)ng +2 th'1 th3u ca t bo ch3t. SMc t8nh th'1 th3u ca 1,i trAng
th3p hFn t8nh th'1 th3u ca t bo ch3t@ cc vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( cXng c" th ph vL cc
7=nh 1.n c%1 vi p su3t l1 cho -ung ch3t th31 ra.
Vhn ln vi 7hu'n@ t%o v n31 thAng c" thnh t bo vjng ch5c@ c" th -u( tr# h#nh thi v t8nh
hon chanh ca t bo. SMc +a t bo cc vi sinh v!t c" thnh t bo vjng ch5c vo 1,i trAng p
su3t th'1 th3u cao th# nc s4 thot ra@ 1ng sinh ch3t s4 tch ra 7h;i thnh t bo v tQo ra t#nh
trQng co ngu(=n sinh. S 13t nc n( ca t bo s4 tCn hQi ti 1ng t bo ch3t@ t bo s4 13t 7h%
nng trao +Ci ch3t v ng_ng sinh trng. i>u n( li=n Duan +n vi6c b%o Du%n thc ph'1 nhA
1ui 1Jn hoJc t'1 +Ang Hl1 1$t@ ng*1 1!t ong...I.
Nhi>u vi sinh v!t sZ -Ong -ung ch3t hxn h/p Hco1patiblE solutEI + l1 cho n)ng +2 th'1 th3u ca
ngu(=n sinh ch3t cao hFn 1,i trAng chung Duanh@ l1 cho 1ng sinh ch3t v.n g5n +/c vi thnh
t bo. S -K g`i l -ung ch3t hxn h/p l v# -ung ch3t +" c" th th8ch h/p + t bo sinh trng v
pht trin nga( 7hi c" n)ng +2 cao trong t bo. Vhn ln vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( c" th n*ng
cao n)ng +2 th'1 th3u trong t bo 1,i trAng p su3t th'1 th3u cao l nhA tCng h/p hoJc h3p
thu cholinE@ bEtainE@ prolinE@ aci- gluta1ic v cc aci- a1in 7hc. :i6c n*ng cao n)ng +2 R

cXng
c" th 12t 1$c +2 no +" giMp n*ng cao n)ng +2 th'1 th3u trong t bo. 0%o v n31 th# sZ -Ong
saccharosE v cc pol(ol@ v8 -O nh arabitol@ gl(cErol@ 1annitol@... + +Qt +/c 1Oc +8ch nh v!(.
Vol(ol v aci- a1in l nhjng -ung ch3t le tng + n*ng cao n)ng +2 th'1 th3u trong t bo bi v#
chMng 7h,ng ph h( c3u trMc v ch$c nng ca EnY(1. Nhi>u vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( nh
Ha!o>acteri7A sa!ianari7A sZ -Ong R

+ n*ng cao n)ng +2 th'1 th3u trong t bo@ Na

cXng c"
tc -Ong n( nhng 7h,ng sZ -Ong +/c cao nh R

. ?c EnY(1E ca Ha!o>acteri7A cn n)ng +2

1ui cao + -u( tr# hoQt t8nh. 2ng v!t ngu(=n sinh -o 7h,ng c" thnh t bo n=n ph%i sZ -Ong cc
7h,ng bo HvacuolEsI + bi Bu3t phn nc - th_a 7hi sng trong 1,i trAng c" n)ng +2 th'1
th3u th3p.
0c -Ong tFng hx gija ph*n tZ nc v ph*n tZ -ung ch3t +/c g`i l hi6u $ng th'1 th3u
Hos1otic EWWEctI cnn hi6u $ng cF ch3t H1atric EWWEctI l biu th cc phn tZ nc bi h3p phO
Ha-sorptionI tr=n b> 1Jt cc ch3t r5n. lai hi6u $ng n( -.n +n vi6c gi%1 sMt phn nc c" th
-/c vi sinh v!t sZ -Ong. :# n)ng +2 th'1 th3u trong 1,i trAng c" %nh hng s*u s5c +i vi vi
sinh v!t cho n=n + +nh l/ng 7h% nng sZ -Ong nc cc nh vi sinh v!t h`c thAng -hng 7hi
ni61 hoQt +2 nc a

HatEr activit( a

I + biu th t8nh hju hi6u ca nc. ?Xng c" th -hng th

nng nc HatEr potEntialI tFng Duan vi a

+ biu th t8nh hju hi6u ca nc. loQt +2 nc ca

12t -ung -ch l cqcoo ca +2 '1 tFng +i ca -ung -ch n( Ht8nh thEo I@ cXng l tFng +Fng
vi tw l6 gija p su3t ba( hFi ca -ung -ch n( HV
soln
I v p su3t ba( hFi ca nc tinh 7hit HV
atEr
I}
loQt +2 nc ca 12t -ung -ch ha( 12t ch3t rn c" th Bc +nh b&ng cch +a vo 12t v!t ch$a
78n v +o +2 '1 tFng +i sau 7hi h6 thng +Qt ti trQng thi c*n b&ng HEDuilibriu1I. :8 -O@ 12t
1.u v!t sau 7hi +Qt ti trQng thi c*n b&ng trong h6 thng n( 1 7h,ng 7h8 +Qt ti p| bmo hna@
th# cXng t$c l 7h,ng 7h8 ch$a p| +2 '1 7hi +Qt ti c*n b&ng chng nhi6t +2 vi 12t 1.u nc
thun 7hit@ hoQt +2 nc ca 1.u v!t n( l o@p|. loQt +2 nc tw l6 nghch vi p su3t th'1
th3u@ nu p su3t th'1 th3u cao th# tr s a

l th3p.
?c vi sinh v!t 7hc nhau c" nng lc th8ch $ng 7hc nhau r3t ln +i vi 1,i trAng c" hoQt +2
nc th3p Hb%ng cP.PI
B5ng 14.4: Tr= s tlng *i #E ho2t *+ n4c (a
|
& th,@ nh,t *i #4i s1 sinh trng ca #i sinh #8t
(theo y.o. Bro|n 1tjL&
"'(t &K ngc cii trCng Ii MhANnj NQ*j #O'
1GG Nc thun 7hit Vhn ln :R ^ra1 H9I 7h,ng a 1Jn
GtW [nh 1\ Vhn ln trc 7hu'n ^ra1 H9I Basi-ioA"cetes
z7sari7A
Vhn ln C7cor~hio@7s Baci!!7s.
GtG hi gia sMc Vhn ln cu 7hu'n@ N31 1En c" bo tZ tMi.
GiW Sala1i ?ta@h"!ococc7s
GiG 0hc ph'1 1ui ?accharoA"ces ro7Pii Htrong 1uiI@
Penici!!i7A
GjW l) 1ui
? 1ui
Ha!o>acteri7A ys@ergi!!7s
o7na!ie!!a yctinos@ora
GjG NgX cc@ 7o@ Du% 7h, ys@ergi!!7s
GLG S,c,la@ 1!t ong@ sja b2t ?accharoA"ces ro7Pii Htrong +AngI@
NeroA"ces >is@or7s
GWW U]N b ph h(
?" th 7 th=1 vi v8 -O 7hc v> tr s a

} 1u ngAi9 o@pp|~ Du% tFi9 o@p9o@p{~ nc bin9 o@p{~

tht gia sMc tFi9 o@p~ sir,9 o@po~ gi1 b,ng9 o@po~ lQp BAng9 o@{|~ 1$t Du%9 o@{o~ nc +Ang
bmo hna9 o@r~ b2t 1\9 o@r|...
:i sinh v!t 1un gij l/ng nc b&ng cch -u( tr# -ung ch3t n2i bo n)ng +2 cao 7hi sinh trng
trong 1,i trAng c" hoQt +2 nc th3p s4 gJp 7h" 7hn 7h ln. Nhjng vi sinh v!t c" th t)n tQi
trong nhjng +i>u 7i6n nh v!( +/c g`i l cc vi sinh v!t ch=7 @ Hos1otolErantI. ?hMng c" th
sinh trng +/c trong 12t phQ1 vi n)ng +2 th'1 th3u hoJc hoQt +2 nc 7h r2ng. :8 -O @ vi
7hu'n ?ta@h"!ococc7s a7re7s c" th nu,i c3( tr=n 1,i trAng c" n)ng +2 Na?l cao ti z 1olqS.
?hMng cXng c" th th8ch $ng sinh trng tr=n -a ngAi. N31 1En ?accharoA"ces ro7Pii c" th sinh
trng tr=n -ung -ch +Ang c" hoQt +2 nc th3p +n o@r. 0%o lOc o7na!ie!!a #iri-is c" th chu
+/c n)ng +2 Na?l cao +n c@1olqS hoJc n)ng +2 bmo hna.
tJc -u 12t s 8t vi sinh v!t c" th thc s chu p nhng phn ln vi sinh v!t cha c" th sinh
trng tt hoQt +2 nc 7ho%ng o@p{ HtFng +Fng vi a

ca nc binI hoJc cao hFn nja. S/i

-Ong +i>u n( ngAi ta sZ -Ong phFng php s3( 7h, ha( -hng 1ui@ -hng +Ang + b%o Du%n
thc ph'1@ phnng tQp nhif1 bi vi sinh v!t. 0u( nhi=n nhi>u n31 chu p v.n c" th l1 h h;ng
cc thc ph'1 +m s3( 7h, hoJc p 1ui@ t'1 +Ang.
:i sinh v!t a 1Jn HlalophilEI hon ton th8ch $ng vi 1,i trAng cao p Hh(pErtonicI@ cn n)ng
+2 Na?l cao + sinh trng. VhQ1 vi n)ng +2 1ui cn thit + sinh trng +i vi nh"1 vi 7hu'n
a 1Qn cc +oan HEBtrE1E halophilic bactEriaI l k@{9r@k 1olqS Hn)ng +2 1ui bmo hnaI. 0Qi [in
?ht H]Ea- SEaI9 12t h) th3p nh3t th gii n&1 gija sraEl v or-an@ v tQi h) Qi ]i=1 H^rEat
Salt Sa7EI bang tah Hloa R\I v tQi cc 1,i trAng 7hc c" n)ng +2 1ui gn vi bmo hna@ c"
th ph*n l!p +/c cc ?C 7hu'n HarchEonI thu2c chi Ha!o>acteri7A. ?hMng chng cc vi 7hu'n a
1Jn cc +oan 7hc 7h,ng ging vi phn ln cc vi sinh v!t chu p Hos1otolErantI chx 7h,ng
ph%i l +Fn gi%n th,ng Dua vi6c n*ng cao n)ng +2 -ung ch3t n2i bo@ 1 ch (u l sZa +Ci c3u trMc
protEin v 1ng ca 1#nh + th8ch $ng vi n)ng +2 1ui cao. Nhjng vi 7hu'n a 1Jn cc +oan
n( -u( tr# n)ng +2 7ali n2i bo sao cho p su3t th'1 th3u cao hFn 1,i trAng sng~ n)ng +2 R

n2i
bo c" th ti P9 1olqS. ?c EnY(1@ riboso1 v protEin v!n chu(=n ca cc vi 7hu'n n( cn n)ng
+2 R

cao + -u( tr# t8nh Cn +nh v hoQt t8nh. Ngoi ra n)ng +2 Na

cao cXng giMp cho s Cn +nh

ca t bo v 1ng sinh ch3t ca vi 7hu'n Ha!o>acteri7A. Nu n)ng +2 Na

Du th3p th# thnh t

bo v 1ng sinh ch3t s4 hon ton b ph h(. :i 7hu'n a 1Jn cc +oan th8ch $ng thnh c,ng vi
+i>u 7i6n 1,i trAng 1ui cao@ nFi c" th ti=u -i6t hu ht cc sinh v!t 7hc. 0u( nhi=n chMng cXng
+m bi6t h"a HspEcialiYE-I@ 13t +i t8nh linh hoQt HWlEBibilit(I sinh thi v cha c" th sinh trng trong
12t 8t 1,i trAng cc +oan.
14.4./. p"
pl l s +o hoQt t8nh ion h(-rogEn ca 12t -ung -ch v +" l s logarit *1 ca n)ng +2 ion
h(-rogEn Hbiu th b&ng n)ng +2 ph*n tZI}
ply 9logl

y log Hcql

I
0hang pl t_ pl o@o Hc@o 1ol l

I +n pl cP@o Hc@o B co
9cP
1ol l

I. txi +Fn v pl +Qi biu cho s

bin +Ci co ln v> n)ng +2 ion h(-rogEn. l#nh cP.cz cho th3( nFi c trM 1 vi sinh v!t c" th sinh
trng l r3t r2ng@ t_ pl r3t aci- Hpl c9kI +n nhjng h) ha( +3t r3t 7i>1 vi pl gija k v co.
pl c" %nh hng rT r6t +i vi s sinh trng ca vi sinh v!t. txi vi sinh v!t +>u c" 12t phQ1 vi
pl sinh trng nh3t +nh v pl sinh trng tt nh3t. :i sinh v!t a aci- Haci-ophilEI c" pl sinh
trng tt nh3t l pl o9|@| ~ +i vi vi sinh v!t a trung t8nh l pl |@|9{@o ~ +i vi vi sinh v!t a
7i>1 Hal7alophilEI l pl {@|9cc@|. :i sinh v!t a 7i>1 cc +oan c" 1$c sinh trng ti u pl co
ha( cao hFn nja. N"i chung@ cc nh"1 vi sinh v!t 7hc nhau +>u c" phQ1 vi sinh trng ri=ng ca
1#nh. Vhn ln vi 7hu'n v +2ng v!t ngu(=n sinh l a trung t8nh. Vhn ln n31 l a hFi aci- Hpl
P9rI. ?Xng c" nhi>u trAng h/p ngoQi l6. :8 -O@ t%o n"ani-i7A ca!-ari7A v cC 7hu'n ?7!Yo!o>7s
aci-oca!-ari7s thAng sng trong cc sui nc n"ng aci-@ chMng sinh trng tt nhi6t +2 cao v
pl t_ c +n z. ?C 7hu'n zerro@!asAa aci-arAan7s v Picro@hi!7s oshiAae c" th sinh trng
plyo ha( r3t gn vi o.
B5ng14.W: Thang @H

tJc -u vi sinh v!t thAng c" th sinh trng trong 12t phQ1 vi pl 7h r2ng@ v Ba vi pl tt
nh3t ca chMng@ nhng t8nh chu +ng HtolErancEI ca chMng cXng c" gii hQn nh3t +nh. Rhi pl
trong t bo ch3t c" s bin h"a +2t ng2t s4 l1 ph vL 1ng sinh ch3t hoJc l1 $c ch hoQt t8nh
ca EnY(1E ha( protEinE chu(n 1ng@ -o +" l1 tCn thFng +n vi sinh v!t. :i sinh v!t nh*n
ngu(=n th( b cht 7hi pl n2i bo gi%1 Bung th3p hFn |@o9|@|. S bin +Ci pl ca 1,i trAng s4
l1 tha( +Ci trQng thi +i6n l( ca ph*n tZ cc ch3t -inh -Lng@ l1 hQ th3p 7h% nng sZ -Ong
chMng ca vi sinh v!t.
Rhi pl trong 1,i trAng c" s bin h"a tFng +"i ln th# pl n2i bo ca phn ln vi sinh v!t v.n
gn trung t8nh. Ngu(=n nh*n c" th l -o t8nh th31 ca l

Dua 1ng sinh ch3t l tFng +"i th3p. :i

sinh v!t a trung t8nh th,ng Dua h6 thng v!n chu(n +m sZ -Ong R

tha( cho l

. :i sinh v!t a
7i>1 cc +oan nh Baci!!7s a!ca!o@hi!7s -hng Na

n2i bo tha( th cho l

ca 1,i trAng b=n

ngoi@ gij cho pl n2i bo gn vi trung t8nh. Ngoi ra h6 thng ch3t +61 n2i bo HintEring
buWWEringI cXng c" vai trn Duan tr`ng trong vi6c -u( tr# pl Cn +nh.
:i sinh v!t ph%i c" nng lc th8ch $ng vi s bin +Ci pl ca 1,i trAng th# 1i c" th sinh t)n.
i vi vi 7hu'n@ h6 thng v!n chu(n ng/c R

ql

v Na

ql

c" th -hng + 7h5c phOc nhjng

bin +Ci nh; v> pl. Nu pl Du aci- cc cF ch s4 pht hu( tc -Ong. SMc pl gi%1 Bung ti pl
|@|9r@o vi 7hu'n thFng hn H?a!Aone!!a t"@iA7ri7AI v sscherichia co!i c" th tCng h/p ra 12t
loQt cc protEin 1i v +/c g`i l 12t phn ca +p $ng chng chu aci-. U0VasE chu(n v
proton +/c -hng + s%n sinh ra nhi>u U0V hoJc bF1 proton
ia ngoi t bo. Nu pl b=n ngoi gi%1 Bung cnn P@| ha( th3p hFn nja vi 7hu'n s4 tCng h/p ra
cc ph*n tZ +i 7g1@ chvng hQn nh cc protEin g*( sc aci- Haci- shoc7 protEinsI ha( cc protEin
g*( sc nhi6t HhEat shoc7 protEinsI. ?hMng +/c -hng + phnng ng_a s bin t8nh aci- ca cc
protE8n 7hc v giMp sZa chja lQi cc protE-ins +m b bin t8nh.
:i sinh v!t thAng sinh ra cc ch3t th%i trao +Ci ch3t c" t8nh aci- ha( 7i>1 + l1 tha( +Ci pl 1,i
trAng sng. :i sinh v!t l=n 1En sZ -Ong ngu)n carbonh(-rat + tQo ra cc aci- hju cF. ?c vi sinh
v!t -inh -Lng h"a nng v, cF HchE1olithotrophsI nh Thio>aci!!7s c" th ,B( h"a cc h/p ch3t
lu hu\nh -Qng 7hZ + sinh ra aci- sulWuric. t2t s vi 7hu'n 7hc th,ng Dua vi6c ph*n gi%i cc aci-
a1in l1 sinh ra Nl
z
v l1 7i>1 h"a 1,i trAng.
NgAi ta thAng bC sung cc ch3t +61 HbuWWErsI vo 1,i trAng nu,i c3( + phnng ng_a s $c ch
Du tr#nh sinh trng ca vi sinh v!t 7hi pl bin h"a Du ln. Vhosphat l ch3t +61 thAng +/c sZ
-Ong@ +in h#nh l 1ui l
k
Vs
P
9
aci- (u v 1ui lVs
P
k9
7i>1 (u }
l

lVs
P
k9
l
k
Vs
P
9

sl
9
l
k
Vs
P

9
lVs
P
k9
lsl
Nu bC sung l

vo h6 thng +61 n" s4 7t h/p vi lVs

P
k9
+ tQo ra aci- (u. Nu bC sung sl
9

vo h6 thng +61 n" s4 7t h/p vi l
k
Vs
P
9
+ tQo thnh nc. Nh v!( l pl 1,i trAng 7h,ng b
bin h"a Du ln. 0rong cc 1,i trAng ph$c tQp th# pEpti- v cc aci- a1in cXng c" nng lc +61
HbuWWEring EWWEctI r3t 1Qnh.
14.4.7. NhiJt &K
?Xng ging nh cc sinh v!t 7hc@ nhi6t +2 ca 1,i trAng cXng c" %nh hng r3t ln +i vi vi
sinh v!t. 0r=n thc t@ -o vi sinh v!t thAng l cc sinh v!t +Fn bo cho n=n chMng r3t 1.n c%1 vi
s bin h"a ca nhi6t +2@ v thAng b bin h"a chng vi s bin h"a v> nhi6t +2 ca 1,i trAng
Bung Duanh. ?h8nh v# v!(@ nhi6t +2 ca t bo vi sinh v!t cXng ph%n nh trc tip nhi6t +2 ca 1,i
trAng Bung Duanh. t2t nh*n t Du(t +nh %nh hng ca nhi6t +2 +i vi s sinh trng ca vi
sinh v!t +" l t8nh 1.n c%1 vi nhi6t +2 ca cc ph%n $ng BMc tc nhA EnY(1. 0rong phQ1 vi nhi6t
+2 th3p@ 7hi nhi6t +2 tng l=n s4 l1 tng tc +2 sinh trng ca vi sinh v!t@ v# ph%n $ng BMc tc
nhA EnY(1E cXng ging nh cc ph%n $ng h"a h`c n"i chung@ 7hi nhi6t +2 tng l=n co
o
? tc +2
ph%n $ng s4 tng g3p +,i. :# cc ph%n $ng trong t bo +>u tng cho n=n ton b2 hoQt +2ng trao +Ci
ch3t s4 tng l=n 7hi nhi6t +2 cao hFn@ v vi sinh v!t s4 sinh trng nhanh hFn. SMc nhi6t +2 tng l=n
+n 12t 1$c +2 nh3t +nh th# nhi6t +2 cng tng tc +2 sinh trng cng gi%1. Rhi nhi6t +2 tng
Du cao vi sinh v!t s4 cht. Rhi nhi6t +2 Du cao s4 g*( ra s bin t8nh ca EnY(1@ ca cc th v!n
chu(n Htransport carriErsI v cc protEin 7hc. tng sinh ch3t s4 b tCn thFng v# hai lp lipi- s4
b hna tan. ]o +" 1Jc -u nhi6t +2 cng cao cc ph%n $ng BMc tc tin hnh cng nhanh nhng -o
cc ngu(=n nh*n n"i tr=n 1 t bo b tCn thFng +n 1$c 7h" h)i phOc v -.n +n vi6c $c ch
sinh trng. 0Qi +i>u 7i6n nhi6t +2 r3t th3p 1ng sinh ch3t b 7t +,ng lQi@ EnY(1E cXng ng_ng hoQt
+2ng. N"i chung@ n<u v/t Du nhi6t +2 tt nh3t +i vi vi sinh v!t@ ch$c nng v 7t c3u t bo +>u
b %nh hng. Nu nhi6t +2 r3t th3p@ tu( ch$c nng chu %nh hng nhng thnh phn h"a h`c v
7t c3u 7h,ng nh3t thit chu %nh hng.
]o %nh hng hai 1Jt@ v_a c" l/i v_a c" hQi ca nhi6t +2 +i vi vi sinh v!t 1 c" th Bc +nh cc
loQi nhi6t +2 cF b%n Hcar-inal tE1pEraturrEI +i vi s sinh trng ca vi sinh v!t. " l nhi6t +2
th3p nh3t H1ini1u1I@ nhi6t +2 tt nh3t Hopti1u1I v nhi6t +2 cao nh3t H1aBi1u1I +i vi s sinh
trng.

Hnh 14.1J: 0nh hng ca nhit *+ *i #4i tc *+ sinh trng ca #i sinh #8t
(Theo sch ca Prescott Har!e" #$ %!ein&
tJc -u +Ang biu -ifn %nh hng ca nhi6t +2 +i vi sinh trng ca vi sinh v!t l phO thu2c
vo t_ng vi sinh v!t@ t_ng +i>u 7i6n 7hc nhau nhng nhi6t +2 tt nh3t thAng gn vi nhi6t +2 cao
nh3t hFn l so vi nhi6t +2 th3p nh3t. [a nhi6t +2 cF b%n ca chng 12t loi vi sinh v!t 7h,ng ph%i l
c +nh 1 thAng phO thu2c vo pl@ th$c n v cc nh*n t 7hc. ?hvng hQn@ 12t loQi +2ng v!t
ngu(=n sinh c" ti=n 1ao l ?rithi-ia WasciculatE sng trong +Ang ti=u h"a ca 1uxi c" th sinh
trng tr=n 1,i trAng +Fn gi%n nhi6t +2 kk9k
o
? nhng nhi6t +2 zz9zP
o
? th# lQi 7h,ng sinh
trng +/c nu 7h,ng bC sung vo 1,i trAng ion 7i1 loQi@ aci- a1in@ vita1in v lipi-.
Nhi6t +2 cF b%n ca cc vi sinh v!t 7hc nhau l 7hc nhau r3t nhi>u. Nhi6t +2 tt nh3t c" th th3p
t_ o
o
? +n cao ti |
o
?. Nhi6t +2 th3p nh3t + sinh trng c" th +n 9ko
o
?. Nhi6t +2 cao nh3t c"
th v/t Du coo
o
?. Nh*n t ch (u Du(t +nh phQ1 vi sinh trng n( c" th l nc. Nga(
trong +i>u 7i6n ti cc +oan th# vi sinh v!t cXng cn c" nc trQng thi -ch th 1i c" th sinh
trng. i vi s +,ng vi sinh v!t th# phQ1 vi nhi6t +2 sinh trng thAng trong 7ho%ng zo
o
?.
t2t s vi sinh v!t Hnh ?u 7hu'n l!u 9 NEssEria gonorrhoEaEI c" phQ1 vi nhi6t +2 sinh trng r3t
hp. 0rong 7hi +" cXng c" nhjng vi sinh v!t Hnh ntErococcus WacalisI lQi c" phQ1 vi nhi6t +2 sinh
trng r3t r2ng. Nhi6t +2 sinh trng cao nh3t l 7hc nhau gija cc nh"1 ln vi sinh v!t. Nhi6t +2
sinh trng cao nh3t +i vi +2ng v!t ngu(=n sinh HprotoYoaI l |o
o
?. t2t s t%o v n31 c" th
sinh trng nhi6t +2 cao ti ||9ro
o
?. t2t s vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( c" th sinh trng
coo
o
? Hnhi6t +2 nc s,iI ha( gn nh v!(. ^n +*( ngAi ta cnn pht hi6n th3( c" nhjng vi sinh
v!t sinh trng +/c c% nhjng +i>u 7i6n nhi6t +2 cao hFn coo
o
?. m c" cc th,ng bo cho bit +m
pht hi6n th3( cc vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( tQi -ch phun giu sulphi- Hblac7 s1o7ErI vt n$t
-i +( bin 9 nFi nhi6t +2 nc cao ti z|o
o
?. Nhjng vi sinh v!t n( sinh trng@ pht trin r3t
tt nhi6t +2 ccz
o
? v cnn c" th sinh trng@ pht trin nhi6t +2 cao hFn nja. p su3t cao
1i6ng nMi lZa -i +( bin l1 cho nc nhi6u +2 si=u cao v.n t)n tQi trQng thi -ch th H p
su3t kr| at1 nc bin s4 s,i Pro
o
?I. Vht hi6n n( cho th3( protEin@ 1ng@ aci- nuclEic ca cc
vi sinh v!t n( c" t8nh 7hng nhi6t r3t cao. *( l nhjng v!t li6u r3t tt giMp cho vi6c nghi=n c$u cF
ch Cn +nh ca 1ng v cc cao ph*n tZ sinh h`c. 0Fng lai c" th nghK +n 7h% nng thit 7 cc
EnY(1E c" th pht hu( tc -Ong trong nhjng +i>u 7i6n r3t cao. Nhjng EnY(1E b>n nhi6t t_ cc vi
sinh v!t n( s4 c" nhjng $ng -Ong r3t Duan tr`ng trong c,ng nghi6p v trong nghi=n c$u 7hoa h`c.
?hvng hQn 1En 0aD pol(1ErasE nh!n +/c t_ cC 7hu'n 0hEr1us aDuaticus +m +/c $ng -Ong r2ng
rmi trong ph%n $ng chuxi pol(1ErasE. iT rng l vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( c" th sinh trng
+/c nhjng nhi6t +2 cao hFn vi sinh v!t nh*n th!t. " l v# vi sinh v!t nh*n th!t 7h,ng c" th tQo
ra +/c cc 1ng cF Duan tZ c" ch$c nng tFng $ng +i>u 7i6n nhi6t +2 cao hFn ro
o
?. Ngoi ra
cc cF Duan Duang h/p cXng hu nh 7h,ng Cn +nh nh v!( v -o +" 7h,ng pht hi6n th3( c" s
sinh trng ca cc vi sinh v!t Duang h/p trong 1,i trAng nhi6t +2 r3t cao. ?n c$ vo phQ1 vi
nhi6t +2 sinh trng c" th chia vi sinh v!t thnh | nh"1.
B5ng 14.L: Ph2A #i nhit *+ ((& *i #4i s1 sinh trng ca #i sinh #8t
Ii sinh vt N thQp nhQt N t4t nhQt N ca' nhQt
ISI Mhing @Aang hGp
[acillus ps(chrophilus
9co kz9zP k{9zo
ticrococcus cr(ophilus
9P co kP
VsE-o1onas WluorEscEns
P k|9zo Po
Staph(lococcus aurEus
r@| zo9z Pr
ntErococcus WaEcalis
o z PP
schErichia coli
co z P|
NEissEria gonorrhoEaE
zo z|9zr z{
0hEr1oplasna aci-ophilu1
P| |p rk
[acillus stEarothEr1ophilus
zo ro9r| |
0hEr1us aDuaticus
Po o9k p
SulWolobus aci-ocal-arius
ro {o {|
V(rococcus ab(ssi
r pr cok
V(ro-ictiu1 occultu1
{k co| cco
V(rolobus Wu1arii
po cor ccz
Ii MhANn @Aang hGp v vi MhANn 0a*
iho-ospirillu1 rubru1
9 zo9z| 9
UnabaEna variabilis
9 z| 9
ssillatoria tEnuis
9 9 P|9P
S(nEchococcus EBi1ius
o p {P
#O' nh:n tht
?hla1(-o1onas nivalis
9zr o P
ragilaria sublinEaris
9k |9r {9p
?hlorElla p(rEnoi-osa
9 k|9kr kp
uglEna gracilis
9 kz 9
S7ElEtonE1a costatu1
r cr9kr k{
?(ani-iu1 cal-ariu1
zo9zP P|9|o |r
NQ*
?an-i-a scottii
o P9c| c|
Saccharo1(cEs cErEvisiaE
c9z k{ Po
tucor pusillus
kc9kz P|9|o |o9|{
Kng vt ngA2Pn sinh
U1oEba protEus
P9r kk z|
NaEglEria WolEri
ko9k| z| Po
0richo1onas vaginalis
k| zk9zp Pk
Vara1Eciu1 cau-atu1
k| k{9zo
0Etrah(1Ena p(riWor1is
r9 ko9k| zz
?(cli-iu1 citrullus
c{ Pz P
Ii sinh vt a 0(nh HVs(chrophilEI} " l cc vi sinh v!t c" th sinh trng o
o
?@ sinh trng tt
nh3t c|
o
? ha( th3p hFn@ nhi6t +2 cao nh3t cha l 7ho%ng ko
o
?. 0Qi Na1 cc v [5c cc -f -ng
ph*n l!p cc vi sinh v!t thu2c nh"1 n(. :# c" ti po nc bin th3p hFn ha( b&ng |
o
? n=n tQi +"
c" l/ng ln cc vi sinh v!t a lQnh. ?hla1(-o1onas nivalis l 12t loi t%o a lQnh@ chMng sinh
bo tZ 1u +; tFi l1 cho 7hi bng tu(t c" 1u ph3n h)ng Hpin7I. Vhn ln vi 7hu'n a lQnh
thu2c v> cc chi Pse7-oAonas@ fi>rio@ UlcaligEnEs@ Baci!!7s@ yrthro>acter@ Corite!!a@
Photo>acteri7A@ v ?he|ane!!a. ?C 7hu'n Cethanogen7A a lQnh gn +*( +m +/c ph*n l!p tQi h)
UcE ?h*u Na1 cc.:i sinh v!t a lQnh th,ng Dua nhi>u loQi phFng th$c + th8ch $ng +/c vi
1,i trAng lQnh. ?hMng pht hu( cF ch r3t tt + tCng h/p protEin@ EnY(1@ cc h6 thng v!n
chu(n. tng t bo ca vi sinh v!t a lQnh c" ch$a nhi>u cc aci- b<o 7h,ng bmo hna@ c" th gij
+/c trQng thi ch3t bn lu HsE1iWlui-I 7hi gJp lQnh. 0u( nhi=n nhi>u vi sinh v!t a lQnh nhi6t +2
cao hFn ko
o
? 1ng t bo s4 b ph hQi.
Nhi>u vi sinh v!t sinh trng tt nh3t nhi6t +2 ko9zo
o
?@ nhi6t +2 cao nh3t l cao hFn z|
o
?@ nhng
chMng v.n c" th sinh trng trong +i>u 7i6n o9
o
?.?hMng thu2c v> nh"1 a 0(nh Mhing ;Ft ;AKc
HVs(chrotrophs ha( WacultativE ps(chrophilEsI. Nhjng vi 7hu'n v n31 thu2c nh"1 n( l ngu(=n
nh*n ch8nh l1 h h;ng thc ph'1 gij lQnh.
Ii sinh vt a Q* HtEsophilEI} " l cc vi sinh v!t sinh trng tt nh3t ko9P|
o
?@ nhi6t +2 sinh
trng th3p nh3t l c|9ko
o
?. Nhi6t +2 sinh trng cao nh3t l 7ho%ng P|
o
? hoJc th3p hFn. Vhn ln
vi sinh v!t l thu2c v> nh"1 n(. lu nh 1`i vi 7hu'n g*( b6nh cho ngAi +>u l vi sinh v!t a
31@ bi v# th*n nhi6t ca ngAi l z
o
?.
Hnh 14.14 :Ph2A #i nhit *+ sinh trng ca #i sinh #8t
(Theo sch ca Prescott Har!e" #$ %!ein&.
Ii sinh vt a nhiJt H0hEr1ophilEI} " l cc vi sinh v!t sinh trng +/c nhi6t +2 ||
o
? ha( cao
hFn nja. Nhi6t +2 sinh trng tt nh3t +i vi chMng l zz9r|
o
?. 0hnh phn ch (u ca nh"1 n(
l vi 7hu'n Hch (u l BQ 7hu'nI@ 12t 8t t%o v n31 Hb%ng cP.rI. ?hMng pht trin trong +ng ph*n
chuCng @ -i +( cc c2t rF1 rQ ha( c; 7h,@ trong +Ang -.n nc n"ng@ trong cc sui nc
n"ng...:i sinh v!t a n"ng 7hc vi vi sinh v!t a 31 chx chMng c" h6 thng tCng h/p EnY(1E v
protEin b>n nhi6t HhEat9stablEI v c" th hoQt +2ng nhi6t +2 cao. tng sinh h`c ca chMng c" lipi-
bmo hna 1$c cao@ c" +i1 s,i cao hFn v v# v!( v.n gij +/c ngu(=n vn nhi6t +2 cao.
?" 12t s 8t cc vi sinh v!t a nhi6tc" th sinh trng nhi6t +2 po
o
? ha( cao hFn. Nhi6t +2 sinh
trng cao nh3t l coo
o
?. NgAi ta Bp cc vi sinh v!t c" nhi6t +2 sinh trng tt nh3t {o9ccz
o
?
vo nh"1 Ii sinh vt a siPA nkng Hl(pErthEr1ophilEsI. ?hMng thAng 7h,ng th sinh trng
b#nh thAng nhi6t +2 th3p hFn ||
o
?. :i 7hu'n V(rococcus ab(ssi v V(ro-ictiu1 occultu1 l v8
-O v> nhjng vi sinh v!t a si=u nhi6t +/c t#1 th3( nhjng +( bin n"ng.
14.4.4. Nhng &K '62g-n
?c vi sinh v!t sinh trng trong +i>u 7i6n c" oB(gEn +/c g`i l vi sinh vt hiLA Mh? HaErobEI@
cnn cc vi sinh v!t sinh trng trong +i>u 7i6n 7h,ng c" oB(gEn +/c h`i l cc vi sinh vt Ml Mh?
HanaErobEI. lu ht cc cF th +a bo +>u ph%i cn sinh trng trong +i>u 7i6n c" oB(gEn@ chMng l
cc sinh v!t hiLA Mh? ;Ft ;AKc HobligatE aErobEsI. sB(gEn lch3t nh!n +i6n tZ cui chng trong
chuxi v!n chu(n +i6n tZ 7hi h, h3p hiu 7h8. Ngoi ra@ cc vi sinh v!t nh*n th!t HEucar(otEsI hiu
7h8 cnn -hng oB(gEn + tCng h/p stErol v cc aci- b<o 7h,ng bmo hna. ?c vi sinh v!t Ml Mh?
Mhing ;Ft ;AKc HWacultativE anaErobEsI 7h,ng cn oB(gEn + sinh trng nhng 7hi c" oB(gEn th#
sinh trng tt hFn. Rhi c" oB(gEn chMng sZ -Ong phFng th$c h, h3p hiu 7h8. ?c vi sinh v!t Ml
Mh? ch9A '62g-n HaErotolErant anaErobEsI nh vi 7hu'n snterococc7s Yaeca!is c" th sinh trng
nh nhau trtong +i>u 7i6n c" oB(gEn cXng nh 7h,ng c" oB(gEn. Ng/c 7hu'n Bacteroi-es@
z7so>acteri7A@ n!ostri-i7n @aste7rian7A@ Cethanococc7s.... s4 b cht 7hi c" oB(gEn.

Hnh 14.1W: wP"gen #$ s1 sinh trng ca #i kh7]n
nh: thch: nc nhOA #i sinh #8t PeA trong >$i
Chi ch,A >iK7 hin kh7]n !2c ca #i kh7]n trong ha" trVn >E AZt AHi trng. ?wo #$ cata!ase !$ >iK7 th= #i kh7]n cO
t)n t2i en"Ae s7@eroPi-e -isA7tase #$ cata!ase ha" khHng(Theo sch ca PrescottHar!e" #$ %!ein&
:i sinh v!t 7u 7h8 chu oB(gEn v vi sinh v!t 7u 7h8 b5t bu2c 7h,ng sinh nng l/ng th,ng Dua Du
tr#nh h, h3p@ chMng thu +/c nng l/ng th,ng Dua Du tr#nh l=n 1En ha( h, h3p 7u 7h8 HanaErobic
rEspirationI. Sau chng@ ph%i 7 +n nh"1 vi sinh v!t vi hiLA Mh? H1icroaErophilEsI@ chMng 7h,ng
sinh trng +/c trong +i>u 7i6n 7h,ng 7h8 b#nh thAng Hko s
k
I v cn sinh trng trong +i>u
7i6n n)ng +2 s
k
7ho%ng k9co duan h6 gija vi sinh v!t v oB(gEn c" th Bc +nh b&ng 12t th8
nghi61 +Fn gi%n nha sau} nu,i c3( vi sinh v!t trong ng nghi61 ch$a 1,i trAng +Jc hoJc 1,i
trAng +Jc bi6t nh 1,i trAng ch$a thiogl(collatE Hl ch3t 7hZ l1 gi%1 n)ng +2 oB(gEn trong
1,i trAngI.
?hng 12t nh"1 vi sinh v!t c" th c" nhi>u loQi Duan h6 7hc nhau vi s
k
. ?% | loQi h#nh +>u c" th
th3( vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( Hprpcar(otEsI v +2ng v!t ngu(=n sinh. N31 thAng l hiu
7h8@ cha tr_ 12t s loi +Jc bi6t@ nh3t l n31 1En@ thu2c loQi 7u 7h8 7h,ng b5t bu2c. 0%o hu nh
+>u thu2c loQi hiu 7h8 b5t bu2c. ng chM e l nng lc c" th sinh trng c% trong 1,i trAnghiu
7h8 l.n 1,i trAng 7u 7h8 l1 cho vi sinh v!t c" t8nh linh hoQt cao v +" ch8nh l 12t loQi u th
sinh thi h`c.
tJc -u s
k
c" th l1 cht cc vi sinh v!t 7u 7h8 b5t bu2c@ nhng trong 1,i trAng hiu 7h8 v.n c"
th ph*n l!p +/c chMng. " l -o chMng thAng sng chung vi loQi 7u 7h8 7h,ng b5t bu2c v b`
n( ti=u thO ht s
k
@ tQo n=n 1,i trAng 7u 7h8 cOc b2 giMp cho vi sinh v!t 7u 7h8 b5t bu2c c" th
sinh trng +/c. :8 -O trong 7hoang 1i6ng vi 7hu'n 7u 7h8 b5t bu2c Bacteroi-es gingi#a!is c" th
sinh trng +/c trong cc 7hE 7u 7h8 Duanh rng.
S 7hc bi6t trong Duan h6 ca vi sinh v!t vi s
k
-o nhi>u ngu(=n nh*n 7hc nhau@ bao g)1 vi6c
b3t hoQt ca protEin v tc -Ong +2c hQi ca s
k
trong +i>u 7i6n hiu 7h8. ?c EnY(1E c" th b b3t
hoQt 7hi cc nh"1 1.n c%1 nh sulWh(-r(ls b oB( h"a. ?hvng hQn nh EnY(1E c +nh +Q1
nitrogEnasE l loQi r3t 1.n c%1 vi s
k .
:# hai +i6n tZ b=n ngoi ca oB(gEn 7h,ng thnh cJp -o +" r3t -f tip nh!n +i6n tZ v b 7hZ.
lavoprotEin@ 12t s thnh phn t bo 7hc v s b$c BQ +>u c" th thMc +'( vi6c 7hZ oB(@ tQo
thnh cc s%n ph'1 7hZ nh gc t -o supEroBi-E@ h(-rogEn pEroBi-E@ gc h(-roB(l.
s
k
E
9
s
k
9
Hgc t -o supEroBi-EI
s
k
E
9
kl

l
k
s
k
Hh(-rogEn pEroBi-EI
s
k
E
9
l

l
k
s sl
9
Hgc h(-roB(lI
?c s%n ph'1 7hZ oB( n( l cc 7\ c" hQi v# chMng l cc ch3t oB( h"a 1Qnh v ph h( nhanh
ch"ng cc thnh phn t bo. :i sinh v!t no ph%i c" nng lc t chng lQi +/c cc s%n ph'1 7hZ
n( 1i trnh 7h;i b ti=u -i6t. [Qch cu trung t8nh HnEutrophilsI v +Qi thc bo H1acrophagEI +m
l/i -Ong cc s%n ph'1 +2c hQi n( + ti=u -i6t cc vi sinh v!t g*( b6nh B*1 nh!p cF th.
Nhi>u vi sinh v!t sinh ra cc EnY(1E + chng lQi cc s%n ph'1 7hZ +2c hQi n(. :i 7hu'n hiu 7h8
b5t bu2c v vi 7hu'n 7u 7h8 7h,ng b5t bu2c thAng ch$a cc EnY(1E nh supEroBi-E -is1utasE
HSs]I v catalasE@ chMng ph*n bi6t BMc tc vi6c ph h( gc supEroBi-E v h(-rogEn pEroBi-E.
VEroBi-asE cXng c" th -hng + ph h( h(-rogEn pEroBi-E}
ks
k
9
kl

supEroBi-E -is1utasE

s
k
l
k
s
kl
k
s
k
catalasE

kl
k
s s
k
l
k
s
k
NU]l l

pEroBi-asE

kl
k
s NU]

:i sinh v!t 7u 7h8 chu oB(gEn c" th thiu catalasE nhng hu ht lu,n c" supEroBi-E -is1utasE. :i
7hu'n 7u 7h8 chu oB(gEn 9acto>aci!!7s @!antar7A -hng ion tn
k
tha( th Ss] ++ ph*n gi%i gc
t -o ca supEroBi-E. 03t c% cc vi sinh v!t 7u 7h8 b5t bu2c +>u 7h,ng c" hai loQi EnY(1E n"i tr=n
hoJc c" vi n)ng +2 r3t th3p v -o +" 7h,ng c" nng lc chng chu +/c vi oB(gEn.
:# vi sinh v!t hiu 7h8 cn s
k
@ trong 7hi vi sinh v!t 7u 7h8 lQi b cht v# s
k
@ cho n=n vi6c nu,i c3(
hai nh"1 n( phaa b&ng cc phFng php hon ton 7hc nhau. SMc nu,i c3( 7hi l/ng ln vi sinh
v!t hiu 7h8 ph%i nui c3( tr=n 1( l5c ha( ph%i thCi 7h,ng 7h8 v, 7hu'n vo b#nh Hha( n)iI nu,i
c3( . ?nn 7hi nu,i c3( vi 7hu'n 7u 7h8 th# ph%i loQi b; ht s
k
. ?" th -hng cc phFng php sau
+*(}
9 SZ -Ong 1,i trAng 7u 7h8 +Jc bi6t@ c" ch$a cc ch3t 7hZ nh thiogl(colatE ha( c(stEinE. Rhi ch
tQo 1,i trAng cn +un l=n + l1 tan cc thnh phn v cXng +)ng thAi loQi tr_ ht s
k
hna tan
trong 1,i trAng. Rhi +" vi sinh v!t 7u 7h8 c" th 1`c +/c l=n tr=n b> 1Jt 1,i trAng.
9 Nu,i c3( trong cc t nu,i c3( 7u 7h8 HanaErobic or7 cha1bErI +m hMt ch*n 7h,ng v bC sung
b&ng 7h8 nitrogEn. 0hAng cnn cn bC sung c% 7h8 ?s
k
bi v# nhi>u vi 7hu'n 7u 7h8 sinh trng tt
7hi c" t)n tQi 12t l/ng nh; 7h8 ?s
k
.
9 t2t phFng php r3t phC bin 7hi nu,i c3( 12t l/ng nh; vi sinh v!t 7u 7h8 l -hng b#nh 7u 7h8
H^as Va7 arI. 0rong h6 thng n( l/i -Ong l
k
v ch3t BMc tc palla-iu1 + l1 cho s
k
7t h/p vi
l
k
tQo thnh nc + 7h,ng cn s
k
trong 1,i trAng. ?c ch3t 7hZ +a vo 1,i trAng thQch cXng
c" th giMp loQi b; s
k
.
9 ?" th -hng tMi nha + tQo ra cc 1,i trAng 7u 7h8 7hi nu,i c3( 12t l/ng nh; cc vi sinh v!t
7u 7h8. 0rong tMi nha ch$a ?a?s
z
v ch3t BMc tc + tQo ra +i6u 7i6n 7u 7h8 giu ?s
k
. t2t -ung
-ch +Jc bi6t +/c +a vo tMi nha sau +" +a h2p l)ng Hh2p VEtriI ha( cc -Ong cO nu,i c3( 7hc
vo v hn 78n tMi nha lQi.
0h( t_ng trAng h/p cO th 1 sZ -Ong cc phFng php nu,i c3( 7u 7h8 7hc nhau.

l#nh cP.c} Nu,i c3( vi sinh v!t 7u 7h8 trong cc b#nh 7u 7h8.
H0hEo sch ca VrEscott@larlE( v RlEinI.

14.4.5 Sp sAQt +1r-ssAr-.
Vhn ln vi sinh v!t c" th sng tr=n lOc +a ha( tr=n b> 1Jt nc@ l nhjng nFi c" p su3t 7h,ng
7h8 l c at1 Hat1osphErEI v 7h,ng chu %nh hng rT r6t g# ca p su3t n(.Nhng +( bin HnFi
c" +2 s*u cooo1 tr l=nI lQi chi1 +n | th t8ch +Qi -Fng. nhjng nFi +"p p su3t cao +n
roo9cooo1@ nhi6t +2 lQnh ti k9z
o
?. 0rong 1,i trAng cc +oan HEBtrE1EI nh v!( v.n c" 12t s
vi sinh v!t th8ch $ng + t)n tQi. Vhn ln thu2c v> nh"1 ch9A p HbarotolErantI. 0u( p su3t tng l=n
cao s4 c" %nh hng +n chMng@ nhng %nh hng b3t l/i n( nh; hFn nhi>u 7hi so vi cc vi sinh
v!t Mhing ch9A p HnontolErantI. t2t s vi 7hu'n sng trong +Ang ti=u h"a ca nhjng +2ng v!t
7h,ng BFng sng -i bin s*u Hnh a1phipo-s v holothuriansI l nhjng vi 7hu'n a p
HbarophilicI. ?hMng sinh trng cng nhanh trong +i>u 7i6n p su3t cao. ?hMng c" vai trn Duan
tr`ng trong vnng tun hon cc ch3t -inh -Lng -i +( bin. 0Qi 7hE bin tariana gn VhilippinE
Hs*u 7ho%ng co |oo1I ngAi ta +m ph*n l!p +/c nhjng vi 7hu'n a p c" th sinh trng trong
+i>u li6n k
o
? vi p su3t 7ho%ng Poo9|ooat1. Nhjng vi 7hu'n n( hi6n +m bit l thu2c v> cc chi
Photo>acteri7A@ ?he|ane!!a@ no!|e!!ia...t2t s thu2c v> ?C 7hu'n vma a p vma a nhiJt
HthEr1obarophilEsI@ chvng hQn nh P"rococc7s s@@.@ Cethanococc7s }annasschi...
14.4.n. Boc 6( +$a_iati'n.
0h gii 1 chMng ta +ang sng +( cc loQi b$c BQ +i6n t_ trAng HElEctro1agnEtic ra-iationI. ?c
b$c BQ n( h#nh thnh nh s"ng tr=n 1Jt nFc v lan tru(>n trong 7h,ng 7h8. ? l( gija hai +anh
s"ng ha( cui s"ng +/c g`i l +2 -i s"ng HavElEngthI. Rhi +2 -i s"ng gi%1 +i th# th# nng
l/ng b$c BQ tng l=n. 0ia ga11a ha( tia c" nng l/ng cao hFn b$c BQ ca nh sng nh#n th3(
Hnh sng 7h% 7inI ha( tia h)ng ngoQi. [$c BQ +i6n t_ trAng cnn ging nh 12t -nng nng l/ng
h/p bi cc photon HDuang tZI. txi photon +>u c" nng l/ng nh3t +nh@ nng l/ng cao ha( th3p
Du(t +nh bi +2 -i s"ng ca b$c BQ.
nh sng 1Jt trAi l ngu)n b$c BQ ch (u tr=n tri +3t@ bao g)1 nh sng 7h% 7in HvisiblE lightI@
tia tZ ngoQi HultraviolEtI@ tia h)ng ngoQi HinWra-E- ra(sI v s"ng ra-io Hv, tu(n +i6nI. nh sng 7h%
7in l loQi thAng th3( v Duan tr`ng nh3t trong 1,i trAng chung Duanh chMng ta} 1`i s sng
+>u phO thu2c vo cc cF th c" 7h% nng Duang h/p -a vo nng l/ng ca 1Jt trAi. [$c BQ 1Jt
trAi c" ro n&1 vhng tia h)ng ngoQi ch$ 7h,ng ph%i vhng nh sng 7h% 7in. 0ia h)ng ngoQi l
ngu)n nhi6t l/ng ch (u ca tri +3t. t1 1Jt bin cha th3( c" r3t 8t b$c BQ tZ ngoQi kpo9
zoon1 Hnano1EtrEI. 0ia tZ ngoQi c" bc s"ng th3p hFn k{n1 h3p thO bi oB(gEn trong 7h,ng
7h8 v tQo ra tng oYonE Hs
z
I +2 cao cch 1Jt +3t 7ho%ng k|9|o71. 0ng oYonE h3p thO cc tia tZ
ngoQi bc s"ng tFng +i -i v gi%i ph"ng ra s
k
. [i v# tia tZ ngoQi r3t c" hQi cho sinh v!t n=n
vi6c tng oYonE ti=u tr_ bt tia tZ ngoQi l c" tc -Ong r3t Duan tr`ng +i vi s sng tr=n tri +3t.
:# cc loQi bc s"ng trong nh sng 1Jt trAi ph*n b +)ng +>u trong phQ1 vi nh sng 7h% 7in
cho n=n ta th3( nh sng 1Jt trAi cF b%n c" 1u tr5ng.
Nhi>u b$c BQ +i6n t_ trAng l r3t c" hQi +i vi vi sinh v!t@ nh3t l cc b$c BQ c" bc s"ng ng5n@
cao nng l/ng l cc b$c BQ ion h"a HioniYing ra-iationI@ chMng l1 ngu(=n tZ 13t+i +i6n tZ
HElEctronI hoJc ion h"a HioniYEI. ?" hai loQi b$c BQ ion h"a. t2t l@ tia tQo ra bi con ngAi@ hai
l@tia ga11a H tia I sinh ra trong Du tr#nh tan rm cc +)ng v ph"ng BQ Hra-ioisotopEI. [$c BQ ion
h"a 1$c th3p s4 l1 s%n sinh cc +2t bin H1utationsI v gin tip l1 cht vi sinh v!t. [$c BQ ion
h"a cao s4 trc tip git cht vi sinh v!t. tJc -u vi sinh v!t c" t8nh +> 7hng cao hFn v> cc b$c
BQ ion h"a so vi cc sinh vQt 7hc@ nhng vi li>u l/ng + cao chMng s4 git ht vi sinh v!t. ?h8nh
v# v!( c" th -hng b$c BQ ion h"a + -i6t 7hu'n. 0u( v!(@ 12t s sinh v!t nh*n ngu(=n nth( Hnh
vi 7hu'n ]Einococcus ra-io-urans v cc vi 7hu'n sinh v!t sinh bo tZI c" th v.n t)n tQi +/c
nga( c% cc 1$c b$c BQ ion h"a 7h cao.
[$c BQ ion h"a g*( cho t bo r3t nhi>u bin h"a@ c" th ph vL li=n 7t hu-rogEn@ oB( h"a li=n 7t
+,i@ ph h( c3u trMc vnng@ cao ph*n tZ h"a 12t s ph*n tZ.sB(gEn c" th l1 tng cc hi6u $ng
n(@ c" th l -o vi6c s%n sinh gc t -o h(-roB(l Hsl9I... tJc -u c" r3t nhi>u thnh phn t bo
chu %nh hng@ nhng ngu(=n nh*n Duan tr`ng nh3t g*( cht l s ph h( U]N.
:# bc s"ng ng5n Hco9Poon1I c" nng l/ng cao cho n=n b$c BQ tZ ngoQi HltraviolEt ra-iationI
c" th ti=u -i6t cc loQi vi sinh v!t. [$c BQ tZ ngoQi H:I 1Qnh nh3t bc s"ng kron1. ?hMng -f
b U]N h3p thO@ l1 cho tr=n c s/i +Fn U]N h#nh thnh nhjng song ph*n tZ H-i1ErsI th(1inE@
chMng l1 $c ch Du tr#nh ti tQo HrEplicationI v c,ng nng ca U]N. 0hi6t hQi n( c" th +/c
sZa chja Dua 12t s con +Ang. 0hEo con +Ang Duang hoQt h"a 12t loQi EnY(1E Duang hoQt h"a
sZ -Ong nh sng Banh la1 + tch song ph*n tZ th(1inE. 0rong hoQt h"a ti 12t +oQn ng5n U]N
c" ch$a cc song ph*n tZ th(1inE c" th b c5t rAi v +Ci chx + thnh 12t +oQn U]N b#nh thAng.
0hi6t hQi n( cXng c" th sZa chja nhA cc protEin rEcU trong Du tr#nh ti tC h/p HrEco1binationI
hoJc Du tr#nh SsS. 0hi6t hQi 7h,ng c" th +/c 7h5c phOc nu nh li>u l/ng : Du ln@ tQo n=n
nhjng tCn th3t Du nJng.
tJc -u b$c BQ : Du nh; Hth3p hFn kpo v zoon1I 7h" c" th l`t Bung b> 1Jt tri +3t@ b$c BQ
: nhng bc s"ng zk|9Poon1 cXng c" th g*( hQi cho vi sinh v!t. ?hMng ph*n c5t tr(ptophan
thnh nhjng Duang s%n ph'1 Hphotopro-uctsI +2c hQi. Nhjng s%n ph'1 n( tc -Ong +)ng thAi vi
cc b$c BQ gn tZ ngoQi l1 ph vL s/i U]N. ?F ch cO th ca tc -Ong n( 7h,ng ging vi cF
ch tc -Ong ca : vi bc s"ng kron1.
nh sng 7h% 7in l ngu)n nng l/ng ch (u ca Du tr#nh Duang h/p.
Hphotos(nthEsisI v# v!( r3t cn cho cc sinh v!t. Nhng nu nh sng 7h% 7in Du 1Qnh s4 c" th
g*( hQi ha( l1 cht vi sinh v!t. 0ha1 gia vo Du tr#nh n( c" 12t loQi s5c t g`i l ch3t Duang
1.n HphotosEnsitiYErsI v oB(gEn. ?c s5c t vi sinh v!t nh chloroph(ll@ bactEriochloroph(ll@
c(tochro1Es@v Wlavin c" th h3p thO nh sng 1Jt trAi v b 78ch hoQt tQo ra cc ch3t Duang 1.n.
?c ch3t Duang 1.n HVI 7hi b 78ch hoQt c" th chu(n nng l/ng cho s
k
+ l1 ra oB(gEnE +Fn 9
singlEt oB(gEn H

s
k
I.
nh sng
V V HhoQt t8nhI
V hoQt t8nh s
k
V s
k
sB(gEn+Fn l ch3t c" hoQt t8nh r3t 1Qnh@ l ch3t oB( h"a 1Qnh c" th ph h( nhanh ch"ng t bo@
chMng cXng l nh*n t ch (u +/c cc +Qi thc bo Hphagoc(tEsI -hng + -i6t 7hu'n.

Hnh 14.1i: Ph2A #i >4c sOng ca cc >[c P2 *in tI trng / PhTn nh sng kh5 ki3n *6c trnh >T" @ha -4i.
(Theo sch ca PrescottHar!e" #$ %!ein&.
Nhi>u vi sinh v!t trong 7h,ng 7h8 hoJc sng tr=n b> 1Jt cc v!t tip sMc vi 7h,ng 7h8 sZ -Ong s5c
t carotEnoi- + b%o v6 chng lQi vi Duang oB( h"a HphotooBi-ationI. ?arotEnoi- c" th l1 ph
h( cc oB(gEn +Fn@ h3p thu nng l/ng ca oB(gEn +Fn v bin thnh trQng thi phi hoQt t8nh. ?%
cc vi sinh v!t Duang h/p l.n vi sinh v!t 7h,ng Duang h/p +>u sZ -Ong s5c t vo 1Oc +8ch n(.
14.5. SU S!N" #$%NG CVW I! S!N" IX# #$NG cZ! #$NG #U
N"!]N
14.5.1. Cc nh:n t4 ca *ii trCng 0* h(n chL sp sinh trng
t,i trAng sinh sng ca vi sinh v!t l ph$c tQp v thAng Bu(=n bin +Ci.:i sinh v!t +Jc trng
cho 1xi 1,i trAng cO th b bao b`c bi s bin +Ci ca cc ch3t -inh -Lng v cc nh*n t 1,i
trAng 7hc. Mng l vi sinh v!t +m sinh trng trong 12t 1ng sinh h`c HbioWil1I. :i sinh v!t sinh
trng trong 12t vi 1,i trAng H1icroEnviron1EntsI cho +n 7hi 1,i trAng ha( cc nh*n t
-inh -Lng +Qt ti s sinh trng gii hQn. Ngu(=n t5c l/ng ti thiu ca SiEbig Bc +nh r&ng}
tCng sinh 7hi ca 12t cF th Du(t +nh bi s c" 1Jt ca ch3t -inh -Lng vi n)ng +2 th3p nh3t
thEo nhu cu ca cF th. Ngu(=n t5c n( c" th phh h/p cho +i>u 7i6n phnng th8 nghi61 cXng nh
trong 1,i trAng +3t v nc. S tng l=n ca 12t nh*n t -inh -Lng cn thit Hchvng hQn nh
phosphatEI s4 l1 tng l=n Dun th vi sinh v!t cho +n 7hi 12t s nh*n t -inh -Lng 7hc tr
thnh nh*n t gii hQn. Nu 12t ch3t -inh -Lng no +" l gii hQn th# tng cc nh*n t -inh -Lng
7hc 7h,ng c" 8ch l/i g#. 0#nh h#nh thc t cnn ph$c tQp hFn th nja. Nhi>u nh*n t gii hQn c" th
%nh hng thAng Bu(=n l=n Dun th vi sinh v!t@ chvng hQn nh nhi6t +2@ pl@ nh sng@ n)ng +2
1ui... nh lu!t chng chu ca ShElWor- HShElWor-s la oW tolErancEI Bc +nh} vi sinh v!t c" 12t
(=u cu nh3t +nh +i vi cc nh*n t 1,i trAng@ 0h3p ha( cao hFn (=u cu n( th# vi sinh v!t
7h,ng th t)n tQi v sinh trng 1Jc -u v.n c" +( + cc ch3t -inh -Lng. ?hvng hQn 1xi vi sinh
v!t c" 12t phQ1 vi nhi6t +2 sinh trng nh3t +nh. ?Xng tFng t nh v!( +i vi pl@ n)ng +2
oB(gEn@ n)ng +2 1ui... S sinh trng ca vi sinh v!t phO thu2c vo c% s cung c3p ch3t -inh
-Lng l.n 7h% nng chng chu vi cc +i>u 7i6n ca 1,i trAng.
Rhi vi sinh v!t c" + +i>u 7i6n -inh -Lng + sinh trng 1Qnh 14 th# cXng +)ng thAi sinh ra cc
ch3t th%i c" hQi v l1 hQn ch s sinh trng ca chMng.
p $ng vi 1$c -inh -Lng th3p H1,i trAng nghgo 9 oligotrophic Environ1EntsI v c" s cQnh
tranh@ nhi>u vi sinh v!t +m chi1 +oQt th$c n v 7hai thc chMng + l1 ngu)n cQnh tranh. :i sinh
v!t thAng bin +Ci h#nh thi + l1 tng b> 1Jt v nng lc h3p thu ch3t -inh -Lng. ?c vi sinh
v!t nh*n ngu(=n th( h#nh DuE bin thnh -Qng 1ini ha( ultra1ini Hsi=u nh;I hoJc 1`c ra cc
ci cung HprosthEcatEI + +p $ng vi t#nh trQng thiu th$c n. S thiu hOt ch3t -inh -Lng s4 -.n
+n nhi>u bin +Ci vi sinh v!t@ chvng hQn chMng c" th t_ng bc 7h<p lQi hoQt +2ng ca cc gEn
li=n Duan +n trao +Ci ch3t @ tr_ vi6c -u( tr# gEn Du%n gia HhousE7EEping gEnEI.
Nhi>u nh*n t c" th l1 c%i bin 1$c -inh -Lng trong 1,i trAng nghgo. ?hvng hQn vi sinh v!t
c" th tch cc ch3t -inh -Lng hQn ch ra Hnh l s5tI 7hin 7h,ng cnn s5t + cQnh tranh nja.
Rh,ng 7h8 cXng c" th cung c3p ch3t -inh -Lng giMp cho s sinh trng ca vi sinh v!t. i>u n(
c" th th3( +/c trong phnng th8 nghi61 cXng nh ngoi thi=n nhi=n. m pht hi6n th3( ch3t hju cF
trong 7h,ng 7h8 c" th BMc tin s sinh trng ca vi sinh v!t tr=n 1,i trAng pha lomng H-ilutE
1E-iaI. t,i trAng sinh trng +/c l1 giu b&ng ch3t hju cF trong 7h,ng 7h8 cXng c" th l1
tng rT r6t s pht trin ca Dun th vi sinh v!t. Nga( trong nc c3t9 thAng ch$a -3u vt ch3t
hju cF@ cXng c" th h3p thu nhjng h/p ch3t c carbon t_ 7h,ng 7h8 + giMp cho s sinh trng va
vi sinh v!t. S t)n tQi cc ch3t -inh -Lng trong 7h,ng 7h8 v t#nh trQng sinh trng ca vi sinh v!t@
nu 7h,ng BE1 B<t +n s4 c" th %nh hng +n cc thc nghi61 v> sinh h"a h`c ha( sinh h`c ph*n
tZ@ cXng nh cc nghi=n c$u v> s sinh trng ca vi sinh v!t trong cc 1,i trAng -inh -Lng
nghgo HoligotrophicI.
?c ch3t t nhi=n Hnatural substancEsI cXng c" th $c ch trc tip ti s sinh trng v pht trin
ca vi sinh v!t trong cc 1,i trAng -inh -Lng th3p. ?c ch3t +" bao g)1 phEnol@ tannin@
a11onia@ Eth(lEnE@ v cc h/p ch3t lu hu\nh ba( hFi. *( c" th l 12t phFng th$c giMp vi sinh
v!t trnh t!n -Ong cc nng l/ng gii hQn trc 7hi +/c cung c3p cc ch3t -inh -Lng cn thit.
?c h"a ch3t n( l r3t Duan tr`ng trong b6nh le h`c thc v!t v c" th giMp 7hng ch cc b6nh vi
sinh v!t trong +3t.
14.5./. qi* tra s4 0Gng vi sinh vt nh:n ngA2Pn th2 tA2 s4ng nhng Mhing
nAii cQ2 &Gc
Rhi nghi=n c$u s sinh trng ca Dun th vi sinh v!t nh*n ngu(=n th( HprocarioticI trong thi=n
nhi=n b=n ngoi phnng th8 nghi61 cn ph%i Bc +nh s l/ng vi sinh v!t sng. 0rong lch sZ vi sinh
v!t h`c thAng ngAi ta +nh nghKa vi sinh v!t sng l c" th sinh trng@ c" th h#nh thnh 7hu'n
lQc Hcolon(I hoJc tQo ra +2 +Oc rT r6t tr=n 1,i trAng -ch th. ohn i.VostgatE Qi h`c SussEB
Hnc UnhI l 12t trong nhjng h`c gi% +u ti=n Bc +nh vi sinh v!t chu $c ch HstrEssE-I 7hi sng
trong 1,i trAng thi=n nhi=n@ hoJc trong nhi>u 1,i trAng phnng th8 nghi61 +Jc bi6t@ l +Jc bi6t
1.n c%1 vi cc $c ch th$ sinh HsEcon-ar( strEssEsI. ?c $c ch n( l1 cho vi sinh v!t tu( sng
nhng 7h,ng c" th tQo thnh 7hu'n lQc tr=n cc 1,i trAng +Jc b#nh thAng v.n -hng + nu,i c3(
chMng. Bc +nh +/c s sinh trng ca cc vi sinh v!t n( VostgatE +a ra 12t phFng php
thc nghi61 g`i l th8 nghi61 vi hoQt t8nh VostgatE HVostgatE ticroviabilit( Ussa(I. 0rong th8
nghi61 n( +E1 vi sinh v!t nu,i c3( tr=n lp 1Jt thQch 1;ng -i l 78nh HcovErslipI@ l1 cho
chMng 7h,ng Dua +/c giai +oQn sinh trng +Fn bo 1 cha bin +Ci h#nh thi t bo@ coi +" l
biu hi6n tn hi7 sng HliWE signI
0_ +"@ nhi>u nh nghi=n c$u pht trin cc phFng php hin vi 1.n c%1 v phFng php ch3t
+)ng v + Bc +nh s t)n tQi v e nghKa ca -Qng vi 7hu'n sng nhng 7h,ng nu,i c3( +/c.
?h%ng hQn -hng 7hng th hu\nh Duang v thuc nhu21 acri-inE orangE + -nh gi 1$c +2 s
l/ng~ hoJc l -hng phFng php s l/ng 7h% nng ti +a HtVN91ost probablE nu1bErI...:i6c sZ
-Ong cha s gi%i ph"ng hoQt t8nh ph"ng BQ ca v!t ch3t t bo cXng +/c -hng + Bc +nh %nh
hng ca hi6u $ng $c ch +i vi vi sinh v!t. ?c phFng php -o VostgatE +> ra l r3t Duan tr`ng.
Nhi>u nghi=n c$u cho th3( c" 7hi 12t s vi 7hu'n nh sscherichia co!i@ fi>rio cho!erae@ %!e>sie!!a
@ne7Aoniae@ sntero>acter aerogenes@ snterococc7s Yaeca!is 13t nng lc sinh trng tr=n cc 1,i
trAng phnng th8 nghi61 thEo cc 7 thu!t nu,i c3( ti=u chu'n@ nhng chMng v.n gij vai trn g*(
b6nh tru(>n nhif1.
0#nh trQng 12t Dun th hxn h/p trong 1,i trAng thi=n nhi=n l r3t ph$c tQp. 0h,ng thAng cha c"
7ho%ng c9co cc t bo l c" th h#nh thnh 7hu'n lQc. 0rong tFng lai c" th ph%i t#1 ra cc 1,i
trAng nu,i c3( th8ch h/p hFn +i vi cc vi sinh v!t cnn cha +/c bit +n. li6n na( ngAi ta +m
sZ -Ong 7 thu!t V?i v ph*n t8ch UiN ca tiu th riboso1E + +nh gi t8nh +a -Qng ca Dun
th cc vi sinh v!t cha nu,i c3( +/c.
14.5.7. CO* ong *t &K v cc @AEn th vi sinh vt
0_ nhi>u th!p 7w na(@ cc nh vi sinh v!t h`c v.n nghK r&ng Dun th vi sinh v!t l t!p h/p ca cc
c th ri=ng bi6t@ sinh trng v hoQt +2ng +2c l!p vi nhau. 0u( nhi=n gn +*( ngAi ta +m pht
hi6n th3( nhi>u vi 7hu'n c" 7h% nng giao tip v hoQt +2ng h/p tc vi nhau. t2t trong nhjng
cch cF b%n + vi sinh v!t h/p tc +/c vi nhau +" l c%1 $ng 1!t +2 ha( cnn lQi l s t c%1
$ng. " l hi6n t/ng trong +" vi sinh v!t t +i>u chanh 1!t +2 th,ng Dua Du tr#nh c%1 nh!n h1
l/ng cc ph*n tZ t8n hi6u@ +,i 7hi g`i l cc ch3t t c%1 $ng Hautoin-ucErI bi v# chMng c" th 78ch
th8ch t bo tit ra chMng. N)ng +2 cc ph*n tZ t8n hi6u tng l=n chng vi s tng l=n ca s l/ng
vi 7hu'n trong Dun th cho +n 7hi +Qt +n ngLng +Jc trng H+i vi Dun th +"I v ra t8n hi6u
cho vi 7hu'n r&ng 1!t +2 Dun th +m +n 1$c ti hQn ha( cnn g`i l Duoru1. :i 7hu'n lMc +" s4
b5t +u biu hi6n cc gEn phO thu2c 1!t +2 t bo ti hQn nh&1 +i>u chanh 1!t +2 t bo. ?%1 $ng
1!t +2 +m +/c pht hi6n c% vi 7hu'n ^ra1 *1 v ^ra1 -Fng.
?%1 $ng 1!t +2 c" e nghKa Duan tr`ng vi vi sinh v!t. ?" th l3( v8 -O v> s sinh tCng h/p v gi%i
ph"ng cc EnY(1E ngoQi bo. Nu cc EnY(1E n( cha +/c gi%i ph"ng nhA 12t s 8t vi 7hu'n@
chMng s4 b 7huch tn v 7h,ng pht hu( +/c tc -Ong -o b pha lomng. :i cch +i>u 7hin b&ng
c%1 $ng 1!t +2@ vi 7hu'n s4 +Qt +n 1!t +2 Dun th ln trc 7hi chMng gi%i ph"ng EnY(1E v 7t
Du% l h1 l/ng EnY(1E + ln + pht hu( tc -Ong. " ch8nh l l/i th ca vi sinh v!t trong cF
th v!t ch cXng nh trong cc 1,i trAng +3t@ nc. Nu vi sinh v!t g*( b6nh c" th +Qt +/c +n
n)ng +2 + ln tQi 12t +i1 no +" tr=n cF th v!t ch trc 7hi s%n sinh cc nh*n t +2c lc v
B*1 nh!p +/c vo cc 1, v!t ch@ chMng s4 c" cF h2i ln hFn trong vi6c l1 13t tc -Ong 7h%
nng t v6 ca v!t ch v -o +" c" th lan ra ton b2 cF th v!t ch. i>u n( gi%i th8ch 12t 7iu
7hc ca c%1 $ng 1!t +2. ]Ang nh c%1 $ng 1!t +2 r3t Duan tr`ng +i vi nhi>u vi sinh v!t
trong vi6c thit l!p 1i Duan h6 c2ng sinh ha( 7e sinh +i vi v!t ch.
?%1 $ng 1!t +2 +/c pht hi6n +u ti=n v t#1 hiu rT nh3t vi 7hu'n ^ra1 *1. ?c t8n hi6u
thAng gJp nh3t vi 7hu'n ^ra1 *1 l ac(l ho1osErinE lactonEs HlSSsI. " l cc ph*n tZ nh;
+/c c3u tQo bi chuxi ac(l t_ P +n cP ? li=n 7t vi ho1osErinE lactonE Hh#nh cP.cpI. ?huxi ac(l
n( c" th c" nh"1 7Eto ha( nh"1 v tr8 ? th$ z. ?c ph*n tZ Uc(l lSSs 7huch tn vo cc t
bo +8ch HtargEt cEllI Hh#nh cP.cpI. Rhi +Qt +n h1 l/ng + ln@ cc ph*n tZ Uc(l lSSs s4 b1
vo cc protEin thO th +Jc bi6t HiI v g*( ra s tha( +Ci c3u trMc protEin. 0h,ng thAng 7hi ph$c
h6 lSSs9protEin +/c hoQt h"a@ chMng c" tc -Ong nh ch3t c%1 $ng@ chMng b1 vo cc +i1
+8ch tr=n U]N v 78ch th8ch s phi=n 1m ca cc gEn nhQ( c%1 vi n)ng +2 t bo ti hQn. ?c gEn
cn thit + tCng h/p lSS cXng +/c tQo ra thAng Bu(=n@ -o +" nhi>u ch3t t c%1 $ng +/c tCng
h/p v gi%i ph"ng.

Hnh 14.1t: n5A [ng A8t *+ #i kh7]n ^raA bA.
(Theo sch ca PrescottHar!e" #$ %!ein&.
(a& n,7 tr:c ch7ng ca ac"! hoAoserine !actone ch,t *6c >i3t *3n nh !$ tn hi7 c5A [ng A8t *+ (*iE7 chpnh A8t *+
t3 >$o& ha" cXn gUi !$ ch,t t1 c5A [ng.
(>& 96c *) Ainh hUa cch ho2t *+ng ca c5A [ng A8t *+ nhE7 #i kh7]n graA bA. nc @rotein thD thK ho2t *+ng #4i
#ai trX ch,t c5A [ng (in-7cer& *6c k hi7 >Qng ch_ ~. ng k gk" nt >iK7 th= ac"! H?9 s"nthase khHng @h5i !:c
n$o cng *6c t2o ra tlng [ng #4i cc ch,t t1 c5A [ng.
vi 7hu'n ^ra1 *1@ r3t nhi>u Du tr#nh nhQ( c%1 vi cc t8n hi6u ac(l lSS v c%1 $ng 1!t +2.
t2t s v8 -O +m +/c nghi=n c$u 7 +" l HcI s s%n sinh ch3t pht Duang sinh h`c
Hbiolu1inEscEncEI bi fi>rio Yischeri@ HkI Pse7-oAonas aer7ginosa tCng h/p v gi%i ph"ng cc (u
t g*( b6nh@ HzI S chu(n cc (u t -i tru(>n nhA Du tr#nh tip h/p ygro>acteri7A
t7AeYaciens@ v HPI S s%n Bu3t 7hng sinh sr|inia caroto#ora v Pse7-oAonas a7reoYaciens.
:i 7hu'n ^ra1 -Fng cXng +i>u hna hoQt +2ng b&ng c%1 $ng 1!t +2@ th,ng thAng b&ng t8n hi6u
l cc oligopEpti-E. ?c v8 -O +in h#nh +" l s tip h/p ntErococcus WaEcalis@ 78ch th8ch 7h%
nng t%i nQp U]N Hco1pEtEncE in-uctionI ?tre@tococc7s @ne7Aoniae@ s 78ch th8ch tQo bo tZ
Baci!!7s s7>ti!is@ v s s%n sinh r3t nhi>u +2c t v cc (u t g*( b6nh ?ta@h"!ococc7s a7re7s.
?%1 $ng 1!t +2 th!1 ch8 78ch th8ch s pht trin 7hu'n t( 7h8 sinh v tQo strEpto1(cin
?tre@toA"ces grise7s. i vi trAng h/p ca ?tre@toA"ces grisEus th# c" l4 t8n hi6u l g9
but(rolaton ch$ 7h,ng ph%i l oligopEpti-E.
?h$c nng Duan tr`ng nja +ng Duan t*1 ca c%1 $ng 1!t +2 +" l s +'( 1Qnh vi6c tQo 1ng
sinh h`c HbioWil1I bi vi 7hu'n g*( b6nh Pse7-oAonas aer7ginosa@ v c" th n" +"ng vai trn Duan
tr`ng trong b6nh BF h"a u nang Hcr(stic WibrosisI. S tQo 1ng sinh h`c r3t c" e nghKa +i vi vi
sinh v!t g*( b6nh v# n" b%o v6 vi 7hu'n 7h;i s t3n c,ng ca 7hng sinh v cc ch3t t'( rZa. S
+i>u chanh 1!t +2 t bo c" th r3t hi6u Du% b=n trong 1ng sinh h`c -o h1 l/ng ac(l lSS 8t b
pha lomng v c" th tng l=n nhanh ch"ng. 0rong +i>u 7i6n n(@ hai loQi vi 7hu'n 7hc nhau c" th
78ch th8ch nhau b&ng cch s%n Bu3t ra cc t8n hi6u tFng t nhau@ +" l trAng h/p 1ng sinh h`c
c" ch$a cc vi 7hu'n g*( b6nh P. aer7ginosa v B7rkho-eria ce@acia.
?%1 $ng 1!t +2 l 12t v8 -O v> s hoQt +2ng +a t bo trong +" cc c th giao tip v h/p tc hoQt
+2ng nh l 12t +Fn v thng nh3t. ?c v8 -O 7hc v> hoQt +2ng ph$c h/p nh tr=n +" l s h#nh
thnh cc -Qng 7hu'n lQc v s h#nh thnh th Du% Ni=1 vi 7hu'n HC"Po>acteriaI.