M U

Vi nhng p lc v hin trng s dng t ai nh hin nay cho thy ngun ti

nguyn t ai ngy cng khan him v c gii hn, dn s th gii gia tng nhanh. Do
, i hi phi c s i chiu hp l gia cc kiu s dng t ai v loi t ai
t c kh nng ti a v sn xut n nh v an ton lng thc, ng thi cng
bo v c h sinh thi cy trng v mi trng ang sng.
Qui hoch s dng t ai l nn tng trong tin trnh ny. y l mt thnh
phn c s c lin quan n h sinh thi cc vng ni, sa mc hoang vu, hay cc vng
ng bng ven bin, ng thi li nm trong mc tiu pht trin v bo v rng, t
trng v ti nguyn ven bin. Qui hoch s dng t ai (QHSD) l yu t chnh
trong tt c yu cu pht trin v bo v cc vng t ai nng nghip.
C nhng s mu thun trong s dng t ai hin ti. Nhu cu v t nng
nghip, ng c, bo v thin nhin, rng, du lch v pht trin th ln hn nhiu so
vi ngun ti nguyn t ai hin c. cc quc gia ang pht trin th nhu cu ny
ngy cng cp bch hn theo tng nm. Dn s th gii l thuc vo s lng/din tch
t cho ra lng thc, nguyn liu v vic lm s tng ln gp i trong vng 25 n
50 nm ti. Ngay c mt s vng t ai y , ngi dn vn khng t n nhu
cu v li nhun mong i trong vic s dng t ai . Trong khi , s suy thoi
t ai cc nng trang, rng hay ngun ti nguyn nc ngy cng thy r, nhng
trong tng c th ca cng ng x hi khng th c bin php ring no hn ch
hoc chm dt tnh trng suy thoi ny.
Do , gio trnh Qui Hoch S Dng t ai c bin son nh l mt gio
trnh chuyn kho nhm mc ch trang b cho sinh vin cc ngnh lin quan c kin
thc c bn v qui hoch v nhng quan im quan trng trong Qui Hoch S Dng
t ai bn vng. Tuy nhin, trn c s ca nhng quan im v nhng qui trnh qui
hoch ca FAO (1993), mi quc gia t son ra nhng hng dn ring cho quc
gia mnh ph hp trong vic qui hoch ca tng giai on. Do trang b cho
sinh vin c kin thc v k nng trong qui hoch s dng t ai khi ra trng trong
iu kin thc t, gio trnh Qui Hoch S Dng t ai c son tho hon ton
da trn cc ti liu c bn v qui hoch ca FAO, Ti liu Hng dn v cng tc qui
hoch, k hoch s dng t ai ca Vin iu tra qui hoch t ai thuc B Ti
Nguyn v Mi Trng (Tng Cc a Chnh Vit Nam, H Ni, thng 10/1998),
Lut t ai nm 2003 v Thng t 30 2004 ca B Ti Nguyn v Mi Trng nm
2004.

Thng 12 2005
Ngi bin son
PGS. Tin s L Quang Tr
1
CHNG I
TNH CHT MC TIU PHM VI CON
NGI
QUY HOCH S DNG T AI

I. THC TRNG V S DNG T AI
S gia tng dn s trong cc nc ang pht trin ang l p lc nng ln
ngun ti nguyn t ai c gii hn ca h v cng l nguyn nhn gy ra s suy
thoi t ai. Nhng phng php chuyn ngnh cho vic quy hoch gim bt tnh
trng ny hin nay vn cha cho c hiu qu, v phng php tng hp i hi phi
bao gm tt c cc ch th tham gia t s bt u, iu tit cht lng v nhng s
gii hn ca mi thnh phn n v t ai, n tnh sn xut ca cc kh nng chn
la s dng t ai. Nhng quan im v nh ngha lin h n phng php c th
nhm h tr cho vic thit lp nn nhng vn quyt nh cc mc quy hoch
khc nhau.
Nhng vn s dng t ai hin ti i hi nhng gii php c to ra vi
s h tr ca phng php tng hp trong vng nng thn v bn thnh th, th thng
c xut pht t nhng s mu thun i khng gia mi trng v pht trin. Tt c
vic ny c tho lun bao gm xy dng nhng quyt nh lm th no s dng
nhng ngun ti nguyn khan him, ti lp li vng t ai suy thoi hay ci thin t
ai nng nghip chnh, nh c nhng nng h nh hay nhng nng trang c gii s
h tr tt hn trong vic m rng dn s, hn ch pht trin vng th vo trong cc
vng nng nghip c cht lng cao, s dng hp l ngun ti nguyn nc khan
him, v nhng yu cu chuyn bit cho phng php tng hp ngc li vi quy
hoch chuyn ngnh ca vng ven bin.
Thc hin phng php tng hp th ty thuc vo nhng chnh sch h tr quy
hoch cho s dng v qun l bn vng ngun ti nguyn t ai, tng cng
nhng th ch thc thi v m bo s bao gm v tham gia hnh ng ca cc ch
th trong tin trnh xy dng quyt nh. Nhng hot ng ny s c h tr bng s
thay i cc s liu c bn v ngun ti nguyn t nhin v cch s dng, thng qua
vic kt hp s dng h thng thng tin a l GIS. Nhng phng tin kinh t v x
hi cng c m t v c s dng m bo s nhng ng gp ca cc ch th
trong vic tha thun s dng t ai.
Phng php tng hp cho quy hoch s dng v qun l ngun ti nguyn t
ai bt buc phi bao gm tt c cc ch th trong tin trnh xy dng quyt nh cho
tng lai ca t ai, v xc nh nh gi tt c nhng c trng chnh ca sinh hc
t nhin v kinh t x hi ca cc n v t ai. iu ny i hi s xc nh v thit
lp s s dng hay khng s dng ca mi n v t ai v cc mt k thut thch
hp, kh nng kinh t, x hi chp nhn v tnh mi trng khng suy thoi.
Phng php chuyn ngnh thun cho quy hoch s dng ngun ti nguyn t
ai cn phi trnh, v vi phng php ny c th a n nhng s suy thoi khng
on trc c. Lin quan n vn mi trng cn thit phi c t ln hng
2
u do s tng trng qu nhanh ca dn s trn th gii, gia tng nhng s l thuc
vo nhau gia cc quc gia v gia cc vng trn th gii, nhng ch tng trng v
gi tr ca h sinh thi t nhin, v nhng nhn thc rng nhng s dng t ai hin
ti c th nh hng n h thng kh hu ton cu. Phng php tng hp hn hn
phng php chuyn ngnh l c ngha ngn cn hay gii quyt c nhng mu
chun lin quan n s dng t ai, khi n t ti ho tin trnh quy hoch v thit lp
mt mi trng c th cho s trung gian gia, v xy dng quyt nh bi, tt c cc
ch th giai on ban u.
D on mc tng dn s ca th gii c th gp i vi khong 10 t ngi
vo nm 2050 (UNFPA, 1992; trong FAO, 1993). Do , hu ht cc nh khoa hc v
chuyn gia trn th gii ng vi nhau rng cn thit phi p dng nhng cng ngh
nng nghip tin tin cho vic s dng ngun ti nguyn t ai cung cp lng
thc y , cht si, thc n gia sc, du sinh hc v g ln gp i. Trong thc t,
c nhng s thiu ht t ai trm trng trong nhiu quc gia, c bit l cc quc gia
ang pht trin.
Trong mt nghin cu gn y ca FAO (Alexandratos, 1995; trong FAO,
1993) c lng khong 92% ca 1800 triu ha t ai ca cc quc gia ang pht
trin bao gm lun c Trung Quc th c tim nng cho cy trng s dng nc tri,
nhng hin nay vn cha s dng ht v ng mc ch, trong vng bn sa mc
Sahara Chu phi 44%; Chu m lin v vng Carib 48%. Hai phn ba ca 1800 triu
ha ny tp trung ch yu mt s nh quc gia nh: 27% Brasil, 9% Zaire, v 30%
12 nc khc. Mt phn ca t tt ny vn cn dnh cho rng hay vng bo v
khong 45%, v do trong cc vng ny khng tht s c s dng cho nng
nghip. Mt phn khc th li gp kh khn v mt t v dng bc thm nh khong
72% vng Chu phi bn sa mc v vng Chu m la tinh.
Trn 50% ca 1800 triu ha ca t dnh c phn loi cp loi "m", th
d nh qu m cho hu ht cc loi cy trng v khng thch hp lm cho s nh c
ca con ngi, hay cn gi l "vng thch nghi km cho cy trng". Do , kh nng
m rng din tch t ai cho canh tc cy trng thng b gii hn. Kt qu l tt
c nhng c gng gia tng sn lng theo nhu cu lng thc v cc ci khc th
thng da ch yu vo s thm canh ha cho sn xut vi nhng ging cy trng c
nng sut cao trong cc vng c tim nng cao. y l nhng vng t ai c t tt,
a hnh thch hp, iu kin ma v nhit thch hp hay c kh nng cung cp
nc cho ti, v d dng tip cn vi phn bn v c v hu c.
FAO c lng rng (Yudelman, 1994; trong FAO, 1993), t nng nghip c
th m rng c khong 90 triu ha vo nm 2010, din tch thu hoch c tng ln
n 124 triu ha do vic thm canh tng v cy trng. Cc vng t c kh nng ti
trong cc quc gia ang pht trin ang c m rng tng thm khong 23,5 triu ha
so vi hin ti l 186 triu ha.
Nhng nghin cu chi tit hn ang c thc hin v tim nng ti cc
quc gia ang pht trin, c bit l Chu phi. Nhng nghin cu ny ch yu tp
trung trn cc din tch t thch nghi kt hp vi cc iu kin a hnh v ngun ti
nguyn nc mt v nc ngm thc hin vi chi ph thp v khng lm hy hoi
gi tr mi trng.
Kt qu ca thm canh ha c th xy ra c trong cc vng t thin nhin
u i hay trn cc vng t m con ngi phi can thip vo bng u t kinh t nh
pht trin h thng ti tiu. Nh vy cho thy rng trong mt tng lai gn y s
gim i mt cch c ngha din ch t/nng h nng thn. Kh nng din tch t
nng nghip trn nng h trong cc quc gia ang pht trin c d phng bi FAO
3
cho nm 2010 ch cn gn phn na l 0,4 ha so vi cui thp nin 80 l 0,65 ha, hnh
nh ny cng cho thy din tch ny s nh hn vo nhng nm 2050. Ngc li vi
cc quc gia ang pht trin, cc quc gia pht trin s c s gia tng din tch t
nng nghip trn u ngi do mc tng dn s b ng chn li. iu ny s dn n
mt s t nng nghip s c chuyn sang thnh cc vng t bo v thin nhin,
hay vng t bo v sinh cnh vn ha hoc phc v cho cc mc ch ngh ngi ca
con ngi (Van de Klundert, et al., 1994; trong FAO, 1993). Tnh trng ca cc quc
gia nm trong giai on chuyn tip th rt kh m d phng bi v nhng tin trnh
hin ti l ang chuyn i t t ai nng nghip thuc nh nc sang quyn s dng
t ai t nhn.
S c on ca FAO th b gii hn theo t l thi gian n nm 2010, khi m s
thay i kh hu ton cu c mong c l nh hng khng ng k trong sut thi
gian ny. iu ny c th s khc vo nhng nm 2050 hoc sau . Hu qu ca cc
m hnh v s thay i ca kh hu th cc quc gia ang pht trin s b nh hng
xu hn l thun li v mc an ton lng thc (Norse v Sombroek, 1995; trong
FAO, 1993).
II. TNH CHT
Vi nhng p lc v thc trng s dng t ai nh nu trn cho thy ngun ti
nguyn t ai ngy cadng khan him v c gii hn, dn s th gii gia tng. Do
i hi phi c s i chiu hp l gia cc kiu s dng t ai v loi t ai t
c kh nng ti a v sn xut n nh v an ton lng thc, ng thi cng bo v
c h sinh thi cy trng v mi trng ang sng.
Quy hoch s dng t ai l nn tng trong tin trnh ny. y l mt thnh
phn c s c lin quan n h sinh thi cc vng ni, sa mc hoang vu, hay cc vng
ng bng ven bin, ng thi li nm trong mc tiu pht trin v bo v rng, t
trng v ti nguyn ven bin. Quy hoch s dng t ai l yu t chnh trong tt c
yu cu pht trin v bo v cc vng t ai nng nghip.
C nhng s mu thun nhau trong s dng t ai hin nay. Nhu cu v t
nng nghip, ng c, bo v thin nhin, rng, du lch v pht trin th th ln hn
nhiu so vi ngun ti nguyn t ai hin c. Trong cc nc ang pht trin th nhu
cu ny cng cp bch hn trong mi nm. Dn s th gii l thuc vo s lng/din
tch t cho ra lng thc, nguyn liu v vic lm s tng ln gp i trong vng 25
n 50 nm ti. Ngay c mt s vng t ai y , ngi dn vn khng t n nhu
cu v li nhun mong i trong vic s dng t ai . Trong khi , s suy thoi
t ai cc nng trang, rng hay ngun ti nguyn nc cng ngy cng thy r,
nhng trong tng c th ca cng ng x hi khng th c bin php ring no hn
ch hoc chm dt tnh trng suy thoi ny.
1. nh ngha quy hoch s dng t ai
Hin nay c rt nhiu ti liu nghin cu nh ngha v quy hoch s dng t
ai (QHSD) khc nhau, t a n nhng vic pht trin quan im v phng
php c s dng trong QHSD cng khc nhau.
Theo Dent (1988; 1993) QHSD nh l phng tin gip cho lnh o quyt
nh s dng t ai nh th no thng qua vic nh gi c h thng cho vic chn
mu hnh trong s dng t ai, m trong s chn la ny s p ng vi nhng mc
tiu ring bit, v t hnh thnh nn chnh sch v chng trnh cho s dng t
ai.
4
Mt nh ngha khc ca Fresco v ctv., (1992), QHSD nh l dng hnh
ca quy hoch vng, trc tip cho thy vic s dng tt nht v t ai trn quan im
chp nhn nhng mc tiu, v nhng c hi v mi trng, x hi v nhng vn
hn ch khc.
Theo Mohammed (1999), nhng t vng kt hp vi nhng nh ngha v QHSD
l hu ht u ng ch trng v gii on nhng hot ng nh l mt tin trnh
xy dng quyt nh cp cao. Do QHSD, trong mt thi gian di vi quyt nh
t trn xung nn cho kt qu l nh quy hoch bo ngi dn phi lm nhng g.
Trong phng php tng hp v ngi s dng t ai l trung tm (UNCED, 1992;
trong FAO, 1993) i li nh ngha v QHSD nh sau QHSD l mt tin
trnh xy dng nhng quyt nh a n nhng hnh ng trong vic phn chia t
ai cho s dng cung cp nhng ci c li bn vng nht (FAO, 1995). Vi ci
nhn v quan im kh nng bn vng th chc nng ca QHSD l hng dn s
quyst nh trong s dng t ai lm sao trong ngun ti nguyn c khai thc
c li cho con ngi, nhng ng thi cng c bo v cho tng lai.Cung cp
nhng thng tin tt lin quan n nhu cu v s chp nhn ca ngi dn, tim nng
thc ti ca ngun ti nguyn v nhng tc ng n mi trng c th c ca nhng
s la chn l mt yu cu u tin cho tin trnh quy hoch s dng t ai thnh
cng. y nh gi t ai gi vai tr quan trng nh l cng c nh gi thc
trng ca t ai khi c s dng cho mc ch ring bit (FAO, 1976), hay nh l
mt phng php gii ngha hay d on tim nng s dng ca t ai (Van
Diepen v ctv., 1988). Do c th nh ngha:
Quy hoch s dng t ai l s nh gi tim nng t nc c h thng, tnh
thay i trong s dng t ai v nhng iu kin kinh t x hi chn lc v
thc hin cc s chn la s dng t ai tt nht. ng thi quy hoch s dng
t ai cng l chn lc v a vo thc hnh nhng s dng t ai m n
phi ph hp vi yu cu cn thit ca con ngi v bo v ngun ti nguyn
thin nhin trong tng lai.
Do , trong quy hoch cho thy:
- Nhng s cn thit phi thay i,
- Nhng cn thit cho s vic ci thin qun l, hay
- Nhng cn thit cho kiu s dng t ai hon ton khc nhau trong cc trng
hp c th khc nhau.
Cc loi s dng t ai bao gm: t , nng nghip (thy sn, chn nui,)
ng c, rng, bo v thin nhin v du lch u phi c phn chia mt cch c th
theo thi gian c quy nh. Do trong quy hoch s dng t ai phi cung cp
nhng hng dn c th c th gip cho cc nh quyt nh c th chn la trong
cc trng hp c s mu thun gia t nng nghip v pht trin th hay cng
nghip ha bng cch l ch ra cc vng t ai no c gi tr nht cho t nng nghip
v nng thn m khng nn s dng cho cc mc ch khc.
2. Yu cu cho tnh hu dng ca quy hoch s dng t ai
C ba iu kin cn thit phi c t c tnh hu dng ca quy hoch s
dng t ai l:
- Cn thit phi thay i cch s dng t ai, hay nhng tc ng ngn cn mt
vi s thay i khng nn i, v phi c chp nhn bi con ngi trong
cng ng x hi ni .
- Phi ph hp vi mong c ca ch chnh tr v
5
- C kh nng a vo thc hin c hiu qu.
Nhng ni no m cc iu kin ny cha tha th cn phi tin hnh tng bc
mt bng cch chn cc im in hnh thc hin, ng thi cng phi vn ng
ngi dn trong vng hay nh nc thng qua cc k hoch bng nhng chng minh
thc t v gii trnh r cc mc tiu tt p c th t trong tng lai khi quy hoch
c thc hin.
3. S dng tt nht ngun ti nguyn hn hp:
Nhng nhu cu cn thit c bn ca chng ta nh lng thc, nguyn liu, du
kh, qun o v nh ca u c ly t cc ngun ti nguyn t ai c gii hn. Dn
s ngy mt gia tng dn n ngun ti nguyn t ai ngy cng khan him. Khi s
dng t ai thay i theo nhu cu mi th s to ra nhng s mu thun mi gia cc
kiu s dng t ai v gia nhng mong c ring t c nhn ca ngi s dng t
ai vi mong c ca cng ng. t ai thng c s dng cho vic th ha v
cng nghip ha nn khng cn nhiu s dng cho nng nghip, ng thi trong
vic pht trin t ai nng nghip th li b hn ch do s cnh tranh gia t nng
nghip, t rng, vng t cho kh nng cung cp nc v khu bo tn thin nhin.
Khi xy dng quy hoch s dng t ai cho tt v c hiu qu hn thng thi
khng phi l nhng tng mi. Tri qua cc nm thng, ngi nng dn c
nhng nh hng quy hoch ring theo nng h hay trang tri nh k hoch trng trt
theo tng ma khc nhau v ni no cn thit cho vic trng cc loi cy khc nhau.
Nhng quyt nh trong quy hoch ny thng l theo tng nhu cu ring ca tng gia
nh nng dn ring r, theo kin thc chuyn mn hay kinh nghim, trnh k thut,
kh nng lao ng v ngun vn m nhng nng dn ny c c. Din tch, s lng
nhn lc v nhng phc tp ngy mt gia tng trong bn thn nng trang l nhng
thng tin cn thit cho php chng ta phi s dng cc phng php ph hp trong
phn tch v nh gi quy hoch. Tuy nhin:
- Quy hoch s dng t ai khng phi l quy hoch trang tri cc t l khc
nhau m l s quy hoch cc bc xa hn trong tng lai ph hp vi
nhng mong c ca mt cng ng x hi.
- Quy hoch s dng t ai phi bao gm nhng s tin liu trc nhu cu cn
thit cho thay i trong s dng t ai cng nh nhng tc ng ln s
thay i .
- Nhng mc tiu ca quy hoch phi c thit lp t s cp bch ca yu cu
x hi hay ca nh nc v c tnh ton theo tnh trng hin ti ca khu
vc .
Trong nhiu ni, hin trng s dng t ai khng th lm tip tc c thc
hin bi v t ai ni y ngy mt suy thoi, th d nh s dng t ai bng cch
ph rng trn cc vng i dc hay trn cc vng t ngho nn, nn khng thch hp
cho h thng canh tc bn vng lu di; v nhng hot ng k ngh, nng nghip,
th ha to ra s nhim mi trng. S suy thoi ngun ti nguyn thin nhin c th
c c kt l do lng tham, s dt nt, thiu kh nng kin thc chn la, hay ni
cch khc l vic s dng t ai nhu cu cn thit hin ti m khng c s u t
lu di cho tng lai.
Do , quy hoch s dng t ai p ng vi cc mc tiu l nhm lm th
no s dng t ai c tt nht trong iu kin ngun ti nguyn t ai ngy
cng hn hp th c th ngh tin hnh theo cc bc sau:
6
- nh gi nhu cu cn thit hin ti tng lai v nh gi mt cch khoa hc,
c h thng kh nng cung cp t t ai cho cc nhu cu ;
- Xc nh v c gii php cho cc mu thun trong s dng t ai, gia nhu
cu cn thit ca c nhn vi nhu cu chung ca cng ng x hi, v gia nhu
cu ca th h hin ti v nhng th h tng lai;
- Tm kim ra cc s chn la bn vng v t chn ra ci cn thit nht cho
vic p ng cc yu cu xc nh;
- Kt qu thc hin quy hoch s mang li s thay i theo mong c ca cng
ng v pht trin;
- Rt ta bi hc t cc kinh nghim trong qu trnh quy hoch v thc hin quy
hoch c th chnh sa kp thi theo s thay i ca cc yu t tc ng khc
c lin quan.
Thng thng th khng c mt bng k hoch c th, chi tit cho s thay i
trong s dng t ai, m trong ton tin trnh quy hoch l mt s lp li v tip ni
lin tc. Trong mi giai on, khi c c nhng thng tin tt hn th phn quy hoch
s c cp nht ha ton chng trnh quy hach t mc chnh xc cao hn.
III. MC TIU
1. Tiu
Mc tiu ca quy hoch c nh ngha nh l lm th no s dng t ai
c tt nht. C th phn chia ra tnh chuyn bit ring ca tng n. Mc tiu ca
quy hoch c th c gom li trong 3 tiu : hiu qu, bnh ng - c kh nng
chp nhn, v bn vng.
1.1 Hiu qu
S dng t ai phi mang tnh cht kinh t, do mt trong nhng mc tiu
ca quy hoch pht trin l mang li tnh hiu qu v nng cao sn lng, cht
lng trong s dng t ai. bt k mt hnh thc s dng t ai ring bit no th
n cng c tnh thch nghi cho tng vng ring bit ca n hay i khi n thch nghi
chung cho c cc vng khc. Hiu qu ch t c khi c s i chiu gia cc loi
s dng t ai khc nhau vi nhng vng t ai cho li nhun cao nht m chi ph
u t thp nht. Tuy nhin, hiu qu c ngha khc nhau i vi cc ch th khc
nhau. i vi nhng nng dn c th th hiu qu l lm sao vn thu hi t u t lao
ng n vt cht c cao nht hay li nhun cao nht t cc vng t c th cho
c. Cn mc ch ca nh nc th phc tp hn bao gm c vic ci thin tnh
trng trao i hng ha vi nc ngoi thng qua sn xut cho xut khu hay thay th
dn vic nhp khu.
1.2 Bnh ng v c kh nng chp nhn c
S dng t ai cng mang tnh chp nhn ca x hi. Nhng mc tiu bao
gm an ton lng thc, gii quyt cng n vic lm v an ton trong thu nhp ca cc
vng nng thn. Ci thin t ai v ti phn b t ai cng phi c tnh n
gim bt nhng bt cng trong x hi hay c th chn lc cc kiu s dng t ai
thch hp gim dn v tng bc xa i s ngho i to ra s bnh ng trong s
dng t ai ca mi ngi trong x hi. Mt cch thc hin c nhng mc tiu
ny l nng cao tiu chun i sng ca tng nng h. Tiu chun mc sng ny bao
gm mc thu nhp, dinh dng, an ton lng thc v nh ca. Quy hoch l phi t
c nhng tiu chun ny bng cch thng qua vic phn chia t ai cho cc kiu s
7
dng ring bit cng nh phn chia ti chnh hp l v ng thi vi cc ngun ti
nguyn khc.
1.3 Tnh bn vng
S dng t ai bn vng l phi ph hp vi nhng yu cu hin ti ng thi
cng phi bo v c ngun ti nguyn thin nhin cho cc th h k tip trong tng
lai. iu ny i hi mt s kt hp gia sn xut v bo v: sn xut ra hng ha cho
nhu cu hin ti kt hp vi bo v ti nguyn thin nhin. Tuy nhin, trong qu
trnh sn xut l thuc vo ti nguyn nn vic bo v v s dng cn i ngun ti
nguyn ny l nhm bo m s sn xut c lu bn trong tng lai.
Trong mt cng ng, khi ngun ti nguyn t ai b hy hoi chnh l s hy
hoi tng lai ca cng ng . S dng t ai phi c quy hoch cho ton cng
ng v xem nh l mt th thng nht bi v s bo v t, nc v cc ngun ti
nguyn t ai khc c ngha l bo v ti nguyn t ai cho tng c th ring bit
trong cng ng .
2. S tng hp gia cc mc tiu i khng
Trong cc mc tiu ra cho vic s dng t ai, lun lun cho thy c s i
khng gia cc mc tiu. Qu cng bnh th thng a n km hiu qu. Trong giai
on ngn khng th no p ng cc yu cu hin ti m khng ph hy mt phn
ngun ti nguyn thin nhin, th d nh: ph rng lm ry hay ph rng nui tm
vng ven bin. Nh lnh o phi quan tm n s tng hp gia nhng mc tiu
khc nhau ny, nhng nu h thng chung ca x hi mun c tn ti th vic s
dng ti sn thin nhin ny phi c n b bng s pht trin ca con ngi.
Thng tin tt l rt cn thit, trong cn thit nht l nhng thng tin v nhu
cu ca con ngi, v ngun ti nguyn t ai, v v kt qu ca mi trng t nhin
v kinh t x hi ca nhng quyt nh chn la. Cng vic ca nh quy hoch s
dng t ai l m bo nhng quyt nh c thc hin trn c s ca s ng
nht tr, nu chuyn khng xy ra th xem nh l c s bt ng kin v to ra
mu thun.
Trong nhiu trng hp, quy hoch c th gim chi ph sn xut; th d nh
vic gii thiu cc k thut mi thch hp. Qui hoch cng c th gip ha gii nhng
mu thun bng vic cn phi c s tham gia ca cng ng x hi trong tin trnh quy
hoch v bng vic trnh by ra cc s s hp l v nhng thng tin nn tng cho vic
ra quyt nh.
IV. PHM VI
1. Tiu im ca quy hoch s dng t ai
Yu cu cn thit ca con ngi l phi sng v hot ng trong sut tin trnh
quy hoch. Nng dn a phng, hay nhng ngi s dng t ai khc v cng ng
x hi c cuc sng ty thuc vo t ai phi chp nhn s cn thit trong vic thay
i s dng t ai v cuc sng ca h phi theo nhng kt qu thay i .
Quy hoch s dng t ai phi theo chiu hng thun. Nhm quy hoch phi
tm ra nhng yu cu, kin thc, k nng, nhn lc v vn ca cng ng hay ngun
vn t cc t chc khc. ng thi phi nghin cu cc vn kh khn trong hin
trng s dng t ai hin ti v t c gng tuyn truyn rng ri cho ngi dn
trong cng ng hiu r s nguy hi nu tip tc s dng t ai nh hin nay v gii
8
thch h hiu r nhng kh nng tt p v cn thit trong vic thay i cch s dng
t ai cho tng lai.
S dng lut ngn cn hay p buc con ngi thng d i n tht bi v
to ra nhiu mu thun. Kh nng chp nhn ca a phng l cn thit nu c s
tham gia ca a phng trong tin trnh quy hoch. S ng h ca chnh quyn a
phng th tht s cn thit ng thi trong s tham gia ca cc c quan ban ngnh
lin quan n vic thc hin d n cng gi vai tr rt quan trng. T cho thy
trong quy hoch s dng t ai phi c cc tiu im chnh cn c xc nh hiu
bit c th nh sau:
- t ai th khng ging nhau mi ni:
t ai, bn thn n l tiu im trong quy hoch s dng t ai. Vn, lao
ng, k nng qun l v k thut c th a i n ni no cn n. Nhng t ai
khng th di chuyn c, v cho thy nhng vng t khc nhau th cho nhng kh
nng khc nhau v nhng vn qun l cng khc nhau. Khng phi ngun ti
nguyn t ai l khng thay i, iu ny kh r rng trong trng hp ca kh hu
v thc vt, cc trng hp khc nh s thiu ht ngun nc hay s mt t gy ra
do xoi mn hay s nhim mn th cng ch cho thy r rng l ngun ti nguyn ang
b suy thoi. Nhng thng tin y v hin trng ca ngun ti nguyn t ai rt
cn thit cho quy hoch s dng t ai.
- K thut:
Mt thnh phn th ba trong quy hoch l kin thc v k thut s dng t
ai: nng hc, nui trng thy sn, chn nui gia sc v nhng vn khc. Nhng
kin thc k thut ngh ngi s dng t ai phi c s dng ngun vn, k
nng, v nhng ngun ti nguyn cn thit khc mt cch thch hp. Nhng k thut
mi c th bao hm lun c v x hi ln mi trng t nhin m n phi c trnh
by y bi nh quy hoch.
- Tng hp:
Trc y trong quy hoch s dng t ai thng vng mc nhng sai lm l
ch tp trung mt cch hn hp vo ngun ti nguyn t ai m con ngi khng
thi gian suy ngh l ngun ti nguyn ny phi c s dng nh th no. Thng
thng, t ai nng nghip tt cng c th thch hp cho nhng loi s dng cnh
tranh khc. Quyt nh s dng t ai khng nhng c s dng trn nn tng ca
kh nng thch nghi t ai m cn phi theo nhng nhu cu sn xut v m rng din
tch canh tc, vic m rng ny thng lan n nhng vng t ch c s dng cho
cc mc ch chuyn bit khc. Do , quy hoch l phi tng hp tt c cc thng tin
v kh nng thch nghi t ai, nhng nhu cu v x hi t cc loi sn phm hng ha
v nhng c hi thch hp vi nhu cu cho vic hu dng trn vng t ai trong
hin ti v c tng lai.
Do , quy hoch s dng t ai khng phi l mt chuyn ring nh quy
hoch pht trin nng h trng cc loi cy trng n gin, hay mt h thng thy
nng ti ring cho nng h m quy hoch s dng t ai phi c thc hin di
dng tng hp theo hng pht trin t k hoch chin lc pht trin cp quc gia
n mc chi tit cho cc n ring bit hay cc chng trnh cp Huyn hay a
phng cp X.
2. Cc cp quy hoch
Quy hoch s dng t ai c th p dng 3 cp theo FAO (1993): cp quc
gia, cp tnh/thnh ph v cp a phng (bao gm cp Huyn v X). Khng cn
9
thit phi theo th t cp no, ty theo tng quc gia m c th s dng cp no m
chnh quyn ni c th quyt nh c vic quy hoch s dng t ai. Mi cp c
nhng quyt nh cho vic s dng t ai khc nhau, do vy mi cp s c phng
php quy hoch s dng t ai cng khc nhau. Tuy nhin mi cp quy hoch, cn
phi c nhng chin lc s dng t ai, chnh sch ch r cc u tin quy hoch,
t trong mi n s chn la cc th t u tin theo chin lc pht trin v thc
hin n quy hoch theo tng bc mt cch nhp nhng v thch hp.
S tc ng qua li 3 cp ny l rt cn thit v quan trng. Cc thng tin cho
cc cp u c th theo c hai chiu i v ngc li nh trnh by trong Hnh 1.1.
mi cp c quy hoch th mc chi tit cng gia tng theo chiu t trn xung
v c bit khi xung cp a phng th s tham gia ca con ngi ti a phng
gi vai tr rt quan trng.
2.1 Cp quc gia
cp quc gia th quy hoch lin quan n mc tiu pht trin ca quc gia
v cng lin quan n kh nng phn chia ngun ti nguyn. Trong nhiu trng
hp, quy hoch s dng t ai khng bao gm s phn chia tht s t ai cho cc s
dng khc nhau, nhng li t thnh dng u tin cho nhng n cp Tnh. Quy
hoch s dng t ai cp quc gia bao gm:
- Chnh sch s dng t ai: cn bng gia nhng s canh tranh trong nhu
cu v t ai t cc ngnh khc nhau ca kinh t - sn lng lng thc,
cy trng xut khu, du lch, bo v thin nhin, nh ca, phng tin cng
cng, ng x, k ngh;
- K hoch pht trin quc gia v ngn sch: xc nh n v phn chia
ngun ti nguyn cho pht trin;
- iu phi cc ngnh khc nhau trong vic s dng t ai;
- Xy dng lut cho tng chuyn ngnh nh: quyn s dng t ai, khai thc
rng, v quyn s dng ngun nc.
Nhng mc tiu ca quc gia th phc tp trong vic quyt nh chnh sch, lut
l v tnh ton ti chnh nh hng n dn chng v trong vng rng ln. Chnh
quyn khng th l nhng nh chuyn mn i ph vi tt c cc vn trong s
dng t ai, do , trch nhim ca nh quy hoch l trnh by nhng thng tin cn
thit c lin quan chnh quyn c th hiu r v c tc ng trong vic tin hnh
thc hin cc quy hoch.
2.2 Cp Tnh
Cp Tnh khng cn thit l do theo s phn chia hnh chnh ca Tnh, tuy
nhin trn tm nhn chung ca cp quc gia i vi Tnh th khi quy hoch khng phi
cng nhc qu theo s phn chia hnh chnh m n gi vai tr l bc trung gian gia
quy hoch cp quc gia v cp a phng. Nhng n pht trin thng nm cp
ny v y l bc u tin trong quy hoch a dng ho t ai v tnh thch nghi
ca n ph hp vi nhng mc tiu ca n. Quy hoch cp quc gia, trong giai
on u cn c nhng tho lun nhng u tin pht trin cp quc gia v c dch
gii ra cc n cho Tnh. Nhng mu thun trong c mun gia cp quc gia v
tnh s c ha gii trong cp ny. Nhng vn cn quan tm trong cp ny bao
gm:
- Xc nh v tr pht trin nh khu th, khu dn c mi, pht trin nng
nghip, lm nghip v thy sn; xy dng h thng ti hay h thng cung
cp nc;
10
- Nhu cu cho ci thin v nng cp c s h tng nh: h thng cung cp
nc, thot nc, h thng giaothong, thng mi v nhng h tr trong th
trng hng ha;
- Pht trin nhng hng dn v qun l t ai, trong vic ci thin s dng
t ai cho mi loi t ai khc nhau.
2.3 Cp a phng (Huyn/X)
n v qui hoch cp a phng c th l: huyn, hay mt nhm cc x hay
mt khu vc nm trong vng d n. cp ny, quy hoch thng d dng ph hp
vi mong c ca ngi dn, v cng kch thch s ng gp kin ca ngi dn a
phng trong quy hoch. Trong bc u khi tho lun qui hoch cp Tnh,
chng trnh thay i s dng t ai hay qun l phi c thc hin mang a
phng tnh. V mt chn la, y l mc u tin ca quy hoch vi nhng u
tin c ra bi nhng ngi dn a phng. Quy hoch cp a phng thng
thc hin trong mt vng ring bit ca t ai vi nhng g s c lm, ni no, khi
no v ai s chu trch nhim. Nh:
- Lp c h thng ti, tiu v nhng cng vic bo v;
- Thit k c s h tng: giao thng, v tr ch cho hng nng sn, phn phi
phn bn, thu gom cc sn phm nng nghip, hay nhng hot ng khc c
quan h trc tip n ngi dn;
- V tr cc loi cy trng chuyn bit thch nghi cho tng vng t khc nhau,
phn chia s dng t theo gii tha.
cp a phng ny thng cng phi p ng vi nhng i hi trc tip t
th trng; th d nh vng thch nghi cho la, hay cy n tri phi ph hp vi nhng
ngh ca cc cng ty c lin quan nh: t ny thch nghi, t ny khng thch
nghi; cn thit phi qun l thc hnh; chi ph u t cao nhng thu hi cng cao...
Nhn chung, quy hoch nhng cp khc nhau cn c nhng thng tin nhng
t l khc nhau cng nh nhng thng tin mc tng qut ha. Nhng thng tin
ny c th c xc nh trong cc bn .
- T l bn thch hp nht cho quy hoch cp quc gia m trong ton quc
gia c c trong mt t bn c th l 1/5.000.000, 1/1.000.000 hay ln hn.
- Trong khi th quy hoch cp Tnh cn bn t l ln hn khong 1/50.000
hay 1/100.000, tuy nhin cp ny c th s dng nhng thng tin tm lc
cc t l bn 1/250.000.
- cp a phng, bn c th t l gia 1/20.000 n 1/5.000 l tt
nht.
C th s dng nhng bn c to ra t khng nh lm bn nn cp
a phng, v kinh nghim cho thy ngi dn a phng c th nhn din ra
tng khu vc nh v rung t ca h trn khng nh.
Trong iu kin Vit Nam hin nay, trong quy hoch c chia ra lm 4 cp,
l: cp quc gia, cp Tnh, cp Huyn v cp X. Do trong phng php v t l
bn cho quy hoch s dng t ai cng chi tit hn.
3. Cc t chc v k hoch pht trin c lin quan
Nh nh ngha ban u th quy hoch s dng t ai khng phi l mt
chuyn ngnh ring, ngoi tr nh nc t thnh mt c quan chuyn ph trch v
lnh vc ny, cn li th trong quy hoch phi lin kt vi cc ngnh: nng nghip,
11
lm nghip, thy li,.v.v. Khi thc hin xy dng n s cn s gip tham gia ca
cc trung tm khuyn nng ti a phng .
Thng th khng thy c s phn bit r rng ranh gii gia quy hoch s
dng t ai v nhng hng pht trin nng thn khc. Th d, nhng mong mun
thay i s dng t ai nh a vo cy trng c kinh t. qun l tt v thnh
cng i hi phi s dng phn bn. iu ny ch c th lm c khi no c nhng
trung tm phn phi phn bn ti a phng vi nhng khuyn co s dng loi phn
bn nh th no v c lun mt h thng tnh dng chi tr cho nng dn.
Dch v a phng s khng mang tnh hu dng cao nu khng c mt h
thng phn phi cp quc gia, nhng ni sn xut hiu qu v c ngun ngoi t
nhp khu cc vt t cn thit. Xy dng cc nh my sn xut phn bn v t chc h
thng phn phi cho ton quc gia khng nm trong phn quy hoch s dng t ai,
nhng nu c c cc t liu m t v tnh ton kh nng th s gip cho qui hoch
s dng t ai c thnh cng hn. Hay ni cch khc trung tm phn phi lin h
n dn s v s dng thch hp t ai l phn rt cn thit trong cng vic ca nh
quy hoch s dng t ai.
Do , ngoi phm vi hot ng lin quan n iu kin t nhin v mi trng
m nh quy hoch s dng dng phn ln cn li phi kt hp vi nhng ng gp ca
cc chuyn mn k thut khc. Xa hn na, th chnh sch trong phm vi quc gia, ch
gi c.... cng l mt trong nhng iu tin quyt cho vic thnh cng trong quy
hoch s dng t ai.
V. CON NGI TRONG QUY HOCH
Quy hoch s dng t ai bao gm nhiu ngi, nhiu ngnh khc nhau cng
lm vic t c nhng mc tiu chung. Ba nhm ngi chnh cng hot ng
trong l: ngi s dng t ai, nh lnh o, v i quy hoch.
1. Ngi s dng t ai
y l nhng ngi dn sng trong vng quy hoch v i sng ca h l thuc
hon ton hay tng phn vo vng t ny. Khng phi ch bao gm nng dn, ngi
lm nng nghip ni chung, hay nhng ngi khc trong vng chu nh hng trc
tip ca s dng t ai m cn bao gm lun c nhng ngi s dng cc sn phm
ca h, th d nh cc nh my ch bin tht, sn phm cy trng, nh my xy xt,
nh my ca hay cc xng ng g. iu cn thit l phi bao gm tt c cc
thnh phn ny trong quy hoch s dng t ai. Do , h phi t ton b k hoch
cho c hiu qu trong s dng t ai v s dng sn phm ca t ai cho thy
mi ngi u s tha hng cc phn li nhun cng nh phc li x hi s c c
trong tin trnh thc hin n quy hoch s dng t ai.
Kinh nghim trong vic xc nh cc n cho thy ngi dn a phng khi
s dng ngun ti nguyn thng b qun vic nh hng n mi trng cng nh
cc ngun ti nguyn quan trng khc cn c bo v. Trong trng hp ngi dn
nm ly c hi pht trin, v t nguyn cng tham gia quy hoch s dng t ai th
chng trnh quy hoch s hon thin nhanh hn l trong trng hp p buc ngi
dn vo trong quy hoch . ng thi cho thy nu khng c s h tr, gip ca
cc lnh o a phng th n quy hoch cng kh c th thnh cng.
c s tham gia vo tin trnh quy hoch ca ton cng ng x hi th vn
cn l vn thch cho cc nh quy hoch. Nh quy hoch phi u t nhiu thi
gian v ngun ti nguyn h tr v nng cao trnh kin thc cho cc ngi tham
12
gia thng qua cc phng tin truyn thanh, bo ch, hi tho chuyn mn, v khuyn
nng. Thng thng cho thy nhng c gng thnh cng nht l bit kt hp gia cc
nghin cu k thut vi mong c ca ngi a phng ang sng gip cho quy
hoch c tt hn.


K HOCH PHT TRIN QUC GIA

13




K hoch s dng t ai quc gia

TNH, TP


Nhng kh khn v
c hi Tnh Chnh sch v u
tin ca quc gia



K hoch s dng t ai Tnh

HUYN, X



Nhng nhu cu,
kh khn a phng
nhng kin thc a
phng ca c hi s
dng t ai
Chnh sch v u
tin ca Tnh




K hoch s dng t ai a phng (Huyn/X)






Hnh 1.1 : Lin quan hai chiu gia cc cp quy hoch s dng t ai (FAO, 1993)
14
2. Cc nh lnh o
Trch nhim ca nh lnh o l lm sao n c hiu qu. cp quc
gia v Tnh, h l nhng B Trng hay ch tch Tnh, cn cp a phng th nhng
ngi lnh o ny nm trong hi ng ca chnh quyn bao gm ch tch Huyn, X
n cc lnh o ban ngnh c lin quan.
Nhm quy hoch s cung cp nhng thng tin v c vn chuyn mn, cn cc
nh lnh o thng a ra cc hng v mc ch pht trin ng thi cng ch cho
thy kh nng thc hin n nu nh c s chn la cc kiu quy hoch c
ra. Mc d lnh o nhm quy hoch hin din lin tc trong qu trnh hot ng quy
hoch nhng cc nh lnh o cng phi nm trong nhm quy hoch ny theo tng
thi gian c nh tho lun v phn tch tng kh nng c c trong qu trnh xy
dng quy hoch.
Cc nh lnh o gi vai tr then cht trong vic h tr cho s tham gia chung
ca cng ng x hi trong vng quy hoch thng qua vic p ng nhng mong c
c th ca ngi dn cng nh ch r cho ngi dn thy con ng i n s tt p
ca ton cng ng x hi trong tng lai.
3. i quy hoch
Mt trong nhng tnh cht cn thit trong quy hoch s dng t ai l x l t
ai v s dng t ai nh l trong mt tng th. Vn ny bao gm vic kim sot
cho gia cc chuyn ngnh khc nhau nh: ti nguyn thin nhin, cng chnh, nng
nghip v khoa hc x hi, nn trong mi hot ng phi c mt i quy hoch c th
a ngnh. C th l trong i phi c nhng chuyn gia c kin thc su v chuyn
mn nh: nh kho st t, nh nh gi t ai, nh nng hc, chuyn gia lm nghip,
cc chuyn gia v chn nui th y, k s cng chnh, nh kinh t v nh x hi hc.
Nhng chuyn gia chuyn mn ny th c th c ch gi tr cho quy hoch cp
quc gia. cp a phng th i quy hoch mang tnh chuyn bit hn, bao
gm nh quy hoch s dng t ai vi mt hoc hai tr l. Mi ngi phi t khc
phc nhng kh khn trong khong qu rng v cc lnh vc chuyn mn ca cng
vic v s cn thm s h tr ca cc nh chuyn mn su khi cn. Nhng c quan nh
nc hay trng i hc l nhng ni c s gip v ngun ti liu v nhn lc rt
tt trong quy hoch. Vai tr ca con ngi v mi lin quan vi nhau trong QH c
trnh by tm tt trong Hnh 1.2.









Thng tin v nhu cu hiu bit,
t ai v s dng t ai




15


Thng tin















CC BAN NGNH
Thng tin k thut
Thc hin cng vic
cng cng v dch v
Tc ng quy hoch


NGI S DNG
Xut x ca nhu cu cho ngun ti
nguyn t ai
Cung cp lao ng, vn, qun l
Sn xut hng ha v dch v
Thc hin quy hoch trn thc t

I QUY HOCH
H tr cc nh lnh o
Thng tin v t ai v s dng
Xy dng quy hoch

PHP LUT
Php lut nh nc

THC HIN
Chnh sch
Hnh ng
Phn chia ngun ti nguyn

NH LNH O
Hng dn tin trnh quy hoch
Gii thiu cc ban ngnh v nh
quy hoch
Duyt quy hoch
Hnh 1.2 : Con ngi trong quy hoch.

4. Quy hoch l mt tin trnh lp li
Quy hoch phi c lin tc. Khng bao gi chng ta c y tt c cc kin
thc v t ai v cch qun l n, cng nh tt c nhng thng tin v cc kinh
nghim khc, do trong quy hoch s c s thay i. Trong phn u, cc tin trnh
quy hoch c thc hin theo tng bc nhng trong thc t i khi cn thit phi
lp li nhng bc trc c thc hin thng qua mt s kinh nghim va c
c. Mt cch c th th trong cng s dng t ai c c t bc th 7 vi
tnh m cho php tho lun thm v c th vit li nhiu ln do phi lp li khi sa
i cc bc ban u trong tin trnh quy hoch trc khi c th chn mt cch chc
chn v a vo thc hin c. Nhng thay i xa hn cng c th cn thit xy ra
trong sut thi gian thc hin do nhng iu kin khch quan bn ngoi thay i, th
d nh s pht trin ca th trng mi cho sn phm hay s thay i chnh sch ca
nh nc.
Cng vic ca nh quy hoch khng bao gi chm dt. Kt qu tt ca mt vi
s thay i trong s dng t ai cng c th cho thy c s thnh cng trong quy
hoch. V mc chu k th s thay i s dng t ai theo mong c trong khong 5,
10 hay 20 nm v trc cho thy khng cn thch hp na trong cc trng hp ca
iu kin hin nay. Nhng c tnh v chu k hay s lp li ca quy hoch s dng t
ai c trnh by trong cc phn trn cho thy r l trong mt khong thi gian no
giai on theo di v chnh sa cc phn quy hoch trc khng cn thy hiu
qu na v nh quy hoch cn thit phi i tr li t bc 10 thnh bc 1, v tr li
cho mt chu k quy hoch mi.


16
16
CHNG II
CC VN C BN CHO QUY HOCH
S DNG BN VNG NGUN TI NGUYN
T AI

I. QUAN IM TRONG QUY HOCH S DNG T
AI
1. Quy hoch s dng t ai v quy hoch th
V mt quy hoch th, mc ch chnh l lm sau ti u ha c s h tng
th ca nhng n v t ai hnh chnh nh hot ng giao thng - ng x, ng
ry tu ha, sn bay, bn cng, nh my cng nghip v nhng kho tng tn tr sn
phm; khai thc m v sn xut ra in, v cc hot ng cho thnh ph v khu dn c
- trong vic d on trc s gia tng dn s v pht trin kinh t x hi, v tnh n
kt qu ca phn vng v quy hoch s dng t ai. l nhng kha cnh phi c
cho vic pht trin nng thn v th, gn y n chim mt vai tr quan trng tri
hn. Quy hoch th thng thng c thc hin bi chnh ph nh nc, hay
nhng t chc chnh quyn a phng cho vic lm tt hn cuc sng ca cng ng.
Mc ch c tnh gn nh ton din hn hay tm nhn tng th ca s pht trin mt
vng hn l ch pht trin cho nhng c th ring bit. Quy hoch th c hai chc
nng chnh: pht trin c s h tng hu l v hn ch nhng thi ha ca c nhn
trong mt cng ng chung cn i trong pht trin th. Chc nng sau thng
a n quy hoch th phi c kt hp vi h thng lut v quy nh.
Quy hoch s dng t ai phi l mt tin trnh xy dng nhng quyt nh m
"lm cho thun tin trong vic phn chia t ai cho cc s dng m cung cp c li
cao nht". Quy hoch ny c da trn nhng iu kin kinh t x hi v nhng pht
trin theo mong c ca ngi dn trong v chung quanh nhng n v t ai t
nhin. Nhng iu ny c i chiu nhau thng qua phn tch a mc tiu v nh
gi nhng gi tr thc ca nhng ngun ti nguyn t nhin v mi trng khc nhau
ca n v t ai. Kt qu l a ra c cc s dng t ai theo mong c hay kt
hp nhng s dng vi nhau. Thng qua tin trnh tha thun vi cc ch th, kt qu
l nhng quyt nh trn nhng s phn chia t ai c th cho nhng s dng ring
bit (hay khng s dng) thng qua nhng quy nh v lut php v hnh chnh m s
a n mt cch c th thc hin quy hoch.
Thng thng, quy hoch s dng t ai lin quan chnh n nhng vng nng
thn, tp trung cho vic quy hoch s dng t ai cho nng nghip nh sn xut cy
trng, chn nui, trng v qun l rng, thy sn ni ng, bo v nhng gi tr ca
thc vt v nhng gi tr a dng ha sinh hc. Tuy nhin, cc vng ven th cng
c bao gm trong quy hoch s dng t ai v n tc ng trc tip n vng nng
thn, thng qua vic m rng xy dng cc nh cao tng vo trong cc vng c gi tr
nng nghip cao v nhng ci thin kt qu ca s dng t ai trong cc vng nng
thn ln cn.
17
2. Phng php tng hp
Tng hp hay cn gi l "hnh ng kt hp hay nhng phn thm vo lm
ng nht ton b vi nhau" to nn mi lin h vi tt c cc phn xy dng nn mt
n v t ai nh c nh ngha trc. Trong vic kt hp vi t "phng
php", n cng phi lin h lun c s hp tc c tham gia v ton din gia tt c cc
c quan v cc nhm cp quc gia, tnh v a phng - tt c "cc b phn", i tc
hay cc ch th u lin h v tham gia quy hoch ngun ti nguyn t ai v qun l
quy hoch.
Cn c mt c ch thc hin cc cuc i thoi mang tnh xy dng v pht
trin gia cc ch th. Cc ch th ny bao gm cp b, cp tnh v cc s ca cc
thnh ph/tnh vi nhng chnh sch pht trin ca h, nghin cu v pht trin ngun
ti nguyn t ai ca cc Vin nh Trung tm dch v a hnh, Cc thng k hay cc
t chc tng ng, cc c quan qun tr nh Hi ng thy li quc gia hay Cng
ty cung cp nc thnh ph, v nhng t chc cng cng cp quc gia ln a
phng nh Hi bo v t nhin, Hi nng dn v cc nhm chc nng trong cng
ng. iu ny bao hm vic cn thit thit lp nn mt mi trng c th bao gm
lun c lut php v hnh chnh, a n nn tng cho s tha thun trong vic xy
dng cc quyt nh tt c cc cp c lin quan, gii quyt nhng nhu cu mu thun
ca s dng t ai, hay gia cc thnh phn ca n nh ngun ti nguyn nc ngt.
Nhng nn tng ny phi theo hai chiu l chiu ngang gia B, cc Tnh hay chnh
quyn thnh ph, v chiu thng t trn xung gia nh nc v nhng ngi s dng
ngun ti nguyn t ai, tt c cc ch th ny kt ni vi nhau theo hai chiu t trn
xung v t di ln.
Thc t cho thy mun xy dng c nn tng cho thnh cng cn phi c
nhiu thi gian, s nhn ni v nhng mong c cho mt tng lai tt p. Ch vi
nhng c trng ny s vt qua c cc tnh quan liu bn giy v nhng ngn tr
mang tnh lch s m c dng ln gia cc ban ngnh nn lm hn ch cc tm
nhn ca tng ngnh ring bit. Phng php tng hp ch c gi tr khi vn t ra
cn gii quyt nhng mu thun trong s dng t ai, nu s dng t ai ti ho v
bn vng c sn th chng ta khng phi mt nhiu thi gian xy dng phng
php tng hp cho vng ny, th d nh bo v rng lu vc u ngun, xy dng
cc cng vin quc gia hay bo v cc di sn dn tc.
II. NHNG VN CN QUAN TM TRONG QUY
HOCH S DNG T AI
Tin trnh quy hoch s dng t ai v thc hin quy hoch l qun l s dng
t ai nh nh ngha trn, xoay quanh trn ba yu t: cc ch th, cht lng hay s
gii hn ca mi thnh phn t ai, v nhng kh nng chn la s dng t ai thch
hp cho tng vng. Xt v nhng vn mang tnh k thut, nhng yu t ca quy
hoch l: lng t ai hu dng v quyn s hu ca n; cht lng, kh nng thch
nghi v kh nng sn xut tim nng ca t ai; trnh k thut c s dng
khai thc ngun ti nguyn t ai, mt dn c, v nhng nhu cu, tiu chun sng
ca ngi dn. Mi yu t ny u c tc ng qua li vi cc yu t kia.
1. Chc nng ca t ai
nh ngha t ai : Brinkman v Smyth (1976), v mt a l m ni
t ai l mt vng t chuyn bit trn b mt ca tri t c nhng c
tnh mang tnh n nh, hay c chu k d on c trong khu vc sinh kh
18
quyn theo chiu thng t trn xung di, trong bao gm : Khng kh, t
v lp a cht, nc, qun th thc vt v ng vt v kt qu ca nhng
hot ng bi con ngi trong vic s dng t ai qu kh, hin ti v
trong tng lai (L Quang Tr, 1996).
Tuy nhin n nm 1993, trong Hi ngh quc t v Mi trng Rio
de Janerio, Brazil, (1993), th t ai v mt thut ng khoa hc c hiu
theo ngha rng th xc nh t ai l din tch c th ca b mt tri t,
bao gm tt c cc cu thnh ca mi trng sinh thi ngay trn v di b
mt , bao gm: kh hu b mt, th nhng, dng a hnh, mt nc (h,
sng, sui, m ly), cc lp trm tch st b mt, cng vi nc ngm v
khong sn trong lng t, tp on thc vt v ng vt, trng thi nh c
ca con ngui, nhng kt qu ca con ngi trong qu kh v hin ti li
(san nn, h cha nc, hay h thng thot nc, ng x , nh ca.. ) (UN,
1994; trong FAO, 1993).
Nh vy t ai c th bao gm:
- Kh hu
- t
- Nc
- a hnh/a cht
- Thc vt
- ng vt
- V tr
- Din tch
- Kt qu hot ng ca con ngi
Theo P. M. Driessen v N. T Konin (1992), chng ta cn phn bit gia
thut ng t v t ai, v t ch l mt trong nhng thuc tnh ca t ai
bn cnh cc thuc tnh khc nh: kh hu, thi tit, tp on ng thc vt,
cc hot ng ca con ngi - Cc vng t nhin mang tnh ng nht v tt
c cc thuc tnh ca t ai c gi l cc n v t ai (Land unit).
m t mt n v t ai chng ta cn c cc c tnh t ai (Land
characteristics).
Theo nh ngha v t ai ca Lut t ai Vit Nam (1993) th t
l ti sn quc gia, l t liu sn xut ch yu, l i tng lao ng ng
thi cng l sn phm lao ng. t cn l vt mang ca cc h sinh thi t
nhin v cc h sinh thi canh tc, t l mt bng pht trin nn kinh t
quc dn.
Theo FAO (1995), cc chc nng ca t ai i vi hot ng sn
xut v sinh tn ca x hi loi ngi c th hin qua cc mt sau: sn
xut, mi trng s sng, iu chnh kh hu, cn bng sinh thi, tn tr v
cung cp ngun nc, d tr (nguyn liu khong sn trong lng t); khng
gian s sng; bo tn, lch s; vt mang s sng; phn d lnh th. Nh vy,
c th khi qut:
t ai l iu kin vt cht chung nht i vi mi ngnh sn xut v
hot ng ca con ngi, va l i tng lao ng (cho mi trng tc
ng nh: xy dng nh xng, b tr my mc, lm t.. .), va l phng
tin lao ng (cho cng nhn ni ng, dng gieo trng, nui gia sc.. .).
Nh vy, t khng phi l i tng ca tng c th m chng ta ang s
dng coi l ca mnh, khng ch thuc v chng ta. t l iu kin vt cht
cn thit tn ti v ti sn xut cc th h tip nhau ca loi ngi. V vy,
19
trong s dng cn lm cho t tt hn cho cc th h mai sau (Tng cc a
chnh, 1996).
Nhu cu tng trng kinh t x hi pht trin mnh, cng vi s bng
n dn s lm cho mi quan h gia con ngi v t ngy cng cng
thng, nhng sai lm lin tc ca con ngi trong qu trnh s dng t (c
thc hoc v thc) dn n hy hoi mi trng t, mt s chc nng no
ca t b yu i. Vn s dng t ai ngy cng tr nn quan trng v
mang tnh ton cu. Vi s pht trin khng ngng ca sc sn xut, chc
nng ca t ai cn c nng cao theo hng a dng nhiu tng nc,
truyn li lu di cho cc th h sau.
Nhng tho lun trn ch yu tp trung vo s lng t thch hp cho sn xut
lng thc. Tuy nhin, t ai c nhiu chc nng nh sau:
- t ai l nn tng cho h thng h tr s sng, thng qua vic sn xut sinh
khi cung cp lng thc, thc phm chn nui, si, du, g v cc vt liu
sinh vt sng khc cho con ngi s dng, mt cch trc tip hay thng qua cc
vt nui nh nui trng thy sn v nh bt thy sn vng ven bin. Chc
nng sn xut.
- t ai l nn tng ca a dng ha sinh vt trong t thng qua vic cung cp
mi trng sng cho sinh vt v ni d tr ngun gen cho thc vt, ng vt,
v vi sinh vt, trn v bn di mt t. Chc nng v mi trng sng.
- t ai v s dng t ai l ngun v ni cha kh ga t nh knh hay hnh
thnh mt mt s cn bng nng lng ton cu gia phn chiu, hp thu hay
chuyn i nng lng bc x mt tri v ca chu k thy vn ca ton cu.
Chc nng iu ha kh hu.
- t ai iu ha s tn tr v lu thng ca ngun ti nguyn nc mt v
nc ngm, v nhng nh hng cht lng ca nc. Chc nng nc.
- t ai l kho cha cc vt liu v cht khong th cho vic s dng ca con
ngi. Chc nng tn tr.
- t ai c kh nng hp th, lc, m v chuyn i nhng thnh phn nguy
hi. Chc nng kim sot cht thi v nhim.
- t ai cung cp nn tng t nhin cho vic xy dng khu dn c, nh my v
nhng hot ng x hi nh th thao, ngi ngh. Chc nng khng gian sng.
- t ai cn l ni cha ng v bo v cc chng tch lch s vn ha ca loi
ngi, v ngun thng tin v cc iu kin kh hu v nhng s dng t ai
trong qu kh. Chc nng bo tn di tch lch s.
- t ai cung cp khng gian cho s vn chuyn ca con ngi, u t v sn
xut, v cho s di chuyn ca thc vt, ng vt gia nhng vng ring bit ca
h sinh thi t nhin. Chc nng ni lin khng gian.
Kh nng ph hp ca t ai cho cc chc nng ny thay i rt ln trn th
gii. Nhng n v sinh cnh, nh cc n v ngun ti nguyn thin nhin, c nhng
bin ng ring trong bn thn , nhng nhng nh hng ca con ngi th tc ng
mnh hn trong nhng bin i ny trong c khng gian ln thi gian. Nhng cht
lng t ai cho mt hoc hn mt chc nng c th c ci thin, th d nh
phng php kim sot xoi mn, nhng nhng hot ng ny thng t hn l nhng
hot ng lm suy thoi t ca con ngi.
20
S suy thoi t ai do con ngi tc ng c tnh theo b dy lch s, nh
thi k vn minh ha a trung hi v Trung ng, v trong sut thi gian m rng
lnh th ca ngi Chu u vo M Chu, c Chu, Chu v Phi Chu. Tuy nhin,
trong sut th k ny, s suy thoi t ai bao gm c sa mc ha gia tng vi mc
cao v ngy cng trm trng bi tc nhn nh hng trc tip l s gia tng dn
s v nhu cu sng ca con ngi.
Mc suy thoi t ai c th tip tc xy ra hay cng c th gia tng thm
di iu kin nh hng ca con ngi trong vic thay i kh hu ton cu, nhng
iu ny khng th xy ra mt cch t ng nh gi nh. S suy thoi t ai c
th c kim sot, ci thin tt ln hay ngay c d tr cho cc loi hnh s dng khc
nhau mt cch rng ri, nu nh cc chc nng phi c ch , cc mong c iu
li trc mt ngn hn c thay bng cc mong c li nhun lu di v bn vng
cc cp t ton cu cho n quc gia v a phng.
S suy thoi t ai v ang trm trng hn nhng ni s dng t ai
khng c quy hoch, hay nhng l do khc v php ch hay ti chnh lm cho cc
quyt nh s dng t ai sai hay ch c quy hoch mt chiu t trung ng xung
m khng tham kho kin thc t ca a phng a n vic khai thc qu
ngun ti nguyn. Hu qu ca cc hnh ng ny l lm cho mt s ln ngi dn a
phng ngy cng gp kh khn trong cuc sng v ng thi cng ph hy dn h
sinh thi c gi tr. Nh th, nhng phng php hn hp cn phi c thay th bng
mt k thut mi trong quy hoch v qun l ngun ti nguyn t ai, l tng hp
hay tng th v t ngi s dng t ai l trung tm. iu ny s bo m cht
lng lu di ca t ai do con ngi s dng, hn ch hay c nhng gii php cho
cc mu chun v mt x hi lin quan n s dng t ai v bo v h sinh thi c
cc gi tr a dng sinh hc cao.
2. S hu t ai, quyn s dng t ai v th trng t ai
Trong thc t hin nay c rt nhiu mu thun hin c hay s xy ra gia nhng
ngi lm ch t ai, ngi yu cu c t ai, ngi trc tip s dng t ai,
nhng ngi c nh hng n t ai v cng ng ngi dn ni . Phn bit r
rng v tnh an ton cho quyn s dng t ai th rt cn thit cho vic thnh cng
trong phng php tng hp cho quy hoch v qun l ngun ti nguyn t ai. Vic
a quyn ny vo thc t th s gim c nhng mu chun gia cc ch th, gia
tng s tin tng v thuyt phc c i hi cho thc hnh s dng t ai bn vng
bi nhng ngi s dng t ai thc s hay nhng ngi bo v t ai, xc nh
trch nhim c th, v cung cp nhng c s cho s phn chia cng bnh v c tnh
mi trng ca nhng khch l nh bao cp hay gim thu.
2.1 S hu t ai, quyn s dng t ai
- S hu theo php lut, nh c xc nh trong h s a chnh v vn
bn quyn s hu, khng trc tip s dng t ai
- S hu theo php lut v trc tip s dng, yu cu s dng t ai theo
ngh hay chuyn bit.
- Quyn s hu php lut bi c nhn hay c quan nhng phi c s ng
ca nhng ngi khc c quyn hng hoa li trn .
- t ca nh nc c quy nh cho s dng thnh cng vin quc gia hay
vng bo v ti nguyn thin nhin.
- t ca nh nc cho ngi di dn th d nh nhng ngi n lp nghip
trn t lu nm v ang trc tip canh tc hng hoa li.
21
- t ca nh nc c quyt nh cho mt s ngi hay cng ty c quyn
khai thc cc ti nguyn sinh vt hay khong sn nh g, khai m m c
nhng iu kin hay khng i hi phi khi phc li hin trng bao ph
nh ban u.
- t ca nh nc trc thuc trung ng, tnh hay a phng vi vic bo
tn cc khu di tch lch s c gi tr m gii hn nghim ngt vic s dng
cho cc mc ch khc.
- t ca cng ng hay c phong tng cho mt nhm ngi dn tc hay
cc di dn n nh c trc y phc v cho mc ch chung m khng
thuc ring ai nh: s dng cho sn bn, thu lm sn phm. t ny khng
phn chia v thuc c nhn no.
- t ca cng ng vi s ng theo tp qun gia cng ng ngi dn
nh c ti vng v nhng nhm ngi s dng t theo ma xuyn qua
vng hay mt phn t th d nh quyn s dng t trong ma kh
cho ngi dn du c xuyn qua vng ; v
- Quyn s dng t ai thng qua tha k gia cc th h quyn s hu hay
quyn thu mn, v cp phn chia t ai cho con gi hay con trai hoc
cho con trng hay con th hay cho cc con bng nhau theo h thng tha
k t ai.
Nh trnh by trong phn trn, "t ai" bao gm ngun ti nguyn nc a
phng. c bit trn cc vng cao nguyn, c nhiu quyn li lin quan n vn
s dng nc. Nhng vn ny bao gm c vic cung cp nc cho sinh hot, nc
ung v v sinh, cung cp nc ti cho nng nghip v chn nui gia sc. Trong
nhng vng t cao v t ng bng u c cc quyn v cu c, cng nh c
quyn s dng ngun nc cho s ch cc sn phm nng nghip nh: c ph, ay,
m, da th, v cc loi da khc. Nu t chc tt, cc quyn ny c th lin kt nhau
trnh trng hp nhim ngun nc cho vng chung quanh v vng h lu c to
ra do cc hot ng s ch ca cc ch th.
Tt c cc quyn u phi c tnh n trc c trong qu trnh thc hin
bt k n quy hoch ngun ti nguyn t ai no. u tin phi c kho st thc
t mt cch cn thn thng qua kin qun chng, kim tra xem cc chnh sch hay
quy nh c i khng vi nhng c mun thc t ca ngi dn khng, v xem cc
quyn ny c lin quan n nhng chnh sch chung ca quc gia v cp Tnh v
quyn s dng t ai. Nhng chnh sch ny c nm trong cc lut: Lut ci cch
rung t, o lut quyn s dng t ai, o lut v quyn c t ai, o lut v
quyn s hu t ai, nhng Lut v quyn cho thu v s dng t ai v nhng quy
nh v s hu t ai cp a phng. K n l cc quyn s hu cp lng x v
ti nguyn rng t nhin, cy phn tn, mt nc v nhng ni c nc. Nhng quy
nh ny thng rt chi tit v c theo di, kim tra bi cng ng x hi, c
bin php bo v ngun ti nguyn thin nhin v trch nhng ngi c quyn ngoi
s kim sot ca cng ng.
Nhng h thng v quyn s hu hay s dng ti nguyn thin nhin v
ang c pht trin m c th gii quyt c nhng mu thun khng ng c trong
qu trnh tng trng kinh t (u ra), bnh ng (bnh ng cho tt c k c vn
gii tnh), an ninh trong quyn s hu hay s dng t ai, v bo v v ci thin
ngun ti nguyn thin nhin.
22
2.2 Th trng t ai
nh gi ton din ca quyn s hu hay s dng t ai cng phi bao gm
lun c vic lit k "th trng t ai" (land markets). Vn ny i hi nhng c
tnh kinh t-x hi ca ngi mua v ngi bn t ai, v s phn b theo a l ca
th trng t ai. N s xc nh chnh xc nhng quyn g c bao gm trong ,
mc ch mua bn th no, nh mua : xy dng khu dn c, sn xut, s dng
chuyn bit theo yu cu, gi vn do s trt gi ng tin..., hay mc ch bn do
thiu tin gii quyt gp, i ni khc, hay cn tin u t..; v nhng nh hng th
no ca th trng t ai n cc kiu hnh s dng t ai, sn xut t ai, an ninh
t ai v nhng iu kin lm hy hoi mi trng.
Chnh quyn quc gia, tnh hay a phng mun thu ph trong c ch chia t
ai, th bao gm lun vic thu ph chuyn quyn s dng t ai thnh th v nng
thn theo th trng t ai chnh thc hay khng chnh thc. Tip l nhng hn
ch trong vic cho thu hay s hu, hay mua bn t ai bi nhng t chc t nhn
hay nc ngoi, nu nhng iu ny c tc dng tt trong vic bo v v bnh ng
trong s dng t ai. H c th cung cp nhng khuyn khch nh tr cp hay vic
xy dng c s h tng, bo m tnh bnh ng hn, s dng t ai c sn xut v
bo v. Nhng khuyn khch hin c c th c hy b nu h chng minh c s
s dng t ai gy bt li.
c ci nhn ton din trong s dng t ai, cn phi ch n nhiu lnh
vc x hi ca t ai v v mt gi tr vn ha, lch s, hay gi tr tn gio. Nhng
gi tr ny khng th lng ho di dng gi tr kinh t c, nhng khng th khng
tnh n trong tin trnh thc hin quy hoch, do cn tm kim ra gii php thch
hp cho s dng t ai trong tng lai.
2. Ngi s dng t ai v cc ch th khc
Cc ch th l nhng c nhn, cng ng hay nh nc hin ti v tng lai
cng nhau quyt nh vic s dng t ai. Phn lit k di y cho thy nhng ch
th vi cc mc tiu v nhng u tin ring.
- Hp tc lin chnh quyn vng gia cc quc gia (h thng bo v vng
Amazon, y Ban sng M Kng). Thc hin bo m s pht trin v o
m ha hp nhau.
- Chnh quyn lin bang hay quc gia. H c nhng mong c chin lc
nh an ton iu kin t nhin t ai thng qua vic bo m s chim
ng ca con ngi trn ton lnh th t ai vi cc ch quyn; khuyn
khch hng ha xut khu hay an ton lng thc trong nc; pht trin
nng lng; nh c t cc ngun di dn ni khc trong lnh th; kim sot
ngun ti nguyn khong sn.
- Chnh quyn cp tnh hay tiu bang. Cng nh chnh quyn ca thnh ph
v cc Huyn, h c trch nhim trc tip vi dn c trong khu vc qun l
hnh chnh ca h; h cng mun khuyn khch hay ngn cn s nh c
ca ngi dn trong cc vng nng thn, th d nh sn xut i khng vi
du lch sinh thi, nhng nhn chung h vn mun gia tng ngn sch cho
phn chc nng ca h qun l.
- T chc phi chnh ph (NGOs). H tr cho mt hay nhiu mc tiu, ch
yu ca h l m bo cc mc tiu cho cng ng x hi, nh phong tro
ph xanh mt t, y t, bo tn lch s v gi tr sinh thi; vai tr ca NGOs
trong cc lnh vc nh:
23
+ Thng mi: cng ty khai thc khong sn, cng ty sn xut nng
lng, hay cng ty phn bn;
+ Khoa hc: nghin cu v lu di ca vic che ph t v nhng thay
i trong s dng t ai;
+ Pht trin cng ng ngi dn nng thn: c gng pht trin cng
bnh x hi bn vng ca cng ng a phng hay khu vc bo v
mi trng; v
+ Trong vn v tn gio, tn ngng: nhng vn lin quan n i
sng phn hn ca con ngi trong x hi, trong nhng nhm dn c
vng ven th hay nhng ni bo v cho tn ngng.
- C nhn s hu quyn s dng t ai hay giao quyn nm gi phn t
rng ln s dng cho sn xut hay bo v.
- Cng ng nng thn tn ti lu i, vi quyn s hu quyn s dng t
tp th t ai cho cng ng s dng vo vic chung.
- Dn khng c t hay dn di c ang tm kim i sng c nh hay tm
thi m h cha tht s lm ch t m ch s dng cho cc hot ng sn
bn, thu lm, canh tc tm thi, khai thc khong sn mc nh, hay
nhng ngi lm cng cho cc c s ca cc vng ven hay nng thn.
- Cng ng dn thnh th trong vng pht trin du lch, ang tm kim
nhng hot ng ngh ngi vng nng thn.
- Dn c lu i trong vng, h mong c bo v tp qun c truyn trong
cch sinh sng cng nh cc quyn s hu t ai hay s dng t ai v
da trn quyn hp php ca h thc hin theo cc yu cu ring ca h.
Tt c cc ch th u xem t ai nh l ngun ti nguyn c s dng
theo nhu cu ca con ngi. Nhng u tin c th ca ngi dn l lm sao to ra
nhiu lng thc v thu nhp. Nhng quyt nh ca h l lm sao t c cc mc
tiu ny. Khi quyt nh cho s dng t ai ngi dn cng tnh n nhng c
tnh ca t ai v nhng kh nng ca ngun ti nguyn ny, v nhng yu t kinh t
nh tnh kh nng ca th trng.
Nhng mc tiu ca nng dn c th, ng dn, hay gia nh ca ngi dn sng
rng, c bit l nu h ngho, th c khuynh hng lm ngn i tnh t nhin ca
mi trng (???). Nhng li t v lu di thng c u tin rt thp, nn phi c nhng
hiu bit nhiu v s s hu ngun ti nguyn t ai v nhng li nhun ca n trong
tng lai cho cc ch th ang sinh sng ti ni . Do , tt c cc chng trnh
pht trin nng nghip phi ph hp v phi c li ch thit thc cho cc mc tiu ca
ngi dn a phng v c mc tiu pht trin v bo v ca nh nc. Mun vy,
khi a ra quyt nh phi c s cn nhc gia cc yu cu v kinh t x hi v bo v
mi trng t nhin. V mt mi trng, phi c quyt nh th no bo v cho th
h k tip c tha hng v s dng nn c rt nhiu yu t trong u tin l tnh
n din tch thch hp cho mt nng trang ngi dn c th sinh sng c vi
nhng th h gia nh sng vi nhau.
Nhng cng ng rng hn cho n cp quc gia th i hi v nhu cu s
dng t cho pht trin th, tt c nhng hot ng ca th, k ngh, v khu vui
chi. cp ny mc tiu ban u l xc nh tiu chun sng ca ngi dn v
lng thc cn thit cho h. Mc tiu ca cp quc gia l mc tiu lu di trong vic
bo v ti nguyn thin nhin cho tng lai. Do , thng c s phn chia thng
xuyn gia mc tiu ca cng ng chung v mc tiu ca ngi dn sng trong cng
24
ng . Cng ng nh cp a phng, quc gia (???) th c gng thng xuyn nh
hng ln cch s dng t ai thng qua cc hot ng khuyn nng, nhng tr cp
hay bng cc vn bn lut. Tuy nhin, hu ht cc quyt nh s dng t ai thng
c thc hin bi hng triu c nhn s dng t ai ring r. Ngh thut ca cc nh
quy hoch hay cc chuyn gia pht trin nng nghip l xc nh, nng cp v to tnh
bn vng cho s dng t ai t c ti u ha mc ch ca tt c cc c nhn
v cng ng.
Cng cn phi ni thm rng chnh quyn v dn chng nhng vng ln cn
hay cc quc gia khc hay trong ton th gii, c th c nhng mong c s dng t
ai nh th no bo v c ngun ti nguyn chung. y l trng hp ch khi
c s nhim mi trng hay cc nh hng khc c xut khu t quc gia ny
sang quc gia khc, hay nhng hot ng ca mt quc gia hay mt nhm quc gia
hay mt vng lm nh hng n h thng ton cu lm thit hi ton nhn loi.
3. Nhng cht lng v gii hn ca t ai cho cc s dng khc nhau
nh gi t ai v quy hoch cho cc s dng tim nng hay thc ti th i
hi mt chui cc bc theo sau:
(i) Phi hp vi cc ch th, xy dng nn cc mc tiu v mc ch c th t
c, xy dng khung chnh sch v mi trng cho s dng bn vng;
(ii) Nhn din v khoanh v cc vng t ai trn c s cc c tnh sinh hc v t
nhin nh kh hu, a hnh, t, nc..., thnh nhng vng hay n v t ai
t nhin;
(iii) nh gi cc cht lng t ai quan trng, v nhng hn ch v thun li ca
cc n v t ai,
(iv) Nhn din v c tnh ha cc dng che ph t ai hay s dng t ai trn
n v t ai hay vng t ai;
(v) Nhn din ra cc chiu hng ca cc kiu s dng t ai trin vng hay cc
h thng sn xut theo cc mong c ca cc ch th s dng t ai;
(vi) Nhn din ra cc yu cu v sinh hc t nhin v kinh t x hi ca nhng kiu
s dng t ai chn lc;
(vii) i chiu cht lng t ai vi cc yu cu s dng t ai ca cc kiu s
dng t ai;
(viii) Pht trin h thng ca cc s dng t ai c kh nng hay khng c kh nng
cho mi n v hay vng t ai nh trong phn vii;
(ix) nh gi nhng s dng t ai c kh nng i li vi nhng yu cu cn thit
ca ngi dn ang sng hay ang s dng t ai , thng qua vic hnh
thnh nn nhng bui ta m i n tha thun v quyt nh ca tt c cc
ch th;
(x) Quyt nh tin hnh mt s dng t ai c ngh v chp nhn; v
(xi) Nhn din ra cc chnh sch, chin lc v phng tin c th chuyn i t
hin ti ang c sang cc dng s dng t ai c ngh v vi s tham gia
nng ng ca tt c cc ch th.
4. Nhng ch th cho tnh bn vng
Tt c cc quy hoch s dng t ai phi c kt qu trong vic s dng t ai
ti a phng v mang tnh bn vng. H thng nh gi t ng tnh bn vng ca
25
s dng t ai hin ti v c quy hoch th cn rt mi m v cn ang ang nghin
cu. Nhiu nhm nghin cu ang c gng nh ngha nhng ch th ca tnh bn vng
v pht trin phng php theo di n di iu kin ngoi ng. Gn y, c thc
hin trn c s mt h thng ca quan st trong mt khong thi gian cc v tr i
din cho cc cp a phng, quc gia hay ton cu, vi k thut vin thm
ngoi suy nhng iu tm c trn ton b lp che ph mt t hoc cc kiu hay h
thng s dng t ai. Mi y c ngh mt "H thng quan st mt t ton cu"
(Global Terrestrial Observing System: GTOS), hin nay trong giai on quy hoch bi
FAO, UNEP, UNESCO v VMO.
Nhng ch th tnh bn vng c th c nhiu loi: t nhin - sinh hc hay kinh t
- x hi. Ty thuc vo loi s dng t ai hay khng s dng v danh mc ca cht
lng t ai, nhng ch th ca t nhin - sinh hc c th ch yu lin h n bao ph
mt t (n nh ca cu trc thc vt t nhin hay tnh a dng ca n), lin h n b
mt t ai (khng c s xoi mn do gi hay nc, s n nh ca chy trn), lin h
n cht lng t (khng c s mn ha do tc ng con ngi, s phn ha, hay s
nn d mt t hay s mt i nhng hot ng ca sinh vt t) v lin h n bn
phn tng (khng c s ngp lt hay s nhim, tnh n nh ca su v cht lng
nc ngm).
Nhng ch th tnh bn vng v kinh t x hi c th s dng l: khng c di dn
nng thn ra trung tm thnh th, tnh n nh hay gia tng nhng thun li v lao
ng nng thn cho tt c cc tui lm vic, tnh n nh hay gia tng s lng n
trng tiu hc, tnh duy tr y lng thc v ch n ung cn i, cu trc
tho mc bn vng trong vng ng c, khng c hay gim cc iu kin bt li cho
sc khe trong cc vng dn c nng thn, quan h ha hp gia nhng ngi s
dng t ai khc nhau trn vn s dng, hay n gin hn tnh n nh hay gia
tng sn phm trn u ngi t t ai c ghi trong thng k nng nghip trn
x, huyn, tnh hay quc gia., Tuy nhin, i khi iu ny cng che giu mt phn tnh
khng bn vng mt s ni trong vng c lin quan khi s dng s liu trung bnh
thng k. S khc bit sinh thi vng l nhng ch th tnh bn vng hu dng di s
pht trin ca Ngn Hng Th Gii v trung tm CGIAR v nhng c quan c bit
khc c th l phng thc c tnh kh thi.
26
CHNG III
MT S CH DN V NI DUNG V
PHNG PHP
LP QUY HOCH & K HOCH S DNG
T AI VIT NAM

I. QUY HACH S DNG T AI THEO CV
1814/CV-TCC 1998
Quy hoch s dng t ai (QHSD) theo n v hnh chnh cc cp c
lp theo trnh t cc bc do Tng Cc a Chnh (nay l B Ti nguyn v Mi
trng) ban hnh (Cng vn s 1814/CV - TCC, ngy 12/10/1998).
thc hin cc bc v ni dung cng vic c th v QH v KH SD t ai
c th s dng nhiu phng php khc nhau nh: phn tch nh tnh kt hp nh
lng; phn tch v m kt hp vi m; cn bng tng i; chuyn gia v kinh nghim;
k tha; iu tra d ngoi; xy dng phng n; nh mc; chng ghp bn ; thng
k; ton kinh t; cc phng php d bo...
1. Cng tc chun b v iu tra c bn
1.1 Xy dng, thng qua v ph duyt d n
xut cng tc lp QHSD t ai ca a phng; kho st v iu tra s b;
xc nh r mc tiu, yu cu v xin kin ch o ca UBND v c quan a chnh
cp trn mt cp a vo k hoch v xc nh ngun vn thc hin; lp d n
QHSD t ai (theo ng cng hng dn do TCC ban hnh km CV s
1814/CV - TCC, ngy 12/10/1998).
C quan cp vn s lp Hi ng thm nh xem xt thng qua d n sau
khi c kin ca c quan a chnh cng cp. Sau ra quyt nh ph duyt d n v
ph duyt tng d ton kinh ph.
1. 2 Lp ban ch o, t chc lc lng v chun b trin khai
Sau khi d n c ph duyt, UBND cc cp ra quyt nh thnh lp ban ch
o quy hoch, thnh phn gm:
- Ch tch hoc Ph Ch tch UBND cc cp lm trng ban.
- Ph ban thng trc: Lnh o c quan a chnh cng cp.
- Cc y vin: Lnh o cc lnh vc, ban ngnh lin quan nhiu n vic s
dng t ai.
Nhim v ca ban ch o:
- Gip UBND cc cp ch o, theo di tin , xut cc bin php x l
v gii quyt nhng vn pht sinh trong qu trnh thc hin d n.
27
- T chc lc lng (chn n v thu v th thc phi hp cc lc lng lm
quy hoch).
Nhim v ca n v trng thu thc hin d n:
- Xy dng k hoch chi tit v lch trin khai cc ni dung cng vic trnh
thng qua Ban ch o.
- Chun b phng tin my mc thit b, vt t, vn phng phm...
- Trin khai cc cng vic ca d n.
- Bo co nh k tin thc hin cng vic v cc sn phm theo quy nh
trong d n cho Ban ch o quy hoch.
1.3 iu tra c bn
1.3.1 Cng tc ni nghip
Chun b h thng cc biu mu iu tra; thit k cc biu mu thch hp, thun
tin nhp v x l cc thng tin, s liu phc v quy hoch s dng t ai trong
qu trnh iu tra.
Ty tnh hnh v iu kin c th ca tng a phng s iu tra, thu thp cc
ti liu, s liu lin quan n cc iu kin t nhin, ti nguyn, KTXH, hin trng s
dng t ai... (c ti x, huyn, tnh v khi cn thit c cc B, Ngnh TW) phc v
quy hoch s dng t ai nh:
- Cc s liu v c im iu kin t nhin, cc ngun ti nguyn, cnh
quan, mi trng sinh thi trn a bn quy hoch.
- Ti liu v tnh hnh pht trin KT-XH trong nhng nm qua.
- Cc ngh quyt (ca c quan ng, UBND, HND cc cp) lin quan n
cc ch tiu k hoch pht trin KTXH trong nhng nm sp ti.
- S liu v s dng t ai (theo cc mu thng k do TCC quy nh) trong
5-15 nm qua.
- nh mc s dng v gi t hin hnh ca a phng.
- Cc ti liu s liu v cht lng t ai: c tnh t ai, nh gi phn
hng t, mc ra tri, xoi mn dt, nhim mn, nhim phn, ng
ngp, hn hn...
- Cc ti liu s liu c lin quan ti quy hoch.
- Cc ti liu bn hin c phc v quy hoch s dng t ai nh: bn
nn a hnh, bn t, bn dc, bn ti nguyn nc, bn
hin trng s dng t ai, cc loi bn quy hoch lm trc y v
cc ti liu bn khc c lin quan...
- Cc thng tin t liu c phn loi v nh gi; xc nh r ngun gc n
v, phng php nm xy dng ti liu, cht lng ti liu, ni dung v
tin cy ca thng tin ti liu...Trn c s kt qu ni nghip s xy dng k
hoch cng tc ngoi nghip (xc nh c th cc vn , a im v k
hoch kim tra, kho st ti thc a chnh l b sung).
1.3.2 Cng tc ngoi nghip
- Kho st v thc hin chnh l b sung ti liu ngoi thc a (khoanh c
lng, phng php giao hi, h ng vung gc, o ng thng...)
28
- Chun ho cc thng tin, s liu v ti liu bn v vit bo co nh gi
v cht lng, kh nng khai thc s dng cc ti liu thu thp c gii
quyt c th tng ni dung quy hoch s dng t ai.
2. Phn tch iu kin t nhin v kinh t x hi
2.1 Phn tch c im iu kin t nhin
2.1.1 V tr a l
V tr so vi cc trc giao thng chnh, cc trung tm chnh tr, kinh t vn ho
quan trng trong khu vc; to a l gip ranh, cc li th hn ch v v tr a l
trong vic pht trin KTXH v s dng t ai (giao lu vn ho kinh t, sc hp dn
u t trong v ngoi nc, cc i trng, sc p...)
2.1.2 c im a hnh a mo
Kin to chung v a mo, xu hng a hnh, hng cp dc... c im
phn tiu vng theo yu t cao (trng, bng, bn sn a, i, ni cao...). Cc hn
ch li th ca yu t a hnh i vi sn xut v s dng t ai.
2.1.3 c im kh hu
c im vng kh hu v cc ma trong nm, nhit : trung bnh nm, thng
cao nht, thp nht, tng tch n...; nng: s ngy, gi nng, trung bnh nm, theo ma,
thng...; ma: ma ma, lng ma trung bnh, nm thng cao nht, thp nht...;
m: bnh qun, cao nht, thp nht, trung bnh nm thng...; c im gi, ging bo,
l lt, sng mui sng m... Cc u th hn ch ca yu t kh hu i vi pht
trin sn xut v s dng t ai.
2.1.4 Ch thy vn
- H thng lu vc, mng li sng sui, ao h, p, im u, im cui,
chiu di, chiu rng, dung tch...
- Ch thy vn: thy triu, lu lng tc dng chy, quy lut din
bin...
- Cc u th, hn ch ca cc yu t thy vn i vi pht trin sn xut
v s dng t ai.
2.2 Phn tch cc loi ti nguyn v cnh quan mi trng
2.2.1 Ti nguyn t
Ngun gc pht sinh v c im qu trnh hnh thnh, c im phn b, mc
tp trung trn lnh th, cc tnh cht c trng v l tnh, ha tnh, kh nng s
dng theo tnh cht t nhin v khi p dng cc bin php cn thit, mc khai
thc s dng cc loi t chnh, mc xoi mn t, nhim mn, phn... v cc
bin php cn thc hin bo v, ci to v nng cao ph ca t...
2.2.2 Ti nguyn nc
Ngun nc mt: v tr ngun nc, cht lng nc, kh nng khai thc s
dng cho sn xut v sinh hot (theo ma hay theo khu vc trong nm...); ngun nc
ngm: su cht lng nc, kh nng hiu qu kinh t khai thc s dng cho sn
xut v sinh hot.
2.2.3 Ti nguyn rng
Khi qut chung v ngun ti nguyn rng (din tch, phn b, tr lng cc
loi rng...); c im thc vt, ng vt rng, cc loi qu him v c ghi trong
29
sch ; yu cu bo v ngun gen ng ,- thc vt rng; kh nng khai thc s dng
theo quy trnh lm sinh...
2.2.4 Ti nguyn bin
Cc eo vnh v chiu di b bin; cc ng trng, ngun li bin, c im sinh
vt bin; yu cu bo v v khai thc s dng...
2.2.5 Ti nguyn khong sn
Cc loi khong sn chnh (cc loi qung, than ...); ngun vt liu xy dng
( p lt, vi, t ong, ct st lm gch ngi...); ngun nc khong, than bn...
i vi mi loi ti nguyn khong sn cn ghi r v tr phn b, tnh hnh v kh nng
khai thc s dng (din tch, sn lng, cht thi...).
2.2.6 Ti nguyn nhn vn
Lch s hnh thnh v pht trin, vn tn gio, dn tc v cc danh nhn; cc
l hi v cc phong tc, tp qun truyn thng; cc di tch lch s, vn ho; cc ngnh
ngh truyn thng, tp qun sn xut v kinh doanh....; yu cu bo v, tn to v li
th khai thc trong pht trin KTXH.
2.2.7 Cnh quan v mi trng
Khi qut chung v c im iu kin cnh quan (cc loi cnh quan, v tr
phn b, s bin dng, u th khai thc cho mc ch du lch sinh thi, bo v thin
nhin v mi trng); tnh trng mi trng chung, h sinh thi, cc tc nhn v mc
nhim mi trung khng kh, ngun nc t ai v cc gii php hn ch khc
phc...
2.3 Phn tch thc trng pht trin KTXH
2.3.1 Thc trng pht trin cc ngnh v lnh vc
Chuyn dch c cu tc pht trin bnh qun, tng thu nhp, nng sut sn
lng, loi sn phm v p lc i vi vic s dng t ai... ca cc ngnh: Nng -
Lm - Ng nghip; Cng nghip, tiu th cng nghip - xy dng; Dch v du lch v
cc ngnh ngh khc.
2.3.2 c im v dn s, lao ng, vic lm v mc sng
- Dn s: tng s dn, c cu theo nng nghip - phi nnghip, theo th
- nng thn, c im phn b, t l tng dn s, tng t nhin v c hc,
quy m bnh qun h...
- Lao ng v vic lm: tng s lao ng, t l lao ng so vi tng s
dn, c cu theo lnh vc - tui - gii - dn tc, c im phn b v
vn vic lm...
- Thu nhp v mc sng ca cc loi h: ngun thu nhp, mc thu nhp
bnh qun hng nm ca h/u ngi, cn i thu chi...
- p lc i vi vic s dng t ai.
2.3.3 Thc trng pht trin v phn b cc khu dn c
Hnh thc nh c, h thng khu dn c (loi, s lng v c im phn b);
phn loi khu dn c theo ngha v vai tr, quy m din tch, s dn, s h v kh
nng pht trin, m rng...; p lc i vi vic s dng t ai.
2.3.4 Thc trng pht trin c s h tng
30
Hin trng cc cng trnh c s h tng: giao thng, thy li, xy dng c bn
v cc cng trnh v du lch, dch v, thng mi, vn ho, gio dc, th thao, y t, bu
chnh vin thng, nng lng, an ninh quc phng... (loi cng trnh, c tnh k thut:
chc nng, cp, chiu di, chiu rng...; din tch chim t; v tr phn b; mc
hp l, hiu qu s dng....); p lc i vi vic s dng t ai.
3. Phn tch hin trng v bin ng t ai
Phn tch hin trng s dng t ai chnh l vic nh gi hiu qu s dng t
ai, pht hin nhng tn ti, xut cc gii php khc phc lm lun c (c s) cho
quy hoch s dng t ai. Mc ch ch yu bao gm:
- Pht huy y tim nng t ai v nng cao trnh s dng t ai
- Nng cao hiu qu s dng v hiu qu sn xut ca t ai
- To nhng lun c quy hoch s dng t ai
3.1 Phn tch loi hnh s dng t ai
Loi hnh s dng t ai c thng nht trong c nc (Theo ch tiu thng
k trong biu 01 TK v 02 TK do TCC ban hnh - Quyt nh s 27 Q/C ngy
20/02/1995 ban hnh mu biu thng k din tch t ai). Sau khi iu tra phn loi
hin trng s dng t ai, ty thuc vo tng loi hnh s dng t ai s phn tch
cc ch tiu sau:
- Din tch, t l (%) so vi ton b qu t, tng din tch t ang s
dng v din tch ca loi t chnh (t nng nghip, t lm nghip,
t khu dn c nng thn, t th, t chuyn dng v t cha s
dng).
- c im phn b cc loi t trn a bn lnh th
- Bnh qun din tch loi t trn u ngi (chn ch tiu ph hp).
3.2 Phn tch hiu qu s dng t ai
Hiu qu s dng t ai biu th mc khai thc s dng t ai v thng
c nh gi thng qua mt s ch tiu sau:

Din tch t ai - Din tch t cha s
dng
- T l s dng t ai (%) = ---------------------------------------------------------
Din tch t ai

Din tch ca loi t (t NN, LN, CD...)
- T l SD loi t (%) = ---------------------------------------------------
Din tch t ai

Din tch gieo trng trong nm
- H s SD (%) = --------------------------------------------------
Din tch t cy hng nm (t canh tc)

DT t LN c rng + t cy lu nm
31
- che ph (%) = ----------------------------------------------
(Hiu qu v mi trng) Din tch t ai

3.3 Phn tch hiu qu sn xut ca t ai
Hiu qu sn xut ca t ai biu th nng lc sn xut hin ti ca vic s
dng t ai (phn nh hin trng sn xut v hiu qu kinh t ca vic s dng t
ai). Cc ch tiu thng dng nh gi hiu qu sn xut ca t ai nh sau:

Sn lng (GTSL) mt loi cy trng
- Sn lng (GTSL) ca = -----------------------------------------------
n v DT cy trng DT cy trng

Gi tr tng sn lng Nng Lm Ng
- Gi tr tng sn lng = ---------------------------------------------
ca n v DT t NN DT t Nng nghip

Sn lng (GTSL) cy trng
- Sn lng (GTSL) ca = ----------------------------------
n v DT gieo trng DT gieo trng

Sn lng (GTSL) sn phm thy sn
- Sn lng (GTSL) ca = ---------------------------------------------
n v DT mt nc DT mt nc

Tng GTSL cy nng nghip
- GTSL cy NN ca = ---------------------------------------
n v DT t ai DT t ai


Gi tr SL nng nghip
- GTSL nng nghip ca = ----------------------------
n v din tch t ai DT t ai

Gi tr SL cng nghip
- GTSL cng nghip ca = ----------------------------
n v DT t ai DT t ai

3.4 Phn tch mc thch hp s dng t ai
Mc thch hp s dng t ai biu th s ph hp ca cc thuc tnh t
nhin ca t ai vi mc ch ang s dng (cn c hp l ca vic s dng t ai).
t ai c nhiu cng dng khc nhau, tuy nhin, khi s dng t ai cn cn c vo
cc tnh cht ca t ai la chn mc ch s dng tt nht v c li nht. nh
gi mc thch hp s da vo kt qu nh gi mc thch nghi ca t ai.
32
3.5 Phn tch tng hp hin trng v bin ng t ai
Nhng vn tng hp cn phn tch b sung i vi hin trng s dng t
ai bao gm:
- Tnh hp l v c cu s dng t ai so vi vng, quy lut bin i,
nguyn nhn v gii php iu chnh
- Tp qun khai thc s dng t, mc pht huy tim nng t ai ca a
phng, nhng mu thun gia ngi v t.
- Hiu qu kinh t x hi v mi trng ca vic s dng t ai, s thng
nht ca 3 li ch, hiu qu cho trc mt v lu di.
- Nhng tn ti ch yu trong s dng t ai, nguyn nhn chnh, gii php
khc phc, nhng kinh nghim v bi hc v s dng t dai.
- Mc ra tri, xi mn, cc nguyn nhn v bin php phng nga, ngn
chn.
- Mc nhim t ai, ngun nc, bu khng kh, cc nguyn nhn
chnh v bin php khc phc, hn ch.
- Mc thch hp so vi yu cu pht trin KTXH hin ti v tng lai ca
cc loi t khu dn c, t xy dng cng nghip v cc cng trnh c s
h tng nh: giao thng, thy li, in nc...
- Trnh v hiu qu s dng t ai v hiu qu sn xut so vi cc vng
tng t, phn tch nguyn nhn.
- Bin ng s dng cc loi t ai ca thi k trc quy hoch t 5 - 10
nm: quy lut, xu th v nguyn nhn bin ng; bin php bo v v gi n
nh din tch t ai (c bit l t canh tc).
- Bin ng sn lng nng nghip, nguyn nhn v cc gii php khc phc.
- Quan h gia u t v hiu qu thu c trong s dng t ai, tnh trng
v vn, vt t, u t v KHKT....
3.6 Lp cc biu thng k hin trng s dng t ai
Cc biu s liu v hin trng s dng t ai c lp theo cc ch tiu thng
k trong biu 01 TK v 02 TK do TCC quy nh (Quyt nh s 27 Q/C ngy
20./02/1995 ban hnh mu biu thng k t ai)
3.7 Bin son bn hin trng s dng t ai
Bn hin trng s dng t ai c xay dng theo ng hng dn ca
TCC (Quyt nh s 407 Q/C ngy 07/06/1995 ca TCC, ban hnh tm thi ti
liu hng dn nghip v chnh l v xy dng bn hin trng s dng t ai; tp
k hiu bn hin trng v QHSD t ai nay thc hin theo Thng t 24-2004/TT-
BTNMT).
4. nh gi thch nghi t ai
p dng phng php nh gi thch nghi t ai ca FAO (1976). Xem gio
trnh nh gi thch nghi t ai.
33
5. D bo dn s
Nhim v trng tm ca quy hoch s dng t ai l t chc s dng hp l
ngun ti nguyn t ai nhm gii quyt tt mu thun gia ngi s dng v ngun
ti nguyn t ai.
Dn s lun gia tng, cng vi s gia tng dn s l s gia tng v nhu cu x
hi v i hi nhu cu t ngy cng ln. Trong khi , din tch v sc ti dn s ca
t ai li c gii hn, mu thun gia ngi v t ai li cng thm gay gt. V vy,
d bo dn s c ngha quan trng, l tin ca quy hoch s dng t ai.
Do c s khc bit gia thnh th v nng thn v mc v nhu cu tiu dng
nng sn, v tnh trng s dng t ai. V vy, cng vi vic d bo tng dn s cn
d bo r dn s phi nng nghip, dn s nng nghip cng nh dn s tng trng t
nhin v tng c hc (dn s tng theo mc tiu quy hoch).
Quy m dn s phi nng nghip l ch tiu quan trng phn nh thc trng
KTXH v pht trin ca cc th. Trong quy hoch s dng t ai, dn s phi nng
nghip c d bo khng ch v m v quy m dn s nhm m bo s pht trin
bn vng KTXH v ph hp vi trnh th ha. xc nh dn s phi nng
nghip cn da vo nhng cn c sau:
- Trnh hay mc th ho nm nh hnh quy hoch.
- Cc yu t tng hp nh: s liu lch s v dn s, tnh cht th, xu
th v quy m pht trin, tnh hnh pht trin KTXH...
Thng mi vng u bao gm dn s c hai khu vc th v nng thn,
ngay trong khu vc th ngoi dn s phi nng nghip cn c c dn s nng nghip.
Tng dn s, dn s phi nng nghip, dn s nng nghip thng c d bo
theo phng php tng t nhin. Cng thc tnh nh sau:

Nn = No (1 + K )
n

Trong :
Nn

: S dn d bo nm nh Hnh quy hoch
No : S dn hin trng ( thi im lm quy hoch)
K : T l tng dn s bnh qun
n : Thi hn (s nm) nh Hnh quy hoch)
Gi tr K c th c xc nh theo ch tiu khng ch v t l tng dn s
(chnh sch k hoch ho gia nh) qua cc nm ca thi k nh hnh quy hoch hoc
da vo ch tiu thng k bnh qun v lch s pht trin dn s ca vng.
Bn cnh nhn t lch s v chnh sch k hoch ho gia nh, s gia tng dn
s cn chu nh hng ca nhiu nhn t khc nh: di chuyn dn (nhp c) t vng
nng thn vo thnh th, t vng ny sang vng khc, quy m v t tng trng
kinh t x hi (pht trin CN, DV..). V vy, cn ch n t l tng c hc v dn s.
Cng thc tnh trong trng hp ny nh sau:

Nn = No [1 + (K D ) ]
n
Trong :
Nn

: S dn d bo nm nh Hnh quy hoch
No : S dn hin trng ( thi im lm quy hoch)
K : T l tng dn s bnh qun
34
D : T l tng dn s c hc vi du (+) s dn nhp c cao hn s dn di
c; vi du (-) ngc li.
n : Thi hn (s nm) nh Hnh quy hoch)
Ngoi ra, cn c th d bo dn s theo cc phng php khc nh: phng
php cn i lao ng (da trn c s tnh ton trc tip nhu cu lao ng cn thit ca
cc ngnh nm nh hnh quy hoch); phng php hi quy tuyn tnh (cn c vo
s liu lch s thng k dn s nhiu nm).
i vi d bo dn s th cn c th p dng phng php chuyn dch lao
ng (trong c biu th mi lin quan gia gia tng dn s th v s chuyn dch
lao ng t khu vc nng thn). V mt bn cht, khi cc th pht trin s i hi
kh ln v nhu cu lao ng (gi l sc ht ca th). Trong khi , khu vc nng
thn dn s v lao ng cng lun tng lm gim bnh qun din tch t canh tc,
mt khc, vic p dng cc bin php k thut canh tc tin tin dn n trnh trng d
tha lc lng lao ng, to s chuyn dch ra thnh ph v cng n vic lm. Dn s
nng nghip c th d bo trc tip bng cc phng php nu trn, cng c th s
dng kt qu ca d bo tng s dn v dn s phi nng nghip (bng hiu s). Do c
im d bo mang tnh trung v di hn nn gi tr d bo dn s l ch tiu khng
ch. V vy, cn p dng nhiu phng php tnh ton, kt hp vi tnh hnh phn
tch ca a phng v phi m rng bin dao ng dn s d bo mt cch hp l.
6. D bo nhu cu t dai
Nhu cu s dng t ai ca cc ngnh c xc nh cn c vo mc tiu, yu
cu pht trin ca tng ngnh, kh nng u t trong cc giai on v qu t hin c
ca a phng (s lng v c im ti nguyn t ai). Cc ngnh t d bo nhu
cu s dng t ca mnh s ph hp hn. Nhng ngc li, mang tnh phin din, cc
b, d b chng cho mc ch s dng gia cc ngnh trn cng mt khu t.
Nhim v ca quy hoch s dng t ai l cn c vo d bo nhu cu s dng
t ai ca cc ngnh s tng hp, kim tra chnh l, iu ha v cn i qu t trong
ni b cc ngnh (nng nghip, phi nng nghip) v gia cc ngnh (theo mc ch s
dng) ty theo c im qu t hin c ca a phng.
Khi d bo nhu cu v s lng s dng t, cn lu :
- Phng php d bo phi tht n gin, d s dng, mang tnh thc tin cao
(kt qu d bo t chnh xc m thc t chp nhn c).
- Quy m pht trin s dng cc loi t phi c th hin ng v tr trn
bn hin trng v bn quy hoch.
- Din tch cc loi t chuyn dng nn tnh theo t l chim dng hp l so
vi din tch t canh tc hoc din tch t t nhin i vi tng vng, tng
khu vc.
- Kt qu d bo phi km theo cc ph lc gii trnh nhng cn c d bo
nh: quy hoch pht trin ngnh, lnh vc; cc s liu lch s v s dng t
ai; quy hoch tng th ca vng, quy hoch th..., phng php d bo
c s dng, phn tch kt qu d bo, nh gi tnh hp l v tnh kh thi
ca kt qu...
6.1 D bo nhu cu t nng nghip
Thc trng hin nay t nng nghip lun c xu hng gim do nhiu nguyn
nhn khc nhau (ly lm t , chuyn sang mc ch chuyn dng, b thoi ho...).
Trong khi , dn s li tng qu nhanh, nhng tim nng t ai c th khai thc a
35
vo sn xut nng nghip li rt hn ch. V vy, vic d bo nhu cu t nng nghip
trc ht phi cn c vo d bo lc lng lao ng nng nghip, hiu sut lao ng,
nng sut cy trng vi mc tiu p ng din tch cho mt lao ng c kh nng
t nui sng mnh v thc hin ngha v vi x hi. Mc khc phi xem xt kh nng
m rng din tch t nng nghip v tng v b vo din tch t nng nghip b
chuyn i mc ch cho nhu cu x hi.
Din tch cc loi t nng nghip d bo nm nh hnh quy hoch c tnh
theo cng thc:

SNQ = SNH - SNC + SNK
Trong :
SNQ : t nng nghip nm quy hoch
SNH : t nng nghip nm hin trng
SNC : t nng nghip chuyn mc ch trong thi k quy hach
SNK : t khai hoang a vo sn xut nng nghip trong thi k quy
hoch.
Vic khai hoang t a vo sn xut nng nghip do cc yu t sau quyt
nh: din tch c kh nng khai hoang (theo kt qu nh gi thch nghi ca t); nhu
cu m rng v n b din tch; kh nng thc t ca ngi s dng t v vn v lao
ng; hiu qu kinh t ca vic khai hoang (tng thu nhp sn phm, tng li, thi hn
hon vn thp).
6.1.1 D bo din tch t cy hng nm
Din tch t canh tc c da vo 2 cn c:
- Hin trng loi cy trng (chng loi nng sn), tng sn lng, nng sut, din
tch s dng trong nhng nm gn y.
- S lng cc loi nng sn cn t c theo cc mc tiu quy hoch, d bo
nng sut v din tch t canh tc cn c.
Trnh t d bo nhu cu din tch t canh tc:
- Xc nh nhu cu v s lng cc loi nng sn ch yu, bao gm t tiu, lm
nga v i vi nh nc, ging, sn phm hng ho...
- D bo nng sut cc loi cy trng: Nng sut cc loi cy trng c d bo
cn c vo nng sut lch s, mc tng trng bnh qun hng nm v kh nng
u t KHKT...
- D bo cc loi cy trng theo cng thc:
-
Wi
Si = -----------
Pi
Trong :
Si
:
: Din tch cy trng i theo quy hoch
Wi : Nhu cu nng sn i d bo theo quy hoch
Pi : Nng sut cy trng i d bo theo quy hoch

6.1.2 D bo din tch cy lu nm v cy n qu
36
Nhng cn c v phng php d bo nhu cu din tch:
- Kt qu nh gi thch nghi t ai v s din tch thch nghi vi cy lu
nm nhng cha c khai thc s dng.
- Nhu cu cc loi sn phm cy lu nm v cy n qu ca a phng, vng
v bao tiu sn phm (tnh nhu cu sn phm nh nu trn).
- Nng sut d bo c xy dng cn c vo ging cy, tui, trnh
qun l v sn xut kinh doanh.
- Din tch cy lu nm v cy n qu bng tng lng sn phm (hng ho)
chia cho nng sut d tnh.

6.1.3 D bo din tch ng c chn th
Din tch ng c chn th d bo da vo nhng cn c v kt qu nh gi
thch nghi ca t v din tch t c th dng lm ng c trong s t cha s dng,
nhu cu v lng sn phm gia sc trong v ngoi vng (sn phm hng ha).
Nhu cu sn phm quyt nh bi tp tnh sinh hot, mc tiu dng v thng
tin t th trng tiu th... T lng nhu cu sn phm s tnh c s u con gia sc.
Cng vi sc ti s lng con gia sc trn mt n v din tch s tnh c nhu cu
din tch ng c chn th. Sc ti gia sc c th tnh nh sau:

Sn lng c (kg/ha) * T l s dng (%)
Sc ti gia sc (con/ha) = ----------------------------------------------------------
S ngy chn th * Lng thc n (kg/con/ngy)

Hoc theo cng thc:

S ngy chn th * Lng thc n (kg/con/ngy)
Sc ti gia sc = ------------------------------------------------------------------
Sn lng c (kg/ha) * T l s dng (%)

6.1.4 D bo nui trng thy sn
Din tch nui trng thy sn c xc nh cn c vo iu kin t nhin v
din tch mt nc thch hp vi vic nui trng thy sn (theo kt qu ca nh gi
thch nghi t ai). Ngoi ra cn tnh n nhu cu v loi sn phm ny.
Mc d hiu qu kinh t nui trng thy sn i khi cao hn nhiu so vi hiu
qu kinh t ngnh trng trt, nhiu ni o ao pht trin ngh ny. Tuy nhin,
khng nn pht trin qu mc do nui trng thy sn thng chu tc ng ca nhiu
yu t, c bit l s hn ch v mc k thut v phng tr bnh cho thy sn. V vy,
din tch nui trng thy sn nn xc nh da vo c im ca ngun ti nguyn t
ai ca a phng, yu cu ca th trng, ging, iu kin nui dng v nng sut.
6.1.5 D bo nhu cu t lm nghip
Din tch t lm nghip da vo 2 cn c sau:
- Kt qu nh gi tnh thch nghi v kh nng tn dng cc loi t hin cha
c s dng.
37
- Yu cu pht trin KTXH (nhu cu v lm sn) kt hp vi bo v t ai v
mi trng sinh thi.
Din tch t lm nghip cn pht trin c xem xt c th i vi tng loi
rng (rng c dng, rng phng h, rng sn xut) v c d bo theo cng thc
sau:

SRQ = SRH - SRC + SRT
Trong :
SRQ : Din tch rng nm quy hoch
SRH : Din tch rng nm hin trng
SRC : Din tch rng chuyn mc ch trong thi k
SRT : Din tch rng trng mi v khoanh nui ti sinh trong thi k.
D bo din tch rng c dng ph thuc vo c im ca khu vc. Cn c
vo yu cu bo v ngun gen ng thc vt v t l che ph thch hp bo v mi
trng sinh thi s hnh thnh cc khu rng quc gia, rng cm, vng m v cc khu
c dng khai thc...
Rng bo v gm rng phng h u ngun, rng phng h ven bin, rng
phng h ven ng giao thng, xung quanh cng trnh, khu dn c, ai rng phng
h ng rung. Vi mc ch ch yu l bo v ngun nc t ai, cy trng, cng
trnh; phng gi ct trnh nhim... Din tch loi rng ny c xc nh cn c vo
mc ch phng h v iu kin t nhin c th ca khu vc.
D bo din tch rng sn xut phi da trn yu cu v cc loi lm sn nh:
g nguyn liu cho cng nghip, g phc v cho xy dng, lm g tiu dng, chng
l, ci un... cho vng, cng nh ngoi vng cn c theo ch tiu k hoch hoc yu
cu ca th trng bn ngoi. T nhu cu sn phm lm sn v nng sut ca n v
din tch rng (xc nh bi ging cy, chu k sn xut, trnh qun l...) c th d
bo c din tch rng cn thit.
Do iu kin t nhin ca cc vng t khc nhau, v vy, din tch rng c
xc nh phi ph hp vi tnh hnh c th ca khu vc. i vi nhng vng din tch
g i, ni cao chim t l ln trong tng din tch t nhin, vic pht trim lm
nghip l con ng c hiu qu nht d lm giu v nng cao i sng dn c.
vng ng bng, din tch rng v din tch t c kh nng trng rng rt nh, tuy
nhin, cng khng th thiu c ngh rng. Mc ch pht trin ngnh lm nghip
y khng phi v li t kinh t, m g hiu qu mi trng, hiu qu x hi. Pht trin
lm nghip gip ci thin mi trng v u t gn vi pht trin du lch nhm tho
mn cc nhu cu sinh hot v tinh thn ca nhn dn.
6.2 D bo nhu cu t phi nng nghip
6.2.1 D bo nhu cu t pht trin th
C nhiu yu t nh hng n vic xc nh nhu cu t pht trin th
nh: s dn v mt dn s, trnh pht trin KTXH, iu kin c s h tng (giao
thng, cp in, nc....), tnh lch s, c im cc t im dn c, cc iu kin a
hnh, a cht, thy vn....
Khi dn s tng, nhu cu t dng pht trin th cng tng. xc nh,
thng thng s dng phng php ch tiu nh cho mt nhn khu (bao gm c t
, t xy dng c s h tng, cng trnh phc li cng cng, t cng vin cy
xanh...) c quy nh i vi tng cp, loi th. Tng nhn khu c th s dng
38
kt qu d bo dn s hoc cc ch tiu khng ch theo k hach ho gia nh, khng
ch mt dn s...
Nh vy nhu cu t pht trin th c xc nh theo cng thc sau:

Z = N x P
Trong :
Z : Din tch t pht trin th
N : S dn thnh th
P : nh mc dng t cho mt khu th nm quy hoch.
Nh theo nh mc th ca Vit Nam i vi th loi III v l 70 - 80 m
2

/ngi, c cu xy dng t th:
- t CN-TTCN : 12 -14%
- t cc trung tm cng cng : 3 - 4%
- t khu dn c : 45 - 48%
- t giao thng : 12 - 13%
- t khu TDTT, cng vin, cy xanh : 20 - 23%
Trong phm vi ranh gii hnh chnh ca th i khi cn c cc loi t nng
nghip, lm nghip, sng h v t dng cho cc mc ch c th khc.
Ngoi ra, quy m din tch t pht trin cc th cn c xc nh cn c
vo quy m dn s lch s, mc tng quan, ph hp gia hin trng dn s v din
tch t ang s dng, kh nng gii ta, iu tit bnh qun din tch ang s dng
ca cc h dn, kh nng m rng v pht trin th ca cc khu t nm tip gip
th... Din tch mi gia tng bng tng nhu cu din tch tr i din tch hin trng.
Din tch t dng cho xy dng nh trong th ph thuc vo quy hoch
chi tit th v phm vi cc khu , cu trc cc kiu nh (cao tng, chung c, h c
lp, bit th...)... i vi cc th nh khi cn xc nh din tch t dng xy dng
nh cho dn (dng bit lp), c th cn c vo s h c nhu cu v nh mc din
tch t cho mt nng h. S h mi gia tng trong thi k quy hoch bng s dn gia
tng chia cho s khu bnh qun trong h.
6.2.2 D bo nhu cu t khu dn c nng thn
Tng din tch t dn c nng thn (bao gm din tch t , t xy dng cc
cng trnh phc v sn xut, sinh hot cho dn c nng thn) nm nh hnh quy
hoch (hay ca tng giai on d bo) c xc nh cho ton n v x hoc tnh
ring cho tng khu dn c. Cng thc tnh tng qut nh sau:

P = P
1
+ P
2

P
1
= ( aH + RN ) K
P
2
= mQ
Trong :
P : Tng din tch t khu dn c nng thn
P
1
: Din tch t v cc cng trnh hnh chnh - phc li cng cng
P
2
: Din tch t xy dng cc cng trnh phc v sn xut nm trong ranh gii khu
dn c.
A : nh mc t cho tng loi h ca a phng
H : S h theo tng loi nm quy hoch
39
R : nh mc din tch cc cng trnh cng cng v cy xanh cho mt ngi dn
N : S dn trong khu dn c nm quy hoch
K : Ty l din tch hp l din tch chim t lm ng i trong khu dn c
M : S n v tnh cho cng trnh xy dng (tng sn phm, con gia sc, dn v cng
sut ... )
Q : nh mc din tch cho mt n v tnh


Trong mi khu dn c nng thn din tch t c ngha quan trng, thng
chim t l ln v do cc yu t sau quyt nh:
- S dn hin ti v theo d bo
- S h hin ti v theo d bo ( xc nh s h pht sinh).
- S h nm trong vng gii ta
- S nc nh (m, khun vin), s h sng chung trong mt nh ( xc nh s
h tn ng).
- Din tch t ca mt nh ( xc nh s h c kh nng t dn).
- nh mc din tch t cho mt h ca a phng
- S nam gii tui kt hn, t l lp gia nh
- S ph n nh th, din chnh sch.
- Phong tc chung sng cc th h, tha k a phng ( xc nh t l tch
h)
Trong thc t vic phn b t khu dn c thng da trn cc im dn c
hnh thnh. Vn t ra l xc nh nhu cu din tch t mi m rng hoc pht
trin khu dn c.
Din tch t mi ph thuc vo s h cn c cp t (gm s h pht
sinh c nhu cu t ; s h gii ta; s h tn ng; s h c kh nng t dn) v
nh mc cp cho mt h. C th tnh theo cng thc sau:

P = ( HP + HG + Ht - Ht )
Trong :
P : Nhu cu din tch t mi ca khu dn c
Hp : S h pht sinh c nhu cu t trong thi k quy hoch
HG : S h gii to do thu hi t
Ht : S h tn ng (s ph n l th, cc h thuc din chnh sch cha c cp
t , cc h chung sng trong mt nh vi din tch t khng vt qu mc tiu
chun 1 h)
Htd : S h c kh nng t dn (s h c tha k hoc c din tch t vt
nhiu so vi tiu chun quy nh ca a phng)
: nh mc cp t cho mt h theo iu kin ca a phng

6.2.3 D bo nhu cu t pht trin cng nghip
Cc loi hnh cng nghip kh a dng nh: khu cm cng nghip, khu cng
ngh cao, khu ch xut, cc khu cng nghip c th v khai thc qung, du m, than
40
, luyn kim, in lc cc cng trnh, d n pht trin cng nghip, cc x nghip nh
my bit lp... nm trong hoc nm ngoi khu dn c.
D bo nhu cu s dng t cho cc khu cng nghip c lp, cc cng trnh,
d n cng nghip nm xen k trong cc khu dn c... c xc nh cn c theo quy
hoch cng nghip do cc n v chuyn ngnh thc hin.
Cn c theo yu cu s dng t ghi trong d n tin kh thi c c quan
nh nc c thm quyn chp thun, cc ngnh s t xc nh nhu cu din tch t
cn thit da vo nh mc (tiu chun) din tch xy dng hin hnh v mt xy
dng i vi quy m pht trin tng loi cng trnh ca ngnh.
Quy hoch s dng t ai s tin hnh tng hp d bo nhu cu s dng t
ca cc ngnh, kim tra theo nh mc quy nh, b sung, iu ho v cn i chung
qu t cho pht trin cng nghip v cc mc ch s dng khc trn a bn.
6.2.4 D bo nhu cu t pht trin giao thng
Nhu cu t giao thng bao gm t dng xy dng ng st, ng b,
sn bay, hi cng... do cc n v chuyn ngnh lp d bo cn c vo quy hoch pht
trin ca ngnh, ch yu l s dng cc quy nh v ch tiu nh mc chim t ca
tng ngnh. Cc ch tiu nh mc s dng t c xc nh cho tng n v chiu
di ca ng (s din tch chim t/1km) v quy nh c th theo loi a hnh (vng
ng bng din tch chim t t hn so vi vng i ni), c im khu vc tng cung
ng (chy qua t bng, qua thnh ph, khu dn c, ch phi o, p nn ng).
i vi ng st theo loi v kh ca ng (ng n, ng kp, kh rng hp).
i vi ng b theo cp k thut v cp qun l ca ng (ng cao tc, ng
cp I, II, III, IV...) ng quc l, tnh l, huyn l, lin x, lin thn, ng ni b...).
Mi loi v cp k thut ca ng u c cc thng s k thut v ch tiu v
chiu rng mt ng, nn ng, ch gii an ton giao thng.... Cp k thut c
xc nh cn c vo mc ch ngha v lu lng vn ti (s xe chy qua trong ngy)
ca tng cung ng.
Din tch t cn dng cho pht trin giao thng cng c th c xc nh vo
mi tng quan thun gia lu lng hng ho vn chuyn trong nm v din tch
chim t ca mng li ng.
Nhu cu t dnh cho ngnh hng khng c xc nh cn c vo ng cp
sn bay (ng bay quc t, trong nc; ng bay di, trung bnh, ngn).
6.2.5 D bo nhu cu t pht trin thy li
Din tch t dng cho thy li c xc nh cn c vo quy hoch v d bo
nhu cu t ca ngnh. Ngoi ra c th tnh da theo cc s liu thng k bnh qun t
l t thy li c trng cho tng khu vc trong nhiu nm; theo tiu chun, b cc v
din tch chim t ca cc cng trnh thy li hin c.
7. Xy dng v lun chng phng n quy hoch s dng t ai
7.1 Xy dng phng n QHSD
Cc phng n QHSD t ai c xy dng trn c s c s hip thng
(thng qua hi ngh, hi tho tho thun v ly kin ng gp) vi cc ban ngnh
lin quan v nhu cu din tch, loi t v phm vi phn b s dng.
Yu cu ca phng n quy hoch l:
- c cc ban ngnh chp nhn
41
- Ph hp vi tnh hnh thc t v
- C tnh kh thi cao.
Ni dung chnh ca phng n quy hoch l:
- B tr t ai vi c cu hp l theo khng gian bng cch khoanh xc
nh cc loi t chnh (t NN, t LN, t khu dn c nng thn, t
th, t chuyn dng v t cha s dng)
- nh tuyn la chn a im c th cho cc d n, cng trnh, cc khu
t s dng theo tng mc ch c th i vi sn xut NN, LN... ( cn
c vo yu cu v v tr, a l, a hnh, a mo, th nhng, cht
lng t, a cht thy vn, l lt, tiu thot nc, giao thng i li mi
trng....) v thi gian ( nh k thc hin cho tng mc ch s dng
t).
Kt qu phn nh ni dung ca phng n quy hoch c th hin:
- Bng bo co thuyt minh, trong h thng biu cn i s dng t ai
- Khoanh v trn bn quy hoch s dng t ai.
Bo co thuyt minh quy hoch c son tho theo cng hng dn vit
"Bo co quy hoch s dng t ai" do TCC quy nh (km theo CV s 1814/CV-
TCC, ngy 12/10/1998).
7.2 Cn i v iu chnh cc ch tiu SD
7.2.1 Mc ch
Nhm iu ha 3 mi quan h sau y:
- Quan h gia t nng nghip v t phi nng nghip
- Quan h gia cc ngnh s dng t thuc khu vc I: Nng-Lm-Ng
- Quan h gia cc ngnh s dng t phi nng nghip (theo cc mc ch
chuyn dng).
7.2.2 Nhim v ch yu
- xut phng n cn i; iu chnh s dng cc loi t
- Xc nh cc ch tiu khng ch s dng cc loi t phi nng nghip.
- xut phng n phn phi, iu chnh s dng t cho cp di.
7.2.3 Phng php cn i cc ch tiu SD
- Phng php cn bng ch tiu s dng t: Bn cht ca phng php l
a ra d tho cc ch tiu s dng t (cn c vo mc tiu, nhim v, kh
nng pht trin v nhu cu v din tch, c tnh ca t, loi t s dng v
v tr phn b cc b ca cc ban ngnh), tin hnh hip thng (thng qua
hi ngh, hi tho), sau iu chnh. Qu trnh c lp li nhiu ln cho
n khi thng nht c cc ch tiu khung v ch tiu s dng cc loi t
ca cc ban ngnh.
- Phng php cn i tng hp: L xc nh mt c cu loi hnh s dng
t ai hp l trn c s cn i vi tng din tch t hin c (c s cn
nhc, tnh ton mt cch hp l, tho ng din tch tng gim cc loi t
trong khun kh gii hn qu t ai ca a phng). Nhng vn cn
lu ca phng php:
42
- Xc nh cc loi hnh s dng t c trng im v ton din (theo
th t u tin v tm quan trng, nhng khng c coi nh cc
ngnh khc).
- Tun th nguyn tc u tin dnh t tt cho sn xut nng nghip
(c bit l t canh tc).
- m bo iu ho ti a yu cu s dng t theo d bo cho cc
ngnh cn c vo tim lc, kh nng v vn, lao ng, thit b, quy
trnh,... v kh nng cung cp ca qu t (v s lng, cht lng, v
tr phn b v iu kin sn xut...).
7.2.4 iu chnh cc ch tiu s dng t
Lng cung (vi s lng t ai, c im tnh cht, v v tr phn b hin ti)
v cu (v din tch km theo yu cu c tnh v v tr phn b nht nh) cc loi t
ca k quy hoch c xc nh cn c vo kt qu nh gi tnh thch nghi ca t
ai v nhu cu d bo s dng t ca cc ngnh. Trn c s phn tch, so snh lng
cung cu t ai c tnh n kh nng t v trnh KHKT s iu chnh cc loi t
nh sau:
- t nng nghip: Din tch tng loi t NN nm nh hnh quy hoch
bng din tch hin c cng vi din tch tng thm (do khai hoang, ci
to, phc ho...), tr i din tch gim trong k quy hoch (chuyn sang
mc ch chuyn dng, chuyn i c cu t nng nghip, thoi ho, b
hoang do thin tai...). p ng yu cu cc loi sn phm trng trt,
chn nui, thy sn cn xc nh din tch t NN c bn cn c vo
nhu cu nm dn s tng cao nht v nng sut d tnh.
- t ngh rng (bao gm c t cy lu nm, ngh lm vn): Bng din
tch nm hin trng tr i din tch chuyn i mc ch v c cu cng
vi din tch mi khai hoang trong k quy hoch. Cc lai t ny phi
mt nhiu nm mi cho sn phm v c hiu ch bo v mi trng sinh
thi, v vy, cn ch n phng thc khai thc s dng v ci to
ngay c trong nhng iu kin bnh thng.
- t phi nng nghip (bao gm c t ): Loi t ny thng dng
xy dng, c tnh bng tng din tch t ai tr i din tch t nng-
lm nghip v cc t cha s dng khng thch hp cho xy dng, cng
vi din tch loi t ny hin c. Xu hng ca cc loi t chuyn
dng l tng lin tc hng nm theo yu cu pht trin KT-XH, v vy
cn ch s dng tit kim v khai thc ht tim lc ca t ai (kh
nng tng tng, nh mc hp l, tng mt xy dng...), hn ch ly
vo t nng nghip, c bit l t la, la-mu v cc loi t cho nng
sut cao.
- t cha s dng: Loi t ny thng c xu th gim dn hng nm do
nhu cu ngy cng tng v khai thc a vo s dng cho cc mc ch
khc nhau. Qua phn tch kh nng cha c khai thc v s dng s
tnh c din tch t cha s dng.
7.2.5 Lp biu cn i cc ch tiu s dng t (biu chu chuyn t ai):
Sau khi iu chnh nhu cu v s lng v c cu s dng t ai cho cc
ngnh s lp biu cn i cc ch tiu s dng t (biu chu chuyn mc ch hay cng
dng ca t dai). y l ti liu gc lm c s phn tch, nh gi bin ng s
43
dng cc loi t ai trong thi k quy hoch, phc v vic xut cc gii php ph
hp hn trong khai thc s dng v qun l t ai.
- Cu to biu: Ngoi phn c bn (tn biu, cc ch tiu, m s, ngi lp
biu...), ni dung biu c cu to bi phn chnh v phn tng hp.
- Phn chnh ca biu: L cc ch tiu loi t c gii hn bi
cc hng, ct. Theo chiu ngang phn nh bin ng gim ca cc
ch tiu s dng t trong thi k quy hoch (din tch gim ca
mt loi t chuyn sang mc ch khc). Theo chiu dc biu
th hng iu chnh tng ca cc loi t nm nh hnh quy
hoch (din tch tng ca mt loi t t cc loi t khc). Cc
ca cng mt ch tiu (ng khung m) l phn din tch cn li
(khng thay i mc ch s dng) ca loi t sau thi k quy
hoch.
- Phn tng hp ca biu: L 3 ct cui (cng gim, bin ng, din
tch nm quy hoch kim tra). Cch tnh s liu ca phn tng
hp nh sau:
Ch tiu "cng tng": Tng s liu c theo ct (tr ng khung m).
Ch tiu "cng gim": Tng s liu cc theo hng (tr ng khung m).
Ch tiu "bin ng": S liu cng tng tr i s liu cng gim theo tng lai t (khi
cng tng ln hn cng gim ly du +, ngc li ly du -).
Din tch ca tng loi t nm nh hnh quy hoch c xc nh bng hai
cch: theo ct cui - din tch nm hin trng cng vi s liu bin ng; theo hng
cui tr din tch cn li (s liu ng khung m) cng vi s liu cng tng.
Yu cu kim tra s liu:
- Din tch quy hoch ca tng loi t ct cui v hng cui phi ging
nhau.
- Khi tng din tch t nhin khng thay i trong thi k quy hach th i
vi cc loi t chnh: Tng din tch cng tng bng tng din tch cng
gim v tng i s s liu bin ng bng khng.
Trn c s kt qu cn i ca biu chu chuyn t ai s lp biu tng hp cc
ch tiu s dng t ai theo quy hoch. i vi quy hoch s dng t ai t cp
Huyn tr ln s phn b ch tiu khng ch s dng cc loi t n tng n v hnh
chnh cp di mt cp (c nc n tnh, tnh n huyn, huyn n x) v xy dng
biu khng ch cc ch tiu t ai theo quy hoch. Ngoi ra, i vi tng loi t s
dng theo mc ch phi nng nghip cn lp biu ch tiu khng ch cc loi t cho
tng d n trong thi k quy hoch, trong nu r din tch chim dng cc loi t
cho mc ch phi nng nghip, c bit l t canh tc la v la - mu.
7.3 nh gi v lun chng phng n quy hoch
Cn c theo cc mc tiu khc nhau, kh nng v mc c th u t s xy
dng mt vi phng n quy hoch s dng t ai. Trong nhng trng hp nh vy,
cn ly kin ca cc b, ban ngnh v tin hnh nh gi tng hp, so snh v tnh
kh thi, cc loi hiu ch v cc u khuyt im la chn phng n tt nht. Ni
dung ch yu ca nh gi phng n quy hoch l: nh gi kh thi v k thut; nh
gi tnh kh thi v t chc; nh gi tng hp 3 hiu ch: KT-XH-MT.
7.3.1 nh gi tnh kh thi v k thut
44
Ni dung nh gi tnh kh thi v k thut bao gm: xem xt tnh chnh xc,
tin cy ca cc thng tin, s liu v ti liu c bn c s dng xy dng phng
n quy hoch; mc y v cn c dng iu chnh cc loi s dng t; cht
lng cn bng quan h cung cu v t ai thc hin cc mc tiu quy hach; kh
nng iu tit tt cc yu cu s dng t ca cc ban ngnh; mc ph hp ca cc
ch tiu t ai vi quy hoch s dng t ai ca cp trn; mc x l cc mi quan
h gia cc b v tng th, gia trc mt v lu di, gia quc gia v a phng,
gia tp th v c nhn...

7.3.2 nh gi tnh kh thi v t chc
Ni dung nh gi bao gm: Mc trng cu kin ca cc i tng s
dng t trong phng n quy hoch v tp hp kin ca cng chng; mc cn i
gia trnh , kh nng u t v cc iu kin m bo cho phng n quy hoch
thc hin c; mc nhiu t v ngun t ai d phng cho qu trnh thc hin
quy hoch; tnh hp l, hiu qu, tin t i vi sn xut v i sng dn sinh ca
phng n quy hoch s dng t ai.
7.3.3 nh gi tng hp 3 hiu ch: KT-XH-MT
- Hiu qu kinh t: Ch yu l so snh d bo gi tr sn lng ca mt
n v din tch t ai theo phng n quy hoch, cng nh mi quan
h gia u t v sn lng i vi s pht tren bn vng kinh t. Li
ch kinh t th hin thng qua hiu qu u t, mc tit kim t ai
trong s dng; gi thnh sn phm; s lng v cht lng sn phm; gi
tr li nhun....
- Hiu qu x hi: Mc nng cao i sng ca dn theo mc tiu hng
u l "c cm n, o mc v ch "; mc tho mn cc yu cu v
t ai cho cc ngnh kinh t quc dn; kh nng p ng cung cp
lng thc, rau v cc loi nng sn khc cho dn c thnh ph vi vic
thay i din tch canh tc; mc tho mn yu cu v t xy dng
th v khu dn c nng thn, cc cng trnh cng nghip giao thng v
thy li, nng lng, bu chnh vin thng v cc cng trnh phc li
cng cng khc... theo nguyn tc "c trng im, nhng m bo pht
trin ton din".
- Hiu qu mi trng sinh thi: nh gi hiu ch mi trnh sinh thi
ch yu l xem xt cc kh nng ci thin iu kin mi trng sinh thi;
nng cao ph nhiu v tnh sn xut ca t; gi nc trong t; bo
v ti nguyn t ai, tng din tch cc loi rng; phng nga nhim;
nng cao kh nng phng chng v hn ch tc ng ca thin tai...
7.4 Bin son bn quy hoch s dng t ai
Bn quy hoch s dng t ai l thnh qu quan trng ca qu trnh lp
QHSD. Trn phn nh ton b phng hng v ni dung s dng t ai trong
tng lai. L cn c, c s v ch da c bn iu hnh v m v qun l, s dng
t ai.
- Ngun ti liu chnh: Ti liu chnh dng bin tp bn quy hoch s dng
t ai gm c:
- Bn hin trng thi im lp quy hoch
- Bn nh gi thch nghi ca t ai
45
- Cc bn quy hoch chuyn ngnh, lnh vc.
- Cc ti liu c lin quan n ni dung quy hoch s dng t ai.
- Ni dung th hin: Trn bn quy hoch s dng t ai phi th hin cc ni
dung sau:
- Cc yu t a l ch yu nh im cao khng ch, mng li thy vn,
mng li ng x, ranh gii hnh chnh.
- Hin trng cc loi t c th theo tng mc ch s dng.
- Cc loi t chnh theo quy hoch bao gm: t nng nghip, t lm
nghip, t khu dn c nng thn, t th, t chuyn dng v t
cha s dng. Th hin chi tit, c th i vi cc d n v cng trnh
nh: t xy dng trong cc khu dn c (cc cng trnh phc li cng
cng), t dnh cho cng trng x nghip khai thc c lp, t xy
dng giao thng, thy li, t dnh cho du lch v vng bo v t
nhin...
- V v th hin trn bn : Chuyn v ln bn quy hoch s dng t ai
din tch, phm vi, v tr quy hoch s dng cc loi t (a vo bn phn
din tch tng, gim sau khi so snh cc loi s dng t thi im hin trng
v theo quy hoch).
Cc ni dung th hin trn bn quy hoch s dng t ai (nh: ranh gii,
loi t, biu k hiu, mu sc, kiu ch v b cc bn ...) thc hin theo ng
hng dn ca Tng Cc a Chnh (Tp k hiu bn hin trng v quy hoch s
dng t ai ban hnh km theo quyt nh s 407 Q/C ngy 07/06/1995 ca
TCC).
Cn lu : Khi ranh gii s dng cc loi t gia hin trng v quy hoch khng
trng khp nhau, trn bn quy hoch s dng ng ni t on biu th cc
ranh gii quy hoch. Khi quy hoch chuyn mc ch s dng ca mt mnh t no
, vn gi li ranh gii theo hin trng mnh nhm phn nh tnh hnh thay i ca
mnh t theo quy hoch so vi hin trng.
II. QUY HOCH S DNG T AI V LUT T
AI 2003
1. Bn hin trng s dng t v bn quy hoch s dng t
iu 20. Bn hin trng s dng t v bn quy hoch s dng t
1. Bn hin trng s dng t c lp nm nm mt ln gn vi vic kim
k t ai quy nh ti iu 53 ca Lut ny phc v cho vic qun l quy hoch,
k hoch s dng t.
2. Bn quy hoch s dng t c lp mi nm mt ln gn vi k quy
hoch s dng t quy nh ti iu 24 ca Lut ny.
Bn quy hoch s dng t ca x, phng, th trn c lp trn bn a
chnh gi l bn quy hoch s dng t chi tit.
3. B Ti nguyn v Mi trng ch o vic kho st, o c, lp v qun l
bn hin trng s dng t, bn quy hoch s dng t trong phm vi c nc v
t chc thc hin vic lp bn hin trng s dng t, bn quy hoch s dng
t ca c nc.
46
4. U ban nhn dn c trch nhim thc hin vic kim k t ai a phng
no th t chc thc hin vic lp bn hin trng s dng t ca a phng .
U ban nhn dn c trch nhim t chc thc hin vic lp quy hoch s dng
t ca a phng no th t chc thc hin vic lp bn quy hoch s dng t
ca a phng .
2. Quy hoch, k hoch s dng t (Mc 2)
iu 21. Nguyn tc lp quy hoch, k hoch s dng t
Vic lp quy hoch, k hoch s dng t phi bo m cc nguyn tc sau
y:
1. Ph hp vi chin lc, quy hoch tng th, k hoch pht trin kinh t - x
hi, quc phng, an ninh;
2. c lp t tng th n chi tit; quy hoch, k hoch s dng t ca cp
di phi ph hp vi quy hoch, k hoch s dng t ca cp trn; k hoch s
dng t phi ph hp vi quy hoch s dng t c c quan nh nc c thm
quyn quyt nh, xt duyt;
3. Quy hoch, k hoch s dng t ca cp trn phi th hin nhu cu s dng
t ca cp di;
4. S dng t tit kim v c hiu qu;
5. Khai thc hp l ti nguyn thin nhin v bo v mi trng;
6. Bo v, tn to di tch lch s - vn ho, danh lam thng cnh;
7. Dn ch v cng khai;
8. Quy hoch, k hoch s dng t ca mi k phi c quyt nh, xt duyt
trong nm cui ca k trc .
iu 22. Cn c lp quy hoch, k hoch s dng t
1. Cn c lp quy hoch s dng t bao gm:
a) Chin lc, quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi, quc phng, an
ninh ca c nc; quy hoch pht trin ca cc ngnh v cc a phng;
b) K hoch pht trin kinh t - x hi ca Nh nc;
c) iu kin t nhin, kinh t, x hi v nhu cu ca th trng;
d) Hin trng s dng t v nhu cu s dng t;
) nh mc s dng t;
e) Tin b khoa hc v cng ngh c lin quan n vic s dng t;
g) Kt qu thc hin quy hoch s dng t k trc.
2. Cn c lp k hoch s dng t bao gm:
a) Quy hoch s dng t c c quan nh nc c thm quyn quyt nh,
xt duyt;
b) K hoch pht trin kinh t - x hi nm nm v hng nm ca Nh nc;
c) Nhu cu s dng t ca t chc, h gia nh, c nhn, cng ng dn c;
d) Kt qu thc hin k hoch s dng t k trc;
) Kh nng u t thc hin cc d n, cng trnh c s dng t.
47
iu 23. Ni dung quy hoch, k hoch s dng t
1. Ni dung quy hoch s dng t bao gm:
a) iu tra, nghin cu, phn tch, tng hp iu kin t nhin, kinh t, x hi
v hin trng s dng t; nh gi tim nng t ai;
b) Xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch;
c) Xc nh din tch cc loi t phn b cho nhu cu pht trin kinh t - x
hi, quc phng, an ninh;
d) Xc nh din tch t phi thu hi thc hin cc cng trnh, d n;
) Xc nh cc bin php s dng, bo v, ci to t v bo v mi trng;
e) Gii php t chc thc hin quy hoch s dng t.
2. Ni dung k hoch s dng t bao gm:
a) Phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k trc;
b) K hoch thu hi din tch cc loi t phn b cho nhu cu xy dng kt
cu h tng; pht trin cng nghip, dch v; pht trin th, khu dn c nng thn;
quc phng, an ninh;
c) K hoch chuyn din tch t chuyn trng la nc v t c rng sang s
dng vo mc ch khc, chuyn i c cu s dng t trong t nng nghip;
d) K hoch khai hoang m rng din tch t s dng vo cc mc ch;
) C th ho k hoch s dng t nm nm n tng nm;
e) Gii php t chc thc hin k hoch s dng t.
iu 24. K quy hoch, k hoch s dng t
1. K quy hoch s dng t ca c nc, tnh, thnh ph trc thuc trung
ng, huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, x, phng, th trn l mi nm.
2. K k hoch s dng t ca c nc, tnh, thnh ph trc thuc trung ng,
huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, x, phng, th trn l nm nm.
iu 25. Lp quy hoch, k hoch s dng t
1. Chnh ph t chc thc hin vic lp quy hoch, k hoch s dng t ca c
nc.
2. U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng t chc thc hin
vic lp quy hoch, k hoch s dng t ca a phng.
3. U ban nhn dn huyn thuc tnh t chc thc hin vic lp quy hoch, k
hoch s dng t ca a phng v quy hoch, k hoch s dng t ca th trn
thuc huyn.
U ban nhn dn huyn, qun thuc thnh ph trc thuc trung ng, U ban
nhn dn th x, thnh ph thuc tnh t chc thc hin vic lp quy hoch, k hoch
s dng t ca a phng v quy hoch, k hoch s dng t ca cc n v hnh
chnh cp di, tr trng hp quy nh ti khon 4 iu ny.
4. U ban nhn dn x khng thuc khu vc quy hoch pht trin th trong
k quy hoch s dng t t chc thc hin vic lp quy hoch, k hoch s dng t
ca a phng.
5. Quy hoch s dng t ca x, phng, th trn c lp chi tit gn vi tha
t (sau y gi l quy hoch s dng t chi tit); trong qu trnh lp quy hoch s
48
dng t chi tit, c quan t chc thc hin vic lp quy hoch s dng t phi ly
kin ng gp ca nhn dn.
K hoch s dng t ca x, phng, th trn c lp chi tit gn vi tha t
(sau y gi l k hoch s dng t chi tit).
6. U ban nhn dn cp c trch nhim t chc thc hin vic lp quy hoch, k
hoch s dng t trnh Hi ng nhn dn cng cp thng qua quy hoch, k hoch
s dng t trc khi trnh c quan nh nc c thm quyn xt duyt.
7. Quy hoch, k hoch s dng t phi c trnh ng thi vi k hoch
pht trin kinh t - x hi.
iu 26. Thm quyn quyt nh, xt duyt quy hoch, k hoch s dng t
1. Quc hi quyt nh quy hoch, k hoch s dng t ca c nc do Chnh
ph trnh.
2. Chnh ph xt duyt quy hoch, k hoch s dng t ca tnh, thnh ph
trc thuc trung ng cng thi vi vic ph duyt quy hoch pht trin kinh t x hi.
3. U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng xt duyt quy hoch,
k hoch s dng t ca n v hnh chnh cp di trc tip.
4. U ban nhn dn huyn, th x, thnh ph thuc tnh xt duyt quy hoch, k
hoch s dng t ca x quy nh ti khon 4 iu 25 ca Lut ny.
iu 27. iu chnh quy hoch, k hoch s dng t
1. Vic iu chnh quy hoch s dng t ch c thc hin trong cc trng
hp sau y:
a) C s iu chnh mc tiu pht trin kinh t - x hi, quc phng, an ninh
c c quan nh nc c thm quyn quyt nh, xt duyt m s iu chnh lm
thay i c cu s dng t;
b) Do tc ng ca thin tai, chin tranh lm thay i mc ch, c cu, v tr,
din tch s dng t;
c) C s iu chnh quy hoch s dng t ca cp trn trc tip lm nh hng
ti quy hoch s dng t ca cp mnh;
d) C s iu chnh a gii hnh chnh ca a phng.
2. Vic iu chnh k hoch s dng t ch c thc hin khi c s iu
chnh quy hoch s dng t hoc c s thay i v kh nng thc hin k hoch s
dng t.
3. Ni dung iu chnh quy hoch s dng t l mt phn ca ni dung quy
hoch s dng t. Ni dung iu chnh k hoch s dng t l mt phn ca ni
dung k hoch s dng t.
4. C quan nh nc c thm quyn quyt nh, xt duyt quy hoch, k hoch
s dng t ca cp no th c thm quyn quyt nh, xt duyt iu chnh quy hoch,
k hoch s dng t ca cp .
iu 28. Cng b quy hoch, k hoch s dng t
Trong thi hn khng qu ba mi ngy lm vic, k t ngy c c quan nh
nc c thm quyn quyt nh hoc xt duyt, quy hoch, k hoch s dng t phi
c cng b cng khai theo quy nh sau y:
49
1. U ban nhn dn x, phng, th trn c trch nhim cng b cng khai quy
hoch s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit ca a phng ti tr s U
ban nhn dn;
2. C quan qun l t ai cc cp c trch nhim cng b cng khai quy
hoch, k hoch s dng t ca a phng ti tr s c quan v trn cc phng tin
thng tin i chng;
3. Vic cng b cng khai ti tr s U ban nhn dn v c quan qun l t
ai c thc hin trong sut thi gian ca k quy hoch, k hoch s dng t c
hiu lc.

iu 29. Thc hin quy hoch, k hoch s dng t
1. Chnh ph t chc, ch o vic thc hin quy hoch, k hoch s dng t
ca c nc; kim tra vic thc hin quy hoch, k hoch s dng t ca tnh, thnh
ph trc thuc trung ng.
U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng, huyn, qun, th x,
thnh ph thuc tnh t chc, ch o vic thc hin quy hoch, k hoch s dng t
ca a phng; kim tra vic thc hin quy hoch, k hoch s dng t ca a
phng cp di trc tip.
U ban nhn dn x, phng, th trn t chc, ch o thc hin quy hoch, k
hoch s dng t ca a phng; pht hin, ngn chn cc hnh vi s dng t tri
vi quy hoch, k hoch s dng t c cng b.
2. Trng hp quy hoch, k hoch s dng t c cng b c din tch
t phi thu hi m Nh nc cha thc hin vic thu hi t, bi thng, gii phng
mt bng th ngi s dng t c tip tc s dng theo mc ch xc nh trc
khi cng b quy hoch, k hoch s dng t; nu ngi s dng t khng cn nhu
cu s dng th Nh nc thu hi t v bi thng hoc h tr theo quy nh ca
php lut.
Nh nc nghim cm mi hot ng t xy dng, u t bt ng sn trong
khu vc t phi thu hi thc hin quy hoch, k hoch s dng t. Trng hp c
nhu cu ci to, sa cha nh , cng trnh gn lin vi t phi thu hi m lm thay
i quy m, cp cng trnh hin c th phi c c quan nh nc c thm quyn cho
php.
3. Din tch t ghi trong k hoch s dng t c cng b phi thu hi
thc hin d n, cng trnh hoc phi chuyn mc ch s dng t m sau ba nm
khng c thc hin theo k hoch th c quan nh nc c thm quyn xt duyt k
hoch s dng t phi iu chnh hoc hu b v cng b.
iu 30. Quy hoch, k hoch s dng t vo mc ch quc phng, an ninh
1. B Quc phng, B Cng an t chc thc hin vic lp quy hoch, k hoch s
dng t vo mc ch quc phng, an ninh trnh Chnh ph xt duyt.
2. Chnh ph quy nh c th vic lp, xt duyt, iu chnh, thc hin quy
hoch, k hoch s dng t vo mc ch quc phng, an ninh.
50
III. THNG T S 30-2004/TT-BTNMT V VIC
HNG DN LP, IU CHNH V THM NH
QUY HOCH, K HOCH S DNG T
- Cn c Lut t ai ngy 26 thng 11 nm 2003;
- Cn c Ngh nh s 181/2004/N-CP ngy 29 thng 10 nm 2004 ca Chnh
ph v thi hnh Lut t ai;
- Cn c Ngh nh s 91/2002/N-CP ngy 11 thng 11 nm 2002 ca Chnh
ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca B Ti
nguyn v Mi trng;
- B Ti nguyn v Mi trng hng dn vic lp quy hoch, k hoch s dng
t nh sau:
51
Phn I : NHNG QUY NH CHUNG
1. Phm vi iu chnh, i tng p dng
1.1. Thng t ny hng dn trnh t, ni dung vic lp, iu chnh quy hoch,
k hoch s dng t v ni dung thm nh quy hoch, k hoch s dng t ca c
nc; ca tnh, thnh ph trc thuc Trung ng (gi chung l tnh); ca huyn, qun,
th x, thnh ph thuc tnh (gi chung l huyn); quy hoch s dng t chi tit, k
hoch s dng t chi tit ca x, phng, th trn (gi chung l x); quy hoch s
dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit ca khu cng ngh cao, khu kinh t.
Quy hoch s dng t cc vng lnh th l mt phn ni dung ca quy hoch
s dng t ca c nc.
Quy hoch, k hoch s dng t vo mc ch quc phng, an ninh khng
thuc phm vi iu chnh ca Thng t ny.
1.2. i tng p dng ca Thng t ny gm B Ti nguyn v Mi trng,
U ban nhn dn cc cp; S Ti nguyn v Mi trng, Phng Ti nguyn v Mi
trng, cn b a chnh x, phng, th trn; Ban Qun l khu cng ngh cao, khu
kinh t; t chc c chc nng t vn v lp quy hoch, k hoch s dng t v cc t
chc, c nhn c lin quan.
2. Vic lp v iu chnh quy hoch, k hoch s dng t
2.1. Vic lp v iu chnh quy hoch, k hoch s dng t c thc hin
theo cc ni dung quy nh ti iu 23, 25, 27 ca Lut t ai v cc iu 12, 13,
14, 15, 16, 17, 18 v iu 26 ca Ngh nh s 181/2004/N-CP ngy 29 thng 10
nm 2004 ca Chnh ph v thi hnh Lut t ai.
2.2. Vic lp, iu chnh quy hoch s dng t chi tit, k hoch s dng t chi
tit ca phng, th trn v x thuc khu vc quy hoch pht trin th c thc hin
theo quy nh ti Phn IV ca Thng t ny v c thc hin ng thi vi vic lp, iu
chnh quy hoch s dng t, k hoch s dng t ca huyn, qun, th x, thnh ph thuc
tnh hoc thc hin ring cho tng x, phng, th trn.
3. R sot vic thc hin quy hoch s dng t
Quy hoch s dng t c quyt nh, xt duyt phi c r sot ng thi
vi vic nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t nm (05) nm u ca k quy
hoch s dng t (gi l k hoch s dng t k u); trng hp phi iu chnh quy
hoch s dng t th vic iu chnh quy hoch s dng t c thc hin ng thi
vi vic lp k hoch s dng t nm (05) nm cui ca k quy hoch s dng t (gi
l k hoch s dng t k cui).
4. H s quy hoch, k hoch s dng t v h s iu chnh quy hoch, k
hoch s dng t
4.1. H s quy hoch, k hoch s dng t v h s iu chnh quy hoch, k
hoch s dng t c lp theo quy nh ti khon 6, khon 7 iu 16, khon 4, khon 5
iu 17, khon 1 iu 19, khon 1 iu 20, khon 1 iu 21, khon 1 iu 22, khon 1
iu 23, khon 3 v khon 4 iu 26 ca Ngh nh 181/2004/N-CP ngy 29 thng 10
nm 2004 ca Chnh ph v thi hnh Lut t ai.
4.2. H s quy hoch, k hoch s dng t ca mi k phi c trnh c
quan c trch nhim thm nh chm nht vo ngy 31 thng 7 nm cui ca k trc
.
52
4.3. H s k hoch s dng t k u c lp chung vi h s quy hoch s
dng t.
H s k hoch s dng t k cui c lp chung vi h s iu chnh quy
hoch s dng t i vi trng hp khi r sot li theo quy nh ti khon 3 mc ny
m phi iu chnh quy hoch s dng t.
5. H thng biu, mu s dng trong vic lp quy hoch, k hoch s dng
t
H thng biu, mu s dng trong vic lp quy hoch, k hoch s dng t ban
hnh km theo Thng t ny c p dng thng nht trong c nc bao gm:
5.1. H thng biu:
a) H thng biu lp quy hoch s dng t ca c nc, tnh, huyn v quy
hoch s dng t chi tit ca x gm:
- Cc biu hin trng s dng t:
+ Biu 01/HT-QH: Hin trng s dng t nm ...,
+ Biu 02/HT-QH: Hin trng s dng t trong khu dn c nng thn nm ...,
+ Biu 03/HT-QH: Hin trng s dng t trong th nm ...,
+ Biu 04/HT-QH: Tnh hnh bin ng s dng t t nm ... n nm ...,
+ Biu 05/HT-QH: Kt qu thc hin cc ch tiu s dng t trong quy hoch
s dng t k trc,
+ Biu 06/HT-QH: Kt qu thc hin vic chuyn mc ch s dng t trong
quy hoch s dng t k trc,
+ Biu 07/HT-QH: Kt qu thc hin vic thu hi t trong quy hoch s
dng t k trc,
+ Biu 08/HT-QH: Kt qu thc hin vic a t cha s dng vo s dng
cho cc mc ch trong quy hoch s dng t k trc;
- Cc biu quy hoch s dng t:
+ Biu 01/QH: Tng hp nhu cu tng, gim din tch s dng t trong k
quy hoch s dng t,
+ Biu 02/QH: Ch tiu s dng t n nm ...,
+ Biu 03/QH: Ch tiu s dng t trong khu dn c nng thn n nm ...,
+ Biu 04/QH: Ch tiu s dng t trong th n nm ...,
+ Biu 05/QH: Phng n chu chuyn qu t trong k quy hoch n nm ...,
+ Biu 06/QH: Din tch t khng thay i mc ch s dng trong k quy
hoch,
+ Biu 07/QH: Din tch t chuyn mc ch s dng trong k quy hoch,
+ Biu 08/QH: Din tch t cn thu hi trong k quy hoch s dng t,
+ Biu 09/QH: Din tch t cha s dng a vo s dng trong k quy hoch,
+ Biu 10/QH: Danh mc cc khu vc t khoanh nh theo chc nng, mc
ch s dng trong k quy hoch s dng t,
+ Biu 11/QH: Din tch, c cu s dng t trc v sau quy hoch,
+ Biu 12/QH: Phn k cc ch tiu s dng t trong k quy hoch,
+ Biu 13/QH: Phn k din tch t chuyn mc ch s dng trong k quy hoch,
+ Biu 14/QH: Phn k din tch t thu hi trong k quy hoch,
53
+ Biu 15/QH: Phn k din tch t cha s dng a vo s dng trong k
quy hoch.
b) H thng biu lp k hoch s dng t ca c nc, tnh, huyn v k hoch
s dng t chi tit ca x gm:
- Cc biu hin trng s dng t:
+ Biu 01/HT-KH: Hin trng s dng t nm ... (Biu ny ch s dng cho
vic lp k hoch s dng t k cui, i vi k hoch s dng t k u th s dng
chung biu 01/HT-QH),
+ Biu 02/HT-KH: Hin trng s dng t trong khu dn c nng thn nm ...
(Biu ny ch s dng cho vic lp k hoch s dng t k cui, i vi k hoch s
dng t k u th s dng chung biu 02/HT-QH),
+ Biu 03/HT-KH: Hin trng s dng t trong th nm ... (Biu ny ch
s dng cho vic lp k hoch s dng t k cui, i vi k hoch s dng t k
u th s dng chung biu 03/HT-QH),
+ Biu 04/HT-KH: Tnh hnh bin ng s dng t trong k k hoch trc,
t nm ... n nm ...,
+ Biu 05/HT-KH: Kt qu thc hin cc ch tiu s dng t trong k hoch
s dng t k trc,
+ Biu 06/HT-KH: Kt qu thc hin vic chuyn mc ch s dng t trong
k hoch s dng t k trc,
+ Biu 07/HT-KH: Kt qu thc hin vic thu hi t trong k hoch s dng
t k trc,
+ Biu 08/HT-KH: Kt qu thc hin vic a t cha s dng vo s dng
cho cc mc ch trong k hoch s dng t k trc;
- Cc biu k hoch s dng t:
+ Biu 01/KH: Ch tiu k hoch s dng t n nm ...,
+ Biu 02/KH: Ch tiu s dng t trong khu dn c nng thn n nm ...,
+ Biu 03/KH: Ch tiu s dng t trong th n nm ...,
+ Biu 04/KH: Chu chuyn qu t trong k k hoch n nm ...,
+ Biu 05/KH: Din tch t chuyn mc ch s dng trong k k hoch,
+ Biu 06/KH: Din tch t cn thu hi trong k k hoch s dng t,
+ Biu 07/KH: K hoch thu hi t thc hin cc cng trnh, d n,
+ Biu 08/KH: Din tch t cha s dng a vo s dng trong k k hoch,
+ Biu 09/KH: Din tch, c cu s dng t u v cui k k hoch,
+ Biu 10/KH: Ch tiu s dng t tng nm k hoch,
+ Biu 11/KH: K hoch s dng t phn theo tng nm,
+ Biu 12/KH: K hoch chuyn mc ch s dng t phn theo tng nm,
+ Biu 13/KH: K hoch thu hi t phn theo tng nm,
+ Biu 14/KH: K hoch a t cha s dng vo s dng phn theo tng
nm.
c) H thng biu lp quy hoch s dng t chi tit ca khu kinh t, khu cng
ngh cao gm:
- Cc biu hin trng s dng t:
+ Biu 01/HT-QHK: Hin trng s dng t nm ...,
+ Biu 02/HT-QHK: Kt qu thc hin quy hoch s dng t chi tit k trc,
54
+ Biu 03/HT-QHK: Kt qu thc hin vic chuyn mc ch s dng t v
thu hi t xy dng cc khu chc nng;
- Cc biu quy hoch s dng t chi tit:
+ Biu 01/QHK: Quy hoch cc khu chc nng,
+ Biu 02/QHK: Quy hoch chuyn mc ch s dng t v thu hi t
xy dng cc khu chc nng,
+ Biu 03/QHK: Phn k quy hoch chuyn mc ch s dng t v thu hi
t.
d) H thng biu lp k hoch s dng t chi tit ca khu kinh t, khu cng
ngh cao gm:
- Cc biu hin trng s dng t:
+ Biu 01/HT-KHK: Hin trng s dng t nm ...(Biu ny ch s dng cho
vic lp k hoch s dng t k cui, i vi k hoch s dng t k u th s dng
chung biu 01/HT-QHK),
+ Biu 02/HT-KHK: Kt qu thc hin k hoch s dng t chi tit k trc,
+ Biu 03/HT-KHK: Kt qu thc hin k hoch chuyn mc ch s dng t
v thu hi t xy dng cc khu chc nng;
- Cc biu k hoch s dng t chi tit:
+ Biu 01/KHK: K hoch s dng t xy dng cc khu chc nng,
+ Biu 02/KHK: K hoch chuyn mc ch s dng t v thu hi t xy
dng cc khu chc nng,
+ Biu 03/KHK: K hoch chuyn mc ch s dng t v thu hi t phn
theo tng nm.
5.2. H thng mu:
a) Mu 01/NCSD: Mu cng vn xut nhu cu s dng t.
b) Mu bo co thuyt minh quy hoch s dng t, k hoch s dng t, quy
hoch s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit gm:
- Mu 02a/BCQH: Bo co thuyt minh tng hp quy hoch s dng t v
k hoch s dng t k u ca tnh, huyn v bo co thuyt minh tng hp quy
hoch s dng t chi tit v k hoch s dng t chi tit k u ca x;
- Mu 02b/BCKH: Bo co thuyt minh k hoch s dng t ca tnh, huyn
v bo co thuyt minh k hoch s dng t chi tit ca x;
- Mu 02c/BCQHK: Bo co thuyt minh tng hp quy hoch s dng t chi tit v
k hoch s dng t chi tit k u ca khu kinh t, ca khu cng ngh cao;
- Mu 02d/BCKHK: Bo co thuyt minh k hoch s dng t chi tit ca
khu kinh t, ca khu cng ngh cao.
c) Mu t trnh xt duyt quy hoch s dng t, k hoch s dng t, quy
hoch s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit gm:
- Mu 03a/TTr-UB: T trnh xt duyt quy hoch s dng t v k hoch s
dng t k u ca tnh, huyn v t trnh xt duyt quy hoch s dng t chi tit v
k hoch s dng t chi tit k u ca x;
- Mu 03b/TTr-UB: T trnh xt duyt k hoch s dng t k cui ca tnh,
huyn v t trnh xt duyt k hoch s dng t chi tit ca x;
55
- Mu 03c/TTr-BQL: T trnh xt duyt quy hoch s dng t chi tit v k
hoch s dng t chi tit k u ca khu kinh t, ca khu cng ngh cao;
- Mu 03d/TTr-BQL: T trnh xt duyt k hoch s dng t chi tit k cui
ca khu kinh t, ca khu cng ngh cao.
d) Mu quyt nh xt duyt quy hoch s dng t, k hoch s dng t, quy
hoch s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit gm:
- Mu 04a/Q-UB: Quyt nh ca y ban nhn dn tnh xt duyt quy
hoch s dng t v k hoch s dng t k u ca huyn v quyt nh ca y
ban nhn dn cp c thm quyn xt duyt quy hoch s dng t chi tit v k hoch
s dng t chi tit k u ca x;
- Mu 04b/Q-UB: Quyt nh ca y ban nhn dn tnh xt duyt k hoch
s dng t k cui ca huyn v quyt nh ca y ban nhn dn cp c thm quyn
xt duyt k hoch s dng t chi tit k cui ca x;
- Mu 04c/Q-UB: Quyt nh ca y ban nhn dn tnh xt duyt quy
hoch s dng t chi tit v k hoch s dng t chi tit k u ca khu kinh t, ca
khu cng ngh cao;
- Mu 04d/Q-UB: Quyt nh ca y ban nhn dn tnh xt duyt k hoch
s dng t chi tit k cui ca khu kinh t, ca khu cng ngh cao.
) Mu bo co hng nm v kt qu thc hin k hoch s dng t gm:
- Mu 01/BCTHKH-UB: Bo co hng nm v kt qu thc hin k hoch s dng
t ca tnh, huyn v bo co hng nm v kt qu thc hin k hoch s dng t chi tit
ca x;
- Mu 02/BCTHKH-BQLK: Bo co hng nm v kt qu thc hin k hoch s
dng t chi tit ca khu kinh t, khu cng ngh cao.
6. Mc ch s dng t trong quy hoch, k hoch s dng t
6.1. Mc ch s dng t trong quy hoch, k hoch s dng t bao gm tn
gi v m (k hiu) c p dng thng nht trong h thng qun l t ai. Tn gi,
m v cch xc nh mc ch s dng t c quy nh c th ti Thng t s
28/2004/TT-BTNMT ngy 01 thng 11 nm 2004 ca B Ti nguyn v Mi trng
v vic hng dn thc hin thng k, kim k t ai v xy dng bn hin trng
s dng t.
6.2. Trong cc biu v hin trng s dng t ch p dng mt s mc ch s
dng t ch yu trong kim k t ai p ng cho cng tc quy hoch, k hoch s
dng t; trong cc biu v quy hoch, k hoch s dng t p dng mt s mc ch
s dng t cn xc nh cc ch tiu phn b qu t, lp quy hoch, k hoch vic
chuyn mc ch s dng t, c th trong Bng 3.1.
56
Bng 3.1: Mc ch s dng t v m hiu cho cc loi t
Mc ch s dng t M Mc ch s dng t M
t nng nghip NNP t phi nng nghip PNN
t sn xut nng nghip SXN t OTC
t trng cy hng nm CHN t ti nng thn ONT
t trng la LUA t ti th ODT
t chuyn trng la nc LUC t chuyn dng CDG
t trng la nc cn li LUK
t tr s c quan, cng trnh s
nghip
CTS
t trng la nng LUN t quc phng, an ninh CQA
t trng cy hng nm cn li
(*)
HNC
t sn xut, kinh doanh phi nng
nghip
CSK
t trng cy lu nm CLN t khu cng nghip SKK
t lm nghip LNP t c s sn xut, kinh doanh SKC
t rng sn xut RSX t cho hot ng khong sn SKS
t c rng t nhin sn xut RSN
t sn xut vt liu xy dng, gm
s
SKX
t c rng trng sn xut RST t c mc ch cng cng CCC
t khoanh nui phc hi rng sn
xut
RSK t giao thng DGT
t trng rng sn xut RSM t thu li DTL
t rng phng h RPH
t chuyn dn nng lng, truyn
thng
DNT
t c rng t nhin phng h RPN t c s vn ha DVH
t c rng trng phng h RPT t c s y t DYT
t khoanh nui phc hi rng phng
h
RPK t c s gio dc - o to DGD
t trng rng phng h RPM t c s th dc - th thao DTT
t rng c dng RDD t ch DCH
t c rng t nhin c dng RDN t di tch, danh thng LDT
t c rng trng c dng RDT t bi thi, x l cht thi RAC
t khoanh nui phc hi rng c
dng
RDK t tn gio, tn ngng TTN
t trng rng c dng RDM t ngha trang, ngha a NTD
t nui trng thu sn NTS
t sng sui v mt nc chuyn
dng
SMN
t lm mui LMU t phi nng nghip khc PNK
t nng nghip khc NKH
t cha s dng CSD t c mt nc ven bin (**) MVB
t bng cha s dng BCS
t mt nc ven bin nui trng thy
sn
MVT
t i ni cha s dng DCS t mt nc ven bin c rng MVR
Ni khng c rng cy NCS
t mt nc ven bin c mc ch
khc
MVK
(*) - t trng cy hng nm cn li (HNC) bao gm t c dng vo chn nui (COC) v
t trng cy hng nm khc (HNK);
(**) - t c mt nc ven bin (MVB) l phn din tch mt bin ngoi ng mp nc bin,
khng thuc a gii hnh chnh cp tnh bao gm t mt nc ven bin nui trng thu sn
(MVT), t mt nc ven bin c rng (MVR) v t mt nc ven bin c mc ch khc (MVK).
57
7. Quan h gia quy hoch s dng t ca n v hnh chnh cp trn v
quy hoch s dng t ca cc n v hnh chnh cp di
7.1. Khi lp quy hoch s dng t phi thu thp nhu cu s dng t cho cc
mc ch ca cc n v hnh chnh trc thuc; nhu cu ny do U ban nhn dn cp
di trc tip gi n bng vn bn.
7.2. Trong quy hoch s dng t, ch tiu phn b qu t cho cc n v hnh
chnh trc thuc l ch tiu nh hng; ch tiu ny c tnh ton li trong qu trnh
lp quy hoch s dng t (hoc quy hoch s dng t chi tit) ca cc n v hnh
chnh trc thuc v tr thnh ch tiu php lnh sau khi quy hoch s dng t (hoc
quy hoch s dng t chi tit) ca cc n v hnh chnh trc thuc c xt duyt.

7.3. Quy hoch s dng t ca mi cp ch xc nh v khoanh nh trn bn quy
hoch s dng t i vi phn din tch phi chuyn mc ch s dng t nhm p
ng cho nhu cu pht trin ca cp mnh, din tch phi thu hi t nhm bo m qu
t thc hin cc cng trnh, d n thuc thm quyn ca cp mnh ph duyt m c
din tch trn bn t bn mi-li-mt vung (4mm
2
) tr ln; phn din tch phi chuyn
mc ch s dng t, din tch phi thu hi t nhm p ng cho nhu cu pht trin
ca cp di trc thuc c xc nh v khoanh nh trn bn quy hoch s dng
t (hoc bn quy hoch s dng t chi tit) trong quy hoch s dng t (quy
hoch s dng t chi tit) ca n v hnh chnh trc thuc.

7.4. Trong quy hoch s dng t ca mi cp (hoc quy hoch s dng t chi tit ca
x) phi th hin phng n phn b qu t i vi din tch thuc nhim v quy
hoch ca cp mnh v phng n phn b qu t i vi din tch c xc nh
trong quy hoch s dng t ca cc n v hnh chnh cp trn.
8. Bn quy hoch s dng t
8.1. Bn quy hoch s dng t ca c nc, vng lnh th, tnh, huyn c
cng t l vi bn hin trng s dng t; vic lp v ni dung bn quy hoch s
dng t c quy nh ti quy phm v k hiu bn quy hoch s dng t do B
Ti nguyn v Mi trng ban hnh.
8.2. Bn iu chnh quy hoch s dng t c ni dung nh bn quy
hoch s dng t, th hin nguyn cc yu t khng iu chnh t bn quy hoch
s dng t v b sung cc yu t c iu chnh sau khi c cp c thm quyn
quyt nh, xt duyt.
8.3. Bn quy hoch s dng t chi tit cp x c lp trn bn a
chnh. i vi cc x cha c bn a chnh th lp trn bn s dng lp s
mc k t ai hoc loi bn , s khc ph hp a phng.
phc v qun l chung v quy hoch s dng t chi tit, cc x lp bn
tng hp quy hoch s dng t trn c s tng hp t bn quy hoch s dng t
chi tit; bn tng hp quy hoch s dng t c cng t l vi bn hin trng s
dng t ca x.
Phn II: TRNH T, NI DUNG LP QUY HOCH S DNG T,
K HOCH S DNG T CA C NC
A. Trnh t, ni dung lp quy hoch s dng t v k hoch s dng t k
u
1. iu tra, nghin cu, phn tch, tng hp iu kin t nhin, kinh t, x
hi ca c nc
58
1.1. iu tra, thu thp thng tin, t liu v iu kin t nhin v cc ngun ti
nguyn theo vng lnh th gm c im a l, a hnh, a mo, kh hu, thu vn,
th nhng, ti nguyn nc, rng, khong sn v ti nguyn bin, hin trng cnh
quan mi trng v cc h sinh thi.
1.2. Thu thp cc thng tin v ch tiu pht trin kinh t - x hi ca c nc, cc
vng lnh th, cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng, ch tiu quy hoch pht trin
ca cc ngnh m cc ch tiu c lin quan n vic s dng t.
1.3. Thu thp cc thng tin v hin trng kinh t, x hi ca c nc gm cc
thng tin sau:
a) Tng trng kinh t, chuyn dch c cu kinh t; thc trng pht trin cc
ngnh kinh t;
b) Dn s, lao ng, vic lm v thu nhp; tp qun c lin quan n s dng
t;
c) Phn b, mc pht trin cc th v cc khu dn c nng thn;
d) C s h tng k thut v giao thng, thu li, in v c s h tng x hi
v vn ho, y t, gio dc - o to, th dc - th thao.
1.4. Thu thp bn hin trng s dng t ca vng lnh th, ca c nc v
bn quy hoch pht trin ca cc ngnh.
2. nh gi tnh hnh s dng t v bin ng s dng t ca c nc
(c th n tng vng lnh th) theo cc mc ch s dng i vi giai
on mi (10) nm trc
2.1. t sn xut nng nghip (t trng cy lu nm, t trng cy hng nm
trong lm r din tch t trng la nc); t lm nghip (t rng sn xut, t
rng phng h, t rng c dng, trong mi loi rng cn phn r din tch c rng
t nhin, c rng trng, din tch khoanh nui phc hi rng v din tch trng rng);
t nui trng thu sn; t lm mui; t nng nghip khc.
2.2. t (t ti nng thn, t ti th); t chuyn dng (t xy dng
tr s c quan, cng trnh s nghip; t s dng vo mc ch quc phng, an ninh;
t sn xut, kinh doanh phi nng nghip; t s dng vo mc ch cng cng); t
sng, ngi, knh, rch, sui v mt nc chuyn dng; t tn gio, tn ngng; t
ngha trang, ngha a; t phi nng nghip khc.
2.3. t bng cha s dng, t i ni cha s dng, ni khng c rng
cy.
3. nh gi tim nng t ai v s ph hp ca hin trng s dng t so
vi tim nng t ai, so vi xu hng pht trin kinh t - x hi, khoa hc
- cng ngh i vi tng vng lnh th
3.1. i vi t nng nghip cn nh gi tnh thch nghi, s ph hp ca hin trng
s dng t so vi tim nng t ai; kh nng chuyn i c cu s dng t ph hp vi
mc tiu pht trin kinh t nng nghip c xc nh trong chin lc, quy hoch tng
th, k hoch pht trin kinh t - x hi ca c nc.
3.2. i vi t phi nng nghip cn nh gi tnh ph hp hoc khng ph hp
ca vic s dng t trong khu dn c, s dng t xy dng cc khu hnh chnh,
khu cng nghip, khu cng ngh cao, khu kinh t, khu dch v, khu di tch lch s, vn
ha, danh lam, thng cnh, khu vc t quc phng, an ninh v cc cng trnh, d n
khc c quy m s dng t ln.
59
3.3. i vi t cha s dng cn nh gi tim nng a vo s dng cho
cc mc ch nng nghip, phi nng nghip.
4. nh gi kt qu thc hin quy hoch s dng t k trc ca c nc
(c th n tng vng lnh th)
4.1. nh gi v s lng, cht lng kt qu thc hin cc ch tiu quy hoch
s dng t gm:
a) Ch tiu s dng t i vi tng loi t;
b) Ch tiu chuyn i gia cc loi t;
c) Ch tiu a t cha s dng vo s dng.
4.2. nh gi nguyn nhn ca nhng tn ti, yu km trong vic thc hin quy
hoch s dng t.
5. nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k trc ca c nc
(c th n tng vng lnh th)
5.1. nh gi v s lng, cht lng kt qu thc hin cc ch tiu k hoch s
dng t gm:
a) Ch tiu s dng t i vi tng loi t;
b) Ch tiu chuyn i gia cc loi t;
c) Ch tiu a t cha s dng vo s dng;
d) nh gi tin thc hin k hoch s dng t, kt qu thu hi t, vic x
l tnh trng quy hoch "treo".
5.2. nh gi kt qu thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch
s dng t, cc loi thu lin quan n t ai v nh gi cc khon chi cho vic bi
thng, h tr, ti nh c.
5.3. nh gi nguyn nhn ca nhng tn ti, yu km trong vic thc hin k
hoch s dng t.
6. nh hng di hn v s dng t
6.1. Xy dng quan im s dng t cho giai on 20 nm ti v xa hn.
6.2. nh hng s dng t theo mc ch s dng v theo cc vng lnh th.
7. Xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch
7.1. Tng hp v d bo nhu cu s dng t trong k quy hoch ca cc B,
ngnh, cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng.
7.2. Xc nh kh nng p ng v s lng, cht lng t ai cho nhu cu s
dng t c xc nh ti im 7.1 khon ny.
7.3. Trn c s nhu cu s dng t v kh nng p ng nhu cu s dng t
xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch.
8. Xy dng cc phng n quy hoch s dng t
8.1. Phn b qu t cho nhu cu pht trin kinh t - x hi, quc phng, an
ninh bao gm:
a) Xc nh din tch t phn b cho nhu cu pht trin kinh t - x hi, quc
phng, an ninh ca c nc, cc ngnh v cc a phng gm t sn xut nng nghip
(t trng cy lu nm, t trng cy hng nm trong lm r din tch t trng la
nc); t lm nghip (t rng sn xut, t rng phng h, t rng c dng, trong mi
60
loi rng cn phn r din tch c rng t nhin, c rng trng, din tch khoanh nui phc
hi rng v din tch trng rng); t nui trng thu sn; t lm mui; t nng nghip
khc; t ti nng thn, t ti th; t chuyn dng (t xy dng tr s c quan,
cng trnh s nghip; t s dng vo mc ch quc phng, an ninh; t sn xut, kinh
doanh phi nng nghip; t s dng vo mc ch cng cng); t sng, ngi, knh, rch,
sui v mt nc chuyn dng; t tn gio, tn ngng; t ngha trang, ngha a; t phi
nng nghip khc;
b) i vi mi mc ch s dng t quy nh ti tit a im ny cn xc nh
din tch t khng thay i mc ch s dng so vi hin trng s dng t; din tch
t t cc mc ch khc chuyn sang trong k quy hoch, trong phi xc nh r
din tch t phi xin php khi chuyn mc ch s dng v din tch t d kin phi
thu hi (nu c);
c) Xc nh din tch t cha s dng a vo s dng cho mc ch sn xut
nng nghip; lm nghip, trong xc nh r din tch t trng rng mi v din
tch khoanh nui ti sinh rng; nui trng thu sn; lm mui; nng nghip khc; phi
nng nghip;
d) Vic phn b din tch cc loi t trong phng n quy hoch nu ti tit a,
b v c im ny c xc nh c th cho tng vng lnh th.
8.2. Khoanh nh trn bn hin trng s dng t ca cc vng lnh th i
vi cc khu vc s dng t theo quy nh ti tit a, b v c im 8.1 khon ny m c
din tch trn bn t bn mi-li-mt vung (4mm
2
) tr ln v tng hp ln bn
hin trng s dng t ca c nc.
9. Phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca cc phng n quy
hoch s dng t
9.1. Trn c s quy hoch pht trin kinh t - x hi ca c nc, quy hoch
pht trin cc ngnh kinh t, khi qut v hiu qu pht trin kinh t nng nghip, cng
nghip v dch v trn mt bng s dng t theo tng phng n quy hoch s dng
t.
9.2. nh gi hiu qu kinh t t ca tng phng n quy hoch s dng t
theo d kin cc ngun thu t vic giao t, cho thu t, chuyn mc ch s dng
t, cc loi thu c lin quan n t ai v chi ph cho vic bi thng, h tr, ti
nh c.
9.3. nh gi kh nng bo m an ninh lng thc ca tng phng n quy
hoch s dng t.
9.4. nh gi hiu qu x hi ca tng phng n quy hoch s dng t i
vi vic gii quyt qu nh , mc nh hng n i sng cc h dn phi di di
ch , s lao ng mt vic lm do b thu hi t, s vic lm mi c to ra t vic
chuyn i c cu s dng t.
9.5. nh gi kh nng khai thc hp l ti nguyn thin nhin, nh gi tc
ng n mi trng ca tng phng n quy hoch s dng t.
9.6. nh gi kh nng pht trin din tch ph rng ca tng phng n quy
hoch s dng t nhm bo v mi trng thin nhin v bo tn h sinh thi.
61
9.7. nh gi vn tn to di tch lch s - vn ha, danh lam thng cnh, bo
tn vn ho cc dn tc ca tng phng n quy hoch s dng t.
10. La chn phng n quy hoch s dng t hp l
Vic la chn phng n quy hoch s dng t hp l c thc hin cn c
vo kt qu phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca tng phng n quy
hoch s dng t.
11. Phn k quy hoch s dng t
Phn chia cc ch tiu s dng t theo mc ch s dng, din tch t phi
chuyn mc ch s dng, din tch t phi thu hi, din tch t cha s dng a
vo s dng cho k hoch s dng t k u v k hoch s dng t k cui.
12. Xy dng bn quy hoch s dng t
Xy dng bn quy hoch s dng t ca tng vng lnh th trn c s vic
khoanh nh thc hin ti im 8.2 khon 8 mc ny i vi phng n quy hoch
s dng t c la chn v tng hp thnh bn quy hoch s dng t c
nc.
13. Lp k hoch s dng t k u
13.1. C th ho cc ch tiu s dng t trong k hoch s dng t k u
c xc nh ti khon 11 mc ny n tng nm v tng vng lnh th.
13.2. D kin thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch s dng
t, cc loi thu lin quan n t ai v cc khon chi cho vic bi thng, h tr,
ti nh c.
14. Xc nh cc bin php bo v, ci to t v bo v mi trng
14.1. Bin php chng ra tri, xi mn, st l, xm nhp mn, chua, phn;
trng cy chn sng, chn ct; nng cao ph ca t; chng nhim mi trng t;
khi phc mt bng s dng t.
14.2. Bin php s dng tit kim din tch b mt, khai thc trit khng
gian v chiu su; pht trin kt cu h tng lm tng gi tr ca t.
14.3. Khai hoang, phc ho, ln bin, a din tch t trng, i ni trc, t
c mt nc hoang ho vo s dng.
15. Xc nh cc gii php t chc thc hin quy hoch, k hoch s dng
t
15.1. To iu kin cho nng dn sn xut la c i sng n nh, ng thi
kim sot cht ch tnh trng t pht chuyn t trng la sang t trng cy lu nm,
nui trng thu sn hoc chuyn sang s dng vo cc mc ch khc khng theo quy
hoch; tit kim cao nht din tch t trng la phi chuyn sang s dng vo mc
ch phi nng nghip.
15.2. To iu kin nng dn d dng chuyn i c cu cy trng, vt nui
trn t sn xut nng nghip nhm tng hiu qu s dng t, ph hp vi nhu cu th
trng.
15.3. Khuyn khch khai hoang ph xanh t trng, i ni trc, nui trng
thu sn trn t mt nc hoang ho nhm y nhanh tin a t cha s dng
vo s dng; y mnh trng rng v khoanh nui ti sinh rng tng che ph
bng rng; bo v nghim ngt din tch rng phng h u ngun v rng c dng.
62
15.4. Bo m cho ng bo dn tc min ni c t canh tc v t ; t chc
tt vic nh canh, nh c; n nh i sng cho ngi dn c giao rng, khon
rng.
15.5. Huy ng cc ngun vn u t y nhanh tin thc hin cc cng
trnh, d n.
15.6. Gii quyt tt vic bi thng, h tr, ti nh c khi Nh nc thu hi
t bo m qu t theo quy hoch cho u t xy dng kt cu h tng, pht trin
sn xut kinh doanh cng nghip v dch v, xy dng cc cng trnh vn ho, gio
dc - o to, y t, th dc - th thao; thc hin tt vic o to ngh nghip, chuyn
i c cu lao ng i vi ngi c t b thu hi.
15.7. Khuyn khch ng dng tin b khoa hc, cng ngh c lin quan n s
dng t nhm tng hiu qu s dng t.
15.8. Tng cng thanh tra, kim tra, gim st vic thc hin quy hoch, k
hoch s dng t c quyt nh.
B. Trnh t, ni dung lp k hoch s dng t k cui
1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k u ca c
nc v c th n tng vng lnh th
Vic phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k u c
thc hin theo quy nh ti khon 5 mc I Phn ny.
2. Thu thp bn hin trng s dng t
Thu thp bn hin trng s dng t ca vng lnh th v c nc.
3. Xy dng k hoch s dng t k cui
3.1. Xc nh phn ch tiu cha thc hin i vi din tch t c phn b
cho cc nhu cu s dng, din tch t phi chuyn mc ch s dng gia cc loi t
theo k hoch s dng t k u.
3.2. Xc nh tng ch tiu cn thc hin trong k hoch s dng t k cui
gm cc ch tiu quy nh ti im 3.1 khon ny v cc ch tiu ca k hoch s dng
t k cui c xc nh ti khon 11 mc I Phn ny.
3.3. Xc nh cc ch tiu quy nh ti im 3.2 khon ny m c kh nng thc
hin b tr trong k hoch s dng t k cui.
i vi cc ch tiu khng c kh nng thc hin, cc ch tiu phi iu chnh
do vic iu chnh quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi th ngh iu
chnh quy hoch s dng t; vic iu chnh quy hoch s dng t c thc hin
theo quy nh ti khon 1 mc III Phn ny.
3.4. C th ho cc ch tiu s dng t ca k hoch s dng t k cui n
tng nm v tng vng lnh th.
3.5. D kin thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch s dng
t, cc loi thu lin quan n t ai v cc khon chi cho vic bi thng, h tr,
ti nh c.
4. Xc nh cc gii php thc hin k hoch s dng t k cui
Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn ny ph hp vi nhu
cu t chc thc hin k hoch s dng t k cui.
63
C. Trnh t, ni dung iu chnh quy hoch, k hoch s dng t
1. iu chnh quy hoch s dng t
Vic iu chnh quy hoch s dng t ca c nc theo quy nh ti
khon 7 iu 16 ca Ngh nh s 181/2004/N-CP ngy 29 thng 10 nm 2004 ca
Chnh ph v thi hnh Lut t ai c thc hin nh sau:
1.1. iu tra, phn tch, nh gi mc nh hng ca cc yu t lm thay i
c cu s dng t trong k quy hoch s dng t c quyt nh.
1.2. Xy dng cc phng n iu chnh phn b qu t (din tch t theo
mc ch s dng quy nh ti cc tit a, b v c im 8.1 khon 8 mc I Phn ny)
trong thi gian cn li ca k quy hoch s dng t c th n tng vng lnh th.
1.3. Phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca tng phng n phn b
qu t theo ni dung quy nh ti khon 9 mc I Phn ny la chn phng n hp
l.
1.4. Xy dng bn iu chnh quy hoch s dng t ca tng vng lnh th
trn c s phng n iu chnh quy hoch s dng t c la chn v tng hp
thnh bn iu chnh quy hoch s dng t c nc.
2. iu chnh k hoch s dng t
2.1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin cc ch tiu k hoch tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t ca c nc v c th n tng vng lnh th
theo cc ni dung quy nh ti khon 5 mc I Phn ny.
2.2. Xc nh phn ch tiu cha thc hin i vi din tch t c phn b
cho cc nhu cu s dng, din tch t phi chuyn mc ch s dng tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t ca c nc v c th n tng vng lnh th.
2.3. Xc nh tng ch tiu trong phng n iu chnh k hoch s dng t
gm cc ch tiu quy nh ti im 2.2 khon ny v cc ch tiu cn iu chnh.
2.4. Xc nh cc ch tiu quy nh ti im 2.3 khon ny m c kh nng thc
hin b tr trong thi gian cn li ca k k hoch; cc ch tiu khng c kh nng
thc hin th iu chnh cho k k hoch sau hoc cng b hu b.
2.5. C th ho cc ch tiu s dng t ca phng n iu chnh k hoch s
dng t n tng nm cn li ca k k hoch v tng vng lnh th.
2.6. iu chnh d kin thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch
s dng t, cc loi thu lin quan n t ai v cc khon chi cho vic bi thng, h
tr, ti nh c i vi phng n iu chnh k hoch s dng t.
2.7. Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn ny ph hp vi
nhu cu t chc thc hin phng n iu chnh k hoch s dng t.
64
Phn III:TRNH T, NI DUNG LP QUY HOCH S
DNG T, K HOCH S DNG T CA TNH,
HUYN
A. Trnh t, ni dung lp quy hoch s dng t v k hoch s dng t
k u
1. iu tra, nghin cu, phn tch, tng hp iu kin t nhin, kinh t, x
hi ca a phng
1.1. iu tra, thu thp thng tin, t liu theo quy nh ti im 1.1 khon 1 mc
I Phn II ca Thng t ny trn a bn ca a phng.
1.2. Thu thp cc thng tin v ch tiu pht trin kinh t - x hi c lin quan
n vic s dng t ca a phng; ch tiu quy hoch pht trin ca cc ngnh ti
a phng.
1.3. Thu thp cc thng tin v hin trng kinh t, x hi ca a phng theo
cc ni dung quy nh ti im 1.3 khon 1 mc I Phn II ca Thng t ny.
1.4. Thu thp cc thng tin v quy hoch, k hoch s dng t ca cp trn c
lin quan n vic lp quy hoch, k hoch s dng t ca a phng nh sau:
a) i vi cp tnh th thu thp cc thng tin v quy hoch, k hoch s dng
t ca c nc c quyt nh;
b) i vi cp huyn th thu thp cc thng tin v quy hoch, k hoch s dng
t ca tnh c xt duyt.
1.5. Thu thp bn hin trng s dng t ca a phng, ca cc n v
hnh chnh cp di trc tip v bn quy hoch pht trin ca cc ngnh ti a
phng.
2. nh gi tnh hnh s dng t v bin ng s dng t ca a phng
i vi giai on mi (10) nm trc
Vic nh gi tnh hnh s dng t v bin ng s dng t i vi giai on
mi (10) nm trc c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 2 mc I Phn II
ca Thng t ny v nh gi c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip.
3. nh gi tim nng t ai v s ph hp ca hin trng s dng t so
vi tim nng t ai, so vi xu hng pht trin kinh t - x hi, khoa hc -
cng ngh ca a phng
Vic nh gi tim nng t ai v s ph hp ca hin trng s dng t so
vi tim nng t ai, so vi xu hng pht trin kinh t - x hi, khoa hc - cng
ngh ca a phng c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 3 mc I Phn II
ca Thng t ny v c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip.
4. nh gi kt qu thc hin quy hoch s dng t k trc
Vic nh gi kt qu thc hin quy hoch s dng t k trc ca a phng
c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip c thc hin theo ni dung quy
nh ti khon 4 mc I Phn II ca Thng t ny.
5. nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k trc
Vic nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k trc ca a phng
c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip c thc hin theo ni dung quy
nh ti khon 5 mc I Phn II ca Thng t ny.
65
6. nh hng di hn v s dng t ca a phng
Vic nh hng di hn v s dng t ca a phng thc hin theo ni
dung quy nh ti khon 6 mc I Phn II ca Thng t ny.
7. Xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch
7.1. Tng hp v d bo nhu cu s dng t trong k quy hoch ca cc n
v hnh chnh cp di trc tip v ca cc ngnh ti a phng.
7.2. Xc nh kh nng p ng v s lng, cht lng t ai cho nhu cu s
dng t c xc nh ti im 7.1 khon ny.
7.3. Trn c s nhu cu s dng t v kh nng p ng nhu cu s dng t,
xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch.
8. Xy dng cc phng n quy hoch s dng t
8.1. Xy dng cc phng n phn b qu t cho nhu cu pht trin kinh t - x
hi, quc phng, an ninh ca a phng, trong mi phng n cn xc nh din tch t
theo cc mc ch s dng quy nh ti cc tit a, b v c im 8.1 khon 8 mc I Phn II ca
Thng t ny c th cho cc n v hnh chnh cp di trc tip.
8.2. Khoanh nh ln bn hin trng s dng t ca a phng cc khu vc
s dng t theo tng phng n phn b qu t c xc nh ti im 8.1 khon
ny m c din tch trn bn t bn mi-li-mt vung (4mm
2
) tr ln v th hin cc
khu vc s dng t c khoanh nh trong quy hoch s dng t ca cp trn.
9. Phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca cc phng n quy
hoch s dng t
9.1. Trn c s quy hoch pht trin kinh t - x hi ca Trung ng v a
phng, quy hoch pht trin cc ngnh kinh t ca a phng, khi qut v hiu qu
pht trin kinh t nng nghip, cng nghip v dch v trn mt bng s dng t theo
tng phng n quy hoch s dng t.
9.2. nh gi hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca cc phng n quy
hoch s dng t ca a phng theo ni dung quy nh ti cc im 9.2, 9.3, 9.4,
9.5, 9.6 v 9.7 khon 9 mc I Phn II ca Thng t ny.
10. La chn phng n quy hoch s dng t hp l
Vic la chn phng n quy hoch s dng t hp l ca a phng c
thc hin cn c vo kt qu phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca tng
phng n quy hoch s dng t.
11. Phn k quy hoch s dng t
Phn chia cc ch tiu s dng t theo mc ch s dng, din tch t phi
chuyn mc ch s dng, din tch t phi thu hi, din tch t cha s dng a
vo s dng cho k hoch s dng t k u v k hoch s dng t k cui.
12. Xy dng bn quy hoch s dng t
Xy dng bn quy hoch s dng t c t l bng t l bn hin trng s
dng t ca a phng trn c s vic khoanh nh thc hin ti im 8.2 khon 8
mc ny i vi phng n quy hoch s dng t c la chn.
13. Lp k hoch s dng t k u
13.1. C th ho cc ch tiu s dng t trong k hoch s dng t k u
c xc nh ti khon 11 mc ny n tng nm v n tng n v hnh chnh cp
di trc tip.
66
13.2. D kin thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch s dng
t, cc loi thu lin quan n t ai v cc khon chi cho vic bi thng, h tr, ti
nh c ti a phng.
14. Xc nh cc bin php bo v, ci to t v bo v mi trng
La chn cc bin php quy nh ti khon 14 mc I Phn II ca Thng t ny
ph hp vi vic bo v, ci to t v bo v mi trng ti a phng.
15. Xc nh cc gii php t chc thc hin quy hoch, k hoch s dng
t
Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny ph
hp vi vic t chc thc hin quy hoch, k hoch s dng t ti a phng.

B. Trnh t, ni dung lp k hoch s dng t k cui
1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k u ca
a phng v c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip
Vic phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k u ca a
phng c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 5 mc I Phn II ca Thng t
ny c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip.
2. Thu thp bn hin trng s dng t ca a phng
Thu thp bn hin trng s dng t ca a phng v ca cc n v hnh
chnh cp di trc tip.
3. Xy dng k hoch s dng t k cui
3.1. Xc nh tng ch tiu s dng t cn thc hin cho k hoch s dng t
k cui theo ni dung quy nh ti im 3.1 v im 3.2 khon 3 mc II Phn II ca
Thng t ny.
3.2. Xc nh cc ch tiu khng c kh nng thc hin trong k hoch s dng
t k cui, cc ch tiu cn iu chnh do vic iu chnh quy hoch, k hoch pht
trin kinh t - x hi ngh iu chnh quy hoch s dng t v xc nh cc ch
tiu s dng t cho k hoch s dng t k cui n tng nm v tng n v hnh
chnh cp di trc tip.
3.3. D kin cc ngun thu t giao t, cho thu t, chuyn mc ch s dng
t, cc loi thu c lin quan n t ai v cc khon chi cho vic bi thng, h tr,
ti nh c ti a phng.
4. Xc nh cc gii php thc hin k hoch s dng t k cui
Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny
ph hp vi nhu cu t chc thc hin k hoch s dng t k cui.
C. Trnh t, ni dung iu chnh quy hoch, k hoch s dng t
1. iu chnh quy hoch s dng t
1.1. iu tra, phn tch, nh gi mc nh hng ca cc yu t lm thay i
c cu s dng t trong k quy hoch s dng t ca a phng c xt duyt.
1.2. Xy dng phng n iu chnh phn b qu t trong thi gian cn li ca
k quy hoch s dng t c th n tng n v hnh chnh cp di trc tip i vi
67
cc mc ch s dng t quy nh ti cc tit a, b v c im 8.1 khon 8 mc I Phn II
ca Thng t ny.
1.3. La chn phng n iu chnh quy hoch s dng t hp l theo ni
dung quy nh ti im 1.3 khon 1 mc III Phn II ca Thng t ny.
1.4. Xy dng bn iu chnh quy hoch s dng t theo phng n iu
chnh quy hoch s dng t c la chn.
2. iu chnh k hoch s dng t
2.1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin cc ch tiu k hoch tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t ca a phng v c th n tng n v hnh
chnh cp di trc tip theo cc ni dung quy nh ti khon 5 mc I Phn II ca
Thng t ny.
2.2. Xc nh phn ch tiu cha thc hin i vi din tch t c phn b
cho cc nhu cu s dng, din tch t phi chuyn mc ch s dng tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t ca a phng v c th n tng n v hnh
chnh cp di trc tip.
2.3. Xc nh tng ch tiu trong phng n iu chnh k hoch s dng t
gm cc ch tiu quy nh ti im 2.2 khon ny v cc ch tiu cn iu chnh.
2.4. Xc nh cc ch tiu quy nh ti im 2.3 khon ny m c kh nng thc
hin b tr trong thi gian cn li ca k k hoch; cc ch tiu khng c kh nng
thc hin th iu chnh cho k k hoch sau hoc cng b hu b.
2.5. C th ho cc ch tiu s dng t ca phng n iu chnh k hoch s
dng t cho tng nm cn li ca k k hoch v tng n v hnh chnh cp di
trc tip.
2.6. iu chnh d kin thu ngn sch t t ai v cc khon chi cho t ai theo
ni dung quy nh ti im 2.6 khon 2 mc III Phn II ca Thng t ny.
2.7. Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t
ny ph hp vi nhu cu t chc thc hin phng n iu chnh k hoch s dng
t.
Phn IV: TRNH T, NI DUNG LP QUY HOCH S
DNG T CHI TIT, K HOCH S DNG T
CHI TIT CA X
A. Trnh t, ni dung lp quy hoch s dng t chi tit
v k hoch s dng t chi tit k u
1. iu tra, nghin cu, phn tch, tng hp iu kin t nhin, kinh t, x
hi ca a phng
1.1. Vic iu tra, nghin cu, phn tch, tng hp cc thng tin, t liu ca a
phng lp quy hoch s dng t chi tit v k hoch s dng t chi tit k u
c thc hin theo ni dung quy nh ti cc im 1.1, 1.2 v 1.3 khon 1 mc I Phn
III ca Thng t ny.
1.2. Thu thp cc thng tin v quy hoch, k hoch s dng t ca huyn
c xt duyt c lin quan n vic lp quy hoch, k hoch s dng t chi tit x.
1.3. Thu thp bn hin trng s dng t, bn a chnh ca x.
68
2. nh gi tnh hnh s dng t v bin ng s dng t ca a phng
i vi giai on mi (10) nm trc
Vic nh gi tnh hnh s dng t v bin ng s dng t i vi giai on
mi (10) nm trc c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 2 mc I Phn II
ca Thng t ny.
3. nh gi tim nng t ai v s ph hp ca hin trng s dng t so
vi tim nng t ai, so vi xu hng pht trin kinh t - x hi, khoa hc -
cng ngh ca a phng
Vic nh gi tim nng t ai v s ph hp ca hin trng s dng t so
vi tim nng t ai, so vi xu hng pht trin kinh t - x hi, khoa hc - cng
ngh ca a phng c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 3 mc I Phn II
ca Thng t ny.
4. nh gi kt qu thc hin quy hoch s dng t chi tit k trc
Vic nh gi kt qu thc hin quy hoch s dng t chi tit k trc ca a
phng c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 4 mc I Phn II ca Thng t
ny.
5. nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t k trc
Vic nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t chi tit k trc ca a
phng c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 5 mc I Phn II ca Thng t
ny.
6. Xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch
6.1. Tng hp v d bo nhu cu s dng t ca t chc, h gia nh, c nhn
ti a phng.
6.2. Xc nh kh nng p ng v s lng, cht lng t ai cho nhu cu s
dng t c xc nh ti im 6.1 khon ny.
6.3. Trn c s nhu cu s dng t v kh nng p ng nhu cu s dng t
xc nh phng hng, mc tiu s dng t trong k quy hoch.
7. Xy dng cc phng n quy hoch s dng t chi tit
7.1. Xy dng cc phng n phn b qu t cho nhu cu pht trin kinh t -
x hi, quc phng, an ninh ca a phng, trong mi phng n cn xc nh din
tch t theo cc mc ch s dng quy nh ti cc tit a, b v c im 8.1 khon 8 mc
I Phn II ca Thng t ny.
7.2. Th hin ln bn a chnh cc khu vc s dng t theo tng phng
n phn b qu t c xc nh ti im 7.1 khon ny v cc khu vc s dng
t c khoanh nh trong quy hoch s dng t ca cp trn.
i vi a phng cha c bn a chnh th c thay th bng loi bn
khc ph hp nht ang c ti a phng.
8. Phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca cc phng n quy
hoch s dng t
8.1. nh gi hiu qu kinh t ca vic chuyn i c cu s dng t trn a
bn x; tc ng ca phng n quy hoch s dng t i vi qu trnh cng nghip
ho, hin i ho nng nghip v nng thn; ngun thu cho ngn sch x i vi mi
phng n quy hoch s dng t.
69
nh gi qu trnh thay i tp qun canh tc c chuyn sang vic s dng t
n nh i vi cc x thuc khu vc dn tc thiu s.
8.2. nh gi vic gii quyt qu nh , kh nng gii quyt t sn xut nng
nghip, mc thu nhp i vi x vng nng thn khng thuc khu vc pht trin
th.
nh gi mc nh hng n i sng cc h dn phi di di ch , s lao
ng mt vic lm do b thu hi t, s vic lm mi c to ra t vic chuyn i c
cu s dng t i vi cc x thuc khu vc quy hoch pht trin th.
8.3. nh gi hiu qu vic chnh trang khu dn c nng thn, khu th, gii
quyt nhim mi trng thuc khu dn c.
nh gi hiu qu giao rng, vic bo v v pht trin rng i vi cc x min
ni.
8.4. nh gi vic bo tn cc di tch lch s - vn ho, danh lam thng cnh
trn a bn x; nh gi vic bo tn bn sc dn tc i vi cc x thuc khu vc dn
tc thiu s.

9. La chn phng n hp l v quy hoch s dng t chi tit
La chn phng n hp l v quy hoch s dng t chi tit ca a phng
c thc hin cn c vo kt qu phn tch hiu qu kinh t, x hi, mi trng ca
tng phng n quy hoch s dng t.
10. Phn k quy hoch s dng t
Phn chia cc ch tiu s dng t theo mc ch s dng, din tch t phi
chuyn mc ch s dng, din tch t phi thu hi, din tch t cha s dng a
vo s dng cho k hoch s dng t chi tit k u v k hoch s dng t chi tit
k cui.
11. Xy dng bn quy hoch s dng t chi tit
11.1. Xy dng bn quy hoch s dng t chi tit ca phng n quy hoch
c la chn trn bn khoanh nh cc khu vc s dng t quy nh ti im
7.2 khon 7 mc ny.
11.2. Xy dng bn tng hp quy hoch s dng t trn c s tng hp bn
quy hoch s dng t chi tit quy nh ti im 11.1 khon ny.
12. Lp k hoch s dng t chi tit k u
12.1. C th ho cc ch tiu s dng t trong k hoch s dng t chi tit k
u c xc nh ti khon 10 mc ny n tng nm.
12.2. D kin thu ngn sch t vic u gi t nng nghip s dng vo mc
ch cng ch ca x v cc chi ph cho qun l t ai ti x.
13. Xc nh cc bin php bo v, ci to t v bo v mi trng
La chn cc bin php quy nh ti khon 14 mc I Phn II ca Thng t ny
ph hp vi iu kin ca x thc hin vic bo v, ci to t v bo v mi
trng.
70
14. Xc nh cc gii php t chc thc hin quy hoch s dng t chi tit,
k hoch s dng t chi tit k u
Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny
ph hp vi vic t chc thc hin quy hoch s dng t chi tit, k hoch s dng
t chi tit k u ti x.
B. Trnh t, ni dung lp k hoch s dng t chi tit k cui
1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t chi tit k u
ca x
Vic phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t chi tit k u
ca x c thc hin theo ni dung quy nh ti khon 5 mc I Phn II ca Thng t
ny.
2. Thu thp bn hin trng s dng t, bn a chnh ca x
3. Xy dng k hoch s dng t chi tit k cui
3.1. Xc nh tng ch tiu s dng t cn thc hin cho k hoch s dng t
chi tit k cui theo ni dung quy nh ti im 3.1 v im 3.2 khon 3 mc II Phn
II ca Thng t ny.
3.2. Xc nh cc ch tiu khng c kh nng thc hin trong k hoch s dng
t chi tit k cui, cc ch tiu cn iu chnh do vic iu chnh nh hng pht
trin kinh t - x hi ngh iu chnh quy hoch s dng t chi tit v xc nh
cc ch tiu s dng t cho k hoch s dng t chi tit k cui n tng nm.
3.3. D kin thu ngn sch t vic u gi t nng nghip s dng vo mc
ch cng ch ca x v cc chi ph cho qun l t ai ti x.
4. Xc nh cc gii php thc hin k hoch s dng t k cui
Xc nh cc gii php quy nh khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny ph
hp vi nhu cu t chc thc hin k hoch s dng t chi tit k cui.
C. Trnh t, ni dung iu chnh quy hoch, k hoch s dng t chi tit
1. iu chnh quy hoch s dng t chi tit
1.1. iu tra, phn tch, nh gi mc nh hng ca cc yu t lm thay i c cu
s dng t trong k quy hoch s dng t chi tit ca x c xt duyt.
1.2. Xy dng cc phng n iu chnh phn b qu t trong thi gian cn li
ca k quy hoch s dng t chi tit i vi cc mc ch s dng t quy nh ti
cc tit a, b v c im 8.1 khon 8 mc I Phn II ca Thng t ny.
1.3. La chn phng n iu chnh quy hoch s dng t chi tit hp l theo
ni dung quy nh ti im 1.3 khon 1 mc III Phn II ca Thng t ny.
1.4. Xy dng bn iu chnh quy hoch s dng t chi tit theo phng n
iu chnh quy hoch s dng t chi tit c la chn v xy dng bn tng hp
iu chnh quy hoch s dng t trn c s tng hp bn iu chnh quy hoch s
dng t chi tit.
2. iu chnh k hoch s dng t chi tit
2.1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin cc ch tiu k hoch tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t ca x theo cc ni dung quy nh ti khon 5
mc I Phn II ca Thng t ny.
71
2.2. Xc nh phn ch tiu cha thc hin i vi din tch t c phn b
cho cc nhu cu s dng, din tch t phi chuyn mc ch s dng tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t ca x.
2.3. Xc nh tng ch tiu trong phng n iu chnh k hoch s dng t gm
cc ch tiu quy nh ti im 2.2 khon ny v cc ch tiu cn iu chnh.
2.4. Xc nh cc ch tiu quy nh ti im 2.3 khon ny m c kh nng thc
hin b tr trong thi gian cn li ca k k hoch; cc ch tiu khng c kh nng
thc hin th iu chnh cho k k hoch sau hoc cng b hu b.
2.5. C th ho cc ch tiu s dng t ca phng n iu chnh k hoch s
dng t chi tit cho tng nm cn li ca k k hoch.
2.6. iu chnh d kin thu ngn sch t vic u gi t nng nghip s dng
vo mc ch cng ch ca x v cc chi ph cho qun l t ai ti x.
2.7. Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t
ny ph hp vi nhu cu t chc thc hin phng n iu chnh k hoch s dng t
chi tit.
72
Phn V: TRNH T, NI DUNG LP QUY HOCH S
DNG T CHI TIT V K HOCH S DNG T
CHI TIT CA KHU KINH T, KHU CNG NGH
CAO
A. Trnh t, ni dung lp quy hoch s dng t chi tit v k hoch s
dng t chi tit k u ca khu kinh t
1. iu tra, nghin cu, phn tch, tng hp iu kin t nhin, kinh t, x
hi ca khu kinh t
1.1. Thu thp thng tin v iu kin t nhin, cc ngun ti nguyn, hin trng
pht trin kinh t - x hi ca khu kinh t.
1.2. Thu thp d n thnh lp khu kinh t, quy hoch chi tit xy dng khu kinh
t (nu c).
1.3. Thu thp cc thng tin v quy hoch, k hoch s dng t c xt
duyt ca cc tnh, cc huyn v cc x c lin quan n vic lp quy hoch, k hoch
s dng t chi tit ca khu kinh t.
1.4. Thu thp bn hin trng s dng t ca cc tnh, cc huyn v cc x c
t thuc khu kinh t; bn a chnh ca cc x c t thuc khu kinh t.
2. nh gi tnh hnh s dng t, tim nng t ai
2.1. nh gi tnh hnh s dng t i vi din tch t cha chuyn sang xy
dng cc khu chc nng theo quy hoch s dng t k trc v din tch t s quy
hoch m rng khu chc nng trong k quy hoch.
2.2. nh gi tnh ph hp hoc khng ph hp ca qu t trong khu kinh t
s dng vo cc mc ch xy dng cc khu chc nng trong k quy hoch.
3. nh gi kt qu thc hin quy hoch s dng t chi tit, k hoch s
dng t chi tit k trc (nu c)
3.1. nh gi kt qu thc hin vic chuyn mc ch s dng t v thu hi
t xy dng cc khu chc nng.
3.2. nh gi kt qu thc hin vic xy dng cc khu chc nng theo quy hoch
s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit k trc c duyt.
4. Xy dng cc phng n quy hoch s dng t chi tit
4.1. Xy dng cc phng n phn b qu t cho cc khu chc nng ca khu
kinh t.
Trng hp khu kinh t c quy hoch chi tit xy dng c xt duyt th
phng n phn b qu t phi ph hp vi quy hoch chi tit xy dng.
4.2. Xc nh din tch t phi chuyn mc ch s dng, din tch t phi thu
hi xy dng cc khu chc nng ca khu kinh t.
4.3. Th hin ln bn a chnh cc khu vc s dng t theo tng phng
n phn b qu t c xc nh ti im 4.1 khon ny.
73
5. Phn tch v la chn phng n hp l v quy hoch s dng t chi tit
5.1. Phn tch tnh ph hp ca cc phng n quy hoch s dng t chi tit
vi mc tiu thnh lp khu kinh t c xt duyt v hiu qu kinh t, x hi, mi
trng i vi vic s dng qu t trong khu kinh t.
5.2. La chn phng n hp l v quy hoch s dng t chi tit cn c vo
kt qu phn tch thc hin ti im 5.1 khon ny.
6. Phn k quy hoch s dng t chi tit
Phn chia cc ch tiu s dng t xy dng cc khu chc nng, din tch t
phi chuyn mc ch s dng, din tch t phi thu hi cho k hoch s dng t chi
tit k u v k hoch s dng t chi tit k cui.
7. Xy dng bn quy hoch s dng t chi tit
7.1. Xy dng bn quy hoch s dng chi tit ca phng n quy hoch
c la chn trn bn a chnh th hin cc khu vc s dng t quy nh ti
im 4.3 khon 4 mc ny.
7.2. Xy dng bn tng hp quy hoch s dng t trn c s tng hp bn
quy hoch s dng t chi tit quy nh ti im 7.1 khon ny.
8. Lp k hoch s dng t chi tit k u
8.1. C th ho cc ch tiu s dng t trong k hoch s dng t chi tit k
u c xc nh ti khon 6 mc ny n tng nm.
8.2. D kin thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch s dng
t, cc loi thu lin quan n t ai v cc khon chi cho vic bi thng, h tr,
ti nh c.
9. Xc nh cc gii php t chc thc hin quy hoch s dng t chi tit,
k hoch s dng t chi tit k u
Xc nh cc gii php quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny
ph hp vi vic t chc thc hin quy hoch s dng t chi tit, k hoch s dng
t chi tit k u ca khu kinh t.
B. Trnh t, ni dung lp k hoch s dng t k cui ca khu kinh t
1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin k hoch s dng t chi tit k u
ca khu kinh t
1.1. nh gi v s lng, cht lng kt qu thc hin cc ch tiu k hoch s
dng t chi tit k u gm:
a) Din tch t xy dng cc khu chc nng;
b) Din tch t chuyn mc ch s dng v thu hi xy dng cc khu chc
nng;
c) nh gi tin thc hin k hoch s dng t chi tit, kt qu thc hin
vic thu hi t, vic x l tnh trng quy hoch "treo".
1.2. nh gi kt qu thu ngn sch t giao t, cho thu t, chuyn mc ch
s dng t, cc loi thu lin quan n t ai v nh gi cc khon chi cho vic bi
thng, h tr, ti nh c.
1.3. nh gi nguyn nhn ca nhng tn ti, yu km trong vic thc hin k
hoch s dng t chi tit.
74
2. Thu thp bn hin trng s dng t, bn a chnh
Thu thp bn hin trng s dng t ca cc tnh, cc huyn v cc x c t
thuc khu kinh t; bn a chnh ca cc x c t thuc khu kinh t.
3. Xy dng k hoch s dng t chi tit k cui
3.1. Xc nh phn ch tiu cha thc hin i vi din tch t c phn b
xy dng cc khu chc nng; din tch t phi chuyn mc ch s dng v phi
thu hi theo k hoch s dng t k u.
3.2. Xc nh tng ch tiu cn thc hin trong k hoch s dng t k cui
gm cc ch tiu quy nh ti im 3.1 khon ny v cc ch tiu ca k hoch s dng
t chi tit k cui c xc nh ti khon 6 mc I Phn ny.
3.3. Xc nh cc ch tiu khng c kh nng thc hin trong k hoch s dng t
chi tit k cui, cc ch tiu cn iu chnh do vic iu chnh quy hoch pht trin khu kinh
t ngh iu chnh quy hoch s dng t chi tit v xc nh cc ch tiu s dng t
cho k hoch s dng t chi tit k cui n tng nm.
3.4. D kin thu ngn sch t vic giao t, cho thu t, chuyn mc ch s
dng t, cc loi thu c lin quan n t ai v chi ph cho vic bi thng, h tr,
ti nh c.
4. Xc nh cc gii php thc hin k hoch s dng t k cui
Xc nh cc gii php quy nh khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny ph
hp vi nhu cu t chc thc hin k hoch s dng t chi tit k cui ca khu kinh
t.
C. Trnh t, ni dung iu chnh quy hoch s dng t chi tit, k hoch
s dng t chi tit ca khu kinh t
1. iu chnh quy hoch s dng t chi tit
1.1. nh gi mc nh hng ca vic iu chnh mc tiu pht trin ca
khu kinh t n c cu s dng t ca khu kinh t.
1.2. Xy dng cc phng n iu chnh phn b qu t trong thi gian cn li
ca k quy hoch s dng t.
1.3. Phn tch tnh ph hp ca cc phng n iu chnh quy hoch s dng
t chi tit vi vic iu chnh mc tiu pht trin khu kinh t v la chn phng n
hp l.
1.4. Xy dng bn iu chnh quy hoch s dng t chi tit theo phng n
iu chnh quy hoch s dng t chi tit c la chn v xy dng bn tng hp
iu chnh quy hoch s dng t trn c s tng hp bn iu chnh quy hoch s
dng t chi tit.
2. iu chnh k hoch s dng t chi tit
2.1. Phn tch, nh gi kt qu thc hin cc ch tiu k hoch tnh n thi
im iu chnh k hoch s dng t chi tit theo cc ni dung quy nh ti khon 1
mc II Phn ny.
2.2. Xc nh phn ch tiu cha thc hin i vi din tch t phn b cho
nhu cu s dng xy dng cc khu chc nng, din tch t phi chuyn mc ch
s dng, din tch t phi thu hi tnh n thi im iu chnh k hoch s dng t
chi tit ca khu kinh t.
75
2.3. Xc nh tng ch tiu trong phng n iu chnh k hoch s dng t
chi tit gm cc ch tiu quy nh ti im 2.2 khon ny v cc ch tiu cn iu
chnh.
2.4. Xc nh cc ch tiu quy nh ti im 2.3 khon ny m c kh nng thc
hin b tr trong thi gian cn li ca k k hoch; cc ch tiu khng c kh nng
thc hin th iu chnh cho k k hoch sau hoc cng b hu b.
2.5. C th ho cc ch tiu s dng t ca phng n iu chnh k hoch s
dng t chi tit n tng nm cn li ca k k hoch.
2.6. iu chnh d kin thu ngn sch t vic giao t, cho thu t, chuyn
mc ch s dng t, cc loi thu c lin quan n t ai v chi ph cho vic bi
thng, h tr, ti nh c.
2.7. Xc nh cc gii php t chc thc hin phng n iu chnh k hoch s
dng t chi tit theo quy nh ti khon 15 mc I Phn II ca Thng t ny ph hp
vi vic t chc thc hin phng n iu chnh k hoch s dng t chi tit ca khu
kinh t.
D. Lp quy hoch s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit ca
khu cng ngh cao
1. Quy hoch s dng t chi tit ca khu cng ngh cao trong trng hp
Nh nc giao t mt ln i vi ton khu
Trng hp Nh nc thu hi t v giao t mt ln i vi ton khu cng
ngh cao th khng phi lp quy hoch s dng t chi tit v k hoch s dng t chi
tit. Tin s dng t c thc hin theo tin trin khai quy hoch chi tit xy
dng c xt duyt.
2. Quy hoch s dng t chi tit ca khu cng ngh cao trong trng hp
Nh nc giao t nhiu ln
Trng hp Nh nc khng thu hi t v giao t mt ln i vi ton khu
cng ngh cao th vic lp quy hoch s dng t chi tit v k hoch s dng t chi
tit, vic iu chnh quy hoch s dng t chi tit v k hoch s dng t chi tit ca
khu cng ngh cao c thc hin theo trnh t, ni dung nh i vi khu kinh t theo
quy nh ti cc mc I, II v III Phn ny.
Phn VI: NI DUNG THM NH QUY HOCH S
DNG T, K HOCH S DNG T
A. Ni dung thm nh quy hoch s dng t
1. C s php l , c s khoa hc ca vic lp quy hoch s dng t
1.1. nh gi vic chp hnh cc vn bn quy phm php lut quy nh v trnh
t, ni dung, h s lp quy hoch s dng t.
1.2. nh gi mc tin cy ca cc thng tin, s liu, t liu s dng trong
vic lp quy hoch s dng t; c s tnh ton cc ch tiu quy hoch s dng t.
2. Mc ph hp ca cc phng n quy hoch s dng t vi chin
lc, quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi, quc phng, an ninh ca
c nc; quy hoch pht trin ca cc ngnh v cc a phng
2.1. i vi quy hoch s dng t ca c nc th nh gi mc ph hp
ca quy hoch s dng t ca c nc vi chin lc, quy hoch tng th pht trin
76
kinh t - x hi, quc phng, an ninh ca c nc, quy hoch pht trin ca cc ngnh
v cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng.
2.2. i vi quy hoch s dng t ca tnh th nh gi mc ph hp ca
quy hoch s dng t ca tnh vi quy hoch s dng t ca c nc, quy hoch
tng th pht trin kinh t - x hi ca tnh, quy hoch pht trin ca cc ngnh ti a
phng v cc n v hnh chnh cp huyn thuc tnh.
Trng hp cha c quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi ca tnh th
nh gi mc ph hp ca quy hoch s dng t vi nh hng pht trin kinh t
- x hi ca tnh c th hin trong Ngh quyt ca i hi ng b, Ngh quyt ca
Hi ng nhn dn.
2.3. i vi quy hoch s dng t ca huyn th nh gi mc ph hp ca
quy hoch s dng t ca huyn vi quy hoch s dng t ca tnh, quy hoch tng
th pht trin kinh t - x hi ca huyn, nh hng pht trin ca cc n v hnh
chnh cp x thuc huyn.
Trng hp cha c quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi ca huyn th
nh gi mc ph hp ca quy hoch s dng t vi nh hng pht trin kinh t
- x hi ca huyn c th hin trong Ngh quyt ca i hi ng b, Ngh quyt
ca Hi ng nhn dn.
2.4. i vi quy hoch s dng t chi tit ca x th nh gi mc ph hp
ca quy hoch s dng t chi tit ca x vi quy hoch s dng t ca cp huyn,
nh hng pht trin ca x c th hin trong Ngh quyt ca i hi ng b,
Ngh quyt ca Hi ng nhn dn.
2.5. i vi quy hoch s dng t chi tit ca khu cng ngh cao, khu kinh t
th nh gi mc ph hp ca quy hoch s dng t chi tit ca khu cng ngh
cao, khu kinh t vi mc tiu pht trin khu kinh t, khu cng ngh cao c xt
duyt.
3. Hiu qu kinh t, x hi, mi trng
3.1. Thm nh vic khi qut hiu qu pht trin kinh t nng nghip, cng
nghip v dch v trn mt bng s dng t theo tng phng n quy hoch s dng
t.
3.2. Thm nh vic nh gi hiu qu kinh t t ca tng phng n quy
hoch s dng t theo d kin cc ngun thu t vic giao t, cho thu t, chuyn
mc ch s dng t, cc loi thu c lin quan n t ai v chi ph cho vic bi
thng, h tr, ti nh c; theo d kin thu ngn sch t vic u gi thu t nng
nghip s dng vo mc ch cng ch ca x v chi ph cho qun l t ai ti x.
3.3. Thm nh yu cu bo m an ninh lng thc ca tng phng n quy
hoch s dng t.
3.4. Thm nh vic nh gi hiu qu x hi ca tng phng n quy hoch s
dng t i vi vic gii quyt qu nh , mc nh hng n i sng cc h dn
phi di di ch , s lao ng mt vic lm do b thu hi t, s vic lm mi c to
ra t vic chuyn i c cu s dng t.
3.5. Thm nh s ph hp ca tng phng n quy hoch s dng t i vi yu
cu khai thc hp l ti nguyn thin nhin, nh gi tc ng n mi trng.
3.6. Thm nh yu cu pht trin din tch ph rng ca tng phng n quy
hoch s dng t nhm bo v mi trng thin nhin v bo tn h sinh thi.
77
3.7. Thm nh yu cu tn to di tch lch s - vn ha, danh lam thng cnh,
bo tn vn ho cc dn tc ca tng phng n quy hoch s dng t.
4. Tnh kh thi ca phng n quy hoch s dng t
Thm nh tnh kh thi ca tng phng n quy hoch s dng t gm kh
nng thc hin vic chuyn mc ch s dng t, kh nng thu hi t, kh nng a
t cha s dng vo s dng cho cc mc ch; c s khoa hc v thc tin ca cc
gii php t chc thc hin quy hoch s dng t.



B. Ni dung thm nh k hoch s dng t
1. Mc ph hp ca k hoch s dng t vi quy hoch s dng t
1.1. Thm nh tnh ph hp v s liu gia phng n phn b qu t trong
k hoch s dng t vi phng n phn b qu t cho 5 nm tng ng trong quy
hoch s dng t c quyt nh, xt duyt.
1.2. Thm nh tnh ph hp v s liu gia phng n phn b qu t trong
k hoch s dng t chi tit vi phng n phn b qu t cho 5 nm tng ng
trong quy hoch s dng t chi tit c xt duyt.
2. Mc ph hp ca k hoch s dng t vi k hoch pht trin kinh t
- x hi nm (05) nm v hng nm ca Nh nc
2.1. Thm nh mc ph hp ca phng n phn b qu t cho tng nm
trong k hoch s dng t vi nhu cu s dng t pht trin kinh t - x hi nm
(05) nm, hng nm ca c nc hoc ca a phng v ca cc ngnh.
2.2. Thm nh mc ph hp ca phng n phn b qu t cho tng nm
trong k hoch s dng t chi tit ca x vi nhu cu s dng t pht trin kinh t
- x hi nm (05) nm v hng nm ca x.
2.3. Thm nh mc ph hp ca phng n phn b qu t cho tng nm
trong k hoch s dng t chi tit ca khu cng ngh cao, khu kinh t vi nhu cu s
dng t thc hin k hoch pht trin nm (05) nm v hng nm ca khu cng
ngh cao, khu kinh t.
3. Tnh kh thi ca k hoch s dng t
Thm nh tnh kh thi ca k hoch s dng t gm kh nng u t thc
hin cc cng trnh, d n trong k k hoch s dng t, kh nng thc hin vic thu
hi t v cc gii php t chc thc hin k hoch s dng t.
C. Ni dung thm nh iu chnh quy hoch, k hoch s dng t
1. Ni dung thm nh iu chnh quy hoch s dng t
Vic thm nh phng n iu chnh quy hoch s dng t, quy hoch s
dng t chi tit c thc hin theo quy nh ti mc I Phn ny i vi phn din
tch t c iu chnh.
78
2. Ni dung thm nh iu chnh k hoch s dng t
Vic thm nh phng n iu chnh k hoch s dng t, k hoch s dng
t chi tit c thc hin theo quy nh ti mc II Phn ny i vi phn din tch t
c iu chnh.
Phn VII: CNG B QUY HOCH, K HOCH S
DNG T V LU TR H S QUY HOCH, K
HOCH S DNG T
A. Cng b quy hoch s dng t, k hoch s dng t, quy hoch s
dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit
1. H s quy hoch, k hoch s dng t
Trong Phn ny, h s quy hoch s dng t, k hoch s dng t, quy hoch
s dng t chi tit, k hoch s dng t chi tit, iu chnh quy hoch s dng t,
iu chnh k hoch s dng t, iu chnh quy hoch s dng t chi tit, iu chnh
k hoch s dng t chi tit gi chung l h s quy hoch, k hoch s dng t.
2. Ti liu v quy hoch, k hoch s dng t phi cng b
2.1. Ti liu v quy hoch, k hoch s dng t phi cng b bao gm:
a) Quyt nh xt duyt quy hoch, k hoch s dng t;
b) Bo co thuyt minh tng hp quy hoch, k hoch s dng t;
c) Bn quy hoch s dng t.
2.2. Vic cng b cc ti liu quy nh ti khon 1 v khon 2 mc ny c
thc hin theo quy nh ti cc khon 1, 2, 3, 4 v 5 iu 27 ca Ngh nh s
181/2004/N-CP ngy 29 thng 10 nm 2004 ca Chnh ph v thi hnh Lut t ai.
B. Lu tr v ph bin h s quy hoch, k hoch s dng t
1. H s quy hoch, k hoch s dng t phi lu tr
H s quy hoch, k hoch s dng t phi lu tr bao gm:
1.1. Quyt nh xt duyt quy hoch, k hoch s dng t;
1.2. Bo co thuyt minh tng hp quy hoch, k hoch s dng t (bn in trn
giy v bn dng s);
1.3. Bn quy hoch s dng t (bn in trn giy v km thm bn dng s
i vi bn quy hoch s dng t cp tnh);
1.4. Bn hin trng s dng t (bn in trn giy v km thm bn dng s
i vi bn hin trng s dng t cp tnh);
1.5. Cc vn bn c lin quan trong qu trnh lp, thm nh, thng qua Hi
ng nhn dn, trnh cp c thm quyn xt duyt.
2. S lng v ni lu tr h s quy hoch, k hoch s dng t
2.1. H s quy hoch, k hoch s dng t ca c nc c lu tr mt (01)
b ti Vn phng Quc hi; mt (01) b ti Vn phng Chnh ph; hai (02) b ti B
Ti nguyn v Mi trng.
79
2.2. H s quy hoch, k hoch s dng t ca tnh c lu tr hai (02) b ti
B Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b ti U ban nhn dn tnh, mt (01) b ti
S Ti nguyn v Mi trng.
2.3. H s quy hoch, k hoch s dng t ca huyn c lu tr mt (01) b
ti U ban nhn dn tnh; mt (01) b ti S Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b
ti U ban nhn dn huyn; mt (01) b ti Phng Ti nguyn v Mi trng.
2.4. H s quy hoch, k hoch s dng t ca phng, th trn v x thuc
khu vc quy hoch pht trin th c lu tr mt (01) b ti U ban nhn dn tnh;
mt (01) b ti S Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b ti U ban nhn dn huyn;
mt (01) b ti Phng Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b ti U ban nhn dn cp
x ni c quy hoch.
H s quy hoch, k hoch s dng t ca x khng thuc khu vc quy hoch
pht trin th c lu tr mt (01) b ti U ban nhn dn huyn, mt (01) b ti
Phng Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b ti U ban nhn dn x.
2.5. H s quy hoch, k hoch s dng t ca khu kinh t, khu cng ngh cao
c lu tr mt (01) b ti B Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b ti U ban
nhn dn tnh; mt (01) b ti S Ti nguyn v Mi trng; mt (01) b ti Ban Qun
l khu kinh t hoc Ban Qun l khu cng ngh cao.


3. Trch nhim ph bin quy hoch, k hoch s dng t
Cp lp quy hoch, k hoch s dng t c trch nhim in sao h s quy nh
ti cc im 1.1, 1.2, 1.3 v 1.4 khon 1 mc II Phn ny sau khi c xt duyt gi
cho cc n v hnh chnh trc thuc trin khai vic lp quy hoch s dng t ca
cp v theo di vic thc hin quy hoch, k hoch s dng t ti a phng.
Phn VIII: T CHC THC HIN
1. Trch nhim t chc thc hin Thng t
1.1. U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc Trung ng c trch nhim ph
bin, ch o thc hin Thng t ny ti a phng.
1.2. U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc Trung ng trong phm vi
nhim v, quyn hn ca mnh c trch nhim tp trung ch o hon thnh vic
lp, iu chnh quy hoch s dng t, k hoch s dng t, quy hoch s dng t
chi tit, k hoch s dng t chi tit ca a phng cc cp, ca cc khu kinh t, khu
cng ngh cao chm nht vo cui nm 2005; ch o vic t chc thc hin quy
hoch s dng t, k hoch s dng t, quy hoch s dng t chi tit, k hoch s
dng t chi tit sau khi c cp c thm quyn xt duyt.
1.3. Gim c S Ti nguyn v Mi trng c trch nhim gip U ban nhn
dn tnh, thnh ph trc thuc Trung ng; Trng phng Phng Ti nguyn v Mi
trng c trch nhim gip U ban nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh;
cn b a chnh c trch nhim gip U ban nhn dn x, phng, th trn trong vic
t chc trin khai thc hin Thng t ny.
2. Bo co kt qu thc hin k hoch s dng t
2.1. Vic bo co hng nm v kt qu thc hin k hoch s dng t ca U
ban nhn dn cc cp c thc hin theo quy nh ti cc khon 4 v khon 7 iu
80
28 ca Ngh nh s 181/2004/N-CP ngy 29 thng 10 nm 2004 ca Chnh ph v
thi hnh Lut t ai. Ni dung bo co c thc hin theo mu s 01/BCTHKH-UB
ban hnh km theo Thng t ny.
2.2. Hng nm, Ban Qun l khu cng ngh cao, khu kinh t c trch nhim bo
co U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc Trung ng kt qu thc hin k hoch
s dng t chi tit ca khu cng ngh cao, khu kinh t n 31 thng 12; thi hn np bo
co trc ngy 31 thng 01 nm sau. Ni dung bo co c thc hin theo mu s
02/BCTHKH-BQLK ban hnh km theo Thng t ny. Thng t ny thay th Thng t
s8/2001/TT-TCC ngy 1 thng 11 nm 2001 ca Chnh ph v quy hoch, k hoch
s dng t ai.

78
CHNG IV
QUY HOCH S DNG T AI THEO
H THNG CA FAO (1993)

I. TNG QUT
Trong chng ny s trnh by mi bc ca h thng theo cc phn sau:
- Mc ch ti sao cn c ca mi bc
- Cc hot ng chnh trong mi bc
- Nhng thng tin c thu thp v ngun thng tin trong bc
- Con ngi v trch nhim ca cc ch th trong .
Mi bc s c tm lc li theo dng kim tra bng. Cc phn tm lc v
lin h n bc k tip s cho thy s lin h tht chc vi nhau gia cc bc. Tuy
nhin, ty theo cc ngun s liu thu thp c v s thay i chnh sch ca tng thi
k m cc bc ny s c lp li cho ph hp vii iu kin v yu cu mi.
1. Cc bc thc hin
Mi n quy hoch s dng t ai th khc nhau. Nhng mc tiu v tnh
hnh a phng cc ni cng rt l thay i. Tuy nhin, trong quy hoch s dng t
ai, 10 bc thc hin tng i hu dng c xc nh hng dn quy hoch.
Mi bc i din cho mt hot ng chuyn bit hay cho nhng hot ng trong mt
h thng v nhng thng tin t c ca tng bc s l ngun cung lin tip cho cc
bc k tip to thnh mt chui thc hin lin hon. Nhng bc bao gm:
Bc 1: Thit lp mc tiu v cc t liu c lin quan
Trong tnh trng hin ti c th tm ra nhng nhu cu ca ngi dn v nh
nc; quyt nh trn vng t quy hoch, din tch cn thc hin; nhng s thng
nht nhau v mc tiu chung v ring ca quy hoch; sp t cc t liu lin quan
trong quy hoch.
Bc 2: T chc cng vic
Quyt nh nhng vic cn lm; xc nh nhng hot ng cn thc hin v
chn lc ra i quy hoch; xy dng bng k hoch v thi biu cc hot ng v kt
qu cn t c; bo m c s tho lun chung cc thnh vin trong i tham gia
ph hp vi kh nng v chuyn mn ca mnh hoc s ng gp ca h trong quy
hoch.
Bc 3: Phn tch vn
Nghin cu tnh trng s dng t ai hin ti, bao gm vic kho st ngoi
ng; tho lun v ni chuyn vi ngi s dng t ai tm ra nhu cu h ang cn
v tm nhn, quan im ca h, xc nh ra cc vn v phn tch nguyn nhn; xc
nh cc kh khn tn ti cn thay i.
79
Bc 4: Xc nh cc c hi cho s thay i
Xc nh v xut s b ra cc kiu s dng t ai m c th t c mc
tiu ra trong quy hoch; trnh by cc chn lc trong s dng v tho lun vn
trong qun chng rng ri.
Bc 5: nh gia thch nghi t ai
Trong mi kiu s dng t ai trin vng, cn xy dng yu cu s dng t
ai v i chiu yu cu s dng t ai ny vi nhng c tnh ca t ai cho ra
c kh nng thch nghi t ai trong iu kin t nhin cho cc kiu s dng c
trin vng .
Bc 6: nh gi nhng s chn la kh nng: phn tch mi trng, kinh t
v x hi.
Cho mi kt hp thch nghi gia s dng t ai v t ai, nh gi nh hng
ca mi trng, kinh t v x hi cho ngi s dng t ai v cho c cng ng trong
vng . Lit k ra cc kt qu thun li v khng thun li ca cc kh nng chn la
cho hnh ng.
Bc 7: Lc ra nhng chn la tt nht.
T chc tho lun trong ton cng ng x hi mt cch cng khai nhng kh
nng chn la khc nhau v kt qu ca n. Da trn c s ca cc tho lun ny v
cc nh gi ca phn trn m quyt nh nhng thay i trong s dng t ai v cc
cng vic cn lm trong thi gian ti.
Bc 8: Chun b quy hoch s dng t ai.
Thc hin phn chia hay ngh nhng kiu s dng t ai c chn lc
cho cc vng t ai c chn ra; xy dng k hoch qun l t ai thch hp;
xy dng k hoch lm th no chn lc ra cc kiu s dng t ai c ci thin
gip cho thay i s dng t ai theo chiu hng tt c th a vo k hoch
thc hnh quy hoch; a ra nhng hng dn v chnh sch; chun b ti chnh; xy
dng bn tho cc lut cn thit; chun b cc thnh vin bao gm chnh quyn, cc
ban ngnh lin quan v ngi s dng t ai.
Bc 9: Thc hin quy hoch.
Trc tip n tin trnh quy hoch hay trong cc n pht trin ring bit l
a quy hoch vo thc hin; nhm quy hoch phi lm vic lin kt vi cc ngnh
thc hin quy hoch.
Bc 10: Theo di v xem xt chnh sa quy hoch.
Theo di cc tin thc hin v s pht trin trong quy hoch theo mc tiu;
ci bin hay xem xt sa cha quy hoch theo nhng sai st nh trong kinh nghim.
Trn c s 10 bc trnh by trn, ta c th gom li thnh cc nhm theo tnh lin
hon ca n nh sau:
- Nhn din ra vn : bc 1 - 3
- Xc nh nhng g l gii php c kh nng chn la hin ti: bc 4 - 6
- Quyt nh ra nhng kh nng chn la no tt nht v chun b cho quy
hoch: bc 7 - 8
80
- a quy hoch vo hnh ng, xem quy hoch tin trin th no v rt ta
kinh nghim: bc 9 - 10.
Tt c mi bc theo th t trn s c phn tch v hng dn chi tit trong
chng sau v cc bc thc hin quy hoch.
2. Cn thit cho uyn chuyn
Trong cc bc v nhng phng thc chi tit c m t trong mi bc cn
phi thc hin mt cch nghim ngt. Tuy nhin, c nhng trng hp trong cc n
quy hoch s dng t ai khc nhau th c tnh bin ng khc nhau rt nhiu nn cc
bc c trnh by trn cng phi uyn chuyn thch hp cho tng trng hp khc
nhau t c tnh tt nht ph hp vi iu kin a phng. Cn nht phi hiu
mc ch ca mi bc hay phng thc chi tit c th quyt nh thc hin theo
s cn thit trong phng thc hay c th ci bin li hoc xem c b st nhng
tnh hung chuyn bit quan trng no khng.
Qua cc bc c trnh by trn v nhng m t lin h n vic chun b cho
quy hoch s dng t ai l nhng yu cu cn thit cn phi c cho quy hoch nn
y l cng vic khng phi qu cng nhc theo tng bc mt trong phng thc ca
n. Hai phng php khc cho quy hoch l: quy hoch khn cp v quy hoch ph
thm.
2.1 Quy hoch khn cp
Nhng nh quy hoch s dng t ai ch c mi n khi s vic ni
xy ra v c nhn thy, th d nh tnh trng t b xoy mn trm trng hay gy
ra s mn ha do pht trin cc h thng ti qu nhiu thng lu. Nhng s chn
on tc th ny phi c thc hin da trn c s ca vic i quan st ngoi thc t
v cc thng tin cn thit cn phi thu thp ngay. Nhng ngh cho cc hnh ng
sa cha l rt cn thit trong lc ny, do tin trnh quy hoch s bt u t bc 3,
l phn tch vn , v kt thc mt cch c th theo tng bc t 4 n 10. Khng c
mt phng thc c th no ch r trong cc tnh hung nh th ny m thng l do
kinh nghim xc nh ra cc cng vic cn thit ca i quy hoch v nhng phn
chuyn mn v ngun ti nguyn t ai, khoa hc x hi, cng nh v chiu hng
hnh chnh v lut php lin quan n s dng t ai.
2.2 Quy hoch ph thm
Do quy hoch khng cn thit phi tin hnh theo phng thc ring bit v
thi gian cng nhc, nn trong quy hoch c th thc hin ph thm bng cch a ra
mt s thay i nh trong s dng t ai ca a phng. Tin li l khc phc c
nhng sai lm nhn ra sm trc khi qu trm trng, nh quy hoch cho vng trng
trt ang b dch hi tn cng. iu ny bn thn ngi dn c th kh c th gii
quyt c, m nh quy hoch c th ng gp bng cch tm ra cc phng php quy
hoch ph thm km theo quy hoch chnh. Cc nh quy hoch c th h tr gip
thay i bng cch quy hoch ph thm da vo cc k nng chuyn mn ring ca
h.
Khi u cho vic quy hoch ph thm l bt u t ngi s dng t ai
(phng php quy hoch t di ln trn bottom-up). Phng php ny i hi l c
quan quy hoch nh l mt ni c s giao tip thng xuyn vi ngi s dng t
ai, v t c th xy dng phng n quy hoch c th cho tng yu cu cp thit
trong tng giai on. V mt chuyn mn quy trnh th phng php ny mt ln na
cng cho thy phi bt u t bc phn tch vn , bc 3 v tip theo sau cc bc
81
t 4-10 theo quy nh chung ca quy trnh quy hoch, trong c mt hoc hn mt
gii php cho nhng vn kh khn c nhn ra, cng nh nhng kt qu lin
quan v hnh ng thc hin.
3. Quy hoch v thc hin
Quy hoch c xy dng t a ra thc hin trn thc t, nn nu ch
quy hoch cho bit hoc phc v cho mt vn hi tho no th rt l ph cng cho
vic xy dng mt chuyn quy hoch. Thnh thong, kt qu ca quy hoch cho ra
nhng kin ngh khng thch hp theo c mun hay khng thc t; tuy nhin, hu ht
cc kt qu ca quy hoch u thay i s dng t ai theo chiu hng thun li
theo mc tiu quy hoch ban u.
Trong hu ht cc trng hp th thc hin quy hoch khng thuc trong tin
trnh quy hoch m n l phn ng dng thc t. Bc th 8 l bc tch ring ra cho
thc hin quy hoch, trong khi th bc th 10 li nm trong tin trnh theo di v
cc hot ng khc trong quy hoch m n tn ti song song vi thc hin quy hoch.
Trong khi bc th 9 cho thy c vai tr tim nng ca nhm quy hoch trong
khi thc hin.
cp quc gia, thc hin quy hoch thng l vn ca chnh quyn c
th quyt nh theo cc u tin pht trin. Trong khi , quy hoch cp Tnh thng
c thc hin thng qua cc n pht trin v i hi nhiu nhn lc v kinh ph
hn trong thc hin so vi cp quc gia m quy hoch nh l phn c s chung cho
vic d on tng lai. Do , trong trng hp ny th bc th 8 v 9 mang tnh hu
hiu cho vic nh gi tin n. Quy hoch s dng t ai cp a phng:
Huyn, X c tnh tng hp hn v s dng cng ti lc ca nhm quy hoch nh cp
Tnh.
II. CHI TIT CC BC THC HIN TRONG QUY
TRNH CA H THNG QUY HOCH S DNG T
AI FAO (1993)
Mi n quy hoch s dng t ai th khc nhau. Nhng mc tiu v tnh
hnh a phng cc ni cng rt l thay i. Tuy nhin trong quy hoch s dng t
ai 10 bc thc hin tng i hu dng c tm ra nh l mt tin trnh trong
quy hoch. Mi bc i din cho mt hot ng chuyn bit hay cho nhng hot
trong mt h thng v nhng thng tin t c ca tng bc s cung cp tip cho
cc bc k to thnh mt chui thc hin lin hon.
1. Bc 1: Thit lp mc tiu v cc t liu c lin quan
1.1 Khi u:
Quy hoch ch c th c hnh thnh khi c s tho lun gia nhng ngi
mun quy hoch bao gm ngi s dng t ai, nh nc v cc nh quy hoch. Do
, trong bc mt ny gi vai tr rt quan trng trong vic trao i cc tng v
thng tin.
Chnh quyn v cc ngi i din cho dn c trong cc khu quy hoch s trnh
by tm lc cc vn kh khn h ang gp phi v nhng mc tiu no cn t
c gii quyt cc vn kh khn cho cc nh quy hoch c r. T nh
quy hoch cng phi trnh by r rng cc kh nng no c th gip gii quyt c.
82
Sau , t chc mt t tham quan thc t khu vc quy hoch v cc nh quy hoch
c th thy r c thc trng ca khu quy hoch v c th tip xc trc tip vi ngi
a phng hiu nhng c mun ca h. y l mt bc rt hu t cho nh quy
hoch trc khi tho lun chi tit su hn.
1.2 Nhim v
Nhng cng vic sau y c th c bao gm trong bc 1 ca tin trnh quy
hoch. Mt vi cng vic s lp li chi tit hn trong bc 3 v 4.
- Xc nh khu vc quy hoch. Xc nh v v bn v tr khu quy hoch
bao gm: kch thc, ranh gii, trung tm dn c.
- Tip xc vi cc ngi dn trong vng quy hoch. Trc khi c nhng
quyt nh chnh thc, cn phi c s tip xc gia cc nh quy hoch vi
i din hay trc tip dn c hoc cc ngi s dng khc m khi quy
hoch s b nh hng tm hiu tm t nguyn vng. Vn ny c th
h tr cho hai mc tiu: th nht l cung cp cho nhm quy hoch c ci
nhn tng quan thc t khu quy hoch; th hai l nhng ngi s dng t
cho nhng gp trong vic thay i s dng t ai. Ngoi ra, cn thit
cng phi tip xc y vi tt c cc t chc a phng nh: Hi ph
n, nhm dn tc thiu s, nh chn nui ng c, cng nh cc ngi dn
trc tip canh tc khc. c bit ch n nhng nhm ngi thiu s l
nhng ngi sng l thuc vo ngun ti nguyn xem nh hng nh th
no n h, v nht l nhng sn phm thu c ca h t ngun ti
nguyn ny.
- Nhng thng tin cn v khu vc quy hoch. y l bc u tin thu thp
cc thng tin cn thit c cc chi tit trong vic thc hin cc bc
sau. T nhng thng tin ny c th xy dng ln k hoch d kin s thc
hin v cn phi t c. Da vo nhng loi thng tin cn thit pht
tho thng tin c bn v khu quy hoch.
- Thit lp mc tiu. Nhng mc tiu c th hnh thnh t nhng vn kh
khn ca a phng nh nng sut cy trng thp, thiu ngun thc n
gia sc, hay t chnh sch v nhng u tin pht trin quc gia th d nh
gia tng sn phm cho xut khu. bt k mc quy hoch no th mc
tiu quy hoch cng phi bt ngun t mc tiu pht trin quy hoch ca
cp cao hn v cp thp hn thc hin phng php t trn xung v t
di ln. Lit k ra tt c cc vn kh khn v thun li, sau phn
bit ra mc tiu pht trin lu di m trong trong tng giai on quy
hoch cn phi t c, ng thi tch hn mc tiu ca cp cao hn m
khng lin quan n vng quy hoch.
- Xc nh nhng kh khn v thun li. Nu r ra cc hin trng s dng
t ai hin ti. Xc nh cc vn kh khn cn gii quyt v pht huy
thm v ci tin nhng c hi thun li.
- Xc nh nhng tn ti kh khn lin quan n tin hnh thc hin. Nhng
tn ti nh hng n thc hin quy hoch c xut v cc mt lut
php, kinh t, x hi v mi trng. Phi nhn nhn c th bt k s can
thip no trong thc hin quy hoch bng kh nng ca chnh quyn,
nhng t chc khc v ngi s dng t ai trong tin hnh quy hoch.
83
- Thit lp nn cc tiu chun cho quyt nh s dng t ai. C nhiu s
chn la trong s dng t ai m trong c mt s c nhiu trin vng
cho thu nhp li nhun cao so vi u t, hay mt trong nhng kiu s
dng cho tnh bn vng cao so vi lng dn s nng thn qu ln. Do
c nhiu tiu chun gi vai tr tng i quan trng trong vic quyt
nh s dng t ai.
- Xy dng phm vi quy hoch. Nhng phm vi no bao gm trong ton
quy hoch, v nhng nhng quy hoch khc vn cn ang cho nh hng .
- Xy dng giai on quy hoch. y l thi biu di thi gian cho quy
hoch c th tin hnh. C th thi gian l ba hay bn nm hay hn na v
cho thy c kh nng b gy trong giai on tng hp v chnh sa.
- ng v mt ni dung v hnh thc ca quy hoch. T t cu hi xem
nhng ni dung no cn cho quy hoch? Trnh by kt qu nh th no?
Th d nh n c bao gm lun v cc mt cy trng, k thut ci tin ca
qun l t ai, khuyn nng, nng cp c s h tng hay lut l mi ?
Hnh thc quy nh ty thuc vo tt c cc ngi trong cc b phn tham
gia v trch nhim m c phn chia thnh cc nhm.
- Quyt nh nhng cn thit trong iu hnh. Nhng vn ny bao gm
kinh ph cho tin hnh quy hoch, chnh quyn v t chc cc i, thit b
hot ng, hp tc vi nhng ban ngnh khc, sa son cho thu gi cc s
liu v bo co, nhng ngi cn thit c th gip hay nhng ngi cn
c thng bo v k hoch v lch sn xut ca quy hoch.
1.3 Nhng thng tin c s v khu vc quy hoch
c bt u, i quy hoch s cn nhng thng tin c s ban u v t
ai, con ngi, t chc hnh chnh, cc dch v ca vng quy hoch. Nhng thng tin
ny s c chi tit ho trong bc 3. Trong bc 1, nh quy hoch phi tm nhng
thng tin hu dng no c th c c cng nhiu cng tt, ni thu thp v ngi c
trch nhim c th gip thu thp v ngi c th l cu ni gia i quy hoch v cc
ban ngnh trong a phng v cng ng x hi ni . Nh quy hoch phi tm ra
cc thng tin cn thit v hu dng m i lc khng c c, do cn phi thit lp
nn thi biu v chi ph cho cng vic ny. Mc rng ca thng tin v s lng chi
tit cn thit s thay i theo mc quy hoch. Sau y l mt s th d v thng tin
cn thit c th c c trong yu cu ca bc u quy hoch:
- Ti nguyn t ai. Kh hu, thy vn, a cht, t, thc vt (bao gm
rng v ng c), sinh vt t, bnh. Ngun s liu bao gm bn nn,
khng nh v nh v tinh, nhng kho st hin c v d liu c ghi
nhn t cc c quan.
- Hin trng s dng t ai. Nhng kho st v ghi nn c t cc ngnh
v s dng t ai, h thng canh tc, rng, mc sn xut v chiu
hng.
- C s h tng hin c. Vn chuyn, thng tin v dch v nng nghip,
qun l chn nui v rng.
- Dn s. S dn, chiu hng tng gim ca nhn h khu, v tr dn c,
vai tr ca ph n, nhm dn tc thiu s, giai cp, lnh o.
84
- Quyn s dng t ai. Lut v quyn s dng t ai i vi nng
nghip, ng c, rng bo tn, rng quc gia.
- Cu trc x hi v tp qun. S dng t ai gn lin lu i vi lch s
v vn ha ca ngi dn trong khu vc. Hiu r thc trng hin ti l
iu rt cn thit quan trng trong vic ci thin s dng t ai.
- Chnh quyn. C cu hnh chnh v nhng ban ngnh chnh; nhng dch
v cn phi c v nhng nhu cu cho chnh quyn ti . Hi i din dn
a phng v nhng hot ng ca cc ban ngnh c lin quan n hot
ng ca i quy hoch.
- Lut php. Lut v nhng qui nh nh hng n s dng t ai; l lng
v tp qun c nh hng n lut php chung trong cng ng x hi.
- T chc phi chnh ph NGOs. Tm xem c bao nhiu t chc phi chnh
ph ang h tr pht trin trong vng quy hoch v tm xem cc d n no
v ang thc hin, th d nh cc t hp tc gia cc nng trang vi
nhau n nh th trng tiu th sn phm. T nhng vn ny s cho
thy vai tr ca quy hoch v vic thc hin quy hoch s dng t ai.
- T chc thng mi. Tip xc vi cc t chc thng mai hay nhng cng
ty m c nh hng n vic quy hoch nh sn phm nng nghip, ch
bin, cng ty phn bn.
1.4 Cc t liu v kinh ph
Bc 1 ny l nn tng cho quy hoch s dng t ai. Nu khng c quan
im r rng th s gy kh khn cho cc bc sau. c bit y l bc cn thit
quan trng pht trin gn hn mi quan h gia ngi s dng t ai, nh nc,
i quy hoch v nhng thnh vin tham gia khc trong tin trnh quy hoch.
Mt yu cu chnh ca bc ny l xc nh nhng thnh phn chnh ca n
quy hoch. T y, cng phi c nh ngha rng m v cho php uyn
chuyn trong vic tm cc gii php ca vn s dng t ai trong khong thi gian
gii hn v ngun ti nguyn hu hiu.
Trong bc 1 ny sau khi hon thnh s cho ra tp ti liu v n quy hoch
trong gm c c cng ca thc hin th nghim quy hoch vi: mc tiu
chung, mc ch ring, thi gian v kinh ph cn thit.
2. Bc 2: T chc cng vic
Trong bc ny l quyt nh nhng vic cn lm; xc nh nhng hot ng
cn thc hin v chn lc ra i quy hoch; xy dng bng k hoch v thi biu cc
hot ng v kt qu cn t c; bo m c s tho lun chung cc thnh vin
trong i tham gia ph hp vi kh nng v chuyn mn ca mnh hoc s ng gp
ca h trong quy hoch.
2.1 Nhng cng vic quy hoch cn lm
Sp xp cng vic khng phi l vic lm ngu hng v thch th. Tuy nhin
nu khng thc hin phn ny th kt qu s cho ra s thiu iu phi, d chn nn v
c nhng nh hon khng cn thit. D nhin l s c nhng s kin khng tin on
trc c s xy ra nhng t chc cng vic tt c th d on trc c nhiu vn
kh khn v gip mi ngi cng lm vic vi nhau vi tt c sc lc ca h.
85
Bc ny chuyn i phng thc quy hoch tng qut t bc 1 thnh cc
cng vic ca cc chng trnh c th chi tit. T bit c nhng g cn lm,
uyt nh phng php, xc nh ai s l ngi lm, chuyn bit ha cc trch nhim
cho mi thnh vin ca i, k hoch cng tc nhn s v nhng hot ng v phn
chia ngun nhn lc cho cc bc tip theo trong tin trnh quy hoch.
2.2 S cn thit t chc cng vic
iu phi nhng hot ng khc nhau trong quy hoch s dng t ai th rt
quan trng bi v:
- Nhiu cng vic c thi gian di trc . Nh thu thp cc thng tin phi
thc hin cng sm cng tt, mt vi kho st cn nhiu thng mi xong.
- Dch v h tr phi c t chc. Nh vn chuyn, lao ng, bn , in
n. Nhng ci ny phi c lp thi kha biu khi cn thit th s phc
v h tr kp thi, nh s dng nhn lc tt hn v gim cc chi ph
khng cn thit.
- Cung cp vt t. C th trong cng vic l yu cu phi c bn , khng
nh hay nh v tinh. Nhng vt t khc tuy tm thng hn nhng li rt
cn thit nh xy dng tri cha my, v cc ph tng my mc, nu
khng cng i hi thi gian tm kim khi c s c cho my mc.
- Tp hun, di chuyn, hp s kt v t vn cn thit phi lm lch cng tc
c th. Lch cng tc ny s lm theo tng thng v gia cc thng.
Thi gian ca cn b cn tp hun thng l nhng tr ngi ln nht trong
n quy hoch. Phi c s iu chnh tt theo tng thi k giai on trong vic xc nh
nhu cu cn thit ca n, quyt nh cho tng trng hp c th theo cc hot ng
v thng tin ring bit.
2.3 Cch thc hin cng vic
u tin, lit k ra tt c nhng cng vic v hot ng chnh ca quy hoch.
i vi mi cng vic, lp ra nhng g cn thit phi lm cng nh nhn s c k
nng m nhn v cc ngun khc i hi.
Xc nh nhn s v t chc s chu trch nhim cho mi cng vic v nhng
ci khc lin quan c th ng gp vo. Bng kim tra lit k cng vic v trch nhim
theo th t u tin. Mi ngi tham gia cn bit nhng yu cu g ni h v h s chu
trch nhim phn no.
Thi gian cn thit hon thnh cho mi cng vic, c bit l cng vic phi
hon thnh ng hn trc khi mt cng vic khc c bt u. Phn chia kinh ph
v vt t. Xy dng kinh ph chia cho cc hot ng v lit k ra cc thit b cn thit
th d nh phng tin vn chuyn, vt t.
Hnh thc n gin nht m t k hoch cng vic l bng, nh trnh by
trong bng 1. iu ny c th c m rng thm phn ni hot ng, vt t cn, thi
gian s dng, phn b kinh ph v chi tit kt qu tm c nh bo co, bn .
S dng biu hnh thanh l cch trnh by k hoch cng vic. Mu c
dng t ln cc thanh v ch r cc giai on hot ng t theo k hoch tin
hnh. Nu n qu ln v phc tp th c th s dng s dng phn b nhnh.
Cng vic c da trn cc hot ng i trc, hot ng ny phi hon thnh trc
86
khi n hot ng k tip. Nh trong s phn nhnh cng ch s ch n cc hot
ng chnh trong ton cc hot ng ca n.
Tuy nhin, n quy hoch s dng t ai phi c pht trin dn. Khng
phi tt c cc hot ng c th trng thy trc c ht v theo ng lch thi gian,
c bit l trong tnh trng bao gm nhiu t chc c lp vi nhng cng vic khc
nhau. S phn tch theo nhnh phn b thng khng thch hp cho mt s pht trin
ca n quy hoch vi khung thi gian m rng qua nhiu nm, nhng mi chuyn
ngnh c th c ring k hoch lm vic v kiu ny cho mi bc khc nhau trong
tin trnh thc hin.
3. Bc 3: Phn tch vn
Sau khi thc hin cc bc trc v mt tho lun, cng t liu, v
chun b k hoch, bc 3 l bc u tin lin quan n chi tit v mt k thut ca
nh gi s dng t ai, y l bc kh ln. Trc nht, phn tch hin trng s
dng t ai v so snh n vi mc tiu quy hoch; lm vic ny cn phi xc nh
cc n v bn t ai v h thng s dng t ai. K n, xc nh cc vn kh
khn m hin trng s dng t ai ang gp phi bao gm lun c v mt t nhin v
tnh trm trng ca n. Cui cng l phn tch nguyn nhn ca vn .
3.1 Tnh trng hin ti ca s dng t ai:
Trong bc 1, mt s s liu thc t c bn c thu thp. By gi trong
bc ny l thu thp ton b thng tin v hin trng s dng t ai cng chi tit cng
tt cung cp cc s liu c c thc t cho cc bc k tip sau n khi thc hin d
n. Hu ht cc s liu thng tin ny phi c trnh by m t trn bn .
Nh vi s liu v mt c cu hnh chnh, khung lut php v cc t chc lin
quan c thu thp bc 1, th cc s liu cn phn tch trong bc ny c th cc
vn nh sau:
- Dn s. Phn tch s lng, tui v gii tnh, chiu hng pht trin dn
s v s phn b. im nghin cu c th l: thnh ph, x hay cc vng
dn c nng thn, ch v m t trn bn .
- Ti nguyn t ai. C c, bin son, hay cc ni cn thit c kho st
s liu v ngun ti nguyn t ai lin quan n cng vic quy hoch.
Nhng vn ny bao gm: dng hnh t ai, kh hu, vng kh hu nng
nghip, t, thc vt, ngun ti nguyn ng c, rng v thin nhin.
- Vic lm v thu nhp. Tm lc s liu v vic lm v thu nhp theo din
tch, tui, x hi v nhm dn tc t ngi.
- Hin trng s dng t ai. Nhng thng tin hin c thng b lc hu hay
khng c tin cy cao do s dng t ai lun thay i theo thi gian.
Xy dng bn s dng t ai theo hin trng mi nht th cn thit v
y l nn tng cho s thay i trong quy hoch s dng t ai.
- Sn lng v chiu hng. S liu sn lng theo ct bng v hnh cho
thy hng tng gim ca sn lng v d on kinh t cho giai on quy
hoch. Nhng s liu thng tin ny cng lng ho cng tt.
- C s h tng. ng x, th trng v trung tm dch v cng phi ch
trn bn .
87
Hu ht cc thng tin ny s c c nh vo cc s liu hin c, b sung bng
cch i kho st s b kim tra s liu hin c ng tin cy khng v b sung ngun
s liu mi. Nhng khong h ca cc ngun s liu s c b sung bng phng
php nh gi nng thn nhanh, nh vin thm v kho st thc t cng nh tho lun
vi cc ban ngnh hay ngi bit v vng t nh cc cn b khuyn nng hoc
cc cn b lm nghip.
88
3.2 n v t ai v h thng s dng t ai.
Phn tch tnh trng hin ti c th cn thit tch vng nghin cu ra thnh cc
n v t ai c nhng c tnh t nhin nh kh hu, dng hnh t ai, t v thc
vt tng i ng nht. Mi n v t ai c cng nhng kh khn v c hi pht
trin v p ng ging nhau trong cch qun l. n v t ai thch hp mc
quc gia c th l vng kh hu nng nghip; cp Tnh l h thng t ai; v
mc huyn, x l nhng biu loi t ai hay cc n v bn t khc.
Bc k tip l xc nh cc h thng s dng t ai thng dng nht, nhng
vng v mt kinh t v s dng t ai tng t nhau. y c th l nhng h thng
canh tc hay cc h thng s dng t ai trn nn tng l rng. H thng s dng t
ai thng c nh ngha nh l nhng loi cy trng chnh yu trn mt loi n v
t ai. Nhng tiu chun khc cho vic phn bit ra cc h thng s dng t ai
trong mt n v t ai l nhng nng trang ln nh c hay khng c chn nui.
Mt thc t kh khn l khng c n v t ai cng nh h thng t ai cng
ranh gii vi n v hnh chnh tng ng vi s liu v kinh t, dn s d dng
trong vic tnh ton cho quy hoch. iu ny gii quyt khng d dng: nh quy hoch
phi lm vic cng lc vi n v t ai, h thng s dng t ai v n v hnh
chnh.
3.3. Nhng vn ca s dng t ai
nh ngha ra mt vn no th cn phi thit lp nn tnh trng hin ti
ca vn , ch ra c nhng kh khn khng thch hp v xc nh cch c th
gii quyt vn tt hn. Nh t quy hoch khu nh c mi trn vng t trng, giai
on chn on ca vn th c tm quan trng nht. Nu khng nhn ra ht cc vn
v phn tch nguyn nhn ca n, th trong quy hoch s khng thay i c g so
vi tnh trnh hin c. Ba phng php kh gn nhau c th dng trong giai on ny
l phn tch h thng canh tc, chn on v thit kt, v nh gi nhanh nng thn.
Phng php kho st c bn c th c tm lc nh sau:
- Ni chuyn vi mi ngi
- Xem c th t ai
Con ngi bao gm nng dn v nhng ngi s dng t ai khc, lnh
o a phng, cn b khuyn nng v cc cn b ca cc ban ngnh trong vng. Khi
thi gian cho php th phi t chc phng vn nng dn theo cc mu ca cc h thng
s dng t ai khc nhau. Trong bng 4.1 cho thy mt vi th d v cc vn ca
h thng s dng t ai. Cch xc nh cc h thng s dng t ai no quan trng
nht bi cc nng dn, cc ban ngnh a phng v i quy hoch.
Cng thi gian , cn phi xc nh ra cc nguyn nhn ca vn . Cho th d
nh s thiu thc n gia sc do cc canh tc khc xm ln din tch ng c trong
thi gian qua, trong khi li thiu lun canh ng c hay thiu vic kim sot s
lng gia sc tip theo sau . Nhng nh hng c th gin tip nh thiu lao ng
nng trang trong thi k cn cng nht lm cho nh hng n nng sut m nguyn
nhn c th do ph n trong giai on phi i mt khong kh xa thu lng
ci hoc nc nn khng th quay v nhanh c.

89
Bng 4.1: Nhng vn trong s dng t ai: hin tng v nguyn nhn
HIN TNG CA VN S DNG T AI
Di dn ra thnh th
Thu nhp nng thn thp
Thiu cc c hi c vic lm
Dinh dng v sc khe km
Sn lng cha y cho t cung t cp
Thiu nhin liu cht t v g
Thiu din tch cho ng c chn nui
Nng sut thp v khng n nh
Sa mc ha dn nng trang
Ph dn cc vng rng v khu vc bo tn thin nhin
Mu thun gia s dng t trng trt chn nui v phi nng nghip
S suy thai t ai c th thy trc mt. th d t trng b xoy mn, trm lng ph
sa lm nng cao y sng rch v mt rung, s suy thoi t trng cy, mn ha h
thng ti, ngp l.

CC NGUYN NHN LIN QUAN N S DNG T AI
90
Nhng vn x hi
p lc dn s trn ngun ti nguyn t ai
S phn b mt cn i ca t ai, ngun vn v c hi
Nhng hn ch trong quyn s dng t ai v quyn t hu t

Nguy hi ngun ti nguyn t nhin v nhng gii hn
Phn phi v cung cp ngun nc cha y
t dc bt thng
t c khuynh hng b kh hn
Thot nc km
Su bnh

Khng i chiu c gia s dng t ai v kh nng thch nghi t ai
Kim sot nc cha y
Khai hoang vng t dc
Thc hnh canh tc bo v t ai cha tt
Thi gian hoang cy bui cha

Nhng vn lin quan n quy hoch nng thn
Ngun nng lng in cha
Thiu lng phn bn v thuc tr su bnh
Thiu th trng, c cu gi khng ph hp
Thiu ngun vn
Phng tin vn chuyn cha
Thiu h tr v k thut









91










Gia tng
dn s
DN S
CHNH
SCH
TI NH
TCH LY D
THA
S xoi mn t
GIM KH
NNG SN
XUT
Gi cao
Khan him
lng thc






Thay i
dinh dng




QUY HOCH S
DNG T AI CHO
U T THAY I
Gia tng s
khc bit mc
sng trong x
hi
C HI
U T
Vn
sc khe



TR GIP
LNG THC






Hnh 4.1: M hnh n gin nguyn nhn v hiu qu ca trnh trng s dng t ai,
xc nh nhng im c th can thip vo.


92
Quan st ngoi ng cng b khuyt cho phng vn nng dn. Hi nng dn
nhng vn m trong khi kho st vng chung quanh hoc gn c nhiu vn
cn quan tm. iu ny s cho thy thc ti vn kh khn t nhin nh xoy mn
t, din tch ng c qu nhiu, hay s suy thoi rng ngy cng cao.
Ly hin trng s dng t ai lm nn tng v hi:
- Hin nay qun l t ai nh th no ?
- Nhng g s xy ra nu hin trng canh tc ny tip tc m khng thay i ?
Ti sao phi s dng phng cch canh tc ny ? C phi do l phng cch
hu hiu hay do tp qun canh tc lu i, hay do thiu lao ng, thiu ngun vn, cn
lng thc n nh, cn tin, do cn thi gian cho cc hot ng gii tr hay cc hot
ng khc trong cng ng x hi, mong c gi li quyn s dng t ai, thiu k
thut hay kin thc hoc kh nng quy hoch km ?Tt c vn ny c lin quan mt
thit vi nhau. C gng phn bit r rng gia hin tng v nguyn nhn. Th d nh
nguyn nhn trc tip ca thiu lng thc l do nng sut ngy cng gim t kt qu
canh tc lin tc khng cho t ngh , hay bi v p lc gia tng dn s.
Nhng vn gy ra i khi c m hnh ha. M hnh ny c bin ng
khong kt ni nguyn nhn - hiu qu gi nh mt cch nh lng hay m hnh
v kinh t. M hnh gip cho thy s kt ni nhau trong h thng s dng t ai v c
th gip xc nh ra c nhng c hi tt cho nhng thay i trong quy hoch.
Chia tch nhng vn ra c th c gii quyt khc phc bi nhng quy
hoch nh ca a phng m nhng quy hoch u nm trong phm vi ca n.
Th d nh khng h tr cho sn xut cy trng xut khu trong vic mang lng khi
ln i, nu khng c ng vn chuyn ra bin.
Trong giai on quy hoch ny c th tm lc li thnh vn trnh by m
mi vn ghi nhn nh sau:
- c tnh v tnh nghim trng ca vn gia n v t ai v h thng s
dng t ai,
- nh hng trc mt v lu di;
- Tm lc nguyn nhn v: mi trng, kinh t, v x hi.
4. Bc 4: Xc nh cc c hi cho s thay i
Nhng vn cn phi ch v nghin cu c hiu r sau khi tri qua ba
bc u, bc k tip ny l tm v lm cch no gii quyt hay ci t nhng vn
. iu ny i hi phi c s tc ng qua li ln nhau gia nhm quy hoch
a ra cc kh nng c hi khc nhau cho vic thay i, ngi s dng t ai l
ngi ng gp kin cho cc c hi ny v c th a ra cc gii php ca ring h
v chnh quyn l ni quyt nh chn ra cc kh nng c th tip tc cho vic phn
tch trong cc bc k tip.
Tm nhng s thay i khc nhau trong cc gii php cho trng hp mt, ri
chn lc ra cc vn c trin vng. Tt c cc gii php hp l s phi c bao gm
trong bc 4 ny v s tip tc c nhng kh khn mi trong tin trnh quy hoch. Vn
quan trng trong bc ny l i n ch nht tr vi nhau v nhng u tin i hi
gia ngi s dng t ai, nh quy hoch v chnh quyn, ng thi cng phi p
ng yu cu ca cng ng ni quy hoch.
93
4.1 Nhng c hi
Quy hoch th bao gm vic tm kim v nh gi cc c hi lp y nhng
khon h gia tnh trng thc t v mc tiu. Nhng c hi phi c a ra bng con
ngi, ti nguyn t ai cha c s dng, cng ngh mi v kinh t hay nhng
trng hp chnh tr.
- Con ngi: trnh by nn nhng c hi di dng lao ng, k nng, tp
qun v kh nng c th t iu chnh s thay i tn ti trong nhng
trng hp kh khn. S phi hp cp a phng c th c
khuyn khch bng s h tr s tham gia ca nhm s dng t ai vo
trong tin trnh quy hoch v thng qua nhng t chc ngi mua sn
phm v ngi sn xut.
- t ai: c th hin din cc vng pht trin hay nhng vng c
ngun ti nguyn cha khai thc nh thy in, khong sn c kinh t,
phong cnh v i sng thin nhin. a im ca nhng vng quy hoch
c th cho c nhng thun li v mt chin lc i vi thng mi hay
quc phng. t ai lun lun c c nhng tim nng cho sn lng tt
hn hay a dng hn, v cn c u t trong qun l s dng.
- Nhng cy trng mi v s dng t ai: c th c sn. Trong nhng
trng hp c s thay i qu nhiu nh s gia tng dn s, th s khng
c kh nng gii quyt nhng vn bng s ci thin tnh trng s dng
t ai hin ti. Cch s dng hon ton mi s phi c thit lp nn
nh xy dng h thng ti cho ton vng hay cc cng trnh khc.
- Cng ngh ci tin: c th c chuyn giao khai thc ht tim nng
sn xut ca t ai th v nh: phn bn, thuc tr su, tin hnh h
thng thot hay ti ci tin, cch mi tn tr v ch bin sn phm,
ci thin ging cy trng v vt nui. Trung tm nghin cu v khuyn
nng gi vai tr quan trng trong vic pht trin, thch nghi v gii thiu
cng ngh mi.
- Nhng c hi kinh t: bao gm nhng ngun vn mi, th trng mi hay
c ci thin, thay i c cu gi, ci thin phng tin vn chuyn v
thng tin. Thng thng khi p dng nhng k thut mi trn t ai th
a li nhng kh khn hay khng th thc hin c do gi c ca u t
v sn phm.
Chnh quyn c th c nhng hng ng to nn nhng c hi, th d nh thay
i c ch quyn s dng t ai v c cu hnh chnh cng nh chnh sch thu, gi,
b gi v u t.
bc ny, nhng c hi c c cha cn thit phi trnh by mc chi tit
nhng cng phi rng bao gm tt c cc c hi c th bin thnh hin thc.
Trong tin trnh quy hoch th bc ny thng c gi l bc ng no.
4.2 Nhng kh nng chn la cho thay i
Thng thng th c nhiu cch gii quyt cc vn . Nhng kh nng chn
la c th cn thit cho s quan tm ca cc nhm to s cnh tranh v phc v,
y c xem nh l im bt u cho s tha thun. Trong quy hoch ch c th chp
nhn c khi c nhiu kh nng chn la.
94
Nhng kh nng chn la c pht trin ra trong bc ny s ty thuc vo
mc tiu, chin lc ang theo ui t n mc tiu. Nhng c hi v nhng vn
c a ra l xut pht t con ngi, t ai, kinh ph ln nhng ngun ti nguyn
sn c khc. Th d nhng vn ca sn lng lng thc s i hi nhng tc ng
trong nng nghip v kinh t; nhng c hi cho ngnh du lch s ty thuc hon ton
cch t chc du lch trong cch tip i v hp dn.
Nhng cch chn la c th c m t di dng ngha nh sau:
- Chn la quy hoch khng s dng t ai. Cc vn khng c trong s
dng t ai nhng li lin quan mt thit n tin trnh quy hoch s
dng t ai. Th d c trnh by trong hnh 7 cho thy dn s, chnh
sch v vin tr lng thc th c nm cnh bn cnh phm v ca quy
hoch s dng t ai.
- S phn chia s dng t ai. Kiu s dng t ai c phn chia cho
nhng vng chuyn bit ca t ai; th d nng trang c h thng ti v
vng thung lng, rng trn cc vng t dc v s gi dng chy. Nhng
s chn la ny c p dng mt cch rng ri trong cc khu nh c
mi nhng li kh khn cho cc vng t c nh c v canh tc lu
i.
- Nhng dng s dng t ai mi. S thay i hon ton c thc hin v
gii thiu loi s dng t mi m trc y cha c thc hnh ti vng
, th d nh xy dng h thng ti s lm thay i cc c cu v cch
s dng t ai.
- Ci thin nhng kiu s dng t ai. Ci thin c thc hin trn cc h
thng nng trang hin ang c hay cc kiu s dng khc lm cho sn
xut c n nh v bn vng. S ci thin ny thng c thc hin
thng qua cc trung tm khuyn nng, v thng c kt hp vi s
nng cp c s h tng v cc dch v khc. Chn la ny c c trc
tip t s phn tch cc vn . l mt trong nhng nguyn tc chnh
c ngha mang n s thay i trong vng m c nh c trc.
- Nhng tiu chun. Nhng tiu chun c th bao gm nhng hng dn
quy hoch v nhng gii hn. Th d nh nhng tiu chun cho bo v c
th chuyn bit ra khng canh tc trong vng 40 m ca dng chy hay
trn cc vng i c dc ln hn 12
0
; nhng gii hn bo v an ton
cuc sng v nhng tnh cht c th chuyn bit khng xy nh hay pht
trin k ngh trong cc vng quy hoch ngp v t l. Tuy nhin, tiu
chun ca loi ny th kh m p buc ngoi tr vn a n nhng
thit hi c th.
Nhng tiu chun khc lin quan n qun l t ai, th d nh tiu chun xy
bc thang, bn phn hay thot nc. Mc li ca vn vay cho ci thin nng trang
phi hn ch mc thp th d khong 5%. Cho bc k tip nh gi t ai, nhng
tiu chun ny c a vo phn xc nh kiu s dng t ai.
4.3 Phng thc
Khng c phng thc c nh trong vic chn la cc kh nng cho s thay
i. Mt vi phn ca chng trnh s c ngh bi nng dn, cn b khuyn nng
hay nhng ngi c quan tm n vng quy hoch, trong khi nhng ngi quy hoch
ang pht trin vn khc t nhng thng tin c trong bc 3. iu cn thit l phi
95
ct gi nhng thng tin t cc ngi quan tm n d n v tm kim nhng quan
im ca h. Mt vi hng dn nh sau:
- Tp trung vo cc cu hi lin quan n nhng hot ng trong quy hoch.
Mt s quyt nh c thc hin ri cp quy hoch cao hn. Th d
nh c quyt nh xy dng con ng xuyn qua khu vc quy hoch
cp quc gia. S chn la cn li trong quy hoch l lm th no th t
con ng c quy hoch lm cho c tc dng tt hn trong quy
hoch cp Tnh hay cp a phng phc cho khu dn c.
- Quan tm n nhng chin thut s dng t ai thay i. Khng c
nhng chin thut theo sau th c theo mt mnh. Nhng chin thut
phi i din hon ton v c s dng nh l mt nn tng cho phn
tch v so snh ca nhng chng trnh khc nhau trong hnh ng:
- Khng thay i. Tip tc vi h thng s dng t ai hin ti.
Khi c vn xy ra th gn nh n vn c thch hp, nhng
phi xc nh kt qu c nhng ngh ci thin cho c hiu qu
hn.
- Sn xut ti a. Cho tt c cc sn phm hay cho mt s sn phm
c chn lc th d nh cy lng thc, cho c li nhun ti
a hay h tr cho s lng ln dn chng trong vng t .
- u t chung ti thiu. Mang nhng ci tin m c li nhun cho
mi ngi dn trong khi thc hin nhng nhu cu thp nht trn
mt kinh ph u t him.
- Bo v ti a. Sn lng ti a trong mt khong thi gian ngn
c th s a n s xoy mn t ai hay gy nhim. c cc
cch chn la cho bo v t nhin ti a th cn nhiu chi ph, hay
c th ch cho sn lng mc thp hn.
- Bnh ng ti a. Nhng c gng h tr c ch cu gip cho
nhng b phn ngho ca nguyn cng ng hay cho dn tc thiu
s.
- Xc nh mt khong cn thit m cc gii php c th thc hin c.
Nhng kh nng chn la c th c xy dng trn nhiu tiu khc
nhau. Nh quy hoch phi tm ra cc tiu c lin quan n mc tiu ca
n quy hoch vng . Ln na, c s tha thun gia cc vn trng
yu cn thit:
- Loi sn xut. Nhng loi sn phm ca cy trng no c gip
h tr cho: thng mi, t cung t cp hay kt hp c hai ?
Lm th no phn chia t ai hay ngun ti nguyn cho cc loi
sn xut khc nhau ?
- Sn xut v bo v. Mt s tng hp gia cc cch chn la ny
th thng rt cn thit trong mt khong thi gian ngn. Nhng
tiu chun, v s phn chia t ai cho cc loi s dng khc nhau,
c th khc nhau gia cc kiu chn la. Th d nh gc dc ti
a cho t canh tc c th ch khong 20
0
tr li cho chn la sn
xut v ch c 8
0
cho chn la bo v.
96
- T lm hay u t bn ngoi. Cc chn la th thch hp cho cc
kiu s dng trn c s cc c cu cu trng truyn thng, c k
thut trung bnh v vn a phng. Cc chn la i hi c gip
bn ngoi vo c th gii thiu k thut cao hn, c th l nhng
cy trng mi hay ngun ti chnh t bn ngoi.
Xc nh khong rng vi nhng gii php kh d c th p
ng vi cc nhu cu cho vng quy hoch. Th d nh nu c s khan
him cht t, tt c t ai ch s dng cho sn xut ra cht t, ngay c
nguyn vng l ng c chn nui v t cho thy l cng to ra s
khan him ng c. chn la, nguyn liu phi c nhp khu, nu
c kh thi, th khng cn thit phi thay i cc c cu s dng cho
trng cy gii quyt cht t.
- Pht trin cc cch chn la trong cc vn bc xc. Pht trin nhng
kh nng chn la m c nhng c hi tht s cho thc hin. Nhng
khong bin ng t trung bnh n ti a ca cc cch chn la ch yu
da trn nhng kh khn v cp bch ca x hi, kinh ph v hnh chnh,
nhng i hi ca nhng s dng t ai cnh tranh nhau v nhng nh
gi ban u ca kh nng thch nghi t ai. Do nhng nh quy hoch
phi ch nh trong th d v vn kh khn cht t v ng c chn
nui th c th pht trin cho 3 cch chn la: chia 20% t ai cho canh
tc cy ly cht t, dnh 30% t ai cho ng c v nhp thm du
nguyn liu s lng yu cu ca cht t khi b gim din tch cho
ng c thay v din tch cht t l 30%, song song phng cch
la chn th hai l c th gim din tch ng c c din tch cht
t ri ci tin thm canh chn nui cho sn lng cao hn b vo din
tch ng c b gim.
S dng t ai tng hp th cn phi kt hp tho mn cc yu cu. Th d
nh phng php qun l rng a dng c th c pht trin kt hp cc yu t sn
lng g, vng tr nc, i sng hoang d v ngh ngi. Cng ngh Nng-Lm
nghip hin ta cho php va sn xut sn phm nh thc n gia sc, cy n qu trn
cng vng t, vi cch ny va cho sn lng va bo v c t.
cui gia on 4, cc kiu s dng t ai c trin vng phi c xc nh v
chuyn bit ha di dng nhng g cn phi t c, th d nng trang tng hp
trng trt v chn nui gia tng sn lng chn nui ng thi lm n nh t .
Tuy nhin, giai on ny, nhng thng tin v yu cu v tim nng ca cc kiu s
dng t ai ny th cha hon ton hon chnh. Kt qu t Bc 5 v Bc 6 c th
s cho thy nhng cch chn la c trin vng khng r lm, do trong Bc 4 cn
thit phi thc hin cc kh nng chn la s dng t ai.
4.4 Tho lun quyt nh v cng khai cc vn kh khn v kh nng
chn la.
Nhng bc tip theo sau v mt trch nhim th c quyt nh bi chnh
quyn. Nhng ngi quy hoch phi chun b tnh trng vn (t bc 3) v kh
nng chn la cho s thay i s dng t sao cho ph hp vi nhng tho lun quyt
nh v cng khai: r rng, nhng tm lc chnh, nhng vi kh nng chng c chi
tit cho s xem xt k lng. Kh nng chn la c trnh by cho cc ngi i
din ca qun chng a phng, lnh o chnh quyn v nhng ban ngnh lin quan
khc.
97
Mt quyt nh c bn l trong nhng cng vic hng ngy, th nhng mc tiu
ban u vn lun lun hin hu. Gi s nh c s chn la gia hai vn th xem
vn no thuc din u tin v cng vi nhng kh nng chn la no cho nhiu
trin vng trong nhng phn nghin cu xa hn. Cui cng chnh quyn s chn quyt
nh nhng ci cn cho hnh ng nhng mc khc ca quy hoch s dng t
ai (th d nh cp quc gia, phi c a ln t quy hoch cp Tnh) v
nhng hot ng ngoi s mong c ca phm vi quy hoch s dng t ai.
Theo nhng quyt nh ny, mc tiu ca cc cc cng vic k tip nhau phi
c chuyn bit ha. S lp li theo khng gian ca Bc 2 by gi th cn thit,
nhng bc lin tip quy hoch chuyn bit hn trc . Nu cn thit th kinh ph
cng c th c b sung hay lm k li v thi biu cng phi c son ra.
5. Bc 5: nh gi thch nghi t ai
5.1 Tng qut
Trong bc hnh thnh nn phn trung tm ca nh gi t ai, phng thc
thc hin theo cc cu hi t ra sau:
- Cho tng kiu s dng t ai ring bit th vng no cho thch hp nht ?
- Trong mt vng no th kiu s dng no tt nht ?
Cch bit c vn trn cho c h thng th c bin son trong Cu
trc ca nh gi t ai (FAO, 1976) v nhng phng thc chi tit c trnh by
trong quyn Hng dn nh gi t ai cho nng nghip s dng nc tri, nng
nghip c ti, lm nghip v ng c . n gin ha phng thc nh gi t ai
bao gm:
- M t kiu s dng t ai c trin vng.
- Mi kiu s dng t ai phi c xc nh yu cu, th d nh v nc,
dinh dng, trnh xoi mn;
- Xy dng bng n v t ai trn c s cc kt qu kho st v m t
nhng c tnh t nhin nh kh hu, d, loi t;
- So snh yu cu ca cc kiu s dng t ai vi nhng c tnh ca n
v bn t ai tin n phn hng kh nng thch nghi t ai.
t ai c th b gim cp t tt n xu khng phn bit loi s dng v
qun l no ang c canh tc, v mi loi s dng c yu cu ring. Th d:
- La c nhu cu nc cao v hu ht cc ging la u pht trin di iu
lin ngp nc; khng c nhng cy ng cc no khc c th chu ng
ngp nc trong sut thi gian sinh trng.
- Tr, ma, cy c du cn s vn chuyn hu hiu n nh my ch bin;
hu ht cc cy khng trng cho t cung t cp.
- i vi vic s dng c gii lm t th b gii hn bi s hin din
ca hay si ln trong t, do khi s dng tru, b cy bng tay th s
c hiu qu hn.
5.2 M t kiu s dng t ai
Mt kiu s dng t ai l loi s dng t ai c m t di sn phm v
phng cch qun l. Khi kho st t l nh cp quc gia, m t kiu s dng mang
98
tnh cch tng qut th d nh sn xut la min, bo v rng. cp Tnh hay
a phng Huyn X th phi m t ring bit v chi tit ha m. Th d nh sn xut
sorghum th lm t bng c gii hay bng sc vt ? C s dng phn bn khng ?
Vic bo v rng do cc ht kim lm ca nh nc hay do cng ng dn chng hay
vng ph trch ?
Vic m t kiu s dng t ai phc v cho 2 mc ch. u tin y l nn
tng cho vic xc nh yu cu s dng t ai ca cy trng. Th hai s chuyn bit
ha cch qun l c s dng nh l c s cho cc dch v khuyn nng hay cho vn
cn thit u t trong quy hoch.
Kiu s dng t ai u c da trnnhng ci thin c trin vng m xc
nh c trong bc 4. Nhng kiu ny c th ci tin ph hp vi iu kin s
dng hin ti, nh trng cy n tri hay ng c kt hp vi vic bo v t, hay c
mt s vn mi c a vo trong vng nh cc loi cy trng c thu nhp cao.
5.3 Chn lc cht lng t ai v c tnh t ai
Yu cu s dng t ai c m t bng cht lng t ai cho c sn
xut bn vng. Cht lng t ai l nhng c trng phc tp ca t ai m n nh
hng trc tip ln s dng t ai. Th d nh kh nng hu dng ca nc v dinh
dng, iu kin cho r pht trin v nguy hi do xoi mn. Hu ht cc cht lng
t ai c xc nh bng nhng tc ng ni ti ca cc c tnh t ai l nhng
c trng c th o lng c ca t ai. Th d nh cht lng t ai kh nng
hu dng nc th c xc nh t s cn bng gia nhu cu nc v cung cp
nc. Nhu cu v tim nng bc hi b mt t v cy trng; s cung cp nc c t
ma, s thm lu, tr nc trong t v kh nng cy trng c th hp th t nc gi
trong t.
Trong trng hp kh nng hu dng ca nc, c th tnh ton c gi tr
lng ha ng tin cy cho cht lng t ai. Nhu cu nc ca cc loi cy a nin
nh ma, cao su th ln hn rt nhiu hn cc loi cy c chu k sinh trng ngn nh
cc loi cy u. Nc tn tr trong t khong 200mm th c th cho vng nhit
i nhng li khng cho cc vng c xy ra hn xy ra theo tng ma. i vi cc
cy trng chnh, m hnh lng ha c pht trin c lng nng sut cy
trng di nhng khong ca cc ga tr nh tnh.
Trong bt k n ring bit no, ch c mt s cht lng t ai gii hn
c chn lc s dng trong nh gi t ai. Tiu chun chn lc l:
- Cht lng phi nh hng ln s pht trin v sn lng hay chi ph ca
cy trng. Vi cht lng t ai nh hng hu ht cc loi s dng t
ai th d nh kh nng hu dng nc, hay mt s cht lng t ai
th ch cho ring bit tng loi s dng nh iu kin chn l cht
lng t ai nh hng
- iu kin tin quyt ca cht lng t ai l phi c trong vng quy
hoch. Nu mt cht lng t ai y cho mi ni th khng cn thit
phi cp n. Th d nh hu ht cc cy trng nhit i th mn cm
vi sng mui, nhng phn ln cc vng nhit i t thp trng th cht
lng t ai "nguy hi do sng mui" th khng c cp n.
Khi c nhng cht lng t ai chn lc, th t quyt nh chn ra
cc c tnh t ai s dng cho vic nh gi cc cht lng t ai . Th d
99
cht lng t ai "nguy hi do xoi mn" i hi nhng c tnh t ai nh: cng
ma, gc dc, v nhng c tnh t.
Phi c s tha thun nhau trong vic chn cc c tnh t ai cho cht lng
t ai, v trong c mt s c tnh t ai khng lin quan trc tip mt cch chnh
xc n cht lng t ai nhng l nhng thng tin hu ch v thc t. Ngoi ra cng
thy nhng gii hn trong vic chn ra cc c tnh t ai ang c sn hay phi thu
thp nhanh chng. Trong trng hp nu cha c c cc thng tin cn thit ca cc
c tnh t ai m t cc cht lng t ai quan trng th phi tin hnh d ngoi
kho st thc t hoc thc hin cc th nghim cung cp y cc thng tin cn
thit .
Trong nh gi t ai i khi cng thc hin cho phn hng mt cch trc tip
t nhng c tnh t ai, th d thay v s dng "kh nng hu dng ca nc" th
dng trc tip c tnh " lng ma"; hay s dng c tnh " dc" thay v s dng
"nguy hi do xoi mn". Khi s dng nhng c tnh t ai ny khi trong cht lng
t ai ch c din t bng mt c tnh t ai. Do , trong thc t khi s dng
c tnh t ai thay cho cht lng t ai th phi tht cn thn th kt qu cho ra s
tng t nhau.
5.4 Xy dng bn n v t ai v c tnh t ai
Trong bc 3, n v t ai c xc nh nh l c s cho vic chn on cc
vn . Do cn thit phi xy dng bn chi tit m t cc c tnh t ai, th
d nh chia cc h thng s dng t ai thnh cc phn ca t ai ring, hay a cc
n v t phc tp thnh nhng biu loi t. Nhng tiu chun chn ra cc n v
t ai ty thuc vo t l bn vng nghin cu.
Kho st xy dng bn n v t ai ty thuc vo k hoch v yu cu s
dng t ai m cc thng tin v c tnh t thu c phi ng tin cy v hu dng.
t, diu kin v kh hu nng nghip, lit k ti nguyn rng v ng c l nhng
ngun s liu chnh cho vic xy dng bn ny. Quy hoch s dng t ai cp
quc gia th kho st t l khong 1/1.000.000 n 1/500.000 cng kh chi tit, cp
tnh th khong 1/100.000 n 1/50.000.
Kho st ngun ti nguyn t nhin i hi mt s thi gian nht nh v s lm
chm li qui trnh ca quy hoch. Tuy nhin, nhng kinh nghin trong thi gai qua
cho thy, nhng bc tin ca cc n pht trin t ai thiu cc ngun s liu ti
nguyn c n nhng thit hi kh trm trng cho c v sn xut ln bo v t
nhin. Trong thc t, nghin cu v kho st ngun ti nguyn ca cc kiu s dng
t ai c th tin hnh cng lc vi s thay i theo chu k cc thng tin.
5.5 Thit lp cc gi tr gii hn cho cc yu cu s dng t ai
Gi tr gii hn l gi tr ca mt cht lng t ai hay c tnh t ai c
xc nh nhng gii hng phn hng ca kh nng thch nghi t ai cho mt kiu s
dng c th. Tiu chun phn hng kh nng thch nghi t ai ca FAO c trnh
by c th trong Bng 4.2.
Nhng quyt nh u tin v quan trng nht l chia tch ra t ai thch nghi
v khng thch nghi. Nhng tiu chun quan trng cho quyt nh kh nng thch nghi
t ai cho mt loi s dng chuyn bit l tnh bn vng v t s li nhn/chi ph B/C.
- t ai c th h tr s dng t ai trn c s bn vng. iu ny c
ngha l s dng t khng lm suy thoi t. Nhiu s thay i trong s
100
dng t ai a n s suy thoi ngun ti nguyn t ai, th d nh
khi khai ph rng trng tr hay cc cy trng khc th to nn s mt i
mi trng sng ca cc loi hoang d, t v dinh dng trong t. T
cho thy mc tt nht ca sn xut phi c duy tr bng h thng
qun l mi. Th d nh s xoi mn khng th kim sot th h tng s
dng t ai mi c a vo s khng bn vng. Ty theo kiu s dng
t ai, gii hn trn ca cht lng t ai "nguy hi do xoi mn" c th
c thit lp theo mc dc nh sau:
* n in tr c trnh qun l tt: 20
o
.
* Nng trang trng tr nh vi trnh qun l trung bnh: 15
o
.
* Cy trng cn s dng nc tri vi k thut canh tc n gin: 8
o
.
- S dng t ai phi sinh ra li nhun vi u t kh thi. Ngi s dng
t ai phi c thu nhp t nht sng t t ai. Nhng kinh nghim a
phng thng l nhng phn hng dn tt trong s dng. Phn tch ti
chnh theo cc kh nng khc nhau xem nhng kh nng no thch hp
trong iu kin no.
Bng 4.2 : Cu trc phn hng thch nghi t ai theo FAO
S Thch nghi t ai c th h tr xc nh s dng t ai v
nhng li nhun kn theo u t
S1 Thch nghi cao t ai khng c gii hng ng k. Bao gm
khong 20 - 30% tt nht ca t ai thch nghi S1.
t ai khng hon ho nhng c nhiu trin vng
pht trin
S2 Thch nghi trung bnh t ai c kh nng thch nghi nhng c mt s
gii hn lm gim nng sut hay vn gi nng sut
nhng lm tng u t so vi thch nghi S1
S3 Thch nghi km t ai c nhng gii hng kh trm trng, li
nhun b gim do phi tng u t n ng nng
sut nn chi ph khng c tnh kh thi cao.
N


N1


N2
Khng thch nghi


Khng thch nghi tm
thi

Khng thch nghi vnh
vin
t c nhiu gii hn trm trng v khi s dng th
khng mang tnh kinh t.

t ai c gii hng nhng c th ci to c v
cho tnh kinh t

t ai c gii hn v khng th khc phc ci to
c
101
Th d nhng hng trong cp chia th 3
S2e t ai thch nghi trung bnh S2 c gii hn nguy hi do xoi mn
S2w t ai thch nghi trung bnh S2 c gii hn do thiu nc hu dng
N2e t ai khng thch nghi N c gii hn nguy hi do xoi mn

102
Yu cu s dng t ai c th c phn cp thnh cc lp thch nghi nh
thch nghi cao, thch nghi trung bnh v thch nghi km. Khng thch nghi cng chia ra
thnh khng thch nghi tm thi v khng thch nghi vnh vin. Xy dng cc gi tr
gii hng cho mi lp thch nghi l phn mu cht chnh trong nh gi t ai.
thc hin c cc gi tr gii hng ny, nhng thng tin cn thit phi c thu thp
v phn tch cho cc kiu s dng t ai ring bit trong tng vng khc nhau v
ng thi cng tin hnh cc th nghim ngoi ng hay kinh nghim ca ngi s
dng t ai tm ra cc gii hn c th.
Nhng yu cu t ai cho nhiu loi cy trng c th c kt hp nh gi
nhng yu cu ca mt kiu s dng t ai c nhiu loi cy trng canh tc theo li
lun canh.
5.6 i chiu s dng t ai vi t ai
Giai on u tin trong i chiu l so snh nhng yu cu ca mi kiu s
dng t ai vi cht lng t ai ca mi n v t ai. Cch n gin nht l:
- Kim tra cc gi tr ca cht lng t ai hay c tnh t ai i li vi
cc phn hng gii hng;
- Phn chia mi n v t ai vo cc hng thch nghi da theo tnh gii
hng xu nht.
i vi trng hp c t nht mt gii hn lm cho t ai khng thch nghi
trong s dng, th s dng gi tr gii hn cao nht l thch hp.
Tuy nhin s i chiu c th tr nn tin trnh rng hn l s so snh n
thun gia yu cu s dng t ai v cht lng t ai. Nh trong trng hp ban
u khi so snh th cho thy mt n v t ai th khng thch nghi cho s dng th
kiu s dng t ai ny c th ci thin nng cp thch nghi ln. Do , nu kh
nng thch nghi thp do vic gy xoi mn th c th ci tin kiu s dng theo ng
ng cao hay cc cch bo v t ai khc v cp thch nghi s c nng ln. Do
, vi tnh thch hp ca cc kiu s dng t ai i vi cc gii hn hin c ca t
ai s lm cho tng thch nghi t c mc cao hn. Ngoi ra cn c kh nng l ci
thin cht lng t ai c th ph hp vi nhng yu cu s dng t ai t
cng s nng cp thch nghi cao hn.
5.7 nh gi t ai cht lng v s lng
Mt vi quyt nh cho s dng t ai th ch cn nh gi t ai cht lng,
th d nh xc nh mt vng cn thit quan trng cho vic trng cy xut khu. Tuy
nhin trong nh gi t ai cng c nh gi v s lng v kinh t tc l i hi phi
c s c lng v nng sut cy trng, mc tng trng ca cy, hay nhng tnh
khc. Phng php ny ch thch hin c khi c cc s liu hu dng v kh
nng tng trng ca cy. ng thi ngy nay c mt s m hnh my tnh cho vic
c lng nng sut cy trng theo cc c tnh t nhin nh lng. Kt qu ny cho
hiu qu khi c c cc s liu ng tin cy. Ngoy ra cn c th b tr cc th
nghim ngoi ng lng ha cc c tnh t ai i vi nng sut cy trng ng
thi cng tm ra cc cch qun l t ai thch hp.
5.8 Phn hng kh nng thch nghi t ai
So snh yu cu s dng t ai ca cc kiu s dng t ai vi nhng c
tnh ca cc n v t ai s a n phn hng kh nng thch nghi t ai. Kh
nng thch nghi c ch nh ra ring bit cho mi kiu s dng t ai, cho thy t
103
ai thch nghi hay khng thch nghi bao gm lun cc hng thch nghi khc nhau. Cc
yu t gii hn cho cc lp thch nghi thp s c ch nh. Ngy nay c th s dng
k thut H THng Thng Tin a L GIS s l phn phn hng thch nghi t ai
bng cch l tt c cc s liu ca yu cu s dng t ai v cc cht lng t ai
c a vo my tnh v thng qua mt phn mm c th s l cc s liu ny
phn hng thch nghi t ai cho cc kiu s dng t ai.
Kt qu ca bc th 5 l:
- Bn phn hng kh nng thch nghi t ai, cho thy c kh nng
thch nghi ca mi n v t ai cho mi kiu s dng t ai.
- M t cc kiu s dng t ai ny.
Kt qu m t ca cc kiu s dng t ao se cung cp cc thng tin thch hp
v c gi tr cho quy hoch. cp quc gia ch cn m t m t chung loi s dng
chnh. cp Tnh v huyn phi m t chi tit tng kiu s dng t ai bao gm lun
c vic m t phn qun l v u t v c on nng sut. Tip theo cn phi m
t thm v cch tn tr, phn phi v th trng ca sn phm.
5.9 K hoch nghin cu
Trong tin trnh nh gi ca bc ny hu ht mt s thng tin cung cp s
khng y v hiu qu, nh s chu ng ca cy n cc yu t gii hn th cha
c bit mt cch chnh xc. c bit l trong cc vng va mi a cc kiu s
dng mi v canh tc, th cn thit phi thit lp tin hnh cc th nghim trm tri
hay hp tc vi nng dn tm ra cc kt qu thch hp cho vic khuyn co, m t
v phn cp thch nghi trong nh gi t ai. Nhng thiu st trong vic m t cc
c tnh t ai lin quan n ngun ti nguyn thin nhin th phi c kho st.
Thc t th khng nn di k hoch quy hoch li cho n khi c kt qu kho st b
sung hay cc th nghim, m c th tin hnh cng lc theo hai cch:
- Ngoi quy hoch s dng t ai: Ch n cc nghin cu c c t
quc gia, quc t hay cc trng i hc vi nhng kt qu nghin cu
v nhng kin thc c bn.
- Trong quy hoch s dng t ai: Da trn c s nhng ban ngnh ang
c ca a phng, thit lp cc th nghim hay nhng hot ng
nghin cu khc nh l mt phn ca quy hoch s dng t ai.
Ngoi ra trong cc cch ny cng cn thit phi p dng phng php "phn hi"
t cc thng tin thu c c c cc thng tin ng tin cy trong vic s dng t
ai bn vng trong tng lai.
6. Bc 6: nh gi nhng s chn la kh nng: phn tch mi trng,
kinh t v x hi.
nh gi trong bc 5 ch yu l kh nng thch nghi v mt t nhin. S nh
gi cng da vo tnh bn vng ca cc kiu s dng t ai. Trong bc 6 ny th
hiu qu ca cc cch chn la c nh gi di dng tnh mi trng, kinh t, v
x hi.
6.1 Tc ng mi trng
nh gi thch nghi t ai s c phn hng l khng thch nghi nu kiu s
dng t ai tip tc lm suy thoi hoc hy hoi ti nguyn t ai. Do , phn tch
tc ng mi trng l bc k tip v i xa hn. C s so snh gia cc kh nng s
104
dng t ai di nhng h thng qun l trn c s cht lng cuc sng ca ton th
cng ng ngi dn vng v ng thi cng ch n nhng tc ng ni ti v
ngoi ti trong vng nghin cu v cc vng chung quanh.
Nhng kin thc su v tin trnh l, ha, sinh v bit th no v nhng tc
ng n x hi th cn phi c d on trc nh l s tc ng n mi trng
ca mt kiu s dng t ai chuyn bit. Thng th nhng tc ng ca nhng hot
ng chuyn bit c th xy ra trong thi gian di hay xy ra trong nhiu giai on t
cc nguyn nhn ban u ca vn . Th d: S xoi mn v ngp lt vng ven bin
ca Sri lanka gy nn do s khai thc bng san h chn sng sn xut vi. Hay
vng Ty Phi, s xoi mn b bin hin ti gy nn do p ln c xy trn sng
chnh cch y 20 nm, lm cho ngn s cung cp ph sa cho vng ven bin.
Sau y l nhng nh hng ca mi trng cn c quan tm:
- Ngun ti nguyn t v nc. Nguy hi do xoi mn, s trt t and
trm tch ph sa; vn v cung cp nc v cht lng nc trong v
chung quanh vng quy hoch.
- Ngun ti nguyn rng v ng c. S suy thoi t ng c, khai hoang
v lm suy thoi rng
- Cht lng ca cc sinh vt hoang d. Cu trc v v tr ca rng, ng c
v t ngp nc; nhng vng cn thit bo v cho cc loi thc vt v
ng vt hoang d bao gm lun c vic bo v ngun gen; nh hng ca
vic pht trin mt t trn cc h sinh thi t ngp nc;
- Gi tr cnh quan v khu ngh ngi cho du lch v nhng hot ng th
gin. Tnh chu ng ca nhng xo trn kt hp vi s th gin v nhng
kh nng s dng t ai khc.
6.2 Phn tch kinh t
Trong bc 5 kh nng thch nghi t ai c din t di dng cht lng
vi thch nghi cao, trung bnh, km v khng thch nghi hay din t mt phn lng
ha vi nng sut. Do cc s liu v kinh t nh u t, li nhun... cn phi c
cung cp cho phn k tip trong quy hoch t ai.
Mt trong nhng vn lin quan n phn tch ti chnh v kinh t l gi c
th trng, th trng cnh tranh, gi tr phn nh x hi. Nhng ni khng c th
trng cnh tranh v ngun ti nguyn th thng l trng hp vi ngun ti nguyn
t ai c ti lp mi v ngun lao ng l lao ng gia nh v mt s gi tr khc
c th c tm thy phn tch.
- Phn tch ti chnh: Thy c kh nng li nhun trn quan im ca
ngi nng dn hay nhng ngnh t nhn khc c lin quan, bng cch l
so snh li nhn do ngi sn xut ra v chi ph ca h u t vo. Phn
tch ti chnh c th a n hai vn :
- Cy trng hay kiu s dng t ai co cho s chn la c li
khng?
- Ni no th kiu s dng t ai hay cy trng cho c li nhun
tt nht ?
- Phn tch kinh t: c on gi tr ca mt h thng s dng t ai trong
cng ng. Th d nh gi ca ngi sn xut b gim bi thu hay c
105
gi cho gi tr sn phm cao do tr gi th thu v s tr gi ny phi c
tch ra i n mt gi n cho sn xut. Chi ph phi c s l trong
cng cch.
ng thi cng phi tnh n nhng hu qu r rng v mt nh hng ca
kinh t mi trng th d nh s gim lng ng ph sa trong sng, gi tr bng tin
cng phi c c lng v bao gm trong phn tch kinh t.
So snh phn tch kinh t vi phn tch ti chnh c th a ra c cc vn
kinh t cn thit cho s thay i chnh sch.Th d trong mt kiu s dng t ai chn
nui ng c vi mt dy c th gy nn s suy thoi t v ng c, do lm
hy hoi ngun ti nguyn. Nu phn tch ti chnh trn quan im ca ngi nng
dn th rt thun li, tuy nhin nu tip tc lu di th v mt mi trng v x hi s
b thit hi. Phn tch kinh t s tnh n s thit hi ca ngun ti nguyn t ai v
hu qu s lm gim thp sn sut ca ngi dn. Chnh sch thay i th no ph
hp gi yu cu chung ca x hi v nhng li ch ca ngi dn. Tng t khi phn
tch ti chnh cng cho thy c bn thn ngi nng dn khng c nhng khuyn
khch cho sn xut d tha bn. Nu chnh sch ca nh nc i hi ngi dn
phi gia tng sn lng, th chnh sch gi c c th l mt cch hu hiu khuyn
khch ngi dn t c nhng thay i theo mong c.
6.3 Nhng hn ch ca phn tch kinh t
Phn tch kinh t s c d dng khi m c s ng chung gia gi tr x hi
v mc tiu pht trin v khi m c nn kinh t th trng. Phn tch kinh t s tr nn
phc tp hn i vi nhng trng hp nn kinh t th trng khng r rng hay khi
pht trin s mang n nhng nh hng xu nh nhim hay mt i ngun ti
nguyn a phng th d nh s dng ng c hay n cy qu . y l cng vic
ca cc nh quy hoch phi nhn nh ra cc nh hng v tch ra c cho phn tch
kinh t.
S hn ch nht trong phn tch kinh t l cc u t nhanh. Cc k thut phn
tch vn chit khu lu ng (discounted cash flow analysis), c s dng chuyn
i chi ph v s tng li nhun trong tng lai i vi gi tr hin nay, cho thy hiu
qu li nhun ch cho c sau 25 nm trong tng lai vi mc chit khu khng
vt qu 10%. iu ny lm cho ta kh chng minh c cho vic u t lu di, c
bit l cho trng rng. S chn la mc chic khu c nh hng nhiu hn i vi
gi tr ca bt k s pht trin nng lm nghip di hn no so vi nng sut c on
ca cy trng v sn lng g.
Sau cng cho thy, chi ph v gi c c th thay i trong vng mt vi nm v
s d on trong tng lai cho n th rt l ri may. Th d, cy c du hin ti c li
nhun cao hn cy cao su, tuy nhin theo thi gai vi nhu cu ca th trng v chi ph
vi gi c c th lm thay i ngc li. Kh c mt gii php d dng cho vn
ny. i vi cy a nin hay rng c th chng t cho thy pht trin tt trong iu
kin t nhin hn l c th chng minh nhng thun li gi c trong thi gian ngn.
Tnh ton kinh t phi thay i theo tng giai on trong sut qu trnh quy hoch.
6.4 Quy hoch chin lc
Quy hoch chin lc cn tnh n tm nhn trung v di hn trnh nhng s
chn la thin cn cho tng lai. Chnh sch s dng t ai phi tnh n kh nng
thch nghi t ai, tnh trng kinh t hin ti, sn lng v dch v c lin quan n
106
nhng nhu cu cn thit ca tng lai theo mong c v cng tnh n kh nng p
ng n nhng nhu cu ca cc ni khc.
t ai c nhiu hn ch v mt t nhin thng cho rt t s chn la c tnh
kh thi. Quy hoch s dng t ai s gp nhiu kh khn hn khi t ai c kh nng
thch nghi cho nhiu kiu s dng khc nhau.. Bn cnh s thch nghi v mt t nhin
v kinh t, mt iu cn thit na l phi bit s quan trng ti cn ca t ai cho
nhng s dng chuyn bit. iu ny c ngha l khng nhng thch nghi v mt mi
trng khng m trong cc vng t ny c phi c s dng cho nhng cch chuyn
bit khc. Th d nh vng bo tn cc loi cy him hay ngn cn vic m rng t
th vo trong t nng nghip.
Vn ny cn phi pht tho ra mt vin nh tng lai cn thit so snh s
c on sn lng tim nng vi sn lng theo mc tiu. Nu mc tiu tha ng d
dng, khng c nhng vng i hi qu mc th s uyn chuyn trong s dng t ai
s rt cao. Nhng nu ton b t ai v mt thch nghi mi trng i hi nhiu kh
khn th s uyn chuyn s thp trong s dng t ai.
6.5 Tc ng x hi
S dng t ai c li nht trong mi l t ai c th tnh ton di dng ti
chnh v kinh t, nhng khng phn nh tt c mong c ca cng ng. Phn tch tc
ng x hi l nghin cu nhng nh hng ca s thay i s dng t ai i vi
nhng nhm dn c khc nhau. c bit l ch nhiu n ph n, dn tc t ngi,
v nhm ngi ngho trong cng ng.
Khng c nhng qui trnh c nh trong vic nh gi tc ng x hi khi c s
thay i trong s dng t ai. Mc ch phn tch x hi trong quy hoch s dng t
ai c t ra cho nh l mt vn cn quan tm v nh hng ca mi h thng s
dng t ai c th c iu chnh cho ph hp vi mc tiu chung. Nhng yu t v
x hi cn quan tm l:
- Dn s: D phng, phn b v cu trc tui; nhng kh nng mong c
hay s di dn.
- Nhng nhu cu c bn: An ninh lng thc, gim t ri ro. Th d nh so
quy hoch sn xut t tiu so vi cc cy trng c sn phm thu li.
- Vic lm v c hi thu nhp. Phn tch vn lc lng lao ng d tha
khi c c hi thu nhp thm do p dng cc tin b khoa hc k thut. Th
d nh nu tng c gii ha cc khu cng vic ln th s lm gim bt chi
ph sn xut, nhng li lm gia tng lc lng tht nghip.
- Quyn s dng t ai v cc quyn theo tp qun. Ch n nhng tp
qun lu i theo s tha thun chung ca dn a phng m cha nm
r v lut t ai. Th d nh s dng t ng c, quyn s dng nc
theo tp qun.
- Cu trc hnh chnh v php lut. Trong quy hoch phi nu r vn
ny thc hin trong tin trnh quy hoch.
- n nh cng ng. y l vn quan trng trong quy hoch, nu c s
thay i trong s dng t ai v mt s thay i khc trong hot ng
thng xuyn ca cng ng th cn c s cn bng v tha thun vi
nhau. Th d nh cc ngy l hi a phng li trng vi thi gian cn lao
107
ng theo s thay i trong s dng t ai, hay n nh ca sng ca
ngi dn trnh trng hp du canh du c.
Trong quy hoch cng phi bit chc rng quyt nh s dng t ai hin ti
th cn thit bao hm y v kinh t v x hi ca bt k s ngh thay i no.
Phn tch h thng canh tc c th cung cp mt tm nhn tng hp v nng h gia
nh l mt trong nhng n v quyt nh thc hin trong tt c cc quy hoch s
dng t ai. Trong mt s trng hp khi s dng t ai ti ho v mt phn tch
mi trng v kinh t nhng li khng thc t cho tng h thng canh tc ca nng h.
iu ny xy ra l do trong tng nng h ring bit h c nhng nhu cu cn thit
ring cho h m khng trng hp vi nhng k hoch ca ton Huyn hay khu vc.
6.6 Nhng mt chung ca quy hoch s dng t ai vi quy hoch pht
trin nng thn
Thng thng khi c s thay i v s dng t ai phi km theo s u t v
c s h tng v khu dn c nh: ng l, kho cha, phng tin ch bin.. v c
dch v km theo nh: th trng, tn dng, th y. Khi m rng hay xy mi khu dn
c thng cn phi c nhng dch v c s h tng v x hi nh: h thng cung cp
nc sinh hot, dch v v gio dc v y t. Nhng yu t x hi hng c t quy
hoch pht trin nng thn c th n b cho nhng iu li ny m c thc hin
trc nh hn ch ng c chung ca a phng. Vi hng cho thy quy hoch
s dng t ai nm ha vo trong quy hoch pht trin nng thn trong khi thay i
s dng t ai v c th h tr cho vic ci thin nhng phng tin hot ng ca
cng ng ni .
7. Bc 7 : Chn lc ra nhng kh nng tt nht
7.1 Quy hoch c xem nh l mt h thng h tr quyt nh
V vn quyt nh, th vai tr ca nh quy hoch v chnh quyn phi tng
tc ln nhau. Nh quy hoch thc hin tng hp v tm lc nhng s kin cn thit
a n cho chnh quyn quyt nh, ch yu l cc kt qu ca cc bc thc hin
trc. Chnh quyn s quyt nh chn la nhng kh nng s dng t ai ph hp
vi nhng mc tiu ban u.
Trong Hnh 4.2 trnh by thc hin quyt nh nh l mt tin trnh ca s chn
la gia cc kh nng vi nhng bc pht trin ca quy hoch s dng t ai theo
h thng h tr quyt nh. T cho thy c nhng kh nng no tt nht, hay
nhng chn la khc bao gm lun cc phn iu chnh c th. Trong trng hp n
gin, mt quyt nh tt c th c thc hin thng qua vic so snh mc quan
trng ca tng kh nng theo cc kt qu thc hin v phn tch trong cc bc
trc ca quy hoch.





M hnh ha tnh trng
s dng t ai
Chuyn bit ha
mc ch
(Kt qu theo
mong c ca
nhng quyt
nh ng)
Phn
cp
nhng
chn
la

Nhn thc:
Kt qu nhng
chn la
S d on cc kt qu
ca cc s dng t ai
chn la
M hnh h thng s
dng t ai la chn
Nhn nh ra cc vn ,
nhng tr ngi v c hi


108





NGUYN
VNG










S
CHN
LA
nh gi
nhng
chn la











Hnh 4.2 : Thc hin quyt nh

7.2 Phn chia s dng t ai, khuyn co v tr gip
Trong tnh trng quy hoch n gin nht nh khu dn c mi, n v t ai
c th c phn chia theo cc cch s dng chuyn bit. Ngi dn phi bit t nht
l t ban u v cc cch thc hnh trong cc kiu s dng t ai. n nay th t ai
c nh hnh cho cc kiu s dng canh tc v ng c...., do mc tiu ca
quy hoch l lm sau gii quyt c nhng vn tn ti trong h thng s dng t
ai ang hin c. Trong trng hp ny th s dng t ai khng th phn chia n
gin. Kiu s dng t ai mi c th c khuyn co cho mt vng ring bit no
, thng qua khuyn nng, dch v u t v cc dch v khc.
S quyt nh phn chia t ai hay khuyn co s dng t ai cho cc s
dng c s canh tranh bt u vi:
- Thit lp hng dn chnh sch: Th d nh sn lng ti thiu c th
chp nhn c cho lng thc n nh v cht t,v tr lin quan trong
cc mc ca nhng dch v hin c v lng gii hn ca vn pht
trin.
109
- n v t ai: Khoanh chia trn c s kho st ngun ti nguyn t
nhin.
- Kiu s dng t ai: Thit k tnh bn vng v c kh thi v kinh t
trong vng quy hoch.
Trong s chn la kh nng ta cn c cch l a cc th t chn la u tin
theo tiu chun c th chn la kh nng theo phng pp bng i chiu hay theo
cc cp quan trng. u tin l a ra tt c cc kiu s dng t ai c trin vng
theo bn tiu chun. K n l xem cc kh nng p ng yu cu cc tiu chun
nh th no. Sau cng l nh gi tr cc kh nng theo tiu chun xem phn no c
tnh quan trng nht nh hng t s dng t ai. Khng c ngi no c th quyt
nh kh nng t c bao nhiu phn trm ca mc tiu, nhng trong quy trnh ny
a ra c s quan trng khc nhau cho tng mc c th s dng c v ng
thi cng cho c nhng hu qu v s km li hay thun li trong mt quyt nh
chuyn bit.
Cng vic lu tr, truy xut v gii on mt khi lng ln thng tin ng
nht v khng ng nht c th c s h tr bng cc phng php s dng my
tnh. Vn ny c th s dng cho cng vic lp li so snh vi cc d on ca
cc n v t ai i li vi cc tiu chun qu nhiu v c th trnh by cho ngi s
dng nhng kt qu t cc quyt nh lun phin di dng cc kiu s dng t ai
ti ho v mc tiu cn t c.
Trong cc cng vic phc tp th cn phi quan tm c th n vic: chn lc ra
cc v tr cho cc n pht trin, phn chia t ai gia cc kiu s dng t ai, pht
trin chnh sch cho s dng t ai cng nh phn chia ngun ti nguyn, hng trm
n v t ai ring r v rt nhiu cch chn lc s dng t ai. Chnh quyn quyt
nh phi tnh n nhng thay i lin quan n thc t bao gm:
- Din t nhng mong c ca dn a phng
- Nhng mong c ca nhm dn tc thiu s
- Nhng chnh sch quc gia
- Nhnh hn ch: quyn s dng t ai, kh nng u t
- Duy tr tiu chun mi trng
- Kh nng thc hnh - tham vn nhng ban ngnh c tim nng thc
hin
- Chi ph v kh nng ti chnh.
Cc nh lnh o c th nh gi trn tnh trng chung v, nu vn cha ph
hp vi cc vn cn t c ca bt k chnh sch c th no th c th iu chnh
s nh gi tiu chun hay a vo nhng quy nh mi. Vi s gip ca my vi
tnh, mt kiu s dng t ai mi v kh nng thch nghi ca n c th c thc
hin mt cch nhanh chng v, c l phi lp i lp li nhiu ln gia nh lnh o v
h thng tr lc quyt nh, t c th t ti nhng gii php ti ho.
Nhng quyt nh s dng t ai tt cng c th t c m khng cn c s
h tr ca h thng tr lc quyt nh ca my tnh. Qui trnh hot ng th tng t
nh trong qui trnh ca my tnh nhng trong qui trnh s dng h thng tr lc quyt
nh bng my vi tnh th s cho s l c nhiu thng tin v c th d on c cc
kt qu ca nhng quyt nh trong thay i s dng t ai.
110
7.3 S tho lun chnh ln hai
K hoch s tho c s kim tra ca cng chng. y l c hi cui cho vic
thu thp cc kin t bn ngoi v k hoch v t y trnh by cho mi ngi dn c
dp hiu r hn v k hoch v quy hoch ny nh hng n h nh th no.
Trong phn phn tch ti chnh, hu ht nhng quyt nh s dng t ai s
c nm bt bi hng ngn ngi s dng t ai ring r v nhng quyt nh thc
hin cng t nhng quan im ca h. S dng nhng phng tin hu dng c th
t c s tham gia ca cng chng vo k hoch thng qua vic: hi ngh a
phng, hnh nh, bo ch, truyn thanh truyn hnh v cng t ban ngnh ca chnh
quyn. Tt c mi cuc tho lun tham kho kin u phi c s tham d ca chnh
quyn a phng v cc ban ngnh on th vi nhng h thng tp qun ca tng
ni khc nhau.
Phi c y thi gian cho vic r xt v gp theo quyt nh ca lnh o
hay theo cc quy nh ca quy hoch v s c thi hn c th cho vic tng hp cc
kin gp .
7.4 Tng hp kin ngh v gii quyt cc mu thun
Khi c mt s kin ngh, s xy dng mt tin trnh ph hp gii quyt
cc kin trn so vi k hoch quy hoch ra trc . Nh quy hoch c th:
- Gom nhm cc kin theo s dng t ai, ngi s dng , hay sn phm
- Ch nh cc phn gp cho cc b phn trong nhm quy hoch c lin
quan
- Lit k ra cc thay i theo ngh trong k hoch s tho
- trnh cc kin gp , nhng gii php p ng v nhng ngh thay
i cho cc nh lnh o. Cc nh lnh o phi quyt nh:
* Nhng gii p theo cc kin gp c y cha
* Vi nhng gp no cn phi thay i sa cha v a k hoch
quy hoch.
Khng phi tt c mi ngi u c th va vi k hoch ra, do vn
phi c mt s thng thuyt v chnh sa khi m c mt s ngi vn cha hon ton
ng . iu ny s gip cho cng ng ni c th c hng c nhng phn no
trong k hoch quy hoch, nu c mt s bt li cho cng ng th phi tm cch gii
quyt nhng mu chun trong bn thn cng ng v gia cng ng vi chnh sch
quc gia. Cch gii quyt cn thit l phi c s tha thun vi nhau, ng thi cng
to iu kin cho ngi a phng trnh by c th tng trng hp ca h. T
theo cc quyt nh cc cp khc nhau gii quyt vn trong quy hoch. Vi cch
ny k hoch quy hoch u nhn c c hai lung thng tin t di ln v t trn
xung.
im chnh yu trong bc 7 ny l t ti s chn la m c c s iu
chnh tt nht. iu ny s hnh thnh nn nn tng cho s chun b bc k tip ca
quy hoch. Nhng d liu v nh gi ca cc s chn la khc th khng b loi b,
v s c ghi nhn trong bo co c th s dng khi cn thit sau khi r sot li
sau .
Cui cng nh lnh o phi ch th cho cc bc thc hin k tip nh chun
b mt k hoch chn la. cp a phng, iu ny n gin l yu cu quyt
111
nh thc hin vi s chun b v thc hin cch tin hnh trc tip. cp Huyn hay
Tnh th cn c mt chng trnh k hoch thc hin quy hoch nh l mt n i
hi phi c kinh ph v nhn s b sung. Trong trng hp ny c th xy ra s ko
di thi gian gia bc 7 v 8. cp quc gia, hu nh im chnh yu l "quy hoch
tng th quc gia" v phi trnh ln cp cao ca quc gia chp thun sau s
hnh thnh nn phn c bn ca quyt nh chnh sch chung. Mt s th d mu trnh
by trong Bng 4.3, 4.4. 4.5.
112
Bng 4.3 : Th d mu v s dng phng php ma trn t mc tiu.
1. D LIU T BC 6

Kiu s dng t ai
Thu nhp
thun/ha
($US)
Thu nhp
thun/ng
i ($US)
Kh nng
dn
s/km
2
Tc ng
mi
trng
Cy hng nin vi chn nui,
qun l ci tin, 1,6 ha nng h
113 36 312 Trung bnh
Cy hng nin khng chn
nui, qun l ci tin, 3 ha
nng h
50 30 167 Trung bnh
C ph, qun l ci tin, 1,6 ha
nng h
-10 -16 156 Thp
Chn nui gia sc -2 75 3 Thp
Trng rng 63 51 63 Thp
2. T MC TIU, PHN TRM KH NNG CHN TT NHT CHO MI
TIU CHUN

Kiu s dng t ai
Thu hi/ha Thu
hi/ngi
lao ng
Kh nng
dn s
Tc ng
mi
trng
Cy hng nin vi chn nui,
qun l ci tin, 1,6 ha nng h
100 48 100 70
Cy hng nin khng chn
nui, qun l ci tin, 3 ha
nng h
44 40 54 60
Chn nui gia sc 2 100 1 90
Trng rng 56 68 40 100
3. T MC TIU, CN NHC BNG NHNG IU CHNH CA LNH
O DA TRN TNH QUAN TRNG CA TIU CHUN

Kiu s dng t ai
Thu
hi/ha
Thu
hi/ng
i lao
ng
Kh
nng
dn s
Tc
ng
mi
trng
Tng
mc
tiu t
c %
H s 0,3 0,2 0,3 0,2 1,0
Cy hng nin vi chn nui 30 10 30 14 84
Cy hng nin 13 8 16 12 49
Chn nui gia sc 1 20 1 18 40
Trng rng 17 14 12 20 63
Ngun: Dent v Young, 1981

113
Bng 4.4 : Bng tm lc s dng t ai

Din tch
tim nng

Din tch s
dng tht s
Din tch
quy hoch
thay i
trong nm
ny
Sn lng
c on
trong nm
ny



S dng t/cy trng
ha tn
t c kh nng ti:
La hai v
La mt v


1.840
-

650
450

+140
-32

1.500
800
t cy trng s dng
nc tri
La ma
Thuc l
Cy trng cn t tc
t trng khc
H cy trng ci tin
vi chn nui



2.250
-
<4.000
-
-


1.610
1.900
2.000
2.320
48


-108
-300
-200
-100
+200


1750
*
*
*
1140 l.u.
Tr:
Tri ging
n in ln
Nng trang nh


-
5.250
-

6.500
370
120

-120
+120
khng i

3.900
250
48
Rng
Dy
Tha
Bui
Rng trng


29.980
-
-
-

1.630
3.110
1.119
4.780

Khng i
Khng i
-280
+400

D tr
*
*
4.000m
3
t ng c
Khng c
lng
1.070 Khng i 400 l.u.
t th Khng c
lng
10 Khng i -
Nc mt 490 490 Khng i -
t cha s dng 130 130 Khng i -
* : khng c s liu ng
l.u. : n v chn nui
114
Bng 4.5 : Mt dng k hoch theo hnh ct
NI LU VC
N V T
AI
12-28
o
dc Bc thm
t thung
lng
t dc 8-20
o

Hin trng s
dng t

Rng l rng
xen cy bn
nhit i,
Suy thoi 30%


Canh tc la nc, thuc l v
rau

Vn tr qun
l km hay b
hoang


Vn

C kh nng
tin n s
xoi mn hay
trt t, mt
vi ni b ngp.


Thiu nc trong ma kh, thu
nhp thp, nng sut la va phi
trn vng hi th.

Xoi mn trm
trng; nng
sut thp.



Nhng thay
i c quy
hoch

t ai b thoi
ha nu tip
tc trng.
Trng tre v
cy l rng trn
i dc nh v
trng thng
trn i dc v
ngho dinh
dng.


Gia tng s s
dng phn bn
cho t la trn
cc vng t
thch hp v
dnh cc vng
t c thm
rt tt cho cy
n tri.

Xy dng cc
n nui thy
sn

Nng cp cc
vng trng tr.
Cc nng trang
cn trng cc
loi cy ly g
c kh nng
pht trin
nhanh




Tiu chun

Kim sot
nghim nht
vic khai thc
g trong cc
vng ti trng
rng. Cm s
dng tip tc
cc con ng
c kh nng
xy ra nguy hi
do trt st


Nng cp kh nng khuyn nng.
C vn nng dn vic s dng
nng dc trnh nhim mi
trng. p nc kim sot
s cung cp nc. Khng s
dng cc khu vc nc chy trn
cho nui trng thy sn. Chuyn
hng nh my giy sang cc
nhnh sng.

Trng tr cn
c che ph i
vi cc khu
mi trng li;
xy dng li
cc bc thm
gi nc.
y l ci cn thit nh l ch dn trong bn quy hoch ch r cc n v t
ai v v tr cho nhng n c bit nh n xy dng cc ao c hay nng trang
trng cy g bo v.

115
8. Bc 8: Chun b quy hoch s dng t ai
Trong phn ny, bo co phi c vit vi hai chc nng chnh:
- Trnh by k hoch m c ngh vi l do duyt nh thc hin,
ng thi cng tng hp v tm lc ton b nhng kt qu t bc 1
n bc 7.
- Chun b thc hin quy hoch.
Nhng kh nng c chn la cho s thay i phi c a vo mt bng
lit k m c r xt, cho bit c duyt khi no v cch hnh ng. Mt k
hoch s dng t ai ring bit m c d kin thc hin nh l mt n pht trin
th l phng cch chnh ca vic lm ny. Tuy nhin ty theo mc v mc ch
ca nghin cu quy hoch, kt qu cng c th thc hin nh l mt hng dn cho
cc u tin hay bng cch kt hp vo trong php lut, ngn sch pht trin, chng
trnh ngnh, tiu chun qun l v chng trnh khuyn nng.
Nhng tho lun sau y lin quan n kt qu c kt hp vo mt quy
hoch s dng t ai chuyn bit m c th c thc hin nh l mt n pht
trin.
Ba nhn t trong k hoch cn c chun b l:
- Nhng g cn phi c lm ? Nhng thay i c chc lc cho s
dng t ai v ni no c th c ngh p dng.
- Phi lm nh th no ? Theo trnh t, chi ph v thi gian.
- L do cho vic quyt nh.
8.1 Chun b bn
Quy hoch s dng t ai th lin quan n nhng g c lm v lm u.
Qui trnh qui hoch ch yu l da trn thc cht m nhng iu kin t ai th thay
i rt nhiu v do s dng t ai phi c tnh bn vng v kh thi v kinh t trn mt
n v t ai, do n c th s thnh cng trn loi t ai ny nhng c th tht bi
mt hay c hai kha cnh ny cho mt loi t ai khc. Cho nn, bn to nn v ch
ra nhng nhn t chnh trong vic trnh by kt qu.
Nhiu b bn c chun b nh l mt phn trong qui trnh quy hoch:
bn nn, tm lc cc s liu hu dng v cc bn b khc c da trn kho st
ban u (bc 3 v 5); nhng bn thch nghi t ai (bc 5); v s phn chia hay
ngh cc din tch s dng t ai (bc 7). Nhng bn ny c sao v v in ra
c s dng nh l nn tng cho thc hin v r xt quy hoch.
Nhng bn ny s c s dng ngoi ng v trong phng bi nhiu ngi
khc nhau nh: nh qun l, k thut v hnh chnh. Bn hu dng khi c cc im
chnh sau:
- Chi tit bn nn (ng l, khu dn c, ranh gii hnh chnh) phi
c r rng; nhng ngi s dng cn bit c th h ang u trn
bn v nhng g cn phi lm v lm u.
- Cng lc nhng c tnh c ch trong bn nh kiu s dng t
ai, ngun ti nguyn t v nc, phi c d dng nhn thy, cht
lng bn phi tt, nn s dng mu khi cn thit.
116
- Ch dn chnh phi l phn tng hp ca bn .
- Bn phi c in vi s lng y cung cp cho tt c cc
ngnh thc hin vi nhiu bn sao trong nhiu nm.
Bn khng phi l phn b sung thm cho bo co m ngc li, bn s
cho thy c thc cht c quy hoch v bi vit ch l phn b sung gii thch cho
bn , mc d thc cht c hai b sung ln nhau. Bn chung ch cho thy nhng
ngh v phn chia s dng t ai l im quan trng ca quy hoch s dng t ai.
8.2 Son k hoch
S cn thit u tin l thit lp ra cc tm lc v chi tit nhng ngh v s
phn chia s dng t ai m c chn lc trong bc 7. S trnh by u tin ca
phn ny c th di tiu : " ngh s dng t ai", lit k ra cc kh nng chn
la v ng thi cng trnh s hiu lm cho ngi c v vic loi b cc kh nng
chn la khc trong phn ph lc. Bo co ny rt cn thit cho ngi no mun bit
nhng g s lm trong bc ti. Phn quan trng nht l phn m t cc kiu s dng
t ai c chn lc bao gm lun vic chuyn bit ha qun l v nhng n v
t ai c ngh.
Tip theo l phn l do ti sao chn v quyt nh chn vi y cc chi
tit. C quan ti tr kinh ph cho n quy hoch th rt cn bit cc chi tit ny trong
cng ca phn thc hin trn quan im ca cc nh k thut, kinh t v cc b
phn lin quan khc. Nhng s liu c bn ny s c thit lp y v rt cn thit
cho giai on k tip l gim st v r xt k hoch thc hin. Nhiu s liu c bn c
gi tr chng no th d dng hn cho phn r xt trong bc 10.
8.3 Quy hoch theo trnh t
Nh quy hoch phi quan tm n nhng chi tit thc t trong vic thc hin
quy hoch: quyt nh phng cch, ch nh nhng phn trch nhim cho vic thc
hin. Chn nhng tiu im thc t c kh nng t c khng cn thit phi t n
ti ho. C th s dng cc kinh nghim c c t cc chng trnh pht trin trc
ch ra cc mc thay i m c th t c trong thc t. Kt qu chc chn rng
nhng ngi tham gia s trng vi cc chc nng v trch nhim cn lm v chun b.
Quy hoch theo trnh t l mt tin trnh phm vi rng v cn phi c nhng kinh
nghim trc trong nhng n tng t. Mt s hng dn cng vic cn phi
lm nh sau:
- Xy dng bn nn quy hoch, ch r ra cc vng chn lc cho pht
trin theo tng nm. Lp bng cho cc vng ny.
- Trn c s ca bn quy hoch trn, lit k ra cc mc cn thit cho:
* Ci thin t ai;
* Dch v h tr;
* C s h tng;
* Tnh dng v nhng dch v thi chnh khc.
- Trn cng c s trn cn trnh by km tho s chuyn bit ha qun l cho
cc kiu s dng t ai, tnh ton nhng ci cn thit u t nh:
* Ging/phi (ging cy trng, ngun gc lai lch cy)
* Phn bn, loi phn bn;
117
* Thuc st trng;
* Thit b cho ti.
- Nhng k hoch u tin cho ci thin t ai nh: tn tr v cung cp
nc, ng l; cng trnh thot v cc cng vic k thut khc.
- K hoch khuyn nng v cc h tr khuyn khch.
- Xc nh cc c nhn chu trch nhim cho tng cng vic hay hot ng.
c bit l cho cc cn b tr h cn bit chng trnh mong c nhng g
t h v h c c nhng s h tr khuyn khch no.
- Bo m chc rng c khong ln y cho chi ph v nhn s, u t
v tnh dng.
- a ra nhng ch ring bit n s d phng cho vic duy tr cho tt c
cc hot ng vn.
- Tho lun chi tit kh nng chun b vi cc nh lnh o v nhng cn b
c lin quan v cc mt:
* Kh thi v kh nng chp nhn;
* Kh nng hu dng ca cn b c vn;
* Kh nng hu dng ca cc h tr trnh t;
* Kh nng hu dng ca s hng dn.
- nh gi s cn thit cho o to cn b.
- Thc hin cc chun b cn thit cho nghin cu, trong k hoch hay thng
qua cc c quan bn ngoi.
- Thit lp mt quy trnh r xt tin quy hoch (bc 10)
8.4 Nhn s, thi gian v chi ph
Xy dng mt bn tm lc trong phn quy hoch theo trnh t vi danh sch
yu cu cc nhn s cn thit cho vic thc hin quy hoch:
- Nhn s: chuyn vin, cn b k thut, lao ng.
- Thi gian: Lp thi biu tham d ca cc thay i, v thnh cc bng.
- Chi ph: ch ph cn cho vic thc hin ton quy hoch, thit lp nn thi
biu ti chnh cho tng nm v ngun ti tr.
- Kim sot ti chnh, bao gm kim tra s sch c lp.
8.5 Xy dng k hoch
Mt trong nhng kh khn chnh trong vic son bn tho quy hoch s dng
t ai l phm vi rng ca ngi c trong vic cn bit v hiu r k hoch. Phm vi
rng ny l t cc nh lnh o cp B l nhng ngi ch c thi gian c phn tm
lc chnh bit nhng g cn c lm n nhng cn b k thut chu trch nhim
thc hin v nhng cn b khuyn nng ngi p dng tt c nhng g tm c vo
thc t a phng.
p ng nhng yu cu ca nhng ngi s dng khc nhau ny, c th chia
k hoch ra tng phn nh sau:
118
- Tm lc thc hin: c vit cho cc nh lnh o khng c chuyn
mn v k thut; tm lc c th v tnh trng s dng t ai, nhng vn
ca n, nhng c hi c th c v cc ngh cho hnh ng cng cc
im chnh quan trng. Nhng l do cn thit cho nhng quyt nh thc
hin mt cch tm lc chnh yu. R rng v c th l iu quan trng
nht trong phn ny. Trong phn ny phi c t nht mt bn chnh ch
r phn quy hoch tng th v c th c mt s bn khc vi t l nh
hn. C bn phn ny l ch c th vit trong khong 20 n 50 trang m
thi.
- Bo co chnh. Gii thch phng php, nhng vn tm ra v c s tht
s cho quy hoch. Phn ny c vit cho cc cn b k thut v quy
hoch l nhng ngi cn phi bit chi tit, bao gm l do cho nhng
quyt nh. Thng thng th phn ny dy gp 5 n 10 ln phn tm
lc thc hin.
- Bn . Phn tng hp ca bo co chnh, trnh by cch ring bit cho
vic ng tp cho tin li.
- Ph lc. Cho cc s liu k thut h tr cho cc bo co chnh. Nhng vn
ny bao gm nhiu phn. Bao gm nhng kt qu t kho st ban u
c thc hin nh l phn ca k hoch, th d nh kho st t, kho st
ti nguyn rng, ghi nhn cc lu lng ca cc sng.
8.6 Ti liu lin quan n cng cng
Mt vi ngi s c ton b cc ti liu quy hoch, s lng ln hn s c
bn tm lc thc hin nhng rt nhiu ngi cn bit k hoch quy hoch. Mi c
quan thc hin cn phi c nhng hng dn r theo tng phn di dng mt phn
trong ton k hoch.
Tnh quan trng l mt phm vi ca cc ti liu thng tin cng cng, p phch,
thng tin trn bo cn thit thng tin n cho ton b ngi dn v k hoch quy
hoch, nhng lin quan ca n, nhng hng li cho cng ng cng nh ton s
tham gia ca cc c quan ca cng ng. Nhng ti liu b sung ny s c km theo
trong bo co chnh nhng phi c c chun b mt cch c bit v chng minh
c th cho s an ton ca cc s tham gia c hiu qu ca tt c cc nhm tham gia.
9. Bc 9: Thc hin quy hoch.
Mc tiu ca cc cng vic trong ton b quy hoch s dng t ai l xc nh
v t vo thc t nhng s thay i s dng t ai c li. Tuy vy, s thc hin cng
c bao gm nh l mt "bc" trong tin trnh quy hoch, mc d mt bc c
nhng c tnh khc nhau.
- cp quc gia, s thc hin c thng qua nhng hng dn chnh
sch m c th phc v nh l khun kh cho vic chn lc n kh thi
cho cp Huyn hay Tnh. Trong cch ny, i quy hoch duy tr thng qua
mt phn ca s thc hin, cung cp thng tin cho nh nc lm c s
cho nhng quyt nh.
- mc a phng, s thc hin i khi c thc hin hu ht theo
quy hoch. i quy hoch c th di chuyn t a phng ny sang a
phng khc v chi tit ha quy hoch cho vic thc hin (trong khun
kh ca quy hoch cp Huyn), trong khi cc cn b khuyn nng, ban
119
nng nghip x hay cc ban ngnh a phng a k hoch vo thc hin
thc t. cp Huyn, quy hoch c thc hin thng xuyn di danh
ngha l cc n pht trin. C th c khong h thi gian gia quy
hoch v thc hin bi cc l do v ti chnh, hnh chnh hay chnh tr.
Trch nhim phi c phn cng c th cho cc nh lnh o, c quan
thc hin v ngi dn trong vng .
Cc nh lnh o phi cung cp ti chnh, iu phi cc c quan c lin quan v
cc thit b hot ng ca cc nhm hp tc t nhn. Nh nc c th s dng nhng
khch l nh s tha hng, hay tr cp hay vi nhng quy nh. Cc c quan ban
ngnh lin quan nh Lm nghip, Nng nghip v Thy li c th c nhng hot ng
trc tip trong nhng phn vic c cn b theo yu cu v c nhiu kinh nghim,
nhng Ban Ngnh cng c th c nhng hot ng gi tip thng qua vic tp hun
o to cng nh cc dch v khuyn nng, lm im trnh din, v hi tho.
9.1 Vai tr ca i quy hoch
i quy hoch c nhiu ng gp quan trng trong vic thc hin quy hoch.
u tin l m bo rng tt c nhng ngh trong quy hoch cn phi c hiu mt
cch r rng v c a vo thc hin thc t bi cc c quan thc hin. Cc i
din ca nhm quy hoch hnh thnh mt cu ni cn thit gia quy hoch v thc
hin.
Lin quan n vn ny, i quy hoch c th tr thnh ngi dn u trong
vic iu phi cc hot ng ca cc c quan thc hin v mt cch tng qut l duy
tr mi quan h gia tt c nhm tham gia quy hoch. C th bao gm cc c s ca
cc c quan, hu ht tp trung cc c quan c sn hay c nhng ni cn thit phi
thnh lp nhng c quan mi. Vn ny cng bao gm lun vic hun luyn v o
to cn b.
Mt hot ng xa hn l mi quan h n cng cng. Vn ny l cn thit
phi gii thch v tnh trng s dng t ai v hng quy hoch n cc c quan
thng tn, bo ch, hi hp cng khai hay a vo ph bin trong trng hc. i quy
hoch c mt v tr tt c bit t chc nghin cu nhng vn lin quan n quy
hoch, t c th cho thy nhng vn cn quan tm v ch nhiu hn trong vic
thc hin quy hoch. Cui cng th i quy hoch cng phi gim st, nh gi nhng
thnh cng ca quy hoch (bc 10).
Cng phi mt nhiu thi gian lm cho ngi dn a phng, chnh quyn
a phng v quc gia nhn thc, tham gia v va lng vi nhng quy hoch ra.
iu ny c lin quan nhiu n chiu hng hot ng x hi nh vn thnh lp
hi ng qun l ng c, hp tc x, v tnh dng cho nhng ngi nng dn ngho,
tuy nhin cng c th p dng lun cho cc cp.. Nhng s lin quan n qun chng
khng phi ch xy ra mt chiu t ph nh nc gii thch cho qun chng v
nhng hot ng , nhng cng phi theo chiu th hai tc l lng nghe kin v
trao i kin vi qun chng. Nh nu qua kinh nghim ca ngi dn cho thy
khng th canh tc la vng ny trong v H Thu th i quy hoch phi v ghi
nhn kin ny trong qu trnh quy hoch s dng t ai.
Vic thc hin quy hoch cng thng l thuc rt nhiu vo vic qun l hiu
qu cc d n. Thi gian, ti chnh v nhng ngun khc lin quan n quy hoch cn
phi c ch v chun b cho y v y thng l cc yu t nh hng n
tin trnh quy hoch rt nhiu. thc hin mt vn bao gm nhiu kha cnh th
cn phi b sung v trin khai chnh sa phng php thc hin theo thi gian do s
120
thay i hin trng pht trin v mt khoa hc k thut v i sng kinh t x hi ca
ngi dn. Do , hai kha cnh nm gia quy hoch v thc hin quy hoch s l: c
cu ban ngnh v s tham gia.
9.2 C cu ban ngnh
Kinh nghim trc y cho thy khi thit lp mt quy hoch cho k hoch di
hn thc hin th thng khng c hiu qu. ng thi trc y khi quy hoch
ngi dn ch tun theo nhng quy nh chung ca quy hoch m khng c hiu
bit g trong quy hoch, nhng ngy nay ngi dn li l mt b phn i tc quan
trng trong quy hoch.
Nhng quan im tri ngc nhau thng xoay quanh vn p lc th trng.
Ngy nay, nhng quyt nh t nhng li t ca tng c th b hn ch ti a v
phi xy dng quan im trong qun l th trng chung ca li ch cng ng. Bng
cch gi nhng quyt nh tng phn nh chung c th c thi gian hc c s
thnh cng v tht bi, v di p lc v kinh t s khuyn khch ngi s dng t
ai s dng tt hn ngun ti nguyn trong mt cng ng. Nhng l l gii thch cho
tng quyt nh s c thc hin nu trong trng hp c cc thng tin chng
minh, tuy nhin trong trng hp ca tng c nhn hay cc ngi s dng t ai
thng c nhng thng tin rt thin cn v khng y do bn thn h thng
khng tnh ht cc hu qu cho nhng quyt nh ring r trc mt.. Do nu khng
c s h tr ca nh nc th khng th no ngi dn c c nhiu kh nng trong
chn la s dng t ai. Di p lc kinh t s dn p ngi dn thc hin nhng
hnh ng sn xut cung cp theo nhu cu ngn hn ca th trng m khng thy
c nhng thit hi trong tng lai.
Bt c iu g trong s tham gia ca cng cng cng phi c ch n v
c chn, i quy hoch chuyn nghip cn phi xy dng nn nhng tng truyn
thng v qun l t ai v c vn cho chnh quyn nhng kh nng chn la v
nhng kt qu ca nhng quyt nh khc nhau. i ny cn c s h tr ca c ngi
dn trong vng v chnh quyn a phng cng nh nhng ngun ti nguyn ca nh
nc.
Cc c quan chnh quyn v kinh ph ch yu c t chc bi cc c quan
Nng nghip, Chn nui, Lm nghip, Thy li... Quy hoch s dng t ai phi
xuyn qua cc cp hnh chnh ny; tuy nhin cn phi trnh nhng rm r trong
th tc ti chnh.
Nhng c gng trong quy hoch tng hp thng b tht bi do:
- Phn chia chc nng nhim v cho s iu phi gia cc hot ng ca
ban ngnh v c quan hnh chnh cp vng yu km v khng r rng
- Hp tc khng y vi chnh quyn quc gia, vng v vi cc c quan
chuyn mn a n vic s dng km hiu qu ca cc s liu hu dng
v chuyn mn
- Thiu nhng cn b kinh nghim v khng c cc cu trc chuyn mn
ngh nghip.
trnh nhng mu chun trong cc ban ngnh v quy hoch thng ngi ta
thiu nhng chuyn gia chuyn nghip son quy hoch, nhng kinh nghim cng
cho thy rng thng ch thu cc t vn son tho quy hoch khi c ngun kinh ph t
bn ngoi tr gip vo. Mt cch tiu biu l lun lun t c s tham gia ca a
121
phng cng nhng khng c s tham gia mt cch t nguyn trong vic thc hin
ca cc ban ngnh. C hai chin lc cho chn la:
- Thit lp nn vng quy hoch c bit vi kinh ph v t chc hnh chnh
ring. iu ny trnh c trng hp mu thun cc ban ngnh bng
cch thay th cc ban ngnh hin c bi cc ngnh chuyn nghip.
- Thit lp nn mt n v quy hoch s dng t ai c lp. iu ny cn
nhiu lnh vc chuyn mn, tip cn c vi chnh quyn v c kh nng
a ra nhng quyt nh nhanh. Nu c nhiu ngnh chuyn mn cng
lm vi nhau th to s canh tranh gia cc ngnh nhng khng l vn
quan trng nh hng n chng trnh quy hoch hay trong vic thc
hin quy hoch.
Nhn chung th vai tr hu hiu ca n v quy hoch s dng t ai c xem
nh l b phn h tr trc tip cho vic thc hin quy hoch. cp cao nht, quy
hoch s dng t ai c th phi c hi ng nh vi cc thnh vin thng trc
c c t cc c quan ban ngnh cng vi mt th k k thut (khng phi l th k
hnh chnh). Hi ng quy hoch s dng t ai phi ngh cc u tin, s phn
chia ngun ti nguyn v thnh lp, chun y v iu phi chng trnh pht trin t
ai. Tt c phn ny phi phn chia trch nhim theo chui lin hon mt cch r rng.
cp quc gia, hi ng cn s h tr chuyn nghip ca mt n v quy
hoch s dng t ai chu trch nhim v mt k thut ca quy hoch, nhng s
liu c bn v ngun ti nguyn t ai quc gia, o to v thc cht vn cho cc
nh quy hoch cp Tnh. cp tnh, cc cn b cn phi c th hn, c th cn mt
nh quy hoch cp tnh iu phi cc ban ngnh trong tnh. Nh vy nh quy hoch
s chu trch nhim trc tip vi lnh o thc hin quy hoch v khng chu s chi
phi ca bt k ngnh ring bit no.
9.3 S tham gia
Nh trong cc phn trnh by trn th quy hoch s dng t ai bao gm cng
ng a phng, ban ngnh chuyn mn k thut v cc nh lnh o cc cp (Hnh
4.3). S tham gia ca tt c thnh vin ny s to nn mt tin trnh thc hin quy
hoch tt. Trong c nhiu l do c th l:
- Nhng nghi vn ng c c ra cho cc nhm khc nhau ca ngi dn
c th c nhng nhn thc khc nhau v vn s dng t ai, nhng c
hi, m nhng chuyn gia khng phi lun lun bit ht chi tit;
- Thc hin s dng qu lin thc a phng v mt t ai v tnh kinh t
ca n trong vic s dng;
- a ra cc khm ph mi t ngi a phng, cn b k thut hay chnh
quyn trong vic tm ra cc gii php cho vic pht trin a phng th s
c chp nhn v thc hin nhanh hn l t k thut bn ngoi a vo;
- K nng v thi gian quy hoch b gii hn, nn quy hoch qu chi tit th
khng phi l s chn la hin thc, nu ngi s dng ng vi cc
phn c bn chung th h s tham gia phn chi tit bt k.
Nhng nh quy hoch lun lun theo di v h tr cho tt c cc ban ngnh
tham gia khi c bt c nhng vn c th xy ra trong quy hoch s dng t ai.
Cch chc chn nht t vn ny l gi thng tin tng gia on trong tin trnh
cho cc b phn , v t lm cho h c th ng gp cc kin thc v k nng ca
122
h cho quy hoch. Nu khng c nhng quy trnh cho t vn, th cc nh quy hoch
phi ngh ra cch lm cho cc b phn hot ng c hiu qu.
S tham gia l tnh quan trng nht trong vic gia tng tin trnh quy hoch.
iu ny cn thit phi xy dng v a vo vn bn cc kin thc ca tnh tng s
dng t ai v nhn nh ra c cc khonh h quan trng trong kin thc . ng
thi cng phi tng cng kh nng ca cc cng ng a phng v cc nh lnh
o s dng nhng thng tin ca cc nh quy hoch. Mt cch khc, l bao gm vic
h tr cc nh lnh o tp trung vo mc tiu s dng t ai, di nhng nguyn
nhn ca vn v nhiu c hi cho h.
10. Bc 10: Gim st v r sot chnh sa quy hoch.
n y th tin trnh quy hoch c a vo qu o y . Nhng thng
tin cn thit phi c bit k hoch quy hoch nh th no,. Qu trnh thc hin cc
bc ra sao, kt qu thnh cng hay c nhng vn cn phi chnh sa, do cc c
quan thc hin quy hoch c th ci tin cch thc hin quy hoch nu c nhng chnh
sa v p dng, i quy hoch c th hc c nhng kinh nghim v p ng li cc
iu kin thay i. Cn thit phi bit:
- Tt c cc hot ng s dng t ai v ang c thc hin theo quy
hoch?
- C c cc hiu qu nh d on trc khng?
- Chi ph c theo d on khng?
- C kh nng thc hin theo quy hoch v chng minh l ng khng?
- Nhng mc tiu vn cn c gi tr?
- Mc tiu t c n u?
10.1 Gim st
Cn phi c y s liu tr li hng lot cu hi trn, nhng s thu thp
s liu vn cn thit phi thc hin lin tc cp nht ha. Tuy nhin, nu dnh nhiu
thi gian cho thu thp s liu th gim tnh hu hiu trong hnh ng. Do , tp trung
vo cc phn cn thit lin quan n mc tiu quy hoch v s dng phng php c
th cho thu thp s liu. Phn cp s quan trng ca tng tiu phi o lng, do
vn thi gian v kinh ph s h tr cho vic thu thp cc s liu quan trng theo yu
cu. Nng sut cy trng, mc tng trng ca cy trng v sn lng chn nui l
cc ch th r rng. Nhng s liu quan trng khc th thng dnh lin vi c tnh
mi trng t nhin ca quy hoch nh: gim st kh nng hu dng ca nc cho d
n ti hay s mang truyn ph sa sng trong cc d n nghin cu kim sot s xoi
mn.
Gim st bao gm s gim st chnh nhng v tr nht nh, thm ving
thng xuyn v tho lun vi cn b a phng hay ngi a phng. Bng kim
tra hay cc cuc hp nh k trong vng quy hoch c th phc v cho cc mc ch
. Nhng chc nng nhim v cho thc hin quy hoch s phi c lit k cng vic
c th chnh sa cc vn pht sinh trong ha trnh hot ng.



HI NG





C QUAN BAN NGNH QHSD

QUY HOCH S DNG T AI L MT CNG TY RING BIT



QHSD
HI NG






C QUAN BAN NGNH

QUY HOCH S DNG T AI L B PHN IU PHI
CC HOT NG BAN NGNH


QHSD HI NG





C QUAN BAN NGNH

QUY HOCH S DNG T AI L B PHN H TR NH LNH O
* QHSD : Quy hoch s dng t ai

Hnh 4.3: Cu trc t chc ban ngnh cho quy hoch s dng t ai
123
124

10.2 Tng hp v r sot chnh sa
Bng cc s liu c phn tch c th so snh c nhng g t c v
nhng g cn l d kin thc hin. Nhn nh ra cc vn kh khn trong vic thc
hin quy hoch, hay trong s liu hay kh nng gnh chu m quy hoch ra.
Trong tin trnh thc hin quy hoch i khi cng xy ra nhng tht bi trong phn
chnh ca k hoch hay phn nh trong k hoch. C nhiu l do cho nhng tht bi:
- u tin l kh nng c c thc hin quy hoch khng ng theo d
kin, th d nng sut cy trng thp do thiu phn bn trong khi thc t ch
lo yu t hn ch chnh l nc.
- Cng c th thay i theo kinh t nh khi gi trn th gii ca loi cy trng
tng thu nhp li gim xung.

Thng thng s tht bi thng theo nhng trnh t ca vic thc hin; nu
gim st thy rng phn bn khng n c vi ngi dn, th l kt qu ca s
km hu hiu trong h thng phn phi ? Sau cng c th l do vn thng tin lin
lc v s tham gia th d nh nng dn khng thc hin theo quy hoch l trng cc
cy c nhiu mc ch. Nhng vn nh vy cn phi c tip cn ngay v tm
hng gii quyt chung thng qua vic tho lun vi nng dn.
C gng tm cc gii php cho cc vn v tho lun nhng vn ny vi
nhng ngi c nhng suy ngh hnh ng sa ng. i vi nhng thay i nh,
iu ny c th mc ca cp cc c quan thc hin, nh trong dng ca nhng c
vn khuyn nng cn hon chnh. S thay i tng i c th hn, lng r xt quy
hoch phi c s ng chp thun ca cc nh lnh o. Nhng s r sot nh lin
tc cn thc hin v khng lm nh hng nhiu n tin trnh thc hin quy hoch,
nhng nu c s thay i chnh trong ni dung quy hoch th s lm chm i tin trnh
thc hin. Tuy nhin, mc d phi ko di nhng cng phi c thc hin t
c mc tiu chung ra.
Mt im thun li c th c c cho quy hoch l t cc nghin cu c
khi u nh l mt phn trong quy hoch hay c s kt hp trong quy hoch. Nu
mt s vn c thy v tnh trc th cc kt qu nghin cu s rt hu hiu.
iu ny p dng cho c nhng vn v lnh vc k thut v nhng kh khn trong
lnh vc x hi. Th d nghin cu v dinh dng cho cy trng hay cc loi ging;
hoc nghin cu v nhng tp qun x hi ca cng ng.... Nhng phn no tip tc
l ra cc vn kh khn th trong tin trnh quy hoch s thc hin ngay p ng
trong vic gii quyt cc kh khn pht sinh.
Vn gim st v r sot quy hoch theo thi gian khm ph cc tn ti ca
cc n quy hoch pht trin phi tri qua nhiu giai on. Trong giai on khi u
cng u t cao v nhng kt qu gim st cho thy rt r rng nh ng x,
cung cp nc, c hi trong vic lm, tn dng v nhng vt liu u t khc. giai
on hai, bao gm khuyn nng, bo dng v vn hnh nhng cng vic v vn, th
kh khn hn trong vic gim st. Qun l ngy qua ngy l cng vic nm trong tm
tay ca c nhn nhng ngi nng dn; thu hi vn tnh dng phi c qun l, cung
cp u t phi c duy tr v sp xp th trng phi c tng hp d on. S
chuyn tip t giai on u t n giai on tip tc bo dng duy tr v ci thin l
125
vn kh khn. Do trong cc giai on sau ny cn c s hp tc tht chc ch v
c hiu qu gia cc c quan thc hin v ngi s dng t ai.
Tng hp cc bc v cc hot ng cng nh u vo v u ra ca quy trnh
quy hoch s dng t ai theo h thng ca FAO (1993) c trnh by trong Bng
4.6.

Bng 4.6: Cc bc quy hoch s dng t ai: u vo, cc hot ng, u ra.

Bc 1 Bc 2 Bc 3 Bc 4 Bc 5 Bc 6 Bc 7 Bc 8 Bc 9 Bc 10


U VO V
CC HOT
NG

Chnh sch
s dng t
ai


nh gi
nhanh nng
thn, m
rng s liu
c bn


Tho lun
kin cng
cng u
tin
Kho st
ngun ti
nguyn t
ai chuyn
bit

Phn tch h
thng canh
tc

Tho lun
trong cng
ng v vic
thc hin


Quy hoch
thay i
Hnh ng
bi cc
ngi s
dng t ai
v cc ban
ngnh thc
hin



nh gi
hin trng c
bn


nh gi t
ai trong t
nhin


Phn tch
nh hng
ca mi
trng, x
hi - kinh t

Lin quan
n vic
thc hin cc
n


Thit lp cc
n
Bo co tin
thc t t
ngi s
dng t ai
v cc ban
ngnh


Kinh nghim
a phng



Phng php
chn lc

Lin quan
n nhng
kh khn v
lut l, x
hi, kinh t
Nghin cu
cc chn la
kiu s dng
t ai lin
quan v
nhng yu
cu t ai


M Hnh s
dng t ai

iu phi
cc hot
ng ca cc
ngnh

Nhng kh
khn ca cc
c quan
nghin cu

T chc
cng vic
H thng
thng tin t
ai

QUY HOCH
S DNG
T AI
THIT
LP MC
TIU V
CC T
LIU LIN
QUAN

T CHC
CNG
VIC

PHN
TCH VN

XC NH
CC C
HI CHO
S THAY
I

NH GI
THCH
NGHI T
AI


NH GI
S CHN
LA

LC RA
CC
CHN
LA TT
NHT
CHUN B
QUY
HOCH
S DNG
T AI

THC
HIN QUY
HOCH
THEO DI
v CHNH
SA QUY
HOCH
U RA Cc t liu
lin quan
K hoch
thi gian cho
cng vic,
ngun ti
nguyn v
con ngi
Xc nh vn
v cc
chn la cho
thay i
Chuyn bit
ha cc kiu
s dng t
ai
Bn thch
nghi t ai
Nhng chn
la s dng
t ai c
kh nng
xut s
dng t ai

a ngc
v quy hoch
cp cao hn
S dng t
ai


Nhng n
thc hin
S thay i
kiu s dng
t ai
Chnh sa
quy hoch s
dng t ai

a ngc
v quy hoch
cp cao hn

126
124
CHNG IV
THC HIN PHNG PHP TNG HP CHO QUY HOCH
S DNG BN VNG NGUN TI NGUYN T AI

I. MC CH
- R sot v pht trin chnh sch h tr cho nhng s dng t ai tt nht
v qun l bn vng ngun ti nguyn t ai. Nh trnh by trong phn
u, nhng quyt nh trong s dng t ai c thc hin trn c s ca
nhng nhn thc lin quan n ti a ha li nhun cho ngi s dng v
cng ng dn c. Nhng nhn thc ny phi c lin quan n cc lnh
vc x hi, kinh t v lut php. Chnh sch v chng trnh ca nh nc
nh hng n mi trng .
- Ci thin v y mnh h thng quy hoch, qun l v nh gi cho t v
ngun ti nguyn t ai. Nhng h thng ny lin h n s thu thp v
nh gi nhng thng tin lin quan cho php ngi xy dng quyt nh c
th l ngi nng dn hay chnh quyn ti u ha vic t n mc ch.
- y mnh c s ban ngnh v cc c ch iu phi cho t ai v ngun ti
nguyn t ai, t c th hon ton thc hin y chnh sch v h
thng. Cn thit c nhng s tng tc vi nhng ngi s dng cc cp
, sn xut ra lng ln lng thc, nng cao mc sng c th chp nhn,
qun l h sinh thi trn tnh bn vng v gi c tnh a dng ha sinh
hc.
- Thit lp nn c ch bo m nhng hot ng bao gm v tham gia ca tt
c cc ch th lin quan. c bit l cc cng ng v ngi dn cp a
phng trong vic quyt nh v qun l s dng t ai.
c th t c thnh cng mc tiu trong mt chng trnh th i hi hai thnh
phn chnh:
- Th nht l phng php bao gm nhng phng thc c th ti sn xut
bc k tip, m kt qu trong vic chuyn i nhng thng tin v cc yu
t t nhin, kinh t v x hi cho vic thu nhp c cao hn trn c s s
dng t ai bn vng.
- Th hai l khung c ch c cu trc v t chc nhn s theo cch c th
thc hin nhng quy trnh mt cch thnh cng. Nhng vn ca th gii
trong vic lin quan n nhng yu cu lng thc cho dn s c th tng
mc gp i trong na th k ti v nhng tc ng ca vic thm canh
ngun ti nguyn t ai xy ra trong mi trng rt trm trng, m theo
thc t cho thy, khng th c hai quc gia c tnh trng hon ton ging
nhau, nn c nhng kh nng gii php n gin chung c th thnh cc
nguyn l chung mang tnh d hiu v d p dng trn ton th gii.
Trong thi gian qua, vic p dng phng php tng hp ton din t n
tha thun trong vic s dng t ai bn vng i hi rt nhiu cng sc v thi gian.
Trong nhng nm gn y, mt s phng tin k thut v kinh t x hi tr nn
125
hu dng cho vic h tr cc h thng. Chng s c m t theo cc phn sau trong
chng ny.
126
II. PHT TRIN KHUNG XY DNG NHNG
QUYT NH
H thng tr gip quyt nh c th c m t trong Hnh 5.1. Cc phn v
thng tin v s liu khc cng nh quy trnh nh gi t ai c trnh by trong
cc chng trc. Sau khi xc nh vic nh gi cc n v bn t ai/n v
qun l t ai, mi n v c so snh vi nhng yu cu mi trng ca nhng cy
trng, sn phm, hay nhng li ch c c t vic sn xut . Mt cy trng th c
th c tiu th (bn), v bao gm khng ch sn phm cy trng v vt nui, m cn
nhng li ch c t vic s dng nh du lch hay bo v thin nhin m c gi tr v x
hi hay ti chnh.
H thng sn xut, kiu s dng t ai, hay n v qun l t ai cn phi
c xc nh v xem nh l phn quan trng nh hng v kim sot u ra v nng
sut ca cy trng. Th d nh nng sut cy trng cao hn s c d on t h
thng sn xut bao gm vic p dng phn bn hay h thng ti c hiu qu. nh
gi tim nng v hin ti ca cc loi cy trng trn n v t ai v ng thi cng
phi tnh ton n tim nng u ra hay nng sut..
so snh li nhun tim tng ca mi cch chn la, cn thit phi tnh ton
chi ph sn xut. Thng tin v lao ng v mc qun l cng rt cn thit phi c v
t s cho ra cc s liu c bn trong mt h thng sn xut cng nh chi ph u t
trong h thng d liu tnh ton. ng thi, cng phi xem xt nhng nh hng ca
cc kiu s dng t ai, c bit l lin quan n mi trng. Nhng nh hng lin
quan n mi trng t nhin bao gm lun n s xoi mn v nhim, nhng
nhng nh hng n kinh t x hi th quan trng hn. Do , trong phn cui ca
tin trnh nh gi, u ra phi bao gm mi lin h cho mi sn phm c th c ca
s dng t ai v ty thuc vo t l ang thc hin, thng tin v sn xut, h thng
sn xut, nng sut, ri ro, li nhun ti chnh v tc ng mi trng.
Giai on sau cng l chn lc ra nhng kt hp tt nht ca s dng t ai
ph hp vi nhng mc tiu ra. S kt hp tt y c ngha l s nhn din ra
cc mc tiu ban u l ng. Mt cch c th, h thng tr gip quyt nh cho quy
hoch s dng t ai l phng php hai giai on vi u ra t cc nh khoa hc t
nhin l cc chn la s dng t ai v cng l u vo cho nh gi kinh t x hi.
C th nhn mnh rng trn phng php quan im v t chc th khng phi
bao hm ch c thit k s liu hay phng php tnh ton nng sut, hay phn tch
kinh t, nghin cu tc ng kinh t hay nhng chng trnh a mc tiu, m cn c
cc phng php thch hp khc ty theo t l ang thc hin, s lng v mc
chnh xc ca cc s liu chuyn mn. Do , khung c bn chung l c lp vi t l,
v c th s dng cp quc gia hay cp nng trang hay cc cp trung gian. iu ny
c th c, th nht l do n phn nh c nhng tin trnh thit lp quyt nh t
nhin, v th hai l do mc tiu ca chng trnh khng xy dng vo trong cc m
hnh, n c xc nh c lp. M hnh bn thn n trung ha.



127

NH GI T AI NH GI KINH T X HI





























KH NNG CHN LA S DNG T AI
1
C s d liu
ti nguyn
t ai
1. t
2. Kh hu
3. Yu t
khc
3
C s d
liu kinh t

1. Chi ph
u t
2. Gi bn
2
C s d liu
s dng t
ai
1. Yu cu cy
trng
2. H thng
sn xut
4
Cc yu t
x hi

1. Mc ch
2. Ngun ti
nguyn con
ngi
5
Nhn din n v
qun l t ai
6
Mi n v qun l t ai
cn xc nh:
i. Sn phm v cy trng c th
ii. H thng sn xut c th
iii. Mc nng sut;
iv. u t/thu hi
v. Nhng yu t ri ro
vi. Tc ng mi trng
7. Thc hin ti u ha a mc tiu ti a ha
vic t n mc tiu mong c
8. CHN LC S DNG T AI
TT NHT












Hnh 5.1: H thng h tr quyt nh cho quy hoch s dng t ai
128
III. PHT TRIN C S D LIU THNG K V
NH V
FAO (1993) v Dalal-Clayton v Dent (1993; trong FAO, 1993) cung cp
nhng gii thiu ban u cho cc c s d liu lin quan n vic qun l ngun ti
nguyn t ai v quy hoch s dng t ai.
1. C s d liu kh hu
Tt c cc quc gia u c mng li cc trm kh tng quan st v thu
thp s liu kh hu v nhng iu kin ca thi tit. Trong cc vng qu xa kh n
c nh cc vng rng nhit i, vng ni hay cc vng sa mc, th khong cch cc
trm quan st kh rng, vi nhng gii hn trong vic ghi nhn theo hng nm v
thng c nhiu khong h, hay ni chung vn c b s liu c trng cha hon
chnh. Do , cn thit phi tin hnh ni suy, c bit l cc Ban chuyn ngnh ca
UN nh WMO (Weather Management Organization) v FAO c th h tr nhng vn
gii hn ny.
Mt trong nhiu c s d liu kh hu l METEO, m FAO pht trin vi
phn mm bng anh ng. Phn mm ny c thit k cho vic nhp trc tip s liu
kh hu vo hay s ha vo nh dng CLICOM. y l c s d liu ca WMO ang
c s dng phc v cho nhiu quc gia trn th gii. METEO cng hu dng
tnh ton bc hi tim nng v thc t.
2. C s d liu cho t v a hnh
Gn nh mi quc gia u c lm nhng kim k v ti nguyn t, nhng mc
chi tit v tiu chun phn loi t th rt khc nhau khin cho vic xc nh mi
lin quan v t gia cc quc gia gp nhiu kh khn. Thng thng, th khng c s
ni kt ln nhau gia t v a hnh trong mt h sinh thi sinh cnh chung, l iu
kin tin quyt ban u cho phng php ton din quy hoch s dng t ai.
lin quan n vn ny FAO v UNESCO ch tr son tho ra Bn
t th gii nm 1960 n 1970. FAO hin nay ang trong tin trnh cp nht ha
nhng thng tin th gii ny s dng pht trin thnh c s d liu cho cc ngnh
trong cc quc gia. h tr cho chng trnh ny, nm 1989 FAO pht trin thnh
FAO/ISRIC c s d liu phu din t th gii. Chc nng ca b phn ny l lu
tr, phn loi v chun ha cc s liu kho st bao gm lun c v tr, m t phu din
v s liu phn tch.
FAO, UNEP, ISSS v ISRIC ang hp tc trong vic pht trin c s d liu s
ha a hnh v t th gii (SOTER: World SOil and TERrain Digital Databases)
(FAO, 1993c). C s ny s cung cp phng php cho vic m t t ai v thnh
phn ca t theo sinh cnh m ang c p dng trong cc im th nghim nhiu
quc gia thuc khi Chu M La Tinh, Bc M v Chu Phi. Quyn hng dn v
phn mm cho ngi s dng l SOTER. C s d liu ca t v a hnh cng phi
bao gm lun cc thng tin v s nguy hi a cht ca t ai nh lt, trt t, lp
vi do tro ni la, cng nh nhng nguy hi ha a cht nh: cht c hi, nhng c
tnh phng x. Nhng vn xy ra ca cc khong sn hay vt liu xy dng cng
phi c lit k, nh gi v tn tr, khi n c xy ra trong t hay a hnh m
c s dng cho c s d liu.
Mt cch tng qut, vic thit lp cc c s d liu ngy nay c trang b
v hot ng nh vo vin thm v k thut nh v ton cu GPS. Nh h tr ca cc
k thut ny m nhiu quc gia trn th gii bt u nh gi cp quc gia theo cc
129
dng khc nhau v s suy thoi t, m c xy dng v pht trin t phng php
nh gi ton cu s suy thoi t ca UNEP/ISRIC (GLASOD)(ISRIC, 1990).
3. C s d liu ngun ti nguyn nc
Ngoi tr cc quc gia pht trin, s pht trin ca c s d liu ngun ti
nguyn nc v s dng s liu ny vn cn chm so vi t v a hnh. C s d
liu ny i hi phn tch cc s liu lin quan ca cc trm kh tng, s o lng lp
li nhiu ln v dng chy, nh gi tim nng tn tr nc ngm thng qua vic phn
tch cc l ging khoan, v s lng cng nh loi s dng tht s ca cc ngun ti
nguyn nc. WMO, UNESCO, FAO, v UNDP ang tch cc hot ng trong vic
h tr cho thu thp cc s liu v ti nguyn nc cp quc gia, cp vng v cp th
gii. Cc s liu thu thp c hin nay FAO ang dng phn mm AQUASTAT chy
trong chng trnh xy dng ti liu thy sn ni a.
4. C s d liu v che ph t ai v a dng ha sinh hc
Trong tt c cc quc gia trn th gii u c nhng bn m t cc dng che
ph mt t bao gm rng, vng hoang vu, v thc vt vng ngp nc, nhng nhng
thng tin v tr a l trn s a dng cc loi thc vt v ng vt v gi tr ca n th
thng khng tp trung mt ni m ri rc cc vin trng khc nhau. UNESCO,
FAO v cc trung tm chuyn mn quc t ang c gng b p cho vn ny trong
vic h tr cho cc quc gia hay cc vng nh Lin minh hp tc quc gia Amazon.
Trong trng hp lm nghip, FAO thng k c cc ngun ti nguyn rng trn
th gii vo nm 1980 v 1990, ng thi cng h tr cho Chng Trnh Hnh ng
Cho Rng Nhit i Quc Gia. y l bt u cho lit k c h thng ca tt c cc
loi che ph mt t, trong s hp tc vi nhng trung tm quc gia, bt u t nhng
nc Chu Phi thng qua n AFRICOVER.
Trong nhng vng c bit nh l vng c gi tr v kho c hc hay phn
nh nhng h thng s dng t ai in hnh trong thi gian qua, cng c bao gm
trong c s d liu che ph mt t hay c x l ring bit.
5. C s d liu v s dng t ai, h thng cy trng v sn xut
Trong tt c cc quc gia u c son tho ra cc thng tin c th v s dng
t ai, nhng thng thng m t cp huyn hay x hn l c nhng s liu c th
v v tr a l. Thiu mt vi phng php thc hnh, n gin v thng dng m t
nhng s dng t ai v h thng sn xut (???). Hin nay, ang tin hnh cng vic
h tr cho cc c quan quc gia trong vic ci thin c s d liu c v tr a l trn
s dng t ai. Mi s dng t ai phi c nh gi trn kh nng bn vng lu
di, trn c s ca cc ch th bn vng trong phn trc cp.
Nhiu quc gia c nhng thng tin c bn v yu cu ca mi trng nh
nhng iu kin kh hu, nhng iu kin t v a hnh, cht lng nc ca nhng
cy lng thc a phng, cy trng cho xut khu, nhng n in, sc vt ni a
v thy sn cho tiu th. Nhiu ging hay chng loi mi ang tr nn hu dng thng
qua vic lai to bng cc k thut sinh hc hay chn lc ging v ng thi cng c
nhiu thng tin hn v nhng yu cu ca n cng v ang c thu thp bi h
thng CGIAR ca nghin cu nng nghip quc t.
FAO s dng nhng thng tin cho vic pht trin ca c s d liu hai mc
tng qut trn yu cu cy trng v mi trng. Mc th nht, ECOCROP1, hin
ti chim khong 1200 loi v s cho kt qu nhng thng tin trn cc cy trng chn
lc cho mi trng t nhin v cho s dng, v trn nhng gii hn v mt kh hu v
130
t trong bn thn cc loi cy trng c th pht trin c tt. C s d liu
mc hai l ECOCROP 2 th ang c lm thnh d liu m hnh trn nhng tin
trnh ca cy trng theo cc giai on sinh trng khc nhau.
131
6. C s d liu v nhng iu kin x hi v cc lin quan
Nhng thng tin d liu cha cc thng tin v cc yu t x hi phi c xc
nh theo nhng mc ch, ngun ti nguyn v nhng tr ngi ca mi cng ng,
lp hay nhm trong vng ang pht trin. Nhng vn ny c th thu c thng
qua phng php h thng canh tc. Mt nhn t cn thit ca c s d liu x hi l
thng tin trn h thng hin ti ng k v s hu t ai, quyn s dng t ai, th
trng t ai v cc dng khuyn khch v thu trong cc vng c lin quan nh
trnh by chi tit trong phn trc, ng thi cng nh gi s trung thc v y
cho pht trin bn vng (Bruce, 1994). C s d liu phi cha ng cc thng tin v
nhng yu cu sng ca cc nhm ngi s dng t ai khc nhau, gia tng cc c
mun ca dn a phng, chiu hng di dn ra v vo theo ma hay vnh vin, v
cc ngun lao ng trong v ngoi vng. Cc thng tin trn mc v xy dng c s
h tng, kh nng hot ng khuyn nng v nhng kh nng v nhng tn dng cho
cc hot ng ca nng dn v cc c s cng thng nghip khc cp a phng
cng phi c bao gm vo trong c s d liu ny. Cui cng nhng iu kin v
sc khe a phng cng phi c lit k v bao gm lun trong cc tc nhn
gy bnh v dch trn cc n v t ai khc nhau trong vng nghin cu.
7. C s d liu v chiu hng kinh t
Chi ph u t v gi bn hin ti cho u ra cng i hi xc nh cho cc chc
la v chn lc ra cc kh nng chc la hn hp tt nht t n cc mc tiu
ra. Nhng thng tin ny c th c c t cc thng tin cng cng, v thit k c s
d liu cho nh hng ti. Tuy nhin, cng phi ghi nhn rng u vo v u ra v
kinh t th rt bin ng, lin quan n nhng u tin ca chnh quyn trung ng, s
xut hin ca cc k kh hn chnh, ngp l hay nhng nguy hi v cc mt t nhin
khc, v tnh trng khn cp ca nhng tnh trng xung t bt n trong quc gia. S
pht trin thng mi quc t, c hi cho ngnh ngh lao ng, du lch, tn dng hay
cc chun b tr gip cho cc chng trnh iu chnh c s t chc, v s thay i
trong cc thnh phn quyn lc, tt c u nh hng n cc iu kin kinh t x hi,
t t chc chnh quyn trung ng n cp cng ng lng x. Trong khi cc c s d
liu sinh hc t nhin c th c thi gian gi tr s dng t 20 n 30 nm, c s d
liu kinh t x hi thng phi iu chnh thng xuyn sau mi 5 n 10 nm.
IV. PHT TRIN NHNG PHNG TIN THNG
NHT V KT NI C S D LIU THEO KHNG
GIAN V THI GIAN
Cc khoanh v ca mt din tch c bao ph bi mt k hoch s dng t
ai c th c lm trn c s ranh gii hnh chnh ca Tnh, Huyn, Thnh ph,....
hay theo ranh gii n v t ai t nhin trong mt khu vc lu vc sng, n v a
mo, nhng bn lu vc, hay nhng n v sinh thi sinh cnh,... hay trn c s kt
hp cc phn trn.
D liu c phi hp vo trong c s d liu th c kh nng trnh by di
dng bn , thng k v biu bng, do , n c bin son cc dng v t l khc
nhau. Nhng mu thun nhau v mt khng gian s gy nhiu kh khn v tn thi
gian c c tnh tng hp cho tin trnh xy dng cc quyt nh vic qun l
ngun ti nguyn, c bit l cc n v sinh thi sinh cnh khng phi l nhng im
khi u c bn.
132
Vi s pht trin lin tc ca cc phn cng v mm my tnh, cng nh gi c
ph hp s h tr nhiu cho cc chng trnh quy hoch cp quc gia, tnh cng nh
cc thnh ph, nhng iu kin ny ang c ci thin mt cch su sc. c bit,
vic pht trin cc phn mm v H thng thng tin t ai (LIS, Meyerinck v ctv.,
1988), v H thng thng tin a l (GIS) gip cho vic nh v cc c s d liu
a l to thun li trong vic to nhiu lp thng tin di dng s ha. Mi lp thng
tin l mt bn n tnh v c th chng lp hay tch lp ra mt cch c lp bt
k t l no hay theo khng gian no.
S thit lp cc c s d liu ca GIS/LIS c trnh by trong hnh 5.2. i
quy hoch ti nguyn thin nhin a ngnh i hi phi s dng h thng GIS/LIS nh
l mt phng tin hiu qu trong vic h tr cho quy hoch s dng t ai. N bao
gm cc nh a l t nhin, nh nng hc, nh m hnh kh hu-t-cy trng, nh
trc c, nh tin hc, nh kinh t, khoa hc gia x hi hc, v cng bao gm lun cc
nh pht trin d liu m bo rng h thng v sn phm ca n c truyn i
thng sut n nhng ngi s dng nh cc nh xy dng chnh sch v cc ch th
cc cp khc nhau.
Hin nay, vn cn nhiu hn ch v mt k thut v t chc trong vic hu
dng ha k thut GIS, c bit l cc nc km v ang pht trin (Sombroek va2
Antoine, 1994). Bn hn ch quan trng l :
(i) Phn tch khng y cc vn tht c th nh n ang xy ra trong
vic qun l t ai phc tp v vn bn vng cp nng h, v
cng nh n bao gm trong vic tng hp nhng vn lin quan n
sinh hc, kinh t x hi v chnh tr trong mt th chung ton din
(ii) Nhng gii hn trong kh nng hu dng ca s liu v cht lng s
liu tt c cc t l, c bit l cc s liu ny cn phi c s kho st
thc t mt t
(iii) Thiu s trao i thng xuyn cc s liu, nh dng v cc phn chnh
ca h thng
(iv) Nhng phng tin thng tin khng y gia cc h thng my tnh,
b phn cung cp s liu v ngi s dng th d nh cc vng c mng
li in thoi cn ngho no cha thng sut .
Nhn chung, tnh trng hin ti l cc k thut thng tin s ang pht trin
mc ngy cng nhanh to ra cc thng tin cho cc ngnh v ti nguyn thin
nghin ca cc quc gia ang pht trin. y l trin vng pht trin chung cho h
thng ha nhp ton cu ca cc quc gia ny.



133


C s d liu
x hi
chnh tr,
v kinh t








C s
d liu
ti nguyn
thin nhin



Bn nn





t/dng hnh t ai



Ngun ti nguyn nc



Thc vt/che ph t ai



Hin trng s dng t ai



C s h tng (thnh ph, ....










Hnh 5.2 : H thng thng tin a l GIS s ha

V. PHN TCH A MC TIU V K THUT TI U
HA D LIU
Thng thng, c nhiu mc ch c ra sau khi c s tha thun trong
vic qun l ti nguyn t ai. Nhng mc ch ny c th rng hay hp v c t
tng hp hoc hon ton khng tng hp vi nhau, nhng thng c sp xp
theo th t u tin. Nhng mc ch phi c xc nh l tt nht hay ti u v
c nh ngha r trong s lin quan n s dng t ai. Nhng mc ch v tnh
quan trng tng i ca n c th lun c thay i theo kh nng la chn. iu
ny lm gim tnh lu bn ca cc bn thch nghi c in ra v nhng bn ny
ch c xem nh l nhng kt qu tm thi, v c th nng cao cht lng ca n lin
tc theo cp nht ha s liu trong h thng my tnh bng cc cch kt hp,v phn
loi li theo s liu c bn c c.
Kh nng cng c th xy dng quy hoch s dng t ai mc a
phng theo cc mc ch c xp hng th t u tin, nhng thc t th ti a ha
a mc tiu ch c th thc hin c thng qua chng trnh tuyn tnh hay nhng
phng php ton hc khc. Mt vi phn mm ca my tnh cng ang c pht
trin ra s dng cho mc ch ny.
Bc u c th c lng trc nht nhng mc tiu v mc ch ca chnh
quyn v ngi s dng t ai bng cch l s dng nhng c s d liu kh nng
134
sn xut ca t ai chung vi nhng kt qu khc v phn vng sinh thi nng nghip
c lng s phn b s dng t ai trng vi nhng nhng mc tiu . Nhng
phng php trong cc chng trnh tuyn tnh v ang c s dng cung cp
mt qui trnh ti u ha s dng t ai trn c s cc thng tin v phn vng sinh thi
nng nghip. Trong chng trnh ny, hay chng trnh phi tuyn tnh hay phng
php a mc tiu c th c s dng h tr cho cc nh quy hoch ca chnh
quyn, ngi s dng t ai v nhng ch th khc trong vic tha thun vi nhau v
s dng t ai v trong tin trnh xy dng quyt nh. Kt qu ny s cung cp s
phn b s dng t ai k tip nhau p ng nhng mc tiu v vn tr ngi
c tho lun, n khi mt quyt nh c ra trn s chn lc nhng ci m t
gn hay ng vi nhng mc ch.
S tnh ton kh nng sn xut ca t ai y trong s dng hin ti v d
on kh nng cung cp bng s lng c th thc hin c thng qua cc quan st
thc t v o m trong thi gian di. Tuy nhin, nhng ngi s dng t ai v cc
chuyn gia khc c th c lng kh nng ca cc s dng t ai mi trn cc loi
chuyn bit ca t ai trong vic so snh vi nhng s dng hin c.
VI. NHNG PHNG TIN X HI, KINH T V
CHNH TR CHO XY DNG QUYT NH TRONG
S DNG T AI
Nhng quyt nh s dng t ai th him khi c xy dng bi cc c nhn
hay chnh quyn ring bit. Hu ht trong tt c cc trng hp, s tha thun trong s
dng t ai i trc, v k l a n nhng quyt nh. Nhng kt qu t c
hoc c trin vng t n, hay cc quyt nh a n nhng khong cch ln hay
nh hn gia cc ch th trong s dng t ai.
Trong phng php tng hp, nhng i tc v cc ch th trong vic tha
thun cho s dng t ai s c nhng h tr k thut hu hiu theo 3 hng:
- Ngn ng k thut thng thng, nhng dng c cc nhm khc nhau c
cng cch hiu ging nhau;
- C bn kin thc thng tin thng thng, bao gm cc ngun ti nguyn t ai
v ngun ti nguyn nc, ngun ti nguyn thc vt v cy trng, c s h
tng (ng, th trng ca sn phm v u t...) v nhng ch nh s khi
ca cc mc tiu chnh t cc nhm khc nhau;
- Chng trnh phng n s dng t ai, s cung cp hiu qu nhng bn
phn b s dng t ai v nhng thng tin c gii on khc trn c s ca
cc mc ch v s chuyn bit ha c quy nh bi nhng thnh phn tham
gia cc im khc nhau trong sut qu trnh tha thun.
Thu thp cc c s d liu v sinh hc mi trng v kinh t x hi, lu tr
trong h thng GIS/LIS v phn tch di dng a mc tiu, v ti u ha kt qu kiu
s dng t ai trn cc tiu vng sinh thi nng nghip, vn qun l ngun ti
nguyn kinh t x hi hay n v t ai t nhin, s tn li nh l nhng bi tp l
thuyt nu tt c cc ch th khng c bao gm y trong . S tham d trc
tin ca h l s quyt nh bt u cho vic quy hoch tng hp ngun ti nguyn
cho mt vng xc nh (quc gia, tnh, huyn, thnh ph, lng x). Giai on hai l
tip xc gia cc nh quy hoch v cc ch th nhm c tnh ha cc dng hin c
ca s dng v che ph t ai v xc nh nhng kiu s dng t ai c c v hu
dng cho tng lai. iu ny c thc hin bng cch kho st, phng vn v nghe
135
t qun chng, v gom li tng mc theo cc bc trnh by trong cc phn trc
v cht lng v nhng gii hn ca t ai cho cc s dng khc nhau.
Hu ht s tham gia ca cc ch th th c t trong tng bc. ngh s
dng t ai trn n v nh l kt qu ca k thut ti u ha c p dng cho cc
b s liu v sinh hc mi trng v kinh t trong GIS so vi nhng than phin, nhu
cu, nhng vn lin quan v mi trng sng ca cc ch th khc nhau. iu ny
thng a n nhng mu thun v i hi phi c din n thch hp t n s
tha thun (Roling, 1994) v nhng quyt nh c ra theo tng cp lin quan.
C nhiu dng din n cp a phng lng x, t nhng s t vn khng chnh
thc gia nhng trng lo trong lng thng qua vic bu chn ra hi ng s dng
t ai cp lng x n hi ng quy hoch cp huyn v chng trnh quy hoch pht
trin v bo v quc gia.
hot ng quy hoch s dng t ai chuyn bit cp huyn, hay cp tnh,
bn thn ni ti nhm quy hoch ca cc ch th v nhng chuyn vin quy hoch
phi c thnh lp gm mt ch tch c lp v mt th k c trnh tt. Chc
nng cho tng nhm nh trong bn thn nhm quy hoch phi c phn chia c th.
S tham gia ca mi ngi trong tin trnh quy hoch c hai dng b khuyt.
Th nht l mc t chc ban b, h tr k thut c th cung cp cho mi ngi
gip h sn lc nhu cu cn thit mt cch r rng nhng g c lit ra trc
y. Th hai, k hoch s dng t ai phi c phn bin v r sot li c s
chp thun ca mi ngi trong kin thc t c ca h v nhng h tr k thut
c cung cp.
Tin trnh tha thun v xy dng quyt nh th thng ko di, bi v trong
phn mu thun gia nhu cu vi i hi cho t ai v trong phn thng qua cc tin
trnh chn la s dng t ai v cc c hi cng nh cc tr ngi s ngy mt r rng
hn cho mi ngi tham gia. y mnh v gia tng s hiu bit thng thng cho mi
ngi, kt qu ca mi lt ti u ha tip theo s rt hu dng cho cc nh quy hoch
v ngi s dng t ai trong vic p ng vi nhng mc ch v nhng tr ngi
lin tip m h khm ph ra n khi nhng k hoch c th hay mong c t c.
Phng php h thng mng li cho quy hoch th ch c ngha ca to ra
mt k hoch s dng t ai m c s hp tc y nht ca mi ban ngnh trong
x hi cho vic thc hin v nng cao nhng c hi tt nht v thnh cng nht.
Trong mt s i mi quyn s dng t ai cp quc gia bao gm lun c vic
tin n vai tr ph n trong cc n ng k quyn s dng t ai v th trng t
ai l vn u tin ca quc gia. Trong tnh trng , cn thit phi thit lp nn mt
nhm v Cng vic c th quy nh ha t ai bn cnh cc b phn quy hoch s
dng t ai th c th thch hp nht. Vn ny phi i ph vi s hp nht t
ai, a chnh v s thit lp hay tp trung ha nhng ngnh qun l t ai c hiu
qu, kch thch s ng k quyn s dng t ai trong vic hp tc vi nhng cu trc
v t chc lut.


134
CHNG VI
KT QU IN HNH TRONG PHNG PHP XY DNG
PHNG N CHO QUY HOCH S DNG T AI CP
HUYN NG BNG SNG CU LONG

I. PHN GII THIU
1. Theo CV s 1814/CV-TCC, 1998
Cc phng n QHSD t ai c xy dng trn c s c s hip thng
(thng qua hi ngh, hi tho tho thun v ly kin ng gp) vi cc ban ngnh
lin quan v nhu cu din tch, loi t v phm vi phn b s dng. Bo co thuyt
minh quy hoch c son tho theo cng hng dn vit "Bo cao quy hoch s
dng t ai" do TCC quy nh (km theo CV s 1814/CV-TCC, ngy
12/10/1998).
Yu cu ca phng n quy hoch l:
- c cc ban ngnh chp nhn
- Ph hp vi tnh hnh thc t v
- C tnh kh thi cao.
Ni dung chnh ca phng n quy hoch l:
- B tr t ai vi c cu hp l theo khng gian bng cch khoanh xc
nh cc loi t chnh (t NN, t LN, t khu dn c nng thn, t
th, t chuyn dng v t cha s dng)
- nh tuyn la chn a im c th cho cc d n, cng trnh, cc khu
t s dng theo tng mc ch c th i vi sn xut NN, LN....( cn
c vo yu cu v v tr, a l, a Hnh, a mo, th nhng, cht
lng t, a cht thy vn, l lt, tiu thot nc, giao thng i li mi
trng....) v thi gian ( nh k thc hin cho tng mc ch s dng
t).
Kt qu phn nh ni dung ca phng n quy hoch c th hin:
- Bng bo co thuyt minh, trong h thng biu cn i s dng t ai
- Khoanh v trn bn quy hoch s dng t ai.
2. Theo Thng t 30-2004/BTNMT, 2004
Theo thng t 30-2004 ca B Ti Nguyn v Mi trng th xy dng phng
n quy hoch s dng t phi theo cc im sau:
Phn b qu t cho nhu cu pht trin kinh t - x hi, quc phng, an ninh
bao gm:
- Xc nh din tch t phn b cho nhu cu pht trin kinh t - x hi,
quc phng, an ninh ca c nc, cc ngnh v cc a phng gm t sn

135
xut nng nghip (t trng cy lu nm, t trng cy hng nm trong
lm r din tch t trng la nc); t lm nghip (t rng sn xut, t
rng phng h, t rng c dng, trong mi loi rng cn phn r din tch
c rng t nhin, c rng trng, din tch khoanh nui phc hi rng v din
tch trng rng); t nui trng thu sn; t lm mui; t nng nghip
khc; t ti nng thn, t ti th; t chuyn dng (t xy dng tr
s c quan, cng trnh s nghip; t s dng vo mc ch quc phng, an
ninh; t sn xut, kinh doanh phi nng nghip; t s dng vo mc ch
cng cng); t sng, ngi, knh, rch, sui v mt nc chuyn dng; t
tn gio, tn ngng; t ngha trang, ngha a; t phi nng nghip khc;
- i vi mi mc ch s dng t quy nh ti tit a im ny cn xc
nh din tch t khng thay i mc ch s dng so vi hin trng s
dng t; din tch t t cc mc ch khc chuyn sang trong k quy
hoch, trong phi xc nh r din tch t phi xin php khi chuyn
mc ch s dng v din tch t d kin phi thu hi (nu c);
- Xc nh din tch t cha s dng a vo s dng cho mc ch sn
xut nng nghip; lm nghip, trong xc nh r din tch t trng
rng mi v din tch khoanh nui ti sinh rng; nui trng thu sn;
lm mui; nng nghip khc; phi nng nghip;
- Vic phn b din tch cc loi t trong phng n quy hoch nu ti
tit a, b v c im ny c xc nh c th cho tng vng lnh th.
Khoanh nh trn bn hin trng s dng t ca cc vng lnh th i vi
cc khu vc s dng t theo quy nh ti tit a, b v c im 8.1 khon ny m c din
tch trn bn t bn mi-li-mt vung (4mm
2
) tr ln v tng hp ln bn hin
trng s dng t ca c nc.
II. GII THIU V VNG NGHIN CU
Huyn C Lao Dung bao gm 7 x v 1 th trn, hai nng trng 30/4 v 416.
L vng C lao ln nht ca sng Hu, nm st bin ng, bn mt c bao bc bi
sng nc.
- Pha ng gip ca nh An pha huyn Tr C tnh Tr Vinh
- Pha Ty gip sng Hu
- Pha Nam gip bin ng
- Pha Bc gip Cn M Phc, huyn K Sch
Vi din tch t t nhin l 25.488,44ha (nm 2002), trong t nng nghip
l 13.295,09 ha, chim 52.16% din tch t t nhin.
Nm 2002, dn s vng C Lao Dung l: 60.717 ngi, tc tng dn s t
nhin bnh qun nm 2002 l 1.35%.
Do tp qun lu i, ngi dn C Lao Dung ni ring thng nh c ven cc
knh rch, hoc ni c iu kin giao thng tin li. Trong nhng nm gn y xu
hng nh c cc trung tm kinh t, vn ha, ch c tng, y l nguyn nhn lm
cho s phn b dn c vn khng ng u li cng khng u.
V trnh dn tr: do nh hng ca chin tranh v a bn chia ct nn vic
hc hnh rt kh khn, mt bng dn tr ca ngi dn C Lao cn thp. T nm 1990,

136
huyn trin khai ton b chng trnh xo m ch v ph cp gio dc tiu hc,
tng cng cng tc gio dc vng su, vng xa. Nh vy trnh dn tr nng ln
mt bc. Tuy nhin, vn cha p ng c nhu cu, ton vng ch c 30 ngi c
trnh i hc (a s ngnh gio dc, y t). S ngi o to bc trung hc l 81
ngi. T l tr b hc gia chng cn cao, mt s t gia nh c iu kin vn tip tc
cho con em tip tc hc, nhng t l hc sinh trong vng vo cc trng i hc cn
qu t. y chnh l nguyn nhn dn n s ht hn ln v lc lng khoa hc k
thut c tay ngh ti khu vc.
Vng C Lao Dung c tng din tch t t nhin 25.488,44ha (nm 2002).
Trong t nng nghip: 13.295,09 ha (chim 52,50% DT t nhin). t lm nghip:
1.091ha (chim 4,37% DT t nhin), t 215,0ha (chim 0,86% DT t nhin). t
bng cha s dng: 1.044 ha. Tnh n nay bnh qun t nng nghip/ h s dng t
vng C Lao l 10.061 m
2
.
V din bin s dng t nng nghip thi k 1997-2002: t trng cy hng nm
hin c: 10.170,42ha (gim 4.373ha so vi nm 1997) trong t trng la/nm:
889,47ha (gim: 659 ha so vi nm 1997); t trng cy cng nghip-mu-lng thc-
thc phm 9.280,95ha (gim: 3.715 ha so vi nm 1997); t trng cy lu nm:
2.506,09ha (tng: 1.156 ha so vi nm 1997); t mt nc chuyn nui trng thy
sn: 618,58ha ch yu tp trung 2 Nng trng 30/4 v 416 c khai thc nui tm
s t 1997 n nay .
Vng C Lao Dung c tim nng pht trin nng-lm-ng nghip, y l ngnh
sn xut chnh trong sut thi gian qua v c thi k n nm 2010. Theo thng k t
nm 2000, din tch s dng vo mc tiu sn xut nng nghip l 13.436,3 ha, chim
53,87% din tch t nhin, n nm 2000, ng gp 55,28% gi tr sn xut v 65,39%
gi tr gia tng trong c cu kinh t ca vng .
Gi tr sn xut (gi C 94), tng t 151,057 t ng (nm 1995) ln 250,409 t
ng (nm 2000), tc tng bnh qun 5 nm 1996-2000 l 6,7%/nm. Trong , sn
xut nng nghip tng 7,18%/nm, lm nghip 5,63%/nm, thy sn 2,67%/nm, kt
qu trn phn nh kh r nt trnh sn xut trong thm canh tng v,chuyn i c
cu cy trng cng nh t chc, qun l sn xut c nng ln. C cu gi tr sn
xut hu nh khng thay i, t trng nng nghip chim t l ln t 87,07%, trong
khi t trng ngnh lm nghip ch chim khong 5,12%, t trng thy sn 7,81%, cha
tng xng vi tim nng mt nc ca vng .
III. KT QU XY DNG QUY HOCH S DNG
T AI SN XUT NNG-NG-LM NGHIP
HUYN C LAO DUNG, TNH SC TRNG GIAI
ON 2005-2010
1. S cn thit lp quy hoch s dng t
C Lao Dung l huyn mi c thnh lp (trn c s iu chnh a gii hnh
chnh huyn Long Ph), v tr nm gia sng Hu, st bin ng, bn mt c bao
bc bi sng nc, a hnh tri di c hai ca sng chnh l nh An v Trn .
Huyn c 7 x, 1 th trn, din tch t t nhin 25.488,44ha, ng gip tnh Tr Vinh,
Ty gip sng Hu, Nam gip bin ng, Bc gip huyn K Sch. Trong thi gian
qua, mc d kinh t tng trng kh, khi lng cc sn phm ch yu ca Huyn

137
tng, i sng nhn dn cc vng nng thn c ci thin nhng tnh hnh thc t
pht sinh nhng vn bc xc:
- Nn kinh t tng trng nhng cha vng chc. Tc chuyn dch c cu cy
trng, vt nui chm, cha c m hnh c th, mt s tim nng th mnh cha
c tp trung khai thc ng mc.
- C cu nng nghip nng thn cha ph hp, ngnh chn nui, ngnh thu sn
chim t trng nh. Gi hng nng sn, thc phm khng n nh, cc chnh
sch h tr pht trin nn kinh t nhiu thnh phn trin khai cha n ni
n chn. Kinh t hp tc, hp tc x thiu tnh nng ng, nhy bn, cha
sc thuyt phc. Sn xut cng nghip cn manh mng, phn tn, sn lng
ch bin gim st, thu hp, gi tr tng sn lng thp.
- Cha c chnh sch c th khuyn kch nng dn chuyn i c cu sn
xut. Mt khc, trnh sn xut ca nng dn trong huyn vn cn thp so vi
nng dn trong khu vc.
- Khu h tr u t vn sn xut trn cc lnh vc nh: trng trt, chn nui v
nui trng thu sn vn cn cha m bo phc v cho sn xut.
- Tnh hnh gi c th trng mt hng nng sn thc phm khng n nh lm
nh hng n tc chuyn dch c cu kinh t ca huyn.
- Thng tin th trng v cc loi sn phm do nng dn lm ra cn rt hn ch,
v vy vic chuyn i c cu nh: trng cy g, nui con g t hiu qu
kinh t cao trong s suy ngh ca ngi nng dn vn cn nhiu bt cp. y l
ni trn tr ca ngnh nng nghip.
- Nui trng thy sn trong nhng nm gn y cho thy c tim nng v cho thu
nhp cao, sn xut c hiu qu, th trng tiu th ngy cng m rng v a
dng ha.
2. Nhng cn c thc hin xy dng quy hoch
- Ch trng ca Chnh ph ti vn bn s 527/CP-NN ngy 30/05/2000 v
vic quy hoch sn xut La, Tm cc tnh ng Bng Sng Cu Long.
- Ngh quyt 09/2000/NQ-CP ngy 15/06/2000 ca Chnh Ph v mt s ch
trng v chnh sch v chuyn dch c cu kinh t v tiu th sn phm
nng nghip.
- Quyt nh s 224/TTg ca Th Tng chnh ph v thc hin chng trnh
nui trng thy sn n nm 2010.
- Cn c Quy hoch tng th pht trin kinh t x hi tnh Sc Trng giai
on 2001-2010.
- Cc cn c cng vn KH07 ca UBND Tnh Sc Trng v vic chuyn dch
c cu kinh t tnh Sc Trng n 2005.
- Cc cn c cng vn KH10 ca UBND Tnh Sc Trng v Cng Nghip
Ho v Hin i ho nng thn.
- Cn c vo Ngh quyt i hi ng b huyn ln th IX, tp trung ni lc
v tranh th thi c khc phc cc yu t khng thun li t cc ch tiu
i hi ra.

138
- Cn cu quy hoch pht trin kinh t x hi huyn C Lao Dung giai on
2002-2010.
- Cn cu vo cc s liu thng k, cc bo co s kt, tng kt ca cc ngnh
trong huyn v ca UBND huyn C Lao Dung cng vi s liu cp nht
mi nht kt qu iu tra thng k.
- Cn c tnh hnh thc t ca sn xut, tnh hnh tiu th hng ha nng sn
v nguyn vng ca nhn dn trong cc vng ang sn xut nng nghip
kh khn nhng c iu kin pht trin nui trng thy sn nc mn, nc
ngt kt hp dch v du lch sinh thi.
3. Quan im v mc tiu quy hoch
3.1 Quan im quy hoch
- Pht huy nhng thnh tch t c trong nhng nm qua v nhng tim
nng, th mnh sn c pht trin kinh t ton din theo hng sn xut hng
ha ph hp vi nh hng pht trin kinh t ca tnh, phn u a vng
C Lao thot khi tnh trng ngho kh, vn ln t mc trung bnh tr
ln. Chuyn i c cu kinh t theo hng cng nghip ha, hin i ha
nng nghip nng thn trn c s pht huy cao cc th mnh ca vng v
tng tiu vng. Pht trin kinh t hng ha nhiu thnh phn, nhanh chng
to ra cc yu t bn trong vng mnh, tranh th bn ngoi v thu ht vn
u t, cng ngh mi, nng cao cht lng, kh nng cnh tranh ca sn
phm v m rng th trng tiu th.
- Khai thc hp l tim nng t ai, pht huy li th so snh ca tng tiu
vng sn xut trong Huyn (iu kin t, a hnh, ngun nc...) b tr
cy trng vt nui v ni trng thy sn ph hp, c hiu qu kinh t cao
trn mt n v din tch.
- y mnh thm canh, tng nng sut cy trng vt nui v nui trng thy
sn cc tiu vng sinh thi khc nhau ca Huyn.Tng bc chuyn dch c
cu cy trng vt nui nht l vng sn xut nng nghip km hiu qu sang
nui trng thy sn v cc m hnh sn xut khc trn c s m bo tnh
hiu qu, tnh n nh v bn vng.
- n nh v pht trin sn xut nng nghip, y nhanh mc tng trng
nhm m bo cung cp nguyn liu cho cng nghip ch bin v xut
khu.
- Pht trin sn xut phi gn vi nhu cu ca th trng tiu th, y mnh
sn xut hng ha xut khu nhm tng gi tr sn phm, tng hiu qu kinh
t trong sn xut.
- Chuyn dch c cu sn xut hp l t ch nng v trng trt nht l cy la
sang a canh ha, a dng ha cc loi cy trng vt nui c hiu qu kinh
t cao, c kh nng cnh tranh trn thng trng, gii quyt tt mi quan
h gia trng trt v chn nui, gia Nng Ng v Lm nghip, gia sn
xut nng nghip v cng nghip.
- Xy dng cc chng trnh, d n u tin, cc m hnh sn xut c hiu qu
khai thc khai thc hp l tim nng kinh t ca Huyn.

139
- Pht trin sn xut trn c s m bo tnh n nh, tnh bn vng ca mi
trng v h sinh thi.
3.2 nh hng phn vng quy hoch
Kt qu nghin cu nh hng phn vng quy hoch c chia ra lm 6 vng
c trnh by trong Bng 6.1.
Qua kt qu Bng 6.1cho thy trong 6 vng quy hoch th vng I , II v vng III
thin v s dng t ai ca iu kin sinh thi ngt c nhim mn thi gian ngn, vi
khong 7.700 ha chim khong 25% din tch, trong khi th vng IV l vng
trung gian gia ngt v mn, l nn tnh a dng m hnh canh tc cao. Din tch vng
ny 5.248 ha, chim khong 20% din tch ton vng. Vng V v VI th thin hn v
nh hng quy hoch cho vng s dng hp l ngun ti nguyn nc mn tc l c
th s dng cho cc m hnh thy sn nc mn, l. Din tch ca 2 vng ny chim
gn 6.000 ha vi khong 22% din tch t nhin. y l vng c tim nng pht trin
thy sn rt ln v thi gian mn trong 2 vng ny ko di v canh tc cy trng ch
ch yu da vo nc ma. S phn b v din tch cc vng c ch r trong Hnh
6.1.
Bng 6.1: nh hng phn vng quy hoch s dng t ai huyn C Lao Dung.
Din tch
Vng M hnh xut
ha %
I - Cy n tri- Mu 1,372.03 5.43
II
- Cy n tri (mi)
- Vng chuyn canh cy n tri/ Thy sn ngt
- Mu xen cy n tri- Thy sn ngt
- Mu- Ma/ Thy sn ngt
2,347.12 9.21
III
- Cy n tri.
- Mu- ma
2,168.11 8.51
IV
- Cy n tri- mu- ma.
- Tm CN-mu/ C l ngt.
- Tm qung canh.
5,248.89 20.59
V
- Mu- ma.
- Chuyn tm CN- C l
2,992.02 11.74
VI
- Tm CN- C.
- Tm qung canh- Mu
2,922.18 11.46
t quc phng
105.74 0.41
Sng rch 8.332,35 32.65
Tng cng
25.488,44 100,00


Hnh 6.1: Bn nh hng phn vng quy hoch s dng t ai huyn C Lao
Dung

140

141
3.3 Mc tiu pht trin
3.3.1. Mc tiu tng qut
- Phn u tng trng kinh t t mc tng trng t 10% tr ln, bnh qun
hng nm gi tr tng thm (VA) tng trn 9% vo nm 2005 v trn 10%
vo nm 2010, thu nhp bnh qun u ngi n nm 2005 l 500
USD/ngi v nm 2010 l 600 USD/ngi.
- Thu ngn sch nm 2005 t 1,7 t n 2 t ng/nm, nm 2010 t 2 t n
3 t ng/nm.
- Tc tng trng kinh t 6,10% giai on 1996 - 2000; 9% giai on 2001
- 2005; 10% giai on 2006 - 2010. Tng hp thi k 2001 - 2010 tng
trng bnh qun 10,12%.
- Nng, lm, ng nghip (khu vc I): tng 5,73% giai on 1996 -2000; 10%
giai on 2001 - 2005; 10% giai on 2006 - 2010. Tng hp c thi k
2001 - 2010, khu vc tng 10%.
- Cng nghip v xy dng (khu vc II): tc tng trng t 6,66% giai
on 1996 - 2000; 4% giai on 2001 - 2005 v 6% giai on 2006-2010.
Tng hp c thi k 2001 - 2010, khu vc II tng 5%.
- Cc ngnh dch v (khu vc III): tc tng trng 6,79% giai on 1996 -
2000, 13% giai on 2001 - 2005 v 15% giai on 2006 - 2010. Tng hp
c thi k 2001 - 2010, khu vc III tng 14%.
- GDP/ngi qui i USD theo t gi (nm 1994) th nm 2000 l 355 USD,
nm 2005 l 500 USD v n nm 2010 t 600 USD.
- n nm 2010, c cu kinh t chuyn dch theo hng gim t trng nng
lm thy t 65,44% nm 2000 xung cn 55,30% nm 2010, tng t trng
cng nghip v xy dng t 19,07% ln 23,63% nm 2010.
(Trch bo co tng hp quy hoch tng th pht trin kinh t x hi huyn C
Lao Dung thi k n nm 2010, UBND tnh Sc Trng, 2002)
3.3.2 Mc tiu c th
V nng nghip:
Trong giai on 2003 - 2010 tp trung vo vic qui hoch li sn xut, b tr
cy trng ph hp vi tnh cht t ai - thy vn tng vng, hnh thnh vng chuyn
canh cy n tri, cy cng nghip, cy lng thc- thc phm, chuyn giao khoa hc
k thut nhanh cho nng dn ng dng a vo sn xut hiu qu kinh t cao:
- Xy dng vng chuyn canh cy n tri a ln t 2.200 ha nm 2005
n 2.500 ha nm 2010.
- Xy dng vng chuyn canh cy cng nghip, cy lng thc - thc phm
cy Ma n nh 2.500 ha n 3.000 ha nm 2010. Do din tch t nng
nghip ch chim khang 13.295 ha, trong ch tiu t cho cy n tri l
2.500 3.000 ha, v thy sn 5.500 6.000 ha, nn cy mu lng thc -
thc phm ch cn li trn di 1.000 ha, nn tp trung ch o hng dn
canh tc cc loi mu c gi tr kinh t, ngn ngy, lun canh tng v, a
din tch gieo trng mu lng thc - thc phm ln 3.000 - 4.000 ha.

142
- B tr mt s din tch thch hp xung quanh th trn, cc trung tm x hnh
thnh vng rau, cy king p ng nhu cu cho c huyn v khu vc ln
cn.
V chn nui:
- Hng dn khuyn khch cc h dn pht trin chn nui theo hng nui
kt hp (m hnh VAC) p dng cc loi con ging gia sc - gia cm hng
ci tin, tng trng nhanh, c hiu qu kinh t.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t 47.500 con (2005),
trong Heo l 22.000 con v n B: 500 con v 221.000 con (nm 2010),
trong n B t 1.000 con.
V thy sn:
- Khai thc din tch mt nc ao, mng vn, tng cng ch o phong
tro nui c nc ngt (theo m hnh VAC) v tm cng xanh, phn u
a din tch xen mng vn ln trn 500 ha n nm 2010.
- i vi vng ngoi bao t-hu C Lao Dung pha u cn pht trin m
hnh nui thy sn ngt cng nghip theo dng ao t hay ng qung.
- Qui hoch pht trin vng nui tm nc l (tm s). a din tch nui
tm s huyn C Lao Dung t 1.190 ha hin nay ln 5.000 ha n 5.500 ha
(nm 2010).
- C chnh sch u t khuyn khch h dn c iu kin nng dn s lng
tu thuyn nh bt khai thc bin theo hng khai thc xa b. n nm
2005 vng c lao c 135 tu thuyn nh c (trong c 10-15 chic c
cng sut >90cv/chic). Nm 2010 c 150 chic (trong c 30 tu nh c
>90cv/chic). a sn lng khai thc bin nm 2005 t 3.000 tn v nm
2010 t 3.750 tn.
V lm nghip:
- Thc hin d n pht trin rng ngp nc ven bin do Ngn hng th gii
u t, i vi huyn C Lao Dung tip tc pht trin rng phng h ln
bin trn c s trng rng khai thc ht din tch bi bi c kh nng trng
cy lm nghip (ch yu trng bn). Ch o trng mi thm 1.500 ha, nng
tng s din tch rng phng h nm 2010 l khong 2.600 ha.
- La chn cy trng thch hp c sinh khi ln, b tr trng trn t trng, b
kinh, b ... va nng mt che ph, va cung cp nguyn liu cho
ngnh cng nghip ch bin g, bao b cung ng cho cc khu cng nghip
ca tnh. ng thi kt hp vi du lch sinh thi rng ngp mn ven bin.
4. Quy hoch s dng t
Quy hoch s dng t Nng - Lm - Ng nghip giai on n nm 2005 v
2010 huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng c da trn cc c s cn c v cc mc
tiu c trnh by phn trn. Tng din tch t nhin ton huyn: 25.488,44 ha.
Trong :
4.1 t nng nghip: 13.124,1 ha (2010)
- Pht trin ngnh nng nghip, thu hi sn tng din tch khong
13.124,1 ha trong din tch ma l 4.000 ha nm 2005 v n nh n

143
nm 2010 cn 2.500 - 3.000 ha, u t nng cao sn lng, cht lng ma
ng (600.000 tn/nm nhm m bo nhu cu sn phm cho ngnh sn
xut ma ng tnh Sc Trng). Tng n heo l 22.000 con nm 2005 v
25.000 con nm 2010, tng n b 500 con nm 2005 v 1.000 con nm
2010. Tng sn lng thu sn (bao gm nh bt v nui trng) 5.000 tn
nm 2005 v 8.000 10.000 tn nm 2010. n nm 2005 c 30% h dn
tham gia cc hnh thc kinh t hp tc - hp tc x v c 70% h dn tham
gia vo nm 2010.
- Chuyn ht t la v mu x An Thnh III v An Thnh Nam sang nui
tm v c th trng mu lng thc v thc phm mt phn.
- Giai on n nm 2005 tip tc duy tr t gieo trng mu lng thc -
thc phm khong 8.500 ha gieo trng (khong 2500 ha), l ngnh sn xut
c thu nhp kh cao v tn dng trit lao ng gia nh i vi a s h
c t sn xut t. Hng tng cy bp vng, m, u nnh, u phng, u
xanh v cc loi mu c gi tr kinh t khc nh: sn, b r, khoai... v n
nm 2010 mt s ln din tch ny s chuyn sang nui tm.
4.2 t lm nghip c rng: 2.573,2 ha
- Hin c 1091 ha, thc hin d n pht trin rng ngp nc ven bin,
trng rng mi t 1.000 - 1.500 ha x An Thnh III v nng trng
30/4. n nm 2010, din tch rng t c 2.573 ha. Hu ht din tch
rng c ly t cc vng nc mt bi bi cha s dng trng rng
(khong 1.000 ha nm 2010).
4.3 t chuyn dng: 2.068,4 ha
- y l loi t kh quan trng trong pht trin i vi mt huyn mi nh
huyn C Lao Dung. Do trong nh hng quy hoch loi t ny th s
u tin pht trin t thy li v giao thng.
- Hin nay din tch t chuyn dng l 1.287,4 ha, phn u pht trin v
xy dng n nm 2005 t 1.728,4 ha v ln n 2.068,4 ha trong nm
2010. Trong din tch t giao thng tng ln n 794ha tng 109,95%
v t thy li t c n 965 ha t mc tng trng bnh qun l
102,65%.
- t xy dng tng ln khong 3 ln (150 ha) so vi hin nay (46 ha) khi
gia tng xy dng cc cng trnh phc v cng cng nm 2010, khi nhu
cu ca dn chng trong huyn C Lao Dung tng cao.
- Cc loi t khc trong nhm t chuyn dng khng thay i nhiu.
- t chuyn dng ca huyn C Lao Dung c quy hoch n nm 2010
l 2.068,4 ha. Trong , th trn C Lao Dung: 235,9 ha; An Thnh I:
206ha; An Thnh II: 179 ha; An Thnh III: 243,8 ha; An Thnh Nam:
394,2 ha; An Thnh Ty: 79,5 ha; An Thnh ng: 168,5 ha; v i n I
559,5 ha.
4.4 t : 350 ha.
- Hin nay t th vn cn l s 0 i vi huyn mi nh C Lao Dung.
Tuy nhin vi kh nng u t thnh khu vc th trn ca huyn t
th d on c th quy hoch n 40 ha nm 2005 v ln n 80 ha nm
2010.

144
- Ngoi ra do s pht trin ca huyn cc khu t nng thn cng tng
theo mc tng dn s m d on l 1,3%/nm. Do t nng thn
s tng ln khong 270 ha nm 2010.
- t ca huyn C Lao Dung n nm 2010 l 350 ha.Trong , th trn
C Lao Dung: 43 ha; An Thnh I: 50 ha; An Thnh II: 36 ha; An Thnh
III: 51 ha; An Thnh Nam: 45 ha; An Thnh Ty: 37 ha; An Thnh ng:
43 ha; v i n I : 45 ha.
4.5 t sng sui v t cha s dng khc: 7.374,7 ha.
- Hin nay din tch mt nc sng, rch, kinh v bi bi cn kh cao
khong 8.332,35 ha, do n nm 2010 s s dng khong 1.000 ha t
bi bi trng rng. Mt s din tch khc cng c th tn dng khai
thc v nui trng thy sn.
- Cc loi t ng bng cha s dng s c khai thc ht nh hin nay l
1.044 ha s c a sang s dng cho nng nghip v thy sn khong
trn 1.020 ha nm 2010.
- Nh vy din tch cha s dng v sng sui n nm 2010 ch cn
7.374,7 ha. Trong , th trn C Lao Dung: 281,2 ha; An Thnh I:
1.483,08 ha; An Thnh II: 225,87 ha; An Thnh III: 1.314,83 ha; An
Thnh Nam: 588,16 ha; An Thnh Ty: 359,65 ha; An Thnh ng:
1.778,7 ha; v i n I 1.343,21 ha.
Chi tit quy hoch s dng t ai nm 2002- 2005-2010 c trnh by chi tit
trong Bng 6.2.

145
Bng 6.2 : K hoch v quy hoch s dng t ai huyn C Lao Dung, tnh Sc
Trng giai on 2003 - 2005 v 2006 2010.
Nm
Tc pht trin bq
(%)
HNG MC
2002 2005 2010 02-05 06-10 02-10
Tng din tch
t nhin
25.488,4 25.488,4 25.488,4 100,00 100,00 100,00
I, t nng nghip
1. t trng cy hng nm
2. t trng cy lu nm
3. t dng vo chn nui
13.295,1
10.170,4
2.506,1
618,6
13.141,1
8.186,7
2.754,4
2.200,0
13.124,1
3.437,7
4.186,4
5.500,0
99,70
94,70
102,40
137,35
99,95
84,05
108,70
120,15
99,85
88,75
105,85
127,50
II. t lm nghip
1. Rng t nhin
2. Rng trng
1.091,3
38,2
1.053,1
1.373,2
23,2
1.350,0
2.573,2
23,2
2.550,0
105,90
89,70
106,40
113,40
100,00
113,55
110,00
94,60
110,35
III. t chuyn dng
1. t xy dng
2. t giao thng
3. t thu li
4. t ngha trang
5. t an ninh quc phng
6. t chuyn dng khc
1.287,4
46,0
338,6
760,7
29,7
110,3
2,1
1.727,4
70,0
590,0
925,0
30,0
110,3
2,1
2.066,4
150,0
794,0
965,0
45,0
110,3
2,1
107,65
111,10
114,90
105,00
100,25
100,00
100,00
103,65
116,45
106,15
100,85
108,45
100,00
100,00
105,40
114,05
109,95
102,65
104,75
100,00
100,00
IV. t 215,1 270,0 350,0 105,85 105,35 105,55
1. t th 0,0 40,0 80,0 - 114,85 -
2. t nng thn 215,1 230,0 270,0 101,70 103,25 102,55
V. t cha s dng 9.599,5 8.976,7 7.374,7 98,35 96,15 97,10
1. t ng bng cha s
dng
1.044,0 522,0 20,0 84,10 - -
2. t mt nc cha s
dng
0,8 0,0 0,0 - - -
3. Sng rch 8.332,4 8.332,4 7.332,4 100,00 97,70 98,60
4. t cha s dng khc 222,3 122,3 22,3 86,15 71,15

146


147
IV. PHNG N QUY HOCH PHT TRIN SN
XUT NNG - NG NGHIP V NNG THN
HUYN C LAO DUNG
Trn c s cc mc tiu pht trin ca Tnh v Huyn kt hp vi kh nng
xut phn vng thch nghi cho quy hoch v nh hng php trin s dng t huyn
C Lao Dung, trong giai on 2003 - 2010 tp trung vo vic qui hoch li sn xut,
b tr cy trng ph hp vi tnh cht t ai - thy vn tng vng, hnh thnh vng
chuyn canh cy n tri, cy cng nghip, cy lng thc- thc phm, chuyn giao
khoa hc k thut nhanh cho nng dn ng dng a vo sn xut hiu qu kinh t
cao, do c kh nng chn la, 3 phng n cho quy hoch Nng-Ng nghip
c xut cho quy hoch t nay n 2010 nh sau:
1. Phng n I
Vi phng n ny quy hoch s dng t Nng-Ng nghip ca huyn C Lao
Dung p ng cc mc tiu sau:
1.1 Mc tiu
* Mc tiu tng qut:
- Cn i din tch s dng t ai gia cc loi cy trng ma, cy n tri,
rau mu v nui trng thu sn. Trong duy tr din tch cy Ma cao
cung cp ngun nguyn liu cho nh my ng Sc Trng hin ti v
tng lai.
- Gi n nh din tch nui trng thu sn theo nh hng php trin ca
huyn.
- Duy tr din tch quy hoch ca cc loi t lm nghip v loi t ngoi
nng nghip v thu sn.
- Tp trung u t tri u cho cc loi s dng cy trng, c nguy c cao khi
cy ma khng c th trng hay gi b bin ng bt thng.
* Mc tiu c th:
- Xy dng vng chuyn canh cy n tri gi din tch 2.200 ha nm 2005 v
2.300 ha nm 2010.
- Xy dng vng chuyn canh trng Ma n nh din tch 3.700 ha nm
2010, cung cp nguyn liu cho cc nh my ng trong tng lai ca
Sc Trng.
- Phn u t din tch nui trng thy sn 5.500 ha nm 2010, trong c
5.000 ha nui tm s cng nghip v 500 ha nui c theo mng vn v
nui thm canh dc theo cc tuyn t-hu ca vng ngt u cn.
- Cy mu lng thc - thc phm ch cn li khong 1.937 ha, nn tp trung
ch o hng dn canh tc cc loi mu c gi tr kinh t, ngn ngy, lun
canh tng v, a din tch gieo trng mu lng thc - thc phm ln
3.000 - 5.000 ha.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t 47.500 con (2005),
trong Heo l 22.000 con v B: 500 con v 221.000 con (nm 2010).

148
B tr mt s din tch thch hp xung quanh th trn, cc trung tm x hnh
thnh vng rau, cy king p ng nhu cu cho c huyn v khu vc ln cn.
1.2 Quy hoch nng nghip theo phng n I
1.2.1 K hoch sn xut Trng trt 2005 v 2010
- Cy Ma:
Din tch trng ma n nh khong 4.000 ha nm 2005 v 3.700 ha nm 2010,
tp trung nhiu nht cc x An Thnh II, An Thnh III, An Thnh ng v i n I,
v cy ma c iu kin thun li pht trin sau:
- iu kin t nhin, kh hu tng i ph hp cho vic canh tc ma t
nng sut cao, ngi dn c nhiu kinh nghim, k thut canh tc vi nhiu
m hnh kh tin b.
- Trong tnh c nh my ng c cng sut 1.000 - 1.500 tn ma
cy/ngy, gii quyt u ra cho pht trin ma nguyn liu v trong tng lai
c thm nh my ng t Qung Ngi v Sc Trng.
- Mt s ging ma c nng sut, ch ng cao, sinh trng ph hp vi
iu kin t nhin vng t ca huyn. Nn tip tc qui hoch hon thin
thy li ni ng, ci to vng t nguyn liu, p dng cc tin b khoa
hc k thut vo trong vic canh tc. M rng din tch trng cc ging ma
mi p ng nhu cu nng sut, phm cht v ch bin. C th hin nay c
cc ging ma cho nng sut cao nh: ROC16; ROC18; V86; VN84-4137;
K84-200; Qu ng 11. Hin nay din tch trng ging Ma Qu ng
chim khang 80% din tch.
B tr sn xut din tch Ma d kin phn b cc x nm 2010 theo phng
n I nh sau:
- Tng din tch Ma ch cn 3.700 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 85,5 ha; An Thnh I: 88,6 ha; An Thnh II:
793 ha; An Thnh III: 500 ha; An Thnh Nam: 55 ha; An Thnh Ty: 289,2
ha; An Thnh ng: 899,6 ha; v i n I: 989,2ha.
- Rau mu:
- Rau mu cc loi s tng ln n 4.187 ha trong nm 2005. Din tch ny c
c ch yu l chuyn t t Ma sang t trng mu trong nhng nm
u.
- Sau chuyn dn din tch rau mu ny sang nui trng thy sn n
nm 2010 cn n nh khong 1.437,7 ha.
B tr sn xut din tch rau mu d kin phn b cc x, th trn nm 2010
theo phng n I nh sau:
- Tng din tch rau-mu ch cn 1.437,7 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 90,1 ha; An Thnh I: 230,4 ha; An Thnh
II: 234 ha; An Thnh III: 297 ha; An Thnh Nam: 180 ha; An Thnh Ty:
183,2 ha; An Thnh ng: 110,4 ha; v i n I: 112,5 ha.
- Cy n tri:

149
- Cy n tri l th mnh trong nhng nm u quy hoch theo ch trng
chung ca huyn s chuyn thnh vn chuyn canh v trng tp trung hai
x An Thnh I, An Thnh Ty, mt phn th trn C Lao Dung, u cn x
An Thnh ng v u Cn x I n I.
- Pht trin mnh din tch trng cy n tri l ch tng pht trin kinh t
vn v kt hp vi du lch vng t cn.
- i vi vn cy lu nm u t ci to ht din tch vn tp hin cn 450
ha v nng cht lng vn cy n tri hin c tr thnh vn chuyn canh
cy n tri chuyn t t mu, t ma sang n nm 2010, c tng s
din tch khong 2.300 ha.
- Quy hoch mng li sn xut ging cy n tri.
B tr sn xut din tch cy n tri d kin phn b cc x, th trn nm 2010
theo phng n I nh sau:
- Tng din tch cy n tri t 2.300 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 90 ha; An Thnh I: 803 ha; An Thnh II:
165 ha; An Thnh III: 20 ha; An Thnh Nam: 20 ha (trng vn chung
quanh th c); An Thnh Ty: 632 ha; An Thnh ng: 300 ha; v i n
I: 270 ha.
1.2.2 K hoch sn xut Chn nui 2005 v 2010
- Hng dn khuyn khch cc h dn pht trin chn nui theo hng nui
kt hp (m hnh VAC) p dng cc loi con ging gia sc - gia cm hng
ci tin, tng trng nhanh, c hiu qu kinh t sau dch cm g.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t:
Nm 2005: - n heo : 22.000 con
- n b : 500 con
- n gia cm : 25.000 con
Nm 2010: - n heo : 40.000 con
- n b : 1.000 con
- n gia cm : 180.000 con
1.2.3 Quy hoch pht trin Thy sn
- Pht trin nui trng thy sn ch yu l m mi vng nui tm nc l
1.000 ha a din tch nui tm s t khong 618 ha (nm 2002) ln khong
3.000 ha (nm 2005) v n nm 2010 a din tch nui tm s ln 5.000
ha. Trong , An Thnh II: 415 ha; An Thnh III: 1.350 ha; An Thnh
Nam: 2.435 ha; An Thnh ng: 400 ha; v i n I: 400 ha.
- M hnh nui tm s ch yu l nui thm canh cc vng ven bin thuc x
An Thnh Nam, c th kt hp nui c trong ma ma c khong thi
gian cch ly nui tm; m hnh nui tm nc l ma nng v trng mu
hay nui c nc ngt ma ma thuc cc x An Thnh ng; An Thnh II;
An Thnh III; v i n I.
- Vi din tch mt nc ao, mng vn, tng cng ch o phong tro
nui c nc ngt (theo m hnh VAC). Nm 2002 c khong trn 200 ha
din tch nui c nc ngt v tm cng xanh. i vi cc vng ngoi

150
bao t-hu thuc cac x khu vc u cn s b tr nui c nc ngt thm
canh nh cc tra, c Basa, tm cng xanh v phn u a ln trn 300 ha
ca din tch ny n nm 2010. S phn chia din tch cho cc x trong
vng nui trng thy sn ngt thm canh v kt hp nh sau: th trn C
Lao Dung: 70 ha; An Thnh I: 180 ha; An Thnh II: 30 ha; An Thnh Ty:
160 ha; An Thnh ng: 60 ha.
Bng 6.3 : K hoch v quy hoch s dng t nng-ng nghip ca cc x v th trn
huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng n 2005. Phng n I.
Phn theo n v hnh chnh x
Hng mc
Tng
din tch
Th
Trn
CLD
An
Thnh
I
An
Thnh
II
An
Thnh
III
An
Thnh
Nam
An
Thnh
Ty
An
Thnh
ng
i n
I
t nng nghip
13.141,1 351,6 1.350,3 1.759,8 2.190,9 2.284,3 1.261,6 1.925,4 2.017,2
1. t trng cy hng
nm
8.186,7 265,4 483,1 1.298,4 1.361,9 1.482,1 651,2 1.335,3 1.309,3
1.1Chuyn ma 4.000 130,3 203,1 670 537,2 550 389,2 759,6 760,6
1.2 Cy hng nm 4.186,7 135,1 280 628,4 824,6 932,1 262,0 575,7 548,8
2. t trng cy lu nm 2.754,4 66,2 797,2 311,4 79 232,2 570,4 340,1 357,9
2.1 Da 375,0 11,0 73,0 45,1 34 51,8 37,4 81,8 40,9
2.2 Cy n tri 2.300 53 703 262 40 160 532 250 300
2.3 Cy lu nm khc 79,4 2,2 21,2 4,3 5 20,4 1 8,3 17
3. t thu sn 2.200 20 70 150 750 570 40 250 350
3.1 t chuyn nui c 200 20 70 50 - 20 40 - -
3.2 t nui tm 2000 0 0 100 750 550 - 250 350

Bng 6.4 : K hoch v quy hoch s dng t nng-ng nghip ca cc x v th trn
huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng n 2010. Phng n I.
Phn theo n v hnh chnh x
Hng mc
Tng
din tch
Th
Trn
CLD
An
Thnh
I
An
Thnh
II
An
Thnh
III
An
Thnh
Nam
An
Thnh
Ty
An
Thnh
ng
i n
I
t nng nghip
13124,1 345,6 1334 1747 2195 2472 1283,4 1850,4 1896,7
1. t trng cy hng
nm
5137,7 175,6 319 1027 797 235 472.4 1010 1101,7
1.1Chuyn ma 3700 85,5 88,6 793 500 55 289,2 899,6 989,2
1.2 Cy hng nm 1437,7 90,1 230,4 234 297 180 183,2 110,4 112,5
2. t trng cy lu nm 2486,4 100 835 190 48 37 651 330,4 295
2.1 Da 136 8 27,6 23 15 15 17 20,4 10
2.2 Cy n tri 2300 90 803 165 20 20 632 300 270
2.3 Cy lu nm khc 50,4 2 4,4 2 13 2 2 10 15
3. t thu sn 5500 70 180 530 1350 2200 160 510 500
3.1 t chuyn nui c 500 70 180 30 - - 160 60 -
3.2 t nui tm 5000 - - 500 1350 2200 - 450 500
- Tng sn lng thu hoch nui trng thy sn t: 5.000 tn n 10.000 tn
trong nhng nm 2010.

151
- C chnh sch u t khuyn khch h dn c iu kin nng dn s lng
tu thuyn nh bt khai thc bin theo hng khai thc xa b. n nm
2005 vng c lao c 135 tu thuyn nh c (trong c 10-15 chic c
cng sut >90cv/chic). Nm 2010 c 150 chic (trong c 30 tu nh c
>90cv/chic). a sn lng khai thc bin nm 2005 t 3.000 tn v nm
2010 t 3.750 tn.
- Xy dng mng li sn xut ging thy sn cc loi trn c s xc nh
nhu cu ging thy sn d kin phi c t nht 5-10 tri cung cp ging thy
sn cc x An Thnh ng, An Thnh II, An Thnh III, i n I, v An
Thnh Nam cho giai on 2003 - 2010.
1.3 iu kin phn b v gii php cho phng n I
1.3.1 Phn b
Theo kt qu quy hoch ca phng n I l gi m hnh truyn thng canh tc
ma nn din tch c phn b kh cao cho n nm 2010 l 3.700ha, trong khi th
din tch trng cy n tri ch pht trin n khong 2.300 ha, thy sn pht trin n
5.500 ha cho nui tm s v c nc ngt. Kt qu quy hoch theo phng n ny
c phn b theo sau:
- Trn vng t u cn ca C Lao Dung thuc x An Thnh I v phn ca
An Thnh Ty gip thi trn C Lao Dung c nc ngt, t c tng phn
su, c h thng bao hon chnh nn b tr trng cc loi cy n tri c
gi tr kinh t v th trng nhng nhy cm vi iu kin t nhin nh:
Nhn, Su ring, Mng ct, kt hp vi xoi, v cy c mi nh Cam, Qut,
Bi. Song song c th xen ln t rau mu nh Bp lai, u nnh, u
xanh trong din tch nh. Trong h thng mng vn c th kt hp vi
nui c v tm cng xanh cho cc loi cy l khng c cha tinh du, ring
cc khu vc trng cy l c cha tinh du nh Cam, Bi, Qut th h thng
thy sn nui phi tch ra ring (phn chi tit m hnh VAC trnh by trong
phn IV gii php).
- Khu vc pha Nam ca x An Thnh I gip lun n na x ca An Thnh
Ty, Th trn C Lao Dung, u cn x An Thnh ng l vng t c nc
ngt, nhng t c cha tng sinh phn tim tng nm cn nn kh b tr
cc cy n tri nhy vi phn ngoi tr phi u t cao mi trng c. Do
ngh b tr cc loi cy n tri c iu kin chu ng mi trng
nhng li c hiu qu v nm trong cc loi tri cy m B NN&PTNT s
u t trong thi gian ti l: Xoi ct Ho lc, Nhn xung cm vng
hay tiu da b, Sap, V sa. Do din tch quy hoch ma kh cao nn dc
theo tuyn l vo khong hn trm mt vn b tr trng ma. Ngoi ra vn
tin hnh a dng ha cy trng trong nng h bng cch l pht trin tng
din tch nh rau mu nh Bp lai, Da hu, Khoai lang, v trong mng
vn ca vng ny c th kt hp nui c hay tm cng xanh ngi dn
tng thu nhp theo h thng VAC (phn chi tit m hnh VAC trnh by
trong phn IV gii php).
- Khu vc gia cn ca x An Thnh ng, pha u ca x An Thnh II v
u x i n I l vng t c phn tim tng hin din trong khong 60-80
cm, nhng l vng c ch nc ngt khng u, ty theo iu kin thi
tit hng nm m c nc mn trong ma kh khi thi gian ma n chm
vng u ngun, do s b tr cc loi cy hng nm c gi tr kinh t

152
nhng chu c iu kin l nh: ma, Bp lai, u xanh, u nnh, m,
Khoai ....., ng thi cng xen t cy n tri nh: Mng cu ta, v sa, xoi,
nhn. Do khu vc ny ch yu l b tr ma v mu.
- Khu vc t v bi bi ngoi t-hu th ph trn gn u cn s b tr
nui c cng nghip nh c tra, c basa. Pha di tip gip vng mn l th
b tr nui tm cng xanh do vng ny nc ngt cha m bo quanh nm
nn khng thch hp cho c tra hay basa. Vng ngoi pha Nam th s b
tr nui trng thy sn nc l ngt nh c ko, cua...Vng ca sng v b
bin s pht trin ti lp rng ngp mn.
- Khu vc pha Nam ca huyn C Lao Dung c thi gian mn l trong nm
ko di vo ma nng nn theo hng quy hoch pht trin v khai thc
tim nng th vng ny c b tr khai thc nui trng thy sn nc l,
trong ch yu l nui tm s theo nh hng thm canh c u t. Tuy
nhin trong phng n ny th dc theo cc trc l chnh ca 3 cn th vn
gi canh tc ma v cy n tri thm mt s mu duy tr din tch theo
quy hoch ng thi cng ph mu xanh trong vng nui tm rng ln (xem
bn quy hoch phng n I). Cn li l cc vng nui tm theo hng
pht trin tng bc lan dn t cc sng vo pha trong.
S phn b chi tit cc m hnh theo quy hoch ca phng n I c trnh by
trong bn quy hoch s dung t ai n nm 2010 ca huyn C Lao Dung (Hnh
6.2).
1.3.2 Gii php ngh
Trong phng n I vn quan trng l quy hoch din tch ma cao cung
cp lng ln nguyn liu ma cho cc nh my ng hin c v tng lai ca tnh
Sc Trng, v dn vng C Lao Dung c truyn thng canh tc ma, cng lao ng
tng i khng i hi cao, nht l khu chm sc, do tim nng trin vng ln.
Tuy nhin khi xut phng n ny vn th trng n nh cho cy Ma cn nhiu
bp bnh Vit Nam ni chung v Tnh Sc Trng ni ring. Do cc gii php
cho phng n ny c xut nh sau:
- Gii php v vn: ch yu l vn cho vay trong vic chuyn i v pht
trin t cc m hnh canh tc km hiu qu thiu tp trung sang cc m hnh
hiu qu nh: nui tm, chuyn dch trng cc loi cy n tri c gi tr v
hiu qu cao. Vic u t ny ch yu l u t cho phn xy dng c bn
ban u cho nui tm v xy dng vng cy n tri chuyn canh. i vi
cy ma v rau mu th ngi dn y c kh nng pht trin bnh thng,
nhu cu v vn u t khng bc thit lm. Phn chi tit v vn c trnh
by phn sau.
- Gii php v kin thc chuyn mn: Khi chuyn i c cu theo m hnh
canh tc chuyn canh, nht l cy n tri v chuyn nui tm cng nghip,
i hi phi c u t kin thc chuyn mn. Cc c s v hot ng ca
Trung tm khuyn nng v khuyn ngh l nhng hot ng c hiu qu
trong cng tc chuyn i ny. y l vn cn quan tm.
- Gii php v th trng: i vi tm th th trng khng kh khn lm,
mc d hin nay th trng tm ang gim gi, tuy nhin trong tng lai th
sn phm ny vn c kh nng tiu th c trong ni a ln quc t. Ring
i vi cc sn phm ca cy n tri v nht l ma s gp nhiu kh khn.

153
Tuy nhin i vi cy n tri th hin nay B Nng Nghip v Pht trin
Nng thn xc nh ra c 11 loi cy n cnh tranh, do trong
phng n ny cc loi cy n tri c b tr quy hoch C Lao Dung
cng nm trong 11 loi cy chin lc m trong tng lai ta s a vo cnh
tranh khi gia nhp hon ton AFTA v WTO. Theo k hoch th B
NN&PTNT s tp trung u t khoa hc v khuyn nng cho cc nhm cy
chin lc ny. Trong khi th th trng cho rau mu vn c kh nng
nht l Bp lai, u xanh, u nnh v m cng l nhng mc hng c kh
nng c th trng trong tng lai. i vi cy ma th cn l thuc vo qu
nhiu khu ngoi th trng nn cc gii php cho cy ma hin nay cng
ang gp nhiu kh khn, mc d phng n ny chn u tin cho cy ma
nh l ngun cung cp nguyn liu cho nh my ng.
- Gii php v mi trng: Trong phng n ny th din tch nui trng thy
sn s gia tng rt ln trong thi gian ti nn vn mi trng cht lng
nc ca vng nui tm l cn c quan tm. Gii php cho vn ny l
vic pht trin tng bc, phn chia gia cc khu vc nui tm v trng
trt. Mt thun li ln trong vn ny l h thng sng rch rt chn cht,
cc h nng dn u c nhng b bao rin nn vic qun l nc cng
tng i d dng, ng thi y l vng cn ca sng nn vn giao lu
ngun nc rt ln v kh nng ho long v ra tri cc cht thi t nui
tm ra bin c nhanh hn v hiu qu hn. Do vic xy dng h thng
bao v thy li kt hp hon chnh s kim sot c vn pht trin
vng rng ln nui tm.



Hnh 6.2: Bn quy hoch s dng t huyn C Lao Dung, Sc Trng theo phng n I

154

155

2. Phng n II
Vi phng n ny quy hoch s dng t Nng ng nghip ca huyn C Lao
Dung p ng cc mc tiu sau:
2.1 Mc tiu
* Mc tiu tng qut:
- Cn i din tch s dng t ai gia cc loi cy trng v nui trng thu
sn. trong gim din tch trng ma.
- Duy tr din tch quy hoch ca cc loi t lm nghip v loi t ngoi
nng nghip v thu sn.
- Gi n nh din tch nui trng thu sn theo nh hng php trin ca
huyn. Khai thc tt cc c hi v nui trng thy sn ngt v l.
- nh hng pht trin cy n tri pht huy th mnh vng c lao v kt
hp hnh thnh nhng vng du lch sinh thi vn.
* Mc tiu c th:
- Xy dng vng chuyn canh cy n tri vi din tch 2.200 ha nm 2005 v
tng ln 2.500 ha nm 2010.
- Xy dng vng trng ma chuyn canh gim din tch xung cn 3.000 ha
nm 2010, cung cp nguyn liu cho cc nh my ng hin ti v trong
tng lai ca Sc Trng.
- Phn u t din tch nui trng thy sn 5.500 ha nm 2010, trong c
5.000 ha nui tm s cng nghip v 500 ha nui c theo mng vn v
nui thm canh dc theo cc tuyn t-hu ca vng ngt u cn.
- Cy mu lng thc - thc phm ch cn li khong 1.937 ha, nn tp trung
ch o hng dn canh tc cc loi mu c gi tr kinh t, ngn ngy, lun
canh tng v, a din tch gieo trng mu lng thc - thc phm ln
3.000 - 5.000 ha.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t 47.500 con (2005),
trong Heo l 22.000 con v B: 500 con v 221.000 con (nm 2010).
B tr mt s din tch thch hp xung quanh th trn, cc trung tm x hnh
thnh vng rau, cy king p ng nhu cu cho c huyn v khu vc ln cn.
2.2 Quy hoch nng nghip theo phng n II
2.2.1 K hoch sn xut Trng trt 2005 v 2010
- Cy Ma:
Din tch trng ma n nh khong 4.000 ha nm 2005 v gim xung cn
3.000 ha nm 2010, tp trung nhiu nht cc x An Thnh II, An Thnh III, An
Thnh ng v i n I, v cy ma c iu kin thun li pht trin sau:
- iu kin t nhin, kh hu tng i ph hp cho vic canh tc ma t
nng sut cao, ngi dn c nhiu kinh nghim, k thut canh tc vi nhiu
m hnh kh tin b.

156
- Trong tnh c nh my ng c cng sut 1.000 - 1.500 tn ma
cy/ngy, gii quyt u ra cho pht trin ma nguyn liu v trong tng lai
c thm nh my ng t Qung Ngi v Sc Trng.
- Mt s ging ma c nng sut, ch ng cao, sinh trng ph hp vi
iu kin t nhin vng t ca huyn. Nn tip tc qui hoch hon thin
thy li ni ng, ci to vng t nguyn liu, p dng cc tin b khoa
hc k thut vo trong vic canh tc. M rng din tch trng cc ging ma
mi p ng nhu cu nng sut, phm cht v ch bin. C th hin nay c
cc ging ma cho nng sut cao nh: ROC16; ROC18; V86; VN84-4137;
K84-200; Qu ng 11. Hin nay din tch trng ging Ma Qu ng
chim khang 80% din tch.
B tr sn xut din tch Ma d kin phn b cc x nm 2010 theo phng
n II nh sau:
- Tng din tch Ma ch cn 3.000 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 65,5 ha; An Thnh I: 68,6 ha; An Thnh II:
768 ha; An Thnh III: 400 ha; An Thnh Ty: 189,2 ha; An Thnh ng:
719,6 ha; v i n I: 789,2ha.
- Rau mu:
- Rau mu cc loi s t n 3.486 ha trong nm 2005. Din tch ny c
c ch yu l chuyn t t Ma sang t trng mu trong nhng nm
u.
- Sau chuyn dn din tch rau mu ny sang nui trng thy sn n
nm 2010 cn n nh khong 1.937,7 ha.
B tr sn xut din tch rau mu d kin phn b cc x, th trn nm 2010
theo phng n II nh sau:
- Tng din tch rau-mu ch cn 1.937,7 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 110,1 ha; An Thnh I: 250,4 ha; An Thnh
II: 309 ha; An Thnh III: 397 ha; An Thnh Nam: 10 ha; An Thnh Ty:
283,2 ha; An Thnh ng: 260,4 ha; v i n I: 317,5ha.
- Cy n tri:
- Cy n tri l th mnh trong nhng nm u quy hoch theo ch trng
chung ca huyn s chuyn thnh vn chuyn canh v trng tp trung hai
x An Thnh I, An Thnh Ty, mt phn th trn C Lao Dung, u cn x
An Thnh ng v u Cn x I n I.
- Pht trin mnh din tch trng cy n tri l ch tng pht trin kinh t
vn v kt hp vi du lch vng t cn.
- i vi vn cy lu nm u t ci to ht din tch vn tp hin cn 450
ha v nng cht lng vn cy n tri hin c tr thnh vn chuyn canh
cy n tri chuyn t t mu, t ma sang n nm 2005, c tng s
din tch khong 2.300 ha v t 2.500 ha trong nm 2010.
- Quy hoch mng li sn xut ging cy n tri.
B tr sn xut din tch cy n tri d kin phn b cc x, th trn nm 2010
theo phng n II nh sau:

157
- Tng din tch cy n tri t 2.500 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 90 ha; An Thnh I: 803 ha; An Thnh II:
200 ha; An Thnh III: 20 ha; An Thnh Nam: 10 ha (trng vn chung
quanh th c); An Thnh Ty: 632 ha; An Thnh ng: 380 ha; v i n
I: 365 ha.
2.2.2 K hoch sn xut Chn nui 2005 v 2010
- Hng dn khuyn khch cc h dn pht trin chn nui theo hng nui
kt hp (m hnh VAC) p dng cc loi con ging gia sc - gia cm hng
ci tin, tng trng nhanh, c hiu qu kinh t sau dch cm g.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t:
Nm 2005: - n heo : 22.000 con
- n b : 500 con
- n gia cm : 25.000 con
Nm 2010: - n heo : 40.000 con
- n b : 1.000 con
- n gia cm : 180.000 con
2.2.3 Quy hoch pht trin Thy sn
- Pht trin nui trng thy sn ch yu l m mi vng nui tm nc l
1.000 ha a din tch nui tm s t khong 618 ha (nm 2002) ln khong
3.000 ha (nm 2005) v n nm 2010 a din tch nui tm s ln 5.000
ha. Trong , An Thnh II: 415 ha; An Thnh III: 1.350 ha; An Thnh
Nam: 2.435 ha; An Thnh ng: 400 ha; v i n I: 400 ha.
- M hnh nui tm s ch yu l nui thm canh cc vng ven bin thuc x
An Thnh Nam, c th kt hp nui c trong ma ma c khong thi
gian cch ly nui tm; m hnh nui tm nc l ma nng v trng mu
hay nui c nc ngt ma ma thuc cc x An Thnh ng; An Thnh II;
An Thnh III; v i n I.
- Vi din tch mt nc ao, mng vn, tng cng ch o phong tro
nui c nc ngt (theo m hnh VAC). Nm 2002 c khong trn 200 ha
din tch nui c nc ngt v tm cng xanh. i vi cc vng ngoi
bao t-hu thuc cac x khu vc u cn s b tr nui c nc ngt thm
canh nh cc tra, c Basa, tm cng xanh v phn u a ln trn 300 ha
ca din tch ny n nm 2010. S phn chia din tch cho cc x trong
vng nui trng thy sn ngt thm canh v kt hp nh sau: th trn C
Lao Dung: 70 ha; An Thnh I: 180 ha; An Thnh II: 30 ha; An Thnh Ty:
160 ha; An Thnh ng: 60 ha.
- Tng sn lng thu hoch nui trng thy sn t: 5.000 tn n 10.000 tn
trong nhng nm 2010.
- C chnh sch u t khuyn khch h dn c iu kin nng dn s lng
tu thuyn nh bt khai thc bin theo hng khai thc xa b. n nm
2005 vng c lao c 135 tu thuyn nh c (trong c 10-15 chic c
cng sut >90cv/chic). Nm 2010 c 150 chic (trong c 30 tu nh c
>90cv/chic). a sn lng khai thc bin nm 2005 t 3.000 tn v nm
2010 t 3.750 tn.

158
- Xy dng mng li sn xut ging thy sn cc loi trn c s xc nh
nhu cu ging thy sn d kin phi c t nht 5-10 tri cung cp ging thy
sn cc x An Thnh ng, An Thnh II, An Thnh III, i n I, v An
Thnh Nam cho giai on 2003 - 2010.
Bng 6.5 : K hoch v quy hoch s dng t nng-ng nghip ca cc x v th trn
huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng n 2005. Phng n II.
Phn theo n v hnh chnh x
Hng mc
Tng
din tch
Th
Trn
CLD
An
Thnh
I
An
Thnh
II
An
Thnh
III
An
Thnh
Nam
An
Thnh
Ty
An
Thnh
ng
i n
I
t nng nghip
13.141,1 351,6 1350,3 1759,8 2190,9 2284,3 1261,6 1925,4 2017,2
1. t trng cy hng
nm
7486,7 265,4 483,1 1248,4 1261,9 1292,1 651,2 1155,3 1129,3
1.1Chuyn ma 4000 130,3 203,1 670 537,3 550 389,2 759,6 760,6
1.2 Cy hng nm 3486,7 135,1 280 578,4 724,6 742,1 262 395,7 368,7
2. t trng cy lu nm 2654,4 66,2 797,2 311,4 79 172,2 570,4 320,1 337,9
2.1 Da 375 11 73 45,1 34 51,8 37,4 81,8 40,9
2.2 Cy n tri 2200 53 703 262 40 100 532 230 280
2.3 Cy lu nm khc 79,4 2,2 21,2 4,3 5 20,4 1 8,3 17
3. t thu sn 3000 20 70 200 850 820 40 450 550
3.1 t chuyn nui c 200 20 70 50 - 20 40 - -
3.2 t nui tm 2800 0 0 150 850 800 - 450 550

Bng 6.6 : K hoch v quy hoch s dng t nng-ng nghip ca cc x v th trn
huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng n 2010. Phng n II.
Phn theo n v hnh chnh x
Hng mc
Tng
din tch
Th
Trn
CLD
An
Thnh
I
An
Thnh
II
An
Thnh
III
An
Thnh
Nam
An
Thnh
Ty
An
Thnh
ng
i n
I
t nng nghip
13124,1 345,6 1334 1747 2195 2472 1283,4 1850,4 1896,7
1. t trng cy hng
nm
4937,7 175,6 319 1077 797 10 472,4 980 1106,7
1.1Chuyn ma 3000 65,5 68,6 768 400 - 189,2 719,6 789,2
1.2 Cy hng nm 1937,7 110,1 250,4 309 397 10 283,2 260,4 317,5
2. t trng cy lu nm 2686,4 100 835 225 48 27 651 410,4 390
2.1 Da 136 8 27,6 23 15 15 17 20,4 10
2.2 Cy n tri 2500 90 803 200 20 10 632 380 365
2.3 Cy lu nm khc 50,4 2 4,4 2 13 2 2 10 15
3. t thu sn 5500 70 180 445 1350 2435 160 460 400
3.1 t chuyn nui c 500 70 180 30 - - 160 60 -
3.2 t nui tm 5000 - - 415 1350 2435 - 400 400
2.3 iu kin v gii php cho phng n II
2.3.1 Phn b

159
Theo kt qu quy hoch ca phng n II l s gim m hnh truyn thng canh
tc ma nn din tch c phn b cho ma n nm 2010 l 3.000ha, trong khi th
din tch trng cy n tri pht trin n khong 2.500 ha, thy sn pht trin 5.500 ha
cho nui tm s v cc nc ngt ging nh phng n I. Kt qu quy hoch theo
phng n ny c phn b theo sau:
- Trn vng t u cn ca C Lao Dung thuc x An Thnh I v phn ca
An Thnh Ty gip thi trn C Lao Dung c nc ngt, t c tng phn
su, c h thng bao hon chnh nn b tr trng cc loi cy n tri c
gi tr kinh t v th trng nhng nhy cm vi iu kin t nhin nh:
Nhn, Su ring, Mng ct, kt hp vi xoi, v cy c mi nh Cam, Qut,
Bi. Song song c th xen ln t rau mu nh Bp lai, u nnh, u
xanh trong din tch nh. Trong h thng mng vn c th kt hp vi
nui c v tm cng xanh cho cc loi cy l khng c cha tinh du, ring
cc khu vc trng cy c cha tinh du nh Cam, Bi, Qut th h thng
thy sn nui kt hp phi tch ra ring. (phn chi tit m hnh VAC trnh
by trong phn IV gii php).
- Khu vc pha Nam ca x An Thnh I gip lun n na x ca An Thnh
Ty, Th trn C Lao Dung, u cn x An Thnh ng l vng t c nc
ngt, nhng t c cha tng sinh phn tim tng nm cn nn kh b tr
cc cy n tri nhy vi phn ngoi tr phi u t cao mi trng c. Do
ngh b tr cc loi cy n tri c iu kin chu ng mi trng
nhng li c hiu qu v nm trong cc loi tri cy m B NN&PTNT s
u t trong thi gian ti l: Xoi ct Ho lc, Nhn xung cm vng
hay tiu da b, Sap, V sa. Trong vng ny khc vi phng n I l khu
vc trng ma s c thay th bng cy n tri dc theo tuyn ng i ca
th trn v An Thnh Ty (xem bn quy hoch phng n II). Ngoi ra
vn tin hnh a dng ha cy trng trong nng h bng cch l pht trin
tng din tch nh rau mu nh Bp lai, Da hu, Khoai lang, v trong
mng vn ca vng ny c th kt hp nui c hay tm cng xanh
ngi dn tng thu nhp theo h thng VAC (phn chi tit m hnh VAC
trnh by trong phn IV gii php).
- Khu vc gia cn ca x An Thnh ng, pha u ca x An Thnh II v
u x i n I l vng t c phn tim tng hin din trong khong 60-80
cm, nhng l vng c ch nc ngt khng u, ty theo iu kin thi
tit hng nm m c nm c nc mn trong ma kh khi thi gian ma n
chm vng u ngun, do s b tr cc loi cy hng nm c gi tr
kinh t nhng chu c iu kin l nh: ma, Bp lai, u xanh, u nnh,
m , Khoai ....., ng thi cng xen t cy n tri nh mng cu ta, v sa,
xoi, nhn. Do khu vc ny ch yu l b tr ma v mu.
- Khu vc t v bi bi ngoi t-hu th ph trn gn u cn s b tr
nui c cng nghip nh c tra, c basa. Pha d tip gip vng mn l th
b tr nui tm cng xanh do vng ny nc ngt cha m bo quanh nm
nn khng thch hp cho cc tra hay basa. Vng ngoi pha Nam th s b
tr nui trng thy sn nc l ngt nh c ko, cua...Vng ca sng v b
bin s pht trin ti lp rng ngp mn.
- Khu vc pha Nam ca huyn C Lao Dung c thi gian mn l trong nm
nht l vo ma nng nn theo hng quy hoch pht trin v khai thc tim

160
nng th vng ny c b tr khai thc nui trng thy sn nc l, trong
ch yu l nui tm s theo nh hng thm canh c u t. Tuy nhin
trong phng n ny th dc theo cc trc l chnh ca 3 cn th vn gi
canh tc ma v cy n tri vi din tch nhiu hn t din tch mu t
din tch cy n tri l 2500 ha duy tr din tch theo quy hoch ng thi
cng ph mu xanh trong vng nui tm rng ln (xem bn quy hoch
phng n II). Cn li l cc vng nui tm theo hng pht trin tng
bc lan dn t cc sng vo ph trong.
S phn b chi tit cc m hnh theo quy hoch ca phng n II c trnh
by trong bn quy hoch s dung t ai n nm 2010 ca huyn C Lao Dung
(Hnh 6.3).
2.3.2 Gii php ngh
Trong phng n II vn quan trng l quy hoch din tch ma gim li
nhng cng duy tr din tch tng i cung cp lng ln nguyn liu ma cho cac
nh my ng hin c v tng lai ca tnh Sc Trng, v dn vng C Lao Dung c
truyn thng canh tc na, cng lao ng tng i khng i hi cao, nht l khu
chm sc, do c tim nng trin vng ln. Tuy nhin khi xut phng n ny
vn th trng n nh cho cy Ma cn nhiu bp bnh Vit Nam ni chung v
Tnh Sc Trng ni ring. Do cc gii php cho phng n ny c xut nh
sau:
- Gii php v vn: ch yu l vn cho vay trong vic chuyn i v pht
trin t cc m hnh canh tc km hiu qu thiu tp trung sang cc m hnh
hiu qu nh: nui tm, chuyn dch trng cc loi cy n tri c gi tr v
hiu qu cao. Vic u t ny ch yu l u t cho phn xy dng c bn
ban u cho nui tm v xy dng vng cy n tri chuyn canh. i vi
cy n tri th theo phng n II ny tng ln hn nn chi ph vn u t
ca phng n ny s cao hn phng n I khi m din tch trng ma u
t thp, trong khi din tch vn cy n tri tng ln nn vn u t s cao
hn. Cy ma v rau mu th ngi dn y c kh nng pht trin bnh
thng, nhu cu v vn u t khng bc thit lm. Phn chi tit v vn
c trnh by phn sau.
- Gii php v kin thc chuyn mn: Khi chuyn i c cu theo m hnh
canh tc chuyn canh, nht l cy n tri v chuyn nui tm cng nghip,
i hi phi c u t kin thc chuyn mn. Cc c s v hot ng ca
Trung tm khuyn nng v khuyn ngh l nhng hot ng c hiu qu
trong cng tc chuyn i ny. y l vn cn quan tm. Ngoui ra khi
pht trin thnh vng cy n tri ln hn s tp trung nhiu kin thc
chuyn mn canh tc c hiu qu.
- Gii php v th trng: i vi tm th th trng khng kh khn lm,
mc d hin nay th trng tm ang gim gi, tuy nhin trong tng lai th
sn phm ny vn c kh nng tiu th c trong ni a ln quc t. Ring
i vi cc sn phm ca cy n tri v nht l ma s gp nhiu kh khn.
Tuy nhin i vi cy n tri th hin nay B Nng Nghip v Pht trin
Nng thn xc nh ra c 11 loi cy n cnh tranh, do trong
phng n ny cc loi cy n tri c b tr quy hoch C Lao Dung
cng nm trong 11 loi cy chin lc m trong tng lai ta s a vo cnh
tranh khi gia nhp hon ton AFTA v WTO. Theo k hoch th B

161
NN&PTNT s tp trung u t khoa hc v khuyn nng cho cc nhm cy
chin lc ny, nn trong phng n ny din tch vn cy n tri tng l
c chiu hng hp l hn phng n I. Trong khi th th trng cho rau
mu vn c kh nng nht l Bp lai, u xanh, u nnh v m cng l
nhng mc hng c kh nng c th trng trong tng lai. i vi cy ma
th cn l thuc vo qu nhiu khu ngoi th trng nn cc gii php cho
cy ma hin nay cng ang gp nhiu kh khn, mc d phng n ny
chn u tin cho cy ma nh l ngun cung cp nguyn liu cho nh my
ng.
- Gii php v mi trng: Trong phng n II ny th din tch nui trng
thy sn s gia tng rt ln trong thi gian ti nn vn mi trng cht
lng nc ca vng nui tm l cn c quan tm ging nh phng n
I. Gii php cho vn ny l vic pht trin tng bc, phn chia gia cc
khu vc nui tm v trng trt. Mt thun li ln trong vn ny l h
thng sng rch rt chn cht, cc h nng dn u c nhng b bao rin
nn vic qun l nc cng tng i d dng, ng thi y l vng cn
ca sng nn vn giao lu ngun nc rt ln v kh nng ho long v
ra tri cc cht thi t nui tm ra bin c nhanh hn v hiu qu hn.
Do vic xy dng h thng bao v thy li kt hp hon chnh s
kim sot c vn pht trin vng rng ln nui tm.



Hnh 6.3: Bn quy hoch s dng t huyn C Lao Dung, Sc Trng theo phng
n II

162

163

3. Phng n III
Vi phng n ny quy hoch s dng t Nng ng nghip ca huyn C Lao
Dung p ng cc mc tiu sau:
3.1 Mc tiu
* Mc tiu tng qut:
- Duy tr din tch quy hoch ca cc loi t lm nghip v loi t ngoi
nng nghip.
- Gi n nh din tch trng cy n tri theo hng pht trin vn vng c
lao theo nh hng php trin ca huyn. Gi din tch ma v mu mc
thp do th trng u ra khng n nh.
- nh hng pht trin tng din tch nui trng thu sn pht huy th
mnh vng c lao ven bin c ngun ti nguyn nc l, mn.
* Mc tiu c th:
- Xy dng vng chuyn canh cy n tri vi din tch 2.200 ha nm 2005 v
tng ln 2.500 ha nm 2010.
- Xy dng vng trng ma chuyn canh gim din tch xung cn 2.500 ha
nm 2010, duy tr cung cp nguyn liu cho cc nh my ng hin
ti.
- Phn u t din tch nui trng thy sn 6.500 ha nm 2010, trong c
6.000 ha nui tm s cng nghip v 500 ha nui c theo mng vn v
nui thm canh dc theo cc tuyn t-hu ca vng ngt u cn.
- Cy mu lng thc - thc phm ch cn li khong 1.437 ha, nn tp trung
ch o hng dn canh tc cc loi mu c gi tr kinh t, ngn ngy, lun
canh tng v, a din tch gieo trng mu lng thc - thc phm ln
3.000 - 4.000 ha.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t 47.500 con (2005),
trong Heo l 22.000 con v B: 500 con v 221.000 con (nm 2010).
B tr mt s din tch thch hp xung quanh th trn, cc trung tm x hnh
thnh vng rau, cy king p ng nhu cu cho c huyn v khu vc ln cn.
3.2 Quy hoch nng nghip theo phng n III
3.2.1 K hoch sn xut Trng trt 2005 v 2010
- Cy Ma:
Din tch trng ma 4.000 ha nm 2005 v gim xung cn 2.500 ha nm 2010,
tp trung ch yu cc x An Thnh II, An Thnh III, An Thnh ng v i n I, v
cy ma c iu kin thun li pht trin sau:
- iu kin t nhin, kh hu tng i ph hp cho vic canh tc ma t
nng sut cao, ngi dn c nhiu kinh nghim, k thut canh tc vi nhiu
m hnh kh tin b.
- Trong tnh c nh my ng c cng sut 1.000 - 1.500 tn ma
cy/ngy, gii quyt u ra cho pht trin ma nguyn liu.

164
- Mt s ging ma c nng sut, ch ng cao, sinh trng ph hp vi
iu kin t nhin vng t ca huyn. Nn tip tc qui hoch hon thin
thy li ni ng, ci to vng t nguyn liu, p dng cc tin b khoa
hc k thut vo trong vic canh tc. M rng din tch trng cc ging ma
mi p ng nhu cu nng sut, phm cht v ch bin. C th hin nay c
cc ging ma cho nng sut cao nh: ROC16; ROC18; V86; VN84-4137;
K84-200; Qu ng 11. Hin nay din tch trng ging Ma Qu ng
chim khang 80% din tch.
B tr sn xut din tch Ma d kin phn b cc x nm 2010 theo phng
n III nh sau:
- Tng din tch Ma ch cn 3.000 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 65,5 ha; An Thnh I: 68,6 ha; An Thnh II:
648 ha; An Thnh III: 200 ha; An Thnh Ty: 189,2 ha; An Thnh ng:
619,6 ha; v i n I: 709,2ha.
- Rau mu:
- Rau mu cc loi s t n 3.486 ha trong nm 2005. Din tch ny c
c ch yu l chuyn t t Ma sang t trng mu trong nhng nm
u.
- Sau chuyn dn din tch rau mu ny sang nui trng thy sn n
nm 2010 cn n nh khong 1.437,7 ha.
B tr sn xut din tch rau mu d kin phn b cc x, th trn nm 2010
theo phng n II nh sau:
- Tng din tch rau-mu ch cn 1.437,7 ha.
- Trong , th trn C Lao Dung: 110,1 ha; An Thnh I: 250,4 ha; An Thnh
II: 299 ha; An Thnh III: 257 ha; An Thnh Ty: 283,2 ha; An Thnh ng:
110,4 ha; v i n I: 127,5ha.
- Cy n tri:
- Cy n tri l th mnh trong nhng nm u quy hoch theo ch trng
chung ca huyn s chuyn thnh vn chuyn canh v trng tp trung hai
x An Thnh I, An Thnh Ty, mt phn th trn C Lao Dung, u cn x
An Thnh ng v u Cn x I n I.
- Pht trin mnh din tch trng cy n tri l ch tng pht trin kinh t
vn v kt hp vi du lch vng t cn.
- i vi vn cy lu nm u t ci to ht din tch vn tp hin cn 450
ha v nng cht lng vn cy n tri hin c tr thnh vn chuyn canh
cy n tri chuyn t t mu, t ma sang n nm 2005, c tng s
din tch khong 2.300 ha v t 2.500 ha trong nm 2010.
- Quy hoch mng li sn xut ging cy n tri.
B tr sn xut din tch cy n tri d kin phn b cc x, th trn nm 2010
theo phng n II nh sau:
- Tng din tch cy n tri t 2.500 ha.

165
- Trong , th trn C Lao Dung: 90 ha; An Thnh I: 803 ha; An Thnh II:
190 ha; An Thnh III: 20 ha; An Thnh Ty: 632 ha; An Thnh ng: 380
ha; v i n I: 385 ha.
3.2.2 K hoch sn xut Chn nui 2005 v 2010
- Hng dn khuyn khch cc h dn pht trin chn nui theo hng nui
kt hp (m hnh VAC) p dng cc loi con ging gia sc - gia cm hng
ci tin, tng trng nhanh, c hiu qu kinh t sau dch cm g.
- a tng n gia sc - gia cm n nm 2005 - 2010 t:
Nm 2005: - n heo : 22.000 con
- n b : 500 con
- n gia cm : 25.000 con
Nm 2010: - n heo : 40.000 con
- n b : 1.000 con
- n gia cm : 180.000 con
3.2.3 Quy hoch pht trin Thy sn
- y l mc tiu chnh trong phng n III. Pht trin nui trng thy sn
ch yu l m mi vng nui tm nc l 1.000 ha a din tch nui tm
s t khong 618 ha (nm 2002) ln khong 3.000 ha (nm 2005) v n
nm 2010 a din tch nui tm s ln 6.000 ha. Trong , An Thnh II:
555 ha; An Thnh III: 1.690 ha; An Thnh Nam: 2.455 ha; An Thnh ng:
650 ha; v i n I: 650 ha.
- M hnh nui tm s ch yu l nui thm canh cc vng ven bin thuc x
An Thnh Nam, c th kt hp nui c trong ma ma c khong thi
gian cch ly nui tm; m hnh nui tm nc l ma nng v trng mu
hay nui c nc ngt ma ma thuc cc x An Thnh ng; An Thnh II;
An Thnh III; v i n I.
- Vi din tch mt nc ao, mng vn, tng cng ch o phong tro
nui c nc ngt (theo m hnh VAC). Nm 2002 c khong trn 200 ha
din tch nui c nc ngt v tm cng xanh. i vi cc vng ngoi
bao t-hu thuc cac x khu vc u cn s b tr nui c nc ngt thm
canh nh cc tra, c Basa, tm cng xanh v phn u a ln trn 300 ha
ca din tch ny n nm 2010. S phn chia din tch cho cc x trong
vng nui trng thy sn ngt thm canh v kt hp nh sau: th trn C
Lao Dung: 70 ha; An Thnh I: 180 ha; An Thnh II: 30 ha; An Thnh Ty:
160 ha; An Thnh ng: 60 ha.
- Tng sn lng thu hoch nui trng thy sn t: 6.000 tn n 12.000 tn
trong nhng nm 2010.
- C chnh sch u t khuyn khch h dn c iu kin nng dn s lng
tu thuyn nh bt khai thc bin theo hng khai thc xa b. n nm
2005 vng c lao c 135 tu thuyn nh c (trong c 10-15 chic c
cng sut >90cv/chic). Nm 2010 c 150 chic (trong c 30 tu nh c
>90cv/chic). a sn lng khai thc bin nm 2005 t 3.000 tn v nm
2010 t 3.750 tn.
- Xy dng mng li sn xut ging thy sn cc loi trn c s xc nh
nhu cu ging thy sn d kin phi c t nht 7-12 tri cung cp ging thy

166
sn cc x An Thnh ng, An Thnh II, An Thnh III, i n I, v An
Thnh Nam cho giai on 2003 - 2010.
Bng 6.7 : K hoch v quy hoch s dng t nng-ng nghip ca cc x v th trn
huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng n 2005. Phng n III.
Phn theo n v hnh chnh x
Hng mc
Tng
din tch
Th
Trn
CLD
An
Thnh
I
An
Thnh
II
An
Thnh
III
An
Thnh
Nam
An
Thnh
Ty
An
Thnh
ng
i n
I
t nng nghip
13.141,1 351,6 1350,3 1759,8 2190,9 2284,3 1261,6 1925,4 2017,2
1. t trng cy hng
nm
7486,7 265,4 483,1 1248,4 1261,9 1292,1 651,2 1155,3 1129,3
1.1Chuyn ma 4000 130,3 203,1 670 537,3 550 389,2 759,6 760,6
1.2 Cy hng nm 3486,7 135,1 280 578,4 724,6 742,1 262 395,7 368,7
2. t trng cy lu nm 2654,4 66,2 797,2 311,4 79 172,2 570,4 320,1 337,9
2.1 Da 375 11 73 45,1 34 51,8 37,4 81,8 40,9
2.2 Cy n tri 2200 53 703 262 40 100 532 230 280
2.3 Cy lu nm khc 79,4 2,2 21,2 4,3 5 20,4 1 8,3 17
3. t thu sn 3000 20 70 200 850 820 40 450 550
3.1 t chuyn nui c 200 20 70 50 - 20 40 - -
3.2 t nui tm 2800 0 0 150 850 800 - 450 550

Bng 6.8 : K hoch v quy hoch s dng t nng-ng nghip ca cc x v th trn
huyn C Lao Dung, tnh Sc Trng n 2010. Phng n III.
Phn theo n v hnh chnh x
Hng mc
Tng
din tch
Th
Trn
CLD
An
Thnh
I
An
Thnh
II
An
Thnh
III
An
Thnh
Nam
An
Thnh
Ty
An
Thnh
ng
i n
I
t nng nghip
13124,1 345,6 1334 1747 2195 2472 1283,4 1850,4 1896,7
1. t trng cy hng
nm
3937,7 175,6 319 947 457 - 472,4 730 836,7
1.1Chuyn ma 2500 65,5 68,6 648 200 - 189,2 619,6 709,2
1.2 Cy hng nm 1437,7 110,1 250,4 299 257 - 283,2 110,4 127,5
2. t trng cy lu nm 2686,4 100 8345 215 48 17 651 410,4 410
2.1 Da 136 8 27,6 23 15 15 17 20,4 10
2.2 Cy n tri 2500 90 803 190 20 - 632 380 385
2.3 Cy lu nm khc 50,4 2 4,4 2 13 2 2 10 15
3. t thu sn 6500 70 180 585 1690 2455 160 710 650
3.1 t chuyn nui c 500 70 180 30 - - 160 60 -
3.2 t nui tm 6000 - - 555 1690 2455 - 650 650

3.3 iu kin v gii php cho phng n III
3.3.1 Phn b
Theo kt qu quy hoch ca phng n III l s gim m hnh truyn thng
canh tc ma xung thp nn din tch phn b cho ma n nm 2010 ch cn 2.500ha,

167
trong khi th din tch trng cy n tri vn gi 2.500 ha ging nh phng n II,
nhng thy sn pht trin ln hn vi din tch tng ln 6.500 ha cho nui tm s v
cc nc ngt, trong tm s l 6.000 ha. Kt qu quy hoch theo phng n ny
c phn b theo sau:
- Trn vng t u cn ca C Lao Dung thuc x An Thnh I v phn ca
An Thnh Ty gip thi trn C Lao Dung c nc ngt, t c tng phn
su, c h thng bao hon chnh c b tr ging nh phng n II.
- Khu vc pha Nam ca x An Thnh I gip lun n na x ca An Thnh
Ty, Th trn C Lao Dung, u cn x An Thnh ng l vng t c nc
ngt, nhng t c cha tng sinh phn tim tng nm cn nn kh b tr
cc cy n tri nhy vi phn ngoi tr phi u t cao mi trng c nn
c b tr quy hoch ging phng n II.
- Khu vc gia cn ca x An Thnh ng, pha u ca x An Thnh II v
u x i n I l vng t c phn tim tng hin din trong khong 60-80
cm, nhng l vng c ch nc ngt khng u, ty theo iu kin thi
tit hng nm m c nm c nc mn trong ma kh khi thi gian ma n
chm vng u ngun, do s b tr ging phng n II.
- Khu vc t v bi bi ngoi t-hu th ph trn gn u cn s b tr
ging phng n II.
- Khu vc pha Nam ca huyn C Lao Dung c thi gian mn l trong nm
di nht l vo ma nng nn theo hng quy hoch pht trin v khai thc
tim nng th vng ny c b tr khai thc nui trng thy sn nc l,
trong ch yu l nui tm s theo nh hng thm canh c u t. Tuy
nhin trong phng n ny khc vi phng n I v II l dc theo cc trc
l chnh ca 3 cn khng cn gi canh tc ma v cy n tri na do din
tch nui tm tng ln ng thi cng kh m ngn c ngi dn nui
tm khi tm c hiu qu kinh t cao (xem bn quy hoch phng n III).
S phn b chi tit cc m hnh theo quy hoch ca phng n III c trnh
by trong bn quy hoch s dng t ai n nm 2010 ca huyn C Lao Dung
(Hnh 6.4).
3.3.2 Gii php ngh
Trong phng n III vn quan trng l quy hoch din tch thy sn tng ln
mc cao v din tch ma gim li nhng cng duy tr din tch tng i cung
cp lng ln nguyn liu ma cho cac nh my ng hin c v tng lai ca tnh
Sc Trng, v dn vng C Lao Dung c truyn thng canh tc ma, cng lao ng
tng i khng i hi cao, nht l khu chm sc. Tuy nhin khi xut phng n
ny vn th trng n nh cho cy Ma cn nhiu bp bnh, Vit Nam ni chung,
v Tnh Sc Trng ni ring. Do cc gii php cho phng n ny c xut
nh sau:
- Gii php v vn: ch yu l vn cho vay trong vic chuyn i v pht
trin t cc m hnh canh tc km hiu qu thiu tp trung sang cc m hnh
hiu qu nh: nui tm, chuyn dch trng cc loi cy n tri c gi tr v
hiu qu cao. Vic u t ny ch yu l u t cho phn xy dng c bn
ban u cho nui tm v xy dng vng cy n tri chuyn canh. i vi
nui tm trong phng n III ny tng ln hn nn chi ph vn u t ca
phng n ny s cao hn phng n I v II, khi m din tch trng ma u

168
t thp, trong khi din tch vn cy n tri tng ln nn vn u t s cao
hn. Nht l i vi nui trng thy sn khi m din tch tng ln chim gn
phn na din tch nng nghip. Cy ma v rau mu th ngi dn y c
kh nng pht trin bnh thng, nhu cu v vn u t khng bc thit lm.
Phn chi tit v vn c trnh by phn sau.
- Gii php v kin thc chuyn mn: Khi chuyn i c cu theo m hnh
canh tc chuyn canh, nht l cy n tri v chuyn nui tm cng nghip,
i hi phi c u t kin thc chuyn mn. Cc c s v hot ng ca
Trung tm khuyn nng v khuyn ng l nhng hot ng c hiu qu
trong cng tc chuyn i ny. Trong phng n ny th hot ng cng tc
khuyn ng quan trng hn do m rng thm din tch nui tm, do phi
hnh thnh nn cc kho tp hun cho ngi nui tm cng nh hnh thnh
t chuyn mn h tr k thut nui tm v xem y nh l mt hot ng t
vn cho vng nui tm ca c quan qun l thy sn. Ngoi ra khi pht trin
thnh vng cy n tri ln hn s tp trung nhiu kin thc chuyn mn
canh tc c hiu qu.
- Gii php v th trng: i vi tm th th trng khng kh khn lm,
mc d hin nay th trng tm ang gim gi, tuy nhin trong tng lai th
sn phm ny vn c kh nng tiu th c trong ni a ln quc t. Ring
i vi cc sn phm ca cy n tri v nht l ma s gp nhiu kh khn.
i vi cy n tri th hin nay B Nng Nghip v Pht trin Nng thn
xc nh ra c 11 loi cy n tri cnh tranh, do trong phng n
ny cc loi cy n tri c b tr quy hoch C Lao Dung cng nm
trong 11 loi cy chin lc m trong tng lai ta s a vo cnh tranh khi
gia nhp hon ton AFTA v WTO. Theo k hoch th B NN&PTNT s
tp trung u t khoa hc v khuyn nng cho cc nhm cy chin lc ny,
nn trong phng n ny din tch vn cy n tri tng l c chiu hng
hp l hn phng n I. Trong khi th th trng cho rau mu vn c kh
nng nht l Bp lai, u xanh, u nnh v m cng l nhng mc hng c
kh nng c th trng trong tng lai. i vi cy ma th cn l thuc vo
qu nhiu khu ngoi th trng nn cc gii php cho cy ma hin nay
cng ang gp nhiu kh khn, mc d phng n ny khng chn cy ma
u tin m ch l ngun cung cp nguyn liu cho nh my ng.
- Gii php v mi trng: Trong phng n III ny th din tch nui trng
thy sn s gia tng rt ln trong thi gian ti so vi phng n I v II, nn
vn mi trng cht lng nc ca vng nui tm l cn c quan
tm. Gii php cho vn ny l vic pht trin tng bc, phn chia gia
cc khu vc nui tm v trng trt thnh 2 vng r rt v c k thut qun
l khc nhau. Tuy nhin, mt thun li rt ln trong vn mi trng khi
pht trin ln din tch nui tm l h thng sng rch rt chn cht, cc h
nng dn u c nhng b bao ring nn vic qun l nc cng tng i
d dng. ng thi y l vng cn ca sng nn vn giao lu ngun
nc rt ln v kh nng ho long v ra tri cc cht thi t nui tm ra
bin c nhanh hn v hiu qu hn. Do vic xy dng h thng bao
v thy li kt hp hon chnh s kim sot c vn pht trin vng
rng ln nui tm.



Hnh 6.4: Bn quy hoch s dng t huyn C Lao dung, Sc Trng theo phng
n III

169

170
V. HIU QU CA QUY HOCH
1. Hiu qu kinh t m hnh
Khi quy hoch n nm 2010, mt s c cu cy trng s c thay th bng
cc m hnh nui tm bn thm canh v qung canh ci tin. nh gi hiu qu
nui tm qung canh ci tin so vi cc m hnh khc, kt qu iu tra cho thy nu
nui tm qung canh ci tin th u t cao khong 44 triu/ha, tuy nhin cho li
nhun kh cao 50 triu/ha so vi cc m hnh khc. Nu trng la ch li khong 2
triu ng/ha; cy n tri khong; mu hay dy thuc c khong 24 triu ng/ha;
trong khi trng ma hin nay ch li khng 13 triu ng/ha (s liu iu tra thc t
nm 2002). Chi tit cc tnh tan trnh by trong Bng 6.9.
Bng 6.9: Hiu qu kinh t ca tng m hnh huyn C Lao Dung (ng)
Kiu s dng Vt t Tng thu
Thu lao
ng
Lao ng
gia nh
Li nhun
c lao ng
gia nh/ha
Li nhun
Khng lao
ng gia
nh/ha
La 1.919.864 4.620.034 601.868 972.835 1.125.467 2.098.302
Thuc C 6.448.187 33.518.135 2.309.326 1.527.461 23.233.161 24.760.622
Cy n tri 3.248.031 28.196.135 305.450 1.107.731 23.534.923 24.642.654
Mu 5.943.279 33.894.982 3.203.405 3.711.111 21.037.187 24.748298
Ma 7.708.258 32.259.851 10.849789 2.150833 11.550.972 13.701.804
Tm QCCT 44.135.974 94.764.316 373.977 1.847.348 48.407.017 50.254.365

Ngoi ra trong nm 2003, Phng Nng nghip - a chnh huyn C Lao Dung
tin hnh mt nghin cu cc m hnh hiu qu trong ton huyn v a ra mt
s m hnh ang c ngi dn p dng. Hu ht cc m hnh c hiu qu hin nay
trong h thng canh tc ca nng h l chn nui heo (quy m khong 10-20 con/h),
b (10 con/h; ch kho st 1 h) v cc cy trng cn nh: Khoai lang, Bp-da hu,
Bp-b , Bp lai, Bp lai-u xanh, v cc loi cy n tri nh: Bi, u , qut.
Kt qu cho thy cc m hnh ny thng c p dng quy m nh, trung bnh
khong 0,5 n 1 ha, tuy nhin c mt s h tng din tch khong hn 1ha. Chi tit
cc m hnh v hiu qu kinh t c trnh by trong Bng 3.10.
Bng 6.10 cho thy cc m hnh trng cy n tri c bit l cy c mi nh
Bi, qut cho li nhun v thu nhp rt cao khong 50 triu ng/ha. Trong khi th
rau mu nh Bp lai trng xen da hu, B, Khoai lang th cho thu nhp bnh qun
khong 20 triu - 30 triu ng/ha. Nu trng chuyn Bp lai khng th thu nhp
khng cao lm. V chn nui th ch yu l heo v li nhun trung bnh thu nhp
khong 6 triu/nm/h. y l ngun thu nhp thm v tit kim ca gia nh.



171
Bng 3.10: Quy m v hiu qu kinh t ca cc m hnh canh tc huyn C Lao Dung
nm 2003. (x triu ng)
M hnh Qui m Tng thu
Tng chi
ph
Li rng Thu nhp
Bp lai 1ha 13.283 4.558 8.725 9.510
Khoai lang 1ha 30.000 10.500 19.500 21.250
Bp - Da hu 1ha 43.000 20.000 23.000 24.750
Bp - B 1ha

43.350 15.000 28.350 30.500
Bp lai + u xanh 1ha 15.000 6.000 9.000 11.000
u 1ha

50.000 16.000 34.000 38.000
Bi 1ha

76.500 22.000 45.500 57.000
Bi + Qut 1ha 64.286 14.286 50.000 54.286
C ao 750 m
2
23.333 13.333 10.000 10.000
Heo 13 con 14.527 7.927 6.479 6.664
B 10 con 11.000 6.000 5.000 5.500
Ngun: Phng NN-C huyn C Lao Dung, 2003.
2. Hiu qu sn xut
Trn c s cc din tch quy hoch pht trin nng ng nghip (khu vc I)
cho thy vng C Lao Dung c tim nng pht trin Nng Ng nghip l ngnh sn
xut chnh t nht t nay n nm 2010, theo thng k t nng nghip nm 2002 l
13.295,1 ha chim 52,16% t t nhin v khu vc I ng gp khong 55% gi tr sn
xut vi tng gi tr nng lm ng (gi C 94) l 280.722 triu ng nm 2000 , d
kin s t 476.314 triu ng nm 2010, vi tc tng bnh qun 106,05%. Trong
gi tr Thy sn s tng hn so vi gi tr ca trng trt v chn nui. Nh vy vi
phng n I v II, ta ch tp trung m hnh cy Ma, cy n tri v rau mu, trong khi
vi phng n III th hiu qu sn xut thu sn s cao hn, ng thi cng duy tr
c hiu qu ca cy n tri. C cu gi tr sn xut tng 202,71%. Chi tit xem Bng
6.10.

172
Bng 6.10: D kin quy m sn xut v sn phm ngnh nng nghip huyn C Lao
Dung n nm 2010
Nm Tc pht trin bq
(%)
HNG MC VT
2000 2005 2010 01-05 06-10 01-10
I. Gi tr sn xut
nng lm ng (gi
C 94)
Tr.
ng 280722 258140 476314 97,90 113,05 106,05
* Nng nghip 253.189 191.436 235.297 93,25 104,20 99,25
- Trng trt 244.778 157.014 178.798 89,50 102,65 96,60
- Chn nui 8.411 34.422 56.499 142,25 110,40 123,55
* Thu sn 14.706 53.428 209.148 138,05 131,40 134,30
* Lm nghip 12.827 13.276 31.869 100,85 119,15 110,65
II, Gi tr sn xut
nng lm ng (gi
thc t)
340.672 348.449 690.593 100,55 114,65 108,15
* Nng nghip 305.612 258.394 341.119 95,90 105,75 101,25
- Trng trt 289.029 211.966 259.258 92,55 104,10 98,80
- Chn nui 16.583 46.428 81.861 129,35 112,00 119,40
* Thu sn 18.726 72.130 303.265 140,10 113,30 230,00
* Lm nghip 16.334 17.925 46.209 102,35 120,85 112,25
III, C cu gi tr
sn xut
% 100,00 102,28 202,71
- - -
* Nng nghip 89,71 75,85 100,13 - - -
- Trng trt 94,57 69,36 84,83 - - -
- Chn nui 5,43 15,19 26,79 - - -
* Thu sn 5,50 21,17 89,02 - - -
* Lm nghip 4,79 5,26 13,56 - - -


173
3. Hiu qu X hi:
- Vic chuyn dch c cu t c canh cy la trong ma ma, sang m hnh
trng 1 mu v cy n tri s to thm thu nhp nng cao mc sng gia
nh, c bit khi kt hp kinh t vn cy n tri vi du lch sinh thi vn
s to thm nhiu dch v phc v du lch ngoi nng nghip s tng thm
vic lm cho ngi dn trong vng..
- S chuyn i nhng vng canh tc cy trng rau mu v cc loi cy khc
sang 1v mu hay c trong ma ma v nui tm trong ma kh trong vng
nh hng mn trong ma nng s to cng n vic lm, tng thu nhp trn
1 ha din tch canh tc, gp phn xa i, gim ngho, nng cao i sng
kinh t - vn ha - x hi cho i b phn nhn dn, chuyn canh mu gp
phn thc y nhanh tin trnh pht trin ca mt huyn va pht trin.
ng thi pht huy c th mnh ca ngun ti nguyn nc mn cho cc
vng ven bin, quy hoch chuyn c cu sang chuyn canh nui tm kt hp vi cc
loi thy sn khc s l ngun thu nhp ln cho huyn gip huyn c iu kin tng
cng v ci thin i sng x hi nhn dn trong huyn ngy cng cao.
4. D bo tc ng mi trng
Khi chuyn i mt din tch ln t mi trng ngt sang mi trng mn l nui trng
thy sn s c khng t nhiu nh hng n mi trng t v nc trong qu trnh nui
tm. Do khi thc hin quy hoch s c mt s d bo sau y v mt mi trng:
- Ti nguyn thin nhin s c s thay i lai sinh vt thy sn t mi
trng ngt sang l mn khi gia tng din tch nui tm cc vng pha di
ca huyn thuc cc x An Thnh III, An Thnh Nam, An Thnh ng, i
n I. Thay i phng cch qun l nc v thay i c cu cy trng km
theo thay i cc loi thc vt nc ngt.
- Khi chuyn i sang nui tm cng nghip th v lu di cht lng t s
chuyn dn sang t b mn ha v b sodic ha lm t kh canh tc c
cc cy trng khc.
- Nu qu trnh chuyn i sang nui tm trn mt din tch ln t 618 ha ln
5.000 n 6.000 ha nm 2010, nu khng c chnh sch v quy nh c th
s gy hin tng nhim mi trng cht lng nc v em li hu qu
l tm s b bnh cht vi iu kin mi trng ny gy thit hai mi trng
v vt cht cho ngi dn. c bit l khi tin hnh nui tm thm canh.
- Cc vng o vung tm khi bn di c cha phn tim tng hay hat
ng th khi ln vung tm s a t phn tim tng ln mt bao v t
s b oxi ha to ra cc mui phn v khi ma n s ra cc mui phn lm
nhim kinh mng hay xung cc ao nui lm mi trng nc trong
vung s b xu i.
- Qu trnh nui tm trn din rng nu khng c cc gii php v qun l
nc v ma v s l ni c mi trng cho cc dch bnh tn ti v pht
trin lin tc trong ma sau.
- Cc tri tm ging khng c quan tm v kim sat ng mc s l im
khi u cho dch bnh tm trong vng.

174
- S gia tng dn s, th qu trong thi gian ti s lm gia tng lng rc
v nc thi s c nh hng n tan mi trng nc ca huyn C Lao
Dung
- V vy nhim v bo v mi trng phng chng dch bnh cho tm v cc
loi thy sn khc c coi l quan trng v cp bch trc khi pht trin
trn din rng.


174
TI LIU THAM KHO


Ti liu Ting Vit:
1. B TI NGUYN V MI TRNG, 2004. Thng t s 30-2004/tt-
BTNMT v vic hng dn lp, iu chnh v thm nh qui hoch, k hoch
s dng t. 120 trang.
2. B MN KHOA HC T & QL, 2004. Bo co tng hp d n qui
hoch chuyn i c cu sn xut nng nghip nng thn Huyn C Lao
Dung, Tnh Sc Trng nm 2005 2010. Khoa Nng Nghip, Trng i Hc
Cn Th. 90 trang.
3. L QUANG TR, 1997. Qui hoch s dng t ai. Bi ging i hc, ngnh
Qun L t ai. i Hc Cn Th. 110 trang
4. L QUANG TR, 1997. nh gi t ai. Bi ging i hc, ngnh Qun L
t ai. i Hc Cn Th. 80 trang
5. L QUANG TR, 2004. Gio trnh nh gi t ai. B mn Khoa Hc t &
QL, Khoa Nng Nghip, i Hc Cn Th. 168 trang
6. QUC HI NC CHXHCN VIT NAM, 1993. Lut t ai. Tng Cc a
Chnh. Nh xut bn Nng nghip. 50 trang
7. QUC HI NC CHXHCN VIT NAM, 2003. Lut t ai. B Ti nguyn
v Mi trng. Nh xut bn Nng nghip. 66 trang
8. Tng Cc a Chnh, 1996. Cc qui nh v qui hoch s dng t ai Vit
Nam. 50 trang.
9. Tng Cc a Chnh, 1998. Qui hoch s dng t ai theo n v hnh chnh
cc cp c lp theo trnh t cc bc theo CV s 1814/CV TCC, ngy
12/10/1998. 150 trang.

175
Ti liu Ting Anh:

1. DRIESSEN, P.M. AND KONIJN, N.T., 1992. Land use system analysis.
Wageningen Agricultural University. INRES. Book 230p.
2. FAO, 1976. A framework for land evaluation. FAO Soil Bulletin 32. FAO,
Rome.
3. FAO, 1983. Guidelines: Land evaluation for rainfed agriculture. FAO Soil
Bulletin 52. FAO, Rome.
4. FAO, 1985. Guidelines: Land evaluation for irrigated agriculture. FAO Soil
Bulletin 55. FAO, Rome.
5. FAO, 1993. Guidelines for land use planning. Development series No. 1. FAO,
Rome.
6. FAO, 1995. Planning of sustainable use of land resources. Land and water
bulletin, FAO, Rome. 60p
7. FRESCO L.O, H.G.J. HUIZING, H. VAN KEULEN, H.A. LUING AND R.A.
SCHIPPER, 1993. Land evaluation and farming system analysis for land use
planning. FAO/ITC/Wageningen Agricultural University. FAO working
document. 200p.
8. UN, 1994. Global climate change. International symposium for environment.
Rio De Janrio, Brasil.
9. VAN DIEPPEN C.A., RAPPOLDT C., WOLF J., AND VAN KEULEN H.,
1998. CWFS crop growth simulation model WOFOST. Documentation version
4.1 Wageningen, The Netherlands, Centre for World Food Studies.

MC LC

TA
M U
MC LC

Chng I: TNH CHT MC TIU PHM VI CON NGI
TRONG QUI HOCH S DNG T AI...........................................01

I. THC TRNG V S DNG T AI................................................................01
II. TNH CHT..............................................................................................................03
1. nh ngha v qui hoch s dng t ai .....................................................................03
2. Yu cu cho tnh hu dng ca qui hoch s dng t ai..........................................04
3. S dng tt nht ngun ti nguyn hn hp .................................................................05

III. MC TIU...............................................................................................................06
1. Tiu ..........................................................................................................................06
1.1. Hiu qu.....................................................................................................................06
1.2. Bnh ng v c kh nng chp nhn........................................................................06
1.3. Tnh bn vng............................................................................................................06
2. S tng hp gia cc mc tiu i khng..................................................................07

IV. PHM VI ..................................................................................................................07
1. Tiu im ca qui hoch s dng t ai .....................................................................07
2. Cp qui hoch...............................................................................................................08
2.1. Cp quc gia..............................................................................................................09
2.2. Cp Tnh ....................................................................................................................09
2.3. Cp a phng (Huyn v X).................................................................................10
3. Cc t chc v k hoch pht trin c lin quan..........................................................10

V. CON NGI TRONG QUI HOCH S DNG T AI................................11
1. Ngi s dng t ai ..................................................................................................11
2. Nh lnh o.................................................................................................................13
3. i qui hoch................................................................................................................13
4. Tin trnh lp li trong thc hin qui hoch .................................................................14

Chng II: CC VN C BN CHO QUI HOCH
S DNG BN VNG NGUN TI NGUYN T AI ................16

I. QUAN IM TRONG QUI HOCH S DNG T AI .................................16
1. Qui hoch s dng t ai v qui hoch th ............................................................16
2. Phng php tng hp..................................................................................................16
II. NHNG VN CN QUAN TM TRONG QUI HOCH S DNG
T AI .........................................................................................................................17
1. Chc nng ca t ai ..................................................................................................17
i
2. S hu t ai, quyn s dng t ai v th trng t ai ........................................20
2.1. S hu t ai, quyn s dng t ai ......................................................................20
2.2. Th trng t ai ......................................................................................................21
3. Ngi s dng t ai v cc ch th khc..................................................................22
4. Nhng cht lng v gii hn ca t ai cho cc s dng khc nhau .......................24
5. Nhng ch th cho tnh bn vng..................................................................................25

Chng III: MT S CH DN V NI DUNG V PHNG PHP LP QUI HOCH
V K HOCH S DNG T AI VIT NAM 26

I. QUI HOCH S DNG T AI THEO CV1814-1998.....................................26
1. Cng tc chun b v iu tra c bn............................................................................26
2. Phn tch iu kin t nhin v kinh t - x hi ...........................................................28
3. Phn tch hin trng v bin ng t ai ....................................................................30
4. nh gi thch nghi t ai...........................................................................................33
5. D bo dn s...............................................................................................................33
6. D bo nhu cu s dng t ai ...................................................................................34
7. Xy dng v lun chng phng n qui hoch ...........................................................41

II. QUI HOCH S DNG T AI V LUT T AI 2003 ..........................46
1. Bn hin trng s dng t v bn qui hoch s dng t ai ...........................46
2. Qui hoch, k hoch s dng t..................................................................................46

III. THNG T S 30-2004/TT-BTNMT...................................................................50
1. Phn 1: Nhng qui nh chung.....................................................................................50
2. Phn 2: Trnh t, ni dung lp qui hoch s dng t cho c nc.............................56
3. Phn 3: Trnh t, ni dung lp qui hoch s dng t cho Tnh, Huyn .....................62
4. Phn 4: Trnh t, ni dung lp qui hoch s dng t cho X.....................................66
5. Phn 5: Trnh t, ni dung lp qui hoch s dng t cho khu kinh t,
khu cng ngh cao..........................................................................................69
6. Phn 6: Ni dung thm nh qui hoch s dng t ...................................................73
7. Phn 7: Cng b qui hoch, k hoch s dng t.......................................................75
8. Phn 8: T chc thc hin............................................................................................77

Chng IV: QUI HOCH S DNG T AI
THEO H THNG FAO (1993)...................................................................................78
I. TNG QUT..............................................................................................................78
1. Cc bc thc hin.......................................................................................................78
2. Cn thit cho s uyn chuyn.......................................................................................80
3. Qui hoch v thc hin.................................................................................................81

II. CHI TIT CC BC THC HIN TRONG H THNG FAO (1993).........81
1. Bc 1: Thit lp mc tiu v cc t liu c lin quan................................................81
2. Bc 2: T chc cng vic...........................................................................................84
3. Bc 3: Phn tch vn ..............................................................................................86
ii
4. Bc 4: Xc nh cc c hi cho s thay i...............................................................90
5. Bc 5: nh gi t ai ..............................................................................................95
6. Bc 6: nh gi kh nng chn la ...........................................................................101
7. Bc 7: Chn la kh nng tt nht.............................................................................105
8. Bc 8: Chun b cho qui hoch s dng t ai.........................................................112
9. Bc 9: Thc hin qui hoch .......................................................................................115
10. Bc 10: Gim sot v r sot chnh sa qui hoch ..................................................119

Chng V: THC HIN PHNG PHP TNG HP CHO QUI HOCH S
DNG BN VNG NGUN TI NGUYN T AI............................................124

I. MC CH..................................................................................................................124

II. PHT TRIN KHUNG XY DNG NHNG QUYT NH....................125

III. PHT TRIN C S D LIU THNG K V NH V.............................127
1. C s d liu kh hu....................................................................................................127
2. C s d liu t v a hnh........................................................................................127
3. C s d liu ngun ti nguyn nc...........................................................................128
4. C s d liu v che ph t ai v a dng sinh hc .................................................128
5. C s d liu v s dng t ai, h thng cy trng v sn xut ...............................128
6. C s d liu v iu kin x hi .................................................................................129
7. C s d liu v chiu hng kinh t...........................................................................129

IV. PHT TRIN NHNG PHNG TIN THNG NHT
V KT NI C S D LIU...................................................................................129

V. PHN TCH A MC TIU V K THUT TI U HA D LIU..........131

VI. NHNG PHNG TIN X HI KINH T V CHNH TR CHO XY
DNG QUYT NH TRONG S DNG T AI...............................................132

Chng VI: MT S KT QU IN HNH TRONG PHNG PHP CHN
PHNG N CHO QUI HOCH S DNG T AI CP HUYN NG
BNG SNG CU LONG ...........................................................................................134

I. PHN GII THIU...................................................................................................134

II. GII THIU V VNG NGHIN CU...............................................................135

III. KT QU XY DNG QUI HOCH S DNG T AI SN XUT
NNG-NG-LM NGHIP HUYN C LAO DUNG, SC TRNG GIAI ON
2003 2010 ......................................................................................................................136
1. S cn thit lp qui hoch.............................................................................................136
2. Nhng cn c thc hin qui hoch...............................................................................137
iii
3. Quan im v mc tiu qui hoch................................................................................137
4. Qui hoch s dng t ..................................................................................................142

IV. PHNG N QUI HOCH SN XUT NNG NG V NNG THN
HUYN C LAO DUNG, SC TRNG.....................................................................146
1. Phng n I...................................................................................................................146
2. Phng n II .................................................................................................................154
3. Phng n III................................................................................................................162

V. HIU QU CA QUI HOCH...............................................................................169
1. Hiu qu kinh t m hnh .............................................................................................169
2. Hiu qu sn xut .........................................................................................................170
3. Hiu qu x hi.............................................................................................................172
4. D bo tc ng mi trng.........................................................................................172

TI LIU THAM KHO..............................................................................................174

iv