P

a
g
e
7
Ang rehiyon ay isang subdibisyong administratibo sa Pilipinas. Sa taong
2002, mayroon nang labing-pitung (17) rehiyon at ang mga ito ay nahahati
sa pitumpu't-siyam na (7) lala!igan. "abuo ang mga rehiyon upang
pang#atin ang mga lala!igan na may pareparehong #atangiang #ultural at
etnolohi#al.
Ang mga lala!igan ang pangunahing subdibisyong politi#a. Ang mga ito ay
napapang#at bilang rehiyon para madaliang pamamala#ad. $aramihang
tanggapan ng pamahalaan ay naitata!ag bilang tanggapang pangrehiyon sa
halip na paisaisang tanggapang panlala!igan, at #arani!an sa lungsod na
hinirang bilang #abisera ng rehiyon.
Ang mga rehiyon ay !alang hi!alay na lo#al na pamahalaan, ngunit hindi
nabibilang ang Autonomous %egion in &uslim &indanao (A%&&) at 'ordillera
Administrati(e %egion ('A%) na mga autonomous.
Rehiyo
n I
Lalawiga
n
Ilocos Norte Ilocos Sur La Union Pangasinan
LungsodAlaminos Batac Candon Dagupan Laoag San Fernando Urdaneta Vigan
Rehiyo
n II
Lalawiga
n
Batanes Cagayan Isabela Nueva Vizcaya uirino
LungsodCauayan Ilagan Santiago Tuguegarao
Rehiyo
n III
Lalawiga
n
!urora Bataan Bulacan Nueva "ci#a Pa$%anga &arlac 'a$bales
Lungsod
Angeles Balanga Cabanatuan Gapan alolos eycauayan u!o"
#longapo $alayan San Fernando San %ose San %ose del onte Tarlac
Rehiyo
n IV
Rehiyon
IV(!
Lalawiga
n
Batangas Cavite Laguna uezon Rizal
Lungsod
Antipolo Bacoor Batangas Bi!an Cabuyao Calamba Ca&ite
Dasmari!as Imus Lipa Lucena San $ablo San $edro Sta' (osa
Tagaytay Tanauan Tayabas Trece artires
Rehiyon
IV(B
Lalawiga
n
)arindu*ue +ccidental )indoro +riental )indoro Palawan Ro$blon
LungsodCalapan $uerto $rincesa
Rehiyo
n V
Lalawiga
n
!lbay Ca$arines Norte Ca$arines Sur Catanduanes )asbate Sorsogon
LungsodIriga Lega"pi Ligao asbate )aga Sorsogon Tabaco
Rehiyo
n VI
Lalawiga
n
!,lan !nti*ue Ca%iz -ui$aras Negros +ccidental
Lungsod
Bacolod Bago Cadi" *scalante +imamaylan ,aban-alan La Carlota Sagay
San Carlos Silay Sipalay Talisay Victorias
Rehiyo
n VII
Lalawiga
n
Bohol Cebu Negros +riental Si*ui#or
LungsodBogo Canlaon Carcar Cebu Danao Gui.ulngan andaue )aga
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
Tagbilaran Talisay Toledo
Rehiyo
n VIII
Lalawiga
n
Biliran .ilagang Sa$ar /ati$ugang Leyte Leyte Sa$ar Silangang Sa$ar
LungsodBaybay Borongan Calbayog Catbalogan aasin #rmoc Tacloban
Rehiyo
n I0
Lalawiga
n
'a$boanga del Norte 'a$boanga Sibugay 'a$boanga del Sur
LungsodDapitan Dipolog Isabela $agadian /amboanga
Rehiyo
n 0
Lalawiga
n
Bu,idnon Ca$iguin Lanao del Norte )isa$is +ccidental )isa$is +riental
Lungsod
Cagayan de #ro Gingoog *l Sal&ador Iligan alaybalay #ro0uieta
#"amis Tangub Valencia
Rehiyo
n 0I
Lalawiga
n
Co$%ostela Valley 1avao del Norte 1avao +riental 1avao +ccidental
1avao del Sur
LungsodDa&ao Digos ati $anabo Samal Tagum
Rehiyo
n 0II
Lalawiga
n
Cotabato Sarangani South Cotabato Sultan /udarat
LungsodCotabato Gen' Santos1Dadiangas2 ,idapa3an ,oronadal Tacurong
Rehiyo
n 0III
Lalawiga
n
!gusan del Norte !gusan del Sur Surigao del Norte Surigao del Sur
LungsodBayugan Bislig Butuan Cabadbaran Surigao Tandag
C!R
Lalawiga
n
!bra !%ayao Benguet I2ugao /alinga )ountain Province
LungsodBaguio Tabu-
NCR
/abisera
ng
1istrito
&aynila
I,alawan
g 1istrito
&ari#ina - &andaluyong - Pasig - .ue/on - San )uan
I,atlong
1istrito
$aloo#an - &alabon - "a(otas - ,alen/uela
1istriton
g
/ati$uga
n
0as Pi1as - &a#ati - &untinlupa - Para1a2ue - Pasay - Pateros - 3aguig
!R))
Lalawiga
n
Basilan Lanao del Sur )aguindanao Sulu &awi(&awi
LungsodLamitan ara3i
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
Ang Rehiyong Ilocos sa Pilipinas, tinata!ag ding Rehiyon I, ay matatagpuan sa hilagang-
#anlurang bahagi ng 0u/on. Ang%ehiyong Administratibo ng 'ordillera at 0amba# ng
'agayan ang hangganan nito sa silangan, 4itnang 0u/on sa timog, at5agat 3imog 3sina sa
#anluran.
6eograpiya
Sinasa#op ng rehiyon ang ma#itid na #apatagan sa pagitan ng bulubundu#in ng $abundu#an
ng 'ordillera at 5agat $anlurang Pilipinas. Sa#op rin nito ang hilagang bahagi ng #apatagan
ng 4itnang 0u/on, sa hilagang silangan ng 7ulubundu#in ng 8ambales.
Ang 4olpo ng 0ingayen ang pina#atanyag na anyong tubig sa rehiyon at naglalaman ng
malilit na mga pulo, #abilang na ang6undred +slands "ational Par#.
&ga produ#to
Agri#ultura- palay, mais, ba!ang, halamang ugat,taba#o at iba
pang prutas at gulay
Palaisdaan- +sda
Alagang hayop- baboy , #ambing at ba#a
Pagga!a ng pag#ain- asin, bagoong, basi, su#a, #arne, 9hi9haron at bu#ayo
+ndustriya
pagga!a ng taba#o
paghahabi
pagga!a ng #asang#apan sa bahay, serami#o at #asang#apang ga!a sa ba#al.
pangingisda
pagga!a ng asin, patis at bagoong
pagmimina
pag-aalaga ng hayop
$lima
Ang #lima rito ay mag#apantay ang distribusyon ng ulan at ara!.
Ang La$ba, ng Cagayan ay isang rehiyon sa Pilipinas at tinata!ag ding Rehiyon II.
7inubuo ito ng limang lala!igan: 7atanes,'agayan, +sabela, "ue(a ,i/9aya, at .uirino. Ang
#abiserang panrehiyon ay ang 3uguegarao.
Ang rehiyon ay matatagpuan sa isang mala#ing lamba# sa hilagang-silangang 0u/on, sa
pagitan ng #abundu#ang 'ordilleras at ng Sierra &adre. 7inabagtas ng +log 'agayan, ang
pina#amahabang ilog sa bansa, ang gitna ng rehiyon at dumadaloy patungong $ipot ng
0u/on sa hilaga.
Ang rehiyon ng -itnang Luzon ay binubuo ng pina#amala#ing #apatagan sa Pilipinas at
ang gumaga!a ng halos lahat ng suplay ng bigas sa bansa. $aya ito ay binansagang (ice
Bo3l o4 t.e $.ilippines. Ang mga lala!igan bumubuo dito ay
angAurora, 7ataan, 7ula9an, "ue(a ;9i<a, Pampanga, 3arla9 at ang 8ambales.
Ang C!L!B!R'+N ay isang rehiyon sa Pilipinas na binubuo ng mga sumusunod na
mga lala!igan: 'a(ite, 0aguna, 7atangas,%i/al at .ue/on. Ang mga lala!igan na ito ay mga
lala!igan ng %ehiyon +,-A na nasa pangunahing isla ng 0u/on. +to ang a9ronym ng mga
nabanggit na mga lala!igan.
Ang rehiyon na ito ay nasa 3imog-#anlurang 0u/on,timog at #anlurang bahagi ng &etro
&anila, at pumapangala!a sa pina#a-mataong rehiyon.
Ang 'A0A7A%8=" at &+&A%=PA #asama ang lala!igan na Aurora ay dating mag#asama
bilang 3imog $atagalugan hanggang ito ay paghi!alayin sa bisa ng ;>e9uti(e =rder "o.10?,
noong i#a-17 ng &ayo 2002.
Sa bisa ng ;>e9uti(e =rder "o. 2@A, na nilagdaan noong i#a-2B ng =#tubre 200?, ang
0ungsod ng 'alamba ay itinalagang sentrong pang-rehiyon ng 'A0A7A%8=".
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
Ang )I)!R+P! ay isang rehiyon sa Pilipinas na binubuo ng mga sumusunod na
mga lala!igan: Mindoro (=99idental &indoro at =riental
&indoro), Marindu2ue, Romblon at Pala!an. Ang mga lala!igang ito ay mga lala!igan ng
%ehiyon +,-7 na mga isla sa #aragatan ng $anluran Pilipinas. +sa lamang ang lungsod sa
buong rehiyon na ito: ang 0ungsod ng 'alapan na matatagpuan sa =riental &indoro.
Ang Pala!an ay naging bahagi ng %ehiyon ,+ noong 6unyo C, 200C. +to ay inilipat sa
$anlurang ,isayas mula sa dating D&+&A%=PAD, sa bisa ng ;>e9uti(e =rder "o. @2, na
nilagdaan noong &ayo 2?, 200C.
$asunod nito ay inilabas naman ang Administrati(e =rder "o. 12 noong Agosto 1, 200C,
upang bigyang pansin ang anumang epe#tong idudulot ng naunang #autusan at bilang pag-
alalay na rin sa maayos na paraan ng paglilipat ng Pala!an mula sa $anlurang ,isayas sa
ilalim ng &+&A%=PA.
Ang &+&A%=PA o %ehiyon +,-7 ay isang rehiyon sa bahagi ng 0u/on, na may #abuung su#at
na 27,@CC. #ilometro #!adrado. Ang rehiyong ito ay binubuo ng mga lala!igan
ng +ccidental )indoro3 +riental )indoro3 )arindu*ue3 Ro$blon at Palawan.
Ang /abi,ulan ay isa sa 17 mga rehiyon ng Pilipinas, na tinata!ag din bilang Rehiyon V.
7inubuo ang $abi#ulan ng apat na lala!igan sa 3ang!ay ng 7i#ol, ang pina#atimog-
silangang bahagi ng pulo ng 0u/on, at ng dala!ang pulong lala!igan malapit sa tang!ay.
Ang 0ungsod ng 0ega/pi ang #abisera, sentro ng puliti#a at administrasyon ng
rehiyon, samantalang ang0ungsod ng "aga naman ang sentro ng relihiyon, edu#asyon,
e#onomiya, industriya at e#onomiya sa rehiyon.
.eogra%iya
&atatagpuan ang $abi#ulan sa pina#atimog na dulo ng 0u/on, ang pina#amala#ing pulo sa
#apuluan ng Pilipinas. Ang #abuuang su#at ng lupa ng rehiyon ay nasa
1B,0C@.? #m
2
(A,70.B s2 mi),
EBF
na C.G ng #abuuang su#at ng lupa ng buong bansa. "asa
A.?G ng #abuuang lupa ay maaaring tirahan samantalang ang nalalabing ?0.7G ay
binubuo ng mga #agubatan.
EF
"aghahanggan ang rehiyon sa 0oo# ng 0amon sa hilaga, sa 5agat Pasipi#o sa silangan,
sa 5agat Sibuyan at 4olpo ng %agaysa #anluran. Ang pina#ahilagang lala!igan ng rehiyon,
ang 'amarines "orte, ay naghahanggan sa hilaga sa lala!igan ng.ue/on, na nag-uugnay sa
rehiyon sa ibang bahagi ng 0u/on.
EF
Ang %ehiyon , ay isang tang!ay. &a#i#ita sa mapa na halos napapalibutan ito ng tubig.
5ahil dito, ang mga pamayanang malapit sa tubig ay umaasa nang mala#i sa pangingisda.
&ay mga yamang mineral din ang rehiyong ito. Ang para9ale sa 'amarines "orte ay
pangunahing tagapagmina ng ginto at tanso. &inimina rin sa ibang bahagi ng rehiyon
ang marmol, pila#, ba#al, #arbon, 9hromite, manganese at aba#a. &ayaman din ito sa mga
magagandang tana!in tulad ng 7ul#ang &ayon ng Albay.
Ang /anlurang /abisayaan (+ngles:Western Visayas), ay isa sa mga rehiyon ng Pilipinas,
at tinalaga bilang Rehiyon VI. 7inubuo ito ng anim na lala!igan: A#lan, Anti2ue, "egros
=99idental, 'api/, 4uimaras, at +loilo at ng 17 mga lungsod na naging dahilan upang ito ang
maging rehiyon na may pina#amaraming bilang ng lungsod. Ang 0ungsod ng +loilo ang
sentrong pangrehiyon.
E1F
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
Ang -itnang /abisayaan (+ngles:Central Visayas) ay isang rehiyon ng Pilipinas na
matatagpuan sa mga #apuluan ng $abisayaan. 7inubuo ito ng apat na lala!iganH
7ohol, 'ebu, "egros =riental, at Si2ui<orH at ng mga lungsod ng 0ungsod ng 'ebu, 0ungsod
ng 0apu-0apu, at 0ungsod ng &andaue. $atutubong sinasalita ang !i#ang 'ebuano. Ang
lungsod ng 'ebu ang sentro ng rehiyon.
Ang #abuuang su#at ng rehiyon ay 1C,B7C #mI. "oong senso ng 2007, may A,?B,A2B #atao
ang naninirahan sa rehiyon, ang i#a-C pina#amataong rehiyon sa 17 rehiyon ng Pilipinas.
E1F
&rans%ortasyon Pandagat
Ang Jast9raKt terminal para sa mga pasaherong mula 'ebu patungong"egros.
Ang Pantalan ng 0ungsod ng 'ebu ay ang pangunahing daungan sa rehiyon. &ayroon din
mga daungan sa 0ungsod ng 5umaguete sa "egros =riental, 3agbilaran sa 7ohol at sa
0arena sa Si2ui<or.
Panghi$%a%awid
Ang Paliparang Pandaigdig ng &a9tan-'ebu.
Ang Paliparang Pandaigdig ng &a9tan-'ebu, na matatagpuan sa 0ungsod ng 0apu-0apu, ay
ang i#ala!ang pina#aabalang paliparan sa Pilipinas (pag#atapos ng Paliparang Pandaigdig
ng "inoy A2uino) sa $ala#hang &aynila at ang tanging paliparan sa $abisayaan na may mga
pandaigdigang paglipad (maliban sa Paliparang Pandaigdig ng $alibo)
Ang rehiyon ng Silangang Visayas (+ngles:Eastern Visayas) ay isa sa
mga rehiyon ng Pilipinas, ay tinata!ag na Rehiyon VIII. 7inubuo ito ng anim na
lala!igan: 7iliran, Silangang Samar, 0eyte, 6ilagang Samar, Samar, at $atimugang 0eyte.
Ang mga lala!igang ito ay sumasa#la! sa pina#asilangang mga pulo
ng ,isayas: 0eyte, Samar, at 7iliran. Ang #abiserang panrehiyon ay ang 0ungsod ng
3a9loban.
Ang &angway ng 'a$boanga (+nggles: 'a$boanga Peninsula 'ha(a9ano Peninsula de
'a$boanga) ay isang tang!ay atrehiyong pampangasi!aan sa tang!ay na iyon
sa Pilipinas.
+tinalaga bilang %ehiyon +*, binubuo ng tatlong lala!igan ang 3ang!ay ng 8amboanga. Ang
mga ito ay 8amboanga del "orte,8amboanga del Sur at 8amboanga Sibugay. Ang rehiyon
ng 3ang!ay ng 8amboanga at dating tinata!ag na ,anlurang indanao (5estern indanao)
bago isinabatas ang $autusang 3agapagpaganap 7ilang ?A noong 1 Setyembre 2001.
&ayroong limang lungsod ang 3ang!ay ng
8amboanga: 5ipolog, 5apitan, +pil, Pagadian at 8amboanga. Sa #atunayan, ang +sabela ay
bahagi ng lala!igan ng 7asilan sa timog ng tang!ay, at #abisera ng lala!igang iyon. Pinili
ng mga mamamayan ng 7asilan na sumama sa Autonomous %egion in &uslim
&indanao (A%&&) ayon sa isang plebisito. "gunit hindi pinili ng mga mamamayan ng +sabela
na sumama sa A%&& #aya ang lungsod ay naging bahagi ng rehiyon ng 3ang!ay ng
8amboanga nang isinabatas ang $autusang 3agapagpaganap 7ilang ?A ?A.
!ng tangway
Ang 3ang!ay ng 8amboanga ay binubuo ng teritoryo ng tatlong lala!igan ng 8amboanga
#asama ang &isamis =99idental. "a#adugtong ang tang!ay sa panguahing bahagi ng
&indanao sa isang dalahi#an na matatagpuan sa pagitan ng 0oo# ng Pan2uil at 0oo# ng
Pagadian. Ang hangganan ng tang!ay at ng mainland ay artipisyal na minamar#ahan ng
hangganan sa pagitan ng 8amboanga del Sur at 0anao del "orte.
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
&atatagpuan ang 3ang!ay ng 8amboanga sa pagitan ng 4olpo ng &oro, bahagi ng 5agat
'elebes, at ng 5agat Sulu. &araming loo# at pulo ang matatagpuan sa babybayin ng
tang!ay.
1e$ogra%iya
Ang mga 8amboangue1o ay mga inapo ng mga bilanggong 9ristiano na i#inon(ert ng
mga $astila at para tumulong sa pa#i#idigma laban sa mga &uslim para idepensa ang
garison ng mga $astila na base sa DJort PilarD, sa syudad mismo ng 8amboanga.
Ang mga #ristyanong ito ay may halong dugo na galing sa tribo ng mgaL Subanon
(0umadM#atutubo ng &indanao), ,isayan o etni#o ng mga 7isaya ('ebuano at +longgo),
+lo#ano, +ntsi#, &oro at dugong $astila. sa #adahilanan ng pag#aroon ng Dinter-marriageD sa
tribong ito, ay nagbunga ang tinata!ag na, Dtribong 8amboangue1oD #asabay narin ang
#anilang !i#a.
Ang tribong 8amboangueno ay matatagpuan din sa mga lugar tulad ng at sa loob ng
3ang!ay ng 8amboanga, +sabela (7asilan),0amitan (7asilan), 'otabato, 5a(ao at sa iba pang
bahagi o parte ng Pilipinas.
Ang .ilagang )indanao (+ngles:Northern Mindanao) ay tinalagang i#a-sampung %ehiyon
ng Pilipinas. 7inubuo ito ng limang mga lala!igan, ang 7u#idnon, 'amiguin, 0anao del
"orte, &isamis =99idental, at &isamis =riental. Ang sentrong pangrehiyunal ay sa 0ungsod
ng 'agayan de =ro
Ang Rehiyon ng 1avao ay binubuo ng mga lala!igan ng 5a(ao del Sur, 5a(ao del
"orte, 5a(ao =riental at 'ompostela ,alleysa Pilipinas.3ulad ng %ehiyon +* at *, #abilang
ang %ehiyon *+ o %ehiyon ng 5a(ao sa mga isinaayos ns rehiyon ayon sa ;>e9uti( =rder
"o.?A ng Pangulong 4loria &a9apagal-Arroyo.
)ga /abuhayan
Sa rehiyon ng 5a(ao nagmumula ang mga produ#to tulad ng
saging,ramie,goma,paminta,tabla,ply!ood,aba#a,#ape,#opra, at #asoy.Sagana rin ang
rehiyon sa mga produ#tong mula sa niyog tulad ng langis, su#a, at mga minatamis.Ang
mahabang baybayin naman ng 5a(ao =riental ay sagana sa mga isda at iba pang yamang
tubig.7u#od sa mga nabanggit, nagmumula rin sa rehiyon ang mga mineral na tulad ng
ginto, marmol, limestone, pila#, tanso, manganese, nic-el, at semento.
S+CCS/S!R-"N ay isang rehiyon ng Pilipinas, na matatagpuan sa gitnang &indanao, at
opisyal na Rehiyon 0II. A#ronimo ang pangalan na nangangahulugang para sa apat
na lala!igan ng rehiyon at isa sa
mga lungsod nito: South Cotabato, Cotabato,Sultan /udarat, Sarangani at General Santos
'ity. Ang 0ungsod ng $oronadal ang sentrong pang-rehiyon na matatagpuan sa3imog
'otabato. $asama mismo ang 0ungsod 'otabato, na nasa &aguindanao, sa rehiyong ito
ngunit bahagi ng Autonomous %egion in &uslim &indanao (A%&&) ang &aguindanao.
7inubuo ang rehiyon ng mga #atutubong tribong 3iboli (3'boli o 3agabili) at 7ilaan sa 3imog
'otabato at Sarangani, &anobo sa 6ilagang 'otabato, at ang mga mandarayuhang +lu#o,
+longgo at Sebu!ano.
Ang Caraga ay isang rehiyon ng Pilipinas na matatagpuan sa hilagang silangang bahagi ng
pulo ng &indanao. "abuo ito sa bisa ng %epubli9 A9t "o. 701 noong 2? Pebrero 1C na
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
inaprubahan ni Pangulong Jidel ,. %amos. Ang %ehiyon ay binubuo ng lima (C) na lala!igan:
Agusan del "orte, Agusan del Sur, Surigao del "orte, Surigao del Sur at 5inagat +slandsL
tatlong (?) lungsod: 7utuan, Surigao at 7isligL pitumpong (70) bayan at 1,?@A na barangay.
Ang 0ungsod ng 7utuan ang Sentrong Pang-%ehiyon.
Ang Caraga ay isang rehiyon ng Pilipinas na matatagpuan sa hilagang silangang bahagi ng
pulo ng &indanao. "abuo ito sa bisa ng %epubli9 A9t "o. 701 noong 2? Pebrero 1C na
inaprubahan ni Pangulong Jidel ,. %amos. Ang %ehiyon ay binubuo ng lima (C) na lala!igan:
Agusan del "orte, Agusan del Sur, Surigao del "orte, Surigao del Sur at 5inagat +slandsL
tatlong (?) lungsod: 7utuan, Surigao at 7isligL pitumpong (70) bayan at 1,?@A na barangay.
Ang 0ungsod ng 7utuan ang Sentrong Pang-%ehiyon.
.eogra%iya
&atatagpuan ang rehiyon ng 'araga sa hilagang silangang bahagi ng pulo ng &indanao, sa
pagitan ng B 00' to 10 ?0' ". latitude and 12C 1C' to 12A ?0' ;. longitude. "aghahanggan ito
sa hilaga sa 5agat 7oholL sa mga lala!igan ng 5a(ao, 'ompostella ,alley at 5a(ao =riental
ng %ehiyon *+ sa #atimuganL sa 7u#idnon at &isamis =riental ng %ehiyon * sa #anluranL at
sa 5agat Pilipinas at $aragatang Pasipi#o sa silangan.
&ay #abuuang 1B,B@A.7 #mI sa#op na lupa ang rehiyon na #uma#ata!an sa A.?G ng
#abuuang su#at ng bansa at 1B.CG ng pulo ng &indanao. @7.AG ng #abuuang su#at ng
rehiyon ay sa#op ng lala!igan ng Agusan del Sur. Sa #abuuang su#at ng lupa, 71.22G dito
ay #agubatan.
/li$a
Ang %ehiyon ng 'aragay ay may $auriang ++ (Type II) #lima. 3u!ing bu!an ng "obyembre
hanggang Pebrero, madalas nararanasan ang malala#as na ulan sa rehiyon.
4i,a
Surigaonon ang pangunahing !i#a sa rehiyon, at sinasalita ng ??.21G ng mga mamamayan
na sinundan ng 7utuanon na sinasalita ng 1CG ng mga mamamayan. $atutubong !i#a sa
rehiyon ang Surigaonon na sinasalita sa mga lala!igan ng Surigao del "orte at Surigao del
Sur at sa ilang bahagi ng Agusan del "orte parti#ular sa mga bayan malapit sa 0a!a ng
&ainit.
Ang Rehiyong Pa$%angasiwaan ng Cordillera (opisyal: Cordillera !d$inistrative
Region, C!R) ay isang rehiyon ngPilipinas na matatagpuan sa hilagang 0u/on na binubuo
ng mga lala!igan ng Abra, Apayao, 7enguet, +Kugao, $alinga at&ountain Pro(in9e. Sa#op ng
rehiyon ang halos lahat ng lupain ng $abundu#an ng 'ordillera, ang pina#amataas na
bulubundu#in sa Pilipinas. +to lamang ang rehiyon sa Pilipinas na hindi napaliligiran ng tubig.
Ang rehiyong ito ang tirahan ng mga #atutubong tribong tinata!ag na +gorot.
Ang /ala,hang )aynila (+ngles: etro anila), tinata!ag din bilang Pa$bansang
Punong Rehiyon (+ngles: )ational Capital (egion), ay isang #ala#hang rehiyon na binubuo
ng &aynila #asama ang mga #aratig lungsod ng 'aloo9an, 0as
Pinas, &a#ati, &alabon, &andaluyong, &ari#ina, &untinlupa, "a(otas, Parana2ue, Pasay, 0un
gsod ng .ue/on, San )uan,3aguig, at ,alen/uela #asama ang bayan ng Pateros.
Ang rehiyon ay sentro ng politi#a, pangangala#al, lipunan, #ultura, at pang-edu#asyon
ng Pilipinas. Ayon sa iprino#lamang Ntos ng Pampanguluhan 7lg. @0, ang #abuuan ng
$ala#hang &aynila ay ang sentro ng pamahalaanhabang ang 0ungsod ng &aynila
ang #abisera. Ang pina#amala#ing lungsod sa $amaynilaan ay ang 0ungsod ng .ue/on,
samantalang ang pina#amala#ing distritong pang#ala#alan ay ang 0ungsod ng &a#ati.
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby
P
a
g
e
7
Ang $ala#hang &aynila ang pina#amaraming naninirahan sa tinutu#oy na 12 #ala#han ng
Pilipinas at pang-11 sa pina#amaraming naninirahan sa buong mundo. 7atay sa senso noong
2010, ito ay may populasyon na 11,BCC,7C, #atumbas ng 1?G populasyon ng bansa.
Ang #abuuang produ#tong pampoo# ng $ala#hang &aynila ayon noong 6ulyo 2011 ay
tinatayang O1C bilyon o ??G ng#abuuang produ#tong pambansa. Sa loob ng taong 2011,
ayon sa Pri9e!aterhouse'oopers, ito ay pang-2B sa mga pina#amalala#ing e#onomiya sa
pinagsamasamang lungsod sa buong mundo at pang-@ sa 3imog-Silangang Asya.
Ang Nagsasariling Rehiyon ng )usli$ sa )indanao o Rehiyong !utono$o sa
)usli$ na )indanao (+ngles: !utono$ous Region in )usli$ )indanao, dinadaglat
bilang !R))) ay isang rehiyon ng Pilipinas na binubuo ng limang lala!igan at
isanglungsod: ang 7asilan, 0anao del Sur, &aguindanao, Sulu, 3a!i-3a!i at ang 0ungsod
&ara!i. "ilipat ng $autusang 3agapagpaganap 7lg. ?A ang 7asilan mula %ehiyon +* at
0ungsod ng &ara!i mula sa %ehiyon *++. Ang sentrong panrehiyon ang 0ungsod ng
'otabatoat ito rin ang nagsisilbing lu#lu#an ng pamahalaang panrehiyon, ngunit bahagi ng
%ehiyon *++ ang lungsod.
Nnang nili#ha ang rehiyon noong 1 ;nero 10 sa bisa ng 7atas %epubli#a 7lg. A7?@, na
#ilala din bilang 7atas =rgani#o. =pisyal na itinalaga ang A%&& noong A "obyembre 10
sa 0ungsod ng 'otabato.
Ang Nagsasariling Rehiyon ng )usli$ sa )indanao o Rehiyong !utono$o sa
)usli$ na )indanao (+ngles: !utono$ous Region in )usli$ )indanao, dinadaglat
bilang !R))) ay isang rehiyon ng Pilipinas na binubuo ng limang lala!igan at
isanglungsod: ang 7asilan, 0anao del Sur, &aguindanao, Sulu, 3a!i-3a!i at ang 0ungsod
&ara!i. "ilipat ng $autusang 3agapagpaganap 7lg. ?A ang 7asilan mula %ehiyon +* at
0ungsod ng &ara!i mula sa %ehiyon *++. Ang sentrong panrehiyon ang 0ungsod ng
'otabatoat ito rin ang nagsisilbing lu#lu#an ng pamahalaang panrehiyon, ngunit bahagi ng
%ehiyon *++ ang lungsod.
Nnang nili#ha ang rehiyon noong 1 ;nero 10 sa bisa ng 7atas %epubli#a 7lg. A7?@, na
#ilala din bilang 7atas =rgani#o. =pisyal na itinalaga ang A%&& noong A "obyembre 10
sa 0ungsod ng 'otabato.
)eruelle *ymoun A. Palma
+,-%uby