i

TAP DON DIJN LJC VIJT NAM

VIJN NNG LUNG
CHIEN LUC
PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN LJC
CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
(dn nm 2015 d|nh hung dn nm 2025)
TAP 1: BO CO CHUNG
DON VJ TU VN: VIJN NNG LUNG
H Ni - 12/2008
ii
MJC LJC
Trang
Chuong I. GII THIJU CHUNG VE XY DJNG CHIEN LUC PHT TRIEN CNG
NGHJ DIJN LJC CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
1
1. Tp don Din lc Vit Nam vi nn kinh t v x hi Vit Nam 1
1.1. Dinh huong pht trin san xut v kinh doanh cua EVN 2
1.2. Muc tiu hoat dng 2
2. S cn thit xy dng chin luc pht trin cng ngh ngnh san xut v kinh
doanh din nng cua EVN
3
2.1. Co so php l 3
2.2. Su cn thit 3
3. Yu cu cua chin luc 3
4. Nhim v cua chin luc 4
Chuong II. DNH GI HIJN TRANG CNG NGHJ NGNH SAN XUT V KINH
DOANH DIJN NNG CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
5
1. Hin trng co so h tng v cng ngh trong ngnh san xut v kinh doanh
din nng cua EVN
5
1.1. Cng ngh pht din 5
1.1.1. Tong quan v nguon nng luong so cap 5
1.1.2. Nhit din 9
1.1.3. Thuy din 13
1.1.4. Nng luong ti tao 19
1.2. Cng ngh truyn tai din nng 20
1.2.1. Tiu ch dnh gi pht trin luoi din v cng ngh truyn tai din 20
1.2.2. nh gi qui m pht trin luoi din v muc do din kh ha tuong ung voi yu
cau kinh t - x hoi
20
1.2.3. nh gi cc giai php cng ngh d bao dam an ton lin tuc cung cap din,
giam thiu su co trn luoi bao dam do tin cay v chat luong din nng
21
1.2.4. Cc giai php cng ngh nhm giam ton that din nng,giam gi thnh xy
dung, giam gi thnh truyn tai
25
1.2.5. Giam thiu tc dong mi truong, bao v canh quan, sinh thi 28
1.3. Cng ngh phn phi din nng 28
1.3.1. Hin trang luoi din phn phoi 28
1.3.2. nh gi hin trang luoi din ha p 33
1.4. Cng ngh trong kinh doanh din nng v dich vu khch hng 34
1.4.1. Cng ngh do dm din nng 34
1.4.2. Cng ngh truyn dan so liu do dm 37
1.4.3. Cng ngh trong quan l v xu l d liu phuc vu cng tc quan l van hnh v
kinh doanh din nng v dich vu khch hng
40
1.4.4. Phn tch dnh gi chuong trnh Quan l nhu cau din (DSM) 42
2. Phn tch mi trung ni ti v pht trin cng ngh din lc cua EVN 43
iii
Trang
Chuong III. TONG QUAN VE PHT TRIEN CUA CNG NGHJ NGNH SAN XUT V
KINH DOANH DIJN NNG THE GII V KHU VJC
45
1. Tng quan v cc xu hung pht trin cng ngh th gii o th ky 21 45
1.1. Tng quan v tim nng nng luc cng ngh cc nuoc trn th gioi v vi tr cua
Vit Nam trn ban d cng ngh th gioi trong th ky 21
45
1.2. Tng quan v cc xu huong pht trin cng ngh th gioi o th ky 21 c lin
quan toi ngnh nng luong v san xut kinh doanh din
46
1.2.1. Xu th pht trin v ung dung cng ngh vat liu din 46
1.2.2. Xu th pht trin v ung dung cng ngh nan 47
1.2.3. Xu th pht trin v ung dung cng ngh thng tin 47
1.2.4. Xu th ung dung tr tu nhn tao 48
2. Tng quan v cng ngh din lc th gii 48
2.1. Mt s nhn dinh tng quan v ngun nng luong so cp cho ngnh cng
nghip din nng trn th gioi
48
2.1.1. Than d - nguon nng luong c kha nng k thua dau mo trong th kv 21 49
2.1.2. Nng luong nguyn tu 50
2.2. Nhung xu huong chnh trong cng ngh dang v s duoc p dung trong cng
nghip din th gioi
51
2.2.1. Nhng xu huong chnh v pht trin nhng cng ngh moi 51
2.2.2. Nhng xu huong chnh v cai tin, pht trin, hon thin cc cng ngh san xuat
phn phoi din nng hin dang su dung
54
3. L trnh cng ngh din lc mt s nuc trn th gii 72
3.1. L trnh cng ngh din luc cua Din luc Malaysia (TNB) 72
3.2. L trnh cng ngh din luc cua Din luc Hn Quc (KEPCO) 73
4. Nhng co hi v thch thc cho s pht trin v cng ngh din lc cua Tp
don Din lc Vit Nam trong bi canh thc ti v tuong lai th gii
74
Chuong IV. CHIEN LUC PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN LJC CUA TAP DON
DIJN LJC VIJT NAM
75
1. Tm nhn v quan dim pht trin 75
1.1. Tm nhn 75
1.2. Quan dim pht trin 75
2. Mc tiu chin luc 75
3. Chin luc pht trin cng ngh din lc cua Tp don Din lc Vit Nam 76
3.1. Xc lp cc tiu ch lua chon cc nhm cng ngh din luc 76
3.2. Dch dn nm 2015 76
3.2.1. Muc tiu chung can dat vo nm 2015 76
3.2.2. Cng ngh pht din 77
3.2.3. Cng ngh truyn tai din nng 82
3.2.4. Cng ngh phn phoi din nng 84
3.2.5. Cng ngh trong kinh doanh din nng v dich vu khch hng 85
iv
Trang
3.2.6. Cc dinh huong chin luoc v pht trin nguon nhn luc, to chuc v thng tin d
lm chu v pht trin cng ngh din luc
87
3.2.7. Luoc do dnh gi kha nng tim nng dau tu cc cng ngh din luc 89
3.3. Dch dn nm 2025 89
3.3.1. Muc tiu chung can dat vo nm 2025 89
3.3.2. Cng ngh pht din 90
3.3.3. Cng ngh truyn tai din nng 93
3.3.4. Cng ngh phn phoi din nng 94
3.3.5. Cng ngh trong kinh doanh din nng v dich vu khch hng 95
3.3.6. Cc dinh huong chin luoc v pht trin nguon nhn luc, to chuc v thng tin d
lm chu v pht trin cng ngh din luc
96
3.3.7. Luoc do dnh gi kha nng tim nng dau tu cc cng ngh din luc 99
Chuong V. L TRNH V CC GIAI PHP CJ THE THJC HIJN CHIEN LUC PHT
TRIEN CNG NGHJ DIJN LJC CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
100
1. L trnh 100
1.1. Cng ngh san xut din nng 100
1.1.1. Giai doan tu nay dn nm 2015 100
1.1.2. Giai doan tu 2016 dn 2025 103
1.2. Cng ngh truyn tai din nng 104
1.2.1.Giai doan tu nay dn nm 2015 104
1.2.2. Giai doan tu 2016 dn 2025 105
1.3. Cng ngh phn phi din nng 106
1.3.1. Giai doan tu nay dn nm 2015 106
1.3.2. Giai doan tu 2016 dn 2025 107
1.4. Cng ngh trong kinh doanh din nng v dich vu khch hng 108
1.4.1. Giai doan tu nay dn nm 2015 108
1.4.2. Giai doan tu 2016 dn 2025 110
2. Giai php thc hin 110
2.1. Giai php v t chuc v co ch 110
2.2. Giai php v du tu pht trin v ti chnh 110
2.3. Cc d n, du n cn thit phai trin khai trong qu trnh thuc hin chin luoc 111
Ti liu tham khao
112
Chuong I
GII THIJU CHUNG VE XY DJNG CHIEN LUC PHT TRIEN
CNG NGHJ DIJN LJC CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
1. TAP DON DIJN LJC VIJT NAM VI NEN KINH TE V X HI VIJT NAM
Sau hon hai muoi nm thuc hin chnh sch di moi, nuoc ta d dat duoc nhung
thnh tuu quan trong, lm nn tang cho giai doan pht trin moi: nn kinh t dt nuoc
c muc tng truong cao v lin tuc voi GDP bnh qun khoang 7%/nm trong giai
doan 2001-2007; tnh hnh chnh tri - x hi n dinh; doi sng nhn dn duoc nng
cao; quan h hop tc quc t trn moi mt duoc cai thin.
Dai hi Dang ln thu X tip tuc khng dinh con duong di moi theo huong dy
manh cng nghip ha, hin dai ha d dua nuoc ta co ban tro thnh mt nuoc cng
nghip vo nm 2020; chu dng hi nhp kinh t quc t, cam kt thuc hin cc thoa
thun trong khun kh AFTA, Hip dinh thuong mai Vit Nam-Hoa Ky v cua T
chuc thuong mai th gioi (WTO); tng cuong di moi khu vuc kinh t quc doanh,
pht trin kinh t tp th, khuyn khch khu vuc dn doanh, h tro manh m khu vuc
doanh nghip vua v nho; dy manh cai cch hnh chnh.
Chin luoc pht trin kinh t - x hi 2001-2010 d xc dinh muc tiu pht trin
tng qut l dua nuoc ta ra khoi tnh trang km pht trin, nng cao r rt doi sng vt
cht v tinh thn cua nhn dn, tao nn tang d dn nm 2020 Vit Nam co ban tro
thnh mt nuoc cng nghip theo huong hin dai; ngun luc con nguoi, nng luc khoa
hoc v cng ngh, kt cu ha tng, tim luc kinh t, quc phng, an ninh duoc tng
cuong; th ch kinh t thi truong dinh huong x hi chu nghia duoc hnh thnh v co
ban; vi th cua nuoc ta trn truong quc t duoc nng cao.
Trong bi canh d, Dang v Nh nuoc ta d khng dinh pht trin khoa hoc v
cng ngh l quc sch hng du, l nn tang v dng luc dy manh cng nghip ha,
hin dai ha dt nuoc. Tu tuong cua chin luoc pht trin khoa hoc v cng ngh nuoc
ta dn nm 2020 l tp trung xy dung nn khoa hoc v cng ngh nuoc ta theo huong
hin dai v hi nhp, phn du dat trnh d trung bnh tin tin trong khu vuc, dua
khoa hoc v cng ngh thuc su tro thnh nn tang v dng luc dy manh cng nghip
ha, hin dai ha dt nuoc.
Tp don Din luc Vit Nam (goi tt l Tp don - EVN) l mt trong rt t cc
co so thuc ngnh cng nghip mui nhon cua Vit Nam gp phn tao co so ha tng v
dng luc pht trin cho nhiu ngnh kinh t khc, nng cao doi sng x hi, gp phn
dam bao an ninh quc phng. Trong s cc doanh nghip cua nuoc ta, Tp don Din
luc Vit Nam hin nay dang quan l mt khi luong ti san lon nht, tng s vn du
tu xy dung trung bnh hng nm cao nht. Nm 2007 tng ti san cua EVN l
185.180 ty dng. Trai qua lich su pht trin, dn nay Tp don Din luc Vit Nam d
v dang pht trin manh m trong du tu, su dung cc thit bi cng ngh moi song
song voi cc thit bi, cng ngh th h truoc dang tn tai trong san xut, truyn tai
phn phi v kinh doanh din nng; tng truong tiu thu din nng dp ung nhu cu
ngy cng cao, phuc vu cc muc tiu pht trin kinh t - x hi cua dt nuoc.
Suc manh cua ngnh din luc Vit Nam m dai din chnh l Tp don Din luc
Vit Nam s tuy thuc phn lon vo nng luc cng ngh Tp don. D thch ung voi
bi canh trn v thuc hin cc chin luoc, chnh sch pht trin trong linh vuc nng
luong ni ring v pht trin kinh t - x hi ni chung, vic pht trin cng ngh din
luc cho Tp don Din luc Vit Nam l yu cu cng tro nn cp thit.
V t chuc, Tp don Din luc Vit Nam l cng ty nh nuoc, do Nh nuoc du
tu v thnh lp, t chuc v hoat dng theo quy dinh cua php lut di voi cng ty nh
nuoc v Diu l cua EVN.
Cc chuc nng chu yu cua EVN
- Tin hnh cc hoat dng du tu, k kt cc hop dng voi cc t chuc, c nhn
trong nuoc v nuoc ngoi nhm bao dam cung cp din cho pht trin kinh t - x hi
cua dt nuoc.
- Truc tip kinh doanh v muc tiu loi nhun theo quy dinh cua php lut. Cc
quan h kinh t giua EVN voi cc don vi truc thuc v thnh vin duoc thuc hin
thng qua hop dng.
- Du tu vo cc cng ty con, cc cng ty lin kt; chi phi cc cng ty con trn
co so ty l chim giu vn diu l cua cc cng ty d theo quy dinh cua php lut v
Diu l cua EVN.
- Thuc hin quyn v nghia vu cua dai din chu so huu di voi phn vn nh
nuoc tai cc cng ty con, cng ty lin kt.
- Thuc hin nhung cng vic khc m Nh nuoc truc tip giao cho EVN t chuc
thuc hin.
- Xy dung v t chuc thuc hin dinh huong, k hoach phi hop trong Tp don
Din luc Quc gia Vit Nam.
1.1. D|nh hung pht trin san xut v kinh doanh cua EVN
D dam bao duoc cc muc tiu trn, Tp don Din luc Vit Nam d xc dinh
cc linh vuc san xut, kinh doanh sau:
- San xut, kinh doanh din nng.
- Kinh doanh vin thng cng cng.
- San xut ch tao thit bi din, thit bi co kh din luc v thit bi vin thng.
1.2. Mc tiu hot dng
- Kinh doanh c li; bao ton v pht trin vn chu so huu nh nuoc du tu tai
EVN v vn cua EVN du tu vo cc doanh nghip khc; hon thnh cc nhim vu
khc do chu so huu giao.
- Giu vai tr trung tm d pht trin mt Tp don Din luc Quc gia Vit Nam
da so huu, trong d so huu nh nuoc l chi phi; c trnh d cng ngh, quan l hin
dai v chuyn mn ho cao; kinh doanh da ngnh, trong d san xut, kinh doanh din
nng, vin thng cng cng v co kh din luc l ngnh ngh kinh doanh chnh; gn
kt cht ch giua san xut, kinh doanh voi khoa hoc, cng ngh, nghin cuu trin khai,
do tao; lm nng ct d ngnh din luc Vit Nam pht trin nhanh, bn vung, canh
tranh v hi nhp kinh t quc t c hiu qua.
- Ti da ho hiu qua hoat dng cua Tp don Din luc Quc gia Vit Nam.
2. SJ CAN THIET XY DJNG CHIEN LUC PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN
LJC CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
2.1. Co so php l
- Nghi quyt cua Dai hi Dang IX, X v pht trin kinh t - x hi v pht trin
khoa hoc cng ngh.
- Quyt dinh cua Thu tuong Chnh phu s 176/2004/QD-TTg ngy 05/10/2004
ph duyt Chin luoc pht trin ngnh din giai doan 2004-2010 dinh huong dn 2020.
- Cc quyt dinh cua Thu tuong Chnh phu s 147 v 148/2006/QD-TTg ngy
22/06/2006 v thnh lp Tp don Din luc Vit Nam.
- Quyt dinh cua Thu tuong Chnh phu s 163/2007/QD-TTg ngy 22/10/2007
v ban hnh Diu l t chuc v hoat dng cua Tp don Din luc Vit Nam.
- Quyt dinh cua Thu tuong Chnh phu s 110/2007/QD-TTg ngy 18/07/2007
ph duyt Quy hoach pht trin din luc quc gia giai doan 2006-2015 c xt dn nm
2025 (goi tt l QHD VI).
- Quyt dinh cua Tp don Din luc Vit Nam s 890/QD-EVN-HDQT ngy
30/10/2007 ph duyt Chin luoc pht trin giai doan 2007-2015, dinh huong dn nm
2025 cua Tp don Din luc Vit Nam.
2.2. S cn thit
Tp don Din luc Vit Nam duoc thnh lp theo cc quyt dinh cua Thu tuong
Chnh phu s 147, 148/2006/QD-TTg ngy 22/06/2006 v 163/2007/QD-TTg ngy
22/10/2007 voi nhung chuc nng v cc hnh thuc kinh doanh da dang nhm ph hop
v dp ung voi nhung yu cu cua giai doan moi.
Hin tai, dc dim hoat dng cua EVN l da so huu voi hnh thuc kinh doanh da
ngnh ngh. Tuy vy, chin luoc pht trin cng ngh din luc truoc tin phai phuc vu
cho pht trin h thng din v kinh doanh din nng. Ngoi ra, vic pht trin v p
dung cc cng ngh din luc cn c tnh mo d c th p dung dng b trong cc linh
vuc hoat dng khc nhau (din, vin thng v cng ngh thng tin, ngn hng, ti
chnh, bao him,...) dam bao cho su pht trin bn vung cua Tp don. D c th thuc
hin duoc nhim vu ny, xy dung mt chin luoc pht trin cng ngh din luc cho
Tp don trong giai doan moi tu nay toi 2025 l mt cng vic cn thit.
3. YU CAU CUA CHIEN LUC
- Chin luoc pht trin cng ngh din luc duoc xy dung nhm dinh huong pht
trin cho Cng ty me v cc don vi truc thuc v thnh vin cua Tp don Din luc
Vit Nam (EVN) l trnh pht trin, ung dung cng ngh trong san xut v kinh doanh
din nng gm cc khu pht din, truyn tai v phn phoi din nng, kinh doanh din
nng v dich vu khch hng; dam bao cung cp din n dinh, an ton h thng din
trong giai doan tu nay toi 2015, dinh huong dn 2025.
- L trnh pht trin, ung dung cng ngh trong san xut v kinh doanh din nng
theo huong mo, c kha nng tch hop voi cc hoat dng kinh doanh khc cua Tp don
nhu vin thng, cng ngh thng tin, co kh din luc, ti chnh, ngn hng tu nay
dn 2015 v dinh huong dn 2025.
4. NHIJM VJ CUA CHIEN LUC
- Xc dinh cc di tuong chu yu d xem xt, nghin cuu v cng ngh san xut
v kinh doanh din nng cua EVN.
- Xc dinh cc tiu ch cho lua chon, xy dung l trnh pht trin cng ngh trn
co so phn tch, dnh gi hin trang cng ngh ngnh din luc cua EVN v kha nng
tip nhn, lm chu cng ngh tin tin cua EVN d c tim nng pht trin trong tuong
lai.
- Xc dinh cc cp d cng ngh (co so, tin tin, cao cp) cn thit phai trin
khai tai cc khu san xut v kinh doanh din nng. Xy dung l trnh tip nhn, ung
dung, lm chu v pht trin cc nhm cng ngh din luc d xc dinh.
- Xc dinh nguyn tc trin khai chin luoc pht trin cng ngh din luc trong
hoat dng san xut kinh doanh cua EVN.
- Xc dinh co ch t chuc trin khai thuc hin chin luoc.
- Xc dinh danh sch cc d n, du n cn duoc du tu trin khai trong giai doan
tu nay dn 2015, dinh huong toi 2025.
Chuong II
DNH GI HIJN TRANG CNG NGHJ NGNH SAN XUT V
KINH DOANH DIJN NNG CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
1. HIJN TRANG CO SO HA TANG VE CNG NGHJ TRONG NGNH SAN XUT
V KINH DOANH DIJN NNG CUA EVN
1.1. Cng ngh pht din
Dn thng 12/2007, tng cng sut thit k cc nh my din ton h thng din
(tnh ca trong v ngoi EVN) l 13.512 MW, cng sut kha dung 12.948 MW. Tng
cng sut lp dt cua EVN l 9.844 MW chim 72,85% ton h thng (trong d thuv
din khoang 33,79%, nhit din than 11,43%, tua bin kh 24,04%, nhit din dau
1,48%, diesel 2,11%); Cng sut dt cua nh my din ngoi EVN l 3.688 MW
chim 27,15%. Tng san luong din san xut v mua ngoi dat 68,699 ty kWh, trong
d cua EVN l hon 50 ty kWh chim ty l 72,78%.
1.1.1. Tng quan v ngun nng lung so cp
1.1.1.1. Dnh gi chung v ngun nng lung so cp th gii
Nhu cu v din nng trn th gioi dang tng truong mt cch manh m cng voi
su pht trin ca cc nn kinh t v su tng dn s trn pham vi ton cu. Nhung su
bng n v nhu cu din ny lai din ra dng vo lc ngun nng luong tu du v kh -
vn hin tai cung cp mt nua nng luong cho ton th gioi - lm vo tnh th rt kh
khn. Cc s liu cho thy vo nm 2050, dn s th gioi s tng 50% toi 9 ty
nguoi. Tuong ung voi tng dn s, trong vng 20 nm t oi s c khoang 36.000 chic
my bay, gn 2 ty xe hoi duoc su dung - gp di con s hin tai. Nhu vy, theo nhn
dinh cua T chuc nng luong quc t (IEA - International Energy Association),
trong vng 20 nm toi, nhu cu tiu thu du mo s tng khoang 35% v nhu cu
nng luong v tng th s tng toi 65% (tnh ca du, kh, than d, nng luong hat nhn,
nng luong ti tao...).
IEA cung dnh gi du mo tip tuc s l ngun cung cp nng luong chnh trong
th ky ny voi khoang 1/3 tng nng luong cn thit cho th gioi. Tuy nhin, theo uoc
tnh cua cc nh dia cht hoc th luong du mo chi du cung cp cho th gioi trong 60
nm toi, luong kh thin nhin chi du cho 70 dn 90 nm toi. Voi su tng vot v nhu
cu du mo, nht l tai cc nuoc dang pht trin v dng dn nhu Trung Quc v An
d, hu qua tt yu l gi du v kh du tng manh. V mt dia chnh tri, tnh hnh
cung bo hiu l s khng h n dinh hon boi hon 70% ngun tai nguyn du mo v
66% luong kh thin nhin du tp trung o nhung khu vuc t nhiu bt n nht th gioi:
Trung Dng, Nga v Trung .
V than d, trong 6 nm qua (tnh toi nm 2008), luong tiu thu than trn th gioi
cung d tng ln 30%, gp di so voi bt ky loai nhin liu no khc. Gi than cung
tng manh. Chi tnh trong vng 5 thng tu 10/2007 toi 3/2008 gi than th gioi d tng
t nht 50%.
Nhu vy, c th nhn dinh rng trong tuong lai 20 nm toi dy, gi cc ngun
nguyn nhin liu so cp cho nhu cu nng luong th gioi s tng manh, nht l du
mo, ri dn kh v than. Cng voi su can kit ngun du mo trong tuong lai rt gn,
mt kich ban d duoc vach ra cho tuong lai nng luong cua th gioi, theo d cc
ngun nng luong sach ti tao nhu nng luong gi, nng luong mt troi... mc d pht
trin nhanh nhung vn s chi chim mt phn khim tn; du mo v kh thin nhin s
ngy cng giam do khan him v can kit, nguoc lai hai ngun nng luong duoc ua
chung v quan tm nht s l than d v nng luong nguyn tu.
1.1.1.2. Dnh gi tng quan ngun nng lung so cp ti Vit Nam
a. Kha nng khai thc ngun kh
Theo Chin luoc Pht trin ngnh Du kh Vit Nam dn nm 2015, dinh huong
dn 2025, tng ngun kh (gm kh dng hnh v kh tu nhin) tu khoang 5 ty m
3
hin
nay s tng ln khoang 11,1 ty m
3
vo nm 2010; 14,6 ty m
3
vo nm 2015; tu 14 dn
15,6 ty m
3
vo nm 2020; 16,5 ty m
3
vo nm 2025, trong d khoang 63-68% luong
kh nm o thm luc dia pha Dng (cc b Nam Cn Son, Cuu Long), cn lai l o thm
luc dia Ty Nam (khu vuc Malai-Th Chu: PM3-CAA, Ci Nuoc, Block B, 52/97,
46/02...).
Nhu cu kh cho cc ngnh khc gm kh lm nguyn liu san xut phn dam
(Nh my dam Ph M, C Mau) v cc h cng nghip thp, gm su, xi mng,...
duoc du bo s tng tu 0,5 triu m
3
hin nay ln dn 1,75 ty m
3
nm 2010 v tng ln
khoang 1,8-2 ty m
3
vo cc nm sau d. Theo d, tng luong kh c th cp cho din
s kh vuot qua 14 ty m
3
/nm vo sau nm 2010.
Tm lai, mc d voi kha nng cung cp kh khng duoc di do nhu du bo, vic
xy dung cc nh my nhit din kh vn l kha thi trong vng 20 nm toi, luu vic
su dung nh my tua bin kh chu trnh hn hop do c hiu sut cao hon nhiu (khoang
55%) so voi chu trnh hoi nuoc thng thuong ngay ca khi p dung thng s trn toi
han (chi khoang 42%). Diu ny cung s dp ung vn d su dung nhin liu mt cch
hiu qua hon, dng thoi d giam pht thai gy hiu ung nh knh, ph hop voi xu
huong chung th gioi v bao v mi truong. Mt khc, cung cn luu toi cng ngh
su dung kh tu nhin ho long (LNG - Liquid Natural Gas) d pht din theo chi dao
cua Chnh phu v nghin cuu phuong n nhp khu kh tu nhin ho long cho Vit
Nam.
b. Kha nng khai thc ngun than
Theo Chin luoc Pht trin ngnh Than dinh huong toi 2025 d duoc Thu tuong
Chnh phu ph duyt (quyt dinh s 89/2008/QD-TTg ngy 14/07/2008) v khai thc
than, b than Dng Bc v cc mo than khc (ngoi b than dng bng Sng Hng)
phn du dat san luong than sach khoang 60-65 triu tn vo nm 2015, 70-75 triu
tn vo nm 2020 v trn 80 triu tn vo nm 2025. B than dng bng Sng Hng
giai doan dn nm 2010 s du tu thu nghim mt s du n voi cng ngh khai thc
bng phuong php hm l v cng ngh kh ho than, than ho long d lm cn cu cho
vic pht trin sau 2010.
V tru luong than, tng Neogen vng trung H Ni c 14 via than nu. Cc via
than tp trung chu yu tai dai Khoi Chu - Tin Hai c din tch khoang 1.100 km
2
.
Tru luong than du bo vng ny ln toi khoang 37 ty tn nhung diu dng quan tm l
phn ti nguyn dn d su 500 m c tru luong du bo khoang 3-5 ty tn. Ring khu
vuc b than Sng Hng - vng Khoi Chu - Bnh Minh tru luong thm d toi muc
450 m l 166 triu tn.
Trong Tng so d Than diu chinh, du kin khoang nm 2016 tro di s khai thc
than nu b Sng Hng (vng Khoi Chu - Bnh Minh) voi san luong tng tu 1 triu
dn 12,8 triu tn vo giai doan 2020-2025. Luong than ny c th du cho pht trin
4.800 MW cng sut nhit din. Tuy nhin chi ph cho khai thc o d su toi hng
ngn mt hin duoc dnh gi l cao (80-85 USD/tn). Nu khng c nhung cai tin v
cng ngh, giam gi thnh th trin vong khai thc than thuong mai tai dy s kh kha
thi.
Theo tnh ton, nhu cu than cho san xut din s khoang 26 triu tn vo nm
2018, nhung s ln dn gn 40 triu tn nm 2020 v gn 75 triu tn nm 2025.
Theo tnh ton so b, dn giai doan 2016-2017 co ban hu ht cc cng trnh
thuy din tim nng d duoc dua vo khai thc (voi tng cng sut 16.000 MW). Min
Bc chua c du hiu tm thy ngun kh dt cho din. Kh dt cho san xut din o
pha Nam s dat 14 ty m
3
/nm vo nm 2017-2018. V vy, tu nay cho toi 2025, nhit
din than v din hat nhn s l nhung xu huong chnh cho pht trin ngun din tai
Vit Nam. Diu ny cung ph hop voi xu huong pht trin cng ngh chung cua th
gioi (xem Chuong III).
Nu theo phuong n cp than, kh cho san xut din nhu Bang 1 duoi dy th
khoang tu nm 2016 Vit Nam s phai nhp than cho nhit din.
Bang 1: Cn di nhin liu trong nuc cho san xut din dn 2020
Nm 2015 2020
Khai thc
San lung
din
(ty kWh)
- PA thp /
co so / cao
Khai thc
San lung
din
(ty kWh)
- PA thp /
co so / cao
San lung than (triu tn) 55,8 64,3
- Cho san xuat din (triu tan) 23,1 55,2 33,1 82,2
- Cho ngnh khc (triu tan) 32,7 31,2
San lung kh dt (ty m
3
) 15,1 18,3
- Cho san xuat din (tv m
3
) 13,1 77,6 16 80
- Cho ngnh khc (tv m
3
) 2,0 2,3
Thuy din 16.300 MW 58,7 19.400 MW 62,6
Nng luong moi 1.420 MW 4,9 2.770 MW 7,7
Tng san xut din trong nuoc
(TWh)
184,3 232,5
Tng nhu cu din (TWh)
216 / 257 /
330
334 / 461 /
657
Tha (+), thiu (-)
-21,2 /
- 62,2 /
-135,2
- 101,5 /
- 228,5 /
- 424,5
(Trch dan: Ti liu quy hoach cc ngnh in, Than, Kh toi nm 2025)
c. Ngun nhin liu tim nng cho din ht nhn
Theo Bo co du tu Du n xy dung nh my din hat nhn, cc kt qua thm
d qung Uranium c trin vong tp trung nhiu o Trung B, Ty Nguyn, Ty Bc v
Vit Bc. Tim nng Uranium tai Vit Nam du bo khoang 218.000 tn U
3
O
8
, vng
Nng Son c trin vong l mo Uranium cng nghip voi ti nguyn du bo trn
100.000 tn U
3
O
8
.
Theo dnh gi cua cc chuyn gia, dn cui 2010, du kin Vit Nam s c
khoang 8.000 tn cp tru luong C1+C2 voi gi thnh san xut thp hon (hoc bng)
130 USD/kg Uranium (thoi dim 2003).
d. Thuy din v nng lung ti to
Thuy din
Tim nng k thut thuy din nuoc ta khoang 123 ty kWh, tuong duong cng
sut lp dt khoang 31.000 MW. Nu xem xt cc yu t kinh t - x hi v tc dng
toi mi truong th tim nng kinh t - k thut giam xung cn khoang 70-80 ty kWh
voi cng sut tuong ung 18.000-20.000 MW.
Tim nng cng sut v din nng cua thuy din nho duoc dnh gi khoang trn
1.000 MW v 4,2 ty kWh. Tng tim nng thuy din tch nng so b uoc tnh khoang
trn 10.000 MW.
Ngun nng lung ti to
Du bo tim nng nng luong dia nhit o Vit Nam trong tuong lai c th khai
thc voi cng sut khoang 340 MW vo nm 2025
V nng luong gi v mt troi, di voi Vit Nam kh c th pht trin o qui m
lon d dua vo cn di ngun trong tuong lai. Tng cng tim nng pht trin ca hai
loai hnh din gi v din mt troi du bo c th dat toi 400-600 MW vo nm 2025.
Du bo tim nng pht trin cc nh my din dng nng luong sinh khi c th
dat toi tng cng sut 250- 400 MW.
1.1.1.3. V thj trungnng lung so cp khu vc v kha nng nhp
a. Kh dt
Gn dy Hip hi du mo cc nuoc ASEAN (ESCOP) dang nghin cuu mt du
n c tn goi l Duong ng kh truyn tai kt ni vng ASEAN (TAGP), nhm tm
kim kha nng hnh thnh mt h thng cc duong ng kh lin kt cc mo kh trong
khu vuc. H thng ny tao diu kin trao di mua bn kh dt v h tro du phng ln
nhau, tng an ninh nhin liu giua cc nuoc Indonesia, Malaysia, Singapore, Vit Nam
v Thi Lan. Tuy nhin cho dn nay, nhung nghin cuu cho thy mt s kh khn:
- Thu nht, tru luong ngun kh trong khu vuc chua du lon, Indonesia c mo kh
Natunna tru luong kh lon nhung quc gia dng dn ny cung s som di mt voi
thiu hut nhin liu. Ngun kh cua cc nuoc cn lai cung khng thuc su di do.
- Thu hai, khoang cch truyn tai giua cc vng bin kh lon, toi hng ngn cy
s, dn dn chi ph du tu v vn hnh duong ng kt ni ny cao v thiu kha thi.
Chua k cht luong v thnh phn kh tai cc mo khc nhau, khi ho lai cung khng
thun tin khi su dung... giai php dng tu chuyn cho LNG mua bn kh to ra c loi
hon. Du n TAGP ny hin chua kt thc. Trong Quy hoach pht trin din luc quc
gia (QHD) giai doan 2001-2005 c xt dn nm 2020 (QHD V) d d cp dn kha
nng c duong ng kh lin ASEAN vo khoang nm 2020, nhung dn nay kha nng
ny rt mo. V vy, trong QHD VI chua ky vong vo tim nng nhp khu kh tu h
thng duong ng ny, c chng chi l trao di, chia se du phng o muc d khng lon.
b. Th| trung than khu vc v kha nng nhp khu than
Mc d l ngun nhin liu tuong di nhiu v re nhung hin nay than bng tro
nn khan him, tao ra con "di than" trn pham vi ton th gioi v dy gi than tng
ln t nht l 50% trong thoi gian qua (tnh tu 10/2007), vuot qu muc tng cua gi
du.
Theo cc nh phn tch nng luong th gioi, nhung yu t chnh tc dng dy gi
than tng cao l chnh sch nng luong cua cc nuoc thiu dng b, gi nhin liu ni
chung tng cao, luong du tru than khng du, su tng truong kinh t manh m o chu
v diu kin thoi tit khng thun loi anh huong dn cng vic khai thc than, tt ca d
lm cho "cung" khng du "cu".
Trong 6 nm qua, luong tiu thu than trn th gioi d tng ln 30%, gp di so
voi bt ky loai nhin liu no khc. Kh khn do diu kin khai thc o Australia d
lm gi than o Chu giao man thuyn (giao nhn ngay) di voi than cc (su dung
trong san xut st thp) o thoi dim thng 3/2008 tng gp 3 ln so voi muc k hop
dng l 98 USD/tn. Trung Quc - nuoc tiu thu than lon nht th gioi - hin dang tiu
dng luong than tuong duong voi tng luong than m M, Lin minh Chu u v
Nht Ban cng lai.
Hin nay, Indonesia v Australia l hai trong nhung nuoc dung du v san xut
v xut khu than trn thi truong than th gioi v l di tuong canh tranh chu yu cua
cc nuoc xut khu than trn thi truong th gioi.
Voi du bo Vit Nam s phai nhp than cho san xut din nng vo khoang nm
2016, mc d thoi gian gn dy, Indonesia bt du han ch xut khu v gi than bin
dng theo chiu huong tng nhung trong tuong lai hai nuoc Indonesia v Australia s
l nhung nh cung cp tim nng dng quan tm cho EVN.
1.1.2. Nhit din
1.1.2.1. Dnh gi hin trng cng ngh cc nh my nhit din
Cc nh my nhit din hin c v dang xy dung cua EVN du l ngung hoi
thun ty, su dung l hoi tun hon tu nhin (c bao hoi). Cc nh my nhit din v
tua bin kh do EVN quan l bao gm:
- Nh my nhit din Pha Lai (1 v 2): 1.040 MW
- Nh my nhit din Ninh Bnh: 100 MW
- Nh my nhit din Ung B: 110 MW
- Nh my nhit din Ung B mo rng: 300 MW
- Nh my nhit din Ph M (1; 2.1; 2.1 mo rng v 4): 2.485 MW
- Nh my nhit din B Ria: 399 MW
- Nh my nhit din Thu Duc: 276 MW
- Nh my nhit din Cn Tho: 185 MW
a. Tng quan v cc nh my nhit din pha Bc
Nh my nhit din (NMND) Pha Li
NMND Pha Lai 1 c cng sut dt 440 MW gm 4 t my (4 x 110 MW) su
dung l hoi BKZ-220-110, tua bin hoi K-100-90-7 thit bi cng ngh nhp cua Lin
X cu. NMND Pha Lai 1 duoc khoi cng xy dung ngy 17/5/1980. T my 1 ha
luoi ln du voi 1 l hoi ngy 28/10/1983, t my 4 ha luoi voi 1 l vo nm 1986, l
cui cng ha hoi nm 1987.
Nm 2001 khi 5 cua NMND Pha Lai 2 bt du tham gia vn hnh, mo du cho
mt thoi ky moi voi cc t my cng sut 300 MW c thng s cn gioi han (p sut
khoang 170 kg/cm
2
, nhit d khoang 540
o
C), c qu nhit trung gian. (n nay, ngoi
2 to my cua NMN Pha Lai 2 d van hnh tuong doi on dinh, cn c 1 to cua NMN
Ung B mo rong dang chay hiu chinh tin toi nghim thu v bn giao chnh thuc,
cc to my cua NMN Hai Phng v Quang Ninh dang duoc xy dung).
NMND Ung B
C cng sut 110 MW gm 2 t my (2 x 55 MW) duoc dua vo vn hnh tu
nm 1975-1977, thit bi cng ngh nhp cua Lin X cu. Cng sut t my 5 lc moi
lp dt l 50 MW, nm 1997 thay rotor v nng cng sut ln 55 MW. My 5 ha luoi
ln du nm 1975, my 6 ha luoi nm 1976, l 8 (l cui cng) ha hoi nm 1977.
NMND Ninh Bnh
C cng sut 100 MW gm 4 t my (4 x 25 MW) dua vo vn hnh tu nm
1974, thit bi cng ngh nhp cua Trung Quc.
L hoi cua Ninh Bnh l trung p, cn su dung lin h ngang (Tai NMND Ung
B v Pha Lai 1 d nng thng s hoi sau l ln cao p (p = 100 kg/cm
2
; t = 540
o
C) v
p dung so d khi kp (2 l cp hoi cho 1 tua bin) d ph hop voi h thng din min
Bc cn nho b lc by gio).
Cc t my ny c cng sut nho, thng s thp nn hiu sut chu trnh nhit
khng cao. Mt khc, thit bi duoc san xut bng cng ngh cua nhung nm 70 nn
cn nhiu han ch v cc tnh nng v hiu sut.
Cc NMND ni trn d v dang n luc trong vic dp ung cc yu cu v bao v
mi truong, cu th:
- V xu l khi thai: NMND Pha Lai 1 duoc trang bi cc b khu bui tinh din
ngay tu lc moi lp dt. Thoi gian du, cc b khu bui ny hoat dng rt tt, nhung sau
d do quan l yu km v khng c phu tng thay th kip thoi nn d c lc khng dp
ung duoc yu cu v mi truong. Dn nay, NMND Pha Lai 1 d khc phuc duoc tnh
trang trn. Cc NMND Ninh Bnh v Ung B cung d lp dt khu bui tinh din thay
th cho khu bui nuoc kiu cu (Ninh Bnh thay nm 2000, Ung B thay nm 2006).
- Cc thit bi khu SO
2
chi moi duoc lp dt o cc t my 300 MW cua NMND
Pha Lai 2.
- O cc nh my cu, khng c thit bi xu l nuoc thai cng nghip v xu l nuoc
thai sinh hoat, hoc c nhung khng hoat dng hoc hoat dng km hiu qua, gy anh
huong toi mi truong. Cc bi xi khng duoc thit k d bao v mi truong nuoc
ngm. Khng c duong nuoc lng trong d ti tun hon nuoc vn chuyn tro xi v
nh my d su dung lai (Pha Lai 1 c duoc trang bi nhung d d bo tu nm 1990).
b. Tng quan v cc NMND o pha Nam
NMND Thu Dc gm nhit din du v tua bin kh:
Nhit din dau (nhin liu su dung l du FO) c cng sut 165 MW bao gm 3
t my: T my s 1 (33 MW) thit bi tua bin cua GE (General Electric) l hoi cua
Babcock Wilcox - vn hnh nm 1966; T my s 2 v 3 (2 x 66 MW) thit bi cua GE,
l hoi cua Foster Wheeler - vn hnh nm 1972.
Tua bin kh (TBK) su dung nhin liu du DO, c 4 t my gm TBK s 1 (F5)
cng sut l 22,5 MW; TBK s 3 (GT-35): 14,5 MW; TBK s 4 v TBK s 5 (F6): 2 x
37,5 MW.
NMND Cn Tho
Nhit din dau (nhin liu du FO) cng sut 33 MW, l hoi PFE-2B cng sut
170 T/h - vn hnh nm 1975.
Tua bin kh (TBK) nhin liu du DO, c tng cng sut 154,6 MW, trong d 2 t
my GT 1 v 2: 2 x 39,1 MW =78,2 MW; GT 3 v 4: 2 x 38,2 MW = 76,4 MW.
NMND B R|a
Quan l vn hnh 10 t my pht din voi tng cng sut lp dt l 388,9 MW
bao gm: 2 t my pht din tua bin kh F5 cng sut thit k l 23,4 MW/my; 6 t
my pht din tua bin kh F6 cng sut thit k l 37,5 MW/my; Dui hoi 306-1 c
cng sut thit k 58 MW; Dui hoi 306-2 c cng sut thit k l 59,1 MW. Nhin
liu su dung chnh cua nh my l kh dng hnh, tu nh my kh Dinh C, nhin liu
du phng l du FO.
NMND Ph M
NMND Ph M cua EVN c tng cng sut 2.485 MW bao gm cc cum t my
tua bin kh chu trnh hn hop sau:
Ph Mv 1: cu hnh 3 tua bin kh + 3 l thu hi nhit + 1 tua bin hoi, tng cng
sut dt 1.090 MW vo vn hnh nm 2001.
Ph Mv 2.1 v Ph Mv 2.1 mo rong: cu hnh 2 tua bin kh + 2 l thu hi nhit +
1 tua bin hoi, tng cng sut dt (475 + 465) MW.
Ph Mv 4: cu hnh 2 tua bin kh + 2 l thu hi nhit + 1 tua bin hoi, tng cng
sut dt 450 MW.
Ngoi cc nh my do EVN du tu xy dung o trn, trong khu cng nghip din
luc Ph M cn c 2 nh my din tua bin kh chu trnh hn hop do nh du tu nuoc
ngoi du tu xy dung theo hnh thuc Xy dung - Vn hnh - Chuyn giao (BOT
Build Opertion Transfer) gm Ph Mv 2.2 v Ph Mv 3. Ca hai nh my tua bin
kh chu trnh hn hop ny du c cu hnh 2 tua bin kh + 2 l thu hi nhit + 1 tua bin
hoi, voi cng sut dt l 733 MW.
Cc cm DIESEL
Cc t my diesel chu yu l cc t my cu voi nhin liu su dung l du DO.
My nm gn dy c lp mt s my dng du FO d pht din voi cng sut t my
khoang 6.000 kW. Cc cum diesel nm rai rc o khp min Trung v min Nam voi
tng cng sut min Trung l 230 MW, min Nam l 204 MW.
1.1.2.2. Dnh gi chung cng ngh nhit din cua EVN
a. V k thut
Xt tim nng nhin liu cho san xut din c th thy Vit Nam c nhiu than
voi tru luong lon, chu yu l than antraxt, ngoi ra c than xu hon v nhit tri thp,
thnh phn nhiu luu huynh. Tru luong v du v kh khng nhiu, mc d hin nay
Vit Nam vn khai thc du v kh cho xut khu, cho san xut din v cc nhu cu
khc.
Hai loai cng ngh nhit din dang ph bin tai Vit Nam l cng ngh dt than
phun (PC) v cng ngh tua bin kh (TBK). Cc cng ngh dt du, diesel hin nay
vn su dung nhung khng ph bin v khng phai l xu th lua chon tai Vit Nam.
Cng ngh dt than cua EVN nm trong dang cng ngh truyn thng, nhiu nh
my cu v hiu sut thp. Cc cng ngh cu truoc dy vn dang vn hnh, tuy nhin
hiu sut thp, bao dung sua chua nhiu. Cc thit bi diu khin tu dng theo cng
ngh cu d lac hu, khng dp ung yu cu tiu chun hin nay hoc khng cn duoc
san xut nua, dang duoc thay th dn.
Cc t my tua bin kh da s du moi duoc trang bi hin dai, cc thit bi diu
khin tu dng hoat dng tt.
Cng ngh thit bi xu l mi truong chua duoc quan tm dy du trong cc nh
my dt than cu. Tai cc du n moi dang xy dung d duoc xem xt d dua cc thit bi
xu l mi truong vo nhm dam bao cc tiu chun v yu cu v mi truong. Thit bi
mi truong s lm chi ph du tu tng cao hon.
b. V trnh d nhn lc
Xt tng th, trnh d v khoa hoc cng ngh cua Vit Nam hin nay chua dp
ung duoc yu cu pht trin, chua tao duoc co so ha tng v nhn luc v trnh d khoa
hoc cng ngh cho vic tip thu cng ngh moi, hin dai, hiu qua vo Vit Nam.
Trnh d hoc vn cua di ngu cng nhn cua cc don vi da phn o muc thp, chi
c 20% l o muc trung bnh, khng c don vi no c trnh d hoc vn cua di ngu
cng nhn o muc tt v kh tt. Di ngu k thut vin c kh hon voi trnh d o muc
trung bnh v kh. Diu ny phan nh thuc t l da phn cc cng nhn chi c trnh so
cp.
Trong khi Tp don Din luc Vit Nam (EVN) l mt trong nhung t chuc c
trnh d phn k thut thuc vo loai cao nht cua nn kinh t, th trnh d hoc vn
thp cua di ngu cng nhn cung l mt can tro di voi vic khai thc mt cch hiu
qua phn k thut, tng nng sut lao dng v dua vo p dung nhung k thut tin
tin.
Da phn di ngu k thut vin v cng nhn trong cc don vi cua EVN du c
kha nng sua chua thuong xuyn v sua chua lon. Dy c th duoc coi nhu mt uu
dim cua di ngu cng nhn trong cc don vi co so, n gp phn lm tng tnh chu
dng cua cc don vi trong hoat dng san xut-kinh doanh cua mnh
Nhn chung di ngu cn b quan l cua cc don vi cua EVN du c trnh d hoc
vn tu muc trung bnh tro ln, kinh nghim quan l phn lon duoc dnh gi o muc tt
v kh tt, khng c don vi no c di ngu cn b quan l bi dnh gi o muc thp v
kinh nghim quan l. Tuy nhin c mt dim dng luu l phn lon cc cn b quan
l hu nhu chua duoc do tao mt cch c h thng v linh vuc quan l m moi chi
qua nhung kho do tao ngn han v quan l. Dy cung c th coi l mt dim yu cua
di ngu cn b quan l trong ngnh din m s bc l r hon khi muc d thi truong
ho v c phn ho cua ngnh din ngy cng gia tng.
Nhn luc cho quan l du n, cho tip thu chuyn giao cng ngh, cho vn hnh
bao dung v sua chua, cung nhu cho cc yu cu v san xut ch tao thit bi, tung
buoc nm cng ngh v tu chu v cng ngh, cung cp thit bi cua EVN hin nay dang
thiu rt nhiu.
Diu kin kinh t chua cho php tp trung uu tin pht trin cng ngh. Cc du
n du tu v din duoc thuc hin du nhm tip thu thit bi, xy dung nh my d dam
bao dp ung nhu cu v din nng. Vic chu dng nghin cuu, tp trung pht trin mt
vi huong cng ngh hu nhu chua duoc quan tm.
Cng nghip co kh Vit Nam dang pht trin o muc thp, ty l ni dia ha thit
bi ni chung v thit bi nhit din ni ring rt thp. Ngnh co kh Vit Nam c thit
bi kh lac hu, qui m nho v hu nhu khng c tnh chuyn mn ha v chua duoc
du tu dinh huong pht trin.
c. V trnh d t chc
Do dc th cua ngnh din l gi ca bi diu tit boi nh nuoc, nn chng ta khng
th ly thuoc do loi nhun d dnh gi hiu qua san xut kinh doanh cua cc don vi.
Hu ht cc don vi du hon thnh k hoach o muc tt v kh hiu qua hoat dng san
xut kinh doanh.
Ngoi ra trnh d cua thnh phn t chuc cn th hin o ch n c tao ra duoc
dng luc manh m d thc dy cc nhn vin lm vic tch cuc hay khng. Cc don vi
chi tao ra duoc dng luc lm vic o muc trung bnh di voi cc nhn vin cua mnh.
d. V trnh d thng tin
Thnh phn thng tin o dy duoc dnh gi dua trn ca hai mt gm phn du kin
v phn phuong tin. Trong d, phn du kin ni toi vic so huu v su dung cc thng
tin phuc vu cho cc hoat dng san xut v kinh doanh nhu: cc thng tin v tnh trang
my mc thit bi, cc s tay k thut, thng tin v nhung tin b cng ngh trn th
gioi, thng tin v thi truong v khch hng, chnh sch v lut php lin quan dn hoat
dng cua cng ty; Phn phuong tin ni dn nhung trang bi vt cht phuc vu cho phn
thng tin nhu: my tnh, cc chuong trnh phn mm, Internet... C th thy dim ni
bt di voi thnh phn thng tin l tt ca cc don vi cua EVN du c muc d so huu v
su dung cc thng tin phuc vu cho hoat dng san xut kinh doanh o muc thp dn
trung bnh. Dy l mt yu dim chnh cua phn thng tin m cc don vi cn khc
phuc, vic thiu thng tin tt yu s dn dn nhung kh khn trong vic quan l hoat
dng san xut kinh doanh.
1.1.3. Thuy din
1.1.3.1. Dnh gi hin trng ngun pht thuy din
a. Dnh gi hin trng ngun pht thuy din thng thung
V h cha
Cc nh my thuy din lon o Vit Nam du c h chua diu tit dng chay. Hin
tai c 12 h chua dang vn hnh dy du v rt nhiu h chua dang xy dung cho dn
nm 2015. H chua lon nht dang vn hnh l h chua Ho Bnh voi dung tch ton b
9,45 ty m
3
v dung tch phng lu l 5,6 ty m
3
.
Cc h chua du tham gia chng lu cho cng trnh; cc h chua o khu vuc min
Bc v min Trung du tham gia chng lu cho ha du.
Cc h chua duoc xy dung tu nm 1992 tro lai dy du duoc dnh gi tc dng
mi truong mt cch dy du. H chua tai khu vuc pha Bc du c vn d v bi lng.
Cc h chua lon du l h diu tit nm hoc nhiu nm; cc h diu tit nhiu
nm hoc h trn h thng bc thang thuong su dung ngun nuoc hiu qua hon.
Cc thit bi do dac theo di trn h thuong l thiu hoc kha nng tu dng ho
khng cao. Quy trnh vn hnh ti uu cho h thng cc h chua chua hon thin.
Hin nay vic diu tit ti uu cho ca mang h chua trong h thng din v diu
tit ti uu o mi h chua trong khoang thoi gian nht dinh chua thuc hin duoc. Diu
ny lm giam dng k hiu qua cua h chua trong linh vuc pht din (5-10% din
luong).
V dp dng
Voi cc cng trnh d xy dung th 100% dp dng du l dp vt liu dia
phuong nhu: dp dt dng cht, dp d d li st, dp dt d hn hop li st. Cc loai
dp ny thuong l re v yu cu thi cng khng di hoi cng ngh cao nn rt ph hop
voi diu kin nuoc ta thoi gian qua v cho dn nay cc dp ny vn dang vn hnh an
ton v ngy cng n dinh hon.
Voi cc cng trnh dang thi cng, d xut hin nhiu dp b tng trong luc,
chim 40% trong tng s 30 dp thng k duoc (ca cc dp d xy dung). Nu chi xt
cc dp dang xy dung thng k duoc (18 dp) th ty l ny l 67%. Trong s dp b
tng trong luc th dp b tng dm ln (RCC) chim ty l rt cao 10/12 dp b tng
trong luc (83%) v chim 56% s luong dp dang xy dung. Dp b tng dm ln l
cng ngh dp rt tin tin voi cc uu dim ni bt m nuoc ta bt du tip cn. Truoc
d d c dp thuy loi Tn Giang cao 60 m ung dung cng ngh ny. Ngoi ra dp d
d voi b tng ban mt cung bt du duoc xy dung o hai dp Quang Tri v Tuyn
Quang chim 17% trong tng s 18 dp dang xy dung. Dy cung l loai dp dang
duoc thinh hnh o mt s nuoc c diu kin dia hnh dia cht v cc diu kin khc
tuong tu nhu Trung Quc.
Do s luong dp d v dang duoc xy dung o nuoc ta khng nhiu nn vic phn
tch dnh gi gp kh khn, nhung theo phn tch v diu kin thi cng th thy rng,
voi diu kin dia cht o min Nam v min Trung thuong ph hop voi loai dp dt
dng cht hoc dt d hn hop nhung nu nn dp l d th vic xy dung dp b tng
trong luc bng phuong php dm ln cn duoc xem xt. Voi loai dp d d c b tng
ban mt cn thit phai c kim nghim dnh gi su hon moi cho php p dung rng
ri.
Cng ngh thi cng dp RCC v d d b tng ban mt vua xy dung vua dang
hon thin nhung hin tai vic thi cng loai dp ny dang gp nhiu kh khn v vt
liu tro bay.
Cc thit bi quan trc an ton dp (cua Lin X cu) cn thiu v lac hu. Vic
quan l an ton dp chua dng b v thng nht. Cng trnh xa ph sa tai cc dp chua
duoc quan tm dy du.
V cng trnh xa l
Theo thng k th tt ca cc cng trnh trn xa lu d xy dung du c mt ct
dang fixrp. Dy l loai mt ct dang khng chn khng c h s luu luong tuong
di lon. Cung do khng c chn khng nn b mt trn, hin tuong xm thuc hu nhu
khng xay ra nn khng yu cu qu cao v vt liu cung nhu d nhn m diu kin v
kha nng thi cng cua Vit Nam trong thoi gian truoc dy khng cho php. Cc trn
ny du c cua van m hu ht l van cung (ring tai Vinh Son trn tu do).
Xt theo luu luong don vi cua trn mt th q lon nht dat 162 m
2
/s o cng trnh
S San 3 sau d dn Sng Ba Ha l 161 m
2
/s, Tri An 156 m
2
/s; Ialy 153 m
2
/s. Voi 2
cng trnh c luu luong xa lon l Son La v Ho Bnh luu luong don vi cung kh lon
nhung vn nho hon cc cng trnh k trn v c thm cc l xa su. Luu luong xa lu
cua cng trnh Sng Ba Ha l kh lon nhung do khng b tr duoc cc cua xa su nn
qui m cng trnh trn lon; tng chiu rng trn nuoc cua trn cng trnh Sng Ba Ha
ln toi 180 m (12 khoang x 15 m) lon nht trong cc cng trnh d v dang xy dung.
Do quy pham quy dinh vic tnh ton lu c su thay di trong my nm gn dy
(tnh thm lu cuc han) nn luu luong trn cua cc cng trnh trn moi xy dung thuong
lon. Mt s cng trnh d xy dung dang phai xem xt thm phn gia tng ny bng
cch xy dung thm trn su c hoc nng cao kha nng xa cua trn cu bng cch dng
muc nuoc....
Voi mt ct trn dang WES chi c cng trnh trn Son La dang duoc thit k.
Dang mt ct ny c kha nng xa cao hon, tit kim b tng hon nhung d xay ra p
sut m trn mt trn boi vy yu cu vt liu cung nhu trnh d thi cng cao.
V thit b| thuy din
Thit bi cua cc nh my thuy din c ngun gc nhu sau:
- Vinh Son: thit bi cua Php.
- Thc Mo: thit bi cua Ucraina.
- Da Nhim: thit bi cua Nht.
- Sng Hinh: Thit bi tua bin cua Na Uy, my pht cua Thuy Din.
- Hm Thun: Thit bi cua M (Hng GE).
- Da Mi: Thit bi cua Italia (Hng Asaldor).
- Cc nh my: Ho Bnh, Tri An, Thc B, Ialy do Lin X cu cung cp thit bi.
Ni chung, cc thit bi tu my pht, tua bin toi thit bi phu tro do Nht Ban v
Ty u cung cp vn hnh tt. Di voi cc thit bi nhp cua Lin X cu phn my
pht v tua bin vn hnh tuong di tt; nhung thit bi role bao v v h thng tu dng
diu khin du l cng ngh cu.
Nh my thuy din Sng Hinh: Nhiu nm qua h thng thit bi vn hnh an
ton, tin cy, dat yu cu k thut co ban. Tuy nh my c thit bi cua cc nuoc c nn
cng nghip pht trin cao nhung vn c mt s tn tai nhu ch d chay b dng b
thiu tin cy v n dinh. Thit k h thng nuoc k thut t nhiu cn khim khuyt,
kha nng su dung thuc t khng dat dn muc cao nhu tnh ton.
Nh my thuy din Da Nhim: mc d vo vn hnh tu nm 1964 nhung d duoc
dai tu tu vn h tro chnh thuc (ODA) cua Nht nn hin nay lm vic tt.
Xt theo s gio su dung cng sut lp my: thuy din Da Nhim dat cao nht l
6.915 gio; sau d l Thc Mo 5.340 gio; Tri An 4.390 gio.
V cc thit b| quan trc an ton v canh bo l
Nhn chung cc thit bi ny o cc nh my thuy din du thiu v lac hu,
phuong php do dac thu thp s liu thu cng, khng c h thng tu dng phn tch v
canh bo. Cc tram thu thp s liu thuy vn kh tuong chi c o Da Nhim v Hm
Thun - Da Mi nhung khng du. H thng bo dng d c o Sng Hinh nhung cn so
si. Cung do thiu s liu kh tuong thuy vn m kha nng du bo dng chay di han
v ngn han phuc vu diu tit ti uu h chua khng thuc hin duoc.
b. Dnh gi hin trng ngun pht thuy din nho
Dnh gi chung
Cc tram thuy din c cng sut nho hon 100 kW/tram
Theo thng k hin nay chi cn khoang 20-30% cc tram thuy din nho dang ny
dang hoat dng nhung hoat dng khng lin tuc, chi pht huy duoc duoi 50% cng
sut lp dt. Nguyn nhn do thit bi qu cu, hoc duoc xy dung tu lu, cc thit bi
ch tao khng dng b, hiu sut thp. Mt s tram do khu vuc c din luoi di qua nn
khng sua chua thay th, vic quan l vn hnh o cc dia phuong gp nhiu kh khn
v khng bn duoc din, do d khng c kinh ph d tra luong, bao dung, sua chua
hoc thay th thit bi nn hiu qua vn hnh km. Mt s tram cn tn tai hoat dng
duoc l do duoc thay th moi cc thit bi tin tin hon hoc nng cp cc cng trnh
thuy cng, lp dt thm t my...
Cc tram thuy din c cng sut lon hon 100 kW/tram
Hin nay, cn khoang 40% s luong tram ny dang hoat dng v pht huy duoc
gn 47% cng sut lp dt. Cc tram ny chu yu do ngnh din quan l v hin dang
l ngun din chnh phuc vu san xut v sinh hoat. Thit bi cua cc tram ny l nhp
ngoai hoc trong nuoc san xut dng b v duoc quan l khai thc tuong di tt; hng
nm duoc sua chua bao dung kip thoi nn pht huy duoc hiu qua cao. Mt s tram
v l do no d dn nay chua duoc khi phuc hoc do d c luoi din quc gia ta khu
vuc, hoc do thiu vn sua chua...
Dnh gi cc cng ngh thuy din nho
Cng ngh v cng trnh
Da s cc tram thuy din nho khng hoat dng truoc tin l do hong thit bi ko
theo cc hu hong khc cua cng trnh. Su hu hong v cng trnh l nguyn nhn chnh
dn dn su giam cng sut hoc hoat dng khng hiu qua cua tram.
V cng ngh xy dung dp v cc cng trnh du mi khc: Do kinh ph du tu
thp nn da s du l dp tam, xy dung bng vt liu tai ch nhu dp dt, dp d d,
dp ro d v hu ht l dp cho lu trn trn mt, tn sut thit k v kim tra khng
cao, trnh d thi cng tn dung nhn cng dia phuong nn thuong khng dam bao cht
luong. Tt ca nhung nguyn nhn trn dy dn dn khi c lu tuong di, lon dp thuong
bi tri, ko theo thuong l ca cua ly nuoc v mt doan knh sau d. Sau lu, cc cng
trnh ny c th s duoc khi phuc nhung thuong chi l cc cng trnh tam dn dn
giam kha nng pht din cua tram. Mt nguyn nhn nua dn dn giam kha nng pht
din cua tram l dng chay kit thuong nho hon thit k v nho dn di trong qu trnh
hoat dng nhung dng chay lu lai tng ln do hin tuong ph rung du ngun. Vic sat
lo bo knh, hu hong b p luc, tuyn duong ng hoc hu hong cng trnh tram cung
thuong xay ra nhung khng phai nguyn nhn chnh gy ngung hoat dng cua tram.
Cng ngh v thit bi
Thit bi l nguyn nhn chnh dn dn vic tram ngung hoat dng v giam hiu
qua pht din. Cng ngh ch tao thit bi thuy din cua Vit Nam hin nay cn nhiu
han ch. Boi vy, cc thit bi thuy din nho d duoc lp dt tu truoc nm 1980 du
nhp ngoai tu cc nuoc Trung Quc, Bungari, Lin X, Tip Khc, Nht, Php ... (tru
mt s loai t my thuy lun cua Trung Quc do cng ngh ch tao qu cu, thuong
xuyn vn hnh voi cc thng s thp hon thit k nn hiu qua km, cho dn nay cn
rt t tram c th hoat dng), cc thit bi ny duoc san xut dng b nn hiu qua vn
hnh kh cao. Nguyn nhn hu hong cua cc tram ny ngoi trnh d quan l vn hnh
km, l do khng c thit bi thay th hoc khng c kinh ph sua chua bao dung.
Sau nm 1980, do vic nhp khu tua bin cua Trung Quc re hon rt nhiu so voi
cc nuoc khc, v do cng ngh ch tao thit bi pht trin ko theo su pht trin cua
thuy din nho trong nuoc.
Cng ngh v quan l vn hnh
Quan l vn hnh chua tt l mt trong nhung nguyn nhn chnh gy hu hong
thit bi. Vic nhp khu thit bi khng dng nghia voi vic nhp cng ngh vn hnh,
bao dung, sua chua, thay th. Cc cng nhn quan l vn hnh thuong khng duoc
do tao bi ban nn vn hnh tuy tin, xu l su c khng dng gy hu hong thit bi.
Cng ngh v khao st thit k
Do khng c quy dinh chung, nhiu ngnh tham gia xy dung v du tu nn vic
khao st, thit k xy dung thuong tuy tin khng theo mt quy hoach thng nht dn
dn tram khng pht huy duoc hiu qua pht din nhu thit k.
V co ch chnh sch
Chua c co ch chnh sch r rng ph hop voi cc dc th cua thuy din nho.
Vic du tu nhiu, xy dung nhiu nhung hiu qua rt thp l do qu ch trong dn
yu t x hi, chua c chnh sch gn quyn loi v nghia vu cua nguoi huong loi tu
thuy din nho dn dn su t quan tm cua dn chng v cc nh du tu kinh doanh.
Vic khng thu duoc loi nhun tu thuy din nho nn kinh ph quan l vn hnh sua
chua thay th khng c d dam bao duy tr hoat dng.
1.1.3.2. Dnh gi chung cng ngh thuy din cua EVN
a. V k thut
Cc thit bi chnh trong cc nh my thuy din da s l cng ngh moi, diu ny
phan nh thuc t trong nhung nm qua s luong cc nh my thuy din moi duoc dua
vo nhiu. Tuy nhin, cc thit bi thuc cng ngh cu vn chim ty trong dng k nhu
21% di voi cc tua bin thuy luc, 23% di voi cc my pht v 19% di voi cc my
bin p chnh.
Nhn chung trong nhung nm qua, cng ngh thuy din khng c nhung thay di
dng k v mt hiu sut. Hiu sut cua cc nh my thuy din phu thuc nhiu vo
diu kin tu nhin.
Su pht trin cng ngh thuy din chu yu gn lin voi vic p dung cc cng
ngh diu khin tu dng tin tin v cc k thut du bo kh tuong thuy vn d phuc
vu cho vic diu hnh v khai thc h chua. Phn lon cc thit bi chnh trong cc nh
my thuy din nuoc ta vn su dung cng ngh diu khin cu. Ty trong cc tua bin thuy
luc su dung diu khin tuong tu l 56%; ty trong ny di voi my pht l 72% v di
voi cc my bin p chnh l 66%. Ty trong cc thit bi su dung cng ngh diu khin
tin tin DCS (Distribution Control System - H thng diu khin phn tn) l 28%
di voi cc tua bin thuy luc, 28% di voi cc my pht v 34% di voi cc my bin
p chnh.
Muc d dam bao cua cc ban tin du bo kh tuong thuy vn d phuc vu cho vic
diu hnh khai thc h chua cua hu ht tt ca cc nh my chi o muc dam bao duoc
chu chua o muc dam bao tt
b. V trnh d nhn lc
Trnh d hoc vn cua di ngu cng nhn cua cc don vi da phn o muc thp, chi
c 20% l o muc trung bnh, khng c don vi no c trnh d hoc vn cua di ngu
cng nhn o muc tt v kh tt. Di ngu k thut vin c kh hon voi trnh d o muc
trung bnh v kh. Diu ny phan nh thuc t l da phn cc cng nhn chi c trnh so
cp. Trong khi Tp don Din luc Vit Nam l mt trong nhung t chuc c trnh d
thnh phn k thut thuc vo loai cao nht cua nn kinh t, th trnh d hoc vn thp
cua di ngu cng nhn cung l mt can tro di voi vic khai thc mt cch hiu qua
phn k thut, tng nng sut lao dng v dua vo p dung nhung k thut tin tin.
Da phn di ngu k thut vin v cng nhn trong cc don vi co so du c kha
nng sua chua thuong xuyn v sua chua lon. Dy c th duoc coi nhu mt uu dim
cua di ngu cng nhn trong cc don vi co so, n gp phn lm tng tnh chu dng cua
cc don vi trong hoat dng san xut-kinh doanh cua mnh.
Nhn chung di ngu cn b quan l cua cc don vi du c trnh d hoc vn tu
muc trung bnh tro ln, kinh nghim quan l phn lon duoc dnh gi o muc tt v kh
tt, khng c don vi no c di ngu cn b quan l bi dnh gi o muc thp v kinh
nghim quan l. Tuy nhin c mt dim dng luu l phn lon cc cn b quan l hu
nhu chua duoc do tao mt cch c h thng v linh vuc quan l, khoang mt nua cc
cn b quan l moi chi qua nhung kho do tao ngn han duoi 1 nm v quan l. Dy
cung c th coi l mt dim yu cua di ngu cn b quan l trong ngnh din m s
bc l r hon khi muc d thi truong ho v c phn ho cua ngnh din ngy cng gia
tng.
Nhn luc cho quan l du n, cho tip thu chuyn giao cng ngh, cho vn hnh
bao dung v sua chua, cung nhu cho cc yu cu v san xut ch tao thit bi, tung
buoc nm cng ngh v tu chu v cng ngh, cung cp thit bi hin nay cung dang
thiu.
c. V trnh d t chc
Hu ht cc don vi du hon thnh k hoach o muc tt v kh hiu qua hoat dng
san xut kinh doanh. Nhn chung, cc don vi chi tao ra duoc dng luc lm vic o muc
trung bnh di voi cc nhn vin cua mnh.
d. V trnh d thng tin
Cc don vi thuy din cua EVN du c muc d so huu v su dung cc thng tin
phuc vu cho hoat dng san xut kinh doanh o muc thp dn trung bnh. Dy l mt yu
dim chnh cua thnh phn thng tin m cc don vi cn khc phuc. Vic thiu thng
tin tt yu s dn dn nhung kh khn trong vic quan l hoat dng san xut kinh
doanh.
1.1.4. Nng lung ti to
1.1.4.1. Nng lungmt tri
Mang pin mt troi: chu yu nhp khu tu nuoc ngoi. Bo diu khin: chu yu do
trong nuoc tu ch tao. Bo bin doi din DC/AC: Cht luong b di din trong nuoc
ch tao chua thch hop voi kh hu bin, hiu sut thp chi dat khoang 70%.
1.1.4.2. Nng lunggi
Linh vuc nng luong gi o nuoc ta hin dang o giai doan nghin cuu ung dung
tai cc vng c tim nng. Cht luong thit bi chua n dinh.
1.1.4.3. Nng lungthuy triu
Moi dung lai o muc nghin cuu, nm 2003 Vin Nng luong d tin hnh thuc
hin d n "Qui hoach tng th cc nh my din thuy triu trn ca nuoc".
1.1.4.4. Kh sinh hc (KSH) o Vit Nam
Vin Nng luong d nghin cuu thnh cng m hnh pht din bng KSH qui m
nho cho tung h gia dnh hoc mt trang trai o Vit Nam. Dng co pht din 4 ky chay
xng duoc cai tao chuyn sang su dung KSH d cp din cho nhung vng khng c
kha nng dua din luoi quc gia dn duoc.
1.1.4.5. Cng ngh dng pht nng lung su dng sinh khi o Vit Nam
Hin nay, nhung kt qua ung dung v cng ngh ny vn cn rt han ch do
nhung tro ngai v ngun vn, nng luc k thut v thiu nhung chnh sch uu tin
thch dng.
1.1.4.6. Nng lungdja nhit o Vit Nam
Cho dn nay chua c nh my din dia nhit no duoc xy dung v vn hnh o
Vit Nam.
1.2. Cng ngh truyn tai din nng
1.2.1. Tiu ch dnh gi pht trin lui din v cng ngh truyn tai din
Pht trin luoi din lun phai cn di dng b voi ngun din v phu tai, bao
dam dua ht cng sut pht cua h thng dn cc h dng din theo cc chi tiu kinh t
k thut v s luong v cht luong. Dnh gi muc pht trin cua luoi din truyn tai
theo 4 tiu ch co ban duoi dy:
- Qui m pht trin luoi din v muc d din kh ha tuong ung voi yu cu kinh
t - x hi.
- An ton lin tuc cung cp din, giam thiu su c trn luoi, bao dam d tin cy
v cht luong din cho su dung.
- Giam tn tht trn luoi, giam gi thnh xy dung v gi thnh truyn tai din
nng.
- Giam thiu tc dng cua luoi din voi mi truong, giu gn v bao v canh quan,
sinh thi.
1.2.2. Dnh gi qui m pht trin lui din v mc d din kh ho tuong ng
vi yu cu kinh t - x hi
1.2.2.1. Qui m pht trin lui din
Bang 2: Khi lung dung dy truyn tai din ton quc
Nm
Dung dy
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
500 kV 1.530 1.530 1.530 2.168 3.249 3.259 3.286
220 kV 3.695 4.362 4.593 5.208 5.272 5.278 6.765
Truyn
tai (km)
5.225 5.892 6.123 7.376 8.521 8.537 10.051
Tnh dn thng 12/2007, ton quc c 11 tram bin p 500 kV voi 18 my c
tng dung luong lp dt 7.050 MVA v c 47 tram 220 kV voi 86 my c tng dung
luong lp dt 13.804 MVA.
Cho dn nay luoi din d duoc phn b khp ton quc v dang c gng di truoc
d dn du nhu cu phu tai v du ni ngun din vo h thng. Phn b luoi 220 kV
tai cc khu vuc Thnh ph (TP.) H Ch Minh, Bnh Duong, Dng Nai, B Ria - Vung
Tu... (o min Nam) v TP. H Ni, Hai Phng, Quang Ninh... (o min Bc) cung rt
tp trung nhm cung cp din nng cho cc cum phu tai cng nghip v dich vu lon.
Luoi 220 kV voi cc tram nt 220 kV dang phu kn TP. H Ni, Hai Phng, TP. H
Ch Minh v cc thnh ph lon.
Tu nm 1994 khi duong dy 500 kV Bc - Nam vo vn hnh, tao su lin kt
luoi din ba min nn d tin cy luoi din d tng ln dng k: tng cuong h tro cho
cc luoi din khu vuc, duy tr muc cng sut du phng, cung cp luong cng sut v
cng kh lon d h tro cc luoi khu vuc, nng cao duoc cht luong din p...
Mc d EVN d tp trung du tu pht trin, song luoi din Vit Nam vn cn tn
tai kh nhiu vn d phai giai quyt nhu:
- Tai mt s khu vuc, luoi truyn tai chua bao dam duoc yu cu v d tin cy an
ton cp din v mt cu trc luoi, dy dn c tit din nho, mt bng xy dung cc
cng trnh din ngy cng kh khn, nht l trong cc khu vuc ni thnh.
- Nhiu thit bi, vt liu cn lac hu - nht l v tu dng diu khin.
- Tin d dua cng trnh luoi cn chm nn chua kip thoi pht huy hiu qua cung
cp din.
Cc tn tai ny cn duoc giai quyt bng nhiu giai php cng ngh hop l.
1.2.2.2. Mc d din kh ha
Mt tiu chun quan trong d dnh gi muc d bao dam cp din du cho kinh t,
dn sinh l muc d din kh ha, trong d din kh ha nng thn min ni lai l mt
dc th pht trin cua Vit Nam do yu cu v kinh t, chnh tri, x hi di hoi. Noi
dung ny se duoc phn tch v dnh gi cu th tai phan hin trang luoi phn phoi, tuy
nhin c th nhn dinh mt cch tng quan nhu sau:
O dng bng Nam b dn nay hu ht luoi trung th chi c cp din p 15/0,4 kV
v su dung giai php 3 pha 4 dy voi cc my bin p 1 pha gon nhe, hop b hoc treo
trn ct cng voi diu kin dia l hep, bng phng nn vic dua din v nng thn l
thun loi.
Nhn chung so voi cc nuoc dang pht trin o muc thp, ty l din kh ha nng
thn Vit Nam l kh cao. B mt nng thn (v k ca mt phn min ni) d thay di
dng k, nht l tu vi nm tro lai dy mt phn quan trong l do tc dng cua din kh
ha.
Luoi din nng thn tuy d phu kn dng bng trung du Bc b, song do cc giai
php dinh hnh ha v thit k, ch tao kt cu, vt liu cn chua duoc tp trung
nghin cuu nn cn tn tai nhiu bt hop l, nhu xy dung duong dy phn phi khng
an ton (kt cu ct khng bao dam); qu nhiu tram cng du ni vo mt duong dy,
cch din dy dn khng dng k thut, cht luong din p xu, phuong tin do dm
khng duoc trang bi du, thit bi tu dng lai o cc tram trung th cn thiu rt nhiu....
1.2.3. Dnh gi cc giai php cng ngh d bao dam an ton lin tc cung cp
din, giam s c trn lui bao dam d tin cy v cht lung din nng
D tin cy, an ton cung cp din l mt tiu ch quan trong hng du d dnh gi
cht luong phuc vu cua luoi din. Muc d tin cy an ton cua luoi din duoc th hin
qua nhiu yu t: cu trc luoi, d tin cy cua thit bi, su c trn luoi din, cc giai
php cng ngh k thut diu khin, vn hnh...
1.2.3.1. Cu trc lui
D dam bao d tin cy, cu trc luoi truyn tai duoc dnh gi theo tiu ch n-1
nhu sau: Kt cu luoi phai bao dam khi mt phn tu bi su c, cc phn tu cn lai vn
bao dam cung cp din trong gioi han din p, dng din cho php hoc phu tai khng
bi sa thai dt ngt. Mun vy, tt ca cc tram bin p du phai c 2 ngun cp voi
duong dy mach kp vn hnh kn v o yu cu cao hon cc tram phai vn hnh voi 2
my bin p.
Tu nhung nm 90 cng voi vic dua nhiu ngun din moi vo vn hnh nhu
nhit din Pha Lai, thuy din Ha Bnh v thuy din Tri An, nht l tu nm 1994 khi
duong dy siu cao p 500 kV Bc - Nam vo vn hnh, h thng luoi truyn tai d
hnh thnh r nt voi cc cp din p 220, 500 kV. S luong duong dy 220 kV tng
hng chuc ln so voi thoi ky truoc nm 1980. Luoi din 220 kV cung d bt du bao
quanh cc tram 110 kV v dang hnh thnh cc mach vng.
Du nm 2004, EVN d dng din thnh cng mach 2 duong dy 500 kV Ph
Lm - Plei Ku v duong dy 500 kV Ph M - Nh B - Ph Lm. Mach 2 duong dy
500 kV PleiKu - Dc Soi - D Nng v D Nng - H Tinh d dng din thng
11/2004 v thng 5/2005, giam bot tnh trang cng thng trong truyn tai cng sut
trn duong dy 500 kV Bc - Nam v gp phn tng cuong d tin cy cung cp din
cho min Trung v min Bc. Tip theo dn thng 9/2005 sau khi dua vo vn hnh
doan 500 kV cn lai tu H Tinh - Nho Quan - Thuong Tn, ton b 2 mach 500 kV
duoc vn hnh, tao lin kt h thng Bc - Trung - Nam voi cng sut trao di khoang
1.400 MW.
Mc d vy chua th ni tiu ch n-1 d duoc dam bao trn pham vi ton quc.
Tai cc khu vuc Ty Bc, min ni pha Bc, Bc Trung b, Trung Trung b, Ty
Nguyn, dng bng Nam b, luoi truyn tai chua pht trin du yu cu.
Dnh gi tng qut v hin trang luoi truyn tai v cu trc d theo yu cu d
tin cy c th tm tt trong Bang 3 duoi dy.
Bang 3: Dnh gi cu trc lui truyn tai theo d tin cy cua cc khu vc
Khu vc
D}c dim ph tai v kt cu
lui khu vc
Dnh gi
Ty Bc: Ha Bnh, Son La, Lai Chu Tiu thu din nng thp (Khu
vuc kinh t chua pht trin)
D tin cy an ton
chua cao
Min ni pha Bc gm cc tinh: H
Giang, Cao Bng, Lo Cai, Bc Can,
Tuyn Quang, Lang Son, Yn Bi, Thi
Nguyn, Ph Tho
Tiu thu din nng thp (Khu
vuc kinh t chua pht trin)
Chua bao dam an ton
cp din
Dng Bc: Hai Duong, Bc Giang,
Quang Ninh, Hai Phng.
Dang hnh thnh cc mach
vng 220 kV
D tin cy an ton
tuong di bao dam
D}c dim v kt cu lui
220 kV
Xung quanh H Ni: H Ni, H Ty,
Vinh Phc, Bc Ninh, Hung Yn
Khu vuc tiu thu din lon
nht min Bc. Dang hnh
thnh cc mach vng 220 kV
D tin cy an ton
tuong di cao
Nam Sng Hng + Bc Trung b: H
Nam, Ninh Bnh, Nam Dinh, Thanh
Ha, Ngh An, H Tinh
Nhiu tram 220 kV chi duoc
cung cp bng 1 ngun
Chua bao dam an ton
cp din
Bc Trung b: Quang Bnh, Quang Tri,
Thua Thin - Hu
Chi c 1 duong dy 220 kV
dc dao
Chua bao dam d tin
cy an ton
Khu vc
D}c dim ph tai v kt cu
lui khu vc
Dnh gi
Duyn hai Nam Trung b: D Nng,
Quang Nam, Quang Ngi, Bnh Dinh,
Ph Yn, Khnh Ha
C 5 tram 220 kV du duoc
cp din bng 2 ngun (tru
tram 220 kV Qui Nhon)
D tin cy an ton
tuong di dam bao
Ty Nguyn C nhiu ngun din lon v
cc duong dy quan trong.
Cc tram 220 kV moi c 1
ngun cp din
D an ton cp din
chua cao
Dng Nam b: TP H Ch Minh, Dng
Nai, B Ria, Bnh Duong, Ninh Thun,
Bnh Thun
- L trung tm phu tai
- Cc tram 220 kV du tao
mach vng.
Bao dam tin cy v
cu trc nhung hin
nay 1 s duong dy bi
qu tai
12 tinh dng bng Nam b Mt s tram chua du 2 ngun
cp din
D bao dam tin cy v
cht luong din p cn
chua cao
1.2.3.2. Thit bj cng ngh
Truoc khi c h thng truyn tai 500 kV, nhn thuc duoc trnh d cng ngh cn
yu, trong giai doan 1993-1995 EVN d tin hnh cai tao, nng cp trang bi lai hng
loat thit bi tin tin cho luoi din d nng cao cht luong phuc vu, d tin cy cua thit
bi din. H thng 500 kV Bc - Nam duoc trang bi hu ht cc thit bi hin dai d
dnh du mt mc moi cua qu trnh trang bi lai d nng cp cht luong thit bi luoi
din.
a. Thit b| 500 - 220 kV
Hu ht thit bi, vt liu cua h thng 500 kV du duoc nhp tu cc nuoc pht
trin. Cc my bin p 1 pha 500/220 kV nhn chung cht luong kh, tuy nhin qua
mt thoi gian di vn hnh cung d xay ra mt s su c dng k lm anh huong dn
cung cp din. H thng tu b doc v khng b ngang hoat dng bnh thuong.
Nhn chung dn thoi dim truoc nm 1995, h thng thit bi 500 kV lp dt o
Vit Nam d l hin dai vo bc nht trong luoi din truyn tai v bao dam duoc vn
hnh bnh thuong cua mach truyn tai xuong sng Bc - Nam, song voi cc nhn xt
trn c th thy d tin cy cua thit bi 500 kV cn duoc nng cao hon nua. Cht luong
mt s thit bi cn duoc dnh gi k d c th nhp khu loai khc nhm bao dam tin
cy cho vn hnh hoc phn tch mt s hu hong d xc dinh r v yu cu trong ch
tao nhp thit bi cho cc tram bin p 500, 220 kV moi.
Dn nay, d thay moi cc my ct du, khng kh bng my ct SF6, my ct
chn khng; thay th h thng role din tu bng h thng role s (Digital). Nhn
chung, h thng role bao v lm vic tin cy, chnh xc v chon loc; trang bi h diu
khin my tnh cho mt s tram 220 kV.
b. H thng diu d v thit b| diu khin
D lp dt v vn hnh h thng SCADA/EMS (Supervisory Control And Data
Aquisition / Energy Manangement System Thu thp du liu v Diu khin gim st /
H thng quan l nng luong) tai Trung tm Diu d H thng din Quc gia (A
0
) v 3
h thng SCADA tai 3 Trung tm Diu d HTD min Bc, Trung v Nam (A
1
, A
2
v
A
3
); nng cp duong truc vin thng, nng cao tc d truyn dn cp quang. Tn hiu
SCADA tai A
0
bao gm cc tn hiu do luong cua duong dy, my bin p, t my
pht, thnh ci; tn hiu v trang thi cua my ct, dao cch ly, dao tip dia v canh
bo cua cc nh my din, cc tram 500 kV v 220 kV. H thng SCADA nhn chung
hoat dng tuong di n dinh phuc vu cng tc thu thp v xu l cc thng s, tn hiu,
du liu gip cho vic dnh gi, xu l su c dp ung yu cu vn hnh h thng din.
Tuy nhin h thng ny vn hnh cn nhung han ch nht dinh, mt s chuc nng
chua duoc pht huy trong qu trnh vn hnh, diu khin.
D phuc vu diu khin vn hnh tin cy, EVN d trang bi moi v thay th h
thng thng tin din luc tai ba cu bng h thng cp quang di hng nghn km trn rt
nhiu cng trnh duong dy v tram 110 kV; nng cp truc vin thng trn tuyn
duong dy 500 kV Bc - Nam ln 2,5 Gb/s.
c. Dnh gi chung v cng ngh lui truyn tai
Tu hon 10 nm nay, cc giai php cng ngh su dung thit bi tin tin d v dang
duoc su dung ngy cng nhiu trong luoi din, tao ra buoc chuyn lon trn luoi so voi
1995 v truoc, dng gp phn quan trong hng du trong vic nng cao d tin cy cua
luoi din, tuy hin cn mt s nhuoc dim; dy moi chi l buoc du khim tn, v dn
nay ngnh din vn cn phai dang di mt voi nhiu kh khn trong yu cu nng cao
muc d tin cy cua cc thit bi din, gp phn quan trong vo vic nng cao d tin cy
an ton cua luoi truyn tai; tiu chun ha luoi, linh hoat ha, hon thin, nng cp
luoi din.
1.2.3.3. Giam thiu s c trn lui din
S su c trn luoi din l mt trong cc chi tiu co ban dnh gi tnh lin tuc an
ton cp din cua moi luoi din. O Vit Nam, truoc nm 1990 do nhiu nguyn nhn
(thit bi cu, km tin cy, phuong thuc bao dung, vn hnh lac hu...) trn luoi din
thuong xay ra nhiu su c nghim trong gy thit hai mt din kh lon anh huong dn
san xut, sinh hoat. Sau nm 1990, nht l 5 nm gn dy, tnh hnh su c trn luoi
din d c nhung cai thin dng k do c tc dng cua nhiu giai php cng ngh thch
hop nhu:
- Thay th thit bi cc tram bin p bng thit bi tin tin (my ct, role).
- Nng cp thuong xuyn cc cng trnh duong dy v tram bin p.
- p dung cc phuong thuc v thit bi diu khin, vn hnh tin b (h thng
SCADA, trang bi tu dng lai, truyn du liu bng cp quang, phuong tin bao dung
luoi din, b sung cc thit bi vt liu du phng...).
Phn lon su c trn luoi truyn tai l su c thong qua. S su c vinh cuu gy
mt din t. Nhn chung, tuy d tc dng nhiu giai php d giam su c nhung su c
trn luoi cn nhiu ngoi cc nguyn nhn v trang bi k thut v giai php bao dung
theo di vn hnh gn dy ni ln cc nguyn nhn do vi pham hnh lang tuyn gy ra.
Nhu vy cc giai php v thit bi, phuong thuc diu khin vn hnh phai tng
cuong hon nua d bao dam tiu ch giam thiu su c trn luoi din.
1.2.4. Cc giai php cng ngh nhm giam tn tht din nng, giam gi thnh
xy dng, giam gi thnh truyn tai
1.2.4.1. Giam tn tht din nng
a. So snh tn tht din nng o Vit Nam vi th gii
S liu cua Vit Nam trong nm 2007 th hin trong Bang 4 duoi dy: (Trong
d: in bnh qun dau nguoi duoc tnh bng tong thuong pham / dn so)
Bang 4: Cng sut cc di, san lung din bnh qun du ngui v tng tn tht
din nng cua Vit Nam trong nm 2007
Nm 2007 Pmax (MW)
Din bnh qun du
ngui (kWh)
Tn tht truyn tai
v phn phi (%)
Vit Nam 12.948 808 10,56
Theo mt bo co nghin cuu nng luong M (Electric Power Research Institute),
tn tht din nng trn luoi din c co cu nhu Bang 5 sau dy:
Bang 5: Tn tht din nng theo nghin cu cua M
Thnh phn Mc thp (%) Mc cao (%)
Luoi din truyn tai 4,0 8,5
Luoi din phn phi 3,0 7,0
Tng tn tht 7,0 15,5
(Ghi ch: Gi tri % ton that duoc tnh quy doi v tong din nhan trn luoi).
Muc tn tht thp tuong ung voi tnh hnh tai cc nuoc cng nghip pht trin,
phu tai tp trung, luoi din manh c d tin cy cao, h s mang tai cua duong dy,
thit bi thp; ngun din gn trung tm phu tai; cng tc quan l vn hnh v quan l
kinh doanh tt ...
Muc tn tht cao tuong ung voi tnh hnh cc nuoc c ngun din xa trung tm
phu tai, phu tai rai rc, luoi din cu, qu tai nhiu doan trn luoi din; phu tai cng
nghip t; cng tc quan l vn hnh v quan l kinh doanh yu km ...
Dnh gi tn tht din nng cua Vit Nam o muc trung bnh. So voi mt s nuoc
c muc din bnh qun du nguoi tuong tu hoc cao hon cua Vit Nam (nhu An D,
Pakistan) th chng ta thuc hin tt hon. Voi hin trang luoi din nhu hin nay, kt qua
ny c su c gng lon trong quan l vn hnh v kinh doanh cua EVN.
b. Mt s nguyn nhn chnh gy tn tht cho lui din cua Vit Nam
- Luoi din trai di theo lnh th, du tu cho cai tao nng cp luoi din cn han
ch.
- Thuy din cn chim ty trong lon, da s cc nh my thuy din o xa trung tm
phu tai nn di hoi truyn tai trn duong dy di dn dn tn tht trn luoi truyn tai
cao. Dc bit vo ma mua khai thc thuy din cao nn tn tht din nng trn luoi
truyn tai cng tng.
- Thiu cng sut v cng, din p nt mt s noi khng dam bao.
- Co cu phu tai din nh sng, sinh hoat vn chim ty trong lon, san luong din
cng nghip thp.
- Cng tc quan l vn cn han ch, vn cn tn tht thuong mai, mt s chuong
trnh tin hoc ha khu quan l s liu kinh doanh moi chi dang nghin cuu p dung.
- p dung cng ngh moi cn han ch.
- Chua c cc nghin cuu v tiu chun k thut d quan l cc phu tai gy tn
tht din cao cho luoi din.
c. Cc giai php cng ngh d thc hin d giam tn tht din nng trn lui
V bin php k thut
Hng nm, EVN d du tu v dng din vn hnh nhiu cng trnh ngun v luoi
din truyn tai nhm dp ung nhu cu tng truong phu tai, rt ngn bn knh cp din,
dam bao cht luong din p v giam tn tht din nng.
Cc cng trnh pht trin v cai tao luoi din tu luoi din truyn tai 220 kV dn
500 kV nhn chung d dp ung vic truyn tai tu cc nh my din dn trung tm phu
tai. Song song voi cc cng trnh luoi din truyn tai, cc Cng ty Din luc (CTDL) d
tin hnh cai tao luoi din trung, ha p; nng tit din cc xut tuyn; thay th cp
ngm; thay th thit bi cu trn luoi bng thit bi cht luong tt... gp phn nng cao d
tin cy cp din v giam tn tht din nng.
Cng tc quan l vn hnh
Tu Trung tm Diu d H thng din Quc gia (A
0
) dn cc don vi truyn tai v
phn phi din lm tt cng tc vn hnh, sua chua nhm duy tr cp din an ton, lin
tuc v giam tn tht din nng.
Trung tm Diu d H thng din Quc gia (A
0
) kim tra cp nht tnh hnh h
thng din v du bo phu tai; tnh ton phuong thuc vn hnh cc nh my din v
luoi din truyn tai, diu khin hop l ngun v cng pht cho luoi din, diu khin
din p o muc cao cho php, lp cc d n lp dt v vn hnh tu b v cng gp phn
vo dam bao cht luong din p v giam tn tht din nng.
Cc Cng ty Truyn tai din vn hnh luoi din truyn tai theo phuong thuc an
ton v tn tht din nng thp; chu dng phi hop voi cc Trung tm diu d H
thng din b tr lich ct din hop l d sua chua, th nghim dinh ky duong dy v
cc tram bin p giam ti thiu s gio vn hnh theo phuong thuc bt loi c tn tht
din nng cao; tng cuong kim tra vn hnh luoi din: kim tra do nhit d, p lai cc
mi tip xc khng dam bao trong tram v duong dy, kim tra phng din su v hnh
lang tuyn, cc hu hong duoc pht hin, sua chua kip thoi ngn ngua kha nng su c.
Dc bit, Cng ty Truyn tai din 1 d tin hnh sua chua nng duong dy d giam
yu cu ct din trn luoi.
d. Cc kt qua buc du v giam tn tht din nng
Mc d kt cu v vn hnh luoi din cn nhiu han ch song do cc giai php
cng ngh, k thut nu trn, tn tht din nng trn luoi din dn nay d giam dng
k. Nu thoi ky truoc 1990 tn tht o muc 15-20% th tu vi nm gn dy ty l tn tht
trn luoi truyn tai v phn phi d giam dng k. S liu tng tn tht trn luoi ton
quc cc nm 2000 dn 2007 ln luot l: 14,5%; 14,2%; 13,41%; 12,23%; 12,09%;
11,78%; 11,05% v 10,56%. Trong d ring trn duong dy 500 kV Bc - Nam ty l
tn tht d giam tu 9,92% nm 1994 cn 3,99% nm 2007.
1.2.4.2. Djnh hnh ha, tiu chun ha cc kt cu v cng trnhlui din
Dinh hnh v tiu chun ha cc cng trnh luoi din nhu cc loai so d kt cu
ct, chun ha gam my bin p, dinh hnh, cc kt cu, tram bin p hop b... l
nhung giai php hiu qua d giam thoi gian cho qu trnh thi cng duong dy, tram
bin p dua nhanh cng trnh vo su dung hiu qua m thuc cht l giam gi thnh xy
dung luoi din.
Vic dinh hnh v tiu chun ha cc tram bin p o Vit Nam chua duoc tin
hnh dng b tu khu thit k nhp thit bi dn dinh hnh cc kt cu xy dung di km,
tiu chun ha so d v phuong thuc bao v - tu dng. Tuy nhin EVN cung d dat
duoc mt s kt qua, nhung d l cng vic gn nhu d hon tt tu nhung nm 70-80
nhu tiu chun ha cc b ct b tng li tm chiu cao tu 6 m dn 20 m (do c tiu
chun ny vic thit k thi cng cc duong dy trung ha th thun loi, nhanh chng).
Dn nay, qui m luoi din d pht trin nhiu so voi nhung nm 70, cng vic
dinh hnh ha, tiu chun ho nu lm tt tu khu thit k dn nhp thit bi s l mt
giai php tc dng ht suc quan trong cho vic dua nhanh cng trnh vo pht huy hiu
qua.
1.2.4.3. p dng cc giai php cng ngh mi trong thit k xy dng lui din
Trong linh vuc xy dung luoi din, nhn chung chua c hoc c rt t cc giai
php cng ngh moi duoc dua vo nhm giam gi thnh xy dung, dy nhanh tin d
thi cng.
Phn lon cc so d ct duong dy trn khng (DDK) 220 kV du l so d ct c
din tuy vn hop l voi cc duong dy bnh thuong nhung khng hop l voi cc
truong hop tuyn phai di vo khu vuc dn cu cht hep hay cho cc truong hop phai cai
tao nng cp duong dy m ht hnh lang tuyn. Dn nay, mt s so d ct DDK
nhiu mach d duoc p dung nhu so d ct 4 mach trn mt hng ct ln du tin duoc
su dung trn khoang vuot sng cua DDK 220 kV Ph M - Nh B - Ph Lm (nm
2002); so d ct 4 mach hn hop 220 kV - 110 kV tai mt s tuyn duong dy tu nhit
din Hai Phng di Dnh Vu, nhit din Hai Phng - Vt Cch, Vn Tr - Chm... d
duoc p dung.
Dy dn v cch din trn cc duong dy hu ht l cc dy nhm li thp cc
m hiu v cch din thuy tinh. Cc loai dy dn moi nhu dy dn chiu nhit (tng kha
nng tai); dy dn hop kim kt hop voi cc loai cch din composite, x cch din khi
su dung s c th giam bot kch thuoc, khi luong ct, giam khi luong ct, giam hnh
lang tuyn chua duoc p dung o Vit Nam. Cc giai php ny voi tnh ton ton din
nu duoc su dung trong xy dung duong dy s dat hiu qua cao v gi thnh xy
dung, giai quyt duoc cc kh khn khi phai b sung hoc nng cp cng trnh o cc
khu vuc cht hep dng dn m cc giai php hin nay khng lm duoc.
Cng ngh tram bin p c thit bi cch din bng kh (GIS - Gas Isolated
Switchgear) d c trn th gioi tu cch dy 50 nm v ngy cng duoc hon thin d
xy dung cc tram bin p o cc cp din p tu 35(22) kV dn 220 kV. Xt tng th
cng ngh ny rt c hiu qua, dc bit khi xut hin yu cu xy dung cc tram bin
p tai cc d thi lon. Dn nay, EVN d v dang tip cn duoc voi cng ngh ny. Mt
s tram bin p 220 kV v 110 kV p dung cng ngh GIS duoc dua vo vn hnh tai
TP. H Ni v TP. H Ch Minh d v dang pht huy hiu qua cao cng voi vic giam
din tch mt bng tram.
1.2.4.4. Cc giai php nng cao hiu sut truyn tai
Nng cao hiu sut truyn tai th hin trong cc khu xy dung v phuong thuc
vn hnh luoi c tc dng dng k dn vic giam gi thnh xy dung, gi thnh truyn
tai phn phi din. Trong thoi gian qua, EVN d trin khai b sung lp dt nhanh cc
tram bin p vo cc trung tm phu tai moi xut hin tao diu kin nng cao hiu sut
cung cp din khi thoi gian dua cng trnh vo cng kip thoi, dng voi yu cu phu tai.
Mc d EVN d rt c gng dp ung du nhu cu din cua kinh t dn sinh nhung vn
cn gp rt nhiu kh khn d thuc hin muc tiu ny.
1.2.5. Giam thiu tc dng mi trung, bao v canh quan, sinh thi
Vn d giam thiu tc dng mi truong cua cc tuyn duong dy tai din lin
quan cht ch toi tc dng cua din tu truong duong dy ln sinh vt, mi truong sng
duoi tuyn v gn duong dy tai din. Nhn thuc duoc tm quan trong cua vn d,
EVN d tin hnh nhung nghin cuu, khao st, do dac v anh huong cua din tu
truong tuyn duong dy 500 kV ln mi truong, mi sinh. Hin tai cc nghin cuu vn
dang duoc tip tuc trin khai.
Ngoi anh huong cua din tu truong (chu yu l tu cp din p 500 kV tro ln)
tc dng lon nht cua cc cng trnh luoi din (chu yu l duong dy) l vic chim
dung dt cua mng ct v chim dung hnh lang tuyn lm thay di canh quan xung
quanh, giam din tch trng trot v nng nht phai di doi mt b phn dn cu, cng
trnh... 10 nm truoc dy, tc dng ny trong xy dung luoi din khng duoc ch
dng muc. Dn nay yu cu giam thiu tc dng mi truong ngy cng tro nn quan
trong v anh huong rt lon dn cc tiu ch phuc vu cua luoi din.
1.3. Cng ngh phn phi din nng
1.3.1. Hin trng lui din phn phi
Luoi din phn phi cua nuoc ta c nhiu cc cp din p bao gm 110, 35, 22,
15, 10, 6 kV.
Khi luong luoi din phn phi tnh dn nm 2007 trn ton quc c tng chiu
di l 139.897 km v tng dung luong my bin p l 25.934 MVA; bnh qun dat
muc 2,4 km / triu kWh v 0,44 MVA / triu kWh. Muc d ph hop voi diu kin mt
d phu tai thp, bn knh cung cp din lon, ty l dung luong my bin p (MBA),
chiu di duong dy / triu kWh cua luoi din trung p Vit Nam l kh cao.
Cu trc luoi phn phi o khu vuc thnh ph, thi x, khu d thi, khu cng nghip
theo cu trc mach vng vn hnh ho, cc khu vuc cn lai theo cu trc hnh tia. Khu
vuc TP. H Ni d xy dung th dim h thng cp sach - tuc h thng cp c tit
din lon ni truc tip hai tram 110 kV cua TP. H Ch Minh xy dung cu hnh song
song c cp du phng d nng cao d tin cy cung cp din.
1.3.1.1. Dnh gi cht lung lui
Luoi 110 kV hoat dng tuong di n dinh trn khp ba min Bc, Trung v Nam.
Luoi trung p tu cp din p 35 kV tro xung truoc dy v hin nay vn cn mang tnh
dc trung phn min kh r nt. Cu th nhu sau:
a. Khu vc min Bc
Di voi luoi trung p min Bc, cu trc luoi din khng dng nht v th hin
theo tung khu vuc.
Khu vc min ni
Cc tinh min ni c mt d phu tai nho, bn knh cung cp din cua cc tram
ngun xa; do vy luoi 35 kV khu vuc min ni chim ty trong cao (khoang 70-80%).
Tuy nhin, luoi 35 kV o min ni hin nay phn lon khng dam bao cc chi tiu kinh
t - k thut do mt s nguyn nhn:
- Luoi 35 kV gm nhiu loai dy dn c tit din AC-35, 50, 70, 95, 120; chp
v, nhiu duong dy xy dung tu lu, hin d xung cp nghim trong.
- Nhiu tuyn mang tai lon, bn knh cp din qu di nhu mt s tuyn 35 kV
khu vuc cc tinh Lai Chu, H Giang, Bc Giang, Tuyn Quang, Thi Nguyn, Bc
Kan gy nn tn tht din p v din nng cao.
- Do luoi 35 kV vua lm nhim vu chuyn tai, phn phi, nn cc tuyn duong
dy 35 kV thuong cp din cho hng chuc tram 35/0,4 kV du vo m khng c my
ct phn doan dy du.
Khu vc nng thn dng bng
Luoi din trung p khu vuc ny duoc hnh thnh tu nhung nm 1954 v thuong
su dung 2 cp din p 35 kV v 10(6) kV; giai doan du cp din p 35 kV l cp
trung gian v 10(6) kV l cp phn phi tai. Tu nhung nm 1990 tro lai dy, do mt d
phu tai tng nhanh cng voi luoi 10(6) kV, dng thoi cc tram trung gian 35/10(6) kV
bi qu tai, nn luoi 35 kV tro thnh cp phn phi tai. Luoi trung p khu vuc dng
bng c nhung dc dim sau:
- Luoi 10(6) kV chim ty trong cao khoang 70-80%, luoi 35 kV chim ty trong
20-30%,
- Hin tai phn lon cc tram trung gian 35/10(6) kV du vn hnh o trang thi
dy v qu tai. Cc tram trung gian ny duoc xy dung tu nhung nm 90, hin thit bi
du d lac hu v xung cp, gy kh khn trong vic cp din cho cc h phu tai.
Cht luong luoi 10(6) kV khng dam bao d an ton cung cp din do:
- Duoc xy dung tu lu, tit din nho (duong truc c tit din AC-35, 50, 70, 95).
- Nhiu tuyn mang tai cao, bn knh cp din lon.
- Duoc xy dung trong giai doan 1960-1985 chu yu d phuc vu pht trin nng
nghip (phuc vu cc tram bom, nghin thuc n gia sc).
- Duoc xy dung trong giai doan 1986-1994, thoi ky phong tro xy dung luoi
din theo hnh thuc nh nuoc v nhn dn cng lm. Do vn du tu xy dung han ch
cng voi vic pht trin khng theo quy hoach, nn cht luong luoi din khng dam
bao.
Khu vc thnh ph th| trn
Khu vuc ny, truoc dy chu yu l luoi 6, 10 kV, trong thoi gian qua EVN dy
manh vic cai tao luoi 6, 10 kV thnh luoi 22 kV. Tai nhung khu vuc d duoc du tu
cai tao c cht luong luoi trung p duoc cai thin, kha nng cung cp din tng ln, tn
tht din p v din nng giam.
b. Khu vc min Nam
Luoi din trung p tn tai ca 3 cp din p 35, 22, 15 kV. Cp din p 15 kV v
22 kV su dung h thng 3 pha 4 dy c trung tnh ni dt truc tip, luoi 35 kV su dung
h thng 3 pha 3 dy trung tnh cch ly.
Luoi 35 kV c nhim vu chuyn tai tu tram ngun cung cp cho cc tram trung
gian 35/15(22) kV. Luoi 35 kV duoc xy dung sau nm 1975, hin nay c khi luong
rt t.
Trong thoi gian vua qua, luoi 22 kV tai cc tinh min Nam pht trin manh m,
nu khng tnh hai khu vuc TP. H Ch Minh v tinh Dng Nai, luoi 22 kV khu vuc
Cng ty Din luc 2 quan l chim 87,9% (theo dung luong tram bin p), 81,9% (theo
khi luong duong dy).
Mt khc, o khu vuc ny luoi 15 kV hu ht duoc thit k theo tiu chun 22 kV,
do vy vic chuyn di luoi 15 kV sang 22 kV co ban rt thun loi. Hu ht tt ca cc
tinh min Nam (tru Thnh ph H Ch Minh) trong mt vi nm toi luoi 15 kV co ban
chuyn thnh luoi 22 kV.
Cht luong luoi trung p tai cc tinh min Nam v co ban c cht luong tt hon
luoi trung p min Bc, voi nhung tuyn dy trung p duoc xy dung theo quy chun
22 kV, tit din dy lon d du phng cho nhung nm tip theo.
c. Khu vc min Trung
Luoi din min Trung mang ca 2 dc dim cua min Bc v min Nam trong d
cp din p 15, 22 kV chim ty trong nhiu hon, luoi 10(6) kV chim ty trong nho
khng dng k. Mt khc luoi din trung p khu vuc min Trung chu yu l pht trin
sau nhung nm 1994, do vy v co ban luoi 15, 10, 6 kV duoc thit k theo tiu chun
22 kV.
Luoi 35, 10, 6 kV c kt cu 3 pha 3 dy trung tnh cch ly (luoi 35 kV c th
ni dt qua cun dp h quang);
Luoi 15, 22 kV c kt cu 3 pha 3 dy trung tnh ni dt truc tip hoc ni dt
qua tro khng (luoi 22 kV TP. Hu). Trong mt vi nm gn dy, Cng ty Din luc 3
dang th dim xy dung, cai tao luoi din theo kt cu 3 pha 4 dy do mt s noi c
din tro dt cao; nhu cu pht trin luoi 1 pha lon nhu cc tinh Ty Nguyn, tinh
Khnh Ho, Ph Yn.
Luoi 35 kV: Tai khu vuc min Trung luoi 35 kV chu yu lm nhim vu chuyn
tai voi cc tuyn dy 35 kV tu cc tram ngun 110 kV, cc ngun thuy din, diesel cp
din cho cc tram trung gian 35/22 (15, 10, 6) kV.
Luoi din van hnh o cap 22 kV v duoc thit k o cap 22 kV: Tu nm 1995 tro
lai dy, dng b voi vic thuc hin quyt dinh chon cp din p trung p 22 kV cua B
Cng nghip (nay l B Cng Thuong) v pht trin luoi din quc gia dua din toi
cc tinh min Trung. Luoi 22 kV pht trin manh m v chim ty trong lon nht khu
vuc min Trung (ty trong chim tu 80-90%).
Luoi din thit k o cap 15, 10, 6 kV chu yu xut hin tu nhung nm truoc khi
c din luoi quc gia (1995), tai khu vuc c ngun diezel v cc ngun thuy din nho.
Do vy luoi 15, 10, 6 kV khu vuc min Trung c ty trong nho.
Khu vuc min Trung chu yu luoi vn hnh o cp 22 kV v luoi trung p thit k
o cp din p 22 kV chim ty trong tu 80-90%. Vic cai tao luoi trung p thnh luoi
22 kV tai khu vuc min Trung l tuong di thun loi, vn cn du tu cai tao luoi hin
tai thnh cp 22 kV l khng nhiu do khu vuc ny khi c ngun 22 kV chi cn di
nc MBA phn phi, thay chng st van l c th chuyn thnh 22 kV.
1.3.1.2. Dnh gi cng ngh vthit bj lui trung p
Luoi trung p tu 22 kV tro xung o cc thnh ph, thi x su dung cc loai dy
cp boc, cp ngm, cc khu vuc cn lai dng dy trn. Hin tai ty l cp ngm trn
ton luoi dat 3%, trong d khu vuc TP. H Ni dat ty l 46% (khu vuc ni thnh dat ty
l 80-90%), TP. H Ch Minh dat ty l 23% (khu vuc ni thnh dat ty l 50-70%), cc
thnh ph, thi x khc ty l ngm ha dat tu 20-30%.
Tram bin p phn phi: Ngoi cc loai tram truyn thng nhu tram treo, tram
nn, tram phng (xy), trong thoi gian qua d dua vo su dung cc loai tram moi nhu
tram kiosk, tram 1 ct (don thn) v dang nghin cuu trin khai xy dung tram ngm.
Dy l cc loai tram buoc du d dem lai hiu qua nng cao m quan d thi, tit kim
qu dt xy dung cung nhu ph hop voi su chuyn di luoi ni thnh luoi ngm o cc
khu vuc thnh ph v thi x.
Trong thoi gian qua, cc din luc d dy manh vic chun ha cc tit din
chun, gam chun my bin p, kin ton luoi din trung p nhu lp dt thm cc
Recloser, my ct phn doan... do vy d tin cy luoi din duoc nng cao.
Cng ty Din luc TP. H Ch Minh trang bi h thng bao dung sua chua nng
(hotline) cho luoi phn phi.
Tp don Din luc Vit Nam d trin khai lp dt th dim h thng SCADA luoi
phn phi tai khu vuc tram bin p Gim (TP. H Ni), khu vuc Cho Lon (TP. H Ch
Minh), cc TP. Bin Ha, B Ria-Vung Tu, Cn Tho, D Lat. Hin nay Cng ty Din
luc 3 dang trin khai du n lp dt SCADA cho 4 thnh ph (D Nng, Bun M
Thut, Hu, Quy Nhon - khoang 177,7 ty dng). Theo dnh gi cua cc don vi vn
hnh, hin nay muc d khai thc h thng SCADA chu yu l chuc nng gim st, cc
chuc nng khc khai thc chua hiu qua v s nt lp dt thit bi cn t.
Tp don Din luc Vit Nam trin khai nghin cuu thu nghim h thng tu dng
ha luoi phn phi (DAS Distribution Automation System) tai Hai Phng, diu
khin phu tai bng sng thuc chuong trnh DSMtai TP. H Ni v TP. H Ch Minh.
1.3.1.3. Dnh gi cng tc chuyn di lui din 6, 10, 15, 35 kV thnh lui 22kV
a. Nhng kt qua dt duc
Quyt dinh chon cp trung p 22 kV cua B Cng nghip l co so d xy dung,
pht trin ngun v luoi din trn ton quc, trong d ly nn tang l m hnh luoi
trung p mt cp voi din p chun 22 kV.
Dn nay d c 13 tinh hon thnh vic chuyn di luoi 6,10,15 thnh luoi 22 kV
bao gm cc tinh: Bnh Phuoc, Lm Dng, Hu Giang, Dng Thp, Bn Tre, Vinh
Long, C Mau, B Ria Vung Tu, Tr Vinh, Sc Trng, Bac Liu, Kon Tum, Ph Yn.
Nhung noi mang 22 kV pht trin, cht luong din p duoc cai thin r rt, kha
nng cung cp tng ln, tn tht din p v din nng giam.
Cc tinh min Trung (tu tinh Quang Bnh tro vo), min Nam v mt s dia
phuong o Min Bc (TP. H Ni, Hai Phng) vic xy dung v cai tao luoi din trung
p thuc hin dng theo quy dinh cua B Cng nghip v pht trin luoi 22 kV trong
giai doan qu d, do vy cht luong luoi trung p tt hon hn khu vuc cn lai. Vic cai
tao luoi din hin huu thnh luoi 22 kV l tuong di thun loi, trong nhung nm toi
nhiu dia phuong s co ban kt thc qu trnh chuyn di do khu vuc ny ty trong luoi
22 kV hin tai l tuong di lon (Cng ty Din luc 2 ty trong luoi 22 kV l 87,9%,
Cng ty Din luc 3 l 69,1%, H Ni l 51,2% theo dung luong TBA), mt khc o khu
vuc ny luoi din hu ht duoc thit k theo tiu chun 22 kV truoc mt vn hnh o
cp din p hin huu, do vy khi c ngun 22 kV chi cn tin hnh di nc MBA pha
trung p, v thay chng st van (LA), ngun vn d cai tao khng lon.
b. Nhng dim cn khc phc
Tai cc khu vuc d pht trin m hnh mt cp, voi cp din p 15 kV vic
chuyn sang cp 22 kV kh thun loi, dc bit l vng mt d phu tai chua cao. Tru
khu vuc ni d o TP. H Ch Minh cn giu ty trong kh lon din p 15 kV, phn cn
lai cua khu vuc ny cung nhu tai cc tinh khc thuc Duyn hai min Trung, Ty
Nguyn, Dng Nam B, Dng bng sng Cuu Long, mt phn Bc Trung B (Quang
Tri, Thua Thin Hu) vic chuyn di v cp 22 kV dat nhiu kt qua kha quan.
So voi cc vng trong ca nuoc, tai khu vuc min Bc vic chuyn di cp din p
v cp lua chon trong thoi gian vua qua l rt chm, nguyn nhn cua vic chm
chuyn di nhu sau:
- Do quen su dung m hnh hai cp din p (35, 10, 6) kV v h phn phi trung
tnh khng ni dt truc tip, vic p dung cp din p 22 kV gp rt nhiu kh khn.
Tru nhung thnh ph lon (TP. H Ni, Hai Phng, Nam Dinh, Vinh, Thanh Ho, Ha
Long . . .) c du n cai tao thnh luoi 22 kV, cc khu vuc cn lai vic p dung cp din
p 22 kV hu nhu khng pht trin duoc.
- Cp 22 kV gn nhu moi dua vo Vit Nam, truoc d chi c mt s khu vuc
phn phi nho o Ty Nguyn dng din p 20 kV. Do kinh nghim p dung chua c,
tiu chun v luoi 22 kV chua dy du, cc giai php thuc hin trong qu trnh qu d
chuyn v cp trung p chun chua chi tit, nn nhiu dia phuong p dung cn lng
tng.
- Do thi quen, truoc ht l tu tuong bao luu ci hin c d gy nhiu kh khn
cho vic pht trin.
- Tnh dng b trong cc giai php pht trin ngun v luoi din tuy d duoc ch
, nhung chua qun trit, nht qun. Mt hin trang khng dng b trong khu pht
trin d hnh thnh, dn toi cc dy qun 22 kV o cc tram ngun bo lng ph, trong
khi mang phn phi 6, 10, 15, 35 kV qu tai.
- Han ch v vn xy dung, nhiu dia phuong d khng tun thu quy dinh cua B
Cng nghip v vic xy dung v cai tao luoi trung p trong giai doan qu d (duong
dy thit k theo quy chun 22 kV, TBA phn phi thit k c du 22 kV d cho), do
vy vic cai tao luoi trung p khu vuc ny thnh luoi 22 kV l rt kh khn di hoi
ngun vn lon.
- Vic pht trin luoi trung p o nhung khu vuc ny chi dp ung nhu cu truoc
mt, khng theo dinh huong lu di v h qua cua chng s l:
- Cht luong luoi trung p khng duoc cai thin.
- Khng han ch duoc m hnh phn phi 2 cp din p (thuc t khu vuc pha
Bc dung luong tram bin p trung gian nm 2005 tng gp hon 2 ln so nm 1990).
- Luoi 6, 10 kV bi qu tai, dn toi xay ra tnh trang luoi 35 kV pht trin manh
m (tc d tng truong bnh qun hng nm 15%/nm theo dung luong TBA) lm tng
vn du tu luoi trung p.
- Cc tram trung gian bi qu tai v xung cp.
c. Nhn d|nh
Tuy nhin, lich su pht trin luoi trung p cua cc nuoc trn th gioi cho thy vn
d cai tao chuyn di v cp din p lua chon thuong mt tu 40 dn 60 nm. Vit Nam
sau hon 10 nm chuyn di cp din p, du kin toi nm 2010 khu vuc min Trung v
min Nam luoi trung p co ban chuyn di thnh luoi 22 kV; khu vuc min Bc vic
chuyn di s phai ko di tu 10-15 nm nua. Do vy, c th dnh gi qu trnh
chuyn di luoi trung p trong thoi gian qua co ban l thnh cng; dc bit tai khu vuc
min Trung v min Nam.
1.3.2. Dnh gi hin trng lui din h p
1.3.2.1. Tng quan v lui din h p
- Luoi ha p cua nuoc ta d duoc lua chon theo kt cu 3 pha 4 dy, hoc 1 pha 2
dy, trung tnh ni dt truc tip, cp din p 220 (380)V.
- Khi luong luoi din ha p tnh dn ht nm 2007 trn ton quc l 318.424 km
voi nhiu chung loai dy dn nhu: cp ngm (rut dng hoc nhm), cp boc, cp vn
xon ABC, dy trn v dy lung kim.
- Khu vuc thnh ph, thi x chu yu dng cp boc, cp vn xon ABC v cp
ngm. Hin tai ty l cp ngm ha p tai TP. H Ch Minh chim 8,4% (729 km bao
gm ca khu vuc Ph M Hung), tai TP. H Ni chim 5%, trong khi tai cc thnh ph,
thi x khc chim ty trong khng dng k.
- Khu vuc cn lai dng cc loai dy nhu dy trn, dy lung kim.
1.3.2.1. Dnh gi cht lung lui din h p
Luoi din ha p duoc du tu boi EVN, doanh nghip tu nhn, Uy ban nhn dn
(UBND) cc x, cc cng ty cua tinh duoc tinh uy quyn du tu xy dung v quan l.
Cht luong luoi din ha p rt da dang:
- Luoi din ha p do EVN, cc cng ty v doanh nghip du tu hu ht dam bao
cc tiu chun kinh t - k thut.
- Luoi din do UBND cc x du tu, do ngun vn han hep, dia bn rng, hnh
thuc du tu khc mang tnh chp v, tam thoi v khng tun thu quy chun nn cht
luong ha th rt km, tn tht thuong mai v k thut cao tu 20-30%.
1.4. Cng ngh trong kinh doanh din nng v d|ch v khch hng
Cng ngh duoc dnh gi theo muc d tip cn dn khch hng v theo cc phn:
- Cng ngh do dm din nng.
- Cng ngh phuc vu thu tin din.
- Dich vu chm sc khch hng v chuong trnh Quan l nhu cu din (DSM).
1.4.1. Cng ngh do dm din nng
1.4.1.1. Hin trng cng ngh cng to
Phn loai cng ngh cng to hin c:
- Phn loai theo phuong php do dm: co din v din tu.
- Phn loai theo cu trc (thit k): cng to mt gi, nhiu gi.
a. Cng to co din
Do luong bng cng to co din c cc uu, nhuoc dim nhu sau:
Uu dim
- Gi thnh re.
- C th lp cc mach dm xung vo cc loai cng to co din dang lp trn luoi
d do xa.
Nhuoc dim
- Phuong thuc do dm mach xung d bi nhiu, nhu nhiu sm st, nhiu tu
truong, nhiu sng din, ngun dao dng, nhiu dng din tn s cng nghip du
lm anh huong toi tnh chnh xc cua do luong mach xung.
- Cc thit bi du cui (RTU) gn trong cng to phai lm vic lin tuc khng gin
doan dn dn lm tng tn tht din nng trn luoi v kh bao dam tui tho cung nhu
cht luong cua san phm.
- Do do dm kiu qu trnh, mi mt ln bi nhiu gy nn sai s du hnh thnh
mt sai s moi v tch lu dn trong qu trnh do nn dn dn s liu doc v s sai
khc dn theo thoi gian vn hnh.
b. Cng to din tu
Do luong bng cng to din tu c cc uu, nhuoc dim nhu sau:
Uu dim
- Doc chi s chnh xc, do dm din nng chnh xc.
- Tn hao din nng t.
- C th thm nhiu chuc nng:
+ Chng ly cp din.
+ C mach bao v qu p, qu dng.
+ Cng to nhiu biu gi.
+ Cng to tra tin truoc.
+ Ct din tu xa.
Nhuoc dim
- Dt tin hon so voi cng to co din.
- Yu cu nguoi quan l phai c trnh d cao hon.
c. Dnh gi hin trng su dng cng to ti EVN
Tp don Din luc Vit Nam (EVN) d c su c gng n luc rt lon, dn nay d
xy dung duoc mt h thng quan l cng to do dm din nng thng nht, xuyn sut
tu Tp don toi cc CTDL v Din luc tinh, thnh ph voi hon 10 triu cng to bn
din truc tip toi hon 9,8 triu khch hng su dung din trn ton quc.
H thng cng to hin c chu yu l cc loai cng to co din, chi c luong cng
to din tu rt nho. Cc cng to chu yu d do luong din nng tiu thu tai cc h tiu
dng, chua khai thc duoc mt s cc thng s khc phuc vu cng tc thng k, quy
hoach, du bo...
Cc cng to dua ra su dung du duoc kim dinh tai cc Trung tm kim dinh
cng to. Cc Trung tm ny c cc chuc nng kim tra, kim dinh v sua chua cc
thit bi do dm din nng v chiu su quan l theo ngnh doc v do luong v kim dinh.
Qu trnh p dung cng to din tu tai EVN: Nm 1997, sau khi thu nghim thnh
cng, trn 2.000 cng to din tu du tin d duoc mua, dng k mu v trin khai tai
cc don vi cua EVN v khch hng su dung thuc di tuong 3 gi. Hin nay, tai tt ca
cc vi tr do dm ranh gioi giao nhn din nng giua cc don vi nh my din, cng ty
truyn tai din, cng ty din luc cua EVN, cc vi tr do dm din nng EVN mua din
cua cc nh my din dc lp v trn 72.000 khch hng thuc di tuong p dung 3 gi
d duoc lp dt cng to din tu. Cc cng to d lp dt du c cp chnh xc cao, duoc
tch hop rt nhiu chuc nng cho php khai thc v nng cao d tin cy v tin loi
trong qu trnh quan l din nng cua ngnh cung nhu v pha khch hng, dem lai
hiu qua thuc su cho x hi, khch hng v EVN trong thoi gian qua. Tuy nhin
chuong trnh trin khai su dung cng to din tu dang bi chm do nhiu l do khch
quan.
d. Tnh hnh san xut cng to din tu ti EVN
Nhm hop l ha cng tc kinh doanh, nng cao nng sut lao dng, cc don vi
d tin hnh nghin cuu, ch tao v trin khai ung dung cng to din tu 1 pha d bn
din cho khch hng, nhu:
- Cng ty Din luc 1 lin doanh voi Cng ty Omni System Co., Ltd san xut, lp
rp cng to din tu 1 pha c chuc nng doc s liu tu xa qua cp RS485 v dang bt
du trin khai lp dt cc cng to ny d bn din cho cc khch hng thuc cc Din
luc cua Cng ty.
- Cng ty Din luc 3 su dung cng to din tu 1 pha do Trung tm Vin thng v
Cng ngh thng tin (thuc CTDL 3) nghin cuu ch tao. Cc cng to ny c chuc
nng doc s liu tu xa qua duong dy din ha th (PLC) hoc sng v tuyn din (RF).
Dn nay cc cng to ny d duoc lp dt, trin khai tai Cng ty TNHH MTV Din luc
D Nng v cc Din luc truc thuc CTDL 3 d bn din cho khch hng.
- Truong Dai hoc Din luc d nghin cuu san xut thnh cng cng to din tu 1
pha v 3 pha kiu SmartRF, hin nay dang hon tt cc thu tuc thuong mai d dua ra
thi truong.
1.4.1.2. Hin trng cng ngh ghi ch s cng to
Bt du tu nm 2003, EVN d dy manh vic nghin cuu, trin khai th dim v
ung dung mt s giai php cng ngh trong vic cai tin ghi chi s cng to tai cc
CTDL v Din luc, gm 2 loai:
- H thng tu dng doc chi s cng to: AMR (Automatic Metering Reading).
- H thng bn tu dng doc chi s cng to: HHU (Hand Held Unit).
Tnh dn thng 8/2004 ton EVN d lp dt duoc 57.904 thit bi AMR, trong d
th dim cc giai php cng ngh chnh: AMR-PLC cua Canada v Israel, cp thng
tin RS 485 v HHU...
Dnh gi v ng dng cng ngh ghi chi s
Mc d trong nm 2004 cc Cng ty Din luc d trin khai th dim hng loat cc
ung dung doc chi s cng to nu trn nhung dn nay cng tc ung dung cng ngh vo
do dm chi s cng to khng nhn rng duoc do nhiu nguyn nhn khch quan v
chu quan.
Nguyn nhn khch quan
Phuong thuc quan l cua EVN khng ging cc nuoc d p dung cng ngh ghi
chi s trn th gioi:
- Mi CTDL, thm ch cc Din luc trong cng mt Cng ty, cng tc quan l,
ghi chi s cng to, lp ha don tin din cua cc don vi cung khc nhau, chua k dn
su phuc tap trong cng tc quan l do nhung thay di bt thuong v thng tin khch
hng (treo tho cng to, thay di gi din giua ky ghi chi s...).
- Su phuc tap buc cc don vi vua lm th dim vua rt kinh nghim v lun phai
yu cu nh cung cp c giai php cai tin, thm ch ca ch tao moi thit bi d ph hop
voi dc dim ghi, nhp chi s cng to, lp ha don cua don vi mnh v mt s yu cu
quan l khc m xut pht dim ban du nhung thit bi d khng c chuc nng nhu
vy. Dy l nguyn nhn chnh gy ra vic chm tr, lng tng khi lua chon giai php.
Nguyn nhn chu quan
- Do kt qua cc giai php th dim ung dung cng ngh AMR vo vic ghi chi
s cng to tu xa cn han ch nn hu ht cc don vi du c tu tuong nghe ngng, thuc
hin cm chung;
- C don vi, trong ni b vic lua chon giai php, tnh nng thit bi cn chua
thng nht ngay o giai doan trin khai th dim, mt rt nhiu thoi gian voi cc thu tuc
hnh chnh ni b d du tu th dim mc d theo phn cp quan l Cng ty duoc ton
quyn quyt dinh;
- Vic tm hiu tnh nng, phn mm ung dung, nhung han ch cua giai php
chua k gy lng ph, chm tr. C don vi p dung th dim nhiu giai php nhung
vic dnh gi, rt kinh nghim chua lm thuong xuyn nn trai qua thoi gian di vn
khng th lua chon duoc giai php ph hop voi don vi mnh.
- Muc tiu ung dung cng ngh l cai tin vic ghi chi s cng to, nhung khi xt
duyt lua chon lai lng ghp thm cc muc tiu quan l khc yu cu giai php phai
dp ung d dn dn nhiu truc trc k thut lm chm tr cho qu trnh th dim
- Khu t chuc thuc hin chua tt, da phn khon trng cho nh cp hng.
1.4.2. Cng ngh truyn dn s liu do dm
Hin tai, do khi luong cng to co din vn cn nhiu nn vic t chuc nhn luc
cua cc chi nhnh Din luc di dn tung h khch hng dng din d ghi chi s vn l
cng tc chu dao d thu thp du liu kinh doanh v dich vu khch hng.
Trong nhung nm qua, Tp don cung d cho trin khai hng loat cc du n v
pht trin cng ngh truyn dn s liu do dm theo phuong thuc tu dng hoc bn tu
dng.
1.4.2.1. Cng ngh truyn dns liu
a. Ung dng cng ngh PLC (chu yu cho dng AMR co din cai tin sang)
PLC (Power Line Communication) l cng ngh truyn tn hiu trn duong tai ba
duoc ung dung o nhiu linh vuc khc nhau d phuc vu cho vic tu dng ho truyn
dn s liu. H thng tu dng doc s liu AMR khi su dung cng ngh ny th s liu
duoc truyn giua cc thit bi du cui truc tip trn luoi din ha th. Ty theo yu cu
quan l h thng c truyn dn tn hiu theo 1 chiu hoc 2 chiu (voi diu kin thit
bi du cui phai duoc du tu dng b)
b. Dng dung cp dc lp d kt ni vi cng to din tu v cc modem d dc
chi s t xa qua dung dy din thoi
Phuong php ny su dung mt duong truyn s liu ring, cc cng to trn luoi
duoc kt ni voi duong truyn ny thng qua modem theo duong dy din thoai truyn
du liu v my tnh trung tm.
Phuong php d giai quyt duoc vic tu dng ho ghi v truyn chi s cng to,
tuy nhin phai thit lp duong truyn du liu ring cho h thng v phai thay th ton
b s cng to co din hin c bng cng to din tu. Tuy vy, phuong php chua duoc
trin khai rng ri, chua c dnh gi chung, chi lm th dim.
c. Hiu qua dt duc cua cc giai php trn
- Nng cao hiu qua cng tc quan l khch hng: Nhung thng tin co ban v
tnh trang hoat dng cua cng to duoc cp nht chnh xc v thng bo kip thoi toi
nguoi quan l.
- Giam chi ph quan l v nhn cng ghi din, pht hnh ho don.
- Giam tn tht din nng:
+ K thut: Giam thiu vn hnh lch pha o luoi din ha th. Do din tro cc
mi ni nho d dam bao truyn dn tn hiu thnh cng nn cung giam pht
nhit trn luoi ha th.
+ Thuong mai: Han ch hin tuong trm cp, gian ln trong su dung din, giam
sai st trong qu trnh cp nht, ghi chp... khi lp ha don tin din.
- Giam chi ph sua chua, khc phuc su c din do duoc canh bo kip thoi vic
mt cn bng pha hay tip xc xu. Dam bao cht luong din p bn cho khch hng.
- Loai tru tai nan lao dng khi di ghi chi s nht l di voi cng to dt trn cao.
- C kha nng khai thc cc dich vu gi tri gia tng: Du bo phu tai, tu dng kim
tra tin din phai tra, thanh ton the.... Khi su dung hp thu tra loi cuoc tu dng (thng
qua s ID cua cng to khch hng s nhn duoc thng bo cu th. Qua d c th phuc
vu khch hng bng phuong thuc tra tin tu dng)
- Nng cao uy tn cua ngnh din trong vic giam phin h cho khch hng su
dung din. Tao mi truong su dung din lnh manh. Ngn chn c hiu qua cc hnh
vi vi pham su dung din v nhung hin tuong tiu cuc trong ni b ngnh din.
1.4.2.2. Cngngh truyn dn d liu theo phuong thc bn t dng
a. Su dng thit b| my tnh cm tay (Hand Held Unit - HHU)
Giai php ny khng giai quyt duoc muc tiu tu dng ghi v truyn chi s cng
to v nguoi ghi chi s vn phai dn tn noi dt cng to, nhung c cc uu dim ni bt
l:
- Nguoi ghi chi s phai dn tn nh khch hng d ghi nn han ch vic ghi d
hoc m chi s v kim tra truc tip su ton ven v hoat dng cua cng to, tao nim
tin cho khch hng, giam bot khiu kin v vic ghi chi s.
- Do du liu o HHU dua thng vo my tnh nn giam thiu sai st khi nhp s
liu d lm ho don.
- Tng nng sut ghi chi s v giam duoc thoi gian tu khi ghi chi s dn khi ra
ho don thu tin.
b. Su dng HHU d ghi chi s cng to bng xung hng ngoi
Phuong php ny su dung thit bi pht tia hng ngoai duoc gn o mi cng to,
chi s cng to duoc thit bi ny doc v pht ra duoi dang xung hng ngoai. Mt my
tnh cm tay hoc mt b thu thp du liu dt trn xe di dn mt vi tr nht dinh d doc
chi s ny thng qua tn hiu hng ngoai.
Phuong php ny chi giai quyt duoc khu tu dng ghi chi s, nguoi ghi chi s
khng phai tro ln ct hoc vo nh khch hng d ghi chi s. Tuy nhin d doc duoc
chi s nguoi ghi chi s vn phai dn cch noi dt cng to mt khoang nht dinh.
Phuong php ny bi han ch rt nhiu boi vt kin trc che chn xung hng ngoai khi
doc chi s tu xa v khng th su dung duoc s cng to co din hin c m phai thay
cng to moi c gn thit bi thu pht xung hng ngoai.
c. Dnh gi hiu qua cua giai php bn t dng ghi chi s
Vic du tu khng lon, su dung don gian nhung so voi phuong php ghi chi s
thu cng truoc dy giai php ny c nhung uu dim sau:
- Nng cao duoc tinh thn trch nhim cua nguoi ghi chi s, han ch nhung sai
st trong vic ghi v nhp chi s. Tng nng sut lao dng o ton b dy chuyn ghi,
nhp chi s, ra ha don.
- Rt ngn duoc thoi gian tu khi ghi chi s dn khi ra duoc ha don thu tin.
- Khch hng tin tuong hon vo su chnh xc cua vic ghi chi s nn giam thiu
khiu kin, tra tin din dng han.
1.4.2.3. Dnh gi chung v hin trng ng dng cng ngh truyn d liu do dm
ti EVN
Qua qu trnh thuc hin th dim c th so b dnh gi nhu sau:
- Vic nghin cuu, lua chon th dim nhiu giai php nhung lai o pham vi hep
khng tp trung nn trong mt thoi gian di vn khng dnh gi duoc hiu qua v d
tin cy cua giai php. Mt giai php cng ngh chi duoc coi l thnh cng khi duoc p
dung o din rng nhung hu ht cc du n moi chi th dim o pham vi hep nn giai
php cng ngh th dim ban du th thnh cng nhung khi ung dung o pham vi tuong
di rng d xay ra nhiu truc trc k thut lm nan lng nhung c nhn don vi tham
gia du n.
- Cng mt giai php tu dng doc chi s cng to v truyn du liu bng cng
ngh PLC nhung h thng cua mi nh cung cp c nhung dc dim k thut khc bit
m chng ta chua dnh gi duoc chnh xc dn dn nhung nghi ngai khng c co so
nht l khi du n th dim truoc d gp truc trc k thut.
- Muc tiu co ban l tm duoc giai php cai tin ghi v truyn chi s cng to
nhung trong qu trnh lua chon cng ngh v thit bi, don vi lai dt ra mt s yu cu
quan l khc m chi c o cng to din tu duoc trang bi phn mm da dung moi c th
dp ung duoc nhung yu cu d dn dn su chm tr khi quyt dinh lua chon giai
php.
- Cng tc t chuc, thng tin, huy dng ngun nhn luc t chuc chua duoc hiu
qua.
- Mt s don vi quan nim vic thnh cng hay tht bai cua du n th dim l cua
nh cung cp hng. Diu ny chi dng khi cng ngh, thit bi d d duoc ung dung
thnh cng o noi khc. Trong truong hop ny v khng c hnh mu nn vua qua hu
ht nhung nh cung cp giai php, cng ngh du vua cho hng vua phai nghin cuu
cai tin thit bi theo dc th luoi din v yu cu quan l cua tung don vi dn dn tin
d trin khai rt chm v thiu nhung dnh gi chnh xc, kip thoi v tung du n th
dim.
- EVN nn thit lp duong truyn du liu chun quc gia su dung trong nhn v
doc s liu do dm cung nhu c tnh php l trong thanh ton tin din phuc vu cng
tc kinh doanh v pht trin thi truong din trong thoi gian toi.
1.4.3. Cng ngh trong quan l v xu l d liu phc v cng tc quan l vn
hnh v kinh doanh din nng v d|ch v khch hng
Bao gm 2 chuong trnh:
- H thng Thng tin uan l khch hng (CMIS Customer Management
Information System).
- Chuong trnh Quan l din nng thn.
1.4.3.1. H thng Thng tinquan lkhch hng (CMI S)
H thng Thng tin quan l khch hng (CMIS) l mt h thng thng tin tch
hop do Trung tm Cng ngh thng tin (EVNiT) cua Tp don Din luc Vit Nam
thit k v xy dung dua trn nn tang cng ngh hin dai, nhm dp ung dy du cc
yu cu v quy trnh nghip vu kinh doanh din nng.
Tnh dn 31/5/2007, tt ca cc don vi d trin khai v vn hnh 6 phn h cua h
thng CMIS, chi cn mt s CTDL chua hon thnh vic trin khai phn h Quan l
tn tht cho cc don vi truc thuc l CTDL 3 (moi trin khai cho cc Din luc Thua
Thin - Hu, Bnh Dinh, Gia Lai) v cc Cng ty moi tch tu CTDL 3 l Cng ty
TNHHMTV Din luc D Nng v Cng ty C phn Din luc Khnh Ha. Kt qua p
dung chuong trnh CMIS tai cc CTDL duoc th hin trong Bang 6 duoi dy.
Bang 6: p dng chuong trnh CMIS ti cc Cng ty Din lc
Cng ty
S Din
lc (Chi
nhnh
din)
trc
thuc
S Chi
nhnh
din trc
thuc
Din lc
S Hp
dng Mua
Bn din
S lung
my chu
S lung
my
trm
S ngui
trc tip
vn hnh
CTDL1 25 255 2.027.992 291 369 813
CTDL 2 20 155 3.197.453 175 485 541
CTDL 3 11 92 1.013.821 79 278 348
CTDL TP. H Ni 14 0 756.611 14 204 273
CTDL TP. HCM 16 0 1.438.029 26 554 565
CTDL Hai Phng 8 0 245.261 12 43 65
CTDL Dng Nai 7 0 359.569 9 128 148
CTDL Ninh Bnh 8 0 123.273 1 27 20
CTDL Hai Duong 11 0 89.051 11 37 35
CTDL D Nng 5 0 173.025 6 75 85
CTDL Khnh Ha 10 0 220.009 0 69 67
Ton EVN 135 502 9.644.094 624 2.269 2.960
H thng CMIS bao gm trn 200 bang du liu v khoang 411 chuc nng nghip
vu, dn nay d p dung tai tt ca cc don vi kinh doanh din nng cua Tp don. H
thng hoat dng tin cy, n dinh, ngy cng pht huy th manh trong vic p dung
cng ngh thng tin vo cng tc kinh doanh v dem lai hiu qua cao trong cng tc
quan l (Cu th xem Chin luoc pht trin cng ngh thng tin cua EVN).
1.4.3.2. Phuong thcthu tin din hin ti
Chuong trnh CMIS d v dang h tro nhiu trong cng tc in n ho don, nhm
dam bao su thng nht trong EVN, tuy nhin vic thu tin din vn chu yu bng lao
dng thu cng:
- Khoang 70% tin din duoc thu do cc nhn vin thu ngn tai gia dnh, cc
khch hng hoc khch hng dn tra tai quy thu tin.
- Khoang 30% tin din bao gm cc khch hng lon d duoc thu qua ngn hng,
the ATM.
Vic p dung cng ngh moi vo thu tin din qua ngn hng, the ATM cn
chm v han hep chu yu thuc hin th dim tai cc thnh ph lon nhu TP. H Ch
Minh, TP. H Ni. Nguyn nhn do vic mo ti khoan cua nguoi dn tai cc ngn
hng cn t v h thng kt ni thng tin giua cc Din luc v Ngn hng chua pht
trin.
1.4.3.3. Chuong trnh Quan l din nng thn
Vic thu thp, diu tra s liu v tnh hnh su dung din, nhu cu pht trin, gi
din, tai cc h dn nng thn c vai tr rt quan trong cho vic hoach dinh cc
chnh sch, quy hoach pht trin h thng luoi din tai khu vuc nng thn. V vy
nhim vu cng tc quan l din nng thn cn phai cp nht v quan l duoc chi tit
v tnh hnh din nng thn tai cc khu vuc, tinh, huyn, x v dn tn cc h tiu thu.
Chuong trnh nng cp duoc thuc hin voi cc cp: Chi nhnh, Din luc, cc CTDL v
EVN, dp ung duoc cc yu cu sau:
- Nng cao kha nng dnh gi, phn tch s liu theo yu cu quan l.
- Nng cp h quan tri Co so du liu (CSDL) cua chuong trnh ln SQL Server
2000: Theo yu cu, cung nhu xt kha nng dp ung cua cc Din luc v cng ty,
EVNiT s thuc hin nng cp CSDL cua chuong trnh ln SQL Server d h tro chay
trn mang. CSDL cung s duoc thit k lai mt cch linh hoat, mm deo nhm dp
ung duoc nhung yu cu quan l pht sinh sau ny, nhm han ch ti da cng tc bao
dung, quan l vn hnh chuong trnh.
- Chuong trnh nng cp phai duoc xy dung c tnh mo d kt ni voi cc
chuong trnh khc nhu: chuong trnh Kinh doanh d ly s liu thuong phm du
ngun, chuong trnh Du tu xy dung co ban d ly s liu v du tu pht trin luoi
din nng thn.
- Chuong trnh duoc thit k mt cch mm deo, dp ung duoc cc yu cu quan
l pht sinh trong qu trnh su dung chuong trnh.
- D c th su dung b m ting Vit Unicode (TCVN 6909) theo quy dinh cua
EVN, chuong trnh s duoc xy dung bng ngn ngu lp trnh Visual Basic.NET.
- Chuong trnh duoc thit k linh hoat nhm dp ung duoc cc yu cu quan l
pht sinh trong qu trnh su dung chuong trnh. Chuong trnh s c kha nng thm bot,
sua di cc du muc thng tin quan l trong cng tc din nng thn.
1.4.3.4. CcTrung tm djch v khch hng
Tai cc CTDL v cc Din luc d c Trung tm chm sc v dich vu khch hng,
moi thuc hin duoc quan l khch hng qua vic trin khai chuong trnh giao dich
khch hng mt cua nhm giam phin h thu tuc hnh chnh trong trong k hop dng
mua bn din, lp cng to cho khch hng.
Tai mt s Cng ty Din luc d c th dim xy dung cc Tng di din thoai
dich vu khch hng (call center).
- Tra loi khch hng cc thng tin v thu tuc mua bn din, xu phat cc hnh vi
vi pham lut din luc.
- Giai dp cc thc mc khiu nai cua khch hng.
- Xu l su c khng qu 2 gio (theo Lut Din luc).
- Nim yt cng khai h so thu tuc, rt ngn thoi gian lp cng to...
1.4.4. Phn tch dnh gi Chuong trnh Quan l nhu cu din (DSM)
1.4.4.1. Cai thin co cu dngdin v su dng cc dng c tit kim din
Co cu su dung din hop l v su dung cc dung cu din tit kim din cung gp
phn dng k vo vic giam gi thnh truyn tai v phn phi din, bao dam cht
luong din p cho cc h dng din.
10 nm v truoc trong biu d ngy dm din hnh chnh lch cao thp dim cua
h thng din ni chung cao. Diu ny khng nhung gy ra kh khn rt lon trong vic
diu d cng sut pht cua ngun din m cn anh huong rt lon dn cht luong din
p (gio cao dim din p thp; thp dim dm qu din p ...). Tu vi nm gn dy,
bn canh cc giai php diu d ngun din v cc giai php v mt quan l, ngnh din
d tin hnh mt s giai php cng ngh nhu: lp dt cc cng to 3 gi cho cc h
cng nghip; p dung chuong trnh Quan l nhu cu din (DSM) v th dim vic dng
bng dn tit kim din. Cc giai php cng ngh trn cng voi cc giai php v quan
l khc cung d gp phn vo cai thin co cu dng din. Cc giai php ny d sao
cung moi l th dim, buoc du v cn phai dy manh gp bi d bao dam yu cu
giam chi ph trong phn phi din, bao dam phm cht luoi din.
1.4.4.2. D n Quan lNhu cu din giai don1
Du n DSM giai doan 1 (1999-2003) do B Cng nghip quan l, trong d EVN
chu tr 2 hop phn do cc Cng ty tu vn quc t Fichtner, HydroQuebec cng Vin
Nng luong thuc hin - c muc tiu ct giam 166 MW phu tai dinh vo nm 2003.
1.4.4.3. D n Quan l Nhu cu din / Hiu qua nng lung (DSM/EE) giai don2
Du n DSM giai doan 2 (2004-2009) do EVN chu tr thuc hin bao gm cc hoat
dng DSM duoc pht trin mo rng voi qui m lon hon nhiu giai doan 1 - tng vn
du tu 8,22 triu USD, trong d c 3 ngun vn gm vay Ngn hng Th gioi (tn
dung IDA); khoan vin tro khng hon lai tu Qu Mi truong ton cu (GEF) v vn
di ung cua EVN.
Chuong trnh DSM giai doan 2 l mt chuong trnh nhm tro gip EVN v cc
Cng ty Din luc quan l tt hon vic su dung din cua cc khch hng, biu d phu
tai, ct giam phu tai dinh v nng cao h s phu tai.
Muc tiu cua chuong trnh DSM giai doan 2 l ct giam 120 MW phu tai dinh v
tit kim 3.000 GWh din mi nm v giam luong kh pht thai tuong duong 0,6 triu
tn carbon dioxide (CO
2
). Chuong trnh do EVN quan l v trin khai cng voi su h
tro tu pha cc CTDL thnh vin. Chuong trnh DSM giai doan 2 duoc thuc hin bao
gm 3 chuong trnh chnh sau:
- Mo rng chuong trnh cng to biu gi theo thoi gian (TOU).
- Cc chuong trnh quang b dn huynh quang compact (CFL).
- Chin dich khuych truong loai dn ng huynh quang tup gy (FTL).
Bn canh d, EVN cung trin khai cc chuong trnh h tro nhu:
- Dnh gi v xy dung cc chuong trnh DSM th dim moi;
- Nghin cuu phu tai d xy dung cc chuong trnh DSM trong tuong lai.
- Chuong trnh quan l gim st v dnh gi.
- Chuong trnh nghin cuu co hi kinh doanh.
- Xy dung k hoach pht trin DSM di han bao gm cc k hoach cho cc
chuong trnh DSM trong tuong lai cung nhu cc khuyn nghi v co cu t chuc hoat
dng cc chuong trnh DSM tai EVN v cc Cng ty Din luc.
2. PHN TCH MI TRUNG NI TAI VE PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN
LJC CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
Qua phn tch, dnh gi hin trang cng ngh qua cc khu san xut v kinh
doanh din nng trn dy, c th dua ra nhung nhn dinh tng quan v cc thnh phn
cu thnh cua cng ngh (k thut, con nguoi, thng tin, t chuc) nhu sau:
Nhn chung di voi tt ca phn ngnh tu san xut, truyn tai phn phi toi kinh
doanh din nng, trnh d thnh phn k thut cao hon hn so voi cc thnh phn cn
lai. Diu ny th hin mt dc trung d thy cua cng nghip din luc o cc nuoc dang
pht trin. Tai cc nuoc ny (trong d c EVN - Vit Nam), cc thnh phn con nguoi,
thng tin, t chuc thuong di sau so voi thnh phn k thut c trnh d cao m hu ht
duoc nhp khu tu cc nuoc cng nghip pht trin. So voi cc ngnh khc trong nn
kinh t quc dn, EVN l mt trong nhung t chuc c trnh d phn k thut thuc vo
loai cao nht. Hu ht cc thit bi chnh cua EVN du thuc vo loai duoc diu khin
tu dng o cc muc d khc nhau.
Di voi thnh phn con nguoi, cp bc tinh xao cao nht tai EVN l o muc c
kha nng cai tin cng ngh, chua dat duoc dn muc c kha nng pht minh sng ch,
do vy trnh d cng ngh cua phn con nguoi hu ht chi o muc trung bnh v kh.
Thnh phn thng tin cua cc don vi thnh vin EVN hu ht c gioi han trn cua
cp d tinh xao o muc thng tin su dung l nhung thng tin phuc vu cho vic su dung
cc phuong tin mt cch hiu qua, mt s t don vi c gioi han trn cp d tinh xao
cua phn thng tin o muc thng tin chi tit cho php c nhung hiu bit su sc lin
quan dn thit k v vn hnh cc phuong tin. Tuy nhin hu ht cc thnh phn
thng tin cn chua dat dn muc cho php c nhung cai tin v thit k v su dung cc
phuong tin, hay nhung thng tin v nhung pht trin moi gn dy nht v nhung thit
k, cai tin thit bi. Dy cung c th l mt trong nhung nguyn nhn dn dn han ch
cua thnh phn con nguoi v cc kha nng cai tin v pht minh sng ch do thiu
nhung thng tin v cc tin b moi nht cua khoa hoc cng ngh.
Di voi thnh phn t chuc, do dc th cua san phm din nng l san phm thit
yu v dc nht khng c san phm thay th gn gui, nn thi truong cua cc don vi
trong EVN lun lun l n dinh. Tuy nhin hu ht cc don vi co so vn chua hon
ton duoc tu chu trong hoat dng san xut-kinh doanh, quyn so huu vn cn bi han
ch, do vy cp d tnh xao cua thnh phn t chc di voi cc don vi thuc EVN
duoc dnh gi o muc trung bnh.
Tu nhung nhn dinh ny, c th dnh gi v mi truong ni tai cho pht trin
cng ngh din luc cua EVN:
Dim mnh
- Lnh dao Tp don kin quyt chi dao. Ung h v cc dinh huong du tu, pht
trin trong cai tin, di moi v chuyn giao cng ngh, su st trong chi dao t chuc.
- H thng thit bi cng ngh ha tng co so v co ban c kha nng dp ung cng
tc trin khai chin luoc pht trin cng ngh din luc.
- C ngun nhn luc di do v c nng luc nu duoc do tao tt.
Dim yu
- Hin tai, ty l du tu v pht trin cng ngh cua EVN cn chua thoa dng voi
nhu cu.
- Du tu pht trin cng ngh cn chua dng b, roi rac theo cc du n th dim,
chua trin khai duoc trn din rng.
- Hoat dng nghin cuu pht trin chua duoc dy manh d tao diu kin c duoc
cc san phmc cht luong tt.
- Chua tn dung/p dung c hiu qua cc san phm/dich vu c sn bn trong cung
nhu bn ngoi EVN.
Co hi
- Tp don dinh huong san xut v kinh doanh din nng l mt linh vuc quan
trong trong diu hnh quan l. Trong tuong lai, d s l mt huong kinh doanh voi cc
dich vu gi tri gia tng mang lai loi nhun.
- Trn thi truong c sn nhiu giai php, cng ngh c th nghin cuu, p dung
nhanh chng v hiu qua vo EVN.
Thch thc
- Vic p dung cng ngh moi cn chua gn lin voi vic thay di quy trnh
nghip vu ti uu cho quan l.
- V cng ngh, do dc th rt da dang v cng ngh, vic tip cn v lm chu
cng ngh moi l mt thch thuc lon.
- Vic p dung, trin khai cng ngh moi trong linh vuc san xut v kinh doanh
din nng l mt thch thuc lon di voi cc don vi thnh vin cua EVN.
Chuong III
TONG QUAN VE PHT TRIEN CUA CNG NGHJ NGNH SAN XUT
V KINH DOANH DIJN NNG TRN THE GII V KHU VJC
1. TONG QUAN VE CC XU HUNG PHT TRIEN CNG NGHJ THE GII O
THE KY 21
1.1. Tng quan v tim nng nng lc cng ngh cc nuc trn th gii v
v| tr cua Vit Nam trn ban d cng ngh th gii trong th ky 21
Cuc cch mang cng ngh dang din ra theo mt s xu huong quan trong lin
quan toi cc cng ngh dang tao ra anh huong to lon dn ton cu. Nhung xu huong
d chiu su chi phi cua cc cng ngh dang ni ln hin nay bao gm cng ngh sinh
hoc, cng ngh nano, cng ngh vt liu v cng ngh thng tin.
RAND (Research And Development Co.) - Co quan Nghin cuu v Pht trin phi
loi nhun ton cu d chon ra 29 quc gia khng chi dai din cho cc khu vuc dia l
lon trn th gioi, m cn dai din cho su khc bit dc trung giua cc nhm nuoc d
dnh gi kha nng khai thc cc ung dung cng ngh trong th ky 21 (xem Bang 7).
Bang 7: Cc nuc di din cho cc khu vc duc la chn
Chu
Chu Di
duong
Bc Phi v
Trung
Dng
Chu
u
Chu Phi Bc M
Trung, Nam M
v vng Caribe
Trung Quc
An d
Nht Ban
Hn quc
Nepal
Pakistan
Indonesia
Australia
Fiji
Ai cp
Iran
Israel
Jordan
Gruzia
Duc
Ba lan
Nga
Th
nhi ky
Camorun
Chad
Kenya
Nam phi
Canada
Mhic
M
Braxin
Chil
Colombia
Dominican
Trong 29 nuoc duoc dnh gi, c 11 nuoc xp vo hang 'Lac hau v khoa hoc`
vo nm 2020 d l nuoc chi c du trnh d khoa hoc d c th c duoc 5 trong s
16 ung dung cng ngh dn nm 2020 (Xem Bang 8). Vit Nam nm trong nhm 11
nuc di din Lc hu v khoa hc ny.
Bang 8: Xp hng kha nng khai thc-ng dng cng ngh
Cc nuc tin tin
v khoa hc
Cc nuc thnh
tho v khoa hc
Cc nuc dang pht trin
v khoa hc
Cc nuc lc hu v
khoa hc
M
Canada
Duc
Nht Ban
Hn quc
Ixraen
Australia
Trung quc
An d
Ba Lan
Nga
Chil
Braxin/Colombia
Mehico
Th nhi ky
Indonesia
Nam Phi
Fiji
Dominica
Gruzia
Nepal
Pakistan
Ai-cp
Iran
Jordan
Kenya
Cameroon
Chad
Xp hng nng lc khoa hc v cng ngh cua cc nuc
Trong bo co cua mnh, RAND Corporation d xp hang cc nuoc trn th gioi
theo bn nhm nuoc voi trnh d nng luc khoa hoc khc nhau khi tham gia vo cc
mi quan h hop tc quc t v khoa hoc v cng ngh. Bn thu hang ny duoc dua ra
cn cu vo gi tri cua chi s khoa hoc v cng ngh cua tung nuoc. Duoi dy l 4
nhm duoc sp xp nhu sau:
- Nhm 1 - Cc nuoc khoa hoc tin tin.
- Nhm 2 - Cc nuoc thnh thao v khoa hoc.
- Nhm 3 - Cc nuoc dang pht trin v khoa hoc.
- Nhm 4 - Cc nuoc cham pht trin v khoa hoc cng ngh.
Nhm 4 - Cc nuoc chm pht trin v khoa hoc cng ngh bao gm 80 nuoc
trong d c Vit Nam (xp hng 24) voi cc chi s v nng luc khoa hoc hu ht du
thp hon muc trung bnh quc t. Cc nuoc ny c rt t hoc khng c nng luc tin
hnh nghin cuu khoa hoc o tm c quc t. Trong mt s truong hop, nng luc khoa
hoc c duoc l nho vo ti nguyn thin nhin hoc vi tr dia l. Mt s nuoc gp kh
khn do thin tai, mc cc bnh truyn nhim, hay nhim mi truong, diu d c
nghia l cc di tc quc t quan tm dn vic gip d nhung nuoc d, nhung ho
thuong c nng luc ni sinh yu d c th duoc huong loi tu cc du n hop tc quc
t.
1.2. Tng quan v cc xu hung pht trin cng ngh th gii o th ky 21
c lin quan ti ngnh nng lung v san xut kinh doanh din
1.2.1. Xu th pht trin v ng dng cng ngh vt liu
Nhung pht trin trong khoa hoc v k thut vt liu c duoc nho nhung hoat
dng nghin cuu vt liu lin ngnh. Nhung xu huong hin nay trong hoat dng
nghin cuu vt liu m c th dem lai nhung anh huong ton cu o nm 2020 duoc
phn loai nhu sau:
- Thit k khi nim / vat liu: dang phong sinh hoc v vt liu kt hop.
- Lua chon, so ch v ch tao vat liu: composit, vt liu nano.
- Tao nguyn mau nhanh: Dy l kha nng kt hop vic thit k v ch tao duoc
h tro bng my tnh voi cc phuong php san xut nhanh, cho php tao ra chi tit voi
gi re (so voi chi ph phai bo ra nu dng dy chuyn san xut bnh thuong).
- Tu lp rp: L phuong php duoc p dung trong xu l v san xut vt liu dua
trn khuynh huong cua mt s loai vt liu c kha nng tu t chuc thnh nhung mang
c trt tu ( chng han nhu nhung cht keo lo lung).
- Ch tao o cap micron v nan: V du v phuong php ny l php in lito cc
chi tit c kch c o cp micron v nan ln cng mt vt liu bn dn v sinh hoc.
- Cc san pham/ ung dung moi: Cc xu huong trn c th kt hop voi nhau d
gip cc k su thit k tao ra nhung vt liu tin tin voi nhung tnh cht gm:
+ Vt liu thng minh: c nhung vt liu c kha nng phan ung, vua cam nhn,
vua dn dng, c th kt hop thm voi my tnh d dp ung v thay di tuy
thuc vo diu kin mi truong xung quanh.
+ Vt liu da chuc nng.
1.2.2. Xu th pht trin v ng dng cng ngh nan
Hin tai, Sng kin Quc gia v cng ngh nan cua M su dung tiu chun sau
dy d dinh nghia cng ngh nan:
- Nghin cuu pht trin o cp nguyn tu, phn tu hoc dai phn tu, voi pham vi
kch thuoc nm trong khoang 1-100 nan (1 nan = 10
-9
m).
- Sng tao v su dung cc cu trc, thit bi v h thng c duoc cc tnh cht v
chuc nng moi nho kch thuoc nho (hoc trung bnh) cua chng mang lai.
- Kha nng kim sot v thao tc o cp nguyn tu.
1.2.2.1. Cc cam bin duc tng cung tnh nng
Mt linh vuc m cng ngh nan d dnh duoc ch dung d dem lai nhung tnh
cht moi, d l cng ngh cam bin. Do chng ta hin nay d c kha nng ch tao
duoc cc co cu o pham vi kch thuoc vi phn tu, nn nhung phuong php moi d
cam nhn v pht hin d duoc tng cuong ln nhung muc d chua tung dat duoc
truoc dy, nhu d nhay cam, duoc lua chon hay kha nng pht hin cc quy trnh hoc
su vic m truoc dy khng th thuc hin duoc.
1.2.2.2. Cc ngun din duc tng cung tnh nng
Trong vi thp ki qua, tc d hon thin ngun cp din d khng theo kip voi su
tin b nhanh chng cua cc cng ngh din tu v s (chng han nhu nng luc xu l,
luu tru du liu). Tuy nhin, nhung tin b gn dy cua cng ngh nan d cho thy
tim nng khng chi nng cao tnh nng cua b ngun, m cn mo rng pham vi cc
vt liu c th huu ch lm ngun din ho cht v quang din.
1.2.2.3. Din tu hc duc tng cung tnh nng
Tuong tu nhu di voi cam bin, cng ngh nan cung c tim nng dem lai nhiu
tin b cho din tu hoc trong nhung nm toi. Khng nhu linh vuc khc, trong d cng
ngh nan chi moi bt du dng vai trong, cng ngh nan v cc qu trnh lin quan
voi cng ngh nan d l nhung cng ngh tao kha nng cho cc b xu l tch hop tu
thp ky 1990.
1.2.2.4. Nhng san phm cng ngh nan kha thi vo nm 2020
Theo du bo, dn nm 2020 s c cc san phm cng ngh nan sau duoc dua
vo su dung trong ngnh cng nghip din nng:
- Nhung cam bin ho cht v sinh hoc moi, kch thuoc nho, c d nhay v chon
loc cao.
- Cc ngun din c din luong v kha nng quan l cao.
- Cc thit bi tnh ton duoc lp dt vo bn trong cc thit bi (hin d thuc hin
v tro ln ph bin hon).
- Nng luc theo di v gim st rng khp di voi con nguoi v mi truong.
1.2.3. Xu th pht trin ng dng cng ngh thng tin
Du bo nhung san phm cng ngh thng tin duoi dy duoc coi l kha thi vo
nm 2020:
- Mang Internet khng dy s ph bin trn ton th gioi, phuc vu cho tng lop
trung luu v thuong luu, k ca cc nuoc dang pht trin v cc vng nng thn.
- Cc my tnh mang trn nguoi duoc tng cuong d kim sot cc thit bi v cc
h thng da dang.
- Cc co so du liu lon (hy vong c d an ton cao), chua dung thng tin c nhn,
chng han nhu lich su v cc luong thng tin d duoc xem v xu l
- Cc thit bi luu tru kch thuoc nho, gi re dng d luu tru cc khi luong du
liu lon.
- Nng luc tm kim ngy cng duoc cai thin d dinh vi khng chi nhung cu
vn ban, m ca cc cu ngu nghia, tranh anh v video.
- Sinh trc hoc (chng han nhu vn tay, mng mt/ vng mac) duoc ung dung
rng khp d dam bo an ninh cc cng trnh quan trong.
- Cc mang cam bin v camera s c mt o khp noi, ngy cng c kch thuoc
nho, kh pht hin.
1.2.4. Xu th ng dng tr tu nhn to
Cc h thng tr tu c hua hen rt lon d gip duong du voi cc thch thuc v
dng nhiu vai tr quan trong trong cc quy trnh ch tao tu dng ho cng nghip; cc
x nghip v vn hnh h thng cung cp nng luong trong tuong lai. Cc h thng ny
dang thu ht duoc su quan tm ngy cng tng cua cc ngnh cng nghip trong d c
cng nghip din nng v dang duoc ung dung vo ton b pham vi cua cc hoat dng
ch tao d tao duoc suc canh tranh ton cu. Gi tri v tc dng cua cc cng ngh h
thng tr tu cn to lon hon so voi cc cuc cch mang cng nghip truoc dy.
2. TONG QUAN VE CNG NGHJ DIJN LJC THE GII
Voi cc xu huong pht trin v cng ngh trong th ky 21 nhu d nu o phn trn
v cng voi nhung thch thuc v ngun nng luong so cp dang dn can kit, cng
ngh din luc th gioi dang c nhung c gng vuot bc d nhm dp ung nhung nhu
cu cua thoi dai dng thoi voi vic pht trin bn vung cho mi truong. Phn tng
quan cng ngh din luc th gioi phn tch nhung xu huong v su dung hiu qua
ngun nng luong so cp, nhung cng ngh dang v s duoc p dung trong cng
nghip din nng, mt s l trnh cng ngh din luc cua cc nuoc trn th gioi v khu
vuc d tu d thy duoc nhung co hi v thch thuc cho su pht trin v cng ngh din
luc cua EVN trong bi canh thuc tai v tuong lai vi chuc nm toi dy.
2.1. Mt s nhn d|nh tng quan v ngun nng lung so cp cho ngnh
cng nghip din nng trn th gii
Cng voi su pht trin cua nn kinh t th gioi, nhu cu v din nng hin cung
dang tng truong mt cch manh m. Nhung su bng n v nhu cu din ny lai din
ra dng vo lc ngun nng luong tu du v kh (vn hin tai cung cp mt nua nng
luong cho ton th gioi) lm vo tnh th rt kh khn. Mt kich ban d duoc vach ra
cho tuong lai nng luong cua th gioi theo d cc ngun nng luong sach ti tao duoc
nhu nng luong gi, nng luong mt troi, nng luong kh sinh, dia nhit, s chi
chim mt phn, du mo v kh thin nhin s ngy cng giam do khan him dn,
nguoc lai hai ngun nng luong duoc ua chung v quan tm nht s l than d v
nng luong nguyn tu.
2.1.1. Than d - ngun nng lung c kha nng k tha du mo trong th ki 21
Tu 30 nm tro lai dy, luong than d duoc su dung lun tng ty l thun voi muc
tng nng luong tiu thu trn th gioi, tuc khoang 3%/nm. Luong than d khai thc
hng nm ln toi tu 2 dn 5 ty tn. Khi luong than d ny thng qua cc nh my
nhit din cung cp 1/4 nhu cu v nng luong co ban v 40% nhu cu v din cho
ton th gioi.
Nn kinh t Trung Quc phu thuc nhiu vo ngun nng luong ny: 75% ngun
din cua Trung Quc l tu than d. Mi tun o dt nuoc ny lai c c trung bnh mt
nh my nhit din moi duoc xy dung. An D cung khng ngung trang bi cho mnh
ngun nng luong than d v c k hoach thuc hin cc du n tm c dy tham vong:
xy dung nh my nhit din than d lon nht th gioi voi cng sut 12 GW (tuong
duong voi 3 l phan ung hat nhn cua Php) voi tng vn du tu vo khoang 8,5 ty
Euro.
Than d khng chi l ngun nng luong cua cc nuoc ngho. Dung vi tr thu hai
ngay sau Trung Quc v khai thc v su dung than d l M voi hon 100.000 cng
nhn lm vic trong hon 2.000 hm mo, mi nm khai thc duoc gn mt ty tn than
d. Hon mt nua ngun din o M di tu than d. Nht Ban, Australia cung l cc nuoc
tiu thu mt luong lon than d. Ngay ca Chu u cung khng nm ngoi anh huong
cua loai nng luong ny. Duc l nuoc tiu thu than d nhiu thu 10 trn th gioi, trn
d cn phai k dn B Do Nha (dung thu 7) v Nga (dung thu 6).
Nu giu muc d khai thc nhu hin nay th t nht luong than d cn du dng cho
ton th gioi trong vng 150-170 nm nua. Nu tnh ca nhung mo than chua pht hin
v nhung mo than dang bi bo hoang hin nay (chng han nhu cc mo than o Php) th
th gioi c th du luong than d cung cp nng luong cho 2 th ki toi.
Tuy nhin, than d khng phai chi c ton nhung uu dim: trong s tt ca cc
ngun nng luong, n l ngun thai ra nhiu kh carbonic nht (luong kh carbonic do
than d thai ra nhiu hon 35% so voi du mo v 72% so voi kh thin nhin), hay ni
cch khc, vic su dung than d l mt trong nhung tc nhn chnh gy ra tham hoa
hiu ung nh knh, tru khi tm ra giai php v mt loai than d sach.
Theo cc nh khoa hoc, giai php khng chi don thun l tm moi cch giam v
trung ho luong kh thai gy hiu ung nh knh m v lu di, phai bin than d thnh
mt ngun nng luong sach. Hin tai, phn lon cc nh my nhit din chay bng than
d du chi thai vo bu kh quyn ton kh CO
2
. D l do cng ngh hin tai chi p
dung mt co ch vn hnh duy nht vn c tu truoc dn nay: than d duoc nghin nho
ri dt chy bng oxi trong mt l lon d cung cp nhit cho ni hoi. Hoi bc ln tao
p sut s lm quay tua bin tao ra din. Kh CO
2
sinh ra trong qu trnh dt than s
thot ra theo duong kh thai. Chnh o dy, cc nh khoa hoc mun giai bi ton hc
ba v vic su dung than d sach thu kh CO
2
trong khi dt than khng cho thai ra
bu kh quyn. Hin nay, nghin cuu khoa hoc d dat duoc mt s kt qua nht dinh v
xut hin mt s cng ngh moi.
Cng ngh du tin l Captage post-combustion - Thu CO
2
sau giai doan dot
chy than d. Dy l k thut pht trin nht hin nay. K thut ny dua chu yu vo
vic su dung cc cht hp thu ho hoc nhu MEA (Mono Ethanol Amine) c kha nng
ht kh CO
2
. K thut ny rt hiu qua voi nhung khu vuc c nng d kh CO
2
duoi
15%. Tuy nhin phuong php ny lai c mt tro ngai lon d l d ph huy mi lin kt
ho hoc cht ch voi kh CO
2
trong khi phai dt nng hop cht MEA, do d gi thnh
cua k thut ny cung tng ln rt cao: 50 dn 60 euro cho mi tn CO
2
cn loc, m
mi MWh din san xut tu than d d thai ra mt tn kh CO
2
.
Cng ngh thu hai hin nay l phuong php IGCC (Integrated Gasification
Combined Cycle - Chu trnh hon hop kh ha than). Co ch hoat dng cua phuong
php l dt chy khng hon ton than d d duoc nghin min trong kh oxi v hoi
nuoc d tao ra kh tng hop gm 65% kh oxit carbon CO v 30% hydro. Loai kh tng
hop ny tip d s dng d dt mt tua bin chay bng kh gm 2 tua bin nho: mt chay
bng vic dt kh tng hop, mt bng hoi do vic dt kh tng hop d pht ra din.
Hiu qua cua phuong php ny l hiu sut nng luong thu duoc lon hon cc phuong
php san xut din truyn thng tu than d. Thuc t chi moi c mt s rt t cc nh
my nhit din c cng sut nho su dung phuong php ny boi gi thnh d xy dung
mt h thng IGCC rt dt, khng phai nuoc no cung c kha nng v mun du tu;
d l chua k vic vn hnh mt h thng nhu vy cuc k phuc tap. V nhu vy, cc
nh my nhit din chay bng than d sach d nhanh nht v trong cc diu kin
thun loi nht cung phai doi dn t nht 2020-2025 moi c th duoc nhn rng.
Cung trong thoi gian hin tai, mt bin php nua dang duoc su dung d di ph
voi CO
2
thai ra l chn xung lng dt. Ngy 2/4/2008, Australia bt du thuc hin
vic bom kh CO
2
xung lng dt d chn vinh vin loai kh thai gy hiu ung nh
knh ny. Do tnh cht nng hon khng kh nn CO
2
s tn tai vinh vin duoi lng dt
o d su 2.000m. Cho dn nay, Australia l mt trong s t quc gia su dung cng
ngh chn kh thai carbon dioxide. Tai noi chn kh CO
2
, cc nh khoa hoc Australia
thuc hin vic do dac cc thng s k thut d dam bao chc chn rng trong qu trnh
chn CO
2
khng c su r ri no ra ngoi. Su thnh cng cua du n ny s gp phn
chng lai su m ln cua tri dt trn din rng v gip cho cng ngh ny duoc ung
dung rng ri trn th gioi trong tuong lai. Cng ngh chn kh CO
2
hin cung dang
duoc thuc hin tai 144 noi trn lnh th nuoc M.
2.1.2. Nng lung nguyn tu
Mc d cn nhung han ch nhu tnh an ton, vic xu l b thai, nhung nng
luong nguyn tu tht su l lua chon nng k so voi than d trong giai quyt kh khn
v nng luong cua th gioi.
Truoc tin l v mt kh hu, voi mi kWh din, than d thai ra mt luong kh
CO
2
gp 50 ln hat nhn. Nng luong nguyn tu cung l ngun nng luong duy nht
c th cung cp mt s luong din lon v lin tuc voi luong kh CO
2
thai ra t nhu vy.
Mt khc, gi thnh nhin liu d san xut ra din hat nhn cung khng qu dt.
Uranium chi chim 5% trong tng gi thnh cua mi kWh din. Nu nhu truoc toi nay
cc dnh gi cho bit ngun Uranium chi du dng cho 85 nm nua th mt nghin cuu
moi dy cua Co quan nng luong hat nhn (AEN) cho bit ngun Uranium cua th
gioi trn thuc t cao hon gp 7 ln.
Trung Quc d c 9 l phan ung dang hoat dng v du tnh tu nay dn 2020 s
xy thm khoang 30 l nua. An D, Nga dang du tu d pht trin ngun nng luong
ny. Chu u hin nhin cung khng nm ngoi cuc. M, nuoc di du trong linh vuc
ny voi 103 l phan ung cung dua ra nhiu chnh sch khuyn khch cc nh du tu
tham gia nhiu hon vo linh vuc din hat nhn nhu h tro v muc bao him, h tro ti
chnh,
Tuy nhin nhung mt bt loi cua nng luong nguyn tu l khng h nho. V gi
thnh, nu nhu gi thnh cua Uranium chi chim mt luong nho trong chi ph san xut
th chi ph xy dung ban du lai rt tn km do nhung yu cu k thut. V dc bit l
vn d v an ton v b thai. Truoc tin l v mt an ton, bt k mt tai nan no nhu
vu Chec-n-bun hay mt vu tn cng khung b nhm vo cc l phan ung hat nhn
du gy nn nhung tham hoa kinh hong. D vy, chi ph d xy dung mt l phan ung
dam bao an ton l rt lon, thuong cao hon 25% so voi chi ph d xy mt nh my
nhit din hon hao. Vic xy dung ny cung tn thoi gian hon rt nhiu, 6 nm so voi
4 nm d xy mt nh my nhit din. Dim yu thu hai cua nng luong nguyn tu l
vic xu l b thai m gi thnh cua n th dn nay chua ai dua ra duoc con s thuc su.
D l chua k dn nhung nguy co v san xut vu kh hat nhn o mt th gioi dy bt
n nhu hin nay.
2.2. Nhng xu hung chnh trong cng ngh dang v s duc p dng
trong cng nghip din th gii
Cng nghip din nng th gioi hin nay dang dung truoc hai xu huong lon:
- Nghin cuu trin khai, ch tao thu, vn hnh pilot nhung cng ngh moi nhiu
hua hen nhm dp ung cc yu cu cua thoi dai nhu su dung hop l ngun nng luong
so cp, pht trin di di voi bn vung mi truong.
- Cai tin, pht trin, hon thin cc cng ngh pht din, truyn tai v phn phi
din nng hin dang c sn, dang su dung hoc vn hnh.
Phn phn tch sau dy s lm r hai xu huong nu trn.
2.2.1. Nhng xu hung chnh v pht trin nhng cng ngh mi
Hin nay, ngnh cng nghip din luc th gioi dang tp trung vo vn d xu l
kh thai CO
2
nhm thoa mn tiu ch ti thuong cua thoi dai l bn vung mi truong.
Thch thuc co ban o dy cho ngnh cng nghip din l nghin cuu pht trin v trin
khai mt loat cc cng ngh kha thi m vn dam bao mt muc gi din ti uu cho
khch hng tiu thu din. Nhu vy, vic hnh thnh mt loat cc cng ngh tin tin l
mt cng vic dy thch thuc nhung cung l mt huong c trin vong nht cho ngnh
cng nghip din th gioi trong vn d giam thiu kh thai CO
2
, giam hiu ung kh thai
nh knh.
Nhu d phn tch o phn trn, cng voi su lua chon nhit din than, din hat nhn
v nng luong ti tao lm ngun pht chnh cho cng nghip din hin tai v tuong lai,
cc chuong trnh nghin cuu cua cc Chnh phu v Cng ty tu nhn hin dang tp
trung vo cc nh my din hat nhn cng ngh tin tin, thu v luu giu CO
2
cho cc
nh my nhit din than, cc dang nng luong ti tao v cc cng ngh da dang cho
vic su dung hiu qua nng luong cua khch hng.
Cc cng ngh moi dang duoc ngnh cng nghip din th gioi quan tm thuc
cc linh vuc: su dung hiu qua ngun nng luong so cp (nng luong ti tao, l phan
ung hat nhn tin tin, cng ngh nhit din than tin tin); thu v luu giu CO
2
, pin
nhin liu, xe dng pin nhin liu v tch tru din nng; ngun pht trn luoi phn
phi.
Ban thn cc cng ngh ny nm trong bn xu huong chin luoc pht trin cng
ngh din hin nay trn th gioi (cc nuoc pht trin nhu Bc M v Chu u) l tng
toc pht trin trong pht din bng nng luong nguyn tu (din hat nhn), pht din
bng than d, pht trin luoi truyn tai din v pht trin nguon din phn tn. Hai xu
huong sau nhm muc dch tao ra mt h thng luoi din thng minh gp phn cho vic
giam kh thai CO
2
tu vic ni luoi voi cc ngun pht phn tn tu nng luong ti tao,
tao h thng vn hnh hiu qua cao.
2.2.1.1. Xu hung th nht: Pht trin cc nh my din ht nhn mi
Din hat nhn hin tai l ngun pht din tin tin v chu luc m khng c pht
thai kh CO
2
trong vng vi chuc nm toi.
Mt trong nhung xu huong cng ngh th gioi nhm nng cao hiu sut pht din
hat nhn l vic pht trin cng ngh ch tao nhin liu hiu sut cao. Voi vic su
dung loai nhin liu ny, thoi gian ngung vn hnh d tip nhin liu s giam di v
luong cht thai cn phai luu giu cung s giam dng k.
Mt xu huong khc l nghin cuu pht trin cc cng ngh l phan ung hat nhn
moi. Hin tai, cc nghin cuu trin khai dang tp trung vo cng ngh l phan ung
nuoc nhe tin tin (Advanced Light Water Reactor - ALWR) v d dua vo vn hnh
hoc dang xy dung tai mt s noi trn th gioi nhu Php, Di Loan, Nht Ban, Hn
Quc, Phn Lan. Tai M, du kin l phan ung dang ALWR du tin s duoc dua vo
vn hnh nm 2015. Cung tai M, cc nghin cuu trin khai dang duoc tch cuc tin
hnh d hon thin cng ngh l lm mt bng kh nhit d cao (High-Temperature
Gas-cooled Reactor - HTGR). Nguoi M hy vong vo nm 2018 c th ch tao duoc
l thu nghim v dua vo vn hnh thuong mai khoang nm 2025. Voi dang l phan
ung ny, cng nghip din vua c th cung cp nng luong din, vua c th cung cp
nhit nng cho cc ngnh cng nghip khc, vua c th san xut hydro m khng pht
thai kh dc hai. Trong tuong lai, khi nn kinh t dua trn hydro hnh thnh, l HTGR
s cung cp nng luong sach cho luoi din v cung cp nhin liu hydro cho cc xe
chay pin nhin liu.
Cui cng, vic pht trin cng nghip din hat nhn di hoi mt quy trnh quan
l cht thai tin tin. Vic luu giu cht thai ngay tai nh my cn phai duoc tin hnh
an ton v hiu qua trong vng vi chuc nm (>20 nm) truoc khi c mt trung tm
luu giu cht thai chung duoc trin khai vn hnh. Tuy nhin, trong tuong lai s pht
trin mt chu trnh cng ngh goi l chu trnh nhin liu kn (closed fuel cycle) bao
gm cc cng ngh tin tin trong ch tao, ti ch, phn tch nhin liu hat nhn
phuc vu cho cc l phan ung cung voi cc cng ngh tin tin. Du bo cc cng ngh
ny s duoc thuong mai ha vo khoang nm 2050.
2.2.1.2. Xu hung th hai: Cng ngh nhit din than tin tin
Hin tai v trong vng hai th ky toi, than d vn duoc coi l ngun nguyn liu
chnh cho cng nghip din nng. Tuy nhin, voi su lua chon ny, vn d giam kh
pht thai, thu giu CO
2
tro thnh cp bch. Cc xu huong cng ngh nhit din than
hin nay tp trung vo nng cao hiu sut pht din v thu giu, luu tru kh CO
2
trn
din rng.
Thu nht l nng cao hiu sut cua cc nh my din dng than nghin thnh bt
(PC) v kh ha than chu trnh hn hop (IGCC) cng voi cng ngh thu giu CO
2
toi
43-45% vo khoang nm 2030.
Thu hai, cc nh my nhit din than xy dung sau nm 2020 c th thu giu CO
2
tu kh thai v phai duoc luu giu vinh vin.
Di voi cc nh my dng cng ngh than nghin, vic nng cao dng k hiu
sut chi c th dat duoc bng cch nng nhit d ti da v p luc cua chu trnh hoi
nuoc. Cc vt liu moi nhu hop kim nikel khng gi s duoc dng cho thit bi l hoi,
tua bin c cc thng s nhit d, p sut cao nhu trn. Du kin vo khoang 2020-2025,
cc nh my nhit din than c thng s cuc siu toi han (Ultra Super-Critical - USC)
s duoc xy dung v vn hnh.
Cc nh my nhit din than voi cng ngh IGCC cung c trin vong lon. Cc
nh du tu hy vong vo nm 2030, cng voi thnh tuu trong nghin cuu trin khai, gi
thnh xy dung nh my nhit din than theo cng ngh IGCC s giam di 30% trong
khi hiu sut ln toi 45% (cng voi ca thu giu CO
2
).
2.2.1.3. Xu hung th ba: Pht trin cc cng ngh cao cp v truyn tai din
Theo cc nghin cuu d duoc tin hnh, cng sut cc ngun pht tu gi,
biomass, dia nhit, hydro v nng luong mt troi s tng 10 ln trong vng 25 nm toi.
Nhm dp ung su tng truong cc ngun din nng pht khng lin tuc (gin doan),
kh diu d nhu trn so voi cc ngun truyn thng (nhit din, thuy din), h thng
truyn tai din nng cn phai duoc tng cuong pht trin d dam bao d linh hoat v
phuc hi cao.
Vic tch tru gi nng luong lon (bulk energy storage) s tro thnh mt phn tu
tch hop trong h thng cung cp nng luong. Xu huong chin luoc ny nu ra su cn
thit phai xy dung mt co so ha tng h thng truyn tai c kha nng vn hnh voi d
tin cy cao voi 20-30% cng sut tu cc ngun pht gin doan tu nng luong ti tao.
O dy, nng luong gi d cho mt v du r rt nht v cc thch thuc cng ngh
m h thng truyn tai phai di mt khi tch hop voi cc ngun pht gin doan tu nng
luong ti tao. Nhung bin php khc phuc bao gm tua bin gi tin tin hon, d chiu
dung su c cao hon, du bo gi chnh xc hon, thit bi n dinh v b bng din tu
cng sut v tch tru nng luong. D giai quyt cc vn d ny, chi c cng ngh tch
tru nng luong l bin php kha thi nht. Tch tru nng luong c th nng cao cht
luong cung cp din nng, diu khin cc thng s luoi nhu tn s, cng sut phan
khng,Nhu vy, tch tru gi nng luong v cc thit bi diu khin din tu cng sut
tin tin nht thit phai tro thnh b phn hop thnh cua chui cung cp din nng nu
nhu cng ngh ngun gin doan tu nng luong ti tao duoc khai thc trit d.
Nhung duong dy truyn tai moi ni nhung ngun pht nng luong ti tao voi h
thng din s lm thay di cu hnh luoi din v dng cng sut trong khu vuc. Nhu
vy, cc thit bi din tu cng sut ngy cng tro nn cn thit cho luoi din nhm voi
muc tiu chin luoc l ha cc ngun pht nng luong ti tao vn d mang tnh cht
pht gin doan - khng lin tuc.
Bt du tu 2010, cc ung dung thit bi din tu cng sut tin tin phuc vu ha
ngun pht tu din gi vo luoi s duoc trin khai. Cc so d bao v ngun pht gin
doan tu nng luong ti tao chng lai cc hiu ung c hai tu vic thay di dt ngt dng
cng st trn luoi s duoc bt du tu khoang nm 2015. V di han, toi nm 2025,
nhung tuyn cp siu dn s duoc bt du trin khai nhm phuc vu nhung ngun din
gi xa trung tm phu tai. V cung tuong tu, vo khoang nm 2030 s trin khai cc
tuyn cp siu dn mt chiu dn din tu cc ngun din gi tai khu vuc cc dao.
Vic nng cao cht luong diu khin cc ngun pht gin doan tu nng luong ti
tao di hoi phai pht trin cc cng cu m hnh ha nhm du bo cng sut pht ln
luoi cua cc ngun nng luong ti tao trong khoang 24 gio toi. Cc cng cu ny s c
kha nng hin thi cho php nhn vin vn hnh quan st theo thoi gian thuc trn dia
hnh din rng cc ngun nng luong moi cung cp cho luoi cung nhu cng sut tai
cua cc duong dy. Nhung cng cu ny du bo c th duoc trin khai ung dung vo
khoang nm 2020.
Tm lai, vic p dung nhung cng ngh moi vo h thng din thng minh trong
vng 20-30 nm toi c th s nng cao dng k d tin cy v hiu qua cua truyn tai v
phn phi din nng.
2.2.1.4. Xu hung th tu: Cc cng ngh v phn phi din - hiu qua, plug-and-
play (du vo l chy), pht din trn lui phn phi
Trong khi cc cng ty thuong mai dang tch cuc pht trin nhung nng luc cua
cc thit bi du cui hiu qua cao, pht din trn luoi phn phi, xe chay din hybrid
plug-in, nhung gi tri loi nhun thuc cua nhung cng ngh ny s toi khi chng duoc
trin khai rng ri v tch hop vo mt mang luoi phn phi din nng thng minh.
Mang luoi voi giao din thng minh ny cho php cc phn tu trn luoi vn hnh cng
nhau, giao tip voi nhau thng qua h giao thuc Internet chun - standard Internet
Protocol (IP) voi vic su dung mt ngn ngu ph qut chung - universal.
Voi nn tang k thut s cho h thng phn phi din nng nhu vy, hng triu
cc thit bi din thng minh, my mc, d gia dung din-din tu, co so du liu v h
thng diu khin s duoc phi hop, giao tip voi nhau v dng b voi nhau trong vn
hnh v phan ung (tra loi) voi nhung tn hiu bo gi tin. Mt h thng phn phi
din nng thng minh dua trn nn tang giao thuc Internet s tao ra mt su kt ni lin
manh - seamless (khng c mi ni) voi nhung ngun pht da dang, da cng sut voi
h thng thit bi truyn tai din v voi mt dai cuc da dang cc thit bi su dung din
du cui.
2.2.2. Nhng xu hung chnh v cai tin, pht trin, hon thin cc cng ngh
san xut phn phi din nng hin dang su dng
2.2.2.1. Pht din
a. Nhit din
Cai tin, hon thin v pht trin cng ngh nhit din dt than
Cng ngh dt than truyn thng hin nay dang duoc su dung rng ri trn th
gioi. Nhung nh my dang vn hnh ph bin hin nay tai nhiu nuoc c cng sut t
my nm trong khoang 250-900 MW voi thng s hoi dat: p sut 16-24 MPa, nhit
d khoang 565
o
C. Hiu sut cua cc nh my ny thuong trong khoang 36-40%.
Cng ngh than sach dang duoc tp trung nghin cuu v p dung trong cng
ngh pht din voi cc huong pht trin sau: nng cao cng sut, nng cao thng s
hoi (hoi siu toi han), nng cao hiu sut cua cc t my nhit din than phun truyn
thng dua trn cc thnh tuu v vt liu, cai tin chu trnh...; cng ngh moi nhu l
tng si (CFB Circulating Fluidized Bed) dang duoc xy dung nhiu; cc cng ngh
nhu l tng si p luc (PFBC Presure Fluidized Bed Combustion), IGCC dang duoc
tp trung nghin cuu d som thuong mai ha cng ngh; ch trong cc cng ngh hiu
sut nhu cng ngh dng pht; tip tuc nghin cuu cc cng ngh moi (than sach) hiu
sut cao, t nhim, kha nng tn dung nhin liu cao v kinh t.
Hnh 1: Cng ngh dt than trong nh my nhit din
Cai tin, hon thin v pht trin cng ngh nhit din kh
Chu trnh hn hop bao gm tua bin kh chu trnh Brayton v tua bin hoi chu trnh
Rankine. Thuong mi cht su dung trong chu trnh hn hop l khng kh cho tua bin
kh v hoi nuoc cho tua bin hoi. Cc mi cht khc c th su dung nhung ung dung rt
han ch.
Trn co so tua bin kh, c th c cc loai cng ngh san xut din sau dy:
- Chu trnh don tua bin kh: SC - Single Cycle (chu trnh khp kn, chu trnh ho);
- Chu trnh tua bin kh hn hop: CC Combined Cycle;
- Cng ngh dng pht (Co-gen);
- Chu trnh hn hop kh ha (IGCC);
- Chu trnh hn hop tng si p luc (PFBC).
Cng ngh dt than
Kh ha than Dt than
Chu trnh hn hp
kh ha (IGCC)
Tng si
Si Tun hon
Phun
than
Lai to
SX pin nhin liu
(IGFC)
Tng si p sut
kh quyn (AFBC)
Tng si p lc
(PFBC)
Kh quyn p lc
Dui ti hn Siu ti hn
Cc siu ti
hn (USC)
Dt gin tip
(IFPS/HIPPS)
Dt trc tip
Cc loi cng ngh tua bin kh
Tua bin kh chu trnhdon
Chu trnh ho
Tua bin kh chu trnh ho su dung khng kh lm cht sinh cng. Khng kh duoc
dua vo my nn kh, nn dn p sut cao v dua vo bung dt. Tai dy nhit d kh
tng ln. Kh p sut cao, nhit d cao duoc gian no v sinh cng trong tua bin. Sau
tua bin kh ny duoc thai ra ngoi chu trnh.
Ph bin nht trong chu trnh ho l tua bin kh 1 truc don gian, khng c su thu
hi lai cht sinh cng. Cht sinh cng duoc su dung l khng kh. Khng kh c th
duoc dt nng truoc khi vo bung dt bng cch su dung nhit kh thai. Trong truong
hop ny hiu sut s cao hon. Tuy nhin vic tn dung lai lm phuc tap qu trnh vn
hnh v giam d tin cy cua thit bi.
Nhin liu c th duoc dt nng truoc khi vo bung dt voi muc tiu tng hiu
qua cua qu trnh.
Chu trnh kn
Trong chu trnh kn, cht sinh cng trong tua bin kh c th l kh bt ky. Trong
bung dt kh c th su dung nhin liu kh hoc nhin liu rn. Trong chu trnh kn,
p sut truoc my nn kh c th cao hon nhiu so voi p sut kh quyn, do d chu
trnh c th lm vic o p sut cua cht sinh cng rt cao, th tch nho hon do d thit
bi gon hon. Cng sut tua bin kh chu trnh kn thay di phu thuc vo luong kh trong
h thng v su thay di p sut trong cc b phn cua thit bi. Nhuoc dim cua chu
trnh ny l su phuc tap cua h thng bung dt do nhit d p sut cao nn phai thm
cc thit bi lm mt truoc tua bin, v kha nng chiu nhit cua vt liu thit bi trao di
nhit bi han ch.
Tua bin kh chutrnh hn hp
Tua bin kh chu trnh hn hop l cng ngh c trin vong v ph bin nht trong
ngnh nng luong, c cu trc kh don gian v hiu sut cao. Dy l loai nh my
nhit din duy nht trn th gioi c th pht din dat hiu sut dn 60%.
Chu trnh nhit dng hoc l chu trnh Brayton v Renkine. Kh thot tu tua bin
kh duoc dua vo l thu hi nhit duoc su dung d tao hoi nuoc chay tua bin hoi. Chi
ph vn hnh cua tua bin kh chu trnh hn hop thp hon nhiu so voi nhit din than
(gn 2 ln). Thoi gian xy dung nh my din tua bin kh ngn. Mt trong nhung uu
dim ni bt cua tua bin kh chu trnh hn hop l kha nng su dung linh hoat cc loai
nhin liu, tu kh tu nhin, kh ha long, kh tng hop, kh ha than, dn cc nhin liu
long nhu du nng, du th, du cn v cc san phm du khc.
Hin nay trong cc thit bi tua bin kh hin dai, nhit d kh vo dat khoang
1.500
o
C, p sut khoang 1,8 dn 3,0 Mpa; nhit d kh thot khoang 600
o
C. Vic ny
tao kha nng hon thin chu trnh tua bin hoi, cho php p dung so d 3 vng sinh hoi
km theo qu nhit trung gian. Diu ny cho php giam hoi m trong hoi nuoc m
khng cn su dung thit bi tch hoi. Vic hon thin vng tun hon hoi nuoc cho
php su dung cc chu trnh phuc tap hon v kt qua hiu sut cua chu trnh duoc nng
cao hon. Mt chu trnh kh, hoi nuoc ti uu s duoc lua chon tu nhiu phuong n c
th. Vic lua chon duoc chia ra thnh 3 giai doan: phn tch yu cu cua nguoi dt
thit bi, thu thp thng tin v diu kin lm vic cua thit bi, lua chon chu trnh thit bi
kh hoi nuoc.
Cng ngh dng pht
L cng ngh nh my nhit din dng thoi pht din v cp nhit cc nh my
hoc h thng su dung nhit. Cng ngh ny ung dung rng o cc nuoc c kh hu
lanh (suoi m). Phn din cua cng ngh dng pht tuong tu nh my nhit din
thuong. Dng pht c th l nh my nhit din dt than, cung c th l nh my nhit
din du, hoc tua bin kh.
Cai tin, hon thin cng ngh din ht nhn
Hin nay c mt s xu huong chnh trong nghin cuu v pht trin cng ngh
din hat nhn trong tuong lai, d l:
- Hon thin cng ngh cc nh my din hat nhn hin hnh. Cc l phan ung
nuoc nhe cng sut lon dang duoc thit k nng cp thnh cc l cai tin voi cng sut
lon hon nhm nng cao d an ton, nng cao tnh kinh t, d tin cy. Trong thit k
moi tung buoc p dung nguyn l an ton thu dng cho cc h thng an ton l phan
ung hat nhn.
- Nghin cuu pht trin cc l c cng sut nho v trung bnh voi kha nng an
ton cao d dp ung thi truong cc nuoc dang pht trin.
- Pht trin cc thit k moi theo kiu ghp ni cc m dun dc lp theo huong
su dung cht tai nhit l kh nhit d cao v nuoc nhe siu toi han, p dung trit d
nguyn l an ton thu dng.
- Pht trin nhung loai l th h moi (th h thu IV) c nhiu uu dim vuot tri
d dp ung cc muc tiu: an ton hon, kinh t hon, giam thiu cht cht thai phng xa
(bao gm ca b thai hat nhn voi cng ngh dt cht thai trong l) v loai tru kha nng
ph bin vu kh hat nhn.
- Tng kha nng su dung nhin liu MOX (xt hn hop Pu v U) trong cc l
phan ung hat nhn. Vic su dung MOX s tn dung duoc cc ngun nhin liu tu muc
dch qun su (Pu). Hin nay o mt s nuoc d su dung MOX nhung chua duoc rng
ri, do kiu thit k mt s l chua ph hop voi vic su dung MOX. Vic ny c th
di hoi phai cai tin th h l hin hnh hoc dua ra cc kiu thit k l moi ph hop,
chay duoc ca nhin liu MOX (da dang vic su dung nhin liu).
- Su dung Thorium (Th) trong cc l phan ung hat nhn, nng cao kha nng v
hiu sut su dung nhin liu. Vic su dung duoc chu trnh nhin liu Thorium s giai
quyt duoc vn d du tru nhin liu hat nhn v qung Thorium c nhiu trong tu
nhin.
- Hon thin cng ngh l notron nhanh, nhm muc dch dua duoc cng ngh
ny vo ung dung rng ri trong cng nghip din hat nhn.
- Nghin cuu pht trin cng ngh l kh nhit d cao voi muc dch san xut
Hydrogen cho san xut pin nhin liu (Fuel Cell), ung dung trong luyn kim, kh ha
than
Cc loai l moi, cai tin v c tnh cch mang ny rt da dang v kch c, cu
trc v vic su dung cc vt liu bn trong. Nhung nh cung cp l o Bc M, Nht
Ban, Chu u, Nga v ca Nam Phi c ca chuc thit k l nng luong moi o giai doan
quy hoach xy dung.
b. Thuy din
Thuy din hin nay khng cn l xu huong pht trin chnh trong vic tao ra cc
ngun pht moi mc d thuy din tch nng - nhu l mt dang tch tru nng luong din
vn cn dang duoc pht trin o mt s noi. Tuy vy, vic cai tin cng ngh trong
phn ngnh thuy din vn duoc th gioi quan tm v pht trin nhm muc dch vn
hnh an ton v c hiu qua cc co so thuy din.
Khai thc su dng tng hp ngun nuc bng h
H chua duoc xy dung tu lu v o khp cc quc gia trn th gioi. Theo thng
k chua dy du th vic phn b cc h chua lon o cc chu luc c ty l nhu sau:
- Chu : chim gn 18% (chua thng k dy du o Trung Quc v Vit Nam).
- Chu u: chim 32% trong d hon mt nua o Nga.
- Bc M: chim 32% chu yu l o M v Canada
- Trung v Nam M: chim 14%.
- Chu Phi: chim 4%.
Voi su phn b trn cho thy, vic pht trin cng ngh xy dung v su dung h
chua phu thuc rt lon vo tim nng kinh t v trnh d k thut cua tung quc gia;
dy l diu kin cn, cn diu kin dia l tu nhin chi l diu kin du.
Cc h chua thuy din duoc hnh thnh cng voi vic xy dung cc cng trnh
du mi, n duoc diu tit ty theo dung tch cua h, c th l diu tit ma, diu tit
nm hay diu tit nhiu nm. Do x hi pht trin, nhu cu v nuoc v nht l nuoc
ngot ngy cng tng boi vy mt trong nhung nhim vu cua h chua l phai giu v
diu tit duoc ngun nuoc ngy cng tro nn khan him. Xu th trn th gioi l xy
dung cc h chua bc thang, loi dung tng hop, tng dung tch huu ch v dung tch
phng lu.
Hu ht cc nuoc d p dung diu tit ti uu h thng h chua da muc dch, cc
h thng ra quyt dinh duoc hnh thnh, lm tng din luong trung bnh hng nm
khoang 1,6-6,6%.
D bao dam cho an ton cho cng trnh du mi truoc dy chi tnh ton voi tn
sut lu thit k v gia cuong theo cp cng trnh, nhung nm gn dy hi dp cao th
gioi khuyn co cn phai tnh ton thm lu cuc han PMF. O M d thuc hin tiu
chun thit k ny tu nm 1940 v coi dy l mt tiu chun thit k an ton quan
trong, cn o Trung Quc bt du nghin cuu tu nm 1958, nhung mi sau lu xay ra
thng 8/1975 trn sng Hoi th tiu chun thit k lu PMF moi duoc d cp. Vn d
tng tui tho, giam bot bn ct bi lng d duoc nhiu nuoc quan tm, v vy nhung
cng trnh d xy dung cc cng xa ct. Bn ct bi lng o lng h tho xung ha luu,
mt mt tng thm tui tho cho h, mt mt tng thm d duc dng chay giam xi lo
cho ha luu, giam thiu tc dng tiu cuc dn nng nghip.
Dp dng
Theo ti liu thng k nm 2000 cua Hi Dp cao Th Gioi, trn th gioi d xy
dung khoang 45.000 dp lon o 140 nuoc, trong d s dp duoc xy dung o Trung
Quc chim toi 46%. Cc quc gia khc c s dp lon d xy dung nhiu l: M, An
D, Nht Ban, Ty Ban Nha, Canada, Nam Triu Tin, Th Nhi Ky, Php, Brazil.
Xu th v loai dp
Nhung nuoc lon, rng, diu kin tu nhin da dang, nhiu loai cng trnh dp lon
du duoc xy dung (b tng thuy luc, vm, dt, d d), tuy nhin v mt k thut th
nhiu dp cao l dp vm, d d chim s dng. Nhung nuoc c dng dt dang hoat
dng xy dung nhiu dp d d cao. Cn nhung noi c diu kin dia hnh, dia cht tt
th tranh thu xy dp vm (ngay ca o Nga, M).
Dp b tng cao, khi luong lon phn lon c mt o nhung nuoc c tim luc kinh
t lon (Thuy Si, M, ... gn dy l Trung Quc voi dp Tam Hip) do phai du tu lon.
Cc loai dp dt cao khng nhiu
Xu th v vt liu dp dp
Thng k cc loai dp cao duoc xy dung trong thp nin cui th ky 20 th loai
dp bng vt liu dia phuong d duoc xy dung nhiu gp 2-3 ln loai dp bng b
tng v b tng ct thp. O Trung Quc nhung nm gn dy s luong dp vt liu dia
phuong v s dp b tng xp xi nhau. Trong cc dp vt liu dia phuong o Trung
Quc th dp d d b tng ban mt dang duoc xy dung ph bin v coi dy l mt
giai php thch hop cho cc dp c nn khng phai l d.
Xu th v cng ngh
Gn dy nhung vn d nghin cuu c tnh cht chuyn d nhm nng cao an ton
cng trnh v bao v mi truong sinh thi nhu: tnh lu cuc han (PMF), tnh sng gin
doan khi v dp, nghin cuu lp trnh v thit bi du bo, canh bo lu, nghin cuu du
bo dng dt....rt duoc ch trong. Ngoi ra nhung nghin cuu cai tin thit bi v cng
ngh thi cng, nghin cuu di moi mt s vt liu xy dung nhu b tng ngho, b
tng tro bay, b tng dm ln, khun bao b tng FS, tm cht deo d nhm giam
luong xi mng, giam ung sut nhit, tng cuong d chng bo mn, chng xi v ha
gi thnh tng d bn cho cng trnh. Dng b tng ban mt thay cho tuong nghing,
li giua bng dt st trong dp d d. Su dung ban chng thm ny mi dp ha luu c
th dc hon giam duoc 20-30% khi luong vt liu d d khi dp c cng chiu cao v
thi cng khng chiu anh huong cua thoi tit, song vn d tn tai l khi lng tru d d
o ha luu lm anh huong dn su lm vic cua ban chng thm dang l vn d cn tip
tuc theo di, do d loai dp ny tu truoc dn nay khng xy cao. Gn dy Trung Quc
d c nhung xu l k thut d c th xy dung loai dp ny cao toi 180 m.
Cng trnh trn tho l
Trong du mi cng trnh thuy din th cng trnh trn tho lu l mt hang muc
khng th thiu duoc, qui m kch thuoc cua cng trnh ty thuc vo cp cng trnh.
Nhu cng trnh Tam Hip, cng trnh thuy din Son La l cc cng trnh tng hop:
phng lu, pht din, vn tai thuy trong d nhim vu phng lu l quan trong, nhm
khng ch lu thuong ngun, giam nhe gnh nng chng lu cho ha du. Ngoi tnh ton
voi tn sut lu thit k, lu kim tra cn xt toi lu PMF.
Mt s xu th chung v cng ngh trn xa lu trn th gioi:
- Xa kt hop mt, su v xa dy: d xa luu luong lu lon th vic nghin cuu qui
m cng trnh xa phai hop l, trong d phn ra luu luong xa dy v luu luong xa mt,
ty s giua Qxm / Qxd. Vic chon ty s ny anh huong rt lon dn gi thnh cng trnh
xa v qu trnh vn hnh quan l cng trnh.
- Luu luong xa tng v luu luong don vi ngy cng lon: di voi trn xa lu trong
diu kin dia hnh dia cht cho php nn kt hop xa mt voi xa su, ty luu c th dat tu
150-270 m
2
/sec. Loai cua van dng trong trn xa lu thuong dng van cung, cn mt s
truong hop dng van phng, thit bi dng mo cua van thuong dng xi lanh thuy luc;
kch thuoc cua van lon hon s cho php dng mo o ct nuoc cao hon; tao diu kin an
ton hon cho cng trnh khi vn hnh; nhung khi ct nuoc p luc lon hon 50 m vic
dng mo cua van vn hnh trong ma lu phai thn trong d trnh su c.
- Xa su kt hop xa bn ct: hin nay, voi cc dp trong luc cao 100 m v cao
hon, cc l xa su dy thuong duoc dua ra. Trong truong hop xa ca lu v bn ct, cc
l xa dy ny l mt thnh phn quan trong. Voi nhung dp cao hon 100 m, dung tch
h chua khoang 2,5 dn 3 ty m
3
thm ch dn 20 ty m
3
cc l xa dy l rt cn thit cho
vic diu chinh muc nuoc h v diu chinh muc nuoc ha du, xa ct cn d giam anh
huong cua h chua dn ph sa cho nng nghip v chng xi lo ha du.
Thit b| thuy din
Hin nay, cng ngh ch tao thit bi thuy din o cc nuoc pht trin d tin rt
xa, cc thit bi diu khin k thut s c kha nng tu dng gn nhu hon ton.
Trong s cc nuoc ch tao thit bi th chu yu l cc nuoc G7 nhu M, Duc,
Nht, Php, Italia... Nhung nuoc ngoi G7 c Nga, Bungari, Tip Khc (cu) l nhung
ban hng truoc dy cua Vit Nam. Ngoi ra cn mt s nuoc khc nhu Thuy Din, Na
Uy, o v hin nay voi cc t my c cng sut nho v re l Trung Quc. V cc thit
bi diu khin t my c cc nuoc c nn cng ngh din tu manh nhu M, Nht, Thuy
Si... Cc nuoc tin tin c nn cng ngh ch tao thit bi thuy din tu nhung thp ky
du cua th ky 20, ngy nay cng ngh ch tao d duoc hon thin.
Cc nuoc c nn cng ngh manh du c phng th nghim v cc vin nghin
cuu chuyn ngnh: ngay ca cc cng ty v cc nh my lon ch tao thit bi thuy din
cua Lin X (cu), Php, Duc, o, Thuy Din, Nht Ban... du c cc phng th nghim
tua bin cua cc Vin chuyn ngnh hoc o cc truong Dai hoc cng tc cht ch d
nghin cuu th nghim cc loai m hnh tua bin c hiu sut cao tu 90-94% phu thuc
vo s vng quay dc trung v c h s xm thuc nho, cho tua bin huong truc cnh
xoay, tua bin huong cho cnh xoay hay loai tua bin tm truc v tua bin go.
Thit b| quan trc
Canada c 580 dp lon, l nuoc dc bit quan tm dn an ton dp v vy trong
mi dp du lp dt cc thit bi quan trc tu dng nn s nhn luc rt t. Hydro Quebec
quan l 566 dp trong d 226 dp lon theo quy dinh cua ICOLD m chi c k su: 50;
nhn vin k thut: 53; thanh tra: 23; vic khc: (duy tu bao dung...): 59 nguoi; tng
cng chi c 185 nguoi. Voi 75 nh my thuy din v dp lon, 32 h chua, 25 sng,
mi ngy h thng ny thu thp toi hon 30.000 tri s trong d: 190 gi tri muc nuoc
(15 pht 1 ln ly s liu); 300 gi tri dng chay tua bin (gio); 200 gi tri dng ra (gio)
v 100 gi tri dng chay dn. Dy l nhung thng s cn thit d khng nhung dnh
gi an ton dp m cn phuc vu cho cng tc du bo dng chay phuc vu vn hnh ti
uu h thng.
M c 80.000 dp, 90% l dp vt liu dia phuong, lut an ton duoc Quc hi
thng qua nm 1972 v sua di nm 1984.
Italia c 591 dp lon voi tui tho trung bnh 45 nm. An ton dp duoc quan l
bng nghi dinh cua Tng thng gm 3 phn: dt h thng quan trc, thit lp h thng
gim st v tng cuong su gim st cua Chnh phu. Trung Quc d thnh lp Trung
tm gim st an ton dp lon (LDSSC).
Thuy din tch nng
Thuy din tch nng l mt phuong php tch nuoc v san xut din nng bng
phuong php lun chuyn nuoc giua cc h chua nm o cc cao d khc nhau.
H thng thuy din tch nng c th l kinh t boi v n chay phu dinh tao diu
kin cho cc nh my pht din dang khc nhu nhit din than, nguyn tu chay phu
dy voi ch d vn hnh ti uu dat hiu sut pht din cao. H thng thuy din tch
nng cn tham gia vo vic kim sot tn s h thng din v tao kha nng du tru cho
pht din. Cc ngun pht nhit din phan hi chm di voi nhung thay di dt ngt
v nhu cu din nng gy bt n dinh cho tn s v din p h thng. Nguoc lai, cc h
thng thuy din tch nng cung nhu cc nh my thuy din thng thuong lai phan ung
nhanh voi cc thay di dt ngt nhu vy.
Cng trnh thuy din tch nng xut hin som nht o Chu u vo cui th ky 19.
Nm 1882 o Thuy Din xy dung tram thuy din tch nng 2 my bom c cng sut
515 kW/my, dua nuoc ln cao 153 m vo b du tru 18.000 m
3
. Nm 1894 o Italia xy
dung tram 50 kW ct nuoc 64 m, nm 1912 o Ty u xy dung 7 tram c cng sut tu
40-300 kW.
Dn nm 1925 th tc d xy dung cc tram thuy din tch nng chm lai. Tu
1928-1938 ton th gioi xy dung 40 cng trnh thuy din tch nng cng sut t my
lon nht dat 45 MW. Tu nm 1945-1960 xy dung 27 tram voi cng sut 35-240 MW.
Nm 1970 o 29 nuoc d xy dung gn 200 tram. Trn 50% cc cng trnh thuy din
tch nng duoc xy dung o Duc, Nht, M v Thuy Din tng cng sut vo nm 1975
dat hon 25 triu kW. Nm 1977 o Lin X xy dung 2 tram l Cuban v Kiev, dn
nm 1980 ton th gioi xy dung gn 300 tram, ring o M thuy din tch nng dat
cng sut 12.000 MW.
Cng ngh xy dung cc cng trnh du mi thuy din tch nng thuong l: cc
cng trnh p luc duoc xy dung l b trn, b duoi duoc hnh thnh boi cc kiu dp
khc nhau: gm c dp d d c li giua hay mng chng thm; hay dp dt d, dp b
tng, dp vm. Mi dp v dy cua b chua nuoc c th duoc lm bng b tng atfan
nhu cua dp Xabigav (Nht Ban), mn b tng atfan cua dp h chua nuoc pha trn
thuy din tch nng Vandek (Cng ho Lin bang Duc)...
2.2.2.2. Truyn tai v phn phi din nng
a. Cp din p
Qu trnh pht trin luoi din trn th gioi tu cui th ky 19 dn nay dn dn hnh
thnh h din p kh phuc tap, voi rt nhiu cp din p khc nhau:
Xoay chiu
- Ha p: 3, 6, 10, 15, 20, 22, 30, 35 kV
- Trung p: 60, 66, 75 - 85; 110; 135; 150 kV
- Cao p: 230, 375 kV
- Siu cao p: 400, 500, 735, 750, 1150 kV
Mt chiu
Cp din p: 100, 250, 400, 500, 750 kV...
Vic vn dung cp din p vo luoi din tung nuoc, tung khu vuc phu thuc vo
vic nghin cuu tnh ton kt hop rt nhiu yu t khc nhau:
- Qu trnh lich su cua vic hnh thnh luoi din.
- Diu kin dia l, lnh th tung quc gia, khu vuc.
- Kha nng ch tao v nhp khu thit bi, dung cu din.
- Kha nng cai tao thay th thit bi din khi chuyn di hoc su dung cp din p.
Uy ban k thut din quc t (International Electrical Committee - IEC) khng
dua ra mt chi dinh no cho cp din p tung nuoc m khuyn co mi nuoc cn tnh
toi moi yu t kinh t, k thut x hi khi vn dung xy dung v cai tao cp din p o
nuoc mnh (IEC 38).
Nu din p truyn tai kh r nt v n dinh th luoi phn phi trn th gioi rt da
dang. Xu huong chung l dng nht v giam bot cp din p trung gian d giam tn
tht trn luoi phn phi, tao diu kin thun loi cho cng tc quan l vn hnh. V du
nu cp din p truyn tai thp nht l 110 kV, th chi nn c 2 cp tip theo cho dn
ha th (35/0,4 kV hoc 22,(24)/0,4 kV). Mt s nuoc d p dung h: 220, 66;
20(15)/0,4 kV hoc 220, 110, 35/0,4 kV.
Nng cao d tin cy an ton cua lui din
D dnh gi d tin cy cua luoi din, dn nay hu ht cc Cng ty din luc trn
th gioi thit lp tiu chun ti thiu n-1, nghia l bt ky su c 1 phn tu no trong luoi
din du khng dn dn sa thai phu tai dt ngt anh huong dn yu cu cp din bnh
thuong hoc cho luoi din phai vn hnh ngoi gioi han din p, dng din cho php.
Voi cc phu tai hay khu vuc quan trong ty tung khu vuc (v du cc thnh ph
lon hay cc khu cng nghip rt quan trong) c th yu cu tiu chun n-2. Vic phai
bao dam cc tiu chun tin cy trn di hoi cc giai php cng ngh thch hop trong
thit k, vn hnh, diu khin luoi din:
- Thit k v xy dung luoi din thnh cc mach vng: xy dung cc duong dy
2 mach - tao 2 ngun cung cp tro ln cho cc tram bin p; thit k v lp dt thit bi
bao v role sao cho bao dam an ton vn hnh tnh toi cc su c cua cc phn tu lin
quan.
- Bao dam cc tiu chun cht luong v tn s, din p trong cc phuong thuc
vn hnh...
- Trang bi cc thit bi din c d tin cy cao trong vn hnh (My ct tin tin,
role s ...).
- Bao dam luong du phng cng sut v du phng thit bi cn thit sn sng cho
cc phuong thuc vn hnh sau su c.
b. Cng ngh trong nng cao hiu qua truyn tai lui din
Nhiu cng ngh moi d duoc ung dung trong vic nng cao hiu sut truyn tai
cua luoi din, dc bit l cc duong dy siu cao p truyn tai cng sut lon. H thng
cng ngh ny duoc goi l FACTS (Flexible Alternating Current Transmission System
- H thng truyn tai xoay chiu linh hoat).
Cng ngh FACTS d duoc p dung cho hu ht cc duong dy siu cao p di
truyn tai lon o cc nuoc trn th gioi.
c. Cng ngh v k thut trong xy dng dung dy truyn tai din
Dung dy truyn tai trn khng
Mt s xu huong trong cng ngh v k thut xy dung duong dy trn khng
(DDK) c th tm tt nhu sau: Tit din dy dn lua chon bao dam su dung trong vng
vi chuc nm sau, su dung dy phn pha cho cc duong dy 220 kV cn chuyn tai
400-500 MW tro ln. Su dung dy dn voi vt liu moi d tng kha nng tai m khng
tng ung sut dy dn. Xy dung cc DDK 2 mach hoc nhiu mach (4 mach, 6 mach)
trn cng mt hng ct d giam gi thnh xy dung. Su dung cc loai cch din tin
tin kt hop voi so d ct, b tr phuong n hop l d giam bot kch thuoc, giam khi
luong ct.
Cn khng dinh th gioi d di truoc Vit Nam rt xa trong vic dinh hnh ha,
tiu chun ha so d, kch c ct DDK. Giai php cng ngh ny dat hiu qua rt cao
trong qu trnh tng th xy dung DDK o ch rt ngn dng k thoi gian dua cng
trnh vo vn hnh, dng thoi trnh duoc nhiu sai st v cht luong cng trnh (do ct
duoc ch tao hng loat, tch luy duoc nhiu kinh nghim thi cng). Cng trnh cng
dua vo vn hnh nhanh, hiu qua, bao dam cung cp din cng lon. Dy cung chnh l
mt giai php cng ngh quan trong d bao dam tit kim gi thnh xy dung DDK.
Xu huong chung cua vt liu ch tao dy dn l dua ra cc chung loai tng d
bn co, tng kha nng tai, bao dam kha nng chiu nhit lon. D l cc loai dy chiu
nhit, v dy siu chiu nhit.
Dy chiu nhit TAL hoc TACSR/AW (Thermal Resistant Aluminium - Alloy)
- Li thp phu nhm - Phn dn din l cc dy bn ch tao bng hop kim.
- Kha nng tai cao hon dy nhm li thp cng tit din 50%, trong khi d bn co
tuong duong.
- Nhit d pht nng lu di cho php ln toi 150
o
C (trong khi dy nhm li thp
cng tit din thng thuong chi toi 80
o
C).
Dy siu nhit Hi STACIR/AW (High Strength Aluminium - Clad Inavar)
- Li thp phu hop kim Invar d bn cao.
- Phn dn: Hop kim nhm siu nhit. Kha nng mang tai gp di dy ACSR
thng thuong do nhit d pht nng cho php ln toi 210
o
C. Dy dn ny chiu nhit
duoc dng ph bin o Php, Duc tu lu cho ca cc duong dy 110-230 kV.Cc loai
dy dn trn do chiu nhit cao (150
o
C) v rt cao (210
o
C) trong khi ung sut vn tuong
duong nhu dy dn ACSR cng tit din nn dat hiu qua rt cao khi su dung vo vic
tng kha nng tai cua duong dy hin hnh ln 1,5-2 ln m khng phai xy dung
duong dy moi.
O Nht cc loai dy nhm li carbon tng cuong bng soi carbon. Aluminium
Conductor Carbon Fiber Reinforced (ACFR) duoc dng nhiu do khi luong nhe chi
bng 1/5 v h s dn no nhit chi bng 1/12 dy nhm li thp thng thuong, do d
d vng giam rt nhiu so voi dy dn ACSR cng tit din dn toi hiu qua lon do
giam kch thuoc ct, giam gi thnh duong dy.
Su dng cp ngm
Theo yu cu pht trin luoi din v cung cp din cho nhung khu vuc m nu
dng DDK th khng thun loi (hoc c th l khng kinh t nua) chuyn tai bng cp
ngm d duoc thuc hin tu 50-70 nm nay trn th gioi. Vic su dung ny phai trn co
so ch tao thnh cng cc loai cp luc vua bao dam an ton v mt cch din vua bao
dam d bn cao cua vo cp (tnh toi su dung an ton vn hnh khng phai thay th t
nht 50 nm).
Cc tuyn cp thuong phai dt tai:
- Trong d thi: Khng c dia hnh thun loi vuong nh cua v cng trnh xy
dung nn kh hoc khng chuyn tai duoc bng DDK thuong ph bin chi l cp trung
th (35 kV tro xung).
- Cn dn din qua cc khoang nuoc lon (vinh, bin). Loai cp ph bin hin nay
l XLPE, dy cch din... Tuyn cp c th dt truc tip trong dt hoc trong cc ng
nhua bn (cho tung pha) hoc dt trong hm cp b tng (di chung nhiu loai cp din,
cp thng tin...).
Ring Hng ABB cua Thuy Din tu 1973 dn 1993 d lp dt trn 2.000 km cp
ngm XLPE cho cc tuyn cp trn 100 kV. Nm 1986 cp 245 kV XLPE xoay chiu
ln du tin trn th gioi dt lp dt o Thu d Stockholm (Thuy Din). Cp giy cch
din 400 kV d duoc san xut v lp dt du tin vo nm 1951.
Do nhung yu cu truyn tai thch hop ngy nay, cp luc cao p mt chiu cung
d duoc san xut v lp dt. Dc bit l vic lp cc tuyn cp luc su duoi dy bin
cung d duoc thuc hin.
Ngay tu nm 1953 tuyn cp cao p mt chiu (HVDC) duoi dy bin du tin
trn th gioi d duoc lp dt v vn hnh voi khoang cch 100 km tu dt lin Thuy
Din qua bin ra dao cua Gotland o din p 110 kV. Nm 1989, tuyn cp luc HVDC
400 kV mt chiu d duoc lp dt voi khoang cch 200 km dt duoi bin giua Thuy
Din v Phn Lan mang tai 500 MW.
d. Cng ngh trong xy dng cc trm bin p
Giai php trm hp b
O cc nuoc pht trin do c th tu ch tao hu ht cc thit bi tu my bin p dn
thit bi dng ct, diu khin, do luong nn vic tiu chun ha v hop b cc tram bin
p duoc ung dung ngay tu nhung nm 50, trong d:
- Voi loai hnh tram c din; ngoi troi: Su dung cc t hop dinh hnh v thit bi
nht thu v nhi thu.
- Voi cc tram tai vng dn cu d thi: Su dung cc tram c kt cu gon, d lp
dt thm cc tram bin p phn phi vo khu vuc dn cu v cng trnh.
- Su dung cc tram bin p di dng o cc cp 110 kV tro xung: Uu dim cua cc
giai php ny l thi cng xy lp tram rt nhanh, bao dam pht huy hiu qua cung cp
din v cung chnh l yu t quan trong trong giam gi thnh xy dung.
Ch to v su dng my bin p
Xu huong chung trong ch tao my bin p l tm cch su dung cc vt liu cch
din tin tin v giai php lm mt hiu qua nhm muc tiu giam kch thuoc, giam
khi luong. My bin p kh duoc su dung nhiu o cc cp din p trung p c kch
thuoc nho gon d vn chuyn lp dt.
D bao v mi truong, dc bit l giam ting n xung muc 50 60 dB, my
bin p c lop vo bao bng thp hoc bng b tng d duoc su dung o mt s tram
bin p.
Giai php cng ngh thit b| dng ct
Mt trong nhung cng ngh moi duoc ung dung cho cc thit bi din luc l vic
nng cao kha nng ct dng su c cua my ct l bung dp h quang c su dung kh
cch din SF6 voi nguyn l thi tt h quang voi co cu pittng hoc nguyn l
bung ct chn khng. Dc dim k thut vuot tri cua my ct kh SF6 so voi cc
my ct khng kh nn, my ct nhiu du, my ct t du (l cc thit bi cng ngh cu
d duoc dua vo su dung truoc dy) l:
- D tin cy, d bn vn hnh dc bit cao.
- Khng cn bao dung trong diu kin vn hnh bnh thuong, thun tin trong
thao tc vn hnh, sua chua.
- Lp dt d dng nhanh chng, kt cu gon nhe.
- Luc thao tc nho, nn b truyn dng gon nhe.
- D n khi thao tc thp.
Do cc dc tnh hon hn trong cch din v d bn kh bi ph huy trong diu
kin dp tt h quang nn kh SF6 d duoc nghin cuu dua vo su dung lm mi
truong cch din khoang trong nhung nm 50 cua th ky 20, v trong khoang thoi gian
30 nm tro lai dy, vic su dung SF6 d duoc hu ht cc cng ty san xut thit bi din
luc lon trn th gioi d ung dung v pht trin manh m cng ngh cch din bng kh
SF6 trong san xut cc thit bi dng ct nhu my ct, bin dng din, bin din p v
ca my bin p luc.
Kh SF6 duoc dua vo ung dung trong my ct SF6 v trong t hop tron b cch
din SF6 (GIS). Giai php dng h thit bi cch din bng kh (GIS) dc bit hiu qua
khi phai xy dung cc tram bin p o nhung noi khan him dt nhu trong cc d thi
lon.
Cng ngh mt s thit b| khc
My bin p do luong k thut s din - quang gm b cam bin do luong voi
hiu ung Hall - cun Rogowski. Tn hiu cam bin (U hoc I) duoc xu l ra dang s,
bin di thnh tn hiu quang v duoc truyn qua cp quang b tr trong rut ng cch
din cao p v duoc dn toi phng diu khin. Tai dy tn hiu quang duoc bin di
nguoc lai thnh cc tn hiu din k thut s v duoc dua vo cc thit bi diu khin,
role bao v k thut s. Hin tai hai loai thit bi do luong d duoc ch tao thnh cng
v dua vo su dung l:
- Bin dng din k thut s - quang: DOCT (Digital Optical Current
Transformer).
- Bin din p k thut s - quang: DOVT (Digital Optical Voltage Transformer).
Bin p do luong k thut s - quang c tnh nng hon hn so voi cc bin p do
luong thng thuong:
- Tnh an ton cao do d bn cua thit bi v khng c lin kt din voi pha cao
p.
- Khng bi anh huong nhiu do tn hiu duoc truyn tu thit bi vo phng diu
khin l tn hiu quang.
- Kch thuoc v trong luong rt nho, c th lp ngay trn du my ct hoc du
thanh dn din do d giam duoc din tch tram dng k.
- Lp don gian nn gi thnh lp dt thp.
Cng ngh van chng st oxit kim loi
Truoc nm 1980 van chng st duoc su dung cc khi bn dn Silicon Carbide
(SiC) voi cc khe ho phng din. Nho c cc tin b v khoa hoc k thut, cng ngh,
oxit km (ZnO) d duoc ung dung cho vic ch tao cc van chng st nho cc dc tnh
hon hn so voi loai SiC. Van chng st khng c khe ho phng din gm din tro oxit
km ZnO c dc tnh Vn-Amper hon ton phi tuyn c kha nng hp thu nng luong
cao. Khi din p U tng th din tro R giam theo duong dc tuyn, o ch d din p
bnh thuong th van chng st c din tro rt lon.
Hiu qua chng st hon ton phu thuc vo vic lua chon cc thng s cua van
chng st trn co so cc thng s cua luoi din v vic b tr vi tr cc van chng st
voi tung so d.
Thit b| tch hp
My ct + bin dng + dao cch ly + dao ni dt voi muc dch giam din tch
tram v cp diu khin d duoc ung dung tai Nht Ban do Toshiba ch tao.
e. T dng ho trong lui din
Xu hung th gii v h thng role bao v
Ngy nay cc nh ch tao v san xut role trn th gioi du d chuyn huong
sang k thut s, tuy nhin s luong role din co v role tinh cn dang duoc su dung
kh nhiu trong h thng din do diu kin lich su.
Nhung uu vit cua role s:
- Chuc nng hoat dng cua role duoc mo rng ra rt nhiu so voi cc th h role
truoc dy, d dng mo rng kha nng do luong, bin di tn hiu, so snh v t hop
logic trong cu trc cua role. C th kt hop nhiu nguyn l pht hin su c v bao v
trong mt h thng.
- Ngoi chuc nng bao v v canh bo, role s hin dai cn c th thuc hin
nhiu nhim vu quan trong khc nhu: Ghi chp cc thng s vn hnh v su c, xc
dinh vi tr su c, thuc hin lin dng voi thit bi bao v v tu dng cua cc phn tu ln
cn, tu dng dng tro lai my ct ...
- D dng ghp ni voi nhau v voi cc thit bi bao v, tu dng, thng tin v do
luong khc trong h thng, d ghp ni voi h thng my tnh. Thng s cua bao v c
th chinh dinh giai tin voi d chnh xc cao v d dng thuc hin vic chinh dinh
thng s tu xa hoc chinh dinh tu dng theo nguyn l tu thch nghi.
- Cng sut tiu thu b, kch thuoc gon nhe, d dng chun ha kch thuoc. D
tin cy v d sn sng cao nho giai duoc yu cu d bao tu cc chi tit co kh v trang
thi cua role c th duoc tu dng kim tra thuong xuyn.
- D chnh xc cao nho cc b loc s v cc thut ton do luong ti uu. Gi thnh
tuong di tnh theo tuong quan giua chi ph v chuc nng cua h thng bao v th role
k thut s re hon cc h thng role din co thng thuong.
Xu hung pht trin cua h thng diu khin v thng tin din lc
H thng diu khin luoi din voi cc giai php thng tin vin thng di cng
quyt dinh rt lon dn vic bao dam v nng cao d tin cy luoi din. Tin b th gioi
trong linh vuc ny mt phn nho vo su pht trin nhu vu bo cua ngnh din tu nht
l k thut s.
Cc buoc pht trin h thng diu khin ny trn th gioi c th duoc dnh gi o
cc mc thoi gian sau:
- 1960: SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition System) Thu thp du
liu v diu khin gim st.
- 1980: EMS (Energy Management System) H thng quan l nng luong, giai
tch luoi din.
- 2000: DMS (Distribution Management System) H thng quan l phn tn -
Phn b v quan l du liu tu tp trung sang phn tn. Chia cc h thng lon thnh cc
h thng nho theo nhung chuc nng nht dinh d tao ra hiu qua diu khin cu th.
- 2010: BMS (Business Management System) H thng quan l v diu hnh
kinh doanh. Tao lp thi truong din khi h thng kinh doanh tp trung chuyn thnh h
thng da so huu, kinh doanh canh tranh v phn tn.
g. Vt liu k thut din
Vt liu din moi tin tin dc bit trong linh vuc cch din d duoc ung dung rt
ph bin o nhiu nuoc trn th gioi nht l o cc nuoc pht trin. Uu dim ni bt cua
cng ngh vt liu tin tin ny l:
- Giam kch thuoc khi luong kt cu (ct, mng) cho cc ct DDK qua vic su
dung cch din Composite, cch din thanh, cch din gm trn duong dy.
- Giam dng k hnh lang tuyn v din tch chim dt cua duong dy qua vic
kt hop su dung cch din tin tin voi so d ct hop l.
- Giam din tch chim dt cua cc tram bin p qua vic su dung cc tram GIS
hoc tram hn hop (GIS + kiu c din).
- Giam nhe tao hnh gon, giam kch thuoc cho cp do dng giy cch din tin
tin kt hop cc lop phu dc bit tao diu kin thun loi cho thi cng lp dt giam gi
thnh xy dung cc tuyn cp.
h. Bao dung vn hnh lui din
Voi kt cu luoi d c v phuong thuc diu khin h thng hop l th cng ngh
cho qu trnh bao dung, quan l, vn hnh luoi din lai l yu t quan trong trong bao
dam muc d an ton tin cy cung cp din. Khi qut cc xu huong tin tin cua th
gioi c nhung nt chnh sau:
- Trang bi cc thit bi tin tin trn d xc dinh chnh xc dim su c v phn tch
dng nguyn nhn su c.
- Du tru hop l thit bi vt liu du phng. V du cch din, dy dn, cc dung cu
diu khin.
- O cc nuoc tin tin thit bi diu khin my tnh trong h thng SCADA d
duoc trang bi cho dn cc tram 110 kV. Do vy phn lon cc tram bin p chuyn tai
khng b tr nguoi truc vn hnh.
- Su dung nhiu tram bin p di dng d phuc vu nhanh kip thoi trong bao
dung, sua chua dinh ky cc tram bin p.
- Sua chua duong dy duoi tai k ca cc duong dy siu cao p.
- Su dung cc phuong tin hin dai nhu my bay truc thng d kim tra, thay th
cch din phu kin duong dy o cc dia hnh phuc tap.
2.2.2.3. Kinh doanh din nng v djch v khch hng
Tham khao mt s ung dung cng ngh trong kinh doanh din nng v dich vu
khch hng tai mt s Tp don Din luc trn th gioi
a. Cng ngh dc chi s
Cng ngh dc chi s cng to t xa ISRAEL
Thit bi trong h thng
Thit bi thu pht tu xa RTU (Remote Transmition Unit): RTU duoc gn vo bn
trong cc cng to hin c. Nhim vu co ban cua RTU l doc v truyn s liu muc
din nng tiu thu, trang thi hoat dng cung nhu cc thng s cua cng to v B tp
trung (Concentrator) thng qua duong dy tai din.
Bo tap trung (Concentrator): L thit bi trung tm 3 pha c chuc nng doc tu xa,
xu l v quan l dn hon 1000 cc thit bi pht tu xa (RTU).
My tnh cam tay (Microterminal): My tnh cm tay duoc su dung nhu b kt
ni bng tay giua My tnh Trung tm tai Cng ty Din luc v B tp trung cung nhu
RTU (tai pha khch hng). Microterminal voi phn mm Collectric
TM
ph hop hu ht
voi hoat dng cua cc my tnh trung tm, n c th thay th my tnh xch tay.
Microterminal dng vai tr rt quan trong trong vic bao dung h thng.
Collectric
TM
.
Lp dt thit bi ln luoi
Vic lp dt h thng Collectric
TM
ln luoi duoc thuc hin ht suc don gian. Cc
thit bi du cui chi cn duoc lp song song voi cc duong dy din. V tn s su dung
de truyn tn hiu trn PLC khng di qua duoc tram bin p, do vy mi mang luoi
din ha th duoc xem nhu mt vng thng tin bi c lp.
Mi vng c mt thit bi tp trung duoc lp dt o bt cu dim no d tip cn
trn cc duong din v cc thit bi du cui duoc lp trong cng to cua khch hng.
Theo cu hnh chun thit bi tp trung duoc thit k d c th kt ni voi 1.000 khch
hng (RTU).
Cng ngh dc chi s cng to t xa SMARTNET
Cng to AMR: C cc tnh nng sau:
- Do luong din nng huu cng, cng sut huu cng v truyn s liu di xa.
- Cng to trnh duoc cc hin tuong ly cp din: Du nguoc dng vn ln chi
s, dng dy pha hoc trung tnh ngoi cng to s tu ct din.
- Cng to c cc tnh nng bao v: qu p (270 V), qu tai, ngn mach (cng to
tu ct din khng cn c ATM hoc role ngoi).
- Cng to c th lp trnh, diu khin tu xa qua h thng mang:
+ Theo 3 biu gi trong ngy.
+ Theo din nng tra tin truoc.
+ Ct din di no tu trung tm.
Cc s liu lp trnh duoc luu giu trong b nho EEPROM c th tn tai duoc
trong 30 nm khng cn phai mang din. Khi cc cng to d duoc lp trnh cc cng to
s hoat dng dc lp khng phu thuc vo ngun din, cung nhu h thng mang.
H thng kt ni giua cc cng to
Cc cng to duoc kt ni voi nhau bng cp thng tin theo chun (giao thuc)
RS485 voi s luong cng to khng han ch. Vic truyn thng tin theo 2 chiu (cng
to chi truyn s liu khi c lnh tu b thu nhn s liu trung tm trnh hin tuong tranh
chp duong truyn). Dy tn hiu c th du theo cc so d khc nhau theo mach hnh
tia, mach xuong c, hoc mach ni tip.
Ton b cc chuc nng do dm, truyn s liu, diu khin duoc lp hon thin
trong cng to nn h thng khng cn c cc thit bi ngoai vi bn ngoi.
Cng ngh dc chi s cng to t xa OMNISYSTEM
Phn cung
Cng to: Cng to din tu OMNI duoc thit k cho vic do luong nng luong din
mt cch thun tin v d dng.
- Doc cng to qua tn s Radio, c th doc mt cng to hay doc theo nhm
khoang cch ti da 1 km dn 10 km tuy theo yu cu cua khch hng.
- Doc cng to su dung cp thng tin su dung giao thuc RS 485 khoang cch ni
dy ti da 1,4 km.
- Cp chnh xc: 1,0
- Nng luong tiu thu trn mach din p: 1,0 W; Mach dng din: 1,0 VA.
- Dng khoi dng nho nht: 0,4 Ib
- Loai hin thi: Mn hnh tinh th long v dit pht quang.
- Doc chi s tu xa toi Master DCU c th su dung duong dy din thoai, thng
tin di dng GMS, CDMA, RF.
- Khi c su c din xay ra du liu cng to duoc bao v an ton trong b nho
EEFROM.
- C th thuc hin moi thao tc voi cng to thng qua du doc cm tay.
- Khi vo cng to bi mo ra hoc bi tc dng, cng to s luu lai s ln mo ny.
DCU con: L b quan l phn phi trong vic do luong tu xa, mt DCU c th
duoc kt ni voi nhiu cng to din tu. N c th duoc su dung cho h thng dng cp
thng tin hay dng sng tn s radio. Giu vai tr nhu mt b phn tp hop thng tin v
gui du liu thu duoc tu cng to toi Master DCU v nhn tn hiu diu khin tu Master
DCU tc dng tro lai cng to.
DCU chu: Duoc kt ni voi my tnh thng qua giao thuc RS 232, n c vai tr
kt ni cc DCU con khc trong h thng v tu d kt ni voi chuong trnh trong my
tnh.
Module RF: Module ny dng d ni cc DCU voi nhau v ni voi DCU chu
dng sng RF voi tn s 424,75MHz
Phn tch mang: So d nguyn l ni mang giua cc cng to voi DCU con, cc
DCU con voi DCU chu, my tnh, Kt ni tu xa su dung modem Internet.
Phuong thuc truyn so liu: Mi b DCU con c nhim vu thu thp chi s cua
cc cng to trong block cua mnh bng h thng dy RS485, sau d truyn truc tip,
hoc gin tip thng qua cc DCU khc bng sng Radio tn s 424,75 MHz dn b
Master DCU tai trung tm su dung module RF. B Master DCU cng phn mm trn
my tnh s phuc vu nguoi quan l doc, luu tru v xu l du liu chi s cua tt ca cc
cng to thuc tram bin p.
Cc chuc nng cua phn mm
- Phn mm doc tu xa v quan l du liu chi s cng to cua hng OMNI System
c giao din don gian v d su dung. Mc d vy, chuong trnh vn cung cp dy du
cc chuc nng m nguoi quan l cng to thuong quan tm, cu th nhu sau:
- Tu dng doc chi s hng ting. Thoi gian thuc hin nhanh, khoang 48-50 giy
1 ln cho ca tram bin p.
- Luu du liu trong vng 1 thng.
- Phn tch san luong theo gio hng ngy, qua d hin thi duoc biu d phu tai
cua tung cng to, k ca cng to tng tram.
- Tnh san luong tiu thu theo ngy (trong vng 1 thng hoc chu ky tnh ho
don) cua tung cng to thuong phm, tng ton b cc cng to thuong phm v cng to
tng tram, v th gip nguoi quan l d dng tnh ton ty chnh xc l tn tht din
nng cua tram bin p.
- Luu cc du liu duoi dang cc file cua Microsoft Office d su dung khi cn.
b. Dung truyn dn d liu
Truyn dn bng dung dy tai din PLC
Cc cng ngh cua Intracoastal, Unique su dung vic truyn s liu bng cp
din luc PLC. Cng ngh ny c uu dim thi cng d, gi thnh du tu giam nhung lai
bi anh huong boi cc vn d k thut sau dy:
- Gioi han v dai thng.
- Buc xa sng din tu trn duong truyn.
- Khng cn bng tro khng.
- Ty l S/N (Muc tn hiu/d nhiu) v vn d nhiu.
S/N l mt chi tiu quan trong di voi bt ky mt h thng thng tin no. Tn
hiu truyn trn duong PLC chiu anh huong cua rt nhiu cc loai nhiu khc nhau
bao gm cc tai duoc ni voi luoi din nhu Tivi, my tnh, dng co din, cc h
thng thng tin khc nhu:
Nhiu nn: Nhiu ny duoc sinh ra khng phai do tai cua khch hng, m do
chnh cc thit bi sn c trn mang luoi din nhu tram bin p, h thng dn duong
nm trong dai tu -90 dBW/Hz o tn s 10 kHz toi -125 dBW/Hz o tn s 100 kHz.
Nhiu do dao dong cua nguon din: Nhiu ny gy ra boi chnh ngun din, n
c anh huong dng k trong dai tn 60-90 kHz (-100 dBW/Hz).
Nhiu xung: Dy l loai nhiu c anh huong lon nht toi cc tn hiu truyn trn
duong tai ba. C hai loai ngun chnh gy ra loai nhiu ny:
- Nhiu do vic bt tt cc thit bi din gia dnh nhu: Tivi, dn dinVic bt tt
ny c th tao ra nhung xung c bin d 1V v ko di trong khoang thoi gian 1 mili
giy hoc lon hon.
- Nhiu sinh ra do cc thit bi din su dung cng tc diu khin dang din tu
cng sut (Triac), nhiu ny c bin d rt lon, ln toi 20V v c th ko di hng
chuc mili giy.
Mt d ph cua loai nhiu trn thuong trong khoang -50 toi -80 dBW/Hz.
Nhiu do cc dong co din, tai khng dong bo voi tan so cua din p: Loai nhiu
ny duoc coi nhu l nhiu trng voi gi tri xp xi 40 dBW/Hz.
Nhiu bng hep: Nhiu ny thng thuong do cc my pht Radio gy ra.
Truyn dn bng dy thng tin
Khc voi vic truyn dn bng cp din luc cc cng ngh khng dy, PLC...,
vic su dung truyn dn bng dy thng tin l su kt ni ton b cc cng to trn luoi
voi nhau bng dy tn hiu ring theo chun RS 485 phuong php ny c cc uu nhuoc
dim sau:
Uu dim:
- Khng bi nhiu h thng.
- Tn hiu khng bi suy giam nhiu do tro khng khng bi thay di.
- D tin cy, tc d truyn s liu cao, n dinh.
- C th p dung nhiu cc dich vu khc.
Nhuoc dim:
- Kh khn trong vic thi cng.
- Khng m quan di voi luoi din.
3. L TRNH CNG NGHJ DIJN LJC CUA MT S NUC TRN THE GII
3.1. L trnh cng ngh din lc cua Din lc Malaysia (TNB)
Dy l ln du tin TNB xy dung mt L trnh cng ngh din luc di 25 nm
cho cng nghip san xut v cung cp din nng tai Malaysia. L trnh lm sng to
nhung thch thuc trong tuong lai v nhn din nhung khuyn nghi v cng ngh din
luc cn p dung cho cc nh lnh dao Din luc Malaysia, cc nh lm chnh sch cua
Chnh phu, cc nh khoa hoc v nhung nh du tu, c dng trong ngnh din cn nhc
v dua ra cc quyt dinh. L trnh cng ngh duoc co cu theo nhung thch thuc v co
hi trong cc giai doan ngn han, trung han v di han voi muc tiu chu yu l hin dai
ho cng nghip cung cp din nng tai Malaysia.
L trnh ny vuot ra khoi nhung vn d san xut hng ngy nhm muc dch nhn
din nhung con duong cho ung dung cc cng ngh moi d dam bao muc tiu c duoc
mt h thng cung cp din hiu qua, tin cy v manh m phuc vu quc dn Malaysia.
TNB d nhn thuc duoc rng mc d tuong lai cn nhiu diu chua xc dinh r rng,
nhung nht thit phai c mt ch cao d nm ly nhung co hi d pht trin v tip
thu nhung cng ngh moi hin dang trong tm tay v phai pht huy ti da nhung kha
nng cua mnh d thuc hin p dung nhung cng ngh d vach ra trong l trnh pht
trin.
Cc muc tiu chnh thnh chu d xuyn sut L trnh cng ngh duoc th hin
nhu sau:
- H thong cung cap din hiu qua v tin cay: dy l muc tiu ngn han voi vic
tp trung chu yu vo cc vn d hiu qua, d tin cy h thng hin tai v nng cao
tnh tin tin cua cc cng ngh co so.
- H thong cung cap din thng minh: l muc tiu trung han nhm hin dai ho
h thng cung cp din bng cch nng cao tu dng ho, diu khin chnh xc v dua
vo vn hnh cc thit bi, phn tu thng minh.
- Cc san pham v dich vu ga tri gia tng: l muc tiu trung han voi vic dua ra
nhung san phm v dich vu gi tri gia tng trn nn h thng din cho khch hng.
Muc tiu ny dua trn vic xy dung v hnh thnh h thng co so ha tng duong
truyn s, vin thng din luc cua Din luc Malaysia.
- Quan tri mi truong cao cap: muc tiu di han voi vic giam thiu nhung hu
qua cua cuc sng, san xut x hi hin dai ln mi truong, nng cao cht luong cuc
sng.
L trnh cua TNB c bn dch dn:
- ch dn 1: Cung cp din tin cy, san xut v phn phi din nng hiu qua
vo 2010.
- ch dn 2: H thng truyn tai phn phi din manh m, uyn chuyn c d
phuc hi nhanh; cc san phm v dich vu gi tri gia tng vo nm 2015.
- ch dn 3: H thng truyn tai phn phi din thng minh vo nm 2020.
- ch dn 4: Dt ph trong cng ngh chuyn di nng luong v cc cng ngh
cho pht trin bn vung vo nm 2030.
L trnh cng ngh din luc Malaysia d cho thy nhung thch thuc trong tuong
lai v nhung co hi bin chuyn h thng cung cp din nng v pha hiu qua cao, tin
cy cao v manh m. L trnh cn cho thy su cn thit phai phi hop v pht huy ht
nhung tim nng cua TNB v chun bi cho nhung thch thuc v co hi d. TNB d su
dung l trnh ny nhu l dinh huong v tham khao cho nhung hoat dng lp k hoach
v chin luoc kinh doanh cua Cng ty nhu lp k hoach kinh doanh cho nm, do tao
nhn su, cc chuong trnh nghin cuu v trin khai.
Din luc Malaysia d c gng d hon thin h thng cung cp din nng qua L
trnh m duoc cc nh du tu, cc c dng trong cng nghip din nng bao gm ca
chnh phu, cc co quan nghin cuu v trin khai, cc truong dai hoc v nhung co quan,
cng ty c lin quan toi cng nghip din nng dng tnh v chia se.
3.2. L trnh cng ngh din lc cua Din lc Hn Quc (KEPCO)
Tp don Din luc Hn Quc (KEPCO) d xy dung mt L trnh cng ngh di
khoang 20 nm (tnh tu thoi dim xy dung vo nm 2000) cho cng nghip san xut
v cung cp din nng tai Hn Quc. L trnh lm sng to nhung thch thuc trong
tuong lai v nhn din nhung khuyn nghi v cng ngh cn p dung. L trnh cng
ngh duoc co cu theo nhung thch thuc v co hi trong cc giai doan ngn han, trung
han v di han voi muc tiu chu yu l hin dai ho cng nghip cung cp din nng
cua KEPCO.
Tm nhn cua l trnh l tao nhung cng ngh din luc c tnh canh tranh cao cho
Tp don.
Muc tiu cua l trnh l:
- Tao cng ngh li.
- Nng luong sach.
- Tng cuong suc manh cho cc co so nuoc ngoi cua Tp don.
Nhung ni dung chnh cua l trnh bao gm cc dim chnh sau dy:
V pht trin nng luong sach, - se nghin cuu trin khai cc cng ngh:
- Pin nhin liu Hydro.
- IGCC, kh ha than.
- Giam CO
2
.
- Nng luong tu bin.
V cng ngh IT cho ngnh din nng:
- Truyn tai v phn phi thng minh.
- Ung dung PLC.
- Cc dich vu gi tri gia tng.
V pht trin cc cng ngh cot li cho Tap don, se c nhng cng ngh sau:
- Siu dn.
- Cng ngh nano.
- Vt liu moi.
V mang luoi nghin cuu khoa hoc v cng ngh:
- Lin kt voi chnh sch quc gia.
- Phi hop voi cc co quan khc.
L trnh cng ngh din luc cua KEPCO cho thy nhung thch thuc trong tuong
lai v nhung co hi bin chuyn h thng cung cp din nng v pha hiu qua cao, tin
cy cao v manh m. L trnh cn cho thy su cn thit phai phi hop v pht huy ht
nhung tim nng cua KEPCO v chun bi cho nhung thch thuc v co hi d d ri toi
nm 2020 dat duoc muc tiu ti thuong l bin KEPCO thnh mt Tp don nng
luong hng manh, c kha nng canh tranh cao trn th gioi v c loi nhun cao.
4. NHNG CO HI V THCH THUC CHO PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN
LJC CUA EVN TRONG BI CANH THJC TAI V TUONG LAI THE GII
Co hi
- Cng ngh th gioi d tin rt xa, tao co hi cho EVN tip nhn ngay duoc voi
nhung cng ngh hin dai nht.
- C nhiu cng ngh mang lai hiu qua cao, c tnh tch hop h thng cao, ho
hop voi mi truong c kha nng ung dung duoc tai Tp don.
- Nhung cng ngh EVN cn th gioi d c v d thuong mai ha.
- Su ho hop v gn kt dich vu cung cp din nng voi nn tang h thng thng
tin; IP Net dang l xu huong cho tuong lai v dang duoc trin khai manh m tai cc
nuoc pht trin.
- Diu khin h thng ngy cng hin dai voi nhung cng ngh moi, nng cao
cng sut truyn tai, kha nng 'du ni v vn hnh ngay - plug and play cua luoi
phn phi, su linh hoat trong phn phi, luu tru din nng (cng ngh pin nhin liu).
Thch thc
- Su can kit ngun nng luong so cp d, dang v s dy gi nhin liu tng cao.
- Su bt n v kinh t x hi th gioi anh huong toi gi nhin liu v su khai thc
cc cng ngh moi.
- Kha nng, trnh d huu han cua di ngu cn b, chuyn gia v cng nhn cua
EVN trong tip nhn cc cng ngh moi m bt buc phai nhp d dam bao an ninh
nng luong cho dt nuoc.
Chuong IV
CHIEN LUC PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN LJC
CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
1. TAM NHN V QUAN DIEM PHT TRIEN
1.1. Tm nhn
Toi nm 2025 cng ngh din luc cua Tp don Din luc Vit Nam dat muc d
tin tin, dam bao cung cp din an ton, n dinh, c du phng v tham gia vn hnh
thi truong din tin cy.
1.2. Quan dim pht trin
- Tp trung pht trin din nng, coi san xut v kinh doanh din nng l linh vuc
chu dao cho vic pht trin bn vung, hon thnh nhim vu chnh tri l vai tr chu dao
v cung cp din nng cho dt nuoc dng thoi mang lai ngun thu chnh v ti chnh
cho Tp don. Trong d du tu pht trin ngun din voi ty l chi phi trong h thng
tai moi thoi ky; quan l luoi din truyn tai; kinh doanh din nng o muc dam bao c
loi nhun. Chu dng trong vic du ni luoi din, mua bn din voi cc nuoc, trnh su
phu thuc.
- Lua chon khoa hoc cng ngh tin tin trn th gioi d ung dung v tung buoc
lm chu; giam thiu nhim mi truong nhm dam bao cung cp din n dinh, an
ton; pht trin ngun din hop l, su dung nhin liu hiu qua, pht trin luoi din
dng b voi ngun din v phu tai.
- Co ban hon thnh din kh ho nng thn nhm gp phn dy nhanh su nghip
pht trin nng thn.
- Nghin cuu ung dung pht trin din hat nhn; cc dang nng luong moi v ti
tao.
- Dng vai tr chu dao trong tham gia pht trin thi truong din Vit Nam.
2. MJC TIU CHIEN LUC
- Nng cao d tin cy v tnh hiu qua cung cp din nng, su dung nhin liu c
hiu qua.
- Quan l mi truong h thng din, dc bit ch dn cc nh my pht din .
- Tng truong cc san phm v dich vu kinh doanh trn co so pht trin h thng
din.
- Tao lp h thng truyn tai v phn phi din nng c kha nng cung cp din
linh hoat v c kha nng tu khi phuc.
- Tro thnh doanh nghip hng du trong linh vuc dich vu khch hng v dich vu
vn hnh, bao dung ngnh cng nghip din luc.
3. CHIEN LUC PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN LJC CUA EVN
Hnh 2: Cc dch dn cua L trnh cng ngh din lc cua EVN
3.1. Xc lp cc tiu ch la chn cc nhm cng ngh din lc
- Tnh kha thi trong p dung v pht trin cng ngh tai EVN.
- Tnh kha thi ti chnh v kha nng tn dung loi th ngun luc (nhn luc, co so
ha tng, ti nguyn) trong nuoc d pht trin.
- Tnh dng b v tch hop cua cc nhm cng ngh duoc lua chon di voi cc
hoat dng kinh doanh khc cua EVN.
3.2. Dch dn nm 2015
3.2.1. Mc tiu chung cn dt vo nm 2015
Uu tin lua chon v ung dung cng ngh tin tin theo phuong thuc di tt dn
du, ph hop voi trnh d pht trin cua Tp don v diu kin pht trin kinh t - x
hi voi cc muc tiu cn dat duoc:
- Cung cp din tin cy;
- San xut, truyn tai din nng hiu qua.
Buoc du hon chinh h thng din, c ha tng co so v thng tin v vin thng,
h thng diu khin tu dng o muc d co ban v c h thng quan trc mi truong o
muc d hop l tai cc nh my pht din.
H Hi i n n t t i i
1 1
2 20 02 25 5: : H H t th h n ng g c cu un ng g c c p p
d di i n n t th h n ng g m mi in nh h
2 2
2 20 02 25 5: : T T n ng g c cu u n ng g c c c c d d| |c ch h v v
g gi i t tr r| | g gi ia a t t n ng g c ch ho o k ki in nh h d do oa an nh h
d di i n n n n n ng g
2 20 01 15 5: : S Sa an n x xu u t t v v t tr ru uy y n n t ta ai i
d di i n n n n n ng g h hi i u u q qu ua a
2 20 01 15 5: : C Cu un ng g c c p p d di i n n t ti in n c c y y
Hnh 3: D|nh hung tng th v chin luc pht trin cng ngh (dn 2015)
3.2.2. Cng ngh pht din
3.2.2.1. Nhit din
a. D|nh hung su dng nhin liu
Nguyn tc chung cho vn d su dung nhin liu l tn dung ti da ngun nhin
liu so cp trong nuoc.
Nng cao hiu qua su dung nhin liu, cu th:
Di vi than
- Nghin cuu trn than antraxit ni dia voi than nhp khu d d dt v giam hm
luong carbon chua chy trong tro xung dn muc su dung truc tip duoc tro xi.
- Nhp khu than voi hm luong tro thp, hm luong cht bc cao.
- Su dung cng ngh tin tin ph hop trong vn chuyn, bao quan than.
Di vi nhin liu kh dt
Su dung ngun kh tai ch. Pht trin cc nh my nhit din kh mt cch hop l
tai cc khu vuc ba min.
Di vi nguyn liu cho din ht nhn
Tip tuc tin hnh cc nghin cuu v nguyn nhin liu cho din hat nhn lm
tin d cho cng tc lua chon cng ngh din hat nhn ph hop voi diu kin cua Vit
Nam sau ny.
Kim tra, bao dung, sua
cha trn co so dnh gi
nguy co (Risk Based)
Theo di vn hnh theo
trng thi thit b|
Nghin cu la chn v ng
dng cng ngh truyn tai
din vi cp din p cao hon
500 kV xoay chiu ho}c/v
mt chiu HVDC
Cng ngh SCADA, FACTS Trin khai ng dng
hp l cng ngh
trm GIS
- Theo di vn hnh,
bao dung, sua cha
theo trng thi thit b|.
- Kim tra, bao dung,
sua cha nng trn
dung dy
H thng
kinh
doanh v
d|ch v
khch
hng thit
lp o mc
co ban
HT dung truyn dn
s liu mc co ban
Cng ngh trn than nng
cao hiu qua dt than
Nghin cu ng dng cng
ngh nng lung ti to
Ung dng cc cng ngh
v thit b| cho pht din
Cng ngh v xu l mi
trung ti cc NMD
NMD
MBA TT
Cng nghip Thuong
mi
Nh o
MBA
Nghin cu ton din, trit
d v thc hin hp l vn
d cai to lui phn phi
- T dng ho phn phi
(DAS) v DMS
- SCADA lui phn phi
b. Cng ngh thit b| su dng cho ngun pht nhit din
Cng ngh nhit din than
Nghin cuu nng cao tnh nng cua mt s thit bi lin quan dn dt than antraxit
Vit Nam v than trn nhm nng cao hiu qua, tng h s vn hnh cua cc nh my
cu dang vn hnh.
Nghin cuu nng cao hiu qua dt than antraxit Vit Nam bng cch: cai tin
thit bi dt (vi dt, bung dt, ch d dt chy), trn antraxit voi than nhp khu c
hm luong cht bc cao, v nghin cuu ung dung cng ngh thai xi long d p dung
cho cc nh my moi xy dung hoc nng cao hiu qua, tng h s sn sng (hoc kha
dung) cho cc nh my cu dang vn hnh.
Thng s l hoi
- Cng suat to my: nng cng sut t my d dam bao hiu qua kinh t:
+ Di voi l than phun: cng sut t my ti thiu 500 MW, nng dn ln dn
1.000 MW trn co so ph hop voi su pht trin cua h thng din Vit Nam.
+ Di voi l tng si tun hon: cng sut ti thiu 250 MW, nng dn ln
cng sut cao hon trn co so tin b cng ngh th gioi.
- Thng so mi chat: dinh huong lua chon cc thng s cao mt cch hop l
nhm dam bao tng hiu sut chu trnh trn co so chi ph hop l, ti uu cho du tu ban
du v chi ph vn hnh v bao dung (O&M Operation and Maintenance).
+ Nhit d hoi: cc t my moi xy dung c nhit d hoi moi t nht 538
541
o
C. Xem xt p dung nhit d 570-600
o
C cho cc l hoi moi. Vic nng
cao nhit d hoi moi ln cao nua d nng cao hiu sut chu trnh s duoc
xem xt sau, cn cu vo trnh d quan l cua EVN v tin b khoa hoc cng
ngh cua th gioi.
+ p sut: p dung thng s trn toi han di voi cc t my s xy dung trong
giai doan sp toi. Vic p dung thng s cuc siu toi han (USC) s duoc xem
xt sau cn cu vo muc d tip thu cng ngh moi cua EVN v tin b khoa
hoc cng ngh cua th gioi.
Cng ngh dt than
- p dung ca hai loai cng ngh dt than truc tip v gin tip
- p dung cng ngh l hoi tng si tun hon khi c diu kin ph hop.
Vn d tro xi
- Lua chon cng ngh thai tro xi dam bao muc tiu bao v mi truong.
- Hm luong carbon khng chy ht trong tro xi phai duoc giam thp d truc tip
ti su dung.
- Tp trung nghin cuu v trin khai vic su dung tro xi cc nh my nhit din
than hin huu v s dua vo vn hnh d giai quyt co ban vn d ti su dung tro xi
cc nh my din truoc mt v bn vung lu di.
Cng ngh nhit din kh
- Uu tin pht trin nhit din kh chu trnh hn hop voi hiu sut cao. Hiu sut
chu trnh khng duoc thp hon 52%
c. D|nh hung v hot dng vn hnh, bao dung, sua cha, ch to ph tng,
thit b| phc v cng ngh nhit din
- Trin khai p dung cng ngh theo di trang thi vn hnh thit bi theo diu
kin thuc t thit bi (condition-based).
- Trin khai p dung cng ngh bao dung theo trang thi thit bi (reliability-
centered maintenance).
- Lin danh voi cc nh ch tao trong nuoc hoc nuoc ngoi san xut cc thit bi
do luong v diu khin d phuc vu thay th cho cc nh my dang hoat dng v tung
buoc tin toi cung cp cho cc du n moi.
- Dy manh du tu cng ngh cho Cng ty c phn dich vu sua chua nhit din
min Nam - nhit din kh v Cng ty c phn dich vu sua chua nhit din min Bc -
nhit din than nhm muc tiu dam nhim 100% dich vu sua chua di voi nhit din
than du v trn 50% di voi tua bin kh voi dinh huong s l cc don vi hng du cua
Vit Nam v bao dung v sua chua thit bi chuyn ngnh nhit din.
- Phi hop trin khai chuong trnh ni dia ha thit bi nhit din nhm nng cao
kha nng tu chu v cng ngh v hiu qua kinh t.
d. D|nh hung chin luc v quan l mi trung, pht trin bn vng
- Dam bao cc chi tiu v pht thai di voi cc nh my nhit din bng cch p
dung cng ngh tin tin, su dung cc thit bi xu l mi truong ph hop voi nhung quy
dinh ban hnh trn lnh th Vit Nam (Su dung cng ngh tin tin xu l kh thai,
nuoc thai nhu loc bui, khu SOx, khu NOx., chu trnh xu l nuoc thch hop voi cc
thit bi b keo tu, b lng, loc, trung ha . tin toi kim sot hon ton luong nuoc
thai ra cua cc nh my).
- Ty theo diu kin v yu cu, dn dn trang bi cc thit bi quan trc thng s
mi truong tai cc nh my nhit din.
- Tai cc nh my c cang nhp du lon, trang bi cc thit bi ung cuu su c trn
du.
- Tm hiu cng ngh chn CO
2
d sn sng ung dung khi c yu cu.
- Tm hiu cc yu cu, bin php cng ngh quan l mi truong di voi nh my
din hat nhn.
e. Thit b| cng ngh do lung diu khin
- Su dung cc thit bi do luong diu khin tin tin cho cc nh my nhit din
moi. Cc nh my moi xy dung phai c h thng do luong, diu khin tu dng hin
dai, hoat dng n dinh, d dng cp nht, nng cp v phai ngn ngua duoc cc su c
lon xay ra, tng d tin cy cua nh my, tng cao d sn sng cua gp phn nng cao
hiu sut cua nh my.
- Dnh gi v su dung cc thit bi do luong diu khin (phn cung v phn mm)
tin tin tu cc nh san xut trn th gioi phuc vu cho cc nh my nhit din moi.
g. V din ht nhn
- Nghin cuu v an ton hat nhn v cc cng ngh din hat nhn ph bin hin
nay.
- Lua chon cng ngh din hat nhn ph hop voi diu kin cua Vit Nam.
- Do tao nhn luc cho cc giai doan tip theo cua chuong trnh din hat nhn,
dc bit ch v quan l du n, dnh gi an ton v di ngu vn hnh, bao dung v
sua chua nh my din hat nhn.
3.2.2.2. Thuy din
a. D|nh hung chin luc pht trin cng ngh thuy din
Khai thc su dng tng hp ngun nuc bng h cha
- Tip tuc xy dung h thng h chua d su dung tng hop ngun nuoc cho thuy
din v cc ngnh kinh t khc.
- Thit lp h thng h chua duoc vn hnh hiu qua v an ton.
V dp dng
- Xy dung cc dp thuy din trn co so p dung mt cch hop l cc cng ngh
vt liu v thi cng moi trn th gioi.
- Thit lp h thng dp duoc quan l v vn hnh hiu qua v an ton.
- Xy dung tiu chun v an ton dp v quan l an ton dp.
Cng trnh xa l
Xy dung cc cng trnh xa dam bao xa duoc luu luong lu cuc han, vn hnh
hiu qua v an ton.
Thit b| thuy din
Lp dt v thay th cc t my tron b c hiu sut v d tin cy cao; h thng
diu khin tu dng hin dai. Cp nht cc cng ngh hin dai nht tai thoi dim v ca
so d khai thc, thi cng, thit bi v cng ngh v quan l vn hnh.
Thuy din tch nng
Cp nht cng ngh hin dai mt cch hop l tai thoi dim xy dung.
V cng tc sua cha, bao dung
- Trin khai p dung cng ngh theo di trang thi vn hnh thit bi theo diu
kin thuc t thit bi (condition-based).
- Trin khai p dung cng ngh bao dung theo trang thi thit bi (reliability-
centered maintenance).
D|nh hung v cng ngh thuc th h c truc 1990
Vn hnh cng trnh cho dn ht tui tho. Tip tuc nng cp, thay th cc thit bi
hin dai dam bao vn hnh hiu qua v an ton di voi nhung cng trnh m qua phn
tch, dnh gi tng hop cc yu t kinh t, k thut, mi truong, x hi thy cn dam
bao hiu ch tng hop lu di.
3.2.2.3. Nng lung mi v nng lung ti to(djnh hung ti 2015-2025)
a. Nhng d|nh hung chung
- Nghin cuu ung dung.
- Nm bt cng ngh tin tin phuc vu cng tc tu vn, quy hoach.
- Trin khai cc du n pilot.
b. Pht trin v ng dng nng lung m}t tri
- Trin khai cc nghin cuu v p dung cng ngh trong linh vuc nng luong ti
tao.
- Phi hop, lng ghp chuong trnh pht trin nng luong mt troi voi chuong
trnh din kh ha nng thn, chuong trnh quy hoach xy dung v kin trc o cc d
thi, cc khu cng nghip, v cc khu dich vu du lich.
- Nghin cuu nhung ngun pht din voi cng sut lon bng nng luong mt troi
d c k hoach xy dung b sung cho luoi quc gia.
c. Pht trin cng ngh nng lung gi
- Nm bt nhung kt qua nghin cuu co ban trong linh vuc nng luong gi trn
th gioi.
- Pht trin v ung dung thit bi nng luong gi cng sut vua v nho tai ch
phuc vu muc dch chiu sng, sinh hoat vn ho cho cum dn cu v cc h gia dnh
vng su vng xa (noi khng c luoi din, khng c tim nng thuy din).
- Tu luc pht trin cng ngh trong nuoc l chnh nhu l cng ngh ch tao dng
co gi pht din cng sut nho 200 W- 50 kW, su dung cho gia dnh, cum lng xm...
Dua din gi tham gia vo luoi din Quc gia v dia phuong
d. Pht trin cng ngh kh sinh hc
Cng ngh kh sinh hc phc v cho san xut din nng
- Hon thin b tiu chun thit k chung cho hm kh sinh hoc qui m lon.
- Nghin cuu cai tin dng co dt trong thay xng du bng kh sinh hoc hoc
nhp lisence cua nuoc ngoi d ch tao trong nuoc. Trong d, tp trung vo nghin
cuu lm sach kh, nng cp kh dt, du tru v tch kh dt...
Cng ngh kh sinh hc phc v cho san xut nhit nng
- Nghin cuu hon thin h thng tch tru kh.
- Nghin cuu hon thin cng ngh dt kh sinh hoc trong cc l hoi cng nghip.
e. Pht trin cng ngh dng pht t nng lung sinh khi
Nghin cuu v pht trin cng ngh kh ho sinh khi cho san xut din, cng
sut duoi 100 kW. Xy dung v hnh thnh thi truong cng ngh, tin toi san xut
trong nuoc nhm giam gi thnh.
g. Pht trin cng ngh nng lung d|a nhit
Mt s d|nh hung la chn chu trnh
Cc ngun dia nhit o min Trung c nhit d tu 140-180
o
C. V vy, vic lua
chon chu trnh nhi nguyn - nhit d dng trung bnh c tnh kha thi cao.
Mt s d|nh hung la chn cng ngh
Cc yu t lua chon cng ngh su dung ngun dia nhit d pht din o Vit Nam
duoc d xut bao gm 8 tiu ch chnh sau:
- Tng chi ph cho san xut
- Kha nng thu hi vn v ngun loi ti chnh
- Dc tnh cua cht long dia nhit: nhit d, luu luong, cc thnh phn cua cht
long dia nhit, cc thnh phn kh km theo
- Hiu sut cua nh my
- Tnh linh hoat d thch ung voi cc diu kin bin di
- Kha nng v cng ngh san xut ch tao thit bi
- Chi ph cho vn hnh v sua chua
- Cc tc dng mi truong v cc bin php giam nhe
h. Pht trin cng ngh thuy din nho
Trm c cng sut khoang 1-10 MW
Cn cu quy hoach thuy din nho ton quc, trin khai xy dung theo cc hnh
thuc du tu nhu hin tai. C th ho luoi quc gia hoc luoi dc lp phuc vu cho cum
dn cu lon hoc cum cng nghip dc lp. Mi du n du duoc lun chung dy du cc
diu kin kinh t k thut v kinh t dam bao c li (vn du tu khoang 1-1,2 triu
USD/MW).
Trm c cng sut dui 1 MW
O nhung khu vuc c luoi din quc gia, khng nn du tu pht trin cc tram
thuy din khng c kha nng ho luoi v cho dn nay din luoi vn chim uu th v ca
cht luong v gi thnh; O nhung khu vuc khng th ni duoc luoi din quc gia, du
tu xy dung cc tram thuy din nho voi cng sut du cho cc yu cu phu tai khu vuc
(c th l mt vi cum dn cu hoc mt vi co so cng cng...).
V san xut thit bi thuy din nho: Cn som c duoc cng ngh ch tao cc thit
bi thuy din nho d tit kim ngoai t v chu dng trong pht trin.
3.2.3. Cng ngh truyn tai din nng
3.2.3.1. V cu trc lui
- Hnh thnh mt kt cu luoi truyn tai manh, dam bao d tin cy cn thit,
- Nghin cuu lua chon v ung dung cng ngh truyn tai din nng voi cp din
p cao hon 500 kV xoay chiu hoc/v duong dy tai din mt chiu (HVDC) khi
khoang cch du lon
- Pht trin cn di co cu chiu di duong dy theo tuong quan thch hop o cc
cp din p; tuong quan dung luong tram bin p o cc cp din p cho tung vng
min.
3.2.3.2. Cng ngh thit bj v ph kin
- Tiu chun ho tit din dy dn, so d ct, phn pha, duong dy nhiu mach,
da cp din p, phu kin...
- Ung dung cc thit bi voi cng ngh FACTS.
- Trin khai rng ri cng ngh xy dung cc duong dy nhiu mach cng hoc
khc cp din p nhm muc dch tit kim hnh lang tuyn.
- Ung dung vt liu moi trong luoi din Vit Nam; su dung cc loai cch din
moi tin tin nhu composite, x cch din, cch din gm cho cc DDK.
- Nghin cuu ung dung cc loai dy dn chiu nhit d nng cao kha nng tai cua
dy dn DDK, su dung dy dn hop kim, dy dn nhm li bng soi carbon d giam
d vng, giam kch thuoc ct.
- Su dung cc thit bi tram bin p tin tin, hin dai.
- Ung dung hop l cng ngh tram cch din bng kh (GIS), tram nhiu tng.
- Ch tao cc loai my bin p toi cp din p 220 kV v mt s thit bi nht thu
nhu chng st van, dao cch ly (ph hop theo Chin luoc pht trin co kh din cua
EVN d ph duyt).
- Cng ngh thng tin v diu khin: C cc giai php v cng ngh thng tin,
diu khin h thng din nhm muc tiu an ton, hiu qua, tin cy, linh hoat, c kha
nng tu khi phuc
3.2.3.3. Vn hnh, bao dung v sua cha
Nng cao cht luong vn hnh v bao dung h thng truyn tai din:
- Trin khai ung dung cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu kin vn
hnh (condition-based) v chn don on-line.
- Giu vai tr hng du v bao dung, sua chua h thng truyn tai din: Tip
nhan, chuyn giao cng ngh bao dung, sua cha h thong din tin tin
3.2.3.4. Diu d vn hnh h thng din
- Trin khai h thng thit bi diu d (SCADA/EMS, RTU, cc phn cung,...)
phuc vu cng tc diu d cp quc gia v diu d cp vng trn nguyn tc:
+ Tun thu, bm cht vo cc tiu chun quc t (ANSI, IEEE, IEC, ISO...)
+ C kha nng mo rng trong tuong lai, thm cc chuc nng moi m khng cn
thay di nhiu trong h thng chuong trnh.
+ H thng phai c tnh mo, d tch hop cao v hin dai.
- Trin khai nng cp h thng quan tri thi truong din MMS trn nguyn tc
tuong thch voi h thng SCADA/EMS v voi h thng do dm phuc vu pht trin thi
truong din voi muc tiu toi nm 2015 c kha nng vn hnh thi truong pht din canh
tranh, chun bi co so ha tng cho thi truong bn bun canh tranh theo dng l trnh d
duoc Chnh phu ph duyt.
3.2.3.5. Djnh hung chin luc v quan lmi trung
- Trin khai cc bin php quan l cng ngh voi muc tiu giam thiu tc dng
cua din tu truong.
3.2.4. Cng ngh phn phi din nng
3.2.4.1. V cu trc lui
- Nghin cuu ton din, trit d v thuc hin hop l vn d cai tao luoi phn phi
o Vit Nam theo huong dam bao tin toi chi c mt cp din trung th 35 kV hoc 22
kV cho tung vng min khc nhau trong tuong lai.
- Cp 22 kV tro thnh cp din p chnh cua luoi trung p trn ton quc.
- Cp 35 kV cp din cho cc tram trung gian (trong diu kin luoi 110 kV chua
phu kn) v cp cho cc lng xm, thn ban min ni pha Bc.
- Di voi mt s phu tai chuyn dng (than, xi mng) vn cn thit phai duy tr
din p chuyn dng (6 hoc 10 kV).
- Cu trc tai cc vng d thi: mach vng vn hnh ho; tai nng thn: cu trc
hnh tia
3.2.4.2. Cng ngh thit bj
- Dinh r pham vi su dung DDK 35 kV v 22 kV 3 pha 4 dy v 3 pha 3 dy.
Cng voi vic m dun ha cc tram 22/0,4 kV c th nghin cuu mo rng su dung cc
tram bin p 1 pha.
- Tiu chun ha v m dun ha cc tram phn phi 35(22)/0,4 kV v gam my
bin p v so d din.
- Trang bi, b sung h thng bao v cc tuyn dy trung th gm my ct du
tuyn, my ct tu dng lai, cc thit bi phn doan kiu moi (sectionlizer) duoc phi
hop voi cc bao v nhnh r nhu cu ch, cu dao phu tai . . .
- Lp dt cc my ct phn doan thch hop d phn doan su c, chuyn di ngun
cp v phuc hi su c luoi din. Di voi cc nhnh r lon cn b tr cc b cu dao phu
tai d c lp su c.
- Trang bi cc tram bin p di dng hop b, s luong v dung luong my bin p
di dng cn duoc tnh ton khoa hoc kt hop voi vic thit k, cai tao cu trc luoi
phn phi.
- Tu dng ha luoi phn phi (DAS - Distribution Automation System), h thng
quan l luoi phn phi (DMS - Distribution Management System).
- Trin khai h thng SCADA luoi phn phi.
3.2.4.3. Vn hnh, bao dung v sua cha
- Nng cao cht luong vn hnh v bao dung h thng phn phi din:
- Nghin cuu ung dung cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu kin
vn hnh (condition-based) v chn don on-line.
- Tip nhn, chuyn giao cng ngh bao dung, sua chua h thng din tin tin
nhu h thng sua chua din nng hotline . . .
- Vn hnh hop l cc tram bin p, hon di cc my bin p dy tai v non tai,
sa thai cc MBA khng tai trong qu trnh vn hnh, quan tm lua chon MBA c tn
tht thp trong mua sm thit bi.
- Lp dt moi v khai thc h thng tu b luoi phn phi d giam nho cng sut
v cng truyn tai trn luoi.
Kin ton hin dai ha luoi din nng cao d tin cy cung cp din
- Ngoi cu hnh mach vng vn hnh ho, hnh tia, trong giai doan toi cn thit
nghin cuu xy dung thm cu hnh song song c cp du phng hoc cu hnh song
song c cp du phng thay th duoc.
- Chun ha cc gam chun, tit din chun d thun tin vic quan l, du phng.
3.2.4.4. Quan l mi trung, pht trin bn vng
- Trin khai p dung cc giai php xy dung cc cng trnh din bng cng ngh
hin dai tai cc khu vuc d thi d dam bao m quan v bao v mi truong.
- Di voi thnh ph, thi x, d dam bao m quan d thi v tit kim dt dai, cc
duong dy din luc khu vuc ni thnh phai duoc ngm ha. Vic ngm ha luoi din
cn thuc hin theo l trnh ph hop voi quy hoach-xy dung d thi.
- Dinh huong ngm ho cc duong dy din luc: Di voi cc khu d thi moi, cc
tuyn duong moi mo cn phi hop voi cc ngnh, kin nghi voi chnh quyn so tai du
tu xy dung dng b h thng ha tng k thut (ho k thut, tuynel) d b tr cc
cng trnh nhu din, nuoc, buu chnh vin thng Vic ha ngm cc tuyn dy din
luc hin huu tai cc tuyn ph cn thuc hin dng b voi cc du n chinh trang d thi
d tit kim vn du tu. Cc cng trnh xy dung moi luoi din cn thuc hin giai php
xy dung bng cp ngm.
3.2.5. Cng ngh trong kinh doanh din nng v d|ch v khch hng
Cc muc tiu chin luoc duoc nhm toi vic phuc vu khch hng ngy cng hon
thin voi nhung dich vu gi tri gia tng ngy cng hp dn v phai gn voi l trnh xy
dung v pht trin cc cp d thi truong din trn co so cua chnh sch gi bn din v
cc di tuong su dung din.
3.2.5.1. Mc tiu co ban trong kinh doanh din nng v djch v khch hng cua
EVN
- Dp ung nhu cu su dung din nng, dam bao quyn loi cua khch hng ph
hop voi chnh sch gi nng luong cua Chnh phu.
- Tng nng sut lao dng, giam cuong d lao dng thu cng, tit kim chi ph,
gia tng loi nhun.
- Pht trin h thng chm sc dich vu khch hng v nng cao cht luong dich
vu khch hng tuong ung voi tung cp d phu tai, tiu thu din nng v muc tiu su
dung din.
- Dp ung cc giai doan pht trin cua thi truong din luc Vit Nam trong tuong
lai, chim linh thi truong v dam bao uu th canh tranh cua Tp don.
Nhung dinh huong cng ngh trong kinh doanh v dich vu khch hng cn thit
phai dua vo cng ngh do dm v hai h thng co so ha tng trin khai tai EVN:
- H thng cng ngh thng tin din luc.
- H thng vin thng din luc.
3.2.5.2. V cng ngh thit bj
- Ung dung cng ngh do dm tin tin-thng minh (smart metering) voi mt s
chc nng co ban duoi dy trn nguyn tc uu tin khu vuc d thi, thnh ph lon v
ph hop voi kha nng ti chnh:
+ Cng ngh cng to c kha nng cho php doc du liu, thu nhn du liu tu xa
hoc bng duong truyn.
+ Cng ngh doc du liu tu dng v bn tu dng
- V cng ngh truyn du liu:
+ Nguyn tc: Giao thuc truyn tin phai ph hop voi duong truyn v cng tc
xu l du liu.
+ Ung dung cng ngh thng tin trn duong dy tai din PLC (Power Line
Communication) o mc d co ban ty thuc vo cu hnh v muc d hin
dai cua luoi phn phi. Cng ngh ny cho php truyn du liu trn cc
tuyn duong dy tai din cua h thng din.
+ Nghin cuu v ung dung mt s cng ngh truyn du liu khc o mc d co
ban nhu: truyn qua din thoai huu tuyn, wireless - din thoai khng dy,
qua sng CDMA cua vin thng din luc...
+ Ung dung v trin khai cc dinh huong pht trin vin thng din luc cho
kinh doanh din nng v dich vu khch hng trn co so ph hop voi Chin
luoc pht trin cng ngh thng tin d duoc ph duyt.
- V cng ngh trong xu l du liu v dich vu khch hng:
+ B sung hon thin co so trung tm dich vu khch hng CMIS cua EVN.
+ Tng cuong trin khai chuong trnh DSM (Demand Side Management).
+ Ung dung v trin khai cc dinh huong pht trin cng ngh thng tin cho
kinh doanh din nng v dich vu khch hng trn co so ph hop voi Chin
luoc pht trin cng ngh thng tin cua EVN d duoc ph duyt.
- V tu dng ho luoi phn phi gn lin voi dich vu khch hng v quan l nhu
cu din nng: Su pht trin duoc chia thnh hai muc d.
Mc d 1 duoc trin khai voi nhung vng min c mt d phu tai cao, bnh qun
muc su dung din trn du nguoi cao hon muc trung bnh cua ca nuoc; c gi bn bnh
qun cao hon gi thnh cua Tp don, c loi nhun v voi di tuong khch hng su
dung din cho muc dch san xut, kinh doanh v dich vu bao gm:
+ Nghin cuu trin khai h thng SCADA luoi phn phi, tung buoc p dung
cng ngh tu dng ho quan l luoi din phn phi (DAS) v quan l luoi
din v khch hng theo dia l (GIS Geographic Information System - H
thng thng tin dia l).
+ Tip tuc trin khai chuong trnh DSM, tham gia xy dung b tiu chun su
dung din hiu qua.
Mc d 2 duoc trin khai cho cc vng min c gi bn din bnh qun thp hon
gi thnh. V muc tiu co ban l dp ung nhu cu su dung din nng nhung cng ngh
thit bi trin khai o muc thp hon so voi muc d 1, chua gn dich vu khch hng voi
vic tu dng ho luoi phn phi.
- Hon thin cc trung tm kim dinh, thu nghim thit bi do dm din nng, dich
vu khch hng tai cc din luc.
3.2.6. Cc d|nh hung chin luc v pht trin ngun nhn lc, t chc v
thng tin d lm chu v pht trin cng ngh din lc
3.2.6.1. Pht trin ngun nhn lc
- Xy dung h thng truong gm: day ngh, quan l, dai hoc dp ung nhu cu v
nhn luc vn hnh, bao dung cc nh my cho EVN v ca cc don vi ngoi.
- Lin kt voi cc truong Dai hoc v co quan nghin cuu trong ngoi nuoc thuc
hin cc d ti nghin cuu khoa hoc cng ngh phuc vu cng ngh din luc cua EVN.
Do tao tai nuoc ngoi cung c th p dung nhm nng cao kha nng tip cn voi cng
ngh k thut moi.
- Xy dung di ngu cn b thi cng, quan l, vn hnh thuy din chuyn nghip.
- Xy dung cc chuong trnh nng cao nng luc cho cn b, nhn vin vn hnh
luoi din truyn tai v phn phi
- Dy manh vic do tao ngun nhn luc cho h thng kinh doanh v dich vu
khch hng.
- Xy dung bin ch t chuc din hnh cho cc don vi thuc EVN, tiu chun cc
vi tr, chuong trnh do tao moi v do tao dinh ky cho cc vi tr trong b my quan l
cua EVN.
- Xy dung quy trnh dnh gi, pht hin v bi dung do tao ung vin vo cc
vi tr cng ngh v quan l chu cht cua don vi co so, cua cc don vi thnh vin v cua
EVN. Trin khai do tao luc luong chuyn gia cao cp, cn b quan l chuyn nghip
v di ngu cng nhn lnh ngh trong tt ca cc khu cua dy chuyn san xut kinh
doanh din nng.
3.2.6.2. Pht trin phn t chc
- Dnh gi lai nng luc v cng ngh, v co kh, din, din tu (nng luc cng
nghip) cua ngnh din ni ring v trong nuoc ni chung.
- Xc dinh cc co so san xut cc thit bi nhit din (l hoi, bom, dng co, van,
thit bi co kh, thit bi din tu, vt liu su dung trong nh my nhit din nhu ng,
thp,) c kha nng tham gia chuong trnh ni dia ha, san xut thit bi cho cc nh
my nhit din. Phn loai cc cng ty theo nng luc v dua ra chuong trnh, du tu
nng cao nng luc cho cc co so ny gp phn phuc vu cho cng tc sua chua lon cc
nh my nhit din...
- Phn loai cc thit bi nhit din c th san xut trong nuoc theo muc d d dn
kh ; xc dinh nhm thit bi c th tin hnh san xut, nng cao cht luong tai cc co
so san xut cua EVN.
- Cung c lai cng tc hiu chinh nhit, xy dung b phn cng ngh cao (xu l
rung v pht nhit cua thit bi quay, diu khin tu dng h thng) d nng cao cht
luong v trnh d khai thc thit bi.
- Trao quyn tu chu ton b cho cc chu so huu v ngun thuy din trn co so
thit lp cc quy dinh bt buc v quan l vn hnh an ton v hiu qua tng th ti da.
- Nghin cuu xy dung b quy ch, quy dinh quan l cng ngh ph hop voi t
chuc moi cua EVN.
- T chuc lai hoc xy dung moi cc Cng ty bao dung, sua chua luoi truyn tai
din.
- B sung thm cc hang muc v hun luyn trong cng tc bao dung sua chua
nng trn luoi truyn tai v phn phi din nng.
- T chuc lai hoc xy dung moi quy trnh quan l k thut nhm giam v xu l
nhanh su c, tng cuong kim tra sua chua thuong xuyn cc thit bi nhu kim tra tip
xc tai cc tram bin p, lo duong dy, xu l hu hong thit bi.
- Bin soan cc b ti liu tuong ung (quy trnh, quy pham, sch gio khoa...)
- Xy dung v hon thin h thng thng tin khch hng - Trn nguyn tc ph
hop voi Chin luoc pht trin cng ngh thng tin cua EVN d ph duyt.
3.2.6.3. Pht trin phn thng tin, co so d liu
- Xy dung b co so du liu ngnh nhit din (kh, than).
- Trin khai ung dung cc cng ngh dam bao thng tin nhanh v chnh xc nht.
- Trang bi cc phn mm tnh ton luoi din, du bo nhu cu din d c k hoach
pht trin luoi din hop l, tnh ton vn hnh luoi din an ton hiu qua.
- Xy dung b co so du liu trn co so cng ngh H thng thng tin dia l (GIS
(Geographic Information System) v h thng din Vit Nam
- Hon thin cng tc quan l co so du liu trong kinh doanh din nng v dich
vu khch hng theo tin d d vach trong Chin luoc pht trin cng ngh thng tin
cua EVN d ph duyt.
3.2.7. Luc d dnh gi kha nng tim nng du tu cc cng ngh din lc
So d duoi dy phn tch mt cch tng quan gi thnh so voi anh huong hoc
loi nhun cua cc cng ngh mang lai cho Tp don khi dua vo ung dung.
Hnh 4: Chin luc pht trin cng ngh (giai don dn 2015)
3.3. Dch dn nm 2025
3.3.1. Mc tiu chung cn dt vo nm 2025
3.3.1.1. Dch dn cn phai tp trung dt duc trong giai don 2016-2025
- K thua, trin khai tip tuc cc muc tiu trn co so giai doan truoc v thuc hin
moi.
- Ung dung cng ngh tin tin/cao cp trong pht din, dam bao muc tiu pht
trin bn vung; hon chinh luoi din, buoc du tao lp h thng cung cp din thng
minh; k thua v tao lp cc dich vu gi tri gia tng moi trong kinh doanh din nng v
dich vu khch hng.
- C ha tng co so v thng tin v vin thng o muc d tin tin; c ha tng co so
v h thng diu khin v tu dng ha o muc tin tin v c h thng quan trc mi
truong trin khai tai cc nh my pht din.
3.3.1.2. Djnh hung tng th v chin luc pht trin cng ngh trong giai dan
2016-2025
Hnh 5: Chin luc pht trin cng ngh din lc (giai don dn 2015)
3.3.2. Cng ngh pht din
3.3.2.1. Nhit din
a. D|nh hung su dng nhin liu
Nng cao hiu qua su dung nhin liu:
Di vi than
- Ti uu ha v hon thin cng ngh trn than
- Nm vung v su dung thnh thao cc cng ngh tuong ung d dt moi chung
loai than hin c trn thi truong Vit Nam dat hiu sut cao v dp ung cc tiu chun
v mi truong.
- Tip cn ngun than tu b than dng bng Bc B d rt ngn thoi gian dua vo
dng cho pht din.
- Su dung cng ngh tin tin trong vn chuyn, bao quan than.
Di vi nhin liu kh dt
- Su dung ngun kh tai ch v LNG.
Di vi nguyn liu cho din ht nhn
- Tip tuc tin hnh cc nghin cuu v nguyn nhin liu cho din hat nhn phuc
vu cho vn hnh nh my din hat nhn du tin tai Vit Nam.
Kim tra, bao dung, sua
cha trn co so dnh gi
nguy co (Risk Based)
Theo di vn hnh theo
trng thi thit b|
La chn v ng dng cng
ngh truyn tai din vi cp
din p cao hon 500 kV xoay
chiu ho}c/v mt chiu HVDC
Cng ngh SCADA, FACTS
mc d hon thin Trin khai ng dng
rng cng ngh trm
GIS
- Theo di vn hnh,
bao dung, sua cha
theo trng thi thit b|.
- Kim tra, bao dung,
sua cha nng trn
dung dy
H thng
kinh
doanh v
d|ch v
khch
hng thit
lp o mc
tin tin
HT dung truyn dn s
liu mc tin tin
Cng ngh nng cao cht
lung nhin liu
Nghin cu ng dng cng
ngh nng lung ti to
Cng ngh tin tin v thit
b| cho pht din (ca din
ht nhn)
Cng ngh v xu l mi
trung ti cc NMD
NMD
MBA TT
Cng nghip Thuong
mi
Nh o
MBA
Trin khai hp l vn d cai
to lui phn phi
- T dng ho phn phi
(DAS) v DMS
- SCADA lui phn phi
- Xem xt vic thuc hin mt phn vic ch tao cc thanh nhin liu tai Vit
Nam, xem xt vic khai thc v su dung ngun Uranium cua Vit Nam, tip cn cng
ngh ti sinh d su dung lai b thai nhin liu trong cc giai doan sau.
b. Cng ngh thit b| su dng cho ngun pht nhit din
Cng ngh nhit din than
Tip tuc su dung than hiu qua bng cch: cai tin thit bi dt (vi dt, bung
dt, phuong php dt, k ca thai xi long), nghin cuu trn than antraxit voi than nhp
c hm luong cht bc cao; cc t my moi xy dung phai p dung thng s trn toi
han v thn trong xem xt vic p dung thng s cuc siu toi han (USC) trn co so
kinh nghim cua EVN v cc tin b k thut trn th gioi.
Thng s l hoi
- Cng suat to my: Vic nng cng sut cao hon nua s theo tro luu chung cua
th gioi v c xt dn kha nng nng cng sut t my toi 1.000 MW.
- Thng so mi chat: Dinh huong lua chon cc thng s cao mt cch hop l
nhm dam bao tng hiu sut chu trnh trn co so chi ph hop l, ti uu cho du tu ban
du v chi ph O&M.
+ Nhit do hoi: Tip tuc xem xt p dung nhit d 570-600
o
C cho cc l hoi
moi. Thn trong nghin cuu ung dung nhit d cao hon
+ p suat: p dung thng s trn toi han cho cc t my moi. Xem xt p dung
thng s cuc siu toi han (USC) vo thoi dim thch hop.
Cng ngh dt than
- Nghin cuu, lm chu cc cng ngh tuong ung d dt moi chung loai than hin
c trn thi truong Vit Nam dat hiu sut cao v dp ung cc tiu chun v mi truong
(k ca l tng si, thai xi long).
- Nghin cuu cng ngh l thai xi long (dt duoc than anthraxit, du tu cho thit
bi mi truong cao).
- Nghin cuu cng ngh kh ha than d ung dung trong cc du n moi (dc bit
l b than dng bng sng Hng).
Vn d tro xi
- Tip tuc phi hop voi cc co quan khoa hoc cua cc ngnh khc d nghin cuu
v trin khai vic su dung tro xi nh my din.
- Ty l ti su dung tro xi cc nh my nhit din than phai dat trn 75%.
Cng ngh nhit din kh
- Xc dinh cc dia dim ph hop, thun loi cho vic cp kh, dp ung cc nhu cu
v phu tai, quy hoach cc dia dim cho cc nh my nhit din kh sau ny.
- Uu tin pht trin nhit din kh chu trnh hn hop voi hiu sut cao. Hiu sut
chu trnh khng duoc thp hon 52%.
c. D|nh hung chin luc v hot dng vn hnh; bao dung, sua cha; ch to
ph tng, thit b| phc v nhm cng ngh nhit din
- Tip tuc trin khai p dung cng ngh theo di trang thi vn hnh thit bi theo
diu kin thuc t thit bi (condition-based).
- Trin khai ton din cng ngh bao dung theo trang thi thit bi (reliability-
centered maintenance).
- Lin danh voi cc nh ch tao trong nuoc hoc nuoc ngoi san xut cc thit bi
do luong v diu khin d phuc vu thay th cho cc nh my dang hoat dng v tung
buoc tin toi cung cp cho cc du n moi.
- Tip tuc trin khai chuong trnh ni dia ha thit bi nhit din nhm nng cao
kha nng tu chu v cng ngh v hiu qua kinh t
d. D|nh hung chin luc v quan l mi trung, pht trin bn vng
- Dam bao cc chi tiu v pht thai di voi cc nh my nhit din bng cch p
dung cng ngh tin tin, su dung cc thit bi xu l mi truong ph hop voi nhung quy
dinh ban hnh trn lnh th Vit Nam: su dung cng ngh tin tin xu l kh thai, nuoc
thai nhu loc bui, khu SOx, khu NOx, chu trnh xu l nuoc thch hop voi cc thit bi
b keo tu, b lng, loc, trung ha nhm muc tiu kim sot hon ton luong nuoc
thai ra cua cc nh my.
- Trang bi dy du cc thit bi quan trc v cc thng s mi truong tai cc nh
my nhit din.
e. Thit b| cng ngh do lung diu khin
- Su dung cc thit bi do luong diu khin tin tin cho cc nh my nhit din
moi. Cc nh my moi xy dung phai c h thng do luong, diu khin tu dng hin
dai, hoat dng n dinh, lu bn, d dng cp nht, nng cp v phai ngn ngua duoc
cc su c lon xay ra, tng d tin cy cua nh my, tng cao d sn sng cua gp phn
nng cao hiu sut cua nh my.
- Dnh gi v su dung cc thit bi do luong diu khin (phn cung v phn mm)
tin tin tu cc nh san xut trn th gioi phuc vu cho cc nh my nhit din moi.
- Toi nm 2025: Lin danh voi cc nh ch tao trong nuoc hoc nuoc ngoi san
xut thit bi do luong v diu khin d phuc vu thay th cho cc nh my dang hoat
dng v tung buoc tin toi cung cp cho cc du n moi.
g. V din ht nhn
- Tip tuc nghin cuu v an ton hat nhn v cc cng ngh din hat nhn ph
bin hin nay.
- Lua chon cng ngh din hat nhn ph hop voi diu kin cua Vit Nam.
- Do tao nhn luc cho cc giai doan tip theo cua chuong trnh din hat nhn,
dc bit ch v quan l du n, dnh gi an ton v di ngu vn hnh, bao dung v
sua chua nh my din hat nhn, lm chu cng ngh nh my din hat nhn du tin.
- Nng cao nng luc khoa hoc cng ngh d c th tip thu cng ngh din hat
nhn, nhn chuyn giao cng ngh, xy dung v vn hnh nh my din hat nhn mt
cch kinh t v an ton. p dung cc k thut tin tin nht d xu l rc thai phng xa
(muc thp v trung bnh).
- Nng cao nng luc tu vn cc du n nh my din hat nhn, tip tuc trin khai
do tao nhn su cho nh my din hat nhn (quan l du n, an ton, vn hnh, bao
dung v sua chua nh my din hat nhn).
- Tip tuc nghin cuu ung dung cng ngh din hat nhn cho cc t my tip theo
( Ch tao nhin liu hat nhn, bao quan; l phan ung hat nhn, an ton hat nhn; xu l
v luu tru cht thai phng xa, b thai hat nhn; an ton phng xa).
3.3.2.2. Thuy din
- Dinh huong chin luoc pht trin cng ngh:
+ Cp nht cc cng ngh hin dai nht tai thoi dim v ca so d khai thc, thi
cng, thit bi v cng ngh v quan l vn hnh.
+ Khai thc lp lai nhiu ln ngun nuoc trn co so tnh ton kinh t dam bao
pht trin bn vung ngun ti nguyn
- Cc dinh huong chin luoc v ch tao phu tng, thit bi duoc thuc hin trn
nguyn tc ph hop voi Chin luoc pht trin co kh din luc cua EVN d ph duyt.
3.3.3. Cng ngh truyn tai din nng
3.3.3.1. V cu trc lui
- Lua chon v ung dung mt trong cc cng ngh: truyn tai din nng voi cp
din p cao hon 500 kV, tai din mt chiu khi khoang cch du lon, ung dung cng
ngh truyn tai din linh hoat su dung cc thit bi din tu cng sut (FACTS)
- Pht trin cng ngh xy dung cc duong dy nhiu mach cng hoc khc cp
din p nhm muc dch tit kim hnh lang tuyn
- Tip tuc pht trin cn di co cu s luong km chiu di duong dy theo tuong
quan thch hop o cc cp din p khc nhau; v tuong quan dung luong tram bin p o
cc cp din p cho tung vng min.
3.3.3.2. Cng ngh thit bj
- Tip tuc cng tc tiu chun ho tit din dy dn, so d ct, phn pha, duong
dy nhiu mach, da cp din p, phu kin...
- Hon thin, hin dai ho cng ngh bao dung v sua chua h thng luoi dang
vn hnh: Trang bi cc thit bi sua chua, bao dung duoi tai d giam ti thiu s ln
v s gio ct din.
- Nghin cuu, trin khai cc bin php nng cao kha nng truyn tai din (Nng
cao cp din p, FACTS, truyn tai din cao p mt chiu - HVDC...).
- Ung dung rng ri vt liu moi trong luoi din Vit Nam; su dung cc loai cch
din moi tin tin nhu composite, x cch din, cch din gm cho cc DDK.
- Tip tuc nghin cuu v trin khai ung dung cc loai dy dn chiu nhit d nng
cao kha nng tai cua dy dn DDK, su dung dy dn hop kim, dy dn nhm li bng
soi carbon d giam d vng, giam kch thuoc ct.
- Su dung cc thit bi tram bin p tin tin, hin dai.
- Trin khai ung dung cng ngh tram bin p cch din bng kh GIS ngm hoc
ngoi troi, tram nhiu tng.
- Trin khai ch tao cc loai my bin p toi cp din p 220 kV v mt s thit
bi nht thu nhu chng st van, dao cch lyph hop voi Chin luoc pht trin co kh
din luc cua EVN d ph duyt.
- Cng ngh thng tin v diu khin: trin khai rng ri cc giai php v cng
ngh thng tin, diu khin h thng din nhm muc tiu an ton, hiu qua, tin cy, linh
hoat, c kha nng tu khi phuc
3.3.3.3. Vn hnh, bao dung v sua cha
- p dung rng ri cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu kin vn
hnh (condition-based) v chn don on-line.
- Giu vai tr hng du v bao dung, sua chua h thng truyn tai din: Tip
nhn, chuyn giao cng ngh bao dung, sua chua h thng din tin tin.
3.3.3.4. Diu d vn hnh h thng din
- Tip tuc trin khai xy dung h thng diu d moi voi h thng do dm moi,
tch hop chng voi h thng MMS v SCADA/EMS; nng cp h thng duong truyn
(l co so ha tng vin thng, thng tin phuc vu cng tc diu d v thi truong din).
- Trin khai ung dung cc nhm cng cu (h thng thit bi, phn mm) phuc vu
dnh gi (theo thoi gian thuc v off-line) d tin cy vn hnh h thng din phuc vu
pht trin thi truong din theo l trnh cua Chnh phu.
3.3.3.5. Djnh hung chin luc v quan lmi trung
Tip tuc trin khai cc bin php quan l cng ngh voi muc tiu giam thiu tc
dng cua din tu truong.
3.3.4. Cng ngh phn phi din
3.3.4.1. Djnh hung chin luc v cng ngh thit bj
a. Phuong hung chuyn di cp din p
Tip tuc trin khai cai tao luoi phn phi o Vit Nam theo huong dam bao tin
toi chi c mt cp din trung th 35 kV hoc 22 kV.
b. Tip tc kin ton hin di ha lui din nng cao d tin cy cung cp din
- Tip tuc trin khai xy dung thm cu hnh song song c cp du phng hoc
cu hnh song song c cp du phng thay th duoc.
- Trang bi, b sung h thng bao v cc tuyn dy trung th gm my ct du
tuyn, my ct tu dng lai, cc thit bi phn doan kiu moi (sectionlizer) duoc phi
hop voi cc bao v nhnh r nhu cu ch, cu dao phu tai
- Lp dt cc my ct phn doan thch hop d phn doan su c, chuyn di ngun
cp v phuc hi su c luoi din. Di voi cc nhnh r lon cn b tr cc b cu dao phu
tai d c lp su c.
- Trang bi cc tram bin p di dng hop b, s luong v dung luong my bin p
di dng cn duoc tnh ton khoa hoc kt hop voi vic thit k, cai tao cu trc luoi
phn phi.
- Trin khai su dung vt liu moi, cng ngh moi (cp ngm trung ha th, tram
bin p hop b, tram ngm).
- Chun ha cc gam chun, tit din chun d thun tin vic quan l, du phng.
c. D|nh hung chin luc v quan l mi trung, pht trin bn vng
- p dung cc giai php khoa hoc cng ngh hin dai bao v mi truong.
- Di voi thnh ph, thi x, d dam bao m quan d thi v tit kim dt dai, vic
p dung cc giai php xy dung cc cng trnh din bng cng ngh hin dai phai tro
thnh yu cu bt buc.
- Cc duong dy din luc khu vuc ni thnh phai duoc ngm ha. Vic ngm ha
luoi din cn thuc hin theo l trnh ph hop voi quy hoach-xy dung d thi.
d. Bao dung v vn hnh lui phn phi
Nng cao cht luong vn hnh v bao dung h thng phn phi din:
- Ung dung cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu kin vn hnh
(condition-based) v chn don on-line.
- Tip nhn, chuyn giao cng ngh bao dung, sua chua h thng din tin tin
nhu h thng sua chua din nng hotline . . .
- Vn hnh hop l cc tram bin p, hon di cc my bin p dy tai v non tai,
sa thai cc MBA khng tai trong qu trnh vn hnh, quan tm lua chon MBA c tn
tht thp trong mua sm thit bi.
- Lp dt moi v khai thc h thng tu b luoi phn phi d giam nho cng sut
v cng truyn tai trn luoi.
3.3.5. Cng ngh trong kinh doanh din nng v d|ch v khch hng
Trin khai ung dung cng ngh do dm, truyn du liu v xu l du liu v dich
vu khch hng dp ung cc yu cu cua thi truong bn le canh tranh theo l trnh pht
trin cc cp d thi truong din d duoc Chnh phu ph duyt voi muc tiu toi 2025
hon thnh cng tc chun bi cho thi truong bn le canh tranh. Cu th nhu sau:
- Ung dung cng ngh do dm thng minh (smart metering) voi mt s chuc
nng cao cp nhu:
+ Cng ngh cng to c kha nng cho php doc du liu, thu nhn du liu tu xa
hoc bng cc loai hnh duong truyn;
+ Tin hnh nghin cuu v buoc du ung dung cng ngh do dm thng minh
(Smart metering) o muc cao hon: Cng ngh cho php trao di thng tin du
liu theo phuong thuc hai chiu giua nh cung cp voi khch hng. Cc
thng tin theo thoi gian thuc (real-time) nhu gi tin din, luong din khch
hng su dung v tin phai tra c th duoc xc dinh v theo di nng. Cng
ngh ny khng nhung loai tru vn d phai dng thit bi do dm (meter
reader) m cn tro gip cc nh cung cp trong cng tc du bo nhu cu din
nng, xc dinh khung gi v gip khch hng diu chinh k hoach su dung
din mt cch ti uu theo bang gi din.
V cng ngh truyn d liu
- Ung dung cng ngh thng tin trn duong dy tai din (PLC - Power Line
Communication) o muc d cao cp tai nhung khu vuc d thi, khu vuc luoi din hin
dai c s h tiu thu n dinh: Cng ngh ny cho php truyn du liu trn cc tuyn
duong dy tai din cua h thng din. Dy cn l cng ngh co so cho h thng cung
cp din thng minh cc giai doan sau ny v cho cc dich vu gi tri gia tng.
- Pht trin ung dung mt s cng ngh truyn du liu khc nhu: truyn qua din
thoai huu tuyn, wireless - din thoai khng dy, qua sng CDMA cua vin thng din
luc... trn ton lnh th.
- Ung dung v trin khai cc dinh huong pht trin vin thng din luc cho kinh
doanh din nng v dich vu khch hng trn co so ph hop voi dinh huong chin luoc
pht trin vin thng cua EVN d ph duyt.
V cng ngh trong xu l d liu v d|ch v khch hng
- Hon thin nng cp h thng dich vu khch hng cua EVN nhm muc tiu dat
80% vng min trong ton quc c cng ngh thit bi o mc d 1.
- Thnh lp cc trung tm dich vu khch hng tai cc Din luc
- Ung dung v trin khai cc dinh huong pht trin cng ngh thng tin cho kinh
doanh din nng v dich vu khch hng trn co so ph hop voi Chin luoc pht trin
cng ngh thng tin cua EVN d ph duyt.
- Nghin cuu pht trin mt s thit bi cng ngh phuc vu khch hng chng han
nhu thit bi du ni tch hop cho php du cc thit bi khch hng dang su dung trn
luoi din nhu my thu hnh, my tnh, din thoai, ADSL
- Tip tuc trin khai ton din chuong trnh DSM, thuc hin DSM giai doan 3
theo QHD VI d duoc ph duyt. Thnh lp cc Cng ty dich vu din, tu vn v do
tao cc chuong trnh DSM, san xut v p dung cc cng ngh tit kim din: thit bi
chiu sng, dng co tit kim din
3.3.6. Cc d|nh hung chin luc v pht trin ngun nhn lc, t chc v
thng tin d lm chu v pht trin cng ngh din lc
3.3.6.1. Pht trin ngun nhn lc
- Hon thin vic xy dung h thng truong gm: day ngh, quan l, dai hoc dp
ung nhu cu v nhn luc vn hnh, bao dung cc nh my cho EVN v ca cc don vi
ngoi.
- Tip tuc trin khai cng tc lin kt voi cc truong Dai hoc v co quan nghin
cuu trong ngoi nuoc thuc hin cc d ti nghin cuu khoa hoc cng ngh phuc vu
cng ngh din luc cua EVN. Do tao tai nuoc ngoi cung c th p dung nhm nng
cao kha nng tip cn voi cng ngh k thut moi.
- Tip tuc trin khai rng ri cc chuong trnh nng cao nng luc di ngu cn b
thi cng, quan l, vn hnh chuyn nghip cho cc nh my din.
- Tip tuc trin khai rng ri cc chuong trnh nng cao nng luc cho cn b,
nhn vin vn hnh luoi din truyn tai v phn phi.
- Dy manh vic do tao ngun nhn luc cho h thng kinh doanh v dich vu
khch hng.
- Xy dung bin ch t chuc din hnh cho cc don vi thuc EVN, tiu chun cc
vi tr, chuong trnh do tao moi v do tao dinh ky cho cc vi tr trong b my quan l
cua EVN.
- Tip tuc trin khai cng tc pht hin v bi dung do tao ung vin vo cc vi
tr cng ngh v quan l chu cht cua don vi co so, cua cc don vi thnh vin v cua
EVN.
- Tip tuc trin khai do tao luc luong chuyn gia cao cp, cn b quan l chuyn
nghip v di ngu cng nhn lnh ngh trong tt ca cc khu cua dy chuyn san xut
kinh doanh din nng.
3.3.6.2. Pht trin phn t chc
- Dnh gi lai nng luc v cng ngh, v co kh, din, din tu (nng luc cng
nghip) cua EVN ni ring v trong nuoc ni chung.
- Hon thnh cng tc xc dinh cc co so san xut cc thit bi nhit din c kha
nng tham gia chuong trnh ni dia ha, san xut thit bi cho cc nh my nhit din.
Sau khi phn loai cc cng ty theo nng luc, dua ra chuong trnh, du tu nng cao
nng luc cho cc co so ny gp phn phuc vu cho cng tc sua chua lon cc nh my
nhit din.
- Tip tuc phn loai cc thit bi nhit din c th san xut trong nuoc theo muc
d d dn kh v xc dinh nhm thit bi no c th tin hnh san xut, nng cao cht
luong tai cc co so no cua EVN.
- Xy dung b quy ch, quy dinh quan l cng ngh ph hop voi t chuc moi
cua EVN.
- Thnh lp thm cc cng ty sua chua, bao dung.
- Hon thin cng tc hiu chinh nhit, xy dung b phn cng ngh cao (xu l
rung v pht nhit cua thit bi quay, diu khin tu dng h thng) d nng cao cht
luong v trnh d khai thc thit bi.
- Trao quyn tu chu ton b cho cc chu so huu v ngun thuy din trn co so
thit lp cc quy dinh bt buc v quan l vn hnh an ton v hiu qua tng th ti da.
- Nghin cuu xy dung b quy ch, quy dinh quan l cng ngh ph hop voi t
chuc moi cua EVN.
- B sung thm cc hang muc v hun luyn trong cng tc bao dung sua chua
nng trn luoi truyn tai v phn phi din nng.
- T chuc lai hoc xy dung moi quy trnh quan l k thut nhm giam v xu l
nhanh su c, tng cuong kim tra sua chua thuong xuyn cc thit bi nhu kim tra tip
xc tai cc tram bin p, lo duong dy, xu l hu hong thit bi.
- Tip tuc cng tc bin soan cc b ti liu tuong ung voi cc cng ngh dua
vo ung dung nhu quy trnh, quy pham, sch gio khoa.
- Hon thin h thng thng tin tch hop khch hng. H thng ny s cung cp
cho bn bn din cc thng tin cu th v khch hng bao gm ca dnh gi xu huong su
dung din, tra tin din, s ln mt din... Cc du liu ny rt quan trong nhm gip
cho nh cung cp din dnh gi nhu cu su dung mt cch ti uu v pht hin nhung
dim yu trong h thng.
- Xy dung di ngu nhn luc cho cc trung tm dich vu khch hng
- Tip tuc dy manh vic do tao ngun nhn luc cho h thng kinh doanh v
dich vu khch hng.
3.3.6.3. Pht trin phn thng tin, co so d liu
- Tip tuc hon thin b co so du liu ngnh nhit din (kh, than).
- Trin khai ung dung cc cng ngh dam bao thng tin nhanh v chnh xc nht.
- Tip tuc trang bi rng ri cc phn mm tnh ton luoi din, du bo nhu cu
din d c k hoach pht trin luoi din hop l, tnh ton vn hnh luoi din an ton
hiu qua.
- Xy dung b co so du liu trn co so cng ngh H thng thng tin dia l (GIS)
v h thng din Vit Nam.
- Tip tuc hon thin cng tc quan l co so du liu trong kinh doanh din nng
v dich vu khch hng theo tin d d vach trong Chin luoc pht trin cng ngh
thng tin cua EVN d ph duyt.
3.3.7. Luc d dnh gi kha nng tim nng du tu cc cng ngh din lc
So d duoi dy phn tch mt cch tng quan gi thnh so voi anh huong hoc
loi nhun cua cc cng ngh mang lai cho Tp don khi dua vo ung dung.
Hnh 6: Phn tch gi thnh so vi anh huong (ho}c li nhun) cua cc cng ngh
mang li cho Tp don khi dua vo ng dng
Gi thnh trin khai ng dng ho}c mua cng ngh ho}c nghin cu - trin khai
Li
nhun
thu
duc
ho}c
tm
anh
huong
Cng ngh
nng cao
hiu qua
su dng
nhin liu
Cng ngh
gim st mi
trung
Cng ngh
vt liu mi:
s, dy dn,
cp lc...
SCADA
Cng ngh chn don trng thi
thit b| theo diu kin vn hnh
(condition-based) v chn don
on-line
Cng ngh
DPL tin tin;
do dm thng
minh
Cng ngh
FACTS, SVC;
HVDC, Siu cao
p > 500 kV
Cng ngh
GIS: ng
dng mc
rng ri
Cng ngh
t dng ho
lui phn phi
Cng ngh
sua cha
nng DDK
Cng ngh
nhit din
than
Cng ngh
din ht
nhn
Cng ngh
nng lung
ti to
Giai don ti 2025
Thp
Cao
Cao
Chuong V
L TRNH V CC GIAI PHP CJ THE THJC HIJN
CHIEN LUC PHT TRIEN CNG NGHJ DIJN LJC
CUA TAP DON DIJN LJC VIJT NAM
Lo trnh v cc giai php thuc hin chin luoc cho tung phn ngnh du kin chia
ra lm hai giai doan: tu nay toi 2015 v giai doan 2016-2025.
1. L TRNH
1.1. Cng ngh san xut din nng
1.1.1. Giai don t nay dn nm 2015
1.1.1.1. Nhit din
a. Cc nhm cng ngh cn trin khai p dng v lm chu
- Xy dung cc trung tm bao dung sua chua thit bi nhit din, do tao di ngu
nhn luc (chuyn gia, tho lnh ngh) cho vic vn hnh, bao dung v sua chua thit
bi cc nh my nhit din, nng cao nng luc sua chua thit bi nhit din.
- Uu tin du tu pht trin cng ngh dt than phun: cng ngh dt truc tip v
gin tip di voi than trong nuoc voi t my hin dai, hiu sut cao (39-40%), thng s
hoi cao hon (22-24 MPa, 560-580
o
C) .
- Pht trin cng ngh tua bin kh chu trnh hn hop khu vuc pha Nam voi thit
bi hin dai, hiu sut cao.
- Do tao di ngu chuyn gia v tu dng, diu khin nhm dp ung nhu cu trong
vn hnh sua chua cc thit bi tu dng do luong diu khin cua cc nh my nhit
din, tip thu cng ngh tin tin cua th gioi v linh vuc ny.
- Khi phuc cng tc hiu chinh thit bi nhit, truoc ht l l hoi cng sut lon.
- Tip tuc khao st, nghin cuu v kha nng dua din hat nhn vo Vit Nam, xy
dung cc diu kin v co so ha tng dp ung vic tip thu cng ngh din hat nhn;
do tao nhn luc cho chuong trnh pht trin din hat nhn (nhn luc quan l du n, an
ton hat nhn, nhn luc vn hnh bao dung v sua chua nh my din hat nhn).
- Tin hnh chuong trnh ni dia ha thit bi nhit din giai doan 1. Thnh lp
cc lin doanh voi cc hng ch tao thit bi trn th gioi d c th tu san xut cc thit
bi phuc vu cho cc nh my dang vn hnh v dn tung buoc cung cp cho cc du n
moi theo chuong trnh ni dia ha.
b. Cc nhm cng ngh cn pht trin v t ch to
- Nghin cuu ung dung kha nng trn than anthracite Vit Nam voi than nhp, p
dung cng ngh dt truc tip su dung than trn, voi t my hin dai, hiu sut cao.
- Tip tuc cai tin cho ph hop voi diu kin Vit Nam cc loai vi dt l hoi
nhit din than, thay th cc vi dt cu tai cc nh my nhit din Ninh Bnh, Ung B
v Pha Lai 1.
- p dung cng ngh rua ng bnh ngung thch hop, hiu qua di voi cc nh
my nhit din tua bin hoi.
- p dung cng ngh sua chua l hoi nhit din dng b tng chiu lua.
1.1.1.2. Thuy din
a. Khai thc su dng tng hp ngun nuc bng h cha
- Dnh gi tc dng mi truong cua cc h chua dang vn hnh.
- Hon chinh h thng quan l vn hnh ti uu h thng cc h chua, tung bc
thang v tung h chua.
- Hon thnh lp dt h thng thit bi thu thp du liu h chua.
- Phi hop voi co quan kh tuong thuy vn thit lp yu cu, lp dt v vn hnh
thit bi cho h thng thu thp s liu kh tuong thuy vn dy du cho tung cng trnh v
ca luu vuc sng (dng b voi quan l an ton dp).
- Tip tuc xy dung cc h chua su dung tng hop ngun nuoc; uu tin xy dung
h thng cc h bc thang d su dung hiu qua hon ngun nuoc trn tung luu vuc
sng.
- Xem xt ton din cc tc dng cua bn ct lng dong d c th dua ra quy dinh
phai c cc cng xa ph sa trong h thng cng trnh du mi thuy din.
b. V dp dng
- Diu tra khao st lai ton b cc dp d xy dung d lp k hoach sua chua,
nng cp, thay th v lp dt thm cc thit bi quan trc nu cn.
- Tip tuc xy dung dp cao v trung bnh bng vt liu dia phuong hoc bng b
tng trn co so so snh kinh t k thut.
- Thit lp trung tm an ton dp d quan l an ton v dng b cho cc dp lon.
- Dnh gi, tng kt v thit k, thi cng, quan l an ton cho cho mt s loai dp
dang duoc su dung ph bin o Vit Nam, lp quy pham ring cho tung loai dp ny.
- Uu tin xem xt xy dung mt s loai dp c nhiu uu dim ni bt dang duoc
su dung ph bin o Vit Nam v trn th gioi. Tng kt, nghin cuu, th nghim su
hon cc vn d lua chon, ch tao, thi cng, bao dung vt liu dp dp.
- Tin hnh cng tc tng kt kinh nghim trong vic su dung cc cng ty tu vn
nuoc ngoi hoat dng trong linh vuc thit k thi cng thuy din.
c. Cng trnh xa l
- Tnh ton lai luu luong xa lu ung voi tn sut thit k cho cc nm thuy vn b
sung v xem xt lai kha nng xa cua trn.
- Tin hnh cc giai php nng cao nng luc xa cua cc cng trnh trn d xy
dung d xa duoc cc luu luong trn.
- R sot kha nng cua cc thit bi dng mo cua van trn v xa su; truong hop
diu kin cho php, c th thay th bng cc thit bi c thoi gian dng mo nhanh hon.
- Tip tuc giai quyt cc vn d nay sinh ngay sau ha luu cng trnh xa dam bao
an ton cho cng trnh, ha du v mi quan. lua chon tn sut tnh ton v kim tra ph
hop cho tung loai cng trnh gia c.
- Hnh thuc xa nn xem xt kha nng xa kt hop xa su, xa dy, xa mt d vua c
th xa ph sa vua thun tin cho vn hnh.
- Nghin cuu p dung cc cng ngh hin dai d cai thin tnh chng xm thuc
cua b mt trn v dc nuoc nhu cp kh vo b mt, cai tin tnh nng cua vt liu
mt trn d tng kha nng chng xm thuc (nhu b tng mc cao, b tng chng xm
thuc).
- Lua chon thit bi cng ngh dng mo tin tin nht tai thoi dim xy dung d
tng d tin cy v giam thoi gian dng mo.
d. V cng ngh thit b| thuy din
- Tip tuc duy tr cc thit bi chnh d lp dt tai mi nh my, dai tu t my theo
quy pham hin hnh.
- Thay th cc thit bi diu khin d lac hu bng thit bi diu khin s di voi
cc t my do Lin X truoc dy cung cp.
- Dnh gi lai cht luong cc thit bi diu khin cua cc hng khc nhau d lp
dt tai Vit Nam; so snh voi cc cng ngh khc d c co so lua chon thay th cho
cc nh my dang vn hnh v lp dt o cc nh my moi.
- Tung buoc thay th, hin dai ho cc thit bi diu khin.
- Voi cc t my c cng sut lon, tip tuc du thu quc t rng ri d lua chon.
Thit bi diu khin nn chon cua cc nuoc tin tin sau khi d c dnh gi dy du o
trn.
- Nng cao nng luc cng ngh co kh ch tao d ch tao cc thit bi co kh thuy
cng (cc loai cua van, luoi chn rc, thit bi dng mo cua van); thit bi phu (Cung
cp du, kh, nuoc lm mt, thng tin lin lac ...).
- Tin hnh cc buoc cn thit tin toi ch tao tron gi thit bi t my thuy din
nho.
e. V thit b| quan trc an ton dp v cng trnh
- Thay th, nng cp thit bi cu bng cc thit bi hin dai, tu dng ha.
- Dt thm cc thit bi cn thiu c th d dnh gi an ton dp v cng trnh.
- B sung quy trnh quy pham lp dt cc thit bi ny cho du mi thuy din.
- Tip tuc phai nhp khu thit bi quan trc hin dai d thay th v lp moi.
g. V th nghim thuy lc
- Nng cp co so vt cht, trang thit bi cho cc phng th nghim hin c.
- Trin khai do tao cn b, chuyn gia trnh d cao, c kha nng nghin cuu co
ban v giai quyt nhung vn d k thut cng ngh cao, moi cua ngnh.
h. Thuy din tch nng
- Tip tuc cc du n nghin cuu v thuy din tch nng o Vit Nam.
- Cp nht so d khai thc v cng ngh moi nht v thuy din tch nng tai thoi
dim thit k, xy dung (bao hm ca cng ngh v cng trnh du mi v cng ngh v
thit bi...).
1.1.2. Giai don t 2016 dn 2025
1.1.2.1. Nhit din
a. Cc nhm cng ngh cn trin khai p dng v lm chu
- Hon thin v pht trin cc trung tm bao dung sua chua thit bi nhit din,
do tao nng cao tay ngh cho di ngu nhn luc (chuyn gia, tho lnh ngh) bao dung
v sua chua thit bi cc nh my nhit din, nng cao nng luc sua chua thit bi nhit
din.
- Uu tin du tu pht trin cng ngh dt than phun: cng ngh dt truc tip v
gin tip di voi than trong nuoc voi t my hin dai, hiu sut cao (39-40%), thng s
hoi cao hon (22-24 MPa, 560-580
o
C) v cng sut t my dn duoc nng ln dn
1.000 MW.
- Pht trin cng ngh tua bin kh chu trnh hn hop khu vuc pha Nam voi thit
bi hin dai, hiu sut cao.
- Tip tuc cng tc do tao pht trin di ngu chuyn gia v tu dng, diu khin
nhm dp ung nhu cu trong vn hnh sua chua cc thit bi tu dng do luong diu
khin cua cc nh my nhit din, tip thu cng ngh tin tin cua th gioi v linh vuc
ny.
- Xy dung, pht trin co so ha tng dp ung vic tip thu cng ngh din hat
nhn; do tao nhn luc cho chuong trnh pht trin din hat nhn (nhn luc quan l du
n, an ton hat nhn, nhn luc vn hnh bao dung v sua chua nh my din hat
nhn).
- Tip tuc trin khai chuong trnh ni dia ha thit bi nhit din giai doan 2.
Thnh lp cc lin doanh voi cc hng ch tao thit bi trn th gioi d c th tu san
xut cc thit bi phuc vu cho cc nh my dang vn hnh v dn tung buoc cung cp
cho cc du n moi theo chuong trnh ni dia ha.
b. Cc nhm cng ngh cn pht trin v t ch to
- Ung dung kha nng trn than anthracite Vit Nam voi than nhp, p dung cng
ngh dt truc tip su dung than trn, voi t my hin dai, hiu sut cao.
- Cai tin cho ph hop voi diu kin Vit Nam cc loai vi dt l hoi nhit din
than, thay th cc vi dt cu tai cc nh my Ninh Bnh, Ung B v Pha Lai 1.
1.1.2.2. Thuy din
- Tip tuc hon thin ch d vn hnh ti uu h chua bc thang v don le.
- Hon thin h thng canh bo v giam thiu rui ro cho tt ca cc h thng sng
v luu vuc.
- Do tao chuyn su di ngu cn b nghin cuu v th nghim.
- Ch tao cc thit bi thuy din nho theo don dt hng trong nuoc.
- Tip cn cng ngh ch tao mt s thit bi diu khin k thut s nhu diu tc,
mt s thit bi quan trc...
- Mo rng thi truong ch tao cc thit bi thuy din nho theo don dt hng ra cc
nuoc trong khu vuc chu ; vua lm vua nng cp cng ngh d c th ch tao duoc
cc thit bi thay th cho thuy din lon.
- Xem xt nng cp, thay th, lp thm thit bi v mo rng kha nng cua cng
trnh d nng cao cng sut pht din, tng d tin cy v an ton.
- Lua chon duoc cng ngh thuy din tch nng ph hop nht d tin hnh xy
dung, vn hnh v c th ca ch tao thit bi.
- Nghin cuu, ung dung cc cng ngh sua chua, thay th, phuc hi...cho cc
cng trnh, thit bi hin c; cc cng ngh nhm nng cao nng luc khai thc v vn
hnh.
- R sot, b sung, hon thin cc quy trnh cng ngh cho ph hop voi su thay
di cua co cu hay co ch quan l ngnh din trong tuong lai.
- Nghin cuu cng ngh nhm khai thc trit d hon ngun thuy nng phi kinh t.
1.2. Cng ngh truyn tai din nng
1.2.1. Giai don t nay dn 2015
1.2.1.1. Nng cao cht lung vn hnh v bao dung h thng truyn tai din
- Xy dung kt cu luoi truyn tai ti uu, hop l, dam bao d tin cy cn thit.
- p dung tiu chun cua luoi truyn tai quc gia khu vuc nhu sau: luoi 220 kV
phai duoc tao thnh mach vng; cc duong dy 220 kV nht thit phai l duong dy 2
mach; cc tram nt 220 kV nht thit phai duoc cp tu t nht 2 ngun (ngun l tram
500 kV hoc nh my din); cc duong dy 110 kV giu vai tr truyn tai khu vuc cung
phai l cc duong dy 2 mach.
- p dung cc tiu chun v an ton tin cy cung cp din cp n-1 cho luoi 110;
220 kV ton quc v n-2 cho Thu d v cc khu vuc quan trong.
- Trin khai ung dung cc dang so d v kch thuoc ct tin tin, kt hop voi su
dung cch din thanh (composite) nhm giam kch thuoc ct, giam hnh lang tuyn.
- Dinh hnh v tiu chun ha kch thuoc kt cu cc loai ct nht l ct thp cho
cc DDK 220 kV nhm dy nhanh tc d thit k thi cng cc cng trnh DDK. Pham
vi su dung cua mt kiu so d phai dng thoi su dung cho vi c dy, vng gi khc
nhau d c th nhanh chng ch tao v lp dung dy nhanh tin d thi cng.
- p dung so d ct nhiu mach cng cp din p hay 2 cp din p cho nhiu
duong dy, nht l cc vng ven d thi, cc vng c tuong lai tro thnh d thi trong 5,
10 nm sau.
- Dua vo ung dung cng ngh truyn tai din mt chiu, thit bi FACTS.
- Nghin cuu ung dung cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu kin
vn hnh (condition-based) v chn don on-line:
- Toi 2015 ung dung cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu kin vn
hnh (condition-based) v mt phn cng ngh chn don on-line tai cc TBA quan
trong
- V diu d, vn hnh h thng din: toi 2015 trin khai xy dung h thng diu
d quc gia moi cng voi vic tng cuong cc thit bi thu nhn thng tin tu xa RTU v
cc phn cung phuc vu vic thu thp du liu tu RTU. Xy dung co so ha tng cng
ngh v k thut phuc vu thi truong pht din canh tranh v chun bi cho thi truong
bn bun canh tranh vo nm 2016 theo l trnh pht trin thi truong din d duoc
Chnh phu ph duyt.
1.2.1.2. Gi vai tr hngdu v bao dung h thng truyn tai din
- Tip nhn, chuyn giao cng ngh sua chua nng trn h thng din.
1.2.1.3. ng dng v lm chu v cng ngh thit bj din
- Nghin cuu v san xut thu ct b tng ly tm c chiu cao trn 20 m (c th l
24 m v 27 m) dng thu nghim cho ct d cua mt s duong dy 110 kV thay th cho
ct thp, dnh gi hiu qua giam gi thnh xy dung d c th ung dung rng ri cho
nhiu DDK trong giai doan sau.
- Thit k v xy dung th dim mt s duong dy 110 kV ngn
(5-10 km) d theo di vn hnh d ung dung mt s cng ngh sau: kt hop su dung
cch din composite v x cch din; su dung cc loai dy dn din moi tin tin nhu
dy hop kim, dy dn siu nhit...voi muc tiu rt ra cc chi tiu kinh t k thut, xc
dinh cc hiu qua cua giai php cng ngh d c th p dung v nhn rng trong l
trnh giai doan tu 2015 toi 2025.
- Hon thnh thay th 100% cc my ct c din (my ct khng kh, my ct
du) trong ton b luoi din bng cc th h my ct moi: SF6, chn khng... Thay th
ton b role bao v co, din tu cn lai bng role s.
- Trang bi dy du thit bi tu dng dng lai cho phn lon cc tram trung th.
- Dn nm 2015 hon chinh lp dt v su dung tt h diu khin my tnh kt hop
h SCADA o tt ca cc tram 220 kV, 500 kV v mt s tram 110 kV quan trong.
- Hon thnh dnh gi huong dn vic nhp v su dung cc thit bi chnh cho
luoi din; tu san xut cch din thuy tinh trong nuoc.
1.2.2. Giai don t 2016 dn 2025
1.2.2.1. Nng cao cng sut truyn tai gn vi d n djnh v tin cy trong vn hnh
- Hon thnh vic thuc hin tiu chun tin cy n-1 cho ton b luoi 500, 220 kV;
tiu chun n-2 cho TP. H Ni v TP. H Ch Minh.
- Thuc hin ton din cc cng ngh SCADA/EMS, DMS trong ton b luoi din
bng cc giai php v trang bi, phuong thuc v cng ngh thng tin. Trong giai doan
ny hon thnh vic diu khin tu dng cc tram 220 kV trn ton quc, tin toi xy
dung mt s tram hin dai khng c nguoi truc vn hnh, tin hnh trang bi h diu
khin my tnh kt ni SCADA hon chinh cho mt s tram 110 kV quan trong.
- Tip tuc ung dung rng ri cc cng ngh tin tin nhm nng cao kha nng
truyn tai v d n dinh trn luoi nhu: truyn tai din mt chiu, thit bi FACTS
- Tip tuc trin khai p dung cng ngh chn don trang thi thit bi theo diu
kin vn hnh (condition-based) v chn don on-line.
1.2.2.2. ng dng v lm chu v cng ngh thit bj din
- Mo rng th dim cua giai doan truoc v cc cng ngh moi trn co so kt hop
hoc chia ra su dung trn mt duong dy:
+ Cch din composite, x cch din, giam kch thuoc ct.
+ Su dung dy dn chiu nhit, dy hop kim hoc dy nhm li bng soi carbon
d tng kha nng tai.
- Kt hop voi tm hiu khao st vic xy dung cc loai tram hop b, tram cch
din bng kh GIS o nuoc ngoi, vach l trnh v k hoach xy dung cc tram bin p
110 kV o ngay trung tm phu tai o cc d thi lon (TP. H Ni, TP. H Ch Minh, TP.
D Nng).
- p dung mo rng cc cng ngh moi d th dim trong giai doan truoc trong
xy dung duong dy v: cch din v dy dn, cc so d ct thch hop nhm muc tiu
tng hiu qua cung cp din, giam hnh lang tuyn v chim dung dt dai khi xy
dung cng trnh luoi din.
- Phn du giam tng tn tht trn luoi.
1.2.2.3. V diu d, vn hnh h thng din
- Toi 2025 hon thnh xy dung h thng diu d quc gia moi cng voi vic
trin khai tch hop cc h thng MMS, SCADA/EMS, do dm cng voi cc cng cu
cn thit cho cng tc kinh doanh cua EVN trong thi truong din voi muc tiu phuc vu
thi truong bn bun canh tranh v chun bi cho thi truong bn le canh tranh theo l
trnh pht trin thi truong din d duoc Chnh phu ph duyt.
1.3. Cng ngh phn phi din nng
1.3.1. Giai don t nay dn 2015
1.3.1.1. Chuyn di cp din p lui trung p
Vic cai tao chuyn di cp din p theo thu tu sau:
- Khu vuc cc tinh min Nam (tru TP. H Ch Minh) cn som chuyn di luoi
trung p thnh luoi 22 kV.
- Khu vuc cc tinh min Trung cn thit hon thnh vic chuyn di luoi 15 kV
thnh luoi 22 kV.
- Khu vuc TP. H Ni cn chuyn di luoi 6, 10, 35 kV thnh luoi 22 kV.
- Khu vuc TP. H Ch Minh cn chuyn di luoi 15 kV khu vuc cc huyn ngoai
thnh, cc qun ven d thnh luoi 22 kV. Khu vuc cc qun trung tm ni thnh trong
giai doan ny tam thoi duy tr o cp din p 15 kV.
- Khu vuc min ni pha Bc duoc xc dinh tn tai 2 cp din p 35, 22 kV, tuy
nhin trong vng nho chi pht trin 1 cp din p. Trong d khu vuc thi x, thi trn,
khu cng nghip, khu d thi, khu d thi pht trin cp din p 22 kV, khu vuc lng ban
c mt d phu tai thp, bn knh cung cp din lon pht trin cp din p 35 kV.
1.3.1.2. Kin ton, hin di ha lui din nng cao d tin cy cung cp din
- Chun ha su dung dy dn, thit bi v my bin p cho luoi din phn phi.
Trong d xc dinh khu vuc ni thi cc thnh ph lon cn dy manh xy dung, cai tao
luoi din su dung cng ngh cp ngm XLPE, cc khu vuc cn lai tin toi su dung cp
boc, cp vn xon. Nghin cuu xy dung vn hnh th dim tram bin p phn phi
ngm, dy manh su dung cc loai tram hin dai tin tin nhu tram Kiosk, tram xy...
- Dy manh vic ngm ha luoi din, truoc mt tp trung tai khu vuc ni thnh
cc thnh ph lon nhu TP. H Ni, TP. H Ch Minh, Hai Phng, D Nng, Bin
Ha... Toi nm 2015, co ban ngm ha luoi trung p khu vuc cc qun ni thnh cua
TP. H Ni, TP. H Ch Minh, cc thnh ph khc dat tu 40-60%. Luoi ha th cc TP.
H Ni, TP. H Ch Minh dat tu 30-50%, cc thnh ph khc dat tu 10-15%.
- Xy dung cc tuyn cp c tit din lon ni truc tip giua cc tram 110 kV hoc
giua cc tram 110 kV v tram ct nhm tng cuong kha nng du phng v h tro cung
cp din giua cc tram ny.
- Trang bi, b sung h thng bao v, my bin p di dng cho luoi phn phi cho
cc thnh ph lon d nng cao d tin cy cung cp din.
- Trang bi v su dung hiu qua cng tc sua chua nng luoi phn phi tai cc
thnh ph lon nhu TP. H Ni, Hai Phng, D Nng.
- Su dung hiu qua h thng mini-SCADA d lp dt cho cc tinh thnh v trin
khai lp dt moi cho cc din luc cn lai.
- Lp dt v su dung hiu qua cc chuong trnh DAS, H thng thng tin dia l
(GIS) th dim tai cc thnh ph lon nhu: TP. H Ni, TP. H Ch Minh, Hai Phng,
Bin Ha, D Nng.
- Dn 2025 phn du dua 70% tram 110 kV cung lp dt v vn hnh tt h diu
khin my tnh v SCADA.
- Hon thnh vic thuc hin tiu chun tin cy n-1 cho ton b luoi 110 kV; tiu
chun n-2 cho 2 TP. H Ni v TP. H Ch Minh.
1.3.2. Giai don t 2016 dn 2025
1.3.2.1. Chuyn di cp din p lui trung p
- Khu vuc min ni pha Bc vn xc dinh tn tai 2 cp din p 35, 22 kV.
- Hon thnh vic chuyn di luoi 15 kV khu vuc ni thnh TP. H Ch Minh
thnh din p 22 kV.
- Chuyn di luoi 35 kV tai cc khu vuc d xa bo cc tram bin p trung gian
thnh luoi 22 kV.
- Cc khu vuc cn lai chi pht trin luoi 22 kV.
1.3.2.2. Kin ton, hin di ha lui din
- Giai doan 2016-2025, ngm ha 100% luoi trung p khu vuc cc qun ven d
cua TP. H Ni, TP. H Ch Minh v khu ni thi cua cc thnh ph khc. Luoi ha th
khu vuc ni thnh TP. H Ni, TP. H Ch Minh dat tu 50-80%, cc thnh ph khc
dat tu 30-50%.
- Trin khai su rng cng tc sua chua nng luoi phn phi tai cc thnh ph thi
x cn lai.
- Khai thc v su dung hiu qua h thng SCADA trn pham vi ton Tp don.
- Trin khai su rng cc chuong trnh DAS, H thng thng tin dia l (GIS) cho
cc thnh ph d lp dt th dim giai doan truoc. Lp dt moi cho cc thnh ph, thi
x cn lai.
- Su dung rng ri cc ct b tng ly tm v ct thp don thn cao hon 20 m vo
cc cng trnh duong dy 110 kV trn co so cc kt qua thu nghim cua giai doan
truoc.
1.4. Cng ngh trong kinh doanh din nng v d|ch v khch hng
1.4.1. Giai don t nay dn 2015
1.4.1.1. Cng ngh do dm din nng
Tung buoc nng cp cc thit bi do dm din nng, h thng doc v tng hop s
liu tu dng d nng cao d chnh xc, dp ung yu cu do dm din nng v thanh
ton tin din trong thi truong din bn bun vo nm 2014 v dam bao tun thu dng
theo cc quy dinh cua Nh nuoc.
Tip tuc nhn rng vic lp dt cng to 1 pha v 3 pha kiu din tu cho khch
hng su dung din d tng d chnh xc, giam tn tht din nng. Truoc mt dc bit
cn dy manh vic lp dt cng to din tu ba gi cho cc khch hng thuc di tuong
theo quy dinh d gp phn diu ho biu d phu tai cua h thng din, thay th cng to
co din bng cng to din tu tai cc thnh ph truoc. Du kin dn 2015 EVN s su
dung da s cng to din tu, vic lm ny di hoi EVN phai du tu vn lon khoang 200
triu USD.
Trin khai rng ri vic ung dung cc cng ngh moi trong khu doc chi s cng
to d nng cao nng sut lao dng, nng cao d chnh xc, giam tiu cuc trong cng
tc ghi chi s v cai thin cht luong dich vu khch hng. Dn nm 2010 phai quyt
dinh duoc cng ngh doc chi s cng to p dung tai EVN, nm 2015 p dung cng
ngh doc chi s cng to tu dng v bn tu dng ton b EVN.
D nghi Tng cuc Tiu chun Do luong Cht luong huong dn cc thu tuc php
l di voi vic ph duyt mu v ung dung cc cng to c tch hop cng ngh doc chi
s cng to tu xa d EVN v cc don vi c cn cu trin khai cng ngh ny trn din
rng.
a. Giai php su dng my tnh cm tay (HHU)
Dy l bin php trin khai don gian, thoi gian trin khai ngn, vn du tu thp
nhung dem lai hiu qua nht dinh trong vic tng nng sut ghi chi s v han ch duoc
sai st do khng phai nhp chi s d tnh ho don. Do d trong thoi gian truoc mt, cc
CTDL cn tp trung trin khai rng ri bin php ny trong ton don vi.
V dinh huong giai php ny s duoc p dung lu di di voi cc khu vuc nng
thn, min ni hoc nhung vng c mt d phu tai thp, bn knh cp din lon. Khi
trin khai giai php AMR tai khu vuc d su dung HHU th s luong HHU s duoc
chuyn sang d su dung tai cc khu vuc khc hoc c th su dung d doc s liu tu cc
b Concentrator tai cua cc khu vuc d trin khai giai php AMR nhung chua kt ni
duoc duong truyn v trung tm.
b. Giai php AMR-PLC
Giai php doc s liu cng to tu dng qua duong din ha th c nhiu uu dim v
thun loi trong qu trnh trin khai do su dung duoc cc cng to co din hin huu trn
luoi v su dung ngay duong din ha th d truyn s liu, do d tit kim duoc cc chi
ph v du tu, quan l vn hnh v bao dung di voi h thng duong truyn. Diu ny
hon ton thch hop voi dc dim quan l cua EVN voi s luong cng to co din hin
huu trn luoi rt lon trong hin tai cung nhu trong nhiu nm toi khi diu kin cua
EVN chua th dng loat thay di s cng to co din hin huu bng cng to din tu.
Cc Cng ty c th trin khai rng ri giai php AMR-PLC tai cc khu vuc c
luoi din d duoc cai tao nng cp c cht luong tt, mt d khch hng tp trung.
c. Giai php tch hp cng to din tu, dung truyn hu tuyn RS485 v sng v
tuyn din truyn t cc b tp trung v trung tm
Giai php ny c uu dim truyn s liu voi tc d nhanh, s liu tin cy v ph
hop voi cc khu nh cao tng, cc khu d thi c vi tr lp dt cng to tp trung, c
khoang cch gn nhau, dng thoi vic thit k v lp dt h thng doc s liu cng to
khng phu thuc vo kt cu v pham vi cp din cua luoi din ha th giua cc tram ha
th.
Dinh huong trin khai: ung dung di voi cc chung cu cao tng hoc khu d thi
moi dang duoc thit k v xy dung dng b, ph hop voi yu cu cua giai php. Cc
Cng ty Din luc cn chu dng lm vic voi chu du tu cc du n d c su phi hop
trong vic thit k, thi cng lp dt h thng cng to do dm, duong cp thng tin huu
tuyn v h thng thu pht sng v tuyn mt cch tng th v dng b, dam bao m
quan v su dng b tng th cua cng trnh.
1.4.1.2. V cng ngh truyn s liu
Theo cng ngh PLC: Su dung luoi din ha th d truyn tn hiu tai cc chung
cu, khu nh cao tng, tai cc vng d thi noi c luoi ha th hon chinh.
Truyn huu tuyn RS232 hoc RS485
Truyn v tuyn CDMA: Su dung sng ngn cng sut nho (duoi 10W)
Vic truyn du liu tu b Concentrator v my tnh trung tm tuy theo diu kin
cu th c th p dung cc giai php: Dn tn tram bin p nhp truc tip tu b tp
trung bng my tnh xch tay, HHU; hoc c th qua h thng vin thng cng cng
hoc ni b EVN; mang c dinh ni hat khng dy CDMA; mang di dng GMS; mang
my tnh...nhung phai so snh gi thnh v d tin cy cua tung phuong thuc.
1.4.1.3. B sung, hon thin v trin khai ng dng, khai thc trit d h thng
CMI S
- Dn nm 2015, xo bo hnh thuc thu tin din tai nh. Xy dung dng b h
thng thng tin kt ni giua cc Din luc v ngn hng.
1.4.2. Giai don t 2016 dn 2025
Trin khai cc cng ngh v dich vu voi muc tiu toi 2025 hon thnh cng tc
chun bi cho thi truong bn le canh tranh, lm tin d cho pht trin thi truong bn le
canh tranh hoat dng vo nm 2030:
- Trin khai cng ngh do dm thng minh trn co so k thua giai doan truoc
- Hon chinh v nng cp trung tm dich vu khch hng tch hop.
- Hon thin v pht trin cc trung tm kim dinh v thu nghim.
- Trin khai thuc hin theo di, phn tch nhu cu dng din. Dn thoi dim hnh
thnh thi truong din: Diu hnh giao dich trn thi truong.
- Nghin cuu v trin khai cc du n lin quan toi doc chi s tu xa v luu tru co
so du liu.
2. GIAI PHP THJC HIJN
2.1. Giai php v t chc v co ch
- Lnh dao EVN chi dao chung vic thuc hin Chin luoc pht trin cng ngh
din luc cua Tp don, xem xt ph duyt cc d n, du n phuc vu trin khai cng tc
di moi, pht trin cng ngh.
- Tp don Din luc Vit Nam ban hnh cc co ch chnh sch, uu tin cn di
vn du tu pht trin cng ngh d som thuc thi qu trnh di moi cng ngh theo
chin luoc d duyt ph hop voi thm quyn theo quy dinh.
- Ban KHCN&MT l du mi tham muu lnh dao EVN thuc hin Chin luoc
pht trin cng ngh din luc.
- Cc Ban chuc nng v cc don vi cua EVN theo chuc nng nhim vu duoc giao
chiu trch nhim phi hop voi Ban KHCN&MT trin khai thuc hin Chin luoc pht
trin cng ngh din luc.
- Cc Ban v don vi thnh vin cua EVN phi hop xy dung l trnh cu th di
moi cng ngh tai cc phn ngnh cng nghip din luc theo Chin luoc d d ra.
- Vin Nng luong l don vi tu vn hoc tham gia cng tc vin lp cc du n
trong trin khai thuc hin Chin luoc khi duoc Tp don giao nhim vu hoc phi hop
voi cc don vi trong Tp don bng cc hop dng kinh t.
2.2. Giai php v du tu pht trin v ti chnh
- Tp don Din luc Vit Nam thuc hin vai tr chu dao trong dam bao du tu
pht trin cng ngh dp ung nhu cu pht trin , ph hop voi nng luc ti chnh cua
Tp don.
- Trin khai thuc thi cc co ch chnh sch da dang ho phuong thuc du tu nhm
pht huy c hiu qua cc ngun luc, dp ung nhu cu pht trin cng ngh cua EVN.
- Tip tuc trin khai cng tc c phn ho cc cng trnh din v pht hnh tri
phiu, c phiu ra thi truong chung khon.
- Thuc hin lin doanh, lin kt v chuyn giao cng ngh trong du tu pht trin
cng ngh cua EVN.
- Tip tuc kin nghi thuc hin cai cch gi din theo l trnh d duoc duyt.
2.3. Cc d n, d n cn thit phai trin khai trong qu trnh thc hin
Chin luc
- Nghin cuu khai thc su dung hiu qua nng luong so cp trong nuoc (nhin
liu than, kh dt) cho cc nh my din.
- Nghin cuu khai thc hiu qua h chua thuy din, dc bit di voi cc nh my
thuy din trn mt dng sng.
- Nghin cuu cc giai php nng cao d tin cy cua h thng din (trong san xut,
truyn tai, phn phi din).
- Nghin cuu nng cao nng luc luoi truyn tai din, luoi phn phi; nghin cuu
cc giai php giam tn tht din nng.
- Nghin cuu cc giai php nng cao nng luc kinh doanh din nng v dich vu
khch hng.
- Nghin cuu cc giai php giam tc dng din tu truong cua duong dy siu cao
p v cao p;
- Nghin cuu nng cao nng luc canh tranh trong thi truong din.
- Nghin cuu cc d ti, du n v vin thng, cng ngh thng tin phuc vu san
xut kinh doanh din nng.
Ti liu tham khao
1) Hon thin chin luoc pht trin cng nghip Vit Nam - Nh xuat ban L luan chnh
tri, 2005.
2) Cc vn ban cua Dang v Nh nuoc v pht trin khoa hoc v cng ngh - Nh xuat ban
Chnh tri quoc gia- 2002.
3) Lut Khoa hoc v Cng ngh s 21/2000/QH10 ngy 09/06/2000 cua Quc hi nuoc
Cng ho x hi chu nghia Vit Nam;
4) Nghi quyt cua Dai hi Dang IX, X v pht trin kinh t - x hi v pht trin khoa hoc
cng ngh.
5) Chin luoc pht trin ngnh din giai doan 2004-2010 dinh huong dn 2020 (Quyt
dinh 176/2004/Q-TTg ngy 5/10/2004).
6) Cc vn ban cua B Chnh tri , TW Dang v cng nghip, ngnh din nng d ban hnh.
7) Quyt dinh s 147 v 148/2006/QD-TTg ngy 22/06/2006 v thnh lp Tp don Din
luc Vit Nam.
8) Quyt dinh s 163/2007/QD-TTg ngy 22/10/2007 v vic ban hnh Diu l t chuc v
hoat dng cua Tp don Din luc Vit Nam.
9) Chin luoc pht trin 2007-2015, dinh huong toi 2025 cua Tp don Din luc Vit Nam
giai doan (Quyt dinh so 890/Q-EVN-HQT ngy 30/10/2007).
10) Quy hoach pht trin din luc quc gia giai doan 2006-2015 c xt dn 2025 (Quyt
dinh so 110/2007/Q-TTg ngy 18/7/2007 ph duyt Quy hoach pht trin din luc
quoc gia giai doan 2006-2015 c xt dn nm 2025).
11) Cc dinh huong chin luoc cua EVN d ph duyt v: cng ngh thng tin, co kh din
luc.
12) L trnh, cc diu kin hnh thnh v pht trin cc cp d thi truong din tai Vit Nam
(Quyt dinh so 26/2006/Q-TTg ngy 26/1/2006).
13) Chin luoc pht trin ngnh than toi nm 2015 dinh huong toi 2025 (Quyt dinh so
89/2008/Q-TTg ngy 7/7/2008).
14) Phuong php lp k hoach pht trin nng luc cng ngh - Trung tm chuyn giao Cng
ngh khu vuc Chu - Thi Bnh Duong.
15) Quan tri chin luoc - F. David - Nh xuat ban KHKT 2006.
16) Quan tri chin luoc cng ngh (Ban ting Anh)- F. Betz - Mc Graw-Hill, 2000.
17) Quan l cng ngh trong nn kinh t tri thuc- Nh xuat ban KHKT 2002.
18) Khoa hoc v cng ngh th gioi nhung nm du th ky 21; Trung tm thng tin v khoa
hoc cng ngh quoc gia Bo Khoa hoc v Cng ngh, 2006.
19) Cuc cch mang cng ngh ton cu toi 2020 - The Global Technology Revolution
2020, In-Depth Analyses (Ban ting Anh); Richard Silberglitt, Philip S. Anton, David R.
Howell, Anny Wong; RAND Corporation 2006.