Papillon ngi t kh sai

Henry Charrire
1. Con ng ca s thi nt
Phin ta i hnh

Ci tt mnh n ni mi mi ba nm sau ti mi gng dy c. Qu nhin khng phi l m

Hm y l ngy 26 thng Mi nm 1931. T tm gi sng ti c a ra khi cn bung giam
nay. Ti co mt nhn nhi, n mc chnh t: b com-l ny mt hiu may c hng lm cho
trng, tht mt chic n bm bm mu xanh nht im thm mt nt cui cng lm cho trang ph
Ti hai mi lm tui, nhng trng ch hai mi. Bn cnh st hi chng li trc ci d
. H cn ci kha tay cho ti na l khc. H vi ti c thy su ngi ang ngi trn hai ch
Bn ngoi tri u m. Trc mt chng ti c mt cnh ca chc hn l dn sang phng x n, v
Lt na ti s b t co v ti git ngi. Trng s ca ti ng Raymond Hubert, c n cho
nh, ti tin chc l chng ta s c trng n. Ti nghe hai ch chng ta m khng khi mm
t, cng sp ra trc ta n i hnh vi t cch b co, v nu c hnh n g th ng ta cng
Mt vin lc s m ca mi chng ti vo. Qua hai cnh ca m rng, c bn vin cnh st i h
bc vo mt gian phng rng mnh mng. dng cho ti ci tt kia, h trang hong cho g
nhng tm thm, nhng tm rm trn cc ca s ln, cho n c nhng b o di ca cc quan t
- Tha cc v, Ta ra?
T mt cnh ca bn phi ln lt bc ra su ngi. Quan Chnh n, ri n nm v quan ta
bn cc v quan ta khc cng ng vo ch. Mt ci im lng trang nghim trm ln gian phng:
i Ta ngi xung mi ngi mi ngi theo.
Vin chnh n, c i m phnh ng hng trn hai lng quyn, v mt khc nghit, nhn thng
l Bvin. Sau ny ng ta s ch tr nhng cuc tranh lun mt cch khng thin v, v thi
quan ta chuyn nghip, ng ta khng ly g lm tin tng vo s thnh tht ca cc nhn ch
g ta s khng c phn trch nhim no trong ci tt, ng ta ch lm ci vic dn n ln cho t
Cng t vin l lut s Pradel. Tt c cc trng s u rt s ng ta. ng ta ni ting l ng
nh lao trong nc cng nh hi ngoi.
Pradel l biu trng ca bn tay trng pht ca cng l . l ngi buc ti chnh thc ca
i din cho PHP LUT, cho Cn cn Cng l , chnh ng cm ci cn y v ng s em ht sc
kn ca ng hi cp mi xung nhn ti chm chm t trn cao. Trc ht l chiu cao ca c
t ra cng phi mt thc tm, n lm tng ci v hch dch ca ng ta ln rt nhiu. ng ta
mt. ng ta chng hai tay ln bn, hai bn tay to nh hai ci b co. Mt chic nhn vng cho
ngn tay t ng eo mt ci inh mng nga nhn bng thay cho nhn.
ng hi nghing v pha ti tng thm sc p o ng c v nh ang ni vi ti: ny anh b
ti th anh nhm y. Ngi ta khng thy tay ti c vut nhn, nhng b vut ny lun lun
nh ra khng c cch g thot ni. V s d tt c cc trng s u s ti, s d trong gii q
him, chnh l v khng bao gi ti sng mt mi.
Ti khng cn bit anh c ti hay khng, nhim v duy nht ca ti l s dng tt c nhng g
anh khu Montmartre, nhng li khai m cnh st mm cho cc nhn chng v nhng bo co c
iu gh tm m vin d thm thu thp c, ti phi tm ht cch lm cho anh tr thnh
oi x hi.
Ti c cm gic l nghe thy nhng cu ni ny rt r, tr phi ti nm m, v qu tnh k n
B co nhn, anh hy mc cho ta lm, v nht l ng tm cch t v: ta s dn anh ln co
V ta mong rng anh ng trng mong g vo bn bi thm: ch c o tng. Mi hai con ngi
Anh c th nhn h m xem. H ang ngi trc mt anh thnh mt dy: r rng l mi hai mi
nhng anh chng tiu th dn, nhng anh cng chc v hu, nhng g li bun. Chng hi u m
hng kh kho n ni tng rng nhng con ngi nh th c th hiu c qung i hai mi
re. i vi h, qung trng Pigalle v qung trng Trng chnh l a ngc, v tt c nhng
g hnh din vi ci chn bi thm Ta i hnh. Ngoi ra anh cng nn bit rng h rt au
Th m anh, anh bc ra trc mt h, tr trung, tun t. Chc anh hiu tha rng ta s chn
hnh mt tn s khanh ca nhng m Montmartre, cho nn ngay t u ta s bin bn bi thm n
h n mc sang trng qu: n y l ra anh phi n mc tht khim nhng. ch ny anh ph
hng thy l h ganh t vi cch n mc ca anh sao? H th ton mua may sn ca hng Sa
dm ngh rng mnh c bao gi i may o ly c mt b.
By gi mi gi, Ta sn sng m u cuc tranh lun. Trc mt ti l su vin quan t
qui ca mnh, a ht tr thng minh ca mnh ra thuyt phc mi hai g tiu th dn ki
y ch c th l ti lu y hay my chm.
Ngi ta sp x ti v ci ti git mt tn ma-c, mt tn dt gi ca gii n my chi Montm

bn cm c mi ln tm c th phm l mt ln thm lon, cho nn s mt mc khng nh rng

hng s kin b mt t mt ngun ring, cho chng n bit mt cch chc chn, khng cn h
b, mt ci a ht sng ch to ti s nh 36 quai des Orfevres, tn l Polein, s l ch d
mt mc qu quyt rng ti khng quen bit hn ta, n mt lc no ng chnh n hi ti m
. c. Nhng ti sao ngi y li i ni di? D lm g?
- Tha ngi Chnh n, s d t khi b bt cho n nay m no ti cng khng sao chp mt
le Petit u? Chng qua v ti c ngh mi khng bit ti sao, ci g thc y ngi lm
hi ti, c mi ln l l ca bn nguyn xem chng yu i th li c ngh thm nhng li kha
Rt cc, tha ng Chnh n, ti phi i n kt lun l cnh st bt qu tang hn ang lm
cho, vi iu kin l phi buc ti thng Bm bm. Lc by gi ti cng khng ng l ti
ta l mt ngi lng thin cha h can n, th my nm sau b bt v b x v ti bun l
Trng s Hubert ra sc bo cha cho ti, nhng ng ta khng c c ci tm c ca ng Cng t
g phn si sc ca ng ta, gy kh khn cho ng Cng t vin trong mt thi gian no . T
cuc u khu tay i ny s khn kho ca Pradel thng mt cch kh nhanh chng. Hn na
g: h ht sc hnh din c mt nhn vt y uy th nh ng ta coi nh nhng ngi bng vai
n mi mt gi ti hm y, vn c vn. Cc trng s bo cha cho ti b chiu b. V ti
Ci x hi Php do Cng t vin Pradel i din loi b vnh vin mt thanh nin hai mi
n sang trng ny c quan Chnh n Bvin dn ra trc mt ti bng ci ging khng c
- B co nhn, ng dy.
Ti ng dy. Mt bu khng kh hon ton im lng bao trm ly cn phng, mi ngi nn th,
ti, k th ci u. H u c v xu h.
- B co nhn, hi ng bi thm tr li khng nh cho tt c cc cu hi ca Ta tr cu
nh ti kh sai chung thn. Anh c iu g cn ni khng?
Ti khng chong vng, thi ca ti vn gi c bnh thng, ch c hai bn tay ti xi
- Tha ngi Chnh n, c, ti cn ni rng ti thc s v ti v l nn nhn ca mt m mu c
T ci gc dnh cho nhng qu khch ph n n mc sang trng pha sau Ta, mt ting r rm
hng khng qut tho:
- Thi im i, cc b eo chui ngc n y thng thc nhng cm gic khng lnh mnh. Mn k
gii quyt n tha, vy cc b phi ly lm tha mn ch!
- a phm nhn i - quan Chnh n ni.
Trc khi ra khi phng, ti nghe mt ting ni r to: Anh ng bun phin, em s n tn
ng thc v cao thng ca ti, ang gi n ti nhng tnh cm m thm ca nng. Nhng ngi
y. H th h bit thc cht v n mng ny, v lm nh vy h mun t ra cho ti bit rng h
t gic mt ngi no.
Khi i sang cn phng nh m ti ngi trc khi x n, bn cnh st kha tay ti li. C t
c tay bn tri ca mt vin cnh st. Khng ai ni vi ai mt li. Ti xin mt iu thuc. V
ti. C mi ln ti a tay ln iu thuc hay b tay xung, vin cnh st ng bn phi ti
Ti ng ht ht khong ba phn t iu thuc l.
Chng ai ni mt cu no. Ngi u tin m ming l ti. Ti ni vi vin qun: i thi.
Xung my lt cu thang vi khong mi hai vin cnh st i p ti, ti bc ra sn sau ca
Chic xe hi ch t i sn chng ti y. khng phi l loi xe ch t c ngn ra nh
.
Vin qun ni: Conciergerie.
Nh lao Conciergerie

i n ta lu i cui cng ca hong hu Marie-Antoinette, bn cnh st giao ti cho vin q

ra i im lng, nhng trc y vin qun xit cht hai tay b kha ca ti, khin cho ti rt
Vin qun t hi ti:
- Chng n x anh my nm?
- Chung thn.
- V l ? - Vin qun t a mt nhn bn cnh st v hiu rng l s thc. Vin qun t
ca ti. ng ta c lng nhn hu ni vi ti cu sau y:
- Ch, ci qun u cng! Chng n in ht ri hay sao?
ng ta nh nhng ci kha cho ti v thn hnh a ti n tn cn x-lim dnh ring cho t t
g ngi c bit nguy him: tng, sn v ca u c m da dy. Trc khi ng ca li, ng
- Can m ln, Bm bm . S chuyn li cho anh mt s c v thc n. Can m ln nh!
- Cm n sp. ng c yn ch, ti s c can m, v ti hy vng rng h s khng nut tri
My pht sau, c ting co ca. Ci g th?

Mt ting ngi tr li: Khng c g u. Ti ch n treo ci bin thi.

- Bin g th?
- Kh sai chung thn. Cn theo di st sao.
Ti ngh bng: h in tht. Chng l h ngh rng ci v m h ging ln u ti c th lm
s u tranh chng li tt c bn h, chng li c thin h nu cn. Ngay t ngy mai ti s
Sng hm sau, trong khi ung c ph, ti t hi: liu c nn chng n khng? lm g? Li
? V s mt bao nhiu th gi vo vic y? Mt nm, c th l mi tm thng... v lm g:
V ti nht quyt vt ngc, thi gian lu mau khng cn ngha l g. V ti bt gic nh
n kh sai chung thn phi bao nhiu nm mi mn hn ?
Ti i quanh qun trong bung giam. Ti nh in cho v ti an i nng, v cho em gi
kch ht, tm mn khp li. Nhng ngi thn ca ti chc phi au kh hn ti, nht l
ang cy thp t nng n ny chc ng c kh lm.
Ti git mnh: nhng ti v ti kia m! Qu ti v ti nhng i vi ai? Phi, ti v ti i
by tr ni vi ai rng mnh v ti, ngi ta s ci cho. Chu n chung thn ch v mt thn
th tht qu l. Cm mm i l hn c.
V trong thi gian nh t Sant cng nh Conciergerie ti cha bao gi ngh n ci kh nn
hng lc no bn tm hnh dung th xem con ng ca s thi nt l ci g.
Thi c. iu trc tin cn phi lm l bt mi vi nhng ngi c n m sau ny c th
Ti chn mt ngi Marseille tn l Dega. Ngi ny th no ti cng s gp phng ct tc:
. Qu nhin, khi n ti trng thy hn ang ng quay mt vo tng. Ti trng thy hn ng
h ko di thi gian xp hng. Ti n ng st cnh hn sau khi gt mt ngi khc ra. Ti n
- Th no bc Dega, khe khng?
- n c, Papi . T mi lm nm, th cn cu? Nghe ni chng n mui cu ri phi khng?
- Phi ti b chung thn.
- Chng n ch?
- Khng. Cn nht l phi n cho no v tp th dc. Phi c gi sc kho Dega , v chc chn
- Cu c bm khng?
- C t c mi b *(*tc mi ngn francs) bng Anh. Th cu?
- Khng c.
- T khuyn cu nh: phi np ngay i. Trng s ca cu l Hubert phi khng? Thng cha y t
Cu bo v cu em plan np sn n Dante, bo c ta giao li cho Dominique le Riche: t cam
cu.
- Sut, thng cm ang nhn chng mnh. Li dng lc ny ni chuyn y phng?
- ? Khng c chuyn g quan trng u , - Dega p - Hn ni l hn m.
- Bnh g th? Bnh to bn i bnh ? - on tn cm ngu xun ci ph ln.
i n l th. Con ng ca s thi nt, ti bc vo ri. Ngi ta ci ha h trong kh
Ti nhn c plan. l mt ci ng bng nhm, mi nhn thn, c th tho ra bng cch v
francs bng giy bc mi. Khi nhn c n, ti a ln mi hn ci ng di su phn, to bn
ht vo hu mn. Ti th tht mnh ht n vo su trong i trng. N l ci t kt ca t
ho, bt ti ci gp ngi xung: tha h; khng th no bit l ti c giu mt ci g. N nm
hn ca thn th ti. N l cuc sng ca ti, l t do ca ti mang trong mnh l con
ha duy nht ca ti lc ny.
Bn ngoi, m khuya. Trong x-lim ch c mt mnh ti. Mt ngn n ln gn trn trn cho
l nh trn ca. nh sng gay gt ca n lm cho ti la mt. Ti t chic khn m-soa gp
chic ging st, khng c gi, v n li tng chi tit mt trong ci phin ta kinh tm va
n y, ngi c hiu c trnh t ca cu chuyn, hiu thu ht nhng c s s lm ch
di mt cht, nhng d sao ti cng phi k ht tt c nhng g xy ra vi ti, tt c nh
hng ngy u b chn sng:
Khi vt ngc ti s lm g? V by gi, khi c plan, ti khng cn my may do d trong
Trc ht ti s v Paris ngay, cng nhanh cng tt. K phi git trc tin l Polein, tn l
ng v n. Nhng ch hai tn thi th cha , phi l tt c nhng k tham gia vo m mu ny
Thot c ra ngoi mt ci l ti s v Paris. Ti s c mt ci rng ng y cht n, cn
mi, mi lm, hay hai mi ki-l? Th l ti c ngi tnh nhm xem cn bao nhiu thuc n
Dng mn dynamit chng? Khng, cheddit th hn. M ti sao khng dng nitroglycerin?. Thi
ti s hi kin nhng ngi thng tho v khon ny. Nhng v phn bn cm th c yn ch:
o b thit thi.
Hai mt ti vn nhm v chic khn mi-soa vn p ln mi mt. Ti trng thy rt r ci rng
ong cht y thuc n v ci ng h bo thc, c iu chnh rt chnh xc, s lm cho ngi
ong phng bo co ca s Cnh st hnh s, s 36 Quai des Orfevres lu mt. Vo gi ny c t
lnh hoc nghe bo co. C bao nhiu bc trn cu thang? Ti khng c nhm ln.

Phi canh gi tht chnh xc sao cho ci rng c a t ngoi ph vo n mc tiu ng v

tht to bo. Ti s i tc-xi n ngay trc ca s cnh st hnh s v s ly ging hch
g bo co, ni vi ng cm Dupont l cnh st trng Dunois gi ci ny v s ln gp ng ta
Nhng liu h c tun lnh khng? Nh ra, trong ci m ngi n n y ti li ri ng vo
h sao? Lc by gi s hng ht. Phi ngh ra cch khc. Th l ti li tm, tm na. Trong t
h s khng tm c mt cch g n chc mt trm phn trm.
Ti ngi dy ung cht nc. Ngh nhiu au c u.
Ri ti li nm xung, mt khng p khn m-soa na. Gi pht tri qua chm ri. V ci nh
ri i l tri? Ti thm nc chic khn mi-soa v li p ln mt. Nc mt lm cho ti th
s dng mi cch ny.
Nhng gi di dng dc m ti hoch nh cch phc th sau ny, c ti lm vic khn trng
hin ti. Mi m, v thm ch c mt phn ca thi gian ban ngy na, ti i li trong thnh
ui. l iu chc chn mi phn: ti s vt ngc v s v Paris. V d nhin vic u ti
v sau l cho bn cnh st. Th cn bn bi thm th sao? Ci bn ma bn y s tip tc s
lng l lm trn bn phn vi mt ch B vit hoa. Trn y v quan trng, chng n s tha
bm xm ang i chng v n ba ti.
Thi c. Bn bi thm th sao nh, phi lm g cho chng n? Khng lm g ht. ch l th
an ta? Nu l mt vin cnh st hay hi quan v hu, hn s x s nh mt vin cnh st hay
hng ngy, th thi ca hn s l thi ca thng a sa a than. Chng qua chng n c
g n vo ti. Chng n khng phi l nhng k chu trch nhim tht s. Cho nn ti quyt n
g.
Trong khi vit li nhng
ngh ny, nhng iu m ti thc s ngh n cch y bao nhiu
kinh khng, ti t nh: th mi bit cnh im lng hon ton, c n tuyt i m mt ngi c
lm ny sinh c mt cuc sng tng tng r nt n chng no trc khi chuyn sang tnh tr
i thc s. Hn bay bng ln v lang thang khp nhng ni no hn thch. Hn v nh, gp ch
v thi th u, bay qua cc giai on ca cuc i. Nht l sau hn dng ln nhng ta lu
v cng nhy bn, n ni trong s phn thn khng khip ny, rt cc hn tin rng mnh ang
m c.
Ba mi su nm tri qua, th m ngi bt ca ti khng phi c gng mt my may khi vit
Khng, ti s khng lm hi bn bi thm mt my may. Nhng cn vin cng t th sao? ! Tn
hn ti c sn mt phng n trn vn do Alexandre Dumas vch r t u ch cui. Ti s
Christo, nh nhn vt chnh ca truyn x l ci thng cha b anh ta b xung hm cho cht
Tn quan ta ny phi chu trch nhim. Con kn kn mc o ny hon ton xng ng cho
th tng tng c. Phi y, ng ri, sau Polein v bn cm, ti s dnh ht cho con c v
su, c tng dy, c mt cnh ca tht nng. Nu ca khng dy th ti s lt thm mt c
ch ca hn v bt cc hn. Trc ti gn my ci vng st vo tng, cho nn a hn
Ti ang ng trc mt hn, ti nhn thy hn mt cch r nt l lng di i mi mt ang n
trong phin ta i hnh. Cnh ny r nt n mc ti cm thy hi th ca hn t ln mt t
u.
i mt diu hu ca hn b chi v ti cha vo mt hn mt ngn n pha rt mnh. i m
mt bng ca hn. Phi, ti nghe thy nhng cu hi ca ti, v lng nghe nhng cu tr l
- Thng khn nn, my nhn ra tao ch? Chnh ta y, Bm bm y, ngi m my x kh sa
mi kinh s by nhiu nm tr thnh mt ngi c hc thc, tri qua bao nhiu m tr
-tinh v ting Hy-lp, hy sinh nhng nm tui tr tr thnh mt nh hng bin ln? Th
php lut mi, tt hn cho x hi chng? n ch thuyt phc cho m ng hiu rng ha bnh
it l mi ca mt tn gio tuyt vi chng? Hay ch l nh hng n nhng ngi khc, d
ci c chng? Hy ni i, my dng hc thc ca my cu vt nhng con ngi hay dm
nht thc y my hnh ng m thi: ln, ln mi, ln thm tht nhiu bc trn ci thang ch
ng c ngha l cung cp c tht nhiu ngi cho nh t kh sai v cho my chm.
Gi Deibler *(*tn mt ao ph th Paris) l k ung nc nh ngun, c n cui nm hn ph
phi. Chng phi nh my m nm nay hn chm thm c nm su ci u y sao? D sao th
tay, dy xch st ca tao ang tri cht my vo tng. Tao cn nh nh in ci n ci ca m
uyn n xc nhn sc thuyt phc ca bn co trng my a ra. bao nhiu nm ri m tao
nm? Hay hai mi nm?
Nhng mnh lm sao th ny? Ti sao li mi nm? Ti sao li hai mi nm? Bm bm, ngi
v trong bng ngi c nm ngn su trm francs. Hai nm thi, phi, ta ch t chung thn
t th vi mnh nh vy.
Thi? My m ra ng ngn ri y, Bm bm ! Cn x-lim ny, s im lng ny ang lm cho m
hm qua. Ti s i bch b. Xt cho cng, ti khng cn phi nhm mt, cng khng cn ly kh
g s din ra. ng y. Ti ng dy. Cn x~lim c bn mt chiu di, ngha l nm bc ng

ni tip:
- y. Tao va ni l tao cn nh rt r n ci c thng ca my. Th th by gi tao s bi
o: hm y tao khng c php, ch my th by gi c tha h m ht, ht to bao nhiu cng
mas chng?
mc cho my cht i chng? Khng, nh th cha . Trc ht tao phi chc thng mt my.
chc mt my, t nht my cng s c c ci li l khng trng thy tao na, v mt khc b
hn ng trong i con ngi ca my. Phi my ngh ng, tao khng nn chc thng mt my, t
sau hng hay. Tao s ct li my, ci li ng gh s, sc nh mt con dao. Khng phi
Ci li m my s dng, nh mt con im s dng ci y ca n, thc hin s nghip vinh
gt ngo vi v my, con my v tnh nhn ca my. My m c tnh nhn ? my th lm sao c
my phi l mt g n ng. V my ch c th ng vai tr b ng hn h trong mt cuc k
v sau ci c ca my l n n, n l ci cng c thi hnh mnh lnh ca ci c y. My
bi thm tr li c cho nhng cu hi t ra.
My s dng n t v cho bn cnh st thnh nhng con ngi lnh mnh, tn ty v bn
Nh n m trc mt mi hai ming pho-mt kia tao mi hin ra nh l con ngi nguy him nh
c ci li y, ci li gian xo, ti tnh, y sc thuyt phc, ci li c tp dt
c ngi yn trn sn thng ca tim Grand Caf qung trng Trng, khng phi i u c
g ct?
Ti i i li li trong x-lim, i n chng mt, nhng ti vn din i din vi hn... th
khe h trn tm ca s chiu vo x-lim.
-Sao? Sng ri ? Ti thc thu m tr th sao? Ti tri qua nhng gi pht p
Ci m trng va qua n mi ngn lm sao?
Ti ngi trn ging, nghe ngng. Khng nghe thy g ht. Mt ci im lng tuyt i. Ch thn
kh ngoi ca. l ngi canh ngc i giy vi cho khi c ting ng n nng ci np n
lm g.
B my trng pht do nn Cng ha Php sng ch ra n giai on th hai. N hot ng mt
gy phin phc cho n th n tiu dit i. Nhng nh th cha . Khng th cho ngi y c
hn bng cch t t. Ngi y rt cn cho b my. Cc Qun l cc c quan ci hun cn c vi
, cho nn phi gim st n. Phi a n i lm kh sai: nhiu cng chc ca nh nc s nh n
iu lm cho ti phi mm ci
Ci g v tch s kia khi phi lo, ta khng trn mt i u. t nht l khng trn bng ci
Ta ch mong mun c mt iu, l tip tc sng tht khe mnh v ln ng cng sm cng tt
.
G canh ngc chuyn pht ra ting tc kia, ta bit rng cc bn ng nghip ca ngi chng
cn hin hn nhiu.
Ta bit iu t lu, v Napolon, ngi sng lp ra ch kh sai, khi c ngi hi: Nh
r li: Cho nhng k cn trm cp hn chng n. V sau ti c dp thy r rng k sng
Chc chc mt ci ghi-s vung mi chiu hai tc m ra gia cnh ca x-lim. Ngi ta chui
m by trm nm mi gam. L phm nhn, ti khng cn c quyn ra nh n mua thc n na, nh
t mn n ci cng-tin nh b ca nh lao. Vi ngy na th s khng cn c mua g ht.
ao cm c. Ti khoi tr ht mt iu Lucky Strike, gi mi bao 6,60 francs. Ti mua hai b
ho ht s tin l, v ngi ta s tch thu tt c s tin ti ca ti thanh ton chi ph c
nh nht trong bnh m: Trong hp dim c ba con rn. ca bc ta l mun nhn ti n
que dim ra, lin thy ba con rn, u bo tt khe mnh. Ti hiu ngay nh th c ngha l t
in gim th xem, v ngy mai hn ta s cho ti, cng vi tt c cc c ti ang dng, k
trng (trong s k sinh trng ny d nhin khng k bn t nhn t ti): Qu nhin hm sau t
hng c gim th. Ch c hai chng ti, tha h ni chuyn.
- Cm n Dega. Nh bc ti nhn c plan.
- C thy vng lm khng
- Khng.
- Mi ln i ngoi, phi ra cho k ri hng t vo.
- Vng. N kn lm, v my t giy bc u kh ro. Th m ti mang plan trong bng n b
- Th th plan tt y.
- Dega , bc nh sao y?
- T s lm tr thng khng y. T khng mun i y li Php, c l t s ngi t tm hay
th gim t nht l nm nm.
- Bc bao nhiu tui?
- Bn mi hai.
- Bc in ! Nu ngi t mi nm, khi ra bc gi mt ri cn g. Bc s kh sai lm ?
- ! t s lm. Ni vi cu nh vy t khng xu h u, Papi . Guyane kinh lm cu . Mi

c k tip nhau b vo y, mi chuyn t mt ngn tm trm cho n hai ngn ngi. Nu cu k

y kit l, hai bnh ny khng tha ai u. Hoc nu khng th cng l ho lao, st rt, malaria
th y, cu s c y kh nng b m st ly plan hay l cht trong khi vt ngc. Cu
lng, nhng t c quen my ngi t kh sai tr v Php sau nm by nm t, cho nn t bit
hi chn thng nm bnh vin. Cn vt ngc th h u ni l n khng b nh nhiu ngi v
- Ti tin bc ch, nhng ti cng tin tng ti, v ti bit chc l ti s khng ngi yn
, v bc c tin chc l ti s chun b rt nhanh vt ngc. Cn bc, bc c hnh dung
ho bc nm nm (iu chng chc chn g) liu bc c th chu ng c mi ci nm cn li
ti y, vo gi ny, trong cn x-lim m ti mt mnh, khng c sch bo, khng c ra ng
cn phi nhn ln khng phi l su mi pht m l su trm! M ni th vn cn xa s thc
- C th nh th, nhng cu, cu cn tr ch ti bn mi hai tui u ri.
- Ny Dega , ni tht, bc s ci g nht. S bn t kh sai khc ch g?
Tht th y Papi . Ai cng bit t l triu ph, v t ch n ch m st t v tin rng
hng xa xi g c.
- Bc , by gi chng mnh lm giao ko vi nhau nh? Bc ha vi ti l ng gi v in c
g mnh s da vo nhau. Ti khe v nhanh, ti hc nh nhau t hi rt tr v ti bit d
h sai bc c yn tm: h s khng nhng n chng mnh m cn s na. Khi vt ngc, chng m
tin, ti bit s dng a bn v iu khin thuyn i bin. Bc cn mun g hn na?
Dega nhn thng vo mt ti hi lu... Chng ti m ly nhau. Th l bn giao ko c k
Mt lt sau, ca m ra. Dega vc bc- i v pha bc, cn ti ng ti. Phng giam ca chn
hong chng ti c th gp nhau phng ct tc, phng bc s, hay nh nguyn ca khm n
Dega b sa li trong v gi mo phiu m ph Quc phng. C mt g chuyn lm bc gi ch
g tp phiu nm trm francs v in ln y nhng con s mi nghn francs mt cch cc k kho
nn cc nh ngn hng v cc thng gia khi nhn nhng t phiu ny khng h nghi ng g ht
ti chnh ca B t php khng cn bit ng no m ln na, cho n ngy ngi ta bt c q
gi Louis Dega lm ch mt tim ru Marseille, ni t hp nhng phn t tinh hoa trong gi
v l ni hn h quc t ca nhng tay du lch giu c mt cch kh nghi ca khp th gii. K
a rt yn tm.
Mt m n, c mt ngi n b tr, p, n mc trang nh n tm ng Louis Dega tim ru
- Tha b chnh ti y, b cn g ? Xin mi b sang phng bn.
ng , ti l v ca Brioulet. Nh ti ang t Paris, v ti bn phiu gi. Ti n th
v dn ti n xin ng hai mi ngn francs tr tin trng s.
Th l Dega, mt trong nhng tay bm ln nht ca nc Php, trc cn hon nn ca mt ngi
hiu gi, a ra cu tr li duy nht khng nn c trong hon cnh ny.
- Tha b, ti tuyt nhin khng bit chng b v nu b cn tin, b nn bn mt t phn son
im c tha xi?, Ngi n b ng thng kia c qu, va b chy va khc. B ta vo nh
oulet cng phn t co tt c nhng g hn bit cho vin d thm nghe, chnh thc buc ti De
c bn. Lp tc mt i gm nhng cnh st vin tinh nhu nht ca nc Php c thnh lp
, hai ngi chuyn ty khc v in phiu gi cng vi mi mt ngi ng la b bt vo cng
H b a ra ta i hnh qun sng Seine, v phin ta x mi bn ngy lin. Mi b co
ln no phn cung. Rt cc, ch v hai mi ngn francs khn nn v mt cu tr li ngu xun
vi mi lm nm t kh sai. V chnh l ngi va mi cng ti k kt mt bn giao ko c
Trng s Raymond Hubert c n thm ti. ng ta d nhin chng ly g lm phn khi, cho nn
g l v lng tng r rng. Ti khng trch mc ng ta mt cu no.
..Mt, hai, ba, bn, nm, quay ng sau... Mt, hai, ba, bn, nm, quay ng sau. Ti i i l
ln ca phng giam sut my ting ng h. Ti ht thuc l, ti cm thy mnh tnh to, cn
i y s khng ngh n chuyn tr th vi.
Ci tn cng t vin kia th ta hy tm b hn ng ni m ti tri hn vo my ci vng
hn cht bng cch no. Bng mt ting ht chi chang, mt ting ht tuyt vng, no nut mt
iam, khng bit t u vang n. Ci g th nh? Nghe nh ting ku go ca mt ngi ang b
st hnh s? Khng c cch no bit c vic g ang xy ra. Nhng ting ht trong m khuy
y khng bit n mnh n mc no m c th xuyn qua c tm ca c. m da dy ny. C l
th ny, khng c mt cht g t bn ngoi vo, th pht in cng chng kh khn g. Ti ni
ht y th c lin quan g n my? My hy ngh n bn thn my, ch ngh n bn thn my
, ri m mt pht vo ngc mnh. au lm. V nh th c ngha l mi s vn cn n: cc bp
chn? Hy khen ngi i chn y i, v i i li li hn mi su ting ng h ri m vn ch
Ngi Tu pht minh ra ci git nc nh u u xung u ti nhn. Cn ngi Php th
Khng c sch, khng c giy, khng c bt, khung ca s c song st ln b bt kn bng nh
sng m m.
Ngi nn nao v ting ht no nng kia, ti quay cung trong x lim nh mt con th b nht

ci cm gic l b mi ngi rung b v b chn sng theo ngha en. Phi, ng l ti hon
c th thu c n ti trc sau cng ch l ting ht y.
C ai m ca. Mt ng linh mc gi bc vo. , by gi th my khng phi ch c mt mnh n
- Cho con. Con hy tha th cho cha v mi n hm nay cha mi vo c. My hm trc cha v
g?
V ng linh mc gi xu xa bc thng vo x-lim, ngi bt xung ci ging ti tn v thp
- Con ngi x no?
- Vng Ardche.
- B m ra sao?
- M con mt hi con mi mi mt tui. Hi trc b con thng con lm.
- ng y lm ngh g?
- Dy hc.
- B con cn sng ch?
- Vng .
- B con cn sng, th sao con li ni l trc kia?
- Bi v b con th cn sng nhng con th cht ri.
- i! Con ng ni th. Con lm g m b n?
Trong mt khonh khc ti ngh n ci n tng l bch m ti s gy nn nu ti ni rng m
V ti tr li tht nhanh:
- Cnh st ni l con git ngi; m cnh st ni th th hn l phi ng nh th:
- y l mt thng gia ?
- Khng, hn lm ma c.
- V v mt chuyn li thi g y trong gii du ng m ngi ta x con ti kh sai chung th
c ch ch ?
- Khng , ch l mt v git ngi thng thi.
- Ti nghip, tht kh m tin c. Liu cha c th lm g gip con khng? Ta cng cu nguyn
- Tha cha, xin cha tha th, con khng bit cu nguyn, v con khng h c gio dc v tn
- Khng sao u con , cha s cu nguyn cho con. c Cha lng lnh thng yu tt c nhng
thi. By gi cha ni g con c th m nhc li nh, c khng?
i mt ng linh mc du hin qu, gng mt bu bnh ca ng tot ra lng nhn t trong sng
qu xung, ti cng qu theo. Ly Cha chng con trn Tri...
Ti a nc mt, v ng linh mc thy th lin a ngn tay mp mp hng ly mt git l ln
- Con i, nhng git nc mt ca con i vi cha l phn thng ln nht m Cha c th gi
Cm n con nhiu lm.
ng linh mc hn ln trn ti.
Hai chng ti li ngi cnh nhau trn ci ging t.
- bao lu con khng khc?
- Mi bn nm.
- Mi bn nm, ti sao?
- Ngy m con mt.
ng gi cm tay ti v ni:
- Con hy tha th cho nhng k lm con au kh n nh vy.
Ti git pht bn tay ti ra khi bn tay ng linh mc v bt gic vng dy, li ra pha gia
- khng, ci th khng i no! Con s khng bao gi tha th cho chng n. Cha c mun n
ha cha? Vy th y: hng ngy, hng m, hng gi, hng pht con ch lm c mi mt vic l
ht c tt c, nhng k giam con vo y.
- Con ni th, v con tin l nh th, v con hy cn tr, cn tr lm. Ri sau ny khi c
h.
Ba mi bn nm sau, ti ngh ng nh ng linh mc ni.
- Cha c th lm g gip con? - ng linh mc nhc li.
- Cha c th lm mt vic phm php khng?
- Vic g?
n x-lim s 37 ni vi Dega l phi nhn trng s xin cho c chuyn sang nh lao trung t
it l con cng va lm n nh th xong. Cn phi ri nh lao Conciergerie tht nhanh chu
g tm ni tp hp nhng on t gi sang Guyane. V nu l mt chuyn tu th nht th phi
mi c mt chuyn khc. Khi cha gp Dega ri th xin cha quay tr li y cho con bit tn
- Cha s ly l do g tr li y?
- Chng hn cha c ni l b qun quyn kinh. Con i cu tr li ca Dega.
- Nhng ti sao con li vi i? M li vi i n mt ni khng khip nh ci nh t kh sai
Ti nhn ln gng mt ca ng linh mc, ngi tn s ca Thng lng lnh, v tin chc r

- Tha cha, vt ngc cho tht nhanh.

- Cha s gip con, con , cha tin chc nh vy, v con s lm li cuc i ca con, cha cm
hng trai trung hu, v v tm hn con cao thng. Cha n phng 37 y. Con hy ngi i cu
ng linh mc quay tr li phng ti rt nhanh.
Dega ng . ng linh mc li cun kinh cho ti mn n mai.
Ngy hm nay mt tia nng ca Tri lt vo y lm cho phng giam ca ti sng rc ln, nh
Nu Thng c tht, ti sao Ngi li cho php c nhng con ngi khc nhau n nh vy s
olein, ri l i c ng linh mc, ng cha x ca nh lao Conciergerie?
Chuyn n thm ca con ngi thnh thin y va an i ti li va c vic cho ti.
Hai l n ca chng ti sm c kt qu. Ch mt tun sau, hai chng ti trong s mt
o Conceiergene lc bn gi sng. Ton th i cnh st c mt y.
- Ci ht ra!
Ai ny u chm ri ci o qun. Tri lnh, ti ni c da g ln.
- c ngay trc mt. ng sau, quay! Lui mt bc, bc! - Trc mt mi ngi c m
- Mc vo!
Chic o s-mi vi phin mn m ti mc ban ny c thay th bng mt ci o vi th cng, v
ci blouson v mt ci qun bng d th. i giy ca ti bin u mt, v ti phi x ch
thng dng vng nng thn)
K cho n ngy hm nay, chng ti cn c ci v ca ngi bnh thng. Ti a mt nhn sang
mt du vt no ca bn sc ring: trong hai pht ng h ai ny u ha thnh t kh sai.
Bn phi, quay? Nhn trc, thng! i u, bc
c khong hai mi tn cnh st p gii hai bn, chng ti ra sn v ln lt c a ln
. Th l chng ti ln ng n khm Beaulieu, tn gi ca nh lao trung tm thnh ph Cae

Nh lao trung tm Caen

Va n ni, chng ti c a vo phng giy ca ng gim c. ng ta ngi sau mt ci b
- Nghim! Quan gim c s ni chuyn vi cc ngi.
- Cc phm nhn! Cc ngi s c tm giam y trong khi ch i ln ng n tri kh sa
cng phi hon ton im lng; khng c thm ving; khng nhn th t. Mt l khut phc, hai l
mt a n ni kh sai, nu hnh kim cc ngi tt; mt a ra ngha a. Nu c trng h
m khng, ung nc l. Xa nay cha ai sng qua hai ln pht x-lim nh vy. H l m th
ng ta quay sang Pierrot le Fou, mt t nhn ngi Ty-ban-nha b chnh ph nc ny trao
- Ngh nghip ca anh ngoi i l g?
- Tha ng gim c, u b.
Nghe cu tr li, ng gim c qut ln: Tng kh tn ny i, theo tc phong qun s! Trong
cui v qu m nh ti bi ri li nhanh ra khi phng. Ti nghe ting anh ta go: khn
cui, l hn h! Mt ting ah! ca loi d th b t thng, ri khng nghe thy g na. Sa
sn xi-mng.
Sau cnh ny m cn cha hiu th s khng bao gi hiu c ci g ht. Dega ng cnh ti.
un ti. Ti hiu nh th c ngha l g: Dega mun khuyn ti c nhn nhc cn sng m
r Pierrot le Fou b a xung tng hm nht vo mt cn x-lim nh bn) u c v tr tro
g nh lao trung tm Caen.
Vn may lm cho cn x-lim ca Dega t ngay cnh cn ca ti. Trc ngi ta gii t
o mt mt chn mi l t, cht mt, tay phi cm mt cy roi cc b mi toanh. l tn tr
t nhn khc theo lnh ca bn cai t. Hn l ni kinh hong ca cc phm nhn. Nh hn, bn
hng phi ng tay ng chn, v mt khc, nu c ai cht th ban qun tr nh lao khng phi
V sau, nh my hm bnh x, ti c bit l lch ca con th c hnh ngi ny. Ta hy
ph th c lc n nh vy. Tn ny trc kia vn lm ngh p . Mt hm, trong ci th t
v ng thi git lun c v hn. Hn s dng vo mc ch y mt thi mn dynamit kh to. H
hai v chng vo tng th ba ca mt ngi nh by tng). Hn chm mt iu thuc l dng
ri, t vo gia u hn v u v hn. Mt ting n kinh hong. Kt qu: ngi ta phi dng
ba a tr b vi gch nt, cng vi mt b gi by mi tui, nhng ngi khc trong t
Ring hn, Tribouillard, mt mt phn bn tay tri, ch cn ngn tay t v na ngn tay ci,
tri ca hn cng khng cn. Du hn b mt vt thng nng, bnh vin phi khoan s mi c
trung tm Caen. Thng ngi gi in gi di ny c quyn t x s vi nhng con ngi k
i, ba, bn, nm, quay ng sau... mt, hai, ba, bn, nm... cuc di chuyn v tn t tng
Ban ngy t nhn khng c nm. ng nm gi sng mt ting ci lnh li nh thc c ci
phi i i li li hoc ngi yn trn chic gh u gn cht vo gc phng. Khng c nm tr
ii nh t l ci ging ca t nhn ban ngy c nng ln p vo tng cho n ti. Nh v
ba, bn, nm... mi bn gi i i li li. Mun cho ci thao tc lin tc ny c c tnh

ai tay sau lng, i sao cho va phi, ng nhanh qu m cng ng chm qu, bc cho u, b
th quay li mt cch my mc, n ca x-lim th quay chn tri, n tng i din th quay
Mt, hai, ba, bn, nm... Cc x-lim sng sa hn nh lao Conciergerie, v ngi ta nghe
nh nhng ting ng khu trng gii a sang, nhng cng c c nhng ting ng t pha n
hu t so hay ting ht ca nhng ngi cng nhn nng nghip ang tr v nh sau mt ngy lao
on lnh.
Ti cng c c mn qu Noel: qua mt khe h gia nhng tm vn bt ca s, ti nhn thy
di nh trng. Trng nh mt tm bu nh thuc cc loi in hnh m ngi ta vn gi tng n
cy y trt b tm o khoc bng tuyt, cho nn nhn thy rt r. N lm thnh nhng vt s
cho mi ngi, thm ch cho c mt phn ca nh lao. i vi cc t nhn kh sai ang tm gi
k: chng ti c quyn mua hai thi s-c-la. Xin ni l hai thi ch khng phi l hai t
elle chnh l ba tic rveillon ca ti nm 1931.
Mt, hai, ba, bn, nm... s trn p ca Cng l bin ti thnh mt th qu lc ng h, c
v tr ca ti. iu ny c tnh ton mt cch chnh xc. Trong phng giam khng c
cch gii tr. Nu c ai bt gp ti nhn qua khe h trn ca s, chc chn ti s phi chu
h lm nh vy l rt c l v i vi h ti ch l mt ngi cht. Ti c quyn g m t
Cnh ca s c mt con bm ang bay ln, cnh n mu xanh nht, c mt ng ch en mnh,
v v. Hai con vt ny n y tm ci g vy? C th ngh l chng n pht in v nh n
. Ma ng m c bm nh! lm sao n li khng cht, ci g lm cho n sng li? Cn con ong
bit rng n ch t ti ny l mt vic liu lnh. May m tn trng t khng c cnh, ch
Ci tn Tribouillard l mt k xa-ch* ng gh tm, (*mt chng bnh tm thn (Sadisme) tro
khi c chng kin hay c lm cho k khc au n cng cc) v ti c linh cm l th no
, ti khng nhm. Hai con vt ng yu kia n thm ti bn ca s c mt hm, th hm s
v cnh c n, ti cn c trng thy mt gng mt, nghe thy mt ting ni, d l mt ti
he bt c mt m thanh no.
Trn trung trong ci khng kh lnh but ca hnh lang, mt quay vo tng, mi ch cch t
mt dy gm tm t nhn ang i n lt khm. Ti ang mun trng thy ngi: th th ti
, vn c bit hiu l ngi cm ba. Phn ng ca tn mi tc ny tht l khng khip. Hn
b gip mi vo tng. Mu c ra, ti gc xung, ri c gng dy, lc u tht mnh cho tn
mt c ch phn i. Con i i y ch i c th: hn gi chn vo bng ti lm ti l
chu ni cnh ny. Anh ta chm ln ngi hn, mt cuc u khng khip n ra, v v Julot
in ng nhn. Khng ai ch n ti lc by gi va mi lm cm ng dy. Ti nhn quanh xe
bc s nghing ngi trn gh bnh t phng khm dm ra hnh lang xem vic g ang xy ra
ln y trn mt ci ni st trng men y nc si ang bp bng nng ln h xung do sc
than dng si phng lm vic ca bc s.
Ti phn x rt nhanh: nm ly hai quai ni c chu bng tay, ti ht ht ch nc si vo m
hng hn pht ra mt ting go khng khip. Hn lnh . Hn ln ln di t, v v mnh
hn ci n chic th ba th da ca hn cng ra theo. C o vn cht, nn khi hn c ko o
cht vo o dt kim. C con mt duy nht cn li ca hn cng b luc chn: t nay hn s m.
tng mng, trng tht gm ghic, v Julot tha c cho hn mt c tri ging vo ng h b
e, ri rt chy rng rng. ng i cho hn. Cn chng ti th c i y, chng mt g.
Hai tn gim th chng kin cnh ny khng can m tn cng chng ti. Chng bm ci
ti, v nhng pht di cui ging ti tp ln chng ti nh mt trn ma . Ti c ci may
Khi tnh dy, ti thy mnh c a xung tng di, mnh trn nh nhng, nm trong mt c
tr li. Ti a tay s khp ci thn hnh au n ca ti. Trn u ti c t nht mi hai
m cng khng c ngy. Khng h c nh sng. Ti nghe c ting ai g g vo tng, nhng tin
Cc, cc cc cc, cc, cc Nhng ting g ny l nhng ting gi in thoi. Nu ti mun n
tr li th g, nhng g bng ci g? Trong bng ti ti khng trng thy mt vt g c
truyn i xa. Ti ln v pha m ti on l pha ca, v y ti hn mt cht. Ti vp
lc, ti nhn thy rng trong phng giam c mt cnh ca cch ti hn mt mt. Ti khng th
ti li. Nh vy khi c ai vo cn x-lim giam loi t nguy him, t nhn khng th vi ti n
Ngi ta c th ni vi hn, nc vo hn, nm thc n cho hn v lng m hn mt cch an
nhn mt cch khng c g nguy him cho bn thn, v mun nh hn th phi m chung ra.
Nhng ting g chc chc li c nhc li. Ai gi ti th nh? D l ai th hn cng xng
Trong khi m mm i trong bng ti, ti su t ng v mt. Chn ti va gim phi mt vt g c
g g. Ti lp tc cm n ln v chun b tr li in thoi. Tai p vo tng, ti ch i.
h, cch. Hai ting ny bo cho ngi gi in bit l bn kia sn sng nhn in, c nh i.
hng ch ci ln lt diu qua rt nhanh... a, b, c, d, e, f, g, li, i, j, k, l, m, n, o, p,
p. Ngi kia dng li ch p. Ti g mt ting ln: cch, nh th l ngi kia bit rng t
mt ch i, v c th. Ngi kia ni vi ti: Papi th no ri? Cu b kh nng cn t gy m

au nh th trong hn hai ting ng h m khng h bn tm lo b bt gp: Chng ti say sa t

di.
Ti ni cho Julot bit rng ti khng c ch no b gy, khng c vt thng, tuy u ti y
Julot trng thy ngi ta cm chn ti ko xung thang gc, anh ta ni rng c mi ln bc
ci. Cn anh ta th khng lc no b ngt c. Anh ta cho rng tn Tribouillard b bng rt n
en, nhng vt thng ca hn rt su hn lnh d ch v mt lc ra oai.
Ba ting g rt nhanh, v c lp li my ln, cho ti bit rng c ng. Ti ngng g. Qu
ting qut:
- Li vo, thng khn kip! Li vo st trong kia v ng nghim! - y l tn trng t mi.
o y. Mt ci tn rt hp vi chc v ca tao* (*Batton gn ng m vi bton, c ngha l
Hn cm mt ci n lng ln ca hi qun soi cn phng giam, chiu vo ci thn th trn tru
- y cm ly m mc. ng yn y. y l nc v bnh m. Ch n ht ngay mt lc, v hai m
m v na lt nc -ch thch ca tc gi).
Hn qut tho mt cch man r, ri a ci n ln ngang mt. Ti thy r hn ang ci, mt
o thy nhng th hn mang n. Chc hn ngoi hnh lang c mt tn cnh st, v hn mun lm
th.
Qu nhin trong bnh m ti thy c mt ming tht luc rt to, v trong ti qun, qu ha
la km thm mt dm bi nhi. y, nhng mn qu ny qu nh c triu bc. Hai chic o s
l qun i nhng di n mt c. Ti s nh hn mi, ci thng Batton. Tt c nhng th c
Trc khi xy ra v ny, Batton ch l ph trng t, by gi nh ti hn chnh thc ln c
, v hn t lng bit n ti bng nhng mn qu y.
V phi c c tnh kin nhn ca ngi Sioux* (*Tn mt b tc th dn Anh-ing (Da )
g in thoi t u n v ch c ngi trng t c th lm c vic (bn gc vn l
, hon ton yn tm v pha Batton. Chng ti nh in cho nhau sut ngy. Nh Julot, ti
na: ch ba bn thng l ln ng. Hai ngy sau ngi ta a chng ti ra khi x-lim, v c
c hai tn cnh st km hai bn. i din vi ca vo c ba ngi ngi sau mt ci bn ln. D
im c v ng tng gim th lm quan ta.
- , ? Hai anh bn tr, n y ? Hai anh c th ni g y?
Julot mt ti nht, hai mt sng hp: chc chn l anh ta ang st. Vi cnh tay b gy t ba
hi au khng khip.
Julot tr li khe kh: ti b gy tay.
- Th chnh v anh mun ngi ta lm gy tay anh ch cn ai. C th anh mi cha ci thi xn
anh s c khm. Ti hy vng rng ch mt tun na thi bc s s n. Thi gian ch i ny
anh. Ti thit tng anh cng chng hy vng rng ti gi bc s n y cha ring cho mt
trung tm c th gi n cha cho anh. Tuy vy ti vn x hai anh phi li x-lim cho
Julot nhn thng vo mt ti, nh mun ni: Ci ng ln n mc chnh t kia c mt thi t
quay u v pha ng gim c v nhn vo mt ng. ng ta tng ti mun ni g. ng ni: C
Anh c kin g?
Ti p: Tuyt nhin khng c
kin g, tha ng gim c. Ti ch cm thy c nhu cu nh
ng ta kinh ngc n ni bng c mt v thot tin hnh nh khng hiu. Nhng ng tng gi
gim th:
- Li n ra ngay v chm sc n cho k! Phi lm sao mt ting na hn phi b l b cng n
S c cch lm cho n bit tay! Ta s bt n lim giy ca ta cho sch, ht lim trn li li
iao n cho cc anh y.
Hai tn gc vn tro tay phi ti, hai tn khc vn cnh tay tri. Ti b d sp xung t, h
b vai. H cng tay ti li bng mt b kha c km gn cht ngn tay tr bn tri vi ngn
tc ti nhc bng ln nh ngi ta nhc mt con vt.
Khng cn phi k li cho cc bn nghe tt c nhng g h lm hnh h ti. Ch cn bit
cn sng c l nh Batton. C mi ngy hn li nm vo bung giam ca ti bnh m thng
th dng u p bnh m vo chn song st ngom, nhng khng c. Thy vy, Batton nm
o ti khi cht i. Ti dng chn gom nhng mu bnh m y li thnh tng m nh, ri nm s
hai tht k, ng b ph mt cht no.
n ngy th mi hai, khi h m kha cho ti, cht thp n su vo tht ti, v ci kha
ht hong khi thy ti ngt i v qu au. Sau khi nc cho ti tnh li, ngi ta dn ti
cho ti. Mt ngi y t nht nh i tim cho ti mt liu huyt thanh chng un vn. Hai c
th bnh thng. H phi dng du long no xoa bp hn na ting ng h ti mi h c hai
Ti li tr v x-lim, v vin tng gim th khi thy mi mt bnh m cn nguyn lin ni
Th l my c c mt ba tic ra tr? K cng l, my nhn i mi mt ngy m trng cng
- Tha sp ti ung nhiu nc lm .
-
! ng tht, tao hiu ri. By gi phi n tht nhiu cho li sc. Ni on hn b i.

R nguy. Hn ni nh vy v yn tr rng ti khng n g sut mi mt ngy, v nu by gi t

t. n chiu ti Batton ngm chuyn cho ti mt t thuc l ri km theo l cun thuc. Ti
trn ng truyn hi nng (y l h thng si ca nh t - d nhin ci h thng ny chng m
Sau ti nh in gi Julot. Cu ta tng ti nhn i mi mt ngy va qua cho nn vi
bit, s rng mt tn khn kip no rnh c bc in. Cnh tay Julot c b bt, t
th thch va qua.
Theo Julot th chuyn tu sp khi hnh. Ngi y t c ni vi anh ta rng nh lao nhn
kh sai trc khi ln ng. Thng thng nhng ng thuc ny c gi n nh lao trc ng
hn trng, v anh ta dm hi xem ti c gi c plan khng.
C ti vn gi c, nhng ti phi lm g gi c mn ti sn y th ti khng th n
chng ti ra khi x-lim. C chuyn g th ny? Ha ra h cho chng ti mt ba tm nc nng
sng li. Julot ci sng sc nh thng con nt; Pierrot le Fou th mt my rng r nim vui
chng ti khng bit cht g v nhng vic ang din ra. Ti th thm hi anh th ct tc: C
tr li.
Mt ngi t khng quen bit c b mt rt kh a ni vi ti: Chc bn ta c min ch
iu ct yu l phi sng. Mi a chng ti c a vo mt cn bung giam thng. n tr
ht c mt mnh g nh. Trn mnh g c vit: Tm ngy na xut pht Mai tim chng. Ai
Mi cho n nay ti vn khng c bit. Chc chn l mt ngi t cm c c nh
bo
it l ai ny u s bit c. S d bc thng ip n tay ti ch khng phi ai khc, chc c
Lp tc ti gi in cho Julot, dn anh ta truyn i cho ngi khc bit.
Sut m hm y ti nghe thy ting g in thoi lc cc. Cn ti th khi chuyn bc th
Ti thy qu d chu trn ci ging m p ca ti. Ti khng mun rc ri, v nht l khng
2. Ln ng
Saint Martin De Re

Ti hm y, Batton gi cho ti ba iu Gauloises v mt mnh giy vit: Bm bm i, t bi

k nim tt v ti. Ti l trng t tht, nhng ti c sao cng t lm hi cc bn t cng
ti rt cn c n x tht sm. Ti s c gng lm sao ng i x qu t i vi anh em m
ri.
Qu nhin ngy hm sau h tp hp chng ti li thnh tng tp ba chc ngi trong hnh lang
Caen n tim chng cho chng ti phng cc bnh nhit i. Mi ngi c ba mi tim
By gi t khng tun th quy tc im lng na, v ai ny u bit rng va mi tim chng xon
ni chuyn khe kh vi nhau ngay trc mi bn cnh st. Bn ny khng dm ni g v ngi c
- Khng bit h c xe x-lim ch c bn i mt chuyn khng?
- Chc l khng.
Saint-Martin-de-R xa lm, nu c mi ngy ch su chc th phi mt mi ngy mi ch ht, v
tim chng ri th c yn ch. V nh th c ngha l mnh c tn trong danh sch, th
mt giai on mi sp bt u. Bc hy tin cy ti nh ti tin cy bc.
Dega nhn ti, hai mt sng long lanh. Bc ta t bn tay ln cnh tay ti v nhc li: Sng
Cuc hnh trnh trn xe ch t khng c g ng k li. Ha chng cng ch c mt iu l mi
hng xe, rt ngt ngt. Bn p gii khng chu m h my cnh ca cho chng ti thm mt
chic xe ch chng ti c hai ngi cht ngt t bao gi.
Saint-Martin-de-R l mt hn o, mun ra phi chuyn sang tu thy i qua lch bin.
em t chng kin vic pht hin hai ci xc ngi thm hi kia. H khng by t mt cm x
t do chng p gii cho khm Citadeue trn o, d cn sng hay cht, cho nn chng a
ti. Cuc vt bin khng di, nhng d sao chng ti cng c th khng kh trong lnh ca
g pht hng v ca mt chuyn vt ngc. Dega mm ci. Julot, lc by gi ng cnh chng
- ng. C mi vt ngc tht. Bn thn ti y, ti ang tr li ni m ti trn khi cc
thng cha cha chp ti i bo cnh st cch y mi nm. Chng mnh hy c ng st nhau
tp mi ngi, mi tp nht vo mt phng giam, trn tu ng nh th no th h c th m p
Ci anh chng Julot y nhm. n ni, h gi tn Julot v hai ngi khc na bt ng ring r
nay ang tr li ni kh sai ln th hai.
B nht mi ngi mt bung, chng ti bt u sng trong cnh ch i. Chng ti c quyn n
Thi k ny ch nguy him i vi ci plan m thi. Thnh thong, ngi ta bng dng gi anh
rc ht l khm ci ngc ngch trn ngi cho n tn gan bn chn, ri sau l khm o
Ht phng giam li n nh n v khong sn trong chng ti ni ui nhau i vng quanh su
Mt, hai. Chng ti i thnh tng i, mi i mt trm nm mi t nhn. on diu hnh kh
lng tuyt i. Ri n lnh gii tn! Chng ti ngi xung t thnh tng tp chia theo ph

g h chnh danh. i vi hng ngi ny qu qun khng c g quan trng: ngi Corse, ngi M
retagne, ngi Paris, v v Li c c mt ngi Ardche na: y l ti. V cng cn phi ni r
e l trong on t gm mt ngn chn trm ngi ny ch c hai ngi qu Ardche: mt anh c
Ardche l ngi lng thin. Cc nhm khc th hnh thnh mt cch bt k, v s ngi t
l nhng ngy quan st. Tht vy, y ngi ta quan st chng ti di mi gc .
Mt bui chiu ti ang ngi phi nng th c mt ngi n cnh ti. Hn ta eo knh trng,
g v t mc ng phc, ai cng nh ai, cho nn rt kh on.
- Anh l Papillon phi khng? hn ni ging Corse rt nng.
- Vng, chnh ti. Anh mun g ti?
- Ra nh x i - hn ni xong b i ngay.
- Thng cha ny ngi Corse - Dega ni vi ti - Chc chn l mt tn k cp vng ni. Khng
- Ri s bit.
Ti i v pha dy nh x gia sn, v gi v i i. Ngi kia cng ang ng i ngay bn
Hn khng nhn ti, ni:
- Ti l em r ca Pascal Matra. Hm n thm ti nh t, anh y c ni l nu ti cn s g
- ng, Pascal l bn ti. Anh cn g?
- Ti khng mang plan c na: ti b kit l. Ti khng bit nh ai gi h, ch s ngi ta
nh, anh mang h ti my hm. - on hn cho ti xem mt ci plan to hn ca ti nhiu. Ti s
gip chng qua ch bit r bn thn ti c mang plan hay khng: nu ti ni rng ti khng
lc, hn s bit ngay. Cho nn ti ni tnh kh:
- C bao nhiu trong y?
- Hai mi lm ngn francs.
Khng hi thm g na, ti cm ly ci plan (n rt sch), v trc mt hn, ti t n vo h
ngi c mang ni hai ci hay khng. V iu ny ti hon ton cha c kinh nghim. Ti ng
vng g.
- Ti tn l Ignace Galgani, - hn ni vi ti trc khi b i. - Cm n Papillon.
Ti tr li ch Dega v k li vic va qua.
- Khng nng qu ch?
- Khng.
- Th th c. Khng ni chuyn ny na.
Chng ti tm cch bt lin lc vi nhng ngi tng t kh sai v, nht l Julot hay l
Chng ti ang khao kht ti liu: bn y ra sao, ch y i vi t nhn nh th no;
... S tnh c xui khin cho chng ti gp c mt mu ngi k th, mt trng hp c b
lm gim th y v cng vi m hn Qun o Salut. Hn sinh ra o Royale l mt trong
int Joseph v o Qu). V gi y, s phn xoay vn nh th no m hn ang tr li ni c
im th m vi t cch t kh sai.
Hn b x mi hai nm kh sai v ti m trm c b kha. Mi chn tui, mt gng mt ci m
tc khc rng y l mt ngi phm ti ch v mt lc l bc. Cu ny khng bit g nhiu
h cho chng ti tt c nhng iu cn bit v cnh sng ang ch chng ti. Cu ta k li cu
cu ta cho chng ti bit rng ngi coi sc cu Qun o l mt tn t kh sai ni ting b
tte v i mt kiu dim ca Casque dOr.
Cu ta cho chng ti nhng li khuyn rt qu : mun vt ngc th phi xut pht t t lin,
h n l phi c sao ng b phn vo loi nguy him, v nu th th n Saint - Laurent mt
an hay sut i ty mc nng nh c ghi trong s nhn xt. Ni chung, khng n nm phn tr
. Qun o kh hu tng i lnh, nhng t lin, nh Dega k cho ti nghe, nc rt
cht rt nhiu cch, v bnh hay v b m st, v.v.:.
Dega v ti cng hy vng s khng b cm c Qun o. Nhng ti vn thy nghn trong c: nh
t nguy him th sao? Ti b n chung thn, li thm chuyn Tribouillard v chuyn chi vin
tuyt m ri cn g!
Mt hm c tin n: d c th no cng khng c xin vo bnh x, v nhng ai qu yu hay c
b nhn vin bnh x u c cho cht. Chc l tin vt thi. Qu nhin mt ngi Paris tn l
l ba t. Ca ng ti, c mt ngi b u c tht, nhng mt ngi anh rut ca Francis
cu chuyn.
S l c mt chuyn gia c ln v t kt st, nghe ni tng n trm ti liu mt ca i s
in ln th nht trao cho cc c quan tnh bo Php. Nhng ti liu y c tm quan trng r
cho Phng nh lm vic ny trong khi hn ang ngi t (hn b x nm nm). V k t 1920,
mi ln b bt, hn li cu cu bn Phng nh h can thip h. Nhng n ln ny th khng
uyn vi chng ti. trnh i chuyn ny, hn gi v m vo bnh x. Mt vin cyanure
sse - kt thc mi s By gi th cc t kt st v Phng nh c th ng yn.
Ci sn t ny y p nhng cu chuyn ly k, ng s tht cng c m ba t cng c. D sao

git c th gi.
Mi ln ti i ngoi, d l khi ang trong sn hay trong x-lim, Dega phi i theo ti, v
ng che cho ti trong khi ti hnh ng, ngn chn nhng con mt qu t m. Mt ci plan
ci trong khi th Galgani m cng ngy cng nng. V y c mt hin tng b n khng h
g ra sau, v ci t vo trc bao gi cng ra trc. Chng n i ch cho nhau trong bng t
kt qu l nh th y!
Hm qua phng ct tc ngi ta tm cch git Clousiot trong khi ngi th co ang co m
gn tim. Phc by mi i, anh khng cht. Qua mt ngi bn ca anh ta ti bit c chu
chuyn ny. V git ngi ny l mt cuc thanh ton n nn. K mu st s cht su nm sau
um trn vo mn rong bin. Hn cht trong nhng cn au khng khip Ngi y t ph m cho
mt khc rut di khong mi phn. Trn khc rut thy thng mi by l. Hai thng sau, k
. Cho n by gi ngi ta vn khng bit ai bp c hn.
Chng ti Saint-Martin-de-R c mi hai ngy. Nh t cht nch. Ngy m lnh canh th
Mt cuc u n ra trong phng tm, gia hai anh em rut. Hai a nh nhau d di nh
giam ca chng ti. Hn tn l Andr Baillard. H khng th trng pht hn c, hn ni th
qun tr nh t: h c lnh khng cho hai anh em gp nhau v bt k l do no. Khi
mt b gi sng bng li tc cho vay li v anh hn l Emile ct giu mn tin ly c. Emi
hm trong phng giam, c c my ngi t khc, v c thng em khng chu gi tin cho hn mua
oan rng th no thng Andr cng i i v chnh n git c gi, cn nh hn, tc Emile, c
t hn s khng cho thng Andr mt xu no. Mt t nhn lin em k chuyn ny cho vin gim
Chng bao lu Andr b bt v hai anh em b x t.
Trong khu vc t t nh lao Sant, hai a b giam vo hai x-lim k cn. Mi a u lm
hp thun, nhng n ca Andr b bc b. Tuy vy, do mt bin php nhn o nng nh And
mi ngy vn ln lt c i do trong sn, chn mang xing xch.
n ngy th bn mi su, ngi ta m ca phng giam Andr vo lc bn gi ri. Mi ngi
dr. Gi hnh quyt n. Nhng va ng lc vin gim c bc ti bo tin ny cho ti
hc na trao mt t giy ca cng t vin. Mi ngi lui ra hnh lang. Hng Andr tc nghn
Ngi ta khng bao gi chn ngang mt cuc hnh quyt ang c tin hnh. Th m ln ny li
Mi n hm sau, sau bao nhiu gi lo u khc khoi, Andr mi c ng trng s cho bit rn
g Doumer b mt ngi tn l Gorguloff m st. Nhng ng Doumer khng cht ngay. Sut m
in sau khi bo cho B trng B t php rng nu ngy tng thng cht trc gi hnh quyt (
b vic hnh quyt v l do khuyt din ngi chu trch nhim ti cao v n t hnh. Doumer
trng s vi vng bo tin cho B t php ri nhy ngay ln xe tc-xi cng vi ngi cm lnh
kp ngn chn ngi ra m ca phng giam Andr. Nh vy hai anh em c c gim n thnh k
mi, vin trng s n tn Versailles, v Albert Lebrun va c bu xong mt ci l ng t
gi mt v tng thng bc b n xin n x u tin c trnh ln cho mnh xt: ng Lebrun
chuyn. Ti nhn con ngi va thot khi my chm vo pht cui v t nh rng d sao nhng
nhng cn dy v m hn phi chu ng.
Tuy vy ti khng bao gi lm thn vi hn. Ngh rng hn git cht mt b gi khn kh
g kh nng trn thot. V sau, o Saint Joseph hn s git anh hn. Nhiu t nhn ch
c trn mt tng , bao nhiu tm tr u dn ht vo cng vic ny.
Sng v rt mnh, t ht mi ting ng khc. Andr n gn anh hn t pha sau, tay cm mt
e vo lng Emile l lm cho ng anh mt thng bng ri xung bin. Ch ny c mp nhiu v
mn n chnh trong ba n hng ngy ca chng. Trong bui im danh ti hm y, hn vng mt
oan vt ngc. Ngi ta khng nhc n hn na. Ch c bn nm ngi t ang nht da trn
ch c bn cnh st l khng hay bit g. Andr Baillard khng bao gi b h hi n. Hn
t-du-Maroni, hn c hng mt ch u i. Hn c c mt phng giam ring.
Mt hm c chuyn vi mt t nhn khc, hn xo quyt mi ngi ny vo phng giam ca hn
vo th t v hp php, hn c tha bng. n k bi b ch t kh sai, hn c tr,t d
Saint-Martin-de-R y p nhng t nhn. y c hai loi ngi rt khc nhau: tm trm n
r thnh t kh sai, phi phm mt ti nng hoc t nht phi b buc ti vi phm lut ph
h sai, ri c th tng ln tng bc, cho n kh sai chung thn.
Mt ngi b x t m c n x th ng nhin tr thnh t kh sai chung thn. y bit x
u l nhng tn trm cp thm cn c , cho nn c mt iu d hiu l x hi phi t
vn minh m phi dng n bin php y bit x cng tht l ng xu h. C nhng k n cp
by gi nh vy chung quy cng chng khc g b t chung thn - m tht ra c i cha n c
ha l nht ca nn vn minh Php. Mt dn tc khng c quyn tr th hay loi tr mt cch q
ho x hi. Nhng ngi nh th l nhng ngi cn c iu tr nhiu hn l phi trng pht
Chng ti n Saint-Martin-de-R nh vy l c mi by ngy. By gi chng ti bit
Martinire. N s ch mt ngn tm trm by mi phm nhn. Ci s tm chn trm t kh sai s

lm nh t. T khong gn mt ting ng h, chng ti ng xp hng mi kn c khong s

my ngi n mc khng ging nh nhng tn cai t m chng ti tng bit. H mc mt th
da tri, trng kh sang trng. Khng ging ng phc ca cnh st m cng khng ging qun p
ci nt rng bn c eo bao sng lc. Cn sng l r ra ngoi. H c khong chng tm mi n
tui tc kh chnh lch, x xch gia ba mi v nm mi tui. Nhng ngi gi trng d a
v hnh din. Nhm ch huy ca bn ny cng ra vi vin gim c nh lao Saint-Martin-de-R,
bc s mc qun phc thuc a v hai ng linh mc mc o chng trng.
Vin i t hin binh cm mt ci loa a ln ming.
Chng ti ch i hiu lnh ng nghim, nhng khng thy c. Vin i t ni ln:
- Tt c nghe k dy. K t giy pht ny cc ngi c chuyn sang quyn ph trch ca nhn
an qun tr trng gii ca x Guyane thuc Php m trung tm hnh chnh l th trn Caen. Th
xin bn giao cho ngi tm trm mi su phm nhn hin c mt, c ghi tn trong danh sch
h u c mt.
Cuc im danh lp tc bt u: Jean M? C! Paul M? C! v.v... Th tc ny ko di hai ti
ch k gia hai ban qun tr c tin hnh trn mt ci bn nh mi by ra sn v mc ch n
Thiu t Barrot eo mt s lon ngang vi s lon vin i t, nhng lon mu hong kim ch khn
binh. ng ta cm ci loa ln:
- Cc phm nhn nghe y, t nay v sau danh t ny s c dng thng xuyn cho cc anh: ph
y, nh ngi ta s n nh cho tng ngi. Ngay t by gi cc ngi c t di nhng l
b, khi cn s c nhng quyt nh cn thit x l vi cc ngi. Cc ta n t tr ny,
c th x cc ngi t hnh pht giam cm n t hnh. D nhin nhng hnh pht c tnh cht
trong cc tr s thuc quyn ban qun tr. Cc nhn vin m cc ngi trng thy y c g
g gim th. Sau ba n ti mi ngi s c pht mt ci b lnh thy ng trang phc nh t
hng c c nhng th c khc. Ngy mai cc ngi s ln tu La Martmre. Chng ti v
tuyt vng khi phi ri t nc: ni t y cc ngi s thy d chu hn l b cm c P
khng s b hnh h nu hnh kim cc ngi tt. Ti yu cu cc ngi hy i n khi ti nh
c nhn. Trong khi tu ang vt bin, k lut cn phi rt nghim minh, ti hy vng rng cc
c ai t cm thy khng c iu kin th cht tri qua chuyn i ny, ti yu cu h
rn tu khm cho. Ti thc cc ngi ln ng bnh an.
Phn nghi l th l xong.
- Ny bc Dega, bc thy th no?
- Papillon , by gi ti thy l ti c l khi ni rng iu nguy him nht phi khc phc c
g ta ni: Hy i n khi ti nh t kh sai ri hy thanh ton nhng chuyn xch mch tht
!
- Tuy vy bc ng lo, bc c tin ti i. Ti i tm Franeis la Passe v ni vi hn.
- Anh cu vn lm y t y ch?
- Vn lm, anh t khng phi l t kh sai, ch l y bit x thi.
- Cu phi bt lin lc ngay vi anh ta xin cho c mt con dao m. Nu anh cu cn tr t
iu, t s tr .
Hai gi sau ti c c mt con dao m cn bng thp rt cng. Khuyt im duy nht ca n
ngi gn dy nh x gia sn. Ti nh ngi i tm Galgani tr li ci plan cho n, n
lun di chuyn trn khong sn rng mnh mng cha n tm trm ngi. T khi chng ti n
u khng thy u c. u th ca sinh hot tp th l ch ngi ta c sng, c ni v
C bao nhiu nhng iu cn ni, cn nghe v cn lm, n mi ngi ta khng c th gi suy n
li xung hng th yu so vi cuc sng hng ngy, ti ngh rng khi n ni ri chc ng
sao mnh li ri vo cnh ny, v lm th no ri vo y ch quan tm n mt iu duy
thu ht nht v quan trng nht trc tin l phi c sao m sng . Vy th bn cnh st
chc ca ta n by gi u? V ti, cha ti, cc bn ti by gi u? H vn sng s s
nh v ci trng thi bng bng nh ln c l st ca gi xut pht, ca bc nhy khng l
mi lin h quen bit khc nhau, tng chng nh nhng con ngi y khng cn quan trng nh
hi ti mun, vo ci giy pht m tr c ti vui lng m ci ngn ko tng ng vi tng ng
Ka Galgani n: ngi ta phi dn hn n tm ti, v tuy eo i knh dy cp, hn ch
cht tay ti, khng ni mt li. Ti ni vi hn. Ti mun tr ci plan cho cu. By gi cu
uc hnh trnh di ngy ny, trch nhim m cu giao cho ti qu ln, v li lm sao bit
, ri n ni, d c gp c nhau na th cha chc c iu kin trao tay. Vy cu ly l
Galgani nhn ti, v kh s. Ti gic:
- No, cu ra nh x t trao plan li.
Khng, ti khng ly li u, anh c gi ly, ti cho anh y, n l ca anh.
- Sao cu li ni th
- Ti khng mun b chng n git ly plan. Ti th sng khng c tin cn hn l cht v

c l do g anh li phi chu liu c tnh mng gi tin cho ti. t nht, nu anh ch
- Cu s , Galgani? Ngi ta e da cu ? C k nghi ng l cu c plan sao?
Vng, ti b ba tn A-rp theo di thng xuyn: Chnh v th m ti khng m n gp anh l
c lin h vi nhau. Mi ln ti i ngoi, d ban. ngy hay ban m, mt trong ba thng khn
o - cho chng. n thy r rng ti khng mang g trong hu mn (d nhin ti c lm nh vy m
n vn khng ngng quan st ti. Chng n on l c mt ngi khc gi h plan cho ti, ch
n c rnh bit lc no ci plan s tr v vi ti.
Ti nhn Galgani v thy r l cu ta lm vo tnh trng khip nhc v b e da thc s.
khong sn ny? Cu ta ni: Pha gn nh bp v nh git , c, cu c y, ti n
Ti i vi Galgani v pha bn A-rp. Ti ly con dao m trong m vi ra. Bn tay ti cm
, lp trong tay o. Qu nhin n gn nh bp ti trng thy chng. Chng gm c bn tn: ba
l Girando. Ti hiu ra ngay: chnh tn ngi Corse ny b nhng ngi trong gii ty chay,
A-rp. Chc Girando bit Galgani l em v ca Pascal Matra cho nn khng th khng c plan
- Cho Mokrane th no, khe ch?
- Khe, Bm bm . Cn anh th sao?
- Cn ti th ang gay y. Ti n gp cc cu ni cho cc cu bit rng Galgani l bn t
ando ; sau n lt cc cu kia. Ty cc cu liu ly.
Mokrane ng dy. Hn cng cao bng ti, khong mt mt by mi t, b ngang cng nh ti. L
. Hn phc mt c ch gy hn, nhng ti lp tc cha con dao m sng choang ra, mi dao nhn
v ni:
- H my ng dy l tao git my nh mt con ch.
Bng hong v thy ti cm v kh mt ni m ngi ta lun lun b khm xt, li chong ng
o m, hn ni:
- Ti ng dy l tranh lun vi anh, ch khng phi nh nhau.
Ti bit tha l khng phi nh th, nhng cng thy rng cho hn vt vt s din trc m
hn mt li thot danh d:.
- Tt. Cu ng dy tranh lun th...
- Ti khng bit rng Galgani l bn anh. Ti tng hn l dn trng gi, v Bm bm , an
gc.
- Phi, l chuyn bnh thng. Cu c quyn vt ln ginh ly s sng, Mokrane .. Ch
Hn cha tay ra, ti cm ly. Ti dn xp n tha c vic ny cng tht l may mn, v tht
hng ln ng c na. Sau t lu, ti nhn ra rng ti phm mt sai lm. Galgani cn
huyn ny. Ti chng mun b bc Dega mng cho mt trn. Ti c thuyt phc cho Galgani chu
h th mai, trc khi xut pht. Hm sau hn ln i u mt khng sao tm c. V rt cuc
m hm y trong cn bung giam nht mi mt ngi, chng ai ni g vi ai. L v ai ny t
Php. Mi ngi trong bn chng ti t nhiu u cm thy nui tic xt xa khi ngh rng mnh
ha tng bit v sng mt cuc i a y, chng bit s phn s xoay vn ra sao.
Dega cng khng ni g. Bc ta ngi bn cnh ti gn ci ca c chn song m ra hnh lang, n
g ch khc mt cht. Ti cm thy mt phng hng tht s. Nhng iu chng ti c thng b
cn bit l mnh nn hi lng, nn bun hay nn tuyt vng na. Nhng ngi cng b giam vi
c anh chng ngi Corse nh b ra i trong nh t kh sai khng hn l ngi cng gii. Tt
Tnh cht nghim trng ca gi pht ny lm cho h hu nh ha cm. Khi thuc l t cn p
ng hnh lang cun i, v nu khng mun b cay mt th phi ngi trt xung cho thp hn lp
r Baillard: iu cng d hiu, v anh ny tng mt c cuc sng. i vi mt ngi nh
in ng m d c nm m cng khng thy c.
C cuc i ti din ra trc mt ti nh mt cun phim: thi th u ca ti gia mt gia n
hng cch x s phong nh v cao thng; nhng sc hoa ng ni, ting r rm ca nhng dng
mn m khu vn ca chng ti cung cp h cho c nh; mi thm ca hoa mimosa c n ma xu
ti, v ngoi cng nh cnh bn trong, ln lt hin ra rt nhanh trc mt ti. C mt cun
thy ting ni ca ngi m yu thng ti ht mc, ri ting ni ca cha ti, bao gi cn
con ch sn ca cha ti ang gi ti ra vn a nghch; nhng a con trai v con gi
ht ca i ti, cun phim m ti xem li mc du khng c gi ln, chiu ra t ci tim th
o ti lao vo chiu su thm thm ca tng lai.
y l gi pht phi lm mt cuc s kt. Th coi: ti hai mi su tui, khe mnh, trong b
yn s hu ca ti, cng thm hai mi lm ngn ca Galgani, Dega bn cnh ti cng c mi n
bn mi ngn francs khi cn, v nu ci anh chng Galgani y khng sc bo v s tin
sang n Guyane. V chng cu ta cng bit th, cho nn mi khng ly li ci plan. Vy th
y, d nhin l khi dng n n vt ngc, ti nht nh phi em Galgani i theo; nht t
ca cu ta ch u phi ca ti Ti s dng n em li t do cho Galgani nhng chnh ti c
l mt s tin ln, dng n ti s d dng mua c nhng ngi ng la, t nhn ang b gi

Cuc s kt ny a n mt kt qu kh quan. H n ni, ti phi vt ngc ngay cng vi

s con dao m v thy hi lng khi chm phi li dao thp lnh ngt. C c trong tay mt
n. Cng dng ca n c th thch trong khi ti cnh co bn A-rp.
Vo khong ba gi sng, my ngi t cm c xp trc chn song st ca cn phng giam m
hn r to. Ti c th nhn r mt ci nhn nh vy lt vo pha trong dy chn song. Trn nh
by mi ba, kh ngi bn mi hai, c giy bn mi mt, s im danh X... Ci anh Pierre C
mt ngi Bordeaux b ta n Paris x hai mi nm t kh sai v ti git ngi.
l mt anh chng rt ng mn, mt ngi ca gii giang h, thng thn v chng chc, ti
qun tr nh t kh sai lm vic t m v c quy c n nhng no. So vi qun i th hn h
, c mc th khng va li i b khc. Ch y mi th u c ghi t m v mi t nhn
thy rng trang phc ca t nhn bng vi trng c sc k dc mu . Mc b ny i u ng
Ti ch c lm sao cho tr c ti to ra nhng hnh nh ca phin ta i hnh, ca bn bi
dt khot khng chu tun theo v ch a ra nhng hnh nh bnh thng. Ti hiu rng mun s
erie hay Beaulieu vi mt cng nh ti tng sng qua, th phi ch c mt mnh, hon t
hn ra iu , v hiu rng cuc sng tp th ang ch i ti s lm ny sinh nhng nhu cu
le Fou n gn chn song, bo ti: n c ch Papi.
- Cn cu?
- T th xa nay vn m c i Chu M mt chuyn, nhng v l tay c bc, t khng sao dnh
ay bn cm li ng ra cho t i M khng mt tin. B tht Bm bm nh? - Hn ni rt t n
r hn thc s t tin - Chuyn i du lch khng mt tin do bn cm i t qu nhin c nhn
cm c mi lm nm Php.
- Cn phi xem xem kt qu cui cng ra sao , Pierrot . Cu khng tin ? Pht in trong x
trong mt nh t cm c no Php cn t hn l mc bnh hi hay b mng v st rt vng
- T cng th.
- Cu xem ny, ci nhn ny l nhn ca cu.
Pierrot ci xung xem k ci nhn nh c, ri gi v nh vn, on ni:
- Ti nng lng mc b qun o ny, ti mun m b ra v thng b vo, h chng ni g u. D
- Thi i Pierrot, hy i . By gi khng phi l lc sinh s li thi. Ti cn yn tnh.
Pierre le Fou hiu , ri chn song ra ch khc. Louis Dega nhn ti ri ni: Cu b i, m
chng ta s ri b nc Php xinh p ca chng ta. Ci t nc xinh p ca chng ta c
C th chng ta s c bit nhng t nc khc khng c p nh nc ta, nhng c mt cc
no: tng lai s cho ti thy rng mnh hon ton c l . Xung quanh li im lng.

Xut pht
n su gi sng c lnh chun b xut pht. My ngi t cm c n a c-ph cho chng ti
. Hm nay h mc trng, sng lc vn eo bn hng. Hng khuy trn ci o trng mut ca h
lon vng hnh ch V trn ng tay o bn tri, trn vai khng thy ph hiu g.
- Cc phm nhn, cc ngi s ra hnh lang tng hai ngi mt. Mi ngi s tm ly b c
quay ra hnh lang, b ngay trc mt.
Phi mt n hai mi pht chng ti mi xp hng xong dc hnh lang, b trc mt.
- Ci o qun ra, gp li cho gn v ly hai ng tay o ngoi buc li thnh b.. c ri. T
hng giam... By gi mc o qun mi vo, qun i mc trc, ri n o lt dt kim, ri qu
cha?
- Tha ng gim th xong ri.
- Tt. ci o va-ri len ngoi b phng khi tri ma hoc khi no lnh th mc vo. Vc
ni ui nhau theo ti. Vin gim th eo lon i trc, hai ngi kia i hai bn, ngi th t
. Khng y hai ting ng h, tm trm mi ngi t kh sai hng li chnh t. H gi t
ngi vt ngc b bt li l Julot, Galgani v Santini. Bn mi ngi ny c xp thnh h
u hng. Khng c xing, khng c kha. pha trc, cch chng ti ba thc, c mi vin
g ti. H cm sng trng lm lm trong tay, i git li trc mt chng ti trn sut chng
cch ko dy nt vai.
Cng ln ca pho i m ra v on ngi t t xut pht. Trong khi chng ti ra khi pho
lin i theo cch on ngi khong hai mt. Mt m ngi t m ng nh kin c bn cnh
nhau ra xem. i c khong na ng ti nghe c ting hu t so khe kh qua k rng t trn
th trng thy Nnette v ti v mt ngi bn ca ti l Antoine D. ng mt khung ca s;
aula, b v ca Dega v bn ca bc ta l Antoine Giletti. Dega cng nhn thy h, v th
hai khung ca s y cho n lc khng cn nhn c na mi thi. l ln cui cng ti nh
nh ta s cht trong mt trn oanh tc Marseille. on ngi i hon ton im lng, khng c
h, l cnh binh hay l cng chng hiu k, ai ny u khng dm lm kinh ng ci gi pht t
mt ngn tm trm ngi ny sp vnh vin t gi cuc sng bnh thng.

Chng ti ln tu. Tp bn mi ngi u tin c a xung hm tu, nht vo mt ci chun

song c mt ci bin bng cc-tng. Ti c thy: phng s 1, 40 ngi thuc lot rt c b
ngi c nhn mt ci vng cun cht li. Xung quanh c rt nhiu vng dnh vo chn song
ta th bit r cnh ny lm, v cch y mi nm cu ta cng i mt chuyn nh th ny.
ti:
- n y nhanh ln. Treo b ln ci vng m cu nh dnh treo vng. Ch ny gn hai ci
a khi h s m, cho nn ch ny d th hn bt c ni no khc trong chung.
Ti gii thiu Dega vi anh ta. Chng ti ang ni chuyn th thy mt ngi bc ti, Julot
cu mun sng cho n lc cp bn th ng bao gi n gn ch ny. Hiu cha? Hiu ri
b i, Dega rt mng khi c chng kin cuc biu dng sc mnh ny, v cng khng giu gi
i a chng ti, bc y cn an ton hn trong mt ci villa trn b bin c mt khung c
Chuyn vt i ty dng ko di c mi tm ngy. Ch c mt s c duy nht: m n, m
vo gia hai vai. Con dao m t pha di ln, xuyn qua vng trc khi m xung lng ngc
mi phn. Lp tc, hai mi lm hay ba mi vin gim th cha sng lc hay sng trng vo
- Tt c, ci ht ra, nhanh ln!
Mi ngi hi h ci o qun. Ti hiu rng h sp khm xt chng ti. Ti con dao m di
nng v chn tri nhiu hn v li dao tuy t nga vn lm cho gan bn chn phi ca ti
ht chiu di ca con dao m. Bn vin gim th i vo chung v bt u lc sot giy v o
gi ta ng ca chung li sau lng h, nhng t bn ngoi ngi ta vn quan st chng t
ing mt vin ch huy ni: H a no nhc nhch l cht ngay. Trong cuc lc sot h pht
h mi nhn, mt ci di xoy c m nt chai v mt ci plan bng vng. Su ngi c lnh r
uy trng ca on p gii l thiu t Barrot cng n vi hai bc s qun - y v vin thuyn
hung, mi ngi u mc o qun tr li, khng cn i lnh. Ti giu c con dao m vo
Bn gim th li v pha cui gian hm tu. ng gia l Barrot, cn my ngi khc ng c
hng ngang ng nghim.
- Ci ny l ca tn ny, vin cnh binh ch huy cuc lc sot va ni va cm ly con dao
- ng, ca ti y.
- Tt, - Barrot ni. - Ngi ny s tip tc chuyn i trong x-lim gn hm my.
Ch nhn ca my ci inh mi nhn, ca ci di xon, ca my con dao, ln lt c ch ra v
h bc ln thang gc, mi ngi c hai vin cnh binh km hai bn. gia sn tu ch cn l
ng trc hai vt ny ch cn li mt t nhn. Hn cn tr, hai mi ba hay hai mi lm tu
hnh cn i nh mt lc s in kinh, i mt mu xanh l. Vin cnh binh cm ci plan bng
- Ci ny ca my phi khng?
- Vng, ca ti.
- trong c nhng g? - Thiu t Barrot cm ly ci plan ni.
- Ba trm bng Anh, hai trm dollars v hai vin kim cng nm carats.
- c xem. - ng ta m ci plan ra. V ng quanh ng ta c nhiu ngi cho nn chng ti
ni: ng. Tn my?
- Salvidia Romeo.
- My l ngi ?
- Tha ng vng.
- My s khng b pht v ci plan, nhng s b pht v con dao.
- Xin li, con dao khng phi ca ti.
ng ni th, tao tm thy con dao ny trong giy ca my, - vin cnh binh ni.
- Con dao khng phi ca ti, xin nhc li.
- Th th tao ni di phi khng?
- Khng, chng qua ng nhm.
- Th th con dao ca ai? - Thiu t Barrot ni. Nu khng phi ca my th phi l ca mt n
- N khng phi ca ti, ch c th thi.
- Nu my khng mun b luc trong cn x-lim t trn ni sp-de, th ni i: con dao ca ai
- Ti khng bit.
- My gin mt tao y ? Con dao du trong giy ca my m my khng bit l ca ai? My cho
ca my, hai l my bit ai n vo y. Tr li i.
- N khng phi l ca ti v ti khng c bn phn ni ra cho cc ng bit n l ca ai. Ti
ng nhn ra thnh mt thng canh t hay sao?
- Gim th, kha tay thng ny li. My s phi tr mt gi t cho ci thi v k lut h
Vin ch huy on p gii v vin thuyn trng bn bc g vi nhau mt lc. Vin thuyn tr
rng, hn lin i ln boong. Mt lt sau mt thy th ngi Bretagne to nh ng h php bc
in v mt si dy thng to bng c tay. H tri ngi t vo bc cui cng ca cu thang,
t t dng ht sc mnh nh ln mng, ln sn v ln lng ngi t ng thng. Khng mt t

mu chy lm t i mng v t bn sn anh ta. Khng kh ang im phng phc, th t chu

- Qun khn nn!
Th l mi ngi lp tc la : Qun git ngi Tht b i? R thi tha! Bn cnh binh qut:
g chng cng da, chng ti cng ht to hn. Bng vin ch huy trng h:
- Phun hi vo?
My ngi thy th vn hai ci bnh xe g , v nhng tia hi nng pht vo chung chng ti
nm rp xung. Nhng tia hi nng u c phun ngang tm ngc bn ti. Mt ni kinh hong gh
ti. Nhng ngi b bng khng m ku. H phun hi trc sau cng khng n mt pht m cn
- Ta hy vng rng nhng k cng u hiu ra ch? H li thi mt cht l s nm mi hi n
Ch c hai ngi b bng tht s. H c a ra bnh x. Ngi b nh bng thng c a v
mt chuyn cng vt ngc vi ti.
Trong mi tm ngy vt bin, chng ti c th gi hi han bit t nhiu v cnh sng
g ging vi nhng iu chng ti hnh dung, mc du Julot c gng ht sc cung cp
rng Saint-Laurent- du-Maroni l mt ci lng cch bin mt trm hai mi cy s, nm trn
ot ging gii cho chng ti:
- Lng ny l ni t nh trng gii, trung tm ca tri t kh sai. Vic phn loi t c t
n mt nh trng gii gi l Saint-Jean cch y mt trm mi cy s. Nhng ngi t kh s
Khi th nht gm loi rt nguy him; s c gi tn ngay khi mi n v nht vo cc phng
un o Salut. H b giam y n khi mn hn hoc n khi cht. Qun o ny cch Saintrm cy s. Qun o gm c ba o, mt l Royale; o ln nht l Saint- Joseph, ni t nh
nht. T kh sai khng n o Qu, tr mt vi trng hp ngoi l rt him hoi. Nhng ngi
K n l loi nguy him bc hai: h s li tri Saint-Laurent v s c a i lm nhng
a li phi h n nhng tri kh sai c bit gay go: Tri Forestier, Tri Charvin, Tri Casc
danh l tri T thn;
Cui cng l loi bnh thng; h c phn vic ban qun tr, cc nh bp, c giao l
oc c dng vo nhng cng vic ca xng my, xng mc, xng may, hay lm th sn, th r
Vy gi G l gi cp bn: nu t nhn c gi tn v dn vo phng giam ring, th nh th
c th vt ngc. Ch cn li mt cch duy nht l mau mau t gy thng tch, x u gi ha
gc t y. Bng bt c gi no cng phi trnh cho c ci c mau b a ra Qun o. Cng
rc trc, th phi t tin cho ngi y t. Ngi ny s tim mt mi tinh cht terebenthin v
nc i vo tht cho ch y nhim trng sng ty ln. Hoc gi ngi y t s a lu hun
my ngy ch i y, phi tm cch vo bnh vin bng bt c gi no.
Nu anh khng b gi ring ra, m c xp chung vi nhng ngi khc trong cc ln ca tri
, khng nn tm mt cng vic bn trong tri. Phi t tin cho vin k ton c c
ca mt thng dn lm thu khon y. Nhng khi i ra khi tri n ni lm vic v m
gi t mn hn hin cn trong lng hay vi nhng ngi Tu, h chun b cho anh vt ng
hng cht; c nhng tri trong khng mt ngi no sng c qu ba thng. i lm trong r
Tt c nhng ti liu qu bu ny, chng ti c Julot truyn t dn dn trong sut cuc
it rng vi t cch t nhn vt ngc b bt li, cu ta s c a thng vo x-lim khi t
h, dao nhp th ng hn, du trong plan. Khi tu cp bn, cu ta s ly dao ra rch u gi
ng trn thang trc mt mi ngi. Cu ta d tnh l s c khing thng t bn vo nh th

Saint-Laurent Du Maroni
Bn gim th i phin cho nhau i thay o qun. H ln lt quay tr li, mc ton tr
: Sp n ni ri. Trong hm tu nng kinh khng v cc ca s u b ng ht. Qua tm kn
Maroni. Nc sng c ngu, cnh rng trinh xanh ti v su thm. My con chim ct cnh bay
. Tu i rt chm, cho nn chng ti tha h ngm k ci th gii thc vt mu xanh thm thm,
nh u tin bng g, mi lp tn km. My ngi da en, n ng c n b c, ng trc c
mn hng bng tht ngi ca n, cho nn khng h c mt c ch cho n g. Ba hi ci v nh
ting my dng hn. By gi th mt con rui bay ngang cng c th nghe thy ting.
Khng ai ni vi nhau mt li. Julot m con dao nhp ra, rch mt ng trn ng qun ngan
g ra. Phi lt na, khi i trn cu cu ta mi rch u gi, trc ng c vt mu. Bn
ot hng th t, mt bn l Dega cn bn kia l ti: Chng ti ln boong tu. Lc by gi
di thng vo ci u hi trc v vo hai mt ti. Chng ti xp hng trn boong v c hn
bt u bc ln cu, ti gi cho ci b ca Julot ng ri khi vai, cn anh ta th mt tay
ao n li vo ch da y, ch mt nht ct ngt by tm phn tht. Anh ta chuyn ci dao cho
ti bc ln cu anh ta ng khy v ln lng lc xung n cui cu. Ngi ta vc Julot dy,
ing cng. S vic din ra ng theo kch bn ca Julot: cu ta c a vo bnh vin tr
m ng nhn chng ti. Nhng ngi da en, lai da en, nhng ngi th dn Anh-ing, nhng

g khng cn ra hn ngi (chc l t kh sai mn hn) chm ch nhn tng t nhn t chn ln
Bn pha i din, nhng vin gim th, nhng ngi u mc thng phc sang trng, nhng b
ny u i m ci thuc a trn u. H cng ng nhn nhng ngi t mi n. Khi ln
ci cng rt cao bng g sc, pha trn c : Trm trng gii Saint- Lau rent du-Maroni. S
cng m rng ra v chng ti xp hng mi bc vo. i u, bc, mt hai, mt hai? Mt
leo ln nhng tng ln nhn cho r.
Vo n gia sn, c lnh: ng li! t b xung trc mt. Bn kia, pht m i! H pht ch
cn m: cha chi c hai ba ngi ng xung v say nng. Dega v ti nhn nhau, v c mt
danh sch trong tay. Chng ti ngh n nhng iu Julot ni. Chc h sp gi le Guitou
itou lp tc c hai vin gim th km hai bn. Hn ri hng i li. Suzini cng vy, Giraso
- Jules Pignard! (tc l Julot y)
- Jules Pignard n b thng, i bnh vin ri.
- c - l nhng ngi b cm c qun o.
Vin gim th ni tip:
- Cc ngi hy nghe k y. Ngi no ti gi tn th vc b ra khi hng, n xp hng tr
Dage, Carrier v ti trong s nhng ngi c gi ra xp hng trc ln. Ca ln m ra, v
ht di khong hai mi mt. gia c mt li i rng hai mt; bn phi v bn tri u c
toan dng lm vng c cng gia thanh st v bc tng, trn mi tm c mt ci chn. Ai mu
e Fou, Santori, Grandet v ti chn ch nm gn nhau, v lp tc cc xm chung hnh thnh
hi l dy bung tm, bn tri l dy cu tiu. Khng c nc my. Bm vo chn song cc ca
o nhng ngi t n sau chng ti. Louis Dega, Pierrot le Fou v ti mng rn ln: chng ti
h th tc l khng b cm c. Ch khng th gi ny vo x-lim c ri, nh Julot gii
hi mi vic xong xui. Lc by gi Grandet ni:
- Ng tht, trong on t ny cha thy gi tn mt ngi no b cm c. K quc tht. Thi t
tin trong t kt st ca mt nh t trung tm, mt v trm lm cho c nc Php ci v b
vng nhit i, m v ngy p ti khng c hong hn m cng chng c bnh minh. Ngy chuy
, quanh nm lc no cng ng vo gi y. n su gi ri chiu, m sp xung mt cch t
hai ci n du la treo ln mt ci mc trn trn, ta ra mt nh sng yu t. Ba phn t
gi, mi ngi ng say, v sau nhng gi pht khch ng lc mi n, ai ny u mt nhoi
i m ng. Vng ca ti vo gia Dega v Pierrto le Fou, chng ti ni chuyn th thm m
tri hy cn ti th ting kn vang ln. Ai ny vng dy, i ra mt v mc o qun. H p
ngi c mt tm vn gn vo tng t bnh m, ci c-mn v nhng lt vt khc.
hng c sc, bc vo ln. Hai g cnh st l ngi Corse, h ni ting Corse vi nhng ngi
rong phng. i qua ch ti, anh ta ni:
- Khe khng Papi? Cu khng nhn ra t ?
- Khng.
- T l Sierra lAlgrois, t lm quen vi cu nh Dante Paris.
phi, by gi th ti nhn ra ri. Nhng cu i nm hm chn, nm nay l ba mi ba m c
cng chng nhanh c u. Cu khai m ngay i. Cn anh ny l ai?
- Dega, bn ti y!
- Ti cng ghi tn cho anh khm bnh. Papi th b kit l. Cn anh bn gi kia th ln cn su
khm bnh lc mi mt gi, t c chuyn cn ni vi cc cu.
Anh ta tip tc i va i va ni to: y c ai m au g khng? H c ai gi tay l anh
ng ch chng ti, cng i vi anh ta c mt ngi gim th gi nua, nc da sm:
- Papillon, ti gii thiu vi cu ng th trng ca ti, y t trng kim gim th Bartilon
h ny v anh ny l hai bn ca ti, nh ti tha chuyn lc ny.
- c ri Sierra , n bui khm ta s dn xp vi nhau, cu c tin ti. n mi mt gi,
gi c thy. Chng ti i qua tri gia cc m t. Khi n trc mt ci ln mi hn v l
v bc vo mt gian phng i trong c khong su mi ngi. mi gc phng c hai vi
blouse trng mut. Anh ta ni: Anh ny, anh ny v anh ny, vo i. Chng ti bc vo mt
l phng lm vic ca bc s. Anh ta ni vi ba ngi bn bng ting Ty-ban-nha. Ci anh Ty
ngay lp tc: l Fernandez, k git ba ngi Argentina hiu c-ph Madrid Paris. Kh
my cu, Sierra a hn vo mt ci bung kn n thng vi gian phng, ri ra gp chng ti:
- Papi, cu t hn ci. T rt hi lng c dp gip cu v bn cu mt vic quan trng n
ung thn, cn Dega th nm nm. Cc cu c tin khng?
Vy th mi cu a y nm trm francs, sng mai hai cu s c nhp vin. Cu th b kit
hay tt hn l mt cu no khc gi tn gc v i y t ni rng Dega ang cht ngt. Phn c
mt iu: nu cu chun, cu phi bo trc cho ti bit kp thi, ti s ng hn. bnh v
h gi cho nm mt thng, lm nhanh ln.
Fernandez t trong bung kn i ra v a nm trm francs cho Sierra ngay trc mt chng ti

khi tr ra ti a cho anh ta khng phi l mt ngn francs m l ngn ri. Sierra t chi c
Ti khng mun ni thm.
Anh ta ni vi ti:
- S bm cu a cho t l t cho vin cnh binh. Cn t th t khng ly g u. Chng m
Hm sau, Dega, ti v Fernandez nm trong mt gian phng rng thnh thang ca bnh vin. D
trng nom phng ny l mt ngi ba mi lm tui tn l Chatal. Hn c Sierra dn d
g ta xem mt kt qu xt nghim trong ng ta c th thy rut ti y p a-mp. V phn De
cho t mt t lu hunh v a cho bc ta ht, u i mt ci khn mt. Fernandez th mt
hng lp da pha trong m v thi tht mnh trong mt ting ng h. Anh ta lm vic ny m
hn mt mt. Gian phng bnh nhn t tng lu mt ca mt ta nh kh ln, c gn by mi
gi y t xem Julot u. Anh ta ni:
- ta nh ngay trc mt. Cu c mun t nhn g khng?
- C. Nh cu ni vi Julot l Bm bm v Dega ang y, cu y hy ra ng ca s.
Ngi y t mun ra vo phng ny lc no cng c. Mun th anh ta ch cn g ca, s c mt
tha kha, tc mt ngi t kh sai gip vic cho cc gim th. Hai bn ca ra vo c t gh
mt bn. Chn song ca s u l nhng thanh ng ray xe la: ti c t hi khng bit lm
vy. Ti ngi xung cnh ca s.
Khong gia ta nh ca chng ti v ta nh ca Julot c mt mnh vn y hoa p. Julot hi
c vit bng phn mt ch BRAVO (hoan h). Mt gi sau ngi y t em li cho ti mt c
tm cch sang phng cu. Nu ti tht bi, cu c sang phng ti. L do l cc cu c nhng k
cm c ? Can m ln, ta s thng chng n. Ci bin c xy ra nh lao Beaulieu trong
ti li vi nhau. Julot l chuyn gia v mn s dng chy v, cho nn mi c mnh danh l
t do l nh sau: anh ta i xe hi n trc mt ca hng bn trang sc vo gia ban n
t knh pha trc. Trong khi chic xe hi do mt ngi khc li vn n my ng i, anh ta
v ln bng g phang mnh vo ca knh, v tht nhiu n trang ri nhy ln xe phng i n
Angers, Tours, Le Havre, Julo tn cng vo mt hiu kim hon ln Paris vo lc ba gi chi
ang tr gi gn mt triu. Anh ta cha bao gi k cho ti nghe mnh b nhn dng nh th n
mi nm t kh sai, v n nm th t anh ta vt ngc. V, nh anh ta k vi chng t
ta i tm ci ngi trc kia vn oa tr nhng anh trm c git hn, v hn mi khn
m hn n ca anh ta. Hn tnh c trng thy Julot tha thn trc ph hn , lin bo cnh s
i vi chng ti.
Chng ti nm bnh vin c mt tun. Hm qua ti a hai trm francs cho Chatal, l
vin. c knh n, chng ti ly thuc l ra mi tt c nhng ngi khng c thuc l. M
rora, kt bn vi Dega. ng ta l c vn ca Dega. Mi ngy ng tc nhc i nhc li vi D
v trong lng ngi ta bit nh th (qua cc bo t Php gi sang, y ngi ta bit
ngi t mn hn c tr t do s git bc ta ly plan. Dega ni li cho ti bit nhn
sc ni cho Dega hiu rng lo gi kia chc chn l mt ngi v tch s, phi c th mi n
khng chu nghe. Dega b nhng li l ca lo gi tc ng rt mnh v ti phi kh nhc lm
nim tin mnh m ca ti.
Ti gi cho Sierra mt mnh giy yu cu anh ta a Galgani vo nm bnh vin. Ti khng phi
ani vo vin, nhng li nm trong mt phng khng c chn song. Lm th no tr li cho
nhn Chatal rng ti ht sc cn gp Galgani, v cho anh ta hiu rng y l mt cuc chu
g anh ta c th a Galgani n gp ti nm pht vo lc mi hai gi tra. n gi i gc,
yn vi ti ca s, v khng chu ly tin cng g c. ng mi hai gi tra, Galgani c
Galgani ng trc mt ti cho plan vo bng. Cu ta khc. Hai ngy sau, cu ta gi cho ti
giy mt ngn francs v mt ch gn thon ln: merci. Khi trao cho ti t ha bo, Chatal t
ta khng ni g, nhng bn thn ti mun biu anh ta cht nh. Anh ta t chi. Ti ni:
- Chng ti ra i y. Anh c mun i vi chng ti khng?
- Khng, Bm bm , ti hn vi mt nhm khc phi nm thng na, khi ngi cng nhm v
s c chun b k hn, v nh th chc n hn. Cn anh b cm c, cho nn vi l phi, nh
mong nh ti gip, v ti khng th mt ch lm ny. y ti c th yn tm i bn ti
- Rt tt Chatal . i phi trung thc, t nay ti s khng ni g vi cu v vic y na.
- Tuy vy, ti vn s tip tc a th cho anh v lm nhng vic anh nh.
- Cm n Chatal.
m hm y c ting tiu lin bn my lot. Sng hm sau chng ti c bit rng ngi cm
bn tt. Chc anh ta gp c mt c hi no y v tha c b trn. Thi cng mng cho an
Mi lm nm sau, tc vo nm 1948, ti ang Haiti, cng i vi mt nh triu ph ngi Ven
lng k hp ng qun l sng bc Haiti. Mt m, ti va ung sm-banh trong mt tim r
hng ti, ngi en nh than nhng c gio dc nh mt c gi nh lnh mt tnh l bn Php
- B ngoi em lm thy l o vaudou, hin nay sng vi mt ng gi ngi Php. l mt ng

i mi nm nay. ng ta sut ngy say kht. Tn ng ta l Jules Marteau.

Ti lp tc tnh ru:
- C b hy dn ti n nh b ngoi c ngay.
C ta dng phng ng Haiti ni vi ngi li tc-xi ang phng ht tc . Khi i qua mt h
vo mua mt chai Pernod, hai chai sm-banh, hai chai rhum ni a. Xe li ln ng. Chng t
ngi nh m dng tng sn trng, mi lp ngi , nc bin vo n gn st bc thm. C g
B ta mc mt ci o thng di n tn mt c. Hai ngi n b ni g vi nhau bng ting
h ny l ca ng. Mt ngn n t soi sng mt cn phng rt sch, by nhng lng chim v
- ng mun gp Julot ? Xin ng i cho mt cht, ng y ra ngay. Jules, Jules? C ngi mun
Mnh mc mt b pyjama sc xanh khin ti nh li ng phc ca nh t kh sai, mt ng gi
- No, b Cc Tuyt ni li nghe coi, ai li n thm ti vo gi ny? Bm bm! Khng, chn
- a ci n li y, b Cc Tuyt, ti nhn mt thng bn gi cht no. Thi ng ri,
in ti ang c, a con gi ca v ti, tt c u l ca cu. Cu ch cn ni mt ting.
Chng ti cng ung ht chai Pernod, hai chai sm-banh, hai chai rhum, v thnh thong Jul
g ht.
Th l rt cc cnh ta vn thng chng n cu nh? Cu thy cha, khng c g tuyt bng phi
Panama, Costa Ria, la Jamaica, ri cch y chng hai mi nm, dng li y v tm c
ngi n ng c th gp c trn i ny. Bao gi cu i. Cu y c lu khng?
- Khng, mt tun thi.
Cu n y c vic g?
- K hp ng trc tip vi ch nghim Casino v quyn qun tr sng bc y.
- Cu t cng mun rng cu li y sut i vi t trong ci xm tiu phu t than ny,
h cu ch lm g chung lng vi hn, hn s cho ngi m st cu khi thy cng vic ca cu
- Cm n li khuyn.
- Cn b Cc Tuyt, b hy chun b cuc v hi o vaudou khng dnh cho khch du lch i.
Vo mt dp khc ti s k cho cc bn nghe ci bui v hi tr danh ny ca o vaudou, kh
Vy l Julot vt ngc, cn ti, Dega, Fernandez vn ang ch i. Thnh thong ti li nh
v v t. qu l nhng khc ng ray xe la tht, khng ti no ph c. By gi ch cn
anh. T khi Julot vt ngc, vic canh phng cng thm cn mt. Nhng lt i tun dy hn,
l mi ngy ch n hai ln tim thuc v o nhit cho bnh nhn. Li mt tun na tri
ga th ni cc th chuyn, tr chuyn vt ngc. Hm qua bc ta trng thy con dao m ca
- Cu vn gi con dao y y ? lm g th?
Ti bc bi tr li:
- bo v ci thn ti v c ci thn bc na khi cn.
Fernandez khng phi ngi Ty-ban-nha, cng khng phi ngi Argentina. l mt ngi kh,
nhng chnh anh ta cng b tc ng v nhng cu chuyn ca lo gi Carora. Mt hm ti nghe
un o hnh nh kh hu tt lm ch khng phi nh y, m khng nng my. Nm trong phng
i trng dnh vo ri. Trong cn phng dnh cho by mi bnh nhn ny ngy no cng c mt h
C mt iu k th ng lu l h u cht vo lc triu ln bui chiu hay bui ti. Cha
in.
m hm y ti c mt cuc tho lun vi Dega. Ti ni vi bc ta rng thnh thong ban m t
p ca nhng ngi m nng trm chn kn mt. l mt hnh ng rt s h. Chng ti c t
s-mi di v i dp, ngoi ra khng c g khc).
ng b xong, ti s i ra v bt thnh lnh git sng ca mt tn gic ca, cha sng vo m
ca li. Sau chng ti s nhy qua tng ca bnh vin pha sng Maroni, lao xung nc
c tin, chng ti s mua mt ci thuyn v mt t lng thc vt bin. C Dega ln Fern
phn ti nng li na. Ti thy r l h nn ch cho nn rt tht vng. Trong khi thi
Chng ti nm y c gn ba tun. Ti a ch cn mi, mi lm ngy chun b vt ng
Hm nay l ngy hai mi mt thng mi mt nm 1933, mt ngy ng ghi nh. Mt bnh nhn m
ngi m h tm cch m st Saint-Martin, trong phng ct tc ca nh lao. Hai mt anh t
ta hu nh m. Khi Chatal ra khi phng, ti n cnh Clousiot. Rt nhanh, anh ta ni v
ln ng ra Qun o mi lm hm nay ri, nhng ring anh ta th h b qun. Cch y b
Anh ta lin b mt ht thu du vo mt: mt anh mng m ln cho nn anh c a vo y. Cl
Anh ta ni vi ti rng anh ta sn sng lm tt, k c git ngi nu cn, min sao i c.
mt bng nc nng anh ta lin nhn r ngay. Ti trnh by d nh vt ngc cho anh nghe. An
g mun nh p bn gim th phi c hai ngi, nu c th ba cng tt. C th tho chn gi
bn gc. Theo anh ta th d c cm sng cha vo chng n, chng n cng s khng tin rng m
ta nh k cn, ni Julo trn thot, ch cch ch chng ti khng y hai mi mt.

3. Vt ngc ln th nht
Trn khi nh thng
Ti hm y ti gp Dega, v sau l Fernandez. Dega ni vi ti l bc ta khng tin tng v
s tin ln, nu cn, c min cm c. Bc ta yu cu ti vit th hi Sierra xem th l
v em th tr li v cho chng ti. Sierra vit: ng t tin cho bt c ai xin min c
ii quyt c, cn y th khng c mt ai, k c vin gim c tri kh sai, c th min
vin, cc anh c th tm cch xin ra vin mt ngy sau khi chic tu chuyn ch t nhn ra Q
Lm nh vy s c nm li tm ngy khu vc giam thng trc khi c chuyn tu sau ra o
nm bnh vin. Cng trong ci th y, Sierra ni rng nu ti mun anh ta s cho mt ngi
c th nh anh ta chun b cho mt chic thuyn sn pha sau bnh vin. Ngi t mn hn
Cch y hai nm, chnh hn chun b cho cuc vt ngc ca bc s Bougrat. Mun gp hn,
g ny cng nm trong phm vi bnh vin nhng mun n t nhn phi c giy gi i khm X-q
hi b plan ra trc khi n phng X- quang, v bc s c th nhn thy n nu ng ta soi xu
ierra bo anh ta c cho Jsus n phng X-quang v nh Chatal thu xp cho ti c i chiu
bo cho ti bit rng bui chiu in l vo ngy kia, chn gi sng.
Ngy hm sau, Dega xin ra vin c Fernandez cng th. Chic Mata va a t cm c ra Qun
vng c th trn t khu vc giam t thng trong tri. Ti chc h may mn, cn ti th vn k
Ti gp Jsus. l mt ngi t kh sai gi c tr li t do, kh nh mt con mm,
con mt c chy nc mt sng khi nhn ngi ta. Mt gng mt gh s, mt ci nhn cng gh
, v s th sau ny s chng minh rng ti c l . Chng ti i vo vic ngay:
- Ti c th chun b cho cc anh mt chiu thuyn ch c bn ngi, ti a l nm. Mt th
ba ci cho kiu th dn, my ci bao bt khng, mt cy kim v my si ch anh t khu l
ci ru, mt con dao, nm lt ru tafia (ru rhum x Guyane) c thy ht hai ngn nm trm
ht tun trng. Sau bn ngy, nu anh ng , ti s ngi trong thuyn i cc anh t tm gi
i bt u c trng non ti s khng i na. a im i l ch chiu thng t gc pha d
v s khng trng thy thuyn u. Cch hai mt cng cha trng thy c.
Ti khng tin lm, nhng ti vn ng thun.
- Cn tin th sao? - Jsus hi.
- Ti s gi qua Sierra. - Ti vi hn t gi nhau m khng bt tay. Cng chuyn chng c v
n ba gi, Chatal n tri a tin cho Sierra, hai ngn nm trm francs. Ti t nh: Mnh
thi. Cng nh c Galgani mi chi sang th c. Min sao hn khng nng ht c hai ngn r
mng khn xit. Anh ta tin vo bn thn, tin vo ti v vo k hoch vt ngc. Anh ta ch b
g th, nhng c nhiu m tn gi cha kha ngi A-rp li i vo phng bnh nhn, m li
chn u ra mt ngi th ba cng bn vic ny? y c mt cu ngi Corse, thuc gii
a t kh sai t 1929. Cu b giam phng bnh dnh cho t nhn cn gim st nghim ngt n
iot vi ti bn nhau xem c nn ni vi cu ta khng, v ni vo lc no. Chng ti ang thm
sinh mi tm tui, p lng ly nh mt thiu n. H cu ta l Maturette, cu b x t ri
tui - mi by tui - Cu ta can ti git cht mt ngi li tu. Tham gia v ny c hai cu
ta i hnh, hai cu b ny khng nhng khng buc ti ln nhau m cn khng khng chng mi
mnh thi, git ngi li xe. Th nhng trn ngi nn nhn ch c mt vt n. Thi c
nhn kh sai y yu mn h. Vy th Maturette, dng dp ging ht con gi, n cnh chng
Chng ti lin chm thuc cho cu ta, li cho thm bn iu thuc v mt hp dim. Cu ta m
lui ra. Bng Clousiot ni vi ti: Papi , thi n ri. Thng A-rp s vo phng hon ton
m. Cu cng bit bn A-rp rt thch con trai vo tui mng t nh cu y. T n ch d t
vi cu b xinh trai chng c g kh. Cu ta s un o v lm kh d, ni l ch s nh ai n
g A-rp vo phng ng gi vo chng ti cn.
ti bn vi cu y.
Ti i gp Maturette. Cu ta tip ti vi mt n ci y khuyn khch. Cu ta tng ti
vo nh x mt lt. Vo n nh x, ti bt u thng lng.
- Nhng iu ti sp ni vi cu, nu cu h ra cho ai ly mt ting l cu toi mng ngay.
ip chng ti c khng? Chng ti s tr tin; cu mun ly bao nhiu? Hay cu mun i vi
- Ti mun i vi cc anh, c khng?
- Xong ngay! C th nh? C th? - Chng ti xit cht tay nhau.
Maturette i ng. Ti gp Clousiot ni qua cho cu ta bit tnh hnh xong cng i ng nt. T
urette ra ngi ca s. Cu ta khng phi gi thng A-rp. T n dn xc n, th l hai ng
mi hai gi Maturette i ng. Ti v Clousiot th i nm t lc chn gi, gi v ng. Th
hin ra mt bnh nhn va cht. Hn ra ca g my ting, v mt lt sau c hai ngi khing
s c ch cho chng ti v ci cht ca anh ta s l mt ci c cho tn gi cha kha A-r
ng li khuyn ca chng ti, hm sau Maturette hn gp hn lc mi mt gi m. ng gi
cu b, hn ko chn nh thc cu ta dy ri i thng vo nh x. Maturette lin i theo. M

phng bnh nhn. Maturette lp tc i ng li, khng phi ni g vi chng ti na. Ngy hm
mi hai gi m. Mi s u n: thng A-rp s n ng vo gi cu b dn.
Ngy 27 thng mi mt nm 1933, chng ti sn sng hnh ng. Hai ci chn ging bng s
hiu s c giy ca Sierra cho bit nhng tin tc cui cng. ng gi, Chatal n, khng cm
Sierra bo ti ni vi anh l Jsus i cc anh a im nh. Chc cc anh may mn.
- Hm nay anh i qu na m hng n: vo qung y c th gp nhau lu hn.
Thng A-rp hn n sau mi hai gi. ng na m, chng ti chun b xong mi th. n m
ette ko chn cu ta ri i tip vo nh x. Maturette vo theo hn. Ti tho chn ging ca
cht. Bn ging Clousiot th khng c ting ng. Theo k hoch, ti phi ng sn bn ca
ch nh x thu ht s ch
ca hn. Sau mt thi gian ch i khong hai mi pht, mi s
ong nh x i ra. Trng thy Clousiot, hn ngc nhin hi:
- Gi ny anh cn ng gia phng lm ci g th? i ng i.
Ngay tc khc, hn b mt n con th nh vo gia s, im lng ng khuu xung. Ti lp t
li hn vo gm ging, v trc khi y hn vo pha trong, ti bi thm cho hn mt v na
C tm mi bnh nhn nm trong phng khng thy mt ngi no ng y. Ti i nhanh v pha
turette mc o ng di. Ti g ca. Tn gim th va m ra l ti ging cho mt pht chn gi
on trt xung t. Chc chn l hn ng qun. Hn cha kp thc gic th ti nh hn gc
usiot nh th ch A! ln mt ting kh trc khi gc xung. Hai tn ti va nh gc trn
th. Ci ting A? kia chng ti tng chng nh c nhn loi u nghe thy. Qu tnh ting
tnh g c. Chng ti khng a chng vo pha bn trong phng lm g. Chng ti c th b
u, cu b i gia, cn ti i sau cng. Chng ti i xung ci thang gc sng m m di
cm n theo trong tay tri tay phi ti cm khu sng trng. Xung n tng di cng chng
mc. Phi nhn tht k mi trng thy bc tng i v pha b sng. Chng ti vi ra chn t
ln. Clousiot leo ln ngi ci trn bc tng ri li Maturette ln, sau l ti. Chng t
, trong bng ti. Clousiot ri vo mt ci hc, ku au chn. Maturette v ti xung n hn.
g ti u bung khu mousqueton trc khi nhy xung. Clousiot toan ng dy nhng khng s
chn ri. Ti Maturette ng li vi Clousiot, ln theo bc tng chy v pha b sng, v
tng. Chy n ht tng no cng khng hay, hai tay b ht ng mt ci nh tri ging, t
- Cc cu y ?
- ! Jsus y ?
- !
Hn qut dim ln trong khon na giy. Ti xc nh c ch hn ng, lin li xung n
- Ln trc i. Ai y?
- Papillon y.
- Tt.
- Jsus , phi i tr li pha sau, bn ti b gy chn trong khi tro tng.
- Th th cm ly ci ny, cho i.
Ba ci cho pagaie vc xung nc v chng bao lu chic xung nh vt qua ci khong cc
bn ti (ti on chng ch y, v ti qu chng trng thy g).
Ti gi: Clousiot?.
- Kh ch, tri t - Jsus ni. Ny l Enfl, bt la ln cht no! My tia la xanh xanh
usiot kh hu t so qua k rng theo kiu dn Lyon: y l kiu hu t so khng n nhng li ng
loi rn. Cu ta c th hu t lin tc mt lc, cho n khi chng ti n ni. l Enfl bc
turette ln theo, ri n l Enfl. Trn xung nh vy c n nm ngi, nc ch cn cch m
- H mun ng y phi ni trc nh, - Jsus ni, - Bm bm, ng cho na, ci cho t
Lp tc chic xung theo dng lao vo m ti. i dc chng mt cy s, chng ti n nga
ci my pht in hng bt pht ra. Lc by gi xung ang gia dng sng v tri bng bng
Enfl nhc cho ln. Ch c Jsus p mi cho st di gi thng bng cho chic xung. Hn
us ni: By gi th c th ni v ht thuc c ri. Hnh nh n c. Cu c chc l va ri
- Ti tin nh vy.
- Tri t! Th l cu bp t ri y Jsus ! lEnfl ni. - Cu bo y l mt chuyn v
dn cm c, theo nh t hiu.
- ng, y l dn cm c, lEnfl . T khng ni cho cu bit t u l v ni ra cu i n
uyn g t s ng ra chu ht.
- Th mi phi, Jsus . n ca cu c mt trm t m b x t hay b chung thn th n qu.
t b git th phm nhn v ng la u b x t, cn nu c mt ngi b thng th h s b
- lEnfl , t s biu thm hai cu mt ngn francs.
- Th th c, anh bn . Nh th l hp l. Cm n cu, trong lng chng t cht i n n
ci mc hng ngy.
- Cu c au lm khng? - Jsus hi Clousiot. Khng sao, - Clousiot ni. - Nhng Papia , vi

th cn lm n g?
- S thu xp sau. By gi ta ang i u th ny, Jsus?
Ti s a cc cu n np trong mt ci vnh cch ca bin ba mi cy s. Cc cu s li
lng ca bn cnh st v bn i sn ngi thu. Phi lm cho h tng l ngay m nay cc cu
huyn khng gn my, ng s hn c. Ni chuyn, ho, t la u c th a n kt qu tai h
g my khng vo vnh c, v s mc cn.
m sng dn. C bn i tm mi mi ln ra c ch Jsus t mc (ch c mt mnh hn bit c
ic xung lm cho bi b rp hn xung, v khi xung i qua th n li tri dy sau lng
Phi l mt tay ph thy mi bit c rng ch ny c nc cho mt chic thuyn i qua
h, va i va gt nhng cnh cy chn trc mt. Bng nhin chng ti thy thuyn i vo
anh rn, rt sch s, c nhng cy i th sum s, cnh l ta rt rng, nh sng ban ngy (l
l uy nghim ny vang ln ting ku ca nhng li mun th m ti cha h bit. Jsus ni:
ti s n a lng thc cho cc cu.
T di mt bi rm hn li ln mt con thuyn c mc nh xu di chng hai mt. Trong thuy
r v lng khi nc triu ln.
By gi ta hy lo vic cho Clousiot lc y ang nm trn b knh. V cu y vn mc mi chic
trn. Chng ti dng ru o li my ci cnh kh cho thng, thnh hnh nhng thanh g m
lousiot tot m hi c chu au. n mt lc no y cu ni: Stop! t th ny ti thy
lp dc ci chn gy, ly dy gai mi trong chic thuyn buc li. Clousiot thy nh hn. Js
qun, bn ci s-mi v bn ci o va-ri bng len thuc, b ng phc ca nhng ngi b y
h vo, cn ti vn nguyn b ca tn gi cha kha ngi A-rp. C bn cng ung
cng m ngi ln tht. Mui tn cng chng ti khng ngt: nh phi hy sinh mt b thuc l
go ri ly nc bi ln mt, ln tay, ln chn. Nh c my ci o va-ri bng len cho nn m
su vo ngi chng ti.
LEnfl ni: Chng ti i y. Th ci mn mt ngn t kia u?.
Ti i ra ch khc mt lt ri tr v, tay cm mt t giy bc mt ngn francs mi toanh.
- Thi li nh, tm ngy ti c l ch ny, - Jsus ni. - n ngy mng by chng t s
ian ny cc cu khu bum, thu dn trn thuyn cho tht u ra y. Vn cho cht bn l bnh
hng thy chng t n th tc l chng t b tm trong lng. V chuyn ny li c thm
n y Clousiot li cho chng ti bit rng anh ta khng li khu sng trng chn tn
khng ng sng li gn th, cho nn khu sng by gi chc chn l nm di nc. Jsus cho r
sng u, bn sn ngi s ngh l chng ti c sng. Bn ny li l bn nguy him hn c, v
chng ch c mt khu sng lc v mt con dao pht b: tng chng ti mang theo khu mousque
na. Hai bn cho tm bit nhau Jsus dn thm l trong trng hp b l chng ti phi b x
rm khng ngp nc, ri c dng a bn nhm thng hng bc m i mi. C rt nhiu kh n
ri cht ngi gi l Charvein. n th phi thu tin mt ngi no v bo cho Jsus bi
Hai ngi t kh sai mn hn b i. Ch my pht sau, chic thuyn c mc ca h khut
sng ban ngy lt vo rng rm theo mt cch thc tht l c bit. Ngi ta c cm tng nh
khng lt mt tia no xung pha di. Tri bt u nng bc. Lc by gi chng ti mi ch
te, Clousiot v ti li vi nhau m thi ch khng cn ai khc na. Phn x trc tin: ch
uyn va qua c chy m ru nh c lp bi. Ch c mt chuyn hi phin l ci chn ca Clous
rng by gi buc np ri th mi s u n. C th un nc pha c-ph ngay. Th l chn
h en b ng th. Ngon tuyt. T ti hm qua chng ti tiu ph nhiu nng lng n n
thuyn. sau ri hng hay. By gi chng ti c t do, t do, T DO! K t khi chng
by ngy. Nu chuyn vt ngc ny thnh cng, ci n chung thn ca ti chng ly g lm di
thn Php chng bao lu th mn hn ? Ri ci ph ln. Maturette cng vy, v cu ta cn
g mnh khoan hng ca khc khi hon. X Colombia cn xa lm, m ci thuyn lm bng mt thn
kh lng i bin c.
Ti lng thinh khng p, v ti, ni tht ra, mi cho n pht cui ti vn c tng rng ch
ti n ni du chic thuyn i bin thc s. Khi thy r mnh nhm, ti khng dm ni g, s
us c v nh coi vic dng mt chic thuyn nh th ny vt b l iu hon ton t nhin
g thng tho v nhng th thuyn thng vn dng d vt ngc.
Chng ti qua ci ngy u tin ny ni chuyn v tip xc vi ci mi trng l ny
n bakir (mt ging heo rng nh) n ung nc v ngp ln. D n hai ngn con l t. Ch
r lng thng trn mt nc. Mt con c su cai-man khng bit t u xng ra ngom chn mt
tht thanh, th l c by heo xng vo con c su, tro c ln lng n, tm cch cn vo mp
eo vng ra, quay tt my vng ri mi ri xung. Mt con b ui c su qut v u ni lnh
li n tht n.
Ci vnh ngu nhng mu. Cnh ny din ra trong khong hai mi pht. Con c su ln i
ng rt ngon, v n sng li pha c-ph: Ti ci b ci o va-ri tm ra bng bnh x-b

turette dng con dao m ca ti co ru cho ti mt cch grosso modo* (*i khi -ting La-ti
g sch v, y dng c
hi hc), ri co cho Clousiot, cn bn thn cu ta th khng c
th thy ri ra mt con nhn to tng, mnh my lng l, mu en tm, hy cn dnh vo o bn
c mt hn bi nh mu bch kim. N nng n nm trm gam l t, trng n to ng. Ti thy t
ly tt c cc th trong lng thuyn ra, k c ci thng ton-n nh ng nc. Nc trong
thi, cho qu nhiu thuc tm vo y. Trong my ci chai y nt rt k c ng dim v
ho Nam, Bc, ng, Ty, khng c ng ghi : Ct bum ch cao c hai mt ri, thnh th
thang, bn ra c nh mt si dy cho thm chc. Ti lm mt tm bum foc hnh tam gic cn,
ln mi khi c t sng ngc chiu.
Khi chng ti cm ct bum, ti nhn thy y thuyn khng chc: ci l trn t ct bum
g g lp bn l bnh li, trc st c ln tut vo g nh th cm vo b. Chic thuyn ny
h cht. Ti min cng ch cho hai bn thy r iu ny: ti khng c quyn giu h. Bit l
bt hn tm mt ci thuyn chc chn hn. Mun th, chng ti s tc kh gii hn, v ti s
im mt ci thuyn khc. Lm nh th rt nguy him, nhng vn khng nguy him bng ra khi tr
thc th nh th cng : c mt bi-ng du n v my hp bt sn ln. Vi tng y th c th
h: mt by kh mt xm nh nhau vi mt by kh mt en lng x. Trong cuc u ny chng
e, lm ni ln mt cc u to bng qu i. Chng ti li ch ny c nm ngy v bn m.
l chui di. Nc chy nh sui trn mt l trn, nhng chng ti chng b t ch no tr h
thy gh ngi v s bt lng ca thng Jsus: y l mt ti c ng gh tm. Hn li d
xung mc rung ny! bt li nm trm hay mt ngn quan, hn nh tm a ba con ngi
i bt hn i c chic thuyn khc liu ti c t kim ch c ng git hn hay kh
Cht nhng ting chim g ku the th lm no ng c ci th gii nh ca chng ti, nhng ti
bo Maturette ly con dao pht i xem th. Nm pht sau cu ta quay v v ra hiu cho ti. T
Chng ti i n mt ni cch ch thuyn khong trm ri mt: ti nhn thy mt con chim
Chn n b mc vo mt si thng lng buc trn cnh cy. Bng mt nht dao pht, ti cht
th trn tay: d phi n nm ki-l l t. Chn n c ca nh chn g. Chng ti quyt nh
dy thng lng t phi c ngi treo ln, v chc quanh y cn c nhiu dy thng lng khc
h kia th thy mt hin tng rt l: cch vnh khong mi mt c c mt dy ro an bng l
g vi b vnh. C cch mt qung li c mt ch ng, v mi ch nh th li c mt si d
cy, mt u buc vo mt ci cnh cy cha i. Ti hiu ngay ra rng con chim t pha vnh
tm li vo. Gp ch h, n lin i qua, nhng chn n vng vo si dy lm cho cnh cy
cho n khi ch nhn my ci by n bt n v.
Cuc pht hin ny lm cho chng ti rt lo. Dy ro c v c trng nom kh tt, hn khng
c b ngi lm ro pht hin. Ban ngy khng th t la ln c, nhng ban m th ngi k
ha dy ro c t by. Chic thuyn c giu di mt lp cnh cy v bao nhiu c, l
Hm sau phin gc ca ti trng vo khong mi gi. Ti hm qua chng ti va n com chim tr
chng bit na. Ni nc su t tht l bo b, v tht con chim, tuy ch luc ln thi, m ng
gc nhng v mi m nhn n kin sn ln mu en ng tha mi con mt dm mnh l ln v m
di khong mt phn ri, chn rt cao.
Mi con tha my mnh l rt ln. Ti i theo chng n tn ch ci cy chng ang lt l, v
n kin chuyn ct l thnh tng mnh. Chng n xn mt tu l to thuc loi chui rng thnh
ht sc kho lo ri th ri xung t. pha di c mt hng kin cng ging vi bn kia n
h mu xm. My con kin ny ng thnh hnh bn nguyt, gim st bn kin tha l. Bn ny t
l ri i v pha tri, pha t kin.
Chng n nhanh nhn lnh phn mnh ri i vo hng, nhng thnh thong c nhng con hp tp t
hng gy thnh tnh trng nghn li. Lc by gi my con kin cnh st xng vo can thip v
kin th, khng hiu phm mt li g nng m b li ra khi hng, v hai con kin cnh bin
gi n ra lm hai mnh ch ngang tht lng. Hai con kin th b bn kin cnh st chn li
ci l, v ba ci mnh ca con kin b x t: u ngc v bng, b vi xung l v p t l

o b cu
Ti ang mi m ng ngm ci th gii t hon ny v theo di my con kin cnh binh xem th
in hay khng, th bng c ting ngi ni:
- Khng c ng y. H nhc nhch l cht ngay... Quay li!
l mt ngi ci trn, mc qun soc ka ki, chn i mt i ng da mu , tay cm mt kh
ngang, nc da chy nng. u hn hi trn, quanh hai mt v vng mi xm chm rt m, lm
hnh con dn.
- Anh c v kh khng?
- Khng.
- Anh c mt mnh ?

Khng.
Cc anh c my ngi?
Ba.
Anh a ti n ch cc bn anh i.
Khng c, v mt trong hai ngi c mt khu mousqueton, v ti khng mun anh b bn ch
! Vy th anh phi ng yn v ni khe kh mt pht. Cc anh chnh l ba t nhn va trn
Vng.
Ai l Bm bm?
Ti y.
th th anh c th coi nh anh gy ra c mt cuc cch mng trong lng vi cuc vt
gii v s hin binh.
Hn bc li gn ti, nng sng cha thp xung t cha tay ra cho ti bt v ni:
Ti l Le Breton Mt n. Anh tng nghe ni v ti cha?
- Cha, nhng ti thy r anh khng phi l k sn ngi.
- ng y. Ti t by y bt chim hocco. H n mt ca ti mt con ri... nhng cng
- Chng ti n y.
- Anh ung c-ph nh?
Trong ci xc hn eo sau lng c mt ci bnh thy. Hn rt ra cho ti mt t c ph, v bn
- n gp cc bn ti i.
Hn n, v ngi xung vi chng ti. Hn ci khe kh mt mnh v cu chuyn khu mousqueton
- Th m ban ny ti tng tht, v khng c mt tn sn ngi no chu nhn i tm cc anh:
khu mousqueton.
Le Breton Mt n ging gii cho chng ti bit rng anh ta Guyane c hai mi nm v
lm tui. V l di dt xm hnh ln mt, anh ta khng ngh n chuyn v Php na. Anh ta
da h, su tm bm bm, v nht l bt chim hocco - con chim m chng ti va n. Anh ta k
u:
- y l mt ging chim hoang d thuc loi g rng. D nhin n cha bao gi tip xc vi g
chim ny, em vo lng v bn cho ngi no c chung g, v y l ging chim rt c a ch
cn lm g, c th n sm sm ti cho n vo chung g, n sng m ca chung l n ra ng
theo n g, v cng n nh g, nhng va n va a mt nhn k bn pha mi phng, quan
l mt con ch gi gia cm khng c g snh kp. n ti n v ng ca chung g, v kh
l n bit, v lp tc i tm. D g trng hay g mi, h tm ra l n m r au vo dy c
nhn, rt, b cp, v h thong c bng mt con diu hu xut hin trn nn tri l n la c
k th. em n v l n khng ri chung g b i na.
Mt con chim l lng nh th m chng ti luc n nh mt con g tm thng.
Le Breton Mt n cho chng ti bit rng Jsus, l; Enfl v khong ba chc cu phm nhn hin
h Saint-Laurent; y h n xem cc t nhn mn hn, xem th c nhn ra mt ngi no t
rc khi trn i khng. Thng gi cha kha ngi A-rp th b nht x-lim s cnh binh.
chng ti. Hai c chn ging st lm cho hn ngt i nhng khng li cht thng tch
st khng ng n, v ai cng bit ti khng bao gi nhng tay vo cc v vt ngc Le Bre
rt khn nn. Khi ti ni ti chic xung, anh ta i xem. Va trng thy n anh ta ku l
- N th mng cc anh cn g. Ci xung ny s khng bao gi ni ly c mt ting ng h t
, khi dp xung n s v ra lm i ngay. Ch c i chic xung ny: chng khc g t st.
- Th th bit lm cch no by gi?
- Anh c tin khng?
- C
- By gi ti ni cho anh bit r phi lm g, hn na, ti s gip anh: anh xng ng c g
v cc bn anh thnh cng. V bt c l do g cc anh cng khng c n gn lng. Mun c
rm ngi hi. y khng c gim th, v khng bao gi c mt ngi no lnh mnh n y,
thc n cho ngi trn o dng trong hai mi bn ting, ton n sng. Vin y t bnh
vin y t ca o (u mc bnh hi), chuyn chm sc bnh nhn trn o. Khng c mt ai, d
Nhng ngi hi sng trong my tp nh tranh nh do chnh h dng ln. H c mt cn nh chu
g ngy. H khng c cng khai bn bt c th g, nhng h vn b mt giao dch mua bn vi
vi dn Tu Guyane thuc H-lan, Albina. H u l nhng k st nhn thuc loi nguy him
g h rt hay b mt ra khi o, phm mt ti c ri sau li tr v n nu trn o. th
g bn. o ny, ti nng nht l c mt chic thuyn. Cnh st c lnh bn vo bt c thu
thuyn ca h xung nc v ly chn cho thuyn khi ni ln. Mi khi cn n thuyn, h
c cc ging ngi, t khp cc min ca nc Php.
Kt lun: ci xung ca anh ch c th dng trn sng Maroni m thi, m vi iu kin l kh
chic thuyn khc v cch tt nht l n o B cu m tm.

- Lm th no n y?
- y. Ti s cng i vi anh trn sng cho n khi trng thy o. Nu i mt mnh, anh s k
cch ca sng mt trm nm mi cy s. Vy phi quay tr li pha sau. N pha trn Saint
tht gn o, sau ti s chuyn sang xung ca ti (ta s ko n theo) v mt mnh anh s
- Ti sao anh khng ln o vi chng ti?
- Tri i, - Le Breton ni. - Ti t chn ln bn vn ca h c mt ln (ci bn vn ny l
. Hi l gia ban ngy, th m nhng iu ti trng thy cho ti ngn lm ri. Anh t
ti s khng bao gi cn t chn ln o ny na. V chng ti s khng khc phc ni ci c
phi thng lng vi h. Nh vy ti s c hi hn l c li cho anh.
- Bao gi th i?
- Sm sm ti th i.
- Th by gi l my gi ri, Breton?
- Ba gi.
- c th th ti ng mt lt.
- Khng c u, anh phi thu xp ch ht c ln xung.
- , khng, ti s i xung khng, sau s quay v n Clousiot. Clousiot s li y trn
- Khng th c, khng bao gi anh c th tm li ch ny, ngay gia ban ngy cng vy. M b
c c mt trn sng. Cuc lng bt cc anh cha chm dt u. Vng sng vn cn nguy him
Chiu xung. Le Breton i tm ci xung c mc ca anh. Chng ti buc n vo pha sau thuy
gi cnh Le Breton ang cm cho li Maturette ngi gia, ti ngi pha trc. Thuyn ra khi
hi ra n sng th tri sp ti. Mt vng thi dng khng l mu huyt d lm bng ln
rn pho hoa v i ang thi nhau bng ln, nh th nhng tia ang c sao cho hn nhng
o cho vng hn nhng tia vng khc, v nhng vng cc mu sc pha trn vo nhau th c sao
rng r pha trc, cch chng ti hai mi cy s, ci ca b ca con sng oai nghim ang
nh bc lp lnh.
Le Breton ni: Gi nc rng sp ht. Ch mt ting ng h na s thy nc triu ln: ta s
cn cho chng g nhiu, rt chng n ni.
m ti sp xung mt cch t ngt.
- i thi, - Le Breton ni. - Cho cho mnh ra gia sng. ng ht thuc na. My mi cho
ng dng i kh nhanh. Ti v Le Breton phi hp rt n nhp vi nhau, mi cho ct nc u
ra cho. Cng ra gia dng cng cm thy r thy triu ang y thuyn lao mnh v pha tr
cm thy thy triu ln mnh hn. Su gi sau, chng ti n rt gn o. Thuyn lao thn
hi chch v bn phi mt cht. y ri - ging Le Breton ni kh. m khng ti lm, nhn
ln sng m bay l l trn mt sng. Chng ti n st o. Khi phn bit c r hn
anh ta, nhanh nhn ci dy buc v ni kh mt cu: Chc cc bn may mn!.
- Cm n nh.
- Khng c g.
Chic thuyn ca chng ti, khng c Le Breton iu khin na, b dng nc y ngang vo b
g c kt qu cho lm, v vn b dng nc y mnh, chic thuyn m cheo cho vo nhng khm
ti dng cho c hm li, n ni gi y khng phi l mt lm cy m l mt tng , th
, v. v. Maturette nhy xung nc, ko chic thuyn vo, th l chng ti chui vo pha di
ko na, v chng ti buc c thuyn vo mt cnh cy. Chng ti ung mi ngi my ngm
di thuyn..
Tay cm a bn, ti bc i sau khi lm gy my cnh cy v mc vo ni ny ni n nhng
ti thy c nh n lp le pha trc v cht nghe thy nhng ting ngi ni. Trc mt t
mnh s trnh din vi nhng ngi trn o ra sao, ti quyt nh cho h pht hin ti
con ch nh va sa va xng vo ti. N c chm chm ch chc cn vo chn ti. Mong sao n
qu, ch c bao gi li mc bnh hi!
- Ai y? Ai? Cu y h Marcel?
- Ti l mt ngi vt ngc.
- Anh n y lm ci g? n trm hn? Anh tng chng ti c ca tha chc?
- Ti cn c gip .
- Gip khng hay c tr tin?
- My c cm mm i khng, thng Chouette kia?
Bn bng ngi t trong my np nh tranh i ra.
- i ti t t anh bn! Ti cuc rng anh chnh l ngi c khu mousqueton. Nu anh c mang
khng s g ht.
- Vng, chnh ti, nhng khu mousqueton th ti khng mang theo.
Ti bc ti st h. Tri ti qu ti khng phn bit c nt mt my ngi y. Ti gi tay
Ti hiu ra, mt cch hi mun mng, rng bt tay l mt c ch khng bao gi c y: h k

- Vo nh i, - La Chouette ni.
Tp lu tranh sng m m di nh mt cy n du t trn bn.
- Ngi xung i.
Ti ngi xung mt chic gh rm khng c lng ta. La Chouette thp thm ba cy n du na
. Ngn khi bc ln t ci bc n du da ta ra mt th mi ngi m bun nn. Ti ngi, cn
th va ngang tm nh n, chc h trng rt r: hn l h c ch
nh sng nh vy. Gi
li ni:
- Languille, cu sang bn nh chung hi xem bn y c mun chng ta a anh ny sang khng.
ra sao v y bo ngay, nht l trong trng hp Toussaint ng . y chng ti khng c
vui lng nut trng sng.
Hn t trc mt ti mt ci gi an ng y trng.
- Cm n, ti khng cn u.
Bn tay phi, rt gn ch ti, mt ngi trong bn h ngi xung, v ln u tin ti trng t
phi c gng lm mi khng ngonh mt i v khng l ci cm gic gh tm ra ngoi. Ci m
ci l ln. Ti ni l mt ci l, ch khng phi hai u, n to bng mt ng tin hai fran
a ci rng trc nu, rt di u vng kh, cm thng vo xng hm trn trc ht tht. Hn
tay phi. Bng hai ngn tay cui cng cn li trn bn tay phi, hn cm mt iu x g to v
mt tm l thuc cha kh hn, v iu x-g c mu tai ti. Ch cn con mt bn tri ca h
lot di v su t mt phi chy ln trn ri mt ht trong m tc hoa rm b x.
Bng mt ging khn c, hn ni vi ti:
- Chng ti s gip anh, anh bn . Ch khng th ri dn d anh s c th gi tr thn
- Cm n.
Ti tn l Jean sans Peur, ti l dn ngoi . Khi ti bc chn n tri kh sai, ti cn
ng mi nm, ti ha ra th ny.
- H khng cha cho anh sao?
- C ch. T khi ti tim du choumogra cho n nay th thy c . y anh xem. Hn quay n
Bn ny ang kh dn. Mt nim thng xt v hn trn ngp lng ti, v ti gi tay ra toan
Nhng hn n ngi ra pha sau, ni:
- Cm n anh c lng mun chm vo ti. Nhng ti phi khuyn anh l ng bao gi chm vo
vo mt ci c-mn ca h.
Trc sau ti ch mt ln trng thy mt mt ngi hi - ngi duy nht c can m chu
- Hn ta u? - Trn ngng ca hin ra mt bng ngi thp tt, gn nh mt ngi ln.
- Toussaint v my tay kia mun gp hn. a hn ti trung tm i.
Jean sans Peur ng dy, ni vi ti:
- i theo ti.
Chng ti cng i c ra ngoi trong m ti, bn nm ngi i pha trc, Jean sans Peur i b
a pht sau, khi chng ti i n mt ci nn rng p cao ln, nh trng m m soi ln ci th
h gia c mt ngi nh. Mt t nh sng lt qua hai khung ca s. Khong hai mi ngi ng
ca, h x ra hai bn cho chng ti vo nh. l mt gian phng hnh ch nht chiu di kho
l si ci g ang chy, bn gc c t bn tng ln cao ngang nhau. Gian phng c chi
mt chic gh u l mt ngi khng c tui, mt trng bch, mt en. Sau lng hn c nm s
Hn ni vi ti:
- Ti l Toussaint le Corse, cn anh l Papillon?
- Vng.
- tri kh sai tin tc i rt nhanh, cng nhanh ngang nhng hnh ng ca anh. Khu mousque
- Chng ti nm xung sng ri.
- ch no?
Ngay trc bc tng bnh vin, ng ch chng ti leo qua tng.
- Th th c th tm li c ch?
- Ti ngh l c th, v nc ch y khng su.
Sao anh bit?
- V chng ti phi li xung nc khing anh bn ca chng ti b thng a ln thuyn.
- Hn ta b thng th no?
- Gy mt chn.
- Anh lm g cho hn cha?
- Ti buc np cho anh ta.
- Hn c au khng?
- C
- By gi hn u?
- Di xung y.

- Anh bo l anh n y v cn c gip : vy anh cn th g?

- Mt chic thuyn.
- Anh cn chng ti gip anh mt chic thuyn?
- Vng. Chng ti c tin tr.
- c Ti s bn cho anh chic thuyn ca ti. N l th tuyt ho, v hy cn mi toanh. T
hi l mt ci thuyn, l mt chic tu vin dng. Ch thiu c mt ci: l ci tr
r y tm tt. Cn th ci g cng c sn: bnh li c c tay li y , ct bum cao bn
Anh tr ti bao nhiu?
- Anh c ni gi i! Ti khng bit gi c y.
- Ba ngn francs nu anh c tin tr, cn nu khng th anh quay v tm khu mousqueton
.
- Khng, ti s tr tin.
- c ri. Xong pht. La Puce, dn c-ph!
La Puce tc l ci ngi ln tt ban nay sang bn kia tm ti. Hn n cnh mt tm vn
nh c lau chi bng ln ln, ri ly mt ci chai ng c ph rt vo y v bc bn bp
cnh bn tng . Toussaint ci ngi cm ly v chuyn cho my ngi ngi sau lng hn.
, ng s, ci c-mn ny ch dng cho khch vng lai. Khng c ngi bnh no ung vo y
Ti cm ly ci c-mn ung ri t ln i. Lc by gi ti mi nhn thy c mt t ngn ta
:
- Ch, mnh li ri u mt mt ngn tay na ri! i i ng no th khng bit?
- N y - Ti va ni va ch ci c-mn. La Puce g ci ngn tay ra, nm vo la. Hn li
- Anh c ung i, v ti l loi hi kh. Ti c rng dn tng b phn mt, nhng ti khng b
Mt mi tht nng thoang thong trn khng. Ti ngh bng chc l mi ci ngn tay b nm
Toussaint ni: Anh s phi li y c ngy cho n ti ch nc rng. By gi anh phi
ing anh bn b gy chn ln mt cn lu m nm, xung thuyn ly ht cc th ln ri nhn ch
Chc anh cng hiu ti sao ri.
Ti lp tc ra ch hai bn ti ang i di thuyn. Ti v Maturette khing Clousiot ln,
cn lu. Mt gi sau di thuyn khng cn th g na, v cc c, thc phm ca chng ti
v mt mi cho. Ti cho ngay. Hn lin em xung i dm mt ni hn bit. m qua rt
C ba chng ti cng nm trong cn lu tranh, trn nhng tm chn mi do Toussaint gi ti. M
ti trong mt ci ti bc bng giy gi hng loi cng. Ti nm di trn chn k li cho Clou
g s vic din ra t khi ti ln o v kt qu cuc thng lng gia ti vi Toussaint.
ua v khng kp suy ngh:
- Vy l chuyn vt ngc ny tn su ngn nm trm francs. T s a cu mt na s tin y,
- Ti mnh n y khng phi ngi lm nhng con tnh kiu Armni nh vy. Chng no ti h
Khng mt ngi hi no vo cn lu ca chng ti. Tri sng th thy Toussaint n.
- Cho cc anh. Cc anh c th ra ngoi chi. C yn tm: y khng c ai n quy ry cc
Trn ngn cy da ng kia c mt tay ca chng ti gc. Xem c thuyn ca cnh st i trn
thy ming vi trng kia bay trn ngn da tc l khng c g. Nu trng thy g, tay gc tr
nh c th t i hi u ly m n nu thy thch.
Ti ni:
- Toussaint ny, th ci tr y th th no y?
- S ly cnh ca bnh x m lm. l loi g rn, rt nng. X i cnh ca ra thnh hai
t hi m. Anh n m xem.
Chng ti cng n xem. l mt chin thuyn tuyt p di nm mt hy cn mi tinh. Trn t
c khot l t ct bum. Thuyn rt nng. Ti v Maturette phi kh nhc lm mi lt sp
huyn c gn nhng ci vng buc cc th ch theo, trong c thng nc ngt. Chng ti
cng v pha trc cng thon li, c gn cht vo y thuyn bng nhng ci inh xon c
o.
ng thnh vng trn xung quanh chng ti, m ngi hi im lng xem chng ti lm. Toussaint
nhng g, v chng ti c th m lm theo. Mt Toussaint thot trng c v nh bnh thng: k
khi no hn ni mi thy l ch c mt na mt bn tri nhc nhch. Hn cng ni r cho ti b
g hn b bnh hi kh. Ngc bn phi v cnh tay phi ca hn cng bi lit v hn d tnh l
n mt phi ca hn im lm bt ng nh mt gi. N vn thy, nhng khng c ng c. Tn nh
ht ca h. ng bao gi nhng ai tng yu ng hay quen bit nhng con ngi khn kh
h s nh th no.
Ti va lm vic va ni chuyn vi Toussaint. Nhng ngi khc chng ai ni g. Ch tr c m
l h tho ra t mt ci t trong bnh x ng thm vo tr y cho chc, th mt ng
dnh vo y. Ti chi di nhng cha sch hn. Mt ngi hi khc ly ru rhum rt ln c
th c ri, anh ly i.

Trong khi chng ti lm vic, Toussaint ni vi mt ngi hi: Cu my ln i, cu phi n

cu ny u cha i ln no. Ngi kia lp tc ging gii:
- Chiu nay s c nc rng rt sm, ba gi bt u ri. Chp ti khong su gi, s c m
cha n ba ting ng h s a cc anh xung ch cch ca b chng mt trm cy s. n ch
thn cy trong rng m i cho qua su ting ng h nc thy triu ln: tc l n ba gi s
h. n bn gi ri sng anh hy cho thuyn ra gia sng. Anh c c mt ting ri i n
ing ri ny l thi c c nht v nh ca anh y. n su gi, khi tri sng, anh phi ra
cng khng ui theo anh c, v chng s n ch gip triu ca bin ng vo lc thy t
no vt qua c trong khi anh ra khi ri. Ci khong cch mt cy s ngn chia bn cn
anh, bng bt c gi no anh cng phi c c n: v chnh l sinh mnh ca anh. y ch
a?
- Mt l bum chnh v mt l bum foc.
- Chic thuyn ny nng, c th chu c hai foc, mt l cng ng dc ct bum, y hnh ta
uc lng cho n phng ln pha trc mi thuyn, n nng mi thuyn ln khi c sng ng
um ln, m thng vo cc t sng: ca bin sng bao gi cng rt to. Anh cho hai bn anh
, cn anh, anh phi cm tay li tht vng. ng buc lo vo chn, phi lun n vo ci vng
vng quanh c tay (ch mt vng thi y). Nu anh thy sc gi thi cng chiu vi mt ngn
v anh phi nm rp xung nc vi nguy c lt thuyn, anh hy bung ht ra, s thy thuyn
nh ng hm li, c th lng cho bum chnh vt qua vt li mc sc, ch dng hai l foc cho
Mi n khi no ra n ch nc xanh anh mi th gi bo cu b h bum xung, thu gn
sang hng mi. Anh bit ng i trn bin ch?
- Khng. Ti ch bit rng x Venezuela v x Colombia v pha ty-bc.
ng y, nhng anh phi coi chng ng gi thi dt vo b. X Guyane thuc H Lan h gia
g vy. o Trinidad th khng giao tr t nhng lai bt anh phi ln ng sau mi lm ngy
rao tr t vt ngc sau khi bt anh lm phu sa ng mt hai nm.
Ti vnh ht tai ln nghe tht k. Toussaint ni l thnh thong anh ta vn i, nhng v anh
cng b h tr v mt cch dt khot. Anh ta th tht l cha bao gi i qu c Georgetown
oussaint ch c th thy r khi no anh ta i chn khng: bao nhiu ngn chn u rng ht
anh ta va dn d ti. Ti nhc li khng sai mt ch. n y Jean sans Peur ni: Anh ta ph
hiu lu? Ti tr li trc:
- Ti s i hng bc - ng - bc trong ba ngy. Vi nh hng ca hi lu, hng thc t s
ty bc, v kt qu s l chnh ty.
- Kh lm, - Toussaint ni. - Ti th ln va ri ti ch i hai ngy theo hng ng - bc,
huc Anh. Vi ba ngy theo hng bc, anh s vng qua pha bc Trinidad hay Barbados, v bng
enezuela m khng hay, ri trng vo Curacao hay Colombia.
Jean sans Peur ni:
- Toussaintny, cu va bn chic thuyn bao nhiu?
- Ba ngn, - Toussaint ni. - t qu hay sao?
nh th. Chng qua bit thi. Anh c sc tr khng, Pa
- Khng. Ti hi khng phi c
- C
Tr xong c cn c t nhiu g khng? Khng. Chng ti ch c ngn y: ng ba ngn francs
- Toussaint , ti a khu sng lc ca ti cho cu - Jean sans Peur ni. - Ti mun gip c
nhiu?
- Mt ngn francs, - Clousiot ni. - T cng mun gip cc cu y.
- Cm n cc anh nhiu qu, - Maturette nhn Jean sans Peur ni.
- Cm n, - Clousiot cng ni.
Cn ti, lc y ti thy xu h v ni di h. Ti ni:
- Khng c, ti khng th nhn ca anh mt mn qu nh vy: khng c l do g cho php ti
Jean sans Peur nhn ti, ni:
- C ch, c l do y. Ba ngn francs l mt mn tin ln, th nhng vi ci gi y Toussain
thuyn tt cc k. Khng c l g ti li khng gp phn gip cc anh.
Lc by gi xy ra mt iu rt cm ng: La Chouette nm mt ci m xung t, th l m
u c nhng ngi hi ko ti, v ai ai cng c t nhiu b vo ci m. Ti thy xu h qu
, bit lm th no by gi? Ti x s mt cch tht n mt trc ngha c cao p ca h.
Mt ngi da en Tombouetou, hai tay ci ht ch cn l hai cc tht, khng st ly c mt
phi sng. Anh c nhn i, ng ngng ngp. Tin chng ti dng nh bc hay hn h
ny lm cho ti thy nng lng, v n y ti mi t b
nh tha nhn l mnh hy cn
H cho luc hai trm qu trng khing ti cho chng ti trong mt ci thng mang du ch t
nhn c sng nay. H cn mang n hai con ra sng mi con t ra cng phi n ba chc cn
l cha thi, hai chai y dim que v ba qut, mt b go chng nm mi cn, hai b than

v mt bi-ng xng. C ci tp th khn kh ny u xc ng v tnh cnh ca chng ti, v

. Tng chng nh chnh h ang vt ngc vy. Chng ti ko chic thuyn n mt ci bn
g ci m: tm trm mi francs. Ti ch phi a mt ngn hai trm francs cho Toussaint l
ta cho ti, ti m n ra trc mt mi ngi. N ng mt t giy bc mt ngn francs v bn
mt ngn ri francs, anh ta thi li ba trm ri ni:
- Anh cm ly khu sng ny, ti tng anh y. Cc anh chi x lng vi s kip, phi lm
v khng c v kh m i tong ht c by nhiu cng sc. Ti hy vng rng anh s khng c dp
Ti khng cn bit ni th no cm n anh ta - trc ht l anh ta, v sau l tt c c
g thm nc, cn, aspirin, bng, i-t, mt ci ko v mt cun bng dnh. Mt ngi hi mang
bng Velpeau mi tinh cn nguyn trong hp. Anh ta tng chng ti my th chng qua
Clousiot.
n khong nm gi tri bt u ma. Jean sans Peur ni vi ti.
- Cc anh gp may y. Tri ny th khng s b chng n nhn thy. Cc anh c th ln ng
i, cc anh s gn ca bin hn li ln ng lc bn gi ri sng.
Ti ni:
- Ti s lm th no bit gi gic y?
Thy triu s cho anh bit gi, ty theo lc n ln hay xung.
Chng ti h thy chic thuyn. N chng phi nh ci xung kia u: mn thuyn nh cao ln t
c ba chng ti ln ton b l v lng thc. Ct bum c qun trong my l bum v t
n bum. Chng ti lp bnh li, tay li u vo y, t thm mt ci m bng dy leo
thnh mt ch nm cho Clousiot y thuyn (cu ta khng chu thay bng). Clousiot nm ngay
nm gia lng thuyn, mt bn l ti, bn kia l ci thng ng nc ngt. Maturette cng ng
lp tc c c mt cm gic an ton m ti khng h thy c khi ngi ln ci xung trc ki
Tri vn ma. Ti s phi i xui dng khong gia sng, nhng hi chch sang bn tri, ph
Peur ni:
- Ln ng mnh gii nh! Thi i ngay i cho sm sa.
- Chc cc anh may mn! - Toussaint ni on p mnh chic thuyn ra khi b.
Cm n Toussaint, cm n Jean, cm n tt c cc bn mt ngn ln. - V chng ti ri khi
bt u t cch y hai ting ri v by gi ang chy bng bng nh dng thc.
Tri vn ma, nhn ra pha trc cch mi thc khng trng thy g ri. V pha xui c
ngi ln, mt m m nhn trc mt, cho thuyn khi m vo nhng tng ven b o.
chng ti phi lng tng vi nhng cnh l xum xu ca n. May thay n tri chm hn, cho n
gt n ra xa chic thuyn, v tip tc lao ti vi tc ba mi cy s mt gi l t. Chng
Ngi trong lng hi cho chng ti su chai y. C iu l l trong chng ti khng c ai
ti nhn thy trn thn th nhng ngi hi. Cu chuyn ch xoay quanh mt ti duy nh
gay thng ca h, v ci hn ca chng ti gp c Le Breton Mt n a chng ti n o
Tri ma mi lc mt to, ti t nh chut lt, nhng my ci o va-ri len tt n ni mc d
lnh. Ch c bn tay toi cm li b nc ma lm cho t di i. Maturette ni:
- By gi chng mnh tri phi n bn mi cy s mt gi. i c bao nhiu lu ri nh?
- yn t ni cho m nghe, - Clousiot ni. - i t nh: ba ting mi lm pht.
- Cu ny in! Cu lm th no m bit c?
- T khi bt u i t m tng ba trm giy mt, c mi ln t li ct mt ming cc-tng
gi mi lm pht. Nu t khng nhm, ch mi lm hay hai mi pht na chng mnh s khng
Ti y tay li sang phi cho thuyn i cho gc vo b, pha Guyane thuc H Lan. Cha v
m cng chng chy ngc. Tri vn c ma. By gi chng ti khng ht thuc, khng ni chuy
cho vo i. Ti cng cho, cn tay li th kp vo i cho bnh li khi o. Thuyn t t
chui vo di mt lm cy, v np vo y Xung quanh cy l dy c, ti nh bng. Dng sng
triu ln xung th khng th no bit c pha no l bin, pha no l ngun sng.

Gi hong o
Thy triu ln s ko di su gi. Thm mt ting ri i nc rng na: nh vy ti c th
hch d di. Ti phi ng bng c, v mt khi ra khi ri, ti cn ng vo lc no c
urette cng mt tm chn lm mi gia ci thng v tm vn ngang, th l ti c che ma
in khng c g n quy ry gic ng say nh cht ca ti, d l mt gic chim bao, l ma
g mi cho n khi Maturette nh thc ti dy:
- Papi i, hnh nh n gi ri, hay gn gn nh th. Nc thy triu bt u xung t lu r
Ti th tay xung nc th thy lung nc chy v pha mi thuyn, tc v pha bin, rt nha
ra bin). Tri tnh ma. Mt vnh trng khuyt cho php chng ti nhn thy kh r trc
cun i nhng m c, nhng thn cy, nhng khi g en ngm. Ni chng ti buc thuyn khn
c mnh khng? Chng ti t di lm cy rm chui ra, thuyn vn buc vo mt r cy bng mt

bin, u l ni dng sng kt thc v ca bin bt u. Chng ti xung n gn ca bin

ra n bin. Chng ti ung my ngm ru rhum cho tht tnh ngi. Ti trng cu kin hai
g ti cng dng n ln: n ng rt vng trn ci ca n y thuyn, v ci l trn trn
ln nhng khng trng ra, c n cun trn xung quanh ct. Bum cho v bum foc c
i no ti thy cn. trng bum ra, ch cn bung si dy qun n xung quanh ct bum. Ch
Maturette ngi pha trc cm cho; ti cng cm cho ngi pha sau. Phi rt ra khi b
nc c p chng ti vo y.
- Coi chng, chun b Ln ng, ty n Cha
- Ty n Cha! - Clousiot nhc li.
- Xin ph thc thn ti vo tay Ngi, - Maturette ni.
Chng ti git mnh con thuyn ra khi b. Rt u tay, chng ti vc cho xung nc v ko
g. Mi ra cch b cha c hai mi thc m i c mt trm thc v pha xui. t nhi
Lp bum cho v foc, dy buc cho cht. Gi la vo hai cnh bum, v chic thuyn chm ln
nhanh nh mi tn. Chc chng ti ln ng mun so vi gi nh, v dng sng t nhin s
thuc da phn ca Php cch chng ti khong hai cy s, v bn tri, cch mt cy s, l b
g rt r nhng t sng bin bc u, ging nh mt n cu.
- Tri t i! Chng mnh nhm gi mt ri, - Clousiot ni. - Liu c kp ra bin khng?
- Khng bit. - Ti p xng.
- Xem ka: sng bin cao qu, nh sng trng qu! Khng kho thy triu bt u ln ri cng
ri xui y
Maturette ni:
- Chng mnh khng c ri, chng mnh s khng ti kp.
Ti lin gt:
- Cm mm i, ngi cho st ch dy bum foc v bum cho. C cu na Clousiot . Cu im mm
ong - nh...! ong - nh...? My pht sng cc bin bn v pha chng ti. Pht th hai ti
t pha bn cai ngc, m l t pha Guyane thuc H Lan.
Ti trng bum ln. N phng ln mnh n ni ch thiu cht na n git c tay li ti ra k
. Ti c hng gi n mc ti a: iu chng kh g, v gi qu nhiu. ong - nh, o
v pha b Php nhiu hn, v chc hn v th m ting sng trng ngng bt.
Thuyn chng ti lao i vi mt tc khng khip di mt ngn gi mnh ht tng c th cu
gic nh b nm v pha gia ca b ri ch vi pht na l m vo b Php. C th trng th
tht mnh si lo. By gi bum chnh dng thng trc mt ti. Bum foc t n o li, c
hn t, ti lin th bum ra v chng ti ra khi ca bin vi gi thi thng t sau lng. Uf
in u tin tm cch chn chng ti li, chng ti ci ln trn ngn n mt cch d dng, v
sng nhng ch cho ting tc-i-tc i-tc ca sng bin v vo c thuyn. Sng rt cao, th m
khc g mt cu b nhy cu. Tc-i-tc, chic thuyn leo ln mt ngn sng ri li trt xu
tc ca v thuyn p xung mt nc khi t mt ngn sng cao trt xung.
- Urra! Urra! Ra c ri! Ra c ri! - Clousiot go ct lc.
V thm ho quang cho trn thng ny ca ch kin quyt ca chng ti trc nhng sc mnh
hng ti mt cnh mt tri mc sng chi. Cc t sng bin c tip ni nhau theo mt nhp i
cng bt cao. Nc bin cn gn bn trng rt bn. Trc mt chng ti, v pha bc, mu nc
hng cn nhn a bn: c mt tri ng bn vai phi, ti lao thng pha trc, gi y bu
ti bung mt phn dy bum chnh, n ch phng mt na m khng b cng. Cuc phiu lu ln
Clousiot nhm dy. Anh mun chm c ngi ln, ngng u ln nhn cho r. Maturette lin
lng da vo ci thng ton-n. Anh vn cho ti mt iu thuc l, chm ln ri chuyn cho ti
- a chai rhum y, ta ung mt chu mng chuyn vt ca bin, - Clousiot ni.
Maturette rt r y ba ci ca st: th l chng ti chm cc. Maturette ngi st cnh ti b
au. Gng mt hai bn ti sng ngi hnh phc. Chc hn gng mt ti cng vy. Clousiot ni:
- Tha thuyn trng, xin ngi cho bit chng ta ang i u?
- i Columbia, nu Thng vui lng.
- Thng vui lng qu i ch! - Clousiot ni.
Mt tri ln rt nhanh, chng my chc chng ti kh ro. My chic o s mi ca bnh vin
-rp. Chc chc chng ti li thp nc i ln u cho mt khi b say nng. Bin c mt
cho nn thuyn i rt thoi mi. Gi vn mnh, nn khong cch gia chng ti v b bin tn
oi nhn di b ang m dn chn tri. Cng cch xa, ci khi mu l cy y cng ph r nh
pha sau th mt t sng nh ngang sn nhc cho ti nh n trch nhim ca mnh i vi t
- Em i thi cm y, - Maturette ni.
- t cm ci l cho, - Clousiot ni, - cn cu cm ci ni.
Ci can xng c chn rt k tt mi thuyn, ni tuyt i cm ht thuc. Cm chn ti th
.

Sau l mt chu c-ph ngon tuyt. Mt chu ru rhum nh? Ti t chi, v tri nng qu
lousiot li qun thuc l ri chm ln cho ti. Ba cm u tin trn thuyn din ra mt c
gi sng. Chng ti mi ra khi c c nm ting ng h, nhng c th cm thy bin di
hnh ting v. Mt ngy tuyt p. Ti nhn thy rng ban ngy chng my khi cn n la bn.
ri vi kim ch nam v c theo y m nh hng, d lm. nh nng phn chiu trn mt bin l
kim mt cp knh rm.
Bng dng, Clousiot ni vi ti:
- Ti gp c anh bnh vin tht may cho ti qu!
- u phi ch c anh l may? Anh n cng l rt may cho ti. - Ti ngh n Dega, n Ferna
c ri khng
- Cha chc, - Clousiot ni. Anh s gp nhng chuyn rc ri v kh lng c th thu xp sao c
lc thun tin cho anh.
- ng, Maturette gip ch cho chng ta rt nhiu, v ti ang mng cho mnh l a cu
- Cm n anh, - Maturette ni, - v cm n c hai anh khng khinh em cn t tui v... o
em. Em s c sao cho xng ng vi lng tin ca hai anh.
Ri ti ni: C Francois Sierra na, gi c c anh ta cng di th hay bit my! C Galgani n
- C nh s tnh din ra th khng th c, anh Papi . V th Jsus l ngi ng n, k
y ch np cn hn, tc Jsus y, c th gip cho h trn v a h n y vi ta. V ch
chng qua l v khng th lm nh th c m thi: Maturette, nhn th cng hi cu lun,
loi phm nhn nguy him trong bnh vin?
- Do y em khng bit l em b cm c. Em i khm v em thy au hng, v cng kim c i
m, lin ni: Xem phiu ca cu ti thy l cu b cm c Qun o. V ti g th - Tha b
no c. Vo bnh vin i. Th l em c nhp vin, c vy thi.
- ng ta mun gia n cho cu y, - Clousiot ni.
Ai m bit c v nguyn do g ng ta lm nh th, ci ng Toubib*(*cch gi thn mt dng c
g t nh:
Ci cu c b mt nh thng b gip l trong nh th y k ra cng khng n ni ti: n dm
Chng ti ni chuyn tm pho mt lc. Ti ni bit u ta s gp Julot, con ngi cm ba
i anh ta vn n nu trong rng. Clousiot ni: Ti y m, lc ra i ti c li mt mnh g
ln.
Chng ti dong thuyn trong nm ngy khng c chuyn g xy ra. Ban ngy, mt tri, trong cu
ty ca n, c ti dng lm a bn. Ban m th ti xem a bn chnh hng. Sng ngy
my n c chun bay vt ln cch chng ti khng xa. Ti mt nh c ngi ra.
m qua, ti khi ng qun, Maturette chc chc li ly khn lng thm nc bin lau ln m
i Clousiot di iu thuc l ang chy vo ngi ti. Sng nay, thy bin lng gi, ti quy
xung, ch li ci bum cho, th l ti ln ra lng thuyn ng nh cht. L bum ln
ao lu th Maturette lay ti dy ni: By gi ch mi hai gi hay mt gi tra, nhng em
ln, v chn tri, t pha gi thi ti, thy en kt li.
Ti chong dy v ra ngi bn tay li. Cnh bum foc lc by gi c cng mt mnh, ko chn
g ti, v hng ng, tri en kt li, v gi thi mi lc mt lnh hn. Bum cho v bum f
l bum chnh xung quanh ct bum v buc li tht cht.
- Hai cu gi cho vng nh, v y l mt trn bo. Nhng git ma nng trch bt u ri lp
ri pha ng tin v pha chng ti vi mt tc thn k, nhn m chng c mt: ch trong
ti
Thi xong, n n ri. Mt lung gi hung hn v cng x vo chng ti. Nhng t sng bng d
thng, t no cng si bt trng xa. Mt tri mt i ng no khng cm tm tch, ma x
hy g, v sng nh vo thuyn tung te qut mnh vo mt ti rt but nh nhng nht roi da
on b gin nhc binh khng khip ca nhng sc mnh thin nhin c tho ci s lng, vi
vi vy cht ly chng ti, m b vo chng ti.
Chic thuyn ca chng ti b tung ln nh mt mnh rm rc, khi th nhc bng ln n nhng
h nm xung nhng vc su thm thm, su n ni kh c th hnh dung rng n c th ngoi l
n nh th, n vn bay vt ln, vt qua mt ngn sng bc u na, ri c th m lao ti.
h hng cho con thuyn n nhng t sng c him ngho. C mt ln, ngh rng nn cng l
mi thuyn vo n. C l ti quay thuyn qu nhanh, cho nn kt qu l nc trn vo rt nhi
lm phn nc l t. Ti cung qut quay tr th no khng bit m rt cuc cho mt t
him lm cho n nghing hn v mt bn, su t lt p xung, n ni bao nhiu nc trong lng
- C qu! - Clousiot reo ln. - Cu qu l tay si bin iu luyn, Bm bm ! Nhong mt c
Ti ni: y, thy cha?
Cu ta c bit u l do ti thiu kinh nghim m c l su t toi mng v thuyn lt sp gi
cc t sng na, ch lo ti hng i, c gng gi sao cho thuyn c thng bng n mc ti

h xung theo sng, v cng ln mt cch th ng vi mt bin. Ti nhanh chng nhn ra r

h, ti th tiu c chn mi phn trm nguy him. Ma tnh. Gi vn thi nh in nh
au ti. Pha sau th sng, pha trc th ti en, chng ti ang gia hai ci thi cc y.
n khong nm gi, mi s u qua. Mt tri li chi sng trn nn tri, gi tr li b
, v chng ti li ln ng, vui khp khi v hi lng vi bn thn. Hai bn ti dng c-mn
ra phi: buc ln ct bum, c gi th ny chng my chc m kh. Chng ti nu cm, chin b
, ri lm mt chu ru rhum ra tr. Mt tri sp ln, bao nhiu la tn nm ht ra soi ln m
tranh khng sao qun c: nn tri mt mu huyt d, vng thi dng chm mt na xung
mt bin nhng chm tia sng vng. Nhng t sng khi dng ln th xanh bic phn gc, xanh
g hay vng ty theo mu ca tia sng di vo. Mt cm gic thanh thn v m du l lng trn
hanh thn y l mt nim tin vng chi bn thn. Ti qua cuc th thch mt cch trt l
. Ti t mnh hc c cch iu khin con thuyn trong nhng trng hp nh th. Ti s b
- Th no, Clousiot, cu thy r ci thao tc dc nc ra khi thuyn cha?
- Bn i, gi s cu khng lm nh vy v cho mt t sng th hai x vo sn, th thuyn
- Anh hc qua cc th trong hi qun y ? - Maturette ni:
- ng, cu thy y, k ra c hun luyn trong hi qun cng c ch t nhiu y ch, nh.
Chc chng ti i chch hng kh nhiu. Nhng vi nhng cn sng gi nh va qua, ai m b
bao nhiu? Ti s theo hng ty bc chnh li. ng y m sp xung ngay sau khi m
tia cui cng ca trn pho hoa, ln ny mu tm.
Chng ti li dong bun i thm su ngy na m khng c chuyn g xy ra tr vi ba cn ma
v cng khng th no snh kp trn bo u tin m chng ti c cm gic nh ko di v
Ti ng c mt gic gn bn ting. Khi thc dy ti thy rt mi qu: n trc ht c da ri
cn da, tht c ph trn ra hn. Maturette v Clousiot cng chng kh hn. Chng ti phi
ay mi ngy hai ln, nhng nh th vn cha : ch my ting l nng nhit i lm cho l
Lc by gi chc vo khong hai gi tra theo bng nng. Ti n tra, ri chng ti thu xp c
rn bin khng c ly mt hi gi thong. C mt n c xm li quanh thuyn, ni Maturette v
pht rng v bo Maturette nm my nm go xung nc (ch go ca chng ti t khi b t
n gn nh nh hn u ln trn mt nc, ti lin chm cho mt nht, th l n quay ra, ng
sch vy ri em luc ln. Ti hm y chng ti n c luc vi bt sn.
Chng ti ra khi c mi mt ngy. Trong sut thi gian y ch c mt ln chng ti nh
bn khon t hi khng bit chng ti ang u th ny. D nhin l ngoi khi, rt xa m
tr no so vi Trinidad hay bt c mt hn o no thuc Anh? Ci ny th chu. Nhng va ngh
, ngay trc mt chng ti, c mt ci chm ang t t to dn ln. Tu vin dng hay s-lp
ti By gi trng thy r l mt chic tu ln, ang i v pha bn hng chng ti. N
hng nm trn ng i ca n. V lc y khng c gi cho nn my l bum ca chng ti bung
trng thy chng ti. Nhng bng c ting ci tu h ln, sau l ba ting tu tu tu, ngn,
g ti.
- Min sao n ng n gn qu - Clousiot ni.
- Khng c g nguy him du, bin lng nh du th ny...
l mt chic tu ch du ha. N cng n gn chng ti cng trng r c ngi ng trn b
n ngi kia ang lm g trn ci v u phng gia bin khi th ny. Tu t t tin v ph
th, c c ngi u bp, ri li thy my ngi n b mc o di hoa v my ngi n ng
ch du m li c c hnh khch chng ti thy cng hi l. Chic tu tin ti rt chm, v v
h.
- Where are you coming from? (Cc ng t u n?).
- French Guyane. (Guyan thuc Php).
- Vous parlez francais? (Cc ng ni c ting Php ch?) - mt b ni.
Ti lin tr li bng ting Php:
- Tha b vng,
- Cc ng lm g gia bin khi th ny?
- Chng ti i theo ng Tri nh.
Ngi n b quay sang ni chuyn vi vin thuyn trng mt lt ri li ni vi chng ti:
- ng thuyn trng mi cc ng ln tu, ng y s cho trc thuyn ca cc ng ln lun.
- B ni gip l chng ti cm n ng thuyn trng, nhng chng ti xin i thuyn ny thi.
- Ti sao cc ng khng cho chng ti gip ?
- V chng ti l nhng t nhn vt ngc, v v chng ti khng i cng hng vi tu ca c
- Cc ng nh i u?
- i Martinique, c l cn xa hn na. Ch ny l ch no? 
- Gia bin khi.
- Mun n qun o Antilles phi i nh th no?

- Cc ng c bit c bn hng hi ca Anh khng?

- C
Mt lt sau h ging dy xung biu chng ti mt tm bn hng hi, my tt thuc l, sc
- ng xem bn i?
Ti xem bn ri ni:
Ti phi i hng ty 1/4 nam mi c th vo qun o Antilles thuc Anh, c phi th khng?
- ng.
- Chng bao nhiu hi l ?
- i hai ngy th n, - vin thuyn trng ni.
Tm bit, cm n tt c cc v!
Thuyn trng c li khen ngi lng cam m hi h ca cc ng!
- Cm n, vnh bit!
Chic tu ch du t t ra i. N r st cnh chng ti ti phi cho thuyn trnh ra, s lun
th nm cho ti mt ci m li trai ca s quan hng hi. N ri ng vo gia thuyn. Ti
lon vng kim tuyn ny khi chng ti n Trinidad sau hai ngy dong bum bnh an v s.

Trinidad
Chim tri bo cho chng ti bit sp ti t lin trc khi chng ti trng thy t li
n ln vng xung quanh thuyn chng ti. n ri, cc bn i, n ri? Chng mnh hon
u!
C ba a chng ti u bc l ni vui mng ca mnh bng nhng ting reo h, nhng li cm t
chic tu va gp c cho chng ti mt t bi nhng ch b bng nng cho rt). n kho
g khng mnh lm nhanh chng a chng ti vo b trn mt mt bin kh phng lng. Mi n k
hng chi tit ca mt hn o di vin nhng ngi nh trng chm li thnh tng khm nh, tr
hn o hay l mt bn o, m cng cha r my khm nh kia c ngi hay khng. Phi n
hy ra ci bi ct m thuyn chng ti ang tin vo. Khng y hai mi pht sau, mt m
ht, khng cn st mt ai, tip n chng ti. V sau chng ti c bit rng y l ln
Cch b ba trm thc ti b neo. Neo n ngay lp tc. Ti lm nh vy mt phn l xem th
yn khi b thng khi chm y, nu y bin y bng san h. Chng ti h bum v ch i.
c hai ngi da en ngi cho v mt ngi da trng i m ci kiu thuc a.
- Xin hoan nghnh cc v khch mi n Trinidad, - ngi da trng ni bng ting Php rt si
ph ht hai hng rng trng mut.
- Xin cm n ngi v nhng li l tt p ca ngi. y bi l san h hay l ct ?
- Ct y cc ng c th vo tn b m khng ngi g c.
Chng ti ko neo ln, v sng bin t t y chng ti vo b ct. Thuyn va chm t th c
bi. H ngm ngha chng ti, gi tay s chng ti mt cch thn i, my ngi n b da en
mun mi chng ti v nh: ngi da trng bit ni ting Php ging gii cho chng ti nh v
mi hn. Th l c m ngi reo h nhy nht nh in nh di.
Sau khi ti ni r tnh trng ca Clousiot cho ngi da trng bit, ng ta lin sai ngi khi
ngay bi bin. ng ta ni rng chng ti c th nguyn c trn thuyn cho n mai, kh
trng), ti ci ln khi nghe mnh c bt nh vy. Ai cng ni vi ti: Good captain
yn trng gii, chuyn i th xa m thuyn th nh th!).
m xung. Sau khi yu cu h y thuyn ln cao hn cht na v buc n vo mt chic thu
theo ngi da trng (ng ta l ngi Anh) v nh ng. l mt ngi bungalow thuc loi th
ba bc thm bng g, mt ci ca ra vo c chng li st. Ti vo theo ngi Anh, Maturette
g thy Clousiot ngi trn mt chic gh bnh, ci chn b gy k trn mt chic gh, ang ba
v mt c con gi.
- y l v ti v con gi ti, - ngi Anh ni. Ti cn mt a con trai na ang i hc A
- Xin cc ng t coi l thng khch ca nh ny, ngi thiu ph ni bng ting Php.
- Mi cc ng ngi, - c con gi va ni va m li cho chng ti chic gh bnh bng my a
- Cm n b, cm n c, xin cc v dng t lm phin nhiu qu v chng ti.
- Sao li th ? Chng ti rt bit cc ng t u n, xin cc ng c yn tm, v ti xin nh
Ch nhn l mt trng s, gi l master Bowen, c vn phng lut s Port of Spain, th c
H dn ra cho chng ti mt m tr pha sa, mt a bnh m nng pht ng, mt a b v m
bao gi qun bui ti ny. Khng c mt li no nhc ti qu kh ca chng ti, khng c ly
ngp: h ch hi xem chng ti lnh nh mt my ngy trn bin v chuyn i c vt v g kh
mun h i ng k vi cnh st a phng ngay ngy mai hay n ngy kia, chng ti c c
un vit th cho ngi thn, h s i b th cho... Cn bit n vi cc bn nhng g na:
g nh ca ci gia nh y thin
chn thnh i vi ba ngi bn tu.

Master Bowen gi in thoi cho mt ng bc s hi kin ng ta v ngi b thng. Bc s

i X-quang xem cn phi lm g. Master Bowen li gi in n Port of Spain cho v ch huy o
ion Army). ng ny ha l s chun b cho chng ti mt cn phng trong khch sn ca o, ba
i thuyn cho cn thn nu c cn tt, v chng ti s cn n n ra i. ng ta hi xem ch
ti tr li l t kh sai.
iu hnh nh lm cho ng bc s hi lng.
- Cc ng c mun tm tp, co mt khng? - c con gi ni. - Nht l cc ng ng t chi nh
rong phng tm c sn my b thay. Ti hy vng cc ng s mc va.
Ti vo tm, co ru, chi u cn thn ri tr ra trong mt b trang phc tim tt: qun xm
tt trng.
Mt ngi n g ca ngoi. Anh ta cm mt ci gi ln, a cho Maturette, ni rng bc s
un, nhng Maturette th vc ngi b nh, m trong nh ng lut s khng c i b nh nh th
a phi gi gi o qun s nh ny ti. Ni xong, ngi n ci mnh cho chng ti theo tp
lng nhn hu ln lao nh vy, ti bit ni sao cc bn hiu c ni xc ng khng sao
t c cho i ng trc, cn nm ngi chng ti ngi gi lu trao i
kin v nhiu vn
chng ti nh s lm li cuc i ra sao. Khng ai ng n qu kh, ch ton chuyn hin
Master Bowen ly lm tic rng Trinidad khng chp nhn cho nhng ngi vt ngc nh c tr
in nh chc trch trn o chp nhn bin php ny cho mt vi ngi nhng cha bao gi c
gi Php, khng thua g cha c, khng bao gi pht m sai hay c ging l l. C ta tc vng
mi by n hai mi (ti khng dm hi xem c bao nhiu tui). C ni:
- Cc ng hy cn tr lm; c mt qung i di ang i cc ng. Ti khng bit cc ng l
ra bin trn mt con thuyn nh b nh vy i mt hnh trnh di v nguy him nh vy, th
t do v l mt iu rt ng phc.
m hm y, chng ti ng n tm gi sng mi dy. Bn n dn sn. Hai ngi ph n n
t of Spain n chiu mi v, c em theo nhng ti liu cn thit vn ng cho chng ti.
tn t kh sau vt ngc ang y: l mt bi hc c mt khng hai i vi chng ti.
h thng, lnh mnh; cc anh c th thy ti tin cc anh nh th no khi ti mi tip xc vi
li trong nh mt mnh vi v con ti. Sau khi ni chuyn vi ba ng, ti thy r r
in cy, n mc cc ng khng th no c mt hnh vi, mt c ch hay mt li l no ng trc
g ngi bn c. Cch by t lng tin cy ny lm cho chng ti rt cm ng.
Ti khng phi l mt ngi tri thc c th miu t li cho bn c - nu mt ngy kia cun s
vi y tnh hng bin, bn c hiu ht ci cm gic t trng ln lao... khng phi:
hi, nu khng phi l c bc vo mt cuc sng mi. L ra ti tng tng y, cuc ty
bn nh m ti sa vo, ci cch thc m ngi ta dng ch qua mt ngy trao cho
hnh mt con ngi khc mt cch gin d n ni ci mc cm ca ngi t kh sai khin cho n
c khi c tr t do v lun lun c cm gic nh c ai ang theo di mnh, n ni tt
g x ti n ch tr thnh mt con ngi tt nguyn, thi nt, lun lun nguy him cho m
bt c lc no cng c th bin thnh mt k ni lon hung hn khng khip, tt c- nhng c
. Xin cm n Lut s Bowen, v trng s ca Hong gia, cm n ng lm cho ti tr thnh m
n ngn ngi nh vy!
Ngi con gi c mi tc vng ng, c i mt xanh nh bin khi xung quanh, ang ngi vi
hng gin hoa giy , vng v tm nht ang n r lm cho mnh vn c c ci thi v cn t
- ng Henri (c gi ti l Monsieur. bao nhiu lu ri khng ai cn gi ti l Monsieur
qua, mt s thiu thng cm y bt cng ca nh cm quyn Anh khng cho php cc ng li
gh ngi ri li ra i. Sng sm hm nay ti va ra xem chic thuyn ca cc ng, n qu nh
ng ch i cc ng. Ta hy hy vng rng cc ng s n c mt t nc c tinh thn mn kh
Anh u hnh ng ging nhau trong nhng trng hp tng t. Nu trong chuyn i sp ti ng
nhng ngi dn trn cc o ; ngi dn khng phi l ngi chu trch nhim v cch qu
nhng ngi khng hiu bit g v cc ng ban hnh. a ch ca ba ti l 101 Queen Street,
ad. Ti xin ng, nu sau ny Cha mun rng ng c iu kin lm nh vy, ti xin ng vit ch
ca cc ng.
Ti cm ng n ni khng cn bit tr li ra sao na. B Bowen n cnh chng ti. l m
h ngc thch. B mc mt chic o di trng rt gin d, tht mt ci gii trng, chn i mt
- Tha ng, chng ti n nm gi mi v. ng y ang vn ng cc ng c th i xe ca nh c
lm th no cc ng khi ng qua m u tin S Cnh st Port of Spain. Ngi bn b th
cn ng v cu em t tui kia s n Khch sn ca o qun Cu th.
Maturette i u v, ra vn gp chng ti, cu y k l va ra ch thuyn: c mt m ng
yn, khng c ai ng n. Trong khi xem xt chic thuyn, my ngi hiu k tm thy mt vi
ngi trong bn hp xin php Maturette gi vin n lm k nim. Cu ta tr li: captain, ca
un th phi xin ng thuyn trng, anh ta ni: Sao khng th my con ra ra?.

- Cc ng c ra ? - C con gi hi. - Th th ra xem i.

Chng ti cng ra ch thuyn. Gia ng, mt c b th dn xinh p cm ly tay ti mt c
iu mu sc y cng ni mt lt. Ti bt hai con ra ra ri hi c con gi ch nh: By gi
rong vn y, c c thch khng?.
- Ci b cui vn ng nc bin. Ta s nui chng n trong ci b y, nh vy ti s c
- Phi y.
Ti em tt c nhng vt trong thuyn ra phn pht cho nhng ngi dn o c mt y, t
my tm chn v khu sng lc m ti gi kn trong chn: khng ai trng thy n.
n nm gi chiu Master Bowen v.
- Tha cc ng, mi vic u dn xp xong xui. Chnh ti s a cc ng n th . Ta s
.
Chng ti xp cho Clousiot nm gh sau ca chic xe. Ti ang cm n c con gi th b m
ni:
- Xin ng nhn cho my b qun o ca nh ti, chng ti xin biu ng vi tt c tm lng th
Ti cn bit ni g trc mt lng nhn hu y tnh ngi nh th!
- Cm n ng b, cm n v cng.
Chng ti ln xe ra i. l mt chic xe hi tay li t bn phi. n su gi km mi lm
ge. My ngi y t t Clousiot ln cng v a vo mt gian phng c mt ngi th dn ang
ri bt tay chng ti. ng khng ni c ting Php, nn nh ng lut s ni li vi chng t
c th n thm anh bao nhiu cng c. Chng ti li ln xe ng Bowen i qua thnh ph. Ch
dy ph sng trng di nh in, x hi v xe p qua li tp np. Nhng ngi da trng, da
cnh trn cc va h ca ci thnh ph Port of Spain xy dng ton bng g. n khch sn c
bng cn cc tng trn u bng g, c t mt v tr kh p trn mt qung ng sn
lnh o qun Cu th tip chng ti cng vi ton b Ban tham mu ca ng gm c nhng hi v
cn th mi ngi u ni vi chng ti bng ting Anh. Chng ti khng hiu c bao nhiu,
bit chc l nhng li l y tnh thn i.
Ngi ta a chng ti ln mt cn phng tng th ba, c ba ci ging - ci th ba dnh s
ung tm c sn x phng v khn mt cho chng ti dng. Sau khi a chng ti v phng,
- Nu cc ng mun dng ba, n by gi, tc na ting na, cc ng c th d ba n ti chu
- Thi , chng ti khng i.
- Nu cc ng mun i do ph, xin cc ng cm ly hai ng dollars tin Antilles ny ung
n cc ng ng i lc. Khi no mun v khch sn, xin cc ng hi ng bng my ch n gin
Mi pht sau chng ti ra ph. Chng ti i trn va h, chen vai thch cnh vi khch qu
n chng ti. Chng ti th tht su, bi hi thng thc nhng bc i t do
hng ai
ngi ta cho chng ti i t do trong mt thnh ph kh ln nh th ny lm cho chng ti
hng ti lng t tin, m cn soi sng thm cho chng ti hon ton thc c rng khng i
te v ti i chm chm gia m ng. Chng ti thy cn chen vai thch cnh vi h, c h
vo mt qun bao gi hai cc bia. Two beers, please - my ting c g l u? Phi, n
g ti vn thy c ci g hoang ng, huyn hoc khi mt ngi con gi Anh-ing eo ci v
i dn bia ra: Half a dollar, sir. N ci ca c gi vi hm rng nh chui ngc trai, i
mi tc huyn xa ngang vai, chic ym hi h ch i v bt u, cho ngi ta on
vi mi ngi y i vi chng ti li l nhng chuyn thn tin huyn o. ka, Papi, khng
ht cn sng, m mt tn t kh sai chung thn, m bng dng ng mt ci ha thnh mt ng
Va ri l Maturette tr tin bia, cu ta ch cn na dollar. Bia mt ri ung lm. Matur
Ci vic ung lin mt lc hai chu bia ti thy l khng nn:
- Ka, Maturette, cu mi c thc s t do c cha y mt ting ng h m mun say sa
- ! Em xin anh, Papi, anh ng ni qu li! Ung hai cc bia m anh gi l say sa be bt?
- C th cu c l , nhng ti cho rng nu ng n th khng nn v ly nhng lc th trc
ngu nhai nghin. V li tin c phi ca mnh u.
- Vng, ng th tht, anh c l . Ta s hc sng t do theo kiu nh git, nh th xng ng
ln chy sut t u n cui thnh ph - gi l Watters Street. V chng ti hn hoan vi nh
con la ko xe, nhng chic xe hi, nhng nh n in qung co cc rp chiu bng v cc
a en hay n va nhn chng ti va ci, n ni chng ti khng h c ch ch m cng
hic tu thy n thp sng trng, nhng chic thuyn du lch vi nhng tn gi diu huyn: P
ton, Qubec; nhng chic tu ch hng: Hamburg, Amsterdam, London, v chy di dc b xy, x
hau, l nhng qun n, qun ru, qun bar y nhng khch nam n ang n, ung, ni, ci, l
nhu cu khng sao cng ni gic gi ti tr trn vo m ng ny, chen vai thch cnh vi n
y sc sng.
sn hin mt qun bar c nhng dy thng nc p p no s, no nhm bin, no tm cng,
nhng mn n hi sn ngon lnh cm d ngi qua ng. Nhng chic bn ti khn ca-r trng c

mi chng ti. Nhng c gi da nu nht, nt mt thanh t, loi con gi lai da en nhng kh

g tc negroid, thn hnh b cht trong nhng b coc-x mu c h rt rng, ang ng cho
hng thc cc th hn na. Ti n cnh mt c gi, ni:
- French money good? (Tin Php tt khng?) - va ni va a ra mt t giy bc mt ngn fra
- Yes, I change for you (Tt, ti i gip ng).
C ta cm ly t giy bc ri mt ht trong cn phng cht nch nhng ngi. Mt lt sau c t
ti n ch quy tnh tin. C mt ngi Tu ang ngi y.
- ng l ngi Php?
- Vng.
- i mt ngn francs ?
- Vng.
- i ht ra dollars Artilles ?
- Vng.
- H chiu u?
- Khng c.
- Th thy th?
- Khng c.
- Giy nhp cnh?
- Khng c.
- c
Ngi tu ni my ting vi c gi, c ta nhn cn phng mt thong ri n cnh mt ngi d
ti, c mt vnh lon kim tuyn v mt ci m neo, ri dn hn n cnh quy tnh tin. Ngi
- Giy cn cc anh u?
- y
Th l ngi Tu thn nhin nh khng lm mt t phiu i mt ngn francs mang tn ngi l
li i. Chc chn l ngi kia khng sao bit c vic g ang xy ra. Cn ti th nhn hai
ng c nm mi dollars bng giy n mt v n hai dollars. Ti a cho c gi mt dollar,
cc th mn hi v v my chai ru vang trng loi mnh, chn mt ba ngon tuyt trn.

4. Vt ngc ln th nht
Trinidad
Ti nh lai r mn mt, nh th mi hm qua, ci m t do u tin trong thnh ph thuc Anh
n in, v ci cm gic m p trong lng chng ti, lun lun ho ng vi linh hn ca c
y hnh phc. Mt ci qun ru y nhng thy th v nhng gi nhit i ang i h d
vi nhng gii mi dm ca Paris, Le Havre hay Marseille. y l mt ci g khc hn. Thay v
nhng du vt ca try lc, vi nhng i mt long ln nh trong cn st v y v xo quyt,
Trung Hoa cho n c gi Phi Chu da en, qua trung gian ca mu s-c-la nht vi mi tc tr
ay Java: b m h vn thuc nhng chng tc khc nhau tip xc vi nhau trong nhng n i
oc c gi th dn lai Trung Hoa hay lai n vi ci v c bng vng ci trong mi, c gi
mt mu ng c soi sng bng i mt to l lng, en nhnh, sng rc, vi hai hng mi
ti y: hon ho n th l cng, tt c nhng c gi y, mi c ci ln mi tc nhng bn
ca tnh yu, khiu khch nhng c vng la i, m khng c cht g l tc tu, khng c ch
c cm gic l h ang lm mt cng vic kim sng, v h c v nh ang vui chi thc s
phi l ci chnh i.
Nh hai con b vng bay qu qung m vo nhng ngn n, Maturette v ti hai a c la c t
ti mt qung trng nh trn ngp nh n ti mi nhn thy gi trn ci ng h ca mt ng
, phi v tht mau. Chng ti lm dng tnh th: Chc hn ng thng lnh ca o qun Cu
cht no. Phi v ngay thi. Ti chn mt chic tc-xi v leo vi ln, ch mt lt sau l v
r tin, v chng ti tr v khch sn, rt xu h. gian tin snh, mt n chin s ca o
lm hay ba mi tui l cng - ra n chng ti mt cch vui v nh nhn.
C ta khng h c v ngc nhin hay bc bi khi thy chng ti v mun nh vy. Sau vi cu t
l thn i v nim n, c ta trao cho chng ti ci cha kha bung v chc chng ti ng ngo
i, ti thy c mt b pyjama. Lc sp tt n, Maturette ni vi ti: D sao chng mnh c
nhiu mn qu nh vy trong mt thi gian ngn ngi nh vy. Anh thy th no h Papi?
- Cu hy cm n gip ti ci ng Cha lng lnh ca cu mt th: l mt anh chng rt kh
qu t ra ho phng l lng i vi chng ta. Ti chc cu ng ngon. - Ni on ti tt
Cuc hi sinh ny, chuyn i t m a tr v vi cuc sng ny, cuc trn thot khi ci huy
lin tip v ci m lm cho ti c nhp vo cuc sng tr li cng vi m dn o q
Ti nhm mt li, nhng trc mt ti khng phi l bng ti m l nhng hnh nh mun mu mu

hnh bng, nhng s vt, c ci m a dng ca nhng cm gic pha trn vo nhau, dn dp n
no ht, tuy rt r nt nhng li ht sc ln xn: phin ta i hnh, nh lao Conciergerie,
h Saint-Martin-de-R, Trobuillard, Jsus, trn bo bin... Trong mt iu v qui n, dng
a trong mt nm u mun hin ra cng mt lc trong gian phng trng by nhng k nim ca t
m khng sao xua ui c. Nhng ng nghnh nht l nhng hnh nh y u b trn ln vi n
gi h, ting sng gm v tt c nhng ting u c bao trm trong ting nhng cy n c
qun bar chng ti i qua.
Cui cng ti ng thip i vo lc t m sng. Vo khong mi gi c ting g ca phng.
cn ng kia ? Chc hm qua v khuya h? i chi ph c vui khng?
- Cho lut s. Vng. chng ti v khuya qu, lut s th li cho.
- ka, c g m th li! Sau tt c nhng g cc ng phi chu ng th l iu hon
Ti n cng i vi hai ng ra S Cnh st. Cc ng phi n trnh din vi cnh st t
php. Lm xong ci th tc ny ta s i thm ng bn b thng ca cc ng. T sm h chi
hi ra mt v mc o qun tht nhanh, chng ti i xung phng di, ni ng Bowen v ng th
- Cho cc bn, - ng thng lnh ni bng ting Php c ging Anh.
- Xin cho tt c. Cc v c khe khng?
Mt n s quan ca o qun Cu th ni vi chng ti:
- Cc ng thy Port of Spain th no? C d chu khng?
- , tha b rt d chu! Chng ti rt thch.
Sau khi ung tch c-ph, chng ti n S Cnh st Chng ti i b v s ch cch khch sn
ho chng ti v nhn chng ti khng c v g t m c bit. Chng ti bc vo mt vn ph
ngi lnh canh da mu g mun mc qun phc ka ki. Mt vin s quan trc ng tun, s-mi v c
o y huy chng v huy hiu, ng dy. ng ta mc qun soc ng ta ni bng ting Php:
- Cho cc ng. Cc ng ngi xung. Trc khi ghi nhn chnh thc li khai ca cc ng, ti m
ai ng bao nhiu tui?
- Ti hai mi su tui, cn bn ti mi chn.
- Cc ng b x v ti g?
- Ti git ngi.
- Cc ng b x n g?
- Kh sai chung thn.
- Th th khng phi l v ti git ngi n thun, m l v ti git ngi c ch ?
- Tha ng khng phi, ti ch b buc ti git ngi.
- Cn ti th git ngi c ch , - Maturette ni - Lc by gi ti mi mi by tui.
- tui mi hy ngi ta c thc v vic mnh lm, - vin s quan ni. - Anh, nu ti t
c. Thi c, nh chc trch ca nc Anh khng c bn phn ph phn cch x n ca nc Ph
e thuc Php. Chng ti cho rng l mt hnh pht v nhn o v khng xng ng vi mt q
cc ng khng th li Trinidad hay bt c mt hn o thuc Anh no khc. iu khng th
v khng tm cch tr hon vic ra i, khng ly c au m hoc vin mt l do no khc
t do Port of Spain t mi lm n mi tm ngy. Chic thuyn ca cc ng hnh nh cng
cha g, th mc ca Hi qun Hong gia s sa cha cho cc ng. Khi ra i cc ng s nhn
v mt tm bn hng hi. Ti hy vng rng cc nc Nam M s chu tip nhn cc ng. Cc
ic trn cc ng ci cho n ngy h trao tr cc ng cho nh chc trch Php. Sau mt lm
h vin b cng bc phi tr thnh ngi b i. Cc ng tr v khe mnh, dung mo ca cc n
u nhng ni cay cc m cc ng phi chu ng, cc ng s khng chp nhn rng mnh b
hng minh iu ngc li. Ti ly lm sung sng c lm mt trong nhng nhn t gip cc n
n chc cc ng may mn. Nu cc ng c vn g kh gii quyt cc ng c gi in thoi v
ng ta bm chung gi, v mt ngi mc thng phc n tm chng ti. Trong mt gian phng c
phc ang ngi nh my, mt vin chc ghi nhn li khai ca chng ti.
- Cc ng n Trinidad v mc ch g?
- ngh ngi.
- Cc ng t u n?
- T Guyane thuc Php.
- vt ngc, cc ng c lm thm iu g phm php, c gy thng tch hoc lm thit mng
- Chng ti khng lm ai b thng nng c.
- Sao cc ng bit?
- Chng ti c bit nh th trc khi ln ng.
- Tui ca cc ng, v th hnh s ca cc ng i vi nc Php (v.v...)
- Tha cc ng, cc ng c mi lm n mi tm ngy ngh ngi y. Cc ng hon ton t
xin cc ong bo cho chng ti bit. Ti l trung s Willy. y l danh thip ca ti, c hai
chnh thc ca S, cn s ny l nh ring ca ti. D c xy ra chuyn g, khi cn n s gi

bit rng s tin cy ca chng ti i vi cc ng l ng ch. Ti tin chc rng cc ng s

Lt sau ng Bowen a chng ti n bnh vin. Clousiot mng lm. Chng ti khng k li cho
thnh ph. Chng ti ch ni rng ngi ta cho chng ti mun i u th i.
Clousiot sng st hi:
- Khng c ngi p gii ?
- Phi, khng c ai i p gii ht.
- Ch, ci dn roastbeef ( cu ta mun ni ngi Anh) k quc tht!
ng Bowen t ny i tm ng bc s, by gi tr li vi ng ta. ng bc s hi Clousiot:
- Ai lp li ch xng gy trc khi buc np vn vo ng chn?
- Ti v mt ngi khc na, by gi khng c y
- ng lp rt ng, thnh th khng cn phi lm gy li ci xng chn. Xng bnh ch
c th i li cht t. ng thch li y hn hay l i vi cc bn ng?
- Ti i vi h thi.
- Th th sng mai ng c th i vi h.
Chng ti cm n ri rt. ng Bowen v ng bc s lui ra cho chng ti ngi li sut bui
u, chng ti vui nh ngy hi khi c ba chng ti t tp y trong cn phng khch sn,
cn phng tht thong kh. Chng ti khng ngt khen ngi nhau v gng mt khe mnh sng s
hng b o qun mi. Khi thy cu chuyn li quay v qu kh, ti ni vi cc bn:
- Chuyn qu kh th by gi ta hy c gng qun i, ch nn ngh n hin ti v tng lai m
anama chng? Hay Costa Rica? Cn phi hi
kin ng Bowen xem th nhng nc no ta c nhi
Ti gi in n vn phng lut s ca ng Bowen, nhng khng c ng y. Ti gi v nh n
lut s. Sau kh trao i my li thm hi n cn, c y ni:
- ng Henri , gn bn khch sn, Ch c, c nhng chuyn xe bu t i San Fernano. Sao ng
chiu? ng n nh, ti i ng y!
Th l c ba chng ti ln xe i San Fernando. Clousiot trng tht bnh trong b o qun bn
ta.
Chuyn i tr v ngi nh n tip chng ti nng hu nh vy lm cho c ba chng ti u
g ti, v h cng ni mt lc: Th l cc bn li tr v ngi nh ca cc bn. Cc bn ng
gi chng ti l Monsieur na, mi ln ni vi chng ti h u gi bng anh hay gi thng
cho ti xin h ng; Andre ( l tn ring ca Maturette) anh n thm ming bnh pudding
, ti hy vng rng n gi ny Tri ban thng cho hai ngi v lng nhn hu tuyt vi
cao p ca hai ngi, em li cho chng ti nhng nim vui xn ln nh vy trn qung
Chng ti bn bc vi hai m con b Bowen, quy qun xung quanh mt tm bn tri ra trn b
ti s phi vt qua cn rt ln: mt ngn hai trm cy s n cng gn nht ca x Colomb
s n Panama; hai ngn nm trm cy s n Costa Rica. ng Bowen v. ng ni: Ti
bo mt tin mng: cc bn c th gh Cuarcao vi ngy ngh ngi. Nc Colombia th cha c
eo ch ng lnh s c bit th xa nay cha bao gi thy c nhng ngi vt ngc n Colom
th.
- Ti bit mt ch an ton cho cc anh, - c Margaret, con gi ng Bowen, ni. - Nhng ch y
cy s l t.
- u th? - Cha c hi
- X Honduras thuc Anh. ng thng c x ny l cha u ca ti.
Ti nhn cc bn v ni: Vy th mc tiu s l x Honduras thuc Anh. l mt thuc a
gi chung cho cc x Anh-Ct-li, T Cch-lan, Bc Ai-len) pha nam gip nc cng ha Hondur
ico.
Chng ti ngi sut bui chiu vch tuyn ng vt bin trn bn , vi s gip ca Mar
ao, mt ngn cy s. Chng th hai: t Caracao n mt hn o bt k s gp trn ng i. C
V khng th no lng trc c tt c nhng g c th xy ra gia bin, hai b quyt nh
hng ti phi em theo mt ci thng na ng cc mn n d tr ng hp: tht, rau qu, mt,
rng ca hng siu th Salvattori s vui lng biu chng ti s hp . V c ni thm m
- Nu h t chi th m ti s mua thi.
- Khng c u, c .
- Thi anh im i, anh Henri .
- Khng c u m, v chng ti c tin. Chng ti khng th lm dng lng tt ca cc v t
Chic thuyn ca chng ti ang Port of Spain, u di mt ci mi che ca hi qun Anh. C
, hn l trc khi ln ng s n thm h mt ln cui.
Ti no cng vy, n mi mt gi, chng ti u ra khi nh mt cch u n nh thc hin
ong cng vin nhn nhp nht ca thnh ph, Maturette v ti thay phin nhau ngi vi cu ta
i do ph. Chng ti y c mi ngy. Clousiot i li khng n ni kh khn lm nh
bng xe in. Chng ti hay ra y vo bui chiu hay bui ti. c my qun bar cng bi

quen. Nhng vin cnh st trc u cho chng ti, ai ny u bit chng ti l ai v u
n chng ti nhn thy rng trong cc qun bar bit mt chng ti, h tnh tin cc mn n
c gi chiu i cng vy. Thng thng khi my c ngi bn cc thy th, cc s quan hay
khch tiu xi cng nhiu cng tt. nhng qun bar c nhy m, h khng bao gi chu nhy
Nhng vi chng ti, tt c cc c u c thi khc. H ngi chi vi chng ti rt lu m
sc khe chng ti. Nu h chu ung th khng phi nhp ci ly t hon tr danh ca h
anh soda thc s. Tt c nhng iu u lm cho chng ti rt vui lng, v l mt cch
chng ti v ng cm vi chng ti: Chic thuyn c sn li v lp thm mt ng vin
b h hi, chic thuyn vn tt nguyn. Ct bum c thay th bng mt ci ct mi cao h
bng bao b c thay bng vi toan tt mu gch. s hng hi, mt thiu t thuyn trng
phng (h gi l compass) v ging gii cho ti bit cch dng a xc nh c chng
ty 1/4 bc n Curacao.
ng thiu ta hi qun gii thiu ti vi mt s quan hng hi ch huy chic tu hun luyn Ta
c vui lng xung thuyn vo khong tm gi sng mai v li thuyn ra khi cng mt cht kh
g ti c ha. Sng hm sau, ti v Maturette c mt s hng hi ng gi hn. Mt thy t
yn ra khi cng di mt ln gi xui. Hai gi sau, trong khi chng ti ang th lt bum
chin hm tin v pha chng ti. Trn boong tu, ton b thy th on v s quan mc qun
st chng ti v h Urra! ri h i vng li mt vng v h c hai ln. l mt cch cho
r v phn cng ca s hng hi khi chic chin hm u bn. Thuyn ca chng ti c b
ti i theo anh ta ln tu. Vin thuyn trng ng trn cu quan st tip chng ti. Mt ti
ti, v sau khi gii thiu chng ti v vi cc s quan, h a chng ti i trc hng ng c
. Vin thuyn trng ni vi h vi li bng ting Anh, ri h gii tn. Mt s quan tr tui
yn trng va ni vi cc hc sinh qun ang c hun luyn trn tu rng chng ti ng
rn chic thuyn nh b ny, v chng ti sp thc hin mt hnh trnh cn di hn v nguy hi
ci vinh d ln lao . ng ta tng chng ti ba b o bng vi trng nha sau ny s rt c
nc mu en c mt ci fermeture clair to tng, c nh thm m chp sau c.
Hai ngy trc khi ln ng, lut s Bowen n thm chng ti v chuyn li yu cu ca vin
ngi b y bit x va b bt cch y mt tun. Theo li khai ca h, h c cc bn h
ela. Ti khng mun lm theo yu cu ny, nhng chng ti c i x mt cch qu cao t
chic xe cnh st n n ti. Ti gp qua ng Tng gim c, tc vin s quan eo lon ch
ly lm phin dch.
- Cc ng c kho khng?
- Cm n ng, khe c.
- Chng ti ang cn cc ng gip cho mt vic.
- Nu c th gip c, chng ti rt vui lng.
- nh lao ca chng ti c ba ngi Php b y bit x. H ln lt trn o my tun v
ic thuyn ca h, nhng mi ngi u khai l khng bit iu khin thuyn b g c.
Chng ti ngh rng l mt th on p chng ti phi cp thuyn cho h. Chng ti phi
h cho vin cnh st trn chuyn tu Php u tin gh qua y, v l mt iu rt ng t
- Tha ng tng gim c, ti s ht sc c gng chiu theo yu cu ca ng, nhng ti mun n
h trn thuyn mnh ba ngi l l mt vic nguy him.
- Ti hiu. Willy, xin ng lnh a ba t nhn ngi Php ra sn.
Ti mun gp ring h cho nn yu cu vin trung s lui ra.
- Cc anh b y bit x, phi khng?
- Khng, chng ti l t kh sai.
- Th ti sao cc anh ni l b y bit x?
- Chng ti ngh rng h c cm tnh vi mt ngi ch phm php vn vt hn l vi mt ngi
anh, anh l ai?
- Mt phm nhn kh sai.
- Chng ti khng bit anh.
- Ti thuc chuyn p gii sau cht, cn anh?
- Chuyn 1929.
- Ti th thuc chuyn 1927, - ngi th ba ni.
- y, ng tng gim c c gi ti n yu cu ti cho cc anh cng i vi chng ti. Ch
hon cnh cc anh khng c ngi no bit i thuyn bum, ng ta s phi giao cc anh cho ch
anh thy th no?
- V nhng l do ch lin quan n chng ti, chng ti khng mun vt bin na. Chng ti c
th chng ti xung cui o v s tip tc vt bin.
- Ti khng th lm nh th c!
- Ti sao?

- Ti v ti khng th n p nhng cch x s tt p ca h bng mt hnh ng gian di

- Thit tng anh phi dnh u tin cho dn kh sai trc khi ngh n bn roastbeef ch!
- Ti sao?
- V anh l dn kh sai.
- ng, nhng dn kh sai c lm th khc nhau n ni gia cc anh v ti rt c th cn kh
Ci cn ty cch nhn nhn.
- Vy l anh cho h tr chng ti cho nh chc trch Php hay sao?
- Khng, nhng ti cng s khng cho cc anh xung trc khi n Curacao.
- Ti t thy khng can m vt bin thm chuyn na, mt ngi trong bn h ni.
- Cc anh nghe y, hy xem chic thuyn i . C l chic ca cc anh dng n y qu t
- c, xem, - hai ngi kia ni.
- Tt. Ti s yu cu ng tng gim c cho cc anh n xem thuyn.
Chng ti i ra cng, c trung s Willy i theo. Ba ngi kia c v tin tng hn sau khi xem

Li ln ng
Hai ngy sau chng ti ln ng. Ba chng ti v ba ngi l mt. Ti khng hiu h lm sao
tin a chng ti, cng nh gia nh Bowen v ng thng lnh o qun Cu th. Khi thy mt
bo ti: Henri, anh lm g m nh hn nhanh th? Chng nghim tc cht no!.
- Xin cho tt c. Khng, xin vnh bit! Nhng cc bn phi bit rng cc bn c mt v tr
v v tr y vnh vin thuc v cc bn.
Chng ti xut pht lc bn gi chiu: mt chic tu ko ko chng ti ra khi cng. My a
ti nhn n phc cui tp ngi ra tin chng ti ang vy nhng chic khn mi-soa trn
chic tu ko va c tho ra th tt c ba cnh bum ca chng ti hng gi cng phng l
s hng triu nhng t sng m chng ti sp phi vt qua trc khi n ch..
Trn thuyn c hai con dao, mt con ti mang, con kia Maturette gi. Cy ru th t cnh Clo
h con dao pht rng. Chng ti bit chc rng ba ngi kia khng c ai c v kh. Chng ti
g ti ng dc ng. n lc mt tri ln, chic tu hun luyn ca hi qun bt kp chng t
au n ko c tn hiu t bit v b i.
- Anh tn g?
- Leblond..
- Chuyn no? An g?
- Hai mi nm.
- Cn anh?
- Cargueret. Chuyn 29, mi lm nm, ti ngi Bratagne.
- Ngi Bretagne. m khng bit i thuyn sao?
- Khng.
- Cn ti tn l Dufils, ngi Angers. Ti b x chung thn v ni mt cu ngu xun phi
nm. Chuyn 29.
- Cu g th?
- S l ti git v ti bng ci bn l. Trong phin x, mt vin bi thm hi ti ti
it ti sao, nhng ti li tr li ti git v bng bn l v v ti hay l sai np gp. T
cu ni ngu xun ny m h x ti nng n th.
- Cc anh ra i t u?
- T mt tri kh sai lm nghip gi l Cascade, cch Saint-Laurent tm mi cy s. Trn i
ti c nm ngi ra i vi nhau d lm.
- Sao li nm ngi? Th hai ngi kia u?
Mt pht im lng kh chu. Clousiot ni:
- Ny anh kia, y ton n ng vi nhau c, m cng thuyn vi nhau th chng ti phi
- Ti s ni ht cho cc anh nghe, - ngi Bretagne ni - Qu tht khi ra i chng ti c nm
annes hin khng c y ni rng h nhng l dn thuyn chi min duyn hi. H khng chi m
li thuyn ca h cn ng gi hn tin bc. Nhng gia ng chng ti mi thy l c hai
n hai chc ln. Chng ti phi men theo b bin m i, lc u l x Guyan thuc H Lan, r
inidad. khong gia Georetown v Trinidad ti git cht ci thng ni rng n c th lm
. Thng y ng cht, v khi mt tin n nh la mi ngi v nng lc hng hi ca n
b tay li nhy xung bin. Chng ti nh xoay x h ha vi nhau trn thuyn.
hn t
li thuyn m vo may m thot cht. Ti xin ly anh d mt g n ng m cam oan r
- ng y, - hai ngi lia ni. - S vic din ra ng nh th, v c ba a chng ti
h Pappilon?
- Ti khng c v th xt x.

- Nhng nu vo a v ca chng ti th anh s x s nh th no? - Ngi qu Bretagne h

- Ci ny cn phi suy ngh . Mun xt on mt cch cng bng, phi sng qua s vic lc
Clousiot ni:
- Ti th ti cng git, v l mt li ni di c th phi tr gi bng sinh mng ca c b
- Thi c, ng ni chuyn y na. Nhng ti c cm gic l cc anh b mt phen hong s
hng ti cng l vn bt c d, phi khng?
- ng qu! - H ng thanh tr li. - Th th y cm khng c hong ht, d c chuyn g
ai l ra ngoi l mnh s. Ai s th cm ci mm i. Thuyn ny rt tt, n c th t
trc nhng mi phn. iu tha sc b li trng ti.
Chng ti ht thuc, ung c ph. Trc khi i chng ti n no cho nn quyt nh l n s
Hm y l ngy mng chn thng chp nm 1933, cuc vt ngc bt u trong gian phng dnh
tri Saint-Laurent cch y bn mi hai ngy. Ngi cho chng ti bit iu l Clousiot,
hnh, ti c thm c ba vt qu : mt ci ng h bng thp khng thm nc mua Trinidad,
rt chnh xc, c c hoa hng gi bn phng, v mt i knh en bng mi-ca. Clousiot v
Ba ngy tri qua bnh yn, khng c chuyn g xy ra nu khng k hai ln thuyn gp phi nh
tot m hi lnh, v c mt tp tm con by tr a nghch vi chic thuyn. Thot tin chng
gay trc mi thuyn. Nhiu khi chng ti m thng vo lng n. Nhng lm cho chng ti hon
c heo xp thnh hnh tam gic, mt con pha trc v hai con song song pha sau, m th
khip. Va ng lc sp m vo thuyn, chng t ngt ln xung, ri ngoi ln bn phi v b
ong ht bum phng nh bay, chng lao cn nhanh hn na. Tr chi ny ko di hng gi, chng
c. Chng ch tnh hi sai mt cht l thuyn chng ti lt ngay. Ba ngi khch ca ti k
thm.
Gia m th t, mt trn bo khng khip ni ln. Tht l kinh hn tng m. T nht l cc
va vo nhau. t th di, t th ngn, chng cn hiu ra lm sao c na. Khng ai tht ra
thong li qut ln: No, ng li! t ny ng cng s nh v mt n ra nh cc t khc th
khi c nhng t sng n chnh chch, gm ln d di, trn nh y bt trng. c ti c
gc g c li c mt t sng khc x ngay vo t thuyn lc by gi ang dng ng ln. Nhi
phn ln nc p vo thuyn. C nm ngi cm xoong, lon, hp, tt nc lin tay. Tuy vy, ch
hn t, cho nn chng ti cha bao gi c nguy c chm nghm. Phin hi ch kinh hi ny ko
ri ma, mi n tm gi mi thy bng mt tri.
Bo yn, nh mt tri mi tinh khi ca bui sng c mi ngi cho n mt cch hn hoa
Nestl si sng sc, my tm bnh nng ca thy th, cng nh st, nhng nhng vo c-ph t
qua lm cho chng ti kit sc hon ton, v tuy gi hy cn mnh, sng hy cn cao v cn
cm li thay ti mt lc. Ti mun ng. Ti mi nm xung cha y mi pht th Maturette lo
g thuyn v nc trn vo ngp n ba phn t. c ni lnh bnh trong lng thuyn: cc th
i ra pha li, nc ngp ngang bng, v va c th gi cm ly tay li trnh mt t
a cho t sng, khin cho n khng trn vo thuyn c m ch y chng ti v pha trc
Mi ngi u tt nc. Ci ni ln do Maturette s dng tt mi ln c mi lm lt. Khng
ngh c nh duy nht: tt, tt cho tht nhanh ch nc ang lm cho chin thuyn tr n
mt
cc t sng. Ti phi cng nhn rng ba ngi mi x s khng n ni ti nh anh chng n
g tt nc b cun i, t mnh quyt nh khng do d y ci thng ng nc ngt ra k
g ti mt my ci chn, ci bp du, ci l, my b than, ci bi-ng xng v ci thng n
t nguyn.
n gia tra, ti nh thay qun th mi nhn thy l ci va-li nh ca ti cng b sng
. y thuyn, chng ti tm thy hai chai ru rhum. Bao nhiu thuc l ca chng ti u b
cng khng cn. Ti ni:
- Cc cu trc ht phi ung mt chu rhum, liu lng kha kh vo, ri ta m ci thng
hp nc qu, tt. Ta s chia khu phn ung. Li c nhng hp bnh bch quy, cc bn n
Ta s my ci hp st ty y thuyn lt bp, bn trn ta s t la bng vn thng.
i th him ngho qua. Mi chng ta phi trn tnh li sn sng i ph vi tnh hnh.
i c ni: ti i; v khng ai c ni: ti thm thuc. ng khng?
- ng , Papi .
Mi ngi x s ng mc, v Tri ra lnh cho gi ngng thi cho chng ti nu mt n
hng ti lt c d y bng mt lp cht nh dng va ngon va m, ch n ngy
cn nguyn vn, chng ti tm thy mt tt thuc l. C thy c hai mi bn gi nh, mi
c ht, cho tnh to m li thuyn. V ng ai ghen t, Clousiot khc t cng vic
ta s chm la thi. Nh mi ngi u hiu tnh hnh v hiu nhau nh vy, gia chng ti kh
Chng ti ra i su hm ri m ti cha ng c mt gic no. Cng may ti nay mt bin p
h. n mi gi ti th ti tnh dy, Bin vn lng. Cc bn n ti trong khi ti ng,
bt ng, d nhin l bt ng ng hp, v my thi xc xch hong khi. Ngon tuyt. Nc tr

thuc va i cho gi vui lng ni ln.

m hm y tri chi cht nhng sao, p k diu. Sao Bc cc sng ht c v ch c chm sao T
i chm sao i hng tinh v Tiu hng tinh. Tri khng gn mt cht my, v trng rm ln
ngi Bretagne run cm cp. Anh ta nh mt ci o vt, ch cn s- mi. Ti cho anh ta m
bc sang ngy th by.
- Cc bn , chc hn chng ta khng cn cch Curacao bao nhiu. Ti c cm gic l ti ch
ti s chuyn sang chnh ty v ta khng c ht qun o Antilles thuc H Lan. Nu khng g
cn nc ngt v bao nhiu lng thc u mt ht tr s hp d tr.
- Chng ti tin anh, Papillon , - anh chng ngi Bretagne ni.
- ng, chng ti rt tin anh, - my ngi khc ng thanh ha theo. Anh thy th no l ng
- Cm n. Hnh nh nhng iu ti va ni l gii php tt nht Sut m hm y i mi chng
cho php chng ti dong bum. Ngn gi ny cng v sng cng mnh ln, thi sut ba mi su
nh, nhng sng th li nh n ni khng v vo mi thuyn.

Curacao
Hi u. Thot tin ch nghe ting chim ku, v tri cn ti, ri sau trng thy chng ln
n u ln ct bum, ri li ct cnh bay ln, ri li u vo ct bum. Chng bay ln nh th
mt vng thi dng rng r mc ln, chng vn cn bay xung quanh chng ti. chn tri khn
in. Vy th my con hi u y t u ra? Sut ngy hm y chng ti a mt nhn k khp ch
tri ln, v vng trng nhit i y sng n ni nh phn chiu trn mt bin lm cho ti l
ngn sng cht tit kia cng vi tt c my ci m li trai. Vo khong tm gi ti chng t
en en hin ra trong nh trng.
- Kia l t lin, chc chn nh vy? - Ti ni trc tin.
- Phi ri, ng.
Mi ngi u nht tr ni rng mnh nhn thy mt ng thm chc phi l mt di t. Sut
ng r dn. Chng ti sp n. Gi kh ln di bu tri khng gn my, v trn mt bin s
ci vt en. N khng nh ln cao lm trn mt nc, v khng c mt du hiu g cho bit r
thnh bi ct. Mt trng ang ln pha sau di t y, ht thnh mt ci bng khin cho ch
nh sng st mt nc lc u th bng phng, ri sau gy khc. Ti c cho thuyn tin li
hi mnh, chic thuyn quay ti ch v i din vi t sng: Mi ln sng i qua, thuyn u
, rt kh chu. D nhin my l bum u c h xung v gp li. L ra chng ti c th i
bng nhin neo nh ra. Tht l khng may. Mun iu khin mt con thuyn, n phi i, ch n
g ti cng bum foc v bum cho nhng, l thay, neo khng thy n ngay. Cc bn ti ko dy
du ti ra sc li cho thuyn i ngc tr li, sng vn x chng ti v pha mm mt cc
v i thng vo b mt cch ch ng. Cch li thuyn ca ti thnh cng n ni chic thuyn
i ku ln cht ri, nhng khi t sng tip theo x ti mi ngi u lao vo sng cho n
ut vo , nhng ln n b chng ti u vn sng. Ch c mt mnh Clousiot v chn b bt
ta u m mu, khp ngi sy st. Cn chng ti th b xc vi ch u gi, bn tay v
.
D sao th chng ti cng cn sng c, khng cn nguy c b sng cun i v c ng trn
trng nha, v ti quay tr li chic thuyn ang bt u tan ra tng mnh. Ti tho c ci
ung quanh khng mt bng ngi. Chng ti nhn v pha m qua c nhng m sng kh hiu:
hi bit l ch ny rt nguy him - nh v sau chng ti c bit. Chng ti i b vo su t
xng rng rt ln, vi li nhng con la. Chng ti i n mt ci ging, ngi mt l ra,
ho tay nhau lm thnh mt th gh khing Clousiot. Quanh ging ri rc nhng ci xc la
cnh qut trc kia dng quay ci trc ko nc dy mc nc ln by gi quay khng. K
Chng ti i n mt ngi nh nh, cc ca u m toang nh mi chng ti vo. Chng ti gi
tr li. Trn l si c mt ci ti vi, ming ti buc cht bng mt si dy. Ti tho dy
ins - tin H Lan. Vy chng ti ang trn lnh th H Lan: Bonaire, Curacao hay l Aruba g
ti li y nguyn, tm quanh mt lc th thy c nc ung, bn thay phin nhau mc nc bng
nh khng c ai, xung quanh cng chng c ai. Chng ti li ra ng, i rt chm v c Clous
ang i th mt chic xe Ford c k chn chng ti li.
- Cc ng l ngi Php ?
- Tha ng vng.
- Mi cc ng ln xe.
Chng ti Clousiot nm ln i ba ngi ngi pha sau. Ti v Maturette ngi bn cnh ng
- Cc ng b m thuyn ?
- Vng.
- C ai b cht ui khng?

Khng.
- Cc ng t u n?
- T Trinidad.
Cn trc khi n Trinidad?
- T Guyane thuc Php.
- Kh sai hay bit x?
- Kh sai.
Ti l bc s Naal, ch nhn khonh t ny.
y l mt bn o dnh lin vi Curacao. Bn o ny c bit hiu l o la. La v d sng
tn l cc tiu th Curacao. Ti ni:
- Cch t tn ny khng ly g lm vinh d cho cc tiu th thtc Curacao.
ng bc s, mt ngi rt to bo, ci h h. Chic Ford th ch, nghe c ting kh kh nh
ch my by la ni:
- Nu xe khng cn sc na th bt la ko cng d.
- Ti c sn mt b thng la trong thng xe, nhng vn l ch lm sao bt c
ng bc s to bo m ca-p ra v thy ngay rng v b lc mnh, mt si dy in bt vo boug
hn bn pha c v lo lng. Xe li m my, v sau khi i qua nhiu chng ng g gh khc kh
th gp mt cy so chn sn trng. y c mt ngi nh nh cng mu trng. ng bc s dng
, n mc sch s. Chc chc ngi ny li tr li Ya, master, va master. Sau ng ta li
a lnh cho ngi ny tip cc ng v cho cc ng ung nc nu cc ng kht, cho n khi ti
Chng ti xung xe v chn ni c bng rm ngi gia c. Chic xe Ford ch ln bnh. N va
bng ting papiamento (mt th th ng pha trn ca vng o Antilles dng nhng t Anh, H L
kt hp li) rng ng ch ca anh ta l bc s Naal v i gi cnh st v ng ta rt s chn
ti l nhng tn cp vt ngc. Th ri ci anh lai da en khn kh kia chng cn bit lm c
ta pha mt bnh c ph rt long, nh vi ci kh tri oi bc ny ung li thy d chu hn.
mt chic xe vn ti ch su vin cnh st mc theo kiu c v mt chic xe con mui vi, ng
sau c ba ngi n ng ngi, trong c bc s Naal. H xung xe, v mt trong ba ngi n
g cha x co mt qu k, ni vi chng ti:
- Ti l trng phng an ninh ca o Curacao. V trch nhim ca chc v, ti buc lng phi
cc ng lm g iu g phm php cha, v nu , th l iu g, ai hay nhng ai trong
- Tha ng, chng ti l t kh sai vt ngc. Chng ti t Trinidad n v thuyn ca chng
l ngi ng u nhm, v ti c th khng nh rng khng c ai trong chng ti lm mt
ng trng ban an ninh quay v pha ng bc s Naal ni g bng ting H Lan mt lt. Hai ng
Hn ta ni rt nhanh v rt n o, khi th ni vi bc s Naal, khi th ni vi ng trng p
- ng Naal, ti sao ng li ni vi ngi kia rng chng ti l k trm?
- Ngi ny (ng ta ch ngi va i xe p n) bo cho ti bit t trc khi ti gp cc
ng, trng thy cc ng vo trong nh ri li ra. Ngi ny l ngi lm thu cho ti, ch
Th ra v chng ti i vo nh cho nn chng ti l k trm sao? Tha ng, nhng iu ng ni
nc m ng gi l trm cp?
- Th cn ci ti ng tin th sao?
- Ci ti th qu tnh ti c m ra, li cn lm t ci dy buc na. Ngoi ra ti tuyt nhi
g cho bit mnh ang u. Sau cn thn ti tin y nguyn ch c, trn l si.
ng trng phng an ninh nhn thng vo mt ti ri t ngt quay sang ngi i xe p ni m
l lm mt c ch nh nh ni iu g. ng trng phng an ninh lp tc ngn li mt cch dt
gi bn cnh vin cnh st li xe ri cng ln xe vi hai tn cnh st khc v b i. Naal v
g ta ni:
Ti phi ni cho cc ng r rng ngi ni vi ti l ci ti tin bin u mt. Trc
ng l hn ni di. Nu cc ng v ti, ti rt ly lm tic v s vic va qua, nhng kh
Khng y mi lm pht sau xe ca ng trng phng an ninh tr li, v ng ta ni vi ti.
nn. Hn s b trng tr v c nh lm hi cc ng: trong tnh cnh ca cc ng m b b
Trong khi ngi kia c a ln thng xe ti, nm ngi trong chng ti cng c a ln
gi ti li v ni: ng ngi ln xe ti, bn cnh ngi li xe.
Chic xe ny i trc chic xe ti, v chng bao lu nhn li khng cn thy n u na. Xe l
g ti vo thnh ph: nh ca y u xy theo kiu H Lan. Mi th u sch s tinh tm, v
g thnh ph trn hai bnh xe nh vy. Chng ti vo n cnh st. T mt vn phng ln trong
rng, mi ngi c mt bn vit ring, chng ti i sang mt phng khc c my iu ha khng
lc lng c mi tc vng, trc bn mi tui, ang ngi trn mt chic gh bnh. ng ta ng
trao i my cu vi ng ny, ng trng phng an ninh ni bng ting Php:
- Ti xin gii thiu vi cc ng ch huy trng cnh st Curacao. Tha ng ch huy trng, ng
gi m chng ti va bt.

- Cm n ng trng phng. Ti rt hn hnh c cho n ng n Curacao vi t cch ngi b

- Henri.
- Vy tha ng Henri, ng phi tri qua nhng gi pht rt kh chu v chuyn ci ti tin
n chng minh mt cch chc chn rng ng l mt ngi lng thin. Ti s ct cho ng mt gi
rng hp ca ng s c a ln cho quan thng c xt duyt, v ngi s c nhng ch th t
bnh vc ng trc mt ngi.
ng ta bt tay ti, v chng ti i ra ngoi. Ra n sn, bc s Naal xin li ti v ha s n
c su anh em chng ti b giam vo mt cn phng rt ln hnh ch nht, hai bn c t kho
v my chic gh di. Chng ti a my t dollars Trinidad qua khung ca s c chn song ch
mua thuc l, giy qun thuc v dim. Hn khng chu cm tin v tr li nhng g chng ti
- Ci tn cnh st mu g mun ny c v quy lch lm, Clousiot ni. - Cha c cch g kim th
Ti ra g ca th thy ca m ngay. Mt ngi nh b, chc l dn bn x, mc mt b sm k
chng ti:
- Tin Cigarettes?
- Khng. Tabac, dim qut v giy.
My pht sau hn tr vo vi ba th , v thm vo y cn c mt ci h ln bc hi, n
t em su ci bt ln n).
n qu tra, h n gi ti. Ti tr li vn phng ng ch huy trng cnh st.
Quan thng c ra lnh cho ti cc ng t do trong sn nh t. Xin ng ni vi cc bn
qu nghim trng i vi mi ngi. Vi t cch l thuyn trng, ring ng c th ra ph ha
ui chiu t ba gi n nm gi. ng c tin khng?
- C Tin Anh, v tin Php.
- Mt vin cnh st mc thng phc s cng i vi ng, nhng ng mun i u c i t do.
- Chng ti s c x l nh th no?
- C l chng ti s tm cch gi cc ng tng ngi mt ln nhng chic tu ch du thuc nh
du thuc loi ln nht th gii, chuyn x l du m ca Venezuela. Mi ngy y c t hai
vo. s l gii php m cc ng m c, v cc ng s n c nhng nc m cc ng chn,
Chng hn nh nhng nc no? Panama, Costa Rica, Guatemala, Nicaragua, Mexico, Cananda, Cuba
Hoa K v cc nc thuc Anh?
- Khng c, Chu u cng khng c. Cc ng c yn tm, c tin tng vo chng ti, cho
- Cm n ng ch huy trng.
Ti k li tt c nhng iu mt cch tht trung thnh cho cc bn ti nghe. Clousiot, ng
ti:
- cu th no h Papi?
- Ti cha bit, ti e rng y l mt ci mo ct chng mnh chu ngi yn, khng vt ng
- Ti cng e rng cu c l . - Clousiot ni.
Anh chng ngi Bretagne th li tin vo ci k hoch tuyt vi ny. Anh chng chuyn s dn
- Thi th l khng cn phi ngi thuyn na, khng phi tri dt phiu lu na, ln ny th
tu ch du ln, mi ngi n mt nc no v chnh thc nhp tch.
Leroux cng ngh nh th.
- Th cn cu th sao h Maturette? - Ti hi.
V cu b con mi chn tui y, cu b trng gi ch v tnh c m tr thnh t kh sai y,
ng nhan ca mt thiu n y, ni vi ci ging du dng ca cu:
- Th cc anh tin rng nhng tn cnh st u vung y s lm cho chng ta mi ngi mt tm
Ti th ti khng tin. Qu lm h cng ch c th lm ng chng ta ln lt tng ngi mt
hi. Hn na h c lm nh vy chng cng ch l tng tng chng ta i m khng phi au
Ti rt t khi ra ph, thnh thong ch i mt lt vo bui sng mua vi th. Chng ti
st rut. Vo mt bui chiu thy c ba ng linh mc, c cnh st i theo, vo thm ln lt
li kh lu cn bung giam k cn vi phng chng ti, ni c nht mt ngi da en b bu
g ti gi nhau v phng ht, ai ngi yn ging ny. Qu nhin c ba ng linh mc cng vo, b
trng cnh st v mt ng na eo lon, chc l mt s quan hng hi.
Tha c Cha (cch gi cp Gim mc trong cch xng h ca ngi cng gio), my ngi ny l
c mt hnh kim mu mc.
- Cha rt mng cho cc con. Ta hy ngi xung quanh bn ny, nh th ni chuyn vi nhau d h
Mi ngi ngi xung, k c nhng ngi i theo c Gim mc. Ngi ta mang vo mt chic gh
th trng r mi ngi. Ngi Php hu ht u l ngi cng gio.
- Trong s cc con c ai khng theo o khng?
Khng ai gi tay c. Ti ngh rng ng linh mc ca nh lao Conciergerie hu nh ra ti c
h nh ngi c o.
- Cc bn , cha cng l ngi gc Php, cha tn l Irne de Bruyne. T tin ca cha l nhn

ghenots sang t nn H Lan trong thi k hong hu Catherine de Mdicis git chc v truy n
lnh. Vy cha l ngi c ging mu Php, cha lm gim mc ca a phn Curacao, mt thnh ph
nhng cc tn cng gio th li c c tin trn vn, rt chm i l v cu nguyn. Tnh t
- Chng con ch c ln lt a ln cc tu ch du.
- c bao nhiu ngi c ra i theo cch ny?
- Cha c ngi no.
- Hm! ng thy th no h ng ch huy trng? Xin ng tr li bng ting Php, v ng ni ti
- Tha c Cha, quan thng c thnh tht c mun gip my ngi ny theo cng thc ,
, cha c mt thuyn trng no chu nhn mt ngi i t nn kiu y, ch yu l v h khng
Chnh phi bt u t vn ny. Quan thng c khng th cp cho mi ngi mt t h chiu
- Ti khng bit . Ngi cha bao gi bn vi ti vic ny.
Ngy kia cha s lm mt bui l mi-sa cu nguyn cho cc con. Chiu mai cc con c vui ln
thn hnh nghe li xng ti ca cc con ng hu cu nguyn c Cha lng lnh tha ti cho cc
gi chiu ngy mai, c c khng?
- c
- Cha mong rng h s c i xe ring hay xe tc xi n nh th.
- Tha c Cha, chnh con s a h n, - bc s Naal ni.
- Cm n con. Cc con , cha khng dm ha g vi cc con u. Ngoi tr mt li duy nht m
c gng ht sc gip ch cho cc con.
Thy Naal hn chic nhn ca c Gim mc, sau n anh chng ngi Bretaglle, chng ti c
chic xe ang ngoi sn.
Hm sau, mi ngi u n xng ti vi c Gim mc. Ti l ngi xng ti sau cng.
No, con hy bt u xng ci ti nng nht ca con i.
- Tha Cha, trc ht con cha c ra ti, nhng mt v linh mc nh lao bn Php c ni
l con ca c Cha lng lnh.
- V linh mc y ni ng. Thi c. Ta s ra khi bung xng ti v con s k ht cho cha n
Ti k t m cuc i ti cho c Gim mc nghe. Ngi nghe hi lu, rt kin nhn, rt chm c
hai bn tay ti trong tay mnh v chc chc li nhn vo mt ti, nhng i khi nhng on
ngng ngng. V linh mc su mi tui y c mt i mt v mt gng mt trong sng n
hn l trn y mt lng nhn hu v bin ta ra trong tng nt mt mt ca c Cha, v ci n
cam-l thm vo mt vt thng. Bng mt ging du dng, rt du dng, hai bn tay m p vn
ngt ngo nh nh n ni nghe nh mt ting th thm:
- Thng i khi cho con ci ca Ngi phi chu ng s c c ca ngi i, cho k
khng, nu con khng phi tro ln ngn ni kh nhc kia, th khng bao gi con c th t n
hn l ca Thng n nh vy. Hn na: nhng con ngi, nhng c ch, nhng ci bnh xe r
ngi xu xa t cn bn hnh h v hm hi con cch ny cch n u gip con mt vic
cao c hn con ngi trc kia, v ngy nay s d con c c thc v danh d, v lng nhn
mi chng ngi v tr thnh mt con ngi tn qu hn, cng l nh h. Nhng ngh v vic
trng ca s tn hi m h gy ra cho con khng th phn vinh trong mt con ngi nh con.
nhng ngi khc ch khng phi l mt ngi sng lm hi, d con c l do lm iu
hy t gip mnh, v ta s gip con. Cha gip con mi iu v li cn cho php con cu n
ch ngh rng tt c nhng ti li con phm phi n trm trng n th. C nhiu ngi c
li ca con rt nhiu. Ch c iu l h khng c trng pht theo cch phn x ca x hi
- Con xin cm n cha. Cha em li cho con mt hnh phc ln lao, v iu s cn li tro
gi dm qun - V ti m hn i bn tay ca c gim mc.
- Con i, con s li ra i v li phi ng u vi nhng cn him ngho khc. Cha mun ra
h sao?
- Tha Cha, xin Cha tm thi c nguyn cho con sng trong tnh trng ny. Ba con nui d
Ba con c mt tm lng vng. Khi m con cht i, ba con cng thng con hn trc; ngi c
hm nom chiu chung ca mt ngi m. Con c cm gic rng nu con chu ra ti th con dn
a cho con mt thi gian sng hon ton t do vi mt cn cc xc nh, mt np sinh hot
ho ba con, con s hi xem con c th t b ci trit l ca ba con chu ra ti m khng l
.
- Cha hiu
con con , v Cha tin chc rng Cha cng ng lng vi con. Cha nguyn phc l
ha ph h con.
- Nhng li l y ca c Cha Irne de Bruyne qu l mt bc chn dung trn vn ca ngi, ghe ti k li bui xng ti.
- Tha ng ng nh vy. Cn by gi ng nh sao y?
- Ti s xin quan thng c ra lnh cho hi qun dnh u tin cho ti khi no c dp bn u
bn bun lu. ng s cng n vi ti cho kin v chn chic no va ng. Cn nh ln

lun lun c khch n thm, nht l bui chiu vo khong su gi. Nhng v khch y mun l
rn my chic gh di hai bn bn, mi ngi u c em n mt ci g y t ln ging
g c nhng ngi em gi ca ngi ngho ( l tn gi dng n tu ca h) cng i vi m b
h ca h bao gi cng ng y nhng mn n ngon lnh do h nu nng ly N tu s b trn c
mu tc, nhng mt b xanh v lng my b vng. B thuc mt dng h danh gia vng tc H L
c vit th v H Lan nh ngi ta tm mt cch khc vi cch gi chng ti ra bin. Chng
v b tu s bt chng ti chuyn vt ngc my ln. i khi b yu cu ti k li ln
C mi ln ti qun hay b qua mt chi tit, b li kh nhc: Henri, sao k nhanh th. Anh
him hocco ri... Sao hm nay anh li qun mt chuyn n kin? Chuyn ny quan trng lm y,
b Le Breton Mt n bt gp!. Ti k nhng vic y ra y v l nhng gi pht tht m
qua, n nh mt th nh sng thin ng huyn o chiu ln con ng ca s thi nt ang d
Ti c xem chic thuyn h nh dnh cho chng ti. l mt chic thuyn tuyt p di
rng mnh mng. N c ng rt chc, qu l mt chic thuyn l tng cho nhng chuyn vt
cht nhng du xi ca hi quan. Trong bui bn u gi, mt ng khch tr gi u l su ng
ars. Cui cng chng ti mua c n vi gi su ngn l mt florins, sau khi bc s Naal r
Nm ngy sau chng ti sn sng. c sn li bng long, nht y thc n c xp ngn n
va-li c nhn ng ton o qun mi, su i giy v mi th cn thit cho trang phc,
ci khoang kn cui thuyn.

Nh t Rio Hacha
Va tng sng, chng ti ln ng. ng bc s v cc ch n tu u n tin. Thuyn tch kh
ti dong thuyn tin thng ra khi. Mt tri ln, rng r, mt ngy bnh yn ang ch i ch
ic thuyn qu nhiu din tch bum m lng thuyn khng nng. Ti quyt nh phi thn tr
n nga ua tuyt vi v tc , nhng li l mt con nga d tr chng. Chng ti i theo h
ia th ba ngi nhp bn vi chng ti Trinidad. H chng a g nhng chuyn vt b
hi tit. Qu tnh, theo nhng d bo kh tng trong cc t bo c nh t, phi d kin m
Ti phi cng nhn l h c quyn la chn, v chng ti thng nht vi nhau l ti s cho h
jira. Cn chng ti th c ba ngi s li ln ng n Honduras thuc Anh. Thi tit tuyt
lm cho ci k hoch b ny thm d dng. Chng ti tin thng vo b bin Colombia, ti t
th c th b c cha. Chng may nc rt su v chng ti phi tin n gn mt b
. Chng ti bt tay nhau, bn kia xung tng ngi mt ri i va-li trn u i vo b. Chn
hi bun. Nhng ngi bn y x s vi chng ti mt cch ng n, h t ra sc gi
Trong khi h i vo b, gi t dng lng hn. Tht ch m! Min sao ng lt vo mt nhng ng
trn bn ? l hi cng u tin c cnh st ng. May ra th khng. Ti c cm gic rng
nh mi m chng ti va i qua..
Ch i, ch i... Ba ngi kia i khut sau khi vy khn t bit. Gi, sao mi khng c
ombia vn l mt du chm hi i vi chng ti! Tht vy, khng th bit h c giao tr t v
gii php c nh ca x Honduras thuc Anh hn l tnh trng lp l Colombia. Mi n ba
v thuyn bt u lt nh nh, c l nghing hi qu mc mt cht. Thuyn i c hn hai gi
H bn ch thin ra lnh cho chng ti dng li. Ti lm ng phng thng, c tng khong
g c. My chic xung kia rt mnh, v ch mt ting ri sau n ui kp chng ti. n
Nhng ngi bt chng ti, khng r l lnh hay l cnh st, ngi no cng c mt dng d
g chic o len dt chc chn l cha tng git bao gi, thng l ch, ai ny u i chn khn
v sch hn mt cht. o qun th ti tn nh vy, nhng v kh th c th ni l h c tr
sng trng ca qun i chnh quy c bo qun rt tt, v thm vo y, mt con dao gm l
c b mt in hnh ca th ngi lai th dn thuc loi st nhn bm sinh. Hn eo mt khu
ni ting Ty Ban Nha, chng ti khng hiu h ni g, nhng trong cch nhn, trong c ch, t
thy c cht g l thin cm, mi th u l r v th ch.
Chng ti i b t cng n nh t, qua lng Rio Hacha (ban ny ng l lng ny), bn pha c
cch chng ti hai mt, sng cha vo chng ti. Nh vy, chuyn nhp cnh ny khng ly g l
Chng ti bc vo sn mt nh t, xung quanh c mt dy tng thp. Trong sn c vi chc t
nhn chng ti vi nhng i mt th ch.
- Vamos, Vamos. - Chng ti hiu rng h mun ni i i, i i. i vi chng ti iu h
phi i bng ci chn b bt cho nn khng th i nhanh c.
Vin ch huy ban ny li pha sau, by gi bt kp chng ti, tay cm ci a bn v t
ti, v chng ti hiu ngay rng h s tc ht cc th ca chng ti. Qu nhin chng ti k
g bn thu, ca s c song st to. Gia t c nhng tm vn di mt u c t mt th gi
Khi bn cnh st ra ngoi v kha ca li, mt t nhn n cnh ca s ca chng ti ni:
- Francais? Francais!

- Anh mun g?
- Francais , khng tt, khng tt?
- Khng tt? Ci g khng tt?
Cnh st.
- Cnh st ?
- ! Cnh st khng tt. - Ni on hn b i.
m qua, gian phng c soi sng bng mt ngn n in rt yu. Mui bay vo ve quanh tai
- Ch, p mt tht. Ch ti chng mnh nhn cho ba g kia b vo y.
- Cu ni th lm g, chng mnh lm sao m bit c nng ni nh th ny. Cn bn l v kh
- Ti cu vo gn b qu, - Clousiot ni.
- Thi cm mm i. By gi khng phi l lc t buc ti v buc ti ngi khc. y l lc p
- Xin li cu, cu ni ng y Papi . Khng phi li ca ai c.
i! Tht l bt cng qu sc: vt ln ht bao nhiu hi sc m kt cc li th ny th th
ca ti cn trong ti, ti vi vng t n vo ngi. Clousiot cng lm theo. Chng ti kh
thm nc v rt gn, d giu. Theo ng h ca ti th lc by gi l tm gi ti. H em ch
bng nm tay, v ba ci bnh g lm bng bt go luc chn c b mui.
- Buenas noches!
- Chc nh th c ngha l chc ng ngon - Maturette ni.
Sng hm sau lc by gi h dn cho chng ti ngoi sn mt th c-ph tuyt ngon rt vo m
ua. Ti xin hn ra thuyn ly c. Khng bit l hn khng hiu hay gi v th. Ti cng n
nhn bm sinh. hng bn tri ca hn c eo mt ci chai nh bc trong ti da, hn rt chai
hc ra v cha ci chai cho ti. Trc ci c ch thn thin u tin ny ti thy cn cm l
mt ngm, v l mt th la c v cn. Ti nut vi ri ho sc sa. Thy th, tn cnh s
n mi gi thy my ngi mc thng phc trng tht ca-vt n. H c c thy su by ng
cho gi chng ti vo. H u ngi trn nhng chic gh ta xp thnh hnh bn nguyt trong m
nh ln v mt s quan da trng eo rt nhiu hun chng:
Presidente Alfonso Lopez de Colombia. Mt trong nhng ngi mc thng phc dng ting Php
iot ngi xung gh, cn chng ti th ng. Ngi ngi gia, gy g, c ci mi diu hu, eo
gi thng ngn khng dch g c, m i cho ngi kia ni ht ri mi thut li vi ti:
Ci ng va ni v lt na s hi cung anh l ng quan ta ca thnh ph Rio Hacha, my ng
. Cn ti l thng ngn. Ti l ngi Haiti chuyn trng coi cc cng trnh in lc trong qu
ng kia, tuy h khng ni ra, c my ngi hiu ting Php t nhiu, c l ngay c ng quan
ng quan ta st rut v nhng li ging gii ny v bt u dng ting Ty Ban Nha hi cung
in dch cc cu hi p.
- Cc anh l ngi Php?
- Vng.
Cc anh t u n?
- T Curacao.
- Trc ?
- Trinidad.
Trc ?
- Martinique.
- Cc anh ni di. Lnh s ca chng ti Curacao c bo trc cch y hn mt tun l
t thuc Php s tm cch b vo y.
- Vng. Chng ti l nhng ngi t vt ngc t tri kh sai.
- Vy tc l t Cayenne?
- Vng.
- Nu mt nc tn qu nh nc Php y cc anh i xa nh vy v trng tr cc anh nghim
y him?
- C l th.
- K trm hay st nhn?
- Git ngi khng c ch .
-
matador, cng th thi. Vy cc anh l matador? Cn ba ngi kia u?.
- H li Curacao.
Anh li ni di ri. Cc anh cho h ln b cch y su mi cy s, mt vng gi l Cas
H b bt, v vi gi na s c mt y. Cc anh ly trm chic thuyn kia u?
- Khng phi u. c Gim mc Curacao cho chng ti y.
- c! Cc anh s b gi y cho n khi quan thng c quyt nh cch x l cc anh. V
anh b ln lnh th Colombia ri sau mu toan chy ra bin, ti x vin thuyn trng,
ai ngi kia mt thng. Cc anh phi c hnh kim tt nu cc anh khng mun b trng pht nh

rt cng rn. Cc anh c cn ni g khng?

Khng. Ti ch mun thu nht nhng c v lng thc ca chng ti cn li di thuyn.
Tt c cc th u b hi quan tch thu, tr mt ci qun, mt ci o s-mi, mt ci o
cn li u b tch thu, cc anh ch ni thm: khng c cch g khc, y l php lut.
Chng ti lui ra ngoi sn. ng quan ta b nhng ngi t khn kh trong x vy quanh: Bc
ua m t, v ht sc khnh khng, khng tr li, khng dng li. H ra khi nh t v i khu
n mt gi tra ba ngi cng i thuyn vi chng ti n trn mt chic xe ti, c by t
, v tiu nghu. Chng ti tr vo phng cng vi h..
- Chng ti phm phi mt sai lm qui g v lm ly n cc anh mt cch khng th no
git ti th git i, ti s khng chng u, chng ti khng phi l n ng na, ch l
on v sau bin ngha thnh ng tnh luyn i hay k gian cng c dng theo ngha i
th m qua nhng iu ti c bit v x Colombia v dn Colombia th nhng mi him ngho
tay nhng tn c n nh vy.C phi v thiu gi m cc anh b bt khng?
- Phi, Breton . Ti s khng git ai u: chng c ai ng git c, chng qua chng ta u
a cc anh vo b l xong: s chng c chuyn g xy ra ht.
- Anh qu tt, Papi !
- Khng, ti ch cng bng. - Ti k li cho h cuc hi cung va ri, on ni tip - Cng c
.
- Phi phi. Nh c ai tng ni: ta c hy vng i hy vng lm cho con ngi ta sng.
- Theo
ti cc nh chc trch ca ci x bn khai ny khng th c quyt nh g v trng
h mi quyt nh c vic chp nhn chng ti Colombia, tr chng ti cho nc Php, hay
s ma mai qu qui nu nhng con ngi khng h c iu g phi th on hay trch c chng
g ti, v chng ti cha h lm iu g phm php trn lnh th ca h.
Chng ti y c mt tun khng c g thay i tuy chng ti cng c nghe ni l ngi
ph Santa Marta. Nhng tn cnh st c b mt cp bin hay st nhn kia khng h thay i t
iu cht na ti b mt tn trong bn chng bn cht v ly li cc x phng m ti
hc nhng mui y, may thay by gi n c sch hn mt cht so vi ngy chng ti mi n, nh
ttagne ngy no cng c ra. Ti bt u tuyt vng, mt lng tin. Ci ni ging ngi Colomb
dn Anh-ing v ngi da en hoc gia ngi Anh-ing vi ngi Ty Ban Nha, thi trc
tin. C mt t nhn Colombia cho chng ti mn mt t bo c xut bn Santa Marta, trang
, v pha di l nh vin ch huy cnh st i ci m d to tng, mm ngm x-g, v nh
g ti c tiu thuyt ha v vai tr ca cc nhn vt ny c phng i ln. C th t
m thot khi c nguy c g khng khip lm. Th nhng nhn bc nh chp bn k cp, ch
hin cm hn nhiu so vi nhng b mt cnh st trn bc nh kia. Bn cp trng nh nhng
T tn ch huy tr xung u khng th ln v u c
By gi bit lm th no? Ti bt u bit c my t ng ting Ty Ban Nha: vt ngc l
cadena, kha tay l esposas, n ng l hombre, n b l mujer.

Trn thot khi Rio Hacha

Trong sn nh t c mt anh chng lc no cng thy eo kha tay. Ti kt bn vi anh ta. Hai
x-g di v mnh, rt nng. Ti hiu ra rng anh ta i bun lu, c i i v v ht x Venez
l git my ngi lnh canh b bin v hin ang i xt x. C nhng ngy anh ta im tn
a d b kch ng v d cu bn. Ti nhn thy anh ta im tnh li khi c ngi vo thm v
cho ti mt na chic l th l ti hiu ngay. Li ti, li ti v mi ti u t di i, tr
Ngi n ng ba mi lm tui ny, hai cnh tay v tm ngc u ph mt lp lng qun en t
khng ca anh ta pha di c mt lp chai dy n ni thnh thong anh ta li rt t y
gp vo y nhng cha chm n tht. Mt bui ti ti ni vi anh bun lu:
- Fuga (trn), anh v ti, (ti nh ngi t Haiti tm cho mt cun t in Php - Ty Ban
h kia hiu v ra hiu ni vi ti rng anh ta cng mun trn, nhng khng bit lm th no
l mt b kha M, c mt khe h t cha kha vo: chc chn phi l mt ci cha k
g dy thp p dp u. Sau my ln th, ti m c ci kha ca anh bn mi bt c lc
x-lim c chn song st kh ln. phng chng ti chn song rt mnh, chc chn l c th n
l : song st ca bung giam Antonio (tn ngi bun lu Colombia).
- Lm th no c c mt sacette (mt ci ca)?
- Plata (tin).
- Cuanto (bao nhiu?
- Mt trm pesos.
- Dollar?
- Mi.

Ni tm li l vi mi dollars m ti a cho anh ta,. Antonio c c hai li ca st.

hiu rng mi ln ca c mt t th phi ly mt ca st trn vi rut bnh m bt ch
im, ti m mt vng kha cho anh ta. Trong trng hp c ai mun kim tra kha, anh ta ch c
ng sp li ngay. Anh ta ca ba m mi t c ci song st. Anh ta ni rng khng y m
th dng tay b qut n ra. Sau anh ta s n tm ti.
Tri ma lun, cho nn anh ta ni rng La primera noche de lluvia (m ma u tin) anh ta
. Cc bn ti u bit r cc d nh ca ti, khng c ai mun i theo ti v h u ngh r
a, gip gii Venezuela. Trn tm bn ca chng ti c ghi rng min t ny c gi l Gu
g thuc Colombia, m cng khng thuc Vezezuela. Anh bn Colombia ca ti ni rng l t
th cnh st no, ca Colombia cng khng, ca Venezuela cng khng. Ch c vi ngi bun l
nguy him v ngi Anh-ing Guajiros khng chp nhn cho mt ngi vn minh i vo lnh th
Cng vo su trong vng cng nguy him. b bin c nhng ngi Anh-ing lm ngh nh c:
g khc vn minh hn h mt cht, h giao dch bun bn vi lng Castilette v vi xm La Ve l
n vng y. My ngi bn ca anh ta hoc chnh bn thn anh ta tng git vi ba ngi A
hm chic thuyn ch hng lu ca anh ta buc lng phi lnh vo b bin thuc a phn ca
vng Guajira, sau ti phi i tip mt mnh. Ti khng cn phi ni th cc bn cng tha
Antonio v ti u ht sc cng phu, v anh ta hay dng nhng t khng h c trong t in.
Vy th m hm y tri ma nh trt. Ti ng gn ca s. Mt tm vn c tho ra khi g
trc chng ti th th thy ch cn dm ln tm vn l song st on ngay.
- Listo (sn sng).
Khun mt Antonio hin ra trong m, d st vo chn song. Cng vi Maturette v anh chng ng
ln tm vn t chen vo gia hai chn song: khng nhng hai ci chn song b nong ra hai b
ra na. Hai bn y ti ra ngoi, v trc khi ti lt ra h v mnh vo mng ti my ci:
ng may mn. Hai chng ti ng gia sn. Trn ma to trt ln cc mi tn gy nn mt
tng. Nhy qua tng d nh bn, v n ch cao c hai mt. Th m ti vn b t tay v c v
ln ng. Ci anh chng Antonio qu qui kia vn nhn ra li i di trn ma dy c, cch
g n i t u lng n cui lng ri men theo mt con ng len li gia rng v b bin.
phi i vng vo rng trnh ch y (May thay rng ch ny khng rng lm), ri li i r
a i anh ta cho ti mt ci l coca ti nhai theo kiu vn thy anh ta lm nh t. Kh
no. Khng bit c phi nh ci l y khng? Chc chn l phi. Khi tri sng chng ti v
rp xung v p tai xung mt t t sng nc ma. Ri chng ti li i tip. Anh ta c m
, l nhng bc nhy ngn lin tip, khong cch rt u, hai tay nh cho trong khng kh
hy mt ting ng g kh nghi, v anh ta ko ti vo rng. Tri vn ma. Qu nhin, nhn xu
h-l san t, chn hn h ang sa ng.
Mi gi ri sng. Ma tnh, tri hng nng. Chng ti i vo rng sau hn mt cy
ng quanh ton bi rm mc dy c v y gai gc, ti ngh l y chng cn s g th nhng
chuyn khe kh. Thy anh ta vn nut nc l coca, ti bt chc lm theo nhng mt cch d d
i chc l, c a ra cho ti xem. B rng thng ho hng ca anh lp lnh trong bng ti khi
g thnh ting. V xung quanh y mui, anh ta nhai mt iu x g ri ly nc ming trn ln
Ti cng lm nh vy. T y tr i mui khng dm bu vo na.
By gi ti. m xung nhng ng vn sng qu v c trng. Antonio ngn tay ln con s
ri s ma. Qu nhin n chn gi hai mi th tri ma, chng ti li ln ng. theo
trong khng kh. i nh th khng c g kh li nhanh hn l i nhanh, m vn khng phi l c
trnh vo rng nhng ng cho mt chic xe hi du lch, mt chic xe vn ti v mt chi
n sng ti vn khng thy mt. n tm gi ma tnh, v vn nh hm qua chng ti i nh n
ci l kia c mt ci bt tin l khng th ng c. T khi ra i chng ti cha c ln no
thy trng xanh u na. Mt ti chc cng vy. Chn gi ti. Tri ma. Dng nh tri i
i tri bt u ma vo mt gi no y th sut tun trng ngy no cng s bt u ma vo g
he nhng ting gi i ri trng thy nhng nh n. Castillette, Antonio ni. Con ngi q
do d v chng ti li vo rng, ri sau hai gi i rt kh nhc chng ti li tr ra ng
hn, cho n ht m v gn ht bui sng. Nng hong kh o qun chng ti mc trn ngi.
ngy th nht, ba ngy chng ti cha n thm mt cht g. Antonio c v nh tin chc rng
h ta i mt cch v t l v my gi lin anh ta khng p tai xung t nghe ngng g c.
ci gy. By gi chng ti i trn ct t. Chng ti ri hn ng ci. Antonio dng li
h. Anh ta i theo ci vt v khi n ch n loe rng ra thnh hnh trn, Antonio cm gy xu
cht nc vng vng nh lng d trng g dnh u gy. Chng ti bi ct thnh ci l v c
ci g khng bit na. l trng con vch, mt loi ra bin. Trng ny khng c v, ch
Antonio ci ra, d n mt trm qu trng. Chng ti ri bi bin, bng qua ng li
thi nh - Antonio dn ti nh vy. Vi hm rng ch si ca anh ta, Antonio cn t lp
rng chy ht ri ht ci lng . Anh ta cn c mt lot trng, ri va a cho ti mt ci

ra t, u gi ln chic o vt. Antonio ni: Manana tu sigues so lo os dias ms. De manana

no hay policias (Mai anh tip tc i mt mnh hai ngy na. K t mai s khng c cnh st
n bin phng cui cng: mi gi ti nay. Chng ti nhn ra v tr ca n bin phng ny n
nh nh n thp sng trng Antonio trnh cc th mt cch ti tnh. T y chng ti i s
n ng mn, nhng cng c th cm thy l n c dng thng xuyn v li i khng h c c
bi bin chng hai mt. C nhiu ch thy r vt mng nga v mng la. Antonio ngi ln mt
xung. Tri nng rt gt. ng h ti ch mi mt gi, nhng nhn mt tri th phi n gi
bng ht xung, vy l ng gia tra, ti lin sa ng h li thnh mi hai gi. Antonio
Anh ta a cho ti bn ci v gi li ba ci. Ti i vo rng mt lt ri quay li a cho a
nidad v su mi florins. Anh ta ng ngc nhn ti ht sc ngc nhin s s ln my t giy
h mi tinh nh vy v lm sao n li khng bao gi b t nht l anh ta khng ln no thy
n ti, tay cm c nm giy bc, suy ngh hi lu ri ly su t nm florins, v chi l ba m
li. Tuy ti c ni, anh ta nht nh khng chu ly thm.
Lc ny c th nhn thy Antonio c mt ci g thay i. Chng ti d nh l s chia ta
hm mt ngy na. Sau anh s quay tr li, - anh ta va ni va ra hiu cho ti hiu nh t
sau khi nut my ci lng trng vch v chm mt iu x-g (vic ny phi mt hn na ti
bn vo mt nhm ru kh). Chng ti i c hn ba ting ng h th thy mt ngi ci ng
, chn i ng, khng mc qun m mc mt th slip bng da, mt ci o s-mi mu xanh l cy v
phai bc, kiu nh binh. V kh mang theo l mt khu cc bin rt p v mt khu sng l
- Caramba! Ka Antonio, cu y ? - Ngi y reo ln.
T rt xa Antonio nhn ra ngi ci nga, anh ta khng ni g vi ti c, nhng ti bit
ngi n ng cao ln, nc da mu ng , trc bn mi tui l t Hai ngi v rt mnh l
nhiu cc ni.
- Cn g kia l ai th?
- Companero de fuga (bn vt ngc), ngi Php.
- Cu i u?
- n ni no tht gn dn chi Anh-ing.
- Anh ny mun i qua lnh th Anh-ing, vo Venezuela ri t tm cch tr v Aruba hay C
- Anh-ing Guajiros: khng tt, - ngi kia ni.
- Anh khng c v kh, hy cm ly ci ny. - Hn a cho ti mt con dao gm c c bao da, c
gi xung bn v ng. Ti ci giy ra: hai chn ti u rm mu. Antonio v ngi ci nga
ca ti i qua lnh th Guajira khng lm cho h hi lng cht no. Antonio ra hiu cho ti
qung ngang vai, ti s trn i chn cho nhng vt thng kh li. Ti hiu c nhng
nga, Antonio a tay ra cho ti, v cha kp hiu ra sao, ti c ngi trn lng con ng
ca Antonio. Sut mt ngy v mt m chng ti phi nga nh th. Thnh thong ngi kia d
v c mi ln nh th ti li ung mt hp. n tng sng anh ta dng li. Mt tri ln. A
hai ci bnh nng, su ci l coca, li biu ti mt ci ti c bit ng th l ny, kh
ci ln vai ti nh tng lm vi Antonio, ri ln nga v phi i.

Ngi Anh-dieng
Ti i n mt gi tra. Khng cn rng rm na, nhn n tn chn tri cng khng thy cy c
. Ti i chn khng, i giy ca ti vn khoc trn vai tri. n khi nh nm xung, ti tr
nm su tng g y, li su vo trong bi bin. Ti th c lng khong cch: c l chn
va i kh nhanh. Mt ting ng h sau ti phn bit c nhng vt m ban hy ti gi l n
r, m cng c th l lp mt th l g mu nu nht. T mt tp lu c mt ln khi bay
nhng ting reo v nhng c ch ca mt nhm ngi hng ra pha bin. Ti nhn ra pha y th
t trn thuyn c mi ngi ln b. Tt c t tp li pha trc my tp lu v nhn v pha
che b phn sinh dc. Ti thong th i v pha h. C ba ngi chng tay ln ba ci cung
c ch no, d l th ch hay thn thin. Mt con ch ct ting sa v gin d chm vo cn
N toan xng vo cn na th mt mi tn nh khng bit t u bn ra (v sau ti c bit r
un mt, va chy va ku ng ng ri mt ht trong mt ci nh no y. Ti bc khp khing
nhm ngi kia c mi thc. Khng h c mt ngi no c ng hay ni nng g, bn tr con
, gn guc, tuyt p. My ngi n b u c i v thng, cng v chc, num v rt to.
Trong m c mt ngi t th uy nghi, nt mt thanh t, dng dp l mt s tn qu r rn
tn g c, tm vc va bng ti, tc ct gn gh c mt ci bm rm ct ngang lng my. Ha
ai, mu en huyn, trng nh c nh tm. Hai mt ngi y mu xm st. Trn ngc, trn cnh t
Cp i mu ng rt gn guc v cp chn thanh t vi nhng ng cong rt p cng gn g
li. By gi ngi y bc ti hai bc v nhn thng vo mt ti. Cuc kho st ny ko di
rng nh mt mt pho tng ng c i mt xch. Ri ngi y mm ci v a tay s ln vai

r tui cm ly tay ti ko vo bng rp do mt tp lu ht xung. n y c ta vn ng qun

nh. Mt ngi n ng a cho ti mt iu thuc qun bng l chm sn, ti cm ly v bt
g cch u c la vo trong ming, n ng cng nh n b u th. Ch b ch cn khng c
C con gi nh ht lng ch y i ri ly go nc bin m mt con b Anh-ing va i mc
va lng, c cn dng mt mnh st mi nhn co vo hai vt rng cn m c va nong rng ra.
ngi ang quan st ti. Mt c gi Anh-ing khc toan vo gip mt tay, nhng c ta gt ph
ln. Ti hiu l c ta mun t ra cho c kia hiu rng ti thuc quyn s hu ring ca c ta
i ng qun ca ti pha trn u gi mt qung. C nghin my chm rong bin m ngi ta v
bng nhng mnh vi va ct qun ti ra. Hi lng v cng vic xong, c ta ra hiu cho t
Ti ng dy, ci o vt ra. Lc y c gi nhn vo c o phanh rng ca ti v trng thy h
thy c nhng hnh xm khc na, c t tay ci o s-mi ca ti ra nhn cho r. n ng c
rn ngc ti: bn phi l mt phm nhn; bn tri l mt ci u ph n; pha trn bng
i thp t, v chy di sut c lng l mt cnh sn h c c nhng ngi i sn, nhng khm
thy nhng hnh xm ny, bn n ng gt my ngi n b ra v ngm ngm, s s tng hnh m
hm kin ring ca mnh. K t lc y ti c bn n ng thu np hn vo b tc. My
ay vo vai ti.
Chng ti i vo np nh tranh ln nht, v n y ti hon ton b lc hng. Ngi nh lm
bn trong, sn nh c dng lm ni mc my ci vng ng sc, mu rt ti, an bng len th
nu, mt mi nhn, xung quanh c nhng phin dt dng ngi. Trn vch c treo nhiu kh
h binh, v nhng cnh cung to nh c treo la lit khp ni. Ti cn nhn thy c mt ci
ci l si lm bng nhng phin kh xp chng ln nhau rt khp lm thnh mt tng th g
bu kh ng vi ba nm ngc trai. H cho ti ung mt th nc qu ln men rt ngon, c v
g g, ri dn ln cho ti mt con c ln nng t nht hai ki-l nng bng than g, t trn
thong th n. Khi ti n ht con c ngon tuyt vi, c gi ban ny cm tay ti dt ti ra
ing bng nc bin. Ri chng ti li quay v ngi nh ln. Chng ti ngi quy thnh vng t
y t trn i ti. Va ni va lm c ch, ti v nhng ngi th dn c gng tm cch hiu
V th lnh ng pht dy i vo pha trong nh ly ra mt vin trng ri n v ln bn,
g ca h, ri n bin. bn phi ci lng Anh-ing, ng ta v nhng ngi nh c ca s, m
. bn tri, ng ta v mt ci lng khc, c nhng ngi n ng cm sng v i m, mt my
ta nhn thy mnh b st mt ci g bn v mt con ng i t lng Anh-ing n khm
r phng hng, ng ta li v pha Venezuela, tc bn phi, mt ci mt tri c th hi
quanh, v bn pha lng Colombia, mt ci mt tri c mt ng khc khuu ct ngang. Khng t
kia l mt tri ln. V th lnh tr tui ngm tc phm ca mnh mt cch y t ho, v mi
mun ni g, v th lnh li cm vin phn ln gch chi cht ln hai lng kia, ch nguy
rng ngi hai lng kia u c, rng ng khng mun c lin quan g vi h, v ch c lng
ch!
Ngi ta dng mt tm gi bng len nhng nc lau sch mt bn. Khi bn kh, v th lnh
mnh bng hnh v. Chuyn ca ti th phc tp hn chuyn ca ng ta. Ti v mt ngi hai ta
v ngi b tri b chy v hai ngi kia ui theo, sng cha vo hn. Ti v li cnh y h
ngi ui theo xa hn ln trc, v n ln cui cng th hai tn cnh st ng li cn ti
v con ch, ng pha trc l v th lnh ang dang hai tay v pha ti.
Hnh v ca ti chc khng n ni qu ti, v sau mt cuc bn tn kh lu gia my ngi
hnh v ca ti. H hiu.
Ngay m hm y, c gi Anh-ing a ti v tp lu ca c trong cn c su ngi n b
, hai ngi c th nm ngang vng thoi mi. Ti n nm vo ci vng va mc, nhng li nm
ngang ln y. Ti cng bt chc lm theo, v lc by gi c lin n nm cnh ti. C s l
gn tay di v thon nhng rt x x, chi cht nhng vt so nh, nhng sc cnh. l nhng
bin nht trai c ngc. Khi n lt ti, ti li vut ve khun mt c, c cm ly tay ti,
i. Sau mt ting ng h nm vi nhau trn vng chng ti ng dy v i sang ngi nh ln c
th n tt hay xu, l nhng khu sng trng sn xut ti Saint-Etienne, c 12 v 16. H
C gi Anh-ing ca ti tm vc trung bnh, c i mt mu xm st ging nh v th lnh,
hng, c mt ng ngi gia. V c rt p, cao v hnh qu l. u v thm hn nc da m
cn c ch kh cn cn vo mi ti. Ch t lu ti dy c cho c cch hn theo kiu ng
g chu i bn cnh ti, ni th no cng khng c, c c i theo sau ti. C mt tp lu kh
hc c ly l da lp li ci mi, v v li vch nh bng t st rt do. Ngi Anh-in
ru, cuc nh, nng cha. Cng c nhng dng c bng ng bng nhm, bnh ti nc, soong c
th thng bng st v bng g. H nm trn nhng ci vng ht sc rng bng len thun cht
vn ng sc dng nhng mu rt sc s, mu ti mu xanh lam, mu en huyn, mu vng ho
c gi bt u em v y nhng dng m my ngi Anh-ing khc cho c: mt ci king tr
my ci ly, my ci h bng st ty, my ci soong, v.v... Li c c mt b thng la na

Chng ti vut ve, mn trn nhau c mi lm ngy, tc t ngy ti n y, nhng c gi

h. Ti khng sao hiu ni, v chnh c khiu khch ti m n lc cht th c li khng ch
ci kh hp, buc xung quanh ci c rt mnh ca c bng mt si dy nh, hai mng hon ton
no, chng ti dn n ngi nh nh va sa sang xong. Nh c ba ca, mt ca chnh gi
rn cho nn ba ci ca y lm thnh mt hnh tam gic cn. Mi ci ca u c mt cng dng r
vo bng ca ny m thi. Ca pha nam l ca dnh cho c y. Ti khng c ra vo bng ca
h i ca ln, cn ti v c ta ch c i ca ny khi a khch vo nh.
Sau khi chng ti dn n hn ngi nh ny c gi mi thc s l ca ti. Ti khng mun
nh trc gic m tr nn thnh tho. C y qun vo ti nh mt si dy leo. Du k mi ngi
khng bao gi dm lm nh vy khi cha bit chc l khng c ai c th trng thy, v mt ng
hng c xt tay v bng mt hn ging nh bt, cng khng c hn mi v hn v v t
v bin hin r trn gng mt c, pha ln ni lo s (nh c ai trng thy th cht!).
Lali ( l tn c) v ti c nh ring. C mt iu khin ti phi ly lm l, l khng b
oc bng nhm, c khng bao gi ung nc bng cc thy tinh, lc no cng dng nhng th bn
Ci bnh ti nc th dng ra ry, bng cch hng nc ci gng sen u vi. i ngo
Ti thng tham d vo vic tch v trai tm ngc. Vic ny do nhng ngi n b ln tui
ci ti ring. Nhng vin ngc tm c trong v trai c chia nh sau: mt phn cho v th
ngi cho thuyn, mt na phn cho ngi m trai v mt phn ri cho ngi ln m trai. Kh
hiu ngc trai u em cho ng bc hay ng ch. Cho n by gi ti vn khng hiu ni ti sa
l ngi u tin i vo nh hai ngi sp ly nhau: ng ta cm cnh tay ngi v qung vo
t ln bng ngi v, sao cho ngn tay tr t ng vo rn. Lm xong ci th tc , ng t
Vy th ti c d vo cng vic m trai, nhng ti khng d vo vic vt trai, v h cha ln
i hi xa b, phi gn n nm trm mt. C nhng ngi Lali i vt trai v, hai i hay cnh
su n chy mu. Nhng khi Lali ly rong bin xt vo ch xc. Ti khng bao gi lm mt
Ti khng bao gi vo nh th lnh nu ng ta hay mt ngi no khc khng cm tay ti dt v
Lali c nghi ng rng c ba c gi Anh-ing trc tui c c hay n nm trong m c gn s
xem th chng ti lm nhng g khi nh mt mnh vi nhau. Hm qua ti gp ngi Anh-i
dn c Colombia gn nht, cch n bin phng hai cy s. Xm ny c gi l La Vela. Ngi
cc-bin Winchester t ng. Cng nh mi ngi, anh ta khng mc o qun g ngoi ci kh. An
an Nha no, cho nn ti khng th hiu ti sao anh ta li c th giao dch i chc g vi nh
Php - Ty Ban Nha tra xem nhng th ti cn th ting Ty Ban Nha vit nh th no, v ghi
mc chm v mc ch khu - v ng th lnh nhiu ln yu cu ti xm hnh cho ng ta. A
Trn ngi anh ta c mt vt so khng khip bt u t ci xng sn thp nht, chy sut n
lm thnh mt ng so ni to bng ngn tay.
Ngi ta b ngc trai vo trong mt ci hp ng x-g. Ci hp c chia ra thnh tng ngn,
ra i, ti c php ca th lnh i theo anh ta. cho ti quay v ch ng i thng, th
vin n. Do mt cch suy ngh n gin, ng ta tin chc rng mn sng nh vy th ti th
tng c rng ang cm mt vt khng phi l ca mnh m ngi ta li c th b i hn c
n, ti ci mt con. Chng ti i sut ngy trn con ng m ti dng n y nhng
v pha bin v i su vo vng t lin.
n nm gi chng ti n mt b sui c nm np nh ca ngi Anh-ing. C xm ko ra xem t
ngi n ng n: ngi ny ci g cng ging ngi Anh-ing. mt, tc, mi, tr nc da
mc qun ka-ki. n y ti hiu rng ngi Anh-ing lng ti khng bao gi i qu ch ny
Ban Nha:
- Buenos dias (cho). Anh ta l ngi t vt ngc vi Antonio phi khng? Anotnio vi ti
bng mu. - kt ngha vi nhau, hai ngi buc tay vo nhau, ri mi ngi ly dao rch
ay ngi kia, sau li lim ch mu dnh trn tay ngi kia.
- Anh cn g?
My ci kim, mt t mc chm v mc . Ch c th thi.
- Mt tun na s c.
Hn ni ting Ty Ban Nha gii hn ti, v c th thy rng hn bit cch lin h vi nhng n
o cho c li v pha nhng ngi cng chng tc. Khi ti chun b ra v, hn trao cho ti mt
in bng bc ca x Colombia xu li, ni l gi cho Lali.
- Hy tr li y thm ti, - ngi Anh-ing da nht dn ti.
cho chc bng l ti s tr li, hn cho ti mn mt ci cung.
Ti ra v mt mnh cha i c na ng th thy Lali cng i vi mt c em cn t tui,
hoc mi tm tui. C y xng vo ti nh mt con in, co cu ngc ti v ti che mt l
gi c c. t nhin c bnh tnh hn i. Ti b c gi nh tui ln lng la v m lng L
ti git c mt con c. Ti bn trng n m ch bit l con g, ch thy hai con mt
v, ti phi buc n vo yn la. n tng sng chng ti v ti lng. Ti mt qu, ch mun

kh ca c em gi, bt u tm cho em, ri li t tm ra cho mnh.

Khi c hai ch em v nh th ti ang ngi i nc si ung vi chanh v ng. n y x
lng ti, cm hai tay ti qung ngang lng c b: lc by gi ti nhn thy c em ca Lali k
m ti cho Lali. Ti khng bit lm th no ra khi ci tnh th l lng ny. Ti nh
Ti ci ci chui eo c v em khoc vo c Lali. Lali nm xung cnh em gi, cn ti th n
mi hiu rng c ta tng ti i hi d y tm cch ra i v c l ti khng c sung
hc dy th thy tay Lali bng cht ly hai mt ti. Lc by gi rt mun: phi n mi m
hn ti vi i mt to mu xm v kh cn vo khe mi ti. C sung sng by t cho ti thy
bit cch gi ti li.
Lc by gi trc nh chng ti c mt ngi ngi i. l ngi Anh-ing thng ngy vn
ti nhm mt li v lm nhng iu b rt d thng cho ti hiu rng anh ta bit Lali a
ghe anh ta ni nhng iu m ti khng hiu. Ngi anh ta lc lng v tr trung l thng, d
gha hi lu nhng hnh xm trn ngi ti, xem xt k lng tng hnh mt, ri ra hiu cho t
Ti gt u ng thun, nhng hnh nh anh ta cho rng ti khng bit. Lali bc ra. C b
thch nh vy, nhng c lm b iu ti hiu rng hm nay khng c nng thnh th nc bi
va nghim trang va a bn, duyn dng v p mt n ni ti c gi v khng hiu buc
lm li, c bu mi, v ci bu mi y ni rt r: C phi l anh ngc qu khng hiu c,
em li phi bi du vo ngi?.
ng th lnh i ngang trc mt chng ti, c hai c Anh-ing theo sau. Hai c xch mt con
hi n bn nm cn, cn ng th lnh th cm cung ln. ng ta va mi bn c con thn ln
ng ta khng r, ch thy ng ta chm tay ln vai ti v ch ra bin. Ti hiu rng ng ta c
li nu ti mun. C ba chng ti: Lali, ngi cho thuyn thng ngy cho c, v ti, cng ra
lm bng mt th g xp mm nh in in, a xung nc rt d. H vc chic thuyn trn v
pht rt l: ngi n ng Anh-ing ln thuyn trc, tay cm mt ci cho to tng. Lali,
cn bng v khng cho n li v pha b, ti leo ln ngi gia, th ri bng nhin, tho
ngi n ng Anh-ing n mnh cho dy thuyn ra bin. Cc t sng ging nh nhng cun v
rm mt c mt th knh: y c hai chic thuyn ang vt trai. Lali buc my bm tc
hai si buc dc, tt c u c qun vo c. Tay cm mt con dao ln, Lali ln theo thanh
m ngi n ng va nm xung y bin.
Chic thuyn ng ti ch nhng khng phi l ng yn, v c mi t sng n li nh ln ri
t y bin ln mt bin. y khng trng thy y, nhng c vo khong thi gian Lali ph
mt. Mi ln ngoi ln, trong ci ti ca c u c trai, ngi n ng Anh-ing dc ci ti
ing ng h y Lali khng ln no ln thuyn. Khi cn ngh, c vn mn thuyn ng yn khon
i vn khng ln thuyn. ch th hai, trong ti thy c nhiu trai hn, v kch thc ca n
leo ln thuyn v chng my chc sng y chng ti vo bi ct.
Ngi n b Anh-ing ang i. Lali v ti cho b ta v ngi n ng kia a trai ln b
ming chng ra, chnh c bt u lm vic . C nhanh nhn dng mi dao m khong ba chc co
ni vi cc bn rng trong khi ti chn ht t nht l hai t. Chc nc di y ph
moi vin ngc ra: n to nh mt ht u c-ve. Vin ngc ny thuc loi ngc trai c ln. N
thi ng , uyn chuyn nhng khng qu le lot. Lali dng hai ngn tay cm vin ngc ln b
a b vo ming ti. Bng mt lot c ch nhai, c lm cho ti hiu rng c mun cn v vin n
h van ni ca c p n ni ti phi lm theo c: ti nhai v vin ngc v nut cch mnh
c l cho vin ngc vo bng ti k ht. C bt ti nm nga ra bi ct, ri nh a con n
vn no trong rng khng. Sau chng ti ra v, cho hai ngi kia tip tc cng vic.
Ti y c mt thng. Ti khng tnh nhm c, v ngy no ti cng ghi ngy thng l
, xanh, v tm. Ti pht hin nh ng th lnh ba con dao co Sulliguen. ng ta khng
v ngi Anh-ing khng c ru. ng ch dng mt trong ba con dao co co tc: co nh v
ho Zato (tn ca th lnh). c mt hnh trn cnh tay. l hnh mt ngi Anh-ing, trn
h m i v ra hiu dn ti ng xm cho ai trc khi xm xong mt hnh tht ln trn ngc ng
g nanh tht nhn. Ti ci, v ti khng bit v cho tht kho c c mt ci u h p
Lali nh ht lng trn ngi ti. H pht hin ra c si ny l c lp tc nh i v ly
ny lm cho lng kh mc li tht.
Ci cng x Anh-ing ny c gi l Guajira. H ven b bin v vng ng bng cho n ch
nes. My nm sau ti s c dp tip xc vi nhng ngi ny. Ngi Guajiros, nh ti ni,
hng qua nhng cuc i chc. Nhng ngi Anh-ing b bin giao cho ngi Anh-ing da nh
n ra b na. Ra c i sng, nng n khong mt trm ri k l. y khng bao gi c
c nhng con c th n bn trm k l, mai i khi di n hai mt trn mt mt chiu rng.
thy my con nh vy b t nm nga n ba tun, khng c n ung g c m vn sng, trc
rng, mm v ngt, trng ca n vi vo ct cho nng nung ln cng c hng v rt mn m.
lnh c.

C mi ln Lali i vt trai, c li em v nh nhng vin ngc thuc phn c. Nhng vin ngc
bng g khng phn bit vin to, vin trung bnh hay vin nh. Ti ch ct trong mt ci hp
ba vin en v by vin c mu xm kim loi p kinh khng. Ti li cn c mt vin ngc ln
ht u trng hay u chu u. Ba mu y lm thnh ba lp chng ln nhau, v ty theo t
kia: khi th lp mu en, khi th lp mu kia nu nh thp c, khi th lp mu bc c nh h
uajiros ny khng thiu th g. Ch c iu l h c nhng vt m h chng bit dng lm g,
c th c ch cho h. Chng hn c b lc khng c ly c mt tm gng. Cng may ti bt
, c mt mt m kn, ti dng n soi mt khi cn co ru.
Sch lc ca ti i vi cc bn ti rt d dng: ti khng lm iu g c th c hi n uy
i Anh-ing sng mt mnh trong vng ng bng cch y bn cy s gia mt by rn, hai con
xm Guajiros xung quanh. Thi khin cho khng c ngi no ganh t hay c c cm vi
on coi nh ngi nh. ng thy mo cn c vi chc con g. V trong hai xm Anh-ing m ti
ti suy ra rng vic nui gia sc l mt c quyn ca ng thy mo. Nhng ngi n b Anh-
ngi i ci r ng c v s mi vt c em n cho ng ta. Ngoi ra cn c nhng chic
Thnh thong h tr v lng vi my qu trng v mt t sa ng vng, nhng khng phi hm
g ta, ng ta gi ring cho ti ba qu trng v mt con dao bng g chut tht trn. Lali i t
bng nhng cy xng rng khng l. Ln u tin chnh c t con dao bng g y vo tay t
ng thy mo Anh-ing gi lm ri. ng ta sng trong mt cnh d bn cng cc di mt ci
, mt c lng tr vo pha trong. gia lu c t ba hn quy quanh mt bp la m ngi
vng m trn mt th ging lm bng cnh cy, cch mt t hn mt mt. Ci lu kh rng, p
i c che bng my cnh cy. Ti c nhn thy hai con rn, mt con di gn ba mt, to
mt, c mt hoa vn hnh ch V mu vng trn u. Ti t nh: Hai con rn ny ngn bao nh
h no m by nhiu d, cu, g v c con la na u c ch nng thn di mi lu ny. ng
ali bin thnh qun soc, v khi ti trn trung nh con nhng, ng ta bt ti ngi ln
la nhng ci l xanh lm khi bc ln m mt, sc mi bc h. m khi vay kn xung quanh t
ho, c kin nhn ngi i trong mi pht khi mi tan i. Sau ng ta t ci qun ca t
bng da cu, mt bng da rn, mm mi nh mt chic gng tay. ng ta li eo vo cnh tay t
cu v da rn. N rng mi phn v c buc vo tay bng mt si dy lm bng da rn th
tri, ng thy mo c mt ci mt su qung to bng mt ng bc hai francs, bu y rui nhn
hi no b quy nhiu qu nhiu th ng ta ly tro rc ln ch b lot. c ng thy mo chp
con dao bng g nh hn con dao ng gi cho ti. V sau Lali s ct ngha cho ti hiu r
hy mo, ti phi gi cho ng con dao nh ny, v nu ng ta bng lng cho ti gp, ng ta s
Ti t gi ng thy mo gi sau khi nhn thy da mt v da c ca ng nhn nheo n nhng no
rng, ba hm di v hai hm trn, u l rng ca. Mt ng, cng hnh qu hnh nhn nh
nhm li th lm thnh hai cc tht trn. ng ta khng cn lng my lng mi g na, nhng tc
thng. Cng nh mi ngi Anh-ing, pha trc mt ng c mt bm tc ct ngang lng my.
Ti ra v vi mt cm gic ngng nghu v i mng t l thin. ti cm thy mnh bun ci
: vi phm tc l ca h l khng xong u. Mun c t do th cng phi chu kh chp nhn m
ph hai hm rng p chng km g nhng vin ngc trai m c vt c, c xem xt ci vng e
xem ti c hun khi cha, c ngi k ngi ti. Cng xin m ngoc ni thm rng khu gi
sng ny v nhn thy khng nn tip tc sinh hot qu lu theo kiu ny, v n mt lc no
Lali thng xuyn quan st ti, c mong cho ti tham gia tch cc hn cuc sng chung ca b
ti i nh c, c bit rng ti cho rt gii v iu khin chic xung nh mt cch thnh
vt trai khng c g l xa. Nhng ti th li khng mun th. Lali l ngi ln gii nht tro
uyn c cng vt c nhiu trai hn v cng l nhng con trai to hn, tc l nm su hn c.
cho thuyn cho c l em trai ca th lnh. Cho thuyn ca Lali thay cho anh ta tc l lm
it thi, vy ti khng c lm iu . Nhng khi Lali thy ti t l, c li i tm em gi
ti. iu chc phi c mt ngha quan trng. Thng hai ngi cng n mt lc trc ci
vng ri vo bng ca ca mnh, cn Zoraima i vo ca ca ti. Zoraima v mi to bng qu m
hnh ng thng chm xung ngang cm, ci bm trn trn xung qu lng my, gn chm n mi.
em u xung bin tm, ri khi vo nh h u ci kh treo ln vng. Mi ln nh chng ti
a. Hm trc, c ba chng ti ang nm trn vng, Lali ang nm gia th cht ng dy v khi
thn trn trung ca Zoraima p vo ngi ti.
Ngi Anh-ing thng cho thuyn cho Lali b thng u gi, l mt vt t rt rng v
hi tr v, u gi anh c trt mt lp t st trng. Vy sng hm y ti phi cho thuyn
a bin ng nh ngi kia vn lm nhng ln trc, v thao tc ca ti c thc hin kh
rng r v vui sng khi thy ch c hai ngi i cng thuyn. Trc khi ln c xoa du ln
g nc y chc phi lnh lm. Ba ci vy c mp nh ln trn mt nc i qua kh gn ch c
thm . Lc by gi vo khong mi gi sng, tri nng. Ci ti ng ngc trai qun xung
bao da eo rt cht tht lng, Lali nhy xung nc m khng h lm cho thuyn trng trnh

thuyn ly nhy xung. C ln xung y nc en ngm vi mt tc kh lng tng t

Ti ny ra mt . Trn thuyn c mt cun dy da rt ln. Ti buc mt u dy vo ci ti,
un dy ra: si dy da theo c xung n tn y. Chc Lali hiu
ti v mt lt sau c n
vo thuyn ngh sau chuyn ln kh lu ny, c ra hiu cho ti ko ci ti ln. Ti ko, k
hc l ci ti b vng vo san h. Lali ln xung g n ra, ci ti y c mt na, ti
su mi lm mt, chic thuyn gn y. Khi Lali leo ln thuyn, mp thuyn ch cn nh l
eo ln, chic thuyn ch qu nhiu trai su t chm nghm. Chng ti nh phi tho dy neo ra
lnh bnh ti ch nh du ni th neo ri cho thuyn vo. Chng ti vo b bnh yn v s
B gi ang ch chng ti, v anh chng Anh-ing thng i vi Lali cng ang ngi trn ct
ta rt hi lng khi thy s trai vt c nhiu nh vy. Lali ging gii cho anh ta hiu cch
guyn di y th khi ln c c nh hn, do tit kim c thi gian, cho nn mi nht
th no v xem xt rt k ci nt buc. Anh ta tho n ra v th tht li nh c: ch mt ln
ti c v rt t ho.
M ht ch trai ra, b gi ly c mi ba vin ngc, Lali thng ngy khng bao gi li x
ta em phn ca mnh v, nhng ln ny th c ngi li cho n khi m con trai cui cng. Ti
con. B gi chia phn ch ngc trai va nht c. Mi ba vin gn bng nhau, u xp x to
cho th lnh, ba vin cho ti, hai vin cho b ta, v nm vin cho Lali. Lali ly ba vin ph
Ti cm ly v a cho ngi Anh-ing b thng. Anh ta khng chu ly, nhng ti m tay an
nh li. n lc y anh ta mi nhn. V v con gi anh ta ny gi im lng ngi cch y mt qu
ing ci mng r v n nhp bn vi chng ti. Ti gip h du anh ta v nh. Cnh ny c
ao li phn ngc ca ti cho ngi n ng Anh-ing. Hm qua ti gi li mt trong su vin
n n. Lali pht cung ln v vui sng, ca ht sut c bui chiu.
Thnh thong ti li n gp ngi Anh-ing da nht. Anh ta bo ti gi anh l l Zorillo, t
n co nh. Anh ta ni vi ti l th lnh sai anh hi ti xem th ti sao ti khng xm cho
s d ti cha dm xm v ti khng bit v cho tht ging ci u h ca ti. Va ni va t
gng hnh ch nht rng bng ngc ti, mt t giy trong, mt ci bt lng nh nt v mt l
h mt cy bt ch nt tht to v tht m. Ti cng nh anh ta kim mt t o qun va kh n
i. Ti c anh ta cho bit rng cnh st c hi anh ta v ti v Antonio. Anh ta ni vi
a, cn Antonio th b rn cn cht ri. Anh ta cng bit rng my ngi Php vt ngc hin
Trong nh Zorillo cng c nhng th c linh tinh pha tp nh trong nh ng th lnh: m
hoa vn c ngi Anh-ing a chung, l nhng th gm rt ngh thut v hnh dng c
thun cht, ci th trng mut, ci th c mu sc, c di vin. Nhng tm da rn, da thn l
k; nhng ci gi an bng dy leo trng hoc nhiu mu. Anh ta ni rng tt c nhng vt y
huc cng mt chng tc vi b lc ca ti nhng li sng trong rng rm cch y hai mi l
a cho ti cng t y n. Khi no mi mt chn chng, ti s nhai mt chic l l thy n
hi no tin th em tt c nhng vt ti k v thm vo y my t bo hay tp ch bng ti
hng qua ti hc thm c kh nhiu. Anh ta khng c tin tc g ca Antonio, ch bit rn
phng b bin vi bn bun lu. Nm ngi lnh v mt ngi bun lu b git, nhng chic
git ru mnh trong lng, nu khng k th nc qu ln men m ti c ln ni n. Tr
hi xin anh ta. Anh ta t chi. Nu ti mun ung y th c ung, nhng em v th anh ta
Ci anh bch tng ny l mt bc hin minh. Ti t gi Zorillo v ra v vi mt con la m an
a cam oan rng n mai n s t tm ng v nh mt mnh). Ti ch em v mt gi ko ln
i ti cch lng hn ba cy s cng vi c em gi. C khng gy g g c v chu i bn cn
v hn ln mi ti theo kiu vn minh. V n lng, ti n thm ng th lnh v biu ng g
ngi nh ng th lnh, quay mt ra bin.
Chng ti ung nc qu ln men ng trong nhng ci chum bng t nn lc no cng mt. Lali
cn c em ngi bn tri, cng vi t th nh vy. Hai c u ngm ko. Gi ko m trc
bc my ci. ng th lnh kh y u Zoraima vo u ti v ra hiu cho ti hiu rng c ta
raima ra hiu ni rng n hi nh cho nn ti mi khng mun ly em gi c. Ti nhn vai, th
raima rt kh s. Ti lin qung tay quanh c c, m c vo lng v vut ve i v ca c: m
hc. Ti ht vi iu thuc l. My ngi Anh-ing cng th ht xem sao, nhng c vi hi
trong ming. Ti ng dy cho mi ngi ri cm tay Lali ra v. Lali i sau ti v Zoraima
l than nng my con c tht to: mn ny bao gi cng lm thnh c mt ba tic ngon lnh. T
hm nng t nht hai cn. Chng ti li n ht mn ny mt cch ngon lnh.
Ti nhn c tm gng, t giy mn v t giy trong hnh, mt ng keo m ti khng
l mc v cy bt lng. Ti dng mt si dy treo tm gng ngang tm ngc ti t th ngi:
ti, vi cc chi tit. Lali v Zoraima t m nhn ti lm vic mt cch y hng th. Ti
g, ti phi dng n keo, pha n vo mc. T y mi s u n. Sau ba bui lm vic nh th,
chnh xc ca ci u h.
Lali i mi ng th lnh, Zoraima cm hai tay ti ln ngc c, c c v kh s v si m

c, v cng chng hiu r mnh lm g, ti chim hu thn xc c ngay di t, gia nh. C

v khoi lc v dnh cht vo ti khng chu bung ra na. Ti nh nhng g ra ri xung bi
, v chng ti cng tm vi nhau. Ti k lng cho c, c xt hai chn vo hai tay ti, ri ch
ngi ch chng ti va nm vi nhau, khi chng ti v th c hiu ht. C ng dy qung
em gi v du n i ra bng ca ca ti, on quay li v ra bng ci ca dnh ring cho mnh
ha ngoi. Ti ra th trng thy Lali, Zoraima v hai ngi n b khc na ang dng mt tha
hot thm mt ci ca th t. cho vch khi nt ra qu rng, h dng ci bnh ti nc v
ima xua nhng mnh v ra ngoi. T nay tr i mt mnh c s ra vo ci ca ny, c s khng
ng th lnh n cng vi ba ngi Anh-ing v ngi em trai (vt thng chn anh ny nay
v nhn bng mnh trong gng. ng ta kinh ngc v vui mng khi thy ci u h c v p
gng. ng ta khng hiu ti nh lm g. Lc by gi mc kh, ti t tm gng ln bn,
chc m xong. Cy bt ch sao li ng tng nt v, khng y mt na gi sau, trc khi i
khng km g nguyn bn. Mi ngi ln lt cm t giy ln ngm ngha, so snh ci u h tr
ln bn, nhp mt t nc ln bng c bng mt ci khn t ri t mt t giy than ln y
ca mi ngi ln n cc khi h thy trn bng ca Lali hin r mt phn ca hnh v. M
ca ti ny gi l lm va lng ng ta.
Nhng con ngi khng bit gi di, v cha c qua mt qu trnh gio dc ca ngi vn min
th nh th no th phn ng nh th. H hi lng hay bt mn, vui hay bun, thy hng th h
hin. Tnh u vit ca nhng ngi Anh-ing thun nht nh my ngi Guajiros ny tht r r
np mt ngi no vo khi cng ng ca h th tt c nhng g h c u l ca ngi y, v
ht sc nhy cm ca h cng xc ng su xa. Ti quyt nh vch trc nhng nt chnh b
hnh v n hn vo da. Sau ti s dng ba cy kim ng vo mt ci que nh xm thm vo
tay vo vic.
Th lnh Zato nm trn bn. Sau khi li mt ln na ci hnh v trn giy mn sang mt t
bt ch cng v mt t giy than in ci hnh y ln da bng ng. Lp da ny dc bi sn
o kh. Hnh v c in ln rt r, ti mt lc cho n kh hn. ng th lnh nm yn trn b
hng dm nghing qua nghing li v s lm hng ci hnh v m ti cho ng ta xem trong t
nt chnh. Mu ch r ra cht t, r ra n u ti lau n y, khi tt c nhng ng nt
chm bi ln khp ngc. Mc ch kh n nhng ch ti rch hi mnh, v nhng ch y mu
th hnh v ni ln rt r v rt p. Tm ngy sau Zato c ci u h trn ngc, mm h t
, v c i mt na. Ti rt hi lng v tc phm ca mnh: n p hn ci u h ca ti, m
c m. Zato hi lng n ni ng ta bo Zorillo t mua su tm gng pht cho mi nh m
Nhng ngy, nhng tun, nhng thng ln lt tri qua. By gi l thng t v nh vy ti
ti quen i t cho nn c th i b rt xa m khng mt trong nhng chuyn i sn cc gi
sau bui i thm ng thy mo ln u ti yu cu Zorillo kim cho ti mt t thuc i-t, m
chc vin k ninhv stovarsol. Do trc bnh vin ti thy mt ngi t kh sai c mt
o. Ti thy Chatal, ngi y t nghin mt vin stovarsol ri rc vo y. Zorillo em cc
m na. Ti gi con dao g nh cho ng thy mo, v ng ta tr li bng cch gi con da
i ni li cch ng ta mi chu cho ti cha. Nhng ti mi bi thuc c vi ba ln
tc t bi thuc ly, ri n mt ngy kia ng ta gi cho ti con dao g ln ti n xem
g chnh ti cha cho ng ta khi.
Hai c v ca ti khng bung ti ra c mt pht. Khi no Lali i vt trai th Zoraima nh
li ngi chi vi ti. Th lnh Zato sinh con trai. Khi chuyn bng, v ng ra bi bin chn m
u cho ng ai trng thy, mt b v khc ca Zato bng cho b mt ci gi ln ng bnh nng
b ta vo lc bn gi chiu, v n khi mt tri ln b va reo va i v pha lng, hai
h Zato cng bit rng l mt a con trai. Ti on c rng nu l mt a con g
a con ln nh vy. Lali dng iu b ging gii cho ti hiu iu . Ngi n b Anh-i
ato dang hai tay ra pha trc v reo ln, nhng vn ng yn ti ch. Lc by gi ngi m l
reo ln ri ng li. Zato li reo v dang hai tay ra. C nh th nm su ln trong khong b
Zato vn ng yn ngng ca nh mnh. ng ta ng trc ci ca ln, v mi ngi u che
gi cao a con v reo ln. Lc by gi Zato tin ti lun hai tay di nch thng b, b n
ba ting v gi n ln ba ln. Ri ng ta t thng b ngi trn cnh tay phi, cho n nm n
nch mnh ri ly cnh tay tri che n. Xong ng ta i vo ca ln m khng quay li. Mi ng
. C bao nhiu nc qu ln men u em ra cho mi ngi ung ht.
Sut c tun y, t sng n chiu ngi ta ti nc vo khong t trc mt nh ca th
c c mt ci sn hnh trn rt rng bng t st nn cht. Ngy hm sau h dng mt ci l
by hn hai mi ci chum ln bng t nung ri rt nc qu ln men vo. H t nhng phin
cui, kh c, xanh c, mi ngy mt cht cao thm. Trong s ci c mt phn ln c bi
C nhng thn cy rt ln c ko t bin ln khng bit t bao gi: Trn cc phin h
ct tr ca mt ci l quay khng l. Bn con ra lt nga, hn ba mi con thn ln khng l

au khng chy i u c, hai con cu: c n hy sinh vt y ang ch ngi ta lm tht. Ngo
bin.
Mt bui sng n c khong mi lm ngi ci nga n, tt c u l ngi Anh-ing, c e
g tay bng da cu ln tri. Ai ny u git mt con dao gm ln tht lng, c hai ngi eo
cc bin t ng v mc mt chic o vt rt p, ng tay bng da en, tht mt ci nt git
g mu xm c m trng. Trn mng nga u c buc mt b c kh. T xa h bo hiu cho m
o nn va nghe ting sng thy h n ni ngay. V th lnh ca on ngi ny ging Zato
hn. Xung nga, v th lnh y i thng v pha Zato v hai ngi chm tay vo vai nhau. V
heo sau, ri li i ra, trn tay b thng b mi . ng ta gi n ra cho mi ngi trng r,
hm trc: sau khi a n v hng mt tri mc, ng ta du n di nch v che cnh tay tr
u nhy xung t, buc nga cch y mt qung, b c kh treo lng lng c tng con. V
xe ln c bn nga ko, vo lng. Ngi nh xe l Zorillo. Trn xe c c thy n hai mi
Trc khi Zorillo n, ti c gii thiu vi c on ngi ci nga, bt u t v th
ho ln trn ngn th t. Em trai ng ta cng th, v v th lnh mi n cng li nh vy. S
cnh tay ca mi ngi u c mt th nt rui en ging nhau. Ti hiu rng ngi khch mi
trn ngi Zato c mi ngi ngm kha khen ngi, nht l ci u h.
Tt c nhng ngi n b Anh-ing mi n u c hoa vn cc mu sc v khp ngi, ch
nhng chui v c vo c my ngi khc Ti
n mt ngi n b Anh-ing rt p, cao
mt ngi n b trng nghing ging nh mt bc ph iu trn mt nhng chic m-ay m ng
hch, rt to, vi i hng mi rt di v i my cong rt p. Tc c ta ct theo kiu Anh-i
gia chia mi tc ra lm hai phn r xung hai bn tai. Mi tc c ct rt thng khon
pha gc m ra hai bn mt cch hi ha.
Lali gii thiu ti vi c ta v dt c ta v nh chng ti cng vi Zoraima v mt c gi An
ci cc g v mt b bt lng. S l my ngi n b mi n ny c nhim v v hoa vn cho
m c gi xinh p kia thc hin trn ngi Lali v Zoraima. Bt lng ca h lm bng mt que
my ci cc ng thuc mu v. Ti cng ly cy bt lng ca ti ra, v bt u t rn Lal
nhng cnh hoa mu hng trn hai v, cn u v th ti bi vng. Trng nh mt bng hoa h n
mun ti v c cho h na. Vic ny ti phi hi Zorillo. Anh ta n v ni rng mt khi h
Ti lm vo mt tnh th tht c bit. Sut hn hai ting ng h ti phi v mu ln bn
ima nht nh i ti v tht ging nh Lali. Trong khi , dn lng quay xong my con cu
. Tht ca n ti ging nh tht b, trng rt ngon lnh.
Ti c ngi gn Zato v b ng ta di lu. n ng n mt bn, n b n bn kia, khng
mt th iu v, khi kh khuya. m cho iu v, mt ngi n ng Anh-ing thi mt c
i ci trng bng da cu. C nhiu ngi, c n ng ln n b, say ru, nhng khng thy x
Ai cng nhn ci so mu hng thay th cho ci mn su qung m mi ngi u bit r. H
o v ti l bit r ngn ngnh, Zorillo ging gii cho ti bit rng th lnh ca b lc n
, c ngha l Cng Bng. ng ta l ngi chuyn x cc v tranh chp gia nhng ngi thuc c
uajiros. Anh ta cng ni cho ti bit rng khi c chuyn xch mch vi ngi Iapus, mt chng
i bn hp li bn xem s m cuc chin tranh vi nhau hay dn xp vi nhau. Khi mt ngi
khc git cht, h c th trnh c chin tranh bng cch tha thun vi nhau l k git ng
i ca bi thng c th ln ti hai trm con b, v cc vng ni v chn ni, b lc no cng
chng b phng nga bnh st l mm v cc bnh dch thng lm cht rt nhiu sc vt. Z
khng c nhng th bnh y th s sc vt s qu nhiu. B ca ngi Anh-ing khng c em
m ch c i chc quanh qun trong phm vi lnh th Anh-ing, v ngi ta s bnh st l
Zorillo, trong vng ni ngi ta bun lu gia sc rt nhiu. V khch ca b lc th lnh Cn
ng ta trong lng ca b lc do ng ng u. Lng ny hnh nh c n mt trm mi nh. ng
a s cho mt np nh ring, v dn ti ng em g theo v y ti c cc th cn dng,
a mt ci u h. ng ta tho ci nt gn bng da en tht c tay ra tng ti. Theo Zorillo
cho bit rng ng ta l bn ca ti v trc nhng mun ca ti ng ta s khng sc t
ga khng, ti tr li l c nhng ti khng dm nhn v y hu nh khng c c. ng ta li
c th n ct c mt ni ch cch lng ti na ngy i nga, ng ta ch r cch i n ni
ni l ch t na ng s gi n cho ti
Nhn dp Zorillo li y kh lu, ti ni rng ti tin anh ta v hy vng rng anh ta s kh
nh bit nh i Venezuela. Anh ta lin ni r cho ti bit nhng mi nguy him ca nhng v
mi cy s hai bn bin gii. Theo nhng ti liu ca dn bun lu th phi Venezuela nguy h
khc, bn thn anh ta c th a ti i v pha Colombia gn n tn Santa Marta, v ni thm
nh ta th i Colombia c li hn. Anh ta bng lng gip ti kim mt cun t in khc hay t
Ty Ban Nha trong c nhng cu mu. Theo anh ta nu ti tp gi v ni c lm tht d th
a s st rut v s t ni nt nhng cu d dang m khng
n cch pht m l l ca ti
un sch, mt tm bn cng chi tit cng tt v khi cn s m ng vic gip ti bn ng

ti hiu rng ngi Anh-ing, bt u t ng th lnh, ch c th tn thnh quyt nh ra

cng s hiu rng ti tm cch tr v vi ng chng l l t nhin. Ci kh l Zoraima v n
c th bn cht ti. Mt khc, Zorillo cng cho ti bit mt iu m ti khng ng: Zoraima
e ni nh vy ti rt kinh ngc.
Hi h kt thc, khch kha ra v, ci lu da b c tho g, mi vic tr li nh
mt con tun m mu xm c m trng, ui di st t, bm mu xm bch kim rt p. Lali v
o c cho gi ti n ni cho ti bit rng Lali v Zoraima c hi ng ta xem th nu h ch
n cht i th h c b sao khng. ng thy mo tr li hai c l khng c lm nh th v
c b thy tinh vn vo thc n ca nga th ch thy tinh tc khc s chui vo bng hai c
c g ng s v pha h na, nhng iu cng khng chc hon ton. Ti phi coi chng. C
h. Nu hai c thy ti sa son ra i tht, qu lm h cng ch c th git ti bng mt ph
thuyt phc h h cho ti i, ha rng ti nht nh s tr li khng? Ti k, khng bao g
ng thy mo ni c cho ti hiu tt c nhng iu: ng hm y ng ta cho gi c Zori
nn phi phng ht cch, Zorillo kt lun nh vy. Ti v nh. Zorillo cng v bng mt co
i i mt con ng khc hn con ng ca ti). Trong lng khng c ai bit l Zorillo ln
su thng tri qua, v ti rt nng lng mun ra i. C mt hm i u v, ti bt gp Lal
c ang c on xem nhng hnh v ngon ngoo trn t giy kia l ci g. Hai c ngi nht l
. Rt cc h chng hiu g nhng vn on rng t giy ny c mt ci g rt h trng i vi
kh r. Lali hi ghen v bt ti phi lm tnh vo bt c gi no khng k ngy hay m, h c
tnh, nhng may thay, ch ban m thi. Ti n thm th lnh Cng Bng, ng ca Zato. C
Rt may l hm trc ti gi li hnh v u h, cho nn by gi ti c th dng n
vy u trc rt nhanh sau khi ng ta ra ngc bng nc c b cht vi sng. Justo hi l
g khi ti cn y th Zorillo n. Vi s ng
ca ti, anh ta ni chuyn vi th lnh v
Nga ca ngi Guajiros mu xm c m trng khng h c Colombia, nhng ng th lnh c b
bia. Bit c nh ca ti, ng ta cho ngi i bt nga ngay. Ti chn mt con c v m
ci hm thic, v nga ca h khng c yn, v hm thit ch l mt khc xng. Sau khi tr
t vo tay ti si dy cng bng da nu, ri trc mt ti ng ta m cho Zorillo ba mi
orillo c nhim v gi s tin ny trao li cho ti khi ti ra i. ng ta mun tng ti kh
ng ta, nhng ti t chi. V li Zorillo cng ni rng ti khng th mang v kh vo Col
cho ti hai mi tn di bng ngn tay bc trong mt ci ti da nh. Zorillo ni cho ti bit
th thuc c rt mnh v rt qu .
Zorillo cha bao gi thy m cng cha bao gi c nhng mi tn tm thuc c. Anh ta c nhi
ti ln ng. Ti khng bit lm th no by t lng bit n ca ti i vi lng tt tuy
rng ng ta bit c t nhiu v cuc i ti v ti ngh rng ci phn m ng ta cha bit
ngi hon ho; ng ta ni li rng y l ln u tin trong i ng c bit r v mt ng
l nhng k th, nhng t nay ng s qu mn h v tm cch bit thm mt ngi na ging nh
- Anh hy ngh cho k trc khi ln ng i n mt vng t c nhiu k th ca anh v ri
ng ta li ni rng Zato v bn thn ng s trng nom Lali v Zoraima, rng a con ca Zorai
r vinh hin trong b lc (nu n s l con trai, d nhin). ng ni tip:
- Ti th ti chng mun anh ra i. Nu anh li, ti s cho anh c gi xinh p m anh g
v n cng yu anh. Nu vy anh c th li y vi ti. Anh s c mt ngi nh ln v mun
Ti t gi con ngi tuyt vi v tr v lng. Sut dc ng, Lali khng ni mt cu no.
c vo i lm cho c au, nhng c vn khng h rng. Zoraima chung nga vi mt ngi Anh-
bng mt con ng khc. Ban m tri hi lnh. Ti mc cho Lali chic o vt bng da cu m
hng ni ly mt li, khng biu l mt cm xc g. Ngi c im nh pho tng. C c cho t
c cng khng m lng ti ngi cho vng. V n lng, trong khi ti gh cho Zato, c dt
b c trc mt n, khng tho yn, khng tho hm thit. Ti ngi vi Zato n mt ting n
Khi no bun, ngi Anh-ing, nht l ph n, c mt gng mt trm ngm, kn nh bng, khn
nhng li khng bao gi khc. H c th rn r, nhng h khng khc. ang nm, ti tr mnh
Ci vng ny mc rt thp. Ti nm xung th cm thy c ai chm vo n. Ti gi v ng. Lal
g nhc nhch. Mt lt sau ti li cm thy s c mt ca Zoraima: c c thi quen bp nt my
o nn da c c mt mi thm rt ring bit. Nhng bng hoa y c thng mua tng ti nh ca
lng. Khi ti thc dy hai c vn ngi y, im lm bt ng. Mt tri ln, lc y vo k
ung lp ct kh. Lali v Zoraima u ngi cnh ti. Ti vut ln i v v ln bng Zoraima,
nm xung v hn c, nhng c mm cht mi li. Ngi cho thuyn n i Lali. Ch nhn
ni khc. Ti thnh tht xt xa nhng ti chng bit lm cch no, ch bit m p vut ve h
hng rng. Ch ngh n cuc sng ca h sau khi ti ra i, ti cng thy ri bi c rut
tnh ngay cho bng c. C hin thn cho ti mt cch hu nh tuyt vng. V nguyn do g?
thai vi ti. Sng hm y, ln u tin ti trng thy mt c ch ghen tung ca Lali i vi
ci bng v i v ca Zoraima cn c th cn nh nh vo di tai ti. Chng ti ang nm tr

ti, cm ly cnh tay em, ri vut ln ci bng hi phng ln ca c em, ri li vut ln ci

lp tc ng dy nhng ch cho ch bn cnh ti, v nh mun ni: ch c l .
Hai c ngy no cng lm ht mn ny n mn n cho ti n, nhng hai c th ch n g ht.
mt sai lm nghim trng, sai lm u tin k t hn nm thng nay: ti nh n thm ng th
nn khng dm vo thng m ch i qua i li cch lu ng ta khong hai trm mt. ng ta t
h lm cho ng ta hiu rng Lali v Zoraima khng chu n na. ng ta cho ti mt ci ht g g
hum nc ngt trong nh. Ti v nh v b ci ht vo ci chum ln. Hai c ung nc nhiu
vt trai na. Hm nay, sau bn ngy nhn i hon ton, c lm mt vic tht l in r:
mi con s v cho ti n. Ni tuyt vng cm lng ca h lm cho ti hoang mang n ni ti
. Lali phi nm, ngi c hm hp st. Trong su ngy tri c ch mt nc vi qu chanh, ngo
ngy mt ln vo gia tra. Ti khng cn bit lm th no na.
Hm ti ngi cnh Lali. Lali nm trn mt chic vng m ti gp li tri xung t thn
nhn Lali ri li nhn Zoraima vi ci bng cm ln, ri cng chng hiu r ti sao, nc mt
bn thn, hay khc cho h? Ai m bit c! Ti khc, nc mt chy rng rng trn hai m. Zo
by gi Lali ngonh li v thy mt ti gin gia nc mt. C ng pht dy, n ngi vo l
oraima qung mt cnh tay ln vai ti, Lali th bt u ni nhng g khng r, va ni va r
h mc ch. Lali ly mt cc ng en to bng nm tay b vo nc khuy trc mt ti v ung
aima, ti nghe thy ting h dt nga ra, v n khi ti ra th thy n c thng yn c
cho Zoraima, v Lali t ln yn mt ci vng gp li. Zoraima ln nga trc, ngi st c c
ngi sau. Lc by gi ti hoang mang n ni ra i chng cho ai m cng chng bo cho th l
Lali ko dy cng, v ti tng h nh i n nh ng thy mo nn cho nga i v hng
Chng ti i gp Zorillo, Lali ngi bm vo tht lng ti tht cht, my ln hn vo c ti.
ti vut ve Zoraima ca ti. Chng ti n lng Zorillo va ng lc anh ta t Colombia tr
n nga ch rt nng. Chng ti vo nh. Lali ni trc, ri Zoraima.
V y l nhng iu Zorillo ni li cho ti hiu: k cho n khi trng thy ti khc, Lal
h coi c ta ra g. Lali bit rng ti sp ra i, nhng ti gi di nh con rn v ti khng
ho c hiu iu . C y ni rng c tht vng v cng, v c vn ngh rng mt ngi nh c
mn th khng bao gi li b i, rng sau mt s v trm trng nh vy khng cn l do g
oi nh vy, v thm vo y li cn lo rng con trai c ra s ging nh b n: mt con ng
g chuyn kh lm n ni, mc du sn sng hy sinh tnh mng cho chng, h cng khng ti no
nh th c y l con ch cn ti hm ti mi n? Ti tr li:
- Lali , nu b em m, em s lm g?
- Em s i trn chng gai n sn sc b.
Nu ngi ta sn ui em nh mt con th git em, th n ci ngy m em c th chng tr
- Em s i tm k th ca em khp mi ni, chn n xung tht su, su n ni n khng c
- Lm xong tt c nhng vic , em s lm g nu em c hai ngi v tuyt vi ang i em?
- Em s ci nga tr v.
- l iu m anh s lm, chc chn nh vy.
- Th nu khi anh tr v em gi v xu th sao?
- Anh s v t lu trc khi em gi v xu.
- Phi, nc trong mt anh chy ra: nh vy l anh khng bao gi c th c tnh xa lnh ch
un ra i lc no em cng bng lng, nhng anh phi i gia ban ngy, trc mt mi ngi, ch
cp. Anh phi ra i ng nh anh n y, ng vo gi y, n mc chnh t. Anh phi ni
ngy. Zato l v th lnh ca chng em, nhng phi c mt ngi na trng nom chng em. Anh p
nh ny vn l nh ca anh, rng khng c mt ngi n ng no tr con trai anh nu trong b
khng c mt ngi n ng no c quyn bc chn vo nh anh. Vy Zorillo phi n y vo n
iu anh cn ni.
Chng ti ng li nh Zorillo. m y l mt m du ngt v m i l thng. Nhng ting
con gi ca thin nhin y c nhng m hng i n mnh m v su xa n ni ti rung ng
thong th nng nh ci bng ca Zoraima. Ti phi ra i ng vo ngy th chn sau khi b
bit chc c c mang cha. Tun trng trc, c khng thy kinh nguyt. Lali s mnh c th
g thy na th nh th c ngha l mt a con bt u phi thai trong mnh c. Zorillo s
s mc cc th y vo sau khi ni chuyn vi dn lng vi t cch y ca mt ngi dn
- ci kh. Trc y mt hm, chng ti s phi cng n gp ng thy mo, c ba ngi. ng ta
ca ca ti hay phi ng n li. V phi nng nh ci bng ca Zoraima, chng ti cho nga
chuyn i ny khng c g bun b. Hai c v ca ti th bit r s tht cn hn l b b li
g ting ch ci ca n b v n ng trong lng. Khi Zoraima sinh con, c s chn mt ngi
nhiu ngc dnh cho ti.
Lali cng s i m trai nhiu hn trc c cng vic lm cho bun. Ti rt tic l k
g. Gi ti chu kh hc, ti c th ni vi Lali v Zoraima bit bao nhiu iu cn ni, nht

phin dch. Chng ti v n lng. Vic u tin cn phi lm l n gp Zato xin li v

nh cha ng. Ti cha kp ni th ng t bn tay ln c ti v ni Uilu (anh im i). C
ngy ti phi i na l hai mi ngy: n ngy th hai mi mt ti s ln ng.
Ti xem li bn , d nh thay i mt vi chi tit trong cch i qua cc lng mc, va xem
vi ti. D c ni no ti s c sung sng hn y, ni m mi ngi u yu qu ti? H
nh?
Tng lai s tr li cho ti bit.
Ba tun y tri qua nh mt gic m k o. Lali c bng chng bit chc rng c c
a? Lali ni vi ti rng m c hai ln sinh i. Chng ti n gp ng thy mo. Khn
Ci vng m ba chng ti thng nm phi em cng ln trn nh. Lali v Zoraima lc no cng
ch l mt. Ri ng ta bo chng ti ngi quanh ngn la, b mt nm l xanh vo v hun khi
v nh ch Zorillo n. Ngay ti hm y anh ta n tht. Chng ti t mt ng la pha t
vi chng ti sut m. Thng qua Zorillo, ti ni vi mi ngi mt i li thn i, v ng
h vi Lali v Zoraima.
Sut ngy hm sau chng ti qun qut bn nhau Zoraima m ly ti cm thy r hn l ti
nh mt si dy leo, ti nh b ng cht vo c... n chiu l gi ra i. Ti ni vi th
- Tha th lnh Zato v t trng ln ca ci b lc tip nhn ti v cho ti tt c, t
php ti i xa b lc trong nhiu tun trng.
- Ti sao anh li mun xa ri cc bn anh?
- Ti v ti cn phi i trng pht nhng k sn ui ti nh mt con th. Nh th lnh, t
g no , c c nhng ngi bn cao qu , hai ngi v a nh nng vo lng ngc ti. Nh
n th khi gp c mt ni n np m cng th c nm li y sut i v s phi au kh n
ngi cha gi ang cn n ti. y ti li linh hn ca ti, ti li nhng a con
ca h v ca nhng a con ti khi chng ra i.
Ti hy vng rng nu c ai qun iu th th lnh Zato s nhc cho h nh. Ti yu cu l
cn cho mt ngi n ng tn l Usli m ngy bo v gia nh ti. Ti yu thng tt c
mnh chng tr v y. Nu ti cht trong khi lm trn bn phn, nhng
ngh cui cng c
cc con ti, v hng v cc ngi, nhng ngi dn lng Anh-ing Guajiros, l gia nh ca
Ti tr vo nh, Lali v Zoraima vo theo, Ti mc o qun: s-mi v qun ka-ki, i tt v gi
nhn k tng chi tit ci lng th mng ni ti sng qua su thng. Ci b lc Guajiro m
h ngi da trng u king d, i vi ti l mt bn b yn tnh ngh ngi, mt ni n
yu, s thanh bnh v s tn qu . Xin t bit nhng ngi Guajiro, nhng ngi Anh-ing hoan
ezuela ny, v xin Thng ph h cho cc ngi. Tht may l ci lnh th rng ln ca cc
ot khi s xm nhp ca hai nn vn minh k cn. Cch sng hoang d v cch t v hn nhin
g cho tng lai: th lm mt ngi Anh-ing hoang d cn hn lm mt ng c nhn lut.
Xin t bit Lali v Zoraima, hai ngi n b tuyt vi vi nhng phn ng tht gn gi vi t
nhng con ngi hon ton hn nhin t pht, vo lc chia tay, bng mt c ch gin d b
ai ang c trong nh. Ti s tr v, l iu chc chn, khng th no khc c. Bao gi?
Ti khng bit, nhng ti t ha l s tr v.
Cui bui chiu hm y, Zorillo ln nga, v chng ti i v pha Colombia. Ti i mt ci m
ga i bn cnh. Tt c nhng ngi dn trong lng, khng tr mt ai, u a cnh tay tri l
ti. C ch h dng ni vi ti rng h khng mun nhn thy ti ra i v iu qu
i theo ti trong khong gn mt trm mt. Ti tng h sp m hn ti, nhng bng nhin h
hng quay li.

5. Tr v th gii vn minh
Nh t Santa Marta
Ra khi lnh th ca vng Guajira thuc ngi Anh-ing khng c g kh, chng ti vt qua c
Tt c on ng di m ti v Antonio phi chy mt by nhiu ngy mi i ht, th by gi
phng kia l nguy him: ngoi ra cn c mt di t hn mt trm hai mi cy s ko di n
C Zorillo bn cnh, ti lm cuc th nghim u tin v cch dng ting Ty Ban Nha trong
un c bn thc ung v thc n, vi mt ngi thng dn Colombia. Kt qu khng n ni ti
g c tc dng rt nhiu khi ngi ta mun du ging iu v cch ni ca ngi ngoi quc. Ch
d kin, Zorillo s chia tay vi ti gia ng v quay tr li ng sng hm nay.
Zorillo chia tay vi ti. Chng ti quyt nh l anh ta s a con nga ca ti v. V
ong mt lng nht nh v do rt c th ri vo ci tnh th phi tr li nhng cu hi ph
trng lng anh tn l g? B Y hin nay ra sao? Hin nay ai lm trm?.
Khng, tt hn l ti i b, ri i xe bu t hay xe ti v n Santa Marta th c th i xe l
(mt ngi ni khc n), ang i kim vic ni ny ni n, u c vic th lm v lm b

Zorillo i cho ti ba ng tin vng, mi ng n mt trm pesos. Anh ta li cho ti mt

n mi pesos mi ngy, vy vi s tin kia ti c th sng c kh lu.
Ti ln mt chic xe vn ti ang i n mt ni rt gn Santa Marta, mt hi cng kh ln
ung mt trm hai mi cy s. Chic xe ny n y ch d hay sn dng g y ti cng k
vy. Anh li xe c trng thy qun xung xe v mi ti vo. Anh ta th mi cn ti th tr ti
g nm su cc ru rt mnh. Ti th ch gi v ung mt cc. Xe i c dm chc cy s anh
mt on ng bn ly: xe b sa ly khng ra c na. Th m anh li xe ngi Colombia kia
hng xe nm v bo ti ln ca- bin m ng. Ti chng cn bit lm th no na. Cn n bn m
ti phi tr li nhng cu hi ca nhng ngi tnh c gp gia ng, v tuy xe hay dng
Khong gn sng ti quyt nh ng mt gic. Khi ti thc dy gn by gi sng. Mt chic
ia ng lm cho n khng i qua c. H nh thc ti dy, tng ti l ngi li xe v t
mi git tht thc dy chng bit mnh ang u na.
Anh li xe cng thc dy v bn ci vi ngi nh xe nga. Loay hoay mi vn khng sao a c
tn trc bnh xe, chng cn bit lm th no c. Trn chic xe nga ko kia c hai n tu s
nhiu ln bn ci, hai ngi n ng tha thun c vi nhau l s pht quang nhng bi rm
khong hai mi mt.
Mi ngi cm mt chic machete (mt con dao pht thng dng cht ma, i ng ai cng
cn ti th c hng dn ci xe i hng no cho ln bnh vo nhng ch cn rm v nhng c
xe nga ko c th i tip. Chnh vo lc y hai b x, sau khi cm n ti, hi xem ti i
- Th th sao li i n ng ny, phi quay tr li vi chng ti. Chng ti s a ng v
Ti khng th t chi c, v lm nh th s c v khng bnh thng. Mt khc ti cng nh
mun th phi ni rt di, cho nn ti nh ni:
Graeias, gracias (cm n, cm n).
Th l ti ngi pha sau ci xe c hai con nga ko cng vi ba con b; hai c tu s th ng
xe.
Chic xe ln ng, v chng ti i nhanh vt qua ci khong nm su cy s bn ly
h v n khong gia tra chng ti dng li cnh mt ci qun n tra. Ba a b v ngi
cnh. Hai c u cn tr, t hai mi lm n ba mi tui l cng. Da h rt trng.
Mt c ngi Ty Ban Nha cn c kia ngi i Nh Lan. C n tu i Nh Lan hi kh ti.
- ng khng phi l ngi y, phi khng?
- C ch, ti l ngi Baranquilla.
- Khng, ng khng phi l ngi Colombia, tc ng vng th... cn nc da ng thm mu chng
- T Rio Hacha.
- y ng lm g?
- Th in.
- ! Ti c mt ngi bn Cng ty in lc, tn l Perez, ngi Ty Ban Nha. ng c quen n
- Th th thch qu.
n xong, hai n tu s ng dy i ra tay, ri c ngi i Nh Lan tr li mt mnh. C nhn
- Ti khng t gic ng u, nhng ch bn ca ti ni l ch y trng thy nh ca ng tr
g?
Ti m chi th tnh hnh s cn nghim trng hn.
- Phi, ma soeur . Ti van ma soeur ng t gic ti. Ti khng phi l ngi xu nh ngi
ha.
C n tu ngi Ty Ban Nha tr ra, c kia lin ni ng. C ngi Ty Ban Nha tr li mt c
nh ang suy ngh iu g. H ng dy ri li vo phng ra tay. Trong khong nm pht h v
trc khi h tr li, hay c ngi y? Nu h nh t gic ti th cng th thi, v nu ti
g c mt Selva (rng) rm, v nhng li i ra cc con ng ci a v thnh ph s c kim
cho n ngy hm nay, ti cha n ni qu ri ro.
Hai c n tu tr li, c hai u ti ci. C ngi i Nh Lan hi tn ti.
- Enrique.
- Th th ng Enrique , ng s cng i vi chng ti v tu vin, cch Santa Marta tm cy s
ng ng khng phi s g c. ng ng ni, mi ngi s tng ng l ngi lm cng trong
Hai c n tu s tr tin n cho c nhm. Ti mua mt tt thuc l mi hai bao v mt ci bt
n tu khng ni g vi ti na, v ti rt bit n h v s t nh Lm nh vy ngi nh
Cui bui tra xe dng li cnh mt ci qun ln. y c mt chic xe bu t , trn xe thy
Ti thy mun ln xe ny. Ti lin ni vi c n tu ngi i Nh Lan l ti c
nh dng ch
Nguy him lm, - c ni, - v trc khi n Santa Marta c t nht hai trm cnh st kim tra
nhng ngi xe ca chng ti th khng b hi u.
Ti cm n c mt cch nhit thnh, v ni lo u ca ti t khi b h pht hin hon ton
cc k may mn. Qu nhin chp ti chng ti i ngang mt n cnh st (alcabale). Mt chi

Hacha ang b cnh st kim tra. Ti nm nga trn chic xe nga, ci m rm p ln mt, gi
g ln tm, ang gi u vo vai ti ng tht s. Khi chic xe i ngang, ngi nh xe ghm ng
st.
- Como estan por qui? ( y khe c ch?) - c n tu ngi Ty Ban Nha ni.
- Muy bin, Hermana (Khe lm ma soeur ).
- Me alegro, vamonos, muchanos (Ti rt mng, chng mnh i thi).
Th l chng ti im nhin i tip.
n mi gi ti li gp mt n cnh st na, thp n sng trng: Hai bn ng c hai dy
chng ti t bn tri. Cnh st ang m cc thng xe nhn vo pha trong. Ti trng thy h
tm giy t trong ti xch. Rt cc b ta b a vo n, chc v khng c cedula. Trong tr
e ln lt i qua. V c hai dy xe cho nn khng th vt hng c. Chng ti nh i. Ti
xe bu t rt nh cht nch hnh khch. Trn mui xe c nhiu va-li v b ln, pha sau cng c
cnh st xua hnh khch xung. Xe ch c mt ca ra pha trc. n ng v n b ln lt
mt.
- Cedulai Cedula?
Mi hnh khch u rt ra mt tm th c dn nh a cho cnh st xem. Cha c ln no Zorill
ti c th tm cch kim mt tm th cn cc gi. Ti ngh rng nu chuyn ny m qua c,
t Santa Marta n Baranqailla, mt thnh ph rt ln trn b i Ty Dng: hai trm nm m
- Tri i, sao h kim sot chic xe bu t kia lu n th! C n tu ngi i Nh Lan ngonh l
lp tc thy on gin cu ni bt cn ny, chc chn l ngi nh xe nghe thy.
n lt xe ca chng ti tin vo khu vc n chiu sng trng kia. Ti quyt nh ng
gi ta lng vo my tm vn tho ra tho vo c sau xe v nhn v pha lng hai n tu s
li i m trm thp trn u, nhng ch
ng ko vnh m xung qu thp.
- Como estan todos por qui? ( y cc ng khe c.ch?) - c n tu ngi Ty Ban Nha li hi
- May bien, Hermans. Y como viajan tan tarde? (Tha cc x rt khe~ Sao cc soeur i ng m
- Por una urgencia, por eso no me dentengo. Osmos my apuradas (C vic rt gp, thnh th xi
cc ong ng lm chng ti mun thm. Chng ti ang vi lm).
- Vayanse con Dios, Hermanas (Xin cc x ln ng c Cha ph h).
- Gracias, hijos. Que Dios les protge (Cm n anh em. Xin Cha ph h tt c).
- Amen - my ngi cnh st ni.
Th l chng ti im nhin i qua, chng b ai xt hi g c. Nhng pht hi hp va qua hn
nhn hu, v i c mt trm thc th hai c bo cho xe dng li ri xung xe i khut vo
Chng ti li ln ng. Ti ly thuc ra ht. Ti xc ng n ni khi c ngi i Nh Lan l
C ni vi ti: Khng c chi, nhng va ri chng ti s n ni trong bng ri lon c ln
Vo khong na m chng ti v n tu vin. Tng cao, cng ln, Ngi nh xe dt nga v c
rong tu vin. Trn bc thm, mt cuc tranh lun rt hng n ra gia b n tu gc ca v hai
ni vi ti rng c khng th nh thc b M B Trn xin php cho ti ng li trong tu v
. L ra ti phi nhanh chng li dng tnh hnh ny d rt lui v di b n Santa Marta, v t
V sau, sai lm ny ti phi n bng by nm kh sai.
Cui cng, khi nh thc c b M B Trn, ngi ta ct cho ti mt cn bung tng th
h. Ti phn bit c c ngn hi ng v nhng chic n hiu ca tu thy u cng. Mt
Ti ng thip i, v khi ngi ta n p ca bung th mt tri mc. m va qua ti m t
trc mt ti v a con ca chng ti ri ra tng mng mt. Ti co ru ra mt tht nhanh,
, c n tu ngi i Nh Lan n ti, trn mi thong mt n ci:
- Cho ng Henri. ng ng c ngon khng?
- Tha ma soeur rt ngon.
- Xin mi ng n vn phng M B Trn. M mun gp ng.
Chng ti bc vo vn phng. Mt ngi n b ang ngi sau bn giy. Mt gng mt ht sc
g nhn ti bng i mt en khng c cht g thn thin.
- Senor, sa ba usted hablar espanol? (ng c bit ni ting Ty Ban Nha khng?)
- Muy po co (rt t).
- Bueno, la Hermana va servir de interprete (c, n tu s y s lm thng ngn).
- Nghe ni ng l ngi Php?
- Tha M vng.
- ng vt ngc ra khi nh t Rio Hacha?
- Tha m vng.
- Khong by thng.
- Trong thi gian y anh lm ci g?
- Ti vi ngi Anh-ing.
- Ci g? ng m vi ngi Guajiros? Khng th tin c, nhng con ngi mi r y cha bao

nh truyn gio no lt vo ni, ng c th tng tng c khng. Ti khng chp nhn cu

- Tha M, ti vi ngi Anh-ing, v ti c bng chng v vic ny.
- Bng chng g?
- Mt s ngc trai do h vt c.
Ti tho ci ti ci vo gia lng o vt ca ti v a cho b M B Trn. B ta m ti, th
- C bao nhiu vin?
- Ti khng bit , c l khong nm su trm g y
- y khng phi l mt bng.. chng. C th l ng ly trm ca mt ni khc.
- Tha M, cho lng tm ca M c thanh thn, nu M vui lng ti s xin li y tron
ngc trai no mi xy ra hay khng. Ti c tin. Ti c th tr tin n . Ti xin ha l t
M quyt nh cho ti i.
B tu s nhn ti trng trng. Ti ngh ngay, chc b ta t nh: Th nu anh trn i th sao
hiu
- Ti xin li ti ngc trai nh M gi dm. y l tt c ti sn ca ti. Ti bit rng n
- Thi c, c nh th. Khng, ng khng cn phi t giam hm trong bung. Bui sng v bui
cc n tu s ang nh th. ng s n di nh bp cng vi my ngi lm cng.
Qua cuc tip kin ny, ti yn tm c mt na. Khi ti sp tr ln bung, c n tu s ng
ln, mt khoanh bnh m en rt ti v mt t b. C n tu chng kin ba n sng ca ti k
g. C c chiu lo lng.
Ti ni:
- Cm n ma soeur v tt c nhng g m ma soeur lm cho ti.
-L ra ti mun lm nhiu hn th, nhng t by gi tr i ti khng cn lm g c na, anh
Ni on c ra khi nh bp.
Ngi bn ca s, ti nhn ra pha thnh ph, hi cng, li nhn ra bin. Nhng cnh ng xu
ao thot ra khi ci cm gic l mnh ang lm nguy. Cm gic mnh n ni ti quyt nh
ngc trai kia na, b ta c vic gi ly cho tu vin hay cho c nhn b ta cng c, ci b
V li chc ti khng nhm, v lm sao b li khng ni c ting Php trong khi b l ng
in, tc l ngi rt c hc: tht him c. Kt lun: ti nay ti s b i.
Phi, chiu nay ti s xung sn d xem c th tro qua tng ch no. Khong mt gi tra,
- ng Henri, mi ng xung n.
- Cm n, ti xung ngay.
Ngi xung bn n trong nh bp, ti va mi ng n mn tht trn vi khoai ty luc th c
tay cm sng trng, v mt vin h s quan tay cm sng lc hin ra.
- No t mueve, o te mao! (Ngi im khng th cht ngay!)
Vin h s quan kha tay ti li. C n tu s ngi i Nh Lan tht ln mt ting rt ln v
vc c ta ln.
- Vamos (i)?, hn ni, ri cng ti i ln bung.
Ci tay ni ca ti b m ra lc sot. H tm thy ngay ba mi su ng tin vng n mt tr
i mi tn c. Chc h tng l hai cy bt ch. Vi mt v c ch khng h giu gim, vi
Nm tn cnh st a ti ln mt chic xe c k. Ngi li xe mc cnh st, da en nh tha
yt vng, chng cn bun khng c, ch c gi mt thi t trng. Khng vic g phi tm c
u, v phi nh rng khng bao gi c mt hy vng. Nhng ngh y lt qua rt nhanh trong
k trng phu v nht thit khng cho mnh trng nh mt m gi rch n mnh m n ni c
ny gh gm tht, lt vo tay chng ta m n chng c v s st mt t no. Ti c a vo
a bo, ti ngi xung gh, ci tay ni t gia hai chn.
- Tu sabes hablar espanol? (Anh c bit ni ting Ty Ban Nha khng).
- Khng.
- Llame el zapatero (Gi thng th giy ra y).
Mt lt sau mt ngi thp b mc tp d xanh vo phng, tay cm mt ci ba th giy.
- Anh l ngi t Php vt ngc Rio Hacha cch y mt nm?
- Khng.
- Anh ni di.
- Ti khng ni di. Ti khng phi l ngi t Php vt ngc Rio Hacha cch y mt n
- Ci kha tay cho hn. Cn anh ci o vt v o s-mi ra. (Hn ly mt t giy ri xem xt n
).
- Tay tri ca anh khng c ngn ci. ng. Chnh anh.
- Khng phi l ti, v ti ra i khng phi cch y mt nm. Ti ra i by thng.
- Th cng th.
- i vi anh th cng th, nhng i vi ti th khng.
- R: anh l k git ngi chuyn nghip in hnh. D l ngi Php hay l ngi Colombia, t

tadores) u nh nhau: khng sao khut phc ni. Ti ch l ph ch huy ca nh t ny. Ti k

h th no. Hin gi th ti s cho anh chung vi cc bn c ca anh.
- Bn c no?
- My ngi Php m anh a vo Colombia.
Ti i theo my vin cnh st, h dn ti vo mt phng gian c hng song st trng ra sn. T
hau hn. Th m chng mnh c tng cu thot hn c ri, Clousiot ni. Maturette khc
con nt thi). Ba ngi kia cng ru r.
c gp li h, ti li thy mnh c thm sc.
- Cu k i, - h ni.
- Sau hng. Cc cu th sao?
- Chng mnh th y c ba thng.
- H i x ra sao?
- Chng kh m cng chng ti. Chng mnh ang i chuyn sang Baranquilla, v n y hnh n
o cc nh chc trch Php.
- Tht l mt l khn kip! C cch g vt ngc khng?
- Va mi n mt ci ngh n vt ngc ?
- Nhiu khi cng tht qu t! Cu tng ti t dng b cuc sao? Chng canh phng c ngt lm
- Ban ngy th thng thi, nhng ban m c mt i canh ring chng mnh.
- My a?
- Ba tn gim th.
- Cn ci chn cu th no ri?
- n ri, thm ch i cng khng c nhc na.
- B nht sut ngy ?
- Khng, ngy no cng i do trong sn phi nng, bui sng Hai ting ng h, bui chiu
- Bn t ngi Colombia ra sao?
- C nhng tay rt nguy him th phi, k trm v git ngi c c.
Qu tra hm y, vo gi i do trong sn, ti ang ni chuyn ring vi Clousiot th h gi.
c vin ph ch huy ban sng. Chic gh danh d c dnh cho mt ngi nc da rt m, gn
l mt ngi Anh-ing. Mi tc ngn v qun ng l mi tc ca ngi Chu Phi. Hn gn xp
rn mt i mi dy, mt ci ming hn hc. o s-mi ca hn phanh ngc, khng c ca-vt.
h, cung ca mt th huy chng no y. Anh th giy cng c mt y.
- Anh ngi Php kia, anh b bt li sau by thng vt ngc. Trong thi gian y anh l
- Ti vi ngi Guajiros.
- ng c gin mt tao, khng tao cho mt trn by gi.
- Ti ni s tht.
- Cha tng c ai vi ngi Anh-ing c c. Ch trong mt nm nay thi c hai mi l
- Khng phi u, nhng ngi lnh canh b bin y b bn bun lu git cht.
- Sao anh bit?
- Ti y by thng. Ngi Guajiros khng bao gi ra khi lnh th ca h.
- Thi c, cng c th ng. Anh ly trm ba mi su ng vng n mt trm pesos u?
- l tin ca ti. Th lnh ca b lc vng ni tn l Cng Bng cho ti s tin y.
- Lm sao mt thng Anh-ing li c th c c mt gia sn nh vy m cho anh?
- Th th tha xp, trc y c xy ra v trm tin vng no khng?
- ng l khng c. Trong cc h s cha bao gi thy. Tuy vy vn phi iu tra thm.
- Xin ng iu tra i, vic c li cho ti.
- Anh phm mt ti nng khi vt ngc Rio Hacha, v cn phm mt ti nng hn na khi gip
git nhiu lnh canh phng b bin. By gi ngi ta bit rng chnh anh ang b nh chc
thn. Anh l mt tn git ngi chuyn nghip nguy him. V vy ta s khng mo him cho
am chung anh vi my ngi Php khc. Anh s b nht x-lim cho n khi chuyn i Baranquilla
o anh khi xc minh c l khng c v trm tin vng no xy ra.
Ti ra ngoi v h li ti n cu thang dn xung di t. Sau khi xung hn hai mi lm b
hng ci chung cht. H m mt chung ra v y ti vo. Khi cnh ca st m ra hnh lang
g gi ti t bn pha. Mi ci chung c song st u giam mt hay ba t nhn.
- Francs, Francs: Que a hecho? Por que esta a qui? (Anh ngi Php kia Anh phm ti g th?
o anh li y?). Anh c bit rng nhng chung giam ny l nhng chung giam ca t thn kh
- Im c i! cho anh ta ni - C ting qut.
Phi, ti l ngi Php. Ti b giam y v ti vt ngc Rio Hacha.
Ci ting Ty Ban Nha gi cy ca ti c h hiu ngay.
- Anh cn bit my iu ny, anh nghe k y: cui chung giam c mt tm vn nm. Bn p
ch c mt t, m xin thm th khng c u. Bn tri c mt ci x i ngoi. Anh ly

o thi. Chng ti u bt x bng o qun c.

Ti ng st vo song st c nhn mt cc bn t. Ch thy r c hai ngi trc mt
hai ngi c nhng nt mt ca loi ngi Anh-ing lai Ty Ban Nha, kiu nh my tn cn
l mt ngi da en c nc da rt sng, tr v p trai. Anh ta cho ti bit rng n gi th
nn s v khng bao gi n ln qu bng. Chut c leo ln ngi th ng bt, m phi nh.
Ti hi:
- Anh b nht y c bao lu ri?
- Hai thng.
- Cn my ngi kia.
- Khng bao gi qu ba thng. Ai qua ba thng m khng c chuyn ra, th tc l phi ch
- Ngi y lu nht c bao lu ri?
- Tm thng, nhng chng cn sng c my i na u. gn mt thng nay anh ta ch qu c
s cht ui thi.
- Nhng th th nc cc anh l mt x s man r sao?
- Ti c bao gi ni l x ti vn minh u. Cn nc anh th cng chng vn minh g hn, v
a ny th hoc hai mi nm, hoc x t. Nhng khng bao gi c chuyn chung thn.
- Thi i, u cng th thi.
- Anh git nhiu ngi lm ?
- Khng, ch c mt thi.
- V l ! Git c mt ngi m b lu th ?
- Ti cam oan l ng nh th.
- Th th r l nc anh cng mi r nh nc ti.
- Thi ng ci nhau v chuyn nc anh nc ti na. Anh ni ng. Cnh st th u cng l
- Cn anh anh c ti g?
- Ti git hai v chng v c thng con.
- Ti sao?
- Chng n em thng em ti cho ln n.
- Chng l! Chuyn g m gm ghic th
- Thng em ti ln nm, ngy no n cng nm thng con nh y, my ln trng u.
- khng phi l mt l do.
- Khi ti bit chuyn ti cng ni th.
- Lm sao anh bit chuyn?
- Thng em ti i u mt t ba hm, ti i tm mi mi thy mt chic dp ca n trong ng
Ch phn ny xc ra t chung ln nh n. Ti bi phn ln ln th thy mt chic tt y mu
n.
Ti cho chng n cu kinh trc khi bn. Pht th nht ti bn gy chn thng b.
- Anh git h l phi. Anh s b x ra sao?
- Hai mi nm l cng.
- Ti sao anh b giam x-lim?
Ti nh mt tn cnh st c h vi v chng b kia. Hn lm nh t ny. By gi hn
Ca hnh lang c m ra. Mt tn gc ngc i vo vi hai t nhn khing mt ci thng bng g
gc cm sng na. Hai ngi t vo tng chung mt bng my ci x ng phn ra vo ci th
Khng ai ni g. Khi h n chung ti, ngi t vo ly x nh ri mt ci gi nho nh xu
h ra ti thy trong gi c hai bao thuc l, mt ci bt la v mt mnh giy c vit my
l nm cho hai ngi trc mt ti. Ri ti gi ngi t k bn bo hn th tay ra bt ly
Phn pht xong ti chm iu thuc ca ti ln v a bc th ra st hnh lang c. Nhng
gi, cun li ri bt la t ln. Ti c vi:
Cam m ln Papi nh, c tin tng vo chng mnh. Hy coi chng. Mai chng mnh s gi giy
hng mnh bn cnh cu cho n cht.
Mnh giy y lm cho ti thy m lng. N em li cho ti bao nhiu sc lc! Ti khng c
Khng c ai ni. Ai ny u mi ht thuc. Cuc phn pht thuc l cho ti bit rng c c th
m ca t thn ny. Th l ln ny ti li b a vo con ng ca s thi nt, v by gi s
g lnh y chnh l nhng a em gi ca Qu. Nhng c iu hon ton chc chn l k t g
Ban Nha. i! Ti ngu bit chng no khi tin vo cc n tu s y? Khng phi h u. C l l
n tu kia trt ni ting Php: tht l s xut. C th anh ta nghe thy chng? Thi, iu
hn hoi ri, ln ny ch c i tong. N tu s ngi nh xe hay l M B trn, chung quy kt
Th l ti nh i i trong ci chung gh tm c mi ngy li hai ln ngp nc ny. Trong
ri ci nt c ci qun. Ti tho giy v em mc ht cc th ln ca song st.
Th tng tng l ti vt hai ngn nm trm cy s cui cng n nng ni ny? Kt qu
gi li b ri ti sao? C l Cha gin ti chng, v d sao Cha cho ti t do, s t do

, v cng ng y thu np ti hon ton. Cha cho ti khng phi l mt mt m nhng h

np nh tranh trong ti l ngi ch tuyt i. Vi cuc sng gia thin nhin, cuc sng
h thn bit bao nhiu. tht l mt mn qu c mt khng hai m Cha tng ti: c hon
khng c nhng k ganh t v nhng k c c xung quanh ti! Th m ti khng bit gi tr
nh en huyn, nhng bui mt tri mc v mt tri ln y mt hng v du ngt v thanh th
khng phi thiu mt th g cn thit cho s sng ca mt con ngi: tt c nhng ci ti
g x hi khng thm nhn nhn n ti. Vi nhng con ngi thm ch cng chng bun b cng t
g. V vi mt th gii ang ht hi ti, ang y ti ra xa mi nim hy vng. Vi nhng tp t
bt c phng tin no.
Khi c tin ti b bt, chng n s mng lm y: mi hai ming pho-mt trong hi ng bi
st v tn bin l . V th no cng s c mt nh bo no y chuyn ci tin ny v Php.
Li cn nhng ngi thn ca ti na. Khi bn cnh st n nh bo cho h bit ti vt
anh h thot ra khi bn tay ca bn ao ph ny! By gi c tin ti b bt li, h li
Ti sai v cng khi t b b lc ca ti. Phi, ti c th ni b lc ca ti nh vy, v
lc. Ti sai v ti xng ng phi chu nhng g xy n vi ti. y th nhng... Ti v
phi hiu rng ti cn phi sng li trong mt x hi vn minh bnh thng v chng minh cho
hnh vin ca x hi m khng gy thnh mt him ha cho n. l s mnh ch thc ca t
vy. Ti phi chng minh cho bng c rng ti c th, rng ti ang v s l mt con ngi
in khc ca bt k tp th no ca bt k t nc no.
Ti ht thuc. Nc bt u ln. By gi ngang mt c ti. Ti gi:
- Anh Da en, nc vo chung giam bao nhiu lu th rt ht?
- Cn ty thy triu mnh hay nh. Mt gi, hai gi l cng.
Ti nghe thy my ngi t ku: Esta llegando (N n).
Nc ln t t, rt chm. Ngi lai v ngi Da en bm ln song st. Chn h bung thng ra
song. C ting ng di nc: l mt con chut cng to bng con mo ang bi lm bm. N
mt chic giy v khi n bi n gn ti nh mt ci tht mnh ln u n. N va bi ra h
- Francs, anh ni mu i sn ri y. Khng sao git ht c chng n u. Leo ln chn son
Ti lm theo li anh ta, nhng my ci chn song hn vo i rt au, c ci t th ny th t
x ng phn buc ln chn song v ci ln y. N lm thnh mt th gh cho ti c th
gn nh c ngi.
Cuc xm lng ny ca nc thy triu, ca chut cng, ca cc loi rt v ca nh li ti c
h thn nht m mt con ngi c th chu ng. Mt gi sau, khi nc rt ht, trong chung
giy vo khi phi li trong lp bn ny. Anh Da en nm cho ti mt mnh vn di mi ph
g, bt u t ch t tm vn dng lm ging ng, ri t cui chung cho n ch ra vo. Cn
ic y thi. Nh th cng c c mt cht g ch li. T by gi n t thy triu sau,
v sau cng l gi nc trn vo. Phi tnh su gi nc bin rt xung v nm gi nc bi
hu nh hng ca thy triu. D my mun hay khng, mt trng cng c mt tm quan trng ln
ln xung m my ra khi sng Maroni mt cch d dng khi trn khi tri kh sai. Khi my
cao, my cng phi tnh n ngy gi thy triu ln xung. S d my b bt Rio Hacha ch
tht nhanh v cho n by gi my li thng xuyn phi chu ng nc thy triu.
Trong s nhng ngi s c my trang ny, nu mt ngy no n s c xut bn, c l cng s
cc m ti phi chu ng trong chung giam ca ngi x Colombia. l nhng ngi tt. Cn
i ming pho-mt x ti ti, hoc l c b con vi vin bin l th s ni: ng i cho n
i th u n ni! Th th ti xin ni vi cc ngi mt iu, ni vi nhng ngi tt cng
Ti khng tuyt vng, khng tuyt vng mt cht no, v ti cn ni hn th na: ti th b n
ho i c do bn gio hnh Ty Ban Nha xy ln Colombia cn hn b giam Qun o Salut l
cn phi lm rt nhiu mi hng c c vt ngc, v d nm trong ci hm thi tha ny, ti c
cy s. Chng n s phi thi hnh rt nhiu bin php phng mi c th bt ti i ngc ch
b lc Guajiros ca ti, Lali v Zoraima, v cuc sng t do trong thin nhin, khng c nh
vn minh, nhng cng khng c cnh st, khng c nh t v cng khng c nhng chung nht ng
hoang d ca ti, h khng bao gi li c th ny ra ci
bt mt k th ca h phi chu m
i ny ra ci dng mt cc hnh nh th vi ti, mt ngi khng h lm phng hi g n n
Ti nm xung tm vn v ht hai ba iu thuc l tn trong cng x-lim nhng ngi khc
da en, ti nm cho anh ta mt iu thuc l chm sn, v anh ta cng lm nh ti v h ng
Nhng chi tit ny tng chng nh khng c g ng k, nhng i vi ti n rt c gi tr.
h.
y khng phi nh nh lao Conciergerie, ti c th m mng v th hn i lang thang tron
bt mt bng mt chic khn mi soa cho chi.
Ai bo cho cnh st bit l ti ang trong tu vin? i, nu mt ngy kia ti bit c,
nhm na Bm bm! Php my cn bao nhiu vic phi lm tr th, cn ci x s heo ht

cuc sng trng pht, v nu mt ngy kia my phi tr li y, th khng phi tr th

o c my a con ca my na. Nu my s tr v x ny, th s l v h v v tt c nhng
b lc ca h nh mt ngi ng chng. Ti hy cn trn con ng ca s thi nt, nhng
ta c mun hay khng th vn ang vt ngc, vn ang bc trn con ng i ti t do. iu
Ti nhn c mt t giy, mt cy bt ch, hai bao thuc l. Ti y c ba ngy. N
Piel Roja, ti phi ly lm khm phc lng tn ty ca cc t nhn i vi nhau. Anh t ng
a l lm mt vic rt liu. Nu b chng bt c, chc chn anh ta s phi nm mi chung gi
cho nn nhn li gip ti trong cuc y i ny khng phi ch l can m m cn l lm mt n
giy, ti c:
Papilon i, chng mnh bit cu chu ng c. C lm! Cho chng mnh bit tin nh. Chng
c n thm cu ngi ta khng cho c y ni chuyn vi chng mnh, nhng mt ngi t Colomb
ni cho n tu s bit l anh t ngi Php ang b nht vo chung t thn. C y ni: Ti s
Tr li khng phi l vic d, nhng ti vn tm cch vit c my ch: Cm n cc cu v m
ay ra th c. Lc no cng c mt cu thi, khi c chuyn g th ch mt cu b pht.

Vt ngc Santa Marta

Mi hai mi tm ngy sau, nh s can thip ca mt ng lnh s B Santa Marta tn l Klaus
khip kia. Ngi t Da en, tn l Palacios, c ra ba tun sau khi ti n: anh ta c
vi lnh s B rng c mt ngi B b giam trong hm. Anh ny ra ci
v c mt ngy ch
hm. Vy l mt hm h dn ti ln phng giy vin ch huy. Hn ni vi ti:
- Anh l ngi Php, ti sao anh li khiu ni vi lnh s B?
Trong phng giy c mt ng mc trng trc nm mi tui, mi tc vng nht gn nh trng
ang ngi trong chic gh bnh, mt ci cp da t trn i. Ti hiu ngay tnh th:
- Chnh ng ni ti l ngi Php ch khng phi ti. Ti cng nhn l ti vt ngc t m
- ! ng thy cha - ng lnh s c b mt cha x ni.
- Sao anh khng ni t trc?
- Ti thit tng iu khng c g quan trng i vi cc ng, v thc tnh ti khng h c
g ngoi vic ti b trn, mt hnh ng bnh thng i vi tt c mi t nhn.
- Bueno, ti s anh chung vi cc bn anh. Nhng tha Senor Lnh s, ti xin ni trc r
ch c. Cc ngi a anh ny ra ch ct tc ri a vo phng giam bn ng la.
- Cm n ngi lnh s - ti ni bng ting Php, cm n ngi rt nhiu chu phin n y
- Tri i! Anh phi kh s bit chng no trong nhng ci chung giam khng khip y? Thi
ra hn li i , ci thng sc sinh y. Ti s tr li thm anh. Tm bit.
Ngi ct tc khng c mt y cho nn h a ti v phng cc bn. Chc trng mt mi ti
- C cn l cu u na? V l qu! Ci l khn kip y lm g cu, n ni cu by gi nh
cu lm sao th? Sao li m ra nhm vo lia la th?
- l v ti cha quen c vi th nh sng ny. y sng qu, mt ti quen ch ti cho
Ti ngi xung v nhn vo pha cui phng:
- Nhn vo y hn.
Cu sc mi thi, khng th tng tng c! Mnh my cu cng ton mi thi! Ti ci
ti, hai ng chn ti chi cht nhng vt t o nh vt rp t nh, v nhng vt cn c
ghic, v khng cn gng soi, ti cng bit nh vy. Nm ngi t kh sai chng kin bi
ngo khng ni c. Clousiot gi mt tn cnh st n, ni rng nu khng c ngi ct tc
gi i do.
Ti trn trung bc ra sn. Clousiot cm theo my th sch cho ti thay. c Maturette g
ln bng th x bng en ni a. Ti cng k cng ra nhiu ght. Cui cng sau nhiu ln s
hi nng trong nm pht th kh, v mc o qun vo. Ngi ct tc n. Anh ta nh dng t
- Khng. Ct bnh thng thi v co ru cho ti.Ti s tr tin.
- Bao nhiu?
- Mt peso.
- Ct cho cn thn vo, - Clousiot, ni, - ti s cho anh hai pesos.
Khi tm ra sch s, tc tai ct gn, ru ria co nhn, o qun thm tho, ti cm thy nh
tp:
- Th nc ln n u? Th cn chut cng? Li cn n rt? Bn th sao? Li cn l ct na?
?
l nhng ngi cht t nhin hay l nhng ngi treo c t st? Hay l nhng ngi b bn
Nhng cu hi c k tip nhau bt tn, v v ni nhiu, ti m kht nc. Ngoi sn nh t c
ngoi sn, ti ung n mt chc chn c- ph c pha papeln (ng vng cha lc). Th
Da en trc giam chung i din c n cho ti. Anh kh k cho ti cu chuyn m anh kh

anh. Anh ta rt hnh din v ngh ra cch gip ti. Anh tm bit ti trong mt tm trng
gp li s ni chuyn thm, cn hm nay th l .
Ti c cm gic phng giam cc bn ti l mt cung in. Clousiot c mt ci vng thuc quyn
a mua c. Anh ta bt ti phi nm ci vng y. Ti nm ngang ln vng. Anh ta rt ly lm l
ta hiu rng ch c nhng k khng bit nm vng mi nm dc m thi
n, ung, ng, nh c, nh bi bng nhng con bi Ty Ban Nha, ni ting Ty Ban Nha vi nh
t nhn Colombia tp ni cho tho: tt c nhng hot ng y gip cho chng ti qua c
i nm t chn gi ti l rt kh. Lc by gi nhng chi tit v cuc vt ngc t bnh vin
hi nhau hin ra tng m, n diu qua mt ti v i mt s tip tc. Cun phim khng th dng
nh bn . Hy cho ti li sc, ri anh c th bit chc l s cn nhiu din bin mi na,
ai ci l coca, mt kh hn, mt hy cn hi xanh. Ti nhai ci l xanh. C bn nhn ti s
it rng l th l m ngi ta dng lm thuc phin trng (cocaine).
- Cu a y ch?
- Th nm m xem.
- , m tht, n lm cho li v mi mt cm gic.
- y c bn ?
- Khng bit. Clousiot ny, cu lm th no m thnh thong li thy c tin th.
Mnh i tin Rio Hacha, v t y bao gi mnh cng c tin tiu trc mt mi ngi
pesos, hin vin ch huy ang gi, gi tr hin nay ca mi ng l ba trm pesos. n mt n
n ton l bn cht i, cu nn mc c vi hn th hn.
- Cng l mt hay.
Hm ch nht ti c ni chuyn vi ng lnh s B v ngi t B. Ngi t ny mang ti tht
yu cu ca ti nh ng che ch cho c bn chng ti ng ta hp thc ha mt t khai trong
mt gia nh ngi B.
Ti c k cho ng ta nghe chuyn my b x v ci ti ngc trai. Nhng ng ta l ngi theo
v cc ng linh mc. ng ch hi quen c gim mc mt cht m thi. V mn tin vng th ng
yn n Branquilla, phi cho ng bit trc hai mi bn ting ng h, v lc by gi ng c
v nu ti khng hiu lm th c nhng nhn chng bit vic ny.
- Vng.
Nhng by gi ng ng i g ht, vin ch huy rt c th li nht ng vo my ci chung kh
ng.
- My chc ng tin vng y qu l mt gia sn. Gi tr hin nay ca mi ng khng phi l
pesos. Vy th l mt mn tin ln. Khng nn cm d qu. Cn v my ht ngc trai th
Ti hi anh t Da en xem th anh c mun vt ngc vi ti khng, v theo anh nn hnh ng
khi nghe ni chuyn vt ngc.
- Ti van anh, anh bn . Anh ng ngh n chuyn y na. Nu bi l, anh s phi nhn ly m
h c nm qua ri y. Anh phi i n Baranquilla . Cn y th lm nh th chng k
yn. Trong c x Colombia ny khng c mt ni no c th chung giam nh anh tng bit
- Phi nhng y tng khng cao, chc tng i d.
- Hombre, facil o no, anh ng trng mong g vo ti Ti khng i m cng khng gip anh u.
e anh ni chuyn ny na u.
Cui cng anh ta b i, v ht sc s hi, sau khi ni: Francs, anh khng phi l mt ngi
c th ngh n nhng chuyn nh th y, Santa Marta.
Sng no v tra no ti cng nhn cc t nhn Colombia b giam y v nhng ti nng. H
khut phc. Ni kinh hong b giam xung nhng ci chung kia lm cho h hon ton t li
chng ti thy ngi ta a t di hm ln mt ngi cao ln hn ti n mt ci u,
him. Ti ni chuyn vi anh ta, ri sau ba bn ln cng i do, ti ni:
- Caimn, quieres fugarte con mi go? (Anh c mun vt ngc vi ti khng?)
Anh ta nhn ti nh th nhn qu Sa tan, v ni:
- li b giam xung y nu tht bi? Khng u, xin cm n. Ti th git m ti cn hn t
l th nghim cui cng ca ti. Khng bao gi ti ni vi ai v vic vt ngc na.
Chiu hm y ti thy vin ch huy nh t i qua.
Hn dng li nhn ti ri ni:
- Th no, n ch?
- n, nhng s cn n hn nu ti c my ng tin vng ca ti.
- Ti sao?
- Ti v ti s c tin thu trng s.
- Vo y
Hn a ti vo phng giy. y ch c hn v ti. Hn a cho ti mt iu x g - tnh h
- Anh c bit ting Ty Ban Nha hiu v tr li cho r nu chng ta ni vi nhau rt ch

- C
- Tt. Anh va ni l anh mun bn hai mi su ng tin vng ca anh.
- Khng, ba mi su ng tin vng ca ti.
- phi, phi? V dng thu trng s phi khng? Nhng ch c anh v ti bit l anh c m
- Khng, cn c vin trung s v nm ngi i bt ti, ngoi ra cn c vin ph chi huy nh
. Ri li c ng lnh s nc ti na.
- ! ! Bueno. nhiu ngi bit nh th th cng tt, v nh th ta s hnh ng mt cch
ip anh mt vic rt ln. Ti m i, khng chuyn phiu iu tra cho cc lc lng cnh s
tin vng hay khng.
- L ra ng phi lm vic mi ng.
- Khng, khng lm th c li cho anh hn.
- Xin cm n ng ch huy.
- Anh mun ti em bn h anh ?
- Gi bao nhiu?
- Th ci gi m anh ni l ngi ta tr cho anh ln anh bn ba ng y: ba trm pesos. An
trm pesos n p ci cng ca ti gip anh. Anh thy th no?
- Khng. Anh tr cho ti tng mi ng mt v ti s cho anh khng phi l mt trm m l ha
ho ti ng c tr cng nh th.
- Francs, anh qu tinh ma. Ti th ch l mt anh s quan Colombia hn mn, qu tin ngi v
nh l ngi thng minh, v nh ti ni, qu tinh ma.
- Vy anh c ngh g phi chng hn khng?
- Ngy mai ti s gi ngi mua n y, trong phng giy ny. Hn s xem my ng tin vng,
l th hai l khng c g ht. Ti gi anh i Baranquilla, km theo mn tin, hoc ti gi n
- Khng, y l ngh cui cng ca ti: ngi y s n y xem, ri ton b s d trn ba
- Esta bin (c ri), tu tienes mi palabra (anh c th tin li ha ca ti). Nhng mt s
vo u?
Khi nhn tin, anh s mi ng lnh s B n. Ti s a tin cho ng ta thu trng s.
- Khng, ti khng mun c nhn chng.
- Anh khng c g phi lo, ti s k giy xc nhn rng anh tr cho ti ba mi su n
ti, ti s bn vi anh mt vic khc.
- Vic g?
- Anh c tin ti. Vic ny cng hi nh vic kia, v trong vic th hai ta s chia u
- Cual es? (Ci g y?) Anh ni i.
- Mai anh lm nhanh i, ri n nm gi chiu, khi tin ca ti c an ton trong tay ng
bit vic kia.
Cuc thng lng din ra kh lu. Khi ti hi lng tr ra sn, cc bn ti v phng gi
- Th no, ng vic ra sao?
Ti k cho h nghe ht cuc ni chuyn va qua cc bn ln ra ci, tuy tnh cnh h chng c
- Ci thng cha y co tht! Nhng cu t ging hn. Cu c tin l hn s thc hin ng n
trm l hn chu ri. C ai m cuc vi ti khng?
- Khng, ti cng ngh l hn s chu.
Sut m hm y ti suy ngh. V th nht th th l xong. V th hai cng s xong thi, v h
Cn li v th ba. V th ba... l ti nh t cho hn tt c s tin ti thu li c h
. Chic thuyn ny ti c th mua bng s tin ti cn gi li trong plan: xem hn c cn
Sau hai v th nht hn khng cn dm trng pht ti na. Sau s bit. ng bn da gu, v.v..
lla? Thnh ph ln hn th nh t cng vng chc hn, c gim st k hn v tng cao hn.
ti s vt ngc tht nhanh, v y i my nm, ri s i vo vng ni vi ci b lc nui b
ti cng phi thnh cng trong chuyn vt ngc ny. Sut m ti nm suy ngh ng i nc
Hm sau, cng vic c tin hnh kh chng vnh. Vo lc chn gi sng h n gi ti ra gp
i ti n, tn cnh st i gi ti ng ngoi, mt mnh ti vo. Trc mt ti l mt n
chic m d mu xm rng vnh kiu nh m cao bi. Mt vin ngc trai ln mu xm ln mu xan
ci trn ca-vt. Ngi n ng gy g v kh t ny khng phi khng c mt v trang nh nh
- Cho ng.
- ng c ni c ting Php khng?
- Tha ng c, ti vn l ngi Liban. c bit ng c nhng ng tin vng mt trm pesos,
, ng c nhng li c khng?
Khng, su trm nm mi pesos.
- Nh vy l ng khng bit gi ri? Gi ti a by gi l nm trm nm mi pesos.
- ng , v ng ly ht nn ti xin nhng li vi gi su trm.
- Khng, nm trm nm mi.

Cui cng hai bn ng gi l nm trm tm mi pesos. Th l vic mua bn xong xui.

- Qu han dicho? (Anh va ni g th?)
- Chng ti ng gi nm trm tm mi. Chiu nay s giao hng.
ng khch ra v. Vin ch huy ng dy ni vi ti:
- Rt tt, th th ti c bao nhiu?
- Hai trm nm mi pesos mi ng. ng thy khng, ti cho ng mt s tin gp hai ln ri
ng.
Hn mm ci ri ni: Th cn vic kia?
- Trc ht ng lnh s chiu nay phi c mt ti trao tin. Sau khi ng y ra v ti s n
- Th th c mt vic na tht ?
- Anh c th tin ti.
- Bin, ojal (tht y nh).
n hai gi, ng lnh s v ngi n ng Liban c mt. Ngi ny a cho ti hai mi ng
lnh s v nm ngn hai trm tm mi cho vin ch huy. Ti k cho vin ch huy mt t bin l
rm pesos. Khi ch cn li vin ch huy trong phng giy, ti k cho hn nghe cu chuyn gia
- Bao nhiu ht ngc?
- Nm su trm g y.
- Ci b M B trn y l mt m n cp. L ra m ta phi em tr cho anh lc anh b bt, hay
o cnh st. Ti s t gic m ta.
- Khng, anh s n gp b ta v trao cho b ta mt bc th, anh s yu cu b ta mi c n t
- Ti hiu: c ny s c bc th vit bng ting Php ca anh v dch ra cho m y nghe.
- Hy i ti vit bc th .
- , nh? Jos, chun b xe v hai cnh st vin - Hn gi qua cnh ca h m.
Ti ngi vo bn giy vin ch huy, v trn mt t giy c ng-tt ca nh t, ti vit bc t
Knh gi b B trn ca tu vin, nh v n tu s i Nh Lan tt bng v y tnh nhn i ch
Khi cha dn dt ti n nh b, ni ti tng s nhn c s gip m theo lut C c
ti ngc trai thuc quyn s hu ca ti b c c s tin rng ti s khng ln lt ra
k ti tin no ngh rng bn phn ca hn v t gic ti vi cnh st, v h nhanh c
h hn tin c hnh ng ny khng phi l linh hn ca mt trong nhng ngi con gi c
b rng ti tha th cho ci linh hn thi nt y, v ni nh vy khng ng s tht. Ngc l
ong cc v thnh ca Cha trng pht khng thng tic k phm mt ti li qui n nh v
h huy Cesario ci ti ngc trai m ti gi b gi h. ng y s a li cho ti mt cch
c gi tr nh mt t bin lai. Knh xin b nhn y, v.v...
V tu vin cch Santa Marta c tm cy s, nn ch mt ting ri sau l xe tr v. Vin c
- Xong. Anh m th xem c thiu khng.
Ti m. Khng phi bit l thiu vin no khng v ti khng h bit trong ti c bao nhi
trong tay g ma-c ny: c c thy nm trm by mi hai vin.
- ng ci ti ny ch?
- ng.
- No falta? (khng thiu ch?)
- Khng. By gi anh k i.
- Khi ti n tu vin, b M B trn ang trong sn. Hai vin cnh st cng i ng nghi
rng m chc b c th on c, ti cn ni chuyn vi v n tu s ngi i Nh Lan trc m
- Ri sao na?
- C n tu s run run trong khi c bc th cho b B trn nghe. B ny khng ni g c. Ch
ra ly ti ngc v ni vi ti: y, ci ti ngc trai vn y nguyn. Xin cha tha th cho k
g ni li vi ngi y rng chng ti ang cu nguyn cho anh ta. Th y, Hombre - Vin ch
gi th c th bn ch ngc ny?
- Mnana (mai).
- Ti s khng hi anh nhng vin ngc ny u ra, ti bit anh l mt matador nguy him, n
l mt ngi trung thc v c danh d. Anh hy cm ly sc gim- bng, chai ru ny v my
ngy ng ghi nh ny.
- Cho anh.
Th l ti em v tri giam mt chai ru Chianti hai lt, mt sc gim-bng hun khi gn ba
l mt ba tic ngy hi. Gim-bng, bnh m v ru vi i rt nhanh. Ai ny u n ung ht
- Cu c tin l mt ng trng s s c th lm c cho chng mnh mt ci g khng?
Ti bt ci. Ti nghip, n nh h m cng tin vo ci chuyn trng s ny!
- Ti khng bit. Cn phi nghin cu v hi kin trc khi tr tin.
- Tt hn c l ch tr tin trong trng hp c kt qu. - Clousiot ni.
- ng y, phi tm mt ng lut s no chp nhn iu kin y.

Ti khng ni chuyn ny na. Ti hi xu h. Hm sau, ci ng ngi Liban li n: Vic ny

hn loi ngc theo kch thc, ri theo mu sc, ri theo hnh dng, xem th ngc trn hay c
Ni tm li, khng nhng vic ny phc tp, m ngoi ra ngi Liban cn ni rng ng ta phi
rong bn ngy cng vic xong. ng ta tr ba mi ngn pesos. Vo lc cht ti ly ra m
g b v ng lnh s B. ng nh nhng thng gia lnh ngh, h nhn dp ni vi ti rng ri
hng ti vn ly v.
ng lnh s B lm kh d mi ri mi chu nhn ba vin ngc. ng s gi s tin mi lm ng
pesos.
Cn phi hon thnh tt p vic th ba.
Ti cn phi lm th no thc hin vic ny y? Colombia mt ngi th gii c tr c
l mt mn tin ln. Ti phi tranh th thi c. Vin ch huy lnh hai mi ba ngn pesos.
gn pesos.
- ng ch huy ny, nu lm ngh bun bn, cn phi c bao nhiu vn mi c c mt mc sng
Mun bun bn kh gi th phi c mt s vn t bn mi lm n su mi ngn pesos.
- S vn ny c bao nhiu li? C c gp ba ln tin lng ca ng khng? Hay bn ln?
- Nhiu hn. Phi nm su ln s tin ti c hng.
- Th ti sao ng khng chuyn sng lm ngh bun bn?
- V ti ch c c mt na s vn cn thit.
- ng ch huy , ti c mt vic th ba mun bn vi ng.
- Thi anh ng a.
- Khng, ti khng a u. Anh c mun ly s hai mi by ngn pesos ca ti khng? N s l
- Bng cch no?
- Anh cho ti i.
- Francs ny, ti bit anh khng tin ti. Trc y c l anh c l . Nhng by gi, khi ti
th mua mt ci nh v cho con i hc trng t, th anh phi bit rng ti l bn ca anh. T
khng mun ngi ta git cht anh: y ti khng th lm g cho anh c, d anh c biu t
vt ngc vi t nhiu hy vng thnh cng u.
- Th nu ti chng minh c cho anh thy l c cch th sao?
- Th ta s xem, nhng anh phi ngh cho k i
- Anh c quen ai lm ngh nh c khng?
- C.
- Ngi c th a ti ra bin v bn thuyn cho ti khng?
- Ti khng bit.
- Thuyn ca anh ta gi chng bao nhiu?
- Hai ngn pesos.
- Nu ti cho ngi y by ngn v cho anh hai mi ngn, th nh th c cha?
- Francs , vi ti th mi ngn l , anh phi gi ly t nhiu m dng ch.
- Anh thu xp mi vic i.
- Anh s i mt mnh ?
- Khng.
- My ngi?
- Ba ngi c thy.
- ti th ni chuyn vi anh bn nh c .
Ti rt kinh ngc trc s thay i thi ca g ny i vi ti. Vi ci mt st nhn ca
Ra sn, ti ni chuyn vi Clousiot v Maturette h ni vi ti rng ti thch th no th
rt xc ng v hi lng khi thy h giao ph tnh mng ca h vo tay ti nh vy. Ti s k
g cc, v ti lnh ly mt trch nhim ln lao. Nhng ti phi ni cho ba bn kia bit. L
xong mt vn domino. y l th gi cui cng trong ngy m chng ti c c ung c~ph
su chn c-ph nng.
- Ti cn ni chuyn vi cc bn. y. Ti ngh l by gi ti c th ln ng vt ngc.
usiot v Maturette l hai ngi cng vt ngc vi ti t u. Nu mt trong cc bn thy
lng nghe.
- Khng, - anh chng ngi Bretagne ni, - lm nh vy l ng v mi phng din. Trc ht
nhau. Th n, s d cc anh lm vo tnh cnh ny chnh l ti chng ti mun b xun
anh hi kin chng ti. Nhng anh hon ton c quyn lm nh th. Chng ti cu mong Ch
nh b bt th chc mi phn l phi cht trong nhng iu kin ht sc kinh khng.
- Chng ti bit, - Clousiot v Maturette cng ni mt lc.
Chiu hm sau vin ch huy ni chuyn vi ti rng bn hn bng lng. Hn hi ti xem chng t
yn.
- Mt thng nm mi lt nc ngt, hai mi k-l bt ng v su lt du. Ch th thi.

- Carajo! - Vin ch huy ku ln. - Ra bin m ch em theo ngn y thi?

- Th thi.
- Anh tht c khi, Francs .
Th l xong c. Hn quyt tm lm v th ba.
Hn lnh lng ni thm:
- Anh c tin hay khng th ty, nhng ti lm vic ny cho cc con ti v sau l cho anh.
g ng c gip nh vy.
Ti bit rng hn ni tht. Ti cm n hn.
- Anh s lm th no ngi ta ng thy r qu l ti ng lng cho anh trn?
Anh s khng b lin ly u. Ti s i vo ban m, lc sang phin gc ca vin ph ch h
- K hoch ca anh nh th no?.
Ngy mai anh bt u bt mt vin cnh st trong i gc m. Ba ngy sau anh bt thm mt
g mt ci chi canh i din vi ca phng giam. n m ma u tin, tn lnh gc s vo tr
pha sau. V h thng n xung quanh tng, anh phi tm cch t mnh lm chy cu ch. l
Anh c th lm chy cu ch bng cch nm mt si dy ng di mt mt, hai u buc hai hn
rn bc tng. V phn anh bn nh c th ci thuyn phi c buc vo b bng mt si xch
mt th gi m bng cha, my l bum phi xp th no cho chng ti c th ko ngay ln c
- Nhng thuyn c mt ng c nh, - vin ch huy ni.
- ! Th th cng tt: anh ta phi my n s khng nh th si my, trong khi anh ta
i thy chng ti n, anh ta phi ng cnh thuyn, mc o trng nha en.
- Th cn tin th sao?
- Ti s ct i xp tin hai mi ngn pesos ca anh lm hai na. Ci mn by ngn pesos ti
rc cho anh mt na xp bc ct i, na kia th mt trong my ngi khc li s a ch
it.
- Anh vn khng tin ti ? T qu.
- Khng, khng phi l ti khng tin anh, nhng anh c th tht bi th no y trong khi lm
hng tr tin, v khng chy cu ch th ti khng th i c.
- ng .
Mi th sn sng. Thng qua vin ch huy, ti tr by ngn pesos cho ngi nh c.
phin. Ci chi canh dng xong. Ch cn i tri ma m, nhng vn cha c m no ma c
, vt ca c ngy trang rt kn, ngoi ra li cn c che khut bng mt ci lng chim
ct) bng ting Php. Chng ti u nh ang ngi trn ng than hng. Vin ch huy nhn
vn khng ma.
Theo k hoch, h ma c mt ting ng h l vin ch huy phi lm chy cu ch t bn ngo
v l . T sm, h thy mt m my nho nh bn kia chn song l lng chng ti li trn tr
C th pht cung ln c. Mi th c chun b xong xui t mi su ngy nay: mi s
, vin ch huy thn hnh ra sn tm ti v a ti vo phng giy.
Hn tr cho ti xp bc ct i v ba ngn pesos nguyn.
- C chuyn g th?
- Bn i, bn ch cn mt m nay na m thi. Ngy mai n su gi sng l ci bn b a i
gn pesos ca anh bn nh c, v phn cn li anh ta tiu ht cho cc anh ri. Nu Cha c
v khi nhn thuyn anh s tr s tin ny cho anh ta. Ti tin anh, ti bit l ti khng c
m y tri khng ma.
Nhng chuyn vt ngc Baranquilla
n su gi sng, tm ngi lnh v hai ngi cnh binh do mt trung y ch huy kha tay chn
ti nh binh.
Chng ti ln ng i Baranquilla. Xe vt qua ci khong cch mt trm tm mi cy s tron
nh t c gi l 80, calle Medellin Baranquilla. By nhiu c gng ng i Baranqui
Hi cng quan trng nht ca x Colombia trn i Ty Dng, nhng t pha trong ca sng
l mt nh t ln: bn trm t nhn v gn mt trm gim th. N c t chc nh mi nh t
B ch huy ca nh t, ng u l vin gim c Don Gregorio, n tip chng ti. Nh t c
ia hai bn l mt ci nh th di trong thng lm l mi-sa, nhng cng dng lm ni tip
nhng t nhn nguy him nht. Khi lc sot h pht hin c s tin hai mi ba ngn peso
ni trc cho ng gim c bit l my mi tn ny c tm thuc c, v iu chng c g l
- My thng Php y c c tn c na y?
B giam trong ci nh t Baranquilla ny i vi chng ti l thi on nguy nht trong cuc
, chnh y l ni m chng ti s b giao li cho nh chc trch Php. Phi, Baranquilla i
h t khng l ca n, lm thnh mt im mc. Nht nh phi vt ngc bng bt c gi no,
nh x lng.
Phng giam ca chng ti chnh gia sn. V chng dy khng phi l mt cn phng m l mt

nhng dy chn song ln, bn gc c ch ra mt v i ngoi.

Nhng ngi t khc, c khong chng mt trm, c phn vo nhng cn bung khot trong bn
mi, mi bung c mt dy chn song trng ra sn. Mi dy chn song c lp mt th mi hin
m. Ch c su t nhn ngi Php chng ti trong ci chung trung tm h bn bn, m ngy
rc mt bn lnh gc. Sut ngy chng ti c th ra sn hay vo chung ty t su gi sng
thm ch n ung cng c.
Chng ti n c hai ngy th h tp trung c su ngi trong nh th trc mt ng gim
anh l t vt ngc t tri kh sai Php Guyane?
- Chng ti cha bao gi ph nhn iu .
- Mi ngi trong cc anh phm nhng ti g m b x nghim khc nh vy?
iu khng c g quan trng. iu quan trng l chng ti khng h lm iu g phm php t
ci quyn ca chng ti c lm li cuc i, m cn cam tm lm k sn ngi, lm hin binh
- Nc Colombia ngh rng mnh khng c chp nhn cc anh vo lnh th.
- Nhng bn thn ti v hai ngi na, trc y cng nh hin gi, chng ti u nht quyt
ch khng phi trong khi ang b ln t ny. Ngc li lc y chng ti ang c ht sc
Phng vin mt t bo cng gio ni:
- Ngi Php hu ht u l ngi cng gio, cng nh ngi Colombia chng ti vy.
- C th cc ngi u c ra ti theo cng gio, nhng cch x s ca cc ngi t c g g
- Th anh trch c chng ti nhng g?
- Cc ngi l nhng k cng tc vi bn cai ngc ang sn ui chng ti. Hn na cc ngi
ca chng ti vi tt c nhng c thuc quyn s hu ca chng ti, m li l qu tng
ruyne tn qu i din. Chng ti khng th chp nhn rng cc ngi khng chu cho chng
cho chng ti i tip bng phng tin ca chnh chng ti tm n mt t nc no c th
- Cc anh on trch ngi Colombia chng ti ?
- Khng phi bn thn ngi Colombia, m ci h thng lut php v cng an ca h.
- Anh mun ni g?
Ti mun ni rng mi sai lm u c th sa li khi ngi ta mun. Cc ngi hy cho chn
- Chng ti s c gng i quyn cho cc ng.
Khi chng ti tr ra sn Maturette ni vi ti:
- y? Anh hiu ri ch? Ln ny th khng cn o tng g na anh ! Chng mnh nm trn
- Cc bn i, ti khng bit l nu hp qun li chng ta c mnh hn khng, nhng ti xin n
mun lm g th lm. Cn ti, nht nh ti phi vt ngc ra khi ci nh t s 80 tr dan
Hm th nm h gi ti ra phng tip khch trong nh th. Ti trng thy mt ngi n mc san
cng thy ging Louis Dega l lng.
- Anh l Papillon phi khng?
- Vng.
- Ti l Joseph, em trai ca Louis Dega. Ti c c bo, cho nn by gi ti n thm anh.
- Cm n.
- Anh c gp anh ti bn y khng? Anh c quen anh y khng?
Ti k li cho Joseph nghe cu chuyn ca Dega cho n ngy hai chng ti chia tay bnh vi
bit rng Louis by gi ang Qun o Salut: anh ta bit tin ny nh mt bc th gi t Ma
ca tri giam l vo ngy th nm v ngy ch nht. Joseph ni vi ti rng Baranquilla c
g y tm cch lm giu. H u lm ngh trm im. Trong mt khu vc ring ca thnh ph
thng cao c ca nc Php v ngh thut mi dm trang nh v khn kho. y cng vn nhn
an, t nc Anh n nc c, t Buenos-Aires n Caracas, t Si Gn n Brazzaville, ang tr
yn mn xa c nh nhn loi: ngh mi dm v cch s dng ngh ny sng sung tc. Joseph
my ng trm im ngi Php Baranquilla ang lo lng. H s rng chng ti n nh t
hi n ci ngnh thng mi ang phn vinh ca h. Qu nhin, nu trong chng ti c ngi v
etas ca my c im ngi Php, d ngi vt ngc khng bao gi n nh cy g cc c hay
ra kh nhiu iu: giy t gi mo, giy php c tr qu hn hay mt hiu lc. i tm chng t
Trong khi c nhng ngi n b v c nhng ngi dn ng na m nu b l th c th phi
Nh th l ti c thng bo k tnh hnh. Joseph Dega ni thm rng anh ta sn sng gip
g s vo thm ti. Ti cm n con ngi tt bng y: v sau anh ta cho ti thy r rng, t
a chnh thc ng
trao tr chng ti cho nc Php.
Ti gi cc bn li.
- Tha cc Ngi. Ti c rt nhiu iu cn tha li cc Ngi.
- G th - C nm cng ng thanh tht ln mt lt
- Trc ht l ng c o tng. Vic trao tr quyt nh xong xui. Mt chic tu c bi
ai. Th n l s c mt ca chng ta gy ra nhiu lo u cho my ng trm ng hng vi c
phi ci ng va n thm ti u. ng ny th cc cn. Nhng cc bn ng nghip ca ng ta

nhiu phin h.
C bn ci ph ln. H tng ti ni a. Clousiot ni:
- Tha ngi ma-c Jean M, xin ngi vui lng chun y cho ti vt ngc, c c khng ?
- Thi ng gin na. Nu my con c n thm ta, phi bo n ng n na. ng ch?
- ng .
Nh ti ni, trong sn ca chng ti c khong mt trm t nhn ngi Colombia. H tuyt n
hiu tay th thit: k trm u t, chuyn gia lm bc gi, giy gi, nhng tn bp bm tinh x
hng tn bun lu ma ty m my tn st nhn chuyn nghip nh kinh nghim phong ph m tr
mt ngh rt tm thng Chu M. y nhng k giu c, cc chnh khch v cc phn t lu
lm vic cho h.
Mu da ca h rt khc nhau. T trc da en nhnh ca ngi Sngalais n nc da mu l tr
t mu gch ca ngi Anh-ing thuc chng tc Mongoloid vi b tc trn mu en c nh tm
lc vi h, tm hiu kh nng v
ch vt ngc ca mt vi c nhn c chn lc k cng. P
ong t th lun sn sng vt ngc.
Trn chp bn bc tng ca khong sn hnh ch nht ny c mt con ng tun tra ban m th
mt tn lnh gc ng trong. Nh vy m ngy lc no cng c bn tn lnh canh thng trc
th. Tn ny khng cm v kh. Thc n kh y , v c nhiu t nhn by bn nhng mn n v
ny: cam, da, u , v.v... mua t bn ngoi vo. Thnh thong my g tiu thng ny li b
nh chng l thng. Cha kp thy c ai n th h b trm ln mt tm khn ln khng sao
c, ch cn nhc nhch mt ci l b m su vo tht. Nn nhn b lt ht s tin thu c
h ng thi cng c mt qu m nn vo gy. Khng bao gi c ai h ming ni g sau khi s
ht nhng th hng ang bn, v d xem ai cp mnh. Nu hn d ra c th s c mt tr
Hai tn k trm Colombia n gp ti bn vic. Ti lng nghe h rt chm ch. Theo h th
la vi k trm. Mi khi n phin tun phng ca h trong mt khu vc no y, h bo cho
Hai ngi khch ca ti bit ht nhng tn cnh st ny v ni vi ti rng nu trong tun n
ca nh th th tht l khng may. Ti phi lm sao c c mt khu sng ngn, do mt ngi
kia s d dng nhn li gi v b chng ti bt phi g vo cnh ca sau ca nh th dn vo
h. Trong lc bt ng, b chng ti cha sng vo mt, bn ny s phi cho chng ti chy r
hng ngi qua ng i li tp np on ny.
Ti khng thy va lng lm vi k hoch ny.
Mun a mt khu sng ngn vo t, phi l mt khu sng c rt nh, ti a l mt khu 6
bn lnh gc hong s. Hoc gi mt trong bn chng c th c mt phn ng bt gi v chng t
Khng phi ch c ti ng ngi khng yn v kht khao hnh ng, m cc bn ti cng vy. Ch
hng ngy bun nn, h c khi nh lng chp nhp rng chic tu n ch chng ti s gp
a. Thm ch h cn bn bc xem th v n tri chng ti s b x l ra sao, phi chu nhng
- Ti khng th nghe ni nhng cu chuyn ngu xun ca cc cu. Khi no cc cu mun ni mun
nghe thy, hy ko nhau ra mt gc no y m bn. Min ng c li ci s phn m cc cu n
ph bt lc Cc cu tn ph c ri sao? Trong m cc cu c cu no b thin? Nu c th
ti ngh n vt ngc, th l vt ngc cho c bn. Ti ngh n long c ra thu xp c
cng vt ngc khng phi l chuyn d. V nu ch mi mt mnh ti th khi thy ci ngy y
git mt tn cnh st Co-lom-bia ko di thi gian. Ti m git mt tn cnh st th h kh
rch Php. Lc by gi ti s c th gi rng ri. V v trong trng hp ny ti vt ngc m
Hai ngi t Colombia chun b mt k hoch khc, cng kh tinh xo. Sng ch nht vo gi xe
t nhn v nhng ngi khch vo thm. Lc u mi ngi cng xem l ri khi bui l xong,
hm. Hai ngi Colombia yu cu ti ch nht ti s vo nh th xem l nm vng cch din
nht sau. H ngh ti ng ra lm ngi cm u cuc ni lon. Nhng ti t chi ci vinh
Ti nm vng c trong tay bn t nhn Php.
Anh chng ngi Bretange v anh chng Bn l khng ng tham gia. Cng chng sao, h ch
g ti, tc bn ngi trong cuc, s n d bui xem l. Ci nh th ny hnh ch nht. Trong
c mt ci ca m ra sn. Ca chnh a thng vo trm gc. Ca ny c mt dy chn song,
. Cui cng, sau lng h l ca ra ph.
V trong mi bui l, nh th bao gi cng ng nght, bn lnh gc m chn song v xp hng
bui l. Trong s nhng ngi khch vo thm t nhn s c hai ngi ng la v my ngi kh
hu sng ngn buc vo pha trong bp v. Khi mi ngi vo trong nh th, h s tun sng
g c to, 38 hay 45. Ngi t ng u cuc ni lon s nhn c mt khu sng ngn t tay m
gip l rung chung ln th hai, c bn phi hnh ng vo cng mt lc. Phn vic ca ti l
Don Grgorio, ni: Da la orden de nos dejar, panar, sinh, te mao. (Hy ra lnh bo h ch
i ra, nu khng ti git anh).
Mt ngi khc cng s lm nh vy vi ng linh mc. Ba ngi kia, t ba gc khc nhau, s ch
ng ca li v chnh. H tn no khng b sng xung th phi bn cht ngay. Nhng ngi tham

h mc v ng gim c s c dng lm bnh phong cho hu qun. Nu mi vic din bin mt c

t nhn c sng ngn s la h vo nh th. Chng ti s ra ngoi, sau ng ca chn song
h s b trng v c tp cnh st u phi ng d bui xem l. bn ngoi, cch y nm mi
ng nh ln xe tht nhanh. Chic xe ti s khi hnh sau khi ngi ng u cuc ni lon l
u khi d mt bui xem l, ti ng
vi k hoch ny. Mi vic u din ra nh Fernando m
Joseph Dega s khng vo thm chng ti vo ch nht ti. Anh ta bit r ti sao. Anh ta s c
xi gi cho chng ti khi phi ln xe ti, v s a chng ti n mt ch trng cng l d
tnh trng kch thch cao v rt nng lng ch lc hnh ng. Fernando tm cch c
5 ca qun Cnh v Colombia, mt v kh rt ng s. n th nm, mt c gi trong nhm ch
cn, v cho ti bit rng chic tc-xi s n chng ti l mt chic xe sn mu vng, chng
- Chc cc anh may mn.
C ta hn ln hai m ti mt cch du dng v khng khi c phn xc ng.
- En tra, en tra (mi vo, mi vo). Hy vo cho cht ngi nh th ny lng nghe ting ni
Clousiot sn sng t u n chn. Maturette hai mt sng long lanh, cn ngi kia khng r
ch nh. Don Grgorio, vin gim c nh t, ngi trn mt chic gh ta bn cnh mt b
ri ti l hai bn kia, u n mc t t n khi ra ng khng b ngi ta . Con dao
v khut hn trong ng tay o s-mi ka-ki ci k c tay. By gi phi ch n lc nng mn
ci g di t, v cu b gip l sau khi rung chung rt nhanh, s cho nghe ba hi chung
l hiu lnh ca chng ti, mi ngi u bit r lc y mnh phi lm g.
Hi chung th nht, hi th hai... Ti lao vo Don Grgorio, con dao d st ci c to v nh
linh mc ku: Misericordia, no me ma ta (Xin tha cho, ng git ti) v tuy khng nhn thy
a ngi kia ra lnh cho bn lnh gc b sng xung. Mi vic u tri chy. Ti nm cht ci
: Sigua y no tengas miedo, no te ha r dao. (Theo ti v ng s, ti khng lm g ng u).
g mt con dao co d st hng, gn nhm chng ti. Fernando ni: vamos, Francs, vamos a la s
a i thi, anh bn Php, ra ca i).
Lng khp khi v nim vui c thng, ti xua cc bn v pha ca dn ra ng, th bng nhi
do gc xung, v mt trong nhng ngi c sng cng ng ln ra Ti vn tin thm c mt th
chn li. May thay gia h vi chng ti c my ngi n b, nn h khng dm bn. Li hai p
gi bn c sng th ba ca chng ti va b bn cht sau khi bp bn mt pht h ha lm
h nh tu l, ni vi ti:
- a dao y.
Ti a dao cho ng ta. Tip tc nh nhau chng c ch g. Trong khong khng y na pht t
Hn mt tun sau ti c bit rng cuc ni lon tht bi v mt t nhn thuc mt sn kh
hng giy u tin chng ti hnh ng, hn bo cho bn lnh canh trn thnh. Nhng tn
, hai tn nhy xung hai bn nh th, ri qua nhng chn song ca hai ca ngang, h bn vo h
hic gh di cha sng vo tp cnh st. Sau vi giy h li bn gc ngi th ba lc by
(*trn u b tt, trong nhng ngi u b (toreadores) phi git cht con b) ngon mc.
ta ra lnh ny n. Rt cc mi t nhn trong c bn chng ti b xch li v nht vo x
Don Grgorio tip Joseph Dega. ng ta cho gi ti ln ni rng lm vui lng Joseph, ng
cng vi cc bn ti. Nh c Joseph, mi ngy sau cuc ni lon, tt c chng ti u c
phng giam trc kia. Khi v n phng giam, ti yu cu cc bn im lng vi pht tng nh
a cht trong khi hnh ng. Trong mt bui vo thm Joseph cho ti bit rng anh ta t
ong gii trm im anh ta thu c nm ngn pesos t cho Don Grgorio. C ch ny lm
hn trc cht t. By gi ti s lm g? Bit pht minh ra cch g khc y? Chng l ti l
g c hay sao?
Nm trong phng ra mt chung, trnh c nh nng gay gt, ti c th kn o theo di cch
tun tra. Ban m c mi pht h li ln lt gi nhau: Lnh canh, hy coi chng. Lm nh
em trong bn tn lnh canh c tn no ng khng. Nu c ai khng tr li, ngi kia gi li c
Ti tng tm c mt ch s h. S l mi chi canh t bn gc ng i tun u c
ph, hn gi ngi cafetero n rt cho hn mt hay hai chn c ph vo lon, ri ko dy ln
hi hi nh ra pha sn mt cht. Ti t nh l nu ti c c mt ci mc to buc vo u m
g. Ch trong my giy ti c th vt qua bc tng trng ra ng. Vn duy nht l lm sa
Ti trng thy tn lnh canh ng dy i my bc trn con ng tun tra. Ti thy hnh nh
li cn bun ng. Thi ng ri, phi lm th no cho hn ng? Trc ht ti s ang si dy,
o hn ng v c th phen na. Trong hai ngy mt si dy di gn by mt c tt bng tt
im c, nht l nhng chic o bng vi ka-ki. Ci mc th tm tng i d, l thanh s
vo. Joesph Dega em n cho ti mt chai thuc ng rt mnh. Theo li ch dn th mi l
ha xp ln. Ti tm cch lm cho tn lnh canh chu ung c ph ca ti biu v quen dn vi
rt cho hn mi ln ba cc c ph. V dn Colombia u hay ru, m th thuc ng kia li c
chai ru hi. Ti ni vi tn lnh canh:

- Anh mun ung c ph pha kiu Php khng?

- N l th no.
- C cho c ru hi vo y.
- th xem, cho ti nm .
Nhiu tn lnh canh c nm mi c ph ru hi ca ti. By gi mi ln ti mi c ph h
- C ngay. - Ti c th rt ru hi vo.
Gi G n. y l vo gia tra mt ngy th by. Tri nng kinh khng. Cc bn ti bit kh
hng mt ngi t Colombia c mt ci tn A-rp l Ali ni vi ti l hn s tro sau ti. T
nghi l ng la v khi b pht v sau. Mt khc ti khng th cm sn dy v mc c v t
chuyn c ph ln. Theo kin chung ca cc bn ti, ni trong nm pht hn phi b o vn.
Lc by gi n km nm. Ti gi tn lnh canh.
- Th no?
- Vn th thi.
- Anh c ung c ph khng?
- C pha kiu Php y, ngon hn.
- i t nh, c ngay y.
Ti n cafetero: Hai c ph. Trong ci lon ca ti rt sn c chai thuc ng. Nu ung
a th tht ht ch ni! Ti n gc tng v hn trng thy ti rt ru hi vo lon r rnh
- Ung t nh?
- !
Ti rt thm cht na, ri trt c sang lon ca hn. Hn lp tc ko ln.
Nm pht, mi, mi lm, hai mi pht tri qua! Hn vn cha ng. T hn na, ng l ngi
g ht sch ch khng phi khng. n mt gi tra i gc ri.
Nh ngi trn ng than hng, ti theo di tng c ng ca hn. Khng c du hiu g thy h
xung trc chi canh, khu sng trng chng gia hai chn. u hn nghing sang mt bn. C
ia bit chuyn cng ang theo di nhng phn ng ca hn mt cch mi m khng km g ti.
- No bt u i, - ti ni vi g ngi Colombia.
- Dy u!
Anh ta ang sa son nm dy th tn lnh canh ng dy, khu sng ri xung t, vn vai
ngng li va ng lc. Ch cn mi tm pht na l n gi i gc. Ti thm cu cu Cha:
hng ti ku mi vn chng thy g: ci ng Cha ca ngi C c gio nhiu khi cng t thn
Clousiot li gn ti ni:
- Th ny th tht! n by gi m thng kia vn cha ng th l tht!
Tn lnh canh nh cm sng ln nhng lc ci xung nht khu sng hn bng ng nho ra ng
nm ci mc ln, nhng n li trt xung. Anh ta nm ln na. Ln ny th mc. Anh ta ko x
kim tra li mt ln na v khi ti p chn vo tng v co tay li leo ln, Clousiot ni
- Coi chng N n i gc kia ka.
Ti va kp rt lui trc khi b h nhn thy. c s thi thc t nhin ca bn nng t v
-bia, khong mi ngi, chy n vy quanh ly ti, ti lin tr trn vo bn h. Chng ti
tn cnh st trng i n i gc trng thy ci mc v tn lnh canh nm sp bn cnh k
rng va xy ra mt cuc vt ngc. Ngi ta a cng n khing tn lnh ang ng. By gi c
Grgorio cng c mt trong m y. ng ta ra lnh ko si dy ln. Ci mc ang nm trong tay
vy quanh sn, sng cha v cc t nhn. H bt u gi tn. Gi n tn ai th ngi y
H lin ly kha kha tri cc bung giam li.
Li im danh ln th hai, v kim tra tng bung. Khng, khng c ai mt tch c. n ba gi
g ti c bit rng tn lnh canh kia hin ang ngy nh sm, v tt c cc bin php c
ombia ca ti cng tht vng khng km g ti. Va qua anh ta tin chc mi phn th no cng
chi bi cc th hng M, v thuc ng va ri l thuc M.
- Bit lm th no by gi?
- Lm li ch cn th no na! - Ti ch bit tr li c th.
Anh ta tng ti mun ni l phi tm cch nh thuc ng mt tn lnh canh mt ln na. Tht
Anh ta ni:
- Anh tng l bn cnh st y ngu n ni s c mt thng na chu ung c ph theo kiu Ph
khng sao nhn ci c.
- Chc chn l s c ch!
Tn lnh canh ng ba ngy v bn m. n khi hn thc dy, d nhin hn bo co l chnh
h pha theo kiu Php. Don Grgorio cho gi ti ln i cht vi hn. Vin ch huy i ln
phng v thch thc hn. Hn gi cao gm ln, Don Grgorio xng vo can lin b mt nht s
xng n gnh gy lm i. ng ta ku to n ni vin s quan kia ch cn quan tm n ng t
.

T cc phng giy bn cnh, tt c cc nhn vin dn s u chy sang. Th l n ra mt cuc

tn lnh canh b ti nh thuc ng vi khong mt chc vin chc dn s ang mun tr th
iu ngi b thng nh. Ngi duy nht bnh yn v s l ti. Vn quan trng by gi khn
s quan. Khi ng gim c c tr vo bnh vin, ngi thay th ng dn ti tr ra sn:
- Vic anh s c xt sau, Francs .
Hm sau vin gim c, vai b bt, n yu cu ti vit mt bn khai bo t co vin s quan.
g ngi ta mun ti khai. H qun hn cu chuyn thuc ng. Chuyn ny i vi h khng
My ngy sau, Joseph Dega tnh nguyn t chc mt cuc vt ngc t bn ngoi. V ti c ni
g th c v n thp quanh ng i tun trn thnh ph rt sng, anh ta tm cch ct d
cu giao mt ci trm bin th bn ngoi nh t. V phn ti, ti mua tn lnh canh
l ngi ta tng. Trc ht ti buc lng phi thuyt phc Don Grgorio tr li cho ti mi
gia nh ti, d nhin ng thi ti cng cng bch ng ta nhn hai ngn pesos mua qu
in gc v gi i gc, li phi mua c ngi ny na. Hn s c ba ngn pesos, nhng hn k
ai tn lnh canh kia. Mt mnh ti phi i tm h v thng lng vi h. Sau ti s cho a
cho h ng vo gi ti yu cu. Cng vic chun b cho cuc vt ngc mi ny phi mt hn
khng phi gi gn g vi tn cnh st gc ngoi sn, chng ti s ca chn song bng mt ci
Colombia nm ci mc hm trc c bo trc. Anh ta s ca chn song ca mnh lm nhiu
nay gi v in, s nh choang choang ln mt ming tn km v gn c ln ht tht to. An
nh ch tha thun cho hai ngi Php vt ngc v ni trc rng nu c thm mt ngi th
cu may v ni vi ti rng nu c theo st nhau m tro th trong bng ti tn lnh canh kh
ay hai. Clousiot v Maturette bc thm quyt nh ai s cng i vi ti. Clousiot th
Ci m khng trng m chng ti ch i n. Vin i v hai vin cnh st nhn mt n
c ct i sn. Sau ny h s n lnh na cn li Barrio Chino, ca hiu ca v Joseph
n tt. Chng ti ca chn song. Khng y mi pht t. Mnh mc qun di v o s-mi s
ia ra nhp bn khi chng ti i ngang. Anh ta ch mc mt ci si-lp en. Ti leo ln chn so
am xy trong tng, i vng qua mi hin, nm ci mc buc vo ba thc dy. Ch ba pht sau
Nm sp st t, ti i Clousiot. m ti nh mc. Ti bng trng thy, hay ni cho ng h
mnh. Mt ting ng khng khip vang ln. l v khi ngi Clousiot trn qua gia mi hi
vng vo ci mi tn. D nhin khi nghe ting ng ti ngng ko. Tm tn khng ku na.
v mc cho tm tn ku vang di, ti ko tht mnh lm cho ch vng b bt ra, ri li anh t
C my pht sng n t cc chi canh ca cc khu vc khc nhng khu vc chng ti vn im l
g, chng ti nhy xung mt con ng thp cch b tng n chn mt trong khi ng l phi
ch cch c nm mt. Kt qu: Clousiot b gy li chn phi. Ti cng khng ng dy c: t
ai ci xng gt chn. Ngi t Colombia b si mt bn u gi. My pht sng lm cho i
ti v cha sng bt chng ti ng im. Ti bt khc v ut c. T hn na l bn cnh st k
ai u gi b di hng trm mi li l thc vo ngi m l vo phng giam. Clousiot th nh
hy mu d di v mt pht bng sng.
My pht sng nh thc Don Grgorio ang ng trong phng giy: may thay, m hm y ng t
chng ti bng bng sng v li l ri. K hng mu nht trong khi nh p ti chnh l vi
ng la.
Don Grgorio chn ng ngay trn nh p d man y ng e da s a h ra ta nu h nh c
gay. Hm sau ci chn ca Clousiot b bt bnh vin. Ngi t Colombia c mt ng thy la
elpeau. Trong m y thy hai chn ti sng ln to bng c ci u, b bm gip n cng cc,
chn vo nc mui m, ri sai y t cho a ht mu ba ln mt ngy. Khi ht mu no cng,
o n nh mu. Vt thng u ti phi khu su mi. Mt nh bo kht tin cho ng mt bi b
rng ti u c mt tn lnh canh, v cui cng ti t chc mt cuc vt ngc tp th
trm bin th. Ta hy hy vng rng nc Php s cho ngi n tht sm cho chng ta
.
Joseph c vo thm ti, cng i vi v l Annie. Vin i v ba vin cnh st n i lnh
nie n l hi ti xem ch ta phi x s nh th no. Ti ni vi ch l phi a tin cho
ti h.
T mt tun nay cc bn phi ch ti i do trong sn trn mt chic xe kt kt bng st vn
hai chn gc cao ln mt tm vi cng gia hai ming vn lp thng ng trn hai cng xe.
u qu. Hai chn ti, y nhng mu ng c, sng to tng, khng th t ln mt ci g h
. Gn mi lm ngy sau, n xp i c mt na, v ngi ta cho ti i chiu in. Hai c
T nht bo ra hm nay ng tin l cui thng chuyn tu ch i p gii ca cnh st Php
bo vit nh vy. Hm nay l ngy mi hai thng mi. Chng ti cn mi tm ngy na: by g
g vi hai bn chn gy ca ti?.
Joseph tuyt vng. Hm vo thm, anh ta k cho ti nghe rng tt c nhng ngi Php y v
kh tm khi thy ti vt ln d di by nhiu lu dnh t do m ch cn mi my ngy

lm cho tt c gii Php kiu y xao xuyn. l mt tr lc tinh thn an i ti rt

Ti t b ngay ci d nh git mt tn cnh st Colombia. Tht vy, khng c l do g ti
ti. Ti ngh rng ngi y c th c mt ng b, mt b m cn c nui dng. Ti mm ci
a nh. Chng hn, ti c th hi hn: Nu ti git anh th c ai thit hi g khng, c ai
thng mi, ti rt chn chng. Ti nhn mt mu acid picric m nu n vo th ti s
c l ti s c th nh Joseph thu ngi nh tho ti ra ngoi. Ngy hm sau da ti vng
ti: lc by gi ti ang nm trn chic xe ct kt mt ch c bng rm, hai chn gc ca
ht thn trng, ti tn cng:
- Ti biu ng mi ngn pesos nu ng cho ti nhp vin.
- ti th xem. Khng phi v mi ngn pesos kia, m v ti rt phin lng khi thy anh v
c. Ch c iu ti khng tin rng h s gi anh li bnh vin, v ci bi bo kia l
Mt gi sau, bc s cho ti n bnh vin. Ti cha kp chm t th c a ra khi bnh
c a t trn xe cu thng xung trn mt ci cng, ti c khm rt k, c xt nghim n
tr v nh giam.
Hm y l ngy 19, mt ngy th nm. Annie, v ca Joseph, n tri giam vi mt c ngi Cor
l v bnh ko. Vi nhng li l n cn, tru mn ca h, hai ngi n b ny em li cho
trong tro ca h, thc s bin ci ngy cay cc ny thnh mt ngy chan ha nh nng. Ti
m tnh on kt ca nhng ngi cng gii em li cho ti trong thi gian b giam nh
ti i vi Joseph Dega khng ngn ngi gip ti vt ngc, mc du lm nh vy anh ta c
nh sng.
Nhng c mt cu ni ca Annie gi cho ti mt hay. Trong khi chuyn tr, c ni:
- Anh Papillon, anh lm tt c nhng g m sc con ngi c th lm c tm cch dnh
ch cn thiu cch lm n tung ci nh t 80 ny? nh! Sao li khng? Ti sao ti li kh
vic rt c ch cho dn Colombia. Nu ti cho n ci nh t ny, may ra h mi quyt nh ch
.
Khi m hn hai ngi thiu ph d thng ny vnh bit h, ti ni vi Annie:
- Ch ni vi Joseph ch nht vo gp ti nh.
Ngy ch nht 22, Joseph c mt.
- Joseph , anh phi lm tt c nhng g c th lm c n th nm c ai a vo cho ti
ngi. V pha ti, ti s tm cch c c mt ci khoan khoan gch.
- Anh s lm g vy?
Ti s lm n bc tng ca nh t gia ban ngy. Anh c ha tr nm ngn pesos cho chic xe
con ng pha sau nh t t tm gi sng n su gi chiu, ngy no cng vy. Ngi li xe
nm ngn pesos nu c g xy ra. Qua ci l s c m trn tng khi mn n, mt t nhn Col
i n lt ngi li xe hnh ng. Nu anh ta bng lng, anh hy gi thi mn n. Nu khng
- Anh c tin vo ti, - Joseph ni.
n nm gi ti nh mt bn cng ti vo nh th. Ti bo l ti mun cu nguyn mt mnh. C
trong nh th. ng ta n.
- Hombre, ch cn tm ngy na l anh phi ra i.
- Chnh v th m ti nhn ng n y. ng cn gi h ti mi lm ngn pesos. Trc khi i
ho gia nh ti. Xin ng nhn cho ba ngn pesos, ti xin biu ng s tin vi tt c lng
che ch cho ti b hnh h. Xin ng lm n a s tin li cho ti vi mt cun bng dnh
- c!
ng ta tr li v giao cho ti mi hai ngn pesos vn cn b ct i. ng gia li ba ngn.
Khi tr v nm trn xe ct kt, ti gi ngi t Colombia ra mt gc vng v, ni cho anh
ta liu c sc cng ti i hai ba mi mt ra n xe tc-xi khng. Anh ta cam oan l s l
Ti c hnh ng th bit chc l Joseph s thnh cng. Sng ngy th hai ti bo cc bn
, ngi my hm nay cng vi Clousiot thay phin nhau lm ti x y xe ct kt cho ti, li
os v nh p ti d man trong v vt ngc va ri.
- Trung s Joseph, ti cn ni chuyn vi anh.
- Anh mun g?
- Ti cn mt ci khoan my rt mnh c ba tc v su ci mi khoan khoan gch, hai ci
ci c mt phn ri ng knh.
- Ti khng c tin mua.
- Nm trm pesos y.
Ngy mai th ba n lc i phin gc mt gi tra anh s c cc th . Chun b s tin hai
Mt gi tra ngy hm sau ti c ci th trong ci thng rc rng ngoi sn -
gi t Colombia vm v, ra nht cc th khoan em ct i.
Ngy th nm 26 mi khng thy Joseph vo. n cui bui thm t mi c ngi gi ti. l
n.

- Trong bnh m ny c th anh cn. y l hai ngn pesos cho ngi li tc-xi. Mi ngy n
eru rt hng. V pha y anh ng lo g c. Ciao* (*cho - ting , gn nh tr thnh mt
- Ciao.
Trong mt ci ti giy ln, cho h ng ch n bnh m, cc bn ti my bao thu
saucisson, mt gi b v mt l du -liu en. Trong khi ngi lnh canh lc sot ci ti gi
l, vi bao dim v hai ci xc xch.
Hn ni:
- Anh cho ti mt ming bnh m i. Ch cn thiu c th na thi!
- Khng, bnh m th i mua ly m n. Nm pesos y, cm ly. V tng ny bnh m sao cho
. Tht may m thot. Ai li i ny ra ci cho thng y n xc xch! Ci xe ct kt vi vn
. Vic tn cnh st xin bnh m lm cho ti pht hong n ni by gi ti vn cn tot m
- Ngy mai l ta bn pho hoa y. Mi th u vo y, Pablo . Phi khoan l ng pha
th trng thy cu c.
Nhng hn c th nghe thy.
- Ti liu trc vic ny. Lc mi gi sng, khong sn pha ny s c bng rp. Phi lm
nh lao g ba vo mt tm ng p vo tng cho thng cch chng ta vi mt, ngay ngoi sn.
gi nm trm pesos. C tm hai ngi y i.
Anh ta tm ra.
- Hai anh bn ca ti s g ng lin tip. Tn lnh canh s khng nghe c ting khoan u.
vi tr x ra ngoi mt cht, xung quanh c my anh bn ngi Php lm nh ang bn bc vic
gc bn kia kh trng thy ti.
Trong mt ting ng h ci l khoan xong. Nh nhng ting ba nh ln ng v nh c mt
nh khng thy g kh nghi c. Thi mn c nht vo l ngi n c lp vo mn, th ra ngo
lui ra. Nu mi vic u n, n khi mn n trn tng s c mt l hng. Tn lnh canh s r
g ti chui qua l hng ra xe tc-xi. My ngi kia s t lo liu ly.
Trn l thuyt th Clousiot v Maturette d c ra sau chng ti cng s n xe tc-xi trc c
ngi Pablo bo cho mt nhm t ngi Colombia bit.
- Nu cc anh mun vt ngc, chc na s c mt l hng trn tng.
- Nh th cng tt v bn cnh st s vng chn, v c bn th bn nhng ngi chy pha s
c khu ph rung chuyn. Ci chi canh ri xung vi c tn lnh canh. Bc tng nt n thnh
h rng n ni c th nhn thy dy ph bn ngoi, nhng khng c mt ch h no rng
chng ti, v mi n lc y ti mi tha nhn rng mnh tht bi. S ti ng l phi tr
nho ln mt cch khng c g t xit. Trong sn c n hn nm chc tn cnh st. Don Grgo
ti:
- Bueno (Tt), Francs . Ln ny l ln cui cng, ti chc th.
Vin ch huy i lnh gc gin d in cung. Hn khng th ra lnh nh p mt ngi b th
cc bn khc, c ln ting tuyn b rng chnh ti v ch mt mnh ti gy ra v ny. Su tn
ong sn nh t, su tn ng ngoi ng, s canh gc thng xuyn cho n khi th n sa xon
y thay, khng b thng tch g c.

Tr v tri kh sai
Ba ngy sau, ngy 30 thng mi, vo lc mi mt gi sng, mi hai vin gim th ca tri k
ti. Trc khi khi hnh c mt nghi l chnh thc nho nh: mi ngi trong chng ti u ph
t phiu nh c hnh: chp du ln tay, y b su, ca tng ngi, lm vic y. Sau
o cho vin chnh n ca qun ny l ngi c nhim v chnh thc trao tr chng ti cho nc
v ci thi thn hu ca bn gim th i vi chng ti. Khng c mt li ni nng, cng k
quen vi nhiu vin gim th, h ni chuyn v a ct vi my g ny nh vi nhng ngi bn
quan tm n tnh trng ca ti, ng ta nhn i bn chn ca ti v ni vi ti rng ln tu
ngi y t rt tt s cho vic y.
Chuyn vt bin di cn hm tu thy rt gian kh v y nng nc kh th, hai chn chng
h st c dng cho phm nhn t thi tri kh sai Toulon.
Trong chuyn i ch xy ra mt vic ng ghi li: chic tu phi gh Trinidad ly than. Kh
hi qun Anh yu cu phi tho cm ca chng ti ra. Hnh nh cng php quc t cm xch hay
hi ny tt tai mt s quan thanh tra Anh khc. Ti lm nh vy l nh chc trch Anh b
ti:
- Ti s khng bt anh v s khng a anh ln b v ci hnh ng nghim trng m anh va l
anh.
Th l ti ph cng v ch. Qu tht ci s ca ti l phi tr v tri kh sai. Tht qu
cng thng kt thc mt cch tht l thm hi. Th nhng bt chp tt c, bt chp ci h

huyn quay v tri giam vi tt c nhng hu qu cay ng ca n, vn khng th xa nha nhn

Gn hi cng Trinidad m chng ti va t gi, ch cch y my cy s l ni ca gia nh
Curagac, ni tr ng ca mt bc v nhn lm gim mc x ny: Irne de Bruyne. Chc chn l
ngi Anh-ing Guajiros, ni m ti c bit tnh yu m say v trong sng nht di c
rong sng m ch c tr th mi c c, cch nhn s vt mt cch th ngy ca ci tui dim
h-ing y ch, c mt tm hn giu c v kh nng thng cm, v tnh yu n s v trong
V nhng ngi hi ca o B cu na! Nhng ngi t kh sai khn kh b mc ci bnh gh t
thng cao thng gip chng ti?
Cho n vin lnh s B vi lng nhn hu hn nhin ca ng ta, cho n Joseph Dega, ngi kh
lm nhng vic nguy him cho bn thn nh vy. Tt c nhng ngi m ti c bit trong
tan tnh, cuc vt ngc ca ti l mt chin thng, t nht l v n lm cho tm hn ti pho
ngi him c . Khng, ti khng h hi tic l vt ngc.
V y l sng Maroni vi dng nc c ngu. Chng ti ang ng trn boong tu Mana. nh n
sng. Ti thy li ci ca bin rng mnh mng kia: chng ti ang t t tin vo ni m ti
khng ni. My ngi gim th rt hi lng l v n ni. Va ri bin xu trong sut chu
thy nh nhm.

16 thng mi mt 1934.
Trn bn mt m ngi rt ng tp hp li. C th cm thy h ang t m ch i, n nc
ch nht cho nn y cng l mt c hi gii tr cho ci x hi nh ny, vn khng c nhiu
l Bm bm. Cn ngi kia l Clousiot. Cn anh ny l Maturette... - V c th mi.
Trong tri t, su trm ngi c xp hng thnh tng khi trc mt cc ln. C mi khi l
ancois Sierra. Anh ta khc cng khai, khng h giu gim. Anh ta leo ln mt khung ca s
ti. C th cm thy r rng ni au lng ca anh l tht. Chng ti dng li gia tri. Vi
- Cc phm nhn, cc ngi c th thy r rng vt ngc l v ch. D cc ngi c n nc
thu nhn cc ngi. Vy tt hn c l cc ngi nn khut phc v c hnh kim cho tt. Ci g
phi chu nh t cm c trn o Saint-Joseph ri sau h s b cm c chung thn qun
l nh vy. Ti hy vng rng cc ngi hiu. Gim th, hy dn my ngi kia vo khu trn
My pht sau, chng ti c giam vo mt bung giam ring khu gim st nghim ngt. Va
cn gip nng v sng kh to. Clousiot ku l ch b bt chn rt au. Chng ti th cu m
in th hay qu! Francois Sierra n vi vin gim th ca anh ta. Tn lnh gc ni:
- Y t n ka.
- Anh c khe khng Papi?
- Ti m, ti mun i bnh vin.
- Ti s c a anh vo bnh vin, nhng sau nhng vic anh lm ng y, vic ny chc k
Sierra xoa chn cho ti, xc cho ti mt t thuc m, xem li ch b bt cho Clousiot ri b
vi nhau c v bn cnh st ang ng y, nhng mt anh ta nhn ti du dng tru mn n
Hm sau, Sierra ni trong khi xoa bp cho ti mt ln na:
- Khng c cch g c th a anh vo bnh vin c. Anh c mun ti chy cho anh c a v
hi cm chn khng?
- C
- Nu vy anh v phng giam chung th hn. Anh vn b cm, nhng khng b c c. M lc ny
- ng .
Phi, vo lc ny tnh trng b c c cn kh chu ng hn trc kia na. Trong tm trng c
cng c th th hn i lang thang trong d vng cng nh trong hin ti. V v ti khng i
kh hn trc nhiu.
Th l ti thc s tr v con ng ca s thi nt. Th m trc y ti thot ra kh
vui c lm ngi tr li, v pha s phc th na. Mn n m b ba Polein, cnh st v bin
ti khng cn giao n cho bn cnh binh gc ngoi cng s Cnh st t php. Ti s mc gi l
u i mt ci m li trai rt p mang huy hiu ca hng.
Trn rng dn mt ci nhn tht to: y vin Qun cnh st Benoit, 36 Quai des Orfevres Par
thn hnh a ci gng ln phng bo co, v v ti tnh chnh xc cho ci ng h nh t
ht bi c. Tm c gii php ri ti thy lng nh hn i. V phn tn cng t vin, ti
nh gii quyt xong. Ti s ct li hn tng ming mt, ci li chuyn lm y.
Cn by gi th mc tiu nhn tin trc tin l phi cha cho khi i bn chn. Ti phi i
mi b a ra ta x, m trong ba thng th c khi vic xy ra. Mt thng i, mt thng
tiu: Honduras thuc Anh, nhng ln ny th s khng c ai bt c ti na.
Hm qua, ba ngy sau khi chng ti tr v tri, ngi ta khing ti vo phng giam chung.
trng gii. Ngi th b buc ti n trm, ngi th ti n cp, c t nh, git ngi,
gi na.

Phng giam chia ra lm hai bn, mi bn c hai mi ngi nm trn dy vn g, chn quay ra p
st di mi lm mt: c n su gi chiu, chn tri mi ngi u c mc vo thanh st
my ci vng st y ra, v sut ngy chng ti c th ngi, i li nh c, ni chuyn trn c
an ngy ti khng c th gi bun chn. Mi ngi u n thm ti tng tp nh nghe t
l t ri b ci b lc Guajiros ca ti, b c Lali v Zoraima.
Mt ngi Paris ni:
- Anh cn i tm ci g na, h anh bn? Xe in chng? thang my? rp xi-n? n in v cc
bn mun tm ci b nc trn qung trng Pigalle? Lm sao th anh bn? anh c tip tc
sng trn trung gia thin nhin vi c mt l ngi nudistes* (*Nudisme l mt phong tro
hng mc o qun gn thin nhin hn. H sinh hot trong nhng khu tri ring, ni quy n
anh n, anh ung, anh sn bn, anh c bin, c nng, c ct m, cho ch ngc trai cng l ca
g c, th m anh li t b tt c nhng ci i u? Anh ni i no? phi vt qua c
hu nh, tin th may, tin in v tin in thoi, v nu mun c xe i th phi n trm n
ch kim va khi cht i? Ti tht khng hiu ni anh, anh bn ! Anh ang trn th
nhng ni lo u ca cuc sng anh cn c thm mt mi lo na l phi trn trnh tt c nhng
anh. Qu tnh anh cn gi c bu mu Php cn ti v cha c th gi thy nhng nng l
kh sai va qua, ti khng cn hiu c anh na. Nhng thi, d sao anh n y chng ti c
vn gi
nh lm li t u: vy th anh hy tin rng tt c chng ti u sn sng gip a
Tt c nhng ngi b giam trong ln u t ng tnh, v ti cm n tt c bn h.
H u l nhng con ngi rt ng s: iu ti thy r. chung ch th ny tht kh lng
c plan. V ban m mi ngi u b cm chn vo thanh st chung, cho nn git mt ngi no
cn b mt gp tn A-rp gi cha kha vo ban ngy ri t cho hn mt s tin hn nhn l
thc hin nh v thn nhin tr v nm ch c sau khi bp cht ci vng li. V tn A-r
Ti tr v y c ba tun. Ba tun y qua kh nhanh. Ti bt u i li c cht t
i nhng bc u. Tun trc, trong bui hi cung, ti gp li ba tn cnh st gc bn
i thy chng ti tr v v hy vng rng mt ngy kia chng ti s ri vo ng ch h canh g
a u b pht nng: bi b su thng ngh php chu u; ct ph cp lng thuc a trong m
g lm thn thin. Chng ti bo co r nhng s uy hip ny trong bui hi cung ngi ta
Ngi A-rp gi cha kha c mt thi tt hn. Hn ch ni ng s tht, khng phng i v
. Vin i y kim d thm hi i hi li rt nhiu xem ai l ngi kim thuyn cho ch
g chuyn khng th no tin c, nh l chuyn chng ti t lm ly b, v.v...
V v nh bn gim th, ng ta ni vi chng ti rng ng ta s c ht sc mnh i x c
rette.
- V mt khi anh mang bit hiu Bm bm, anh hy tin ti, ti s ct ht cnh ca anh, v
Ti rt s rng ng ta ni ng.
Ch cn i hai thng na l ra ta. Ti t trch mnh rt nhiu l khng b vo plan mt
ai mi tn c l ti s c th chi x lng trong khu trng gii.
Hin nay mi ngy ti u c tin b: ti i cng ngy cng kh hn. Ngy no cng vy, hai l
a bp cho ti bng u long no rt u. Nhng chuyn n thm v xoa bp ny gip t cho ti
Trn i ny c c mt ngi bn tht qu ha v cng.
Ti nhn thy rng cuc vt ngc my ngy va qua em li cho chng ti mt uy tn kh
hc rng chng ti c an ton tuyt i gia m ngi ny. Chng ti khng c nguy c b g
na cn khm phc chng ti. Vic nh ngt bn gc lm cho chng ti c lit vo loi n
ht th v.
Mi ngy ti li i nhiu thm mt t, v nhiu khi nh ci chai du nh m Sierra li cho
ho ti khng nhng hai bn chn, m c cc c ca bp chn b teo li v lu ngy khng c

Mt ngi A-rp v n kin

Trong phng giam ny c haingi rt trm lng, khng bao gi ni chuyn vi ai. Lc no cng
chuyn ring vi nhau, v ni nh n ni khng ai c th nghe thy g c.
Mt hm, c Sierra em cho mt bao thuc l M, ti cho mt trong hai ngi mt iu. Hn c
- Francois Sierra l bn anh phi khng?
- Phi, l ngi bn tt nht ca ti.
- C l mt ngy kia, nu mi s hng ht, chng ti s nh anh y chuyn gia ti ca chng t
- Gia ti g th?
- Ti v bn ti quyt nh l nu b a ln my chm, chng ti s chuyn plan ca chng
- Hai anh ngh l s b x t ?
- iu gn nh chc chn, chng ti rt t kh nng thot khi.
- Nu vic x t cc anh chc n nh vy, sao h li cc anh trong phng giam chung n

Ti ngh l h s chng ti t t nu c giam x-lim ring.

- phi, c th nh th. Th cc anh lm g m b x t?
- Chng ti cho mt n kin n tht mt thng A-rp Vic ny ti ni ra l v h c bng
- Vic xy ra u?
- Cy s 42, tri t thn cnh vnh Sparouine.
Bn anh ta n cnh chng ti, l mt ngi Toulouse. Ti cho anh ta mt iu thuc l
ti.
- Chng ti cha bao gi hi
kin ai c, - ngi mi n ni, - nhng ti rt mun bit anh
- Anh bo lm sao ti c th ni c, trong khi ti cha bit g ht, v vn cc anh ng
ng sng, d l mt ngi gi cha kha A-rp? Mun c kin, ti phi bit ht s vic t
- ti k cho anh nghe, -- ngi Toulouse ni.
Tri Cy s 42, Saint-Laurent bn mi hai cy s, l mt tri lm nghip. y t kh sai p
anh phi ng cnh ch g anh n v xp gn li. Bn gim th, c bn gi cha kha ngi
m anh t ch tiu cha. Nu c coi l t, mi khi g c nh du bng sn , sn x
. lm vic tt hn, hai ngi lp thnh mt kp. Nhiu khi chng ti khng th t ch ti
khng cho n, v sng hm sau, vn phi nhn i, chng ti li b a i lm vic: ngy hm
b cho g thiu hm qua. C ci y th chng bao lu m cht v kit sc.
Vi ci tnh trng ny, chng ti mi ngy mt yu i v cng t kh nng lm ch tiu. T
hng phi l gim th, m l mt thng A-rp. Hn i vi chng ti ra cng trng, tm ch ng
mm khng ngt chi mng chng ti. Khi n, hn nhai chp chp tht to cho chng ti thm.
Chng ti c hai ci plan mi ci ng ba ngn frances, dng khi vt ngc. Mt hm chng
th cng t hn. Cng may l t trc ti nay hn vn tng hai chng ti ch c mt plan. P
hn nm mi francs th hn cho chng ti n cc khi g c duyt hm trc, ly trm
. C nh th, ln th nm mi francs, ln th mt trm, hn bn c ca chng ti gn ha
Thy chng ti bt u t c ch tiu, h rt thng A-rp v. Ngh rng hn s khng t
tc ly cp g cc khi duyt thm vo khi g ch tiu hng ngy nh khi cn thng
bc, xem chng ti c ly cp g khng. Ri hn bng l mt ra: ! . Vn ly cp g m
trm francs, tao s t gic.
Ngh rng hn ch da th thi, chng ti t chi.
Hm sau hn li tr li:
- Tr tin i khng th ti nay my vo x-lim.
Chng ti li t chi. n chiu hn tr li c my tn lnh i theo. Tht kinh khng, Papill
hng ti ra, h dn ti n nhng khi g m chng ti ly bt, ri bt chng ti chy v
g khi b ly bt, cn chng n th chy theo st gt chng ti, tn A-rp lun tay qut roi
da ny ko di hai ngy, chng n ung g ht. Mi ln chng ti ng xung, tn A-rp li
bi. Cui cng chng ti nm ra t, v khng cn sc u m gng dy c na. Anh c bi
mt loi ong v v hoang trong khu rng ny. N cht ci cnh c mt by ong lm t v ch
ln c, khng nhng chng ti ng dy m cn chy nh in. Anh tha bit ong v v t a
h c tng tng xem. Ong la t au nhc gh gm, cn hn c ong v v.
H giam x-lim, bt chng ti n bnh m chm nc l mi ngy lin, khng cha chy g ht.
ba ngy lin tc. Ti m mt con mt tri v n n mt chc con ong la bu vo y. Khi h
hc quyt nh gip chng ti. Mi ngi chia cho chng ti mt thanh g cng c kch thc t
c hai chng ti ch cn phi ct mt khi na thi. Trong tnh trng ca chng ti lc by g
chng ti ct c. Dn d, chng ti cng ly li sc. Chng ti ct rt nhiu. Ri
mt n kin. Trong khi i tm g cng, chng ti pht hin mt ci t kin n tht rt ln t
g to bng con d.
Thng A-rp vn i tun kim tra cng vic cht g. Mt hm chng ti dng cn ru nh v
hng ti lt trn hn ra v hn nm thnh hnh cung quanh mt gc cy, chn tay tri cht
buc g.
Chng ti dng ru ca t my ch trn ngi hn. Chng ti li nht c vo y mm hn h
g ti ng i. n kin ch bt u tn cng khi chng ti thc mt ci gy vo t kin v l
S vic chng ko di c bao lu. Mt na gi sau hng ngn kin bu ln tn A-rp. Anh
- Cha, cha bao gi. Ti c thy loi kin en rt ln.
- Loi kin ny th nh li ti m mu nh mu. Chng git nhng mnh tht nh xu v tha v
tng hn phi au n nh th no khi b hng ngn con kin nh th rt tht tng t mt
Cn hp hi ca hn ko di trn hai ngy v mt bui sng. Sau hai mi bn ting ng h
Ti tha nhn rng hai a chng ti tn nhn trong cch tr th, nhng phi thy r bn t
hng cht cng l chuyn thn k. D nhin ngi ta i tm tn A-rp khp ni, v bn gi ch
i ng rng chng ti khng phi khng lin quan g n vic hn mt tch.
Trong mt bi rm khc, mi ngy chng ti o mt t c mt ci l dng chn xc hn.

thy chng ti ang o l. n hm sau, khi i lm hn i theo chng ti xem th chng t

Sng hm y, khi n ni lm vic, chng ti ci dy tri thng A-rp vn cn y kin nhng
g li n v pha ci h (chng ti khng khing n c v s b kin t n trng thng),
bt gp. H np kn i mt cch kin nhn cho n khi chng ti chn n.
Th y! Chng ti mt mc khai rng git hn cht ri mi cho kin n. Li buc ti cn c
c mt vt thng no cht ngi trn mnh hn: ngi ta khng nh rng chng ti cho ki
Ngi lnh canh c phn lm trng s cho chng ti theo tp qun x n y c ni vi ch
hng ti c th thot cht. Nu khng, c th nm chc n t hnh. Ni tht, chng ti rt t
lm ngi tha hng gia ti m khng ni cho anh bit. Ta hy hy vng rng ti s khng tha
tm cu mong nh vy.
Chng ti chm thuc ht, v ti thy h nhn ti c
ch i ti ni r kin ca mnh.
- Ti bit hai anh ang i ti ni r cch phn xt ca ti v trng hp ca hai anh, vi t
trc khi k chuyn. Xin hi mt cu cui cng - iu ny s khng c nh i vi kt lun c
ao hai anh khng ni chuyn vi ai c?
- S ng ngh rng chng ti phi git hn, nhng khng nn kin n sng hn. Cn s d c
c mt c hi vt ngc bng cch ni lon, th m h khng chu lm.
- By gi ti xin ni kin ca ti. Cc anh tr li gp trm nhng g m hn lm cho cc
th c. Nu cc anh ln my chm, n pht cui cng cc anh hy ngh tht tp trung v m
ba mi giy k t khi tri tay, y vo ci cm c cho n khi li dao sp xung. Cn hn
cuc. V phn c lin quan n nhng ngi trong phng ny, ti khng bit cc anh c ng
ni lon vo hm y c th a n cuc vt ngc chung, cn nhng ngi khc th c th khn
gi ngi ta cng c th b t vo tnh th phi git ngi mt cch bt c d. Th nhng
raville l c nguy c b x t. Cc bn , mi tnh th c bit u a n nhng phn ng kh
Tha mn vi bui ni chuyn, hai con ngi ng thng y lui v ch v li bt u sng tro
chuyn vi ti.

Cuc vt ngc ca nhng k n tht ngi

N chn mt ci chn g ri! Mt ra-gu di g, mt!.
Hoc bt chc ging n b: mt sut bt-tt n ng rn k khng b ht tiu nh!.
Gia m khuya thnh thong li nghe la ln mt cu nh vy hoc c ba cu lin.
Clousiot v ti c bn khon khng hiu ti sao li c nhng cu ni nm ra mt cch bng qu
Cho n chiu nay ti mi bit cn nguyn cu chuyn. Ngi k cho ti nghe l mt nhn vt c
Ciotat, chuyn gia v kt st. Khi bit rng ti c quen vi b anh ta, ng Titin, anh ta
chuyn vi ti. Sau khi k cho anh ta nghe mt phn trong chuyn vt ngc ca ti, ti hi:
l iu rt t nhin.
- , ti th tham gia vo mt chuyn rt xu xa. Ti e rng ch v mt cuc vt ngc m l
nhng k n tht ngi. Nhng cu N chn ri hay l mt ra-gu, v.v... v thnh thong a
aville.
Chng ti c su ngi trn t Cy s 42. Trong bn c c Dd v Jean Graville, anh ba mi
mt ngi Naples Marseille v ti, ngi La Ciotat, ri th mt anh chng Angers c m
hai mi ba tui, c hn dng lm v. Khi ra khi sng Maroni th n c, nhng ra n bin
v ch trong my ting ng h b git vo b bin Guyane thuc H Lan.
Thuyn b m, mt sch khng vt vt c cht g lng thc cng nh c. May m hy c
c bi ct, bin vo thng trong rng rm. Ch ny nhng cy b gy gc hay b bin bng ln
i sut mt ngy mi n ch kh ro. Chng ti chia ra lm ba nhm, nhm th nht l hai an
i i vi nhau, cn g chn g i vi thng bn nh. Mi nhm i v mt pha, nhng mi hai n
li gp nhau gn ng ch chia tay nhau. Xung quanh ton l bn ly, tm mi khng c m
o anh thy mt mi chng ti lc by gi ra sao. Sut mi ba ngy chng ti khng n g ngo
hon ton kit sc, chng ti quyt nh l Marius v ti s thu ht tn lc tr ra b bin,
g cao cng tt, ra u th vi chic tu tun tra b bin u tin ca H Lan th no cng
li ngh vi gi ri i tm vt tch ca hai ngi kia.
Tm chc cng d v ngay t u chng ti tha thun l s b cnh cy nh du nhng ch
Th ri my gi sau, hai anh em thy g chn g tr li mt mnh.
- Cn thng b u?
- T n ngi li cch y rt xa, v n khng i c na.
- Cu b n li nh vy tht l qu t.
- Chnh n mun quay li.
n y Dd nhn thy ci chn duy nht cn li ca hn i mt chic giy ca cu b.
- Cu li cn bt n ci giy ra cho cu i na. ! Kh tht. M cu c v khe khon lm ch
- ng, t tm c mt con kh ln b qu.

- Th th may cho cu. - n y Dd ng dy, con dao lm lm trong tay, v anh ta em thy
ci ti dt ca g kia cng phng ln.
- M ti dt ra. Ci g trong y?
Hn m ti dt ra th thy c mt sc tht.
- Ci g y?
- Ming tht kh y m!
- khn kip, my git thng b n tht!
- Khng phi u Dd, t th nh vy. Cu y mt qu cht ri, t c n mt t. Cu tha cho
Hn cha ni ht cu th con dao m su vo bng hn. Lc sot trong ngi hn, Dd tm
Hai ngi gin in ln khi thy ci ti ng dim y v nh th l khi chia tay nhau g kia
hm khc. Thm vo y li i na, th l h t la v bt u nng tht g chn g n.
Guesepi n trong khi hai ngi ang chn. H mi anh ta. Guesepi t chi. b bin anh ta
on c sng. Anh ta bn ng nhn t bn ngoi ci cnh hai anh em Graville nng ming tht t
chn g un bp. Nh vy l trong hai ngy lin Guesepi trng thy hai anh em Graville
li cn trng thy r nhng b phn h n: ci bp chn, ci i, b mng.
Cn ti, - Marius ni tip, - ti ang ng ch b bin. Guesepi ra tm ti. Chng ti bt
nh em Graville nng. Ti khng trng thy xc thng chn g, chc h li i ch khc.
ng la, trn lp tro.
Ba hm sau, mt chic tu tun tra b bin cho chng ti ln v giao chng ti li cho tri t
u-Maroni.
Guesepi khng chu gi mm gi ming. Tt c nhng ngi trong phng ny u bit s vi
anh nghe v ai cng bit ht ri; anh em Graville l ngi xu tnh, cho nn my ngi khc
tng nghe gia m khuya.
Chng ti b chnh thc ln n v ti vt ngc km theo ti n tht ngi. Ci gay l ch
th khng th c. C bn, trong c c Guesepi, u ph nhn vic ny trong cc bui
trong rng. Tnh cnh ca ti l nh th y, Papillon .
- Ti chia bun vi cu, v qu thc cu ch c th t bo cha bng cch t co ngi khc.
Mt thng sau, Guesepi b git bng mt nht dao m vo gia tim trong lc ang m. Thm ch
m ai git hn.
l s tht trong cu chuyn nhng ngi vt ngc n tht mt ngi trong bn bng cch
ngi ny n tht thng bn nh cng i vi hn.
m y ti nm mt ch khc trn sp g: ngi trc nm y b chuyn i ni khc.
.
T ch ti nm, d chn tri b cm vo thanh st di, ngi dy ti vn thy c nhng ai a
S gim st nghim ngt n mc cc t i tun hu nh k tip nhau khng h pht no, v b
trc.
By gi chn ti i c rt khe, v ch c khi no tri ma ti mi thy au nhc. Vy l
g ny khng c ca s, ch c mt dy song st rt ln ghp lin thnh mt bc ro chy ht c
php gi ng bc thi vo phng lng lng. Tuy quan st sut c tun, ti vn cha tm
ngc. Ln u tin, ti hu nh phi chu rng h s c th a ti vo nh giam cm c
Nghe ni l nh giam ny rt khng khip. Ngi ta gi n l ci nh giam n tht ngi. Th
h c mt ngi no trn ra ngoi c.
D nhin mt khi hu nh chp nhn mnh thua cuc nh vy, ti phi nhn v tng lai. Ti
nm nm cm c. Rt ngn thi hn ny l vic ht sc kh khn. Vy th khi ra khi nh giam
Ti cn c nhiu tin trong plan. Vy nu ti khng vt ngc c - iu ny gn nh chc ch
phi lm th no gi c sc khe cho tt. Nm nm trong cnh hon ton c c kh lng c
yn tp ngay t ngy u b cm c cho b c ca ti hot ng tht ngn np theo mt phng
hng li m tng xy lu i Ty Ban Nha*(*thnh ng Php c ngha l m c nhng chuy
ay t by gi ti chun b vt qua s trng pht khng khip ang ch ti v ra khi nh
chng n s chng c x mi g. Ti s ra khi nh giam cm c vi mt th lc tt, hon t
mnh.
Xc lp c nhng d nh ny v im tnh chp nhn nhng g ang i ti l mt iu lm c
hi thi n nhng ngi khc v thc s lm cho ti thm sng khoi.
Clousiot bit r khi no ti khng mun ni chuyn. Cho nn anh ta khng quy ry nhng pht
nhiu thuc l. Nhn thy my ngi sao trn tri, ti ni vi anh:
- Nm ch cu c thy sao khng?
- C anh ta ni, ngi hi nghing v pha trc.
- Ti thy ng nhn sao th hn v n lm cho ti nh nhng ngi sao trong chuyn vt ngc
s thy li hng ngy trong mt chuyn vt ngc khc.
- Bao gi? Nm nm na ?

- Clousiot , ci nm m chng ta va c sng qua, tt c nhng chuyn ly k xy ra n

quen c bit chng l li khng ng gi nm nm cm c hay sao? Cu thch Qun o n
hng ta chc chn l nhng nm a y, cu tic l c mt trong cuc vt ngc y sao? C
- Papi , cu qun mt mt iu: ti khng h c sng by ci thng thn tin ca cu ln
nhng ng ny trn thi gian y ti li phi ngi t.
- Xin li cu, ti qun mt, ti ni by.
- Khng, cu khng ni by: d sao ti cng rt hi lng v chuyn vt ngc ca chng ta, v
h no qun c. Ch c iu ti cng hi lo s trc nhng g ang ch ti ci nh giam
Ti lin ni vi Clousiot bit nhng iu ti quyt nh lm, v ti cm thy anh ta c m
inh thn, ti rt mng. Cn mi lm ngy na chng ti phi ra ta. Theo nhng li dn i v
g l ngi nghim khc, nhng hnh nh li l ngi rt trung trc. ng ta khng d g tin v
h t. Vy nn coi l mt tin mng th hn.
Clousiot v ti (v Maturette ngay khi tr v tri b nht vo x-lim ring) u khng ch
s bo cha. C hai quyt nh rng ti s ni thay cho c ba chng ti v s bo cha cho c

Cuc xt x
Sng hm y, ru co nhn, tc ht gn gh, mnh mc mt b phm nhn c sc , chn i g
Chn Clousiot c tho bng bt t hai tun trc. Anh ta i bnh thng, khng b khp k
Hi ng trng gii bt u hp t ngy th hai.
Sng hm nay l ngy th by, vy trc chng ti c nm ngy xt x cc v khc: vic xt
C hai u b x t, v t y ti khng gp li h na. Hai anh em Graville ch b bn nm c
Vic xt x hai ngi ko di hn na ngy. Trong phn cn li, cc phm nhn can ti gi
Nhn chung i vi mi bn phm nhn b a ra x, nhng hnh pht c ng dng u c phn
...
Bui x bt u lc by gi ba mi pht. Chng ti ang ng trong phng x th mt vin thi
binh gi v mt vin trung y i theo ph t.
bn phi ta mt vin gim th eo lon i y lm ngi i din cho Ban qun tr, tc cho
Hm nay Hi ng xt v Charrire. Clousiot, Maturette.
Chng ti ng cch ta khong bn mt. Ti c th gi nhn k mi u di nng gi sa mc
bch kim. Mt i my rt rm trn mt i mt en v sng quen nhn thng vo mt mi ngi
c g tn c. ng nhn k vo mt chng ti, nh th cn nhc, nh gi chng ti trong vi
Mt ti gn cht vo ci nhn ca ng mt lt, ri ti c tnh cp mt xung.
Vin i y i din cho Ban qun tr ln n chng ti mt cch gay gt qu mc, v chnh i
ng nh vo u my tn gim th v hiu ha chng trong chc lt l mt cuc mu st
nh hn ti tp nh vy m hn khng cht chng qua l do mt s may mn thn k. ng ta l
ti l nhng tn kh sai em ni nhc ca nc Php i bu riu tn nhng ni xa xi nh
Colombia. Nhng con ngi ny, knh tha quan chnh n, vt qua hai ngn nm trm cy s
ao, tt c cc quc gia chc chn l phi nghe nhng li vu khng hn h nht v ch
Ti yu cu Ta x hai ti tch bit vi tng s tm nm cm c: nm nm v ti mu st, v
t.
Cn v phn Maturette th ti ch yu cu giam ba nm v ti vt ngc, v qua cuc iu tra
cuc mu st.
Quan Chnh n:
- Ta mun c nghe k ht sc vn tt v hnh trnh vt bin ny.
Ti k li chuyn vt bin n Trinidad, b qua phn trn sng Maroni. Ti m t gia nh Bo
h. Ti dn li li vin ch huy cnh st Trinidad: Chng ti khng c bn phn phn xt h
khng th tn thnh vic h y cc phm nhn ca h sang Guyane, v chnh v th m chng t
de Bruyne, cu chuyn ci ti tin florins, ri x Co-lom-bia, ti sao chng ti n y. Vi
ngi Anh-ing. ng thiu t im lng nghe ti k, khng ln no ngt li. ng ch hi thm
ng b lc Anh-ing, mt giai on lm cho ng ta ht sc thch th. Ri n cc nh t Co
nh t Santa Marta.
- Cm n, nhng iu anh va k gip Ta sng t thm v ng thi khin cho Ta rt qu
cc trng s bo cha cho cc anh u c, vy h u?
- Chng ti khng c trng s bo cha. Ti xin Ta chp nhn cho ti c bo cha cho cc b
- Anh c th lm vic , quy ch tha nhn quyn t bo cha ca anh.
- Cm n.
Mi lm pht sau phin ta li tip tc.
Quan Chnh n:
- Charrire, ta cho php anh trnh by phn bo cha cho cc bn anh v cho bn thn anh. Tu

trc anh bit rng Ta s tc quyn pht biu ca anh nu anh t ra thiu tn trng v
uyn t bo cha mt cch t do, nhng vi nhng li l ng n. Ta nhng li cho anh.
- Ti xin Ta dt khot gt b li t co chng ti mu st. y l mt iu khng th tin
tui, cn Clousiot th ba mi. Chng ti u ang tui sung sc, li mi Php sang. Chng
mi lm. Chng ti dng hai ci chn ging bng st nh ngi A-rp gi cha kha v
h g ng k. vy h b nh mt cch rt thn trng v chng ti nhm lm cho h chong
im th buc ti chng ti qun ni, hoc khng bit, rng hai ci chn ging u qun gi
nhn chuyn nghip, nn bit rt r nhng tc hi m mt ngi n ng khe mnh c th gy r
xin Ta hnh dung vi mt ci chn ging bng st mt ngi n ng nh chng ti c h lm
khng c ai phi vo bnh vin.
Ti ngh rng khi mt ngi t chung thn vt ngc, ti ca ngi y khng nghim trng bng
chng ti ngi ta kh lng c th nh tm chp nhn rng mnh s khng bao gi c sng l
g ti.
Vin thiu t ni th thm my cu vi hai ngi ph t, ri ng dng ci ba ca Chnh n g
- B co nhn, hy ng dy
C ba chng ti ng ln, thng nh ba ci cc, i li tuyn n.
Quan Chnh n:
- Ta gt b hon ton li buc ti mu st; v khon ny ta khng cn tuyn n, d l tuyn
V ti vt ngc, cc anh c Ta tha nhn l c ti mc th hai. V ti ny Ta x cc h
Chng ti cng ni mt lt: Cm n thiu t.
Ti ni thm: Xin cm n Ta.
Trong phng x n, nhng tn cnh st n d phin Ta c ngn ngi ra.
Khi chng ti tr v phng giam, mi ngi u hi lng v tin ny, khng ai ganh t. Ngc l
hnh tht mng cho s may mn ca chng ti.
Francois Sierra n m hn ti. Anh ta mng n pht in ln c.

6. Qun o Salut
n qun o
Mai l ngy chng ti phi ln tu ra Qun o Salut. Mc du ti em ht sc bnh sinh ra
na ti s b a n ni giam hm sut i. Trc ht ti phi qua hai nm cm c o Sain
kh sai t cho n: o n tht ngi, khng cn ng na.
Ti s thua cuc, nhng khng h c tm trng ca mt k bi trn.
Ti phi ly lm mng l ch phi giam hai nm trong ci nh t ca mt tri t ny. Nh ti
ch mt tr. Ti c phng thuc chng li nguy c d. Ti phi thy trc l ti s c
Khi ra khi nh cm c, ti s c ba mi tui.
Qun o, nhng v vt ngc ht sc him hoi, ti bit iu . Nhng d c th m trn
chc chn. Hai nm na ti s trn khi Qun o, ti nhc i nhc li nh vy vi Clousiot
- Bm bm, anh bn gi ca ti, qu tht kh lng c th lm cho anh nn ch, v ti tht t
lng, nim tin l chc chn mt ngy kia anh s c t do. sut mt nm rng anh khng n
Va mi tht bi v ny anh chun b mt v khc. Ti ly lm l rng y anh khng th
- y ch c mt cch thi, bn : t chc mt cuc ni lon. Nhng lm vic ti khn
khin ny. Ti su t gy nn mt cuc ni lon, nhng ti thy s b n nut chng. Bn
cun ht h, h phn ng khc chng ta. Dn chng: n tht ngi, hai anh chng git ng
xp na: git mt ngi, hn khng do d u c lun bao ngi khc cha h lm g ph
- Nhng qun o vn s l kiu ngi .
- ng nhng ti khng s vt ngc ra khi Qun o m khng cn n ai ht. Ti s ra i m
li ci mm h Clousiot?
- Ti ci l v khng bao gi cu chu b cuc. Ngn la dang thiu t rut gan cu, s nn
bn kia, c v cu mnh m n ni cu khng th tha nhn rng nhng iu m cu mong mun
- Thi cho Clousiot, hn n mai. Phi, chng mnh s trng thy ci Qun o Salut cht ti
nhng hn o git ngi y li c gi l Qun o Salut (Qun o Cu vn)?
Ri quay lng li vi Clousiot, ti nghing u mt cht cho mt ti n ly gi bin ban m
Sng hm sau, t rt sm chng ti c a ln tu ra Qun o. C c thy hai mi s
on, mt chic tu chuyn chy ven bin i i li li nh con thoi gia Cayenne, Qun o Sain
hai ngi mt b ghp vo nhau bng si xch chn v mt i kha tay. pha trc l hai nh
trng gim st. Mt nhm mi ngi pha sau vi su tn lnh canh v hai vin ch huy i
c nt ch chc m bt c khi no bin ng.
V quyt nh s khng suy ngh trong khi i ng, ti mun by tr gii tr mt cht. Ch

mt b mt a m), ti ni vi hn r to:
- Vi nhng th xuyn xch m cc anh bt chng ti mang, chng ti s khng c cch g trn
ny rt c th xy ra khi bin ng.
ang ngi ng, tn gc phn ng ng nh ti d tnh.
- Chng my c cht ui ht ng cng ch cn. c lnh xch chng my li, ch c th th
tao th c th no cng khng quan h g.
- Xt cho cng ng ni c l lm, tha ng gim th, v c b xch hay khng b xch th khi
chm xung y bin nh nhau.
- ! - Tn gc n n kia ni, - tu ny i bin lu lm ri m cha bao gi lm sao c.
- ng qu, nhng chnh v n i bin qu lu cho nn n by gi n n mc sn sng c
Ti t c mun: lay chuyn ci khng kh im lng xung quanh ang lm cho ti bt r
- ng, chic tu ny p p n mc nguy him, m ngi ta li xch chng ti. Khng c
- ! Cng th c thi. Bn tao mc qun phc i ng eo sng th ny, cng chng nh hn.
- Sng th khng k, v h tu m c th b ngay ra, - mt ngi khc ni.
Thy cu ni n khch, ti cho ra cu th hai:
- Xung cp cu u c ri nh? Ti ch thy mt chic rt nh. Qu lm cng ch c tm ng
th i tong!
Th l n ra mt phn ng hng lot, mt cung bc rt cao.
- ng y chng c xung xic g c, m ci tu ny th p p n ni ngi ta phi v trch
on phi bt chp him ngho i p gii ci l khn kip ny.
V ti trong nhm t ng pha sau, hai ngi ch huy i p gii u ng gn ti. Mt t
- Anh l Bm bm Colombia mi v phi khng?
- Vng.
- Ti thy iu khng c g l: anh c v thng tho v ngh hng hi lm nh.
Ti tr li mt cch hm hnh:
- Vng, ci th ti tho.
Cu ni ca ti gy c mt khng kh rn rn.
Va lc y vin thuyn trng t trn lu ch huy bc xung, v by gi chng ti va ra kh
cho nn ng ta phi thn hnh cm bnh li. By gi ng ta trao n cho mt ngi khc. Vy
Tombouctau, kh ngi thp v mp, mt cn kh tr, ct ting hi xem nhng tay ci my m
ia u.
- y tay ny, v tay kia na ng bn cnh, - vin ch huy i p gii n.
- Ai l thuyn trng? - ng thuyn trng ln ni.
- Tha ng, ti .
- Th th, vi t cch thy th, ti c li ngi khen anh bn. Anh chng phi l ngi tm th
vo ti o ri ni tip - Anh hy nhn ly gi thuc l xanh v m l qun thuc ny. Anh h
- Cm n ng thuyn trng. Nhng v phn ti, ti cng phi ngi khen ng c can m
ai ln th phi.
ng ta ci ha h, lm cho nhng k ti ang mun tru thy tc n tn c. ng ta ni:
- Ch! Anh ni ng qu! Ci tu kh ny ng l phi c a vo ngha a t lu, nhng b
Ti lin kt thc bng mt cu x xin:
- Cng may m ng v i thy th cn c c mt ci xung cp cu.
- Phi, cng cn may - ng thuyn trng ni mt cch thiu suy ngh trc khi mt ht trong
Ci ti tranh lun m ti c
nu ra lm cho ti c khuy kha trong hn bn tin
hiu bng cch no, cuc bn ci lan ra n tn mi tu.
Vo khong mi gi sng, bin khng ng my, nhng gi khng thun li cho chuyn i. Tu c
sng v gi, cho nn tt nhin n phi trng trnh c theo chiu ngang ln theo chiu dc h
nhn v gim th b say sng. Cng may m ngi b xch lin vo ti chu sng gii, v khng
h mnh. Anh ny l mt g du cn Paris th thit. Anh ta b y n Qun o nm 1927. Vy l
tui.
- Ngi ta gi ti l Titi la Belote, v ti phi ni cho cu bit rng bi belote l mn s
bng ngh nh bi ny. Belote sut m, mi im n hai francs, Nu nh c loan bo th c
on bi hai xu th ngi thua phi tr cho anh bn trm francs v mt t tin l cho cc im
- Nhng Qun o sao lm tin th?
- Sao m ch lm h anh bn Bm bm. qun o y nhng plans nht tin cht nch. C ng
kin chia cho chng nm mi phn trm. R rng anh cn mi toanh, c v nh cha bit g c
- ng, ti chng bit cht g v Qun o. Ti ch bit l y kh vt ngc lm.
- Vt ngc y ? - Titi ni. - Thi ng ni na cho mt. Ti Qun o by nm, c xy
ngi b bt. Cha ai thnh cng c. V vy chng my ai dm cu may.
- Va ri anh ln t lin lm g?

- Va ri ti i chiu in xem th c b lot d dy hay phi g khng.

- Th m anh khng c trn khi bnh vin ?
- Kho ni nh! Chnh anh lm hng ht y. Papillon . Th m va ri ti li c ci may
Anh cng tha hiu h gim st k nh th no! C mi ln ra gn ca s th mt cht l h
trng hp anh ny ra ci
lm nh Papillon.
- Titi ny, ci tay cao ln ngi bn cnh vin ch huy i p gii l ai th? Mt tay ch i
- Anh in ri sao? G ny ai cng phi qu trng. Cu ta vn l dn trng gi, nhng li bi
i li vi bn gc, khng tm cch chim v tr u i, bit gi t cch mt ngi t kh sa
l mt ngi bn tt, rt bit gi khong cch vi bn cnh st. Ngay c ng linh mc v ng
gc th trng gi nhng t cch th giang h chn chnh ny l con chu ca Louis XV. Th
, dc gi l b tc Jean de Brac. Tuy vy, khi cu ta mi n, ai ny u xa lnh, v phi
nh phc c s knh n ca mi ngi, v ci ti khin cho cu ta b y kh sai l mt tr
- Cu ta lm g th
- y, cu ta ng trn cu nm thng con trai rut xung sng, v khi thy thng b ri xu
n n mt ch su hn.
- Sao! Nh th l gn nh git thng con hai ln cn g?
- Theo mt ngi bn ca ti vn lm k ton v c h s ca cu ta th cu ta b gii
con ch. C y l mt n t tr tui trong lu i nh h. Theo bn ti th cu ny chu s
ai n cng cc, lm cho cu ta thy rng mnh l mt b tc m i li vi mt con y t
u ni vi m thng b l mnh a n ra cho tri T bn nui ri i nm n xung sng: lc
- Cu ta b x bao nhiu?
- Mi nm thi. Papillon , cu cng tha bit cu ta khng phi l mt tay nh chng mnh.
anh d ca ging gii de Berac, lm cho bn quan ta hiu rng git con ca y t khng p
l mt b tc mun cu vn thanh danh ca gia nh.
- Kt lun?
- Kt lun ca ti, mt thng du ng Paris hn mn, l nh sau: v cn bn, b tc Jean de
thn c gio dc nh th no i n ch quan nim rng trn i ny ch c dng mu
hng c cht g ng cho ngi ta tm n. Nhng ngi khng phi l qu tc th khng hn
g cn m xa n. M cu ta l mt qui vt ca s ch k v s hm hnh, nho nn v kh
nh th. Chnh cuc sng tri kh sai lm cho v cha t y, xa kia vn tin rng mnh
trn lnh a ca mnh trong m u tin h i ly chng, nay tr thnh mt ngi tn qu
cng ngc i, nhng phi n by gi cu ta mi thc s l mt ngi qu phi, l mt b t
Qun o Salut ch cn mt gi na s khng cn l mt ci g xa l i vi ti nh trc na
l khng th c. Va khoi tr ht mnh gi bin khi vo lng ngc, ti va ngh: n bao
rong mt chuyn vt ngc?
Chng ti n. Qun o kia ri? Ba ci o y lm thnh mt hnh tam gic. o Royale v
, lc by gi x bng, chiu vo cc o nhng tia sng rc r m ch c vng nhit i
ha h ngm ngha tng o n nhng chi tit nh nht. Trc ht l o Royale vi mt di
hn hai trm mt. nh i bng phng. Nhn ton cc, n rt ging mt ci m Mexico t tr
da rt cao v rt xanh tt. Nhng np nh nho nh lp ngi lm cho hn o ny c mt sc
s m c c sng trn o sut i. Trn nh i bng phng c t mt ngn hi ng
, ti c th trng r nm ta nh ln v di.
Nh c Titi ti c bit rng trc ht l hai phng giam rng mnh mng cha n bn tr
am, x-lim v chung st, c mt bc tng cao vy quanh. Ta nh th t l bnh vin ca t
hng ngi canh gc tri t. V ri rc khp ni trn cc sn dc l nhng ngi nh nh, mi
nhng rt gn vi mi nhn cui o Royale l o Saint-Joseph, t da hn, t cnh l um tm
trt rng mnh mng m t ngoi bin nhn vo trng rt r. Ti hiu ngay: l nh t cm c
ta ch cho ti xem, pha di, nhng ta nh ca tri t, ni giam cc phm nhn b n bnh
canh ni ln rt r trn nn tri, vi nhng sng ca n. Ri li n nhng np nh xinh x
tu i vo ng o Royale t pha nam cho nn by gi chng ti khng trng thy o Qu, o
g qua o ny t xa: l mt tng khng l mc y da, khng c cng trnh xy dng g
au ti s c bit rng l nh ca nhng ngi b y v chnh tr.
Tu chng ti ang i vo bn cng ca o Royale, c che kn sng bng mt ci p di lm
sinh mng ca phm nhn mi xy c.
Sau ba ting ci, chic Tanon b neo cch bn khong hai trm nm mi mt. Bn ny xy rt c
him mt qung di v cao hn ba mt. Li vo pha trong nhng ta nh sn trng chy di son
dng ch sn en trn nn trng: Trm gc - S Dch v thuyn b - Xng bnh m - Ban
C th trng thy my ngi t kh sai ang ng nhn chic tu. H khng mc sc, m u
Belote ni vi ti rng Qun o nhng ngi c tin th thu th may may o o qun bn
mc rt thoi mi v trng c phn din na l khc. Hu nh khng mt ngi no mc ng ph

Mt chic xung n gn chic Tanon.

Mt vin gim th ngi sau li; hai tn cm sng trng ngi hai bn mn; pha sau l su n
ng cho bng nhng mi cho rt ln. Ch mt lt l ra n tu.
Chic xung ca h ko theo sau mt chic thuyn ln kiu xung cp cu ca tu thy. Cuc ch
huy i p gii xung thuyn v ra ngi pha sau. Ri hai vin gim th cm sng trng i
y vn b kha, chng ti xung thuyn tng hai ngi mt; mi ngi trong nhm ti, ri n
ho thuyn bt u cho thuyn tch khi chic tu. H cn ch ra mt chuyn na a s t
Chng ti ln bn, xp hng trc ta nh Ban Qun tr cng v ng i. Trong chng ti kh
hm nhn ti ch b b ni chuyn vi chng ti t mt khong cch nm su mt - ng b
chuyn tu vi ti thn i cho ti. Cesari v Essari, hai tn cp o Corse m ti lm
bit hin nay h cho xung cho s dch v cng. Va lc y ti trng thy Chapar, b y t
m ti c quen khi anh ta cn c t do Php. Khng h e p trc mt bn lnh canh, anh t
- ng bun Papillon ! Cu c tin bn b, nh giam cm c cu s khng thiu th g ht.
- Hai nm.
- c cng chng qua thi, ri cu s ra y vi chng t, v s thy rng y cng kh.
- Cm n Chapar. Cn Dega u?
Bc ta lm k ton trn kia. Bc cha ra y th l tht. Khng gp c cu bc ta s tic
ti, tn lnh c toan cn, nhng anh ta c n, ni: Chng l ra m hn anh rut ti m anh
a m hn ti, ni: C tin vo ti. on anh ta li ra.
-Anh by gi lm g?
- a th, giao lin.
- C n khng?
- Ti c yn thn lm.
Nhng ngi t cn li c a ht ln b v cho nhp bn vi chng ti. Mi ngi u c
uen tch ra khi nhm. Mt vin gim th ni vi h: No, ln ng v tri. My ngi ny
o mt con ng dc dn ln pha trn o. Vin ch huy Qun o n vi su vin gim th.
ra.
- K ton u? - Vin ch huy hi.
- Tha sp hn y.
Ti thy Dega n, mc mt b trng tm tt, o vt c nhiu khuy, cng i vi mt vin g
ngi mt ra khi hng, theo cch phn loi mi: anh t cm c Jean M, s t X, s c s t
- Bao nhiu?
- X nm.
Khi n lt ti, Dega m hn ti my ln lin.
Vin ch huy li gn.
- Anh ny l Papillon ?
Tha ng ch huy vng, - Dega ni
- Mong anh gi sc khe nh t cm c. Hai nm cng chng qua thi.

Nh giam cm c
Mt chic xung c chun b sn sng. Trong s mi chn t nhn cm c s c mi ngi
g, anh ny i chuyn sau.
T khi n y ti phi sng st khi nghe cch n ni ca cc t nhn. R rng l h khng
Ti ni chuyn vi Dega lc by gi n ng gn ti. Bc ta bit ht chuyn vt ngc
nhng ngi tip xc vi ti Saint-Laurent c n Qun o v k li cho bc bit ht. B
. Ch mt cu thi ni t y lng: Cu rt xng ng thnh cng. Thi ln sau? Thm ch
ti c tha.
- Ti lm k ton trng y v c quan h rt tt vi ng ch huy. nh giam cm c cu c
Cu s khng thiu th g u. Papillon, i thi! - n lt ti.
- Xin cho tt c. Cm n nhng li l chn tnh ca cc bn.
Ti xung thuyn. Hai mi pht sau, thuyn cp bn Saint-Joseph. Ti c th gi nhn th
th c sng, trong khi c n su ngi t cho thuyn v mi ngi t cm c Phi hp ch
Saint-Joseph, mt y ban tip n ra nhn chng ti. C hai vin ch huy t gii thiu: vi
o v vin ch huy ca Nh giam cm c. Chng ti c dn b i ln con ng dc n nh
Khi i vo ca st ln bn trn c my ch Nh giam cm c trng gii, ngi ta c th hiu
p ny. Bn trong tm ca v bn bc tng cao xung quanh, trc ht c mt dy nh nh c
B, C. Chng ti c a vo dy nh ca ban gim c. Mt gian phng lnh lo. Khi mi ch
ch huy Nh giam cm c ni vi chng ti:
- Cc phm nhn cm c, cc anh bit rng nh ny l mt nh trng gii dnh cho nhng phm n
hm php. y ngi ta khng tm cch ci hun cc anh. Chng ti bit rng vic v ch.

quy duy nht: cm mm. Im lng tuyt i, gi in l vic rt nguy him, nu b bt gp s

i khm. V nu khm khng thy c bnh nng, cc anh s b pht rt nghim. l tt c nh
ht thuc. Gim th, hy lc sot k cc phm nhn, ri a tng ngi v x-lim. Charrire,
nh. ng Santori, ng phi thn hnh trng coi vic ny.
Mi pht sau ti b nht vo cn x-lim dnh cho ti cn s 234 ca dy nh A.Clousiot b gi
nh C. Chng ti a mt t bit nhau. Khi bc vo y, tt c chng ti u hiu ngay rng
tun theo ci ni quy v nhn o ny. Ti t gi hai ngi bn ng ca ti trong chuyn v
r phm cht mnh trong khi i vi ti v khng h bao gi ku ca hay hi tic nhng g h
v sau mi bn thng vt ln vai k vai dnh li t do, chng ti vnh vin gn b v
Ti xem xt cn bung giam m h la ti vo. Khng bao gi ti c th d on hoc tng
trn tri t ny, l t nc sinh ra Nhn quyn v Dn quyn, li c th dng ln, d l
rng va bng ci mi-soa b ti, mt tri giam c tnh cht trn p man r nh ci nh giam
bn hy tng tng mt trm nm mi cn x-lim k cn nhau, gip lng nhau, bn bc tng
n. pha trn mi ghi-s u c dng ch : Cm m ca ny nu khng c lnh trn. b
g c thit b nh Beaulieu: tm vn c th lt ln mc st vo tng; mt tm chn; mt k
hi nh; mt ci ca nh binh, mt ci tha bng g, mt tm st mng dng ng che mt ci b
mt si xch (t pha ngoi c th ko n ra , v t pha trong c th li n vo dn
mi chn song to bng mt thanh ng ray xe in, bt cho nhau rt dy khng th c mt
ao hn na, l mi ca ta nh, cch mt t khong by mt. Pha trn bc tng ngn cch c
un rng khong mt mt, c tay vn bng st, nhn thng xung cc bung giam. Hai vin gim
h gp nhau v quay tr li. Tt c gy thnh mt n tng rng rn. nh sng ban ngy chiu
am, d ang gia ban ngy, th ti m m khng nhn thy r nhng vt xung quanh. Ti bt u
ch i h hu t ci bay ra mt hiu lnh g khng bit cho php t nhn h tm vn xun
khi gy ting ng, t nhn v lnh gc u i giy vi. Ti ngh ngay: y, ti bung
m khng pht in trong thi hn hai nm, tc by trm ba mi ngy. Hn c bn phn ci ch
. Mt, hai, ba, bn, nm quay ng sau. Mt hai, ba, bn, nm, quay ng sau. Tn lnh gc v
rc mt ti. Ti khng nghe thy ting chn hn n, ti ch trng thy hn. Tch. n bt l
h mt t hn su mt. Li i tun c chiu sng, cc bung giam vn chm trong bng ti. T
hi my ming ph-mt ca hi ng bi thm x ti, cc ngi hy ng yn, v ti tin rng
tm v s khng chu lm nhng k ng la vi vic thi hnh mt hnh pht nh vy.
Kh lng thot khi tnh trng i lang thang ca tr tng tng. Hu nh khng th no thot
nn qu th hn l c xua ui hn n i. Qu nhin, hiu lnh cho php h vn nm xung l
:
- Nhng ngi mi n nn bit rng k t by gi, nu mun, th c th h vn xung nm.
Ti ch ghi nh hai ch nu mun. Cho nn ti tip tc i i li li, gi pht ny qu nghi
uen vi ci chung h pha trn ny.
Mt, hai, ba, bn, nm... ti nm vng c ngay ci tit tu ca qu lc; u ci xung,
phi tht u v tht chnh xc, nh mt qu lc a qua a li, ti i i li li v cng t
bc tng, o ti ch chm nh vo n khi quay li c th mi khng h mt mi trong cuc ua
hn chm dt.
Phi, tht y Papi , ci nh giam n tht ngi khng phi l tr a. V khi bng tn l
gng u ln m nhn th cn nn hn na: ngi ta c cm gic mnh l mt con bo b nht d
an st n. Ci n tng tht l hi hng, v ti phi mt n my thng tri mi quen c.
Mi nm l ba trm su mi lm ngy; hai nm l by trm ba mi ngy, nu khng c nm nhu
mi mt th cng th thi. Ti sao li cng th thi? Khng, khng phi cng th thi u.
i mi bn gi ng h cng lu lm. By trm ba mi ln hai mi bn gi li cn lu hn nh
ti c sc tnh nhm ra con s khng? Lm th no tnh nhm c, chu thi. Sao li ch
trm gi. Nhn cho by rt d trc ht ta c mi su ngn tm trm gi. Ri ta nhn ba m
hai mi gi. Tng cng: mt vn su ngn tm trm cng vi by trm hai mi, v chi l mt
nhm ch no. Tha ngi Papillon thn mn, ngi c c thy mt vn by ngn nm trm hai m
ing cho th d ny, vi bn bc tng nhn nhi ca n. Vy ch ti s y bao nhiu pht
ha l g? Ta khng nn cng iu qu. Ti sao li khng tnh c giy na nh? iu quan
g pht y trong khi ti sng mt mnh, t mnh i din vi mnh! Ai b giam bung bn phi
pha sau? Ba con ngi , nu trong cc bung giam y c ngi, chc cng phi t hi: ai v
C mt ting ng mm ca mt vt g va ri xung sau lng ti, trn nn x~lim. Ci g th
mt vt g qua hai ln chn song? Ti c nhn cho ra xem l vt g. Ch thy m m mt c
h ci vt m trong bng ti m m ti on ra c nhiu hn l trng thy n, t dng c
gic git mnh li li. n chn tng, n bt u leo ln mt qung ri tut xung t. Bc
cho n th leo ln tng ba ln, ri n ln th t, khi n ri xung, ti gim mnh chn
Ti qu xung nhn cho tht st, v cui cng ti nhn ra c: l mt con rt khn

y ci Ti thy tm lm n ni khng dm nht n ln b vo b. Ti dng chn y n vo g

g thy nhiu rt na; n ri t ci mi nh rng trn kia. Ti s phi hc cch cho n b
n n nu ti ang nm. Ti cng s c dp bit r rng nhng khi n ang b trn ngi, ch
phi tr gi bng nhng cn au n d di n th no. Mt mi t ca con vt kinh tm ny
h v lm cho au nhc khng khip trong gn su ting ng h.
D sao chng na n vn c th c dng nh mt phng tin gii tr, mt li thot cho nhn
xung trong khi ti ang thc, ti thng ly ci chi con tru chc n, vt ln vt xung t
cch cho n chy i np v mt lt sau ti tm cch pht hin ra n.
Mt, hai, ba, bn, nm... Xung quanh im lng hon ton. y khng ai ngy th phi? Khng a
ri nng nc n ngt th. Th m by gi ang l ban m! Cn ban ngy th phi nng n th
nc thy triu ln ngp ci bung giam Santa Marta, rt vo tng m, n nh hn nhng cn
Marta qu tnh ngy no cng b ngp lt, nhng ngi ta c ni, c ht, c nghe ting
hng ngi in tm thi hay vnh vin. Chng phi nh th ny. Nu c chn ti s chn San
ri, Papi . y, mi ngi u nht tr ni rng thi hn ti a m mt con ngi c th
hoc hn na. Ngi ta bt h phi chu ng nh. Vy l l mt chuyn; cn h c chu ng
chng bit ngi ta lm cch g t t na. cng c cch. Chng d g u, nhng ngi ta
lm mt si dy. Buc ci chi con vo mt u dy ri leo ln tm vn, ngi ta c th nm s
tng c li i tun pha trn, chc tn lnh gc s khng trng thy si dy. ng vo lc
lng lng trn khng. Khi tn lnh gc quay li th anh i ri. V chng chc hn cng ch
ung giam cho anh. M ca bung . Hn khng th m c. Trn cnh ca c : Cm m ca
un t t s c thi gian cn thit trc khi c ngi m ca vo bung giam theo lnh tr
Ti t li tt c nhng iu trn y, c l khng ly g lm sinh ng v l th i vi nh
c th b qua my trang nu thy chn. Tuy nhin, nhng n tng u tin, nhng
ngh u t
ung giam mi, nhng phn ng u tin ny khi ti b a xung nh m, ti ngh rng ti ph
Ti i i li li nh th ny lu lm ri. Ti nghe c ting thm th trong m khuya: h
g khiu tn n thay phin th ln v mp. Hn va i va ko l i giy vi. Khi hn n cc
thy ting giy vi hn st sot v n khi hn i qua hai bung giam mi khng nghe thy g
phn trm nh thng bn ng ng ca hn. Ti tip tc i i li li By gi chc khuya l
hiu phng tin o thi gian. Mi ngy ci ghi-s phi m bn ln: nh ti s i khi
it thi hn ca mi phin, ti s c th sng vi mt cch o lng thi gian xc nh: phi
Mt, hai, ba, bn, nm... Nh mt ci my, ti li bt u cuc i do v tn, v nh tr lc
li trong d vng Chc chn l do s tng phn vi bng ti trong x-lim, ti bay ra gia n
Chic thuyn m Lali dng i vt ngc trai ang ung a cch ti hai trm mt trn mt b
i chn ti di di trn ct. Zoraima em li cho ti mt con c ln nng trn than hng, gi k
o khi ngui. Ti n bng my ngn tay, d nhin, cn Zoraima th ngi xp bng trc mt ti
i thy nhng mng tht to tch ra khi con c mt cch d dng v c thy trn gng mt ti
lnh m c dn cho ti.
Ti khng cn b nht na. Ti khng h bit n Nh giam cm c, Saint-Joseph, Qun o g n
lp ct cho sch, lp ct lm bng nhng mnh vn san h mn n ni ti c cm gic nh vc
g th nc trong vt v mn cht y. Ti ly hai tay mc nc ph ln mt. Trong khi ra c t
Lali v ti s bo nng co c cho ti. Ti qua m vi b lc ca ti. Ti m ci kh ca Z
, ti chim hu nng. Nng kh ct nhng ting rn si m nh nng vn lm nhng khi nng thy
khc nhc yu ng ny. D sao th Lali khng phi khng nhn thy chng ti v thy ci t
thy r chng ti ang lm tnh. ng th, hn l nng trng thy, v chic thuyn ang i
cc bm tc ra v ly mi ngn tay thon v di chi mi tc t ang bt u kh dn trong l
Ti i v pha nng. Nng ly tay phi qung lng ti v y ti i trn bi ct v pha np
ngt by t cho ti hiu: C em na, c em na. V n nh, nng x ti xung mt chic vn
qun rng th gii tn ti. Zoraima rt thng minh, nng ch v khi c chng chng ti x
cn nm trn trung trn m, tha mn no n v i n. Nng n ngi vi chng ti, ly lng
li my ting g chc chn phi c ngha i khi l tham n. Ri vi mt c ch trinh
Lali cho ngay ngn. Sut m hm y ti sng Guajira. Ti tuyt nhin khng ng mt cht
nhm mt li m hi tng nhng cnh sng qua. Ngay trong khi i i li li khng ngn
khng cn phi vn dng ch mt cht no, ti vt qua khng gian v thi gian tr v
.
n tt, v c th thy r ngy mi ang trn vo bng tranh ti tranh sng ca cn x-lim
mi vt xung quanh ti. Mt ting ci hu t ln. Ti nghe ting nhng tm vn nm chm vo t
bn phi chm vo ci vng st gn vo tng. Ngi bung bn ho, v ti nghe c ting mt
- Tha ng gim th, y ra mt th no ?
- Phm nhn, v anh khng bit cho nn ti tha cho anh ln ny. Khng c ni g vi lnh g
g. Mun ra mt, ng ngay ch b mt tay cm h nc, tay kia hng m ra. Anh cha gi chn

- Cha.
- Trong chn c mt ci khn mt.
n th th tht! Khng c php ni vi lnh gc v bt c l do g? Th nu mc phi chng
rut tha, mt cn suyn qu mnh, th sao? Chng l y cm c vic ku cu khi lm vo m
l cng? Nhng khng, nh th l bnh thng. Nu khng, t nhn c th quy ph, lm m l
ni na. D ch nghe ting ngi, d ch ngi ta ni vi mnh mt cu, d cu ch
trong s hai trm nm mi t nhn b giam y, mi ngy vi chc ln, by chuyn gy ra b
ong c h nh qua mt ci xp-pp!
Ngi c ci xy nhng chung cp ny khng th l mt bc s tm bnh hc c: mt ng
Ni quy ca nh giam ny cng khng phi do mt bc s tho ra. Nhng hai con ngi cng n
trc s cng nh ngi vin chc d tnh mt cch chi li nhng chi tit ca nh t, h qu
h tm l hc ti bi v c c trn y mt lng cm th xa ch i vi cc phm nhn.
T nhng cn bung giam ca khm trung tm Beaulieu, Canen tuy su nh vy, hai tng hm
g ra ngoi, n tai cng chng, nhng ting vang xa xm ca nhng cc hnh m cc phm nhn p
i ngi ta tho kha tay cho ti ti thy r rng v s hi trn mt bn lnh gc: chc ch
ng nh giam cm c ny, ni m ch c bn vin chc trong ban qun tr mi vo c, h rt y
Clac, clac, clac, clac, - ngi ta m tt c cc ghi-s. Ti n cnh ghi-s ca ti, nh li
mt cht, v sau th ht c ci u ra ngoi hnh lang. Bn phi cng nh bn tri ti
g h ghi-s c m th mi ngi u lp tc th u ra ngoi. Ngi bn phi nhn ti m m
Hn xanh xao ph phc, mt ph ra, gng mt n n, u m. Ngi bn tri hi ti rt nhanh
- Hai nm.
- T bn. Mi c mt. Tn g?
- Papillon.
- T, Georges, Jojo l Auvergnat. Cu b u?
- Paris, cn cu?
Ngi kia cha kp tr li: sut c-ph v bnh m trn c a n cch y hai bung.
ri a mt bnh m trn. V ti a tay ra n bnh m hi chm, khi ca ghi-s sp xu
im lng tr li. Chc mi hnh lang phi c mt tp i pht ba sng, ch khng th khng
ming tht hm. Bui chiu, mt a u vn xo. Ci thc n y trong sut hai nm ch thay
v cm xo. Ba tra th lc no cng ch c th.
C mi lm ngy mt ln, chng ti th u ra ngoi ghi-s, v mt ngi t kh sai dng mt
Ti y c ba ngy. C mt iu lm cho ti bn tm. o Royale, cc bn ti c ni
bn khon khng hiu ni h lm th no c th thc hin dc mt vic thn k nh vy.
Cho nn ti khng ly lm l khi khng thy c g gi n. Ht thuc l chc phi rt nguy hi
huyn sng cn, v xoong xp trong ba n tra ch l mt t nc nng lu bu vi nhm rau x
. Bui chiu ch c mt a ng nc xo sn st, la tha my ht u hay my th rau qu k
t n km bng nghi ng bn t nhn chuyn vic nu n hay phn pht thc n. Ti ny ra ci
u Marseille bt u vo a thc n. Ci mui ca anh ta vc xung tn y thng, cho nn
nc. Nu nhng ngi khc a ba n chiu th ngc li h ch ht pha trn sau khi ngoy
ch, cn
g thiu dinh dng ny cc k nguy him. Mun c sc mnh tinh thn gi vng
Lc ny ngi ta ang qut ngoi hnh lang. Ti c cm gic l ngi ta qut trc bung gi
cnh ca bung ti mt cch khng bnh thng. Ti nhn k th thy mt mu giy trng th r
ta tun mt ci g di cnh ca nhng khng th tun vo su hn c. Ngi ta i cho t
ra. C my dng ch vit bng mc d quang. Ti i cho tn lnh gc i qu ri c vi: Pa
c nm iu thuc l v mt qu da. Khi n da phi nhai tht k th mi b. Nh nut c b.
sau ba c-ph sng, phi ht trong ba n tra ngay sau khi n, v bui chiu cng vy. Km
Mi khi cn dng th g, c vit vo mu giy km theo y, khi ngi qut hnh lang qut ch
ca. Nu ngi kia cng co li th tun mu giy ra. ng bao gi tun mu giy trc khi h
hi rt plan ra, cn mu rut bt ch th c th bt c ch no chn tng. Can m ln.
Ngi gi cho ti bc thng ip ny l Galgani v Dega. Ti thy nghn ngo c v mt hi
thnh, tn ty nh vy tht l m p. V bc i ca ti: mt, hai, ba, bn, nm, ng sau q
vi mt mm tin ln hn vo tng lai, mt nim tin tng chc chn rng mnh s cn sng ch
i va ngh: trong hai con ngi y c bao nhiu l tnh cm cao thng, c bit bao nhiu
h vo mt tnh th rt nguy him: mt ngi c th mt chn k ton, ngi kia mt chn lin
h phi tn bit bao nhiu tin mi lm c nh th. H phi mua bit bao nhiu ngi
tht ngi.
Bn c cn hiu r rng mt qu da kh cha rt nhiu du trong ci ci dn v trng ca n
u trn mt nc c th vt c mt lt du. Th du ny l mt cht bo m vi ch n ca
ci ci da l gn bo m cho sc khe. t nht ngi ta cng khng th lm vo tnh trn
thng rng ti nhn c tip t v thc n v thuc ht m khng xy ra chuyn g c. Mi l

ut khi vo tht su ri nh ra t t, va nh va xe bn tay phi ra nh ci qut xua c

Hm qua va xy ra mt chuyn hi l. Ti khng bit l ti hnh ng ng hay sai. Mt t
anh vn nhn xung bung giam ti. Hn chm mt iu thuc, ht vi hi ri n ri xung b
o hn tr li ri ly chn ch ln iu thuc, sao cho hn c th trng thy r. Bc hn i
hy r c ch va ri ca ti, hn li i ngay. C phi hn thng hi ti, hay thy xu h c
by? Ti khng bit cho nn rt bn khon.
Khi ngi ta kh, ngi ta tr nn ht sc nhy cm.
Nu tn gim th va ri c
mun lm mt ngi tt bng d ci y ch c mt vi gi
ca ti.
Ti y th l hn hai thng. Ci nh giam cm c ny l nh giam duy nht m theo ti t
dn xp no ht. Ti luyn tp c rt k ci kh nng phn thn. Ti c mt chin thut
vi mt cm gic hin thc tht cao, d dng thy hin ra nhng thi on khc nhau trong
ti hay ca thi th u, hoc gi xy nhng ta lu i Ty Ban Nha hin r y nh tht,
khng ngt my gi ng h lin, khng ngi xung, khng dng li, va i va ngh bnh thn
tm vn, gi u ln mt na tm chn, cn na kia th p ln mt. By gi ln khng kh
h kh khn v b tm chn lc mt ln na. iu nhm gy ra trong phi ti mt tnh trng
Trong trng thi thiu khng kh v ngt ngt v nng bc, ti t ngt thy mnh bay bng l
hn y em li cho ti bao nhiu l cm gic khn t. Ti c c nhng m n i m c
nhng cm gic tht ca nhng m n i m ti thc s tri qua. Phi, ci kh nng du h
bn cnh m ti, ngi cht cch y mi by nm. Ti mn m t o ca ngi, v ngi vu
nh th ti l con gi. Ti vut ve my ngn tay thon v di, da mn nh t. Ngi cng ci
gc c lao xung sng nh ti thy nhng cu con trai ln tui hn lm, vo mt ngy hai
nh nht nht trong cch chi tc ca ngi, nim thng mn c sc ta ho quang ca i m
h qun ca ngi: Riri b bng ca m, con hy ngoan, tht ngoan nh, m con thng con
c xung nc t rt cao, rt cao. Cn by gi th con cn b qu, cc vng ca m Ngy
m con s thnh mt chng trai to khe.
V m ti dt tay ti i dc b sng v nh Ti thc s ang sng trong ngi nh ca thi th
ngi khng c c nt nhc nhng vn tip tc chi piano cho ti nghe. Ti ang nh
eo ln mt chic gh ta t pha sau chic gh quay m ti ang ngi, v ti a hai bn t
to v hin ca ngi ng trng thy g. My ngn tay thon nh ca ngi vn tip tc lt tr
i ti cho n ht.
D l tn cng t vin v nhn o, hay l nhng tn cnh st m s lng thin ng cho ng
c mua ly t do bng mt li khai gian di, hay l mi hai ming ph-mt ngu xun the
h s vic ca bn nguyn, hay l nhng tn lnh gc nh giam cm c, nhng cng tc vin x
tuyt i khng c ai, v cng khng c ci g, k c nhng bc tng dy v ci khong cch
khng c mt ci g thuc phm tr tinh thn hay vt cht c th ngn cn ni nhng cuc du h
hc khi ti ct cnh bay bng ln cc v sao.
Ti sai lm: khi tnh thi gian phi mt mnh i din vi bn thn, ti ch ni n thi
l mt sai lm. C nhng lc phi o thi gian bng n v pht. Chng hn, sau bui phn
ing ng h. Khi ngi ta tr ci b sch ti s nhn c qu da, nm iu thuc l v i
phi bao gi cng th, nhng rt nhiu khi nh th - ti m tng pht mt. Lm nh th cng
mt qu lc, c nm bc, lc quay tr li, ti nhm m: mt. m n mi hai th c mt
mnh c c n ci ci da, vn chnh l s sng ca ti, c c hng ci th v bin l
g ng h (v mi iu thuc l ti ht lm hai ln) hay khng.
Khng phi th; vo gi nhn c ph, v tuy khng c l do g c bit, ti cng s rng c m
yn tnh ca mnh gip ti mt cch ho phng nh vy. Cho nn ti ch i, v n khi tr
c ngha l h vn yn n.
Chm chm, rt chm, nhng gi, nhng ngy, nhng tun, nhng thng tri qua. Ri n mt lc
ng mi mt thng v hai mi ngy ti cha c ni chuyn vi ai hn bn mi giy, m c
Tuy vy c mt hm ti cng d mt cuc i thoi to ting. Hm y ti b cm v ho nhiu
. Bc s n. Trc s kinh ngc ca ti, ci ghi-s m ra. Trong ci khung hp y thy hi
- Anh lm sao? Anh au g? Ph qun ? Quay lng li. Ho i.
Ka, sao l th nh. Ngi ta a chng? Th nhng li l s tht mt trm phn trm. Mt
s, bo ti quay lng li ng cch cnh ca mt mt, v gh tai vo l nghe phi ti. Ri
theo nh ci my, th do mt th t trng no y, ti ni vi ci ng thy thuc qui d ny
Chng ch g u. t nht ti cng c bn lnh t ra cho hn hiu rng ti khng tng
- Ty anh, - hn c v lim s tr li nh vy. Ri b i. Cng may, v ch cht na
Mt, hai, ba, bn, nm, ng sau quay. Mt, hai, ba, bn, nm, ng sau quay. Ti i i li l
mi mt, khng dng li, v hm nay ti i i li li mt cch gin d, hai chn ti cng th
thng l. Dng nh sau s vic va xy ra, ti cn phi xo nt mt ci g. Chn ti th c

Di chn ti ch c xi-mng. Khng, ti gim ln rt nhiu th trong khi i nh vy. Ti gi

iu theo
Ban Qun tr lm nhng vic tm lm nh vy. Ti gim ln thi dng dng ca
Ti gim ln s ngu dt ca dn tc Php khng h quan tm, khng h t m mun bit nhng
by gia sc qua Saint- Martin-de-R l i n u v c i x nh th no. Ti gim ln
hng bi bo chua ngoa v mt con ngi phm ti no y th ch my thng sau l khng
inh mc cng gio nghe cc phm nhn xng ti, bit rt r nhng g ang din ra tri kh
Ti gim ln mt h thng x n bin vic cn nhc cng bng thnh mt cuc u khu gia k
Ti gim ln t chc Lin minh Nhn quyn v Dn quyn khng h ln ting ni: Hy chn
l xa-ch tp th ang honh hnh trong gii vin chc Hnh chnh. Ti gim ln ci tnh tr
hi no cht vn nhng k c trch nhim v h thng x n ny hi h xem ti sao v lm
phn trm dn s ca n. Ti gim ln nhng t giy bo t ca t chc y t nh nc: t t,
ho lao, in lon, d hi. Ti cn bit ti ang gim ln nhng g na? Nhng d sao, sau s
na, c mi bc ti li xo nt mt ci g.
Mt, hai, ba, bn, nm,... v nhng gi pht chy qua chm chm lm cho cuc ni lon thm l
mi ngy na ti s qua c mt na thi hn cm c. y qu l mt k nim rt ng n m
Ti vn khng in, m cng cha bc vo qu trnh tr thnh in. Ti tin chc, thm ch ch
h v th cht v tinh thn khi ci nm ang sp bt u s ht.
Ti sc tnh v ngoi kia c ting ni r rm.
- Hn cht kh t bao gi y. Durand . Sao, ban ny anh khng nhn thy ?
- Tha sp ti khng bit . V hn treo c trong gc tng pha li i tun cho nn ti i q
- Ci khng quan trng, nhng phi th nhn rng anh khng trng thy hn l phi l-gc.
Ngi b giam bung bn tri t t.
l iu m ti hiu ra, h n khing hn i. Cnh ca khp li. Ni quy c tun t
gim c ca nh giam cm c m ti nhn ra ging ni. l ngi th nm cht trong c
Ngy k nim mt nm cm c n. Trong ci b ti thy c mt hp sa c Nestl. l m
h tng tng ni v liu lnh gi n cho ti. D sao ti cng c c mt ngy c th
ang nh giam cm c. Mt nm qua t khi ti n y, th m ti vn t cm thy sc
v ti t ho v n.
Thng qua ngi qut hnh lang bui tra, ti nhn c my ch ca cc bn ( l mt vic k
ti bit cu vn khe. Chng ti cng bnh thng, yn n. Chng ti hn cu. Louis, Ignace.
ch, a ngay cho ngi trao cu mnh giy ny.
Trn mnh giy trng gi km theo bc th ti vit: Cm n v tt c. Ti khe mnh, v nh
C th cho ti bit tin Clousiot, Maturette khng? Qu nhin mt lc sau ngi qut hnh la
. Ti vi vng nht mnh giy di ca, n bin ngay. Sut ngy hm y v mt phn m y, t
t ha l s gi. Mt nm na ti s c a v mt trong hai o. Royale hay Saint-Joseph?
tc s chun b vt ngc.
Hm sau ti bc vo ngy th nht trong s ba trm su mi lm ngy cn li, lng vng tin
, mi s tri qua ng nh ti d kin. Nhng n thng th chn th tnh hnh tr nn ngh
vo lc y ci b vo bung ti, trong sn qu da v nm iu thuc l.
Vic va xy ra nghim trng n ni trong my pht ng h h qun mt quy ch im lng tu
rt r. Sau l ting rn kh kh ca mt ngi b nh mt dn ch mng. Ci ghi-s c
hy i y!
- Tao sn sng i my, thng ch ! - Ti tr li thn kinh cng thng n tt v ph
Vic y xy ra lc by gi. n mi mt gi, mt phi on do vin ph ch huy nh giam c
cch y hai mi thng v t cha bao gi c m ra. Ti ang ng cui bung giam, t
v hai l: th nht l cho bn lnh gc khi nh ti s c trng tr ch ng, th hai
hng lm g c, vin ph ch huy ni:
- Phm nhn, bc ra.
- Nu cc anh bo ti ra nh ti th hy coi chng: ti s nh li M ti chng di g r
ngay.
- Charrire, ngi ta s khng nh anh u.
- Ai bo m iu ?
- Ti, ph ch huy nh giam.
- Anh c danh d khng m bo m?
- Anh ng tha m ti, v ch. Ti ly danh d ha vi anh rng anh s khng b nh. No ra
Ti vn cm ci ca trong tay.
- Anh c th gi ci ca, anh khng phi dng n n u.
- c
Ti bc ra, v i gia su tn gim th cng i vi vin ph ch huy, vt qua sut chiu d
v chi mt d di, phi nhm nghin li. Cui cng ti trng thy ci nh nh ni h n

h a ti vo phng qun tr. Gia nn nh b bt mu, mt ngi t ang nm rn r. Khi t

chng n tra tn anh ta bn ting ng h ri. Vim gim c ang ngi sau bn giy, vin p
- Charrire, anh nhn thc n v thuc l bao lu ri?
- Anh kia ni cho cc ng bit ri cn g.
- Ti hi anh y.
- Ti th b bnh mt tr nh, hm qua c chuyn g ti khng th bit c.
- Anh giu chng ti y ?
- Khng, vic ny m ngi ta khng ghi vo h s ca ti th l tht. Ti b mt tr nh v
Vin gim c nghe cu tr li ca ti ngc nhin qu quay ra hi:
- Gi din hi Royale xem th trong h s c ghi g v vic ny khng?
Trong khi ngi ta gi in thoi, hn ni tip:
- Anh c nh mnh tn l Charrire ch?
- Ci th c. - on ti ni tip tht nhanh lm cho h ng ngng hn na, ni nh mt
Ti tn l Charrire, ti sinh nm 1906 tnh Ardehe, b x n chung thn Paris, qun Sei
xoe nh hai hn bi, v ti cm thy mnh lm cho vin gim c lung lay thc s.
- Sng nay anh vn c pht c-ph v bnh m y ch?
- Vng.
- Ti hm qua ngi cho anh n mn u g?
- Ti khng bit.
- Th th theo anh, anh khng cn cht tr nh g sao?
- Nhng vic xy ra th hon ton khng nh cht g. Mt th ti nh. Chng hn nh ti nh r
khng bit.
Th anh khng bit anh cn phi b giam bao lu na sao?
- Chung thn m? Hnh nh n khi cht.
- Khng! Hn giam cm c y.
- Ti m b giam cm c ? V ti g?
- th th tht qu sc! M kip! Anh ng lm cho ti ni khng ln. Anh dm ni rng anh k
Gm tht!
n y, ti h nt n cui cng cho hn gc hn:
- Ti m li vt ngc ? Tha ng ch huy, ti l ngi nghim chnh v c trch nhim. Xin
vt ngc hay khng.
Va lc y mt tn cnh st ni vi vin ch huy:
- Tha xp, c in ca Royale gi.
Vin gim c n cm my ln: Khng ghi g c ? L tht, hn bo l hn b mt tr nh...
.. Vng, xin li thiu t, ti s kim tra li. Cho thiu t... Vng, ti s bo co li
- kp ht, xem ci u no. , m phi. C mt vt thng kh di. Th anh lm cch no m
em no?
- Ti khng h gii thch, ti ch ghi nhn rng ti nh l b nh, nh rng tn ti l C
Ti cn nh nhiu th khc na y ch.
- Rt cuc anh mun ni g hay lm g?
- Vn th chng ta ang bn y thi. ng hi ti l ngi ta gi thc n v thuc ht
khng bit; chc y l ln u, nhng cng c th l ln th mt ngn. B bnh mt tr nh,
th lm.
- iu m ti mun cng n gin thi. Anh n qu tiu chun lu ri, th th by gi phi
hn giam cm c.
Ngay hm y, ti nhn c mt mnh giy lc h i qut hnh lang ln th hai. Tic thay ti
huya, ti chm mt chiu thuc l cn li t hm qua thot khi cuc khm xt v n c g
m la sng ln, ti dn dn c c: Ngi b gi vng. Anh ta khai y l ln th
hai l lm nh th v trc kia c quen cu Php. S khng c ai b lin ly Royale. C
n tc ca bn b Royale. Hn na h cp mt ba n chiu ca ti. Ti quen vi tnh t
vn dng lp thi gian trong ngy v mt phn m. Khng phi ti ch ngh n mnh, ti n
rng anh ta s khng b pht qu nng.
Mt, hai, ba, bn, nm ng sau quay... Mt hai, ba, bn, nm ng sau quay. My s khng d
v by gi my s n t nh vy th c l phi thay i chin thut chng? Chng hn nm n
ca-lo-ri. Nhng lc khng nm th c ngi trong nhiu gi.
By gi ti phi tp sinh hot theo mt kiu khc. Bn thng l mt trm hai mi ngy. C c
t nht l hai thng. Vy trc mt ti c hai thng quyt nh. Khi ti qu yu th cc
nh l s nm t su gi chiu n su gi sng. Ti s i i li li t khi a c-ph cho
u ba xp, li i khong hai gi na. C thy l bn gi i i li li. Thi gian cn li th
Khng mt th s kh bay i lang thang. Nhng ti vn s c bay th.

Hm nay, sau mt hi lu suy ngh n cc bn v n ngi t khn kh b hnh h tn nhn

qu kh tt, tuy ti thy thi gian tri chm hn, v i chn ti khng lm vic my gi li
Ci ch ny thi hnh c mi ngy. By gi ti i thng xuyn. Ti bt u lm v
Ti i nm rt sm v ch mt lt sau, khng lu lm, ti vt ra khi bung giam trong t
gi ung sm banh qun Au Rt Mort vi my thng bn, trong c Antonio de Londres, qu q
tip Php nh mt ngi Paris v ni ting Anh nh mt tay roastbeef chnh cng ca x Anh-c
arronnier trn i l Clichy, cu ta git mt ngi bn bng nm pht sng lc. Trong gii gi
bn sang cm th din ra rt nhanh. Phi, hm qua ti Paris, khiu v trong ting n accor
din, i l Saint-Quen, khch n nhy ton ngi Corse v ngi Marseille. Tt c cc bn t
u hnh tng tng ny mt cch r rt v chnh xc n ni ti khng mt giy no nghi ng s
ua nhng m dim phc y. Nh vy, (ti) khng i nhiu, vi ch n rt c hp ny ti v
mi mt. Nhng hnh nh ca qu kh li ti ra khi bung giam mt cch mnh m n ni ti t
Ch cn mt thng na.
ba thng ri ti ch n mt bnh m trn v mt soong xp nng khng c cht bt vo ba
yn a ti n ch va nhn xong soong xp ti vi vng nhn k ming tht xem th c
khng.
Ti gy i nhiu, v by gi ti nhn thc c tm quan trng ca tri da m ti m
he v trng thi cn bng trong tnh cnh b gt ra ngoi cuc sng.
Sng nay, sau khi ung sut c-ph, ti thy bt rt khc thng. Ti t bung th n mc
lm. Mi khi ti ct n ra lm bn ming gn bng nhau d n lm bn ln, vo lc su gi sn
cui cng vo ban m. Sao li lm nh vy. Ti t mng nhic mt mnh. Sp kt thc ri
nh th - Ti i, v t cm thy khng cn sc mnh - Sao my lm tham vng th. Lm sao
uan trng l my yu, ng vy, nhng my khng au m: v im ny my l k chin thng. X
h giam n tht ngi ny rt cc s thua my trong cuc t th
Sau hai gi i i li li, ti ngi trn ci khi xi- mng dng lm gh. Cn ba mi ngy na
s m ra v ngi ta s ni vi ti: Phm nhn Charriere, ra i. Anh mn hn hai nm cm
ti cng kt thc c hai nm y a ny. , khng c, sao li ni th! Nu l vi
s ni: Sao, ti c n x ri ? Ti c v Php ? n chung thn ca ti mn hn ?
pht my l mt hnh ng bt cng.
- Tri i, my lm sao th? Bt cng hay khng, tn gim c kia ch cn. i vi mt tm
g u? Chng l my ngh rng hn n hn v trng pht my mt cch bt cng sao? T nay t
h mt con ngi bnh thng. Khng c mt con ngi no ng c gi l ngi li c th l
h sut i quen vi ci s nghip ca mt thng khn nn. May ra ch khi no gn k ming l
hn v sm hi, nu hn c mt tn gio. Khng phi thc s hi hn v nhng hnh vi b i m
bn thn hn l k b x ti. Nh vy, khi ra khi nh lao cm c, c c a v o no
: My vi chng n i lp hon ton vi nhau, v gia c mt ng phn gii rt rch ri.
a-ch bm sinh, c tnh cht bn nng, my mc trong nhng phn ng ca n; v bn kia l t
phm nhng ti nng, nhng c s au kh to cho nhng phm cht v gi; tnh thng xt
Hon ton thnh tht m ni, ti th lm tn t kh sai cn hn lm mt tn cai ngc.
Ch cn hai mi ngy na. Ti cm thy trong ngi yu lm ri. Ti c nhn thy bnh m c
h t h mnh n mc chn bnh m nh cho ti? T my ngy ri trong soong xp ca ti ch c
c t tht dnh quanh, nu khng phi l mt ming da. Ti s mnh ln ra m. Mi lo s ny
thc ti chng cn c gng mt cht no cng c th m tng bt c iu g. Tnh trng mt m
cho ti rt lo ngi. Ti tm mi cch phn ng, nhng phi kh khn lm mi qua c hai mi
. Ti hi h rt mnh giy. N vit bng bt d quang. l mt bc th ca Dega v Galgani.
o ngi v tnh trng sc khe ca cu. Cn mi chn ngy na, can m ln. Louis, lgnace. K
bt ch en. Ti vit: Ti cn chu c, tuy rt yu. Cm n. Papi.
Khi nghe ting chi co ca ln na, ti lun mu giy ra. Bc th nh, khng km iu thuc
c cc th . S th hin ny ca mt tnh bn chung thy tuyt vi cho ti sc khch l
v nu ti lm bnh, th no cc bn ti cng s tm cch thc dc bc s chm sc ti t t
cuc chy ua gian kh vi ci cht v vi s in r. Ti s khng lm bnh.
Phn ti l phi lm tht t ng tc ch tiu hao nhng ca-lo-ri khng th khng dng n
i gi bui chiu. l cch duy nht gi vng. Cho nn sut m, trong mi hai ting n
trn ci gh xi-mng. Thnh thong ti ng dy, dui tay ra co tay vo my ln, ri li ngi
Ch cn mi ngy na.
Ti ang do chi Trinidad, nhng cy n c mt dy ca ngi Java ang ru ti vi nhng g
nghe khng cn ra ting ngi na, li thi v ci thc. Ting ht ny t mt bung giam s
rt gn, ti lng tai nghe:
- Thng khn kip, my xung y i, xung ci h ny. My ng trn y gim st tao mi m k
cnh v di ny ti qu ?

- Anh im i, nu khng s b pht nng y? - Tn lnh gc ni.

- ? My ni nghe thi b m, mt l...? My bo cn c cch g pht nng hn l s im l
h th c nh p tao i, tn ao ph gh tm kia, nhng my s khng bao gi tm c mt c
gi. Khng, khng, khng? Tao khng chu th ny na u, tao khng chu im lng na u, tao
t ba nm trc tao phi ni vo mt my: khn nn? ct i? Th m tao ngu di n
Tao nh vo mt my v c bn chng my, cai ngc thi nt?
Mt lt sau c ting ca m v ti nghe thy:
- Khng, khng phi th! Mc tri vo cho n, nh th hiu qu hn nhiu?
Ngi t ng thng go ln:
- My mun mc o cm cho tao cch no th c mc i, su b! Mc ngc cng c, rit th
ho cht. ng no thi tao cng c ni rng m my ch l mt con ln ci, cn my ch c th
Chc chng n ght gi vo mm ngi t v ti khng cn nghe thy g na. Cnh ca n
Cnh va qua chc lm cho tn lnh gc tr tui ang i li li pha trn xc ng v my
anh ta pht in ri
- Anh ngh th ? Nhng iu anh ta ni ra u phi c y ch. Tn lnh gc sng st mt lc
cng s theo gt hn thi?.
Vic va xy ra d tch ti khi nhng ngi tt bng, nhng ting n c, nhng i v n
bun ca nh giam cm c.
Cn mi ngy na, tc hai trm bn mi gi, phi chu ng.
Ci chin thut khng c ng em li kt qu.
Nu khng phi l do nhng gi cui ngy tri qua mt cch m m, hay l nh mu giy ca
cm thy mnh m hn l nh mt s so snh n vi ti nh mt iu hin nhin: ti ch c
ti yu nhng c ti vn nguyn vn, nng lc ca ti ch cn thm mt t sc na l c th
sau lng ti, ch cch hai mt, sau bc tng ny, mt ngi t khn kh ang bc vo giai
ca khng nn vt qua: ngng ca ca bo lc. Ngi y s khng sng lu na, v s ni lo
g nhng bin php nghin cu rt k git anh ta mt cch tht khoa hc. Ti t trch m
trn. Ti t hi, khng bit mnh c phi l mt trong nhng k ch k m vo nhng ngy ma
tm o lng dy, ang nhn nhng m ngi lao ng ang i lm n mc phong phanh, ngi rt
chy cho kp chuyn xe bu t hay chuyn m tro u tin, cng nhn h cng thy mnh m p v
vn hn bao gi ht.
Trn i ny, nhiu khi mi s ch l do so snh m c. ng th, ngi ta c th ngh: ti b
th, ti b chung thn, nhng ti mi hai mi tm tui, cn anh kia ch b mi lm nm, nh
g ti cng gn n ch, v ti hy vng rng ch trong vng su thng l cng ti s li s
ch - thc hin mt cuc vt ngc ngon mc.
Ngi ta phi ni nhiu v chuyn vt ngc u tin, chuyn th hai s c khc li trn
i ng.
Ti s ra i trc su thng: l iu hon ton chc chn.
y l m cui cng ca ti nh giam cm c. Cch y mt vn by ngn nm trm tm gi t
mt vin gim c cho hn x ti.
Ngoi ngi t bung bn mi ngy thng trao i vi ti my ting nht gng, ngi ta
ci hu t c th h vn xung: l ngy th nht. Mt ln l cc ng bc s ni: Quay lng
gim c. V hm trc l bn cu trao i vi tn lnh gc b ngi t pht in lm cho x
chm vo mt gic ng yn lnh, trong
ngh khng c g khc hn l: ngy mai ngi ta s m
h mt tri, v nu h a ti sang Royale ti s c ht th khng kh ca bin khi. Ngy m
mai my bt u chnh thc hng ci n kh sai chung thn. Th m my gi l t do ? Ti bi
hng th no so snh vi cuc sng m ti va phi chu ng. Ti s gp Clousiot v Maturett
n su gi, h a c-ph v bnh m cho ti. Ti ch mun ni: Ka, hm nay ti c ra kia
Anh nhm ri. Nhng ti cht nh ra rng mnh l ngi mt tr nh, v bit u nu ti n
rt c th pht ti ba mi ngy x-lim na?
V d c th no, theo php lut ti phi ra khi nh giam cm c trng gii Saint-Joseph n
su 1936. Bn thng na ti trn ba mi tui.
Tm gi. Ti n ht c bnh m. Ra ngoi ti s c th khc n ngay. H n m ca. T
- Charrire, anh mn hn, hm nay l ngy 26 thng su 1936. Anh i theo chng ti.
Ti ra ngoi. Ra n tn sn th mt tri sng lm ti la mt. Ti c cm gic nh
Hai chn ti mm nhn ra, v nhng chm en quay cung trc mt ti. Th m ti mi va i
n trc gian nh Ban qun tr ti trng thy Maturette v Clousiot. Maturette ng l mt
. Clousiot th nm trn cng. Anh ta xanh xao v phng pht mi ngi cht. Ti ngh: Hai
. Khng bit mnh c nh vy khng? Ti nng lng mun c nhn thy mnh trong gng. Ti
- Th no, n khng?
H khng tr li. Ti nhc li:

- n khng?
- n - Maturette ni rt kh.
Ti mun ni vi cu ta rng by gi ht hn cm c, chng ti c quyn ni chuyn. Ti c
i mt sng long lanh v mm ci:
- Vnh bit Papillon, - anh ni.
- Khng, sao li ni th?
- Ti n ri, th l ht.
My ngy sau, Clousiot s cht bnh vin o Royale. Anh c ba mi hai tui, b x hai m
h khng phi l th phm. Nhng lc y vin gim c n:
- Cho h vo. Maturette v Clousiot, cc anh c hnh kim tt. Cho nn ti vo phiu c
, Charriere, anh phm mt li nng, ti phi : hnh kim xu.
- Xin li ng, ti phm li g ?
- Th anh khng nh v thuc l v da b bt qu tang ?
- Cy da u?
- Ka, bn thng nay anh hng ch g?
- V phng din no ch? n ung ? T khi ti vo y hm no chng th!
- Ch! Th th tht qu qut! Chiu qua anh n g?
- Nh mi khi, cho g ti n ny. Ti i u m bit? Ti khng nh, nhng ti bit i khi
- Th anh c n ba chiu ?
- Tri t! ng tng ti i sao?
- Khng th ny th khng c, ti xin b cuc. Thi, ti rt lui Hnh kim xu. Lm li p
h kim tt, c cha?
- Nh th l cng bng thi. Ti c lm g u m chng hnh kim tt?
V l cu cui cng trc khi chng ti ra khi vn phng.
Cng ln ca nh giam cm c m ra cho chng ti i qua. Ch c mt tn gim th i theo p g
on ng dn ra tri. Pha di l mt bin lp lnh nhng nh bc v bt sng. o Royale
hc kh v hoang di. Ti xin php tn gim th ngi xung my pht. Hn bng lng. Chng ti
bn phi, Maturette bn tri. Chng ti cm ly tay anh t lc no cng khng bit na. S ti
ti mt ni xc ng l k. Khng ni mt li, chng ti m hn nhau. Vin gim th ni.
- Thi cc cu. Phi xung thi.
V chng ti t t, rt chm ri, i xung tri. Hai a chng ti cng vo tri mt lc, hai
hai ngi khing cng bn chng ti ang hp hi.

Cuc sng o Royale

Chng ti va n sn tri c s quan tm nim n ca ton th phm nhn. Ti gp li Pl
m, Chissilia. Vin gim th bo c ba chng ti phi vo bnh x. Chng ti i qua sn vo
phm nhn h tng. Ch my pht sau, Maturette vi ti c trc mt hn chc gi thuc l
tm s-c- la lm bng ca-cao nguyn cht. Ai cng mun tng chng ti mt th qu g . Cl
mi du long no v mt liu adrenalin tr tim. Mt anh da en gy g ni: Anh y t , a
cho anh y i, anh y cn hn ti. Ci cnh t tnh on kt thn i i vi chng ti tht
Pierre ngi Bordeaux ni vi ti:
- Cu cm ly t tin nh? Trc khi cu ln ng i Royale, t s c th gi quyn cho c
- Thi, cm n cu nhiu, t c tin. Nhng sao cu bit t i Royale ?
- Bit. Vin k ton c ni vi t c ba cu s i. T cn on chc l ca ba s c vo bn
Vin y t vn l mt tn cp vng ni o Corse. Anh ta ln l Essari. V sau ti c d
ca anh ta. l mt cu chuyn tht th v.
Hi ting ng h bnh x tri qua rt nhanh. Chng ti c n ung ngon lnh. No n v
n va qua Clousiot mt c nhm nghin, ch tr nhng khi ti n cnh t bn tay ln trn an
- Papi, bn i! Chng mnh thc s l bn ca nhau nh.
- Hn th na, chng mnh l anh em rut tht, - ti p
Vn ch c mt vin gim th i km, chng ti xung bn. i gia l ci cng qua Clousiot, c
g tri, tt c phm nhn u ra t bit v chc chng ti may mn. Chng ti cm n anh em. T
le Fou qung ln c ti mt ti dt ng y thuc l si, thuc iu, s-c~la, sa hp Nest
bit ngi no qung ln vai cu ci ti qu y na.
Ch c anh y t Fernadez v mt vin gim th a chng ti ra bn. Fernadez trao cho mi a
vin o Royale. Ti hiu ra rng chnh hai phm nhn kh sai lm y t l Essari v Fernadez
kin bc s na. Chic ca~n ch sn.
chng ti, chng hi
Su ngi cho, hai vin gim th eo sng trng ngi pha sau v mt vin na cm li. M
, b x trong v chng khon Marseile.

Chng ti ln ng. Su mi cho v xung nc Chapar va cho va ni vi ti:

- n c ch Papi? Cu vn nhn c da y ch?
- Khng, bn thng sau th khng nhn dc na.
- T bit. C s c xy ra. Ci cu b lin ly x s rt c. Cu y ch bit c mt mnh
- Cu y by gi ra sao?
- Cht ri.
- Th ? Ti sao?
- Theo mt vin y t th hnh nh cu y b chng n v gan.
Thuyn cp bn o Royale, o ln nht trong qun o. ng h ca hng bnh m ch ba gi.
u.
Mt vin gim th yu cu hai ngi khing cng. Hai phm nhn vm v trng tinh, c tay
ot ln trng nh bn nh nhc ci lng chim. Maturette v ti bc theo, i sau cng l mt v
rng hn bn mt, lt bng cui ln ly b bin, rt kh i ln dc. May m hai ngi k
Mi ln nh vy ti li ngi gh xung khung cng pha u Clousiot, tay kh vut ln trn v
Clousiot m mt ra, mm ci vi ti ni:
- Cu, Papi!
Maturette cm ly tay anh.
- Cu y cu b? - Clousiot th thm.
Clousiot c v trn tr hnh phc khi thy chng ti bn cnh. Vo mt lc dng li ngh, k
nhn i lm c v. Hu ht l nhng phm nhn cng sang mt chuyn vi ti. i ngang qua, ai
ln n nh dc bng phng, chng ti trng thy nhng vin chc cao cp nht trn o ngi
rng.
Chng ti n trc mt thiu t Barrot bit hiu l Da kh v my vin ch huy tri khc.
iu t ni:
- Th no, nh lao Cm c khng n ni gay qu ch? Cn anh nm cng kia l ai th
- Clousiot y
Thiu t nhn Clousiot ri ni:
- a c ba vo bnh vin i. Khi no h ra vin, yu cu bo cho ti bit h n gp ti
bnh vin, h cho chng ti nm trong mt cn phng rng ri, rt sng sa, ging nm rt
Ngi y t u tin m ti nhn thy l Chatal - chnh vin y t phng dnh cho phm nhn
Maroni. Anh ta lp tc n sn sc Clousiot v bo mt vin gim th gi ngay bc s. Khong
i khm nghim k lng mt hi lu, bc s lc u, v khng hi lng. Bc s vit n thuc
- Papillon vi ti chng a g nhau u.
- Th th ti ly lm l v anh ta rt tt, bc s
- C th. Nhng anh ta bng lm.
- Nhn dp no?
- Nhn mt ln ti khm bnh cho anh ta Nh giam cm c.
- Bc s , - ti ni - ng ngoi hnh lang hi ti my cu nh th m cng gi l khm bnh
- Ban Qun tr c lnh cm m ca phng giam.
- Rt ng, tha bc s, nhng ti hy vng rng bc s khng phi l mt thnh vin ca Ban Q
- Ta s ni chuyn ny vo mt dp khc. Ti s c lm cho anh bn anh hi phc. Cn anh ta t
Chatal k cho ti nghe rng anh b nghi l c chun b cho mt cuc vt ngc nn b y ra Q
rng Jsus, k la ti trong chuyn vt ngc ca ti, b mt ngi hi git cht.
Chatal khng bit tn ngi ny. Ti c bn khon khng bit c phi l mt trong nhng ng
chuyn vt ngc va qua hay khng.
Cuc sng ca t kh sai o Salut hon ton khc vi nhng iu ngi ta c th tng tn
yn do. Trc ht y mi ngi u c n rt kh, v y ngi ta bun th: ru, t
nn phm nhn u khe mnh. Kh hu li rt lnh. Ch c nhng phm nhn c thi hn mi c
h hon ton v vng, cho nn h u rt nguy him: h cn c s g na u? Mi ngi u d
gim th. y l mt s pha trn chng d g hiu ni. C nhng ngi v gim th tm cch
im c vic lm tnh na. Nhng phm nhn y c gi l t gia nh. Ngi th lm vn, n
cc gia nh cnh st. Bn t gia nh khng b cc phm nhn khc khinh ght. v chnh nh
bn ny cng khng c h coi nh nhng ngi trong sch. Trong gii giang h chn chnh k
vic nh th. Cng nh h khng chu lm vic gi cha kha hay hu bn nh n ca bn g
buc h phi dnh dng g vi bn gc ngc: rc, nht l vng, chn tru, lm y t, lm v
ho thuyn, a th, canh hi ng. Tt c cc cng vic ny u do nhng ngi giang h ch
bao gi lm nhng cng vic lao dch nhm bo qun tng ro, ng s, cu thang, hay trng
di nh nng trc tip hay di s kim sot ca cnh st. Phm nhn phi lm vic t by g
nhiu, nhng iu trn y c th gip bn c hnh dung s si ci khng kh sng tr trn c
cnh st: y tht l mt ci lng nh trong vic g cng c mi ngi bnh lun, vic

sng ca nhau.
Dega v Galgani n bnh vin thm ti sut ngy ch nht. Chng ti cng n mn aillol
-mt, ung c-ph, ru vang trng. Ba n ny chng ti gm c Chatal, Dega, Galgani, Mature
hau trong phng ca Chatal. Cc bn yu cu ti k li chuyn vt bin tht t m. Dega q
ch i tin c giam ba nm, thnh th nu c giam th ch cn c bn nm. Bc ta nh
ghe u ang c mt thng ngh s ngi Corse lo cho.
Sau n lt ti hi. Ti mun bit y c nhng ch lm no thun tin hn c cho vic
ao gi thong hin trong tm tr. Galgani cng vy. Ring Chatal th ngh rng nn tm mt m
randet th cho ti bit rng anh ta lm th rn cho Cng trng ca tri. l mt ci x
th hn - c thy gn trm hai mi ngi. Xng lo vic bo tr nh ca ca Ban Qun tr. D
ti vo y lm mt vic g ty ti chn. Grandet t
sn sng nhng cho ti mt na chn c
khe, khi lm vo tin giu trong plan. V sau ti s r rng vic ny rt th v, nhng cn
ri qua mt cch nhanh chng l lng. Nm gi ri - Dega nhn ci ng h tuyt p eo trn
v, Dega cho ti nm trm francs nh poker, v trong phng chng ti i khi c nhng
mt con dao thng ho hng c cht chn tay, li bng thp do chnh tay anh ta ti.
- l mt v kh ng gm. m ngy cu bao gi cng phi th dao trong ngi.
- Th nh chng n khm th sao?
- Phn nhiu, vic ny do bn gi kha A-rp lm. i vi mt ngi c coi l nguy him, kh
s thy dao r rng chng n cng phi l i.
- S gp li tri - Grandet ni.
Trc khi ra v, Galgani ni l dnh cho ti mt ch trong gc ca anh ta v hai a s c
chung v tin ca mi ngi cng l tin ca ci t). Dega th khng ng tri: bc ta c m
Qun tr.
Chng ti n y c ba ngy, nhng v m no ti cng bn cnh Clousiot, cho nn ti
bnh vin c n gn su mi ngi nm. Ri v Clousiot mt nng qu, ngi ta cch ly anh
Chatal c tng mi morphin vo cho anh. Chatal s anh khng qua khi m nay.
Trong phng c su mi ging xp li lm hai dy, gia l mt li i rng ba mt. Hu nh
sng gian phng. Maturette ni vi ti: Ngoi kia h ang nh poker. Ti ra ch nh bi.
- Ti vo thm mt chn c c khng?
- c, ngi xung i. Mi vn ti thiu chng mt trm francs. Mi chu ba vn v chi ba tr
- Ny, cm ly ba trm tin cc.
Ti a Maturette gi h hai trm ng tin cc.
Mt ngi Paris tn l Dupont ni:
- y nh theo lut Anh, khng dng joker. Cu bit cch chi ch?
- Bit.
- Th th chia bi i, cu lm ci trc.
My ngi ny nh bi vi mt tc kh tng tng ni. Bi phi rt nhanh, nu khng n
oi phm nhn mi: loi con bc. H sng bng c bc, v c bc trong c bc. Ngoi c bc ra
. H qun ht: trc kia h l g, h b x n g, h c th lm g cho cuc sng ca h t
tt xu ra sao, chi cn ngi nh bi, th l .
Chng ti chi sut m hm y. n gi ung c- ph mi thi. Ti c mt ngn ba trm fran
ai trm i nh tip my vn belote tay i. Cn hai trm m anh ta ch c mt.
- y, cm ly ba trm. Chung vn mt na, ti ni.
- Cm n Papillon. Anh ng l g trai ti c nghe ni. Ta s l bn.
Anh ta chia tay, ti bt tay anh ta, v anh ta vui v cm tin i.
Clousiot cht vo sng hm y.
m trc, vo mt lc tnh to, anh yu cu Chatal ng tim morphin cho anh na:
- Ti mun c trn vn khi cht, ngi trn ging bn cnh c cc bn ti.
C l tuyt i cm vo cc phng cch ly, nhng Chatal t b l , v bn chng ti
turette bin dng i v au n.
- Anh y l ngi bn ng trong cuc phiu lu tuyt vi ca chng ta. Th m by gi ngi
Khi nghe my ting nm cho c mp, ti lnh tot c ngi. Qun o qu nhin khng c ng
xc nm xung bin vo lc mt tri ln, khong gia hai o Saint-Joseph v Royale, mt ni
Ci cht ca ngi bn lm cho ti khng ti no li bnh vin c. Ti nhn Dega l ngy
my ch: Cu hy xin Chatal k giy cho ngh mi lm ngy tri, cu c th gi chn m
na. C l Chatal s gi cu ta li lm y t ph vic.
Hm ti ra vin, h dn ti n tr s ban Qun tr gp thiu t Barrot bit hiu Da kh.
- Bm bm , - ng ta ni, - trc khi cho anh v tri, ti thy cn ni chuyn vi anh mt
cho ti: Louis Dega y. Lo ta ni anh khng phi l ngi nh trong cc h s t Php gi c
anh l mt ngi v ti b x oan, vic anh thng ni lon l vic bnh thng. Ti xin ni

vn ny. iu ti ang mun bit l hin nay trng thi tinh thn ca anh ra sao.
- Tha thiu t, trc tin, c th tr li ngi, xin ngi cho bit trong h s nhn xt v
- Anh c xem i th bit.
V thiu t a cho ti mt ci cp ba vng, trong ti c thy nhng iu i loi nh s
Henri Charrire, bit hiu Bm bm, sinh ngy 16 thng Mt nm 1906 ..., tnh Ardche, b
kh sai chung thn v ti git ngi. Nguy him v mi phng din, cn c gim st nghim
Nh lao trung tm Caen: mt phm nhn bt tr, khng th ci ha. C kh nng khuy ng v
thng xuyn.
Saint-Martin-de-R : mt t nhn c k lut nhng rt c nh hng i vi cc bn t. S t
Saint-Laurent-du-Maroni: tn cng mt cch man r vo ba vin gim th v mt vin gi kh
ia v. C thi ng n khi ra ta trng gii. B x nh hai nm cm c.
Nh lao cm c Saint-Joseph: hnh kim tt cho n mn hn.
Khi ti tr li tp h s, vin thiu t ni:
- Anh bn Bm bm , vi mt h s nh th, ngi c nhim v qun l anh kh lng c th y
khng?
- Sao li khng ? Tuy cng cn ty ni dung bn giao ko.
- Ti tin chc mi phn l anh s lm ht cch vt ngc khi Qun o, mc du vic ny
- Th m v phn ti, ti cn phi qun l Qun o nm thng na. Anh c bit mt v vt ng
Mt nm ph cp. Ti s b tc b s ph cp ca vin chc hi ngoi, s b hon ngh php
o kt lun sau khi iu tra v v vt ngc, nu thy c s s xut ca Gim c tri, c th
Nhng nu ti l ngi lm vic mt cch trung thc th khng th ch v anh c c vt ngc
lim. Tr phi ti t iu vu cho anh phm li ny n. Ci ti khng mun lm cht no. Cho
ti l s khng tm cch vt ngc trc khi ti ri Qun o. Nm thng thi.
- Tha thiu t, ti xin ly danh d ha vi ngi l chng no ngi cn y, nu khng qu
- Khng n nm thng na ti s ra i: l iu hon ton chc chn.
- Vy th rt tt. Ngi c hi Dega: bc ta bit ti ha l gi li.
- Ti tin anh.
- Nhng i li, ti c mt yu cu.
- Yu cu g?
- Trong ci thi hn nm thng y ti phi c phn nhng cng vic m l ra v sau ti mi
- c, ti ng . Nhng vic ny ch c hai chng ta bit thi.
- Tha ngi vng.
Thiu t cho gi Dega n: Dega ni rng ch ca ti khng phi trong m cc t nhn t t
am cc t nhn nguy him: tt c cc bn ti u y. Ngi ta trao cho ti ci b ng to
a lnh thm cho ti my b qun o lao ng mu trng tch thu ca bn th may.
Th l ti i theo mt vin cnh st v khu trung tm ca tri, vi hai ci qun trng mi ti
ci m rm. Mun n dy nh nh ca Ban Qun tr tri phi i qua c khong t bng trn
men theo mt bc tng cao bn mt bao quanh tri giam. Sau khi i gn ht chu vi ci hnh ch
ny, chng ti n ca chnh tri trng gii Qun o Phn tri Royale. Cnh ca g to t
hai tp gc mi tp bn vin gim th. Mt vin eo lon ngi trn mt chic gh ta. Khng t
Ti cn thy c nm su tn gi kha ngi A-rp.
Khi ti vo n vm ca, bn gim th u bc c ra. Vin ch huy, ngi Corse, ni: y l
n lc sot ti, nhng hn ngn h li:
- Thi ng by tr bt hn gi ht c bc-a ra. Vo i Papillon. nh t trung tm chc ch
fram. Chc my gp may mn o ny!
- Cm n sp.
Ti bc vo mt khong sn rng mnh mng xung quanh c ba ta nh ln. Ti i theo vin gi
- Khi c bit trc cnh ca rng m vin gim th gi ln: Khi trng u! Mt ngi t
gian phng ln hnh ch nht c mt trm hai mi ngi . Cng nh trong ci ln u tin c
i thanh st di chy song song vi hai bc tng lm thnh chiu di ca gian phng, ch t
n m. Gia mi thanh st v bc tng i din c cng rt thng nhng tm vi b dng lm g
ci vng ny rt tin nghi v hp v sinh. Pha trn mi tm vi c hai tm vn ng vo t
hc n v.v... Gia hai hng vng c mt li i rng ba mt, gi l hnh lang. y phm nh
h hot. C nhng t ch c hai ngi, nhng cng c nhng t c n mi ngi.
Chng ti va vo mt ci l cc t nhn me trng x li.
Papi, ra pha ny!
Khng, cu y n ch chng t.
Grandet cm ly ci b ca ti, ni: Papi s mt t vi t
Ti i theo Grandet. H lp vng cho ti, ko tht cng.
- Ny. cm ly ci gi lng g ny m gi. Grandet ni.

Ti gp li c mt l bn b c. Rt nhiu Ngi Corse v ngi Marseille, cng c my ngi

nhng ngi ti lm quen nh lao Sante, nh lao Conciergie hay trn tu thy. Nhng ti
mt y c. Ti hi: Gi ny m cc cu khng phi i lm ? Th l ai ny u ci r.
- Ch! Cu ny cu phi chp li cho chng t lm k nim y! nh A ny ai phi i lm th
- Cuc n tip ca cc bn tht l nng nhit. c nh th ny mi th hay qu. Nhng ti c
bnh vin c my ngy, gi y ti thy mnh phi hc li cch sng tp th.
Ti c chng kin mt cnh m ti kh lng c th tng tng ni. Mt anh chng mc tr
rng tinh, rao: Bt-tt, bt-tt y! Ai bt-tt no? Mt lt sau hn n ngay ch chng
ay by ton l bt-tt xp tng chng sp rt ngang hng thng li nh trong mt ca hng th
andet l mt ng khch thng xuyn, v ci anh bng bt-tt khng hi xem anh ta c mua btta ly bao nhiu sut.
- Nm sut.
- Ph-phi-l hay tht vai no?
- Ph-phi-l. Ht bao nhiu y? Cu tnh s li th xem, v by gi t t thm mt nhn khu
Cu bn bt-tt rt ra mt cun s tay, tnh ton ci g mt lc.
- C thy v chi mt trm ba mi lm francs: tng cng y.
- Th th t thanh ton ht, bt u ghi s li t u
Khi anh bn tht i ch khc. Grandet ni vi ti:
- y m khng c bm th ch c cht. Nhng cng may l c mt phng php lc no cng
trong m giang h chnh cng, bin php D (tc l debrouille) l ci cch xoay x rin
tri ly sut tht ca ci t nhn, rn bt-tt em bn. Khi nhn tht nh bp, hn ct bt
lm ra-gu hay em hm nh. Mt phn em bn cho bn gim th thng qua v h, mt phn em b
, anh u bp cng c chia phn li cho vin gim th ph trch bp nc. Nh u tin anh ta
nh ca khi c bit tc ca chng ti.
Vy th bin php D l bin php ca anh u bp bn tht bn m, ca anh lm bnh m bn bn
tc bnh m ng so nng dn tan, dnh cho bn gim th, ca anh t l tht bn tht ch
anh k ton n tin ch nh cho phm nhn nhn vic ny vic n, hay ch cho anh min
u qu ti; ca anh t lm phng th nghim bn kt qu xt nghim, nhiu khi cn sn xut
dm, l dm, v.v..., ca nhng chuyn gia n cp cc th vt vnh trong sn nh bn gim th
Marseille; ca nhng anh t gia nh chuyn mc ni i chc vi b ch nh, ai cn g c
, hp c trch, pho-mt, v d nhin l c ru vang, ru mnh (chng hn t ti bao gi cn
l M hayng-l); ri li cn nhng anh t c php i cu, chuyn bn c ti v tm he n
Nhng ci bin php D hi nht, v cng l nguy him nht na, l lm ch sng bc. L y
sng trong mt khi gm mt trm hai mi t nhn. Ngi no nh kim chn ch sng th ang
- T mun kim mt chn ch sng.
Ngi ta thng tr li hn l khng c u.
l khng c ch?
- Mi ngi u ng
- Khng c.
- Vy th t chn cu M y: t chim ch cu.
Ci anh m c chn kia hiu. Hn ng dy, ra gia phng v hai ngi rt dao ra sc.
trm mi s tin thng c.
C bc cng l c hi thc hin nhng bin php D vn vt khc, c nhng anh chuyn tri nhn
mi ngi ngi, li c nhng anh cho thu my ci gh n con con dnh cho nhng con bc khn
anh bn thuc l iu bn sng bc: h t ln tm chn my ci hp x g c, ng nhng bao
Mi th u c gi nht nh. Ai mun ht c vic t ly ra, nhng khng c qun b vo hp
uyn trch my ci n du noa, trng nom cho n ng bc khi nhiu qu. l nhng cy
bc cho bc khi. Nhng con bc khng ht thuc th dng ko hay bnh ngt: vic sn xut
ring. Mi khi nh u c mt hay hai anh bn c-ph. C-ph theo kiu A-rp, c nng su
c nh. Lu lu ngi n c-ph li o qua sng bc cho mi, tay cm mt ci bnh thy t
Cui cng l ngh tiu th cng. y c th ni l mt bin php D c tnh cht m ngh. C n
g. Mi ci mai nh vy c mi ba mang c th nng ti hai ki l. Nh m ngh dng i mi l
eo c, lm cn iu, lm lc v lm bn chi. Ti cn c trng thy mt ci hp lm bng
, sng tru sng b, g mun v g o hnh rn. Cng c ngi lm nhng th g cao cp i
khp lm li. Nhng ngi kho tay nht th lm ng en. Li c c nhng ha s na.
Cng c nhiu ti ngh khc nhau c lin kt li lm mt sn vt duy nht. Ni gi d c
tht sch ri gia cng sao cho xng v hai hng rng tht bng, tht thng, cht cho ci h
xung quanh ton rng nhn hot. Mt anh th g lm mt ci m hnh neo bng g mn th nh
ranh ln trn. Ci neo c gn vo gia ci hm c mp, v mt ha s v ln y mt cnh Qu
mi o Royale, c bin v o Saint~Joseph. Trn mt bin mu xanh bic nh t dng lp ln
phm nhn mnh trn ng cm cho ng thng, pha sau li c ba vin cnh binh cm tiu li

quan ti: t y tt ra mt ci xc cht bc trong bao bt. Trn mt nc c th trng thy m

nh, bn gc phi c Mai tng Royale v ngy thng v tranh.
Tt c cc m ngh phm nh trn u bn cho cc nh gim th. Nhng ch phm p nht th
yn tu gh o. y l lnh vc ca my anh cho thuyn. Cng c nhng anh bp i, ly mt
l ca ca Dreyfus - o qu, - ngy... thng... Tha v c-mn cng c dn bp i s dn
h c mt mn n chc: bt c vt g c khc tn Sezenec.
Nhng cuc mua bn thng xuyn ny thu ht vo Qun o rt nhiu tin, v bn gim th thy
ic sn xut v bn chc, t nhn d iu khin hn v d an phn vi cuc sng y i ca h
n c chi huy tri giam, u bit rng cu M no l v ca mt cu M no , v nu c
cu kia th ngi ta lm cch cho ci i b chia loan r thy kia sm on t. Tron
trn khi qun o. Ngay c nhng ngi b n chung thn cng khng. Cch duy nht c c
v Saint-Laurent, Kourou hay Cayenne. iu ch c th c c vi nhng ngi b giam c
ung nhn th khng c cch g, tr phi l git ngi. V nu phm nhn git cht mt ngi n
un n Saint-Laurent phi qua th tc th nhn ti st nhn, ngi y c nguy c b nm nm
hn ngn ngi tri trng gii Saint-Laurent (ti a l ba thng) c th gi t chc
Cng c th tm cch xin c min giam v l do sc khe. Nu c cng nhn l ho lao th
cch Saint-Laurent tm mi cy s.
Cn c bnh hi hay bnh kit l kinh nin na. Mun c cng nhn c mt trong hai bnh ny
c rt khng khip: phi chung sng hai nm, cch ly trong mt cn nh ring vi nhng ngi
h kit l th thit. Trong hai nm y chng kh g m chng chuyn t hi dm thnh hi xn v
ua ci qu trnh y.
Th l ti an c lc nghip trong khi nh A vi mt trm hai mi bn t ca ti. Phi c
m ngi ta phn loi c anh ngay. Trc ht phi lm sao cho mi ngi bit r rng khng
ngi e s ri, cn phi c h knh trng v thi d ca mnh khi i x vi bn cm, khn
khng bao gi c khut phc mt nn gi kha, khng bao gi tun lnh hn, d c phi v t
bc sut m ri th n gi im danh cng khng ra. Ngi trng khi ch vic tr li: m
im th vo tn phng tm ngi m v bt hn ra im danh. Nhng khi dn cng u th k
bn h qu nht l c yn thn tri kh sai ny.
Bn cng t vi ti, Grandet, l mt ngi Marseille ba mi lm tui. Ngi cao lu u, gy
l ch bn thn t hi Php. Chng ti hay gp nhau Toulon, cng nh Marseille v Pa
ing. Anh ta hin nhng c l rt nguy him. Hm nay ti khng ra ngoi. Trong gian phng rn
h c mt mnh ti. ng gi trng khi ang qut v lau ci sn xi mng. Ti trng thy mt
bng g. pha trn vng ca hn c mt tm vn treo n ba chc ci ng h. Nhn nt mt t
hn, nhn hn lm vic mt lc. Ri ti th bt chuyn vi hn. Hn c cm nh hn. Thm ch
rnh lng, ti b i ra sn, n ngi cnh my nc. y c Titl la Belote, ang tp d
hn thon thot trang di trang li ba mi con bi vi mt tc khng ti no tng tng
ong ca nh o thut, hn bo ti:
- Th no anh bn? Royale c n khng?
- n, nhng hm nay t chn qu. T s tm vic g lm, ra ngoi tri mt cht. Ban ny t
h trong kia, nhng hn cng chng bun tr li t na.
- Anh khng bit y Papi , ch thng cha y n c coi ai ra g u. N ch bit my ci n
nhng chuyn n phi chu ng, n c quyn in lm. N cha in l may. Anh hy tng t
nh vy v hn cha n ba mi - nm ngoi tng b x t v b buc ti l hip v mt
vin giam th trng ngi Bretagne. V hn l t gia nh nh h, cho nn c n ngy t
g anh ch phm mt sai lm ln: c nng khng cho anh chng git l o qun na, c ta t
nay vn bit tnh c ta li, thy l v sinh nghi. Nhng anh ta cha c bng chng l mnh b
quyt nh by mu bt qu tang ti trn v git cht c i. Anh ta khng lng trc
ta b phin v nh, gi mt vin gim th v theo ly c l biu tay ny mt sc gim-bng
, nhng va vo n nh th con vt nui trong nh r ln ng ch v! nh n vn quen l
: Cu vi! N hip ti y ny? Hai tn gc xng vo bung ng vo lc c v va vng ra k
Vin gim th bn theo, mt pht trng vai anh ta. Trong khi , c nng x rch o chong,
t ng xung, tn gc ngi Breton toan bn cht th tn gc kia git sng i. T cn ni r
g ng sp pha ch y chng c chuyn hm hip g ht. Nhng tn ngi Corse khng th ni
n cu chuyn hip dm l chuyn tht. Anh th ng h b x t hnh. n y th chng c g
Royale, trong nhng khu trng pht c mt ci my chm, mi b phn u c ch ct ring t
hin xy k thnh b bng phng t my chm. C mi tun, ao ph th v hai ngi t
y b su, ri cho my chm th hai ba cy chui. cho chc l my vn trn tru, khi c
gi Savoie lc by gi ang nm trong khm t hnh vi bn ngi na, hai ngi A-rp v mt
n x do nhng vin gim th bnh vc h vit h cho.
Mt bui sng n ngi ta lp my chm v t nhin m ca bung giam anh th ng h. Tp a

y buc hai c tay, dy lin vi chn. H ly ko xn c o ri dt anh ta i tng bc ngn

t t vt qua ci khong cch chng hai mi mt t bung giam n my chm. (chc bn cng
gip mt vi mt tm vn dng ng cao ngang vai anh, c nh sn nt da buc sp anh vo
nh chuyn sang t th nm sp, c t va ng vo ch li dao s ri xung. Vy th ngi t
h, nhng va ng lc y ng ch huy tri - ng Da kh ng kim tri trng y - ra s
quyt. Tay ng ta cm mt cy n bo ln, v khi gi n ln soi, ng ta mi thy l bn cm
th ng h trong khi anh ta chng dnh dng g vi cuc hnh quyt sng hm y.
- Dng li Dng li! - Barrot qut ln.
ng ta xc ng n mc dng nh khng ni c na. ng ta bung cy n bo ri xung t,
anh sa ng h Savoie. Mi sau ng ta mi ra lnh c:
- Y x, a anh ta v bung giam. Sn sc k, cho ung ru rhum. Cn cc anh, ci l n hi
ssen a ra y. Hn mi l k phi x t hm nay, ch khng phi ai khc!
Hm sau, anh th ng h bc trng c u ra nh anh thy y. Trng s ca hn l mt c
ng B trng T php, trong n c k li vic ny. Anh th ng h c n x, chuyn n t
h cho nhn vin trong tri. Anh ta say m cng vic qun ht mi s trn i. Sa xong anh
iu chnh, cho nn trn vn mi treo ngn y ng h. By gi th anh hiu ra rng hn c
- Hiu, Tita , sau mt ci sc nh th, hn c quyn khng h hi vi mi ngi cho lm. Ti
Mi ngy ti li hc thm c cht t v cuc sng mi ny Khi A qu l mt ni tp trung n
g nh v cch phn ng ca h trong sinh hot hng ngy. Ti vn cha lm vic: ti cn i m
mi ngy bn mi lm pht, ri sau c i li t do trn o v c php xung bin n
an Castelli. ng ta bc ra khi hng hi:
- Ci g? Ti m ct di lm c-v ? Ti y ?
- Phi, anh y! - Tn gc i c-v ni. - y, cm ly ci cuc chim ny.
Castelli lnh lng nhn hn;
- Anh kia. anh khng hiu rng phi l dn ci x Auvergne nh anh mi bit cnh dng ci th
orse Marseille. Corse ngi ta nm cc dng c i cho tht xa, cn Marseille ngi ta c
Anh c gi ly ci cuc v cho ti yn.
Tn cm tr, cha am hiu cng chuyn y lm (nh v sau ti c bit), gi cao ci cn c
mi ngi qut ln cng mt lc:
- Bung cuc xung, khng th cht ngay by gi!
Grandet h:
- Gii tn!
Th l khng bn tm n t th sn sng tn cng ca tt c nhng tn cnh binh c mt lc b
Khi B ang l lt ko nhau i lm c khi C cng vy. khi chng ti thy c chng m
a: h ng cnh ca st li. Mt gi sau, bn chc tn cnh binh ng thnh hai hng hai bn
ong tay. Vin ph ch huy tri, vin ch huy i gc, vin gim th trng v c bn gim th
tra o Qu t lc su gi sng, trc khi xy ra bin c va qua. Vin ph ch huy tri ni
- Dacelli, gi tng ngi mt ra.
- Grandet? Bc ra!
Grandet bc ra ng gia hai hng cnh binh xp hai bn ca st. Dacelli ni:
- i lm i!
- Ti khng i c.
- Anh t chi phi khng?
- Ti khng t chi. Ti m.
- T bao gi? Lc im danh ln u anh c co m u?
- Hi sng ti khng m. By gi ti mi m.
Su mi ngi c gi ra khi hng sau Grandet u ln lt tr li ng nh vy. Ch c m
c nh lm cho h phi a anh ta v Saint~Laurent ra ta n binh. Khi h hi: Anh t
- ng, ti t chi, m t chi n ba ln.
- Ba ln? Ti sao?
- V cc ngi lm ti bun ma. Ti dt khot khng lm vic cho nhng hng ngi u cng n
Khng kh cng thng n tt . Bn cnh binh nht l nhng tay hy cn tr, kh chu ng n
: mt c ch e da ca m phm nhn, s cho php h ra tay trn p. Nhng trong khi ch i
- Tt c nhng phm nhn gi tn, ci ht ra. i v x lim!
Trong khi o qun c ci b tt xung t chc chc li nghe ting rut con dao ri xung k
lc y bc s n.
- Thi, ng ln ! Bc s y ri. Xin bc s khm cho my ngi ny. Nhng ai khng c c
- C su mi ngi m sao?
- Tha bc s vng, tr ngi kia khng chu i lm.
- No, ti bt u khm ngi th nht? - bc s ni. Grandet,anh m th no?

- Ti mc bnh ri lon tiu ha ca cai ngc bc s . Chng ti du l phm nhn b x ti

c hy vng g vt ngc. Cho nn chng ti ch c th chu ng ni cuc sng ny nu quy ch
it, thng cm vi chng ti. Th nhng sng nay, trc mt tt c chng ti, mt vin gim t
ngi knh trng. khng phi l mt ng tc phng ng, v ngi t khng h e da ai c
nhn ca bnh dch tp th ca chng ti l nh th. Xin bc s c suy xt.
Bc s ci u ngh ngi d n mt pht, ri ni:
- Y t, hy ghi vo: Do ng c tp th v thc n, y t gim th M s thi hnh nhng bin
hi m hm nay mi ngi mt liu hai mi gam sulfat natri ty rut. Cn phm nhn X th h
em khi tuyn b t chi lao cng anh ta c ang trong trng thi tm thn bnh thng hay k
Ni on, bc s quay lng li, b i thng.
- Tt c v khi - Vin ph ch huy tri h. - Nht qun o ln, v ch qun my con dao.
Hm y ai ny u li phng giam. Khng ai ra ngoi c, k c ngi a bnh m. n tra
phm nhn y t i theo, xut hin vi mt ci x bng g ng thuc ty sulfat natri. Ch c
nhin ln cn ng kinh ng ng vo x thuc, lm c ci x, c ci go v c c ch thuc m
ging nh ht! Th l ci bin c kia chm dt, nu khng k cai lnh loan cho trng khi l
g ra sn nh.
Sut bui tra hm y ti ngi ni chuyn vi Castelli. Bc ta n n vi chng ti. T ca b
s Gravon, b y v ti n trm lng th. Khi ti ni chuyn vt ngc, mt anh ta sng quc
- Nm ngoi ti su t vt ngc c, nhng rt cuc cng b tht bi. Ti cng cm thy
o ny m ni chuyn vt ngc th chng khc no ni chuyn ln cung trng. Mt khc, ti
Trng th ch tm mi phn trm t cm thy mnh y cng tng i sung sng. S khng
Anh git ngi no. S khng c ai ra lm chng. Anh ly trm . Cng th thi. D mt bn t
t qun o ch s c mi mt iu: l mt cuc vt ngc thnh cng. V trong trng hp
hng cn c nh bi, khng cn chi nhc c na- cc nhc c u b ph hu trong nhng
gh na. Mi th khng tr mt th g u b xp ht. H lc xot lin hi. ng, du n, b
Qun o th vn l nhng cuc vt ngc thnh cng: d sao h cng trn c ra khi
.
Ti vnh ht tai ln m nghe. Ti nghe m khng sao khi bng hong. Ti cha bao gi xem xt
Castelli ni:
- n ci ngy cu quyt nh chun b mt cuc vt ngc, cu hy coi chng. Trc khi iu
k, tr phi l mt ngi bn ch ct.
Jean Castelli, chuyn gia b kha, c mt ngh lc v mt tr thng minh him c. Bc rt gh
bc ta bng ci bit hiu ngi C i. Chng hn bc ta ch tm ra bng x-bng git Marse
live, bc ta lin ni: , cu sc mi p-, tht y! Cu li tm bng x-bng n b ri!
st thp ca bc trng tht sng mt. Bc ni: Papi , trng cu ngi ta c th ng cu l
quan tm. Cu n nhiu ch v mun gi phong , ch khng bao gi cu ngh n vic t chc
cu. Trong c m t kh sai y chng c ni su ngi ngh nh cu. Nht l ngh n chu
ia ti c min gim v chuyn v t lin, toan tnh s vt ngc t y. Nhng ngay
ng gi Castelli khuyn ti: nn hc ting Anh v h c dp l phi ni chuyn bng ting Ty
a. ng ta c cho ti mn mt cun sch hc ting Ty Ban Nha trong hai mi bn bi. Mt cu
gi bn rt thn, ngi Marseille, tn l Gards, c am hiu chuyn vt ngc. ng ny v
sai B o Nha; ln th hai trn t t Lin. ng ta c quan im ring v vic vt ngc t
ng bn ngi Toulon, li c mt cch nhn khc na i vi s vic. Khng ai nht tr vi a
vn , v khng ni vi ai v chuyn vt ngc na.
K cng gay, nhng s tnh c th. im duy nht m c ba ngi u nht tr l nh bc ch
lc no cng c th b lm vo ci th phi dao vi mt tay anh ch no y. C ba u l
so vi tui tc ca h: Louis Gravon bn mi lm tui, Gards gn nm mi.
Ti hm qua ti c dp ph by cho mi ngi trong khi thy cch nhn nhn s vic v cch
h b, b mt tay ngi Nimes thch u dao. Cu b ngi Toulouse mang bit hiu C Trch, c
o con c gi l Con cu. Con Cu, nh trn trng trc, ng gia li i, dao lm lm trong
- Mi vn poker phi np tao hm nhm francs, nu khng, tao cm my nh.
C Trch p:
- Xa nay nh poker c ai phi np ai bao nhiu tin u. Ti sao anh li nh vo ti m i
tay ch sng Mareilaise np tin i?
- Ti sao th chng vic g n my.Mt l my np, hai l my khng c chi na, hay my k
- Khng, ti ch mun nh nhau.
- My rt ?
- Ti rt y. V ti c th n mt nht dao, c th cht v tay mt g anh ch nh anh l m
khng phi git ai, m cng chng phi b ai git.
Tt c chng ti u chm ch ch xem nhng vic sp din ra. Grandet ni vi ti: ng l t

bun l mnh khng th ni g vo y. Ti m con dao xp di bp v. Lc by gi ti a

- Th th my nh np tin hay thi chi, h thng cht rt kia? Ni di.
on hn bc mt bc v pha C Trch. Ti lin qut:
- Cm mm i Con cu, hy cho n yn!
- Ka Papillon, cu in ri ? Grandet ni.
Vn ngi yn khng nhc nhch, tay t sn vo chui con dao di bp v chn tri, ti n
- Khng, ti khng in. v ti yu cu tt c cc anh hy nghe nhng iu ti sp ni. Ccon
nh bt buc ti phi nh nhau ngay c sau khi ti ni xong), anh hy cho ti ng li vi
ci khi gm hn mt trm ngi ton l dn trong gii ny, ti phi xu h m nhn thy r
nh gi l chn chnh: vt ngc, khng c knh trng y. Th m bt k ai chng t
cn trong mt cuc vt ngc, th k y cng phi c mi ngi knh trng, bt k mi chuy
phn i? (Im lng) Trong lut l ca cc anh thiu mt mt iu, mt iu c bn nht: mi n
cn phi gip , ng h nhng ngi vt ngc. Khng ai b bt buc phi ra i, v ti chp
Nhng nu cc anh khng can m tm cch sng li, th t ra cc anh cng phi c c
mt iu lut ca o lm ngi ny, k y phi ch n nhng hu qu nghim trng. Ti n
h c ti y
Ni on, ti cm dao nhy ra gia phng. Con Cu nm dao i, ni:
- Cu ni ng, Papillon , cho nn ti mun nh nhau vi cu khng phi bng dao, m bng q
.
Ti a dao cho Grandet gi. Hai a chng ti nh nhau nh hai con ch d trong khong hai
ming n hc u ng lc, ti thng st nt. Chng ti cng vo phng v sinh ra cho cch
- Qu tht sng Qun o mi m u m ra. T y th l mi lm nm nay, m cng cha
Khi ti v t, Grandet v Galgani mng ti mt trn.
- Cu pht r ri hay sao m li i thch thc v lng m mi ngi nh th? T khng th hi
h lang nh nhau vi cu.
- Khng ng u cc bn , chng c g kh hiu n th. Bt c ai trong gii chng ta,
- Thi c, - Galgani ni. - Nhng ti khuyn cu ng by tr a gin qu nhiu vi ci n
Sut bui ti hm y c nhng g n gp ti. H lm nh th tnh c gh qua, ni bng qu ch
T ng vi nhng iu cu ni y. Papi . Ci s c va qua cho ti c c mt v
K t bui y, chc chn l ti c h coi nh ngi cng gii vi h, nhng li khng d g
ph phn. Ti dn dn nhn thy rng h ti lm ch sng, m bc khng my khi c chuyn c
rt nhanh.
Nh ti ni, ch sng c hng h nm phn trm mi mn tin c bc. Hn ngi trn mt
c k mun m hn t pha sau. Trn i hn thng c mt tm chn che mt con dao m sn. X
rn, l ba mi, bn mi hay c khi n nm mi con bc t khp cc min ca nc Php sang
hng hn, cng kh ng. Cch chi rt d: mt ngi lm ci (lm ch nh bng), mt ngi
lm ci cho ngi bn cnh. C bi gm nm mi hai con. Ngi cp bi cha bi ri giu i m
n ra trn tm chn. Th l mi ngi bt u t tin. C th t vo ca ca nh ci hay v
g chng nho nho, nh ci bt u rt tng con bi mt, lt ln. Nh no cng bc vi mt tron
Chng hn: nh cp giu mt con Nm, cn nh ci lt ln mt con m. Nu rt ra c mt
Nu tri li, rt ra c mt con Nm trc khi rt ra mt con m, th nh ci thua. Ngi
cho ai. Vic chng phi l d. Li phi bnh vc nhng k yu, sao cho nhng k mnh ng
quyt nh cch x l mt trng hp nghi vn, quyt nh ca ch sng phi c chp nhn, k
m y c k git cht mt ngi
ln l Carlino. Anh ny sng chung ni mt cu thiu ni
khu vn. Anh ngi chc cng bit l tnh mng ca mnh ang b e da, v khi no anh ta
anh ta li thc. Pha di hai tm vi cng lm ging ng (vng) h by ln ngn nhng ci
gy thnh ting ng.
Th m c k m anh ta t pha di ln. Ting ku ca ngi b m lp tc c k tip
i rt lui vi vng.
Lc by gi Grandet ang iu khin mt vn bi Marseillaise, xung quanh c n ba mi con
Ting ku ca Carlino v ting hp st ty xng xong lm cho vn bi phi ngng li. Ai
h. Cu bn trai ca Carlino chng trng thy g, cn Carlino th tt th. ng trng khi
g. Khng? khng nn. n mai, khi im danh, bo cho h bit cng va, anh kia cht ri
Grandet ln ting:
Khng c ai nghe thy g ht. C cu na, cu nh - Grandet dn cu b ca Carlino. - Mai, kh
hn l anh y cht ri. Xong. A-l, li nh tip. Th l m bc li nhn nho ln nh khng
ch! vn vn. Ti st rut ch xem nhng g s din ra khi bn gc pht hin ra v n mng.
i, ting chung th hai sau l c- ph. Su gi ri, ting chung th ba, mi ngi ra
y th khc. n ting chung th hai, khi trng ni vi tn cnh binh i km ngi a c-p
- Tha sp, c mt ngi va b git.

- Ai th?
- Carlino.
- c
Mi pht sau, su tn cnh binh n:
- Ngi cht u?
H nhn thy con dao gm cm vo lng Carlino t pha di, qua ln vi. H rt n ra.
- Cng i!
Hai ngi khing cng a ci xc cht ra ngoi. Tri d sng hn. Ting chung th ba i
th trng ra lnh:
- Tt c ra ngoi, xp hng im danh. Hm nay khng ai c khai m nm li.
Mi ngi u ra sn. Nhng bui im danh ban sng, bn ch huy v gim th trng bao gi c
Carlino, khi trng p:
Cht m qua, a ra nh xc.
- c - tn cnh binh im danh p. Khi ai ny u tr li: c, vin ch huy tri gi
- C ai bit con dao ny khng?
Khng ai tr li
- C ai trng thy k git ngi khng?
Im lng tuyt i
- Vy l khng ai c hay bit g ht, nh thng l. Cc ngi hy ln lt giang tay i qua
.
- Tha thiu t, bao gi cng ch c th. Khng c cch g bit c k no l hung th.
- Xp vic ny li, - vin chi huy tri ni. Gi con dao li, gm mt tm phiu ghi l con da
no.
Th l xong. Ti tr v khi nm ng, v sut m qua ti khng chp mt. Trong khi dn dn t
h sai tht chng ra g D c b m st mt cch hn h, ngi ta cng chng bun b cng tm
mt thng t chng l ci g ht. Chng bng mng mt con ch.
Ti quyt nh bt u lm cng vic thng th hai. n bn ri sng ti v mt ngi
y ca tri th phi a ra tn b bin m . Nhng chng ti tr tin cho ngi nh xe tru
g bin. Chng ti b xung y, ri anh nh xe tru trt xung ba ngn lt nc bin ng
a va xe t bin ln cun ht cc th xung bin. tht sch, chng ti dng thm mt ci c
vng khng y hai mi pht l xong. Mi ngy chng ti phi tr hai mi francs cho anh kia
nique rt d thng. V y l ln u, ti phi xch mt dy b x quai vo hai thanh g, ch
en.
Ngi bn mi ca ti rt st sng nim n, th m Galgani ni l mt con ngi cc k ngu
hn dy l bn ct. S l my ngi lm vn u cn phn. Anh lm vn o mt ei h, l
ct n vo y. D nhin vic ny khng th lm mt mnh, cho nn ti buc lng phi gip
rau qu b nhim, c th lan truyn bnh kit l trong cc gia nh nhn vin gim th cn
quyt nh h l mt ngy no , khi quen nhau hn, ti s bo anh ta ng lm vic ny n
anh ta s mt v thi ngh bn phn.
Ngoi cng vic ny ra, anh ta cn bit khc chm sng b. V phn nh c, anh ta ni vi t
nu bn tu, Charpar hay mt ngi no khc s c th gip ch cho ti.
Th l ti lm ngh thng. Xong vic, ti tm ra sch s, mc sc v ngy ngy ra b b
bn phn: ng gia tra phi c mt tri. Nh Chapar, ti khng thiu cn cu v li cu.
thp xu c mt chui c hng, chng my khi khng c nhng c v gim th ng trong nh gi
- Bm bm i! Bn ti hai cn c hng no!
- B m ?
- Khng.
- Thng b con b m ?
- Khng.
- Th th ti khng bn c cho b u.
Ti cu c kh nhiu, thng em cho cc bn tri. Ti i tm c ly bnh m so, ly ra
Mt hm, ti ang i t bin ln, tay xch mt t tm he ln v by tm ki-l c hng. i ng
ngi hi y, ni vi ti:
- Anh cu c nhiu qu, Papillon nh. Bin ng th ny c ai cu c g u? t ra m
Nh ti c cho ti bit anh khng chu bn c cho v cc nhn vin gim th.
- Tha b ng th. Nhng i vi b th c th khc?
- Ti sao?
- Ti b hi mp, n tht khng c tt.
- ng y, h ni l ti ch nn n rau v c luc. Nhng y lm g c m n?
- y, xin b cm ly m tm he v my con c hng ny.

on ti a cho b ta c xu tm he v khong hai cn c hng.

K t hm y, c ln no cu c kha kh, ti li em biu b ta mt t, c c mt c
bn sng phng, nhng ln no b cng ch p li mn qu ca ti bng hai ting cm n m
s pht lng. Nhng c nhiu ln b li mi ti vo nh. B t tay rc cho ti mt ly ru h
e c gi figatelli cho b, b cng cho ti mt t. Khng bao gi b Barrot hi ti v d vng
h sai, b l li ni: Qu tnh, Qun o th khng vt ngc c, nhng y kh hu h
Chnh b ging gii cho ti bit s tch tn gi Qun o: do c dch st vng Cayenne,
u vin n n y lnh nn, v u thot nn. V th m Qun o c gi l Qun o S
nay, v ti bit r a th ca o hn ai ht. Ti i quan st cc khu vn ly c l n
Matthieu Carbonieri, bn cng t vi ti. Anh ta lm vic y mt mnh, cho nn ti t nh
giu b trong khu vn ca anh. Cn hai thng na th ng ch huy tri s i i ni khc. T
Ti d t chc c np sinh hot ca ti: v danh ngha ti l phu thng, nhng cng vic
thay, d nhin l c tr tin. Ti c nhng thao tc lm thn vi hai anh em su gia Narric
chung thn. Ngi ta thng gi h l hai anh em r y Xe. H k li rng hai anh em b t
in m h va git cht thnh mt khi xi-mng ri em ci khi y xung sng. C nhng nh
h khi xi-mng trn mt chic xe y, em trt xung sng Marne hay sng Seine g y. Cuc
gh nh h thu mt mn g y ri t y khng cn thy tm hi u na. Hai anh em ph nh
v ti. Th nhng, nu ngi ta khng bao gi tm c ci xc, th ngi ta li tm thy c
. Th m nh hai anh em li c nhng chic khn m soa dt cng mt kiu chnh th si y,
g cc trng s v bn thn cc chuyn gia y li chng minh c rng c n my ngn thc v
chic mi soa nh th. Tuy vy, cui cng hai anh em vn b kh sai chung thn, v v ca mt
gi ca ngi kia, b hai mi nm t cm c.
Ti lm thn c vi h. V lm th n cho nn h c th ra vo cng xng ca tri. C l
thit ng mt ci b. Nhng cn phi thuyt phc h.
Hm qua ti gp ng bc s. Lc y ti ang vc mt con c nng t ra l hai mi ki-l, t
i.
Lng chng dc, chng ti ngi xung ngh trn mt bc tng thp. Bc s ni vi ti l u
bc s ci u c, dnh theo mt mng tht ln. Bc s ngc nhin v ci c ch y ca ti,
- Anh chng th dai, Papillon nh.
- Tha bc s, ti lm nh vy khng phi v bn thn ti. Chng qua ti thy c bn phn ph
ot bn ti.
Chng ti ni chuyn qua li mt lt, ri bc s ni:
- Anh mun vt ngc lm phi khng? Anh chng phi l t kh sai u. Ti c cm gic anh l
- Bc s ni ng y. Ti khng thuc tri kh sai, ti ch gh vo tham quan thi.
Bc s ci. Ti tn cng lun:
- Bc s khng tin rng mt con ngi c th ci ha c sao?
- Ti tin ch..
- Bc s c th ngh rng ti c th lm vic hu ch ngoi i m khng gy him ha g ch
- Ti thnh tht tin nh th:
- Th th ti sao bc s khng gip ti t c iu ?
- Bng cch no?
- Bng cch cho ti min giam v bnh ho lao. n y bc s xc nhn mt iu m ti t
- Lm nh th khng c, v ti khuyn anh ng ngh n cch . N qu nguy him, Ban Qun
i hn nm khu iu tr dnh ring cho bnh y t nht l mt nm.
- lm g?
- Ci ny ni ra cng xu h, nhng ti ngh rng h lm nh th l phm nhn bit, nu h
chung vi cc bnh nhn tht, v hn nhim bnh tht s. Cho nn ti khng th gip anh
K t ngy y, chng ti tr thnh i bn... Cho n ngy ng ta su t lm cho Carbonieri bn
S l Carbonieri, vi s tha thun ca ti, nhn lm u bp kim gi kho cho nh n cc
c th ly trm ba ci thng ton-n trc ng ru vang, ng du v ng dm, tm cch
nhin l khi no thiu t Barrot i khi. Vic ny rt kh, v cng mt m phi ly trm
oc nghe thy, ri dng dy cp buc li. Phi vo mt m ging bo, ma to gi ln may ra m
vic kh nht s l a ci b ny xung nc, v tt nhin sng s nh vo b ht sc d
Vy Carbonieri l u bp. Vin qun l bp a cho anh ta ba con th chun b cho ba
ieri lt da th ra (iu ny tht l may), em mt con gi cho thng em bn tu cn hai con
nh ta tht ba con mo to nu mt ni xi-v ngon khng th t.
Chng may cho Carbonieri, hm sau bc s c mi d ba n. Trong khi nhm nhp mn xi-v th
- ng Filidori , xin c li khen ngi thc n ca ng: mn tht mo ny ngon tuyt.
- Xin bc s ng x ti, chng ta ang n ba ch th tuyt vi.
- Khng u, - ng bc s khng khng ni qu quyt- y l tht mo. ng c nhn thy my mi

h trn. Vy khng th c s nhm ln g c: chng ta ang n tht mo.

- Ly Cha, Cristacho!- vin qun l ngi Corse ni. - Trong bng ti c mt con mo ri.
Th l hn chy b xung bp d sng lc vo mt Matthieu ni:
- My c l dn sng m Napolon nh tao cng mc, tao s git my cht ngay by gi v ti
Mt hn trn ln nh mt ngi in. Carbonieri khng hiu ni lm sao hn bit c, nhng v
- Nu ng gi my ci con g m ng a cho ti l mo, th ti cng n chu: chng phi
- Tao a cho my ba con th kia m!
- ng a g ti nu ny. ng c nhn m xem: da vi u cn kia ka.
Lo cm nhn ba b da v ba ci u th, chng cn bit ni sao.
- Th ng bc s ch ni m ?
- T ra ng bc s ni th sao? - Carbonieri va th ht ra va hi. - ng y tru ng y.
nn a ci kiu nh vy.
Ngui gin, yn lng, Filidori tr vo phng n, ni vi bc s:
- ng c tha h ni i, mun ni g th c ni ng bc s . Men ru bt u bc ln ri y
it chc mi mi y l tht th. Ti va nhn thy ba b lng v ba ci u ca n cn s
Tht h va cho Matthieu, nhng my hm sau anh ta thy nn xin t chc u bp th tt hn.
Ngy ti c th sp sa hnh ng n gn.
Ch cn my tun na l Barrot ra i. Hm qua ti va gh thm b v bo tt ca ng ta (nhn
rau ti, b ta gy bt i nhiu). Ngi n b tt bng ny mi ti vo nh tng ti
thy my ci rng i ty thy ang c xp c vo. H ang chun b cho chuyn ra i.
- Papillon , ti khng bit ly g cm n anh quan tm n ti my thng gn y. Ti
g g anh cu c. Ti cm n anh nhiu lm. Nh anh by gi ti thy trong ngi d chu lm
anh y?
- Tha b, mt vic rt kh i vi b: kim cho ti mt ci la bn tt. Chnh xc, nhng n
- Ci ny va khng ng l bao, li va l vic ln y, Papillon , m ch trong vng ba tu
ti y.
Tm ngy trc khi ra i, ngi n b cao thng ny, bc mnh v mi khng kim u ra c
u, b tr v vi mt ci la bn chng nhim t tuyt ho.
Sng nay, hai ng b ch huy tri ln ng. Hm trc ng trao quyn ch huy cho mt s q
gi qu Tunisie tn l Prouillet. Mt tin mng: vin ch huy mi quyt nh cho Dega gi
rt quan trng i vi mi ngi, nht l i vi ti. Trong bi din vn c trc m phm
vin ch huy mi lm cho mi ngi cm thy y l mt con ngi rt cng ngh, nhng thng
ta c ni vi chng ti:
- K t hm nay, ti m nhim quyn ch huy Qun o Salut. Nhn thy c phng php cai qu
cc, ti khng thy c l do g thay i ch hin hnh. Nu cc ngi khng lm iu g
g np sng ca cc ngi.
Ti nhn hai ng b ch huy c ra i m lng mng khp khi. iu cng rt d hiu, tuy th
g l lng. Cuc sng tng chng nh t do m hu ht cc phm nhn trn o c hng, nhn
ngi bn mi, nhng cuc ci v nhng trn nh nhau lm thnh nhng phng tin gii tr r
un chn na.
Tuy th, ti khng cho ci khng kh ny li cun ti thc s. Mi ln ti kt thn vi
Anh ny liu c nh vt ngc khng? Nu khng, anh ta c lng tt gip ngi kho
Ti ch v ci mc ch y m sng: vt ngc, vt ngc cho bng c, d i mt mnh hay c
y ti theo ng li nh Jean Castelli khuyn ti, khng ni h ra vi ai ht, nhng
ngh
tr ti. V ti s vng lng thc hin l tng ca ti: vt ngc.

7. Qun o Salut
Chic b trong ngi m
Trong vng nm thng, ti dn dn am hiu tng tn tng gc ngch ca Qun o. Kt lun
ieri bn ti lm vic trc y - by gi anh khng na - l ni chc chn nht ng
khng xin thm ngi ph vic. Anh ta bng lng. Nh c Dega xin cho, Carbonieri c tr v
Sng hm nay, khi i qua nh vin ch huy tri mi i n, tay cm mt xu ln c hng, ti
ho nh ny ni vi mt thiu ph:
- Tha b ch huy, anh ny chnh l ngi trc y vn hng ngy em c v cho b Barrot y
Ri ti nghe ngi kia, mt thiu ph tc en xinh p, kiu n b Algrie, nc da mu ng
n . on quay ra pha ti, ngi thiu ph ni:
- Ti c n my con tm he rt ngon ca anh cu do b Barrot biu ti. Anh vo nh i. A
pho-mt sa d ti va nhn c t bn Php gi sang.
- Cm n b, thi , ti khng vo u.

- Sao th? Anh vn vo vi b Barrot y thi, sao anh li khng vo vi ti?

- V chnh ng Barrot cho php ti vo nh ng y.
- Papillon , chng ti ch huy tri, cn ti, ti ch huy nh... Anh c vo i, ng s.
Ti cm thy c thiu ph xinh p ny mun g l lm cho bng c: mt ngi nh th c
Trong phng n, b ch huy mi dn ra bn cho ti mt a gim-bng hun khi v mt lt pho-m
u xa ngi xung trc mt ti, rt ru vang cho ti, ri sau li rt c- ph, v cui c
. B ni:
- Papillon , mc du li bi v phi sa son ra i v phi n tip chng ti khi mi v, b
h. Ti bit rng b y l ngi ph n duy nht trn Qun o c anh em c v cho. Ti hy
- V l b y m, cn b th ti thy hnh nh rt khe mnh.
- Ti khng bit ni di, Papillon . ng, ti khe mnh, nhng ti vn sinh trng hi c
gi Oran. Ch mt iu lm cho ti thy kh x: ti cng c bit l anh khng bao gi bn
Ni qua ni li mt lc, cui cng ri cng i n ch tha thun l ti s em c n cho b
Mt hm ti em n ba ki-l c hng v su con tm he, ang ngi ht thuc th ng ch huy v
- Juliette , anh bo vi em l ngoi ch gia inh ra khng c cho mt phm nhn no vo
Ti vi ng dy, nhng b Juliette ni:
- Anh c ngi yn. Phm nhn ny l ngi m b Barrot gi gm cho em trc khi ra i. Vy
ra s khng c phm nhn no vo y ht. Mt khc, anh ta s a c cho em khi no em cn.
- Th th c, - ng ch huy ni. - Anh tn g? Ti toan ng dy tr li th Juliette t b
ni:
- y l nh ca ti. y ng ch huy khng cn l ng ch huy na, m l chng ti, ng Pr
- Cm n b. Tn ti l Papillon.
! Ti c nghe ni v anh v v cuc vt ngc ca anh cch y hn ba nm t bnh vin Saint
rong hai vin gim th b anh nh ngt trong khi vt ngc li chnh l chu ti v l chu
n y, Juliette ci ph ln, ting ci tr trung v ti mt.
- Th ra anh l k phang vo u Gaston ? Khng sao, vic ny s khng lm thay i tnh
ng ch huy vn cha ngi xung, ni:
- Ci s n mng xy ra hng nm trn Qun o tht kh tin ni: nhiu hn t lin nhiu.
- Tha ng, v y anh em khng vt ngc c thnh ra bn tnh. H sng mi vi nhau ht
hi hnh thnh nhng tnh bn v nhng mi th khng c g tiu hy c. Mt khc, ch c kh
git ngi c th tin gn chc l mnh s khng b trng pht.
- Cch gii thch ca anh rt l-gch. Anh cu c t bao lu ri, v anh nhn loi lao cng g
- Ti thng. n su gi sng ti xong vic, sau ti c i cu.
- Sut thi gian cn li trong ngy ? - Juliette hi.
- Khng, n mi hai gi tra ti phi v tri, ba gi mi c ra cho n su gi chiu. Nh
ung, ti c th mt bui cu.
- Anh cho Papillon mt t giy php ring, nghe anh? - Juliette quay v pha chng ni. - T
su gi chiu, nh th anh ta s tha h cu c.
- Xong ngay, - ng ch huy ni.
Ti ra v, trong bng mng thm, v ba ci ting ng h t mi hai n ba gi chiu rt qu
vic canh phng c chiu lng lo.
Juliette chim lnh hon ton c vic i cu ca ti ln bn thn ti. n mc b ta cn s
c v. C nhng hm anh ta n, ni: B ch huy bo anh cu c g em ht v cho b, v h
vy. Ni tm li, b ta qun l ht thu hoch ca ti, thm ch cn dn ti cu c ny, c n
hi kh nhiu i vi thc n ca t ti, nhng mt khc, ti c che ch hn ht thy mi
- Papillon, thy triu ln lc mt gi phi khng?
- Tha b vng.
- Th th tra anh v y n cm nh, khi v tri.
Th l ti n tra nh b, hm no cng n phng n ch khng bao gi n di bp. B ng
B khng c kn o t nh nh b Barrot. Nhiu ln b hi d ti v d vng. Ti lun lu
Montmartre, ch k thi thiu nin v th u ca mnh. Trong khi ng ch huy ngh tra
Mt bui sng cu c nhiu tm, ti v sm, cm hn su chc con tm cng gh nh b. B m
tc cho b. Ti cho, ri biu b mt t tm. B ni ngay:
- Khng, anh cho ti tt c. C my con?
- Su chc .
- Hay qu, anh c y cho ti. Anh v cc bn anh cn bao nhiu c?
- Tm con .
- Th th anh gi ly tm con, cn bao nhiu a cho cu b em th vo nc mt i.
Ti chng cn bit ni sao. Xa nay cha bao gi b dng i t tu ni vi ti, nht l tr
Ti ngng qu, toan ra v, th b li ni:

Ngi yn y, ung t ru hi . Chc anh nng lm nh?

Ngi n b quyn uy ny lm cho ti bng hong n ni ti ngi c ra. Ti va chm ri nh
ti. B ch huy nhn vo ci gng ang cm tay, bit ngay c kia nhn trm ti, lin ni
no cng ghen vi ti, ng khng no? Th l c hai ci khc khch. Ti khng cn bit n
ay l thng b ca b, nh b ni, khng nguy him lm, v trong tnh cnh ca hn, hn khng
- Thi i, chng l anh dm ni anh khng phi lng ti? - c nng Algrie ni - Cha c ai t
h m ti mun g anh lm tt. Phi c l do ch Simone nh?
Ti khng bit l l do g, - Simone ni, - nhng c mt iu chc chn l i vi mi ngi
uy l khng thi, Papillon . n ni, c hm anh vc d n hn mi lm ki-l c, th m b
con thi anh cng khng chu, b y ni th, hm y b y thm n cht c, v l khng c
- Ch Simone? Th m n by gi c mi k cho ti nghe.
- Th ch c bit hm n anh ta ni ci g vi b Kargueret khng? B ta trng thy anh cm m
bn ti con c i Papillon, hay na con cng c. Anh cng bit l dn Bretagne chng ti l
Papillon ni: u phi ch c ngi Bretagne mi bit gi tr ca n? Rt nhiu ngi, k c
sang bit y l mn thng ng. Th l anh ta i thng chng bn g cho b ta c.
Hai ngi n b ci ngt ngho.
Ti ra v, trong lng rt cu, v n ti ti k cho t nghe ht cu chuyn.
- Vic ny rt nghim trng, - Carbonieri ni. - M y a cu vo mt tnh th rt nguy. Cu
cu bit l c ng ch huy nh.
C t u tn thnh y. Ti nht nh phi lm theo
Carbonieri.
Ti va pht hin ra c mt anh th mc ngi Valence. Ni gn nh l mt qu hng ca
bc, lc no cng n a ra: ban ngy h hc lm th cng kim c bao nhiu th n m
Th l b ngi ta bt b, mt ci hp g qu tr gi ba trm francs m ngi ta ch tr cho
cng anh ny.
Mt hm gp ch git o qun, ti ni vi anh ta:
- m nay ti c chuyn mun ni vi anh. Ti i anh nh x. Ti s ra hiu.
m y chng ti gp ring nhau, c th ni chuyn khng s ai quy ry. Ti ni:
- Bourset ny, chng mnh l ng hng y cu .
- u c! ng hng th no?
- Cu khng phi qu Valence sao?
- ng th ch.
- Ti th qu Ardche, nh vy chng mnh l ng hng.
- Th ri sao na? C g quan trng u?
- C ci quan trng l ti khng mun cu b ngi ta bc lt khi cu mc n, ti khng chu
na gi tr tht. Ln sau cu a cho ti, ti s tr cu ng gi. C th thi.
- Cm n cu, - Bourset ni.
Ti lun lun can thip gip Bourset. Cu ta th lun lun ci c vi nhng tay cu mc
n nn vi Vicioli mt tay k cp rng o Corse, mt trong nhng bn tt ca ti. Ti bi
ti rng Vicioli ang da nt cu ta nu cu ta khng tr s tin by trm francs ang mc n
l ang sp sa lm xong mt ci bn giy nh c ngn b mt, nhng khng dm chc bao gi xo
g c php lm nhng th qu ln v nh vy tn nhiu g. Ti tr li l ti xem c c
ti dng ln mt mn kch nh: Vicioli phi thc gic Bourset gt vo, thm ch da dm tht
v cu tinh.
Mi vic u din ra ng nh dn dng. T ngy y, cu Bourset nht nht u nghe ti v
hm nhn, cu ta mi c yn thn. By gi ti mi quyt nh th thch s phn. Mt hm ti
- Ti c hai ngn francs biu cu nu cu lm cho ti mt ci b ch c hai ngi, gm tng
- Papillon , ti khng i no chu nhn lm mt vic nh th cho bt k ai, nhng ring vi
cm c nu b l. Ch c iu l ti khng th a nhng sc g hi ln ra khi cng xng
- Ti c ngi.
- Ai?
- Hai anh em y xe, Naric v Quenier. Cu nh sao?
- Trc ht phi v mt n ng t l, ri lm tng b phn mt, c khp lp vo nhau t
g cng th xung nc khng ni c.
- Bao gi cu s tr li cho ti bit?
- Ba hm na.
- Cu c mun i vi ti khng?
- Khng.
- Ti sao?
- Ti ti s c mp v s cht ui.
- Cu ha l s gip ti ht mnh ch?

- Ti ly my a con ti ra m th vi anh nh vy. Ch c iu l phi lm lu y.

- Cu nghe k y: ngay t by gi ti s chun b bng chng bnh vc cho cu phng khi b l
sinh. Pha di ti s vit: Bourset, nu my khng mun b m st, my phi ng chic b
dn d cch ng tng b phn. C xong c b phn no, cu s em ni ti s dn. N s
lm cho cu ta thy nh bt) nh vy trnh cho cu khi b tra tn nu b bt v d c sao c
chng su thng cm c thi.
- Th nu chnh cu b bt th sao?
- Nu th th s ngc li. Ti s nhn ti vit my mnh giy. D nhin cu phi gi nhn
- Ti ha nh vy.
Cu khng s ch?
- Khng, by gi ti khng s na. Ti thy vui c gip cu..
Ti cha ni g vi ai ht. Ti cn phi ch Bourset tr li v chuyn g. Mi n mt tun s
i ht, ti mi c dp ni chuyn ring vi Bourset th vin. Ngoi hai chng ti ra khng
oi sn ang c m bc ln, gn tm mi ngi nh v ngn y ngi ng xem.
Lp tc Bourset lm cho ti thy m lng:
- Ci kh nht l lm sao chc c c g nh v kh. Ti ngh c cch lm mt ci kh
g nh bng th v da, m nc li khng thm vo c. Khi b ng xong, chnh anh phi lo
lm mng u tin. Mt ba ngy. T th nm c cho mt trong hai anh em y xe n ly. Ti
a khi xng. Ti v n ri y, cu chp li i ri vit thm mnh giy nh cu hn
- Cha, ti cn ch cu tr li ch.
- Th th ti tr li ri y: c.
- Cm n Bourset, ti khng bit ly g cm n cu Thi, nm trm francs y, cu cm ly.
Bourset nhn thng vo mt ti ni:
- Khng, cu gi ly tin. n t lin cu s cn n vt tip. T hm nay ti s khng
ua thuc l v bt-tt.
- Ti sao cu khng chu cm?
- V vic ny d c tr mt vn francs ti cng khng lm u. Vic qu nguy him cho ti, d
c. Cu cu ti, cu l ngi duy nht dang tay ra gip ti. Ti c s tht, nhn
Trong khi ngi chp li n, ti thy h thn trc s cao thng ln lao m ngy th ca B
g nhng c ch tt p ca ti i vi cu l c tnh ton v li. khi khinh r bn thn,
no, d ci gi l tnh th o le v khng phi bao gi cng tt p. m hm y ti ni c
vi ng em r. Naric ni, khng cht phn vn:
- Cu c ti lo vic a cc mng b ra khi cng xng. Ch c iu l cu ng st rut,
rnh xy ct trn o mi nhn th a lun ca cu ra. D sao ti cng ha vi cu l s
Th l n ri. Ch cn phi ni chuyn vi Matthieu Carbonieri, v ti mun cng vt ngc v
rm phn trm.
- Matthieu , ti tm c ngi lm b, tm c ngi a tng mng b ra khi cng x
- Khng c u. y l vn rau, nguy him lm, v ban m c nhng thng gc m vo n tr
th hng ht. Ti s lm mt ci hc trong bc tng bng cch ly ra mt phin ln ri kh
ti s gi hn ra, giu vo hc ri t li hn nh c
- a thng cc mng n vn cu c khng?
- Khng c. Lm nh vy qu nguy him. Hai anh em y Xe khng c l do g vo vn ca ti
ni khc khng qu xa vn ca ti.
- Nht tr.
Mi vic u c v n. Cn my qu da kh. Ti ngh xem c cch no chun b mt s da d
Ti cm thy mnh ang sng li. Ch cn mt vic l ni chuyn vi Galgani v Grandet. Ti k
ti l ng la vi ti. Bnh thng ra, ti phi chnh thc ra khi t ca h sng mt m
cuc vt ngc cho nn phi tch ra khi t, h mng cho ti mt trn v dt khot khng ch
t th khi lo, s c cch. Trong khi ch i cu c vi chng t, chng t c cn non di
Cuc chun b tin hnh c hn mt thng. Ti nhn c by mng b, trong c hai
g th nhn thy phin b tho ra, v cu ta cn thn ly ru trt vo cc khe h.
Ch giu tht hon ho, nhng ti thy ci hc hi cht cha chc cha ht c tt c. Tuy v
Ci thc l mnh ang chun b vt ngc khch l tinh thn ti d di. Ti cha bao gi n
c th ti hon ho. Thm vo y, mi bui sng ti tp th dc hai ting ng h trn cc
nhiu. Ti ngh ra cch tp chn nh sau: Ti i ra bin xa hn khi ti ng cu, d cho sng
g cc c bp chn v i. Kt qu rt tt.
Juliette, tc b ch huy, vn rt nim n i vi ti. Nhng b thy rng ch khi no
thy th, v cho ti khi ngng ngp, b phn trn vi ti rng ci hm c c Simone n
, c Simone vn hay ra ng trn con ng ti i cu v, v mi ln gp ti c u c i l
s u tt lnh. Bourset tn dng mi c hi lm b cho ti. Cng vic bt u th l

Ch gi b cht nch, nh ti d kin trc y. Ch cn thiu hai mng di nht, mt m

g lt c vo hc.
Nhn v pha ngha trang, ti trng thy mt ngi m mi. l m ca v mt cnh binh, mi
Ngi gi ngha trang l mt phm nhn gi m la c bit hiu l B gi. Sut ngy ng gi
ng; ngi y ng ta khng th nhn thy ngi m y, m nu c ai n gn ngi m ng ta cng
Ti ny ra ci
dng ngi m ny lp b v nht tht nhiu da vo ci th khung g m an
s da d kin th t hn nhiu. Ti kim c hn nm mi qu, t ri rc nhiu n
t gia nh tng ti gi tm y sau ny p du.
c tin vin cnh binh chng ngi n b mi cht c vic phi i ln t lin, ti quyt
hi.
Matthieu Carhonieri ngi trn bc tng ca anh ta, gc cho ti o. Du anh ta i mt chic
tht nt li. Bn cnh c mt chic khn , cng tht nt bn gc. Khng c g th c i
Cng vic ny cc k nguy him. Cng may l chi mt mt bui chiu v mt m. Ti khng phi
huyt ra cho va chiu rng ca chic b: mt mt hai c di ra mt t. Ti c cm gic thi
hn my ln hin ra. Cui cng, sng hm nay ti lm xong. Ci huyt c ph bng l
p xung quanh li thnh mt ci ra nh. Trng hu nh khng c g kh nghi. Thn kinh ti
Cuc chun b vt ngc ny ko di ba thng. c buc k v c nh s u vo y, tt
an ti ca ngi n b khut, c lp t ph trn sn l da che k. Trong ci hc tr
mt ci chai ng dim v v qut, mt t hp sa, ch c th thi. Bourset cng ngy cng nn nao, bt rt. C nh th chnh anh ta s ra i ch khng phi ti.
hi anh ta t chi. Nu hi y anh ng
th chng ti tnh chuyn ng mt chic b c
By gi l ma ma, ngy no cng ma c, iu d tin li cho ti nhng khi ti i thm m
h g ca khung g. Ti chuyn dn my chc qu da v gn khu vn ca bn ti. C th n
g tri tru. Khng bao gi cc bn ti hi ti chun b n u ri. Ch thnh thong h m
c hng ht. Ch th thi. Khi ti n ly my qu da tm sn nh Juliette, b ta trn
- Ny anh Papillon, anh bt u lm du da y ? Sao khng lm ngay trong sn ny? y c
mn ci ni ln trong nh ng ci da.
Ti thy lm tri tin hn.
- L tht. tri bt tin th c.
Nhng ngh mt lt, b ta li ni:
Anh c mun ti ni tht khng? Ti khng tin l anh li i lm du da u.
Ti lnh tot c ngi, Juliette li ni:
- Trc ht anh vic g phi lm du da, trong khi anh c th ly bao nhiu du -liu ca t
khc kia, ng khng?
Ti tot m hi ht. Ngay t u ti ch b ta nm ra hai ting vt ngc. Ti nghn c
- Tha b, chuyn ny l ra ti phi gi b mt n cng, nhng ti thy b t m st rut mu
ng m ti nh dnh cho b. Nhng th ny th ti ch c th h cho b bit rng my
nay ti ch c th ni n y thi.
Ti thng, v thy Juliette tr ]i:
- Papillon , anh ng v ti m by v nhng vic lm anh mt th gi, v nht l ti cm an
g c bit. Ti thnh tht cm n anh ngh n vic , nhng anh ch c lm nh vy, ti
- Thi c, ti xem .
Tht h va! Ti lp tc xin Juliette mt ly ru hi, iu m ti cha bao gi lm. B khng
y. Thng nhn t ang ng v pha ti.
Hm no tri cng ma, nht l v chiu v m. Ti lo nc ngm qua lp t mng lm l lp
h thy t tri i l p li ngay. Chc pha di ngp nc ht ri. Ti v Matthieu li
tht nguy kch. Gn y c mt ngi m chn hai a tr cht t lu lm. Mt hm chng ti
st ngn c lp xi mng ch thp nht v pha ngi m giu b. Lp xi mng v ri, ti va
Nc t ngi m bn kia chy sang ci huyt ny. Khi nc ln n u gi ti bc ra ngo
g mt-tit trng (do Narie kim gim). Bin php ny lm cho lng nc bn ngi m giu b
nien ni vi ti:
- Khng bit n bao gi mi ht nhng chuyn phin toi v chuyn vt ngc ny.
-Gn xong ri m, Matthieu!
- Gn ri h? Cng mong nh th.
Tht chng ti nh ang ngi trn ng than hng.
Sng hm sau, ti ra bn. Ti yu cu Charpar mua cho ti hai ki-l c n tra ti s
n, ti trng thy ba ci m ci trng. Ti sao li c ba tn cnh st trong vn? Chng n
thng. Ti cha bao gi thy c ba tn cnh st n vn Carbomeri. Ti i mt gi ng h
ni xem th c vic g xy ra. Ti c ngang nhin i trn con ng dn n khu vn. My t
i mi mt, lng bn chn hi hp, th thy Matthieu i chic khn trng ln u. Ti th h

my ngi kia ng.

- Cho cc ng gim th. Cho Matthieu. Ti n ly qu u cu ha cho ti.
- Tic qu Papillon , sng nay t i ly so cm cho cy leo, khi v mi thy mt qu
gi cng c my qu vng vng ri. Tha cc ng gim th, sao , cc ng c ly mt t ra
b nh khng ?
- Khu vn ca anh trng nom kh lm Carbonieri ti c li khen anh y, - mt vin cnh s
H nhn my m x lch, c chua v c ci ri ra v. Ti ra v trc h mt cht cho h thy
nieri, khng qun mang theo hai cy x lch.
Ti i ngang qua ngha a. Ngi m b ma xi l c lp t ph bn trn. ng cch mi b
b l th qu l Cha ph h cho. m m gi thi o o nh qu d, trn qua ngn i trn
g sao c th ny mi: y l mt thi tit l tng vt ngc, nhng i vi ngi m th l
mt cch xui lt, nhp bn vi cc b phn khc ca b. Ti li cn lp th n vo na l
tn sc g c. Bourset chy ln tn trn tri hi xem ti nhn c ci b phn quan t
cng knh qu x. Nghe ni u y u n c, anh ta mng qu nh. Anh ta c v nh khng tin l
- Cu c ng vc g khng? Cu ngh l c ai bit c ? Cu c h ra vi ai khng? Tr li
- Khng, tuyt nhin khng?
-Th nhng cu vn c v lo u v mt iu g . Cu ni i!
- Ti ch c mt cm gic kh chu v ci nhn qu t m nh c
soi mi ca mt g tn l B
c ly sc g di ci bn th mc b vo ci thng ton-n ng vi ri mang i. Mt hn di t
Xe sp phi qut vi mt dy nh trong tri. Ti lo l v th y.
Ti hi Grandet:
- Ci anh Bbert Celier y khi ta y, vy t khng phi l mt thng phn trc.
Grandet ni:
- Tay ny vn l t c giao cho s Cng chnh. Cu th hnh dung m xem: hn tng nh n
hi, mt tay cng u nm mi cc th nh pha ca qun i Maroc v Algrie, chuyn
nhit, li mu m c bc na. Hn cha bao gi sng ngoi x hi nh mt thng dn. Kt lu
h sai chnh l c cuc i ca hn. Nu cu nghi hn thc s, th hy i bc trc i: hy
hn c
nh y.
- Khng c g chng minh rng hn l mt thng ch im.
ng th, - Galgani ni, - nhng cng khng c g chng minh hn l mt thng kh. Cu tha b
nhng cuc vt ngc. N lm o ln qu nhiu ci np sinh hot yn n v c nn np ca bn
t gic, nhng chuyn vt ngc th khc, bit u y?
Ti hi kin Matthieu Carbonieri. Anh ta tn thnh ci kin l phi git hn ngay m nay
ic . Ti c mt hnh ng sai lm l ngn cn anh ta. Ti khng th chp nhn vic git
D l t mnh git hay cho ngi khc git, ti cng thy gh tay qu. Nu nh Bourset t
k th sao? V qu lo s, anh ta c th thn hn nt thn tnh m thnh ra hoang tng cng n
- Xp nh ny, cu c thy Bbert Celier c ci g khc thng khng?
- Ti th khng. Khi i ra, ti vc ci thng trn vai thng gi cha kha ng trng thy
ut quy c, ti phi ng ngay trc mt thng gi cha kha, khng t ci thng ton-n
hng A-rp thy r ti khng vi v mun ra ngay: hn s khng sinh nghi m i khm ci thn
thng Bbert Celier quan st chng ti mt cch chm ch.
- kin ca anh ra sao?
- V b phn ny rt quan trng, v ch nhn qua cng bit l mt b phn ca mt chic b
cuc.
Ti cng ngh nh vy. Thi chuyn ny khng ni na. Cn li b phn cui cng, trc khi
g hn ta nh i vi mt tn c.
Sut m y ti m mi nh bi Marseillaise. Ti c by ngn francs. Ti cng nh ba li
c-v thng. Ti cho cu da en Matinique lm mt mnh. Ma tnh. Trong bng m hy
chn san li t trn ngi m, v ti tm khng ra ci xng, nhng vi i giy ca ti, cng
cu c, tri nng ro, rt p. Ti i v pha mi pha nam o Royale, ni ti nh
Ti cng khng bit na, nhng ti c cm gic l s rt kh lm cho b tch ra khi b m b
m c hng d n hi nm ki-l. Ra sch m c xong, ti khng cu na. Ti rt lo, nht
bng rp, ti n li ci thi gian hn ba thng chun b va qua, t nh rng s cng thng k
ier, ti kt lun li mt ln na l mnh khng c quyn m st hn.
- Ti n gp Matthieu. ng bn bc tng ca khu vn, c th trng r ngi m. Trn li i
ut sch n i. Ti i qua nh Juliette, cho b mt na s c va cu c B ta ni:
- Papillon i, m qua ti chim bao chuyn d qu: ti m thy anh mu me m a, ri li t
di dt nh. Nh anh c lm sao th ti s au kh qu sc. Gic chim bao lm cho ti xc
g c. Ti ly ng nhm tm xem anh ang cu c u, m chng thy. Ch c ny anh cu
- bn kia o. Cho nn b khng nhn thy c

- Ti sao anh li phi cu xa th, mt ni m ti khng th dng ng nhm nhn ti c? Nh

thy m vt anh ln trc khi c mp p mt.
- , xin b ng quan trng ha i qua nh th.
- Anh cho ti l ti quan trng ha! By gi ti cm anh cu pha bn kia o y. Nu anh
iy php i cu ca anh.
- Ka, b phi bit iu mt cht ch. b vui lng, t nay ti s ni cho anh t lm nh
- Thi c. Nhng sao trng anh mt mi th?
- Vng, ti hi mt tht. Ti s v tri nm mt lt
- c. Nhng n bn gi ti i anh n ung c ph y nh. Anh n ch?
- Vng xin hn n chiu, cho b ti v.
Ch cn thiu c th na thi lm cho ti bnh tm li sao? Gic chim bao ca Juliette! L
ay cn trong ci thc, cn phi thm nhng vn trong ci mng na? Bourset ni l anh ta c
Chng ti i ci b phn cui cng ca b - ci mng di mt mt ri - mi lm hm nay
hng Bourset vn khng chu lm ci b phn kia. Gi s n khng c nm ci khp phi c ch
a vn lm. ng ny nhng ci khp y phi lp cho st nm ng np ca chic b.
V Naric v Quenier ang phi sa cha ngi nh nguyn ca tri cho nn c th d dng a ra
th na, thnh thong h li c dng mt chic xe tru nh. Phi li dng cho c dp may
lm mt cch min cng. Mt hm anh ta ni l bit chc c ngi ly ci mng b ra xem
uyt nh l anh ta phi c cho xong, ri giu ci mng di tm vn bn mc, trn m
Bourset c ci khp, ri n su gi anh ta ra khi xng sau cng, sau khi bit chc l
quy nh vi si tc nh du. n mi hai gi tra ti c mt tri, ch nhng ngi lm
g Bourset th khng thy u. Mt phm nhn ngi c n trao cho ti mt mnh giy dn k.
Ti c: Si tc khng cn y na: c k s n ci mng. Ti xin tn gc cho ti
tm ti ang lm d. Hn cho php. Ti s ly ci mng vo ch dng c ca Naric. A
May ra thng cha ang theo di ci mng b cha kp tr tay.
Naric v Quenier ng . H s ra ng hng u m th lm xng. Trc khi mi ngi, v
ti nh hai ngi ng hng vi Carbonieri lm gip vic ny. l hai ngi Corse Mon
hng h hi ti sao phi th: min chng ti cn l c ri, sn sng ngay. Naric v Quenier
mang theo mt vt liu g y, lm nh th h ang vi i lm v khng quan tm n v nh n
vn. Nu chuyn ny thnh cng, ti phi n binh bt ng mt hai thng, v chc chn l
b mt chic b. C cho h tm xem ai chun b, v b giu u.
n hai gi ri, cc bn ti chun b hnh ng. T lc im danh n lc xut pht i c
ong gia on ngi xp thnh hai mi hng t.
Naric v Quenier i u, Massani v Santini hng th mi hai, Bbert Celier hng th m
khi Naric ly cc th g ny n trong c c ci mng b, nhng ngi kia cha vo ht tron
uc u n ra, v mi ngi s la om xm ln, l t nhin l mi ngi, trong c Bber
ci mng b c giu di mt ng vt liu trong nh th. H cha a ra khi nh th
Ti gh ch Juliette, nhng b ta khng c nh. Khi quay v, ti i ngang sn trc nh ban
sani v Santini ang ng trong bng rm i vo x lim. Ci ny chng ti u bit trc. T
- Bao nhiu?
- Tm ngy - Santini p.
Mt tn cnh binh ngi Corse ni:
- ng hng m li i nh nhau, kh tht!
Ti v tri. Su gi, Bourset rng r ln, ni vi ti:
- C nh th mnh ang b ung th m bng dng bc s cho bit l chn bnh nhm, ch mnh
Carbonieri v cc bn ti u c thng. H khen ngi ti v cch t chc cng chuyn. Naric
c. Ti ng thng gic cho n sng. Tuy hi ti my tay c bc n mi ti nh. Ti ni
g v mng r v sp thnh cng n ni ri. Ci kh khn nht th l vt qua c.
Sng nay Matthieu giu tm ci b phn cui cng trong hc tng. Lc by gi ng gi gc
iu b. Lc ny m mon men n th d l lm. Sng sm no cng vy, t lc t m ti
chi qut sch li i, ri nhanh chng quay v thng, giu chi v xng trong gc nh x.
K t lc bt u chun b cho n nay ng bn thng, v chng ti nhn c b phn cui
hm tri lnh sut c m. Tt c cc gic quan ca ti u lun lun trong tnh trng bo
in l ly ci b phn tr danh kia trong vn Matthieu ri lp chic b cho tht khp. Vic
u l ln ng. Vic ny khng th tip lun sau vic kia, v khi ly b ra ri cn phi n
Hm qua ti k ht cho Castelli nghe v cho bc ta bit tnh hnh hin ti. Bc ta mng ch
- By gi l tit trng non.
- Ti bit. Vy th lc na m khng s c trng nc rng l vo mi gi, vy gi tt nht
Carbonieri v ti quyt nh lm gp. Sng mai chn gi, lp xong b phn cui cng ca b
Sng hm sau, chng ti hnh ng rt n
vi nhau. Ti i qua khu vn, n ngha a, chn

xng gt t trn m a, Matthieu ly phin ra v em ci b phn b mi giu vo y san

bn. Chic b hin ra, dnh t nham nh, nhng tnh trng hon ho. Chng ti a b ra khi
hi c ch rng. Chng ti lp nm ng np vo thanh g c nm khp. Mun cht chng ti ph
mt tn cnh st hin ra, tay lm lm khu sng trng.
- ng im, khng cht ngay!
Chng ti bung ci b xung, gi hai tay ln tri. Ti nhn ra mt tn cnh st. l vin
- Cc anh ng khng c m di. Cc anh b bt qu tang. Cc anh hy chp nhn nh th v t
cc anh by gi treo trn si tc, v ti ch mun cho cc anh mt bng. Thi, i tay vn
uy.
Khi i qua cng ngha a, chng ti gp mt thng A-rp gi cha kha. Tn cnh st ni vi
- Mohamed, cm n cu gip ti. Sng mai gh ti ti s a ci y cho... mn qu ti h
Cm n sp, - thng A-rp ni. - Ti s n, nhng sp . Bbert Celier cng phi tr cng ch
- Chuyn ny hai cu dn xp vi nhau, - tn cnh st ni.
Ti hi hn:
- Chnh Bbert Celier chi chng ti, phi khng sp?
- Khng phi ti ni chuyn ny vi cc anh u y nh.
- Cng th thi, chuyn ny bit c cng hay.
Vn cha sng vo chng ti, tn cnh st ni:
- Mohamed, lc sot chng ti i.
Thng A-rp rt con dao ti git tht lng, c con dao ca Matthieu na. Ti ni vi hn:
- Mohamed ny, anh ti tht y. Anh lm th no m bit c th?
- Ngy no ti cng leo ln ngn cy da ng kia xem cc anh giu chic b u.
- Ai by cho anh lm nh th?
- u tin l Bbert Celier, sau l ng gim th Bruet.
- i thi, ni nhiu qu ri y, - tn cnh st ni. By gi cc anh c th b tay xung, v
on ng bn trm mt m chng ta n tr s ban ch huy ti c cm gic l on ng d
chuc ly mt tht bi thm hi nh th Tri i, sao Ngi n tn nhn i vi ti nh vy?
Tht l mt cnh im nhc khi chng ti n Ban ch huy Tri. V trn ng i chng ti ln
tn ang cha sng vo chng ti, thnh th khi n ni thnh mt tp by tm tn i sau
Vin ch huy, c tn gi kha ngi A-rp chy v bo trc, ang ng trc ca ban ch hu
- C chuyn g th, ng Bruet? - vin ch huy hi.
- C chuyn l ti bt qu tang hai ngi ny ang ct giu mt chic b hnh nh ng
- Papillon, anh c cn ni g khng?
- Khng. Ti s khai trc hi ng thm vn.
a hai ngi vo x-lim.
Ti b nht vo mt cn x-lim c mt khung ca s bt kn i din vi ca ra vo Ban ch hu
ing ni ca nhng ngi qua li trc tr s Ban ch huy.
Cc s vic din ra rt nhanh. n ba gi h cho chng ti ra v kha tay chng ti li.
Trong phng c lp mt th ta n: ch huy tri, ph ch huy, gim th trng. Mt vin cnh
u mt ci bn t cch xa nhm kia, Dega cm cy bt ch, chc hn l ghi li nhng li v
- Charrire v Carbonieri, cc ngi hy lng nghe bn bo co ca ng Bruet v cc ngi: T
h trng, qun c cng xng Qun o Salut, xin khi t hai phm nhn kh sai l Charrire
g vt liu thuc quyn s hu ca Nh nc. Ti t co phm nhn th mc Bourset v ti ng
aric v Quenier cng phm ti ng la. Ti xin ni thm rng ti bt c qu tang Charn
ca b Privat m h dng lm ni ct giu chic b ca h.
- Cc anh ni sao y? - Vin ch huy tri hi.
- Trc ht, Carbonieri chng c dnh dng g vo y c. Chic b c thit k ch c m
gip ti gi lp l da an trn m, v vic ny ti khng th lm ly mt mnh. Vy th Car
t ca Nh nc, m cng khng h phm ti ng la vt ngc, v cuc vt ngc cha h
it. Cn Naric v Quenier th ti hu nh khng h quen. Ti xin qu quyt l h khng h dn
- Ngi ch im ca ti ni khc kia, - vim gim th ni.
- Tn Bbert Celier, ngi ch im cho ng, rt c th li dng vic ny tr th mt v
n li mt tn ch im?
Vin ch huy ni:
- Tm li, anh b t co chnh thc l ly trm v lm dng vt t ca Nh nc, xm phm
- Ti ch k khi no trong vn bn thm li ti khai v Carbonieri, Bourset v hai anh em
er.
- ng . Cc ng vit thm vo i.
Ti k . Ti khng th din t r rng tt c nhng g din ra trong tm tr ti k t khi
ng x lim ny, ti n chng c, ti khng i li, nhng ti ht thuc lin hi, ht iu n

Cng may l Dega tip t thuc l cho ti y . Hm no chng ti cng c mt gi i do

g gii, di nh nng.
Sng nay ng ch huy tri c n ni chuyn vi ti. K cng l: nu cuc vt ngc thnh cn
m chnh ng li l ngi tc gin ti t nht. ng ta mm ci k cho ti nghe rng v ng c
tm cch vt ngc. Rt kho lo, ng ta li cu chuyn nh th no ti xc nhn phn n
phc c ng, cho ng thy r rng Carbonieri vi ci th khng th no t chi khi ti nh
lp l da bn trn ngi m.
Bourset xut trnh bc th e da v tm n do ti lm. V phn ti th ng ch huy ho
Ti hi ng ta xem theo ng th ci ti ly trm vt t kia liu c th x n my nm. ng
Ni tm li, ti dn dn leo tr ln ci dc b vc m ti ln xung. Ti c nhn c my
Bbert Celier hin nay nm mt phng cch bit bnh vin, ang c cu xt min giam v m
Chc y l mt cch dn xp gia ban Qun tr v ng bc s che ch cho hn trnh khi nh
Cn x-lim ca ti khng bao gi b khm, h cng khng ln no khm ngi ti. Ti li dng
dao. Ti ni vi Naric v Quenier l h phi yu cu mt cuc i cht gia vin gim th cn
v ti, ln vin ch huy tri mt li thnh cu l sau cuc i cht ny ng s quyt n
hoc trng gii, hoc cho i li t do trong tri.
Trong bui i do hm nay, Naric ni vi ti rng ch huy tri ng . Cuc i cht s di
gim th trng lm chc nng d thm. sut m hm y ti tm cch t can gin, v ti c
an ngn c. Khng, con ngi y m c min giam v c cng pht hin v vt ngc, ri
cng v ngn chn ti vt ngc, th tht qu bt cng. Phi, nhng my c th b x t
un ca ti, v ti qu tuyt vng. Bn thng tri hy vng, vui mng, lo s, suy ngh, pht m
dng tht bi thm hi nh vy ch v ming li mt thng ch im. Ra sao th ra, mai ti
Cch duy nht khi b x t l lm th no hn rt dao ra trc. Mun th, ti phi lm
hc chn l thy th hn phi rt dao ra ngay. Vic ny phi lm trc cuc i cht mt cht
trong khi ang i cht, v nh th c nguy c l mt tn cnh st c th rt sng bn ti n
kinh nin ca bn cnh st.
Sut m ti vt ln vi ngh trn y. Ti khng sao trn p c n. Qu tht, trong i
a khng c quyn t mnh ng ra xt x ngi i, nhng l ni v nhng ngi thuc mt
hng ngh n vic trng pht tht ch ng mt con ngi ng gh tm nh th. Ti khng h
g h quen bit g ti. Nh vy l hn t dng x pht ti x nm cm c mt cch hon ton
, nht nh khng? Ti khng th no li cho hn c hng thnh qu ca ci hnh ng
cht th cht, nhng hn cng phi cht, m phi cht kh cht s hn c ti na. Nhng nu
h th c phi l ngu di khng? Cui cng ti ch ha c vi bn thn c mt iu: nu hn
Sut m y ti khng ng. Ti ht ht c mt bao thuc l si xm. n su gi sng, lc h
n ni ngay trc mt tn gc, ti ni vi ngi a c- ph (iu ny xa nay cm):
- Cu c th cho ti my iu thuc hay mt t thuc l si khng... nu sp y cho php? Th
- !, anh c cho Papillon i, nu anh c sn. Ti th khng ht thuc. Ti thnh thc phin l
on . L ngi Corse, ti thng con ngi v ght nhng vic lm khn nn.
Mi gi km mi lm, ti ang ng ngoi sn i lc vo phng. Naric, Quenier, Bourset, Ca
chng ti l Antartaglia, ngi va gp ti khi a c ph vo. Hn ni chuyn vi Carbonieri
cng hiu c hn ni l vic va ri tht ng tic, v Carbonieri c th b ba nm cm
-rp gc ca xng v Bbert Celier bc vo sn. Nhn thy ti, hn hi chn bc li, nhng
- i ti, ng sang mt bn kia, bn phi y.
- Antartaglia, ng cho chng n trao i g vi nhau.
Th l hn v ti ng cch nhau khng y hai mt. Antartaglia ni:
- Gia hai nhm cm ni vi nhau.
Carbonieri lc by gi vn ni chuyn bng ting Corse vi vin cnh st ng hng ang gim
ung buc li dy giy, ti ra hiu cho Matthieu ng nhch ra pha trc mt cht. Cu ta hi
Celier v nh bt v pha hn. Khi vin cnh st ng thng ln, Carborneri c ni chuyn vi
ch
ca hn n mc ti bc ln mt bc m hn khng h nhn thy. Ti bung cho con dao
th trng thy. Nhanh nh ct, hn rt con dao m sn trong ti qun m mt nht trng v
tay tri. Ti m thng vo ngc hn mt nht ngp n tn chui. Mt ting A-a~ch! nghe n
artaglia rt sng lc cm tay ni vi ti:
- Cu li ra, li ra ngay. Ch m thm, khng ti buc lng phi bn.
Carbonieri li gn Celier, ly chn chm th vo u hn, ri ni hai ting Corse. Ti nghe c
in cnh st ni:
- Cu a ao y..
Ti a con dao, hn t sng vo bao, i ra cnh ca st g my ting. Mt tn gc m ca ra
- Cho cng vo khing mt xc cht.
- Ai va cht th? - tn gc hi.

- Bbert Celier.
- Th ? Th m ti c tng l Papillon.
H li nht chng ti vo x-lim. Cuc i cht th l phi bi. Trc khi vo hnh lang Carb
- Papi, ti nghip cu qu, ln ny th cu lnh .
- , nhng t vn cn sng, cn n th ngoo ri. Vin cnh st tr li mt mnh, m ca rt
- m vo ca my ci i, ku l b thng. Chnh hn tn cng trc, ti trng thy r r
My ci g cnh st Corse y gh tht: hoc xu tt, hoc tt c. Ti p ca, ku: Ti b t
Vin cnh st tr li vi vin gim th trng ca khu trng gii.
- Anh lm sao? C vic g m lm n ln th?
- Tha sp, ti b thng m.
- ! Anh b thng phng? Ti tng hn m c trng u?
- Bp tht tay phi ca ti b t ri.
- M ra, vin cnh st kia ni.
Ca m, ti bc ra. Qu bp tht b ct t, h hoc ra.
- Kha tay hn li, a sang bnh vin. Khng c hn nm li bnh vin, bt c vi l do
Bng b xong, phi a v y ngay.
Khi chng ti ra ngoi, c n mi tn cnh st vi c ng ch huy tri na. Vin gim th c
- Qun git ngi!
Ti cha kp p th ng ch huy ni vi hn:
- Gim th Bruet, ng im i, Papillon b hn tn cng trc.
- Kh tin lm, - Bruet ni.
- Ti c trng thy, v ti s lm chng, - Antartaglia ni. V tha ng Bruet, xin ng bit
khng ni di bao gi.
bnh vin, Chatal gi bc s n. ng ta khu vt thng cho ti m khng cho thuc m hay
hng ni vi ti mt li. Ti th cn rng chu au, khng mt ting ku than. Cui cng, bc
- Ht thuc t ri, cho nn ti khng th tim cho anh au c. - on ng ta ni thm - , bc s cng bit y: ng no th vi ci p- xe gan y hn cng chng sng c bao l
Cu tr li bt ng ca ti lm cho ng bc s ngi ra.
Cuc thm vn vn tip tc. Phn trch nhim ca Bourset b gt ra hon ton. Mi ngi u t
lm theo. Ti cng gp phn lm cho h tin nh vy. i vi Naric v Quenier cng khng c b
la. Ch cn li ti v Carbonieri. i vi Carbonieri, h gt b li buc ti ly trm v l
rong vic mu toan vt ngc. Qu lm cng ch su thng l cng. i vi ti th tnh th
bnh vc ti, vin gim th lnh nhim v thm vn vn khng chu tha nhn y l trng h
nh rng mc du vin d thm rt quyt tm tr ti, h cng khng th no x t ti c,
m i x ti tht nng: hai tn A-rp gi cha kha u khai rng ti rt dao ra trc.
Cuc thm vn xong. Ti i ngy i Saint-Laurent d phin x ca ta n binh. Sut ngy t
ong x-lim. Ngi ta cho ti mt gi i do vo bui chiu. Khng mt ln no vin ch huy tr
th cng xng l d thm trong cuc thm vn va qua, c thi th ch i vi ti.
n th su l ti phi gii i Saint-Laurent. Sng th t, lc mi gi, ti i do trong s
gi ti li, ni: Anh i theo ti. Ti theo ng ta ra khi sn tri, khng c ai i km th
a ti i u nhng ng chi lng lng bc tip trn con ng xung dc dn v nh ng. D
- Nh ti mun gp anh mt lt trc khi anh i.
Ti khng cho ai p gii anh, v nh ti s b mt n tng khng hay nu trng thy anh b m
hy vng anh s c thi ng mc.
- Tha thiu t vng.
Chng ti n nh ng ch huy. ng ni vi Juliette: Anh a ngi c em che ch v cho
h ta v tri trc mi hai gi tra. Em c c gn mt ting ng h ni chuyn anh ta.
Juliette n gn ti v t bn tay ln vai ti, mt nhn thng vo mt ti. i mt en ly
long lanh sau i hng mi en v di. Cng may l b t ch cm nc mt li.
- Anh tht l in r, anh bn ca ti . Gi anh ni cho ti bit l anh mun ra i, ti tin
g hn. Ti xin nh ti c cu gip anh ht lng, nhng nh ti ni l tic thay ng y kh
trng anh ra sao. Ti khm phc lng can m ca anh, ti thy anh cn ng trng hn l tr
un c n b li nhng g anh cho ti mt cch ho phng trong by nhiu thng tri.
nh c c th. Ti ly lm tic l khng th lm g hn.
- B i, xin b nghe ti, ti khng cn tin u. Ti van b, b nn hiu l ti khng th nh
ca chng ta
on ti y hai t giy nm trm m b ch huy rng lng biu ti.
- Ti van b ng ni ti.
- Thi, ty anh vy, - Juliette ni. - Ung mt cht ru hi nh nh?
V trong hn mt ting ng h, ngi n b ng ngng m y khng ngt ni vi ti nhng l

 git tn Bbert u cng y v ch phi ngi t cm c mi tm thng cho n hai nm v

Khi t gi, Juliette xit cht tay ti hi lu trong i tay b, v ni: Tm bit anh, chc
.
ng ch huy a ti v khu trng gii. Dc ng ti ni:.
- Tha thiu t, thiu t c c ngi v cao qu nht trn i ny.
- Ti bit, Papillon , c y sinh ra khng phi sng y, nhng g din ra y qu t
ch bn nm na ti v hu ri.
- Nhn lc ny ch c ng v ti, ti cng xin cm n ng c lm sao cho ngi ta i x v
o ng nhng chuyn ht sc phin h.
- Phi, anh c th lm cho ti au u ht sc. Tuy vy, anh c mun ti ni vi anh iu ny
ng chuyn vt ngc.
n cng khu trng gii, ng ni thm:
- T bit anh, Papillon. Cu Cha ph h anh, anh s cn y.
- T bit thiu t.
ng, ti s cu Cha ph h v ta n binh do mt thiu t hin binh bn lon ch ta t r
dng vt t ca Nh nc, xm phm m phn v mu toan vt ngc, nm nm v ti git tn Ce
thng, chc chn l ci ta n y x t ti ri.
Ci ta n x ti nghit ng nh vy li t ra khoan dung i vi mt phm nhn Ba Lan tn
gi. Hn ch b nm nm, tuy v n mng hin nhin l c tnh ton t trc.
Dandowsky l mt ngi th bnh m, ch chuyn lm men bt n. Hn ch lm vic t ba n bn
in, cho nn bao nhiu th gi ri hn u dnh cho vic i cu. Tnh tnh im m, ni tin
. Ngi t kh sai chung thn ny dn ht tnh thng yu tru mn cho mt con mo en c i
i vi hn nh mt ngi rut r thn thit, cng n cng ng vi nhau, mi khi hn i lm
c bn. Ni tm li, gia ngi v vt c c mt mi tnh m thm.
Cn nh nu tri nng qu m khng c ni no c bng rm gn ch cu c, n tr v l bnh m
khi nghe chung im, n lin ra n anh bn Ba Lan v nhy nht bn con c con m anh ta tr
on mo vn cho n khi n chp c
Tp th bnh m chung mt gin phng ln k bn l bnh m. Mt hm, hai ngi t kh sai t
ky n mn xi-v th do Corrazi nu: mi tun anh ny u nu xi-v th chn mt ln. Dandowsk
gp mt chai ru vang nhm vi tht th. Ti hm y con mo khng v. Anh Ba Lan tm khp
m con mo vn chng thy u. Dandowsky bun lm: sinh vt duy nht m anh yu thng v c
h vy bng dng bin i mt cch tht kh hiu. c bit ni au bun v hn ca Dandows
mo con. Dandowsky lin ui n i, v phn ut hi b ta: lm sao b ta li ang tm ngh r
khc c. Anh ta ni rng l mt s xc phm nng n i vi hng hn ca ngi bn k
Mt hm tn Corrazi nh mt cu b hc ngh lm bnh m, ng thi chuyn a bnh m vo tr
uc phin ch ca tri. Vn tnh th dai, cu b tm gp Dandowsky ni:
- Anh , ci con th m Corrazi v Angelo mi anh n y, chnh l con mo ca anh y.
- Chng c u? - anh Ba Lan tm c cu b qut.
- Di gc cy xoi chnh chch pha sau ci ln xung, ti nhn thy Corrazi chn da
Nh mt ngi in, anh Ba Lan ra y xem, v qu nhin tm thy b da. Anh ta nht b da v
sch, phi ra nng cho kh ri ly vi sch bc li v em chn mt ni kh ro, chn r s
Chnh anh ta k li vi ti nh vy.
m hm y, di nh n du ha, trn mt ci gh di rt nng phng n ca th bnh m, C
tay bn. Dandowsky l mt ngi n ng trc bn mi, vc ngi tm thc, vm v, rng vai
g lim nng nh st. T pha sau bc vo, anh ta chng ni chng rng ging ln u mi a
nh hai qu lu, c chy c xung t.
Nh in nh di, Dandowsky cha h, cn ht c hai k th pht ln tng na. C cn phng n
Trong khi ti khng c ngi thiu t hin binh, chnh n ta n binh, thng cm, th Dandow
lc c ch nh hn hoi, li may mn c ngi thng cm, n mc ch b x c nm nm cm c

Cm c ln th hai
Ti cng tr v Qun o vi anh chng Ba Lan, tay ti v tay anh ta cng kha cung mt ci k
l trong cc x-lim Saint-Laurent! n y vo th hai, ra ta hm th nm, th th su
Chng ti c c thy mi su ngi c a ra Qun o, trong c mi hai ngi b cm c
Trong cn tuyt vng, ti i n nc mong sao cho chic tu c kh ny m quch. Ti khng
ti lm cho ti hng vo ni tm. Ti khng tm cch che gi, ngc li, ti cn c ch
cn cn g n m? Mt quay thng ra pha gi, ti ht ln khng kh t t ang qut vo t
m, ti c nh thn li: Bbert Celier lm mi cho c mp; cn my, my mi ba mi tu
tm nm trong nhng bc tng ca ci chung giam n ngi y khng?

C theo kinh nghim ca ti qua, ti ngh rng khng th no qua ni. Bn hay nm nm hn
a c th c c Gi ti khng git Celier, ti ch ngi c ba nm, thm ch ch hai nm th
thm, k c khon vt ngc. L ra ti ng git ci thng khn nn y mi ng. Bn phn lm
cng bng cho ti, m trc ht v trn ht l phi sng, sng m vt ngc. Lm sao ti
ht xin na l hn git ti, ci rc ri y. Sng, sng cho bng c, l ra phi l t
p gii on t c mt ngi ti tng gp nh lao cm c. Ti khng bit hn tn l g,
- Tha sp, ti mun hi sp mt iu ny.
Vin gim th ngc nhin, li gn ti ni:
- iu g?
- Sp tng bit c ai qua c tm nm cm c cha?
Hn ngh mt lt ri ni:
- Cha, nhng ti bit c my ngi qua c nm nm, v cn c mt ngi, ti cn nh rt
Ti c mt nh lao khi ngi ny c th.
- Cm n sp.
- Khng c g - vin cnh st ni. - Anh b tm nm phi khng?
- Tha sp vng.
- Anh ch c th qua c nu anh khng b pht ln no. - Ni on hn b i.
Cu ny rt quan trng. ng, ti ch c th sng st m ra khi nh lao nu ti khng b ph
b gim mt phn hay ton b sut n trong mt thi gian no y, v v sau, ngay n khi
ly li sc c na. Ch cn vi ln b pht hi nng mt cht l anh khng th chu ng
g c nhn da, hay thuc l, thm ch cng khng c vit v nhn th na. Trong phn cn
ai li ci quyt nh ny. Khng nhn g ht, tuyt i khng, d t bn ngoi hay t bn tro
mt cht l lm sao t bn ngoi c ai t tin cho my tn pht xp h chn cho ti ming
bui tra. Vic ny d, v mt ngi mc xp vo c-mn t nhn, ri mt ngi bng khay i t
xp phi vt xung y thng vt tht nhiu rau vo mui.. Ngh ra c cch ny, ti thy
nu phng cch kia c thu xp chu o. Ti ch cn mi vic m mng, th hn bay i tht
pht in.
Chng ti v n qun o. Lc by gi l ba gi chiu. Va ln b, ti nhn thy t o
tri bc nhanh n cnh ti, trc khi on t c th gi xp hng, v ni:
- Bao nhiu?
- Tm nm.
ng ta tr li cnh v v ni cho b bit. Xc ng mnh, b ngi xung mt tng . C th t
b ng dy, v sau khi a v pha ti mt ci nhn nng tnh thng xt ca i mt mnh m
- Papillon, bao nhiu? - Dega hi ti.
- Tm nm cm c.
Dega lng thinh, khng dm nhn ti. Galgani li gn. Trc khi anh ta kp ni, ti dn:
- ng gi g cho ti, cng ng vit g. Thi hn lu nh vy, ti khng th cho bn h c
- Ti hiu.
Ti ni thm rt nhanh: cu tm cch lm sao cho h dnh phn kh trong sut n t cho ti, v
c, c l mt ngy kia chng mnh s cn gp li nhau. Gi Cha.
Ti t ng i v pha chic xung u tin s a t cm c n Saint-Joseph. Mi ngi u
ai ni mt li. Trn on ng ngn ngi ny, ti nhc li vi Charpar nhng iu ti n
- Chc lm c thi. Can m ln Papi - Ri anh ni thm - Th cn Matthieu Carbonieri th s
- Ti qun mt cu y, cu tha th cho ti. Ch ta Ta n binh yu cu b sung ti liu v
th l ng mng hay ng lo?
- Chc l ng mng.
Ti i hng u mt ton gm mi hai ngi ang leo ln c n nh lao Cm c. Ti i
ng bung giam. Ti ro bc n ni tn lnh gc ni:
- T t ch Papillon. C v nh anh ang vi quay v ngi nh m anh mi t gi cch y chn
- n ni ri.
- Ci ht ra! y l v ch huy nh lao Cm c.
- Ti ly lm tic l anh li tr li, Papillon , - ng ni. on li chuyn sang bi din v
y v.v... Sau ng li ni vi ti: Nh A, bung 127. Bung giam kh nht y Papillo
nh c nhiu nh sng hn, v khng bao gi b thiu khng kh. Ti hy vng anh s c hnh ki
hng c l vi mt hnh kim tht tt, anh c hy vng c n gim mt hai hay nm. Ti cu m
Th l ti v bung giam 127. Qu nhin n ngay trc mt mt khung ca ln c chn song
cn kh r. Cn bung cng khng c ci mi v ci v ca mt ni ng mc rung nh cn b
iu lm cho ti vng lng i cht: Anh bn Papillon thn mn, y l bn bc tng s n
gi, vic hon ton v ch. Nu anh mun c mt n v kh th o thi gian, anh phi t
hn. D sao th anh cng c mt u th. Anh c cht y th t nht cng c cht trong

an trng. Cht trong bng ti chc chng vui cht no. Nu anh m, t ra bc s cng nhn th
g phi t trch mc v mun sng li bng cch vt ngc, v qu tnh cng khng nn t t
xem anh s au n nhng no khi ngh rng trong lc anh ang ngi y th hn ln ng
cuc i n x, mt cuc chin tranh, mt trn ng t, mt trn bo lc, lm cho ci pho
c mt con ngi trung trc t y tr v Php khuy ng c nim cng phn trong lng dn
gii bi b ci li git ngi khng cn n my chm ny? Hoc gi mt ng bc s, bun nn
mc g y, ti lm sao bit c? D sao th thng Celier c l c mp tiu ha t lu.
ho n cng ra khi nm m ny.
Mt, hai, ba, bn, nm, ng sau quay; mt, hai, ba, bn, nm, ng sau quay; ti bt u i
li c ci t th ti u ca u, ca tay, v chiu di chnh xc ca mi bc i cho qu
sng v hai gi vo bui chiu, cho n khi no bit chc l s c c mt ch n u ti
g ngy u, khng nn lng ph nng lng mt cch v ch.
Phi, n pht cui m tht bi cng tht th thm. Tuy y mi ch l phn u ca cuc vt
hn mt trm nm mi cy s trn chic b mng manh ny. V ty ni b ln t lin, li
bum lm bng ba ci bao bt s a chic b i vi tc hn mi cy mt gi. Khng y m
hm y tri ma, v ch c tri ma mi dm cng bum. Ti nh mng tng hnh nh hm ti b
lm. Ti tm th xem ti phm, nhng li lm g. Ti ch thy c hai. Anh th mc mun
da vo, phi b cng ra lm mt ci khung phc tp gn nh thnh hai chic b ghp vo nh
v mt qu nhiu th gi vo y lm cho tht cn thn v kn o
Th hai, l sai lm nghim trng nht: khi c nghi vn nghim trng v Celier, l ra ti p
i ti lm nh vy, khng bit by gi ti tn u u ri? D c b bi l khi n t
g phi l tm, m li c c s tha mn ca hnh ng. Gi s mi vic u xui lt by gi
inidad, hay ang Curacao di s bo tr ca Gim mc Irne de Bruyne. V t , chng ti
chu nhn chng ti. Nu khng, ti s d dng i mt mnh, trn mt con thuyn nh, hng th
np ti lm mt thnh vin. Rt khuya ti mi ng c, nhng gic ng ca ti m y cng b
bng c. Ti s phi t nhc i nhc li, mi khi thy mnh sp bung xui vo tuyt vng,
g no hy cn sng l hy cn hy vng.
Mt tun l tri qua. K t hm qua ti nhn thy c s thay i trong sut n hng ng
ti l c mt c mn rau mung, rt t nc. Nh mt a tr, ti t nh: Rau mung c cht
Nu tnh hnh ny ko di, ti s c th i i li li my ngy t mi n mi hai ting
v sao. Khng, ti khng i lan man u, ti ang trn trn th, thc s ang sng trn tr
phm nhn gp phi m ti c nghe k trong thi gian sng trn Qun o. Mi ngi u c
g ngh n nhng truyn thuyt m ngi ta thng k cho nhau nghe trn qun o. Trong c
xem thc h ra sao: l chuyn ci chung.
Nh ti c dp ni, phm nhn cht khng c chn ct, m b em nm xung bin khong
nhc nhng c mp. Ngi cht c bc trong my ci bao bt, chn buc vo mt cc ln. M
mi ngi, t nm dc pha trc mi thuyn. n ni n nh, su phm nhn cho thuyn
ci thng, mt ngi khc m ci np bn l u thng ra. By gi ci xc cht tt xung
y tc khc l c mp cn t si thng buc vo chn t thi. Khng bao gi t thi c th
bt u tranh nhau ming mi ngon y. Theo nhng ngi chng kin cnh ny, nhn l c mp
rt mnh, v khi c mp n ng, chng nng c ci bc vi lim ln khi mt nc, x tung n
Ci th tc mai tng y din ra ng nh ti t nhng c mt iu ti cha xc minh c.
mp t tp n ch y chnh l ting chung ca nh th tri giam nh ln mi khi c ngi c
bin vo lc su gi chiu, c nhng ngy khng thy c ly mt con c mp no. Nhng khi ng
ung ln, ch mt nhong y nhung nhc mt n c mp n ch ngi cht, v khng cn
Mong sao ti s khng phi lm mn n cho l c mp ca o Royale trong mt hon cnh tng
trong mt chuyn vt ngc th cng nh, t nht th cng l mt s c xy ra trn ng
g mt cn bung giam th xin ng! Mt vic nh th khng th xy ra c.
c n cht nh cch dn xp ca cc bn ti, sc khe ti vn hon ho. Ti i i li l
no ngng. Thnh th ci c-mn y rau qu kh, rau mung, u a hay cm rang ca ba n
ht m khng phi c gng g. Ci mn i i li li rt c li cho c th ca ti, s mt m
ng khi i nh vy, ti li cn tm c cch t phn thn ra thnh hai. Nh hm qua chng hn
h ng c ca mt thn nh Ardche gi l thn Favras. Hi m ti mt ri, ti hay n y
ong trng lng. Th th hm qua ti thc s do chi trong khm rng phong, thy u c n
ti, cu b chn cu h ln nhng mnh lnh sai bo con ch berger, v con vt khn ngoan r
h ca cu ch, khi th i kim mt con cu lc li v, khi th trng pht mt con d qu ngh
tha ci v nng nng ca ly nc mt ri, khoi tr thng thc ci cm gic nht nht ca
mi. Nhng cm gic r nh tht ny v nhng gi pht qua hn mi lm nm v trc, ci k
nh vy ch c th thc hin c trong nh giam, xa cch mi ting n o, trong ci im lng
Thm ch ti cn trng thy c ci mu vng ca t o di ca d Outine. Ti nghe thy ting

ting ng kh gn ca mt qu phong khi ri xung ch t kh, v ting ng mm khi ri xu

ong m bi rm v cao lao ra lm cho ti s hi n ni ti b chy thc mng, trong cn
c. Vng, ti sut ngy dong chi (trong khi i i li li trong bung giam) Favras v
n chn cu cho Hi T Thin. Nhng k nim m m, trong sng, r nt y, khng ai c th cm
ngn ti ln x vo y tm thy s thanh thn rt cn cho mnh hn dp nt ca ti.
X hi c tng u ti ang nm mt trong nhng cn x lim ca ci nh giam n tht ngi
ci ngy y trn nhng bi c, trong nhng rng phong Favras, li cn ung c nc khong
hng tri qua. Ti t ha l s tnh tng su thng mt: ti gi ng li ha y.
Ch n sng hm nay, ti mi h con s mi su xung thnh con s mi lm... Ch cn mi
Ta th s kt li xem: Trong su thng va qua c nhn ti khng c s c g. Thc n hng ng
phn kh duy tr sc khe ca ti mt trng thi kh quan. Xung quanh ti xy ra n
m h a ngi in i ngay.
Tht nn v cng khi phi nghe h la ht, rn r hay ku than hng gi lin hay sut ngy su
ho thn kinh, nhng li c hi cho l tai. Ti ct mt mnh x-bng nht vo hai tai khi
y.
ng ting l x-bng lm cho ng tai b au, ch hai ba ngy l trong tai c nc r ra: Ln
h mnh xung xin x mt tn cnh st. S l mt tn cnh st trng coi vic pht xp l
hn Royale, nn xin hn em vo cho ti mt cc sp ti nht vo tai cho nghe nhn
i h cha c a i. Hm sau hn em vo cho ti mt cc sp to bng ht d. Ci cm gi
hng ngi khn kh y na tht d chu khng th tng tng c.
Ti thnh tho v ci khon tr rt. Trong vng su thng ti ch b cn c mt ln, ti
con rt ang b trn thn th trn trung ca ti. Ci g ri ngi ta cng quen i, chng qu
ht do chn v ru gy ra ht sc kh chu. Nhng nu khng kho bt n th b cn ngay. Tt
n m xo cho cht i. Trn ci gh xi mng ca ti lc no cng sn hai ba mu bnh m n
by gi ti c vic git.
Ti lun lun phi xua ui mt ngh c m nh ti hoi. Ti sao ti khng git thng Bber
nghi ng hn c nhng nh khn nn y? Mi ln cu hi y hin ra ti li phi tranh lun
yn git. Ri kt lun: mc ch bin h cho phng tin. Mc ch ca ti l vt ngc cho b
vo mt ni an ton. Vic ra i ch cn tnh tng ngy. Mt khi ti bit rng Celier l m
ca chic b, m do mt s may mn l lng em ct giu c, th l ra ti phi hnh quy
Th nu ti nhm, nu ci mi nguy c y ch l mt o gic do nhng hin tng b ngoi sinh
th khng khip qu! Nhng my t vn nh th tht l phi l-gch, v my l mt tn t k
nm cm c kia m!
My ngh v vn g th, h ci cn b b coi nh rc ri hi tanh ca x hi? My th t
thm x my, - c bao gi t vn lng tm, d ch mt ln thi, xem th chng n x my
in l - m ti cha quyt nh c l s dng ci g rt li hn ra - cng c t hi xe
s bnh vc ti chc chn l cng khng cn nh n ti na. C chng, chc h ch nh chu
1932: cc bn ng nghip , hm y ti khng c sung sc cho lm, trong khi lut s Prade
ng ta lm cho bn nguyn thng cuc mt cch oanh lit. qu l mt i th hng c kh
Ti nghe thy nhng iu nh th ti ang ng cnh trng s Raymond Hubert trong mt cuc
trong mt bui d hi ca gii thng lu, hay c l ng hn l trong mt dy hnh lang ca
Chc chn l ch c mt ngi c th c c lp trng ca mt v quan ta trung thc v l
v t y rt c th, nhn mt bui bn lun gia nhng ngi ng nghip hay mt cuc hi hp
con ngi khi da vo kin ca bn bi thm. Chc chn ng ta phi ni, d nhin l vi nh
ca hi ng bi thm khng h c o to hay trang b g m ng mt trch nhim ln
m hoc, ty theo tng quan lc lng gia hai bn trong cuc u khu; rng h c th tha b
d dng m chng bit r cho lm l mnh cn c vo ci g, ty theo ci khng khi tch cc h
c.
ng chnh n v c gia nh ti na cng th, ng; nhng c l gia nh ti cng on hn ti
phin h. Ch c mt ngi duy nht, cha ti, vng, ngi cha ti nghip ca ti, l khng t
i t ln vai ngi, ti tin chc nh vy. Cy thp t nng n y ngi vn c ko l i m
du, vn l mt ngi thy gio, ngi phi knh trng php lut v, hn na phi dy cho hc
rng trong y lng ngc cha ti, tri tim hin hu ca ngi phi qut ln: Qun khn nn,
hng bay y a cho n cht dn cht mn, trong khi n mi hai mi lm tui! Gi ngi b
g hnh h n nh th no, rt c th ngi tr thnh mt k v chnh ph.
m hm nay, ci nh pha n tht ngi xng ng vi danh hiu ca n hn bao gi ht. Ti
ht ngt bng cch nht gi vo mm v vo hai l mi. Bung giam 127 gn ch bn cnh st
g mu nhng cu chuyn h trao i vi nhau. Sng nay chng hn, h ni kh, nhng cha kh
hau nghe v nhng s c din ra trong m va qua.
Li thm su thng na tri qua. Ti tnh s, v ti va khc ln g mt con s 14 rt

ti tnh s v nhn nh tnh hnh: sc khe ti vn tt v tinh thn ti rt vng.

Nh nhng chuyn du hnh nhng cc v sao, rt t khi ti b nhng cn tuyt vng ko di. Nh
phc ni tuyt vng kh nhanh v t chc tht chu o mt chuyn du hnh thc s hay tng t
uan. Ci cht ca Celier gip cho ti nhiu trong vic chin thng nhng cn khng hong t
cn ta, ta vn sng, ta ang sng nhn rng ra y ny, v ta phi sng, sng na, sng nhi
mt ngi t do. Hn ph hng cuc vt ngc ca ta, nhng hn cht v s khng bao gi
s t do, l iu chc chn. l iu tt nhin. D c sao chng na, nu ta ra khi nh la
v cuc vt ngc tip theo s nht nh thnh cng, chc chn l nh vy.
Mt, hai, ba, bn, nm, ng sau quay: mt, hai, ba, bn, nm, ng sau quay. T my hm nay
chn rng ti l mu..Khai m chng? Ti ly ngn tay ci bm vo c chn: khi bung ra, vt
nh trong ngi ti ton nc. T mt tun nay ti ch cn i c mi cho n mi hai tin
Mi ln chi rng bng khn mt rm tm x-bng, ti thy au lm, v ra mu nhiu. Thm ch
mt ci rng ca hm trn.
t su thng tip theo kt thc bng mt cuc cch mng thc s. Tht vy, hm qua h bt t
ua, banh mi tng ngi ln. V sng nay, ng mi tm thng sau khi ti vo nh t cm c n
ti:
- Ra i, ng quay mt vo tng v i y.
Ti l ngi u tin k t ca ln. C thy gn by mi ngi ra. Quay tri, quay? Ti
nh giam v c a ra sn.
Lc by gi l chn gi. Mt bc s tr tui mc o s mi ka ki cc tay ang ngi gia sn, s
l hai anh y t phm nhn v mt vin gim th y t. Trong c bn ngi nay ti khng bit m
h st cm sng trng ng gc xung quanh. Vin ch huy nh t cm c v tp gim th trng
- Tt c, ci ht ra, - vin gim th trng h - Qun o cp nch. Ngi th nht. Tn l g
- M...
- H ming ra, giang chn ra. Nh ngay ra 3 ci rng ny. Tra cn pha i-t trc, sau l x
Cochleria mi ngy hai ln trc ba n.
Ti l ngi cui cng.
- Tn g?
- Charrire.
- Ch! Anh l ngi duy nht c mt thn th cn coi c. Mi n ?
- Khng.
- Giam y bao lu ri?
- Mi tm thng.
- Ti sao anh khng gy nh mi ngi khc.
- Ti khng bit.
- c, ti s ni cho anh bit. Ti v anh n kh hn, nu khng phi l v anh th dm t h
chanh: mt sng mt chiu. Mt nc chanh, xong xt b vo li, anh b bnh scorbut.
H dng cn pha i-t lau li cho ti, ri bi thuc xanh mthylne, on pht cho ti mt qu
l ngi sau cng tr v bung giam.
Vic va xy ra qu l mt cuc cch mng: cho phm nhn b m ra tn ngoi sn, cho h nhn
gi mt. tri giam cm c cha bao gi c nh vy. C chuyn g xy ra th nh? Phi chng
hng chu lm k tng phm cm lng ca ci quy ch tr danh ny? Ci ng bc s ny, v sau
ibert. By gi th ng cht ri, cht ng Dng. v ng ta c gi th n Macaraibo, Ven
sau ci ngy y.
C mi ngy li c mt bui c ra nng. Thuc men vn ch c th: cn pha i-t, xanh mthy
khng trm trng thm nhng cng khng thuyn gim. hai ln ti xin xi- r Cochelria v
iu bt u lm cho ti x-nc, v ti vn khng i c su ting mi ngy, v hai c c
Mt hm, trong khi ch n lt khm, ti cht nhn ra rng ci cy cm ci m ti ang dng
a qu. Ti bt mt ci l chanh b vo ming nhai, ri mt cch l nh, khng h c ch ch
i ng bc s gi n tn ti, ti cp ci nhnh cy sau t, ni:
- Tha bc s, ti khng bit c phi ti my qu chanh ca bc s khng, nhng xin bc s xe
Ni on ti quay ngi li cho bc s xem ci nhnh cy cm sau t.
Thot tin bn cnh st ci ph ln, nhng ri vin gim th trng ni:
- Papillon anh s b pht v c thi bt knh i vi bc s.
- Khng h c nh th, - bc s ni. - ng khng c pht ngi ny, v ti c phn nn g
h vy phi khng?
- Vng, tha bc s, ti chn chanh lm ri: mi c khi u. Ti mun xin xi-r Cochlria u
- Trc y ti khng cho anh v ti ch c c rt t, phi dnh cho nhng ngi bnh nng.
g vn phi tip tc dng chanh.
- Tha bc s, ti c dp trng thy ngi Anh-ing h n rong bin, th rong ny Royal

cng phi c th rong ny.

Anh gi cho ti mt
tuyt hay. Chnh ti cng thy c mt th rong g y b bin.
Ngi Anh-ing h n sng hay em nu ln?
- H n sng.
- c Cm n. V nht l, tha ng ch huy, ti yu cu ng pht ngi ny, xin ng cam kt
- Ti ng , bc s .
Qu l mt php l. C tm ngy li c ra nng hai ting ng h, i n lt mnh khm b
h thm vi nhau vi cu: trc kia ai m dm m c nhng iu k diu nh vy?
y l mt s thay i huyn hoc i vi mi ngi, nhng xc cht ng dy v bc i d
thi s sng vo c th v tm hn ca mi chng ti.
Clac, clac, hng h sa s nhng ting clac m tt c cc ca ngc vo mt bui sng th nm l
ng ngng ca phng giam. Mt ting gi: Cc phm nhn cm c! Quan thng c i thanh tra.
Cng i vi nm vin s quan ca qun i thuc a, chc hn u nhng s quan qun y, mt n
bc, bc chm ri c hnh lang i qua trc tng khung ca phng giam. Ti nghe ting mt
ta bit nhng hnh n nng v nhng nguyn do dn n n. Trc khi i ngang ch ti, h p
qu ngi thp xung. l mt trong ton t vt ngc n tht ngi: Graville. Mt vin
- , tn ny ch cn l ci xc bit !
Quan thng c p:
- Tnh trng tt c cc t nhn u thm hi.
on thanh tra n ch ti. Vin ch huy nh lao ni:
- Ngi ny l t nhn b n hnh nng nht trong nh lao.
Anh tn g? - Quan thng c ni.
- Charrire.
- Hnh n?
- Tm nm v ti ly trm vt t ca nh nc v git ngi, ba cng nm nm cm c, khng c
- ngi c bao lu?
- Mi tm thng.
- Hnh kim ra sao?
- Tt. - Vin ch huy nh lao ni.
- Sc kho ra sao?
- Tm c, - ng bc s ni.
- Anh c mun ni g khng?
- C: ci ch cm c ny l v nhn o v khng xng ng vi mt dn tc nh nc Php.
- Ti sao?
- Im lng tuyt i, khng c i do, v trc y t hm khng h c l khm sc khe.
- Anh hy c gng c hnh kim tt, c l anh s c n gim nu ti cn lm thng c.
- Cm n ng.
K t ngy y, theo lnh quan thng c v bc s trng t Martinique v t Cayenne ti, hm
in trong mt th b bi gi, c nhng tng ln ngn vi bin cho c mp khi vo.
Mi bui sng c n chn gi, tng ton t nhn mt trm ngi mt t nh lao cm c ko xu
phi nh, khi thy ci cnh la l .
Ch ny ko di c mt thng. Sc din ca l t khc hn. Bui i do gia nng,
ngi au m v tinh thn v th cht y, thay i tn gc.
Mt hm ti ang i cc hng sau trn ng t ch tm v nh lao cm c, bng nghe c tin
lc.
- Cu vi! Cu vi! Con ti cht ui mt?
Nhng ting ku la y t pha bn a li. Bn y ch l mt ng dc xy xi-mng cho th
- C mp! C mp!
Ri li hai ting sng lc na. Trong khi ai ny u quay u v pha c ting ku cu v ti
khng h suy tnh, v ngi vn trn trung nh th, ti chy thng ra bn. n ni, ti trn
c hai tn lnh gc v hai thng A-rp.
- Nhy xung i? - ngi n b ht. - N cha tri xa u! Ti khng bit bi, ch bit th
- C mp! Mt tn lnh gc ni, on li cha sng bn xung bin.
Mt a b gi mc chic o di mu xanh ni trng ang tri lnh bnh trn mt bin, b mt
cc hi lu quy t li, vn l ch dng lm ni mai tng cc phm nhn, nhng hy cn xa mi
hn h bn trng nhiu con, v quanh con b c nhng ch nc cun ln sng sc.
- ng bn na! - ti qut.
Ri khng suy ngh n o, ti nhy xung bin.
c dng hi lu y i, ti bi rt nhanh v pha con b by gi vn ni lnh bnh nh ci
c mp khi p trng.

Ti ch cn cch con b c ba bn chc mt th mt chic xung t o Royale va cho ra n

thuyn vt a b ln. Ti c pht khc ln c khi n lt ti c ko ln thuyn, c
Ni cho ng hn, lc by gi ti tng l hon ton v ch, v mt thng sau, bc s Germain
sc khe, v ch huy tri chun y, coi nh y l mt cch thng cng cho ti liu mn

8. Tr li o Royale
Nh vy qu tht l nh mt php mu m ti c tr li o Royale vi ch phm nhn chu
nh liu thn c che mt ngi b nn, mi chn thng sau, ti li c tr v.
Ti gp li cc bn c: Dega, vn lm k ton, Galgani i pht th, Garbonieri, c tr
rset th mc, cng hai anh em y Xe: Naric v Quenier, Chatal bnh x, ngi ng la v
in, v Maturette vn o Royale lm ph y t.
Tt c bn lc lm vng rng ni o Corse cng cn c y: Essari, Vicioli, Cesari, Razori,
hapa tng lm cho La Griffe b cht chm v cu chuyn chng khon Marseille. Tt c cc
phm t nm 27 n nm 35 u cn ti y.
Marino, ngi git Dufrne, va cht bnh cch y mt tun. Ngy y, l c mp c m
c dn cho chng chn.
Barrat, bit danh l N din vin, cn l nh triu ph kim v ch qun vt Limoges, k
khc, ca y. Barrat l trng phng th nghim v l dc s ca bnh vin o Roycale. Mt b
a b bnh lao theo quyn c v.
Tm li, vic ti tr v o Royale chng khc no mt pht i bc. Ti tr li nh giam nh
ny u c mt ng , v mi ngi khng t ai, u n cho ti, ht sc nim n. C ci
nh m anh ta su t b cht chm v nhm ln, cng n cho ti.
- Th no, cc bn, khe c ch!
- Khe c, Papi , hoan nghnh cu tr v.
- Ch ca cu vn cn y, Grandet ni. T khi cu i vn trng.
- Cm n tt c. C g mi khng?
- C mt tin vui.
- G vy?
- m qua, trong nh x, trc my ci ng thot nc, ngi ta tm thng cha do n treo
mt ngi bn thn ca cu v khng mun cp gp mt thng cha y tit kim h cu ci
- T rt mun bit cu l ai cm n.
- Chc s c ngy cu y s ni ra vi cu thi. Vo gi im danh sng nay, ngi ta thy th
hng ai trng thy hay nghe thy g c.
- Th l hn. Cn bi bc ra sao?
- Vn vy. Ch ca cu vn cn y.
- Hay lm. Th th c th bt u sng tr li ci cnh kh sai chung thn ri. Ch bit chuy
- Papi ny, tht tnh bn t chong ngi i khi bit l cu phi lnh tm tm lch. By gi
li c th t chi, khng chu gip cu v bt c vic g, d mo him n my.
- ng ch huy gi anh y, - mt tn lnh da en ni.
Ti theo hn ra. vng gc, c vi tn cnh st ni vui vi cu vi ti. Ti theo tn n g
- Khe ch, Papillon?
- Tha ch huy, khe.
- Ti mng thy anh c c x, v ti cng khen anh v hnh ng can m ca anh i vi
- Xin cm n ng.
Ti giao cho anh vic chn tru cho n lc anh c tr v vi vic thng v c quyn
- Nu iu ny khng c g phin n ng nhiu qu ti xin tun lnh.
- y l vic ca ti. Gim th ca xng khng cn y, cn ti trong ba tun na, ti cn
- Tha ch huy, ti khng bit cm n ng bng cch no.
- Bng cch ch mt thng na ri hy tm cch vt ngc, c khng? - Prouillet va ci v
Trong phng giam, ti thy vn nhng ngi y, vi cch sinh hot hng ngy vn nh trc khi
loi ngi ring bit, ch suy ngh v sng v bi bc. Nhng ai c mt thng bn tr th c
tht s, v s am m cng tnh yu gia n ng vi nhau chim ht tm t ca h, c ngy l
khng kim ch ni, lm cho chng v v, c rnh m ln nhau v gy ra nhng v git ng
g chn ngi kia v bay i tm nhng mi tnh mi.
Tun qua, v ngi p Charlie (tc Barrat), mt t nhn da en tn l Simplon m cht m
implon m cht do yu Charlie.
Ti v tri mi c vi gi c hai thng cha n tm ti.
- Ny, Papillon, ti mun bit Maturett c phi l ca anh khng?
- Hi lm g?

- Ti c l do ring ca ti.
- Anh hy nghe ti ni. Maturette vt ngc i vi ti mt chuyn di 2500 kilmt, v cu
ni vi anh c vy thi.
- Ti mun bit cu y c thuc v anh khng?
Khng, ti khng h bit Maturette trong vn tnh dc. Ti qu trng cu y nh mt ngi
tm n ci g ht tr phi c ai mun hm hi cu y.
- Nu c ngy cu y l v ti th sao?
- Lc nu cu y bng lng, th ti khng xen vo lm g. Nhng nu anh hm da cu y
ti y.
Nhng k ng tnh luyn i th d b ng hay ch ng, u nh nhau, v c hai loi ngi
plan bng vng cng i mt chuyn tu vi ti. Cu ta n cho ti. Ti hi:
- Cu vn y ?
- Ti xoay cch. M ti gi cho ti 12000 francs, thng lnh ly cng su ngn, ti chi
iu X quang Cayenne ri cng chng c vic g. Sau y ti li b buc ti l lm mt
cp o Corse y.
- ! ri sao na?
- N tha thun vi ti, n t gy ra mt vt thng bng, v ti s ra ta n binh vi n,
khng c ln o na. Ch c 15 ngy l xong ht. Ti lnh n su thng cm c. y l chuy
i, ti chu ht ni ri. Ti mun t vn i cho xong.
- Th cht trong mt chuyn vt ngc cn hn, t ra cu c cht t do.
- Anh ni ng, ti sn sng lm mi vic Anh c tnh chuyn g, cho ti bit vi nh
- ng .
Cuc sng o Royale c tip tc. V ti i chn tru. Ti phi trng mt con tru c t
n git hai con tru c. Vin gim th Angosti, chuyn trch phn cng vic ny, ni vi
na l phi tht n thi. Sng nay, ti lm quen vi Brutus. Anh chng da en ngi Martniq
mt tun ch dn cho ti. Ti kt thn c vi Brutus ngay t u bng cch i vo m
tri xoi ng m ti hi c vn bnh vin. Ti thng n vo mt chic xe b th s, x
Trn xe, c mt thng ton-n cha ba ngn lt nc. Cng vic ca ti cng anh bn Brutus l
ci dc khng khip ny n tn bi bng. Ti , ti m np cho nc chy vo cc cng rnh
gi, khong chn gi th xong vic.
Sau bn ngy, anh chng ngi Martinique tuyn b l ti c th xoay x mt mnh c. Ch
i tm Brutus trn trong ao, v n khng mun lm vic. im yu ca n l l mi cho nn
xuyn buc vi mt on dy di 50 phn. Khi ti tm c n, n li i, ln xung nc ri n
rong ci ao nc t hm hi tanh, y nhng su b v hoa sng. Ti cu knh ra mt mnh:
a khng th bo! N ch chu nghe khi ti nm c si xch ca n. Cn chi ra, n cc
tr thnh bn ca ti.
Ti c hai ci can trc kia ng m, nay dng cha nc ngt. Ti bt u tm cho ht n
cho mnh ri, cn li n hn na thng nc ngt, ti ly nm x da c ra cho Brutus.
Th l Brutus c u vo tay ti ri t n n ng trc cng xe. Khng bao gi ti dng gy
vn lm. Chc n cng bit n ti, v vi ti, n ro bc nhanh hn. C mt con tru ci nh
Khc vi anh chng kia, ti khng xua ui n~ti cho n hn Brutus v theo chng ti i
, ti khng ph bao gi, v Brutus chu n ti, v n ko ba ngn lt nc vi mt tc
thi gian n lm mt i nhng khi dng li lim lp Marguerite ( l tn con tru ci).
Hm qua, trong bui im danh su gi, c mt cu chuyn b bi nho nh do Marguerite gy ra.
a en ngi Martinique leo ln mt bc tng thp v ngy no chng ta cng hn ht M
h mi ngy x-lim. V ti giao cu vi sc vt. Theo ng quy ch chnh thc. Th m hm q
dn xc vo tri, c nng i ngang qua hn su chc ngi v n trc anh chng da en, c
ia. Ai ny u ci ph ln v chng da en xu h n xm mt.
Mi ngy ti phi ba ln di chuyn nc. Lu nht l vic ch hai ngi ph ti nc vo
gi, ti xong vic, c quyn i cu.
Ti lin minh vi Marguerite ko Bratus ra khi ao. C gi vo tai l c ta ngh , ngh
V Brutus t ng ln khi ao. Tuy ti khng phi tm ra cho mnh na, ti vn c ra cho n
cn b mi hi hm ca nc ao t bm sut m trong lc n ng ao, n cng c Marguerite
T b bin i ln, lng chng dc, c mt khong bng; y c mt hn to. Brutus quen ng
nh vy, n yn tm ngh ngi hn. Nhng bui sng hm , mt con tru khc, tn l Danton,
g cy da nh ch c l khng, bi v y l mt vn m cy. Ch sn chng ti ti y Dant
trnh c c nh, con kia ng phi ci xe. Mt bn sng ca n cm vo thng ton-n. Danto
o Brutus ra khi cng xe. Th l Brutus chy ly ln pha trn cao, t ra cng chng 30 m
nton. Khng bit v s hay do tuyt vng, trc khi con tru ca ti ti c ch n, con Dan
mt mu sng b gy cn mc ti y, nhng Brutus khng hm li kp thi nn x vo v lt

n y ti c chng kin mt chuyn k qui nht. Brutus v Danton chm sng vo nhau m
chng vo nhau thi. Dng nh chng ni vi nhau, nhng chng li khng ku rng ln m ch
dc, theo sau l hai con c Thnh thong hai con ny dng li, c u v an sng vo nhau.
te rn r mt cch u oi ri li i v pha bi bng trn o. Hai con vt khng l kia v
Sau ba ln dng li vi nhng nghi thc nh vy, chng ti ln ti bi bng. Ch chng ti
chng ba trm mt. Mt pha l tri t, bn tri v bn phi l hai ta nh ca bnh vin: m
Danton v Brutus vn i pha sau cch hai mi bc. Cn Marguerite, n bnh thn n gia kh
ru th ch tin ln ngang n. Thnh thong n li rng ln mt ting di nghe ai on v r
hm sng vo nhau mt ln na nhng ln ny ti c cm gic l chng tht s ni chuyn vi n
thanh chc chn l c mt ngha no .
Sau cuc ni chuyn ny, mt con tru chm chp i v pha bn phi, cn con kia v pha tri
. Marguerite vn i chnh gia. Ti hiu ngay: y l mt cuc quyt u tay i theo ng
on tru ci s l chin li phm. Con tru ci non t cng c v ng , n cn t ra hnh di
c nng.
Marguerite ct ting rng ln hai con tru c mi lao vo nhau. Trong on ng m mi con
mi mt, khng cn phi k rng ci khi nng hai ngn ki-l ca chng c nhn ln gp bi
mnh n ni c hai cht lng i n nm pht. Con no cng khuu xung. Brutus hi sc l
hai gi. Lnh gc mun git cht Brutus, nhng ti khng chu, v n lc chm sng. Danton b
vo chng ton-n. N b chy, Brutus ui theo. Cuc chin u cn ko di sang ngy hm sau
ngha a, xng git, th ch b tn ph tan tnh. Ch sau khi qun nhau sut m, mi
dn c Danton vo chn tng l st sinh gn b b v ti y, n dng sng m thng
hai ln cho sng xoy su vo bng con Danton v con ny ng gc xung cht, trong mt
in u gia hai con vt khng l lm Brutus kit sc n ni ti phi sng cho n, n mi
n ng ven b bin v con Marguerite ti i bn n, dng ci u khng c sng ca mnh
Ti khng c chng kin m tn hn ca chng, v tn lnh gc coi n tru ti cho ti
Ti xin c gp ch huy ni chuyn v Brutus. - Chuyn xy ra th no vy, Papillon? Ph
him qu. N git mt ba con tru tt ri.
- Tha, ti n xin ng hy cu ly Brutus. Ngi gc trng coi vic trng trt, chuyn lo
ho php ti c k li l Brutus t v chnh ng ra sao
Vin tri trng mm ci:
- Ti nghe y.
- Nh vy, nh ng ch huy thy, con tru ca ti b tn cng trc. - Sau khi k cc chi
, nu ti khng ci dy cho Brutus th con Danton m cht n m n khng th chng
- ng vy- tri trng ni.
Va lc ngi gc kia ti.
- Xin cho thiu t. Cn Papillon, ti ang tm anh, v sng nay anh i trn o nh i lm v
- Tha ng Angosti, ti i ra xem c th ngn khng cho hai con tru nh nhau c khng,
n in tit ln c ri.
- C th l nh th, nhng by gi anh khng chn tru na, ti ni vi anh ri. V li, s
giam.
- ng khng lm th c.
- Anh khng th ngn ti u.
- Ti khng th ngn ng nhng thiu t ngn c Nu th cng cha ti s nh bc s Germ
- Anh xen vo chuyn ny lm g?
V chuyn ny c dnh dng n ti. Chnh ti chn dt con tru, v n l bn ca ti.
Tru m l bn ca anh ? Anh gin vi ti y h?
- ng Angosti, xin php ng, ng cho ti ni mt cht ch?
- Th c cho anh ta bnh vc con tru ca anh ta xem, - ng thiu t ni.
- c anh ni i.
- ng c tin l sc vt cng ni vi nhau c khng, ng Angosti?
- Sao li khng, nu chng mun giao thip vi nhau?
- Nu vy th Brutus v Danton cng tha thun l s u vi nhau.
Ri ti k li s vic mt ln na, t u n cui.
- Tri t qu thn - vin gc ngi Corse ni.
- Anh tht n l k cc, Papillon . Anh thu xp lm sao vi Brutus th lm, nhng ln sau n
th khng ai, k c thiu t, c th cu c mng n. Ti li anh i coi tru vy. Nhng
Hai ngy sau, chic xe c th cng xng sa li, v Brutus, vi c v chnh tht l M
huyn ch nc hng ngy. Cn ti, mi ln n ni ngh, khi chic xe c chn cn th
l kia, ko mnh chic xe, chn bc lng lng, vi t th ca k chin thng, i mt mch v

Cuc ni lon o Sant Joseph

Tnh hnh trn cc o cc k nguy him do cm gic t do gi to m m t nhn c hng.
cho tht an nhn. Ngi th i ngy mn hn t, k th chng lm g, ch ngp nga trong nh
m , ti nm di trn vng, pha cui phng c mt sng bc ln n ni c hai bn ti, Ca
. Mt ngi trng khng xu. Ti th ang n li nhng hi c ca d vng. Nhng k nim y k
phin ta i hnh y. Ti c ht sc lm cho sng t nhng hnh nh m h ca ci ngy tin
c vin chng l hin ra vi tt c s tht tn nhn. Tin s i. Ti tng hon ton th
Mi ym ba g cho ta n ni su chuyn vt ngc ri m ta vn cha c t do, hi qu
a do phm nhn k li, mi c ng yn c khng? Ta mun bit, mi c s khng hay mi ch bc
sau 43 ngy i trn ng n ci ni thi nt m mi y ta n? Ti ph c ci lng. N
h Tri trng pht ti v dm khinh thng cuc sng nguyn thy nhng p bit bao
Lali v Zoraima, hai mi tnh ca ti, ci b lc khng c cnh st, khng c lut l g ngo
nhng con ngi lm thnh vin ca n. Phi, ti v y ch ti ti thi, nhng ti cng ch
vt ngc hay l cht: Nu nh mi bit rng ta b bt v phi tr li ni lu y, mi s
s thm nh: Th l p ri, n li phi i trn con ng n ni rung nt m ta t n
on ng nhc y u. Mi ch nm c thn th ta thi, nhng tn lnh gc ca mi, c h th
c mt; vi mi, th l . Su gi sng: Papillon u? - C ti. Su gi chiu: Papillo
chc n bt u ra ra ri, ch cn cht xu na l c ngy chung s gi l c mp n t
theo li gia cho mn ca mi vn cho khng l c n.
Mi nhm ri, nhng tnh ton ca mi khng ng u. S hin din v vt cht ca ta khng li
Mi c mun ta ni cho mi bit iu ny khng? Ti khng thuc v chn lao t ny, ti khng
ca cc bn t, ngay c vi nhng bn t thn thit nht. Ti l ngi lun lun c mt tron
Ti ang i thoi vi k buc ti ti ta i hnh th c hai ngi n gn vng ti.
- Cu ng , Papillon?
- Cha.
- Chng t mun ni chuyn vi cu.
- C ni i, khng c ai y, ni nho nh, khng ai nghe c u.
- Th ny nh. Chng t ang chun b mt cuc ni lon.
- K hoch ca cc anh ra sao?
- Chng t git ht bn A-rp, bn lnh gc, tt c v con bn lnh v y l nhng mm mng
autin, v bn ngi na, tha thun s tn cng kho v kh ca bn ch huy. T lm vic
khu sng my v hn tm mi khu sng trng mt-c-tng v Lebel. Chng t bt u hnh
- Thi, ng ni thm g na. Ti khng tham gia u Ti cm n cc anh tin ti nhng ti
- Bn t ngh cu s nhn ch huy cuc ni lon ny. Cu c t ni ht cc chi tit bn t
t chun b vic ny nm thng nay. c hn nm mi ngi tn thnh chng t.
- ng k tn ai ra, ti t chi vic ch huy, v cng khng mun tham gia vo vic ny.
- Sao vy? Cu phi gii thch cho bn t sau khi bn t tin cu v k ht cho cu nghe.
- Ti khng yu cu cc anh k cho ti nghe d nh ca cc anh. Sau na, i, ti ch lm
hi l mt k git ngi hng lot. Ti c th git cht k no lm iu g c hi i vi t
im trng nht, cc anh khng thy ra, v ti s ni cho cc anh thy l: d cuc ni lon c
bi.
- Sao vy?
- Bi v vic chnh, tc thot ra khi chn lao t, s khng thc hin c. Cho l c mt tr
g cch no? Trn o ch c hai chic xung. C hai chic ch ht mc cng khng c hn bn
?
Chng ta s trong s bn mi ngi i trn hai chic xung .
Cc anh tng th thi. Nhng ngi khc khng ngc hn. cc anh u, h cng c sng nh cc
xu, th khi anh ni vi nhng ngi y rng h s b b li, hai bn khc s bn nhau dn
hai chic xung s khng c nc no mun nhn, v in tn s bo tin ny cho tt c cc
n na, nht l vi s ngi cht ng o m cc anh li. Cc anh n u cng s b gi
ia tr v ch, ti bit r iu ti ni. Ti bo m vi cc anh l sau chuyn y, u ng
- Thi c. Th l cu t chi phi khng?
- Phi.
- Li cui cng ca cu y ch
- Quyt nh khng thay i ca ti y.
- Vy chng t ch cn rt lui thi.
- Ch mt cht , Ti xin cc anh ng ni v d nh y vi bt c bn no ca ti.
- Sao vy?
- V ti bit trc l h s t chi, cho nn cc anh ng ni m mt cng.
- c lm.

- Cc anh khng th t b k hoch ny c sao?

- Tht tnh m ni, khng c u, Papillon .
- Ti khng hiu ni l tng ca cc anh l g, bi v ti ni mt cch rt ng n vi
c t do.
- Chng t ch mun tr th. V by gi cu gii thch cho chng t thy l khng th n
vo rng v t tp thnh mt ton rng vy.
- Ti ha vi cc anh l s khng ni vic ny ra vi ai, ngay c bn ch thn.
- Chng t cng tin nh vy.
- Tt. Mt iu cui cng na: cc anh tin cho ti bit trc tm ngy ti n o Saint-J
ra.
- Cu s c bo trc kp thi c th chuyn n o khc.
- Ti khng th lm g cc anh thay i
kin c sao? Cc anh c th phi hp vi ti l
v vo mt m no , tn cng vng gc ca-n, khng git ai c, ch ly mt chic xung r
- Khng, chng t chu ng qu nhiu ri. Ci chnh i vi chng t l tr th, d c ph
- Th cn nhng a nh, nhng ngi n b th sao?.
- Tt c u cng mt l, cng mt ging mu m ra. Tt c phi cht.
- Thi ng ni chuyn ny na.
- Cu khng chc chng t c may mn?
- Khng, ti ch ni vi cc anh l hy thi vic y i, c nhiu vic ng lm hn ci chuy
- Cu khng chp nhn quyn c tr th?
- C ch, nhng khng phi l bng cch st hi nhng ngi v ti. Cho cc anh.
- Cho cu. Vy l chng ta khng h ni g vi nhau y nh, phi khng, Papi?
- ng .
C Hautin v Arnaud rt lui. Chuyn ny tht l tc ci. Hai thng cha ng l khng ngo
c lin can, ri n gi H s y cn ln ti mt trm na. Tht l chuyn qui n. Trong s
i thng cha n chc ch bn vi bn trng gi thi. Khng h c nhng tay thuc gii giang h
g hn na, l nhng k trng gi git ngi li l nhng tn st nhn tht s, nhng k git
Trong tun ny, ti iu tra rt kn o v Arnaud v Hautin. Hnh nh Arnaud lnh oan n
mi nm t. Cc bi thm kt ti hn nng nh vy do nm trc, anh ca hn b cht chm
n ngi anh ca hn to mt khng kh th ch, nn hn b x n nng gh gm n th.
nhng vic lm ca ngi anh.
Hautin cha c hng t do bao gi, hn t t nm ln chn. Vo hi mi chn tui, hn
mt ngy ng lnh hi qun, vi mc ch thot khi t. Hn ta c l cng hi in, v d
mt m vng bn ri s tm cch t lm cho gy mt chn c hng mt khon tin bi t
Saint- Martin-de-R.
C s thay i bt ng. Sng nay, trong bui im danh, Arnaud, Hautin v em ca Matthieu Car
Cu em tn Jean, l th lm bnh m, ngha l lm vic ti bn cng, gn ni thuyn u. H
thch g, v cng khng c l do r rt. Ti c tm hiu. Khng ai bit cht g, th m Arnau
Carbonieri l th lm bnh m nm nm. Khng th l chuyn ngu nhin.
- Chc phi c r r u, nhng r r nh th no v n mc no?
Ti quyt nh bn chuyn vi ba ngi bn thn: Matthieu Carbonieri, Grandet v Galgani.
Th l Arnaud v Hautin ch r r nhng tay sng s khng thuc gii giang h.
- Vy th sao bn h li ni vi t?
- Bi v tt c ai ai cng bit l cu tnh vt ngc vi bt k gi no.
- Nhng khng phi vi gi .
- Bn y khng hiu ni s khc bit.
- Th cn thng Jean, em cu?
Lm sao m bit c v l do g n li m u vo lm ci vic ngu ngc .
- C th c thng ko n vo cuc ri quay ra giao ng, v thng em cu khng bit g c ch
S vic din bin tht mau l. m y Girasolo b git khi vo nh cu. o ca anh da en ch
. Mi nm ngy sau mt cuc iu tra chp nhong din ra v qua li khai ca mt tn da en
b mt ta n c bit kt n t hnh.
Mt g giang h nhiu tui, tn l Garvel, dn Savoie, n ni chuyn vi ti ch git o q
- Papi ny, t kh chu qu v t git Girasolo. T mun cu thng nh nhng li s b ch
gh li ci mo no ch b ba hay nm nm th t t th ri.
- n kh sai ca anh l bao nhiu?
- Hai mi nm.
- Anh ngi c bao nhiu lu ri?
- Mi hai nm.
- Anh hy bng lng chu n chung thn i, nh vy anh khng phi vo nh lao cm c.

- Bit lm sao by gi?

- C ti ngh . m nay ti s ni vi anh.
Ti n, ti ni vi Garvel:
- Anh khng th t th v nhn lm vic c!
- Sao vy?
Anh c th b n t hnh. Ch c mt cch trnh nh lao cm c l lnh n chung thn. Anh
php anh mt ngi v ti b cht oan. Anh hy tm mt cnh binh ngi Corse nh bo ch
ngi , ti hi n trc .
- Phi lm mau mau mi c. Khng nn thng cha b cht u qu nhanh. Anh hy cho hai ba
Ti bn vic ny vi vin gim th Collona. Anh ta mch cho ti mt
k: ti s dn h
xin ti bnh vc hn, a hn n gp ng nhn ti. Ti bo m vi hn rng, vi hnh n
trng hp ca hn l nghim trng, v tnh trc l s lnh n chung thn.
Mi vic u din ra mt cch n tha. Garvel cu c cu on da en, cu ny c th ng
rvel th chung thn..
Hai thng tri qua. By gi, khi mi vic chm dt, Garvel mi k cho ti nghe u ui
nhn li tham gia cuc ni lon v c bit nhng chi tit ca m mu ny, t co Arnaud
n khng bit thm tn ai.
c nghe t co ci chuyn ty nh ny, bn cnh st khng tin. Tuy vy, phng nga, ch
t b nu tn , nhng khng ni g vi chng, khng lc vn chng v khng lm g c.
- Cn cu Garvel, v sao cu git n?
T vin c l n n cp plan ca t. Rng ch t nm i din vi ch n - l s tht t v ch th plan ca t b mt. Lc by gi, quanh ch t, ch c mt ngi thc, l Gi
H cng khng ni cho t bit l n t gic mt v ni lon.
- Papillon! Papillon ra im anh! - Ngoi sn c ting gi.
- C ti y
- Thu xp c. Ln ng i Saint-Joseph ngay by gi.
- Ch! M kip!
Chin tranh va n ra Php. Tnh hnh buc phi c mt l lut mi: nhng vin chc u ng
ay.
T nhn no b bt khi ang vt ngc, s b t hnh. Vic vt ngc b coi nh c ng c mu
bi t quc. Vic g cng c th dung th c, ch vt ngc th dt khot l khng.
Thiu t Prouillet i c hai thng. Ti cha bit ngi ch huy mi, m cng chng bit
aint-Joseph.
B ca Lisette khng cn tri Saint-Joseph na. Tun qua, ng cng gia nh di i Cayen
ay ti bn cho tn lnh trc cng vi giy t km theo.
- Anh l Papillon h?
- Tha thiu t, vng.
- Anh l mt nhn vt k cc lm - ng ta va ni va lt giy t ca ti ra xem.
- Ti sao ti li l k cc?
- Bi v mt mt, anh b ghi l nguy him v mi phng din, nht l c mt li ghi ch bng
hi thm: b c mp bao vy, vn c cu con gi thiu t ch huy o Saint-Joseph. Ti c ha
h c mun gp chng khng?
ng gi hai a tr, ln ba v nm tui vo phng lm vic ca ng. C hai u c mi tc vn
r, mc ton trng v mt ph n tc en, rt xinh.
- Em i, em thy ngi ny khng, anh ta c cu Lisette, con u ca em, y.
- i! Cho ti c bt tay anh no, - ngi thiu ph ni.
Bt tay mt ngi t kh sai! Tnh hn nhin v ci c ch t pht ca b ta lm ti cm ng
- Phi, ti l m u ca Lisette. Chng ti rt thn vi gia nh Frandoit. Th mnh c
Anh ta phi v tri giam . Ri anh s cho ti bit anh mun ti phn cho anh vic g nh.
- Xin cm n thiu t, cm n b. Xin ng cho ti bit l do v sao ti phi chuyn n Saint
h pht.
- Theo ti ngh th khng c l do g. Chng qua ng ch huy mi s anh vt ngc.
- ng y ngh khng sai.
- Cc hnh pht i vi nhng ai t vt ngc c tng ln. Trc chin tranh, c kh
thc khc na. V vy ng ta a anh n y, ng ta th anh vt ngc t Saint-Joseph kh
e l ni ng phi chu trch nhim.
- Tha thiu t, ng phi y bao nhiu lu?
- Mi tm thng.
- Ti khng th no ch lu n th c, nhng ti s kim cch tr v Royale khi phng
- Cm n anh, - v ng ta ni. - Ti rt sung sng thy anh x s cao thng nh vy. Anh c

a lnh cho vng gc Papillon c th n gp em khi no anh ta yu cu nh.

- c thi, em yu. Mohammed, i theo Papillon v tri, cn anh, anh c th chn phng anh m
- , ti th rt d: ti xin nh giam nhng t nguy him.
- iu khng kh, thiu t ci, on vit my ch vo mt t giy a cho Mohammed. Ti r
, l nh trc y ca Lisette. Ti i v tri, theo sau l tn A-rp tr. Ch huy trm
tay chuyn git ngi m ai cng bit. Tn y l Filissari.
- Papillon, anh n ri y h? Anh bit tnh ti y, tt th tht tt, xu cng tht xu. A
tht bi l ti git anh nh git con dn vy. Hai nm na, ti s v hu. V vy by gi kh
- ng bit rng ti vn l bn ca tt c nhng ngi Corse. Ti khng ni vi ng l ti s
xp vic khng xy ra vo phin trc ca ng.
- Vy th c, Papillon. Chng ta khng phi l k th ca nhau ri. Anh cng hiu y, bn
do mt cuc vt ngc gy ra, cn ti th anh l g? Vi tui ti, li sp v hu gia! Ri,
.
Th l ti li vo tri, trong mt vn phng ging y nh o Royale, cha t mt trm n m
Hautin, Arnaud v Jean Carbonieri. ng l ti phi v cng nhm vi Jean v n l em Matthi
hng c c nh Matthieu, v do n nh bn vi Hautin. Arnaud ti thy khng hp. Cho nn, t
, ngi Bordeaux, cn gi l thng Pierrot r.
o Saint-Joseph hoang hn o Royale, hi nh hn Royale mt cht nhng v di hn, nn t
ao im ca o, gia hai khong t bng lm thnh hai tng k tip nhau. Tri giam tng t
tr danh m mi ngi gh s. Nhn tin cng xin ni l phm nhn b giam cm c hng ngy v
.
Hng ngy, vo bui tra, tn A-rp lm vic cho thiu t a n cho ti ba ci c-mn xp l
Hn ba ngn c-mn li v ly nhng ngn c-mn hm trc v. B m u Lisette hng ng
Ch nht, ti n thm v cm n b. Ti y c bui chiu chuyn tr vi b v chi vi
kh m bit u l bn phn ca mnh. Nguy c ang nng ln gia nh ny trong trng hp
irasolo t gic cu chuyn ra ri m bn lnh chng tin. n ni chng khng chu tch my
Saint-Joseph. Nhng nu ti ni thm mt cu ngi ta tch chng ring ra tng thng mt,
ht, cng tnh cht nghim trng ca chuyn t gic n. Nu th th phn ng ca cai t s ra
tri, Arnaud v Hautin hu nh khng ni vi ti Th li ha hay, chng ti i x vi nhau
n Carbonieri khng ni chuyn vi ti, n tc v ti khng v cng nhm vi n. Chng t
, tng ot gii nh trong cuc thi v cm Roma, nhiu khi cu ta chi n my gi lin,
ori, dn Corse, vng Ste, cng vy.
Ti khng ni g vi ai, ti c cm gic l y cng khng ai bit g v cuc chun b ni
g? C ba ang lm lao dch nng nhc. H phi ko l di nc nhng tng to xy mt h
dy khc t mi lm n hai mi mt c ni vo y bn phi v bn tri. Mi t nhn c
h di. Ri cng mt lc, y nh nhng con vt, h phi ko cc tng n ni nh. Di t
gy.
C ting sng trng, sng mt-c-tng v sng ngn n vang pha bn tu. Ti hiu ngay, l
? Ti ngi trong phng, khng ng y. Nhng tay t sng s u ni: H ni lon ri!.
- Ni lon ? Ni lon th no? - Ti c tnh t ra cho mi ngi thy l ti khng bit g.
li gn ti, mt tuy rm nng m vn ti mt nh cht ri. N ni l nh, Ni lon y,
Ting sng mt-c-tng vn tip tc n. Pierrot r chy vo phng.
- Ni lon nhng hnh nh tht bi th phi. Tht l mt l in? Papillon, m dao ra i. t
ri c cht mi cht.
- Phi, - Carbonieri ni, - phi git cng nhiu lnh cng tt. Chissilia ly ra mt con dao
lm lm mt con dao m sn. Ti ni vi h:
- ng c x s nh nhng thng ngu. Chng ta c bao nhiu mng?
- Chn.
- By cu hy b v kh -xung. Cu no hm da lnh gc, ti s git ngay. Ti khng mun b
am gia vo v ny khng?
- Khng.
- Cn cu?
- Cng khng.
- Th cu ny?
- Ti chng bit np t g c.
- Tt. Chng ta y u l dn giang h, khng ai bit g v cuc ni lon ca bn trng g
- c ri.
a no i t gic v nhn rng c bit t nhiu iu g l s b bn cht ngay y. Bi vy,
c v khi vo thng phn i. Bn lnh chc cng sp n y ri.
- Th nh cnh t thng th sao?

- Nu cnh t thng, ta c cho chng thu xp v hon thnh chin thng ca chng bng mt
khng ham. Cc cu th sao?
- Chng ti cng vy, - tm ngi kia cng ng thanh ni, k c Jean Carbonieri.
Ti khng ho h v nhng g ti va nhn thy: khng cn ting sng n na, v nh th ngha
rc cha th no mi n gi ny m xong xui c
Bn lnh va chy nh in n, va dng bng sng, gy, v chn thc my ngi t i chuyn
Chng la h vo cn nh k bn ri cng vo trong lun. n ghi-ta, mng--lin, bn c v
c ph, qun o trng, tt c u b ch p ph hy v b vt ra ngoi. Bn lnh p ph tt
nhn c gi.
C hai ting sng n, chc chn l ting sng ngn. Tri giam c tm ta nh. Bn lnh hnh
dng bn sng ph. Mt ngi trn trung, r rng l b bn lnh gii v x-lim nh ch
Bn chng n cc nh pha trc v bn phi ch chng ti. By gi chng ang nh th
u vn ngi yn ch ca mnh. Nhng ngi i lm ngoi cng cha ai v. Ngi no cng
h rang, ti ang ngh: Mong cho ng c thng khn no li dng lc hn qun hn quan ny
- Chng n n y ri kia, - Carbonieri ni, hn khng cn hn va no na.
Bn lnh, hn hai mi tn, a vo, sng mt c- tng hay sng ngn lm lm trong tay sn sn
- Ny, chng my cha ci ht qun o ra ? Cn ch g na, ch cht? Chng my s b bt
- Ci ht qun o ra, chng ta khng mun lt qun o xc chng my ra.
- Tha ng Fillissari...
- Cm mm i, Papillon. ng c xin tha ti y. Ci chuyn chng my by t ra n qu n
ny, chc chn c bn chng my tham gia.
Mt y trn trng ln vn nhng tia mu, nh mt trn y st kh.
- Chng ti c quyn, Pierrot ni.
Ti quyt nh nh bi liu.
- Ti ngc nhin thy mt ngi Corse nh ng m li i tn st nhng ngi v ti? ng mun
khng thit na u. ng bn i, bn cho mau i. Tri t i! Ti tng ng cng l mt con n
ca Napolon! Nhng ti lm. Cng chng sao. Thm ch ti cng nhng mun nhn thy ng k
lng li y. Ny, cc cu quay lng c li ngi ta khng ni l chng mnh nh tn cn
h sng s trc thi ca ti, cng ngc nhin hn v trc y (vic ny v sau ti mi
- My cn mun ni g na khng, Papillon?
Vn quay lng li, ti p:
- Chuyn ni lon ny, ti khng tin cht no. Sao li ni lon? git lnh ? Ri vt ng
rt xa, tn Colombia tr v. Ti th hi c nc no li cha chp nhng k git ngi ri v
g mt ai xng ng vi danh hiu mt con ngi li dnh vo chuyn ny lm g.
- My, th may ra c th nh th, nhng cn Carbonieri? Tao chc chn n c tham gia, v sng
v thng Hautin ngc nhin thy n bo bnh khng i lm.
- ng tng th thi, ti bo m l nh vy. V ti quay mt li vi y. Ti ni ng hiu
it mi chi tit v chuyn vt ngc ca ti, anh ta khng c o tng g ht, anh ta bit r
on.
ng lc , thiu t ch huy n. ng ta ng bn ngoi. Filissari i ra. Thiu t gi:
- Carbonieri.
- C ti
- Cho n vo x lim nhng khng c ngc i. Gim th ny, i theo n. Tt c i ra ngoi
cn ri rc o v tri. Khng c git ai, cho tt c v tri, khng tr mt ai.
Thiu t ch huy tri, vin ch huy ph v Filissari cng bn lnh gc bc vo phng giam. T
- Papillon, c mt vic rt nghim trng va xy ra. Vi t cch ch huy tri giam, ti c tr
i c vi bin php i ph, ti cn bit ngay mt s tin tc. Ti bit l trong thi im ng
yn ring vi ti, v th, ti n y. Gim th Ductos b git. Bn chng cn mun ly
hi, ti tin anh. Ti hi kin anh v vic ny, th no?
- Nu c ni lon, sao chng ti khng bit g c? Sao khng ai ni g vi chng ti? C bao
a ba cu hi vi ng thiu t v ti s tr li, nhng trc tin, ng phi cho ti bit,
ti on chc vy, c bao nhiu ngi hnh ng?
- Ba ngi.
l nhng ai?
- Arnaud, Hautin v Marceau.
- Ti hiu ri. D ng mun hay khng, ng ngh th no ty
nhng khng c cuc ni lon n
- Papillon, anh ni lo. - Filissari ni - Cuc ni lon ny ng l xy ra o Royale, Gir
khng tin l c. Nhng by gi, r rng nhng g n ni ra l ng. Vy l anh c
bp chn
- Nu nh ng ni l ng, th ti y, ti l thng i t co chng, ri c Pierrot r na,
lc lm Corse o Royale, ri c cnh giang h na. Bt chp nhng s vic xy ra ti v

lon, th chng ti cm u ch khng c ai khc.

- Anh ni chuyn g m l vy? Khng c ai lin quan n vic ny sao? V l .
- Th hnh ng ca nhng k khc l th no? C ai ngoi ba thng khng y lm g khng?
bn gim th c sng, li c c ng xp Filissari cng c sng mt-c-tng na khng? C bao
mt chic s-lp thi? Th l mt s-lp dng cho su trm ngi ? Chng ti c ngu u? Ri
s b bt v phi u hng bt c ch no. Tha thiu t, ti khng bit ngi ca ng hay
hc chn y l nhng ngi v ti.
V by gi li i ph tt c cc c m chng ti c c l ngha l g? Cc ng tc gin
t nhn c d chu i cht, th ngy ng l s c mt cuc ni lon, mt cuc ni lon
chm c mt th: lnh cng nh t. Tha ng Dutain, ti ni vi ng ht sc thnh tht y, t
r tnh hnh trc khi quyt nh. Xin ng cho chng ti c yn.
- Th cn nhng thng lin quan n v ny? Filissan li ni.
- l vic cc ng phi tm ra. Chng ti khng bit g c, v chuyn ny, chng ti khng
uyn in r ca nhng thng trng gi, chng ti khng dnh dng vo y.
- ng Filissarn, khi no ngi phng t nguy him ny v ht, ng kha ca li cho n khi
c nh p ai v ng c ph phch cc th ca h. i thi
Ni on ng ta b i cng vi c bn cnh st.
Pho! Pho! H va!
Va ng ca li. Filissari va ni vi ti:
- Phc t cho my l tao li l dn Corse!
Cha y mt gi sau, gn ht nhng ngi thuc cn nh ca chng ti v c. Ch thiu m
g qut h nht lm my ngi ny vo mt nh khc Khi tt c cng tr v, u v ,
c-v. Mt anh k trm ngi Saint-Etienne thm th k vi ti:
- Papi ny, anh th tng tng l chng ti ang ko mt tng nng gn mt tn trn qung
go lm, v chng ti n mt ci ging cch nh tri trng chng nm mi mt. Ci ging v
li gia on ng phi i tip. Cho nn chng ti dng li nh mi ngy, chng ti ko
he ln u. Mi ln ngh thng l mi pht, thng lnh gc cng n ngi thnh ging. Hn
naud t ng sau ti tay cm mt ci cuc, bung thng xung cho nn khng ai bit m bo cho
v dng pha li bn b vo gia u ngi lnh cha mt n mt giy ng h. u b tch r
autin ng sn t trc , chp ngay ly khu mt-c-tng, cn Marceau th ci tht ln
arceau quay li ni vi c bn t: y l mt chc ni lon, ai theo chng ti, th i cng
nhc nhch hay ku la, khng c t nhn no t mun theo h
Cu ta k tip:
-Arnaud nhn chng ti khp lt ri ni: hn! C l chng my y. Ri chng tao s cho c
ly khu mt-c-tng t tay Hautin ri c hai chy v pha nh thiu t. Marceau li nhng
cm mt khu sng ta v ra lnh: Khng c ng y, khng c ni, khng c la ht. Cn
Arnaud ang ln bc thm nh thiu t th thng A-rp gip vic y m ca i ra, vi hai
bn u sng st, thng A-rp ang b a b cho Arnaud mt ci. Arhaud mun git hn nh
c thng A-rp ln nhng ngi khc. Khu mt-c-tng cha vo thng A-rp n bn nm ln,
trc nng sng. Hautin khng leo ln bc m ng bn ko ng qun ca thng A-rp. Thy mn
c-tng ca Arnaud. B mt thng bng trn bc thang, Arnaud, a b gi, thng A-rp b Haut
lng chng. Lc mi c nhng ting la ht u tin, trc ht l ca hai a b, ri ca
tin. Thng A-rp, nhanh tay hn hai g kia, nht c khu sng nhng n chi nm c ci
li tm dc cng hn. Cn Arnaud th nm ly cnh tay phi ca hn v b xon li. Thng ATrong khi c ba xng ti cp khu mt-c- tng, th c ting sng n ln u tin, do ng
ra ca s v bn pht mt, v s bn phi thng A-rp, nn ng ta ch nhm vo ch khu mt
v pha tri theo con ng ven b bin, v vn b sng bn theo. Hautin chn b t cng nn
mp nc. Cn Arnaud th li xung nc, khong gia ch t tm v h bi ca lnh. Ch y l
pht sng ca mt tn lnh na va n tr lc v mt tn lnh coi t i qut l. Y np sau
- u hng i, s c sng, - bn lnh ku to.
- Khng bao gi, - Arnaud p li, - tao th cho c mp phanh thy cn hn l nhn thy b m
V y li xung bin, thng vo ch l c mp tp trung y. Hnh nh y bi trng mt vin
tc bn. Arnaud li i ch khng bi, thn trn trn y cn nh ln trn mt nc th l c m
g na ngi ln mt nc lao vo y. Ri y b phanh xc ra - hiu theo ngha en - v l
a c. Cha y nm pht sau y bin mt.
Bn lnh bn t ra l mt trm pht sng xung ch Arnaud v l c mp ang qun nhau. Ch
ln.
Thy bn pha u c cnh binh ko ti, Marceau vt sng xung ging, hng cu ly mng mnh,
m, chn , dn hn v ch bn lnh, ni rng n c trong cuc. Tuy hn b bt mu v
vo hn, v cui cng, mt tn lnh cn cm u nng khu mt-c-tng phang bng sng v u

Bn cnh binh cng x n vo Hautin. C c thy ba mi tn, mi tn bn su pht, v chng

n. Filissari bn cht nhng a b bn A-rp t co l nhc nhch nh theo Arnaud nhn
l chuyn ba t mt trm phn trm v tuy c th c nhng thng ng la, song khng h
hai ngy hm nay, tt c nhng t nhn b nht trong my cn phng giam dnh ring cho tn
, linh gc c hai gi thay phin mt ln. Gia cc nh, li c nhng lnh gc khc. Cm ni t
i hng vng l li i; ng ti li i , hi chch mt cht, c th nhn ra sn qua ca st
mt t nhn no c bn ngoi. K c bn A-rp gi cha kha cng vy. Tt c u b nht
, b a n khu x lim giam t b pht nhng khng thy c ting ku la hay ting nh p.
s bn hng nh. mi ca ra vo, c hai lnh gc, mt bn tri, mt bn phi. Thi gia
o gi ngi, cng khng eo sng ln vai: khu mt-c-tng t vo cnh tay tri, lun sn sng
T nhn quyt nh nh bi poker, tng nhm nm ngi mt. Khng nh bi Marseillaise, cng
u n o. Marquetti ang ko mt bi sonate ca Beethoven cng b ngn li.
- Khng c chi th nhc y na, lnh chng ti ang c tang. Mt khng kh cng thng khc
trn ton tri. Khng c c ph, khng c xp. Bui chiu ch c mt mu bnh m, tra tht h
chng ti khng b ph hy, nn chng ti c c ph v thc phm: b, du, bt m, v.v.... C
nc pha c ph v khi trong nh x bay ra, mt tn cnh binh bt tt la i. Ngi un n
i, ngi Marseille, tn l Niston, thng pha c ph bn.
Lo tr li lnh gc mt cch xc xc:
- Anh c mun tt la th vo m tt ly i.
Th l tn lnh bn qua ca s my pht sng. C ph v la nh bin vi. Niston b trng
chng ti nn ai ny lin nm sp xung t.
Ch huy phin gc vo gi li vn l Filissari. Y chy nh in n, theo sau c bn lnh.
rgne, ang trnh by s vic xy ra. Filissari chi anh ta bng ting Corse, cn anh n khng
ni:
- Ti khng hiu g c.
Chng ti li ln vng ngi. Chn Niston b chy mu.
- ng ni l ti b thng. Chng n s kh ti lun ngoi mt.
Filissari n gn ca st. Marquetti ni g vi y bng ting Corse.
- C lm c ph, chuyn ny s khng xy ra na. Ni xong y b i.
May cho Niston l vin n khng nm trong chn: gp on c bp, n ra pha na chn bn k
ngng chy v sau lo c bng b vi nc gim.
- Papillon, ra y - Lc by gi tm gi ri: bn ngoi tri ti en..
Ti khng bit mt ngi lnh gi ti, c th y l mt ngi gc Bretagne.
- Ti sao ti li phi ra ngoi vo gi ny? Ti chng c vic g ngoi y c.
- Thiu t mun gp anh.
- Bo ng ta n y. Ti khng ra u.
- Anh t chi khng i h?
- Phi, ti t chi khng i y.
Cc bn ti vy thnh mt vng quanh ti. Ngi gc ni qua cnh ca vn ng kn. Marquetti
- Chng ti khng Papillon ra khi y nu khng c thiu t.
- Th chnh ng ta cho kim Papillon y m.
- Vy th bo ng y c li y.
Mt gi sau. hai tn lnh tr n trc ca phng c tn A-rp gip vic nh thiu t i th
- Papillon i, ti l Mohammed y. Ti n tm anh, thiu t mun gp anh, ng y khng th
Marquetti ni vi ti:
- Papi ny, thng cha y mang sng mt-c-tng y
Ti ra khi vng ngi do cc bn ti quy thnh v li gn ca. Qu tht Mohammed ang cm t
tn t kh sai li c chnh thc mang sng trng? Chuyn kh tin li c tht.
- i thi, tn A-rp ni. Ti n y cng i theo anh v bo v anh, nu cn.
- Nhng ti khng tin l cn.
Ti ra ngoi, Mohammed i cnh ti, c hai tn lnh i theo sau. Ti n s ch huy. i ngang
tri. Filissari ni vi ti:
- Papillon, ti mong anh khng c g phi phn nn v ti y.
- Ring ti th khng c g, trong phng giam t nguy him cng khng ai c g phn nn v n
Chng ti i xung nh thiu t. Cn nh v bn tu c thp n t ct ta nh sng ra xun
Mohammed a cho ti mt bao thuc l Gauloises.
Khi bc vo gian phng c hai cy n t chiu sng, ti thy c thiu t ch huy o Roy
huy Saint-Joseph, vin ch huy v vin ch huy ph ca nh lao cm c trn o Saint-Joseph.
Bn ngoi ti thy bn tn A-rp, v c bn cnh binh gim st. Ti nhn ra hai tn thuc to
- Papillon n ri - Tn A-rp ni.

- Cho anh, Papillon, - thiu t tri trng Saint- Joseph ni.

- Cho ng.
- Anh ngi xung gh ny.
Ti ngi i mt vi tt c mi ngi. Ca phng m, trng vo bp, ti thy b m u
- Papillon ny, - thiu t tri trng Royale ni, anh c thiu t Dutain coi l ngi c t
h c cu sng a con u ca b y. Ti th ch bit anh qua nhng bo co chnh thc, co
mun b qua cc bo co y v tin vo ng Dutain ng s ca ti. Chc chn ri s c mt ph
khai ra nhng iu g mnh bit. Chc chn l anh v mt vi ngi na, c uy tn ln i vi
g ti mun bit kin anh v cuc ni lon v c nhng iu m anh t nhiu thy trc l
khc, c th khai ra.
- Ti khng c g khai ra c, cng khng c bn phn gy nh hng g i vi li khai ca
rong tnh hnh hin nay, cc ng s b cch chc ht.
- Anh ni g l vy, Papillon? Ti v cc ng s ca ti Saint-Joseph ngn chn c cu
- C l ring ng, ng s thot c, nhng cc ng ch huy Royale th khng thot c u
- Anh hy ni cho r i no. - Hai vin ch huy o Royale ng ln ri li ngi xung.
- Nu cc ng c chnh thc ni l c cuc ni lon, cc ng u s lnh . Nu cc ng chu
issari.
- iu kin g?.
- Th nht, sinh hot y phi tr li np bnh thng ngay lp tc, bt u t ngy mai. C
h thng, chng ti mi tc ng c vo mi ngi v nhng iu phi khai vi ban thanh tra
- ng - Dutain ni. - Nhng ti sao li phi cu chng ti?
- Bi v t o Royale, cc ng khng phi ch huy o Royale m ch huy c ba o na.
- ng.
- V cc ng dc Girasolo bo co l c mt cuc ni lon ang c m mu chun b. Cm
- C Carbonieri na, tn lnh gc ni.
Khng, iu l sai. Girasolo c th ring vi Carbonieri t khi cn Marseille. N t
c. Nhng cc ng c tin l c ni lon u. Ti sao vy? V hn ni l cuc ni lon ny nh
nh. iu c v kh tin. Mt khc, Royale c tm trm ngi m ch c hai chic s-lp, c
hic s-lp. Khng mt ngi chn chn no li i chp thun mt mu nh th.
- Lm sao anh bit c tt c nhng iu ?
- y l vic ca ti. Nhng nu cc ng c ni mi v cuc ni lon, d cho cc ng c th t
c nhng iu y s l r v s c chng minh rnh rt. Do trch nhim s thuc v o R
khng tch ri h ra. Quyt nh hp l duy nht - cho nn nu cuc iu tra thy c th c
ut nng n y - l a ngi ny n o Qu, ngi kia n Saint-Joseph. Nhng ti vn th
hn mnh l nu cc ng ni n ni lon, cc ng s sa ly y. Vy nu cc ng chp nhn i
bnh thng ngay t ngy mai; th hai, tt c nhng ai b nht vo x lim v tnh nghi c m
khng c tra hi nhng ngi v phn ng la ca h trong cuc ni lon, bi v khng
ri phi c a tc khc v o Royale trc ht m bo an ton cho chnh ng ta: bi v
it cht ba ngi kia? Sau na v ng ta l mt k git ngi ti tin, v khi s vic xy ra
hi n cng cc: ng ta toan git cht tt c mi ngi, k c chng ti trong phng giam.
hu xp tt c mi ngi u pht biu l Arnaud, Hautin v Marcean hnh ng vi mc
cht. Nhng g h lm khng th lng trc c. H khng c tng phm, khng h tm s vi
uyt nh t vn bng cch y, git cng nhiu ngi cng tt, trc khi h b git: mc ch
cc ng ai mun, ti xin vo trong bp cc ng bn lun v tr li cho ti sau.
Ti i vo bp v ng ca li. B Dutain bt tay ti v a c ph vi c ru c nhc ch c
ni g cho ti ?
- l vic ca ng thiu t. Mt khi ng y giao sng cho cu, tc l ng y nh tha t
B m u ca Lisette nh nhng ni vi ti:
- Cc ng o Royale ln ny th lnh nh. Tt nhin ri, tha nhn c cuc ni lon S
r, tr ng chng b, i vi h d qu.
- Papillon ny, ti nghe c ht v ti hiu ngay l anh mun lm iu tt cho chng ti.
- ng vy, tha b Dutain.
Ca m ra v mt lnh vo gi.
- Papillon, qua y.
- Anh ngi xung i, - thiu t ch huy o Royale ni. - Sau khi bn lun vi nhau, chng t
h ni ng: khng h c ni lon. Ba t nhn quyt nh t vn v trc khi cht, h c
li nh c. Ngay m nay, ng Filissari s c chuyn v o Royale. Gii quyt trng hp c
ti cng khng yu cu anh cng tc vi chng ti. Chng ti trong vn ny ch mong anh gi
- Cc ng c tin ti. Xin cho cc ng.
- Mohammed v hai ng gim th hy a Papillon v phng. V mi ng Filissari vo y. ng t

ngay.
Trn ng v, ti ni vi Mhammed rng ti hy vng l anh ta s c th. Anh ta cm n ti
- Bn ch huy mun cu lm g th?
Trong cnh im lng hon ton, ti k li r rng v t m tng cu mt, nhng g xy ra.
- Nu c ai khng ng
hay c g ch trch nhng g ti nhn danh tt c m tha thun v
- Tt c u nht tr tn thnh.
- Cu cho rng h tin l khng cn ai lin quan n v ny sao?
- Khng u, nhng nu h khng mun b cch chc th h bt buc phi tin nh vy. C chng
yn rc ri, chng ta cng phi tin nh vy.
By gi sng hm nay, tt c cc t nhn b giam x lim u c th v ch c. C trn mt
iam u c m ca v ngoi sn y nhng t nhn c t do ht thuc, thoi mi chuyn tr
vin. Carbonieri cho ti bit l c nhng tm ba ghi hng ch: Tnh nghi tham gia vo v n
tm mi n mt trm x-lim.
Lc ny y, c tp trung ng , chng ti mi bit r s tht. Filissari ch git c mt
tn ny b my phm nhn git, trong bc ng cng: tng mnh sp b git, cc phm nhn n
hi cht. Th l mt v ni lon tht s may sao ph sn ngay t u tr thnh mt cuc
c mi ngi, c ban Qun tr ln t nhn, cng nhn. Cn li l truyn thuyt hay chuyn
xc.
Hnh nh vic mai tng ba ngi b git tri cng vi Hautin v Marceau c tin hnh nh
h cc thi hi xung bin, nn bn lnh t tt c cc xc cht xung lng thuyn ri c nm
in hnh vic ling xc, h tnh rng, trong lc nhng thi th nm xung trc ang b c mp
hn c thi gian chm su xung nc. Ti c nghe k li rng khng c ci xc no chm
g ti, nhy ma nh nhng con ri tht s, c ming v ui l c mp a y trong mt
hi hng lm cho m t cho thuyn v m lnh gc ht hong tho lui
Mt ban thanh tra ti, li gn nm ngy trn o Saint-Joseph, v hai ngy trn o Roya
m cng ch nh mi ngi. Qua thiu t Dutain, ti bit l mi vic u m thm. Filissari
s khng tr li o ny na. Mohammed c n x hon ton, v thiu t Dutain c gn thm
V th no cng c nhng k khng c va lng nn hm qua, mt t nhn ngi Bordeaux h
- Gip cho bn coi t nh vy, phng chng ta c c x mi g?
Ti nhn thng vo y:
- Chng c g my: ch c nm, su chc t khng b giam vo ngc cm c v ti tng ph
May mn l cn ging t du dn. Mt s tha thun ngm gia cai t v t hon ton
ban thanh tra cng ch mong sao mi vic c n tha cho ri.
V phn ti, ti chng c g cng chng mt g nu khng ni n s bit n ca cc bn ti
dch ko c bi b. l mt lao dch kinh khng. By gi tru ko , t nhn ch x
e. y th khng c cng xng nn khng th ng b c.
Vic Ptain ln cm quyn Php lm quan h gia t nhn v gim th nng n thm. Tt c c
b theo phi Ptain, v c mt lnh gc ngi Normandie ni vi ti:
- Cu c mun nghe ti ni vi cu iu ny khng, Papillon? Ti cha bao gi theo phi Cng
thanh v khng ai bit c tin tc g. Ngoi ra, li c tin n l chng ti tip t cho tu
e. Tht khng sao hiu ni. Lun lun n ra nhng cuc tranh lun.
- M kip! Cu c mun t ni cho cu bit khng, Papi? By gi mi l lc ni lon, trao
- Cu cho l ng Charlot cao ku y cn ni giam t kh si ? lm g?
- Th c c hai ba ngn qun ch cn sao?
- Nhng thng hi, nhng thng ng ngn, lao phi, kit l h? Cu khng a y ch? ng ta
- Th hai ngn t cn khe mnh th sao?
y li l chuyn khc. ng l ngi, nhng khng phi l nhng ngi c kh nng cm sng.
ht l xong, chin tranh ko di hng nm. Mun tr thnh mt chin s tt, phi c lng tin
g mc cu, t khng mun y c ly mt thng no dm hy sinh thn mnh cho nc Php.
- Hy sinh lm qui g, sau khi nc Php i x vi chng ta nh th ny?
- Cu thy t ni c l cha? May m ng Charlot cao ku c nhng ngi khc cc cu
khn nn ang trn t nc chng ta! Li c nhng thng Php i vi ti chng na. Tt c
ain.
B tc Brac ni: Gi c th liu thn nh nhau vi c th cng l mt cch chng t
Th l sinh ra ci hin tng sau y: trc kia cha c t nhn no ni n vic chuc ti.
gi, tt c cc phm nhn kh sai khn kh y u thy le ln mt tia hy vng.
- Th c gia nhp vo hng ng ca De Gaulle, chng mnh s ni lon ch h Papillon?
- ng tic l t chng cn phi chuc ti i vi bt c ai c. T ngi xm ln ci cng l
h chng minh l t phc hi nhn phm ri. Nhim v ca t l vt ngc, khi c t
gy nguy hi g cho x hi . T khng tin rng mt con ngi c th chng minh mt ci g k

gia bt c hnh ng no t mc ch vt ngc. Trao qun o ny cho ng Charlot cao ku

chng thit. V li nu ta lm nh vy, cu c bit nhng thng cha ngi trn chp bu s ni
ch khng phi lm mt ngha c v nc Php t do. M cu no c bit ai ng, ai sai. D
ci cc kh g c. t nc b chim ng, t cng au kh nh mi ngi dn thng, t ngh
- Chng ta lo lng nh vy cho ci x hi chng thng xt g chng ta y lm qui g nh.
- iu y cng l bnh thng, v bn cnh st v b my lut php ca nc Php, bn hin bi
tng lp ring bit, gm nhng k tm a hon ton mo m. By gi c bit bao nhiu k nh
h st Php ang bt b ng bo ca chng giao cho bn cm quyn c. Thi nh. T ni
lon, vi bt c l do g. Tr phi l vt ngc, nhng cng cn phi xem vt ngc nh th
Nhng cuc tranh ci rt gay gt n ra gia cc phe phi trong tri. K ng h De Gaulle,
hng ai hiu g c, v nh ti ni, c gim th ln t nhn, khng ai c ci my thu thanh
em n cho chng ti mt t bt m, rau kh v go. i vi chng ti, chin tranh ng t
Nghe u nh c mt ngi n Saint-Laurent- du-Maroni tuyn m lnh cho lc lng t do.
l bn c ng khp nc Php.
C mt s kin vui vui: mt linh mc n o Royale c thuyt ging sau khi lm l. ng ta n
- Nu cc o b tn cng, cc anh s c pht sng gip cc gim th bo v t ai ca
g ta hiu v chng ti ra th no m li i thuyt ging nh vy c. Chc ng ta nh gi t
t nhn i bo v nh giam ca h. Tht l chuyn k quc kh nghe ni.
i vi chng ti, chin tranh c ngha l: ngi gc tng gp i t lnh qun n ch huy t
s thanh tra ni ging c hay ging Alsace rt r; rt t bnh m: ch cn bn trm gam; r
Ch c mt th c tng l gi biu phi tr cho mt cuc vt ngc tht bi: t hnh. V th
g nhng k th ca nc Php.
Ti o Royale c bn thng nay. Ti c mt ngi bn ln l bc s Germain Guibert
vn rau gip b sng c trong ci ch n ung hn ch ny. Ti trng trong vn c
khoi v coi ti nh mt ngi bn tt
ng bc s ny khng bao gi bt tay mt vin gim th, bt k cp bc no, nhng li thn
m lng qu trng.
Sau ny, khi c t do, ti lin h li vi bc s Germain Guibert qua bc s Rosenberg.
hp cng vi v trn bn Canebire Marseille. ng cht ng Dng v c cu mt thng
thng v v ng cng tng xng vi ng. Nm 1976, khi v Php, ti nh n thm b. Sau t
b cho ti mt giy chng nhn m ti cn xin b. T ,ti khng c tin tc g ca b na.
ng y lng ti vn gi mi mt mm tri n su sc i vi c hai ng b v cch h i x v
Vi thng sau, ti c th tr v o Royal ri.

9. o Saint Joseph
Ci cht ca Carbonieri
Ngy hm qua, Matthieu Carbonieri bn ti b mt nht dao trng tim. V git ngi ko
hc. Anh ta ang tm trn trung xng git, v khi b ao m, mt cn y x phng. Khi
sn dao v du di qun o, kp thi ly c ngay nu c ngi no vn c coi l k th
k git bn ti l mt tn Armeni, sut i lm mn.
c thiu t cho php, v c mt ngi ph gip ti a xc anh xung tn bn. Anh ta nng k
vo chn anh ta mt tng to v chng bng mt si dy thp thay cho si dy thng thng
anh s chm xung y m khng b chng n.
Chung nh th vang ln khi chng ti n bn tu. su gi chiu. Mt tri ln cui chn
hng ngy, c dng cho tt c mi ngi, np c y li Matthieu nm yn trong gic n
Cho i no, - vin cnh binh cm li ni. Cha y mi pht, chng ti ti dng lch c
hin, ti thy c nghn li. C chc ci vy c mp nh ln khi mt nc, quay vng rt nhan
trm mt. Bn c n tht t y. Chng n tht ng gi hn v im hn chnh xc. Cu tri
Ci quan ti c nng ln. Thi hi ca Matthieu, lim trong my ci bao bt m, b sc n
xung bin.
Kinh khng qu! Ci thi hi va ri xung nc, ti tng n chm nghm th n lai b di ln
- ai bit c, nng bng ln. Trc khi chic thuyn quay mi, nhng bao bt m lim xc
ra. Matthieu ng thng trn mt nc chng hai, ba giy. Cnh tay phi mt. Na thn ng
b mt ci xoy rt mnh ht xung, anh bin mt. L c mp lao vun vt pha di va ph
xung nc.
Ti bc chm chp i t bn v tri. Khng ai i theo ti. Ti mang ci cng trn vai v ti
con Danton do n. Ti dng li v ngi xung. Tri ti, nhng by gi mi c by gi. V
nht ca vng dng khut di chn tri. Cn li l mt mu en ti, ch th thong mi
R kh! My mun xem m ma, li l m ma bn my na! Th my c xem, li c xem

ri ch? Ci tt t m bnh hon ca my c tha mn ri cn g? By gi cn ci vic thanh

o li m nay? Cha c u. Hy cn sm qu, thng cha chc hn ang th th phng ht m
, t dn xc n cho chng h th. Nhng cng khng th cho chng tranh th nh ph u t
h no? C bn ngi, k c ti l nm. c! Phi thanh ton n v nu c th, ti s xin ch
g c; ch hai bao da kh, l ti lao xung bin c ri. Khong cch n b bin tng i
sng gi v nc thy triu, cho l mt trm hai mi ki~l-mt i. Cn li l vn chu
lnh nh trn bin chc ti s chu c.
Ti nhc cng v ln ng v trai. n ca, ti b lc sot, mt vic khc thng. Cha bao
- ng mun ti b git h? Ti sao ng li ly dao ca ti? ng c bit lm nh vy l ng gi
Khng ai tr li ti, t lnh gc n bn A rp gi cha kha. H m ca v ti bc vo phn
ay li ch c mt?
Grandet ko tay o ti.
- Papi li y.
Cn phng khng n o lm. Hnh nh c vic g nghim trng sp xy ra hoc xy ra.
- Ti b tc mt dao ri. Bn n khm ti ly lun.
- Dm nay cu khng cn n n.
- Sao vy?
- Thng Armeni v bn n trong nh tiu.
- Chng lm g trong y?
- Chng cht ri.
- Ai git chng?
- T
- Mau nh. Cn nhng a khc th sao?
Trong nhm chng cn bn a. Paulo ha danh d vi t l chng s khng lm g, chng ch
ny chm dt y khng.
- a cho t con dao.
- y cm ly dao ca t. Ra ni chuyn vi bn i, t li y
Ti tin li pha nhm ca h. Mt ti lc ny quen dn vi bng ti l m. Ri ti cng n
vng.
- Paulo, anh mun ni chuyn vi ti phi khng? Phi.
- Ni mt mnh hay c c cc bn anh? Anh mun g?
Ti thn trng mt khong cch mt mt ri gia chng ti. Dao c m sn, giu trong
bn tay ti.
- Ti mun ni, ti cho rng bn ca anh th l c tr th xng ng ri. Anh mt ngi
h l . Anh ngh sao?
- Ti s xt ngh ca anh, Paul . iu ta c th lm c, nu cc anh ng , l hai nh
hu khng?
- c.
V ti rt v.
- Bn chng n ni nhng g vi cu?
Chng n cho l, vi ci cht ca thng Armeni v thng V L, Matthieu c tr th r
- Khng c - Galgani ni.
Garandet khng ni g. Jean Castelli v Louis Gravon ng l phi tha thun nh chin.
- Cn cu th sao Papi?
- Trc ht, ai git Matthieu? Thng Armeni phi khng? Ti a ra mt iu tha thun. T
vng tm ngy, hai bn s khng c ai hnh ng g hi nhau.
- Cu khng mun tr th cho Matthieu h? Galgani hi.
- By gi, Matthieu c tr th ri, v cu y m hai thng cht. Cn git nhng thng
- Chng c bit nh vy khng ch? Phi tm hiu iu g?
- Xin li v cho tt c. T c ng mt cht y. t ra ti cng cn c yn tnh mt mnh.
ngi ti, nh nhng rt con dao ca ti. Trong m ti, mt ging ni th thm:
- Papi c ng i, nu ng c c yn tm m ng. Bn t d th no cng thay nhau canh gc.
Ci cht tn nhn, khn nn ca bn ti l khng c l do chnh ng. Tn Armeni git anh v
r ngay mt trm su mi francs. Thng ch mt th din v b buc phi b tin ra trc
andet kp hai bn, n ch c cch tun lnh.
V n git mt cch hn nht mt tay giang h kiu mu, trong sch v thng thn vi gii
ti tha mn l bn git ngi ch sng c vi gi sau khi chng phm ti c: cng chng
ca mt nh v ch, thc con dao vo c tng a mt, trc khi chng c th gi th
ga mu. Ti t hi mt cch ng ngn: Khng bit ai ko xc chng vo nh x?. Nhng t
thy nhng tia sng cui cng ca mt tri v tm mt mu th thm chiu sng ci cnh

bn ti... V ci thn trn thng ng, ct mt cnh tay, ang tin v pha ca-n?... R r
bit rng khi c ting chung l chng sp c n. Ti cn thy hng chc ci vy c le ln
. Chc phi ti hn trm con.. Vi Matthieu, vi bn ti th l ht! Con ng thi nt
Cht tui bn mi v mt nht dao do mt chuyn tm pho. Ti nghip cho bn ti. Ti chu
cho l c mp n tht ti trong khi ti cn sng, liu mnh i tm t do, khng b bc trong
tri vo dy. V khng c mt ai chng kin lc , d l t nhn hay l lnh gc. Khng c t
g s chn ti lc ti cn sng, trong khi ti ang vt ln vi thin nhin ti c t li
Thi i. Thi hn i. Khng cn nhng cuc vt ngc chun b qua qu k cng na. T o Qu
mng, nh n Tri?
Ni cho cng, y ch l vn chu ng ca th xc. Bn mi tm gi hay su mi gi? Mt
sc lc ca c i phi b ra kp cht ly cc bao ti da, n mt lc no , liu c l
phi ri o Royale, v n o Qu . Sau ri s liu.
- Cu ng cha, Papi?
- Cha.
- Cu ung c-ph khng?
- Nu c.
V ti ngi trn vng, cm ca c~ph nng Grandet a cho ti cng mt iu Gauloise chm
- My gi ri?
- Mt gi. T bt u gc t na m, t thy cu c trn trc hoi, t bit l cu khng ng
- ng y. Matthieu cht lm ti ngao ngn qu chng, nhng vic mai tng cu y ch l c m
khip.
- T khng mun nghe chuyn y u, Papi . Tng tng cng thy c. L ra cu khng nn
- Trc kia ti c ngh cu chuyn v ting chung l ba t. Ri vi dy thp chng vo ,
chm xung y. Ti nghip cho Matthieu, ti s cn nhn thy ci cnh rng rn mi cho
eni vi thng V L l vy?
- T pha cui o, ang ghp mt cnh ca cho ca hng tht th nghe tin chng n git bn
t li n xng, ly c cn phi sa kha. T lng vo mt ci ng di mt thc mt co
tri, t mang ci ng y v. Tn lnh gc hi lm g, t ni l ci x treo vng ca t b
v n phng, tri cn sng, nhng t ci ng ch git qun o. Trc khi im dan
t lng con dao vo ci ng. Thng Armeni v thng V L ng ti ch trc vng ca chng.
l Jean Castelli v Louis Gravon can m y, nhng gi ri, cng khng nhanh nhn nu ha
. T mun hnh ng trc khi cu tr v trnh cho cu khi b dnh dng vo vic ny. Vi
h n ti a. Jean ng cui phng v tt bt ngn n y, Gravon u phng ng kia
chnh gia. T c mt cy n pin ca Dega cho. Jean i trc, t theo sau. n ngang ch
vo mt chng. Thng Armeni b la, a tay ln che mt. T c th gi lao c ngn dao v
v cha ra pha trc nhng chng bit m vo u. T cng lao mnh n ni con dao xuyn q
xung sn v ln vo di vng. Jean tt n, t thi khng ui theo Paulo di vng, c
- Ai ko chng vo nh cu?
- T khng bit. T cho l chnh bn cng nhm vi chng ko chng vo y moi hai ci
- Chc phi c n mt ao mu nh?
- Ch cn g na. Chng n ng l b chc tit nn mu phi ra n ht. T ngh ra mo dng
c trng thy mt tn lnh gc thay pin cho ci n ca n. T ngh ngay n ci mo y, li
gi th chng tha h lc sot. Cy n pin v c con dao gm na, c mt thng A-rp gi
V phn y, khng lo b l. T cng chng c g t trch mnh. Bn chng git Martthieu tron
t git chng trong khi mt chng y nh n pin? Th l xong n. Cu ngh sao, Papi?
- Cu lm ng y. Ti khng bit phi cm n cu nh th no v cu hnh ng mau nh v
oi cuc trong v ny.
- ng bn tm n chuyn y. T ch lm bn phn ca t. Cu chu ng nhiu v cu kht
- Cm n cu, Grandet . Phi, by gi t li cng mun i cho thot hn bao gi ht. Vy cu
li y nh. Thng thn m ni, t rt ngc nhin nu thng Armni, trc khi hnh ng,
hp nhn mt v git ngi hn nht n th u. N bit r nhng hu qu s phi chu.
- T cng ngh vy. Nhng Galgani th ni l tt c bn chng c ti ht.
- Ch n su gi xem vic g s xy ra. Ti s khng ra ngoi thng u. Ti s co b
Nm gi sng. Bc Trng khi n ch chng ti: Cc cu ny, ta c nn gi vng gc khng n
Ngi t gi by mi tui ny mun c chng ti cng tin rng t su gi ri ti qua, gi
an phng chc b bt mu, v vng mu ng gia li i, mi ngi i qua i li bt buc ph
h ngi t gi:
- Sao, c hai ngi cht trong nh tiu ? T lc no vy?
- My i m hi xem - ng gi ni - Tao ng t su gi. By gi, tao i tiu, tao b trt ch
ln, mi bit l mu v trong nh tiu, tao trng thy hai thng .

- Thi bc c gi i, ri xem sao.

- i gim th i, gim th?
- Lm g m to mm vy, lo gi kia. Chy nh hn?
- Khng u, sp i, c hai ngi cht nh x.
- Bn bay mun tao lm g no? Lm cho chng sng li chc? By gi l nm gi mi lm ch
tiu y.
- ng ni th khng c u. Vo gi ny, sp dy c ri, ai cng phi i l, i i ch.
- c ri, ch y . tao i gi sp gc. Ba lnh gc, mt cai gim th v ba ngi na
ca st.
- C hai ngi cht nh x h?
- Tha sp, vng.
- T my gi?
- Ti khng bit. Ti va i i th trng thy h.
- Nhng ai vy?
- Ti khng bit.
- Vy th, lo gn ny, ti ni cho lo bit. Mt thng cht l thng Armeni, vo xem i.
- ng ri, y l thng Armeni v thng V L. Ch n lc im danh thi.
Ri c bn b i.
Su gi sng, chung reo ln th nht. Ca c m v c hai ngi pht c-ph i t ch ng
m.
Su gi ri, l hi chung th hai. Ngy rng. V li i y nhng vt chn dm vo m
Hai vin tri trng n. Tri sng r. Tm gim th v mt bc s cng n theo.
- Tt c ci ht qun o, ng nghim trc vng ca mnh. Tri t i! y ng l ci l s
Ph tri trng vo nh tiu trc. Khi tr ra, mt ng ta trng bch. ng l h b chc ti
e thy g, phi khng?.
Im lng hon ton.
- ng gi, ng l trng khi ny, hai ngi kia cn ht mu.
- Xin bc s cho bit h cht chng c bao lu ri.
- T tm n mi gi. - bc s ni.
- Th m n tn nm gi lo mi thy h? Lo khng trng thy, khng nghe thy g ch?
- Phi, ti vn nng tai. Ti nhn cng chng r, hn na ti by mi tui, bn mi n
Su gi ti ng, v mt i tiu, ti mi phi dy lc 5 gi sng. Cng may, v thng ngy
- Lo ni ng, cng may m lo mi nhn thy y nh, - thiu t ni, ging chm bim - Ngay
nh t, tt c u ng ngon lnh sut dm. Ai khing cng y, a hai ci xc ny i, em t
sn, tng ngi mt c trn trung nh th.
Tng a chng ti i ngang qua my vin ch huy v bc s. Tt c cc b phn trn thn th
tch, nhiu ngi b vy mu. H u ni l h trt chn khi b vo nh tiu. Grandet, Galga
- Papillon, ch anh nm du? - H lc sot c ca ti - Con dao ca anh u?
- Dao ca ti b ng gim th tch thu ngay t ca, lc by gi.
- Phi - ngi lnh ni - Anh ta cn lm tong ln, ni l ngi ta nh git mnh.
- Grandet, dao ny ca anh h?.
- Vng, n ch ca ti, vy n l ca ti. Con dao sch nh mt ng xu mi, khng c ly m
Bc s t nh tiu tr ra ni:
- Hai ngi ny b m bng mt con dao hai cnh. C hai b m khi ang ng thng. Chng l
ngi ta git nh git con th m khng chng c. Phi c ai y b thng.
- Nhng bc s thy y, chng ai c ly mt vt xc
- Hai ngi ny c nguy him khng?
- c bit nguy him, bc s . Tn t ngi Armeni hn l k git Carbonieri xng git
- Xp vic ny li thi, - thiu t ni, - nhng c gi dao ca Grandet li. Tt c i lm h
anh c bo bnh khng?
- Tha thiu t, c.
- Anh khng b ph th gi tr th cho bn nh. Ti khng b bp u nh. ng tic l ti
ra nhng chng c y. Mt ln na, ai c g cn khai khng? Ai c th gip chng ti c c
ngi s c ra khi tri v a v t lin.
Im lng hon ton
C t ca thng Armeni u bo bnh. Thy vy, Grandet, Galgani, Jean Castelli v Louis Gravo
vo pht cui cng. Mt trm hai mi ngi ra c, gian phng vng hn. Nhm ti c nm a,
h v ng gi khi trng lun mm cu nhu khng ngt v phi dn dp ch mu, v mt hay ha
Alsace tn l Sylvain.
Anh ny sng c thn trong t v c mi ngi qu mn. Anh dm mt mnh lm mt vic ph

rt c n trng. Ch c mt mnh, anh tn cng mt toa xe la ch bu kin trn chuyn t

ngi lnh gc ri nm xung ng nhng ti bu kin, c ng bn i dc ng st thu nh
Sylvain thy hai nhm rm r ni chuyn gc ca mnh, v v khng bit rng chng ti th
:
- Ti hy vng cc anh khng dn trn nh nhau kiu ba chng ng lm pho th ch?
- Hm nay th khng - Galgani ni - vic sau hng hay.
- Sao li sau? Vic g lm c hm nay khng nn n ngy mai - Paulo ni - nhng ti
Anh thy th no, Papillon?
- Ti ch hi mt cu: anh c bit thng Armeni nh lm g khng?
- Xin ly danh d m ni rng ti khng bit g c v anh c mun ti ni thm iu ny khng
g bit ti chu ng sao ni vic ny.
- Nu vy ti sao chng ta khng kt thc chuyn ny cho dt khot? - Grandet ni.
- Chng ti ng . Chng ta hy bt tay nhau v thi khng bn ti cu chuyn ng bun ny
- Tn thnh.
- Ti lm chng nh? - Sylvain ni - Ti vui lng thy vic ny c b qua.
- Thi khng ni na.
Su gi chiu, chung nh th vang ln. Nghe ting chung, ti khng sao qun c cnh ngy
tin v pha thuyn. Hai mi bn gi tri qua, m hnh nh y vn lm ti xc ng n n
meni v thng V L b l c mp rc nh vy.
Galgani khng ni mt cu no. Anh ta bit vic g n vi Carbonieri. Anh ngi trn vng,
mt m m nhn vo khong trng trc mt. Grandet vn cha v. Ting chung va lng i
ti, ni nho nh: T ch mong con c mp no n Matthieu ng p ming tht ca thng x
li cng nm trong bng mt con c, nu th th i ch m qu!.
R rng, vic mt ngi bn cao thng v thnh tht y gy ra cho ti mt khong trng l
cng tt.
Ngy no ti cng nhc nh vi mnh nh vy.

Mt cuc vt ngc ca ngi in

- V ang c chin tranh, cc hnh pht li c tng ln nu vt ngc tht bi, lc ny kh
?
Cu ngi c hai plan bng vng trong on tu ang bn vi ti ch git o qun sau khi
cc trng hp vt ngc. Ti ni vi y:
- Ci n t hnh y khng lm cho ti t b nh vt ngc c u. Cn cu th sao?
- Papillon i, ti chu ht ni ri v ti cng mun tch thng lun. Mun ra sao th ra. Ti
bit l ti phng cung tiu ca nh thng ly c hai ci thng tn-n cha c 225 lt tc
u, mt thng y dm. Hai ci thng y m chng k vo nhau, sao cho n khng th tch ra
tng bao quanh nh thng in khng b kim sot. Pha trong thng ngy ch c mt tn l
ot xem bnh nhn lm g. Sao cu khng n y vi ti?
- Lm y t ?
- Khng c u. Cu bit tha l khng bao gi cu c lm vic nh thng in. Va xa
khng a cu n lm vic y. Nhng cu c th vo y vi tnh cch ngi mt tr.
- Kh y, Salvidia . Khi mt bc s coi cu l in, ng ta cho cu c quyn tha h
l khng phi chu trch nhim v nhng hnh ng ca mnh. Cu th ngh n trch nhim ca
th git t, git c lnh hay v lnh, hay mt a con nt cng khng sao. Cu c th vt ng
cu. Qu lm ngi ta cng ch c th lt trung cu ra ri tng cu vo mt phng giam c l
h y ch ko di mt thi gian, ri c ngy h li phi ni nh cch cha tr bng v lc
cng chng mt mt g.
Papillon i, ti tin cu, ti mun vt ngc vi cu. Cu hy c lm mi cch vo c
nht v n cu nhng lc gay go nht. Ti cng nhn rng khng b in m phi sng chun
khip tht.
- Cu c v nh thng in i, Romo, ti s nghin cu tht k vn ny v nht l tm hi
s xp mnh vo loi khng phi chu trch nhim g cng l
kin hay y.
Ti bt u nghin cu vn mt cch nghim chnh. Th vin ca tri khng c cun sch no
h in trong mt thi gian no y.
Dn dn, ti c nim kh r rng:
1. Tt c nhng ngi in u au u d di.
2. H thng b nhng ting trong tai.
3. V thn kinh h b kch thch nn h khng th nm lu mt t th m khng b mt cn co
th b cng thng n tt ca h ny bt ln nh ci l xo.

Vy th phi lm sao ng ph by ra mt cch l liu m ngi ngoi vn pht hin ra nhn

uyt nh gi ti i bnh vin nhng khng d dn phi i hi nhng bin php i x ti
hn n, phi chch bromure, phi tm bng nc lnh nay nc nng gi v.v.... Nu ti ng k
la.
C mt iu c li cho ti: ti sao, v l do g m ti phi gi bnh? Bc s khng th gii
g cuc trong tr ny. i vi ti khng c gii php no khc.
H t chi khng chu a ti i o Qu. Ti khng cn chu ng ni cnh li tri sau
quyt nh thi, th hai ti s bo cc bnh. Th cng khng xong, ti khng th t mnh kha
nhng ngi y li phi l ngi tin rng ti in tht mi c. Ti phi lm hai hay ba vi
cai t v cai t s ghi tn cho ti i khm bnh.
ba ngy nay, ti khng ng, khng ra ry, cng khng co ru. Mi m ti th dm nhiu l
ao anh ta li ly mt tm hnh ti vn by u vng (tm hnh ny khng h c bao gi ch
ti. Anh ta s, v xin chuyn i ch khc. Thng thng xp vn c chu vi pht trc
vo y Ai ny u t bc mnh, nhng ci v mt lm lm ca ti chc lm cho mi ngi
vi ti
- Papillon, sao cu lm th?
- V h qun cha cho mui.
Ri chng thit
n nhng ngi khc, ti ly ga-men ca ti a ra trng khi st x
Trong mt khng kh im lng hon ton, mi ngi ng nhn ti n xp.
Hai s vic a n kt qu l hm nay, ti c a n bc s m khng phi xin x g
- Bc s c khe khng?
Ti nhc li cu hi mt ln na. Bc s kinh ngc nhn ti. Ti nhn li ng vi cp mt c
- Ti vn khe, bc s ni. Cn anh. Anh b m phi khng?
- u c?
- Th ti sao anh li i khm bnh?
- Chng ti sao c. H ni vi ti l bc s b m.
- Ha ra khng phi, cho nn ti cng mng. Cho bc s ti v
- Khoan , Papillon. Anh ngi xung y, trc mt ti. Anh nhn vo ti i.
Ri bc s dng mt ci n g chiu ra mt tia sng nh xu soi vo mt ti.
- Bc s khng thy ci m bc s mun tm ?
n ca ng khng sng nhng d sao ng cng hiu ch, phi khng? ng c thy chng n
- Thy g? Bc s hi.
- ng ng gi tr ng ngn, ng l bc s hay l th y? ng ng ni vi ti l ng khng c
oc ng khng mun ni vi ti, hoc ng cho ti l mt thng ngu.
Mt ti nh ln v mt mi. B ngoi ca ti, ru cha co, mt cha ra, u gp phn vo m
, nhng ti khng h c mt c ch d dn no khin h phi can thip. Bc s c thi ha
v t tay ln vai ti. Ti vn ngi yn.
- Phi, ti khng mun ni cho anh bit, Papillon, nhng ti c th gi thy chng.
- Bc s ch ni lo, m mt vn tr tr ra nh th a. Bi v ti bit tha l ng chng th
ca ti ch g? Ba ci m en y, ti ch trng thy chng khi ti nhn vo khong khng hay
thy mt ti r rng, nhng ba ci m th i u bit tm bit tch. H ti cm gng ln m
- Nhp vin ngay, - Bc s ni - Khng phi quay v tri na, Papillon, anh ni vi ti l an
g? C th ng nh vy, nhng ti li thy anh mt mi lm, cho nn ti anh ngh vi ngy
- Chng sao c, c thi. Bnh vin hay tri th cng vn l o.
Bc u trt lt. Na gi sau, ti bnh vin, ti mt phng sng sa, ging sch s
di. Dn d, do sc m th ln n cao , ti thnh ngi in. Tr chi ny cng nguy h
cn cht mi di, ti vn nghin cu vi mt ci gng soi nh ln giu c, ti quen lm
h th tuy ti khng h c . Papi i, khng nn sm chi vi ci mo vt ny. Nu c p mnh
v li cho mnh nhng chng tt vnh vin. Nhng ti vn phi chi tr ny n cng nu m
rch nhim ri vt ngc vi anh bn. Vt ngc! Hai ting k diu y a ti bay bng, ti
hng ton-n, c sng nc y v t lin, cng vi anh bn thn y t ngi ca ti.
Bc s thm bnh hng ngy. ng khm ti rt k, v ln no chng ti cng ni chuyn vi nha
in hn. Vy th ti phi cho ng ta bit l ti c nhng cn au nhi vng gy, v y l n
- Th no Papillon? Anh ng c ch?
- Vng tha bc s, ni chung ti cng khe. Cm n bc s cho ti mn t bo Match, nhn
c mt ci my bm, chc ti ci g : my chy sut m, ting phng phng ca n c d
hng vy. C m c th, chu khng ni. Cho nn ti rt bit n nu bc s cho ti c sang
Bc s quay sang pha ngi lnh y t v hi nh, rt nhanh.
- C ci my bm ?
Y t lc u ra hiu khng c.

- Gim th, cho anh ta sang phng khc. Anh mun phng no?
- Cng xa ci my bm cht tit ny cng tt, pha cui hnh lang. Cm n bc s.
Ca c khp cht, ch cn mt mnh ti trong phng. Mt ting ng rt nh, bo cho t
hc chn y l ng bc s, v ti khng nghe ting chn ng i xa dn khi ng ra khi phng.
khut ci my bm tng tng ca ti v ti ku ln, khng to lm Tt my i? Tt my i!
vi u di gi.
Ti khng nghe c ting chic np ng ca khe nhm ng li nhng ti nhn ra ting chn
l bc s. Bui chiu, ti c i phng. Chc ti gy c n tng tt vo lc sng, v
km. H chng ni g nn ti cng khng ni. Ti ch lng thinh i theo h. Hai ngy sau, t
hai: nhng ting trong tai.
- Kh ch, Papillon? Anh xem t tp ch ti gi cho anh cha?
- Cha, ti cha c c. Sut ngy hm qua v mt phn m na, ti c tm cch lm cho
phi cht ngt. Ti ly bng nht vo tai m vn khng n thua g Cnh ca n c rung ln
n di-di-di... Hn th na, li cn thm ci cm gic nht nht bun bun kh chu lm. n
ti khng lm cho n cht ngt c, ta c th kim cch lm cho n cht ui vy nh, bc s
Mm ti c my my lin hi v ti nhn thy bc s n iu , ng ta nm tay ti v
- c ri, Papillon i, chng ta s dm cho n cht. Chatal, anh ra tay cho anh y i. Mi
c lp i lp li c ci bin t nhiu, nhng bc s vn cha quyt nh gi ti i nh thn
C ln, trong khi thch bromure cho ti, Chatal bo trc cho ti bit: By gi th n ri.
hc cng cn lu, ng y mi gi cu i bnh vin. Nu cu mun ng ta quyt nh sm, cu ph
him mi c.
- Anh thy th no Papillon? - Bc s, c hai y t v Chatal i theo, m ca vo phng ti, v
- ng b ngay li chi y i, bc s. - Ti gi thi gy g ra. - ng bit tha l khng
vi ci thng vn hnh h ti?
- Anh hnh h anh? Bao gi? Hnh h th no? - Trc ht, bc s c bit cc cng trnh ca b
- Bit, ti hy vng l c bit.
- ng bit l ng ta sng ch ra mt ci my dao ng c nhiu ln sng ion-ha khng kh
trng. Vi ci my dao ng y, ngi ta c th phng ra nhng ging in. Th m, mt k th
e. C mi ln ti ng yn, l n n nt, lm in git vo ng bng v hai i ti. Ti git
ngh sao c? C m, chng lc no ngng. Ti c va chp mt l png mt ci, in li gi
bo cho mi ngi bit l h ti m tm c thng no tng phm vi n l ti git y. Ti
l ai. Bit c ri th liu m gi ly thn nh. ng cng ct i vi ci li: khe khng,
cho ng bit y, bc s , ng b ngay li chi y i!
S vic ny em li kt qu. Chatal cho ti bit l bc s dn d bn gc phi ht sc
ai hay ba ngi. Phi ni nng n tn vi ti. Ti mc chng bch hi cung, bc s ni th,
- Ti c th a anh y i nh thng, ch cn mt ngi ph l - Chatal ngh trnh
- Papi, anh n c ch?
- n c, Chatal i, n ngon na.
- Anh c th i vi ti v ng Jeannus ch?
- i u?
- Mang thuc n cho bnh vin, nh i do mt qung thi m.
- No th i.
Th l c ba chng ti ri bnh vin n nh thng in. Va i Chatal va ni chuyn, v
khng, Papillon?
- , chn n tn c, nht l t khi Carbonieri bn ti khng cn y na.
- Th ti sao cu khng li vi ngy nh thng in? Thng cha c ci my s khng tm r
- hay y. Nhng t khng b lon c, khng bit h c chu nhn khng?
- Cu c ti lo vic ny, ti s ni h cu.
Tn cnh st ni, mng v thy ti ri vo ci by m n tng Chatal ging ra nh la t
vi ngi in, tht chng d dng cht no. Chng ti ngi tng tp hai, ba chc ngi ngo
t c ra cc phng. Mi ngi u trn trung sut ngy m. May m tri nng. Ring ti h
Ti va c y t cho mt iu thuc l chm sn. Ngi gia nng, ti suy ngh v tnh ra
Mt ngi in li gn ti. Tn anh ta l Fouchet. Ti bit cu chuyn ca anh. M anh bn nh
cs nh mt gim th chuyn, anh ly tin vt ngc. Tn c nm ngn v phi a cho a
uchet qua mt ng dy khc bit c l m anh gi tin cho anh v b m hy sinh tt
nh tn cng cc gim th. Nhng anh cha kp lm g h th b ch ng ngay. T ngy y,
- Cu l ai?
Ti nhn con ngi ng thng va hi ti. Hn cn tr, ch chng ba mi tui.
- T l ai ? Mt ngi n ng bnh thng, nh cu thi, khng hn khng km.
- Cu tr li ng ngn lm. T thy r, cu l n ng ri. T mun hi cu l ai? Ngha l

- Papillon.
- Papillon ? Cu l con bm ? Kh cho cu ri. Bm phi bay v c cnh, th cnh ca cu
- T nh mt ri.
- Phi tm cho ra, c cnh mi vt ngc c. Bn lnh khng c cnh. Cu s n t chng.
Ti cha kp a, hn git ly. Ri hn ngi.. trc mt ti ht, v say sa.
- Cn cu, cu l ai?
- T l th tht cho i. C mi ln ngi ta a cho t ci g ca t, l ngi ta li la
- Ti sao vy?
- N l nh vy. Cho nn t git bn cai t, cng nhiu cng tt. m nay, t treo c hai
- Ti sao cu li treo c chng?
- Chng n n cp nh ca m t. M t gi nh ca b cho t, chng n thy nh p, chn
sao?
- Cu c l . Nh vy chng khng th li dng nh ca m cu c.
- Thng cai b ng kia, sau hng ro st y, cu thy khng? N cng nh y y. Thng
Ri anh ta ng ln v b i.
Tri t i! Sng gia nhng ngi in, chng c g l vui th, m cn nguy him na. Ban
rm, nhng ngi in li cng b kch thch hn. V sao tun trng li nh hng n hnh
gii thch ni.
Bn cai c nhim v bo co v nhng ngi in phi theo di. Vi ti, chng cn i chiu t
qun khng cho ti n mt ba. Ti c mt ci gy v mt si dy, v ti lm iu b cu c.
- C c cn cu khng, Papillon?
- Chng khng cn mi c. C mt con c nh c lo o theo ti hoi, mi khi c ln sp
chng c con no bao gi. Nhng ti vn c cu. Chc c ngy s c mt con c khng tin co
Ti nghe thy tn lnh ni vi y t: Thng cha ny in tht ri.
Khi ti phi ngi n bn cng cng ti nh n, ti khng sao n c a u a ca ti. C
chn v ngc y lng l trng nh con kh, n chn ti lm nn nhn n hnh. Thot tin n
nn mun n phi i cho ngui . Vi chic mung g, ti xc tng t mt v c th n c
k s thi Trung th k - cm a ca n ln, vo lng bn tay v n ht trong nm pht. R
h chi, n t mnh trc mt ti v nhn ti vi cp mt to, vn tia mu nh mun ni: My
ti cha c xp hn vo loi in nn ti quyt nh cho n mt n gy ting vang. Hm
ngi cnh ti. B mt r di ca n trng rng r hn ln. N tm tc hng trc ni khoi t
to v nng, ng y nc. Thng cha khng l va cm a ca ti ln v bt u u vo m
ting nh b ri gc xung. Ngay lp tc, nhng ngi din, tay vn cm a thc n ca mnh
h bt u. Cuc lon tp th ny li c thm nhng ting la ht ca tt c l ngi in
Bn vin y t lc lng b thc ti ln khng nng nh cht no v a ngy ti v phng,
ca ti. Ln ny th t yu cu! Bc s quyt nh xp ti vo loi khng phi chu trch n
r nhn nh chng bnh ca ti l in thuc loi hin, nhng cng c nhng lc rt nguy hi
u n rch di n tm phn. Cng may m n khng ra i do cng gi vi ti.
Ti ni chuyn c vi Salvidia. Anh lm c cha kha gi m gian phng thng ton
vi nhau. Ti ni vi anh ta l ti s dy thp d b t do cc thng ton-n ra n bin s
hn. Anh s c kim th , c dy thng v dy thp. Anh cn phi nh ba ci cha kha na
dn n phng ti v mt ci m ca chnh nh thng in. Cc phin gc khng nhiu lm. Mi
i ti n mt gi sng ri t mt gi n nm gi. Hai cai t n phin trc ca mnh ch ng
l n, ch cn bnh tnh ch. Nhiu nht l mt thng.
Vin sp gc cho ti mt iu x g loi ti y ang ht d khi ti ra sn. Tuy thuc ti,
rn trung, ht hng, khc lc vung chn vung tay lon x, ni mt mnh. H cn t sng nc
mang nhng vt bm do b nh p hoc t h gy ra, cng vt dy chng ca o trn lc tht
rung nt. C bao nhiu ngi in ny c cc bc s tm thn Php buc phi chu trch
Titin - y l tn ngi ta thng gi anh ta - cng i mt chuyn vi ti nm 1933. Anh g
nga, cho nn nhn ln xe, bo xe ch ti bnh vin, v n ni anh ni: Hnh nh anh ta
bt ngay. Cc bi thm nht nh khng chu coi anh ta l thuc loi khng phi chu trch nh
M ng l anh c in mi lm nh vy. Ngi bnh thng d ng ngn n u cng chng ai
it l kinh nin. Anh ta ging nh mt ci xc cht bit i. Anh nhn ti vi i mt xm ch
hng i, c nhng con kh con trong bng ti. C nhng con c lm, chng cn rut ca ti
cu gin y. Nhng con khc thuc ging kh x ton lng c l lng, c nhng bn tay m d
gn khng cho l c kia cn ti: khi l kh con hin lnh ny chu kh bo v ti, ti khng
- Cu c nh Marseille khng, Titin.
- Tt nhin l nh ch. Nh k na l khc. Qung Trng Chng khon vi nhng thng cha chuy
lt...
- Cu c nh c tn vi thng khng? Thng Thn hm li? Le Gravat? Clment chng hn?

- Khng, ti khng nh tn thng no ht, ch nh thng cha nh xe nga ch thng bn b bn

l nguyn nhn lm bn ti b bnh. C th thi.
Ti nghip cho Titin, ti cho anh ta mu x g v ti ng ln, lng xt thng v hn. Con n
ch. ng l sng chung vi nhng ngi in rt nguy him, nhng bit lm sao c? Ti cho
pht.
Salvidia gn hon thnh cc cng vic chun b. Anh ta c c hai ci cha kha, ch t
dy thng rt tt, thm vo , anh cn tho vng bn mt cun dy c nm si. V mt ny
hnh ng v va ng kch va chu ng cnh ny tht gay go. c ti phng ny trong kh
Ti ln mt cn ging nh tht n mc cc y t tng ti vo bn tm nc nng gi v chc
vi bt rt dy gi cho ti khng ra c. Ch c mt l hng ti th u ra. Ti tro
vo phng. Ti ht hn khi thy cch hn nhn ti. Ti s n bp c ti, n cht khip. Ti
N tin li gn ti, i mt thao lo ca n chm ch dm ti, c v nh c ngh xem n t
mi thi khn ph vo mt ti. Ti mun ku cu nhng ti s ting ku ca ti lm cho n cn
chc l hai bn tay h php ca n sp cht ly c ti. Ti khng d qun c nhng giy ph
nh gian phng, ri ti ch nhng vng v lng vn vi nc. N ng vi nc lnh v m ht m
tht s. Hi nc ta kn phng, ti b ngp th v hi nc, ti c vng vy cung cung
cng c ngi n cu ti. Bc cai t thy hi nc lt t cc ca s ra. Khi ti ra khi
di ha ngc, nht l i v b phn sinh dc, y da b lt ra. Ti c bi acid pi
nng n mc h phi gi bc s n khm. Ti c chch vi mi thuc morphin chu ng
l trong bn nc c mt ngn ni la bt u phun. Chng ai hiu u ui ra sao. V vin y
ci vi nc.
Salvidia, sau khi bi acid picric cho ti i ra. Anh sn sng v ni vi ti, may m t
bi, ti c th tr v khu vc ny m khng s c ai trng thy. Anh phi cp tc lm mt ch
chi kha bng mt mu x phng. Ngy mai s c cha. Ch cn ti cho bit ngy no ti
g i tun.
Chng ti quyt nh l m nay s trn i trong phin gc t mt gi n nm gi sng. Salvi
, anh s dc ht thng ton-n dm vo hi mi mt gi m. Thng du s c nguyn v bi
xung nc. Ti mc mt ci qun lm bng bao bt m, di ti u gi v mt ci o va-ri b
cn eo mt ci ti nh khng thm nc c, trong ng t thuc l v mt ci my la. Sal
sn trn vi du n v ng, chng ba ki-l, theo li anh ni. khuya ri. Ti ngi trn
h trong chc lt, cuc vt ngc s bt u. Cu Tri v vn may n vi ti cui cng t
ngh thong qua v qu kh. Ti ngh v b ti v v gia
. iu l lng l ti ch c mt
bi thm hay v vin bin l .
Khi ca c m ra, ti bt cht thy cnh Matthieu b l c mp rc i thng ng.
Ln ng no, Papi.
Ti i theo anh. Anh vi kha ca v giu cha kha gc hnh lang: Mau ln, lm tht mau
thng tn-n rng ra d nh chi. Anh ly dy thng cun quanh ngi, ti th cun dy thp.
nh mc, ti bt u ln ci thng tn- n ca ti ra pha bin. Anh ln thng du theo sau.
thng khi n ln xung ng dc thng ng ny.
- T t thi, c t t, cn thn ng n ln qu nhanh. Ti ch anh, phng trng hp a
chn li. Ti i git li, ti i trc, thng ton-n ca ti ln theo sau. Chng ti xung
li hp ra bin, nhng sau l khu c kh vt qua c.
Dc ht du ra, thng y, khng sao a qua c qung c u. Gi thi mnh v sng
st ty ny ln y. Cc l c bt kn. ng cho cht cc u inh. Ting sng gi m
hng ton-n c ct cht vo nhau ny. Mi thng cha c hai trm hai mi lm lt. Th
g khng d dng xoay tr. y i no, tri t i! Nng ln mt cht. Cn thn t sng ny
nm mnh vo . Cn thn, khng chng b b tanmt, cha k l ta cn b gy chn gy tay n
- C bnh tnh, Salvidia! Cu i trc ra pha bin hay li ng sau y th hn. , ch
chc chn ta s ra khi c qung ny thi. Mun th, phi gi cho vng v ng cho chc
Ti c go ln ra lnh cho anh, gia ting sng gi o o ny, ti chc anh nghe c: mt co
i thng ton-n, anh v ti. Lc y ti in tit, ly ht sc y mnh chic b. Anh ta ch
bp bnh trn sng. Anh ta leo ln thng ton-n trc ti v ng lc ti nh tro ln th m
mt cng l ln mt tng nh ra xa hn c. Con sng x mnh n ni hai ci thng b ba t
thy mnh b ko ra xa, cch tng n hai mi mt. Ti bi v b mt con sng khc y t
ra khi. Khp ngi b bm gip, ti vng thot c nhng khi n ch cn, ti mi nhn
mt. Khng gn gi g c, ti la to: Salvidia Romo! Anh u y?. Khng c ting p l
-ri v li trn trung chng mang g ngoi i bt tt ngn chn. Tri t thin a, anh
i, bin v sng p li. Ti ngi y, khng bit bao nhiu lu, thn th, b suy sp hon t
v bc tc v qung i ci ti nh eo c ng thuc l v my la - biu hin mi quan tm
uc.

ng trc gi, trc nhng t sng qui n ang qut tt c mi th, ti gi nm tay ln v
ta m hnh h nh th ny ? Cha lng lnh g mi? Mi ch l ng gh tm, ng th y,
hng bao gi gi tn mi na! Mi khng xng ng cht no!. Gi du dn v cnh m l
Ti s tr ln nh thng in v nu c th, li l v bnh x. Ch cn cht t may mn, ti
Ti leo dc v ch ngh mt iu: tr v nm vo ging mnh. Khng ai trng thy, khng
ngi. Ti phi nhy qua tng bnh vin v ti khng bit Savidia giu cha kha cng chnh
Ti chng phi tm lu cng thy cha kha ca bnh x. Ti vo phng v kha tri hai ln c
tht xa. N ri pha bn ngoi tng. V ti vo ging nm. Vt duy nht c th t co v
it nc. Ti ko chn ln tn mt v dn dn m ngi c i cht. Gi v nc bin lm
cun xa hn ti, n tn cui o v n y mi bu c ln b. Ti c tr ln sm qu k
bn ti b thit mng.
Trong ngn ko bn ng u ging ti, c hai vin thuc ng. Ti nut c hai vin m khng u
. Ti ang ng th b lay dy v thy anh y t ng trc mt. Gian phng y nh nng v ca
- Th no Papillon? Cu ng nh cht vy? Mi gi sng ri. Cu khng ung c ph ? Ngui l
- Ung i.
Tuy cn ngi ng, ti cng nhn thy l i vi ti mi vic vn bnh thng.
- Sao anh li nh thc ti dy?
- V nhng vt bng ca cu lnh ri m ang cn ging. Cu s tr v phng ca cu.
- Thi c.
Ti i theo y. i ngang qua sn, y ti li y. Ti tranh th hong i bt tt ra nng c
ngy ri. Ti khng nghe thy x xo bn tn v chuyn ny. Ti i t phng ra sn ri li t
a xut hin, vy l anh ta cht, ti nghip cho anh, chc anh ta b p vo m cht. T
l v ti pha sau thay v ng trc. Lm sao bit c? Ti phi ri khi nh thng i
tr v tri giam, c l cn kh hn l vo y: By gi ti phi thuyt phc bc s thy l
- Tha ng Rouviot (ng ta l y t trng), m qua ti b lnh. Ti xin ha s khng lm bn
un di v o s mi cho ti?
Vin cai sng st. ng ta ngc nhin nhn ti ri ni:
- Papillon, anh ngi xung y. Ni cho ti nghe, c chuyn g vy?
- Ti ly lm l l ti sao ti li y, h sp. y l nh thng in, nh vy l ti sn
ti li y? Sp vui lng ni cho ti nghe i.
- Anh bn Papillon, va qua anh b bnh, ti thy anh kh hn. Anh mun lm vic khng?
- C
- Anh mun lm g?
- Lm bt c vic g.
Th l ti c mc qun o, ti c giao vic qut dn cc phng. Bui chiu, ca phng ti
mi b nht trong.
Mt ngi t - y t, ngi Auvergne, chiu qua ln u ni chuyn vi ti. Ch c hai chng t
. Ti khng bit anh ny nhng anh ta ni l anh bit ti.
- By gi th chng cn phi v vt lm g cho mt, bn .
- Cu ni g vy?
Cu tng ti khng bit cu gi v sao? Ti lm y t nh thng in by nm nay, v ng
- Th ri sao na?
- Sau ti rt tic v cu tht bi trong chuyn vt ngc vi Salvidia. Cu y b m
cu y khng ni cho ti bit, nhng ti cng khng bng gin cu y. Cn cu c cn g, c
.
Anh c cp mt thng thn lm ti khng nghi ng lng thnh tht ca anh. V nu ti khng ng
khng thy ai ni xu v anh: nh vy hn anh phi l ngi kh.
Ti nghip cho Salvidia! Khi bit chuyn anh ta trn i, mi ngi u sng st. H tm thy
a vo b. Ai cng cho l anh b c mp n ri. Bc s lm tong ln v ch du -liu b
g c c.
- Anh khuyn ti nn lm g?
- Ti s xin cho cu vic i lnh thc phm hng ngy bnh vin cho nh thng ny. Cu s
cho tt. Ni mi cu th tm cu cho c l . V cng khng nn khi bnh qu mau. cm n, tn
- Dupont.
- Cm n cu. Ti s khng qun nhng li khuyn ca cu.
Ti vt ngc ht c mt thng. Su ngy sau, ngi ta tm thy xc anh bn ti ni ln
anh. Nhng Dupont k vi ti rng cc loi c khc n b lng ca anh, v c mt khc chn
t thi khng b m xt nghim. Ti hi Dupont xem anh ta c th gi gim ti mt bc th b
h cho Galgani lc nim phong ti ng th, cu ta c th di vo trong.
Ti vit cho m ca Ro meo Salvidia
bc th sau y:

Tha b, con trai b cht, chn khng b xing. Anh y cht bin, mt cch can m,
y cht t do trong khi u tranh dng cm dnh li t do cho mnh. Chng ti ha v
nu c ngi no gp nn. Nay ti lm trn ci nhim v au n y v xin knh cn hn tay b
Bn ca con b
Papillon
Lm xong nhim v , ti quyt nh khng ngh ti cn c mng y na. i l th, cn phi
chuyn na. Vin cai t giao cho ti vic lm vn nh y. Ti tr li bnh thng hai t
g mun bung ti ra na. Cu ngi Auvergne k cho ti nghe, ln khm bnh va qua bc s mu
ghim. Vin cai t phn i, ni rng cha bao gi vn ca hn li dc chm sc cn th
Cho nn sng nay, ti nh tt c cc cy du ty v vt vo st rc. Ri ti trng mt cy
hng cn phi k, cng bit l s vic ny rm beng ln nh th no. - Thng cha cai t b
ghn ngo ni khng ra ting na. Sau cng ngi trn chic xe ct kt, hn khc nc n, ha
qu nhng bit lm sao c?
Bc s khng coi vic ny l qu nghim trng. ng nhn mnh, bnh nhn ny phi c a tr
rng sng bnh thng th nghim. Khi cn li mt mnh trong vn, ng mi ny ra ci
- Papillon i, anh ni cho ti bit ti sao anh li nh du ty trng cc cy thp t vo
sao ti lm nh vy bc s , v ti xin li ng gim th. ng y cng my cy du qu lm
g y nhng cy du khc.
Ti tr v tri giam, v gp li cc bn. Ch ca Carbonieri vn trng. Ti mc vng
s bt dnh vo o ngoi ca ti ging ch: ang iu tr c bit. Khng mt ai, tr bc s
in t tm gi n mi gi sng. Ti ngi gh bnh ung c ph v ht thuc vi bc s ngay
c gi chuyn ti v qu kh ca ti.
- Sau ri lm sao, Papillon? Sau khi ri nhng ngi Anh-ing m ngc trai, vic g n v
vi hai con ngi ng khm phc y. V bc s ni: Anh li y hng ngy vi ti nh, Papil
thch nghe k nhng chuyn xy ra vi anh.
Ngy no ti cng n vi gi vi bc s v v ng, thnh thong ch c mt mnh b v. Bt t
y s lm ti vnh vin ly li c thng bng. Ti quyt nh xin bc s chuyn ti i o
Ri vic y cng xong, ngy mai, ti s i. ng bc s v v ng bit v sao ti i n o
s i, nh t kh sai ny, ti khng sao chu ni, bc s cho ti chuyn i o Qu ti
h trng ny i cho ri.
- Ti hiu anh, Papillon , ci ch n p ny cng lm ti chn ngy, ci Ban Qun tr
may.

10. o qu
Chic ghe ca Deiflus
o Qu l hn o nh nht trong qun o Salut.
Cng l hn o nm cao nht v hng Bc, b sng gi vi dp ph phng nht. Qua mt khong
ln mt ci dc a ti mt bi bng, trn t trm gc ca bn gim th v mt phng giam
t kh sai v hnh s m ch c nhng b n giam hoc lu y v nhng l do chnh tr.
H sng mi ngi ring mt cn nh nh mi tn. C n th hai, h c pht thc n sng
him v y t trn o l bc s Lger, u c c gia nh, Lyon hay vng ph cn g .
li vit th v Cayenne phn i t nhn ny n o. Th l t nhn b a v o Royale
Mt ng dy cp ni o Royale vi o Qu, v nhiu khi bin ng, tu Royale khng ra
Chnh cai t y (c tt c ba ngi gc) tn l Santori. l mt ngi to ln, quen thi
- Papillon, ti hy vng anh x s cho ng n o Qu ny. Anh ng kin chuyn vi ti, t
h ti y.
Ti thy phng giam c su t nhn kh sai: hai ngi Tu, hai ngi da en, mt ngi dn
ngi Tu bit r ti, v b giam chung vi ti Saint Laurent v ti git ngi. y l
o.
Anh ta vn l tay cp bin chuyn nghip, thng tn cng cc ghe mnh v i khi git c th
l k cc k nguy him, nhng li c mt cch sng chung vi tp th c ai ny tin cy v
:
- Papillon, khe ch?
- Cn anh ra sao, Chang?
- Khe. y d chu lm. Anh n vi ti. Anh ng y, cnh ti. Ti, nu n ngy hai ln. A
Santori i ti:
- , anh thu xp ch xong ri h? Ngy mai anh v Chang cho heo n. Chang mang da ti,
ru ba da ra lm i. Phi dnh ring nhng tri da non cho heo con v chng khng c rng
vic y. Ngoi hai gi lm vic, sng mt gi, chiu mt gi, anh c t do mun lm g trn

vo bp ca ti. Vy cho mi ngi vui v. Th c c khng?

- Tha ng Santori, c lm.
- Ti bit anh l dn chuyn vt ngc, nhng y th v phng nn ti khng phi lo. Ban
c.
Cn thn i vi cc t chnh tr y. Ngi no trong bn h cng c dao pht rng. Anh m
c th cht hay b thng, v h trng thy anh c, cn anh, anh khng thy c h.
Sau khi cho hai trm con heo n, mi ngy ti i vi Chang khp o. Anh bit tng tn tt c
c b ru bc di, gp chng ti trn con ng i quanh o, ven b bin. l mt nh bo
tranh 1914. Ti cn gp thng u lm cho Edith Cavell - c n y t ngi Anh hay B c
- b x bn. Nhn vt kinh tm ny, to bo mp mp, tay cm mt ci gy, qut mt con c lch
C ng bc s m ng nhim v y t cng trong mt tp nh nh ch danh cho cc t chnh
v lc lng. Ch c mt ng l cn sch, tc ng hoa rm, rt di r xung c v thi
vu vo cc mm bin, mi vn cha c lnh hn.
- Anh cn g, c n hi ti, ti s cho. C bnh hy n. Ti khng a ai n thm ti v c
g con, g trng v g mi. Nu anh m trm c mt con heo nh, mang cho ti mt i sau, t
. Anh n y ri th cm ly ci l mt trm hai mi vin thuc k ninh ny. Chc anh
g rng y
Sng v chiu, ti cu c hng h sa s c phn di cc mm . Ngy no ti cng gi ch
o gi lo ta nhn c nhiu loi c khc nhau ln tm hm nh th. C nhng lc, nc xung,
Ngy hm qua, bc s Germain Guibert n o Qu. Bin lng, ng i cng v v thiu t ch
ph n u tin t chn ln o Qu. Theo li thiu t, cng cha c thng dn no t chn
m Dreyfus* xa kia vn thng ngi nhn ra bin c, nhn v pha nc Php ht hi ng.
(*Dreyfus Alfred, s quan Php gc Do Thi, Nm 1890 b a ra ta n binh v ti gin ip
906 mi c thanh minh v phc hi danh d. V n ny lm chn ng d lun ton nc Ph
di gia nhng ngi c t tng cp tin bnh vc Dreyfus v nhng ngi c xu hng bi Do
ing bi Ti t co bnh vc Dreyfus bng nhng l l anh thp v mt vn phong ny la
B xoa tng v ni: Gi tng ny c th ni cho chng ta bit nhng ngh ca Dreyfus
ui cng chng ta gp nhau. V anh c ni vi ti rng anh sp th vt ngc mt chuyn na.
yu cu, trc khi anh i, anh ngi mt pht trn tng ti va xoa tay vo, v cng xin a
- Thiu t cho php ti c gi bng dy cp, mt t tm hm v c cho bc s, mi khi ti m
- Vnh bit bc s, vnh bit b.
Trc khi tu ri khi bn, ti cho c hai ngi mt cch rt t nhin. B Guibert m to mt
ti v chng ti cng khng bao gi qun anh.
Chic gh ca Dreyfus tn mm pha Bc ca o cao hn mt bin n trn bn mi mt..
Hm nay ti khng i cu. Trong b c thin thin, ti cn hn mt trm k c phn v trong m
xch, cn hn nm trm con tm hm. Ti c th ngh cu. Ti c d gi cho bc s v
Lc l nm 1941. Ti t mi mt nm.
Ti ba mi lm tui. Ti sng nhng nm ti p nht trong i ti trong phng giam,
vi b lc Anh-ing ca ti. Nhng a con m ti c vi hai ngi v Anh-ing by gi
anh n vy? Nhng nhn v pha sau, ti vn lng ngm nhng gi nhng pht chu ng ko di
n c khc su trn con ng au kh. Ba mi lm nm ri! Montmartre, qung trng Trn
Triu Hoa vin, i l Clichy, u c ri? u ri em Nenette vi b mt y nh c m, tht s
rn y tuyt vng nhn ti m m, ku ti gia phin ta: Anh ng lo, em s n tn
i: Chng ta s c trng n? u ri, mi hai ci b tht trong ban bi thm? u ri b
trong cnh chim ng, gi y ang lm g?
Bao nhiu chuyn vt ngc! Th tnh xem bao nhiu chuyn ri.
Chuyn u tin, khi ti nh gc bn cai v t bnh vin trn i. Chuyn th hai Colombi
Chuyn ti thnh cng m mn. Ti sao ti li b b lc ca ti nh. Mt cm xc yu n
tng nh trong thn th ti cn gi li nhng cm gic m ti c th nghim nhng khi
yn th ba, th t, th nm v th su Baranquilla. Nhng chuyn vt ngc ny ch ton chu
h trong bui l mi-sa, tht bi mt cch thm hi! Ci chuyn thuc n h v chuyn ci qun
ci liu thuc ng tc ng qu chm! Chuyn th by o Royale, b thng x l Bbert Cel
thnh cng. Gi n cm m ci mm n i, chc ti v anh bn Carbonieri khn kh ca ti
thng in. Sai lm, mt sai lm ln ca ti, l cho anh ngi chn im h thy. N
nh, chc th b d hn nhiu.
Chic gh di ny, ni Dreyfus v ti b n t, m vn can m sng c, nht nh phi gip
h lm mt chuyn vt ngc na. Phi, tng nhn, trn, nh ln trn vc thm ch c b
v mt tm gng i vi ti. Dreyfus khng bao gi chu tinh thn b suy sp, ng lun l
reyfus c mt u th lm c Emile Zola bnh vc vi bi: Ti t co ni ting. Tuy vy
iu ni bt cng chc chn ng t chic gh ny gieo mnh xung vc. ng chu ng c

Ti khng th km Dreyfus, v ti phi t b

ngh vt ngc vi phng chm: thng hay l c
phi thng v phi c t do. Trong khi ngi trn chic gh ca Dreyfus, tm hn ti lang ba
ti p. Mt ti thng b la v nh nng chi chang, v nh phn quang mu bch kim ca n
C nhn bin mi m khng thc s nhn thy n, ti dn d bit c tt c nhng thay i th
gi. u u, khng mt mi, khng thay i, bin c c tn cng vo cc mm nh ra khi
vi o Qu: Mi ct i, mi phi bin mt i, ta mun x vo t lin m mi c lm ta vng v
ht no ngi, ta phi tc i tng cht t mt ca mi. Khi c ging bo, bin th sc vui v
rt ra, co ht tt c nhng g n p ph c, m hn th na, c cn chui rc, len li
hng tng khng l ang c v nh qut vo bin: Cm i qua y, cm qua ch ny.
V ti khm ph ra mt iu quan trng. Ngay di ch gh ca Dreyfus, sng x thng vo n
v rt i vi mt sc mnh hung hn. Hng tn nc khng tung te ra c v b kt gia hai
u l vch nga rng chng nm, su mt. Sau l vch dng ng, cho nn nc theo
iu ny rt quan trng v nu khi sng b te ra v la vo vc thm, ti t trn mm m
, khng nghi ng g c, l nc rt s cun ti ra theo.
Ti bit ch c th kim ra vi ci bao ti, chung heo mun c bao nhiu ng da cng
Vic u tin l phi lm th . Vo nhng ngy trng trn, lc nc thy triu ln cao nht
bao ti nht y tri da cn c v x, khu k li, c du trong mt ci hang m mun v
bm vo trn hang, khng kh ch lt c vo hang khi nc xung. Trong mt bao ti khc
tng nng chng bao mi lm n bn mi ki l. V ti tnh ti s vt ngc vi hai bao
ho nn t l nh vy l tng ng.
Th nghim ny kch thch ti rt d. Khng ai n pha ny ca o bao gi. Cng khng ai gi
ngha l ni nguy him nht, vt ngc.
Nhng y li l a im duy nht m, nu ti ri c b, ti s c sng a ra khi v k
g bao ti ng da v hn khng d mang vc Ti khng sao ko n ln mm c. trn
mang c b ngh cu c, dy cu ngm, l bt ng gp ai, chng ti c th ni l chng
- Bt u i, Chang. Mt cht na l xong.
Trng rm chiu sng vng vc nh ban ngy. Ting sng m m lm ti chong vng. Chang hi t
Cho n theo lp sng ny i. Ct sng cao nm thc, thng ng p xung b . Chn sng x
c mm , lm chng ti b t ht. Nhng n cng khng ngn cn chng ti nm cc bao ti
ci bao ti b cun i nh mt cng rm.
Tt ri, Chang, th l xong.
Ch xem bao ti c tr v khng.
Nm pht sau, ti rng ri c ngi khi trng thy bao ti ca ti trn nh mt lp sng n
g ti da vo tng nh khng c ngha l g. N a nhng th ln trc ngn sng, kho
ch n bt u b cun i, p vo v tan thnh, bao ti rch bm ra, my qu da bn tun
Chang v ti u t thu xng, b y ng, may m ng v pha t lin. C ngi chng ti
cho tht nhanh ci ni ng nguyn ra ny.
- Khng tt u, Papillon. Ci
vt ngc o Qu khng tt u. Royale hn. Anh i t p
Phi, nhng o Royale, vic vt ngc ch hai gi sau l nhiu nht, s b l. Cc bao ti
tu o quy bt c lin. Cn y, th nht l khng c tu th hai, chc chn ti vt
. Nu ti i lc tri xu, khng tu no c th n c y. V vy ti phi t y i. Nh
Gia tra, tri nng chang chang. Mt th nng nhit i lm cho u c mun si ln. Mt th
ha ln n mc sc ng u vi nng. Mt th nh nng m ch trong vi gi cng lm
ui trng. Mt th nh nng lm cho ln khng kh chao o nh nhy ma. ng, nh nng chuy
trn mt bin lm ti rt bng c mt. Tuy vy, lc ngi li trn chic gh ca Dreyfus, tt
st mt bin. Lc by gi ti mi thy ti qu l ngc. Con sng ngm, cao gp hai ln tt
bao ti ca ti vo , lm n tan vn hon ton, con sng ny ch thnh thong mi c. Ti t
sng ngm d di nh vy. T gia tra n lc mt tri ln, ti quan st xem th c phi u
xem th c g khng u trong chu k v hnh dng con sng khng l ny khng.
Khng, khng mt ln no con sng ngm n trc hay n sau. C su t sng cao chng su m
sng ngm li hnh thnh. N n thng ng nh ch I. Cng ti gn b, n cng tng khi l
hn su con sng kia. Rt t bt. Ting sng cng c bit, ging nh ting sm rn ang tt
gia hai tng n, ri p vo vch, khi lng nc ca n ln hn ca cc con sng khc,
lm giy nhng cun nc xoy mi tm c li thot v rt ra, cun theo nhng hn to c
vc mt cch th bo.
Ti b mt chc qu da vo mt ci bao ti ti tng mt tng nng hai mi ki-l v
khng trng theo c bao ti v c qu nhiu bt nc trng trong vc xoy, nhng ti cng t
nh b ht mnh, bng bng ko ra ngoi khi. Bao ti khng b y tr li. Su con sng kia
th by hnh thnh, cch xa chng ba trm mt, ci bao ti hn vt ra ngoi ci vng con
cn nhn thy bao ti y u na.

Lng cha chan vui mng v hy vng, ti i v tri. Th l ti tm ra mt cch h thy th

. Th no ti cng cn phi th mt ln cho nghim chnh hn, vi nhng s liu tng ng mt
tri da buc cht vo nhau, v trn l by mi ki-l c phn u cho hai hay ba tng
o ging tai ra nghe.
- Tt lm, Papillon . Ti cho th l anh tm c cch ri. Ti s gip anh lm th tht
hn ma ri.
c Chang gip , li dng im phn ma, c con sng cao hn tm mt, ti nm xung con s
tng nng chng tm mi ki-l.
- Tn con b m anh bi ra cu Saint Joseph l g?
- Lisette.
Vy ta cng t tn con sng c ngy s cun anh i theo l Lisette. Bng lng khng? ng .
Lisette p n m m nh mt on xe la tc hnh ti ga. N hnh thnh t ngoi xa hn hai t
mi lc mt ln dn. Qu l mt cnh tng uy nghi. N p vo vch lm Chang v ti b ht
V bit ngay trong mt phn mi giy rng chng ti khng th ng li trn mm c, ch
ti khi b mt khi nc p n tt t c ngi, nhng cng lm cho chng ti khi b ng x
Chng ti khng s g v ba tn cai t u u kia o lo vic tng kim k. My ci bao t
rt xa b. N c tri ra qu ch hnh thnh ca con sng khng? Chng ti khng c g lm ch
ch y. Su con sng tip theo con Lisette u khng ui kp c tri ca n. Mt ln n
ao ti cng khng b n cun vo. Th l chng thot c khi khu vc nh hng ca con s
Tr vi ln ngi vo gh ca Dreyfus c tm ra cc bao ti mt ln na, chng ti c c
sng, khng hng v pha o Qu m i v hng Ty. Khng cn phi bn ci g na, cuc th
phiu lu v i trn lng Lisette.
Nhn ka, n n y. Mt, hai, ba, bn, nm, su, ri n lt Lisette tin vo. mm ,
nhng hm nay n c bit hung d. Lisette tin vo vi ting m m ring bit ca n. Ti t
ht l chn sng, khi lng nc c di chuyn cn nhiu hn na. Khi nc khng l ny
on sng v, x vo khong cch gia hai tng khng l, ting ng cn inh tai nhc c h
ui g nh vy.
- Anh ni l phi lao xung ch ny phi khng? ng y, anh chn ch ny tht l tuyt. Ti
nhng ti khng mun t t.
Sylvain rt xc ng khi ti gii thiu Lisette vi anh ta. Anh mi n o Qu c ba ngy
Mi ngi i mt b. Do nu anh nhn li, ti s c bn khi n t lin tin hnh cuc
- ng c s trc khi lm. Ti cng nhn l ln u tin, ai cng phi chn bc. Nhng y
cc con sng tip theo khng c sc ko cu tr li b .
- Bnh tnh no, nhn k li, chng ti th ri - Chang ni - Chc chn, cu i ri l
yale u
Mt mt tun, ti mi thuyt phc c Sylvain. Mt ngi rn chc, cao mt mt tm mi, cn
- c. Ti cng nhn chng ta s c a ra xa. Sau , cu tnh c sng y i, m
- Tht tnh, ti cng khng bit u, Sylvain . C th b git nhiu hay t, ty thi gian.
ta st mt nc. Nhng nu tri xu, sng s ln v y chng ta mau hn vo pha rng. Kho
a s b y vo b. Do , x xch t nhiu th mt chng bn tm n su mi gi.
- Cu tnh th no vy?
- T cc o thng n b, khng xa hn bn mi cy s. V b tri git nn ng i lm th
iu, cng phi i mt qung t mt trm n mt trm hai mi ki-l-mt l ti a. Chng ta c
hot tnh, cu khng cho l mt vt tri git b vi khong cch nh th, li khng c
Anh ta nhn ti v chm ch nghe rt k nhng li gii thch ca ti. Chng trai cao ln ny
- ng. Ti cng nhn l nhng iu cu ni chng ngu ngc cht no, v nu khng c nhng co
y ta ra ngoi khi, chc chn ch trong vng ba mi gi, ta c th n t lin. Do c nh
mun n t lin phi mt t bn mi tm n su mi ting.
- Cu tin chc ri th cu i vi ti ch?
- C th. Gi d, ta n ch t lin l rng th ta lm g?
- Ta phi n vng gn khu vc Kourou. y c mt lng dn chi kh ln, c nhng ngi i
thn trng v y cng c mt lm trng ca t kh sai. Chc chn cng c nhng im t
nini. Phi bt mt t nhn hay mt th dn da en buc h phi dn mnh n Inini. Nu ngi
nh ta chun i cho khut mt. Nu cng l mt ngi t, th ta bt hn phi cng i trn vi
ngi ng dng, th th ta n y lm g?
- y Chang c ngi anh rut.
- ng, anh y l anh ti. Anh y s vt ngc vi cc anh, anh y kim ra c ca-n v thc
s c th i ng. Khng mt ngi Tu no chu lm ch im c cho nn anh gp bt c
phn bit ngi Tu vi ngi An Nam) no trong rng, anh c bo ngi tin cho Qu ch
- Ti sao ngi ta li gi anh ta l Qu ch-Qu ch? - Sylvain hi.

- Ti khng bit, do bn Php t tn cho anh nh vy - on anh ni thm: Cc anh phi cn

bn. ng bao gi i trn bn, i khng tt, n ht cc anh xung y. Ch cho nc a cc
g th nguy lm.
- ng y, Sylvain . Khng bao gi c i trn bn, ngay c khi rt gn, rt gn b. P
- c Papillon. Ti quyt nh ri. Hai ci b c ch to cng mt kiu, khng khc nha
chc chn chng ta s khng b tch ri nhau qu xa. Nhng khng sao lng trc c vic g
ao? y, ta khng nhn c ti Kourou. Cu c , khi cu cn Royale l pha bn ph
c nhng tng trng, thy rt r khi mt tri chiu vo y phi khng?
- ng.
- C vng b bin ny, ch ch y l c . Bn phi, bn tri, n v cng tn, ch l bn.
ngi no n y bao gi, ch s l ni tr chn ta ly li sc trc khi i su vo r
rc s i ngi ti sau.
- i bao lu?
- Nm ngy. Khng th no sau nm ngy, ngi kia li khng ti c.
Hai chic b c lm xong. Cc bao ti c lng vo nhau, hai ci lm mt, cho bn hn.
ci bao ti, cng nhiu gi cng hay. Anh ta cng phi lm nh vy. Mi ln thy cc bao t
lm sao ngi vng trn. Nhng ch khng c ng qun v s b nho xung nc m khng b
thm nc eo vo c, trong ng thuc l v my la. Chng ti mi a no mi qu da
Ci da gip chng ti chu i v cn lm kht na. Hnh nh Santori c mt th bong bng
Khi no c dp lt vo nh lo, Chang s tm cch xoy ci
Chng ti nh khi s vo ngy ch nht, lc mi gi ti. Trng rm, sng thy triu t ph
nht. Sng ch nht, mt mnh Chang s cho heo n. Ti s ng sut ngy th by v c ch nh
ung c hai gi.
Hai ci bao ti ca ti khng th no tch ri ra c Chng c kt chc li bng nhng si
vi nhau bng gai bum. Chng ti kim nhng ci bao c ming rng lng bao n vo bao
ra ngoi c.
Sylvain khng ngng tp th dc, cn ti, ti ng hng gi nhng lp sng ln tn p vo
ti phi ln gn chng li sng lm cho i v bp chn ti cng nh st.
mt ci ging b b hoang, c mt si dy xch di gn ba mt. Ti qun vo n nhng si th
oong c th cht qua cc mc xch. Trong trng hp ti khng chng ni, ti s dng si x
, ti c th ng m khng s ri xung nc v tri mt ci b. Nu bao ti lt, nc s l
cn ba ngy na thi. - Chng ti ngi trn gh ca Dreyfus, nhn Lisette.
- Phi, ch cn ba ngy na thi, Sylvain . T tin tng l s thnh cng. Cn cu th sal
- Chc n lm, Papillon . m th ba hay sng th t, bn ta s trong rng ri. Lc , th
Chang no cho mi a chng ti mi tri da. Ngoi dao, chng ti cn mang hai ci ra n
Tri Inini pha ng Kourou. Bui sng i, ngc li pha mt tri chiu ti, chc chn l
- Sng th hai, Santori s in ln mt. - Chang ni. - Ti s khng ni l cu v Papi ch
khi tn gc ng tra dy.
- Hay l cu va chy v va ku l chng t ang cu c th b sng ln cun i?
Khng c, li thi lm. Ti ch ni: Sp , Papillon v Stephen hm nay khng thy i lm,
thi, khng hn khng km.

Vt ngc t o qu
Ch nht, by gi ti. Ti va thc gic. Ti c ng mi t sng th by. n chn gi trng
ao. Nhng m my en nng tru ma bay nhanh qua u chng ti Chng ti va ra khi ln. V
hiu khi li cn do chi bui ti na, cho nn ai ny u thy l chuyn bnh thng. Mt
thng A-rp to bo. Chc hn chng n va lm tnh vi nhau trong mt ci x no y. Nhn ha
i vi thng A-rp ny, mi ngy c hn ht thng kia vi ba ln qu l tuyt nh ca ni
thnh ci thin ng ca hn. Cn thng p- kia cng vy. Tui n khong hm ba hm lm. T
Lp bao nhiu na. N b cng trnh ra nng gi mt nc da trng nh sa, nhng n n
Nhng tri kh sai n c c nhiu b hn ngoi. Ngoi thng b mt l thng A-rp ra, n
nh mt con im ph Rochechouart khu Montmartre. Ngoi ci khoi cm m khch chi em li
cho n v chng n sng phong lu. C l chng n c tnh ngp nga trong dm , v k
mt l tng l tha mn c tnh dc.
Vin bin l lm rm beng ln khp ti chng, y chng vo con ng thi ra. Nhng t
u khi tm vn c ng li sau i mng trn ca thng p-, ch cn li ba a chng t
- i thi. Chng ti nhanh chng tin v pha Bc o
Chng ti i vo hang ly hai chic b ra. C ba chng ti b t nh chut ngay tc th. Gi
bit ca gi lng, ca bin khi gin d. Sylvain v Chang gip ti a b ln nh mm . P

ca ti vo si thng buc bao ti. Bng nhin ti s b tch ra khi bao ti v b cun ra
n ln c tng trc mt ti. Trng ln cao, nn trng sng nh ban ngy. Ti qun mt
gi.
Chang n gn ti. Anh m c ti. Anh nm trn tng v ta vo mt hc tht chc, an
- Ch cn con sng ny na l n n y, - Sylvain ht to.
Anh ng trc b ca anh, a c thn mnh chng khi nc p xung anh. Ti cng trong
anh qu cng thng, mng tay anh bm ngp vo bp v ti.
Con sng Lisette a chng ti i ti. N thng ng nh mt ci thp chung nh th. Vi
tng v lun mnh v pha vch .
Ti lao xung trc bn ti mt tch tc. Sylvain cng lao xung gn gng khng km, v c ha
e ht ra khi nhanh n chng mt. Cha n nm pht sau, chng ti cch xa b hn ba tr
nh. Hai pht sau, ti ngi trn b ca ti. Chang chy vi ln chic gh ca Dreyfus ng
bit. Chng qua khi c im nguy him, ch sng tp trung li x thng vo o Qu. Nh
g c bt, m n ni chng ti ha vi chng lm mt, ti m khng b xc, khng s b b lt
Chng ti t t ra khi mt cch m i, ln xung theo nhng lp sng cao thp, v thy triu
sng, quay hn mt li ti cn c trng thy mt ln na tm khn trng ca Chang. Sylvain
v pha trc. Anh d tay ln vy nhiu ln, t vui mng v thng li.
m cng d chu, v chng ti cm thy sc ht ca bin rt mnh. Nc thy triu va ny cu
. Mt tri ang mc chn tri, nh vy l su gi. Chng ti ang thp di mt nc n
rt xa cc o v, tuy mt tri chiu sng cc mm cao ca o, chng ti ch thy mt kh
o l chng cch y t ra n ba mi ki-l-mt. Ti mm ci vi thnh cng, vi thng li
thi vo lng ti, c th y ti i.
V ti ngi ln. Ti g si xch ra v cun mt vng quanh tht lng. Chic c b-loong
ay trc gi cho chng kh. Ti tm cch chm mt iu thuc. c ri. Ti ht nhng hi u
s g na. V khng cn phi m t nhng cn au qun trong bng ti t trc v trong thi
ni ht xong iu thuc, ti quyt nh n vi ming ci da. Ti ngn mt nm ln v li ht
h thong khi c hai cng trn nh mt ngn sng, chng ti c th thong trng thy nhau.
ti nh si ln. Ti ngm khn mt xung nc ri qun ln u. Ti ci o va-ri len ra. Tu
g chic o ny.
Tri t i! b ca ti va b lt v ti su t cht ui. Ti ung phi hai hp nc bin. Tu
ln trn c. Sau cng ti xoay nghing ci bao ti v ti bi ng bn cnh. Ti th
nhng my ngn tay ca ti khng vn ni c -cu. Ti pht cu, c l v ngn tay ti b co q
g, ri cng xong! Ti va tri qua mt giai on ngt ngho. Ti tht s hong hn tng khn
Ti khng bun lt b li na. Mt l, ti t thy khng cn sc lm vic y. Ti leo ln
c sao u! Ti s khng tri mnh vo b vi si xch hay vi bt c ci g na. By gi ti
gu ngc n nhng no. Vic y phi l mt kinh nghim i vi ti.
Nng chiu gay gt lm chy da tay v i ti.
Mt ti nng bng bng. Dp nc vo cn t hi hn, ti ngh vy, v nc bc hi ngay tc k
Gi du i rt nhiu, v v by gi sng khng cao na nn i d chu hn nhng chm hn.
chut rt chn phi, au n ni ti ku tong ln lm nh th c ngi no quanh y c
u, v ti nh b ti bo lm nh vy s qua c cn au. Cch cha bnh lang vn ny tht b
iu, t lc bt u i, y l cn thy triu th t. Ln nc ln ny nh y ti vo b mn
Lc ny ti trng thy Sylvain thng xuyn v anh ta cng trng thy r ti. Anh rt t khi
lm. Anh ci o s-mi v trn. Anh ta ra hiu cho ti. Anh trc ti ba trm mt v p
g tay cho, v xung quanh anh ti thy nc hi si bt. C l anh mun hm b ca anh cho i
trn bao ti v xc tay xung nc cho. Nu anh ta hm b, cn ti th dn ln, c l kho
chng?
Ti chn ng bn ng cho chuyn vt ngc ny, anh trm phn trm xng ng.
Ti thi khng cho bng tay na. Ti thy mi. Ti cn phi gi sc. Ti li n v c lt b
Ti i v kht. Mi ti nt n v bng rp ln: Cch tt nht lt cc bao ti l eo
Sau nm ln lm th, ti lt c b li. Ti mt l v c gng qu sc, v kh khn l
Mt tri xung st chn tri, chng bao lu n s ln. Vy l gn su gi ri. Cu cho m
ti mt sc. Sau khi n hai tng ci da, ti tu mt ngm to nc ng trong qu bu ca Sant
tay trc gi cho tay kh, ri ly thuc l ra ht, rt khoan khoi. Trc khi tri sp ti,
cng vy li, chc nhau ng ngon. Anh ta vn xa ti nh c. Ti ngi trn b, hai chn
ca ti cho kit nc, v mc o vo. o d t cng gi c m, m mt tri va ln l ti
Ty cn c nh sng hng chn tri chiu sng. Cn th mi vt u chm trong bng ti a
khng c my. Vy l lc ny khng s tri ma.
Ti chng ngh n g ngoi vic ngi cho chc, ng b m nc mt cch v ch, v ti t
l lm nh vy d nguy him, do kinh nghim va qua ca ti. Ri ti nhn thy ti lng tng

h, n qun vo dy thng v dy thp ca bao ti. Thu hi on cng d. Ti s c ng tho

g. Nh vy ti thy yn tm hn v ti rt s ng qun v mt cc bao ti.
ng, gi ni ln cng vi sng. Tr trt ln trt xung vi sng bin tip din, mi l
ln.
m xung hn. Bu tri chi cht hng triu ngi sao, v chm sao Ch thp phng Nam sng
Ti khng trng thy anh bn ca ti. m u tin ny rt quan trng v nu vn may xui khi
, ti i c mt on ng kh di. Cng v khuya, gi thi cng mnh. Trng t di bi
tng, trn vnh vnh, v ti thy rt r nhng m en lm cho n ging mt ngi. Vy l
, nh trng cng sng t.
nh sng nhum mt mu bng bc v nh phn x k l ca n lm ti chi mt. Khng th khn
ho mt ta b nng v nc mn kch thch li cng kh chu v nhc nhi thm.
D ti t cho nh vy l qu nhiu, ti vn khng cng li c v ti ht lin ba iu t
Khng c g bt bnh thng i vi chic b trn bin su, n c ln xung u u khng c
ti v t th ngi mau chng lm chn ti b chut rt rt au.
D nhin, ti lun lun b t t hng tr xung. Ngc ti gn nh kh ro, gi lm kh o
tht lng. Mt ti mi lc mt nhc hn. Ti nhm mt li. Thnh thong ti li thip i Kh
li cn bun ng c. M kip? Ti phi chng li ci trng thi n ny. V c mi ln t
la ra. Thnh thong ti li ngn la st cnh tay phi hay st c cho bng da.
Mt ni lo u khng khip trn vo lng ti, ti ly ht ngh lc xua ui n i. Ti s ng
tnh dy khng? Ti buc ngi vo si xch l ng. Ti khng th mt hai bao ti ny, c
hng tnh dy th qu l tai hi.
Vi pht qua, ti li b t m c ngi. Mt cn sng qui c, chc hn khng chu i theo
Con sng khng phi ch di cho ti t m cn lm cho ti quay ngang ra thnh th hai lp
chn.
m th hai khuya lm ri. Khng bit my gi? Theo v tr mt trng bt u ng v ty, c
trong nc nm ln thy triu ln xung, c thy ba mi gi ng h. B t thu xng c
bt, nhng ti li m c mt m khng phi c gng lm. Chn ti b t cng, v ti quyt
chn mt, cui cng ti cng ngi ln c chn mnh. Cc ngn chn ca ti b lnh cng,
rn, gi t th y tht lu.
Thay i cch ngi cng lm ti d chu. Ti c tm Sylvain v trng chiu mt bin rt r. C
lm ti kh nhn ra mi vt. Ti chng trng thy g. Sylvain khng c g buc ngi vo c
Ti di tm anh mt cch tuyt vng. V ch. Gi thi mnh, nhng thi u u, khng git t
nhp ca gi v c ngi ti ha vo lm mt vi cc bao ti ca ti. C ri mt nhn qua
thy c bn ti. Ti hong ngn tay cho gi thi kh ri ti cho vo mm thi ht sc mnh.
lvain c bit hu t so bng ngn tay khng? Ti cng khng r na. ng l ti phi hi anh t
ci tu hu t mt cch d dng! Ti t trch mnh khng ngh n iu . Ri ti hai ta
i v ting sng p li
Khng ch thm na, ti ng thng ln cc bao ti, tay tri si xch, ti gi thng bng
ao. Khi ln n tt nh, ti ng thng, cn khi sng ang h hay ang ln th ti ngi xm.
Sylvain c pha sau khng? Ti khng dm ng ln nhn v pha sau. Ti ch nhn ra mt i
di en sm di nh sng trng. Chc chn y l rng.
Ban ngy hn l ti s trng thy cy ci, iu s lm ti thy d chu. Papi, ban ngy,
trng thy c bn ti na.
Sau khi xoa bp cc ngn chn, ti dui di hai cng chn ra. Ri ti quyt nh hong tay cho
ai iu. Khng bit lc ny l my gi? Trng xung thp. Ti khng nh c m qua, n l
h nh ca m u tin. Nhng v ch. , ti nh ra ri, Ti cht thy r mt tri mc p
ty. Nh vy l chc nm gi. Chm sao ch Thp phng Nam ln t lu, i hng tinh v
hn cc v sao khc. T lc chm sao Ch Thp ln, sao Bc cc l cha t trn tri.
Gi nh bc ln. C th ni n thi mnh hn lc ban m. V sng cng mnh v su hn, v tr
Ti trn bin c ba mi gi. Cho n by gi, phi tha nhn l mi vic tt nhiu h
Hm qua, ti b phi nng chang chang ngoi tri t su gi sng n su gi chiu, v d
ri li ri vo ti na, tht khng phi chuyn a. Mi ti nt n, th m gi ny vn c
hai con mt ti. C cnh tay v bn tay cng th. Nu c th, ti s khng h tay cho nng
au nhc l gia hai bn bn v hu mn. y khng phi do nh nng tri m do da ngm n
Nhng d b bng, anh bn i, anh cng l ang vt ngc, v ch ny cn hn l chu ng
chn mi phn trm, v th l hay lm ri, ch cn g na? D cho ti ti ni, da c b l
r gi qu t cho mt chuyn i nh th ny, vi mt kt qu nh th ny. Anh bn thy khng
ngh php u c ri khng bit? Anh bn ng l gp vn , khng th chi ci c. Ln n
chuyn vt ngc c tnh gi qu chnh xc, c chun b qu k cng, th rt cc, chuyn
bao ti ng tri da, ri ph mc cho sng v gi mun y i u th y. N li y vo

-Cyr ra mi bit c rng tt c cc vt tri git trn bin u b y vo b. Nu sit ng

nay chng ti s n t lin.
Con qui vt vng nhit i a hin ln sau lng ti. Hm nay, n c v kin quyt mun thiu
N ui nh trng i trong nhy mt. Cha ra khi ch nm, n chm ch chim ngi b ch,
e. Mi thong mt cht, gi gn nh m hn li. Ch mt gi na l s nng. Mt cm gic k
sm va chm vo da tht ti l ti thy d chu hn, t u n tht lng. Ti b chic kh
qui vt , trc khi nung ti ln, mun ti phi cm thy n l s sng trc khi l ci c
Mu ti chy u trong cc huyt mch, v ngay c hai b bp i t nh nhi ca ti cng c
Ti thy rt r cnh rng rm, d nhin l ch thy c cc ngn cy. Ti c cm gic n kh
trn cc bao ti xem c thy Sylvain u khng.
Cha n mt gi sau, mt tri ln cao. Tri i ng l n ri. Ti khng m hn c mt
a-ri ra. Ti s trn chc lt trc khi nh nng chiu gay gt qu.
Mt lp sng cao hn hn cc lp khc t di su nng bng ti ln. Sng nhi mt na giy t
bn ti. Anh ngi trn b ca anh, mnh trn. Anh khng trng thy ti. Anh hi chch v ph
ti hai trm mt. Gi vn thi mnh, cho nn ti quyt nh tin li gn anh, v anh pha
vo o va-ri v gi ln cao, mm ti cn vt o pha di. Ci th bum ny chc y ti i
chic o va-ri lm ti nhc rng, v sc lc b ra chng li vi gi lm ti chng mt.
hn l cho sng y.
Hoan h? ti va thy c anh bn ln ca ti. Cch ti cha y mt trm mt. Nhng anh t
m ti ang u. Khi mt t sng a bng ti ln kh cao, ti trng thy anh mt, hai, ba
, ng l anh ang quan st mt bin. Nhn v pha sau i, ngc! Chc anh c nhn, ng l
Ti ng ln v hu t so. Khi sng nhi ti ln cao, ti thy Sylvain trc ti. Anh gi o
n hai mi ln trc khi ngi xung. C mi ln sng nhi ln l chng ti li cho nhau,
vi ti. Hai t sng sau cng, anh ta ch tay v pha cnh rng gi, m by gi chng ti
chng ti cha n mi ki-l-mt. Ti va mt thng bng ng ngi xung mng. c trng th
ngp lng ti. Ti cm ng khc a ln nh mt da con nt. Nc mt ra sch i mt
hng tinh th mu, ti ngh v vn trng chng ging nh nhng tm knh mu cc ca s n
. Trc nhng hin tng qui g ca thin nhin, trc gi, bin rng mnh mng, sng su th
ngi cm thy mnh v cng nh b so vi mi vt xung quanh, v c l khng cn tm u, n
m thy c Thng trong s hng ngn gi ti cc phng giam khng khip m ti b
hng trong nh nng thiu t nhng g khng mnh chng li n, ti s c vo
ai ti: Con ang au kh v con s cn phi au kh na, nhng gi y ta quyt nh s n
ha vi con nh vy. Khng c dy d g v tn gio, khng bit t gip g v gio l C
c ng l c thnh b ng trinh Maria khng, cha ca ngi l th mc hay ngi chn lc
Cha, th ngi ta vn c th nhn ra Ngi trong gi, trong bin, trong nh mt tri, trong
v sao trong nhng con c m ngi to ra hng h sa s nui sng con ngi.
Mt tri nhanh chng ln cao, gn mi gi sng. Ngi ti t tht lng tr ln n u
e thm v da vai, lng v cnh tay b bt nng lm ti thy rt bng. C i ti, tuy vn n
in, sc ht mnh hn gp bi, nn sng x thng ng vo b. Ti nhn r cc chi tit ca c
nay, ch nm su gi na chng ti s vo st b. Qua ln vt ngc u tin, ti bit
h cn cch xa vt cha ti nm ki-l-mt, th m y ti phn bit c c cc thn cy
hn ra rt r mt thn cy ln nm ngang, cnh cy s xung c mt bin.
Ka, li c c heo v chim! Cu cho c heo n rn y b ca ti vo b. Ti c nghe k rn
hng ngi tri git trn bin vo b, chng cn thc mm vo ngi ta lm cho ngi ta cht
Nhng khng, l c , c n ba bn con ln i ln li n ngi xem y l ci g ri b
ng ng, mt tri thng ng trn u ti. Ci thng cha y mun un ti lm nn xp tht nh
mi ti trc ht da. Cc lp sng ngn dn v hung hn x vo b, ting m m vang l
Ti lin tc trng thy Sylvain. Sng khng trng xung thp, nn anh ta khng lc no b che
quay li v a tay ln cao. Anh vn trn, khn mt cun trn u.
Khng phi nhng t sng m l nhng cun sng y chng ti vo b. C mt doi t b sng
oi t trn tr bt sng, chng lao v pha cnh rng.
Chng ti ch cch b chng mt ki-l-mt na v ti s thy r nhng con chim sc trng v h
i va m xung bn. C n hng ngn con. Khng con no bay cao qu c hai mt. Chng bay
Nc bin y bt, mt mu vng nh bn, nhp nha. Chng ti vo gn b, v ti nhn th
triu ln ti mc cao nht.
Ting sng khng t ni ting hng ngn con chim cao cng mu sc ny ku the th. Png? P
hi. Plou! Th l n ni ri, ti trn bn, ngi kh ro. Nc khng su ti
in c bn mi gi. Bt u t ngy hm kia, vo lc mi gi m, sau khi nc rt c h
, lc ny nc ang xung. Nc bt u ln vo lc ba gi. m nay ti s vo ti rng. Phi
uy him nht l lc sng tro qua ngi ti nhng li khng cun ti i theo v ti nm s

Sylvain bn phi ti, v pha trc chng hn mt trm mt. Anh trng v pha ti v ra hi
ln iu g nhng c hng anh hnh nh khng pht ra c ting no, v nu c th ti ng
trn bi bn, ch c ting chim ku n tai chng ti. Ch ti cch rng chng nm trm mt
hay mt trm nm mi mt. Nhng ci thng i ngc, n ang lm g th kia? N ng ln
h i trn bn c, v i mi bc s li b ln su hn mt cht, c th khng tr v mng
g ht ri. Ti c ku to ngn Sylvain li, nhng khng tht ln c mt ting no. Bt kh
ong v k no b sa ly xung y chc chn l khng th no ngoi ln c na.
Sylvain quay v pha ti, nhn ti v ra hiu g ti khng hiu. Ti cng qu tay lm hiu, t
hi b, cu khng th ti c rng u. V anh ta ng pha bn kia ci bao ti ng tri d
hot tin, ti ngh anh ng rt gn b, v nu c b sa ly, anh cng bm c vo y. Ri
ain ang ln xung bn, khng rt chn ln c tr v b. Ti nghe c mt ting ku, t
ly ht sc trn ln pha trc. Cc bao ti trt i di thn ti, v ti trn ln c
hng b cc bao ti ca Sylvain che khut, ti thy bn ti b ln xung bn n ngang bn
mt. Do khip s, ti mi ku ln c: Sylvain, Sylvain, ng nhc nhch na, nm di xung
, v anh nghe c. Anh gt u ra hiu l hiu ti. Ti li nm sp v co vo bn
sc mnh phi thng, v ti mau chng tin n gn anh c ba mi mt na. Chc phi mt
su trm mt na. Ti khng nhn r anh. Bn tay, cnh tay v mt ti lm lem y bn, ti n
ln mui mn lt vo, lm ti khng trng thy g c, trong khi con mt phi cng bt u l
ti cng nhn thy anh, anh ng thng, ch c thn trn nh ra khi bn. Cun sng u tin
nhc ti ln, v cn lao i mt qung na, bt sng lp c lp bn. N trn ti ch Sylvain.
gh tht nhanh: Cc cun sng cng ti nhiu, bn cng long. Mnh phi ti ch cu ta bng
th sp b mt n con trn vo ti, v ging nh mt ngi m ang c ging git a con ra
sinh vc hai tay vo bn trn ti ch Sylvain. Anh nhn ti khng ni mt li, khng c
trong khi ti cng nhn anh chm chm. Ti nhn anh khng chp mt, v ti cng chng quan t
no. Ti lt i c mt cht na nhng do hai t sng va trn qua ngi ti, bn li long
t sng ln li o qua lm ti sc nc v gn nh b nhc bng ln. Ti ngi dy trng
mi mt. Anh nhn ti ht sc chm ch. Ti thy l anh bit mnh b sa ly y v sp
Ti li nm xung, c bm vo lp bn by gi gn long nh nc. Mt ti v mt anh nh x
na. Ti vn c c, v ti ch cn cch anh cha ti ba mi mt th mt con sng ln trn q
ao ti, v nhc bng ci bao ti ln y n v pha trc c nm su mt. Khi con sng q
vng nc mng ni bt phng l. Khng thy c bn tay ca anh bn ti nghip ca ti a
ci phn ng khng khip, gh tm ca mt con th, bn nng t bo tn t tt c cc tnh
i n c rng, khng c bn, khng d dng hon thnh chuyn vt ngc u. Mt t sng b
. N y ti sp mt xung mnh n ni ti nght th mt vi pht.
Ci mng trt ln pha trc thm vi mt, v by gi, nhn lp sng tn dn di gc cy, t
h cn cch m cy cha n ba trm mt? Ti sao vy! Hy ni cho ti bit ti sao cu li l
lp bn kh d chc cu c th i b n tn b? Ti nh nng chng? Ti cu chi mt? Ti
ni ln cho ti bit ti sao mt con ngi nh cu li khng th chu kh dn nng thm vi g
Nhng t sng ni tip nhau lin tc, m m nh ting sm. Chng o ti, lp sau tip ln tr
x n, l ti li b nc trn qua ngi v mi ln nh th, ti li tri thm c vi mt
lp sng ln tn y bin thnh sng ln, ti b nhc bng ln v ni lnh bnh. Nhng lp sn
sm ca nhng t sng ngng. Bao ti ca Sylvain c nc bin y n tn khu rng.
Ti n ni kh nh nhng, cch xa khu rng nguyn thy cha n hai mi mt. Khi sng rt r
g ri khi bao ti ca ti chng no ti cha nm c mt cnh cy hay mt si dy leo trong
gn mt gi, mi c c t sng mnh nhc ti ln v y ti vo rng. Con sng m
vt n i, ti cn cn n n.

Trong rng
Trc khi mt tri ln, ti vi v tin su vo rng, va bi, va i v y vn cn lp b
g, m ngi ti vn cha kh. Mt mi thi ng sc vo mi ti v thn kh bc ln lm ti b
ca ti. Mi ln tin mt bc, ti li ly bn chn d khong t di nc, ch khi no
Ti qua m u tin trn mt cy to. Rt nhiu con th i pha di ti. C ngi ti nng h
ti ln thn cy v buc chc hai u vo cy, ti ly o va-ri ra mc. Trong bao ti l ngu
ng. Ti buc con dao pht vo c tay phi ca ti. Ti nm di trn cy, ngi mt l, gi
thip i khng kp ngh n bt c vic g. Khng, c l ti cn lm bm hai ba ln: Ti ngh
Ting chim nh thc ti dy. Nng chiu xin ngang rt su vo rng: Vy th by gi phi
l nc; vy l nc thy triu ang ln. C th l t nc ln ln th mi ang chm dt.
Ti ri o Qu c su mi gi. Ti khng nhn ra ch ti c xa bin khng. D sao t
tm nng. Ti khng cn nc ngt. Ti n nt ba ming ci da cn li rt ngon lnh, ti ly

lm du cc vt bng ca ti. Ri ti ht hai iu thuc. Ti li ngh n Sylvain ln ny c

g vt ngc th hn? V ti vn c tham vng t mnh xoay x ly. Nu vy, s khng c g tha
ti tht li v ti nhm nghin hai mt, tng chng lm nh th ti s khng cn trng thy
Ti nht chc bao ti vo chc cy, bt u ly tri da ra. Ti lt v c hai tri bng
hi p khong u tri da mi ba n ra c. Dng dao pht cng tt. Ti n c mt tri
sau ti c th d dng i trn bn ra bi bin.
nh nng tht rng r, v hm nay bin p khng ly g so snh ni. Ti nhn mi v ni m t
ngi ti sau khi c k c mt h nc mn cng kh. Ht xong mt iu thuc, ti nhn
. Bao ti trn vai, ti t t i su vo lm cy. Sau hai gi, ti thy mt khong t m n
vt tch g chng t nc thy triu trn vo tn y. Ti s cm li y ngh hn hai m
mun l n c ngay. Ti c th chm la, nhng ti ngh lm nh vy l khng thn trng.
Phn cn li ca ngy v m hm tri qua v s Ting chim n o nh thc ti dy.
Khong ba gi chiu, ti thy mt con ng mn. y l mt con ng nh ca nhng ngi i
khai thc g, hoc i tip t cho nhng ngi i tm vng. Con ng hp nhng quang ng, kh
l thng c ngi i li. Thnh thong li c vt chn la hay la khng ng mng. Nhng ch
nt trong t st. Ti i cho n khi tri ti, ming nhai ci da va nui dng c th v
cht b c du ln nc ming v ly cht b xoa ln mi, mi v m. Mt ti y m, hai m
g bao ti ca ti, cng cc tri da, cn c c mt ci hp, kn nc khng thm c, tron
dao co hiu Gillette mi hai li dao lam v mt ci chi co ru, ti thu hi c ci
Ti bc i, tay cm con dao pht nhng khng c chng ngi. Ti
thy ven ng c nhn
n ng mn ny, c ngi i li, ti phi thn trng hn. Rng y khng ging nh rng m
t-du- Maroni. Rng ny c hai tng cy v khng rm rp nh Maroni. Tng cy th nht cao
g trn cng, cao n hai mi mt. Ch pha bn phi con ng mn l cn sng. Bn tri ti
Ti i nhanh, thnh thong li qua mt khong trng do ngi lm chy rng hoc st nh gy
. nghing ca nh nng chng t l mt tri sp ln. Ti quay lng li pha mt tri v i
rou hay tri giam t cng mang tn y.
m n t ngt. Ti khng th i m c, bn vo rng tm ch ng.
Cch li mn hn ba mi mt. di mt m l phng nh l chui, ti dng dao pht cht nhn
y m tri khng ma. Ti ht hai iu thuc.
Chiu nay ti khng mt lm. Ci da gi sc cho ti v ti khng thy i. Ti ch kht n
kh khn. Giai on hai ca chuyn vt ngc bt u, y l m th ba ti trn t li
Ch! Nu c Sylvain bn cnh ti! Nhng anh khng cn na, bit lm sao by gi? Trn i ny
bo hay nng mi c m? Mi l ch huy hay l lnh trn? Dng c ngh v vn Papillon, nu
bn, d mt mnh trong rng, mi cng vn mnh khng km ai. Bn o Royale, Saint-Joseph
tay vi chng c su ngy. Bn Kourou chc c bo tin ri. Trc ht bn gc Lm
iu i v hng lng c g nguy him khng? Ti khng bit g v vng ln cn lng ny. Tri
th v Kourou.
Royale, ti tnh bt ngi u tin ti gp phi dn ti n gn tri Inini, ni ca cc
Chang. Ti sao ti li thay i k hoch nh? Nu o Qu, bn chng cho l chng ti b ch
hng xc nhn l c cuc vt ngc th Kourou li nguy him. V y l lm trng nn chc
, cn thn ko b chng tm c y. Khng c phm sai lm. ng b kp ch y. Mi ph
thy mi. Kt lun l khng c php i trn ng mn m phi i trong rng, song song vi c
l c nhng nhng i trn con ng y, m ch c mt v kh duy ht l con dao pht. Nh th
phi i trong rng.
Ting th v ting chim ht cho mng ngy mi nh thc ti dy rt sm, ti bng tnh c
b mt nm ci da vo ming v nhai tht k. Ti ly b ra xoa ln mt, ri xut pht. D
v cnh cy khng nhiu v rm lm, cng phi gt sang mt bn mi tin ln c. D sao ti
g hu t so. Con ng c mt on thng di nm mi mt. Ti khng trng thy ngi hu t so
mt bc trn vai v tay phi y cm mt khu sng trng. Mnh y mc o s mi ka ki, qun ct,
tru di sc nng ca bc to knh cng.
Ti np sau mt cy to ngay bn cnh ng, tay cm con dao, ch y n ngang ch ti. Y va b
phi ti chp ly tay cm sng ca y v ti vn tro tay y lm y phi bung sng ng git
hng, mi dao ca ti k st c y. Ti ci xung nht cy sng ln, y l mt khu sng c l
Ti ln c v li li hai mt, ra lnh:
- H ci dao xung, di t. My m chy l tao bn cht ngay!
Thng da en khip m, lm theo li ti. Ri hn nhn ti. ng vt ngc phi khng?
- Phi.
- ng mun g? Ti c g, ng ly ht i. Nhng xin ng ng git ti. Ti c nm con. ng l
- Im mm! Tn my l g?
- Jean.

- My i u?
- Ti mang thc n v thuc men cho hai anh ti ang cht ci trong rng.
- My t u n?
- T Kourou.
- My c phi lng ny khng?
- Ti y.
- My c bit tri Inini khng?
- C ti thnh thong vn bun bn vi ngi Tu tri giam.
- My c thy ci ny khng?
- Ci g y?
- Mt t giy bc nm trm francs. My hy chn i: hoc tao bo g my lm th, th tao s c
cho my, cn nu my t chi hay tm cch nh la tao, tao s git my. Hy chn i.
- Ti phi lm g no? ng c bo i, ti s lm ht, d khng c g.
- My hy dn tao cho an ton n gn tri Inini. Sau khi tao gp c mt ngi Tu, my c
- Ti ng .
- ng c nh la tao, khng th cht y.
- Khng u, ti th s gip ng mt cch trung thc.
G a en c mang mt thng sa hp. Y ly ra su hp a cho ti cng mt mu bnh m v mt
- em bao ti ca my du vo rng i my s tr li ly sau. Tao ly dao nh du my nh
Ti ung mt hp sa. Y cn cho ti mt ci qun di v mt ci o th mu xanh. Ti mc c h
- i trc i. Jean. Ch , cn thn ng ai trng thy chng ta v nu ta b ai bt gp,
Jean bit cch i trong rng hay hn ti, v y trnh cnh cy v dy leo rt kho nn ti kh
- ng phi bit rng Kourou, ngi ta c bo tin l c hai tn o vt ngc. V vy
m Kourou th nguy him lm.
- My c v tt v tht th. Tao hy vng khng lm. My hy cho tao bit n Inini bng cch
ao c an ton th my c sng v nu tao b bn cai t hay bn i sn ngi bt gp l ta
- Ti phi gi ng l g?
- Tao l Papillon.
- c ri, tha ng Papillon. Phi i hn vo rng v trnh xa ng mn. Ti bo m s a
vo my y. i ng no my thy chc chn nht.
i trong rng chm hn, nhng t khi ri con ng mn, ti cm thy g da en bt cng thng
y cng khng co rm li, y nh yn tm hn.
- Jean ny, tao thy hnh nh by gi my bt s ri phi khng?
- ng th, ng Papillon . i gn ng mn nguy him cho ng lm, ngha l nguy him c cho
ny thng minh, khng bao gi y i cch ti xa qu ba bn mt.
- Dng li , tao cun iu thuc.
- C bao Gauloises y.
- Cm n Jean, my tt lm.
- ng l ti rt tt. Ti theo o, v khi thy cc gim th da trng i x vi cc t nhn
- My c thy nhiu cnh y lm ? u? lm trng Kourou. Thy h cht dn cht mn v
kh hn. y l ln u tin ti trng thy mt t nhn c khe mnh nh ng y.
- ng, o kh hn.
Chng ti ngi mt lt trn mt cnh cy to, ti a cho y mt hp sa. Y t chi, y thch nh
- V my cn tr khng?
- Cn tr, mi ba mi tui. Ti bn mi. Chng ti c nm con, ba gi, hai trai.
- My kim n khng?
- Ti lm g hng tm, cng kim c; v ti git v i cho cc gim th. Cng c ch
Ti nghip cho anh chng da en ngh rng khi cc con y c giy i l mi vic u tt p
trng cng d c cm tnh. Tri li, mt y d l r rng y c nhng tnh cm tt p. l m
tt, mt tn ca o c c.
- Cn ng th no, ng Papillon?
- Ti ang tm cch sng li. Ti b chn sng mi nm nay, ti my ln vt ngc c
ho ai, ngay c trong ngh. Anh ni ra ri y, chn lao t ny thi nt lm, v ngi bi
bn y.
- Ti s ht lng gip ng thnh cng. Ta ln ng thi.
Vi gic quan nh hng rt ti tnh, khng do d cht no trn ng i Jean dn thng ti
Tri ti c hai gi th chng ti n ni. T xa nghe thy ting p, khng thy c nh
, phi trnh mt hay hai tin n na.
Chng ti quyt nh dng li qua m. Ti mt nhoi, tng cht c ch s ng qun mt.
kch ch ti ng, ri cp li khu sng v git ti cht th sao? Git c ti y c hai c

tn t vt ngc. Phi, y rt thng minh. Y khng ni g, cng khng ch i lu la m nm n

g. Ti nh tri y li, ri ti li ngh, y c th tho c b-loong ra cng nh ti vy, v n
ti s khng bit g. Trc ht ti c thc. Ti c nguyn c mt bao thuc Gauloises. Ti b
ph thc mnh cho mt ngi d sao cng thuc loi lng thin v do phi xp ti vo loi
m en nght, y nm cch ti hai mt, ti ch nhn ra c i gan bn chn trng ca y. Ban
ing h lin tc ca loi kh c bu to, ting h khn khn v rt mnh, vang xa n hng c
by ca chng c th yn tm n hay ng. Nu n biu hin ni lo s hay mi nguy c, nh vy,
Ton thn cng thng, ti khng phi c gng lm cng gi mnh khng ng thip i, nh vi
chng mun ht ht mu ca ti. Nu ti dng nc bt trn vi ni-c-tin xoa ln vai, ti c
xoa th nha ni-c-tin ny m trnh c mui t th ti li ng mt. Ch cu sao cho n m
h st vng.
Th l ti thot ra c con ng thi ra c l mi ch tm thi. Khi ti bc vo y l n
qua. Vo nm 1932, Pradel, lo bin l khng tim vi mt bn buc ti tn nhn v v nhn o
.
N l ci h y th nc ly nhy s lm ti phi tan ra dn dn v hin thnh h khng. Cu
. Ti t y ging ngoi ln v ang trn b ging. Ti phi tp trung ht ngh lc v tr
i.
m tri i t t nhng cng qua, v ti cng khng ng. Tay khng ri khu sng, ti tnh
Ti hi lng v mnh v khng v mt mi m bt cn c th b mt t do, tinh thn ca
him ht bo hiu ngy sp rng. My con chim dy sm hn nhng con khc y l khc do u b
G da en vn vai ngi dy v xoa chn.
- Cho ng, ng c ng c khng?
- Ti khng ng.
- ng ngc qu, v ti bo m l ng khng phi lo g v ti. Ti quyt nh gip ng
- Cm n anh, Jean. nh nng sp chiu n y cha?
- mt gi na. Ch c th vt mi thy c n trc khi tri sng, trc c ngi.
- mt gi na l sng r ng Papillon . ng a ti mn con dao ca ng.
Ti a ngay dao cho y khng do d, y i vi ba bc cht mt cnh cy c nc, a cho ti m
- ng ung nc trong cnh cy i, ri ly nc y m ra mt.
Vi ci bnh ng nc k l y, ti ung v ra mt. Tri sng r. Jean tr li ti con d
li ln ng. Sau my ln li b bm trong nhng vng bn rng rt kh vt qua, gn gia t
i m khng gp chuyn g, d lnh hay d.
Chng ti n gn mt con ng ln dn ti tri. Mt con ng st hp chy dc bn khong
h c nhng chuyn xe gong do ngi Tu y i qua. Nhng chuyn xe gong ln bnh m m,
gong i ngang, trn t mt chic gh bng, c hai tn lnh ngi. ng sau l hai ngi Tu
ln lm te ra nhng tia la. Jean ni cho ti r l gy c mt u bt st, y gong i
Con ng st rt ng ngi i li. Nhng ngi Tu, ngi th vc nhng cun dy rng, ng
hng tri giam. Jean ni vi ti l c nhiu l do i vo rng: i sn, i kim my lm b
rau khi b nng, ri i bt bm, bt mui, bt rn v v
C mt s ngi Tu c php vo rng mi ln vi gi sau khi lm xong cng vic chnh qu
- Jean i, y, nm nm francs v cy sng (trc ti ht thuc sng ra). Ti c
Cu Cha ban thng cho anh kh hn ti, v anh gip mt ngi au kh ang tm cch s
na. Ti mong rng khi anh k li chuyn ny cho ci con anh, anh s ni vi chng: Ngi t
b khng hi hn v gip ngi y.
- ng Papillon i, mun ri, ti khng i c xa trc khi tri ti. ng c gi ly khu
mun, t ti s ku ngi Tu no ng ng i bo tin cho Qu ch-Qu ch. Ngi y s khng s
Nu c ai xut hin, d l lnh h cng khng cho vic ti c mt y l bt thng. Ti n
ien Cayenne khng, ng c tin ti i. Nu th th anh cm ly chng, v i rng m khng m
- Phi ri.
Jean ng ngay gia ng. Khi thy ngi Tu no ng , ti s kh hu t so.
- Cho Me-x - mt ngi tu gi b nh, vai vc mt thn cy chui, chc l mt cy ci da,
h ny li cho Jean trc. Ti ng nn hu t so * (* on ny nhn vt ni ting Ty b
- Cho bc. Dng li mt cht ti c chuyn mun ni.
- Me-x mun g? - ng gi ng li.
H ni vi nhau gn nm pht. Ti khng nghe c chuyn h ni vi nhau. Li hai ngi Tu k
to buc vo mt cy n di, thn treo ngc, u thng xung t. H i qua m khng cho a
Tu, ng gi p li vi ba cu. Jean dn ng gi vo rng, n ch ti. n gn ti, ng
- Anh vt ngc h?
- Phi.
- T u i?

- o Qu
Tt! - ng ta ci v m to cp mt xch nhn ti - Tt lm, anh tn g?
- Papillon
- Ti khng bit.
- Ti bn ca Chang. Chang V Kin, anh em vi Qu ch-Qu ch.
- A, tt lm - Ri ng li bt tay ti ln na - Anh mun g?
Bo cho Qu ch bit l ti ch anh y y.
Khng th c.
Ti sao?
- Qu ch-Qu ch n cp su cc vt ca xp tri.
Xp tri mun git Qu ch-Qu ch, Qu ch-Qu ch trn ri.
- Trn c bao lu?
- Hai thng.
- i ng bin?
- Ti khng bit, ti by gi v tri ni chuyn vi ngi Tu khc cng l bn thn ca Qu c
- My gi?
- Ti khng bit nhng ti cn em thc n, thuc l li y cho anh na, anh ng t la nh
thy bi , anh hy ra ng ln, hiu khng? Bit!
Ri ng quay i.
- Anh thy th no, Jean?
- Cha mt g u, v nu ng mun, chng ta c th quay v Kourou, ti s kim cho ng mt c
in.
- Jean i, ti i rt xa, khng th i mt mnh c. Cm n ngh ca anh. Cng lm, ti m
bp ci da ln, chng ti n ngay. N mt ngon c hng v ht ph rt m. Jean thc ca
vo mt v hai bn tay v mui bt u t. Jean nh thc ti dy.
- Papillon, c ting hu t so bi Ma--lng.
- My gi ri?
- Cha khuya, c l chn gi.
Chng ti i ra ng. Tri ti en. Ngi hu t so ti gn, ti p li, ng ta n gn h
mi, chng ti gp c nhau. H c ba ngi. Tng ngi mt n gn nm ly tay ti. Ch
- Chng ta ngi xung bn ng ny i, mt ngi trong bn h ni ting Php rt tho. - Ng
u. Jean ra ngi vi chng ti.
- n trc i, xong ri s ni, - ngi c v hc thc trong bn h ni. Jean v ti n mt t
yt nh li mt phn thc n n sau. Chng ti ung tr ng c v bc h ngon tuyt.
- Anh l bn thn ca Cha.ng ?
- Phi, anh y bo ti n kim Qu ch-Qu ch cng vt ngc vi nhau. Ti c ln vt ng
v vy Chang mun ti a anh ca anh y i. Anh y tin ti.
- Tt lm. Chang xm nhng g trn ngi?
- ngc, mt con rng, bn tay tri, ba du chm. Anh ni ba ci du ch r anh y l mt
Cn o. Ngi bn thn nht ca anh y cng l mt ngi ch huy cuc ni lon, anh ny t
- Ti y, - ngi tr thc ni. - Chc chn anh l bn ca Chang ri, do cng l bn ca
it li tu. Sau na, v anh y c mt mnh, anh y trong rng cch y chng mi kilmt.
bn than ri a tin cho anh y. Khi dnh dm tin, anh y s mua mt ci ghe v kim ng
nguy him c. Khng ai c th n c ci vng c lao m anh y ang , v xung quanh ton l
no cng b sa xung bn. Hng ng l ti n tm anh dn anh ti ch Qu ch-Qu ch. By gi
trng ln v tri sng c th trng xa ti nm mi mt v pha trc. n mt ci c
- Anh xung di cu m ng. Sm mai, ti s n tm anh.
Chng ti bt tay nhau v h ra v. H i cng khai, trng hp c b ai trng thy, h ni l
n ngy, Jean ni vi ti
- Papillon, anh ng ng y, ti s gi anh.
- Phi ri. - Ti i vo rng v sau khi ht vi iu thuc, ti ng ngay, sung sng v c
Trc khi tri sng, Vn Hu n ch hn. mt th gi, chng ti i trn ng cho
g v t xa nghe c ting xe gong ln trn ng st. Chng ti vo rng i.
T bit Jean nh, cm n anh, chc anh may mn. Cu Cha ban phc lnh cho anh v c gia n
trm francs. Anh ch cho ti cch nu khng thnh cng vi Qu ch-Qu ch th tr v lng anh t
ao li n c con ng mn m ti gp anh. Anh phi i qua y, mi tun hai ln. T
i thi - Vn Hu va i vo rng va ni. - Anh tm ra hng i ngay. khng chn ch, v c
Anh trnh dng dao cht cnh cy hay cc dy leo lm vng li i Anh ch gt chng sang bn.
Qu ch-qu ch

Cha n ba gi sau, chng ti n trc mt ci ao y bn. Trn mt lp bn l nhng cy

heo mp bn.
- Cn thn ng c trt chn y, nu b ng xung l khng mong ln c u, - Vn Hu va
- Anh c i i, ti theo anh, v ti s cn thn hn.
Trc mt ti l mt hn o nh, cch xa chng mt trm nm mi mt. T gia ci o t hon
on c su nm trong bn, ch c cp mt l ra. Khng bit con c su ny n g sng trong
Sau khi i b hn mt kilmt dc b ao c bn ny. Vn Hu dng li v ct ting ht mt bi
gi nh nhn, ch vn mt ci qun ct. Hai ngi ni chuyn vi nhau rt lu, ti bt u t
- i li ny - Vn Hu bo ti.
Ti i theo anh, chng ti li ln ra.
- Mi vic tt c. y l bn Qu ch-Qu ch, Qu ch-Qu ch i sn cng sp v ri, ta phi i
Chng ti ngi xung. Cha y mt gi sau, Qu ch-Qu ch v. l mt ngi nh v gy, da v
inh v thng thn.
- Anh l bn ca Chang em ti?
- Phi.
- Tt lm. Anh v c ri y, Vn Hu .
- Cm n anh, - Vn Hu ni.
- Anh cm con g g ny v i.
- Ti khng ly u, cm n anh. - Anh bt tay ti ri quay i.
Qu ch-Qu ch ko ti i theo con heo c chy trc anh. Anh theo st n tng bc.
- Anh hy ch y Papillon. Xy chn, bc l mt bc l anh b sa ly ngay. Trng hp b
hai cng tiu lun. ng i li thay i lun v bn c x dch hoi, nhng con heo vn tm
ua c.
Qu vy, con heo nh hi v nhanh chng vt qua qung bn. Anh ngi Tu ni vi n bng ti
con vt nh b ny nghe li anh nh mt con ch. Con heo i qua c bn kia m khng ln
ti cng mau chn theo n v ni: Anh bc theo bc chn ti nh. Phi i rt nhanh v nhn
g ti qua ao bn khng kh lm. Khng lc no bn ngp qu bp chn ti, m c ngp n bp c
Con heo i hai khc qunh di, lm chng ti buc lng phi i trn lp t chc y mt qung
dng khp ngi. Ni l ti s tht cha . Phi ni l kinh hong mi ng.
i qung ng u tin, ti t hi khng bit s mng ti c phi cht nh Sylvain khng. T
giai on cui cng, v tuy rt tnh to ti nhn r ngi anh nhng mt li hao hao ging t
ng tht l gh s. Ti khng d qun ngay.
- a tay cho ti - V Qu ch-Qu ch, anh chng b nh ch c xng v da, gip ti leo ln
- Anh bn i, bn i sn ngi khng ti y lng chng ta u nh.
- anh yn tm v chuyn ny.
Chng ti i su vo o: Mt mi thn kh xc vo hng ti. Ti ho. y l mi khi ca hai
ci ln nh, lp l, vch cng bng l kt li vi nhau, ng trc gi, chung quanh m mt k
gi ng-dng b nh m ti trng thy trc khi gp Qu ch-Qu ch.
- Cho me-x.
- Ni ting Php vi anh y, ng dng ting a phng, anh ta l bn ca em ti y.
ng gi ngi Tu, b qut mt mu, nhn ti t u n chn. Hi lng v cuc quan st ca m
Vo i ngi xung y.
Ci bp duy nht ny trng rt sch s. Trn bp l mt ci ni to khng bit un nu g. Ch
cao cch mt t t nht l mt mt.
- ng gip ti lm th no cho anh y c ch ng m nay i.
- c ri,.
Cha y na gi sau, ch nm ca ti xong. Hai ngi Tu dn thc n ra v chng ti n m
hnh. ng bn Qu ch-Qu ch l ngi i bn than ci. ng ta khng li o, v vy ti n,
- Phi, ti ly trm c by vt ca tri trng, v vy ti phi vt ngc.
Chng ti ngi i din vi nhau ngn la nh chc chc li bc ln soi sng mt chng ti. M
nng, mu vng t nhin chuyn thnh mu ng . Mt anh xch, en nhnh, khi anh ni vi
nh ht nhng iu x- g di m anh dng l thuc en cun ly. Ti vn cun thuc l bng t
- Ti phi trn v tri trng, ch n vt, mun git cht ti, chuyn y cch y ba th
bn vt m mt c tin bn than ca hai l than ny.
- Anh chi u?
- Chi trong rng. m no cng nh vi my anh Tu tri Inini v my anh t mn hn t b
- Anh quyt nh vt bin cha?
- Ti ch mong c th. Khi ti bn c than ci, ti tnh mua mt chic ghe, tm mt ngi b
ba tun na, ta bn than ri l c th mua mt chic ghe v i ng bin, v anh bit li m
- Ti c tin y, anh Qu ch-Qu ch , khng cn phi ch bn c than mi mua thuyn.

- Th th hay. C mt chin thuyn tt lm, mt ngn nm trm francs, ca mt ngi da en l

- Anh coi cha?
- Ri.
- Nhng ti cng mun xem.
- Mai, ti s i gp S-c-la, ti vn gi hn nh vy Papillon , anh k cho ti nghe chuyn
g th no vt ngc t o Qu i c. Sao Chang khng i cng anh?
Ti k vi anh chuyn vt ngc, con sng Lisette, ci cht ca Silvain.
- Ti hiu ti sao Chang khng mun i vi anh. Tht l qu mo him. S anh lm y, cho
o anh lm.
Qu ch-Qu ch v ti tr chuyn vi nhau ba gi.
Chng ti ng sm v anh mun i tm S-c-la ngay lc hng ng. Sau khi t vo bp mt cn
ti ho v tc c mi, nhng c iu li l khng c ly mt con mui.
Nm trn ging, p chn m, ti nhm nghin mt. Ti khng sao ng c. Ti b cng thng
ch tm ngy na l ti s ra khi. Qu ch-Qu ch nh v gy, nhng anh c sc mnh phi thng
h thch. Chc chn l anh trung thc v ng hong i vi bn, nhng c th anh cng rt t
ngi ng, n chng bc l cht g ht. Tuy vy, mt anh ni thay anh.
Ti ng thip i v m thy bin khi trn y nh nng, tu ca ti tng bng vt sng trn
Anh ung c-ph hay tr?
- Th anh ung g?
- Ti ung tr.
- Vy cho ti tr.
Tri va l sng, la vn chy t m qua, nc reo trong xoong. Mt con g vui mng ct tin
ti khng c ting chim ku, chc chn khi lm chng bt i mt. Con heo en nm trn gi
bing lm, v n gi n vn cn ng. Nhng ming bnh trng lm bng bt go ang c nn
ti ct bnh lm i, pht m ri a cho ti. Chng ti n mt ba thnh son. Ti n ba chi
- Ti i y, anh theo ti ra nh. Nu c ai ku hay hu t so, ng tr li. Anh khng phi l
a ch mp bn, anh c th b cht y.
Con heo dy theo ting gi ca ch. N n, ung ri ra ngoi, ch n i theo n. N n th
y hm qua hi xa hn mt cht. i c vi chc mt, n quay li: n khng ng li ny. Sa
u ch-Qu ch theo ngay n, khng e ngi, v ti c ch t rn. Mi tn chiu, Qu ch-Qu ch
u khi nht c tm qu trng trong chung g, ti ly m lm mt a ba qu trng p-lt. Gi
ui chiu tri ma, ti nm trn ging g ca ti, ti khng b thn kh lm cho kh chu.
Bui sm, ti do mt vng quanh o. Khong gia o c mt khu t trng kh rng, cy v
cn thy mt ci h c t st trng, chc anh moi ln pht vo g lm cho n chy khng
chut kch x chy vt di chn ti, v cch y vi thc, ti thy mt con rn di gn hai
Chc hn con chut cn cht con rn.
Sut ngy hm y, mt mnh trn o, ti khm ph ht ci n n ci kia. V d, ti gp m
kin to ang si sc quanh ch chng. Hn mt t kh rt nh nhy t cnh n sang cnh kia tr
- Ti khng gp S-c-la, cng khng thy chic thuyn. Chc anh v lng vng Thc mua thc
- Ri.
- Anh cn mun n na khng?
- Khng.
Ti mang v cho anh hai gi thuc en, loi si to ca lnh: v ch c th ny.
- Cm n anh, th ny c ri. Khi Scla i vng, thng anh ta li lng my ngy?
- Hai ba ngy, nhng mai ti li i, ngy no ti cng i, v ti khng bit anh ta i lc n
Hm sau tri ma tm t. Nhng Qu ch-Qu ch vn trn trung i ma ra i. Anh bc qun o tro
tin chn anh. Anh ng i lm g cho t. Anh ni vi ti th. Ma tnh. Nhn mt tri
sp. Ti ti gn c lng tai ha ny. Ma xi x cng khng lm tt ht ci. Vn cn kh
na v nhng th ti trng thy tht bt ng: trong l than c nm chic giy. Trng r ngay
u c s vo mt ci chn cn nguyn t bn chn ln n bp. Nh vy l c ba ngi b t
h ra chuyn ny ti thy lnh lnh sng lng. Ti ci xung ly chn bi cht tn than ch
Qu ch-Qu ch cng gh tht, anh bin nhng ngi anh git hng lot thnh tro bi. Ti b x
ra tn khu bi trng c cht nh nng. Ti cn phi c si nng. ng, trong khng kh
mt tri nhit i. c n y, chc c gi cho l chuyn v l : ng l sau khi khm ph
thy lnh cng ngi, v tinh thn v th cht. Rt lu, n mt ting ng h sau, m hi m
rng, ti ni vi anh ta l ti c rt nhiu tin du trong plan th m n by gi ti
anh ta dnh ti cho mt ci l t than th ba?
Ti nh l Chang em ca anh ni vi ti l anh b kt n v ti n cp v git ngi trn
cp ca, h git c gia nh, tt nhin l vin vo nhng l do chnh tr. Vy th y l
gi y. Ti trong mt hon cnh tht gay go. Th im li tnh hnh xem sao. Nu ti gi

h vo l than, khng ai hay bit c. Nhng con heo li khng chu nghe ti con heo c rn
g Php. Vy l khng c cch no ra khi o. Nu ti p buc c anh Tu ny nghe theo ti,
s git anh trn t lin. Nu ti nm anh xung bn, anh s bin mt, nhng chc anh phi c
nm xc h xung bn, lm th d hn nhiu. Bn cai t, ti ch s, nhng nu cc bn Tu c
sn ngi. H li thng tho a th y. Nh vy, b h ui theo chng phi l chuyn ha
Qu ch-Qu ch ch c khu sng trng mt nng, np n t pha u nng. Anh khng chu ri n
nh cng mang sng theo. Ti c con dao lc no cng m sn nhng ti cn phi ng. Th m anh
ht oi om. C ngy hm y ti khng n. V khi ti nghe ting anh ht, ti cng cha quyt
cnh cy ti thy anh i ti. Anh mang mt ci bc t thng bng trn u v khi anh n b
ong ci bao bt m, leo ln ri i vi vo nh. Ti i theo anh.
- Tin mng, Papillon , S-c- la v ri, thuyn vn cn. Anh ta ni l tu c th ch
l nhng bao bt m ghp li thnh bum chnh v mt bum mui. y l bc hng u tin.
xem thuyn vi ti.
Qu ch-Qu ch va i va ni, khng quay mt li.
Chng ti ni gt nhau i. Trc tin l con heo, ri n anh ta, cn ti i sau cng. Ti kh
g c v g c nh cho ti vo l than, v ngy mai anh s a ti i xem thuyn, v anh
cn mua c nhng bao bt m.
- Mt ci l b sp ka. Chc ti tri ma.
- Ma nhiu qu nn cng chng c g l l.
Anh cng khng ra thm l, c i thng v ln. Ti khng bit ni g, cng khng bit nn lm
hng xong. chng l sut ngy ti li khng m n gn l cch ln c hai mi lm mt, ngh
- Anh tt la y ?
- Phi, ti chng
n na.
- Anh n cha?
- Cha, ti khng i.
- Anh bnh ?
- Khng.
- Th ti sao anh khng n sp i?
- Qu ch-Qu ch, anh ngi xung dy, ti c chuyn mun ni vi anh.
- ti chm la .
- ng. Ti mun ni chuyn vi anh ngay, trong lc tri cn sng.
- C iu g vy?
- C iu ] l sp l ba ci xc ngi b anh thiu trong . Anh by gii thch cho t
- ! Tho no ti thy mt anh l l.
Khng l v xc ng cht no, anh nhn thng ti ni:
- Sau khi nhn thy nh vy, anh khng yn tm phi khng? Ti hiu, chuyn d nhin thi. C
ha m vo lng ti. Anh Pappillon, ba thng cha y l ba thng i sn ngi. V tun qua, m
o S-c-la. ng ngi Tu m anh thy, gip ti a cc bao than ra khi o. Chuyn ny r
trm mt ko nhng bao than cho trt trn bn. i khi l nh vy. T y n mt con lch
vt, my ci bao rch ri vi cc than. Th l bt u xut hin k sn ngi u tin
g cha n, n li khng trng thy ti. Ti ln i qua pha bn kia o, vng sau lng n nh
hng h bit ai git mnh. Ti nhn thy cc xc cht nm xung bn sau vi ngy li ni
- Cn hai ngi kia l th no?
Chuyn xy ra ba ngy trc khi anh n y. m y ti en nh mc v hon ton im ng, iu
t chp ti. Mt a h b khi bay ti l ln cn ho. Do c nhng ting ho m ti bit l c
pha trc mt, ch bn m ti nh l c ting ho. Mun cho nhanh, nh ti ni vi anh
Cn thng sau n, c mt khu sng sn, n ch lo nhn v pha trn o xem c chuyn g xy
g, v thy n cha cht hn, ti li bi thm cho n mt nht dao vo tim. y l ba thng m
pillon Mt thng A-rp v hai thng Php. Vc chng ln vai m i qua ng bn khng phi d
i lm hai chuyn. Ri ti cng cho n vo l c.
- Chuyn xy ra ng nh vy ch?
- ng th, Papillon, ti th vi anh y.
- Ti sao anh khng cho chng xung bn?
- Ti ni ri, bn y xc cht ln. Thnh thong c con nai b rt xung y, ch mt tu
kn n n mi ht mi. Phi lu lm, ting kn kn ku v bay ln lm cho ngi ta t m t
khng phi s g. y anh yn tm, anh cm ly khu sng ny, nu anh mun. Ti mun nhn
tht t nhin:
- Ti khng cm u anh Qu ch-Qu ch, ti n y v ti cm thy c bo m, nh n vi m
ht du vt i. D ti khng c mt y ti cng khng mun b buc ti l git ba ngi
- c, mai ti s thiu na. Nhng anh yn tr. khng ai t chn c ln o ny. Khng th

chic xung bng cao su c qua c khng?

- Ti khng ngh n vic .
Nu ai dn bn hin binh n y, v chng mun vo vo, anh c tin l vi mt ci b, chng
- ng . Ngy mai, s nhm l li, n cng cha tt hn, ch cn lm hai ng thng hi na.
- Thi cho anh Qu ch-Qu ch.
- Chc anh ng ngon, Papillon. Ti nhc li l anh c ng cho k, anh c th tin ti.
Nm ko chn ln tn cm, ti thy m p khoan khoi Ti chm thuc ht. Mi pht sau, Qu ch
cng th ph ph. La khng bc ln nhng than thn cy cn hng v khi c cn gi la vo
Ti tn hng tin nghi ny v ti ng vi nhng
ngh sau y trong u? Ngy mai, ti
nu khng ch ba tu ny qu l mt ngh s che du nhng
nh ca mnh v k chuyn to
cha Guitry: din vin kch ni v in nh rt ni ting ca Php cn l tc gi ca nhiu k
- ND) v nu th ti s khng thy nh mt tri, v ti bit qu nhiu v anh, anh s ngi
Chuyn vin git ngi hng lot nh thc ti dy, tay cm mt ca c-ph, v nh khng c ch
g ci m. Ngy rng.
- Ny, anh ung c ph, n bnh trng i, cho m ri y.
n ung xong, ti ra ngoi, ra ry mt thng ton-n lc no cng y nc.
- Anh gip ti nh, Papillon?
- ! - ti ni m khng hi xem anh ta cn gip vic g
Chng ti ko chn my ci xc cht b thiu d dang. Ti thy m khng ni ra, l c
xem h c du tin trong rut khng. C ng h l nhng k sn ngi khng. Bit u li ch
ay ly ca? Thi, khng ngh thm v chuyn ny na! My ci xc cht c a vo tron
vi hai nhim v: lm ra than ci v thiu cho ba ci xc thnh tro.
- i no, Papillon.
Con heo con tm ra li i trong nhy mt. Chng ti ni ui nhau i qua qung bn. Lc sp d
. Chuyn Sylvain b sa ly ri cht li trong ti mt n tng su sc n ni ti khn
, tot m hi ht, ti cng phi lao theo Qu ch-Qu ch. Chn ti t tng bc ln vt chn an
ti cng phi qua c ch.
Sau hai gi i b, chng ti i n c ni S-c-la ly g. Trn ng i chng ti khng g
- Cho me-x.
- Cho ng Qu ch-Qu ch.
- Anh c khe khng?
- Khe lm.
- Anh cho bn ti xem thuyn.
Ci thuyn rt khe, l mt loi s lp ch hng, nng n nhng bn chc. Ti ly dao sa
phn. Sn tu cng cn nguyn. Tu ny c ng bng mt th g c chn k lng.
- Anh bn bao nhiu?
- Hai ngn nm trm francs.
- Ti tr anh hai ngn.
Ng gi th l xong.
Tu ny khng c ky. Ti tr thm cho anh nm trm francs na, anh phi lm thm cho ti mt
bum. Ci ky v bnh li phi bng g tt, ct bum, cao ba mt, bng g nh v do. Bao gi
- Tm ngy na. y l hai t giy bc mt ngn v mt t nm trm. Ti x i, a anh mt n
na nh. Bng lng khng?
- ng . - Ti cn mt t thuc tm, mt ton-n nc ngt, t thuc l v dim, thc n c
g th ny ti tr tin ring. Anh giao tt c trn sng Kourou nh.
- Me x i, ti khng th theo ng ra n ca sng c
- Ti c bo anh theo u. Ti bo l anh giao tu cho ti trn sng ch khng phi ci vn
- Cc ti bt m, mt cun dy thng, kim khu v ch bum y.
Qu ch-Qu ch v ti li quay v ni n nu. Chng ti v trc khi tri ti, khng gp chuyn
anh vc n ln vai. Hm nay, ti ang khu bum mt mnh, bng nghe c ting ku. Ti np v
ng b bn kia. Qu ch-Qu ch tranh ci khoa chn ma tay vi ngi tr thc Tu. Ti on l an
khng cho sang. Tay ngi no cng cm mt con dao pht. Ngi ct tay c v nng hn. Mong
h-Qu ch. Ti quyt nh l din. Ti hu t so. Hai ngi quay v pha ti.
- C vic g th, anh Qu ch-Qu ch?.
- Ti mun ni chuyn vi anh, anh Papillon ! - Ngi kia ni. - Anh Qu ch-Qu ch khng cho t
Sau mi pht tranh ci bng ting ca h, c hai theo con heo sang bn ny o. Ngi tron
a nc tr, ti ch nghe h ni.
- Chuyn nh th ny - Qu ch-Qu ch ni. - Anh ta mun vt ngc bng c vi chng ta. Ti n
yn g trong chuyn ny, anh l ngi tr tin v ch huy tt c. Anh y khng tin ti.
- Anh Papillon i, - anh kia ni, - Qu ch-Qu ch phi cho ti cng di mi c.

- Ti sao?
- Hai nm trc, chnh anh y cht ct tay ti trong khi nh bc. Anh y bt ti th l s
iu kin l anh ta phi nui ti sut i. t ra cng phi nui ti khi ti i hi. Nu an
cho nn mt l anh y anh i mt mnh, hai l anh y phi ti i theo.
- Li cn chuyn th na, c i by gi ti mi gp chuyn ny l mt dy, c, ti bng l
ta mun. Anh Qu ch-Qu ch bng lng, th ti anh i theo.
- Cm n anh, - anh ct tay ni.
- Anh thy th no, anh Qu ch-Qu ch?
- ng , nu anh mun.
- C mt iu quan trng. Anh c th ra khi tri m khng b coi l mt tch v b truy n v
g trc khi tri ti khng?
- Khng c g nhiu u. Ti c th ra khi tri t ba gi v cha ti hai gi sau, ti
- Anh Qu ch-Qu ch i, ban m anh c th tm ch chng ta cho bn anh ln tu m khng mt
- C ch, chc chn l c.
- Mt tun na, anh n y bit ngy khi hnh nh.
Anh ct tay sau khi bt tay ti, vui v quay i. Ti trng thy c hai ngi chia tay nhau
hi t gi, h bt tay nhau. Mi vic m p c.
Khi Qu ch-Qu ch tr v ln ti ni lun:
Anh ta giao ko vi i th ca anh l nh, nhn nui anh ta sut i, chuyn l thng lm
ta?
- Chi bc ri nh nhau:
- Th anh git cht anh ta cn hn.
- Khng c, v anh y l ngi bn rt tt. Khi ra ta n binh, anh ta tn tnh bnh vc
ch t v thi. Ti t nguyn cam kt, ti phi gi ng li ha. Ch c mt iu ti kh
uyn vt ngc.
- Thi xong ri, anh Qu ch-Qu ch i, chng ta khng cn ni n chuyn ny na. Nh tri, khi
nh.
Ti s gi li ha. Nu c ngy anh c t do, anh tnh s lm g? M tim n. Ti l bp gi
Vic ny lm ti vui hn. Cu chuyn bun ci lm ti c chc Qu ch-Qu ch hoi.
S-c-la gi li ha: nm ngy sau, tt c sn sng. Chng ti i xem tu vo mt ngy
li v ky u hon ho. mt khc quanh trn sng, chic tu cng thng ton-n nc v thc
thi: S-c-la nhn i n tri gi anh kia, v s a thng anh kia n ni giu tu
Ca sng Kourou c hai cy n pha xc nh v tr. Tri ma tu c th vt qua c ch
o chng ti mt hp sn en v mt cy bt v. Chng ti s sn ln bum mt ch K ln v s
c m. Trng hp ra n bin, chng ti ko bum ln m b pht hin, ngi ta s tng y
Chng ti quyt nh ti mai, hi mi chn gi, mt gi sau khi tri sp ti, s khi hnh.
g ni giu tu. Chng ti ri o hi nm gi tranh th i mt ting trong lc tri cn s
i vc con heo ni chuyn huyn thin vi ti m khng quay li, v ti i sau lng anh ta.
- Cui cng, ti cng ra khi tri giam. Nh c anh v ch Chang ca ti m ti c t do. S
ti c tr v nc.
Tm li, anh tin ti, v thy ti ng ci tu, anh vui kh khu Ti ng m cui cng o,
Nu ti ra ti sng v ti bin, chc chn l t do ri. Nguy c ln nht l b m tu, v
ngc. V im ny, chin tranh c li cho chng ti. Nu chng ti tht bi, chng ti s
Ti ngh n Sylvain. ng l anh phi y, ngay cnh ti, cng vi ti, nu anh khng phm
trong khi ng: Gi ng tng bin l Pradel - Cui cng ti dt khot thng c con n
Mt tri ln cao khi Qu ch-Qu ch nh thc ti dy. Li ung tr, n bnh trng. Chung qua
ci lng bng my.
- Lng lm g vy?
- Ti nht g n dc ng.
- Anh c in khng anh Qu ch-Qu ch? Ai li em g i theo. Trong mt hnh trnh nh th ny?
- Ti mun em i.
Anh c bnh khng y? Nu nc xung, tn sng chng ta mi ra khi ca sng, l lc y, g
guy him khng?
- Ti khng vt g li u.
- Anh luc g i ri b vo m hay du. Th mi c lu v chng ta s n trong ba ngy
bt g, nhng ting ku ca bn con g u tin anh tm c lm nhng con khc b chy h
g. y cng l iu b mt ca loi vt, khng bit ti sao cng cm thy trc mi nguy c.
bn, vai vc nng nh la. Anh van ni ti anh mang con heo i theo.
- Tri t i? Liu n c ku khng?
- Ti bo m vi anh l khng. Ti bt n im l n phi im. Chng ti hai ba ln b mt con

khng ku, m n s cht khip, lng c dng ng ln.

Tin vo thin ca Qu ch-Qu ch, ti bng lng anh em cn heo thn yu ca anh theo, chn
la v anh ct c mt y ri. C hai cy n pin ti kim tra tt c mi vt dng. Kh
ai cy n pin ti kim tra tt c mi vt dng. Khng thiu th g: vng lng dy bum, b
Qu ch ko th hai ba ln nh ti ch cho anh lm. Anh hiu ngay cng vic ti nh anh. Ti
ng n. Anh tht th mang c keo dn v na mnh giy bc nh ti dn li gip. Anh kh
khng c nhng
ngh xu v ngi khc, bn cht h thng l tt v thng thn. S-c-la l
kh sai b i x ra sao, anh khng h hi hn l gip ba ngi t thot khi ci a ngc
- T bit S-c-la nh. Chc anh cng gia nh gp nhiu may mn.
- Cm n ng nhiu.

11. T gi ni ngc t
Chuyn vt ngc ca dn tu
Ti xung tu sau cng v nh S-c-la y, chic tu tin v pha sng. Khng c gim, ch c
trc, mt ti cho pha sau. Cha ti hai gi sau, chng ti ra n sng.
Ma hn mt gi. Ti ly mt bao bt m che ma. Qu ch-Qu ch v anh ct cng lm nh v
gi sau, chng ti i ngang hai cy n pha. Ti bit l gn ra n bin v hai cy n
hnh v bum mi, chng ti i qua Kourou m khng gp tr ngi g Gi thi pha bn tri
rt i. Tu chng ti lao mnh ra bin nh mt mi tn, chng ti lt qua ca lch v ri kh
ha ca o Royale ch ng cho chng ti. Mi ba ngy trc ti cn pha sau cy n
g ri khi t lin khng c hai bn Tu ca ti n mng n tri. Nhng tay con tri ny kh
Ra n bin ri, Qu ch-Qu ch ch bnh thn ni:
- Chng ta i ra c, rt tt.
Anh ct ni thm:
- Phi, chng ta ra n bin m khng gp mt kh khn no.
- Ti kht qu, anh Qu ch-Qu ch, cho ti xin mt t ru.
Sau khi a ti ung, c hai cng ung mt chu ru rhum. Ti i khng c la bn, nhng tron
hng cn c vo mt tri, trng, sao v gi. V ti khng ngn ngi lao ra bin khi, ct b
mt cch du dng v hu nh khng b trng trnh. Gi thi rt d, bui sm chng ti r
ti hng cho tu chy xch gn o Qu t ngoi khi, va thoi mi ngm va vt qua
Rng r su ngy, bin lun c sng lng nhng khng ma v khng c ging bo. Gi rt mnh
v Vn Hu l nhng bn ng tuyt vi. C hai khng lc no phn nn v tri xu, v nng,
i tu ly vi gi ti c ng. Hng ngy h nu bp n ba bn ln. C bao nhiu g chng
- By gi chng ta n con heo ch?
Anh ta au kh thc s.
- Con vt ny l bn ti v trc khi n tht n phi git ti .
Cc bn ti cng sn sc n ti. H khng ht thuc ti mun ht bao nhiu th ht. Lc n
hng ti ra i c by ngy. Ti khng chu ng ni na. Nng gay gt n ni c hai anh
buc li li v ch cng mt cht bum. Tu c i theo hng gi thi. Ti ng say nh cht
h. Khi ra mt ti ngc nhin v vui v thy l trong lc ti ng anh bn Qu ch co ru ch
h bi du.
T chiu qua ti li qua hng Ty Nam v ti cm thy i qu xa v hng Bc. Tu nng nn c
n i qu v hng Be tht ra c l l khng ng. Ka, c chic khinh kh cu! y l ln
chng ti, v n qu xa, kh c lng c kch thc ca n.
nh nng phn chiu trn lp nhm lm n nh ln mu bch kim v chi n ni mt khng nhn
ti. Qu vy, n to dn rt mau, v ch hai mi pht sau, n trn du chng ti. Qu ch
hic khinh kh cu, c ni huyn thuyn vi nhau bng ting Tu.
- Cc anh ni bng ting Php ti nghe my ch.
- Kh cu ca Anh - Qu ch ni.
- Khng, y khng phi l kh cu trn m l mt chic dirigeable: loi kh cu ny c th
Chic kh cu rt to, by gi chng ti thy c rt r v n h thp v ln trn u ch
hng ti khng hiu g nn khng tr li. Kh cu vn ra hiu v n gn chng ti hn, chng
y v pha t lin. Mt gi sau mt chic phi c bay ti v ln nhiu ln trn u chng ti
hn. Chn tri bng pha u quang v khng th c ma.
Trng kia, anh ct ni.
- u?
- ng kia, hng ny, c th l t lin pha y. im en kia, l mt chic tu.
- Sao anh bit?
- Ti on vy, ti cn cho y l mt tu khu trc.
- V sao?

- V n khng c khi.
ng vy, mt gi sau chng ti thy r mt chic tu chin mu xm, c v n thng tu chn
tu hng v chng ti, ti s n i st chng ti qu, s rt nguy him v bin ng v vt
l mt tu phng ng li loi nh, khi n ln quanh na vng phi c v ngang thn tu ch
reo c Anh php phi mi tu, ln vng v t pha sau chm chm n gn chng ti. N t
ln thy th on trn boong mc qun o mu xanh ca Hi qun Anh. T i ch huy, mt s
- Stop You - Stop.
- Qu ch, h bum xung ngay.
Hai pht sau bum chnh, bum foc v bum mi c h xung. Khng c bum, tu gn nh d
Ti thy khng th lu nh vy, v s nguy him lm. Mt chic tu m khng c xung lng
h gi c ng hng. a hai tay ln ming lm loa, ti ku to:
- Cc ng c ngi ni c ting Php khng h thuyn trng
Mt s quan khc cm ly chic loa trn tay vin s quan trc.
- C ti ni c ting Php.
- Cc ng mun g?
- Ln tu ca cc anh.
- Khng c, nguy him lm, ti khng mun cc ng m hng tu ca ti.
- Chng ti l tu chin i kim tra bin, cc anh phi tun lnh.
- Ti khng cn bit, v chng ti khng i nh nhau.
- Cc anh khng phi l nhng ngi sng st ca ci tu b bn chm?
- Khng chng ti l nhng t vt ngc t mt tri giam t kh sai ca Php.
Tri giam t kh sai l ci g, tri kh sai ngha l g?
- Nh t, t nhn, ting Anh l Convict Hard labour.
- , ti hiu ri. Cayenne h?
- Phi, Cayenne.
- Cc anh i u?
- Sang Honduras thuc Anh.
Khng c, cc anh phi theo hng Ty Nam v i v thnh ph George. y l lnh, cc anh p
- c? Ti bo Qu ch ko bum ln v chng ti i v hng m chic tu phng ng li ch
Chng ti nghe c ting ng c pha sau. y l mt chic xung my c tch khi tu chi
cho qua vai, ng mi xung. N n t pha bn phi v i st k bn chng ti m khng d
th nhy phc sang tu chng ti. Chic xung tip tc i tr v vi chic tu chin.
- Good afternoon! - ngi thy th ni.
Anh ta i v pha ti, ngi xung cnh ti ri t tay ln cn li v hng tu v pha Nam,
nh ta li, v quan st cch lm ca anh. Anh li rt gii, khng c g phi nghi ng. Tuy th
Bit th no c.
- Thuc l?
Anh ly ra ba bao thuc l Anh v a cho chng ti mi ngi mt bao.
- Tri i! - Qu ch ni, h va a thuc l cho anh ny ng lc anh xung xung, v chc anh
ba bao thuc l trong ngi.
Ti ci v li nhn xt ca Qu ch, ri ti li ch n ngi thy th Anh: anh ta bit li
vt ngc thnh cng hon ton, ti l mt ngi t do, tht s t do. C ti nng ran
o v t khi c chin tranh, khng nc no tr t vt ngc v ni c.
Trc khi chin tranh chm dt, ti c th gi c nh gi tt v bt c nc no m
, c l ti khng c la chn nc ti mun li. Cng khng sao, bt c ni no ti sn
u mn v tin cy, cch sng ca ti s khng ai ch trch vo u c. Hn th, cch sng
Cm gic an ton l cui cng ti chin thng c con ng thi ra lm ti khng cn ng
u chn nm, my ton thng. Cm n Cha lng lnh, c th ngi lm nh vy tr trc,
ngi v nh ngi gip , con vn cn tr, cn lnh mnh v t do.
Chnh lc ang ngh ti con ng m ti vt qua trong chn nm b t y kh sai cng v
heo tay ngi thy th ang ch v ni vi ti:
- t lin kia ka.
Hi mi su gi, sau khi i ngang mt ngn n bin tt, chng ti vo mt con sng ln.
in, ngi lnh thy ta tay li cho ti v ra pha trc. Anh ta bt mt cun thng to c
tay anh h bum v cho xung nh nhng ko chng ti khong hai mi kilmt ngc ging
i trm mt l chic tu phng ng li. Sau mt khc quanh, mt thnh ph ln hin ra, ngi l
h George ri.
ng l chng ti n th ca nc Guyane thuc Anh, do chic xung ko. C rt nhiu t
ong cc tu chin cng nh trn t lin.
Chin tranh l nh th. Chin tranh n ra hai nm ri m ti khng hay bit g. Thnh ph

Anh, cng quan trng trn sng Demerara, trong tnh trng c chin tranh mt trm phn tr
ph c v trang lm ti thy bun ci. Chng ti va gh st mt cu tu qun s th chi
v cp bn. Qu ch vi con heo, Hu vi ci bc nh trong tay v ti tay khng, chng ti ln
cu tu dnh cho Hi qun ny. Ch c lnh thy v qun nhn. Mt vin s quan i ti. Ti nh
ti t trn tu phng ng li ng ta t t cha tay cho ti v ni vi ti:
- Anh c khe khng?
- Tha thuyn trng khe
- Tt. D sao anh cng phi qua y t chch nga vi mi. C hai bn ca anh na.

12. Georgetown
Bui chiu, sau khi c chch nhiu th thuc vc- xin khc nhau, chng ti c chuyn sang
s ln c hng trm cnh binh tp np ra vo khng ngt. Gim c cnh st ca thnh ph Geor
nhim v s an ton ca hi cng quan trng ny, tip ngay chng ti ti phng lm vic ca
nh mc ka-ki, qun cc, bt tt trng, trng chng chc khng ch vo u c. ng i t
ting Php chnh cng, ng hi chng ti:
- Lc ngi ta bt gp cc anh trn bin, cc anh t u ti?
- T tri t kh sai Guyane thuc Php.
- Cc anh cho ti bit nhng im chnh xc m t cc anh vt ngc i.
Ti o Qu. Cc anh ny mt tri giam t lin, mt na l t chnh tr, ti Inini, g
- Anh b kt n th no?
- T chung thn. L do: git ngi.
- Cn bc ngi Tu?
- Cng git ngi.
- n ra sao?
- Chung thn.
- Ngh nghip?
- Th in.
- Cn cc anh kia?
- Nu bp.
- Cc anh theo Degaulle hay Ptain?
- Chng ti khng bit g. Chng ti ch l nhng t nhn mun tm cch sng lng thin tron
- Chng ti s cc anh mt x-lim dc m ca sut ngy m. Chng ti s tr t do cho
cc anh ni tht, cc anh khng phi s. Cc anh phi hiu l chng ti ang c chin tranh,
trng hn thi bnh nhiu.
Tm ngy sau, chng ti mau chng c tr t do. Chng ti li dng tm ngy li n c
nh Tu v ti n mc chnh t ra ng vi giy vn cc c dn nh.
Cc nh trong ci thnh ph 250.000 dn ny hu ht l bng g, kin trc kiu Anh: tng trt
g. ng x v i l cht nch nhng ngi thuc cc chng tc: da trng, da en, n
Chng ti hi say sa thy mnh c gia m ng sc s ny. Mt nim vui mnh lit trn
, k c hai anh ngi Tu, lm nhiu khch b hnh nhn chng ti v mm ci vui v.
- Chng ti i u by gi? - Qu ch hi. Ti bit s s a ch vi ngi. Mt cnh st da e
ers.
Hi thm k th y l mt khu c bit ch c ngi n c ng. Ti n gp mt cnh st v
Trc khi tr li, anh hi giy t ca chng ti Ti hnh in ly ra a cho anh. Rt tt,
tu in v ni g vi ngi li. Chng ti i ra ngoi thnh ph v hai mi pht sau, ng
ti hi ng. Anh l ngi Php h? Mt thanh nin ra hiu cho chng ti i theo anh ta.
thp. Ti va ti ni th thy c ba ngi i ra, iu b nim n:
- Sao li th ny, Papi, anh y ?
- V l , ngi gi nht, tc bc trng ni. - Vo i! y l nh ti. Hai ngi Tu ny i v
- Phi.
- Vo i, mi cc anh vo c.
Ngi t gi ny tn l Guitto Auguste, cn gi l Le Guittou, dn Marseille chnh cng. Chn
nh ln tu La Martinire cng mt chuyn vi ti. Sau mt chuyn vt ngc tht bi, anh c
nm, theo nh li anh ni. Hai ngi kia, mt l Louis Nh, ngi Ardes, mt ngi dn Toul
cng trn i sau khi mn hn t, ng l h phi li Guyane thuc Php mt thi gian tng
nm (gi l thi gian qun thc).
Cn nh c bn gian: hai phng, mt cn bp, kim phng n v mt xng nh. H ng giy bn
kim trong rng, c b vo nc nng l c th nho nn thnh dng rt d dng. Nhc i
. Ngi ta khc phc khuyt im bng cch cho nhng lp vi xen k vi cc lp balata.
Chng ti c tip n nng hu, vi tm lng cao thng ca mt ngi tng au kh, Guit

 nh anh khng h do d cht no. Ch c mt vn l con heo ca Qu ch-Qu ch, nhng Qu ch

ra ngoi mt mnh i i.
Guttou ni: c, ri s tnh sau, by gi anh em cho n vi anh.
Tm thi chng ti ly ba tm chn c ca lnh tri ra t lm ging nm.
Su ngi chng ti ngi trc ca, ht vi iu thuc, ti k cho Guittou nghe nhng chuyn
qua. Hai ngi bn ca anh v anh ht sc chm ch lng nghe v nh cng sng li nhng bin
him thc t ca bn thn cm thng c. C hai ngi bit Sylvain, than vn v ci ch
huc cc chng loi i qua i li. Thnh thong c ngi vo mua mt i dp hay mt cy c
im sng. Qua h ti bit l trong s t kh sai v i y c chng ba chc ngi vt ngc
qun ru trung tm thnh ph ung ru rhum hay bia. Julot ni vi ti l tt c u l
Trong khi chng ti ngi hng mt ca c mt ngi Tu i qua, Qu ch lin gi anh ta li. R
ct i theo ngi n. Chc h khng i xa v con heo cng theo sau. Hai gi sau, ba gc nh.
Artaban, ghm con la dng li v ni vi n bng ting Tu. Con la c v hiu c th tin
ba tm nm, gi v ba chic va-li. Anh a cho ti mt chic va li y trong c o s-mi, qu
v.:..
- Anh kim ra nhng th ny u vy, Qu ch?
Cc bn ng hng ca ti cho ti y. Ngy mai chng ta n thm h nh?
- ng . Chng ti tng Qu ch li dt con la v chic ba gc i, nhng khng. Anh tho la
- H tng ti c con la v chic xe ny. H ni, vi nhng th y, ti c th kim sng d d
cho ti.
Dn tu, lm g cng mau tht.
Guittou bng lng cho chic xe v con la c tm trong sn. Ngy t do u tin ca chng
ti ngi quanh bn lm vic, n ngon lnh mn xp rau, do Julot nu, v mt a m ng.
- Ln lt, mi ngi thay phin nhau dn nh v ra bt chn- Guittou ni:
Ba n chung ny tng trng cho mt tp th nh y nhit tnh. Cm gic bit mnh c gip
Qu ch, anh ct v ti thy sung sng tht s v hon ton. Chng ti c mt mi nh, mt ci
nhng cng c tinh thn cao thng gip chng ti. Cn cn i hi g hn na?
- m nay, cu c mun lm g khng. Papillon?
- Guittou hi ti. - Cu mun n qun ru trung tm, ni cc tay t vt ngc u ti kh
- Ti thch nh m nay hn. Anh mun i th c i Mc ti.
- c ti s i v ti cn gp mt ngi.
Ti s li vi Qu ch v anh ct.
Louis nh v Guittou n mc chnh t, tht v vt v i v pha trung tm. Ch c Julot li
ti v ti i mt vng quanh cc ng ph ln cn cho bit. Tt c dn y u l ngi n
im n Tu.
Penitence Rivers, tn khu ph ny, l mt gc nc n hay x Nam Dng. Cc thiu ph v t
Nhiu ngi i chn t. Khu ph ngho nhng mi ngi u n mc sch s. ng ph thiu
.
Mt ngi da en b hng mc trng, tht v vt chn ti li:
- ng l ngi Php phi khng, tha ng?
- Phi.
- c gp ngi ng hng, ti mng lm. Mi ng mun mt ly vi ti.
- Cng c, nhng ti cn hai ngi bn.
- Khng sao, h c ni c ting Php khng?
- c
C bn chng ti vo ngi mt bn k bn l ng, trc mt qun ru. Anh chng Martinique
. Anh bo chng ti phi phng bn da en Anh, v theo anh, h u ni di. Chng n khn
h ni mt li, bn chng khng nh vy.
Ti ci thm v thy anh chng a en Tombouctou ny t xng l ngi Php chng ta, song t
mt ngi Php, chnh cng hn ti, ti ngh vy, v anh ta nhn quc tch mnh mt cch y
v nc Php, cn ti th khng. Do anh ta Php hn ti. Cho nn ti cng ph ha theo an
- c gp ng hng v ni ting m ti rt thch v ti ni ting Anh ti lm.
- Cn ti, ti ni c, ti ni ting Anh tho v ng vn phm na. Anh cn g, ti sn sn
ha?
Mi c tm ngy, khng hn.
- Anh u n?
- Guyane thuc Php.
Khng th th c, anh l dn vt ngc hay l ngi coi t chy theo De Gaulle?
- Ti vt ngc
- Cn cc bn anh?

- Cng vy.
- Henri i, ti khng mun bit qu kh ca anh, by gi l lc phi gip nc Php chu
tu sang Anh y.
Ngy mai anh li tm ti Cu lc b Martiner nh. a ch y. Ti rt sung sng nu anh c
l g?
- Homre.
- Me-x Homre i, ti khng th quyt nh ngay c. Ti phi tm hiu tnh hnh gia nh t
an trng nh vy ng Homre i, nc Php lm ti au kh v i x vi ti v nhn o l
Anh chng Martinique c thuyt phc ti vi tt c nhit tnh si ni v hn ca tri t
ny i bo v nc Php b tn ph ca chng ti, tht v cng cm ng.
Chng ti v nh rt mun v khi i nm, ti ngh li rt c nhng g ngi dn Php ln
o cng th bn cnh st, bn quan ta, chnh quyn nh t u phi l nc Php. Ti cm thy
hp. Tri i, nhng ngi thn ca ti au kh bit bao nhiu, v i vi tt c nhng ngi
Khi ti tnh dy, con la, chic xe ba gc, con heo, Qu ch v anh ct bin u mt.
- Cu ng ngon ch? - Guittou v cc bn anh hi.
- Ng say lm, cm n.
- Cu mun ung c ph sa hay tr? C ph vi bnh m pht b.
- Cm n!
Ti va n va xem h lm vic.
Julot chun b balata dn dn theo nhu cu cn thit, anh ta b thm nhng tng balata rn ch
ln vi ci khi mm.
Louls nh chun b sn nhng mnh vi, cn Guittou hon tt chic giy..
- Cc anh lm c nhiu khng?
- Khng. Bn mnh lm kim hai mi -la mt ngy. Tr tin nh v n nm -la. Cn li
- Cc cu bn ht ?
- Khng, thnh thong, mt a trong bn mnh phi i bn giy v chi cc ng ph: i b
Nu cn, t cng mun cng lm vi cc cu y t khng thch l k n bm. T cng phi g
- Tt thi, Papi.
Sut ngy, ti i do khu ph ngi n ca thnh ph George. Ti trng thy mt bng qung
m mu, c ting ni, ln u tin trong i. Chiu nay ti s bo Guittou dn ti i coi. Ti
ut c ngy. Thi lch thip ca nhng ngi dn lm ti mn h v cng. H c hai
ny ca thnh ph George i vi ti cn ln lao hn nhiu so vi ngy ti n Trinidad chn
Trinidad, gia nhng cm gic k diu do c i ln trong m ng, ti lun lun t nh:
nht, ti li phi ra i trn bin. Nc no s vui lng nhn ti? C quc gia no cho ti c
hn. Ti c hon ton t do, v nu ti mun, ti c th sang Anh, tham gia cc lc lng
nh i theo De Gaulle, ngi ta c th ni l ti chng bit i u nn phi m u vo
tn t kh sai chng n nu c vo u, nn phi n vi h? Ngi ta n l nc Php b
Gaull. Sao mt thng ch php li khng bit u l danh d v quyn li ca nc Php nh?
ny, ti c phi bn vo nhng ngi Php khng? y tht l kh, rt kh to cho mnh mt
is nh khng phi l nhng thng n, m h vn lm vic kim nm -la mt ngy. Trc h
2 - ti l t nhn. Ti khng th gii quyt c nhng n s trong ngy t do u tin. Ti
to cho mnh mt ch ng trong cuc sng. Ti cha bao gi lm vic bng tay ca mnh. Ti c
vi mnh mt iu duy nht: sng sao cho sch s, t ra cng sch s nht trong khun kh
Ti v n nh th mi bn gi.
- Th no Papi, ln u tin ht khng kh t do khoi ch? Cu i chi vui h?
Hay lm, Guittou i, ti c quanh di qun li mi trn cc ng ph vng ngoi ln ny.
- Anh c gp bn Tu khng?
Khng.
H ngoi sn. Cc bn anh rt tho vt. H kim bn mi -la v h nht nh bt ti p
m.
Qu ch ang thi mt cy bp ci cho con heo ca anh n. Anh ct ang k c con la. N c n
- Th no Papillon?
- Tt, cn cc anh ra sao?
- Chng ti thch lm, chng ti kim c bn mi -la.
- Cc anh lm g?
- Chng ti i t ba gi sng v vng qu vi mt ngi ng hng anh ta ch dn cho. Anh
y, chng ti mua c chua, rau s-lch, c tm, ngha l cc loi lau ti v xanh. Vi con
ng ra ch gn bn tu v thot tin chng ti bn cho ngi y bn l t mt, sau bn ch
mai, ti khng phi vo ch na, ti c i cng trc bn. H s mua tt c cho. Tin y
- Qu ch, anh bit l ti cng c tin, tikhng cn n mn tin ny.

- Anh c gi ly. Nu khng, chng ti khng lm vic na.

- Cc anh hy nghe ti. Ngi Php c nm -la l sng c ri. Chng ta mi ngi cng ly
ta ct i tr n cho ng hng cc anh s hai trm -la m h cho anh mn.
- ng .
- Ngy mai, ti mun i vi cc anh.
Khng, anh c ng. Nu anh mun, by gi sng anh tm chng ti trc cng bn tu.
- c
Mi ngi u vui v. Trc tin, chng ti thy kim sng c, khng cn l gnh nng ch
uy tt tht, nhng h cng phi lo khng bit bao nhiu lu na chng ti mi c th t i ki
n mng vic lm phi thng ny ca bn anh, Papillon i, chng ta phi ung hai lt ru.
eo ru ma trng v nhm: Mt gi sau, chng ti ung ru nh Marsille. Ru vo li r
thng l. Nhng ngi n hng xm nghe ni bn nh ngi Php c tic cng sang chi t nh
xin tht g v tht d c tm rt nhiu tiu t. Hai c gi p l thng, c hai mc to
ni vi ti:
- Cn thn, con gi trinh nguyn c y. Anh ng v thy h ngc trn di tm voan mng
. Ti th khng sao, ti gi ri. Hi mi ti y, Julot v Louis nh th bm sm cht n
ri. Hai c gi n ny p tuyt trn. Vt xm gia trn lm cho c hai c mt v g k
g Anh t i ca mnh, ti cng hiu rng hai c hoan nghnh vic ti n thnh ph George ny
m nay, Guittou v ti i vo trung tm thnh ph. n y tng nh i vo mt nn vn m
hnh ph ng nght ngi. Da trng, da en, ngi n , Trung Hoa, qun nhn v lnh thu m
uyn. Rt nhiu qun ru, tim n, tim gii kht v hp m vi nh n gay gt lm ng p
Sau bui xem phim (ln u tin trn i ti c bit phim mu, loi c c ting ni na), c
Guittou vo mt qun ru rt ln. Hn hai mi ngi php chim mt gc phng. H ung Cu b
Tt c nhng ngi ny u l t vt ngc, dn anh ch c. C ngi mn hn, c th ri
c dn a phng Guyan khinh r, h tm n mt x s m h cho l s sng kh hn. Nhng
- Ti vo rng cht ci cho John Fernandaz ly hai la ri mt ngy - Thng no ti cng v
gy. Ti tuyt vng ri.
- Cn anh?
- Ti su tm bm. Ti vo rng sn bm v khi c c mt l kha kh nhng con bm cc lo
C ngi i bc d hng bn cng. Ai cng lm vic khng ch va n. Cc y nhng c
Ti nay, c mt ngi t bit x tn l Faussar n thm chng ti. Anh mi tt c cng ung
(b trng ng li ca sng Demerara). Anh sng st v c tr cp m tu. Thy th on
k li rng chic tu ngm c ni ln mt nc v ni chuyn vi nhng ngi cn sng s
bc-xt v sp ri cng. Tt c u tr li l khng bit, thng cha hi h lin ci v ni:
g thnh ph George. Cc anh coi y ti cn gi c na tm v vo ca y ny: Ri ch vo
ph George y. C nhng ngi hoi nghi ku l chuyn ba nhng Faussard nht nh bo l
o nhng ngi m tu bit l tu no s n vt h. V sau ng chic tu y n n h t
Pa ri, Khu Ch. ng ta ni tn ng l Louis Nh ng Lombards.
- Anh bn Papillon i, ti ngh ra mt mo chng lm g m vn sng c. H trn bo m
r na), c tn mt ngi Php, l ti tm n mt ca hng bn m ch bng , thu chp mt
gi Php n. Sau ti n cc bit t sang trng ca ngi Anh, ti ni l h phi gp ti
lu li lm k nim ti ngha trang. Cho n tun va qua, c mt thng ngc ngi Bretag
li, li sng nhn rn ra m tr v. Thng cha y i thm my b, ng l nhng ngi ti
l n cn sng s s ra y, cn ti th chng lm tm bia no c. Phi kim cch khc sn
Ru vo ai cng ln ting k cc chuyn bt ng nht, tng y ch c chng ti bit t
- Ti lm bp b v tay ghi-ng xe p bng balata. Chng may my con b qun bp b ng
rm r li. Anh tng tng khi ti qun khuy l mnh bn ng ph no, th chuyn rm
i u n na ci thnh ph George ny. Xe p cng vy, thng no i xe ngoi nng, khi l
bng balata mua ca ti.
Mt ngi khc k:
- Cn ti, ti lm roi nga, c gn u n b da en, cng bng balata. Vi thy th Anh, t
bir*(*Mers-el-Kebir l mt thnh ph cng ca Algrie cn l thuc a Php hi i chin th
c mt hm i Php b neo qun cng Mers-el-Kebir khng chp nhn c hai ngh ca h
xt c, hoc phi hi qun Anh tc kh gii khi ri vo tay bn c. Cc tu Php k
cc tu Php lm cht 1297 thy th Php - ND) nn h phi mua cho ti v nu ti sng s
tm ngi mua.
Ti khoi nhng k u trm ui cp hin i, nhng ng thi cng thy rng kim c min
C ngi m my thu thanh quy ru: De Gaulle ang c li ku gi. Tt c u nghe ting
Php sng ti cc thuc a v t hi ngoi. Li ku gi ca De Gaulle thng thit lm mi n
Bng, mt tay anh ch qu chn ng pht dy ni:

- M kip. Ni nghe c lm, cc bn i. Th l t nhin, t hc c ting Anh, t hiu ht

Mi ngi ci ph ln, chng ai thit vch ra cho tay y bit hn lm c.
ng l trc tin ti phi tm cch kim sng, v qua nhng ngi khc, ti thy vic kh
0, ti hon ton khng cn trch nhim vi mnh v cng khng phi cho ly lng ai. Mt co
phi lo vic n ung, lo ch , lo chuyn may mc, mt con ngi b k khc iu khin, xo
ic g phi tun theo nh my cc mnh lnh linh tinh nht m khng c suy ngh g. Con
vo mt thnh ph ln, ri phi tp li cch i trn h ph m khng x y ai, qua ng m
h, nghe theo lnh ca mnh, con ngi y phi tp li cch sng. Chng hn, ngi y c nhng
ch ny, ngi th c phng thch, k b i y vt ngc, ni ting Php thnh thong
dng tai nghe chuyn h k. Bng nhin, trong ci qun ru Anh ny ti mun i tiu. Vy m,
thong qua thi, ti nh tm gim th xin php i. Ch thong qua rt nhanh, nhng nhn r
, by gi mi khng phi xin php ai khi mun i tiu hay lm bt c vic g.
rp chiu bng cng vy, khi c nhn vin tm ch cho chng ti ngi, ti thong c mun
tn t khng ng phi bn tm u, i ngoi ng, t rp chiu bng n qun ru, ti c
- Sao cao cu c quay nhn li pha sau lun th? Cu xem lnh c i theo cu khng ch g?
api. Cu chng li tri giam ri.
Theo li ni hnh tng ca dn t, th phi trt b b cnh ca dn t i. Cn hn th na,
phi ch lt b cnh l xong, phi rt ra khi tm hn v tr c ci du t c khc bng l
Mt i tun tra Anh ton lnh da en, n mc chng chc vo qun ru. H i tng bn, hi t
ngi. C mt khun mt ngi cha bit, y l ti.
- Xin ng cho xem cn cc.
Ti a giy cho anh ta. Anh lic nhn qua ri a tr ti ngay, v ni:
- Xin li, ti cha c bit ng, thnh ph George rt vui mng c n tip ng.
Ri anh i ra.
Khi anh ta ra hn, Paul Savoie ni:
- Bn cnh st y hay tuyt, nhng ngi nc ngoi c h tin cy l t vt ngc trm p
h bit c cu l t vt ngc, th l cu c t do ngay tc khc y.
Mi khuya mi tr v nh. Mi by gi sng, ti c mt cng cng. Na gi sau Qu ch v a
sm, li c c trng v vi con g. Ch c hai ngi thi. Ti hi ngi ng hng ch d
- Hm qua, anh ta ch cho ti, th l . By gi chng cn ai dy bo na.
- Anh i kim nhng th ny xa lm h?
- Phi i mt hn hai ting ri. Bn ti i t ba gi sng, by gi mi ti y.
Qu ch kim ngay c tr nng v bnh trng, anh nh ngi y hai mi nm ri. Chng t
mua.
- Bn M hm qua mua, liu hm nay c n khng?
- Ti hy vng h s ti, nu h khng ti, ta bn cho ngi khc.
- Cn gi c th sao? Anh tnh th no?
- Ti khng ni vi h: Ci ny gi by nhiu. Ti hi h: anh tr bao nhiu?
- Nhng anh c bit ting Anh u?
- ng, nhng ti bit dng tay ch tr, d lm. Anh ni c ting Anh mua bn, anh l
- c nhng ti mun xem anh lm mt mnh .
Khng bao lu, mt chic xe jeep ln c gi l com-mng-ca ti. Mt li xe, mt h s quan
, vin h s leo ln xe ba gc, xem tt c cc th hng ha, rau x lch, c tm, v.v. sau kh
, y nn my con g.
- Tt c bao nhitu?
Th l hai bn bt u m c:
Tn lnh thy ni ging mi. Ti chng hiu y ni g. Qu ch bng bng ni na ting Tu na t
Thy hai bn khng ai hiu c ai, ti ko Qu ch ra mt bn.
- Anh mua tt c ht bao nhiu?
Anh ta mc ti thy cn mi by la
- Mt trm tm mi ba -la, - Qu ch ni vi ti
- H tr bao nhiu?
- Hnh nh l hai trm mi -la, ti thy cha
Ti tin v pha vin h s, y hi ti c ni c ting Anh khng. Ti ni l c cht t.
- ng ni chm chm nh, - ti ni vi y.
- c.
- Cc ng tr bo nhiu? Hai trm mi la khng c u. Phi hai trm bn mi.
Y khng chu.
Y gi b b i, quay li, ri li b i ri ngi ln xe jeep, nhng ti cm thy y ang ng
c bn n hng xm vi ti, vn che na mt, i ti. Chc cc c quan st cnh bun bn c

Mt c leo ln xe ba gc, xem xt s hng ri hi chng ti.

- Tt c bao nhiu?
- Tt c hai trm bn mi la, ti p.
C ta ni: c ri.
Nhng tn lnh M ly hai trm bn mi -la ra a cho Qu ch v ni vi cc c gi n r
khng chu i m ng xem bn M bc hng trn xe ba gc cht ln com-mng ca. Pht cui cng
o, tng n cng thuc m hng c tha thun bn. Tt nhin, Qu ch khng chu h bt
sao gii thch ni cho h hiu rng con heo khng trong l hng em bn.
Ti c lm cho cc c gi n hiu nh vy, nhng kh qu Chnh cc c cng khng hiu g. Bn
h khng chu tr li tin, c l xy ra nh ln mt. Anh ct rt mt thanh g xe ba gc r
. Vin h s thi ci. Bn Qun cnh n gn. Ti bo Qu ch hy tr li tin nhng anh nht
nht nh khng tr heo. Qu ch ng chn trc xe dp, khng cho xe i. Mt nhm kh ng
ny. Bn qun cnh M bnh bn lnh thy, v li, h cng chng hiu chng ti ni g. H t
Ti cha bit xoay x ra sao th sc nh c ghi s in thoi Cu lc b Thy th cng tn an
vin s quan qun cnh v ni: Gi phin dch. Y a ti n mt ci my in thoi. Ti g
ulle ca ti. Ti nh anh gii thch cho vin s quan qun cnh hiu rng y l con heo
rng chng ti qun khng ni trc vi cc thy th l n khng thuc vo l hng em bn
. Ch ba pht sau l y hiu c. T tay y cm con heo a tr Qu ch, lm anh ta sung sng qu
ba gc ngay. S vic chm dt vui v, v tp lnh M ci nh nc n. Ai i ng ngi n
Bui ti nh, chng ti cm n cc c bn n . My c cng ci rt d v chuyn ny.
Chng ti Georgetown c ba thng. Hm nay, chng ti v phn nh ca cc bn n n
mt phng n, mt bp nu n nh un than v mt ci sn rng mnh mng, trong gc c mi t
la cng c ch chu o. Ti c ng mt mnh mt ging to c nm m. Hai anh bn Tu ph
v su gh ta cng bn gh u. Trong bp c dng c nu nng. Sau khi cm n Guittou v
ca s phng n nhn ra ng chm ch chic gh ph-ti qu tng ca cc c bn n.Trn bn
h mang v.
Cm gic c cn nh ring u tin ca mnh, xong xnh nhng sch s cn nh sng sa tinh t
ng, lm ti tin tng vo bn thn v vo tng lai.
Mai l ch nht, khng c ch, vy l chng ti c t do c ngy. Ba chng ti quyt nh n
c bn n vi my ngi anh, em ca h. Khch danh d l bc ba Tu gip Qu ch v anh
la, li cn cho chng ti mn hai trm -la khi u chuyn bun bn ca chng ti. Bc
ong c hai trm la, v mt tm giy ca c ba chng ti cm n bc, vit bng ch Hn.
Sau con heo m anh yu du, Qu ch dnh tt c tnh bn ca anh cho ti. Anh lun lun chm ch
rong ba ngi chng ti, ti l ngi n mc tm tt nht, v i u anh cng thng mang v
ci qun di. Anh mua nhng th d bng tin ring ca anh. Mi ngy c ba chng ti kim
bao, nhng chng ti hi lng v thy mau chng t kim sng c. Khng phi lc no ti
th mua c r hn. By gi ti chuyn bn hng, nhiu lnh thy M v Anh c c ln b
chuyn gi c vi nhau rt t t, khng nng ny. C mt g cao ln ph trch bp n ca s
ting . N sung sng ra mt khi thy ti tr li bng ting m ca n v ch mc c cho
bt u gp nhau.
Chng tm gi ri n chn gi sng, chng ti v nh. C ba chng ti n mt ba nh ri
hay cc c lng ging sang chi bn ti. Vic nh chng c my, ch qut nh, git , lm gi
hng ngy lm vic cho chng ti rt chu o m chng ly bao nhiu, c hai la mi ng
nh hong lo ngh n tng lai na.

Gia nh n ca ti
Phng tin i li c dng nhiu nht trong thnh ph ny l xe p. Ti cng mua mt chic
t bng phng, nn c th i nhng on ng di m khng cn mt nhiu sc. Xe p c hai
nh nhiu ngi a phng, ti c th ch hai ngi mt cch d dng.
t nht hai ln mt tun, chng ti thng do chi mt hai ting ng h vi cc c bn n
c, c tr, ang yu ti.
Ti cha gp ng b c bao gi, hm qua ng sang ti. ng khng xa nh ti my, nhng n
bit cc anh em trai ca c. ng ta l mt c gi cao ln c b ru rt di, trng nh cc.
minh v cao qu . ng ch ni ting n, con gi ng dch li. ng mi ti n nh ng, ng b
h, ni vi ti rng i xe p khng xa lm. Ti ha s n thm ng mt ngy gn y.
Sau khi n vi chic bnh ga t v ung tr, ng ra v, nhng ti kp nhn xt l ng
nh sung sng thy ng b hi lng v cuc ving thm nng v v chng ti.Ti ba mi su tui, v sc khe ti rt tt, ti cm thy mnh cn tr, v cng c ci ma
l trng ti cha ti ba mi.

Th m c ny mi mi chn, c li c ci v p thanh thn ca ni ging c cng cch suy n

yu l mn qu qu bu ca tri cho.
Khi chng ti i chi c ba, bao gi c cng leo ln gi o hng pha trc, c bit rt r
bn p, hi ci u v trc l mt ti k st mt c. Nu c ng u v pha sau, ti s
chc cn p gp bi. i mt en ca c rc chy mi ln xy ra nhng s va chm nh ny v
Hm rng trng bng rt p t im thm cho ci ming tuyt vi..
Ti nay, ch c hai a chng ti i xem chiu bng, hnh nh c ch nhc u, mt cn nhc
au. C ta mc o ngoi bng mousseline trng, di n tn gt chn trn, mi khi bc li
g lng vo ngn chn ci lm chn c duyn dng thm. l mi phi, c gn mt ht kim cng
che u ngn v nh nhng r xung qu b vai mt cht, mt di ru bng vng gi tm voan n
ba si ch gn nhng vin mu. Kiu trang im lm ni bt ci chm xanh thm trn trn
nh ti, trong c c Qu ch v anh ct, u mt my ti tnh nhn hai chng ti i ra, s
. Hnh nh ai ny u bit chc chng ti xem chiu bng v l nh hn vi nhau ri. Nng
e ln bnh v pha trung tm thnh ph.
Trong khi ti th chic xe chy mt qung di, trn con ng rng di nh n l m, c gi
ch ng ny bt ng n ni ti su t ng xe.
Ngi tt pha sau trong phng chiu bng, tay nm tay, ti ni vi nng bng my ngn tay v
g ca ngn tay. Cuc tm tnh u tin ca chng ti trong khi xem phim - m chng ti cng
mt cuc ni chuyn thm lng. My ngn tay mng di c chi chut v t son ht ln mt kh
hm ca nng cn minh xc hn c ngn ng. Nng ng u vo vai ti ti c th hn khun m
Mi tnh e p, qua nhiu thi gian mi ny n, nhanh chng bin thnh mt nim say m trn v
ti ni cho nng bit l ti khng th ci nng c, v ti c v Php. iu cn
nng mun ti v sng vi nng ti nh b nng, nh vy tin cho cc anh em trai ca nng, v
. Ti nhn li v dn v nh b nng. ng c vn sng mt mnh, c mt c chu h xa hu h
bao nhiu, ch chng nm trm mt. Cho nn hai bn ti ti no cng sang chi vi chng ti h
hi vi chng ti.
Chng ti vn tip tc bun bn rau c bn tu. Ti ra i t su gi ri v gn nh lc n
bnh mt v mt bnh m nng, tt c trong mt ti xch to i sn Qu ch v anh ct
thc n sng v tun th tuyt i nghi thc: bn ngi phi cng n ba u tin trong ngy.
mt tm chiu nh vin ng ten, m nng trnh trng t xung va h sau khi dng chi qu
n im tm, rt nghim tc. Ngi l ng m ung tr nh nh k cng bun ci, nhng c
a v thy lm nh vy l bnh thng. Ti khng mun cn nng. Nng thch hu h chng ti lu
rt bun.
Th by va qua, c mt vic xy ra cho ti bit c mt iu b mt. Chng ti n vi
vng. Cng ch l nhng mnh t trang gy, v, mt na ci nhn vng, mt chic bng tai, m
na chic hun chng hoc mt ng tin. Tuy nng bo ti c bn i, nhng ti khng cn n
m vng. Khi ti hi nng vng u ra, th nng ko tay ti, hn ti ri ci nhng khng ch
Hm th by y, vo lc mi gi sng, nng bo ti ly xe ch b i, ti cng khng bit i
- Ba em s ch ng cho anh. Em phi nh i .
Ti t m ngh l ng gi chc i thm ai xa, v vui v nhn li.
ng lo ngi ln gi o hng pha trc v khng ni g, v ng ta ch ni c ting n. T
khu ph giu c bn b bin. Nh ton l bit th p. ng b v va ra hiu, ti dng li
oi ra mt vin trn v trng ri qu trn bc thm th nht ca nh u tin. ng lo va
h n mc qun o n t trong bit th i ra, li gn ng gi v lng lng a cho ng mt v
y cho n mi su gi. C th ko di m ti vn khng hiu g. n bit th cui cng mt
g ly tay ng ri dn ng vo nh. ng c hn mi lm pht ri mi ra, vn c ng kia
trn ng gi, ng hn l hn mi tc bc ca ng.
Chng ti i v, ti c sc p v cho mau v hn bn ri chiu.
Cng may, chng ti v n nh trc khi tri ti. Indara c gi n xinh p ca ti, dn b
gng sen ti tm. Qun o sch s ch sn, sau khi tm ra, co mt, thay qun o, ti m
n nh thng l. Ti mun hi nng nhng nng c xng x i li lm ra v bn rn ln tr
nng lng mun bit s vic. Nhng ti cng bit l khng bao gi nn p ngi n hay ngi
ht nh. Lc t h s ni v h on bit rng anh ang ch nghe mt iu tm s ca h:
au khi cng ng chung vi nhau, nng mi p ci m cn nng hi vo hm vai ti v ni m kh
- Mnh i, mnh c bit rng khi ba di kim vng, ba khng lm g xu khng, tri li kia y
nh m ba ln hn . l mt phong tc rt c xa ca nc Nam Dng chng em.
Nng cng cha ca ti k cho ti nghe nh vy. Nhng mt hm mt c bn ca nng ni chuyn
cha ai ti. V cu chuyn c gi xinh p Nam Dng ni cho ti nghe li khc:
- Sao anh li phi i lm, mt khi anh sng vi con gi ng ph thy? Ch y bt anh dy s
xu h ? Vi s vng m ba ch y kim ra, anh chng cn lm g cng sng c. Ch y khng

phi.
- Th b c y lm g? C ni cho ti bit i, v ti chng hiu g c.
- ng b ch y l ph thy Nam Dng. ng c th gi thn lm cho anh hay gia nh anh cht
php m ng ym cho anh bng hn ma l a cho ng kha kh vng, ng s ln hn ngc
ym ngc li cn lm anh v nhng ngi trong nh c khe mnh, sng lu.
- Indara cho ti khng phi nh vy.
Ti t nh s i chiu xem trong hai ngi, ngi no ni ng. Vi ngy sau, ti ng cng
ang qua ng Penitence Rivers ri vo sng Demerara. Nt mt cc ng dn n lm ti hiu
vi v trnh cho xa b. Ti hiu. Chng cn phi hi ai na.
ng b v ph thy chng dnh dng g n ti. ng ch ni ting n vi ti v cho ti hi
y. C coi nh l ng
vi nhau. D sao ng cng kim c mt vic cho ti lm, ti xm
g, ng li vch ngc cc c b gi ra cho ti xm l hay hoa mu l xanh ve, hng, l
xm rt au, cho nn ch c nhng c gi can m mi bo ti xm u nh hoa bng mu hong y
Trc ca nh, ng gi treo mt tm bin qung co bng ch n, vit nhng g i loi l: N
ic ny c tr hu, v ti hai c hai ci khoi: ngm b ngc p ca gi Nam Dng v kim
bn anh hnh din bo tin cho ti v ngh chng ti cng mua. Gi phi chng, c tm t
in tit kim c ca chng ti, mua c ci qun n . Ti n xem. N mt con
g vung vc kh to, lt gch en trng, mi bn c tm bn, gia c th k mt ci bn
ri khang trang. C hai l un v hai l nu rt to.

Qun n v bm
Chng ti thu xp xong vic ny, Indara bn ht ch vng chng ti c c. ng b gi ng
cho con gi hai chng ti cng dng. ng ni:
- Ti cho anh ch anh ch xi. Ca hai anh ch y, anh ch s dng th no ty , khng p
K ra ng b v ph thy ca ti cng khng n ni no. C nng ca ti l loi c bit r
ti ni g nng cng vng. Nng ch hi kh chu cht xu khi ti xm v cho cc bn ng h
Th l ti tr thnh ch tim n Thng Li, nm trn ng Water Street ng ngay gia b
h vy , l ngh ca anh. Anh ct i ch v nu m honh thnh mt th m Tu. Mn l
nho cho nhuyn. ng bt c nho kh rt lu, rt k, nho bt rt nng, n ni anh ct p
cht gia bn. Mt i gc ln trn ci gy, cnh tay c nht nm chc ly ci gy , an
bt h nh rt ngon. Sau cng, cho thm cht b vo, v ca n tuyt vi.
Qun ny, ch trc b v n, nhanh chng ni ting. Indara c mt c gi n tr v rt xi
x n tim chng ti nm mn n Tu. Tt c dn t vt ngc u tm n. Ai c tin th
Ch c mt iu phin phc: hai c phc v (trong c Indara) li qu hp dn. C hai u p
c li x bn hng t i n gt chn. Nhng khi c ng, hai c l ht chiu di ca i
Lnh thy M, Anh, Thy in, Canada v Na Uy c ngy n n hai ln c ngm cnh y. C
gi. Ti l i din ch. i vi tt c mi ngi ti l ng ch. Khng c quy thu tin,
cn ti ly tin l ra thi li.
Tim n m ca t tm gi ti n nm su gi sng hm sau. Khng cn phi k ai cng bit r
im kh tin trong m u ko kp hay khch ca chng n tim chng ti n mn g c-ry hay
nht l bia Anh, ru rhum ma ca a phng rt ngon, soda hay c-ca c-la. V qun l im
gi gip ni n nu, l c vn, l ngi phn x, l bn tm s ca tt c dn t y y
Nhng tnh trng cng lm ti nhiu ln gp chuyn rc ri. Mt ngi chuyn su tp bm
Trc ht anh ta ct hnh mt con bm trong mt ming ba cng ri dn vo y i cnh mt
vo u mt cy gy di mt mt. Khi sn bm tay anh cm gy v c ng lm sao cho bm gi
g trng, c nh nng trong rng. Anh phi bit gi n trng ca tng loi bm. C nhng loi
g chiu vo ch quang ng, nhng con bm mi n lao vo vng nh sng , tm bm ci c
t rt xa, chng p n. Nu con bm mi l bm c, th bm c s lao n nh. Th
Ci li vt c mt ch tht c lm ngi sn bm c th c tip tc bt thm bm m khng
Nu con mi lm bng cnh ca bm ci, th ci con c cng tm n p con ci v kt qu
Bm p nht l loi bm hay bay m nhng v chng thng va phi cc vt chng ngi cho
h ca loi bm ny u b st nham nh. i vi loi bm m, phi ln tn gn ngn mt cy
ng, ng sau mt cy n t tht sng. Nhng con bm m to, si cnh, di t mi lm
cn ln ngc n tht nhanh cho n cht ngt. Phi lm sao n khng dy da, nu khng cnh
Ti c mt ci t knh nh trong c nhng b su tp bm, rui, rn nh v di ht mu. H
Mt ngi M ch cho ti thy mt con bm pha sau cnh mu xanh bic c nh thp, pha trn
-la nu ti c c mt con bm thuc loi ny m li l lng tnh. Ti k li vi ngi
ny, rt p, c ngi ta tr nm mi -la, sau nh mt ngi su tp ng n khc anh
- Thng Mo y mun x anh y, anh Papillon . N coi anh l ngc. C cho l mn hng hi

g li dng c s ng ngn ca anh m li to.

- Cu ni ng, y l mt thng x l. Hay ta chi li n mt v!
- Lm th no?
- Chng hn nh gn vo thn mt con bm ci i cnh mt con bm c hoc ngc li. Ci k
Sau nhiu ln lm th tht bi, chng ti gn c rt kho, hai cnh mt con c vo thn
hn vo mt ng rch nh xu ri gn li bng nha balata. N dnh rt cht, c th cm i
khng sao nhn ra c: Chng ti lng knh con bm ny cng nhiu bm khc trong mt b s
khng quan tm n n. Chng ti tnh khng trt cht no. Chng M va thy tr tr
Ti tr li y l ti nhn bn ri, mt ngi Thy in mua c hp, v mn ny l ca ng
Trong hai ngy, g ngi M cm ci hp ln tay n mi ln. Sau khng chu ni, y ni vi t
- Ti mua con bm gia hai mi la, cn anh gi li tt c.
- Con bm y c g khc thng vy? - V ti chm ch xem xt rt k. Ri ti reo ln - Nhn
- ng ni g vy? , ng tht, trc ti cha dm chc, ngi M ni. Trng qua knh, khng
rt t m, ri ni: ng bn bao nhiu?
- C ln chng phi ng ni vi ti rng th mu him ny ng gi nm trm la sao?
- Ti nhc i nhc li vi nhiu ngi sn bm rng ti khng mun li dng s khng hiu
- Nu vy th gi l nm trm hay l thi.
- Ti mua, ng c gi n cho ti. y, ti mang theo c su mi la, ti t trc coi nh
tm giy bin nhn, mai ti s em nt tin li, ng nh ly con bm ny ra khi hp nh.
- c ri, ti s ring n ra ch khc. Bin nhn ca ng y.
ng gi m ca tim, chng trai ging ging Lincoln* (*Lincoln Abraham l tn tng thng th
xem xt con bm ln ny vi mt ci knh lp, ti s ht hn khi y xem mt sau con bm. Th
ci hp y mang theo, i ti lm cho y mt giy bin nhn khc ri ra i.
Hai thng sau ti b cnh st bt. n S cnh st cnh st trng gii thch bng ting Php
ti lng gt ng ta.
- V chuyn mt con bm m ng gn cnh, - cnh st trng ni. - Do vic lm gian tr n
Hai gi sau, Qu ch v Indara n s vi mt lut s ni ting Php rt tho. Ti ni vi l
l ngi chuyn sn bm, cng khng su tp bm. Ti bn nhng hp su tp bm l bn gip
chnh ngi M kia i mua v t gi trc l nm trm -la, ch khng phi ti ni bn cho
ta ni th chnh ng ta mi l ngi i la, v ng c c mt vt tr gi hai ngn -la
Hai ngy sau, ti ra trc ta. Lut s ca ti kim c vic phin dch cho ti. Ti nhc li
Mt iu li cho lut s ca ti l ng c mt cun Catalogue c k gi bm cc loi. Mt co
trm -la. G ngi M kia phi chu tin ph tn ca phin ta. Thm vo y phi tr tin
na.
Dn anh ch v dn n tp trung li n mng ti c th v, bng mt chu ru ct ly. T
ng gia nh - sau khi ti c x trng n - c mt siu nhn. Bi h khng b bp, h bit t
Cui cng chng ti phi bn tim n i, vic y tt nhin s phi ti. Indara v Daya qu
ra ri khng i xa hn, li cng lm cho cc thy th y mu nng pht in ln, cn hn c
thy l cng na kn na h gn mi cc thy th bao nhiu, th cng c tin puc-boa n
bao gi tnh ng c tng s tin, hay thi c tin l. Sau thi gian trng by b ng
g ln hi: Cn tin puc-boa na?: , cht su t qun, ti nghip cho my anh chng y. H
en ln nhng khng bao gi c tha mn, khng cn bit tri t g na.
Mt hm xy ra mt vic m ti lng t trc. Mt thng cha cao to tc hung, mt y tn
thy bng chic qun lt hn a tay ra v nhng ngn tay th bo ca hn kp cht c b
cm mt bnh nc bng thy tinh, c b phang c bnh vo u n. B nh nh vy n git mn
ng khi cc bn n li tng ti n nh n, nn cha kp lm g, ti b mt qu m tri
tht s bnh bn hay ch mun chi mt v tht i cho chng ngi p n phi chu trch
vo mt. Qu tin vo thng li, n ng th th trc mt ti v qu:
nh no, nh i, my. Ti phc vo h b n, tip theo l mt ci hc nhn hiu Papill
Trn nh nhau tr thnh mt cuc lon . Anh ct t trong bp xng ra cu ti, anh cm ci
u ch cm mt ci phuc- st di c hai chc m lia la vo m ng. Mt tn lu manh dn Pa
rng Lappe v hu dng mt gh ta lm v kh. Indara c l b b tay v mt xi-lp nn c
Kt cc l nm g ngi M b thng nng u, hai g khch b nhng vt m c hai l do p
um. Mt vin cnh st da en ngi Brazzaville chn ca khng cho ai ra. Tht l may, v v
p ca Qun cnh ti. Chn i ght trng di cui gi cao, h nh dng v lc o vo tim n,
h vy chc chn l h s tr th. Nhng ngi cnh st da en y ton qun cnh lui, tay
V khi cnh st Anh ti, chng ti mi phi ln xe ch ti phm v s cnh st, ch mt m
ng bn ti b thng, nn khng ai tin c l chng ti nh nhau t v mt cch chnh
Su ngy sau, trong phin x quan ta chp nhn lun im ca chng ti, v cho chng ti
c thng tch. Cng kh bo cha ni v s nhng vt thng hai l m Qu ch ban pht rt

Sau , trong na thng tri c n su v u , chng ti cm thy khng th no ko di

h kt thc, nhng khch mi li c tip tc n, lm sao phn bit c ai l bn ca k
Vy l chng ti bn tim n, vi gi r hn lc mua. Qu tnh tai ting n nh va ri t
- Anh ct i, ta lm g by gi?
- Trong khi ch Qu ch c th, ta c ngh ngi . Cng khng th ly li chic xe ba gc v
hng ri. Tt nht l khng lm g, c ngh, sau s hay.
Qu ch c v. Anh k li rng h i x vi anh cng t t. C mt iu phin l anh ta p
d l: h bo cho ti nhn bit bn mi lm ngy trc khi thi hnh n l h s b treo c n
c mi sng, Qu ch k hai ngi t t c ro ln vi nhau: Li qua i mt ngy na ri, John
kia khng ngt chi tng phm ca y sut c bui sng. Ngoi chuyn ra, Qu ch c yn n

Qun tre
Pascal Fosco t khu m bc-xt xung. Y l mt trong nhng k m mu dng v kh cp bu
Pascal l ngi tt nht trong bn chng ti. Tuy l th my gii, anh ch kim c bn y hai t nhn gp kh khn.
Khu m t nhm ny rt su trong rng. Xung quanh m, hnh thnh mt lng ca cng nhn v
g nhiu tu ch i. Ti cht ny ra ngh ti sao ta khng m qun ci ni kh ho c g
- ng y. - Fosco ni vi ti, - qu l chng c qui g gii tr.
V vi hm sau, mt ci thuyn nh, sau hai ngy ngc sng, a Indara, Qu ch-Qu ch, anh
Ni cc k s, qun c, v th chuyn mn th gn gng sch s, c nhng cn nh nh ti
lng th li ti tn qu. Khng c nh no bng gch, hay xi-mng, ch c nhng tp lu v
l cng. Bn qun nc c bn c thc n, u d bn khng khip m vn ng nght khch. C
. Khng qun no c t lnh.
Pascal ni c l , c rt nhiu vic lm c chn ho lnh ny. Ni cho cng th ti ang
hng th sng bnh thng nh cc bn khc c. Lm vic l kim sao va sng, ch ti
o pha sau khu trung tm. Ti tin l d tri ma ni ti cng khng b nc vo trong nh
Trong mi ngy, c th mc da en m gip, ti dng ln mt phng hnh ch nht di h
cha c mt trm hai mi ngi ngi thoi mi. Mt ci bc cao cc ngh s ly ch biu
gh cao. Bn cnh qun ru l mt cn nh khc c tm phng, va cho mi su ngi rn
Khi ti v Georgetown mua cc dng c, gh, bn v.v..... ti mn lun bn c gi da en
, cng quyt nh theo chng ti. Mt ngi phu s g trn cy n piano m ti mi thu c
Sau nhiu kh khn vt v v ba hoa hu vn, ti cng thuyt phc c hai c gi Nam Dng
h lm im tr thnh ngh s thot y. Mt tm rm c mm mua li mt tim lc-son
Ti t chc a tt c nhng ngi ny ln khu m bng mt chuyn i c bit trn mt chic
cc th ung c th c c. Tim tin ti, ti s tr tin hng thng nhng g ti
cn. Mt ci my ht c l s v nhng a ht mn s pht nhc khi anh nhc s n pian
, nt treo tt, cn rt tt, ti chn mua v mu sc sc s ca chng ti nh mt ngi n
hc ca cc ngh s tng lai ca ti.
Qu ch mua g cy v ging. Indara th mua ly tch v nhng g cn cho mt tim ru, ti
g vic trong mt tun, phi c gng ct lc. Cui cng ri cng xong, dng c v ngi chi
Hai hm sau, chng ti n ni. S c mt ca mi c gi gia rng thm ny l mt cuc c
tre, tn ti t cho hp m ca ti. Nhng cuc tp dt bt u. Dy cc ngh s ca ti
ch dn ca ti khng c hiu k, sau na l v cc c ch quen thay qun o tht mau cho
Cn by gi th tri hn, cc c cng lm t t bao nhiu, li cng hp dn by nhiu. i v
cng phi ph hp vi qun o. C nng Hu tc phu nhn mc coc-x hng v vy phng, tr
hm chm, sau tm bnh phong c ci gng to phn chiu khn gi c th ngm ln lt tng
Ri c Mau ln mt c gi c ci bng phng nhn, tc nu, da mu c-ph nht, mt bn mu
a trng vi mt c da en mu sng. Nc da c ny nh ht c-ph mi bt u rang hi vng c
xon t nhin r xung i vai trn trnh tuyt vi ca c b ngc cao y n, tuy hi nng
u v mu ch hi xm hn mu da mt cht, ging cao ln ngo ngh, p v cng. y l c
qun cao bi trnh din, u i mt ci m rng vnh v mt ci o ngn, tay o c tua b
trn sn khu v tho giy bng cch tung tng chic ln. Qun di c mc x hai bn. o
bn tay.
Vi khn gi, cch lm ny tc ng tht d di v b ngc trn bt ln, nh ci l xo b nn
y chng nnh, v thch thc, c nhn thng vo m khn gi, ri lt m, nm ln mt chic b
e ng tng mun v. Ban tham mu ca m n mt. m vui kt thc bng khiu v v khi c
ton, khng th no c mong c hn th. Cng phi chi ph tn km nhng gi cao nn b l
n chc l c nhiu m khng c ch cho khch.
Bn c gi chy bn ca ti phc v khng xu. Cc c ny mc vy rt ngn, c o khot su,
v Daya mi ngi gim st mt pha, khch trong qun gi g, th c anh ct tay v Qu ch

 khp ni, ch no trc trc th chnh n ngay, ch no c g lng tng th ch dn kp th

- n chc ri - Qu ch ni khi ch cn li cc c gi phc v, cc n ngh s v ch qun tron
mt l nhng vui mng v thy kt qu. Tt c mi ngi sa son i ng.
- Papillon, dy i ch?
- My gi ri?
- Su gi chiu ri. - Qu ch ni vi ti. - C cng cha ca anh gip chng ta y. Nng d
ay li bt u na.
Indara mang mt bnh nc nng n. Sau khi tm ra, co ru ti tnh v khoan khoi, ti m
vo Qun Tre, mi ngi xm li hi han ri rt.
- ng ch i, tnh hnh kh ch?
- Em thot y c c khng? Theo ng ch th ch no khng c no?
- Em ht gn ng, phi khng ng? Cng may l khn gi d tnh c.
Ci nhm mi thnh lp ny rt d mn. L im bin thnh ngh s ny rt coi trng cng vic
bn khng th no khm kh hn th ny c. Ch c iu kh khn duy nht l qu nhiu khc
mt c gi, nht l mt ngh s nu khng c c m th cng phi lu hn by gi. Th l
ngi cng mt bn, l khch hng phn i ngay. Cc c gi da en cng c qu chung, trc
khng c n b. Tuy bn quy, thnh thong Daya cng chy ra bn v tr chuyn vi tt c
Khong hn hai mi khch c thng thc s hin din ca c gi n ny v sc p ca c q
gh s ngi ti bn mnh, ti by t tr s s. Sau mi tit mc thot y hay ca ht, mt bn
mt s, ring quy ru l hai s - s quyt nh c gi va biu din s phi n bn no. M
i whisky hay sm banh.
Ti cho l lm nh vy c hai iu li. Th nht l trnh c nhng s khiu ni. Ai trng s
chai ru, c phc v theo cch sau y: trong khi n ngh s ch cn ci qut lng che th
h vo s no th c gi ng ln mt ci mm g sn bc v bn chng trai khe mnh nhc bn
i sm banh v, vn c trn trung nh vy chm cc mt lt ri xin li v i vo nm pht
Trong su thng cng vic chy u, nhng ma ma qua, mt lot khch mi n. l nhng
g ci t ph sa mu m ny. i tm vng v qu bng nhng phng tin c h cc nhc v
tt c c v kh v khi c mt ti vng nh hay mt nm kim cng l h khng cng c s
gi cng c hng mt t l kh ln. T , va hn khch, va sm banh hay whisky vo x
vi ngi tuy ung ri, nhng vn thy c ci mnh ny v phn ng d di n ni ti ph
Vi loi khch mi ny, iu phi xy ra xy ra. C gi y c ngi ta gi l Hoa Qu
u ngho kh ca thnh ph George, c li thot y lm cho khch pht cung ln.
Khi n lt c ta biu din, phi em mt ci gh trng k ln sn khu, c ta khng ch ci
khi trn nh nhng, li cn nm di ra gh v t vut ve mn trn mnh. Nhng ngn tay th
ca mnh, mn m thn th mnh t tc n ngn chn. Khng mt ch no trn thn th m c l
con ngi th l ca min rng r ny, nht l khi h sc sa hi men.
Tnh vn v li. Hoa Qu bt khch mua v x s cho tit mc ca c ta vi gi hai chai sm b
c khc. Sau khi mua v nhiu ln hng dnh c Hoa Qu m khng c ln no, mt g th m
mi ngi mua v s cho ln thot y cui cng ca Hoa Qu, ch cn cch mua c ba mi v x
khi tr tin su mi chai ru sm~banh, tin chc l mnh s trng, chng rm ru tin tng
Hoa Qu cng b kch thch rt mnh v t ti ung qu nhiu. Khi c ta biu din ln cui
v c nhng c ch trng trn hn bao gi ht. V v? Bn c quay bt u chy v con c
Chng rm ru, sau khi xem c b Hoa Qu biu din, b kch thch n tt . Anh chng ng
rung, trn ci khay bc, n cho y, ch che c ci qut lng che thn, hai chai sm banh
hng tai hi thay, anh chng mua ba mi v li thua. S 31 trng, ngha l quy ru c. T
hi c ngh s c nhc ln t quy ru y mi v l. Th l ci g ngc y pht in ln,
tt c s vic ny din ra trong khong cha y ba giy.
Hoa Qu cht trong tay ti. Ti n c ta ln sau khi nh gc thng th vt y bng m
g trong ngi. Do ti b vp phi mt c chy bn ang cm khay nn ti can thip chm, lm t
uyn r di ny. Kt qu l cnh st bt Qun Tre phi dp tim v chng ti phi tr v Geor
Chng ti ai tr v nh ngi y. Indara c gi n chnh cng nh mnh ch ngha, chng thay
g quan trng. Tm vic khc m lm, c vy thi. Cc ch Tu cng th. Chng c g thay i
Chng ai trch mt li v ci sng kin k cc ca ti ly gi ra m s, ci sng kin
tin nong dnh dm c, tr tt c cc mn n v a mt mn tin cho b m Hoa Qu. C
un ru, ni cc cu t nhn vn t tp. Cc bui ti vn vui, nhng thnh ph George trong
iu lm ti mt mi. Thm vo nng cng cha ca ti khng bao gi ghen nn ti lc no
gi cnh ti bt c ti u
Nhng kh nng bun bn thnh ph George tr thnh phc tp. V c mt ngy, ti bng ny r
ang mt nc khc. Chng c g phi s, lc ny ang c chin tranh, khng nc no tr chng

Trn khi Georgetown

Le Guittou cng tn thnh. Anh ta cng ngh rng chc phi c nhng nc tt hn v sng d c
hng ti bt u chun b mt cuc trn chy khi thnh ph George. ng l i khi t Guyan
g trong thi chin m khng a no trong bn ti c h chiu.
Chapar, sau khi c th, t Cayenne trn i v y ba thng. Y lm kem cho mt hi
cng mun i khi thnh ph Georege. Mt anh t ngi Dijon, tn l Deplanque, v mt dn Bo
d cuc vt ngc. Qu ch v anh ct th thch li. C hai thy y tt hn.
V ca sng Demerara b kim sot rt ngt ngho v nm trong tm cc sng my, phng ng l
mt chic tu ng k thnh ph George v chng ti s gi lm chic tu ra i. Ti
o xng ng vi tnh yu tuyt i ca nng i vi ti.
Nhng ti khng th lm khc c, nng c eo dnh ly ti, lm ti kh chu, ti m bc b
am mun ca mnh, khng ch ngi mnh yu phi i hi mi hin thn: C gi n ny x s
Khi tnh dc cc c ny n, cc c t hin mnh. V nu ta khng chim ot cc c th l
Mt ni au tht s, dai dng ny n trong bn ng thm kn nht ca h v vic y lm ti ph
nh hai ch em Anh-ing kia, v ti phi p mnh trong vng tay ti, Indara c tha mn
b rt k. Mt chic thuyn rng v di c mt l bum tt, c c bum mi v bnh li loi t
tence Rivers, nhnh sng nh vo sng Demerara, chng ti du thuyn ca chng ti v pha
N c sn v mang s nh mt thuyn nh c ng k ti thnh ph George. Nu n pha c
khng ng ln, v nhng ngi Tu trn thuyn m chng ti i lt u nh v gy, cn chng
Mi vic din ra m ru, v chng ti ra khi sng Demerara m thm. Tuy vui mng v ra n
ti khng tn hng trn vn thnh tu ny, l ci ti i trn nh mt thng n trm khn
g v mnh. C em, b c v c ging ging c ch lm iu tt vi ti, cn ti ti bi bc
Ti ch thy nhng g ti lm l khng lch s v ti khng hi lng v ti cht no. Ti c
hng th tr bng tin bc.
Chng ti phi i hng Bc - Bc bn mi tm gi. Ti li tr v vi
ngh trc y ca t
ngy. Cuc o tu gm nm ngi: Le Guittoun, Chapar, Barrire, mt g ngi Bordeaux, Depla
n, v ti Papillon, thuyn trng.
Chng ti i c ba mi gi th gp mt trn bo kinh khng tip theo l mt trn gi xo
qut in cung, ko chng ti i mt cch thm hi, chng ti khng sao chng ni. Ti c
t nh th. Theo kinh nghim bn thn, y l ln u tin, gi va thi va xoay chiu n
i in cung lm chng ti xoay tt nh chong chng. C th ny tm ngy kho chng ti l
dad, ti mi c ng Agostini lnh s Php cho bit l cn bo ny rt c bit. N ca g
ny tin c vn da ca ng ngang thn. C nhng cn nh b bc ln cao, a i xa, ri
hm c cng nhng thng nc ngt. Ct bum b gy cao hai mt v nghim trng hn c
cho nh trng nh mt th xng, v ti dng ci xng li thuyn. Ngoi ra chng t
vt, s mi, qun di u c em ra dng. C nm chng ti u mc xi-lp. Ci bum lm bn
cn st trn thuyn, c em gn vo mu ct bum ct, y cho thuyn chng ti tm i
Gi aliz li thi ng hng, v ti li dng n, li thng v pha Nam ti bt c ni n
ti cng c hoan nghnh. Thi ca tt c cc bn chng ti trong v sau ci m ti khng
i bin, cn hng thy, hay cn cung n, u chng chc. Ch su ngy sau, trong c hai ng
ti mi thy t lin. Vi mu bum thng l ch, nhng vn c gi y i, chng ti khng
ip chng ti li c vng vng, chc chn. Li phi trn, ton thn chng ti chy xm l
trc ht da, tr c tht. C mi, chn, da gia hai i v bp v u cng trc ht da. Cn k
apar ung c nc mn. Sau khi ung, hai a li cng kh hn. Mc d kht v i cng cc, c
i ku ca. Cng khng a no khuyn nh a khc iu g.
a ung nc mn cng nh a di nc bin ln ngi ni l cho mt ri t nhn thy rng l
ht da li cng au nhc hn.
Ch mt mnh ti l cn mt mt m c v lnh ln, mt tt c cc bn u mng m, v phi
vn phi ra v bt buc phi m mt nhn cho r. nh mt tri chiu thng ng cng lm
khng sao chu ng ni. Deplanque sp pht r, i nhy xung nc.
gn mt gi, ti thy l m t lin pha chn tri. Tt nhin, ti hng ngay v pha
chng ti, nh vy l ti khng lm. Ting chim bo cho cc bn ti bit. B nh nng
ly tay che mt cho nng.
Guittou sau khi sc ming c ni cho c bo ti:
- Papi, cu c thy b khng?
- Thy ri.
Theo cu on th bao nhiu lu chng ti ti b c.
- nm by gi na. Cc cu i, t cng chu ht ni ri. T cng b phng da nh cc cu,
g mnh, thuyn khng i nhanh c, cnh tay t lun b chut rt, bn tay t cng t cng, t

bng lng lm th ny khng? Ta h bum xung, che lm mi trnh nng nh thiu nh t n

Phi lm nh vy, nu khng, mt cu no hy ra cm li thay t.
- Thi i Papi, ng lm vy. C lm nh cu ni v tt c vo ng trong bng rm, ch mt
Ti ly quyt nh chung ca anh em lc tri ang nng, vo hi mi ba gi. c tha thun
lng thuyn, v th l cng c trong bng rm. Cc bn ti dnh cho ti ni tt nht
nhoi, li c bng rm che nh nng gay gt, chng ti ng thip i.
Mt ting ci tht ln lm chng ti chong dy.
Ti vn bum ln, bn ngoi l m ti. Khng bit my gi? Khi ti v ch ngi, bn bnh li
ca ti, v ti thy lnh. Nhng khoan khoi bit bao v khng b chy da tht na.
Chng ti d bum ra. Sau khi ly nc bin ra mt - may cho ti l ti ch b mt mt au v
v bn tri ti. Chng ti ang u vy? Ti nn i v pha no by gi? Chng ti li ngh
phi ti. Khng bit ngi ta mun ni ci qui v vi chng ti?
- Cu bo chng ta u nh? - Chapar hi.
- Tht s t cng khng bit g. Nu min ny khng phi l ni tr tri v l mt ci vnh t
phn t di n tn sng Orenoque l bin gii t nhin vi Venezuela. Nhng nu min t b
ung hi rng, th ci bn o ny li l mt hn o v y l Trinidad. Bn tri s Venezue
nh ca ti v ci bn hi m ti c dp nghin cu cho ti thy c tnh trng n
g ti s chn pha no y? Quyt nh ny lin quan n vn mng ca chng ti. Vi gi nh
cha i v hng no c. n Trinidad, l gp dn n tht b rn cng mt chnh quyn nh
- Chc chn s c i x t t, - Guittou ni.
- Phi, nhng h s quyt nh th no khi ta ri khi lnh th ca h trong thi chin mt c
- Th Venezuela th sao?
- Cng cha bit s ra sao - Deplanque ni - Di thi Gomez lm tng thng, t nhn phi lm
ho nc Php, y h gi ti l dn Cayenne.
- Nhng by gi khng nh vy na ri, ang l thi chin m.
- Theo nh ti nghe c Georgetown th h khng tham chin, h trung lp.
- Chc khng?
- Chc ch!
Nu vy th rt nguy him cho chng ta. Chng ti nhn ra nh sng n trn b phi v c
. Nhng nh n tn hiu t b bin bn phi hng v chng ti. ng trc, hai mm nhn
ho chng ti bit l c nguy him.
- phao ni ka! C c mt chui di. Sao ta khng neo vo mt ci ch tri sng nh. H
Y h ngay nhng mu qun v o s mi m ti gi mt cch hm hnh l bum. Ti dng gim hm
thuyn, may cn mt on thng buc chc vo vng st nn bo khng dt dt c. Chng ti
k cc ny v n nhn thn chng c ch no buc, m neo vo si dy cp ni n vi mt p
g phn ranh gii mt lung nc g . Chng bn tm n nhng ting ci t b bn phi c
, dng bum p ln ngi che gi. Ngi ti b gi lnh ban m lm t cng m dn ln
sm.
Khi ti thc dy, tri sng r v rt quang ng. Mt tri ang mc, sng hi to, v nc
ton san h.
- Ta lm g by gi no? Phi ln b ch? T cht v i v kht mt thi.
y l ln u tin c ngi phn nn sau nhng ngy nhn nhc, n hm nay ng l by hm.
Chng ta qu gn b, nn c ln b cng chng c ti! - Chapar ni vy.
ch ti ngi, trng xa v pha trc, qua hai tng to t di bin nh ln, ti thy rt
ad ri, v bn tri l Venezuela. Hn l chng ti ang trong khu vc vnh Paria, v nu n
do t ph sa ca dng sng Orenoque, th nh th tc l chng ti trong lung nc ca c
bin.
- Ta lm g by gi? Cc cu biu quyt i, vic ny rt quan trng nn ti khng dm t quy
Anh, bn tri l Venezuela. Cc cu mun i pha no? Cn c vo tnh trng thuyn ca bn ta
hng ta phi ln b cng sm cng tt, trong chng ta c hai ngi c t do l Le Guitto
r, Deplanque v t c th gp nhiu nguy him nht, cho nn chng t phi quyt nh. Cc cu
ngoan hn, Venezuela l x l.
Chng ta chng cn phi t quyt nh du: chic hi thuyn kia s quyt nh cho chng ta, ng l c chic hi thuyn ang tin nhanh v pha chng ti. N dng li cch chng ti
trng thy mt l c, khng phi l c Anh. L c c nhiu sao rt p, c i ti cha thy
Chc y l c Venezuela. Sau ny l c ca ti, c ca t quc mi ca ti, i vi ti v
trung trong mt mnh vi nhng c tnh cao qu nht ca mt dn tc ln, dn tc ti.
- Quien son vosotros? (Cc anh l ai?)
- Chng ti l ngi Php
- Es tan locos? - (Cc anh c in khng?)

- Sao vy?
- Porque son amarados a minas (V sao anh neo thuyn vo mn)
- V th m cc ng khng dm n gn phi khng?
- Phi, ci dy ra ngay i.
- Xong ri y.
Trong nhy mt, Chapar ci dy thng ra. Chng ti neo thuyn vo mt chui mn ni, kh
- Phc t cc anh khng b n tung ln y, - thuyn trng chic hi thuyn sang ko thuyn
h vy. Ri t hi thuyn, h chuyn cho chng ti cph, sa hp v thuc l.
- Cc anh n Venezuela i, cc anh s c i x t t ti bo m vi cc anh nh vy. Ch
phi cp tc i n mt ngi b thng nng hi ng Barimas. Nhng cc anh nht thit n
a phi mn, th l...
Sau cu tm bit Adios, buena suerte (chc cc anh may mn) chic hi thuyn quay i. H
lt sa. Chng ti sa sang li bum. mi gi sng ri, d dy chng ti phng phao l
ti cho thuyn x o vo bi ct mn, nm mi ngi tu tp xem nhng ai i t
un ghp li vi nhau.

13. Nc Venezuela
Cc ng dn Irapa
Ti khm ph ra mt th gii mi, nhng con ngi, mt nn vn minh hon ton xa l i v
cng cm ng, v phi mt ti nng hn hn ci vn ling ch ngha t i ca ti mi gii th
nhng ngi dn ho hip y ginh cho chng ti. n ng, da trng hay da en, nhng a
ngy, hu ht mc qun xn n u gi.
- Ti nghip, sao trng cc ng thm hi n vy - cnh n ng ni.
Lng dn chi ni chng ti n l lng Irapa, mt cng x thuc mt bang tn l Sucre. Cc c
uyn dng v cng, v c cc b gi na khng tr mt ai, u bin thnh n y t, x t thin
H tp hp mt cn nh mc sn nm ci vng len, k sn bn cho chng ti, h ly du ca
b st mt centimt da b trc. Chng ti l i v i v mt, v phi nhn n qu lu ngy n
l chng ti cn ng nhng cng phi cho n cht t mt.
Mi a chng ti nm trn vng, va ng, va c cc n y t bt ng bn cho n tng ming.
ra c xoa du ca-cao ri, sc lc ca ti hon ton tan bin u mt v ti c m m m
Mt mn g ging cho bt sn qu ti khng c d dy rng tuch ca ti tip thu. M kh
ra mt phn hay tt c nhng mn n m cc b cc ch a vo mm chng ti tng mung m
Dn trong lng ny ngho xc x. Nhng tt c mi ngi, khng tr mt ai, u gip chng
tui cn tr, chng ti gn li ngi. Chng ti ngi dy hng gi di mi ln lp bng
hng d d lo chng ti c qun o mc ngay mt lc. V nhng nhm nh c hnh thnh.
Deplanque. gn mi lo cho ti.
Nhng ngy u, h cho chng ti mc th h ha, c k nhng rt sch. By gi, mi khi
ci qun di, si tht lng hay i giy vi. Trong s ph n sn sc ti c nhng c gi tr
Nha hay B o Nha. Mt c tn l Tibisay, c kia l Nenita. Cc c mua cho ti mt ci
vi m h gi l aspargate, giy bng da, khng c gt, phn che chn l si vi tt l
th h.
- Khng cn hi cc anh t u n. C trng cc anh xm mnh, chng ti cng bit l cc anh
iu li cng lm ti cm ng hn. Chao i! Bit chng ti l t v phm ti nng, li
nhng ngi dn bnh thng ny cho vic cu tr, gip chng ti l t nhin sao? Khi ng
hi gia nh v bn thn mnh khng thiu thn g m cho mt ngi l n ung, th cng l
sn nng ly l nh, trong lc chnh mnh v gia nh mnh cng cha n, ri chia s b
a l, hn th na, vi nhng k trn trnh. cng l nh chng ti, li cng ng khm phc.
Sng nay, tt c mi ngi, n ng ln n b, u nn lng. H c v bc bi v lo u. C c
mi lm ngy, ln u tin ti c th co ru. Chng ti cng nhng con ngi ht sc t
ti mi dm co. V b ru ca ti, cc c cc b chng bit tui tc ca ti ra sao. Khi th
cch cht phc. Ti ba mi lm tui nhng trng ch hm tm, ba mi. Phi, ng l nh
chng ti, ti cm thy th.
- C chuyn g vy Tibisay, ni cho ti nghe, c chuyn g vy?
Cc quan chc bn Quiria sp ti y: y khng c y vin dn s. Chng hiu ti sao, nh
Mt ngi ph n da en, cao v p, i vi mt thanh nin mnh trn, qun xn ti u gi,
i, ch da en, La Negrita ( Venezuela khng h c phn bit chng tc hay tn gio v
h n da mu) hi ti:
- ng Henri i (Senor Enriquez) cnh st sp n y. Ti khng bit h s lm iu tt hay x
ian vo ni khng? Em ti c th dn ng n mt cn nh nh m khng ai tm c ng. Tibisa

ho ng v tin cho ng bit tnh hnh.

Cm ng n tt , ti mun hn tay ngi con gi cao thng ny nhng ch rt tay li,
Lt sau, mt tp ngi nga phi nc i n. Tt c u mang mt con dao di, loi dao n m
ng y n v mt khu sng ngn to ng trong bao eo bn phi. H xung nga. Mt ngi
cao v gy, chng bn mi tui, u i m rm to, tin v pha chng ti.
- Cho cc ng. Ti l xp dn s, cnh st trng y
- Cho ng.
Cn cc ngi kia, sao cc ngi khng bo cho chng ti bit l c nm ngi dn Cayenne v
- Chng ti ch khi no h i li c v cc vt bng ca h lnh .
- Chng ti n dn h v Guiria y. S c xe ti n ngay.
- ng ung c ph nh?
- c, cm n ng.
Tt c ngi thnh vng trn ung c ph. Ti nhn cnh st trng v cc nhn vin ca ng. H
h ca cp trn m khng tn thnh lnh .
- Cc ng vt ngc t o Qu phi khng?
- Khng, chng ti t Georgetown Guyane thuc Anh n.
- Ti sao cc ng khng y?
- Ch y kim n cc lm.
ng ta mm ci ni:
- Cc ng cho l y d chu hn l vi ngi Anh?
- Phi, v chng ti cng gc La-tinh nh ng.
Mt nhm by, tm ngi tin li vng trn ca chng ti. ng u l mt ngi trc nm mi
la rt sng: i mt to en biu l tr thng minh v mt sc mnh tinh thn khc thng. Tay
eo bn i.
- ng cnh st trng nh lm g i vi nhng ngi ny?
- Ti s gii h v nh t Guiria.
- Sao ng khng h sng vi gia nh chng ti? Mi gia nh s nhn mt ngi.
- Khng th c, v y l lnh ca tnh trng.
- Nhng h c phm ti g trn t Venezuela u?
- Ti cng nhn iu . D sao y cng l nhng ngi rt nguy him v h phm ti rt nng
g c giy t cn cc, chc chn cnh st nc h s i h khi bit h Venezuela.
- Chng ti mun gi h li vi chng ti.
- Khng th c, v y l lnh ca tnh trng.
- Ci g cng c th c. ng tnh trng bit g v nhng con ngi khn kh ny? Khng c
c c hi phc hi nhn phm tr thnh ngi tt, c ch cho x hi, c phi th khng c
- ng vy - n ng, n b u ng thanh p - cc ng c h li vi chng ti, chng
chn y l nhng ngi tt.
- C nhng ngi vn minh hn chng ta giam h vo ngc h khng lm g c hi, - vin
- Theo ng th th no l vn minh, tha ng cnh st trng? - Ti hi - ng tng c thang
chng ti vn minh hn nhng ngi tip n v sn sc chng ti? ng nn bit rng theo
cao thng, s thng cm vi con ngi. lng ny, sng gia thin nhin, ng l ngi ta t
nhng i vi con ngi, ngi ta li c tm hn cao thng hn, c s thng cm hn; tuy kh
Cha thng ngi cao hn tt c nhng k t nhn l vn minh trn i ny. Ti qu mt ng
onne Paris, nu anh c nhn kia mt ngy no u c ging nh vin bin l kt ti t
l ngi ri.
- Ti hiu anh. Nhng ti chng qua cng l ci phn ch u nh y. Xe n ri. Ti xin t
Mi nhm ph n m hn ngi m h chm sc, Tibisay, Nenita La v Negrita va hn ti va kh
ti, biu l ni au kh ca h khi thy chng ti phi vo t.
- Xin tm bit, dn lng Irapa, ging ging cc k cao thng can m ng u vi chnh
xa l vi mnh. Ming bnh m ti n nh cc v, ming bnh m cc v dm nhn dnh
oi anh em, i vi ti l tm gng cao c ca thi xa: Khng c git ngi, hy lm i
, hy lun lun gip ngi bt hnh hn mnh.
Sau ny nu c ngy ti c t do, ti s c sc gip ngi khc, nh nhng ngi u ti
ng tng lai.

Nh lao El Dorado
Hai gi sau, chng ti n mt khu lng ln ca bin, t xng l thnh ph v ly tn l G
cnh st a phng. Ti S cnh st chng ti c i x cng tm c, nhng li b hi cu
l chng ti t Guyane thuc Anh, ni chng ti c t do, n y. Ngoi ra khi y bo ch
hng ti n Venezuela trong tnh trng cng qun v kit lc n th ny, sau chuyn i ngn

y cho l chng ti gin mt y khi chng ti k chuyn gp bo bin.

- Hai tu ch chui b m mt tiu c ngi ln hng, trong cn gi lc, mt tu hng ch
trn ci thuyn di c nm mt, b ma bo vi dp, li thot c? Ai tin ni chuyn ny? Ng
anh ni di.C mt ci g m mui trong nhng iu cc anh va k.
- Xin ng c hi tin tc thnh ph George th bit.
- Ti khng mun ngi Anh ci ti.
Vin th k hi cung n n v ng bng, a nghi v kiu cng, khng bit bo co th n
, chng ti cng b gi dy t nm gi, b xch tay v a ln xe n mt a im xa l.
Lng Guiria nm trong vnh Paria, i din vi Trinidad nh ti ni. N cn c li th l
rt ln, gn bng sng Amazon. Nm a chng ti b xch trong mt chic xe ti trn cn c
var, th ph quan trng ca bang Bolivar. Chuyn i trn nhng con ng t ht sc nhc nh
xung, x i x li nh nhng bao ti ng h o trn mi xe, cn lc l hn ngi trn c l
xe, sng hm sau li tip tc phng nh in n mt ni no chng bit. Cuc hnh trnh n
cch b bin n mt vng rng nguyn thy, theo mt ng l bng t t Guidad Bolivar n
h c lnh ln t u ph phc.
Nhng El Dorado l g? Trc ht l nim hy vng ca dn Ty Ban Nha i chinh phc Chu M
hc mm l y c mt ni vng, hay t ra cng l ni na t, na vng. Cui cng, El Dora
g c chuyn n tht, ch trong vi pht c th n nghin ngu ht mt con ngi hay mt con t
ladores, c ln quanh mi, ngi hay vt, truyn in rt nhanh vo mi ri ht mu ca n
g c mt hn c lao, v trn c lao c mt tri giam. l nh t kh sai El Dorado ca x V
ai ny l ni cc nhc, man r v v nhn do nht m ti c thy trong i, v y t nh
l thin, c dy thp gai bao quanh. Gn bn trm nhn mng nm gia tri trong ma nng v
tn km.
Khng nghe chng ti ni ly mt li, khng gii thch g v quyt nh ny, h tng chng t
i tra, khi chng ti cn cht mt v chuyn i xa v b xch trong xe. Ba gi ri, chng h
hng ti li giao cho hai a trong bn ti mi a mt ci xng, ba a kia mi a mt ci
g tay, c mt h s ch huy, ng vy quanh chng ti, buc chng ti phi n ni lm vic,
g y l do ch huy tri giam mun ra oai vi chng ti. Lc ny m khng lnh l rt nguy hi
n ch lm vic ca t nhn, h bt chng ti o mt ng ho ra pha ng giao thng m
g ni g, cng khng ngng u ln. Chng ti nghe thy ting chi ra v nhng ting nh
ai trong bn chng ti b nh mt roi gn b.
Bui lm vic ngay khi va n tri giam l cho chng ti thy r cc t nhn b i x ra
v bi t, chng ti b a vo tri, vn khng qua mt th tc no.
- Nm thng dn Cayenne li y. - Tn h s gim th gi. Tn ny l ngi lai, cao mt mt
mt tn n n th l ch chuyn gi trt t bn trong tri giam. H ch cho chng ti ch
iam, nhng ti y cng c mt ci mi tn, t ra chng ti cng c che nng che ma.
a s t nhn l ngi Colombia, s cn li l dn Venezuela. Khng mt tri ci hi no ca
ri lao ng kh sai ny. Mt con la b i x nh nhng ngi y chc phi cht mt. Nh
di do v ngon lnh.
Bn chng ti hp ngay mt cuc hi ngh qun s nh. Nu c ai trong bn chng ti b lnh
nm ra t v d b i x ra sao cng khng ng dy. Th no cng phi c mt ngi ch huy
m li phi trong tri giam kh sai ny? Hai ngi mn hn t l Guittou v Barrire
uyt nh gi h s gim th n. Ti s ni chuyn vi y. Y c mnh danh l Negro Blanco (
ph ti, tay vn cm roi gn b. C nm chng ti vy quanh y.
- Cc anh mun g?
Ti ni:
- Chng ti ch ni vi anh mt li thi, chng ti s khng phm mt li g tri vi quy ch
rong chng ti. V chng ti thy anh nh bt k ai, i khi chng c l do g, chng ti m
mt ngi trong bn chng ti anh s cht ngay. Anh hiu cha?
- Ri, - tn Mi Trng ni.
- Mt kin ngh cui cng na.
- G th - Y ni, ging nghe ng c.
- Nu nhng g ti va ni vi anh cn c nhc li cho ngi khc, th ngi phi l mt
- ng , - y ni ri i. S vic ny xy ra ngy ch nht l ngy m t nhn khng phi i l
- Tn anh l g?
- Papillon.
- Anh ch huy nhng ngi dn Cayenne ny ?
- Chng ti c nm ngi, ai cng l ch huy c.
- Th th ti sao ngi ni chuyn vi gim th li l anh?
- V ti ni ting Ty Ban Nha kh hn mi ngi kia.

y l mt i y qun cnh v qu gia. Y ni vi ti rng y khng phi l ch huy n v ny

K t khi chng ti n, y gi quyn ch huy. Hai vin s quan kia th ba mi v.
- Anh nhn danh anh v nhn danh cc bn anh, da git gim th nu cc anh b y nh. C
- ng th y, v li e da cn c coi l mt li ha chc. By gi ti ni thm cho
pht th xc chng ti. i y cng bit l khng c ta n no xt x chng ti v chng t
- Ti khng bit. Cc ng n tri khng c giy t g ht, ch c mt giy ca gim c l
ni.
- Vy th ng hy i x cho cng bng, v ng l qun nhn, v ng phi i cp chi huy ca
g ti khc vi cc t nhn khc. Ti nhc li ng bit chng ti khng phi v khng th l
ti g Venezuela.
- c, ti s ra lnh nh vy. Ti mong rng cc ng khng ni di ti.
Ti c th gi nghin cu cc t nhn sut bui chiu ch nht u tin ny. iu th nht l
h hai l h b nh nh cm ba nn h quen chu ng n ni ngay c ch nht l ngy ngh,
g hnh nh h i tm mt khoi cm bnh tt trong khi a vi la mt cch ngng cung. H kh
vo nh tiu hn ht mt cu p-, n cp ca bn, n ni th tc vi nhng ngi n b tro
ngi n b ny cng trao i hng ha vi h. Mt ci r an, mt vt chm c em i
cp git qua hng ro dy thp gai nhng thc m cc b a ra mi cho ri chy bin ln v
i. Kt qu l nhng hnh thc roi vt, c p dng ba bi chng u vo u lm cho d
chng c li g i vi trt t x hi, cng nh chng ci to c nhng con ngi khn kh
Nh giam cm c o Sant-Joseph vi cnh im ng ca n cn gh rn hn th ny. y, s s
vi nhau ban m, ngoi gi lm vic v ngy ch nht, li c n ung y , cho nn rt
Chng ti ht thuc, ung c ph v tr chuyn vi nhau cho qua ngy ch nht. Vi t nhn ng
hng ti gt h i mt cch nh nhn nhng kin quyt, phi cho mi ngi thy chng ti l
Su gi sng hm sau, ngy th hai, n xong ba sng thnh son, chng ti i lm cng cc t
hai hng ngi ng i din vi nhau, nm mi t nhn, nm mi lnh, mi tn lnh ph trc
xng hay ru.
Hai hng ngi theo di nhn nhau. Hng t nhn th lo lng, hng lnh th hung hn.
Vin i h: Tn M... ly cuc
K khn kh hi h vc cuc ln vai, v m u chy i lm vic. Vin i li h numro
o theo ngi t v ly roi gn b qut y. Cnh tng hi hng ny din ra mi ngy hai ln. T
c cm gic y l nhng k chn la chy theo nh con la ca mnh chn.
Chng ti ch n lt mnh, lo s n lnh ngi. May thay, n khng nh th.
- Nm ngi Cayenne, li y! Cc anh tr, cm cuc, cn hai ngi gi kia cm hai ci xng
Chng ti bt u i khng phi chy nhng cng l ro bc, c nm tn lnh v mt tn cai g
ri. Ngy lao ng hm nay di v nn hn ngy u tin. Nhng ngi b ch nhiu nht k
ng nh h. Bui chiu, h phi gom nhng m ci chy d thnh mt ng ln. Mt s phi q
ngi t y phi gim st ngi ny nht cc mnh vn ri chy em n khu trung tm tri.
g lc vi v i khi h cm ci u cn chy . Tay b bng, b qut roi ti tp, nhiu kh
ci cn bc khi di t, cnh tng qui d ny ko di ba gi. Khng ai trong bn ti ph
ang ny. Cng l may, v chng ti va cm u cuc t, va nhn nhau bng nhng cu ngn g
c gim th, cp sng ca chng v bn vo l man r .
Hm nay th t, chng ti khng ra ch lm vic. Hai s quan ch huy i cnh v quc gia gi
nhn ny rt ngc nhin khi thy chng ti n El Durado m khng c ti liu g chng t l
ti l ngy mai s hi ln gim c c quan hnh s. Cng khng lu la g, hai vin thiu t
ghim khc, c th ni l trn p, nhng li ng n, v h i gim c tri phi ch thn
l Russian v hai s quan i cnh v quc gia:
- Francese. Ti l gim c tri El Dorado y. Cc anh mun ni vi ti iu g vy?
- Trc ht, ta n no ra lnh giam chng ti vo tri lao ng kh sai ny? Bao nhiu l
uela bng ng bin. Chng ti khng phm mt ti nh no. Vy th chng ti y v l g?
- Trc ht, hin nay ang l thi chin, vy chng ti phi bit r cc anh l ai.
- ng, nhng iu khng gii thch c vic chng ti b tng vo tri giam ny.
- Cc anh trn trnh php lut ca nc Php v vy chng ti cn phi bit r h c i l
- Ti tha nhn iu , nhng ti vn c hi: ti sao li i x vi chng ti nh chng ti
- By gi cc anh tm y cn c vo iu lut v vaguest maleantes* (*vegueset maleante
i vi nhng ngi v c i lang thang) trong khi cn iu tra thm v cc anh.
Cuc tranh lun s cn ko di nu mt s quan khng a
kin ring ca mnh ra ct t
- Tha ng gim c, tht ra chng ta khng th i x vi nm ngi ny nh cc t nhn khc
cnh c bit ny, ti ngh s dng nhng ngi ny vo vic khc ch ng bt h lm n
- Nhng ngi ny nguy him lm, h e da s git gim th nu h b nh. C ng khng?
- Tha ng gim c, chng ti khng ch e da ngi u: chng ti s git ngay bt c k

- Nu l lnh th sao?
- Cng vy thi. Chng ti khng lm g phi chu mt ch nh th ny. Lut l v ch
ng, nhng b nh nh sc vt, chng ti quyt khng chp nhn.
Vin gim c c quay v pha cc s quan ca mnh: Cc ng thy h l nhng ngi ngu
ri kt lun, lm mi ngi kinh ngc:
- Nhng ngi Php vt ngc ny ni c l , khng iu g Venezuela chng minh c l h p
giam ny. Ti cng nhn h ni ng. Cho nn c hai din, tha ng gim c: hoc ng cho h
khng i lm vic. h chung vi mi ngi, c ngy h s b lnh nh thi.
-Chng ta s xt vic sau. By gi, c h li tri. Mai, ti s cho cc ng bit phi
Vim gim c cng ngi em r ra v.
- Ti cm n cc s quan. H cho chng ti thuc l v ha trong bui im danh ti s thng
l tuyt i khng c nh chng ti bt c v l do g.
Chng ti y c tm ngy. Chng ti khng phi lm vic. Hm qua ch nht, xy ra
em i phi git tn gim th Mi Trng. Thm ri vo mt ngi trc ba mi tui. H lm c
xi- mng thnh mt mi xin rt nhn, hai cnh u sc. Ngi y can m nhn li cam kt
gim th c cp tc a i bnh vin, th phm git ngi b tri vo mt cy ct gia t
vt qut t tung.
Trong cn tc gin si sc, do ti cha ci qun kp cho n sot, mt tn lnh qut mt ro
hic gh di v gi ln toan phang vo u n. Mt tn lnh khc dng li l m sut qua c
h nh ti lm y nm sng soi ra t.
Ti va nm ly khu sng rt di t th mt c ting h ln:
- Ngng li tt c! Khng c ng n my ngi Php. Anh ngi Php cng b sng xung! ng ta can thip ng vo lc ti sp bn vo m lnh. Khng c ng, chng ti chc c th g
mt cch ngu ngc ci x Venezuela sn cng thy tn ny, trong khi chng ti i gn ti
Nh c s can thip kin quyt ca vin i y, bn lnh ri nhm chng ti i hnh hung c
cc k kh lng c th tng tng c.
Ti nhn b tri vo mt ci ct gia tri giam v b ba ngi, mt tn gim th v hai t
hm sau. nh p mt con ngi cho n cht cng mt kh nhiu thi gian. Nhng lc ngng
phm l nhng ai, ai a ci mung, ai mi sc n. Anh ta khng t gic ai, mc du ng
tra tn s ngng ngay. Anh ta ngt i nhiu ln. H hng x nc cho anh tnh li. Mc
a tn thy da tht nn nhn khng phn ng na d ch l co li khi b nh, nn h dng l
- N cht cha? - Mt s quan hi.
- Khng bit na.
- Ci tri ra, bt n qu sp xung
B bn tn lnh gi cht, ngi ta qu t th gn nh b bn chn. By gi mt tn ao ph
hai mng t, u ngn roi chc cn i xa ti qu b phn sinh dc. C nh ca k tra tn
ting. Vin s quan ni:
- Tip tc nh. N cha cht.
Anh ta b nh cho n sang. Trn n xng ng vi thi Trung C ny, c th lm cht mt co
u khi h anh ta yn mt gi khng nh, v sau khi h di vi x nc vo ngi, anh ta v
ta ng thng mt lt, khng cn ta vo ai, vin y t n cnh, tay cm mt ly nc:
- Ung t thuc x i, my s hi li, - mt s quan ra lnh.
Ti nhn do d ri ung liu thuc mt hi. Mt pht sau, anh ta ng vt ra, vnh vin nm xu
g anh tht ra mt cu: ngc, chng n u c my ri.
Tt c cc t nhn, k c chng ti, khng c nh lm g, d ng y mt ngn tay. Mi ng
mun cht i cho xong. Trong khong vi ba pht, ti ch
n khu sng ca mt tn lnh n
gh rng c th cha kp ln qui-lt v bn vo m lnh th cht r i.
Mt thng sau. Mi Trng li tr v, v hn bao gi ht vn l ni khip s ca tri giam. Tu
o. Mt m, mt ngi lnh gc cha sng vo n khi thy n i qua.
- Qu xung, - ngi lnh ra lnh.
Mi Trng tun theo.
- Cu kinh i, my s cht.
Ngi n cu mt bi kinh ngn ri h n bng ba pht sng. C nhng t nhn ni rng n
u man r nn git n. Li c ngi k rng Mi Trng t gic ngi lnh n vi cp t
rc lc i qun dch theo n hi y anh ta l mt thng k cp. N c chn ct gn ng
lng dng cm v mt phm gi khc thng.
Tt c nhng s vic y lm cho quyt nh v chng ti b chm li. Cc t nhn khc cng
s trong lng cha cho khi vt thng do li l m.
Lc ny chng ti c knh n. Hm qua Chapar i lm u bp cho gim c trong lng
c thng bo t Php. V hai ngi mn hn t nn h c th. Ti khai mt tn

planque vi n hai mi nm cng nh n ca Chapar u c thng bo, v gim c c v t h

g ni:
- Tuy nhin, v cc anh khng lm vic g xu Venezuela, nn cc anh ch b gi mt thi gi
Nhng mun c vy, cc anh phi lm vic, c thi tt: cc anh ang trong thi k cn
Nhiu ln ni chuyn vi ti, cc s quan phn nn v vic kh kim ra rau ti trong lng.
khng c rau, m ch trng la, bp, u en thi. Ti ngh s trng cho h mt vn rau n
iu li nht: Deplanque v ti c ra khi tri, v v c thm hai ngi t bit x b bt
ti. Mt ngi tn Toto, l dn Paris, ngi kia dn Corse. Bn chng ti lm hai cn nh
e v ti mt cn, hai cu n cn kia.
Toto cng ti lm nhng ci bn cao, bn chn bn t trong nhng ci lon dy du hi k
nhng cy c chua, c tm, a ty v u xanh. Chng ti bt u cy ln trn nhng tm vn
o mt ci h lc no cng c nc bn vn. Lm nh vy cho cy lun c m v ngn c
- Ci g th ny nh,- Toto gi ti. - Anh th xem hn cui ny, n sng bit chng no.
- Cu ra sch i xem.
Ra xong cu ta a cho ti coi. l mt vin thch anh, to bng gt u. Ra sch ri, mt
rt cng bao quanh.
- C phi l kim cng khng nh?
- Cm ming i Toto, nu l kim cng th khng phi ba hoa, my khng thy nu chng ta may
a sao ? Giu i, ti v xem sao.
Bui chiu, ti dy ton cho mt vin h s ang chun b thi ln cp s quan. Con ngi rt
hng t nhng c tnh y trong tnh bn di hai mi lm nm vi (ti), by gi l i t Fr
- Franclsco, c bit cai g y khng? C phi thch anh khng?
- Khng phi -Sau khi xem xt rt t mi anh ni - - y l kim cng. Anh giu k ng cho ai
n u?
- Di gc c chua.
- L tht. C phi anh ly nc sng ln ti c chua khng? Khi mc nc sng anh c co x
- Rt c th nh vy.
- Vy th ng ri. Vin kim cng ny anh mang t di sng Rio Caroni ln y. Anh c th
rong vn c cn nhng vin khc khng, v khng bao gi ngi ta li ch tm c c mt vi
khc.
Toto bt tay ngay vo vic.
Cha bao gi cu ta lm nhiu nh vy, n ni hai anh bn kia, vn khng c chng ti k l
- Lm va va ti Toto, xch nc sng kiu th chng bao lu s lao lc m cht. th l
- cho t ti hn cc cu , - Toto p, - t c ln ct, lc nc tt hn.
Mc cho chng ti tru chc. Toto c tip tc sch nc khng ngng. Mt hm vo lc gia tr
ng ngi bng rm. Trong ng ct vng t tung, c mt vin to bng hai ht u. Mt ln
it. Cu ta v ly vin mt cch qu vi v.
- Ny, c phi kim cng khng? - Deplanque ni bn lnh bo l di sng c kim cng v vn
- Bi vy ti mi xch nhiu nc th ch. Cc anh cng thy l ti khng ngc ch. - Toto n
hi ca mnh.
Ni tm li trong su thng Toto c c su by ca-ra kim cng. Ti c mi hai ca-ra
inh doanh c ri, theo li ni lng ca dn th m. Nhng mt hm ti kim c mt vin h
bn ca-ra. Hin ti vn cn gi n v eo thng xuyn tay. Deplanque v Antartaglia cng g
ci plan trong nh giam c, v ti ct c vo y Bn h th ly nhng khc sng tru nhn
Chng ai bit g v vic ny, tr ng i t tng lai, lc ny dang l h s Francisco Bolag
s quan tr tin rt sng phng s rau m hng ngy chng ti em ln bp ca h.
Chng ti c tng i t do. Khng c ai canh gc khi chng ti lm vic v ng hai cn
am. Chng ti c knh n v i x t t. Tt nhin mi ln gp gim c l chng ti li n
chng ti y c tm thng m vn chng c g thay i. Ti bt u tnh chuyn tr
sng, ti kim c mt cun dy v ci li cu.
Ti bn c c, c bit loi c Caribes chuyn n tht, c con nng n mt k , hm rng b t
Hm nay, c chuyn no ng, Gaston Duranton, cn gi l thng Khoo, trn bit mang theo
ng kt st ca gim c. Cu chuyn v g giang h ny kh c o.
Khi cn nh, n nh trng gii o Cleron, lm th xng giy ti . Mt ba, si d
n b t. N b gy xng hng. V cha chy khng chu o, ci xng hng ch lin c mt n
hn n cong queo, ngi n vo mt bn. Nhn n i tht l kh tm. Thng nh gy m, thn h
in c na. N vo tri giam nm hai mi lm tui. V phi sng nhng thi gian di cc
tr thnh k cp.
Ai cng gi n l thng Khoo. Khng my ngi bit tn n l Gaston Duranton. N khoo, vy
u. Tuy vy vo v nh vy, nhng n cng vt ngc ra khi tri giam v n c Venezuela

t t kh sai thot khi s n p ca lo ta. Ch c vi trng hp ngoi l, trong phi

ngc trai Margarita khi bch dch st vng da.
Thng Khoo b bn Sagrada, tc i cnh st c bit ca Gomez bt v a i lm ng V
hng hn l c in lm hnh hoa hu Toulon. Mi khi t nhn khiu ni iu g, th ngi ta l
x ga ma-ni, hn l ny l t trc ca my em sang y ch? Trng bng hu ka!*(*Hoa hu
h Capet)
Tm li, thng Khoo trn khi tri lu ng lm ng. Vi ngy sau, n b bt, v b a tr
trung chu mt trm roi gn b.
Rt him ngi chu ng ni trn tm mi roi. iu may cho n l n gy m, v khi n nm b
mnh. L thng y, sau mi ln b roi vt hai mng t b bm nt, l phi xt mui vo
cy dy che u cho n, v ngi ta chp nhn ch n cht v n roi ch khng th cho
Thng Khoo li sng st c sau nhc hnh kiu thi Trung c ny v ln u tin n ng l
h xng ni lch li trt khp v tr v ng ch. Lnh v t u reo ln coi l mt php
gi ta cho l Cha thng cho n v chu ng s tra tn mt cch xng ng. T ngy
v chuyn sang vic phn phi nc cho cc t kh sai. Thn hnh n mau nhn n nang v n
o ln nh lc s. Nc Php bit l c nhng t kh sai phi lm ng Venezuela. Cho rng
thuc Php, thng ch Franchet dEsperey c c i cng cn ngh vi v c ti ang
nhng ngi cho nc Php. Gomez chp nhn, v mt chic tu cp bn Puerto Cabelle
khng v c nhng ngi t cc nng trng lm ng khp ni n cha bit chuyn thng K
- A! Marcel khe ch!
- Cu l ai nh?
- Thng Khoo.
- Cu rn mt vi ti y h! - Tt c nhng ai c Gaston cho hi u tr li nh vy khi
hng tp ny. Thng Khoo cn tr v thch a nn lun ming gi nhng ai n quen trong khi
ai tha nhn l thng Khoo li c th ng thng dy c. tri t kh sai, ti c chn
N li vt ngc nm 1943, v tri git v El Dorado. V n sng Venezuela ri, nn d n
vic nu bp thay cho Chapar chuyn sang lm vn. N trong lng cng vi gim c, ngha l
Trong phng lm vic ca gim c c mt ci kt st ng tin ca tri. Ngy hm , n ly
lc by gi. Do xy ra chuyn no ng khu vn chng ti: ng gim c, ng em r v ha
gim c mun a chng ti vo tri. Hai vin s quan khng chu. H bo v chng ti cng l
ti cui cng cng thuyt phc c ng gim c l chng ti khng cung cp c cho ng tin
n, rng mc ch ca chng ti l c t do Venezuela ch khng phi Guyane thuc Anh,
kn n xc n, ngi ta tm thy thng Khoo cht trong rng cch tri by mi ki-l-mt,
Cch gii thch th nht, cch gin tin th nht, l n b ngi Anh-ing git. V sau,
khi ang i nhng t giy bc nm trm bolivar mi tinh. Nh Ngn hng pht s tin cho g
giy bc v thy y chnh l s tin b mt cp. Tn kia th nhn v t gic hai tn khc.
v cuc i v ci cht ca anh bn thn ca ti, Gaston Duranton, cn gi l thng Khoo.
Mt s s quan ln lt dng t nhn vo vic m vng v kim cng dng sng Rio Caroni. Cn
nhng cng kch thch nhng k i tm kim cng. Pha di vn ti c hai ngi lm vi
trn. V kim cng nng nht nn n lng xung y nn. c mt ngi cht v ly cp c
chm dt.
tri c mt ngi, xm khp c thn trn. Trn c c dng ch: m th ht tc. Tay ph
dt di chy dng dng lm ai cng thy l y b chng lit na ngi. Y l ngi u? Khng
y l t kh sai hay l dn b bit x vt ngc. Trn ngc y c xm dng ch Bat dAf (t
chu vit tt). Dng ch ci cng nh m th ct tc pha gy, lm ngi ta bit n
Lnh v t t tn cho y l Picolino. Y c i x t t v ngy ngy nhn ba ln xut n ch
v ci nhn ca y khng phi lc no cng bun. Khi y nhn ngi no y mn, ng t mt y lon
vi y, y hiu ht, nhng y khng ni c, cng khng vit c; tay phi y b lit cn bn t
khc na.
Ci thn tn ma di ny ng bm ly hng ro dy thp gai hng gi lin, i ti mang rau i
mang rau n bp ca s quan. Bui sng, mi ln em rau n , bao gi ti cng dng l
thp gai, nhn ti bng i mt xanh rt p, y sc sng, trong mt thn th gn nh ch
mt l cho ti thy l y hiu chuyn ca ti. B mt t lit ca y le sng ln mt ch
nhiu iu Bao gi ti cng cho y mt vi mn qu: mt m c chua, rau dip, hay da leo, n
mt qu da b nh, mt con c nng l than. Y khng i, v thc n nh t Venezuela rt
so vi ba n chnh thc. Cng vi qu tng , bao gi ti cng km theo vi iu thuc. Vi
tr thnh mt thi quen c nh lm cho lnh v t gi y l Con trai ca Papillon.
T do

iu l thng, ngi dn Venezuela c sc li cun v hp dn ti n mc ti quyt nh tin

on cnh bt thng ny, hy vng c ngy ti s c l mt phn t trong dn tc h. Ni ra
g khuyn khch ti sng chung vi h c nhng ti hiu rng h coi cc hnh pht i vi th
h phm li cng b qut roi gn b. Ri vi ngy sau, vn ngi lnh li ni chuyn vi vi
thng nh khng c chuyn g xy ra.
Ch tn bo y l do tn c ti Gomez thng tr nhiu nm trng li cho h. Tp qu
rong phm vi ca mnh bng cch cho vi roi gn b.
Nh mt cuc cch mng m ti n gn vi t do hn. Mt cuc o chnh na dn s, na qu
mt trong nhng ngi theo ch ngha t do ln nht ca Venezuela, phi rt khi v tr ca
h, n ni khng bit cch hay khng n chng li cuc o chnh. Hnh nh ng dt khot kh
zuela vi nhau ch ng duy tr c chc v ca mnh. Chc chn l ngi qun nhn dn ch
Dorado. D sao th mt thng sau ngy Cch mng, tt c cc s quan u c thay i. Mt cu
in hnh. ng gim c cng ngi em r ca ng bin mt, v mt nh cu lut s kim nh ngo
- c ri, Papillon, ngy mai ti s tr t do cho anh, nhng ti mun anh em cu Picolino
v anh vn lo cho cu y. Cu ta khng c giy cn cc, ti s cp. Cn giy cn cc (cdul
iu kin nh sau: anh phi sng mt nm mt lng nh ri mi c n mt thnh ph ln
ra sao v xem cch anh chng chi vi i nh th no. Nu trong vng mt nm, ngi ch s
hng nhn v hnh kim tt th l ng ta chm dt tnh trng c tr bt buc (confinamient
s s l mt thnh ph l tng i vi anh. D sao anh cng c php c tr hp php nc
h chng minh vi mi ngi l anh xng ng c tr thnh mt ngi ng knh n. Ti hy vn
h xin nhp tch c mt t quc mi. Cu Cha s bn anh! Cm n anh cng dng ci th
n nu c ai k nhn s m nhn n. Mong rng nu c nm bnh vin n s khi c.
Th l by gi ngy mai, Picolino v ti c tr t do tht s. Tim ti nng ran ln, ti
l thng 8 nm 1944. Ti ch i ngy ny t mi ba nm. Ti lui v cn nh nh khu v
Cm xc ca ti qu mnh lit, qu p nn ti khng th bc l trc mt ngi khc c
ca ti gc tri, trn l s 1728629, cp ngy 3 thng 4 nm 1944. ng gia l ti, pha d
10 thng 11 nm 1096. Giy cn cc hon ton hp l, cn c gim c S Cn cc k tn v
h c ngha l ti c c tr Venezuela. Tim ti p mnh. Ti mun qu xung t n tri.
tri no ch? V ti c theo o no u? Cha lng lnh ca nhng ngi theo o C c ? H
s chn ng Tri no hin dng li cu nguyn m ti phi hon ton t t ra v ti khng
nay ti li phi hi xem nn cu ng Tri no nh? Trong i ti chng lun lun cu nguy
u nm trong ci gi cnh bn con la v con b? C phi trong tim thc, ti cn th on cc
Vy th sao khng ch ngha n c gim mc cao c c mt khng hai Curacao, c Cha Iren
v linh mc nhn hu nh t Conciergerie?
Ngy mai ti s c t do, hon ton t o. Nm nm na, ti s nhp quc tch Venezuela v
ho ti ni n nu v tin ti. Trong i, ti phi lng thin gp i tt c mi ngi.
Qu tht s d ti khng phm ti git ngi m vn c mt ngi chng l , my tn cnh st v
v ti l mt k du ng. V ti tht s l mt k giang h nn ngi ta mi d dng thu dt
bc ca ngi khc khng phi l mt ngh ng tin cy, v x hi c quyn cng nh c bn p
nt, - ti phi thnh tht th nhn nh vy l v ti sng nh mt k thng xuyn c kh n
vi mt dn tc nh dn tc Php, x hi c quyn t v ch khng c quyn tr th mt cch
hng th xa sch qu kh ca ti bng cch ly mt mnh gi lau i, ti phi t khi phc da
vi mi ngi xung quanh. Vy th hi Papi, hy cm n Cha lng lnh ca nhng ngi C c
Ly Cha, xin ngi tha ti cho con nu con khng bit cu nguyn nhng Ngi hy trng vo c
h ngha by t lng bit n ca con i vi Ngi a con n chn ny. Cuc u tranh
khng phi d dng, nu con vt qua c tt c mi tr ngi v sng khe mnh cho n ng
con. Con bit lm g y chng t con thnh tht bit n Ngi?
- T b vic tr th.
Ti nghe thy hay tng chng nghe thy cu tr li ny? Ti khng r, nhng n tt mn
ti c nghe tr li nh vy tht.
- Khng! iu y th khng! Ngi ng bt con lm nh vy. Nhng k lm con au kh qu
st gian xo, cho tn lm chng iu toa Polein? Thi khng ct li lo chng l v nhn
rt n hn lm tri ngi nhng bng bt k gi no, con s tr th.
Ti i ra ngoi, ti s yu lng, ti khng mun thoi ch. Ti i vi bc trong vn. Toto
my ci so. Toto, dn th Paris cha chan hy vng i vi h lu ng Lappe, Antartagh
e nhng trong nhiu nm nng ti tin ca dn Paris, v Deplanque, tn st nhn ngi Dijo
nh n, c ba ngi n gn ti H ngm ti, mt my h rng r v thy ti cui cng gin
- Cu khng mang v chai ru vang hay ru rum no n mng vic cu i ?
- Xin li, t b xc ng qu nn qun. Cc cu tha th cho t nghe.
- Khng, Papi i, khng c g phi tha th c, ti s pha c ph nng cho tt c y?

- Anh Papi, anh bng lng nh, by gi anh c hon ton t do sau bao nhiu nm u tran
Ti hy vng ri cng n lt cc cu. Chc chn l nh vy ri, - Toto ni. - i y ni vi
gi trong bn ta. c t do ri, anh nh lm g y?
Ti do d mt hai giy, ri tuy s b nhng k cng cnh t y kia thy mnh l bch, ti c
- T s lm g ? Cng chng c g phc tp lm: t bt u lao ng v s lun lun lm n l
Tng s nhn c mt li ma mai, ai d c ba ngi u cng th tht:.
- Ti cng vy, ti quyt nh s sng cho ng n. Papillon , anh ni ng, s kh y, nh
ng c chng mnh knh n.
Ti khng tin tai ti na. Toto, tn lu manh h lu khu Bastille cng c nhng ngh nh
taglia sut i ch i mc ti ngi khc cng phn ng nh vy sao? Tht tuyt vi. V Depla
d nh tm mt ngi ph n no li dng khai thc h ? Ci cn l hn. Tt c chng
- Ch! Li c chuyn nh vy na sao. Tht l ng gi ngn vng, nu nay mai cu tr v khu
rng m k li chuyn ny th chng ai tin u.
- Nhng tay anh ch trong gii chng ta s tin y. H hiu m. Ch c bn trng gi mi kh
hu tha nhn rng mt ngi c qu kh nh chng ta c th tr thnh ngi tt v mi mt.
ta. T k cho cc cu nghe lun im ca mt ng dn ngho Irapa: bc ta gii thch
hi to c hi cho ngi ta tr thnh lng thin. Nhng ng dn hu ht l m ch vnh Par
Ornoque mnh mng, c mt trit l nhn vn m nhiu ng bo ca chng ta khng c ni. Qu
chen, mt x hi ch theo ui mt l tng duy nht l lm sao c c nhiu pht minh v m
, tin nghi hn. Thng thc cc pht minh v my mc cng ging nh mt kem, ch li cun ng
hn na v u tranh lin tc t ti ci ch . Nhng ci git cht tm hn, lng tr
tm n ngi khc, li cng t th gi hn quan tm n nhng k phm ti. Ngay cc nh
him v s yn tnh cng cng. D h c th b gp nhiu iu phin phc ln lao nhng h cn
ngi. V nh th tht tuyt vi.
Ti c mt b xanh nc bin do hc tr ca ti by gi l i t, tng: Anh ta vo tr
ong cuc thi tuyn. Ti sung sng thy mnh cng gp phn vo thnh cng ca anh bng cc b
i, anh tng ti my b qun o cn mi ca anh, va kht vi ti. Ti ra i, n vn chn
qun cnh v quc gia, nay l ch gia nh v l b.
Vin s quan ny, ngy nay l i t, trong hai mi su nm lin dnh cho ti mt tnh
ng l biu trng chn chnh ca tnh cng trc, cao thng, v ca nhng tnh cm cao c n
trong th bc qun s, ng lun lun biu l tnh bn trung thnh ca ng i vi ti v sn
cisco Bolagno Utrera rt nhiu.
Phi, ti s lm ht cch tr thnh ngi lng thin v gi sao cho mnh mi lng thin.
ti khng bit lm g c. Ti phi lm bt c vic g kim sng. Cng khng d, nhng ch
nh nhng ngi khc. Cng t vin! Ngi thua ta ri: ta thot hn ra khi con ng c
Ti trn tr hi lu trn vng, thao thc trong m cui cng ca cuc i t ti long ong.
ao nhiu cng sc sn sc trong nhng thng qua. Trng sng nh ban ngy. Nc sng lng l
im: chng ang ng. Tri y sao, nhng trng sng qu, phi ng quay lng li pha trng m
rng, ch c mt im sng m m l lng El Dorado. Cnh tnh mch su lng ca thin nhin l
v m thanh vng em li cho ti s thanh thn m ti ang cn. Ti tng tng thy rt
imon Bolivar, ngi gii phng nc ny khi s thng tr ca Ty Ban Nha v li cho
lm cho ti c th bt u c sng li.
Ti ba mi by tui, ti cn tr. Th trng ca ti hon ho. Ti cha bao gi m nng, t
. Con ng thi nt m khng li trong ti nhng du vt sa a. Ti cho ch yu l do
Trong nhng tun t do u tin, ti khng nhng phi tm cch kim sng cho mnh, m cn ph
ti, trch nhim y tht nng n. Tuy cu ta l gnh nng i vi ti, ti s gi li ha v
no vo bnh vin, ni c nhng ngi chuyn mn gii cha bnh cho cu, mi thi.
Ti c nn bo tin cho b ti bit l ti c t do khng? nhiu nm, ng c khng bi
nht m ng c c c v ti l do cnh st n hi mi ln ti vt ngc. Khng, ti khng
nhiu nm nay, li rm mu. Ti s vit th cho ng c khi no ti n nh, c mt v
vi ng c: Tha ba, con ca ba c t do, tr thnh mt ngi tt v lng thin. Co
ngh v con na, v cng v th cho nn con mi vit th ny ni vi ba l con lun lun
ang c chin tranh, khng bit qun c c chim ng lng chng ti khng? Ardche khng ph
hin lc ca nc Php. Chc chng cng chng chim ng ht c tnh ny. y phng chng
mnh xng ng ti mi vit th, hay ni cho ng ti mi vit th, hay ni cho ng hn
Ti s i u by gi? Ti s nh c mt lng gn m vng tn gi l Le Callao. Ti s sn
mt cng ng nh. Ri ti s lm g? Ai m bit c: Mi ng t trc nhng vn nh v
Ti phi tp sng t do, vic ny s khng d u. Mi ba nm ri, khng k my thng Geor
D sao hi Georgetown, ti cng xoay x c. Cuc phiu lu vn tip tc, ti phi ngh
ai. Ri s tnh sau! No, c n Le Callao .

By gi sng. Anh nng p vng nhit i, bu tri xanh khng gn mt bng my, chim ht lu
v tu cng vn. Picolino mc qun o thng, co ru sch s. Tt c mi th: cnh th
ti c t do. C mt thiu y cng n vi nhm bn b ti: anh ta s cng i vi chng t
- Chng ta hy hn nhau, ri anh i i, - Toto ni. Nh vy s tt hn cho tt c mi ngi.
- T bit cc bn thn mn, nu c dp i qua Le Callao cc bn n tm ti nh. Nu ti c n
- T bit Papi, chc anh gp may mn nh!
Chng ti i nhanh xung bn v ln x-lan. Picolino i kh vng vng. Cu ta ch b lit t
o. Mi lm pht sau, chng ti qua sng.
- Giy t ca Picolino y. Anh bn Php, chc anh may mn nh. T gi pht ny anh c t d
Rt b nhng xing xch eo ng mnh mi ba nm cng chng kh khn g. Anh c t do
. Ch c th thi. Chng ti leo nhanh con ng cui t b sng i ln. Chng ti ch c
qun di thay i. Ti mc b com-l mu xanh hng hi, s-mi trng, tht ca-vt xanh cng
Nhng d nhin lm li cuc i khng phi nh khu li chic khuy o. V nu gi y, hai m
g sng Caracas, l cng dn Venezuela, th l do tri qua bit bao nhiu chuyn khc
g l ca mt ngi t do v mt cng dn ng n. Sau ny c l ti s c dp k nhng chuy
---==Ht==--Posted by mai1tyeu