dr.sc.Mirsad Topalovi, dipl.ing.gradj.

STABILNOST I DINAMIKA
KONSTRUKCIJA
predavanja I -
UNIVERZITET U TUZLI
RGGF TUZLA
GRAEVINSKI ODSJEK
K. 2013/2014
PREPORUENA LITERATURA:
- Dinamika konstrukcija- Mehmed auevi, Graevinski fakultet
Sveuilita u Rijeci, Golden Marketing,Tehnika knjiga,
Zagreb,2010.
- Dinamika konstrukcija- Ante Mihanovi, Graevinski fakultet
Sveuilita u Splitu, Split, 1995.
- Stabilnost konstrukcija- Ante Mihanovi, Drutvo hrvatskih
graevinskih konstruktora(DHGK)-serija prirunici, knjiga 8,
ZAGREB,1993.
- Dinamika diskretnih sistema- Stanko Bri, Studentski kulturni
centar,Beograd,Beograd 1998.
- Dinamika konstrukcija- Slavko Rankovi,Branislav ori,
Graevinski fakultet Beograd,Beograd 1997.
- Ininjerske metode u Dinamici konstrukcija, Zlatko Maglajli,
Naida Ademovi,Univerzitet u Sarajevu, Graevinski fakultet
Sarajevo, Sarajevo,2008.






Sistem bodovanja i
ocjenjivanja
Seminarski
rad
Test I Test II Zavrni
ispit
Ukupno
10
B0d0va
Uz
prisustvo
uslov za
potpis
20
B0d0va
20
B0d0va
50
B0d0va
100
B0d0va
DINAMIKA KONSTRUKCIJA
TA JE DINAMIKA KONSTRUKCIJA?
Dinamika konstrukcija je dio Teorije
konstrukcija koji izuava uticaj
dinamikih optereenja na konstrukciju.
TA SE PODRAZUMJEVA POD
DINAMIKIM OPTEREENJIMA?
Pod dinamikim optereenjima se
podrazumjevaju takva optereenja koja se
odlikuju znaajnom promjenom intenziteta
i smjera tokom vremena.
Vrste dinamikih optereenja
1. Dinamika optereenja prema
zavisnosti od vremena

Harmonijske sile -uzrokuju ih pogonske
maine ili ureaji koji rade na principu
rotacije.
Periodine sloene sile Tipini
predstavnik ove pojave su sile izazvane
kretanjem neke mase po posmatranom
sistemu: vozila po mostu; fluida u
cjevovodima i kanalima; gledaoci na
stadionima i sl.

Neperiodine kratkotrajne sile Tipini
predstavnik ove pojave su sile izazvane
eksplozija (od granate);udari vozila pri
udesu, plovnih objekata u stub mosta.
Neperiodine dugotrajne sile Glavni
predstavnik ovog tipa optereenja su
sile nastale djelovanjem potresa i
vjetra- onda kad oni nemaju udarni
karakter, optereenja morskih struja ili
valova na obalne i izvanobalne objekte.
2. Dinamika optereenja prema
pouzdanosti



Determenistika
Stohastika (sluajna)
Modeli Dinamikih sistema
Dinamiki sistem u potpunosti karakteriu
Krutost
Masa
Priguenje

Matematiki modeli krutosti i mase
opredjeljeju model dinamikog sistema
U sluaju raspodjeljenog tretmana
krutosti i mase podrazumjeva se i
raspodjeljen tretman priguanja- govorimo
o sistemu s beskonano stepeni slobode
Matematiki zapis dat je parcijalnim
diferencijalnim jednainama
Koncentracija masa u konaan broj taaka
ili dijelova govorimo o diskretnom sistemu
s koncentrisanim masama.
Sistem tada ima konaan broj stepeni
slobode kretanja koji je jednak zbiru svih
stepeni slobode kretanja pojedinih masa
Matematiki model
je opisan obinim
diferencijalnim
jednainama
Danas najraireniji nain diskretizacije
sistema nastaje posrednom
diskretizacijom krutosti i masa, kao
posledicom primjene diskretnih modela
konanih elemenata i njemu primjerenih
numerikih modela.
SLOBODNE NEPRIGUENE
OSCILACIJE
OSNOV DINAMIKE KONSTRUKCIJA JE
TEORIJA OSCILACIJA


Matematiki model opisuje prirodnu pojavu
oscilovanja tijela s jednim stupnjem
slobode(SDOF).jer za definisanje poloaja
take M u proizvoljnom trenutku potrebno
je poznavati samo jednu kordinatu tj.
Zakonitost x(t).
Vrijednost elastine sile opruge(sila
uspostavljanja ili restitucijska sila opruge)
Polazimo od 2 Newtonovog zakona:


Kako je ubrzanje a druga derivacija pomaka x,
imamo:



Diferencijalna jednaina pravolinijskog
kretanja take M du x-ose moe se napisati
na 2. naina
Primjenom osnovnog zakona dinamike(II
Newtonov zakon)

kx ma a m F
0
m
k
; 0 x
dt
x d
kx
dt
x d
m
2
0
2
0
2
2
2
2

. Primjenom D
,
Alambertov princip

0
2

m
k

Prirodna ili vlastita kruna frekvencija

slobodnih oscilacija
Jedinica mjere rad/s. Radijan izvedena jednica
m/m. Moe se pisati [1/s] ili s
-1

JEDNAINA
PREDSTAVLJA LINEARNU
DIFERENCIJALNU JEDNAINU
SLOBODNIH NEPRIGUENIH OSCILACIJA
Odreivanje karakteristine jednaine
zamjenom
KORJENI OVE KARAKTERISTINE JEDNAINE
SU:
Opte rjenje (opti integral)
diferencijalne jednaine ima oblik:


Koristei Eulerov obrazac:


Opti integral se moe napisati:
C1 i C2 su proizvoljne integracijske konstante
Pretpostavlja se da je u t=0
Vraanjem poetnih uslova u prethodne
jednadbe dobiju se vrijednosti
integracijskih konstanti:

Opti integral za date poetne uslove glasi:
Iz prethodnog vidljivo je da se kretanje
take sastoji od dva harmonijska
kretanja koje imaju iste krune
frekvencije a razliite amplitude.

Zato se rzmatrane oscilacije zovu i
harmonijske slobodne nepriguene
oscilacije take koje su prema obliku
rjeenja mogua ako su poetni uslovi
kretanja razliita od nule.
Dva harmonijska kretanja mogue je matemaski svesti na jedno
harmonijsko kretanje iste krune frekvencije. S tim ciljem uvede se dvije
nove konstante A i

Zamjenom dobijemo:


Veliina A u jednaini predstavlja amplitudu slobodnih
harmonijskih oscilacija take.
Ugao u jednaini naziva se fazom
oscilacije, a ugao predstavlja faznu
razliku
Broj punih ciklus (punih rotacija)
ostvarenih u jedinici vremena (sekundi)je
frekvencija (tehnika frekvencija)- u Hz.


Period slobodnih nepriguenih oscilacija
take T ima vrijednost:

Period oscilovanja T i kruna frekvencija v ne zavise od
poetnih uslova kretanja take. S poveanjem krutosti
konstrukcije smanjuje se period oscilovanja T. Sistemi s
malim periodom oscilovanja nazivaju se i kruti sistemi.
PRIMJER NONLIN