Professional Documents
Culture Documents
Công TH C Lý PDF
Công TH C Lý PDF
1
CC VN CN BIT
1. n v trong h SI 2. Cc tip u ng
Tn i lng n v Tip u ng Ghi
ch Tn gi K hiu Tn gi K hiu
Chiu di mt M pico p 10
-12
Khi lng kilogam Kg nano n 10
-9
Thi gian giy S micro 10
-6
Cng dng in ampe A mili m 10
-3
Nhit K centi c 10
-2
Lng cht mol mol deci d 10
2
Gc radian rad kilo k 10
3
Nng lng joule J Mega M 10
6
Cng sut watt W Giga G 10
9
3. Mt s on v thng dng trong vt l
STT Tn i lng
on v
Tn gi K hiu
1 Din tch Mt vung m
2
2 Th tch Mt khi m
3
3 Vn tc Mt / giy m/s
4 Gia tc Mt / giy bnh m/s
2
5 Tc gc (tn s gc) Rad trn giy rad/s
6 Gia tc gc Rad trn giy
2
rad/s
2
7 Lc Niutn N
8 Momen lc Niuton.met N.m
9 Momen qun tnh Kg.met
2
kg.m
2
10 Momen ng lng Kg.m
2
trn giy kg.m
2
/s
11 Cng, nhit; nng lng Jun J
12 Chu k Wot W
13 Tn s Hc Hz
14 Cng m Ot/met vung W/m
2
15 Mc cng m Ben B
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
2
4. Kin thc ton c bn:
a. o hm ca mt s hm c bn s dng trong Vt L:
Hm s o hm
y = sinx y = cosx
y = cosx y = - sinx
b. Cc cng thc lng gic c bn:
2sin
2
a = 1 cos2a - coso = cos(o + t) - sina = cos(a +
2
t
)
2cos
2
a = 1 + cos2a sina = cos(a -
2
t
)
sina + cosa = )
4
sin( 2
t
+ a - cosa = cos(a + t )
sina - cosa = )
4
sin( 2
t
a cosa - sina = )
4
sin( 2
t
a
3
sin3 3sin 4sin a a a =
3
cos3 4cos 3cos a a a =
c. Gii phng trnh lng gic c bn:
sin
+ =
+ =
=
t t o
t o
o
2
2
sin
k a
k a
a
cos t o o 2 cos k a a + = =
d. Bt ng thc C-si:
b a b a . 2 > +
; (a, b >0, du = khi a = b)
e. nh l Viet:
y x
a
c
P y x
a
b
S y x
,
.
= =
= = +
l nghim ca X
2
SX + P = 0
Ch : y = ax
2
+ bx + c; y
min
th x =
a
b
2
;
i x
0
ra rad:
180
0
t x
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
3
g. Cc gi tr gn ng:
+ S
2
t ~10; 314~100t ; 0,318 ~
t
1
; 0,636 ~
t
2
; 0,159 ~
t 2
1
;
+ Nu x 1 th (1 x)
x
= 1 nx;
1
1 2
2
1 x
1 x x
1 x
;
x
(1 x) 1
2
+ ~ ;
1
1 x
1 x
~
;
2 1 2 1
1 ) 1 )( 1 ( c c c c ~
+ Nu < 10
0
( nh): tan sin
rad
; cos = 1 -
2
2
o
h. Cng thc hnh hc
Trong mt tam gic ABC c ba cnh l a, b, c (i din 3 gc A; B;C)
ta c :
+ a
2
= b
2
+ c
2
+ 2 a.b.cos A ; (tng t cho cc cnh cn li)
+
a b c
sinA sinB sinC
= =
----------
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
4
Chng I: DAO NG C HC
I - I CNG V DAO NG IU HO
T: chu k; f: tn s; x: li ; v: vn tc; a: gia tc; g: gia tc trng
trng; A: bin dao ng; (et + ): pha dao ng; : pha ban u; e: tc
gc;
1. Phng trnh dao ng
( ) e + = t Acos x
- Chu k:
e
t 2
= T (s) - Tn s:
t
e
2
1
= =
T
f (Hz)
- Nu vt thc hin - c N dao ng trong thi gian t th:
= =
t N
T v f
N t
.
2. Phng trnh vn tc
( ) e e + = = t A x v sin '
- x = 0 (VTCB) th vn tc cc i: A v e =
max
- x A (bin) th 0 v =
3. Phng trnh gia tc
( )
2 2
' cos a v A t x e e e = = + =
- x = A th
2
max
a A e =
- x = 0 th 0 a =
Ghi ch: Lin h v pha: - v sm pha
2
t
hn x;
- a sm pha
2
t
hn v;
- a ngc pha vi x.
4. H thc c lp thi gian gia x, v v a
- Gia x v v:
2
2
2 2
e
v
x A + =
- Gia v v a: ( )
2
2
2 2
2
max
a
v A v e
e
= = +
- Gia a v x:
2
a x e =
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
5
5. Cc lin h khc
- Tc gc:
max
max
v
a
= e
- Tnh bin
2
2 2 2
2
2
2
max
2
max
2
max max
2
4 2 e
e
e e e
a v v
x
k
W
a
v a v
n
S L
A
+
= + = = = = = = =
6. Tm pha ban u
2
A
2
2
A
3
2
A
3
A
2
A
O
A
2
A
2
2
A
3
2
A
v < 0
= + /2
v < 0
= + /4
v < 0
= + /6
v = 0
= 0
v < 0
= + /3
v > 0
= - /6
v < 0
= + 2/3
v > 0
= - /2
v > 0
= - /3
v > 0
= - /4
v < 0
= + 3/4
v < 0
= + 5/6
v > 0
= -5/6
v > 0
= - 3/4
v > 0
= - 2/3
v = 0
=
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
6
6. Thi gian ngn nht vt i t:
+ x
1
n x
2
(gi s
2 1
x x > ):
e
e
1 2
=
A
= At vi
=
=
A
x
A
x
2
2
1
1
cos
cos
( ) t s s
2 1
, 0 .
+ x
1
n x
2
(gi s
1 2
x x < ):
e
e
1 2
=
A
= At vi
=
=
A
x
A
x
2
2
1
1
cos
cos
( )
1 2
, 0 t s s
7. Vn tc trung bnh - tc trung bnh
- Tc trung bnh v
S
t
=
- di x trong n chu k bng 0;
qung ng vt i c trong n chu k bng nA S 4 = .
- Vn tc trung bnh
x
v
t
A
=
A
.
8. Tnh qung ng vt i c trong thi gian t
+ S 1:
x
-A
A
2
0(VTCB)
A
2
A 2
2
A 3
2
+A
T/4 T/12 T/6
T/8 T/8
T/6 T/12
+ S 2:
x
0 (VTCB)
A
2
A 2
2
A 3
2
+A
T/12 T/24 T/24 T/12
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
7
* Cng thc gii nhanh tm qung ng i (dng my tnh)
x
1
(bt k) x
0
+A
t
1
=
1
x
1
ar sin
A
=
e
t
1
=
1
x
1
ar cos
A
=
e
* Phng php chung tm qung ng i trong khong thi gian no
ta cn xc nh:
- V tr vt lc t = 0 v chiu chuyn ng ca vt lc ;
- Chia thi gian t thnh cc khong nh: nT; nT/2; nT/4; nT/8; nT/6;
T/12 vi n l s nguyn;
- Tm qung ng s
1
; s
2
; s
3
; tng ng vi cc qung thi gian nu
trn v cng li
Tnh qung ng ngn nht v b nht vt i c trong khong thi
gian t vi
2
0
T
t s s
Nguyn tc:
+Vt i c qung ng -A - x
0
O x
0
+A
di nht khi li im u v im
cui c gi tr i nhau s
max
Qung ng di nht:
max
2 sin
2
t
S A
e
=
+Vt i c qung ng -A - x
0
O x
0
+A
ngn nht khi li im u v im
cui c gi tr bng nhau
s
min Smin
Qung ng ngn nht:
min
2 1 cos
2
t
S A
e
| |
=
|
\ .
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
8
Trng hp
2
T
t > th ta tch t
T
n t A + =
2
* 0
2
T
n N v t
| |
e < A <
|
\ .
:
+ Qung ng ln nht:
max
2 2 sin
2
t
S nA A
eA
= +
+ Qung ng nh nht:
min
2 2 1 cos
2
t
S nA A
eA
| |
= +
|
\ .
+ Tc trung bnh ln nht trong thi gian t:
max
ax tbm
S
v
t
=
+ Tc trung bnh nh nht trong thi gian t:
min
min tb
S
v
t
=
+ S quan h gia li v vn tc
max
v v =
max
3
v v =
2
max
2
v v =
2
max
v
v
2
=
v 0 =
x
0 (VTCB)
A
2
A 2
2
A 3
2
+A
II - CON LC L XO
l A : bin dng ca l xo khi vt cn bng;
k: cng ca l xo (N/m);
0
l : chiu di t nhin ca l xo
1. Cng thc c bn
- Tn s gc:
k g
m l
e = =
A
;
+ Con lc l xo treo thng ng:
2
mg g
l
k e
A = = ;
+ t con lc trn mt phng nghing gc o khng ma st:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
9
sin mg
l
k
o
A =
- p dng cng thc v chu k v tn s:
2. Chiu di cc i v cc tiu ca l xo
+ dao ng thng ng:
( )
( )
+ A + =
A + =
A l l l
A l l l
0 max
0 min
2
min max
l l
A
=
+ dao ng phng ngang:
min 0
max 0
A
l A
l l
l
=
= +
3.Ghp l xo.
- Ghp ni tip:
n
k k k k
1
...
1 1 1
2 1
+ + + =
- Ghp song song:
n
k k k k + + + = ...
2 1
- Gi T
1
v T
2
l chu k khi treo m vo ln lt 2 l xo k
1
v k
2
th:
+ Khi ghp k
1
ni tip k
2
:
+ =
+ =
2
2
2
1
2
2
2
2
1
1 1 1
f f f
T T T
+ Khi ghp k
1
song song k
2
:
+ =
+ =
2
2
2
1
2
2
2
2
1
1 1 1
T T T
f f f
- Gi T
1
v T
2
l chu k khi treo m
1
v m
2
ln lt vo l xo k th:
+ Khi treo vt
2 1
m m m + = th:
2
2
2
1
T T T + =
+ Khi treo vt
2 1
m m m = th:
2
2
2
1
T T T = ( )
2 1
m m >
4. Ct l xo
- Ct l xo c cng k, chiu di
0
l thnh nhiu on c
chiu di
n
l l l ..., , ,
2 1
c cng
2
2 2
1 1 1
2 2
m l
T
k g
k g
f
T m l
t
t t
e
t t
A
= = =
= = =
=
=
n f f
n
T
T
'
'
5. Lc n hi - lc hi phc
Ni
dung
Lc hi phuc
Lc n hi
L xo nm
ngang
L xo thng ng
A l A < l
Gc ti
V tr cn bng V tr l xo cha bin dng
Bn cht
hp dh
F P F = +
F
h
= k . ( bin dng)
ngha
v tc
dng
- Gy ra chuyn ng
ca vt
- Gip vt tr v
VTCB
- Gip l xo phc hi hnh dng c
- Cn gi l lc ko (hay lc y) ca l
xo ln vt (hoc im treo)
Cc i
F
max
= kA
F
max
= kA F
max
= k(l + A)
Cc tiu
F
min
= 0
F
min
= 0 F
min
= 0
F
min
= k(l
A)
V tr
bt k
F=k x
F=k x
F = k(l + x)
III - CON LC N
1. Cng thc c bn
Di y l bng so snh cc c trng chnh ca hai h dao ng.
H dao ng Con lc l xo Con lc n
Cu trc
Hn bi m gn vo l xo (k). Hn bi (m) treo vo u si
dy (l).
VTCB - Con lc l xo ngang: l Dy treo thng ng
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
11
xo khng gin
- Con lc l xo thng ng
n dn
k
mg
l = A
Lc tc dng
Lc n hi ca l xo:
F = - kx
x l li di
Trng lc ca hn bi v lc
cng ca dy treo:
s
l
g
m F = s l li cung
Tn s gc
m
k
= e =
g
l A
l
g
= e
Phng trnh
dao ng.
x = Acos(t + ) s = s
0
cos(t + )
Hoc =
0
cos(t + )
C nng
2 2 2
1 1
2 2
W kA m A e = =
0
(1 cos ) W mgl o =
2
0
s
l
g
m
2
1
=
- Chu k dao ng ca con lc n c chiu di l
1
v l
2
ln lt l T
1
v T
2
th:
+ Chu k ca con lc c chiu di
2 1
l l l + = :
2
2
2
1
T T T + =
+ Chu k ca con lc c chiu di
2 1
l l l = :
2
2
2
1
T T T = ( )
2 1
l l > .
- Lin h gia li di v li gc: s l o =
- H thc c lp thi gian ca con lc n:
a = - e
2
s = - e
2
l;
2 2 2
0
( )
v
S s
e
= +
2
2 2
0
v
gl
o o = +
2. Lc hi phc
2
sin
s
F mg mg mg m s
l
o o e = = = =
3. Vn tc - lc cng
+ Khi con lc v tr li gc o vn tc v lc cng tng ng ca vt:
( )
( )
0
0
2 cos cos
3cos 2cos
c
v gl
T mg
o o
o o
Khi
0
o nh:
( )
2 2
0
2 2
0
3
1
2
c
v gl
T mg
o o
o o
| |
= +
|
\ .
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
12
+ Khi vt bin:
0
0
cos
c
v
T mg o
=
; khi
0
o nh:
2
0
0
1
2
c
v
T mg
o
=
| |
=
|
\ .
+ Khi vt qua VTCB:
( )
( )
0
0
2 1 cos
3 2cos
c
v gl
T mg
o
o
; khi
0
o nh:
( )
0
2
0
1
c
v gl
T mg
o
o
= +
4. Bin thin chu k ca con lc n ph thuc: nhit , su v
cao. Thi gian nhanh chm ca ng h vn hnh bng con lc n
a.Cng thc c bn
* Gi chu k ban u ca con lc l
0
T (chu k chy ng), Chu k sau
khi thay i l T (chu k chy sai).
0
T T T = A : bin thin chu k.
+ 0 T A > ng h chy chm li;
+ 0 T A < ng h chy nhanh ln.
* Thi gian nhanh chm trong thi gian N (1 ngy m
24 86400 N h s = = ) s bng:
0
T
N
T N
T T
t
A
= A ~
b. Cc trng hp thng gp
Khi nhit thay i t
1
t n
2
t :
0
1
2
1
2
T
t
T
N t
o
t o
A
= A
= A
(
2 1
t t t A = )
Khi a con lc t cao
1
h n cao
2
h :
0
T h
T R
h
N
R
t
A A
(
2 1
h h h A = )
Khi em vt ln cao 0 h A > , khi em vt xung cao thp hn
0 < Ah . Ban u vt mt t th 0
1
= h v h h = A
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
13
Khi a con lc t su
1
h n su
2
h :
0
2
2
T h
T R
N h
R
t
A A
(
2 1
h h h A = )
Khi em vt xung su 0
1 2
> = A h h h , khi em vt ln cao hn ban
u 0 < Ah . Ban u vt mt t th 0
1
= h v h h = A
c. Cc trng hp c bit
- Khi a con lc mt t (nhit
1
t ) ln cao h (nhit
2
t ):
0
1
2
T h
t
T R
o
A
= A +
Nu ng h vn chy ng so vi di mt t th:
0
1
0
2
T h
t
T R
o
A
= A + =
- Khi a con lc t tri t ln mt trng (coi chiu di l khng i) th:
T
MT
MT
T
MT
T
M
M
R
R
T
T
=
- Khi c l v g thay i mt lng rt nh th
0 0 0
1 1
.
2 2
A A A
=
T l g
T l g
- Khi c nhit v g thay i mt lng rt nh th
0 0 0
1 1
.
2 2
A A A
=
T l g
T l g
5. Con lc n chu tc dng ca lc ph khng i
* Lc ph f
= , ln: ma F
q
= , (a l gia tc ca h quy
chiu)
+ Lc in trng F qE = , ln: E q F = ,
q l in tch ca vt, E l cng in trng ni t con lc ( / V m)
+ Lc y Acsimet g V
=
A
F , ln: Vg F
A
= .
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
14
l khi lng ring ca mi trung vt dao ng, V l th tch vt
chim ch
Chu k dao ng trong trng hp ny s l:
g
l
T
'
= ' t 2
,
' g l gia tc trng trng hiu dng.
* Tnh g':
+ Trng hp P f
|| :
m
f
g g + = '
Lc qun tnh: a g g + = '
Lc in trng:
m
E q
g g + = '
+ Trng hp P f
|+ :
m
f
g g = '
Lc qun tnh: a g g = '
Lc in trng:
m
E q
g g = '
Lc y Acsimt:
m
Vg
g g
= '
+ Trng hp P f
:
2
2
'
|
.
|
\
|
+ =
m
f
g g
Lc qun tnh:
2 2
' a g g + =
Lc in trng:
2
2
'
|
.
|
\
|
+ =
m
qE
g g
Ch : + Trng hp P f
th gc lch o ca si dy so vi phng
thng ng c tnh:
P
f
= o tan
+ Khi con lc n gn trn xe v chuyn ng trn mt phng
nghing gc o khng ma st th VTCB mi ca con lc l si dy lch
gc o | = (si dy vung gc vi mt phng nghing) so vi phng
thng ng v chu k dao ng ca n l:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
15
o
t
cos
2 '
g
l
T =
V - NNG LNG DAO NG
-ng nng: ( ) e e + = = t A m mv W
d
2 2 2 2
sin
2
1
2
1
- Th nng: ( ) e e + = = t A m kx W
t
2 2 2 2
cos
2
1
2
1
- ng nng v th nng bin thin tun hon vi chu k bng 1/2 chu k
dao ng iu ho (T = T/2).
- Khong thi gian gia 2 ln ng nng v th nng bng nhau lin tip l
T/4.
cos
-A
A
2
0
A
2
A 2
2
A 3
2
+A
T/4 T/12 T/6
Vi T/8 T/8
T/6 T/12
1. Con lc l xo (Chn gc th nng ti VTCB)
- ng nng:
2
2
1
mv W
= ; Th nng:
2
2
1
kx W
t
=
- C nng:
t
W W W + =
2 2 2
2
1
2
1
A m kA e = =
+ V tr ca vt khi
t
nW W = :
1 +
=
n
A
x
W
= 3 W
t
W
max
W
t
= 0
W
t
= 3 W
W
= W
t
W
= 0
W
tmax
W = W
tmax
= W
max
= 1/2kA
2
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
16
+ Vn tc ca vt lc
t
nW W = :
1 1
max
+
=
+
=
n
A
n
v
v
e
+ ng nng khi vt li x: ( )
2 2
2
1
x A k W
=
+ T s ng nng v th nng:
2
2 2
x
x A
W
W
t
=
2. Con lc n (Chn gc th nng ti VTCB)
- ng nng:
2
2
1
mv W
= = e o o
+ T s ng nng v th nng:
2
2 2
0
2
2 2
0
S
S S
W
W
t
=
o
o o
VI - TNG HP DAO NG
1. Phng php gin Frexnel
- Bi ton: Tng hp 2 dao ng iu ho cng phng:
( )
( )
1 1 1
2 2 2
cos
cos
x A t
x A t
e
e
= +
= +
( )
cos x A t e = +
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
17
Vi
( )
+
+
=
+ + =
2 2 1 1
2 2 1 1
2 1 2 1
2
2
2
1
cos cos
sin sin
tan
cos 2
A A
A A
A A A A A
- Nu bit mt dao ng thnh phn ( )
1 1 1
cos e + = t A x v dao ng
tng hp ( ) e + = t A x cos th dao ng thnh phn cn li l
( )
2 2 2
cos e + = t A x c xc nh:
( )
=
+ =
1 1
1 1
2
1 1
2
1
2 2
2
cos cos
sin sin
tan
cos 2
A A
A A
AA A A A
(vi
2 1
s s )
- Nu 2 dao ng thnh phn vung pha th:
2
2
2
1
A A A + =
2. Tm dao ng tng hp xc nh A v bng cch dng my
tnh thc hin php cng:
+ Vi my FX570ES: Bm chn MODE 2 mn hnh xut hin ch:
CMPLX.
-Chn n v o gc l bm: SHIFT MODE 3 mn hnh hin th ch D
(hoc Chn n v gc l Rad bm: SHIFT MODE 4 mn hnh hin th
ch R )
-Nhp A
1
SHIFT (-)
1,
+ Nhp A
2
SHIFT (-)
2
nhn = hin th kt
qu.
(Nu hin th s phc dng: a+bi th bm SHIFT 2 3 = hin th kt
qu: AZ)
+ Vi my FX570MS : Bm chn MODE 2 mn hnh xut hin ch:
CMPLX.
Nhp A
1
SHIFT (-)
1
+ Nhp A
2
SHIFT (-)
2
=
Sau bm SHIFT + = hin th kt qu l: A. SHIFT = hin th kt
qu l:
+ Lu Ch hin th mn hnh kt qu:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
18
Sau khi nhp ta n du = c th hin th kt qu di dng s v t, mun
kt qu di dng thp phn ta n SHIFT = (hoc dng phm SD )
chuyn i kt qu Hin th.
VII - DAO NG TT DN
- Tm tng qung ng S m vt i c cho n khi dng li:
S F kA
C
=
2
2
1
- gim bin sau 1 dao ng:
2
4
C
F
A
me
A = =
k
F
C
4
,
C
F l lc cn
Nu F
c
l lc ma st th :
k
N
A
4
= A
- S dao ng thc hin c:
C
F
A k
A
A
N
4
.
'
1 1
=
A
=
Nu F
c
l lc ma st th:
N
kA
N
4
'
1
=
- Thi gian t lc b ma st n khi dng li
t = N. T
- S ln qua VTCB ca vt: khi 25 , ' n N n < s (n nguyn) th s ln qua
VTCB s l 2n; khi
75 , ' 25 , n N n < s th s ln qua VTCB ca vt l 2n+1; khi
1 ' 75 , + s s n N n th s ln qua VTCB ca vt l 2n+2.
- V tr ca vt c vn tc cc i:
F
c
= F
hp
=> .m.g = K.x
0
=>
0
mg
x
k
=
- Vn tc cc i khi dao ng t c ti v tr x
0
:
0 0
v (A x ). = e
VIII - DAO NG CNG BC. CNG HNG
- Khi vt dao ng cng bc th tn s (chu k) dao ng ca vt bng
tn s (chu k) ca ngoi lc.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
19
- Hin tng cng hng xy ra khi tn s (chu k) ca ngoi lc bng tn
s (chu k) dao ng ring ca h.
Ch : Chu k kch thch
v
l
T = ; l l khong cch ngn nht gia 2 mi
ray tu ha hoc 2 g trn ng ; Vn tc ca xe con lc t trn
xe c cng hng:
0
0
lf
T
l
v = =
IX CON LCTRNG PHNG
- xc nh chu k ca 1 con lc l xo (hoc con lc n) ngi ta so
snh vi chu k T
0
( bit) ca 1 con lc khc ( )
0
T T ~ .
- Hai con lc ny gi l trng phng khi chng ng thi i qua 1 v tr
xc nh theo cng mt chiu
- Thi gian gia hai ln trng phng:
0
0
T T
TT
= u
Ch : + Nu
0
T T >
( ) nT T n = + =
0
1 u
+ Nu
0
T T <
( )
0
1 nT T n = + = u (vi
*
N ne )
CHNG II: SNG C HC
I - I CNG V SNG C HC
T: chu k sng; v: vn tc truyn sng; : bc sng
1. Cc cng thc c bn
- Lin h gia , v v T (f): v f
T
= =
- Qung ng sng truyn i c trong thi gian t: t
T
vt S
= =
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
20
- Vn tc truyn sng bit qung ng sng truyn c trong thi gian t
l S:
t
S
v =
- Khong cch gia n gn li lin tip l d th:
1
=
n
d
- n ngn sng i qua trc mt trong thi gian t th:
1
=
n
t
T
- Phao nh cao n ln trong thi gian t th:
1
=
n
t
T
2. Phng trnh sng
- Sng truyn t N qua O v n M, gi s biu thc Sng ti O c dng:
) cos(
0
e + = t A u , th:
)
2
cos(
t
e
x
t A u
M
+ =
)
' 2
cos(
t
e
x
t A u
N
+ + =
- lch pha ca 2 im trn phng truyn sng cch nhau mt on d:
t
d
2 = A
t 2 k = A hay k d = 2 im dao ng cng pha
( )t 1 2 + = A k hay ( )
2
1 2
+ = k d 2 im dao ng ngc pha
- lch pha ca cng mt im ti cc thi im khc nhau:
( )
1 2
t t = A e
- Cho phng trnh sng l ) cos( kx t A u = e sng ny truyn vi vn
tc:
k
v
e
=
Ch : C nhng bi ton cn lp phng trnh sng ti 1 im theo iu
kin ban u m h chn th ta lp phng trnh sng ging nh phn lp
phng trnh dao ng iu ha.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
21
II GIAO THOA SNG
1. Phng trnh sng tng hp ti mt im
* Trng hp tng qut:
Phng trnh sng ti 2 ngun
1 1
Acos(2 ) u ft t = + v
2 2
Acos(2 ) u ft t = +
Phng trnh sng ti M do hai sng t hai ngun truyn ti:
1
1 1
Acos(2 2 )
M
d
u ft t t
= + v
2
2 2
Acos(2 2 )
M
d
u ft t t
= +
Phng trnh sng ti M:
2 1 1 2 1 2
2 cos[ ] cos 2
2 2
M
d d d d
u A ft
|
t t t
( ( + +
A
= + +
( (
Bin dao ng ti M:
C bc 0
(k=0)
A
B
CT th 1
(k=0)
C bc 1
k=1
CT th 2
( k=1)
O
/2
Gn lm
Gn li
d
1
d
2
M
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
22
]
2
cos[ 2
1 2
t
A
=
d d
A A
M
vi A =
2
-
1
2.Tm s im dao ng cc i, s im dao ng cc tiu gia hai
ngun:
Cng thc tng qut
* S cc i: (k Z)
2 2
A A
+ < < + + e
l l
k
t t
* S cc tiu: (
1 1
2 2 2 2
k Z)
A A
+ < < + e +
l l
k
t t
Ta xt cc trng hp sau y:
a. Hai ngun dao ng cng pha: A = =2kt
* S Cc i: (k Z) < < e
l l
k
* S Cc tiu:
1 1
- (k Z)
2 2
< < + e
l l
k
Hay 0, 5 (k Z) < + < + e
l l
k
b. Hai ngun dao ng ngc pha: A ==(2k+1)t
* S Cc i:
1 1
(k Z)
2 2
< < + e
l l
k
Hay 0, 5 (k Z) < + < + e
l l
k
* S Cc tiu: (k Z) < < + e
l l
k
c. Hai ngun dao ng vung pha: A =(2k+1)t/2
(S cc i= S cc tiu)
* S Cc i:
1 1
(k Z)
4 4
+ < < + + e
l l
k
* S Cc tiu:
1 1
(k Z)
4 4
< < + e
l l
k
Hay 0, 25 (k Z) < + < + e
l l
k
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
23
Nhn xt: s im cc i v cc tiu trn on AB l bng nhau nn c
th dng 1 cng thc l
3. Tm s cc i , cc tiu ngoi on thng ni 2 ngun
1 2
'
1
'
2
d d
k
d d
s s
(gi s
'
1
'
2 1 2
d d d d > )
- Xc nh s im (s ng) cc
tiu trn on AB (cng pha so vi ng
thng 0
1
0
2
) l s nghim k nguyn tha
mn biu thc:
2
1
2
1
1 2
'
1
'
2
s s
d d
k
d d
(gi s
'
1
'
2 1 2
d d d d > )
Ch : Vi bi ton tm s ng dao ng cc
i v khng dao ng gia hai im M, N cch
hai ngun ln lt l d
1M
, d
2M
, d
1N
, d
2N
.
t Ad
M
= d
1M
- d
2M
; Ad
N
= d
1N
- d
2N
v gi s Ad
M
< Ad
N
.
+ Hai ngun dao ng cng pha:
- Cc i: Ad
M
< k < Ad
N
- Cc tiu: Ad
M
< (k+0,5) < Ad
N
+ Hai ngun dao ng ngc pha:
- Cc i:Ad
M
< (k+0,5) < Ad
N
- Cc tiu: Ad
M
< k < Ad
N
S gi tr nguyn ca k tho mn cc biu thc trn l s ng cn tm.
+ Hai ngun dao ng vung pha:
III SNG DNG
1- Bin ca sng ti v sng phn x l A th bin dao ng ca
bng sng a =2A.
- B rng ca bng sng l: L = 4A.
- Vn tc cc i ca mt im bng sng trn dy: v
max
= e2A
- Phng trnh sng ti v sng phn x ti M cch B mt khong d l:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
24
os(2 2 )
M
d
u Ac ft t t
= +
v
' os(2 2 )
M
d
u Ac ft t t t
=
- Phng trnh sng dng ti M: '
M M M
u u u = +
2 os(2 ) os(2 ) 2 sin(2 ) os(2 )
2 2 2
M
d d
u Ac c ft A c ft
t t t
t t t t
= + = +
Ch : Khong thi gian gia 2 ln lin tip si dy dui thng l T/2.
Khong cch gia 2 nt lin k bng khong cch 2 bng lin k
v bng
2
k
.
2 - iu kin c sng dng trn si dy n hi:
+ C 2 u c nh:
2
k l = (
*
N k e )
S nt trn dy l 1 + k ; s bng trn dy l k
+ C mt u c nh, mt u t do: ( )
4
1 2
+ = k l ( N k e )
S nt trn dy l 1 + k ; s bng trn dy l 1 + k
3. Chiu di b sng c v thi gian dao ng ca cc phn t mi
trng
u
3
a
2
2
a
2
a
2
a
0
2
12
3
8
5
12
T/12
T/8
T/6
T/4
T/2
Thi
gian
Hnh
b
sng
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
25
IV SNG M
1. i cng v sng m
- V sng m cng l sng c nn cc cng thc ca sng c c th p
dng cho sng m.
- Vn tc truyn m ph thuc vo tnh n hi, mt v nhit ca mi
trng. Biu thc vn tc trong khng kh ph thuc nhit :
t v v o + = 1
0
v
0
l vn tc truyn m C
0
0 ; v l vn tc truyn m t
0
C;
1
273
o =
K
-1
2. Cc bi ton v to ca m
- Mc cng m k hiu l L, n v l ben (B) : ( )
0
lg
I
L B
I
=
- Nu dng n v xiben th : ( )
0
10lg
I
L dB
I
=
;
1 10 B dB =
Vi I l cng m (n v
2
W/m , I
0
l cng m chun,
2 -12
0
W/m 10 I = .
3. Cc bi ton v cng sut ca ngun m
- Cng sut ca ngun m ng hng: I I P . r 4 S
2
t = =
(S l din tch ca mt cu c bn knh r bng khong cch gia tm
ngun m n v tr ta ang xt, I l cng m ti im ta xt)
-
B A
I I , l cng m ca cc im A, B cch ngun m nhng khong
r
A
, r
B
th:
2
2
A B
B A
I r
I r
=
- Mi lin h gia cng m v bin ca sng m:
2
2
2
1
2
1
A
A
I
I
=
- Khi cng m tng (gim) k ln th mc cng m tng (gim)
k N lg = (B) v k N lg 10 = (dB).
+ Trng hp
n
k 10 = n N = (B) hoc n N 10 = (dB)
4. Giao thoa sng m
Giao thoa sng sng dng p dng cho:
+ Dy n c 2 u c nh:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
26
m c bn:
l
v
f
2
0
= (cn gi l ha m bc 1)
ho m bc 2 l : f
2
= 2f
0
;
ha m bc 3 l : f
3
= 3f
0
bc n:
l
v
n f
n
2
. =
+ ng so:
H mt u: m c bn
l
v
f
4
0
=
(cn gi l ha m bc 1);
ho m bc 3 l f
3
= 3f
0
; f
5
= 5f
0
bc n:
( )
l
v
n f
n
4
1 2 + =
.
H 2 u: m c bn
l
v
f
2
0
= ;
ho m f
1
= 2f
0
; f
1
= 3f
0 ;
f bc n:
l
v
n f
n
2
. =
.
Ch : i vi ng so h 1 u, u kn s l 1 nt, u h s l bng
sng nu m nghe to nht v s l nt nu m nghe b nht
CHNG III: DNG IN XOAY CHIU
I. I CNG V IN XOAY CHIU
1. Sut in ng xoay chiu
- Chu k v tn s quay ca khung:
t
e
e
t
2
1
;
2
= = =
T
f T
- Biu thc ca t thng qua khung dy:
( ) ( ) e e + u = + = u t t NBS cos cos
0
0
NBS u =
: T thng cc i gi qua khung dy.
- Biu thc ca sut in ng xut hin trong khung dy dn:
( ) ( ) e e e + = + = u' =
A
Au
= t E t NBS
t
e sin sin
0
vi
0 0
u = = e eNBS E : Sut in ng cc i xut hin trong khung.
2. in p (hiu in th) xoay chiu
+ Cc my o in ch cc gi tr hiu dng
0
2
I
I =
v
2
0
U
U =
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
27
+ Thi gian n sng v tt
- U
0
U
gh
0 U
gh
+ U
0
u = U
0
cos(t + )
3. Cc cng thc khc
- Tnh nhit l-ng ta ra trn in tr thun theo cng thc: Rt I Q
2
=
- in tr
S
l
R = ;
- Mt khi cht c khi lng m, nhit dung ring l
|
|
.
|
\
|
K kg
J
c
.
nhn nhit
lng Q tng nhit t
1
t n
2
t , th: ( )
1 2
t t mc Q =
- in lng chuyn qua tit din ca dy dn trong khong thi gian t A
t
1
t n
2
t :
= =
}
2
1
t
t
dq q
}
2
1
t
t
idt
5. Dng in xoay chiu trong mch ch c in tr thun R; ch c cun
dy thun cm L v ch c t in C
1. Cc cng thc c bn
Ch c R Ch c L Ch c C
nh lut
m
R I U
R 0 0
= ,
IR U
R
=
L L
Z I U
0 0
= ,
L L
IZ U =
C C
Z I U
0 0
= ,
C C
IZ U =
Tr khng R
L
Z L e = 1
C
Z
C e
=
lch pha
(u v i)
u
i
= 0
u
i
= + /2
u
i
= - /2
Lin h gia
u v i:
0
0 0
=
I
i
U
u
1
2
0
2
2
0
2
= +
I
i
U
u
1
2
0
2
2
0
2
= +
I
i
U
u
Thi gian n tt lt i
Thi gian n tt lt v
Thi gian
n sng
trong T
Thi gian
n sng
trong T
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
28
II. MCH R, L, C MC NI TIP.CNG HNG IN
Cc
mt
Mch RLC Mch RL Mch RC Mch LC
Dng
mch
Vect
quay
Tng
tr
Z =
2
L
2
) (Z R
C
Z +
Z =
2
L
2
R Z +
Z =
2
C
2
R Z +
Z =
C L
Z Z
Gc
lch
pha
L C
Z - Z
tan
R
=
0L 0C
0R
U - U
tan
U
=
L C
R
U - U
tan
U
=
+
Z
L
>Z
C
: cm khng
Z
L
< Z
C
dungkhng.
Z
L
=Z
C
:cng hng
L
Z
tan
R
=
0L L
0R R
U U
tan
U U
= =
Mch c tnh
cm khng: >
0
C
Z
tan -
R
=
0C C
0R R
U U
tan - -
U U
= =
Mch c tnh
dung khng:
< 0
= tg
nh
lut m
Z
U
I ;
Z
U
I
0
0
= =
Z
U
I ;
Z
U
I
0
0
= =
Z
U
I ;
Z
U
I
0
0
= =
Z
U
I ;
Z
U
I
0
0
= =
Cng
sut
P = UIcos
P = RI
2
P = UIcos
P = RI
2
P = UIcos
P = RI
2
P = 0
in
nng
W = P t W = P t W = P t
W = 0
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
29
2. Cng hng in.
Nu gi nguyn gi tr ca in p hiu dng U gia hai u mch v
thay i tn s gc e sao cho
C L
Z Z =
hay
C
L
e
e
1
= , th trong mch xy
ra hin tng c bit, l hin tng cng hng. Khi :
+ Tng tr ca mch t gi tr nh nht R Z =
min
.
+ Cng dng in qua mch t gi tr cc i
R
U
I =
max
.
+ Cc in p tc thi hai u t in v hai u cun cm c bin
bng nhau nhng ngc pha nn trit tiu ln nhau, in p hai u in
tr bng in p hai u on mch.
iu kin xy ra cng hng l :
0
1
=
C
L
e
e
LC
1
= e
.
3. iu kin hai i lng tha mn h thc v pha
+ Khi hiu in th cng pha vi dng in (cng h- ng):
0 tan =
=
R
Z Z
C L
hay
C L
Z Z =
+ Khi hai hiu in th u
1
v u
2
cng pha:
2 1 2 1
tan tan = = .
Sau lp biu thc ca
1
tan v
2
tan th vo v cn bng biu
thc ta s tm - c mi lin h.
+ Hai hiu in th c pha vung gc:
1 tan . tan
2
2 1 2 1
= = +
t
.
Sau lp biu thc ca
1
tan v
2
tan th vo v cn bng biu thc
ta cng s tm - c mi lin h.
Tr-ng hp tng qut hai i l- ng tho mn mt h thc no ta s
dng phng php gin vect l tt nht hoc dng cng thc hm s
tan gii ton:
( )
2 1
2 1
2 1
tan . tan 1
tan tan
tan
+
= +
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
30
4. MT S CNG THC P DNG NHANH CHO DNG CU
HI TRC NGHIM (dng hi p)
Cc dng sau y p dng cho on mch xoay chiu L R C mc
ni tip
Dng 1: Hi iu kin c cng hng in mch RLC v cc h qu
p: iu kin Z
L
= Z
c
LC
2
= 1
Khi Z = Z
min
= R ; I = I
max
=
U
R
cos = 1 ; P = P
max
=
2
U
R
Dng 2: Cho R bin i
Hi R P
max
, tnh P
max
, h s cng sut cos lc ?
p : R = Z
L
- Z
C
,
2
Max
U 2
P = , cos =
2R 2
Dng 3: Cho R bin i ni tip cun dy c r
Hi R cng sut trn R cc i
p : R
2
= r
2
+ (Z
L
- Z
C
)
2
Dng 4: Cho R bin i , nu vi 2 gi tr R
1
, R
2
m P
1
= P
2
Hi R P
Max
p R = Z
L
- Z
C
=
1 2
R R
Dng 5: Cho C
1
, C
2
m I
1
= I
2
(P
1
= P
2
)
Hi C P
Max
(cng hng in)
p
C1 C2
c L
Z + Z
Z = Z =
2
Dng 6: Cho L
1
, L
2
m I
1
= I
2
(P
1
= P
2
)
Hi L P
Max
(cng hng in)
p
L1 L2
L C
Z + Z
Z = Z =
2
Dng 7: Hi vi gi tr no ca C th in p hiu dng trn t in U
Cmax
p Z
C
=
2 2
L
L
R + Z
Z
, Khi
R
C
L
M N
B
A
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
31
2 2
ax
L
CM
U R Z
U
R
+
=
v
2 2 2 2 2 2
ax ax ax
; 0
CM R L CM L CM
U U U U U U U U = + + =
Dng 8: Hi vi gi tr no ca L th in p hiu dng trn t in U
Lmax
p Z
L
=
2 2
C
C
R + Z
Z
, Khi
2 2
ax
C
LM
U R Z
U
R
+
=
v
2 2 2 2 2 2
ax ax ax
; 0 = + + =
LM R C LM C LM
U U U U U U U U
Dng 9: Hi iu kin
1
,
2
lch pha nhau
2
(vung pha nhau)
p p dng cng thc tan
1
.tan
2
= -1
Dng 10: Hi khi cho dng in khng i trong mch RLC th tc dng
ca R, Z
L
, Z
C
?
p : I = U/R Z
L
= 0 Z
C
=
Dng 11: Hi Vi e = e
1
hoc e = e
2
th I hoc P hoc U
R
c cng
mt gi tr th I
Max
hoc P
Max
hoc U
RMax
p khi :
1 2
e ee = tn s
1 2
f f f =
Dng 12: Gi tr = ? th I
Max
U
Rmax
; P
Max
cn U
LCMin
p : khi
1
LC
e = (cng hng)
Dng 13: Hi: Hai gi tr ca e :
1 2
P P
e e
=
p
2
1 2 0
ee e =
Dng 14: Hi Hai gi tr ca L :
1 2
L L
P P =
p
1 2
2
0
2
e
+ = L L
C
Dng 15: Hi Hai gi tr ca C :
1 2
C C
P P =
p
2
1 2 0
1 1 2
e
+ =
C C L
Dng 16: Hi Hai gi tr ca R :
1 2
R R
P P =
p R
1
R
2
=
2
( )
L C
Z Z v R
1
+ R
2
=
2
U
P
Dng 17: Hi khi iu chinh L U
RC
khng ph thuc vo R th
p: Khi Z
L
= 2 Z
C
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
32
5. Cng sut ca mch in xoay chiu. H s cng sut.
- Cng thc tnh cng sut ca mch in xoay chiu bt k:
cos UI P = ; cos l h s cng sut.
- Ring vi mch ni tip RLC:
2
2 R
R
U
P I R U I
R
.
- H s cng sut ca on mch ni tip RLC:
Z
R
U
U
R
= = cos
- i vi ng c in:
2
cos
co
P UI P I R ;
trong R l in tr thun ca ng c, cos l h s cng sut
ca ng c, I l cng dng in chy qua ng c, U l in p
t vo hai u ng c v
ci
P l cng sut c ch ca ng c.
- Hiu sut ca ng c in:
os
ci
P
H
UIc
Ch : + tm cng sut hoc h s cng sut ca mt on mch no
th cc i l- ng trong biu thc tnh phi c trong on mch .
+ Trong mch in xoay chiu cng sut ch c tiu th trn
in tr thun.
III. MY PHT IN XOAY CHIU
1. My pht in xoay chiu mt pha
- Tn s dng in xoay chiu do my pht pht xoay chiu mt pha pht ra:
f np =
trong : p s cp cc t, n s vng quay ca roto trong mt giy.
2. My pht in xoay chiu ba pha
a. Ngun mc theo kiu:
+ hnh sao:
0
0
3
d p
d p
I I
I
U U
b. Phi hp mc ngun v ti
Ngun v ti u mc hnh sao:
p dng cho ngun A:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
33
=
=
3
p d
d p
U U
I I
p dng cho ti B:
=
=
3
'
'
p d
d p
U U
I I
Ngun v ti u mc tam gic:
p dng cho ngun A:
=
=
p d
p d
U U
I I 3
p dng cho ti B:
=
=
'
'
3
p d
p d
U U
I I
Ngun mc hnh sao v ti mc tam gic:
p dng cho ngun A:
=
=
3
p d
d p
U U
I I
p dng cho ti B:
=
=
'
'
3
p d
p d
U U
I I
Ngun mc tam gic v
ti mc hnh sao:
p dng cho ngun A:
=
=
p d
p d
U U
I I 3
p dng cho ti B:
=
=
3
'
'
p d
p d
U U
I I
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
34
IV. MY BIN P V TRUYN TI IN NNG
1. My bin p
a. Gi
1
N v
2
N l s vng dy ca cun s cp v th
cp;
1 2
, i i v
1 2
, e e l c- ng v sut in ngtc thi
ca mch s cp v th cp;
1 2
, r r v
1 2
, u u lin tr ca
cun dy s cp v th cp v hiu inth tc thi hai u mch s cp v
th cp. Ta c cc lin h:
k
N
N
e
e
= =
2
1
2
1
(k gi l h s ca MBA)
cun s cp:
1 1 1 1
u e i r = +
cun th cp:
2 2 2 2
u e i r =
b. Nu in tr cc cun dy khng ng k:
Gi
1
U v
2
U l in p hiu dng xut hin hai u ca cun s
cp v th cp;
1
I v
2
I l c- ng hiu dng dng in ca mch s
cp v th cp khi mch kn. H l hiu sut ca MBA.
Ta c cc lin h:
1 1
2 2
U N
U N
=
+
2 1
N N > th
2 1
U U > , ta gi MBA l my tng th.
+
2 1
N N < th
2 1
U U < , ta gi MBA l my h th.
- Hiu sut ca my bin p :
1 1 1
2 2 2
cos
cos
I U
I U
H =
vi
1
cos v
2
cos l h s cng sut ca mch s cp v th cp.
- Nu mch s cp v th cp c u v i cng pha th:
2 2
1 1
U I
H
U I
=
hay
H I
I
U
U
.
1
2
2
1
= ;
Khi % 100 = H th
2 2 1
1 1 2
U N I
U N I
= =
c. Nu in tr cun s cp v th cp ln lt l r
1
v r
2
, v mch
in hai u cun th cp c in tr R:
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
35
Quy c:
1
2
N
= k
N
- in p hai u cun th cp U
2
=
1
2
2 1
k.R
U
k (R + r ) + r
- Hiu sut my bin p: H =
2
2
2 1
k .R
k (R + r ) + r
2. Truyn ti in nng
U P, : l cng sut v in p
ni truyn i, ' , ' U P : l cng
sut v in p nhn c ni
tiu th; I: l cng dng
in trn dy, R: l in tr
tng cng ca dy dn truyn
ti.
+ gim th trn dy dn: IR U U U = = A '
+ Cng sut hao ph trn -ng dy:
R
U
P
R I P P P .
cos
'
2 2
2
2
= = = A
+ Hiu sut ti in:
P
P P
P
P
H
A
= =
'
'
,
Ch :
+ Ch phn bit hiu sut ca MBA ( ) H v hiu sut ti in ( ) ' H .
+ Khi cn truyn ti in khong cch l th ta phi cn si dy dn
c chiu di l 2 .
CHNG IV: DAO NG
SNG IN T
i, I
0
: cng tc thi v cng cc i trong mch; q, Q
0
: in tch
tc thi v in tch cc i trn t in; u, U
0
: in p tc thi v in
pcc i trn t in.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
36
1. i cng : Chu k, tn s ca mch dao ng
- Tn s gc:
LC
1
= e ;
0
0
Q
I
= e
- Chu k dao ng ring:
0
0
2 2
2
I
Q
LC T t t
e
t
= = =
- Tn s ring:
LC
f
t
t
e
2
1
2
= =
Ch : Nu mch dao ng c t 2 t tr ln th ta coi b t l mt t c
in dung C t- ng - ng - c tnh nh- sau:
+ Ghp ni tip:
=
= + + + =
n
i
i n
C C C C C
1
2 1
1 1
...
1 1 1
( )
n
C C C C ,..., ,
2 1
<
+ Ghp song song:
=
= + + + =
n
i
i n
C C C C C
1
2 1
... ( )
n
C C C C ,..., ,
2 1
>
- Gi T
1
v T
2
l chu k dao ng in t khi mc cun thun cm L ln
lt vi t C
1
v C
2
th:
+ Khi mc L vi C
1
ni tip C
2
:
+ =
+ =
2
2
2
1
2
2
2
2
1
2
1 1 1
T T T
f f f
+ Khi mc L vi C
1
song song C
2
:
+ =
+ =
2
2
2
1
2
2
2
2
1
2
1 1 1
f f f
T T T
2. Nng lng ca mch dao ng
Nng l-ng in tr-ng:
2
2
2 2
0
1 1
cos
2 2 2
tt
Q
q
W Cu t
C C
e = = = = ( )
2 2
0
2
1
i I L
Nng l-ng t tr-ng:
2 2 2
0
1 1
sin
2 2
dt
W Li LI t e = = = ( )
2 2
0
2
1
u U C
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
37
Nng l-ng in t:
2 2
0 0
1 1
2 2
= + = =
dt tt
W W W CU LI
2
2 2
0
1 1 1
2 2 2
Q
Li Cu
C
= + =
- Lin h gia in tch cc i v in p cc i:
0 0
CU Q =
- Lin h gia in tch cc i v dng in cc i:
0 0
Q I e =
- Biu thc c lp thi gian gia in tch v dng in:
2
2
2 2
0
e
i
q Q + =
3. Qu trnh bin i nng lng mch dao ng
Nu mch dao ng c chu k T v tn s f th Nng lng in trng
v v nng lng t trng (
t d
W W , ) dao ng vi tn s f= 2f, chu k
T=
2
T
u
-U
0
0
U
2
0
0
U
2
0
U 2
2
0
U 3
2
+U
0
T/4 T/12 T/6
T/8 T/8
T/6 T/12
Ghi ch:
- Hai ln lin tip W
t
= W
tt
l T/4
- Khi q cc i th u cc i cn khi i cc tiu (bng 0) v ngc li.
4. Thu v pht sng in t
- Khung dao ng c th pht v thu cc sng in t c b- c sng:
LC c T c t 2 . = =
;
c l tc truyn sng in t trong chn khng ( s m c / 10 . 3
8
= )
W
tt
= 3 W
t
W
tmax
W
= 0
W
t
= 3 W
tt
W
t
= W
tt
W
tmin
= 0
W
max
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
38
- Nu mch dao ng c L thay i t
2 1
L L ( )
2 1
L L < th mch chn
sng c th chn c sng c bc sng:
C L c C L c
2 1
2 2 t t s s
- Nu mch dao ng c C thay i t
2 1
C C ( )
2 1
C C < th mch chn
sng c th chn c sng c bc sng:
2 1
2 2 LC c LC c t t s s
- Nu mch dao ng c L thay i t
2 1
L L ( )
2 1
L L < v c C thay
i t
2 1
C C ( )
2 1
C C < th mch chn sng c th chn c sng c
bc sng:
2 2 1 1
2 2 C L c C L c t t s s
Gi
1
v
2
l bc sng mch dao ng hot ng
khi dng cun thun cm L mc vi C
1
v C
2
th bc sng
mch dao ng hot ng khi mc L vi:
+ C
1
// C
2
:
+ =
+ =
2
2
2
1
2
2
2
2
1
2
1 1 1
f f f
+ C
1
ni tip C
2
:
+ =
+ =
2
2
2
1
2
2
2
2
1
2
1 1 1
f f f
- Nu mch dao ng c C thay i t
2 1
C C
( )
2 1
C C < th mch hot ng vi bc sng trong khong
2 1
( )
2 1
< th:
1
2 2
2
2
2
2 2
2
1
4 4 C c
L
C c t
t
s s
- Nu mch dao ng c L thay i t
2 1
L L ( )
2 1
L L < th mch hot
ng vi bc sng trong khong
2 1
( )
2 1
< th:
1
2 2
2
2
2
2 2
2
1
4 4 L c
C
L c t
t
s s
Ch : Hai cng thc cui vn p c cho trng hp L v C l hng s
cn bc sng bin thin
2 1
.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
39
5. Mch dao ng tt dn
- Khung dy c in tr hot ng nn c s
2 2 2 2
2
0 0
2 2
C U U RC
I R R
L
e
= = =
cng l cng sut to nhit ca in tr.
- Nng l-ng cn cung cp trong khong thi gian t: Rt I Q A
2
= =
6. Di sng in t
Ni
dung
SNG
DI
SNG
TRUNG
SNG NGN
SNG CC
NGN
Bc
sng
> 1000 m
1.000 m
100 m
100 m 10 m 10 m 0,01m
c
im
- C nng
lng nh,
- khng
truyn c
i xa trn
mt t.
- t b nc
hp th
- C nng
lng kh ln,
- Truyn i
c trn mt
t.
- B tng in
ly hp th vo
ban ngy v
phn x vo
ban m
- C nng lng
ln,
- Truyn i c
mi a im trn
mt t
- C kh nng
phn x nhiu ln
gia tng in ly
v mt t
- C nng lng rt
ln ln
- Truyn c i
c trn mt t
- Khng b tng
in ly hp th hoc
phn x v c kh
nng truyn i rt xa
theo mt ng
thng
ng
dng
Dng
thng tin
di nc
Dng thng
tin vo ban
m
Dng thng
tin trn mt t
Dng thng tin
trong v tr.
CHNG V: SNG NH SNG
1. Tn sc nh sng
a. i vi lng knh
- Cng thc lng knh:
+ =
= +
=
=
A i i D
A r r
r n i
r n i
'
'
' sin ' sin
sin sin
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
40
vi i, i l gc ti v gc l; A l gc chit quang; D l gc lch to bi
tia ti v tia l.
- Tr-ng hp gc nh: D = (n - 1)A
- Gc lch cc tiu.
+ Khi c gc lch cc tiu, - ng i ca tia sng i xng qua mt phn
gic ca gc chit quang.
+ K hiu gc lch cc tiu l
m
D , gc ti ng vi gc lch cc tiu l
m
i , ta c:
=
+
=
= =
2
sin
2
sin
2
2
'
A
n
A D
A i D
A
r r
m
m m
- Gc lch gia 2 tia sng n sc qua lng knh (chit sut i vi lng
knh ln lt l n
1
v n
2 ( )
2 1
n n >
): ( )A n n D
2 1
= A
- B rng quang ph lin tc trn mn chn t pha sau lng knh cch
lng knh mt khong l:
( )lA n n l
t
= A
(vi n
t
v n
= ' ;
trong c v l vn tc v bc sng ca nh sng trong chn khng.
+ Dng nh lut khc x tm gc khc x
21
1
2
sin
sin
n
n
n
r
i
= =
+ Nu nh sng t mi trng chit quang ln sang mi trng chit
quang nh phi xc nh
gh
i :
1
2
sin
n
n
i
gh
=
* Nu dng nh sng trng th:
+ C hin tng tn sc v xut hin chum quang ph lin tc.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
41
+ Cc tia n sc u b lch
- Tia lch t so vi tia ti;
- Tia tm lch nhiu so vi tia ti.
c. Thang sng in t
10
-11
m 10
-8
m 0,001m (m)
f (Hz)
2. Giao thoa nh sng
Gi khong cch gia hai khe S
1
S
2
l
a, khong cch t mt phng cha 2
khe v mn chn l D, l b- c
sng ca nh sng.
1. Cc cng thc c bn
- Hiu ng i ca mt im c
ta x trn mn:
D
ax
d d =
1 2
- V tr vn sng: ki
a
D
k x = =
Vn sng bc n ng vi n k =
- V tr vn ti: ( ) ( )
2
1 2
2
1 2
i
k
a
D
k x + = + =
hoc
( ) 1
2
sk s k
tk
x x
x
+
=
0 > k vn ti bc n ng vi 1 = n k ;
0 < k vn ti th n ng vi n k = ;
v d: vn ti th 5 ng vi 5 = k hoc k=4.
- Khong vn:
D
i
a
=
- Bc sng ca nh sng:
D
ia
=
Sng
v
tuyn
Tia
hng
ngoi
nh
sng
trng
Tia t
ngoi
Tia
X
Tia
gama
0,4
m
0,75
m
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
42
- Tn s ca bc x:
c
f =
- Khong cch gia n vn sng lin tip l d th:
1
=
n
d
i
- Khong cch gia 2 vn sng bc k bng: ki 2
2. S vn sng, ti trn mn
Tnh s vn sng ti trn on AB c ta x
A
v x
B
bt k x
A
< x
B
+ S vn sng trn on AB l s nghim k (nguyn) tha mn h thc:
A B
x ki x s s
+ S vn ti trn on AB l s nghim k nguyn tha mn h thc:
A B
1
x (k )i x
2
s + s ( ) Z k e
Lu : Ta x
A
x
B
c th > 0 hoc m ty v tr A v B trn trc ta
3. Dch chuyn ca h vn
Gi: D l khong cch t 2 khe ti mn
D
1
l khong cch t ngun sng ti 2 khe
+ Khi ngun sng S di chuyn theo phng song song vi S
1
S
2
th h
vn di chuyn ngc chiu, khong vn i vn khng i v di ca h
vn l:
0
1
D
x d
D
, d l dch
chuyn ca ngun sng.
+ Khi ngun S dng yn v
hai khe dch chuyn theo phng
song song vi mn th h vn dch chuyn cng chiu, khong vn i vn
khng i v di ca h vn l:
d
D
D
x
|
|
.
|
\
|
+ =
1
0
1 , d l dch chuyn ca hai khe S
1
v S
2
.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
43
4. Bc x trng nhau (s dng 2,3,4 bc x)
a. Vn sng trng mu vn sng trung tm
trung tm x
1
= x
2
1 2
1 2
D D
k k
a a
=
1 2
2 1
k
p
k n
= =
v k
1 2
2,3,
Ghi ch:
* V tr hai vn sng ca hai bc x trng nhau
x
= x
1
= pn hoc x
= x
2
= qn
* Nu s dng ba n sc cn lp ba t l
+
1 2
2 1
k
k
;
3 1
3 1
k
k
v
3 2
3 2
k
k
+ Lp bng gi tr k
1
; k
2
; k
3
v tm nhng v tr trng nhau ba bc x
b. Cc vn ti ca hai bc x trng nhau
x
2
2
1
1
k
T
k
T
x
=
a
D
k
a
D
k
2
). 1 2 (
2
). 1 2 (
2
2
1
1
+ = +
1 2
2 1
2k 1
p
2k 1 q
+
= =
+
+ = +
+ = +
) 1 2 ( 1 2
) 1 2 ( 1 2
2
1
n q k
n p k
;
V tr trng: x
a
D
n p x
k
T
2
). 1 2 (
1 1
1
+ = =
c. Vn sng ca bc x trng vn ti ca bc x kia
Gi s: x
1 2
1 2
k k 1
2
S T 1 1 2
i
x k i (2k 1).
2
+
= +
1 2 2
2 1 1
k i
p
2k 1 2i 2 q
= = =
+
+ =
+ = +
) 1 2 (
) 1 2 ( 1 2
1
2
n p k
n q k
V tr trng: x
1
1
k
1
x p(2n 1).i
= = +
5. Giao thoa vi nh sng trng
i vi nh sng trng ( )
0, 38 0, 76 m m = .
- B rng vn sng (quang ph) bc k:
( ) ( )
t t k
i i k
a
kD
x = = A .
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
44
- nh sng n sc c vn sng ti im ang xt:
. k D xa
x
a kD
= = ,
k - c xc nh t bt ph- ng trnh: 0, 38 0, 76
xa
m m
kD
s s
- nh sng n sc c vn ti ti im ang xt:
( )
( )
2
2 1
2 2 1
D xa
x k
a k D
= + =
+
,
k - c xc nh t bt ph- ng trnh
( )
2
0, 38 0, 76
2 1
xa
m m
k D
s s
+
Lu : V tr c mu cng mu vi vn sng trung tm l v tr trng nhau
ca tt c cc vn sng ca cc bc x thnh phn c trong ngun sng.
CHNG VI: LNG T NH SNG
0
: gii hn quang in,
0
f : tn s gii hn quang in, : bc sng
nh sng, f : tn s ca nh sng, A: Cng thot,
max 0
v : vn tc ban u
cc i,
bh
I : cng dng quang in bo ha,
h
U : in p(hiu in th)
hm, h : hng s Flng ( Js h
34
10 . 625 , 6
= ) , c : vn tc nh sng trong
chn khng ( s m c / 10 . 3
8
= ), e : in tch ca electron ( C e
19
10 . 6 , 1
= )
1. Cc cng thc v hin tng quang in
+ Nng lng ca photon:
2
c m
hc
hf
ph
= = =
c
+ ng lng ca photon:
c
h
c m p
ph
c
= = = ,
m
ph
l khi lng tng i tnh ca photon.
+ Gii hn quang in:
0
hc
A
=
+ Ph-ng trnh Anhxtanh:
2
0
1
2
max
hf A mv = + ,
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
45
khi lng ca electron
31
9,1.10 m kg
= .
+ Bc x n sc (bc sng ) c pht ra v nng lng ca mi
xung l E th s photon pht ra trong mi giy bng:
hc
E
hf
E E
n
c
= = =
+ Vn tc ban u cc i:
m
hc
v
|
|
.
|
\
|
=
0
max 0
1 1
2
+ Vt dn c chiu sng:
max
2
max 0
2
1
V e mv =
(
max
V l in th cc i ca vt dn khi b chiu sng)
+ Nu in trng cn l u c cng E v electron bay dc theo
ng sc in th:
max
2
max 0
2
1
Ed e mv =
(
max
d l qung ng ti a m electron c th ri xa c Catot).
Ch :
+ Nu chiu vo Catt ng thi 2 bc x
1
,
2
th hin tng
quang in xy ra i vi bc x c bc sng b hn
0
( )
0
f f > . Nu c
2 bc x cng gy ra hin tng quang in th ta tnh ton vi bc x c
bc sng b hn.
+ Ban nng cao
- in p hm trit tiu dng quang in
2
1
2
omax h
mv eU =
- Cng dng quang in bo ha:
I = ne (n: s electron v anot trong 1 s)
- Tc electron khi v n anod
Dng nh l ng nng W
A
- W
omax
= eU
AK
2. Chuyn ng ca electron trong trng in t
a. Chuyn ng ca electron trong in trng
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
46
+ in p U tng tc cho electron:
2
2
1
v m eU
e
=
2
0
2
1
v m
e
(
0
v v v ln lt l vn tc u v vn tc sau khi tng tc ca e).
+ Trong in tr- ng u:
d
F e E =
ln: E e F
=
C 3 trng hp:
- Nu
0
v E: chuyn ng chm dn u vi gia tc
eE
a
m
=
- Nu
0
v E: chuyn ng nhanh dn u vi gia tc
eE
a
m
=
- Nu
0
v E : chuyn ng cong qu o Parabol
+ Theo phng xx: thng u: x = v
0
t
+ Theo phng yy nhanh dn u vi gia tc
eE
a
m
=
b. Chuyn ng ca electron trong t trng
+ Trong t tr- ng u: B qua trng lc ta ch xt lc Lorenx:
o sin vB e f = = ma =
2
v
m
R
( ) B v
, = o
+ Nu vn tc ban u vung gc vi cm ng t: lectron chuyn ng
trn u vi bn knh
. mv
R
e B
=
; bn knh cc i:
B e
mv
R
max 0
max
=
+ Nu vn tc ban u xin gc o vi cm ng t: lectron chuyn
ng theo vng xon c vi bn knh ng vng c:
o sin
max 0
B e
mv
R =
3. Cng sut ca ngun sng - dng quang in
- hiu sut lng t
a. Cng sut ca ngun sng.
. P n
c = IS =
e H
I
hc
P P
n
bh
= = =
c
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
47
n
=
c. Hiu sut l-ng t.
'
bh
I n
H
n P e
c
= =
' n l s lectron bt ra khi Katt kim loi trong mi giy.
n
c
c
h hf = = (l nng lng photon ca tia Rnghen)
2 2
2
0
2
mv
U e
mv
W
+ = =
l ng nng ca electron khi p vo i catt (i m cc)
U l hiu in th gia ant v catt
v l vn tc electron khi p vo i catt
v
0
l vn tc ca electron khi ri catt (thng v
0
= 0)
m = 9,1.10
-31
kg l khi lng electron
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
48
- Cng dng in qua ng Rn-ghen: e n I = ,
(n l s e p vo i Catot trong 1s).
Trng hp b qua nhit lng ta ra trn i m cc:
Ta c: c >
W ngha l
W
c
h s
Hay
W
hc
>
- ng Rn Ghen s pht bc x c b- c sng nh nht nu ton b nng
l- ng ca chm tia Katot chuyn hon ton thnh nng l- ng ca bc x
Rn Ghen. Bc sng nh nht c tnh bng biu thc trn khi du = xy
ra :
W
hc
=
min
Trng hp ton b nng lng ca electron bin thnh nhit
lng:
- Nhit lng ta ra trn i Catot trong thi gian t:
W = Q
RI
2
t = mct
t: tng nhit ca i m cc (anot)
c: nhit dung ring ca kim loi anot.
m: khi lng anot
Trng hp tng qut:
- Hiu sut ca ng Rnghen:
W
Q W
W
H
= =
c
5. Mu nguyn t Bo
+ Khi nguyn t ang mc nng l- ng cao chuyn xung mc nng
l- ng thp th pht ra photon, ng- c li chuyn t mc nng l- ng thp
chuyn ln mc nng l- ng cao nguyn t s hp thu photon
hf E E
thp cao
=
+ Bn knh qu o dng th n ca electron trong nguyn t hir:
0
2
r n r
n
=
Vi m r
11
0
10 . 3 , 5
= : l bn knh Bo ( qu o K)
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
49
+ Mi lin h gia cc bc sng v tn s ca cc vch quang ph
ca nguyn t hir:
Th d
31
=
32
+
21
21 32 31
1 1 1
+ =
v
21 32 31
f f f + =
+ Nng lng electron trong nguyn t hir:
2
13, 6
( )
n
E eV
n
Vi n e N
*
: lng t s.
+ Nng lng ion ha hydro (t trng thi c bn)
W
cung cp
= E
- E
1
Ch : Khi nguyn t trng thi kch thch n (trng thi th n)
c th pht ra s bc x in t ti a cho bi cng thc:
( )
2
1
2
= =
n n
C N
n
; trong
2
n
C l t hp chp 2 ca n.
+ Cc dy quang ph (ban nng cao)
.
1 2
1; 2, 3, 4, ... n n = = dy Laiman (t ngoi)
1 2
2; 3, 4, 5, ... n n = = dy Banme (nhn thy)
1 2
3; 4, 5, 6,... n n = = dy Pasen (hng ngoi).
Lymann
K
M
N
O
L
P
Balmer
Paschen
H
o
H
|
H
H
o
n = 1
n = 2
n = 3
n = 4
n = 5
n = 6
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
50
CHNG VII: HT NHN NGUYN T
I - I CNG V HT NHN NGUYN T
1. Cu to ca ht nhn nguyn t
- Ht nhn nguyn t l phn cn li ca nguyn t sau khi loi b electron,
ht nhn nguyn t X k hiu l:
A
Z
X , XA, X
A
.
Trong : Z l nguyn t s hay s proton trong ht nhn.
N : S ntron A Z N = + : S khi.
- Kch thc (bn knh) ca ht nhn:
3
1
15
. 10 . 2 , 1 A R
= m; vi A l s khi
ca ht nhn.
2. n v khi lng nguyn t
- n v khi lng nguyn t l n v Cacbon (k hiu l u)
kg u
27
10 . 66055 , 1 1
=
- Ngoi ra theo h thc gia nng lng v khi lng ca Anhxtanh, khi
lng cn c th o bng n v
2
c
eV
hoc
2
c
MeV
;
2
/ 5 , 931 1 c MeV u =
3. Nng lng lin kt nng lng lin kt ring
Ht nhn
A
Z
X c khi lng m c cu to bi Z proton v N
notron. Cc php o chnh xc cho thy khi lng m ca ht nhn
A
Z
X bao
gi cng b hn tng khi lng ca cc nuclon to thnh ht nhn
A
Z
X :
p m
m Zm Nm m A = +
. m A c gi l ht khi ca ht nhn.
- Nng lng lin kt v nng lng lin kt ring:
= =
A =
A
lk
lkr
2
lk
W
W
m.c W
c
Nng lng lin kt ring cng ln th ht nhn cng bn vng.
- Nng lng ngh:
2
mc E = , vi m l khi lng ngh ca ht nhn
4. Cng thc Einstein gia nng lng v khi lng
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
51
Nng lng ht = Nng lng ngh + ng nng ca ht
E = E
0
+ W
= mc
2
+ mv
2
5. Mt vi bi ton mi v ht nhn
+ Mt khi lng (khi lng ring)ht nhn
X
m
D
V
=
Vi
X
m
v V: khi lng v th tch ht nhn
+ Mt in tch ht nhn
Q
q
V
=
Vi Q l in tch (ch gm cc prtn
V =
3
4
R
3
t l th tch ht nhn
II - PHNG X
1. Mt s cng thc c bn
- S ht nhn cn li:
0 0
.2 .
t
t
T
N N N e
= =
- Khi lng cn li:
t
T
t
e m m m
= =
0 0
2
Vi T l chu k phng x, l hng s phng x
T
2 ln
=
- S ht nhn b phn r: ( )
t
e N N
= A 1
0
|
|
.
|
\
|
=
T
t
N 2 1
0
khi T t << : t N N
0
= A
- Phn trm s nguyn t b phn r:
t
T
t
e
N
N
= =
A
1 2 1
0
- Khi lng b phn r: ( )
t
T
t
e m m m
=
|
|
.
|
\
|
= A 1 2 1
0 0
- Phn trm khi lng b phn r:
t
T
t
e
m
m
= =
A
1 2 1
0
- S ht sinh ra bng s ht phng x mt i
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
52
- Tnh tui ca mu cht phng x:
H
H
N
N
t
0 0
ln
1
ln
1
= =
- Khi c cn bng phng x:
2 2 1 1
N N =
- Khi lng: A
N
N
m
A
. =
2. Cc dng c bit
+ Cho 1 lng ng v phng x X c chu k phng x l T, phng
x ban u l H
0
vo th tch V ca cht lng, sau thi gian
0
t ly ra th
tch v cht lng th phng x l H. Th tch cht lng bng:
T
t t
H
v H
He
v H
V
0 0
2 .
0 0
= =
+Phng x ti hai thi im: Gi N A l s xung phng x pht ra trong
thi gian
1
t , ' N A l s xung phng x pht ra trong thi gian
2
t k t thi
im sau thi im ban u mt khong thi gian
0
t , th:
2
1
0
1
1
.
'
t
t
t
e
e
e
N
N
=
A
A
+ Nu
2 1
t t = :
0
'
t
e
N
N
=
A
A
+ Nu T t t <<
2 1
, :
2
1
.
'
0
t
t
e
N
N
t
=
A
A
Ch : Tui ca ming g c xc nh t thi im cht (cht) n
thi im ta xt.
Nu khong thi gian kho st rt nh so vi chu k bn r
( T t << ) th ta vn dng h thc gn ng x e
x
+ ~1 (khi 1 << x ). y
ta c: t e
t
1 v T t << nn
( )
t
e N N
= A 1
0
t N
0
=
Phn ring ban nng cao
+ phng x thi im t (n v Becren Bq):
0
.
t
H N N e
= =
t
T
t
e H H
= =
0 0
2
0 0
N H =
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
53
+ Lin h gia khi lng v phng x:
A
N
AH
m
=
+ Lu : Khi tnh phng x H, H
0
th chu k phng x T tnh bng n
v giy(s).
III - PHN NG HT NHN
Phng trnh phn ng:
3 1 2 4
1 2 3 4
A A A A
Z Z Z Z
A B C D + +
1. Cc nh lut bo ton.
+ nh lut bo ton s khi:
4 3 2 1
A A A A + = + .
+ Bo ton in tch:
4 3 2 1
Z Z Z Z + = +
+ nh lut bo ton ng lng:
A B C D
P P P P + = +
+ nh lut bo ton nng lng ton phn: Nng lng tng cng
trong phn ng ht nhn l khng i.
Ch : Trong phn ng ht nhn khng c nh lut bo ton khi lng .
2. Xc nh nng lng, to hay thu bao nhiu?
Trong phn ng ht nhn
3 1 2 4
1 2 3 4
A A A A
Z Z Z Z
A B C D + +
Cc ht nhn A, B, C, D c:
Nng lng lin kt ring tng ng l c
1
, c
2
, c
3
, c
4
.
Nng lng lin kt tng ng l AE
1
, AE
2
, AE
3
, AE
4
ht khi tng ng l Am
1
, Am
2
, Am
3
, Am
4
a. ht khi phn ng: Am=Am
C
+ Am
D
- Am
A
- Am
B
b. Cng thc tnh nng lng ca phn ng ht nhn:
Bit cc khi lng W = (M
trc
M
sau
) c
2
Nu Bit nng lng lin kt W = AE
sau
- AE
trc
Bit ht khi cc ht W = (Am
sau
- Am
trc
)c
2
Bit ng nng cc ht W = W
sau
- W
trc
Ch : p, n v electron c ht khi bng 0.
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
54
c. bit phn ng ta hay thu nng lng:
Gi tng khi lng ca cc ht nhn v phi l m
0
, v to thnh l m.
Nu:
0
m m > Phn ng to nng lng
Nng lng ta ra ca 1 phn ng: ( )
2
0
' c m m W =
Nng lng ta ra thng dng ng nng cc ht.
Cc ht sinh ra khi bn hon cc ht ban u
0
m m < Phn ng thu nng lng
+ Nng lng cn cung cp ti thiu phn ng xy ra
(chnh l nng lng thu vo ca phn ng): ( )
2
0 min
c m m W =
Nng lng thu vo thng di dng
ng nng cc ht
hoc bc x
Cc ht sinh ra khi khng bn hon cc ht ban u
+ Nu ng nng ca cc ht ban u l
min
W W > th:
( ) '
2
0
W c m m W + =
( ' W l ng nng ca cc ht sinh ra)
3. Tnh ng nng v vn tc cc ht ca phn ht nhn, s dng
cc cch sau:
Dng nh lut bo ton nng lng ton phn:
( ) '
2
0
W W c m m =
(S dng ht khi ca cc ht nhn: ( )
2
0
c m m )
Kt hp vi nh lut bo ton ng lng:
A B C D
P P P P + = +
( ) ( )
2 2
A B C D
P P P P + = +
Dng phng php gii ton vecto v hnh hoc
T suy ra i lng cn tm v d gc hp bi chiu chuyn ng ca
cc ht so vi mt phng no
Cc trng hp c bit khi so snh ng nng cc ht sinh ra:
- Nu cc ht nhn ban u ng yn th:
'
'
'
'
X
Y
Y
X
m
m
W
W
=
- Nu cc ht sinh ra c cng vn tc th:
'
'
'
'
Y
X
Y
X
m
m
W
W
=
Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056
55
Ch : Cng thc gia ng lng v ng nng: p
2
= 2m W
Nhit ta ra khi t m kg cht t c nng sut ta nhit l L bng:
Lm Q= , L: nng sut to nhit (J/kg).
J KWh 000 . 600 . 3 1 =
* Cc trng hp c bit thng gp
+ Trc ht ta c nh lut bo ton nng lng
A + B C + D
W
C
+ W
D
= (m
trc
- m
sau
)c
2
+ W
A
(gi s ht B ng yn) (1)
+ Hai ht sinh ra c vn tc vung gc nhau
2 2 2
C D A C D
p p p p p = +
m
C
W
C
+m
D
W
D
=m
A
W
A
(2)
T (1) v (2) ta gii v tm c W
C
v W
D
+ Mt trong hai ht sinh ra vung gc vi ht A
2 2 2
C A D A C
p p p p p = +
m
D
W
D
- m
C
W
C
= m
A
W
A
(2)
T (1) v (2) ta gii v tm c W
C
v W
D
+ Hai ht sinh ra ging ht nhau v vec t p cc ht i xng v hp
A
p vi cc gc bng nhau
Ta c cos
2
A
C
p
p
=
2
cos
2
A A
C C
m W
m W
=
Nh ta tm W
C
v W
D
.
+ Phng x sinh ra hai ht chuyn ng ngc chiu nhau
0
C D C D
p p p p + = =
ln p
C
=p
D
m
C
W
C
= m
D
W
D
- Cho phng trnh phng x: Z Y X
A
Z
A
Z
+
'
'
C
p
A
p
D
p
A
p
C
p
D
p
C
p
A
p
D
p