Tiu lun v vt l Laser

B GIAO DUC VA AO TAO

TRNG AI HOC VINH
Tiu lu n chuyn n!"nh
V#T $% $&'(R

) *"i+
$,-./ 0" c1c *2nh ch3* c4, l,-./5 6n! 78n!
9:i nh3* c4, *i, l,-./

H;c 0in+ H< =HI CNG
$:>+ CH?@ A Bu,n! h;c
N!CDi hC:n! 7En +TF' OAN HOAI 'GN
Vinh, thng 2 nm 2010
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 1
Tiu lun v vt l Laser
HI JKu
Laser l mt nh sng c bit, hin v ang c nghin c!" mt
cch c# th$% Laser l nh sng c bit v& n' c' nhi(" t)nh ch*t v c+ng ,#ng
h-n h.n cc nh sng th+ng th/ng 0hc%
1in ng/i ta ,2a v3 cc t)nh ch*t v c+ng ,#ng c4a n' $ !ng ,#ng
tr3ng nhi(" l5nh v2c 0hc nha"%
V67 nh8ng t)nh ch*t v !ng ,#ng ' nh th9 n3: $ lm r; i(" '
t+i ch<n ( ti nghin c!"= Tnh cht, ng dng v cc ng
dng mi nht ca tia laser .
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 2
Tiu lun v vt l Laser
ChCLn! IF CAC TMNH CHNT CO& CHPH TI& $&'(R
>c ,?" laser c' b@n ch*t l s'ng in tA nhng ,3 ng"Bn Cht ra laser 0hc
h.n s3 vDi cc ng"Bn Cht nh sng th+ng th/ng 0hc nn n' c' nh8ng t)nh
ch*t c bit 0hc vDi nh sng th+ng th/ng%
?F? CCDn! JQ *i, l,-./ l:n !3> RQi lKn cCDn! JQ *i, -1n! nhiS*
E$ lm r; i(" n7 ta sF s3 snh c/ng c4a b!c GH laser vDi b!c GH nhit%
VDi laser 0h) 1e I Je c' c+ng s"*t th*C cK 1mL M ch9 lin t#c
Cht ra Ch+t3n nNm tr3ng vOng nh&n th*7 c P 0,QR2STmU, vDi nng lng
mt Ch+t3n l hV W 10
I1X
Y th& sZ Ch+t3n Cht ra tr3ng 1 gi[7 l=

1Q
1
10 = =
h
P
N
P1U
Jhng vDi ng"Bn nhit c' \ cK 1000] b!c GH tA ,in t)ch ^_ W 1 cm
2
v
cOng Cht s'ng tr3ng vOng th*7 c PQ000
0
A
U th& sZ Ch+t3n Cht ra tr3ng
mt gi[7 l=
12
`
2
10
1

kT hc
e
A
N
P2U
a3 snh P1U v P2U ta th*7 c/ng c4a laser 0h) th+ng th/ng g*C
cK 1 vHn l?n s3 vDi nh sng ,3 b!c GH nhit%
VDi ng"Bn laser c' c+ng s"*t lDn cK 1bL th& n' g*C hng tc l?n
dh)nh l) ,3 ' nn n' trM thnh ng"Bn sng e"f gi ch3 nhng !ng
,#ng c# th$%
?FT Q 7Unh hC:n! c4, $,-./ c,V
Jg"Bn sng nhit b!c GH the3 m<i Ch-ng tr3ng 0h+ng gian% Jhng
,3 c- c*" c4a b"Bng cng hMng c4a m7 Cht laser nn n' chc Cht ,a3
ng ngang v chgng t6C tr"ng tr3ng mt mt Ch.ng Ch[n c2c% d+ng s"*t
Cht c Ch[n bZ (" v Ch[n bZ .ng Cha tr3ng 0hh" c4a ng"Bn%
VDi laser s'ng Ch.ng b!c GH tA mt b"Bng cng hMng vDi g-ng
/ng 0)nh , P h3c ,in t)ch _ W i,
2
`jU, sa" g-ng chOm laser sF tn GH ,3
hin tng nhik" GH, ,Di g'c nhik" GH ^l W ,`m, v chOm tia b!c GH tr3ng
mt g'c 0hZi=
^n W P^lU
2
W ,
2
`m
2
W _`m
2
PRU
gi tro g'c 0hZi n7 nhp s3 vDi g'c 0hZi b!c GH c4a mt ng"Bn nh sng
nhit cK 2i
E onh hDng ca3 ch3 s2 t6C tr"ng nng lng tr3ng mt g'c 0hZi
nhp v tH3 nn c/ng lDn%
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 3
Tiu lun v vt l Laser
1%R E -n sqc ca3
E -n sqc c4a mt chOm tia c onh ngh5a l rng vHch Chr
c4a chOm% ]hi rng c4a vHch Chr c4a chOm bNng 0h+ng th& chOm c'
-n sqc ca3 nh*t% d' nhis" ng"7n nh[n ,tn 9n b!c GH c' mt rng nh*t
onh% \r3ng tr/ng hC g?n gng vDi b"Bng ccng hMng e"ang h<c rng
vHch c Gc onh bNng c+ng th!c=

2
1
j
2
0

=
P
h
c
PjU
\r3ng '=
V
0
= l t[m t?n sZ Cht
u I c+ng s"*t Cht c4a b!c GH
v
c
I th/i gian sZng c4a Ch+t3n tr3ng b"Bng cng hMng
h I hNng sZ ulanc0
VDi laser c+ng s"*t Cht u W 10
IR
L, 1`v
c
w 1>1x, M vOng bDc s'ng ' c'
^V w y10
IR
1x% E[7 l rng r*t bz%
J9" s{ ,#ng 0hi nim v( sHch Chr=
\
0
W ^V`V
0
\a c'= \
0
W
1|
1y
R
10
R10
y10

=
>"Zn c' s2 rn onh t?n sZ trn, b"Bng cng hMng Ch@i r*t rn onh,
,i c4a n' Ch@i tha7 ri P ,3 nhit, n"ng }U r*t )t% \a c' th$ nh gi ~i
hpi n7 the3 tc sZ=

0

d
d
PQU
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 4
V
0
V
^V
Tiu lun v vt l Laser
tA PyU v PQU ta s"7 ra= ^, W 10
I|
0

Jh v67 ch3 th*7 vDi cc laser, $ c' c s2 rn onh t?n sZ -n sqc

ca3 th& b"Bng cng hMng Ch@i c bZ tr) 0h+ng r"ng ng v t tr3ng
nh8ng i(" 0in c bit P cc g-ng Ch@n GH Ch@i c 0C cht nh/ cc
thanh gi K bNng thzC invar )t cho" tha7 ri v( nhit vv%%%U
?FW T2nh ch3* XhYn! !i,n c4, *i, l,-./
1"#"1 $% &n '(nh !)a !*! +,-e ngang
\r3ng ch9 ,Ang, ng/i ta g<i m3,e ngang l rn onh 0hi s2 Ch[n
bZ 0h+ng gian c4a bin tr/ng c4a s'ng l rn onh tr3ng mt Ch.ng tr2c
gia3 vDi tr#c c4a d1% Ei(" n7 c' ngh5a bin v Cha c4a s'ng c lC
lHi gi tro c4a ch)nh m&nh v 0h+ng bi9n ri tr3ng mt ti9t ,in ngang c4a
d1, sa" e" tr&nh s'ng tr"7(n i v v( gi8a hai g-ng Ch@n GH%
VDi cc d1 c' g-ng c?", s'ng c' ,Hng h&nh ba"ss ,3 ' M b*t 0&
i$m n3 tr3ng b"Bng, s2 Ch[n bZ c/ng cng l ,Hng ba"ss
U P
2
0
2
2
U P
z W
r
e I r I

=
P|U
\r3ng '=
0
l c/ng trn tr#c c4a d1
LPxU bn 0)nh c4a v~ng tr~n M ' c/ng gi@m mt thAa sZ
e
2
s0 vDi
0
]hi d1 l rn onh th& t)nh ch*t 0h+ng gian c~n bi$" hin M ch
chOm tia laser l' ra sF gi8 ng"7n t)nh ch*t Ch[n bZ ba"ss 0hi tr3ng d1
chgng l chOm Ch[n bZ ba"ss%
1"#". T/nh !hu0n tr%! !)a !h1+ tia
\r3ng th2c nghim ng/i ta bZ tr) cc 0)nh v th*" 0)nh sF th" c
cc chOm h?" nh s3ng s3ng%
1"#"2 $% h3i t4 !)a !h1+ tia
VDi cc chOm sang th+ng th/ng, ta 0h+ng th$ hi t# chOm tia v3
mt i$m vDi /ng 0)nh nhp t" f ,3 gC hin tng nhik" GH%
VDi chOm tia laser n' c' th$ t6C tr"ng hi t# M mt i$m c' ,in t)ch
cK m
2
%
?FZF T2nh ch3* *hDi !i,n c4, *i, $,-./
\)nh ch*t n7 c th$ hin tr3ng ch9 lm vic lin t#c ha7 l G"ng
c4a laser%
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 5
Tiu lun v vt l Laser
1?" h9t cc laser (" c' th$ Cht lin t#c trA laser "b7 ha7 laser th"
tinh i+n hi9m% Jg3i ra, cc laser cng ,k ,ng lm vic M ch9 G"ng nh-g
nh8ng bin ChC 0 th"6t ring%
\r3ng cc t)nh ch*t th/i gian n7 c?n chg f m*7 i$m sa"=
]hi Cht lin t#c, the3 th/i gian laser c' s2 thng ging v( t?n sZ
ng"7n nh[n l ,3 c- c*" c4a ch)nh laser, cc tc ng ng3Hi c@nh vDi d1
}
]hi Cht G"ng nng lng ha7 c+ng s"*t Cht lin h vDi nha" e"a
rng G"ng nh/ c+ng th!c=

E
P
c
=
PXU
[7= u
c
l c+ng s"*t c4a cnh G"ng, l nng lng G"ng, v rng G"ng
Jg3i ra, c+ng s"*t tr"ng b&nh c4a G"ng c Gc onh bNng c+ng th!c

E P
m
=
vDi V

l t?n sZ lC lHi c4a G"ng

ChCLn! IIF CAC [NG DUNG CO& TI& $&'(R
."1" 5ng -4ng !)a laser tr,ng nghi6n !7u 8h,a h!9
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 6
Tiu lun v vt l Laser
a. Nghin cu v Quang hc phi tuyn!

Jh chgng ta bi9t tr3ng e"ang h<c cr i$n cc ng"Bn sng Cht s'ng
l nh8ng ng"Bn 0h+ng 09t hC v c' c/ng nhp% ]hi t-ng tc c4a nh
sng vDi cc m+i tr/ng v6t ch*t, Ch[n c2c c4a m+i tr/ng chc l hm
t"79n t)nh c4a c/ng in tr/ng c4a s'ng tDi%
u W
E
M [7, u l Ch[n c2c c4a m+i tr/ng%

l c@m in c4a m+i tr/ng%

l c/ng in tr/ng
]hi c/ng s'ng lDn nh cK b!c GH laser th& ta c' th$ bi$" ,ikn lHi
Ch[n c2c nh sa"=
u W
%%%
R
R
2
2 1
E E E

+ +
]hi cng lDn th& sZ hHng b6c ca3 c4a cng trM nn c' tc ,#ng lDn v
chgng ,tn 9n nh8ng hi" !ng mDi trDc [7 0h+ng e"an st c, ' l
cc hi" !ng e"ang Chi t"79n% Jg7 na7 ng/i ta nghin c!" 05 lKng c@
trn Ch-ng ,in l) th"79t ltn th2c nghim v( cc hi" !ng e"ang Chi t"79n,
mM ra mt ngnh 0h3a h<c mDi l ngnh "ang h<c Chi t"79n vDi nhi("
hDng nghin c!" 0hc nha" v !ng ,#ng 0hc nha" M l5nh v2c n7%
". #$%$graphy!
13l3graCh7 l tn th/ng g<i c4a ch#C @nh 0hZi% Jg"7n l) c4a
h3l3graCh7 c ( G"*t nm 1XjS nhng ,3 ng"Bn sng $ ch#C 0h+ng 4
mHnh nn 0h+ng th" c 09t e"@% dhc tA 0hi c' laser, ng/i ta s{ ,#ng
ng"Bn sng n7 $ th" c @nh 0hZi c4a v6t v nghin c!" v( h3l3graCh7
c Cht tri$n r*t nhanh v trM thnh mt ngnh 0h3a h<c ring tr3ng v6t l)
v e"ang h<c 05 th"6t%
13l3graCh7 l mt Ch-ng ChC ghi h&nh nh Ch-ng ChC ch#C @nh nh/
m7 @nh% \"7 nhin n' c' nh8ng " i$m nri b6t h-n Ch-ng ChC ch#C
@nh th+ng th/ng%
I uh-ng ChC n7 ch#C @nh 0h+ng c?n th*" 0)nh%
I J' ch3 h&nh @nh 0hZi c4a v6t, ngh5a l ch3 h&nh @nh R chi("%
I 13l3graCh7 ghi lHi cc s'ng tn GH tA v6t ba3 gBm c@ bin v Cha
c4a s'ng v M b*t c! i$m n3 c4a 13l3graCh7 cng c' cc t)n hi" tA
t3n v6t ch#C % 3 v67, n9" nh ta b g7 13l3graCh7 tanh nhi(" Ch?n th&
mi m@nh nhp ' cng vtn c' 4 nh8ng th+ng tin c4a s'ng tn GH tA v6t
v ch3 ta h&nh @nh c@ v6t 0hi Ch#c hBi% E[7 l mt c t)nh e"an tr<ng
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 7
Tiu lun v vt l Laser
c4a 13l3graCh7 $ c' th$ c' c nhi(" b@n sa3 chzC c4a v6t , ,k b@3
e"@n v nh[n ln%
I 3 h3l3graCh7 c' h&nh 0hZi nn n' c' th$ ghi lHi t)n hi" tA cc v6t
0hc nha" trn cc vOng 0hc nha", ngh5a l c' th$ cOng mt lgc gi8
lHi nhi(" th+ng tin%
VDi nh8ng " i$m nh vAa n" trn th& hin tHi ng/i ta ang v sF
mM ra nhi(" !ng ,#ng thg vo v e"an tr<ng nh sa"=
I J9" ng/i ta ghi lHi mt lng th+ng tin lDn M mt 79" tZ th$ t)ch c4a
h3l3graCh7 th& n' c' th$ trM thnh b nhD tZt nh*t ch3 m7 t)nh% V& n'
c ghi lHi v Ch#c hBi bNng nh sng nn ,tn tDi vic G[7 ,2ng cc
m7 t)nh in t{ e"ang h<c% EZi vDi l3Hi m7 t)nh n7 th& tZc G{ lf
th+ng tin nhanh g*C nhi(" l?n m7 t)nh hin c' ,3 tr3ng m7 t)nh
e"ang h<c tZc lan tr"7(n t)n hi" l v6n tZc nh sng tr3ng m+i
tr/ng%
I ]hi s{ ,#ng cc l3Hi nh sng 0hc nha" $ ghi lHi 13l3raCh7 th& 0hi
Ch#c hBi bNng nh sng trqng ta c' th$ th*7 c h&nh @nh m" c4a
v6t% Ea7 ch)nh l ng"7n tqc ch#C @nh m" v vi,e3 m"% V tr3ng
t-ng lai th& 0 th"6t ch#C @nh, tr"7(n h&nh nri v m" r*t c' tri$n
v<ng%
I V& h3l3graCh7 ch3 ta h&nh @nh 0hZi v6t nn ng/i ta c' th$ s@ ,#ng
mt" $ 0i$m tra s@n Chhm nh lZC + t+ 0hi s3 snh vDi mt lZC ch"hn
Gem c' sai hpng g& 0h+ng}%
I Jh/ Ch-ng ChC n7 ng/i ta ,k ,ng ghi lHi h&nh @nh 0hZi c4a cc
sinh v6t nhp 0hi chgng ang ch"7$n ng h3c nga7 c@ tn l{a, m7
ba7 0hi chgng ang ch"7$n ng $ c' th$ nghin c!" s2 tha7 ri
the3 th/i gian c4a cc v[t trn the3 nh8ng m#c )ch nghin c!" 0hc
nha"%
c. Nghin cu p%a&ma n'ng v( c)c ph*n ng nhi+t h,ch!

3 tia laser c' t)nh ch*t l c+ng s"*t ca3, M ch9 Cht G"ng c' th$ Ht
c c+ng s"*t cK 10
12
10
1y
L nn 0hi bqn tia laser v3 v6t ch*t c' th$ tH3
ra c Clasma M nhit ca3% V M nhit ca3 n7 sF c' cc Ch@n !ng
nhit hHch, tA [7 mM ra 0h@ nng nghin c!" Ch@n !ng nhit hHch c' i("
0hi$n c tr3ng Ch~ng th) nghim%
d. Nghin cu &inh h'a hi+n -,i!
\r3ng cc Ch@n !ng h'a h<c 0hi c' ,2 tham gia c4a nhi(" Bng vo h'a
h<c th/ng gC 0h' 0hn 0hi ta m"Zn l3Hi trA @nh hMng c4a Bng vo n3 '
tr3ng lin 09t% \"7 nhin, ,3 cc Bng vo c' nng lng lin 09t h'a h<c sai
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 8
Tiu lun v vt l Laser
0hc nha" )t nn chc c' nh/ tia laser c' -n sqc ca3 mDi ,k ,ng Ch h47
lin 09t n3 ' 0hi c' s2 t-ng tc cng hMng% Jng lng b!c GH laser h
sF Ch h47 chc lin 09t n3 t-ng !ng vDi nng lng n7 m 0h+ng @nh
hMng 9n cc l3Hi ,a3 ng vDi t?n sZ
1
,
2
,
R
,}0hc r*t )t % Jg/i ta n'i
rNng a7 ch)nh l s2 Ch h47 ha7 0)ch th)ch ch<n l<c Ch@n !ng h'a h<c%
dh)nh i(" n7 mM ra 0h@ nng nghin c!" cc s@n Chhm tr"ng gian c4a h'a
h<c, nghin c!" e" tr&nh ,ikn bi9n the3 th/i gian c4a Ch@n !ng, [7 l i("
m 0h3a h<c m- Dc tA b*7 l[" na7% dng ch)nh nh/ c' laser m cc nh
0h3a h<c c~n c' th$ nghin c!" c Ch@n !ng M trHng thi 0)ch th)ch%
."." 5ng -4ng !)a laser tr,ng 8h,a h! 8: thut9
d' th$ n'i [7 l l5nh v2c rng ri c4a s2 C ,#ng laser v ang c' nhi("
09t e"@ l) thg%
a. Tr$ng th.ng tin %in %,c!
V& laser c' t)nh ch*t l -n sqc ca3 v t)nh 09t hC ca3 nn laser c
s{ ,#ng rng ri v nhanh nh*t tr3ng ngnh th+ng tin lin lHc%
a{ ,#ng tia laser c' nh8ng " i$m sa"=
a3 vDi s'ng v+ t"79n ,@i s'ng tr"7(n tin c4a tia laser lDn g*C bi v) ,# vDi
s'ng v+ t"79n t?n sZ s{ ,#ng l 10
j
R%10
11
1x nn ,@i s'ng tr"7(n tng ln
9n y%10
j
l?n% 3 ', cc b!c GH laser nNm tr3ng 0h3@ng 0,j 0,S
m
v
vDi mi 0nh tr"7(n tin l Q,y >1x th& s{ ,#ng laser ta c' th$ c' g?n S0%10
y
0nh tr"7(n cOng mt lgc v g*C 10
y
l?n 0nh tr"7(n 0hi s{ ,#ng s'ng c2c
ngqn%
Jg3i ra, ,3 tia laser c' t)nh ch*t l mang nng lng lDn nn n' c' th$ i
Ga h-n cc s'ng v+ t"79n% 3 n9" s{ ,#ng tia laser th& gi@m c hang t
l?n nng lng c?n ,"ng% V& v67, tia laser c s{ ,#ng tr3ng tr"7(n tin
tr3ng v tr#%
V n9" s{ ,#ng cc bDc s'ng th)ch hC c' th$ tr"7(n tin M cc m+i
tr/ng 0hc nha" nh tr3ng s-ng mO, M ,Di bi$n}
". Tr$ng nghin cu v/ tr0!

\ia laser c s{ ,#ng rng ri tr3ng nghin c!" v tr#, v) ,# nh=
I \ia laser c s{ ,#ng $ Gc onh vo tr) cc v6t th$ tr3ng v tr#%
I \he3 ,;i cc t" v tr# v lin lHc vDi chgng%
I Ei(" 0hi$n cc t" v tr#%
."2" Tr,ng !*! ng;nh 8h,a h! 8h*!9
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 9
Tiu lun v vt l Laser
a. Tr$ng c.ng ngh+ gia c.ng kim %$,i!
2a v3 t)nh ch*t tia laser c' c/ng lDn nn c' th$ 0h3an, hn, cqt,
g<t 0im l3Hi% \ia laser c' /ng 0)nh nhp nn c' th$ th" c cc l 0h3an
c' /ng 0)nh cK bDc s'ng 0h3an c nh8ng 0im l3Hi c!ng nh bHch
0im, hBng ng<c}VDi cc laser G"ng c+ng s"*t lDn vic gia c+ng 0im l3Hi
c ti9n hnh nhanh v hi" s"*t ca3 nn ng7 na7 n' c s{ ,#ng rng ri
tr3ng cc c+ng 3Hn 0hc nha"%
". Tr$ng -$ %12ng tiu chu3n!
\ia laser c' rn onh v( t?n sZ trM thnh thDc 3 chi(" ,i ch"hn%
dc b!c GH c4a laser d, $ lm t?n sZ ch"hn, b!c GH c4a laser 1e I Je $ 3
tZc c4a nh sng}
c. Tr$ng y hc!
\ia laser cng c s{ ,#ng rng ri tr3ng l5nh v2c 7 h<c% 1in na7, d
2
c s{ ,#ng nh c3n ,a3 mr vDi cc c i$m l v9t mr c hn nga7
sa" 0hi mr, [7 l mt vic r*t tZt ch3 cc bnh nh[n bo bnh m" ch6m
+ng% V vDi cc ,#ng c# e"ang h<c th)ch hC vDi cc Cht" th"6t ni tHng%
VDi cc laser Cht G"ng nh r"b7} ng/i ta cng s{ ,#ng $ #c gic
mHc, hn gic mHc, ,n v9t b3ng gic mHc}$ ch8a mqt%
Jg3i ra, vDi cc laser G"ng ha7 laser lin t#c M cc bDc s'ng 0hc nha"
nh laser bn ,tn c ,Ong $ tha7 cc 0im ch[m c!", l nh8ng 0im
0h+ng g[7 a" v cc h6" e"@ 0hc ch3 ng/i s{ ,#ng%
d. Tr$ng kh4 t15ng!
Ong tia laser c' th$ 3 c nBng cc hHt h-i nDc tr3ng cc m
m[7 $ ,2 3n th/i ti9t% Nng cch th@ cc b'ng thm 0h+ng trDc [7,
vic Gc onh th/i ti9t th/ng l[" v tZn 0zm%
ChCLn! IIIF CAC [NG DUNG H\I NHNT CO& TI& $&'(R
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 10
Tiu lun v vt l Laser
Jg7 na7, ng/i ta ch9 tH3 ra c g?n y00 l3Hi laser 0hc nha", !ng
,#ng tr3ng r*t nhi(" l5nh v2c=
I E3 Hc nh8ng 0h3@ng cch c2c lDn, nh tr3ng nghnh thin vn P3
0h3@ng cach tA tri *t 9n cc hnh tinh v 0h3@ng cch gi8a cc
hnh tinh tr3ng v tr#U%
I \hi9t l6C ,tn /ng nh cc l3Hi b3m, tn l{a c ,tn /ng bNng
laser%
I \h+ng tin lin lHc
I d+ng nghiC nng= hn cqt 0im l3Hi
I d+ng nghiC ch9 tH3 v 0h)%
I d@i tH3 giZng
I \r3ng 7 h<c Pch"hn 3n v i(" tro bnh, sn s'c thhm mU
]F? [n! 78n! c4, l,-./ */Vn! y h;c+
]hi chi9" tia sng laser v3 mt h sinh v6t nh c- th$ c3n ng/i, sF c'
nh8ng hi" !ng sinh h<c G@7 ra tr3ng c- th$% Jh8ng hi" !ng sinh h<c n7
l c- sM $ s{ ,#ng laser tr3ng 7 h<c Ch#c v# c3n ng/i%
]hi s{ ,#ng laser $ i(" tro th& 79" tZ e"79t onh hi" e"@ l li(" chi9",
ba3 gBm cc tham sZ=
I d+ng s"*t
I E hi t# Pm6t c+ng s"*t U
I \h/i gian chi9"
I aZ l?n chi9"
I ]h3@ng cach gi8a cc l?n chi9"
n cHnh ' c i$m c4a tr ch!c c- th$ n-i chi9" cng l 79" tZ e"an
tr<ng g'C Ch?n tH3 nn 09t e"@ tZt tr3ng i(" tro%
6)c ng d0ng c7 "*n c8a %a&er tr$ng y hc!
R%1%1 Tr$ng chu3n -$)n!
d' nhi(" thi9t bo ch"hn 3n s{ ,#ng laser nh =
I >7 3Cler Laser thm ,~, 3 ,~ng m" tr3ng c- th$%
I >7 ch#C cqt lDC laser%
I dc m7 ,~ t&m, 3 Hc, ,tn /ng tr3ng ch"hn 3n%
R%1%2 Tr$ng -iu tr9!
ng ,#ng c4a laser tr3ng i(" tro r*t Ch3ng Chg=
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 11
Tiu lun v vt l Laser
I a lik" = th7 G'a cc ", m#n, cc Zm sqc tZ nh nZt r"Bi tn nhang, cc
bDt bhm sinh vv}
I Jhn 0h3a= r*t nhi(" !ng ,#ng nh i(" tro hn gqn cc trn th-ng v;ng
mHc, i(" tro cc trn th-ng gic mHc, tr3ng cc Chh" th"6t s{a ch8a cc t6t
0hgc GH c4a mqt v Chh" th"6t i(" tro cc bnh lf 0hc c4a mqt%
I 1 thZng ti" h'a= \n spi Zng m6t ch4, tr3ng cc th4 th"6t ng3Hi 0h3a
i(" tro cc 0hZi " 2ng ti" h'a, tr3ng tH3 h&nh th2c e"@n, tr3ng vic hn
gqn cc trn th-ng mHch m" ni tHng nh tr3ng cc tr/ng hC "ng th,
vim l3zt /ng ti" h'a, vv}%%
I a@n Ch# 0h3a= Ei(" tro cc trn th-ng bnh lf cr t{ c"ng $ trnh ng"7 c-
"ng th h'a%
I \ai >i 1<ng= Ei(" tro cc trn th-ng c4a ,[7 thanh m, cc bnh lf
v trn th-ng vOng h<ng h?"%
I \h?n 0inh= Ei(" tro cc trn th-ng ,Hng " ,3 h thZng th?n 0inh%
I 1+ h*C= Ei(" tro cc 0hZi " Chri, cc trn th-ng bnh l7 0h+ng Ch@i ,3 ",
v hn gqn c@ cc trn th-ng 0h) e"@n ,3 t Zng ni 0h) e"@n 0hi g[7 m
ha7 ,3 th4 th"6t mM 0h) e"@n c*C c!"%
I \im mHch= uh h47 cc m@ng G- v8a M thnh ng mHch%

R%1%R :a$ m; %a&er!
Jg/i ta s{ ,#ng cc laser nhit $ Cht" th"6t nh mt ,a3 mr bNng tia
sng laser% Ei$n h&nh l ,a3 mr bNng laser d
2
% ]hi chi9" tia laser, tr ch!c
c- th$ n-i tia i e"a sF ba7 h-i r*t nhanh tH3 nn mt /ng cqt sqt nh ,a3%
3 tc ,#ng c4a nhit, hai bn /ng cqt sF sF h&nh thnh ct hng r3 sinh
h<c b@3 v v9t mr nn v9t mr r*t v+ trOng v 0h+ng bo ch@7 m"%V& chOm
tia laser d
2
0h+ng nh&n th*7 nn tr3ng m7 Cht laser Ch@i gqn thm laser
1e Je c+ng s"*t 1I2 m Cht tia m" p ,tn /ng%
< Nh=ng 1u -i>m c8a da$ m; %a&er=
E v+ 0h"hn ca3 v& laser tH3 nhit ca3 tHi /ng rHch v 0h+ng c' s2 ti9C
Ggc gi8a ,#ng c# v c- th$%
Laser d
2
c' 0h@ nng vOa rHch /ng mr v{a c?m m"%
\H3 ra hng r3 sinh h<c b@3 v ch"ng e"anh /ng rHch%
t g[7 trn th-ng ch3 cc tr ch!c l[n c6n v9t mr%
I \h/i gian mr ngqn h-n%
I an s'c h6" Chh" th"6n li h-n%
I C ,#ng th"6n li tr3ng nh8ng tr/ng hC m ,a3 mr th/ng )t hi" e"@%

H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 12
Tiu lun v vt l Laser
Ec bit, ,a3 mr laser c s{ ,#ng $ Chh" th"6t nh8ng b Ch6n M s["
tr3ng c- th$ m 0h+ng lm trn th-ng nh8ng Ch?n c- th$ n' i e"a% J' chc
tc ,#ng ch<n l<c trn Ch?n m+ tr ch!c onh sn% Jh l Chh" th"6t cc trn
th-ng, cc 0hZi " s< n3, t47 sZng, Chh" th"6t mqt vv}%
R%1%j T)c d0ng k4ch th4ch &inh hc!

d' r*t nhi(" l3Hi laser c+ng s"*t th*C c s{ ,#ng $ 0hai thc 0h@ nng
0)ch th)ch cc e" tr&nh sinh h<c%
Jhi(" c+ng tr&nh nghin c!" cng nh th2c t9 !ng ,#ng l[m sng ch3 th*7
hi" !ng 0)ch th)ch sinh h<c 0hi chi9" laser c' r*t nhi(" !ng ,#ng mang lHi
hi" e"@ ca3 tr3ng c+ng vic Ch~ng bnh v ch8a bnh, ,"7 tr& s!c 0hpe c3n
ng/i%

dhi9" i(" tro v9t th-ng=
at trOng v9t th-ng
\i" h47 cc t9 b3 m+ ch9t
\ng c/ng chZng vim, gi@m a"
\ng sinh cc m+ lnh
])ch th)ch tr ch!c hHt M v9t th-ng Cht tri$n nhanh
\hgc h7 nhanh e" tr&nh lnh s3 v hBi Ch#c ch!c nng

dhi9" 0)ch th)ch tr ch!c lnh=
E$ hBi Ch#c v tng c/ng s!c 0hpe
E$ ,"7 tr& v tng c/ng h3Ht ng sinh lf b&nh th/ng c4a cc c- e"an
tr3ng c- th$
Ei(" chcnh cc rZi l3Hn v tng c/ng h3Ht ng c4a h tim mHch
"7 tr& ch!c nng b&nh th/ng c4a cc h3Ht ng t[m th?n 0inh
dh[m c!" bNng laser
\ng l" lng m" 9n nh8ng vOng c chi9"
]FT [n! 78n! l,-./ J *^V /, 0_ Xh2 h^* nhn+
V 0h) laser 0hi c bqn ra, t"7 0h+ng c' Hn nh sgng Ch3 th/ng
nhng lHi Cht ra chOm tia laser nng lng ca3 vDi tZc R00%000 0m`gi[7%
Jng lng n7 t6C tr"ng r*t mHnh, 0hi chi9" v3 v6t th$ 0im l3Hi, tr3ng
nh7 mqt sF lm ch3 0im l3Hi n'ng ch@7, bZc h-i, th6m ch) bi9n thnh i3n%
\c ,#ng ' g<i l hi" !ng lan ch@7 nhit% V 0h) laser Ch h3Hi m#c
ti" ch4 79" nh/ v3 hi" !ng '% dhOm tia laser g[7 tc ,#ng lan ch@7 cng
lDn h-n Zi vDi c- th$ sZng, th6m ch) g[7 t{ v3ng% dh3 nn tia laser tAng
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 13
Tiu lun v vt l Laser
c mnh ,anh l tia ch9t ch'c%
J9" bHn a 0)nh hi t# ra trDc nh nqng $ l*7 ti" i$m sng% \i"
i$m n7 c' th$ lm ch7 gi*7% V67 m sng c4a tia laser c~n ca3 g*C vi
trm tri", th6m ch) vi t l?n s3 vDi nh nqng >t tr/i% Jng lng c4a n'
,5 nhin l r*t lDn% 3 ', ng/i ta s{ ,#ng v 0h) tia laser $ bqn m7
ba7, tn l{a c4a Zi Ch-ng% Jg3i ra, 0hi bqn v3 m#c ti" ,Hng 0im l3Hi,
tia laser c~n sinh ra tc ,#ng Ch h3Hi Ch#% E' l ,Hng i3n h&nh thnh ,Di
nhit ca3 c4a tia laser 0hi Cht ra 0hpi b( mt 0im l3Hi, l2c Ch@n tc ,#ng
sF g[7 Ch# t@i G"ng 0)ch trn b( mt 0im l3Hi, lm bi9n ,Hng, Ch h" nhanh
ch'ng v6t th$% EBng th/i ,Hng i3n c~n Cht ra b!c GH , lm ch3 cc linh
0in in t{ g?n m#c ti" bo v+ hi" h3%
>t i(" c?n Ch@i n'i thm l, chOm tia laser c~n lm ch3 ng/i ta bo mO
mqt h3c tHm th/i 0h+ng nh&n th*7 g&% E' l v& mqt ng/i giZng nh mt
th*" 0)nh hi t#, 0hi bo chOm laser chi9" v3 e"a hi t# c4a th" tinh th$ sF
h&nh thnh ti" i$m tr3ng v;ng mHc, lm ch3 nng lng laser cng t6C
tr"ng h-n% \r ch!c v;ng mHc c2c mpng bo h*C th# nng lng lDn c4a ti"
i$m nh sng, sF nhanh ch'ng ch"7$n thnh nhit nng lm ch7 bpng
v;ng mHc, ,tn 9n mO mqt%
]F] Ti, l,-./ >h`n! *"u 0_ */8
]hi r"ng ng, tia laser Zt n'ng 0h+ng 0h) ch3 9n 0hi ch7% >i l?n
0h+ng 0h) ch7 lHi tH3 ra mt tia sng l3z ln%
E$ th3t 0hpi s!c hgt tri *t, l[" na7, l3i ng/i vtn s{ ,#ng t" c3n
th3i, l3Hi t" Ch@i mang the3 hng t*n nhin li" v hai tn l{a h7 lDn%
Jhng 0h+ng l[" n8a, cc c3n t" v tr# sF lDt v3 0h+ng gian trn mt
chOm tia laser, c?n r*t )t h3c 0h+ng c?n ch*t nr h7 v 0h+ng h( g[7 +
nhikm%
tMng c- b@n Nng sa" 0 th"6t h7 bNng nh sng l s{ ,#ng cc tia
laser tA mt *t $ Zt n'ng 0h+ng 0h) 9n m!c lm 0h+ng 0h) nr t"ng, h7
c3n t" ti9n ln Ch)a trDc% J9" thnh c+ng, 0 th"6t h7 bNng nh sng sF
lm c3n t" nh h-n hng ngh&n l?n, hi" e"@ h-n s3 vDi cc ng c- tn l{a
s{ ,#ng ch*t h3 h<c v 0h+ng g[7 + nhikm%
dhgng ta sF Gem Gzt hai 0i$" h thZng h7 tin ti9n= mt 0i$" c' th$ a
chgng ta tA tri *t ln mt trng chc tr3ng v~ng y gi/ rKi v 0i$" 0ia c' th$
a chgng ta ," loch h mt tr/i trn cc Ga l nh sng%
nh sng r2c rK l 0h+ng 0h) ang ch7 ,Di vnh t"%
\" v tr# nh c h7 bNng laser% Jg"7n lf r*t -n gi@n= c3n t" s{
,#ng cc t*m g-ng $ th" nh6n v hi t# chOm laser chi9" v3, rBi Zt
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 14
Tiu lun v vt l Laser
n'ng 0h+ng 0h) 9n 0h+ng 0h) nr t"ng, h7 c3n t" i%
Di [7 l cc thnh Ch?n c4a h thZng h7 mang t)nh cch mHng n7%
I \ia laser carb3n ,i3Git= \ia laser G"ng 10 0L ang c s{ ,#ng $ th{
nghim c3n t" nh n7 l mt tr3ng sZ nh8ng tia mHnh nh*t th9 giDi%
I b-ng Carab3le= uh?n 7 c4a t" v tr# l mt g-ng $ hi t# chOm
laser v3 0h3ang ch!a 0h+ng 0h) ha7 ch*t nr h7 trn t"% V6t tr"7(n th!
hai, nNm trn mt *t, l mt g-ng giZng nh 0)nh vikn v<ng c ,Ong $
hDng chOm tia laser ln c3n t"%
I ]h3ang hgt th"= ]h+ng 0h) c hDng v3 tr3ng 0h3ang n7 tHi [7
0h+ng 0h) bo Zt n'ng ln bMi chOm laser, gin nM ra v h7 c3n t" i%
I 17,r3 trn t"= >t lng nhp ch*t nr h7 h7,r3 c s{ ,#ng $ h7 tn
l{a 0hi 0h) e"7$n e" l3ng 0h+ng th$ c"ng c*C 4 0h+ng 0h)%
\rDc 0hi ba7 ln 0hpi mt *t, mt l"Bng 0h+ng 0h) nzn sF h7 nh c3n
t" ln 9n v6n tZc 0h3@ng 10%000 v~ng`Chgt% ]hi n' ang ln G37 vDi
mt tZc tZi ", tia laser sF c b6t ln, thri c3n t" ln 0h+ng tr"ng% \ia
laser 10 0L n7 r"ng ng M m!c tA 2yI2S l?n`gi[7% Nng cch r"ng ng,
n' lin t#c h7 c3n t" ln Ch)a trn% dhOm tia sng c hi t# bMi g-ng
Carab3le M 7 c4a c3n t" Zt n'ng 0h+ng 0h) ln tDi 0h3@ng tA 10%000I
R0%000 d, n'ng h-n b( mt c4a mt tr/i vi l?n% ]hi 0h+ng 0h) bo Zt
n'ng 9n nhit ca3 nh v67, n' sF bi9n ri sang th$ Clasma Pl3Hi 0h) c'
sZ lng cc hHt mang in [m, ,-ng, t-ng -ng nha" trn mt tr/i v
Ch?n lDn cc v& sa3U th$ Clasma n7 sa" ' nr t"ng $ h7 c3n t" ln Ch)a
trn%
Jg3i ra, ng/i ta cng sF t cc g-ng bn tr3ng c3n t" $ chi9" mt
sZ chOm nng lng v( Ch)a trDc% a!c n'ng tA chOm laser sF tH3 ra mt
c#m 0h) lm chch hDng i c4a mt Ch?n l"Bng 0h+ng 0h) i e"a c3n t",
tA ' gigC gi@m bDt ma st v gi@m lng 0h) n'ng m c3n t" h*C th#%
]FW Thia* RU Ji)u Xhin Rbn! l,-./ !ic> n!CDi *"n *d* Ji l^i
dc nh nghin c!" th"c EHi h<c Virginia P>U ang th{ nghim mt
mt" thi9t bo ,nh ch3 nh8ng ng/i lDn t"ri 0h+ng c' 0h@ nng i lHi% \hi9t
bo n7 c' h&nh ,ng t-ng t2 nh Ge h7 ta7 c4a tr c3n, c' c?n li v Chanh
Ge bNng in c i(" 0hi$n bNng tia laxe%
\h+ng e"a ng c- gqn 0sm, cc tia laser gigC nh6n bi9t e"ang c@nh G"ng
e"anh ng/i i(" 0hi$n, ,2 3n hDng ,i ch"7$n c4a h< $ 0oC th/i b li
bnh Ge trDc Bng th/i 0C cht bnh Ge sa"% J9" Cht hin c' v6t c@n, Ge
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 15
Tiu lun v vt l Laser
sF t2 ng b li trnh sang mt bn% Jg/i i(" 0hi$n Ge sF 0h+ng s ng
v& c' Chanh Ge t2 ng% dc nh nghin c!" h7 v<ng sqC tDi h< sF thi9t 09
thm ch3 Ge ch!c nng nh6n bi9t gi<ng n'i c3n ng/i%
]FZ Chiac Jen! he ch2nh f1c nh3* *ha !i:i+
a{ ,#ng c+ng ngh laser Ch!c tHC v mt -n ng"7n t{ th" ng[n, cc
nh 0h3a h<c > tH3 ra chi9c m7 3 th/i gian ch)nh Gc g?n nh t"7t
Zi, vDi sai sZ 1 gi[7 tr3ng c@ c"c /i c4a v tr# I 0h3@ng 1y t nm%
dc nh 0h3a h<c tHi Vin \i" ch"hn v d+ng ngh e"Zc gia M 3"l,er,
d3l3ra,3, Cht tri$n mt l3Hi Bng hB ng"7n t{ mDi c' th$ t)c tqc mt
tri" t l?n tr3ng mi gi[7, ch)nh Gc g*C 100I1%000 l?n s3 vDi cc Bng hB
vi s'ng Gexi hin na7% dhi9c Bng hB n7 c g<i l Bng hB ng"7n t{
e"ang h<c, v& n' C ,#ng c+ng ngh laser, 3 nh8ng 0h3@ng th/i gian ngqn
nh*t tAng c ghi nh6n tDi na7% Jg"7n lf lm vic t-ng t2 nh cc l3Hi
Bng hB ng"7n t{ ra /i tA th6C 0 y0, nhng tha7 v& vi s'ng, n' s{ ,#ng
nh sng e"ang h<c c' t?n sZ ca3 h-n, c"ng c*C th/i gian ch)nh Gc h-n%
\-ng lai, l3Hi Bng hB n7 sF 'ng vai tr~ e"an tr<ng tr3ng nhi(" l5nh
v2c c?n ch)nh Gc ca3 nh cc thi9t bo v tinh, nternet, Ch[n ChZi in,
nh bng}
]F@ H1y l,-./ l:n nh3* *ha !i:i
\r3ng 0h3@ng th/i gian bNng 1`10 t gi[7, m7 si" laser Yena sF Ch'ng
ra mt ng"Bn nng lng bNng trng nng lng c4a t*t c@ cc nh m7 in
trn th9 giDi cng lHi% E[7 sF l mt bDc ti9n lDn nh*t tr3ng loch s{ !ng
,#ng laser%
>7 c G[7 ,2ng the3 m+ h&nh hin Hi, gBm j%y00 i+t laser mqc s3ng
s3ng vDi nha"% \r3ng ' mi i+t sF c' c+ng s"*t t-ng -ng vDi 100%000
l?n c+ng s"*t c4a m7 e"zt laser ,Ong tr3ng r 5a d hin na7%
]hi ra mqt m7 laser Yena sF c' c+ng s"*t 1%000 t Latt
]hi nghin c!" s@n G"*t m7 laser Yena, aa"erbre7 c~n Ht c mt 0
t)ch 0h+ng gian 0hc% \r3ng 0hi cc m7 Ch'ng laser c' c+ng s"*t lDn hin
na7 Ch@i c?n mt ,in t)ch t-ng -ng vDi c@ mt s[n v6n ng, th& m7
si" laser Yena c4a +ng c t tr3ng mt Ch~ng th) nghim vpn vn c' 200
m
2

H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 16

Tiu lun v vt l Laser
>7 si" laser Yena sF 'ng g'C lDn ch3 vic s@n G"*t Bng vo Ch'ng GH
,Ong ch3 chhn 3n 7 h<c v tro li" bNng tia % >t 0hc, vDi c/ng
si" mHnh, m7 c' th$ gigC 0h{ GH ch*t th@i ng"7 hi$m% 1in na7, ch*t th@i
l3Hi n7 c G{ lf bNng cch b<c tr3ng vp ch&, sa" ' ch+n s[" G"Zng l~ng
*t h3c th@ G"Zng 7 bi$n%
]Fg CKu nhi l,-./ !ii, c1c 0S *inh
L?n ?" tin, hai v tinh M 0h3@ng cch trn R0%000 0m tra3 ri th+ng
tin c vDi nha" th+ng e"a mt chOm laser% ] th"6t n7 ch3 ChzC cc v
tinh M e" H3 th*C g{i th+ng tin nhanh ch'ng v rn onh G"Zng trHm G{ lf
,Di mt *t th+ng e"a mt v tinh oa t5nh M e" H3 ca3 h-n%
\r3ng th{ nghim l?n n7, c?" nZi laser Plaser lin0, l mt chOm laser c'
/ng 0)nh vi mztU c' th$ tr"7(n cc ,8 li" v h&nh @nh vDi tZc y
megabits tr3ng mt gi[7% 1in cc nh 0h3a h<c ang Cht tri$n mt /ng
tr"7(n mDi c' ,"ng lng lDn h-n nhi(", ch3 ChzC tr"7(n c@ [m thanh v
h&nh @nh% dc nh 0h3a h<c s{ ,#ng h thZng laser c' tn l aL P,3
d- e"an V tr# ch[" " a_ v d- e"an V tr# uhC dJa tri$n 0haiU $
nZi v tinh _rtemis vDi v tinh thin vn au\ j% dhOm laser n7 c i("
chcnh tinh vi, ch3 ChzC au\ j ch"7$n lng ,8 li" lDn vDi tZc nhanh
tDi _rtemis%
_rtemis ba7 M e" H3 oa t5nh, cch tri *t R1%000 0m, tr3ng 0hi au\
j ,i ch"7$n vDi tZc |%000 m`s M ca3 SR2 0m% Mi v67, c?" nZi laser
Ch@i c thi9t l6C r*t ch)nh Gc% \he3 +ng CCenhae"ser, /ng tr"7(n
laser g<n h-n, chqc chqn h-n v c?n )t nng lng h-n h thZng th" Cht
s'ng v+ t"79n% Vic g{i th+ng tin tA cc v tinh e"an trqc nh au\ j v(
tri *t hin 0z3 ,i c@ ti9ng Bng hB, bMi v& th+ng tin Ch@i i e"a nhi("
trHm= \rDc h9t, v tinh c?n l" gi8 th+ng tin 0hi n' ch"7$n ng trn e"
H3% aa" ', n' g{i ,8 li" G"Zng mt trHm trn mt *t% trHm n7, th+ng
tin lHi c sqC G9C lHi mt l?n n8a trDc 0hi c g{i e"a s'ng ra,i3 tDi
tr"ng t[m G{ lf%
Ja7, s{ ,#ng c?" nZi laser, cc nh 0h3a h<c c' th$ rgt ngqn th/i gian
tr"7(n tin tA cc v tinh M e" H3 th*C G"Zng mt *t% EBng th/i, /ng
tr"7(n bNng laser cng tp ra rn onh h-n r*t nhi("%
]Fj N,9 ch9 hV^* JQn! Rbn! 1nh -1n!+
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 17
Tiu lun v vt l Laser
dhi9c nam ch[m ,3 PClastic magnetU nhH7 c@m vDi nh sng n7 c' th$
sF mM ra hDng !ng ,#ng mDi ch3 vic l" gi8 v <c th+ng tin= ch!a
e"ang tr/ng Pmagnet3 3CticU ,Ong tia laser sF c' nh8ng " i$m nh
,"ng ,ng lDn, r v nhanh
dhi9c nam ch[m ,3, chH7 bNng nh sng PlaserU l l3Hi ?" tin c
lm tA cc Ch[n t{ h8" c- Pcarb3nU% \c gi@, +ng _rth"r Cstein, EHi h<c
"Zc gia hi3 M d3l"mb"s, v +ng Y3el >iller th"c E1 tah M aalt La0e
P>U, ch3 rNng, c' th$ s{ ,#ng Ch-ng ChC h'a h<c $ vi chcnh nh8ng c
t)nh c4a v6t li"% Vic ?" tin l tng nhit h3Ht ng c4a n'% 1in na7,
v6t li" n7 chc h3Ht ng M nhit c2c lHnh PI1XS dU%
V6t li" gBm cc ng"7n t{ mangan, an Gen vDi cc Ch[n t{ h8" c- nhp
G)"% ]hi n' h*C th# nh sng laser, cc Ch[n t{ h8" c- bo 0)ch th)ch, tH3 ra
mt tA tr/ng% "a ', mt h thZng e"ang tA Pmagnet3 3CticU c
Gc l6C, lm n(n t@ng ch3 r ch!a tA t)nh% &nh th/ng, tr3ng r ch!a in tA,
chi(" c4a tA tr/ng Ch# th"c v3 ,~ng in, nhng M h thZng e"ang tA,
chi(" tA tr/ng Ch# th"c v3 nh sng%
VDi r c!ng t-ng lai, th+ng tin c' th$ c <c, ghi h3c G'a nh/ cc
tia laser, th+ng e"a hi" !ng e"ang tA% \"7 nhin, Cstein thAa nh6n rNng
vic s{ ,#ng hi" !ng n7 hin c~n r*t hHn ch9%
]Fk Dln! l,-./ 7i chuyn fun! -1n! */Vn! Xh2 l^nh
Jg/i ta c' th$ i(" 0hi$n /ng i c4a G"ng sng cng nh t?n sZ c4a
n' bNng R chOm laser, gi8a cc ng"7n t{ 0h) lHnh% ]5 th"6t n7
c !ng ,#ng tr3ng vic ch9 tH3 cc mHch e"ang in v b nhD
c4a m7 t)nh lng t{%
Jg/i ta gqn R thi9t bo Ch'ng laser tr3ng m+i tr/ng 0h) nit- c2c lHnh%
>7 laser th! nh*t Pc~n g<i l m7 Cht t)n hi"U Ch'ng ra mt G"ng sng
v3 m+i tr/ng 0h) nit-% aa" ', mt thi9t bo 0hc, g<i l thi9t bo gi8
laser, Ch'ng ra mt tia, hm G"ng sng lHi tr3ng 0h) lHnh% \i9C the3, mt
thi9t bo Ch'ng laser th! R h7 G"ng sng tDi mt vo tr) cch vo tr) ban ?" Q
milimzt% Jh v67, G"ng sng n7 c gi8 v v6n ch"7$n gi8a m+i
tr/ng c4a cc ng"7n t{ 0h) lHnh% dc nh 0h3a h<c ch3 bi9t, tr3ng th)
nghim n7, h< tha7 ri t?n sZ c4a G"ng sng bNng cch tha7 ri t?n sZ
c4a thi9t bo gi8 laser% E[7 l l?n ?" tin ng/i ta c' th$ gi8 mt G"ng sng,
i(" chcnh t?n sZ v ,i ch"7$n n' gi8a cc ng"7n t{ 0h) lHnh% V( ng"7n
tqc, cc nh 0h3a h<c c' th$ m h'a th+ng tin tr3ng G"ng sng $ l" gi8 v
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 18
Tiu lun v vt l Laser
s{ ,#ng% V& th9, th) nghim l?n n7 l mt bDc ti9n mDi trn /ng t&m
0i9m E[7 l l?n ?" tin ng/i ta c' th$ gi8 mt G"ng sng, i(" chcnh t?n
sZ v ,i ch"7$n n' gi8a cc ng"7n t{ 0h) lHnh% V( ng"7n tqc, cc nh 0h3a
h<c c' th$ m h'a th+ng tin tr3ng G"ng sng $ l" gi8 v s{ ,#ng% V& th9,
th) nghim l?n n7 l mt bDc ti9n mDi trn /ng t&m 0i9m b nhD lf
tMng ch3 m7 t)nh lng t{%
]F?m Qn! cL lCnn! *o Rian Xh2 *hpi *h"nh l,-./
L"Bng 0h) th@i n'ng hri th3t ra tA Zng G@ 0h+ng h.n l B thAa v+ ,#ng%
Jg/i ta c' th$ li ,#ng ng"7n lf c- h<c lng t{ $ ch"7$n chgng thnh
nng lng c' li ,Di ,Hng b!c GH laser% Jh v6t lf >arlan ac"ll7, EHi h<c
\eGas _> P>U, th+ng b3%
ac"ll7 n'i rNng, $ s{ ,#ng 0h) th@i tA Zng G@ c4a ng c- bZn 0, ng/i
ta c?n mt ng c- lng t{ Ch# Pe"ant"m aterb"rnerU% Eng c- Ch# n7
h3Ht ng the3 ng"7n lf c- h<c lng t{, ti s{ ,#ng nhit lng thAa c4a
0h) th@i $ ch"7$n thnh nng lng h8" )ch ,Di ,Hng b!c GH laser, nhNm
n[ng ca3 hi" s"*t c4a t3n b h thZng%
Eng c- lng t{ Ch# c4a ac"ll7 gBm hai thi9t bo= mt $ tH3 ra laser v
mt tH3 ra maser Ptia maser l mt l3Hi tia laser vDi bDc s'ng si" ngqn,
ngqn h-n bDc s'ng nh sng th/ngU% &nh th/ng, tr3ng 0h) th@i n'ng, sZ
lng hHt t l nghoch vDi m!c nng lng c4a chgng% Jgh5a l, hHt c' m!c
nng lng cng ca3 th& m6t c4a chgng cng nhp% \"7 nhin, 0hi i v3
thi9t bo laser, cc hHt tr3ng 0h) th@i bo 0)ch th)ch, lm sZ lng hHt M c*C
nng lng ca3 tng v<t%
Eng c- lng t{ s{ ,#ng cc hHt 0h) th@i M ba trHng thi 0hc nha"
PR c*C nng lngU% \hi9t bo maser h7 cc hHt bo 0)ch th)ch M c*C nng
lng th! hai ln c*C ca3 nh*t% " tr&nh n7 lm tng m6t cc hHt nng
lng ca3 gi8a b6c hai v b6c mt% dh)nh cc hHt n7 tH3 ra b!c GH laser%
\'m lHi, vDi vic gqn thm mt ng c- lng t{ Ch#, nhit lng c4a
0h) th@i c ch"7$n thnh b!c GH laser, g'C Ch?n n[ng ca3 hi" s"*t c4a
t3n b h thZng% Jgc lHi, tr3ng mt ng c- bZn 0 b&nh th/ng, nhit
lng c4a 0h) th@i 0h+ng ,Ong c n8a%
ac"ll7 v cng s2 ang th{ lqC t mt ng c- lng t{ th2c s2 $ 0i$m
nghim f tMng n7%
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 19
Tiu lun v vt l Laser
]F?? T/^n! *h1i *h6 *C c4, 0d* ch3*+
V6t ch*t, ng3i ba trHng thi th/ng gC l th$ rqn, lpng, 0h), c~n tBn tHi M
mt ,Hng c bit 0hc, c g<i l trHng thi Clasma, ha7 l th$ 0h) i3n
h3%
17 l*7 nDc lm v) ,#= E"n n'ng mt c#c bng 9n m!c nh*t onh,
n' PM th$ rqnU sF bi9n thnh nDc Pth$ lpngU, nhit tng ln n8a nDc sF
bZc h-i Pth$ 0h)U% J9" ti9C t#c tng nhit nDc ln ca3 n8a, 09t e"@ sF l
g&:
]hi nhit ch*t 0h) ca3 h-n vi ngn , cc electr3n mang in [m bqt
?" b!t 0hpi ng"7n t{ v ch"7$n ng t2 ,3, ng"7n t{ trM thnh cc i3n
mang in ,-ng% Jhit cng ca3 th& sZ electr3n b!t ra 0hpi ng"7n t{
ch*t 0h) cng nhi(", hin tng n7 c g<i l s2 i3n h3 c4a ch*t 0h)% dc
nh 0h3a h<c g<i th$ 0h) i3n h'a l trHng thi Clasma% Jg3i nhit ca3,
ng/i ta c' th$ ,Ong cc tia t{ ng3Hi, tia , tia bta c2c mHnh chi9" v3 ch*t
0h) cng lm ch3 n' bi9n thnh Clasma%
]h+ng Ch@i l Ga lH
d' th$ bHn c@m th*7 trHng thi Clasma r*t hi9m gC% Jhng th2c ra ' l
mt trHng thi r*t Chr bi9n tr3ng v tr#% \r3ng l~ng Ch?n lDn nh8ng v& sa3
Cht sng (" c' nhit v C s"*t c2c ca3, v6t ch*t M [7 (" M trHng thi
Clasma% dhc c' M mt sZ hnh tinh tZi v v6t ch*t Ch[n tn tr3ng thin h
mDi c' th$ t&m th*7 ch*t rqn, ch*t lpng v ch*t 0h)%
Jga7 G"ng e"anh chgng ta cng th/ng gC v6t ch*t M trHng thi Clasma%
Jh M tr3ng Zng sn h"nh e"ang, sn ne3n ha7 tr3ng hB e"ang in sng
ch'i% 1-n n8a, tr3ng t?ng i3n G"ng e"anh tri *t, tr3ng hin tng c2c
e"ang, tr3ng 0h) Ch'ng in sng ch'i M 0h) e"7$n v tr3ng "+i c4a cc sa3
chri (" c' th$ th*7 trHng thi 0 ,i" n7%
]F?T $"9 *i, l,-./ J6n! yn */Vn! *inh *h
H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 20
Tiu lun v vt l Laser

H Phi Cng - Lp CH16 Quang h! 21