SEMINARSKI RAD

Predmet:

Osnove logistike
Tema:

CILJEVI LOGISTIKE U PRIVREDNIM SISTEMIMA

CILJEVI LOGISTIKE U PRIVREDNIM

SISTEMIMA
- SEMINARSKI RAD -

SADRAJ

1.

UVOD................................................................................................................ 3

2.

OSNOVNI CILJEVI LOGISTIKE PREDUZEA..........................................................4

2.1. POVEANJE NIVOA LOGISTIKIH USLUGA.......................................................5
2.2. SMANJENJE TROKOVA LOGISTIKE U PRIVEDNIM SISTEMIMA...........................5
2.3. REAVANE KONFLIKATA IZMEU CILJEVA LOGISTIKE POSLOVNIH FUNKCIJA U
PRIVREDNIM SISTEMIMA...................................................................................... 7
2.4. LOGISTIKA PREDUZEA.................................................................................. 8
2.4.1. CILJ LOGISTIKE PREDUZEA.........................................................................8

3.

LOGISTIKI CILJEVI PO POJEDINIM FUNKOCIJAMA U PREDUZEU.......................9

3.1. LOGISTIKA NABAKE........................................................................................ 9
3.2. LOGISTIKA PROIZVODJE................................................................................ 9
3.3. LOGISTIKA PRODAJE..................................................................................... 10
3.4. LOGISTIKA UKLANJANJA OTPADA I AMBALAE............................................10
3.5. LOGISTIKA PREVOZA.................................................................................... 11

4.

ZAKLJUAK.................................................................................................... 12

5.

LITRATURA..................................................................................................... 13

1. UVOD
U ovom seminarskom radu govoriu o ciljevima logistike u privrednim sistemima. Cilj
logistike moe se uopteno definisati kao zadovoljavanje potreba kupaca za isporukom
traenog proizvoda, zahtijevanog kvaliteta, na pravom mjestu, u pravo vrijeme po minimalnoj
ukupnoj cijeni. Odavde se moe izvui zakljuak da je cilj logistike u privrednim sistemima
ustvari kvalitetna i pravovremena realizacija tokova materijalnih dobara i pripadajuih
informacija. Iz opteg cilja logistike mogue je diferencirati dva osnovna pod cilja, cilj
efikasnosti i cilj efektifnosti.
Pod ciljem efikasnosti podrazumijeva se zadovoljavanje potreba klijenata za traenom robom,
na odreenom mjestu i u odreenom roku. Dok se pod ciljem efektivnosti podrazumijeva
zadovoljenje potrebe klijenta za traenom robom sa minimalnim ukupnim trokovima
realizacije te potrebe.
Logistiki ciljevi po pojedinim poslovnim funkcijama:
-

Logistika nabavke;

Logistika proizvodnje;

Logistika prodaje;

Logistika odlaganja otpada i ambalae;

Logistika prevoza.

2. OSNOVNI CILJEVI LOGISTIKE PREDUZEA

Logistika preduzea je funkcija upravljanja preduzeem koja ima za cilj da ve tradicionalnim
vrijednostima dobara kao to su: tip proizvoda, kvalitet, cijena i td., doda nove vrijednosti:
raspoloivost traenih dobra na mjestu i u momentu u kome se manifestuje potreba potroaa
za tim dobrima. Moe se desiti da proizvod manje vrijednosti u tradicionalnom smislu, nieg
kvaliteta i vee cijene, ali koji je na raspolaganju u momentu i na mjestu u kome se
manifestuje potreba potroaa, u oima kupca ima veu vrijednost.
Cilj logistike moe se uopteno definisati kao zadovoljavanje potreba kupaca za isporukom
traenog proizvoda, zahtijevanog kvaliteta, na pravom mjestu, u pravo vrijeme po minimalnoj
ukupnoj cijeni. Odavde se moe izvui zakljuak da je cilj logistike u privrednim sistemima
ustvari kalitetna i pravovremena realizacija tokova materijalnih dobara i pripadajuih
informacija. Iz opteg cilja logistike mogue je diferencirati dva osnovna pod cilja, cilj
efikasnosti i cilj efektifnosti.
Pod ciljem efikasnosti podrazumijeva se zadovoljavanje potreba klijenata za traenom robom,
na odreenom mjestu i u odreenom roku. Dok se pod ciljem efektivnosti podrazumijeva
zadovoljenje potrebe klijenta za traenom robom sa minimalnim ukupnim trokovima
realizacije te potrebe.
Definisanje logistikih ciljeva preduzea zahtijeva pronalaenje delikatne ravnotee izmeu
eljenog nivoa pruanja usluga i njemu odgovarajuih trokova. Pri tome je cilj logistike u
privrednim sistemima da garantuje adekvatan nivo usluge poniim ukupnim trokovima
upravljanja.
Ciljevi logistike u privrednim sistemima mogu se ralaniti na sledee komponente:
1. Ekonomsku ili vrijednosnu komponentu (ta, koliko i gdje treba nabaviti, gdje

uskladititi, gdje preraditi i kuda distribuirati);

2. Tehniku komponentu (koju tehniku i tehnologiju koristiti za transport, pretovar, i
skladitenje robe);
3. Informacionu komponenu (na koji nain se protok materijala moe planirati, kako sa
nim upravljati i kako ga kontrolisati);
4. Kvalitativnu komponentu (kako izbjei pojavu greaka, kako poveati pouzdanost i
spremnost isporuke, kako skratiti vrijeme isporuke i slino)
5. Komponentu racionalnog koritenja resursa (kako to bolje iskoristiti raspoloivi
prostor, kadrove, organizaciju i tehniku bazu);
6. Vremensku komponentu (kada treba realizovati pojedine procese da bi se ostvarili
postavljeni ciljevi preduzea).

2.1. POVEANJE NIVOA LOGISTIKIH USLUGA

Logistika usluga je rezultat logistike djelatnosti. Elementi usluge logistike u privrednom
sistemu su:
1. Vrijeme isporuke;
2. Pouzdanost isporuke;
3. Fleksibilnost isporuke;
4. Kvalitet isporuke;
5. Informaciona sposobnost.
Vrijeme isporuke predstavlja vremnski interval izmeu trenutka dobijanja porudbine do
trenutka raspoloivosti poruene robe kod kupca. Kraa vremena isporuke omoguavaju
dranje nieg nivoa zaliha u skladitu kupca i disponiranje u kratkim rokovima.
Pod pouzdanou usluge podrazumijeva se vjerovatnoa ostvarivanja utvrenog vremena
isporuke poruene robe. Svako nepridravanje dogovorenih rokova isporuke moe kod kupca
da proizvede prekide ili smetnje u radnom procesu, a time i poveanje trokova.
Fleksibilnost isporuke oznaava sposobnost sistema isporuke da odgovori na posebne elje
kupaca. Ovde spada modalitet davanja porudbine koga karakteriu: koliina dobara koje
treba preuzeti, trenutak dodjeljivanja porudbine i modaliteti isporuke koga karakteriu: vrsta
pakovanja, odgovarajua varijanta transporta i mogunost isporuke po pozivu.
Kvalitet isporuke karakteriu: tanost isporuke po vrsti i koliini robe kao i stanje isporuene
robe. Ako se naruena koliina prekorai, tada se kod kupca poveravaju trokovi
skladitenja, a ako koliina bude manja od poruene, mogu se kod kupca pojaviti nedostajue
koliine i negativni efekti koji iz toga slijede.
Sposobnost davanja logistikih ingormacija predstavlja mogunost davanja brzog itanog
odgvora na pitanje kupca i tu je i posle davanja porudbine. Pored definisanja pojedinih
elemenata usluge logistike u odnosu na zahtjeve trita, njih treba definisati i analogno
kontrolisati u internim logistikim lancima preduzea, jer se samo tako moe osigurati
logistike saglasno zahtjevima trita.

2.2. SMANJENJE TROKOVA LOGISTIKE U PRIVEDNIM SISTEMIMA

Trokovi logistike mogu se podijeliti u pet grupa i to:
1. Sistemski trokovi i trokovi upravljanja;
2. Trokovi zaliha,
3. Trokovi skladitenja;
4. Transportni trokovi;
5. Mainpulativni trokovi (trokovi rukovanja teretima).
5

Pod sistemskim trokovima se podrazumijevaju trokovi oblikovanja, planiranja i kontrole

tokova materijala. Trokovi upravljanja obuhvataju dio trokova funkcija planiranja
proizvodnog programa , disponiranja, realizacije porudbine, upravljanja proizvodnjom itd.
Trokovi zaliha nastaju zbog dranja odgovarajueg nivao zaliha i sadre trokove kapitala
za: finansiranje zaliha, osiguranje, umanjenje vrijednosti i gubitke.
Trokovi skladitenja sastoje se iz fiskalnog dijela, koji proizilazi iz posjedovanja skladinih
kapaciteta i kvazi promjenjivog dijela vezanog za procese uskladitavanaj i iskladitavanja.
U transportene trokove spadaju trokovi unutranjeg i spljnog transporta. Oni pokazuju
uee trokova spremnosti (npr. viljukara) i uee trokova zavisnih od obima posla (npr.
potronja energije kod transportnih ureaja).
Pod manipulativnim trokovima se podrazumijevaju trokovi pakovanja, rukovanja i
komisioniranja. I ovdje se mogu razlikovati trokovi spremnosti (npr. za postrojenja za
konzerviranje) i manipuativni trokovi zavisni od obima (npr. materijal za pakovanje,
materijal za konzerviranje, etikete).

Slka 1. Uee trokova logistike u ukupnim trokovima

2.3.

REAVANE KONFLIKATA IZMEU CILJEVA LOGISTIKE

POSLOVNIH FUNKCIJA U PRIVREDNIM SISTEMIMA

Reavanje logistikih problema u preduzeu u dananje vrijeme znatno oteava disperzija

logistikih aktivnosti na vie podruja. Izraena disperzija logistikih aktivnosti u preduzeu
dovodi do izolovane optimizacije ciljeva organizacionih cjelina. Sa aspekta optimizacije
logistike preduzea, proizilazi da ne treba analizirati pojedinane elmente ve je potrebno
identikikovati meusobnu povezanost svakog logistikog elementa i izvriti odgovarajue
sagledavanje njihove implikacije na ukupni logistiki sistem. Optimalnos karakteristika
logistikog sistema ne zavisi toliko od efikasnosti njegovih pojedinanih dijelova koliko od
ostvarene ravnotee izmeu tih dijelova sistema. To podrazumijeva traenje kompromisa
izmeu razliitih dijelova logistikog sistema u cilju ostvarivanja maksimalne dobiti
preduzea.
Manje je vano da li preduzee troi vie ili manje za neku pojedinanu komponentu, ono to
je znaajno jeste ostvarivanje postavljenih logistikih ciljeva sa manjim ukupnim trokovima.

Slika 2. Konflikti ciljeva razliitih poslovnih funkcija u preduzeu

Sistemski pristup namee ptrebu da se na logistiki proces gleda sa ukupnog, a ne sa

parcijalnog nivao.
Centralizovana organizaciona struktura sam po sebi nije dovoljna da grantuje ostvarivanje
oekivanih rezultata. Uprava preduzea mora da posveti veu panju analiziranju i reavanju
konflikata, prvenstveno radi ostvarivanja vee dobiti preduzea.

2.4. LOGISTIKA PREDUZEA

Due vrijeme su ciljevi logistike preduzea bili izjednaeni sa zahjevima, sa uslugama u
okviru posebnog segmenta fizika distribucija gotovih proizvoda.
Logistika preduzea predstavlja skup zadataka izvedenih mjera za obezbeenje optimalnog
protoka materijalnih dobara, informacija i vrijednosti u procesu transformacije predmeta rada
u okviru reprodukcionog lanca nekog preduzea poev od njegovih isporuilaca, preko
proizvodje pa do krajnjeg potroaa. Skraeno se moe formulisati: Logistika preduzea se
bavi uprvljanjem tokova materijalnih dobara i pripadajuih informacija u odgovarajuoj
mrei.

2.4.1. CILJ LOGISTIKE PREDUZEA

Cilj logistike preduzea je da stvori odgovarajue preduslove i obezbijedi, u smislu gore
navedenih definicija, stavljanje na raspolaganje: pravih objekata (predmeta), u pravo vrijeme,
na pravom mjestu, u odgovarajuoj koliini, sa odgovarajuim kvalitetom, odgovarajucim
informacijama, po kontinuiranoj cijeni.
Pod pojmom logistike preduzea podrazumijeva se skup zadataka i iz ovih zadataka izvedenih
mjera i to ne samo na podrujima skalditenja i transporta, ve svih mjera koje se odnose na
tokove materijalnih dobara i informacija u preduzeu.

Slika 3. Tokovi vrijednosti u preduzeu

3. LOGISTIKI CILJEVI PO POJEDINIM

FUNKOCIJAMA U PREDUZEU
3.1. LOGISTIKA NABAKE
Glavni cilj: Uz najmanje trokove osigurati (u potrebno vrijeme, koliini i kvalitetu) potrebne
sirovine, dijelove i poluproizvode za kontinuitet proizvodnje, a gotove proizvode za
kontinuiranu prodajnu.
Pojedinani ciljevi ija realizacija osigurava glavni cilj :
Dostava materijala i potrebnih dijelova u skladu s ugovorom naruenih proizvoda;
Dopremanje ved komisioniranih materijala ili dijelova idirektno od dobavljaa (Just in Time)
i iz vlastitog skladita uz najnie trokove pripreme;
Kontinuirani protok informacija izmeu trgovaca i dobavljaa (koritenje informacija s POS
blagajni);
Koritenje za proizvodnju pripremljenih jedinica (smanjenje trajanja proizvodnje);
Minimiziranje trokova unutranjeg i vanjskog prevoza vezanih za nabavku;
Minimiziranje zaliha sirovina i dijelova potrebnih za proizvodnju i isporuku kupcima;
Dogovaranje kratkih rokova isporuke sa dobavljaima i stvaranje mogudnosti brze reakcije
na posebne zahtjeve kupaca;
Princip "nula-greaka u pripremi" sirovina i dijelova potrebnih za proizvodnju strogom
kontrolom kvaliteta u preuzimanju robe, a kontrola kvaliteta u distribuciji gotovih proizvoda;

3.2. LOGISTIKA PROIZVODJE

Glavni cilj: Kontinuirana proizvodnja u skladu s ugovorenim koliinama uz minimiziranje
zaliha polugotovih i gotovih proizvoda.
Pojedinani ciljevi ija realizacija osigurava glavni cilj:
Operativno planiranje i upravljanje u najkraem moguem vremenu;
Proizvodnja bez greaka, bez dodatnih dorada i popravaki;
Zaposleni koji mogu izvrsno raditi na vie radnih mjesta (vie kvalifikacija) i fleksibilnost u
odnosu na zahtjeve kupaca;
9

Stalna spremnost za proizvodnju kroz integraciju unutranjeg prevoza i manipulacije

materijalima i proizvodima;
Minimiziranje trokova unutranjeg prevoza, manipulacije i procesa skladitenja;
Minimiziranje kapitala vezanog za proizvodnju.

3.3. LOGISTIKA PRODAJE

Glavni cilj: Kontinuirana prodajna spremnost uz istovremeno minimiziranje trokova zaliha
gotovih proizvoda, pakovanja, usluga, prevoza i manipulacije.
Pojedinani ciljevi ija realizacija osigurava glavni cilj:
Isporuka u skladu sa eljama kupaca (u koliini, na vrijeme, u kvalitu, po cijeni...);
Kvalitetno skladitenje gotovih proizvoda uz minimalne trokove;
Minimiziranje zaliha gotovih proizvoda;
Minimiziranje trokova pakiranja i koritenje materijala podobnog za recikliranje
Minimiziranje trokova vanjskog prevoza;
Visok nivo usluga vezanih za prodaju;
Minimiziranje trokova komercijalnih aktivnosti vezanih za prodaju;

3.4. LOGISTIKA UKLANJANJA OTPADA I AMBALAE

Glavni cilj: Ukloniti otpad i ambalau u skladu sa naelima zatite okoline. Ukloniti otpad u
proizvodnji, ambalau, sakupiti i ukloniti koritene proizvode kod potroaa i odlagati na
deponije ili pripremiti za recikau.
Pojedinani ciljevi ija realizacija osigurava glavni cilj:
Sortiranje otpada po vrstama i sakupljanje u posebnim kontejnerima;
Ubrzavanje procesa ponovnog koritenja recikliranih materijala u proizvodnji;
Odlaganje nepreradivih materijala i otpada na posebnim odlagalitima;
Minimiziranje trokova prikupljanja, meuskladitenja, uporabe ili odlaganja.

3.5. LOGISTIKA PREVOZA

Glavni cilj: Minimizirati vrijeme i trokove prevoza u svim fazama nabavke, proizvodnje,
otpreme robe i zbrinjavanja otpada.
10

Pojedinani ciljevi ija realizacija osigurava glavni cilj:

unutranji prevoz:

Koritenje prikladnih prevoznih sredstava u skladu sa zahtjevima posla (masovni

prevoz ili male koliine);

Povezivanje unutranjeg transporta na nivou planiranja proizvodnje i upravljanja;

Automatizacija unutarnjeg prevoza ;

vanjski prevoz:

Koritenje trokovno povoljnih vrsta prevoza i prevoznika u skladu sa potrebama

proizvodnje (Just in Time);

koritenje vanjskih usluga ukoliko je to trokovno i sigurnosno povoljnije;

Povezivanje svih noslaca prevoza u skladu s ugovorenim terminima, koliinama i

zahtijevanim kvalitetom;

Stalno ukljuivanje novih prevoznih tehnologija (gradska ekspresna dostava, lina

dostava, kombinovani prevoz i sl.).

4. ZAKLJUAK
U ovom seminarskom radu govorio sam o ciljevima logistike u privredim sistemima. Iz ovog rada

moe izvui zakljuak da je cilj logistike u privrednim sistemima ustvari kvalitetna i

11

pravovremena realizacija tokova materijalnih dobara i pripadajuih informacija. Iz opteg

cilja logistike mogue je diferencirati dva osnovna pod cilja, cilj efikasnosti i cilj efektifnosti.
Takoe se moe zakljuiti da je cilj logistike preduzea da stvori odgovarajue preduslove i
obezbijedi stavljanje na raspolaganje: pravih objekata (predmeta), u pravo vrijeme, na pravom
mjestu, u odgovarajuoj koliini, sa odgovarajuim kvalitetom, odgovarajucim
informacijama, po kontinuiranoj cijeni.

5. LITRATURA
1 Vasiljevi M., Logistika, Saobraajni fakultet, Doboj, 2009.
2 Internet adrse:
http://hr.wikipedia.org/wiki/Logistika
http://bs.scribd.com/doc/56576743/Ciljevi-i-Zadaci-Logistike-Preduzeca

12

13