Bi 1:

CC KHI NIM C BN
Trung tm nghin cu chnh sch v pht trin (DEPOCEN)
Ging vin: Nguyn Phng Mai

 Theo
-

di:

L mt chc nng qun l mang tnh lin tc.

Nhm mc ch trc ht l cung cp cho cc nh
qun l chng trnh v cc bn lin quan nhng
thng tin phn hi thng xuyn v tin thc hin
hoc vic khng t c cc kt qu nh d nh.
Theo di bm theo nhng hot ng thc t so vi cc
hot ng theo k hoch hoc k vng cn c trn
cc tiu chun xc nh trc.
Vic ny thng bao gm thu thp v phn tch d
liu v quy trnh, kt qu ca chng trnh v
xut cc bin php khc phc.

nh gi:

L mt hot ng trong mt thi gian c th, nhm xem

xt mt cch h thng v khch quan mc hiu qu v
thnh cng, hoc thiu st ca nhng chng trnh ang
thc hin hoc hon thnh.
- Vic nh gi c thc hin mt cch c chn lc :
+ Tr li cc cu hi c th hng dn cc nh hoch
nh chnh sch v/hoc cc nh qun l chng trnh;
+ Cung cp thng tin v vic liu cc l thuyt v gi nh
c s dng khi thc hin chng trnh c ng hay
khng, ci g lm c v ci g khng lm c, l do ti
sao.
- Vic nh gi thng nhm mc ch xc nh mc
ph hp, gi tr ca thit k, hiu sut, hiu qu, tc ng
v tnh bn vng ca mt chng trnh.
-

Mi quan h gia theo di v nh gi

Theo di v nh gi: c mi lin quan mt thit
vi nhau.
- C hai u l nhng cng c qun l cn thit h
tr vic ra quyt nh v chng minh tnh gii trnh.
- nh gi khng thay th cho vic theo di; theo di
cng khng thay th cho hot ng nh gi.
- C hai u c cc bc thc hin tng t nhau, tuy
nhin, cc thng tin thu c l khc nhau. D liu
nh gi c to ra mt cch c h thng l yu t
cn thit cho vic nh gi thnh cng.

Theo di
- Lin tc

nh gi

- nh k: tin hnh vo nhng giai on quan

trng, v d nh u k, gia k, cui k hoc ti
mt khong thi gian nht nh sau khi chng
trnh kt thc.
- Theo di; phn tch v ti liu ha
- Phn tch chuyn su, so snh k hoch vi
tin
nhng thnh tu t c.
- Tp trung vo u vo, hot ng,
- Tp trung vo mi quan h gia u vo v u
u ra, qu trnh thc hin, s ph
ra, kt qu v chi ph, cc qu trnh s dng
hp, v c th l kt qu
t c kt qu, s ph hp tng th, tc ng
v tnh bn vng.
- Tr li cu hi: nhng hot ng
- Gii thch ti sao v lm th no t c
no c thc hin v kt qu t
kt qu. Gp phn xy dng l thuyt v m
c
hnh cho s thay i.
- Thng bo cho ngi qun l nhng - Cung cp cho nh qun l cc la chn v
vn gp phi v a racc phng chin lc v chnh sch
n khc phc
- T nh gi bi cc nh qun l,
- Phn tch ni b v/hoc bn ngoi bi cc nh
theo di vin, cc bn lin quan v
qun l chng trnh, theo di vin, cc bn lin
nh ti tr
quan, nh ti tr, v/hoc cc nh nh gi t
bn ngoi.

Hp 1. Cc bc nh gi
Qu trnh nh gi thng bao gm cc bc sau y:
Xc nh cc tiu chun da vo tin hnh nh
gi chng trnh. Theo khung logic, cc tiu chun
c xc nh bi cc ch s;
iu tra vic thc hin cc hot ng/quy trnh/sn
phm c la chn nh gi da trn cc tiu chun ny.
iu ny c thc hin bng cch phn tch cc ch s
nh tnh hoc nh lng c xc nh v bi cnh
chng trnh;
Tng hp kt qu ca phn tch trn;
Xy dng cc khuyn ngh da trn s phn tch cc kt
qu thu c
a cc kin ngh v bi hc kinh nghim vo chng
trnh hay cc qu trnh ra quyt nh khc.

CC BC THC HIN M&E

Bt u
o to nhn lc v i tc
Thng nht ngi ph trch
Xy dng lch trnh ban u

K hoch

Truyn thng

Pht trin chui kt qu v xc nh cc ch s.

Pht trin chin lc truyn thng

Pht trin k hoch thc hin

Thng bo kt qu trong ni b v
bn ngoi

Chun b cc cng c theo di

Xy dng lch trnh ban u

Xy dng lch trnh ban u

nh gi v
ci thin

Thu thp d liu v cc cng c cp nht

nh gi v phn tch d liu
Xc nh phng php qun l
Ci thin h thng theo di
Xy dng lch trnh ban u

Mt s thut ng khc

Mc ch: l mc tiu cao nht m mt can thip pht

trin mun ng gp
Mc tiu: l mt thut ng chung, s dng ch mt kt
qu hoc mt mc ch i din cho kt qu mong mun
m chng trnh mun t c.
Kt qu (result): l u ra, kt qu hoc tc ng (c ch
ch hoc khng ch ch, tch cc v/hoc tiu cc) xut
pht t mi quan h gia nguyn nhn v hu qu thit lp
trong qu trnh thc hin s can thip pht trin.
u vo: bao gm cc ngun lc ti chnh, nhn lc, vt
liu, cng ngh v thng tin do cc bn lin quan cung cp
(v d: cc nh ti tr, c quan thc hin v ngi hng
li) c s dng thc hin cc can thip.

Mt s thut ng khc

u ra: l cc sn phm hoc dch v c c t kt

qu ca vic hon thnh cc hot ng.
Kt qu (outcome): d nh hoc hiu ng ngn hn v
trung hn t c ca mt u ra, thng i hi n lc
tp th ca cc thnh vin. Kt qu th hin s thay i
trong iu kin ca s pht trin, xy ra gia vic hon
thnh u ra v t c tc ng.
Tc ng: nh hng lu di c v mt tch cc v tiu
cc n nhm dn s nhn c s can thip mt cch
trc tip hoc gin tip, c hoc khng c . Nhng
nh hng c th l v kinh t, vn ha-x hi, th
ch, mi trng, cng ngh hoc cc loi khc.

Ch s: Mt n v o lng nh lng hoc nh tnh v kt qu

ca chng trnh, c s dng chng minh s thay i v cho
thy r kt qu chng trnh /hoc s t c l g. cc ch s
hu ch cho hot ng theo di v nh gi kt qu ca chng
trnh, iu quan trng nht l cn phi xc nh c ng ch s
trc tip, khch quan, thc t, y , ng thi phi thng xuyn
cp nhp chng.
Khung Theo di v nh gi: Tng quan v h thng M&E c
xy dng trong giai on thit k d n, c a vo trong bo co
thm nh d n.
Ma trn Theo di v nh gi: Bng m t nhng cu hi v kt
qu chng trnh, yu cu thu thp thng tin (bao gm c cc ch
s), phn nh v xem xt cc s kin vi cc bn lin quan, cc
ngun lc v cc hot ng cn thit thc hin h thng chc
nng theo di v nh gi. Ma trn ny lit k danh sch cc d liu
s c thu thp, thu thp khi no, c thu thp bi ai v u.

K hoch Theo di v kho st: Mt Khung tng qut cc

cu hi v hiu qu chng trnh v bi hc kinh nghim, yu
cu thu thp thng tin (bao gm c cc ch s), phn nh v
xem xt cc s kin vi cc bn lin quan, cc ngun lc v
cc hot ng cn thit thc hin h thng chc nng theo
di v nh gi.
H thng Theo di v nh gi: Tp hp cc k hoch, thu
thp v tng hp thng tin, s phn nh v quy trnh bo co,
cng vi cc iu kin h tr v nng lc cn thit nhm lm
cho cc kt qu u ra ca hot ng M&E ng gp c gi tr
cho vic ra quyt nh v rt ra bi hc ca d n.

Theo di v nh gi c s tham gia

M&E c s tham gia (PM&E) ng h cc bn lin quan cam kt v

tham gia vo giai on lp k hoch v thc hin ca d n, cng nh
trong sut qu trnh nh gi. Vic ny em li li ch cho:
Xc nh c hi nhm n mc tiu tt hn v thit k hot ng
p ng c nhu cu v mong mun ca a phng
Khuyn khch s hu a phng v h tr cho hot ng d n bng
cch pht trin mi quan h ca cc bn lin quan n d n hn l
tp trung vo quan h i tc bnh ng
Ginh c s h tr ca nhng ngi gc cng ca d n nh cn
b nh nc, v nh nhng h tr th mi c th tip cn c mt s
khu vc, t chc v c nhn chng hn.
Trao quyn v xy dng nng lc cho nhng ngi hng li t d n
v cc i tc a phng tham gia thc hin

Theo di v nh gi c s tham gia

Cc nguyn tc ct li ca Theo di & nh gi c s tham

gia l:
Cc bn lin quan chnh l ngi tham gia tch cc ch
khng ch l ngun thng tin
Tp trung vo xy dng nng lc ca ngi dn a phng
phn tch, phn nh v hnh ng
C c hi hc hi cho cc bn lin quan cc cp khc nhau
Nhm mc ch to ra mt cng ng cc bn lin quan cng
cam kt hnh ng khc phc t gip mnh
Qun l d n c s tham gia v Theo di & nh gi c s
tham gia cn mt t duy khc hn l phng php tip cn
truyn thng qun l d n. Cn b d n cn chun b
thng xuyn chia s kin thc v thng tin mt cch ci m
vi cc bn lin quan khc

Theo di v nh gi c s tham gia

Hp 2: Phn bit M&E truyn thng v M&E c s tham gia
M&E truyn thng:
nhm n vic a ra quyt nh cho chng trnh mang tnh cht c trch nhim gii trnh
hn l trao quyn cho cc bn lin quan.
n lc cho mc tiu khoa hc ca nhng pht hin trong M&E do lm tng khong cch
ca vic nh gi bn ngoi vi cc bn lin quan.
c xu hng nhn mnh s cn thit trong vic cung cp thng tin cho nh ti tr v cc nh
hoch nh chnh sch hn l nhng ngi thc hin chng trnh v nhng ngi chu nh
hng t chng trnh.
Tp trung vo o lng s thnh cng theo cc ch s c nh trc.
M&E c s tham gia:
L mt qu trnh hc hi v pht trin nng lc ca c nhn v tp th, khin h c nhn thc
su hn v im mnh v im yu ca bn thn, ca x hi rng ln bn ngoi cng nh tm
nhn v quan im ca h v cc kt qu pht trin. Qu trnh hc hi ny to iu kin thc
y cho s thay i v hnh ng.
nhn mnh mc tham gia khc nhau (t thp n cao) ca cc bn lin quan khc nhau
trong vic khi xng, xc nh cc thng s v tin hnh Theo di - nh gi.
l qu trnh x hi ca vic thng thuyt gia nhng ngi c nhu cu, k vng cng nh
th gii quan khc nhau. l mt qu trnh mang tnh chnh tr cao, nhm n cc vn v
bnh ng, quyn lc v chuyn i x hi.
l mt qu trnh linh hot, lin tc pht trin v thch nghi vi nhng hon cnh v nhu cu
ca chng trnh
Ngun Estrella, 1997.

Hp 3: Cc bn lin quan
Cng ng nhng ngi trong hon cnh m chng trnh
mun thay i
Cn b d n thc a l ngi thc hin cc hot ng
Cn b qun l d n l ngi theo di vic trin khai thc
hin ca chng trnh
Nh ti tr v nh hoch nh chnh sch khc l ngi
quyt nh cc bc tin hnh lin quan n chng trnh
Nh ng h, nh ph bnh v cc bn lin quan khc nh
hng n mi trng xung quanh chng trnh.

Ngun: Adapted from C.T. Davies, 1998.

Bi 2.
QUN TR DA TRN KT QU

Qun tr da trn kt qu

Qun l da trn kt qu (Results Based

Management - RBM): l mt chin lc qun l,
m bo cc quy trnh, sn phm v dch v c ng
gp cho vic t c kt qu mong mun (u ra, kt
qu v tc ng).

RBM da trn s tham gia ca cc bn lin quan v

da trn vic xc nh r tnh gii trnh ca kt qu.
RBM i hi theo di cc tin kt qu v bo co
v s thc hin/phn hi c xem xt cn thn v
s dng ci tin thit kt hoc thc hin chng
trnh.

Mc ch v li ch ca vic gim st da trn kt qu

H tr t c mc tiu v cc kt qu tch cc.
To iu kin xc nh cc kt qu tiu cc v ri ro, cho
php a ra cc bin php khc phc cc kt qu tiu
ccny.
Lm r cc nhim v, trch nhim, thit lp s phn hi
v c ch gia cc bn c lin quan.
Cung cp c s c tnh minh bch cho vic ra quyt nh
,da trn nhng thng tin v d liu thc t.
To iu kin trao i thng tin v cc kt qu t c,
do :
- Ci thin s lin lc vi nh thu
- To iu kin ng ti tr
To iu kin hiu bit v th hin s ng gp cho cc
mc tiu pht trin thin nin k.

Qun tr kt qu (RBM)
nguyn tc va cng c c bn
Ba bc thc hin RBM
1. Lp k hoch thc hin (thit k d n hoc chun b k
hoch v ngn sch hng nm)
2. o lng hiu qu (thng qua chu k M&E hoc nhng
nghin cu mi nht)
3. nh gi hiu qu v bo co

Lu y: nh qun tr d n cn tp trung vic thu thp,

phn tch v nh gi thng tin v kt qu mt cch
thng xuyn m bo t c mc tiu mong mun
mi cp

Cc cng c v quy trinh RBM

1.

Lp k hoch thc hin: s dng khung

logic d n, Bng chi ph, K hoch cng
vic da trn kt qu hng nm

2.

o lng/nh gi hiu qu: s dng b

cng c M&E

3. nh gi hot ng: s dng bo co theo

di, bo co tin hng nm, bo co kt
qu gia v cui ki

NG DUNG RBM TRONG CHU TRINH D N HANG NM

1. Xem xt tin
nm trc

4. Bo co tin
hng nm

Thc hin d n
+theo di

nh gi
hot ng

3. Bo co tin

mi 6 thng

K hoch
hot ng
2. Chun b K
hoch &Ngn sch
hng nm

Thc hin d n
+theo di

olng
lng
o
hoat
hotng
ng

Chui kt qu
Chui kt qu l khi nim ct loi ca
qun tr da trn kt qu, bao gm mt
chui cc kt qu cp 1 u vo
(output), cp 2 kt qu (outcome) v
cp 3 tc ng (impact)

Chui kt qu
Mc
kt qu

nh nghia

Kt qu Tc ng tch cc v tiu cc; tc ng

cp 3 di hn c to ra trc tip hoc gin
(Tc ng) tip, ch nh hay khng ch nh

V d
Tc ng tch cc: tng thu
nhp ca nng dn

Kt qu
cp 2
(Kt qu)

L vic t c cc tc ng mang
tnh ngn hn hoc trung hn

Nng cao nng lc ca nng

dn bng vic tng cng trng
cy nng nghip c gia tr cao;
Gia tng nng sut cy trng
c gi tr cao trong vung d n

Kt qu
cp 1
(u ra)

Sn phm hoc dch v c to ra

thng qua cc hot ng ca d n v
to ra nhng li ch trc tip

Hot ng ca d n: t chc
lp tp hun kt qu to ra:
Nng dn c tp hun sn
xut cy trng gia tr cao

Yu t u Ngun lc ti chnh, ti nguyn, con

vao
ngi s dng thc hin cc hot
ng

Con ngi, ti liu

Qu trinh t c cc kt qu

S chuyn bin ca cc yu t u vo thnh kt qu cp 1 thng qua cc

hot ng dng nh l t ng
T ng
u vo

Kt qu cp 1

V d: Nu co con ngi, tai liu v tin hanh khoa tp hun thi kt qu t

c cp 1 la con ngi c tp hun

Cc kt qu cp 1 khng th t ng chuyn thnh cc kt qu mong i

cp 2 v cp 3
Khng t ng
Kt qu cp 1

Kt qu cp 2 v 3

Cc tc nhn bn ngoai
V d: Kt qu cp 1 la ngi nng dn c tp hun, nhng cha chc
h thu c sn lng lua vi nng sut cao do h khng co ging lua tt

Cc tc nhn bn ngoi c tc ng tch

cc hoc tiu cc n kt qu mong i.
Mc du qun tr d n c th kim sot
mt s yu t nht nh nhng mt s yu
t khc vt ngoi tm kim sot ca d
n
V d: mt quy nh mi ca chnh ph l
quy hoch vung ny ch c trng loi
cy hoa mu (khng c trng la)
nhng kin thc m nng dn c tp
hun khng c p dng

Quy trnh d n
Bo co v
h thng
M&E

Kho st
kt qu
thng
nin

Nghin
cu nh
gi tc
ng

Chui kt qu d n

Kt qu cp 1
[u ra ca
hot ng]

Cc ch tiu
cp 1

Kt qu cp2
[Kt qu]

Kt qu cp3
[ Tc ng ]

Cc ch tiu
cp 2

Cc ch tiu
cp 3

V d
H thng
mc tiu

Cc ch s

Mc tiu
(Tc ng)

50% Ci thin thu nhp t sn xut nng nghip

an ninh lng thc xa i gim ngho

Mc ch
(Kt qu)

70% ngi tham gia p dng c nhng k thut

trong kha hc vo thc t

u ra
hot ng

700 ngi nng dn tham gia nhng kha hc ny

Hot ng
(Quy trnh)

Tin hnh 5 kha o to v k thut sn xut nng

nghip

u vo

Con ngi, tin, cng c.

V d
H thng
mc tiu

Cc ch s

Mc tiu
(Tc ng)

Cc h gia nh ci thin c thu nhp t vn vay ca

d n
=> Xa i gim ngho

Mc ch
(Kt qu)

T l % h c vay vn s dng vn vay ng mc

ch

u ra
hot ng

S h ngho c vay vn v s tin c gii ngn

Hot ng
(Quy trnh)

Cho cc h gia nh ngho ti 3 huyn d n vay vn

pht trin sn xut

u vo

Con ngi, tin

Thc hnh/Bi tp
Chia lm 5 nhm (5 ngi/nhm)
Xc nh chui kt qu
+ Ca 3 d n
+ Ca cc d n khc ang trin khai a
phng
(u vo hot ng u ra kt qu tc
ng)